Wikiźródła plwikisource https://pl.wikisource.org/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Strona_g%C5%82%C3%B3wna MediaWiki 1.44.0-wmf.3 first-letter Media Specjalna Dyskusja Wikiskryba Dyskusja wikiskryby Wikiźródła Dyskusja Wikiźródeł Plik Dyskusja pliku MediaWiki Dyskusja MediaWiki Szablon Dyskusja szablonu Pomoc Dyskusja pomocy Kategoria Dyskusja kategorii Strona Dyskusja strony Indeks Dyskusja indeksu Autor Dyskusja autora Kolekcja Dyskusja kolekcji TimedText TimedText talk Moduł Dyskusja modułu 10 4494 3707870 3704845 2024-11-17T13:57:12Z Vearthy 3020 3707870 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <!-- NAJNOWSZE REKORDY PROSZĘ DODAWAĆ U GÓRY--> <!-- JEDEN TEKST W JEDNEJ LINII--> <!-- NIE USUWAMY OSTATNIEGO TEKSTU!!--> <!-- DODAJEMY TUTAJ TYLKO TEKSTY KOMPLETNE, POPRAWNIE SFORMATOWANE I Z PODANYM ŹRÓDŁEM --> <!-- w jednym wierszu możemy zamieścić kilka utworów tego samego autora, pod warunkiem, że nie mają one okładek --> <!-- nowe tytuły należy wpisywać u góry --> ==== Listopad 2024 ==== # [[Autor:James Huneker|James Huneker]] – '''''[[Chopin: człowiek i artysta]]''''' # [[Autor:Zygmunt Józef Naimski|Zygmunt Józef Naimski]] – '''''[[U trumny Klemensa Junoszy]]''''' # [[Autor:Kazimierz Laskowski|Kazimierz Laskowski]] – '''''[[Nad grobem dobrego człowieka]]''''' # [[Autor:Marian Gawalewicz|Marian Gawalewicz]] – '''''[[„W Tatrach“, wodewil w 4-ch aktach Klemensa Junoszy]]''''' # [[Autor:Zbiorowy|Sejmik Województwa Świętokrzyskiego]] – '''''[[Uchwała Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego w sprawie ustanowienia herbu województwa świętokrzyskiego]]''''' ==== Październik 2024 ==== # [[Autor:Juliusz Kaden-Bandrowski|Juliusz Kaden-Bandrowski]] – '''''[[W cieniu zapomnianej olszyny]]''''' # [[Autor:Guy de Maupassant|Guy de Maupassant]] – '''''[[Chrzest (Maupassant, 1888)|Chrzest]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Rozdziobią nas kruki, wrony (1927)|Rozdziobią nas kruki, wrony]]''''', '''''[[Mogiła, listy i notatki]]''''', '''''[[Źródło (Żeromski)|Źródło]]''''', '''''[[Niedobitek]]''''', '''''[[W sidłach niedoli (1927)|W sidłach niedoli]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Interesa familijne]]''''' # [[Autor:Antoni Schattauer|Antoni Schattauer]] – '''''[[Nieco o barwikach w moczu ludzkim]]''''' # [[Autor:Feliks Berdau|Feliks Berdau]] – '''''[[Wycieczka botaniczna w Tatry odbyta w r. 1854]]''''' # [[Autor:Ignacy Dąbrowski|Ignacy Dąbrowski]] – '''''[[Śmierć. Studyum]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Skiz]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Wykolejeniec]]''''' # [[Autor:Konstanty Chyliński|Konstanty Chyliński]] – '''''[[Związek miast greckich Azji Mniejszej w końcu V-go wieku]]''''' # [[Autor:Zygmunt Józef Naimski|Zygmunt Józef Naimski]], [[Autor:Franciszek Nowodworski|Franciszek Nowodworski]], [[Autor:Gustaw Doliński|Gustaw Doliński]] – '''''[[Pogrzeb Klemensa Junoszy]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Zerwali!]]''''' # [[Autor:Michał Federowski|Michał Federowski]] – '''''[[List Michała Federowskiego do Józefa Rostafińskiego z dnia 24 grudnia 1883]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Inauguracyjny prolog teatru „Szkarłatna Maska”]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Na pierwszy bal]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Jesiennym wieczorem]]''''' # [[Autor:Karol Baliński|Karol Baliński]] – '''''[[Spiewakowi Mohorta bratnie słowo]]''''' ==== Wrzesień 2024 ==== # [[Autor:Heinrich Hoffmann|Heinrich Hoffmann]] – '''''[[Złota rószczka]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Afryka środkowa już w roku 1700 znaną była]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Car jedzie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Trójlistek (Kraszewski, 1887a)|Trójlistek]]''''' # [[Autor:Heinrich Heine|Heinrich Heine]] – '''''[[Atta Troll]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Przygoda z kelnerką]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Na Skalnem Podhalu T. 5]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[W Dąbrowie Górniczej]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[A to pan zna?]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Z notatnika nerwowca]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[O kelnerach]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[W Dzień Narodzenia (Staśko, 1932)|W Dzień Narodzenia (1932)]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[W Dzień Narodzenia (Staśko, 1918)|W Dzień Narodzenia (1918)]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Zmartwychwstanie (Staśko, 1933)|Zmartwychwstanie]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Pieśni ludowa!]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Z Nowym Rokiem! (Staśko, 1933)|Z Nowym Rokiem!]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Uwierzcie!]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Polskie morze (Staśko, 1933)|Polskie morze]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Paradoksy]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Miejcie nadzieję...]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Dzisiejszy świat]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[„Cymbały“]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Sen o szpadzie i sen o chlebie]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Kalamburzyści czyli męki tworzenia dowcipów]]''''' # [[Autor:anonimowy|anonimowy]] – '''''[[Przepowiednia Królowej Sybilli o wojnie i końcu świata]]''''', '''''[[Prawdziwe zdarzenie o wyrodnych dzieciach]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Wściekłe psy]]''''' ==== Sierpień 2024 ==== # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Akwarelle]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Dziwny człowiek]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Otwierają okna!]]''''' # [[Autor:Aleksandr Błok|Aleksandr Błok]] – '''''[[Romancero]]''''' # [[Autor:Aleksandr Błok|Aleksandr Błok]] – '''''[[Powieść (Błok, 1918)|Powieść]]''''' # [[Autor:Aleksandr Błok|Aleksandr Błok]] – '''''[[Poeta (Błok, 1918)|Poeta]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Bohaterowi Żwirce]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Bilans Starego Roku]]''''' # [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] – '''''[[Widma (Staśko, 1918)|Widma]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Antysemitnik]]''''' # [[Autor:Feliks Kon|Feliks Kon]] – '''''[[Etapem na katorgę]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dawisona pierwsze lata w zawodzie dramatycznym]]''''' # [[Autor:Anda Eker|Anda Eker]] – '''''[[Historja o mokrej Ciotce Słoci i o jasnem Słoneczku Oczku]]''''' ==== Lipiec 2024 ==== # [[Autor:Adam Skwarczyński|Adam Skwarczyński]] – '''''[[Józef Piłsudski. Sylwetka wodza legionów]]''''' # [[Autor:Laktancjusz|Laktancjusz]] – '''''[[Wiersz o feniksie]]''''' # [[Autor:Konstanty Chyliński|Konstanty Chyliński]] – '''''[[O powstaniu urzędów cenzorów]]''''' # [[Autor:Bruno Jasieński|Bruno Jasieński]] – '''''[[Człowiek zmienia skórę]]''''' # [[Autor:Aleksander Świętochowski|Aleksander Świętochowski]] – '''''[[Historja chłopów polskich w zarysie/Tom II|Historja chłopów polskich w zarysie. Tom II]]''''' # [[Autor:Jean Webster|Jean Webster]] – '''''[[Właśnie Inka]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Powieści szlacheckie]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Potrawy z ryb]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Listy (Kraszewski, Ognisko Domowe)|Listy]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[O postępie]]''''' ==== Czerwiec 2024 ==== # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Magnat (Rodziewiczówna, 1921)|Magnat]]''''' # [[Autor:Józef Ruffer|Józef Ruffer]] – '''''[[Posłanie do dusz]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Odprawa (Zola)|Odprawa]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Kilka słów o operetce]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Ballada o śmierci Izaka Kona]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Mróz nędzarzy (Tuwim, 1919)|Mróz nędzarzy]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Wiosna (Tuwim, 1918)|Wiosna]]''''', '''''[[Chrystus miasta (Tuwim, 1918)|Chrystus miasta]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Rzuty, spostrzeżenia i koncepcje]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Z cyklu „Ogród miłości”]]''''' ==== Maj 2024 ==== # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Sztab (Tuwim, 1918)|Sztab]]''''', '''''[[Wesoła pieśń o domu (Tuwim, 1918)|Wesoła pieśń o domu]]''''', '''''[[Żydzi (Tuwim, 1918)|Żydzi]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Do krytyków (Tuwim, 1919)|Do krytyków]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Śmierć (Tuwim, 1918)|Śmierć]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Listy Czechowa do żony]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Coctail, flip, fizz, sling, smash & sour]]''''' # [[Autor:Andriej Bieły|Andriej Bieły]] – '''''[[Symfonia II dramatyczna]]''''' # [[Autor:Koźma Prutkow|Koźma Prutkow]] – '''''[[Niezapominajka i bryczka]]''''', '''''[[Ser i hipokryta]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[O znajomych]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[O skwarnej śmierci (Tuwim, 1918)|O skwarnej śmierci]]''''' # [[Autor:Jean Arthur Rimbaud|Jean Arthur Rimbaud]] – '''''[[Zasiedziali]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Do autorów dramatycznych]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Odpowiedź (Tuwim, 1928)|Odpowiedź]], [[*** (Rzecz czarnoleska)]]''''' # [[Autor:Adam Krechowiecki|Adam Krechowiecki]] – '''''[[Józef Ignacy Kraszewski (Krechowiecki, 1912)|Józef Ignacy Kraszewski]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Pani Dubarry]]''''' ==== Kwiecień 2024 ==== # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Przysięga. Nowele|Przysięga]]''''' # [[Autor:Wacław Gąsiorowski|Wacław Gąsiorowski]] – '''''[[Królobójcy]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Zolojka]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Głowa (Zapolska, 1892)|Głowa]]''''' # [[Autor:Aleksander Świętochowski|Aleksander Świętochowski]] – '''''[[Historja chłopów polskich w zarysie/Tom I|Historja chłopów polskich w zarysie. Tom I]]''''' ==== Marzec 2024 ==== # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Piękno w życiu kobiety]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Dlaczego wiary nie mają?]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Ulicznica]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[W grób trzeba iść!]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[W białem miasteczku]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[W kraju orangutanów i rajskich ptaków]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Dalsze wskazówki dla dowcipnisiów]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Demon (Tuwim, 1926)|Demon]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Kilka słów o kobietach]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Czarna giełda]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Prośba (Tuwim, 1913)|Prośba]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Księga na spalenie...]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[Alkoholizm a przestępstwo]]''''' # [[Autor:Bolesław Anc|Bolesław Anc]], [[Autor:Józefa Anc|Józefa Anc]] – '''''[[Z lat nadziei i walki 1861 — 1864]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Wybór nowel]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Z krynicy mądrości ludu]]''''' ==== Luty 2024 ==== # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Buciki Maryni]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Podhorce]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Wilija (Mátyás, 1895)|Wilija]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Przez jasne wrota]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Alkohol (Tuwim, 1918)|Alkohol]], [[Rewizja (Tuwim, 1918)|Rewizja]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Skwar nędzarzy]]''''' # [[Autor:Konstantin Balmont|Konstantin Balmont]] – '''''[[Najśliczniejszy]]''''' # [[Autor:Fiodor Sołogub|Fiodor Sołogub]] – '''''[[Czarcia huśtawa]], [[Ledwo brzask białawy]], [[Aniołowe lica]], [[Wyjdź przed dom...]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Szara godzina (Zapolska, 1897)|Szara godzina]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Gabryela Zapolska o „Ich czworu“]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Sokrates tańczący (tomik)|Sokrates tańczący]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Stara panna (Balzac, 1925)|Stara panna]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]], [[Autor:Kajetan Kraszewski|Kajetan Kraszewski]] – '''''[[Przysłowia i zwyczaje gospodarskie]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Które z nich dwojga?]]''''' # [[Autor:Tadeusz Zieliński|Tadeusz Zieliński]] – '''''[[Kultura moralna starożytnej Grecji]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Wierszy tom 4]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[O pracy (Marrené, 1876)|O pracy]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Paniom emancypantkom...]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Pogrom (Zola)|Pogrom]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Ulegalizowana zbrodnia]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[*** (O, smętne śnieżne nevermore)]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Koza czarna]]''''' # [[Autor:Helena Zborowska|Helena Zborowska]] – '''''[[W niewoli u Mahdiego czyli Bitwa pod Omdurmanem]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Od szczytu do otchłani]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[W Barwistanie (Tuwim, 1922)|W Barwistanie]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Imię (Tuwim, 1923)|Imię]], [[Jesteś znowu... (Tuwim, 1923)|Jesteś znowu...]], [[Dialog (Tuwim, 1923)|Dyalog]], [[Jeszcze mi nazbyt... (Tuwim, 1923)|Jeszcze mi nazbyt...]]''''' # [[Autor:Władysław Ludwik Anczyc|Władysław Ludwik Anczyc]] – '''''[[Wspomnienie z Tatr (Anczyc, 1878)|Wspomnienie z Tatr]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Siódma jesień (tomik)|Siódma jesień]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Opowiadania (Lagerlöf)|Opowiadania]]''''' # [[Autor:Aleksander Błażejowski|Aleksander Błażejowski]] – '''''[[Walizka P. Z]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Dwaj Frontignacy]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Legenda aurea (Tuwim, 1919)|Legenda aurea]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Wirujące myśli]]''''' # [[Autor:Władimir Majakowski|Władimir Majakowski]] – '''''[[Obłok w spodniach]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Wzniesienie się Rougonów (1895)|Wzniesienie się Rougonów]]''''' # [[Autor:Aleksander Błażejowski|Aleksander Błażejowski]] – '''''[[Sąd nad Antychrystem]]''''' ==== Styczeń 2024 ==== # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Awanturnica]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Tysiąc dziwów prawdziwych]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Słowo i ciało (Tuwim, 1923)|Słowo i ciało]], [[Muza czyli kilka słów zaledwie (Tuwim, 1923)|Muza czyli kilka słów zaledwie]], [[Niema kraju... (Tuwim, 1923)|Niema kraju...]], [[Wóz (Tuwim, 1923)|Wóz]], [[Do Franciszka Fiszera]], [[Mieszkanie (Tuwim, 1923)|Mieszkanie]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Tajemnice amuletów i talizmanów]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Przemiany (Tuwim, 1926b)|Przemiany]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[O poecie (Tuwim, 1921)|O poecie]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Słopiewnie (Tuwim, 1921)|Słopiewnie]]''''' # [[Autor:Jan Smereka|Jan Smereka]] – '''''[[Lud w literaturze starożytnej]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Poeto!]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Kobieta (Tuwim, 1917)|Kobieta]]''''' # [[Autor:Eliasz From|Eliasz From]] – '''''[[Apostołowie brutalnego jutra]]''''' # [[Autor:Igor Siewierianin|Igor Siewierianin]] – '''''[[Nad morzem (Siewierianin, 1915)|Nad morzem]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[*** (Każde słowo...)]]''''' # [[Autor:Janina Zawisza-Krasucka|Janina Zawisza-Krasucka]] – '''''[[Anielka pracuje]]''''' # [[Autor:Jean Arthur Rimbaud|Jean Arthur Rimbaud]] – '''''[[Siedmioletni poeci]]''''' # [[Autor:Jean Arthur Rimbaud|Jean Arthur Rimbaud]] – '''''[[Siostry miłosierdzia]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Commedia Divina]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Chamstwo]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Auto (Tuwim, 1928)|Auto]]''''' # [[Autor:Polska Partia Piratów|Polska Partia Piratów]] – '''''[[Statut Polskiej Partii Piratów]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[*** (Śpiewa na podwórku...)]], [[Buty (Tuwim, 1925)|Buty]], [[*** (Ojcze barw...)]]''''' # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Wybór poezyj pomniejszych Wiktora Hugo]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Dziewczyny]]''''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Motyle (Tuwim, 1921)|Motyle]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Flecista]]''' # [[Autor:Janina Zawisza-Krasucka|Janina Zawisza-Krasucka]] – '''''[[Anielka w szkole]]''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Wycieczka do Zielonego Stawu Kiezmarskiego]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Bank]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Czarna msza]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Słowa we krwi]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Błaganie]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Z Uroczyszcz]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Czyhanie na Boga]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[„Dziady” i dzieciństwo]]''''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Naokoło Tatr]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Poeta opętany uprzedza (na wszelki wypadek) Bogu ducha winną żonę (Tuwim, 1922)|Poeta opętany uprzedza (na wszelki wypadek) Bogu ducha winną żonę]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Epos (Tuwim, 1921)|Epos]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Rewolucja w Niemczech]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Do nich!|Do nich! (Śmierć Prezydenta Narutowicza)]]''' # [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] – '''''[[Żona (Tuwim, 1922)|Żona]]''' # [[Autor:Zdzisław Kamiński|Zdzisław Kamiński]] – '''''[[W królestwie nocy]]''' # '''''[[Lutnia. Piosennik polski. Zbiór drugi]]''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Małżeństwo Teci]]''' ==== Grudzień 2023 ==== # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Na całe życie]]''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Z głębin życia]]''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Teatra ogródkowe]]''''' # [[Autor:Franciszek Mirandola|Franciszek Mirandola]] – '''''[[Tropy]]''''' # [[Autor:Erazm Majewski|Erazm Majewski]] – '''''[[Doktór Muchołapski]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Matka (Szaniawska, 1904)|Matka]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[O obłąkaniu i jego przyczynach]]''''' # [[Autor:Bronisław Dembowski|Bronisław Dembowski]] – '''''[[Bajki według opowiadania Jana Sabały Krzeptowskiego z Kościelisk]]''''' # [[Autor:anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Kantyczki czyli Zbiór najpiękniejszych kolęd i pastorałek]]''''' # [[Autor:Czesław Kędzierski|Czesław Kędzierski]] – '''''[[Gwiazdka (Kędzierski, 1920)|Gwiazdka]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Meleager]]''''' # [[Autor:Gustawa Jarecka|Gustawa Jarecka]] – '''''[[Szósty oddział jedzie w świat]]''''' # [[Autor:Stanisław Karwowski|Stanisław Karwowski]] – '''''[[Wielkopolanie a Ślązacy 1848–1853 r.]]''''' # [[Autor:Feliks Hahn|Feliks Hahn]] – '''''[[Przyrząd podtrzymujący członek męski]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[W lesie (Junosza, 1878)|W lesie]]''''' # [[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderón de la Barca]] – '''''[[Tajemnice mszy świętej]]''''' # [[Autor:Kazimiera Zawistowska|Kazimiera Zawistowska]] – '''''[[Poezye (Zawistowska, 1909)|Poezye]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[Przyczynek do nauki o nagłej śmierci osesków]]''''' # [[Autor:Józef Rostafiński|Józef Rostafiński]] – '''''[[O wilkołakach, szczególniej świata roślinnego]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Wczoraj i dziś]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Rzeczpospolita nauczycielska]]''''' # '''''[[Antologia współczesnych poetów ukraińskich (1913)|Antologia współczesnych poetów ukraińskich]]''''' ==== Listopad 2023 ==== # [[Autor:Seweryn Udziela|Seweryn Udziela]] – '''''[[Opowiadania ludowe ze Starego Sącza]]''''' # [[Autor:Seweryn Udziela|Seweryn Udziela]] – '''''[[Wesołe opowiadania wesołego chłopca]]''''' # [[Autor:Edgar Wallace|Edgar Wallace]] – '''''[[Czerwony Krąg]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Seweryn Udziela jako współpracownik „Ludu“]]''''' # [[Autor:Roman Zmorski|Roman Zmorski]] – '''''[[Baśń o Sobotniej Górze]]''''' # [[Autor:zbiorowy|zbiorowy]] – '''''[[Bajki i powiastki dla dzieci z celniejszych bajko-pisarzy polskich wybrane]]''''' # [[Autor:Feliks Gwiżdż|Feliks Gwiżdż]] – '''''[[Fale (zbiór)|Fale]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dziwadła]]''''' # [[Autor:Józef Łepkowski|Józef Łepkowski]] – '''''[[Cerkwie i osady ruskie w obwodzie Sandeckim w Galicyi]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Nieśmiertelny (Junosza, 1885)|Nieśmiertelny]]''''' ==== Październik 2023 ==== # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Przedwiośnie (Żeromski)|Przedwiośnie]]''''' # [[Autor:Feliks Gwiżdż|Feliks Gwiżdż]] – '''''[[Kośba (zbiór)|Kośba]]''''' # [[Autor:Maria Buyno-Arctowa|Maria Buyno-Arctowa]] – '''''[[Dumny smerek. Duch burzy]]''''' # [[Autor:Elizabeth Gaskell|Elizabeth Gaskell]] – '''''[[Szara dama]]''''' # [[Autor:anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Święta Droga Krzyżowa Jezusa Chrystusa podzielona na 14 stacyj aż do grobu świętego]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Baśń o szopce]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás ]] – '''''[[Z fantazyi gminnej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[List do Gazety Polskiej z 13. marca 1887]]''''' # [[Autor:Konstanty Gaszyński|Konstanty Gaszyński]] – '''''[[Poezje (Gaszyński)|Poezje]]''''' ==== Wrzesień 2023 ==== # [[Autor:Seweryn Goszczyński|Seweryn Goszczyński]] – '''''[[Straszny Strzelec]]''''' # [[Autor:Leopold Eugeniusz Starzeński|Leopold Eugeniusz Starzeński]] – '''''[[Ostatnie polskie łowy]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Zamaskowana miłość czyli Nieostrożność i Szczęście]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Kartka z duszy matczynej]]''''' ==== Sierpień 2023 ==== # [[Autor:Jerzy Szarecki|Jerzy Szarecki]] – '''''[[Ananas]]''''' # [[Autor:Jan Chryzostom Zachariasiewicz|Jan Chryzostom Zachariasiewicz]] – '''''[[Muza czy Meduza?]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Joan. VIII 1-12]]''''' # [[Autor:Włodzimierz Wolski|Włodzimierz Wolski]], [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Młoda Matka]]''''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Wycieczka do Czeskiego w Tatrach]]''''' # [[Autor:Józef Łepkowski|Józef Łepkowski]] – '''''[[Babia góra i jéj okolice]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Ideał cioci Fruzi]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Babulka]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Czciciele szatana]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Kwiat Magnolji (zbiór)|Kwiat Magnolji]]''''' # [[Autor:Władysław Matlakowski|Władysław Matlakowski]] – '''''[[Wspomnienia z Zakopanego]]''''' # [[Autor:Wacław Berent|Wacław Berent]] – '''''[[Ozimina (Berent)|Ozimina]]''''' # [[Autor:Stefan Czarnowski|Stefan Czarnowski]] – '''''[[Ludzie zbędni w służbie przemocy]]''''' # [[Autor:Jan Siwiński|Jan Siwiński]] – '''''[[Katorżnik]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Justka]]''''' ==== Lipiec 2023 ==== # [[Autor:Michał Federowski|Michał Federowski]] – '''''[[List Michała Federowskiego do Jana Karłowicza]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Nowele i szkice]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Echo z Włoch]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[Fauna zwłok]]''''' # [[Autor:Jan Lemański|Jan Lemański]] – '''''[[Nowenna]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Ostatnie wcielenie Vautrina (1933)|Ostatnie wcielenie Vautrina]]''''' # [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Śpiew z Maryi Malczewskiego]]''''' # [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Kujawiak (Śpiewy Polskie)|Kujawiak]]''''' # [[Autor:Aleksander Błażejowski|Aleksander Błażejowski]] – '''''[[Tajemnica Doktora Hiwi]]''''' # [[Autor:Fryderyk II Wielki|Fryderyk II Wielki]] – '''''[[Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska]]''''' # [[Autor:Omar Chajjam|Omar Chajjam]] – '''''[[Wybrane czterowiersze]]''''' # [[Autor:Zofia Rogoszówna|Zofia Rogoszówna]] – '''''[[Klituś bajduś]]''''' # [[Autor:anonimowy|anonimowy]] – '''''[[Zofja Rogoszówna (Bluszcz, 1924)|Zofja Rogoszówna]]''''' # [[Autor:Zofia Rogoszówna|Zofia Rogoszówna]] – '''''[[Wierzba nad urwiskiem]]''''' # [[Autor:Karol Wachtl|Karol Wachtl]] – '''''[[Przyjaciel Dziatek]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau]]''''' # [[Autor:Alfred de Musset|Alfred de Musset]] – '''''[[Szczęście (Musset, 1877)|Szczęście]]''''' ==== Czerwiec 2023 ==== # [[Autor:Jean Paul Richter|Jean Paul Richter]] – '''''[[Śmierć Anioła]]''''' # [[Autor:Agaton Giller|Agaton Giller]], [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Krzyż w Kościeliskiej dolinie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z Homburga]]''''' # [[Autor:Jerzy Szarecki|Jerzy Szarecki]] – '''''[[Gdy umrę...]]''''' # [[Autor:Zygmunt Gloger|Zygmunt Gloger]] – '''''[[Encyklopedia staropolska]]''''' # [[Autor:George Sand|George Sand]] – '''''[[Joanna (Sand, 1875)|Joanna]]''''' # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Nędznicy/Część piąta|Nędznicy. Część piąta]]''''' # [[Autor:Jan Amor Tarnowski|Jan Amor Tarnowski]] – '''''[[Zasady sztuki wojskowej]]''''' # [[Autor:Adolf Suligowski |Adolf Suligowski ]] – '''''[[Z ciężkich lat]]''''' # [[Autor:Wawrzyniec Augustyn Sutor|Wawrzyniec Augustyn Sutor]] – '''''[[Życie pasterskie w Tatrach]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Panna Katarzyna]]''''', '''''[[Dla pokrzywdzonych]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Eli Makower]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[Katalog wystawy obrazów i szkiców z wojny Bułgarsko-Serbskiej]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Kobieca nierzetelność (?)]]''''' # [[Autor:Łukasz Łuczaj|Łukasz Łuczaj]], [[Autor:Monika Kujawska|Monika Kujawska]] – '''''[[Po co komu etnobiologia po polsku?]]''''' # [[Autor:Władysław Prokesch|Władysław Prokesch]] – '''''[[Jubileusz polskiego etnografa (Karol Mátyás) 1866-1916]]''''' ==== Maj 2023 ==== # [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Prośba dziewczęcia]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[O poezji i poetach]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Lampa]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[„Lecz krzyżackiego gadu nie ugłaszcze...“]]''''' # [[Autor:Ada Negri|Ada Negri]] – '''''[[Niedola. Burze]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Cierpienia wynalazcy]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[Przypadek zbrodniczego rozkawałkowania zwłok ]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[Z historji alkoholu i alkoholizmu]]''''' # [[Autor:Jadwiga Marcinowska|Jadwiga Marcinowska]] – '''''[[Powstanie Kościuszkowskie w roku 1794-ym]]''''' # [[Autor:Benedykt Fuliński|Benedykt Fuliński]] – '''''[[Z historii naturalnej dzika]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Ostatni wtorek (Szaniawska, 1887)|Ostatni wtorek]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Bartek Łatka czyli Jak to żyd po śmierci zrobił testament]]''''' # [[Autor:Ignacy Daszyński|Ignacy Daszyński]], [[Autor:Marian Malinowski|Marian Malinowski]] – '''''[[Czy socjaliści mogą uznać „dyktaturę proletarjatu“?]]''''' # [[Autor:François Coppée|François Coppée]] – '''''[[Powój (Coppée, 1885)|Powój]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Stracone złudzenia]]''''' # [[Autor:Józef Stolarczyk|Józef Stolarczyk]] – '''''[[Wycieczka na szczyt Gierlachu]]''''' # '''''[[Wezwanie Robotniczego Komitetu Okręgowego Zagłębia Dąbrowskiego z listopada 1914 ]]''''' ==== Kwiecień 2023 ==== # [[Autor:Vítězslav Hálek|Vítězslav Hálek]] – '''''[[Wieczorne pieśni (Hálek, 1893)|Wieczorne pieśni]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Władysław hr. Tarnowski]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z nad Buga]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Dwie jagódki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Bohaterowie poddasza]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Dwaj poeci (Balzac, 1930)|Dwaj poeci]]''''' # [[Autor:Władysław Dyniewicz|Władysław Dyniewicz]] – '''''[[Wspomnienia z mojej młodości]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[O cyganach]]''''' # [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] – '''''[[Dzieci jako ofiary znęcania się rodziców]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Sąsiedzi (Kraszewski, 1878)|Sąsiedzi]]''''' ==== Marzec 2023 ==== # [[Autor:Bronisław Dembowski|Bronisław Dembowski]] – '''''[[Bajka Sabały]]''''' # [[Autor:Maurice Maeterlinck|Maurice Maeterlinck]] – '''''[[Życie pszczół (Maeterlinck, tłum. Centnerszwerowa, 1903)|Życie pszczół]]''''' # [[Autor:Adolf Klęsk|Adolf Klęsk]] – '''''[[Zwierzenia histeryczki]]''''' # [[Autor:Michał Arct (junior)|Michał Arct (junior)]] – '''''[[O rycerzu Giewoncie]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Maciusiowa nocka]]''''', '''''[[Już są razem!!]]''''' # [[Autor:Mieczysław Treter|Mieczysław Treter]] – '''''[[Antoni Piotrowski]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Recenzje Lalki/„Lalka“, powieść współczesna|„Lalka“, powieść współczesna]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Bożek Miljon]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Wigilja (Oppman, 1936)|Wigilja]]''''' # [[Autor:anonimowy|anonimowy]] – '''''[[Bronisław Dembowski (wspomnienie pośmiertne w miesięczniku Wisła)|Bronisław Dembowski]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Dokąd dążymy?...]]''''', '''''[[Ratujmy się sami!]]''''', '''''[[Doświadczenie Janinki]]''''' # [[Autor:Maria Jadwiga Reutt|Maria Jadwiga Reutt]] – '''''[[W cygańskim obozie]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[Józef Chełmoński]]''''' # [[Autor:Adolf Klęsk|Adolf Klęsk]] – '''''[[Czy mamy obecnie słabsze nerwy?]]''''' # [[Autor:Jan Kudera|Jan Kudera]] – '''''[[Dwa wypadki inkwizycji w Mysłowicach]]''''' # [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] – '''''[[Tajemnice Krakowa]]''''' # [[Autor:François Coppée|François Coppée]] – '''''[[Armata (Coppée, 1882)|Armata]]''''' # [[Autor:Leopold Świerz|Leopold Świerz]] – '''''[[Wycieczka na Wysoką]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Adwent]]''''' # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Olbrzym]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Najcięższy]]''''', '''''[[Żoluchna]]''''' # [[Autor:Józef Komierowski|Józef Komierowski]] – '''''[[Jawy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na cmentarzu (Junosza, 1880)|Na cmentarzu]]''''', '''''[[Oczy urocze]]''''', '''''[[W majową noc]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z antropologji wiejskiej]]''''' # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Nędznicy/Część czwarta|Nędznicy. Część czwarta]]''''' # [[Autor:Władysław Ludwik Anczyc|Władysław Ludwik Anczyc]] – '''''[[Wiersz do króla pruskiego napisany przy zdobyciu arsenału dnia 14 czerwca 1848 w Berlinie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Nowa droga]]''''' # [[Autor:Antonina Sokolicz|Antonina Sokolicz]] – '''''[[Walt Whitman (Sokolicz)|Walt Whitman]]''''' ==== Luty 2023 ==== # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Szkoła praktyczna]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Sztuka i rzemiosło]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Dla czego się nie bawią]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[„Zielna“]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Jesień (Mátyás, 1903)|Jesień]]''''' # [[Autor:Józef Rostafiński|Józef Rostafiński]] – '''''[[Odezwa (Rostafiński)|Odezwa]]''''' # [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] – '''''[[Przy wigilijnym stole]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Regulamin firmy portretowej „S. I. Witkiewicz”]]''''' # [[Autor:Wawrzyniec Augustyn Sutor|Wawrzyniec Augustyn Sutor]] – '''''[[Krótki przewodnik do Zakopanego i po Tatrach]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wolne żarty]]''''' # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Nędznicy/Część trzecia|Nędznicy. Część trzecia]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Życie i przygody małpki]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Maciek Bzdura gada (Dziennik dla Wszystkich)|Maciek Bzdura gada]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Nad urwiskiem (zbiór)|Nad urwiskiem]]''''' # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Nędznicy/Część druga|Nędznicy. Część druga]]''''' ==== Styczeń 2023 ==== # [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] – '''''[[Nędznicy/Część pierwsza|Nędznicy. Część pierwsza]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Statua Najświętszej Maryi Panny przed Kościołem OO. Kapucynów w Krakowie (1894)|Statua Najświętszej Maryi Panny przed Kościołem OO. Kapucynów w Krakowie]]''''' # [[Autor:Maria Rogowska-Falska|Maria Rogowska-Falska]] – '''''[[Zakład Wychowawczy „Nasz Dom”]]''''' # [[Autor:Adam Honory Kirkor|Adam Honory Kirkor]] – '''''[[Słowianie nadbałtyccy]]''''' # [[Autor:Michał Marczewski|Michał Marczewski]] – '''''[[Wilk morski u ludożerców]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Podania z Szczepanowa rodzinnej wioski św. Stanisława]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Śmierć w wyobraźni i ustach gminu]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Podania i baśnie krakowskie]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Z historycznych podań górali podpienińskich]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Sosnowianie]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Epizod z wesela w Sandeckim]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z Hof-Gastein]]''''' # [[Autor:Zofia Rogoszówna|Zofia Rogoszówna]] – '''''[[Sroczka kaszkę warzyła (zbiór)|Sroczka kaszkę warzyła]]''''' # [[Autor:Ignacy Chrzanowski|Ignacy Chrzanowski]] – '''''[[Ostatnie utwory Klemensa Junoszy]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Boski policyjon]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Chłopskie serce (Mátyás, 1889)|Chłopskie serce]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Podania o Tatrach]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Boże Narodzenie (Mátyás, 1902)|Boże Narodzenie]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Ludzie bezdomni]]''''' # [[Autor:Tadeusz Zieliński|Tadeusz Zieliński]] – '''''[[Elementy dramatyzmu w tragedji greckiej]]''''' # [[Autor:zbiorowy|zbiorowy]] – '''''[[Czerwony kogut (zbiór)|Czerwony kogut]]''''' # [[Autor:anonimowy|anonimowy]] – '''''[[Gaz to skarb]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Augusta]]''''' # [[Autor:Jan Gwalbert Pawlikowski|Jan Gwalbert Pawlikowski]] – '''''[[Wycieczka na Łomnicę i szczyt Kezmarski]]''''' # [[Autor:Maria Skłodowska-Curie|Maria Skłodowska-Curie]] – '''''[[List Marii Skłodowskiej-Curie do Jana Moszczeńskiego]]''''' # [[Autor:Izydor Kopernicki|Izydor Kopernicki]] – '''''[[Zagadki i łamigłowki Górali Bieskidowych spisane w okolicach Rabki]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Wedlowska czekolada. 33 przepisy sprawdzone przez E. K]]''''' # [[Autor:Józef Gałuszka|Józef Gałuszka]] – '''''[[Cienie orłów]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dwa śluby]]''''' ==== Grudzień 2022 ==== # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Czy to prawda?]]'''''; '''''[[Ludzie — a ludzie]]'''''; '''''[[Przed wschodem słońca]]'''''; '''''[[Siostrze]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Kroniki 1875-1878]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Dwa cmentarze]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Bezbarwne żyjątka|Nowy Nick Carter. Bezbarwne żyjątka]]''''' # [[Autor:Eugeniusz Janota|Eugeniusz Janota]] – '''''[[Przewodnicy zakopiańscy]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z wycieczki do Tatrów]]''''' # [[Autor:Zofia Plewińska-Smidowiczowa|Zofia Plewińska-Smidowiczowa]] – '''''[[Dar Jaskółek]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dwaj starcy]]''''' # [[Autor:James Oliver Curwood|James Oliver Curwood]] – '''''[[Złote sidła]]''''' # [[Autor:Franciszek Chłapowski|Franciszek Chłapowski]] – '''''[[O zielonym i modrym moczu]]''''' # [[Autor:Herbert George Wells|Herbert George Wells]] – '''''[[Wyspa Aepiornisa]]''''' # [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] – '''''[[Cholera w górach]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Poemat chłopski]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Bitwa morska na stawie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Szachiści]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pierwszy krawiec]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Przed półwiekiem, moja duszko]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Popioły]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[W ruinach Messyny]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Fatalna pomyłka]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Kradzież w wagonie sypialnym]]''''' # [[Autor:Narcyza Żmichowska|Narcyza Żmichowska]] – '''''[[Poganka]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Włamanie na dnie morza]]''''' ==== Listopad 2022 ==== # [[Autor:Tadeusz Zieliński|Tadeusz Zieliński]] – '''''[[Znaczenie Wilamowitza w nauce i w społeczeństwie ludzkiem]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Na ludzkim targu]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Uroda życia]]''''' # [[Autor:Jan Urban|Jan Urban]] – '''''[[O prawa obywatelskie dla kobiet]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Dwoista ]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Z pamiętnika (zbiór)|Z pamiętnika]]''''' # [[Autor:Bronisław Gałczyński|Bronisław Gałczyński]] – '''''[[Ogród warzywny na dwustu metrach kwadratowych (1929)]]''''' # [[Autor:Jan Styka|Jan Styka]] – '''''[[Rewia Wojsk w Paryżu, 14-go Lipca 1918]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Diamenty księcia]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Postrach Londynu (Lord Lister)|Postrach Londynu]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Intryga i miłość]]''''' # [[Autor:Telesfor Chełchowski|Szczypawka]] – '''''[[Baczność! Jenerał Tabaka ma głos!]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Żółty proszek]]''''' # [[Autor:Alojzy Alth|Alojzy Alth]] – '''''[[Wycieczka do doliny Chochołowskiej]]''''' # [[Autor:Maria Czesława Przewóska|Maria Czesława Przewóska]] – '''''[[Eliza Orzeszkowa w literaturze i w ruchu kobiecym]]''''' # [[Autor:Ajschylos|Ajschylos]] – '''''[[Agamemnon (Ajschylos, 1925)|Agamemnon]]''''' # [[Autor:Władysław Ludwik Anczyc|Władysław Ludwik Anczyc]] – '''''[[Zakopane i lud podhalski]]''''' # [[Autor:Juliusz Tadeusz Jedliński|Juliusz Tadeusz Jedliński]] – '''''[[Do Władysławów]]''''' # [[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderón de la Barca]] – '''''[[Uczta Baltazara]]''''' # [[Autor:Ernest Thompson Seton|Ernest Thompson Seton]] – '''''[[Kotka śmieciarka]]''''' # [[Autor:zbiorowy|zbiorowy]] – '''''[[Czegóż chcą? (zbiór)|Czegoż chcą?]]''''' # [[Autor:Helena Orlicz-Garlikowska|Helena Orlicz-Garlikowska]] – '''''[[Misteryum (Garlikowska)|Misteryum]]''''' # [[Autor:Maciej Wierzbiński|Maciej Wierzbiński]] – '''''[[Pękły okowy]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Ex oriente lux?]]''''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Kilka wrażeń z Tatr]]''''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Wspomnienie o schroniskach nad Morskiem Okiem]]''''' # [[Autor:Ernest Thompson Seton|Ernest Thompson Seton]] – '''''[[Dlaczego sikorki tracą rozum raz w roku]]''''' # [[Autor:Ernest Thompson Seton|Ernest Thompson Seton]] – '''''[[Matka Cyranka i jej podróż przez ląd]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Legendy o Chrystusie (Lagerlöf, tłum. Markowska, 1905)|Legendy o Chrystusie]]''''' # [[Autor:Eugeniusz Janota|Eugeniusz Janota]] – '''''[[Salamandra plamista czyli krzeczek plamisty]]''''' ==== Październik 2022 ==== # [[Autor:Kajetan Abgarowicz|Kajetan Abgarowicz]] – '''''[[Klub nietoperzy]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Dwadzieścia lat życia]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Cmentarna lilja]]''''' # [[Autor:Aleksander Szczęsny|Aleksander Szczęsny]] – '''''[[Spadkobierca skarbów ojcowskich]]''''' # [[Autor:Józefa Żdżarska|Józefa Żdżarska]] – '''''[[Obrazki z życia wiejskiego]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Lutnia. Piosennik polski. Zbiór pierwszy]]''''' # [[Autor:Andrzej Stopka Nazimek|Andrzej Stopka Nazimek]] – '''''[[Sabała]]''''' # [[Autor:Stanisław Jachowicz|Stanisław Jachowicz]] – '''''[[Wiérszyki moralne]]''''' # [[Autor:Stefan Barszczewski|Stefan Barszczewski]] – '''''[[Eliksir profesora Bohusza]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Dziewczyna z bagniska]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Poezje zebrane (Orkan)/Tom I|Poezje Zebrane tom I]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Podróż do Bieguna Północnego]]''''' # [[Autor:Kazimierz Morawski|Kazimierz Morawski]] – '''''[[Cesarz Tyberjusz]]''''' # [[Autor:Antoni Schneider|Antoni Schneider]], [[Autor:Edward Błotnicki|Edward Błotnicki]] – '''''[[Przewodnik po mieście Lwowie]]''''' # [[Autor:Fiodor Dostojewski|Fiodor Dostojewski]] – '''''[[Zbrodnia i kara (Dostojewski, 1928)|Zbrodnia i kara]]''''' # [[Autor:Zbiorowy|zbiorowy]] – '''''[[My, dzieci sieci: wokół manifestu]]''''' # [[Autor:Jan Wolfram|Jan Wolfram]] – '''''[[Rzymianka]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Miłość a kłamstwo. Samobójstwo]]''''' # [[Autor:Stanisław Sedlaczek|Stanisław Sedlaczek]] – '''''[[Harcerstwo w szkole]]''''' # '''''[[Depesza do szefów mocarstw notyfikująca powstanie Państwa Polskiego z 16 listopada 1918]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Poezje zebrane (Orkan)/Tom II|Poezje zebrane Tom II]]''''' # [[Autor:Henryk Ptak|Henryk Ptak]] – '''''[[Kraków żyje w legendzie]]''''' # [[Autor:Tytus Chałubiński|Tytus Chałubiński]] – '''''[[Sześć dni w Tatrach]]''''' # [[Autor:Jean-Pierre Claris de Florian|Jean-Pierre Claris de Florian]] – '''''[[Batmendy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Talmudziści]]''''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Spór o granicę w Tatrach]]''''' # [[Autor:Giovanni Verga|Giovanni Verga]] – '''''[[Rycerskość wieśniacza]]''''' ==== Wrzesień 2022 ==== # [[Autor:Telesfor Chełchowski|Telesfor Chełchowski]] – '''''[[Humorystyczne listy z terenu wojny]]''''' # [[Autor:Teodor Tyc|Teodor Tyc]] – '''''[[Facecje z dawnej Polski]]''''' # [[Autor:Robert Louis Stevenson|Robert Louis Stevenson]] – '''''[[Olalla (1889)|Olalla]]''''' # [[Autor:Tadeusz Hollender|Tadeusz Hollender]] – '''''[[Czas który minął i inne wiersze]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] – '''''[[Obraz poezji angielskiej/Tom IV|Obraz poezji angielskiej — Tom IV]]''''' # [[Autor:Stefan Zweig|Stefan Zweig]] – '''''[[Amok (zbiór, 1933)|Amok]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Bez serca]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Lutnia. Piosennik polski. Zbiór trzeci]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Szalona (Kraszewski, 1948)|Szalona]]''''' # [[Autor:Przecław Smolik|Przecław Smolik]] – '''''[[Po drodze (Smolik, 1909)|Po drodze]]''''' # [[Autor:Adam Doliwa Dobrowolski|Adam Dobrowolski]] – '''''[[Klemens Junosza Szaniawski (Dobrowolski, 1899)|Klemens Junosza Szaniawski]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Z życia redaktora]]''''' # [[Autor:Wacław Gąsiorowski|Wacław Gąsiorowski]] – '''''[[Bem (Gąsiorowski, 1927)|Bem]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Legenda I]]''''' # [[Autor:Tadeusz Chrostowski|Tadeusz Chrostowski]] – '''''[[Parana]]''''' ==== Sierpień 2022 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Kopciuszek (Kraszewski, 1863)|Kopciuszek]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Anafielas (Kraszewski)|Anafielas]]''''' # [[Autor:Gustaw Daniłowski|Gustaw Daniłowski]] – '''''[[Wrażenia więzienne]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Siedem powiastek]]''''' # [[Autor:Ignacy Baliński|Ignacy Baliński]] – '''''[[Do starego pokolenia]]''''' ==== Lipiec 2022 ==== # [[Autor:Walery Przyborowski|Walery Przyborowski]] – '''''[[Bitwa pod Raszynem]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Sędziowie]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Protesilas i Laodamia]]''''' # [[Autor:Tadeusz Zieliński|Tadeusz Zieliński]] – '''''[[Religja a sztuka w Grecji]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Bolszewicy]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Oskar Wojnowski i jego nauka]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Kobiety w życiu wielkich ludzi]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Nowele (Konopnicka, 1897)|Nowele]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Tajemniczy wróg]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Kobieta, która niesie śmierć]]''''' # [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] – '''''[[Obrazek z podróży w Tatry]]''''' ==== Czerwiec 2022 ==== # [[Autor:Hector Malot|Hector Malot]] – '''''[[Bez rodziny]]''''' # [[Autor:Michał Dymitr Krajewski|Michał Dymitr Krajewski]] – '''''[[Historya Stefana na Czarncy Czarnieckiego]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Czerpaki]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Djabeł w wierzeniach ludu polskiego]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Drzewa w wierzeniach i obrzędach ludu polskiego]]''''' # [[Autor:Zofia Rogoszówna|Zofia Rogoszówna]] – '''''[[Pisklęta]]''''' # [[Autor:Erazm Majewski|Erazm Majewski]] – '''''[[Profesor Przedpotopowicz]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Złoto i krew]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Rycerze mroku]]''''' # [[Autor:Maria Bogusławska|Maria Bogusławska]] – '''''[[Młodzi (Bogusławska)|Młodzi]]''''' # [[Autor:Władysław Sterling|Władysław Sterling]] – '''''[[Dziecko histeryczne]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Karjera panny Mańki]]''''' # [[Autor:Wacław Berent|Wacław Berent]] – '''''[[Żywe kamienie]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Biały Kapitan]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Upiorny dom]]''''' # [[Autor:Herbert George Wells|Herbert George Wells]] – '''''[[Gość z zaświatów]]''''' ==== Maj 2022 ==== # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Ryta]]''''' # [[Autor:Stanisław Bełza|Stanisław Bełza]] – '''''[[Odgłosy Szkocyi]]''''' # [[Autor:Abraham Penzik|Abraham Penzik]] – '''''[[Antysemici i nekrofile]]''''' # [[Autor:Gustave Le Bon|Gustave Le Bon]] – '''''[[Psychologia tłumu]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Grzesznica]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Sekta djabła]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Lekkomyślna księżna]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Panna Franciszka]]''''' # [[Autor:Fergus Hume|Fergus Hume]] – '''''[[Zielona mumia]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Syn pana Marka]]''''' # [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] – '''''[[Za winy niepopełnione]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Na bialskim zamku]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jasełka. Wyciąg z pamiętników Ktosia|Jasełka]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wnuczek i inne nowelle i obrazki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Za mgłą]]''''' # [[Autor:Iwan Turgieniew|Iwan Turgieniew]] – '''''[[Pierwsza miłość (Turgieniew)|Pierwsza miłość]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Drobiazgi (Junosza, 1898)|Drobiazgi]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Demon wyścigów]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Życie i miłostki imperatorowej Katarzyny II]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wdowa z placem]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Donkiszot żydowski]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z pamiętników roznosiciela]]''''' # [[Autor:Valentin Pinner|Harry Waldau]] – '''''[[Jazz]]''''' # [[Autor:Barry Pain|Barry Pain]] – '''''[[Tajemnicza misja pana Dumphry (Pain, 1924)|Tajemnicza misja pana Dumphry]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Młynarz z Zarudzia]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pan sędzia]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Prolegomena]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Artykuł pana Wojciecha]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Taniość i elegancja]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Prawdziwa bjografja]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z pieniędzmi]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wspomnienie (Junosza, 1893)|Wspomnienie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Obrazki szare]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Nad świeżym grobem]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Przyszły milioner]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Lekki grunt]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Żona z jarmarku]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[„Dobrze“]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Sztuka i czary miłości]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Z przygód Sherlocka Holmesa]]''''' ==== Kwiecień 2022 ==== # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Moje Koraliki]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Warszawianka (Wyspiański, 1901)|Warszawianka]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Biesy]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Jego Eminencya kardynał Albin Dunajewski książę biskup krakowski]]''''' # [[Autor:Paweł Gawrzyjelski|Paweł Gawrzyjelski]] – '''''[[Wyprawa po żonę]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z pola i z bruku]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dworek przy cmentarzu]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Marzenie czy Rzeczywistość]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Tajemnica Polskiej Róży]]''''' # [[Autor:Kazimierz Laskowski|Kazimierz Laskowski]] – '''''[[Lublin w dni pogrzebu Klemensa Junoszy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Rok 1886]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Stary leśnik]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Spekulacye pana Jana]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Gnatki]]''''' # [[Autor:Jadwiga Marcinowska|Jadwiga Marcinowska]] – '''''[[Z głosów lądu i morza]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Chór gołych]]''''' # [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] – '''''[[Czarownice w dolinie nowotarskiej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Kamienica w Długim Rynku]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[O chłopie co oszukał dyabła (Piotrowski, 1916)|O chłopie co oszukał dyabła]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Małe niedole pożycia małżeńskiego]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[Nosił wilk, ponieśli wilka (Piotrowski, 1916)|Nosił wilk, ponieśli wilka]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[O sewcykowy dusycce (Piotrowski, 1916)|O sewcykowy dusycce]]''''' ==== Marzec 2022 ==== # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Rozbójnicy w Warszawie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Jeszcze jeden rodzaj Straży Ogniowej]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na odjazd teatrzyków]]''''' # [[Autor:Bolesław Błażek|Bolesław Błażek]] – '''''[[Wakacye pod namiotami]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Dzieje grzechu]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Nasze sny]]''''' # [[Autor:Henryk Wieniawski|Henryk Wieniawski]] – '''''[[Rozumiem|Śpiew Polski]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dziad]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Człowiek skamieniały]]''''' # [[Autor:Homer|Homer]] – '''''[[Odysseja]]''''' # [[Autor:Herbert George Wells|Herbert George Wells]] – '''''[[Kraina ślepców (zbiór)|Kraina ślepców]]''''' # [[Autor:Teofila Samolińska|Teofila Samolińska]] – '''''[[James Garfield]]''''' # [[Autor:Władysław Sterling|Władysław Sterling]] – '''''[[Dziecko psychopatyczne]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Anioł Miłosierdzia]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Nowele (Reymont, 1930)|Nowele]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Powrót do gniazda]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Nowiny Niedzielne]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wilki i inne szkice i obrazki]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Markiza Pompadour]]''''' # [[Autor:Prosper Mérimée|Prosper Mérimée]] – '''''[[Carmen; Czyśćcowe dusze; Tamango]]''''' ==== Luty 2022 ==== # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Głowa (Junosza, 1888)|Głowa]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dowód (Junosza, 1889)|Dowód]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Szkice i obrazki (Prus)|Szkice i obrazki]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Bracia mleczni]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z księgi cudów Franciszka Kostrzewskiego]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Piosnki leśne]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Legenda (Junosza, 1878)|Legenda]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Do matki (Junosza, 1888)|Do matki]]''''' # [[Autor:Teresa Prażmowska|Teresa Prażmowska]] – '''''[[W noc przed pogrzebem Promyka]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Przygody Stacha]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Hybrydy]]''''' # [[Autor:Charles Lutwidge Dodgson|Lewis Carroll]] – '''''[[W zwierciadlanym domu]]''''' # [[Autor:Iwan Gonczarow|Iwan Gonczarow]] – '''''[[Obłomow]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Ofiary półświatka]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Życzliwa krytyka]]''''' # [[Autor:Władysław Tarnowski|Ernest Buława]] – '''''[[Krople czary/Część druga|Krople czary. Część druga]]''''' # [[Autor:Władysław Tarnowski|Ernest Buława]] – '''''[[Krople czary/Część pierwsza|Krople czary. Część pierwsza]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Niebezpieczna kochanka]]''''' # [[Autor:Kazimierz Czapiński|Kazimierz Czapiński]] – '''''[[Partja wrogów ludu pracującego (endecja)]]''''' # [[Autor:Adam Zagórski|Adam Zagórski]] – '''''[[Polskie pieśni wojenne i piosenki obozowe]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na stare lata]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Czarna Andzia]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na ruinach Wólki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Sielanki majowe]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Najnowsze krakowiaki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Tryolety na cześć panny Zofji i jej podobnych]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Powieść o czterdziestu dwóch mędrcach]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z pamiętników pana Jacka]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wody (Junosza, 1876)|Wody]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pierwiosnek (Junosza, 1876)|Pierwiosnek]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z melodji nie-biblijnych]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z astronomji]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Słowianie. Uroczystości i obrzędy]]''''' # [[Autor:Zofia Przewóska-Czarnocka|Zofia Przewóska-Czarnocka]] – '''''[[Ród Piastów. Kołodziej Piast, Ziemowit, Leszek, Ziemomysł]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Listy z ustronia]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Modlitwa (Staś, 1913)|Modlitwa]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Po nad tułaczych łez morzem]]''''' # '''''[[Pamiętnik Adama w raju (zbiór)]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Sic itur ad astra]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Szybki poseł]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pia desideria]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Chorzy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pan Jacenty]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Tajemnice życia i śmierci]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Półświatek]]''''' ==== Styczeń 2022 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Bezimienna]]''''' # [[Autor:Teresa Prażmowska|Teresa Prażmowska]] – '''''[[Święć się...]]''''' # [[Autor:Ignacy Baliński|Ignacy Baliński]] – '''''[[Na śmierć Jana Matejki]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[W mrocznej godzinie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Powieść bez tytułu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Papiery po Glince]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dziadunio]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Wizyta (1909)|Wizyta]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Złotowłosy sfinks]]''''' # [[Autor:Stanisław Schneider|Stanisław Schneider]] – '''''[[Pieśń o jaskółce]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Lenin. Postscriptum]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Szkice literackie (Żuławski, 1913)|Szkice literackie]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Bosy pan]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Czego my chcemy]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Stara Ziemia]]''''' # [[Autor:Róża Luksemburg|Józef Chmura]] – '''''[[Kościół a socjalizm]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Listy ze Szwecyi]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Zosia]]''''' # [[Autor:Lucjan Rydel|Lucjan Rydel]] – '''''[[Jesień (Rydel, 1921)|Jesień]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] – '''''[[Trzecia płeć]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Sobowtór bankiera]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Chłopski honor]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Trudny wstęp do domu emigracyjnego pod opieką Z. N. P.]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Sobieski (Niewiadomska)|Sobieski]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Z moich rozmyślań]]''''' # [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] – '''''[[Trzy szkice powieściowe]]''''' # [[Autor:Stendhal|Stendhal]] – '''''[[Czerwone i czarne (Stendhal, 1932)|Czerwone i czarne]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Sylwek Cmentarnik]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pan Grubopłaski]]''''' ==== Grudzień 2021 ==== # [[Autor:Zofia Dromlewiczowa|Zofia Dromlewiczowa]] – '''''[[Przygoda]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Czarny adept]]''''' # [[Autor:Louis Couturat|Louis Couturat]] – '''''[[Powszechny język międzynarodowy]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Królewska miłośnica]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Promień]]''''' # [[Autor:Jan Perłowski|Jan Perłowski]] – '''''[[Legenda o Bożem Narodzeniu]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Kim był Ks. Józef Poniatowski]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Nad Spreą]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Wrażenia z farm stanu Wisconsin]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Na Falach Życia]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Sezonowa miłość]]''''' # [[Autor:Artur Gruszecki|Artur Lubicz]] – '''''[[Córka osadnika]]''''' # [[Autor:Kazimierz Laskowski|Kazimierz Laskowski]] – '''''[[Żydzi przy pracy]]''''' # [[Autor:Karol Dickens|Karol Dickens]] – '''''[[Dzwony upiorne]]''''' # [[Autor:Aleksander Arct|Aleksander Arct]] – '''''[[Ciekawa powieść]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] – '''''[[Znachor (Dołęga-Mostowicz, 1938)|Znachor]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Guwernantka z Czortowa]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Stare obrazki]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Czarna polewka]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Z głuszy]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Iskierki mistyczne]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Marzenia jesienne]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Excelsior! (Staś, 1910)|Excelsior!]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Zwierzęta i Wierszyki od Wujka z Afryki]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Polski pień]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Kukuryku czy Kikeriki?]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Salon baronowej Wiery]]''''' # [[Autor:Artur Gruszecki|Artur Gruszecki]] – '''''[[Mały bohater]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Bronzownicy (zbiór)|Bronzownicy]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Sprawa kryminalna]]''''' # [[Autor:Stanisław Osada|Stanisław Osada]] – '''''[[Z Pennsylwańskiego piekła]]''''' # [[Autor:Juliusz Tadeusz Jedliński|Juliusz Tadeusz Jedliński]] – '''''[[Pacierz (Jedliński, 1858)|Pacierz]]''''' # [[Autor:Ernest Thompson Seton|Ernest Thompson Seton]] – '''''[[Wully pies owczarski]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Królestwo Polskie po roku 1815]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Z melodyi ludowych]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Na dnie sumienia]]''''' <!-- NAJNOWSZE REKORDY PROSZĘ DODAWAĆ U GÓRY--> ==== Listopad 2021 ==== # [[Autor:Feliks Brodowski|Feliks Brodowski]] – '''''[[Liote (nowele)|Liote]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]], [[Autor:Zygmunt Przybylski|Zygmunt Przybylski]] – '''''[[Fragment z komedyi p. t. „Baby“]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dajcie tabaki!]]''''', '''''[[O północy (Junosza, 1879)|O północy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Andrzejki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Fragment (Junosza, 1879)|Fragment]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Nad strumieniem (Junosza, 1877)|Nad strumieniem]]''''', '''''[[Wieczór tańcujący]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Kaszel jako przyczynek do mowy ludzkiej]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wigilja Bożego Narodzenia (Junosza, 1875)|Wigilja Bożego Narodzenia]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Marya i Marta]]''''' # [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] – '''''[[Perła (Staś, Głos Polek, 1921)|Perła]]''''', '''''[[Wskrzeszenie córki Jaira]]''''' # [[Autor:Ignacy Daszyński|Ignacy Daszyński]] – '''''[[Pogadanka o socjaliźmie (Daszyński, 1927)|Pogadanka o socjaliźmie]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Powrót Odysa]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Emancypantki]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Bajki ucieszne]]''''' # [[Autor:Adam Zakrzewski|Adam Zakrzewski]] – '''''[[Historja i stan obecny języka międzynarodowego esperanto]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Zaginiony footbalista (zbiór)|Zaginiony footbalista]]''''' # [[Autor:Józef Gałuszka|Józef Gałuszka]] – '''''[[Dusza miasta (zbiór)|Dusza miasta]]''''' # [[Autor:Józef Bliziński|Józef Bliziński]] – '''''[[Marcowy kawaler]]''''' # [[Autor:Leopold von Sacher-Masoch|Leopold von Sacher-Masoch]] – '''''[[Wenus w futrze]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Rodzina kamieniarza]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Złodziej kolejowy]]''''' # [[Autor:Gerhart Hauptmann|Gerhart Hauptmann]] – '''''[[A Pippa tańczy!]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Syzyfowe prace]]''''' # [[Autor:Aleksander Dumas (ojciec)|Aleksander Dumas]] – '''''[[Wicehrabia de Bragelonne]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[W ludzkiej i leśnej kniei]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ada]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Stara kamienica]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Rady główne i życzenia na nowy rok]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[W głuszy leśnej]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Cnoty proste]]''''' # [[Autor:Ada Negri|Ada Negri]] – '''''[[Sługa]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Legenda na dzień Świętej Łucji]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Żacy krakowscy w roku 1549]]''''' ==== Październik 2021 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Żeliga]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Wazowie (Niewiadomska)|Wazowie]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Matka Boleściwa]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Stary sługa (Kraszewski, 1872)|Stary sługa]]''''' # [[Autor:Franciszek Ksawery Smolka|Franciszek Ksawery Smolka]] – '''''[[Kontrakt pożyczki z Dura-Europos]]''''' # [[Autor:Józef Korzeniowski|Józef Korzeniowski]] – '''''[[Karpaccy górale]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Pompalińscy]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Pijane dziecko we mgle]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Na drodze (zbiór)|Na drodze]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[O wilcku (Piotrowski, 1916)|O wilcku]]''''' # [[Autor:Stanisław Schneider|Stanisław Schneider]] – '''''[[Ζεὺς Μειλίχιος u Ateńczyków]]''''' # [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] – '''''[[O takim co rozumiał jak dzwirzęta gwarzom (Piotrowski, 1916)|O takim co rozumiał jak dzwirzęta gwarzom]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Historya o kilku emerytach i jednym fortepianie]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Nowy gladjator]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wieszczka z Ypsylonu]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Idealizm i realizm]]''''' # [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]], [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] – '''''[[Uwodziciel w pułapce]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jeden z tysiąca]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Serce i ręka]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Po latach]]''''' # [[Autor:Zbigniew Kamiński|Zbigniew Kamiński]] – '''''[[Król puszty węgierskiej]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Achilleis]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Z ziemi polskiej i włoskiej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[My i Oni]]''''' # [[Autor:Aleksander Szczęsny|Aleksander Szczęsny]] – '''''[[Pieśń białego domu]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Przed świtem (zbiór)|Przed świtem]]''''' # [[Autor:Maria Sandoz|Podolanka]] – '''''[[Koszyk jabłek]]''''' # '''''[[Prawdziwa opowieść o synowej która zabiła starego ojca Jakóba]]''''' # '''''[[Prawdziwe zdarzenie o wyrodnych pięciu synach którzy wzgardzili staruszkiem ojcem swoim]]''''' # '''''[[Bitwa. Wspomnienia z roku 1916]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Duma o hetmanie]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Chłopi (Reymont)|Chłopi]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Któś]]''''' ==== Wrzesień 2021 ==== # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Przysięga pana Sylwestra]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[„Hafciarz”]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Zastępca]]''''' # [[Autor:Stanisław Schneider|Stanisław Schneider]] – '''''[[Sowij — Sofija]]''''' # '''''[[Kraków. Przewodnik dla zwiedzających z planem miasta]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wyrwane kartki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Maciej]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na szerszy świat!!]]''''' # [[Autor:Stanisław Schneider|Stanisław Schneider]] – '''''[[Kore i Kuros]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Poeta jakich wielu]]''''' # [[Autor:Stanisław Tarnowski|Stanisław Tarnowski]] – '''''[[Czyściec Słowackiego]]''''' # [[Autor:Ajschylos|Ajschylos]] – '''''[[Prometeusz skowany (tłum. Kasprowicz, 1924)|Prometeusz skowany]]''''' # '''''[[Z bratniej niwy]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dowgird|Tadeusz Dowgird]], [[Autor:Zygmunt Wolski|Zygmunt Wolski]] – '''''[[Pisanki, jajka malowane wielkanocne]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dzień ś. Józefa]]''''' # [[Autor:Marcin Ernst|Marcin Ernst]] – '''''[[O końcu świata i kometach]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Fermenty]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Osobliwość Brzozówki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[5,000 Rubli]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Listy pedagoga]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Krwawa hrabina]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Kim był Tadeusz Kościuszko]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[O wojnie]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Legjony Dąbrowskiego]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z życia awanturnika]]''''' # [[Autor:Hieronim Derdowski|Hieronim Derdowski]] – '''''[[Walek na jarmarku]]''''' # [[Autor:Maria Strebeyko|Maria Strebeyko]] – '''''[[Dziesięcioletni ochotnik]]''''' # '''''[[Ballady, legendy i t. p.]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Na krawędzi (zbiór)|Na krawędzi]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Zupy i sosy (Kiewnarska, 1929)|Zupy i sosy]]''''' # [[Autor:Mór Jókai|Mór Jókai]] – '''''[[Papuga]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Marsz strzelców (Orkan, 1915)|Marsz strzelców]]''''' # [[Autor:Harriet Beecher Stowe|Harriet Beecher Stowe]] – '''''[[Chata wuja Tomasza]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Czwórka do ślubu]]''''' # [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] – '''''[[Człowiek który zapomniał swego nazwiska]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Rodzina Brochwiczów]]''''' # [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] – '''''[[W żydowskich rękach]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Mowa X. Wacława z Sulgostowa, kapucyna podczas uroczystego obchodu jubileuszowego 50-cio letniej rocznicy ślubów zakonnych M. Eufrazyi od św. Eliasza]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na szarej jesieni]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[„Globosa”]]''''' # [[Autor:Augustyn Czarnowski|Augustyn Czarnowski]] – '''''[[Czem zastąpić napoje alkoholiczne?]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Piekło (Junosza)|Piekło]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Przerwana korespondencja]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Był to obraz... ale oblazł...]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wnuczka]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Ostatnia instancya]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Galopada]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Trzy prowincjałki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Rózia — róża i aptekarz]]''''' # [[Autor:Włodzimierz Podgórski|Włodzimierz Podgórski]] – '''''[[Antoni Sznejder|Antoni Sznejder, autor „Encyklopedyi do krajoznawstwa Galicyi“]]''''' # [[Autor:Telesfor Chełchowski|Szczypawka]] – '''''[[Co jenerał Tabaka ...mówi o wojnie...]]''''' # [[Autor:Kajetan Sawczuk|Kajetan Sawczuk]] – '''''[[Pieśni Kajetana Sawczuka (1912)|Pieśni Kajetana Sawczuka]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Domowe wędliny]]''''' # [[Autor:Róża Luksemburg|Róża Luksemburg]] – '''''[[W obronie narodowości]]''''' # [[Autor:Michał Siedlecki|Michał Siedlecki]] – '''''[[Cztery miesiące walki z zarazą]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Potrawy i konserwy z grzybów]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Do swego Boga. Rozdzióbią nas kruki, wrony]]''''' # [[Autor:Adam Mickiewicz|Adam Mickiewicz]] – '''''[[Poezye Adama Mickiewicza. T. 1. (1899)]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Kwiatek z sutereny]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Ani chwili spoczynku]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Skarby ziemi]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pan Marek w piekle (Junosza, 1876)|Pan Marek w piekle]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Sen pana Bartłomieja dziedzica Psiej-Wólki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Mróz (Junosza, 1879)|Mróz]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pogodny zachód (Junosza, 1891)|Pogodny zachód]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na brzezince]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Złote czasy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[O sto cekinów!]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Humorysta na partykularzu]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Goście (Junosza, 1894)|Goście]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Melancholiczne dumania]]''''' # [[Autor:Józef Bliziński|Józef Bliziński]] – '''''[[Nowele humoreski]]''''' # [[Autor:Ada Negri|Ada Negri]] – '''''[[Miejsce starych]]''''' # [[Autor:Franciszek Majchrowicz|Franciszek Majchrowicz]] – '''''[[Małżeństwa w starożytnym Rzymie za czasów Cesarstwa]]''''' # [[Autor:Marian Auerbach|Marian Auerbach]] – '''''[[Rola gramatyki języka łacińskiego w gimnazjum]]''''' # [[Autor:Izaak Cylkow|Izaak Cylkow]] – '''''[[Mowa miana dnia 26 Września 1878 roku przy otwarciu Nowej Synagogi w Warszawie|Mowa przy otwarciu Nowej Synagogi w Warszawie]]''''' # [[Autor:Leonard z Porto Maurizio|Leonard z Porto Maurizio]] – '''''[[Droga Krzyżowa]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Testament złotnika]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Demon Wody Ognistej]]''''' # [[Autor:Bronisława Wójcik-Keuprulian|Bronisława Wójcik-Keuprulian]] – '''''[[Ormianie polscy]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Pan Graba]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Murowanka]]''''' # [[Autor:Helena Zborowska|Helena Zborowska]] – '''''[[O Elizy Orzeszkowej pracy i działalności literackiej]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Filantropka]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Pamiętniki Holmsa, słynnego ajenta londyńskiego/I|Pamiętniki Holmsa, słynnego ajenta londyńskiego, T. 1]]''''' # [[Autor:Stefan Garczyński|Stefan Garczyński]] – '''''[[Wacława dzieje]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Basma]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Gość nieznany (Kraszewski, 1946)|Gość nieznany]]''''' # [[Autor:Martin Mendelsohn|Martin Mendelsohn]] – '''''[[Jak uchronić swoje serce od szkodliwych wpływów]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Tajny agent (tłum. Zagórska)|Tajny agent]]''''' # [[Autor:Jarosław Pieniążek|Jarosław Pieniążek]] – '''''[[„Cyklista” na wycieczkach. Lwów―Gdańsk]]''''' ==== Sierpień 2021 ==== # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Władcy cekinów]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Interesująca historja, w której nie ma nic]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Marya (Orzeszkowa)|Marya]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Ostatnie chwile skazanego]]''''' # [[Autor:Łucja Charewiczowa|Łucja Charewiczowa]] – '''''[[Niedoceniony krajoznawca lwowski Antoni Schneider]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Magnesy serc]]''''' # [[Autor:Henryk Samsonowicz|Henryk Samsonowicz]] – '''''[[Krzyżacy (Samsonowicz, 1988)|Krzyżacy]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Konfitury, kompoty i inne konserwy owocowe]]''''' # [[Autor:Aleksander Czołowski|Aleksander Czołowski]] – '''''[[Prutem do Morza Czarnego]]''''' # [[Autor:Maria Poprzęcka|Maria Poprzęcka]] – '''''[[Polskie malarstwo salonowe]]''''' # [[Autor:Telesfor Chełchowski|Szczypawka]] – '''''[[Godzinki moskalofilskie]]''''' # [[Autor:Edmondo De Amicis|Edmondo De Amicis]] – '''''[[Pamiętnik chłopca]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pożegnanie (Junosza, 1890)|Pożegnanie]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Przegląd 50-letniej pracy literackiej Eu... Heleniusza]]''''' # [[Autor:Ada Negri|Ada Negri]] – '''''[[We mgle (Negri, 1924)|We mgle]]''''' # [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] – '''''[[Bez chaty]]''''' # [[Autor:Anonimowy|ESTE]] – '''''[[Bajka o smoku, rycerzu Ćwieku i królewnie Lali‎]]''''' # [[Autor:Lucy Maud Montgomery|Lucy Maud Montgomery]] – '''''[[Ania z Avonlea]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Ziemia (Zola, 1930)|Ziemia]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Sałaty i sałatki]]''''' # [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] – '''''[[Pod piorunami (Weyssenhoff, 1930)|Pod piorunami]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Liść pokrzywy]]''''' # [[Autor:Rudyard Kipling|Rudyard Kipling]] – '''''[[Pieśń dzieci]]''''' # [[Autor:Kazimierz Brodziński|Kazimierz Brodziński]] – '''''[[Wiesław i pieśni rolników]]''''' # [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] – '''''[[Bajki (Fredro, 1947)|Bajki]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Awantura (Kraszewski, 1885)|Awantura]]''''' # [[Autor:Piotr Bieńkowski|Piotr Bieńkowski]] – '''''[[Nowe odkrycia na Forum w Rzymie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Torebki]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Błękitna książeczka]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Paryż (Zola)|Paryż]]''''' ==== Lipiec 2021 ==== # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Puszcza jodłowa]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dwie zemsty]]''''' # [[Autor:Paulina Wilkońska|Paulina Wilkońska]] – '''''[[Sto lat dobiega]]''''' # [[Autor:Jan Chryzostom Zachariasiewicz|Jan Chryzostom Zachariasiewicz]] – '''''[[Poseł-męczennik]]''''' # [[Autor:Piotr Ściegienny|Piotr Ściegienny]] – '''''[[List Ojca Świętego Grzegorza Papieża]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Zagroba]]''''' # [[Autor:Taras Szewczenko|Taras Szewczenko]] – '''''[[Wiersze wybrane (Szewczenko)|Wiersze wybrane]]''''' # [[Autor:Czesław Pieniążek|Czesław Pieniążek]] – '''''[[O życiu, dziełach i zasługach Ks. Piotra Skargi]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Jesień (Junosza, 1876)|Jesień]]''''' # [[Autor:Franciszek Karpiński|Franciszek Karpiński]] – '''''[[Pieśni nabożne]]''''' # [[Autor:Mihail Eminescu|Mihail Eminescu]] – '''''[[Wybór poezyj i poematów]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Wstęp do Kalendarza]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Rzym (Zola)|Rzym]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Słomiana wdowa]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Pieczywo domowe]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Gniazdo białozora]]''''' # [[Autor:Ernest William Hornung|Ernest William Hornung]] – '''''[[Tragiczny koniec]]''''' # [[Autor:Władysław Bandurski|Władysław Bandurski]] – '''''[[Najsmutniejszy Anioł]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Starościne uszy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Jacek Bannita]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wianki (Junosza, 1875)|Wianki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Obiady]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Przekrzyczana lira]]''''' ==== Czerwiec 2021 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Klasztor]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[W hotelach]]''''' # [[Autor:Stefan Blank-Weissberg|Stefan Blank-Weissberg]] – '''''[[Barcie i kłody w Polsce]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Bajka o Gacku]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dziérżawca na Wołyniu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Sumienie w literaturze]]''''' # [[Autor:Iwan Turgieniew|Iwan Turgieniew]] – '''''[[Ojcowie i dzieci (Turgieniew)|Ojcowie i dzieci]]''''' # [[Autor:Gustaw Daniłowski|Władysław Orwid]] – '''''[[Stefan Okrzeja]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Przymuszona]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Ponad śnieg bielszym się stanę]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Stary zamek]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Trębowla]]''''' # [[Autor:Ludwik Ćwikliński|Ludwik Ćwikliński]] – '''''[[Zagadnienia Tukidydesowe]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[A toż nie bajka?]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Cztery pory roku (Kraszewski, 1870)|Cztery pory roku]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Na scenie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Na Rok nowy!]]''''' # [[Autor:Werner von Siemens|Werner von Siemens]], [[Autor:Gabriel Tołwiński|Gabriel Tołwiński]] – '''''[[Wspomnienia z mego życia]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Kilka uwag dla ludu wiejskiego]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Noc sylwestrowa]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jeden z wielu (Kraszewski, 1889)|Jeden z wielu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z księgi krajobrazów]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Rozmowa ze starym rokiem]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Rok nowy!]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z ogrodu Hesperyd]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Icek Kobieciarz]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pół dnia w życiu modnych małżonków]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Jerzy]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Fragment (Marrené)|Fragment]]''''' ==== Maj 2021 ==== # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Dwie wigilie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Zaklęta woda]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Córka Negocjanta]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Gdybyśmy chcieli, raj byśmy na ziemi mieli]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Świetna partya]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Mężowie i żony]]''''' # [[Autor:Prokuratura Wojewódzka w Toruniu|Prokuratura Wojewódzka w Toruniu]] – '''''[[Postanowienie Prokuratury Wojewódzkiej w Toruniu z dnia 2 października 1980, o umorzeniu śledztwa w sprawie katastrofy kolejowej zaistniałej w dniu 19 sierpnia 1980 na szlaku Aleksandrów Kujawski – Toruń Główny w pobliżu stacji Brzoza Toruńska]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Znak czterech (Doyle, tł. Neufeldówna, 1922)|Znak czterech]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Kurjer carski]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Poezje tom III (Żuławski)|Poezje tom III]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Marzenie (Zola, 1935)|Marzenie]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Lourdes]]''''' # [[Autor:Aleksander Benedykt Sobieski|Aleksander Benedykt Sobieski]] – '''''[[Manifest Naiáśnieyßego Krolewicá IegoMośći Alexandra, Polſkiego y W.X.L. Xćia, do Stánow Rzptey Korony Polſkiey y W.X.L. de raptu Naiáś: Krolewicow IchMośćiow Jakuba y Konstantyna]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[W polskiej dżungli]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[W czas wojny (zbiór)|W czas wojny]]''''' # [[Autor:Jarosław Pieniążek|Jarosław Pieniążek]] – '''''[[Lwów - Kamieniec Podolski. Notatki z podróży cyklisty]]''''' ==== Kwiecień 2021 ==== # [[Autor:Feliks Perl|Feliks Perl]] – '''''[[Szkic dziejów P. P. S.]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Noc jesienna (Junosza, 1883)|Noc jesienna]]''''' # [[Autor:Julian Ejsmond|Julian Ejsmond]] – '''''[[Żywoty drzew]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Omyłka (Junosza, 1877)|Omyłka]]''''' # [[Autor:Henryk Nagiel|Henryk Nagiel]] – '''''[[Sęp (Nagiel, 1890)|Sęp]]''''' # [[Autor:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]] – '''''[[Poezye (Goethe, tłum. Zathey)|Poezye]]''''' # [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] – '''''[[Jaszczur]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Awantura (Junosza, 1894)|Awantura]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Icek Kolumb]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Poczciwy Jacuś]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Salamandra (Grabiński, 1924)|Salamandra]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Bolesław Śmiały (dramat)|Bolesław Śmiały]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pachciarz XX wieku]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Kuźnia Wulkana]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Najwytrwalszy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Statyści]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Posag bez panny]]''''' # [[Autor:Franciszek Ksawery Smolka|Franciszek Ksawery Smolka]] – '''''[[Z mętów życia]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Warjat i zakonnica|Wariat i zakonnica]]''''' # [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] – '''''[[Polskie kalendarzyki polityczne]]''''' # [[Autor:Eligiusz Niewiadomski|Eligiusz Niewiadomski]] – '''''[[Do wszystkich Polaków]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Trzy psy]]''''' # [[Autor:Jerzy Liebert|Jerzy Liebert]] – '''''[[Poezje (Liebert, 1934)|Poezje]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Fragment z dziejów jasnowłoséj główki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[„Wedle pocieszenia“]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Bohaterowie (Junosza, 1900)|Bohaterowie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Żyd wieczny tułacz (Junosza, 1874)|Żyd wieczny tułacz]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pieprzycki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Lublin (Junosza, 1893)|Lublin]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Śnieg w żniwa]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Szpada Hamleta]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Nad przepaścią (Kraszewski, 1887)|Nad przepaścią]]''''' # [[Autor:Juliusz Marian Bandrowski|Juliusz Marian Bandrowski]] – '''''[[Najnieszczęśliwsi]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]], [[Autor:Tadeusz Żuk-Skarszewski|Tadeusz Żuk-Skarszewski]] – '''''[[Stanisław Wyspiański. Dzieła malarskie]]''''' # [[Autor:Bogumił Aspis|Bogumił Aspis]] – '''''[[Adam i Ewa (Aspis)|Adam i Ewa]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Gwiazdki Zuchowe]]''''' ==== Marzec 2021 ==== # [[Autor:Ludwik Maria Staff|Ludwik Maria Staff]] – '''''[[Historye naiwne]]''''' # [[Autor:Tadeusz Konczyński|Tadeusz Konczyński]] – '''''[[Ginąca Jerozolima]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Zając jedynak]]''''' # [[Autor:Pierre de Ronsard|Pierre de Ronsard]] – '''''[[Szesnaście sonetów miłosnych: do Kassandry, do Maryi, do Heleny]]''''' # [[Autor:Jan Neruda|Jan Neruda]] – '''''[[Pieśni Kosmiczne i inne]]''''' # [[Autor:Szolem Jakow Abramowicz|Mendele Mojcher Sforim]] – '''''[[Szkapa]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Daniel]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Jak ludzie umierają]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Walerka]]''''' # [[Autor:Stendhal|Stendhal]] – '''''[[Lamiel]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Zwycięzcy (May, 1929)|Zwycięzcy]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Stara panna (Kraszewski, 1887)|Stara panna]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[W pustyni nubijskiej]]''''' ==== Luty 2021 ==== # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Falk: wspomnienie, Amy Foster, Jutro]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Illa]]''''' # [[Autor:Jan Nepomucen Kamiński|Jan Nepomucen Kamiński]] – '''''[[Sonety (Jan Nepomucen Kamiński)|Sonety]]''''' # [[Autor:Krzysztof Nawratek|Krzysztof Nawratek]] – '''''[[Miasto jako idea polityczna]]''''' # [[Autor:Laozi|Laozi]] – '''''[[Tao (tłum. Lemański)|Tao]]''''' # [[Autor:Stanisław Schneider|Stanisław Schneider]] – '''''[[Arystoteles o Drakoncie]]''''' # [[Autor:Nikołaj Gogol|Nikołaj Gogol]] – '''''[[Obrazki z życia (Gogol, 1903)|Obrazki z życia]]''''' # [[Autor:Abraham Penzik|Abraham Penzik]] – '''''[[Uwagi w ważnej sprawie]]''''' # [[Autor:Jan Beyzym|Jan Beyzym]] – '''''[[O. Jan Beyzym T. J. i Trędowaci na Madagaskarze]]''''' # [[Autor:Teodor Jeske-Choiński|Teodor Jeske-Choiński]] – '''''[[Poznaj Żyda!]]''''' # [[Autor:Ernest William Hornung|Ernest William Hornung]] – '''''[[Pod lufą pistoletu (zbiór)|Pod lufą pistoletu]]''''' # [[Autor:Alfons Bohumil Šťastný|Alfons Bohumil Šťastný]] – '''''[[U Chińczyków]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Ojciec Prokop]]''''' # [[Autor:Ignacy Daszyński|Ignacy Daszyński]] – '''''[[Pogadanka o religji]]''''' # [[Autor:Jan Chryzostom Zachariasiewicz|Jan Chryzostom Zachariasiewicz]] – '''''[[Nieboszczyk w kłopotach]]''''' ==== Styczeń 2021 ==== # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wybór pism w X tomach/Tom II|Wybór pism w X tomach. Tom II]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Janosik Nędza Litmanowski]]''''' # [[Autor:Jan Chryzostom Pasek|Jan Chryzostom Pasek]] – '''''[[Pamiętniki (Pasek)|Pamiętniki]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Panowie bracia]]''''' # [[Autor:Henryk Nagiel|Henryk Nagiel]] – '''''[[Tajemnice Nalewek]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Z papierów po nieboszczyku czwartym]]''''' # [[Autor:Jan Sygański|Jan Sygański]] – '''''[[Wyroki ławicy sandeckiej 1652—1684]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Maryna z Hrubego]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Marzyciel (Reymont)|Marzyciel]]''''' # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Opowiadania i Humoreski Marka Twaina]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Gösta Berling (Lagerlöf, 1905)|Gösta Berling]]''''' ==== Grudzień 2020 ==== # [[Autor:Ludwik Maria Staff|Ludwik Maria Staff]] – '''''[[Z cyklu: „Orząc ruiny...“]]''''' # [[Autor:Peter Nansen|Peter Nansen]] – '''''[[Spokój Boży]]''''' # [[Autor:Ludwik Ćwikliński|Ludwik Ćwikliński]] – '''''[[Padwa i Polska]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Z przeszłości niemiecko-moskiewskiej R. 1796 — R. 1896]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Programm polski. 1872]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Kazanie miane podczas odprawionej pierwszej Mszy św. O. Alberta]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Nabożeństwo Ś. Drogi Krzyżowej odprawiane przez Ojców Franciszkanów Każdego Piątku o godzinie 3 po południu]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Rekrut (Przerwa-Tetmajer, 1886)|Rekrut]]''''' # [[Autor:Roman Jaworski|Roman Jaworski]] – '''''[[Śpiew o czujnej duszy]]''''' # [[Autor:Karol Hadaczek|Karol Hadaczek]] – '''''[[Grób Neoptolemosa w Delfach]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Niewolnice II]]''''' # [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] – '''''[[Forminga]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Czarnebłoto]]''''' # [[Autor:Julian Bartoszewicz|Julian Bartoszewicz]] – '''''[[Śmierć królowej Bony]]''''' # [[Autor:Piotr Chmielowski|Piotr Chmielowski]] – '''''[[Kobiety Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Święty Mikołaj (1935)]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonimowy]] – '''''[[Święty Mikołaj (1925)]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Niewolnice I]]''''' # [[Autor:Ludwik Ćwikliński|Ludwik Ćwikliński]] – '''''[[Mommsen o Horacyusza carmen saeculare]]''''' # [[Autor:Ludwik Stanisław Liciński|Ludwik Stanisław Liciński]] – '''''[[Ksiądz Jan Jaskólski]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Buda na karczunku]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Na Skalnem Podhalu T. 1|Na Skalnem Podhalu Tom 1]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wybór pism w X tomach/Tom VI|Wybór pism w X tomach. Tom VI]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Marynka|Męczennicy Cz.2: Marynka]]''''' # [[Autor:Ignacy Baranowski|Ignacy Baranowski]] – '''''[[Kalisz. Zarys dziejów]]''''' ==== Listopad 2020 ==== # [[Autor:Bronisława Ostrowska|Bronisława Ostrowska]] – '''''[[Bohaterski miś]]''''' # [[Autor:Piotr Ściegienny|Piotr Ściegienny]] – '''''[[List otwarty do polskiego ludu roboczego]]''''' # '''''[[Wszystko dla Harcerstwa]]''''' # [[Autor:Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski|Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski]] – '''''[[Manifest Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Na wysokościach|Męczennicy Cz.1: Na wysokościach]]''''' # [[Autor:Frances Hodgson Burnett|Frances Hodgson Burnett]] – '''''[[Klejnoty ciotki Klotyldy]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[W sieci pajęczej]]''''' # [[Autor:Eurypides|Eurypides]] – '''''[[Medea (Eurypides, tłum. Grabowski, 1880)|Medea]]''''' # [[Autor:Stefan Waszyński|Stefan Waszyński]] – '''''[[O autentyczności korespondencyi Pausaniasa z Kserksesem, przechowanej u Tucydydesa I., 128. i 129]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Kazanie o czci św. Józefa w dzień konsekracyi kościoła OO. Karmelitów bosych]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Postrach gór]]''''' # [[Autor:Mieczysław Gwalbert Pawlikowski|Mieczysław Gwalbert Pawlikowski]] – '''''[[Baczmaha]]''''' # [[Autor:Maurice Maeterlinck|Maurice Maeterlinck]] – '''''[[Piękność wewnętrzna i Życie głębokie]]''''' # [[Autor:Jan Lam|Jan Lam]] – '''''[[Humoreski (Lam, 1883)|Humoreski]]''''' # [[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] – '''''[[Życie snem (Calderón, tłum. Szujski, 1882)|Życie snem]]''''' # [[Autor:August Strindberg|August Strindberg]] – '''''[[Samotność (Strindberg, 1905)|Samotność]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Ku Mapimi]]''''' # [[Autor:Michał Arct|Michał Arct]] – '''''[[M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych]]''''' ==== Październik 2020 ==== # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Przygody Huck’a]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Wrażenia z Ameryki]]''''' # [[Autor:Jadwiga Marcinowska|Jadwiga Marcinowska]] – '''''[[Eliza Orzeszkowa, jej życie i pisma]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Sillan I]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Żalny]] – '''''[[Z wyjątków. W pomrokach wiary]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Zemsta Czokołdowa]]''''' ==== Wrzesień 2020 ==== # [[Autor:Henri Poincaré|Henri Poincaré]] – '''''[[Nauka i Hypoteza]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Widmo przeszłości]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Dobranoc (Kucharczyk, 1907)|Dobranoc]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Śmierć Judasza (zbiór)|Śmierć Judasza]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Mowa żałobna podczas pogrzebu ś. p. ks. Teodora Rogozińskiego kanonika H. i podkustosza, w kościele katedralnym krakowskim]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Podziemia egipskie]]''''' # [[Autor:Kajetan Abgarowicz|Kajetan Abgarowicz]] – '''''[[Rusini]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Gwiazda Południa]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Sillan II]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Janko Góral]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ładny chłopiec]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Orły podkarpackie]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[O krasnoludkach i o sierotce Marysi]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[The Player]]''''' ==== Sierpień 2020 ==== # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Sępy Skalne]]''''' # '''''[[Odezwa Wojewódzkiego Komitetu Zlotu Jubileuszowego Związku Harcerstwa Polskiego]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Wśród kąkolu]]''''' # [[Autor:Antoni Sobański|Antoni Sobański]] – '''''[[Cywil w Berlinie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Syn marnotrawny (Kraszewski, 1878)|Syn marnotrawny]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Oko za oko... (May, 1928)|Oko za oko...]]''''' # [[Autor:James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]] – '''''[[Sokole-Oko (1907)|Sokole-Oko]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Róża (Żeromski)|Róża]]''''' # [[Autor:Jan Siedlecki|Jan Siedlecki]] – '''''[[Błogosławione Dianna, Cecylia i Amanda]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Tajemnica Miksteków]]''''' ==== Lipiec 2020 ==== # [[Autor:Tadeusz Miciński|Tadeusz Miciński]] – '''''[[Nauczycielka (Miciński, 1896)|Nauczycielka]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Czercza mogiła]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[La Péndola]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Zmierzch cesarza]]''''' # [[Autor:Zygmunt Miłkowski|Teodor Tomasz Jeż]] – '''''[[Cicha ofiara]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Na granicy tureckiej (May, 1915)|Na granicy tureckiej]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Klęska Szatana]]''''' # [[Autor:Edward Słoński (syn)|Edward Słoński (syn)]] – '''''[[Wiśniowy sad (zbiór)|Wiśniowy sad]]''''' # [[Autor:Augustyn Karol Lipiński|Augustyn Karol Lipiński]] – '''''[[Wielebna siostra Teresa od św. Augustyna Karmelitanka Bosa]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Cyganie i przemytnicy]]''''' # [[Autor:Jan Lemański|Jan Lemański]] – '''''[[W kraju słońca]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Podróż naokoło świata w ośmdziesiąt dni]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Orzeszkowa o nacjonalizmie żydowskim]]''''' # [[Autor:Eustachy Iwanowski|Eustachy Iwanowski]] – '''''[[Nekrolog św. p. Konstantego Świdzińskiego]]''''' # [[Autor:Chajim Nachman Bialik|Chajim Nachman Bialik]] – '''''[[Powieść o pogromie]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Radykał]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Atak na młyn]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Powrót (Przybyszewski, 1916)|Powrót]]''''' # [[Autor:Henri Poincaré|Henri Poincaré]] – '''''[[Wartość nauki]]''''' ==== Czerwiec 2020 ==== # [[Autor:Juliusz Roger|Julius Roger]] (red.) – '''''[[Pieśni Ludu Polskiego w Górnym Szląsku]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Świat i ziemia]]''''' # '''''[[Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (z dnia 4 lutego 1994)]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[O autorstwie Carmen Macaronicum]]''''' # [[Autor:Zdzisław Żmigryder-Konopka|Zdzisław Żmigryder-Konopka]] – '''''[[Dyktatura i cezaryzm]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Legenda łysogórska o Bolesławie Chrobrym]]''''' # [[Autor:Władysław Staich|Władysław Staich]] – '''''[[Św. Jacek]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Wróżka państwa Andrzejów]]''''' # [[Autor:Gaston Tissandier|Gaston Tissandier]] – '''''[[Rozrywki Naukowe]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Yuma Shetar]]''''' # [[Autor:Zygmunt Miłkowski|Zygmunt Miłkowski]] – '''''[[Lech-Czech-Rus]]''''' # [[Autor:Franciszek Mirandola|Franciszek Mirandola]] – '''''[[Jak winszować?|Jak winszować]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Pieśni (Oppman)|Pieśni]]''''' # [[Autor:Szymon Krzysztofowicz|Szymon Krzysztofowicz]] – '''''[[Silva rerum]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dziecię Starego Miasta]]''''' # [[Autor:Antoni Krasnowolski|Antoni Krasnowolski]], [[Autor:Władysław Niedźwiedzki|Władysław Niedźwiedzki]] – '''''[[M. Arcta Słownik Staropolski]]''''' ==== Maj 2020 ==== # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Bryganci z Maladetta]]''''' # [[Autor:Jan Drozdowski|Jan Drozdowski]] – '''''[[Do Nayiasnieszego Pana Stanisława Augusta]]''''' # '''''[[Traktat WIPO o artystycznych wykonaniach i fonogramach]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Prace o Kasprowiczu]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Mąż Leonory]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Wybór poezyj (Birkenmajer, 1939)|Wybór poezyj]]''''' # [[Autor:Eugène Sue|Eugène Sue]] – '''''[[Nowele (Sue, 1923)|Nowele]]''''' # [[Autor:Wacław Berent|Wacław Berent]] – '''''[[Źródła i ujścia Nietzscheanizmu]]''''' # [[Autor:Robert Browning|Robert Browning]], [[Autor:William Butler Yeats|William Butler Yeats]] – '''''[[Próby angielskiej poezyi dramatycznej]]''''' # [[Autor:Rabindranath Tagore|Rabindranath Tagore]] – '''''[[Głodne kamienie (zbiór)|Głodne kamienie]]''''' # [[Autor:Józef Wilhelm Rappaport|Józef Wilhelm Rappaport]] – '''''[[Nowe monologi]]''''' # [[Autor:Bronisława Ostrowska|Bronisława Ostrowska]] – '''''[[Narodziny bajki]]''''' # [[Autor:Zygmunt Radzimiński|Zygmunt Radzimiński]] – '''''[[Pułkownik Marcin hr. Tarnowski]]''''' # [[Autor:Leszek Sykulski|Leszek Sykulski]] – '''''[[Geopolityka (Sykulski)|Geopolityka]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Klasztor della Barbara]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Wskazania]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Obrazki z natury (Junosza)|Obrazki z natury]]''''' # [[Autor:Andrzej Zbylitowski|Andrzej Zbylitowski]], [[Autor:Piotr Zbylitowski|Piotr Zbylitowski]] – '''''[[Niektóre poezye Andrzeja i Piotra Zbylitowskich]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Przyjaciele (Birkenmajer, 1945)|Przyjaciele]]''''' # [[Autor:Mieczysław Braun|Mieczysław Braun]] – '''''[[Rozmowa z dziwakiem]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Poezje tom IV (Żuławski)|Poezje tom IV]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Nauczycielka (Ossendowski, 1935)|Nauczycielka]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Pierwotni]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Ordynat Michorowski]]''''' # [[Autor:Kazimierz Brodziński|Kazimierz Brodziński]] – '''''[[Wiesław czyli Obraz ludu nadwiślańskiego]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Róże panny Róży (zbiór)|Róże panny Róży]]''''' ==== Kwiecień 2020 ==== # [[Autor:William Makepeace Thackeray|William Makepeace Thackeray]] – '''''[[Targowisko próżności]]''''' # [[Autor:Władysław Szlengel|Władysław Szlengel]] – '''''[[Kartki w złotych obwódkach]]''''' # [[Autor:Władysław Szlengel|Władysław Szlengel]] – '''''[[Pięta Achillesa]]''''' # [[Autor:Josef Kafka|Josef Kafka]] – '''''[[W krainach wiecznego lodu]]''''' # [[Autor:Władysław Łoziński|Władysław Łoziński]] – '''''[[Opowiadania imć pana Wita Narwoja rotmistrza Konnej Gwardji Koronnej]]''''' # [[Autor:Władysław Szlengel|Władysław Szlengel]] – '''''[[Cisza (Szlengel, 1939)|Cisza]]''''' # [[Autor:Władysław Szlengel|Władysław Szlengel]] – '''''[[Cjankali]]''''' # [[Autor:Władysław Szlengel|Władysław Szlengel]] – '''''[[Melodie gastronomiczne]]''''' # [[Autor:Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski|Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski]] – '''''[[Do Włościan Polskich]]''''' # [[Autor:Michał Weinzieher|Michał Weinzieher]] – '''''[[Romantyk odrodzenia]]''''' # [[Autor:Gabriele D’Annunzio|Gabriele D’Annunzio]] – '''''[[Dzwony (D’Annunzio, 1906, zbiór)|Dzwony]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Zalotnicy niebiescy]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Niziny]]''''' # [[Autor:Michaił Bakunin|Michaił Bakunin]] – '''''[[Sąd Rossyanina o Polsce i Rossyi]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Kościuszko — Książę Józef]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Wesołe rachunki]]''''' # [[Autor:Marian Gawalewicz|Marian Gawalewicz]] – '''''[[Poezye (Gawalewicz, 1889)|Poezye]]''''' # '''''[[Życie tygodnik Rok II (1898) wybór]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Poezye prozą]]''''' # [[Autor:Mieczysław Romanowski|Mieczysław Romanowski]] – '''''[[Wybór pism Mieczysława Romanowskiego/Tom I|Wybór pism Tom I]]''''' # [[Autor:Józef Łepkowski|Józef Łepkowski]] – '''''[[Gniezno i Trzemeszno]]''''' # [[Autor:Arystoteles|Arystoteles]] – '''''[[Poetyka]]''''' ==== Marzec 2020 ==== # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Komornicy]]''''' # [[Autor:Feliks Kon|Feliks Kon]] – '''''[[Nieszczęśliwy]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Nowele (Orkan, 1933)|Nowele]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Kądziel]]''''' # [[Autor:Roman Jaworski|Roman Jaworski]] – '''''[[Historje manjaków]]''''' # [[Autor:Robert Louis Stevenson|Robert Louis Stevenson]] – '''''[[Wyspa skarbów]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Czarny Piotr (Doyle, tł. anonim, 1908)|Czarny Piotr]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Walka (Marrené)|Walka]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Kazimierz Wielki (Wyspiański, 1908)|Kazimierz Wielki]]''''' # [[Autor:Paweł Hulka-Laskowski|Paweł Hulka-Laskowski]] – '''''[[Droga do kultury]]''''' # '''''[[Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12. czerwca 2008 r. w sprawie uczczenia 100. rocznicy powstania Światowego Związku Esperantystów]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Wśród czarnych]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Epitafjum Bolesława Chrobrego]]''''' # [[Autor:Franciszka Arnsztajnowa|Franciszka Arnsztajnowa]], [[Autor:Józef Czechowicz|Józef Czechowicz]] – '''''[[Stare kamienie]]''''' # [[Autor:Józef Kalasanty Szaniawski|Józef Kalasanty Szaniawski]] – '''''[[Mowa JW. Kalasantego Szaniawskiego radzcy stanu dyrektora jeneralnego wychowania publicznego, K.O.S.S. miana po odbytym półrocznym publicznym examinie w Konwikcie Warszawskim XX. Piiarów dnia 16 Marca 1824 R.]]''''' # [[Autor:Stanisław Korab-Brzozowski|Stanisław Korab-Brzozowski]] – '''''[[Nim serce ucichło]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Człowiek w oknie (zbiór)|Człowiek w oknie]]''''' # [[Autor:Szymon Tokarzewski|Szymon Tokarzewski]] – '''''[[Na Sybirze (zbiór)|Na Sybirze]]''''' # [[Autor:Karol Dickens|Karol Dickens]] – '''''[[Świerszcz za kominem]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Dzień rekruta]]''''' # [[Autor:Ludwik Waryński|Ludwik Waryński]] – '''''[[Sprawozdanie delegata na kongres w Chur]]''''' # [[Autor:Antoni Grabowski|Antoni Grabowski]] – '''''[[Powrót syna]]''''' # [[Autor:Antoni Grabowski|Antoni Grabowski]] – '''''[[Kantata Jubileuszowa]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[O Adamie Żeromskim wspomnienie]]''''' # [[Autor:Władysław Mieczysław Kozłowski|Władysław Mieczysław Kozłowski]] – '''''[[Współczesna polska literatura filozoficzna]]''''' # [[Autor:Szmul Zygielbojm|Szmul Zygielbojm]] – '''''[[Ostatni list Szmula Zygielbojma]]''''' # [[Autor:Sophie de Ségur|Sophie de Ségur]] – '''''[[Przykładne dziewczątka]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Okręty zbłąkane]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[O Żydach i kwestyi żydowskiéj]]''''' # [[Autor:Adolf Dygasiński|Adolf Dygasiński]] – '''''[[Zając (Dygasiński, 1900)|Zając]]''''' ==== Luty 2020 ==== # [[Autor:Agaton Giller|Agaton Giller]] – '''''[[Karol Ruprecht]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Ezaw i Jakób (Doyle, tł. anonim, 1911)|Ezaw i Jakób]]''''' # [[Autor:Iwan Turgieniew|Iwan Turgieniew]] – '''''[[Z „Zapisek myśliwego”]]''''' # [[Autor:Muzajos|Muzajos]] – '''''[[Hero i Leander (Konarski, 1908)|Hero i Leander]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Przed sądem (May, 1928)|Przed sądem]]''''' # [[Autor:Władimir Iljicz Uljanow|Włodzimierz Lenin]] – '''''[[Pamięci Hercena; O dumie narodowej Wielkorusów]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Na tym padole płaczu]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Z gleby kujawskiej]]''''' # [[Autor:Paweł Hulka-Laskowski|Paweł Hulka-Laskowski]] – '''''[[Twórca religji Iranu Zaratustra i jego nauka]]''''' # [[Autor:Vicente Blasco Ibáñez|Vicente Blasco Ibáñez]] – '''''[[Bunt Martineza (zbiór)|Bunt Martineza]]''''' # [[Autor:Kazimierz Twardowski|Kazimierz Twardowski]] – '''''[[O dostojeństwie uniwersytetu]]''''' # [[Autor:Casimir Delavigne|Casimir Delavigne]] – '''''[[Do Napoleona (Delavigne)|Do Napoleona]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Obcięte uszy]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Mumia zmartwychwstała]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Wyspa błądząca]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Czy Mickiewicz znał „Pieśń o żubrze“ Mikołaja Hussowczyka?]]''''' # [[Autor:Konstanty Piotrowski|Konstanty Piotrowski]] – '''''[[Poezye Konstantego Piotrowskiego]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[W obronie czci kobiecej]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Z pamiętników młodej mężatki]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Tajemnica oblubienicy (Doyle, tł. anonim, 1911)|Tajemnica oblubienicy]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Dyskusja o „Bogurodzicy“]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Ludzie na morzu]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[O protagorejskim typie umysłowości]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Dziecięca kolonja lecznicza „Górka“]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Mowa żałobna przy odsłonięciu pomnika grobowego dla św. p. Dra Władysława Krajewskiego w kościele krakowskim OO. Kapucynów]]''''' # [[Autor:Maria Weryho|Maria Weryho]] – '''''[[Nacia na pensyi]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Dwa zdarzenia]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Moja Warszawa (Uniłowski)|Moja Warszawa]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[List do uroczej wdówki]]''''' ==== Styczeń 2020 ==== # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Gdynia na codzień]]''''' # [[Autor:Edmund Krüger|Edmund Krüger]] – '''''[[Prawda o Sowietach]]''''' # [[Autor:Alphonse Daudet|Alphonse Daudet]] – '''''[[Tartarin z Tarasconu]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Odpowiedź Zbigniewa Uniłowskiego na ankietę „Wiadomości Literackich“]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Narkotyk Ameryki Południowej]]''''' # [[Autor:Jan Gnatowski|Jan Łada]] – '''''[[Ostatnia msza]]''''' # [[Autor:Jan Gnatowski|Jan Łada]] – '''''[[Na śmierć (Łada, 1916)|Na śmierć]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Requiem aeternam...]]''''' # [[Autor:Maurycy Dzieduszycki|Maurycy Dzieduszycki]] – '''''[[List otwarty hr. Maurycego Dzieduszyckiego do p. Ćwiklińskiego]]''''' # [[Autor:Wiktor Gomulicki|Wiktor Gomulicki]] – '''''[[Wspomnienia niebieskiego mundurka]]''''' # [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] – '''''[[Nantas]]''''' # [[Autor:Władimir Iljicz Uljanow|Włodzimierz Lenin]] – '''''[[Trzecia Międzynarodówka]]''''' # [[Autor:Platon|Platon]] – '''''[[Menexen (1857)|Menexen]]''''' # [[Autor:Platon|Platon]] – '''''[[Kryton (tłum. Anonim)]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Odpowiedź na krytykę mego „główniaka“ przez Joachima Metallmanna]]''''' # [[Autor:Konstanty Piotrowski|Konstanty Piotrowski]] – '''''[[Władysław Warneńczyk (Piotrowski)|Władysław Warneńczyk]]''''' # [[Autor:Konstanty Piotrowski|Konstanty Piotrowski]] – '''''[[Czułość Poety (Piotrowski, 1829)|Czułość Poety]]''''' # [[Autor:Thomas Campbell|Thomas Campbell]] – '''''[[Ostatni człowiek (Campbell, 1829)|Ostatni człowiek]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Wilia w Usolu na Syberyi 1865 roku]]''''' # [[Autor:Bolesław Limanowski|Bolesław Limanowski]] – '''''[[Prawa Platona (Limanowski)|Prawa Platona]]''''' # [[Autor:Konstanty Piotrowski|Konstanty Piotrowski]] – '''''[[List Heloizy do Abelarda (Pope, 1816)|List Heloizy do Abelarda]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Przemówienie nad grobem ś.p. Apolina Hofmeistra, wojewody brzesko-litewskiego]]''''' # [[Autor:Sophie de Ségur|Sophie de Ségur]] – '''''[[Przygody Zosi i Wesołe wakacje]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[Przemówienie nad grobem ś. p. Józefy z Podgórskich Hofmeistrowej]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Wilki. Wesołego!]]''''' # [[Autor:Franciszek Maria Arouet|Wolter]] – '''''[[Powiastki filozoficzne]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Motywy i Zagadnienia Litewskie w Literaturze Polskiej]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Kłopoty Henryka Sienkiewicza z “Rodziną Połanieckich”]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jesienią (Kraszewski, 1886)|Jesienią]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[100 potraw z jaj]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[[Bibuła]]''''' # '''''[[Biblia Wujka (1923)|Biblia to jest księgi Starego i Nowego Testamentu (tłum. Wujek)]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Na dnie życia]]''''' # [[Autor:Maciej Szukiewicz|Maciej Szukiewicz]] – '''''[[Pogadanka o Krakowie]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Huculszczyzna: Gorgany i Czarnohora]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Na dole]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Czasy saskie, Stanisław August Poniatowski]]''''' # [[Autor:Auguste Forel|Auguste Forel]] – '''''[[Alkohol, dziedziczność i życie płciowe]]''''' # [[Autor:Julian Kornhauser|Julian Kornhauser]], [[Autor:Adam Zagajewski|Adam Zagajewski]] – '''''[[Świat nie przedstawiony]]''''' # [[Autor:Anakreont|Anakreont]] – '''''[[Anakreon (zbiór)|Anakreon]]''''' # [[Autor:Adam Mickiewicz|Adam Mickiewicz]] – '''''[[Dziady część I, II i IV]]''''' # [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] – '''''[[Kazimierz Brodziński. Studyum]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] – '''''[[Pamiętnik pani Hanki]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Iskry/Tom II|Iskry Tom II]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Skałka]]''''' ==== Grudzień 2019 ==== # [[Autor:Franz Brendel|Franz Brendel]] – '''''[[Zarysy historyi muzyki]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Sienkiewicz a Śląsk]]''''' # [[Autor:Lafcadio Hearn|Lafcadio Hearn]] – '''''[[Lotos. Rzut oka na nieznaną Japonię]]''''' # [[Autor:Aleksander Arct|Aleksander Arct]] – '''''[[Spiskowcy (Arct, 1907)|Spiskowcy]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Kamienie. Ciotka. Wpisany do heroldyi]]''''' # [[Autor:Charlotte Brontë|Charlotte Brontë]] – '''''[[Villette]]''''' # [[Autor:Władysław Ekielski|Władysław Ekielski]], [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Akropolis. Pomysł zabudowania Wawelu]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Epika polska przed Mickiewiczem]]''''' # [[Autor:Romuald Minkiewicz|Romuald Minkiewicz]] – '''''[[U wiecznych wrót tęsknicy]]''''' # [[Autor:Kazimierz Sosnkowski|Kazimierz Sosnkowski]] – '''''[[Rozkaz Naczelnego Wodza nr. 19 do Armii Krajowej]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]], [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Listy Henryka Sienkiewicza w Muzeum Polskim w Chicago]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Iskry/Tom I|Iskry Tom I]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Bicze z piasku]]''''' # [[Autor:Sebastian Fabian Klonowic|Sebastian Fabian Klonowic]] – '''''[[Flis to jest spuszczanie statków Wisłą]]''''' # [[Autor:Jan Kubisz|Jan Kubisz]] – '''''[[Z niwy śląskiej]]''''' # [[Autor:Bruno Schulz|Bruno Schulz]] – '''''[[Sanatorium pod klepsydrą (zbiór)|Sanatorium pod klepsydrą]]''''' # [[Autor:Stanisław Roman|Stanisław Roman]], [[Autor:Andrzej Samulowski|Andrzej Samulowski]] – '''''[[Objawienia Najświętszéj Maryi Panny w Gietrzwałdzie]]''''' # [[Autor:Julian Ejsmond|Julian Ejsmond]] (red. i tł.) – '''''[[Polska w pieśniach cudzoziemskich]]''''' # [[Autor:Adolf Dygasiński|Adolf Dygasiński]] – '''''[[Wilk, psy i ludzie]], [[W puszczy (Dygasiński)|W puszczy]]''''' # [[Autor:Jan Potocki|Jan Potocki]] – '''''[[Podróż do Turcyi i Egiptu]]''''' # [[Autor:Romuald Minkiewicz|Romuald Minkiewicz]] – '''''[[Królewna Morza, czyli Dzień życia]]''''' # [[Autor:Jerzy Kuliński|Jerzy Kuliński]] – '''''[[Praktyka bałtycka na małym jachcie]]''''' # [[Autor:Andrzej Kijowski|Andrzej Kijowski]] – '''''[[Ethos społeczny literatury polskiej]]''''' # [[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] – '''''[[Wyga]]''''' # [[Autor:Jan Gnatowski|Jan Łada]] – '''''[[Antychryst (Łada, 1920)|Antychryst]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Winnetou|Winnetou, czerwonoskóry gentleman]]''''' # [[Autor:Platon|Platon]] – '''''[[Kriton (tłum. Bronikowski)]]''''' # [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]], [[Autor:Fryderyk Skarbek|Fryderyk Skarbek]] – '''''[[Już się nie powróci]]''''' # [[Autor:Krzysztof Kamil Baczyński|Krzysztof Kamil Baczyński]] – '''''[[1942-1943-1944]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Trzej studenci (Doyle, tł. anonim, 1911)|Trzej studenci]]''''' # [[Autor:Karol Dickens|Karol Dickens]] – '''''[[Wigilja Bożego Narodzenia (Dickens, 1909)|Wigilja Bożego Narodzenia]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Lekarz i jego pacyent (Doyle, tł. anonim, 1907)|Szerlok Holmes i jego przygody. Lekarz i jego pacyent]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Klub rudowłosych|Szerlok Holmes i jego przygody. Klub rudowłosych]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Odcięty palec|Szerlok Holmes i jego przygody. Odcięty palec]]''''' # [[Autor:Herbert George Wells|Herbert George Wells]] – '''''[[Wizye przyszłości]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Zabójstwo w Abbey Grange|Szerlok Holmes i jego przygody. Zabójstwo w Abbey Grange]]''''' # [[Autor:Pierre Beaumarchais|Pierre Beaumarchais]] – '''''[[Cyrulik Sewilski]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Litwa za Witolda]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Podziękowanie Orzeszkowej]]''''' ==== Listopad 2019 ==== # [[Autor:Cecylia Walewska|Cecylia Walewska]] – '''''[[Ruch kobiecy w Polsce]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Jego Królewska Mość]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Kotlety (Kraszewski)|Kotlety]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Człowiek z blizną (Doyle, tł. anonim, 1907)|Szerlok Holmes i jego przygody. Człowiek z blizną]]''''' # [[Autor:Maurice Leblanc|Maurice Leblanc]] – '''''[[Zęby tygrysa (1924)|Zęby tygrysa]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Spuścizna rodowa|Szerlok Holmes i jego przygody. Spuścizna rodowa]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Centkowana wstęga|Szerlok Holmes i jego przygody. Centkowana wstęga]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Wielkie doświadczenie w Keinplatz ]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Pięć pestek z pomarańczy (Doyle, tł. anonim, 1907)|Szerlok Holmes i jego przygody. Pięć pestek z pomarańczy]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Ukryty klejnot|Szerlok Holmes i jego przygody. Ukryty klejnot]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Szkice estetyczne]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Lord Jim (tłum. Zagórska)]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Na daleki wschód]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Dziwna posada|Szerlok Holmes i jego przygody. Dziwna posada]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Emigracja — Rok 1863]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Z pamiętnika siostry zakonnicy]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Tajemnicze morderstwo nad jeziorem|Szerlok Holmes i jego przygody. Tajemnicze morderstwo nad jeziorem]]''''' # [[Autor:Kazimierz Wyka|Kazimierz Wyka]] – '''''[[Życie na niby]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Tajny agent (tłum. Gąsiorowska)|Tajny agent]]''''' # [[Autor:Kabir|Kabir]] – '''''[[Pieśni Kabira]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Old Shatterhand]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Z różnych sfer/Tom V|Z różnych sfer. Tom V]]''''' # [[Autor:Pierre Beaumarchais|Pierre Beaumarchais]] – '''''[[Wesele Figara (tłum. Boy)|Wesele Figara]]''''' # [[Autor:Edmund Krüger|Edmund Jezierski]] – '''''[[Ze świata czarów]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Tęsknota (Orzeszkowa, 1866)|Tęsknota]]''''', '''''[[Kwiat i kobiéta]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Skandal w księstwie O***|Szerlok Holmes i jego przygody. Skandal w księstwie O***]]''''' # [[Autor:Alexis de Tocqueville|Alexis de Tocqueville]] – '''''[[Dawne rządy i rewolucya]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Nienasycenie/Część pierwsza|Nienasycenie – Cz. I Przebudzenie]]''''' # [[Autor:Lucjan Rydel|Lucjan Rydel]] – '''''[[Betleem polskie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Tułacze (Kraszewski, 1868)|Tułacze]]''''' # [[Autor:Vicente Blasco Ibáñez|Vicente Blasco Ibáñez]] – '''''[[Wrogowie kobiety]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[W oczach Zachodu]]''''' # [[Autor:Józef Bohdan Dziekoński|Józef Bohdan Dziekoński]] – '''''[[Sędziwój]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Szaławiła]]''''' ==== Październik 2019 ==== # [[Autor:Edmund Krüger|Edmund Jezierski]] – '''''[[Wyspa elektryczna]]''''' # [[Autor:Aleksander Świętochowski|Aleksander Świętochowski]] – '''''[[Pisma IV. Utwory dramatyczne]]''''' # [[Autor:Hanns Heinz Ewers|Hanns Heinz Ewers]] – '''''[[Opętani]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dziennik Serafiny]]''''' # [[Autor:Bronisław Komorowski|Bronisław Komorowski]] – '''''[[Po śmierci (Komorowski)|Po śmierci]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Maleparta (Kraszewski, 1874)|Maleparta]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] &ndash; '''''[[Pan Wołodyjowski]]''''' # [[Autor:Sofokles|Sofokles]] – '''''[[Elektra (Sofokles, tłum. Węclewski, 1884)|Elektra]]''''' # [[Autor:Platon|Platon]] – '''''[[Jon (Platon, tłum. Bronikowski, 1857)|Jon czyli Rhapsodika]]''''' # [[Autor:Ludwik Zamenhof|Dr Esperanto]] – '''''[[Język międzynarodowy]]''''' # [[Autor:Maurice Leblanc|Maurice Leblanc]] – '''''[[Posłannictwo z planety Wenus]]''''' # [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] – '''''[[O. Elizeusz z Uściługa, kapucyn w Syberyi]]''''' # [[Autor:Lucjan Rydel|Lucjan Rydel]] – '''''[[Pan Twardowski (Rydel, 1923)|Pan Twardowski]]''''' # [[Autor:Jean Arthur Rimbaud|Jean Arthur Rimbaud]] – '''''[[Poezje (Rimbaud, 1921)|Poezje]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Jak zabijaliśmy doktora Esperanto]]''''' # [[Autor:Iwan Franko|Iwan Franko]] – '''''[[Obrazki galicyjskie]]''''' # [[Autor:Ernest Renan|Ernest Renan]] – '''''[[Żywot Jezusa]]''''' # [[Autor:Henryk Zieliński|Henryk Zieliński]] – '''''[[Polacy i polskość ziemi złotowskiej w latach 1918-1939]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Przygody brygadjera Gerarda]]''''' # [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] – '''''[[Za późno (Bałucki, 1921)|Za późno]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Banita (Conrad)|Banita]]''''' ==== Wrzesień 2019 ==== # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Przed zwierciadłem prawdy]]''''' # '''''[[Deklaracja, Konstytucja, Karta i dalej (I ed.)|Deklaracja, Konstytucja, Karta i dalej]]''''' # [[Autor:Thomas Paine|Thomas Paine]] – '''''[[Zdrowy rozsądek (I ed.)|Zdrowy rozsądek]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Zwierciadło morza]]''''' # [[Autor:Anonimowy|Anonim]] – '''''[[Dzieła Aleksandra Dumasa]]''''' # [[Autor:Sophie de Ségur|Sophie de Ségur]] – '''''[[Dobry mały djabełek]]''''' # [[Autor:Aleksander Świętochowski|Aleksander Świętochowski]] – '''''[[Pisma VI. Utwory dramatyczne]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Sonata Kreutzerowska]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] – '''''[[Dzieła poetyckie Tom 6]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] – '''''[[Dzieła poetyckie Tom 2]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Mocny człowiek]]''''' # [[Autor:Horacy|Horacy]] – '''''[[Ody Horacyusza (tłum. Siemieński)|Ody Horacyusza]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Opowiadania wieczorne]]''''' ==== Sierpień 2019 ==== # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Poznań ostoją myśli polskiej]]''''' # [[Autor:Bolesław Miciński|Bolesław Miciński]] – '''''[[Podróże do piekieł]]''''' # [[Autor:Oscar Wilde|Oscar Wilde]] – '''''[[De Profundis (zbiór)|De profundis]]''''' # [[Autor:Władysław Łoziński|Władysław Łoziński]] – '''''[[Madonna Busowiska]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[W sidłach niedoli (1930)|W sidłach niedoli]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Wojna i pokój (Tołstoj, 1894)|Wojna i pokój]]''''' # [[Autor:Karol Irzykowski|Karol Irzykowski]] – '''''[[Nowele (Irzykowski)|Nowele]]''''' # [[Autor:Julian Ursyn Niemcewicz|Julian Ursyn Niemcewicz]] – '''''[[Powrót posła]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Teatr Gabryeli Zapolskiej]]''''' # [[Autor:Józef Teodorowicz|Józef Teodorowicz]] – '''''[[List abpa J. Teodorowicza do W. Korfantego, 02-05-1931]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Melancholia (Przerwa-Tetmajer, zbiór)|Melancholia]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Z nieznanych autografów Henryka Sienkiewicza]]''''' # [[Autor:Teofil Lenartowicz|Teofil Lenartowicz]] – '''''[[Nowa lirenka]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Ostatnia mohikanka rewolucyi]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Jej pierwsza noc miłości]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Mój przyjaciel Sań Fu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Poeta i świat (Kraszewski, 1929)|Poeta i świat]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Odkrycie policyjne]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Zbrodniarze]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Na tle tajemnicy procesu Ronikiera]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Elfryda]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Nowele, opowiadania, fragmenty]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Fabrykant, który nigdy nie wyzyskiwał robotników]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Śmierć genialnego muzyka]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Walka cudów]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Opowieść prostytutki]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Cień Bafometa]]''''' # [[Autor:Karol Irzykowski|Karol Irzykowski]] – '''''[[Z pod ciemnej gwiazdy (Irzykowski, 1922)|Z pod ciemnej gwiazdy]]''''' ==== Lipiec 2019 ==== # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Uciekła mi przepióreczka...]]''''' # [[Autor:Józef Kościelski|Józef Kościelski]] – '''''[[Dzienniczek Justysi]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Literatura trumien]]''''' # [[Autor:Krystyna Miłobędzka|Krystyna Miłobędzka]] – '''''[[Dom, pokarmy (zbiór)|Dom, pokarmy]]''''' # [[Autor:Lucy Maud Montgomery|Lucy Maud Montgomery]] – '''''[[Ania z Zielonego Wzgórza]]''''' # [[Autor:Jeremiah Curtin|Jeremiah Curtin]] – '''''[[Odwiedziny u Henryka Sienkiewicza]]''''' # [[Autor:Wiktor Gomulicki|Wiktor Gomulicki]] – '''''[[Gomulickiego Wiktora wiersze. Zbiór nowy]]''''' # Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – '''''[[Wniosek w sprawie ACTA]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Wszechpartyjna rodzina]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Spełniona obietnica]]''''' # '''''[[Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 22 sierpnia 1944 r. o wojennych świadczeniach rzeczowych — obowiązkowych dostawach mięsa, mleka i siana dla państwa|Dekret PKWN z dn. 22 sierpnia 1944 r. o wojennych świadczeniach rzeczowych]]''''' # [[Autor:Jarosław Bratkiewicz|Jarosław Bratkiewicz]] – '''''[[Tezy o polityce RP wobec Rosji i Ukrainy]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Rudy zbój]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[100 postnych i jarskich dań]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[W pocie czoła]]''''' # [[Autor:Leon Lipschütz|Leo Lipski]] – '''''[[Powrót (zbiór)|Powrót]]''''' # [[Autor:Aleksander Dumas (ojciec)|Aleksander Dumas]] – '''''[[Kobieta o aksamitnym naszyjniku]]''''' # [[Autor:Leon Sobociński|Leon Sobociński]] – '''''[[I koń by zapłakał|I koń by zapłakał...]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Żyto w dżungli]]''''' # [[Autor:Adolf Dygasiński|Adolf Dygasiński]] – '''''[[Wywczasy Młynowskie]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Reymont]] – '''''[[Ave Patria (zbiór)|Ave Patria]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Dzieci (Prus)|Dzieci]]''''' # [[Autor:Elżbieta Jaraczewska|Elżbieta Jaraczewska]] – '''''[[Zofia i Emilia]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Pierwsze opowiadania]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Siła serca]]''''' # [[Autor:Aleksandr Kuprin|Aleksandr Kuprin]] – '''''[[Wiera (zbiór)|Wiera]]''''' # [[Autor:Bruno Jasieński|Bruno Jasieński]], Anatol Stern – '''''[[Ziemia na lewo]]''''' # [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]], [[Autor:Wincenty Pol|Wincenty Pol]] – '''''[[Anioł i pacholę]]''''' # '''''[[Wiadomości Literackie 1937 nr 50 (736) wybór]]''''' # [[Autor:Jerome K. Jerome|Jerome K. Jerome]] – '''''[[Trzej ludzie w jednej łodzi]]''''' # [[Autor:Owidiusz|Owidiusz]] – '''''[[Środki gwoli gładkości twarzy niewieściej]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Pochowany żywcem]]''''' # [[Autor:Henryk Kazimierowicz|Henryk Kazimierowicz]] – '''''[[Z psychologji sekty]]''''' # [[Autor:William Butler Yeats|William Butler Yeats]] – '''''[[Opowiadania o Hanrahanie Rudym; Tajemnicza róża; Rosa alchemica]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pomywaczka]]''''' ==== Czerwiec 2019 ==== # [[Autor:Roald Amundsen|Roald Amundsen]] – '''''[[Życie Eskimosów]]''''' # [[Autor:Paulina Krakowowa|Paulina Krakowowa]] – '''''[[Niespodzianka (zbiór)|Niespodzianka]]''''' # [[Autor:Leon Lipschütz|Leo Lipski]] – '''''[[Niespokojni (Lipski, 1998)|Niespokojni]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[O tytułach cesarza i króla]]''''' # [[Autor:Bruno Jasieński|Bruno Jasieński]] – '''''[[Palę Paryż]]''''' # [[Autor:Angelo De Gubernatis|Angelo De Gubernatis]] – '''''[[Maja]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Nero czyli niespodzianka pozagrobowa]]''''' # [[Autor:Tytus Czyżewski|Tytus Czyżewski]] – '''''[[Lajkonik w chmurach]]''''' # [[Autor:Józef Czechowicz|Józef Czechowicz]] – '''''[[Opowieść o papierowej koronie]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Opowieść o płanetniku (zbiór)|Opowieść o płanetniku]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[“Trud Niemały” Henryka Sienkiewicza]]''''' # [[Autor:Wacław Gąsiorowski|Jan Mieroszewicz]] – '''''[[Zginęła głupota!]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[W Roztokach]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[Sherlock Holmes w Warszawie]]''''' # [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] – '''''[[Dzieła Aleksandra Fredry tom XIII]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Pająki (Junosza, 1894)|Pająki]]''''' ==== Maj 2019 ==== # [[Autor:Kazimierz Bukowski|Kazimierz Bukowski]] (wybór) – '''''[[O kobiecie i o miłości]]''''' # [[Autor:Platon|Platon]] – '''''[[Powieść Era o życiu zagrobowem]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Drobnoludki i inne dziwy]]''''' # [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] – '''''[[Dzieła Aleksandra Fredry tom II]]''''' # [[Autor:Friedrich Engels|Friedrich Engels]] – '''''[[Ludwik Feuerbach i zmierzch klasycznej filozofji niemieckiej]]''''' # [[Autor:Karl Marx|Karl Marx]] – '''''[[Marks o Feuerbachu]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Kaśka-Karjatyda (1922, powieść)|Kaśka-Karjatyda]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Zielony promień (Verne, tł. Szyller)|Zielony promień]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Sprawa opieczętowana]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Twego dziela Krzciciela]]''''' # [[Autor:William Shakespeare|William Shakespeare]] – '''''[[Makbet (Shakespeare, tłum. Paszkowski, 1908)|Makbet]]''''' # [[Autor:Jan Drozdowski|Jan Drozdowski]] – '''''[[Na Dzień Trzeci Maia Roku 1792]]''''' # [[Autor:George Gordon Byron|George Gordon Byron]] – '''''[[Manfred (Byron, 1859)|Manfred]]''''' # [[Autor:Gilbert Keith Chesterton|Gilbert Keith Chesterton]] – '''''[[Obrona niedorzeczności, pokory, romansu brukowego i innych rzeczy wzgardzonych]]''''' ==== Kwiecień 2019 ==== # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]], [[Autor:Aleksander Brückner|Aleksander Brückner]] – '''''[[Polemika]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Naokoło Roku (zbiór)|Naokoło Roku]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Wesołe dni (zbiór)|Wesołe dni]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Św. Alojzy Gonzaga]]''''' # '''''[[Humorystyczne kolendy szopki ludowej I]]''''' # '''''[[Humorystyczne kolendy szopki ludowej II]]''''' # [[Autor:Edmund Krüger|Edmund Krüger]] – '''''[[Ludzie elektryczni]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Wniebowzięcie Matki Boskiej w Rzymie 996 r.]]''''' # [[Autor:Vātsyāyana|Vātsyāyana]] – '''''[[Upanishada]]''''' # [[Autor:Erich Meinert|Erich Meinert]] – '''''[[Głupota mody]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Ciasta wielkanocne]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Wiatr od morza]]''''' # [[Autor:Aleksander Puszkin|Aleksander Puszkin]], [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Wspomnienie (Puszkin, 1900)|Wspomnienie]]''''' ==== Marzec 2019 ==== # [[Autor:Włodzimierz Wolski|Włodzimierz Wolski]], [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Panna młoda (Śpiewy Polskie)|Panna młoda]]''''' # [[Autor:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]], [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] – '''''[[Nowa miłość (Goethe, 1900)|Nowa miłość]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Św. Jan Chryzostom]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Praeludia Quo vadis]]''''' # [[Autor:Edward Boyé|Edward Boyé]] – '''''[[Sandał skrzydlaty]]''''' # [[Autor:Marceli Motty|Marceli Motty]] – '''''[[Przechadzki po mieście (Poznaniu), część II]]''''' # [[Autor:Zygmunt Klemensiewicz|Zygmunt Klemensiewicz]] – '''''[[Czy socyaliści jedzą w wielkim poście kiełbasę?]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Dziecięce Kłopoty]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Nasze miłe zwierzęta]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Resztki życia]]''''' # [[Autor:Ludwik Zamenhof|Ludwik Zamenhof]] – '''''[[Nadzieja Esperantystów]]''''' # [[Autor:Ludwik Zamenhof|Ludwik Zamenhof]] – '''''[[Modlitwa (Zamenhof, 1907)|Modlitwa]]''''' # [[Autor:Ludwik Zamenhof|Ludwik Zamenhof]] – '''''[[Moja myśl]]''''' # [[Autor:Stanisław Czycz|Stanisław Czycz]] – '''''[[And (Czycz, 1980)|And]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Śmierć na wesoło]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Moi przyjaciele (zbiór)|Moi przyjaciele]]''''' ==== Luty 2019 ==== # [[Autor:William Bragg|William Bragg]] – '''''[[Tajemnice atomu]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Puszcze polskie]]''''' # [[Autor:Henri Poincaré|Henri Poincaré]] – '''''[[Nauka i Metoda]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ostatnia z Xiążąt Słuckich]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Noc listopadowa]]''''' # [[Autor:Rabindranath Tagore|Rabindranath Tagore]] – '''''[[Pieśni ofiarne]]''''' ==== Styczeń 2019 ==== # [[Autor:Edward Dembowski|Edward Dembowski]] – '''''[[Pieśń (Dembowski, 1846)|Pieśń]]''''' # [[Autor:Stefan Kołaczkowski|Stefan Kołaczkowski]] – '''''[[Twórczość Jana Kasprowicza]]''''' # [[Autor:Zofia Dromlewiczowa|Zofia Dromlewiczowa]] – '''''[[Siostra lotnika]]''''' # [[Autor:Gaston Tissandier|Gaston Tissandier]] – '''''[[Męczennicy w imię nauki]]''''' # [[Autor:Izabela Moszczeńska-Rzepecka|Izabela Moszczeńska]] – '''''[[Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna]]''''' # [[Autor:Bruno Winawer|Bruno Winawer]] – '''''[[R. H. Inżynier]]''''' # [[Autor:Bruno Winawer|Bruno Winawer]] – '''''[[Dług honorowy]]''''' # [[Autor:Bruno Winawer|Bruno Winawer]] – '''''[[Roztwór Pytla]]''''' ==== Grudzień 2018 ==== # [[Autor:Aleksander Głowacki|Aleksander Głowacki (Bolesław Prus)]] – '''''[[O odkryciach i wynalazkach]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Na Skalnem Podhalu T. 2|Na Skalnem Podhalu Tom 2]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Kopalnia srebra (Lagerlöf, 1910)|Kopalnia srebra]]''''' # [[Autor:Józef Ujejski|Józef Ujejski]] – '''''[[Byronizm i skottyzm w „Konradzie Wallenrodzie“]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Książęta boru (zbiór)|Książęta boru]]''''' # [[Autor:Stefan Barszczewski|Stefan Barszczewski]] – '''''[[Czandu]]''''' # [[Autor:Jeanie Gould|Jeanie Gould]] – '''''[[Gwiazda przewodnia]]''''' # [[Kategoria:Teksty anonimowe i wielu autorów|Grono autorów polskich]] – '''''[[Światełko. Książka dla dzieci]]''''' # [[Autor:Rabindranath Tagore|Rabindranath Tagore]] – '''''[[Poczta (Tagore, 1922)|Poczta]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Mali zwycięzcy]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] – '''''[[Mój świat (zbiór)|Mój świat]]''''' # [[Autor:Marceli Motty|Marceli Motty]] – '''''[[Przechadzki po mieście (Poznaniu), część I]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Bezżeństwo duchownych]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Poezye J. I. Kraszewskiego/Tom II|Poezye Tom II: Halszka]]''''' # [[Autor:Andrzej Niemojewski|Andrzej Niemojewski]] – '''''[[Odpowiedź obrońcom Brzozowskiego a oskarżycielom prasy]]''''' # [[Autor:Karol Potkański|Karol Potkański]] – '''''[[Zdrada Wincentego z Szamotuł]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Orlica]]''''' # [[Autor:Teodor Jeske-Choiński|Teodor Jeske-Choiński]] – '''''[[Seksualizm w powieści polskiej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Poezye J. I. Kraszewskiego/Tom I|Poezye Tom I]]''''' # [[Autor:Jean de La Fontaine|Jean de La Fontaine]] – '''''[[Bajki (La Fontaine)|Bajki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Nowe baśnie z 1001 nocy]]''''' # [[Autor:Karol Dickens|Karol Dickens]] – '''''[[Walka życia]]''''' # [[Autor:Edmund Charaszkiewicz|Edmund Charaszkiewicz]] – '''''[[Pismo Oddziału II Sztabu Głównego do Szefa Biura Historycznego Ministerstwa Spraw Wojskowych]]''''' # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Milionowy Banknot]]''''' # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Skradziony Biały Słoń]]''''' # [[Autor:Karol Dickens|Karol Dickens]] – '''''[[Cztery siostry (zbiór)|Cztery siostry]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Trębacz cesarski]]''''' # [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] – '''''[[Legendy o Chrystusie (Lagerlöf, tłum. Niewiadomska, 1922)|Legendy o Chrystusie]]''''' ==== Listopad 2018 ==== # [[Autor:Franciszek Mirandola|Franciszek Mirandola]] – '''''[[Sztuka a lud]]''''' # [[Autor:Zofia Reutt-Witkowska|Zofia Reutt-Witkowska]] – '''''[[Pielgrzym (legenda Ossjaku)]]''''' # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Śmiertelna Gałka]]''''' # [[Autor:Robert Browning|Robert Browning]] – '''''[[Fletnik z Hamelnu]]''''' # [[Autor:Karol Wachtl|Karol Wachtl]] – '''''[[Spóźnione Zaloty]]''''' # [[Autor:Herbert George Wells|Herbert George Wells]] – '''''[[Niedoświadczony Duch (Wells, tł. anonim, 1909)|Niedoświadczony Duch]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[W zimowy wieczór (zbiór)|W zimowy wieczór]]''''' # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Bajeczka o Kominiarczyku (wyd. 1908)|Bajeczka o Kominiarczyku]]''''' # '''''[[Jednodńuwka futurystuw (fragmenty Jasieńskiego i Czyżewskiego)]]''''' # [[Autor:Edmondo De Amicis|Edmondo De Amicis]] – '''''[[Serce (Amicis)|Serce]]''''' # [[Autor:Jacques Anatole Thibault|Anatol France]] – '''''[[Komedja o człowieku który zaślubił niemowę]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[100,000 powinszowań]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Sztuka u Słowian, szczególnie w Polsce i Litwie przedchrześcijańskiéj]]''''' # [[Autor:Zygmunt Słupski|Zygmunt Słupski]] – '''''[[Album przemysłu i handlu Wielkopolski, Prus i Śląska zeszyt I]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Argonauci]]''''' # [[Autor:Franz Mehring|Franz Mehring]], [[Autor:Róża Luksemburg|Róża Luksemburg]] – '''''[[„Kapitał” Karola Marksa]]''''' # [[Autor:Kajetan Sawczuk|Kajetan Sawczuk]] – '''''[[Pieśni Kajetana Sawczuka (1924)|Pieśni]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[109 potraw]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Drób, sposoby przyrządzania]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Potrawy z kartofli]]''''' # '''''[[Piekarstwo]]''''' # [[Autor:Jerzy Andrzejewski|Jerzy Andrzejewski]] – '''''[[Ciemności kryją ziemię]]''''' # [[Autor:Lucjan Siemieński|Lucjan Siemieński]] – '''''[[Portrety literackie (Siemieński)/Tom II|Portrety literackie tom 2]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Ostatnia miłość]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jak się pan Paweł żenił i jak się ożenił]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Półdjablę weneckie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Wielki świat małego miasteczka]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Nalewki i likiery]]''''' # [[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] – '''''[[Księga Boga Żywego]]''''' # [[Autor:Karol Wachtl|Karol Wachtl]] – '''''[[Fin de siècle]]''''' ==== Październik 2018 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Słomiany król]]''''' # [[Autor:Wojciech Szukiewicz|Wojciech Szukiewicz]] – '''''[[O kremacji czyli paleniu ciał po śmierci]]''''' # [[Autor:Marcin Luter|Marcin Luter]] – '''''[[Mały katechizm doktora Marcina Lutra]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Nowele, Obrazki i Fantazye]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Otchłań (Tetmajer, 1900)|Otchłań]]''''' # [[Autor:Szymon Tokarzewski|Szymon Tokarzewski]] – '''''[[Bez paszportu]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Erotyki (Przerwa-Tetmajer)|Erotyki]]''''' # [[Autor:Marian Karol Dubiecki|Marian Karol Dubiecki]] – '''''[[Edmund Różycki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kopciuszek. Komedyjka w 1-ym akcie]]''''' # [[Autor:Władimir Iljicz Uljanow|Władimir Iljicz Lenin]] – '''''[[Karol Marks (Lenin)|Karol Marks]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Kłusownik]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Bankructwo małego Dżeka]]''''' # [[Autor:Richard Dehmel|Richard Dehmel]] – '''''[[Odmieńczyk]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Resurrecturis (Niewiadomska)|Resurrecturis]]''''' # [[Autor:Zygmunt Zaleski|Zygmunt Zaleski]] – '''''[[Nazwy ulic w Poznaniu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Król w Nieświeżu]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Na normandzkim brzegu]]''''' # [[Autor:Stefan Marek Eiger|Stefan Napierski]] – '''''[[Poeta i świat (Napierski, 1932)|Poeta i świat]]''''' ==== Wrzesień 2018 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Latarnia czarnoxięzka/II|Latarnia czarnoxięzka. Oddział II]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Żaba czarodziejka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kot w butach. Komedyjka w 1-ym akcie]]''''' # [[Autor:Heinrich Heine|Heinrich Heine]] – '''''[[Pieśni Heinego]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[„Przysięga Kościuszki”]]''''' # [[Autor:Władysław Szlengel|Władysław Szlengel]] – '''''[[Panna Andzia ma wychodne!]]''''' # [[Autor:Gustaw Baumritter|Gustaw Baumritter]] – '''''[[Titine]]''''' # [[Autor:Ernst Theodor Wilhelm Hoffmann|E. T. A. Hoffmann]] – '''''[[Powieści fantastyczne]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Stach z Konar]]''''' # [[Autor:Antoni Grabowski|Antoni Grabowski]] – '''''[[Świt (Grabowski, 1911)|Świt]]''''' # [[Autor:Bruno Jasieński|Bruno Jasieński]] – '''''[[Do futurystów]]''''' # [[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] – '''''[[Księga miłości]]''''' # [[Autor:Adam Zagórski|Adam Zagórski]] – '''''[[Żołnierskie piosenki obozowe]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Chwila obecna]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Wskazania żołnierskie]]''''' # [[Autor:Stanisław Bełza|Stanisław Bełza]] – '''''[[Za Apeninami]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Szczęście rodzinne]]''''' # [[Autor:Adolf Dygasiński|Adolf Dygasiński]] – '''''[[As (Dygasiński)|As]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wacio nauczycielem]]''''' ==== Sierpień 2018 ==== # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Za co?]]''''' # [[Autor:Karol Antoniewicz|Karol Antoniewicz]] – '''''[[Poezye O. Karola Antoniewicza T. J.]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Plotkareczka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Nauczyciel (Korotyńska, 1927)|Nauczyciel]]''''' # [[Autor:Władysław Sebyła|Władysław Sebyła]] – '''''[[Koncert egotyczny (tomik)|Koncert egotyczny]]''''' # [[Autor:Jan Żabczyc|Jan Karol Dachnowski]] – '''''[[Symfonie anielskie|Symfonie Anielskie abo Kolenda]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[[Przemówienia Józefa Piłsudskiego]]''''' # [[Autor:Stanisław Witkiewicz|Stanisław Witkiewicz]] – '''''[[Na przełęczy|Na przełęczy. Wrażenia i obrazy z Tatr]]''''' # [[Autor:Zygmunt Celichowski|Zygmunt Celichowski]] – '''''[[Polskie indeksy książek zakazanych]]''''' # [[Autor:Stefan Marek Eiger|Stefan Napierski]] – '''''[[Pusta ulica]]''''' ==== Lipiec 2018 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dwa a dwa cztery czyli Piekarz i jego rodzina]]''''' # '''''[[Śpiewnik Robotniczy PPS]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Latarnia czarnoxięzka/I|Latarnia czarnoxięzka]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Moralność pani Dulskiej (1907)|Moralność pani Dulskiej]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Róża polna]]''''' # [[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] – '''''[[Księga Zaświata]]''''' # [[Autor:Kazimierz Gliński|Kazimierz Gliński]] – '''''[[Ostrzeżenica]]''''' # [[Autor:Bolesław Raczyński|Bolesław Raczyński]] – '''''[[Teorya muzyki. (Elementarz muzyczny)]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Pieśni o sławie]]''''' # [[Autor:Jerzy Szarecki|Jerzy Szarecki]] – '''''[[Na pokładzie Lwowa (zbiór)|Na pokładzie „Lwowa“]]''''' # [[Autor:Seweryn Goszczyński|Seweryn Goszczyński]] – '''''[[Sobótka (Goszczyński)|Sobótka]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pan Walery]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Namiętność (zbiór)|Namiętność]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Zima pośród lodów]]''''' # [[Autor:Antoni Stefański|Antoni Stefański]] – '''''[[Gry umysłowe]]''''' ==== Czerwiec 2018 ==== # [[Autor:Andrzej Kijowski|Andrzej Kijowski]] – '''''[[Listopadowy wieczór]]''''' # [[Autor:Felicjan Faleński|Felicjan Faleński]] – '''''[[Odgłosy z gór]]''''' # [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] – '''''[[Nieznany zbiór poezyj]]''''' # [[Autor:Thomas Paine|Thomas Paine]] – '''''[[Zdrowy rozsądek]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Poezje tom I (Żuławski)|Poezje tom I]]''''' # [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] – '''''[[Rajski ptak (Bandrowski)|Rajski ptak]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Panna Maliczewska (Zapolska, 1912)|Panna Maliczewska]]''''' # [[Autor:Hipolit Cegielski|Hipolit Cegielski]] – '''''[[Życie i zasługi doktora Karola Marcinkowskiego]]''''' # [[Autor:Stefan Barszczewski|Stefan Barszczewski]] – '''''[[Polacy w Ameryce]]''''' # [[Autor:Włodzimierz Stebelski|Włodzimierz Stebelski]] – '''''[[Roman Zero]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Szalony pątnik]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Stare dzieje]]''''' # [[Autor:Jan Lam|Jan Lam]] – '''''[[Zawichost]]''''' # [[Autor:Włodzimierz Zagórski|Włodzimierz Zagórski]] – '''''[[W XX wieku]]''''' ==== Maj 2018 ==== # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Zamorski djabeł]]''''' # [[Autor:Sebastian Grabowiecki|Sebastian Grabowiecki]] – '''''[[Sebastyana Grabowieckiego Rymy duchowne 1590|Sebastyana Grabowieckiego Rymy duchowne]]''''' # [[Autor:Franciszek Mirandola|Franciszek Mirandola]] – '''''[[Czem chciał zostać Janek mały?]]''''' # [[Autor:Feliks Przysiecki|Feliks Przysiecki]] – '''''[[Śpiew w ciemnościach]]''''' # '''''[[Ustawa z dnia 16 listopa 1964 r. o Polskim Czerwonym Krzyżu]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Blade kwiaty z wiejskiej chaty]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[W dolinie łez]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Na polu chwały]]''''' # [[Autor:Juliusz Kaden-Bandrowski|Juliusz Kaden-Bandrowski]] – '''''[[Życie Chopina (zbiór)|Życie Chopina]]''''' # [[Autor:Juliusz Kaden-Bandrowski|Juliusz Kaden-Bandrowski]] – '''''[[Przymierze serc i inne nowele]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Risztau]], [[Pustelnia w górach]], [[Czukcze]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Cztery cuda Polski]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[[Moje pierwsze boje]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[O ontologicznej beznadziejności logiki, fizykalizmu i pseudo-naukowego monizmu wogóle i o perspektywach koncepcji monadystycznej]]''''' # [[Autor:Jerzy Strzemię-Janowski|Jerzy Strzemię-Janowski]] – '''''[[Karmazyny i żuliki]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Święty dnia ostatniego]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Białośnieżka]]''''' # [[Autor:James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]] – '''''[[Ostatni Mohikanin]]''''' # [[Autor:Denis Diderot|Denis Diderot]] – '''''[[To nie bajka... (zbiór)|To nie bajka...]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dola i niedola]]''''' # [[Autor:Joseph Eduard Konrad Bischoff|Conrad von Bolanden]] – '''''[[Stary Bóg żyje]]''''' # [[Autor:Zofia Bukowiecka|Zofia Bukowiecka]] – '''''[[Michałek]]''''' # [[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] – '''''[[Serce kobiety (zbiór)|Serce kobiety]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Piekło kobiet]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Kordecki (Kraszewski, 1852)|Kordecki]]''''' # [[Autor:Marcel Schwob|Marcel Schwob]] – '''''[[Księga Monelli]]''''' ==== Kwiecień 2018 ==== # [[Autor:Adam Asnyk|Adam Asnyk]] – '''''[[Panna Leokadja]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Wizerunki książąt i królów polskich]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pan Obrażalski]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Antologja literatury francuskiej]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Jantek z Bugaja]] – '''''[[Z łąk i pól]]''''' # [[Autor:Michalina Fiediuszko|Michalina Domańska]] – '''''[[Fotografje mówią (zbiór)|Fotografje mówią]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Lelewel (Wyspiański)|Lelewel]]''''' # [[Autor:Frances Hodgson Burnett|Frances Hodgson Burnett]] – '''''[[Mały lord]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Jak skończyć z piekłem kobiet?]]''''' # [[Autor:Stanisław Grochowiak|Stanisław Grochowiak]] – '''''[[Wiersze wybrane (Grochowiak, 1978)|Wiersze wybrane]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kogut Koko i Kwoczka Czarnooczka]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Śmierć Iwana Iljicza]]''''' # [[Autor:Stefan Marek Eiger|Stefan Napierski]] – '''''[[Ziemia, siostra daleka]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] – '''''[[Wysokie Progi (Dołęga-Mostowicz)]]''''' # [[Autor:Kazimierz Wyka|Kazimierz Wyka]] – '''''[[Rzecz wyobraźni]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Dziecko w rodzinie]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] – '''''[[Ich dziecko]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Przekłady z poetów obcych]]''''' # [[Autor:Teofil Lenartowicz|Teofil Lenartowicz]] – '''''[[Opowiadanie mazowieckiego lirnika]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Nie mogę milczeć]]''''' # [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz]] – '''''[[Recenzja z książki: Jan Świderski, Zręby filozofii organicznej]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Walka o Meksyk]]''''' ==== Marzec 2018 ==== # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[O kobiecie (Orzeszkowa, 1888)|O kobiecie]]''''' # [[Autor:Stefan Buszczyński|Stefan Buszczyński]] – '''''[[Kraszewski więzień i Niemcy]]''''' # [[Autor:August Bielowski|August Bielowski]], [[Autor:Antoni Malczewski|Antoni Malczewski]] – '''''[[Antoni Malczewski, jego żywot i pisma]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O krasnoludkach i żelaznych górach (Korotyńska, 1939)|O krasnoludkach i żelaznych górach]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pamiętnik lalki (Korotyńska, 1939)|Pamiętnik lalki]]''''' # [[Autor:Lucjan Szenwald|Lucjan Szenwald]] – '''''[[Z ziemi gościnnej do Polski (Szenwald, 1944)|Z ziemi gościnnej do Polski]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Pod smaganiem samumu]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[W zaklętym lesie (Korotyńska, 1939)|W zaklętym lesie]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złotonóżka u Krasnoludków]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Zaczarowany królewicz (Korotyńska, 1939)|Zaczarowany królewicz]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wodna Pani i Złota Marysia (Korotyńska, 1939)|Wodna Pani i Złota Marysia]]''''' # [[Autor:Stanisław Bełza|Stanisław Bełza]] – '''''[[Krótkie wiadomości z dziejów Polski]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Baba Jaga]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O jaskółce i ziarnku (Korotyńska, 1933)|O jaskółce i ziarnku]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Szkarłatny kwiat kamelji (zbiór)|Szkarłatny kwiat kamelji]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Staś emigrant]]''''' # [[Autor:Jan Potocki|Jan Potocki]] – '''''[[Rękopis znaleziony w Saragossie]]''''' # [[Autor:Bogusław Adamowicz|Bogusław Adamowicz]] – '''''[[Wesoły Marszałek]]''''' # [[Autor:Anton Czechow|Anton Czechow]] – '''''[[Nowele (Czechow)|Nowele]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Miljoner „Y“]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Na srebrnym globie]]''''' # [[Autor:Emil Szramek|Emil Szramek]] – '''''[[Ks. Norbert Bonczyk]]''''' # [[Autor:Maria Weryho|Maria Weryho]] – '''''[[Las (Weryho)|Las]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Z tej smutnej ziemi (zbiór)|Z tej smutnej ziemi]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Żywot Św. Franciszka z Assyża]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wacio w zaczarowanej krainie]]''''' ==== Luty 2018 ==== # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Ukarany psotnik]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Rozegrany zakład]]''''' # [[Autor:Franciszek Mirandola|Franciszek Mirandola]] – '''''[[Awantura piernikowa]]''''' # [[Autor:Björnstjerne Björnson|Björnstjerne Björnson]] – '''''[[Synnöwe Solbakken]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Tomcio Paluszek]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza tom I]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O Krasnoludkach i żelaznych górach (Korotyńska, 1929)|O Krasnoludkach i żelaznych górach]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O sześciu łabędziach]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pan Jąkalski]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pan Beksalski]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Niezdolny Miecio]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Łakomy Zbyszek]]''''' # [[Autor:Tadeusz Gajcy|Karol Topornicki]] – '''''[[Grom Powszedni]]''''' # [[Autor:Samuel Adalberg|Samuel Adalberg]] – '''''[[Przysłowia żydowskie]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[W zaklętym lesie (Korotyńska, 1928)|W zaklętym lesie]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Miłość matki i inne]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kot w butach. Baśń fantastyczna]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Ciekawość ukarana]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złote Gody]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złotowłosa królewna]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[W krainie niedźwiedzi]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Mała arystokratka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kupiec i Geniusz]]''''' # [[Autor:Charles Baudelaire|Charles Baudelaire]] – '''''[[Wino i haszysz]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Jurek i Wacio]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Herszt zbójców]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Prymicja (Mniszek, 1912)|Prymicja]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Grubasek]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Pamiętnik morski]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Marzenie i pysk]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Jasna Skała]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Królowa myszek. Baśń fantastyczna w 2-ch aktach]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Elegancki Karolek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Królowa myszek. Baśń fantastyczna]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Przygody Jasia i Lilci]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Dżebel Magraham]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[W czwartym wymiarze]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Niedoszły bohater]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Przygody Hassana]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Dolina Śmierci]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Winnetou w Afryce]]''''' # [[Autor:Józef Chociszewski|Józef Chociszewski]] (wybór) – '''''[[Bukiet pieśni światowych]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Janek u karzełków (Korotyńska, 1933)|Janek u karzełków]]''''' # [[Autor:Paweł Sapieha|Paweł Sapieha]] – '''''[[Podróż na wschód Azyi|Podróż na wschód Azyi 1888-1889]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Baśń o dobrej wróżce (Korotyńska, 1939)|Baśń o dobrej wróżce]]''''' # [[Autor:Marian Pilot|Marian Pilot]] – '''''[[Panny szczerbate: opowiadania]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Leśny karzełek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Rumak Czarownika]]''''' # [[Autor:Zofia Żurakowska|Zofja Żurakowska]] – '''''[[Trzy srebrne ptaki (zbiór)|Trzy srebrne ptaki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pamiętnik lalki (Korotyńska, 1935)|Pamiętnik lalki]]''''' ==== Styczeń 2018 ==== # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma ulotne (1874-1877)]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złotowłosy chłopiec (Korotyńska, 1939)|Złotowłosy chłopiec]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Nerwowy Bolek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Ciekawa Maniusia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Mali Robinsonowie]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Nasi okupanci]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Książę-żebrak]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O kogucie i lisie (Korotyńska, 1933)|O kogucie i lisie]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Przygody Jurka w Afryce]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Krawczyk królem]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Jasio Głuptasek]]''''' # [[Autor:Janusz Libicki|Janusz Libicki]] – '''''[[Granice opodatkowania]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Czarodziejski okręt]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dziwne przygody księcia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Małpi król]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Czarodziejskie skrzypce]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Baśń o szklanej górze]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Balowe pantofelki]]''''' # [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] – '''''[[Karjera Nikodema Dyzmy]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Czarodziejska sakiewka i dziwna czapka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dary morskiego władcy]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Sinobrody]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wodna Pani i Złota Marysia (Korotyńska, 1928)|Wodna Pani i Złota Marysia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Zaczarowany królewicz (Korotyńska, 1935)|Zaczarowany królewicz]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Miłość pasterska (Orkan, 1914)|Miłość pasterska]]''''' # [[Autor:Rudolf Steiner|Rudolf Steiner]] – '''''[[Kronika Akasha]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Ślicznotka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O kogucie i lisie (Korotyńska, 1939)|O kogucie i lisie]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Janek u karzełków (Korotyńska, 1939)|Janek u karzełków]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O siedmiu krukach (Korotyńska, 1928)|O siedmiu krukach]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złotowłosy chłopiec (Korotyńska, 1930)|Złotowłosy chłopiec]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Perełka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O jaskółce i ziarnku (Korotyńska, 1939)|O jaskółce i ziarnku]]''''' # [[Autor:Maria Skłodowska-Curie|Maria Skłodowska-Curie]] – '''''[[Dwa odczyty Marji Skłodowskiej-Curie]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Poezye (Przerwa-Tetmajer)/IV|Poezye IV]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Baśń o dobrej wróżce (Korotyńska, 1935)|Baśń o dobrej wróżce]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]], [[Autor:Ksawery Wolfgang|Ksawery Wolfgang]] – '''''[[Druskieniki]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Na wulkanach Japonji]]''''' # [[Autor:Bruno Winawer|Bruno Winawer]] – '''''[[Jeszcze o Einsteinie|Jeszcze o Einsteinie: teorja względności z lotu ptaka]]''''' # [[Autor:Józef Dąbrowski|Józef Dąbrowski]] – '''''[[Sto lat walki o prawa Królestwa Polskiego 1815—1915]]''''' # [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] – '''''[[Spowiedź (Tołstoj)|Spowiedź]]''''' # [[Autor:Edmund Raduński|Edmund Raduński]] – '''''[[Życiorys łgorza]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Niesamowita opowieść]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Moi znajomi]]''''' # [[Autor:Lafcadio Hearn|Lafcadio Hearn]] – '''''[[Opowieści niesamowite i upiorne]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Koziołek babuleńki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wesoła wigilja]]''''' # [[Autor:Henryk Przeździecki|Henryk Przeździecki]] – '''''[[O pracy unijnej w Polsce]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Straszny dziadunio]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] (red. i tłumaczenie) – '''''[[Poeci angielscy]]''''' ==== Grudzień 2017 ==== # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Menażerya ludzka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wesolutki światek dla grzecznych dziatek]]''''' # [[Autor:Giacomo Leopardi|Giacomo Leopardi]] – '''''[[Myśli (Leopardi, 1909)|Myśli]]''''' # [[Autor:Paweł Hulka-Laskowski|Jan Stogarski]] – '''''[[Czego uczy nas przeszłość?]]''''' # [[Autor:Elżbieta Kiewnarska|Elżbieta Kiewnarska]] – '''''[[Jedz ryby]]''''' # [[Autor:Zygmunt Krasiński|Zygmunt Krasiński]] – '''''[[Noc letnia (zbiór)|Noc letnia]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Ciupasem na Syberję]]''''' # [[Autor:Adam Szymański|Adam Szymański]] – '''''[[Dwie modlitwy (zbiór)|Dwie modlitwy]]''''' # '''''[[Deklaracja, Konstytucja, Karta i dalej]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Afryka (Ossendowski, 1934)|Afryka. Kraje i ludzie]]''''' # [[Autor:Emil Szramek|Emil Szramek]] – '''''[[Juliusz Ligoń]]''''' # [[Autor:Eliška Krásnohorská|Eliška Krásnohorská]] – '''''[[Powiastka o wietrze]]''''' # [[Autor:Władysław Bełza|Władysław Bełza]] – '''''[[Dla polskich dzieci]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Książka dla Tadzia i Zosi]]''''' # [[Autor:Jacques Anatole Thibault|Anatole France]] – '''''[[Zazulka]]''''' # [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] – '''''[[Z ziemi łez i krwi (Mniszek, 1927)|Z ziemi łez i krwi]]''''' # [[Autor:Gustaw Daniłowski|Gustaw Daniłowski]] – '''''[[Lili (Daniłowski)|Lili]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Pocałunek (Żeromski, 1944)|Pocałunek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Biedna sierotka i inne]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Paź Królowej]]''''' # [[Autor:Lucjan Siemieński|Lucjan Siemieński]] – '''''[[Święci poeci. Pieśni mistycznej miłości]]''''' # [[Autor:Stanisław Grochowiak|Stanisław Grochowiak]] – '''''[[Ballada rycerska (zbiór)|Ballada rycerska]]''''' # [[Autor:Jędrzej Kitowicz|Jędrzej Kitowicz]] – '''''[[Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III]]''''' # [[Autor:Zygmunt Hałaciński|Zygmunt Hałaciński]] – '''''[[Złośliwe historje]]''''' # [[Autor:Anton Czechow|Anton Czechow]] – '''''[[Partja winta (zbiór)|Partja winta]]''''' ==== Listopad 2017 ==== # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[List otwarty B. Prusa]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Bajka o głupim Marcinie (Rodziewiczówna, 1917)|Bajka o głupim Marcinie]]''''' # [[Autor:Kazimierz Orłoś|Kazimierz Orłoś]] – '''''[[Cudowna melina]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] – '''''[[Dzieła poetyckie Tom 3]]''''' # [[Autor:Denis Diderot|Denis Diderot]] – '''''[[Kubuś Fatalista i jego Pan]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dante (Kraszewski)|Dante. Studja nad Komedją Bozką]]''''' # [[Autor:Bogumił Aspis|Bogumił Aspis]] – '''''[[Sen odrodzenia]]''''' # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Mowa posła Korfantego]]''''' # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Kościół a polityka]]''''' # [[Autor:Michał Dymitr Krajewski|Michał Dymitr Krajewski]] – '''''[[Rozprawa o przyczynach ciemnoty niektórych osób duchownych stanu niższego i o ciemnocie ludu wieyskiego|Rozprawa o przyczynach ciemnoty...]]''''' # [[Autor:Stanisław Chodyński|Stanisław Chodyński]] – '''''[[Szkoła OO. Bernardynów w Warcie]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Baśnie (Grimm, 1929)|Baśnie]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Poezye wydanie zupełne, krytyczne tom VI]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Rodzeństwo (Kraszewski, 1884)|Rodzeństwo]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[W polu (Reymont, 1915)|W polu]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Na prowincyi (Orzeszkowa)|Na prowincyi]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Baśnie (Grimm, 1940)|Baśnie]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Koniki Tadzia, Stróżak, Lekcja Emilki]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ładowa pieczara]]''''' # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Baczność! Chleb drożeje!]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Hrabiątko. Jak Suzin zginął]]''''' ==== Październik 2017 ==== # [[Autor:Louisa May Alcott|Louisa May Alcott]] – '''''[[Małe kobietki]]''''' # [[Autor:Abu-Sa'id ben Abi'l Chajr|Abu-Sa'id ben Abi'l Chajr]] – '''''[[Abu Sajid Fadlullah ben Abulchajr i tegoż czterowiersze]]''''' # [[Autor:Aleksander Brückner|Aleksander Brückner]] – '''''[[Ze staropolskich anegdot i przypowieści]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Moskal]]''''' # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Precz z Centrum!]]''''' # [[Autor:Bogumił Aspis|Bogumił Aspis]] – '''''[[Na cmentarzu (Aspis, 1876)|Na cmentarzu]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Józef Piłsudski (Sieroszewski)|Józef Piłsudski]]''''' # [[Autor:Stefan Marek Eiger|Stefan Napierski]] – '''''[[Elegje (Napierski)|Elegie]]''''' # [[Autor:Zenonim Ancyporowicz|Zenonim Ancyporowicz]] – '''''[[Przysmaczki polskiej kuchni]]''''' # [[Autor:Emil Szramek|Emil Szramek]] – '''''[[Homiletyczne pokłosie podróży do Ziemi św.]]''''' # [[Autor:Zofia Rogoszówna|Zofia Rogoszówna]] – '''''[[Dzieci pana majstra]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Żywot i sprawy Pełki|Żywot i sprawy Jmpana Medarda z Gołczwi Pełki]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Józki, Jaśki i Franki]]''''' # [[Autor:Mikołaj Biernacki|Mikołaj Biernacki]] – '''''[[Piosnki i satyry (Biernacki)|Piosnki i satyry]]''''' # [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] – '''''[[Królewicz-żebrak]]''''' ==== Wrzesień 2017 ==== # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Wesele (Wyspiański)|Wesele]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Poezje tom II (Żuławski)|Poezje tom II]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Legenda (Reymont, 1924)|Legenda]]''''' # [[Autor:Michał Arct (junior)|Michał Arct (junior)]] – '''''[[Jak powstaje książka]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Pierścień z Krwawnikiem]]''''' # [[Autor:Jędrzej Cierniak|Jędrzej Cierniak]] – '''''[[O treść teatru chłopskiego]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma ulotne (1873-1874)]]''''' # [[Autor:Bogusław Adamowicz|Bogusław Adamowicz]] – '''''[[Tajemnica długiego i krótkiego życia (zbiór)|Tajemnica długiego i krótkiego życia]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Bokser]]''''' # [[Autor:Leon Lipschütz|Leo Lipski]] – '''''[[Dzień i noc (opowiadania)]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Księga ognia]]''''' # [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] – '''''[[Dzieła poetyckie Tom 4]]''''' # [[Autor:John William Draper|John William Draper]] – '''''[[Dzieje stosunku wiary do rozumu]]''''' ==== Sierpień 2017 ==== # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Bajka o człowieku szczęśliwym (zbiór)|Bajka o człowieku szczęśliwym]]''''' # [[Autor:Vicente Blasco Ibáñez|Vicente Blasco Ibáñez]] – '''''[[Czterech jeźdźców Apokalipsy]]''''' # [[Autor:Anna Zahorska|Anna Zahorska]] – '''''[[Marja Rodziewiczówna i jej dzieła]]''''' # [[Autor:Booker T. Washington|Booker T. Washington]] – '''''[[Autobiografia Murzyna]]''''' # [[Autor:Teofil Lenartowicz|Teofil Lenartowicz]] (słowa), [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] (muzyka) – '''''[[Duch sieroty (Lenartowicz, 1900)|Duch sieroty]]''''' # [[Autor:Maria Sułkowska|Maria Sułkowska]] – '''''[[Tristan II (Sułkowska, 1917)|Tristan II. Wiersze ulotne i fragmenta]]''''' # z [[Autor:Miguel de Cervantes y Saavedra|Cervantesa]] streścił [[Autor:Zbigniew Kamiński|Zbigniew Kamiński]] – '''''[[Don Kiszot z la Manczy i jego przygody]]''''' # [[Autor:Wilhelm Feldman|Zygmunt A. Pomian]] – '''''[[Kodeks honorowy i reguły pojedynku]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Młodość (Conrad)|Młodość]]''''', '''''[[Jądro ciemności]]''''' # [[Autor:Cecylia Niewiadomska|Cecylia Niewiadomska]] – '''''[[Bez przewodnika]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Poezye i urywki prozą]]''''' # [[Autor:Mieczysław Bierzyński|Mieczysław Bierzyński]] – '''''[[Niepłakany]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Urok morza]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Roboty i prace]]''''' # [[Autor:Heinrich Heine|Heinrich Heine]] – '''''[[Atta Troll]]''''' ==== Lipiec 2017 ==== # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Mowa posła śląskiego, Wojciecha Korfantego, dnia 25 lutego 1919 r. na posiedzeniu Sejmu]]''''' # [[Autor:Stanisław Budziński|Stanisław Budziński]] (red. i tłum.) – '''''[[Z obcego Parnasu]]''''' # [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] – '''''[[List otwarty do pana Prezydenta Rzeczypospolitej w sprawie Eligjusza Niewiadomskiego]]''''' # [[Autor:Emil Szramek|Emil Szramek]] – '''''[[Jak dawniej budowano Katedry]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Złoto czerwonych skał]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Warszawa w 1794 r.]]''''' # [[Autor:Zygmunt Krasiński|Zygmunt Krasiński]] – '''''[[Nie-boska komedja]]''''' # [[Autor:Henri Bergson|Henri Bergson]] – '''''[[Śmiech. Studyum o komizmie]]''''' # [[Autor:Adam Mickiewicz|Adam Mickiewicz]] (słowa), [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] (muzyka) – '''''[[Pieśń z wieży (Śpiewy Polskie)|Pieśń z wieży]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pamiętniki nieznajomego]]''''' # [[Autor:Alojzy Horak|Alojzy Horak]] (red. i wybór) – '''''[[Walki w obronie granic]]''''' # [[Autor:Alfons Bukowski|Alfons Bukowski]] – '''''[[Zafałszowania artykułów spożywczych]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Czciciel Potęgi]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[List Wacława Sieroszewskiego do Polonii Amerykańskiej]]''''' # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Dobrodziejstwa pruskie w oświetleniu historycznem]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[List otwarty Wacława Sieroszewskiego do robotników]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Wesoła teorya i smutna praktyka]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Poszumy Bajkału]]''''' ==== Czerwiec 2017 ==== # [[Autor:Władysław Bełza|Władysław Bełza]] (red.) – '''''[[Antologia poetów obcych]]''''' # [[Autor:William Makepeace Thackeray|William Makepeace Thackeray]] – '''''[[Pierścień i róża]]''''' # [[Autor:Stefan Witwicki|Stefan Witwicki]] – '''''[[Piosnki sielskie]]''''' # [[Autor:Konstanty Damrot|Konstanty Damrot]] – '''''[[Wianek z Górnego Śląska]]''''' # [[Autor:Jan Lorentowicz|Jan Lorentowicz]] (red.) – '''''[[Ziemia polska w pieśni]]''''' # [[Autor:Jerome K. Jerome|Jerome K. Jerome]] – '''''[[Dziennik wycieczki do Oberammergau]]''''' # [[Autor:Stefan Demby|Stefan Demby]] – '''''[[Album pisarzy polskich]]''''' # '''''[[Dziennik Dolnośląski nr 0]]''''' # [[Autor:Dante Alighieri|Dante Alighieri]] – '''''[[Boska komedja (Dante, 1909)|Boska komedja (tłum. Porębowicz)]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Polski zaklęty świat]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Na bruku]]''''' # [[Autor:Wojciech Korfanty|Wojciech Korfanty]] – '''''[[Odezwa do ludu śląskiego]]''''' # [[Autor:Karol Potkański|Karol Potkański]] – '''''[[Walka o Poznań (1306-1312)]]''''' # [[Autor:William Shakespeare|William Shakespeare]] – '''''[[Romeo i Julia (Shakespeare, tłum. Paszkowski, 1913)|Romeo i Julia]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Jantek z Bugaja]] – '''''[[Wiejskich piosnek czar na grunwaldzki dar]]''''' # [[Autor:William Shakespeare|William Shakespeare]] i inni – '''''[[Wybór sonetów Szekspira, Miltona i lorda Bajrona]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Wisła (Ossendowski)|Wisła]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Lenin (Ossendowski, 1930)|Lenin]]''''' # [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] – '''''[[Klątwa (Wyspiański)|Klątwa]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Leśna Królewna]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Słoń Birara]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jermoła]]''''' # [[Autor:Andrzej Kijowski|Andrzej Kijowski]] – '''''[[Dziecko przez ptaka przyniesione]]''''' # [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] – '''''[[Nawracanie Judasza]]''''' # [[Autor:Hans Hartwig von Beseler|Hans Hartwig von Beseler]] – '''''[[Dziennik rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego 1916 nr 52]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Zygmuntowskie czasy]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Wrzos]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Dzieje wypraw krzyżowych]]''''' ==== Maj 2017 ==== # [[Autor:Michał Anioł|Michał Anioł]] – '''''[[Poezye Michała-Anioła Buonarrotego]]''''' # [[Autor:Katullus|Katullus]] – '''''[[Poezye Katulla]]''''' # [[Autor:Kenneth Grahame|Kenneth Grahame]] – '''''[[O czym szumią wierzby]]''''' # [[Autor:Klemens Bąkowski|Klemens Bąkowski]] – '''''[[Posażna panna]]''''' # [[Autor:Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] – '''''[[Nowelle (Poe, tłum. Beaupré)|Nowelle (tłum. Beaupré)]]''''' # [[Autor:Roman Dmowski|Roman Dmowski]] – '''''[[Myśli nowoczesnego Polaka]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Tajemnica Baskerville’ów]]''''' # '''''[[Żal Turczynki]]''''' # [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] – '''''[[Kuszenie Szatana (zbiór)|Kuszenie Szatana]]''''' # [[Autor:Michał Arct (junior)|Michał Arct (junior)]] – '''''[[Piękno w książce]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Czarna Perełka]]''''' # '''''[[Ukrainiec]]''''' # [[Autor:Michał Mosiołek|Michał Mosiołek]] – '''''[[Domowa nauka oprawiania książek]]''''' # [[Autor:Jan Chęciński|Jan Chęciński]] – '''''[[Beczka pacierzy]]''''' # [[Autor:Aleksander Janowski|Aleksander Janowski]] – '''''[[Kochaj Kościuszkę!]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Potop (Sienkiewicz)|Potop]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[[List Piłsudskiego do towarzyszy w Londynie (14 VIII 1903)|List Piłsudskiego do towarzyszy w Londynie]]''''' # '''''[[Nuż w bżuhu (fragmenty Jasieńskiego, Czyżewskiego i Chwistka)|Nuż w bżuhu]]''''' ==== Kwiecień 2017 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ostatni z Siekierzyńskich (1925)|Ostatni z Siekierzyńskich]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Zbrodnia (Lange, 1907)|Zbrodnia]]''''' # [[Autor:Louisa May Alcott|Louisa May Alcott]] – '''''[[Mali mężczyzni]]''''' # [[Autor:Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] – '''''[[Nowelle (Poe, tłum. Niedźwiecki)|Nowelle]]''''' # [[Autor:Frank Wedekind|Frank Wedekind]] – '''''[[Przebudzenie się wiosny]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Władysławowi Orkanowi]]''''' # '''''[[Życie dwutygodnik Rok III (1899) wybór]]''''' # Rząd Narodowy – '''''[[Wezwanie Rządu Narodowego z dnia 3 sierpnia 1914]]''''' # [[Autor:Zygmunt Kisielewski|Zygmunt Kisielewski]] – '''''[[Krwawe drogi]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[["Na wypadek nagłej śmierci" - ostatnia wola Marszałka Piłsudskiego]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pod włoskiem niebem]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Jaryna]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[O krasnoludkach i żelaznej górze]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ostap Bondarczuk]]''''' # [[Autor:Stefan Marek Eiger|Stefan Napierski]] – '''''[[Poemat (zbiór)|Poemat]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Nad grobem matki]]''''' # [[Autor:Józef Bednorz|Józef Bednorz]], [[Autor:Aleksander Bolesław Brzostowski|A. B. Brzostowski]] – '''''[[Dzień pracy Kraszewskiego]]''''' # [[Autor:Artur Gruszecki|Artur Gruszecki]] – '''''[[Wykolejony (Gruszecki)|Wykolejony]]''''' ==== Marzec 2017 ==== # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Baśń o dziadowym synu, co księciem został]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Momenty wychowawcze]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Kiedy znów będę mały]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Baśń o córce rybaka i królewnie Bałtyku]]''''' # [[Autor:Rudyard Kipling|Rudyard Kipling]] – '''''[[O kocie, który sam chadzał na przechadzkę (Kipling, 1918)|O kocie, który sam chadzał na przechadzkę]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Baśń o Juhasie i o Królu Wężów]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Baśń (Oppman, ok. 1900)|Baśń]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Historja o bladej dziewczynce z pod Ostrej-Bramy]]''''' # [[Autor:Henryk Zbierzchowski|Henryk Zbierzchowski]] – '''''[[Grający las i inne nowele]]''''' # [[Autor:Charles Lutwidge Dodgson|Lewis Carroll]] – '''''[[Przygody Alinki w Krainie Cudów]]''''' # [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] – '''''[[Piczomira, królowa Branlomanii]]''''' # [[Autor:Rudyard Kipling|Rudyard Kipling]] – '''''[[Kaa na polowaniu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Całe życie biedna]]''''' # [[Autor:James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]] – '''''[[Na dalekim zachodzie]]''''' # [[Autor:Hans Christian Andersen|Hans Christian Andersen]] – '''''[[Baśnie Andersena]]''''' # [[Autor:Edward Szymański|Edward Szymański]] – '''''[[Słońce na szynach]]''''' # [[Autor:Artur Schroeder|Artur Schroeder]] – '''''[[Rozkaz]]''''' # [[Autor:Eugeniusz Małaczewski|Eugeniusz Małaczewski]] – '''''[[Dzieje Baśki Murmańskiej]]''''' # [[Autor:Eugeniusz Małaczewski|Eugeniusz Małaczewski]] – '''''[[Tam, gdzie ostatnia świeci szubienica]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Publicystyka (Sienkiewicz)/Tom IV|Publicystyka tom IV]]''''' # [[Autor:Oskar Flatt|Oskar Flatt]] – '''''[[Wspomnienia z wycieczki grudniowej w Mazowsze]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Było ich dwoje]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Jantek z Bugaja]] – '''''[[Śpiewniczek polskiego żołnierza]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Polska dywizja w tajgach Sybiru]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Opowiadania starej Margośki]]''''' # [[Autor:Maria Skłodowska-Curie|Maria Skłodowska-Curie]] – '''''[[Jak powstał i jak się rozwija Instytut Radowy w Paryżu]]''''' # [[Autor:Artur Gruszecki|Artur Gruszecki]] – '''''[[Nowy obywatel]]''''' # [[Autor:Kazimierz Jung|Kazimierz Jung]] – '''''[[Klasztory w Warcie]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Nasi żydzi w miasteczkach i na wsiach]]''''' # [[Autor:Anna de Noailles|Anna de Noailles]] – '''''[[Indeks:Bluszcz 1926 - Wiersze hrabiny de Noailles.djvu|3 wiersze]]''''' # [[Autor:Maria Grossek-Korycka|Maria Grossek-Korycka]] – '''''[[Świat kobiecy]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Nowy Tarzan]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Niebieskie migdały (Pawlikowska-Jasnorzewska, 1922)|Niebieskie migdały]]''''' # [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] – '''''[[Erotyki (Weyssenhoff)|Erotyki]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Mieszaniny literacko-artystyczne]]''''' # [[Autor:Arthur Schopenhauer|Arthur Schopenhauer]] – '''''[[Sztuka prowadzenia sporów]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Złote jabłko (Kraszewski, 1873)|Złote jabłko]]''''' ==== Luty 2017 ==== # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Nowe przygody Janka Sowizdrzała]]''''' # [[Autor:Anonimowy|F. R., rolnik nadwiślański]] – '''''[[Kanalizacya miasta Warszawy jako narzędzie judaizmu i szarlataneryi]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[O pracy (Kraszewski, 1884)|O pracy]]''''' # [[Autor:Eleanor H. Porter|Eleanor H. Porter]] – '''''[[Pollyanna]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Czao-Ra]]''''' # [[Autor:Bronisława Ostrowska|Bronisława Ostrowska]] – '''''[[Opale]]''''' # [[Autor:Elizabeth Barrett Browning|Elizabeth Barrett Browning]] – '''''[[Sonety (Barrett Browning, 1924)|Sonety]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Święto dziecka!]]''''' # [[Autor:Zbigniew Uniłowski|Zbigniew Uniłowski]] – '''''[[Wspólny pokój]]''''' # [[Autor:Wacław Gąsiorowski|Wacław Gąsiorowski]] – '''''[[Mędrala]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Orbeka]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Krzyżacy (Sienkiewicz, 1900)|Krzyżacy]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[U stóp puebla]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Dary wiatru północnego]]''''' # [[Autor:Wincenty Kosiakiewicz|Wincenty Kosiakiewicz]] – '''''[[Trzydzieści morgów]]''''' # [[Autor:Władysław Tarnowski|Władysław Tarnowski]] – '''''[[Widzenie (Tarnowski, 1869)|Widzenie]]''''' ==== Styczeń 2017 ==== # [[Autor:Leon Lipschütz|Leo Lipski (Leon Lipschütz)]] – '''''[[Piotruś (Lipski, 1960)|Piotruś]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Czarownica (Orzeszkowa, 1917)|Czarownica]]''''' # [[Autor:Adam Szymański|Adam Szymański]] – '''''[[Stolarz Kowalski]]''''' # [[Autor:Jadwiga Marcinowska|Jadwiga Marcinowska]] – '''''[[Mogiły Legionistów]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Na cmentarzu, na wulkanie]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Surowy jedwab]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Wampir (Reymont, 1931)|Wampir]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Wilczek i Wilczkowa]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[W Harrarze]]''''' # [[Autor:Fiodor Dostojewski|Fiodor Dostojewski]] – '''''[[Bracia Karamazow]]''''' # [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] – '''''[[Obrazki z natury (Junosza)|Obrazki z natury]]''''' ==== Grudzień 2016 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Męczennica na tronie]]''''' # [[Autor:William Shakespeare|William Shakespeare]] – '''''[[Sonety (Shakespeare, 1922)|Sonety]]''''' # [[Autor:Herman Lieberman|Herman Lieberman]] – '''''[[Wojna i pokój (Lieberman, 1924)|Wojna i pokój]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Wśród kosmatych ludzi]]''''' # [[Autor:Karol Potkański|Karol Potkański]] – '''''[[Zajęcie Wielkopolski (Rok 1313 i 1314)]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma ulotne (1878-1880)]]''''' # [[Autor:Karol Lilienfeld-Krzewski|Karol Lilienfeld-Krzewski]] – '''''[[Kaprala I Brygady Piłsudskiego Szczapy poglądy różne na rzeczy rozmaite]]''''' # [[Autor:Franz Blei|Franciszek Blei]] – '''''[[Rendez-vous]]''''' # [[Autor:Franz Blei|Franciszek Blei]] – '''''[[Idealna kochanka]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Różowa magja (tomik)|Różowa magja]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Wierny przyjaciel]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Władca malinowy]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Zaklęta królewna]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Mądra Elżbieta]]''''' # [[Autor:Piotr Chmielowski|Piotr Chmielowski]] – '''''[[Józef Ignacy Kraszewski (Chmielowski, 1887)|Józef Ignacy Kraszewski]]''''' # [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] – '''''[[Znamię czterech]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dziecięce lata Kościuszki i Poniatowskiego]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Jasełka (Korotyńska, 1930)|Jasełka]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Woda Zdrowia]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Piękna i potwór]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]], [[Autor:Mikołaj Hussowczyk|Mikołaj Hussowczyk]] – '''''[[Wiadomość o Mikołaju z Hussowa]]''''' # [[Autor:Wacław Anczyc|Wacław Anczyc]] – '''''[[O dawnym Zakopanem]]''''' # [[Autor:Edward Redliński|Edward Redliński]] – '''''[[Konopielka]]''''' # [[Autor:Józef Kościelski|Józef Kościelski]] – '''''[[Szoari i rapsody arabskie w Egipcie]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pani z niebios]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Mądry Nierogatek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Ach! Być cyganem!]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Niedźwiedź, Chłop i Lis]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dar wróżki]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Dar tęczowy]]''''' # [[Autor:Franz Blei|Franz Blei]] – '''''[[Prawdziwa miłość]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Czerwony Kapturek (Grimm, 1928)|Czerwony Kapturek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Król morza]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Czarodziejski rumak]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Bogaty Piotr]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wyprawa do królewskiego pałacu]]''''' # [[Autor:Stanisław Jachowicz|Stanisław Jachowicz]] – '''''[[Bajki wierszem]]''''' # [[Autor:Stefan Barszczewski|Stefan Barszczewski]] – '''''[[Obrazki amerykańskie]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Szczęśliwy Janek]]''''' # [[Autor:Anonimowy|anonim]] – '''''[[Błękitny pasek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złota Marysia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Pierwsza nagroda Naci]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[[Dno oka czyli wrażenia człowieka chorego z sesji budżetowej w Sejmie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Emisarjusz]]''''' # [[Autor:Wacław Anczyc|Wacław Anczyc]] – '''''[[O książce polskiej obecnej słów kilka]]''''' # [[Autor:Maria Julia Zaleska|Maria Julia Zaleska]] – '''''[[Przynęta na Wilki]]''''', '''''[[Żywa lalka]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Krwawy generał]]''''' # [[Autor:Mieczysław Bierzyński|Mieczysław Bierzyński]] – '''''[[Kancelista]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Przez kraj szatana]]''''' # [[Autor:Harriet Beecher Stowe|Harriet Beecher Stowe]], [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Chata wuja Toma (Beecher Stowe, 1933)|Chata wuja Toma]]''''' # [[Autor:Tytus Czyżewski|Tytus Czyżewski]] – '''''[[Pastorałki (Czyżewski, 1925)|Pastorałki]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Grzechy hetmańskie]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Męczeńska włóczęga]]''''' # [[Autor:Bruno Winawer|Bruno Winawer]] – '''''[[Doktor Przybram]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wierszyki dla dzieci]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Jaś i Małgosia (Grimm, 1932)|Jaś i Małgosia]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Kopciuszek (Grimm, 1933)|Kopciuszek]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Wierny sługa (Grimm, 1930)|Wierny sługa]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Gęsiareczka]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Prawidła życia (Korczak, 1930)|Prawidła życia]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Publicystyka (Sienkiewicz)/Tom V|Publicystyka. Tom V]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Śnieżka]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Jednooczka, Dwuoczka i Trzyoczka]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Ubogi i Bogaty (Grimm, 1930)|Ubogi i Bogaty]]''''' # [[Autor:Maria Julia Zaleska|Maria Julia Zaleska]] – '''''[[Zosia w puszczy]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Braciszek i siostrzyczka (Grimm, 1931)|Braciszek i siostrzyczka]]''''' # [[Autor:Bracia Grimm|Bracia Grimm]] – '''''[[Czarowny Kwiat]]''''' # [[Autor:Maria Julia Zaleska|Maria Julia Zaleska]] – '''''[[Jak kotek Murzynek nauczył się myszki zjadać]]''''' # [[Autor:Zofia Dromlewiczowa|Zofia Dromlewiczowa]] – '''''[[Najpiękniejsza lalka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Ptaszek i dzieci]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kot w butach (Korotyńska, 1938)|Kot w butach]]''''' # [[Autor:Zofia Dromlewiczowa|Zofia Dromlewiczowa]] – '''''[[Zabawa w fanty]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złamany krzak]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Konik polny, pszczoła i mrówka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dwaj Przyjaciele (Korotyńska, 1938)|Dwaj Przyjaciele]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Ramułtowie]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Dziecko salonu]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kłapouszek]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Gil]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Krysia u cyganów]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Zaginiona Marta]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Lucia w Rzymie]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Karusia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Joasia i król]]''''' # [[Autor:Seweryna Duchińska|Seweryna Duchińska]] – '''''[[Robert Browning (Duchińska, 1890)|Robert Browning]]''''' ==== Listopad 2016 ==== # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Dzieci ulicy]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Barani Kożuszek]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza, nieobjęte wydaniem zbiorowem/IV]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Humoreski z teki Worszyłły]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Kaśka Myrdalonka gada/Witajcie kumecki i kumeckowie...|Kaśka Myrdalonka gada: Witajcie kumecki i kumeckowie...]]''''' # [[Autor:Józef Piłsudski|Józef Piłsudski]] – '''''[[Przemówienie Józefa Piłsudskiego w Sejmie dn. 10 lutego 1919]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Maciek Bzdura gada (Rola)/Dokumentniem se zapomniał...|Maciek Bzdura gada: Dokumentniem se zapomniał...]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza tom V]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Polowanie na reny (zbiór)|Polowanie na reny]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Król Maciuś na wyspie bezludnej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Przygody pana Marka Hińczy]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Maciek Bzdura gada (Rola)/Okrutecnie mnie to ciesy...|Maciek Bzdura gada: Okrutecnie mnie to ciesy...]]''''' # [[Autor:Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] – '''''[[Kruk. Wybór poezyi]]''''' # [[Autor:Halina Krahelska|Halina Krahelska]] – '''''[[Oświęcim - pamiętnik więźnia]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Król Maciuś Pierwszy]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Światła i kwiaty]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Noc majowa (Kraszewski, 1884)|Noc majowa]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Fantazyja d-ra Ox]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza tom III]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Nowele (Sienkiewicz, red. Chrzanowski)/Tom VII|Nowele. Tom VII]]''''' # [[Autor:Lucy Maud Montgomery|Lucy Maud Montgomery]] – '''''[[Ania z Wyspy]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Panowie członkowie Koła Polskiego w Wiedniu]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Do Narodu!]]''''' # [[Autor:William Shakespeare|William Shakespeare]] – '''''[[Sonety (Shakespeare, 1913)|Sonety]]''''' ==== Październik 2016 ==== # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Wiry]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma ulotne (1881-1889)]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złota Jabłoń i odważny Królewicz]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Podkowa]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Zimowy Gość]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kozieł zwycięzca]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Litościwa Mrówka]]''''' # [[Autor:Eduard Hanslick|Eduard Hanslick]] – '''''[[O pięknie w muzyce]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Złocista Różyczka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Zasłużona kara]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Miłość Macierzyńska (Korotyńska, 1933)|Miłość Macierzyńska]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Mały kramarz]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dowcipne Małpki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wesoła zabawa]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Litościwe Dzieci]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Jagusia sierotka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Historja bułeczki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dzielna Basia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wróbelek i Kotka]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Wiernuś]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kominiarczyk (Korotyńska, 1931)|Kominiarczyk]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Trzej królewicze]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Irusia-Pieszczotka]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Pieron Kantek gada]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Wojtek Miglanc prawi]]''''' # [[Autor:Zygmunt Różycki|Zygmunt Różycki]] – '''''[[Wybór poezyi (Różycki, 1911)|Wybór poezyi]]''''' # [[Autor:Michał Siedlecki|Michał Siedlecki]] – '''''[[Państwa zwierzęce]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Cień ponurego Wschodu]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Maciek Bzdura gada (Rola)/Zastow sie, a postow sie...|Maciek Bzdura gada: Zastow sie, a postow sie...]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Kaśka Myrdalonka gada/Bardzo cięski kamień młyński...|Kaśka Myrdalonka gada: Bardzo cięski kamień młyński...]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Choroby wieku]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Maciek Kindybała gada]]''''' # [[Autor:Anton Czechow|Anton Czechow]] – '''''[[Śmierć urzędnika (zbiór)|Śmierć urzędnika]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Cześnikówny]]''''' ==== Wrzesień 2016 ==== # [[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] – '''''[[Wojna z polowaniem na mamuta]]''''' # '''''[[Życie miesięcznik Rok IV (1900) wybór]]''''' # '''''[[Dziennik Dolnośląski nr 114 (47)]]''''' # [[Autor:Wiktor Gomulicki|Wiktor Gomulicki]] – '''''[[Kolorowe obrazki]]''''' # [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] – '''''[[Sztuka obłapiania]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Kot mecenas]]''''' # [[Autor:Klaudia Chmyznikowa|Klaudia Łukaszewicz]] – '''''[[Pokrzywki]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Przygody pieska Filusia]]''''' # [[Autor:Klaudia Chmyznikowa|Klaudia Łukaszewicz]] – '''''[[Ból Ptaszęcia]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Roztropne prosiątko]]''''' # [[Autor:Aleksander Puszkin|Aleksander Puszkin]] – '''''[[Złota rybka (Puszkin, 1931)|Złota rybka]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Hymny boleści]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Hołota]]''''' # '''''[[Ustawa z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych]]''''' # [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] – '''''[[Szaleństwo Almayera]]''''' # [[Autor:Karol Baliński|Karol Baliński]] – '''''[[Niewierny Tomasz]]''''' # [[Autor:Józef Grajnert|Józef Grajnert]] – '''''[[Dzielny Komorek]]''''' # [[Autor:Nikołaj Gogol|Nikołaj Gogol]] – '''''[[Martwe dusze]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Legjony]]''''' # [[Autor:Konstanty Krumłowski|Konstanty Krumłowski]] – '''''[[Mali psotnicy]]''''' # [[Autor:Stanisław Kostka Potocki|Stanisław Kostka Potocki]] – '''''[[Mowa Stanisława Kostki Potockiego miana przy otwarciu Liceum Warszawskiego|Mowa miana przy otwarciu Liceum Warszawskiego]]''''' # [[Autor:Stanisław Kostka Potocki|Stanisław Kostka Potocki]] – '''''[[Rosprawa o krytyce]]''''' # [[Autor:Franciszek Rawita-Gawroński|F. Rawita-Gawroński]], [[Autor:Edward Żeligowski|E. Żeligowski]], [[Autor:Taras Szewczenko|T. Szewczenko]] – '''''[[Taras Szewczenko i Polacy]]''''' # [[Autor:Elwira Korotyńska|Elwira Korotyńska]] – '''''[[Dary Szczęścia]]''''' # [[Autor:Zofia Dromlewiczowa|Zofia Dromlewiczowa]] – '''''[[Przygody Aneczki]]''''' # [[Autor:Celina Gładkowska|Julian Morosz]] – '''''[[Nie miała baba kłopotu, kupiła sobie... męża!]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Historya o Janaszu Korczaku i o pięknej miecznikównie]]''''' # [[Autor:Swetoniusz|Swetoniusz]] – '''''[[Żywot Nerona]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma ulotne (1869-1873)]]''''' # [[Autor:Wacław Aleksander Maciejowski|Wacław Aleksander Maciejowski]] – '''''[[Legendy i pieśni ludu polskiego nowo odkryte]]''''' # [[Autor:Marian Smoluchowski|Marian Smoluchowski]] – '''''[[O atmosferze ziemi i planet]] ''''' # '''''[[Manifest i pierwsze dekrety Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego]]''''' # [[Autor:Ludwik Jenike|Ludwik Jenike]] – '''''[[Jan Feliks Piwarski (wspomnienie pośmiertne)]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Wyznania (Grabiński)|Wyznania]]''''' # [[Autor:Ludwik Bruner|Jan Sten]] – '''''[[Pisarze polscy (Sten)|Pisarze polscy]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza tom IV]]''''' # '''''[[Ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej|Ustawa o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej]]''''' # [[Autor:Jędrzej Kitowicz|Jędrzej Kitowicz]] – '''''[[Niedrukowany rozdział Opisu obyczajów Kitowicza]]''''' # '''''[[Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 18 sierpnia 1944 r. o wojennych świadczeniach rzeczowych — obowiązkowych dostawach zbóż i ziemniaków dla państwa|Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o obowiązkowych dostawach zbóż i ziemniaków dla państwa]]''''' # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Z tej smutnej ziemi... (Orkan, 1900)|Z tej smutnej ziemi...]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza tom XX]]''''' ==== Sierpień 2016 ==== # [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] – '''''[[Pieśni czasu]]''''' # [[Autor:Stanisław Witkiewicz|Stanisław Witkiewicz]] – '''''[[Wyjątki z listów Stanisława Witkiewicza do siostry|Wyjątki z listów do siostry]]''''' # '''''[[Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej Instancji]]''''' # '''''[[Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej|Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o zmianach przebiegu granicy państwowej]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza (wyd. Tygodnika Illustrowanego), Tom XXXVII]]''''' # [[Autor:Tadeusz Gałecki|Andrzej Strug]] – '''''[[Jutro (Strug, 1911)|Jutro...]]''''' # [[Autor:Catulle Mendès|Catulle Mendès]] – '''''[[Nowelle (Mendès, 1907)|Nowelle]]''''' # [[Autor:Władysław Tarnowski|Ernest Buława]] – '''''[[Z konfesyi motyla]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma zapomniane i niewydane]]''''' # [[Autor:Antoni Pietkiewicz|Adam Pług]] – '''''[[Gość z grobu]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Listy z podróży po Ameryce]] (I-VII)''''' # [[Autor:Władysław Tarnowski|Ernest Buława]] – '''''[[Tren albo sen]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Czarny Czarownik]]''''' # [[Autor:Zofia Kowerska|Zofia Kowerska]] – '''''[[Pani Anielska]]''''' # [[Autor:Aleksander Głowacki|Bolesław Prus]] – '''''[[Lalka (Prus)|Lalka]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Nowe latko]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] (red.) – '''''[[Myśli św. Jana Chryzostoma]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Podróż do miasteczka (zbiór)|Podróż do miasteczka]]''''' ==== Lipiec 2016 ==== # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Kajtuś czarodziej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Przed burzą (Kraszewski, 1876)|Przed burzą]]''''' # [[Autor:Karl Marx|Karl Marx]], [[Autor:Friedrich Engels|Friedrich Engels]] – '''''[[Manifest Komunistyczny]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Ocalone miljony]]''''' # [[Autor:Karol May|Karol May]] – '''''[[Trapper Sępi-Dziób]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Pamiętnik Wacławy]]''''' # [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] – '''''[[Stare miasto (zbiór)|Stare miasto]]''''' # [[Autor:Julian Ejsmond|Julian Ejsmond]] – '''''[[Bajki (Ejsmond)|Bajki]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pan Karol]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Boży gniew]]''''' # '''''[[Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 15 sierpnia 1944 r. o wprowadzeniu Sądów Przysięgłych]]''''' # [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] – '''''[[Dziewice Konsystorskie (zbiór)|Dziewice Konsystorskie]]''''' # [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] – '''''[[Śmierć Felicyana Dulskiego]]''''' # [[Autor:Bogumił Aspis|Bogumił Aspis]] – '''''[[W Walhalli]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Kulisi]]''''' # [[Autor:Maria Skłodowska-Curie|Maria Skłodowska-Curie]] – '''''[[List Marii Skłodowskiej-Curie do przyjaciółki|List do przyjaciółki]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Wśród lodów]]''''' # [[Autor:Adam Mickiewicz|Adam Mickiewicz]] – '''''[[Poezye Adama Mickiewicza]]''''' # [[Autor:Anton Czechow|Anton Czechow]] – '''''[[20 opowiadań]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Herod-baba]]''''' ==== Czerwiec 2016 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[W starym piecu]]''''' # '''''[[Manifest Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (1836)|Manifest Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza tom XXXV]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Pisma Henryka Sienkiewicza (wyd. Tygodnika Illustrowanego), Tom XIII]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Internat. Kolonje letnie|Jak kochać dziecko - Internat. Kolonje letnie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Saskie ostatki]]''''' # [[Autor:Wanda Grochowska|Wanda Grochowska]] – '''''[[Ciernistym szlakiem]]''''' # [[Autor:Henryk Sienkiewicz|Henryk Sienkiewicz]] – '''''[[Nowele (Sienkiewicz, red. Chrzanowski)/Tom VIII|Nowele tom VIII]]''''' # [[Autor:Antoni Kucharczyk|Antoni Kucharczyk]] – '''''[[Wiersze, piosnki z naszej wioski]]''''' # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Pani Kanapka czyli burza w Pacanowie]]''''' # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Tryumf słońca]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Boża opieka]]''''' # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Jelonek]]''''' # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Historja małej Nefry i jej ulubieńca Pepa]]''''' # [[Autor:Władysław Prokesch|Władysław Prokesch]] – '''''[[Franciszek Żmurko (Prokesch, 1911)|Franciszek Żmurko]]''''' # [[Autor:Józef Dąbrowski|Józef Dąbrowski]] – '''''[[Syonizm niepodległościowy przeciw Państwu Polskiemu]]''''' # [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] – '''''[[Bunt (Reymont, 1927)|Bunt]]''''' # '''''[[Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 15 sierpnia 1944 r. o rozwiązaniu policji państwowej (tzw. granatowej policji)|Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 15 sierpnia 1944 r. o rozwiązaniu policji państwowej]]''''' # [[Autor:Kazimierz Bartoszewicz|Kazimierz Bartoszewicz]] – '''''[[Trzy dni w Zakopanem]]''''' # [[Autor:Kajetan Kraszewski|Kajetan Kraszewski]], [[Autor:Antoni Biesiekierski|Antoni Biesiekierski]] – '''''[[Ze wspomnień Kasztelanica]]''''' ==== Maj 2016 ==== # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Błędny ognik]]''''' # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Czapka-niewidka]]''''' # [[Autor:Bolesław Londyński|Bolesław Londyński]] – '''''[[Frankowe szczęście i Podrzutek]]''''' # [[Autor:Zofia Rogoszówna|Zofia Rogoszówna]] – '''''[[Jak to było w Krakowie]]''''' # [[Autor:Julian Ejsmond|Julian Ejsmond]] – '''''[[W puszczy (Ejsmond)|W puszczy]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Uparty chłopiec]]''''' # [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] – '''''[[Tryumf. Nowele]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Sam na sam z Bogiem]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Karolina z hr. Potockich Nakwaska]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Sekret pana Czuryły]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Mośki, Joski i Srule]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Szkicownik poetycki]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Pedagogika żartobliwa]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Nad modrym Dunajem]]''''' # [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] – '''''[[Między ustami a brzegiem puharu]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Tajemnicza wyspa (1875)|Tajemnicza wyspa]]''''' # [[Autor:Władysław Sebyła|Władysław Sebyła]] – '''''[[Pieśni szczurołapa (zbiór)|Pieśni szczurołapa]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pan z panów]]''''' # [[Autor:Marian Ruzamski|Marian Ruzamski]] – '''''[[Odpowiedź niecenzuralna]]''''' # [[Autor:Stanisław Ciesielczuk|Stanisław Ciesielczuk]] – '''''[[Pies kosmosu]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Z siedmioletniej wojny]]''''' # [[Autor:Heinrich Heine|Heinrich Heine]] – '''''[[O Polsce (Heine)|O Polsce]]''''' ==== Kwiecień 2016 ==== # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Za Sasów]]''''' # [[Autor:Henryk Goldszmit|Janusz Korczak]] – '''''[[Bobo (zbiór)|Bobo]]''''' # [[Autor:Tytus Czyżewski|Tytus Czyżewski]] – '''''[[Władysław Ślewiński]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Ptaki przelotne]]''''' # [[Autor:Hieronim Derdowski|Hieronim Derdowski]] – '''''[[Testament Piotra Wielkiego czyli zamiary Moskali zawojowania całego świata]]''''' # [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] – '''''[[Synagoga Szatana]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dajmon]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Bracia rywale]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Różowy koral]]''''' # [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] – '''''[[Strach na wróble]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pan i szewc]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Król Piast]]''''' # [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] – '''''[[Dwie bajki]]''''' ==== Marzec 2016 ==== # [[Autor:Henryka Łazowertówna|Henryka Łazowertówna]] – '''''[[Imiona świata (zbiór)|Imiona świata]]''''' # '''''[[Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach]]''''' # [[Autor:Bohdan Dyakowski|Bohdan Dyakowski]] – '''''[[Z puszczy Białowieskiej (Dyakowski)|Z puszczy Białowieskiej]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Adama Polanowskiego Dworzanina Króla JMci Jana III. notatki]]''''' # [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] – '''''[[Zaręczyny Jana Bełzkiego (Weyssenhoff, 1903)|Zaręczyny Jana Bełzkiego]]''''' # [[Autor:Kazimierz Rosinkiewicz|Kazimierz Rosinkiewicz]] – '''''[[Inspektor Mruczek]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Klin klinem (Kraszewski, 1885)|Klin klinem]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Na królewskim dworze]]''''' # [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] – '''''[[Wśród lodów polarnych]]''''' ==== Luty 2016 ==== # [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] – '''''[[Za błękitami (Weyssenhoff, 1903)|Za błękitami]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Wachlarz (Pawlikowska-Jasnorzewska)|Wachlarz]]''''' # [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] – '''''[[Anastazya]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Profil Białej Damy]]''''' # [[Autor:Marcel Proust|Marcel Proust]] – '''''[[W stronę Swanna]]''''' # [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] – '''''[[Dimbo]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Paryż (tomik)|Paryż]]''''' # [[Autor:Józef Teodorowicz|Józef Teodorowicz]] – '''''[[Wychowanie narodowe a Eucharystya]]''''' # [[Autor:Maria Skłodowska-Curie|Maria Skłodowska-Curie]] – '''''[[O nowych ciałach promieniotwórczych]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pan na czterech chłopach]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Dziad i baba. O pięknej królewnie-wiedźmie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pamiątka drukarni J. I. Kraszewskiego w Dreznie]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Zadora]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Engramy Szatery]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pałac i folwark]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Przypowieść o krecie tunelowym]]''''' # [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] – '''''[[Pan Major]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Śpiąca załoga (tomik)|Śpiąca załoga]]''''' ==== Styczeń 2016 ==== # [[Autor:Jan Sygański|Jan Sygański]] – '''''[[Obraz łaskami słynący]]''''' # [[Autor:Zygmunt Różycki|Zygmunt Różycki]] – '''''[[Modre wody]]''''' # [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] – '''''[[Demon ruchu]]''''' # [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] – '''''[[Poezye wydanie zupełne, krytyczne tom V]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Krystalizacje]]''''' # [[Autor:Leon Chwistek|Leon Chwistek]] – '''''[[Tytus Czyżewski a kryzys formizmu]]''''' # [[Autor:Stanisław Downarowicz|Stanisław Downarowicz]] – '''''[[List do Pana Wacława Sieroszewskiego]]''''' # [[Autor:Stanisław Ciesielczuk|Stanisław Ciesielczuk]] – '''''[[Głazy i struny]]''''' # [[Autor:Stanisław Ciesielczuk|Stanisław Ciesielczuk]] – '''''[[Wieś pod księżycem]]''''' # [[Autor:Stanisław Ciesielczuk|Stanisław Ciesielczuk]] – '''''[[Pentaptyk lapidarny]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Dancing. Karnet balowy]]''''' # [[Autor:Józef Hieronim Rychter|Józef Hieronim Rychter]] – '''''[[Kartka z „Pamiętnika wojennego“]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[Do inteligencji polskiej]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Cisza leśna (tomik)|Cisza leśna]]''''' # [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] – '''''[[List otwarty Wacława Sieroszewskiego do Władysława Sikorskiego]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Dary kochanków]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Pocałunki (Pawlikowska-Jasnorzewska)|Pocałunki]]''''' # [[Autor:Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Maria Pawlikowska-Jasnorzewska]] – '''''[[Wybór wierszy M. Pawlikowskiej Bluszcz 1924-1930]]''''' # '''''[[Deklaracja ideowa Młodzieży Wszechpolskiej (1931)]]''''' # [[Autor:François de La Rochefoucauld|François de La Rochefoucauld]] – '''''[[Maksymy i rozważania moralne]]''''' ==== Grudzień 2015 ==== # [[Autor:Gajusz Petroniusz|Gajusz Petroniusz]] – '''''[[Pieśni miłosne (Petroniusz)|Pieśni miłosne]]''''' # [[Autor:Kajetan Abgarowicz|Kajetan Abgarowicz]] – '''''[[Józef Jerzy Hordyński-Fed'kowicz]]''''' <noinclude> [[Kategoria:Szablony strony głównej]] </noinclude> <div align="right"><small>[[:Kategoria:Ukończone projekty proofread (teksty)|więcej]]</small></div> s1ah3isfcja0dwash1vpc9xf006kzml 4 27521 3707871 3702954 2024-11-17T14:02:18Z Vearthy 3020 /* Akty prawne */ usuwam ukończony 3707871 wikitext text/x-wiki <div style="float:left; width:30%">__TOC__</div> <div style="float:right; width:70%;"> <div style="margin-left:10px;">Strona ta gromadzi listę projektów wykorzystujących mechanizm Proofread. Zobacz więcej na temat tego rozszerzenia → [[Pomoc:Proofread]]. {|style="background: #f9f9f9; border: 1px solid black; padding: 6pt; text-align: center; font-size:110%;" align="center" | Spis projektów, które zostały ukończone, znajduje się na [[Wikiźródła:Ukończone projekty proofread|tej stronie]].<br> Propozycje nowych projektów można zamieszczać [[Wikiźródła:Propozycje nowych tekstów|tutaj]].<br> Wszystkie projekty w jednej tabelce można znaleźć [[Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread skrócony|tutaj]]. |} Przed przystąpieniem do pracy zajrzyj na stronę dyskusji podlinkowaną w kolumnie „Uwagi” – mogą się na niej znajdować wskazówki i uwagi pomocne przy zamieszczaniu lub korygowaniu tekstu, a nawet OCR wysokiej jakości. Nowe indeksy dodajemy do tabelek za pomocą szablonu {{s|wiersz tabelki proofread}}. {|style="background: #f9f9f9; border: 1px solid black; padding: 6pt; text-align: center; font-size:110%;" align="center" |colspan="2" style="text-align:right;"|[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=purge}} Odśwież] |- |colspan="2"|W polskich Wikiźródłach uruchomiono <span style="color:red; font-size:150%;">{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Indeks|pages}}+2}}</span> {{PLURAL:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Indeks|pages|R}}+2}}|projekt|projekty|projektów}} Proofread<br>(z czego:{{tab|150}}<br>{{0|sk}}przepisano <span style="color:red">{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Ukończone projekty proofread (indeksy)|pages}}+{{PAGESINCATEGORY:Projekty proofread do uwierzytelnienia|pages}}+{{PAGESINCATEGORY:Projekty proofread do skorygowania|pages}}}}</span> – <span style="color:red">{{formatnum:{{#expr:floor(({{formatnum:{{PAGESINCATEGORY:Ukończone projekty proofread (indeksy)|pages}}|R}}+{{formatnum:{{PAGESINCATEGORY:Projekty proofread do uwierzytelnienia|pages}}|R}}+{{formatnum:{{PAGESINCATEGORY:Projekty proofread do skorygowania|pages}}|R}})*1000/(2+{{PAGESINCATEGORY:Indeks|pages|R}}))/10}}}}%</span><br>skorygowano <span style="color:red">{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Ukończone projekty proofread (indeksy)|pages}}+{{PAGESINCATEGORY:Projekty proofread do uwierzytelnienia|pages}}}}</span> – <span style="color:red">{{formatnum:{{#expr:floor(({{formatnum:{{PAGESINCATEGORY:Ukończone projekty proofread (indeksy)|pages}}|R}}+{{formatnum:{{PAGESINCATEGORY:Projekty proofread do uwierzytelnienia|pages}}|R}})*1000/(2+{{PAGESINCATEGORY:Indeks|pages|R}}))/10}}}}%</span><br>{{0|ww}}[[Wikiźródła:Ukończone projekty proofread|ukończono]] <span style="color:red">{{PAGESINCATEGORY:Ukończone projekty proofread (indeksy)|pages}}</span> – <span style="color:red">{{formatnum:{{#expr:floor({{formatnum:{{PAGESINCATEGORY:Ukończone projekty proofread (indeksy)|pages}}|R}}*1000/(2+{{PAGESINCATEGORY:Indeks|pages|R}}))/10}}}}%</span>) |- !colspan="2"| |- |style=width: 50%;|Do skorygowania pozostało |style=width: 50%;|Do uwierzytelnienia pozostało |- |<span style="color:red; font-size:150%;">{{formatnum:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Przepisana|pages|R}}+23}}}}</span> {{PLURAL:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Przepisana|pages|R}}+23}}|strona|strony|stron}} |<span style="color:red; font-size:150%;">{{formatnum:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Skorygowana|pages|R}}+7}}}}</span> {{PLURAL:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Skorygowana|pages|R}}+7}}|strona|strony|stron}} |- |<span style="font-size:90%;">([[:Kategoria:Przepisana|Zobacz!]])</span> |<span style="font-size:90%;">([[:Kategoria:Skorygowana|Zobacz!]])</span> |- |colspan="2"|<span style="color:red; font-size:150%;">{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Skany zawierające grafikę|pages}}+2}}</span> {{PLURAL:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Skany zawierające grafikę|pages|R}}+2}}|strona wymaga|strony wymagają|stron wymaga}} wycięcia ilustracji |- |colspan="2"|<span style="font-size:90%;">([[:Kategoria:Skany zawierające grafikę|Zobacz!]])</span> |- |colspan="2"|<span style="color:red; font-size:150%;">{{PAGESINCATEGORY:Skany zawierające nuty|pages}}</span> {{PLURAL:{{PAGESINCATEGORY:Skany zawierające nuty|pages|R}}|strona wymaga|strony wymagają|stron wymaga}} wstawienia notacji muzycznej |- |colspan="2"|<span style="font-size:90%;">([[:Kategoria:Skany zawierające nuty|Zobacz!]])</span> |- | |- !colspan="2"|LEGENDA |- style="background: white; text-align: left" |[[Plik:25%.svg]] – nie wszystkie strony zostały zamieszczone |style="background-color:#ff9"|[[Plik:75%.svg]] – wszystkie strony zamieszczone i skorygowane |- style="background: white; text-align: left" |style="background-color:#f99"|[[Plik:50%.svg]] – wszystkie strony zamieszczone |style="background-color:#6495ED"|[[Plik:Crystal 128 error.svg|9px]] – problemy z zamieszczaniem stron |} [[File:Proofread heart.jpg|center|450px|thumb|Proofreadoholizm zaawansowany :)]]</div></div> {{clear}} == [[Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Różne|Różne indeksy]] (nieposortowane) ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Różne&action=edit edytuj tabelkę]) == {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Różne}} == Indeksy w grupach tematycznych == === Encyklopedie i słowniki === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Samuel Bogumił Linde - Słownik języka polskiego |tytuł=Słownik języka polskiego T. 1 Cz. 1 |autor=Samuel Bogumił Linde |start=2009-05-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Słownik języka polskiego (Linde, wyd. 2) |tytuł=Słownik języka polskiego (wyd. 2) |autor=Samuel Bogumił Linde |start=2019-07-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedia kościelna (tom I) |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom I |autor= |start=2010-04-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedia kościelna (tom II) |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom II |autor= |start=2010-04-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedia kościelna (tom III) |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom III |autor= |stan=1 |start=2010-04-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedia kościelna (tom IV) |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom IV |autor= |stan=1 |start=2010-04-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedia kościelna (tom V) |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom V |autor= |start=2010-04-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedia kościelna (tom VI) |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom VI |autor= |uwagi=OCR |stan=1 |start=2010-05-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom VII.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom VII |autor= |uwagi=OCR |start=2018-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom VIII.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom VIII |autor= |uwagi=OCR |start=2018-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom IX.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom IX |autor= |uwagi=OCR |start=2018-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom X.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom X |autor= |uwagi=OCR |start=2018-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom XI.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom XI |autor= |uwagi=OCR |start=2018-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom XII.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom XII |autor= |uwagi=OCR |start=2018-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Encyklopedja Kościelna Tom XIII.djvu |tytuł=Encyklopedja Kościelna Tom XIII |autor= |start=2011-01-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Słownik etymologiczny języka polskiego (Brückner) |tytuł=Słownik etymologiczny języka polskiego |autor=Aleksander Brückner |start=2011-06-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zygmunt Gloger-Słownik rzeczy starożytnych.djvu |tytuł=Słownik rzeczy starożytnych |autor=Zygmunt Gloger |start=2014-12-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Berka-Słownik kaszubski porównawczy.djvu |tytuł=Słownik kaszubski porównawczy |autor=[[Autor:Leon Biskupski|Aleksander Berka]] |start=2014-12-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu |tytuł=M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego. Tom I |autor=Michał Arct |start=2016-01-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu |tytuł=M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego. Tom II |autor=Michał Arct |start=2016-01-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu |tytuł=M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego. Tom III |autor=Michał Arct |start=2016-01-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Goldman - Słownik Dux-Liliput.djvu |tytuł=Słownik „Dux-Liliput“ angielsko-polski |autor=Stanisław Goldman |start=2016-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu |tytuł=Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich |autor=Samuel Adalberg |start=2018-08-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Herbarz Polski (Boniecki) ‎ |tytuł=Herbarz Polski |autor=[[Autor:Adam Boniecki|Adam Boniecki]], [[Autor:Artur Reiski|Artur Reiski]] |start=2020-10-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna (1859) |tytuł=S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna (1859) |autor=zbiorowy |start=2020-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Burt's Polish-English dictionary in two parts, Polish-English, English Polish (IA burtspolishengli00kierrich).pdf |tytuł=Burt's Słowniczek Polskiego I Angielskiego Języka |autor=[[Autor:Władysław Kierst|Władysław Kierst]], [[Autor:Oskar Callier|Oskar Callier]] |start=2021-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nowy kieszonkowy polsko-rossyjski i rossyjsko-polski slownik (IA nowykieszonkowyp00schm).pdf |tytuł=Nowy kieszonkowy polsko-rossyjski i rossyjsko-polski słownik |autor=[[Autor:M. J. A. E. Schmidt|M. J. A. E. Schmidt]], [[Autor:Johann Adolf Erdmann|Johann Adolf Erdmann]] |start=2021-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dokadny niemiecko-polski sownik (IA dokadnyniemiecko00mron).pdf |tytuł=Dokładny Niemiecko-Polski Słownik |autor=[[Autor:Krzysztof Celestyn Mrongovius|Krzysztof Celestyn Mrongovius]], [[Autor:Wilibald Wyszomierski|Wilibald Wyszomierski]] |start=2021-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kieszonkowy słownik języków łacińskiego i polskiego. Cz. 1, Słownik łacińsko-polski.djvu |tytuł=Kieszonkowy słownik języków łacińskiego i polskiego. Cz. 1, Słownik łacińsko-polski |autor=Hermann Menge |start=2018-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf |tytuł=Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |autor=Stanisław Piekarski |start=2023-01-02 }} |} === Biblia i apokryfy === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biblia Gdańska 1632 |tytuł=Biblia Gdańska (wyd. 1632) |uwagi=nieczytelne |start=2010-02-11 |stan=1 }} {{Wiersz tabelki proofread |tytuł=Biblia królowej Zofii |indeks=PL Biblia Krolowej Zofii.djvu |autor= |uwagi=OCR |start=2010-06-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biblia Gdańska (1840) |tytuł=Biblia Gdańska (wyd. 1840) |autor= |start=2012-10-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biblia Wujka (1839-40) |tytuł=Biblia Wujka (wyd. 1839-40) |autor=[[Autor:Jakub Wujek|Jakub Wujek]] (tłumacz) |uwagi=[http://archive.org/stream/bibliatojestksie00wuje/bibliatojestksie00wuje_djvu.txt OCR] |start=2010-09-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Słowa Pisma Świętego podane do rozmyślania. Genesis - Księga Rodzaju |tytuł=Słowa Pisma Świętego podane do rozmyślania. (Genesis - Księga Rodzaju) |autor= |start=2015-02-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biblia (tłum. Cylkow) |tytuł=Biblia |autor=[[Autor:Izaak Cylkow|Izaak Cylkow]] (tłumacz) |start=2020-07-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pismo Święte Starego Testamentu czyli Zakon Mojżeszowy i Prorocy.pdf |tytuł= Pismo Święte Starego Testamentu czyli Zakon Mojżeszowy i Prorocy |autor=[[Autor:Jan Maria Michał Kowalski|Jan Maria Michał Kowalski]] (tłumacz) |start=2022-11-01 }} |} === Modlitewniki === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Książka do nabożeństwa O. Karola Antoniewicza.djvu |tytuł=Książka do nabożeństwa: dzieło pośmiertne zebrane z pism autora |autor=Karol Antoniewicz |autor2=Karol Bołoz Antoniewicz |start=2010-07-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ołtarzyk polski katolickiego nabożeństwa |autor=Józef Chociszewski |start=2010-08-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Śpiewnik (Mioduszewski) |tytuł=Śpiewnik kościelny |autor=[[Autor:Michał Marcin Mioduszewski|Michał Marcin Mioduszewski]] (zebrał) |start=2011-12-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pastorałki i kolędy z melodyjami (Mioduszewski) |autor=[[Autor:Michał Marcin Mioduszewski|Michał Marcin Mioduszewski]] (zebrał) |start=2011-12-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zbiór pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego |autor= |uwagi=OCR |start=2012-12-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Anioł Stróż chrześcianina katolika |autor= |start=2013-12-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Święty Józef Oblubieniec Bogarodzicy |autor= |start=2016-01-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nabożeństwo majowe |tytuł=Nabożeństwo majowe |autor=Anonimowy |start=2024-05-04 }} |} === Periodyki === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biblioteka Warszawska 1860 tom 3.pdf |tytuł=Biblioteka Warszawska 1860 tom 3 |autor=zbiorowy |start=2017-11-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Chimera 1907 z. 28-30.djvu |tytuł=Chimera 1907 zeszyty 28-30 |autor=zbiorowy |start=2018-06-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józefa Ungra Kalendarz illustrowany 1878.djvu |tytuł=Józefa Ungra Kalendarz illustrowany 1878 |autor=zbiorowy |start=2016-01-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kwartalnik Historyczny. R. I (1887) |autor=red. [[Autor:Ksawery Liske|Xawery Liske]] |uwagi=OCR |start=2012-03-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maski - literatura, sztuka i satyra - Zeszyt 15 1918.pdf‎ |autor= |start=2017-12-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maski - literatura, sztuka i satyra - Zeszyt 20 1918.pdf‎ |autor= |start=2017-12-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nowy Przegląd Literatury i Sztuki 1920 nr 1.djvu |tytuł=Nowy Przegląd Literatury i Sztuki 1920 nr 1 |autor=zbiorowy |start=2016-12-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pamiętnik dla Płci Pięknéj. T.2 p.2.djvu |tytuł=Pamiętnik dla Płci Pięknéj Tom 2 Poszyt 2 |autor=zbiorowy |start=2018-11-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pro Arte r5z2.djvu |tytuł=Pro Arte. Rocznik 5 Zeszyt 2 |autor=zbiorowy |start=2016-09-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rola (teksty Antoniego Kucharczyka) |autor=Antoni Kucharczyk |start=2021-02-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rocznik Krakowski. T.4 (1901) |autor=red. [[Autor:Stanisław Krzyżanowski|Stanisław Krzyżanowski]] |uwagi=OCR |start=2012-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rocznik na rok zwyczajny 1871.pdf |autor=zbiorowy |start=2016-09-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Skaut Nr 2 (1911).djvu |tytuł=Skaut Nr 2 (1911) |autor=red. nacz. [[Autor:Kazimierz Wyrzykowski|Kazimierz Wyrzykowski]] |start=2013-08-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=SKAUT Pismo młodzieży polskiej Tom I — Spis rzeczy.djvu |autor=red. nacz. [[Autor:Kazimierz Wyrzykowski|Kazimierz Wyrzykowski]] |start=2019-08-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Świat tygodnik Rok I (1906) |tytuł=Świat tygodnik Rok I (1906) |autor=zbiorowy, red. [[Autor:Stefan Krzywoszewski|Stefan Krzywoszewski]] |start=2021-07-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Trybuna (1906) nr 3.djvu |tytuł=Trybuna 3/1906 |autor= |start=2018-06-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tygodnik Illustrowany Nr. 9 (1900).djvu |tytuł=Tygodnik Illustrowany Nr. 9/1900 |autor=zbiorowy |start=2020-05-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wieś Ilustrowana, marzec 1911.pdf |tytuł=Wieś Ilustrowana, marzec 1911 |autor=red. nacz. [[Autor:Kazimierz Laskowski|Kazimierz Laskowski]] |start=2015-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Życie tygodnik Rok I (1897) wybór |autor=red. nacz. [[Autor:Ludwik Szczepański|Ludwik Szczepański]] |start=2015-04-13 }} |} ==== Etnobiologia Polska ==== ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Etnobiologia_Polska&action=edit edytuj tabelkę]) {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Etnobiologia Polska}} ==== Media Biznes Kultura ==== ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Media_Biznes_Kultura&action=edit edytuj tabelkę]) {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Media Biznes Kultura}} === Akty prawne === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Volumina legum. Tom VII |start=2011-08-09 |stan=1 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Konwencja haska IV |autor=[[Autor:Zbiorowy|Państwa sygnatariusze]] |start=2012-01-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 1, nr 1-7 (1816).pdf |tytuł=Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 1, nr 1-7 (1816) |uwagi=brak 1 strony |start=2012-08-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Volumina legum. Tom II |start=2013-10-28 |stan=1 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Porozumienie w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych |autor=Polski ustawodawca |start=2013-11-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Projekt Konstytucji Państwa Polskiego (1917) |tytuł=Projekt Konstytucji Państwa Polskiego i ordynacji wyborczej sejmowej |autor=red. [[Autor:Józef Buzek|Józef Buzek]] |start=2014-11-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Protokół - Mirosławiec katastrofa lotnicza.pdf |tytuł=Protokół - Mirosławiec katastrofa lotnicza |autor=Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego |start=2015-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Jellinek - Deklaracja praw człowieka i obywatela.pdf |tytuł=Deklaracja praw człowieka i obywatela |autor=Jerzy Jellinek |start=2016-04-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity 2017).pdf |tytuł=Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity 2017) |autor=Polski ustawodawca |start=2017-05-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu |tytuł=Projekt nowej ustawy konstytucyjnej |autor=Jan Stanisław Amor Tarnowski |start=2017-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Statut ZHP (1936).djvu |tytuł=Statut ZHP (1936) |autor=polski ustawodawca |start=2018-02-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zbior praw sądowych na mocy Konstytucyi Roku 1776.djvu |tytuł=Zbior praw sądowych na mocy Konstytucyi Roku 1776 |autor=polski prawodawca |start=2018-07-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Konstytucya Wolnego Miasta Krakowa i jego okręgu.djvu |tytuł=Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa i jego okręgu |autor= |start=2018-10-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego 1-12 (1810).pdf |tytuł=Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego 1-12 (1810) |start=2019-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego. T. 4 (1812).pdf |tytuł=Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego. T. 4 (1812) |start=2019-05-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Traktat dodatkowy tyczący się miasta Krakowa, jego okręgu i konstytucyi między dworami rossyjskim, austryackim i pruskim.pdf |tytuł=Traktat dodatkowy tyczący się miasta Krakowa, jego okręgu i konstytucyi między dworami rossyjskim, austryackim i pruskim |start=2019-05-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity 2019).pdf |tytuł=Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity 2019) |autor=Polski ustawodawca |start=2019-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego. T. 2 (1810).pdf |tytuł=Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego. T. 2 (1810) |start=2019-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozporządzenie Kierownika Resortu Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 10 października 1944 r. w sprawie ustalenia wykazu imiennego majątków i części majątków niepodlegających podziałowi.pdf |tytuł=Rozporządzenie Kierownika Resortu Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 10 października 1944 r. w sprawie ustalenia wykazu imiennego majątków i części majątków niepodlegających podziałowi dla woj. białostockiego, lubelskiego i okręgu rzeszowskiego |start=2020-01-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Krolewska-Pruska gieneralna szkolna ustawa dla rzymskich-katolików w miastach i na wsiach samowładnego księstwa Sląska i hrabstwa Glacu 1765.djvu |tytuł=Krolewska-Pruska gieneralna szkolna ustawa dla rzymskich-katolików w miastach i na wsiach samowładnego księstwa Sląska i hrabstwa Glacu 1765 |start=2020-09-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Traktat Pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 roku.djvu |tytuł=PL Traktat Pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 roku |start=2021-04-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Układ o repatriacji zawarty między Polską z jednej strony a Rosją i Ukrainą z drugiej strony.djvu |tytuł=Układ o repatriacji zawarty między Polską z jednej strony a Rosją i Ukrainą z drugiej strony w wykonaniu artykułu VII Umowy o Przedwstępnych Warunkach Pokoju z dnia 12 października 1920 roku |start=2021-04-09 |stan=2 |strony=16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.pdf |tytuł=Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości |autor= |start=2021-09-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kodex karny wojskowy dekretem Rządu Narodowego z dnia 30 lipca 1863 roku.pdf |tytuł=Kodex Karny Wojskowy dekretem Rządu Narodowego z dnia 30 lipca 1863 roku zatwierdzony i w wykonanie wprowadzony |autor= |start=2021-10-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.pdf |tytuł=Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości |autor= |start=2021-10-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Statut organiczny 1832.djvu |tytuł=Statut organiczny dla Królestwa Polskiego z manifestem Najjaśniejszego Pana |autor=Mikołaj I Romanow |start=2022-02-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej.pdf |tytuł=Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie warsztatów terapii zajęciowej |autor=Polski ustawodawca |start=2023-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Odezwa Rady Jedności Narodowej i p.o. Delegata Rządu Stefana Korbońskiego Do Narodu Polskiego.pdf |tytuł=Odezwa Rady Jedności Narodowej i p.o. Delegata Rządu Stefana Korbońskiego Do Narodu Polskiego |autor=Rada Jedności Narodowej |start=2023-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Instrukcja w sprawie regulacji Osady Sukienniczej w Łodzi |tytuł=Instrukcja w sprawie regulacji Osady Sukienniczej w Łodzi |autor=Rajmund Rembieliński |start=2023-12-25 }} |} === Śpiewniki === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Śpiewnik kościelny katolicki (T. Flasza, 1930).djvu |tytuł=Śpiewnik kościelny katolicki |autor=Tomasz Flasza |uwagi=OCR |start=2016-01-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pieśni ludu polskiego (Kolberg, 1857) |tytuł=Pieśni ludu polskiego |autor=[[Autor:Oskar Kolberg|Oskar Kolberg]] |start=2019-03-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pierwszy śpiewnik domowy.djvu |tytuł=Pierwszy śpiewnik domowy |autor=Stanisław Moniuszko |start=2019-10-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kantyczki (Miarka) |tytuł=Kantyczki |autor=zbiorowy |start=2014-11-23 }} |} === Wilamowice === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i obyczajach oraz Słownik języka wilamowskiego |autor=Józef Gara |start=2012-10-23 }} |} === Książki kucharskie i poradniki gospodarstwa domowego ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Gospodarstwo_domowe&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Gospodarstwo domowe}} ===Serie wydawnicze=== ==== [[Buffalo Bill]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Buffalo_Bill&action=edit edytuj tabelkę]) ==== {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Buffalo Bill}} ==== [[Harry Dickson]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Harry_Dickson&action=edit edytuj tabelkę]) ==== {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Harry Dickson}} ==== [[Lord Lister]] ==== zobacz: [[#Kurt Matull i Matthias Blank (edytuj tabelkę)|Kurt Matull i Matthias Blank]] === Egzaminy === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=EBIP-R0-100-2205-zasady.pdf |tytuł=Egzamin maturalny z biologii poziom rozszerzony – maj 2022 Zasady oceniania |uwagi=Skomplikowane style wymagające szablonów dedykowanych dla tej publikacji. |autor=Centralna Komisja Egzaminacyjna |start=2022-11-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Indeks:MBIP-R0-100-200-300-400-Q00-2203-zasady.pdf |tytuł=Egzamin maturalny z biologii poziom rozszerzony – marzec 2022 (Formuła 2023) Zasady oceniania |autor=Centralna Komisja Egzaminacyjna |uwagi=Skomplikowane style wymagające szablonów dedykowanych dla tej publikacji. |start=2022-11-12 }} |} === Felietony === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL O lepsze harcerstwo G.Całek, L.Czechowska, A.Czerwertyński.pdf |tytuł=O lepsze harcerstwo |autor=[[Autor:Grzegorz Całek|Grzegorz Całek]], [[Autor:Lucyna Czechowska|Lucyna Czechowska]], [[Autor:Adam Czetwertyński|Adam Czetwertyński]] |start=2022-03-18 }} |} == Indeksy według autorów == Sekcje dla nowych autorów dodajemy alfabetycznie według nazwiska. === [[Autor:Kajetan Abgarowicz|Kajetan Abgarowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dobra nauczka (Abgarowicz) |tytuł=Dobra nauczka. Ilko Szwabiuk |autor=Kajetan Abgarowicz |start=2015-03-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kajetan Abgarowicz - Z carskiej imperyi.pdf |tytuł=Z carskiej imperyi |autor=Kajetan Abgarowicz |start=2022-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kajetan Abgarowicz - Polubowna ugoda.pdf |tytuł=Polubowna ugoda |autor=Kajetan Abgarowicz |start=2022-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kajetan Abgarowicz - Widziane i odczute.pdf |tytuł=Widziane i odczute |autor=Kajetan Abgarowicz |start=2022-09-25 }} |} === [[Autor:Władysław Abraham|Władysław Abraham]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziewosłęb.djvu |tytuł=Dziewosłęb |autor=Władysław Abraham |start=2012-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Początki prawa patronatu w Polsce |tytuł=Początki prawa patronatu w Polsce |autor=Władysław Abraham |start=2012-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Powstanie organizacyi kościoła łacińskiego na Rusi. Tom I |tytuł=Powstanie organizacyi kościoła łacińskiego na Rusi |autor=Władysław Abraham |start=2012-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Organizacya Kościoła w Polsce do połowy wieku XII |autor=Władysław Abraham |start=2012-02-11 }} |} === [[Autor:Edward Abramowski|Edward Abramowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma T.1 (Edward Abramowski) |tytuł=Pisma T.1 |autor=Edward Abramowski |start=2010-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma T.2 (Edward Abramowski) |tytuł=Pisma T.2 |autor=Edward Abramowski |start=2010-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma T.3 (Edward Abramowski) |tytuł=Pisma T.3 |autor=Edward Abramowski |start=2010-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma T.4 (Edward Abramowski) |tytuł=Pisma T.4 |autor=Edward Abramowski |start=2010-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Abramowski-braterstwo-solidarnosc-wspoldzialanie.pdf |tytuł=Braterstwo, solidarność, współdziałanie |autor=Edward Abramowski |start=2015-10-12 }} |} === [[Autor:Ajschylos|Ajschylos]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ajschylos - Oresteja II Ofiary.djvu |tytuł=Ofiary |autor=Ajschylos |start=2018-08-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tragedye Eschylosa (tłum. Węclewski).djvu |tytuł=Tragedye Eschylosa |autor=Ajschylos |start=2019-06-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ajschylos - Cztery dramaty.djvu |tytuł=Cztery dramaty |autor=Ajschylos |start=2018-08-19 }} |} === [[Autor:Hans Christian Andersen|Hans Christian Andersen]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Hans_Christian_Andersen&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Hans_Christian_Andersen}} === [[Autor:Gabriele D’Annunzio|Gabriele D’Annunzio]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriele d’Annunzio - Notturno.djvu |tytuł=Notturno |autor=Gabriele D’Annunzio |start=2017-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabryel d’Annunzio - Ogień.djvu |tytuł=Ogień |autor=Gabriele D’Annunzio |start=2017-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabryel d’Annunzio - Intruz.djvu |tytuł=Intruz |autor=Gabriele D’Annunzio |start=2017-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabryel d’Annunzio - Tryumf śmierci.djvu |tytuł=Tryumf śmierci |autor=Gabriele D’Annunzio |start=2017-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gabryel d’Annunzio - Rozkosz.djvu |tytuł=Rozkosz |autor=Gabriele D’Annunzio |start=2021-09-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gabryel d’Annunzio - Niewinny.djvu |tytuł=Niewinny |autor=Gabriele D’Annunzio |start=2021-09-24 }} |} === [[Autor:Pietro Aretino|Pietro Aretino]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pietro Aretino - O łajdactwach męskich.djvu |tytuł=O łajdactwach męskich |autor=Pietro Aretino |start=2018-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pietro Aretino - Żywoty kurtyzan.djvu |tytuł=Żywoty kurtyzan |autor=Pietro Aretino |start=2018-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pietro Aretino - Jak Nanna córeczkę swą Pippę na kurtyzanę kształciła.djvu |tytuł=Jak Nanna córeczkę swą Pippę na kurtyzanę kształciła |autor=Pietro Aretino |start=2018-11-01 }} |} === [[Autor:Arystofanes|Arystofanes]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Arystofanes - Lysistrata.djvu |tytuł=Lysistrata |autor=Arystofanes |start=2019-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Arystofanes - Rycerze.djvu |tytuł=Rycerze |autor=Arystofanes |start=2019-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Żaby komedya Arystofanesa.djvu |tytuł=Żaby |autor=Arystofanes |start=2023-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chmury komedya Arystofanesa.djvu |tytuł=Chmury tłum. Cięglewicz |autor=Arystofanes |start=2023-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gromiwoja komedya Arystofanesa.djvu |tytuł=Gromiwoja |autor=Arystofanes |start=2023-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Aristofanesa Chmury.djvu |tytuł=Chmury tłum. Motty |autor=Arystofanes |start=2023-12-30 }} |} === [[Autor:William Walker Atkinson|William Walker Atkinson]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jogi Rama-Czaraka - Filozofja jogi i okultyzm wschodni.djvu |tytuł=Filozofja jogi i okultyzm wschodni |autor=William Walker Atkinson |start=2018-08-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Yogi Rāmacharaka - Hatha Joga.djvu |tytuł=Hatha Joga |autor=William Walker Atkinson |start=2020-09-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ramacharaka - Religje Indyj.pdf |tytuł=Religje Indyj |autor=William Walker Atkinson |start=2022-10-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ramacharaka - Nauka o oddechaniu.pdf |tytuł=Nauka o oddechaniu |autor=William Walker Atkinson |start=2022-10-16 }} |} === [[Autor:Marian Auerbach|Marian Auerbach]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL M Auerbach Platon a matematyka grecka.djvu |tytuł=Platon a matematyka grecka |autor=Marian Auerbach |start=2021-05-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Auerbach Arytmetyka grecka u szczytu rozwoju.pdf |tytuł=Arytmetyka grecka u szczytu rozwoju (Diophantos) |autor=Marian Auerbach |start=2021-06-20 }} |} === [[Autor:Honoré de Balzac|Honoré de Balzac]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Balzac&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Balzac}} === [[Autor:Michał Bałucki|Michał Bałucki]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Bałucki&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Bałucki}} === [[Autor:Jerzy Bandrowski|Jerzy Bandrowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Jerzy_Bandrowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Jerzy Bandrowski}} === [[Autor:Antanas Baranauskas|Antoni Baranowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=A. Baranowski - O wzorach.pdf |tytuł=O wzorach służących do obliczenia liczby liczb pierwszych nie przekraczających danej granicy |autor=[[Autor:Antanas Baranauskas|Antoni Baranowski]] |start=2016-02-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Baranowski - O progresji transcendentalnej.pdf |tytuł=O progresji transcendentalnej oraz o skali i siłach umysłu ludzkiego |autor=[[Autor:Antanas Baranauskas|Antoni Baranowski]] |start=2016-02-18 }} |} === [[Autor:Edward Bellamy|Edward Bellamy]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bellamy - Z przeszłości 2000-1887 r.pdf |tytuł=Z przeszłości 2000-1887 r. |autor=Edward Bellamy |start=2019-09-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Siostra panny Ludington.pdf |tytuł=Siostra panny Ludington |autor=Edward Bellamy |start=2021-08-22 }} |} === [[Autor:Annie Besant|Annie Besant]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Annie Besant - Potęga myśli.pdf |tytuł=Potęga myśli |autor=Annie Besant |start=2023-07-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Annie Besant - Wtajemniczenie czyli droga do nadczłowieczeństwa.pdf |tytuł=Wtajemniczenie czyli droga do nadczłowieczeństwa |autor=Annie Besant |start=2024-05-26 }} |} === [[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Leo_Belmont&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Leo Belmont}} === [[Autor:Stanisław Bełza|Stanisław Bełza]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Na Szląsku polskim |autor=Stanisław Bełza |start=2013-05-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bolesław Dembiński, Stanisław Bełza - Wlazł kotek na płotek.pdf |autor=Stanisław Bełza |tytuł=Wlazł kotek na płotek |start=2024-06-24 }} |} === [[Autor:Feliks Bernatowicz|Feliks Bernatowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nierozsądne śluby (Bernatowicz) |tytuł=Nierozsądne śluby |autor=Feliks Bernatowicz |start=2012-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nałęcz (Bernatowicz) |tytuł=Nałęcz |autor=Feliks Bernatowicz |start=2012-07-14 }} |} === [[Autor:Henryk Biegeleisen|Henryk Biegeleisen]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Kochanowski książę poetów polskich |autor=Henryk Biegeleisen |uwagi=OCR |start=2013-05-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego |autor=Henryk Biegeleisen |uwagi=OCR |start=2013-05-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Śmierć w obrzędach, zwyczajach i wierzeniach ludu polskiego |autor=Henryk Biegeleisen |uwagi=OCR |start=2013-05-25 }} |} === [[Autor:Marcin Bielski|Marcin Bielski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Marcin Bielski - Rozmowa nowych Proroków.djvu |tytuł=Rozmowa nowych Proroków |autor=Marcin Bielski |start=2021-08-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Marcin Bielski - Satyry.pdf |tytuł=Satyry |autor=Marcin Bielski |start=2021-09-12 }} |} === [[Autor:Louis Pierre Édouard Bignon|Louis Pierre Édouard Bignon]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Polska w r. 1811 i 1813 T.1.djvu |tytuł=Polska w r. 1811 i 1813 T.1 |autor=Louis Pierre Édouard Bignon |start=2018-09-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Polska w r. 1811 i 1813 T.2.djvu |tytuł=Polska w r. 1811 i 1813 T.2 |autor=Louis Pierre Édouard Bignon |start=2018-09-11 }} |} === [[Autor:Józef Birkenmajer|Józef Birkenmajer]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Birkenmajer&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Birkenmajer}} === [[Autor:Vicente Blasco Ibáñez|Vicente Blasco Ibáñez]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Vicente Blasco Ibáñez - Katedra |tytuł=Katedra |autor=Vicente Blasco Ibáñez |start=2018-10-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Vicente Blasco Ibáñez - Gabrjel Luna.djvu |tytuł=Gabrjel Luna |autor=Vicente Blasco Ibáñez |start=2018-10-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Vicente Blasco Ibáñez - Kwiat majowy.djvu |tytuł=Kwiat majowy |autor=Vicente Blasco Ibáñez |start=2019-11-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Vicente Blasco Ibáñez - Mare nostrum.djvu |tytuł=Mare nostrum |autor=Vicente Blasco Ibáñez |start=2019-11-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Vicente Blasco Ibáñez - Meksyk.djvu |tytuł=Meksyk |autor=Vicente Blasco Ibáñez |start=2019-11-13 }} |} === [[Autor:Aleksander Błażejowski|Aleksander Błażejowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Błażejowski - Czerwony błazen.pdf |tytuł=Czerwony błazen |autor=Aleksander Błażejowski |uwagi= OCR |start=2019-07-08 }} |} === [[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bô Yin Râ - Królestwo sztuki.djvu |tytuł=Królestwo sztuki |autor=[[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] |start=2018-07-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bô Yin Râ - Księga człowieka.pdf |tytuł=Księga człowieka |autor=[[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] |start=2018-07-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bô Yin Râ - Księga sztuki królewskiej.djvu |tytuł=Księga sztuki królewskiej |autor=[[Autor:Joseph Anton Schneiderfranken|Bô Yin Râ]] |start=2018-07-26 }} |} === [[Autor:Norbert Bonczyk|Norbert Bonczyk]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Norbert Bonczyk - Góra Chełmska.pdf |tytuł=Góra Chełmska |autor=[[Autor:Norbert Bonczyk|Norbert Bonczyk]]<br>[[Autor:Wincenty Ogrodziński|Wincenty Ogrodziński]] |start=2021-06-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stary Kościół Miechowski.djvu |tytuł=Stary Kościół Miechowski |autor=[[Autor:Norbert Bonczyk|Norbert Bonczyk]]<br>[[Autor:Wincenty Ogrodziński|Wincenty Ogrodziński]] |start=2017-06-18 }} |} === [[Autor:Paul Bourget|Paul Bourget]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bourget - Kosmopolis.djvu |tytuł=Kosmopolis |autor=Paul Bourget |start=2021-10-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL P Bourget Kłamstwa.djvu |tytuł=Kłamstwa |autor=[[Autor:Paul Bourget|Paul Bourget]] |start=2021-11-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL P Bourget Zbrodnia miłości.djvu |tytuł=Zbrodnia miłości |autor=[[Autor:Paul Bourget|Paul Bourget]] |start=2021-11-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL P Bourget Widmo.djvu |tytuł=Widmo |autor=[[Autor:Paul Bourget|Paul Bourget]] |start=2023-03-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL P Bourget Po szczeblach.djvu |tytuł=Po szczeblach |autor=[[Autor:Paul Bourget|Paul Bourget]] |start=2023-03-09 }} |} === [[Autor:Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusz Boy-Żeleński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Boy-Żeleński - Flirt z Melpomeną.djvu |tytuł=Flirt z Melpomeną |autor=Tadeusz Boy-Żeleński |start=2016-11-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tadeusz Boy-Żeleński - Obrachunki fredrowskie.djvu |tytuł=Obrachunki fredrowskie |autor=Tadeusz Boy-Żeleński |start=2020-02-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tadeusz Boy-Żeleński - Marysieńka Sobieska.djvu |tytuł=Marysieńka Sobieska |autor=Tadeusz Boy-Żeleński |start=2021-10-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Boy-Żeleński - Markiza i inne drobiazgi.pdf |tytuł=Markiza i inne drobiazgi |autor=Tadeusz Boy-Żeleński |start=2023-11-29 }} |} === [[Autor:Aleksander Brückner|Aleksander Brückner]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Brückner - Średniowieczna proza polska.djvu |tytuł=Średniowieczna proza polska |autor=Aleksander Brückner |start=2011-05-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Psałterze polskie do połowy XVI wieku (Brückner) |tytuł=Psałterze polskie do połowy XVI wieku |autor=Aleksander Brückner |start=2011-05-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Brueckner - Starożytna Litwa.djvu |tytuł=Starożytna Litwa |autor=Aleksander Brückner |start=2021-10-14 }} |} === [[Autor:Stanisław Brzozowski|Stanisław Brzozowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pamiętnik (Brzozowski) |tytuł=Pamiętnik |autor=Stanisław Brzozowski |start=2015-01-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Legenda Młodej Polski (Brzozowski) |tytuł=Legenda Młodej Polski |autor=Stanisław Brzozowski |start=2015-01-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu |tytuł=Współczesna powieść polska |autor=Stanisław Brzozowski |start=2017-01-29 }} |} === [[Autor:George Gordon Byron|George Gordon Byron]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Byron-powieści poetyckie.pdf |tytuł=Powieści poetyckie |autor=George Gordon Byron |start=2015-09-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Lord Byron - Poemata.djvu |tytuł=Poemata |autor=George Gordon Byron |start=2017-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL George Gordon Byron - Don Juan.djvu |tytuł=Don Juan |autor=George Gordon Byron |start=2019-03-15 }} |} === [[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pedro Calderon de la Barca - Kochankowie nieba.djvu |tytuł=Kochankowie nieba |autor=[[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] |start=2018-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pedro Calderon de la Barca - Dramata (1887).djvu |tytuł=Dramata |autor=[[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] |start=2019-08-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pedro Calderon de la Barca - Książę Niezłomny.djvu |tytuł=Książę Niezłomny |autor=[[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] |start=2021-08-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pedro Calderon de la Barca - Tajna krzywda – Skryta zemsta.djvu |tytuł=Tajna krzywda – Skryta zemsta |autor=[[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] |start=2021-08-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pedro Calderon de la Barca - Czarnoksiężnik.djvu |tytuł=Czarnoksiężnik |autor=[[Autor:Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderon de la Barca]] |start=2021-08-20 }} |} === [[Autor:Svatopluk Čech|Svatopluk Čech]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Čech - Pieśni niewolnika.djvu |tytuł=Pieśni niewolnika |autor=Svatopluk Čech |start=2019-03-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Świętopełk Czech - Jastrząb contra Hordliczka.djvu |tytuł=Jastrząb contra Hordliczka |autor=Svatopluk Čech |start=2019-09-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Świętopełk Czech - Klucze Piotrowe.djvu |tytuł=Klucze Piotrowe |autor=Svatopluk Čech |start=2019-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Czech - Wycieczki pana Brouczka.djvu |tytuł=Wycieczki pana Brouczka |autor=Svatopluk Čech |start=2020-01-25 }} |} === [[Autor:Łucja Charewiczowa|Łucja Charewiczowa]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Klęski zaraz w dawnym Lwowie.pdf |tytuł=Klęski zaraz w dawnym Lwowie |autor=Łucja Charewiczowa |start=2021-05-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ukraiński ruch kobiecy.pdf |tytuł=„Ukraiński“ Ruch Kobiecy |autor=Łucja Charewiczowa |start=2021-04-22 }} |} === [[Autor:François-René de Chateaubriand|François-René de Chateaubriand]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chateaubriand-Atala, René, Ostatni z Abenserażów.djvu |tytuł=Atala, René, Ostatni z Abenserażów |autor=François-René de Chateaubriand |start=2015-02-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O Buonapartem i o Burbonach.djvu |tytuł=O Buonapartem i o Burbonach |autor=François-René de Chateaubriand |start=2019-06-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chateaubriand - Pamiętniki pogrobowe.djvu |tytuł=Pamiętniki pogrobowe |autor=François-René de Chateaubriand |start=2021-10-14 }} |} === [[Autor:Piotr Chmielowski|Piotr Chmielowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Współczesni poeci polscy |tytuł=Współczesni poeci polscy |autor=Piotr Chmielowski |start=2013-02-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Obraz literatury powszechnej tom I.djvu |tytuł=Obraz literatury powszechnej tom I |autor=Piotr Chmielowski |start=2017-01-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Obraz literatury powszechnej tom II.djvu |tytuł=Obraz literatury powszechnej tom II |autor=Piotr Chmielowski |start=2018-09-28 }} |} === [[Autor:Ignacy Chodźko|Ignacy Chodźko]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma Ignacego Chodźki t.I.djvu |tytuł=Pisma Ignacego Chodźki t.I |autor=Ignacy Chodźko |start=2017-02-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma Ignacego Chodźki t.II.djvu |tytuł=Pisma Ignacego Chodźki t.II |autor=Ignacy Chodźko |start=2017-02-16 }} |} === [[Autor:Konstanty Chyliński|Konstanty Chyliński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chylinski Idea narodowa.pdf |tytuł=Idea narodowa w starożytnej Grecji |autor=Konstanty Chyliński |start=2023-07-04 }} |} === [[Autor:Joseph Conrad|Joseph Conrad]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Conrad&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Conrad}} === [[Autor:James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Krzysztof Kolumb (Cooper) |tytuł=Krzysztof Kolumb |autor=James Fenimore Cooper |start=2014-10-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szpieg (James Fenimore Cooper) |tytuł=Szpieg |autor=James Fenimore Cooper |start=2017-03-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Cooper - Pionierowie.djvu |tytuł=Pionierowie nad źródłami Suskehanny |autor=James Fenimore Cooper |start=2019-03-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kuper - Ostatni Mohikan.djvu |tytuł=Ostatni Mohikan |autor=James Fenimore Cooper |start=2019-04-14 }} |} === [[Autor:Cyceron|Cyceron]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Cyceron - Sen Scypiona.pdf |tytuł=Sen Scypiona |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2021-12-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 1 Mowy |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 2 Mowy |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 3 Mowy |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 4 Listy.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 4 Listy |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 5 Listy.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 5 Listy |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 6 Pisma krasomówcze.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 6 Pisma krasomówcze |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 7 Pisma filozoficzne.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 7 Pisma filozoficzne |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 8 Pisma filozoficzne.djvu |tytuł=Dzieła M. T. Cycerona t. 8 Pisma filozoficzne |autor=[[Autor:Cyceron|Marcus Tullius Cicero]] |start=2022-04-11 }} |} === [[Autor:Augustyn Czarnowski|Augustyn Czarnowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Życie płciowe i jego znaczenie (Czarnowski) |tytuł=Życie płciowe i jego znaczenie |autor=Augustyn Czarnowski |start=2014-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf |tytuł=Zielnik lekarski |autor=Augustyn Czarnowski |start=2021-09-19 }} |} === [[Autor:Aleksander Czołowski|Aleksander Czołowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Czolowski. Wysoki zamek (1910).djvu |tytuł=Wysoki zamek |autor=Aleksander Czołowski |start=2017-01-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mord rytualny.pdf |tytuł=Mord rytualny |autor=Aleksander Czołowski |start=2021-05-16 }} |} === [[Autor:Ludwik Ćwikliński|Ludwik Ćwikliński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ianiciana. Przyczynki do biografji i oceny utworów Klemensa Janickiego |tytuł=Ianiciana. Przyczynki do biografji i oceny utworów Klemensa Janickiego |autor=Ludwik Ćwikliński |start=2013-01-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ćwikliński Kilka uwag o zadaniach i organizacji nauki polskiej.pdf |tytuł=Kilka uwag o zadaniach i organizacji nauki polskiej |autor=Ludwik Ćwikliński |start=2021-01-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ludwik Ćwikliński O przechowywanym w zbiorze pism Ksenofontowych Traktacie o dochodach.djvu |tytuł=O przechowywanym w zbiorze pism Ksenofontowych Traktacie o dochodach |autor=Ludwik Ćwikliński |start=2021-01-30 }} |} === [[Autor:Karel Čapek|Karel Čapek]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Karel Čapek-Boża męka.pdf |tytuł=Boża męka |autor=Karel Čapek |start=2019-09-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Karel Čapek - Zwyczajne życie.pdf |tytuł=Zwyczajne życie |autor=Karel Čapek |start=2022-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Karel Čapek - Meteor.pdf |tytuł=Meteor |autor=Karel Čapek |start=2022-10-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Hordubal.pdf |tytuł=Hordubal |autor=Karel Čapek |start=2022-10-11 }} |} === [[Autor:Ignacy Daszyński|Ignacy Daszyński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ignacy Daszyński - Sejm rząd król dyktator.pdf |tytuł=Sejm, rząd, król, dyktator |autor=Ignacy Daszyński |start=2020-04-10 }} |} === [[Autor:Alphonse Daudet|Alphonse Daudet]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Daudet&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Daudet}} === [[Autor:Józef Dąbrowski|Józef Dąbrowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=J. Grabiec - Dzieje Polski Niepodległej.djvu |tytuł=Dzieje Polski Niepodległej |autor=Józef Dąbrowski |start=2015-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=J. Grabiec - Dzieje porozbiorowe Narodu Polskiego.djvu |tytuł=Dzieje porozbiorowe Narodu Polskiego |autor=Józef Dąbrowski |start=2015-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=J. Grabiec - Powstanie Styczniowe 1863—1864.djvu |tytuł=Powstanie Styczniowe 1863—1864 |autor=Józef Dąbrowski |start=2015-07-10 }} |} === [[Autor:Grazia Deledda|Grazia Deledda]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Grazia Deledda - Sprawiedliwość.djvu |tytuł=Sprawiedliwość |autor=Grazia Deledda |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Grazia Deledda - Popiół |tytuł=Popiół |autor=Grazia Deledda |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Grazia Deledda - Po rozwodzie |tytuł=Po rozwodzie |autor=Grazia Deledda |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Grazia Deledda - Po grzesznej drodze |tytuł=Po grzesznej drodze |autor=Grazia Deledda |start=2020-10-27 }} |} === [[Autor:Karol Dickens|Karol Dickens]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Dickens&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Dickens}} === [[Autor:Jan Długosz|Jan Długosz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom I.djvu |tytuł=Dziejów Polskich ksiąg dwanaście. Tom I |autor=Jan Długosz |start=2015-11-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom II.djvu |tytuł=Dziejów Polskich ksiąg dwanaście. Tom II |autor=Jan Długosz |start=2015-11-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom III.djvu |tytuł=Dziejów Polskich ksiąg dwanaście. Tom III |autor=Jan Długosz |start=2015-11-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom IV.djvu |tytuł=Dziejów Polskich ksiąg dwanaście. Tom IV |autor=Jan Długosz |start=2015-11-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom V.djvu |tytuł=Dziejów Polskich ksiąg dwanaście. Tom V |autor=Jan Długosz |start=2015-11-16 }} |} === [[Autor:Tadeusz Dołęga-Mostowicz|Tadeusz Dołęga-Mostowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Dołęga-Mostowicz - Ostatnia brygada.djvu |tytuł=Ostatnia brygada |autor=Tadeusz Dołęga-Mostowicz |start=2019-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Dołęga-Mostowicz - Trzy serca.djvu |tytuł=Trzy serca |autor=Tadeusz Dołęga-Mostowicz |start=2019-10-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Dołęga-Mostowicz - Złota maska.djvu |tytuł=Złota Maska |autor=Tadeusz Dołęga-Mostowicz |start=2019-10-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tadeusz Dołęga-Mostowicz - Kiwony.djvu |tytuł=Kiwony |autor=Tadeusz Dołęga-Mostowicz |start=2021-07-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Prokurator Alicja Horn |tytuł=Prokurator Alicja Horn |autor=Tadeusz Dołęga-Mostowicz |start=2022-10-03 }} |} === [[Autor:Fiodor Dostojewski|Fiodor Dostojewski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Dostojewski - Wspomnienia z martwego domu.djvu |tytuł=Wspomnienia z martwego domu |autor=Fiodor Dostojewski |start=2019-11-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Fiodor Dostojewski - Sen wujaszka (Z kronik miasta Mordasowa).pdf |tytuł=Sen wujaszka (Z kronik miasta Mordasowa) |autor=Fiodor Dostojewski |start=2022-03-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Fiodor Dostojewski - Cudza żona i mąż pod łóżkiem.pdf |tytuł=Cudza żona i mąż pod łóżkiem |autor=Fiodor Dostojewski |start=2022-03-22 }} |} === [[Autor:Arthur Conan Doyle|Arthur Conan Doyle]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Doyle&action=edit edytuj tabelkę])=== {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Doyle}} === [[Autor:Leopold Dreher|Leopold Dreher]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL EO Dreher - Słownik esperancko-polski polsko-esperancki.djvu |tytuł=Słownik esperancko-polski polsko-esperancki |autor={{Lista autorów|Ludwik Zamenhof; Leopold Dreher}} |start=2019-03-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leo Turno - Kompletny podręcznik języka esperanto dla początkujących.pdf |tytuł=Kompletny podręcznik języka esperanto dla początkujących |autor=Leopold Dreher |start=2019-10-07 }} |} === [[Autor:Zofia Dromlewiczowa|Zofia Dromlewiczowa]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zofia Dromlewiczowa - Płomienna obręcz.djvu |tytuł=Płomienna obręcz |autor=Zofia Dromlewiczowa |start=2016-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zofia Dromlewiczowa - Przygody Tadzia.djvu |tytuł=Przygody Tadzia |autor=Zofia Dromlewiczowa |start=2016-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zofia Dromlewiczowa - Rycerze przestworzy.djvu |tytuł=Rycerze przestworzy |autor=Zofia Dromlewiczowa |start=2016-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zofia Dromlewiczowa - Szalona Jasia.djvu |tytuł=Szalona Jasia |autor=Zofia Dromlewiczowa |start=2016-09-19 }} |} === [[Autor:Jan Drozdowski|Jan Drozdowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bigos hultayski czyli Szkoła trzpiotów.djvu |tytuł=Bigos Hultayski czyli Szkoła Trzpiotów |autor=Jan Drozdowski |start=2018-12-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Drozdowski - Literat z biedy.djvu |tytuł=Literat z biedy |autor=Jan Drozdowski |start=2018-12-29 }} |} === [[Autor:Aleksander Dumas (ojciec)|Aleksander Dumas (ojciec)]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Aleksander_Dumas_(ojciec)&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Aleksander Dumas (ojciec)}} === [[Autor:Aleksander Dumas (syn)|Aleksander Dumas (syn)]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Dumas - Sprawa Clemenceau T1-3.djvu |tytuł=Sprawa Clemenceau |autor=Aleksander Dumas (syn) |start=2019-03-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL A Dumas Antonina.djvu |tytuł=Antonina |autor=Aleksander Dumas (syn) |start=2023-11-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL A Dumas Przygody czterech kobiet i jednej papugi.djvu |tytuł=Przygody czterech kobiet i jednej papugi |autor=Aleksander Dumas (syn) |start=2023-11-24 }} |} === [[Autor:Adolf Dygasiński|Adolf Dygasiński]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Dygasi%C5%84ski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Dygasiński}} === [[Autor:Eurypides|Eurypides]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Eurypides - Ifigenja w Aulidzie.djvu |tytuł=Ifigenja w Aulidzie |autor=Eurypides |start=2018-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Eurypidesa Tragedye (Kasprowicz) |tytuł=Eurypidesa Tragedye |autor=Eurypides |start=2019-01-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Eurypides - Ifigenia w Tauryi.djvu |tytuł= Ifigenia w Tauryi |autor=Eurypides |start=2019-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tragedye Eurypidesa (tłum. Węclewski).djvu |tytuł=Tragedye Eurypidesa |autor=Eurypides |start=2019-06-13 }} |} === [[Autor:Icek Boruch Farbarowicz|Icek Boruch Farbarowicz (Urke Nachalnik)]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Urke Nachalnik - Żywe grobowce.djvu |tytuł=Żywe grobowce |autor=Icek Boruch Farbarowicz |start=2017-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Urke-Nachalnik - W matni.djvu |tytuł=W matni |autor=Icek Boruch Farbarowicz |start=2017-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Urke-Nachalnik - Gdyby nie kobiety.djvu |tytuł=Gdyby nie kobiety |autor=Icek Boruch Farbarowicz |start=2017-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Urke Nachalnik - Rozpruwacze.pdf |tytuł=Rozpruwacze |autor=Icek Boruch Farbarowicz |start=2020-10-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Urke Nachalnik - Miłość przestępcy.pdf |tytuł=Miłość przestępcy |autor=Icek Boruch Farbarowicz |start=2020-11-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Urke-Nachalnik - Wykolejeniec.pdf |tytuł=Wykolejeniec |autor=Icek Boruch Farbarowicz |start=2024-05-29 }} |} === [[Autor:Frederic William Farrar|Frederic William Farrar]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=F. W. Ferrer - Mrok i brzask.djvu |tytuł=Mrok i brzask |autor=Frederic William Farrar |start=2020-07-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=F. W. Ferrer - Światła i cienie |tytuł=Światła i cienie |autor=Frederic William Farrar |start=2020-07-24 }} |} === [[Autor:Michał Federowski|Michał Federowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lud białoruski na Rusi Litewskiej T1.pdf |tytuł= Lud białoruski na Rusi Litewskiej. Tom 1 |autor=Michał Federowski |start=2020-04-16 }} |} === [[Autor:Paul Féval|Paul Féval]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Trolopp - Tajemnice Londynu.djvu |tytuł=Tajemnice Londynu |autor=Paul Féval |start=2020-04-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Feval - Żebrak murzyn.djvu ‎ |tytuł=Żebrak murzyn |autor=Paul Féval |start=2020-04-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Feval - Garbus.djvu |tytuł=Garbus |autor=Paul Féval |start=2020-04-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=P Féval Pokwitowanie o północy.djvu |tytuł=Pokwitowanie o północy |autor=Paul Féval |start=2020-10-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL P Féval Dziewice nocy.djvu |tytuł=Dziewice nocy albo anioły rodziny |autor=Paul Féval |start=2020-10-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL P Féval Łowy królewskie.djvu |tytuł=Łowy królewskie |autor=Paul Féval |start=2020-10-25 }} |} === [[Autor:Wacław Filochowski|Wacław Filochowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wacław Filochowski - Czarci młyn.djvu |tytuł=Czarci młyn |autor=Wacław Filochowski |start=2016-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wacław Filochowski - Przez kraj duchów i zwierząt.djvu |tytuł=Przez kraj duchów i zwierząt |autor=Wacław Filochowski |start=2016-05-01 }} |} === [[Autor:Adam Fischer|Adam Fischer]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lud polski |tytuł=Lud polski |autor=Adam Fischer |start=2014-01-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Etnografia dawnych Prusów.djvu |tytuł=Etnografia dawnych Prusów |autor=Adam Fischer |start=2014-01-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kaszubi na tle etnografji Polski |autor=Adam Fischer |start=2014-01-06 }} |} === [[Autor:Gustave Flaubert|Gustave Flaubert]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL_G_Flaubert_Salammbo.djvu |tytuł=Salammbo |autor=Gustave Flaubert |start=2020-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL_G_Flaubert_Pani_Bovary.djvu |tytuł=Pani Bovary |autor=Gustave Flaubert |start=2022-01-24 }} |} === [[Autor:Auguste Forel|Auguste Forel]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=August Forel - Hypnotyzm.djvu |tytuł=Hypnotyzm |autor=Auguste Forel |start=2018-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=August Forel - Zagadnienia seksualne.djvu |tytuł=Zagadnienia seksualne |autor=Auguste Forel |start=2018-04-10 }} |} === [[Autor:Jacques Anatole Thibault|Anatole France]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kościół a Rzeczpospolita |autor=Anatole France |start=2013-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Anatole France - Wyspa Pingwinów.djvu |tytuł=Wyspa Pingwinów |autor=Anatole France |start=2016-08-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Anatole France - Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką.djvu |tytuł=Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką |autor=Anatole France |start=2017-01-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL France - Bogowie łakną krwi.djvu |tytuł=Bogowie łakną krwi |autor=Anatole France |start=2019-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Anatol France - Poglądy ks. Hieonima Coignarda.djvu |tytuł=Poglądy ks. Hieonima Coignarda |autor=Anatole France |start=2020-01-04 }} |} === [[Autor:Aleksander Fredro|Aleksander Fredro]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Fredro&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Fredro}} === [[Autor:George Füllborn|George Füllborn]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G Füllborn Tajemnice stolicy świata.djvu |tytuł=Tajemnice stolicy świata |autor=George Füllborn |start=2021-11-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jan III Sobieski król Polski czyli Ślepa niewolnica z Sziras.djvu |tytuł=Jan III Sobieski Król Polski czyli Ślepa Niewolnica z Sziras |autor=George Füllborn |start=2021-12-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G Füllborn Izabella królowa Hiszpanii.djvu |tytuł=Izabella królowa Hiszpanii |autor=George Füllborn |start=2024-04-28 }} |} === [[Autor:John Galsworthy|John Galsworthy]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=John Galsworthy - Powszechne braterstwo.djvu |tytuł=Powszechne braterstwo |autor=John Galsworthy |start=2015-07-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=John Galsworthy - Posiadacz.pdf |tytuł=Saga rodu Forsytów tom I. Posiadacz |autor=John Galsworthy |start=2017-05-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=John Galsworthy - Przebudzenie.pdf |tytuł=Saga rodu Forsytów tom III. Przebudzenie |autor=John Galsworthy |start=2017-05-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=John Galsworthy - Święty.pdf |tytuł=Święty |autor=John Galsworthy |start=2023-11-19 }} |} === [[Autor:Józef Gałuszka|Józef Gałuszka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gałuszka Biesiada kameleonów.pdf |tytuł=Biesiada kameleonów |autor=Józef Gałuszka |start=2021-09-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gałuszka Głosy ziemi.pdf |tytuł=Głosy ziemi |autor=Józef Gałuszka |start=2021-09-24 }} |} === [[Autor:Arne Garborg|Arne Garborg]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Garborg Górskie powietrze.pdf |tytuł=Górskie powietrze |autor=Arne Garborg |start=2021-08-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Garborg Utracony ojciec.pdf |tytuł=Utracony ojciec |autor=Arne Garborg |start=2021-08-28 }} |} === [[Autor:Marian Gawalewicz|Marian Gawalewicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Franciszek Zabłocki |autor=Marian Gawalewicz |start=2013-05-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maryan Gawalewicz - Szkice i obrazki.djvu |tytuł=Szkice i obrazki |autor=Marian Gawalewicz |start=2015-11-16 }} |} === [[Autor:Wacław Gąsiorowski|Wacław Gąsiorowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Gąsiorowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Gąsiorowski}} === [[Autor:Agaton Giller|Agaton Giller]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Podróż więźnia etapami do Syberyi |autor=Agaton Giller |start=2011-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Opisanie zabajkalskiej krainy w Syberyi |autor=Agaton Giller |uwagi=OCR |start=2011-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wróblewice (Giller) |tytuł=Wróblewice |autor=Agaton Giller |start=2014-10-13 }} |} === [[Autor:Aleksander Głowacki|Aleksander Głowacki (Bolesław Prus)]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Prus&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Prus}} === [[Autor:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Goethe - Cierpienia młodego Wertera.djvu |tytuł=Cierpienia młodego Wertera (tłum. Mirandola) |autor=Johann Wolfgang von Goethe |start=2019-03-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Goethe - Wilhelm Meister.pdf |tytuł=Wilhelm Meister |autor=Johann Wolfgang von Goethe |start=2019-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Faust (Goethe, tłum. Zegadłowicz) |tytuł=Faust (tłum. Zegadłowicz) |autor=Johann Wolfgang von Goethe |start=2019-08-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Goethe - Herman i Dorota.djvu |tytuł=Herman i Dorota |autor=Johann Wolfgang von Goethe |start=2021-10-02 }} |} === [[Autor:Mieczysław Gogacz|Mieczysław Gogacz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Problem istnienia Boga u Anzelma z Canterbury i problem prawdy u Henryka z Gandawy (Mieczysław Gogacz) |tytuł=Problem istnienia Boga u Anzelma z Canterbury i problem prawdy u Henryka z Gandawy |autor=Mieczysław Gogacz |start=2011-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora (Mieczysław Gogacz) |tytuł=Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora |autor=Mieczysław Gogacz |start=2011-07-28 }} |} === [[Autor:Nikołaj Gogol|Nikołaj Gogol]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nikołaj Gogol - Portret.djvu |tytuł=Portret |autor=Nikołaj Gogol |start=2017-03-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Nikołaj Gogol - Rewizor z Petersburga.djvu |tytuł=Rewizor z Petersburga |autor=Nikołaj Gogol |start=2019-07-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Nikołaj Gogol - Powieści mniejsze.djvu |tytuł=Powieści mniejsze |autor=Nikołaj Gogol |start=2019-08-18 }} |} === [[Autor:Stefan Grabiński|Stefan Grabiński]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Grabiński&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Grabiński}} === [[Autor:Karol Hadaczek|Karol Hadaczek]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Hadaczek Polygnotos.pdf |tytuł=Polygnotos |autor=Karol Hadaczek |start=2023-09-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Hadaczek Kultura dorzecza Dniestru.pdf |tytuł=Kultura dorzecza Dniestru w epoce cesarstwa rzymskiego |autor=Karol Hadaczek |start=2023-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Hadaczek Slady epoki tak zwanej archaiczno-mykenskiej.pdf |tytuł=Ślady epoki tak zwanej archaiczno-mykeńskiej we wschodniej Galicji |autor=Karol Hadaczek |start=2023-09-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Hadaczek Neolityczne cmentarzysko.pdf |tytuł=Neolityczne cmentarzysko w Złotej w Sandomierskiem |autor=Karol Hadaczek |start=2023-09-27 }} |} === [[Autor:Hezjod|Hezjod]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Teogonja Hezjoda.pdf |tytuł=Teogonja Hezjoda |autor=Hezjod |start=2018-06-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Roboty i Dnie Hezyoda.djvu |tytuł=Roboty i Dnie |autor=Hezjod |start=2019-01-30 }} |} === [[Autor:Klementyna Hoffmanowa|Klementyna Hoffmanowa]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wybór dzieł Klementyny z Tańskich Hofmanowej Tom I.djvu |tytuł=Wybór dzieł Klementyny z Tańskich Hofmanowej Tom I |autor=Klementyna Hoffmanowa |start=2016-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Klementyna Hofmanowa - Pamiątka po dobrej matce.djvu |tytuł=Pamiątka po dobrej matce |autor=Klementyna Hoffmanowa |start=2016-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wybór powieści, opisów i opowiadań historycznych (Hoffmanowa) |tytuł=Wybór powieści, opisów i opowiadań historycznych |autor=Klementyna Hoffmanowa |start=2015-05-16 }} |} === [[Autor:Homer|Homer]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Iliada (Dmochowski) |autor=Homer |start=2011-11-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Homer - Iliada (Popiel).djvu |tytuł=Iliada |autor=Homer |start=2019-03-30 }} |} === [[Autor:Horacy|Horacy]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Horacy - Poezje.djvu |tytuł=Poezje |autor=Horacy |start=2018-08-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Horacy Wybór poezji.djvu |tytuł=Wybór poezji |autor=Horacy |start=2018-09-13 }} |} === [[Autor:Ernest William Hornung|Ernest William Hornung]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=E. W. Hornung - Włamywacz Raffles mój przyjaciel.pdf |tytuł=Włamywacz Raffles mój przyjaciel |autor=Ernest William Hornung |start=2020-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=E. W. Hornung - Pamiętnik złodzieja.pdf |tytuł=Pamiętnik złodzieja |autor=Ernest William Hornung |start=2020-05-08 }} |} === [[Autor:Victor Hugo|Victor Hugo]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Hugo&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Hugo}} === [[Autor:Alexander von Humboldt|Alexander von Humboldt]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Podróże po Rossyi (Humboldt) |tytuł=Podróże po Rossyi |autor=Alexander von Humboldt |uwagi=OCR |start=2015-05-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Obrazy natury (Aleksander Humboldt) |tytuł=Obrazy natury |autor=Alexander von Humboldt |uwagi=OCR |start=2015-10-20 }} |} === [[Autor:Henryk Ibsen|Henryk Ibsen]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Ibsen |tytuł=Henryk Ibsen |autor=Georg Brandes |uwagi=OCR |start=2013-02-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Ibsen - Peer Gynt.djvu |tytuł=Peer Gynt |autor=Henryk Ibsen |start=2016-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Ibsen - Wybór dramatów.djvu |tytuł=Wybór dramatów |autor=Henryk Ibsen |start=2016-04-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ibsen - Brand.djvu |tytuł=Brand |autor=Henryk Ibsen |start=2020-04-17 }} |} === [[Autor:Washington Irving|Washington Irving]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Washington Irving - Powieść o księciu Ahmedzie al Kamel albo o pielgrzymie miłości.djvu |tytuł=Powieść o księciu Ahmedzie al Kamel albo o pielgrzymie miłości |autor=Washington Irving |start=2023-08-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Washington Irving - Z podróży po stepach Ameryki.djvu |tytuł=Z podróży po stepach zachodniej Ameryki |autor=Washington Irving |start=2023-08-17 }} |} === [[Autor:Karol Irzykowski|Karol Irzykowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Irzykowski - Pałuba Sny Maryi Dunin.djvu |tytuł=Pałuba; Sny Maryi Dunin |autor=Karol Irzykowski |start=2018-08-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Irzykowski - Małżeństwa koleżeńskie.pdf |tytuł=Małżeństwa koleżeńskie |autor=Karol Irzykowski |start=2023-11-11 }} |} === [[Autor:Andrzej Janocha|Andrzej Janocha]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Święty Franciszek Seraficki w pieśni.djvu |tytuł=Święty Franciszek Seraficki w pieśni |autor=Andrzej Janocha |start=2017-07-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Andrzej Janocha-Krótki życiorys o. Wacława Nowakowskiego, kapucyna (Edwarda z Sulgostowa).pdf |tytuł= Krótki życiorys o. Wacława Nowakowskiego, kapucyna (Edwarda z Sulgostowa) |autor=Andrzej Janocha |start=2019-12-01 }} |} === [[Autor:Eugeniusz Janota|Eugeniusz Janota]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Eugeniusz Janota - Przyczynki do znajomości Tatr.djvu |tytuł=Przyczynki do znajomości Tatr |autor=Eugeniusz Janota |start=2022-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Eugeniusz Janota - Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin.djvu |tytuł=Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin |autor=Eugeniusz Janota |start=2022-11-26 }} |} === [[Autor:Elżbieta Jaraczewska|Elżbieta Jaraczewska]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Elżbieta Jaraczewska - Wieczór adwentowy.djvu |tytuł=Wieczór adwentowy |autor=Elżbieta Jaraczewska |start=2019-07-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Elżbieta Jaraczewska - Upominek dla dzieci.djvu |tytuł=Upominek dla dzieci |autor=Elżbieta Jaraczewska |start=2019-07-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Elżbieta Jaraczewska - Pierwsza młodość pierwsze uczucia |tytuł=Pierwsza młodość pierwsze uczucia |autor=Elżbieta Jaraczewska |start=2019-07-15 }} |} === [[Autor:Gustawa Jarecka|Gustawa Jarecka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gustawa Jarecka - Przed jutrem.pdf |tytuł=Przed jutrem (Jarecka) |autor=Gustawa Jarecka |start=2020-12-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gustawa Jarecka - Inni ludzie.pdf |tytuł=Inni ludzie |autor=Gustawa Jarecka |start=2022-01-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gustawa Jarecka - Stare grzechy.pdf |tytuł=Stare grzechy (Jarecka) |autor=Gustawa Jarecka |start=2024-01-21 }} |} === [[Autor:Teodor Jeske-Choiński|Teodor Jeske-Choiński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ostatni Rzymianie (Teodor Jeske-Choiński) |tytuł=Ostatni Rzymianie |autor=Teodor Jeske-Choiński |start=2013-08-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Błyskawice (Teodor Jeske-Choiński) |tytuł=Błyskawice |autor=Teodor Jeske-Choiński |start=2013-08-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tyara i Korona (Teodor Jeske-Choiński) |tytuł=Tyara i Korona |autor=Teodor Jeske-Choiński |uwagi=OCR |start=2017-03-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Teodor Jeske-Choiński - Przyjaciółki, Przyjaciele Żony.djvu |tytuł=Przyjaciółki, Przyjaciele Żony |autor=Teodor Jeske-Choiński |start=2018-10-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Teodor Jeske-Choiński - Klemens Junosza Szaniawski.djvu |tytuł=Klemens Junosza Szaniawski |autor=Teodor Jeske-Choiński |start=2022-02-23 }} |} === [[Autor:Mór Jókai|Mór Jókai]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maurycy Jókai - Atlantyda.djvu |tytuł=Atlantyda |autor=Mór Jókai |start=2019-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maurycy Jókai - Czarna krew |tytuł=Czarna krew |autor=Mór Jókai |start=2019-11-14 }} |} === [[Autor:Klemens Szaniawski|Klemens Junosza]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Junosza&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Junosza}} === [[Autor:Juliusz Kaden-Bandrowski|Juliusz Kaden-Bandrowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kaden-Bandrowski - Łuk.pdf |tytuł=Łuk |autor=Juliusz Kaden-Bandrowski |start=2015-12-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kaden-Bandrowski - Miasto mojej matki.djvu |tytuł=Miasto mojej matki |autor=Juliusz Kaden-Bandrowski |start=2018-02-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kaden-Bandrowski - Generał Barcz.djvu |tytuł=Generał Barcz |autor=Juliusz Kaden-Bandrowski |start=2018-02-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kaden-Bandrowski - Czarne skrzydła Lenora.djvu |tytuł=Czarne skrzydła Lenora |autor=Juliusz Kaden-Bandrowski |start=2023-08-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kaden-Bandrowski - Czarne skrzydła Tadeusz.djvu |tytuł=Czarne skrzydła Tadeusz |autor=Juliusz Kaden-Bandrowski |start=2023-08-07 }} |} === [[Autor:Immanuel Kant|Immanuel Kant]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Najpiękniejsze myśli z pism Emanuela Kanta.pdf |tytuł=Najpiękniejsze myśli z pism Emanuela Kanta |autor=Immanuel Kant |start=2018-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kant - Uzasadnienie metafizyki moralności.djvu |tytuł=Uzasadnienie metafizyki moralności |autor=Immanuel Kant |start=2018-09-21 }} |} === [[Autor:Stanisław Karwowski|Stanisław Karwowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf |tytuł=Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815–1852) |autor=Stanisław Karwowski |start=2019-09-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kronika miasta Leszna (Karwowski) |tytuł=Kronika miasta Leszna |autor=Stanisław Karwowski |start=2015-02-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf |tytuł=Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1852–1889) |autor=Stanisław Karwowski |start=2021-05-28 }} |} === [[Autor:Jan Kasprowicz|Jan Kasprowicz]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Kasprowicz&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Kasprowicz}} === [[Autor:Czesław Kędzierski|Czesław Kędzierski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Czesław Kędzierski - Mysia wieża.pdf |tytuł=Mysia wieża i inne polskie podania i powiastki |autor=Czesław Kędzierski |start=2023-11-01 }} |} === [[Autor:Rudyard Kipling|Rudyard Kipling]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Kipling&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Kipling}} === [[Autor:Jędrzej Kitowicz|Jędrzej Kitowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III |autor=Jędrzej Kitowicz |uwagi=wyd. II, załadowana nowa wersja, raczej dobrze zeskanowana |start=2012-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pamiętniki do panowania Augusta III i Stanisława Augusta.djvu |tytuł= Pamiętniki do panowania Augusta III. i Stanisława Augusta |autor=Jędrzej Kitowicz |start=2016-08-21 }} |} === [[Autor:Jan Kochanowski|Jan Kochanowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wszystkie dzieła polskie Jana Kochanowskiego (Turowski) |tytuł=Wszystkie dzieła polskie Jana Kochanowskiego (red. Turowski) |autor=Jan Kochanowski |start=2011-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wszystkie dzieła polskie Jana Kochanowskiego (Altenberg) |tytuł=Wszystkie dzieła polskie Jana Kochanowskiego (wyd. Altenberg) |autor=Jan Kochanowski |start=2011-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Kochanowskiego dzieła polskie (Mostowski) |tytuł=Jana Kochanowskiego dzieła polskie (red. Mostowski) |autor=Jan Kochanowski |start=2011-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jana Kochanowskiego dzieła polskie (Lorentowicz) |tytuł=Jana Kochanowskiego dzieła polskie (red. Lorentowicz) |autor=Jan Kochanowski |start=2011-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Elegie Jana Kochanowskiego |tytuł=Elegie Jana Kochanowskiego (tłum. Kazimierz Brodziński) |autor=Jan Kochanowski |start=2014-12-11 }} |} === [[Autor:Paul de Kock|Paul de Kock]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paul de Kock - Poczciwy koleżka |tytuł=Poczciwy koleżka |autor=Paul de Kock |start=2016-08-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paul de Kock - Dom biały |tytuł=Dom biały |autor=Paul de Kock |start=2016-08-22 }} |} === [[Autor:Józef Komierowski|Józef Komierowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Moje stosunki z Towiańskim i towiańczykami.pdf |tytuł=Moje stosunki z Towiańskim i towiańczykami |autor=Józef Komierowski |start=2021-07-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Oskarżyciel przez Krajowskiego.pdf |tytuł=Oskarżyciel |autor=Józef Komierowski |start=2021-07-03 }} |} === [[Autor:Ignacy Komorowski|Ignacy Komorowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Komorowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Komorowski}} === [[Autor:Feliks Kon|Feliks Kon]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Feliks Kon - W katordze na karze.pdf |tytuł=W katordze na karze |autor=Feliks Kon |start=2020-03-28 }} |} === [[Autor:Ludwik Kondratowicz|Ludwik Kondratowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Ludwika Kondratowicza tom I-II |autor=Ludwik Kondratowicz |start=2012-06-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Ludwika Kondratowicza tom III-IV |autor=Ludwik Kondratowicz |uwagi=OCR |start=2012-06-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Ludwika Kondratowicza tom V-VI |autor=Ludwik Kondratowicz |start=2012-06-14 }} |} === [[Autor:Stanisław Koniecpolski|Stanisław Koniecpolski]] === ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Koniecpolski&action=edit edytuj tabelkę]) {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Koniecpolski}} === [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Konopnicka&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Konopnicka}} === [[Autor:Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła Krasickiego (Ignacy Krasicki) |tytuł=Dzieła Krasickiego |autor=Ignacy Krasicki |start=2010-09-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Indeks:PL Dzieła Ignacego Krasickiego T. 6.djvu |tytuł=Dzieła (tom VI) |autor=Ignacy Krasicki |start=2018-07-24 }} |} === [[Wikiźródła:Wikiprojekt Kraszewski 2012|Józef Ignacy Kraszewski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Kraszewski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Kraszewski}} === [[Autor:Michał Kreczmar|Michał Kreczmar]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kreczmar - Kwestja agrarna w starożytności.pdf |tytuł=Kwestja agrarna w starożytności |autor=Michał Kreczmar |start=2023-11-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf |tytuł=Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego |autor=Michał Kreczmar |start=2023-11-11 }} |} === [[Autor:Edmund Krüger|Edmund Krüger]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund Jezierski - Wyspa Lenina.djvu |tytuł=Wyspa Lenina |autor=Edmund Krüger |start=2018-10-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund Jezierski - Katarzyna I.djvu |tytuł=Katarzyna I |autor=Edmund Krüger |start=2018-10-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund Jezierski - Andrzej Żarycz |tytuł=Andrzej Żarycz |autor=Edmund Krüger |start=2018-10-22 }} |} === [[Autor:Ksenofont|Ksenofont]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Xenophon - Sympozjon oraz wybór z pism.djvu |tytuł=Sympozjon oraz wybór z pism |autor=Ksenofont |start=2018-09-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ksenofont Konopczyński Wspomnienia o Sokratesie.djvu |tytuł=Wspomnienia o Sokratesie |autor=Ksenofont |start=2020-03-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Mrongowiusz Slowo Xenofonta o Wyprawie Woienney Cyrusa.djvu |tytuł=Słowo Xenofonta o Wyprawie Woienney Cyrusa po Grecku Anabasis |autor=Ksenofont |start=2020-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pseudo-Xenofont - Rzecz o ustawie ateńskiej.pdf |tytuł=Rzecz o ustawie ateńskiej |autor=Ksenofont |start=2020-11-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Xenofont - Hippika i Hipparch.djvu |tytuł=Hippika i Hipparch czyli jazda konna i naczelnik jazdy |autor=Ksenofont |start=2021-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Xenofont - Ekonomik.djvu |tytuł=Ekonomik |autor=Ksenofont |start=2021-01-11 }} |} === [[Autor:Aleksandr Kuprin|Aleksandr Kuprin]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=A. Kuprin - Straszna chwila.djvu |tytuł=Straszna chwila |autor=Aleksandr Kuprin |start=2018-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=A. Kuprin - Szał namiętności.djvu |tytuł=Szał namiętności |autor=Aleksandr Kuprin |start=2018-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=A. Kuprin - Miłość Sulamity.djvu |tytuł=Miłość Sulamity |autor=Aleksandr Kuprin |start=2018-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Kuprin - Jama |tytuł=Jama |autor=Aleksandr Kuprin |start=2018-12-31 }} |} === [[Autor:Selma Lagerlöf|Selma Lagerlöf]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Lagerl%C3%B6f&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Lagerlöf}} === [[Autor:Jan Lam|Jan Lam]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Lam&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Lam}} === [[Autor:Antoni Lange|Antoni Lange]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lange - Stypa.djvu |tytuł=Stypa |autor=Antoni Lange |start=2020-02-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lange - Miranda.djvu |tytuł=Miranda |autor=Antoni Lange |start=2020-04-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wrzesień - Lord Byron.djvu |tytuł=Lord Byron |autor=Antoni Lange |start=2021-07-11 }} |} === [[Autor:Maurice Leblanc|Maurice Leblanc]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Leblanc&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Leblanc}} === [[Autor:Joachim Lelewel|Joachim Lelewel]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mowy i pisma polityczne (Lelewel) |tytuł=Mowy i pisma polityczne |autor=Joachim Lelewel |start=2014-12-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Joachima Lelewela Bibljograficznych ksiąg dwoje |tytuł=Bibljograficznych ksiąg dwoje |autor=Joachim Lelewel |start=2015-06-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Opis Skythji Herodota.pdf |tytuł=Opis Skythji Herodota |autor=Joachim Lelewel |start=2023-01-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rzut oka na dawnosc litewskich narodow i związki ich z Herulami (IA lelewel-rzut-oka-na-dawnosc...-1808).pdf |tytuł=Rzut oka na dawnosc litewskich narodow i związki ich z Herulami |autor=Joachim Lelewel |start=2023-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lelewel Odkrycia Karthagów i Greków.pdf |tytuł=Odkrycia Karthagów i Greków na Oceanie Atlanckim |autor=Joachim Lelewel |start=2023-01-19 }} |} === [[Autor:Jan Lemański|Jan Lemański]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lemański - Bajki.pdf |tytuł=Bajki |autor=Jan Lemański |start=2020-04-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lemański - Proza ironiczna.djvu |tytuł=Proza ironiczna |autor=Jan Lemański |start=2020-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jan Lemański Colloqvia albo Rozmowy.djvu |tytuł=Colloqvia albo Rozmowy |autor=Jan Lemański |start=2021-03-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jan Lemański Prawo mężczyzny.djvu |tytuł=Prawo mężczyzny |autor=Jan Lemański |start=2021-04-06 }} |} === [[Autor:Władimir Iljicz Uljanow|Włodzimierz Lenin]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Lenin&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Lenin}} === [[Autor:Gaston Leroux|Gaston Leroux]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Leroux&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Leroux}} === [[Autor:Gustave Le Rouge|Gustave Le Rouge]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Le Rouge - Więzień na Marsie.pdf |tytuł=Więzień na Marsie |autor=Gustave Le Rouge |start=2020-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Le Rouge - Niewidzialni.pdf |tytuł=Niewidzialni |autor=Gustave Le Rouge |start=2020-08-09 }} |} === [[Autor:Ludwik Stanisław Liciński|Ludwik Stanisław Liciński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ludwik Stanisław Liciński - Halucynacje.djvu |tytuł=Halucynacje |autor=Ludwik Stanisław Liciński |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ludwik Stanisław Liciński - Z pamiętnika włóczęgi.djvu |tytuł=Z pamiętnika włóczęgi |autor=Ludwik Stanisław Liciński |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ludwik Stanisław Liciński - Szały miłości.djvu |tytuł=Szały miłości |autor=Ludwik Stanisław Liciński |start=2020-10-27 }} |} === [[Autor:Bolesław Limanowski|Bolesław Limanowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Limanowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Limanowski}} === [[Autor:Wacław Lipiński|Wacław Lipiński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wacław Lipiński, Szlachta na Ukrainie (1909).djvu |tytuł=Szlachta na Ukrainie |autor=Wacław Lipiński |start=2017-02-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lipinski W. Z dziejow Ukrainy (1912).djvu |tytuł=Z dziejów Ukrainy |autor=Wacław Lipiński |start=2017-04-08 }} |} === [[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL London Biała cisza.pdf |tytuł=Biała cisza |autor=[[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] |start=2021-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL London - Martin Eden 1937.djvu |tytuł=Martin Eden |autor=[[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] |start=2019-03-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jack London - John Barleycorn.djvu |tytuł=John Barleycorn |autor=[[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] |start=2020-09-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jack London - Córa nocy.pdf |tytuł=Córa nocy |autor=[[Autor:John Griffith Chaney|Jack London]] |start=2023-03-07 }} |} === [[Autor:Józef Łepkowski|Józef Łepkowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu |tytuł=Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849 |autor=[[Autor:Józef Łepkowski|Józef Łepkowski]],<br>[[Autor:Józef Jerzmanowski|Józef Jerzmanowski]] |start=2022-11-01 }} |} === [[Autor:Józef Łukaszewicz|Józef Łukaszewicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania T1.djvu |tytuł=Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania tom I |autor=Józef Łukaszewicz |start=2016-12-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania T2.djvu |tytuł=Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania tom II |autor=Józef Łukaszewicz |start=2016-12-21 }} |} === [[Autor:Walery Łoziński|Walery Łoziński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Łoziński - Zaklęty Dwór.djvu |tytuł=Zaklęty Dwór |autor=Walery Łoziński |start=2017-04-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Łoziński - Czarny Matwij.djvu |tytuł=Czarny Matwij |autor=Walery Łoziński |start=2017-04-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Walery Łoziński - Szlachcic chodaczkowy.pdf |tytuł=Szlachcic chodaczkowy |autor=Walery Łoziński |start=2022-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Walery Łoziński - Szaraczek i karmazyn.pdf |tytuł=Szaraczek i karmazyn |autor=Walery Łoziński |start=2022-09-25 }} |} === [[Autor:Władysław Łoziński|Władysław Łoziński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Oko proroka (Łoziński) |tytuł=Oko proroka |autor=Władysław Łoziński |start=2013-09-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Władysław Łoziński - Skarb Watażki.djvu |tytuł=Skarb Watażki |autor=Władysław Łoziński |start=2016-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Władysław Łoziński - Życie polskie w dawnych wiekach (wiek XVI-XVIII).pdf |tytuł=Życie polskie w dawnych wiekach (wiek XVI-XVIII) |autor=Władysław Łoziński |start=2022-09-24 }} |} === [[Autor:Maurice Maeterlinck|Maurice Maeterlinck]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Maeterlinck&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Maeterlinck}} === [[Autor:Kornel Makuszyński|Kornel Makuszyński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Radosne i smutne.djvu |tytuł=Radosne i smutne |autor=Kornel Makuszyński |start=2017-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kornel Makuszyński - Rzeczy wesołe.djvu |tytuł=Rzeczy wesołe |autor=Kornel Makuszyński |start=2017-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Makuszyński - Perły i wieprze.djvu |tytuł=Perły i wieprze |autor=Kornel Makuszyński |start=2017-08-30 }} |} === [[Autor:Konstanty Maniewski|Konstanty Maniewski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tatry. Przez Podtatrzanina.pdf |tytuł=Tatry |autor=Konstanty Maniewski |strony=136 |start=2024-02-11}} |} === [[Autor:Jadwiga Marcinowska|Jadwiga Marcinowska]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jadwiga Marcinowska - Vox clamantis.djvu |tytuł=Vox clamantis |autor=Jadwiga Marcinowska |start=2017-01-14 }} |} === [[Autor:Heinrich Mann|Heinrich Mann]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL H Mann Diana.djvu |tytuł=Diana |autor=Heinrich Mann |start=2021-03-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL H Mann Minerwa.djvu |tytuł=Minerwa |autor=Heinrich Mann |start=2021-03-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL H Mann Wenus.djvu |tytuł=Wenus |autor=Heinrich Mann |start=2021-03-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL H Mann Błękitny anioł.djvu |tytuł=Błękitny anioł |autor=Heinrich Mann |start=2021-03-25 }} |} === [[Autor:Antoni Jaksa-Marcinkowski|Antoni Jaksa-Marcinkowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lud ukraiński. T. 1.djvu |tytuł=Lud ukraiński/Tom 1 |autor=Antoni Jaksa-Marcinkowski |start=2021-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lud ukraiński. T. 2.pdf |tytuł=Lud ukraiński/Tom 2 |autor=Antoni Jaksa-Marcinkowski |start=2021-12-30 }} |} === [[Autor:Waleria Marrené|Waleria Marrené]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Marren%C3%A9&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Marrené}} === [[Autor:Karl Marx|Karl Marx]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walki klasowe we Francji (Marx) |tytuł=Walki klasowe we Francji |autor=Karl Marx |start=2014-01-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma pomniejsze (Marx) |tytuł=Pisma pomniejsze |autor=Karl Marx |start=2020-01-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Marx Karl - Kapitał. Krytyka ekonomji politycznej, tom I, zeszyty 1-3 |tytuł=Kapitał (Marx, 1926-33) |autor=Karl Marx |start=2020-01-17 }} |} === [[Autor:Kurt Matull|Kurt Matull]] i [[Autor:Matthias Blank|Matthias Blank]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Matull_i_Blank&action=edit edytuj tabelkę])=== {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Matull i Blank}} === [[Autor:Guy de Maupassant|Guy de Maupassant]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Silna jak śmierć.djvu |tytuł=Silna jak śmierć |autor=Guy de Maupassant |start=2024-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Mont-Oriol.djvu |tytuł=Mont-Oriol |autor=Guy de Maupassant |start=2024-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Piękny chłopiec.djvu |tytuł=Piękny chłopiec |autor=Guy de Maupassant |start=2024-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Piotr i Jan.djvu |tytuł=Piotr i Jan |autor=Guy de Maupassant |start=2024-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Życie.djvu |tytuł=Życie |autor=Guy de Maupassant |start=2024-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Nasze serce.pdf |tytuł=Nasze serce |autor=Guy de Maupassant |start=2024-07-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G de Maupassant Widma wojny.djvu |tytuł=Widma wojny |autor=Guy de Maupassant |start=2024-07-08 }} |} === [[Autor:Karol May|Karol May]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/May&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/May}} === [[Autor:Karol Mátyás|Karol Mátyás]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Oryla Michała Haliniaka wspomnienia z podróży Wisłą do Gdańska.djvu |tytuł=Oryla Michała Haliniaka wspomnienia z podróży Wisłą do Gdańska |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Z życia cyganów.djvu |tytuł=Z życia cyganów |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Chłop czarownik.djvu |tytuł=Chłop czarownik |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Świat i przyroda w wyobraźni chłopa.djvu |tytuł=Świat i przyroda w wyobraźni chłopa |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Z pod Sandomierza.djvu |tytuł=Z pod Sandomierza |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Dramat gminny polski.djvu |tytuł=Dramat gminny polski |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Z za krakowskich rogatek.djvu |tytuł=Z za krakowskich rogatek |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Rabsice dawnej puszczy sandomierskiej.djvu |tytuł=Rabsice dawnej puszczy sandomierskiej |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Zapust - Popielec - Wielka Noc.djvu |tytuł=Zapust - Popielec - Wielka Noc |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Nowy Rok u ludu.djvu |tytuł=Nowy Rok u ludu |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Nasze sioło.djvu |tytuł=Nasze sioło |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Słowniczek gwary ludu zamieszkującego wschodnio-południową najbliższą okolicę Nowego Sącza.djvu |tytuł=Słowniczek gwary ludu zamieszkującego wschodnio-południową najbliższą okolicę Nowego Sącza |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Z ust ludu.djvu |tytuł=Z ust ludu |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Motas. Chłop poeta.djvu |tytuł=Motas. Chłop poeta |autor=Karol Mátyás |start=2023-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Wesele stalowskie.djvu |tytuł=Wesele stalowskie |autor=Karol Mátyás |start=2023-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Kilka szczegółów z historyi naturalnej ludowej.djvu |tytuł=Kilka szczegółów z historyi naturalnej ludowej |autor=Karol Mátyás |start=2023-01-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Przezwiska ludowe.djvu |tytuł=Przezwiska ludowe |autor=Karol Mátyás |start=2023-01-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi.djvu |tytuł=Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi |autor=Karol Mátyás |start=2023-01-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Z poza rogatek krakowskich.djvu |tytuł=Z poza rogatek krakowskich |autor=Karol Mátyás |start=2023-01-27 }} |} === [[Autor:Dmitrij Mereżkowski|Dmitrij Mereżkowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Mereżkowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Mereżkowski}} === [[Autor:Gustav Meyer|Gustav Meyrink]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gustaw Meyrink - Zielona twarz.djvu |tytuł=Zielona twarz |autor=[[Autor:Gustav Meyer|Gustav Meyrink]] |start=2016-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gustaw Meyrink - Golem.djvu |tytuł=Golem |autor=[[Autor:Gustav Meyer|Gustav Meyrink]] |start=2016-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gustaw Meyrink - Gabinet figur woskowych.djvu |tytuł=Gabinet figur woskowych |autor=[[Autor:Gustav Meyer|Gustav Meyrink]] |start=2019-12-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gustaw Meyrink - Demony perwersji.djvu |tytuł=Demony perwersji |autor=[[Autor:Gustav Meyer|Gustav Meyrink]] |start=2019-12-26 }} |} === [[Autor:Adam Mickiewicz|Adam Mickiewicz]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Mickiewicz&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Mickiewicz}} === [[Autor:Tadeusz Miciński|Tadeusz Miciński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miciński - Nietota.djvu |tytuł=Nietota |autor=Tadeusz Miciński |start=2020-04-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miciński - Dęby Czarnobylskie.djvu |tytuł=Dęby czarnobylskie |autor=Tadeusz Miciński |start=2020-04-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miciński - Wita.djvu |tytuł=Wita |autor=Tadeusz Miciński |start=2020-04-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Miciński - Xiądz Faust |tytuł=Xiądz Faust |autor=Tadeusz Miciński |start=2020-05-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miciński - Kniaź Patiomkin.djvu |tytuł=Kniaź Patiomkin |autor=Tadeusz Miciński |start=2020-05-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miciński - W mrokach złotego pałacu czyli Bazylissa Teofanu.djvu |tytuł=W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu |autor=Tadeusz Miciński |start=2020-09-19 }} |} === [[Autor:Adam Miodoński|Adam Miodoński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miodonski Czas powstania historyi Florusa.pdf |tytuł=Czas powstania historyi Florusa |autor=Adam Miodoński |start=2023-02-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miodonski O świadectwie duszy.pdf |tytuł=„O świadectwie duszy“ Tertuliana |autor=Adam Miodoński |start=2023-02-10 }} |} === [[Autor:Franciszek Mirandola|Franciszek Mirandola]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=F. Mirandola - Kampania karpacka II. Brygady Legionów polskich.djvu‎ |tytuł=Kampania karpacka II. Brygady Legionów polskich |autor=Franciszek Mirandola |start=2017-12-10 }} |} === [[Autor:Kálmán Mikszáth|Kálmán Mikszáth]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Koloman Mikszath - Gołąbki w klatce.djvu |tytuł=Gołąbki w klatce |autor=Kálmán Mikszáth |start=2019-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Koloman Mikszáth - Parasol świętego Piotra |tytuł=Parasol świętego Piotra |autor=Kálmán Mikszáth |start=2019-11-14 }} |} === [[Autor:Octave Mirbeau|Octave Mirbeau]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Octave Mirbeau - Ksiądz Juliusz.djvu |tytuł=Ksiądz Juliusz |autor=Octave Mirbeau |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Mirbeau - Pamiętnik panny służącej (1923).djvu |tytuł=Pamiętnik panny służącej (1923) |autor=Octave Mirbeau |start=2021-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Epidemia.djvu |tytuł=Epidemia |autor=[[Autor:Octave Mirbeau|Octave Mirbeau]], [[Autor:Jarosław Pieniążek|Jarosław Pieniążek]] |start=2021-05-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Mirbeau - Życie neurastenika.djvu |tytuł=Życie neurastenika |autor=[[Autor:Octave Mirbeau|Octave Mirbeau]] |start=2021-12-25 }} |} === [[Autor:Helena Mniszek|Helena Mniszek]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Mniszk%C3%B3wna&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Mniszkówna}} === [[Autor:Molier|Molier]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Molier&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Molier}} === [[Autor:Xavier de Montépin|Xavier de Montépin]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL De Montepin - Róża i blanka.pdf |tytuł=Róża i Blanka |autor=Xavier de Montépin |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL De Montepin - Zbrodnia porucznika.pdf |tytuł=Rodzina de Presles |autor=Xavier de Montépin |start=2022-03-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL De Montepin - Potworna matka.pdf |tytuł=Potworna matka |autor=Xavier de Montépin |start=2022-03-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL De Montepin - Macocha.djvu |tytuł=Macocha |autor=Xavier de Montépin |start=2022-03-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL De Montepin - Wierzyciele swatami.djvu |tytuł=Wierzyciele swatami |autor=Xavier de Montépin |start=2022-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Dwie sieroty.djvu |tytuł=Dwie sieroty |autor=Xavier de Montépin |start=2022-03-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=X de Montépin Tajemnica grobowca.djvu |tytuł=Tajemnica grobowca |autor=Xavier de Montépin |start=2022-04-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Panna do towarzystwa.djvu |tytuł=Panna do towarzystwa |autor=Xavier de Montépin |start=2022-04-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=X de Montépin Dziecię nieszczęścia.djvu |tytuł=Dziecię nieszczęścia |autor=Xavier de Montépin |start=2022-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Lekarz obłąkanych.djvu |tytuł=Lekarz obłąkanych |autor=Xavier de Montépin |start=2022-05-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jasnowidząca (Montépin) |tytuł=Jasnowidząca |autor=Xavier de Montépin |start=2022-05-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=X de Montépin Marta.djvu |tytuł=Marta |autor=Xavier de Montépin |start=2022-06-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Z dramatów małżeńskich.djvu |tytuł=Z dramatów małżeńskich |autor=Xavier de Montépin |start=2022-07-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Tajemnica Tytana.djvu |tytuł=Tajemnica Tytana |autor=Xavier de Montépin |start=2022-08-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Kochanek Alicyi.djvu |tytuł=Kochanek Alicyi |autor=Xavier de Montépin |start=2022-11-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dom tajemniczy |tytuł=Dom tajemniczy |autor=Xavier de Montépin |start=2023-05-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Siostry bliźniaczki |tytuł=Siostry bliźniaczki |autor=Xavier de Montépin |start=2023-06-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Margrabina Castella |tytuł=Margrabina Castella |autor=Xavier de Montépin |start=2023-06-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dramaty małżeńskie |tytuł=Dramaty małżeńskie |autor=Xavier de Montépin |start=2023-06-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tragedje Paryża |tytuł=Tragedje Paryża |autor=Xavier de Montépin |start=2023-07-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wielki los |tytuł=Wielki los |autor=Xavier de Montépin |start=2023-12-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Zemsta za zemstę.djvu |tytuł=Zemsta za zemstę |autor=Xavier de Montépin |start=2024-02-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Podpalaczka.djvu |tytuł=Podpalaczka |autor=Xavier de Montépin |start=2024-05-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Walka o miliony.djvu |tytuł=Walka o miliony |autor=Xavier de Montépin |start=2024-05-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Czerwony testament |tytuł=Czerwony testament |autor=Xavier de Montépin |start=2024-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Marta (1898).djvu |tytuł=Marta |autor=Xavier de Montépin |start=2024-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL X de Montépin Bratobójca.djvu |tytuł=Bratobójca |autor=Xavier de Montépin |start=2024-10-20 }} |} === [[Autor:Lucy Maud Montgomery|Lucy Maud Montgomery]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=L. M. Montgomery - Ania na uniwersytecie.djvu |tytuł=Ania na uniwersytecie |autor=Lucy Maud Montgomery |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=L. M. Montgomery - Historynka.djvu |tytuł=Historynka |autor=Lucy Maud Montgomery |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lucy Maud Montgomery - Dolina Tęczy.djvu |tytuł=Dolina Tęczy |autor=Lucy Maud Montgomery |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lucy Maud Montgomery - Rilla ze Złotego Brzegu.djvu |tytuł=Rilla ze Złotego Brzegu |autor=Lucy Maud Montgomery |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emilka_ze_Srebnego_Nowiu.pdf |tytuł=Emilka ze Srebnego Nowiu |autor=Lucy Maud Montgomery |start=2022-07-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emilka dojrzewa.pdf |tytuł=Emilka dojrzewa |autor=Lucy Maud Montgomery |start=2022-12-05 }} |} === [[Autor:Marceli Motty|Marceli Motty]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marceli Motty - Przechadzki po mieście 03.djvu |tytuł=Przechadzki po mieście cz. 3 |autor=Marceli Motty |start=2017-01-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marceli Motty - Przechadzki po mieście 04.djvu |tytuł=Przechadzki po mieście cz. 4 |autor=Marceli Motty |start=2017-01-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marceli Motty - Przechadzki po mieście 05.djvu |tytuł=Przechadzki po mieście cz. 5 |autor=Marceli Motty |start=2017-01-14 }} |} === [[Autor:Feliks Jan Szczęsny Morawski|Feliks Jan Szczęsny Morawski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szczęsny Morawski - Sądecczyzna.djvu |tytuł=Sądecczyzna |autor=Feliks Jan Szczęsny Morawski |start=2017-05-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szczęsny Morawski - Sądecczyzna za Jagiellonów.djvu |tytuł=Sądecczyzna za Jagiellonów |autor=Feliks Jan Szczęsny Morawski |start=2017-05-02 }} |} === [[Autor:Peter Nansen|Peter Nansen]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Piotr Nansen - Próba ogniowa.djvu |tytuł=Próba ogniowa |autor=Peter Nansen |start=2018-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Peter Nansen - Niebezpieczna miłość |tytuł=Niebezpieczna miłość |autor=Peter Nansen |start=2018-12-31 }} |} === [[Autor:Ada Negri|Ada Negri]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Negri Pieniądze.pdf |tytuł=Pieniądze |autor=Ada Negri |start=2021-08-31 }} |} === [[Autor:Božena Němcová|Božena Němcová]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Němcová Babunia 1905.pdf |tytuł=Babunia (tłum. Paweł Rybok, 1905) |autor=Božena Němcová |start=2023-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Němcová Babunia.djvu |tytuł=Babunia (tłum. Paweł Hulka-Laskowski, 1927) |autor=Božena Němcová |start=2023-01-03 }} |} === [[Autor:Julian Ursyn Niemcewicz|Julian Ursyn Niemcewicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Śpiewy historyczne (Niemcewicz) |tytuł=Śpiewy historyczne |autor=Julian Ursyn Niemcewicz |start=2014-06-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Niemcewicz - Rok 3333.pdf |tytuł=Rok 3333 |autor=Julian Ursyn Niemcewicz |start=2021-07-05 }} |} === [[Autor:Andrzej Niemojewski|Andrzej Niemojewski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Legendy (Niemojewski) |tytuł=Legendy |autor=Andrzej Niemojewski |start=2013-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Andrzej Niemojewski - Bóg Jezus w świetle badań cudzych i własnych.djvu |tytuł=Bóg Jezus w świetle badań cudzych i własnych |autor=Andrzej Niemojewski |start=2017-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Andrzej Niemojewski - Tajemnice hierarchii rzymskiej.djvu |tytuł=Tajemnice hierarchii rzymskiej |autor=Andrzej Niemojewski |start=2017-09-25 }} |} === [[Autor:Fryderyk Nietzsche|Fryderyk Nietzsche]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Fryderyk Nietzsche - Ludzkie, arcyludzkie.djvu |tytuł=Ludzkie, arcyludzkie |autor=[[Autor:Fryderyk Nietzsche|Friedrich Nietzsche]] |start=2019-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nietzsche - Tako rzecze Zaratustra.djvu |tytuł=Tako rzecze Zaratustra |autor=[[Autor:Fryderyk Nietzsche|Friedrich Nietzsche]] |start=2015-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Fryderyk Nietzsche - Wędrowiec i jego cień.djvu |tytuł=Wędrowiec i jego cień |autor=[[Autor:Fryderyk Nietzsche|Friedrich Nietzsche]] |start=2019-12-31 }} |} === [[Autor:Wacław Niezabitowski|Wacław Niezabitowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wacław Niezabitowski - Ostatni na ziemi.djvu |tytuł=Ostatni na ziemi |autor=Wacław Niezabitowski |start=2020-06-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wacław Niezabitowski - Skarb Aarona.djvu |tytuł=Skarb Aarona |autor=Wacław Niezabitowski |start=2020-06-22 }} |} === [[Autor:Cyprian Kamil Norwid|Cyprian Kamil Norwid]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Cypriana Norwida |tytuł=Poezye Cypriana Norwida |autor=Cyprian Kamil Norwid |start=2013-02-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła Cyprjana Norwida (Pini) |tytuł=Dzieła Cyprjana Norwida |autor=Cyprian Kamil Norwid |start=2014-01-22 }} |} === [[Autor:Edward Nowakowski|Edward Nowakowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Nowakowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Nowakowski}} === [[Autor:Maksymilian Nowicki|Maksymilian Nowicki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maksymilian Nowicki - Zapiski z fauny tatrzańskiéj (1867).djvu |tytuł=Zapiski z fauny tatrzańskiéj (1867) |autor=Maksymilian Nowicki |start=2023-08-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maksymilian Nowicki - Zapiski z fauny tatrzańskiéj (1868).djvu |tytuł=Zapiski z fauny tatrzańskiéj (1868) |autor=Maksymilian Nowicki |start=2023-08-03 }} |} === [[Autor:Antoni Edward Odyniec|Antoni Edward Odyniec]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye (Odyniec) |tytuł=Poezye |autor=Antoni Edward Odyniec |start=2013-05-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tłómaczenia (Odyniec) |tytuł=Tłómaczenia |autor=Antoni Edward Odyniec |start=2013-05-17 }} |} === [[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye (Or-Ot) |tytuł=Poezye |autor=Artur Oppman |start=2014-05-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mistrz Twardowski (Oppman) |tytuł=Mistrz Twardowski |autor=[[Autor:Artur Oppman|Artur Oppman]], [[Autor:Józef Ignacy Kraszewski|Józef Ignacy Kraszewski]] |start=2015-06-22 }} |} === [[Autor:Władysław Orkan|Władysław Orkan]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Orkan&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Orkan}} === [[Autor:Eliza Orzeszkowa|Eliza Orzeszkowa]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Orzeszkowa&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Orzeszkowa}} === [[Autor:Ferdynand Ossendowski|Ferdynand Ossendowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Ossendowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Ossendowski}} === [[Autor:Andrzej Paczkowski|Andrzej Paczkowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Paczkowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Paczkowski}} === [[Autor:Blaise Pascal|Blaise Pascal]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Myśli (Blaise Pascal) |tytuł=Myśli |autor=Blaise Pascal |start=2012-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pascal - Prowincjałki.djvu |tytuł=Prowincjałki |autor=Blaise Pascal |start=2013-01-24 }} |} === [[Autor:Longin Pastusiak|Longin Pastusiak]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dramatyczne sześć miesięcy.pdf |tytuł=Dramatyczne sześć miesięcy |autor=Longin Pastusiak |start=2019-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dyplomacja Stanów Zjednoczonych (XVIII-XIX w.).pdf |tytuł=Dyplomacja Stanów Zjednoczonych (XVIII-XIX w.) |autor=Longin Pastusiak |start=2019-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Polacy w zaraniu Stanów Zjednoczonych.pdf |tytuł=Polacy w zaraniu Stanów Zjednoczonych |autor=Longin Pastusiak |start=2017-06-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Roosevelt a sprawa polska 1939-1945.pdf |tytuł=Roosevelt a sprawa polska 1939-1945 |autor=Longin Pastusiak |start=2019-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stosunki polsko-amerykańskie 1945–1955.pdf |tytuł=Stosunki polsko-amerykańskie 1945–1955 |autor=Longin Pastusiak |start=2019-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf |tytuł=Z tajników archiwów dyplomatycznych |autor=Longin Pastusiak |start=2019-08-25 }} |} === [[Autor:Sándor Petőfi|Sándor Petőfi]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Petöfi - Janosz Witeź.djvu |tytuł=Janosz Witeź |autor=Sándor Petőfi |start=2019-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szandor Petöfi - Wojak Janosz.djvu |tytuł=Wojak Janosz |autor=Sándor Petőfi |start=2019-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Petöfi - Stryczek kata.djvu |tytuł=Stryczek kata |autor=Sándor Petőfi |start=2019-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Petöfi - Oko za oko ząb za ząb.djvu |tytuł=Oko za oko ząb za ząb |autor=Sándor Petőfi |start=2019-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Petofi - Wybór poezyj.pdf |tytuł=Wybór poezyj |autor=Sándor Petőfi |start=2019-11-14 }} |} === [[Autor:Czesław Pieniążek|Czesław Pieniążek]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O życiu i dziełach Mikołaja Reja z Nagłowic |autor=Czesław Pieniążek |uwagi=OCR |start=2013-11-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O autorkach polskich, a w szczególności o Sewerynie Duchińskiej |autor=Czesław Pieniążek |uwagi=OCR |start=2013-11-11 }} |} === [[Autor:Agnieszka Pilchowa|Agnieszka Pilchowa]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Agnieszka Pilchowa - Spojrzenie w przyszłość.pdf |tytuł=Spojrzenie w Przyszłość |autor=Agnieszka Pilchowa |start=2022-11-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Agnieszka Pilchowa - Pamiętniki jasnowidzącej tom I.pdf |tytuł=Pamiętniki jasnowidzącej |autor=Agnieszka Pilchowa |start=2022-11-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Agnieszka Pilchowa - Kilka obrazków chorób umysłowych.djvu |tytuł=Kilka obrazków chorób umysłowych |autor=Agnieszka Pilchowa |start=2024-08-20 }} |} === [[Autor:Antoni Piotrowski|Antoni Piotrowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Antoni Piotrowski - Od Bałtyku do Karpat.djvu |tytuł=Od Bałtyku do Karpat |autor=Antoni Piotrowski |start=2021-10-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antoni Piotrowski. Autobiografia.pdf |tytuł=List z autobiografią |autor=Antoni Piotrowski |start=2023-03-27 }} |} === [[Autor:Platon|Platon]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Platon&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Platon}} === [[Autor:Plaut|Plaut]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Plaut - Dwie komedye.djvu |tytuł=Dwie komedye |autor=Plaut |start=2019-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Komedye Plauta; Aulularia - Mostellaria - Trinummus - Capteivei (IA komedyeplautaaul00plau).pdf |tytuł=Komedye Plauta |autor=Plaut |start=2020-11-18 }} |} === [[Autor:Roman Plenkiewicz|Roman Plenkiewicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mikołaja Reja z Nagłowic etyka |autor=Roman Plenkiewicz |start=2014-01-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kształcenie Młodzieży (Plenkiewicz) |tytuł=Kształcenie Młodzieży |autor=Roman Plenkiewicz |start=2014-01-05 }} |} === [[Autor:Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edgar Allan Poe - Morderstwo na rue Morgue.djvu |tytuł=Morderstwo na rue Morgue |autor=Edgar Allan Poe |start=2017-06-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Poe - Opowieść Artura Gordona Pyma.djvu |tytuł=Opowieść Artura Gordona Pyma |autor=Edgar Allan Poe |start=2019-10-12 }} |} === [[Autor:Wincenty Pol|Wincenty Pol]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pol-Dzieła wierszem i prozą |tytuł=Dzieła wierszem i prozą |autor=Wincenty Pol |uwagi=OCR |start=2010-05-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wincenty Pol - Pieśni Janusza.djvu |tytuł=Pieśni Janusza |autor=Wincenty Pol |uwagi=OCR |start=2015-10-29 }} |} === [[Autor:Henrik Pontoppidan|Henrik Pontoppidan]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Pontoppidan - Djabeł domowego ogniska.djvu |tytuł=Djabeł domowego ogniska |autor=Henrik Pontoppidan |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Pontoppidan - Ziemia obiecana.djvu |tytuł=Ziemia obiecana |autor=Henrik Pontoppidan |start=2020-01-04 }} |} === [[Autor:Wacław Potocki|Wacław Potocki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wojna chocimska (Wacław Potocki) |tytuł=Wojna chocimska |autor=Wacław Potocki |start=2011-12-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ogród fraszek (Potocki) |tytuł=Ogród fraszek |autor=Wacław Potocki |uwagi=OCR |start=2014-06-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Moralia (Potocki) |tytuł=Moralia |autor=Wacław Potocki |uwagi=OCR |start=2014-06-15 }} |} === [[Autor:Karl du Prel|Karl du Prel]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol du Prel - Zagadka człowieka.djvu |tytuł=Zagadka człowieka |autor=Karl du Prel |start=2020-08-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol du Prel - Spirytyzm (1908).djvu |tytuł=Spirytyzm |autor=Karl du Prel |start=2020-08-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol du Prel - Spirytyzm (1923).djvu |tytuł=Spirytyzm |autor=Karl du Prel |start=2020-08-02 }} |} === [[Autor:Marcel Proust|Marcel Proust]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=W cieniu zakwitających dziewcząt (Proust) |tytuł=W cieniu zakwitających dziewcząt |autor=Marcel Proust |start=2015-11-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Strona Guermantes (Proust) |tytuł=Strona Guermantes |autor=Marcel Proust |start=2015-11-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Strona Guermantes część druga (Proust) |tytuł=Strona Guermantes część druga<br>Sodoma i Gomora część pierwsza |autor=Marcel Proust |start=2016-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sodoma i Gomora część druga (Proust) |tytuł=Sodoma i Gomora część druga |autor=Marcel Proust |start=2016-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Uwięziona (Proust) |tytuł=Uwięziona |autor=Marcel Proust |start=2016-03-04 }} |} === [[Autor:Adam Próchnik|Adam Próchnik]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf |tytuł=Ignacy Daszyński: życie, praca, walka |autor=Adam Próchnik |start=2020-04-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Adam Próchnik - Ku Polsce socjalistycznej dzieje polskiej myśli socjalistycznej.pdf |tytuł=Ku Polsce socjalistycznej |autor=Adam Próchnik |start=2021-01-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Próchnik Adam - Bolesław Limanowski.pdf |tytuł=Bolesław Limanowski |autor=Adam Próchnik |start=2024-09-21 }} |} === [[Autor:Kazimierz Przerwa-Tetmajer|Kazimierz Przerwa-Tetmajer]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zawisza Czarny cz.I.pdf |tytuł=Zawisza Czarny |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2015-10-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tetmajer - Anioł śmierci.djvu |tytuł=Anioł śmierci |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2021-01-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Janosik król Tatr.pdf |tytuł=Janosik król Tatr |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2021-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Na Skalnem Podhalu T.3.djvu |tytuł=Na Skalnem Podhalu T. 3 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Na Skalnem Podhalu T.4.djvu |tytuł=Na Skalnem Podhalu T. 4 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Poezye T. 5.djvu |tytuł=Poezye T. 5 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Poezye T. 6.djvu |tytuł=Poezye T. 6 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-10-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Poezye T. 7.djvu |tytuł=Poezye T. 7 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-11-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Poezje Ser. 8.djvu |tytuł=Poezje Ser. 8 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-12-15 }} |} === [[Autor:Zenon Przesmycki|Zenon Przesmycki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Miriam - U poetów.djvu |tytuł= U poetów |autor=Zenon Przesmycki |start=2018-11-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z czary młodości (Zenon Przesmycki) |tytuł=Z czary młodości |autor=Zenon Przesmycki |start=2015-01-01 }} |} === [[Autor:Stanisław Przybyszewski|Stanisław Przybyszewski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Przybyszewski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Przybyszewski}} === [[Autor:Walery Eljasz-Radzikowski|Walery Eljasz-Radzikowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - O nazwie Morskiego Oka w Tatrach.djvu |tytuł=O nazwie Morskiego Oka w Tatrach |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2022-10-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - Z podróży po Spiżu.djvu |tytuł=Z podróży po Spiżu |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2022-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - Szkice z podróży w Tatry.djvu |tytuł=Szkice z podróży w Tatry |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2022-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - Wspomnienie z pośród turni tatrzańskich.djvu |tytuł=Wspomnienie z pośród turni tatrzańskich |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2022-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - Z nad jezior w Tatrach.djvu |tytuł=Z nad jezior w Tatrach |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2023-03-17 }} |} === [[Autor:Bronisław Rajchman|Bronisław Rajchman]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bronisław Rajchman - Wycieczka na Łomnicę.djvu |tytuł=Wycieczka na Łomnicę |autor=Bronisław Rajchman |start=2021-10-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bronisław Rejchman - Wycieczka do Morskiego Oka przez przełęcz Mięguszowiecką.djvu |tytuł=Wycieczka do Morskiego Oka przez przełęcz Mięguszowiecką |autor=[[Autor:Bronisław Rajchman|Bronisław Rejchman]] |start=2021-10-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bronisław Rejchman - Wśród białéj nocy.djvu |tytuł=Wśród białéj nocy |autor=[[Autor:Bronisław Rajchman|Bronisław Rejchman]] |start=2021-10-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bronisław Rejchman - Wrażenia z podróży po południowych okolicach Królestwa Polskiego.djvu |tytuł=Wrażenia z podróży po południowych okolicach Królestwa Polskiego |autor=[[Autor:Bronisław Rajchman|Bronisław Rejchman]] |start=2021-10-28 }} |} === [[Autor:Wincenty Rapacki (ojciec)|Wincenty Rapacki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wincenty Rapacki - Hanza.djvu |tytuł=Hanza |autor=Wincenty Rapacki (ojciec) |start=2015-03-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wincenty Rapacki - Król Husytów.djvu |tytuł=Król Husytów |autor=Wincenty Rapacki (ojciec) |start=2016-06-06 }} |} === [[Autor:Thomas Mayne Reid|Thomas Mayne Reid]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Reid Jeździec bez głowy.pdf |tytuł=Jeździec bez głowy |autor=Thomas Mayne Reid |start=2021-08-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Reid Pobyt w pustyni.pdf |tytuł=Pobyt w pustyni |autor=Thomas Mayne Reid |start=2021-08-28 }} |} === [[Autor:Mikołaj Rej|Mikołaj Rej]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mikołaja Reya z Nagłowic Figliki |autor=Mikołaj Rej |start=2012-09-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mikołaja Reja Wybór pism wierszem i prozą.djvu |autor=Mikołaj Rej |tytuł=Mikołaja Reja wybór pism wierszem i prozą |start=2015-12-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Rej - Krótka rozprawa (1892).djvu |autor=Mikołaj Rej |tytuł=Krótka rozprawa między trzemi osobami panem, wójtem a plebanem |start=2021-08-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Żywot człowieka poczciwego |autor=Mikołaj Rej |tytuł=Żywot człowieka poczciwego (Rej, 1903) |start=2022-01-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego (1881).djvu |autor=Mikołaj Rej |tytuł=Żywot człowieka poczciwego (Rej, 1881) |start=2024-07-20 }} |} === [[Autor:Władysław Stanisław Reymont|Władysław Stanisław Reymont]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Reymont&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Reymont}} === [[Autor:Maria Rodziewiczówna|Maria Rodziewiczówna]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Rodziewiczówna&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Rodziewiczówna}} === [[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Żywot Michała Anioła (Rolland) |tytuł=Żywot Michała Anioła |autor=Romain Rolland |start=2015-03-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Clerambault (Rolland) |tytuł=Clerambault |autor=Romain Rolland |start=2015-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Rolland - Beethoven.djvu |tytuł=Beethoven |autor=[[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] |start=2019-03-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Rolland - Colas Breugnon.djvu |tytuł=Colas Breugnon |autor=[[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] |start=2019-03-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Rolland - Wycieczka w krainę muzyki przeszłości.djvu‎ |tytuł=Wycieczka w krainę muzyki przeszłości |autor=[[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] |start=2019-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Romain Rolland - Dusza Zaczarowana I.djvu |tytuł=Dusza Zaczarowana I |autor=[[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Romain Rolland - Dusza Zaczarowana II.djvu |tytuł=Dusza Zaczarowana II |autor=[[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Romain Rolland - Dusza Zaczarowana III.djvu |tytuł=Dusza Zaczarowana III |autor=[[Autor:Romain Rolland|Romain Rolland]] |start=2020-01-04 }} |} === [[Autor:Mieczysław Romanowski|Mieczysław Romanowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wybór pism Mieczysława Romanowskiego Tom II.djvu |tytuł=Wybór pism Mieczysława Romanowskiego Tom II |autor=Mieczysław Romanowski |start=2013-12-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wybór poezyi Mieczysława Romanowskiego |autor=Mieczysław Romanowski |start=2015-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mieczysław Romanowski - Dziewczę z Sącza.djvu |tytuł=Dziewczę z Sącza |autor=Mieczysław Romanowski |start=2015-12-04 }} |} === [[Autor:Edmond Rostand|Edmond Rostand]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund Rostand - Cyrano de Bergerac tłum. Kasprowicz.djvu |tytuł=Cyrano de Bergerac (tłum. Kasprowicz) |autor=Edmond Rostand |start=2019-03-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund Rostand - Cyrano de Bergerac tłum. Londyński.djvu |tytuł=Cyrano de Bergerac (tłum. Londyński) |autor=Edmond Rostand |start=2019-03-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Cyrano de Bergerac (tłum. Konopnicka i Zagórski) |tytuł=Cyrano de Bergerac (tłum. Konopnicka i Zagórski) |autor=Edmond Rostand |start=2019-03-17 }} |} === [[Autor:Henryk Samsonowicz|Henryk Samsonowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Henryk Samsonowicz - Łokietkowe czasy.djvu |tytuł=Łokietkowe czasy |autor=Henryk Samsonowicz |start=2021-08-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Henryk Samsonowicz - Rzemiosło wiejskie w Polsce.djvu |tytuł=Rzemiosło wiejskie w Polsce |autor=Henryk Samsonowicz |start=2021-08-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Henryk Samsonowicz - Późne średniowiecze miast nadbałtyckich.djvu |tytuł=Późne średniowiecze miast nadbałtyckich |autor=Henryk Samsonowicz |start=2021-08-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Henryk Samsonowicz - Hanza władczyni mórz.djvu |tytuł=Hanza władczyni mórz |autor=Henryk Samsonowicz |start=2021-08-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Badania nad kapitałem mieszczańskim Gdańska.djvu |tytuł=Badania nad kapitałem mieszczańskim Gdańska |autor=Henryk Samsonowicz |start=2021-08-23 }} |} === [[Autor:George Sand|George Sand]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sand - Ostatnia z Aldinich.djvu‎ |tytuł=Ostatnia z Aldinich |autor=George Sand |start=2019-11-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sand - Flamarande.djvu |tytuł=Flamarande |autor=George Sand |start=2023-11-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G Sand Cezaryna Dietrich.djvu |tytuł=Cezaryna Dietrich |autor=George Sand |start=2024-04-28 }} |} === [[Autor:Józefa Sawicka|Józefa Sawicka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ostoja - Szkice i obrazki.djvu |tytuł=Szkice i obrazki |autor=Józefa Sawicka |start=2015-12-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sawicka Nowelle.pdf |tytuł=Nowelle |autor=Józefa Sawicka |start=2021-11-16 }} |} === [[Autor:Stanisław Schneider|Stanisław Schneider]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Schneider Nowe poglądy.pdf |tytuł=Nowe poglądy na cywilizacyę grecką |autor=Stanisław Schneider |start=2021-07-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Schneider W sprawie Piasta.pdf |tytuł=W sprawie Piasta, Rzepichy i Ziemowita |autor=Stanisław Schneider |start=2021-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Schneider Dwie etyki.pdf |tytuł=Dwie etyki w Antygonie Sofoklesa |autor=Stanisław Schneider |start=2021-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Schneider Reforma Wilamowitza.pdf |tytuł=Reforma Wilamowitza w nauczaniu greczyzny |autor=Stanisław Schneider |start=2021-07-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Schneider Sofista Antyfont.pdf |tytuł=Sofista Antyfont jako psychiatra |autor=Stanisław Schneider |start=2021-07-24 }} |} === [[Autor:Walter Scott|Walter Scott]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walter Scott - Rob-Roy.djvu |tytuł=Rob-Roy |autor=Walter Scott |start=2016-11-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Walter Scott - Waverley.djvu |tytuł=Waverley |autor=Walter Scott |start=2020-02-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Walter Scott - Czarny karzeł.djvu |tytuł=Czarny karzeł |autor=Walter Scott |start=2021-10-31 }} |} === [[Autor:Ernest Thompson Seton|Ernest Thompson Seton]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ernest Thompson Seton - Opowiadania z życia zwierząt.pdf |tytuł=Opowiadania z życia zwierząt |autor=Ernest Thompson Seton |start=2022-09-23 }} |} === [[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]] === ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Tuwim&action=edit edytuj tabelkę]) {{Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Tuwim}} === [[Autor:Sophie de Ségur|Sophie de Ségur]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=De Segur - Gospoda pod Aniołem Stróżem.djvu |tytuł=Gospoda pod Aniołem Stróżem |autor=Sophie de Ségur |start=2016-10-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sophie de Ségur - Grzeczne dziewczynki.djvu |tytuł=Grzeczne dziewczynki |autor=Sophie de Ségur |start=2019-08-02 }} |} === [[Autor:Ignacy Maciejowski|Sewer]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bajecznie kolorowa (Sewer) |tytuł=Bajecznie kolorowa |autor=[[Autor:Ignacy Maciejowski|Sewer]] |start=2013-07-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sewer - Bratnie dusze.djvu |tytuł=Bratnie dusze |autor=[[Autor:Ignacy Maciejowski|Sewer]] |start=2016-11-11 }} |} === [[Autor:William Shakespeare|William Shakespeare]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Shakespeare&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Shakespeare}} === [[Autor:Lucjan Siemieński|Lucjan Siemieński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lucjan Siemieński-Portrety literackie.djvu |tytuł=Portrety literackie |autor=Lucjan Siemieński |start=2011-09-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Portrety literackie tom 3 (Lucjan Siemieński) |tytuł=Portrety literackie tom 3 |autor=Lucjan Siemieński |start=2011-09-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Portrety literackie tom 4 (Lucjan Siemieński) |tytuł=Portrety literackie tom 4 |autor=Lucjan Siemieński |start=2011-09-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lucjan Siemieński-Listy Kościuszki.djvu |tytuł=Listy Kościuszki |autor=Lucjan Siemieński |start=2014-10-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wieczory pod lipą.djvu |tytuł=Wieczory pod lipą |autor=Lucjan Siemieński |start=2021-08-22 }} |} === [[Autor:Wacław Sieroszewski|Wacław Sieroszewski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Sieroszewski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Sieroszewski}} === [[Autor:Matěj Anastasia Šimáček|Matěj Anastasia Šimáček]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL M. A. Szimaczek - Obrazki z życia.djvu |tytuł=Obrazki z życia |autor=Matěj Anastasia Šimáček |start=2019-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL M. A. Szymaczek - Szczęście.djvu |tytuł=Szczęście |autor=Matěj Anastasia Šimáček |start=2019-09-19 }} |} === [[Autor:Piotr Skarga|Piotr Skarga]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Piotr Skarga - Żywoty Świętych - 1615 |tytuł=Zywoty Swiętych Stárego y Nowego Zakonu ná káżdy dzień przez cáły rok |autor=Piotr Skarga |start=2013-06-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Żywoty św. Pańskich (wyd. 6) |tytuł=Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dnie roku |autor=Piotr Skarga |start=2014-03-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kazania sejmowe (1924).djvu |tytuł=Kazania sejmowe |autor=Piotr Skarga |start=2019-08-10 }} |} === [[Autor:Maria Skłodowska-Curie|Maria Skłodowska-Curie]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=M. Skłodowska-Curie - Promieniotwórczość.djvu |tytuł=Promieniotwórczość |autor=Maria Skłodowska-Curie |start=2016-01-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stan obecny chemji polonu.pdf |tytuł=Stan obecny chemji polonu |autor=Maria Skłodowska-Curie |start=2023-01-02 }} |} === [[Autor:Juliusz Słowacki|Juliusz Słowacki]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Słowacki&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Słowacki}} === [[Autor:Jan Smereka|Jan Smereka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smereka - Cyceron nauczycielem i wychowawcą Rzymian.pdf |tytuł=Cyceron nauczycielem i wychowawcą Rzymian |autor=Jan Smereka |start=2021-12-5 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smereka - Filologia klasyczna w Uniwersytecie Lwowskim.djvu |tytuł=Filologia klasyczna w Uniwersytecie Lwowskim do czasów Zygmunta Węclewskiego i Ludwika Ćwiklińskiego |autor=Jan Smereka |start=2021-12-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smereka - Filologja klasyczna wobec zagadnienia.djvu |tytuł=Filologja klasyczna wobec zagadnienia: szkoła i państwo |autor=Jan Smereka |start=2021-12-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smereka - O retoryce w szkole średniej.pdf |tytuł=O retoryce w szkole średniej |autor=Jan Smereka |start=2021-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smereka - Pierwszy filolog.djvu |tytuł=Pierwszy filolog - Polak w Uniwersytecie Jana Kazimierza Zygmunt Węclewski |autor=Jan Smereka |start=2021-12-25 }} |} === [[Autor:Jerzy Smoleński|Jerzy Smoleński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Smoleński - Morze i Pomorze.djvu |tytuł=Morze i Pomorze |autor=Jerzy Smoleński |start=2019-10-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Smoleński - Wielkopolska.djvu |tytuł=Wielkopolska |autor=Jerzy Smoleński |start=2019-10-12 }} |} === [[Autor:Franciszek Ksawery Smolka|Franciszek Ksawery Smolka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smolka O zaginionej tragedyi Owidyusza.pdf |tytuł=O zaginionej tragedyi Owidyusza pod tytułem „Medea“ |autor=Franciszek Ksawery Smolka |start=2021-09-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smolka Podstawowe monopole ptolemejskie.pdf |tytuł=Podstawowe monopole ptolemejskie w świetle Pap. Tebt. 703 |autor=Franciszek Ksawery Smolka |start=2023-12-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smolka Konstytucya beocka.pdf |tytuł=Konstytucya beocka w świetle Pap. Oxyrh. 842 i w świetle krytyki |autor=Franciszek Ksawery Smolka |start=2023-12-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smolka Akt rozwodowy.pdf |tytuł=Akt rozwodowy z Dura-Europos |autor=Franciszek Ksawery Smolka |start=2023-12-29 }} |} === [[Autor:Jan III Sobieski|Jan III Sobieski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Listy Jana Trzeciego Króla Polskiego.djvu |tytuł=Listy Jana Trzeciego Króla Polskiego |autor=Jan III Sobieski |start=2015-10-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kopia rękopismów własnoręcznych Jana III.djvu |tytuł=Kopia rękopismów własnoręcznych Jana III. Króla Polskiego y Xięcia Stanisława Lubomirskiego |autor=[[Autor:Jan III Sobieski|Jan III Sobieski]],<br>[[Autor:Stanisław Lubomirski|Stanisław Lubomirski]] |start=2017-01-08 }} |} === [[Autor:Sofokles|Sofokles]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Sofokles&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Sofokles}} === [[Autor:Baruch de Spinoza|Baruch de Spinoza]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Benedykt de Spinoza - Dzieła Tom I.djvu |tytuł=Dzieła Tom I |autor=Baruch de Spinoza |uwagi=OCR |start=2015-10-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Benedykt de Spinoza - Dzieła Tom II.djvu |tytuł=Dzieła Tom II |autor=Baruch de Spinoza |uwagi=OCR |start=2015-10-29 }} |} === [[Autor:Helena Staś|Helena Staś]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Helena_Sta%C5%9B&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Helena Staś}} === [[Autor:Paweł Staśko|Paweł Staśko]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Białe widmo.djvu |tytuł=Białe widmo |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Hetera.djvu |tytuł=Hetera |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Kain.djvu |tytuł=Kain |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Serce na śniegu.djvu |tytuł=Serce na śniegu |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Tęcza dwóch krain. Błogosławiona królowa Kinga.djvu |tytuł=Tęcza dwóch krain. Błogosławiona królowa Kinga |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Śmierć Legionisty |tytuł=Śmierć Legionisty |autor=Paweł Staśko |start=2024-10-13 }} |} === [[Autor:Maria Steczkowska|Maria Steczkowska]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maria Steczkowska - Wycieczka na Babią górę.djvu |tytuł=Wycieczka na Babią górę |autor=Maria Steczkowska |start=2022-07-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maria Steczkowska - Obrazki z podróży do Tatrów i Pienin.djvu |tytuł=Obrazki z podróży do Tatrów i Pienin |autor=Maria Steczkowska |start=2022-07-04 }} |} === [[Autor:Stendhal|Stendhal]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stendhal - Kroniki włoskie.djvu |tytuł=Kroniki włoskie |autor=Stendhal |start=2018-03-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stendhal - Pamiętnik egotysty.djvu |tytuł=Pamiętnik egotysty |autor=Stendhal |start=2018-03-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pustelnia parmeńska |tytuł=Pustelnia parmeńska |autor=Stendhal |start=2018-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stendhal - Życie Henryka Brulard.djvu |tytuł=Życie Henryka Brulard |autor=Stendhal |start=2020-02-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stendhal - O miłości.djvu |tytuł=O miłości |autor=Stendhal |start=2020-02-15 }} |} === [[Autor:Robert Louis Stevenson|Robert Louis Stevenson]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Robert Louis Stevenson - Djament radży.djvu |tytuł=Djament Radży |autor=Robert Louis Stevenson |start=2017-02-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Robert Louis Stevenson - Przygody księcia Ottona.djvu |tytuł=Przygody księcia Ottona |autor=Robert Louis Stevenson |uwagi=wyjątkowo starannie wydana publikacja, wymagająca znikomej ilości korekt |start=2017-02-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Robert Ludwik Stevenson - Porwany za młodu.djvu |tytuł=Porwany za młodu |autor=Robert Louis Stevenson |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Robert Ludwik Stevenson - Pan dziedzic Ballantrae.djvu |tytuł=Pan dziedzic Ballantrae |autor=Robert Louis Stevenson |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Robert Louis Stevenson - Człowiek o dwu twarzach.djvu |tytuł=Człowiek o dwu twarzach |autor=Robert Louis Stevenson |start=2022-03-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Robert Louis Stevenson - Skarb z Franchard.pdf |tytuł=Skarb z Franchard, Olalla, Markheim |autor=Robert Louis Stevenson |start=2022-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stevenson Dziwne przygody Dawida Balfour'a.djvu |tytuł=Dziwne przygody Dawida Balfour'a |autor=Robert Louis Stevenson |start=2023-06-19 }} |} === [[Autor:Harriet Beecher Stowe|Harriet Beecher Stowe]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Harriet Beecher Stowe - Biali i czarni - t. 1.pdf |tytuł=Biali i czarni - t. 1 |autor=Harriet Beecher Stowe |start=2022-09-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Harriet Beecher Stowe - Biali i czarni - t. 2.pdf |tytuł=Biali i czarni - t. 2 |autor=Harriet Beecher Stowe |start=2022-09-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Harriet Beecher Stowe - Biali i czarni - t. 3.pdf |tytuł=Biali i czarni - t. 3 |autor=Harriet Beecher Stowe |start=2022-09-24 }} |} === [[Autor:Tadeusz Gałecki|Andrzej Strug]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Strug&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Strug}} === [[Autor:Józef Strumiłło|Józef Strumiłło]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ogrody północne, I.djvu |tytuł=Ogrody północne, Tom I |autor=Józef Strumiłło |start=2017-04-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ogrody północne, II.djvu |tytuł=Ogrody północne, Tom II |autor=Józef Strumiłło |start=2017-04-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ogrody północne, III.djvu |tytuł=Ogrody północne, Tom III |autor=Józef Strumiłło |start=2017-04-30 }} |} === [[Autor:Eugène Sue|Eugène Sue]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Sue&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Sue}} === [[Autor:Jan Sygański|Jan Sygański]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nowy Sącz jego dzieje i pamiątki dziejowe (Jan Sygański) |tytuł=Nowy Sącz jego dzieje i pamiątki dziejowe |autor=Jan Sygański |start=2015-01-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Sygański - Z życia domowego szlachty sandeckiej.djvu |tytuł=Z życia domowego szlachty sandeckiej |autor=Jan Sygański |start=2015-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu |tytuł=Historya Nowego Sącza |autor=Jan Sygański |start=2015-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Sygański - Historya Nabożeństwa do Najśw. Serca Jezusowego.djvu |tytuł=Historya Nabożeństwa do Najśw. Serca Jezusowego |autor=Jan Sygański |start=2018-02-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Sygański - Analekta sandeckie.djvu |tytuł=Analekta sandeckie |autor=Jan Sygański |start=2018-02-20 }} |} === [[Autor:Karolina Szaniawska|Karolina Szaniawska]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Wszystko dla nich.djvu |tytuł=Wszystko dla nich |autor=Karolina Szaniawska |start=2023-02-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Dobrodziej mimo woli.djvu |tytuł=Dobrodziej mimo woli |autor=Karolina Szaniawska |start=2023-02-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Moja pierwsza wycieczka krajoznawcza.djvu |tytuł=Moja pierwsza wycieczka „krajoznawcza“ |autor=Karolina Szaniawska |start=2023-02-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Fortel Pawełka.djvu |tytuł=Fortel Pawełka |autor=Karolina Szaniawska |start=2023-02-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Sąsiadka.djvu |tytuł=Sąsiadka |autor=Karolina Szaniawska |start=2023-02-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Dobre wychowanie.djvu |tytuł=Dobre wychowanie |autor=Karolina Szaniawska |start=2023-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Bogacz.djvu |tytuł=Bogacz |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Przygody czyżyków.djvu |tytuł=Przygody czyżyków |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-07-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Nacia.djvu |tytuł=Nacia |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-10-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Teatr dla dzieci.djvu |tytuł=Teatr dla dzieci |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-10-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Do zgody.djvu |tytuł=Do zgody |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Joanka.djvu |tytuł=Joanka |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Neofita |tytuł=Neofita |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-10-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Szaniawska - Samarytanin.djvu |tytuł=Samarytanin |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-10-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dwa sieroctwa |tytuł=Dwa sieroctwa |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-11-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stroiciel |tytuł=Stroiciel |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL K Szaniawska Na pensyi.djvu |tytuł=Na pensyi |autor=Karolina Szaniawska |start=2024-11-07 }} |} === [[Autor:Jerzy Szarecki|Jerzy Szarecki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Szarecki - Czapka topielca.pdf |tytuł=Czapka topielca |autor=Jerzy Szarecki |start=2017-11-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Szarecki - Groźny kapitan.pdf |tytuł=Groźny kapitan |autor=Jerzy Szarecki |start=2023-05-05 }} |} === [[Autor:Lucjan Szenwald|Lucjan Szenwald]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lucjan Szenwald - Scena przy strumieniu.djvu |tytuł=Scena przy strumieniu |autor=Lucjan Szenwald |start=2016-09-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lucjan Szenwald - Utwory poetyckie.djvu |tytuł=Utwory poetyckie |autor=Lucjan Szenwald |start=2017-01-10 }} |} === [[Autor:Józef Szujski|Józef Szujski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Poezye.djvu |tytuł=Poezye |autor=Józef Szujski |start=2021-07-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Dramata tłómaczone.djvu |tytuł=Dramata tłómaczone |autor={{Lista autorów|Ajschylos; Arystofanes; William Shakespeare; Pedro Calderón de la Barca; [[Autor:Józef Szujski|Józef Szujski]] (tłum.)}} |start=2021-07-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Dramata T.1.djvu |tytuł=Dramata T.1 |autor=Józef Szujski |start=2021-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Dramata T.2.djvu |tytuł=Dramata T.2 |autor=Józef Szujski |start=2021-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Dramata T.3.djvu |tytuł=Dramata T.3 |autor=Józef Szujski |start=2021-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Powieści prozą.djvu |tytuł=Powieści prozą |autor=Józef Szujski |start=2021-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Szujski - Literatura i krytyka.djvu |tytuł=Literatura i krytyka |autor=Józef Szujski |start=2021-07-06 }} |} === [[Autor:Leopold Świerz|Leopold Świerz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leopold Świerz - Wycieczka do Morskiego Oka zimową porą.djvu |tytuł=Wycieczka do Morskiego Oka zimową porą |autor=Leopold Świerz |start=2022-10-02 }} |} === [[Autor:Aleksander Świętochowski|Aleksander Świętochowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Świętochowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Świętochowski}} === [[Autor:Tacyt|Tacyt]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tacyt - Germania.pdf |tytuł=Germania |autor=Tacyt |start=2021-03-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tacyt Kossowicz Agrykola.pdf |tytuł=Agrykola |autor=Tacyt |start=2021-03-22 }} |} === [[Autor:Rabindranath Tagore|Rabindranath Tagore]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Tagore&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Tagore}} === [[Autor:Stanisław Tarnowski|Stanisław Tarnowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Tarnowski-O Rusi i Rusinach.pdf |tytuł=O Rusi i Rusinach |autor=Stanisław Tarnowski |start=2015-08-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z pogrzebu Mickiewicza na Wawelu 4go Lipca 1890 roku.pdf |tytuł=Z pogrzebu Mickiewicza na Wawelu 4go Lipca 1890 roku |autor=red. [[Autor:Stanisław Tarnowski|Stanisław Tarnowski]] |start=2015-08-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Tarnowski - Chopin i Grottger.djvu |tytuł=Chopin i Grottger |autor=Stanisław Tarnowski |start=2015-12-21 }} |} === [[Autor:Władysław Tarnowski|Władysław Tarnowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Władysław_Tarnowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Władysław Tarnowski}} === [[Autor:Esaias Tegnér|Esaias Tegnér]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tegner - Frytjof.djvu |tytuł=Frytjof |autor=Esaias Tegnér |start=2020-04-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tegner - Ulotne poezye.djvu |tytuł=Ulotne poezye |autor=Esaias Tegnér |start=2020-05-04 }} |} === [[Autor:Gilbert Augustin Thierry|Gilbert Augustin Thierry]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Augustyn Thierry - Spiskowcy.djvu |tytuł=Spiskowcy |autor=Gilbert Augustin Thierry |start=2019-07-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Thierry - Za Drugiego Cesarstwa.djvu |tytuł=Za Drugiego Cesarstwa |autor=Gilbert Augustin Thierry |start=2019-11-06 }} |} === [[Autor:Józef Tokarzewicz|Józef Tokarzewicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=T. Hodi - Pan Ślepy-Paweł.pdf |tytuł=Pan Ślepy-Paweł |autor=Józef Tokarzewicz |uwagi=OCR |start=2016-10-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Tokarzewicz - W dniach wojny i głodu.djvu |tytuł=W dniach wojny i głodu |autor=Józef Tokarzewicz |uwagi=OCR |start=2016-10-13 }} |} === [[Autor:Lew Tołstoj|Lew Tołstoj]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Tołstoj&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Tołstoj}} === [[Autor:Józef Tretiak|Józef Tretiak]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mickiewicz i Puszkin |tytuł=Mickiewicz i Puszkin |autor=Józef Tretiak |uwagi=OCR |start=2013-04-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kto jest Mickiewicz |tytuł=Kto jest Mickiewicz |autor=Józef Tretiak |uwagi=OCR |start=2013-04-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Tretiak - Bohdan Zaleski.djvu |tytuł=Bohdan Zaleski |autor=Józef Tretiak |uwagi=OCR |start=2017-04-13 }} |} === [[Autor:Teodor Tripplin|Teodor Tripplin]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Hygiena polska (Teodor Tripplin) |tytuł=Hygiena polska |autor=Teodor Tripplin |uwagi=Brak skanów ilustracji |start=2011-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tripplin - Podróż po księżycu, odbyta przez Serafina Bolińskiego.pdf |tytuł=Podróż po księżycu, odbyta przez Serafina Bolińskiego |autor=Teodor Tripplin |start=2020-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tripplin - Kalotechnika.pdf |tytuł=Kalotechnika |autor=Teodor Tripplin |start=2020-09-25 }} |} === [[Autor:Samuel Langhorne Clemens|Mark Twain]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Twain&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Twain}} === [[Autor:Miguel de Unamuno|Miguel de Unamuno]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Miguel de Unamuno - Po prostu człowiek.djvu |tytuł=Po prostu człowiek |autor=Miguel de Unamuno |start=2018-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Unamuno - Mgła.djvu |tytuł=Mgła |autor=Miguel de Unamuno |start=2018-11-05 }} |} === [[Autor:Jan Urban|Jan Urban]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Urban - Makryna Mieczysławska w świetle prawdy.djvu |tytuł=Makryna Mieczysławska w świetle prawdy |autor=Jan Urban |start=2020-04-02 }} |} === [[Autor:Lope de Vega|Lope de Vega]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lope de Vega - Don Felix de Mendoza.djvu |tytuł=Don Felix de Mendoza |autor=Lope de Vega |start=2021-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lope de Vega - Komedye wybrane.djvu |tytuł=Komedye wybrane |autor=Lope de Vega |start=2021-09-25 }} |} === [[Autor:Juliusz Verne|Juliusz Verne]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Verne&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Verne}} === [[Autor:Stanisław Vincenz|Stanisław Vincenz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo I.djvu |tytuł=Prawda starowieku |autor=Stanisław Vincenz |start=2018-08-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo II Księga I.djvu |tytuł=Zwada |autor=Stanisław Vincenz |start=2018-08-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo II Księga II.djvu |tytuł=Listy z nieba |autor=Stanisław Vincenz |start=2018-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo III.djvu |tytuł=Barwinkowy wianek |autor=Stanisław Vincenz |start=2018-08-04 }} |} === [[Autor:Leon Wachholz|Leon Wachholz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Z kazuistyki ciał obcych w odbycie i odbytnicy.djvu |tytuł=Z kazuistyki ciał obcych w odbycie i odbytnicy |autor=Leon Wachholz |start=2023-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Z kazuistyki tak zwanych otruć mięsem.djvu |tytuł=Z kazuistyki tak zwanych otruć mięsem |autor=Leon Wachholz |start=2023-03-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Z kryminologii wrodzonego niedołęstwa umysłu.djvu |tytuł=Z kryminologii wrodzonego niedołęstwa umysłu |autor=Leon Wachholz |start=2023-04-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - O morderstwie z lubieżności.djvu |tytuł=O mordestwie z lubieżności |autor=Leon Wachholz |start=2023-04-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Wojna a zbrodnia.djvu |tytuł=Wojna a zbrodnia |autor=Leon Wachholz |start=2023-06-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Z historyi trucizn i otruć.djvu |tytuł=Z historyi trucizn i otruć |autor=Leon Wachholz |start=2023-06-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - O przerwaniu ciąży w świetle ustaw od czasów najdawniejszych.djvu |tytuł=O przerwaniu ciąży w świetle ustaw od czasów najdawniejszych |autor=Leon Wachholz |start=2023-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - O śmierci nagłej.djvu |tytuł=O śmierci nagłej |autor=Leon Wachholz |start=2023-12-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Sacher Masoch i masochizm.djvu |tytuł=Sacher Masoch i masochizm |autor=Leon Wachholz |start=2024-30-23 }} |} === [[Autor:Karol Wachtl|Karol Wachtl]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Wachtl - Szkolnictwo i wychowanie.djvu |tytuł=Szkolnictwo i wychowanie |autor=Karol Wachtl |start=2017-06-17 }} |} === [[Autor:Edgar Wallace|Edgar Wallace]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edgar Wallace - Pod biczem zgrozy.djvu |tytuł=Pod biczem zgrozy |autor=Edgar Wallace |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edgar Wallace - Wills zbrodniarz.pdf |tytuł=Wills zbrodniarz |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edgar Wallace - Tajemnicza kula.pdf |tytuł=Tajemnicza kula |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edgar Wallace - Rada sprawiedliwych.pdf |tytuł=Rada sprawiedliwych |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edgar Wallace - Gabinet 13.pdf |tytuł=Gabinet Nr 13 |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edgar Wallace - Bractwo Wielkiej Żaby.pdf |tytuł=Bractwo Wielkiej Żaby |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edgar Wallace - Zielona rdza.pdf |tytuł=Zielona rdza |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edgar Wallace - Potwór.pdf |tytuł=Potwór |autor=Edgar Wallace |start=2021-12-12 }} |} === [[Autor:Lewis Wallace|Lewis Wallace]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wallace - Biały zamek.djvu |tytuł=Biały zamek |autor=Lewis Wallace |start=2020-09-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wallace - Książę indyjski.djvu |tytuł=Książę indyjski |autor=Lewis Wallace |start=2020-09-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lewis Wallace - Ben-Hur.djvu |tytuł=Ben-Hur |autor=Lewis Wallace |start=2016-12-20 }} |} === [[Autor:Jakob Wassermann|Jakob Wassermann]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wassermann Jakób - Ewa.djvu |tytuł=Ewa |autor=Jakob Wassermann |start=2013-08-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jakob Wassermann - Dziecię Europy.djvu |tytuł=Dziecię Europy |autor=Jakob Wassermann |start=2019-07-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jakób Wassermann - Rut.djvu |tytuł=Rut |autor=Jakob Wassermann |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jakob Wassermann - Golgota życia.djvu |tytuł=Golgota życia |autor=Jakob Wassermann |start=2020-01-03 }} |} === [[Autor:Stefan Waszyński|Stefan Waszyński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Waszynski Dzierżawa i najem u społeczeństw starożytnych.pdf |tytuł=Dzierżawa i najem u społeczeństw starożytnych. Cz. 1, Wschód |autor=Stefan Waszyński |start=2020-12-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Waszyński Sady Laokrytow.pdf |tytuł=Sądy Laokrytów |autor=Stefan Waszyński |start=2021-10-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Waszynski Laokryci.pdf |tytuł=Laokryci i τὸ κοινὸν δι(καστήριον) czyli „sędziowie ludu“ i „wspólny sąd“ |autor=Stefan Waszyński |start=2021-10-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Waszyński Adam Mickiewicz.pdf |tytuł=Adam Mickiewicz: jego historjozoficzne i społeczne poglądy |autor=Stefan Waszyński |start=2021-10-23 }} |} === [[Autor:Jean Webster|Jean Webster]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jean Webster - Tajemniczy opiekun.pdf |tytuł=Tajemniczy opiekun |autor=Jean Webster |start=2023-02-25 }} |} === [[Autor:Herbert George Wells|Herbert George Wells]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Wells&action=edit edytuj tabelkę])=== {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Wells}} === [[Autor:Józef Weyssenhoff|Józef Weyssenhoff]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Weyssenhoff&action=edit edytuj tabelkę])=== {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Weyssenhoff}} === [[Autor:Maria Weryho|Maria Weryho]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nauka o rzeczach (Weryho) |tytuł=Nauka o rzeczach |uwagi=OCR |autor=Maria Weryho |start=2015-05-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gimnastyka (Weryho) |tytuł=Gimnastyka |uwagi=OCR |autor=Maria Weryho |start=2015-05-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Maria Weryho - Gry i zabawy towarzyskie w pokoju oraz na wolnem powietrzu.pdf |tytuł=Gry i zabawy towarzyskie w pokoju oraz na wolnem powietrzu |uwagi=OCR |autor=Maria Weryho |start=2024-03-25 }} |} === [[Autor:Christoph Martin Wieland|Christoph Martin Wieland]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wiland - Libussa.djvu |tytuł=Libussa |autor=Christoph Martin Wieland |start=2018-09-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wieland - Wędzidło z muła.djvu |tytuł=Wędzidło z muła |uwagi=OCR |autor=Christoph Martin Wieland |start=2018-09-29 }} |} === [[Autor:Maciej Wierzbiński|Maciej Wierzbiński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maciej Wierzbiński - Nowelle.djvu |tytuł=Nowelle |autor=Maciej Wierzbiński |start=2016-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maciej Wierzbiński - Dolar i spółka.djvu |tytuł=Dolar i spółka |autor=Maciej Wierzbiński |start=2017-07-30 }} |} === [[Autor:Oscar Wilde|Oscar Wilde]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Wilde&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Wilde}} === [[Autor:Bruno Winawer|Bruno Winawer]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bruno Winawer - Ziemia w malignie.djvu |tytuł=Ziemia w malignie |autor=Bruno Winawer |start=2016-12-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bruno Winawer - Lepsze czasy.djvu |tytuł=Lepsze czasy |autor=Bruno Winawer |start=2017-05-03 }} |} === [[Autor:Stanisław Witkiewicz|Stanisław Witkiewicz (ojciec)]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kossak (Witkiewicz, wyd. 1906) |tytuł=Juliusz Kossak |autor=[[Autor:Stanisław Witkiewicz|Stanisław Witkiewicz (ojciec)]] |start=2012-08-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Matejko (Witkiewicz) |tytuł=Matejko |autor=[[Autor:Stanisław Witkiewicz|Stanisław Witkiewicz (ojciec)]] |start=2012-08-01 }} |} === [[Autor:Stanisław Ignacy Witkiewicz|Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Witkiewicz&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Witkiewicz}} === [[Autor:Stanisław Witkowski|Stanisław Witkowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Autorowie greccy.pdf ‎ |tytuł=Autorowie greccy odnalezieni po 1891 r. |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Studya nad Homerem.pdf |tytuł=Studya nad Homerem |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Rekopis w Eskoryalu.pdf |tytuł=Rękopis w Eskoryalu polskiego pochodzenia |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Nowe odkrycia.pdf |tytuł=Nowe odkrycia w dziedzinie muzyki greckiej |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Lekarz Mikołaj.pdf |tytuł=Lekarz Mikołaj z Polski |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Sofoklesa Antygona a Shelleya Rodzina Cencich.pdf |tytuł=Sofoklesa »Antygona« a Shelleya »Rodzina Cencich« |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Witkowski Do genezy słynnej przenośni.pdf |tytuł=Do genezy słynnej przenośni „Sonetów krymskich“ i „Farysa“ |autor=Stanisław Witkowski |start=2023-06-29 }} |} === [[Autor:Włodzimierz Wolski|Włodzimierz Wolski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wolski Włodzimierz - Poezye T. 1 (1859).pdf |tytuł=Poezye, t. I |autor=[[Autor:Włodzimierz Wolski|Włodzimierz Wolski]] |start=2024-06-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wolski Włodzimierz - Poezye T. 2 (1859).pdf |tytuł=Poezye, t. II |autor=[[Autor:Włodzimierz Wolski|Włodzimierz Wolski]] |start=2024-06-14 }} |} === [[Autor:Stanisław Antoni Wotowski|Stanisław Antoni Wotowski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Wotowski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Wotowski}} === [[Autor:Kazimierz Władysław Wóycicki|Kazimierz Władysław Wóycicki]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wójcicki - Klechdy.djvu |tytuł=Klechdy, starożytne podania i powieści ludowe |autor=Kazimierz Władysław Wóycicki |uwagi=wyd. ilustr. 1876 |start=2021-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Władysław Wójcicki - Klechdy starożytne podania i powieści ludowe.pdf |tytuł=Klechdy starożytne podania i powieści ludowe |autor=Kazimierz Władysław Wóycicki |uwagi=wyd. ilustr. 1922 |start=2021-10-16 }} |} === [[Autor:Stanisław Wyspiański|Stanisław Wyspiański]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wikiźródła:Wikiprojekt_Proofread/Stanisław_Wyspiański&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Stanisław Wyspiański}} === [[Autor:Jan Chryzostom Zachariasiewicz|Jan Chryzostom Zachariasiewicz]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Zachariasiewicz&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Zachariasiewicz}} === [[Autor:Włodzimierz Zagórski|Włodzimierz Zagórski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Humoreski (Zagórski) |tytuł=Humoreski |autor=Włodzimierz Zagórski |uwagi=OCR |start=2013-10-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z teki Chochlika (O zmierzchu i świcie) |tytuł=Z teki Chochlika. O zmierzchu i świcie |autor=Włodzimierz Zagórski |start=2013-10-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Włodzimierz Zagórski - Poezye. Z teki Chochlika. Nowa serya.djvu |tytuł=Poezye. Z teki Chochlika. Nowa serya |autor=Włodzimierz Zagórski |start=2023-03-07 }} |} === [[Autor:Stanisław Załęski|Stanisław Załęski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce w skróceniu 5 tomów w jednym.djvu |tytuł=Jezuici w Polsce 5 tomów w jednym |autor=Stanisław Załęski |start=2021-10-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 |tytuł=Jezuici w Polsce T. 1 |autor=Stanisław Załęski |start=2022-11-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 2.djvu |tytuł=Jezuici w Polsce T. 2 |autor=Stanisław Załęski |start=2023-11-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Załęski - O masonii w Polsce.djvu |tytuł=O masonii w Polsce |autor=Stanisław Załęski |start=2023-11-26 }} |} === [[Autor:Hugo Zapałowicz|Hugo Zapałowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Hugo Zapałowicz - Zdarzenie w Tatrach.djvu |tytuł=Zdarzenie w Tatrach |autor=Hugo Zapałowicz |start=2023-03-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Hugo Zapałowicz - Z Czarnohory do Alp Rodneńskich.djvu |tytuł=Z Czarnohory do Alp Rodneńskich |autor=Hugo Zapałowicz |start=2023-03-19 }} |} === [[Autor:Gabriela Zapolska|Gabriela Zapolska]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/Zapolska&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Zapolska}} === [[Autor:Janina Zawisza-Krasucka|Janina Zawisza-Krasucka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Janina Zawisza-Krasucka - Anielka w mieście.pdf |tytuł=Anielka w mieście |autor=Janina Zawisza-Krasucka |start=2023-08-15 }} |} === [[Autor:Marian Zdziechowski|Marian Zdziechowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szkice literackie (Zdziechowski) |tytuł=Szkice literackie |autor=Marian Zdziechowski |uwagi=OCR |start=2013-02-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Marian Zdziechowski - Pestis perniciosissima.djvu |tytuł=Pestis perniciosissima |autor=Marian Zdziechowski |start=2016-02-16 }} |} === [[Autor:Emil Zegadłowicz|Emil Zegadłowicz]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Zegadłowicz - Głaz graniczny.djvu |tytuł=Głaz graniczny |autor=Emil Zegadłowicz |start=2016-09-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Zegadłowicz - Gody pasterskie w beskidzie.djvu |tytuł=Gody pasterskie w beskidzie |autor=Emil Zegadłowicz |start=2016-09-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Motory (Zegadłowicz) |tytuł=Motory |autor=Emil Zegadłowicz |start=2013-01-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Zegadłowicz - Z pod młyńskich kamieni.djvu |tytuł=Z pod młyńskich kamieni |autor=Emil Zegadłowicz |start=2016-09-24 }} |} === [[Autor:Julius Zeyer|Julius Zeyer]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Juljusz Zeyer - Oczy królewicza.djvu |tytuł=Oczy królewicza |autor=Julius Zeyer |start=2019-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Juliusz Zeyer - Jego i jej świat.djvu |tytuł=Jego i jej świat |autor=Julius Zeyer |start=2019-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Juliusz Zeyer - Na pograniczu obcych światów.djvu |tytuł=Na pograniczu obcych światów |autor=Julius Zeyer |start=2019-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Juliusz Zeyer - Raduz i Mahulena.djvu |tytuł=Raduz i Mahulena |autor=Julius Zeyer |start=2019-09-19 }} |} === [[Autor:Gustaw Zieliński|Gustaw Zieliński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zieliński Gustaw - Manuela. Opowiadanie starego weterana z kampanii napoleońskiej w Hiszpanii |tytuł=Manuela |autor=Gustaw Zieliński |start=2019-07-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zieliński Gustaw - Poezye, tom I.pdf |tytuł=Poezye Gustawa Zielińskiego Tom I |autor=Gustaw Zieliński |start=2019-09-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zieliński Gustaw - Poezye, tom II.pdf |tytuł=Poezye Gustawa Zielińskiego Tom II |autor=Gustaw Zieliński |start=2019-09-17 }} |} === [[Autor:Tadeusz Zieliński|Tadeusz Zieliński]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf |tytuł=Grecja niepodległa |autor=Tadeusz Zieliński |start=2021-08-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf |tytuł=Rzeczpospolita Rzymska |autor=Tadeusz Zieliński |start=2023-08-01 }} |} === [[Autor:Émile Zola|Émile Zola]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Zola - Germinal.djvu |tytuł=Germinal |autor=Émile Zola |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Wzniesienie się Rougonów (1875).djvu |tytuł=Wzniesienie się Rougon'ów (1875) |autor=Émile Zola |start=2020-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Rozkosze życia.djvu |tytuł=Rozkosze życia |autor=Émile Zola |start=2020-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Płodność.djvu |tytuł=Płodność |autor=Émile Zola |start=2021-02-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Prawda |tytuł=Prawda |autor=Émile Zola |start=2021-03-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Kartka miłości.djvu |tytuł=Kartka miłości |autor=Émile Zola |start=2021-04-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Doktór Pascal.djvu |tytuł=Doktór Pascal |autor=Émile Zola |start=2021-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Błąd Abbé Moureta.djvu |tytuł=Błąd Abbé Moureta |autor=Émile Zola |start=2021-04-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Dzieło.djvu |tytuł=Dzieło |autor=Émile Zola |start=2021-04-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Pieniądz.djvu |tytuł=Pieniądz |autor=Émile Zola |start=2021-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Życzenie zmarłej.djvu |tytuł=Życzenie zmarłej |autor=Émile Zola |start=2021-06-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Teatr.pdf |tytuł=Teatr |autor=Émile Zola |start=2021-06-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Człowiek zwierzę |tytuł=Człowiek zwierzę |autor=Émile Zola |start=2021-06-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Podbój Plassans.djvu |tytuł=Podbój Plassans |autor=Émile Zola |start=2021-06-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Ziemia.pdf |tytuł=Ziemia |autor=Émile Zola |start=2021-06-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL E Zola Magazyn nowości.djvu |tytuł=Magazyn nowości pod firmą Au bonheur des dames |autor=Émile Zola |start=2021-08-08 }} |} === [[Autor:Stefan Żeromski|Stefan Żeromski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/%C5%BBeromski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Żeromski}} === [[Autor:Narcyza Żmichowska|Narcyza Żmichowska]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Narcyza Żmichowska - Biała róża.pdf |tytuł=Biała róża |autor=Narcyza Żmichowska |start=2023-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Narcyza Żmichowska - Czy to powieść.pdf |tytuł=Czy to powieść |autor=Narcyza Żmichowska |start=2023-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Narcyza Żmichowska - Prządki.pdf |tytuł=Prządki |autor=Narcyza Żmichowska |start=2023-01-17 }} |} === [[Autor:Zdzisław Żmigryder-Konopka|Zdzisław Żmigryder-Konopka]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zmigryder Sertorius a Pompeius na tle paktow z Mithradatesem.djvu |tytuł=Sertorius a Pompeius na tle paktów z Mithradatesem |autor=Zdzisław Żmigryder-Konopka |start=2020-10-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Żmigryder-Konopka - Istota prawna relegacji obywatela rzymskiego.djvu |tytuł=Istota prawna relegacji obywatela rzymskiego |autor=Zdzisław Żmigryder-Konopka |start=2021-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zmigryder-Konopka - Wystąpienie władzy rzymskiej przeciwko bachanaljom italskim.djvu |tytuł=Wystąpienie władzy rzymskiej przeciwko bachanaljom italskim |autor=Zdzisław Żmigryder-Konopka |start=2021-11-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Żmigryder-Konopka - Kampański urząd t. zw. meddices.djvu |tytuł=Kampański urząd t. zw. meddices |autor=Zdzisław Żmigryder-Konopka |start=2021-11-21 }} |} === [[Autor:Jerzy Żuławski|Jerzy Żuławski]] ([//pl.wikisource.org/w/index.php?title=Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a:Wikiprojekt_Proofread/%C5%BBu%C5%82awski&action=edit edytuj tabelkę]) === {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread/Żuławski}} === [[Autor:Jan Żyznowski|Jan Żyznowski]] === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Żyznowski - Z podglebia.djvu |tytuł=Z podglebia |autor=Jan Żyznowski |start=2015-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Żyznowski - Krwawy strzęp.djvu |tytuł=Krwawy strzęp |autor=Jan Żyznowski |start=2022-03-09 }} |} == Indeksy wielojęzyczne i w wielu projektach == {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan |- |[[oldwikisource:Index:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu|Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I]] | | | |2010-07-08 |style="text-align:center;"|{{stan|1}} |- |[[oldwikisource:Index:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu|Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom II]] | | | |2010-07-08 |style="text-align:center;"|{{stan|1}} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=„Wymysöjer śtytła” – miasteczko Wilamowice oraz jego osobliwości zawarte w zbiorze piosenek wilamowskich Józefa Gary |tytuł=„Wymysöjer śtytła” – miasteczko Wilamowice oraz jego osobliwości zawarte w zbiorze piosenek wilamowskich Józefa Gary |autor=Józef Gara |strony=62 |uwagi=polska część projektu ukończona |start=2013-03-06 |stan=4 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mikołaja Kopernika Toruńczyka O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć |autor=Mikołaj Kopernik |start=2011-06-24 }} |} == Indeksy niekompletne lub z problemami == {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozkład jazdy pociągów 1919 |tytuł=Rozkład jazdy pociągów osobowych i mieszanych od dnia 15 Maja 1919r. |autor=PKP |uwagi=brak 4 stron |start=2012-10-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Praktyczna Kucharka |tytuł=Praktyczna Kucharka |autor=Franciszek Chocieszyński |uwagi=brak 2 stron |start=2013-01-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 1, nr 1-7 (1816).pdf |tytuł=Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 1, nr 1-7 (1816) |autor= |uwagi=brak 1 strony |start=2012-08-21 }} |} == Zobacz też == * [[Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread skrócony]] * [[Specjalna:IndexPages|Spis stron indeksów]] * Wykresy: [[tools:~phe/graphs/Wikisource - pages pl.png|stopień korekty stron]] • [[tools:~phe/graphs/Wikisource - texts pl.png|strony objęte systemem proofread/pozostałe]] * [[tools:~phe/statistics.php|Statystyki międzyjęzykowe]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategoria:Wikiprojekty]] [[Kategoria:Proofread]] [[de:Wikisource:Liste der Scans auf Commons]] [[en:Wikisource:Transcription Projects]] [[fr:Wikisource:Livres disponibles en mode page]] [[hy:Վիքիդարան:Էջ անվանատարածքի գործերի ցանկ]] o7l5py2yav4cykelno4j60pg5pyvypi 4 38666 3707869 3704841 2024-11-17T13:55:06Z Vearthy 3020 /* listopad 2024 */ +Huneker do ukończonych 3707869 wikitext text/x-wiki {| style="clear:both; background:#efffff;" |- | style="padding:1em; border:1px solid #C6CFD8; background-color:#E6F2FF" valign="top"| {| |- | colspan="2" valign="top"| [[Plik:Symbol star gold.svg|left|50px|link=]] <span style="font-size:15pt">'''Ukończone projekty proofread'''</span> Na tej stronie znajduje się lista tych [[Wikiźródła:Wikiprojekt Proofread|projektów proofread]], które zostały ukończone (w całości uwierzytelnione). Tytuł sekcji oznacza datę ukończenia.<br /> Ogólnie mamy [[:Kategoria:Ukończone projekty proofread (indeksy)|{{Licznik|{{PAGESINCAT:Ukończone projekty proofread (indeksy)}}]]|'''taki projekt, zawierający|'''takie projekty, zawierające|'''takich projektów, zawierających}} łącznie [[:Kategoria:Ukończone projekty proofread (teksty)|{{Licznik|{{PAGESINCAT:Ukończone projekty proofread (teksty)}}]]|'''tekst|'''teksty|'''tekstów}}. |- |width="30%" style="text-align:center; border-right:1px solid silver;"|[[:Kategoria:Ukończone projekty proofread (indeksy)|Indeks ukończonych projektów]] |width="30%" align=center|[[:Kategoria:Ukończone projekty proofread (teksty)|Indeks ukończonych tekstów]] |} |} {| |- | == 2024 == W roku 2024 ukończono łącznie {{Licznik|{{Proofnr}}|projekt|projekty|projektów}}. === listopad 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Uchwała nr XXVI-472-12 z dnia 28 grudnia 2012.pdf |tytuł=Uchwała Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego w sprawie ustanowienia herbu województwa świętokrzyskiego |autor=[[Autor:Zbiorowy|Sejmik Województwa Świętokrzyskiego]] |start=2023-02-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marian Gawalewicz - W Tatrach, wodewil w 4-ch aktach Klemensa Junoszy.djvu |tytuł=W Tatrach, wodewil w 4-ch aktach Klemensa Junoszy |autor=Marian Gawalewicz |start=2022-12-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Laskowski - Nad grobem dobrego człowieka.djvu |tytuł=Nad grobem dobrego człowieka |autor=Kazimierz Laskowski |start=2024-11-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zygmunt Józef Naimski - U trumny Klemensa Junoszy.djvu |tytuł=U trumny Klemensa Junoszy |autor=Zygmunt Józef Naimski |start=2024-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Chopin człowiek i artysta |tytuł=Chopin: człowiek i artysta |autor=James Huneker |start=2013-01-26 }} |} === październik 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Baliński - Śpiewakowi Mohorta.djvu |tytuł=Śpiewakowi Mohorta bratnie słowo |autor=Karol Baliński |start=2020-06-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Jesiennym wieczorem.djvu |tytuł=Jesiennym wieczorem |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-09-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Na pierwszy bal.djvu |tytuł=Na pierwszy bal |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-03-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szkarłatna Maska.pdf |tytuł=Inauguracyjny prolog teatru „Szkarłatna Maska” |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=List Michała Federowskiego do Józefa Rostafińskiego z dnia 24 grudnia 1883.pdf |tytuł=List Michała Federowskiego do Józefa Rostafińskiego z dnia 24 grudnia 1883 |autor=Michał Federowski |start=2023-01-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Moralne zbrodnie.djvu |tytuł=Moralne zbrodnie |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-03-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Zerwali!.djvu |tytuł=Zerwali! |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-03-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pogrzeb Klemensa Junoszy (Kurjer Warszawski).djvu |tytuł=Pogrzeb Klemensa Junoszy |autor=Zygmunt Józef Naimski, <br>Franciszek Nowodworski, <br>[[Autor:Gustaw Doliński|Gustaw Doliński]] |start=2022-12-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chyliński Związek miast greckich Azji Mniejszej.djvu |tytuł=Związek miast greckich Azji Mniejszej w końcu V-go wieku |autor=Konstanty Chyliński |start=2020-11-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wykolejeniec (Conrad) |tytuł=Wykolejeniec |autor=Joseph Conrad |start=2014-12-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Skiz (Zapolska) |tytuł=Skiz |autor=Gabriela Zapolska |start=2014-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ignacy Dąbrowski - Śmierć.djvu |tytuł=Śmierć. Studyum |autor=Ignacy Dąbrowski |start=2015-12-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Feliks Berdau - Wycieczka botaniczna w Tatry odbyta w r. 1854.djvu |tytuł=Wycieczka botaniczna w Tatry odbyta w r. 1854 |autor=Feliks Berdau |start=2023-03-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antoni Schattauer - Nieco o barwikach w moczu ludzkim.djvu |tytuł=Nieco o barwikach w moczu ludzkim |autor=Antoni Schattauer |start=2022-12-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL JI Kraszewski Interesa familijne.djvu |tytuł=Interesa familijne |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2023-11-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozdziobią nas kruki, wrony (Żeromski) |tytuł=Rozdziobią nas kruki, wrony |autor=Stefan Żeromski |uwagi= |start=2014-12-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Guy de Maupassant - Chrzest.djvu |tytuł=Chrzest |autor=Guy de Maupassant |start=2024-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Juliusz Kaden-Bandrowski - W cieniu zapomnianej olszyny.djvu |tytuł=W cieniu zapomnianej olszyny |autor=Juliusz Kaden-Bandrowski |start=2021-05-03 }} |} === wrzesień 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Bandrowski - Wściekłe psy.djvu |tytuł=Wściekłe psy |autor=Jerzy Bandrowski |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przepowiednia Królowej Sybilli o wojnie i końcu świata.pdf |tytuł=Przepowiednia Królowej Sybilli o wojnie i końcu świata |autor=anonimowy |start=2023-11-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kalamburzyści czyli męki tworzenia dowcipów.pdf |tytuł=Kalamburzyści czyli męki tworzenia dowcipów |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sen o szpadzie i sen o chlebie |tytuł=Sen o szpadzie i sen o chlebie |autor=Stefan Żeromski |uwagi= |start=2021-07-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Cymbały |tytuł=„Cymbały“ |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Dzisiejszy świat |tytuł=Dzisiejszy świat |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Miejcie nadzieję |tytuł=Miejcie nadzieję... |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Paradoksy |tytuł=Paradoksy |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Polskie morze |tytuł=Polskie morze |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Uwierzcie! |tytuł=Uwierzcie! |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Z Nowym Rokiem! |tytuł=Z Nowym Rokiem! |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Pieśni ludowa! |tytuł=Pieśni ludowa! |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread|indeks=Paweł Staśko - Zmartwychwstanie |tytuł=Zmartwychwstanie |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - W Dzień Narodzenia (1932) |tytuł=W Dzień Narodzenia (1932) |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - W Dzień Narodzenia (1918) |tytuł=W Dzień Narodzenia (1918) |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O kelnerach.pdf |tytuł=O kelnerach |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z notatnika nerwowca.pdf |tytuł=Z notatnika nerwowca |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=A to pan zna?.pdf |tytuł=A to pan zna? |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - W Dąbrowie Górniczej.djvu |tytuł=W Dąbrowie Górniczej |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-08-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kazimierz Przerwa-Tetmajer - Na Skalnem Podhalu T.5.djvu |tytuł=Na Skalnem Podhalu T. 5 |autor=Kazimierz Przerwa-Tetmajer |start=2023-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przygoda z kelnerką.pdf |tytuł=Przygoda z kelnerką |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Heine - Atta Troll.djvu |tytuł=Atta Troll |autor=[[Autor:Heinrich Heine|Heinrich Heine]], [[Autor:Maria Konopnicka|Maria Konopnicka]] |start=2016-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Trójlistek-Kraszewski |tytuł=Trójlistek |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2024-07-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Car jedzie.djvu |tytuł=Car jedzie |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-09-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edward Nowakowski - Afryka środkowa już w 1700 znaną była.pdf |tytuł= Afryka środkowa już w roku 1700 znaną była |autor=Edward Nowakowski |start=2024-09-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Heinrich Hoffmann - Zlota roszczka.pdf |tytuł=Złota rószczka |autor=Heinrich Hoffmann |start=2024-03-22 }} |} === sierpień 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Anda Eker - Historja o mokrej Ciotce Słoci i o jasnem Słoneczku Oczku.pdf |tytuł=Historja o mokrej Ciotce Słoci i o jasnem Słoneczku Oczku |autor=Anda Eker |start=2024-06-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dawisona pierwsze lata w zawodzie dramatycznym |tytuł=Dawisona pierwsze lata w zawodzie dramatycznym |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2022-10-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Feliks Kon - Etapem na katorgę.pdf |tytuł=Etapem na katorgę |autor=Feliks Kon |start=2020-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antysemitnik (Zapolska) |tytuł=Antysemitnik |autor=Gabriela Zapolska |start=2013-08-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Widma |tytuł=Widma |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Bilans Starego Roku |tytuł=Bilans Starego Roku |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Bohaterowi Żwirce |tytuł=Bohaterowi Żwirce |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przekłady z Aleksandra Bloka.pdf |tytuł=Poeta / Powieść / Romancero |autor=Aleksandr Błok |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Otwierają okna!.djvu |tytuł=Otwierają okna! |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-01-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Staśko - Dziwny człowiek |tytuł=Dziwny człowiek |autor=Paweł Staśko |start=2024-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Akwarelle.djvu |tytuł=Akwarelle |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-07-02 }} |} === lipiec 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL JI Kraszewski O postępie.djvu |tytuł=O postępie |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2023-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=JI Kraszewski Listy (Ognisko Domowe) |tytuł=Listy (Ognisko Domowe) |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2023-04-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Potrawy z ryb.djvu |tytuł=Potrawy z ryb |autor=Elżbieta Kiewnarska |start=2016-08-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kraszewski - Powieści szlacheckie.djvu |tytuł=Powieści szlacheckie |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2019-04-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jean Webster - Właśnie Inka.pdf |tytuł=Właśnie Inka |autor=Jean Webster |start=2023-02-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Historja chłopów polskich w zarysie II (Aleksander Świętochowski) |tytuł=Historja chłopów polskich w zarysie II |autor=Aleksander Świętochowski |start=2011-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Człowiek zmienia skórę |autor=Bruno Jasieński |start=2011-04-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chyliński O powstaniu.pdf |tytuł=O powstaniu urzędów cenzorów |autor=Konstanty Chyliński |start=2023-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Laktancjusz - Wiersz o feniksie.pdf |tytuł=Wiersz o feniksie |autor=Laktancjusz |uwagi= |start=2024-06-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Skwarczyński Adam - Józef Piłsudski sylwetka wodza legionów.pdf |tytuł=Józef Piłsudski. Sylwetka wodza legionów |autor=Adam Skwarczyński |start=2021-12-11 }} |} === czerwiec 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wiosna. Chrystus Miasta.pdf |tytuł=Wiosna / Chrystus Miasta |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rzuty, spostrzeżenia i koncepcje.pdf |tytuł=Rzuty, spostrzeżenia i koncepcje |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ogród miłości.pdf |tytuł=Z cyklu „Ogród miłości” |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mróz nędzarzy.pdf |tytuł=Mróz nędzarzy |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ballada o śmierc Izaka Kona.pdf |tytuł=Ballada o śmierci Izaka Kona |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ojczyzna (Tuwim) x Biją Młoty (Czosnowski).pdf |tytuł=Ojczyzna / Biją Młoty |autor=[[Autor:Julian Tuwim|Julian Tuwim]], [[Autor:Stanisław Czosnowski|Stanisław Czosnowski]] |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kilka słów o operetce |tytuł=Kilka słów o operetce |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Odprawa.djvu |tytuł=Odprawa |autor=Émile Zola |start=2021-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Ruffer - Posłanie do dusz.pdf |tytuł=Posłanie do dusz |autor=Józef Ruffer |start=2024-05-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maria Rodziewiczówna - Magnat.djvu |tytuł=Magnat |autor=Maria Rodziewiczówna |start=2018-06-15 }} |} === maj 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leo Belmont - Pani Dubarry.djvu |tytuł=Pani Dubarry |autor=[[Autor:Leopold Blumental|Leo Belmont]] |start=2019-07-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Adam Krechowiecki - Józef Ignacy Kraszewski.djvu |tytuł=Józef Ignacy Kraszewski |autor=Adam Krechowiecki |start=2024-01-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Odpowiedź; Rzecz czarnoleska.pdf |tytuł=Odpowiedź / Rzecz czarnoleska |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gilotyna |tytuł=Do autorów dramatycznych |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zasiedziali.pdf |tytuł=Zasiedziali |autor=Jean Arthur Rimbaud |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O skwarnej śmierci.pdf |tytuł=O skwarnej śmierci |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O znajomych.pdf |tytuł=O znajomych |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kuźma Prutkow |tytuł=Niezapominajka i bryczka / Ser i hipokryta |autor=Koźma Prutkow |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Symfonia II dramatyczna.pdf |tytuł=Symfonia II dramatyczna |autor=Andriej Bieły |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Coctail, flip, fizz, sling, smash & sour.pdf |tytuł=Coctail, flip, fizz, sling, smash & sour |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Śmierć.pdf |tytuł=Śmierć |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Listy Czechowa do żony |tytuł=Listy Czechowa do żony |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Do krytyków.pdf |tytuł=Do krytyków |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sztab.pdf |tytuł=Sztab / Wesoła pieśń o domu / Żydzi |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} |} === kwiecień 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Historja chłopów polskich w zarysie I (Aleksander Świętochowski) |tytuł=Historja chłopów polskich w zarysie I |autor=Aleksander Świętochowski |uwagi= |start=2011-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Głowa.djvu |tytuł=Głowa |autor=Gabriela Zapolska |start=2023-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Bandrowski - Zolojka.djvu |tytuł=Zolojka |autor=Jerzy Bandrowski |start=2016-04-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Królobójcy (Wacław Gąsiorowski) |tytuł=Królobójcy |autor=Wacław Gąsiorowski |start=2013-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Władysław Stanisław Reymont - Przysięga.djvu |tytuł=Przysięga |autor=Władysław Stanisław Reymont |start=2017-07-30 }} |} === marzec 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Z krynicy mądrości ludu.djvu |tytuł=Z krynicy mądrości ludu |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stefan Żeromski - Wybór Nowel.djvu |tytuł=Wybór nowel |autor=Stefan Żeromski |uwagi= |start=2017-07-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z lat nadziei i walki (Anc) |tytuł=Z lat nadziei i walki 1861 — 1864 |autor=[[Autor:Bolesław Anc|Bolesław Anc]], [[Autor:Józefa Anc|Józefa Anc]] |start=2013-09-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Wachholz - Alkoholizm a przestępstwo.djvu |tytuł=Alkoholizm a przestępstwo |autor=Leon Wachholz |start=2023-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Księga na spalenie.djvu |tytuł=Księga na spalenie... |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-03-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Prośba |tytuł=Prośba |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Czarna giełda |tytuł=Czarna giełda |autor=Julian Tuwim |start=2024-03-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Eliza Orzeszkowa - Kilka słów o kobietach.djvu |tytuł=Kilka słów o kobietach |autor=Eliza Orzeszkowa |start=2019-02-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dalsze wskazówki dla dowcipnisiów.pdf |tytuł=Dalsze wskazówki dla dowcipnisiów |autor=Julian Tuwim |start=2024-03-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Demon.pdf |tytuł=Demon |autor=Julian Tuwim |start=2024-03-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Bandrowski - W kraju orangutanów i rajskich ptaków.djvu |tytuł=W kraju orangutanów i rajskich ptaków |autor=Jerzy Bandrowski |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Bandrowski - W białem miasteczku.djvu |tytuł=W białem miasteczku |autor=Jerzy Bandrowski |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - W grób trzeba iść! |tytuł=W grób trzeba iść! |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Ulicznica.djvu |tytuł=Ulicznica |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Dlaczego wiary nie mają.djvu |tytuł=Dlaczego wiary nie mają? |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-03-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Piękno w życiu kobiety.djvu |tytuł=Piękno w życiu kobiety |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-03-11 }} |} === luty 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Błażejowski - Sąd nad Antychrystem.pdf |tytuł=Sąd nad Antychrystem |autor=Aleksander Błażejowski |start=2019-07-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Wzniesienie się Rougonów (1895).djvu |tytuł=Wzniesienie się Rougonów (1895) |autor=Émile Zola |start=2020-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Obłok w spodniach.pdf |tytuł=Obłok w spodniach |autor=Władimir Majakowski |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Wirujące myśli.djvu |tytuł=Wirujące myśli |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-01-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Legenda aurea.pdf |tytuł=Legenda aurea |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dwaj Frontignacy (Verne) |tytuł=Dwaj Frontignacy |autor=Juliusz Verne |start=2015-07-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Błażejowski - Walizka P. Z.pdf |tytuł=Walizka P. Z |autor=Aleksander Błażejowski |start=2019-07-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Selma Lagerlöf - Opowiadania.djvu |tytuł=Opowiadania |autor=Selma Lagerlöf |start=2018-10-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Siódma jesień.pdf |tytuł=Siódma jesień |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Władysław Ludwik Anczyc - Wspomnienie z Tatr.djvu |tytuł=Wspomnienie z Tatr |autor=Władysław Ludwik Anczyc |start=2022-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Polska pieśń miłosna. Tuwim.pdf |tytuł=Imię / Jesteś znowu... / Dyalog / Trochę mi nazbyt... |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=W Barwistanie.pdf |tytuł=W Barwistanie |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antoni Ferdynand Ossendowski - Od szczytu do otchłani.djvu |tytuł=Od szczytu do otchłani |autor=Ferdynand Ossendowski |start=2017-05-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Helena Zborowska - W niewoli u Mahdiego czyli Bitwa pod Omdurmanem.pdf |tytuł=W niewoli u Mahdiego czyli Bitwa pod Omdurmanem |autor=Helena Zborowska |start=2021-09-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Ignacy Kraszewski - Koza czarna.djvu |tytuł=Koza czarna |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2024-01-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=*** (Tuwim, 1925) |tytuł=*** |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Ulegalizowana zbrodnia.djvu |tytuł=Ulegalizowana zbrodnia |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zola - Pogrom.djvu |tytuł=Pogrom |autor=Émile Zola |start=2021-03-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Paniom emancypantkom.djvu |tytuł=Paniom emancypantkom |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walerya Marrené - O pracy.djvu |tytuł=O pracy |autor=Waleria Marrené |start=2021-07-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wierszy tom 4.pdf |tytuł=Wierszy tom 4 |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zieliński Kultura moralna starożytnej Grecji.pdf |tytuł=Kultura moralna starożytnej Grecji |autor=Tadeusz Zieliński |start=2021-08-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Które z nich dwojga.djvu |tytuł=Które z nich dwojga |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przysłowia i zwyczaje gospodarskie |tytuł=Przysłowia i zwyczaje gospodarskie |autor=Józef Ignacy Kraszewski |start=2021-06-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Balzac - Stara panna.djvu |tytuł=Stara panna |autor = Honoré de Balzac |start=2022-03-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sokrates tańczący.pdf |tytuł=Sokrates tańczący |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabryela Zapolska o Ich czworu.djvu |tytuł=Gabryela Zapolska o „Ich czworu“ |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Szara godzina.djvu |tytuł=Szara godzina |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-02-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Czarcia huśtawa; Ledwo brzask białawy; Aniołowe lica.pdf |tytuł=Czarcia huśtawa / Ledwo brzask białawy / Aniołowe lica |autor=Fiodor Sołogub |start=2024-02-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Najśliczniejszy |tytuł=Najśliczniejszy |autor=Konstantin Balmont |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Alkohol. Rewizja.pdf |tytuł=Wiosna / Chrystus Miasta |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Skwar nędzarzy.pdf |tytuł=Skwar nędzarzy |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Bandrowski - Przez jasne wrota.djvu |tytuł=Przez jasne wrota |autor=Jerzy Bandrowski |start=2016-04-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mąż i ja. Drzewo.pdf |tytuł=Mąż i ja / Drzewo |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Mátyás - Wilija.djvu |tytuł=Wilija |autor=Karol Mátyás |start=2022-12-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jak to się stało. Pies i księżyc.pdf |tytuł=Jak to się stało / Bies i księżyc |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Edward Nowakowski-Podhorce.pdf |tytuł= Podhorce |autor=Edward Nowakowski |start=2024-02-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Buciki Maryni.djvu |tytuł=Buciki Maryni |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-01-27 }} |} === styczeń 2024 === {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Małżeństwo Teci.djvu |tytuł=Małżeństwo Teci |autor=Gabriela Zapolska |start=2023-12-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Indeks:Lutnia. Piosennik polski. Zbiór drugi.djvu |tytuł=Lutnia. Piosennik polski. Zbiór drugi |autor=[[Autor:Zbiorowy|antologia]] |start=2015-10-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zdzisław Kamiński - W królestwie nocy.pdf |tytuł=W królestwie nocy |autor=Zdzisław Kamiński |start=2023-11-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Do nich! |tytuł=Do nich! |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Żona |tytuł=Żona |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tuwim - Rewolucja w Niemczech.djvu |tytuł=Rewolucja w Niemczech |autor=Julian Tuwim |start=2017-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Epos. Julian Tuwim |tytuł=Epos |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poeta opętany uprzedza (na wszelki wypadek) Bogu ducha winną żonę |tytuł=Poeta opętany uprzedza (na wszelki wypadek) Bogu ducha winną żonę |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - Naokoło Tatr.djvu |tytuł=Naokoło Tatr |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2022-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziady i dzieciństwo |tytuł=„Dziady” i dzieciństwo |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Julian Tuwim - Czyhanie na Boga.djvu |tytuł=Czyhanie na Boga |autor=Julian Tuwim |start=2017-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Z Uroczysz |tytuł=Z Uroczyszcz |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Błaganie |tytuł=Błaganie |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Słowa we krwi.pdf |tytuł=Słowa we krwi |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Czarna msza.pdf |tytuł=Czarna msza |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Auto. Julian Tuwim |tytuł=Auto |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bank. Julian Tuwim |tytuł=Bank |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walery Eljasz-Radzikowski - Wycieczka do Zielonego Stawu Kiezmarskiego.djvu |tytuł=Wycieczka do Zielonego Stawu Kiezmarskiego |autor=Walery Eljasz-Radzikowski |start=2022-10-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Janina Zawisza-Krasucka - Anielka w szkole.pdf |tytuł=Anielka w szkole |autor=Janina Zawisza-Krasucka |start=2023-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Flecista |tytuł=Flecista |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Motyle.pdf |tytuł=Motyle |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dziewczyny |tytuł=Dziewczyny |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wybór poezyj pomniejszych Wiktora Hugo.djvu |tytuł=Wybór poezyj pomniejszych Wiktora Hugo |autor=Victor Hugo |start=2018-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=*** (Śpiewa na podwórku...); Buty; *** (Ojcze barw...).pdf |tytuł=*** (Śpiewa na podwórku...) / Buty / *** (Ojcze barw...) |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Statut Polskiej Partii Piratów.pdf |tytuł=Statut Polskiej Partii Piratów |autor=Polska Partia Piratów |start=2021-05-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Chamstwo |tytuł=Chamstwo |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Commedia Divina |tytuł=Commedia Divina |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przekłady z Rimbauda.pdf |tytuł=Siedmioletni poeci / Siostry miłosierdzia |autor=Arthur Rimbaud |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Janina Zawisza-Krasucka - Anielka pracuje.pdf |tytuł=Anielka pracuje |autor=Janina Zawisza-Krasucka |start=2023-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=*** (Każde słowo...) |tytuł=*** (Każde słowo...) |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Apostołowie brutalnego jutra |tytuł=Apostołowie brutalnego jutra / Nad morzem |autor=Eliasz From |start=2024-01-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poeto! |tytuł=Poeto! |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kobieta.pdf |tytuł=Kobieta |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Smereka - Lud w literaturze starożytnej.djvu |tytuł=Lud w literaturze starożytnej |autor=Jan Smereka |start=2021-12-4 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Słopienie.pdf |tytuł=Słopiewnie |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O poecie.pdf |tytuł=O poecie |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przemiany.pdf |tytuł=Przemiany |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Krzyczę; My - Ludzie.pdf |tytuł=Krzyczę / My - Ludzie |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tajemnice amuletów i talizmanów.pdf |tytuł=Tajemnice amuletów i talizmanów |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Słowo i ciało; Muza czyli kilka słów zaledwie; Niema kraju...; Wóz; Do Franciszka Fiszera; Mieszkanie.pdf |tytuł=Słowo i ciało / Muza czyli kilka słów zaledwie / Niema kraju... / Wóz / Do Franciszka Fiszera / Mieszkanie |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tysiąc dziwów prawdziwych.pdf |tytuł=Tysiąc dziwów prawdziwych |autor=Julian Tuwim |start=2024-01-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gabriela Zapolska - Awanturnica.djvu |tytuł=Awanturnica |autor=Gabriela Zapolska |start=2024-01-15 }} |} == 2023 == W roku 2023 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2023}}''' projekty. {{Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2023}} == 2022 == W roku 2022 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2022}}''' projekty. {{Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2022}} == 2021 == W roku 2021 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2021}}''' projektów. {{Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2021}} == 2020 == W roku 2020 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2020}}''' projekty. {{Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2020}} == 2019 == W roku 2019 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2019}}''' projektów. {{Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2019}} == 2018 == W roku 2018 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2018}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2018}} == 2017 == W roku 2017 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2017}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2017}} == 2016 == W roku 2016 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2016}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2016}} == 2015 == W roku 2015 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2015}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2015}} == 2014 == W roku 2014 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2014}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2014}} == 2013 == W roku 2013 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2013}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2013}} == 2012 == W roku 2012 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2012}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2012}} == 2011 == W roku 2011 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2011}}''' projekty. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2011}} == 2010 == W roku 2010 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2010}}''' projekty. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2010}} == 2009 == W roku 2009 ukończono łącznie '''{{Proofnr|2009}}''' projektów. {{Iwtrans|pl|Wikiźródła:Ukończone projekty proofread/2009}} |style="vertical-align:top; width:150px; text-align:center; font-size:85%;"|{{Spis treści||130px}} |} [[Kategoria:Ukończone projekty proofread]] 99u1j5z8xet14bd391yiapkngw4egz8 100 129433 3707905 3379034 2024-11-17T17:16:25Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707905 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>świerszcz!! — O godzinie drugiej porwało mnie — wyskoczyłam z łóżka do otwartego okna — światło, fotografia twoja do ręki, do ust, na serce. Stałam kilka minut, ugięłam się — i tak wsunęłam się z powrotem do łóżka, słaniając się, dygocąc (— przecież nie z zimna? — no, nie! — u nas już od tygodnia ciepło — —) — i rozpoczęła się wędrówka moich myśli ku tobie, Jedyny — z takimi życzeniami z darami takimi — o Cyr! — I przybyłeś, przybyłeś do mnie, trochę umęczony, ale tak rozradowany, przejęty i — Cyr! — również roztrzęsiony, rozdygotany, zziębnięty — bo, bo z północy! — — Ułożyłeś się obok, jakoś w ten sposób, że moja głowa znalazła się pod twoim lewym ramieniem, a usta wypadło mi akurat przyłożyć tam, gdzie ciemne kółeczko wskazywało mi przebywanie twego serca, którego tykotanie najwyraźniej słyszałam. Słyszałam, Cyr! — Po obudzeniu się z tego transu odczułam dopiero, że wspomnienie tego przeżycia rozdziera mnie — — o niezrównana ekstazo! — w głowie, w uszach, w sercu, w dołku, cały dzień, całą noc, gdy stoję, gdy chodzę, gdy siedzę, gdy leżę: Cyr bez granic, Cyr bez początku i zawsze! — — Rekonstruuję zapach twego ciała, twoich włosów; widzę linie twoich rysów, każdą zmarszczkę, każdą bruzdę, i tę pionową na czole błyskiem wypaloną, promień uśmiechu twego — co się ze mną dzieje, co? — o Cyr — Jedyny na całym globie — czy może być inaczej, czy będzie kiedykolwiek inaczej? — Ktoby wytrzymał, ktoby pojął taki kataklizm?? — Dobrze, dobrze, że też momentalnie po takich zmysłowych nawiedzeniach przychodzi {{Korekta|obiawienie|objawienie}}: toż to Cyr, Cyprjan Fałn — jego ludzka wysokość, jego człowiecza mość! — I już<noinclude><references/></noinclude> mzx0nk38nwlez6xx1s843n1brgthu1l 100 129434 3707909 3379199 2024-11-17T17:20:00Z Alenutka 11363 3707909 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>jestem pod tobą jako Maura-podnóżek, jako Maura-podpałka, Maura-iskierka. — Oto dzieje jednej tylko doby, czy minuty jednej, mój Cyr! — Cyr — myśli mej myśli! — Dlaczego ogarnia taki smutek? — coś wibruje w powietrzu, drży — moloch jeszcze głodny — tyle ofiar — taki niepokój —; — ja tu za miastem, za wiaduktem, prawie w cieniu wielkich gór — gdzieś w drodze do Ciebie błąkają się moje nogi, stopy palą i bolą — płoną żywym ogniem — pożar! — O Cyr — — przyjedziesz? więc: bien venu! — I tak tu tylko o mnie! Kobieta! — Lecz {{Rozstrzelony|wiem}} iż jest coś ważniejszego, coś znacznie ważniejszego, coś najprostszego!<br> <br> {{tab}}Trzebaby odpisać; już raz odpisał — nie, dwa razy; jakże to? — jakoś w tym sensie: „— znamy się z tej najlepszej przynależności; nie znamy się bowiem wcale; wiemy natomiast o sobie; wszystkie odkrycia przed nami! —“<br> {{tab}}Kojarzy się przyszłość ze wzrostem społecznej agresywności.<br> {{tab}}Nowy etap; oczywiście: Maura!<br> {{tab}}Myśl w tej chwili z czułością spoczęła na żonie; oto: troskliwa, pamiętna, dobra; wszystkie te udręki powszednie wzięła na siebie! — I — charakter! I — sprawność logiczna nadzwyczajna; i tu właśnie tkwi fermentacja, zaród trudnego współżycia; dla niej, dla Wisi, wszystko w Cyprjanie jest nielogiczne, kłamliwe i przewrotne — {{Rozstrzelony|niezrozumiałe}}! — Rzadko zresztą rozmawiają z sobą o tych rzeczach — lecz wtedy jest piekło! — Zazdrość i większa od niej ambicja przekreślają z góry wszelkie możliwości porozumienia.<br><noinclude><references/></noinclude> ilzb3qo0xq5by37z91migt1kxx3kc7w 100 129436 3707912 2016504 2024-11-17T17:26:00Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707912 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>{{tab}}Poza tym — ileż wielkich dodatności! —: choćby ta dwudziestoletnia abnegacja — gdzieżby tam inna! — nigdy prawie, a jeśli to tak rzadko, że się to prawie nie liczy — te jakieś wymagania niby — ani bucików, ani bielizny, ani pończoch, ani sukien, no nic, — płaszcze znasza po iks lat; nicuje, łata, ceruje — nie połatana też często i poplamiona; dbała to już Wisia o siebie nie jest; zupełnie nie; po części ją to nudzi, po części wcale się nad tym nie zastanawia; ot tak. — I bardzo chłodna; ale to nawet miało (chwycił się na tym, że użył czasu przeszłego) swoisty wdzięk i powab; trzeba było zawsze umiejętnie i konsekwentnie doprowadzać ją do rozgrzania; była wrażliwa tylko na strefę dziewczęcej łechtliwości — wnętrze jej kobiecości było zupełnie nieczułe. Z początku nie orientował się — cały zabieg był marną fuszerką; później (po paru latach!) doświadczenie wymogło na jej organiźmie jako tako zadawalającą odpowiedź; sama zresztą musiała temu niemrawemu organizmowi swemu dopomóc; kłopot rzeczywiście. — Wreszcie: jest umysłem wyzwolonym z przesądów wyznaniowych; antyreligijna; ateistka; {{roz*|„meta“}} i {{roz*|„para“}} — to się z jej prostym rozsądkiem nie kojarzyło; do tych rezultatów poglądowych doszła własną logiczną dedukcją; bez wpływu postronnego; wogóle na wpływy nie podatna, odporna; podejrzliwa; unika wszelkich dyskusji; czyta mało; bardzo powoli; miesiącami jedną książkę; niezbyt się też interesuje książkami Cyprjana. Bardzo w wypowiedzeniach (nie mówmy o wynurzeniach) skąpa — zamknięta w sobie — powoli lecz z uporem odsłania w sobie krajobraz myślowy i przesuwa obręb widnokręgu. — W okresie, w którym<noinclude><references/></noinclude> adrq3b4swkh1dks2ixzmhmfvdun7yv5 100 129437 3707916 2016505 2024-11-17T17:31:02Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707916 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>Cyprjan skłaniał się ku mistycyzmowi — samym istnieniem swym była odtrutką i przestrogą; zawstydzała prostotą; — dobrze się z nią budowało rozumne, proste, niezagmatwane, logiczne zdarzenia — tu każda przyczyna miała swój właściwy, ściśle wymierzony skutek; było by to wszystko momentem bardzo ważnym, gdyby się łączyło z wolą i działaniem; pierwiastka aktywności brak było Wisi zupełnie, gubił się w zakamarkach jak i jej płciowość; tu też zapewne przyczyna, że wolna w jednym, niewolnicą była w drugim: przesądy obyczajowe (zwłaszcza rodzinno-pokrewieńczego autoramentu) zespalały ją z burżuazją miejską, którą przecież przerastała na wielu innych polach i pozycjach. Pracowita na swój sposób, choć raczej zasiedzeńcza i jakby cieleśnie zaleniwiona; gubiła się w bezmiarze szczegółów spoza których kształtu ogólnego nie było widać, względnie nie umiała go dojrzyć. Jedna z jej licznych ciotek mawiała: ogarki zbiera a świece lecą; była tu niejaka słuszność, choć to przecie ciotka mówiła. — No, taka to ta Wisia i rozmaita jeszcze.<br> {{tab}}Ileż to już lat? — tak, tak — dwadzieścia i kapinkę nadto; tego ich życia wspólnego.<br> {{tab}}Rozmyślając o tym (— i ten jej lęk przed ludźmi, dorównujący absolutnemu brakowi decyzji w najbłahszej sprawie —) napisał telegram: — za osiem dni opuszczam szpital — za trzy tygodnie przyjadę Mauro —<br> <br> {{tab}}Maura! — osobliwe imię — posępne trochę — a — u — r — i jeszcze a — — a est noir — — Wyjął fotografię z portfelu: poducza się rysów na pamięć<noinclude><references/></noinclude> aegrtwsez58ztvjdfq3otq49w6j7udc 100 129439 3707917 2016506 2024-11-17T17:32:36Z Alenutka 11363 drobne techniczne 3707917 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>i konfrontuje zarazem — przypomnieniem najbliższym wzmaga w sobie niepokój — zżyma się, głuszonym perswazją, poczuciem winy; a perswazja: że przecież nic, że cóż — ciąg dalszy — jakoby nowe wcielenie kobiecości — —<br> {{tab}}Z każdą łączy się walka, wyzwolenie, etap — okresy, historie, dzieje — rozwój, ewolucja — zyski i straty — muzy! hory! ultima necat...<br> {{tab}}Bo przecież tak to jest: reprodukujemy od embria aż po moment właściwego wzwyżenia (— poczym poznać porę jego nadejścia — ? —) dzieje globu, gatunku, rozwoju człowieka; ze splotem niezatartych archaicznych impregnacji łączymy historyczne przemiany, kompleksy, urazy —; — wyświadamiamy etymologię kosmiczną; — aż którejś chwili (godzina — hora — ultima) stwarzamy sami jedną gałązkę — własną, nową — a każdym takim przyrostem szerzeje i wyżeje korona drzewa; drzewa żywota wybujałego na zwłokach przodków, oddychające prochem tysięcznych generacji; — przez pył ten śmiertelny przebija się wschodzące i zachodzące słońce — dlatego wschody i zachody są tak krwawe.<br> {{tab}}A potem już zwyczajnie, raptularzowo notują myśli: — za osiem dni pójdę stąd — dwa tygodnie pobędę z Wisią na wsi — dwa tygodnie bowiem to dość na wykończenie książki; musi starczyć; cała przecież już w mózgu napisana; przepisać więc: odpisać —<br> {{tab}}A teraz tych osiem dni...<br> <br> {{tab}}Południe. Pielęgniarka, panna Zosia przyniosła obiad. Poprosił aby nadała telegram; dziś właśnie ma<noinclude><references/></noinclude> p5e6jk0kdzfrwpobw4j9eivbtkai8ix 100 129440 3707918 2016507 2024-11-17T17:33:09Z Alenutka 11363 drobne techniczne 3707918 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>wychodne. — Poco właściwie? — i zawcześnie! — Telegram! — gdy jeszcze trzy tygodnie — tyle czasu! — Lecz pisać się nie chce; i te dni... właśnie, te dni... od dziś: muzom i sobie. — Zresztą! — to wysyłanie telegramu ma też ten nieprzyjemny imperatyw przymusu, działania półświadomego a półmechanicznego; — ileż to razy w życiu! Ciągle!! — Zawsze i we wszystkim. Czyżby podszept instynktu? przewidziana nieprzewidzianość?...<br> {{tab}}Kleik mdły; — Wisia przyjdzie o trzeciej; — dwa jajka na surowo — wypija się wprawnie — dwie dziurki naprzestrzał; — nudne jadło, bez soli; — ostatecznie wolno już siadać — to też coś znaczy — odleżyna nieco dolega — można wytrzymać...<br> {{tab}}Nagle załomotało serce: Mila! — To jest to tło wszelkich myśli i snów: dno najgłębsze! — miłość ponad miłościami! — i to dręczy — to boli — to dolega, diablo dolega — przeto tak się to chytrze, tak podle, tak perfidnie oddala, wtłacza pod sto warstw myśli, w ostatnie złoże geologiczne — byle nie wiedzieć, nie wiedzieć, nie przeczuwać! — podle! Tchórzliwie! — I żeby nie dziś, żeby tylko nie dziś, jeden dzień choć utargować, odsunąć alarm bankructwa! — jutro, jutro — pojutrze! — to i tak jest niedorozwikłania — i to jest nie-u-ni-knio-ne...<br> {{tab}}Sucharek po tych jajkach — lepi się w ustach — zerzygać się można;... południe, no to Maura jeszcze w biurze — pisze, że do piętnastej codziennie w biurze;... w domu rozpoczęta powieść — jest też coś tych wierszy, trzebaby to posegregować;... jeszcze pire ziemniaczane z masłem świeżym — jakieś tam przetopione, czy wysmażone — ani mowy! — i to pire to<noinclude><references/></noinclude> or8q8xdph3u1nv1djk13fm5njn2lf5a 100 129441 3707920 2016508 2024-11-17T17:33:47Z Alenutka 11363 drobne techniczne 3707920 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>jeszcze najsmaczniejsze;... zamówienia jakieś nadeszły — nie cierpię tego! — niech sobie leżą — wiadomo: cechą talentu jest niemożność pisania na zamówienie;... ale ta powieść!! — już połowa była odwalona w grudniu — przed tą chorobą; — trzeba od początku zacząć przepisywać, żeby w to wejść — można bo pisać dziesięć miesięcy bez przerwy po piętnaście godzin na dobę — i ciągle się w tym jest, jest się w pełni — — ale przerwa! — nawet kilkodniowa — rozsypało się wszystko jak korale ze sznurka — zbieraj teraz, szukaj, dopasowuj...<br> {{tab}}Zaklął! —: już mnie wszystko interesować poczyna! — wszystko napada i dręczy — znów ta szelestliwa, przeciągła zamieć jak przedtem, jak przez lata! — a taki był spokój, spokój, święty spokój — treuga dei.<br> {{tab}}Z ulgą ułożył się na wznak. Siedzenie jednak jeszcze męczy; — wszystko tam w środku pogojone, ale jakieś świeże, niedotykane, delikatne; wyobraźnia pewnie; choć przecież i zrosty; — popołudniu trzeba się przespacerować po kurytarzu. Gdy ona przyjdzie. Wisia.<br> {{tab}}Swoją drogą jak to tu wszystko sprzyja rozważaniu, introspekcji, kojarzeniu zmyślonemu, i, oczywiście snobizmowi też, nie tyle może snobizmowi — zawsze się znajdzie obrona przed tym {{Rozstrzelony|zarzutem}} (byle się nie przyznać!) — ile raczej egocentryzmowi — i to jest słuszne, ziemskie, zdrowe. Trzeba tak.<br> <br> {{tab}}Około pierwszej, już po obejściu wszystkich sal, zeszli się lekarze na pogawędkę — takie sobie klubowe miejsce z tej seperatki wykroili.<br><noinclude><references/></noinclude> o0updrbc9x8kkorypf7ui3metii5mjx 100 129442 3707921 2016509 2024-11-17T17:34:20Z Alenutka 11363 drobne techniczne 3707921 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>{{tab}}Pierwej jeszcze Włodek opowiedział o jednej takiej dziewczynie, co miała bardzo długie włosy; a on miał, chłopak młody, rumieńce, gdy o tym mówił; no bo długie włosy, to dlatego —:<br> {{tab}}— cóż, to było zeszłego roku w lecie...<br> {{tab}}(Pani Ho też miała długie włosy; jakie długie! sławne włosy; po kostki! — gdy rozpuściła to jak płaszcz! — Jest taki wizerunek jakiejś świętej; wiadomo nawet jakiej — — cóż tam, pięć-sześć lat wtedy Cyprjan miał gdy dostał taki duży, duży arkusz, na którym w kolorach nieprawdopodobnie jaskrawych były kwadratowe obrazki — sześć po sześć — razem trzydzieści sześć — z życia świętej Genowefy sceny ważne — to ona też takie włosy miała jak pani Ho; i naga była — tymi włosami nakryta, jak pani Ho; i ręce miała na piersi złożone i głowę pochyloną, jak pani Ho; — tylko przy tamtej, świętej, sarenka; ale cóż tam sarenka, może być, może nie być; sarenka! obejdzie się)<br> {{tab}}...taka, wie pan, drożyna leśna, trochę wilgotna, to też paprocie mokre po jednej, tej spadzistej stronie rosły — mówię panu! — na metr, albo i więcej; po drugiej stronie był las, a ziemia tam całkiem ruda i śliska i ogromne cienie, ogromne — bo to pod zachód słońca to cienie są zawsze takie ogromne, jeśli tylko słońce świeci, bo świecić musi, inaczej by tych cieniów nie było — — a myśmy sobie szli depache, wie pan — i też żeśmy takie cienie rzucali na te paprocie, jak te drzewa — to ja te jej włosy widziałem, pan wie? — tam na dole, na wrzosowisku — ją ja tam wtedy wycałowałem — no! — To jak sobie takie gęste pnie drzew wyobrażę to zaraz czuję zapach<noinclude><references/></noinclude> c40x0rpuf5iruw7jwrxbxmjef3y6gbg 100 129443 3707922 2016510 2024-11-17T17:35:09Z Alenutka 11363 drobne techniczne 3707922 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>jej włosów — — — Las to też włosy ziemi — nie? — Ja tak lubię las, jej jak lubię! — a pan — ? —<br> {{tab}}— też —<br> {{tab}}— pan jest poeta to pan musi las lubieć, poeci lubią naturę, prawda? — las, ruczaj, chmury; — mieliśmy takiego jednego profesora w ósmej — też wiersze pisał — to jemu jeszcze trzeba było tak umieć jak pacierz całą hierarchię: puszcza, bór, las, dąbrowa, zagajnik, poszycie, gaje: brzezinowe, bukowe, grabowe, no, rozmaite — aż po drzewo, krzew, krzak, kierz —; — brzozy ja lubię, też tak te gałązki-gałązeczki jak włosy opuszczają —<br> {{tab}}Lekarze rozsiedli się gdzie kto mógł; Oborski na łóżku Cyprjana, na Neringowym łóżku Maas i Ester, obok łóżka na jedynym krześle Eilper; — sympatyczni ludzie, dobrzy ludzie; kochani; i radzi, że to się rozgadać można. Wspominali chętnie kogo też tu znamienitego. Pamiętali.<br> {{tab}}Doktor Maas — średniego wzrostu, barczysty, krępy — przez co się niski zdał — diablo owłoszony, ręce jak w futrze, twarz duża, rysy negrosemickie, specjalista od serca, ciśnienia krwi — o Paryżu chętnie mówił, rok tam studiował, serce, — i że tam brata ma, jubiler i bibliofil, jakie ma dedykacje! — France, Apolinaire, Valeri, Claudel! — i wielu, wielu innych; same sławy; i exlibris ma swoje; pan zbiera? — przyniosę panu. — Doktor Maas chętnie i zawsze o Orkanie i jego córce — leżała obok na oddziale kobiecym, długo leżała, na jakie cztery lata przed Cyprianem; ładna; mądra; przez tę chorobę może ładna, ale ładna — no, nie taka cudna jak ta hrabianka, co to potem ten redaktor socjalistycznego pisma, już<noinclude><references/></noinclude> ozj3bym4be3j022g11wj8mg7c97cz74 100 129447 3707937 2016511 2024-11-17T17:48:25Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707937 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>umarł — pan ją zna? — to są rysy! cudne! — jest aktorką; naturalnie, gdzieżby pan nie znał, tyle lat w teatrze pan pracował; — o, ja zawsze idę, gdy ona występuje, chyba, że dyżur — ją na {{Korekta|scecie|scenie}} — to satysfakcja —<br> {{tab}}— ech ty stary knurze — przerywa Ester i swoje:<br> {{tab}}— czy pan Goldoniego z włoskiego wprost przekładał —? — Doktór Ester też Żyd o zgoła niesemickich rysach, twarz spokojna, równa, chłopięca — wąskie usta; — bo ten Maas miał odwinięte, kolosalne wargi, no i jedno jeszcze, to, że krótkowidz: grube, mięsiste szkła; — tak ten Ester nic z Żyda, a konik jego: poliglotyzm; znał osiem języków ekspedite i wiele innych wystarczająco na konwersację — lubił poezję Wilde'a i prozę Papiniego; recytował na pamięć; witał się też najchętniej po obcemu — hałdujudu, komanwuportewu — : — Specjalista od zapalenia stawów i wszelkich z tym komplikacji — :<br> {{tab}}— muszę panu przynieść nowy zeszyt „Monatsbände für Medicin“ — tam proszę pana artykuł o Goethem — cóż się okazuje? — że ten olimpijczyk, Jowisz ten — w starym, dobrym, rozumnym znaczeniu olimpijczyk, nie o tyczce więc, czy czymś podobnym, olimpijczyk myśli — połowę życia przeleżał w łóżku — ten tytan pracy i za przeproszeniem Grek, Grek! — kwękacz był; tyle chorób: płuca, żołądek, nerki — hipochondrii spora dawka — pacjent właściwie —<br> {{tab}}— przeczytam z rozkoszą — lubię te postronne aneksy; zna pan profesora Langroda: Goethe jako adwokat? — z kaduczną frajdą przeczytałem jak to<noinclude><references/></noinclude> g9q04uoawzikwq38f3ruqzd0tld9k5b 100 129501 3707938 2016512 2024-11-17T17:52:01Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707938 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>Jan Fryderyk Heckel spólnik w ojcowej fabryce porcelany, oddał zastępstwo swych zagrożonych interesów w ręce adwokata Jana Wolfganka Goethego — no i te wszystkie perypetie procesowe! — Zresztą proces ten — ja to przeczuwałem od pierwszych stron — wykończył definitywnie adwokata Goethego — wysoki sąd, proszę panów, wytknął adwokatowi Goethemu „nieodpowiedni sposób pisania, zmierzający tylko do zaostrzenia i tak zaognionych stosunków“ — ha?<br> {{tab}}Ester: — habe nun, ach Philosophie<br> {{tab|75}}Juristerei...<br> {{tab|75}}...da stehʻ ich nun, ich armer Thor,<br> {{tab|75}}und bin so klug ais wie zuvor...<br> {{tab}}Doktor Eilper częstował papierosami; wytworny, smukły pan; Żyd czy nie Żyd — co to kogo obchodzi; to nie wchodzi w rachubę, i na myśl nie przychodzi; — srebrna, solidna papierośnica, dwa pierścionki, jeden z brylantem — papierosy doskonałe, ksanti czy co? — zegarek złoty płaściuteńki, dewizka misterna — kołnierzyk jak ten śnieg świeżo spadły nogą nie zdeptany — aha! bo ten Ester to miał zawsze wymiętoszony kołnierzyk i tak wymykający się jednym rogiem niesfornie i niedorzeczy; — krawatka u tego Eilpera — tip top kolor i fason i wiązanie; spodnie zaprasowane do cholernego kantu! — taki był: wytworny, dbały, czyściutki. Specjalista: żołądek, wogóle prawa część jamy brzusznej; pierwszy w Polsce fotograf żołądka; rozumiecie? — i z tym to były trudności i ceregiele; jakie jeszcze; ani miejsca odpowiedniego, ani nic; w jakiejś niskiej piwnicy wywoływać; ani się wyprostować — bo {{pp|za|raz}}<noinclude><references/></noinclude> o8pzb754djnt6oyhdfoclh7a2yffemb 100 129503 3707940 2016513 2024-11-17T17:55:45Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707940 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>{{pk|za|raz}} łbem o sufit; — potem popsuł się ten aparat osobliwy, co to go musiał pacjent połykać jak sondę, a potem się tam rozświecało w komorze żołądka i robiło kilka dookolnych zdjęć — popsuł się i nikt tego naprawić nie potrafił; — ale kilka zdjęć pejsażowych żołądka — proszę siadać; krajobrazy tajemnicze jak okolice gór księżycowych. — A wogóle ten cały szpital z czasów poprzedzających sromotne czasy Barbary Ubryk — poklasztorne kazamaty; tyle, że adaptacje; ale żeby co współczesnego — to nic; a gdzieś tam już pono po Europie błyszczą szklane przybytki zdrowienia; zagranica — ba! — i fotografuj tu żołądki w takich parszywych warunkach! — okoliczności niesprzyjające; zupełnie.<br> {{tab}}Wszyscy palili te papierosy chętnie; gilzy albo tutki, a wogóle zwijki „Bon-Ton; Warsz. Fason“ — no i, że napewno ksanti, bo cóżby innego — pachnie to zacnie, aromatyczne, lekkie.<br> {{tab}}— a z tym alucolem-palliacolem to to bardzo dobre (mówi Cyprian, chce Eilperowi zrobić przyjemność) — ta masa galaretowata, która się tworzy w żołądku i broni przystępu kwasocie, chcę rzec nadkwasocie, izolacja —<br> {{tab}}— przeczytał pan moją broszurkę? — zarumienił się doktór i spojrzał po kolegach z satysfakcją —<br> {{tab}}— przeczytałem, oczywiście, jakżeż —<br> {{tab}}Znosili mu lekarze swoje rozprawy medyczne; czytał wszystkie; — a już temu kochanemu Eilperowi, który bardzo i dbał i troskał się i radował lepszeniem, warto było robić przyjemność — raz, że tak miło raka spiekał, a po drugie, że właśnie taki delikatny; n.&nbsp;p. gdy przy wstępnym diagnozowym {{pp|ser|monie}}<noinclude><references/></noinclude> 8mrz9xxr5876a7mztki5gt280tdaas0 100 129504 3707942 2016514 2024-11-17T18:00:13Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707942 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>{{pk|ser|monie}} dopytywał się: a lata? choroby? przyczyny zgonu rodziców? — etcetera — cichutko i lękliwie, w tajemnicy „między nami“ zaszeptał — z rumieńcem dzięcielinowym — a weneryczne? — kto? — no... pan! — nie; — westchnął z ulgą: dziękuję panu —<br> {{tab}}— ta aktorka, o której mówiłem (— to Maas oczywiście —) miała całe pośladki pokłute — tyle zastrzyków! — leżała dłuższy czas na brzuchu, inaczej nie mogła —<br> {{tab}}— też pięknie — wwargolił doktór Oborski; ten to jest chłop na schwał — ejże — maładec! — wysoki, zwinny, gibki; brunet, ślepia czarne, nieco skośne, z tatarska; rzęsy jak u Marleny Dietrich długie, wygięte, brwi sute, gęste, zrośnięte u nasady nosa; krótki, wypukle nasrożony skrawek wąsa; wargi czerwone, z pieśni miłosnych, koralowe; duże zatoki (zaczesanie gładkie do tyłu) — stąd olbrzymie czoło (zwłaszcza przy pochyleniu głowy) dorównuje połowie wysokości całego oblicza; cera matowa, blada. W wymowie ma Oborski taką osobliwość zbytniego przyśpieszania wyrzucanych słów, które włażą sobie w paradę i nadeptują na pięty; mówienie takie, to właściwie tyralierka. Przy śmiechu policzki i powieki całkowicie zasłaniają oczy; wogóle: pieje śmiechem gdzieś aż od przepony brzusznej; zanosi się; rękami w uda pleszcze; zaraźliwe to; śmiejesz się wraz z nim — musowo! — Nagły i zbytni choleryk; koledzy mawiali: z tym Oborskim trzeba ostrożnie; miał raz wypadek automobilowy — wyrzuciło go poza szosę w rów, ma ponoć nadwyrężoną podstawę czaszki; nie należy go irytować; obchodzić się trza<noinclude><references/></noinclude> 4f9doqmf4duxjed5lm2lnw4higxu21k 100 129505 3707944 3379048 2024-11-17T18:05:42Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707944 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>jak z jajkiem; łatwo wpada w furię; — pozatem chłop dobry z kościami.<br> {{tab}}— {{Korekta|tez|też}} pięknie, ale możebyście tak ępesik zmienili temat — mówmy o dziewczynach — wszystko takie na tych salach — a tu osobliwie: intelektualiści! — wyposzczone — każdy nato jak kot na szperkę — — miałem raz taką wiecie jedną w Wiedniu, sakra —<br> {{tab}}Ester wyświstuje walca.<br> {{tab}}Oborski ciągnie dalej:<br> {{tab}}— a to było jak mnie z frontu do szpitala wysyłali; staliśmy wtedy niedaleko watahy Bałachowicza. Spokój na froncie, od dwu dni ani strzału, ani nic; — wybrałem się do Bałachowiczan na lumpkę; jestem — pijemy jak cholera — mordy, wiecie, zakazane, wąsy do góry, na dół, tak i tak, mundury międzynarodowe — ale chłopy z wiary, fantazja pierońska u nich! — Ktoś tam raz późną nocą w zagazowaną gromadę rzucił bacznie-niebacznie: wartoby na mocha — tak-tu próżnujemy, to nie jest życie taka wojna; — od słowa do słowa — serdeńko, rybeńko — na konie! — mnie dali jakąś czarną przecherę — walimy jak odmieńcy, ino wiater świszczę — stój! — cicho — — a co? — okopy mochów! — Mieli wiecie kupę granatów ręcznych — masz i ty! —, że się to w tej galopadzie nie rozpukło i nie porozrywało nas w strzępy — dziw to czysty; — forwerc! brzuchem do ziemi — czołgiem — a mordy na guzik — gębę ino otwierać, żeby ani sapnięcia! — czołgam się więc — dwa granaty mam, ciemno — smoła — nie widzę nic — woda paruje ze łba — mgła — — w tem coś mi się zdaje — stoi ktoś, czy coś — coś się wogóle<noinclude><references/></noinclude> qv3kl1ms17u9drcz70haw2oa0uls0kp 100 129650 3707953 2016516 2024-11-17T18:12:08Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3707953 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" /></noinclude>czerni — co tam długo myśleć — zapłon won — ramię na rozmach: hrym! — i drugi raz: zapłon won — hrym! — chwila, a potem: buch! buch! — a to już dokoła — łup! łup! — — a przed nami też już ogień jak jasny pieron — maszynki karabinowe — ta-ta-ta-ta-ta — sieją jak jęczmień — bzzz, bzzz — kuleczki — wycofuję się, kamraci też; — dopadamy koni, a tu już obie pozycje grają i trajkocą nawyprzodki — a my w pośrodku! Kram! — no to i wojna! — lecimy na złamanie karku w ćmie i przez wertepy — alem i tak dostał w nogę — i burę też od kapitana, bo się rozniosło, że i ja z tymi lisowczykami wojnę robiłem —<br> {{tab}}— to to ma być taka rozmówka? — antymilitarystycznych uszu nie szanujesz —<br> {{tab}}— Ester, Ester — guano nic więcej! — miałem wtedy dwadzieścia lat — dziś gwiżdżę —<br> {{tab}}— i wogóle miało być o dziewczynach —<br> {{tab}}— będzie! — gdy już pozdrowiałem i łaziłem po szpitalu, poznałem pielęgniarkę, córkę tamtejszego regimencarcta — Junona poprostu — rosła, smukła — dupę nosiła tak wysoko (— wymierzył to ręką w powietrzu —) nigdy nie lubiałem takich co to kuferek tuż przy ziemi; no; mam lat dwadzieścia, zdrowym jak byk, coż tam to postrzelanie, tyle co nic; a z tego leżenia jeszcze ino większy rajc —<br> {{tab}}— pewnie — zaskamlał Włodek —<br> {{tab}}— ty cicho leż, smarkaczu, chuchro, widmo, — za uszym cię w to życie z powrotem wciągnął — już brykasz —<br> {{tab}}Włodek wsunął się pod kołdrę jak szuflada; zerkał psotnie na lekarzy.<br><noinclude><references/></noinclude> gtkdzdtiqfzks3vdnhojhgymapsc0yp 4 139153 3707868 3704925 2024-11-17T13:52:38Z Vearthy 3020 Hunecker do ukończonych 3707868 wikitext text/x-wiki {| width=100% class="wikitable sortable" !width=40%|Tytuł !width=23%|Autor !width=5%|Strony !width=20%|Uwagi !width=10%|Start !Stan {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jerzy Andrzejewski - Miazga |tytuł=Miazga |autor=Jerzy Andrzejewski |start=2016-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund De Amicis - Marokko.djvu |tytuł=Marokko |autor=Edmondo De Amicis |start=2016-10-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf |tytuł=Konstytucya Ateńska |autor=Arystoteles |start=2018-06-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Astor - Podróż na Jowisza.djvu |tytuł=Podróż na Jowisza |autor=John Jacob Astor |start=2020-07-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wyznania świętego Augustyna.djvu |tytuł=Wyznania świętego Augustyna |autor=Augustyn z Hippony |start=2015-10-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Baczyński - Autografy utworów poetyckich (1939-1943).djvu |tytuł=Autografy utworów poetyckich (1939-1943) |autor=Krzysztof Kamil Baczyński |start=2015-12-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Baka - Uwagi Rzeczy Ostatecznych Y Złosci Grzechowey.djvu |tytuł=Uwagi Rzeczy Ostatecznych Y Złosci Grzechowey |autor=Józef Baka |start=2017-03-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mechanika w zakresie szkół akademickich |autor=Stefan Banach |start=2019-03-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pierwszy ilustrowany przewodnik po Ciechocinku i Okolicy.djvu |tytuł=Pierwszy ilustrowany przewodnik po Ciechocinku i Okolicy |autor=Juliusz Marian Bandrowski |start=2020-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jules Barbey d’Aurévilly - Kawaler Des Touches.pdf |tytuł=Kawaler Des Touches |autor=Jules Amédée Barbey d’Aurevilly |start=2022-09-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Barczewski - Kiermasy na Warmji.djvu |tytuł=Kiermasy na Warmji |autor=Walenty Barczewski |start=2018-08-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu |tytuł=Historja literatury polskiej |autor=Julian Bartoszewicz |start=2010-08-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieje Galicyi (IA dziejegalicyi00bart).pdf |tytuł=Dzieje Galicyi |autor=Kazimierz Bartoszewicz |start=2021-03-03 |uwagi=OCR }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marian Bartynowski - Obchód świąt Bożego Narodzenia w Polsce.pdf |tytuł=Obchód świąt Bożego Narodzenia w Polsce |autor=Marian Bartynowski |start=2021-12-19 |uwagi= }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Charles Baudelaire - Drobne poezye prozą.pdf |tytuł=Drobne poezye prozą |autor=Charles Baudelaire |start=2024-06-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu |tytuł=Klejnoty poezji staropolskiej |autor=Gustaw Bolesław Baumfeld |start=2016-10-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Bereza - Sztuka czytania.djvu |tytuł=Sztuka czytania |autor=Henryk Bereza |start=2019-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL M. Reichenbach - Na granicy.pdf |tytuł=Na granicy |autor=Valeska von Bethusy-Huc |start=2021-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Hugo Bettauer - Trzy godziny małżeństwa.djvu |tytuł=Trzy godziny małżeństwa |autor=Hugo Bettauer |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Listy O. Jana Beyzyma T. J. apostoła trędowatych na Madagaskarze |tytuł=Listy O. Jana Beyzyma T. J. (pełniejsze wydanie z 1927) |autor=Jan Beyzym |start=2013-05-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kobiety antyku.pdf |tytuł=Kobiety antyku |autor=Iza Bieżuńska-Małowist |start=2019-08-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nauczanie języka polskiego (Biliński) |tytuł=Nauczanie języka polskiego |autor=Jan Biliński |start=2014-09-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Robert Montgomery Bird - Duch puszczy.djvu |tytuł=Duch puszczy |autor=Robert Montgomery Bird |start=2020-08-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Björnstjerne Björnson - Tomasz Rendalen.djvu |tytuł=Tomasz Rendalen |autor=Bjørnstjerne Bjørnson |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bliziński - Komedye.djvu |tytuł=Komedye |autor=Józef Bliziński |start=2018-12-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bobrowski - Pamiętniki.djvu |tytuł=Pamiętniki |autor=Tadeusz Bobrowski |start=2019-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szkice i studja historyczne |autor=Michał Bobrzyński |start=2013-10-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Giovanni Boccaccio - Dekameron |tytuł=Dekameron |autor=Giovanni Boccaccio |start=2018-02-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jadwiga Bohuszewiczowa - Szlachetność serca.pdf |tytuł=Szlachetność serca; Z Dzienniczka Małego Wisusa |autor=[[Autor:Jadwiga Bohuszewiczowa|Jadwiga Bohuszewiczowa]]; [[Autor:Metta Victoria Fuller Victor|Metta Victoria Fuller Victor]] |start=2023-01-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bogusławski - Cud czyli Krakowiacy i Górale.djvu |tytuł=Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale |autor=Wojciech Bogusławski |start=2018-10-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kodex Napoleona - Z przypisami - Xiąg trzy.djvu |tytuł=Kodex Napoleona - Z przypisami - Xiąg trzy |autor=Napoleon Bonaparte |start=2016-11-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Żywoty pań swowolnych |tytuł=Żywoty pań swowolnych |autor=Pierre de Bourdeille |start=2018-06-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Filozofija Lucyjusza Anneusza Seneki.pdf |tytuł=Filozofija Lucyjusza Anneusza Seneki |autor=Alfred Roch Brandowski |start=2020-12-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Brete - Zwyciężony.pdf |tytuł=Zwyciężony |autor=Jean La Brète |start=2021-10-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Respha |autor=Feliks Brodowski |start=2013-05-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Charlotte Brontë - Dziwne losy Jane Eyre.pdf |tytuł=Dziwne losy Jane Eyre |autor=Charlotte Brontë |start=2022-12-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Browning - Pippa.djvu |tytuł=Pippa przechodzi |autor=Robert Browning |start=2019-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bruchnalski Mickiewicz a Moore.pdf |tytuł=Mickiewicz a Moore |autor=Wilhelm Bruchnalski |start=2021-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Bruun - Wyspa obiecana.pdf |tytuł=Wyspa obiecana |autor= Laurids Bruun |start=2021-10-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Brzozowski – Poezye 1899.djvu |tytuł=Poezye |autor=Karol Brzozowski |start=2022-11-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wincenty Korab Brzozowski - Dusza mówiąca.djvu |tytuł=Dusza mówiąca |autor=Wincenty Korab-Brzozowski |start=2019-04-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Bukowski - Władysław St. Reymont. Próba charakterystyki.djvu |tytuł=Władysław St. Reymont. Próba charakterystyki |autor=Kazimierz Bukowski |start=2016-12-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=E.L.Bulwer - Ostatnie dni Pompei (1926).djvu |tytuł=Ostatnie dni Pompei |autor=Edward Bulwer-Lytton |start=2019-07-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Droga Chrześćianina Pielgrzymuiącego ku zbawiennéj Wiećznośći.pdf |tytuł=Droga Chrześćianina Pielgrzymuiącego ku zbawiennéj Wiećznośći |autor=John Bunyan |start=2022-09-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=F. H. Burnett - Mała księżniczka.djvu |tytuł=Mała księżniczka |autor=Frances Hodgson Burnett |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL De Bury - Philobiblon.djvu |tytuł=Philobiblon |autor=Richard de Bury |start=2020-08-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Luís de Camões - Luzyady.djvu |tytuł=Luzyady |autor=Luís de Camões |start=2019-03-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Thomas Carlyle - Bohaterowie.pdf |tytuł=Bohaterowie |autor=Thomas Carlyle |start=2015-11-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Giacomo Casanova - Pamiętniki (1921).djvu |tytuł=Pamiętniki |autor=Giacomo Casanova |start=2019-07-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przedziwny Hidalgo Don Kichot z Manczy |tytuł=Przedziwny Hidalgo Don Kichot z Manczy |autor=Miguel de Cervantes y Saavedra |start=2022-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=G. K. Chesterton - Charles Dickens.djvu |tytuł=Charles Dickens |autor=Gilbert Keith Chesterton |start=2017-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dezydery Chłapowski - O rolnictwie.pdf |tytuł=O rolnictwie |autor=Dezydery Chłapowski |start=2019-05-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Nowe Ateny cz. 1.djvu |tytuł=Nowe Ateny |autor=Benedykt Chmielowski |start=2015-02-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Żywot sługi bożego błogosławionego Rafała z Proszowic.pdf |tytuł=Żywot sługi bożego błogosławionego Rafała z Proszowic |autor=Adam Chodyński |start=2017-11-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Alexandra Chodźki.djvu |tytuł=Poezye Alexandra Chodźki |autor=Aleksander Chodźko |start=2016-08-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Curwood - Kazan.djvu |tytuł=Kazan |autor=James Oliver Curwood |start=2020-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Romantyzm a mesjanizm |tytuł=Romantyzm a mesjanizm |autor=Stanisław Cywiński |uwagi=prymitywny OCR |start=2013-01-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kazimierz Czapiński - Faszyzm współczesny.pdf |tytuł=Faszyzm współczesny |autor=Kazimierz Czapiński |start=2020-04-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kazimierz Czapiński - Świat na wulkanie.pdf |tytuł=Świat na wulkanie |autor=Kazimierz Czapiński |start=2024-11-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pseudonimy i kryptonimy polskie (Czarkowski) |tytuł=Pseudonimy i kryptonimy polskie |autor=Ludwik Czarkowski |start=2013-05-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu |tytuł=Opis ziem zamieszkanych przez Polaków. Tom 1. |autor=Aleksander Czechowski |uwagi=część tabelek wymaga korekty technicznej i ujednolicenia |start=2009-10-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Czycz - Ajol.djvu |tytuł=Ajol |autor=Stanisław Czycz |start=2016-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Czesław Czyński - Nauka Volapüka w 12-stu lekcjach.pdf |tytuł=Nauka Volapük’a w 12-stu lekcjach |autor=Czesław Czyński |start=2020-10-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jan Czyński - Bunt kobiet.pdf |tytuł=Bunt kobiet |autor=Jan Czyński |start=2022-09-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paul Dahlke - Opowiadania buddhyjskie.djvu |tytuł=Opowiadania buddhyjskie |autor=Paul Dahlke |start=2016-05-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Darwin - O powstawaniu gatunków.djvu |tytuł=O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego |autor=Charles Darwin |start=2020-06-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jeden trudny rok opowieść o pracy harcerskiej.pdf |tytuł=Jeden trudny rok |autor=[[Autor:Juliusz Dąbrowski|Juliusz Dąbrowski]], [[Autor:Tadeusz Kwiatkowski|Tadeusz Kwiatkowski]] |start=2021-05-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Dąbski - Pokój ryski.djvu |tytuł=Pokój ryski |autor=Jan Dąbski |start=2019-12-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antologia współczesnych poetów polskich (Króliński) |tytuł=Antologia współczesnych poetów polskich |autor=[[Autor:Jan Denes|red. Jan Denes (Kazimierz Króliński)]] |start=2015-05-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Panienka z okienka (Deotyma) |tytuł=Panienka z okienka |autor=Deotyma |start=2013-07-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pojęcia i metody matematyki (Dickstein) |tytuł=Pojęcia i metody matematyki |autor=Samuel Dickstein |uwagi=OCR |start=2014-08-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieła św. Dionizyusza Areopagity.djvu |tytuł=Dzieła św. Dionizyusza Areopagity |autor=Pseudo-Dionizy Areopagita |start=2017-08-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Disraeli - Henryka Temple.djvu |tytuł=Henryka Temple |autor= Benjamin Disraeli |start=2021-10-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL F.S.Dmochowski - Dawne obyczaje i zwyczaje szlachty i ludu wiejskiego.pdf |tytuł=Dawne obyczaje i zwyczaje szlachty i ludu wiejskiego |autor=Franciszek Salezy Dmochowski |start=2022-02-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=K. Wybranowski - Dziedzictwo.djvu |tytuł=Dziedzictwo |autor=Roman Dmowski |start=2018-11-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mikrohistorie.pdf |tytuł=Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach |autor=Ewa Domańska |start=2019-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=J. W. Draper - Dzieje rozwoju umysłowego Europy 01.pdf |tytuł=Dzieje rozwoju umysłowego Europy. Tom I |autor=John William Draper |start=2016-05-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Dropiowski - Na turniach.djvu |tytuł=Na turniach |autor=Tadeusz Dropiowski |start=2021-11-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Elżbieta Drużbacka Poezye Tomik 1.djvu |tytuł=Poezye (T. I) |autor=Elżbieta Drużbacka |start=2018-10-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Duchińska - Antologia poezyi francuskiej XIX wieku.djvu |tytuł=Antologia poezyi francuskiej XIX wieku |autor=Seweryna Duchińska |start=2018-11-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Koronne zjazdy szlacheckie (Ewa Dubas-Urwanowicz) |tytuł=Koronne zjazdy szlacheckie |autor=Ewa Dubas-Urwanowicz |start=2011-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Dunikowski - Meksyk.djvu |tytuł=Meksyk |autor=Emil Dunikowski |start=2020-07-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marya Dynowska - Hieronim Morsztyn i jego rękopiśmienna spuścizna |tytuł=Hieronim Morsztyn i jego rękopiśmienna spuścizna |autor=Maria Dynowska |start=2017-11-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Eliot - Adam Bede.djvu |tytuł=Adam Bede |autor=[[Autor:Mary Ann Evans|George Eliot]] |start=2020-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Szopka krakowska.djvu |tytuł=Szopka krakowska |autor=Stanisław Estreicher |start=2020-06-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biernata z Lublina Ezop (Ignacy Chrzanowski) |tytuł=Biernata z Lublina Ezop |autor=[[Autor:Ezop|Ezop]]<br>[[Autor:Biernat z Lublina|Biernat z Lublina]]<br>[[Autor:Ignacy Chrzanowski|Ignacy Chrzanowski]] |start=2013-09-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Władysław Fabisz-Wiadomość o szkólności katolickiéj w dekanacie koźmińskim.djvu |tytuł=Wiadomość o szkólności katolickiéj w Dekanacie Koźmińskim i o Gimnazyum Katolickiem w Ostrowie |autor=Paweł Władysław Fabisz |start=2015-07-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=My artyści (Feldman) |tytuł=My artyści |autor=Wilhelm Feldman |start=2014-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Uwagi nad językiem Cyprjana Norwida |tytuł=Uwagi nad językiem Cyprjana Norwida |autor=Ignacy Fik |start=2013-01-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biszen i Menisze.djvu |tytuł=Biszen i Menisze |autor=Abol Ghasem Ferdousi |start=2017-05-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Oskar Flatt - Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym.djvu |tytuł=Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym |autor=Oskar Flatt |start=2016-09-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Fullerton - Święta Franciszka rzymianka.djvu |tytuł=Święta Franciszka rzymianka |autor=Georgiana Fullerton |start=2018-06-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gallus Anonymus - Kronika Marcina Galla.pdf |tytuł=Kronika Marcina Galla |autor=Gall Anonim |start=2015-10-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Świętochowski jako beletrysta.djvu |tytuł=Aleksander Świętochowski jako beletrysta |autor=Henryk Galle |start=2019-01-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ludwik Gallet - Kapitan Czart. Przygody Cyrana de Bergerac.djvu |tytuł=Kapitan Czart. Przygody Cyrana de Bergerac |autor=Louis Gallet |start=2016-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pietro Gasparri - Katechizm większy pochwalony i zalecony przez Ojca św. Piusa X.pdf |tytuł=Katechizm większy pochwalony i zalecony przez Ojca św. Piusa X |autor=[[Autor:Pietro Gasparri|Pietro Gasparri]] |start=2020-03-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gautier - Romans mumji.pdf |tytuł=Romans mumji |autor=Théophile Gautier |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Paweł Gawrzyjelski - Odgłos z za morza.pdf |tytuł=Odgłos z za morza |autor=Paweł Gawrzyjelski |start=2021-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gustaw Geffroy - Więzień.djvu |tytuł=Więzień |autor=Gustave Geffroy |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pan Sędzic, 1839.pdf |tytuł=Pan Sędzic |autor=Jan Gasztowt |start=2019-08-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Marja Gerson-Dąbrowska - Polscy Artyści.pdf |tytuł=Polscy artyści |autor=Maria Gerson-Dąbrowska |start=2015-10-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gibess - Obozownictwo.pdf |tytuł=Obozownictwo |autor=Stanisław Gibess |start=2020-12-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Gjellerup-Pielgrzym Kamanita.djvu |tytuł=Pielgrzym Kamanita |autor=Karl Gjellerup |start=2015-06-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pieśni ludu (Gloger) |tytuł=Pieśni ludu |autor=Zygmunt Gloger |start=2014-12-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezje Wiktora Gomulickiego.djvu |tytuł=Poezje Wiktora Gomulickiego |autor=Wiktor Gomulicki |start=2015-12-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Dramata Adama Gorczyńskiego Ser.2.djvu |tytuł=Dramata Adama Gorczyńskiego. Serya druga |autor={{Lista autorów|Adam Gorczyński; William Shakespeare}} |start=2021-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Gorki Maksym - Matka, tłum. Halina Górska.pdf |tytuł=Matka |autor=Maksim Gorki |start=2021-02-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Seweryn Goszczyński - Dziennik podróży do Tatrów.djvu |tytuł=Dziennik podróży do Tatrów |autor=Seweryn Goszczyński |start=2015-09-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dworzanin (Górnicki) |tytuł=Dworzanin |autor=Łukasz Górnicki |start=2015-04-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL-Rafał Górski-Bez państwa.pdf |tytuł=Bez państwa |autor=Rafał Górski |start=2011-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O wolność i godność |autor=Artur Gruszecki |start=2013-04-01 |uwagi=kiepski OCR }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Grzegorzewski - Pierwsza wyprawa zimowa przez Zawrat do Morskiego Oka.djvu |tytuł=Pierwsza wyprawa zimowa przez Zawrat do Morskiego Oka |autor=Jan Grzegorzewski |start=2021-11-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Haggard - Kopalnie Króla Salomona.djvu |tytuł=Kopalnie Króla Salomona |autor=Henry Rider Haggard |start=2019-10-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jasnowidze i wróżbici.pdf |tytuł=Jasnowidze i wróżbici |autor=Ola Hansson |start=2021-08-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edward John Hardy - Świat kobiety.djvu |tytuł=Świat kobiety |autor=Edward John Hardy |start=2019-10-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Francis Bret Harte Nowelle.pdf |tytuł=Nowelle |autor=Francis Bret Harte |start=2021-08-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nagrobek Urszulki |autor=Mieczysław Hartleb |start=2013-02-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lafcadio Hearn - Czerwony ślub i inne opowiadania.djvu |tytuł=Czerwony ślub i inne opowiadania |autor=Lafcadio Hearn |start=2017-11-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Verner von Heidenstam-Hans Alienus.djvu |tytuł=Hans Alienus |autor=Verner von Heidenstam |start=2015-06-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Heine - Atta Troll 1901.djvu |tytuł=Atta Troll |autor=Heinrich Heine |start=2020-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Herodot - Dzieje.djvu |tytuł=Dzieje |autor=Herodot |start=2021-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Życie Buddy (Hérold) |tytuł=Życie Buddy |autor=André-Ferdinand Hérold |start=2013-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ignàt Herrmann - Ojciec Kondelik i narzeczony Wejwara |tytuł=Ojciec Kondelik i narzeczony Wejwara |autor=Ignát Herrmann |start=2019-09-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ferdynand Hoesick - Szkice i opowiadania.djvu |tytuł=Szkice i opowiadania historyczno-literackie |autor=Ferdynand Hoesick |start=2020-12-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Boromeusz Hoffman - O panslawizmie zachodnim.pdf |tytuł=O panslawizmie zachodnim |autor=Karol Boromeusz Hoffman |start=2022-08-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ludzie i pomniki (Hollender) |tytuł=Ludzie i pomniki |autor=Tadeusz Hollender |start=2021-07-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Hudson Jej naga stopa.pdf |tytuł=Jej naga stopa |autor=William Cadwalader Hudson |start=2021-08-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przybłęda Boży |tytuł=Przybłęda Boży |autor=Witold Hulewicz |start=2013-01-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Istrati - Kyra Kyralina.djvu |tytuł=Kyra Kyralina |autor=Panait Istrati |start=2019-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Budownictwo wiejskie (Iwanicki).djvu |tytuł=Budownictwo wiejskie |autor=Karol Iwanicki |start=2012-12-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu |tytuł= Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863 |autor=Eustachy Iwanowski |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Litwa w roku 1812.djvu |tytuł=Litwa w roku 1812 |autor=Janusz Iwaszkiewicz |start=2018-09-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Helen Jackson Ramona.pdf |tytuł=Ramona |autor=Helen Hunt Jackson |start=2021-08-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=William James - Pragmatyzm plus Dylemat determinizmu.pdf |tytuł=Pragmatyzm. Dylemat determinizmu |autor=William James |start=2015-11-16 |uwagi= }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stefan Janas - Wybór wierszy z tygodnika 'To i Owo!'.djvu |tytuł=Wybór wierszy opublikowanych w tygodniku To i Owo! |autor=Stefan Janas |start=2023-12-09 |uwagi= }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jankowski - Tram wpopszek ulicy.pdf |tytuł=Tram wpopszek ulicy |autor=Jerzy Jankowski |start=2021-03-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan z Koszyczek - Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem.djvu |tytuł=Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem |autor=Jan z Koszyczek |start=2016-06-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Jaroszyński - Oko za oko.djvu |tytuł=Oko za oko |autor=Tadeusz Jaroszyński |start=2017-07-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jarry - Ubu-Król.djvu |tytuł=Ubu król |autor=Alfred Jarry |start=2020-04-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jaworski - Wesele hrabiego Orgaza.djvu |tytuł=Wesele hrabiego Orgaza |autor=Roman Jaworski |start=2018-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL A. Jax - Pan redaktor czeka.pdf |tytuł=Pan redaktor czeka |autor=Antoni Jax |start=2021-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu‎ |tytuł=Historya literatury greckiej |autor=Richard Claverhouse Jebb |start=2021-03-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kālidāsa - Sakontala czyli Pierścień przeznaczenia.djvu |tytuł=Sakontala czyli Pierścień przeznaczenia |autor=Kalidasa |start=2018-08-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Walerian Kalinka - Jenerał Dezydery Chłapowski.pdf |tytuł=Jenerał Dezydery Chłapowski |autor=Walerian Kalinka |start=2019-01-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Maurycy Kamiński - O prostytucji.djvu |tytuł=O prostytucji |autor=Jan Maurycy Kamiński |start=2017-04-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Fryderyk Chopin (Karasowski) |tytuł=Fryderyk Chopin |autor=Maurycy Karasowski |start=2015-12-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Allan Kardec - Księga duchów.djvu |tytuł=Księga duchów |autor=Allan Kardec |start=2014-12-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma wierszem i prozą.pdf |tytuł=Pisma wierszem i prozą |autor=Franciszek Karpiński |start=2022-09-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tymoteusz Karpowicz - Odwrócone światło.djvu |tytuł=Odwrócone światło |autor=Tymoteusz Karpowicz |start=2019-07-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Katarzyna II - Pamiętniki.djvu |tytuł=Pamiętniki cesarzowej Katarzyny II. spisane przez nią samą |autor=Katarzyna II |start=2021-10-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Kautski - Od demokracji do niewolnictwa państwowego.djvu |tytuł=Od demokracji do niewolnictwa państwowego |autor=Karl Kautsky |start=2019-09-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Paweł Keller - Baśń ostatnia.djvu |tytuł=Baśń ostatnia |autor=Paul Keller |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wojciech Kętrzyński - O Mazurach.djvu |tytuł=O Mazurach |autor=Wojciech Kętrzyński |start=2018-05-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Brunona hrabi Kicińskiego tom I |autor=Bruno Kiciński |start=2014-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Adolf Klęsk - Bolesne strony erotycznego życia kobiety.djvu |tytuł=Bolesne strony erotycznego życia kobiety |autor=Adolf Klęsk |start=2021-02-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kapitał społeczny ludzi starych.pdf |tytuł=Kapitał społeczny ludzi starych |autor=Andrzej Klimczuk |start=2021-03-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Heraldyka (Kochanowski).djvu |tytuł=O heraldyce |autor=Jan Karol Kochanowski |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Komeński - Wielka dydaktyka.djvu |tytuł=Wielka dydaktyka |autor=Jan Ámos Komenský |start=2020-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mikołaja Kopernika Toruńczyka O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć |autor=Mikołaj Kopernik |start=2011-06-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Defoe and Korotyńska - Robinson Kruzoe.pdf |tytuł =Robinson Kruzoe |autor=Elwira Korotyńska |start=2019-02-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL M Koroway Metelicki Poezye.djvu |tytuł=Poezye |autor=Michał Koroway-Metelicki |start=2021-05-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Dzieło wielkiego miłosierdzia.pdf |tytuł=Dzieło wielkiego miłosierdzia |autor=[[Autor:Maria Franciszka Kozłowska|Maria Franciszka Kozłowska]]<br>[[Autor:Jan Maria Michał Kowalski|Jan Maria Michał Kowalski]] |start=2021-08-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kajetan Koźmian - Różne wiersze.djvu |tytuł=Różne wiersze (Koźmian) |autor=Kajetan Koźmian |start=2018-08-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Richard von Krafft-Ebing - Zboczenia umysłowe na tle zaburzeń płciowych.djvu |tytuł=Zboczenia umysłowe na tle zaburzeń płciowych |autor=Richard von Krafft-Ebing |start=2016-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Woyciech Zdarzyński życie i przypadki swoie opisuiący.djvu |tytuł=Woyciech Zdarzyński życie i przypadki swoie opisuiący |autor=Michał Dymitr Krajewski |start=2016-08-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma Zygmunta Krasińskiego |tytuł=Pisma Zygmunta Krasińskiego |autor=Zygmunt Krasiński |start=2018-12-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kajetan Kraszewski -Tradycje kadeńskie.djvu |tytuł=Tradycje kadeńskie |autor=Kajetan Kraszewski |start=2016-06-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Franciszek Krček - Pisanki w Galicyi III.pdf |tytuł=Pisanki w Galicyi III |autor=Franciszek Krček |start=2022-04-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju (Kropotkin) |tytuł=Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju |autor=Piotr Kropotkin |start=2015-04-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jak wesolo spedzic czas.djvu |tytuł=Jak wesoło spędzic czas |autor=Konstanty Krumłowski |start=2016-09-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Franciszek Krupiński - Wczasy warszawskie.pdf |tytuł=Wczasy warszawskie |autor=Franciszek Krupiński |start=2023-11-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mechanika życia ludzkiego czyli Budowa ciała i sprawy.pdf |tytuł=Mechanika życia ludzkiego czyli Budowa ciała i sprawy żywotne |autor=Antoni Kryszka |start=2022-04-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Julian Krzewiński - W niewoli ziemi.djvu |tytuł=W niewoli ziemi |autor=Juljan Krzewiński |start=2016-05-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Na starych skrzypkach poezye Erazma Krzyszkowskiego.djvu |tytuł=Na starych skrzypkach |autor={{Lista autorów|Erazm Krzyszkowski; Sándor Petőfi}} |start=2021-09-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Kubista - Krzyż i słońce.pdf |tytuł=Krzyż i słońce |autor=Stanisław Kubista |start=2023-01-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dwa aspekty komunikacji.pdf |tytuł=Dwa aspekty komunikacji |autor=Emanuel Kulczycki |start=2019-02-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kumaniecki (red) - Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego.djvu |tytuł=Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego |autor=Kazimierz Władysław Kumaniecki |start=2016-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antoni Lange - Dywan wschodni.djvu |tytuł=Dywan wschodni (tłum. Antoni Lange) |autor=zbiorowy |uwagi=Brak dwóch stron |start=2017-05-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lamartine - Rafael.djvu |tytuł=Rafael |autor=Alphonse de Lamartine |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Laskowski - Poradnik dla dłużników.djvu |tytuł=Poradnik dla dłużników |autor=Kazimierz Laskowski |start=2021-02-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Julian Leszczynski - Z pola walki.pdf |tytuł=Z pola walki |autor=Julian Leszczyński |start=2023-12-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lewandowski - Henryk Siemiradzki.djvu |tytuł=Henryk Siemiradzki |autor=Stanisław Roman Lewandowski |start=2019-04-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Libelt Karol - O miłości ojczyzny.pdf |tytuł=O miłości ojczyzny (Libelt) |autor=Karol Libelt |start=2020-10-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O godności i obowiązkach kapłańskich |autor=Alfons Liguori |start=2013-11-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lindau - Państwo Bewerowie.pdf |tytuł=Państwo Bewerowie |autor=Paul Lindau |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Toksykologja chemicznych środków bojowych (Włodzimierz Lindeman) |tytuł=Toksykologja chemicznych środków bojowych |autor=Włodzimierz Lindeman |start=2012-01-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lombroso - Geniusz i obłąkanie.djvu |tytuł=Geniusz i obłąkanie |autor=Cesare Lombroso |start=2015-10-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Duma o Hiawacie.pdf |tytuł=Duma o Hiawacie |autor=Henry Wadsworth Longfellow |start=2021-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Metodyczny kurs języka niemieckiego Cz.1.djvu |tytuł=Metodyczny kurs języka niemieckiego Cz.1 |autor= Ludwik Lorentz |start=2019-04-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Loti - Pani chryzantem.djvu |tytuł=Pani Chryzantem |autor=Pierre Loti |start=2020-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lukian - Wybrane pisma T. 1.pdf |tytuł=Wybrane pisma T. 1 |autor=Lukian z Samosat |start=2020-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Luksemburg - Święto pierwszego maja.pdf |tytuł=Święto pierwszego maja |autor=Róża Luksemburg |start=2020-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Czuj Duch X. Kazimierz Lutosławski.pdf |tytuł=Czuj Duch! |autor=Kazimierz Lutosławski |start=2020-11-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jan Łąpiński - Przewodnik po Ciechocinku.djvu |tytuł=Przewodnik po Ciechocinku, jego historja i zasoby lecznicze |autor=[[Autor:Stanisław Łąpiński|Jan Łąpiński (red.)]] |start=2016-01-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jan Łoś - Wiersze polskie w ich dziejowym rozwoju.djvu |tytuł=Wiersze polskie w ich dziejowym rozwoju |autor=Jan Łoś |start=2018-08-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Krach na giełdzie.pdf |tytuł=Krach na giełdzie |autor=Juliusz Łukasiewicz |start=2018-02-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Na Sobór Watykański.djvu |tytuł=Na Sobór Watykański |autor=Stanisław Maciątek |start=2016-09-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Koran |autor=Mahomet |start=2013-03-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zdroje Raduni.djvu |tytuł=Zdroje Raduni |autor=Aleksander Majkowski |start=2014-06-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Autobiografia Salomona Majmona |autor=Salomon Majmon |start=2013-01-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bronisław Malinowski - Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego.pdf |tytuł=Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego |autor=Bronisław Malinowski |start=2015-10-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Biblioteka Powieści w Zeszytach Nr Nr 10-11 |autor=Eugeniusz Małaczewski |start=2017-01-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jak skauci pracują (Małkowski) |tytuł=Jak skauci pracują |autor=Andrzej Małkowski |start=2020-03-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Maurycy Mann - Literatura włoska.djvu |tytuł=Literatura włoska |autor=Maurycy Mann |start=2015-08-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Mantegazza - Rok 3000-ny.pdf |tytuł=Rok 3000-ny |autor=Paolo Mantegazza |start=2020-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Narzeczeni (Manzoni) |tytuł=Narzeczeni |autor=Alessandro Manzoni |start=2017-05-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Richard March - Ponury dom w Warszawie.djvu |tytuł=Ponury dom w Warszawie |autor=Richard March |start=2021-12-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Michał Marczewski - Wyspa pływająca.pdf |tytuł=Wyspa pływająca |autor=Michał Marczewski |start=2023-11-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Komedye (Marivaux) |tytuł=Komedye |autor=Pierre de Marivaux |start=2015-02-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL C Marlowe - Tragiczne dzieje doktora Fausta.djvu |tytuł=Tragiczne dzieje doktora Fausta |autor=Christopher Marlowe |start=2021-10-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol May - W dżunglach Bengalu.djvu |tytuł=W dżunglach Bengalu |autor=[[Autor:Anonimowy|K. May]] |start=2019-07-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol May - Przez dzikie Gran Chaco.djvu |tytuł=Przez dzikie Gran Chaco |autor=[[Autor:Anonimowy|K. May]] |start=2019-07-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Merimee - Dwór Karola IX-go.pdf |tytuł=Dwór Karola IX-go |autor=Prosper Mérimée |start=2021-12-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Miarka - Dzwonek świętej Jadwigi.pdf |tytuł=Dzwonek świętej Jadwigi |autor=Karol Miarka (ojciec) |start=2016-08-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Władysław Mickiewicz - Emigracya Polska 1860—1890.djvu |tytuł=Emigracya Polska 1860—1890 |autor=Władysław Mickiewicz |start=2016-10-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Mill - O zasadzie użyteczności.pdf |tytuł=O zasadzie użyteczności |autor=John Stuart Mill |start=2021-12-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Milton - Raj utracony.djvu |tytuł=Raj utracony |autor=John Milton |start=2019-03-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Zygmunt Miłkowski - Sylwety emigracyjne.djvu |tytuł=Sylwety emigracyjne |autor=Zygmunt Miłkowski |start=2021-11-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Grignon de Montfort - O doskonałym nabożeństwie.djvu |tytuł=O doskonałym nabożeństwie do Najświętszej Marii Panny |autor=Ludwik Maria Grignion de Montfort |start=2020-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Morris - Wieści z nikąd.pdf |tytuł=Wieści z nikąd czyli Epoka spoczynku : kilka rozdziałów utopijnego romansu |autor=William Morris |start=2019-10-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye oryginalne i tłomaczone |autor=Jan Andrzej Morsztyn |start=2013-04-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PLMosso - Fizyczne wychowanie młodzieży.djvu |tytuł=Fizyczne wychowanie młodzieży |autor=Angelo Mosso |start=2015-11-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ignacy Mościcki - Autobiografia |tytuł=Autobiografia |autor=Ignacy Mościcki |start=2017-05-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Alfred de Musset - Poezye (tłum. Londyński).pdf |tytuł=Poezye (Musset, tłum. Londyński) |autor=Alfred de Musset |start=2020-02-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Benito Mussolini - Pamiętnik z czasów wojny.djvu |tytuł=Pamiętnik z czasów wojny |autor=Benito Mussolini |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Nagiel - Kara Boża idzie przez oceany.pdf |tytuł=Kara Boża idzie przez oceany |autor=Henryk Nagiel |start=2021-04-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karolina Nakwaska - Powiesci dla dzieci.djvu |tytuł=Powiesci dla dzieci |autor=Karolina Nakwaska |start=2016-06-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O ziemi i czlowicku;dziesiec odezytow. (IA oziemiiczlowicku00nale).pdf |tytuł=O ziemi i człowieku; dziesięć odczytów |autor=Władysław Nałęcz-Koniuszewski |start=2021-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jednostka i ogół (Wacław Nałkowski) |tytuł=Jednostka i ogół |autor=Wacław Nałkowski |start=2010-09-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stefan Napierski - Drabina.pdf |tytuł=Drabina |autor=[[Autor:Stefan Marek Eiger|Stefan Napierski]] |start=2020-01-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wybór poezyj (Naruszewicz) |tytuł=Wybór poezyj |autor=Adam Naruszewicz |start=2013-01-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Nekrasz - Pionierka harcerska.djvu |tytuł=Pionierka Harcerska |autor=Władysław Nekrasz |start=2020-12-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nowy Nick Carter -02- Skradziony król.pdf |tytuł=Nowy Nick Carter. Tomik 2. Skradziony król |autor=Karl Nerger |start=2020-04-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Modły Starożytne Izraelitów |autor=Daniel Neufeld |start=2014-10-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieje Polski (Cecylia Niewiadomska) |tytuł=Dzieje Polski w obrazkach, legendach, podaniach |autor=Cecylia Niewiadomska |start=2013-03-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tadeusz Michał Nittman - Balladyna - komentarz.pdf |tytuł=Balladyna (komentarz) |autor=Tadeusz Michał Nittman |start=2020-07-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Noskowski - Istota utworów Chopina.djvu |tytuł=Istota utworów Chopina |autor=Zygmunt Noskowski |start=2020-04-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Novalis - Henryk Offterdingen.djvu |tytuł=Henryk Offterdingen |autor=Novalis |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stanisław Tomasz Nowakowski - Kapitan Scott.pdf |tytuł=Kapitan Scott |autor=Stanisław Tomasz Nowakowski |start=2024-08-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Prawda o Sowietach (1937).pdf |tytuł=Prawda o Sowietach |autor=Franciszak Alachnowicz |start=2023-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wieczory badeńskie (Ossoliński) |tytuł=Wieczory badeńskie |autor=Józef Maksymilian Ossoliński |start=2014-01-04 |uwagi=brak OCR }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Przemiany (Owidiusz) |tytuł=Przemiany |autor=Owidiusz |start=2014-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Paszkowski - Poezye tłumaczone i oryginalne.djvu |tytuł=Poezye tłumaczone i oryginalne |autor=Józef Paszkowski |start=2018-11-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Aleksander Patkowski - Sandomierskie.djvu |tytuł=Sandomierskie |autor=Aleksander Patkowski |start=2019-10-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Adolf Pawiński - Portugalia.djvu |tytuł=Portugalia |autor=Adolf Pawiński |start=2016-11-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O początkach chrześcijaństwa |autor=Stefan Pawlicki |start=2013-11-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Pawlikowski - Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość (1839).djvu |tytuł=Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość |autor=Józef Pawlikowski |start=2020-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Abraham Penzik - Przyszły rząd Polski.pdf |tytuł=Przyszły rząd Polski |autor=Abraham Penzik |start=2020-01-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tukidydes - Mowa pogrzebowa Peryklesa.pdf |tytuł=Mowa pogrzebowa Peryklesa |autor=[[Autor:Perykles|Perykles]], [[Autor:Tukidydes|Tucydydes]] |start=2023-06-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Oskar Peschel - Historja wielkich odkryć geograficznych.djvu |tytuł=Historja wielkich odkryć geograficznych |autor=Oscar Peschel |start=2017-03-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Felicyana przekład Pieśni Petrarki |tytuł=Pieśni Petrarki |autor=[[Autor:Francesco Petrarca|Francesco Petrarca]]<br>[[Autor:Felicjan Faleński|Felicjan Faleński]] |start=2013-12-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Petroniusz - Biesiada u miljonera rzymskiego za czasów Nerona.pdf |tytuł=Biesiada u miljonera rzymskiego za czasów Nerona |autor=[[Autor:Gajusz Petroniusz|Gajusz Petroniusz]]<br>[[Autor:Władysław Michał Dębicki|Władysław Michał Dębicki]] |start=2022-02-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Roger Peyre-Historja Sztuki |tytuł=Historja Sztuki |autor=Roger Peyre |start=2017-01-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Praktyczna nauka o wyrabianiu wódki z kukurydzy.pdf |tytuł=Praktyczna nauka o wyrabianiu wódki z kukurydzy |autor=Romuald Piątkowski |start=2021-10-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma zbiorowe Józefa Piłsudskiego T04.djvu |tytuł=Pisma zbiorowe Józefa Piłsudskiego Tom IV |autor=Józef Piłsudski |start=2015-08-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mieczysław Piotrowski - Złoty robak.djvu |tytuł=Złoty robak |autor=Mieczysław Piotrowski |start=2018-03-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Plutarch - Perikles.pdf |tytuł=Perikles |autor=Plutarch |start=2021-03-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Stanisław Posner - Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela.djvu |tytuł=Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela |autor=Stanisław Posner |start=2020-05-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Postrzyżyny u Słowian i Germanów |autor=Karol Potkański |start=2014-01-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wprowadzenie do geopolityki.pdf |tytuł=Wprowadzenie do geopolityki |autor=Jakub Potulski |start=2019-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Pouvillon - Jep Bernadach.djvu |tytuł=Jep Bernadach |autor=Émile Pouvillon |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zofia Przewóska-Czarnocka - Dzieje pogańskiej Litwy.pdf |tytuł=Dzieje pogańskiej Litwy |autor=Zofia Przewóska-Czarnocka |uwagi= |start=2021-10-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Listy Annibala z Kapui (Aleksander Przezdziecki) |tytuł=Listy Annibala z Kapui, arcy-biskupa neapolitańskiego, nuncyusza w Polsce, o bezkrólewiu po Stefanie Batorym i pierwszych latach panowania Zygmunta IIIgo, do wyjścia arcy-xsięcia Maxymiliana z niewoli |autor=Aleksander Przezdziecki |start=2011-06-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szwedzi w Warszawie (Przyborowski) |tytuł=Szwedzi w Warszawie |autor=Walery Przyborowski |uwagi= |start=2015-06-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Melchior Pudłowski i jego pisma (Wierzbowski) |tytuł=Melchior Pudłowski i jego pisma |autor=[[Autor:Melchior Pudłowski|Melchior Pudłowski]], [[Autor:Teodor Wierzbowski|Teodor Wierzbowski]] |start=2015-05-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Puszkin Aleksander - Eugeniusz Oniegin.djvu |tytuł=Eugeniusz Oniegin |autor=Aleksander Puszkin |start=2018-03-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Tadeusz Radkowski - Z biblijnego Wschodu.djvu |tytuł=Z biblijnego Wschodu |autor=Tadeusz Radkowski |start=2020-07-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu |tytuł=Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie |autor=Ignacy Radliński |start=2016-04-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zarys dziejów miasta Tczewa.djvu |tytuł=Zarys dziejów miasta Tczewa |autor=Edmund Raduński |start=2018-05-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Manifest Od Prymasa Korony Polskiey Stanom Rzeczypospolitey, y całemu światu podany |tytuł=Manifest Od Prymasa Korony Polskiey Stanom Rzeczypospolitey, y całemu światu podany |autor=Michał Stefan Radziejowski |start=2018-04-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Komedye y tragedye (Radziwiłłowa) |tytuł=Komedye y tragedye... |autor=Franciszka Urszula Radziwiłłowa |start=2012-11-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Rais - Patryoci z zakątka |tytuł=Patryoci z zakątka |autor=Karel Václav Rais |start=2019-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=O stanie cywilnym dawnych Słowian.pdf |tytuł=O stanie cywilnym dawnych Słowian |autor=Ignacy Benedykt Rakowiecki |start=2022-08-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL A.Kieł - Sztuka przypodobania się płci pięknej sylwetki.pdf |tytuł=Sztuka przypodobania się płci pięknej |autor=Zenon Rappaport |start=2022-01-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Plato von Reussner - Luminarze świata.djvu |tytuł=Luminarze świata |autor=Plato von Reussner |start=2021-06-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Paul - Hesperus.djvu |tytuł=Hesperus |autor=Jean Paul Richter |start=2019-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Georges Rodenbach - Bruges umarłe.pdf |tytuł=Bruges umarłe |autor=Georges Rodenbach |start=2023-05-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Gustaw Rogulski - Słowniczek znakomitszych muzyków.djvu |tytuł=Słowniczek znakomitszych muzyków |autor=Gustaw Rogulski |start=2021-06-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Theodore Roosevelt - Życie wytężone.pdf |tytuł=Życie wytężone |autor=Theodore Roosevelt |start=2023-11-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Louis de Rougemont - Trzydzieści lat wśród dzikich.djvu |tytuł=Trzydzieści lat wśród dzikich |autor=Louis de Rougemont |start=2016-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Rosny - Vamireh.djvu |tytuł=Vamireh |autor=J.-H. Rosny |start=2019-08-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL John Ruskin Gałązka dzikiej oliwy.djvu |tytuł=Gałązka dzikiej oliwy |autor=John Ruskin |start=2023-06-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Rydel - Zaczarowane koło.djvu |tytuł=Zaczarowane koło |autor=Lucjan Rydel |start=2018-09-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Rzewuski - Pamiątki JPana Seweryna Soplicy.djvu |tytuł=Pamiątki JPana Seweryna Soplicy |autor=Henryk Rzewuski |start=2019-08-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sachs - Ferdynand Lassalle.djvu |tytuł=Ferdynand Lassalle |autor=Feliks Sachs |start=2021-07-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=P. J. Szafarzyka słowiański narodopis |autor=Pavel Jozef Šafárik |start=2010-10-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emilio Salgari - Dramat na Oceanie Spokojnym.djvu |tytuł=Dramat na Oceanie Spokojnym |autor=Emilio Salgari |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Saint-Pierre - Paweł i Wirginia.djvu |tytuł=Paweł i Wirginia |autor=Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre |start=2020-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=R. Henryk Savage - Moja oficjalna żona.djvu |tytuł=Moja oficjalna żona |autor=Richard Henry Savage |start=2020-01-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Savitri - Utopia.djvu |tytuł=Utopia |autor=Savitri |start=2020-10-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ostatnie dni świata (zbiór).pdf |tytuł=Ostatnie dni świata (zbiór) |autor=[[Autor:Simon Sawczenko|Simon Sawczenko]]; [[Autor:Albert Flynn|Joshua Albert Flynn]] |start=2020-07-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Friedrich Schiller - Zbójcy.djvu |tytuł=Zbójcy |autor=Friedrich Schiller |start=2018-04-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antoni Schneider - Babiagóra w Beskidach.djvu |tytuł=Babiagóra w Beskidach |autor=Antoni Schneider |start=2022-10-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu |tytuł=O wolności ludzkiej woli |autor=Arthur Schopenhauer |start=2015-10-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Szkoła harcerza |tytuł=Szkoła harcerza |autor=Stanisław Sedlaczek |start=2015-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=J. Servieres - Orle skrzydła.djvu |tytuł=Orle skrzydła |autor=Joseph Servières |start=2020-07-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sewer - Genealogie.djvu |tytuł=Genealogie żyjących utytułowanych rodów polskich |autor=Jerzy Sewer Dunin-Borkowski |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bernard Shaw - Socyalista na ustroniu.djvu |tytuł=Socyalista na ustroniu |autor=George Bernard Shaw |start=2021-03-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Henryk Sienkiewicz - Wspomnienia sierżanta Legji Cudzoziemskiej.djvu |tytuł=Wspomnienia sierżanta Legji Cudzoziemskiej |autor=Henryk Sienkiewicz (żołnierz) |start=2016-11-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mieczysław Skrudlik - Bezbożnictwo w Polsce.djvu |tytuł=Bezbożnictwo w Polsce |autor=Mieczysław Skrudlik |start=2017-07-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Arthur Howden Smith - Złoto z Porto Bello.djvu |tytuł=Złoto z Porto Bello |autor=Arthur Howden Smith |start=2019-03-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Władysław Smoleński-Ksiądz Marek, cudotwórca i prorok konfederacyi barskiej szkic historyczny.pdf |tytuł= Ksiądz Marek, cudotwórca i prorok konfederacyi barskiej |autor= Władysław Smoleński |start=2019-11-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ciesz się, późny wnuku! (Jan Sowa) |tytuł=Ciesz się, późny wnuku! |autor=Jan Sowa |start=2011-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Karol Spitteler Imago.djvu |tytuł=Imago |autor=Carl Spitteler |start=2020-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Staff LM Zgrzebna kantyczka.djvu |tytuł=Zgrzebna kantyczka |autor=Ludwik Maria Staff |start=2020-08-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Starkman - Cholera.pdf |tytuł=Cholera |autor=Józef Starkman |start=2023-03-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pod jaką gwiazdą urodziłeś się. Horoskopy na każdy dzień roku.pdf |tytuł=Pod jaką gwiazdą urodziłeś się. Horoskopy na każdy dzień roku |autor=Jan Starża-Dzierżbicki |start=2023-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Steiner - Przygotowanie do nadzmysłowego poznania świata i przeznaczeń człowieka.djvu |tytuł=Przygotowanie do nadzmysłowego poznania świata i przeznaczeń człowieka |autor=Rudolf Steiner |start=2018-11-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jeden miesiąc życia (Sten) |tytuł=Jeden miesiąc życia |autor=[[Autor:Ludwik Bruner|Jan Sten]] |start=2015-03-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Mieczysław Sterling - Fra Angelico i jego epoka.djvu |tytuł=Fra Angelico i jego epoka |autor=Mieczysław Sterling |start=2016-01-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kuma Troska (Sudermann) |tytuł=Kuma Troska |autor=Hermann Sudermann |start=2015-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Folklor i literatura.pdf |tytuł=Folklor i literatura |autor=Roch Sulima |start=2021-04-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Swinburne - Atalanta w Kalydonie.djvu |tytuł=Atalanta w Kalydonie |autor=Algernon Charles Swinburne |start=2018-12-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Lechicki początek Polski |autor=Karol Szajnocha |start=2013-12-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edward Szalit - Mały katechizm higjeniczny dla ludu wiejskiego.djvu |tytuł=Mały katechizm higjeniczny dla ludu wiejskiego |autor=Edward Szalit |start=2022-02-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Taras Szewczenko - Poezje (1936) (wybór).djvu |tytuł=Poezje (1936) (wybór) |autor=Taras Szewczenko |start=2021-02-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Emil Szramek - Ks. Konstanty Damroth.pdf |tytuł=Ks. Konstanty Damroth |autor=Emil Szramek |start=2017-07-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Szymanowski - Wychowawcza rola kultury muzycznej.djvu |tytuł=Wychowawcza rola kultury muzycznej |autor=Karol Szymanowski |start=2020-06-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sielanki (1614) i inne wiersze polskie |tytuł=Sielanki (1614) i inne wiersze polskie |autor=Szymon Szymonowic |start=2013-02-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Próżniacko-filozoficzna podróż po bruku |autor=Jędrzej Śniadecki |start=2018-12-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Taine - Historya literatury angielskiej 1.djvu |tytuł=Historya literatury angielskiej, Część I |autor=Hippolyte Adolphe Taine |start=2018-08-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ja, motyl i inne szkice krytyczne.pdf |tytuł=Ja, motyl i inne szkice krytyczne |autor=Paweł Tański |start=2019-07-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jean Tarnowski - Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919.pdf |tytuł=Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919 |autor=Jan Stanisław Amor Tarnowski |start=2015-10-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Goffred albo Jeruzalem wyzwolona |tytuł=Goffred albo Jeruzalem wyzwolona |autor=Torquato Tasso |start=2019-11-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Teodorowicz - Stańczyk bez teki.djvu |tytuł=Stańczyk bez teki |autor=Józef Teodorowicz |start=2017-03-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Thackeray - Snoby, utwór humorystyczny.djvu |tytuł=Snoby |autor=William Makepeace Thackeray |start=2019-06-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Frida Złote serduszko.pdf |tytuł=Frida, Złote serduszko |autor=[[Autor:André Theuriet|André Theuriet]]<br>[[Autor:Richard Harding Davis|Richard Harding Davis]] |start=2021-08-24 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tomasz a Kempis - O naśladowaniu Chrystusa (1938).djvu |tytuł=O naśladowaniu Chrystusa |autor=Thomas a Kempis |start=2020-08-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Toeppen Max - Wierzenia mazurskie 1894.djvu |tytuł=Wierzenia mazurskie |autor=Max Toeppen |start=2019-04-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jakuba Teodora Trembeckiego wirydarz poetycki |tytuł=Jakuba Teodora Trembeckiego wirydarz poetycki |autor=Jakub Teodor Trembecki |start=2020-05-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezye Stanisława Trembeckiego (Bobrowicz) |tytuł=Poezye Stanisława Trembeckiego |autor=Stanisław Trembecki |start=2015-06-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Lew Trocki - Od przewrotu listopadowego do pokoju brzeskiego.pdf |tytuł=Od przewrotu listopadowego do pokoju brzeskiego |autor=Lew Trocki |start=2021-12-1 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Tadeusz Kościuszko jego żywot i czyny.pdf |tytuł=Tadeusz Kościuszko jego żywot i czyny |autor=Bolesław Twardowski |start=2021-11-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pogląd na nowszą poezję ukraińską.pdf |tytuł=Pogląd na nowszą poezyę ukraińską |autor=Sydir Twerdochlib |start=2021-04-18 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jeden z wielu (Trzeszczkowska) |tytuł=Jeden z wielu |autor=Zofia Trzeszczkowska |start=2021-07-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Władysław Tyszkiewicz - Półwysep Hel.pdf |tytuł=Półwysep Hel |autor=Władysław Tyszkiewicz |start=2024-08-31 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Poezje Kornela Ujejskiego |autor=Kornel Ujejski |start=2013-04-23 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zofia Urbanowska - Róża bez kolców.pdf |tytuł=Róża bez kolców |autor=Zofia Urbanowska |start=2020-01-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Vātsyāyana - Kama Sutra (1933).djvu |tytuł=Kama Sutra |autor=Vātsyāyana |start=2019-02-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf |tytuł=Rozprawa o malarstwie |autor=Leonardo da Vinci |start=2024-11-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pieśni polskie i ruskie ludu galicyjskiego |autor=[[Autor:Wacław Michał Zaleski|Wacław z Oleska]] (red.) |start=2012-04-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wergilego Eneida.djvu |tytuł=Eneida |autor=Wergiliusz |start=2019-02-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma wierszem i prozą Kajetana Węgierskiego.djvu |tytuł=Pisma wierszem i prozą |autor=Tomasz Kajetan Węgierski |start=2015-09-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wspomnienia z wygnania (Zygmunt Wielhorski) |tytuł=Wspomnienia z wygnania 1865-1874 |autor=Zygmunt Wielhorski |start=2013-07-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Historya o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim.djvu |tytuł=Historya o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim |autor=Mikołaj z Wilkowiecka |start=2021-06-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Malwina (Maria Wirtemberska) |tytuł=Malwina czyli domyślność serca |autor=Maria Wirtemberska |start=2015-02-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pisma pośmiertne Franciszka Wiśniowskiego.pdf |tytuł=Pisma pośmiertne Franciszka Wiśniowskiego |autor=Franciszek Wiśniowski |start=2020-01-16 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bogdan Wojdowski - Chleb rzucony umarłym.djvu |tytuł=Chleb rzucony umarłym |autor=Bogdan Wojdowski |start=2016-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wolff Józef. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku.djvu |tytuł=Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku |autor=Józef Wolff |start=2019-06-03 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Voltaire - Refleksye.djvu |tytuł=Refleksye |autor=[[Autor:Franciszek Maria Arouet|Wolter]] |start=2015-08-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Wróblewski, Stanisław - Opinie o oficerach - 701-001-119-585.pdf |tytuł=Opinie o oficerach |autor=Stanisław Wróblewski |start=2019-02-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Wyka - Modernizm polski.djvu |tytuł=Modernizm polski |autor=Kazimierz Wyka |start=2016-09-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Anna Zahorska - Trucizny.djvu |tytuł=Trucizny |autor=[[Autor:Anna Zahorska|Anna Zahorska]]<br>[[Autor:Józef Teodorowicz|Józef Teodorowicz]] |start=2016-09-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Księga pamiątkowa miasta Poznania |autor=redaktor [[Autor:Zygmunt Zaleski|Zygmunt Zaleski]], wielu autorów poszczególnych rozdziałów |uwagi=nie wszystkie rozdziały są PD |start=2013-05-22 |stan=0 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Nauka pływania.pdf |tytuł=Nauka pływania |autor=Wacław Zachariasz Zarzycki |start=2018-04-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Hugo Zathey - Antologia rzymska.djvu |tytuł=Antologia rzymska |autor=Hugo Zathey |start=2018-07-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Władysław Zawadzki - Obrazy Rusi Czerwonej.djvu |tytuł=Obrazy Rusi Czerwonej |autor=Władysław Zawadzki |start=2018-07-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Historia Polski (Henryk Zieliński) |tytuł=Historia Polski |autor=Henryk Zieliński |start=2011-05-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Józef Zieliński - Czy w Polsce anarchizm ma racyę bytu.pdf |tytuł=Czy w Polsce anarchizm ma racyę bytu |autor=Józef Zieliński |start=2022-11-24 |uwagi=eksperymentalny format }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Zimmermann - Ks. patron Wawrzyniak.pdf |tytuł=Ks. patron Wawrzyniak |autor=Kazimierz Zimmermann |start=2021-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sielanki Józefa Bartłomieja i Szymona Zimorowiczów |autor=[[Autor:Józef Bartłomiej Zimorowic|Józef Bartłomiej Zimorowic]], [[Autor:Szymon Zimorowic|Szymon Zimorowic]] |start=2014-05-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Początek i progres wojny moskiewskiej |autor=Stanisław Żółkiewski |start=2013-03-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=26 mm Pistolet sygnałowy wz. 1978 i wz. 1944 - opis i użytkowanie |tytuł=26 mm Pistolet sygnałowy wz. 1978 i wz. 1944 |autor=Ministerstwo Obrony Narodowej |start=2021-11-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.1 |autor=zbiorowy |start=2014-12-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2 |autor=zbiorowy |start=2017-06-05 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Arumugam książę indyjski.djvu |tytuł=Arumugam książę indyjski |autor=anonimowy |start=2016-08-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Co każdy o krótkofalarstwie wiedzieć powinien |tytuł=Co każdy o krótkofalarstwie wiedzieć powinien |autor=[[Autor:Zbiorowy|członkowie Wileńskiego Klubu Krótkofalowców]] |start=2020-06-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Dzieło_wielkiego_miłosierdzia.djvu |tytuł=Dzieło wielkiego miłosierdzia |autor=zbiorowy |start=2021-07-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Tarnowski z Dzikowa.djvu |tytuł=Jan Tarnowski z Dzikowa |autor=zbiorowy |start=2016-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jeszcze Polska nie zginęła Cz.2.djvu |tytuł=Jeszcze Polska nie zginęła. Część II. Słowa |autor=zbiorowy |start=2019-11-01 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Katechizm rzymski wg uchwały św Soboru Trydenckiego.djvu |tytuł=Katechizm rzymski wg uchwały św. Soboru Trydenckiego |autor=zbiorowy |start=2020-09-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Zabytek Dawnej Mowy Polskiej.djvu |tytuł=Kazania gnieźnieńskie |autor=anonimowy |start=2015-12-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Michałowski - Księga pamiętnicza.djvu |tytuł=Księga pamiętnicza |autor=zbiorowy |start=2020-04-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Materyały i prace Komisyi Językowej Tom I |autor=zbiorowy |start=2013-12-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Materyały i prace Komisyi Językowej Tom II |autor=zbiorowy |start=2013-12-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stefan Surzyński - Nasze Hasło. Tomik I.pdf |tytuł=Nasze Hasło. Tomik I |autor=zbiorowy |start=2021-11-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stefan Surzyński - Nasze Hasło. Tomik II.pdf |tytuł=Nasze Hasło. Tomik II |autor=zbiorowy |start=2021-11-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Stefan Surzyński - Nasze Hasło. Tomik III.pdf |tytuł=Nasze Hasło. Tomik IIII |autor=zbiorowy |start=2021-11-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Niedola Nibelungów.djvu |tytuł=Niedola Nibelungów |autor=anonimowy |start=2019-08-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Opętana przez djabła.djvu |tytuł=Opętana przez djabła |autor=zbiorowy |start=2018-11-25 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Pamiętniki lekarzy (1939).djvu |tytuł=Pamiętniki lekarzy |autor=zbiorowy |start=2016-05-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozkład jazdy pociągów 1919 |tytuł=Rozkład jazdy pociągów osobowych i mieszanych od dnia 15 Maja 1919r. |autor=PKP |uwagi=brak 4 stron |start=2012-10-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności. T. 19 (1887) |tytuł=Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności. Tom XIX |autor=zbiorowy |start=2012-02-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sprawozdanie Stenograficzne z 36. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.pdf |tytuł=Sprawozdanie Stenograficzne z 36. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej |autor=zbiorowy |start=2020-04-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Sprawozdanie Stenograficzne z 78. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 marca 2019 r.pdf |tytuł=Sprawozdanie Stenograficzne z 78. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej |autor=zbiorowy |start=2020-04-30 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Teka Stańczyka.djvu |tytuł=Teka Stańczyka |autor=zbiorowy |start=2018-08-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Unicode (HD Table) |tytuł=Unicode |start=2014-01-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Upominek. Książka zbiorowa na cześć Elizy Orzeszkowej (1866-1891).pdf |tytuł=Upominek |autor=zbiorowy |start=2016-06-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Engestroem - Z szwedzkiej niwy.djvu |tytuł=Z szwedzkiej niwy |autor=zbiorowy |start=2020-05-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bogumił Hoff - Wyprawa po skarby w Tatrach.djvu |tytuł=Wyprawa po skarby w Tatrach |autor=Bogumił Hoff |start=2022-12-12 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ignacy Charszewski - Słońce szatana.djvu |tytuł=Słońce szatana |autor=Ignacy Charszewski |start=2023-01-11 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Antoni Potocki - Żyd w wiosce.djvu |tytuł=Żyd w wiosce |autor=Antoni Potocki |start=2023-01-13 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL A Scholl Najnowsze tajemnice Paryża.djvu |tytuł=Najnowsze tajemnice Paryża |autor=Aurélien Scholl |start=2023-01-26 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Marian Łomnicki - Wycieczka na Łomnicę tatrzańską.djvu |tytuł=Wycieczka na Łomnicę tatrzańską |autor=Marian Łomnicki |start=2023-07-28 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Władysław Leopold Jaworski - Ze studiów nad faszyzmem.djvu |tytuł=Ze studiów nad faszyzmem |autor=Władysław Leopold Jaworski |start=2023-08-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Edmund Krzymuski - O odpowiedzialności karnej zwierząt.djvu |tytuł=O odpowiedzialności karnej zwierząt |autor=Edmund Krzymuski |start=2023-08-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Józef Rostafiński - Jechać, czy nie jechać w Tatry.djvu |tytuł=Jechać, czy nie jechać w Tatry? |autor=Józef Rostafiński |start=2023-08-07 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Rzewnicki - Moje przygody w Tatrach.djvu |tytuł=Moje przygody w Tatrach |autor=Jan Rzewnicki |start=2023-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Bronisław Gustawicz - Kilka wspomnień z Tatr.djvu |tytuł=Kilka wspomnień z Tatr |autor=Bronisław Gustawicz |start=2023-11-02 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Roman Zmorski - Podania i baśni ludu w Mazowszu z dodatkiem kilku szlązkich i wielkopolskich.pdf |tytuł=Podania i baśni ludu w Mazowszu z dodatkiem kilku szlązkich i wielkopolskich |autor=Roman Zmorski |start=2023-11-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=E Porter Pollyanna dorasta.djvu |tytuł=Pollyanna dorasta |autor=Eleanor H. Porter |start=2023-12-15 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Maurycy Urstein-Eligjusz Niewiadomski w oświetleniu psychjatry.pdf |tytuł=Eligjusz Niewiadomski w oświetleniu psychjatry |autor=Maurycy Urstein |start=2023-12-27 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Kazimierz Deczyński - Żywot chłopa polskiego na początku XIX stulecia - red. Marceli Handelsman PL.djvu |tytuł=Żywot chłopa polskiego na początku XIX stulecia |autor=[[Autor:Kazimierz Deczyński|Kazimierz Deczyński]], [[Autor:Marceli Handelsman|Marceli Handelsman]] |start=2024-02-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Leopold von Sacher-Masoch - Demoniczne kobiety.djvu |tytuł=Demoniczne kobiety |autor=Leopold von Sacher-Masoch |start=2024-03-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Ignacy Gajewski - Nowy Instytut Weterynaryjny w Warszawie.pdf |tytuł=Nowy Instytut Weterynaryjny w Warszawie |autor=Ignacy Gajewski |start=2024-03-21 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Żeligowski Edward - Jordan (wyd. 1870).pdf |tytuł=Jordan |autor=Edward Żeligowski |start=2024-05-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Załęski - Przekład pieśni Sarbiewskiego i inne poezye.pdf |tytuł=Przekład pieśni Sarbiewskiego i inne poezye |autor=[[Autor:Maciej Kazimierz Sarbiewski|Maciej Kazimierz Sarbiewski]]; [[Autor:Anzelm Załęski|Anzelm Załęski]] |start=2024-06-08 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Wagner - Sztuka i rewolucya.pdf |tytuł=Sztuka i rewolucya |autor=[[Autor:Richard Wagner|Richard Wagner]], [[Autor:Jacques Mesnil|Jacques Mesnil]] (przedmowa) |start=2024-06-09 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Michał Kajka-Pieśni mazurskie.pdf |tytuł=Pieśni mazurskie |autor=[[Autor:Michał Kajka|Michał Kajka]] |start=2024-06-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL L Niemojowski Trójlistek.djvu |tytuł=Trójlistek |autor=[[Autor:Ludwik Niemojowski|Ludwik Niemojowski]] |start=2024-07-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Franko - Katechizm socjalistyczny.pdf |tytuł=Katechizm socjalistyczny |autor=[[Autor:Iwan Franko|Iwan Franko]] |start=2024-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Nossig - Manru.pdf |tytuł=Manru |autor=[[Autor:Alfred Nossig|Alfred Nossig]] |start=2024-07-10 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Jan Jeleński - Żydzi na wsi.djvu |tytuł=Żydzi na wsi |autor=Jan Jeleński |start=2024-08-14 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Chęciński Jan - Straszny dwór (1896).pdf |tytuł=Straszny dwór |autor=Jan Chęciński |start=2024-09-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL W Cybulski Odczyty o poezyi polskiéj.djvu |tytuł=Odczyty o poezyi polskiéj |autor=Wojciech Cybulski |start=2024-09-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Dickstein Szymon - Kto z czego żyje.pdf |tytuł=Kto z czego żyje? |autor=Szymon Dickstein |start=2024-09-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Schure - Wielcy wtajemniczeni (tłum. Centnerszwerowa).pdf |tytuł=Wielcy wtajemniczeni |autor=Édouard Schuré |start=2024-09-19 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf |tytuł=Polski socyalizm utopijny na emigracyi |autor=[[Autor:Witold Jodko-Narkiewicz|Witold Jodko-Narkiewicz]]; [[Autor:Szymon Dickstein|Szymon Dickstein]] |start=2024-09-22 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Listy Zygmunta Krasińskiego (Gubrynowicz i Schmidt) |tytuł=Listy Zygmunta Krasińskiego |autor=[[Autor:Zygmunt Krasiński]] |start=2024-09-29 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Leon Blumenstok-Halban - O śmierci z gazu kloacznego.djvu |tytuł=O śmierci z gazu kloacznego |autor=Leon Blumenstok-Halban |start=2024-10-17 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Sarah Bernhardt - Wyznanie.djvu |tytuł=Wyznanie |autor=Sarah Bernhardt |start=2024-10-20 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Dickstein Szymon - Ojciec Szymon 1882.pdf |tytuł=Ojciec Szymon |autor=Szymon Dickstein |uwagi= |start=2024-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Nossig Felicja - Emancypacya kobiet 1903.pdf |tytuł=Emancypacya kobiet |autor=Felicja Nossig |uwagi= |start=2024-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL Kelles-Krauz Kazimierz - Czy teraz niema pańszczyzny? 1897.pdf |tytuł=Czy teraz niema pańszczyzny? |autor=Kazimierz Kelles-Krauz |uwagi= |start=2024-11-04 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=Ignacy Chrzanowski - Klemens Junosza (Szaniawski).djvu |tytuł=Klemens Junosza (Szaniawski) |autor=Ignacy Chrzanowski |start=2024-11-06 }} {{Wiersz tabelki proofread |indeks=PL G Manteuffel-Schoege Inflanty polskie.djvu |tytuł=Inflanty polskie poprzedzone ogólnym rzutem oka na siedmiowiekową przeszłość całych Inflant |autor=Gustaw Manteuffel-Schoege |start=2024-11-10 }} |}<noinclude>[[Kategoria:Wikiprojekty|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> pmvfbjd1cfgno381exq4raghva5k687 100 148300 3707844 2447913 2024-11-17T12:04:23Z PG 3367 /* Skorygowana */ format., lit. 3707844 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|<section begin="Przyjaciele" /><poem>Gdy więc wszystkie sposoby ratunku upadły, Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły.</poem><section end="Przyjaciele" /> <section begin="Konwersacya" />{{c|X. {{kapitaliki|Konwersacya}}.}} <poem>{{kapitaliki|Nie}} tylko to w Paryżu, nie tylko w Warszawie, {{tab|50|px}}Śni się ludziom na jawie. Mają też i zwierzęta posiedzenia modne, {{tab|50|px}}I w dowcip płodne. Zeszły się raz w pół lasa, był dyskurs o człeku: {{tab|25|px}}A jak w zwyczaj w tym wieku, {{tab|50|px}}Tyle o nim gadano, {{tab|50|px}}Tak się z niego naśmiano, {{tab|25|px}}Z takiem sławy ujęciem, {{tab|25|px}}Iż ledwo był zwierzęciem. {{tab|50|px}}Nakoniec gdy raz nierychło {{tab|80|px}}Posiedzenie ucichło, Ktoś zagadł małpę, coby w nim dociekła? {{tab|80|px}}Rzekła: Chciałby on to coś znaczyć, ale mi się zdaje, {{tab|80|px}}Że źle małpy udaje.</poem><section end="Konwersacya" /> <section begin="Wyżeł i Brytan" />{{c|XI. {{kapitaliki|Wyżeł i Brytan}}.}} <poem>{{kapitaliki|Pan}} strzelił, trafił kaczkę, pies dostał i dobił, A gdy postrzegł brytana, który nic nie robił, {{tab|55|px}}Zgrzytnął zębami. {{tab|55|px}}My tylko sami, {{tab|55|px}}Wyżły legawe {{tab|55|px}}Dajem wam strawę, {{tab|55|px}}A wy śpicie leniuchy. {{tab|55|px}}Patrz na moje łańcuchy, {{tab|55|px}}Rzekł brytan, stróż domowy: {{tab|55|px}}Gdy ty idziesz na łowy, {{tab|55|px}}Ja nic wprawdzie nie robię; {{tab|25|px}}Ale gdy w nocnej dobie {{tab|55|px}}Do wczasu się sposobisz, {{tab|55|px}}I nic wówczas nie robisz: {{tab|55|px}}Ja uwolnion z łańcucha, {{tab|55|px}}Czyniąc urząd podsłucha, {{tab|55|px}}Gdy wyręczam kolegę, {{tab|55|px}}Pana, ciebie, dóm strzegę.</poem><section end="Wyżeł i Brytan" /> <section begin="crr" />{{c|XII. {{kapitaliki|Czapla Ryby i Rak}}.}} <poem>{{kapitaliki|Czapla}} stara, jak to bywa, {{tab|10|px}}Trochę ślepa, trochę krzywa, Gdy już ryb łowić nie mogła, {{tab|10|px}}Na taki się koncept wzmogła. {{tab|25|px}}Rzekła rybom: wy nie wiecie, {{tab|10|px}}A tu o was idzie przecie. {{tab|25|px}}Więc wiedzieć chciały, {{tab|10|px}}Czego się obawiać miały. {{tab|25|px}}Wczora {{tab|25|px}}Z wieczora {{tab|10|px}}Wysłuchałam, jak rybacy {{tab|25|px}}Rozmawiali: wiele pracy {{tab|25|px}}Łowić wędką lub więcierzem: {{tab|10|px}}Spuśćmy staw, wszystkie zabierzem, {{tab|25|px}}Nie będą mieć otuchy, {{tab|25|px}}Skoro staw będzie suchy. {{tab|25|px}}Ryby w płacz: a czapla na to, {{tab|25|px}}Boleję nad waszą stratą, {{tab|25|px}}Lecz można złemu zaradzić, {{tab|25|px}}I gdzieindziej was osadzić; {{tab|25|px}}Jest tu drugi staw blisko, {{tab|25|px}}Tam obierzcie siedlisko.</poem><br><section end="crr" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="crr" /><poem>{{tab|25|px}}Chociaż pierwszy wysuszą, {{tab|25|px}}Z drugiego was nie ruszą. {{tab|25|px}}Więc nas przenieś, rzekły ryby: {{tab|25|px}}Wzdrygała się czapla niby; {{tab|25|px}}Dała się nakoniec użyć, {{tab|50|px}}Zaczęła służyć. Brała jednę po drugiej w pysk, niby nieść mając, {{tab|25|px}}I tak pomału zjadając; Zachciało się nakoniec skosztować i raki. Jeden z nich widząc, iż go czapla niesie w krzaki, {{tab|10|px}}Postrzegł zdradę, o zemstę zaraz się pokusił, Tak dobrze za kark ujął, iż czaplę udusił. {{tab|50|px}}Padła nieżywa: {{tab|25|px}}Tak zdrajcom bywa.</poem><section end="crr" /> <section begin="Chłop i Ciele" />{{c|XIII. {{kapitaliki|Chłop i Ciele}}.}} <poem>{{kapitaliki|Nie}} sztuka zabić, dobrze zabić sztuka, {{tab|50|px}}Z bajki nauka. Szedł chłop na jarmark, ciągnąc ciele na powrozie: {{tab|50|px}}W lesie, w wąwozie, W nocy burza napadła, a gdy wiatry świszczą: W ciemności, postrzegł wilka po oczach, co błyszczą. Więc do pałki; jął machać, nie myślawszy wiele, Zamiast wilka, co uciekł, zabił swoje ciele. Trafia się i nie w lesie, panowie doktorzy, Lek pałka, wilk choroba, a cielęta chorzy.</poem><section end="Chłop i Ciele" /> <section begin="Jodła i Jabłoń" />{{c|XIV. {{kapitaliki|Jodła i Jabłoń}}.}} <poem>{{kapitaliki|Jabłoń}} rzekła sąsiadce: ò ponura jodło! Pocóż blisko mnie wzrastasz, gdy jesteś tak podłą? Patrz, do moich owoców, jak się każdy śpieszy, Patrz jak widząc, że kwitnę, każdy się ucieszy. Spadły kwiaty zaczasem, owoce zerwano, Spadły liście, a zatem o jabłoń nie dbano. Widząc to, rzekła jodła: sąsiadko zbyt harda, Osądź teraz, czy słuszna była twoja wzgarda? O tem, co było zewnątrz, trzymałaś wysoce; Nie ciebie ludzie czcili, lecz twoje owoce.</poem><section end="Jodła i Jabłoń" /> <section begin="Podróżny" />{{c|XV. {{kapitaliki|Podróżny}}.}} <poem>{{kapitaliki|Arab}} jeden, gdy go noc w podróży zapadła, A był dwa dni, wśród stepu, bez wody, bez jadła, Postrzegł worek na drodze: wziął rozweselony, A w blasku gwiazd chcąc wiedzieć, czem był napełniony: Jęknął i rzekł, niezmierną boleścią przejęty: Jam rozumiał, że kasza, a to dyamenty.</poem><section end="Podróżny" /> <section begin="Bocian i Jeleń" />{{c|XVI. {{kapitaliki|Bocian i Jeleń}}.}} <poem>{{kapitaliki|Bocian}}, miasta mieszkaniec, mówił jeleniowi: Ty kunsztu lekarstw nie znasz; jeleń mu odpowie: Prawdę mówisz, bocianie, lekarstw nie rozumiem, Ale ty leczysz, a ja chorować nie umiem. Umarł mędrzec, w lat dziesięć, na dachu przy mieście; Umarł prostak na puszczy, żył tylko lat dwieście.</poem><section end="Bocian i Jeleń" /> {{---|100%}} {{c|CZĘŚĆ TRZECIA.|w=120%}} {{---}} <section begin="Trzoda" />{{c|I. {{kapitaliki|Trzoda}}.}} <poem>{{kapitaliki|Pies}} wierny, owca prosta, ale dobre zwierze, Z wilkiem i lisem raz weszły w przymierze. {{tab|55|px}}Lis, aby od kur stronił, {{tab|55|px}}Wilk, aby owce bronił.</poem><br><section end="Trzoda" /> |}<noinclude><references/></noinclude> 880an7qgnh0zfvfh089ktvgyg628tkx 100 148680 3707874 2447914 2024-11-17T15:01:45Z PG 3367 /* Skorygowana */ format. 3707874 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|<section begin="Trzoda" /><poem>Jednak, iż był lis zdradny, wilk w siłę zamożny, {{tab|55|px}}Pies był ostrożny. {{tab|55|px}}Gdy szły w manowce, {{tab|55|px}}Pilnował owce, {{tab|55|px}}A na odwodzie {{tab|55|px}}Czuwał przy trzodzie. Raz gdy się kury, gęsi, owce, w radę zeszły, Przybył tam i rzekł do nich lis w lata podeszły: Próżno się zgromadzacie, już to razy kilka; Zawsze jest podejrzenie na lisa i wilka. Na wilka, co was broni kochane jagnięta, Na lisa, co was strzeże kury i gęsięta: Pies was w to podejrzenie ku nam przyprowadza, {{tab|55|px}}Pies was zdradza. Więc wyrok zgromadzenia psa odejść przymusił: Cóż zatem? wilk zgryzł owce, lis kury wydusił. {{tab|10|px}}I tak to zawsze bywa, gdy się zejdą w kupie, {{tab|10|px}}Pilnujący, roztropni; pilnowane, głupie.</poem><section end="Trzoda" /> <section begin="Wyżeł i Brytan" />{{c|II. {{kapitaliki|Wyżeł i Brytan}}.}} <poem>{{kapitaliki|Wyżeł}}, czołgacz pochlebny, zdrajca skryty w duchu, Chcąc się panu przymilić, stawał na podsłuchu, I nosił razwraz plotki, układny i tajny, Jakto jemu podobnych zdrajców kunszt zwyczajny. Wtem złodziej, co na dobrą porę w nocy czekał, Nakarmił wyżła skrycie, i wyżeł nie szczekał. A gdy i brytanowi przysmaczku użyczył, Rzucił wierny pieczenią, złodzieja skaléczył. Uciekł ten: wyżeł pobiegł tymczasem do pana, Dzikim, wściekłym zabójcą mianował brytana, I wypchnięto go z domu; a złodziej skradł w nocy. Poznał pan po niewczasie, jak był ku pomocy Ów, którego wypędził: więc nazad powrócił. A wyżeł zdrajca, co się lizał, bałamucił, Gdy nanowo zamyślał, jak kogo uwięzi, Zyskał, czego był godzien, uwiązł na gałęzi.</poem><section end="Wyżeł i Brytan" /> <section begin="Cesarz" />{{c|III. {{kapitaliki|Cesarz Chiński i syn jego}}.}} <poem>{{kapitaliki|Chińczyki}} mają rozum, choć daleko siedzą, {{tab|55|px}}I bajki wiedzą. Jeden z nich, a co większa cesarz tego ludu, {{tab|55|px}}Nie szczędził trudu, {{tab|10|px}}Aby pan syn, następca jego, nie był osłem. Raz płynął z nim po wodzie, a gdy robił wiosłem, {{tab|55|px}}I płynąc nucił, {{tab|10|px}}W brzeg uderzył, i łódki ledwo nie wywrócił. {{tab|55|px}}Obadwa się przestraszyli. {{tab|55|px}}Korzystając ojciec z chwili, Rzekł: patrz, jak przez niebaczność, złem sobie poradził, Gdybym nie śpiewał, o brzeg byłbym nie zawadził. {{tab|55|px}}Z mojego czynu {{tab|55|px}}Naucz się synu: Łódka tron, lud jest woda, i unosi snadno; Kiedy sternik niebaczny, łódka idzie na dno.</poem><section end="Cesarz" /> <section begin="Kogut" />{{c|IV. {{kapitaliki|Kogut}}.}} <poem>{{tab|55|px}}{{kapitaliki|Kogut}} iż piał na odmianę, {{tab|55|px}}Zyskał życie pożądane. {{tab|70|px}}W szczęśliwej porze {{tab|70|px}}Osiadł we dworze. {{tab|55|px}}Skoro raz pan umieścił, {{tab|55|px}}Każdy sługa go pieścił. {{tab|55|px}}Zażywając do rady {{tab|55|px}}Pan, panięta, sąsiady,</poem><br><section end="Kogut" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Kogut" /><poem>{{tab|55|px}}Uwielbiali proroka {{tab|55|px}}Pół roka. Zapiał był raz po deszczu; — odmiana: {{tab|55|px}}Więc zaraz z rana {{tab|55|px}}Gospodarz w pole, {{tab|55|px}}Sąsiad na role, {{tab|55|px}}Szli zaufale: {{tab|85|px}}Ale {{tab|55|px}}W pośród roboty, {{tab|55|px}}Nadeszły słoty. {{tab|25|px}}Kogut winien; — więc na niego. {{tab|25|px}}On sprawcą wszystkiego złego, {{tab|55|px}}On zle poradził, {{tab|55|px}}On grad sprowadził, {{tab|55|px}}On czas rozziębił, {{tab|55|px}}On zasiew zgnębił, {{tab|55|px}}On zepsuł pole, {{tab|55|px}}On zniszczył role. {{tab|25|px}}Idąc na śmierć, rzekł nieborak, {{tab|25|px}}Dobrze mi tak, żem był dworak.</poem><section end="Kogut" /> <section begin="Wóz z sianem" />{{c|V. {{kapitaliki|Wóz z sianem}}.}} <poem>{{tab|55|px}}{{kapitaliki|Przy}} powrozie {{tab|55|px}}Na mrozie {{tab|30|px}}Wielki ciężar konie wlekły, {{tab|55|px}}Więc sobie rzekły: {{tab|30|px}}Aby naszę pracę skrócić, {{tab|10|px}}Starajmy się wóz wywrócić. {{tab|55|px}}I tak się stało: {{tab|10|px}}Siano się w wodzie zmaczało. {{tab|30|px}}Ale czego nie dociekły, {{tab|10|px}}Cięższe, bo zmokłe, do domu przywlekły. {{tab|10|px}}A nim wyschło, bywszy w wodzie, {{tab|10|px}}Pracowały trzy dni w głodzie.</poem><section end="Wóz z sianem" /> <section begin="Komar" />{{c|VI. {{kapitaliki|Komar}}.}} <poem>{{kapitaliki|Brzęczał}} komar wesoło, bo się dobrze napił. {{tab|55|px}}Gdy się więc kwapił, {{tab|55|px}}Aby się to jeszcze stało, {{tab|55|px}}Co mu się już raz udało, {{tab|55|px}}Zle w tem sobie poradził: {{tab|55|px}}Brzękiem własnym się zdradził. {{tab|55|px}}I gdy próżno się trudził, {{tab|55|px}}A śpiącego obudził; {{tab|55|px}}Czatowany po głosie, {{tab|55|px}}Skończył życie na nosie. {{tab|55|px}}I cóż z tego wybadać? {{tab|55|px}}Lepiej milczeć, niż gadać.</poem><section end="Komar" /> <section begin="Zajączek" />{{c|VII. {{kapitaliki|Zajączek}}.}} <poem>{{tab|55|px}}{{kapitaliki|Już}} pora miła {{tab|55|px}}Wiosny wschodziła, {{tab|55|px}}Młode gałązki {{tab|55|px}}Szły na zawiązki, {{tab|55|px}}Trawki bujały: {{tab|55|px}}Zajączek mały {{tab|55|px}}Cieszył się wiosną. Mruczał jednak na trawki, że tak prędko rosną, {{tab|40|px}}Bo dla takiej odmiany, {{tab|40|px}}I widzieć nie mógł, i nie był widziany. Gdy je więc wydeptywał po łące igrając, {{tab|55|px}}Rzekł stary zając: Zetną trawki, ty wzrośniesz, i gdy się czas zmieni, Na to, co w wiośnie pragniesz, zapłaczesz w jesieni.</poem><section end="Zajączek" /> |}<noinclude><references/></noinclude> m488ed8645r2i9jw1lha6ywj6gi9zrz 100 148742 3707941 2447915 2024-11-17T17:58:33Z PG 3367 /* Skorygowana */ format., korekta bwd 3707941 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|<section begin="Koń i Wielbłąd" />{{c|VIII. {{kapitaliki|Koń i Wielbłąd}}, (z Lessynga.)}} <poem>{{kapitaliki|Mało}} dla nas, co mamy, więcej chcemy jeszcze; A że to prawda, powieść o koniu umieszczę. Skarżył się przed Jowiszem hardy i zuchwały, {{tab|55|px}}Iż choć wspaniały, {{tab|55|px}}Chociaż rzezki, ozdobny, {{tab|55|px}}Choć do skoków sposobny, Chociaż stąd bywa powszechnie chwalonym; Przecież się mniemał być upośledzonym. Wczemże to? rzekł mu Jowisz: mów, na czem ci zbywa? Oto kark nie zbyt wzniosły, a zbyt gęsta grzywa. {{tab|55|px}}Nogi nie dość wysokie, {{tab|55|px}}Piersi nie dość szerokie: Każesz nosić człowieka, a siodła nie dałeś. {{tab|55|px}}Ujrzysz, co chciałeś, Rzekł Jowisz: i natychmiast postawił wielbłąda. {{tab|55|px}}Koń, gdy pogląda: Oto masz z małą grzywą, rzekł Jowisz, kark wzniosły, {{tab|55|px}}Siodło, garb wyniosły, {{tab|55|px}}Piersi, jak chciałeś, {{tab|25|px}}Nogi długie, jakich do chodu żądałeś, Godzienbyś za zuchwałość, porównany z bydłem, {{tab|55|px}}Zostać straszydłem. Ale głupstwu wybaczam; lecz na ukaranie {{tab|55|px}}Wielbłąd zostanie. {{kor|Jokoż|Jakoż}} skoro go ujrzy zdaleka, czy zbliska, Drży zaraz koń ze strachu, rży, zżyma się, pryska.</poem><section end="Koń i Wielbłąd" /> <section begin="Gęsi" />{{c|IX. {{kapitaliki|Gęsi}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Gęsi}}, iż Rzym uwolniły, {{tab|55|px}}Wielbione były. A że się to i w nocy i krzyczeniem działo, {{tab|55|px}}Ujęte chwałą, {{tab|25|px}}Szły na radę, i stanęło, {{tab|55|px}}Aby zacząć nowe dzieło: {{tab|55|px}}W krzyczeniu się nie szczędzić, {{tab|55|px}}Lisy z lasa wypędzić. {{tab|25|px}}Więc wspaniałe, a żwawe, {{tab|25|px}}Poszły w nocy i wrzawę {{tab|55|px}}W lesie zrobiły, {{tab|55|px}}Lisy zbudziły: {{tab|25|px}}A te, gdy z jamy wypadły, {{tab|25|px}}Zgryzły gęsi i zjadły.</poem><section end="Gęsi" /> <section begin="Wabik" />{{c|X. {{kapitaliki|Wabik}}.}} <poem>{{kapitaliki|Wabił}} strzelec tak dobrze, iż zwodził zwierzęta, Szły na głos, albo raczej na śmierć niebożęta. On zaś i gubiąc zwierze i ptaszęta liche, Jeszcze się z nich naśmiewał i podnosił w pychę. Trafiło się, iż gdy raz z wabikiem polował, Drugi strzelec, co także na ptaszki czatował, Głos słysząc, gdy na ten krzyk strzelić się ośmielił, Zamiast ptaszka, kompana swojego postrzelił. {{tab|60|px}}I to może być nauką: {{tab|60|px}}Gubi się frant swoją sztuką.</poem><section end="Wabik" /> <section begin="Góra i Dolina" />{{c|XI. {{kapitaliki|Góra i Dolina}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Jak}} to zwyczaj, wyższy hardy: {{tab|25|px}}Doznając zwykłej wzgardy, {{tab|25|px}}Rzekła raz dolina górze: {{tab|25|px}}Ty się wznosisz, ja się nurzę, {{tab|25|px}}Jednakbym się nie mieniała. {{tab|25|px}}Góra szczytem swym zuchwała,</poem> <section end="Góra i Dolina" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Góra i Dolina" /><poem>{{tab|55|px}}Pogroziła dolinie. {{tab|25|px}}Ale w tejże godzinie usiadł tuman na górze, {{tab|55|px}}A z nim wiatry i burze: {{tab|25|px}}Wiatr liść dębów pomiotał, {{tab|25|px}}Cedry piorun zdruzgotał.</poem><section end="Góra i Dolina" /> <section begin="Pszczołka" />{{c|XII. {{kapitaliki|Pszczołka}}.}} <poem>{{kapitaliki|Składała}} pszczołka na wiatr, ale to podobno {{tab|55|px}}Chciało się żyć osobno. {{tab|55|px}}Zgoła, jak się wyprawiła, {{tab|50|px}}Przez trzy dni w domu nie była. Cukier jej zasmakował, chciała się sposobić, {{tab|55|px}}Jakby go zrobić. {{tab|25|px}}Choć się wiele pracowało, {{tab|55|px}}Kiedy się to nie udało, {{tab|80|px}}Pokryjomu {{tab|65|px}}Wróciła do domu. {{tab|25|px}}A szerszenie tymczasem, {{tab|25|px}}Bujające za lasem, {{tab|80|px}}W ul się zakradły, {{tab|80|px}}I miód jej zjadły. {{tab|25|px}}I nie pszczołkom to bywa, {{tab|25|px}}Kto ma, niechaj używa, Chciwość żądze podnieca, zbytnie żądze zle wiodą. Dobry rozum po szkodzie, lepszy rozum przed szkodą.</poem><section end="Pszczołka" /> <section begin="Człowiek i Gołębie" />{{c|XIII. {{kapitaliki|Człowiek i Gołębie}}.}} <poem>{{kapitaliki|W gołębniku}} chowane, na wyniosłym dębie, Skarżyły się na ludzi niewinne gołębie; Skarżyły się i słusznie strapione zwierzęta, Iż szły dla nich na jadło młode gołębięta. Wtem szła matka na strawę, postrzegł jastrząb chciwy. Więc w biegu wybujałym kiedy zapalczywy Już ją tylko miał ująć, już prawie ugnębia; Postrzegł strzelec gonitwę, i zabił jastrzębia. Ocalona, lot nagły pomału zelżyła, A kiedy do gniazdeczka i dzieci przybyła, A przybyła z radością, uczuciem i drżeniem, Rzekła: i człowiek jednak nie złem jest stworzeniem.</poem><section end="Człowiek i Gołębie" /> <section begin="Wyrok" />{{c|XIV. {{kapitaliki|Wyrok}}.}} <poem>{{kapitaliki|Czy}} nos dla tabakiery, czy ona dla nosa? Była wielka dysputa ze starym młokosa. Na złotnika sąd przyszedł; bezwzględny, a szczery, Dał wyrok nieodwłocznie: nos dla tabakiery.</poem><section end="Wyrok" /> <section begin="Pochodnia i Świeca" />{{c|XV. {{kapitaliki|Pochodnia i Świeca}}.}} <poem>{{kapitaliki|Świeca}} blisko pochodni raz stawiona była, Więc harda wielkim blaskiem gdy się wynosiła, Rzekł ktoś: cudzej jasności małaś uczestniczka: Zna każdy, co pochodnia; zna każdy, co świéczka.</poem><section end="Pochodnia i Świeca" /> <section begin="Wino Szampańskie" />{{c|XVI. {{kapitaliki|Wino Szampańskie}}.}} <poem>{{kapitaliki|Nie}} złe to bywa czasem, co przymusi. Mruczało wino, iż go czopek dusi: {{tab|55|px}}I żwawe wielce {{tab|55|px}}Wrzało w butelce, I póty wrzało, aż go się pozbyło. {{tab|45|px}}Ale cóż się wydarzyło? {{tab|25|px}}Przez połowę wyleciało, {{tab|25|px}}Co zostało, wywietrzało: Aż nakoniec własnym czynem, Poszło w ocet, bywszy winem.</poem><section end="Wino Szampańskie" /> {{---}} |}<noinclude><references/></noinclude> hoc3ggye7xbi1gfjakw7qfa9vrt7k60 100 148791 3707951 2447916 2024-11-17T18:10:47Z PG 3367 /* Skorygowana */ format. 3707951 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|{{c|CZĘŚĆ CZWARTA.|w=120%}} {{---}} <section begin="Kruk i Lis" />{{c|I. {{kapitaliki|Kruk i Lis}} (z Ezopa.)}} <poem>{{tab|55|px}}{{kapitaliki|Bywa}} często zwiedzionym, {{tab|70|px}}Kto lubi być chwalonym. {{tab|55|px}}Kruk miał w pysku sér ogromny: {{tab|55|px}}Lis niby skromny Przyszedł do niego i rzekł: miły bracie, Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię. {{tab|85|px}}Cóżto za oczy? {{tab|85|px}}Ich blask aż mroczy! {{tab|85|px}}Czyż można dostać {{tab|85|px}}Takową postać? {{tab|85|px}}A pióra jakie? {{tab|85|px}}Śklniące, jednakie. {{tab|85|px}}A jeźli nie jestem w błędzie, {{tab|85|px}}Pewnie i głos śliczny będzie. Więc kruk w kantaty; — skoro pysk rozdziawił, Ser wypadł, lis go porwał, i kruka zostawił.</poem><section end="Kruk i Lis" /> <section begin="Dudek" />{{c|II. {{kapitaliki|Dudek}} (z Fedra.)}} <poem>{{kapitaliki|Zle}} ten czyni, kto cudzą rzecz sobie przyswoił. {{tab|25|px}}W pióra się pawie dudek ustroił, {{tab|85|px}}I w tej postawie {{tab|85|px}}Wszedł między pawie. {{tab|25|px}}Poznały zdrajcy świéże rozboje, {{tab|25|px}}Postradał cudze, i stracił swoje. {{tab|85|px}}Z tej więc pobudki, {{tab|85|px}}Wrócił, gdzie dudki, {{tab|85|px}}A te w śmiech z niego. {{tab|85|px}}Chciałeś cudzego? Dobrze ci tak, i nikt cię żałować nie może, Kiedyś stworzon na dudka, bądź dudkiem nieboże.</poem><section end="Dudek" /> <section begin="Słońce i Żaby" />{{c|III. {{kapitaliki|Słońce i Żaby}}, (z tegoż.)}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Sąsiad}} Ezopa, złodziej się żenił, {{tab|25|px}}Ezop do bajki: — tak rzecz wymienił: {{tab|55|px}}Słońce chciało mieć żonę, {{tab|85|px}}Żaby strwożone {{tab|55|px}}Tak wrzeszczały, {{tab|25|px}}Iż się słyszeć Jowiszowi dały. {{tab|85|px}}Pyta się: o co {{tab|85|px}}Tak się kłopocą? {{tab|25|px}}Rzekła z nich jedna: jak nie narzekać, {{tab|25|px}}Gdy teraz samo może dopiekać, {{tab|25|px}}I suszyć bagna, które nas chłodzą; {{tab|25|px}}Niechże się z niego inne rozrodzą, {{tab|25|px}}A z panem ojcem razem wyruszą, {{tab|25|px}}Bagna i rzeki, i nas wysuszą.</poem><section end="Słońce i Żaby" /> <section begin="Worki" />{{c|IV. {{kapitaliki|Worki}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Nie}} patrzajmy na wzorki: {{tab|25|px}}Zeszły się raz dwa worki, {{tab|55|px}}Pozłacany {{tab|55|px}}I skórzany. {{tab|25|px}}Pozdrowiwszy się wdzięcznie, {{tab|25|px}}Rzekł złoty: to niezręcznie {{tab|55|px}}Iżeś skórzany, {{tab|55|px}}I obszarpany; {{tab|55|px}}Gdy patrzę na cię, {{tab|55|px}}Żal mi cię bracie.</poem> <section end="Worki" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Worki" /><poem>{{tab|25|px}}Choć ja u kupca, ty między pany, {{tab|55|px}}Rzekł mu skórzany; {{tab|55|px}}Ani się troszczę, {{tab|55|px}}Ani zazdroszczę; Owszem mnie cię żal bracie, żeś choć złoty, głupi, Nie ten dobry, co błyszczy, ale ten co kupi.</poem><section end="Worki" /> <section begin="Kot i Kogut" />{{c|V. {{kapitaliki|Kot i Kogut}}.}} {{tab|25|px}}{{kapitaliki|Kot}} sprawiedliwy koguta dławił Za to, iż się czynami zbyt złemi osławił, {{tab|25|px}}A te czyny były takie: {{tab|25|px}}Budził zwierzęta wszelakie, {{tab|25|px}}A budzić się nie godzi, {{tab|25|px}}Sen przerwany zdrowiu szkodzi. Małżeńskiej wiary koty wielbiciele, {{tab|45|px}}On miał żon wiele: {{tab|25|px}}A co gorzej, nieprzykładnie, {{tab|55|px}}Szkaradnie, {{tab|25|px}}Bez względu na pokrewieństwa, {{tab|55|px}}Wchodził w małżeństwa. {{tab|85|px}}Dławiącemu, {{tab|25|px}}Jak mógł, rzekł po swojemu {{tab|85|px}}Dławny: {{tab|55|px}}Sędzio sławny! {{tab|55|px}}Przykładny kocie! {{tab|25|px}}Wiem ja o twojej żarliwej cnocie, {{tab|55|px}}I kiedy się jej dziwię, {{tab|25|px}}Pozwól, niech się też usprawiedliwię. {{tab|55|px}}Mój ród jeźli rozpładzam, {{tab|55|px}}Ludziom przeto dogadzam. {{tab|55|px}}Piejąc, budzę do pracy, {{tab|55|px}}I majętni i żebracy {{tab|55|px}}Dlatego mnie chowają. {{tab|55|px}}Na tobie się nie znają. {{tab|55|px}}Rzekł kot: a że ja głodny, {{tab|55|px}}Więc ty życia niegodny.<section end="Kot i Kogut" /> <section begin="Motyl i Chrząszcz" />{{c|VI. {{kapitaliki|Motyl i Chrząszcz}}.}} <poem>{{kapitaliki|Czasem}} się złą być zdaje bardziej, niż jest, chwila. Złapało dziecko chrząszcza, filozof motyla. Musiał się chrząszcz po kijku kręcić naokoło, Motyl pielęgnowany poglądał wesoło, I żałował kompana; puściło go dziécie. Wsadzony motyl za szkło, kiedy kończył życie, Rzekł: teraz znam, jak zmienne w pozorach istoty. Lepsze prostych dziwactwa, niż mądrych pieszczoty.</poem><section end="Motyl i Chrząszcz" /> <section begin="Szczep winny" />{{c|VII. {{kapitaliki|Szczep winny}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Mówią}} Araby, iż gdy szczep winny {{tab|25|px}}Adam posadził, dyabeł zbyt czynny, {{tab|25|px}}Podlał krwią pawią, co Adam szczepił. {{tab|25|px}}A gdy się w wzroście szczep coraz krzepił, {{tab|70|px}}I listki wydał, {{tab|25|px}}Dyabeł krew małpią do pierwszej przydał. {{tab|25|px}}Zeszły jagody; skropił lwią juchą. {{tab|25|px}}A gdy dojrzały, a było sucho, {{tab|25|px}}Skropił je wszystkie posoką świnią. {{tab|70|px}}Cóż teraz czynią? {{tab|25|px}}Oto: gdy wina szklankę kto łyknie; Jak paw się nadmie; po drugiej krzyknie; {{tab|25|px}}Skacze jak małpa, gdy szklanki mnoży; {{tab|25|px}}Po piątej, szóstej, jak lew się sroży: {{tab|25|px}}A kiedy coraz więcej przyczynia, {{tab|25|px}}Z pawia, lwa, małpy, staje się świnia.</poem><section end="Szczep winny" /> |}<noinclude><references/></noinclude> qryuvuwsrildjdkarqyufstevgo1ixx 3707952 3707951 2024-11-17T18:11:47Z PG 3367 drobne redakcyjne 3707952 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|{{c|CZĘŚĆ CZWARTA.|w=120%}} {{---}} <section begin="Kruk i Lis" />{{c|I. {{kapitaliki|Kruk i Lis}} (z Ezopa.)}} <poem>{{tab|55|px}}{{kapitaliki|Bywa}} często zwiedzionym, {{tab|70|px}}Kto lubi być chwalonym. {{tab|55|px}}Kruk miał w pysku sér ogromny: {{tab|55|px}}Lis niby skromny Przyszedł do niego i rzekł: miły bracie, Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię. {{tab|85|px}}Cóżto za oczy? {{tab|85|px}}Ich blask aż mroczy! {{tab|85|px}}Czyż można dostać {{tab|85|px}}Takową postać? {{tab|85|px}}A pióra jakie? {{tab|85|px}}Śklniące, jednakie. {{tab|85|px}}A jeźli nie jestem w błędzie, {{tab|85|px}}Pewnie i głos śliczny będzie. Więc kruk w kantaty; — skoro pysk rozdziawił, Ser wypadł, lis go porwał, i kruka zostawił.</poem><section end="Kruk i Lis" /> <section begin="Dudek" />{{c|II. {{kapitaliki|Dudek}} (z Fedra.)}} <poem>{{kapitaliki|Zle}} ten czyni, kto cudzą rzecz sobie przyswoił. {{tab|25|px}}W pióra się pawie dudek ustroił, {{tab|85|px}}I w tej postawie {{tab|85|px}}Wszedł między pawie. {{tab|25|px}}Poznały zdrajcy świéże rozboje, {{tab|25|px}}Postradał cudze, i stracił swoje. {{tab|85|px}}Z tej więc pobudki, {{tab|85|px}}Wrócił, gdzie dudki, {{tab|85|px}}A te w śmiech z niego. {{tab|85|px}}Chciałeś cudzego? Dobrze ci tak, i nikt cię żałować nie może, Kiedyś stworzon na dudka, bądź dudkiem nieboże.</poem><section end="Dudek" /> <section begin="Słońce i Żaby" />{{c|III. {{kapitaliki|Słońce i Żaby}}, (z tegoż.)}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Sąsiad}} Ezopa, złodziej się żenił, {{tab|25|px}}Ezop do bajki: — tak rzecz wymienił: {{tab|55|px}}Słońce chciało mieć żonę, {{tab|85|px}}Żaby strwożone {{tab|55|px}}Tak wrzeszczały, {{tab|25|px}}Iż się słyszeć Jowiszowi dały. {{tab|85|px}}Pyta się: o co {{tab|85|px}}Tak się kłopocą? {{tab|25|px}}Rzekła z nich jedna: jak nie narzekać, {{tab|25|px}}Gdy teraz samo może dopiekać, {{tab|25|px}}I suszyć bagna, które nas chłodzą; {{tab|25|px}}Niechże się z niego inne rozrodzą, {{tab|25|px}}A z panem ojcem razem wyruszą, {{tab|25|px}}Bagna i rzeki, i nas wysuszą.</poem><section end="Słońce i Żaby" /> <section begin="Worki" />{{c|IV. {{kapitaliki|Worki}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Nie}} patrzajmy na wzorki: {{tab|25|px}}Zeszły się raz dwa worki, {{tab|55|px}}Pozłacany {{tab|55|px}}I skórzany. {{tab|25|px}}Pozdrowiwszy się wdzięcznie, {{tab|25|px}}Rzekł złoty: to niezręcznie {{tab|55|px}}Iżeś skórzany, {{tab|55|px}}I obszarpany; {{tab|55|px}}Gdy patrzę na cię, {{tab|55|px}}Żal mi cię bracie.</poem> <section end="Worki" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Worki" /><poem>{{tab|25|px}}Choć ja u kupca, ty między pany, {{tab|55|px}}Rzekł mu skórzany; {{tab|55|px}}Ani się troszczę, {{tab|55|px}}Ani zazdroszczę; Owszem mnie cię żal bracie, żeś choć złoty, głupi, Nie ten dobry, co błyszczy, ale ten co kupi.</poem><section end="Worki" /> <section begin="Kot i Kogut" />{{c|V. {{kapitaliki|Kot i Kogut}}.}} <poem> {{tab|25|px}}{{kapitaliki|Kot}} sprawiedliwy koguta dławił Za to, iż się czynami zbyt złemi osławił, {{tab|25|px}}A te czyny były takie: {{tab|25|px}}Budził zwierzęta wszelakie, {{tab|25|px}}A budzić się nie godzi, {{tab|25|px}}Sen przerwany zdrowiu szkodzi. Małżeńskiej wiary koty wielbiciele, {{tab|45|px}}On miał żon wiele: {{tab|25|px}}A co gorzej, nieprzykładnie, {{tab|55|px}}Szkaradnie, {{tab|25|px}}Bez względu na pokrewieństwa, {{tab|55|px}}Wchodził w małżeństwa. {{tab|85|px}}Dławiącemu, {{tab|25|px}}Jak mógł, rzekł po swojemu {{tab|85|px}}Dławny: {{tab|55|px}}Sędzio sławny! {{tab|55|px}}Przykładny kocie! {{tab|25|px}}Wiem ja o twojej żarliwej cnocie, {{tab|55|px}}I kiedy się jej dziwię, {{tab|25|px}}Pozwól, niech się też usprawiedliwię. {{tab|55|px}}Mój ród jeźli rozpładzam, {{tab|55|px}}Ludziom przeto dogadzam. {{tab|55|px}}Piejąc, budzę do pracy, {{tab|55|px}}I majętni i żebracy {{tab|55|px}}Dlatego mnie chowają. {{tab|55|px}}Na tobie się nie znają. {{tab|55|px}}Rzekł kot: a że ja głodny, {{tab|55|px}}Więc ty życia niegodny.</poem><section end="Kot i Kogut" /> <section begin="Motyl i Chrząszcz" />{{c|VI. {{kapitaliki|Motyl i Chrząszcz}}.}} <poem>{{kapitaliki|Czasem}} się złą być zdaje bardziej, niż jest, chwila. Złapało dziecko chrząszcza, filozof motyla. Musiał się chrząszcz po kijku kręcić naokoło, Motyl pielęgnowany poglądał wesoło, I żałował kompana; puściło go dziécie. Wsadzony motyl za szkło, kiedy kończył życie, Rzekł: teraz znam, jak zmienne w pozorach istoty. Lepsze prostych dziwactwa, niż mądrych pieszczoty.</poem><section end="Motyl i Chrząszcz" /> <section begin="Szczep winny" />{{c|VII. {{kapitaliki|Szczep winny}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Mówią}} Araby, iż gdy szczep winny {{tab|25|px}}Adam posadził, dyabeł zbyt czynny, {{tab|25|px}}Podlał krwią pawią, co Adam szczepił. {{tab|25|px}}A gdy się w wzroście szczep coraz krzepił, {{tab|70|px}}I listki wydał, {{tab|25|px}}Dyabeł krew małpią do pierwszej przydał. {{tab|25|px}}Zeszły jagody; skropił lwią juchą. {{tab|25|px}}A gdy dojrzały, a było sucho, {{tab|25|px}}Skropił je wszystkie posoką świnią. {{tab|70|px}}Cóż teraz czynią? {{tab|25|px}}Oto: gdy wina szklankę kto łyknie; Jak paw się nadmie; po drugiej krzyknie; {{tab|25|px}}Skacze jak małpa, gdy szklanki mnoży; {{tab|25|px}}Po piątej, szóstej, jak lew się sroży: {{tab|25|px}}A kiedy coraz więcej przyczynia, {{tab|25|px}}Z pawia, lwa, małpy, staje się świnia.</poem><section end="Szczep winny" /> |}<noinclude><references/></noinclude> 4ep2y5wy2443zhany21nqttvwp4s0vn 100 148815 3707974 2447917 2024-11-17T19:31:38Z PG 3367 /* Skorygowana */ format. 3707974 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|<section begin="Wilczek" />{{c|VIII. {{kapitaliki|Wilczek}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Wilczek}} chowany zrobił się grzecznym, {{tab|80|px}}Bezpiecznym. {{tab|25|px}}Jegomość pieścił, a Jejmość pasła, {{tab|55|px}}Przywykł do mleka i masła. {{tab|80|px}}Hoży, dogodny, {{tab|80|px}}Wilczek był modny. {{tab|25|px}}Nieszczęściem kurcze zaszło mu drogę. {{tab|25|px}}Chęć — zjem to kurczę: skrupuł: — nie mogę. {{tab|55|px}}Więc chciwy, trwożny, a czuły, {{tab|55|px}}Gdy się biedził ze skrupuły, {{tab|55|px}}Jakoś w tej walce gorącéj, {{tab|55|px}}Zjadło się kurcze niechcący. Po kurczęciu kogutek, po kogucie kura, {{tab|55|px}}Przemogła w nim natura. Zresztą poszedł do lasa, a wpadłszy w manowce, Ow wilczek stał się wilkiem, gryzł gęsi i owce. {{tab|55|px}}Aż go nakoniec w jamie dostali. {{tab|55|px}}Najciężej zacząć, pójdzie się daléj.</poem><section end="Wilczek" /> <section begin="Młynarz" />{{c|IX. {{kapitaliki|Młynarz, Syn jego, i Osieł}} (z La Fontaina.)}} <poem>{{kapitaliki|Nie}} wiem, gdziem ja to czytał, ale mniejsza o to. Miał jeden młynarz osła: tak zmęczył robotą, {{tab|55|px}}Iż nie wiedząc co robić, {{tab|55|px}}Wolał przedać, niż dobić. Woła syna wyrostka, co go w domu chował, I rzecze: żeby się nasz osieł nie zmordował {{tab|55|px}}W długiej drogi przeciągu, {{tab|55|px}}Zanieśmy go na drągu. Dźwiga stary i stęka, chłopiec jeszcze gorzej. {{tab|55|px}}Im szli dalej, im szli sporzej, {{tab|55|px}}Tym srożej trud uciemiężał, {{tab|55|px}}Tym bardziej im osieł ciężał. {{tab|80|px}}Gdy to postrzegli, {{tab|80|px}}Ludzie się zbiegli, {{tab|80|px}}Śmiechy się wzniosły: {{tab|80|px}}Wzdyćto trzy osły! {{tab|55|px}}A ten najmniej, co na drągu. {{tab|55|px}}Nie kontent młynarz z zaciągu, {{tab|80|px}}Rozumu się poradził, {{tab|80|px}}Syna na osła wsadził. Aż pierwsi, co napotkał, nuż się gniewać o to. {{tab|80|px}}Ty na ośle, niecnoto! {{tab|55|px}}Rzekli do chłopca, a stary pieszo! {{tab|80|px}}Więc do kijów gdy się śpieszą, {{tab|80|px}}Aby ich złość nie uniosła, {{tab|80|px}}Zsadził syna, siadł na osła. Przechodziły dziewczęta, mówi jedna drugiéj, {{tab|25|px}}Patrz, biedny chłopiec, jak do wysługi {{tab|80|px}}Ten stary go używa. {{tab|80|px}}Dziecie z pracy omdléwa, {{tab|80|px}}A dziad niemiłosierny, {{tab|80|px}}Choć dzieciuch tak mizerny {{tab|80|px}}Pieszo go iść przymusza. {{tab|80|px}}To starego gdy wzrusza; {{tab|80|px}}Wsadził chłopca za siebie. {{tab|80|px}}Że dogodził potrzebie, {{tab|80|px}}Jedzie, kontent z wynalazku. {{tab|80|px}}Ledwo co wyjechał z lasku: Znowu krzyk: jacy to głupi! {{tab|80|px}}A kto od nich osła kupi? {{tab|80|px}}Podróżą go udręczą, {{tab|80|px}}Ciężarem go zamęczą:</poem><section end="Młynarz" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Młynarz" /><poem>{{tab|55|px}}Chyba skórę przedadzą. {{tab|25|px}}Nie zle oni coś radzą, {{tab|25|px}}(Rzekł młynarz) chociaż i łają. {{tab|25|px}}Więc z synem z osła zsiadają. {{tab|55|px}}Aż znowu mówią przechodnie, {{tab|25|px}}A któżto widział, aby wygodnie {{tab|25|px}}Osieł szedł wolno, a młynarz za nim. {{tab|55|px}}Wybacz, bracie, że cię ganim; {{tab|55|px}}Każdy z ciebie śmiać się będzie, {{tab|55|px}}Jak się nie poprawisz w błędzie. Nie poprawię, rzekł młynarz, dość przymówek zniosłem, Chciałem wszystkim dogodzić, i w tem byłem osłem. Odtąd, czy kto pochwali, czy mnie będzie winił, Nie będę dbał nic o to; co chcę będę czynił. {{tab|55|px}}Co rzekł, to się ziściło, {{tab|55|px}}I dobrze mu z tem było.</poem><section end="Młynarz" /> <section begin="Fajerwerk" />{{c|X. {{kapitaliki|Fajerwerk}}.}} <poem>{{tab|55|px}}{{kapitaliki|W lesie}}, w noc ciemną. Zapalony fajerwerk miał postać przyjemną. {{tab|55|px}}Więc kontenci puszkarze, {{tab|25|px}}Chcąc rzecz zlepszyć w zamiarze, {{tab|55|px}}Ku milszemu upominku, {{tab|55|px}}Odprawili rzecz na rynku. Ten, gdy się własnem oświeceniem krasił, {{tab|55|px}}Fajerwerk zgasił, {{tab|55|px}}Zawiodł skorych w czynieniu. {{tab|55|px}}Trzeba światłu być w cieniu.</poem><section end="Fajerwerk" /> <section begin="Rzepa" />{{c|XI. {{kapitaliki|Rzepa}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Kulawy}}, głuchy, stary i ślepy {{tab|55|px}}Zeszli wór rzepy. {{tab|25|px}}Chciało się podjeść, bo jeść nie mieli: {{tab|25|px}}Lecz gdy szło o to, jakby ją wzięli, {{tab|55|px}}Powiedział stary: ja nie ugryzę; {{tab|55|px}}Powiedział chromy: ja ledwo lizę; {{tab|55|px}}Ślepy: nie widzę jej towarzysze; {{tab|55|px}}Głuchy: a ja was bracia nie słyszę. {{tab|55|px}}I tak gdy ciągle spór z sobą wiedli, {{tab|55|px}}Została rzepa, i nic nie jedli. {{tab|70|px}}Jak u nich rzepa, tak u nas mienie, {{tab|55|px}}Każdy ma swoje wyrozumienie. {{tab|55|px}}Gdy o zysk idzie, chcemy zarobić, {{tab|55|px}}A kiedy na zysk, nikt nie chce robić.</poem><section end="Rzepa" /> <section begin="Umbrelka" />{{c|XII. {{kapitaliki|Umbrelka}}.}} <poem>{{tab|10|px}}{{kapitaliki|Prosił}} Bramin pobożny oświecenia z góry. Wtem duch stanął, a wpośród pełnej grzmotów chmury, Wzniósł się głos: wtem co znajdziesz, jest nauka wielka. Duch zniknął. Spojrzy Bramin, aż przed nim umbrelka. Jeżeli się przestraszył, bardziej jeszcze zdziwił; Żeby się jednak górnej myśli nie sprzeciwił, Wziął rzecz, której zdatności dotąd był nie wiedział. Gdy więc smutny i w myślach zatopiony siedział, Nie wiedząc, czy los wielbić, czyli nań narzekać; Tak niezwyczajnie słońce zaczęło dopiekać, Iż nie mając wśród pola żadnego schronienia, Z rozpostartej umbrelki zyskał pomoc cienia. Wtem zbierały się chmury, i wiatry powstały; Lubo w tej porze Bramin cierpliwy i trwały, Przecież widząc, co zyskał, rzekł sobie: duch zdarzył, Kto wie, może w tym darze i inne skojarzył. Gdy mu więc wiatr był przykrym mocą swoją wielką, Zastawił się, i zyskał schronienie umbrelką.</poem><br><section end="Umbrelka" /> |}<noinclude><references/></noinclude> 15rirdi8zlh3mqqdo30m1l5bo62m2pl 100 148836 3708002 2447918 2024-11-17T20:09:42Z PG 3367 /* Skorygowana */ format., lit. 3708002 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|<section begin="Umbrelka" /><poem>Po wichrze deszcz się spuścił, i gdy pola moczył, Bramin kiedy narzędzie dane sobie zoczył, Rzekł: ukryję się pod tem, co mi dały duchy; Wzniosł nad siebie, i został wśród ulewy suchy. Więc patrząc na tak zdatną żądz dogodzicielkę, Wielbił dawcę, i chwalił dogodną umbrelkę. Wtem słyszy odgłos w grzmocie: Ucz się z małej rzeczy, Co masz czynić, jak czynić, i co mieć na pieczy. Wiatry, są namiętności dzielne i burzliwe: Deszcz rzęsisty; przygody życia nieszczęśliwe: Zbytnie słońca upały; pomyślność gdy wielka. Uczyni to roztropność, co teraz umbrelka.</poem><section end="Umbrelka" /> <section begin="Lew i Osieł" />{{c|XIII. {{kapitaliki|Lew i Osieł}}, (z Fedra.)}} <poem>{{kapitaliki|Kiedy}} dmie głupi, śmiech z wzgardą zyska. {{tab|25|px}}Wziął raz lew osła do stanowiska, {{tab|55|px}}I okrył liściem, {{tab|70|px}}Żeby za przyjściem {{tab|55|px}}Zwierzęta go nie poznały, {{tab|80|px}}A gdy ryknie, uciekały, A on je miał brać wówczas utajony. {{tab|55|px}}Co miał czynić, nauczony, {{tab|25|px}}Jak jął śpiewać po swojemu, {{tab|20|px}}Taki dał połów lwu obżartemu, {{tab|55|px}}Iż mu za to podziękował. I masz za co, rzekł osieł, bom ja sam polował. Żebyś nie był tak głupim, nie byłbyś zuchwały, {{tab|55|px}}Rzekł zwierz wspaniały. Zażyłem cię dlatego, iż jesteś straszydło, {{tab|55|px}}Skryłem postać obrzydłą; A żeś jest hardy, z tego teraz wniosłem: Iż osieł, choć z lwem, przecie zawsze osłem.</poem><section end="Lew i Osieł" /> <section begin="Szczygieł i Kos" />{{c|XIV. {{kapitaliki|Szczygieł i Kos}}.}} <poem>{{tab|85|px}}{{kapitaliki|Po}} nad wrzosem {{tab|85|px}}Szczygieł z kosem Powadzili się o to, kto z nich lepiej śpiewa. {{tab|100|px}}Koło drzewa {{tab|55|px}}Widząc, iż się przymyka, {{tab|55|px}}Zdali sąd na ptasznika: {{tab|55|px}}Ten przyjaźni zadatki {{tab|25|px}}Chcąc dać, prosił do klatki. Ale i kos i szczygieł powiedzieli na to, Lepsza zwada na dworze, niż zgoda za kratą.</poem><section end="Szczygieł i Kos" /> <section begin="Filozof i Chłop" />{{c|XV. {{kapitaliki|Filozof i Chłop}}.}} <poem>{{kapitaliki|Wielki}} jeden filozof, co wszystko posiadał, Co bardzo wiele myślał, więcej jeszcze gadał, Dowiedział się o drugim, który na wsi mieszkał. {{tab|85|px}}Nie omieszkał {{tab|85|px}}I kolegę odwiedzić, {{tab|85|px}}I od niego się dowiedzić Co umiał, i skąd była ta jego nauka. {{tab|85|px}}Znalazł chłopa nieuka. Bo i czytać nie umiał, a więc xiążek nie miał. {{tab|85|px}}Oniemiał. A chłop w śmiech: moje xięgi (rzekł) wszystkie na dworze. {{tab|85|px}}Wół, co orze, Sposobi mnie do pracy, uczy cierpliwości: {{tab|85|px}}Pszczoła, pilności: {{tab|55|px}}Koń, jak być zręcznym: {{tab|55|px}}Pies, jak wiernym i wdzięcznym: A sroka, co na płocie ustawicznie skrzeczy, Jak lepiej milczeć, niźli gadać nic do rzeczy.</poem><section end="Filozof i Chłop" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Kuglarze" />{{c|XVI. {{kapitaliki|Kuglarze}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Dosyć}} się to często zdarza, {{tab|25|px}}Bywa kuglarz nad kuglarza. {{tab|25|px}}Jeden z nich, a jest nie mało, {{tab|55|px}}Żwawo i śmiało {{tab|55|px}}Pokazywał, co może, {{tab|55|px}}Zjadał łyżki i noże. {{tab|25|px}}Z gałek ciasta robił grosze, {{tab|25|px}}Karty przemieniał w kokosze. {{tab|25|px}}Co chciał stawiał, co chciał zmykał, {{tab|55|px}}Usta kłódkami zamykał, {{tab|25|px}}Kuropatwy robił z chleba; {{tab|25|px}}Zgoła był takim, jak trzeba: {{tab|25|px}}Bawił, dziwił od tygodnia: Wszedł drugi i powiedział, ja się zowię zbrodnia. Rzekł zatem do pierwszego, kolego i bracie: {{tab|25|px}}Na rzemieśle się nie znacie: {{tab|25|px}}A wy, co mnie widzicie, {{tab|25|px}}Patrzcie, cuda ujrzycie. {{tab|55|px}}Oto zwierciadło, {{tab|25|px}}Co wszystko zgadło. Zbliżył się szpetny, ujrzał postać miłą: Przyszedł garbaty, i garbu nie było; Każdy z pociesznym odszedł zadatkiem, Kto nie miał zębów, znalazł dostatkiem: {{tab|55|px}}Poczerniałe, {{tab|55|px}}Były białe, {{tab|25|px}}Stara baba, będąc młodą, {{tab|40|px}}Pocieszyła się urodą. {{tab|25|px}}Wszyscy sprawcę uwielbiali, {{tab|25|px}}Wszyscy razem zawołali. {{tab|55|px}}Oto zwierciadło, {{tab|55|px}}Co wszystko zgadło. Dał lichwiarzowi w rękę pełen kaszy garnek: Skoro wziął, tyle groszy było, ile ziarnek: Glina, postać przybrała okutej szkatułki. Otworzył stratny, znalazł pozew i pigułki: Rzucił; porwał ją złodziej, i brzęczała złotem. Ale gdy odbił zamek z niezmiernym łoskotem, Przestraszył go natychmiast widok niespodziany, Złoto znikło, znalazł się stryczek i kajdany. {{tab|25|px}}Stawił butelek parę szampańskich, {{tab|25|px}}Oto, rzekł, extrakt obietnic pańskich. {{tab|40|px}}Zrazu nic w nich nie było: {{tab|40|px}}Cóż się potem zjawiło? {{tab|25|px}}Oto coś, jak się zaczęło burzyć, {{tab|25|px}}Mięszać, przewracać, pienić i kurzyć, {{tab|40|px}}Szelest zrobił się wielki, {{tab|40|px}}Pękły obie butelki: {{tab|40|px}}I znowu nic nie było. {{tab|40|px}}Gdy to wszystkich dziwiło, Jakieś dziwackie jął odprawiać szepty, {{tab|25|px}}Jak grad na stolik leciały recepty. Wziął jednę zdrowy, czytał, i słabo mu było: Wziął chory, nic nie znalazł, i to uleczyło, {{tab|40|px}}Spazmatyczna, co tam stała, {{tab|40|px}}To na swojej wyczytała: {{tab|40|px}}Chcesz nie być chora? {{tab|40|px}}Strzeż się doktora. Zmienił modne kornety, w worek wypróżniony; Zrobił pierścień z pszenicy, a kufer z karbony.</poem><br><section end="Kuglarze" /> |}<noinclude><references/></noinclude> qmc98ilbeissvodji3sqzo4f8ko7efv 100 148852 3708006 2447919 2024-11-17T20:20:40Z PG 3367 /* Skorygowana */ format., lit. 3708006 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="PG" /></noinclude>{|class="wikitable" |style="vertical-align:top;"|<section begin="Kuglarze" /><poem>Zadziwili się wszyscy, on rzekł: to jest fraszka. Dał młodemu trzos złota, została się flaszka. Postrzegł w ciżbie dworaka, dał mu pęcherz z złotem; Kazał ścisnąć, natychmiast niespodzianym zwrotem, Odmieniwszy postawę prostą i obrzydłą, Wystrzelił, jak z armaty, i wydał kadzidło. {{tab|25|px}}Wziął fascykuł od jurysty, {{tab|25|px}}Dmuchnął, został piasek czysty: {{tab|10|px}}Z piasku owego zaraz bicz ukręcił, {{tab|10|px}}Z bicza zrobił kałamarz; a gdy w nim coś zmęcił, Ujrzeli w ręku swoich za taką robotą, Ten, co miał sprawę, piasek; co w niej gadał, złoto. {{tab|10|px}}Sędziemu dwa pęcherze dał od zapozwanych, Obadwa były pełne papierów pisanych. Pękł, co był ubogiego, skoro go wymienił: Bogacza w ważny wexel zaraz się przemienił. {{tab|25|px}}A wszyscy zawołali zdaleka i zbliska: {{tab|25|px}}Tomito pęcherz, gdy kto na nim zyska. Chcecie wiedzieć, rzekł: jakto przemysł rzeczy mnoży? Niech z was każdy w ten worek pieniądze położy. {{tab|55|px}}Stosując się do rozkazu {{tab|55|px}}Napełnili go dorazu. {{tab|10|px}}On się pokłonił, podskoczył, wykrzyknął, {{tab|10|px}}Brzęknął pieniędzmi, rozśmiał się i zniknął.</poem><section end="Kuglarze" /> <section begin="Pszczoły" />{{c|XVII. {{kapitaliki|Pszczoły}}.}} <poem>{{kapitaliki|Rozum}} się rozpościera, to przywilej wieku: {{tab|55|px}}I nie tylko w człowieku, Ale już i zwierzęta, chociaż pism nie kryślą, {{tab|80|px}}Głęboko myślą. {{tab|25|px}}Pszczoła do mędrca zawędrowała, {{tab|25|px}}A gdy go mówiącego żarliwie słyszała; Zapomniawszy o kwiatach, co na oknie stały, {{tab|25|px}}Na to swój umysł natężyła cały, {{tab|40|px}}Aby pojąć, co on gada. {{tab|80|px}}Z nauki rada, Bez miodu, lecz z rozumem do roju przybyła: {{tab|25|px}}I jako mądra tem się zatrudniła, Jakby go to polepszyć, lepiej usposobić, {{tab|40|px}}Zgoła nową rzecz zrobić. {{tab|25|px}}Gdy się więc zeszły, na pierwszym wniosku {{tab|40|px}}Radziła nie robić wosku. Bo i wiele kosztuje, i człek go podrzyna. {{tab|40|px}}Druga odmiany przyczyna: {{tab|25|px}}Że miód zbyt słodki wydarza straty, {{tab|115|px}}Omijać kwiaty. {{tab|25|px}}Z ziół się obejść użytkiem: Rzeczpospolite niszczą się zbytkiem. {{tab|25|px}}A nowość im bardziej szkodzi, {{tab|25|px}}Rzekła matka: niech was to nie zwodzi,</poem><section end="Pszczoły" /> |style="vertical-align:top;"|<section begin="Pszczoły" /><poem>{{tab|25|px}}Co próżne mędrków roją mozoły, {{tab|25|px}}Bez miodu, wosku, nie będą pszczoły. Próżna jest i szkodliwa na człowieka zmowa. Prawda, my go karmimy, ale on nas chowa: Niech więc tak będzie, jak było od wieka, Człowiek dla pszczoły, a pszczoła dla człeka.</poem><section end="Pszczoły" /> <section begin="Słońce" />{{c|XVIII. {{kapitaliki|Słońce, Obłoki, Ziemia}}.}} <poem>{{kapitaliki|Skarżyła}} się przed słońcem ziemia na obłoki: {{tab|10|px}}Cóż po tem, że po świecie lot wiedziesz wysoki, Kiedy cię obłok kryje, i wilgoć zachmurza? {{tab|10|px}}Dopieroż kiedy z chmury uczyni się burza, Noc ze dnia. Słońce rzekło: darmo się rozwodzisz {{tab|10|px}}Nie skarż się na obłoki, ty je sama rodzisz.</poem><section end="Słońce" /> <section begin="Lwica i Maciora" />{{c|XIX. {{kapitaliki|Lwica i Maciora}}.}} <poem>{{tab|25|px}}{{kapitaliki|Zle}} to, gdy się podli szczycą: {{tab|25|px}}Zeszła się raz świnia z lwicą, {{tab|25|px}}Więc w dyskursa: w tych przewlekła {{tab|25|px}}Z żalem świnia lwicy rzekła: {{tab|25|px}}Żal mi ciebie, luboś godna, {{tab|25|px}}Luboś zacna; żeś mniej płodna. {{tab|25|px}}Patrz na moję zgraję świnków. {{tab|25|px}}Co tu córek! co tu synków! {{tab|25|px}}A wszystkie jednym pomiotem. {{tab|25|px}}Rzekła lwica: wiem ja o tem: {{tab|25|px}}Ródź ty dziesięć, cztery, dwa, {{tab|25|px}}Ja jednego, ale lwa.</poem><section end="Lwica i Maciora" /> <section begin="Malarze" />{{c|XX. {{kapitaliki|Malarze}}.}} <poem>{{kapitaliki|Dwaj}} portretów malarze słynęli przed laty, Piotr dobry, a ubogi; Jan zły, a bogaty. Piotr malował wybornie, a głód go uciskał, Jan mało i źle robił, więcej jednak zyskał. Dla czegoż los tak różny mieli ci malarze? Piotr malował podobne, Jan piękniejsze twarze.</poem><section end="Malarze" /> <section begin="Koniec" />{{c|XXI. {{kapitaliki|Koniec}}.}} <poem>A jeszcze jednę — albożto przychodzą {{tab|10|px}}Bajki na rozkaz? — gdy zechcą, się rodzą, A kiedy nie chcą, wołaj, wrzeszcz, jak czajka, {{tab|55|px}}Nie przyjdzie bajka. Tak, jak nasz Józio, co go pieści matka, {{tab|55|px}}Postrzegł kawał opłatka. Postrzedz, naprzeć się, to u niego jedno. {{tab|55|px}}Więc matkę biedną, Nuż męczyć, daj go — a opłatek zjadła. Dam (rzekła), ale Józiu, ucz się abecadła. Porozumiał to Józio, za co go tak łechce: Więc rzekł, schowaj opłatek: kiedy każesz, nie chcę.</poem><section end="Koniec" /> {{c|KONIEC BAJEK.|w=80%}} |- |colspan="2"|<br>{{---}}<br> |}<noinclude><references/></noinclude> arju4dfjtwaxla77gxpzb4xjicsvl1l 10 292653 3708125 3707725 2024-11-18T06:56:33Z SodiumBot 37548 Unattended update of statistics templates 3708125 wikitext text/x-wiki 293611 s5ln6ze1l867nqjwai4eupdxgrwc3w7 10 292654 3708126 3707726 2024-11-18T06:56:43Z SodiumBot 37548 Unattended update of statistics templates 3708126 wikitext text/x-wiki 898846 el207c9r5tcwqebeb3musmpsc5hm2ea 10 292655 3708127 3707727 2024-11-18T06:56:53Z SodiumBot 37548 Unattended update of statistics templates 3708127 wikitext text/x-wiki 249804 knqf3ipz6sjrj30uf7cdtooycy1tmxv 10 292656 3708128 3707728 2024-11-18T06:57:03Z SodiumBot 37548 Unattended update of statistics templates 3708128 wikitext text/x-wiki 252268 6lmnst855ei5a4q852663etvi3l8zgb 10 304511 3707946 3707155 2024-11-17T18:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707946 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>855</pc><q4>40</q4><q3>33</q3><q2>0</q2><q1>695</q1><q0>87</q0> o0viccprjyu7lvlz5qmzt712zntsp3f 3707963 3707946 2024-11-17T19:09:15Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707963 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>855</pc><q4>40</q4><q3>34</q3><q2>0</q2><q1>694</q1><q0>87</q0> 47l6gj4yduejlmadgyv4j9qwqowgrmi 10 304639 3707847 3707815 2024-11-17T12:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707847 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>927</pc><q4>6</q4><q3>150</q3><q2>0</q2><q1>762</q1><q0>9</q0> jpofpx70mzyz5uedvjt8o0z22od9ch4 3707875 3707847 2024-11-17T15:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707875 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>927</pc><q4>6</q4><q3>151</q3><q2>0</q2><q1>761</q1><q0>9</q0> poczkv8300s3ll796je7hiur3lqw32q 3707949 3707875 2024-11-17T18:09:17Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707949 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>927</pc><q4>6</q4><q3>152</q3><q2>0</q2><q1>760</q1><q0>9</q0> 8lsg197miwfq2tt5i7q5edj1709crhr 3707964 3707949 2024-11-17T19:09:16Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707964 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>927</pc><q4>6</q4><q3>153</q3><q2>0</q2><q1>759</q1><q0>9</q0> rmaju2tva8oikfq0z555ugilv7f4snv 3707999 3707964 2024-11-17T20:09:16Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707999 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>927</pc><q4>6</q4><q3>154</q3><q2>0</q2><q1>758</q1><q0>9</q0> lijo5yjtcx6j5268c55g29c5ivi1lnw 3708058 3707999 2024-11-17T21:09:17Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708058 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>927</pc><q4>6</q4><q3>156</q3><q2>0</q2><q1>756</q1><q0>9</q0> p5u7h7wxeyylkp2qmhuearda1d39eun 10 595061 3707860 3707631 2024-11-17T13:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707860 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>591</pc><q4>4</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>297</q1><q0>29</q0> 22qubah5co73cc1be2nbjle23fn8u25 3707872 3707860 2024-11-17T14:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707872 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>591</pc><q4>4</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>299</q1><q0>29</q0> qh94xtl9h265te3sgnxyyvc9uziqrrf 3707962 3707872 2024-11-17T19:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707962 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>591</pc><q4>4</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>302</q1><q0>30</q0> grtx4w74t19qgzte27kkya0mnmgers5 10 779277 3708130 3706988 2024-11-18T07:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708130 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>386</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>0</q2><q1>159</q1><q0>1</q0> 9yvlvr868i12an6ua2x4fx1bo4mfugv 10 959554 3707997 3707599 2024-11-17T20:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707997 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>732</pc><q4>2</q4><q3>662</q3><q2>0</q2><q1>60</q1><q0>8</q0> f1wqa916r7dhjivrgipr7yhixodh8ka 3708055 3707997 2024-11-17T21:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708055 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>732</pc><q4>2</q4><q3>668</q3><q2>0</q2><q1>54</q1><q0>8</q0> sr6zkxl80mragyx91wr883iv8qolm7r 3708103 3708055 2024-11-17T22:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708103 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>732</pc><q4>2</q4><q3>672</q3><q2>0</q2><q1>50</q1><q0>8</q0> n1xbrqu1nyp7r6hi3ktcka7hja84hv9 100 970566 3707977 2792553 2024-11-17T19:45:04Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707977 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>{{c|XII.|w=120%|po=12px}} {{tab}}Dochodzenie sądowe prowadzono tak powoli, że w siedem miesięcy po uwięzieniu Saccarda i Hamelina sprawa nie była jeszcze wprowadzoną na wokandę. Wrzesień dobiegał już do połowy. Pewnego poniedziałku pani Karolina, która zwykle dwa razy tygodniowo odwiedzała brata, miała udać się około trzeciej popołudniu do więzienia Conciergerie. Nazwiska Saccarda nie wymieniała nigdy, zawsze odmawiała stanowczo usilnym prośbom, jakie on do niej zanosił, by go odwiedzić zechciała. Zdawało się, że człowiek ten dla niej już istnieć przestał. Nie tracąc ani na chwilę nadziei ocalenia brata, w dnie bytności u niego bywała zawsze wesołą i szczęśliwą, zawiadamiała go o czynionych przez siebie staraniach i przynosiła duże bukiety najulubieńszych jego kwiatów.<br> {{tab}}I tego dnia również zajętą była układaniem bukietu pąsowyoh gwoździków, gdy Zofia, stara służąca księżnej Orviedo, weszła do pokoju z oznajmieniem, że pani jej prosi, aby pani Karolina zechciała rozmówić się z nią w bardzo ważnej sprawie. Zdziwiona, nieco zaniepokojona pani<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> mvxgrqvxmzxepwvziaxsqqvw8pzmfli 100 972704 3707979 2797795 2024-11-17T19:46:27Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707979 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>Karolina natychmiast podniosła się z miejsca. Od kilku miesięcy już nie widziała ona księżnej, usunęła się bowiem od obowiązków sekretarki Domu pracy po katastrofie Banku powszechnego. Od tej pory bywała na bulwarze Bineau tylko w celu zobaczenia Wiktora, który — jak się zdawało — uległ już surowej karności panującej w zakładzie. Zawsze jednak spoglądał on z ukosa a krzywą twarz jego szpecił uśmiech dzikiej złośliwości. Pani Karolina domyśliła się, że księżna wzywa ją z powodu Wiktora.<br> {{tab}}Księżna Orwiedo była nareszcie zrujnowaną. W przeciągu trzech lat niespełna zwróciła ona biednym cały spadek odziedziczony po mężu: owe trzysta milionów franków, które książę wydarł z kieszeni zbyt łatwowiernych akcyonaryuszów. Z początku w przeciągu lat pięciu wydała na cele dobroczynne sto milionów franków; pozostałe jednak dwieście milionów roztrwoniła podczas czterech i pół lat na utworzenie zakładów, z większym jeszcze przepychem urządzonych. Oprócz Domu pracy, Żłobka Matki Boskiej, Zakładu dla sierot św. Józefa, przytułku w Châtillon i szpitala w Saint Marceau, powstały nadto: dom poprawy w pobliżu Evreux, dwa domy dla dzieci powracających do zdrowia nad brzegiem kanału La Manche, dom schronienia dla starców w Nizzy, liczne przytułki, domy dla robotników, szkoły i biblioteki w najodleglejszych zakątkach kraju zakładane, a oprócz tego wiele znacznych<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> fju1oaltz4l55jk6phmk3yoorlhc8oe 100 972705 3707980 2797796 2024-11-17T19:47:31Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707980 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>zapisów na istniejące już instytucye dobroczynne. A zawsze powodowało nią pragnienie wynagrodzenia po królewsku wyrządzonej krzywdy: nie były to suche kawałki chleba przez litość, lub obawę żebrakom rzucane, ale chęć zwrócenia maluczkim, słabym, ze wszelkich rozkoszy życia przez bogaczy tego świata okradzionym — całego zbytku, wszystkiego co dobre i piękne, cząstki należnych im uciech. Księżna otwierała wspaniałe pałace bezdomnym włóczęgom, aby i oni także przyoblekli jedwabne szaty i jadać mogli na złotych półmiskach. Przez lat dziesięć deszcz milionów nieustannie spływał potokami: wznoszono sale jadalne wykładane marmurem, sypialnie jasnemi malowidłami ozdobione, gmachy pięknością swą dorównywające pałacom Luwru; zakładano ogrody pełne rzadkich roślin; dziesięć lat upłynęło nad przeprowadzeniem olbrzymich tych prac i na ciągłych naradach z przedsiębiorcami i z budowniczymi. A prace te do nader dziwnego doprowadziły rezultatu: księżna pozaciągała długi; upominano się u niej o pozostałość z rachunku wynoszącą kilkakroć sto tysięcy franków, których ani rejent, ani pełnomocnik jej zapłacić nie mogli z okruchów olbrzymiej tej fortuny, rozrzucanej w jałmużnach da wszystkie strony świata. Karta przybita ponad bramą zawierała ogłoszenie o wystawieniu pałacu na sprzedaż; licytacya ta miała się stać ostatnim ruchem miotły, wymiata-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> dlce2aotgr41k7xxmqk6lennp8pku8u 100 972706 3707981 2797797 2024-11-17T19:48:53Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707981 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>jącej ostatnie ślady przeklętych pieniędzy, zebranych w błocie i krwi rozbojów finansowych.<br> {{tab}}Zofia oczekiwała na górze, aby wprowadzić panią Karolinę do salonu. Stara sługa nie posiadała się z oburzenia i zrzędziła teraz od rana do wieczora: czyliż oddawna nie przepowiadała, że pani jej umrze kiedyś na barłogu? Czy nie lepiej by pani zrobiła, gdyby wyszła po raz drugi za mąż i miała swoje własne dzieci, jeżeli je tak bardzo kocha?... Tak ubolewając, nie powodowała się Zofia żadnemi osobistemi względami, oddawna bowiem miała uzbierany kapitalik, zapewniający jej dwa tysiące franków rocznej renty, z których zamierzała żyć w rodzinnych swoich stronach, w okolicach Angoulême. Ale trzęsła się z gniewu na samą myśl, że pani jej nie pozostało tyle nawet, aby mogła codzień kupić mleka i chleba, co stanowiło obecnie jedyne jej pożywienie. W skutek tego ustawiczne sprzeczki wybuchały między sługą i panią. Z anielskim uśmiechem nadziei, księżna odpowiadała na wszystkie wymówki, że za miesiąc niczego już potrzebować nie będzie prócz całunu: postanowiła bowiem wstąpić do klasztoru, w którym oddawna już zapewniła sobie miejsce... do klasztoru karmelitanek, nie mających żadnej z światem łączności. Tam wreszcie znajdzie niczem niezamącony spokój!<br> {{tab}}Pani Karolina zastała księżnę taką, jaką ją od lat czterech widywała: w czarnej sukni, w czarnym koronkowym czepeczku zakrywającym wło-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 03q4djt30mebvdlvefnz5orpjqi2ehr 100 972707 3707984 2797798 2024-11-17T19:52:43Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707984 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>sy, była to pomimo zbliżającego się piątego krzyżyka ładna jeszcze kobieta, z okrągłą twarzą i perłowemi ząbkami, ale ze zwiędniętą i martwą cerą, jak gdyby po dziesięcioletniem zamknięciu w murach klasztornych. W niedużym pokoiku, podobnym do biura prowincyonalnego komornika, leżało mnóstwo porozrzucanych papierów, planów, regestrów, całe stosy aktów stanowiących dowody roztrwonienia trzechset milionów franków!...<br> {{tab}}— Prosiłam panią do siebie — odezwała się księżna głosem powolnym, łagodnym, niezdradzającym najmniejszego wzruszenia — aby pani udzielić wiadomości, jaką sama dziś rano dopiero otrzymałam... Chodzi tu o Wiktora.. o tego chłopca, którego za staraniem pani przyjęto do Domu pracy.<br> {{tab}}Serce pani Karoliny ścisnęło się bólem. Nieszczęśliwy dzieciak, którego ojciec pomimo tylokrotnych obietnic ani razu nie odwiedził, chociaż na kilka miesięcy przed uwięzieniem wiedział już o jego istnieniu!... Cóż się z nim stanie teraz?... Nie chciała myśleć o Saccardzie, wciąż jednak powracała do niego — powodowana macierzyńską troskliwością o istotę, nad którą opiekę rozciągnęła.<br> {{tab}}— Wczorajszego dnia popełniono straszną zbrodnię, na którą żadnego nie ma ratunku — mówiła dalej księżna.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> dts4gg70gtwjwb1f6px63seiyt8tbmu 100 972708 3707985 2797799 2024-11-17T19:54:26Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707985 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>{{tab}}I z niewzruszonym spokojem opowiedziała okropną w szczegółach historyę. Już od trzech dni przeniesiono Wiktora do infirmeryi zakładu, skarżył się bowiem na bardzo silny ból głowy. Tym razem wprawdzie lekarz posądzał go o udawanie choroby, w rzeczywistości jednak chłopiec cierpiał często na dokuczliwe newralgie. Tego dnia właśnie popołudniu, Alicya de Beauvillers przyszła do zakładu sama, bez matki, aby dopomódz siostrze miłosierdzia w sporządzeniu kwartalnego inwentarza miejscowej apteczki. Apteczka ta znajdowała się w szafie stojącej w pokoju oddzielającym sypialnię dziewcząt od sypialni chłopców, gdzie w danej chwili Wiktor tylko zajmował jedno z łóżek. Siostra miłosierdzia wyszła na kilka minut i wróciwszy, zdziwiła się bardzo, nie zastając Alicyi; poczekawszy chwilę, zaczęła zatem jej szukać. Zdziwienie jej wzmogło się jeszcze, gdy spostrzegła, że drzwi od sypialni chłopców są z wewnątrz zamknięte. Cóż się tutaj stać mogło?... Musiała ona obejść dokoła przez korytarz i stanąwszy na progu sypialni, oniemiała z przerażenia, tak okropny widok przedstawił się jej oczom: Alicya leżała nieprzytomna na łóżku, z twarzą okręconą ręcznikiem; suknie jej w nieładzie, wątłe dziewicze ciało odkryte — wszystko świadczyło o bezecnym, brutalnym gwałcie, jakiego się na niej dopuszczono. Na ziemi leżała pusta portmonetka, Wiktora nie było w sypialni. Z tego, co się widziało w tej chwili, można było<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jpy8ygzvqsneop1j7zotv0bxd8ce91r 100 972709 3707987 2797800 2024-11-17T19:55:43Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707987 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>domyśleć się bez trudu, jak się to stało: Alicya weszła prawdopodobnie, aby podać kubek mleka piętnastoletniemu, obrosłemu jak dojrzały mężczyzna chłopakowi, w którym na widok delikatnego dziewczęcia ocknęła się nagle niepohamowana żądza; wyskoczył on z łóżka, zatkał jej usta, przewrócił ją na łóżko, zgwałcił, okradł i pośpiesznie narzuciwszy ubranie, wymknął się przez nikogo niepostrzeżony. Ileż jednak nierozjaśnionych, zdumiewających wątpliwości mimowoli nasuwało się na myśl? Dlaczegoż nikt nie słyszał najmniejszego szelestu, jęku lub szamotania się? Jakimże sposobem cała ta scena rozegrała się tak szybko, w ciągu dziesięciu minut niespełna? A przedewszystkiem jakimże sposobem Wiktor uciekł, nie pozostawiwszy żadnego śladu, gdyż po najstaranniejszych poszukiwaniach przekonano się, że go nie ma nigdzie w zakładzie? Widocznie uciec musiał przez korytarz a ztamtąd przez łazienkę, jedno z okien której wychodziło na cały szereg coraz to niższych daszków, ciągnących się aż do bulwaru. Droga ta przedstawiała jednak tyle niebezpieczeństw, że wiele osób uwierzyć nie chciało, aby ktokolwiek odważył się nią puścić z narażeniem życia. Zagadka ta została niewyjaśnioną. Nieszczęśliwą Alicyę odwieziono do matki płaczącą, zgnębioną, zgorączkowaną położono do łóżka. Oniemiała z przerażenia, pani Karolina słuchała tej opowieści, krew lodem ścinała się w jej żyłach. Zdarzenie to przypominało jej inną, dziwnie<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 1l84gg90ov2pcrx8sym9y3l0xdzzrgc 100 972710 3707988 2797802 2024-11-17T19:57:08Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707988 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>doń podobną historyę: niegdyś Saccard zgwałcił na schodach biedną Rozalię, złamał jej rękę w chwili poczęcia tego dziecka, któremu jako ślad tej chwili pozostał na pół zgnieciony policzek; teraz znów Wiktor zgwałcił pierwszą kobietę, jaką na swej drodze napotkał. Z jakiemże bezprzykładnem okrucieństwem los ścigał słodką i cichą Alicyę, ostatnią latorośl zubożałego rodu, istotę, która pragnęła poświęcić się Bogu, skoro zostać nie mogła żoną i matką, jak inne jej rówieśnice!... Jakie pobudki spowodować mogły ohydne to i wstrętne spotkanie?...<br> {{tab}}— Nie czynię pani żadnych wyrzutów — mówiła dalej księżna — gdyż okazałabym się niesprawiedliwą, składając na panią jakąkolwiek odpowiedzialność za to, co się stało. Ale... doprawdy, potworem tylko nazwać można tego chłopca, nad którym pani rozciągnęłaś opiekę.<br> {{tab}}I jakby kończąc głośno myśl niedopowiedzianą, dodała jeszcze:<br> {{tab}}— W pewnych warunkach bezkarnie żyć nie można... Ja sama doznawałam ciężkich wyrzutów sumienia, czułam się jakby współwinowajczynią, gdy bank ten upadł, doprowadzając do tylu nieszczęść i bezeceństw. Tak! nie powinnam była dopuścić do tego, aby w domu moim zrodziły się czyny tak ohydne! Ale! zło się stało!... dom mój zostanie oczyszczony, ja zaś przestaję istnieć dla świata i ufam niezłomnie, że Bóg mi przebaczy!<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> oq4fqg7xwxgvg3qd4c4phdxmtr3jt82 100 972711 3707990 2797806 2024-11-17T20:00:37Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707990 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>{{tab}}Na ustach jej zajaśniał znowu słaby uśmiech nadziei, bliskiej wreszcie ziszczenia; na twarzy malowała się radość, jaką czuła, usuwając się wreszcie z grona żyjących i niknąc na zawsze niby opiekuńcze bóstwo dobroczynne.<br> {{tab}}Pani Karolina, zdjęta litością a zarazem dręczona wyrzutami sumienia, przycisnęła do ust obie ręce księżnej, mówiąc głosem zdradzającym silne wzruszenie:<br> {{tab}}— O! niech mnie pani nie usprawiedliwia!... Czuję, jak ciężko zawiniłam... Muszę zobaczyć jak najprędzej nieszczęśliwą Alicyę... biegnę do niej natychmiast.<br> {{tab}}I wyszła, pozostawiając księżnę ze starą Zofią, która zaczęła pakować rzeczy do wielkiej podróży, mającej rozłączyć je na zawsze po czterdziestu latach wspólnego życia.<br> {{tab}}Przed dwoma dniami hrabina de Beauvilliers zdecydowała się wreszcie wynieść z pałacu i pozostawić go na pastwę wierzycielom. Procenty od długów hypotecznych zaległy od pół roku przeszło; położenie podobne stawało się nadal niemożliwem, zwłaszcza wobec najróżnorodniejszych wydatków i nieustannych gróźb sprzedaży drogą licytacyi. Prawny doradca hrabiny nalegał wciąż, aby wyprowadziła się z pałacu i najęła szczupłe mieszkanko, w którem mniejszym kosztem utrzymaćby się można; on zaś tymczasem przyrzekł postarać się o możliwie najkorzystniejsze zlikwidowanie jej długów. Hrabina nie byłaby prawdo-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 4ts7u5thvxl3ihsbfqa925477wkpmkc 100 972712 3707992 2797805 2024-11-17T20:01:54Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707992 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>podobnie przystała na to i upierałaby się zapewne przy utrzymaniu pozorów fortuny, dopókiby ród jej nie wygasł, gdyby nowe nieszczęście nie przygnębiło jej ostatecznie. Ostatni z Beauvilliersów, hrabia Ferdynand, bezużyteczny młodzieniec, który, usunięty od wszelkiego urzędowania, dla uniknięcia zupełnej bezczynności, służył w żuawach papiezkich, skutkiem ubóstwa krwi i gorącego klimatu zmarł nagle w Rzymie na suchoty, nie dobiwszy się żadnej sławy, ani zaszczytów, gdyż rozwijająca się choroba piersiowa nie pozwoliła mu stanąć w szeregach walczących pod Mentoną... W sercu hrabiny zrobiła się nagle próżnia; moralny gmach pragnień i marzeń przez lat tyle podtrzymujących godność nazwiska w jednej chwili w gruzy się rozpadł. W przeciągu dwudziestu czterech godzin wszystko obróciło się w niwecz, a wpośród zwalisk ukazało się widmo strasznej, rozpaczliwej nędzy. Sprzedano ostatniego starego konia; z dotychczasowej służby pozostała tylko kucharka w brudnym fartuchu chodząca na targ, aby kupić mleka i jarzyn za kilka groszy; hrabinę zobaczono na ulicy idącą pieszo w zabłoconej sukni i dziurawem obuwiu. Teraz rozpoczęło się nędzne życie bez jutra; w walce z niedolą upadła bezsilnie duma tej kobiety, opierającej się prądowi czasu i pokładającej niezachwianą wiarę w świetnej przeszłości rodu. Schroniła się ona wraz z córką do pewnej dewotki, która niegdyś była modniarką, teraz zaś<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 98f7gzhkgrck2fqca95bg7xukfzdavk 100 972713 3707993 2797808 2024-11-17T20:03:11Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3707993 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>i mieszkała przy ulicy Tour des Dames i odnajmowała księżom umeblowane pokoje. Zajęły one tutaj duży, pusty prawie pokój z alkową, w której ustawiono dwa niewielkie łóżka. Gdy wejście do alkowy zasłonięto parawanem, obciągniętym takimże samym papierem jak ściany, pokój przekształcał się wtedy w salon. Wygodne to urządzenie uspakajało nieco hrabinę.<br> {{tab}}W dwie godziny zaledwie po przeprowadzeniu się pań de Beauvillers do nowego mieszkania, na progu stanął gość najmniej spodziewany a ukazanie się jego napełniło znów serce hrabiny trwogą i zgryzotą. Na szczęście Alicya wyszła była właśnie do miasta dla załatwienia koniecznych sprawunków. Gościem owym był Busch, z uśmiechem tryumfu na płaskiej i brudnej twarzy, w wyplamionym surducie i w białym krawacie skręconym jak sznurek naokoło szyi. Nie ulegało wątpliwości, iż przyszedł on tu przeczuwając instynktownie, że nadeszła stosowna chwila załatwienia starej sprawy zapisu dziesięciu tysięcy franków, jaki hrabia uczynił przed laty na rzecz Leonii Cron. Od pierwszego rzutu oka domyślił się on materyalnego położenia hrabiny. Czyżby przerachował się, zwlekając tak długo?... Zdolny i wymowny, gdy tego konieczna zachodziła potrzeba, z niewyczerpaną cierpliwością i nader uprzejmie wyłożył on całą sprawę oniemiałej z przerażenia hrabinie. Wszakże to jest pismo jej małżonka, nieprawdaż?... a ten dowód<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> hbfmfldyew5lltopqyojddoeh9ztqgu 100 972714 3708041 2797810 2024-11-17T20:59:43Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708041 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>najjaśniej rzecz całą tłomaczy: widocznie hrabia, któremu dziewczyna się podobała, użył tego środka, aby ją posiąść a następnie jej się pozbyć. Busch nie taił nawet, że nie zdaje mu się, aby po upływie lat piętnastu hrabina była prawnie zobowiązaną do zapłacenia tej sumy, oświadczył jednak, że będąc pełnomocnikiem swej klientki, wie doskonale, iż ona zdecydowana jest wystąpić ze skargą do sądu i nadać tej sprawie jak największy rozgłos, jeżeli strona przeciwna nie uczyni zadość jej żądaniom. Gdy hrabina boleśnie dotknięta poruszeniem smutnych tych wspomnień, wyraziła zdziwienie, dlaczego przez czas tak długi nie zgłaszano się do niej, Busch wymyślił naprędce kłamliwe usprawiedliwienie, jakoby teraz dopiero znaleziono na dnie jakiegoś kufra zapis ten, który przez lat wiele uważano za zaginiony. Nieugięta hrabina odmówiła stanowczo rozpatrywania tej sprawy, wtedy Busch, nie nalegając dłużej, pożegnał ją bardzo uprzejmie i oświadczył, że powróci tu ze swoją klientką nie nazajutrz — gdyż Leonia nie może wyjść w niedzielę z domu, w którym pracuje — ale w poniedziałek lub we wtorek.<br> {{tab}}W poniedziałek, wobec strasznego wypadku z Alicyą, którą w gorączce odwieziono do domu, hrabina de Beauvilliers, czuwając z oczyma pełnemi łez przy łóżku córki, zapomniała o tym brudno odzianym człowieku i o całej okropnej tej historyi. Alicya usnęła nareszcie, złamana<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 902lak1mtbnpgdjbrc4e12twlvnqm6j 100 972715 3708042 2797811 2024-11-17T21:00:54Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708042 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>przeciwnościami losu matka usiadła na chwilę, gdy we drzwiach ukazał się znowu Busch — tym razem nie sam jednak, ale prowadząc z sobą Leonię.<br> {{tab}}— Proszę pani, oto moja klientka, musimy raz wreszcie z tem skończyć.<br> {{tab}}Dreszcz zgrozy wstrząsnął ciałem hrabiny, gdy spojrzała na Leonię. Jaskrawa suknia dziewczyny, obrzękła jej twarz, czarne włosy spadające aż na oczy, wyraz ohydnego zezwierzęcenia malujący się w całej postaci — wszystko to świadczyło wymownie o długoletniej rozpuście. Po latach przebaczenia i zapomnienia, serce hrabiny ścisnęło się bólem dumy zranionej. O Boże! więc dla takich to upadłych istot hrabia ją zdradzał!<br> {{tab}}— Musimy się śpieszyć — nalegał Busch — bo moja klientka nie może wydalać się na długo z domu przy ulicy Feydeau...<br> {{tab}}— Przy ulicy Feydeau — {{Korekta|poowtórzyła|powtórzyła}} hrabina, nie rozumiejąc, o co chodzi.<br> {{tab}}— No, tak... ona tam jest w domu publicznym.<br> {{tab}}Nie wiedząc, co począć, hrabina podeszła do alkowy i drżącemi rękoma zasunęła parawan, do połowy tylko zasłaniający wejście. Alicya w gorączce poruszyła się pod kołdrą. Ach! oby ona zasnęła!... oby nie widziała i nie słyszała tego, co się tutaj dzieje!<br> {{tab}}Tymczasem Busch prawił dalej:<br> {{tab}}— Niechże pani zechce zrozumieć, że ta panienka powierzyła mi swoją sprawę i że ja występuję<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> okx5t47u9b714s7knhh7hs8zucg3p2z 100 972716 3708045 2797813 2024-11-17T21:02:55Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708045 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>tylko w jej imieniu. Oto dlaczego chciałem, aby ona osobiście przedstawiła pani swoje żądania. No, panno Leonido, proszę mówić...<br> {{tab}}Dziewczyna zaniepokojona i niepewna, w jaki sposób ma odegrać rolę narzuconą jej przez Buscha, spoglądała na niego z taką pokorą, z jaką pies zwraca oczy na pana, który go obił. Ale nadzieja pozyskania obiecanych pieniędzy zdecydowała ją wreszcie i podczas gdy Busch rozwijał piśmienne zobowiązania hrabiego, ona ozwała się ochrypłym głosem pijaczki:<br> {{tab}}— Tak, proszę pani, to jest właśnie ten papier, który pan Karol dla mnie podpisał... Jestem córką furmana Cron, którego wszyscy nazywali rogaczem, pani domyśla się pewnie dlaczego?.. Pan Karol łaził ciągle za mną, namawiając mnie do różnych świństw... Ale wtenczas wcale mi się to nie podobało. Nic dziwnego, póki się jest młodym i głupim, to któżby chciał zważać na jakichś tam starych dziadów!... Wreszcie pewnego wieczoru pan Karol zaprowadził mnie do stajni... i tam podpisał mi ten papier.<br> {{tab}}Hrabina słuchała z wyrazem nieopisanej boleści na twarzy, gdy nagle zdało jej się, że głuchy jęk rozległ się w alkowie. Przerażona uczyniła ręką ruch rozpaczliwy, chcąc nim powstrzymać ten nieprzebrany potok słów.<br> {{tab}}— Na miłość Boską, przestań! przestań!<br> {{tab}}Ale Leonia ośmielona nieco, chciała odrazu wszystko wypowiedzieć.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> m8580u6sjen3i36ejbtx5pot0w1lc4r 100 972717 3708046 2797814 2024-11-17T21:04:14Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708046 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>{{tab}}— Zawsze jest to bardzo nieuczciwie, jeżeli mężczyzna nie chce zapłacić za to, że gubi taką młodą dziewczynę, jaką ja byłam wówczas... Tak, proszę pani, pan Karol okradł mnie jak złodziej; tak mi mówiły wszystkie kobiety, którym to opowiadałam... A zaręczam pani, że warto było zapłacić za to, co miał odemnie!<br> {{tab}}— Milcz! milcz! — krzyknęła zrozpaczona hrabina, podnosząc obie ręce, jak gdyby zmiażdżyć ją chciała.<br> {{tab}}Przestraszona Leonia zastawiła się łokciem, instynktownym ruchem dziewek przyzwyczajonych do odbierania policzków. Przez chwilę zapanowała głęboka cisza, wpośród której rozległ się znowu w alkowie szmer jakiś, podobny do przytłumionego łkania.<br> {{tab}}— Czegóż chcesz ostatecznie? — spytała drżąca hrabina, rozmyślnie zniżając głos.<br> {{tab}}Wtedy Busch wtrącił znowu.<br> {{tab}}— Przecież to jasne, proszę pani. Ta dziewczyna chce dostać to, co jej się słusznie należy. Co prawda, nie przesadza ona, mówiąc, że pan hrabia de Beauvilliers postąpił z nią bardzo nieuczciwie. To jest proste oszustwo!<br> {{tab}}— Nigdy nie zapłacę podobnego długu!<br> {{tab}}— Ha! w takim razie, wyszedłszy ztąd, wsiądziemy do dorożki i pojedziemy wprost do sądu, gdzie złożę skargę, którą zawczasu już napisałem i którą mam przy sobie... Przytoczyłem w niej<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 1gy4mexjovfyx4lqdp3y2l3h6wq1rvf 100 972718 3708049 2797815 2024-11-17T21:05:52Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708049 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>szczegółowo wszystkie te fakty, które panna Leonida opowiedziała pani.<br> {{tab}}— Panie, pan tego nie zrobisz! to ohydny wyzysk!<br> {{tab}}— Daruje pani, ale zrobię to najniezawodniej. Interes jest interesem, na to nie ma żadnej rady.<br> {{tab}}Bezgraniczne zniechęcenie i znużenie ogarnęło teraz hrabinę. Ostatnia duma, która podtrzymywała ją dotychczas, padła pokonaną; nieszczęśliwa kobieta nie miała już sił do walki, ani do energicznej obrony. Błagalnie złożywszy ręce, zaczęła mówić urywanym głosem:<br> {{tab}}— Czyż pan nie widzisz, w jakiem jesteśmy położeniu?.. Niechże pan rozejrzy się po tym pokoju!... Straciłyśmy wszystko!... wszystko!.. jutro nie będziemy miały czem zaspokoić głodu!... Na miłość Boską, zkądże ja wezmę tyle pieniędzy? Dziesięć tysięcy franków!<br> {{tab}}Na ustach Buscha zajaśniał uśmiech człowieka przywykłego do wydzierania ostatniego grosza zrujnowanym.<br> {{tab}}— O! takie damy, jak pani hrabina, mogą zawsze znaleźć jakieś źródło dochodu... Przeszukawszy dobrze, znajdzie się coś z pewnością.<br> {{tab}}Już od kilku minut spoglądał on ukradkiem na stojącą na kominku szkatułkę z kosztownościami, którą hrabina pozostawiła tam rano, wyjmując rzeczy z jednego z kufrów. Z instynktowną przenikliwością, jakiej nabiera się długoletnią wprawą, lichwiarz odgadł, że niezawodnie muszą<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> hf20oqnd3bd08217bfcb9wireazuq56 100 972719 3708050 2797817 2024-11-17T21:07:08Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708050 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>w niej być drogie kamienie, a w oczach jego zajaśniał taki blask, że nieszczęśliwa hrabina natychmiast wszystko zrozumiała.<br> {{tab}}— O nie! — krzyknęła. — Nic mnie nie zmusi do oddania klejnotów!<br> {{tab}}Rozpaczliwym ruchem schwyciła szkatułkę, zawierającą ostatnie kosztowności, które od tak dawna przechodziły z pokolenia na pokolenie, które w chwilach największego niedostatku przechowywała nietknięte jako jedyny posag swej córki, a które w tej ostatniej niedoli stanowiły jedyny środek utrzymania.<br> {{tab}}— Nie sprzedam ich nigdy!... Wolałabym raczej rzucić wam na pastwę kawał mego ciała!<br> {{tab}}W tejże chwili rozmowa przerwała się niespodzianie. Nikt nie zwrócił uwagi na pukanie do drzwi, które otworzyły się nagle i pani Karolina weszła do pokoju. Przybiegła ona tutaj wzburzona jeszcze opowiadaniem księżnej Orviedo i stanęła zdumiona sceną, świadkiem której znalazła się przypadkowo. Nie chcąc przeszkadzać, cofnęła się ku drzwiom, ale spostrzegłszy błagalne spojrzenie hrabiny de Beauvilliers, zrozumiała o co chodzi i stanęła w głębi pokoju.<br> {{tab}}Busch włożył na głowę kapelusz, Leonida zaś coraz więcej zakłopotana wysuwała się za drzwi.<br> {{tab}}— A zatem, proszę pani, nie pozostaje nam nic innego, jak wynieść się ztąd.<br> {{tab}}Pomimo tego zapewnienia, Busch nie wyszedł jednak, ale raz jeszcze bezczelnemi słowy powtó-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> hmq7u0j23dxfmhnsqph9gp1a1b5xx1q 100 972720 3708060 2797821 2024-11-17T21:09:20Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708060 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>rzył całą historyę, jak gdyby chciał tem silniej upokorzyć hrabinę wobec nowoprzybyłej. Udawał on, że nie poznaje pani Karoliny. Był to jego zwyczaj: rozmawiając o interesie, nie poznawał nigdy nikogo.<br> {{tab}}— Żegnam panią, prosto ztąd idziemy do sądu. Przed upływem trzech dni dzienniki podadzą szczegółowy opis całej tej sprawy. Nie myśmy temu winni, ale pani sama!<br> {{tab}}Dzienniki opisać mają ohydny ten skandal spełniony na ruinach możnej i starożytnej rodziny!... Małoż jeszcze tego, że olbrzymi majątek rozpadł się w proch!.. Wszystko zatem w błoto runąć musi?... O nie! honor domu przynajmniej za jaką bądź cenę ocalić trzeba!... Tak rozmyślając, hrabina machinalnie otworzyła szkatułkę, w której znajdowały się kolczyki, bransoletka, trzy pierścionki z brylantami i rubinami w starożytnej oprawie.<br> {{tab}}Busch zbliżył się znowu, wzrok jego stał się łagodniejszym, czułym prawie.<br> {{tab}}— Et! wszystko to nie jest warte dziesięciu tysięcy franków! Niech mi pani pozwoli obejrzeć zblizka.<br> {{tab}}To powiedziawszy, brał do rąk jeden klejnot po drugim, obracał, oglądał, podnosił do góry w drżących palcach, z wrodzonem namiętnem zamiłowaniem do drogich kamieni. Przepyszne rubiny zwłaszcza w zachwyt go wprawiały. A przy-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ptq8p0f67usrk4cwnffo5okni00f6fn 100 972721 3708063 2797822 2024-11-17T21:10:44Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708063 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>tem i te brylanty najczystszej wody, chociaż oszlifowane niezręcznie!<br> {{tab}}— Sześć tysięcy franków! — ocenił wreszcie szorstkim tonem taksatora lombardowego, starając się ukryć radość, jaką w nim budziła owa suma ogólnego oszacowania. — Liczę tylko kamienie, bo oprawa nic nie warta, co najwyżej możnaby przetopić srebro. Cóż poradzić? musimy się zadowolnić sześcioma tysiącami franków!<br> {{tab}}Ale hrabina nie miała siły ponieść tak ciężkiej ofiary. Z rozbudzoną dumą, gwałtownie wydarła mu klejnoty i konwulsyjnie ściskała je w rękach. Nie! o nie! trzeba nie mieć serca, aby wymagać, żeby w przepaść ruiny rzuciła jeszcze te kilka kamieni, które matka jej nosiła, które córka jej włożyć miała w dzień ślubu! Rzewne łzy trysnęły jej z oczu i spływały po twarzy nacechowanej wyrazem tak bezbrzeżnej rozpaczy, że Leonida wzruszona, litością zdjęta, pociągnęła Buscha za połę surduta, chcąc go ztąd wyprowadzić. Wolała ona zrzec się pieniędzy aniżeli sprawiać tyle przykrości tej biednej pani, która widocznie musi być bardzo dobrą. Busch obojętnie przypatrywał się tej scenie i czekał pewien już teraz zwycięztwa, wiedział bowiem z wieloletniego doświadczenia, że łzy bywają zwykle zwiastunem upadku woli.<br> {{tab}}Okropna ta scena prawdopodobnie dłużejby się jeszcze przeciągnęła, gdy nagle przytłumione jęki<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> st4w6uurtco5lyw6soe61zublnpmesk 100 972722 3708067 2797823 2024-11-17T21:11:53Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708067 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>dochodzące z alkowy zmieniły się w głośne szlochanie.<br> {{tab}}— Ach! mamo! mamo! oni mnie zabiją! — wołała z łóżka Alicya! — Oddaj im wszystko! Niech wszystko zabiorą! O! mamo! niech oni wyjdą!... Oni mnie zabiją!<br> {{tab}}Hrabina rozpaczliwie załamała ręce. Boże! więc córka jej wszystko słyszała i teraz umiera ze wstydu!... Rzuciwszy Buschowi klejnoty, zostawiła mu zaledwie dość czasu, aby zdążył w zamian położyć na stole rewers hrabiego i wypchnęła go za drzwi. Lichwiarz podążył za Leonidą, która tymczasem już się była wysunęła niepostrzeżenie, hrabina zaś weszła do alkowy i nawpół przytomna padła na łóżko Alicyi. Obie kobiety złamane, przygnębione płakały gorzkiemi łzami rozpaczy.<br> {{tab}}Pani Karolina, drżąca z oburzenia, chciała już wdać się w tę sprawę, nie mogąc patrzeć obojętnie jak niegodziwy Busch pastwił się nad nieszczęśliwemi kobietami. Ale wysłuchawszy całej tej historyi i zrozumiawszy, że pośrednictwo jej nie zdoła powstrzymać skandalu, stała w milczeniu: znała bowiem Buscha i wiedziała, że nie zawaha się on przed wprowadzeniem w czyn swoich pogróżek. Zresztą i ona także czuła się onieśmieloną wobec niego z powodu łączącej ich tajemnicy. Boże! ileż tu cierpień! ile brudów!... Mimo woli zadawała sobie pytanie, co ją tu przywiodło, skoro nie umie znaleźć ani jednego słówka zdro-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> iykbekrpgdlalxa00jz3gk8gbe12pun 100 972723 3708069 2797824 2024-11-17T21:13:01Z Salicyna 1370 /* Skorygowana */ 3708069 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Salicyna" /></noinclude>wej rady lub pociechy. Każde zdanie przychodzące jej na myśl, każde pytanie, najlżejsza nawet aluzya do bolesnego dramatu wydawały jej się obrażające, raniące boleśnie i niemożliwe do wypowiedzenia w obecności oszołomionej, konającej ze wstydu ofiary. Zresztą czyż mogłaby udzielić jakiejkolwiek pomocy nie wyglądającej na urągowisko — skoro sama także była zrujnowaną i nie wiedziała, jak zdoła dać sobie rady do ukończenia procesu?... Wreszcie rozrzewniona i litością przejęta, wyciągnęła ku nim ręce, mając łez pełne oczy.<br> {{tab}}Dwie te nędzne, przygnębione na wpół umarłe kobiety tonące we łzach w niewielkim wynajętym pokoiku, były jedyną pozostałością potężnego niegdyś i znakomitego rodu Beauvilliersów. Ród ten posiadał przed laty pałace, łąki, lasy, grunta uprawne, rozległe dobra ciągnące się na dwadzieścia mil wzdłuż wybrzeży Loary. Z biegiem czasu olbrzymie te dobra dziedziczne zmniejszały się stopniowo, aż nadeszła chwila, kiedy hrabina straciła ostatnie szczątki fortuny podczas jednej z tych burz spekulacyi nowożytnej, zupełnie dla niej niezrozumiałych: najprzód owe dwadzieścia tysięcy franków zaoszczędzonych, ciułanych grosz po groszu dla córki, następnie sześćdziesiąt tysięcy franków pożyczonych na hypotekę Aublets, nareszcie i folwark ten cały. Pałacyk przy ulicy Saint Lazare nie wystarczał na spłatę wierzycieli. Jedyny syn zmarł na obczyźnie, nie dobiwszy się<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> fqjib6k5xhray388qv8eewvcdl73ron 10 998315 3708000 3685560 2024-11-17T20:09:18Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708000 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>144</pc><q4>35</q4><q3>33</q3><q2>0</q2><q1>58</q1><q0>18</q0> adhr1khevuxcxe7xfff1kcyfqwtyvxh 3708056 3708000 2024-11-17T21:09:15Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708056 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>144</pc><q4>37</q4><q3>32</q3><q2>0</q2><q1>57</q1><q0>18</q0> 6wvqy3v6m6f0z189dxad855zwytrnfm 100 1001121 3707991 3647477 2024-11-17T20:01:49Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707991 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" /><br></noinclude>{{c|SYEM NIEWIEŚCI|roz=0.1em|w=200%|h=normal|po=10px}} {{c|MARCINA BIELSKIEGO.|w=130%}} {{---|przed=1em|po=2em}} {{c|TERAZ NOWO PRZEZ JOACHYMA BIELSKIEGO<br>SYNA JEGO WYDANY.}} {{Skan zawiera grafikę}} <br><br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> js12sxu7bazqidka5o7fnezpfy8r6uj 100 1001124 3707989 3652624 2024-11-17T20:00:35Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707989 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" />{{f|53|align=right}}</noinclude><poem> Radniej podaj swoję rzecz przyjacielom w ręce, {{tab}}Nie będzie twa kaleta w takiej wielkiej męce. Za starych ludzi pierwej niewiele pisano, {{tab}}Jedno, co czyje było, jawnie powiedziano. Kontrowersyi pisanych nigdy nie czynili,{{wiersz3|885}} {{tab}}Języczni prokuraci sędzią nie kręcili. A tak radzę każdemu, by się jednał z braty, {{tab}}Skąd ją poczniesz, wszędzie źle, na wszystkiem utraty. </poem> <br>{{---}}<br><br> {{c|ROZDZIELENIE JEDENNASTE.}} <br>{{---|60}}<br> {{c|BARAN PRAWY MÓWI:|w=85%}} <poem> Tuby był plac, co mówić o duchownym stanie, {{tab}}Których pierwsza powaga dzisia chodzi tanie:{{wiersz3|890}} Bo już dwieście biskupów zmarłych pamiętawa, {{tab}}I wiele kardynałów w swej pamięci mawa. Ale iż to nie naszej, rzecz tak wielka, głowy, {{tab}}Dajwa pokój, Bożych sług nie tykajwa słowy. A raczej się na ten czas mój bracie prześpiwa,{{wiersz3|895}} {{tab}}Bo więcej, niż potrzeba, zda mi się, mówiwa. </poem> {{c|{{roz*|Koniec.|0.2}}|kap|przed=1em}} <br> {{c|'''''W Krakowie, w drukarni Jakuba Siebeneychera,<br>Roku Pańskiego 1587.'''''}} <br>{{---}}{{Skan zawiera grafikę}} <br><br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 437l8ikhi8ghqvte3hfvhqu49q065jd 100 1001182 3707994 3646894 2024-11-17T20:05:01Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707994 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" /><br><br></noinclude>{{c|PRZEMOWA BIAŁYCHGŁÓW DO MĘŻCZYZN.|w=130%|font=Arial Narrow}} <br>{{---}}<br> <poem> I cóż się z nas śmiejecie Panowie z brodami, Zaż nam Bóg wiele nie dał swych darów przed wami? Przypatrzcie się nam dobrze, w tak gładkiej urodzie, Gdy zimie na weselu a Maja w ogrodzie: Rzecz gładka, płeć subtelna, wdzięczna na wejźrzeniu,{{wiersz3|5}} Czego nie dał żadnemu innemu stworzeniu. Miarę w piciu, jedzeniu, stąd długi wiek mamy, Lepsze i lutościwsze, trzeźwiejsze bywamy. To naprzód mając, czemuż też radzić nie mamy, O dobrem spólnem naszem, — a zwłaszcza że znamy{{wiersz3|10}} Gnuśne was męże nasze. Niech, gdy nie umiecie, U nas rząd jaki będzie, a z nas się nie śmiejcie. </poem> <br>{{---}}<br><br>{{Skan zawiera grafikę}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> r1yxowr0y8js7bai2pa9xzb4fv77qda 100 1001185 3708004 3652617 2024-11-17T20:16:50Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3708004 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" /><br><br></noinclude>{{c|{{roz*|SYEM NIEWIEŚCI.|0.1}}|w=150%|h=normal}} <br>{{---}}<br> {{c|PERSONY ROZMAWIAJĄCE:|po=0.3em}} {{c|KATARYNA, BEATA, LUDOMIŁA, KONSTANCYA, POTENCYANA, <br>EUFEMIA I POLIXENA.|w=85%}} <br> {{c|KATARYNA.|w=85%}} <poem> Już dalej siostry miłe, nie bądźmy w tym błędzie, {{tab}}Którego u nas pełno po wszej Polsce wszędzie; Próżno się mamy spuszczać na męskie osoby, {{tab}}Już oni nie odstąpią swojej zwykłej próby: Starajmy się o lepsze z swej strony porządki,{{wiersz3|5}} {{tab}}Chocia oni nas zową białegłowy, prządki; Ku więtszemu zelżeniu kobietami zową, {{tab}}Każdy dzieńby chciał pojąć żonę sobie nową. Gdyż tak naszy mężowie są złego baczenia, {{tab}}Nie dbają o porządek, o drogę zbawienia;{{wiersz3|10}} Widząc, jakie ze wszech stron doległości mamy, {{tab}}Upadek swój widzimy, a wżdy nic nie dbamy; Więcej strzegą powagi, okazałej mowy, {{tab}}Niźli coby przyniosło nam pożytek zdrowy. Ta ich rada na sejmie, chłopka na wsi złupić,{{wiersz3|15}} {{tab}}A na swych kolacyjach każdy dzień się upić. Króla, Pana swojego, mało sobie ważą, Gdzie mu prawdy potrzeba, tam się nie okażą; </poem><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> knbhr0gktxrz5s9hx4dbgmaib4i9a27 100 1001560 3708007 3651359 2024-11-17T20:20:50Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3708007 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" />{{f|60}}</noinclude><poem> Tylko własnych pożytków z pilnością szukają, {{tab}}A o pospolitą rzecz, o tę nic nie dbają.{{wiersz3|20}} Gdyż się sami mężowie nie umieją rządzić, {{tab}}Jakoż i my nie mamy społu z nimi błądzić? A takby nam lepiej stać przy swej zdrowej radzie, {{tab}}Niźliby nam mieli być potem na zawadzie. Trzeba nam ławę swoję osobno zasadzić,{{wiersz3|25}} {{tab}}Mężom każmy kądziel prząść, samy będziem radzić: Dobrze wszyscy obaczą, iż lepszy rząd będzie, {{tab}}Gdy żona na mężowem miejscu w radzie siędzie. </poem> <br> {{c|BEATA.|w=85%}} <poem> Mogąć oni przezywać żony kobietami, {{tab}}Aleć też nie do końca mają rozum sami;{{wiersz3|30}} Najdzie więtszą stateczność przy naszych kobietach, {{tab}}Niźli przy paniech radnych, co chodzą w koletach. Chocia przed drugim stoi służebników rota, {{tab}}Wżdyby nalazł takiego, coby ciągnął kota; Chociam ja jest żeńska płeć, w podwikę zawita,{{wiersz3|35}} {{tab}}Gdy do rady mąż idzie, mnie o wszystko pyta. Takżeć też ja rozumiem i drudzy działają, {{tab}}Iż gdzie przyjdzie potrzeba, żon się dokładają; Patrzcież, jeśli nie lepszy rząd postanowimy, {{tab}}Gdy sobie osobny sejm ku sprawam złożymy.{{wiersz3|40}} Jako mamy ktemu przyjść, o tem pogadajmy, {{tab}}Zjechawszy się na miejsce, posły wybierajmy; A poślemy do Polski, naszej miłej matki, {{tab}}Dawając się jej pod moc ze wszystkimi statki, Aby nam sejm złożyła, na miejscu gdzie słusznem,{{wiersz3|45}} {{tab}}Rzeczy spólnej z pożytkiem i zbawieniem dusznem; Pojedziem nań ochotnie, będzieli czas Boży, {{tab}}Chocia nasze brodacze ten nasz sejm zatrwoży, Byśmy przez swą niedbałość nie upadły potem, {{tab}}Zjechawszy się na miejsce, pogadajmy o tem.{{wiersz3|50}} </poem><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ckv52065kbd41hzggubh6m3a5bbho4h 100 1008719 3707976 3646883 2024-11-17T19:41:12Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707976 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" />{{f|49|align=right}}</noinclude>{{c|ROZDZIELENIE {{Korekta|OSME|ÓSME}}.}} <br>{{---|60}}<br> {{c|BARAN LEWY MÓWI:|w=85%}} <poem> Starzy ludzie pieniędzy nie wiele miewali,{{wiersz3|775}} {{tab}}Bo się w zbytnich pokładziech nie bardzo kochali: Tylko aby miał za co kupić konie, kuszę, {{tab}}Łacno więc wyposażył swą pannę Maruszę. Odprawiał dziesiącią kóp na wieś pana zięcia, {{tab}}Nie stroili ojcowie w łańcuchy dziecięcia:{{wiersz3|780}} Suknia, płaszcz nowej barwy, to wszystko odzienie, {{tab}}Na głowie, jakom pisał, takie też noszenie. Dziś młodzion krasny pyszno przeglądając chodzi, {{tab}}Gdzieby dostał pieniędzy gotowych, tam godzi: Włożyłby swoje wszystko imienie w biesagi,{{wiersz3|785}} {{tab}}Wżdy się bierze po żenie brać wielkie posagi. Pierwej drugich posagi już będą gdzieś w lesie, {{tab}}Niźli panią małżonkę do domu przyniesie: Bo mu na axamitne, szarłatne żupany {{tab}}Siła wyszło, i owe próżne dybidzbany,{{wiersz3|790}} Co ich za nim rząd długi w nowej barwie chodzi, {{tab}}A boję się, że ich nikt k temu nie przywodzi, Jedno samiż ojcowie, albo matki owy, {{tab}}Co na to rady patrzą. Także głupie wdowy, Do których w dom człek dobry gdyby w sukni szarej{{wiersz3|795}} {{tab}}Przyjechał, i sług nie miał do swojej wsi starej, Śmieją się z niego, szydzą, zowią go prostakiem, {{tab}}Alić druga nie wskóra z swoim więc dworakiem. Gdy mu wszystko nie sporo, nie masz gotowizny, {{tab}}Będzie mówił częstokroć: złyto rok, nieżyzny,{{wiersz3|800}} </poem><noinclude>775 Posag. <references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> sprqkvttnr9o2x282hwe8yuvx7vogol 100 1008720 3707978 3646889 2024-11-17T19:45:11Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707978 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" />{{f|50}}</noinclude><poem> Nie masz zacz kupić konia, złe bywają targi; {{tab}}Złożył swoję postawę, paniej zbladły wargi. Będą się tem cieszyli, iż oboje młodzi, {{tab}}Acz pole płonne mają, ale żonka rodzi. Czemże dziatki wychowasz, obaczże się młody,{{wiersz3|805}} {{tab}}Kiedy mało w stodole i w brogu urody? Drugi mówi: Pojąłbych i świnię z obory, {{tab}}Gdyby miała pieniądze i pełne komory. Drugi godzi, jakoby był wstępniem do baby, {{tab}}Ale i stąd twój obchód będzie zawżdy słaby:{{wiersz3|810}} Bo się od niej częstokroć do ludzi powleczesz, {{tab}}Utraciwszy jej dobre, sam od niej ucieczesz. </poem> <br>{{---}}<br><br> {{c|ROZDZIELENIE DZIEWIĄTE.}} <br>{{---|60}}<br> {{c|BARAN PRAWY MÓWI:|w=85%}} <poem> Kmiecy lud pospolicie chłopy przezywamy, {{tab}}Chocia wszyscy z ich pracej dobrze używamy. Sam Bóg wie, jak w swym stanie tak długo trwać mogą,{{wiersz3|815}} {{tab}}Nigdy nie odpoczynąć ręką ani nogą. Są oni u wszech ludzi jako niewolnicy, {{tab}}Co żywo, imi żywie, nakoniec i wilcy. Pan wołu zje, wilk konia, pleban dziesięcinę, {{tab}}Jeszcze wsadzą, ubiją i założą winę.{{wiersz3|820}} Przy robocie urzędnik kijem mu dopierze, {{tab}}Lada z jakiej przyczyny winę z niego bierze. Pójdzie skarżyć do pana, pan mu źle potuszy, {{tab}}Tak króla jako pana kmieca skarga głuszy. </poem><noinclude>804 Żony. 813 Kmieć. <references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> pg5jd5m03ffvxzn7koez32bb14ulrfo 100 1008721 3707982 3646890 2024-11-17T19:49:14Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707982 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" />{{f|51|align=right}}</noinclude><poem> Wielką plagę przepuszcza Pan Bóg często na nie,{{wiersz3|825}} {{tab}}Napierwej mu niż komu chleba nie dostanie; Musi woły poprzedać, choć ich w pług potrzeba, {{tab}}Ze złego wybierając, lepiej kupić chleba. Patrzże, jako Bóg nie ma wszystkich o nie karać, {{tab}}Mając z nich dobrodziejstwo, nie chcemy się starać,{{wiersz3|830}} Abyśmy im też na czas w czem pofolgowali, {{tab}}Przez kilka lat dziesięcin i ospów nie brali. Jeśli go kto zabije, wziąć gardło samemu, {{tab}}Nie masz ceny u Boga człowieku każdemu. Jeśli to rzecz pobożna, powiem statut o tych:{{wiersz3|835}} {{tab}}Człowiek za dziesięć grzywien, szkapa za sto złotych! Dobrze, iż ich do pługa już nie zaprzągają, {{tab}}Dlatego niebożęta wżdy woły chowają. </poem> <br>{{---}}<br><br> {{c|ROZDZIELENIE DZIESIĄTE.}} <br>{{---|60}}<br> {{c|BARAN LEWY MÓWI:|w=85%}} <poem> O dług a o zabicie statut mamy słaby, {{tab}}A nie wierzym, aby go nie składały baby:{{wiersz3|840}} Więtsza wina w statucie, gdy kto drzwi wybije, {{tab}}Niż gdy jeden drugiego umyślnie zabije. A co jeszcze gorszego na to wymyślili, {{tab}}Na scrutinium dadzą, by rychlej zabili. Ali głownik zakupi świadki kłodą piwa,{{wiersz3|845}} {{tab}}Jeszcze strona czyniąca zostanie w tem krzywa. Musi przestać przyjaciel czynić o zabicie, {{tab}}Gdy się to tak przytrafia u nas pospolicie: </poem><noinclude>839 Sądy ziemskie. <references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> gxp7zgr1lg9cm167nmlyfm39z95zksh 100 1008723 3707986 3658655 2024-11-17T19:55:36Z Alenutka 11363 /* Uwierzytelniona */ 3707986 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Alenutka" />{{f|52}}</noinclude><poem> Jedzieszli gdzie do prawa, jakie tam przewłoki, {{tab}}By miał nasprawiedliwszą, pojedziesz na roki.{{wiersz3|850}} Prokurator akcyą twoję tak powlecze, {{tab}}Czekając długo sprawy, od prawa uciecze. Który u nas językiem będzie lepiej śmigał, {{tab}}Ten wszystkiego u prawa bez pochyby wygrał, Statutu naciągając, ferują dekreta,{{wiersz3|855}} {{tab}}Simile alegują, zlęknieć się kaleta. Przyjdzie de aequitate drugie rzeczy sędzić, {{tab}}Nie możno wszystkiego w statucie narzędzić. Skąd ją poczniesz, wszędzie źle, ze wszech stron utrata. {{tab}}Nie maszli forytarza, nie zyszczesz ni płata:{{wiersz3|860}} Bo cię wnet zdadzą w zysku sądowni panowie, {{tab}}Zadrapiesz się nieboże który raz po głowie. Jeszcze więtsze łupiestwa są w niemieckiem prawie, {{tab}}Wnet się laską podeprzesz, siedzieszli na ławie. Najdziesz w niem rozmaite sztuczki i fortele,{{wiersz3|865}} {{tab}}Kiedy szlą do innych miast sobie po ortele. Szepszelingi, leda ocz, wnet na cię założą, {{tab}}Prędko, kto nie rozumie, takiego zubożą. O gierady domowe, zapisne wielkierze, {{tab}}Pójdą gęste u prawa z kalety halerze.{{wiersz3|870}} Jeśli gwaru nie umiesz palcem wydać słusznie, {{tab}}Musisz palec odkupić, gdzie wziąć tu wziąć dusznie. Nuż za się frystowanie, z komisyi rotunki, {{tab}}Pójdą by na jarmarku z kalety wiardunki. A jeśli się na siedm miast twoja rzecz odwlekła,{{wiersz3|875}} {{tab}}Jakoby się nieboże dostała do piekła: Już z kalety nie wyjmuj nigdy swojej ręki, {{tab}}Pożywiesz na ten uraz we dnie, w nocy męki; Nie czyni to pożytku, jedno upor wielki, {{tab}}Kto ma rozum, strzeże się tego człowiek wszelki.{{wiersz3|880}} </poem><noinclude>856 Simile. 863 Sądy niemieckie. <references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ak2iqohp4ml5498c3w7h0te69zqa4gp 2 1099225 3707849 3707818 2024-11-17T12:09:15Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707849 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T12:09:10Z m2gb2s5qimojyzotwajywq0o97wq2u0 3707861 3707849 2024-11-17T13:09:16Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707861 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T13:09:11Z h5q7cek9nktdvmy6crrz2pno71unir0 3707873 3707861 2024-11-17T14:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707873 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T14:09:10Z jxclig774eee2n7wvnb5fj3wlxzw1vk 3707876 3707873 2024-11-17T15:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707876 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T15:09:10Z 8eivgdyny8shhy37knjandzwzai5eq7 3707879 3707876 2024-11-17T16:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707879 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T16:09:11Z rz08nw1h0hs9h93gc9ihcqt1spal9pb 3707901 3707879 2024-11-17T17:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707901 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T17:09:10Z dbyh1vf1v5lpwl2s4z3qv0ftxkgm84z 3707950 3707901 2024-11-17T18:09:18Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707950 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T18:09:10Z 7xescj29lzak3vq0ji1rjajoaiahobj 3707965 3707950 2024-11-17T19:09:17Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3707965 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T19:09:10Z imz372zbhkgqnz1l6r7811pbc44dajk 3708001 3707965 2024-11-17T20:09:19Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708001 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T20:09:10Z 8jsro92z25r2ehbryfzdo7jco5vtpsn 3708059 3708001 2024-11-17T21:09:18Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708059 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T21:09:10Z 4om3mppf4kv5oztnqpkuwz6c7el8w1d 3708104 3708059 2024-11-17T22:09:15Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708104 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T22:09:10Z kqrehqnwwg8ftf3n234we0vhj8h4ko4 3708105 3708104 2024-11-17T23:09:11Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708105 wikitext text/x-wiki 2024-11-17T23:09:09Z 2u88fcili7rz90dckm6yx9aoo9qtgb2 3708106 3708105 2024-11-18T00:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708106 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T00:09:10Z ti8lrf8a02na682opzmx5uj7npg8ump 3708107 3708106 2024-11-18T01:09:11Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708107 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T01:09:10Z daonwa9gpgke0zhsvv3ldtcbqcj3qu3 3708111 3708107 2024-11-18T02:09:11Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708111 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T02:09:10Z skiqqo9irb7re1mlfkmw3g7q1pd1kdb 3708112 3708111 2024-11-18T03:09:11Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708112 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T03:09:10Z 7rjwckladmv6jd8muuqkwrm80nhf1wg 3708113 3708112 2024-11-18T04:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708113 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T04:09:10Z rs35yc6mtp4eafk66pl7yhi0krtytn9 3708123 3708113 2024-11-18T05:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708123 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T05:09:10Z on69kni2b0guv3miadbdovfdpmtr0tk 3708124 3708123 2024-11-18T06:09:11Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708124 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T06:09:10Z 2p52aefiqogogknrwm8jh17qtili41x 3708131 3708124 2024-11-18T07:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708131 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T07:09:10Z na1wvq376scrjx8ujj0xjd4cclpuii9 3708150 3708131 2024-11-18T08:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708150 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T08:09:10Z owyrqavffz2ni51xc4td9g6nuuv4awx 3708191 3708150 2024-11-18T09:09:15Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708191 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T09:09:10Z o686ist07ptmz4tn95c6iarfexs0em4 3708205 3708191 2024-11-18T10:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708205 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T10:09:10Z 9bsv10oi65rs26f47ohqk384xfu4v0x 3708206 3708205 2024-11-18T11:09:11Z AkBot 6868 Bot aktualizuje czas ostatniej aktualizacji szablonów indeksów 3708206 wikitext text/x-wiki 2024-11-18T11:09:10Z fv0hf6dlqe8haz0mq8kygnlbj2pevew 0 1157297 3708108 3673027 2024-11-18T01:33:10Z AkBot 6868 Bot aktaualizuje stronę generowaną automatycznie 3708108 wikitext text/x-wiki {{Strona generowana automatycznie}} {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |okładka = Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1887-1888 title cover.jpg |strona z okładką = |poprzedni = {{ROOTPAGENAME}} |następny = |inne = {{epub}} }} <br> {{CentrujStart2}} <pages index="Margrabina Castella" from="Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1887-1888 title.png" to="Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1887-1888 title.png" /> {{CentrujKoniec2}} <br> {{JustowanieStart2}} <pages index="Margrabina Castella" from="Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1887 No243 part1.png" to="Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No8 part12.png" /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part1.png|num=721}}{{c|'''XXII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''U Joanny.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Raul opowiedział nie bez upiększenia wypadki, o jakich wiedzą już czytelnicy nasi.<br> {{tab}}Słuchając go, Joanna bardzo na prawdę była wzruszoną...<br> {{tab}}Prześliczna margrabina niepokoiła się istotnie o kochanka i zadrżała na samą myśl o morderstwie, dla tej prostej przyczyny, iż życie Raula stanowiło dla niej obecnie ani mniej ani więcej, jak okrągłe dwa miliony.<br> {{tab}}Rozumiała dobrze, że jeżeliby pan Credencé, padł pod razami zabójcy, zabrałby ze sobą na tamten świat {{pp|ma|jątek}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part2.png|num=722}}{{pk|ma|jątek}}, jaki spodziewała się odzyskać przy jego pomocy.<br> {{tab}}Bladość jej i przerażenie łatwe były do zrozumienia.<br> {{tab}}— Podły nędznik!... — wykrzyknęła, — Postąpiłeś zanadto względem niego wspaniałomyślnie... bo powinieneś był zabić go jak psa na miejscu...<br> {{tab}}— Zapominasz kochana Joanno, — odpowiedział z uśmiechem Credencé, że gdybym Boule-qui-roula wyekspedyował do lepszego świata, nie miałby mnie kto doprowadzić do Raymonda, bo on jeden tylko wiedział gdzie go szukać. A chodziło mi tymczasem mniej o własne życie, niż o to, ażebyś nie czekała na wiadomość.<br> {{tab}}Margrabina zarzuciła rączki na szyję hrabiego i zaczęła go całować.<br> {{tab}}— O!... mój przyjacielu!... — wołała wzruszona, — nie ma drugiego takiego jak ty człowieka na świecie... Jesteś rycerzem średniowiecznymi... Całe moje życie nie wystarczy na okazanie ci wdzięczności i przywiązania!...<br> {{tab}}— Błagam cię kochana Joanno, — przerwał hrabia, — nie mów mi wcale o tem... wynagrodzony jestem aż zanadto.<br> {{tab}}— No, to już nic nie powiem, ale {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part3.png|num=723}}serce moje nie przestanie cię uwielbiać...<br> {{tab}}Po małej chwili odezwała się znowu:<br> {{tab}}— Teraz opowiedz mi jeszcze widzenie się z Raymondem i jakeście się ułożyli?...<br> {{tab}}Raul opisał Raymonda takim, jakim go zastał w zakładzie Pawła Niquet.<br> {{tab}}— Cóż to za dziwne stworzenie?... zauważyła Joanna. Zdawało mi się, że podobne istoty można tylko napotykać w zawikłanych romansach Frederyka Soulié’go!...<br> {{tab}}— Byłaś zatem w wielkim błędzie, kochana margrabino... o typy podobne codzień można się ocierać w Paryżu. Nie ma szynkowni w całem mieście, w którejby nie napotkać fizyognomij i charakterów, godnych współzawodniczyć z bohaterami Soulié’go i Eugeniusza Sue...<br> {{tab}}— Zaciekawiasz mnie nad wszelki wyraz Raulu...<br> {{tab}}— Naprawdę?...<br> {{tab}}— Twoje opowiadanie o gorączkę mnie przyprawia...<br> {{tab}}— Czy trzeba posłać po doktora?... zapytał śmiejąc się de Credancé.<br> {{tab}}— Nie szydź sobie mój drogi ze mnie... jestem wszak córką Ewy, więc {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part4.png|num=724}}jestem ciekawą... Wiesz czego teraz pragnę najbardziej?...<br> {{tab}}— Zkądże mogę wiedzieć?... A może przypadkiem chciałabyś zajrzeć tej nocy do Pawła Niquet?...<br> {{tab}}— Życzenia moje nie sięgają tak daleko... Pijani gałganiarze nie obchodzą mnie za bardzo...<br> {{tab}}— Cóż więc jest przedmiotem twojej ciekawości?...<br> {{tab}}— Chciałabym własnemi oczyma popatrzeć się choć przez chwilę na tego sławnego łotra, przybierającego tak przeróżne postacie, na tego traktującego z tobą kameleona, na tego opryszka przybranego w podartą kurtkę i czapkę wełnianą a strzeżonego przez cały sztab bandytów...<br> {{tab}}— Chciałabyś zobaczyć Raymonda?... — wykrzyknął hrabia zdziwiony, ale zarazem ucieszony bardzo tym niezwykłym kaprysem.<br> {{tab}}— Dałabym nie wiem co za to...<br> {{tab}}— Czy mówisz całkiem seryo?...<br> {{tab}}— Słowo ci daję na to!...<br> {{tab}}— No, to moja piękna margrabino, nic łatwiejszego, jak spełnienie tego życzenie — a muszę dodać, że wybawiasz mnie z niemałego kłopotu...<br> {{tab}}— Nie rozumiem...<br> {{tab}}— Zaraz mnie zrozumiesz jednakże... Nie wiedziałem oto jak ci {{pp|oznaj|mić}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part5.png|num=725}}{{pk|oznaj|mić}} o dziwnem wymaganiu Raymonda, o wymaganiu, które mi się wydało niepodobnem do przeprowadzenia...<br> {{tab}}— Cóż to za wymaganie?...<br> {{tab}}— Raymond oświadczył, że chce się z tobą porozumieć osobiście, co do warunków na jakich przerobi testament według twej woli... Inaczej nie podejmie się niczego...<br> {{tab}}— Cóżeś mu odpowiedział na to?...<br> {{tab}}— Obawiałem się z twojej strony odmowy... — przekładałem na różne sposoby...<br> {{tab}}— Ale ci się nie udało?...<br> {{tab}}— Nie... Raymond obraził się nawet — chciał zerwać ze mną zupełnie, musiałem go więc na klęczkach prawie przepraszać i przystać na wszystko co żądał<br> {{tab}}Joanna klasnęła w ręce.<br> {{tab}}— Cieszę się prawdziwie, że mi tak łatwo przyjdzie zaspokoić moję ciekawość...<br> {{tab}}— Trzeba przyznać margrabino, że masz szczęście szalone, kiedy wypadek nawet zaspakaja twoje fantazye...<br> {{tab}}— Więc Raymond przyjdzie tutaj?...<br> {{tab}}— Bezwątpienia.<br> {{tab}}— Tutaj...<br> {{tab}}— No maturalnie tutaj, bo — tutaj wskazałem mu twój adres.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part6.png|num=726}}{{tab}}— A kiedy przyjdzie?...<br> {{tab}}— Może dzisiaj... ale prędzej chyba jutro... —<br> {{tab}}— Więc to nie ty go przyprowadzisz hrabio?...<br> {{tab}}— Nie żądał tego — oświadczył owszem, że nie potrzebuje nikogo aby go prezentował.<br> {{tab}}— Czy sądzisz że się zaanonsuje pod nazwiskiem Raymonda?<br> {{tab}}— Nic nie wiem — a w tej chwili może i on sam także nie wie jak postąpi w tym względzie. Mogę cię tylko zapewnić, że jakkolwiek się przeistoczy i jakiekolwiek przybierze nazwisko, zachowanie jego będzie bardzo przyzwoite, i wyda ci się lepszym gentelmanem, od wielu z wyższego świata...<br> {{tab}}— O!... — krzyknęła Joanna, — to źle...<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Jeżeli przybierze maniery dystyngowane, nie będzie tak ciekawym...<br> {{tab}}— Doprawdy, — odrzekł ze śmiechem Credencé, — nie pomyślałem o tem... bądź jednak spokojną moja piękna. Spotkanie wasze nie straci na malowniczości — a za scenę jaką zapewniam, grubo by z pewnością jaki powieściopisarz zapłacił... {{pp|Bandyta-|dyabeł}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part7.png|num=727}}{{pk|Bandyta-|dyabeł}} z podziemi paryzkich, traktujący z prześliczną margrabiną o cenę za sfałszowanie testamentu, to przecie coś nadzwyczaj oryginalnego... Czem więcej dyabeł będzie ukrywał swoje pazury pod mankietami koronkowemi, tem bardziej położenie będzie ciekawsze... Czy podzielasz moje zdanie?...<br> {{tab}}— Zaczynam.<br> {{tab}}— Przekonasz się nie zadługo...<br> {{tab}}— Bądź łaskaw zadzwonić...<br> {{tab}}Pan de Credencé spełnił żądanie. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Baron de Saint-Erme.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Weszła pokojówka, i<br> {{tab}}— Pani margrabina mnie potrzebuje?... — spytała.<br> {{tab}}— Tak — zejdź do biura hotelowego, i powiedz, że jeżeliby dzisiaj albo jutro, pytał się kto o mnie, niechaj tu przyjdzie... — Przyjmuję wszystkich — rozumiesz, wszystkich... bez wyjątku...<br> {{tab}}— Dobrze pani margrabino.<br> {{tab}}— Idź...<br> {{tab}}Pokojówka odeszła.<br> {{tab}}— Widzę, że jesteś przezorną!... i {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No9 part8.png|num=728}}że ci bardzo chodzi o wizytę pana Raymunda!<br> {{tab}}— Ale bo widzisz hrabio, taka osoba ciekawa, a przytem przynosząca dwa miliony w kieszeni, nie może być narażoną na nieprzyjęcie, a ja powiedziałam poprzednio, iż nie przyjmuję nikogo.<br> {{tab}}— Ale, masz zupełną słuszność margrabino.<br> {{tab}}Około drugiej, pan Credencé pożegnał Joannę, przyrzekając że przyjdzie wieczorem, aby się czego dowiedzieć.<br> {{tab}}Joanna pozostawszy sama, zaczęła się głęboko zastanawiać, jakby się ubrać na przyjęcie Raymonda.<br> {{tab}}Przejrzała się w lustrze.<br> {{tab}}— W białym kolorze bardziej mi do twarzy niż w czarnym... — rzekła — dla czegóż bym więc nie mogła w białym pozostać?... Kostyum to negliżowy, ale cóż mi to szkodzi? — Jestem przecie u siebie, a mój gość oryginalny, nie musi być tak dalece znowu obeznanym z kodeksem wielkiego świata... — Zresztą najwaźniejszem jest dla kobiety, żeby się ładnie prezentowała, a ja chyba zadowolnić mogę pod tym względem najwybredniejsze nawet gusta.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part1.png|num=729}}{{tab}}Wypowiedziała to i roześmiała się zadowolona.<br> {{tab}}— No, no — mówiła znowu prawie głośno — czy czasami nie przyjdzie mi ochota {{Korekta|skonkietować|skokietować}} tego pana Raymonda?... — Oh! margrabino!... margrabino!... ostrożnie!... Taki adorator mógłby się stać bardzo dla ciebie niebezpiecznym!...<br> {{tab}}Pozostała w swoim negliżu, rzuciła się na szezląg, wzięła w rękę jakiś dziennik i... czekała...<br> {{tab}}Oczekiwanie to trwało dzień cały...<br> {{tab}}Nadszedł wieczór.<br> {{tab}}Raymond nie dawał znaku życia, margrabina więc była w bardzo złym {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part2.png|num=730}}humorze, gdy się pan Credencé pokazał.<br> {{tab}}— Doprawdy, kochany hrabio — zawołała cierpko — twój kameleon szydzi sobie widocznie ze mnie! — Przyznam ci się, że to wcale nieprzyzwoicie!... — Kiedy margrabina Castella godzi się na przyjęcie pana Raymonda, pan Raymond — nie powinienby kazać czekać na siebie...<br> {{tab}}— Droga, kochana Joanno, — odpowiedział hrabia — jesteś kobietą, więc jesteś naturalnie niesprawiedliwą...<br> {{tab}}— Co!... jestem niesprawiedliwą?...<br> {{tab}}— Pod każdym względem...<br> {{tab}}— Trudno by chyba było mi dowieść tego.<br> {{tab}}— A ja cię o tem przekonam jednak w dwóch słowach...<br> {{tab}}— Powiedzże mi te dwa słowa...<br> {{tab}}— Jeżeli Raymond nie przyszedł, to widocznie, że testament nie jest jeszcze gotów... — Nie utrzymywałem wcale, żeby musiał przyjść dzisiaj koniecznie... jutro trzeba się go spodziewać...<br> {{tab}}Słowa te uspokoiły zupełnie panią Castella, i uzbroiła się w cierpliwość do jutra.<br> {{tab}}— Całą noc nie zmrużyła oka, zasnęła dopiero nadedniem i nie obudziła aż o dwunastej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part3.png|num=731}}{{tab}}Ubrała się jak dnia poprzedniego — zjadła naprędce śniadanie i rozłożyła na szezlongu, usiłując coś czytać...<br> {{tab}}Ale za każdym szelestem drżała jak liść...<br> {{tab}}— Czy też przyjdzie?... — zapytywała, spoglądając na wolno obracające się skazówki zegaru.<br> {{tab}}Skoro wybiła trzecia, rozległ się dzwonek w przedpokoju.<br> {{tab}}— A! przecie... nakoniec! — szepnęła Joanna. To on!... to z pewnością on... nie może być nikt inny!...<br> {{tab}}Ukazała się pokojówka i podała kartę wizytową.<br> {{tab}}Na karcie tej ładnemi gotyckiemi literami napisane było nazwisko nieznane:<br> {{c|„Baron de Saint-Erme.“}} {{tab}}Zgrabna korona baronowska przyozdabiała jeden z rogów.<br> {{tab}}Joanna ździwiła się niezmiernie.<br> {{tab}}— Co to może być za nazwisko? — Chyba, że pomyłka jakaś...<br> {{tab}}— Ten pan czeka w przedpokoju — odezwała się pokojówka — i prosi o przyjęcie...<br> {{tab}}— Pewną jesteś, że się nie pomylił? — zapytała Joanna.<br> {{tab}}— O! nie proszę pani... — najwyraźniej pytał się mnie o panią margrabinę Castella.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part4.png|num=732}}{{tab}}— Poproś zatem...<br> {{tab}}Przez chwilę, jaka upłynęła pomiędzy wyjściem pokojówki a wejściem nieznanego gościa, Joanna miała czas powiedzieć sobie:<br> {{tab}}— Zaczynam się domyślać... to zapewne ów Raymond pod nazwiskiem przybranem. Raul uprzedził mnie wszakże, że nie wie pod jaką postacią zjawi się on u mnie... — Przekonam się o tem zaraz.. — Można zmylić czujność policyi, ale z kobietą trudniejsza trochę sprawa...<br> {{tab}}Otworzyły się drzwi i ukazał się baron de-Saint-Erme z ukłonem i pewnością, znamionującemi człowieka z najlepszego towarzystwa.<br> {{tab}}Zaledwie przestąpił próg, a już Joanna zlustrowała go od stóp do głów samych.<br> {{tab}}— Niepodobna, aby to był Raymond — pomyślała — ale któż to taki?...<br> {{tab}}Musimy opisać naprędce osobistość, co tak zaniepokoiła panią margrabinę.<br> {{tab}}Był to człowiek lat jakich czterdziestu pięciu, średniego wzrostu, dobrej tuszy, twarzy jasnej, spokojnej, zupełnie łysy, mający na skroniach tylko kosmyki siwiejących blond włosów.<br> {{tab}}Złote okulary — prawdziwe okulary dyplomaty lub naczelnika wydziału z {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part5.png|num=733}}jakiego ministeryum, przysłaniały oczy żywe z zaczerwienionemi nieco powiekami...<br> {{tab}}Broda starannie wygolona spoczywała na krawacie śnieżnej białości.<br> {{tab}}Oprócz tego krawata i jasnych rękawiczek, całe ubranie było zresztą czarne...<br> {{tab}}W dziurce od guzika miał mikroskopijną wstążeczkę legii honorowej — a na czarnej jedwabnej kamizelce, zawieszony łańcuszek od zegarka w złote ogniwa z koralami.<br> {{tab}}Pod pachą trzymał pan baron de Saint-Erme, dosyć duży portfel czerwony.<br> {{tab}}Jego twarz wyrażała rozumną dobroduszność — na ustach igrał uśmiech nieustannie, z całej zaś osoby wiał zapach zapamiętałego biurokraty.<br> {{tab}}— Czy z panią margrabiną de Castella mam honor mówić?... — zapytał uprzejmie.<br> {{tab}}— Tak panie... — odpowiedziała Joanna, przysuwając fotel gościowi.<br> {{tab}}— Z panią margrabiną Castella, wdową po margrabim Gastonie Castella, poległym w pojedynku w kwiecie wieku, w sposób bardzo nieszczęśliwy?...<br> {{tab}}— Tak panie — odpowiedziała po raz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part6.png|num=734}}drugi Joanna, której ździwienie wzrastało po każdem słowie gościa.<br> {{tab}}— Pani margrabino — ciągnął baron — niechaj mi pani proszę wybaczy, żem się zjawił tak niespodzianie, nie będąc wcale znanym... — Musi to dziwnem wydawać się pani i niestosownem, uwzględni mnie pani jednakże — skoro się dowie o przyczynie wizyty...<br> {{tab}}W tem miejscu baron de Saint-Erme przerwał przemowę, obejrzał się wolno w prawo i w lewo po pokoju — jakby badał wszystkie części salonu i tonem tajemniczym zapytał:<br> {{tab}}— Czy sami jesteśmy margrabino?<br> {{tab}}— Najzupełniej sami, łaskawy panie...<br> {{tab}}— Czy nas nikt przypadkiem nie podsłuchuje?<br> {{tab}}— Tak mi się przynajmniej zdaje...<br> {{tab}}— Czy nas nikt nie może usłyszeć?<br> {{tab}}— Tak sądzę...<br> {{tab}}— Śmiałbym prosić margrabinę, aby się dobrze o tem przekonała?<br> {{tab}}Joanna podniosła się trochę zniecierpliwiona, a bardziej jeszcze zaintrygowana tem wszystkiem, i zajrzała do dwóch sąsiednich pokoi.<br> {{tab}}W jednym i drugim nie było nikogo zgoła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part7.png|num=735}}{{tab}}— Jesteśmy zupełnie bezpieczni — powiedziała, siadając na szezlągu — możesz pan mówić zupełnie swobodnie, a proszę uczyń to jak najprędzej, bo jestem niezmiernie ciekawą. Co pan masz za tajemnicę mi zwiastować?...<br> {{tab}}— Idzie tu o własny pani interes margrabino...<br> {{tab}}— O mój własny interes?... — powtórzyła Joanna, zadrżawszy mimowoli.<br> {{tab}}Twarz barona przybrała wyraz poważny.<br> {{tab}}Dobroduszny uśmiech zniknął jak słońce za chmurą.<br> {{tab}}— Tak pani margrabino — odpowiedział — idzie o pani majątek, o honor pani i jej przyszłość...<br> {{tab}}— Ależ to niepodobna mój panie!... — wykrzyknęła ździwiona Joanna — to niepodobna mój panie... — nie wierzę temu co pan mówisz! — Nie mam przyjemności znać pana i nazwisko pańskie usłyszałam przed chwilą pierwszy raz w mojem życiu. — Jakimże sposobem zatem...<br> {{tab}}Baron de Saint-Erme skłonił się z uszanowaniem.<br> {{tab}}— Pani margrabino — odrzekł — uwaga pani jest zupełnie naturalną,<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No10 part8.png|num=736}}więc czuję się w obowiązku odpowiedzieć.<br> {{tab}}— Czekam na to — mruknęła Joanna i nie ukrywam wcale przed panem, że mnie to dziwi i niecierpliwi.<br> {{tab}}— W tej chwili pani margrabino. Miałem honor doręczyć pani bilet z nazwiskiem mojem... ale bez pomieszczonego na nim mojego tytułu urzędowego...<br> {{tab}}— A ten tytuł?...<br> {{tab}}— Naczelnik wydziału w prefekturze policyi...<br> {{tab}}Pomimo całej krwi zimnej, Joanna poczuła, że zbladła śmiertelnie i że na chwilę serce jej bić przestało.<br> {{tab}}— Uspokój się pani margrabino!... wykrzyknął pan de Saint-Erme z galanteryą — doprawdy zrozpaczony jestem, że mimowoli sprawiłem pani przykrość taką ogromną.<br> {{tab}}Słowa te przypomniały młodej kobiecie jej położenie i odzyskała od razu całą przytomność umysłu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part1.png|num=737}}{{tab}}— Nie miej pan nic sobie do wyrzucenia, — odpowiedziała głosem zupełnie spokojnym, — podlegam często osłabieniom, a pan wziąłeś to za wzruszenie. Przeszło mi już i nie pozostaje mi nic, jak tylko coraz większe zdziwienie z pańskiej u mnie obecności, nigdy bowiem nie miałam żadnego interesu z policyą.<br> {{tab}}Pan de Saint-Erme uśmiechnął się z właściwą sobie dobrodusznością — a oczy żywo mu po za złotemi okularami zabłysły.<br> {{tab}}Wydobył z prawej kieszeni kamizelki małą tabakiereczkę srebrną przelicznej roboty, otworzył ją, chwycił dwoma palcami szczyptę tabaki, zażył {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part2.png|num=738}}wolno i zaczął strzepywać proszek opadły na gors holenderskiej koszuli.<br> {{tab}}Joanna siedziała jak na szpilkach, ale milczała, nie chcąc zdradzić wewnętrznego swego niepokoju<br> {{tab}}Po dwóch albo trzech sekundach, które się jej wydały wiekiem, baron zaczął w rodzaju badania:<br> {{tab}}— Pani {{Korekta|magrabina|margrabina}} utrzymuje zatem, że nie ma nic a nie wspólnego z policyą... wszak tak powiedziała mi pani przed chwilą?...<br> {{tab}}— Powiedziałam to i to samo raz jeszcze powtarzam...<br> {{tab}}— Pozwoli pani sobie powiedzieć, że się zupełnie myli w tym względzie.<br> {{tab}}— Mylę się?... powiadasz pan...<br> {{tab}}— Tak pani...<br> {{tab}}— Więc policya mną się zajmuje?...<br> {{tab}}— Nawet bardzo się zajmuje... Specyalnie się zajmuje panią, lubo ze wszystkiemi względami winnemi sobie, tak jak pani margrabina wysoko położonej.<br> {{tab}}— Jakież to są te względy, o których pan wspomniałeś?...<br> {{tab}}— Są istotnie wyjątkowe, jak się pani zaraz o tem przekonasz... Każda inna kobieta, potrzebująca tłomaczyć się przed policyą, nie doczekałaby się u siebie wizyty naczelnika wydziału, ale dwóch poprostu agentów i zostawałaby {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part3.png|num=739}}pod strażą w prefekturze, zanimby ją odprowadzono do więzienia...<br> {{tab}}— Do więzienia?... — krzyknęła Joanna przerażona, — do więzienia?... powtórzyła.<br> {{tab}}Baron de Saint-Erme skłonił się z uszanowaniem.<br> {{tab}}— Tak niestety pani margrabino...<br> {{tab}}— Ależ to absurd!... bezsens!... pan sobie chyba żartujesz ze mnie... wszystko to jest ohydnem kłamstwem! Ażeby być zagrożoną więzieniem, potrzeba przecie popełnić jakieś przestępstwo... — a ja mam zupełnie czyste sumienie.<br> {{tab}}Powiedziała to z akcentem patetycznym i wzrokiem w niebo utkwionym.<br> {{tab}}— Z pewnością, — odrzekł baron z uśmiechem, — nikt nie jest odemnie skłonniejszym do uwierzenia w niewinność pani, faktem jednakże jest, że istnieją podejrzenia...<br> {{tab}}— Przeciwko mnie?...<br> {{tab}}— Tak pani margrabino, są podejrzenia i bardzo poważne nawet.<br> {{tab}}— Czyś pan przy zdrowych zmysłach baronie?...<br> {{tab}}— Zapewne... skoro mi taką ważną sprawę powierzono.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part4.png|num=740}}{{tab}}— Powiedz-że mi pan przynajmniej nareszcie, kto i o co mnie oskarża?...<br> {{tab}}— Podwójne pani zapytanie, wymaga podwójnej odpowiedzi. Przedewszystkiem zatem oskarżają panią {{Korekta|magrabinę|margrabinę}} fakta... co do natury oskarżenia, do tego dojdziemy troszkę później...<br> {{tab}}— Panie baronie — wykrzyknęła pani Castella z wyrzutem — musisz jak sądzę przyznać, że daję dowody cierpliwości niezwykłej...<br> {{tab}}— A pani — odrzekł gość z ukłonem — nie odmówi mi chyba przeświadczenia, że się znajduję ze wszelką możliwą względnością...<br> {{tab}}— Daj pan jeszcze jeden jej dowód — odrzekła poważnie Joanna — i jeżeli masz mnie badać, badaj bezzwłocznie. Jestem gotową do zeznania...<br> {{tab}}— Czekałem aby pani raczyła mi pozwolić na tę poufną, że się tak wyrażę, pogadankę.<br> {{tab}}— Czy będziesz pan zapisywał moje odpowiedzi?... — zapytała ironicznie margrabina — przypuszczam, że potrzebny będzie protokół!...<br> {{tab}}— Nie, nie zachodzi tego potrzeba, mam pamięć doskonałą... a zresztą powtarzam, że nie idzie o badanie, lecz rozmowę poufną.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part5.png|num=741}}{{tab}}— No więc rozmawiajmy.<br> {{tab}}— Pani margrabina ma wszak bardzo poufałego przyjaciela?<br> {{tab}}— Mam ich kilku panie baronie...<br> {{tab}}— Być może; ja jednak mówię o tym, którego pani wyróżniasz z pośród innych... którego... no domyśla się pani margrabina...<br> {{tab}}— Nie panie... nie domyślam się niczego wcale.<br> {{tab}}— A... hrabia Raul de Credencé, skoro muszę wymienić nazwisko...<br> {{tab}}Po raz drugi od początku rozmowy Joanna straciła krew zimną.<br> {{tab}}Zaczerwieniła się obrażona, iż ośmielono wnikać w najskrytsze tajniki jej życia...<br> {{tab}}Miała już wybuchnąć i kazać wyjść za drzwi natrętowi, ale {{Korekta|instykt|instynkt}} ostrzegł ją, aby tego nie czyniła.<br> {{tab}}Dziwna osobistość, której obecność burzyła jej krew w żyłach, była osobistością wszechwładną, skoro groziła policyą.<br> {{tab}}Znieważyć ją i wypędzić, było to stworzyć sobie nieprzyjaciela, którego zemsty nie możnaby może uniknąć...<br> {{tab}}Trzeba było koniecznie postępować dyplomatycznie.<br> {{tab}}— Panie baronie — szepnęła drżącym głosem — nie wiem, czy jakie wsteczne myśli pokrywają pańskie {{pp|sło|wa}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part6.png|num=742}}{{pk|sło|wa}} i nie chcę tego wcale wiedzieć... — Wymieniłeś pan hrabiego de Credencé... — Jest on rzeczywiście przyjacielem moim....jest człowiekiem posiadającym nieograniczone moje zaufanie, jest człowiekiem mającym dla mnie pełne uszanowania przywiązanie...<br> {{tab}}— Pani margrabino — odpowiedział baron dobrodusznie — porzuć pani skrupuły niegodne takiej jak pani kobiety... — Naczelnik policyi jest jakby spowiednikiem, pani to dobrze przecie rozumie... — Błądzi kto przed nim kłamie, bo go okłamać nie potrafi... oczy uzbrojone w powiększające szkło doświadczenia, przenikają wszelkie tajemnice kobiece... Grajmy w odkryte karty... Hrabia de Credencé jest poprostu kochankiem pani...<br> {{tab}}— Panie... — odezwała się wyniośle Joanna...<br> {{tab}}Baron przerwał jej w tej chwili.<br> {{tab}}— No... no, no! nie unośmy się niepotrzebnie... — Nie ma potrzeby ukrywać tego, co jest jasnem jak słońce?... — Pan de Credencé, powtarzam to po raz drugi, jest kochankiem pani. Zabił on przed piętnastu dniami margrabiego Castella, o czem pani wiesz zapewne równie dobrze jak i ja, a jednakże... pozostał jej przyjacielem.... Przypuszczam margrabino, że {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part7.png|num=743}}na ten niewielki argumencik nie znajdziesz dostatecznej odpowiedzi....<br> {{tab}}Joanna w milczeniu spuściła głowę a pan de Saint-Erme mówił dalej:<br> {{tab}}— Nie pytam wcale o to, czy mąż pani — pan margrabia Castella, zabity został przez hrabiego w sposób legalny... lubo trudno, aby w tym względzie nie nasuwały się także pewne {{Korekta|wąpliwości|wątpliwości}}.<br> {{tab}}„Bodaj, że do pewnego stopnia pani sama je przypuszcza.<br> {{tab}}„Skoro jednak pojedynek nie odbywał się we Francyj, nie mamy obowiązku zaczepiać o to pana Credencé...<br> {{tab}}„Idzie mi jednak wszakże — a wierzaj pani, że mam do tego powody bardzo ważne — idzie mi wszakże o szczerą pani opinię o tym człowieku, który tak lekkomyślnie uczynił z pani wdowę...<br> {{tab}}— Chcesz pan wiedzieć co myślę o panu de Credencé?... — zapytała Joanna ździwiona obrotem jaki wzięła rozmowa.<br> {{tab}}— Tak właśnie...<br> {{tab}}— Uważam hrabiego za najprzyjemniejszego człowieka na świecie, i jestem najpewniejszą, że gotów zgodzić się na to nawet najzawziętszy jego nieprzyjaciel...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No11 part8.png|num=744}}{{tab}}— Podzielam w zupełności zdanie pani margrabiny — odpowiedział Saint-Erme z widoczną ironią. — Reputacya pana hrabiego zanadto dobrze jest znaną. Wiemy, że to jest człowiek światowy, a jeżeli może to zrobić pani przyjemność, opowiem jej wszystko co tylko o nim wiemy...<br> {{tab}}— Chcesz pan oczerniać pana de Credancé?... — zawołała margrabina.<br> {{tab}}— My nikogo nigdy nie oczerniamy łaskawa pam... A nam na co to się zdało?... — Mamy pełne ręce prawdy i nie otwieramy ich łatwo. Tylko jako dowód wielkiego dla pani szacunku, przedstawię rzeczy takiemi jak są, bo to przydać się bardzo może... — Jeżeli pani będzie trwać przy swojem zdaniu po tem co jej opowiem, będzie to dla mnie dowodem, że pani nie chce, aby jej oczy otworzono...<br> {{tab}}— Mów-że pan... słucham... — szepnęła Joanna, nadając twarzy wyraz najwyższego znudzenia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part1.png|num=745}}{{tab}}— Niechaj pani margrabina będzie zupełnie spokojną, postaram się być jak najzwięźlejszym: — Pan de Credencé pochodzi z wysokiej i bardzo bogatej rodziny... — Zostawszy wcześnie sierotą i panem majątku, strwonił wszystko co miał i zabrnąwszy w kolosalne w dodatku długi, dostał się przez stosunki na drogę dyplomatyczną, z tytułem sekretarza ambasady... — Dzięki temu posiada dziś nawet wstążeczkę orderową... — Ponieważ zawsze przepadał za zbytkiem i lubił żyć wystawnie, a pensyjka nie wystarczała, zaczął dla powiększenia dochodów grywać zawzięcie w karty... Złapany na gorącym uczynku w Wiedniu, w {{pp|salo|nie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part2.png|num=746}}{{pk|salo|nie}} półoficyalnym, musiał zwrócić pieniądze wygrane podstępnie i podać się do dymisyi. Powrócił wskutek tego do Francyj... — Ambasador dla honoru członków poselstwa, zatarł naturalnie brudną sprawę... dzięki czemu nie pozamykano drzwi salonów przed oszustem.<br> {{tab}}„To z czem mam honor zaznajamiać panią, działo się przed pięciu laty.<br> {{tab}}„Od tego czasu pan de Credencé nie otrzymał żadnej sukcesyi, a jednakże zapłacił wszystkie dawne długi i nowych nie narobił.<br> {{tab}}„Prowadzi prócz tego życie, jakby posiadał przynajmniej pięćdziesiąt tysięcy liwrów rocznego dochodu.<br> {{tab}}„Trzyma trzy konie, każdy wart co najmniej ze dwa tysiące dukatów, i podróżuje jak magnat prawdziwy.<br> {{tab}}Przed ostatnim wyjazdem za granicę, gdzie miął szczęście spotkać się z panią margrabiną, opiekował się damami z teatru Rozmaitości i innych.<br> {{tab}}„Ciekawą pani zatem być musi, jakiemi też środkami zdobywa pan hrabia pieniądze na zaspokojenie wszystkich tych swych wydatków...<br> {{tab}}„Powiem pani otóż krótko, że nietylko jest rycerzem przemysłu na wysoką skalę, ale jeszcze jest {{pp|złodzie|jem}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part3.png|num=747}}{{pk|złodzie|jem}}... Tak pani margrabino złodziejem...” {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XXIX|XXIV}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Ździwienie Joanny.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Cóż znowu panie baronie? wykrzyknęła margrabina, — żartujesz pan sobie ze mnie... czy co?...<br> {{tab}}Zna pan stare przysłowie, utrzymujące iż ten kto zawiele mówi, to nic nie mówi!... — Gdybym z początku nawet uwierzyła panu, to po ostatnich jego słowach...<br> {{tab}}— Mówię najszczerszą prawdę margrabino, — odpowiedział baron... Pan hrabia de Credencé, należy do bandy rabusiów, do bandy która zna go jako komisanta kupieckiego pod nazwiskiem Regulusa...<br> {{tab}}Pan hrabia de Credencé daje bandytom tym wskazówki: jak, gdzie i kiedy uderzyć mają na najpoufalszych bogatych przyjaciół jego, i na bogate domy położone w okolicach Paryża i naturalnie dzieli się łupem z opryszkami.<br> {{tab}}Oto źródło jego bogactwa...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part4.png|num=748}}{{tab}}Joanna — o czem mówić niepotrzebujemy — była najzupełniej przekonaną... że prawdą jest wszystko co słyszy, ale nie chciała tego pokazać po sobie.<br> {{tab}}— Ah! panie baronie — rzekła — gdyby hrabia de Credencé był złodziejem, a panowie bylibyście o tem przekonani, nie byłby przecie wolnym ani jednej nawet chwili...<br> {{tab}}— Sądzi pani, że posadzilibyśmy go po za kratę?...<br> {{tab}}— Naturalnie.<br> {{tab}}Baron uśmiechnął się znowu ironicznie.<br> {{tab}}— Pani wybaczy — ale nie ma mniejszego o tem wyobrażenia, co to jest dobrze zorganizowana policya.<br> {{tab}}— Czyż taka policya pozostawia podobnym łotrom wolne pole działania?... spytała szyderczo Joanna.<br> {{tab}}— Czasami proszę pani, czasami...<br> {{tab}}— Ciekawa rzecz dlaczego?<br> {{tab}}— Dla tego, że taki łotr na wolności, jest nam daleko użyteczniejszym aniżeli w więzieniu.<br> {{tab}}— Zagadka to, której rozwiązać nie potrafię.<br> {{tab}}— Zaraz to pani wytłómaczę. — Pan de Credencé jako więzień nie przyda się nam na nic.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part5.png|num=749}}{{tab}}Pan de Credencé na wolności, oddaje nam rozliczne usługi.<br> {{tab}}— Jakie?<br> {{tab}}— Służy nam za rodzaj nitki przewodniej... Za jego pomocą dostajemy jego współtowarzyszów, którzy jako wykonawcy daleko są niebezpieczniejsi...<br> {{tab}}Nie dalej jak zeszłej nocy, nie wiedząc wcale o tem, dał agentom naszym możność zaaresztowania jednego z największych łotrów, — który od wielu lat wyśmiewał się z usiłowań naszych.<br> {{tab}}W obec owego łotra, pan de Credencé nic, ale to nic nie znaczy...<br> {{tab}}Wie pani teraz zatem, jak nam bardzo zależy ażeby pana de Credencé nie chwytać... <br> {{tab}}Pan de Saint-Erme, mógłby był długo jeszcze opowiadać, nie obawiając się braku tematu, ale Joanna już go wcale nie słuchała.<br> {{tab}}Drżała całem ciałem i była blizką omdlenia.<br> {{tab}}Wiadomość o aresztowaniu zeszłej nocy łotra, na którego ślad niewiedząc o tem naprowadził hrabia policyę, była przyczyną wielkiego jej osłabienia.<br> {{tab}}— Panie baronie — szepnęła głosem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part6.png|num=750}}zmienionym kto jest ów łotr, o którym pan wspominasz?...<br> {{tab}}— Czy pani margrabina zapytuje o nazwisko tego człowieka?<br> {{tab}}— Joanna kiwnęła głową potakująco.<br> {{tab}}— Na pytanie to, nie mogę dać odpowiedzi dokładnej...<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Dlatego że ów łotr posiada tyle przynajmniej nazwisk, ile imion w kalendarzu... Mogę wszakże wymienić jedno, bo jest zapewne znanem pani margrabinie.<br> {{tab}}— Jakto? ja mam wiedzieć nazwisko tego łotra!...<br> {{tab}}— Ależ z największą pewnością... zaraz się przekonamy — nazwisko łotra... Rajmund...<br> {{tab}}Nastało chwilowe milczenie, które baron przerwał niebawem wykrzyknikiem:<br> {{tab}}— O! pani margrabino!... czy pani źle się zrobiło?...<br> {{tab}}Joanna rzeczywiście przymknęła oczy, przechyliła na szezląg głową i... straciła przytomność.<br> {{tab}}Pan de Saint-Erme wyjął czemprędzej z kieszeni flakonik kryształowy, napełniony bardzo mocną solą angielską i przytknął takowy do noska pani Castella.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part7.png|num=751}}{{tab}}Przyszła w tej chwili do siebie.<br> {{tab}}— Muszę się panu wydawać bardzo dziwną, — rzekła usiłując się uśmiechnąć, — i mocno przepraszam za to co się zemną stało, ale to pan temu winien!... Opowiada mi pan historye takie dziwne... ciska takie okrutne podejrzenia, że słuchając ich, pomimo woli doznaje się przygnębiającego wrażenia!... Nie przeszkadza mi to jednak słuchać pana dalej, bo jestem zaciekawioną niezmiernie.<br> {{tab}}— Gotów jestem zaspokoić tę ciekawość.<br> {{tab}}— Dla czego powiedziałeś pan przed chwilą, że muszę znać Raymonda?...<br> {{tab}}— Nie powiedziałem, że pani go znać musisz... powiedziałam tylko i powiadam, że musiała pani słyszeć to nazwisko.<br> {{tab}}— Najzupełniej się pan myli...<br> {{tab}}— Mam dowód na to w portfelu...<br> {{tab}}Dowód?...<br> {{tab}}— Tak pani margrabino.. mam na to dowód w portfelu...<br> {{tab}}Mówiąc to pan de Saint-Erme odpinał wolno srebrne zameczki czerwonej teczki, na, którą oczy Joanny zwróciły się z przerażeniem.<br> {{tab}}Przeczuwała groźne niebezpieczeństwo,.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No12 part8.png|num=752}}{{tab}}Wtrącanie się policyi do jej interesów, nie wróżyło nic dobrego.<br> {{tab}}Podczas kiedy zastanawiała się nad tem, baron otworzył {{Korekta|porfeil|porfel}}.<br> {{tab}}— Tak pani margrabino, — powiedział, — mam na to co mówiłem niezbite dowody w ręku — a muszę dodać, że gdyby nie szczęśliwy wypadek, który dostarczył nam tych dowodów, nie znajdowałbym się z pewnością tutaj w tej chwili.<br> {{tab}}— Zlituj się pan!... — wykrzyknęła Joanna, — nic nie ma dokuczliwszego nad niepewność, a pan masz widocznie przyjemność trzymać mnie w takiej pozycyi... O cóż idzie?... jakież to dokumenty masz mi pan zamiar przedstawić?...<br> {{tab}}Baron skłonił się uprzejmie.<br> {{tab}}— Proszę pani o trochę cierpliwości i względności... Postępuję tak jak mogę, nie zaś tak jakbym pragnął... Przyzwyczajenie stają się drugą naturą, a ja mam zwyczaj nie razu przystępować do rzeczy, bo z doświadczenia wiem, iż prostą drogą nie osiągniemy nigdy tego co osiągnąć potrzebujemy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part1.png|num=753}}{{tab}}— A zatem mój panie!... — odparła margrabina Castella, zniecierpliwiona już do najwyższego stopnia, — obierz-że pan sobie krzywą drogę, ale skończ już raz na Boga przecie!...<br> {{tab}}— Czy łaskawa pani, — zapytał baron, — będzie mi mogła wytłomaczyć, dla czego i po co testament jej nieboszczyka męża — znajdował się w posiadaniu Raymonda?...<br> {{tab}}Pytaniem tem, którego wcale się nie spodziewała, została Joanna jakby piorunem rażona.<br> {{tab}}— Testament mego męża? — powtórzyła wolno, testament mojego męża znalazł się w rękach tego człowieka?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part2.png|num=754}}{{tab}}— Czyż pani wcale o tem nie wiedziała?...<br> {{tab}}— Zkądże bym wiedzieć mogła?...<br> {{tab}}— A więc w takim razie testament ten został skradzionym pani?...<br> {{tab}}Joanna skorzystała z furtki, jaką jej baron otwierał — i przez którą jak sądziła, zdoła się wydobyć z trudnego położenia.<br> {{tab}}— Tak... właśnie skradziono mi go, odpowiedziała.<br> {{tab}}— Czy pani spostrzegła tę kradzież?...<br> {{tab}}— Nie panie... <br> {{tab}}— W jakim celu mogła być uskutecznioną?...<br> {{tab}}— Nie mogę tego wiedzieć.<br> {{tab}}— Czy pieniądz lub kosztowności jakie nie zginęły pani także?...<br> {{tab}}— Nie panie.<br> {{tab}}— Trzeba jednak przypuścić, że był cel jakiś w wykradzeniu testamentu i musimy koniecznie przekonać się o tem... Pani margrabina rozumie...<br> {{tab}}— Zapewne... — szepnęła młoda kobieta.<br> {{tab}}— Czy testament był na korzyść pani czy przeciwnie?... — zapytał gość z naciskiem.<br> {{tab}}Joanna nadstawiła ucha...<br> {{tab}}Może się dowie czy dokument {{pp|zna|leziony}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part3.png|num=755}}{{pk|zna|leziony}} u Raymonda, był oryginałem, czy też już fabrykatem...<br> {{tab}}Pan Saint-Erme mówił dalej:<br> {{tab}}— Testament ten reprezentował dwa miliony dla pani margrabiny, bo wskazywał ją jako jedyną po panu Gastonie Castella sukcesorkę.<br> {{tab}}— Aha!... — pomyślała Joanna, — więc to fałszywy testament dostał się w ręce policyi!...<br> {{tab}}— Czy pani posiada majątek osobisty?... — zapytał baron...<br> {{tab}}— Majątek mój osobisty jest niewielki... — odpowiedziała Joanna. — Dwakroć sto tysięcy franków wszystkiego.<br> {{tab}}— W takim razie zniszczenie testamentu, zrujnowałoby panią doszczętnie. Co dwa miliony... to nie dwakroć sto tysięcy franków...<br> {{tab}}— Tak panie...<br> {{tab}}— No to teraz wiemy już cośmy się dowiedzieć chcieli, wiemy jaki był powód skradzenia testamentu!... Raymond miał na widoku pewne własne swoje korzyści!... Ukradł testament dla tego, ażeby mógł powiedzieć: — ten papierek wart jest dla pani okrągłe dwa miliony franków... dajże mi pięć kroć sto tysięcy, bo inaczej rzucę go w ogień.<br> {{tab}}Joanna błogosławiła w duchu {{pp|na|czelnika}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part4.png|num=756}}{{pk|na|czelnika}} policyi, że daje zapytania i sam sobie na nie odpowiada, bo tym sposobem wybawiała się z ogromnego kłopotu.<br> {{tab}}— Ależ, panie baronie, — zawołała, — jestem naprawdę zachwycona pańską przenikliwością!... Nie ma wątpliwości, iż złodziej działał w takich mianowicie widokach.<br> {{tab}}— Pani margrabina nie byłaby tego sama się domyśliła?... — zapytał.<br> {{tab}}— Z pewnością, że nie!...<br> {{tab}}— Pani margrabina wiedziała jednak, że mała pewna ugoda, miała jej być właśnie dzisiaj przedstawioną.<br> {{tab}}— Nie, nie wiedziałam... bo i jak że by to być mogło, gdy nie wiedziałam o skradzeniu testamentu...<br> {{tab}}— Pomimo najszczerszej chęci, nie mogę uwierzyć pani...<br> {{tab}}— Zaczynam znowu nic nie rozumieć pana barona...<br> {{tab}}— Bo pani nie chce mnie rozumieć.<br> {{tab}}— Jakto?...<br> {{tab}}— Wczoraj cały dzień oczekiwałaś pani na Raymonda, oczekiwałaś go nawet dziś, nawet przed chwilą jeszcze...<br> {{tab}}— Ja?...<br> {{tab}}— Tak pani — i na to także mam dowód...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part5.png|num=757}}{{tab}}— Proszę mi ten niby dowód przedstawić.. proszę oto i domagam się tego!...<br> {{tab}}— Służę pani...<br> {{tab}}Baron otworzył czerwony portfel i wyjął zeń maleńki notesik.<br> {{tab}}— Pani margrabino — powiedział — notesik ten należał, albo raczej — należy do pana Rajmonda...<br> {{tab}}„Jest to jego memorandum.<br> {{tab}}„Na każdej stronniczce zapisane jest tu coś tajemniczego, jakieś naznaczone rendez-vous...<br> {{tab}}Na ostatniej z datą wczorajszą, czytam co następuje:<br> {{tab}}„Ulica Madelaine... hotel Wilson... margrabina Castella... dzisiaj albo jutro... koniecznie... rendez-vous naznaczone...<br> {{tab}}A w nawiasie: {{c|(„Testament”)}} {{tab}}Czy pani zechce dowodzić jeszcze, że nie czekała na Raymonda i to z wielką niecierpliwością w dodatku?...<br> {{tab}}— Tak jest panie, stanowczo będę czego innego dowodzić — odparła śmiało młoda kobieta, odzyskując wobec grożącego niebezpieczeństwa całą swoję energię i zadziwiającą zimną krew.<br> {{tab}}— Zapierasz się pani pomimo takich aż dowodów?...<br> {{tab}}— Te dowody to uprzedzenie! — Co {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part6.png|num=758}}za związek może mieć moja osoba z temi kilku słowami napisanemi przez jakiegoś nieznanego bandytę? — Co ja panu złego zrobiłam, żeś się pan tak uwziął na mnie?.. Zkąd jesteś pan wrogiem moim?...<br> {{tab}}— Jestem o tyle nieprzyjacielem pani, że użyłem wszelkich sposobów, aby ocalić panią, daję na to słowo honoru...<br> {{tab}}— Aby mnie ocalić?... — powtórzyła Joanna z najwyższem przerażeniem... — Cóż mi takiego zagraża?...<br> {{tab}}— Bardzo jest pani zagrożoną...<br> {{tab}}— Uprzedziłem zaraz na wstępie naszej rozmowy, że idzie o honor pani i jej przyszłość — powinienem był jeszcze dodać, że idzie i o wolność pani nawet...<br> {{tab}}— Kto zagraża mojej wolności?<br> {{tab}}— Prawo.<br> {{tab}}— Jestem więc oskarżoną?..<br> {{tab}}— Nie, ale może się to stać lada chwila...<br> {{tab}}— O cóż mnie posądzają?<br> {{tab}}— O wspólnictwo z Rajmondem, o potrójne przestępstwo, o przyczynienie się do śmierci męża, o ukrycie testamentu i o fałszerstwo.<br> {{tab}}Baron wypowiedziawszy to uśmiechał się złośliwie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part7.png|num=759}}Joanna nie miała siły odpowiedzieć choćby jednem tylko słowem.<br> {{tab}}Pan de Saint-Erme ciągnął dalej:<br> {{tab}}— Z przykrością widzę, że słowa moje robią na pani przygnębiające wrażenie... — ale niechże pani się uspokoi — będę się usilnie starał o wydobycie jej z tego przykrego położenia, będącego skutkiem raczej nierozwagi aniżeli złej wali... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Konkluzya.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Zapewnienie to niespodziewane ożywiło trochę Joannę i przywróciło jej równowagę umysłową.<br> {{tab}}— Jeżeli ten człowiek jest istotnie dobrze dla mnie usposobionym — myślała sobie — to jeszcze nie ma nic straconego... — Będę walczyć do ostatka.. O! przeklęty Raul, co on mi narobił, wciągając mnie w tę awanturę!<br> {{tab}}— Wybacz pan, mojemu przygnębieniu — odezwała się po cichu — ale nie dziw mi się wcale... nie wiem sama czy śpię czy jestem na jawie... — {{pp|sły|szę}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No13 part8.png|num=760}}{{pk|sły|szę}} pana, ale napróżno silę się go rozumieć...<br> {{tab}}„Powiedz mi pan, co znaczą te oskarżenia, osłonięte jakąś nieprzeniknioną tajemnicą?... Wspomniałeś pan o ukryciu testamentu... wytłomacz że mi ten mniemany występek. — Gdy poznam rodzaj przestępstwa, będę się usiłowała obronić...<br> {{tab}}— Na nic by się to nie zdało, łaskawa pani margrabino.<br> {{tab}}— Jakto?... więc chcesz mnie skazywać bez wysłuchania...<br> {{tab}}— Daleki jestem od tej myśli — jeżelim jednak mógł mieć jakie wątpliwości, rozmowa moja z panią — utwierdziła mnie w mojem przekonaniu.<br> {{tab}}„A ażeby dać pani dowód, że tak jest, opowiem jak się to wszystko stało...<br> {{tab}}— Nieboszczyk mąż pani, nie bardzo zadowolony z pani postępowania, wyraził w testamencie ostatnią swoję wolę i wydziedziczył panią zupełnie...<br> {{tab}}„Nie mam tego testamentu, ale pewny jestem, że istniał a może istnieje jeszcze.<br> {{tab}}„Zniszczyć go — nie było wystarczającem dla pani, lubo bowiem nie byłby doszedł do rąk adresata, nie byłby ocalił majątku dla pani.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part1.png|num=761}}{{tab}}„Pan hrabia de Credencé, wskazał pani Raymonda, jako najzręczniejszego fałszerza nie {{Korekta|już|tylko}} w Paryżu, ale w Europie, ale nawet w świecie całym...<br> {{tab}}„Pan hrabia de Credencé zapewnił, że Raymond wybawi panią z kłopotu... udał się do niego, wręczył mu testament prawdziwy jako wzór pisma i podpisu i zamówił testament odpowiedni fałszywy...<br> {{tab}}„Nie wiem co się stało z oryginałem, jednak wiem, że ten jaki mam w portfelu, jest już roboty Raymonda.<br> {{tab}}„A teraz pani margrabino, nie pozostaje mi nic, jak tylko pożegnać panią.”<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part2.png|num=762}}{{tab}}Pan de Saint-Erme powstał i zabierał się do wyjścia.<br> {{tab}}— Jakto? pan baron odchodzi... — krzyknęła Joanna.<br> {{tab}}— Muszę... — zanadto już i tak przecie wynudziłem panią margrabinę.<br> {{tab}}— I byłbyś pan tak okrutnym, żebyś mnie pozostawił w takiej niepewności strasznej?<br> {{tab}}— Niech pani mną rozporządza, jestem na jej usługi... ale co ja poradzić mogę...<br> {{tab}}— Pan wszystko,.. możesz zrobić!... wszystko!...<br> {{tab}}— Pani margrabina za bardzo możność moję przecenia — odpowiedział baron z ukłonem.<br> {{tab}}— Panie, — zawołała Joanna, składając ręce — panie błagam cię, ocal mnie pan na miłość Boga!...<br> {{tab}}— Więc pani margrabina nie zapiera się już?... — zapytał baron, którego oczy zabłysły pod złotemi okularami.<br> {{tab}}— Przyznaję się, przyznaję do wszystkiego — tak, uległam złym namowom... — jestem kobietą... — nie mogłam poddać się myśli, że z ogromnego bogactwa zejdę do skromnej fortunki...<br> {{tab}}„Tak jest... margrabia Castella wydziedziczył mnie istotnie; ale niszcząc {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part3.png|num=763}}jego testament, nie zrobiłam krzywdy nikomu, cały bowiem majątek przeznaczył na zakłady dobroczynne...<br> {{tab}}„Nie kochałam nigdy mojego męża... — wyszłam za niego jedynie dla majątku — liczyłam na ten majątek i zdawało mi się, że wszelkie sposoby są legalne, gdy idzie o naprawienie takiej niesprawiedliwości...<br> {{tab}}„Zbłądziłam, nie zapieram się tego, ale pan sam mówiłeś przed chwilą, że jestem raczej nieroztropną aniżeli występną... mam prawo do pańskiej litości... zasługuję na pobłażanie... ratuj mnie pan!... błagam cię o to...<br> {{tab}}Pan de Saint-Erme zdawał się być wzruszonym i rozczulonym.<br> {{tab}}Podniósł nawet okulary i batystową chusteczkę przycisnął do oczu, ażeby otrzeć łzy z zaczerwienionych powiek.<br> {{tab}}Joanna widząc że dobrze idzie — uchwyciła jego tłuste, ale bardzo starannie utrzymane ręce i ściskała w swoich a nawet przyciskała do piersi i głosem jak mogła najczulszym szeptała:<br> {{tab}}— O!... panie baronie!... bądź dobrym dla mnie!... bądź wspaniałomyślnym... nie daj mi cierpieć dłużej... wybaw mnie z tego kłopotu... No... powiedz... że mnie ocalisz!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part4.png|num=764}}{{tab}}Twarz barona zaczerwieniła się bardzo.<br> {{tab}}Szare jego oczki migotały dziwnym światłem.<br> {{tab}}Podniósł rączkę Joanny i ucałował z galanteryą.<br> {{tab}}— Rachuj na mnie margrabino a będziesz zupełnie zadowoloną... Chcę się okazać prawdziwym pani przyjacielem i niczego nie zaniedbam, aby panią wydobyć z biedy!...<br> {{tab}}— A co panu przeszkadza uczynić to zaraz... natychmiast?...<br> {{tab}}— Czyż to możliwe?...<br> {{tab}}— O możliwe z pewnością.<br> {{tab}}— Jakim sposobem?...<br> {{tab}}— Najprostszym w świecie... otwórz swój portfel i oddaj mi testament.<br> {{tab}}Pan de Saint-Erme uśmiechnął się pobłażliwie.<br> {{tab}}— Pan to zrobisz, nieprawda panie baronie?... — mówiła Joanna z całą kokieteryą kobiety, która poprzysięgła sobie dopiąć swego. — Pan się zgodzisz na moję proźbę?.. Nieprawdaż?... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part5.png|num=765}}{{c|'''XXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Raul i Joanna.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Naczelnik wydziału pokręcił głową.<br> {{tab}}— Niepodobna pani margrabino... niepodobna!...<br> {{tab}}— A to dla czego?... proszę pana dla czego?...<br> {{tab}}— Obowiązek mój i sumienie nie pozwalają na to.<br> {{tab}}— Nie idzie tu ani o obowiązek, ani o sumienie... Idzie tylko o oddanie przysługi biednej kobiecie, która w panu tylko widzi zbawienie... Niech pan nie sądzi, że chcę zrobić jaki użytek z tego fałszywego dokumentu... o nie... ja go chcę zniszczyć... tu... Zaraz... w pańskich oczach... Skoro tylko ten przeklęty papier nie będzie egzystował, nie pozostanie śladu z mojego błędu, a moja wdzięczność dla pana trwać będzie wiecznie.<br> {{tab}}Baron zamyślił się poważnie.<br> {{tab}}— Pani margrabino... — odezwał się tonem stanowczym, — kosztuje mnie to bardzo wiele, że muszę odmówić żądaniu pani, ale niechaj pani nie nalega na mnie napróżno... Dla własnego interesu pani nie mogę {{pp|u|czynić}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part6.png|num=766}}{{pk|u|czynić}} {{Korekta|zadosć|zadość}} jej żądaniu, proszę jednak zaufać mojej obietnicy, proszę uwierzyć, że sprawka Raymonda nie wyjdzie na światło dzienne. Zapewniam panią, że nie zagraża jej żadne a żadne niebezpieczeństwo, ponieważ dotąd ja jeden tylko wtajemniczony jestem w tę ważną sprawę... Jutro będę miał zaszczyt zobaczyć się z panią, lub dać jej wiadomość całkiem bodaj zadawalającą — pod jednym wszakże warunkiem...<br> {{tab}}— A ten warunek?... — zapytała żywo Joanna.<br> {{tab}}— Że pan de Credencé nie dowie się o tem co zaszło... Jeżeli powie mu pani, iż byłem tutaj i jeżeli objaśni go pani o tem, cośmy mówili ze sobą, sprawa będzie musiała pójść swoim torem, a wtedy nic a nic już nie poradzę!... Miej pani odwagę zamknąć mu drzwi na dzień jeden lub dwa, bo wymaga tego koniecznie interes pani.<br> {{tab}}— Zrobię jak pan każesz baronie... Hrabia zadawałby mi z pewnością pytania, na które nie umiałabym odpowiedzieć tak, ażeby się nie skompromitować... najlepiej więc nie będę przyjmować go wcale.<br> {{tab}}— Nawet gdyby nalegał?... — zapytał baron.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part7.png|num=767}}{{tab}}— Gdyby nie wiem jak nalegał... wydam zaraz stosowne rozkazy.<br> {{tab}}— Nie pozostaje mi nic zatem, jak pożegnać panię margrabinę.<br> {{tab}}— A jutro mogę się spodziewać pana?<br> {{tab}}— Przyjdę albo przyślę pani wiadomość... może być nawet, że dziś jeszcze wieczorem dam znać o sobie.<br> {{tab}}— Żegnam cię zatem baronie a proszę nie zapominać, iż w tobie cała nadzieja moja.<br> {{tab}}Naczelnik wydziału ucałował rączki Joanny i wyszedł z salonu.<br> {{tab}}Pani Castella odprowadziła go aż do przedpokoju.<br> {{tab}}Można łatwo wyobrazić sobie jej ździwienie, gdy skoro się drzwi za baronem zamknęły, zobaczyła stojącego przed sobą pana da Credencé.<br> {{tab}}Był trochę blady, w ręku trzymał bilet barona, a palcem przyłożonym do ust nakazywał milczenie.<br> {{tab}}Gest ten powstrzymał Joannę od okrzyku.,<br> {{tab}}Raul nachylił się i szepnął:<br> {{tab}}— Nie obawiaj się niczego!... słyszałem wszystko... dzieją się jakieś rzeczy nadzwyczajne, ale ja czuwam nad tobą... Powrócę wieczorem.<br> {{tab}}I nie czekając na odpowiedź margrabiny, otworzył po cichu drzwi, {{pp|któ|remi}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part8.png|num=768}}{{pk|któ|remi}} wyszedł baron i puścił się na schody.<br> {{tab}}Joanna pozostawszy samą pod wrażeniem ostatnich wypadków, chciała przynajmniej dowiedzieć się, jakim sposobem dostał się do niej pan de Credencé w chwili gdy go się wcale nie spodziewała.<br> {{tab}}Powróciła do salonu i zadzwoniła.<br> {{tab}}Pokojówka zjawiła się natychmiast.<br> {{tab}}— Kiedy przybył pan de Credencé? zapytała Joanna.<br> {{tab}}— W kwadrans może po przybyciu tamtego pana, którego bilet wręczyłam pani.<br> {{tab}}— Dla czego nie uprzedziłaś mnie o jego przyjściu?...<br> {{tab}}— Bo mi pan hrabia zabronił... ja sądziłam, — dodała z minką dyplomatyczną, — iż trzeba go słuchać tak samo jak pani?.. czy źle zrobiłam...<br> {{tab}}— Nie mówię tego — a gdzież czekał hrabia?...<br> {{tab}}— W sypialnym pokoju pani, do którego dostał się korytarzem, prowadzącym z przedpokoju do garderoby pani margrabiny.<br> {{tab}}Pokój sypialny przytykał do salonu.<br> {{tab}}Raul potrzebował więc tylko przyłożyć ucho do drzwi, aby słyszeć całą rozmowę.<br> {{tab}}Po skończonej wizycie przeszedł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part9.png|num=769}}przez salon i wziął bilet, który Joanna położyła była na stole.<br> {{tab}}Wiemy już resztę.<br> {{tab}}Upłynęło kilka godzin.<br> {{tab}}Potrzebaby nam Bóg wie ile czasu na opisanie przeróżnych myśli nurtujących w rozgorączkowanym umyśle margrabiny.<br> {{tab}}Skończyło się jednak nakoniec niecierpliwe jej oczekiwanie.<br> {{tab}}Otworzyły się drzwi i pan de Credencé wpadł jak strzała do salonu.<br> {{tab}}Był niezwykle pomieszany i jakby zafrasowany.<br> {{tab}}Rzucił się na fotel nie przemówiwszy ani słowa.<br> {{tab}}— Co to się stało Raulu?... — wykrzyknęła Joanna, ponurą twarzą hrabiego przerażona już do reszty. — Nie sądziłam abyś był zdolnym do takiego przygnębienia!... Przynosisz chyba bardzo złe jakieś wiadomości.<br> {{tab}}— Przynoszę wiadomości bardzo dziwne i wcale niespodziane...<br> {{tab}}— Mówże prędko...<br> {{tab}}— Czy wiesz zkąd powracam?...<br> {{tab}}— Jakżebym mogła wiedzieć?...<br> {{tab}}— Zgadnij...<br> {{tab}}— Nie!... nie!... nie chcę się bawić w domysły, powiedz lepiej odrazu...<br> {{tab}}— No więc powracam prosto z prefektury {{Korekta|policyj|policyi}}...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part10.png|num=770}}{{tab}}Joanna podskoczyła na {{Korekta|fotela|fotelu}}.<br> {{tab}}— Z prefektury policyi?... — powtórzyła. — Doprawdy, że nie chce mi się temu wierzyć Raulu, to mi się nieprawdopodobnem wydaje...<br> {{tab}}— A jednak nic prawdziwszego nad to co mówię...<br> {{tab}}— Po coś tam chodził?... wykrzyknęła margrabina.<br> {{tab}}Pan de Credencé podał jej bilet, jaki trzymał w ręku.<br> {{tab}}— Poszedłem po to po prostu, aby zobaczyć się z naczelnikiem wydziału baronem de Saint-Erme...<br> {{tab}}— Drżę cała!...<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Podobna nieostrożność może nas zgubić oboje!...<br> {{tab}}— Uspokój się margrabino, potrafiłbym się cofnąć w porę, gdyby była jakakolwiek tego potrzeba...<br> {{tab}}— Wiesz co mi odpowiedziano w biurze policyi?...<br> {{tab}}— No?...<br> {{tab}}— Odpowiedziano mi, że baron de Saint-Erme nie istnieje, przynajmniej że w prefekturze nie było nigdy w życiu żadnego naczelnika wydziału tego nazwiska.<br> {{tab}}— Niepodobna!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part11.png|num=771}}{{tab}}— Najprawdziwszą mówię ci prawdę, mniemany baron Saint-Erme nie istnieje...<br> {{tab}}— A więc któż jest ten człowiek, który był u mnie przed kilku {{Korekta|godzinnami|godzinami}}, który zna najskrytsze szczegóły mojego i twego życia, który posiada w swym ręku fałszywy testament margrabiego Gastona Castella?... któż jest ten człowiek Raulu?...<br> {{tab}}— Zdziwię cię ogromnie Joanno — odpowiedział hrabia — a jednakże uwierz mi, bo mówię szczerą prawdę... że tym człowiekiem nie był nikt inny tylko... Raymond.<br> {{tab}}— Ten łotr paryzki?... — wykrzyknęła margrabina.<br> {{tab}}— On we własnej swojej osobie! — Nie mogłem widzieć twojego gościa ponieważ drzwi były zamknięte, ale słysząc głos jego powziąłem zaraz pewne podejrzenie...<br> {{tab}}„Puściłem się za nim, chciałem go dogonić, iść za nim, ale potrafi on zatrzeć zawsze wszelki ślad za sobą, potrafi wymknąć się jak widmo przed najlepszym wzrokiem...<br> {{tab}}— Nie uszedłem dwudziestu kroków, gdy baron zniknął mi z oczu, jakby go ziemia pochłonęła...<br> {{tab}}„To potwierdziło moje domysły...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No14 part12.png|num=772}}{{tab}}„Wtedy też, ażeby się lepiej utwierdzić, pobiegłem do prefektury policyj...<br> {{tab}}„Powiedziałem ci już, jaką mi dano odpowiedź: — odpowiedź ta przekonała mnie ostatecznie!... {{***}} {{tab}}Chwilowe milczenie zapanowało po tych słowach.<br> {{tab}}Margrabina odezwała się pierwsza:<br> {{tab}}— Ach!... — wykrzyknęła — miałeś zupełną racyę, mówiąc przed chwilą, że przynosisz mi nowiny dziwne. — Cóż za cel jednak mógł mieć Raymond, przedstawiając mi się pod taką fantastyczną postacią?... — spytała Joanna.<br> {{tab}}— Nie wiem, jaki miał cel... — odpowiedział de Credencé — ale wiem, że nie zrobił tego bez przyczyny... — Nie odgrywa on komedyj, bez ważnych powodów...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part1.png|num=773}}{{tab}}— Czegoż mamy się więc obawiać?...<br> {{tab}}— Nic nie wiem.. niepodobna zbadać tego dyabelskiego człowieka. — Jego przewrotne kombinacye mylą wszelkie rachuby...<br> {{tab}}— Cóż mamy robić?...<br> {{tab}}— Czekać... — Nie możemy kierować wypadkami, ale będziemy gotowi do walki...<br> {{tab}}Rozmowa margrabiny z panem de Credencé trwała jeszcze parę godzin.<br> {{tab}}Joanna coraz bardziej stawała się niespokojną, a Raul pomimo wszelkich usiłowań, nia potrafił jej {{pp|pocie|szyć}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part2.png|num=774}}{{pk|pocie|szyć}}, nie był w stanie dodać jej odwagi. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XXXII|XXVII}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Służący trochę niezręczny.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pan de Credencé pożegnał margrabinę i wyszedł, ale na schodach przyszła mu do głowy myśl, że Raymond czuwający nad wszystkiem i przewidujący wszystko, nie zaniedbał też zapewne usunąć wszelkie zawady, jakieby mu przeszkodzić mogły w dopięciu celów jego.<br> {{tab}}Łotrowi temu, myślał sobie, bardzo na pewno zależy, ażeby na czas jakiś przerwać stosunki moje z margrabiną, toteż porozstawiał niechybnie szpiegów na ulicy w pobliżu hotelu i pilnuje każdego poruszenia mojego.<br> {{tab}}Trzeba zmylić jednak czujność niegodziwca.<br> {{tab}}Zamiast opuścić hotel, hrabia wszedł do kantoru, gdzie wystrojona pani Eleonora Damirau królowała jak zwykle.<br> {{tab}}— Kochana przyjaciołko — rzekł — przychodzę cię prosić o jednę wielką przysługę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part3.png|num=775}}{{tab}}— Rozporządzaj mną hrabio, jak ci się żywnie podoba — wiesz bo przecie, że jestem gotową zawsze na twoje usługi... — O cóż idzie mianowicie?...<br> {{tab}}— O numer na czterdzieści ośm godzin...<br> {{tab}}— Dla kogo?...<br> {{tab}}— Dla mnie samego.<br> {{tab}}Eleonora poruszyła się ździwiona.<br> {{tab}}— No, to nie numer ale apartament chyba cały.<br> {{tab}}— Najskromniejszy numer, choćby na mansardzie nawet... i z tego będę zadowolony...<br> {{tab}}— Są wolne dwa małe pokoiki w antresoli... być może, że będą dobre?<br> {{tab}}— Wyśmienite...<br> {{tab}}— Kiedy hrabia chcesz je zająć?...<br> {{tab}}— W tej chwili...<br> {{tab}}— Proszę zatem... zaprowadzą cię tam sama.<br> {{tab}}Hrabia poprzedzany przez właścicielkę, wszedł do dwóch małych pokoików, mających okna od ulicy.<br> {{tab}}— Lokal to wcale dla hrabiego nie stosowny — odezwała się pani Damirau.<br> {{tab}}— Nie żądam nic a nic lepszego... ale mam ci jeszcze dwie rzeczy do zalecenia.<br> {{tab}}— Jakie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part4.png|num=776}}{{tab}}— {{Korekta|Najprzod|Najprzód}} każesz mi tu przynieść dzisiaj obiad a jutro rano śniadanie...<br> {{tab}}— Więc nie będziesz jadał razem z ową piękną z pierwszego piętra?...<br> {{tab}}Pan de Credencé uśmiechnął się znacząco.<br> {{tab}}— Nie kochana przyjaciołko, nie...<br> {{tab}}— No a drugie zlecenie?...<br> {{tab}}— Prośba, żebyś nikomu nie powiedziała, iż tu jestem, jakby się zaś pytał kto o mnie, abyś odpowiedziała, że od wczoraj nie widziano mnie w hotelu...<br> {{tab}}— Możesz być najzupełniej spokojny.. stanie się tak jak żądasz...<br> {{tab}}— Dziękuję ci serdecznie przyjaciołko...<br> {{tab}}— Więcej nie masz nic do powiedzenia?...<br> {{tab}}— Nic...<br> {{tab}}— Zatem zostawiam cię i odchodzę... — Czy przysłać dzienniki jakie?...<br> {{tab}}— Nie — nie potrzeba... Nie bawię się w politykę...<br> {{tab}}Wdówka Damirau zachodziła w głowę, co miało znaczyć to zachowanie się hrabiego — a nareszcie doszła do przekonania, że Raul zazdrosny o panią Castella, ukrył się, aby ją szpiegować.<br> {{tab}}Zaledwie pani Damirau odeszła, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part5.png|num=777}}hrabia udał się na drugie piętro i zadzwonił do pani Castella.<br> {{tab}}Pokojówka wpuściła go w tej chwili.<br> {{tab}}— To ja jeszcze — rzekł do Joanny — przychodzę cię uprzedzić — jakie postanowienie uznałem za konieczne. A oto — mówił — będziesz mnie miała ciągle pod rękę... — Jeżeliby Raymond, albo raczej jeżeli baron de Saint-Erme — — przysłał ci jaką wiadomość, każesz zastukać do drzwi numeru piątego, a ja zaraz się stawię....<br> {{tab}}Powiedział to i odszedł.<br> {{tab}}O dziewiątej, rozległ się znowu dzwonek w przedpokoju Joanny.<br> {{tab}}Pokojówka otworzyła a we drzwiach ukazał się lokaj w liberyi.<br> {{tab}}— Do kogo?... — zapytała służąca.<br> {{tab}}— Czy mieszka tu pani margrabina Castella?...<br> {{tab}}— Tak właśnie...<br> {{tab}}— A czy jest teraz w domu?...<br> {{tab}}— Jest — czego pan sobie życzy?...<br> {{tab}}— Przyniosłem list.<br> {{tab}}— Od kogo?...<br> {{tab}}— Od pana barona de Saint-Erme.<br> {{tab}}— Proszę... Czy ma być odpowiedź jaka?...<br> {{tab}}— Pan baron nic nie mówił, kazał tylko list ten doręczyć...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part6.png|num=778}}{{tab}}— W takim razie zlecenie pańskie skończone.<br> {{tab}}— Nie zupełnie, pan baron bowiem rozkazał mi, aby młodej ładnej pannie, jaka man drzwi otwierała, coś doręczyć jeszcze...<br> {{tab}}— Co takiego?...<br> {{tab}}— A czy to panna jesteś tą dziewczynką ładną?...<br> {{tab}}— Zapewne...<br> {{tab}}— A no to proszę o rączkę... Oto co mi kazał oddać pannie pan baron.<br> {{tab}}— Ho! ho! dwa luidory. — Podziękuj pan panu baronowi — rzekła pokojówka ze śmiechem.<br> {{tab}}— Nie zapomnę... dobranoc pannie...<br> {{tab}}Lokaj skłonił się pokojówce i oddalił, a zaledwie uszedł parę schodów, wyjął z kieszeni drugi list i udał się z nim do mieszkania odźwiernego.<br> {{tab}}— Pan de Credencé?... — zapytał.<br> {{tab}}— Nie znam... tutaj taki nie mieszka wcale.<br> {{tab}}— Być może... ale bywa często w tym hotelu...<br> {{tab}}— To się pan dowiedz w kantorze...<br> {{tab}}— A gdzie kantor?...<br> {{tab}}— Naprzeciwko...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part7.png|num=779}}{{tab}}Lokaj wszedł do kantoru i zwrócił się do pani Damirau.<br> {{tab}}— Czy hrabia de Credencé u siebie? — zapytał.<br> {{tab}}Eleonora pomna zalecenia Raula, odparła:<br> {{tab}}— Pan de Credencé nie mieszka wcale w hotelu.<br> {{tab}}— Wiem proszę pani, ponieważ jednak bywa w nim bardzo często, moja pani sądziła, iż go i dzisiaj tu zastanę....<br> {{tab}}— Jak się nazywa twoja pani?...<br> {{tab}}— Pani vice-hrabina de Randal.<br> {{tab}}— Czy to pilny list jaki?...<br> {{tab}}— Bardzo pilny, potrzeba aby był zaraz doręczony koniecznie.<br> {{tab}}— No, to w takim razie zanieś go zaraz na ulicę Latette Nr. 7, bo tam mieszka hrabia de Credencé... — Od wczoraj nie pokazywał się tutaj, więc zapewne i dziś się już nie pokaże.<br> {{tab}}— Dziękuję uprzejmie pani.<br> {{tab}}Barczysty lokaj pani Randal wyszedł z hotelu i udał się ku bulwarowi.<br> {{tab}}Mały powozik czekał nań na rogu ulicy Madelaine.<br> {{tab}}Nieszczęśliwy Larifla byłby z pewnością poznał odrazu ów ekwipaż taki dla niego fatalny, był to ten bowiem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No15 part8.png|num=780}}po za którym się uczepił i którego stangret tak go posmagał sromotnie.<br> {{tab}}Lokaj wsiadł do powoziku i zapuścił czerwone firanki.<br> {{tab}}Nie mamy potrzeby podpowiadać naszym czytelnikom, kto był ten lokaj barczysty i taki niezgrabny niby.<br> {{tab}}Każdy pozna w nim z pewnością Raymonda. {{***}} {{tab}}Powróćmy do hotelu Wilson i wejdźmy do apartamentu pani Castella w chwili, gdy ów lokaj się oddalił.<br> {{tab}}Joanna zadzwoniła i czekała kilka minut niecierpliwie.<br> {{tab}}— Kto dzwonił?... zapytała stojącej w progu pokojówki.<br> {{tab}}— Służący pana barona de Saint-Erme.<br> {{tab}}— Czego chciał?...<br> {{tab}}— Przyniósł list do pani margrabiny.<br> {{tab}}Joanna żywo list pochwyciła i przez parę sekund przypatrywała mu się uważnie...<br> {{tab}}Wyglądał niezmiernie okazale.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part1.png|num=781}}{{tab}}Duża wyperfumowana koperta zapieczętowana była pieczęcią herbową.<br> {{tab}}Adres bardzo był pięknie wypisany.<br> {{tab}}Joanna chciała odpieczętować, ale się zatrzymała.<br> {{tab}}— Lepiej niech on przy mnie będzie... — pomyślała i zadzwoniła.<br> {{tab}}Pokojówka zjawiła się natychmiast.<br> {{tab}}— Zejdź do antresoli i zastukaj pod numer 5.<br> {{tab}}— Dobrze pani margrabino.<br> {{tab}}— Pan Credencé sam ci zapewne otworzy, powiesz mu zatem, że proszę bardzo, aby się zaraz do mnie pofatygował.<br> {{tab}}— Idę pani margrabino.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part2.png|num=782}}{{tab}}— A pamiętaj, — dodała, — że gdyby przyszedł kto przypadkiem, podczas gdy hrabia będzie u mnie, lub gdyby kto pytał o niego, odpowiesz żeś go na oczy swoje nie widziała.<br> {{tab}}— Pani margrabina może być przekonaną, że ściśle wypełnię jej rozkazy. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XXXIII|XXVIII}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''List barona.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Raul nie dał czekać na siebie.<br> {{tab}}— No cóż moja piękna?... — zapytał z największą ciekawością, — czy masz już jakie wiadomości?...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Co takiego?...<br> {{tab}}— List.<br> {{tab}}— Od Raymonda?<br> {{tab}}— Od barona Saint-Erme.<br> {{tab}}— Co pisze?...<br> {{tab}}— Nie chciałam odpieczętowywać bez ciebie...<br> {{tab}}Raul rozerwał kopertę i rozłożył elegancką ćwiartkę papieru.<br> {{tab}}— Papier listowy prawdziwie {{pp|wiel|kiego}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part3.png|num=783}}{{pk|wiel|kiego}} pana!... — wykrzyknął, — To dyabeł nie człowiek, jak się on zna na wszystkiem doskonale!... Gdybym nie wiedział co zacz, nie poznałbym się nigdy na komedyi.<br> {{tab}}— O! tak... to kuglarz niezmiernie zręczny!.. — szepnęła Joanna.<br> {{tab}}Hrabia zaczął czytać: {{c|„Pani margrabino!...}} {{tab}}„Nie wybaczyłbym sobie nigdy, gdybym o godzinę choć jednę, przedłużyć śmiał niepokój w jakim się szanowna pani znajduje...<br> {{tab}}„Od chwili gdy z żalem opuściłem, szanowną panię, umysł mój nie spoczął ani na chwilę, zajęty wyszukiwaniem sposobu, który bez obciążenia honoru i sumienia, pozwoliłby mi stać się użytecznym pani.<br> {{tab}}„Po długich, bardzo długich mozołach, wynalazłem jednak coś, jak mi, się zdaje bardzo dobrego i pewnego.<br> {{tab}}„Tak jest pani margrabino, mogę zachować w zupełności powagę mojego powołania i jednocześnie zająć się pani sprawą...<br> {{tab}}„Wszystko zależy od pani... wyłącznie od pani samej...<br> {{tab}}„Ażeby dojść do celu, którego pragniemy oboje, potrzeba ażeby mi pani margrabina zaufała zupełnie..<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part4.png|num=784}}{{tab}}„Wiek mój, stanowisko i charakter powszechnie znany — odpowiadają zupełnie za mnie,<br> {{tab}}„Potrzebuję pomówić z panią obszernie, ale rozmowa nasza musi być największym sekretem dla powodów, jakie będę miał honor przedstawić pani, i jakie sama pani uzna z pewnością za słuszne...<br> {{tab}}„Jutro o dziewiątej wieczorem, nieduży fiakr z numerem 125 na latarniach, stanie przed hotelem Wilson...<br> {{tab}}„Niech pani siądzie weń bez żadnej a żadnej obawy, powiezie panią de miejsca, w którem będę na panią oczekiwać z pełną uszanowania niecierpliwością.<br> {{tab}}„Ale niechaj pani siędzie sama i tak, aby jej nikt nie szpiegował!... Niech się nikt bezwarunkowo nie dowie, dokąd się pani udaje... inaczej wszystko byłoby stracone!...<br> {{tab}}„Powóz po przejechaniu kilku ulic, odwiezie panią z powrotem do hotelu...<br> {{tab}}„Piszę umyślnie dzisiaj, ażeby pani miała czas do namysłu...<br> {{tab}}„Decyzya jej jest rzeczą nadzwyczajnego znaczenia.<br> {{tab}}„Majątek pani, muszę to dodać koniecznie, zależy całkowicie od jak największego we mnie zaufania. Jeżeli {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part5.png|num=785}}pani nie przybędzie jutro wieczór na moje wezwanie, zmuszony będę pojutrze złożyć raport w wiadomej sprawie, i zniewolony będę przedstawić testament znaleziony przy osobie Raymonda...<br> {{tab}}„Skoro się to stanie, nikt w świecie nie zdoła powstrzymać, nikt w życiu nie potrafi złagodzić biegu sprawiedliwości.<br> {{tab}}„Odwróć pani, póki czas, te okrutne następstwa; — zaufaj człowiekowi zdolnemu dać ci dowody rzetelnego przywiązania, zaufaj najwierniejszemu pełnemu uszanowania słudze, jakim bezspornie jest: {{f|align=right|prawy=10%|„Baron Saint-Erme“...}} {{tab}}— Stary szatan rozpisał się... — wykrzyknął pan de Credencé po skończeniu czytania. — A co za pociągająca wymowa?... No i cóż ty na to Joasiu?...<br> {{tab}}— Nie wiem co mam powiedzieć, nie wiem co mam myśleć o tem wszystkiem, — odpowiedziała margrabina — albom źle zrozumiała, albo wcale chyba nie zrozumiałam żądania pana Saint-Erme.<br> {{tab}}— Jasne jest przecie jak kryształ... Raymond żąda sam na sam z tobą i to nie u ciebie, ale u siebie...<br> {{tab}}— W jakim celu?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part6.png|num=786}}{{tab}}— Jeszcze sam nie wiem, ale zapewniam, że twoja niepewność nie będzie trwać zbyt długo...<br> {{tab}}— Jakto?...<br> {{tab}}— Raymond powie ci jutro to czego nie możemy dzisiaj odgadnąć.<br> {{tab}}— Radzisz mi zatem udać się na to, szczególniejsze rendez-vous?...<br> {{tab}}— Naturalnie, że ci to radzę... trzeba się tam udać koniecznie!... Wahasz się?...<br> {{tab}}— Bardzo.<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Bo Raymond jest niebezpiecznym bandytą, jak mi nieraz mówiłeś...<br> {{tab}}— Mówiłem najrzetelniejszą prawdę...<br> {{tab}}— Sama myśl przebywania sam na sam z bandytą, musi przerażać przecie...<br> {{tab}}— Nie ma się czego przerażać, zaręczam ci za to... Raymond nie zrobi ci nic złego, ma bowiem interes nie w tem aby ci szkodzić, ale aby ci pomagać.<br> {{tab}}Według wszelkiego prawdopodobieństwa, celem obecnej jego komedyi jest, aby wyciągnął o ile można jak największą zapłatę... Zresztą nie będziesz tak jak sądzisz — zależny, całkiem od Raymonda. Garstka ludzi wiernych i {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part7.png|num=787}}zupełnie mi oddanych, czuwać będzie nad tobą, strażą tą zaś ja będę dowodzić osobiście.<br> {{tab}}— Ty Raulu!... ale nie wiesz przecie gdzie mnie zawiozą...<br> {{tab}}— Nie przeszkadza mi to jednak zapewnić cię, że jutro zaraz wydam wszelkie stosowne w tym względzie rozporządzenia, i że na pewno, nie stracę cię z oczu ani na chwilę... Raymond jest bardzo zręcznym, ale ja jestem jeszcze zręczniejszym. Bywa kuglarz nad kuglarza!...<br> {{tab}}— Przyjmujesz zatem odpowiedzialność za wszystko?...<br> {{tab}}— Przyjmuję najzupełniej.<br> {{tab}}— I mogę zupełnie polegać na tobie?...<br> {{tab}}— Możesz ufać mi ślepo.<br> {{tab}}— Skoro tak, to siadam o dziewiątej do powozu pana Raymonda... i zdaję się na łaskę i niełaskę mocy czartowskiej.<br> {{tab}}W pół godziny po tej rozmowie, pan de Credencé wysiadł z najętego powozu na placu bulwaru Chateau d’Eau.<br> {{tab}}— Wszedł do domu, który już znamy, i który miał drugie wyjście na ulicę Meslay, i pobiegł na schody prowadzące do mansardy wynajmowanej przez komisanta.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part8.png|num=788}}{{tab}}W dziesięć minut wyszedł ztamtąd całkiem już przeistoczonym, dzięki kostyumowi, który już także znamy.<br> {{tab}}Udał się na bulwar du Temple, wstąpił do sklepu z zabawkami dziecinnemi i kupił sobie gwizdawkę.<br> {{tab}}Zaopatrzywszy się w ten znaczący instrument, wstąpił do zakładu pod „Ściętym kłosem”, ażeby zobaczyć czy przypadkiem nie napotka tam Larifla.<br> {{tab}}Nie było go jednakże.<br> {{tab}}Poczekał aż skazówka zegarka stanie na {{Korekta|dwunastej|dwunastej.}}<br> {{tab}}Wziął fiakr i kazał się zawieźć nad brzeg Sekwany.<br> {{tab}}Na dwieście kroków od mostu d’Arcole kazał się zatrzymać woźnicy, odesłał go i zaczął wolno, zatrzymując się i oglądając co chwila.<br> {{tab}}— Rzadkie płomyki gazu słabo oświetlały {{Korekta|ciemości|ciemności}}.<br> {{tab}}Dokoła pustka była zupełna.<br> {{tab}}Na wodach Sekwany ciemnych jak atrament, gdzieniegdzie dziwnie migotliwie odbijały światełka nadbrzeżne.<br> {{tab}}Raul doszedł do mostu.<br> {{tab}}Nocny wiatr pomiędzy ogromnemi wiązaniami żelaznemi świszczał przeciągle...<br> {{tab}}Pan de Credencé przystanął.<br> {{tab}}Przyłożył do ust świstawkę i według {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part9.png|num=789}}zalecenia Larifla, zaczął wydobywać z niej ponurą arję grywaną przez katarynki: <poem>„Kiedy zobaczysz Jak liście opadną, Jeżeliś mnie kochał, To pomódl się za mnie...</poem> {{tab}}Upłynęło kilka sekund, poczem zaraz w górnej części wiązaniu mostu, dały się słyszeć dziwne szmery jakieś.<br> {{tab}}Był to dowód że jaskółki się przebudziły.<br> {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Pod pierwszą arkadą mostu d’Arcole.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pan de Credencé postąpił kilka kroków na most, nucąc pod nosem swoją aryę.<br> {{tab}}Prawie jednocześnie dwie długie żylaste ręce uczepiły się u jednej z balustrad, i ukazała się twarz blada z rozczochranemi czarnemi włosami.<br> {{tab}}Była to pokaleczona twarz Larifla.<br> {{tab}}Młody bandyta raptownie ze snu wyrywany, przymrużał oczy jak puszczyk nie mogący znosić światła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part10.png|num=790}}{{tab}}Potrzeba mu było kilku chwil, ażeby się przekonać kto go to wzywał tak niespodzianie.<br> {{tab}}— A to ty Regulusie!... — zawołał nakoniec.<br> {{tab}}— Ja kochany chłopcze, — odpowiedział pan hrabia de Credencé. — Cóż to, poznać mnie nie możesz, Czy co u licha?...<br> {{tab}}— Owszem, poznałem cię mój stary, tylko nie oczekiwałem wcale twojej wizyty... Ki-dyabeł cię tu sprowadzać.<br> {{tab}}— Dałem ci sygnał...<br> {{tab}}— Ależ duszo mojej duszy, gadaj co robisz tutaj?... Doprawdy, że cię miałem za daleko rozsądniejszego!...<br> {{tab}}— Co chcesz powiedzieć przez to? — {{Korekta|zaptał|zapytał}} ździwiony pan de Credencé — Czy masz tak krótką pamięć? — Czy zapomniałeś już jakeśmy się ułożyli?... — Kiedy mnie zapotrzebujesz po północy — weźmiesz gwizdawkę i przyjdziesz zagrać na moście d’Arcele, aryę o suchych liściach... — Tak jak kazałeś zrobiłem, zkądże więc {{Korekta|utrzymujesze|utrzymujesz}}, że postąpiłem nierozsądnie?...<br> {{tab}}— Nie zrozumiałeś mnie mój dobroczyńco!... Nigdy, przenigdy nie mówiłem, abyś się ze swoją muzyką sadowił na moście i zwracał w ten sposób uwagę wszystkich inspektorów i wszystkich patroli policyjnych, {{pp|ja|kich}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part11.png|num=791}}{{pk|ja|kich}} tu nie brakuje nigdy. Trzeba ci to było zrobić inaczej.<br> {{tab}}— Jakże to mianowicie?...<br> {{tab}}— Trzeba było zajść pod most...<br> {{tab}}— Zatem poprawię się teraz i zejdę...<br> {{tab}}Radzę ci się bardzo przytem spieszyć, bo od pięciu minut trzymam się baryery i rąk już wcale nie czuję.. Z żelaza tymczasem nie jestem, a jak bym się puścił, szkaradnie opił bym się wody. To żaden jak wiesz interes... gdyby w Sekwanie płynęło wino... to co innego... to możnaby jeszcze {{Korekta|zryzykować|zaryzykować}}...<br> {{tab}}— Którędy przejść?... — zapytał Raul.<br> {{tab}}— O dwadzieścia pięć kroków ztąd, znajdziesz schody prowadzące na brzeg...<br> {{tab}}— Dobrze...<br> {{tab}}Larifla zniknął a pan de Credencé cofnął się na wskazane miejsce.<br> {{tab}}W minutę później, hrabia i bandyta, albo raczej dwaj bandyci spotkali się w ogromnej ciemności pod pierwszą arkadą mostu d’Arcole.<br> {{tab}}Prawie pod samemi nogami, wezbrana ciągłym deszczem Sekwana, płynęła z głuchym nieustannym łoskotem.<br> {{tab}}Larifla chwycił w swoje twarde {{pp|rę|ce}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No16 part12.png|num=792}}{{pk|rę|ce}}, wyperfumowane delikatne rączki hrabiego i ścisnął je z całej siły.<br> {{tab}}— Nie miej mi za złe mój stary, żem się do ciebie nie tak bardzo grzecznie odzywał, ale wiesz przecie najwspaniałomyślniejszy śmiertelniku, że nie chciałbym ci za nic zrobić najmniejszej nawet przykrości. — Bezpieczeństwo jednak przedewszystkiem, mój aniołku!... Potrzebne to i dla ciebie i dla nas, narażając nas, sam byś się wpakował w kłopot niemały!... — Zrozumiałeś?...<br> {{tab}}— Biedny mój, kochany mój Lariflo — przerwał {{Korekta|hrabio|hrabia}} — po co te wszystkie tłomaczenia?... na co one potrzebne?...<br> {{tab}}— Nie potrzebne powiadasz a to dla czego?<br> {{tab}}— Dla tego żeś mnie wcale nie obraził...<br> {{tab}}— Na prawdę?<br> {{tab}}— Jakem Regulus!...<br> {{tab}}— Kiedy tak, to dzięki Bogu!... bardzo jestem kontent z tego!... Obawa, że mogłem ci się narazić... dławiła mnie jak komar w gardle, jak to się mówi na przedmieściu Saint-Germain u pp. ambasadorów... — Komar szczęśliwie odfrunął, powiadaj zatem po coś przyszedł w nocy do wiernego swojego Larifla...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part1.png|num=793}}{{tab}}— Mam wiele do pomówienia z tobą<br> {{tab}}— Otwieram uszy i łykam wyrazy...<br> {{tab}}— Jesteś mi koniecznie potrzebnym Larifla...<br> {{tab}}— To się wcale ładnie złożyło... bo marzyłem właśnie tylko o tem, jaką by ci oddać przysługę.<br> {{tab}}— Więc stale jesteś mi wiernym?<br> {{tab}}— Stale i na zawsze!... — rozrządzaj mną jak swoją własnością!... — O co idzie?<br> {{tab}}— O wyprawę...<br> {{tab}}— Natychmiastową?...<br> {{tab}}— Nie... — zaczniemy działać dopiero jutrzejszej nocy.<br> {{tab}}— Czy to sprawa kryminalna, czy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part2.png|num=794}}poprawcza tylko?... jeżeli wolno zapytać...<br> {{tab}}— Ani policya, ani sąd, wcale tu w grę nie wchodzi... — dodam nawet, że podług wszelkiego prawdopodobieństwa, zagraża nam bardzo małe jedynie niebezpieczeństwo.<br> {{tab}}— Jakto, ani żandarmów, ani kluczów, ani guzów w perspektywie?... — wykrzyknął Larifla — no to w takim razie, mój stary Regulusie, zapraszasz chyba na obiad? Gadaj-że o tem od razu — nie odmówię twojej grzeczności i spiję się za twoje zdrowie!...<br> {{tab}}Pan de Credencé wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Mówię seryo... — wysłuchaj że mnie zatem spokojnie.<br> {{tab}}— Chowam język do kieszeni i przykrywam chustką!... — mruknął Larifla!...<br> {{tab}}— Czy sam byłeś na górze, jakem ci podał sygnał?... — zapytał hrabia.<br> {{tab}}— W gnieździe?... O nie!... Jaskółki nie licznie zleciały się tej nocy to prawda — bo musiały znaleźć dobrą robotę biedaczki, albo miały żer w kieszeniach, ale mam jednak kilku towarzyszów. Wysypiają się na puchu ze słomy...<br> {{tab}}— Czy ja ich znam?...<br> {{tab}}— Zdaje się... Bardzo to znane osobistości, najpierwsi goście z pod {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part3.png|num=795}}Ściętego kłosa z Rigolado i od Pawła Niquet...<br> {{tab}}— Jak się nazywają?...<br> {{tab}}— Co do ich nazwisk... rozumiesz, że nie dopytuję się o nie... byłoby to w bardzo złym guście... zwłaszcza, że każdy wie w Paryżu, iż jestem zanadto dobrze wychowanym młodzieńcem, ażebym miał się aż do tego stopnia zapomnieć... Co do nazwisk przybranych, to rzecz inna...<br> {{tab}}— Aj! do wszystkich dyabłów, nieznośny gaduło — o te właśnie nazwiska pytam! — krzyknął hrabia.<br> {{tab}}— No, więc są: Bec-de-miel, Radisnoir, Peau d’angora i Tape à l’oeil...<br> {{tab}}Hrabia uśmiechnął się zadowolony.<br> {{tab}}— Tak, tak... — rzekł — znam ich, i powiadasz, że są dobrzy...<br> {{tab}}— Widziałeś ich przy robocie? — zapytał bandyta.<br> {{tab}}— O joj... — pracowali nawet parę razy pod moją komendą!... Słowo honoru, że mam szczęście!... Z pomiędzy wszystkich beduinów paryzkich, tych cenię sobie najwyżej.<br> {{tab}}— Więc ja sam nie mogę tego zrobić?... więc potrzeba towarzystwa?...<br> {{tab}}— Tak i dla tego przyszedłem do ciebie, ażebyś zamówił ludzi..<br> {{tab}}— A to się ślicznie składa!... Czy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part4.png|num=796}}chcesz się sam rozmówić z jaskółkami?...<br> {{tab}}— Koniecznie.<br> {{tab}}— Kiedy?...<br> {{tab}}— Zaraz...<br> {{tab}}— Trzeba je zatem zwołać?...<br> {{tab}}— Natychmiast... Bez straty czasu...<br> {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Patrol.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Larifla włożył dwa palce w usta, tak jak to robią strzelcy, ażeby naśladować głosy różnych ptaków i przeciągle zagwizdał.<br> {{tab}}Podobne, tylko cichsze daleko gwizdnięcie, wyszło z głębi ciemności, i Regulus spostrzegł, albo raczej odgadł przesuwające się jakieś cienie po niewidzialnym pręcie żelaznym.<br> {{tab}}Cienie te stawały się coraz wyraźniejsze, przybierały kształty ludzi i otoczyły nareszcie dwie osobistości, a głos jakiś ochrypły zapytał: — Ej!... Larifla a to co...<br> {{tab}}— O co ci chodzi przyjacielu?... — Musi chyba być coś niezmiernie ważnego, jeżeli {{pp|prze|rywasz}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part5.png|num=797}}{{pk|prze|rywasz}} sen takim jak my poczciwym chłopakom!...<br> {{tab}}— Towarzysze — zawołał Larifla — stulić buzie i nie odzywać mi się ani słowa!... Oto przyjaciel nasz Regulus ma nam coś powiedzieć ciekawego...<br> {{tab}}Wiecie tak dobrze jak i ja, że Regulus to kolos wspaniałomyślności, to kolos o całą głowę przewyższający olbrzyma z bulwaru du Temple!... Wiecie, że gdy Regulus miesza się do jakiej sprawy, to musi być dobra sprawa!...<br> {{tab}}Słowa te przyjęte szmerem zadowolenia, dowodziły, iż wspaniałomyślność i zręczność Regulusa — znane były i cenione.<br> {{tab}}Cztery ręce czterech bandytów wyciągnęły się na powitanie nocnego gościa, a ten nie bez pewnego wstrętu, uścisnął każdą po przyjacielsku.<br> {{tab}}— Jak idzie o interes z Regulusem, jesteśmy zawsze gotowi — odezwał się znowu głos jakiś ochrypły, mamy do niego najzupełniejsze zaufanie!...<br> {{tab}}— No mów więc stary i nie chowaj języka do kieszeni, bo masz przed sobą chłopczyków, których zrazić nie potrafisz!...<br> {{tab}}— Co to, to prawda — mruknął Larifla — chłopcy mocne, tęgie jak króliki! — niemożnaby w całym świecie {{pp|do|brać}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part6.png|num=798}}{{pk|do|brać}} lepszego kompletu! — Prawdziwy kwiat podziemia paryzkiego! prawdziwa śmietanka towarzystwa!...<br> {{tab}}Hrabia odchrząknął i przemówił:<br> {{tab}}— Znam was dobrze i wiem, że mogę liczyć na was zupełnie... a że jutro można zarobić i to bez narażania się wielkiego, pomyślałem, ażebyście skorzystali z tej gratki...<br> {{tab}}— Niech żyje Regulus! — wykrzyknęli półgłosem łotrzykowie.<br> {{tab}}— W paru słowach powiem czego od was potrzebuję — rozpoczął znowu pan de Credencé. — Jutro wieczór...<br> {{tab}}W tem Larifla przyłożył nagle rękę do ust Regulusa i szepnął:<br> {{tab}}— Cicho!...<br> {{tab}}— O co idzie?... — zapytał hrabia odsuwając klapę tamującą mu zupełnie oddech.<br> {{tab}}— O co idzie — odpowiedział młody człowiek — a no posłuchajcie...<br> {{tab}}— Pan de Credencé i czterej jego towarzysze nadstawili ciekawie uszów i... usłyszeli chód równy kilku ludzi.<br> {{tab}}— Coś mi się to podejrzanem wydaje!... — rzekł Larifla — {{Korekta|wlazę|wlezę}} więc na trapez i zobaczę co jest...-Nie można się dać przecie złapać {{Korekta|u|do}} stu dyabłów!... — No chłopusiu naprzód!<br> {{tab}}Powiedziawszy te Larifla, ze zręcznością i wprawą akrobaty wdrapał się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part7.png|num=799}}po żelaznych wiązaniach mostu aż do baryery.<br> {{tab}}Pozostał kilka chwil nieruchomy, niby czerwonoskóry indyanin zaczajony na gałęzi drzewa i {{Korekta|czychający|czyhający }} na nieprzyjaciela...<br> {{tab}}Ale dowiedział się widocznie czego chciał, bo złaził prędzej jeszcze jak właził.<br> {{tab}}— No cóż! — zapytał hrabia.<br> {{tab}}— Zgadłem.<br> {{tab}}— Co takiego?<br> {{tab}}— Patrol...<br> {{tab}}Bec de miel, Radis noir, Peau d’angora i Tape à l’oeil mruknęli złowrogo.<br> {{tab}}— Patrol? — powtórzył Raul.<br> {{tab}}— Najrzetelniejszy.<br> {{tab}}— Z wielu ludzi?...<br> {{tab}}— Z dwunastu i dwóch latarni.<br> {{tab}}— Zagraża nam więc niebezpieczeństwo?<br> {{tab}}— I tak i nie...<br> {{tab}}— Jakto?<br> {{tab}}— Nie, jeżeli przejdą most i pójdą sobie dalej — tak, jeżeli przyjdzie im ochota na brzeg przyspacerować...<br> {{tab}}— Czy im się to przytrafia czasami?<br> {{tab}}— Częściej aniżeli potrzeba.<br> {{tab}}— Cóż tedy zrobimy? {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part8.png|num=800}}{{tab}}— Czort wie!.... — przebierzemy się za jeleni.<br> {{tab}}— A czy nie byłoby lepiej — zapytał hrabia — ukryć się w waszem gnieździe, musi to być schowanie bezpieczne?<br> {{tab}}— Byłoby to najłatwiejszem i najpewniejszem, gdyby ciebie nie było — cóż jednak z tobą zrobić? — Nie możemy cię porzucić, bo to w porządnem towarzystwie nie uchodzi...<br> {{tab}}— Pójdę za wami...<br> {{tab}}Obawa położenia powstrzymała Larifla i czterech jego towarzyszy od głośnego wybuchu śmiechem.<br> {{tab}}— Najzacniejszy przyjacielu! — zawołał młody bandyta — możesz sprobować, ale w takim tylko razie, jeżeli masz ochotę pogruchotać sobie kości... — Ażeby się tam wdrapać, mój stary, potrzeba być gimnastykiem pierwszego rzędu!... — Rozpoczynać ćwiczenia po raz pierwszy i wpośród takiej ciemności, byłoby szaleństwem, byłoby chęcią zostania od razu generałem!... — Baczność i milczenie... — patrol niedaleko...<br> {{tab}}Odgłos kroków rozlega się co raz bliżej.<br> {{tab}}I tak było istotnie, bo można już było nawet dosłyszeć rozmowę, jaką prowadzili ze sobą policyanci.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part9.png|num=801}}{{tab}}— Jeżeli się zwrócą na prawo, to dobrze!... — mruknął przez zęby Larifla, — miejmy nadzieję że tak zrobią.<br> {{tab}}Nadzieja ta atoli nie miała się wcale ziścić.<br> {{tab}}Patrol skręcił na lewo i poszedł brzegiem.<br> {{tab}}— Jeszcze nic straconego... — odezwał się znowu Larifla, — jeżeli miną schody, jesteśmy także ocaleni!...<br> {{tab}}Niebawem nastąpiło znowu rozczarowanie.<br> {{tab}}Doszedłszy do schodów patrol zatrzymał się na chwilę, ale zaraz potem dwie latarnie ukazały się na pierwszych stopniach, rzucając migotliwe światło do koła.<br> {{tab}}— Zła sprawa!... — mruknął Larifla, — Są nareszcie i łapacze... czyli że nie można być spokojnym nawet na swoich śmieciach!... Hej kamraci, zbierajcie się, bo musimy się wymknąć koniecznie!... Raz... dwa... trzy... i rozwińcie skrzydełka!...<br> {{tab}}Jednocześnie pięciu opryszków i hrabia zaczęli biedz co im sił starczyło, starając się nie robić najmniejszego hałasu:<br> {{tab}}Ulecieli w ten sposób piędziesiąt albo sześćdziesiąt metrów i już mogli sę uważać za zupełnie bezpiecznych, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part10.png|num=802}}gdy Larifla, który biegł na przodzie i służył za przewodnika bandzie, zatrzymał się tak nagle, iż podążający za nim uderzyli jeden o drugiego.<br> {{tab}}— Do pioruna!... — mruknął bandyta, — dyabeł miesza się do nas tej nocy, czy co?... Spojrzyjcie no tylko przed siebie.<br> {{tab}}— Złapaniśmy!... — odezwał się ochrypły głos jakiś, — to pewna!... Musimy objaśnić czytelników, że przyczyną gwałtownego zatrzymania się Larifli, było spostrzeżenie dwóch latarni, migocących z daleka.<br> {{tab}}— Było to dowodem, że drugi patrol, albo też oddział wojska, podąża na spotkanie pierwszego patrolu...<br> {{tab}}Za jakie dziesięć minut połączą się ze sobą.<br> {{tab}}— Po prawej stronie Sekwana szeroka, czarna i głęboka, płynęła szybko z głuchym szumem. <br> {{tab}}Po lewej był mur tak wysoki, że nie można było myśleć o przeskoczeniu... Żadne wyjście... żadna ucieczka niepodobna...<br> {{tab}}Dwa patrole przetną drogę sześciu bandytom.<br> {{tab}}Jak tylko dostaną się w ręce patrolu, zostaną badani, muszą pokazywać papiery, wskazywać miejsce zamieszkania, usprawiedliwiać się z obecności {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part11.png|num=803}}nad brzegiem rzeki, w czasie kiedy porządni ludzie zasypiają...<br> {{tab}}Te indagacye i ich następstwa, tak niepokojące dla Larifli i czterech jego towarzyszów, najniebezpieczniejszemi były jednakże dla kochanka Joanny Castella.<br> {{tab}}Jego kompania z podobnemi wyrzutkami społeczeństwa stanie się bardzo podejrzaną... nie poprzestaną na jego tłomaczenia.<br> {{tab}}Dobiją się prawdy i zwalą całe rusztowanie tak zręcznie i tak starannie wzniesione.<br> {{tab}}Pod mniemanym Regulusem, odnajdą hrabiego de Credencé napewno. Wtedy Raul przepadnie bezpowrotnie. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Kamienie z {{Korekta|Fontenebleau|Fontainebleau}}.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}To wszystko cośmy powiedzieli przed chwilą o panu de Credencé, on sam sobie daleko wcześniej powiedział.<br> {{tab}}Jednakże nie uznawał się jeszcze za zwyciężonego.<br> {{tab}}Wierzył w swoję gwiazdę szczęśliwą, liczył, że jakiś przypadek nieprzewidziany przyjdzie mu z pomocą {{pp|wła|śnie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No17 part12.png|num=804}}{{pk|wła|śnie}} w sam czas, żeby go powstrzymać nad przepaścią...<br> {{tab}}Wszakże jeżeli ten przypadek miał nastąpić, powinienby nastąpić {{Korekta|bezwłocznie|bezzwłocznie}}, bo dwa naprzeciw siebie idące patrole zbliżały się coraz bardziej.<br> {{tab}}— Co robić?... — mruknął hrabia — co robić?...<br> {{tab}}Chociaż wymówił to bardzo cicho, Larifla go posłyszał.<br> {{tab}}Daję ci słowo mój stary, że nic a nic nie wiem!... Sprawa dyablo niedobra!... Ciekawych mamy i przed sobą i poza sobą!... Jesteśmy w położeniu człowieka, któremu nos przycięto dwoma drzwiami.<br> {{tab}}— Żadnego zatem sposobu wydobycia się?... — zapytał Raul.<br> {{tab}}— Byłby jeden, — odrzekł po namyśle młody bandyta.<br> {{tab}}— Jaki?... — zapytał żywo hrabia.<br> {{tab}}— Rzucić się do wody i przepłynąć rzekę....<br> {{tab}}Raul spojrzał na wodę czarną jak atrament.<br> {{tab}}— Woda za duża... a noc za ciemna... możnaby łatwo śmiercią taką awanturę przypłacić.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part1.png|num=805}}{{tab}}— O!... sprzeczać się o to wcale nie będę... Ale trudno, kto nie rezykuje, ten nic nie ma...<br> {{tab}}— Ja mam innego rodzaju projekt, mruknął inny z bandytów.<br> {{tab}}— Więc mów prędko!... — krzyknął Raul, — a jeżeli wymyślisz co dobrego, masz dziesięć luidorów w kieszeni!...<br> {{tab}}— Przytulmy się oto do muru i poczekajmy na jeden z patroli, a gdy się przybliży o jakie dziesięć kroków, rzućmy się z nożami i utorujmy sobie drogę.<br> {{tab}}— Bawić się w noże!... — powtórzył Raul z mimowolnym dreszczem, — krew przelewać... a co będzie jeżeli {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part2.png|num=806}}nas złapią?... Szafot!... nieprawda?... Nie... nie... nie zgadzam się na to.<br> {{tab}}— Skoro tak, to pozostańmy, — odezwał się człowiek z ochrypłym głosem. — Chleb w Passy taki dobry jak i {{Korekta|wsrędzie|wszędzie}}.<br> {{tab}}Przez czas kiedy się ze sobą sprzeczali, Larifla przyjmując obojętnie rozwiązanie jakiekolwiek nastąpi, poszedł machinalnie naprzód kilka kroków.<br> {{tab}}Niemałe było zdziwienie towarzyszy, gdy posłyszeli że krzyknął i upadł na twarz.<br> {{tab}}Raul sądząc, że nagle zasłabł, chciał mu pospieszyć z pomocą...<br> {{tab}}Ale młody bandyta był już na nogach.<br> {{tab}}— Co ci się stało? — zapytał pan de Credencé.<br> {{tab}}— A to to, że ci spłacę zaraz mój dług wdzięczności, kochany, prawdziwy przyjacielu... — odpowiedział blady młodzieniec, — że wyciągnę ciebie i innych z niebezpieczeństwa w jakiem się znajdujemy!... Wymkniemy się policyi aż miło!...<br> {{tab}}— Co to znaczy?... — pytał Raul niecierpliwie, — wytłomacz że się...<br> {{tab}}— Wytłomaczę się zaraz i jasno i kategorycznie... Czy wiesz dla czego wziąłem bilet na parter?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part3.png|num=807}}{{tab}}— Nie...<br> {{tab}}— Po prostu dla tego, że mi się nogi zaplątały w wyciągniętą jakąś linę... Otóż nie potrzeba na to wielkiego rozumu ażeby odgadnąć, że tą liną przywiązany jest statek, którego noc nie pozwala nam zobaczyć, ale który stanowić będzie schronienie doskonałe...<br> {{tab}}— Ależ... — zapytał pan de Credencé, — jak się dostaniemy do tego statku?...<br> {{tab}}— O, to bagatela — chwyta się linę we dwie ręce i posuwa się po niej, to to samo co przejechać się fiakrem... Zobaczysz... — Uważać tylko na rozkazy... Ja idę pierwszy żeby wam drogę pokazywać.<br> {{tab}}— Otóż i jestem — odezwał się po chwili — niebezpieczeństwo takie same jak na trotuarze bulwaru. — Uważać tylko i dobrze trzymać się sznura... — Pomiędzy brzegiem u statkiem słychać plusk wody, co wcale żartem nie jest... Gdyby kto wpadł — no, to dobranoc... z całej kompanii nie zostałoby już nikogo.<br> {{tab}}Pomimo wrażenia jakie słowa Larifli wywarły na panu de Credencé, zryzykował się jednakże na tę przeprawę i bez wielkiego wysiłku dostał {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part4.png|num=808}}się do statku, na który wskoczył przy pomocy Larifli.<br> {{tab}}Czterej pozostali towarzysze uczynili to samo i udało im się szczęśliwie.<br> {{tab}}Statek, co się stał miejscem schronienia dla wesołej kampanii, był jednym z owych dużych statków płaskich, na jakie ładują wino, węgle, melony i towary podobne.<br> {{tab}}Ten o jakim mowa, napełniony był kamieniami brukowemi z Fontenebleau, a ogromny ciężar równał go prawie z wodą.<br> {{tab}}Dzięki ładunkowi, niepotrzebującemu pilnowania, czterej marynarze składający załogę statku, nie uważali za potrzebne nocować na wodzie.<br> {{tab}}W pięć minut najwyżej potem, gdy pan Credencé z towarzyszami ukryć się zdołali, dwa patrole spotkały się ze sobą na wprost statku.<br> {{tab}}Ten co szedł od strony Bercy, składał się z ośmiu żołnierzy piechoty pod dowództwem podoficera.<br> {{tab}}Zatrzymali się na chwilę — inspektor patrolu policyjnego zamienił kilka słów z sierżantem, poczem oba oddziały zawróciły i poszły każdy w swoję stronę.<br> {{tab}}Skoro tylko oddaliły się o jakie sto {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part5.png|num=809}}kroków, Larifla wpadł w wielką radość.<br> {{tab}}— A włóczęgi przeklęte! — wykrzyknął klaszcząc w kościste swoje ręce, co wydawało dźwięk jakby kastanietowy.<br> {{tab}}I narażając się co chwila na wpadnięcie do wody, zaczął skakać i tańczyć na stosie kamieni, przyśpiewując sobie piskliwym głosem. <poem>La — ri — fla {{tab}}Fla — fla La — ri — fla!...</poem> {{tab}}— Oto położenie godne upostaciowania na deskach teatru Gaité lub Ambigue!... — rzekł gdy mu już tchu zabrakło. — Już ztąd widzę olbrzymi afisz, opiewający Sensacyjną nowość „Jaskółki z mostu d’Arcole”, dramat w pięciu aktach, dwudziestu trzech odsłonach z prologiem i epilogiem!... Obraz piętnasty: Patrol... {{Korekta|szeszasty|szesnasty}}: Zbawczy statek... Co za efekt!... co za efekt!... Sto przedstawień zapewnionych... Muszę się koniecznie zobaczyć z panem Anicet... albo z Wiktorem Seour... Oni potrafią to wyzyskać... Na „Kabalarce” byłem siedm razy z rzędu... Prześliczna sztuka!...<br> {{tab}}— Larifla moje dziecko, zdaje mi się, że wyprowadzenie w pole patrolu {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part6.png|num=810}}doprowadziło cię do szaleństwa... Czy długo będziesz jeszcze bajdurzył?... — zapytał Raul.<br> {{tab}}— Już basta, już się zupełnie wygadałem, prawdziwy przyjacielu, — wykrzyknął młody opryszek, — i nie otworzę już gęby, chyba żeby ci dać dobrą radę...<br> {{tab}}— Po tem co dla mnie uczyniłeś, każda rada musi być dobrze przyjętą, odrzekł Raul, — gadaj zatem o co chodzi, bardzo cię proszę...<br> {{tab}}— Rozmawiałeś zemną i z moimi towarzyszami o rzeczach bardzo poważnych, nieprawda?...<br> {{tab}}— Najświętsza prawda... wiesz sam o tem dobrze..<.br> {{tab}}— Tak, ale ja wiem także, że nic tak nie nuży i nie męczy jak gimnastyka i wiem, że nigdzie nie gawędzi się tak dobrze jak przy stole... Że zaś jesteśmy i ogromnie głodni i ogromnie spragnieni, nie bylibyśmy w stanie słuchać cię o suchej buzi... Zrozumiałeś Regulusie?...<br> {{tab}}— Zrozumiałem że macie ochotę na kolacyę!..<br> {{tab}}— Odgadłeś Regulusie!... Chodź zatem w moje objęcia, niech cię do serca przycisnę!... Co to za dowcip, co to za inteligencya u tego człowieka!... {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part7.png|num=811}}To dziecko nie pożyje długo... bo jest naprawdę za mądre!...<br> {{tab}}— Tylko że o drugiej w nocy i jeszcze w tych tutaj stronach, nie wiem jak sobie damy radę, — wtrącił Raul.<br> {{tab}}— Nie zajmuj się takiemi drobiazgami!... — przerwał Larifla, — oświadcz tylko, że się zgadzasz na małą ucztę Baltazara i kwita!... To wystarczy. No jakże: tak? — czy nie?... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Bibka hultajska.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Zgadzam się i to z całego serca!... — oświadczył pan de Credencé.<br> {{tab}}— Słyszycie towarzysze!... — wykrzyknął młody człowiek z zapałem, ofiarność mojego dobroczyńcy nie zna zaprawdę granic!... Wspaniałomyślny ten śmiertelnik, ufetuje nas za chwilę najdelikatniejszemi i najrozmaitszemi potrawami. Nie braknie nic na naszej uczcie, ani baraniny z czosnkiem, ani sałaty z jajami, ani starego burgunda z zieloną pieczątką, ani starki, ani biszofu z muszkatołową gałką, ani ponczu z prawdziwej jamajki!... Głosuję za {{pp|o|beliskiem}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part8.png|num=812}}{{pk|o|beliskiem}} ze statuą Regulusa na wierzchu i to z najczystszego srebra, dokładnie sprawdzonego w mennicy!...<br> {{tab}}— Przyjmuję obelisk i statuę... — odpowiedział ze śmiechem Regulus, — ale gdzie u dyabła znajdziemy tę kolacyę wykwintną i te stare wina?... Myślę że nie tutaj na tych kamieniach.<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... — odrzekł Larifla, — zaraz ci opowiem rzecz całą... Czy znasz ojca Filocha i jego dwa oddziały?...<br> {{tab}}— Co to jest?... nigdy o niczem podobnem nie słyszałem.<br> {{tab}}— Żartujesz chyba, słowo honoru!...<br> {{tab}}— Dla czego...<br> {{tab}}— Bo taki jak ty egzemplarz, co ma kieszenie zawsze dobrze wypchane, powinien znać wszystkie porządne miejsca. Jest to restauracya na Rapée, mała knajpka dobrze utrzymana i podzielona na oddziały...<br> {{tab}}— Jakto na oddziały?...<br> {{tab}}— A no, oto co znaczy: Ojciec Filoche restaurator, ma dwa rodzaje bardzo dystyngowanej klienteli i dwa a bodaj trzy strzały w swoim łuku, jest bowiem rybakiem, restauratorem i przechowywaczem.<br> {{tab}}„W dzień, uczciwym ludziom, jak rybakom, marynarzom i&nbsp;t.&nbsp;p., Sprzedaje króliki pieczone.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part9.png|num=813}}{{tab}}„Wieczorem zajmuje się operacyami handlowemi z piratami Sekwany i rabusiami przychodzącymi sprzedawać mu połów swój dzienny... Ojciec Filoche posiada w swojej piwnicy piękne zbiory spożywcze, spore zapasy wyborowego wina i zawsze kilka lub kilkanaście baryłeczek wyborowej okowity. O!... zna on świetnie swoje rzemiosło.<br> {{tab}}„W nocy daje jeść i pić dzielnym tak jak my chłopakom, co mają czem płacić i wiedzą co rzec potrzeba ażeby ich wpuszczono!...<br> {{tab}}„Ojciec Filoche zawsze śpi na jedno tylko ucho, a ma, jak powiedziałem, spiżarnię zawsze dobrze zaopatrzoną... Widzisz więc, że warto poznać taki zakład... Jak wleziesz tam raz, to z pewnością zasmakujesz!... No dalej łap się za linę i marsz!... Wiesz już drogę, zostawiam ci zatem pierwszeństwo!...<br> {{tab}}W dziesięć minut później pan de Credencé i jego towarzysze, przeszli most d’Arcole i udali się brzegiem Rapée.<br> {{tab}}— Halt... — zawołał Larifla, — bo otóż i jesteśmy.<br> {{tab}}Pan de Credencé pogrążony w rozmyślaniu, szedł roztargniony.<br> {{tab}}Zatrzymał się, podniósł oczy i zobaczył dzięki latarni gazowej stojące {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part10.png|num=814}}nieopodal, dom albo raczej ruderę nędzną dwu piętrową, z drzwiami i okiennicami pomalowanemi na czerwono i szczelnie {{Korekta|pozamykanemi|pozamykanemi.}}<br> {{tab}}Na murze nazwa zakładu wypisana była olbrzymiemi czarnemi literami, zmytemi trochę przez deszcze.<br> {{tab}}— Oto nasza restauracya.... Nie wygląda wprawdzie tak wspaniale jak Maison Dorée lub zakład pana Deffieux, ale pozór nic nie znaczy... Wewnątrz prawdziwy to pałacyk... słowo daję!...<br> {{tab}}— Przecie to to pustka zupełna, — zauważył Raul, — albo śpią tu przynajmniej wszyscy w najlepsze...<br> {{tab}}— Cierpliwości!... zawołał Larifla — mówiłem już, że ojciec Filoche nigdy {{Korekta|sprawy|prawie}} nie zasypia... — Zresztą jest inne przejście...<br> {{tab}}Brudny, zabłocony parkan z desek dotykał do domu.<br> {{tab}}W pośrodku parkanu była furtka.<br> {{tab}}Larifla zapalił zapałkę i przyświeciwszy sobie, znalazł niewielkie żelazne kółko, za które pociągnął silnie.<br> {{tab}}Drzwi zaraz się otworzyły i zaraz się zamknęły same za nocnymi włóczęgami, którzy znaleźli się w niewielkim ogródku, gdzie w małych altankach pozastawiane były stoły i {{Korekta|ławjki|ławki}}.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part11.png|num=815}}{{tab}}Była to najważniejsza część zakładu, przeznaczona na użytek mieszczan paryzkich, uważających, że zjeść obiad na świeżem powietrzu w Rapée, jest prawdziwą przyjemnością.<br> {{tab}}Okiennice od okien wychodzących na ogród, były także pozamykane.<br> {{tab}}— Ojciec Filoche, jest człowiekiem bardzo ostrożnym mruknął Larifla — ma racyę! — Kto ma pełną kasę złota nie licząc srebra — ten powinien mieć się na baczności.<br> {{tab}}Mówiąc to bandyta zastukał trzy razy do okiennicy i zanucił jednocześnie pół głosem: <poem>Przyjacielu Pierrot, Pożycz no mi pióra Bo chcę parę słów napisać Przy świetle księżyca...</poem> {{tab}}— Oto hasło! — rzekł, zwracając się do pana Credencé — zobaczysz jaki będzie pyszny skutek.<br> {{tab}}Z parę minut przynajmniej, nikt a nikt się nie odezwał.<br> {{tab}}— Ho! ho!... — zawołał znowu Larifla — czy przypadkiem tatuś Filoche nie zdrzemnął się i na drugie ucho?... — Trzeba mu zaśpiewać inną strofkę romansu...<br> {{tab}}I zaczął: <poem>Świeca mi zagasła!... Nie mam już ognia</poem> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No18 part12.png|num=816}}<poem>Otwórz mi...</poem> {{tab}}Ale nie miał czasu dokończyć... bo dał się słyszeć głuchy zgrzyt odsuwającej się zasuwy i małe okienko wyrżnięte w okiennicy, otworzyło się raptownie.<br> {{tab}}Błysnęło światło i ukazała się jakaś głowa w białej bawełnianej szlafmycy.<br> {{tab}}— Kto tam u dyabła budzi mnie o tej godzinie?...<br> {{tab}}— A! ha! ukazałeś się nam nareszcie ojcze Filoche — odpowiedział Larifla — widocznie twardo zasypiałeś. — Kazałeś nam długo czekać na siebie!... No, ale skoro już jesteś, nie mówmy więcej o tem.. — Otwieraj tylko prędko!..<br> {{tab}}— Otwieraj!... otwieraj... bardzo to łatwo powiedzieć otwieraj, ale ja nie otwieram tak zaraz pierwszemu lepszemu kołaczącemu... — Muszę najprzód wiedzieć co wy za jedni jesteście?...<br> {{tab}}— Jakto! ojcze Filoche — wykrzyknął oburzony Larifla — nie poznajesz swoich stałych gości?... — A to pięknie z twojej strony!... — Nie spodziewałem się tego po tobie!...<br> {{tab}}— Nie poznaję nikogo, — W nocy wszystkie koty szare... Powiedzcie jak się nazywacie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part1.png|num=817}}{{tab}}— Włóż stary niedołęgo okulary i przypatrz mi się!... Larifla jestem.<br> {{tab}}— No to co innego smyku... — teraz poznaję cię doskonale... A ci drudzy co są razem z tobą?<br> {{tab}}— To moje towarzystwo...<br> {{tab}}— Skoro tak, to możemy porozmawiać... — Czego żądacie moje dzieci?...<br> {{tab}}— Żądamy sutej kolacyi, win wyborowych i ponczu na zakończenie.<br> {{tab}}Zkądże taki rozmach moje baranki, musieliście chyba znaleźć jaki dobrze ciężki worek?...<br> {{tab}}— Coś podobnego parzy-gnacie.<br> {{tab}}— Bo w moim zakładzie jak wiecie, kredyt jest we własnych tylko kieszeniach...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part2.png|num=818}}{{tab}}— Nie żądamy wcale kredytu.<br> {{tab}}— To się zawsze tak gada... ale, ile ja się razy już złapałem?... — Czy napewno macie pieniądze?<br> {{tab}}— Pieniądze! — wykrzyknął Larifla — nie mamy pieniędzy, ale mamy złoto. Regulusie, prawdziwy przyjacielu, ten stary sknera, niewierny jest jak Tomasz — nie uwierzy dopóki nie zobaczy... Oto chwila do zamanifestowania twojego dostatku...<br> {{tab}}Raul zbliżył się do okienka — wyjął z kieszeni z piętnaście luidorów i zaczął niemi pobrzękiwać przed oczami restauratora, który wyszeptał nieśmiało:<br> {{tab}}— Zaręczacie, że nie fałszywe?...<br> {{tab}}Głośnym śmiechem przyjęto {{Korekta|te|to}} zapytanie.<br> {{tab}}Filoche zdecydował się nareszcie otworzyć i wpuścił przybyłych do domu.<br> {{tab}}— Może będziecie bardzo hałasować?... — zapytał.<br> {{tab}}— Nie wiemy... — odpowiedział Larifla — przy butelce śmieje się i śpiewa... — Ale co ci to szkodzi?... jeżeli co potłuczemy to zapłacimy za to... mamy czem...<br> {{tab}}— Patrol przechodzi nieraz brzegiem — szepnął Filoche... — nie trzeba więc zwracać uwagi na siebie... bo {{pp|mo|głoby}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part3.png|num=819}}{{pk|mo|głoby}} zajść co niedobrego. Ot pomięszczę was najlepiej w małym saloniku podziemnym... — tam można z armat strzelać, a i tak nie będzie słychać.<br> {{tab}}— Niech będzie salon podziemny — odparł filozoficznie Larifla — będziemy bliżej piwnicy... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Menu Larifli.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}„Nie trzeba nigdy sądzić ludzi z pozoru” mówi przysłowie.<br> {{tab}}Indywidualność Filocha potwierdzała raz jeszcze tę prawdę.<br> {{tab}}Wiemy już, jakie tajemnicze przemysły uprawiał przy swoim zakładzie. Wiemy, że był przechowywaczem i składnikiem tak zwanych szczurów Sekwany, to jest najniebezpieczniejszych rabusiów, dla których dom jego pewnem był schronieniem.<br> {{tab}}Filoche między innemi, uprawiał także kradzieże nocne, a uprawiał je z prawdziwym talentem, wychodząc na łup wtedy tylko, gdy zdarzała się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part4.png|num=820}}sposobność dobrego zysku, bez wielkiego wszakże rezyka.<br> {{tab}}Oberżysta z la Rapée, mógł jednem słowem uchodzić za łotra najgorszego rodzaju, a pomimo to uważano go za człowieka uczciwego niezmiernie.<br> {{tab}}Wyobraźcie sobie małą figurkę, okrągłą niby pieniek, obdarzoną potężnym brzuszkiem, twarz szeroką i czerwoną, zawsze dobrodusznie uśmiechniętą, wyobraźcie sobie tłuste świecące zdrowiem policzki, oczy jasne, łagodne i wieczny uśmiech na ustach, a będziecie mieli żywy portret Filoche’a.<br> {{tab}}Nosił on zawsze białą szlafmycę, której końce przy każdem poruszeniu, powiewały niby fruwające motyle.<br> {{tab}}Gdy czasami zdjął tę szlafmycę, ździwionym oczom widza ukazywała się czaszka zupełnie łysa, świecąca, jakby masłem wysmarowaną została.<br> {{tab}}Głowa ta z tyłu podobną była na bilę bilardową.<br> {{tab}}Musimy dodać, że Filoche posiadał głos pieszczotliwie łagodny — zawsze przedstawiał się jako człek spokojny i umiarkowany — co mu się udawało doskonale.<br> {{tab}}Filoche, jakeśmy powiedzieli, {{Korekta|wpuślił|wpuścił}} do domu zacnych swoich gości, poprzedzając ich ze świecą osadzoną w {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part5.png|num=821}}dobrze zaśniedziałym mosiężnym lichtarzu.<br> {{tab}}Gdy minęli obszerną kuchnię — pan gospodarz uniósł drzwi znajdujące się w podłodze i pierwszy wszedł na stopnie schodów, albo raczej na stopnie drabiny prowadzącej do piwnicy.<br> {{tab}}Tak zwany salon podziemny, do którego wprowadził swoich gości, była to najzwyczajniejsza piwnica, w której położono podłogę i ściany wytapetowano.<br> {{tab}}Robiąc tę zamianę, ojciec Filoche nie pomyślał jednak o wilgoci, koniecznej w miejscu podziemnem a tak blizkiem wody.<br> {{tab}}Podłoga gniła na wszystkie strony, ściany pokryte były grzybem, poczerniała tapeta kawałami odpadała od muru.<br> {{tab}}Okrągły stół i dziesięć drewnianych krzeseł, zajmowały środek tego — w nowym zupełnie guście salonu.<br> {{tab}}Cztery świece obsadzone w lichtarzach stały na stole.<br> {{tab}}Ojciec Filoche zapalił świece a jasne światło oblało zaraz ściany przebrzydłej nory, jakąśmy dopiero co opisali.<br> {{tab}}Hrabia de Credencé rzucił okiem w około i aż go dreszcze przeszły z obrzydzenia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part6.png|num=822}}{{tab}}Lubo oddawna przyzwyczaił się do wszelkich miejsc wstrętnych, lubo był już z niemi obyty i w ogóle zahartowany — czegoś podobnie atoli szkaradnego nigdy jeszcze dotąd nie widział.<br> {{tab}}Zakład pod Ściętym kłosem i szynk Pawła Niqueta, były wspaniałymi w porównaniu z dziurą u Filocha.<br> {{tab}}Przemieniając się w Regulusa, musiał się jednak Raul zastosować we wszystkiem do swojej roli.<br> {{tab}}Ukrył swoje obrzydzenie i zajął miejsce pomiędzy Lariflą i Bec de miel.<br> {{tab}}— Zbliż się po rozkazy ojcze Filoche! — odezwał się Larifla — i pomyśl abyś się odznaczył tej nocy.<br> {{tab}}— Zrobi się wszystko smyku jak tylko można najlepiej — odpowiedział restaurator. — Kto dysponuje i co ma być?...<br> {{tab}}— Dysponuje ten oto dygnitarz i co ma być zaraz ci powie.<br> {{tab}}Larifla oparł się łokciami o stół i zaczął medytować nad wyborem potraw.<br> {{tab}}— Niech dyabli porwą!... — mruknął człowiek o chrapowatym głosie — nie za ciepło tutaj wcale. Wiecie co... — zanim nam dadzą coś {{pp|dokumentniej|szego}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part7.png|num=823}}{{pk|dokumentniej|szego}}, możeby się rozgrzać czemkolwiek...<br> {{tab}}— Świetna myśl... — odezwali się chórem trzej bandyci inni.<br> {{tab}}— Cóż podać przyjaciele?... — zapytał ojciec Filoche.<br> {{tab}}— Absyntu! — wykrzyknął Larifla, przerywając medytacyę gastronomiczną. — A tobie co Regulusie?...<br> {{tab}}— Ja zaczekam do kolacyi...<br> {{tab}}— Wolna wola!... — zanucił młody bandyta.<br> {{tab}}— Zatem pięć absyntów? — zapyta Filoche.<br> {{tab}}— Tak {{Korekta|moj|mój}} stary.<br> {{tab}}— Tylko dawaj prawdziwego absyntu...<br> {{tab}}— A o jakimiże myślałeś?...<br> {{tab}}Filoche skoczył na schody z lekkością, jakiejby się nikt po nim nie spodziewał i powrócił niezadługo z butelkami i szklankami<br> {{tab}}— Teraz uważaj dobrze!... — zawołał Larifla, rozkoszując się absyntem. — Oto karta Baltazara... ale powiedzno najprzód, czy też macie świeże jaja?...<br> {{tab}}— Zawsze...<br> {{tab}}— Omlet ze słoniną ze dwudziestu czterech jaj i dużo siekanej w nim cebuli...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part8.png|num=824}}{{tab}}— Bądź spokojny, zdaleka ci w nosie zakręci... A cóż następnie?<br> {{tab}}— Czy masz w swojej spiżarni zimną baraninę czosnkiem szpikowaną?...<br> {{tab}}— Jest baranina i to upieczona wieczorem... pachnie w całym domu...<br> {{tab}}— Brawo stary... — to znaczy, że dobrze idzie... — Potem dasz nam sałatę dobrze opieprzoną z jajami na twardo... Tylko nie żałuj mi octu i musztardy... rozumiesz ?... na deser pół kilo sera, co się sam porusza i chodzi... więcej nie chcemy...<br> {{tab}}— Jakże się to doskonale składa zauważył Filoche — właśnie chłopak od kupca przyniósł mi sera — podobnego... Kiedy go niósł, robiło mu się niedobrze!... — Powąchaj a doznasz wrażenia jakbyś przyłożył nos do otworu gazowego!...<br> {{tab}}— Już się naprzód oblizuję — wykrzyknął Larifla — talerz legominki dokompletuje uczty przed ponczem... — No dalej bierz się do rzeczy parzy-gnacie — a prędko!...<br> {{tab}}— Jakie wina pić będziecie? — zapytał Filoche na odchodnem.<br> {{tab}}— Jest nas sześciu, na początek zatem przyniesiesz nam dwanaście butelek lekkiego burgunda. Co będzie potem zobaczymy...<br> {{tab}}— Zgoda i na to!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part9.png|num=825}}{{tab}}Pozostawmy nasze towarzystwo chciwie pochłaniające podaną im wieczerzę — z wyjątkiem naturalnie pana de Credencé — i korzystając ze sposobnej chwili, nakreślmy szkice tych figur ekscentrycznych, które mają zająć odpowiednie miejsce w galeryi podziemi paryzkich, w galeryi oryginalnej, przepełnionej typami odpychającemi i wstrętnemi, ale rzeczywistemi zupełnie.<br> {{tab}}Lariflę znamy już dostatecznie, zaprezentujemy zatem czytelnikom Bec de miel, Radis noir, Tape à l’oeil i Peau d’angora.<br> {{tab}}Postaramy się, aby zrobić to jak {{Korekta|najkróciej|najkrócej}}.<br> {{tab}}Postaramy się o sylwetki węglem na murze, nie zaś portrety całe.<br> {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Sylwetki węglem — Bec de miel.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Bec de miel, to skończony typ kasty, {{Korekta|ktorej|której}} nikt z pewnością nie żałuje a która prawie zupełnie zniknęła od chwili, gdy municypalność paryzka zniszczyła fundamenty teatrów na bulwarze du Temple.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part10.png|num=826}}{{tab}}Nie ma ani jednego włóczęgi, któryby nie pamiętał owych wyrostków chudych i wynędzniałych, odzianych w powystrzępiane spodnie, w bluzy i w czapki często za ciasne lub za obszerne na głowy.<br> {{tab}}Bulwar du Temple był ziemią obiecaną dla podobnych młodych nędzników, w epoce kiedy o siódmej wieczorem oświetlano teatry, i kiedy publika spieszyła na przerażające dramaty, albo wodewile wesołe.<br> {{tab}}Skoro tylko pozapalano światła, cyganerya o jakiej mowa, zajmowała w tej chwili chodniki i zbierała łepki od cygar, kupowała kontramarki, podawała zapałki i&nbsp;t.&nbsp;d.<br> {{tab}}Po każdym antrakcie rzucała się chciwie na wychodzących spektatorów i wrzeszczała:<br> {{tab}}— Czy pan sprzedaje?... czy pan sprzedaje?...<br> {{tab}}Albo:<br> {{tab}}— Jeżeli nie powracasz ambasadorze, to podaruj mi kontramarkę.<br> {{tab}}O północy wszyscy zbierali się pod „Ściętym kłosema” lub w innej jakiej winiarni i przepijali cały zarobek.<br> {{tab}}Gdzie mieszkali?...<br> {{tab}}Rozwalone domy, albo piece wapienne po za rogatką — mogły powiedzieć o tem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part11.png|num=827}}{{tab}}Wszyscy bez wyjątku prawie — uprawiali sztukę złodziejską i całemi bandami zasiadali na ławie oskarżonych.<br> {{tab}}Żaden z nich nie cofnąłby się przed zbrodnią nawet...<br> {{tab}}Ludność uczciwa nazywała ich nasieniem galer... — i nie myliła się wcale.<br> {{tab}}Włóczęgi te rodziły się i wzrastały na kryminalistów — a honorowe miejsca w Brest, Rochefort i Tulonie dla nich były przeznaczone.<br> {{tab}}Bec de miel, jakeśmy powiedzieli, najdoskonalszym był typem tego rodzaju.<br> {{tab}}Pewnej nocy wskutek walki z innymi bandytami, upadł na ziemię nieprzytomny, o mały włos że nie uduszony.<br> {{tab}}Dzięki silnej pomimo nędznego wyglądu naturze, wygrzebał się jakoś ale głos stracił zupełnie.<br> {{tab}}Nie mógł odtąd wydobyć z gardła jak tylko dźwięki jakieś głuche, chrapowate, podobne do skrzeczenią żaby.<br> {{tab}}Ztąd powstało jego przezwisko.<br> {{tab}}Przed wypadkiem nazywał się Polyte i uchodził pomiędzy kolegami za znakomitość pewnego rodzaju, wynalazł sobie bowiem zupełnie nowy a wielce korzystny sposób wyzyskiwania.<br> {{tab}}Blady ten i wynędzniały chłopak z {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No19 part12.png|num=828}}zapadłemi policzkami i długiemi płowemi włosami, spacerował w blizkości teatrów aż dotąd, dopóki nie natrafił na jaką twarz sentymentalnie naiwną.<br> {{tab}}Szedł wtedy wprost do owej osoby a skłoniwszy się pokornie, szeptał głosem drżącym, przerywanym:<br> {{tab}}— Szanowny panie, w imię prześlicznej duszy, która się w pańskich oczach maluje, ulituj się nad nieszczęśliwym młodzieńcem... umieram z miłości... pańska szczodrobliwość może mnie ocalić od przedwczesnej śmierci,<br> {{tab}}Dziwna ta zaczepka zaciekawiała naturalnie niejednego.<br> {{tab}}— Panie!... — prawił dalej młodzieniec, — wiem co pan myśli... Myśli pan oto sobie, że ten dryblas to waryat widocznie... A ja daję panu słowo honoru... że mam zmysły jak najlepsze... tylko serce rozdarte!...<br> {{tab}}„Tak czcigodny panie, jestem istotnie zakochany i to zakochany do szaleństwa...<br> {{tab}}„Przepraszam za moję śmiałość, ale pan człowiek tak zacny, tak wspaniałomyślny, możesz mi dużo uczynić dobrego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part1.png|num=829}}{{tab}}„Pan musisz znać przedmiot mojej miłości... to kobieta z marmuru... sławna Dodindetta, co przedstawia Wenus i inne podobne postacie w teatrze.<br> {{tab}}„Nie mam wcale nadziei, ażeby zdecydowała się uwzględnić kiedykolwiek moje gorące pragnienia, bo oświadczałem się jej napróżno przynajmniej z dziesięć razy...<br> {{tab}}„Brak mi szyku, bo nie mam ubrania, nie mam pince-nez... nie mam worka łaskawy panie.<br> {{tab}}„Pogodziłem się z mojem przeznaczeniem, widok jednak mojego bóztwa, potrzebniejszy mi jest niż chleb powszedni, to też obywam się nieraz bez {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part2.png|num=830}}jedzenia, byleby kupić miejsce na widowisko!...<br> {{tab}}„Dzisiaj nie dostałem żadnej roboty, nic nie jadłem i nie mam ani szeląga!... Żem głodny, śmieję się z tego, nigdy o żołądku nie myślę... ale na bilet nie mam...<br> {{tab}}„Okaż pan wspaniałomyślność swoję i wspomóż nieszczęsną ofiarę miłości!... Daj dziesięć okrąglaków, bo wyglądasz na człowieka dostatniego, z dobrze wypchaną portmonetkę... Nie namyślaj się najzacniejszy dobrodzieju, powiedz sobie, że ten dryblas cię rozczulił... i rzuć mu dziesięć okrąglaków... niechaj zobaczy swoję ukochaną!...” {{***}} {{tab}}Trafił nieraz na naiwnego, który dał mu żądaną sumę... a wtedy zmykał zaraz z pod teatru i podążał do knajpy pod „Ściętym kłosem”, gdzie raczył się wódką i absyntem.<br> {{tab}}Radis noir, starszy o lat parę, był nizkiego wzrostu, karzeł prawie, niezgrabny i śmieszny.<br> {{tab}}— Powinieneś się pokazywać na jarmarkach po dwa sous za wejście, powtarzali mu często jego kamraci — {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part3.png|num=831}}a z pewnością wyszedłbyś na kapitalistę...<br> {{tab}}Radis noir wyglądał w rzeczy samej dziwacznie, ze swą ogromną głową, pokrytą kręcącemi się gęstemi włosami osadzoną na herkulesowym prawdziwie tułowiu, z krótkiemi i pokrzywionemi nogami.<br> {{tab}}Kiedy siedział wyglądał na olbrzyma, gdy wstał był nie karłem, ale karzełkiem tylko.<br> {{tab}}Siłę posiadał nadzwyczajną — podnosił bez żadnego wysiłku jak największe ciężary a gwałtownością swą przerażał często najlepszych przyjaciół swoich.<br> {{tab}}— Skoro tylko się rozgniewał, brał się do noża — za co nieraz już był karanym.<br> {{tab}}Co dzień na pierwszy posiłek musiał mieć kawałek chleba i {{Korekta|rzotkiew|rzodkiew}} czarną ze solą, ztąd powstało jego przezwisko,<br> {{tab}}Peau d’Angora zajmował się polowaniem na koty a gdy udało mu się pochwycić zdobycz, chował ją zaraz w worek, jaki miał zawsze pod bluzą, poczem z wielką starannością obdzierał kota ze skóry i odstępował go pewnemu restauratorowi przy rogatce Mont-Parnasse, skórę zaś sprzedawał {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part4.png|num=832}}składnikom futer, ciągnąc tym sposobem podwójne z polowania zyski.<br> {{tab}}Czwarty towarzysz Larifla miał wielką sinawą plamę pod okiem.<br> {{tab}}Zawsze wesoły i zupełnie obojętny na wszystko, był prawdziwym bohaterem w sprawach kryminalnych. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Melodramat Larifla.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wykwintna uczta trwała już od godziny.<br> {{tab}}Wesołość więc jaskółek coraz się stawała głośniejszą.<br> {{tab}}Pierwsze dwanaście butelek wypróżniono ze szczętem, mistrz zatem ceremonii kazał ojcu Filochowi podać nowy kosz burgunda — pan de Credencé zaś, obawiając się, ażeby towarzysze nie przebrali miarki tak, iżby wysłuchać go zdolni nie byli, postanowił zaraz im o co idzie opowiedzieć.<br> {{tab}}W tym celu uderzył w stół z całej siły.<br> {{tab}}Larifla podniósł się natychmiast.<br> {{tab}}— Postawić kieliszki i uciszyć się!... zawołał. — Regulus ma głos!... {{pp|Musi|cie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part5.png|num=833}}{{pk|Musi|cie}} z największą uwagą wysłuchać szczęśliwego śmiertelnika, który nam sprawia taką ucztę prześwietną!... Pierwszy co się odezwie niepytany, dostanie kułaka w bok takiego, że go kwartał popamięta.<br> {{tab}}Energiczna przemowa młodego bandyty, poskutkowała jak nie można lepiej, bo natychmiast głuche zapanowało milczenie.<br> {{tab}}— Towarzysze, — przemówił Raul, wiecie że przyszedłem do was w interesie...<br> {{tab}}Jaskółki odpowiedziały potakującem na to mruknięciem.<br> {{tab}}— Dodam w tem miejscu od siebie, odezwał się Larifla, — że każda propozycya Regulusa zasługuję z góry na uznanie i przyjęcie!.... wszakże i wy koledzy tego samego zdania jesteście?<br> {{tab}}— Tak! tak... — mruknęli bandyci.<br> {{tab}}— Potrzebuję was na noc następną, ciągnął pan Credencé — i musicie być w pogotowiu od ósmej wieczorem.<br> {{tab}}— To najmniejsza... — odrzekł Larifla, — rozkazuj stary... a będziemy ci posłuszni.<br> {{tab}}— Czy znacie, — mówił hrabia, — sklep kupca winnego na rogu ulicy Pepinière i ulicy?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part6.png|num=834}}{{tab}}— Znam... znam... — odpowiedział Larifla, — i podejmuję się ich zaprowadzić...<br> {{tab}}— Właścicielem sklepu jest człowiek bardzo uczciwy, który nie widzi czego widzieć nie potrzeba, nie słyszy czego słyszeć nie wypada... W głębi sklepu znajduje się gabinet... tam się otóż zbierzecie i tam ja stawię się po was. Każecie sobie podać obiad, ale pić musicie skromnie, bo musicie być zupełnie przytomni...<br> {{tab}}— Bądź spokojny... — odezwał się Radis noir, — nie wypije się więcej jak potrzeba... każdy po litrze wina jak panienka, i po kieliszeczku wódki na zakończenie!...<br> {{tab}}— Czy chodzi o wytropienie jakiego wielkiego skarbu?... — zapytał niewyraźny głos Bec de miela.<br> {{tab}}— Czy potrzeba napaść na kogo? — dorzucił Tape à l’oeil z kolei.<br> {{tab}}— Nie idzie ani o kradzież ani o gwałt... — odpowiedział pun de Credencé.<br> {{tab}}—Cóż więc w takim razie będziemy mieli z tego u dyabła?... — burknął Radis noir.<br> {{tab}}— Pracować będziecie na mój rachunek, więc ja wam za to zapłacę.<br> {{tab}}— I co dasz?...<br> {{tab}}— Po trzy napoleony każdemu...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part7.png|num=835}}{{tab}}— To wcale dobrze... — a zadatek?...<br> {{tab}}— Zadatku nie dam i to dla dwóch przyczyn...<br> {{tab}}— Jakich?<br> {{tab}}— Najprzód, że mnie znacie dobrze i możecie mi zaufać...<br> {{tab}}— Tak... tak!.. — wykrzyknął Larifla!... — każdy ci ufa nieograniczenie!... — Słowo Regulusa tyle warto co podpis barona Rotschilda...<br> {{tab}}— Druga przyczyna jest daleko jeszcze ważniejszą — ciągnął Raul — jakbyście mieli pieniądze w kieszeniach, popilibyście się z pewnością i w chwili kiedy was będę potrzebował... bylibyście niezdolni do niczego...<br> {{tab}}— Dobrze to — zauważył Radis noir — kto jednak zapłaci za obiad, jaki mamy zjeść przedtem?<br> {{tab}}— Nie turbujcie się o to wcale — odpowiedział hrabia.<br> {{tab}}— O! przeciwnie, jest się czem i to bardzo nawet turbować, skoro zaprzeczyć niepodobna, iż mamy wygląd nie wzbudzający tak wielkiego znowu zaufania!... — Na kredyt nikt nam nic nie da... jak dać nie chciał ten łotr Filoche, który byłby nas napewno nie wpuścił nawet do siebie, gdyby nie zobaczył naprzód pieniędzy...<br> {{tab}}— Bądźcie zupełnie spokojni, powtarzam wam raz jeszcze, bądźcie {{pp|spo|kojni}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No20 part8.png|num=836}}{{pk|spo|kojni}}, wszystko będzie naprzód zapłacone.<br> {{tab}}— Ha! to co innego... — odpowiedział Radis noir — jak tak, to zaczynam wierzyć, że będziemy jedli obiad... — a co po obiedzie będziemy mieli do roboty?...<br> {{tab}}— Wsiądziecie do fiakra...<br> {{tab}}— A potem?..,.<br> {{tab}}— Zobaczycie.<br> {{tab}}— To znaczy, że nie życzysz sobie, abyśmy cię wypytywali...<br> {{tab}}— Pytać się możecie o co wam się żywnie podoba...tylko, że ja pozostawię te pytania bez żadnej a żadnej odpowiedzi?...<br> {{tab}}— Ba!... to po cóż psuć sobie gęby na próżno....<br> {{tab}}Ułożywszy plan na noc następną, pan de Credencé nie przeszkadzał już bandytom i butelki zaczęły krążyć na nowo.<br> {{tab}}Około trzeciej wesołość doszła do ostatecznych granic, uczta w orgję się zamieniła.<br> {{tab}}Każdy krzyczał, śpiewał, nie zważając na towarzyszy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part1.png|num=837}}{{tab}}Naraz Larifla dobrze już podcięty, podniósł się z trudnością.<br> {{tab}}— Towarzysze — zawołał — zanucę wam coś tak pięknego, że z pewnością nic podobnego nie słyszeliście dotąd nigdy.<br> {{tab}}— Co takiego?... — zapytali zaciekawieni kamraci.<br> {{tab}}— Zanucę wam śpiewkę, którą się mogę pochwalić!... śpiewkę o dzieciach północy!<br> {{tab}}— Zkąd-żeś ją wziął?<br> {{tab}}— Ztąd moi przyjaciele! — odpowiedział Larifla, wskazując na czoło. — Ja sam jestem autorem tego arcydzieła, ja, który skomponowałem także prześliczny melodramat pewien...<br> {{tab}}— Tyś skomponował melodramat!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part2.png|num=838}}ty Lariflo?... — zaśmiały się na całe gardło jaskółki,<br> {{tab}}— Tak. tak, ja moi synkowie.<br> {{tab}}— A jakiż nosi tytuł ta twoja sztuka?...<br> {{tab}}— Siarczysty: „Ścieki paryzkie”!... wielki {{Korekta|molodramat|melodramat}} z prologiem w czterech obrazach.<br> {{tab}}— Stanowczo kupuję sobie krzesło na pierwsze przedstawienie.<br> {{tab}}— I ja także!...<br> {{tab}}— I — ja.<br> {{tab}}— I — ja...<br> {{tab}}— I — ja!...<br> {{tab}}— Będę ostentacyjnie wywoływał autor!... — wykrzyknął Peau d’ Angora...<br> {{tab}}— Ale kiedyż pierwsze przedstawienie? — pytali drudzy.<br> {{tab}}— Czy ja mogę wiedzieć moi drodzy?... Dyrektorzy są nieznośni, nie podobna doprosić się ich o przeczytanie rękopismu, z powodu że niby napisany nie ortograficznie... — Pytam was — na dyabła ortografia w melodramie?<br> {{tab}}— Najzupełniej niepotrzebna — odpowiedzieli chórem zapytani.<br> {{tab}}— Jak aktorzy wyjdą na scenę i mówią, czy żąda kto objaśnienia czy to co mówią napisane było poprawnie?... Najwięksi uczeni patrzą tylko na grę wyłącznie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part3.png|num=839}}<section begin="35" />{{tab}}— Prawda, prawda!... — odpowiedziały {{Korekta|jaskółki|jaskółki.}} — Ale daj pokój ortografii a zaśpiewaj nam swoję śpiewkę — żądamy śpiewki!...<br> {{tab}}— Muszę wam najprzód powiedzieć co przedstawia scena — odezwał się Larifla z ukłonem.<br> {{tab}}„Scena przedstawia zakład w rodzaju Pawła Niqueta albo „Ściętego kłosa“, umeblowany dwunastoma podobnemi do nas indywiduami, naradzającemi się nad porwaniem młodej dziewczyny, córki biednego robotnika, którą wziął bogaty kapitalista i wychowuje jakby swoję, ale którą robotnik pragnie odebrać, posiadając ważne jakieś papiery.<br> {{tab}}„Może mnie nie rozumiecie dokładnie, bo opowiadanie nie jest moją specyalnością, w sztuce jednak wychodzi to wszystko bardzo zrozumiale. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section end="35" /> <section begin="cz04" />{{c|CZĘŚĆ {{Korekta|DRUGA|CZWARTA}}.|w=140%|po=20px}} {{c|Dama pikowa|w=120%}} {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section end="cz04" /> <section begin="01" />{{c|'''I.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Prometeusz paryzki.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Zobaczycie — mruczał coraz bardziej podochocony Larifla... — {{pp|zobaczy|czycie}}<section end="01" /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part4.png|num=840}}cie, że ja zajmę jeszcze bardzo wybitne stanowisko w teatrze!... zobaczycie, że zostanę słynnym autorem. No! niech się pan d’Emery ma na baczności!... Radzę mu szczerze!...<br> {{tab}}Zapał Larifli przerwali mu jego towarzysze, domagający się ponczu coraz głośniej i natarczywiej.<br> {{tab}}Niebawem też ojciec Filoche przyniósł i postawił na stole ogromną salaterkę, w której było pół głowy cukru i kilka cytryn w plasterki pokrajanych.<br> {{tab}}Wlał do tej salaterki trochę gorącej wody i kilka litrów wódki i przyłożył zapaloną zapałkę.<br> {{tab}}Jeden z biesiadników zagasił w tej chwili cztery świece, posiedzenie więc odbywało się teraz przy niebieskawym płomieniu zapalonego napitku.<br> {{tab}}Wiadomo, jak wszystkie przedmioty fantastycznie wyglądają, przy migotliwem świetle palącego się alkoholu...<br> {{tab}}Sala podziemna przedstawiała się teraz okropnie...<br> {{tab}}Twarze jaskółek wyglądały tak blado, iż Regulusowi wydało się, że jest w otoczeniu potępieńców zebranych obok kotła ze smołą, w którą mają być pogrążeni.<br> {{tab}}— Niech mnie szatani porwą!... — mówił do siebie pan de Credencé — {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part5.png|num=841}}jeżeli ja nie jestem w rzetelnem piekle!...<br> {{tab}}Fantasmagorya ta trwała jednak parę zaledwie minut, bo płomień zagasł i zapalono z powrotem świece.<br> {{tab}}Nie mamy potrzeby dodawać, że poncz dokończył tego co zaczęło wino.<br> {{tab}}Całe towarzystwo urżnęło się fatalnie.<br> {{tab}}Wybiła piąta, gdy Larifla najsilniejszy z pośród opryszków, runął pod stół jak długi.<br> {{tab}}Pan de Credencé był naturalnie zupełnie przytomnym... — bo zaledwie dotykał ustami szklanki, gdy jego towarzysze wychylali swoje do ostatniej kropli najrzetelniej.<br> {{tab}}Powstał, rzucił pogardliwe spojrzenie na śpiących na ziemi pijaków i wyszeptał:<br> {{tab}}— Obrzydłe bydlęta! — wyrzutki społeczne — czemuż ja muszę się wdawać z wami?...<br> {{tab}}Następnie przywołał gospodarza.<br> {{tab}}— A co...— odezwał cię gruby człowiek zbliżając się z uśmiechem — ładnie wyglądają baranki!... użyli do syta a może nawet i za dużo trochę, ale to nic — im to wcale nie zaszkodzi, tem bardziej, że wszystkie napoje z mojej piwnicy są {{Korekta|czysten|czyste}}, niczem a niczem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part6.png|num=842}}nie zaprawne. Prześpią się parę godzin i wstaną zdrowi jak moje oko!...<br> {{tab}}— Ojcze Filoche — odezwał się Raul — porachujmy się... proszę...<br> {{tab}}— A no bardzo dobrze, porachujmy się — odpowiedział, gospodarz. — Nie zedrę pana wcale, bo wydajesz mi się gościem pożądanym i idzie mi o znajomość z panem.<br> {{tab}}Obliczono się dosyć szybko i Raul co się należało zapłacił złotem.<br> {{tab}}— Jeszcze nie wszystko, — rzekł następnie. — Uważam żeś jest ojcze Filoche dzielnym co się nazywa gospodarzem, to też chcę zażądać od ciebie pewnej małej przysługi. Przysługi?... — zapytał właściciel zakładu skrobiąc się w ucho.<br> {{tab}}— Czy nie chciałbyś mi jej wyświadczyć?...<br> {{tab}}— Ależ uchowaj Boże, tylko...<br> {{tab}}Filoche nie dokończył.<br> {{tab}}— No dopowiedz o co chodzi... — zawołał Raul.<br> {{tab}}— Tylko żeby mnie nic nie kosztowała ta przysługa.<br> {{tab}}— Nietylko że cię nic kosztować nie będzie, ale owszem możesz zarobić na niej.<br> {{tab}}— Jeżeli tak... to bardzo proszę... to zrobię wszystko co potrzeba... a za tem o cóż to idzie...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part7.png|num=843}}{{tab}}Pan de Credencé wskazał na leżących pijaków i powiedział:<br> {{tab}}— Widzisz tych chłopaków ojczulku?...<br> {{tab}}— A toć przecie nie jestem ślepy...<br> {{tab}}— Będę ich potrzebował dziś o ósmej wieczorem... muszą się znajdować o tej godzinie na pewnem wskazanem im stanowisku...<br> {{tab}}— Dla czegoż nie mieliby się znajdować?... do wieczora dosyć czasu... wyśpią się doskonale i wstaną stokroć raźniejsi niźli byli...<br> {{tab}}— Zapewne, tylko że nie jestem wcale pewny, czy po przebudzeniu, nie pójdą pić gdzieindziej...<br> {{tab}}— Nie byłoby nic w tem dziwnego, ale cóż ja poradzę na to?...<br> {{tab}}— Musisz ich zatrzymać tutaj aż do wieczora.<br> {{tab}}— Niepodobna...<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Bo mój zakład. nie jest więzieniem... Nie chcę i nie mogę zatrzymywać nikogo...<br> {{tab}}— Ja też wcale nie żądam abyś ich gwałtem zatrzymywał.<br> {{tab}}— Zwłaszcza że jest sposób na to, żeby sami dobrowolnie tu pozostali... mruknął ojciec Filoche precz zęby.<br> {{tab}}— A jakiż to sposób?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part8.png|num=844}}{{tab}}— Postawić im dobre śniadanie.<br> {{tab}}— Właśnie tak i ja rozumiałem...<br> {{tab}}— Ale kto za nich zapłaci?...<br> {{tab}}— Ją i to z góry!.. naprzód!.. A co się będzie należeć?...<br> {{tab}}— No, nie tak znowu drogo — po takiem całonocnem używaniu, będzie dosyć, jak im dam zupę cebulaną z serem i kotlety wieprzowe z sosem... Nie dostaną też więcej jak po butelce wina a wódki ani na powąchanie!... Te im przywróci równowagę...<br> {{tab}}— Więc masz dwadzieścia franków ojcze Filoche, ale pamiętaj, że stanowczo liczę, na, ciebie...<br> {{tab}}— Czy pan zaraz ztąd umykasz?...<br> {{tab}}— Bądź zatem najzupełniej spokojny!... Skoro się obudzą, powiem im o śniadaniu, ale będę tak długo z niem przewłóczył, ażeby ztąd nie wyszli aż około jakiej czwartej lub piątej!... Dobrze tak, będzie?...<br> {{tab}}— Doskonale... Do miłego widzenia ojcze Filoche.<br> {{tab}}— No żegnam pana, jako stałego już chyba gościa...<br> {{tab}}Hrabia de Credencé opuścił restauracyę w Rapée i powróciwszy do Paryża, udał się do swego małego mieszkanka na bulwarze św. Marcina, w którem zwykle się przebierał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part9.png|num=845}}{{tab}}Długo tu pozostawał dzisiaj, zamiast bowiem wystroić się w swoje zwykłe ubranie światowe, wziął na siebie kurtkę i spodnie aksamitne, rudą perukę i takież bakenbardy, i przeistoczył się w posłańca.<br> {{tab}}Przyczyna nowego tego przebrania była nadzwyczaj prosta.<br> {{tab}}Czytelnicy nasi przypominają sobie zapewne, iż Rajmond przeistoczony w barona de Saint-Erme, naczelnika prefektury policyi, wymógł na pani Castella formalne przyrzeczenie, iż nie będzie się widziała z panem de Credencé i nie powie mu nic z tego co zaszło...<br> {{tab}}Pan de Credencé znał aż nadto dobrze Rajmondą, ażeby nie był przekonanym iż nakazał szpiegować przystęp do hotelu Wilson, aby wiedzieć czy margrabiną Castella zastosowała się do jego rady.<br> {{tab}}Raul otóż, aby się dostać do Joanny, musiał się przebrać w sposób niezdolny wzbudzić podejrzenie.<br> {{tab}}Pan de Credencé zaopatrzył się jeszcze w paczką owiniętą ceratą, zaadresowaną do pani Castella.<br> {{tab}}Zblijażając się do hotelu, spostrzegł z daleka dużego draba podejrzanej powierzchowności, przechadzającego się tam i napowrót na {{Korekta|prost|wprost}} bramy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part10.png|num=846}}{{tab}}Zwolnił kroku, zaczął się rozglądać po numerach domów, jak człowiek który czegoś poszykuje.<br> {{tab}}Przyszedłszy do hotelu, przystanął, przeczytał jeszcze adres na pakiecie i wreszcie wszedł w bramę.<br> {{tab}}Szwajcar stojący przy drzwiach zaraz zapytał:<br> {{tab}}— A do kogo to mój chłopcze?...<br> {{tab}}— Do pani margrabiny Castella — odpowiedział Raul, przybierając głos owerneńczyka.<br> {{tab}}— Na drugiem... — drzwi na prawo.<br> {{tab}}Raul wbiegł prędko na schody i zadzwonił do Joanny.<br> {{tab}}Otworzyła mu pokojówka.<br> {{tab}}Przebranie hrabiego tak było dokładne i tak go zmieniło, iż dziewczyna wzięła go naprawdę za komisionera.<br> {{tab}}— Tu mieszka pani margrabina Castella? — zapytał.<br> {{tab}}— Tutaj — odpowiedziała pokojówka.<br> {{tab}}— Czy mogę mówić z panią?...<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— A dla czego?...<br> {{tab}}— Bo pani śpi jeszcze.<br> {{tab}}— No to zaczekam, aż pani wstanie.<br> {{tab}}— Czy tak koniecznie potrzebujesz widzieć się z panią?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part11.png|num=847}}{{tab}}— Muszą samej pani powiedzieć zlecenie z jakim mnie do niej przysłano — i muszę także doręczyć ten pakiet osobiście.<br> {{tab}}— Czyż ja oddać go nie potrafię?...<br> {{tab}}Raul potrząsnął głową przecząco.<br> {{tab}}— Na nic by się to niezdało — odpowiedział — mam coś powiedzieć samej pani.<br> {{tab}}— To ja to samo także powiedzieć mogę...<br> {{tab}}— O! nie moja piękna panienko... kazano mi powiedzieć coś samej pani. Bądź więc panienka łaskawe uprzedzić ją o tem...<br> {{tab}}— Mówię że pani śpi jeszcze.<br> {{tab}}— To niech ją panna obudzi.<br> {{tab}}— Podobasz mi się mój chłopcze chcesz żeby mnie pani wypędziła?...<br> {{tab}}— Nie będzie się wcale gniewać skoro się dowie od kogo przychodzę...<br> {{tab}}— A od kogo jeżeli łaska?<br> {{tab}}— Od pana de Credencé.<br> {{tab}}Posłyszawszy nazwisko pokojówka nie wzdragała się więcej.<br> {{tab}}— Kiedy tak, to poczekajże tu chwilę, — rzekła, — ja zaraz pójdę do pani.<br> {{tab}}Młoda dziewczyna przeszła przez salon i weszła na palcach do sypialnego {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No21 part12.png|num=848}}pokoju, gdzie podwójne rolety zasłaniały okna.<br> {{tab}}Joanna zasnęła dopiero nadedniem po nocy niespokojnej, pełnej myśli najprzykrzejszych.<br> {{tab}}Prześliczne, bielsze od marmuru obnażone ramiona, wyglądały z po za kołdry.<br> {{tab}}Blada twarz ginęła w koronkach i bujnych rozpuszczonych włosach.<br> {{tab}}Dziewczyna zbliżyła się do łóżka i kilka razy szepnęła:<br> {{tab}}— Pani margrabino!...<br> {{tab}}Joanna poruszyła się, otworzyła wpółsenne powieki, a zobaczywszy pokojówkę, wsparła się na łokciu i z widocznem niezadowoleniem spytała:<br> {{tab}}— Moja Marietto, cóż za szaleństwo przyszło ci do głowy budzić mnie, kiedy ja niedawno co zasnęłam?...<br> {{tab}}— Niechaj pani wybaczy, nie śmiałabym nigdy w świecie zrobić nic podobnego, — odpowiedziała młoda dziewczyna, — ale przyszedł jakiś posłaniec, który chce się z panią widzieć koniecznie, bo ma coś ważnego do powiedzenia od pana de Credencé...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part1.png|num=849}}{{tab}}Joanna zadrżała i szybkim ruchem odgarnęła włosy spadające jej na czoło.<br> {{tab}}— Pan de Credencé go przysłał?... powtórzyła.<br> {{tab}}— Tak proszę pani, czy dobrze zrobiłam, żem panią obudziła?...<br> {{tab}}— Bardzo dobrze.<br> {{tab}}— Czy pani margrabina się ubierze?...<br> {{tab}}— Nie, bo to by trwało zadługo... przyprowadź tutaj tego człowieka.<br> {{tab}}— Pani go przyjmie w swojej sypialni?... wykrzyknęła zdziwiona dziewczyna.<br> {{tab}}— Cóż to szkodzi?... mówiłaś przecie że to posłaniec...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part2.png|num=850}}{{tab}}— Tak, proszę pani.<br> {{tab}}— No to nie potrzeba chyba robić z nim ceremonij, zasłoń zresztą firanki u łóżka, tak żeby mnie nie było widać...<br> {{tab}}Pokojówka spełniła rozkaz i wyszła po posłańca.<br> {{tab}}— Pani was woła... — rzekła, — chodźcie...<br> {{tab}}Raul pospieszył za dziewczyną.<br> {{tab}}— Masz dla mnie jakąś wiadomość mój przyjacielu?.. — zapytała Joanna z po za firanek, które ją osłaniały jak namiot.<br> {{tab}}— Tak pani margrabino — odpowiedział Raul głosem zmienionym.<br> {{tab}}— Przysłany jesteś przez pana de Credencé?<br> {{tab}}— Tak proszę pani.<br> {{tab}}— No to mów... słucham...<br> {{tab}}— Samej pani mogę to tylko powiedzieć.<br> {{tab}}— Odejdź moje dziecko — rzekła Joanna do pokojówki, a ta wyszła natychmiast.<br> {{tab}}— Teraz nikt nas nie słucha, mów zatem, — a najprzód podaj mi tę paczkę.<br> {{tab}}— Nie ma wcale potrzeby — odpowiedział Raul głosem swoim naturalnym — a margrabina aż podskoczyła na łóżku.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part3.png|num=851}}{{tab}}— Pakiet ten zawiera same gałgany, a potrzebny mi był do dokompletowania mojej toalety...<br> {{tab}}Joanna rozsunęła firanki i spojrzała ździwiona.<br> {{tab}}Pierwszy to raz w życiu widziała pana de Credencé, przebranego do niepoznania — a lubo poznała go po głosie, nie mogła zrozumieć co to znaczy.<br> {{tab}}— To ty!... — ty hrabio!... — czyż to podobna?...<br> {{tab}}— Tak, to ja, moja najdroższa Joanno!... dla czegoż to cię tak zadziwia?<br> {{tab}}— Taka wyborna metamorfoza!... nie mogę się dość napatrzeć na ciebie!... No — ty istotnie zasługujesz tak jak i Raymond na przezwisko Prometeusza paryzkiego...<br> {{tab}}— Pochlebiasz mi margrabino!... ja jestem żakiem przy Raymondzie.<br> {{tab}}— Ale po cóż to przebranie tak rano?<br> {{tab}}— Ażeby się dostać niepostrzeżonym do ciebie... — Hotel Wilson jest obserwowanym.<br> {{tab}}— Przez kogo?...<br> {{tab}}— Dziwię się, że pytasz oto... przez Raymonda naturalnie!... Raymond chce się przekonać, czy nie będziesz się widzieć ze mną... przywiązuje do tego wielką wagę... Zje {{pp|dya|bła}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part4.png|num=852}}{{pk|dya|bła}} jednakże, jeżeli dojdzie zemną do końca, pomimo całej swojej przebiegłości...<br> {{tab}}— Co masz mi do powiedzenia?...<br> {{tab}}— Najprzód, że całą noc przepędziłem w twoim interesie, — w interesie zarekrutowania dzielnej a niewidzialnej eskorty, któraby wraz zemną czuwała nad tobą, gdy nadejdzie stosowna po temu chwila...<br> {{tab}}— I powiodło ci się... mój drogi?...<br> {{tab}}— Musiało... skoro o ciebie chodziło!... Tak jest, zrobiłem wszystko co potrzeba i zapewniam, że podczas jutrzejszej nocy, doskonale będziesz strzeżoną!... Trzeba jednak wszystko teraz przewidzieć, powiem ci zatem jak masz postępować, jeżeli ufasz mi jeszcze w zupełności.<br> {{tab}}— Ufam ci ślepo!... — odpowiedziała Joanna, — i cokolwiek każesz, zrobię to bez wahania.<br> {{tab}}Pan de Credencé ujął prześliczną rączkę pani Castella i złożył na niej gorący pocałunek.,br> {{tab}}— Przedstawiają się dwie hypotezy, tak zaczął dalej: — Albo Raymond jako baron de Saint-Erme, zjawi się dzisiaj u ciebie, co mi się jednak nieprawdopodobnem wydaje, albo tak jak napisał we wczorajszym liście, fiakr oznaczony nr. 125 zajedzie przed hotel {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part5.png|num=853}}Wilson, aby cię powieźć na rendez-vous z tym panem... {{***}} {{tab}}Raul zatrzymał się na chwilę.<br> {{tab}}Zbliżył się do stolika, na którym stał flakon z czerwonego kryształu w złote gwiazdki, i wskazując nań tak mówił dalej:<br> {{tab}}— W pierwszym wypadku, to jest w razie gdybyś otrzymała dzisiaj jakąkolwiek wiadomość od Raymonda, postawisz ten flakon na oknie antresoli...<br> {{tab}}„Będę się włóczył po ulicy, dostrzegę to — dowiem się że zaszło coś nowego i natychmiast przybędę... W razie przeciwnym, nie obawiaj się niczego, nie przerażaj się żadnem niebezpieczeństwem, wspomnij, że wierny przyjaciel czuwa nad tobą na czele garstki zuchów całkiem mu oddanych, że jak cień trop w trop posuwa się za tobą...<br> {{tab}}„Zejdź o dziewiątej i siądź śmiało do tajemniczego powozu... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part6.png|num=854}}{{c|'''II.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Dzień Regulusa.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Zrobię co każesz, kochany hrabio, — odpowiedziała Joanna, — chociaż jednak uważam się za kobietę odważną, nie taję, że mi serce zabije z pewnością gwałtownie, gdy mi przyjdzie spotkać się sam na sam z tą dziwną osobistością, którą i ty wszakże za bardzo niebezpieczną uważasz:..<br> {{tab}}— Raymond nie może być niebezpiecznym dla ciebie, powiedziałem ci to już po kilka razy i teraz jeszcze powtarzam... — odparł pan de Credencé.<br> {{tab}}— Takie jest stanowcze twoje przekonanie?...<br> {{tab}}— Daję ci słowo na to!... Wiesz zresztą chyba dobrze, że gdybym przypuszczał najmniejsze niebezpieczeństwo, nie pozwoliłbym ci się narażać. No, ale moja piękna, muszę cię już opuścić...<br> {{tab}}— Już?...<br> {{tab}}— Koniecznie...<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Agent Raymonda widział, że {{pp|po|słaniec}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part7.png|num=855}}{{pk|po|słaniec}} jakiś wchodził przed chwilą do hotelu... — będzie się dziwił zatem, że nie powraca tak długo..<br> {{tab}}— Skoro tak, to nie zatrzymuję cię dłużej... idź... ale czy naprawdę nie zobaczymy się już przed wieczorem?...<br> {{tab}}— Chyba, że zobaczę flakon w oknie jako znak, iż zaszło coś nowego... cokolwiek bądź się jednak stanie, licz na mnie najzupełniej!... — Twój interes obchodzi mnie bardziej jak mój własny — a nie zawiedziesz się na Raulu!...<br> {{tab}}Pan de Credencé ucałował ręce margrabiny i opuścił hotel.<br> {{tab}}Wyszedłszy po za bramę, przekonał się, że szpieg postawiony przez Raymonda przygląda mu się podejrzliwie.<br> {{tab}}Nie dał poznać po sobie, że go to obchodzi i spokojnym krokiem udał się w stronę ulicy Pepinière.<br> {{tab}}Doszedłszy do rogu obejrzał się uważnie, czy czasem nie idzie kto za nim, a uspokojony zupełnie, pobiegł ulicą Pepinière i wszedł do winiarni, o której mówił zeszłej nocy z Lariflą.<br> {{tab}}Zakład ten zajmował cały parter od rogu ulicy du Rocher..<br> {{tab}}Pan de Credencé wziął na bok gospodarza, zadysponował obiad dla pięciu jaskółek, zapłacił zań z góry, {{pp|za|lecając}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part8.png|num=856}}{{pk|za|lecając}}, aby wina i wódki dano im bardzo umiarkowanie.<br> {{tab}}— Bądź spokojny mój przyjacielu! — odpowiedział restaurator — jeżeli ludzie twoi upiją ci się dzisiaj — to z pewnością nie u mnie się to stanie.<br> {{tab}}Raul zadowolony z obietnicy, podszedł pod dworzec kolei Havre, wsiadł do fiakra, kazał powieźć się na bulwar św. Marcina, a przybywszy przed dom wskazany, udał się na górę do swojego pokoju, żeby przebrać się znowu w liberyę stangreta remizy.<br> {{tab}}Z bulwaru św. Marcina podążył na przedmieście św. Antoniego i wszedł na podwórze d’Amoy.<br> {{tab}}Podwórze to jest, albo raczej było rodzajem obszernego placu, przeznaczonego wyłącznie dla kowali i naprawiaczy starych powozów.<br> {{tab}}— Ci ostatni, po większej części Overniacy, trudnili się skupowaniem rozmaitych wehikułów zużytych, niektóre nie tak, zniszczone — odświeżali i w kurs puszczali, inne rozbierali na części, zkąd rozmaitego żelaztwa, kół i resorów, leżały tu zawsze stosy całe.<br> {{tab}}Pan de Credencé przeszedł się parę razy po tym bazarze i zatrzymał przed starym powozikiem szkaradnym i odrapanym, na który nie spojrzałby {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part9.png|num=857}}żaden z pewnością dorożkarz najpośledniejszego gatunku.<br> {{tab}}Targował się długo o tę landarę, nareszcie oświadczył gotowość zapłacenia za nią trzystu franków.<br> {{tab}}— Czy trzeba ją odesłać do pana? — zapytał kupiec.<br> {{tab}}— Nie — odpowiedział pan de Credencé — stawię się tu sam o ósmej wieczorem i sam zabiorę.<br> {{tab}}— Dobrze obywatelu — będę zatem czekać na ciebie... — kupiłeś nie drogo nie ma co mówić, ten powóz może jeszcze służyć ci tak jak nowy... za tanio doprawdy sprzedałem! — nie zarobiłem doprawdy ani grosza... słowo daję!... jesteśmy obaj przecie uczciwi ludzie, a jeżeliby przyszło targować się na nowo, nie odstąpiłbym go za tę cenę!<br> {{tab}}— A jeżeli ja jutro odstawię panu tego klekota — czy nabędziesz go odemnie za ośmnaście luidorów? — zapytał de Credencé.<br> {{tab}}{{Korekta|Owernijak|Owerniak}} zakaszlał się gwałtownie.<br> {{tab}}— Hm!... musielibyśmy pogadać o tem!... — odpowiedział — ośmnaście luidorów to także pieniądze, a teraz handel tak ciężko idzie, iż trudno zarobić na życie!...<br> {{tab}}Raul opuścił bazar, ucieszony ze {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part10.png|num=858}}swojego nabytku i z komedyjki, jaką odegrał...<br> {{tab}}Nie będziemy zajmować się tem co porabiał przez dzień cały, dość nam będzie się dowiedzieć, że kilka razy przechodził koło hotelu Wilson, ale że czerwony flakon nie ukazywał się w oknie antresoli.<br> {{tab}}Raymond nie dał zatem żadnej o sobie wiadomości Joannie!...<br> {{tab}}Około czwartej po południu, pan de Credencé napisał w kawiarni przy bulwarze Kapucynów list dosyć długi, włożył go w pudełko od biżuteryi z jakąś bagatelką starannie owiniętą papierem jedwabnym.<br> {{tab}}Potem okręcił jeszcze pudełeczko sznureczkiem, zapieczętował i oddał posłańcowi, aby je zaniósł do pani Castella.<br> {{tab}}— Odnieś to chłopcze bez straty czasu — rzekł, dając mu pięcio frankówkę — a gdyby przypadkiem, pytał cię kto zkąd przychodzisz, nie {{Korekta|zapomniej|zapomnij}} powiedzieć, że od jubilera pani Castella z ulicy de la Paix...<br> {{tab}}— Od jubilera pani Castella z ulicy de la Paix — powtórzył posłaniec — bądź pan spokojny niezapomnę... {{***}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part11.png|num=859}}{{tab}}Biła siódma godzina na którymś z zegarów wieżowych w chwili, w której Regulus wprowadzał wielką chudą szkapę ze łbem smutnie spuszczonym, na przedmieście św. Antoniego.<br> {{tab}}— Szkapa ta wyglądająca tak nędznie i zaniedbanie z pozoru, była prawdziwym biegunem angielskim, niezrównanym w biegu.<br> {{tab}}Wiadomo bo zresztą, że konie prawdziwie rasowe, najpiękniejszych kształtów i najsilniejszej organizacyi, wyglądają na istne szkapy, jeżeli nie są osiodłane lub zaprzężone albo też zupełnie wolne.<br> {{tab}}Ale że znawcy trafiają się rzadko, Raul więc doszedł ze swoim koniem aż do bazaru d’Amoy, nie zwróciwszy niczyjej na siebie uwagi.<br> {{tab}}Zaledwie kilku chłopaków zaczepiło go po drodze okrzykiem:<br> {{tab}}— A to Rosynant!... ho! ho!... — ależ to stangret co ciągnie konia... nie koń co powozi stangreta, świat się widocznie do góry nogami przewraca!...<br> {{tab}}Owerniak siedział na stopniu jakiegoś klekota i palił fajkę...<br> {{tab}}— A!... jesteś obywatelu... — zawołał — czekałem właśnie na ciebie...<br> {{tab}}Spojrzawszy zaś na konia dodał:<br> {{tab}}—Co to, to tę wywłokę chcesz zaprządz do powozu?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No22 part12.png|num=860}}{{tab}}— Naturalnie — a dla czegoż pytasz się o to?<br> {{tab}}— Bo biedactwo nie poradzi sobie z pewnością... — bo sam ledwie się trzyma na nogach... — Że się nie rozchoruje z przejedzenia, można przysiądz w każdej chwili.<br> {{tab}}— Boki ma zapadłe to prawda — odpowiedział Raul — ale że jest silny, zaraz się o tem przekonasz.<br> {{tab}}Owerniak potrząsnął głową powątpiewająco i wprowadził konia za zagrodę. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''III.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Wyścigowiec.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Dwie minuty starczyły panu de Credencé do zaprzęgnięcia. konia do powozu.<br> {{tab}}Łagodne {{Korekta|zwierze|zwierzę}}, ze spuszczoną ciągle głową, dało się powodować z łatwością.<br> {{tab}}— A co? — zapytał przekupień starzyzny, gdy Raul siadał na kozioł — a gdzież ty masz bat u dyabła?<br> {{tab}}— Nie mam bata — odpowiedział Raul.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part1.png|num=861}}{{tab}}— Chcesz to ci sprzedam niedrogo, zupełnie prawie nowy.<br> {{tab}}— Nie potrzeba...<br> {{tab}}— Czemże będziesz poganiał szkapę.<br> {{tab}}— Niczem. Nie mam zwyczaju bicia koni...<br> {{tab}}Przekupień ujął się pod boki i zaczął śmiać się na całe gardło...<br> {{tab}}— A to pyszne, a to wspaniałe! — wołał — więc będziesz zachęcał tego rumaka głosem, tak jak to czynią u Frankoniego?<br> {{tab}}— Bardzo być może.<br> {{tab}}— A czy daleko masz jechać, jeżeli zapytać wolno?<br> {{tab}}— Na drugi koniec Paryża.<br> {{tab}}— W takim razie, jeżeliś chciał {{pp|do|stać}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part2.png|num=862}}{{pk|do|stać}} się tam o północy, trzeba tu było przyjść w południe.<br> {{tab}}— Sądzisz, że mi koń ustanie na drodze?<br> {{tab}}— Tak mi się przynajmniej wydaje.<br> {{tab}}— A nie wiesz, że pozory często mylą?<br> {{tab}}— Nie mówię, że tak nie jest, na koniach jednak znam się doskonale...<br> {{tab}}— Widzę to... — widzę, że nie można by ci sprzedać szkapy za konia czystej krwi...<br> {{tab}}— O! z pewnością, że nie!...<br> {{tab}}Raul skoczył na kozioł, zebrał lejce i cmoknął językiem.<br> {{tab}}Nigdy bodaj nikt nie widział podobnie raptownej zmiany.<br> {{tab}}Koń jakby go dotknęła iskra elektryczna, stał się odrazu innym.<br> {{tab}}— Zgrabną szyję wyciągnął jakby szyję łabędzia, a rozpuszczonym ogonem począł się bić po bokach.<br> {{tab}}Muskuły i żyły wyprężyły mu się pod skórą i zaczął bić niecierpliwie nogami.<br> {{tab}}— Do pioruna!... — wykrzyknął Owerniak — ten koń znarowiony!... — co to za koń jakiś?<br> {{tab}}— Ten koń, mój stary — odpowiedział hrabia ze śmiechem — to anglik prawdziwy, anglik wartujący co {{pp|naj|mniej}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part3.png|num=863}}{{pk|naj|mniej}} dziesięć tysięcy franków!... — No, teraz uwierzysz zapewne, że nie ustanie mi w drodze?<br> {{tab}}Ściągnął lejce i puścił się galopem.<br> {{tab}}Wyjechawszy z ulicy św. Antoniego, pan de Credencé pojechał bulwarem, ale już zupełnie wolno, aby uwagi przechodniów nie zwracać na siebie.<br> {{tab}}Było już ciemno oddawna, gdy dotarł na ulicę św. Magdaleny i ztąd przez ulicę Tronchet na plac Hawru, a ztąd znów na ulicę Pepinière.<br> {{tab}}Tu przystanął o kilka kroków od winiarni.<br> {{tab}}Zawołał posłańca, kazał mu czuwać nad koniem, sam zaś wszedł do sklepu.<br> {{tab}}— Pańscy ludzie tam się znajdują rzekł gospodarz, wskazując na gabinet.<br> {{tab}}Skoro hrabia stanął na progu, Larifla i czterej jego kamraci przywitali go okrzykiem:<br> {{tab}}— Niech żyje Regulus!...<br> {{tab}}— Tylko nie tak głośno!... — zauważył na to Raul.<br> {{tab}}— Niech żyje Regulus! — powtórzyli łotrzykowie trochę ciszej.<br> {{tab}}— A co moje zuchy? — zapytał hrabia — spodziewam się, że pijani nie jesteście.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part4.png|num=864}}{{tab}}— Za kogo to nas bierzesz?... prawdziwy przyjacielu! — odpowiedział Larifla — nie upijamy się nigdy gdy idzie o robotę dla naszego dobrodzieja.<br> {{tab}}— Doskonale!... — odpowiedział Regulus — jestem z was zadowolony.<br> {{tab}}— Nas zaś słowa twoje napełniają prawdziwą radością!... — szepnął Larifla.<br> {{tab}}— Nadeszła chwila — odezwał się znowu Raul.<br> {{tab}}— Jesteśmy też całkiem gotowi.<br> {{tab}}— Obiecałem po trzy luidory każdemu... alę dostaniecie po cztery.<br> {{tab}}Jaskółki mruczały zadowolone, a Larifla rozmaitemi pantominami okazywał wdzięczność swoję.<br> {{tab}}Pan de Credencé wyjął dziesięć luidorów z kieszeni.<br> {{tab}}— Oto połowa... resztę dostaniecie zaraz jak tylko skończymy wyprawę...<br> {{tab}}— Bardzo dobrze, zgadzamy się na to.. — rzekł Larifla.<br> {{tab}}— Teraz słuchajcie co wam powiem...<br> {{tab}}— Odkorkuj ryjek a będziemy pić twoje słowa...<br> {{tab}}— Ja wyjdę pierwszy... wy wyjdziecie po mnie w parę minut... zobaczycie o kilka kroków od sklepu stary {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part5.png|num=865}}powóz... którym ja powożę... wsiądziecie więc do tego powozu...<br> {{tab}}— Wszyscy pięciu?...<br> {{tab}}— Tak, wszyscy pięciu... zamkniecie drzwiczki i zapuścicie firanki...<br> {{tab}}— Widzisz! widzisz! widzisz!... — szeptał Larifla, — jak to pięknie będzie przejechać się karetą!...<br> {{tab}}— Kiedy będziecie już w powozie, nie wolno wam nietylko śpiewać, ale rozmawiać nawet... musicie zachować grobowe poprostu milczenie...<br> {{tab}}— Zastosujemy się do tego, będziemy sobie jednak palić...<br> {{tab}}— Nie myślcie wcale o tem, — zawołał żywo Raul, — palić nie wolno także...<br> {{tab}}— A dla czego?...<br> {{tab}}— Dla tego, że ja tak chcę...<br> {{tab}}— Słusznie... ten co płaci ma prawo wymagać co mu się żywnie podoba... Zrobimy zatem tak jak każesz, pochowamy języki do kieszeni...<br> {{tab}}— Sądzę, że zrozumieliście mnie dobrze i wychodzę... wy wyjdziecie po mnie w pięć minut...<br> {{tab}}— Idź, idź stary... nie każemy na siebie czekać...<br> {{tab}}— Przybliżycie się do powozu, a jeżeliby kto przechodził, niech jeden z was zawoła: Hej! hej przyjacielu, a co, czy wolny jesteś?... Ja odpowiem: {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part6.png|num=866}}Siadajcie obywatele... i zapytam: Gdzie jedziemy?...<br> {{tab}}— Co mamy odpowiedzieć na to?... zapytał Larifla.<br> {{tab}}— Bierzemy cię na godziny i ruszaj na most Jena.<br> {{tab}}— Dobrze...<br> {{tab}}Pan de Credencé opuścił winiarnię, dał kilka sous posłańcowi, wlazł na kozioł i czekał.<br> {{tab}}Niezadługo Larifla z towarzyszami zbliżył się, zamienił ze stangretem wiadome słowa, wsiedli i zaraz odjechali.<br> {{tab}}Trzy kwadranse na dziewiątą biło na wieży, w chwili kiedy przejeżdżali obok hotelu Wilson.<br> {{tab}}Żaden powóz nie stał przed bramą.<br> {{tab}}— Wyprzedziłem go... — pomyślał pan de Credencé, — to doskonale...<br> {{tab}}Minął hotel i zatrzymał się dopiero na samym końcu ulicy.<br> {{tab}}Przechylił się na koźle jak to zazwyczaj robią stangreci, gdy na stacji skracają sobie drzemką wyczekiwanie.<br> {{tab}}Nie mamy potrzeby dodawać, że Raul nie myślał wcale o spaniu, że owszem wytężył wzrok w ulicę słabo oświetloną rzadkiemi latarniami, a nawet prawie ciemną, bo nie było tu {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part7.png|num=867}}żadnych sklepów, ani kawiarni, jak te co oświetlają bulwary.<br> {{tab}}Upłynęło dziesięć minut.<br> {{tab}}Dwa czy trzy powozy prywatne i tyleż fiakrów przejechało obok nie zatrzymując się wcale.<br> {{tab}}Rzadko kto przechodził trotuarem.<br> {{tab}}Ulica Magdaleny jest jedną z mniej uczęszczanych, szczególnie w wieczór.<br> {{tab}}Nakoniec w chwili kiedy tylko co miała uderzyć dziewiąta, Raul posłyszał z daleka szybko kłusującego konia.<br> {{tab}}Jakiś powóz się zbliżał, a iskry wydobywające się z pod kopyt końskich przy uderzaniu o kamienie, świadczyły iż ów koń nie ustępował w niczem koniowi Raula.<br> {{tab}}— O ho!... — pomyślał hrabia — taki kłus oznacza bardzo jakieś piękne stworzenie!...<br> {{tab}}Powóz przejechał...<br> {{tab}}Pan de Credencé zadrżał...<br> {{tab}}Był to zwyczajny fiakr a miał na latarniach numer 125!... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part8.png|num=868}}{{c|'''IV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Numer 125.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Rozumiem!... — pomyślał Raul — i ten powóz i ten koń należą do pana Raymonda. Dorożka ma ten przywilej, że nie zwraca niczyjej uwagi... — Zręczny {{Korekta|Promoteusz|Prometeusz}} paryzki uznał za potrzebna, ażeby jego ekwipaż wyglądał na dorożkę!... — Podziwiam słowo honoru tego człowieka, i gdybym nie był kim jestem, chciałbym być nim z pewnością.<br> {{tab}}Pan de Credencé nie mylił się wcale.<br> {{tab}}Mały powozik dojechał do hotelu Wilson zawrócił, i stanął na wprost bramy.<br> {{tab}}Wejdźmy i my teraz do hotelu, na drugie piętro, do mieszkania zajmowanego przez panią margrabinę Castella.<br> {{tab}}Zegar stojący w salonie na kominku, wskazywał dziesięć minut do dziewiątej...<br> {{tab}}Joanna siedziała przy małym stoliczku, na którym stała zapalona świeca; w lewej ręce trzymała flakonik kryształowy, szczelnie zakorkowany.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part9.png|num=869}}{{tab}}Przed oczami miała rozłożony list, który w pudełku otrzymała w południe od Raula — i odczytywała go po raz dziesiąty może, jakby chciała zapamiętać każde słowa.<br> {{tab}}— No — szepnęła, gniotąc pismo i zapalając przy świecy — to jasne i łatwe o zrozumienia, a skutek zupełnie pewny. Niebezpieczeństwa żadnego już niema dla mnie w tej chwili. — Ten hrabia jest doprawdy nadzwyczaj pomysłowym człowiekiem!... — Sposób w jaki użytkuje z najgenialniejszych wynalazków tegoczesnych, dowodzi iż sam jest także genjuszem!... Brawo kochany Raulu!... posiadasz nietylko moję przyjaźń ale i mój szacunek także... ty prawdziwie godnym jesteś być moim pomocnikiem... a to pochwała wcale nie do odrzucenia!...<br> {{tab}}Po tym krótkim monologu, Joanna spojrzała na zegar.<br> {{tab}}Mała skazówka zbliżała się do dziewiątej, duża do dwunastej.<br> {{tab}}— Nadchodzi zatem chwila stanowcza!... — odezwała się margrabina — i mam zaledwie tyle czasu ile potrzeba do dokończenia toalety. Nie chcę, ażeby na mnie czekano...<br> {{tab}}Miała na sobie strój czarny, wdowi, ale nie pozbawiony atoli wykwintnej kokieteryi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part10.png|num=870}}{{tab}}Stanik uwydatniał kształty jej przepyszne, ręce do łokci obnażone i marmurowe ramiona, przeglądały z pod czarnych koronek.<br> {{tab}}Kilka pereł dżetowych błyszczało w splotach włosów.<br> {{tab}}Takaż sama bransoleta na ręku i czarne perełki w uszkach, podnosiły matową białość twarzy.<br> {{tab}}Stanęła przed lustrem, uśmiechnęła się zadowolona, poprawiła włosy i włożyła leciutki kapelusik krepowy.<br> {{tab}}Potem owinęła się kosztownym koronkowym szalem i kładąc rękawiczki zadzwoniła.<br> {{tab}}Pokojówka zaraz przybiegła.<br> {{tab}}— Czy to pani dzwoniła? — spytała.<br> {{tab}}— Tak moje dziecko — odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}— Co pani rozkaże?<br> {{tab}}— Zejdziesz na dół i udasz się aż do bramy wychodzącej na ulicę Magdaleny.<br> {{tab}}— Dobrze proszę pani.<br> {{tab}}— Wyszedłszy z bramy spojrzysz w ulicę.<br> {{tab}}— A na co mam patrzeć proszę pani?...<br> {{tab}}— Zobaczysz czy nie stoi jaki powóz przed domem.<br> {{tab}}— A potem proszę pani?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part11.png|num=871}}{{tab}}— Potem przyjdziesz mi powiedzieć.<br> {{tab}}— Jeżeli zastanę powóz czy mam co powiedzieć stangretowi?...<br> {{tab}}— Ani słowa... No, idź prędzej moje dziecię.<br> {{tab}}— Lecę już proszę pani...<br> {{tab}}Pokojówka wyszła z salonu, Joanna kończyła wkładać rękawiczki.<br> {{tab}}Zaledwie pozapinała guziczki, gdy pokojówka przybyła już z powrotem.<br> {{tab}}— No cóż?... — zapytała żywo margrabina.<br> {{tab}}— Jest fiakr, właśnie w tej chwili nadjechał.<br> {{tab}}— Nie zauważyłaś też numeru?...<br> {{tab}}— Owszem proszę pani, ma na latarniach nr. 125.<br> {{tab}}— Czy pani ma mi jeszcze co do rozkazania?...<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— Pani wychodzi?...<br> {{tab}}— Tak<br> {{tab}}— Czy mam czekać na panią...<br> {{tab}}— Nie ma potrzeby... powrócę późno może... Daj mi tylko klucz od pokoju i połóż się spać, jeżeliby zaś kto dzwonił, to nie otwieraj wcale...<br> {{tab}}Po wydaniu rozporządzeń pokojówce, Joanna zapuściła woal i zeszła ze schodów.<br> {{tab}}Była może bledszą trochę niż {{pp|zwy|kle}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No23 part12.png|num=872}}{{pk|zwy|kle}}, ale na prześlicznej twarzyczce miała wyraz stanowczości.<br> {{tab}}Wyszła z bramy, zatrzymała się przy fiakrze i otworzyła drzwiczki.<br> {{tab}}Stangret pochylił się z kozła.<br> {{tab}}— Czy pani nie myli się czasami?... zapytał.<br> {{tab}}— Nie... — odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}— Czy pewną pani tego jesteś?...<br> {{tab}}— Najpewniejszą, ponieważ na latarni widzę nr. 125, a dziewiąta dopiero co wybiła.<br> {{tab}}— Widzę, że pani wie o co chodzi proszę zatem siadać.<br> {{tab}}Joanna otworzyła drzwiczki, pewna że znajdzie w powozie pana barona de Saint-Erme...<br> {{tab}}Omyliła się jednak, bo nikogo tam nie było...<br> {{tab}}Zaledwie zajęła miejsce, koń ruszył dobrym kłusem.<br> {{tab}}Pozostawmy fiakra toczącego się po bruku paryzkim, a powróćmy do Raula i jego staroświeckiej landary.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part1.png|num=873}}{{tab}}Pan de Credencé znał pewną zasadę, którą nie raz już wypróbował.<br> {{tab}}Wiedział, że gdy się chce śledzić kogo w taki sposób, aby nie zwracać uwagi, najlepiej go jest wyprzedzać.<br> {{tab}}Miał racyę najzupełniejszą, {{Korekta|najpoderzliwszy|najpodejrzliwszy}} bowiem i ten nawet co na każdym kroku w koło siebie dostrzega szpiegów, nie może wziąć za podejrzaną starej landary, toczącej się sobie przed nim.<br> {{tab}}Raul w ten otóż sposób postanowił śledzić Raymonda.<br> {{tab}}Manewr taki mógł przedstawiać pewne trudności, jeżeliby fiakr Raymonda przejeżdżał przez wielką liczbę {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part2.png|num=874}}ulic, wtedy bowiem najmniejszy błąd, pociągałby groźne za sobą skutki, zmusiłby hrabiego do zawrócenia z drogi...<br> {{tab}}Ale Raul liczył na swoję gwiazdę i na szybkość swojego konia, dzięki której potrafi zachować równość dystansu, pomimo pospiesznej jazdy fiakra Raymonda.<br> {{tab}}Szło mu tylko o wyciągnięcie wniosków i o odgadnięcie kierunku na chybił trafił, co mu się jednak udawało zawsze.<br> {{tab}}Ażeby dojść do tego rezultatu, zestawił pospiesznie w umyśle wszelkie prawdopodobne przypuszczenia... Zdawało mu się, że najprędzej fiakr Raymonda postara się najkrótszą drogą wydobyć na bulwar, i że trzeba zatem wyprzedzić go w stronę bulwaru.<br> {{tab}}Skoro tylko fiakr ruszył z miejsca, Raul cmoknął na kłusaka i udał się przodem.<br> {{tab}}Uważając wyłącznie niby na swojego konia, bacznie jednak obserwował czerwone latarnie jadącego za nim fiakra.<br> {{tab}}Przekonał się też wkrótce, iż nie pomylił się w przypuszczeniach.<br> {{tab}}Fiakr zdążał prosto ku ulicy Magdaleny i naturalnie ku bulwarowi.<br> {{tab}}Raul tak teraz znowu kombinował:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part3.png|num=875}}{{tab}}— Zwyczaje i położenie Raymonda, pociągają go z pewnością w oddaloną jaką część miasta, fiakr zatem wiozący Joannę, nie uda się na plac Zgody, ale prosto bulwarem Magdaleny, skieruje ku Bastylli. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''V.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Ulica des Amandiers-Pepincourt.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}I tą razą nie omylił się znowu Raul.<br> {{tab}}Fiakr zamiast zawrócić na lewo w ulicę Royale, pojechał w stronę Saint-Denis.<br> {{tab}}Zadanie pana de Credencé znacznie zostało ułatwionem.<br> {{tab}}Masa powozów krzyżując się wzdłuż arteryi tak ożywionej jak bulwary, zwolniła naturalnie bieg konia Raymonda...<br> {{tab}}Raul ani na chwilę nie stracił go z przed oczu.<br> {{tab}}Jechali tak dosyć już długo.<br> {{tab}}Nareszcie fiakr i powóz minęły bulwary Saint-Martin i Temple...<br> {{tab}}— Gdzie oni do dyabła nas zawiozą? — pomyślał Raul.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part4.png|num=876}}{{tab}}Ale właśnie w tej samej chwili trafiło mu się pierwsze niepowodzenie.<br> {{tab}}{{Korekta|Fakr|Fiakr}} raptem skręcił w lewo w ulicę d’Angoulème.<br> {{tab}}Nic łatwiejszego jak dopędzić go i wyminąć, ale to z pewnością zwróciłoby uwagę stangreta a może nawet obudziło w nim podejrzenie...<br> {{tab}}Pan de Credencé zdecydował się na krok stanowczy.<br> {{tab}}Cmoknął w taki sposób na swojego bieguna, iż ten puścił się jak strzała w ulicę sąsiednią, która z ulicą d’Angoulème stykała się o jakie najwyżej sto kroków.<br> {{tab}}Objechawszy w ten sposób, ucieszył się niezmiernie, bo spostrzegł czerwoną po za sobą latarnię.<br> {{tab}}Nie będziemy zastanawiali się dłużej nad tą pogonią szczególną, która skończyła się dopiero na ulicy des Amandiers-Pepincourt.<br> {{tab}}Przejechawszy około wysokiego murowanego parkanu, Raul spostrzegł że fiakr nagle przystanął.<br> {{tab}}Stangret Raymonda zatrzymał konia przed małą furtką w murze.<br> {{tab}}Raul nie namyślając się wjechał w najbliższą uliczkę...<br> {{tab}}Tu przystanął, zeskoczył z kozła, otworzył drzwiczki i odezwał się do jaskółek, które zasypiały w najlepsze: {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part5.png|num=877}}{{tab}}— Dalej!... dalej!... niech jeden z was co tchu wysiada i przytrzyma konia, bo nie ma ani chwili do stracenia... chodzi o powodzenie przedsięwzięcia!...<br> {{tab}}Larifla wyskoczył i stanął przed koniem, w postawie najprawdziwszego grooma angielskiego.<br> {{tab}}Raul pobiegł tymczasem kawałek drogi przed siebie, zatrzymał się na rogu uliczki przy murowanym parkanie, i wyjrzał na ulicę des Amandiers-Pepincourt, ulicę tak pustą, jakby się znajdowała o jakie sto mil od Paryża.<br> {{tab}}Przybył na czas, bo w chwili gdy stangret wsiadał z powrotem na kozioł i zawróciwszy zniknął w kierunku przeciwnym.<br> {{tab}}— No, to i dobrze idzie!... wiem przynajmniej, gdzie się znajduje Joanna... reszta sama się ułoży.<br> {{tab}}Powrócił do swoich towarzyszy.<br> {{tab}}Bec de miel i trzej inni wyleźli także z powozu.<br> {{tab}}Otoczyli Lariflę i po cichu zapytywali jeden drugiego, gdzie się znajdują, zapuszczone bowiem firanki u okien, nie pozwalały się oryentować w jakim kierunku ich wieziono.<br> {{tab}}— Czy idzie tak jak trzeba?... — zapytał cicho Larifla Raula.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part6.png|num=878}}{{tab}}— Tak... — odpowiedział Raul — jestem zupełnie zadowolony.<br> {{tab}}— Teraz kiedy się odetchnęło świeżem powietrzem i wyprostowało trochę nogi, — ciągnął Larifla, — czy trzeba będzie znowu gnieść się w tem pudle, nieprzymierzając jak śledzie w baryłce, albo korniszony w słoju?...<br> {{tab}}— Nie w tej chwili.<br> {{tab}}— Więc to tutaj mamy robotę?...<br> {{tab}}— Tak tutaj...<br> {{tab}}— No to powiedz co mamy robić i gdzie się udać?...<br> {{tab}}— Najprzód jeden z was musi pozostać przy koniu.<br> {{tab}}— Jeden, no dobrze, ale który?...<br> {{tab}}— Niechaj Bec de miel zostanie, — odpowiedział po namyśle Raul.<br> {{tab}}— No to zostanę... — mruknął bandyta. — Chociaż jednak nie będę nic robił, tylko stał naprzeciw tej bestyi, dostanę jednak to coś obiecał na równo ze wszystkimi.<br> {{tab}}— Dostaniesz wszystko co do grosza!... — odpowiedział pan de Credencé. — Czy ja kiedy nie dotrzymałem danego słowa?...<br> {{tab}}— Nie nigdy!.. nigdy!... — wykrzyknął z mocą Larifla. — Ktoby śmiał sądzić, że wielki Regulus, protektor mój i dobroczyńca, nie dotrzymuje słowa?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part7.png|num=879}}Gdzie jest taki, niech mi się pokaże, a zaraz mu gnaty połamię!...<br> {{tab}}— Cicho nieznośny gaduło!... — krzyknął Raul z mimowolnym uśmiechem, a następnie dodał zaraz:<br> {{tab}}— Więc Bec de miel zajmie stanowisko przy koniu i nie ruszy się z miejsce. A wy chodźcie za mną...<br> {{tab}}Raul poprowadził towarzyszy aż do furtki w murze.<br> {{tab}}Wskazał na ogród po za murem i powiedział:<br> {{tab}}— Musimy dostać się tam moje chłopcy!...<br> {{tab}}— Nie wielkie rzeczy... ośmnastomiesięczny pędrak takżeby to potrafił zrobić.<br> {{tab}}Pan de Credencé prawił dalej:<br> {{tab}}— Zaopatrzyłem się na wszelki przypadek w sznur i hak... możemy się i niemi posłużyć.<br> {{tab}}— Sznur i hak?... — powtórzył Larifla — a to po co to wszystko?...<br> {{tab}}— Dla przesadzenia muru...<br> {{tab}}— O joj!... joj... co mi za mur, na pół trzecia łokcia wysokości!... — A toż litość bierze!... — Zaraz ja, mój stary, rozmówię się z twoim murem, nie potrzebując ani sznura ani haka!... niech no tylko stanie tu jeden i posłuży mi za drabinkę...<br> {{tab}}Tape à l’oeil zbliżył się, założył {{pp|rę|ce}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part8.png|num=880}}{{pk|rę|ce}}, plecy nadstawił Larifli, a ten wskoczył mu na ramiona a potem na szczyt muru, tu zatrzymał się chwilkę jak akrobata na rozciągniętej linie i zsunął do ogrodu Prometeusza Paryzkiego.<br> {{tab}}Upłynęła minuta, a Raul i jego jaskółki usłyszeli zgrzyt otwieranego wytrychem zamku...<br> {{tab}}Jednocześnie furtka się otworzyła i Larifla ukazał się na progu:<br> {{tab}}— Oto i po krzyku — odezwał się z ukłonem — a teraz bardzo proszę, wejdźcie panowie... panie!... — Wchód jest bezpłatny... przy wyjściu tak samo nic się nie pobiera.<br> {{tab}}Pan de Credencé wszedł pierwszy.<br> {{tab}}— Czy trzeba drzwi z powrotem zamknąć?... — zapytał Larifla... uradowany, że mu się tak dobrze udało.<br> {{tab}}— Naturalnie, że potrzeba!... — odpowiedział Raul — pozostawione otworem, zdradziły by nas przecie przed pierwszym lepszym przechodniem.<br> {{tab}}— Racya!... — palnąłem głupstwo — odpowiedział Larifla — ale cóż chcesz!... człowiek nie jest doskonałością!...<br> {{tab}}Księżyca nie było, ale za to miliardy gwiazd błyszczały na niebie.<br> {{tab}}Raul i jego towarzysze, których oczy przyzwyczajone były do chodzenia wśród ciemności, spostrzegli zaraz {{pp|du|beltowy}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part9.png|num=881}}{{pk|du|beltowy}} szpaler około alei prowadzącej do pawilonu, do którego na początku naszego opowiadania, Raymond wprowadził był owego młodego blondyna z którym poznał się w tak dziwnych okolicznościach w lasku Bulońskim.<br> {{tab}}— Chodźmy tą aleją — odezwał się po cichu mniemany Regulus — tylko idźcie ostrożnie i nie odzywajcie się ani słowa!... — Nieprzyjaciel jest blizko i może otaczają nas nadsłuchujące uszy jego agentów.<br> {{tab}}Do zalecenia hrabiego ściśle się zastosowano.<br> {{tab}}Nocni awanturnicy dotarli aż pod stopnie, prowadzące do przedsionka pawilonu.<br> {{tab}}Przez cały czas nie wymówili ani żadnego słowa.<br> {{tab}}Front pawilonu pogrążony był całkiem w ciemności.<br> {{tab}}Żadnego światełka ani w oknach na dole, ani w oknach pierwszego piętra.<br> {{tab}}Raul wszedł na schody i poruszył za klamkę u drzwi w stylu rococo rzeźbionych bogato.<br> {{tab}}Z największą ostrożnością probował otworzyć, ale napotkał na opór dowodzący, iż drzwi wewnątrz były zamknięte.<br> {{tab}}Nie było co marzyć o podważeniu, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part10.png|num=882}}najmniejszy hałas obudziłby czujność Raymonda, albo jego służby i wszystko byłoby stracone!<br> {{tab}}Raul jednak nie mógł porzucić Joanny, której obiecał swoję opiekę i ratunek w niebezpieczeństwie...<br> {{tab}}A otóż znajduje się ona w niebezpieczeństwie.<br> {{tab}}Raul uspakajał młodą kobietę, ale sam się nie łudził wcale.<br> {{tab}}Po takim człowieku jak Raymond, wszystkiego można się było spodziewać...<br> {{tab}}Pan de Credencé zeszedł ze stopni i obszedł do okoła budynek.<br> {{tab}}Napotkał kląb lipowy, który zacieniał przepysznie z obydwóch stron pawilon.<br> {{tab}}Tutaj odetchnął swobodnie.<br> {{tab}}W dwu oknach pierwszego piętra błyszczały jarzące światła. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Larifla jako gimnastyk.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Larifla znalazł się obok Raula.<br> {{tab}}Przyłożył usta do ucha Regulusa i powiedział wskazując na światło.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part11.png|num=883}}{{tab}}— Wszak tutaj... nieprawda?...<br> {{tab}}— Tutaj... — odpowiedział Raul.<br> {{tab}}Możeś ciekawy wiedzieć co się tam dzieje, pomiędzy czterema ścianami tego pudełeczka, co nas tak oślepia rażąco?....<br> {{tab}}— O! bardzo!... — szepnął pan de Credencé — nie wiem co dałbym za to...<br> {{tab}}— No, to nic nie dasz i będziesz zadowolniony...<br> {{tab}}— Jakto?... któż mi to uczyni?...<br> {{tab}}— Ja!... i to zaraz...<br> {{tab}}— Ty Lariflo?... — szepnął Credencé.<br> {{tab}}— Ja w mojej własnej osobie, mój stary...<br> {{tab}}— A jakże to zrobisz?...<br> {{tab}}— To już do mnie należy.<br> {{tab}}— Tylko bez nieostrożności!...<br> {{tab}}— Nieostrożności! oh! la! la!... — a to mi się podoba!... — każdy wie o tem, żem jest jak wąż ostrożnym.<br> {{tab}}— Pomyśl dobrze... — odrzekł Raul — zależy mi bardzo na tem, ażeby nie zwrócić na siebie uwagi...<br> {{tab}}— Niema żadnego niebezpieczeństwa, {{Korekta|niedoparze|nietoperze}} i sowy siedzące na gałęziach, niedyskretniejszemi są szpiegami odemnie...<br> {{tab}}— Cóż myślisz zrobić?...<br> {{tab}}— Sprobuję zastosowania {{pp|gimnasty|ki}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part12.png|num=884}}{{pk|gimnasty|ki}} amerykańskiej i wiem, że mnie pochwalisz.<br> {{tab}}— Myślisz się wdrapać po murze?<br> {{tab}}— Ej! co też ty gadasz!.. Żeby chcieć zrobić coś podobnego, potrzeba by mieć zajączka we łbie!... Dziękuję ci mój piękny! — Jestem dzieckiem Paryża u dyabła! — Nabrałem trochę wprawy we wdrapywaniu się na maszty w uroczystości narodowe na polach Elizejskich urządzane!... Wlezę na to wielkie drzewo i zrobię sobie nań obserwatoryum...<br> {{tab}}I nie czekając odpowiedzi, Larifla objął lipę dwoma rękami, chwycił za najniższą gałęź i zniknął w nieprzejrzanej gęstwinie po nad głowami swoich towarzyszy.<br> {{tab}}Przez kilka sekund Raul słyszał trzeszczenie gałęzi, a nareszcie wszystko ucichło.<br> {{tab}}Upłynęło jeszcze kilka minut.<br> {{tab}}Raul oczekiwał z najwyższą niecierpliwością, każda minuta wydawała mu się nieskończenie długą.<br> {{tab}}— Co się tam dzieje przed jego oczami, że tak siedzi?... — myślał Raul, kiedy na raz Larifla stanął przed nim, jak owoc spadły z drzewa.<br> {{tab}}Hrabia zadrżał.<br> {{tab}}— No cóż?... — zapytał żywo.<br> {{tab}}— A co mój dobroczyńco — {{pp|odpo|wiedział}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part13.png|num=885}}{{pk|odpo|wiedział}} młody bandyta — daję ci swoje słowo kawalerskie, że nie warto było włazić.<br> {{tab}}— Co chcesz powiedzieć?<br> {{tab}}— Chcę powiedzieć, że przychodzi mi ochota krzyknąć jak w kurniku Funamb.<br> {{tab}}— Podnieście kurtynę, albo zwróćcie mi moje cztery sous!<br> {{tab}}— Skończysz-że niepoprawny gaduło? — mruknął ze złością Credencé — nie o twoje wrażenia się pytam...<br> {{tab}}— Naturalnie, prawdziwy przyjacielu!... Chcesz wiedzieć co się tam dzieje?...<br> {{tab}}— Właśnie...<br> {{tab}}— Opowiem ci, jak najlepiej potrafię...<br> {{tab}}Scena przedstawia piękny pokój, bogato wyzłocony, wspaniale umeblowany, z dywanami, jedwabiami i lustrami, jak w jakiej kawiarni na bulwarach — jednem słowem szyk ogromny... Na środku mały stolik z nakryciem do kolacyi... na talerzykach owoce... w butelkach napoje najrozmaitsze, a tak ponętne, że aż mi się pić zachciało...<br> {{tab}}Raul tupnął nogą.<br> {{tab}}— A w tym pokoju — wyszeptał — w tym pokoju nie ma nikogo?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part14.png|num=886}}{{tab}}— Owszem — odpowiedział Larifla — występują i osoby...<br> {{tab}}— Kto taki?<br> {{tab}}— Jakiś on i jakaś ona... kochankowie jak mi się zdaje... ale wcale pięknie ubrani, to im trzeba przyznać...<br> {{tab}}— Jak wyglądają? — zapytał znowu pospiesznie Raul.<br> {{tab}}— On nizki, gruby, ani brzydki ani ładny, lat koło pięćdziesięciu... na nosie złote okulary, bielizna wykwintna, krawat biały, garnitur czarny, czerwona wstążeczka w dziurce guzika... jednem słowem dystyngowana jakaś osobistość — widać to na pierwszy rzut oka...<br> {{tab}}Raul poznał Rajmonda pod uroczystą postacią barona de Saint-Erme.<br> {{tab}}Nie mógł powstrzymać uśmiechu, posłyszawszy ostatnie słowa Larifla.<br> {{tab}}— A dama? — zapytał Raul.<br> {{tab}}Larifla przyłożył palce do ust i zaczął je oblizywać.<br> {{tab}}— Co do damy — rzekł — to bestyjka prześliczna!... — Znam wiele ładnych dziewcząt sprzedających lemoniadę, znam i inne rozmaite paryżanki... ale jakem Larifla, wszystkie tamte ani się do tej umywały! Trochę może za blada, ale oczy ma za to jaśniejsze od płomieni gazowych.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part15.png|num=887}}{{tab}}— Jak ubrana?... — zapytał Raul.<br> {{tab}}— Tak jak i on, cała czarno... Jeżeli to mąż i żona, to z pewnością musieli kogoś pochować.<br> {{tab}}Teraz Raul pewnym był, że to Rajmond i Joanna.<br> {{tab}}— Cóż robią? — pytał dalej.<br> {{tab}}— Nic.<br> {{tab}}— Jakto nic?...<br> {{tab}}— A no naprawdę nic... Ona siedzi na sofie... on stoi przed nią, i zdają się prowadzić jakąś ożywioną rozmowę.<br> {{tab}}— {{Korekta|Spokojnie|Spokojnie?}}<br> {{tab}}— Jako para najlepszych przyjaciół!...<br> {{tab}}Raul zamyślił się chwilę a potem odezwał się cichutko:<br> {{tab}}— Larifla...<br> {{tab}}— Obecny i przytomny — odpowiedział młody bandyta — mów o co ci jeszcze chodzi?...<br> {{tab}}— Zależy mi dużo na tem, ażeby zobaczyć na własne oczy co się tam dzieje... w tym domu.<br> {{tab}}— A no mój stary, to cóż ci przeszkadza zobaczyć... — Bierz bilet do amfiteatru, jak ja zrobiłem przed chwilą... i idź rozerwij się trochę... Znajdziesz miejsce odrazu i nie będziesz potrzebował nic nawet dać woźnemu...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No24 part16.png|num=888}}{{tab}}— Zapewne... tylko, że ja nie potrafię wdrapywać się na drzewa...<br> {{tab}}— Ot to, to zaniedbana edukacya... o czem-że u dyabła myśleli twoi rodzice?<br> {{tab}}— Brakuje mi — ciągnął pan Credencé — doświadczenia i wprawy...<br> {{tab}}— Co ma znaczyć — odpowiedział Larifla — że miałbyś wielką ochotę wdrapać się... ale niedowierzasz sobie i obawiasz się o kości.<br> {{tab}}— Właśnie!...<br> {{tab}}— Chciałbyś zatem, ażeby Larifla ułatwił ci tę hecę...<br> {{tab}}— Cudownie odgadujesz moje myśli...<br> {{tab}}— Bądź spokojny mój dobroczyńco.. — dopomogę ci i urządzę poręcz u twych schodów.<br> {{tab}}— Jakże to zrobisz?...<br> {{tab}}— Zobaczysz.. — Czy masz przy sobie sznur, o którym wspominałeś?...<br> {{tab}}— Mam...<br> {{tab}}— Dawaj go...<br> {{tab}}— Cóż myślisz zrobić?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part1.png|num=889}}{{tab}}— Wejdę z powrotem na drzewo, przywiążę jeden koniec sznura tam wysoko, drugi opuszczę na ziemię, a ty... pochwycisz go dwoma rękami i trzymając silnie, pójdziesz po gałęziach jak po szczeblach do góry... — Jakże ci się to podoba dobroczyńco?...<br> {{tab}}— Doskonale...<br> {{tab}}— No, to ponieważ nie ma czasu do stracenia, biorę się w tej chwili do rzeczy i sądzę, iż sprawa w oka mgnieniu zostanie załatwioną.<br> {{tab}}Larifla chwycił zębami koniec sznura i po raz drugi zniknął w gęstwinie drzewa, ze zręcznością małpy.<br> {{tab}}Po paru chwilach gwizdnął cichutko, ażeby uprzedzić Regulusa, iż co trzeba przygotowane.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part2.png|num=890}}{{tab}}Raul czekał tylko sygnału.<br> {{tab}}Uczepił się sznura i dostał do najbliższej gałęzi — a skoro tylko oparł nogi w coś trwałego, mógł też pomimo ciemności drapać się coraz wyżej, aż nakoniec znalazł się obok Larifli.<br> {{tab}}— Widzisz stary — otóż jesteśmy w loży!... — Nic ci teraz nie przeszkadza przypatrywać się sztuce i wygwizdać aktorów, jeżeli ci się ich gra nie podoba! {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Baron de Saint-Erme powraca na scenę.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pozostawmy pana de Credencé, siedzącego na gałęzi i wytężającego wzrok ku jednemu z pokojów domu Raymonda, a cofnąwszy się, wstecz trochę, przypomnijmy sobie Joannę w chwili gdy opuszczała hotel Wilsona.<br> {{tab}}Margrabina, jak to wiemy, wsiadła bez wahania do fiakra Nr. 125, a skoro tylko wehikuł ruszył z szybkością nie odpowiadającą skromnemu pozorowi fiakra wynajętego, uchyliła małą jedwabną poduszeczkę, zasłaniającą okienko z tyłu powozu i patrzyła...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part3.png|num=891}}{{tab}}Po niedługim czasie przekonała się, iż nikt za niemi nie jedzie i... pomimo całej siły charakteru, zapytywała się z obawą, czy pan de Credencé nie zapomniał czasem o obietnicy rozciągnięcia nad nią opieki?...<br> {{tab}}Do tej obawy jednej przyłączyła się wkrótce i inna, Raymond dzięki swojej tajnej policyi, mógł się dowiedzieć o zamiarach Raula i w takim razie przedsięwziął wszelkie środki ostrożności.<br> {{tab}}Kto wie, czy hrabia nie pokutuje już za swoję ciekawość i za wtrącanie się w sprawy tego Prometeusza paryzkiego...<br> {{tab}}Nieobecność jego zdawała się to potwierdzać.<br> {{tab}}Czy nie znajdzie się zatem bez obrony — w mocy i na łasce jednego z najniebezpieczniejszych łotrów wielkiego miasta?...<br> {{tab}}Bez wątpienia — gdyby czas był na to jeszcze, nie dałaby się wciągnąć w taką niebezpieczną awanturę, której końca nie wiedziała.<br> {{tab}}Ale było już za późno...<br> {{tab}}Nie byłoby już na cofnięcie się sposobu...<br> {{tab}}Trzeba było wytrwać do końca i odzyskać majątek, który Raymond tylko mógł powrócić.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part4.png|num=892}}{{tab}}Powozik zatrzymał się na ulicy Amandiers-Pepincourt, przed małą furtką w parkanie.<br> {{tab}}Stangret krzyknął przeciągle i nagle drzwi się otworzyły — zaraz potem Raymond się ukazał — taki sam jakim był w hotelu Wilson, w roli naczelnika prefektury.<br> {{tab}}Poskoczył do drzwiczek, otworzył je i pomógł wysiąść Joannie.<br> {{tab}}— O! pani margrabino — zawołał drżącym głosem, może ze wzruszenia, a może udając tylko — nie śmiałem spodziewać się pani!... — Co to za szczęście dla mojego skromnego domku!... — co za radość i duma dla twojego najniższego sługi!... — Niechże pani margrabina pozwoli mi podać sobie ramię... przejdziemy przez mój mały ogródek...<br> {{tab}}Margrabina nic nie odpowiedziawszy, oparła się na ramieniu Raymonda.<br> {{tab}}Przed wejściem w progi domu, w którym znajdzie się w zupełnej mocy i woli opryszka, Joanna rzuciła szybkie spojrzenie do okoła, czy nie spostrzeże jakiego znaku uwiadamiającego ją o obecności Raula i jego towarzyszy.<br> {{tab}}Nie spostrzegła nic zgoła...<br> {{tab}}Napróżno wytężała wzrok w {{pp|ciem|ności}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part5.png|num=893}}{{pk|ciem|ności}} — ulica wydała jej się pustą zupełnie.<br> {{tab}}— Ah! — myślała sobie z goryczą — jestem zatem opuszczoną zupełnie! — i wątpić o tem dłużej byłoby szaleństwem!... — Muszę liczyć sama na siebie... — Ale mniejsza o to!... Spełnię z pewnością swój obowiązek, a jeżeli zwycięstwo będzie możebne, zwyciężę...<br> {{tab}}Zamykające się z trzaskiem drzwi przerwały rozmyślania Joanny.<br> {{tab}}— Czy pani nie cierpiąca? — zapytał Raymond zaniepokojony.<br> {{tab}}— Czym cierpiąca, panie baronie? — odpowiedziała młoda kobieta zapewniam pana, że wcale nie jestem cierpiącą... — dla czego pan o to pyta?<br> {{tab}}— Bo przed chwilą czułem, że pani drżała...<br> {{tab}}Joanna roześmiała się głośno.<br> {{tab}}— Ależ baronie, co się też to panu zdaje?... ja jak żyję nie drżałam nigdy i z pewnością nie zadrżę tej nocy!... Obecność moja tutaj, musi być panu dostatecznym chyba dowodem, iż nie mam najmniejszej obawy, iż ufam panu bez granic...<br> {{tab}}— Ufność pani margrabiny! — szepnął Raymond — czyni mnie najszczęśliwszym z ludzi!... Cóż mam uczynić, żeby pani okazać moję wdzięczność?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part6.png|num=894}}{{tab}}— Bardzo łatwe to zadanie... — odpowiedziała Joanna — daj mi pan dowód, że zasługujesz na tę ufność...<br> {{tab}}— A jaki?<br> {{tab}}— W liście, który pan do mnie pisałeś, nazwałeś się wiernym przyjacielem moim... — bądź otóż naprawdę takim przyjacielem...<br> {{tab}}— Pani wątpi, że nim jestem?... — przerwał Raymond żywo.<br> {{tab}}— Nie chcę wątpić — odrzekła margrabina — nie wątpiłabym wcale, gdybyś pan innemi słowy wyraził swoje mną zainteresowanie. — Słowa pańskie są słowami człowieka grzecznego... ale niechże i uczynki pańskie podobne będą do obietnic!... Dałam panu dowód największego zaufania, — dajże mi pan dowód zupełnej szczerości swojej!...<br> {{tab}}— Pani margrabino — odpowiedział Raymond głosem stanowczym — baron de Saint-Erme umie uszanować swoje słowo, umie święcie spełnić zawsze to cokolwiek raz obiecał. Oto bądź pani zupełnie spokojną.<br> {{tab}}— Zobaczymy... szepnęła Joanna...<br> {{tab}}Całą tę rozmowę zamienili w kompletnej ciemności, przechodząc aleją prowadzącą do pawilonu.<br> {{tab}}Ciemności przykro działały na nerwy Joanny.<br> {{tab}}— Panie baronie — rzekła, czy {{pp|bę|dziemy}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part7.png|num=895}}{{pk|bę|dziemy}} ciągle tak jak dotąd rozmawiać ze sobą po ciemku? — Przyznam się panu, że wolę patrzeć w twarz interlokutora...<br> {{tab}}— Za chwileczkę pani margrabino — odpowiedział Raymond z galanteryą, za chwileczkę niebiańska piękność pani zajaśnieje przy świetle... Otóż jesteśmy... Prześliczne pani nóżki wchodząc — w próg skromnego mojego domku w pałac go zamieniają...<br> {{tab}}Prometeusz paryzki puścił rękę Joanny, wszedł na stopnie peronu i drzwi otworzył.<br> {{tab}}Jarzące światło zabłysło w przedpokoju. Okienice tak były szczelnie dopasowane, że nazewnątrz nie było zupełnie widać tej iluminacyi.<br> {{tab}}Raymond podał rękę margrabinie, a prowadząc ją po stopniach mówił:<br> {{tab}}— Proszę pani margrabino... bądź pani jak u siebie, skoro jesteś u mnie...<br> {{tab}}Joanna uśmiechnęła się mimowoli i poszła za gospodarzem domu.<br> {{tab}}Skoro znaleźli się w przedpokoju, Raymond nacisnął sprężynę, a drzwi same się zamknęły, z długim metalicznym trzaskiem.<br> {{tab}}Na ten niespodziewany hałas, pani Castella zadrżała znowu.<br> {{tab}}— Czyśmy w więzieniu? — zapytała. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part8.png|num=896}}Doprawdy, że przypominają mi się melodramaty, w których z podobnie metalicznym trzaskiem zamykają lochy więzienne.<br> {{tab}}— Drzwi i okiennice mego mieszkania, poobijane są żelazną blachą — odpowiedział Raymond swobodnie.<br> {{tab}}— Poobijana blachą żelazną? — wykrzyknęła Joanna.<br> {{tab}}— Blachą, której kula z pewnością nie przebije... tak jest pani margrabino,<br> {{tab}}— A to dla czego... wielki Boże?<br> {{tab}}— Dla własnego bezpieczeństwa pokornego sługi pani.<br> {{tab}}— Czybyś się pan tak obawiał, panie baronie?<br> {{tab}}— Nie pani margrabino, tchórzem wcale nie jestem, ale jestem bardzo ostrożnym...<br> {{tab}}— Czegoż bo się tak znowu obawiać?... Paryż nie jest wszak dzikim krajem i wcale nie słychać w nim o tych krwawych napadach nocnych, których widownią jest, jak mi się zdaje Ameryka, a opisami których zajmują się z upodobaniem romansopisarze amerykańscy...<br> {{tab}}— Najprzód pani margrabino — odrzekł Raymond — nie o wszystkiem się słyszy co się dzieje w Paryżu... ma on jednak jak i każde wielkie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part9.png|num=897}}miasto swoje nieprzeniknione tajemnice!... zresztą mam nieszczęście zajmować wyjątkowe stanowisko.<br> {{tab}}— Ah! — szepnęła Joanna.<br> {{tab}}— Moje obowiązki w prefekturze jednają mi wrogów zaciętych... prowadzę wszak otwartą wojnę z najniebezpieczniejszymi łotrami w świecie... z łotrami gorszymi z pewnością od dzikich indyan i wszystkich dzikusów w ogóle.<br> {{tab}}Nie grozi mi skalpel, to prawda, ale co noc gdybym nie był ostrożnym, mógłbym mieć poderżnięte gardło... Widzi zatem pani margrabina, że moja obawa jest słuszną — a wszelkie środki ostrożności...<br> {{tab}}Joanna nic nie odpowiedziała.<br> {{tab}}Po chwilowem milczeniu Raymond zaczął tak znowu dalej:<br> {{tab}}— Pani margrabina raczy mi podać rękę i przejdziemy na pierwsze piętro.<br> {{tab}}Joanna spełniła żądanie machinalnie. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part10.png|num=898}}{{c|'''VIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Sam na sam.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Schody po których mniemany baron de Saint-érme poprowadził panią Castella, przyozdobione były wykwintnie.<br> {{tab}}Stopnie zaścielał miękki dywan pąsowy, a flamandzkie makaty doskonale zakonserwowane, pokrywały ściany.<br> {{tab}}Wielki żyrandol bronzowy wisiał zawieszony u sufitu.<br> {{tab}}Wazony z starej holenderskiej porcelany niebieskiej z białą, tak poszukiwanej przez amatorów, stały poustawiane na schodach z kwitnącemi kameliami, różami i szerokolistnemi kaktusami.<br> {{tab}}Joanna przejęta i zaniepokojona położeniem, nie zwracała wielkiej na te wszystkie cuda uwagi.<br> {{tab}}Jedna rzecz tylko zastanawiała ją głęboko, {{Korekta|to to|to}}, że widziała takiego człowieka jak Raymond, takiego jak on skończonego bandytę, otaczającego się zbytkiem, jakiego by mu mógł pozazdrościć niejeden bogaty artysta albo {{Korekta|książe|książę}}.<br> {{tab}}Schody kończyły się na pierwszem piętrze, na {{Korekta|prost|wprost}} drzwi rzeźbionych w {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part11.png|num=899}}stylu Ludwika XVI, przysłoniętych do połowy makatą podobną do tych jakie okrywały ściany sieni.<br> {{tab}}— Raymond odsunął makaty, otworzył drzwi i ustąpił na bok, aby zrobić przejście margrabinie.<br> {{tab}}Joanna została olśnioną przestąpiwszy próg salonu, oświetlonego balowo. Salon ten właśnie przed chwilą opisywał Larifla panu de Credencé.<br> {{tab}}Obicia były tu białe, zdobne złotemi arabeskami, a dokoła lustra weneckie z XVIII stulecia, — odbijające czarująco światło jaskrawe.<br> {{tab}}Meble złocone, pokryte czerwoną brokatelą, wyglądały po królewsku <br> {{tab}}— Cztery konsole rzeźbione à jour jak koronki, dźwigały prześliczne błyszczące wazony japońskie.<br> {{tab}}Ogromny dywan, miękki jak gazon murawy majowej, podobniejszym był raczej do rozrzuconego bukietu najpyszniejszych kwiatów, aniżeli do wyrobu z wełny.<br> {{tab}}Pośrodku salonu, zmienionego chwilowo w salę jadalną, stał stół z nakryciem na dwie osoby.<br> {{tab}}Nie będziemy się zapuszczać w szczegóły menu, które z pewnością sprowadziłoby apetyczną ślinkę na usta naszych czytelników.<br> {{tab}}Zapewniamy tylko, że mogło {{pp|zado|wolić}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part12.png|num=900}}{{pk|zado|wolić}} najwykwintniejsze podniebienia.<br> {{tab}}Zastęp zakurzonych butelek, które wzbudziły taki zachwyt w bladym wspólniku Raula, ustawiony był w porządku tuż przy stole.<br> {{tab}}Dwie butelki szampana chowały się do połowy w srebrnych cyzelowanych naczyniach, napełnionych lodem.<br> {{tab}}Talerze z chińskiej porcelany najprzedniejszego gatunku.<br> {{tab}}Srebra prawdziwe arcydzieła, nieocenionej artystycznej wartości.<br> {{tab}}Joanna jednem spojrzeniem objęła wszystkie te szczegóły i została uderzoną tym przepychem nadzwyczajnym.<br> {{tab}}Nie dała jednak poznać tego po sobie.<br> {{tab}}Raymond, albo raczej mniemany baron de Saint-Erme, spostrzegł jednakowoż doskonale wrażenie, jakie wywarł na pięknej damie ten widok niespodziany.<br> {{tab}}Zamilkł na chwilę, ażeby wrażenie owo utwierdziło się w niej bardziej jeszcze, a potem odezwał się z doskonale udaną skromnością:<br> {{tab}}— Pojmuję pani margrabino, że mój ubogi domek niegodnym jest pani, ale... widziano wszak królowe, nie pogardzające chwilowym spoczynkiem pod dachem najuboższych poddanych.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part13.png|num=901}}{{tab}}— Panie baronie... — odpowiedziała Joanna ze śmiechem, — najbogatsze nawet pałace, mogłyby pozazdrościć panu tego mieszkania!... Pozwól powinszować sobie gustu w urządzeniu, bo to prawdziwy honor panu przynosi.<br> {{tab}}Raymond skłonił się z uszanowaniem.<br> {{tab}}— Prawda to proszę pani, ale prawda względna. Wiem o tem, że dzisiejszego wieczoru nie jeden by mi pałac pozazdrościł, ale to dzięki obecności pani jedynie... Gdziekolwiek pani się znajduje, wszystko w około niej promienieje...<br> {{tab}}Wyraz na wpół wesoły, na wpół szyderski ukazał się na ustach margrabiny.<br> {{tab}}— A!... panie baronie... — rzekła, czy nie pisałeś też pan przypadkiem kiedyś poezyj?...<br> {{tab}}— Dla czego pani margrabino?...<br> {{tab}}— Bo jeżeli tak... — odpowiedziała Joanna, — posądzałabym pana, iż mi recytujesz jednę ze swoich strofek, zmieniwszy {{Korekta|tochę|trochę}} rymy... <br> {{tab}}{{Korekta|Promoteusz|Prometeusz}} paryzki, pomimo całego pienia nad sobą, zmarszczył brwi lekko.<br> {{tab}}Nie mógł znosić szyderstwa, nawet od najpiękniejszej kobiety.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part14.png|num=902}}{{tab}}— Racz mi pani margrabina wybaczyć — odezwał się trochę sucho — racz być względną na moje śmiesznostki... jakich się dopuściłem mimowoli. — Powinienem był pamiętać, że naczelnik wydziału w prefekturze policji, jest zanadto poważną osobistością, ażeby miał prawo wypowiadać swoje uwielbienie, nawet w obec takiej jak pani piękności...<br> {{tab}}— Popełniłam nieostrożność... pomyślała Joanna... bandyta głaszcze mnie dotąd aksamitną łapką, ale niebawem gotów pokazać i ostre swoje pazury!...<br> {{tab}}Ażeby wynagrodzić błąd, — spojrzała na barona wzrokiem, któremu nic się oprzeć niezdoła i zapytała pieszczotliwie:<br> {{tab}}— Czy cię obraziłam mimowolnie baronie?... Jeżeli tak, to bardzo żałuję niewinnego mego żartu... Ale jesteś pan człowiekiem światowym i wiesz, że kobiecie młodej i trochę przytem ładnej, przebacza się bardzo wiele...<br> {{tab}}Jednocześnie nie dając się odezwać Raymondowi dodała:<br> {{tab}}— Nie tylko przepych mieszkania godnym jest podziwu... Nic bo oto nie widziałam piękniejszego nad to nakrycie, to też zazdroszczę prawie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part15.png|num=903}}szczęśliwemu pańskiemu współbiesiadnikowi, dla którego widzę przygotowane talerze.<br> {{tab}}Twarz Raymonda wypogodziła się zupełnie.<br> {{tab}}— Pani margrabino — szepnął — nie śmiem się przyznać jaką miałem nadzieję...<br> {{tab}}— Ależ panie baronie — odpowiedziała Joanna — mów pan bez obawy czego się pan spodziewałeś?...<br> {{tab}}— Że pani raczysz zasiąść ze mną do stołu...<br> {{tab}}Joanna uważała za stosowne spuścić oczy, z kokietującą skromnością.<br> {{tab}}— Pan na prawdę miałeś taką nadzieję?...<br> {{tab}}— Przynajmniej jest to najgorętszem mojem pragnieniem...<br> {{tab}}— Mam jeść z panem kolacyę, sam na sam?...<br> {{tab}}— A dla czegożby nie?...<br> {{tab}}— Dzisiaj widzimy się zaledwie po raz drugi... Czyż mogę więc postępować z panem, jakby z dobrym starym znajomym?... Podobna lekkomyślność skompromitowałaby mnie ogromnie...<br> {{tab}}— W czyich oczach, jeżeli wolno zapytać?...<br> {{tab}}— Przedewszystkiem w oczach służby pańskiej...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No25 part16.png|num=904}}{{tab}}Raymond uśmiechnął się z zadowoleniem...<br> {{tab}}— Przewidziałem to... — odpowiedział.<br> {{tab}}— Osądź pan zatem czy nie miałam słuszności...<br> {{tab}}— Miałaby pani margrabina słuszność zupełną, gdybym był nie zapobiegł wszystkiemu stanowczo...<br> {{tab}}— W jaki sposób?...<br> {{tab}}— Urządziłem wszystko tak, ażeby pani nie obawiała się żadnego niedyskretnego spojrzenia... — Wydaliłem służbę na całą noc... i w całym domu jesteśmy zupełnie sami...<br> {{tab}}Joanna uczuła że blednie...<br> {{tab}}Myśl, iż sama jedna znajduje się w ręku gotowego na wszelkie zbrodnie opryszka, nabawiła ją strasznego niepokoju.<br> {{tab}}Zdobyła się jednak na ukrycie wzruszenia, a nawet na uśmieszek.<br> {{tab}}— Masz pan na wszystko odpowiedź, panie baronie, — rzekła, — ja jednakże sądziłam, iż najgłówniejszą przyczyną naszego nocnego spotkania, była rozmowa o sprawie tak ważnej dla mnie...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part1.png|num=905}}{{tab}}— Po tysiąc razy ma pani racyę pani margrabino, przekonałem się nie raz jednak w moim zawodzie, iż o interesach jakiegokolwiek są rodzaju, najlepiej mówić przy stole...<br> {{tab}}— A!... przekonałeś się pan o tem?<br> {{tab}}— Daję na to słowo honoru!...<br> {{tab}}— Więc skoro tak, to znaczy, że muszę przyjąć zaproszenie pańskie!...<br> {{tab}}— Uczyni mnie pani najszczęśliwszym w świecie, jeżeli przystanie na moję prośbę...<br> {{tab}}Margrabina zdawała się wahać przez chwilę a nakoniec szepnęła:<br> {{tab}}— Niechajże, panie baronie, stanie się zadość twej woli... Napisane to {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part2.png|num=906}}widać w wyrokach przeznaczenia, że muszę dzisiaj wieczór popełnić grzech łakomstwa!... <br> {{tab}}Przez cały ten ciąg rozmowy, pani Castella i {{Korekta|Promoteusz|Prometeusz}} paryzki, stali naprzeciw siebie, jakby sam na sam miało się nie przeciągnąć zbyt długo.<br> {{tab}}Joanna rozglądała się dokoła i co chwila ukradkiem rzucała wzrok na fałszywego barona...<br> {{tab}}Kiedy się nareszcie zgodziła na kolacyę, rozwiązała wstążki prześlicznego kapelusika, oraz zdjęła szal.<br> {{tab}}I z gołą główką, której za całą ozdobę służyły bujne sploty włosów — z ramionami pokrytemi zaledwie przezroczystą koronką, siadła z nieopisanym wdziękiem na sofie stojącej przy ścianie.<br> {{tab}}Rozmowa rozpoczęła się na nowo.<br> {{tab}}Było to w chwili, w której Larifla wdrapawszy się na drzewo, zaglądał z pomiędzy liści do pokoju.<br> {{tab}}Joanna rozmawiając, nie przestawała bacznie przypatrywać się baronowi.<br> {{tab}}Nasi czytelnicy przypominają sobie portret jego, skreślony w poprzednim rozdziale.<br> {{tab}}Pani Castella studyowała tę twarz spokojną i dobroduszną, tę twarz doskonale odpowiadającą postawie i {{pp|u|braniu}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part3.png|num=907}}{{pk|u|braniu}} i... czuła się przejętą prawdziwą admiracyą dla człowieka zdolnego do takiej metamorfozy.<br> {{tab}}Przyznała się sama sobie, iż gdyby nie stanowcze zapewnienie hrabiego de Credencé, nie wpadłaby na żadne zgoła podejrzenie i wzięłaby była Raymonda za tego, za kogo się jej przedstawił, to jest za barona de Saint-Erme, naczelnika wydziału prefektury policyi.<br> {{tab}}Lubo pani Castella czyniła takie spostrzeżenia, starając się żeby ich Raymond nie zauważył — widział to on jednak doskonale...<br> {{tab}}— Pani margrabino — odezwał się nagle — czy pozwoli pani zadać sobie jedno pytanie?<br> {{tab}}— Bardzo chętnie... — odpowiedziała Joanna z uśmiechem.<br> {{tab}}— I odpowie mi pani otwarcie?<br> {{tab}}— Najotwarciej...<br> {{tab}}— Dwa dni temu, gdy miałem honor przedstawić się pani, raczyła pani dać mi jednę obietnicę...<br> {{tab}}— Jaką?<br> {{tab}}— Że pani unikać będzie widzenia się z panem de Credencé. — Czy dotrzymała pani zobowiązania?<br> {{tab}}— Możesz pan wątpić o tem?<br> {{tab}}— Może...<br> {{tab}}— To bardzo źle mnie pan sądzi {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part4.png|num=908}}baronie... — jak daję słowo, to z pewnością umiem go dotrzymywać...<br> {{tab}}— Więc nie widziała pani pana hrabiego?<br> {{tab}}— Nie widziałam... — odpowiedziała Joanna stanowczo.<br> {{tab}}— Musiał przecie przychodzić do pani?<br> {{tab}}— Dwa razy... — ale wydałam rozkaz, iżby go nie przyjmowano...<br> {{tab}}— Czy nie pisał do pani, aby się dowiedzieć o przyczynie takiego postępowania?<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— To szczególne, to dziwne!... — to trudne nawet do wiary.<br> {{tab}}— Ja zupełnie sądzę o tem inaczej... — ja przypuszczam, że hrabia dotknięty kaprysem, uznał za stosowne obrazić się i usunąć do swojego namiotu, aż dotąd dopóki ja nie uczynię pierwszych kroków pojednania.<br> {{tab}}— Może być rzeczywiście... zdeptana miłość własna, to klucz tajemnic rozmaitych!... Jeżeli tak, to pan Credencé nie wie o mojej bytności u pani.<br> {{tab}}— Nic a nic zgoła.<br> {{tab}}— Nie wie o mojem istnieniu, nie słyszał nigdy mojego nazwiska?<br> {{tab}}— A! tego, przerwała Joanna — to ja już nie mogę wiedzieć...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part5.png|num=909}}{{tab}}— Dla czego? — zapytał żywo Raymond z odcieniem obawy.<br> {{tab}}— Dla tego, że każdy chyba ze świata paryzkiego, musi znać pańskie nazwisko i wysokie stanowisko jakie pan zajmujesz... Jestem pewną, że hrabia de Credencé sto razy słyszał o baronie de Saint-Erme, że może bez pańskiej wiedzy zna go nawet osobiście.<br> {{tab}}Raymond kiwnął głową uspokojony zupełnie.<br> {{tab}}— Przypuszczenie pani jest bardzo prawdopodobne — wątpię jednak bardzo czy jest prawdziwe... Ja się udzielam bardzo mało, ukrywam się jak to zalecali dawni filozofowie, mam stosunki urzędowe tylko — z tym podejrzanym trochę światem, w którym błyszczy pan de Credencé.<br> {{tab}}— Ten człowiek jest niezrównany pomyślała Joanna!... — Podtrzymuje swoję rolę z bezczelnością graniczącą z geniuszem — słuchając go zaczynam prawie powątpiewać, obawiać się czy Raul nie pomylił się czasami!<br> {{tab}}Raymond mówił dalej.<br> {{tab}}— Jedno nieoględnie rzucone słowo, mogłoby pociagnąć bardzo złe za sobą skutki, o czem miałem też sobie za obowiązek uprzedzić szanowną panią, przy pierwszem naszem widzeniu. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part6.png|num=910}}Teraz gdy jestem zupełnie uspokojony, szczerze winszuję pani margrabinie dyskrecyi — przymiotu tak rzadkiego u naszych kobiet...<br> {{tab}}I {{Korekta|Promoteusz|Prometeusz}} paryzki dodał podając rękę pani Castella:<br> {{tab}}— Niechże raczy pani zająć miejsce przy stole... będziemy mogli swobodnie porozmawiać o przedmiocie, który tak bardzo interesuje panią...<br> {{tab}}Joanna zajęła wskazane sobie miejsce, Raymond naprzeciw niej się usadowił.<br> {{tab}}— Dziwne jest moje położenie!... — myślała sobie margrabina, podczas gdy gospodarz krajał z wielką zręcznością pasztet z bażantów z truflami, i nie chyba oryginalniejszego nad to sam na sam wielkiej damy z bandytą, w pośród czarującego zbytku i przy prawdziwie książęcej wieczerzy!... Gdyby jaki romansopisarz opowiedział publicznie to szczególne spotkanie, którego jestem bohaterką — słuchacze nie chcieliby wierzyć, iż coś podobnego mogło mieć w istocie miejsce.<br> {{tab}}— Pani margrabino! — odezwał się Raymond, — ośmielam się zalecić pani ten pasztet... bażanty pochodzą z królewskich lasów... a trufle z Perigueux, i umyślnie dla mnie sprowadzone... wątróbki zasługują także na uwagę, bo {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part7.png|num=911}}pochodzą z gęsi tuczonych według przepisu, jaki sam ułożyłem.<br> {{tab}}Joanna skosztowała pasztetu.<br> {{tab}}— Rzeczywiście wyborny... rzeczywiście godny królewskiego choćby stołu... — powiedziała.<br> {{tab}}Raymond wzruszył ramionami:<br> {{tab}}— Królewski stół... O!... wierzaj mi pani margrabino, że na królewskich stołach nie dają nic podobnego — polityka i kłopoty inne, zanadto zajmują, koronowane głowy, aby miały czas myśleć o gastronomii. {{***}} {{tab}}Gdy rozmowę powyższą prowadzono w salonie pierwszego piętra, Raul i Larifla, oparci nogami o grubszą gałęź, a rękami trzymający się cienkich gałązek, znajdowali się w pozycji jeżeli nie niebezpiecznej, to przynajmniej nie wygodnej wcale... nie opuszczali jednakże pomimo to swojego napowietrznego stanowiska.<br> {{tab}}Pan de Credencé chciał wytrwać do końca, chciał widzieć koniecznie na własne oczy, jak się zakończy ta gawęda tak teraz spokojna, ale mogąca lada chwila zmienić się w burzliwą scenę, — Larifla przeciwnie, radby był jak najprędzej dostać się na {{pp|zie|mię}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part8.png|num=912}}{{pk|zie|mię}}, ale nie śmiał porzucić swojego dobroczyńczy, niebardzo zręcznego gimnastyka...<br> {{tab}}Po dwa razy już zapytywał go nieśmiało:<br> {{tab}}— Powiedz no mi Regulusie, czy długo jeszcze siedzieć będziemy na tej grzędzie, nieprzymierzając jak papugi?... Uprzedzam cię, że mnie na dobre już nogi drętwieją, i że za jakie pięć minut dostanę kurczów w lewej łydce... Trzymaj się ostrożnie, bo jak spadnę i zabiję się, to będzie strata niepowetowana.<br> {{tab}}— Cicho bądź... — odpowiedział szorstko Raul, — zleź jeżeli chcesz, ale ja pozostanę!... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Jakim pan baron de Saint-Erme jest u siebie w domu.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Hm!... — mruknął przez zęby Larifla, — czy to cię tak bawi Regulusie, patrzeć przez szyby na te maryonetki, co widać że giestykulują, ale nic nie słychać co mówią!... Gdyby jeszcze wyrażali się czynnie... gdyby {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part9.png|num=913}}był w ruchu pogrzebacz i kij od szczotki, to zapewne byłoby się na co popatrzeć... Ale te turkaweczki nic i nic!... Żeby się chociaż całowali, ale i to nawet nie... To śmiechu godne doprawdy!...<br> {{tab}}Larifla mówił to wszystko dosyć głośno, Raul jednak tak był zajęty, że nie zwracał nań uwagi i nie słyszał co prawi.<br> {{tab}}Młody bandyta poprawił się jak mógł najlepiej, i że grube sęki gniotły go potężnie w plecy, zaczął kląć po cichu wprawdzie, ale na czem świat stoi.<br> {{tab}}Przyszła nareszcie chwila, iż Raymond poprowadził Joannę do stołu.<br> {{tab}}— A co!... — mruknął Larifla... — przecie że zaczynają się poruszać! — zamienił bym się z niemi na miejsce, gdyby mnie grzecznie o to poprosili...<br> {{tab}}Powiedział to za głośno trochę — to też Raul poczęstował go potężnym w bok kułakiem.<br> {{tab}}Sowizdrzał o mało nie stracił równowagi.<br> {{tab}}— Dla czego mnie nakręcasz... mój dobroczyńco?... — zapytał z wymówką.<br> {{tab}}— Żebyś był cicho gaduło — odpowiedział pan de Credencé. — Siedź spokojnie albo złaź; bo jak będziesz {{pp|nie|ustannie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part10.png|num=914}}{{pk|nie|ustannie}} mruczał mi nad głową, to doprawdy {{Korekta|zrucę|zrzucę}} cię z drzewa. Skręcisz kark i będziesz miał...<br> {{tab}}— Nie ma potrzeby wprowadzać obietnicy tej w wykonanie... odparł żywo Larifla... — milczę odtąd jak lin...<br> {{tab}}Pozostawmy hrabiego i bandytę pomiędzy zielonemi liśćmi lipy i przejdźmy znowu do salonu, gdzie jest Raymond z Joanną.<br> {{tab}}Mniemany baron de Saint-Erme służył młodej kobiecie z nadzwyczajną galanteryą, podsuwał jej najdelikatniejsze potrawy, nalewał najstarsze wina z najsławniejszemi markami i w dodatku zabawiał bardzo dowcipnie prowadzoną rozmową.<br> {{tab}}Prosząc Joanny żeby piła, sam nie oszczędzał się także wcale — co chwila wychylał jej zdrowie i to do ostatniej zawsze kropelki.<br> {{tab}}Nie zapomnijmy dodać, że libacya nie wywierała żadnego złego nań skutku, że fizyonomię miał zupełnie spokojną, że był ciągle z najgłębszem dla margrabiny uszanowaniem i wyrażał się z łatwością, — że słowem, w całej jego osobie nie widać było wcale by przebrał miarkę za bardzo.<br> {{tab}}Tylko uważny obserwator mógł zauważyć, iż powieki naczelnika wydziału stawały się coraz czerwieńsze, iż oczy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part11.png|num=915}}po za okularami błyszczały coraz mocniej i coraz uparciej wpatrywały się w Joannę.<br> {{tab}}Pani Castella z niecierpliwością łatwą do zrozumienia wyczekiwała ażeby gospodarz rozpoczął rozmowę, która ją tu sprowadziła — Raymond atoli nie zdawał się spostrzegać, tej źle ukrywanej niecierpliwości...<br> {{tab}}Mówił o wszystkiem, oprócz o tem, czego pragnęła Joanna, zachowywał się tak, jakby testament zgasłego Gastona Castella nie egzystował dlań wcale.<br> {{tab}}Aż nareszcie młoda kobieta nie mogła wytrzymać dłużej.<br> {{tab}}Skorzystała z chwili, gdy Raymond zajęty nalewaniem tokaju — rozkoszował się jego prześlicznym kolorem i przezroczystością, i odezwała się w te słowa:<br> {{tab}}— Czy pan ma dobrą pamięć baronie?<br> {{tab}}Raymond postawił kieliszek na stole i uważnie spojrzał na margrabinę.<br> {{tab}}— Pani pyta czy mam dobrą pamięć? — powtórzył.<br> {{tab}}Joanna kiwnęła główką potakująco.<br> {{tab}}— Odpowiem zatem — że mam pamięć wyborną — i to dwojaką.. jednę z natury... — drugą z przyzwyczajenia — komórki moje mózgowe podobne są {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part12.png|num=916}}do skrytek kasy bezpieczeństwa, — przechowują starannie wszystko co im powierzono... — Nie zapominam nigdy tego czego nie chcę zapomnieć... — O czem więc powinienem przypomnieć sobie, ażeby się pani przypodobać?...<br> {{tab}}— Wspomnienia pańskie nie potrzebują sięgać zbyt odlegle... — odpowiedziała pani Castella... — chodzi o list wczorajszy?...<br> {{tab}}— A!... — wykrzyknął Raymond.<br> {{tab}}— Czy pamięta pan wszystko, co pan w liście tym wyraził?... — ciągnęła Joanna.<br> {{tab}}— Doskonale... — Mogę powtórzyć każdy wyraz od początku do końca...<br> {{tab}}— Niech mnie Bóg broni, — abym miała wymagać coś podobnego!... — wykrzyknęła z uśmiechem margrabina... zwłaszcza, że to mi wcale niepotrzebne, bo list mam ze sobą.<br> {{tab}}Mówiąc to młoda kobieta, włożyła rączkę za stanik sukni i wyjęła złożony we czworo papier.<br> {{tab}}— Szczęśliwy list!... — westchnął {{Korekta|Promotousz|Prometousz}} paryzki. — Szczęśliwy list — powtórzył — któżby nie pragnął znaleźć się na jego miejscu?...<br> {{tab}}Margrabina udała że nie słyszy.<br> {{tab}}Rozwinęła papier i mówiła:<br> {{tab}}— Proszę o chwilkę uwagi {{pp|baro|nie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part13.png|num=917}}{{pk|baro|nie}}... — Oto słowa pańskie — z pewnością więcej warte od moich...<br> {{tab}}Po krótkiej tej przemowie, zaczęła, kładąc widoczny nacisk na wyrażeniach większego znaczenia — czytać co następuje:<br> {{tab}}„Od chwili, gdy miałem honor zostać przyjętym przez panią, umysł mój nie przestawał pracować, nad wyszukaniem sposobu, któryby pozwolił mi pogodzić obowiązki stanowiska z chęcią usłużenia pani...<br> {{tab}}„Sposób ten bodaj, że wynalazłem... Mogę nawet dodać, że pewnym jestem w tym względzie.<br> {{tab}}„Tak pani margrabino, wynalazłem możność połączenia obowiązków moich służbowych, z zajęciem się tak ważną dla pani sprawą.<br> {{tab}}„Wszystko zależy od pani.<br> {{tab}}„Ażeby jednak dojść do celu, potrzebuję całego pani zaufania, którego zresztą jestem jak sądzę godzien.” {{***}} {{tab}}Po tem miejscu Joanna przerwała czytanie<br> {{tab}}— Nie trzeba nic jaśniejszego, nic bardziej stanowczego po nad te słowa pana barona.<br> {{tab}}„Ażeby mnie wydobyć z przykrego {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part14.png|num=918}}pod każdym względem położenia, czego pan wymaga odemnie?...<br> {{tab}}„Zaufania?... — Zaufałam panu przecie w zupełności!...<br> {{tab}}„Zaufałam panu aż do nierozwagi, skoro na pierwsze wezwanie, powierzyłam się tajemniczej dorożce, mającej zawieść mnie w nieznane jakieś miejsce... Czy znalazła by się w całym Paryżu kobieta inna, zdolną uczynić to, na co ja odważyłam się tej nocy?...<br> {{tab}}„Każda inna byłaby się z pewnością zawahała, byłaby z pewnością cofnęła się w stanowczej chwili...<br> {{tab}}„Ja od pierwszego spojrzenia poczułam pewną sympatyę dla pana.. Odgadłam że pan możesz być prawdziwym moim przyjacielem.<br> {{tab}}„Czułam, że wyrządziłabym panu niesprawiedliwość, nie wierząc słowom pańskim, podejrzywając zasadzkę... — Ale poco próżne słowa?... skoro jestem, daję najlepszy dowód, że robię tak jak mówię.<br> {{tab}}„Przestąpiłam progi pańskiego domu, zasiadłam przy pańskim stole...<br> {{tab}}„Czyż można wymagać większego zaufania?...<br> {{tab}}„Teraz na pana kolej dowieść mi iż nie przeceniłam pana... Losy moje w pańskim ręku... Czego pan chcesz, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part15.png|num=919}}albo raczej co pan chcesz dla mnie uczynić?.. Jakim sposobem pragniesz pan mnie ocalić...” {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''X.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Ukazanie się testamentu.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna umilkła.<br> {{tab}}Raymond skłonił się z uśmiechem i ze wpół ironiczną dobrodusznością.<br> {{tab}}— Powinszować pani {{Korekta|magrabinie|margrabinie}}!... posiada pani niezwykły dar stawiania kwestyj jasno i... przycisnęła mnie pani do muru.<br> {{tab}}— Czyż mogłam zrobić inaczej panie baronie? — odpowiedziała Joanna — Pomyśl pan, że niepewność w jakiej się znajduję, jest wprost nie do zniesienia.<br> {{tab}}Raymond wyjął z kieszeni srebrną prześlicznej roboty tabakierkę, otworzył ją i wolniutko zażył pachnącej hiszpańskiej tabaki.<br> {{tab}}— Kochanej pani — rzekł następnie tonem poufałym, ojcowskim prawie, nie podobnym już wcale do tego pokornego i pełnego uszanowania tonu jakim przemawiał dotąd — kochanej pani bardzo zatem chodzi o {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No26 part16.png|num=920}}te dwa milioniki stanowiące, spadek po nieodżałowanej pamięci margrabim Gastonie Castella, ukochanym mężu pani?...<br> {{tab}}— Czy mi o to idzie?... — zawołała młoda wdowa — a oczy zabłysły jej jak dwa czarne dyamenty — czy mi oto idzie!... — powtórzyła.<br> {{tab}}— Idzie pani o ten majątek, jak o życie.<br> {{tab}}— Więcej jak o życie...<br> {{tab}}— No! no!...<br> {{tab}}— To pana dziwi baronie?<br> {{tab}}— Trochę... przyznaję...<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Bo życie, to rzecz bardzo piękna, zwłaszcza też w wieku pani.<br> {{tab}}Joanna wzruszyła ramionami.<br> {{tab}}— Bez majątku — odpowiedziała — życie jest tylko męczarnią — a czem wcześniej męczarnia ta się zaczyna, tem dłużej znosić ją trzeba...<br> {{tab}}— Wspominała pani wszakże zeszłą razą, że posiada osobiście dwa kroć sto tysięcy franków?... — wtrącił od niechcenia niby Raymond.<br> {{tab}}— Tak... ale ta suma przy moich przyzwyczajeniach, to nędza.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part1.png|num=921}}{{tab}}— Nędza w każdym razie nie najgorzej ozłocona — dodał mniemany naczelnik policyi... — bardzo wielu uczciwych ludzi, miałoby się za bardzo szczęśliwych, posiadając dziesięć tysięcy liwrów renty...<br> {{tab}}Joanna skrzywiła się pogardliwie i odparła:<br> {{tab}}— Kapitał owych dziesięciu tysięcy liwrów renty, daje mi możność dwuletniej zaledwie egzystencyi takiej, jak ją rozumiem i jakiej potrzebuję...<br> {{tab}}— To okrągłe sto tysięcy franków rocznie?<br> {{tab}}— Tak panie baronie, sto tysięcy franków. Panu zdaje się to dziwnem zapewne, a może po prostu głupiem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part2.png|num=922}}{{tab}}— Bynajmniej proszę pani... — mam przyzwyczajenie rozumieć wszystko i niczemu się nie dziwić...<br> {{tab}}„Zresztą pani masz słuszność... — dodał mniemany baron z galanteryą.<br> {{tab}}„Dla arcydzieł natury, tak samo jak i dla arcydzieł sztuki, potrzeba do podwyższenia ich wartości ram kosztownych... — dla pani, tylko ogromny majątek, może być wspaniałą ramą...<br> {{tab}}— A ten majątek — odrzekła młoda kobieta — pan mi jeden powrócić możesz...<br> {{tab}}Raymond potrząsnął głową.<br> {{tab}}— Ah! kochana pani... — odezwał się z wymówką — niechaj mi pani wierzy, że gdyby zależało tylko odemnie, jużbym był to dawno uczynił...<br> {{tab}}Joanna oparła się o stół łokciami, spojrzała prosto w oczy swojemu interlokutorowi i wolno zapytała:<br> {{tab}}— Więc są jakieś przeszkody?...<br> {{tab}}Mniemany naczelnik wydziału, wydawał się bardzo ździwiony.<br> {{tab}}Wzniósł oczy w górę i zawołał:<br> {{tab}}— Pani pyta, czy są przeszkody?... Czy podobna, aby osoba tak inteligentna, wątpiła o tem na chwilę?...<br> {{tab}}— Dobrze zatem... — zaczęła znowu Joanna... — przyznaję że są: jedynym jednak celem naszego widzenia, było {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part3.png|num=923}}usunięcie tych przeszkód.. — List pański świadczy mi o tem...<br> {{tab}}— List wyrażał myśli moje, wyrażał pragnienia moje, wolę moją... — odpowiedział Raymond. — Jestem zawsze jednakim... — to co obiecywałem, obiecuję jeszcze i zaraz się tem zajmiemy co zrobić, ażeby panią zadowolić?...<br> {{tab}}Młoda kobieta odetchnęła.<br> {{tab}}Nareszcie się doczekała!...<br> {{tab}}Zdawało jej się, że widzi już w oddaleniu stosy sztuk złotych, spadających kaskadą z metalicznym brzękiem... Zdawało jej się, że słyszy szmer jedwabisty biletów bankowych, poruszanych delikatną jej rączką...<br> {{tab}}Przekonana, że zamiarem Raymonda było za pomocą dróg tajemniczych, najeżonych przeszkodami, osiągnąć jak największą korzyść z łupu, zrezygnowaną już była na tę ofiarę...<br> {{tab}}— Ten człowiek ma mnie w swojem ręku!... — myślała sobie — muszę się okazać wspaniałomyślną... — więc się targować nie będę... — Jeżeli żąda stu tysięcy franków... a nawet dwóch kroć sto tysięcy, dam mu je... — I tak nie za drogo zapłacę za dwa miliony...<br> {{tab}}Podczas gdy pani Castella prowadziła taką ze sobą rozmowę, baron powstał od stołu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part4.png|num=924}}{{tab}}Zbliżył się do małego bardzo bogatego biurka, otworzył je maleńkim kluczykiem, jaki nosił przy dewizce od zegarka i wyjął z głębi szuflady duży portfel z czerwonego safianu, który miał pod pachą, gdy się przedstawił w hotelu Wilson.<br> {{tab}}Na ten widok serce Joanny zabiło gwałtownie.<br> {{tab}}W jednej z czerwonych przegródek owego portfelu, spoczywał jej majątek a więc i los jej cały...<br> {{tab}}Raymond spokojny i uśmiechnięty, wydostał dużą kopertę i pokazując ją margrabinie rzekł:<br> {{tab}}— Oto testament pana Gastona Castella...<br> {{tab}}— Który?.. — zapytała żywo Joanna.<br> {{tab}}— Ten w którym zapisano pani dwa miliony, dzięki... najsławniejszemu łotrowi o jakim miałem honor wspominać pani wczoraj. Podpisy tak są wybornie naśladowane, że gdyby nieodżałowany mąż pani z grobu powstał, nie byłby w stania nic a nic im zarzucić. Będziemy dokument ten nazywać złym albo dobrym, jak się pani będzie podobać... — zasługuje na oba tytuły w miarę tego, z jakiego punktu widzenia zapatrywać się na niego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part5.png|num=925}}{{tab}}— A drugi?... — szepnęła margrabina.<br> {{tab}}— Testament drugi, to jest prawdziwy?...<br> {{tab}}— Tak.. — Cóż się z nim stało?...<br> {{tab}}— Wczoraj nic o tem nie wiedziałem — jak sobie pani zapewne przypomina.<br> {{tab}}— Rzeczywiście... tak pan mówiłeś...<br> {{tab}}— Dzisiaj jednak zebrałem {{Korekta|wiadości|wiadomości}}... i to z najpewniejszego źródła, bo widziałem osobiście Raymonda... On właśnie jest tym łotrem... Przyznał mi się otwarcie do wszystkiego, w nadziei, że mnie ujmie sobie w ten sposób. Wiem już całą prawdę doskonale.<br> {{tab}}— A czy mnie zechcesz pan objaśnić?...<br> {{tab}}— Najchętniej, zwłaszcza że to panią jedynie obchodzi... Testament oryginalny, który panią wydziedziczył i w którym nie wspomniano wcale o pani, został zniszczony... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part6.png|num=926}}{{c|'''XI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Baron de Saint-Erme nie daje się przekupić.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna poruszyła się gwałtownie.<br> {{tab}}— Czy to prawda?... — zapytała.<br> {{tab}}— Najzupełniejsza!... Raymond spalił oryginał wraz z listem margrabiego Castella, który dostał od pana de Credencé...<br> {{tab}}— W takim razie nie ma już żadnego przeciwko mnie dowodu?...<br> {{tab}}— Żadnego, chyba tylko fakt oszczerstwa...<br> {{tab}}— O tym fakcie nikt się nie dowie...<br> {{tab}}— Jak to pani rozumie?... i co pani chce przez to powiedzieć?...<br> {{tab}}— To po prostu, że nikt na świecie nie ma interesu w sprawdzaniu podpisów nieboszczyka Castella...<br> {{tab}}Fizyonomia barona de Saint-Erme przybrała wyraz surowej godności.<br> {{tab}}— Pani margrabino, — rzekł, — czy pani sprawiedliwości wcale nie bierze w rachubę?...<br> {{tab}}Joanna uśmiechnęła się z ironią.<br> {{tab}}— Sprawiedliwość, — szepnęła, — widzi tylko to, co jej powiedzą... W {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part7.png|num=927}}tym razie powinna pozostać i głuchą i ślepą!...<br> {{tab}}Surowa fizyonomia barona przybrała pozór zirytowany.<br> {{tab}}Zaczerwienił się a oczy z po za złotych okularów ciskały błyskawice.<br> {{tab}}— Pani margrabino, — zawołał ostro, — zapomina pani chyba, że ja reprezentując władzę, reprezentuję tem samem i sprawiedliwość!... zapomina pani, że ja znam całą prawdę i że moim obowiązkiem wszystko powiedzieć...<br> {{tab}}— Owszem, wiem doskonale to wszystko, kochany panie baronie, — rzekła Joanna pieszczotliwie, — ale wiem także, że pan nic a nic nie powiesz...<br> {{tab}}— Tak pani myśli?...<br> {{tab}}— Tak jestem przekonaną...<br> {{tab}}— Doprawdy?... A zkąd ta pewność proszę pani?...<br> {{tab}}— Bo pan jesteś moim przyjacielem, a przyjaciel nie zdradza tego kogo kocha...<br> {{tab}}Słowa te wywołały skutek pożądany.<br> {{tab}}Baron rozjaśnił oblicze i zaczął się uśmiechać.<br> {{tab}}— Ma pani racyę margrabino, — odpowiedział łagodnie, — jestem pani przyjacielem i to lepszym jak pani myślisz...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part8.png|num=928}}{{tab}}— Nie wątpiłam o term... — odpowiedziała Joanna, — i tylko od pana zależy, ażebyś mi dał dotykalny tego dowód.<br> {{tab}}— Jakto?...<br> {{tab}}Młoda kobieta wskazała końcem paluszka kopertę zawierającą testament.<br> {{tab}}— Oddaj mi pan to... — powiedziała.<br> {{tab}}Raymond chwycił żywo kopertę, której dotknęły paluszki margrabiny i schował ją do portfelu, co {{Korekta|zdekoncertowało|zdekoncentrowało}} zupełnie panią Castella<br> {{tab}}— Jakto?... odmawiasz pan!... — szepnęła.<br> {{tab}}Zamiast odpowiedzieć, baron zapytał:<br> {{tab}}— Co kochana pani zrobiłabyś z tym testamentem, gdybym ci go oddał?...<br> {{tab}}— Fałszywy ten testament wynagradza wielkę niesprawiedliwość, — krzyknęła młoda kobieta, — zwraca mi majątek, który niweczy konsekwencye złego postępku, którego jestem ofiarą...<br> {{tab}}— Dobrze — odrzekł Raymond — rozumiem pani przekonania w tym względzie... nie idzie jednak zatem, abym je aprobował... Ale powiedz mi pani proszę, jaka — gdybym się na to {{pp|zgo|dził}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part9.png|num=929}}{{pk|zgo|dził}}, byłaby rola moja w tem wszystkiem?<br> {{tab}}— Rola prawdziwego przyjaciela.<br> {{tab}}— Nie pani... rola wspólnika...<br> {{tab}}— Gdzie jest wspólnik, tam musi być występek, a tu niema żadnego występku...<br> {{tab}}— Byłby — gdybyś pani zużytkowała fałszywy dokument.<br> {{tab}}— Jakkolwiek bym go zużytkowała, nie byłoby to żadnym występkiem, skoro nie przyniosłoby to żadnej szkody nikomu...<br> {{tab}}— Pozwól pani sobie powiedzieć, pani margrabino, że pani dziwnie moralizujesz... moje sumienie nie zgadza się z panią... Postaw się pani w mojem położeniu...<br> {{tab}}— No i cóż?<br> {{tab}}— Czyż mogę narażać się na skompromitowanie i na zgubę dla pani?... niech pani sama osądzi?...<br> {{tab}}— Skompromitować się... zgubić... czyż to podobna?...<br> {{tab}}— Gdyby sprawiedliwość dowiedziała się o pani tajemnicy i mojem wspólnictwie, uważałaby mnie za winniejszego od pani...<br> {{tab}}— Przyznaję — ale któżby odkrył przed władzą moją tajemnicę?<br> {{tab}}— Kto... Raymond... Jest on uwięziony przecie — będzie stawał {{pp|prze|cie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part10.png|num=930}}{{pk|prze|cie}} przed sądem... i może będzie chciał się okupić takiem ważnem wyznaniem...<br> {{tab}}— Czyż nie ma żadnego sposobu zmusić go do milczenia?<br> {{tab}}— Nie znam takiego sposobu...<br> {{tab}}— Nie mógł byś pan go uwolnić?<br> {{tab}}— Zapewne żebym mógł, ale bym się skompromitował ogromnie, a zresztą na cóż by się to przydało?... Przedewszystkiem Raymond zgłosiłby się z pewnością do pani margrabiny i powiedział:<br> {{tab}}Zawdzięczasz mi pani swój majątek... należy mi się za to część jakaś...<br> {{tab}}— No, to dałabym sumę tak znaczną, iż nie będąc już w potrzebie, stałby się może uczciwym człowiekiem.<br> {{tab}}— Nie sądzę... odpowiedział baron... Zna pani margrabina przysłowie, że czem skorupka za młodu nasiąknie, tem na starość trąci. — Raymond czem był i jest, tem pozostanie z pewnością całe życie.. Wisiałby on jak miecz Damoklesa nad pani i nad moją głową, zmusiłby mnie do sromotnego usunięcia się z zajmowanej posady, bo jak pani rozumie to zapewne bardzo dobrze, człowiek na tem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part11.png|num=931}}co ja stanowisku, nie może być ani zależnym, ani posądzanym...<br> {{tab}}— Otóż jesteśmy — pomyślała Joanna — mówi o tem co mu niby zagraża w danym razie, a mówi dla tego, żeby mi drogę otworzyć... Przystępuję zatem do rzeczy... Czuję że będzie wymagał dużo, ale nie mam na to sposobu...<br> {{tab}}I głośno zapytała:<br> {{tab}}— Czy pan bogatym jesteś panie baronie?<br> {{tab}}— Zkąd to pytanie, pani margrabino?<br> {{tab}}— Rozumiem, że wydaje się panu niedyskretnem, proszę mi jednak szczerze odpowiedzieć...<br> {{tab}}Raymond skłonił się uniżenie:<br> {{tab}}— Życzenia pani są dla mnie rozkazami... będę jej więc posłusznym... Nie kochana pani, nie jestem wcale bogatym... Rodzina moja posiadała niegdyś znaczne dostatki, ale ojciec mój był na nieszczęście człowiekiem strasznie rozrzutnym i wydawał bez rachunku... Gdy umarł, pokazało się, że strwonił majątek równy prawie majątkowi zgasłego Gastona Castella i że po nad ten domek nic a nic mi pozostawił. Nie mam zatem innych {{pp|docho|dów}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part12.png|num=932}}{{pk|docho|dów}} oprócz pensyi, która dzięki Bogu dosyć jest jednakże znaczną...<br> {{tab}}— Panie baronie, mogę zrobić panu propozycję..<br> {{tab}}— Mnie... propozycyę?...<br> {{tab}}— Tak panie.<br> {{tab}}— Jakąż?<br> {{tab}}— Bardzo i bardzo drażliwą: ale pan człowiek inteligentny nie obrazisz się o to, co ci się zresztą słusznie należy...<br> {{tab}}— Przedmowa ta, przyznam się otwarcie, zaczyna mnie trochę niepokoić — przerwał z powagą Raymond.<br> {{tab}}— Nie ma się pan czem niepokoić, bo idzie o rzecz najprostszą w świecie... Mam pana prosić o wielką przysługę, która, i dla pana barona może być bardzo korzystną... Najpierwszym oto moim obowiązkiem, mówiła młoda kobieta, było pomyśleć nad sposobem osłonienia pana przed wszelkiemi następstwami... Sposób ten wynalazłam... Polega on oto na tem, że w chwili kiedy dzięki panu wejdę w posiadania majątku, jaki mi się słusznie należy, oddam mu sumę jaką sam naznaczysz, sumę od której procent równałby się pobieranej przez pana pensyi... gdybyś pan przypadkiem stracił ją z mego powodu, Widzi pan baron, że to, propozycya nie do odrzucenia i że {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part13.png|num=933}}potrzebaby mieć wielką dla mnie niechęć, aby nie zgodzić się na nią...<br> {{tab}}Raymond milczał przez chwilę.<br> {{tab}}Joanna starała się wyczytać w jego twarzy, jaką będzie odpowiedź; ale ta twarz nie zdradzała żadnego uczucia, pozostała spokojną jak zwykle.<br> {{tab}}— Pani margrabino — odezwał się nakoniec — prawdą jest, iż kobiecie młodej i pięknej, wszystko bezwzględnie wolno — i prawdą jest, że takiej kobiecie najokropniejsze rzeczy wydają się zupełnie legalnemi!... — Pani margrabina traktuje ze mną tak, jakby traktowała z samym Raymondem, gdyby był tutaj przypadkiem.<br> {{tab}}Joanna chciała zaprzeczyć.<br> {{tab}}— O! niech pani mówi co chce, nie potrafi pani jednakże osłodzić gorzkiej pigułki. Popełniła pani czyn, doskonale określony w naszym kodeksie kryminalnym. Czyn ten nazywa się usiłowaniem przekupienia urzędnika... {{Korekta|Te|To}} przestępstwo pani margrabino, to bardzo ważne przestępstwo...<br> {{tab}}Joanna spojrzała na Raymonda i oniemiała z podziwu.<br> {{tab}}Zaczynała nie pojmować dziwnej osobistości, przy której stole siedziała... — zaczynała powątpiewać, czy naprawdę ma do czynienia z tym {{pp|nieu|jętym}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part14.png|num=934}}{{pk|nieu|jętym}} bandytą, o którym mówił jej Raul.<br> {{tab}}— W sytuacyj, w jakiej pani mnie widzisz — ciągnął dalej naczelnik policyi — mam do wyboru dwie rzeczy, albo rozgniewać się za zniewagę wyrządzomą i mojej osobie i mojemu stanowisku, albo nie przywiązywać do tego com {{Korekta|posłyszal|posłyszał}} żadnej wagi, z racyi, że się nie zważa na nierozważne gadaniny dziecka... „Wybieram naturalnie to ostatnie, tembardziej żem jest najmocniej przekonanym, iż obraziła mnie pani nieumyślnie...<br> {{tab}}„Powiedz pani, że tak jest, że żałujesz tego, a ja z zapałem ucałuję prześliczne jej rączki.<br> {{tab}}Joanna ździwiona coraz bardziej, podała rękę baronowi, który jak się zdawało, nie mógł ust oderwać od niej.<br> {{tab}}Potem wstał od stołu, wziął czerwony {{Korekta|portfeil|portfel}}, na co margrabina patrzyła zrozpaczonym wzrokiem, włożył go do szuflady i zamknął starannie — a potem znowu przystąpił do okna i rozpalone czoło przyłożył do zimnej szyby, ani się spodziewając, iż na {{Korekta|prost|wprost}} niego dwaj {{Korekta|ludzi|ludzie}} ukryci w gęstwinie liści, śledzili każde jego poruszenie.<br> {{tab}}Usiadł z powrotem przy stole, {{pp|wy|pił}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part15.png|num=935}}{{pk|wy|pił}} duszkiem szklankę mrożonego szampana i odezwał się głosem zmienionym:<br> {{tab}}— Teraz prześliczna margrabino, porozmawiajmy jeszcze trochę... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Gdzie maska spada.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna poruszyła się zdziwiona.<br> {{tab}}— Cóż nam pozostaje do mówienia?... — spytała, — skoro pan odrzucasz prośby moje i przyjmujesz moją ofiarę jakby największą zniewagę?...<br> {{tab}}— Kochana pani, — odpowiedział Raymond z uśmiechem, — przy największem nieporozumieniu, dochodzi się najprędzej do zgody...<br> {{tab}}Margrabina żywo podniosła głowę.<br> {{tab}}— Czy i my jesteśmy w tem położeniu?... — wykrzyknęła.<br> {{tab}}— Może...<br> {{tab}}— Jest sposób wydobycia od pana testamentu?...<br> {{tab}}— Może... — powtórzył tajemniczo Raymond.<br> {{tab}}— No, więc cóż potrzeba uczynić, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No27 part16.png|num=936}}aby osiągnąć ten rezultat pożądany?... Musisz mi pan koniecznie to powiedzieć, bo sama tego z pewnością nie zgadnę...<br> {{tab}}— Wszystko zależy od pani margrabiny.<br> {{tab}}— Jakto?...<br> {{tab}}— Odrzuciłem pani propozycyę, to prawda... ale teraz muszę się dowiedzieć, czy pani zgodzi się na moję?...<br> {{tab}}— Masz mi pan uczynić propozycyę?...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— No to bądź pan pewnym, że wszystko przyjmuję z góry... czemużeś pan wcześniej nic nie mówił?...<br> {{tab}}— Przez litość margrabino, — przerwał Raymond, — nie zobowiązuj się zawcześnie... bo może cofniesz się właśnie natychmiast...<br> {{tab}}— Idzie więc o coś okropnego?...<br> {{tab}}— Okropnego nie, ale dziwnego... niespodziewanego...<br> {{tab}}— I to pana powstrzymuje?... A tymczasem czy pan wie, że przy takim charakterze jak mój, wszystko co szczególne, niespodziewane, wywiera na mnie urok potężny...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No28 part1.png|num=937}}{{tab}}— Dziękuję ci margrabino, — rzekł Raymond z uśmiechem, — dodajesz mi pani odwagi...<br> {{tab}}— Tylko przez litość mów baronie co prędzej, bo umieram z niecierpliwości!...<br> {{tab}}— Będę mówił, naprzód jednak musisz mi pani dać jednę obietnicę...<br> {{tab}}— Jaką?...<br> {{tab}}— Że się pani nie obrazisz {{Korekta|bez bez|bez}} względu na to, co bądź powiem, bo gdy zerwę swoję maskę, pani maska spaść musi także.<br> {{tab}}Joanna uśmiechnęła się z przymusem.<br> {{tab}}— Nie rozumiem pana, — {{pp|odpo|wiedziała}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No28 part2.png|num=938}}{{pk|odpo|wiedziała}}, — nie wiem o jakich maskach pan mówisz, ale przyrzekam że wysłucham pana spokojnie i z wielką uwagą...<br> {{tab}}Raymond powstał i złożył ukłon głęboki.<br> {{tab}}— Korzystam pani margrabino z danego mi przyrzeczenia... i w kilku słowach dam pani wyjaśnienie... Baron de Saint-Erme, naczelnik wydziału prefektury policyi, nie istniał jako żywo nigdy...<br> {{tab}}Joanna ani drgnęła.<br> {{tab}}Raymond ciągnął dalej.<br> {{tab}}— Ja jestem tym człowiekiem, do którego zgłosił się hrabia Raul de Credencé przysłany przez panią, ja jestem widmem, którego policya, poszukuje bezustannie, ale pochwycić nie może... Ja posiadam sto fizyognómij i sto nazwisk... z których pani znasz jedno tylko: Raymond...<br> {{tab}}Wymawiając te słowa, gospodarz studyował wyraz twarzy pani Castella, spodziewał się wywołać zdziwienie i oburzenie a margrabina tymczasem pozostała zupełnie spokojną, żadna zmarszczka nie wystąpiła na białe jej jak z kości słoniowej czoło.<br> {{tab}}Chwilowe milczenie nastało po ostatnich słowach.<br> {{tab}}Przerwała je pierwsza margrabina.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No28 part3.png|num=939}}{{tab}}— Panie baronie, — rzekła — pozwól mi się tak nazywać, bo mi to daleko dogodniej, jeżeli jesteś wielkim aktorem tegoczesnym, co z pewnością trzeba ci przyznać, — ja również jestem nie najgorszą komedyantką...<br> {{tab}}„Odegrałeś pan swoję rolę wybornie, ale i ja nie gorzej wywiązałam się ze swojej!...<br> {{tab}}„„Wszystko coś mi pan powiedział, bardzo dobrze wiedziałam.<br> {{tab}}Prometeusz paryzki zadrżał mimowoli,<br> {{tab}}— Pani wiedziałaś, że ja nie byłem baronem de Sąint-Erme?<br> {{tab}}— Wiedziałam.<br> {{tab}}— Wiedziałaś pani, że jestem Raymundem?<br> {{tab}}— Wiedziałam.<br> {{tab}}Raymond tupnął nogą.<br> {{tab}}— Któż mnie więc zdradził?... wykrzyknął ze złością.<br> {{tab}}— Nikt albo raczej sam się pan zdradziłeś...<br> {{tab}}— Ja? — powtórzył Raymond.<br> {{tab}}— Nikt a nikt inny.<br> {{tab}}— Jakim sposobem?<br> {{tab}}— Dokładnością swojego ubrania i zachowaniem się swojem... Wczoraj przez cały czas pańskiej bytności u mnie, nie przyszło mi do głowy żadne podejrzenie, żadna wątpliwość!... ale {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No28 part4.png|num=940}}po pańskiem odejściu, zaczęłam się zastanawiać, rozbierać z każdej strony położenie, i doszłam do pewności, że naczelnik wydziału policyi, uzbrojony przeciwko mnie potępującemi dowodami jakie miał w rękach; byłby mnie poprostu kazał przyaresztować, a nie przychodziłby do mnie, ażeby mi zadawać pytania z taką wzruszającą galanteryą...<br> {{tab}}Tak więc gość mój był fałszywym baronem, urojonym naczelnikiem wydziału...<br> {{tab}}Pozostawało mi się dowiedzieć kim pan byłeś rzeczywiście?... Nie przedstawiało to wielkich trudności.<br> {{tab}}Jeden tylko człowiek w całym Paryżu, — mówił mi pan de Credencé — posiada talent najdokładniejszego naśladowania natury...<br> {{tab}}Tym człowiekiem pan jesteś.<br> {{tab}}„Powiedziałam sobie od razu, żem przyjmowała Raymonda.<br> {{tab}}„Widzisz panie baronie, żem się nie omyliła...” {{***}} {{tab}}Podczas kiedy to mówiła Joanna, czoło Raymonda wypogodziło się zupełnie.<br> {{tab}}— Pani margrabino — wykrzyknął z {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No28 part5.png|num=941}}szaloną prawie radością — składam przed panią sztandar i pochylam czoło... — pani mnie doprawdy przewyższasz!<br> {{tab}}— Pani wiedziałaś, że ja jestem Raymondem i zaufałaś mi pani!... — Przyszłaś nie wahając się do kniei rozbójnika!... To pięknie... — to wspaniale!.. Podziwiam wielkość pani i mam pewność, że teraz zrozumiemy się i zgodzimy doskonale, bo jesteśmy ludźmi jednej rasy i jednej wartości...<br> {{tab}}— Eh! panie baronie — odpowiedziała ze śmiechem Joanna — gotowa jestem zawrzeć z panem przymierze przyjaźni, abyśmy tylko raz już doszli do końca z temi dwoma milionami...<br> {{tab}}— Jeżeli dojdziemy do porozumienia — odpowiedział Raymond — dwa te miliony wydadzą się pani tem czem są, to jest nędzną bardzo sumką...<br> {{tab}}— Czy pan masz coś lepszego dla mnie?... — zawołała młoda kobieta.<br> {{tab}}— Z pewnością!...<br> {{tab}}— Cóż mi pan chcesz ofiarować?<br> {{tab}}— Królestwo...<br> {{tab}}— Joanna skrzywiła się niezadowolona.<br> {{tab}}— Królestwo?... — szepnęła {{pp|szyder|czo}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No28 part6.png|num=942}}{{pk|szyder|czo}} — to, to pan trzymasz do mojej dyspozycyj baronie?<br> {{tab}}— Tak pani margrabino.<br> {{tab}}— W krainie marzeń zapewne?<br> {{tab}}— Nie pani, w samym Paryżu...<br> {{tab}}— Więc królowanie na scenie teatralnej?<br> {{tab}}— Królowanie prawdziwe, ogromne bogactwa i panowanie wszechwładne...<br> {{tab}}Młoda kobieta skinęła znacząco głową.<br> {{tab}}— Pani mnie uważasz za waryata — nie dziwię się temu... — pani źle o mnie sądzi, bo mnie pani nie rozumie, wytłomaczę się jednak w kilku słowach...<br> {{tab}}— Cóż mi pan chcesz powiedzieć?<br> {{tab}}— Będę niestety zmuszony prawić o sobie dłużej, niżelibym tego pragnął...<br> {{tab}}— Nic nie szkodzi...<br> {{tab}}— Pozwala mi pani mówić o mojej nędznej istocie?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part1.png|num=943}}{{tab}}— Wszystko co się tyczy pana barona, bardzo mnie interesuje... Jedno tylko pytanie... czy to co mi pan powiesz, daleko nas odprowadzi od moich dwóch milionów?...<br> {{tab}}— Jak one pani leżą na sercu!...<br> {{tab}}— Nieskończenie!... — odpowiedziała młoda kobieta.<br> {{tab}}— Postaram się aby wynaleźć drogę o ile można najkrótszą...<br> {{tab}}— To wszystko co chciałam wiedzieć... Teraz mów baronie, słucham cię z największą uwagą.<br> {{tab}}Raymond skłonił się nizko.<br> {{tab}}— Pan de Credencé opowiedział {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part2.png|num=944}}pani o mnie z największemi szczegółami.<br> {{tab}}„Powiedział pani że jestem bandytą i nic prawdziwszego nie mógł powiedzieć, tylko, że nie jestem bynajmniej bandytą zwyczajnym.<br> {{tab}}„Nie wstydzę się wcale mojego rzemiosła. Doprowadziłem go aż do artyzmu — poświęcam mu wszystkie moje zdolności, całą inteligencyę moję i oddaję mu się z całem zamiłowaniem, dla tego właśnie, że przedstawia różne niebezpieczeństwa.<br> {{tab}}„Dzisiaj zajmuję się poszukiwaniem złota, nie z potrzeby, ale dla własnej satysfakcyi i ambicyi.<br> {{tab}}„Pytała mnie pani przed chwilą, czy baron de Saint-Erme jest bogatym?...<br> {{tab}}Odpowiedziałem że nie — bo mi się podobało go przedstawić za biedaka.<br> {{tab}}„Ale tak nie jest — ja istotnie jestem bogatym, posiadam już ogromny majątek, i wskutek nowej operacyj jaką prowadzę, powiększę go do rozmiarów potwornych prawie.<br> {{tab}}„Za kilka tygodni, bogactwo moje wyrówna skarbowi Banku francuzkiego, bo... zajmuję się podrabianiem {{pp|bi|letów}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part3.png|num=945}}{{pk|bi|letów}} tysiąc i pięćtysięcy frankowych i puszczę je wykończone z taką dokładnością, że ani dyrektor, ani kontrolerzy i kasyerzy bankowi, nie poznają się na nich.<br> {{tab}}„Pani ciekawą jest zapewne, dla czego opowiadam to wszystko, ale to się wkrótce pokaże...<br> {{tab}}„Skoro pan Raul de Credencé przyszedł do mnie z testamentem i listem zgasłego margrabiego Castella, miałem zamiar postąpić tak, jak każdyby postąpił na mojem miejscu, to jest zażądać za przeróbkę jakich stu albo dwustu tysięcy franków.<br> {{tab}}„Na szczęście namyśliłem się, albo raczej miałem dobre przeczucie, żeby się z panią zobaczyć i wprost z panią traktować.<br> {{tab}}„Pan de Credencé więc zaanonsował pani wizytę Raymonda, a przedstawił się pani baron de Saint-Erme, którego pani przyjąć raczyłaś.<br> {{tab}}„Tutaj pani margrabino, spowiedź moja staje się bardzo trudną, bo muszę użyć języka, z którym nie jestem obyty... i może źle wyrażę moje myśli...<br> {{tab}}„Zaledwie panią ujrzałem, doznałem uczucia, jakiego nie {{pp|doświadcza|łem}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part4.png|num=946}}{{pk|doświadcza|łem}} nigdy, zostałem jakby rażony piorunem...<br> {{tab}}„Oczy pani wznieciły we mnie pożar...<br> {{tab}}„Serce, o którem nie wiedziałem że je posiadam, zabiło gwałtownie w mojej piersi...<br> {{tab}}„Jednem słowem — zakochałem się w pani!... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Zamiary Raymonda.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Raymond umilkł, bo zdawało mu się, że na ustach Joanny zobaczył uśmiech szyderczy.<br> {{tab}}— Wydaję się pani śmiesznym, nieprawdaż pani margrabino?... — zapytał z goryczą.<br> {{tab}}— Śmiesznym?... — odpowiedziała młoda kobieta... Wcale nie!... lubo trudno mi brać na seryo zaimprowizowane oświadczyny, których się wcale nie spodziewałam — przyznaję...<br> {{tab}}— Przysięgam pani, że mówię szczerą prawdę... ale nie obawiaj się pani, użyję argumentów daleko pewniejszych od tych marnych słów miłosnych. {{pp|Tyl|ko}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part5.png|num=947}}{{pk|Tyl|ko}} racz mnie pani wysłuchać z pobłażaniem.<br> {{tab}}Mówiłem pani przed chwilą, że jestem na drodze zalania Paryża, Fracyi a nawet Europy całej, powodzią biletów bankowych, które powrócą do mnie niewyczerpanym strumieniem złota...<br> {{tab}}Zobaczywszy panią, przyszła mi cudowna myśl do głowy.<br> {{tab}}Powiedziałem sobie, że ażeby uchronić od wszelkiego niebezpieczeństwa te sumy olbrzymie, potrzeba przeprowadzać je przez ręce kobiety takiej jak pani, kobiety dla której stworzę pozycyę tak wysoką, iż nie dosięgnie jej żadne a żadne podejrzenie.<br> {{tab}}Pani właśnie posiadasz wszelkie potrzebne ku temu przymioty...<br> {{tab}}Jesteś nadzwyczajnie piękną, jesteś wdową, a zatem jesteś kobietą mogącą zupełnie dowolnie rozporządzać swoją osobą.<br> {{tab}}Nadto posiadać pani będziesz majątek znaczny, niezależny, bo zaraz uczynię panią prawną spadkobierczynią majątku po margrabim Castella...<br> {{tab}}Nic nam nie przeszkodzi, rozpuścić zręcznie po świecie, że majątek ten wynosi trzy, albo cztery i pięć razy więcej... niż jest w rzeczywistości...<br> {{tab}}Za miesiąc bądź pani pewną, {{pp|utrzy|mywać}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part6.png|num=948}}{{pk|utrzy|mywać}} będą wszyscy, żeś jest bogatszą od Rotszylda.<br> {{tab}}Ja się zajmę nabyciem książęcego dla pani pałacu i urządzeniem takowegoż przepychem odpowiednim.<br> {{tab}}Zaczynasz zapewne domyślać się margrabino o jakiem ci królestwie wspomniałem?...<br> {{tab}}To królowanie nad Paryżem, królowanie przepychem i bogactwem...<br> {{tab}}Wielkie miasto opanowane przez ciebie, składałoby ci nieskończone hołdy... — Wszystkich bezwzględnie ujrzałabyś u nóg swoich!...<br> {{tab}}„Oto jaką by była twoja rola margrabino... Nie wiem czy możnaby znaleźć coś piękniejszego pod słońcem?...<br> {{tab}}„A teraz zajmę się sobą...<br> {{tab}}„Nie lubiłem nigdy wrzawy i mam coś z natury ptaków nocnych, których światło oślepia...<br> {{tab}}„Żyłbym sobie obok ciebie, w twoim pałacu i pod osłoną twoją...<br> {{tab}}„Nie będę już Raymondem ani baronem de Saint-Erme — ale zostanę cichą, potulną a niezmiernie uczciwą człowieczyną, przybyły z prowincyi — i z wielką wiernością i sumiennością pełnić będę obowiązki intendenta pani margrabiny.<br> {{tab}}„Złoto zapełniać będzie nasze {{pp|piw|nice}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part7.png|num=949}}{{pk|piw|nice}}... — miliony będą się powiększać.. — drogie kamienie z Kalifornii i Indyj napływać będą do nas i... pewnego pięknego poranku, gdy nam przyjdzie taka fantazya, kupimy sobie połowę Paryża.<br> {{tab}}„Dla tego mówię „my” pani margrabino, albo raczej kochana pani Joanno, bo pomiędzy nami, wszystko byłoby wspólnem, każda cząstka tych bogactw, należałaby tak dobrze do mnie jak i do ciebie, a ja nadto byłbym zależnym od ciebie, bo dałabyś mi więcej niż te wszystkie skarby... „dałabyś mi swoję miłość...” {{***}} {{tab}}Raymond umilkł.<br> {{tab}}Wymawiając ostatnie słowa wpadł w taki zapał, jakby deklamował jakąś najpiękniejszą poezyę...<br> {{tab}}Po chwili odezwał się znowu, ale daleko już spokojniej:<br> {{tab}}— Znasz pani teraz moje pragnienia, ambicye i nadzieje — odpowiedz więc, nie powoduj się dumą fałszywą... — Tylko nie wmawiaj w siebie, że ja, margrabina Castella, nie mogę należeć do Raymonda, bo Raymond jest bandytą!...<br> {{tab}}„Nie wmawiaj w siebie tego pani {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part8.png|num=950}}margrabino, ale raczej powiedz sobie: nie czułam się poniżoną, kochając Raula de Credencé, a jednakże Raul był złodziejem!... lepszy bandyta od złodzieja...<br> {{tab}}— Czy mam prawo odmówić panu?... — zapytała margrabina po chwilowym namyśle.<br> {{tab}}— Masz pani prawo...<br> {{tab}}— Jeżeli zaś skorzystam z tego prawa, to co się stanie?<br> {{tab}}— Zniszczę testament i zostanie pani walka z biedą, której tak się obawiasz szalenie.<br> {{tab}}— Gdy przyjmę?... — spytała znowu Joanna.<br> {{tab}}Oczy Raymonda zabłysły radością:<br> {{tab}}— Jeżeli pani zgodzi się na moją prośbę — zabierzesz pani testament, podniesiesz swoje dwa miliony i czekać będziesz na coś lepszego... — A zapewniam panią, że nie będziesz czekać długo...<br> {{tab}}— Zgadzam się zatem, — ale proszę oddaj mi pan zaraz testament...<br> {{tab}}Raymond uśmiechnął się z wyrazem, któregoby mu Mefistofeles na pewno pozazdrościł.<br> {{tab}}Wybacz pani moję niewiarę... ale nie śmiem wierzyć w moje szczęście... — Będziesz pani miała ze mnie pokornego niewolnika, ale wtedy {{pp|do|piero}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part9.png|num=951}}{{pk|do|piero}}, gdy dasz mi dowód dobrych swoich chęci... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Flakonik.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Dowód na to, że przystaję? — powtórzyła Joanna.<br> {{tab}}— Potrzebuję dwóch dowodów... — odpowiedział Raymond.<br> {{tab}}— Jakich?<br> {{tab}}— Najprzód napiszesz mi pani parę wyrazów, które mogą się stać w mojem ręku bronią przeciwko pani, w razie gdybyś przestała być moją wspólniczką...<br> {{tab}}— Obawiasz się pan, żebym go nie zdradziła?<br> {{tab}}— Nie, nie obawiam się, ale jestem tego zdania, że ostrożność jest matką bezpieczeństwa!...<br> {{tab}}— Cóż trzeba będzie napisać?...<br> {{tab}}— Mniej więcej to:<br> {{tab}}„Oświadczam, że testament, dzięki któremu weszłam w posiadanie majątku po mężu moim nieboszczyku margrabim Castella, jest aktem fałszywym, sporządzonym na moje {{pp|żąda|nie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part10.png|num=952}}{{pk|żąda|nie}} i w miejsce testamentu rzetelnego, w którym mnie wydziedziczono...<br> {{tab}}Joanna zerwała się z krzesła gwałtownie.<br> {{tab}}— I pan miałeś nadzieję, że ja podobny cyrograf podpiszę?... — zawołała.<br> {{tab}}— Dla czegóżby nie?...<br> {{tab}}— Bo byłoby to podpisanie wyroku śmierci na siebie!...<br> {{tab}}— Cóż znowu?... — Pani wiesz doskonale, że nie zrobię żadnego z tego użytku...<br> {{tab}}— W takim razie po cóż stawiasz mi pan podobne żądanie?...<br> {{tab}}— Czy nie wiadomo pani po co się używają pancerze?... — To także broń obronna, jak każda inna... — Powierzyłem pani swoję tajemnicę... — chcę ją mieć dokładnie zabezpieczoną!... — Trzy wiersze opatrzone podpisem pani, zasłaniają mnie od wszelkich nieprzyjemności, od ewentualnej zdrady niewinnej zresztą, od tej tak zwanej niedyskrecyi kobiecej!... — Byłbym wierutnym głupcem, musi pani przyznać to sama, gdybym sobie nie zawarował spokoju.<br> {{tab}}Joanna wsparła czoło na ręku i przez chwilę medytowała głęboko.<br> {{tab}}Raymond przypatrywał jej się z uśmiechem.<br> {{tab}}Młoda kobieta podniosła głowę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part11.png|num=953}}{{tab}}Silne postanowienie malowało się w jej pałających oczach.<br> {{tab}}— Panie baronie — rzekła — ja bardziej panu ufam, aniżeli pan mnie...<br> {{tab}}— Co pani chce przez to powiedzieć?...<br> {{tab}}— Żądasz pan zabójczej przeciw ko mnie broni, ja jednak zgadzam się dać ją panu, bo jestem najzupełniej przekonaną, iż jej pan nie nadużyjesz...<br> {{tab}}— Więc pani podpisze tę deklaracyę? — zapytał Raymond.<br> {{tab}}— Podpiszę wszystko, co się pana tylko podoba. — Czy panu potrzeba jeszcze co więcej?...<br> {{tab}}— Jesteś pani prześliczną!...<br> {{tab}}— O! wiem o tem!... — szepnęła Joanna, poruszając główkę z wyzywającą kokieteryą.<br> {{tab}}Twarz {{Korekta|Promoteusza|Prometeusza}} paryzkiego jaśniała radością.<br> {{tab}}— Więc zgodziliśmy się zapytała?...<br> {{tab}}— Najzupełniej co do pierwszego warunku...<br> {{tab}}— Jest zatem jeszcze i drugi?...<br> {{tab}}— Powiedziałem wszak z góry przed chwilą, że wymagam dwóch warunków...<br> {{tab}}— Czy ten drugi jest równie słodkim jak pierwszy?<br> {{tab}}— Nie jest tak ważnym dla {{pp|moje|go}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No29 part12.png|num=954}}{{pk|moje|go}} bezpieczeństwa, ale daleko jest ważniejszym dla mojego szczęścia.<br> {{tab}}— Mówisz pan zagadkowo panie baronie.<br> {{tab}}— Chciałbym, ażebyś pani sama myśl moję odgadła...<br> {{tab}}— Na to nie licz pan wcale... — odpowiedziała ze śmiechem Joanna — umysł mam strasznie tępy i rozumiem to tylko, co mi jest powiedziane całkiem jasno.<br> {{tab}}— Ponieważ pani zmusza mnie do tego — zaczął Raymond z pewnem wahaniem — wytłomaczę się jak będę mógł najlepiej.<br> {{tab}}— Proszę oto bardzo... — Kolacya skończona, za chwilę porozumiemy się zupełnie, a że już bardzo późno, radabym powrócić do siebie...<br> {{tab}}Prometeusz paryzki zaczął się śmiać, więc Joanna spojrzała ździwiona.<br> {{tab}}— Wyprowadziłaś mnie pani z ogromnego kłopotu!... — Sam nie wiedziałem jak zacząć...<br> {{tab}}— Znowu pana nie rozumiem... — szepnęła Joanna.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part1.png|num=955}}{{tab}}Raymond wyjął zegarek i odezwał się głosem drżącym trochę:<br> {{tab}}— Brakuje kilku minut do dwunastej. — Drugi mój warunek jest ten, ażebyś pani została moją na zawsze...<br> {{tab}}Joanna zaczerwieniła się.<br> {{tab}}Gestem szybszym od myśli, zasłoniła twarz rękami, ażeby ukryć gwałtowny rumieniec — a szczególniej wyraz pogardy, jakiego przezwyciężyć nie była w stanie.<br> {{tab}}— Gdyby Prometeusz paryzki uchwycił ten wyraz mej twarzy, wszystko byłoby stracone — pomyślała, a chciała wytrwać w swej roli aż do końca...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part2.png|num=956}}{{tab}}Po chwili odjęła ręce.<br> {{tab}}Twarz jej była jeszcze zarumienioną, oczy ciskały błyskawice z pod na dół spuszczonych powiek.<br> {{tab}}Raymond znalazł ją tak piękną, iż nie mógł oczu od niej oderwać.<br> {{tab}}Chciał coś mówić, ale stracił pewność siebie.<br> {{tab}}Joanna pierwsza przerwała milczenie.<br> {{tab}}— Będziesz pan mną pogardzał, jeżeli zostanę twoją dla tego tylko, aby okupić ten nieszczęśliwy testament.<br> {{tab}}— Pogardzać panią?... — wykrzyknął {{Korekta|Promoteusz|Prometeusz}} paryzki. — O!... Joanno, co też pani mówisz!... Czyż się pogardza tą, którą się kocha?...<br> {{tab}}Młoda kobieta bywała często na przedstawieniach melodramatów i sięgnęła po jaką stosowną odpowiedź.<br> {{tab}}— Muszę się — rzekła — zgodzić ze swojem przeznaczeniem!... O! Raymondzie, Raymondzie, dziwnym jesteś człowiekiem!... oprzeć się twojej dyabelskiej sile nie sposób.<br> {{tab}}Raymond zapomniał o poważnej swojej roli, o swoich złotych okularach i białym krawacie. Padł na kolana przed margrabiną, chwycił jej rączki i okrywał pocałunkami, wymawiając czułe bez żadnego związku wyrazy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part3.png|num=957}}{{tab}}Pani Castella przerwała mu mówiąc:<br> {{tab}}— A te trzy wiersze, co mnie oddają w moc pańską a mój podpis?... zapomniałeś pan o nim?...<br> {{tab}}U takiego osobnika jak Raymond, interesa stały zawsze na pierwszem miejscu.<br> {{tab}}Podniósł się wtej chwili.<br> {{tab}}— Masz racyę kochana pani Joanno... — Zakończmy jak najprędzej z temi drobiazgami!... Zaraz daję co potrzeba do pisania.<br> {{tab}}Podszedł do małego biureczka, w którym schowany był czerwony portfel i zaczął otwierać szufladkę.<br> {{tab}}Joanna skoro się tylko odwrócił, wyjęła z kieszeni maleńki flakonik, przysłany jej przez pana de Credencé w pudełku do biżuteryj...<br> {{tab}}Odetkała koreczek i wylała wszystko co zawierał na stół, w miejsce gdzie siedział Raymond.<br> {{tab}}Silny zapach rozszedł się po salonie.<br> {{tab}}— Co to jest? — zapytał rozbójnik co to tak pachnie?<br> {{tab}}— To, to — odpowiedziała młoda kobieta, pokazując flakonik i wylewając niby parę kropel na chustkę od nosa.<br> {{tab}}— Czyż byłabyś pani cierpiącą? — wykrzyknął pełen obawy Raymond.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part4.png|num=958}}{{tab}}— E... to nic... — to niedyspozycya nerwowa, jaka mi się często przytrafia... ale to zaraz przejdzie, przyzwyczajoną jestem do podobnych ataków, i wiem jak sobie radzić... — O jednę tylko rzecz proszę pana, nie zważaj pan wcale na mnie przez chwilę...<br> {{tab}}— Może pani powietrza brakuje?... może okno otworzyć?...<br> {{tab}}Joanna dała znak przeczący, oparła się o kanapę i silnie przyciskała chusteczkę do nosa...<br> {{tab}}Raymond usiadł na tem samem co poprzednio miejscu, postawił elegancki kałamarzyk, położył parę ćwiartek papieru i pióro w złotej obsadzce.<br> {{tab}}Poczuł silniejszy zapach perfum, ale nie zwracał na to uwagi, sądząc, iż to pachnie tak z batystowej chusteczki Joanny.<br> {{tab}}— Jakże się czujesz? — zapytał czule po chwili.<br> {{tab}}Ale pani Castella wstrząsnęła główką nie odejmując chusteczki i nic nie odpowiedziała.<br> {{tab}}Raymond oparł się o stół łokciami, i z oczami utkwionemi w młodą kobietę, czekał, aż przyjdzie zupełnie do siebie i będzie w stanie mu odpowiedzieć, {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part5.png|num=959}}{{c|'''XV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Katalepsya.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Upłynęło parę minut na tem oczekiwaniu, aż naraz Raymond poczuł, że doznaje jakiegoś uczucia, z którego nie umiał zdać sobie sprawy.<br> {{tab}}Przesunął ręką po czole, zaczął oddychać ciężko, jakby mu tchu w piersiach zbrakło, chciał więc wstać z krzesła i uniósł się trochę, ale siły go opuściły i upadł z powrotem na siedzenie.<br> {{tab}}Potem zaraz poczuł się lepiej trochę, więc się uspokoił zupełnie.<br> {{tab}}Pochmurna twarz przybrała wyraz wesoły, na usta wystąpił uśmiech głupowaty.<br> {{tab}}Zaczął mrugać coraz prędzej oczami, nareszcie przewrócił je zupełnie.<br> {{tab}}Przez kilka chwil głowa pochylała mu się to na jedno, to na drugie ramię, nakoniec przechylił ją na prawo...<br> {{tab}}Oddech ustał — najmniejsze drgnie, nie poruszało członków, i... Prometeusz paryzki wydawał się teraz ni {{Korekta|spiącym|śpiącym}}, ni trupem, figurą jakby {{pp|wo|skową}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part6.png|num=960}}{{pk|wo|skową}}... wystrojoną w biały krawat i garnitur czarny.<br> {{tab}}Tryumfująca radość zabłysła w oczach Joanny, z rodzajem szyderczego politowania patrzyła teraz na tę metamorfozę Raymonda...<br> {{tab}}Podniosła się żywo i przeszła w najodleglejszy kąt salonu, gdzie atmosfera nie była tak przepełnioną rozlanym płynem...<br> {{tab}}Zaczęła się znowu przypatrywać Raymondowi i szepnęła pod ukoronkowaną batystową chusteczką, która przysłaniała koralowe je usteczka:<br> {{tab}}— Raul się nie mylił!... — chloroform poskutkował nadspodziewanie...<br> {{tab}}Te słowa wyjaśniają dostatecznie, co za płyn zawierał się w maleńkim flakoniku, przysłanym Joannie przez hrabiego de Credencé...<br> {{tab}}Teraz ani żaden hałas, ani huk armat, ani nawet skalpel chirurga nie byłby wyrwał Raymonda ze stanu znieczulenia, w jakim miał pozostawać godzinę czasu.<br> {{tab}}Joanna poczekała parę minut, ażeby pan baron zasnął mocniej jeszcze, że jednak sama, pomimo całej ostrożności, zaczęła uczuwać zawrót, symptomat poprzedzający omdlenie, że w uszach zaczęło jej szumieć, a przed oczami zaczęły jej krążyć czarne {{pp|płat|ki}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part7.png|num=961}}{{pk|płat|ki}} — otworzyła czemprędzej okno i wychyliwszy się z niego, odetchnęła całą piersią świeżem nocnem powietrzem, przepełnionem wonią kwiatów...<br> {{tab}}Zaraz się uczuła też lepiej...<br> {{tab}}— Jestem ocaloną!... — rzekła — i najważniejsze zadanie spełnione... Teraz muszę dokończyć działa!...<br> {{tab}}Odwróciła się i miała oddalić od okna, gdy posłyszawszy nagły szelest, zadrżała od stóp do głów.<br> {{tab}}Krew ścięła jej się w żyłach.<br> {{tab}}Szmer ten, zdawał się pochodzić nie z dołu ale z góry, a podobnym był do gwizdnięcia, służącego za sygnał umówionego porozumienia...<br> {{tab}}— Że prędko się cieszyłam — pomyślała przerażona Joanna. — Rayjmond kłamał przedemną, mówiąc, że byliśmy zupełnie sami!... — jego spólnicy pilnowali nas! Teraz mnie widzą... otaczają... jestem zgubiona...<br> {{tab}}Pomimo całej mocy charakteru, młoda kobieta nie była w stanie zapanować nad ogarniającym ją przestrachem.<br> {{tab}}Zapominając o wszystkiem, starałaby się była zapewne uciekać, gdy usłyszała znowu cicho bardzo wymówione {{Korekta|imie|imię}} swoje.<br> {{tab}}Głos ten wydawał jej się znajomym.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No30 part8.png|num=962}}{{tab}}Przystanęła cała drżąca i nadstawiła ucha z gorączkową uwagą.<br> {{tab}}Głos zdający się pochodzić z nieba odezwał się znowu, ale już wyraźniej daleko:<br> {{tab}}— Joanno, jestem.<br> {{tab}}Nie ma wątpliwości.. — to jej przyjaciel... to jej obrońca... to pan de Credencé się odzywał...<br> {{tab}}Pewność, że hrabia czuwa, usuwała wszelkie obawy niebezpieczeństwa.<br> {{tab}}Nadzieja wstąpiła jej w serce...<br> {{tab}}O mało nie krzyknęła z radości, ale powstrzymała okrzyk na ustach odważyła się tylko szepnąć po cichutku.<br> {{tab}}— Noc taka ciemna na dworze... słyszę cię, ale nie mogę zobaczyć... gdzie jesteś?...<br> {{tab}}— Tutaj... — odpowiedział hrabia.<br> {{tab}}— Ale gdzie?... — głos dochodzi mnie z góry... — czy z nieba zstępujesz?<br> {{tab}}W odpowiedzi na to zapytanie, naprzeciwko okna w którym stała Joanna, ukazało się słabe światełko zapalonej zapałki, przy którem Joanna poznała sylwetkę Raula i bladą twarz Larifla.<br> {{tab}}Zapałka zgasła, wszystko pozostało na nowo w ciemności.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part1.png|num=963}}{{tab}}— Co mam robić? — zapytała Joanna, skoro znikło chwilowe zjawisko.<br> {{tab}}— Czekać — odpowiedział Raul.<br> {{tab}}— Przyjdziesz tu do mnie?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Kiedy?<br> {{tab}}— W tej chwili.<br> {{tab}}Pan de Credencé zaczął zbierać się rzeczywiście do opuszczenia swojego wysokiego, ale nie zbyt wygodnego stanowiska, na którem znajdował się od godziny.<br> {{tab}}— Trzymaj dobrze sznur... — odezwał się do Larifla, ja schodzę...<br> {{tab}}— Nie obawiaj się!... — sznur mocny, może utrzymać siedemnastu takich jak ty — odpowiedział młody {{pp|ban|dyta}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part2.png|num=964}}{{pk|ban|dyta}}... — Chcę ci się tylko zapytać: — czy i ja mogę zejść za tobą — przyczem uprzedzam, że już czas na to wielki, bo czuję kurcze w nogach a grzbietu nie mogę wyprostować...<br> {{tab}}— Możesz zejść — tembardziej, że będziesz mi potrzebny w tej chwili...<br> {{tab}}— Więc i sznur potrzeba odwiązać? — zapytał blady chłopak.<br> {{tab}}— Koniecznie... — bo będzie nam także potrzebny.<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}Pan de Credencé, albo raczej Regulus, pomimo ciemności i braku znajomości gimnastyki, znalazł się niebawem w towarzystwie Radis-noir’a i jego towarzyszy, stojących nieruchomo na straży.<br> {{tab}}— A cóż — kumie?... — zapytał Tape à l’oeil — czy zabierzemy się do roboty? — bo to wcale nie wesoło tak łazić tam i z powrotem około muru, i {{Korekta|drzyć|drżyć}}, nogi czort wie po co; lepiej by już było zabrać się do rozwalenia tej budy...<br> {{tab}}— Oceniam wasz zapał... — odpowiedział z uśmiechem Raul — ale zachowajcie go na inny raz...<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Bo prawdopodobnie tej nocy cała wasza robota skończy się na tem, że otrzymacie drugą połowę zarobku!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part3.png|num=965}}{{tab}}Za pięć minut wszystko będzie skończone i już nie będziecie mi potrzebni...<br> {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Ucieczka.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Podczas kiedy Raul rozmawiał z towarzyszami, Larifla odwiązywał sznur przymocowany do grubej gałęzi, a potem zesunął się z lipy ze zręcznością trudną do wiary.<br> {{tab}}Przybliżył się do Raula.<br> {{tab}}— Cóż teraz będziemy robić przyjacielu Regulusie?... — zapytał.<br> {{tab}}— Odpowiem ci natychmiast, — odparł kochanek Joanny.<br> {{tab}}— Jak ci się podoba!... — burknął młody bandyta. — Mnie wcale nie pilno, jestem jak ów fiakr wynajęty na godziny... Czekam dopóki mi tylko każą...<br> {{tab}}Pan de Credencé postąpił pod otwarte okno i przyłożywszy obie ręce do ust zapytał:<br> {{tab}}— Nie wiesz Joanno, czy dom jest pusty zupełnie?...<br> {{tab}}— Tak się przynajmniej zdaje... — odpowiedziała margrabina.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part4.png|num=966}}{{tab}}— Czy możesz nas tam wpuścić?... zapytał znowu Raul.<br> {{tab}}— Nie wiem, ale zobaczę...<br> {{tab}}Pani Castella odeszła od okna i probowała otworzyć kolejno wszystkie drzwi salonu.<br> {{tab}}Mieszkanie Prometeusza paryzkiego posiadało widocznie maszyneryę teatralną.<br> {{tab}}Wszędzie były ukryte sprężyny, z któremi trzeba było umieć się obejść.<br> {{tab}}{{Korekta|Wszystko|Wszystkie}} troje drzwi nie dały się otworzyć.<br> {{tab}}Młoda kobieta powróciła do okna.<br> {{tab}}— Niepodobna wpuścić was, — zawołała, — jestem uwięzioną w tym salonie... Liczę na was, że mnie oswobodzicie...<br> {{tab}}— Nie obawiaj się o to, będziesz wolną za parę minut... — odpowiedział Raul.<br> {{tab}}— Coś zrobił ze sznurem?... — zapytał zwracając się do Larifli.<br> {{tab}}— Oto jest.<br> {{tab}}— Potrafisz go tak użyć, ażeby się dostać na pierwsze piętro?...<br> {{tab}}— Nic łatwiejszego mój aniele, trzeba tylko, aby ta pani zechciała zaczepić hak o futrynę okna.<br> {{tab}}— Podejmie się tego z pewnością.<br> {{tab}}— No, to pójdzie wszystko jak po mydle.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part5.png|num=967}}{{tab}}Raul objaśnił Joannę co ma zrobić, Larifla rzucił sznur, którego koniec wpadł do salonu i który pani Castella jak tylko mogła najlepiej zaczepiła za hak przy oknie.<br> {{tab}}— Czy mam wleźć?... — spytał Larifla.<br> {{tab}}— Tak jest.<br> {{tab}}— Co zrobić jak się dostanę na górę?...<br> {{tab}}— Wyprobuj czy sznur jest dość mocno zaczepiony, aby wytrzymał i mój ciężar i zaczekaj...<br> {{tab}}— Aha!... — zauważył młody bandyta, — poprobujesz wdrapać się na własne rezyko?...<br> {{tab}}— Koniecznie...<br> {{tab}}— Nie poradzisz sobie nigdy...<br> {{tab}}— Grubo się mylisz przyjacielu... Umiem ja zrobić wszystko co zechcę i zaraz cię o tem przekonam...<br> {{tab}}— Wiem żeś jest silny jak królik... ale... nie przyjdzie ci to z łatwością.<br> {{tab}}— No dosyć już paplaniny!... — zawołał Raul zniecierpliwiony.<br> {{tab}}Larifla uchwycił sznur, podrzucił się silnie i za sekundę był już przy oknie.<br> {{tab}}— Oto jak się jeździ!... — mruknął stając we framudze.<br> {{tab}}Spojrzał na Joannę, uchylił {{pp|zatłusz|czonej}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part6.png|num=968}}{{pk|zatłusz|czonej}} czapki i odezwał się z galanteryą:<br> {{tab}}— A to ci się nazywa piękna kobieta!... Daję słowo, że może pani powinszować sobie takiej fizyonomii... Z daleka wyglądała pani bardzo efektownie, ale z blizka... palce lizać... słowo honoru!... Co za szyk!... co za szyk!... prawdziwie oślepiające słońce!... Ofiarowałbym pani z chęcią moje serce...<br> {{tab}}Pomimo całej grozy położenia Joanna nie mogła się powstrzymać od uśmiechu na ten okrzyk uwielbienia.<br> {{tab}}Czas jednak naglił i Larifla musiał dać pokój komplimentom.<br> {{tab}}Przymocował sznur mocniej i odezwał się do pana de Credencé:<br> {{tab}}— Wszystko przygotowane jak należy, możesz się drapać jeżeli ci tak serce dyktuje...<br> {{tab}}Pan de Credencé nie dał sobie powtarzać tego — a że był odważny i silny, udało mu się daleko lepiej aniżeli można się było spodziewać.<br> {{tab}}— Ah!... mój przyjacielu... — szepnęła Joanna odciągając Raula w róg salonu, — więc to ty naprawdę!... więc nie opuściłeś mnie?...<br> {{tab}}— Czy mogłaś myśleć coś podobnego?... — zapytał hrabia.<br> {{tab}}— Wcale nie, ale obawiałam się, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part7.png|num=969}}czy Raymond się nie domyślił i czy ci nie przeszkodził?<br> {{tab}}— Byłem zabezpieczony dokładnie, z takim nieprzyjacielem jak Raymond, wojuje się stosowną bronią.<br> {{tab}}— Zdawało mi się przynajmniej żeś nie jechał za mną.<br> {{tab}}— Masz rację, bo jechałem przed tobą... Ale o tem potem... zdam ci później historyę z dnia całego. A teraz pospieszajmy, żeby się Raymond nie obudził.<br> {{tab}}— Najzupełniejsza racya.<br> {{tab}}— Według wszelkiego prawdopodobieństwa, stan omdlenia Raymonda powinien potrwać dobrą najmniej godziną, ale są wypadki, że uśpieni budzą się i prędzej znacznie... Nie narażajmy się i zabierajmy testament.<br> {{tab}}— Wiem gdzie jest — zawołała żywo Joanna.<br> {{tab}}— O!... i ja wiem także...<br> {{tab}}Młoda kobieta spojrzała zdziwiona.<br> {{tab}}— Zkąd?.. — zapytała.<br> {{tab}}— Widziałem wszystko na własne moje oczy... Od godziny siedziałem na drzewie na {{Korekta|prost|wprost}} tego okna... Widziałem wszystko co się tu działo... Nie słyszałem wprawdzie nic, ale po wyrazie fizyonomij, domyślałem się coście ze sobą mówili.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part8.png|num=970}}{{tab}}— W takim razie nie mam ci nic do powiedzenia?<br> {{tab}}— Zupełnie nic, ja tylko muszę ci zrobić jednę uwagę...<br> {{tab}}— Jaką?...<br> {{tab}}— Przy tym młodym, który jest ze mną, przy tamtych co czekają na dole, nie nazywaj mnie Raulem tylko Regulusem... bo nie chcę ażeby się domyślali, iż nie jestem tym, za którego im się podałem.<br> {{tab}}— A teraz do rzeczy... najpierw odejmę breloki Raymondowi, ażeby znaleść kluczyk od szuflady — a więc i od portfelu.<br> {{tab}}Postąpił ku stołowi, ale Joanna go zatrzymała.<br> {{tab}}— Ostrożnie! — rzekła.<br> {{tab}}— Z czem?<br> {{tab}}— Z wpływami chloroformu...<br> {{tab}}— Słuszna uwaga — mruknął hrabia i przyłożył chustkę do nosa.<br> {{tab}}W chwili kiedy przechodził obok Larifla, tenże szepnął mu do ucha:<br> {{tab}}— Skoro skończyłeś rozmowę z piękną panią — czy mogę cię o coś zapytać?<br> {{tab}}— Proszę bardzo.<br> {{tab}}Młody bandyta spojrzał do koła, i rozjaśnione oczy zatrzymał na srebrach stołowych.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part9.png|num=971}}{{tab}}— Tłusto tutaj! — rzekł — a taki biedak jak ja, nie częste spotyka się z taką gratką. Ale sam nie śmiem bez twojego pozwolenia.<br> {{tab}}— Ani mi się waż co poruszyć!... — odpowiedział żywo Raul....<br> {{tab}}— Dla czego, jeżeli wolno zapytać?...<br> {{tab}}— Idzie o nasze bezpieczeństwo!... bylibyśmy zgubieni, jeżeliby gospodarz tego domu podejrzewał, że byliśmy u niego.<br> {{tab}}— Więc to jakiś straszny, niebezpieczny człowiek?...<br> {{tab}}— Przypatrz mu się... czyż go nie poznajesz?<br> {{tab}}— Widzę go po raz pierwszy w życiu.<br> {{tab}}— Mylisz się grubo.<br> {{tab}}— Jakto, więc ja go niby znam?...<br> {{tab}}— Bardzo dobrze.<br> {{tab}}Larifla potrząsnął głową.<br> {{tab}}— Jeżeli jeden z nas się myli, to nie ja z pewnością.<br> {{tab}}Raul wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Ten człowiek to Raymond...<br> {{tab}}— Żartujesz sobie chyba ze mnie?..<br> {{tab}}— Jakem Regulus, mówię prawdę.<br> {{tab}}Larifla dreszcze przeszły i cofnął się instynktownie.<br> {{tab}}— No to jak najprędzej ztąd uciekać.. Ile razy zetknąłem się z tym {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part10.png|num=972}}człowiekiem, zawsze mi to na złe wyszło.<br> {{tab}}— W tej chwili możesz go się tyle obawiać, co tego posągu kamiennego.<br> {{tab}}— A jeżeli się obudzi?... Taki lis musi mieć sen bardzo lekki.<br> {{tab}}— Nie obudzi się, nie bój się... jest tak jak w letargu... a kiedy przyjdzie do przytomności, już nas tu dawno nie będzie... Wyjdziemy za parę minut, powtarzam ci jednak raz jeszcze stanowczo, że nic zgoła ruszyć nie wolno, najmniejsza bowiem kradzież zdradziłaby naszę bytność i naraziła na okrutną zemstę tego potwora.<br> {{tab}}— Bądź spokojny bracie Regulusie, niech sobie kradnie kto chce, ja z pewpnścią niczego się nie dotknę. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Nakoniec!'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pan de Credencé, pewny, że zapobiegł wszelkim zachciankom ze strony towarzyszącego mu bandyty, zbliżył się do Prometeusza paryzkiego, coraz bardziej wyglądającego na statuę.<br> {{tab}}Odpiął ciężki łańcuch jego od {{pp|ze|garka}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part11.png|num=973}}{{pk|ze|garka}}, {{Korekta|posród|pośród}} pęku breloków odnalazł bez wszelkiej trudności mikroskopijny kluczyk stalowy i otworzył szufladkę.<br> {{tab}}Czerwony portfel uderzył najpierwszy jego oczy, wziął go więc i podszedł do okna, aby w obec Joanny zobaczyć co zawierał.<br> {{tab}}Chmara różnych papierów wypełniała trzy przegródki, dla Raula jednak i Joanny, papiery te żadnego nie przedstawiały interesu.<br> {{tab}}Oprócz papierów, było tam jeszcze kilka biletów bankowych francuzkich i belgijskich, kilka banknotów angielskich, oraz trzy czy cztery koperty bez adresu.<br> {{tab}}Raul kolejno przeglądał te koperty.<br> {{tab}}Pani Castella drżała nerwowo i bladła coraz bardziej.<br> {{tab}}Pamiętała dobrze, że mniemany baron de Saint-Erme, powiedział jej pokazując kopertę:<br> {{tab}}— Oto testament...<br> {{tab}}Ale pamiętała także dobrze, że jej wcale tego testamentu nie pokazał.<br> {{tab}}Zaczynała podejrzewać, iż łotr z niej sobie żartował, że testamentu nie ma wcale w portfelu.<br> {{tab}}Jeżeli tak jest rzeczywiście, położenie jej stanie się prawdziwie rozpaczliwem.<br> {{tab}}Raymond tego co się stało nie {{pp|da|ruje}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No31 part12.png|num=974}}{{pk|da|ruje}} z pewnością nigdy... Przegra zatem całą stawkę i narazi się w dodatku na zemstę potwora, nie przebierającego w środkach.<br> {{tab}}Pogrążyła się w tych smutnych rozmyślaniach, gdy naraz Raul wykrzyknął wesoło:<br> {{tab}}— Otóż go mamy!... otóż jest!...<br> {{tab}}Rzeczywiście, w ostatniej kopercie znajdował się duży arkusz złożony we czworo i zaopatrzony u dołu w podpis margrabiego Gastona Castella.<br> {{tab}}Joanna myślała na chwilę, iż jej serce pęknie z wielkiego wzruszenia i zaledwie zdołała się odezwać:<br> {{tab}}— Daj mi go mój przyjacielu... daj mi go coprędzej... niechaj go sama przeczytam... niechaj go na własne oczy zobaczę...<br> {{tab}}Hrabia uczynił zadość żądaniu.<br> {{tab}}Na pierwszy rzut oka pani Castella doznała dotkliwego rozczarowania.<br> {{tab}}Poznała pismo nieboszczyka męża, sądziła więc, że Raul wręczył jej ów dokument fatalny, który ją wydziedziczał...<br> {{tab}}Ale nie trwało to długo.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part1.png|num=975}}{{tab}}Chciwie odczytała pierwsze słowa i przekonała się zaraz, że ma w ręku akt formalny, akt naznaczający ją jedyną spadkobierczynią dwu milionów.<br> {{tab}}Raul wpatrywał się w twarz pani Castella i czytał na niej odbijające się uczucia — a gdy zobaczył że obawa ustąpiła radości zawołał:<br> {{tab}}— A cóż, czy jesteś zadowoloną Joasiu?...<br> {{tab}}— Jakże by mogło być inaczej, kiedym jest dzięki tobie ocaloną!...<br> {{tab}}— Więc testament jest takim jak sobie tego życzyłaś?<br> {{tab}}— Ależ tak... tak... mój drogi.<br> {{tab}}— Czy pismo dokładnie znaśladowane?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part2.png|num=976}}{{tab}}— Artystycznie... trzeba to przyznać.<br> {{tab}}— Nic zatem nie przesadzałem?...<br> {{tab}}— Nic a nic zgoła — ten Raymond to prawdziwy istotnie czarodziej...<br> {{tab}}— Zręczny to ptak ani słowa!... — Ale też jak się przebudzi i zobaczy jakiegośmy mu figla wypłatali, będzie się wściekał ze złości... Z pewnością pierwszy raz mu się trafi, że nie weźmie nic za robotę...<br> {{tab}}— O nie, ja tego nie chcę!... — odezwała się Joanna.<br> {{tab}}— Więc cóż zamyślasz uczynić?<br> {{tab}}— Zamyślam go wynagrodzić...<br> {{tab}}— Jakim sposobem?<br> {{tab}}— Jak tylko wejdę w posiadanie majątku margrabiego Castella, poślę mu sto tysięcy franków w złotej monecie...<br> {{tab}}— A to na co?<br> {{tab}}— Należy mu się przecie wynagrodzenie za trudy...<br> {{tab}}— Jest on tak bogaty, że się obejdzie doskonale bez twoich pieniędzy.<br> {{tab}}— Tak, ale, że ja także będę bogatą, więc nie chcę, żeby jakiś tam bandyta miał prawo utrzymywać, żem go okradła...<br> {{tab}}— Bardzo to pięknie i bardzo szlachetnie, ale najnierozsądniej zarazem. Spodziewam się, że ci to później {{pp|wy|tłomaczę}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part3.png|num=977}}{{pk|wy|tłomaczę}}... Tymczasem nie opóźniajmy się niepotrzebnie... czas upływa... a właściwie nie mamy tu już nic a nic do roboty...<br> {{tab}}Mówiąc to, pan de Credencé powkładał do czerwonego portfelu różne powyjmowane papiery.<br> {{tab}}Raul i Joanna mówili ze sobą po cichu i Larifla nie mógł ich słyszeć, uważał jednak wszystkie ich gesta, aż do chwili gdy oczy jego zatrzymały się na biletach bankowych:<br> {{tab}}— O! do dyabła — pomyślał — jeden taki papierek przydał by mi się bardzo... — co za dobra okazya na wyładowanie kieszeni...<br> {{tab}}„Regulus i piękna pani ani nie spojrzeli na te obrazki... chyba, że oślepli doprawdy!... Kiedy zaś zobaczył, że papiery zniknęły z powrotem w portfelu — westchnął głęboko:<br> {{tab}}— A to przyjemne, położenie patrzeć i nie módz nic ruszyć...<br> {{tab}}— Muszę zrobić pewną przyjemną niespodziankę temu szatanowi!... — pomyślał pan de Credencé. — Niechaj jak tylko oczy otworzy — dowie się, że został pokonany!...<br> {{tab}}W tym celu zamiast schować portfel do szuflad, położył go przed nim na stole, obok zegarka i breloków.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part4.png|num=978}}{{tab}}— Chodźmy teraz... — odezwał się do Joanny.<br> {{tab}}— Gorąco tego pragnę... — ale którędy wyjdziemy?<br> {{tab}}— Przez okno, kochane dziecko, bo niema innego wyjścia... Wezmę cię na plecy, trzymaj się mnie tylko mocno za szyję i spuszczę się po linie...<br> {{tab}}Larifla zaprotestował.<br> {{tab}}— To na nic!... — rzekł — z ciężarem na plecach spadniesz na pewno i jeszcze się porozbijasz — wierz mi, że to niemożebne.<br> {{tab}}— No więc jakże zrobić?...<br> {{tab}}— Zejść naprzód... — Pani wygląda na kobietkę bardzo silną i potrafi na pewno spuszczać się wolno po sznurze... Ręczę, że nawet nie podrze sobie rękawiczek. — A zresztą będziesz czuwał na dole i przytrzymasz gdyby za prędko leciała... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Przebudzenie.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Ten młody człowiek ma racyę — odezwała się Joanna! — Z pewnością sznura z rąk nie wypuszczę... nie jestem wcale tak znowu delikatną i {{pp|przy|pominam}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part5.png|num=979}}{{pk|przy|pominam}} sobie, żem w dzieciństwie robiła nieraz rzeczy trudniejsze...<br> {{tab}}— A to mi zuch kobietka!... mruknął Larifla przejęty admiracyą — ot tak się mówić powinno. Widać zaraz że była porządnie co się nazywa wychowaną... O! chętnie, słowo honoru, uczyniłbym z niej panią Larifla.<br> {{tab}}Raul przerwał ten prowadzony ze sobą monolog.<br> {{tab}}— Podejmujesz się odczepić sznur, skoro wszystko troje będziemy już na, dole?<br> {{tab}}— I jak jeszcze.<br> {{tab}}— A jakże weźmiesz się do tego?...<br> {{tab}}— Bardzo prosto... przerzucę sznur przez okno i spuszczając się będę od razu ciągnął go na dół...<br> {{tab}}— Inteligentny z ciebie chłopak — wyrzekł zadowolony Credencé, należy ci się hojna nagroda i tę ci przyrzekam...<br> {{tab}}— No to jakoś dobrze idzie!... odpowiedział Larifla — a po cichu dodał:<br> {{tab}}— Jeżeli idzie o nagrodę... mógłbym ją sam zaraz wypłacić sobie.<br> {{tab}}I spojrzał znacząco w stronę czerwonego portfelu.<br> {{tab}}— Zatem schodzimy — odezwał się Raul do Joanny...<br> {{tab}}— Dodaj mi pan odwagi swoim {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part6.png|num=980}}przykładem, panie Regulusie — odezwała się margrabina z uśmiechem.<br> {{tab}}— Schodź pan pierwszy — ja pójdę za panem..<br> {{tab}}Raul pochwycił za sznur i skoczył za okno.<br> {{tab}}Po krótkiej chwili odezwał się już z dołu.<br> {{tab}}— Na panią kolej... schodź pani bez żadnej obawy... to daleko łatwiej aniżeli się wydaje...<br> {{tab}}Larifla pochylił się za okno.<br> {{tab}}— Ej! Regulusie — uwaga! — pociągnij za sznur, żeby go lepiej wyprężyć... czem lepiej będzie wyprężony, tem łatwiej będzie schodzić...<br> {{tab}}Rada była dobrą, więc jej pan de Credencé usłuchał i Joanna odbyła awanturniczą podróż z najpomyślniejszym {{Korekta|skutkiem|skutkiem.}} Dotarła do ziemi, istotnie, nie podarłszy sobie nawet rękawiczek.<br> {{tab}}— Wiesz co Joanno — rzekł Raul ze źle ukrywanem uwielbieniem, wiesz żeś jest bohaterką prawdziwą!...<br> {{tab}}— Ja bohaterką?... cóż znowu! — odpowiedziała margrabina z ironicznym uśmiechem — czy więzień uciekający z więzienia, jest także bohaterem?...<br> {{tab}}Pozostały na górze Larifla w obec bezwładnego Raymonda, zdawał się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part7.png|num=981}}walczyć ogromnie ze swojemi skłonnościami.<br> {{tab}}Z jednej strony pamiętał o rozkazie Regulusa, którego nie można było lekceważyć... z drugiej bilety bankowe ukryte w pugilaresie, nęciły go ogromnie...<br> {{tab}}Walka pomiędzy posłuszeństwem a chciwością, nie trwała długo, przeważyła chciwość naturalnie...<br> {{tab}}— Podobnej okazyi bodaj, że nie będę miał drugi raz w swojem życiu, tłomaczył sobie Larifla, — to też byłbym ostatnim osłem, gdybym wyrzekł się takiej fortuny, dla przyjemności Regulusa... Raymond nie jest czarownikiem, gdy więc zapuszczę łapę do tej czerwonej torby, co się tak do mnie ponętnie uśmiecha, nie domyśli się z pewnością, że to ja tutaj byłem, nie kto inny...<br> {{tab}}Uspokoiwszy się w ten sposób, młody bandyta przyskoczył do stołu i chciał otworzyć portfel, ażeby dobyć pieniądze.<br> {{tab}}Ale ręka drżała mu jak w febrze i nie mógł żadną miarą otworzyć sprężynki zameczku.<br> {{tab}}Czując otóż, że ma czasu bardzo niewiele i że Regulus dziwić się będzie opóźnieniu, pochwycił portfel, ukrył go pod bluzą, dopadł do okna, chwycił {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part8.png|num=982}}za sznur i jak piłka elastyczna odbił się od ziemi.<br> {{tab}}Raul, Joanna i trzej bandyci, których rola ograniczyła się tej nocy na pilnowaniu ogrodu, wyszli teraz szybko małą furtką prowadzącą na ulicą i doszli do powozu, czekającego w sąsiedniej małej uliczce pod nadzorem Bec de miela.<br> {{tab}}Raul czyli inaczej Regulus, wypłacił tu towarzyszom resztę umówionej zapłaty i oprócz tego hojnie ich jeszcze wynagrodził.<br> {{tab}}— Do widzenia kochane chłopcy, — rzekł, — życzę wam dobrej zabawy!... ale radzę rozłączcie się i miejcie się na baczności... Nie zapominajcie przedewszystkiem, że gdyby Raymond powziął najmniejsze podejrzenie, iż byliśmy w jego mieszkaniu, jego zemsta z pewnością dosięgłaby każdego z nas po kolei. Jedno słowo rzucone niebacznie, mogłoby go na nasz ślad nas prowadzić.<br> {{tab}}Jaskółki poprzysięgły milczenie i rozbiegły w różne strony.<br> {{tab}}Hrabia de Credencé wsadził Joannę do starego powozu, zajął miejsce na koźle, ujął lejce i jak błyskawica przeleciał przestrzeń dzielącą bulwary od ulicy des Amandiers-Pepincourt.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part9.png|num=983}}{{tab}}Około ulicy Madelaine, zatrzymał konia i kazał wysiąść margrabinie.<br> {{tab}}— Pójdź do hotelu pieszo kochanko, — rzekł, — za dwie godziny przyjdę do ciebie, nie sądzę bowiem abyś chciała czekać do jutra z naradą co dalej czynić wypada...<br> {{tab}}— O, z pewnością że nie!... — odpowiedziała pani Castella, — będę czekać cię z niecierpliwością największą!... {{***}} {{tab}}Powróćmy do pałacyku Raymonda i przestąpmy znowu próg salonu, w którym się odegrała scena opisana powyżej.<br> {{tab}}Świece w kandelabrach i świecznikach ciągle się jeszcze paliły, odbijając tysiące świateł w lustrach i pięknem białem obiciu złoconem.<br> {{tab}}Świeże powietrze szeroko napływało do pokoju otwartem oknem, odór chloroformu zaczynał się ulatniać...<br> {{tab}}Raymond ciągle jeszcze pozostawał w omdleniu.<br> {{tab}}Był blady śmiertelnie... Oczy przewrócone i otwarte, nadawały mu pozór przerażający.<br> {{tab}}Możnaby wziąć go było za trupa, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part10.png|num=984}}gdyby nie słaby ale regularny oddech, poruszający mu piersi.<br> {{tab}}Zbliżała się atoli chwila przebudzenia...<br> {{tab}}To też zapewne Raul i Joanna zaledwie zdążyli zamknąć za sobą furtkę ogrodową, gdy głębokie westchnienie wydobyło się z jego piersi.<br> {{tab}}Jednocześnie lekki odcień różowy ukazał się na złowrogo bladej twarzy...<br> {{tab}}Powieki zaczęły się szybko poruszać, tak samo jak przed uśpieniem...<br> {{tab}}Oczy przybrały wyraz naturalny, — ale jeszcze trochę błędny i bezmyślny...<br> {{tab}}Podobnym był w tej chwili do trupa, któremu prąd galwaniczny nadał na chwilę pozory życia.<br> {{tab}}Ogólne osłabienie, krócej lub dłużej trwające, następuje zwykle po użyciu chloroformu, jak i po użyciu opium.<br> {{tab}}U ludzi zdrowych i silnych, stan taki nie trwa zbyt długo.<br> {{tab}}Tak też było z Raymondem.<br> {{tab}}Jak ciepłe promienie słońca rozpędzają wapory nagromadzone przez noc w dolinach, tak samo błyski inteligencyi, rozpędzały ociężałość z jego umysłu...<br> {{tab}}Mniemany baron de Saint-Erme {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part11.png|num=985}}przesunął ręką po czole, jakby chciał rozproszyć ostatnie ciemności — a potem spojrzał do okoła i ściągnął brwi z wyrazem zdziwienia i złości...<br> {{tab}}Obudził się już teraz zupełnie — pamięć mu już powróciła!... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''O drugiej nad ranem.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Raymond przypominał sobie to, co się działo, ale rzeczywistość przedstawiała mu się tak dziwną, tak nieprawdopodobną, iż przez pewną chwilę przypuszczał nawet, że to wszystko snem tylko było.<br> {{tab}}— Dla czego ja tak raptownie zasnąłem? — pytał się głośno — a jeżeli margrabina Castella przestąpiła próg tego salonu, w jaki sposób wydobyć się z niego potrafiła?...<br> {{tab}}Zadając sobie podobne pytania, Prometeusz paryzki spojrzał na dwa nakrycia, potem na otwarte okno, a potem spostrzegł na stole odczepiony łańcuch od zegarka, którego nie zabrał Lerifla.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part12.png|num=986}}{{tab}}Wątpić dłużej wobec takich dowodów, było już niepodobieństwem.<br> {{tab}}— Zrozumiał prawdę okrutną, okrzyk zgrozy wyrwał mu się z zaciśniętego gardła — i zerwał się szybko z siedzenia.<br> {{tab}}— Testament!... — zawołał.<br> {{tab}}Pochwycił breloki, pomiędzy któremi znajdował się kluczyk już nam wiadomy, i chciał poskoczyć do małego biureczka...<br> {{tab}}Ale osłabienie nie ustąpiło jeszcze zupełnie — nogi się pod nim zachwiały i odmówiły posłuszeństwa.<br> {{tab}}Prawie że na czworakach dowlókł się do szuflady, w której portfel był schowany.<br> {{tab}}Otworzył drżącą ręzą zameczek i przekonał się niebawem, Że portfelu owego nie było w szufladzie, że gdzieś zatem zniknął.<br> {{tab}}Bandyta zaśmiał się dziwnym szalonym śmiechem i upadł na najbliższy i fotel.<br> {{tab}}— Dobrześ się popisała margrabino!... — mruknął ponuro. — Pierwszy to raz w mojem życiu, spotkałem przeciwnika godnego siebie, albo raczej przeciwnika, który mnie pokonać potrafił!...<br> {{tab}}To prawdziwie zadziwiające, boć jestem zawsze jeszcze sobą, boć nie {{pp|upa|dam}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part13.png|num=987}}{{pk|upa|dam}} jeszcze i ostatnia moja godzina wcale jeszcze nie wybiła!...<br> {{tab}}Po chwilowem milczeniu, Raymond podniósł głowę opuszczoną na piersi.<br> {{tab}}Wyraz głębokiego przygnębienia i zniechęcenia, zniknął z jego twarzy — oczy zabłysły żywo, powróciła mu cała stracona energia.<br> {{tab}}— Tak jest!... dobrześ się popisała margrabino!... — powtórzył... — ale ja się zemszczę okrutnie. Ja trzymam już zemstę tę w ręku, bom jest jak ów stary generał doświadczony na polu walki!... — Kiedy nieprzyjaciel ma mnie za zupełnie pokonanego, ja tymczasem ułożyłem już nowy plan i jestem najzupełniej pewny wygranej...<br> {{tab}}„Śmiejesz się z Raymonda pani margrabino... — śmiej się śmiej!... — ile ci się żywnie podoba!... ale pamiętaj, że ten się dobrze śmieje, kto się śmieje ostatni!...<br> {{tab}}„Myślisz, żeś ocaloną — a ty właśnie jesteś zgubioną!<br> {{tab}}— Zdaje ci się, żeś się uwolniła odemnie — a ją cię trzymam w swoich szponach, tak jak jastrząb jaskółkę, jak kot trzyma mysz!... {{***}} {{tab}}Uspokoiwszy się w ten sposób, {{pp|Pro|meteusz}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part14.png|num=988}}{{pk|Pro|meteusz}} paryzki, zaczął się zastanawiać, ażeby wytłomaczyć sobie wypadki zaszłe w tym domu przed paru godzinami...<br> {{tab}}Przypomniał sobie zasłabnięcie Joanny i dziwny zapach, jaki się rozszedł z jej flakonu, z czego doszedł do przekonania, że ten to właśnie zapach, był przyczyną letargicznego snu w jaki popadł...<br> {{tab}}Pomimo jednak wszelkich domniemań, nie mógł sobie żadną miarą wytłomaczyć, jakim sposobem wydostała się od niego margrabina.<br> {{tab}}Najpewniejszy, że działała sama jedna, i że nikt nie przyszedł jej z pomocą, Raymond wysilał napróżno umysł nad rozwiązaniem zagadki...<br> {{tab}}Z pewnością wydobyła się przez okno, ale jakim sposobem, bez drabiny, bez sznura zeszła z pierwszego piętra, nie przyprawiwszy się o śmierć lub przynajmniej o połamanie kości?...<br> {{tab}}Zdrowy rozsądek oburzał się na konkluzyę podobną.<br> {{tab}}Po rozmaitych domysłach i przypuszczeniach, Raymondowi przyszło na myśl, Że margrabina mogła się stać ofiarą nieostrożności, że może ciało jej pokaleczone i pokrwawione, leży na piasku pod oknem...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part15.png|num=989}}{{tab}}Mimo woli dreszcze go przeszły...<br> {{tab}}— Ah! — to byłoby okropne!... Ja chcę zemsty, ale nie takiej!... — Ta kobieta jest za młodą i za piękną, ażeby miała zginąć w ten sposób!...<br> {{tab}}Opuścił spiesznie salon, zeszedł do ogrodu i ze drżeniem zbliżył się do miejsca, na które mogła upaść Joanna.<br> {{tab}}Wiemy już że nic nie znalazł.<br> {{tab}}— Czy to czary jakie, czy co? — pytał się siebie zamedytowany. — Czy ona miała skrzydła? czy też dyabeł z piekła przyszedł jej z pomocą?...<br> {{tab}}Postał chwilę zadumany: — Czuję żebym zwaryował, gdybym upierał się dłużej przy odgadnięciu dziwnej tajemnicy!...<br> {{tab}}Lepiej też nie będę myśleć już o tem i położę się spać, jeżeli tylko ta czarująca istota pozwoli mi zmrużyć oczy!...<br> {{tab}}Prometeusz paryzki wszedł z powrotem do domu, a kiedy wchodził na pierwsze piętro, gdzie się znajdował pokój jego sypialny, jakiś głos wewnętrzny wołał na niego:<br> {{tab}}— Raymondzie bądź ostrożnym!... Raymondzie opancerz sobie serce... Jeżeli ulegniesz syrenie, która szydzi sobie z ciebie, jeżeli ulegniesz z {{pp|mi|łości}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No32 part16.png|num=990}}{{pk|mi|łości}}, Raymondzie będziesz straconym!... {{***}} {{tab}}Druga godzina biła, w chwili gdy hrabia de Credencé, zmieniwszy ubranie, perukę i faworyty stangreta, wysiadł z dorożki przed hotelem Wilson.<br> {{tab}}Miał wiele bardzo do roboty od czasu, jak się rozłączył z panią Castella przy ulicy Medelaine.<br> {{tab}}— Pozbył się najprzód starego wehikułu, kupionego przed kilku godzinami w bazarze d’ Amoy.<br> {{tab}}Zaprowadził do stajni konia, który jakeśmy się przekonali, posiadał nieocenione przymioty.<br> {{tab}}Wszystko to wymagało sporo czasu i tłómaczyło opóźnienie się naszego bohatera.<br> {{tab}}Raul przechodząc przez bramę, rzucił swoje nazwisko pytającemu go szwajcarowi.<br> {{tab}}Wbiegł szybko na schody i trzykrotnie zastukał do apartamentu Joanny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part1.png|num=991}}{{tab}}Ta już oddawna kazała się usunąć swojej pokojówce.<br> {{tab}}Sama więc otworzyła panu de Credencé.<br> {{tab}}Pociągnęła go do pokoju sypialnego, gdzie na stole stały zimne mięsiwa i parę dobrze omszonych butelek.<br> {{tab}}— Wiesz margrabino! odezwał się wesoło Raul, że masz wyjątkowo dobry apetyt tej nocy! — jadłaś niedawno z Raymondem i nie najadłaś się, lubo kolacyjka musiała być wyśmienitą... winszuję ci doprawdy!..<br> {{tab}}— Sądziłam., że będziesz bardzo głodnym po wyprawie — i dla ciebie tylko {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part2.png|num=992}}wyłącznie kazałam to przygotować — odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}— Ha! jeżeli tak — rzekł Raul całując rączki pani Castella, — to dziękuję bardzo za pamięć, i złożę zaraz wymowny dowód, że moja piękna wcale się nie omyliła!... Patrząc na kuropatwy w galarecie, czuję już prawdziwie myśliwski apetyt!...<br> {{tab}}Powiedziawszy to, pan de Credencé zasiadł przy stole i zabrał się do jedzenia.<br> {{tab}}Po zaspokojeniu pierwszego apetytu, podniósł do ust szklaneczkę napełnioną starym Cheteau Margaux, stanowiącym dumę i ozdobę piwnic wdowy Damirau — a wychyliwszy ją duszkiem, powiedział:<br> {{tab}}— Za twoje zdrowie, śliczna Joanno, i za chwałę jakąś się okryła tej nocy!...<br> {{tab}}— Czyż okryłam się chwałą? — zapytała Joanna.<br> {{tab}}— O! z pewnością! twoje zachowanie się sam na sam z Raymonadem, o wiele przechodziło to, czego się po tobie spodziewałem...<br> {{tab}}Nic nie może wyrównać, nic przewyższyć twojej przytomności umysłu, i zimnej krwi jakiejś dała dowody! — Wiedz o tem, że mówię z całem {{pp|prze|konaniem}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part3.png|num=993}}{{pk|prze|konaniem}}, bo podziwiałem cię z loży pierwszego piętra...<br> {{tab}}— I byłeś zupełnie ze mnie zadowolony?...<br> {{tab}}— Zachwycony byłem — powiadam... Najpierwsze nasze aktorki pozazdrościłyby ci takiego dzielnego odegrania, takiej trudnej roli! — Oszukać Raymonda, wyprowadzić go w pole i to nie spełna we dwie godziny, to doprawdy prawdziwa sztuka!...<br> {{tab}}— No! no! przestań proszę cię hrabio! — — wykrzyknęła margrabina — bo gotowam naprawdę ci uwierzyć i stać się dumną — co by bardzo było niewłaściwem. |<br> {{tab}}— Trudno, muszę się wygadać... bo nie mogę się dość wydziwić.. Świetnem było wylanie chloroformu, podczas tej jednej minuty, kiedy Raymond odwrócił głowę!...<br> {{tab}}— Ależ kochany hrabio, jeżeli jest w tem jaka zasługa, nie mnie się należy ale tobie...<br> {{tab}}— Cóż znowu?<br> {{tab}}— Wszakże tyś mi dostarczył chloroformu, a bez tego genialnego pomysłu, testament byłby się znajdował dotąd w rękach Raymonda i nie wydobyliśmy go może nigdy. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part4.png|num=994}}{{c|'''{{Korekta|XVII|XX}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Joanna tryumfuje.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Myśl taka przyjść mogła każdemu, ale ty jedna tylko zdolną byłaś tak ją wykonać...<br> {{tab}}— Niechajże tak będzie! odrzekła Joanna z uśmiechem — przyjmuję twoje pochwały, ale dajmy już im pokój a pomówmy o rzeczach ważniejszych...<br> {{tab}}— Po to właśnie przyszedłem.<br> {{tab}}— Rezultat naszego przedsięwzięcia wydaje ci się pomyślnym?... — spytała młoda kobieta.<br> {{tab}}— Jakżeż może być inaczej... Masz przecie w ręku dowód, który ci zapewnia okrąglutkie dwa miliony...<br> {{tab}}— Zapewne... — mruknęła ponuro Joanna, — masz racyę... nie mogliśmy się spodziewać więcej....<br> {{tab}}— Jak ty to mówisz?... zdajesz się jakąś smutną... cóż ci jest...:<br> {{tab}}— Nie jestem smutną, ale zmartwioną.<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Bo po powrocie do domu, gdy już nie byłam rozgorączkowaną i czynną, bardzo dużo rozmyślałam...<br> {{tab}}— I jakiż jest rezultat tych rozmyślań głębokich?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part5.png|num=995}}{{tab}}— Najogromniejsza obawa...<br> {{tab}}— Czego?..<br> {{tab}}— Zemsty Raymonda.<br> {{tab}}Pan de Credencé potrząsnął głową.<br> {{tab}}— Nie potrzebujesz się obawiać tej zemsty...<br> {{tab}}— Raymond jednak jest ograbiony, jest strasznie w miłości własnej dotknięty... — odpowiedziała Joanna, — czy więc przebaczy takie upokorzenie?...<br> {{tab}}— Że miałby ochotę nie przebaczyć, to fakt, ale w jaki sposób się zemści?.. cóż ci jest w stanie, uczynić?...<br> {{tab}}— Gotów się dopuścić jakiej zbrodni... — szepnęła margrabina.<br> {{tab}}— Obawiasz się aby cię nie zabił?<br> {{tab}}— To bardzo do niego podobne.<br> {{tab}}— Śpij co do tego spokojnie — Raymond jest bandytą, ale krwi przelewać nie lubi... życiu twemu, bądź tego pewna, nie grozi żadne z jego strony niebezpieczeństwo.<br> {{tab}}Joanna odetchnęła swobodniej.<br> {{tab}}Słowa Raula dodawały jej otuchy, rozpraszały przypuszczenia bardzo a niewesołe.<br> {{tab}}— Ale... — odezwała się znowu po chwili, — czyż nie ma innych sposobów zemsty?...<br> {{tab}}— Co do mnie, nie widzę żadnego zgoła sposobu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part6.png|num=996}}{{tab}}— A jeżeli mnie zadenuncyuje?...<br> {{tab}}— Trzeba aby miał ważne w ręku dowody... O cóż cię będzie oskarżał?...<br> {{tab}}— Że skorzystałam świadomie z fałszywego testamentu...<br> {{tab}}Pan de Credencé wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Raymond za dużo ma taktu i zdrowego rozsądku, ażeby popełnić niedorzeczność podobną. Pismo tak jest znaśladowane dokładnie, że Gaston sam, gdyby się z grobu podniósł, nie mógłby mu zaprzeczyć. Świadków i dowodów brakłoby oskarżycielowi... Zresztą — rozumiesz to tak dobrze jak i ja, że nie może cię zadenuncyować, boby się sam zdradził zarazem!... Bądź zatem całkiem spokojną...<br> {{tab}}— Przyjmuję zapewnienie, a że mam nieograniczone w tobie zaufanie, nie będę się niepokoić...<br> {{tab}}— Brawo kochana Joanno!... tak to lubię...<br> {{tab}}— Pomówmy teraz zatem o przyszłości, jaka się przedemną otwiera, bardzo pilno mi zostać bogatą...<br> {{tab}}— Wierzę i zupełnie usprawiedliwiam tę niecierpliwość...<br> {{tab}}— Cóż mam zrobić, aby jak najprędzej wejść w posiadanie majątku?...<br> {{tab}}— Czy wiesz kto był notaryuszem twojego nieboszczyka męża?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part7.png|num=997}}{{tab}}— Wiem.<br> {{tab}}— Któż to taki?...<br> {{tab}}— Pan de Chauvelin.<br> {{tab}}— Gdzie mieszka?<br> {{tab}}— Neuve des-Petits Ohamps numer 27-my.<br> {{tab}}— Czy cię zna osobiście?...<br> {{tab}}— Widział mnie dwa, albo trzy razy, więc mnie pozna zapewne...<br> {{tab}}— Idź do niego zaraz dzisiaj... powiadom o śmierci margrabiego, bo zapewne jeszcze o tem nie wie, oddaj testament z listem i daj mu plenipotencyą do zajęcia się twojemi interasami...<br> {{tab}}— Myślisz że to prędko pójdzie?...<br> {{tab}}— Nietylko myślę... ale jestem zupełnie tego pewny!... {{***}} {{tab}}— {{Korekta|Magrabina|Margrabina}} nie traciła czasu i zabrała się zaraz do spełnienia zaleceń hrabiego de Credencé.<br> {{tab}}Chciwa bogactwa i zbytku, oddałaby własną krew, ażeby jak najprędzej stać się posiadaczką upragnionej fortuny.<br> {{tab}}O jedenastej przed południem, przybrała się w grubą żałobę, wsiadła do powozu i kazała zawieźć się do notaryusza.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part8.png|num=998}}{{tab}}Pan de Chauvelin, był człowiekiem lat czterdziestu pięciu, nadzwyczaj eleganckim i bezżennym.<br> {{tab}}Pan de Chauvelin zainteresował się bardzo żywo położeniem pięknej klijentki, zapewnił ją, że testament znajduje się w jak największym porządku, dał do podpisania plenipotencyę, która była {{Korekta|ptrzebnę|potrzebną}} do prowadzenia interesów i w dodatku ofiarował do dyspozycyi swoją kasę, błagając, żeby pani Castella bez żadnego skrupułu czerpała z niej, ile jej razy będzie tego potrzeba.<br> {{tab}}Podobna grzeczność nie mogła nie podobać się Joannie.<br> {{tab}}Poprosiła o pięćdziesiąt tysięcy franków na pierwsze potrzeby i odeszła z tem błogiem przekonaniem, iż za jakie dwa tygodnie, stanie się posiadaczką milionów.<br> {{tab}}Od czasu tej wizyty, egzystencya jej była prawdziwie czarującą, a dnie wydawały się za krótkiemi na przyjemne zajęcia, jakim się oddawała.<br> {{tab}}Jak tylko się upewniła, że zostanie posiadaczką fortuny, przynoszącej rentę pozwalającą na prowadzenie świetnego domu i dającą możność olśnić Paryż przepychem, postanowiła 200.000 franków, wymienione w kontrakcie {{pp|ślub|nym}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part9.png|num=999}}{{pk|ślub|nym}} jako własny jej posag, użyć na urządzenie się odpowiednie.<br> {{tab}}Z początku miała zamiar kupić pałac jaki, ale obawiała się wydać za dużo, postanowiła więc poprzestać na wynajęciu eleganckiego apartamentu i przeglądała w tym celu najarystokratyczniejsze przedmieścia.<br> {{tab}}Porozumiewała się z tapicerami i sama dawała im wzory na umeblowania wspaniałe i zarazem oryginalne niezwykle.<br> {{tab}}Zwiedzała najsławniejsze stajnie na polach Elizejskich, ażeby wynaleźć jaką piękną parę koników angielskich i marzyła jak wspaniale będzie wyglądać w ekwipażu, przejeżdżając po lasku Bulońskim.<br> {{tab}}Wybrała już sobie trzy pojazdy: kocz-karetę, karetę i maleńki powozik.<br> {{tab}}Oddała jubilerowi brylanty po matce Gastona i kazała je oprawić modnie.<br> {{tab}}Jedna tylko okoliczność stawała jej na zawadzie, a mianowicie to, że musiała dla pozoru nosić grubą żałobę, i że nie mogła tym sposobem wybierać sobie jasnych kosztownych strojów.<br> {{tab}}Wzdychała też nieraz bardzo ciężko przechodząc obok magazynów {{pp|mo|dnych}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part10.png|num=1000}}{{pk|mo|dnych}}, w których tyle prześlicznych nowości nęciło oczy.<br> {{tab}}— Powetuję to po roku!... — mówiła sobie — kolory: różowy, niebieski, zielony w różnych odcieniach i żółty, zmieniać będę jeden za drugim kolejno...<br> {{tab}}Czasami myśl o Raymondzie przesuwała jej się także po głowie.<br> {{tab}}Sprawiało jej to zawsze pewien niepokój, pomimo uspokojeń Raula...<br> {{tab}}Dziesięć dni już upłynęło od odwiedzin w domu Raymonda przy ulicy des Amandiers Pepincourt.<br> {{tab}}Bandyta dotąd nie dawał żadnych znaków życia.<br> {{tab}}— Jeżeli miałby zamiar zemścić się na mnie — powtarzała Joanna — nie czekałby z pewnością tak długo...<br> {{tab}}„Nie... to człowiek nadzwyczajnie rozumny i gracz znakomity... przebacza on szczęśliwemu przeciwnikowi z którym przegrał partyę... przyjmuje z rezygnacyą fakta spełnione i nie myśli o pomście!...<br> {{tab}}„Tak... takim jest z pewnością Raymond a zatem wszystko jest dobrze!... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part11.png|num=1001}}{{c|'''XXI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Komisant jubilera.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Jedenastego dnia około czwartej po południu, margrabina wyszedłszy z rana o tej dopiero godzinie wracała do hotelu.<br> {{tab}}— Jubiler pani margrabiny czeka w salonie... — powiedziała na przywitanie pokojówka.<br> {{tab}}— Mój jubiler?... — zapytała z pewnem ździwieniem Joanna.<br> {{tab}}— Tak jest proszę pani — odpowiedziała młoda dziewczyna jubiler czy może komisant tylko, przyniósł pudełka jakieś dla pani... — Czeka już godzinę blizko...<br> {{tab}}— Dobrze... — poproś go aby jeszcze trochę poczekał... zdejmę tylko szal i kapelusz i zaraz przyjdę do salonu.<br> {{tab}}Ździwienie Joanny było bardzo naturalne,.<br> {{tab}}Wczoraj wszak dopiero była na ulicy de la Paix u Didiera, prawdziwego artysty sztuki jubilerskiej i od niego samego otrzymała oświadczenie, że precyoza jej nie będą gotowe wcześniej jak za dni kilka.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part12.png|num=1002}}{{tab}}Cóż to więc za pudełka, które jej przysyła?...<br> {{tab}}Pani Castella nie znalazła odpowiedzi na to pytanie.<br> {{tab}}— Na co się zda zajmować rzeczą tak małej wagi? — pomyślała... — za chwilę dowiem się przecie o co chodzi...<br> {{tab}}— Otworzyła drzwi od salonu i zobaczyła na {{Korekta|prost|wprost}} siebie człowieka blizko czterdziesto-letniego, wytwornie ubranego, z bląd włosami i faworytami, O fizyognomii angielskiej, która nic nie wyrażała.<br> {{tab}}Siedział przy małym stoliku, na którym leżało kilka pudełek aksamitnych, czerwonych i niebieskich.<br> {{tab}}W chwili, gdy pani Castella próg przestąpiła, człowiek ów zerwał się na równe nogi i skłonił do samej ziemi.<br> {{tab}}— Służąca powiadomiła mnie, że pan czekasz na mnie od dawna... — odezwała się Joanna.<br> {{tab}}Jubiler znowu się skłonił głęboko...<br> {{tab}}— Jesteś pan zapewne pracownikiem puna Didier? — ciągnęło młoda kobieta.<br> {{tab}}— Tak jest pani margrabino — odpowiedział nieznajomy — jestem jego głównym komisantem a nawet wspólnikiem trochę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part13.png|num=1003}}{{tab}}— Zdaję mi się, że nie widziałam pana tam nigdy.<br> {{tab}}— To bardzo być może pani margrabino... rzadko bywam w sklepie... bo zajmuję się doglądaniem pracowników w fabryce.<br> {{tab}}— Pan Didier oświadczył mi wczoraj, że moje klejnoty nie mogą być prędzej jak za tydzień.<br> {{tab}}— Pan Didier, dobrze panią objaśnił.. — robota jeszcze nie skończona.<br> {{tab}}— A więc cóż to za pudełko? — zapytała pani Castella, wskazując na stół.<br> {{tab}}— Zaraz będę miał honor wytłomaczyć to pani margrabinie. — Wielka jakaś dama, jakaś księżna zagraniczna, prawie zupełnie zrujnowana przez grę na giełdzie, znalazła się w konieczności sprzedania tych oto klejnotów, rzadkiej zaprawdę piękności. — Wczoraj wieczorem przyszła w tym celu do pana Didier, swojego jubilera... — — Interes doskonały, okazya wyjątkowa, pryncypał mój jednakże nie ma możności wyłożyć w tej chwili tak znacznej sumy... nie wiedząc jak prędko ją odzyska... Z tego powodu przysłał mnie do pani margrabiny. — Jeżeliby pani zechciała skorzystać ze sposobności, pan Didier chętnie {{pp|od|stąpi}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part14.png|num=1004}}{{pk|od|stąpi}} ją pani, za niewielkiem komisowem.<br> {{tab}}Joanna uśmiechnęła się znacząco.<br> {{tab}}— Poznaję, pana Didiera po tej uprzejmości, ale niechno obejrzę klejnoty...<br> {{tab}}Komisant otworzył pudełko a młoda dama stanęła olśniona i jakby skamieniała z podziwu.<br> {{tab}}Promień zachodzącego słońca padał na kamienie i wydobywał z nich błyski wspaniałe.<br> {{tab}}— O! — wykrzyknęła Joanna — cóż to za cuda prawdziwe!...<br> {{tab}}— To pewna — mruknął komisant — że to brylanty godne królowej...<br> {{tab}}Joanna wzięła w ręce naszyjnik i bransolety i doznała tej prawdziwej rozkoszy, jakiej w tych razach doznać mogą tylko kobiety.<br> {{tab}}Po nasyceniu się rozkosznym {{Korekta|widodokiem|widokiem}}, policzyła klejnoty i westchnęła głęboko.<br> {{tab}}— Ozdoba godna królowej.. .— szepnęła — to prawda... ule wymaga także fortuny królewskiej!...<br> {{tab}}A po chwilce zaś milczenia zapytała:<br> {{tab}}— Wiele też warte są te klejnoty?<br> {{tab}}— Czy pani margrabina pragnie wiedzieć wartość ich rzeczywistą, czy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part15.png|num=1005}}też cenę, za jaką chce je odstąpić księżna?<br> {{tab}}— Najprzód wartość realną...<br> {{tab}}— Pan Didier oszacował je na ośm kroć sto tysięcy franków co najmniej.<br> {{tab}}— A księżna zaś żąda?<br> {{tab}}— Pięćset tysięcy franków.<br> {{tab}}— Strata kolosalna — wykrzyknęła Joanna.<br> {{tab}}— Tak jest pani margrabino, ale wiele ten czyni co musi. Księżna potrzebuje gotowizny, a pół miliona nie łatwo dostać na poczekaniu... Muszę dodać, że jeżeli pani margrabina {{Korekta|zdezyduje|zdecyduje}} się na kupno, pan Didier obowiązuje się ułatwić zapłatę, a nawet zastąpić tę sumę, byle posiadł wszelką pewność, że pieniądze będą mu zwrócone w ciągu trzech miesięcy najdalej.<br> {{tab}}Po chwilowym namyśle, Joanna wstrząsnęła główką i włożyła z powrotem brylanty i rubiny do pudełek które zamknęła.<br> {{tab}}— Zabierz pan to... zabierz czemprędzej... nie kuś mnie dłużej...<br> {{tab}}— Więc pani margrabina nie pragnie posiąść tych kamieni?<br> {{tab}}— Muszę sobie odmówić tej przyjemności.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No33 part16.png|num=1006}}{{tab}}— Pozwoli pani zapytać przynajmniej dla czego?<br> {{tab}}— Dla nadzwyczaj ważnej przyczyny... Pan Didier uważa mnie za daleko bogatszą niż jestem, a ja mam zaledwie sto tysięcy franków renty. Taka fortuna nie pozwala na takie wydatki...<br> {{tab}}— Pani margrabina raczy mi pozwolić na jedno jeszcze pytanie.<br> {{tab}}— Proszę...<br> {{tab}}— Jeżeli wydanie tylu pieniędzy nie stałoby pani na przeszkodzie, życzyłaby pani zatrzymać te klejnoty...<br> {{tab}}— O!... zapewne!... jestem przecie córką Ewy... wszystko co błyszczy pociąga mnie niezmiernie.<br> {{tab}}Jeżeli tak to niechajże pani margrabina raczy zamknąć te pudełka do swojej toalety, bo należą do pani.<br> {{tab}}Joanna cofnęła się zdziwiona i spojrzała na interlokutora jak na waryata...<br> {{tab}}Zrozumiał on te spojrzenie dodał bowiem zaraz uprzejmie:<br> {{tab}}— Pani margrabina sądzi żem obłąkany, ale pani myli się zupełnie...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part1.png|num=1007}}{{tab}}— W takim razie, racz mi pan wytłomaczyć, co to wszystko znaczy?<br> {{tab}}— Tłomaczenie bardzo proste... — Składam pani te klejnoty, które jej się tak podobają i błagam, abyś je przyjąć raczyła...<br> {{tab}}— Czy to zniewaga czy żarty ze mnie, mój panie? — zapytała rozczerwieniona Joanna. — Nie wiem doprawdy, w jaki sposób odpowiedzieć mam na pańskie propozycye!... Jesteś pan impertynentem, na którego poskarżę się przed panem Didier.<br> {{tab}}— Pani margrabino — odpowiedział zaatakowany — muszę zwierzyć się pani.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part2.png|num=1008}}{{tab}}— Mnie się zwierzyć? — powtórzyła Joanna.<br> {{tab}}— Oszukiwałem panią przed chwilą...<br> {{tab}}Pani Castella cofnęła się z obawą.<br> {{tab}}— Nie jestem wcale komisantem pana Didier — którego nie znam wcale...<br> {{tab}}— Więc któż pan jesteś? — szepnęła na pół obumarła Joanna.<br> {{tab}}— Kochana pani — odezwał się nieznajomy głosem, na który młoda kobieta zadrżała znowu — od stóp do głów przypatrz mi się pani dobrze... to mnie poznasz zapewne...<br> {{tab}}Margrabina spojrzała w twarz komisanta, która się w tej chwili zupełnie zmieniła.<br> {{tab}}Tak jak poznała głos, poznała i rysy barona de Saint-Erme.<br> {{tab}}— To pan!... — krzyknęła. — Pan?... u mnie?...<br> {{tab}}— Kochana pani, aby się dostać tutaj, musiałem przybrać nową na siebie postać... — Jestem pewny, że gdyby baron de Saint-Erme, albo Raymond, dawni znajomi pani, kazali się zaanonsować, znaleźli by drzwi przed nosem zamknięte... — A ja chciałem koniecznie zobaczyć się z panią.<br> {{tab}}Joanna padła na fotel.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part3.png|num=1009}}{{tab}}— Cóż mi pan masz do powiedzenia? — zapytała głosem drżącym.<br> {{tab}}— Bardzo wiele kochana Joanno — tylko niechajże się pani nie przestrasza i nie blednie, bo najlżejsza nawet wymówka, nie dotknie jej z ust moich...<br> {{tab}}— Czy na prawdę?...<br> {{tab}}— Żądasz pani, abym zaprzysiągł na to?...<br> {{tab}}— Więc pan się nie gniewasz na mnie?<br> {{tab}}— Wcale nie!... W pierwszej chwili, gdy się przebudziłem z ciężkiego snu, w jaki z łaski pani popadłem... byłem wściekły... przyznaję... — ale zaraz się uspokoiłem, bo zastanowiłem się i przekonałem, iż gniew taki nie miałby ani trochę sensu!...<br> {{tab}}„Cóż bo zresztą miałbym do zarzucenia pani?<br> {{tab}}„Graliśmy ze sobą partyę, z której zręczniejszy musiał zawsze wyjść zwycięzcą...<br> {{tab}}„Traf chciał, że pani mnie pokonałaś...<br> {{tab}}„Cóż robić?...<br> {{tab}}„Czy można mieć pretensyę o to do pani?<br> {{tab}}„Wcale nie?...<br> {{tab}}„Mówię najszczerszą prawdę i daję pani na to rękę...” {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part4.png|num=1010}}{{c|'''XXII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Orzeł i sęp.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Młoda kobieta uspokojona trochę temi niespodziewanemi słowami, dotknęła końcami arystokratycznych swoich paluszków, grubych i krótkich palców Raymonda.<br> {{tab}}{{Korekta|Promoteusz|Prometeusz}} paryzki, miał rękę dużą, prawdziwą rękę złodzieja i pomimo umiejętności przeistaczania się, na to poradzić nie był w stanie.<br> {{tab}}— Jesteśmy zatem w jak najlepszej ze sobą zgodzie? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak — odpowiedziała Joanna — ja także nie mam ze swej strony żadnego powodu gniewać się ną pana... — tylko... trudno mi jakoś w to uwierzyć, abyś pan przyszedł po to jedynie, iżby się pojednać ze mną...<br> {{tab}}— Rzeczywiście, kochana pani, nie po to przyszedłem jedynie... — a uprzedziłem już panią nawet, że mam z nią do pomówienia...<br> {{tab}}— Słucham i to z całą uwagą — odpowiedziała margrabina.<br> {{tab}}Raymond skłonił się z uszanowaniem.<br> {{tab}}— Jeżeli pani rozporządzasz {{pp|do|wolnie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part5.png|num=1011}}{{pk|do|wolnie}} dzisiejszym wieczorem — racz mi poświęcić chwil kilka.<br> {{tab}}— Poświęcę panu tyle czasu, ile tylko będzie potrzeba, żeby zaś nikt nam nie przeszkodził, nie każę przyjmować nikogo...<br> {{tab}}— Jesteś nieocenioną margrabino i uprzedzasz życzenia, których nie śmiałem wyrazić.<br> {{tab}}Joanna wydała rozkaz pokojówce, aby nikogo, nawet pana de Credencé nie wpuszczała i powróciła do Raymonda.<br> {{tab}}— Otóż jestem — rzekła — na rozkazy... i słucham.<br> {{tab}}— Postaram się nie nadużyć dobroci pani — odpowiedział Prometeusz paryzki — i dla tego przystąpię prosto do rzeczy... — Czy pani przypomina sobie margrabino, nasze spotkanie się, sam na sam, w domku moim przed dziesięciu dniami?<br> {{tab}}— Zapewne, że je sobie przypominam!... — odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}— Zatem nie zapomniała pani chyba i o mojej propozycji...<br> {{tab}}— O! pamięć mam doskonałą, baronie — odpowiedziała z uśmiechem młoda kobieta — ofiarowywałeś mi pan połowę swojego majątku i całe swoje serce...<br> {{tab}}— Pani zgadzałaś się niby na {{pp|je|dno}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part6.png|num=1012}}{{pk|je|dno}} i drugie — i wpakowałaś mnie w zasadzkę z dyabelską zaprawdę zręcznością.<br> {{tab}}— O! baronie, baronie — przerwała pani Castella, czyż nie obiecałeś mi, że nie będzie żadnych wymówek w naszej rozmowie?<br> {{tab}}— Wcale o nich nie myślę kochana pani — odpowiedział Raymond — wymieniam jedynie fakt i dodaję, że podstęp był tak znakomity — iż ubóstwiam panią zań doprawdy!...<br> {{tab}}— Dziękuję po tysiąc razy! — szepnęła Joanna — no, ale do czego pan prowadzisz?...<br> {{tab}}— Chcę się dowiedzieć, czyś też się pani zastanawiała...<br> {{tab}}— Nad czem? — — Nad propozycyą moją?...<br> {{tab}}— {{Korekta|Trwarz|Trwasz}} więc pan ciągle przy tym zamiarze?...<br> {{tab}}— Trwam przy nim niezłomnie droga pani...<br> {{tab}}Margrabina wstrząsnęła przecząco główką.<br> {{tab}}— Jeżeli tak baronie — to pozwól sobie powiedzieć, iż się to na nic stanowczo nie zdało...<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Dla tego, że nie...<br> {{tab}}— Przypuszczam, że nie jest to ostatnie słowo pani, i że pani cofnie go jeszcze.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part7.png|num=1013}}{{tab}}— Bardzo {{Korekta|wątpie|wątpię}}.<br> {{tab}}— Ja zaś pomimo wszystkiego, mam nadzieję przekonać panią... — Podczas pierwszego naszego widzenia, mogła pani przypuszczać, że przechwalam się swoim majątkiem, ażeby olśnić nim panią — dzisiaj, składając u jej nóg te klejnoty przedstawiające wartość blizko miliona, daję dowód, że mówiłem najszczerszą prawdę...<br> {{tab}}— O! że pan jesteś bardzo bogatym, to zupełnie wierzę temu — odpowiedziała Joanna — ja jednak mam skromne wymagania i dwa miliony, które posiadam, wystarczą mi zupełnie. — Niczego więcej nie pragnę...<br> {{tab}}Raymond uśmiechnął się z kolei.<br> {{tab}}— Tych dwu milionów, o których pani wspominasz, nie posiadasz pani jednak jeszcze... a stare przysłowie powiada, że od czary do ust, jest często daleko dalej, niżeli nam się wydaje...<br> {{tab}}Pani Castella przerwała:<br> {{tab}}— Muszę pana uprzedzić — abyś się nie starał mnie przestraszać!... — Pański talent sam tu się zwrócił przeciwko panu. — Testamentu nikt nie jest w stanie zakwestyonować... jest on w największym porządku i notaryusz mój zapewnił mnie...<br> {{tab}}— Do wszystkiego można się {{pp|przy|czepić}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part8.png|num=1014}}{{pk|przy|czepić}} na świecie i gdybym chciał...<br> {{tab}}— To co?...<br> {{tab}}— Majątek, który pani za swój uważasz, jutro przepadłby dla pani na zawsze...<br> {{tab}}Joanna nie uważała za stosowne odpowiedzieć.<br> {{tab}}Słowa Raymonda uważała za czczą pogróżkę, nie zasługującą aby ją traktować na seryo.<br> {{tab}}— Słuchaj mnie pani.. — ciągnął Prometeusz paryzki, którego twarz pozostała chłodną, ale którego niecierpliwość zdradzało lekkie drżenie w głosie, — narażę się może na śmieszność, muszę jednak pomimo to, odsłonić pani moję duszę...<br> {{tab}}„Ja kocham panią!... kocham panią miłością dziką, szaloną!... Miłość tę chciałem przezwyciężyć... pokonać... ale ona zwiększa się owszem coraz bardziej... pochłania mnie... pali... i trwać będzie całe życie, jeżeli ją pani w nienawiść nie przemienisz. Ale bądź pani ostrożną, bo byłoby to wielkiem nieszczęściem dla pani.. Nienawiść moja straszną bywa i nieubłaganą.<br> {{tab}}„Rozporządzam ogromną siłą: a jest nią moja wola, która gdy co postanowi, pomimo walk i przeszkód, dochodzi zawsze do celu...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part9.png|num=1015}}{{tab}}„Przysiągłem sobie, że pani będziesz moją i... musisz być moją!...<br> {{tab}}„Jeżeli potrzeba rozpocząć walkę, to jestem zupełnie do niej gotowy, wierzaj mi jednak kochana pani — nie doprowadzaj do tej ostateczności.<br> {{tab}}„Kocham cię i bardzo bolałbym nad tem, gdybym cię zgnieść był zmuszonym.<br> {{tab}}„Przyjmij dobrowolnie majątek, który powiększę olbrzymio i szczęście jakiem cię na pewno otoczę...<br> {{tab}}„Pochodzimy z jednej rasy oboje... krew drapieżnych ptaków krąży w naszych zarówno żyłach!...<br> {{tab}}„Pani urodziłaś się tak jak ja nie do spokojnego domowego ogniska, lecz do podstępów, do zdrady i panowania!...<br> {{tab}}„Bądź moją towarzyszką i przyjaciółką, bądź geniuszem moim domowym.<br> {{tab}}„Wspólnie możemy dokazać wielkich rzeczy!... rządzić będziemy Paryżem... wspólnie świat pokonamy!...<br> {{tab}}„Co zrobiłem mogę odrobić... potrafię postawić nieprzepartą zaporę pomiędzy panią a dwoma milionami, jakie, jak sądzisz, trzymasz już w swoich pięknych rączkach...<br> {{tab}}„Ze mną bogactwo, władza, królowanie — a bezemnie nędza... okrutna {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part10.png|num=1016}}nędza... łachmany!... Proszę wybieraj pani...” {{***}} {{tab}}Raymond umilkł — Joanna się podniosła.<br> {{tab}}Niezrównany wyraz zgrozy i dumy ukazał się na jej twarzy, opromienił aureolą blade jej czoło, okolone czarnemi sploty.<br> {{tab}}Straszny gniew pomieszany z pogardą, malował się w jej wielkich, błyszczących oczach...<br> {{tab}}Premeteusz paryzki chybił celu... gwałtowna namiętność pociągnęła go aż do groźby.<br> {{tab}}Joannę perswazyą można było pokonać, złością i groźbą nigdy!...<br> {{tab}}W gwałtownej mowie Raymonda, widziała wypowiedzenie sobie walki, jeżeli odmówi miłości bandycie, ale groźba nie robiła na niej wrażenia.<br> {{tab}}— Mój wybór zrobiony już panie baronie... — odezwała się wolno, — oboje, jak pan powiadasz, mamy krew ptaków drapieżnych w żyłach... Być to może, ale w takim razie ja jestem z gatunku orłów, a pan z gatunku, sępów!... Orzeł jest, jak pan wiesz, nieustraszonym i do posłuszeństwa zmusić go niepodobna...<br> {{tab}}„Pomiędzy mną a panem nie ma nic {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part11.png|num=1017}}a nic wspólnego!... Odrzuciłam już raz pańską ofiarę!... teraz po raz drugi i ostatni odrzucam ją znowu!... Szukaj pan gdzieindziej godnej dla siebie towarzyszki!... Margrabina Castella zrzeka się honoru, jaki jej wyrządzić pragniesz...<br> {{tab}}Raymond nie spodziewał się podobnej odpowiedzi.<br> {{tab}}Zbladł jak śmierć, serce zabiło mu gwałtownie.<br> {{tab}}— Jeżeli więc tak, to wojna?...<br> {{tab}}— Niech będzie wojna!...<br> {{tab}}— Zmuszasz mnie pani abym się stał jej nieprzyjacielem...<br> {{tab}}— Tak być musi, skoro pan nie chcesz pozostać moim przyjacielem.<br> {{tab}}— Przez litość dla siebie samej, nie zmuszaj mnie pani abym cię zgubił!...<br> {{tab}}Joanna zrobiła gest {{Korekta|pogardliwy|pogardliwy.}}<br> {{tab}}— Panie baronie, — rzekła wyniośle, — znasz mnie pan zanadto dobrze, ażbyś nie wiedział, iż ja mam swoję wolę i że postanowienia moje są niezłomne... Proszę zapamiętaj to na przyszłość... Spodziewam się, że rozmowa nasza już skończona i nie chcę zabierać panu drogiego czasu, zatrzymując go tu dłużej...<br> {{tab}}Raymond miał zaciśnięte zęby i ledwie... oddychał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No34 part12.png|num=1018}}{{tab}}Głęboka bruzda zarysowała mu się na czole, brwi się ściągnęły w podkowy.<br> {{tab}}Zrobił gwałtowne wysilenie, wysilenie prawdziwie heroiczne.<br> {{tab}}Twarz pozostała bladą ale spokojną i zdobył się nawet na uśmiech.<br> {{tab}}— Przepraszam panią margrabinę, odezwał się wstając z krzesła, — po tysiąc razy przepraszam, żem panią tak długo fatygował tą niepotrzebną rozmową. Nie pozostaje mi nic, jak tylko złożyć jej najniższe moje uszanowanie...<br> {{tab}}Mówiąc to, włożył z powrotem pudełka do małej szkatułki i zamknął ją na kluczyk.<br> {{tab}}— Z naszych trzech rozmów, — odezwał się znowu, — jedna zakończyła się burzliwie... Jakie będą następne... Bóg to jeden raczy wiedzieć...<br> {{tab}}— Następne?... — powtórzyła z prawdziwem przerażeniem Joanna, — więc to ta nie jest ostatnia jeszcze?....<br> {{tab}}Prometeusz paryzki wstrząsnął głową.<br> {{tab}}— Bardzo wątpię, — rzekł, — czy ostatnia...<br> {{tab}}— Ja pana żegnam jednakże...<br> {{tab}}— A ja odpowiadam pani, do widzenia... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part1.png|num=1019}}{{c|'''XXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''List i lokacya.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}We dwie godziny po wizycie Raymonda, posłaniec przyniósł list zaadresowany do pani Castella.<br> {{tab}}Joanna spiesznie rozerwała pieczątkę.<br> {{tab}}List zawierał kilka wierszy następujących: {{f|align=left|lewy=15%|„Pani margrabino!...}} {{tab}}„Uczucie jakie pani wzbudziłaś we mnie, głęboko zakorzeniło się w serce, więc radbym też koniecznie ocalić panią.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part2.png|num=1020}}{{tab}}„Po raz ostatni zatem wyciągam rękę z pomocą, wyciągam ją w chwili, w której masz pani runąć w przepaść bezdenną.<br> {{tab}}„Zastanów się pani dobrze, dopóki czas jeszcze na to.<br> {{tab}}„Pozostawiam pani ośm dni do decyzyi.<br> {{tab}}„Jeżeli pani przejrzysz na oczy — jeżeli pani zgodzisz się na najpiękniejszą egzystencyę, o jakiej marzyć może kobieta chciwa władzy i bogactw, napisz pani jedno tylko słowo: Przybywaj!<br> {{tab}}„Za dwie godziny będę u ciebie.<br> {{tab}}„Od jutra, i tak przez dni ośm, posłaniec nr. 15 — stać będzie codzień o 1-ej naprzeciw bramy hotelu Wilson.<br> {{tab}}„Oddaj mu pani sama odpowiedź, jeżeli będziesz pani miała szczęśliwe natchnienie mi odpowiedzieć...<br> {{tab}}„Podpisywać się nie uznałem za potrzebne, a jeżeli pani zapytywać będziesz posłańca, kto go wysłał, nic się od niego nie dowiesz, bo jest niemym...”<br> {{tab}}Joanna bardzo źle spała w nocy. Obawiała się i była bardziej zaniepokojoną, niżeli chciała to przyznać.<br> {{tab}}Nie myślała wcale o przyjęciu propozycyj Prometeusza paryzkiego, nie przypuszczała żadnej prawie zemsty {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part3.png|num=1021}}ale nienawiść Raymonda przychodziła jej ciągle do głowy i czuła sie jakąś nieswoją.<br> {{tab}}Najdziwaczniejsze projekta przesuwały się w jej gorączkowej wyobraźni...<br> {{tab}}To decydowała się na wyznaczenie schadzki Raymondowi i uderzenia go sztyletem w serce, gdy jej się odda z całem zaufaniem, to proponowała sobie zadenuncyować go przed sprawiedliwością i z bezczelną pewnością siebie, wyprzeć się stosunków jakie ją z nim łączyły... to znów myślała o opuszczeniu Francyi i wyniesieniu się gdzie daleko, aby tam używać swoich bogactw i uniknąć szykany Raymonda...<br> {{tab}}Nad ranem zasnęła, a sen ten pokrzepił jej duszę i ciało...<br> {{tab}}Po przebudzeniu czuła się spokojną, silną prawie.<br> {{tab}}Wszelkie obawy zniknęły wśród cieniów nocy...<br> {{tab}}Skoro tylko skończyła swoję toaletę, posłała po Raula, ażeby przybył jaknajspieszniej...<br> {{tab}}Pan de Credencé nie dał czekać na siebie.<br> {{tab}}Margrabina opowiedziała mu z najmniejszemi szczegółami wszystko co wczoraj zaszło...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part4.png|num=1022}}{{tab}}Pokazała list Raymonda i zapytała co hrabia o tem myśli?<br> {{tab}}Raul wzruszył ramionami i odpowiedział wzgardliwie:<br> {{tab}}— Doprawdy kochana Joanno, że ów Prometeusz paryzki, dziwnie maleje w moich oczach... Spostrzegam żem zanadto przecenił jego wartość...<br> {{tab}}Nie posiada żadnej broni przeciwko tobie, to jasne jak dzień, chce cię tylko zastraszyć pogróżkami i te nawet bardzo niezręczne...<br> {{tab}}Mojem zdaniem... Raymonda nie potrzebujesz obawiać się wcale... bo jest zupełnie bezsilnym... Niech sobie gada co chce... ty nie nie zważaj na to... nie odpowiadaj na ten list i nie turbuj się bez potrzeby... Wiesz że jestem twoim przyjacielem — posiadam trochę rozsądku i powtarzam ci: — śpij spokojnie.<br> {{tab}}Słowa Raula sprawiły najlepsze na Joannie wrażenie, zapomniała też prawie o Raymondzie.<br> {{tab}}— Właśnie wybierałem się do ciebie, kiedyś do mnie przysłała — odezwał się pan de Credencé bo miałem dla ciebie dobrą bardzo nowinę...<br> {{tab}}— Dobrą nowinę? — powtórzyła Joanna, — a mówże prędko... mój drogi!... bo jestem bardzo ciekawą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part5.png|num=1023}}{{tab}}— Zaraz, tylko odpowiedz mi pierw na jedno moje pytanie.<br> {{tab}}— Jakie?...<br> {{tab}}— Czy szukałaś wczoraj mieszkania?...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— I znalazłaś coś stosownego nareszcie?<br> {{tab}}— Niestety nie znalazłam! — widocznie jest bardzo trudno o lokal w Paryżu, gdy się posiada tylko sto tysięcy liwrów renty i nie chce za bardzo szastać tej sumy.<br> {{tab}}— Jeżeli tak kochana Joanno, — to ja byłem szczęśliwszym od ciebie...<br> {{tab}}— Znalazłeś? — spytała żywo margrabina.<br> {{tab}}— Tak sądzę przynajmniej.<br> {{tab}}— Gdzie?<br> {{tab}}— W części miasta najdystyngowańszej... na ulicy {{Korekta|Chausseé|Chaussée}} {{Korekta|d’Auteu|d’Antin}}... nie idzie ci chyba tak bardzo o przedmieście Saint-{{Korekta|Germen|German}}.<br> {{tab}}— Zupełnie nie!... ulica {{Korekta|Chaussé|Chaussée}} d’Antin, podoba mi się wielce... No więc jakież to {{Korekta|mieszkanie|mieszkanie?}}<br> {{tab}}— Jest to duży pawilon; pomiędzy podwórzem a ogrodem, w głębi ogromnego i prześlicznego pałacu... Będziesz tam zupełnie jakby w swoim domu oddzielnym.<br> {{tab}}— O to najbardziej mi chodziło...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part6.png|num=1024}}{{tab}}— Pawilon ten, o jakim mówię, jest to istny pałacyk w miniaturze... Parter, pierwsze piętro i mansardy... Na parterze trzy salony, z drzwiami wychodzącemi na ogród, zacieniony wspaniałemi drzewami i krzewami... Na pierwszem piętrze twój apartament, złożony z prześlicznych ośmiu czy dziewięciu pokoi, w mansardach pomieszczenia dla dwunastu osób służby, nakoniec stajnia na pięć koni i remiza na trzy powozy...<br> {{tab}}— Cudownie!... — zawołała młoda kobieta, — obawiam się tylko, czy to nie zanadto wszystko ładne...<br> {{tab}}— Dla czego?... — zapytał Raul.<br> {{tab}}— Bo komorne musi być w takim razie bardzo drogie...<br> {{tab}}— Właśnie że nie.<br> {{tab}}— Ileż żądają?..<br> {{tab}}— Dziesięć tysięcy franków.<br> {{tab}}Joanna klasnęła w rączki.<br> {{tab}}— Niepodobna!... — wykrzyknęła — toż to za bezcen prawie.<br> {{tab}}— I ja jestem tego zdania... okazya tak rzadka, iż doprawdy radzą ci nie namyślać się wcale.<br> {{tab}}— Ty hrabio jesteś Opatrznością moją doprawdy!... za tyle usług nigdy ci się wywdzięczyć nie potrafię.<br> {{tab}}— Co znowu za szaleństwo? — odrzekł hrabia ze śmiechem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part7.png|num=1025}}{{tab}}— Czy twój powóz czeka na dole? zapytała margrabina.<br> {{tab}}— Tak jest, piękna pani.<br> {{tab}}— To biorę kapelusz, zarzucam szal na ramiona i jedziemy zobaczyć Eden, któryś wynalazł.<br> {{tab}}— Jestem na rozkazy Joanno.<br> {{tab}}W godzinę po tej rozmowie, margrabina przebiegła od piwnic do strychu pawilon przy ulicy Chaussée d’Antin i tak się nim zachwyciła, że poszła zaraz do właściciela, aby podpisać kontrakt na lat dziesięć. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Horyzont się zaciemnia.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Rozkład wewnętrzny i ozdobne ornamentacye pawilonu wynajętego przez margrabinę Castella, nie pozostawiały nic zgoła do życzenia, wszystko tu było nowe i w jaknajlepszym guście.<br> {{tab}}— Nie było nic do zmiany, nic do odświeżenia nawet... urządzeniem tylko należało zająć się tapicerom.<br> {{tab}}— Joanna tak na nich energicznie nalegała, że w tydzień wszystko już {{pp|by|ło}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part8.png|num=1026}}{{pk|by|ło}} gotowe; poczem zaraz z nieopisaną radością wprowadziła się tutaj.<br> {{tab}}Ośm dni upłynęły jej jakby jedno mgnienie oka.<br> {{tab}}W pośród najrozmaitszych zajęć, zaledwie przypomniała sobie czasami o Prometeuszu paryzkim, o jego pogróżkach i o upływającym terminie do odpowiedzi na list naznaczonym.<br> {{tab}}Posłaniec wyczekiwał co dzień od dwunastej do pierwszej na wprost hotelu Wilson, ale pani Castella ani na myśl nie przyszło, ażeby mu dać odpowiedź jakąkolwiek.<br> {{tab}}Dziewiątego dnia rano udała się do pana Chauvelin notaryusza, w celu dowiedzenia się, kiedy stanowczo wejdzie w posiadanie majątku nieboszczyka męża.<br> {{tab}}Pan Chauvelin przyjął klientkę nadzwyczaj {{Korekta|uprzdjmie|uprzejmie}}, mimo to spostrzegła ona jednakże pewne w nim zaambarasowanie, którego wyjaśnić sobie nie była w stanie.<br> {{tab}}Pan Chauvelin zauważył, że niektóre formalności opóźnią jeszcze o kilka dni interes.<br> {{tab}}— Czy przynajmniej, — odrzekła młoda kobieta, — czy przynajmniej jesteś pan pewnym, że to opóźnienie nie przeciągnie się nad parę dni tylko...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part9.png|num=1027}}{{tab}}— O! najpewniejszym jestem... — odpowiedział notaryusz bez namysłu, a przynajmniej mam wszelką pod tym względem nadzieję.<br> {{tab}}— Skoro tak... — odezwała się pani Castella z przymuszonym trochę uśmiechem, — to muszę pana prosić o jednę jeszcze przysługę...<br> {{tab}}— Jestem na rozkazy pani margrabiny.<br> {{tab}}— Wydałam w tym tygodniu bardzo dużo, a nadto aby zachęcić do {{Korekta|pospiechu|pośpiechu}} tapicerów, obiecałam zapłacić im należność od razu...<br> {{tab}}Pac Chauvelin skinął głową potakująco.<br> {{tab}}— Otóż idzie mi o to, ażeby im dotrzymać słowa...<br> {{tab}}— Nic naturalniejszego w świecie...<br> {{tab}}— Dwa razy już byłeś pan łaskaw pozwolić mi skorzystać ze swej kasy... proszę więc pozwól mi sięgnąć do niej i dziś jeszcze...<br> {{tab}}Pan Chauvelin skrzywił się nieznacznie.<br> {{tab}}Jakiej sumy potrzebuje pani margrabina?... — zapytał.<br> {{tab}}— Dwudziestu pięciu tysięcy franków.<br> {{tab}}— Będę pani służył, — odpowiedział po chwilowem zawahaniu się notaryusz.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part10.png|num=1028}}{{tab}}Joanna podpisała rewers, zabrała pieniądze i powróciła do domu, ale jakaś niespokojna.<br> {{tab}}— Widocznie zaszło coś takiego, — mówiła sobie przez drogę, — czego pan Chauvelin nie chciał mi powiedzieć otwarcie.<br> {{tab}}„To nowe opóźnienie wydaje mi się niezrozumiałem. Jeżeli jestem jedyną sukcesorką, to zkądże jakieś znowu trudności. Gubię się istotnie w domysłach...<br> {{tab}}„Zresztą i to widziałam dobrze, że zawahał się, zanim mi wyliczył sumę, kompletującą sto tysięcy franków dopiero... A cóż to znaczy te sto tysięcy franków, wobec dwóch milionów, jakie powierzyłam mu do windykacyi i jakich nikt w świecie zaprzeczyć mi nie może.<br> {{tab}}„To dziwne!... bardzo dziwne!... a bodajby nie nieszczęście tylko jakie!... O! niepewność to najokropniejsza pod słońcem męczarnia!...“ {{***}} {{tab}}Niepewność Joanny nie trwała długo.<br> {{tab}}Nazajutrz rano, gdy hrabia de Credencé przybył na śniadanie, zastał {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part11.png|num=1029}}panią Castella bladą i zmienioną do niepoznania.<br> {{tab}}— Wielki Boże!... — wykrzyknął, co ci się stało margrabino?...<br> {{tab}}— Co mi się stało?... — odpowiedziała młoda kobieta ponuro, — a dowiesz się o tem zaraz, gdy przeczytasz tylko ten papier...<br> {{tab}}{{Korekta|— Mówiąc|Mówiąc}} to podała Raulowi list z datą wczorajszą, list jaki jej z hotelu Wilson odesłano na ulicę {{Korekta|Chausée|Chaussée }} d’Antin.<br> {{tab}}Raul przebiegł go oczami i stał się tak bladym prawie jak Joanna.<br> {{tab}}List był krótki, a zawierał te tylko kilka wyrazów. {{tab}}{{c|Ministeryum sprawiedliwości<br> Biuro Prokuratora Królewskiego}} {{tab}}„Prokurator królewski ma honor upraszać panią margrabinę Castella, o przybycie w dniu jutrzejszym o godzinie pierwszej z południa, do biura jego w Pałacu Sprawiedliwości, dla złożenia pewnych objaśnień w sprawie ważnej, interesów majątkowych wzywanej dotyczącej.”<br> {{tab}}Raul spojrzał na datę.<br> {{tab}}— Odezwa wczoraj pisana — rzekł — zatem „jutro” znaczy dzisiaj... — godzina jest jedenasta, za dwie godziny musisz stawić się koniecznie.<br> {{tab}}Dreszcz przebiegł po ciele Joanny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No35 part12.png|num=1030}}{{tab}}— Prokurator królewski!... — Boże wielki!... co on może chcieć odemnie?...<br> {{tab}}Pan de Credencé spuścił głowę i nic nie odpowiedział.<br> {{tab}}— Nakazuje mi stawić się w swojem biurze, czegóż on chce odemnie, cóż to za sprawa ważna o której wspomina?<br> {{tab}}— Nie wiem... nic a nic nie wiem!...<br> {{tab}}— Raulu ja się boję... ja drżę doprawdy cała!... ale i ty się obawiasz nieprawda?...<br> {{tab}}— Prokurator królewski zawsze mnie przeraża... przyznaję to — odpowiedział hrabia, wysilając się pa uśmiech. — Na samo wspomnienie tej figury, już mi się robi nie dobrze...<br> {{tab}}— Czy mogę nie pójść?<br> {{tab}}— Nie... stanowczo nie możesz tego uczynić...<br> {{tab}}— Gdybym się nie stawiła na wezwanie, to co by mi za to było?...<br> {{tab}}— Zaproszenie zaraz by się w nakaz zmieniło, to jest, że gdybyś nie stawiła się dobrowolnie, rozkazano by sprowadzić cię przez policyę.<br> {{tab}}— Aresztowali by mnie?... — mnie?... mnie?... margrabinę Castella!...<br> {{tab}}— Bez najmniejszego namysłu...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part1.png|num=1031}}{{tab}}— Skoro tak — krzyknęła młoda kobieta — to uciekam... — uciekam natychmiast!... — Ja chcę i muszę być wolną za jaką bądź cenę...<br> {{tab}}— Zmiłuj się Joanno, uspokój się! — odpowiedział odzyskawszy krew zimną Raul. — Nie trzeba przesadzać położenia, które jest z pewnością mniej groźne, niż przypuszczamy w pierwszej chwili. — Nic nam nie wskazuje grożącego niebezpieczeństwa.<br> {{tab}}— Jednakże to wezwanie?...<br> {{tab}}— To wezwanie; zredagowane w formie tak wyjątkowo grzecznej, wzmiankuje tylko, że prokurator chce się z tobą widzieć, aby cię poprosić o pewne objaśnienia tylko...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part2.png|num=1032}}{{tab}}— Objaśnienia?... — ale jakie?...<br> {{tab}}— Przypuszczam, że testamentu dotycze...<br> {{tab}}— Czyżby Raymond, chcąc się zemścić, oskarżył mnie, żem przedstawiła testament fałszywy?...<br> {{tab}}— Obawiam się, że ten nędznik popełnił taką nikczemność, zanadto mu czyniłem honoru, utrzymując, iż nie jest do tego zdolnym...<br> {{tab}}— W takim więc razie, jestem zgubioną!... — i to zgubioną bez ratunku! — odezwała się margrabina, załamując ręce.<br> {{tab}}— Zgubioną?.. co też ty mówisz Joanno?... wcale nie jesteś zgubioną...<br> {{tab}}— Jakże zdołam zrzucić z siebie oskarżenie?...<br> {{tab}}— Samo przez się upadnie, bądź tego zupełnie pewną, jeżeli potrafisz zachować się spokojnie i z godnością. Denuncyacya nie jest napewno podpisaną, bo jak rozumiesz dobrze, Raymond nie zechce oddać się sprawiedliwości, dla tego, aby zgubił ciebie...<br> {{tab}}— Rozumiem to — odrzekła pani Castella — jeżeli jednak mnie zadenuncyował, to w takim razie i ciebie...<br> {{tab}}— To nie ulega wątpliwości...<br> {{tab}}— A ty się nie narażasz?...<br> {{tab}}— Przeciwnie, więcej od ciebie, ale {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part3.png|num=1033}}zaraz dzisiaj zabezpieczę się i ukryję, aż do rozwiązania sprawy.<br> {{tab}}— Naucz mnie, jak się mam zachować, bo doprawdy list ten odebrał mi przytomność i nie mogę myśli zebrać!<br> {{tab}}— Sposób zachowania się twojego, jest zupełnie prosty. Nie wiesz nic czego żądają od ciebie... nie rozumiesz o co cię oskarżają — odpowiadasz na pytania prokuratora z uprzejmą godnością — z godnością wielkiej damy, czującej zimną pogardę dla nieznanych oskarżycieli, do których nie przypuszczasz, aby przywiązywano wiarę.<br> {{tab}}Joanna zrozumiała swoję rolę, czuła, że ją odegra z prawdziwą sztuką komedyantki i już przewidywała zwycięztwo,<br> {{tab}}Joanna zjadła pospiesznie śniadanie — ubrała się bardzo skromnie ale nadzwyczaj gustownie — i o w pół do pierwszej pojechała do pałacu sprawiedliwości.<br> {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXV.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Prokurator królewski.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Dla każdego, kto nie posiada zupełnie czystego sumienia, pałac {{pp|spra|wiedliwości}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part4.png|num=1034}}{{pk|spra|wiedliwości}}, jest miejscem okropnem — miejscem wzbudzającem obawy bardzo dotkliwe.<br> {{tab}}Joanna drżała w chwili, gdy weszła do obszernej nawy, noszącej także okrutną nazwę „Sali straconych kroków.”<br> {{tab}}Serce o mało nie wyskoczyło jej z piersi, szamotało się niby ptak, pragnąc z zamkniętej klatki, wydobyć się ab wolność, głosem też zmienionym i drżącym, zapytywała o drogę młodych adwokatów, udrapowanych w swoje czarne togi.<br> {{tab}}Demostenesowie przyszłości, na widok młodej i pięknej damy, nie mogli wyjść z podziwiania.<br> {{tab}}Nakoniec margrabina dotarła do przedpokoju gabinetu prokuratora.<br> {{tab}}Służbowy woźny zapytał jej o nazwisko i poprosił, aby poczekała.<br> {{tab}}Pani Castella usiadła, albo raczej, upadła w wielki fotel dębowy, obity zieloną skórą.<br> {{tab}}Siedziała już kilka minut, gdy w tem drzwi przedpokoju znowu się otworzyły i ukazał się w nich notaryusz pan Chauvelin.<br> {{tab}}Joanna znajdowała się w tem położeniu umysłu, w którem widok twarzy znajomej sprawia ulgę niewymowną.<br> {{tab}}Zdawało się jej, że {{Korekta|nie jest|jest}} już {{pp|o|caloną}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part5.png|num=1035}}{{pk|o|caloną}}, że obecność {{Korekta|notarzyusza|notaryusza}}, jest wyborną dla niej wróżbą, że znajdzie w nim sprzymierzeńca i obrońcę.<br> {{tab}}Wstała też i podeszła naprzeciw wchodzącego.<br> {{tab}}Pan Chauvelin nie zdawał się wcale ździwiony, że zastaje tu panią Castella — i skłonił się jej nadzwyczaj grzecznie.<br> {{tab}}— A to co?... — łaskawy panie, czy i pan tutaj?... — szepnęła margrabina.<br> {{tab}}— Tak pani i zapewne w tej samej sprawie co i pani...<br> {{tab}}— W tej samej sprawie?... — powtórzyła Joanna — więc pan znasz powód dla którego wezwał mnie tutaj pan prokurator królewski?...<br> {{tab}}— Nie znam go dokładnie, domyślam się jednak o co idzie.<br> {{tab}}— W takim razie, jesteś pan szczęśliwszym odemnie — ja bowiem nie mogę się domyślić niczego... Gubię się owszem w przypuszczeniach i zapytuję się nawet, czym nie popełniła jakiej zbrodni czasami... Przyjdź mi pan z pomocą, panie Chauvelin... i objaśnij na miłość Boską, czego żądają odemnie?...<br> {{tab}}Notaryusz poruszył się ździwiony.<br> {{tab}}— Jakto pani margrabino — zapytał z powątpiewaniem — czy pani się istotnie nie domyślasz niczego?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part6.png|num=1036}}{{tab}}— Nie potrzebuję chyba zapewniać pana nawet.<br> {{tab}}— W takim razie, powiem to tylko, że chodzi o testament nieboszczyka margrabiego Castella...<br> {{tab}}— O testament mojego męża?... — wykrzyknęła Joanna.<br> {{tab}}— Tak pani margrabino.<br> {{tab}}— Wszakże pan sam mi powiedział, że jest w najzupełniejszym porządku,...<br> {{tab}}— Wydawało mi się, że tak jest przyznaję, ale...<br> {{tab}}Notaryusz nie miał czasu dokończyć, bo w tej chwili woźny wezwał panią, Castella i pana Chauvelin przed prokuratora.<br> {{tab}}Młoda kobieta zbladła, poczuła, że jej krew uderza do głowy, że serce bić przestaje, a w oczach robi się ciemno.<br> {{tab}}Zaledwie mogła się utrzymać na nogach.<br> {{tab}}Czuła jednak, że nie może tracić na minie i pomimo osłabienia, krokiem pewnym weszła do gabinetu.<br> {{tab}}Notaryusz wszedł zaraz za nią.<br> {{tab}}Prokurator królewski, człowiek czterdziesto ośmio letni, był wysokim, szczupłym i bardzo dystyngowanym w obejściu i mowie mężczyzną.<br> {{tab}}Twarz miał matowo-białą, wygoloną starannie, a włosy {{Korekta|przypruszone|przyprószone}} {{pp|siwiz|ną}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part7.png|num=1037}}{{pk|siwiz|ną}} wskutek raczej pracy po nocach a niżeli z wieku, nadawały mu wygląd tych prawników dawnych, których portrety dzisiaj jeszcze obudzają sympatyę i nakazują uszanowanie.<br> {{tab}}Ciemne niebieskie oczy spoglądały łagodnie ale stanowczo — i zdawały się czytać w głębi sumienia i serca.<br> {{tab}}Skłonił się Joannie i panu Chauvelin, a wskazując fotel pani Castella, odezwał się uprzejmie:<br> {{tab}}— Proszę — niech pani margrabina raczy spocząć. Joanna usiadła.<br> {{tab}}Prokurator usiadł także i przejrzawszy pospiesznie leżące przed nim papiery, odezwał się poważnie:<br> {{tab}}— Przykro mi bardzo, że muszę pani margrabinie zakomunikować smutną bardzo wiadomość...<br> {{tab}}Młoda kobieta instynktownie zadrżała, ale z wielkiem wysileniem odpowiedziała na pozór spokojnie:<br> {{tab}}— Jakakolwiek to wiadomość, czekam na nię z odwagą i rezygnacyą.<br> {{tab}}— Zawiadomiłem panią margrabinę, że mam ją prosić o pewne objaśnienia... — pozwoli więc pani, że jej zadam niektóre pytania...<br> {{tab}}Joanna skłoniła się z dystynkcyą.<br> {{tab}}— Jestem na pańskie rozkazy... — szepnęła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part8.png|num=1038}}{{tab}}— Muszę dotknąć sprawy bardzo a bardzo drażliwej — zaczął, znowu prokurator — ale nie mogę niestety postąpić inaczej... — Czy związek pani z margrabią Cestella był szczęśliwym?<br> {{tab}}— Najszczęśliwszym łaskawy panie — odpowiedziała Joanna, spuszczając oczy i gorącym oblewając się rumieńcem. — Pan Castella kochał mnie bardzo, a ja miałam dla niego szacunek i miłość, jakie każda uczciwa kobieta winna {{Korekta|mężczyznie|mężczyżnie}}, którego nosi nazwisko... Nigdy też żadna chmurka nie zasępiła nam pożycia...<br> {{tab}}— Nigdy?... aż do ostatniej chwili pana Gastona Castella?...<br> {{tab}}— Tak jest, nigdy i aż do ostatniej chwili...<br> {{tab}}— Doniesiono mi, że pan Castella zginął nieszczęśliwie w pojedynku w samym kwiecie wieku i to w chwili, kiedy się doń uśmiechała przyszłość jak najświetniejsza.<br> {{tab}}— Tak!.... niestety!... — szepnęła Joanna, przykładając chusteczkę do oczu, z których łzy nie, płynęły wcale.<br> {{tab}}— Czy pani zna przyczynę tego nieszczęsnego pojedynku?... —<br> {{tab}}— Przyczyną była różnica poglądów w pewnej kwestyi politycznej w kursalu Aix la Chapelle... — Margrabia Castella był z rodu wenecyaninem, {{pp|sy|nem}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part9.png|num=1039}}{{pk|sy|nem}} zapalonego patryoty, skazanego na śmierć przez rządy austryackie... — Kilka nierozważnych słów, wypowiedzianych przez francuza z przyczyny ostatnich wypadków włoskich, obraziły go dotkliwie i stały się powodem nieszczęścia...<br> {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Rozczarowanie.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Po chwilowem milczeniu, prokurator odezwał się znowu:<br> {{tab}}— Czy margrabia Castella, posiadał duży majątek?<br> {{tab}}— Około dwóch milionów...<br> {{tab}}— A pani majątek osobisty, wyrównywał majątkowi męża?<br> {{tab}}— O! wcale nie!... — Mój posag wynosił skromną sumę, zaledwie dwa kroć sto tysięcy franków...<br> {{tab}}— Czy margrabia Castella posiadał blizkich krewnych?...<br> {{tab}}— Nie znałam żadnych ani blizkich ani dalszych...<br> {{tab}}— Jedynem zapewne pragnieniem kochającego małżonka było, żeby cały jego majątek przeszedł po jego śmierci na jego ukochaną żonę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part10.png|num=1040}}{{tab}}— Taką była istotnie wola mojego męża... — odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}Prokurator królewski rozwinął jeden z leżących przed nim papierów i rzekł:<br> {{tab}}— Potwierdzenie tego znajduję w testamencie, jaki pani powierzyła panu Chauvelin. W dokumencie tym, noszącym datę pierwszego lipca, jest pani wskazaną jako jedyna spadkobierczyni ś. p. Gastona Castella...<br> {{tab}}Młoda kobieta słuchała wszystkiego z jak największem zdziwieniem.<br> {{tab}}Prokurator nie zdawał się wątpić ani na chwilę o autentyczności zapisu, pochodzącego z fabryki Prometeusza paryzkiego...<br> {{tab}}— Czegóż on więc chce odemnie?... myślała Joanna. — Po co mnie wołał tutaj i cóż za tajemniczy cel miały jego badania?...<br> {{tab}}— Kiedy miał miejsce pojedynek pana Castella?... — zapytał znowu prokurator.<br> {{tab}}— Mąż mój zginął czwartego lipca, odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}— Niechaj pani margrabina namyśli się dobrze, zanim mi odpowie, niechaj raczy mnie objaśnić, czy pomiędzy l-ym a 4-tym lipca, nie zaszło w pożyciu państwa nic takiego, coby {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part11.png|num=1041}}wpłynęło na zmianę dobrych zamiarów męża względem pani?...<br> {{tab}}Słowa te gwałtownie wstrząsnęły młodą kobietą.<br> {{tab}}Odgadła, że pytanie prokuratora ukrywało jakieś groźne niebezpieczeństwo, ale się go jeszcze nie domyślała.<br> {{tab}}— Nic a nic zgoła... — rzekła po małej chwili, — a przynajmniej nic takiego nie przychodzi mi na pamięć. Życie nasze płynęło cicho i spokojnie. Byliśmy szczęśliwi, najzupełniej szczęśliwi...<br> {{tab}}— Więc w wigilię śmierci, pan Castella nie doznał jakiej strasznej boleści, jakiej nieprzewidzianej katastrofy?...<br> {{tab}}— Boleści!... katastrofy!... — powtórzyła Joanna. — Nie, panie, stanowczo nie!...<br> {{tab}}— Czy pewną pani tego jesteś? — zapytał znowu prokurator.<br> {{tab}}— Ależ najpewniejszą panie... — odparła z mocą Joanna.<br> {{tab}}— Czy mogłabyś pani złożyć na to przysięgę?...<br> {{tab}}— Bez wahania...<br> {{tab}}— Może to nie dobrem być dla pani...<br> {{tab}}— Czy wolno zapytać pana prokuratora dla czego?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No36 part12.png|num=1042}}{{tab}}Prokurator nic nie odpowiedział, spuścił tylko w dół oczy, wsparł czoło na ręku i zamyślił się głęboko.<br> {{tab}}Po paru dopiero minutach, które się dla Joanny wiekiem całym wydały, podniósł głowę i znowu rozpoczął badanie.<br> {{tab}}— Bądź pani łaskawą powiedzieć mi nazwisko przeciwnika pana Castella?...<br> {{tab}}— Hrabia Raul de Credencé... — szepnęła Joanna.<br> {{tab}}— Francuz?...<br> {{tab}}— Tak panie.<br> {{tab}}— Czy margrabia Castella i hrabia de Credencé, widzieli się po raz pierwszy w ów wieczór, w który się wyzwali?...<br> {{tab}}— Nie panie.<br> {{tab}}— Znali się zatem dawniej?...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Od jakiego czasu?...<br> {{tab}}— Od kilku miesięcy. i<br> {{tab}}— Czy hrabia de Credencé przyjmowanym był w domu państwa?...<br> {{tab}}— Tak panie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part1.png|num=1043}}{{tab}}— Czy bywał dosyć często i czy przyjmowaliście go państwo jako przyjaciela?...<br> {{tab}}— Bywał u nas dosyć często...<br> {{tab}}— I mąż pani nigdy przedtem nie miał z nim żadnych dyskusyj politycznych?...<br> {{tab}}— Nigdy... Pan de Credencé nie znał zupełnie przekonań mojego męża, i ta nieświadomość stała się powodem nieszczęścia, jestem bowiem zupełnie pewną, iż za nic w świecie nie chciałby był obrazić Gastona.<br> {{tab}}— A pani osobiście, jakże pani przyjmowała pana de Credencé?...<br> {{tab}}— Ależ panie, ja przyjmowałam hrabiego z uprzejmością, z jaką każda {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part2.png|num=1044}}wyższego świata kobieta i każda gospodyni domu, powinna przyjmować gościa...<br> {{tab}}— Czy nie było można zarzucić tym przyjęciom za dużej trochę uprzejmości?...<br> {{tab}}Joanna zaczerwieniła się — odpowiedziała jednakże spokojnie:<br> {{tab}}— Nie wiem czy zrozumiałam dobrze pańskie zapytanie, ale nie jestem zdolną do zapominania moich świętych obowiązków...<br> {{tab}}— Niech pani nie uważa słów moich za oskarżenie... — odrzekł prokurator uprzejmie, — pytanie, które zadałem pani, ma tylko na celu dowiedzenie się, czy częste wizyty pana Credencé i zanadto {{Korekta|uprzejma|uprzejme}} przyjmowanie go przez panią, nie dało powodu panu Castella do podejrzeń i zazdrości...<br> {{tab}}— Każda zazdrość musi być oparta na podejrzeniu, — odpowiedziała młoda kobieta, — a mąż mój nie podejrzewał mnie nigdy, bo był zanadto pewnym, iż zasługuję w zupełności na jego zaufanie i szacunek.<br> {{tab}}— Jakaż broń wybraną była do pojedynku?...<br> {{tab}}— Pistolety.<br> {{tab}}— Nie wydał się pani niewymownym okrucieństwem fakt, że pan de Credencé nie oszczędził człowieka, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part3.png|num=1045}}którego wczoraj jeszcze nazywał swoim przyjacielem, i którego zabił dla tak błahej przyczyny?...<br> {{tab}}— Mąż mój wyrządził panu de Credencé taką zniewagę, że tylko we krwi zmyć ją można było... — odpowiedziała Joanna. — Może zresztą traf tylko tak sprawił...<br> {{tab}}— Może... — mruknął prokurator królewski. — Nie wie pani, czy po tem fatalnem zdarzeniu, pan da Credencé powrócił do Francyi?...<br> {{tab}}Joanna zawahała się chwilę.<br> {{tab}}Zrazu chciała powiedzieć że nie wie, ale zastanowiła się, że może urzędnik więcej wiedział, niżeli chciał okazać — a w tym ostatnim przypadku, kłamstwo skompromitowałoby ją okrutnie.<br> {{tab}}— Tak panie, pan de Credencé powrócił istotnie do Francyi, — odpowiedziała — i jest obecnie w Paryżu.<br> {{tab}}— Czy widuje się z panią?...<br> {{tab}}— Raz jeden przedstawił mi się pod pozorem ważnego zwierzenia i raz jeden przyjęłam go.<br> {{tab}}Prokurator nic nie odpowiedział, ale zmarszczył brwi — a twarz jego przybrała wyraz widocznej pogardy.<br> {{tab}}— Wiem już wszystko o co mi chodziło, — rzekł, — teraz więc muszę przystąpić do rzeczy głównej... Niech się pani dobrze zastanowi, pani {{pp|mar|grabino}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part4.png|num=1046}}{{pk|mar|grabino}}, i niech pani dobrze zapyta wpierw swojego sumienia, zanim mi pani odpowie, — czy nie zaszło nic takiego w ostatnich czasach, coby źle usposobiło ś. p. Gastona Castella względem pani?<br> {{tab}}— Nie było żadnej zgoła ku temu przyczyny, nie było stanowczo nic takiego w ostatnich czasach, coby wpłynąć mogło na zmianę postanowień mojego męża.<br> {{tab}}— Otóż właśnie że się pani myli, margrabino...<br> {{tab}}Młoda kobieta zbladła jak chusta.<br> {{tab}}— Jakto?... — zwołała, — czyżby pan Castella zmienić miał swoję wolę?<br> {{tab}}— Tak pani, i to jest owa smutna wiadomość, o jakiej miałem obowiązek oznajmić pani.<br> {{tab}}— Ależ to niepodobna... to niepodobna!... — odezwała się pani Castella.<br> {{tab}}— A jednak jest to prawda, proszę pani, prawda najistotniejsza.<br> {{tab}}— Istnieje więc drugi testament?<br> {{tab}}— Z datą 3-go lipca, podpisany zapewne na parę godzin przed fatalnem spotkaniem z panem Credencé... Akt ten późniejszy o trzy dni od tego, jaki pani przedstawiła panu Chauvelin, niweczy w zupełności ten ostatni...<br> {{tab}}— To jest, — odezwała się Joanna {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part5.png|num=1047}}głosem ponurym, — pozbawia mnie połowy majątku po moim mężu!...<br> {{tab}}— Pozbawia panią całego tego majątku, bo nie ma w nim żadnej zgoła wzmianki o pani!...<br> {{tab}}— W takim razie, — wykrzyknęła Joanna, nie uznaję tego testamentu, a raczej uznaję go za bezwarunkowo fałszywy...<br> {{tab}}— Masz pani najzupełniejsze ku a prawo, ale kogo pani oskarżasz o to?...<br> {{tab}}— Istotę ludzką, kimkolwiek ona jest, istotę, której ten jakiś testament drugi, korzyść przynosi.<br> {{tab}}— Podobnego oskarżenia nie przyjmie żaden trybunał.<br> {{tab}}— Dla czego?...<br> {{tab}}— Dla tego, że margrabia Castella, całą swoję pozostałość przeznaczył na różne cele dobroczynne!...<br> {{tab}}Od dawna już Joanna w całem tem położeniu, poznała mszczącą się rękę Raymonda, ale teraz dopiero odgadła, iż Prometeusz paryzki zrobił użytek z prawdziwego testamentu margrabiego Castella.<br> {{tab}}— Panie prokuratorze — rzekła — czy mogę zobaczyć ów wydziedziczający mnie dokument?...<br> {{tab}}— Dla czegóżby nie!... nie mam prawa odmawiać pani tego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part6.png|num=1048}}{{tab}}Mówiąc to prokurator podał Joannie papier, który znała aż nadto dobrze.<br> {{tab}}Jedno spojrzenie przekonało ją, o wszystkiem dokładnie.<br> {{tab}}— Stracona wszelka nadzieja... pomyślała Joanna jestem zrujnowaną i bez sposobu do życia, ale uniknęłam przynajmniej posądzenia o fałszerstwo, które mogło w dodatku pozbawić mnie jeszcze wolności!...<br> {{tab}}— Panie prokuratorze — zaczęła znowu pani Castella — wybacz mi pan moje pomięszanie i zmartwienie, których nie mogę ukrywać przed panem... ale czyż mogę bez głębokiego wzruszenia, widzieć się pozbawioną niesłusznie majątku, jaki sprawiedliwie za swój uważałam?... — Czyż mogę obojętnie przyjąć wiadomość, iż pozbawioną jestem wszystkiego, iż czeka mnie nędza najokropniejsza?...<br> {{tab}}— Przyznaję, żeś pani godną jest politowania — odpowiedział urzędnik królewski, z ironicznem trochę współczuciem pozwolę sobie przecież zauważyć, iż pozostaje pani pewna mała pociecha, pociecha z jakiej niejedna wdowa, byłaby zadowoloną zupełnie.<br> {{tab}}— Jakaż to ta pociecha?<br> {{tab}}— Dwa kroć sto tysięcy franków, czyli dziesięć tysięcy franków rocznej {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part7.png|num=1049}}renty! — To nie nędza proszę pani, to dobrobyt zupełny...<br> {{tab}}— Ach! panie — wykrzyknęła — Joanna — zapytaj pan pana Chauvelin... ile mi z tych dwa kroć sto tysięcy zostało.<br> {{tab}}Prokurator spojrzał ździwiony.<br> {{tab}}— Cóż się stało z temi pieniędzmi? — zapytał.<br> {{tab}}— Uważałam się za posiadaczkę stu tysięcy liwrów renty, — urządziłam się więc stosownie do tego majątku. Posiadam kosztowne meble, konie i powozy, ale nie posiadam pieniędzy!... — O! niech przeklęty będzie ten, co mnie obdarł z mienia i co mnie naraził na rozpacz i nędzę!... — niech przeklętą będzie pamięć jego i jego nazwisko!....<br> {{tab}}Joanna załamała ręce, a jej twarz prześliczna, wydała się teraz szkaradną prawie, tak ją wściekłość i nienawiść wykrzywiły.<br> {{tab}}Szlachetne oblicze prokuratora przybrało wyraz groźny.<br> {{tab}}— Milcz pani! — krzyknął rozkazująco. — Ten, którego oskarżasz i przeklinasz, miał prawo tak postąpić... — Wydziedziczając panią, nie mścił się ale karał!... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No37 part8.png|num=1050}}{{c|'''XXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''List z Aix-la-Chapelle.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Przez kilka sekund Joanna stała milcząca.<br> {{tab}}Jakby piorunem surowemi słowami prokuratora rażona, czuła wzrok jego ciążący groźnie nad sobą.<br> {{tab}}Ale znajdowała się w tej chwili w takiem usposobieniu umysłowem, że zapanować nad sobą nie była w stanie...<br> {{tab}}— Myślałam, że się znajduję w świątyni sprawiedliwości! — zawołała, spoglądając dzikim wzrokiem w oczy prokuratora — widzę, żem się grubo myliła. Zamiast podać rękę kobiecie, którą krzywdzą i obdzierają, pan mnie znieważasz wątpliwemi podejrzeniami, depczesz nogami moją rozpacz!.. — O! tego to już nadto, trochę to może oburzyć nakoniec!... — Mąż mój powiadasz pan miał słuszność — miał prawo mnie ukarać!... — niechajże i tak będzie — ale cóżem takiego zrobiła? Chcę wiedzieć o co mnie oskarżają i kto jest oskarżycielem?<br> {{tab}}Powiedziała to i umilkła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part1.png|num=1051}}{{tab}}Prokurator królewski, wziął z biurka list i podał go margrabinie.<br> {{tab}}— Przeczytaj to pani — rzekł.<br> {{tab}}Joanna wzięła list i najpierw spojrzała na adres:<br> {{tab}}„Panu Prokuratorowi królewskiemu departamentu Sekwany, w pałacu Sprawiedliwości.”<br> {{tab}}Nie było koperty.<br> {{tab}}Margrabina chciwie rozwinęła papier i spojrzała na podpis.<br> {{tab}}Żadne atoli nazwisko nie było pomieszczone u dołu.<br> {{tab}}— Anonim!... — krzyknęła pogardliwie — O! panie!... dziwną pan bronią się posługujesz!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part2.png|num=1052}}{{tab}}— Czytaj pani — odpowiedział prokurator — odpowiesz później, jeżeli będziesz miała co do odpowiedzenia...<br> {{tab}}List był dosyć długi.<br> {{tab}}Joanna przeczytała go od początku do końca, a oto co zawierał:<br> {{c|„Aix-la-Chepella.”}} {{tab}}„Panie Prokuratorze królewski!<br> {{tab}}„Udaję się do pana, dla zapobieżenia krzyczącej niesprawiedliwości...<br> {{tab}}„Nie wiem już w jakiej tragedyi klasycznej, znajduje się wiersz, który mówi: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Nie można odziedziczać po tych, których się zamordowało!...}} {{tab}}„Pewna otoż młoda francuzka, margrabina Castella — po moralnem zamordowaniu swego męża, jest bowiem jedyną przyczyną jego śmierci — zabiera się obecnie do zagarnięcia całego po nim majątku.<br> {{tab}}„Nie można, aby ta zła kobieta, doszła do dziedzictwa krwią zbryzganego.<br> {{tab}}„Nie mam wcale zamiaru formowanie, aktu oskarżenia, ale podaję fakta w całej ich prostocie, beż żadnych a żadnych komentarzy.<br> {{tab}}„Margrabia Castella, miał bardzo poufałego przyjaciela, pewnego francuza, bardzo eleganckiego i bardzo {{pp|do|brze}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part3.png|num=1053}}{{pk|do|brze}} wychowanego, niejakiego Raula de Credencé, hrabiego.<br> {{tab}}„Był pan hrabia przyjacielem męża i zarazem kochankiem jego żony...<br> {{tab}}„Wszyscy wiedzieli o tym związku w Aix-la-Chapelle oprócz pana Castella, który obyczajem mężów miał oczy po to, ażeby nic nie widział...<br> {{tab}}„Ślepota tego rodzaju, ma jednak zawsze koniec, zwłaszcza, gdy winni postępują niezręcznie, gdy się złapać pozwolą na gorącym uczynku za dużej trochę poufałości...<br> {{tab}}„Taki fatalny wypadek przytrafił się właśnie hrabiemu i pani margrabinie w dniu 3-cim zeszłego miesiąca.<br> {{tab}}„Margrabia Castella uderzył w twarz p. de Credancé; obaj panowie strzelali się nazajutrz i to bez świadków...<br> {{tab}}„Ale to im się zdawało tylko... mieli niewidzialnego świadka w mojej osobie.<br> {{tab}}„Margrabia Castella, został zabity na miejscu..<br> {{tab}}„Hrabia pochylił się nad trupem, przeszukał kieszenie jego ubrania, wyjął dużą kopertę zapieczętowaną czarną pieczęcią i uciekł pospiesznie, bo żandarmi posłyszawszy strzały nadbiegali w tym kierunku.<br> {{tab}}„Każdy wie o tem, że pojedynek {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part4.png|num=1054}}bez świadków, ściąga groźne skutki na tego, kto pozostaje przy życiu...<br> {{tab}}„Postępowałem za hrabią z daleka i spostrzegłem, że w czasie ucieczki, upuścił kopertę, jaką zrabował był z trupa.<br> {{tab}}„Podniosłem tę kopertę i znalazłem te tylko na niej słowa:<br> {{c|„To jest mój testament.”}} {{tab}}„Złamałem pieczęć i zacząłem czytać papier, gdy spostrzegłem, że hrabia wraca z miną bardzo zafrasowaną.<br> {{tab}}„Spoglądał po ziemi i z największą obawą poszukiwał zguby.<br> {{tab}}„Ukryłem się w krzakach.<br> {{tab}}„Pan Credencé przeszedł tuż około mnie, przeklinając na czem świat stoi, a byłby tak zapewne podszedł aż do trupa, gdyby kaski {{Korekta|żardarmów|żandarmów}}, nie błyskały w słońcu.<br> {{tab}}„Wyrzekł się więc cennej koperty i z wielką szybkością, zaczął uchodzić w stronę miasta.<br> {{tab}}„Mnie się nie spieszyło, pozostałem więc w krzakach i przeczytałem testament.<br> {{tab}}„Datowanym był dnia poprzedniego i wydziedziczał w zupełności panią Castella.<br> {{tab}}„Dowiedziałem się wieczorem, iż hrabia powrócił do hotelu, w którym {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part5.png|num=1055}}mieszkał i kazał zaraz przewieźć swoje rzeczy na kolej.<br> {{tab}}„W kilka godzin był już we Francyi.<br> {{tab}}„Następnego tygodnia udała się tam i margrabina.<br> {{tab}}„Powiem otwarcie panu prokuratorowi, że nie wiedziałem co począć z dokumentem, jaki mi wpadł w ręce.<br> {{tab}}„Jestem człowiekiem... w sercu mojem młoda i tak nadzwyczaj piękna pani Castella wzbudzała wielkie współczucie.<br> {{tab}}„— Może — myślałem sobie — może ta śliczna wdówka opłakuje swojego męża i przeklina kochanka?... Po co mam dopomagać do zemsty nieboszczykowi? — Pozostawmy to wszystko do czasu...<br> {{tab}}„Ale zawsze ciekawy byłem naturalnie, co się dalej stało.<br> {{tab}}„Mam przyjaciół w Paryżu.<br> {{tab}}„Napisałem do nich i nie czekałem na odpowiedź za długo.<br> {{tab}}„Opisali mi wszystkie szczegóły tak dokładnie, jak gdyby policyę mieli na swoje rozkazy.<br> {{tab}}„Dowiedziałem się, że pani Castella nie tylko nie zerwała z mordercą męża, ale owszem żyje z nim w najlepszej zgodzie i poufałości.<br> {{tab}}„Hrabia de Credencé przygotował {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part6.png|num=1056}}dla margrabiny tymczasowe mieszkanie, w umeblowanym domu przy ulicy Madelaine, zwanym hotelem Wilson.<br> {{tab}}„Hrabia zajął się następnie zainstalowaniem swojej kochanki, we wspaniałym lokalu przy ulicy {{Korekta|Chaussé|Chaussée}} d’Antin.<br> {{tab}}„Przez ten czas, kiedy pan Credencé zajmował się urządzaniem rezydencyi, pani Castella uzbrojona w inny testament, którego nie wiem daty, robiła starania, ażeby wejść w posiadanie majątku margrabiego i właśnie ma niebawem doprowadzić do skutku swoje zabiegi.<br> {{tab}}„Myśl, że bezwstydnica, zaślubi zapewne hrabiego Credencé i wzbogaci tym sposobem zabójcę, oburzyła mnie do najwyższego stopnia.<br> {{tab}}„Postanowiłem nie pozwolić na to i udaję się do pana.<br> {{tab}}„Posyłam panu prokuratorowi testament margrabiego Castella, testament jedynie prawdziwy i niweczący wszelkie inne.<br> {{tab}}„Pan wiesz lepiej odemnie, co ci czynić wypada — nie potrzebują mówić panu o tem.<br> {{tab}}„Może ździwisz się pan dla czego nie podpisałem tego listu?...<br> {{tab}}„Przyczyna bardzo prosta.<br> {{tab}}„Chcę przeszkodzić spełnieniu się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part7.png|num=1057}}wielkiej niesprawiedliwości, ale nie chcę narażać ani swojego życia ani swojego spokoju.<br> {{tab}}„Hrabia de Credencé i margrabina Castella, są ludźmi nie cofającemi się przed niczem zgoła i mściliby się na pewno na tym, który zniweczył ich podłe zamiary...<br> {{tab}}„Brak nazwiska na podpisie jest dla mnie najlepszą ochroną... Nie można się mścić na nieznanym winowajcy.<br> {{tab}}„Dla tego tylko panie prokuratorze pragnę pozostać nieznanym dla wszystkich — i dla pana także.<br> {{tab}}„List ten chociaż nie podpisany, zasługuje jednak na wiarę... Zbierz pan wiadomości, poszukaj dowodów na to co piszę — a przekonasz się, że moje oskarżenie ma pewne podstawy....<br> {{tab}}„Nakoniec — zapytaj pan samej pani Castella... sądzę że nie będzie mogła zaprzeczyć prawdzie”. {{***}} {{tab}}Skoro Joanna skończyła czytanie, list wypadł jej z ręki, notaryusz więc (podniósł go i oddał prokuratorowi.<br> {{tab}}— No cóż?.. proszą pani... Cóż pani odpowiesz na to co przeczytała?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No38 part8.png|num=1058}}{{tab}}— Nic... — mruknęła ponuro Joanna.<br> {{tab}}— Przygnębienie pani dostatecznie odpowiada za panią... pani milczenie jest wymowne i wystarcza za dowód...<br> {{tab}}Margrabina podniosła głowę.<br> {{tab}}— Mylisz się pan!... — odpowiedziała z wzrastającą bezczelnością, — ja nic nie przyznaję i przypisujesz pan mojemu milczeniu zupełnie fałszywe znaczenie!... Po co bo bronić się mam przeciw nieznanemu oskarżeniu?... A zresztą, jakżebym mogła się obronić?... Oddawna wiem a pan wiesz to jeszcze lepiej odemnie, iż niewinności dowieść niepodobna... Wyrok pański zapadł już przeciwko mnie oddawna...<br> {{tab}}— Pani margrabino, — zauważył spokojnie prokurator, — współczuję bardzo pani boleści, ale ta boleść za daleko panią unosi!... Ja reprezentuję tutaj sprawiedliwość i prawo, pozwól pani zatem przypomnieć to sobie, bo nie chcę i nie mogę znosić żadnych podobnych napaści...<br> {{tab}}— Nie powiem już ani słowa, — odrzekła Joanna, — i przyjmuję bez skargi, bez szemrania moję ruinę, którą pan za zasłużoną uważasz. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part1.png|num=1059}}{{tab}}Po chwilowem zaś milczeniu dodała:<br> {{tab}}— Czy wolno mi się już oddalić?...<br> {{tab}}— Nie mam już o nic zapytać pani, jesteś pani zupełnie zatem wolną.<br> {{tab}}Joanna powstała... Skłoniła się lekko prokuratorowi, kiwnęła protekcyonalnie głową notaryuszowi, opuściła gabinet, przeszła salę i podążyła do wozu, który na nią czekał na placu Dauphine.<br> {{tab}}Po odejściu młodej kobiety, prokurator i notaryusz spojrzeli na siebie.<br> {{tab}}— Panie Chauvelin, — odezwał się prokurator, — masz klientkę bardzo niebezpieczną... bądź pan bardzo zatem ostrożnym!... Ta kobieta zdolną {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part2.png|num=1060}}jest na wszystko.. Czytałem w jej spojrzeniu rzeczy straszne!... Prawo jest bezbronne przeciwko niej, ale mam okropne przekonanie...<br> {{tab}}— Jakie panie prokuratorze?... — zapytał notaryusz.<br> {{tab}}— Jestem pewny, że jej męża zabił z jej wiedzą ów jej kochanek.<br> {{tab}}— O!... — wykrzyknął przerażony pan Chauvelin, — czyż to może być doprawdy?...<br> {{tab}}— Tak było!... z największą pewnością...<br> {{tab}}— Taka piękna.. — ciągnął notaryusz — i zdolna do tak straszliwej zbrodni?... w głowie mi się to nie może pomieścić!...<br> {{tab}}Prokurator uśmiechnął się.<br> {{tab}}— Czyżbyś pan był aż tak mało doświadczonym, tobyś sądził o duszy z twarzy?... Syreny także były piękne a były bez litości... pamiętaj pan sobie o tem!...<br> {{tab}}— To prawda... — odrzekł Chauvelin, — ma pan prokurator racyę margrabina Castella może także być syreną...<br> {{tab}}— Zresztą, — ciągnął prokurator, nie ostatni to raz spotykam się z tą kobietą... spotkamy się jeszcze kiedyś ze sobą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part3.png|num=1061}}{{tab}}— Z powodu tego samego testamentu? — zapytał żywo notaryusz,<br> {{tab}}— Z powodu przestępstwa, którego nie znam jeszcze i które może nie jest jeszcze popełnione w tej chwili, ale które spełni się prędzej czy później i odda ową dumną damę w ręce sprawiedliwości. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Rozpacz.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Podczas gdy powóz odwożący Joannę z pałacu sprawiedliwości toczył się na ulicę {{Korekta|Chaussé|Chaussée}} d’Antin, pozostawała ona, wyczerpana przez {{Korekta|energią|energię}}, której złożyła dowody podczas rozmowy z prokuratorem królewskim, w rodzaju osłupienia moralnego, podobnego do ociężałości fizycznej, następującej po wielkiem znużeniu albo wielkiej boleści.<br> {{tab}}„Nic nie pamiętała, myśli wciąż się jej plątały...<br> {{tab}}Skoro jednak wysiadła z powozu, skoro znalazła się w obecności pana de Credencé, czekającego za nią w salonie, nabrała pewnej otuchy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part4.png|num=1062}}{{tab}}— Joanno opowiadaj!... opowiadaj co się tam działo!... — zawołał Raul, — bo wyglądasz {{Korekta|zmienione|zmieniona}} strasznie!...<br> {{tab}}Pamięć jej powróciła, głośne łkanie konwulsyjne, ścisnęło gardło, po twarzy łzy puściły się strumieniem.<br> {{tab}}— Zgubioną jestem Raulu!... zgubioną bez ratunku, bez żadnej zgoła nadziei!...<br> {{tab}}— Zgubioną, powiadasz?... — powtórzył hrabia — nie, to niepodobna!... kochanie moje... nie możesz być zgubioną, skoro jesteś wolną!...<br> {{tab}}— E!... — odpowiedziała porywczo Joanna, — nie o wolność tutaj chodzi, ale o majątek!... Co mi po głupiej wolności, wśród nędzy i poniżenia?... A czeka mnie i ta nędza i to poniżenie, bo nie posiadam nic!... nic a nic na świecie...<br> {{tab}}— Słyszę cię, — odpowiedział pan de Credencé, — ale nie rozumiem wcale... Wytłomacz mi co się stało, a najprzód powiedz, po co cię wzywał prokurator?...<br> {{tab}}— Ażeby się nacieszyć moim upadkiem... nasycić mojem poniżeniem... ażeby się napaść moim wstydem wobec tego przeklętego testamentu, który niweczył wszystkie maje nadzieje...<br> {{tab}}Raul zadrżał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part5.png|num=1063}}{{tab}}— O jakim testamencie chcesz mówić?... — wykrzyknął,<br> {{tab}}— O tym fatalnym akcie, napisanym przez margrabiego w wigilię jego śmierci... któryś wziął odemnie i po wierzył Raymondowi.<br> {{tab}}— Jakto!... — zawołał ździwiony de Credencé, — jakto, więc ten akt istnieje!... więc Raymond nie zniszczył go, lubo cię zapewnił o tem?...<br> {{tab}}— Skłamał nędznik niegodziwie... testament prawdziwy był bronią w jego ręku, którą mi groził!... Zrobił z „niej właśnie użytek i zadał mi cios — śmiertelny.<br> {{tab}}— Czy prokurator podejrzewa sfałszowanie?,.. — zapytał Credencé.<br> {{tab}}— Wcale nie...<br> {{tab}}— No, to dla czegoż testament, który cię rujnuje, ma obalać ten, który cię robi milionerką...<br> {{tab}}— Bo data pierwszego jest o trzy dni późniejszą.<br> {{tab}}Raul tupnął nogą gniewnie.<br> {{tab}}— O!... poznaję doskonale Raymonda!... To szatan prawdziwy!.. Pamięta o wszystkiem i wszystko przewiduje, a gdy ci się zdaje żeś go pokonała, podnosi się zwycięski i wszechwładny... Widzę teraz aż zanadto dobrze, iż walka z taką istotą jest po prostu niemożebną!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part6.png|num=1064}}{{tab}}Joanna milczała.<br> {{tab}}Po chwili pan de Credencé odezwał się znowu:<br> {{tab}}— Jakim sposobem testament dostał się do rąk prokuratora królewskiego?...<br> {{tab}}— Przysłano mu go w liście, ze stemplem prawdziwym czy fałszywym z Aix-la-Chapelle, w liście nie podpisanym wcale. Zaraz się domyśliłem, że Raymond go napisał.<br> {{tab}}— Możesz mi powtórzyć to co byłe w tym liście?...<br> {{tab}}Joanna powtórzyła słowo w słowo, wszystko co przeczytała w biurze prokuratora.<br> {{tab}}— Tak jest!... — szepnął hrabia, wysłuchawszy cierpliwie do końca, — Raymond jest autorem tego listu. Takie zręczne oskarżenie on tylko wymyślić potrafił...<br> {{tab}}— Cóż sądzisz o sytuacyj?...<br> {{tab}}— Niestety, kochana Joanno, sądzę jak ty, że położenie jest bez wyjścia.<br> {{tab}}— Więc trzeba mi się zupełnie i raz na zawsze, wyrzec spadku po margrabim Gastonie Castella?...<br> {{tab}}— Naturalnie... — Rada główna opiekuńcza, położy łapę na dwóch milionach nieboszczyka — a nie wygrywa się z nią procesu, zwłaszcza, gdy go nie ma możności podtrzymywać...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part7.png|num=1065}}{{tab}}Joanna upadła na krzesło i zakryła zapłakaną twarz rękami.<br> {{tab}}— Cóż się zatem ze mną stanie?...<br> {{tab}}Odpowiedź nie była tak łatwą.<br> {{tab}}Raul zawahał się też na chwilę.<br> {{tab}}— Gdybym miał majątek, złożył bym go u nóg twoich kochana Joanno — odezwał się z zapałam — byłabyś bogatą, gdybym ja był nim w istocie... Myślę, że nie wątpisz o tem... Na nieszczęście, posiadam tyko pozory zamożności, o czem wiesz dobrze przecie... Nie rozpaczaj jednakże... przyszłość do nas należy, skoro masz możność wyczekania...<br> {{tab}}Margrabina żywo podniosła głową.<br> {{tab}}— Mam możność wyczekania?... — powtórzyła.<br> {{tab}}— Zapewne...<br> {{tab}}— W czemże to widzisz tę możność?...<br> {{tab}}— Masz dwa kroć sto tysięcy franków, a to znaczy zawsze trochę.<br> {{tab}}Joanna nie dała Raulowi dokończyć i pogardliwie wzruszyła ramionami.<br> {{tab}}— Czyż potrzebuję ci powtórzyć, to co mówiłam przed godziną prokuratorowi?... — Te dwa kroć sto tysięcy franków już są prawie wyczerpane!... — Nie podniosłam całej sumy to prawda, ale wszyscy dostawcy są mojemi wierzycielami. Skoro tylko {{pp|przewą|chają}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No39 part8.png|num=1066}}{{pk|przewą|chają}} co się święci, a to nie zadługo napewno nastąpi, rzucą się na mnie jak sępy na trupa!...<br> {{tab}}„Patrz Raulu na te meble, na te dywany, na te obicia!... — Moje dwa kroć sto tysięcy franków, reprezentują zbytek, który nas otacza, konie, która rżą w stajni, powozy, które stoją w wozowni.<br> {{tab}}„Chciałam usłać wspaniałe gniazdko dla moich stu tysięcy liwrów renty... Chciałam się urządzić odpowiednio do dwóch milionów, jakie uważałam już za moję własność, a tu słodkie te marzenia jak sen pierzchnęły... miliony z rąk się wymknęły, a z przepychu tak drogo opłaconego, z przepychu jakiego nie będę w stanie podtrzymać, okroi się nędzne jakie czterdzieści albo piećdziesiąt franków, dla komornika, co moje szczątki rozproszy. — Otóż {{Korekta|zapytuje|zapytuję}} cię Raulu, czy nie lepiej zakończyć od razu żywot, co się tak marnie przedstawia?... Myślę na seryo o śmierci.. dostarczysz mi kilka kropel kwasu pruskiego i... finita la comedia... koniec istnieniu i nędzy...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part1.png|num=1067}}{{tab}}— Umierać w twoim wieku, kochana margrabino?... — odrzekł z uśmiechem Raul — a toż to byłaby największem szaleństwem i w dodatku szaleństwem nie dającem się powetować...<br> {{tab}}— E! — odparła zimno Joanna — cóż chcesz ażeby się ze mną stało? — Nie mówiłam ci już ze sto razy, że przekładam śmierć nad ubóstwo? — Podobną jestem do tych kwiatków podzwrotnikowych, co nie mogą żyć bez słońca... Nie mogę się rozwijać w cieniu!... — Natura moje wymaga jasności i dostatków... — Pragnienia moje, to zbytek!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part2.png|num=1068}}{{tab}}— No to na ten zbytek, ja ci się środków dostarczać podejmuję.<br> {{tab}}— Ty Raulu?...<br> {{tab}}— Ja kochana Joanno!... — Dziwi cię to, wszak prawda — a jednak obietnica moja jest pewną i stanowczą... — Zachowasz to godne siebie urządzenie, nie zmienisz nic w sposobie prowadzenia domu, a nawet rozszerzysz skalę jeżeli ci przyjdzie ochota!... — Złoto przelewać się będzie przez twoje ręce i wydawać je będziesz mogła bez rachunku...<br> {{tab}}— Czy to sen? — spytała ździwiona Joanna.<br> {{tab}}— To rzeczywistość najprawdziwsza.<br> {{tab}}— Jakimże sposobem potrafisz podołać temu?...<br> {{tab}}— Powiem ci o tem zaraz... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Damy pikowe.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Czy słyszałaś o „Piekłach Londyńskich“ — zapytał pan Credencé.<br> {{tab}}— Któż by o nich nie słyszał? — odpowiedziała Joanna. — Piekłami — {{pp|na|zywają}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part3.png|num=1069}}{{pk|na|zywają}} pokątne domy gry, w których lordowie i przemysłowcy, bogata młodzież i dystyngowani cudzoziemcy, zgrywają się okrutnie w karty...<br> {{tab}}— Oto właśnie — zaczął znowu hrabia — ogromne sumy pochłaniają co noc takie piekła, a gentlemani, którzy je utrzymują — ciągną stosowne z tego korzyści i bogacą się bardzo prędko...<br> {{tab}}— Tem lepiej dla nich — dla czegóż jednak mnie prawisz o tem Raulu?.<br> {{tab}}— Zaraz zrozumiesz kochanko, uzbrój się tylko w troszeczkę cierpliwości. W Paryżu nie ma piekieł podobnych, ale jest pełno pokątnych szulerni, utrzymywanych prawie wyłącznie przez kobiety, zwane w żargonie damami pikowemi... — Niektóre z tych dam są piękne i młode — niektóre dawno już zeszły z pola...<br> {{tab}}— I pewnego pięknego poranku albo raczej pewnej nocy — przerwała Joanna — zjawia się u takiej pani komisarz policyjny, zjawia się naturalnie niespodzianie, pieczętuje lokal, aresztuje grających, damę zaś pikową odsyła do więzienia, zkąd na naukę wyprawiają ją na sześć miesięcy do Saint-Lazare...<br> {{tab}}— Tak się istotnie zazwyczaj dzieje — odrzekł Raul — ale czy wiesz dla czego?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part4.png|num=1070}}{{tab}}— Dla tego zapewne, że prawo zabrania gier hazardownych surowo...<br> {{tab}}— To po pierwsze, ale powtóre dla tego, iż damy pikowe są istotami znanemi policyi, że są tym sposobem nieustannie strzeżone, i że przyjmują u siebie, oprócz kilku uczciwych głupców, osoby podejrzane i kompromitujące.<br> {{tab}}— Ależ! — zawołała Joanna — to bardzo chyba naturalne... — kobiety te przyjmują nie tych, których chcą, ale tych, których mogą... — Trudno się dziwić, że śmietanka towarzystwa paryzkiego, nie u nich naznacza sobie, schadzki... — To bardzo a bardzo jasne!... — Czy nie miałbyś przypadkiem zamiaru, przeistoczyć jakby z damy wielko-światowej w taką damę pikową?...<br> {{tab}}— Myślę właśnie o tem — odrzekł Raul z przekonaniem.<br> {{tab}}— Czy mogę się dowiedzieć kto ona?<br> {{tab}}— Znasz ją.<br> {{tab}}— Nazwisko jej?<br> {{tab}}— Margrabina Castella...<br> {{tab}}Joanna wzruszyła znowu ramionami i głośną się roześmiała.<br> {{tab}}— Zwaryowałeś — kochany hrabio, czy co?...<br> {{tab}}— Nie myślę...<br> {{tab}}— Masz zatem tak już nizkie o mnie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part5.png|num=1071}}pojęcie, iż chcesz mnie postawić na czele jakiejś nikczemnej szulerni?...<br> {{tab}}— Któż znowu mówi o szulerni margrabino? — Tem brzydkiem nazwaniem, poniżasz najniepotrzebniej znaczenie moich projektów najlepszych... Cóż może być za związek pomiędzy jakąś Bambo-binetką albo {{Korekta|Rigolba batą|Rigolba-batą}}, ciągnącą bakkara brudnemi kartami, na jakiemś tam piątem piętrze ulicy des Martyrs albo Breda, w towarzystwie, jakich dwudziestu filutów, komisantów kupieckich lub mniemanych dymisyonowanych oficerów, a wielką damą z wielkiego świata, otoczoną w swoich przepysznych salonach wszystkiem co Paryż posiada najświetniejszego, najsławniejszego i najbogatszego?...<br> {{tab}}„Z pewnością, kochana Joanno, kobiety te nie podobne są tak do siebie, jak niepodobnem jest nędzne zaśniedziałe sous, do błyszczącej sztuki złota!...<br> {{tab}}„No i powiedz że teraz szczerze — Czy, mam racyę? — czy przekonałem cię...<br> {{tab}}— Rezonowanie twoje jest łudzące — odrzekła Joanna myślę jednakże, że bardzo mi łatwo byłoby odpowiedzieć na nie...<br> {{tab}}— W takim razie lepiej nie {{pp|odpo|wiadać}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part6.png|num=1072}}{{pk|odpo|wiadać}}! — zawołał ze śmiechem pan de Credencé — daj się przekonać — to będzie daleko lepiej!... — Znajdujesz się, jak mówiłaś przed chwilą w położeniu rozpaczliwem i jak także mówiłaś przed chwilą, myślałaś o odebraniu sobie życia... Nie prawda?...<br> {{tab}}— Prawda — szepnęła Joanna.<br> {{tab}}— No, a czegóż ja żądam od ciebie? — Chcę oto abyś mogła żyć swobodnie po książęcemu!... — Jesteś królową piękności, królową wdzięku i królową dowcipu, {{Korekta|obowiązuje|obowiązuję}} się więc przedstawić cię zaraz jutro, kilku panom dobrze położonym w Paryżu.. Oni ci przyprowadzą innych i okrzykną za boginię!... — Salon twój stanie się wkrótce najmodniejszym i najwięcej poszukiwanym w wielkiem mieście... — Kroniki odzywać się będą najprzód o tobie pani margrabino, a potem o twoich wieczorach, obiadach!... — Będą grywać u ciebie... — ale gdzież nie grywają?... — Graczami będą milionerzy, sumy wygrywane i przegrywane dochodzić będą cyfr kolosalnych! — Wcale cię to nie będzie obchodzić... Ty będziesz starać się tylko aby być piękną, wesołą i promieniejącą... Nie dotkniesz się nawet koniuszczkiem swoich białych rękawiczek, sztuk złota i biletów bankowych, {{pp|nagromadzo|nych}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part7.png|num=1073}}{{pk|nagromadzo|nych}} na zielonym stoliku, a ja ci przyrzekam jednakże, ze posiądziesz wielkie bogactwo...<br> {{tab}}— Więc ja nigdy nie będę grała?<br> {{tab}}— Nigdy! ani żartem tylko choćby!... — Czyż sądzisz, żebym pozwolił kiedykolwiek, aby moja piękna Joanna, zmieniła się w szulerkę i aby zbrukała swoje paluszki kartami?...<br> {{tab}}— Któż więc będzie wygrywał dla mnie?<br> {{tab}}— To do mnie tylko należy szanowna margrabino...<br> {{tab}}— Zkądże masz pewność, że fortuna zawsze ci sprzyjać będzie?<br> {{tab}}— Fortuna jest kokietką, więcej nawet niż kokietką — odpowiedział Raul z uśmiechem — odwraca się często od tych co przed nią na kolana padają i co zasługują na jej względy!— ale oddaje się pierwszemu lepszemu co o nią niedba niby i co nic z niej sobie niby nie robi... Znałem kobiety z podobnym charakterem, kobiety, które potrzeba było zmuszać aby pozostały wiernemi?...<br> {{tab}}— Miałżebyś zatem zamiar zmuszać i fortunę? — spytała żywo margrabina.<br> {{tab}}— Trzeba tak będzie, bo tym tylko sposobem można się będzie nie obawiać jej niełaski.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part8.png|num=1074}}{{tab}}— Szachrować?... — szepnęła z obrzydzeniem Joanna.<br> {{tab}}— Brzydkie to słowo, przyznaję, ale zapewniam, że sama rzecz bardzo jest dobrze widziana w dzisiejszych czasach.<br> {{tab}}— A narażania się nie bierzesz wcale w rachubę?...<br> {{tab}}— Jakiego narażania?...<br> {{tab}}— Można być przecie schwytanym na gorącym uczynku, a to pociąga następstwa jak najfatalniejsze.<br> {{tab}}— Dla mnie żadne zgoła niebezpieczeństwo nie istnieje.<br> {{tab}}— Jak to?...<br> {{tab}}— Umiem być tak ostrożnym, iż nikt mnie na niczem nie przyłapie, nikt nigdy niczego się nie domyśli...<br> {{tab}}— Jednakże nie udaje się to nikomu...<br> {{tab}}— Uspokój się margrabino, mnie się uda najzupełniej, bo będę od innych zręczniejszym... Pozbądź się wszelkiej obawy, bo zapewniam cię raz jeszcze, że mi się uda jak najlepiej... Powiedz tylko, że się zgadzasz, ażebym wykonał moje projekta i uważaj się za ocaloną.<br> {{tab}}Joanna zdawała się wahać a nareszcie podniosła głowę.<br> {{tab}}— Człowiek tonący, — rzekła, — brzytwy się chwyta i wcale się nie {{pp|za|stanawia}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part9.png|num=1075}}{{pk|za|stanawia}}, czy to go wyratuje, czy też pogrąży w otchłani... Ja jestem w tem samem położeniu... Pytasz się czy się zgadzam?... Muszę, ponieważ nie mogę postąpić inaczej... Działaj jak chcesz mój przyjacielu; ale pamiętaj, że dzień hańby, będzie dniem mojej śmierci zarazem!... W chwili gdy goście moi przekonają się, iż ściągałam ich do siebie po to jedynie aby ich obdzierać, przeszyję się sztyletem... Margrabina Castella nie powinna i nie może siedzieć w więzieniu. {{***}} {{tab}}Joanna powiedziawszy to umilkła.<br> {{tab}}Pan de Credencé rozpłomieniony chwycił ją za rączkę i ucałował.<br> {{tab}}— Zgodziłaś się kochana Joanno, zatem nic więcej nie potrzebuję... wszystko pójdzie jak z płatka!... ja odpowiadam za skutek i tajemnicę... skutek jest pewnym a tajemnica dobrze będzie utrzymywaną... Jesteś zatem bogatą i możesz być wesołą.<br> {{tab}}— Co mam robić?... — spytała margrabina.<br> {{tab}}— Ukazać się dziś wieczór w teatrze opery w loży, po którą biegnę w tej chwili.<br> {{tab}}— Ależ ja jestem w żałobie...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part10.png|num=1076}}{{tab}}— To zdejm żałobę.<br> {{tab}}— Czyż to wypada?...<br> {{tab}}— Dla czegożby nie?... Co do mnie, uważam za wierutne głupstwo żałobę po mężu, który cię wydziedziczył.<br> {{tab}}— Dobrze... ubiorę się w suknię gris-perle i wezmę białą różę we włosy.<br> {{tab}}— Będziesz prześliczną i wszystkie lornetki z krzeseł zwrócą się w tej chwili na ciebie.<br> {{tab}}— Pokażę się tedy w teatrze i cóż będzie dalej?...<br> {{tab}}— Ukłonię ci się z uszanowaniem z krzeseł, ty odpowiesz mi czarującem, kiwnięciem główki, wskutek czego pójdę złożyć ci wizytę do loży...<br> {{tab}}— No a dalej?...<br> {{tab}}— Na dzisiejszy wieczór zupełnie nam tego wystarczy.<br> {{tab}}— A jutro?...<br> {{tab}}— Jutro rozpoczną się prezentacye. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Narcyzo stało się... Neron zakochany!....'''|w=120%}} {{f|align=left|lewy=70%|(Racine.)|po=12px}} {{tab}}Upłynęło około ośmiu miesięcy.<br> {{tab}}Opowiemy w kilku słowach {{pp|ważniej|ze}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part11.png|num=1077}}{{pk|ważniej|sze}} zdarzenia, jakie zaszły w ciągu tego czasu i powrócimy do wypadków, które były rodzajem prologu tego długiego opowiadania — a powrócimy mianowicie do spotkania się Raymonda z owym młodym nieznajomym z ulicy du Rocher, w zaroślach lasku bulońskiego.<br> {{tab}}Projekta hrabiego de Credencé udały się jak najlepiej... skutek przewyższył oczekiwania...<br> {{tab}}Wiemy już, że Raul dzięki swojemu nazwisku i stosunkom rodzinnym, posiadał znajomości bardzo liczne.<br> {{tab}}Kilku przyjaciół należących do najwyższej arystokracyi rodowej i pieniężnej, otaczało go w krzesłach opery, w chwili, w której pani Castella ukazała się w loży, jaką dlań zakupił przed paru godzinami.<br> {{tab}}Pan de Credencé skłonił się margrabinie z uszanowaniem i poszedł zaraz złożyć jej wizytę, trwającą pięć minut co najwyżej.<br> {{tab}}Po powrocie został naturalnie zarzucony pytaniami, kto jest ta gwiazda tak wspaniale a po raz pierwszy błyszcząca na firmamencie paryzkim.<br> {{tab}}Odpowiedział że jest to margrabina Castella, młoda wdówka, wysoko urodzona i bardzo bogata, że się znał dobrze z jej mężem, że nawet bardzo {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No41 part12.png|num=1078}}się z nim przyjaźnił za granicą — a wreszcie dodał, że margrabina osiedliła się obecnie w Paryżu, że urządziła się wspaniale i zamierzała prowadzić dom otwarty, dla pewnej liczby towarzystwa wyborowego.<br> {{tab}}Nic w świecie nie ma takiego jak piękna kobieta uroku, szczególniej gdy jest wdową i milionerką w dodatku.<br> {{tab}}Przyjaciele Raula poczęli błagać go w tej chwili, aby ich przedstawił pani Castella, on zaś przyrzekł im swoję protekcję, oświadczywszy od niechcenia, że się cieszy pewnemi względami i pewnem zaufaniem wdówki.<br> {{tab}}Rzeczywiście podczas następnego antraktu, Raul poszedł zapytać margrabiny, o pozwolenie przedstawienia sobie paru jego znajomych i uzyskał decyzyę bardzo łaskawą.<br> {{tab}}Nazajutrz, jak przewidział Raul, rozpoczęły się zaraz prezentacye — a w trzy miesiące po tem, margrabina była już w modzie tak, że i {{Korekta|najdystyngowansi|najdystyngowańsi}} i najsławniejsi ludzie w Paryżu bywać u niej mieli sobie za honor, nielada.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part1.png|num=1079}}{{tab}}Musimy dodać, że Joanna była nadzwyczaj wybredną w wyborze.<br> {{tab}}Kto nie pochodził ze znakomitego rodu lub nie posiadał tytułu, albo ogromnego majątku, dla tego salony jej były stanowczo niedostępne.<br> {{tab}}Młoda kobieta, ze swoją żywą inteligencyą i błyszczącym dowcipem, wytworzyła sobie w świecie pozycyę wyjątkową i oryginalną.<br> {{tab}}Piękne nazwisko i tytuł, oraz sto tysięcy liwrów renty, jakie jej przypisywano, nie pozwalały najzłośliwszym nawet zaliczać ją do rzędu awanturnic, wyższego tylko gatunku.<br> {{tab}}Jej obyczaje na pozór przynajmniej były bez żadnego zarzutu, — jej {{pp|za|chowanie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part2.png|num=1080}}{{pk|za|chowanie}} się, nie dawało nikomu prawa do żadnych a żadnych pogawędek.<br> {{tab}}Dla systemu, którego nie zmieniłaby za nic w świecie, nie znała ani jednej kobiety i pod żadnym pozorem żadnej nie pozwoliłaby sobie była przedstawić.<br> {{tab}}Przyjmując samych tylko mężczyzn; ze wszystkimi obchodziła się jednakowo, z wielką dystynkcyą i czarującą kokieteryą, ale nie wyróżniała żadnego.<br> {{tab}}Każdy jednakże wiał prawo do jej uśmiechów i spojrzeń.<br> {{tab}}Słuchała oświadczyn ze śmiechem, nie odpowiadała na nie inaczej jak dowcipem rozumnym, dowcipem, który nie zachęcał, ale też nie odbierał nadziei adoratorom.<br> {{tab}}Salon jej, był jednym z salonów paryskich, w których się najlepiej bawiono.<br> {{tab}}Urządzała czasami wieczory muzykalne — a artyści najsławniejsi dobijali się, aby mieli honor dać się posłyszeć jej gościom.<br> {{tab}}Kucharz, mistrz prawdziwy, podtrzymywał tradycyę Beauvilliera i Carema.<br> {{tab}}Grywano także u pani margrabiny, ale że graczami byli bogacze sami, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part3.png|num=1081}}więc ogromne sumy rozgrywały się za każdą razą.<br> {{tab}}Joanna nigdy nie dotknęła kart, nigdy nawet nie zbliżała się do zielonych stolików — a graczom nieszczęśliwym okazywała wielkie swoje współczucie.<br> {{tab}}Któż z gości mógł odgadnąć, że ten dom, w którym zbierało się najlepsze towarzystwo, że te salony nawiedzane przez ludzi najsławniejszych i najwyżej położonych, był w rzeczywistości szulernią, że okradano tu podstępnie — i że pani margrabina była damą pikową wśród tego piekła olśniewającego?...<br> {{tab}}Któż śmiałby podejrzewać tę prawdę najrzeczywistszą jednakże?...<br> {{tab}}Nikt...<br> {{tab}}Gdyby jaki złośliwiec pozwolił sobie bąknąć nieśmiało: — zdaje mi się, iż oszukują w grze u margrabiny Castella... — wzruszonoby ramionami i uznanego za waryata.<br> {{tab}}Tak więc rzeczy szły jak najlepiej, współka tryumfowała...<br> {{tab}}Hrabia de Credencé ciskał złotem jak za najlepszych owych czasów, gdy spadek rodzinny topił mu się był w palcach...<br> {{tab}}Joanna prowadziła dom prawdziwie książęcy, — zdawało jej się, że {{pp|posia|dła}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part4.png|num=1082}}{{pk|posia|dła}} źródło niewyczerpane nigdy i nie żałowała też dwóch milionów, z których, jak utrzymywała, obdarł ją Raymond niegodziwie. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Maksym i Raymond.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Ponieważ bieg tego opowiadania sprowadził nam znowu na usta Raymonda, powrócimy do owego szczególniejszego bohatera występku.<br> {{tab}}Od kolacyi, przy której byliśmy obecni w zakładzie przy ulicy des Amaudiers — a szczególniej od ostatniego widzenia się bandyty z margrabiną, którego wyniki także znamy, był on najnieszczęśliwszym z ludzi.<br> {{tab}}Nadzwyczajna piękność Joanny zapaliła w tym wyrzutku miłość niepokonaną, miłość, którą zwalczyć się starał napróżno, miłość, która mu nie dała pokoju we dnie — a sen w nocy odbierała.<br> {{tab}}Prometeusz paryzki taki dumny ze swojej potęgi moralnej, myślał iż potrafi walczyć nietylko z całym światem, ale i ze sobą samym.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part5.png|num=1083}}{{tab}}Mylił się atoli bardzo grubo.<br> {{tab}}Raymond był zakochany i to zakochany do szaleństwa.<br> {{tab}}Dziwne to i śmieszne zapewne, ale prawdziwe.<br> {{tab}}Zresztą i Neron nawet przecie, Neron, ten dziki władca, jak tygrys krwi chciwy, kochał się był również szalenie.<br> {{tab}}Nie będziemy opowiadać, jakie walki staczał ze sobą pan Raymond, aby wyrwać z serca obraz Joanny.<br> {{tab}}Wyjechał z Paryża i bawił czas jakiś pod chmurnem niebem Londynu, szukając tam zapomnienia i rozrywki.<br> {{tab}}Heroiczne to lekarstwo pozostało bez skutku.<br> {{tab}}Prometeusz paryski powrócił do Francy! bardziej jeszcze rozkochany.<br> {{tab}}Zaniechał bezużytecznej walki i zaczął szukać okazyj zbliżenia się do Joanny.<br> {{tab}}W bujnej swojej imaginacyi znalazł na to różne sposoby.<br> {{tab}}Po kilka razy pod rozmaitemi postaciami, dostawał się do margrabiny i w czasie tych chwil, podczas których mógł ją widzieć, starał się ująć obietnicami lub przestraszyć pogróżkami.<br> {{tab}}Przypuszczał, że jedno albo drugie doprowadzi go do celu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part6.png|num=1084}}{{tab}}Nie udało mu się zupełnie.<br> {{tab}}Nabrał przekonania, że wszelka nadzieja dlań stracona, że nie ma się czego łudzić.<br> {{tab}}Pewność ta — taki mu ból nieznośny sprawiła, że postanowił raz z sobą zrobić koniec.<br> {{tab}}Wziął sznurek do kieszeni i poszedł się powiesić do lasku bulońskiego...<br> {{tab}}Gdy przyszedł do siebie, dzięki, jak sobie czytelnicy zapewne przypominają, dzięki staraniom Maksyma (tak się nazywał młody nieznajomy z ulicy du Rocher), Raymond albo raczej André Bontemps, zaledwie się mógł poznać, taka w nim nastąpiła niespodziewana przemiana.<br> {{tab}}Prometeusz paryzki wyszedł z tej przeprawy zdrów i cały — a miłość dla margrabiny zniknęła.<br> {{tab}}Nienasycona natomiast nienawiść i straszna chęć zemsty zastąpiła uczucie, przez które wycierpiał tyle mąk straszliwych.<br> {{tab}}Odtąd będzie żył w tym jednym jedynie celu, aby zgubić Joannę Castella!...<br> {{tab}}Ale jakiej broni użyć przeciwko tej kobiecie?...<br> {{tab}}Jedno spojrzenie rzucone na {{pp|Ma|ksyma}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part7.png|num=1085}}{{pk|Ma|ksyma}}, było dostatecznem dla Prometeusza paryskiego.<br> {{tab}}Nagła jakaś myśl rozjaśniła jego umysł, a w kilka sekund plan ataku był już zupełnie nakreślony.<br> {{tab}}Plan godnym był wynalazcy...<br> {{tab}}Niezadługo dowiemy się o rezultacie wykonania... {{***}} {{tab}}Pospieszmy za protektorem i protegowanym do jednego z pokojów w domu przy ulicy des Amandiers.<br> {{tab}}Siedzieli naprzeciw siebie, przegrodzeni tylko małym stolikiem, na którym stały rozmaite likiery i z pół tuzina małych z czeskiego kryształu szklaneczek.<br> {{tab}}W otwartym pudełku, leżały cygara, przywiezione prosto z Hawany.<br> {{tab}}Maksym wyciągnięty w miękkim fotelu, niepodobnym był do siebie...<br> {{tab}}Twarz jego blada, zmęczona w chwili gdyśmy poznali go na poddaszu, promieniała teraz zadowoleniem i nadzieją.<br> {{tab}}Ciągnął zwolna wyborne cygaro...<br> {{tab}}Od czasu do czasu maczał usta w szklaneczce z likierem i używał z widoczną rozkoszą dobrobytu materyalnego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No42 part8.png|num=1086}}{{tab}}Raymond przypatrywał ma się z uśmiechem.<br> {{tab}}Od kilku chwil nie przemówili do siebie słowa — Raymond pierwszy przerwał milczenie.<br> {{tab}}— Moje kochane dziecko — pozwolisz, że ci zadam jedno pytanie...<br> {{tab}}— Najchętniej!... — wykrzyknął wesoło Maksym.<br> {{tab}}— Ale odpowiesz mi szczerze?<br> {{tab}}— Przyrzekam to panu solennie...<br> {{tab}}— No, to powiedz, o czem myślałeś w tej chwili?<br> {{tab}}— Myślałem, że śnię rozkosznie i prosiłem Boga, abym się nie prędko przebudził.<br> {{tab}}— Tak ci więc trudno uwierzyć, w rzeczywistość tego wszystkiego?...<br> {{tab}}— Przyznaję, że bardzo, trudno... — Bo czy nie mam zresztą racyi, bo czy można nawet przypuszczać, ażeby okrutna rzeczywistość, tak się nagle zmieniła od rana?... — Przypadek wiele może, to wiem i przyznaję, ale przypadek ma zawsze swoje granice!... — Nie ma przecie cudów na świecie...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part1.png|num=1087}}{{tab}}— Mimo to doświadczyłeś dzisiaj cudu — odrzekł Raymond — zapewniam cię, że nie śpisz a jeżeli chcesz się o tem przekonać, pomacaj się ręką za lewą kieszeń surduta... znajdziesz tam pakę biletów bankowych, które nie są złudzeniem...<br> {{tab}}Młody człowiek machinalnie wziął się za kieszeń.<br> {{tab}}Poczuł pod palcami przyjemne wrażenie jedwabnego papieru biletów bankowych.<br> {{tab}}— Prawda!... — szepnął — nie można zatem wątpić!... — Przed paru godzinami byłem biednym... biedniejszym od żebraka... — i napróżno oglądałem się dokoła za jakim promykiem nadziei {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part2.png|num=1088}}— Otaczały mnie same ciemności... chciałem się życia pozbawić, ażeby nie umierać z nędzy, a teraz jestem oto bogaczem...<br> {{tab}}— Bogaczem jeszcze nie jesteś... — przerwał Prometeusz paryzki... ale pewno wkrótce nim będziesz... — przyrzekłem ci to i dotrzymam przyrzeczenia...<br> {{tab}}Maksym przesunął swoję delikatną białą rękę po czole.<br> {{tab}}— Wybacz mi drogi panie — rzekł — wybacz mi kochany dobroczyńco, jeżeli po raz drugi wyrażę swoje powątpiewanie, które może obrazić pana...<br> {{tab}}— Niczem mnie nie obrazisz i proszę mów z całą swobodą i otwartością.<br> {{tab}}— Rozum mój oto nie jest w stanie pojąć, zkąd pan możesz robić to co mi obiecujesz, nic za to w zamian nie wymagając odemnie.<br> {{tab}}— {{Korekta|Jużemci|Jużem ci}} odpowiedział w tym względzie...<br> {{tab}}— Odpowiedziałeś mi pan, że jesteś oryginałem...<br> {{tab}}— Czy to nie najlepsza ze wszystkich przyczyn? czy to nie przyczyna, która wszystko tłomaczy i o którą rozbijają się wszystkie logiczne rozumowania?... Tak jest, jestem oryginałem, w obecnym bowiem czasie, {{pp|wdzięcz|ność}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part3.png|num=1089}}{{pk|wdzięcz|ność}} za wyświadczone dobrodziejstwo, jest śmieszną oryginalnością...<br> {{tab}}— Co pan mówisz o jakiemś wyświadczonem ci dobrodziejstwie, wszakże ja nic dla pana nie uczyniłem!...<br> {{tab}}Raymond roześmiał się na cały głos.<br> {{tab}}— Zapominasz galopem moje dziecko... — ale ja pamiętam dobrze, że gdyby nie ty, byłbym w tej chwili wisiał sobie na postronku, kołysany wiatrem na wszystkie {{Korekta|strony|strony.}} — Nie zrobiłeś dla mnie nic więcej, tylko uratowałeś mi życie?...<br> {{tab}}— To strasznie mała rzecz w pewnych wypadkach, a pan właśnie musiałeś być w jednym z takich wypadków... — Ponieważ miałeś tyle zimnej; krwi, żeś sobie założył pentlę na szyję — musiałeś mieć jakieś ważne ku temu powody, musiało życie stać się dla pana ciężarem...<br> {{tab}}— Moje kochane dziecko — kto sądzi z pozoru, ten najczęściej mija się z prawdą, tak właśnie jak ty w tej chwili!... — Muszę ci się przyznać z przykrością, iż dzisiaj rano trawiła mnie gorączka taka straszna, że mnie zrobiła prawie waryatem, czego wymowny dałem zdaje się dowód!... Gorączka minęła i rozsądek powrócił. Pragnę żyć bardziej niż kiedykolwiek, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part4.png|num=1090}}czuje się prawdziwie szczęśliwym, że nie przeszedłem do lepszego świata i będę ci do ostatniego tchnienia wdzięczny za to, żeś mnie mimo mej woli na ziemię przyprowadził!... Czy to nie dostateczne wyjaśnienie mojego postępowania z tobą?... Chyba żem cię przekonał nakoniec?...<br> {{tab}}Maksym potrząsnął głową.<br> {{tab}}— Chcesz pan się dowiedzieć — rzekł — czyś mnie przekonał?...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Zachęcałeś mnie przed chwilą do szczerości, więc ci też odpowiem szczerze, że nie przekonałeś mnie jeszcze...<br> {{tab}}Raymond tupnął nogą.<br> {{tab}}— Do licha!... — wykrzyknął niecierpliwie — cóż mam zatem jeszcze zrobić?<br> {{tab}}— Byłoby mi bardzo trudno odpowiedzieć... — pragnę też wierzyć panu, ale mimo woli nasuwa mi się ciągle jakieś powątpiewanie...<br> {{tab}}— To uparte powątpiewanie zadziwia mnie nad wszelki wyraz... — odpowiedział Prometeusz paryzki. — Nic bo prostszego, nad to co się pomiędzy nami dzieje...<br> {{tab}}— Ja z panem tego zdania nie podzielam...<br> {{tab}}— A ja mówię zupełnie szczerze, jakem André Bontems i proszę {{pp|po|słuchaj}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part5.png|num=1091}}{{pk|po|słuchaj}} no mnie uważnie jeszcze przez chwilę.<br> {{tab}}Maksym skinął głową potakująco.<br> {{tab}}— Przypuśćmy — zaczął Raymond — że przysługę jakąś mi wyrządził, wyrządził mi ktoś inny... — przypuśćmy, że ten ktoś był osobistością podrzędną, którą nie mógł bym się był tak żywo zainteresować, że był to jakiś naprzykład stróż z lasku bulońskiego, jakiś stangret lub policyant... — Moja wdzięczność byłaby naturalnie jednaką, ale sposób okazania tej wdzięczności, byłby zupełnie inny... — Policyantowi, stangretowi lub stróżowi, ofiarował byłbym bilet tysiąc albo pięćset frankowy i uważając się za zupełnie skwitowanego, byłbym go bardzo {{Korekta|pręko|prędko}} wypuścił z mojej pamięci...<br> {{tab}}— To by było niewdzięcznością!... — zauważył Maksym z uśmiechem.<br> {{tab}}— Czyż ja powiadam, że nie?... — Nie jestem wcale doskonałością, ale pozwól mi mówić dalej... — Zamiast osobistości podrzędnej, o jakiej wspominałem, przypadek przedstawił moim oczom mojego zbawcę, w postaci prześlicznego młodzieńca, dla którego, od pierwszego spojrzenia, nie można nie poczuć sympatyi...<br> {{tab}}„Kilka słów zamienionych z tym młodym człowiekiem, przekonały mnie, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part6.png|num=1092}}iż inteligencya jego odpowiadała jego powierzchowności... — Zbliżam się ku starości, ale młodość mnie pociąga — największą zaś zgryzotą mojego życia, z czego wcale nie robię tajemnicy jest to, iż nie mam syna, towarzysza i podpory starości, dziedzica mego majątku...<br> {{tab}}„Nasza długa rozmowa w gabinecie w d’Armenonville przekonała mnie, iż pomimo trudności położenia i nędzy dokuczliwej, dzielnie walczyłeś z życiem i nie popełniłeś nic takiego, coby się z prawami honoru nie zgadzało.<br> {{tab}}„Zaraz też powiedziałem sobie:<br> {{tab}}„— Biednym jest i nie ma rodziny? dam mu więc i rodzinę i majątek!... — Sierotą jest, będę więc jego ojcem!...<br> {{tab}}Raymond powiedział to i umilkł. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Opowiadanie.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Maksym przez kilka sekund wpatrywał się uparcia w swojego interlokutora, a fizyonomia jego ruchliwa, odbijała wszystkie, jakie przechodził {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part7.png|num=1093}}uczucia, wykazywała jak stopniowo rozpraszały się chmury jego wątpliwości...<br> {{tab}}Raymond śledził te objawy z ciekawością i zajęciem, jakich domyśleć się bardzo łatwo.<br> {{tab}}— Pragniesz pan gwałtownie wiedzieć co myślę, nie prawda? — odezwał się nagle młodzieniec.<br> {{tab}}— Prawda... — odpowiedział Prometeusz paryzki.<br> {{tab}}— Powiem panu ciągnął Maks — ale pod jednym warunkiem...<br> {{tab}}— Jakim?<br> {{tab}}— Jeżeli odgadnę, powiesz mi pan szczerze, że odgadłem...<br> {{tab}}— Przyrzekam ci to najuroczyściej oto przyszła mi do głowy myśl szczególna i śmieszna może, myśl której jednak pozbyć mi się bardzo trudno, bo lepiej od słów pańskich, zdaje mi się odkrywać pewną przedemną tajemnicę...<br> {{tab}}— Cóż to za myśl? — zapytał Raymond.<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że w chwili, gdy przypadek postawił nas naprzeciw siebie, poznałeś mnie pan po jakimś znaku, o którym ja nie wiem wcale... — Może ja nie jestem panu obcym?... — może pan należysz do mojej rodziny, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No43 part8.png|num=1094}}która mnie kiedyś opuściła?... — nawet ścisłe jakie węzły łączą nas ze sobą?<br> {{tab}}— Mów... mów mój chłopcze — odezwał się Prometeusz paryzki z czułością. — Pomyślałeś sobie, wszak prawda, że może ja jestem twoim ojcem?<br> {{tab}}— Tak jest — szepnął Maksym — pomyślałem i o tem... — ale się omyliłem?<br> {{tab}}Raymond westchnął głęboko.<br> {{tab}}— Niestety! — omyliłeś się!... odpowiedział ze smutkiem. — O! dużo dał bym za to, przysięgam, gdyby słusznem było przypuszczenie twoje... — Z jakąż radością, z jakiemż upojeniem otworzyłbym ci ramiona i zawołał:<br> {{tab}}„— Synu chodź, niech cię przycisnę do łona!...<br> {{tab}}„Na nieszczęście tak nie jest! Ja nie mam rodziny wcale... Przed godziną nie wiedziałem, że istniejesz i teraz jeszcze nic nie wiem o tobie... boś mi tak mało powiedział w tym względzie.<br> {{tab}}Maksym skinął głową potakująco, a Raymond mówił dalej:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part1.png|num=1095}}{{tab}}— Porzuć te mrzonki i te marzenia nie oparte na niczem... — powiedziałem ci przyczynę mojego zainteresowania się tobą... — poprzestań na tem i nie szukaj nic innego, bo powiedziałem najszczerszą prawdę...<br> {{tab}}— Wierzę panu... odpowiedział po chwilowym namyśle młody człowiek.<br> {{tab}}— Dowody mojej szczerości, będą bardzo liczne i nie będziesz na nie zbyt długo czekać. Tylko — dodał po chwilowem milczeniu — ażeby ci dobrze usłużyć, poznać cię dobrze potrzebuję, że więc obiecałeś mi dziś rano opowiedzieć swoje życie... — czy nie nazwiesz niedyskrecyą, gdy ci to uprzejmie przypomnę?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part2.png|num=1096}}{{tab}}— Jestem na rozkazy pańskie — odpowiedział Maksym z życzliwością widoczną w głosie.<br> {{tab}}— Skoro tak, to zaczynaj moje serce; słucham cię z zaciekawieniem i najżywszą sympatyą...<br> {{tab}}— Nie będę chciał nadużyć cierpliwości pańskiej i będę się starał wypowiadać treściwie, będę więc pomijał szczegóły a dotykał głównych tylko momentów mego żywota... — Długie bezładne opowiadanie, na nic by się nie przydało... kilka faktów wystarczy na zapoznanie pana z tą przeszłością, której tak jesteś ciekawy...<br> {{tab}}— Niech i tak będzie, — rzekł Raymond z uśmiechem, — zaspokoję się główniejszemi faktami z tego dramatu czy romansu, a resztę sam sobie już dośpiewam...<br> {{tab}}— Zaczynam zatem... — rzekł Maksym.<br> {{tab}}Zapalił świeże cygaro umaczał usta w likierze i rozpoczął w ten sposób:<br> {{tab}}— Mam lat dwadzieścia trzy albo około tego... i według wszelkiego prawdopodobieństwa, jestem dzieckiem miłości... Wiem o sobie to mianowicie, że podczas pierwszych dni karnawału 1840 roku, młoda praczka, mieszkająca przy jednej z najdalszych {{pp|uli|czek}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part3.png|num=1097}}{{pk|uli|czek}} kwartału Saint-Marceau, wydała na świat dziecinę wątłą i słabą, która tydzień ledwie przeżyła.<br> {{tab}}„W kilka godzin po pogrzebie maleństwa, mężczyzna jakiś okazały i udekorowany, mężczyzna który musiał być zapewne doktorem wszedł do praczki płaczącej w łóżku, podczas gdy mąż jej pracował po za domem, ażeby zarobić na życie na jutro.<br> {{tab}}„— Straciłaś dziecko, dobra kobieto?... — odezwał się przybyły do zdziwionej tem i odwiedzinami nieszczęśliwej kobiety.<br> {{tab}}„— Tak panie. — odpowiedziała praczka, wybuchając głośnym płaczem.<br> {{tab}}„— Jesteście w nędzy?... — zapytał znowu doktor.<br> {{tab}}„— Tak panie... i ja i mąż mój nie lenimy się wcale, a jednakże idzie nam jak z kamienia.<br> {{tab}}„— Ktoś, co się wami interesuje, zapewnił mnie, że jesteście ludźmi uczciwemi, i pragnie polepszyć trochę waszę dolę...<br> {{tab}}„— Ale jakim sposobem, proszę pana?...<br> {{tab}}„— Chce powierzyć wam nowonarodzone dziecko na wychowanie... Wynagrodzenie byłoby bardzo dobre, czy więc zgodzicie się na to?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part4.png|num=1098}}{{tab}}„— O! z całego serca proszę pana, i zapewniam, że dziecko będzie tak starannie, jak prawdziwe książątko, pielęgnowane.<br> {{tab}}„— Czy tylko pewną jesteś moja kobietko, że mąż nie będzie temu przeciwny?<br> {{tab}}„— Mój mąż patrzy tylko mojemi oczami, i wszystko co ja zrobię, uważa za zupełnie dobre.<br> {{tab}}„— Więc to rzecz ułożona?...<br> {{tab}}„— Zupełnie panie... Kiedyż przyniosą dziecko?...<br> {{tab}}„— Dziś wieczorem.<br> {{tab}}„— Kto je przyniesie?...<br> {{tab}}„— Prawdopodobnie sama matka.<br> {{tab}}„— Czy to chłopiec czy dziewczynka?... <br> {{tab}}„— Chłopiec. Doktór odszedł, pozostawiając chorą kobietę uspokojoną nieco tem niespodziewanem oświadczeniem.<br> {{tab}}„Nadszedł wieczór... Mąż i żona oczekiwali przybyszów z największą niecierpliwością, że jednak czas upływał, myśleli, iż obietnica nieznajomego nie przyjdzie już do skutku.<br> {{tab}}„Naraz, gdy wybiła dziewiąta, fiakr zatrzymał się przed nędznem domostwem parterowem.<br> {{tab}}„Mąż praczki poskoczył drzwi otworzyć.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part5.png|num=1099}}{{tab}}„Wyobraź pan sobie jego zdziwienie, gdy zobaczył wysiadające z fiakra czarne jakieś widmo, niepodobne do człowieka.<br> {{tab}}„Widmo to niosło na rękach i przyciskało do piersi z wielką ostrożnością, jakiś przedmiot owinięty w białą bieliznę.<br> {{tab}}„— Ja jestem tą na którą oczekujecie, — rzekło łagodnie, wchodząc do mieszkania.<br> {{tab}}„Przy słabem światełku świeczki rozpoznać dopiero było można, że kobieta ta okrytą była szerokiem czarnem dominem.<br> {{tab}}„Ubrała się tak po karnawałowemu dla tego naturalnie, iżby nie być poznaną.<br> {{tab}}„Nieznajoma zbliżyła się do łóżka praczki i ukazując jej dziecinkę owiniętą w bogate koronki, wyszeptała:<br> {{tab}}„— Oto mój syn... którego ci powierzam... pozory źle o mnie świadczą... nie oskarżaj mnie jednakże abym była niedobrą matką. Kocham to maleństwo z całego serca mojego, ze wszystkich sił duszy mojej, i jeżeli z niem się rozstaję, to dla tego jedynie, że nie mam prawa zajmować się niem sama.<br> {{tab}}„Dała potem szczegółowe przyszłej karmicielce instrukcye postępowania, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part6.png|num=1100}}wręczyła jej woreczek z piędziesięciu sztukami złotemi , objaśniła, że podobną sumę otrzymywać będzie rok rocznie i porzuciła nędzne schronienie, po serdecznem wycałowaniu i zlaniu gorącemi łzami maleństwa.<br> {{tab}}„Praczka i jej mąż nie byli zdolni uwierzyć na razie w swoje szczęście i zapomnieli o ciężkiej boleści, jaka ich tak niedawno dotknęła.<br> {{tab}}„Widok piędziesięciu luidorów oszołomił biedaków kompletnie. Nieszczęśliwi ludziska ani setnej części takiej sumy nigdy nie posiadali, pieniądze więc, co jakby z nieba spadły im w ręce, wydawały się im niewyczerpanemi...<br> {{tab}}„Nie trzeba tutaj dodawać, że cienkość mojej bielizny, wspaniałość koronek w jakie była przybraną i bogate pierścienie na palcach młodej damy ubranej w czarne domino, zaimponowały nędzarzom tak, że wyobrazili sobie, iż powierzono im dziecko, co najmniej książęce”. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part7.png|num=1101}}{{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Debiut na scenie życia.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Od kilku już chwil niewyraźny uśmiech błąkał się po ustach Raymonda.<br> {{tab}}W tej chwili przerwał opowiadającemu.<br> {{tab}}— Moje kochane dziecko, — rzekł jeszcze jedno zadam ci pytanie...<br> {{tab}}— Jakie?...<br> {{tab}}— Czy bądź z potrzeby, bądź z upodobania, nie zajmowałeś się też w ciągu paru lat ostatnich pisaniem?...<br> {{tab}}— Nie mam się zwyczaju zapierać i mówią otwarcie że prawda, że pan odgadłeś...<br> {{tab}}— Byłem tego prawie pewnym! mruknął Prometeusz paryzki.<br> {{tab}}— Więc się ja zapytam z kolei, na czem opierałeś pan to swoje przekonanie?...<br> {{tab}}— Poznałem to ze sposobu opowiadania pańskiego. Masz ten styl urywany, drobny, styl efektowny dzisiejszych felietonistów modnych... Słuchając pana, zdaje mi się, że słucham jakiegoś bohatera romansu ze szpalt gazety „Journal pour Tous“...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No44 part8.png|num=1102}}{{tab}}— Czy to pochwala czy krytyka?...<br> {{tab}}— Ani jedno ani drugie, to spostrzeżenie tylko. Opowiadanie, swoją drogą, zajmuje mnie nieskończenie, i mów dalej z łaski swojej.<br> {{tab}}Maksym ciągnął dalej:<br> {{tab}}— Dziecięciem powierzonem praczce w taki tajemniczy sposób, w ową noc karnawałową, ja właśnie byłem, też odgadłeś pan już zapewne. Na ćwiartce papieru, przypiętej złotą szpilką do koszulki, wypisane było dużemi literami {{Korekta|imie|imię}} Maksym. Mamka domyślała się, że musiało to być moje imię i tak mnie nazywała. Innego imienia nie znałem. Upłynęło lat kilka...<br> {{tab}}„Dama w czarnem dominie, matka moja, czuwała zapewne nademną z blizka, ale nie pokazała się więcej w nędznem domostwie na przedmieściu Saint-Marceau, Doktór dekorowany zgłaszał się od czasu do czasu dowiedzieć się o mnie, na przyrzeczone zaś {{Korekta|piędziesiąt|pięćdziesiąt}} luidorów opiekunowie moi nie czekali nigdy a nigdy...<br> {{tab}}„Po kilku latach, kiedy zacząłem przychodzić do rozumu, niewidzialna ręka odebrała mnie od opiekunów których uważałem za rodziców, nazywałem ojcem i matką i kochałem bardzo.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part1.png|num=1103}}{{tab}}„Umieszczono mnie na pensji, gdzie odebrałem początkową edukację.<br> {{tab}}„Z tej pensyi przeszedłem do jednego z główniejszych kolegiów paryzkich.<br> {{tab}}„Nie chcę się bynajmniej przechwalać, ale mogę mimo to powiedzieć, iż praca zajmowała mnie bardzo, i że czasu poświęconego na naukę nie zmarnowałem wcale.<br> {{tab}}„Miałem lat dziewiętnaście, gdy opuściłem zakład z pierwszą nagrodą na wydziale filozofii...<br> {{tab}}„Ręka, co od samego urodzenia otaczała mnie opieką, doręczyła mi za pośrednictwem pewnego bankiera, sześć tysięcy franków, z poleceniem, że co {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part2.png|num=1104}}rok w oznaczonym terminie mam się {{Korekta|ogłaszać|zgłaszać}} po odbiór podobnej sumy. Znalazłem się więc na bruku paryzkim sam jeden, jak ptak wolny i jeżeli nie bogaty, to mogący przynajmniej przeżyć dostatnio od jednej pensyi do drugiej...<br> {{tab}}„Nie wymieniam różnych szczegółów, nie mogących interesować pana, a zdolnych niepotrzebnie przedłużyć opowiadanie.<br> {{tab}}„Żyłem jak żyje większa część młodzieży paryzkiej. Kochałem się kilka razy... z rozmaitem powodzeniem, raz byłem szczęśliwym, to znowu zniechęconym i rozczarowanym.<br> {{tab}}„W ogóle żyłem bardzo przyjemnie, czułem się zadowolonym z teraźniejszości i nie myślałem wcale o tem, co będzie dalej...<br> {{tab}}„Rok temu przyszłość ta zaciążyła mi po raz pierwszy, rok temu, na niebie mojem ukazały się pierwsze chmury ciemne.<br> {{tab}}„Udałem się w oznaczonym terminie do bankiera, który od trzech lat wypłacał mi najregularniej moję pensyę i zostałem niezmiernie zdziwiony, gdy kasyer po przejrzeniu ogromnej księgi rachunkowej, odpowiedział mi z szyderczem nieco współczuciem, iż żadnego depozytu dla mnie nie było.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part3.png|num=1105}}{{tab}}„Słowa te raziły mnie niby piorunem i nie chciałem w nie uwierzyć.<br> {{tab}}„— Ależ to niepodobna!... — wykrzyknąłem.<br> {{tab}}„— A jednak tak jest najrzeczywiściej — odpowiedział kasyer.<br> {{tab}}„— Podobne zapomnienie, jest po prostu niemożebnem i chyba zaszła jaka pomyłka...<br> {{tab}}„— A któż by popełnił tę pomyłkę proszę pana? — zapytał kasyer ozięble.<br> {{tab}}„— Zapewne pan...<br> {{tab}}„— Ja się nie mylę nigdy.<br> {{tab}}„— Nikt w świecie nie może się uważać za nieomylnego, — zrób mi pan to, błagam pana i przejrzyj uważniej księgę.<br> {{tab}}„Kasyer wzruszył ramionami, ale że był dobry jakiś człowiek... — zrobił o co prosiłem.<br> {{tab}}„Jeden Bóg wie, z jaką gorączkową niecierpliwością, czekałem na rezultat poszukiwań.<br> {{tab}}„Po chwili odwrócił się do mnie tryumfująco.<br> {{tab}}„— Byłem pewny swego!... — szepnął — w takim domu jak nasz, omyłka jest niemożebną! — Kredyt pana Maksyma nie jest wznowiony żadną najmniejszą sumą... — Może pan Juliusz Barral — będzie mógł pana objaśnić w tym przedmiocie...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part4.png|num=1106}}{{tab}}„Pan Juliusz Barral był bankierem.<br> {{tab}}„Uspokoiłem się trochę... — zdawało mi się, że zabłysła jakaś nadzieja.<br> {{tab}}„Odpowiedziałem żywo:<br> {{tab}}„— Tak, tak... — muszę się zobaczyć z panem bankierem...<br> {{tab}}„— Jest w swoim gabinecie... — odpowiedział kasyer — zaprowadzę tam pana...<br> {{tab}}„Za chwilę znalazłem się w obecności jednego z wybitniejszych osobników finansowych...<br> {{tab}}„Pan Juliusz Barral przyjął mnie bardzo grzecznie i wysłuchał z uwagą.<br> {{tab}}„— Na nieszczęście — odpowiedział — nie mam nic pocieszającego dla pana... — Co rok, na jaki tydzień przed datą, w której pan przybywałeś do kasy, nadchodził list z pieniędzmi bądź jedną, bądź drugą pocztą... — Kto je nadsyłał pod moim adresem i z komisowem, jakie się zwykle płaci bankierom, niewiedziałem nigdy i nie wiem tego dotąd.... — Tego roku nie nadesłano nic...<br> {{tab}}„— Może to tylko opóźnienie?...<br> {{tab}}„— Bardzo być może...<br> {{tab}}„— Mam nadzieję, że niezadługo, że jutro może już co nadejdzie...<br> {{tab}}„Bankier skłonił się, a ja wyszedłem...<br> {{tab}}„Powróciłem nazajutrz i dnia {{pp|na|stępnego}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part5.png|num=1107}}{{pk|na|stępnego}} i tak przychodziłem co dzień przez cały tydzień, listu jednak jak nie było tak nie było.. Nie pokazałem się cały miesiąc... Po miesiącu przyszedłem znowu napróżno!...<br> {{tab}}„Wtedy rzeczywistość zastąpiła złudzenie, zrozumiałem, iż odtąd muszę liczyć sam na siebie...<br> {{tab}}„Pomyślałem, że matka moja umarła... wyobraziłem sobie, że musiała bardzo ciężko boleć nad tem, iż mnie w opuszczeniu pozostawia.<br> {{tab}}„Nie oskarżałem wcale nieszczęśliwej kobiety, płakałem owszem po niej i przywdziałem grubą żałobę...<br> {{tab}}„Potem zastanawiałem się nad tem, jak i z czego żyć będę.<br> {{tab}}„A miałem się nad czem zastanawiać, pomimo bowiem edukacyi i świetnych rezultatów szkolnych, nie ukrywałem przed sobą, iżem nie zdolny do niczego, że żadna poważna karyera nie stoi przedemną otworem.<br> {{tab}}„Zajmowałem w jednym z domów przy ulicy Saint-Lazare, umeblowane kawalerskie mieszkanko, prawie eleganckie...<br> {{tab}}„Miałem zapas ładnej garderoby, — zegarek i łańcuch złote, szpilki brylantowe do krawatów, miałem kilka sztuk cennej broni, którą kupiłem za sto luidorów wygranych w dyabełka, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part6.png|num=1108}}ale w gotowiźnie nie posiadałem literalnie ani jednego sous...<br> {{tab}}„Udałem się do Mont-de-Pieté, ażeby opędzić najgwałtowniejsze potrzeby i odważnie zabrałem się do roboty... zostałem literatem...<br> {{tab}}„Ah! panie, co to za obrzydłe rzemiosło!... — największemu nieprzyjacielowi nie życzę zarabiać piórem na chleb powszedni...<br> {{tab}}„Zacząłem pisać...<br> {{tab}}„Pracowałem gorączkowo!... siedziałem dzień i noc nad biurkiem, wypotrzebowywałem chmarę atramentu i nie ustawałem dotąd, dopóki zmęczenie fizyczne i moralne nie sparaliżowało umysłu, dopóki ręka nie ustała.<br> {{tab}}„Napisałem dwa wodewille, jeden dramat, kilka nowelek i romans...<br> {{tab}}„Zużyłem całe sześć miesięcy na to.<br> {{tab}}„Wpakowałem rękopismy do kieszeni i zacząłem obchodzić teatry oraz redakcye dzienników...<br> {{tab}}„Nie wiem, czy moje utwory były dobre, nie wierzę nawet temu, ale wiem, że nie były gorsza od tego co się codziennie drukuje po {{Korekta|feilatonach|felietonach}} i co jest co wieczór grywane po teatrach...<br> {{tab}}„A jednak nie podobna mi było ich pomieścić... wyrocznie dramatyczne i literackie, ani nawet wysłuchać mnie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part7.png|num=1109}}chciały... wszędzie odpowiadano mi jedno i to samo:<br> {{tab}}„— Nazwisko pańskie wcale jest nieznane... — daj się pan najprzód poznać, a wtedy zobaczymy...<br> {{tab}}„— Dać się poznać?... — odrzekłem zrozpaczony — ale jakimże sposobem?...<br> {{tab}}„— To nas nic a nic nie obchodzi.<br> {{tab}}„Usłyszawszy ze sto razy jednę i tę samę śpiewkę, wziąłem moje rękopismy i w ogień rzuciłem.” {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XXXIV|XXXIII}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Joanna powraca na scenę.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Czy {{Korekta|doprawdzy|doprawdy}} — rzekł Raymond z niedowierzaniem — czy doprawdy miałeś pan odwagę rzucić w ogień swoje prace?...<br> {{tab}}— Daję panu słowo na to!...<br> {{tab}}— Wszystkie?...<br> {{tab}}— Co do jednego... panie!... — nie zrobiłem żadnego a żadnego wyjątku, a nawet gdy owoc ciężkiej półrocznej pracy, gorzał w moich oczach, robiło mi to przyjemność pewną!<br> {{tab}}— No, no — odrzekł Prometeusz paryzki z uśmiechem — widzę żeś się nie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part8.png|num=1110}}urodził na literata... — Żaden pisarz z profesyj, nie rozstałby się za nic w świecie, ze swojemi arcydziełami... — No, mów dalej, mój przyjacielu... — twoje opowiadanie interesuje mnie coraz bardziej.<br> {{tab}}Maksym zaczął znowu:<br> {{tab}}— Ze wszystkich drzwi do jakich stukałem, jedne tylko otworzyły się przedemną.<br> {{tab}}„Przyjął mnie mały dzienniczek artystyczno-literacki, zajmujący się wyłącznie nowemi sztukami i aktorkami będącemi w modzie...<br> {{tab}}„Wydrukowałem tu cztery czy pięć artykułów okolicznościowych, ale gdy bąknąłem o honoraryum, odpowiedziano mi, że tu, w tej świątyni, pogardza się mamoną a pracuje tylko dla sławy...<br> {{tab}}— Nie za bardzo to pożywne! — przerwał Raymond.<br> {{tab}}— Byłem tego samego przekonania — odpowiedział Maksym — pomimo to jednakże pracowałem dalej, otrzymując zamiast pieniędzy, bilety do dwóch czy trzech teatrów...<br> {{tab}}Lubiłem bardzo przedstawienia dramatyczne, a wzrastająca nędza, nie pozwalała mi już na ten zbytek...<br> {{tab}}„Zgadujesz pan zapewne, jak żyłem przez rok cały...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part9.png|num=1111}}{{tab}}„Pozbyłem się najprzód mebli, które gospodarz pozwolił mi wynieść, pomimo, że komorne nie było zapłacone.<br> {{tab}}„Następnie sprzedałem broń i to zaledwie za czwartą część wartości.<br> {{tab}}„Potem zacząłem wyprzedawać garderobę, tak, że mi pozostał tylko ten jeden garnitur, który pan na mnie oto widzisz.<br> {{tab}}„Wszystko to podtrzymywało przez parę miesięcy nędzną moję egzystencyę...<br> {{tab}}„Zajmowałem obrzydłą mansardę przy ulicy du Rocher i żywiłem się strasznie skromnie...<br> {{tab}}„Pomimo tej atoli bajecznej oszczędności, środki moje wyczerpały się zupełnie i nadszedł dzień, że się znalazłem bez jednego grosza w kieszeni, bez sposobu uczciwego zarobienia najmniejszej choćby sumki.<br> {{tab}}„Było to wczoraj.<br> {{tab}}„Wspominałem już panu, że ani żebrać ani kraść nie myślałem... pozostało mi więc do wyboru, albo umierać z głodu, albo w łeb sobie palnąć.<br> {{tab}}„Wybrałem to ostatnie...<br> {{tab}}„Miałem stary pistolet bez żadnej wartości, włożyłem go więc do kieszeni... napisałem list i położyłem go na {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part10.png|num=1112}}jedynym stole, jaki miałem w mojej izdebce.<br> {{tab}}List zaadresowany był do komisarza policyi kwartału św. Łazarza i uprzedzał, żem się sam życia pozbawił, że zatem nikogo o zamordowanie mnie posądzać nie należy.<br> {{tab}}„Udałem się następnie do lasku bulońskiego, wszedłem w gęstwinę i miałem skończyć ze sobą, gdy w tem jakiś szmer dziwny zwrócił moję uwagę...<br> {{tab}}„Machinalnie szukałem przyczyny tego szmeru i uderzyłem się czołem o nogi wisielca, szamotającego się w ostatnich konwulsyach konania...<br> {{tab}}„Tym wisielcem pan byłeś.<br> {{tab}}„Nie pozostaje mi nic do dodania, bo resztę wiesz pan tak dobrze jak i ja...“ {{***}} {{tab}}Chwilowe milczenie zapanowało po tych ostatnich słowach Maksyma.<br> {{tab}}Raymond poruszał lekko głową i wybijał takt palcami na srebrnej tacy, na której stały butelki i szklanki.<br> {{tab}}— Moje kochane dziecko, — odezwał się na koniec, — obadwa mieliśmy dzisiaj szczęście, obaj winniśmy sobie życie i chcę ci zapewnić najświetniejszą {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part11.png|num=1113}}karyeryą, o jakiej młodzieniec w twoim wieku marzyć może... Muszą ci się przyznać jednakże, że mam pewną obawę...<br> {{tab}}— Jaką obawą?...<br> {{tab}}— Boję się tego, iż nie masz zupełnego dla mnie zaufania...<br> {{tab}}— Ależ panie!...<br> {{tab}}— Tak moje dziecko, podejrzewam twoją szczerość...<br> {{tab}}— Czy mogą się zapytać dla czego?...<br> {{tab}}— Dla bardzo prostej przyczyny... dla tego, te miłość nie grała żadnej roli w twojem opowiadaniu... Zapewniałeś mnie dziś rano, że nie spotkałeś jej w życiu... ale nie możesz być przecie jedynym wyjątkiem na świecie!... Dwudziestotrzyletnie serce nie może być takie zimne!...<br> {{tab}}— Mówiłem panu, że żyłem jak wogóle żyją młodzi ludzie w Paryżu — odrzekł Maksym. — Kochałem się nie w jednej... żadna z nich jednakże nie wzbudziła głębszego we mnie uczucia...<br> {{tab}}— Jakto, nigdy nie kochałeś się szczerze?...<br> {{tab}}— Nigdy a nigdy panie...<br> {{tab}}— I możesz mi przysiądz na to?...<br> {{tab}}Maksym zawahał się na chwilę.<br> {{tab}}— Więc najzupełniejszej spowiedzi {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No45 part12.png|num=1114}}wymaga pan odemnie? zapytał z uśmiechem.<br> {{tab}}— Wymagam spowiedzi szczerej, bez żadnych wykrętów.<br> {{tab}}— Kiedy tu idzie o rzecz tak szaloną, żebyś się pan wyśmiał ze mnie...<br> {{tab}}— Wcale nie będę się wyśmiewał... jesteś w tym wieku, że szaleństwo tysiąc razy jest lepsze od zbytniego rozsądku!... Mów więc bez obawy...<br> {{tab}}— Mówiłem panu, że w zamian za moję pracę bezpłatną, dziennik artystyczno-literacki dawał mi wejście do kilku teatrów...<br> {{tab}}— Domyślam się już... — rzekł Raymond, — jakaś oto reputowana artystka...<br> {{tab}}— Wcale nie... — odrzekł młody człowiek. — Gdybyż to była tylko artystka!... ale cierpliwości...<br> {{tab}}„Chodziłem więc na przedstawienia prawie codzień, bo była to jedyna przyjemność, jaka mnie nic nie kosztowała.<br> {{tab}}„Będzie temu ze dwa miesiące, spostrzegłem w jednej z lóż — kobietę dziwnej urody.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part1.png|num=1115}}{{tab}}Nie opisuję jak wyglądała ta kobieta, zwykle bowiem opis niepodobny jest do osoby...<br> {{tab}}„Powiem tylko tyle, że była brunetą, że była wspaniałą i dumną niby królowa wschodnia, i że jej spojrzenie spokojne a głębokie, gdy je przypadkiem ku mnie zwróciła, zrobiło na mnie uczucie rozkoszne... i przykre zarazem wrażenie.<br> {{tab}}„Opuściłem salę przed końcem przedstawienia! poszedłem na bulwar czekać na wchodzących z teatru.<br> {{tab}}„Niezadługo, młoda nieznajoma, okryta szerokim burnusem algierskim w złote pasy, przeszła w pośród tłumu, z godnością monarchini kroczącej w pośród swoich poddanych.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part2.png|num=1116}}{{tab}}„Mały powozik zaprzężony w pyszne konie, uniósł ją z szybkością błyskawicy.<br> {{tab}}„Uczułem pewną ulgę gdy się oddaliła, odetchnąłem swobodniej i powiedziałem sobie:<br> {{tab}}„— Dzięki Bogu! nie chciałbym już {{Korekta|niegdy|nigdy}} znaleźć się w obecności tej kobiety... jeżelibym znowu ją spotkał, gotowem się zakochać jeszcze, a otwarcie mówiąc, w położeniu w jakiem się znajduję, tego by mi tylko brakowało...<br> {{tab}}„Człowiek proponuje, przypadek dysponuje.<br> {{tab}}„We trzy dni potem, będąc w innym teatrze, poczułem, że jakaś siła nieprzeparta pociąga moje spojrzenie ku loży na lewo.<br> {{tab}}„Obróciłem się i zadrżałem, jak człowiek, co się dotknął iskry elektrycznej.<br> {{tab}}„Nieznajoma siedziała w swojej loży... sama... dumna... niewzruszona... wspaniała.<br> {{tab}}„Nie mówię więcej, bo pan już odgadłeś z pewnością co mam mu powiedzieć.<br> {{tab}}„Spotkania z młodą kobietą, której spojrzenie paliło mnie, powtarzały się dosyć często...<br> {{tab}}„To czego się obawiałem spełniło {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part3.png|num=1117}}się, jeżeli nie zupełnie, to w części przynajmniej. Nie zakochałem się w nieznajomej, ale obraz jej ciągle miałem w duszy mojej, oczarowała mnie i zaniepokoiła głęboko, nawet ją we {{Korekta|znach|snach}} widywałem.<br> {{tab}}„Nieznajoma, daję panu na to słowo honoru, nie wzbudziła we mnie żadnego podnioślejszego uczucia, ale opanowała mnie moralnie, tak jak czarownice wieków średnich, opanowywały istoty ludzkie, nad któremi wymawiały tajemnicze swoje zaklęcia.<br> {{tab}}„Chciałem się dowiedzieć kto była ta kobieta.<br> {{tab}}„Nie była wcale damą z tego światka błyszczącego pozorami, jak to przypuszczałem początkowo, widząc jej piękność, zbytek i osamotnienie, ale była prawdziwie wielką damą, wielką damą posiadającą ogromny majątek i przyjmującą w swoich salonach śmietankę towarzystwa paryzkiego.<br> {{tab}}„Stawiało to pomiędzy nią a moją nędzną osobistością, zaporę nieprzebytą, co do {{Korekta|czego|tego}} nie łudziłem się ani chwili.<br> {{tab}}„Dotąd byłem waryatem; — odtąd stałem się śmiesznym... Wmawiałem w siebie jak głupiec, że moja nieznajoma zwróciła na mnie uwagę... Napisałem do niej dziesięć, a może dwa {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part4.png|num=1118}}dzieścia listów błagających żeby mnie przyjęła, przysięgających — że się zabiję, jeżeli mi nie pozwoli zbliżyć się do niej.<br> {{tab}}„Pisząc to nie kłamałem bynajmniej... Myślałem na seryo o śmierci, tylko, że wcale nie myślałem umierać dla niej...<br> {{tab}}„Czyż potrzebuję dodać, że nie odpowiedziała mi wcale?...<br> {{tab}}„Otóż i cały romans... prosty jak pan widzisz a dowodzący, że naiwność moja przechodziła wszelkie granice... Obiecałeś pan jednak nie szydzić sobie ze mnie, liczę więc na pańską obietnicę...<br> {{tab}}— Tego co przyrzekam, święcie zawsze dotrzymuję... — odrzekł Raymond, ale nie powiedziałeś mi wszystkiego.... nie wiem rzeczy najważniejszej...<br> {{tab}}— Co takiego?...<br> {{tab}}— Jak się nazywa ta syrena o czarnych włosach a magnetycznem spojrzeniu?... ta prawdziwa wielka dama, jak jaka księżna bogata?...<br> {{tab}}— A panu po co to wiedzieć?...<br> {{tab}}— A ty dla czego to ukrywasz?...<br> {{tab}}— Chcesz pan koniecznie żebym powiedział?...<br> {{tab}}— Proszę cię o to bardzo...<br> {{tab}}— Z nazwiska znasz ją pan {{pp|za|pewne}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part5.png|num=1119}}{{pk|za|pewne}}, bo to nazwisko dzisiaj wszyscy znają w Paryżu.<br> {{tab}}— Tembardziej mi więc powiedz.<br> {{tab}}— Margrabina Castella... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XXXV|XXXIV}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Hrabia de Saint Marceau.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Jeżeli zdziwienie zdolne by było zmienić człowieka w statuę, to Raymond stałby się odraza marmurem.<br> {{tab}}Przypadek przychodził mu w pomoc w sposób dziwny i prawie nie podobny do wiary.<br> {{tab}}Bo też skoro czytelnicy nasi poznają plan zemsty, jaki od paru godzin zajmował umysł Prometeusza paryzkiego, zrozumieją odrazu, iż ślepy traf przechodzi czasami, najzręczniejsze pomysły dramaturgów i powieściopisarzy.<br> {{tab}}Lubo więc Raymond umiał panować nad sobą, nie potrafił ukryć wrażenia, jakie niespodziewana wiadomość wywarła na nim — a Maksym zauważył to odrazu.<br> {{tab}}— Czy pan znasz panią Castella?... zapytał z żywością.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part6.png|num=1120}}{{tab}}— Znam ją z widzenia i z nazwiska... — odpowiedział eks-wisielec.<br> {{tab}}— Czy okoliczności zbliżyły pana kiedy do pani margrabiny?... — zapytał znowu Maksym.<br> {{tab}}— Nigdy... Jam prosty mieszczuch tylko i pomimo posiadanych milionów nie mam wcale pretensyj wdzierania się w świat wielki, w którym żyje pani Castella... Mam dosyć rozsądku na to, ażeby się trzymać na swojem miejscu.<br> {{tab}}— Gdzież pan widziałeś panią Castella?...<br> {{tab}}— Na przedstawieniu, kochane dziecko, tak samo jak ty... lorneta moja nie raz się ku niej zwracała, nieraz pozwalała mi ją admirować.<br> {{tab}}— Nieprawda że jest piękną?...<br> {{tab}}— Jest więcej jak piękną, jest zachwycającą prawdziwie, — wykrzyknął Raymond z zapałem. — To nie kobieta, to bogini.<br> {{tab}}— A to się pan zapalasz!... — zawołał Maksym z uśmiechem. — Czy i pan przypadkiem nie jesteś także zakochanym w tej czarodziejce?...<br> {{tab}}Prometeusz paryzki wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Ja... zakochany?... ja?... a to co znowu?... bierzesz mnie za waryata czy co u licha?... Przypatrz no mi się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part7.png|num=1121}}dobrze i osądź czyż mógłby się we mnie kto zakochać?... Ale gdybym był takim jak ty młodzieńcem, pełnym dystynkcji i elegancyi, o to gdyby mi przyszło postradać rozum i życie, musiałbym się podobać pani Castella, musiałbym postawić na swojem!...<br> {{tab}}Maksym potrząsnął głową.<br> {{tab}}— Próbowałem — rzekł — ale mi się nie udało...<br> {{tab}}— Tak, ale między wczoraj a dziś kolosalna jest różnica... — Wczoraj byłeś dla margrabiny jakimś tam dziennikarzem bez nazwiska i dachu... — dziś czy jutro będziesz jedną z gwiazd młodzieży paryzkiej, będziesz się przejeżdżał po lasku na arabie czystej krwi, będziesz powoził ekwipażem zaprzężonym w przepyszne stepowe rumaki... — Margrabina nie zwracała na ciebie uwagi wczoraj... — jutro z pewnością cię zauważy... Jest przecie córką Ewy i daje się brać na błyskotki...<br> {{tab}}— Przypuśćmy zatem, że mnie zauważy, ale czy mi to da sposobność, przedstawienia się jej i bywania w jej domu?...<br> {{tab}}— Znajdziemy i na to sposób, możesz być zupełnie spokojny... — Najdalej za dwa tygodnie, założę się, że będziesz upragnionym gościem na salonach pani Castella...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part8.png|num=1122}}{{tab}}— Ah! panie!... — wykrzyknął Maksym — zapisane to widać gdzieś tam w górze, że ty we wszystkiem masz być moją opatrznością!<br> {{tab}}— Widocznie, że tak jest, mój młody przyjacielu.<br> {{tab}}— Jakże panu wyrażę moją wdzięczność?...<br> {{tab}}— Nie wspominając mi o tem ani słowa... A teraz wyjdziemy razem, bo mamy wiele dziś rzeczy do załatwienia.,, — Najprzód musimy znaleźć na ulicy {{Korekta|Chaussé|Chaussée}}-d’Antin, albo Madelaine, jakie kawalerskie mieszkanko, ze stajnią i wozownią... potem musimy je umeblować... — nająć stangreta i grooma... — kupić trzy konie... — wybrać dwa powozy i kazać wymalować herby twoje na drzwiczkach...<br> {{tab}}— Moje herby?... rzekł z uśmiechem młody człowiek — jakto, zapominasz pan?...<br> {{tab}}— Że nie wiesz kto był twoim ojcem? — przerwał Raymond. — To bagatela... — Jesteś dzieckiem miłości, a takie dzieci są zazwyczaj dobremi szlachcicami... — Ja się obowiązuję wynaleźć ci herb bardzo poważny... dam ci i nazwisko... i nawet tytuł... — Ponieważ oto na przedmieściu Saint-Liarceau upłynęły twoje lata dziecinne... odtąd więc mianuję cię hrabią Maksymem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part9.png|num=1123}}de Saint-Marceau. — Zdaje mi się, że to brzmi wcale ładnie... Nie będziesz posiadał pergaminów to prawda, ale proszę cię, któż ci się o nie zapyta?... — Czy dobrze robisz szpadą?<br> {{tab}}— Cztery lata uczyłem się fechtunku, a Grisier uważał mnie za lepszego ze swych uczniów...<br> {{tab}}— Umiesz strzelać z pistoletu?<br> {{tab}}— Umiem i nie chwaląc się, chybiam raz na dwanaście razy.<br> {{tab}}— Wybornie... jestem zachwycony... Nie pytam się czyś jest odwżnym, bo skoro dzisiaj rano, byłeś gotów w łeb sobie palnąć, co jasno dowodzi twojej waleczności...<br> {{tab}}— Nie wiem, {{Korekta|czym|czy}} jest walecznym, ale czuję, że byłbym gotów narazić życie w potrzebie...<br> {{tab}}— Tego mi właśnie potrzeba, a okazyę dam ci dosyć prędko.<br> {{tab}}— Jakto?...<br> {{tab}}— Przygotuję ci pojedynek...<br> {{tab}}— W jakim celu?<br> {{tab}}— Dla postawienia cię odrazu na pewnych nogach w świecie, do którego wejdziesz... — Jak się dowiedzą żeś chłopak pewny siebie, żeś gotów bić się za najmniejszą bagatelkę, impertynenci będą się dobrze z daleka {{pp|trzy|mać}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part10.png|num=1124}}{{pk|trzy|mać}} od ciebie... — porządne pchnięcie pałaszem oswobodzi cię na długi czas od tych ciekawców, co się lubią wtrącać do tego co do nich nie należy...<br> {{tab}}— Uwielbiam pański spryt i rozsądne zapatrywanie się na rzeczy — odrzekł z uśmiechem Maksym.<br> {{tab}}— I słuchać mnie będziesz zupełnie?... — zapytał Raymond.<br> {{tab}}— Najzupełniej.<br> {{tab}}— No to dobrze!... — W zamian za twoje zaufanie, obiecuję oi wszystkie przyjemności życia...<br> {{tab}}— Przyjmuję obietnicę...<br> {{tab}}Prometeusz paryski opuścił wraz ze swym protegowanym dom przy ulicy d’Amandiers. <br> {{tab}}Wsiedli do najętego powozu, a Raymond dał rozkaz stangretowi, aby jechał na ulicę Madelaine.<br> {{tab}}Po niedługim poszukiwaniu, znaleźli na ulicy Arcade, prześliczną antresolę i zaraz ją wynajęli.<br> {{tab}}Następnie udali się do tapicera, który obiecał we dwadzieścia cztery godzin dostarczyć wygodne i ładne umeblowanie.<br> {{tab}}Nie będziemy towarzyszyć przyszłemu hrabi de Saint-Marceau i jego opiekunowi do krawców, jubilerów, jak {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part11.png|num=1125}}również do powoźników i handlarzów koni na polach Elizejskich.<br> {{tab}}Dostatecznem będzie powiedzieć czytelnikom, że zakupy zupełne i zbytkowne, załatwione zostały w kilka godzin.<br> {{tab}}— Bodaj, że teraz, nie zawadziłoby się posilić — zawołał Prometeusz do swojego towarzysza — ja przynajmniej głodny jestem siarczyście...<br> {{tab}}— Dotrzymam panu chętnie placu — odpowiedział Maksym na to.<br> {{tab}}— Brawo!... — odparł Raymond wesoło — zanim jednak udamy się do Palais-Royale, musimy zajść koniecznie na ulicę du Rocher.<br> {{tab}}— A tam po co kochany panie?...<br> {{tab}}— Po to, żeby zniszczyć list, jakiś napisał dziś rano do komisarza policyi...<br> {{tab}}— Słusznie...<br> {{tab}}— Daj adres stangretowi.<br> {{tab}}W kwandrans potem, Maksym przestąpił po raz ostatni próg obrzydłego domu, w którym przeszedł tyle biedy, w którym tyle smutnych nocy przepędził.<br> {{tab}}Wbiegł prędko na schody prowadzące na poddasze i podarł na {{pp|drob|ne}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No46 part12.png|num=1126}}{{pk|drob|ne}} kawałeczki smutną ową korespondencyę.<br> {{tab}}Gdy schodził, stróżka go zatrzymała.<br> {{tab}}— Hej, hej!... panie Maksymie, cóż to się tak pana śpieszy?... — Rano także tak pan pędziłeś, żeś niesłyszał jakem wołała, iż mam list dla pana...<br> {{tab}}— List do mnie?<br> {{tab}}— Gdzie jest ten list?... Dawajcie mi go czemprędzej.<br> {{tab}}— Tak panie Maksymie, mam list do pana i to taki w dodatku pachnący, że...<br> {{tab}}Stróżka podała pismo lokatorowi, a ten rozerwał żywo kopertę, z której rzeczywiście rozszedł się przyjemny zapach.<br> {{tab}}List składał się z kilku tylko wyrazów, Maksym przebiegł je oczami, krzyknął z radości i wsunąwszy w rękę luidora osłupiałej kobiecinie, popędził jak strzała na ulicę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No47 part1.png|num=1127}}{{tab}}— No co?... no co?... — pytał Raymond, wsiadającego do powozu Maksyma — coś to tam zastał takiego? — bo masz minę człowieka, który odziedziczył milion, albo otrzymał zaproszenie na pierwszą schadzkę od swojej ukochanej.<br> {{tab}}Maksym nie odpowiedział, tylko wskoczył do powozu.<br> {{tab}}— Patrz pan — rzekł, podając list wisielcowi — przeczytaj to i osądź moję radość...<br> {{tab}}Raymond przeczytał następujące {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No47 part2.png|num=1128}}wyrazy, skreślone elegancką rączką kobiecą:<br> {{tab}}„Margrabina Castella prosi pana Maksyma o łaskawe przybycie na wieczór muzykalny w przyszłą środę to jest 28 bieżącego miesiąca.“<br> {{tab}}— Cóż pan nato? — zapytał Maksym.<br> {{tab}}— Zaproszenie to, moje dziecko, oszczędza nam potrzeby wyszukiwania kogoś, coby cię przedstawił w salonach margrabiny... — Ale dla czego przed chwilą zapewniałeś mnie, iż pani Castella nie zwracała na ciebie uwagi?...<br> {{tab}}— Tak mi się, panie drogi, wydawało...<br> {{tab}}— Był to więc, z twojej strony, zbytek skromności tylko?<br> {{tab}}— Chyba że tak, proszę pana — to szepnął Maksym spodziewane zaproszenie...<br> {{tab}}— Jest odpowiedzią na twoje listy — dokończył Raymond — odpowiedzią bardzo naturalnie wymowną... — Tego co nie dopisała, za widzeniem dopowie ci pani margrabina...<br> {{tab}}— Więc zdaniem pana — ciągnął rozpromieniony młody człowiek — mogę się łudzić nadzieją?...<br> {{tab}}— Chcesz wiedzieć mo;e zdanie?<br> {{tab}}— O bardzo tego pragnę...<br> {{tab}}— Powiem ci zatem krótko, że {{pp|je|żeli}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No47 part3.png|num=1129}}{{pk|je|żeli}} wątpiłbyś teraz jeszcze, musiałbyś być prawdziwym, skończonym głupcem... Teraz wszystko zależy tylko od ciebie, teraz trzeba umieć się kręcić tylko wobec tej najpiękniejszej kobiety w Paryżu...<br> {{tab}}— Ah!... — wykrzyknął wesoło Maksym — jeżeli dobre chęci mogą starczyć za uczynek, okrzyknij mnie pan z góry za zwycięzcę... {{***}} {{tab}}Raymond i jego towarzysz pojechali do braci Provenceaux i Maksym po raz drugi podziwiał talent z jakim pan André Bontems potrafił wybierać godne Lucullusa potrawy.<br> {{tab}}Po obiedzie, udali się z powrotem na ulicę des Amandiers-Pepincourt, gdzie Raymond zaprowadził swego gościa do prześlicznego pokoiku i oddalił się zaraz, życząc mu dobrej nocy.<br> {{tab}}Życzenie spełniło się w zupełności — Maksym spał do rana jak zabity, a miał sny najrozkoszniejsze... {{***}} {{tab}}Upłynęło kilka dni.<br> {{tab}}Dzięki {{Korekta|pieniędzom|pieniądzom}} hojnie sypanym przez Raymonda, mieszkanie Maksyma {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No47 part4.png|num=1130}}urządzone zostało niebawem, w sposób który nie pozostawiał nic a nic do życzenia.<br> {{tab}}Parę razy Maksym ukazał się już w lasku bulońskim, ubrany elegancko i powożący prześlicznemi ciemnemi kasztankami, które przybrane w czerwone kokardy, zwracały powszechną uwagę znawców i znawczyń sportu.<br> {{tab}}Trzy dni temu, gdy skromnie ubrany przechadzał się tu piechotą, damy zaledwie spoglądać nań raczyły w przejeździe...<br> {{tab}}Teraz te kobiety z marmuru, strzelały nieustannie oczami na nowego przybysza, co wyglądał na milionera.<br> {{tab}}Zimny jak anglik, jak turek niewzruszony, Maksym przesuwał się z pewną dumą pośród tych krzyżujących się spojrzeń.<br> {{tab}}Nadszedł nareszcie dzień koncertu u pani {{Korekta|magrabiny|margrabiny}} Castella.<br> {{tab}}Żadna wstępująca w świat ośmnastoletnia panienka, nie zajmowała się tak swoją toaletą, jak Maksym tego wieczora.<br> {{tab}}Całe dwie godziny przepędził przed lustrem w pokoju sypialnym, zawiązując kokardę krawata!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part1.png|num=1131}}{{tab}}Włożył już rękawiczki i miał schodzić do oczekującego na dziedzińcu powozu, gdy groom przyszedł mu zaanonsować wizytę pana André Bontemps.<br> {{tab}}— Proś! — odezwał się żywo Maksym.<br> {{tab}}Raymond wszedł a Maksym uściskał serdecznie jego rękę.<br> {{tab}}— Do licha kochany hrabio, — zawołał ex-wisielec, — a to wspaniale co się nazywa wyglądasz!... Ja który znam się trochę na elegancyi, śmiało twierdzę, że twoja toaleta i postawa nie pozostawiają nic do życzenia.<br> {{tab}}— Jesteś więc ze mnie, kochany {{pp|pa|nie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part2.png|num=1132}}{{pk|pa|nie}}, zadowolony?... — zapytał młodzieniec z uśmiechem.<br> {{tab}}— Jestem zachwycony!... Brumel i książe Orsay, wzięliby cię za arystokratę czystej krwi!... No!... radzę pięknym paryżankom dobrze pilnować swoich serduszek, albo się bowiem grubo mylę, albo powołanym jesteś na zrobienie wielkiego w modnym świecie przewrotu...<br> {{tab}}— W oczach łaskawego pana... — odpowiedział z nowym uśmiecham Maksym, — wiesz pan zresztą, że się pragnę podobać jednej tylko osobie...<br> {{tab}}— {{Korekta|Magrabinie|Margrabinie}}, nieprawda?...<br> {{tab}}— Tak jest szanowny panie.<br> {{tab}}— Oto nie ma obawy!... Jesteś pięknym przecie i młodym... Pierwsza miłość zdaje się trwać wiecznie, ale czas wszystko zmienia na świecie... Zacznij od pani Castella,.. a później zobaczymy...<br> {{tab}}— O!... — wykrzyknął Maksym ze szczerą egzaltacją — jeżeliby Joanna zgodziła się mnie pokochać, pewnym jest, że serce moje dotrwałby jej wiecznie!...<br> {{tab}}Za całą odpowiedź Prometeusz paryzki uśmiechnął się tylko.<br> {{tab}}— Czy masz mi dziś co jeszcze do {{Korekta|pwiedzenia|powiedzenia}}?... — zapytał młody człowiek.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part3.png|num=1133}}{{tab}}— Nie... chciałem cię tylko zobaczyć i {{Korekta|życzeć|życzyć}} powodzenia.<br> {{tab}}— Więc pozwolisz że się oddalę... bo to już dziewiąta...<br> {{tab}}— A tobie gwałtownie pilno do swojego bóztwa... — dokończył Raymond<br> {{tab}}— Przyznaję... Margrabina wywiera na mnie urok nieprzeparty... Nie wiem jeszcze czy ją kocham, ale na samą myśl, że się będę znajdować w jej obecności, że będę z nią mówić, serce mało mi nie wyskoczy z piersi.<br> {{tab}}— Jedź zatem, jedź moje dziecko!... odrzekł Raymond kiwając głową, — gorzko bym sobie wyrzucał, gdybym choć o pięć minut opóźnić miał to wasze pierwsze spotkanie... Siądę z tobą do powozu... wysadzisz mnie na bulwarze na rogu Chaussée d‘Antin.<br> {{tab}}W kwadrans potem ekwipaż Maksyma zatrzymał się przed mieszkaniem zajmowanem przez margrabinę.<br> {{tab}}Młody człowiek zdjął palto w przedpokoju — a kamerdyner otworzył drzwi salonu i głośno zaanonsował:<br> {{tab}}— Pan hrabia de Saint-Marceau...<br> {{tab}}Koncert się jeszcze nie zaczął, ale eleganckie tłumy zapełniały już salony pani Castella.<br> {{tab}}Towarzystwo składało się wyłącznie z mężczyzn, należących do trzech {{pp|ro|dzajów}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part4.png|num=1134}}{{pk|ro|dzajów}} arystokracyi panującej w Paryżu, do arystokracji rodowej, pieniężnej i artystycznej...<br> {{tab}}Joanna przechadzała się pomiędzy gośćmi z czarującym uśmiechem pięknej królowej, przyjmującej miłościwie swoich poddanych.<br> {{tab}}Toaletę miała skromną ale prześliczną.<br> {{tab}}Biała jej jedwabna suknia, prawie bez ozdób, mocno wydekoltowana, pozwalała podziwiać zgrabną figurkę i okrągłe ramiona; — czerwone korale wplecione w grube warkocze, naszyjnik i bransolety takie same, dopełniały przybrania i odbijały cudownie od matowej jej białości.<br> {{tab}}Że nigdy jeszcze nie wyglądała tak zachwycająco — wszyscy goście zgadzali się na to.<br> {{tab}}Margrabina wspierała się na ręku jednego z młodzieży, który z zaszczytu tego był widocznie niezmiernie dumnym.<br> {{tab}}Czytelnicy nasi znają już tego pana.<br> {{tab}}W jednym z pierwszych rozdziałów niniejszej opowieści, mogli już ocenić jego wartość pod względem fizycznym i moralnym i zapewne bo przypominają sobie barona Godefroy de Montaigle, syna krzyżowca, tego milionera i poświęcającego znaczną część swoich {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part5.png|num=1135}}dochodów na kaszmiry indyjskie, perły i angielskie konie dla panny Formose, artystki z teatru Variétés.<br> {{tab}}Pan de Montaigle od chwili gdy go przedstawiono margrabinie i gdy został przez nią uprzejmie przyjętym, zapomniał o aktorce a zapłonął dla wielkiej damy...<br> {{tab}}Otrzymał pozwolenie przychodzenia codzień po południu — a że pani Castella widocznie go wyróżniała, zdawało mu się, że jest szalenie zakochanym i również szalenie kochanym.<br> {{tab}}— Doprawdy!... jak ta kobieta mi nadskakuje... — myślał nieraz sobie. Widocznie mamy słabość do siebie... waha się jeszcze, ale niedługo nastąpi chwila naszego szczęścia!... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XXXVII|XXXV}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Wieczór muzykalny.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Usłyszawszy nazwisko hrabiego de Saint-Marceau, pani Castella zadrżała.<br> {{tab}}Najpewniejsza, że nikogo takiego wcale nie zapraszała, zadziwiła się i rozgniewała dziwną pewnością siebie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part6.png|num=1136}}{{Korekta|nieznajowego|nieznajomego}}, który przestąpił próg jej salonu, nie przedstawiwszy jej się przed tem,..<br> {{tab}}— Jeżeli jest to człowiek z istotnego wyższego świata — pomyślała sobie — to daje dowód zupełnej nieświadomości życia!... Tem gorzej dla niego, bo będę bez litości i dam mu poznać, że nie traktuje się w ten sposób margrabiny Castella!<br> {{tab}}Młoda wdowa puściła rękę barona bardzo tem niezadowolonego i do drzwi się zbliżyła.<br> {{tab}}Gniew jej atoli ustąpił miejsca ogromnemu ździwieniu, skoro zobaczyła przed sobą Maksyma.<br> {{tab}}Młody człowiek skłonił się z uszanowaniem.<br> {{tab}}— Pani margrabino — rzekł — pozwól pani wyrazić sobie największą moją wdzięczność, za uprzejme zaproszenie...<br> {{tab}}Pani Castella, jak czytelnicy nasi wiedzą o tem doskonale, posiadała dziwną pewność siebie, posiadała wyjątkowo zimną krew i umiała wyśmienicie panować nad sobą, mimo to wszystko jednakże, nie zdołała ukryć swojego zaambarasowania i zaledwie w rodzaju zapytania zdolną była przemówić:<br> {{tab}}— Panie Maksymie, ja sądzę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part7.png|num=1137}}{{tab}}Młody człowiek skłonił się znowu z uszanowanie.<br> {{tab}}— Hrabia Maksym de Saint-Marceau, pani margrabino — odpowiedział.<br> {{tab}}— Ah!... — odrzekła Joanna — a Maksym mówił dalej z uśmiechem:<br> {{tab}}— Listy które miałem honor pisać do pani margrabiny, podpisywałem imieniem swojem tylko — a to dla tej przyczyny, że zdaniem mojem tytuł i znakomite nazwisko, zawadzają tylko gdy im nie towarzyszy znakomita fortuna... Niestety... przed paru jeszcze dniami, byłem zupełnie biednym...<br> {{tab}}— A teraz? — spytała margrabina.<br> {{tab}}— Teraz się to wszystko zmieniło!... — Teraz jestem dobrze nawet bogatym... — Pewien daleki krewny, którego znałem zaledwie, nagrodził niesprawiedliwość losu i pozostawił mi testamentem sześćdziesiąt tysięcy franków renty...<br> {{tab}}Joanna uśmiechnęła się uprzejmie.<br> {{tab}}— Przyjmij pan moje powinszowanie najszczersze!... Nie możesz pan wątpić o mojej życzliwości, pomimo, że zapraszałam po prostu pana Maksyma a nie hrabiego de Saint-Marceau spodziewałam się zobaczyć u siebie... — Jeden zresztą jak drugi mają zupełne prawo do mojej sympatyi...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No48 part8.png|num=1138}}{{tab}}Po tych słowach wypowiedzianych słodziutko, Joanna wzięła pod rękę zaimprowizowanego hrabiego i miała sobie za obowiązek oprowadzić go po salonach,<br> {{tab}}Baron Godefroy de Mentaigle, przeklinając z całego serca nowoprzybyłego, postępował za niemi w pewnem oddaleniu.<br> {{tab}}Napotkał pana de Credencé.<br> {{tab}}— Kochany hrabio — zapytał — co to za młody blondyn, którego pani Castella oprowadza pod rękę?...<br> {{tab}}Raul spojrzał na Maksyma i przypatrywał mu się przez chwilę.<br> {{tab}}— Doprawdy, nie wiem kochany baronie, kto to; jeżeli jednak idzie ci o to, zaraz się zapytam o niego margrabiny...<br> {{tab}}— Nie ma potrzeby... — nie ma potrzeby... — mówił Godefroy — nie fatyguj się proszę... — Podobna ciekawość byłaby niedyskretną...<br> {{tab}}— Pierwszy raz widzę tego młodego człowieka dodał pan de Credencé — ładny jakiś chłopak i bardzo dystyngowany... — Widocznie ktoś to z naszego świata...<br> {{tab}}— Niebrzydki — wycedził przez zęby Godefroy — ale szyku nie ma wcale moim zdaniem...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part1.png|num=1139}}{{tab}}— Margrabina przyjmuje go tak ząpewne przez grzeczność i nie obrażam się wcale o to, i nie wierzę, ażeby nie miała do mnie powrócić... {{***}} {{tab}}Pierwszorzędni artyści, którzy mieli przyjąć udział w części muzykalnej wieczoru, zajęli stanowiska.<br> {{tab}}Zaraz potem odezwała się przygrywka na fortepianie, głęboka cisza zapanowała w salonach i sławny tenor począł śpiewać prześlicznym bogatym głosem urywek z „Roberta dyabła.”<br> {{tab}}Nie będziemy opisywać szczegółów koncertu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part2.png|num=1140}}{{tab}}Powiemy tylko, że Joanna, zasiadła nieopodal Maksyma i kiedy cudowne melodye głosów rozlegały się po salonie, rozkoszne spojrzenia margrabiny zwracały się ciągle ku naszemu młodemu człowiekowi.<br> {{tab}}Po północy skończył się koncert.<br> {{tab}}Niektórzy z zaproszonych cichaczem po angielsku wysunęli się z salonu, bez pożegnania gospodyni.<br> {{tab}}Inni zasiedli do kart, a Maksym należał do ich liczby.<br> {{tab}}Nie był on graczem, ani z powołania ani nawet ze zwyczaju, chciał jednak dać dowód pani Castella, że umie się zahazardować, że nic dla niego nie znaczy przegranie jakich paruset luidorów.<br> {{tab}}Usiadł przy stoliku, przy którym ciągnięto lancknechta i położył przed sobą pugilares wypchany banknotami.<br> {{tab}}Naprzeciw Maksyma, siedział pan Raul de Credencé.<br> {{tab}}Joanna dała mu znak, zerwał się zatem w tej chwili, podszedł do margrabiny i zapytał jej z cicha.<br> {{tab}}— Czego sobie życzysz, najpiękniejsza?...<br> {{tab}}— {{Korekta|Sporzyj|Spojrzyj}} no na tego młodego człowieka... — szepnęła Joanna.<br> {{tab}}— Na którego młodego człowieka?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part3.png|num=1141}}{{tab}}Na tego, co siedzi naprzeciw ciebie.<br> {{tab}}— A! ha!... ten piękny chłopak, którego nikt tu nie zna, a o którego mój przyjaciel Godefroy de Montaigle, wypytywał mnie przed koncertem!... — A propos margrabino, jak się nazywa ten panicz?<br> {{tab}}— Nazywa się hrabia de Saint-Marceau...<br> {{tab}}— Któż u dyabla zaprezentował ci go?...<br> {{tab}}Zanadtoś ciekawy mój drogi Raulu!...<br> {{tab}}— Przepraszam cię po tysiąc razy, moja najpiękniejsza, nie ohciałem być niedyskretnym!... — Mogęż się przynajmniej zapytać, w jakim celu mówiłaś mi o tym młodzieńcu?<br> {{tab}}— Bo będzie grał zapewne...<br> {{tab}}— Tak myślę... skoro zajął miejsce przy stoliku...<br> {{tab}}— Nie życzę sobie, żeby przegrał...<br> {{tab}}— Nie życzysz sobie? odrzekł z uśmiechem hrabia. — Ależ, droga moja losowi nie zawsze można rozkazywać...<br> {{tab}}— Ja jednak chcę tego koniecznie?<br> {{tab}}— Stanie się zadość twojej woli!... — Więc tak cię bardzo obchodzi ten młody pan hrabia, margrabino?...<br> {{tab}}— Nadzwyczaj mnie obchodzi.<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part4.png|num=1142}}{{tab}}— To mój sekret...<br> {{tab}}— Czy to przypadkiem, nie jaka tajemnica serdeczna?...<br> {{tab}}— Mój kochany Raulu — przerwała Joanna — albo się bardzo mylę, albo serce moje do mnie wyłącznie należy i z nikiem liczyć się nie potrzebuję.<br> {{tab}}— To święta prawda margrabino, ale radzę bądź ostrożną, bo nieroztropna namiętność może cię zaprowadzić bardzo daleko!<br> {{tab}}Pan de Credencé nie mógł mówić więcej, bo go zawołano do stolika, musiał więc opuścić panią Castella i wziąść karty.<br> {{tab}}Pytanie, które margrabina uznała za niedyskretne, pobudza i naszę ciekawość.<br> {{tab}}Zkąd to jej żywe zainteresowanie się Maksymem?...<br> {{tab}}Odpowiedź bardzo łatwa...<br> {{tab}}Jak z kamienia można wydobyć iskrę, tak i w najzimniejszem sercu można obudzić gwałtowną namiętność...<br> {{tab}}Joanna przekonana że nie potrafi nigdy nikogo pokochać, pokochała pierwszy raz w życiu. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part5.png|num=1143}}{{c|'''{{Korekta|XXXVIII|XXXVI}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Schadzka.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Hrabia de Credencé, posłuchał polecenia margrabiny.<br> {{tab}}Bylibyśmy w kłopocie nielada, gdyby nam przyszło wytłumaczyć czytelnikom, w jaki sposób wziął się do tego.<br> {{tab}}Wielkie sumy przegrywano tej nocy w salonach damy pikowej, Maksym atoli nie należał do przegrywających... Ba!... nawet wygrał parę tysięcy franków...<br> {{tab}}Sytuacya jaką mu stworzył Raymond, czyniła go zupełnie obojętnym na tę wygranę.<br> {{tab}}Po bezskutecznem usiłowaniu przegrania, po obojętnem biciu największych stawek jakie były, opuścił stolik, ażeby się zbliżyć do Joanny i zawiązać z nią rozmowę.<br> {{tab}}Zrazu nie udało mu się to jednakże.<br> {{tab}}Baron de Montaigle nie odstępował pani Castella...<br> {{tab}}Czytelnicy zadziwią się może, że pani Joanna przy swym niepodległym charakterze, dawała tyle dowodów {{pp|cier|pliwości}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part6.png|num=1144}}{{pk|cier|pliwości}} i słuchała barona, którego od razu poznała ze śmieszności i głupoty.<br> {{tab}}Byłoby to dziwnem rzeczywiście, gdyby młoda kobieta nie była powzięła pewnego planu, bardzo śmiałego, planu jaki od kilku dni snuł się jej już po główce...<br> {{tab}}Zaczynały ją męczyć już te rezyka i ta ciągła obawa wynikająca z pozycji damy pikowej.<br> {{tab}}Pomimo nieustannych uspakajań hrabiego de Credencé, przewidywała koniec fatalny.<br> {{tab}}Kiedy złoto i bilety bankowe piętrzyły się na zielonych stolikach, drżała na najmniejszy szelest, bladła przy każdem poruszeniu drzwi, jednem słowem ciągle się obawiała niespodzianego wkroczenia agentów policyjnych.<br> {{tab}}Ta niepewność była naturalnie nieznośną i pani Castella postanowiła raz jej położyć koniec, postanowiła w nowym związku małżeńskim odnaleźć spokój i dostatek.<br> {{tab}}Tego samego wieczora, kiedy Raul zaprezentował jej w teatrze barona, zagięła parol na niego, pewna że pannie Formosa odbić go nie będzie wcale trudno.<br> {{tab}}Godefroy nosił prześliczne nazwisko i posiadał mienie kolosalne.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part7.png|num=1145}}{{tab}}Wyglądał dystyngowanie a nadto co było najważniejszem, jako zawojowany przez piękności teatralne, mógł się stać najwygodniejszym mężem w rękach wyższej prawdziwie kobiety.<br> {{tab}}Czarująca wdówka postanowiła też jak najprędzej zmienić tytuł margrabiny Castella na tytuł baronowej de Montaigle, ażeby zaś dojść do tego, postanowiła rozkochać pana barona.<br> {{tab}}Jednocześnie atoli kiedy rozniecała uczucie w Godefroy, poczuła iż taki sam ogień zapaliły w jej sercu pierwsze spojrzenia Maksyma.<br> {{tab}}Ambicya i miłość zapanowały w niej teraz razem Godefroy da mi majątek... — Maksym mówiła sobie po cichu, uszczęśliwi mnie swoją miłością... {{***}} {{tab}}Rozmawiając z baronem, uśmiechając się doń słodko i czule nań spoglądając, Joanna spostrzegła, że mniemany hrabia de Saint-Marceau wstał od gry i zaczął przechadzać się po salonie.<br> {{tab}}Pod jakimś pretekstem, który kobieta odnajdzie zawsze w razie potrzeby, przerwała pani Castella rozmowę z panem Godefroy, zakręciła się w {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part8.png|num=1146}}pośród salonów, przystanęła przy grających, porozmawiała z gośćmi i znalazła się nareszcie obok Maksyma.<br> {{tab}}— Panie hrabio, — rzekła z pewnem wzruszeniem w głosie, czy mogę odtąd zaliczać pana do moich już przyjaciół?...<br> {{tab}}— O! pani!... będę się za najszczęśliwszego uważał...<br> {{tab}}— Dajże mi pan zatem dowód, że tak jest rzeczywiście...<br> {{tab}}— Jakiego żąda pani dowodu? Życie moje do pani należy...<br> {{tab}}— Przyjęcia takie jak dzisiejsze, przeznaczone są dla wszystkich znajomych... dla moich prawdziwych przyjaciół pozostawiam samotne poobiednie godziny...<br> {{tab}}— Będę najszczęśliwszym, jeżeli mi pani jednę z tych godzin daruje...<br> {{tab}}— Daruję panu wszystkie, jeżeli życzysz sobie tego naprawdę...<br> {{tab}}— Na klęczkach błagam panią... o tę niezasłużoną łaskę...<br> {{tab}}— Zatem jutro o trzeciej... drzwi moje otworzą się tylko dla pana...<br> {{tab}}Po tych pełnych znaczenia słowach, margrabina szybko się oddaliła od młodego człowieka, nie pozwalając mu ani jednem słowem wyrazić wdzięczności swojej.<br> {{tab}}Maksym potrzebował samotności, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part9.png|num=1147}}ażeby oddać się słodkim rozmyślaniom, jakie przepełniały jego serce.<br> {{tab}}Zaraz też opuścił mieszkanie na Chaussée d’Antin — a że noc była przepyszna, odprawił stangreta i przez bulwar udał się pieszo na ulicę Arcade.<br> {{tab}}Zaledwie uszedł kilka kroków, ujął go ktoś pod rękę.<br> {{tab}}Obrócił się żywo i przy świetle latami gazowej zobaczył uśmiechniętą twarz Raymonda.<br> {{tab}}— A co kochany chłopcze, cóż tam nowego?... — zapytał ex-wisielec, — jakże stoją sprawy twoje sercowe?...<br> {{tab}}Powiedzieliśmy wyżej, że Maksym potrzebował samotności, ażeby się nacieszyć swojem szczęściem.<br> {{tab}}Samotność upragnioną jest przez zakochanych, ale poufały powiernik jest jeszcze bardziej pożądanym.<br> {{tab}}Maksym podziękował niebu, iż mu zesłało Raymonda, któremu zwierzyć się mógł ze wszystkiego.<br> {{tab}}Uścisnął serdecznie ręce protektora i zaczął mu opowiadać z najmniejszemi szczegółami o tem, co się działo na wieczorze u margrabiny.<br> {{tab}}Raymond słuchał opowiadania uważnie — a gdy Maksym wspomniał o rendez-vous, jakie miał {{pp|przyrzeczo|ne}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part10.png|num=1148}}{{pk|przyrzeczo|ne}} na jutro, twarz Prometeusza paryzkiego niezmiernie się rozjaśniła.<br> {{tab}}— No i cóż ty na to mój przyjacielu?... — zapytał Maksym w końcu.<br> {{tab}}— Wszystko, moje kochane dziecko, zależy cd tego, czy potrafisz umiejętnie sterować swoją łódką — jeżeli tak będzie, to za jaki tydzień nic nie będziesz miał do życzenia...<br> {{tab}}— Za jaki tydzień!... — wykrzyknął Maksym, — ale czyż to podobna?...<br> {{tab}}— Nie przypuszczenie to, ale pewność najzupełniejsza.<br> {{tab}}— Przyznam się, że wątpię trochę.<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Bo, — szepnął Maksym, nie bez pewnego zakłopotania, — bo nie mam wprawy w podtrzymaniu stosunku ze światową kobietą i obawiam się abym nie popełnił jakiej pomyłki. Jestem zanadto nieśmiałym...<br> {{tab}}— Ta nieśmiałość i niepewność przynosi ci zaszczyt moje dziecko — odpowiedział Raymond z uśmiechem. — Cieszę się z otwartości twojej i z całego serca ofiaruję ci stare doświadczenie moje... Pozwól mi kierować sobą... składaj mi sprawozdanie z każdego dnia, z każdej godziny, z każdego widzenia się z margrabiną, rób nakoniec to wszystko co ci powiem a zaręczam, że gwiazda tak świetnie na {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part11.png|num=1149}}paryzkiem niebie błyszcząca, rozkochana na zabój, przestąpi niebawem progi twojego mieszkania...<br> {{tab}}— Czy to być może?... — zawołał Maksym — to złudne chyba marzenie tylko.<br> {{tab}}— Marzenie, które stanie się rzeczywistością, moja drogie dziecko...<br> {{tab}}— Przyjmuję przepowiednię i oddalę się całkiem w pańskie ręce, a do tego co mi pan wskażesz, będę się stosował ślepo. {{***}} {{tab}}Nie wiemy gdzie Prometeusz paryski nauczył się galanteryi, ale to wiemy, że jego rady zawsze były wyborne, że zawsze wydawały najświetniejsze rezultaty.<br> {{tab}}Jakoż pewnego pięknego wieczoru, w jakie dwanaście dni po wieczorze muzykalnym, karetka z zapuszczonemi firankami zatrzymała się przed domem, w którym Maksym zajmował antresolę.<br> {{tab}}Kobieta okryta dużym szalem indyjskim, z twarzą osłoniętą gęstą koronkową woalką, wyskoczyła z karetki, przeszła prędko obok okienka stróża, weszła na schody i zadzwoniła do drzwi antresoli.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No49 part12.png|num=1150}}{{tab}}Tą kobietą była margrabina Castella...<br> {{tab}}Zaledwie dzwonek zadźwięczał, drzwi otworzył sam Maksym, porwał przybyłą w swoje objęcia i zaprowadził w głąb mieszkania, szepcząc drżącym od wzruszenia głosem:<br> {{tab}}— Joanno... droga Joanno... czy to prawda?... czy to podobna?... czy to ty!... czy to ty na prawdę?... Czekałem, boś mi przyrzekła, boś mi zaprzysięgła że przyjdziesz... ale nie śmiałem się spodziewać i mówiłem sobie: — W ostatniej chwili zawaha się i cofnie zostanę sam z moją zawiedzioną nadzieją i rozdarłem sercem!... Joanno, kochana Joanno, moje życie, moja duszo, moje bóztwo, więc ty kochasz mnie naprawdę, skoro zgodziłaś się przyjść tutaj?... — Czy ja cię kocham?... — odpowiedziała margrabina z czułą wymówką w głosie. — Niewdzięczny!... Czyż mogłeś o tem wątpić?. ..czyż nie dałam ci na to dowodów?...{{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part1.png|num=1151}}{{c|'''XXXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Karetki. — Jaskółki.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Była dziewiąta wieczór, gdy Joanna weszła do Maksyma.<br> {{tab}}Od tygodnia młody człowiek błagał o tę wizytę, której się nareszcie doczekał...<br> {{tab}}Przygotował wyborną kolącyę z najdelikatniejszych potraw i rzadkich owoców.<br> {{tab}}Raymond podjął się wyboru i dostawy wina.<br> {{tab}}Tego samego popołudnia posłaniec przyniósł koszyk butelek Porto, Xeres Alicante.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part2.png|num=1152}}{{tab}}Maksym uważał Andrea Bontemps za wytrawnego smakosza, za smakosza, który dobre jedzenie przekładał ponad wszelkie przyjemności i pewny był jego gustu.<br> {{tab}}Istotnie margrabina z przyjemnością zajadała kolację i po kilka razy powtarzała, że jeszcze nigdy nie piła tak wybornego wina hiszpańskiego.<br> {{tab}}Była już północ blizko, gdy Joanna pożegnała mniemanego hrabiego de Saint Marceau, zapuściła woalkę i wyszła z mieszkania, aby wsiąść do czekającej nań karetki, która miała ją odwieźć do domu.<br> {{tab}}Czytelnicy rozumieją, że margrabina ażeby się nie skompromitować wobec służby swojej, nie mogła korzystać ze swojego powozu na trzygodzinną wizytę w kawalerskiem mieszkaniu.<br> {{tab}}A pani Castella, wobec zamachu na małżeństwo z baronem de Montaigle, nie chciała się kompromitować.<br> {{tab}}Podczas jednak gdy kochankowie zachwycali się ze sobą, zaszło na ulicy pewne zdarzenie, na jakie nikt atoli nie zwrócił żadnej uwagi.<br> {{tab}}Jakiś oto mężczyzna średniego wzrostu, elegancko ubrany, wyszedł z domu do którego weszła margrabina, zbliżył się do fiakra i odezwał się do stangreta:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part3.png|num=1153}}{{tab}}— Dama, którą przywiozłeś tutaj, nie potrzebuje cię już więcej i kazała mi zapłacić ci za jazdę — wiele się zatem należy?...<br> {{tab}}Należało się za godzinę, woźnica powiedział że za dwie, i na piwo dostał więcej jak myślał, zakręcił więc koniem i uradowany odjechał.<br> {{tab}}W kwadrans potem inna karetka zupełnie do pierwszej podobna, zatrzymała się w tem miejscu i czekała.<br> {{tab}}O północy Joanna wsiadła do tej karetki.<br> {{tab}}— Gdzie mam jechać obywatelko?... zapytał stangret.<br> {{tab}}— Na róg {{Korekta|Chaussé|Chaussée}} d‘Antin i bulwaru...<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}Młoda kobieta zatrzasnęła drzwiczki, karetka ruszyła natychmiast.<br> {{tab}}Przejechała ulicę Arcade i zaczęła wolniutko jechać bulwarem, jak gdyby koń nie był w stanie podążać prędzej.<br> {{tab}}Dociągnęła pomimo to do Chaussée d‘Antin, stangret jednak zamiast się zatrzymać jak to miał poleconem, jechał dalej, Joanna zaś nie zawołała ażeby się zatrzymał.<br> {{tab}}Miało to przyczynę swoję.<br> {{tab}}Margrabina skoro tylko oparła główkę o ścianę karetki, zasnęła snem tak {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part4.png|num=1154}}twardym, że niepodobna było przypuszczać, iżby był to sen naturalny.<br> {{tab}}Kto chce wiedzieć snu tego przyczynę, niechaj przypomni sobie, iż wina hiszpańskie, co tak smakowały przy kolacyi pani Castella, pochodziły z piwnic Prometeusza paryzkiego.<br> {{tab}}Silny to narkotyk, jakim je zaprawił, był tego snu przyczyną.<br> {{tab}}Karetka zatrzymała się aż na ulicy des Amandiers-Pepincourt, naprzeciw małej furtki w murze ogrodowym.<br> {{tab}}Margrabina spala ciągle. {{***}} {{tab}}Tego samego dnia około dziewiątej wieczorem, hrabia Raul de Credencé przebrany za komisanta Regulusa, zwiedził z kolei zakład „Pod ściętym kłosem“, szulernię Rigolade, szynkownię Pawła Niqueta — a wreszcie szynkownię „Pod białym królikiem“ przy ulicy Féves — w której udało mu się nareszcie odnaleźć kilku z tych, których poszukiwał.<br> {{tab}}Bec de miel, Peau d‘Angora Tape à l‘oeil i Redis noir, strasznie wynędzniali i obdarci siedzieli tu, zmuszeni zadawalać się jedną miarką wódki na czterech i palić fajki nałożone {{pp|sie|kańcem}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part5.png|num=1155}}{{pk|sia|kańcem}} z porzuconych niedopałków cygar.<br> {{tab}}Przyjęli oni z niezwykłym naturalnie zapałem Regulusa, bo jego hojność znali przecie doskonale.<br> {{tab}}Mniemany komisant poprowadził ich do małej stancyjki, od której oszklone okno wychodziło na salę, kazał podać flaszkę wódki, zakąski i paczkę tytoniu i odezwał się w te słowa:<br> {{tab}}— Towarzysze! potrzebuję was gwałtownie...<br> {{tab}}— To bardzo pięknie!... — mruknął Bec de miel chropowatym swoim głosem, — potrzebujesz nas... a my ciebie potrzebujemy!... a zatem doskonale się składa...<br> {{tab}}— Zdaje mi się że jesteście w wielkiej potrzebie...<br> {{tab}}— Jesteśmy w najokropniejszej potrzebie... — odrzekł Peau d‘Angora — nędza i kwita... nie ma co w gębę włożyć poprostu... boki się oto schodzą...<br> {{tab}}— Zadusiłbym nie wiem kogo za jakie trzydzieści okrągłych!... — odezwał się Tapeà l‘oeil ponuro.<br> {{tab}}— Dzielnie!.,. — wykrzyknął Regulus, — doskonale żem was znalazł takich przeposzczonych, bo zapewne z tem większą pracować będziecie odwagą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part6.png|num=1156}}{{tab}}— Przynosisz nam robotę jaką?.., — zawołał Radis noir ciekawie.<br> {{tab}}— Znakomitą.<br> {{tab}}— Na kiedy?...<br> {{tab}}— Na dzisiejszą noc właśnie...<br> {{tab}}— A tłusta będzie?...<br> {{tab}}— Możecie być jutro bogaci niby handlarze wołów.<br> {{tab}}— Do licha!... to wcale ładna perspektywa...<br> {{tab}}— Tylko, — ciągnął Raul, — potrzebny jest koniecznie i Larifla, więc który z was podejmuje się sprowadzić go tutaj zaraz?...<br> {{tab}}Wszyscy czterej spojrzeli po sobie a Radis noir odpowiedział:<br> {{tab}}— Jeżeli koniecznie potrzebny jest Larifla do tej roboty, to powiedz dobranoc całej kompanii... albo mówmy o czem innem.<br> {{tab}}— Dla czego?... — spytał hrabia. — Czyżby przepadł gdzie Larifla?...<br> {{tab}}— Prawie...<br> {{tab}}— Może siedzi w więzieniu?...<br> {{tab}}— O! wcale nie!... Ta kanalia spaceruje sobie całkiem swobodnie po Paryżu, tylko albo odziedziczył jaki spadek, albo znalazł gdzieś worek wypchany biletami bankowemi... Chodzi ubrany jak książę, przejeżdża się fiakrami po bulwarach, romansuje z pannami wyfalbanowanemi, fryzuje się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part7.png|num=1157}}u fryzjera i nie poznaje swoich przyjaciół...<br> {{tab}}— O! — mruknął pan de Credencé, który szukał w głowie przyczyny tej nagłej i dziwnej zmiany.<br> {{tab}}Nie domyśliwszy się niczego, rzekł:<br> {{tab}}— Na wojnie jak na wojnie. — Ponieważ Larifla, jest wielkim panem, musimy się obejść bez niego...<br> {{tab}}— To dobrze i rozumnie powiedziane! — zawołał Tape à l’oeil. — Zaczynaj towarzyszu... — i powiadaj o co idzie?...<br> {{tab}}— Przypominacie sobie — ciągnął Raul — ową noc, gdy przybyłem po was pod arkady mostu d’Arcole?...<br> {{tab}}— Zapewne, że sobie przypominamy...<br> {{tab}}— A pamiętacie wyprawę następnej nocy na ulicę des Amandiers-Pepincourt?<br> {{tab}}— Pamiętamy, pamiętamy...<br> {{tab}}— Idzie otóż o zrabowanie do szczętu mieszkania, przy którem staliście na straży... — Znajdziemy tam baryłki złota i paki papierów bankowych...<br> {{tab}}— Milion milionów dyablich rogów!... — wykrzyknął Radis noir — najprzód się już jak kot przed mlekiem oblizuję...<br> {{tab}}— Czy będzie potrzeba kogo ochłodzić?... — zapytał Tape à l’oeil ze złowrogim uśmiechem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part8.png|num=1158}}{{tab}}— Pałacyk zamieszkany jest przez jednego tylko człowieka, a jestem prawie pewnym, że sypia on w domu rzadko kiedy i że nie zastaniemy go u siebie...<br> {{tab}}— Przecie służbę jakąż mieć musi...<br> {{tab}}Pan de Credencé potrząsnął przecząco głową.<br> {{tab}}— A jednakże powiadasz, że dom jest bardzo bogaty?...<br> {{tab}}— Piwnice poprostu bankowe.<br> {{tab}}— Jeżeli gospodarz zabawia się na mieście, pójdzie zatem jak po maśle, bo nikt nie będzie przeszkadzał...<br> {{tab}}— Trzeba jednak przewidzieć wszystko... — W razie, gdyby był na miejscu, gdyby nas posłyszał i gdyby się obudził, cóż by się stało?...<br> {{tab}}Raul zmarszczył brwi i odpowiedział ponuro:<br> {{tab}}— Jeżeli się przebudzi, tem gorzej dla niego... bo trzebaby go uśpić było...<br> {{tab}}Dzika twarz Tape à l’oeil zajaśniała radością.<br> {{tab}}— Ot to rozumiem!... — mruknął — to przynajmniej wiadomo czego się trzymać... — Tak to lubię!... — To moja rzecz... — O której godzinie rozpoczniemy generale?...<br> {{tab}}— Pomiędzy w pół do pierwszej a {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part9.png|num=1159}}pierwszą nad ranem — odpowiedział Raul — o tej porze ulice przedmieścia Pepinoourt są zawsze zupełnie puste, a wiecie, że pierwszy sen jest najgłębszy... {{---|60|przed=20px|po=20px}}<section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''{{Korekta|XL|XXXVIII}}.'''|w=120%|po=12px}} {{c|'''Ostatnia scena dramatu.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Na zegarach paryzkich biła godzina w pół do pierwszej.<br> {{tab}}Głęboka ciemność otaczała ogród Raymonda, gęste czarne chmury pokrywały niebo, na którem ani jednej gwiazdki nie było.<br> {{tab}}W chwili, gdy karetka, w której znajdowała się Joanna, przystanęła przed furtką, Prometeusz paryzki ukazał się na progu takowej.<br> {{tab}}— No cóż? — zapytał żywo.<br> {{tab}}— Młoda dama ani się poruszyła, ani jednego nie odezwała się słowa — odpowiedział stangret.<br> {{tab}}— Byłem tego z góry pewnym... — mruknął Raymond z wyrazem tryumfu na ustach.<br> {{tab}}Otworzył drzwiczki, chwycił w silne swoje ramiona nieruchomą {{pp|mar|grabinę}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part10.png|num=1160}}{{pk|mar|grabinę}} i wszedł w ogród powiedziawszy przedtem do woźnicy:<br> {{tab}}— Nie potrzebuję cię już tej nocy... — {{Korekta|odjeżdżaj,|odjeżdżaj.}}<br> {{tab}}Powóz szybko się oddalił, Raymond zaś ze słodkim swoim ciężarem udał się ścieżką, prowadzącą do pałacyku.<br> {{tab}}W chwili, gdy wchodził na kamienne schody peronu i zamykał za sobą drzwi podwójne, opatrzone sztucznemi zamkami, pan de Credencé i czterej bandyci, zaopatrzeni we wszystkie potrzebne narzędzia, przybyli także na ulicę des Amandiers-Pepincourt i przesadzili mur ogrodowy, nie domyślając się, że p. Bontemps dopiero co właśnie powrócił.<br> {{tab}}Pozostawmy na chwilę pana hrabiego i jego godnych wspólników, a pójdźmy za Prometeuszem paryzkim.<br> {{tab}}Zamiast udać się na pierwsze piętro i zanieść panią Castella do owego przepysznego salonu, w którym widzieliśmy ją poprzednio przy kolacyi, Raymond przeszedł kilka dolnych pokojów i zatrzymał się w małym ulubionym przez się pokoiku, w którym sypiał zawsze, ile razy zdarzyło mu się przepędzać noc w tym domu.<br> {{tab}}Pokoik ten skromny ale dostatni, obity był perską materyą.<br> {{tab}}Łóżko i parę głębokich wygodnych {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part11.png|num=1161}}foteli, stanowiły całe umeblowanie — lampa porcelanowa rozlewała przyjemna, łagodne światło.<br> {{tab}}Raymond ułożył panią Castella na jednym z foteli — zdjął duży szal w jaki była owiniętą, rozwiązał wstążki kapelusza i stanął przed nią rozkoszując się jej widokiem.<br> {{tab}}Następnie szepnął prawie głośno, jak gdyby Joanna mogła go była usłyszeć.<br> {{tab}}— Co powiesz na mój odwet pani margrabino? — Pogardziłaś moją miłością!... — odrzuciłaś ogromną fortunę i władzę... a teraz jesteś moją!... moją w zupełności!... — moją bez żadnych warunków!... Znajdujesz się w jaskini lwa i nie wyjdziesz stąd dopóty, dopóki nie zostaniesz moją wspólniczką i moją niewolnicą na zawsze!...<br> {{tab}}Raymond przerwał monolog i spojrzał na zegarek.<br> {{tab}}— Trzy kwadranse na pierwszą... — Działanie narkotyku przeciągnie się zapewne aż do rana, a nie będę miał cierpliwości, ani odwagi czekać tak długo na mój tryumf... — Obudzę ją natychmiast!...<br> {{tab}}Rzekłszy to Prometeusz paryzki wyjął z kieszeni klucz i otworzył szafeczkę w ścianie, zakrytą bardzo zręcznie fałdami obicia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No50 part12.png|num=1162}}{{tab}}Szafka ta z pólkami, wyglądała na biblioteczkę, nie było w niej jednak książek, ale wielka liczba przeróżnej broni: noże, puginały, pistolety różnych kalibrów i rewolwery.<br> {{tab}}Nadto była tam pewna ilość flaszeczek szczelnie zakorkowanych z etykietami.<br> {{tab}}Raymond wybrał jednę z nich i miał ją przyłożyć do nosa Joanny, gdy nagle się zatrzymał, podniósł głowę i zadrżał całem ciałem...<br> {{tab}}Posłyszał jakiż hałas, jakby brzęk wybitej szyby...<br> {{tab}}Hałas ten zdawał się pochodzić z wyższego piętra.<br> {{tab}}Po paru sekundach Prometeusz paryzki wstrząsnął głową i uśmiechnął się.<br> {{tab}}— Co znowu?... to niepodobna.... — szeptał, jak człowiek, starający się koniecznie uspokoić... — zdawało mi się tylko...<br> {{tab}}Dom zupełnie pusty, a hałas który słyszałem, istniał w mojej wyobraźni tylko... — Napewno się omyliłem... wszystko spokojnie do okoła a zresztą...<br> {{tab}}Raymond nie dokończył.<br> {{tab}}Oczy mu się rozszerzyły i pobladł.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part1.png|num=1163}}{{tab}}Nowy hałas, zupełnie niepodobny do poprzedniego, rozległ się wśród ciszy.<br> {{tab}}Ktoś chodził w dużym salonie pierwszego piętra i Prometeusz paryzki, nie mógł już wątpić o tem, bo {{Korekta|szkełka|szkiełka}} małego żyrandola wiszącego u sufitu trzęsły się i brzęczały metalicznie, jak gdyby miały za zadanie zdradzać każdy krok stawiany na posadzce na górze.<br> {{tab}}— Z pewnością jest ktoś na piętrze — mruknął Raymond — ale kto?...<br> {{tab}}Po chwilowym namyśle, odpowiedział sobie:<br> {{tab}}— Zapewne to ten nędznik Bijou, łajdak myślał, że mnie niema, opuścił {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part2.png|num=1164}}swoich pensyonarzy i wszedł przez okno, ażeby mnie okraść!... — Okraść Raymonda!... — co to za zuchwałość, co to za bezczelność szalona!... Ale źle się wybrałeś ptaszku, bo ja tu jestem i czuwam!... — Biada ci!<br> {{tab}}Wymówiwszy te pełne groźby słowa, Prometeusz paryzki wyjął z szafki rewolwer sześciostrzałowy i skierował się ku drzwiom, po za któremi ukryte schodki prowadziły na pierwsze piętro.<br> {{tab}}Popchnął drzwi owe gwałtownie, zamiast jednak pójść dalej, cofnął się w tył z głuchym okrzykiem.<br> {{tab}}Jacyś ludzie schodzili ze schodów i rzucili się ku niemu.<br> {{tab}}Za chwilę weszli do pokoju sypialnego.<br> {{tab}}Raul był na ich czele.<br> {{tab}}— Regulus!... zaledwie dosłyszanym z przerażenia głosem zawołał Prometeusz paryzki. — Regulus!... ty tutaj!... — po co ty tutaj przyszedłeś?...<br> {{tab}}— Z pewnością, że nie po ciebie, podły stary rozbójniku! — odpowiedział hrabia — ale ponieważ cię zastałem tem gorzej dla ciebie!... — Zjadliwą jesteś gadziną, której nienawidzę od dawna, a teraz muszę się obliczyć z tobą za margrabinę Castella!...<br> {{tab}}Zaledwie Raul, który nie spostrzegł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part3.png|num=1165}}obecności Joanny dokończył tych stów, wystrzelił do Raymonda.<br> {{tab}}Prometeusz paryzki, raniony w lewą rękę, ryknął z boleści i wściekłości i wypalił dwa razy z rewolweru.<br> {{tab}}— Na śmierć! — wrzasnął pan de Credencé, strzelając na nowo — na śmierć!...<br> {{tab}}Dym z prochu napełnił pokój i pomiędzy fałszywem Andreem Bontems a jego przeciwnikami, stworzył zasłonę ze mgły.<br> {{tab}}Rewolwer miał jeszcze cztery naboje.<br> {{tab}}Raymond lubo powalony na ziemię, i strzelił też jeszcze cztery razy na chybił trafił i słyszał jak ciała z głuchym jękiem na podłogę padały.<br> {{tab}}Zdawało mu się, że podłoga się pod nim zapada, czuł się blizkim omdlenia, gdy naraz uczucie dziwne, fantastyczne prawie, przywróciło go do nieprzytomności.<br> {{tab}}Hałas niespodziewany, z którego nie mógł zdać sobie sprawy, uderzył jego uszy.<br> {{tab}}Dym z prochu zaczął się rozchodzić po przez drzwi i okna otworzone raptownie — a wielkie światło zajaśniało w pokoju.<br> {{tab}}Raymond zobaczył wchodzących żołnierzy z bronią w ręku i bagnetami {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part4.png|num=1166}}u karabinów, a obok fotelu, na którym leżała margrabina, zauważył gromadkę agentów i sędziego.<br> {{tab}}Na przodzie tego orszaku stal młody blady brunet z wystraszoną miną, z kajdanami na rękach i ledwo utrzymujący się na nogach.<br> {{tab}}Pomimo ufryzowanych włosów młodzieńca i eleganckiego ubrania, Prometeusz paryzki poznał w nim odrazu Lariflę.<br> {{tab}}Trochę dalej, na ostatnim stopniu schodów, trzech ludzi w kałuży krwi broczyło.<br> {{tab}}Dwóch z nich: Tape à l’oeil i Radis-noir już nie żyli — trzeci Raul — lubo raniony śmiertelnie, oddychał jeszcze i nie stracił przytomności.<br> {{tab}}Ale jedna z kul przecięła mu arteryę prawego ramienia i życie ze krwią uchodziło.<br> {{tab}}Żołnierze i agenci podtrzymywali Bec de miel i Peau d’Angora.<br> {{tab}}Jeden z urzędników zwrócił się do bladego więźnia i zapytał:<br> {{tab}}— Jak się nazywają ci ludzie?...<br> {{tab}}Larifla przystąpił do Prometeusza paryzkiego...<br> {{tab}}Nienawiść odmalowała się na jego bladem obliczu i wykrzyknął:<br> {{tab}}— To Raymond oskarżam... — go {{pp|ja|ko}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part5.png|num=1167}}{{pk|ja|ko}} fabrykanta fałszywych pieniędzy, za które mnie przyaresztowano.<br> {{tab}}— A ci drudzy? — pytał urzędnik.<br> {{tab}}Larifla spojrzał smutnie na Regulusa.<br> {{tab}}— O! biedny Regulusie — wyszeptał — drogi, kochany przyjacielu mój i opiekunie... — Ciebież to widzę w takim stanie?<br> {{tab}}— Ten człowiek nazywa się Regulus? wszak tak? — zapytał sędzia śledczy.<br> {{tab}}— Nazywa się Regulus panie sędzio, ale jakem Larifla, jest to najdzielniejszy chłopak, jakiego kiedy kula ziemska nosiła!... — Odpowiadam za niego jak za samego siebie!...<br> {{tab}}To osobliwsze zalecenie, nie wywołało nawet uśmiechu na usta przedstawiciela władzy.<br> {{tab}}Miał znowu badać Lariflę, gdy Raymond uniósł się, a wyciągnąwszy rękę w stronę Raula, lubo już konający, wykrzyknął pewnym jednakże głosem:<br> {{tab}}— Ten mniemany Regulus, ten fałszerz, ten morderca, jest to hrabia de Credencé właściwie. Bierzcie go, niech na galerach zakwitnie ostatnia gałęź jego genealogicznego drzewa!...<br> {{tab}}Słowa te wyczerpały siły bandyty — padł wznak, oczy stały kołem a serce bić przestało. — Skonał...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part6.png|num=1168}}{{tab}}— A ta kobieta? — zapytał sędzia śledczy, wskazując na Joannę.<br> {{tab}}Larifla i pan de Credencé wydali okrzyk ździwienia.<br> {{tab}}Ani jeden, ani drugi nie spostrzegli do tej chwili margrabiny, której wątła postać ginęła prawie cała w głębokim fotelu.<br> {{tab}}Pytanie sędziego, zostało bez odpowiedzi.<br> {{tab}}{{Korekta|Lirifla|Larifla}} nie wiedział nazwiska pani Castella, a Raul nie chciał go wymienić. {{***}} {{tab}}W godzinę po wypadkach, któreśmy opisali, sędzia śledczy i agenci, opuszczali pałacyk w ogrodzie, zostawiając na straży oddział żołnierzy i zaleciwszy mu nie wpuszczać tu ani nie wypuszczać ztąd nikogo...<br> {{tab}}Raul przeżył Raymonda, o kilka minut zaledwie...<br> {{tab}}Letargiczny sen pani Castella trwał nieprzerwanie. {{***}} {{tab}}Musimy wytłomaczyć czytelnikom naszym niespodziewane zjawienie się sprawiedliwości i policyi w tej {{pp|krwa|wej}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part7.png|num=1169}}{{pk|krwa|wej}} scenie, która kończy nasze opowiadanie.<br> {{tab}}Dwadzieścia pięć czy trzydzieści biletów bankowych, jakie znalazły się w czerwonym portfelu, skradzionym Baymondowi przez Lariflę, stanowiły dla tego ostatniego dostatek prawdziwy.<br> {{tab}}To też przemienił się zaraz w człowieka eleganckiego, zaczął prowadzić życie knajpiarskie, a wyjażdzki po za miasto na bale za rogatkowe, stanowiły dlań szczyt przyjemności i używania.<br> {{tab}}Co miesiąc zmieniał bilet bankowy na tysiąc franków i używał przez trzydzieści dni zapamiętale!...<br> {{tab}}Absynt pił pełnemi szklankami, palił cygara po cztery sous i zjadał wytworne obiady z Leromains, balów „Pod białą królową” wyprawianych.<br> {{tab}}Bilety owe były fałszywe!...<br> {{tab}}Skargi wzmagały się ustawicznie, ale policya pomimo wysiłków nie mogła schwytać przestępcy.<br> {{tab}}Papiery naśladowane były z rzadką dokładnością.<br> {{tab}}Nakoniec pewnego dnia Larifla przekonany, że bilety są jak najrzetelniejsze, zjawił się u wekslarza, który dwa miesiące temu widział go już u {{pp|sie|bie}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part8.png|num=1170}}{{pk|sie|bie}}, poznał od razu i kazał natychmiast aresztować.<br> {{tab}}Wobec okropnego oskarżenia, jakie na nim zaciężyło, Larifla sądził, że rozumniej będzie przyznać się do złodziejstwa, niż dać się skazać za puszczanie w obieg fałszywych pieniędzy.<br> {{tab}}W rezultacie wymienił Raymonda jako podrabiacza i podjął się zaprowadzić policyę do niego.<br> {{tab}}Wiemy już w jaki sposób wyprawa się urzeczywistniła.<br> {{tab}}Nazajutrz o świcie drugi raz zeszła policya na ulicę des Amandiers.<br> {{tab}}Zrewidowano nietylko dom, ale i ogród cały.<br> {{tab}}Odkryto w ten sposób kryjówkę Bijou, Babylasa, Gedeona i całą pracownią fałszywych pieniędzy i dokumentów.<br> {{tab}}Różne osobniki wymienione powyżej znalazły godne siebie pomieszczenie w Brest, Tulonie i w więzieniach głównych, tak samo jak Bec de miel i Peau d’Angora doznali tego samego losu.<br> {{tab}}Kilka słów jeszcze o Joannie i Maksymie.<br> {{tab}}Margrabina Castella, skoro {{pp|przy|szła}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part9.png|num=1171}}{{pk|przy|szła}} do siebie, została szczegółowo zbadaną.<br> {{tab}}Żadne poważne oskarżenie przeciwko niej nie istniało, ale jej obecność w porze nocnej u Raymonda, obecność z której w żaden sposób niepodobieństwem było się jej wytłumaczyć, z powodu, że sama nic nie wiedziała zkąd się tu wzięła, dalej ciągłe jej stosunki z hrabią de Credencé, i nakoniec życie wystawne jakie prowadziła nie posiadając odpowiedniego na to majątku, wzbudziły podejrzenia i zaczęło się śledztwo.<br> {{tab}}Pani Castella nie wyszła jak śnieg biała z tego śledztwa...<br> {{tab}}Stosy nowych kart poznaczonych starannie, jakie znaleziono w mieszkaniu przy ulicy Chaussée d‘Antin, wybrały źródło, z którego czerpała fundusze.<br> {{tab}}Wyrokiem doskonale umotywowanym, odesłano Damę pikową do Saint-Lazare na trzy miesiące...<br> {{tab}}Skazanie to narobiło ogromnego hałasu w Paryżu.<br> {{tab}}Baron Godefroy de Montaigle rozczarował się zupełnie; wyrzekł się miłości dla kobiety skazanej przez policję poprawczą i powrócił bardziej {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:Margrabina Castella from Dziennik dla Wszystkich i Anonsowy Y1888 No51 part10.png|num=1172}}jeszcze zakochany do nóg panny Formozy. {{***}} {{tab}}We trzy dni po dramacie przy ulicy des Amandiers, śmierci Raymonda i uwięzieniu Joanny, we wszystkich dziennikach paryzkich, w dziale wiadomości bieżących czytano artykulik następujący:<br> {{tab}}„Młody człowiek, należący do wielkiego świata, hrabia Maksym de Saiunt-M..., zamieszkały przy ulicy d’Arcade, wystrzałem z rewolweru, odebrał sobie wczoraj życie.<br> {{tab}}„Hrabia Maksym liczył zaledwie dwadzieścia trzy lata wieku.<br> {{tab}}„Przyczyną samobójstwa miał być podobno ciężki zawód sercowy”.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|{{Rozstrzelony|KONIE}}C.|w=120%}} {{JustowanieKoniec2}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|**]] 4xiblq56cmz7kkpdmi6nn6bfkndyfsg 10 1176890 3708149 3704479 2024-11-18T08:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708149 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>2326</pc><q4>5</q4><q3>9</q3><q2>0</q2><q1>913</q1><q0>152</q0> jllk6zs7hclkb3tvwtlkcwcjw1wvngq 3708190 3708149 2024-11-18T09:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708190 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>2326</pc><q4>5</q4><q3>9</q3><q2>0</q2><q1>926</q1><q0>152</q0> 29s6kjp784acmk0w9rv1f5gte0en7gc 3708203 3708190 2024-11-18T10:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708203 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>2326</pc><q4>5</q4><q3>9</q3><q2>0</q2><q1>931</q1><q0>152</q0> 1r0sxs3l2nl3ysac0mmgskfsw92kfbc 0 1181224 3708162 3591393 2024-11-18T08:21:35Z Wydarty 17971 3708162 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |poprzedni = {{BASEPAGENAME}} |inne = {{Całość|{{PAGENAME}}/całość|{{lcfirst:{{SUBPAGENAME}}}}}} {{całość|{{ROOTPAGENAME}}/całość|epub=i|powieść|Cała}} }} <br> {{CentrujStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=745 to=745 fromsection="ok01" tosection="ok01"/> <br> {{summary| <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=911 to=911 /> }} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=745 to=745 fromsection="ok02" tosection="ok02" /> {{CentrujKoniec2}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] [[Kategoria:Strony indeksujące]] lic0dmo1fn4yez8hulv4dmd2mv7swt2 0 1181225 3708163 3591394 2024-11-18T08:22:08Z Wydarty 17971 3708163 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |poprzedni = {{BASEPAGENAME}} |inne = {{Całość|{{PAGENAME}}/całość|{{lcfirst:{{SUBPAGENAME}}}}}} {{całość|{{ROOTPAGENAME}}/całość|epub=i|powieść|Cała}} }} <br> {{CentrujStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=927 to=927 fromsection="ok01" tosection="ok01"/> <br> {{summary| <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1097 to=1097 /> }} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=927 to=927 fromsection="ok02" tosection="ok02" /> {{CentrujKoniec2}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] [[Kategoria:Strony indeksujące]] a151klefwt9eytl8twqz8a5t0o977h3 0 1181226 3708164 3591395 2024-11-18T08:23:10Z Wydarty 17971 3708164 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |poprzedni = {{BASEPAGENAME}} |inne = {{Całość|{{PAGENAME}}/całość|{{lcfirst:{{SUBPAGENAME}}}}}} {{całość|{{ROOTPAGENAME}}/całość|epub=i|powieść|Cała}} }} <br> {{CentrujStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1113 to=1113 fromsection="ok01" tosection="ok01"/> <br> {{summary| <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1267 to=1267 /> }} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1113 to=1113 fromsection="ok02" tosection="ok02" /> {{CentrujKoniec2}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] [[Kategoria:Strony indeksujące]] ayd8ky7uf46ildpfrfktxeyvabuny7i 0 1181227 3708165 3591396 2024-11-18T08:23:27Z Wydarty 17971 3708165 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |poprzedni = {{BASEPAGENAME}} |inne = {{Całość|{{PAGENAME}}/całość|{{lcfirst:{{SUBPAGENAME}}}}}} {{całość|{{ROOTPAGENAME}}/całość|epub=i|powieść|Cała}} }} <br> {{CentrujStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1283 to=1283 fromsection="ok01" tosection="ok01"/> <br> {{summary| <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1437 to=1437 /> }} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=1283 to=1283 fromsection="ok02" tosection="ok02" /> {{CentrujKoniec2}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] [[Kategoria:Strony indeksujące]] s6m4zanitl7zuvamckhc54ym5vcfdgc 10 1202822 3707899 3707784 2024-11-17T17:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707899 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>1235</pc><q4>2</q4><q3>776</q3><q2>0</q2><q1>427</q1><q0>30</q0> q3e8p33vblx96yt5tgitl2d1yk2hleq 3707948 3707899 2024-11-17T18:09:16Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707948 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>1235</pc><q4>2</q4><q3>788</q3><q2>0</q2><q1>415</q1><q0>30</q0> lsmq53xm5ag880ph7lmqhx2h977h4qv 3708189 3707948 2024-11-18T09:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708189 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>1235</pc><q4>2</q4><q3>805</q3><q2>0</q2><q1>398</q1><q0>30</q0> 2lj4wg0wxot9t2xsez23nbmprmmyjd5 3708204 3708189 2024-11-18T10:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708204 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>1235</pc><q4>2</q4><q3>810</q3><q2>0</q2><q1>393</q1><q0>30</q0> g337ir2j4gbmujp69ly2tppv2oqf335 100 1211026 3707889 3622623 2024-11-17T16:46:29Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707889 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Podczas drogi nic również nie nastąpiło coby mogło zwrócić twoją uwagę? Żaden inny powóz nie jechał poza wami, zatrzymując się skoroście przystanęli?<br> {{tab}}— Nie widziałem nic podobnego. Zresztą była tak straszna niepogoda, taki psi czas, jak nazywają, żem nawet nie patrzył w około siebie. Podniósłszy kołnierz mojego płaszcza aby mi strugi deszczu na grzbiet nie spadały, jechałem.<br> {{tab}}— Za przybyciem go Indyjskiego hotelu, ów podróżny zapewne zapłacił panu i odjechać ci kazał.<br> {{tab}}— Przeciwnie, polecił mi czekać jakiś czas, poczem zawiozłem go do restauracyi przy ulicy Saint-Lazare. Tam to ów nieszczęśliwy człowiek uregulował zemną rachunek, dawszy mi suty napiwek.<br> {{tab}}— Podczas gdy czekałeś przed hotelem, czy nic podejrzanego me zwróciło twojej uwagi?<br> {{tab}}Loriot zamyślił się przed udzieleniem odpowiedzi.<br> {{tab}}— A! przypominam sobie... — rzekł nagle.<br> {{tab}}— Cóż takiego? — pytał żywo Flogny.<br> {{tab}}— Strażnik miejski stał w bramie domu naprzeciw hotelu i zdał się tam być jak w miejscu przybitym. Wyraźnie zdawało się, jak gdyby czatował na kogoś... Następnie, skoro mój podróżny wyszedł, niewiem co z tamtym się stało.<br> {{tab}}— To drobnostka, która nie jest w stanie rozświetlić mi mych poszukiwań.<br> {{tab}}— Tych łotrów więc dotąd panowie nie uwięziliście?<br> {{tab}}— Nie... niestety!<br> {{tab}}— Ale przynajmniej natrafiliście na ich ślady?<br> {{tab}}— I to nie...<br> {{tab}}— Do kroć tysięcy! to mnie bardzo dziwi... Nasza paryzka policya posiada wszakże tylu zręcznych agentów. Szukaliście jednak w miejscach podejrzanych?<br> {{tab}}— Bezwątpienia... lecz wszystko dotąd daremnie. Stoimy w obecnie w obec przeniknionej tajemnicy.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> o3bpagp55ihtebq356rlxv2g3xn0lft 100 1211027 3707890 3622628 2024-11-17T16:51:54Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707890 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— E! co pan mówisz!.. Zbadano i wyjaśniano bardziej nieprzeniknione od tej tajemnice, chociażby nawet i tę w jakiej niegdyś mój fiakr grał główną rolę. Jest to prawdziwa historya, mająca pozór romansu.<br> {{tab}}— Przypominam sobie szczegóły tej sprawy. Lecz tam istniały jakieś wskazówki, a tu, nie posiadamy nic... nic co się zowie! — Lecz panie Flogny, pomówmy zimniej nieco w tej sprawie. Ci nikczemnicy, którzy porwali tego nieszczęśliwego, aby go zamordować, wszak to nie były cienie, ale żyjący ludzie?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć...<br> {{tab}}— Musieli gdzieś zamieszkiwać... a oprócz tego mieli jakąś powierzchowność, której opis powinniby wam udzielić w hotelu.<br> {{tab}}— Udzielono go nam... lecz cóż to pomoże?<br> {{tab}}— Zresztą nie wynieśli tego biedaka na ręku...<br> {{tab}}— Wprowadzili go do fiakra.<br> {{tab}}— Cóż więc się stało z tym fiakrem i woźnicą, który powoził?<br> {{tab}}— Ba gdybyśmy to wiedzieć mogli...<br> {{tab}}— W jaki sposób pan mi odpowiadasz do czarta!.. Ależ do kroć tysięcy gdybym ja był agentem policyj, musiałbym odnaleść tę budę! Powóz wraz z koniem nie ulatnia się w powietrze. Zresztą wszystkie tutejsze fiakry zostają pod nadzorem prefektury...<br> {{tab}}— Przypuszczamy, że powóz wraz {{Korekta|zkoniem|z koniem}} został umyślnie do tego kupionym, a następnie go sprzedano.<br> {{tab}}Loriot podskoczył nagle, uderzając się w czoło.<br> {{tab}}— Jakiem żyw! — zawołał — czy to ja czasem nie nabyłem tego powozu?<br> {{tab}}— Ty, panie Loriot?<br> {{tab}}— Czekaj pan... czekaj! — wołał stary woźnica, przemierzając pokój szybkiemi krokami. — Ach! gdyby się to stało rzeczywiście...<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> a6i1ytf0cx482e9h473406ql52hghkb 100 1211028 3707891 3622629 2024-11-17T16:55:21Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707891 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Tłomacz się pan jaśniej... na Boga!..<br> {{tab}}— Wyobraź pan sobie, że kupiłem powóz, wraz z koniem, wędzidłem i całą uprzężą, — właśnie w owym czasie... i otóż jest coś, co otwiera mi oczy.<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Czekaj pan... minutę... sekundę... trochę cierpliwości do kroć tysięcy piorunów! Było to nazajutrz, albo we dwa dni po ten wypadku. Mój rejestr poda nam ścisłą datę. Piłem kieliszek wina u kupca na rogu ulicy Montreuil i alei Filipa Augusta.<br> {{tab}}— Widać ztąd ów sklep...<br> {{tab}}— Otóż właśnie... miałem zapłacić i wyjść, gdy jakieś indywiduum, wyglądające na woźnicę lub stajennego weszło, przynosząc kupcowi zapłatę za stajnię i remizę, wynajętą przez siebie.<br> {{tab}}— Mężczyzna wysokiego wzrostu, nieprawdaż? — pytał Flogny.<br> {{tab}}— Tak... bardziej wysoki niż mały. Oznajmił, iż odebrawszy rozkaz od swego pana, ażeby sprzedał powóz i konia, prowadzi to razem na targ koński. Przyszła mi myśl natenczas, iż dobrze byłoby może kupić to dla siebie... chciałem obejrzeć. Ów duży chłop zaprowadził mnie do remizy. Koń wydał mi się być silnym, chociaż jak gdyby znużonym długą, niedawną podróżą, o czem mi i powiedział ów człowiek. Powóz był w dobrym stanie. Podałem mu cenę... Zaczął się nieco targować, lecz w końcu ugodził się zemną.<br> {{tab}}— I dostarczył panu konia z powozem?<br> {{tab}}— Nazajutrz rano tu go przyprowadził.<br> {{tab}}— Wiesz pan nazwisko tego człowieka?<br> {{tab}}— Powiedział mi je... lecz zapomniałem. — A nie pozostawił pokwitowania z pieniędzy, jakie mu pan wypłaciłeś?<br> {{tab}}— Nie. Interes ten był robiony na dobrą wiarę i w obec świadków. Otóż panie Flogny ja mam to stałe przekonanie, że ów powóz wraz z koniem nabawiły strachu ich właściciela,<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rf6m726lap0e3epnxovhzm4xst73466 100 1211029 3707892 3622630 2024-11-17T16:58:32Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707892 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>i że jeżeli mi je odstąpił za połowę wartości, to dlatego tylko, ażeby się ich pozbyć.<br> {{tab}}— Podaj, mi pan ścisłą datę kupna konia i powozu.<br> {{tab}}Loriot otworzył swą rejestrową księgę.<br> {{tab}}Kupił go nazajutrz po dniu, w którym nastąpiło porwanie Edmunda Béraud z Indyjskiego hotelu.<br> {{tab}}— Ależ to jasno rzuca się w oczy! — zawołał agent. — Sprzedano ci go nazajutrz po spełnieniu zbrodni.<br> {{tab}}— I ja tak sądzę.<br> {{tab}}— Sprzedający czy był {{Korekta|francuzem|Francuzem}}?<br> {{tab}}— Zdawał się nim być. Mówił zupełnie czysto po francuzku.<br> {{tab}}— Ten koń i powóz znajdują się u ciebie w stajni?<br> {{tab}}— Tak... dziś właśnie jest ich dzień wypoczynku.<br> {{tab}}— Każ je zaprządz i zawieź mnie do kupca win, który wynajmował stajnię i remizę owemu nieznajomemu.<br> {{tab}}— Natychmiast... — rzekł Loriot.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Po upływie kilku minut Flogny wsiadł do fiakra, Loriot na kozioł i zaciął konia. Wkrótce przybyli na ulicę de Montreuil.<br> {{tab}}W czasie drogi agent rozmyślał nad tem wszystkiem, co posłyszał od właściciela fiakra nr. 13, a ogólny rezultat jasno mu wskazywał, iż trafił na dobre ślady.<br> {{tab}}Nieszczęściem, na ulicy Montreuil zawód go oczekiwał.<br> {{tab}}Właściciel handlu win, wynajmując stajnię i remizę owemu nieznajomemu, będąc z góry za ten czas zapłaconym, nie zapytał się o nazwisko wynajmującego, który zresztą mógł podać i fałszywe, jeżeli rzeczywiście brał udział w zbrodni.<br> {{tab}}Loriot zaofiarował kieliszek burgunda agentowi policyi.<br> {{tab}}Obaj usiedli naprzeciw siebie i trącili się szklankami.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ccuk5upd98aaclyw8q8b61irvexs6t2 100 1211031 3707893 3622632 2024-11-17T17:02:11Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707893 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Pytałeś mnie pan — rzekł stary woźnica, czy osobistość, która sprzedała konia z powozem, wyglądała na {{Korekta|francuza|Francuza}}?<br> {{tab}}— Tak... miałem w tem ważne powody.<br> {{tab}}— Przypuszczasz więc pan, że to mógł być jakiś cudzoziemiec?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Z jakiego kraju, według pana... jakiej narodowości?<br> {{tab}}— Anglik, albo {{Korekta|amerykanin|Amerykanin}}.<br> {{tab}}— Otóż widzisz pan, panie Flogny, toż samo właśnie krąży w mym mózgu. Znalazłem się wplątanym w tę sprawę, nie wiedząc jak i kiedy. To mnie gniewa... irytuje! Trzeba, ażeby się to wyjaśniło, w czem ja gotów wam jestem dopomódz. Właśnie, wiele szczegółów, na które nie zważałem, na myśl mi teraz przychodzą.<br> {{tab}}— Jakież to szczegóły? — zawołał żywo Flogny. — Mów pan bez stracenia chwili, panie Loriot, a jeśli mnie przyprowadzisz na właściwą drogę, będziesz się mógł pochlubić, żeś oddał sprawiedliwości ważną przysługę.<br> {{tab}}— Otóż, posłuchaj pan. Rano w dniu, w którym ów łotr miał przyprowadzić mi powóz wraz z koniem, traktowałem o inną sprawę. Chodziło o zawiezienie wesela do merostwa, kościoła, restauracyi i Winceńskiego lasku. Przyszedł do mnie właśnie w tym celu narzeczony wraz ze swym towarzyszem, dwaj dobrzy chłopcy, Eugeniusz Loiseau i mały Misticot...<br> {{tab}}— Eugeniusz Loiseau? — przerwał Flogny — ów introligator, siostrzeniec bankiera Verrière?<br> {{tab}}— Tak... znasz go pan?<br> {{tab}}— Znam... mów, ojcze dalej.<br> {{tab}}— Rozmawialiśmy właśnie o ilości potrzebnych na to wesele powozów, gdy ów sprzedawca nadjechał z powozem i koniem. Wziąwszy mój rejestr, prosiłem, aby mi wyliczył pieniądze, gdy nagle Misticot, wpatrując się weń, zawołał: ''Przepraszam, lecz jeśli się nie mylę, zdaje mi się, że pan jesteś panem''...<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> bbnzdw6d5tvfl7j4cbqnlduj47quyqm 100 1211032 3707895 3622633 2024-11-17T17:04:28Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707895 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Tu Loriot zatrzymał się.<br> {{tab}}— Kim... kim? — wołał Flogny gorączkowo.<br> {{tab}}— Zapomniałem nazwiska, ale to mniejsza, ponieważ resztę pamiętam.<br> {{tab}}— Kończ pan... mów jaknajprędzej!<br> {{tab}}— Misticot mówił dalej: Czyś pan nie był klownem w cyrku Fernando?<br> {{tab}}Flogny, zerwawszy się z krzesła, chwycił za ramię Loriota, wołając:<br> {{tab}}— On to powiedział?!<br> {{tab}}— Powtarzam panu jego własne wyrazy.<br> {{tab}}— I cóż na to odrzekł ów człowiek?<br> {{tab}}— Roześmiał się... Mylisz się pan — rzekł: — nie wiem, o kim mówisz.<br> {{tab}}— Kłamał! — zawołał agent, z blaskiem radości w spojrzeniu. — Ów towarzysz Eugeniusza Loiseau nie mylił się... on go poznał!<br> {{tab}}— Tak pan sądzisz?<br> {{tab}}— Jestem tego pewien! Ów łotr, do którego to mówił, był rzeczywiście klownem z cyrku Fernando, a to jego nazwisko, które pan zapomniałeś, ja je znam!<br> {{tab}}— Znasz je pan?<br> {{tab}}— Ów człowiek nazywał się Trilby.<br> {{tab}}Stary woźnica potrząsnął głową przecząco.<br> {{tab}}— Nie — rzekł — on się tak nie nazywał.<br> {{tab}}— Zatem Wiliam Scott.<br> {{tab}}— To... to! Wiliam Scott... to właśnie. Pamiętam to dobrze. To nazwisko wymienił Misticot.<br> {{tab}}— Panie Loriot... — zawołał agent z radością — pan mnie posunąłeś o krok naprzód w tej sprawie. Ów Misticot znał Scotta, może nam więc dopomódz w odszukaniu tego hultaja.<br> {{tab}}— Czekaj pan... czekaj! jeszcze nie skończyłem, mam jeszcze coś do powiedzenia.<br> {{tab}}— Mów pan... mów prędzej! Nie uwierzysz, z jakiem cię słucham zaciekawieniem!<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> d2bv52rx6kedovi8w6asuzh7zu4htvb 100 1211033 3707897 3622634 2024-11-17T17:07:08Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707897 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Skoro ów sprzedający mi powóz i konia odszedł — mówwił stary woźnica — kończyłem interes z Eugeniuszem Loiseau, ustanawiając liczbę i cenę weselnych powozów, i dla niego nawet ustąpiłem cośkolwiek. Wtedy Misticot, zaproszony, jako drużba na to wesele, prosił mnie, abym zachował dla niego ów powóz świeżo kupiony, by jadąc nim, mógł poprzedzić orszak powracający z kościoła naprzód zobaczyć, czy są w porządku nakrycia. I tak się też stało. W nadchodzącą sobotę odbyły się zaślubiny. Misticot, zabrawszy w swój powóz dwoje zaproszonych, sam usiadł na koźle obok woźnicy, gdzie pod dywanikiem, pokrywającym deskę, znalazł srebrny medalik.<br> {{tab}}— Srebrny medalik? — powtórzył agent gorączkowo.<br> {{tab}}— Tak... który to medalik stał się łatwym do poznania z przyczyny maleńkiej w pośrodku dziureczki, z tą wadą bowiem sprzedał go przed kilkoma dniami Misticot Wiliamowi Scott.<br> {{tab}}— Widzisz pan, że miałem słuszność, nie wątpiąc o tożsamości sprzedającego powóz z klownem z cyrku Fernando.<br> {{tab}}— Tak, to uderzające!<br> {{tab}}— Któż jest ten Misticot?<br> {{tab}}— Dzielny chłopak, sierota, uczciwy, odważny, pracowity, jak rzadko znaleźć. Czy pan wiesz, że on dwanaście naraz rzemiosł uprawia, aby zarobić na życie. Prawdziwe jego nazwisko jest Stanisław Dumay.<br> {{tab}}— Panie Loriot! ja muszę się z nim widzieć jaknajprędzej! Mam przekonanie, iż obok niego będę szedł w pełnem świetle. Gdzie on mieszka?<br> {{tab}}— Przy ulicy Flechier.<br> {{tab}}— Zawieź mnie pan na ulicę Flechier.<br> {{tab}}— Nie zastaniemy go w domu...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Spotkałem się z nim przed dwiema godzinami na rogu bulwaru Barbès... mówił mi, że wybiera się w podróż wieczorem.<br> {{tab}}— Gdzie... dokąd?<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 4qj5idhfnfuh5byxp45k93spyzb8edn 100 1211034 3707898 3622635 2024-11-17T17:08:45Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707898 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Nie wiem tego.<br> {{tab}}— Lecz może wiesz pan przynajmniej, którą pojedzie drogą żelazną?<br> {{tab}}— I tego nie wiem.<br> {{tab}}Flogny uderzył gniewnie nogą o podłogę.<br> {{tab}}— Otóż przeszkoda, do pioruna! — zawołał. — Wszakże jego nieobecność nie potrwa długo zapewne? — dodał po chwili..<br> {{tab}}— On sam nie wiedział, jak długo mu tam zabawić wypadnie.<br> {{tab}}— Mimo to wszystko, ja koniecznie muszę się widzieć z tym chłopcem... — rzekł Flogny niecierpliwie. — On musi mi osobiście wyjaśnić historyę medalika, sprzedanego Scottowi, a znalezionego w powozie. Bądźcobądź, na los szczęścia wieź mnie pan na ulicę Flechier. W drogę co żywo!<br> {{tab}}W kilka minut później fiakr zatrzymał się przed domem, gdzie Misticot zamieszkiwał. Agent, wyskoczywszy zeń, pobiegł do odźwiernej.<br> {{tab}}— Pan Stanisław Dumay jest w domu? — zapytał.<br> {{tab}}— Spóźniłeś się pan... Wyjechał przed pięcioma minutami...<br> {{tab}}— Ale powróci?<br> {{tab}}— Nie tak prędko... W podróż wyjechał.<br> {{tab}}— Potrzebuję koniecznie widzieć się z nim zanim wyjedzie z Paryża. Na którą ze stacyj się udał?<br> {{tab}}— Nic nie wiem, panie.<br> {{tab}}Flogny, zły i niecierpliwy, wyszedł na ulicę.<br> {{tab}}— I cóż? — pytał go Loriot.<br> {{tab}}— Wyjechał!<br> {{tab}}— I nie powiedział nikomu, dokąd jedzie?<br> {{tab}}— Nie powiedział.<br> {{tab}}— Byłem tego pewny.<br> {{tab}}— Zkąd pan mogłeś o tem wiedzieć?<br> {{tab}}— Ponieważ przewiduję, że ów podrostek podjął się jakiejś misyi tajemniczej, a skutkiem tego chowa język do kieszeni.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> g7ef4kj0gjw1zmw7gk822uv8nx4027o 100 1211035 3707902 3622636 2024-11-17T17:10:35Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707902 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Misyi tajemniczej? — powtórzył agent zaciekawioy.<br> {{tab}}— Ba! o tem nikt nie wie... i ja zarówno.<br> {{tab}}— Któżby mu mógł powierzyć tę misyę... na czyjby działał rachunek?<br> {{tab}}— Powiem panu, co o tem myślę... ale to tylko moje przypuszczenie. Według mego zdania, jedna tylko osoba mogłaby panu powiedzieć, gdzie pojechał ten malec...<br> {{tab}}— Jedna osoba... któż taki?<br> {{tab}}— Zakonnica, siostra miłosierdzia, z którą się często widywał... Ztąd wszystko mi się coś zdaje, — że oni wspólnie działają i że jeżeli wyjechał, to z polecenia tej zakonnicy.<br> {{tab}}— Gdzież znaleźć tę siostrę miłosierdzia? — pan do fiakra, zawiozę cię tam, gdzie zdaje mi się, że ona mieszka, bo często widziałem, jak ztamtąd wychodziła.<br> {{tab}}— W tym okręgu miasta?<br> {{tab}}— Tak, na bulwarze Haassmanna nr. 54.<br> {{tab}}Po kilku minutach fiakr Loriota zatrzymał się przed, mieszkaniem bankiera.<br> {{tab}}— To ta... — rzekł woźnica.<br> {{tab}}— Ależ to pałac Juliusza Verrière... — zawołał Flogny.<br> {{tab}}— Być może... Mimo to ona tu mieszka.<br> {{tab}}— Zaczekaj, ojcze Loriot.<br> {{tab}}I agent, podszedłszy ku okratowaniu, silnie zadzwonił.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Biedna Joanna Besourdy przepędziła noc we łzach, myśląc o ponurej teraźniejszości, jaką jej zgotował Paweł Béraud, i o niemniej smutnej przyszłości, jaka się jej w zastraszający sposób ukazywała.<br> {{tab}}Nienawiść płynęła z jej serca przez krwawe rany, zadane ręką tego nędznika, a ta nienawiść podsuwała jej zemstę.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8haj6rlq8gizu5iujp7kh8ys8rsosi1 100 1211037 3707904 3622638 2024-11-17T17:14:23Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707904 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Nie była to jednak ta zemsta, jakiej pragnęła Joanna. Miała ona dobre, szlachetne serce, żyła z zaparciem się siebie.<br> {{tab}}— Zbłądziłam... — powtarzała sobie nieraz: — z własnej winy poniżyłam się sama, nie mam więc prawa się uskarżać. Ale niewinna ofiara, to dziecię, pozbawione ojcowskiej opieki, moja córka ukochana, moja biedna Lina, za nią powinnam i muszę się zemścić!<br> {{tab}}I z przerażeniem zapytywała siebie, jakiem będzie odtąd jej życie?<br> {{tab}}Stosunek jej z Pawłem Béraud był wszystkim znany, skutkiem tego znajdzie, być może, wszystkie drzwi przed sobą zamknięte. Jeśli odmówią jej udzielania roboty, z czego wyżywi swe dziecię? Będzie jednak próbowała, przeznaczając cały swój zarobek dla Liny.<br> {{tab}}Niestety jednak! praca kobiet bywa tak szczupło wynagradzaną. Daje zaledwie tyle, aby nie umrzeć z głodu. Dziecię z braku pożywniejszych pokarmów gasnąć będzie i wpadnie w anemię, ową chorobę miast wielkich.<br> {{tab}}Widzieć śmierć córki... ach! ta myśl przyprawiała ją o szaleństwo. Cóż bowiem znaczyło dla niej jej własne życie? O! jakże ona potrzebowała roboty... jaknajwięcej roboty, aby ocalić życie swego dziecka! O! jakże była podłą, nikczemną, ta Wiktoryna, która, według opowiadań Piotra Béraud, gałganiarza, stała się kochanką Pawła, czyniąc go tym sposobem sprawcą tyłu cierpień moralnych Joanny.<br> {{tab}}Biedna kobieta wśród łkań powtarzała:<br> {{tab}}— To ona... ona jest najwinniejszą!... Paweł nie byłby opuścił domu i dziecka, gdyby ta nędznica nie była mi go ukradła!<br> {{tab}}I Joanna pałała niewysłowioną nienawiścią dla tak niesłusznie, jak wiemy, spotwarzonej Wiktoryny, raczej godnej pożałowania.<br> {{tab}}Skutkiem takich ponurych, rozmyślań, nieszczęśliwa uczuła, iż rozum jej się błąkać poczyna. Chwilami zrywała się na swem ciasnem łóżku, gdzie obok niej spało jej dziecię.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rbr6eyycp54o9sohuxc24iikd3bspes 100 1211071 3707907 3622718 2024-11-17T17:17:52Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707907 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Ogarniała ją niepowściągniona chęć pochwycić Linę, unieść ją z sobą, uciec z nią gdzieś daleko na wybrzeże i przycisnąwszy swą córkę do serca rzucić się wraz z nią w czarne nurty Sekwany, by znaleźć tam wieczny spoczynek.<br> {{tab}}Za chwilę ów projekt wstręt w niej obudzał i sama nie pojmowała, zkąd jej to na myśl przyjść mogło.<br> {{tab}}Rozpacz natenczas ustępowała miejsca wściekłości, wzrastającej nienawiści, pragnieniu zemsty.<br> {{tab}}Skoro dzień błysnął, powzięła postanowienie...<br> {{tab}}Zemści się na Wiktorynie, a potem, gdyby potrzeba było umrzeć, to umrze!<br> {{tab}}Podniosła się, przez całą noc nie zamknąwszy oczu. Zwolna się ubierała, strzegąc się hałasu, by nie obudzić swej córki.<br> {{tab}}Około ósmej dziecię, otwarłszy oczęta, spojrzało wokoło siebie przestraszonem wzrokiem. Dostrzegłszy matkę, uśmiechnęło się, wymagając do niej ręce.<br> {{tab}}Joanna przytuliła ją do piersi.<br> {{tab}}Lina nie jadła obiadu dnia poprzedniego.<br> {{tab}}— Mamo... jam głodna... — wyrzekła.<br> {{tab}}Biedna kobieta nie obawiała się jeszcze o brak chleba dla swojej córki. Z czterdziestu franków, danych jej przez Pawła, wraz z drobną monetą, jaką przy sobie posiadała, pozostało jej jeszcze około trzydziestu ośmiu franków, po zapłaceniu za tydzień komornego.<br> {{tab}}Było to dla niej majątkiem obecnie. Należało jednak oszczędzać go do chwili, w której by mogła dostać robotę.<br> {{tab}}— Wstań... ubiorę cię, me dziecię — rzekła do Liny; — pójdziemy razem na kawę do mleczarni.<br> {{tab}}Ubrawszy się, po odmówieniu modlitwy, dziecię wzięło koszyczek, w którym się mieściły jej książki i kilka kajetów.<br> {{tab}}— A potem zaprowadzisz mnie, mamo, do szkoły... — nieprawdaż? — pytała.<br> {{tab}}— Nie, moje dziecię.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 16zjhg9gbsg6mkd6ek0sy2omf4bqmtg 100 1211072 3707908 3622721 2024-11-17T17:19:49Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707908 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Mamy dużo chodzenia na dzień dzisiejszy.<br> {{tab}}— Dużo chodzenia... z tobą, mamo? O! jak to dobrze, ja lubię z tobą chodzić.<br> {{tab}}Weszły obie do mleczarni, gdzie Joanna kazała podać dziecku kawę; sama nic jeść nie mogła. Wzburzony jej żołądek nie przyjąłby pokarmu.<br> {{tab}}Gdy Lina zjadła śniadanie, matka wraz z nią udała się na ulicę Vaugirard.<br> {{tab}}W drodze zatrzymała się. Uczuła, jak gdyby wola, wiodąca ją do celu, nagle ją odstąpiła. Cofnęła się nawet wstecz ze spuszczoną głową.<br> {{tab}}Ruch ten jednakże trwał mgnienie oka; podniosła głowę i z gestem dzikiej nienawiści szła dalej przed siebie.<br> {{tab}}Zwróciwszy się na lewo, przybyła na ulicę de Fleurus, do domu pod numerem 11-ym. Tu pokornie się zatrzymała; {{Korekta|wachanie|wahanie}} powróciło.<br> {{tab}}Lina spojrzała na dom.<br> {{tab}}— To tu mieszka nasz kuzyn, Loiseau... nieprawdaż, mamo? — pytała.<br> {{tab}}— Tak... tu.<br> {{tab}}— Czy do nich idziemy?<br> {{tab}}— Do nich... — odpowiedziała Joanna przytłumionym głosem.<br> {{tab}}I przestąpiła próg domu.<br> {{tab}}Jeżeli Joanna spędziła noc bezsennie, i Wiktoryna również oczu nie zamknęła.<br> {{tab}}Po owej strasznej scenie, jaką miała z mężem, dostała nerwowego ataku, a potem omdlenia. Zwolna jednakże przyszła do przytomności, a wraz z powróceniem życia wróciły świadomość i wspomnienia.<br> {{tab}}Rozpacz zawładnęła jej udręczoną duszą, pchając ją na tę drogę, na którą ją prowadziła wola Arnolda Desvignes, na drogę samobójstwa.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 96ghmxwztzh3x9c6txslje5y7i3zam9 100 1211073 3707910 3622722 2024-11-17T17:22:25Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707910 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Ach! wszystko to było skończonem już dla niej! Mąż ją uderzył brutalnie. Nie wrócił na noc do domu. Pozwolił się wypędzić z warsztatu...<br> {{tab}}Wiktoryna to zrozumiała, widząc pakiet z narzędziami, rzucony przezeń w kąt pokoju. Oddał się hulankom i rozpuście.<br> {{tab}}Ruina i straszna nędza przybywały przyśpieszonym krokiem, nic tych widm strasznych powstrzymać obecnie nie było w stanie!<br> {{tab}}Wszystkie złote marzenia, utworzone przez nią o małżeństwie, jak mgła się rozpłynęły. Niepodobna było zachować najmniejszego złudzenia... Loiseau był podłym nikczemnikiem!...<br> {{tab}}Wiktoryna jednak nie czuła jeszcze dla niego nienawiści. W głębi jej serca, na dnie ukryta, leżała myśl przebaczenia, chociaż nie godzien był tego.<br> {{tab}}— Będzie kiedyś żałował... — mówiła sobie. — Może natenczas przyjdzie prosić mnie o przebaczenie... i przebaczyłabym... zapomniała. Ach! gdyby tylko to nastąpiło!<br> {{tab}}I mimo wszystko, nie traciła nadziei.<br> {{tab}}Zasiadła do roboty bardziej dla zabicia czasu i łatwiejszego oczekiwania, niż pracy, ponieważ tak palce jej drżały, że kwiatów wiązać nie była w stanie.<br> {{tab}}Daremne, niestety, oczekiwanie...<br> {{tab}}Wiedzą już o tem nasi czytelnicy, że Eugeniusz Loiseau, uwieziony przez Pawła Béraud i Will Scotta, miał nie powrócić tej nocy, jak i poprzedniej.<br> {{tab}}Z nadejściem wieczora Wiktoryna rozpaczać poczęła.<br> {{tab}}Jak dnia poprzedzającego, wstrząsana gorączką i febrą, oczekiwała.<br> {{tab}}Brzask dzietny zabłysł, a ona jeszcze czuwała.<br> {{tab}}Wtedy to, owładnięta straszną rozpaczą, po raz pierwszy pomyślała o śmierci. Niedość jednakże jeszcze cierpiała i nie tak długo, by utrzymała się przy tej myśli. Wspomniała, że była młodą. Wspomniała, że przed zamążpójściem pracą<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> dwydphm2uzfdfr7oaimk6d7nr76ia3y 100 1211074 3707911 3622724 2024-11-17T17:25:30Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707911 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>zarabiała na wszelkie życia potrzeby, że nawet zaoszczędziła pewną część pieniędzy, użytych na pokrycie kosztów weselnych.<br> {{tab}}Natenczas była wolną... wolną i szczęśliwą!<br> {{tab}}— Zabić się!... — powtarzała — zabić się... dla niego? Nie! to byłoby szaleństwem! Śmiałby się z tego!<br> {{tab}}I myśl o samobójstwie umknęła, lecz pozostało serce zakrwawione, łzy po łzach następowały.<br> {{tab}}Biedna kobieta, złamana bezsennością, pożerana gorączką, wzbudzić mogła litość w najbardziej zatwardziałem sercu.<br> {{tab}}Wtem dzwonek zabrzmiał nagle od strony drzwi.<br> {{tab}}Wiktoryna zerwała się z krzesła, na którem siedząc, płakała.<br> {{tab}}— To on! — wyszepnęła; — ach! gdybyż to był on nareszcie!<br> {{tab}}I przycisnęła serce obiema rękami, jak gdyby dla powstrzymania gwałtownych jego uderzeń.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Objęta straszną obawą, Wiktoryna nie śmiała otworzyć.<br> {{tab}}Dzwonek zadźwięczał powtórnie.<br> {{tab}}Wtedy, przyzwawszy całą siłę moralną, podeszła i drzwi otworzyła. Zadziwiona jednak, cofnęła się nagle, ujrzawszy przed sobą Joannę Desourdy z jej córką, Joannę, której nie widziała od owej uroczystości weselnej w Saint-Mandé, Joannę, kochankę owego Pawła Béraud, sprawcę jej nieszczęść, ścigającego ją swoją wstrętną miłością i wiodącego na zgubę jej męża.<br> {{tab}}Wiktoryna mocno pobladła.<br> {{tab}}Joanna zmieszanie i bladość młodej kobiety pojęła w innem znaczeniu. Pomyślała sobie, iż Wiktoryna odgadła powód jej przybycia, a zatem rzeczywiście winna być musi.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> qzsoz6zyn0a1u7bqaqawi7msik5ljqw 100 1211077 3707914 3667665 2024-11-17T17:27:33Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707914 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Ach! — zawołała, wbiegając szybko do pokoju, wraz z Liną — twoje zmieszanie mnie przekonało, iż prawdę mi powiedziano.<br> {{tab}}— Nie rozumiem cię... — odrzekła kwiaciarka zdumiona.<br> {{tab}}— Doprawdy? — odrzekła ironicznie Joanna. — Może jeszcze powiesz, iż dziwi cię me przyjście.<br> {{tab}}— Bezwątpienia.<br> {{tab}}— A jednak po tem wszystkiem, co zaszło, powinnaś się była spodziewać mojego przybycia.<br> {{tab}}— Po tem, co zaszło... lecz co? — powtórzyła Wiktoryna.<br> {{tab}}— Ha! winnaś pamiętać przynajmniej, że ja mam córkę!... — wołała z gwałtownością Joanna. — Sądziłaś więc, żem ja do tego stopnia niedołężną i słabą, żem podłą, nikczemną do tyla, iż w milczeniu przyjmę wstyd i nędzę? I dlatego to, nie spodziewałaś się, że przyjdę... Otóż się pomyliłaś! Gdybym była samą, schyliłabym głowę, być może, i przyjęła z pozorną obojętnością truciznę, jaką mnie poicie oboje... zemściłabym się pogardą!... Lecz ja mam córkę... rozumiesz? mam córkę... i chcę, ażeby ze względu na nią, sprawiedliwość wymierzoną została.<br> {{tab}}Tu pochwyciwszy na ręce Linę, mówiła dalej:<br> {{tab}}— Widzisz tę kobietę, me dziecię... przypatrz się jej dobrze... Jest to zdrajczyni nikczemna, żyjąca fałszem, podstępem! Ona oszukała swojego męża, zaślubiając go, gdy była kochanką innego. I zamiast po zamążpójściu stać się uczciwą kobietą, zachowała swego kochanka, tego nędznika, który nas opuścił, za jej radą bezwątpienia! Przypatrz się, Lino, owej nikczemnicy, która nas uczyniła tak nieszczęśliwymi.<br> {{tab}}W pierwszej chwili Wiktoryna uczuła się być jakoby oszołomioną słowami Joanny. Owe wyrzuty, tak straszne, a niezasłużone, spadając na nią potokiem, czyniły jej wrażenie jakiegoś snu okropnego. Zwolna jednakże nastąpiła równowaga w jej pomięszanym umyśle; zrozumiała, że mówiąc coś podobnego, jej kuzynka w błędzie być musiała.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> eq81t57e4hn2xrc0aruaxmjvh65ts0i 100 1211078 3707915 3622731 2024-11-17T17:29:55Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707915 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Joanno! — zawołała — słuchając cię przed chwilą, zapytywałam sama siebie, czy nie śnię? Czy ty rzeczywiście przy zdrowych zmysłach pozostajesz? Czy do mnie to mówisz? co się dzieje... co masz przeciwko mnie?... Wytłumacz się, proszę!...<br> {{tab}}— Tłumaczyć się... — zawołała Joanna; — alboż ty nie wiesz o wszystkiem lepiej odemnie? Chcesz więc znów przedemną, tak jak przed swoim mężem, odegrać komedyę?<br> {{tab}}— Przysięgam na wszystkie świętości, że cię nie rozumiem... nie wiem, o co chodzi...<br> {{tab}}— Ty... nie wiesz?!...<br> {{tab}}— Przysięgam przed Bogiem, że nie wiem... I gdyby tej chwili umrzeć mi wypadło, w chwili skonania powtórzyłabym tęż samą przysięgę. <br> {{tab}}— Kłamiesz! — zawołała Joanna. — Przed zaślubieniem Eugeniusza byłaś kochanką Pawła Béraud, ojca mej córki!...<br> {{tab}}— Ja... ja jego kochanką? — krzyknęła ze zdumieniem Wiktoryna.<br> {{tab}}— Tak, ty... i nie poważysz się zaprzeczyć temu...<br> {{tab}}— Zaprzeczam jaknajmocniej... zaprzeczam!<br> {{tab}}Nie słuchając swojej mniemanej rywalki, Joanna wołała ze wzrastającą gwałtownością:<br> {{tab}}— Wyszedłszy za mąż, utrzymywałaś dalej stosunki ze swym kochankiem, skutkiem czego tak mnie, jak moją córkę uczyniłaś najnieszczęśliwszemi istotami na świecie, doprowadziwszy je wreszcie do pozostania bez dachu i chleba!<br> {{tab}}— Joanno... Joanno! ciebie obłęd ogarnął... Zastanów się, kogo o to wszystko oskarżasz!<br> {{tab}}— Ciebie oskarżam... ciebie! Jesteś kochanką Pawła Béraud, kłamać ci w tym razie nie wolno!<br> {{tab}}— Na prochy mojego ojca przysięgam... to fałsz!<br> {{tab}}— Nowe krzywoprzysięstwo... lecz to nadaremnie... Paweł był twoim kochankiem i jest nim jeszcze! Za twoją to radą spełnił tę ostatnią nikczemność. Za twojem poleceniem opuścił mnie z mem dzieckiem... okradł nas... i pozostawił na<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> oac02zybk6008fee3udza1zna88xc8a 100 1211079 3707919 3623083 2024-11-17T17:33:29Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707919 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>bruku ulicznym bez żadnych środków utrzymania. Możesz być dumną z tego!... Ach! zręcznie pokierowałaś piekielne swe dzieło!...<br> {{tab}}Wiktoryna załamała ręce. Na jej twarzy widniała boleść rozdzierająca.<br> {{tab}}— Joanno! — zawołała głosem złamanym: — Joanno... w imię tego Boga, który nas słucha i którego błagam, aby mi śmierć zesłał u stóp twoich, jeżeli kłamię... Joanno!... wierzaj mi, oszukano cię, w błąd cię wprowadzono! W jakim celu, w jakim interesie, nie wiem tego, wszakże niewinnie mnie spotwarzono! W niczem nie przewiniłam z tego, co mi zarzucasz... tak! w niczem nie czuję się być winną względem ciebie! W niczem... w niczem... w niczem!...<br> {{tab}}Tu Wiktoryna wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Ach! biedna kobieto... nieszczęśliwa matko — mówiła dalej. — Któż więc do tego stopnia był moim wrogiem, który nie {{Korekta|zawachał|zawahał}} się przed myślą sprowadzenia ci takich cierpień, ażeby we mnie uderzyć? Jakimże wstrętem napełniasz mą duszę... Boże miłosierny! Joanno, skoro posłyszysz to, co ci powiem, pożałujesz swych obelg... Będziesz żałowała swych słów z całego serca, a jedynie litość dla mnie uczujesz!...<br> {{tab}}Joanna już ich żałowała.<br> {{tab}}Łkania Wiktoryny, jej krzyki oburzenia, dźwięk rozdzierający jej głosu, wstrząsający sercem, poruszyły ją do głębi, a nie wiedząc jeszcze, co jej kwiaciarka powie na swoją obronę, czuła już dla niej litość w miejsce zaciekłości.<br> {{tab}}— Posłuchaj mnie... — wyrzekła Wiktoryna, podając Joannie drżącą rękę, podczas gdy po jej twarzy pobladłej łzy strugą płynęły. Nie wiem, zkąd i od kogo dowiedziałaś się o smutnej {{Korekta|tajemicy|tajemnicy}} mojej przeszłości... nikt inny nie mógł ci o tem powiedzieć, jak ów nędznik, który ją znał, a jest to człowiek, dla którego uczuwam najwyższy wstyd i pogardę! I ty... ty mnie oskarżasz, że ja go kocham?<br> {{tab}}— Tak... zbłądziłam przed mojem małżeństwem, ale wspólnikiem mej winy nie był ów nikczemnik, Paweł Béraud.<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 5pz6fl2g0j1r19a24aq3igmuzf7i5l1 100 1211080 3707923 3622733 2024-11-17T17:37:20Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707923 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>Ten, którego kochałam... któremu, oddałam me serce, nie byłby nigdy zawiódł mojej ufności. Ten, którego nosić miałam nazwisko, umiejąc je uszanować i kazać uszanować je innym... ten umarł, niestety!<br> {{tab}}„Przez długi czas ciężko i gorzko płakałam; później rana mojego serca zwolna się zabliźniła, i oddałam to moje serce z całą szczerością Eugeniuszowi Loiseau, który mnie kochał, lub raczej sądził, że mnie kocha.<br> {{tab}}„Zaślubiając Eugeniusza, ukryłam wprawdzie przed nim mą winę, sądząc, że nikt o niej nie wie. Źle postąpiłam bezwątpienia, lecz któraż na mojem miejscu miałaby odwagę usunąć od siebie narzeczonego wyznaniem błędu, jakiego nic już naprawić nie jest w stanie?<br> {{tab}}„Będąc zamężną, stałam się uczciwą kobietą i cobądźby nastąpiło, zawsze nią pozostanę. Nigdy nie oszukiwałam mojego męża, mimo, że on straconym dla mnie został za, wolą i czynem Pawła Béraud, sprawcę wszystkich cierpień, tak moich, jak twoich.“<br> {{tab}}— On! — powtórzyła Joanna — on więc to...<br> {{tab}}— Ach! gdybyś wiedziała, ile ja wycierpiałam przez niego! — wołała Wiktoryna! — I ty jeszcze oskarżasz mnie, że ja was rozdzielam... że ci go kradnę, tego nędznika!... Czy wiesz, że on chciał, abym została jego kochanką... że ścigał mnie... obsypywał brudnemi swemi wyznaniami? W jaki sposób odkrył tajemnicę mojej przeszłości, nie wiem tego, lecz był do tego stopnia bezczelnym, iż z niej broń sobie przeciw mnie wytworzył. Groził mi bezustannie, iż powie o wszystkiem mojemu mężowi, jeżeli się nie zgodzę na jego wstrętne propozycye.<br> {{tab}}„Oburzyłam się na groźbę tyle potworną i podłą. Powiedziałam nikczemnikowi, iż się nie lękam jego pogróżek... powiedziałam, by je wprowadził, gdy zechce w wykonanie. Nie śmiał tego uczynić, pojmując dobrze, iż w takim razie ja oskarżyłabym go z mej strony. Czy wiesz jednakże, co on przez zemstę uczynił? Nie... nie! Joanno, nie szukaj myślą da-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> cuhsvw3nlc16l1d5339p90lu7aaol3o 100 1211081 3707924 3623084 2024-11-17T17:40:35Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707924 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>remnie, nigdybyś tego nie odgadła, ponieważ to niepodobieństwem się zdaje z powodu swej potworności.<br> {{tab}}„Mając nadzieję, iż łatwiej ulegnę jego namowom, postanowił nękać mnie zgryzotami nędzą. Opanował mojego męża, popchnął go na drogę pijaństwa, próżnowania, włócząc go wraz z sobą po szynkach, piwiarniach, słowem po norach ostatniego rodzaju, gdzie traci swój rozum, pieniądze... gdzie bruka swoją uczciwość. Popycha go całemi siłami do pijaństwa, z czego ja niegdyś wydobyć go postanowiłam, a za każdym razem, gdy Eugeniusz, dzięki jemu, spadł o szczebel niżej, ów nędznik przychodził tu do mnie, mówiąc o swojej miłości, usiłując mnie przekonać, że jedyną dla mnie deską ratunku było porzucić mego męża, a pójść żyć z tym nędznikiem.<br> {{tab}}„Odrzucany przezemnie ze wzgardą, zaczął podziemną swą pracę. I otóż do tego doprowadził; że Eugeniusz nie wraca wcale do domu... że mnie bije!... Wygnano go z warsztatu... został bez roboty... nie ma pieniędzy... Nędza stanęła u naszego progu!...<br> {{tab}}„Ty mówisz, że Paweł ciebie opuścił... Ależ jam temu nie winna, na Boga! A jeśli mój mąż mnie opuści, on, ten Paweł Béraud, będzie tego przyczyną!... Jestem zarówno jak ty nieszczęśliwą... cierpię tyle, ile ty cierpisz... płaczę tak, jak ty płaczesz... I ty przychodzisz jeszcze z wymówkami, że ja jestem kochanką mojego śmiertelnego wroga! Ach! Joanno... jesteś niesprawiedliwą... jesteś okrutną!“<br> {{tab}}I Wiktoryna, z sił wyczerpana, upadla na krzesło, a ukrywszy twarz w dłoniach, nanowo wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}Czyż potrzebujemy twierdzić, że Joanna słuchała wyjaśnień Wiktoryny z głębokiem wyruszeniem? Czuła się być wstrząśniętą do głębi duszy tem, co usłyszała. Nie wątpiła o szczerości rozpaczliwych wyznań tej, w której nie widziała już swojej rywalki, lecz towarzyszkę boleści. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jw635psbz88slh9e2zafvgwxank1m4j 100 1211082 3707936 3622736 2024-11-17T17:42:52Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3707936 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{c|'''XXXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna również płakała, a mała Lina, widząc łzy matki, łkała po cichu.<br> {{tab}}— Wiktoryno... droga, kochana Wiktoryno... — zawołała nagle młoda kobieta, zbliżając się ku kwiaciarce i ujmując jej rękę — obraziłam cię pomimowolnie. Nie wiedziałam o tem wszystkiem... inaczej sądziłam... wszak teraz widzę, że nie miałam słuszności... przebacz mi... przebacz!<br> {{tab}}Smutna towarzyszka życia Eugeniusza Loiseau nie miała siły odpowiedzieć, uścisnęła tylko życzliwie rękę Joanny.<br> {{tab}}— Tak... — zawołała taż po chwili z głuchem wzburzeniem — ten człowiek jest nikczemnikiem, ostatnim z najpodlejszych! I gdy pomyślę, że ja go kiedyś kochałam... że on jest ojcem mej córki, płonę ze wstydu sama przed sobą. Ach! moja biedna Wiktoryno — mówiła dalej — me własne cierpienia dają mi zrozumieć ile ty cierpisz! Tak więc ów potwór chcąc cię zmusić do pożycia z sobą, groził ci oskarżeniem w obec Eugeniusza?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— I jednocześnie przywodził was do nędzy, prowadzając twego męża po szynkach i odrywając go od roboty?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Czemużeś nie powiedziała swemu mężowi aby go zabił? Czemu go sama nie zabiłaś?<br> {{tab}}— Mój mąż by mi nie uwierzył... Jest oczarowanym przez tego nikczemnika... On żyje nim tylko... widzi jego oczyma... Co zaś do zabicia go własną mą ręką, nie zdołałabym tego uczynić... przelanie krwi i morderstwo wstręt we mnie budzą!<br> {{tab}}— A więc ja będąc silniejszą od ciebie, będę patrzyła na tę płynącą krew jego, nie bledniejąc. Obdarł mnie ze wszystkiego... wyrzucił na bruk jak ostatnią nędznicę... Mam prawo<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> tmnj1wefnhwutrlbdaatigfm12sneyq 100 1211199 3708156 3622930 2024-11-18T08:15:54Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708156 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>do pomszczenia się... i pomszczę za nas obie! Nie zbraknie mi ku temu odwagi, przysięgam!..<br> {{tab}}Ostatnie wyrazy wymówiła z dźwiękiem dzikiej rozpaczy.<br> {{tab}}— Joanno! — zawołała żywo kwiaciarka — strzeż się uczynić coś podobnego.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Nie narażaj się na odpowiedzialność, skutkiem jakiego gwałtownego czynu... Pomyśl o małej twej Linie...<br> {{tab}}— A co z nią teraz się stanie? Czyż pracą rąk moich zdołam wyżywić nas obie? Nastąpi straszna nędza, pod którą się upada!<br> {{tab}}— Nie rozpaczaj!..<br> {{tab}}— Lecz czegóż się mogę spodziewać? Mogęż mieć jaką nadzieję?<br> {{tab}}— Bóg zlituje się może nad tobą. Ów Paweł tak występny, pożałuje może swych czynów i powróci do ciebie...<br> {{tab}}— On?! — zawołała Joanna. — Ach! nigdy... nigdy! Ty nie wiesz, co on uczynił... Z jaką szatańską chytrością swój plan ułożył... Oddawna już pragnął tego zerwania... przemyśliwał nad niem... i w pomyślnych okolicznościach dokonał tego. Posłuchaj i osądź.<br> {{tab}}Tu opowiedziała Wiktorynie szczegóły znane już czytelnikom.<br> {{tab}}— I ty chcesz, ażebym ja mu przebaczyła? — wołała po ukończonem opowiadaniu. — Nie! nigdy! Zemścić się powinnam... Muszę się zemścić za moją córkę!<br> {{tab}}— Żegnam cię, Wiktoryno... Chciej wierzyć, iż całem sercem żałuję, żem cię obraziła tak ciężko, niesprawiedliwie... Przebacz mi... nie gniewaj się na mnie... Złudziły mnie fałszywe pozory... Zgryzota uczyniła mnie obłąkaną!.. Zapomnij... błagam cię o to!<br> {{tab}}— Zapomniałam już i przebaczyłam.<br> {{tab}}— A więc uściśnij mnie... Odchodzę.<br> {{tab}}— Gdzież idziesz?<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8i4pv3zv9hkwp3cncxx6gey4bli3xxl 100 1211200 3708158 3622934 2024-11-18T08:18:06Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708158 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Szukać środków do wyżywienia się. Próbować wszystkiego dla mojej córki. Oby Bóg dał ażeby mi się powiodło! Lecz gdybym nie znalazła pracy, z jakiejbym wyżywić mogła to dziecię, biada człowiekowi, który nas obie zgubił!.. Sam wyda wyrok na siebie.<br> {{tab}}— Joanno! uspokój się...<br> {{tab}}— Jestem spokojną... zimną, jak sprawiedliwość... Żegnam cię, Wiktoryno.<br> {{tab}}— Zobaczymy się wkrótce... nieprawdaż?<br> {{tab}}— Tak... tam, w górze... być może... — odrzekła Joanna, wskazując na niebo.<br> {{tab}}Obie kobiety padły sobie w objęcia, pozostając przez kilka minut w niemym, serdecznym uścisku, poczem młoda matka wyszła wraz z dzieckiem.<br> {{tab}}Wiktoryna, zostawszy samą, zasiadła do pracy; ręce jej jednak gorączkowo drżały, dreszcz zimny wstrząsał jej ciałem, głowa jej ciążyła, rodzaj zawrotu mózg jej obejmował. Zawlókłszy się do łóżka, padła nań bezwładna, konająca prawie.<br> {{tab}}Podczas tej całej bolesnej sceny przy ulicy de Fleures, Paweł Béraud z Eugeniuszem Loiseau obudzili się w ''Prowanckim hotelu''.<br> {{tab}}Béraud nie czuł najmniejszych wyrzutów sumienia, a introligator, kompletnie zamroczony dwoma dniami pijaństwa, zachował zaledwie słabe wspomnienie o tem, co nastąpiło.<br> {{tab}}— A cóż? — zawołał Paweł; — wczorajsza pohulanka... To mi się życiem nazywa!<br> {{tab}}— Lecz gdzie ja jestem? — pytał Loiseau, błędnym wzrokiem spoglądając w około siebie.<br> {{tab}}— U mnie... rzecz prosta i jasna.<br> {{tab}}— Jakto u ciebie... gdzie?<br> {{tab}}— W hotelu, do pioruna! — Czyż nie pamiętasz, com ci opowiadał wczoraj o Joannie? Zwinąłem mój bazar... Niech żyje kawalerstwo!<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> mvt3n5ttflfdmiy18j106gpfo5yykm6 100 1211201 3708161 3623085 2024-11-18T08:21:11Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708161 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}To wystarczyło, aby przywieść na pamięć wszystko Eugeniuszowi.<br> {{tab}}— Tak... tak... — wyjąknął — przypominam sobie... Ja znowu w domu nie nocowałem.<br> {{tab}}— Masz do tego prawo... Jest się mężczyzną, albo się nim nie jest!<br> {{tab}}Introligator czuł żal w głębi duszy, czuł się być zawstydzonym.<br> {{tab}}— Ale co na to powie Wiktoryna? — wyszepnął.<br> {{tab}}— Wiktoryna? — odrzekł Paweł szyderczo. — Oczekuje na ciebie, aby wyprawić ci scenę! Zbiera na twoje powitanie różne przezwiska... Miłe wyraziki: pijak, łotr, włóczęga, zły mąż, spadną gradem na ciebie. Dziękuję za powrót do domu, dla posłyszenia czegoś podobnego!<br> {{tab}}— A jednak ja potrzebuję zmienić bieliznę... — rzekł zcicha Loiseau, spoglądając na swą zbrukaną koszulę.<br> {{tab}}— Bieliznę? znajdziesz ją tutaj, mój chłopcze. Otwórz walizkę, stojącą tam w kącie, i wybierz sobie koszulę, którą zechcesz... Jest ich poddostatkiem. Wszak wiesz, że nasz przyjaciel tu przyjdzie, aby pójść z nami na śniadanie.<br> {{tab}}— A! on tu przyjdzie?<br> {{tab}}— Tak... Dziś urządzamy sławną ucztę. Pojedziemy do Joinvilile-le-Pont.<br> {{tab}}— Lecz Wiktoryna... — rzekł powtórnie introligator.<br> {{tab}}— Ach! przestańże raz, do dyabła! — krzyknął Paweł niecierpliwie. — Jesteś nieznośnym z tą Wiktoryna... Musimy przecież dokończyć wczorajszej pohulanki... Nie obawiaj się... twa Wiktoryna nie urwie ci głowy!<br> {{tab}}Loiseau pochylił czoło w milczeniu. Pomimo wszystko, uczuwał wyrzuty sumienia.<br> {{tab}}— Nie pójdziesz więc do biura? — zapytał Pawła.<br> {{tab}}— Niema dziś dla mnie biura, zmieniłem obowiązek.<br> {{tab}}— Obejmujesz służbę u Verrièr’a?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— A odkąd ją pełnić poczynasz?<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 5vq7onladestlifv0178wohjxbqkvnb 100 1211202 3708166 3622942 2024-11-18T08:27:49Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708166 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Od poniedziałku, ponieważ jutro niedziela. W poniedziałek pójdziesz za wyszukaniem sobie roboty, dopóki zaś jej nie znajdziesz, pugilares mój otwarty dla ciebie. Licząc na tę pomoc z mej strony, nie będziesz zmuszonym pochwycić pierwszego lepszego, co ci się trafi. Co zaś do Wiktoryny, posłuchaj mej rady... uczyń jak ja zrobiłem... Wyślij ją do tysiąca dyabłów!<br> {{tab}}Loiseau nic nie odpowiedział. Zmieniał bieliznę w milczeniu. Dziwny ból, pomieszany z żalem, uciskał mu piersi. Jakiś głos wewnętrzny wołał nań bezprzestannie:<br> {{tab}}— Powróć do domu... powróć do domu... Proś żony o przebaczenie, które ci ona udzieli... szukaj szczerze pracy, a znajdziesz takową.<br> {{tab}}I byłby może, uparłszy się stanowczo, odszedł na ulicę de Fleurs, ale przybycie Wiliama Scott pod postacią {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}}, zmieniło bieg jego myśli, nakazując zamilknąć owemu spóźnionemu głosowi serca i sumienia.<br> {{tab}}Dobre postanowienia introligatora, jak mgła się rozpierzchnęły, i trzej mężczyźni razem odjechali do Joinville, gdzie sute śniadanie ich oczekiwało.<br> {{tab}}Powróćmy do policyjnego agenta Flogny, jakiego pozostawiliśmy dzwoniącym do bramy pałacu na bulwarze Haussmanna.<br> {{tab}}W ciągu dnia tegoż, według rozkazów Verrièr’a, cały służbowy personel, z wyjątkiem kamerdynera, kucharki i stangreta, odjechał do Malnoue.<br> {{tab}}Właśnie wstawano od stołu, gdy zabrzmiał głos dzwonka.<br> {{tab}}Panna Verrière wraz z siostrą Maryą odeszły do swoich pokojów dla przygotowania się do podróży.<br> {{tab}}Arnold Desvignes rozmawiał w salonie ze swym wspólnikiem.<br> {{tab}}Wkrótce po zadzwonieniu, furtkę w bramie otwarto i Flogny wszedłszy, znalazł się wobec odźwiernego.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> nkazl7z99vmkf2xagkgcr5q4aydvcaj 100 1211203 3708167 3622944 2024-11-18T08:33:23Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708167 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Wszakże to jest pałac pana Juliusza Verrière, bankiera? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak... — odparł odźwierny.<br> {{tab}}— W tym pałacu mieszka zarówno siostra miłosierdzia?<br> {{tab}}— Tak panie, siostra Marya, ze Zgromadzenia św. Wincentego a Paulo.<br> {{tab}}— Chciałbym się widzieć z siostrę Maryą... a na usprawiedliwienie mojej śmiałości dodam, iż chodzi tu o nader ważną sprawę.<br> {{tab}}— Przejdź więc pan dziedziniec i wejdź na schody frontonu, zkąd kamerdyner pana dalej poprowadzi.<br> {{tab}}To mówiąc, odźwierny pociągnął za dzwonek, oznajmujący czyjeś przybycie.<br> {{tab}}Flogny, stosując się do otrzymanego objaśnienia, minąwszy dziedziniec, wszedł na schody.<br> {{tab}}Kamerdyner już się tam znajdował, zapytując:<br> {{tab}}— Co pan sobie życzysz?<br> {{tab}}— Krótkiego widzenia się z siostrą Maryą.<br> {{tab}}— Siostra Marya jest w swoim apartamencie, lecz wątpię, by chciała przyjąć pana o tak spóźnionej porze.<br> {{tab}}— Zmuszony jestem koniecznie o to nalegać... W nader ważnej sprawie potrzebuję, by raczyła mi poświęcić kilka minut czasu.<br> {{tab}}— Racz więc pan powiedzieć swoje nazwisko.<br> {{tab}}— Nie mam zaszczytu być znanym siostrze Maryi... lecz chciej pan jej doręczyć tę moją wizytową kartę.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Służący, odebrawszy bilet od przybyłego, rzucił nań okiem, poczem z podwojoną ciekawością począł się w stojącą przed sobą osobistość wpatrywać.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 90ffml2gvdplcc06b2zkp4m9w0dr5o2 100 1211205 3708168 3623078 2024-11-18T08:38:20Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708168 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Na karcie z białego brystolu wypisanem było: {{c|FLOGNY}} {{tab}}A poniżej nazwiska te słowa: {{c|''Inspektor policyjnych oddziałów,''<br> ''ulica François-Miron Nr. 39.''}} {{tab}}— Wejdź pan... — rzekł służący po chwili {{Korekta|wachania|wahania}}.<br> {{tab}}A wprowadziwszy przybyłego do przedsionka, dodał:<br> {{tab}}— Racz pan tu się zatrzymać przez chwilę.<br> {{tab}}I zniknął w głębi korytarza.<br> {{tab}}— Szczególna wizyta... — mówił do siebie, idąc. Trzeba przedewszystkiem powiedzieć panu... Co może znaczyć przybycie tutaj tego agenta?<br> {{tab}}I zamiast pójść do siostry Maryi, która, jak wiemy, znajdowała się wraz z Anialą w jej pokoju, poszedł wprost do salonu.<br> {{tab}}— Co chcesz? — zapytał bankier.<br> {{tab}}— Dziwna wizyta, panie...<br> {{tab}}— Jaka wizyta?<br> {{tab}}— Przyszedł inspektor policyi...<br> {{tab}}Verrière wraz z Arnoldem zadrżeli obaj, zamieniwszy z sobą bojaźliwe spojrzenie i mimo całych usiłowań, by zapanować nad sobą, Desvignes mocno {{Korekta|podladł|pobladł}}.<br> {{tab}}— Czegóż może żądać ów naprzykrzony człowiek? — zapytał Verrière podniesionym głosem.<br> {{tab}}— Pragnie widzenia się z siostrą Maryą... usprawiedliwiając swoje żądanie koniecznością rozmowy w sprawie wielkiej wagi, w naglącej sprawie.<br> {{tab}}Arnold Desvignes zdołał ochłonąć.<br> {{tab}}Przybycie policyjnego agenta powiadamiało go wprawdzie o niebezpieczeństwie, co nie ulegało wątpliwości, lecz to niebezpieczeństwo nie było naglącem prawdopodobnie; myślał więc sobie, iż cios łatwo odbić mu przyjdzie.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ss5ihq6svn5rll9hnf1qrbt930pu24t 100 1211206 3708169 3623077 2024-11-18T08:41:08Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708169 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Sądzę... — rzekł do Verrièr’a, — iż wypada ci pomówić z tym człowiekiem, zanim go odeślesz do swej siostrzenicy.<br> {{tab}}Zdanie powyższe poparł znaczącem spojrzeniem, które bankier zrozumiał.<br> {{tab}}— Jak się nazywa ów agent? — zapytał.<br> {{tab}}— Oto jego karta.<br> {{tab}}— ''Flogny, inspektor policyjnych oddziałów, nr. 39, ulica François-Miron'' — czytał głośno Verrière. — Wprowadź tu tego człowieka — rzekł do kamerdynera.<br> {{tab}}Służący wyszedł.<br> {{tab}}— Zachowaj tę kartę... — wyszepnął Desvignes, a nadewszystko nie mieszaj się w żadnym razie. Trzeba się nam dowiedzieć, czego chce ów agent od siostry Maryi. Gdyby ci nie chciał powiedzieć, przywołaj tu swoją siostrzenicę, tym sposobem zmusimy ich do mówienia w naszej obecności.<br> {{tab}}Obawiam się... — wyjąknął Verrière. — Myśl, że policya znajduje się w mym domu, mrozi mnie do kości!..<br> {{tab}}— No... no! uspokój się... nie nabijaj sobie głowy strachami — mówił Desvignes. — Być może, że nic w tem nie ma tak dalece przestraszającego. Za kilka sekund będziemy wiedzieli, co mamy o tem sądzić.<br> {{tab}}Verrière, o ile zdołał, usiłował pokryć wzruszenie, przybierając pogodny wyraz twarzy.<br> {{tab}}Drzwi salonu otwarły się — wreszcie i kamerdyner wpuścił przed sobą agenta, który — wszedł z ukłonem, trzymając w ręku kapelusz.<br> {{tab}}Spostrzegłszy się nie wobec zakonnicy, ale naprzeciw dwóch mężczyzn, zatrzymał się zdumiony.<br> {{tab}}Bankier, przybrawszy zwykłą swoją powagę, postąpił kilka kroków na spotkanie przybyłego i zlekka kłaniając mu się, zapytał:<br> {{tab}}— Pan jesteś inspektorem policyi?<br> {{tab}}— Tak, panie.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> dtznl6q86mus07hjcvgk056yemaec9e 100 1211207 3708170 3622954 2024-11-18T08:43:24Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708170 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Oświadczyłeś, iż pragniesz się widzieć z siostry Maryą?...<br> {{tab}}— Wiele mi na tem zależy i wierzaj mi pan, iż to moje żądanie ma ważne powody za sobą.<br> {{tab}}— Daj mi je pan poznać...<br> {{tab}}Flogny cofnął się nagle.<br> {{tab}}— Lecz, panie... — zaczął.<br> {{tab}}— Siostra Marya jest moją siostrzenicą... — przerwał Verrière.<br> {{tab}}— Tak? — wymruknął agent ze wzrastającem zdziwieniem.<br> {{tab}}— Moją siostrzenicą... tak, panie! Co więcej, mieszka w mym domu, przy mojej córce i jest bardzo młodą... To wszystko wkłada na mnie obowiązek zapytania się pana, co cię tu do mnie sprowadza? Czy jaki osobisty interes, lub, co mi się niepodobnem być zdaje, jakaś policyjna sprawa?<br> {{tab}}Agentowi, jak wiemy, czas był bardzo drogim. Za jakąbądź cenę pragnął zobaczyć się z Misticotem lub przynajmniej dowiedzieć się, gdzie go odnaleźć.<br> {{tab}}— Jest to sprawa policyjna — rzekł — w rzeczy samej. Proszę jaknajmocniej o pozwolenie mi zobaczenia się z siostrą Maryą natychmiast. Nie ma minuty do stracenia. Gdybyś pan znał powód mego przybycia, nie {{Korekta|wachałbyś|wahałbyś}} się ani chwili.<br> {{tab}}— Otóż ja właśnie ów powód chcę poznać — rzekł bankier. — Jako ojciec rodziny, pan domu, mam prawo i obowiązek wiedzieć o wszystkiem, co się w koło mnie dzieje.<br> {{tab}}— A ja zaś, panie, odebrałem poufne zlecenie... Dla nas, jak dla żołnierzy, rozkaz jest świętym. Mogę mówić jedynie z siostrą Maryą, lecz jeżeli pan żądasz tego koniecznie, to w pańskiej obecności mogę jej zadać pytania, na które będę prosił, by mi odpowiadała.<br> {{tab}}— Dobrze... niech i tak będzie.<br> {{tab}}Tu Verrière zadzwonił. Kamerdyner ukazał się w progu.<br> {{tab}}— Poproś moją siostrzenicę, ażeby tu przyszła... — rzekł bankier.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 5lsfy8s6a4kllzz3wvg4ytn8o2v24z6 100 1211208 3708171 3622957 2024-11-18T08:45:22Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708171 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Flogny spojrzał na stojący nad kominkiem zegar. Minuty ubiegały jedna po drugiej z przerażającą szybkością.<br> {{tab}}Po wyjściu służącego głębokie milczenie zapanowało w salonie. Słychać było jedynie monotonny ruch zegarowego {{Korekta|wachadła|wahadła}}.<br> {{tab}}Desvignes wziął w rękę dziennik, w który zdawał się wczytywać z uwagą, oczy jego wszakże zwracały się co chwila prawie na agenta policyi.<br> {{tab}}Verrière, ażeby sobie nadać pozornie jakieś zajęcie, przechadzał się wzdłuż i wszerz salonu.<br> {{tab}}— Żądałeś, ażebym przyszła, mój wuju? — ozwał się nagle z progu głos zakonnicy.<br> {{tab}}— Tak, moje dziecię.<br> {{tab}}— Chciej mnie powiadomić, dlaczego?<br> {{tab}}— Ażeby zapytać, co może być wspólnego pomiędzy tobą a policyą?<br> {{tab}}— Policyą? — powtórzyła siostra Marya z osłupieniem.<br> {{tab}}— Tak... Oto jeden z inspektorów przyszedł, ażeby cię badać...<br> {{tab}}Tu wskazał gestem na agenta.<br> {{tab}}Siostra Marya zwróciła się ku przybyłemu.<br> {{tab}}— Pan chcesz mnie badać? — zawołała z niepokojem, co nie uszło uwagi Arnolda.<br> {{tab}}Flogny zbliżył się ku zakonnicy.<br> {{tab}}— Pytać... z całem uszanowaniem — rzekł, składając ukłon głęboki.<br> {{tab}}— Nie mogę pojąć, zrozumieć... co pan chcesz wiedzieć... O co mnie pytać zamierzasz?<br> {{tab}}— Racz mi powiedzieć przedewszystkiem, siostro, czy znasz młodego chłopca nazwiskiem Stanisław Dumay, przezwanego Misticotem?<br> {{tab}}Siostra Marya pobladła.<br> {{tab}}Desvignes drgnął zlekka, lecz wciąż i zawsze będąc pa-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> tesd4fmg00nux7kewfps58ez92l7bux 100 1211209 3708172 3622956 2024-11-18T08:47:56Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708172 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>nem siebie, nie zmienił pozycyi, zdając się być bardziej niż przedtem zatopionym w czytaniu dziennika.<br> {{tab}}— Znam w rzeczy samej Stanisława Dumay... — odpowiedziała zakonnica.<br> {{tab}}Verrière, zapomniawszy o tem nazwisku, które wszakże było kilkakrotnie wymieniałem wobec niego, zawołał:<br> {{tab}}— Któż jest ów Stanisław Dumay?<br> {{tab}}— To ten młody chłopiec, przewrócony przez konie naszego powozu, gdyśmy jechały z Anielką obie zwiedzać roboty kościoła Sacré-Coeur. Moja kuzynka, wuju, mówiła ci o nim, a nawet przedstawiała go tobie w czasie wesela Eugeniusza Loiseau. Jest to mały paryżanin, niezwykle inteligentny, uczciwy, pracowity, słowem wzorowe dziecko, zasługujące, ażeby się jego losem zajęto.<br> {{tab}}Poczem, zwróciwszy się do agenta, zakonnica dodała:<br> {{tab}}— Nie jest to zapewne jedynie pytanie, jakie mi pan zadać miałeś?<br> {{tab}}— Istotnie, siostro...<br> {{tab}}— Mów pan więc... Miałożby jakie nieszczęście spotkać tego młodego chłopca, który, być może, zwraca się do mnie o pomoc?<br> {{tab}}— Gdybym mógł się był z nim widzieć, nie kłopotałbym cię, siostro, w tej chwili.<br> {{tab}}— Może pan chcesz wiedzieć adres jego mieszkania?<br> {{tab}}— Znam ten adres.<br> {{tab}}— Cóż więc pan żądasz?<br> {{tab}}— W dwóch słowach wszystko wytłumaczę... Stanisław Dumay wyjechał dziś z Paryża... Być może, w tej chwili jedzie on drogą żelazną do miejsca, gdzie mu polecono... Otóż, gdyby wyjechał, mam tak naglącą potrzebę widzenia się z nim i pomówienia, że gotów jestem sam jechać za nim, by się z nim spotkać.<br> {{tab}}— A zatem, panie...<br> {{tab}}— Zatem, moja siostro, powiadomiono mnie, że wiesz, dokąd pojechał Stanisław Dumay...<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> qmw2anwo90fxgfpu72f06b1tq7aokwe 100 1211210 3708173 3622958 2024-11-18T08:50:08Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708173 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Ja?<br> {{tab}}— Tak jest... Mówiono mi nawet, że on pojechał z twego specyalnego polecenia.<br> {{tab}}Siostra Marya powtórnie pobladła, a ta jej bladość nie uszła uwagi ani agenta, ani Arnolda, których obecność ją krępowała, ponieważ chodziło tu właśnie o Misticota, wysłanego przez nią w wiadomym nam celu.<br> {{tab}}Stanowczo przeto odpowiedziała:<br> {{tab}}— Pan się mylisz... a przypuściwszy nawet, gdybyś się nie mylił, pytam, jakiem prawem śmiesz badać mnie o to?<br> {{tab}}— Prawem pozyskania objaśnień wszelkiemi środkami, jakiemi rozporządza sprawiedliwość, i wszyscy, którzy do niej należą. Zwracam się powtórnie do ciebie, siostro, będąc pewien, że mnie objaśnisz w tym względzie.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Jesteś pan pewien? — powtórzyła zakonnica z gestem {{Korekta|wachania|wahania}}.<br> {{tab}}— Tak, moja siostro... — rzekł Flogny śmiało. — Moralnie jestem pewien. Ty wiesz, dokąd pojechał Stanisławy Dumay, i błagam cię... zaklinam, wskaż mi to... powiedz!<br> {{tab}}— Co począć... co począć? — zapytywała siebie siostra Marya wśród zakłopotania i trwogi.<br> {{tab}}Odpowiedzieć szczerze, wyznać, gdzie wysłała Misticota, byłoby to wyjaśnić wspólnikowi swojego wuja, że go się ma w podejrzeniu, że się działa przeciwko niemu, byłoby to naprowadzić go na trzymanie się na baczności, a pozbawienie siebie mocy działania. Wszystko natenczas byłoby straconem. Bądźcobądź, lepiej było zaprzeczyć.<br> {{tab}}— Pan mylisz się... — odpowiedziała, powziąwszy stanowcze postanowienie — a pańska pewność polega tylko na przypuszczeniach. Ja o niczem nie wiem... nie chcę z policyą mieć<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> my28n0sxabtj79zb0d4a1v7kbwg4yvb 100 1211223 3708174 3623074 2024-11-18T08:52:44Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708174 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>nic wspólnego. Daremnieby więc było prowadzić dłużej naszą rozmowę.<br> {{tab}}Tu zwróciła się ku drzwiom salonu.<br> {{tab}}— Siostro... moja siostro... — zawołał agent — zaklinam cię, zostań jeszcze chwilę.<br> {{tab}}— Na co... dlaczego?<br> {{tab}}— Powiedziałem, że powód nader ważny kieruje mojemi krokami, wszakże szczegółowo poznać ci go nie dałem. Chodzi tu o zbrodnię...<br> {{tab}}Siostra Marya zatrzymała się w miejscu.<br> {{tab}}Arnold z Verrièrem zamienili pełne przestrachu spojrzenia.<br> {{tab}}— O zbrodnię? — powtórzyła zakonnica.<br> {{tab}}— O dziwną, tajemniczą, niewyjaśnioną zbrodnię — mówił Flogny dalej. — O zbrodnię, dotyczącą pańskiej rodziny... — dodał, zwracając się do bankiera.<br> {{tab}}— Mojej rodziny? — rzekł Verrière, mocno bledniejąc.<br> {{tab}}— Pan nie wiesz o niczem bezwątpienia... — ciągnął Flogny dalej. — Zajęty swojemi finansowemi sprawami, nie czytujesz, być może, szczegółowo artykułów, pomieszczanych w dziennikach, lub nie zauważyłeś nazwiska człowieka znikłego, zamordowanego...<br> {{tab}}— Nie wiem, o kim pan mówisz — rzekł bankier, usiłując całą mocą swej woli pokonać zmięszanie. — Któż to taki... jak on się nazywa?<br> {{tab}}— Edmund Béraud.<br> {{tab}}Cios został wprost wymierzonym, wszakże Verrière nań przygotowany, nie zachwiał się wcale.<br> {{tab}}— Edmund Béraud? — powtórzył, udając nieświadomość. — Mój szwagier nosił toż samo imię i nazwisko. Wyjechawszy do Indyj, od lat trzydziestu nie dawał o sobie żadnej wiadomości, zkąd sądziliśmy wszyscy, że zmarł oddawna.<br> {{tab}}— Myliłeś się pan w tym razie. Edmund Béraud, wróciwszy z Kalkuty do Paryża, został porwanym z hotelu In-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> qa06d5cdo43rmacrq79iz6t2sxoopbk 100 1211225 3708175 3623080 2024-11-18T08:55:36Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708175 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>dyjskiego przez łotrów, którzy go zamordowali dla ograbienia z pieniędzy, jakie wiózł z sobą.<br> {{tab}}Desvignes okrył swoje oblicze nieprzeniknioną maską obojętności. Słuchał z roztargnieniem, jak gdyby mówiono o rzeczy nie obchodzącej go wcale.<br> {{tab}}Verrière chodził wielkiemi krokami po salonie, nie wiedząc sam prawie, co czyni.<br> {{tab}}— Lecz niepodobna, ażeby Stanisław Dumay został wmięszanym w tę straszną zbrodnię? — ozwała się zakonnica.<br> {{tab}}— Nikt go też nie posądza o to bynajmniej — rzekł agent; — lecz on może nam wskazać ślady morderców.<br> {{tab}}— Co?... on... ten mały chłopiec... to dziecię?<br> {{tab}}— Tak, moja siostro.<br> {{tab}}— Zkąd... w jaki sposób?<br> {{tab}}— Zbrodniarzów tych ja znam z nazwiska... on jeden zna ich osobiście.<br> {{tab}}Arnold zadrżał. Zdawało mu się, iż stalowy nóż gilotyny dotyka jego głowy.<br> {{tab}}— Szczęśliwy traf poprowadził mnie dziś do miejsca, gdzie wszystko odkrytem zostało... Odnalazłem powóz, który służył do porwania Edmunda Béraud. Między deskami tegoż w dniu zaślubin Eugeniusza Loiseau Misticot znalazł medalik, w którym szczególna skaza dała łatwo poznać człowieka, jakiemu go sprzedał, jednemu właśnie z tych podejrzanych łotrów, których nazwiska są mi wiadome, a osobiście znanych Misticotowi. Było ich trzech działających w tej sprawnie. Niech tylko pochwycę dwóch pierwszych, łatwo mi przyjdzie ująć trzeciego.<br> {{tab}}„Do obecnej chwili błąkaliśmy się pośród ciemności, bez żadnych wskazówek, skazani na zupełną bezczynność — mówił dalej — ponieważ nie wiedzieliśmy, gdzie ich odnaleźć. Dziś światło nam zabłysło. Po widzeniu się z Misticotem będę mógł pójść do moich naczelników i powiedzieć im: „Trafiliśmy na ślad... Trzymamy ich w ręku!“<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 87gp5y58bo0v03zcawycthdtpqrtiba 100 1211226 3708176 3622990 2024-11-18T08:58:35Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708176 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}„Rozpoczniemy natenczas działanie i przysięgam, iż w krótkim czasie Edmund Béraud zostanie pomszczonym.<br> {{tab}}Verrière przestał chodzić po salonie. Zatrzymał się nagle blady, nieruchomy, z utkwionem spojrzeniem w Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Zginęliśmy! — pomyślał — ze szczętem zginęli.<br> {{tab}}Arnold siedział w miejscu zupełnie spokojny. Dziwny uśmiech błąkał się na jego ustach.<br> {{tab}}Zakonnica, zdumiona zachowaniem się ich obu, patrzyła na nich w milczeniu.<br> {{tab}}Flogny ciągnął dalej z ożywieniem:<br> {{tab}}— Znasz więc teraz, siostro, ów ważny powód, jaki mi nakazuje najrychlejsze widzenie się ze Stanisławem Dumay. Przez upłyniony miesiąc mordercy mieli czas przedsięwziąć potrzebne im środki ostrożności. Nie można zostawiać im dłużej wolnego pola do działania.<br> {{tab}}„Ofiara zbrodni, siostro, należy do twej rodziny, ponieważ jesteś siostrzenicą pana Verrière, który połączy się zemną, jestem tego pewny, i prosić cię będzie, byś wyjawiła, dokąd Misticot został przez ciebie wysłanym, a ja natychmiast za nim udam się w drogę.<br> {{tab}}— Tak... tak! mów Maryo... — wyjąkał bankier drżącemi ustami. — Chodzi tu o naszego bliskiego krewnego, trzeba, ażeby Edmund Béraud został pomszczonym!<br> {{tab}}Tysiące najsprzeczniejszych myśli krążyło i mieszało się w głowie siostry Maryi. Już otworzyła usta, aby wyznać prawdę, gdy nagle zamilkła.<br> {{tab}}Wyznać, byłoby to ściągnąć na siebie gniew i zemstę Arnolda, a razem i Verrièra. Byłoby to uczynić Anielę bardziej jeszcze nieszczęśliwą, ponieważ dwaj ci ludzie wywarliby na niej część swojej złości; lepiej było milczeć, pozostawiając na ryzyko dalsze śledztwo zbrodni.<br> {{tab}}— Nie powierzyłam Stanisławowi Dumay żadnego polecenia — odpowiedziała; — nie wiem, gdzie on jest obecnie; w niczem tu pana powiadomić nie mogę.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> t628bnnefwh7d0qkonxpzzgmxh66q33 100 1211227 3708179 3622989 2024-11-18T09:01:15Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708179 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}I odeszła.<br> {{tab}}— Ach! ja nieszczęśliwy!... — zawołał agent z dźwiękiem żywej rozpaczy. — Czuć, że się już wątek ma prawie w ręku... że można rozpocząć działanie, że dość wyciągnąć palce, aby pochwycić i przytrzymać obu morderców... i widzieć to wszystko niknące przed sobą... Ach! to na honor, przyprawić może o utratę zmysłów! Kto wie, czyli ten chłopiec powróci... Gdzie szukać go potem na ślepo? Zwłoka i zwłoka... Czas stracony... Ha! to prawdziwie piekielna sprawa!...<br> {{tab}}I rozgniewany, zniechęcony, Flogny chciał wybiedz z salonu.<br> {{tab}}Arnold podszedł ku niemu.<br> {{tab}}— Źle się pan wziąłeś do tej sprawy — rzekł, kładąc mu rękę na ramieniu.<br> {{tab}}— Źle się wziąłem? — powtórzył agent, zdziwiony tą interwencyą.<br> {{tab}}— Tak. Stanisław Dumay, o ile sądzę, należy do stowarzyszenia misyj religijnych, do którego i siostra Marya zarówno należy. Przepisy nakazują jej absolutne milczenie we wszystkiem, co dotyczy tegoż misyjnego stowarzyszenia. Udałeś się pan do tej, która bez zgwałcenia przepisów, nie mogła na pańskie pytanie odpowiedzieć. W gruncie rzeczy pan jednak się nie mylisz. Stanisław Dumay wyjechał rzeczywiście dziś wieczorem z Paryża na rozkaz siostry Maryi.<br> {{tab}}Verrière patrzył na Arnolda Desvignes z kompletnem oszołomieniem, daremnie odgadnąć usiłując, jaki mógł być cel zmyślenia przezeń tej fantastycznej historyi.<br> {{tab}}Flogny pochłaniał chciwie wyrazy Arnolda.<br> {{tab}}— I pan wiesz, dokąd siostra Marya wysłała Misticota? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak... Traf mi pozwolił to poznać.<br> {{tab}}— Zechceszże mi pan to wyjawić?<br> {{tab}}— Nie mam powodu ukrywania przed panem, a nawet mam rzeczywisty obowiązek powiadomienia cię o tem, ponie-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8i5mhsy12je2ly1xdwj1skb7um74q4p 100 1211228 3708182 3623089 2024-11-18T09:03:35Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708182 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>waż tu chodzi o pochwycenie morderców krewnego pana Verrière, którego jestem przyjacielem i wspólnikiem.<br> {{tab}}— A! pan jesteś wspólnikiem pana Verrière?<br> {{tab}}— Tak. Wszystko więc, co jego dotyczy, mnie zarówno obchodzi. Stanisław Dumay pojechał, lub ma wyjechać dziś wieczorem do {{Korekta|Blevé|Blévé}}, w departamencie Indre-et-Loire.<br> {{tab}}— Dziękuję panu... — rzekł agent. — Do Blévé zatem jechać mi trzeba dla widzenia się z Misticotem, co też niebawem uczynię — dodał, {{Korekta|zwracajęc|zwracając}} się ku drzwiom.<br> {{tab}}Desvignes rzucił okiem na wskazówki zegara, miał powód, ażeby agenta przetrzymać dłużej nieco.<br> {{tab}}— Ale pan nie opowiedziałeś — rzekł — pannie Verrière szczegółów o tym strasznym wypadku, który go napełnia tą {{Korekta|wielkę|wielką}} boleścią.<br> {{tab}}Bankier usiłował przemówić.<br> {{tab}}— Tak, panie... — wyjąknął; — radbym posłyszeć szczegóły... Pomyśl pan, że tu chodzi o mego zamordowanego szwagra.<br> {{tab}}— Zamordowanego w {{Korekta|rzaczy|rzeczy}} samej... wszystko nam każę w to wierzyć — rzekł Flogny; — znikł on w dniu swego przybycia do Paryża, z hotelu Indyjskiego przy ulicy Joubert.<br> {{tab}}— Dlaczegóż nie powiadomiono o tem rodziny? — zapytał Arnold. — Dlaczego pan Verrière nie został powiadomionym?<br> {{tab}}— Policya nie wiedziała natenczas o pokrewieństwie, istniejącem pomiędzy panem Verrière a Edmundem Béraud.<br> {{tab}}— Opowiedzże mi pan przynajmniej — rzekł bankier, dostrzegłszy dany sobie niepostrzeżenie znak przez Arnolda — wytłumacz, w jakich okolicznościach spełniono tę zbrodnię?<br> {{tab}}Flogny spojrzał na zegar.<br> {{tab}}— Panie... — rzekł — śpieszno mi jechać do Stanisława Dumay, nie zatrzymuj mnie, proszę. {{---|60|przed=20px|po=20px}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> pv9rdqfxp6nxp28usn3kql0ea6m1c5k 100 1211229 3708185 3623090 2024-11-18T09:06:05Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708185 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{c|'''XXXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Kilka minut wcześniej lub później zobaczenia się z nim nie uczynią panu różnicy; — rzekł bankier.<br> {{tab}}— Wybacz pan... — rzekł agent — lecz jest przeciwnie... wiele mi na tem zależy. Znam godziny odjazdu pociągu do Tours. Gdybym mógł znaleść Misticofa na stacyi Orleańskiej drogi żelaznej, nie potrzebowałbym jeździć do Blévé. Za powrotem opowiem panu wszystko, o czem chcesz wiedzieć.<br> {{tab}}— Jeszcze słówko... — rzekł Arnold: — jedno krótkie słowo. Kto panu wskazał ślady, za któremi pan postępujesz?<br> {{tab}}— Bożek policyi... traf... wypadek.<br> {{tab}}— Znasz pan nazwiska dwóch mniemanych morderców Edmunda Béraud?<br> {{tab}}— Znam panie.<br> {{tab}}— Któż są ci ludzie?<br> {{tab}}— Dwaj {{Korekta|irlandczycy|Irlandczycy}}, należący do bandy złoczyńców angielskich, skazani na śmierć w Londynie, a ocaleni zapłatą więziennemu nadzorcy, który pozwolił im umknąć bezkarnie.<br> {{tab}}Desvignes spojrzał powtórnie na zegar. Wskazywał on kwandrans na dziewiątą.<br> {{tab}}Uśmiech zadowolenia wybiegł mu na usta.<br> {{tab}}— Niezatrzymujemy pana dłużej — rzekł do agenta. — Spiesz gdzie cię powołuje służbowy twój obowiązek, za powrotem opowiesz panu Verrière szczegóły tej tajemniczej sprawy, która jak pan pojmujesz mocno go interesuje.<br> {{tab}}— Przyrzekłem i dotrzymam — rzekł Flogny. Poczem wybiegł z salonu.<br> {{tab}}Verrière zbliżył się do Arnolda.<br> {{tab}}— Jesteśmy obaj zgubieni! — wyszepnął stłumionym głosem. — Ten człowiek trafił na ślady... nie wypuści nas więcej.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> j9jcwha45eq4ttd1z1fdgftug3z3c8a 100 1211231 3708196 3622997 2024-11-18T09:15:55Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708196 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}— Nie żądaj odemnie wyjaśnień... a nadewszystko nie dozwól ogarniać się przestrachowi — rzekł Desvignes, ściskając drżącą rękę swego wspólnika. — Powiedz mi czy masz przy sobie pieniądze?<br> {{tab}}— Pieniądze? — powtórzył Verrière.<br> {{tab}}— No tak... pieniądze w pugilaresie... Ja bowiem mam przy sobie tylko kilka luidorów.<br> {{tab}}Bankier dobył z kieszeni pugilares.<br> {{tab}}Arnold, pochwyciwszy go, otworzył i wyjął zeń trzy bilety tysiąc frankowe.<br> {{tab}}— To wystarczy... — rzekł. — Uspokój się... Nie dozwalajże objawiać się zmieszaniu na swojem obliczu. O mnie zarówno się nie obawiaj, gdybym był nieco dłużej nieobecnym. Muszę się wydalić i czuwać nad naszą wspólną, niebezpieczną nieprzyjaciółką.<br> {{tab}}— Moją siostrzenicą? — Tak... siostrą Maryą... Bądź zdrów, a raczej dowidzenia.<br> {{tab}}I nie zważając na zapytania jakie mu chciał zadać Verrière, Desvignes wyszedł do przedpokoju, gdzie wziąwszy kapelusz i okrycie, opuścił mieszkanie bankiera.<br> {{tab}}Na najbliższej stacyi powozów, wskoczył do fiakra, mówiąc woźnicy:<br> {{tab}}— Dwadzieścia franków, jeżeli w kwandrans przyjedziesz na plac Bastylii.<br> {{tab}}Po czternastu minutach szalonej jazdy, połączonej z niebezpieczeństwem stratowania przechodniów, powożący zarobił dwadzieścia franków. Arnold natenczas biegnąc raczej, niż idąc, udał się do swego mieszkania na bulwar Beaumarchais’ego, jakie dotąd dla siebie zachował.<br> {{tab}}{{Korekta|— Noc|Noc}} była głęboka.<br> {{tab}}{{Korekta|— Zabójca|Zabójca}} Edmunda Béraud powiadomił odźwierne, iż wyjeżdża z Paryża, lecz, że za powrotem zapłaci jej za nadzór swego mieszkania.<br> {{tab}}Wszedłszy do siebie, zapalił świecę, a otworzywszy szafę wyjął z niej ubiór podróżny w jaki się przyodział, włożył<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> bn5lmsine9k3fuwifxcwc7tah1mgcfc 100 1211232 3708199 3623004 2024-11-18T09:19:40Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708199 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>rudą perukę, przyprawił brodę tejże samej warwy, wdział miękki kapelusz, wysunął do kieszeni rewolwer wraz z kilku ładunkami, nóż kataloński i zmieniony tak do niepoznania wyszedł z pawilonu, zamknąwszy szafę i zgasiwszy świecę.<br> {{tab}}Nowy fiakr odwiózł go na stacyę Orleańskiej drogi żelaznej. Pociąg, jadący do Tours odjechał przed pięcioma minutami.<br> {{tab}}Arnold, któremu peruka i broda nadawały postać podróżującego {{Korekta|niemca|Niemca}}, usiadł na ławce w kącie słabo oświetlonej sali.<br> {{tab}}— Flogny — myślał sobie, — nie zdążył przybyć na pociąg, ktôry odjechał. Wyjedzie dopiero odchodzącym o dziewiątej minut czterdzieści, lub o jedenastej minut dwadzieścia. Jak w jednym tak w drugim razie nie spotka Misticota przed Blèvè. Stanę tam jednocześnie z agentem, a może pierwej. Inny uważałby już wszystko za stracone, dla mnie jest to drobnostką.<br> {{tab}}Czas upływał.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièr’a, siedział z wlepionemi oczyma w okienko kasyera, gdzie sprzedawano bilety na pociąg, wychodzący o dziewiątej godzinie.<br> {{tab}}Flogny nie ukazał się wcale.<br> {{tab}}Dano znak, iż kasa wkrótce zamkniętą zostanie.<br> {{tab}}Arnold pobiegł, żądając biletu pierwszej klasy do Amboise. We trzy minuty później wsiadł do pociągu, a agent wcale się nie ukazał.<br> {{tab}}A oto dlaczego:<br> {{tab}}Wyszedłszy z pałacu Verrièr’a, Flogny podbiegł do oczekującego z fiakrem Loriot’a.<br> {{tab}}— Wiem, co chciałem wiedzieć... — rzekł, wskakując do Pocztu — Pędź żywo do mego mieszkania na ulicę François-Miron. Chodzi mi o to, ażebym przybył na pociąg Orleańskiej drogi żelaznej przed dziewiątą.<br> {{tab}}— Nigdy nie wy dążymy... — pomyślał Loriot, wszakże nic nie mówiąc, zaciął silnie konia.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 0qhbxxbpd4adem02r3rdoaqwtmop84k 100 1211233 3708200 3623091 2024-11-18T09:22:20Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708200 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Na ulicy François-Miron, Flogny wpadł tylko do swego domostwa aby wziąść z sobą pieniądze, dane mu przez naczelnika, poczem wyleciał jak strzała.<br> {{tab}}To krótkie zatrzymanie się nie trwało więcej nad pięć minut, szkapa Loriot’a szła dobrym, truchtem, mimo to, gdy przybył na stacyę, pociąg świsnął i odszedł.<br> {{tab}}Bez niecierpliwienia się, zapytał o godzinę odejścia następnego. Oznaczono mu jedenastą, minut dwadzieścia.<br> {{tab}}— Pojadę tym... — rzekł, wracając do Loriot’a. — Zawieź mnie do jakiejkolwiek restauracyi, zjemy obiad razem, a przez ten czas i twój koń nieco odpocznie.<br> {{tab}}Loriot powiózł agenta do traktyerni, położonej na bulwarze Szpitala, na parterze tegoż domu w którym Scott wraz z Trilbym wynajęli mieszkanie pod nazwą braci Ferron.<br> {{tab}}Flogny ani przeczuwał, iż znajduje się tak blizko siedziby owych dwóch łotrów przez siebie poszukiwanych. {{kropki-hr}} {{tab}}Widzieliśmy Trilbego, gdy z małą walizką w ręku wychodził ze swego mieszkania, a następnie wsiadłszy do fiakra kazał się zawieść na stacyę Orleańskiej drogi żelaznej.<br> {{tab}}Jadąc rozmyślił się, iż potrzeba mu było zawiadomić Arnolda o swojej podróży do Blévé.<br> {{tab}}Wszedł więc do restauracyi, znajdującej się na stacyi, a jedząc śniadanie, napisał kilka wierszy po angielsku, donosząc o tem co posłyszał, a razem oznajmując godzinę wyjazdu Misticota, poczem wysłał ów list przez posłańca na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}To nam tłumaczy zkąd Arnold Desyignes tak dobrze był o wszystkiem powiadomiony.<br> {{tab}}Po śniadaniu Trilby wziął bilet do Amboise na pociąg, wychodzący o w pół do trzeciej po południu. Z Amboise po-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> gfdiwum5zfaksagyvkjqjb73fko6vor 100 1211234 3708201 3623092 2024-11-18T09:24:33Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708201 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>stanowił wynajętym powozem dojechać do Blévé, gdzie w każdym razie przybyłby na kilka godzin pierwej przed Misticot’em.<br> {{tab}}Arnold powziął tęż samą myśl, otóż dlaczego widzieliśmy go kupującym bilet do Amboise.<br> {{tab}}Przybywszy do tego miasta o ósmej godzinie, Trilby zapytał czy nie kursują karetki lub omnibusy odwożące podróżnych do {{Korekta|Blèvé|Blévé}}.<br> {{tab}}— Kursują powozy — odpowiedziano mu — ale takowe wychodzą jedynie o wpół do czwartej nad ranem. Jeżeli pan chcesz z tego korzystać, trzeba pójść zapisać się w biurze, u restauratora, który jest zarazem i przedsiębiorcą przesyłki depesz.<br> {{tab}}Rozmyśliwszy się Trilby, iż staranie się o wynajęcie dla siebie oddzielnego powozu dużoby mu czasu zabrało, oraz, że przybycie do Blévé wśród nocy byłoby dlań niebezpiecznem, poszedł zapisać się do biura depesz, Misticot zaś, według marszruty jaką sobie ułożył, jechał kuryerskim pociągiem, wychodzącym o ósmej wieczór z Paryża, pędząc całą siłą pary.<br> {{tab}}O północy, wysiadł na stacyi w Tours, a dowiedziawszy się, iż pociąg do Blèvé wychodzi nazajutrz rano, udał się na spoczynek do hotelu.<br> {{tab}}Desvigues podążał tuż za nim.<br> {{tab}}O pierwszej w nocy przybywszy do Amboise, równie jak Trilby pytał się o środki komunikacyj z Blévé.<br> {{tab}}Rzecz prosta, otrzymawszy tęż samą odpowiedź, poszedł również jak Trilby zapisać się do biura, poczem aby czas zabić, wszedł do restauracyi.<br> {{tab}}Sala ta otwartą była przez całą noc dla wygody podróżnych, Arnold, stanąwszy we drzwiach, spojrzał wokoło badawczym wzrokiem i zadrżał spostrzegłszy Trilbego, siedzącego przy butelce wina.<br> {{tab}}Były klown z cyrku Fernando zmienionym był do niepoznania dla wszystkich, z wyjątkiem swojego pana.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> g2hnyp68es1sy6cdkvdr5vb6djhutid 100 1211235 3708202 3623094 2024-11-18T09:29:22Z Terwa 30402 /* Skorygowana */ 3708202 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Terwa" /></noinclude>{{tab}}Desvignes zbliżył się do stołu, przy którym siedział Irlandczyk. Trilby podniósł głowę i spojrzał na przybyłego, ale nie poznał go wcale.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièra pochyliwszy się natenczas, wyszepnął, z cicha:<br> {{tab}}— Wyjdź... chcę z tobą pomówić.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Trilby zerwał się nagie poznawszy głos mówiącego, a wybiegłszy na ulicę, zatrzymał się na chodnika.<br> {{tab}}Po kilku minutach Arnold się ukazał.<br> {{tab}}— Ty tu? — zawołał eks-klown po angielsku. — Cóż się znów stało?<br> {{tab}}— Rzecz bardzo ważna... Cieszę się, iż ciebie spotkałem. Zamówiłeś sobie miejsce do przejazdu w biurze depesz?<br> {{tab}}— Zamówiłem.<br> {{tab}}— Masz jakie pakunki?<br> {{tab}}— Małą, lekką walizkę, ważącą najwyżej cztery liwry.<br> {{tab}}— Idź po nią. Znam drogę z Amboise do Blévé. Zajmie nam dwie godziny czasu najwyżej. Pójdziemy pieszo... Chcę z tobą pomówić.<br> {{tab}}Irlandczyk wrócił do sali, zapłacił za wino a wziąwszy walizkę, złączył się ze swym towarzyszem.<br> {{tab}}Idąc przez miasto nie mówili do siebie ani słowa pomnąc, iż ''niekiedy i mury mają uszy'' mimo to, iż spać się zdają.<br> {{tab}}Noc była pogodna, lecz ciemna. Niebo bez księżyca, temperatura zimna prawie, Po kwandransie drogi, obaj znaleźli się w otwartem polu. Czarna linia zdała się przecinać horyzont.<br> {{tab}}Był to bór Amboise, przez który podróżni przechodzić musieli, chcąc dostać się do Blévé.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> es3x7o400gmjs6jpo9l8hfl63n5lo34 0 1212780 3708109 3707717 2024-11-18T01:43:34Z AkBot 6868 Bot aktaualizuje stronę generowaną automatycznie 3708109 wikitext text/x-wiki {{Strona generowana automatycznie}} {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |okładka = PL X de Montépin Walka o miliony.djvu |strona z okładką = 5 |poprzedni = {{ROOTPAGENAME}} |następny = |inne = {{epub}} }} <br> {{CentrujStart2}} <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=5 to=5 fromsection="ok01" tosection="ok01" /> <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=5 to=5 fromsection="ok02" tosection="ok02" /> <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=6 to=6 /> {{CentrujKoniec2}} <br> {{JustowanieStart2}} <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=9 to=9 /> <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=11 to=195 /> <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=199 to=199 /> <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=201 to=389 /> <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=393 to=393 /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/397|num=3}}{{c|'''I.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pałac pani de Nervey, matki Jerzego, kochanka Melanii Gauthier, znajdował się, jak wiemy, przy ulicy Miromesnil.<br> {{tab}}Zbudowanym był około roku 1855-go, w epoce, gdzie grunta w nowym okręgu Paryża nabyć było można po niskich stosunkowo cenach i gdzie stawianie niedrogo kosztowało.<br> {{tab}}Trwale zbudowany, lecz bez elegancyi, ów pałac nie posiadał żadnego wyłącznego stylu.<br> {{tab}}Mimo, że dość był obszernym, ograniczona liczba służących pełniła tu obowiązki. Stangret, lokaj, pokojówka, kucharka — oto wszystko.<br> {{tab}}Pierwsze piętro było zamieszkałem przez hrabinę de Nervey, którą wkrótce poznamy, drugie przez Jerzego, jakiego widzieliśmy na weselu Eugeniusza Loiseau.<br> {{tab}}Od lat pięciu hrabina nie wychodziła z domu prawie wcale, nękana cierpieniem serca, w której to chorobie bliższa lub dalsza katastrofa była nieuchronną.<br> {{tab}}Czytelnicy zechcą nam towarzyszyć do obszernej sypialni, przyciemnionej adamaszkowemi osłonami, w której wielkie łóżko z rzeźbionego dębu pod baldachimem, nadawało pozór niezwykle poważny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/398|num=4}}{{tab}}Chora spoczywa na szeslągu, naprzeciw płonącego ognia na kominku, jaki nakazał lekarz utrzymywać bezprzestannie. Hrabina miała obecnie lat pięćdziesiąt pięć, lecz jej twarz blada, wychudła, rysy ściągnięte cierpieniem, włosy całkiem posiwiałe, nadają jej pozór kobiety siedemdziesięcioletniej.<br> {{tab}}Stopień pokrewieństwa Nerveyów z Edmundem Béraud był jak następuje:<br> {{tab}}Jeden ze stryjów kupca dyamentów, zamordowanego przez Arnolda Desvignes, wszedł w służbę wojskową, jako prosty żołnierz, i walecznością doszedł stopnia jenerała, prócz czego został obdarzony przez Napoleona I-go tytułem hrabiowskim, z prawem przekazania takowego potomkom w męzkiej linii.<br> {{tab}}Teobald Béraud, hrabia de Nervey, ożeniwszy się, miał dwóch synów, Achillesa i Ludwika. Achilles ożenił się w młodym wieku i z tego małżeństwa miał córkę, Eugenię-Martę, jaką ukazaliśmy dotkniętą chorobą serca.<br> {{tab}}Teobald, dziadek Eugenii, umarł. Jej ojciec zmarł także.<br> {{tab}}Tak z powodów rodzinnych, jako i majątkowych, jej stryj, Ludwik de Nervey, w podeszłym już wieku, za otrzymaną z Rzymu dyspensą zaślubił swą synowicę, wspomnioną Eugenię de Nervey; zachowując jej tym sposobem nazwisko, dodał doń tytuł hrabiowski.<br> {{tab}}Z tego związku narodził się znany nam Jerzy de Nervey, przybrawszy z własnej woli tytuł wicehrabiego, z przyczyny, jak mówił, iż to brzmi bardziej arystokratycznie nad zwykłą nazwę hrabiego.<br> {{tab}}Obdarzony mierną inteligencją, a obok tego zupełnym brakiem serca, Jerzy był samolubem w najwyższem tego słowa znaczeniu, a zepsutym do szpiku kości, nie mającym najmniejszego pojęcia o podniosłości moralnej.<br> {{tab}}Leniwy, jak lazaron, we wszystkiem, co dotyczyło umy- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/399|num=5}}słowości, Jerzy, mimo próśb matki, nie chciał się niczego nauczyć, nie nagiął się do żadnej pracy intelektualnej.<br> {{tab}}Chciał zostać próżniakiem bezużytecznym i został nim.<br> {{tab}}Martwiło to ciężko biedną kobietę, jak również i wątły z natury stan zdrowia syna, jaki pogarszał swem życiem hulaszczem.<br> {{tab}}Suchoty go pożerały.<br> {{tab}}Pani de Nervey, sama ciężko chora, drżała o życie syna, gdyż mimo, iż niegodnym był on jej miłości, gorąco go kochała.<br> {{tab}}Poznaliśmy w początkach opowiadania, iż Jerzy nie odpłacał bynajmniej matce tkliwością za jej przywiązanie, ale przeciwnie, wyczekiwał jej zgonu dla pochwycenia spadku coprędzej.<br> {{tab}}Mimo, iż w ociężałej głowie szumiał mu szampan, wypity na weselu w ''Salonie rodzinnym'', pojął on i dobrze zrozumiał znaczenie wyrzeczonych do siebie wyrazów Melanii.<br> {{tab}}Znał swoją kochankę. Mówiła mu ona o małżeństwie na seryo, myślała więc o zaślubinach.<br> {{tab}}Jerzy chciał zostać wolnym, używać życia w całej niezależności.<br> {{tab}}Melania podobała mu się jako kochanka, na żonę jednak rzecz inna. Ani ona, ani żadna, chyba, gdyby znalazł bardzo bogatą.<br> {{tab}}— Mnie się żenić? — wyszepnął, wróciwszy do siebie, chwytając się za piersi, rozdzierane gwałtownym kaszlem. Szalona myśl przyszła jej do głowy... Chce mi się tem przypodobać dla wyłudzenia pieniędzy... Na nieszczęście jednak pieniędzy tych nie mam... Matka zmniejsza moje wydatki pod pozorem, że niszczę zdrowie i ją rujnuję, a jednak mnie trzeba pieniędzy, ja je mieć muszę!<br> {{tab}}— Mieć muszę... — powtórzył po krótkiem zamyśleniu; — łatwo to powiedzieć... Znam matkę... dyabelnie uparta! Nie chciała mi udzielić zaliczki na piąty miesiąc mej pensyi... i nakłonić się nie da! Co robić więc?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/400|num=6}}{{tab}}To mówiąc, rozbierał się, kładąc do łóżka.<br> {{tab}}— Melania powiada że wynajdzie sposób na otrzymanie pieniędzy... Mówiła, że zna jakiegoś kapitalistę... Wszystko to blaga... jestem bez grosza... a mama ma kupy biletów bankowych u tego Verriéra... Nie jestem już pacholęciem... Matka ma mnie tylko jednego... Tak... ona musi przychylić się do mego żądania, inaczej zrobię jej skandal!....<br> {{tab}}I usnął z tem pięknem postanowieniem, snem twardym, ołowianym.<br> {{tab}}Nazajutrz obudził się około dziesiątej zrana, z głową ciężką, rozpaloną pomieszanemi myślami.<br> {{tab}}Ubierając się, spojrzał w zwierciadło i dostrzegł, iż cerę ma zżółkniałą, policzki zapadłe, z gorączkowemi plamami koloru cegły oczy podsiniałe i usta białawe.<br> {{tab}}Pomimo całej miłości własnej, odwrócił wzrok od zwierciadła.<br> {{tab}}— To owo szatańskie wesele tak mnie znużyło!... — zawołał. — Nogi i ręce mam jak połamane. Wyglądam jak papierowa figurka... Zła sprawa przedstawić się tak mamie, żądając od niej pieniędzy. Będzie mi znowu mówiła o mem delikatnem zdrowiu, o oszczędzaniu sił swoich... mnie... który mógłbym, jednem dotknięciem palca przewrócić wołu! Ha! bądźcobądź... pójdę... zryzykować trzeba!<br> {{tab}}Tu przerwał, pochwycony straszliwym kaszlem, jaki go trzymał przez kilka minut, poczem, dokończywszy ubrania, zeszedł na pierwsze piętro.<br> {{tab}}Na schodach spotkał pokojówkę, wychodzącą od pani de Nervey.<br> {{tab}}— Czy mama już wstała, Józefino?<br> {{tab}}— Tak, panie... od godziny.<br> {{tab}}— Można się z nią widzieć?<br> {{tab}}— Sądzę, że można... Właśnie zaniosłam ziółka pani hrabinie.<br> {{tab}}— Jakże się ma dzisiaj...<br> {{tab}}— Wciąż jednakowo... cierpiąca...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/401|num=7}}{{tab}}— Myslałem, iż z rozpoczynającą się wiosną zmieni się jej humor, będzie nieco weselszą...<br> {{tab}}— Ach! jak pan mówić możesz coś podobnego, panie Jerzy... weselszą, przy takiem cierpienia...<br> {{tab}}— To prawda... Wiem, że mocno cierpi... Są dnie jednakże, ty o tem wiesz, Józefino, w których znajduje się ona w lepszem usposobieniu... Pytam więc, jak dziś jest?<br> {{tab}}— Nie zdaje mi się, ażeby była lepiej usposobioną. Jest smutną, jak zwykle, a może więcej nawet, niż kiedykolwiek... Dostrzegłam, iż płakała skrycie.<br> {{tab}}Jerzy przesunął ręką po czole w zamyśleniu.<br> {{tab}}Jego matka była smutniejszą niż kiedy, chwila więc nie była przyjazną do wystąpienia z pieniężnem żądaniem. A jednak potrzeba go nagliła. Co począć?<br> {{tab}}— Józefino! — rzekł po chwili do służącej — zapytaj mamę, czy zechce przyjąć mnie teraz, lub czyli mam prząść później.<br> {{tab}}Pokojówka odeszła, pozostawiając Jerzego w zadumie, rozmyślającego, od czego przyjdzie mu zacząć z matką tyle drażliwą rozmowę.<br> {{tab}}— Pan wicehrabia wejść może — rzekła, ukazując się dziewczyna; — pani prosi i czeka.<br> {{tab}}Jerzy, minąwszy przedpokój i mały salon, wszedł do sypialni swej matki.<br> {{tab}}— Dzień dobry, mamo... — rzekł, podchodząc ku niej.<br> {{tab}}Jeden rzut oka wystarczył pani de Nervey, aby spostrzegła zmianę, zaszłą w stanie zdrowia jej syna. Zbliżyła się ku niemu, chcąc go uścisnąć, a gdy ujął jej rękę, uczuła, iż dłoń jego płonęła.<br> {{tab}}— Co ci jest, moje dziecię? — zapytała z trwogą.<br> {{tab}}— Mnie?... ależ nic, mamo... Cóżby mi być mogło?<br> {{tab}}— Widzę cię bledszym niż zwykle... ręce twe płoną... masz gorączkę.<br> {{tab}}— Ależ co znowu?... jaką gorączkę?... Jestem nieco znużony... ot wszystko! Późno udałem się na spoczynek.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/402|num=8}}{{tab}}— O drugiej nad ranem... wiem o tem. Słyszałam, jakeś powrócił... Obudziłam się... Sypiam tak mało.<br> {{tab}}— Przyczyną tego owo przeklęte wesele Eugeniusza Loiseau. Pojmujesz, mamo, iż nie wypadało mi odejść przed wszystkiemi. Powiedzianoby, iż czynię to z jakiejś dumy... pogardy dla zebranego tam towarzystwa. Trzeba się było zastosować do otoczenia.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''II.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Tak... i na tem weselu piłeś szampana... likiery... — mówiła pani de Nervey.<br> {{tab}}— Jak wszyscy... trudno... wyróżniać się nie mogłem.<br> {{tab}}— A wiesz... iż doktorzy surowo ci tego zabronili...<br> {{tab}}— Eh! ci doktorzy... zwykle przesadzają w swej troskliwości o zdrowie pacyenta. Mają w tem cel, ażeby zwiększyć liczbę swych wizyt, a wraz z niemi i honorarya.<br> {{tab}}— Wiesz jednak, iż twój organizm jest nader wątłym... należy się pielęgnować...<br> {{tab}}— Mylisz się, mamo... czuję się tak zdrowym, silnym, jak...<br> {{tab}}Nie mógł dokończyć rozpoczętego zdania. Gwałtowny kaszel, porwawszy go nagle, mówić mu nie pozwolił przez kilka minut.<br> {{tab}}Pani de Nervey patrzyła na syna z boleścią, oczy jej napełniły się łzami.<br> {{tab}}— Biedny chłopiec... — myślała — łudzi się co do stanu swego zdrowia... on jest mocno chorym!<br> {{tab}}Gdy Jerzy uspokoił się po ominięciu kaszlu, zapytała:<br> {{tab}}— Dużo było osób na tych zaślubinach?<br> {{tab}}— Cała rodzina; prócz tego koledzy i przyjaciele młodej pary.<br> {{tab}}— Juliusz Verrière był także?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/403|num=9}}{{tab}}— Był ze swą córką, Anielą. Kuzynka nasza pragnie cię, mamo, odwiedzić, wraz z siostrą Maryą.<br> {{tab}}— Przyjmę je z całą przyjemnością... Zechcesz-że towarzyszyć mi przy śniadaniu?... — pytała. — Dziś niedziela, mógłbyś ją dla mnie poświęcić... chociaż ten jeden dzień w tygodniu... wcale cię prawie nie widuję...<br> {{tab}}— To prawda... cóż jednak począć? Tak jestem zatrudniony...<br> {{tab}}— Czem?<br> {{tab}}— Mnóstwem ważnych rzeczy... Upewniam cię, mamo, iż staję się człowiekiem poważnym...<br> {{tab}}— Ty?... — zawołała pani de Nervey z niedowierzaniem.<br> {{tab}}— Tak... ja! przysięgam... Zajmuję się obecnie nader doniosłą sprawą.<br> {{tab}}— Jaką?<br> {{tab}}— Zaraz ci opowiem. Znudziła mnie już ta próżniacza egzystencya, o jaką tak często mnie strofowałaś, a która jednak nie była całkiem bezużyteczną, ponieważ uczęszczając na wyścigi, do teatrów i klubów, słowem do miejsc wszelakiej zabawy, pozawierałem stosunki ze sławnemi artystami, autorami, znanemi głośno dziennikarzami i otóż chcę pracować, jak oni...<br> {{tab}}— Lecz ty nie będziesz nigdy ani artystą, ni autorem, ni dziennikarzem.<br> {{tab}}— Chcesz, mamo, raczej powiedzieć, że nim jeszcze nie jestem, lecz być w przyszłości postanowiłem... Chcę właśnie zostać dziennikarzem...<br> {{tab}}— Jest to zamiar nader chwalebny, lecz według mego zdania, niepodobny do urzeczywistnienia. Publicystą zostać niemożna w jednej chwili, na zawołanie. Potrzeba ku temu długich lat pracy... nabycia nauki, wiadomości, a oprócz tego i zdolności wrodzonych.<br> {{tab}}— Kiedyś to może tak było... — rzekł Jerzy; — dziś jednak chcieć tylko potrzeba.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/404|num=10}}{{tab}}— Jakto?... mniemasz więc, że wystarczy na to dobra wola? A w jaki sposób bez nauki i przygotowania napiszesz artykuły... felietony?<br> {{tab}}— Ach! moja mamo... nie rozumiemy się, jak widzę... Ja nie chcę sam redagować... ani myślę... inni będą za mnie pracowali. Ja pragnę tylko posiadać tytuł głównego redaktora. Ot, co jest mojem postanowieniem.<br> {{tab}}— W jaki sposób jednak zostać nim możesz?<br> {{tab}}— Od ciebie to, mamo, wyłącznie zależy.<br> {{tab}}— Odemnie?<br> {{tab}}— Tak. Jeśli mi dopomożesz, o czem nie wątpię, rzecz ta wkrótce da się zrobić. Postanowiłem wydawać dziennik... mały dzienniczek po cenie jednego sous... zawierający w streszczeniu wszystkie z całego tygodnia wiadomości literackie i polityczne. Dziennik taki miałby szalone powodzenie! Zabiłby wszystkie inne publikacye w tym rodzaju.<br> {{tab}}— Lecz aby utworzyć dziennik i wydawać go, na to potrzeba kapitału...<br> {{tab}}— Ba! ma się rozumieć! Na ciebie też, mamo, liczę w tym razie.<br> {{tab}}Pani de Nervey spojrzała z nieufnością.<br> {{tab}}— Na mnie rachujesz... — szepnęła zcicha.<br> {{tab}}— Mamże się udać do obcych? — zawołał Jerzy; — chodzi tu o zdobycie zaszczytnego dla mnie stanowiska... o moją przyszłość... Zresztą ten twój, matko, kapitał przynieść ci może znaczne korzyści. Jeżeli zechcesz, możesz mi otworzyć kredyt u Verrièra... Nie żądam kredytu bezgranicznego... sto tysięcy franków wystarczy mi na teraz i nie wezmę odrazu tej całej sumy. Mając jednakże zamiar ogłosić jutro tę nową publikacyę, wyświadczyłabyś mi wielką łaskę, dając dziś przekaz choć na dwanaście tysięcy franków.<br> {{tab}}Chora dotknęła ręką zlekka ramienia swojego syna.<br> {{tab}}— Przestań, Jerzy, proszę... — wyrzekła.<br> {{tab}}— Skończyłem... nie będę mówił więcej.<br> {{tab}}— Spojrzyj na mnie... — odpowiedziała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/405|num=11}}{{tab}}Wicehrabia zrozumiał, iż matka odgadła kłamstwo w jego słowach.<br> {{tab}}— Każesz mi, mamo, patrzeć na siebie... Dlaczego?<br> {{tab}}— Ażebym w twych oczach prawdę wyczytać zdołała. Widzę, że chcesz mnie omamić... ale dość tego. Twój zamiar co do rozpoczęcia publikacji, to fałsz! Twój zwrot ku pracy jest kłamstwem zarówno! Wszystko to jest ułożoną przez ciebie komedyą dla wyłudzenia pieniędzy, jakich ci odmawiam przez prawdziwą miłość macierzyńską, jaką mam dla ciebie.<br> {{tab}}— Ha! piękna miłość!... — zawołał, zrywając się, de Nervey.<br> {{tab}}— Tak... jest to prawdziwa miłość, ponieważ chcę, abyś żył! Pieniądze zaś, jakie ci daję, obracane przez ciebie na zabawy, kolącye, noce na grze w karty spędzane, zabijają cię widocznie. Popełniasz samobójstwo, rzucając się na oślep w egzystencyę, która ci śmierć przyśpiesza! Masz zaledwie lat dwadzieścia cztery, a wyglądasz jak starzec zużyty, zniszczony życiem. Patrząc na ciebie, serce mi się ściska, a oczy łzami zachodzą. Och! mój Jerzy, gdybyś mnie kochał choć trochę, inaczej byś postępował!<br> {{tab}}— Otóż i płacz!... — zawołał z gniewem wicehrabia. — Powiedz mi jednak, mamo, na co się te łzy przydadzą?<br> {{tab}}— Wskażą ci one, ile cierpię!...<br> {{tab}}— Nie z mojej winy... — szorstko zawołał. — W czemże tak niecnie, niegodnie postąpiłem? Bawię się... oto wszystko! Gdzież więc złe, nad którem rozpaczasz tyle? Mówisz, matko, że zużywam swe siły... Najprzód, to nie jest prawdą... a powtóre, gdyby nawet i tak było, życie moje do mnie wyłącznie należy: jak go użyję, to mnie tylko obchodzi. Wszystkie przytoczone wyżej przez ciebie powody mają jedynie na celu zamknięcie przedemną woreczka! Mówisz o swojej dla mnie miłości... Gdzież ona... pytam? O, nie mnie ty kochasz, matko... pozwól sobie powiedzieć, lecz kochasz swoje pieniądze!<br> {{tab}}Pani de Nervey podniosła się chwiejąca, śmiertelnie blada.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/406|num=12}}{{tab}}— Dość! — zawołała przytłumionym głosem. — Nie masz serca... Zapominasz o przynależnem dla mnie poszanowaniu!<br> {{tab}}— Ponieważ proszę o pieniądze? ha! to mi się podoba! Otóż, skoro mnie doprowadzasz, mamo, ku temu, powiem ci, że te pieniądze, których mi dać nie chcesz, są tak dobrze twoją, jak moją własnością zarówno, jestem albowiem jedynym twym synem i jedynym spadkobiercą całego twego majątku.<br> {{tab}}Hrabina, posłyszawszy to, upadła na szesląg bezwładnie, łzy po jej twarzy strugą spłynęły.<br> {{tab}}— Jedynym synem... — szepnęła — ach! tak... niestety! Jedynym spadkobiercą... to prawda... Na rozporządzenie jednak majątkiem musisz czekać mej śmierci. Dopóki żyję... — mówiła z wysileniem — ja jestem wyłączną panią wszystkiego! Nie lękaj się... — dodała ze łkaniem — nie będziesz długo na mój zgon wyczekiwał, umiesz mistrzowsko skracać mi życie!<br> {{tab}}I dusząc się płaczem, przyłożyła obie ręce do serca, które gwałtownie uderzając, rozsadzało jej piersi prawie.<br> {{tab}}Każdy syn inny, mniej występny, mniej zwyrodniały, mniej skalany życiem, byłby padł na kolana u stóp tej matki zrozpaczonej, błagając ją o przebaczenie.<br> {{tab}}Kochanek Melanii Gauthier postąpił inaczej. Zerwawszy się z krzesła, zaczął gorączkowo przebiegać pokój, wołając:<br> {{tab}}— Na co się przydadzą te wszystkie komedye?... Do czego one doprowadzą? Wytwarzasz, matko, z niczego jakieś dramatyczne sytuacye, jakieś wielkie rzeczy! O cóż tu chodzi? O rzecz najprostszą w świecie. Potrzebuję pieniędzy... Ty je masz... Daj więc... a wszystko się ukończy...<br> {{tab}}— Milcz! — zawołała pani de Nervey. — Pójdź precz!<br> {{tab}}— Tak jednego, jak i drugiego nie uczynię... — rzekł Jerzy, stając naprzeciw matki zuchwale. — Potrzebuję pieniędzy! Pozbędziesz się mnie prędko, dając mi takowe.<br> {{tab}}— Nic nie dostaniesz... nic! — odpowiedziała. — Sumienie mi wyrzuca, żem nazbyt długo zadawalniała twe wymagania... Jeżeli jesteś tem, czem zostałeś, moja w tem wina. Oskarżam {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/407|num=13}}samą siebie. Dłużej do zguby dopomagać ci nie będę... Nic nie dostaniesz!<br> {{tab}}— Ostatnie to, matko, twe słowo?<br> {{tab}}— Ostatnie! Za mego życia nic nie otrzymasz!<br> {{tab}}— Ha! to będę czekał... — zawołał nędznik bezczelnie.<br> {{tab}}— Na moją śmierć... nieprawdaż?<br> {{tab}}— Skoro mnie zmuszasz ku temu...<br> {{tab}}Te słowa nikczemne, wyrzeczone przez syna tyle przez nią kochanego, śmiertelnym ciosem uderzyły w nieszczęśliwą kobietę.<br> {{tab}}— Zbrodniarzu! — zawołała gasnącym głosem — ty mnie zabijasz... zabijasz!<br> {{tab}}I biedna matka zdawała się w rzeczy samej być bliską śmierci.<br> {{tab}}Owładniona gwałtownym nerwowym atakiem, wyprężyła się cała, poczem, wydawszy głębokie westchnienie, omdlała.<br> {{tab}}Jerzy wybiegł szybko z pokoju, trzasnąwszy drzwiami.<br> {{tab}}— Józefino! — zawołał na nadchodzącą pokojówkę — mama zasłabła, śpiesz do niej.<br> {{tab}}Dziewczyna wbiegła do sypialni, podczas gdy de Nervey, wróciwszy do siebie, wdziewał okrycie, kapelusz i rękawiczki.<br> {{tab}}Był we wściekłym humorze, a kaszlał zapamiętale.<br> {{tab}}— Ha! — wyszepnął po uspokojeniu się kaszlu — żyć mi nie pozwala... nie chce o niczem słyszeć... Dość tego... Tak być dłużej nie może! Rozbiję ten pałac w kawałki, a nie ustąpię!<br> {{tab}}I rozpłomieniony gniewem, pojechał na ulicę Monceau, do swojej kochanki.<br> {{tab}}Pokojówka wyszła naprzeciw niemu z oznajmieniem:<br> {{tab}}— Pani nie ma w domu... wyjechała.<br> {{tab}}— Jakto... tak rano?<br> {{tab}}— Tak, panie... kazała mi jednak prosić pana, być raczył przybyć w popołudniowych godzinach, pragnie widzieć się z panem w ważnym interesie.<br> {{tab}}— Dobrze... przybędę.<br> {{tab}}I wicehrabia udał się do klubu na śniadanie.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/408|num=14}}{{c|'''III.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Około trzeciej Jerzy de Nervey powrócił do Melanii.<br> {{tab}}Oczekiwała go radosna, rozpromieniona.<br> {{tab}}— No! przynosisz mi dwieście luidorów? — pytała żartobliwie.<br> {{tab}}— Daj mi pokój!... nie mam do żartów humoru... — mruknął zagniewany. — Znasz dobrze obecne moje położenie.<br> {{tab}}— Cóż twoja matka?<br> {{tab}}— Nie drażnij mnie swem zapytaniem!... Wśród nader gwałtownej sceny omal, że nie rzuciła na mnie przekleństwa... Do wściekłości mnie to doprowadza!<br> {{tab}}— Uspokój się... uspokój...<br> {{tab}}— Zapewne... uspokój się... gdy nie masz grosza w kieszeni...<br> {{tab}}— Kto wie, czy dziś wieczorem nie będziesz miał tysięcy?<br> {{tab}}— Co?! — zawołał de Nervey, wpatrując się w Melanię, jak gdyby z jej oczu wyczytać pragnął, czy mówi seryo, lub też żartuje.<br> {{tab}}— Będziesz je miał... — powtórzyła, śmiejąc się wesoło.<br> {{tab}}— Ile?<br> {{tab}}— Pięćdziesiąt tysięcy franków.<br> {{tab}}— To niepodobna!<br> {{tab}}— Nie wierzysz temu... pojmuję. A jednak jest to najczystsza prawda. Bardzo mi wdzięcznym być powinieneś. Potrafiłam zręcznie uwikłać pewnego bogatego lichwiarza. Mam przybyć do niego wraz z tobą dziś, o godzinie siódmej, wieczorem dla podpisania rewersu i odebrania pieniędzy. Jak widzisz, nie zasypiam tej sprawy. A teraz jedzmy do Bulońskiego lasku.<br> {{tab}}O siódmej Jerzy z Melanią, wysiadłszy z powozu na rogu Ratuszowej ulicy, udali się na Paon-blanc.<br> {{tab}}Agostini pośpieszył im otworzyć.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/409|num=15}}{{tab}}— Wiedziałem, że państwo się nie spóźnicie... — wyrzekł z uśmiechem. — Raczcie wejść.<br> {{tab}}— Pan wicehrabia de Nervey... — rzekła Melania, przedstawiając Jerzego.<br> {{tab}}— O! ja znam pana... i znam oddawna... — odparł Agostini. — Spocznijcie państwo, proszę.<br> {{tab}}— Przystępujmy do rzeczy... — wołała Melania niecierpliwie. — Jakże... zrobiłeś pan interes?<br> {{tab}}— Tak... lecz z wielkim trudem. Pan wicehrabia jest {{Korekta|mecno|mocno}} w kredycie zachwianym... Zaledwiem zdołał nakłonić mojego znajomego, ażeby dał pieniądze! Ta sprawa będzie państwa drogo kosztowała.<br> {{tab}}— Mniejsza o to... — rzekł Jerzy, z ulgą oddychając, gdyż mimo upewnień swojej kochanki, nie wierzył do ostatniej chwili w pomyślne zakotwienie interesu.<br> {{tab}}Agostini, otworzywszy w biurku szufladę, wyjął z niej paczkę banknotów, pozostawionych przez Arnolda, i położył je przed sobą.<br> {{tab}}Oboje przybyli śledzili jego poruszenia.<br> {{tab}}Jerzy zatapiał wzrok chciwie w jedwabiste papiery francuskiego banku, szkliste jego źrenice ogniem zabłysły, wychudłe palce u rąk konwulsyjnie mu drgały.<br> {{tab}}Melania pokraśniała zarówno.<br> {{tab}}— Oto pieniądze... — rzekł {{Korekta|włoch|Włoch}} — wypłacę je państwu, skoro po odczytaniu przezemnie aktu, podpiszecie takowy.<br> {{tab}}— Czytaj, kochany panie... czytaj prędko.<br> {{tab}}Agostini rozwinął arkusz stemplowanego papieru i czytać począł ze swym narodowym akcentem:<br> {{tab}}— Ja, niżej podpisany wicehrabia Jerzy de Nervey, zeznaję, jako pozostaję dłużnym panu Wiliamowi Scott sumę osiemdziesiąt tysięcy franków...<br> {{tab}}— Co... co? — zawołał, zrywając się, Jerzy — co pan powiadasz?<br> {{tab}}— Mówię, że pan będziesz dłużnym osiemdziesiąt tysięcy franków.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/410|num=16}}{{tab}}— Osiemdziesią tysięcy za pięćdziesiąt?... i to pan nazywasz, że będzie nas nieco drogo kosztowało? — wykrzyknął de Neryey. — Nie... ja nie podpiszę takiego wekslu... nie!... nigdy w życiu! Do tego stopnia obdzierać się nie pozwolę. Za pięćdziesiąt tysięcy dam sześćdziesiąt, ani jednego sous więcej! Jak pan chcesz.<br> {{tab}}— Dobrze, łaskawy panie... — mówił zwolna, spokojnie Agostini; — ja nie przynaglam, możesz pan wziąść, lub nie brać.<br> {{tab}}I wziąwszy paczkę banknotów, kładł ją napowrót w szufladkę, zamykając na klucz takową.<br> {{tab}}Oblicze Melanii sposępniało.<br> {{tab}}Widząc znikające ze stołu banknoty, Jerzy rzucił się na krzesło, pomrukując zcicha:<br> {{tab}}— Ależ u czarta... zastanów się pan! Winieneś zrozumieć, że to przechodzi możność... sumienie!...<br> {{tab}}— Ja nic rozumieć i nic rozważać nie chcę... — {{Korekta|włoch|Włoch}} odrzekł. — Nie moje to pieniądze... Jestem pełnomocnikiem, wypełniającym dane sobie polecenia. Zmienić nie mogę ani {{Korekta|jętego|jędnego}} wyrazu w tej sprawie.<br> {{tab}}— Lecz...<br> {{tab}}— Po co mamy mówić daremnie, panie wicehrabio... — przedstawiał Agostini. — ''Tak'' lub ''nie''... oto do wyboru dwa słowa. Decyduj się pan, a decyduj prędko, ponieważ mam wyjść na oznaczoną godzinę.<br> {{tab}}— Czy jest bogatym ów pan Wiliam Scott, o którym po raz pierwszy słyszę? — zapytał Jerzy.<br> {{tab}}— Bardzo bogaty.<br> {{tab}}— Zechciałżeby on następnie wejść zemną i w inne interesa?<br> {{tab}}— Tak sądzę... skoro się nie cofnął przed pierwszym.<br> {{tab}}— A więc przyjmuję warunek dla dalszych z nim. stosunków. Czytaj pan, proszę, dalej...<br> {{tab}}—...sumę osiemdziesiąt tysięcy franków — czytał głośno Agostini — otrzymaną przezemnie tytułem pożyczki, uważając {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/411|num=17}}takową, jako dług honorowy. Obowiązuję się zapłacić pomienioną sumę na pierwsze żądanie wierzyciela, skoro tylko obejmę spadek po mojej matce, hrabinie de Nervey. Procenta będą przezemnie zapłaconemi z kapitałem, licząc rocznie po pięć od sta.<br> {{tab}}— Jakto... jeszcze prócz tego procenta? — wykrzyknął powtórnie, zrywając się, Jerzy. — Nie! to niepodobna... to wszelką miarę przechodzi!<br> {{tab}}— Wszak jeszcze nie podpisałeś pan... — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}} — skoro się nie podoba, zerwać układ możemy.<br> {{tab}}— A może coś więcej jest ukryte... jakiś szczegół, którego pan nam nie wyjaśniłeś? — pytał szyderczo de Nervey.<br> {{tab}}— Nic nie ma.<br> {{tab}}— Nakoniec... przecie!...<br> {{tab}}— Jakże... zgadzasz się pan?<br> {{tab}}— Ha! i cóż robić? Umie jednakże dobre ciągnąć zyski ze swych tysiąców ów pański Wiliam Scott...<br> {{tab}}— Jest w swojem prawie... Daj mu pan pierwszy numer hypoteki na pałacu swej matki, a nie weźmie wtedy większego procentu ponad towarzystwo kredytowi.<br> {{tab}}— No... podaj mi pan papier... niech to podpiszę, kiedy inaczej być już nie może.<br> {{tab}}Agostini podał papier ostemplowany, który odczytawszy Jerzy półgłosem, wziął pióro i podpisał: {{f|align=left|lewy=10%|„Czytałem i akceptuję na osiemdziesiąt}} {{f|align=left|lewy=15%|tysięcy franków.}} {{f|align=right|prawy=15%|Jerzy de Nervey.“}} {{tab}}— Oto jest... — rzekł.<br> {{tab}}Włoch, wziąwszy papier, odczytał z uwagą wyrazy, napisane przez Jerzego, następnie otworzywszy szufladę, dobył z niej pięćdziesiąt tysięcy franków w biletach bankowych, a odliczywszy z nich czterdzieści dziewięć, położył takowe przed Neryeyem.<br> {{tab}}— Oto czterdzieści dziewięć tysięcy franków... — rzekł.<br> {{tab}}Jerzy po raz trzeci podskoczył, wołając:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/412|num=18}}{{tab}}— Jakto... co znowu... zkąd czterdzieści dziewięć wszak miałem dostać pięćdziesiąt?<br> {{tab}}— Pani Gauthier przyobiecała mi w pańskiem imieniu tysiąc franków za pośrednictwo w tym interesie!<br> {{tab}}— Tak, w rzeczy samej... — rzekła Melania; — pan Agostini zasłużył na to wynagrodzenie, tem więcej, iż obiecuje ci wyjednać u pożyczającego na tych samych warunkach powtórną sumę pięćdziesiąt tysięcy franków.<br> {{tab}}— Obiecuję to napewno — rzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}. — Powiem jutro o tem panu Wiliamowi Scott, oddając mu ten rewers, a odpowiedź przyniosę pani do jej mieszkania.<br> {{tab}}— Staraj się pan, ażeby była pomyślną — odezwał się Jerzy — dostaniesz odemnie natenczas dawa tysiące franków.<br> {{tab}}— Będę chciał na nie zasłużyć.<br> {{tab}}Wicehrabia de Nervey, zwinąwszy czterdzieści dziewięć tysięcy franków, wsunął je do kieszeni i wyszedł z Melanią, obiecującą sobie skorzystać conajmniej z połowy owych pieniędzy.<br> {{tab}}Cały dzień następny został przeznaczonym przez Arnolda na załatwianie różnych interesów, i tak: Miał być u Agostiniego; zinkasować czeki, wydane sobie przez Rènarda. Następnie odebrać sprzęty i meble, mające być dostarczonemi do jego domu na ulicę Tivoli, dowiedzieć się, czy stangret i kucharka tamże przybyli, wreszcie udać się do notaryusza dla podpisania wraz z panem Berthier aktu nabycia nieruchomości.<br> {{tab}}Na dzień następny zostawił punkt najważniejszy, to jest bytność swoją u Juliusza Verrière, która to wizyta miała być wstępem do strasznego dramatu, jaki ten zbrodniarz osnuł w swoim umyśle.<br> {{tab}}Wyszedłszy od siebie, udał się najprzód do Agostiniego.<br> {{tab}}— No! jakże... podpisał? — zapytał, wchodząc.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Bez stawiania oporu... bez uwag?<br> {{tab}}— Owszem... stawiał przeszkody co do formy, zasady, ale to tylko, jak sądzę, dla pozoru. Lecz gdybyś pan był na- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/413|num=19}}wet zażądał stu tysięcy franków zamiast osiemdziesięciu, był-podpisał zarówno. Dowodem tego, iż żąda ponowienia pożyczki od pana na tych samych warunkach, w tejże samej sumie.<br> {{tab}}— Dlaczego nie? dam mu takową najchętniej.<br> {{tab}}— Co?! — zawołał {{Korekta|włoch|Włoch}} osłupiały; — pan będziesz jeszcze ryzykował więcej?<br> {{tab}}— Tak... dam, skoro zażąda.<br> {{tab}}— Lecz pomyśl pan...<br> {{tab}}— Proszę... — zawołał niecierpliwie Desvignes; — są to moje osobiste interesa; nikomu wglądać w to nie pozwalam. Skoro mi się podoba ryzykować moje pieniądze i stracić je nawet, wolno mi to uczynić... mam wszelkie prawo ku temu. Powiedz pan wicehrabiemu de Nervey, że otwieram mu kredyt na dwieście tysięcy franków częściowo, aż do wybrania przezeń tej sumy. A teraz proszę o rewers.<br> {{tab}}Agostini podał mu takowy.<br> {{tab}}— Dobrze... dziękuję. Zajmij się pan teraz ścisłem zesumowaniem długów wicehrabiego, potrzebuję wiedzieć, jakich ma wierzycieli i ile się komu od niego należy. Proszę o dokonanie tego w najrychlejszym czasie.<br> {{tab}}— Biorę się natychmiast do dzieła.<br> {{tab}}— Na teraz nic innego nie mam panu do polecenia — rzekł Desvignes i wyszedł z gabinetu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Z ulicy Paon-blanc były sekretarz Mortimera udał się do domów bankierskich Rotszylda, Oppenheima i Herlangera, gdzie odebrał częściową należność na czeki, wystawione przez Rènarda, na resztę kazał sobie otworzyć bieżący rachunek i otrzymał karnety z czekami.<br> {{tab}}I otóż znalazł się posiadaczem kapitałów, umieszczonych w trzech najznakomitszych domach bankierskich, wynoszących razem dwa miliony pięćset tysięcy franków.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/414|num=20}}{{tab}}— Pieniądze to na prowadzenie wojny... — wyszepnął, jadąc na ulicę Tivoli.<br> {{tab}}Kucharka wszystko już w kuchni ustawiła i uporządkowała. Stangret, jej mąż, pobiegł od rana za kupnem konia i powozu. Z magazynu przy ulicy Saint-Lazare przyniesiono meble.<br> {{tab}}— Wszystko idzie dobrze... — rzekł łotr z zadowoleniem.<br> {{tab}}Po śniadaniu udał się do notaryusza, gdzie podpisał akt nabycia pałacu i koszta notaryalne zaspokoił.<br> {{tab}}Dzień miał się ku schyłkowi.<br> {{tab}}Morderca Edmunda Béraud potrzebował spoczynku dla przygotowania się do wizyty u Verrièra, a raczej do walki, mającej się rozpocząć nazajutrz. Zaraz po obiedzie wrócił do siebie.<br> {{tab}}Podczas, gdy się działo to wszystko, opowiedziane przez nas w poprzedzających rozdziałach, sąd wraz z prefekturą policyi zajmowały się czynnie prowadzeniem śledztwa w sprawie tajemniczego zniknięcia podróżnego z ''Hotelu Indyjskiego'', którego nazwisko Edmund Béraud znane było jedynie z jego własnoręcznego podpisu na depeszy.<br> {{tab}}Czyniono wszelkie wysiłki dla rozjaśnienia tajemnicy, ale nadaremnie.<br> {{tab}}Najzręczniejsi agenci policyjni zostali rozesłanymi w różnych kierunkach kraju, jednak bez skutku, niestety. Nie mogli trafić na ślad zbrodniarzy.<br> {{tab}}Człowiek, przebrany za komisarza do spraw sądowych, przedstawił się przy ulicy Joubert w towarzystwie również przebranego agenta. Obaj porwali podróżnego i uwieźli go w powozie, zabrali jego bagaże, poleciwszy woźnicy jechać do prefektury, do której, ma się rozumieć, nie pojechali. Oto wszystko, co zbadano.<br> {{tab}}Żadna ważniejsza poszlaka odkrytą nie została. Nie wiedziano nawet, czy ów powóz miał jaki numer. Żadnych również objaśnień nie otrzymano i na drodze żelaznej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/415|num=21}}{{tab}}Zrazu chciano zwołać dla wybadania wszystkich woźniców z całego Paryża, po głębszej jednak rozwadze zaniechano tego. Widocznem było, że i powożący naówczas był wspólnikiem zbrodni.<br> {{tab}}Błąkano się pośród ciemności, w pełni przypuszczeń, nie mając nawet nadziei, by prędzej lub później natrafić na wątek podobnie zuchwałego występku.<br> {{tab}}Tegoż samego dnia jednak szczęśliwy wypadek rzucił nieco światła na ową sprawę.<br> {{tab}}Około drugiej po południu woźny prokuratora rzeczypospolitej wszedł z oznajmieniem, iż reprezentant domu bankowego Rotszylda żąda widzieć się z pomienionym urzędnikiem.<br> {{tab}}Prokurator przyjął go natychmiast.<br> {{tab}}— Jakiż powód sprowadza pana do naszego biura? — zapytał, wskazując przybyłemu krzesło obok siebie.<br> {{tab}}— Przychodzę wskutek zamieszczonego artykułu w dzienniku.<br> {{tab}}— Artykułu ubliżającego domowi Rotszylda?<br> {{tab}}— {{Korekta|Bynajmnie|Bynajmniej}}... w całkiem innej sprawie. Trybunał, jak głosi pomieniony artykuł, zajmuje się żywo obecnie zniknięciem pewnej osobistości...<br> {{tab}}— A! pan mówisz o sprawie przy ulicy Joubert?<br> {{tab}}— Tak, o zniknięciu podróżnego, Edmunda Béraud, którego jakaś osobistość, przebrana za komisarza, uwiozła z ''Hotelu Indyjskiego''. W dniu dzisiejszym przeczytałem pomieniony artykuł w dzienniku.<br> {{tab}}— I przynosisz mi pan jakieś wyjaśnienie w tej sprawie?<br> {{tab}}— Być może... Nazwisko Edmunda Béraud zwróciło moją uwagę, a dlaczego? opowiem panu. Przed dwoma tygodniami przyjmowałem w mym gabinecie osobę tego nazwiska, która przyniosła mi czek, wydany przez dom handlowy Mortimera dla banku francuskiego. Dom Mortimera jest jednym z najznakomitszych w Kalkucie. Osoba ta prosiła mnie, by jej zinkasować ów czek, otwierając bieżący rachunek w naszem biurze kredytowem na sumę, jaką czek przedstawiał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/416|num=22}}{{tab}}— Jak wysoką była ta suma?<br> {{tab}}— Pięćdziesiąt jeden milionów.<br> {{tab}}— Pięćdziesiąt jeden milionów! — powtórzył prokurator zdumiony.<br> {{tab}}— Te miliony miały być zinkasowanemi nazajutrz i kredyt miał być właścicielowi otwartym.<br> {{tab}}— Przypuszczasz więc pan, że właścicielem pomienionego majątku był Edmund Béraud, ten, którego porwano?<br> {{tab}}— To nie ulega wątpliwości. Najprzód imię i nazwisko jest toż samo, następnie szczegóły, zamieszczone w dzienniku, zgadzają się ściśle co do powierzchowności podróżnego, jakiego właśnie przyjmowałem u siebie i który przybył do Paryża o tej samej godzinie.<br> {{tab}}— Zatem rzecz jasna, iż tu zbrodnia spełnioną została — rzekł prokurator. — Mordercy sądzili, iż znajdą ów czek przy Edmundzie Béraud, albo też w jego bagażach, jakie wraz z nim porwali.<br> {{tab}}— Rzecz pewna... Nie otrzymałeś pan wskazówek, kto mógł popełnić tę zbrodnię?<br> {{tab}}— Dotąd żadnego śladu... Nic... nic odnaleźć nie jesteśmy w stanie! Nie mógłżebyś mi pan jeszcze coś dodać do powyższego ważnego tyle objaśnienia?<br> {{tab}}— Nic... oprócz drobnego szczegółu, że Edmund Béraud przyjechał z Indyj, jak mi to powiedział, i miał zamiar osiąść w Paryżu, rodzinnem swem mieście.<br> {{tab}}— A nie wiesz pan czasem, czem zamyślał zajmować się w Paryżu?<br> {{tab}}— Nie wiem tego.<br> {{tab}}— Wydałeś mu pan karnet z czekami na swój bank?<br> {{tab}}— Bynajmniej. Nie mogłem tego uczynić aż przy zinkasowaniu, potrzebowałem się przekonać, czy podpis Mortimera nie jest {{Korekta|zfałszowanym|sfałszowanym}}. Wydałem mu tylko pokwitowanie na odbiór pomienionego czeku.<br> {{tab}}— Kiedyż mu pan zgłosić się kazałeś?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/417|num=23}}{{tab}}— W ciągu dwóch, lub trzech dni i odtąd to właśnie, ku wielkiemu mojemu zdziwieniu, ów Edmund Béraud nie ukazał się więcej.<br> {{tab}}— Nie mógłżebyś pan zażądać jakich objaśnień co do pomienionego czeku z Kalkuty od bankiera Mortimera?<br> {{tab}}— Zmarł on przed miesiącem prawie.<br> {{tab}}— Ha! otóż okoliczność, która nam staje zaporą w tej sprawie. Mortimer bowiem znać musiał swojego klijenta i mógłby nam ważnych dostarczyć objaśnień. Dowiedzielibyśmy się, kto mógł tak szczegółowo i ściśle wiedzieć o dniu i godzinie przybycia Edmunda Béraud do Paryża. Zapewne to ludzie z Kalkuty... ktoś z biura bankowego Mortimera. Cios naprzód był przez nich przygotowanym, wykonawszy go, zniknęli. Kto oni są? Gdzie ich szukać... odnaleźć? Obecnie mogą być zdała od Francyi... Lecz pozwól pan, że ci uczynię jeszcze jedno zapytanie...<br> {{tab}}— Mów pan, proszę...<br> {{tab}}— Czy sądzisz pan, że Edmund Béraud, oprócz pomienionego czeku, miał przy sobie i inne walory pieniężne?<br> {{tab}}— Musiał je mieć... Człowiek tak bogaty nie pozostałby bez gotówki na swe osobiste wydatki. Zresztą nic łatwiejszego, jak nam to sprawdzić. Dom Mortimera w Kalkucie, pomimo zgonu nieodżałowanego zwierzchnika, przyśle nam szczegółowe wyjaśnienia o kapitałach, wypłaconych panu Béraud w dniu jego wyjazdu.<br> {{tab}}— Któż został spadkobiercą Mortimera?<br> {{tab}}— Młody człowiek, jego siostrzeniec.<br> {{tab}}— Wyślę dziś zaraz depeszę.<br> {{tab}}— A teraz pozwól, panie prokuratorze — wyrzekł przybyły — iż ja z mej strony poważę się zadać jedno jeszcze zapytanie.<br> {{tab}}— Jestem na pańskie rozkazy.<br> {{tab}}— Mamy w naszej kasie pięćdziesiąt jeden milionów, przygotowanych dla Edmunda Béraud, obecnie znikłego bez śladu. Co mamy robić z temi pieniędzmi?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/418|num=24}}{{tab}}— Zachować je, dopóki nie rozświetli sia ta sprawa i dopóki nie zgłoszą się prawni sukcesorowie Edmunda Béraud, jeżeli śmierć jego wykrytą zostanie. Nie mam, zdaje się, potrzeby, nadmieniać panu o natychmiastowem przyaresztowaniu kogokolwiekbądź, ktoby pojawił się w pańskiem biurze z żądaniem odbioru tej sumy.<br> {{tab}}— Wydam natychmiast w tym względzie odpowiednie rozkazy. Wyrzekłeś pan przed chwilą jeden wyraz, panie prokuratorze, który szczególnie zwrócił moją uwagę.<br> {{tab}}— Cóż takiego... jakiż to wyraz?<br> {{tab}}— Powiedziałeś pan: „sukcesorowie.“ Edmund Béraud musiał mieć rodzinę w Paryżu, skoro chciał się tu osiedlić. Kto wie, czy sprawcy zbrodni, jeżeli takowa spełnioną została, nie byli jego krewnymi, chcącymi tym sposobem przyśpieszyć schwytanie sukcesji? Jak pan sądzisz... czy nie należałoby wyszukać członków tej rodziny i zawezwać ich dla wybadania?<br> {{tab}}— Dla wybadania?... nie! jak na teraz przynajmniej — odrzekł prokurator. — Rozciągnąć nad niemi wypadnie tylko ścisły nadzór... co uczynimy bezzwłocznie, skoro ich odszukamy.<br> {{tab}}Po zamienieniu jeszcze słów kilku obaj mężczyźni rozeszli się i podczas, gdy reprezentant domu Rotszylda jechał na ulicę Lafitte, prokurator rzeczypospolitej zawezwał do siebie sędziego śledczego, któremu sprawa z ''Hotelu Indyjskiego'' poruczoną została, oraz naczelnika policyi, i długą miał z nimi naradę.<br><br> {{tab}}Agostini, zajmując się zebraniem żądanych objaśnień przez Arnolda Desvignes, tak o Jerzym de Nervey, jako i o krewnych Edmunda Béraud, znalazł chwilę czasu, aby się udać do Melanii Gauthier, jak to jej przyrzekł.<br> {{tab}}Młoda kobieta z radością pośpieszyła na jego przyjęcie, lwia część albowiem z łupu czterdziestu dziewięciu tysięcy franków przeszła do jej kieszeni.<br> {{tab}}— Jakże się udała pańska negocyacya? — zapytała z uśmiechem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/419|num=25}}{{tab}}— Pomyślniej, niźli się spodziewałem...<br> {{tab}}— Ach! pozwól... niechże cię uściskam za tę dobrą nowinę! — zawołała promieniejąca i rzuciła się, jak szalona, na szyję starego {{Korekta|włocha|Włocha}}, okrywając go pocałunkami.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''V.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— A ileż chce dać ów zacny człowiek? — pytała po czułem, gorącem podziękowaniu.<br> {{tab}}— Do stu pięćdziesięciu tysięcy franków, w trzech częściach, każda po pięćdziesiąt tysięcy — odrzekł Agostini. — Winienem jednak panią uprzedzić, iż co do tej nowej pożyczki kładzie on pewien warunek.<br> {{tab}}— Choćby był najuciążliwszym, nakłonię ku niemu Jerzego.<br> {{tab}}— Uciążliwym nie jest pod względem pieniężnym... Pan Wiliam Scott chce tylko poznać wierzycieli, wobec których wicehrabia przyjął zobowiązania, którym wydał podpisy, oraz chce wiedzieć ogólną cyfrę długów pana de Nervey.<br> {{tab}}— A! czy on czasem nie ma zamiaru wykupienia wszystkich weksli Jerzego?<br> {{tab}}— Nic nie wiem... Jestem jedynie tylko jego posłannikiem. Nie mogłażbyś pani otrzymać od pana de Nervey listy jego wierzycieli?<br> {{tab}}— Trudna to będzie sprawa... — mruknęła Melania. — Jerzy w niektórych razach jest zacięcie upartym.<br> {{tab}}— Jeśli się uprze, tem gorzej dla niego... Warunek jest postawiony ''sine qua non'', musi poddać się temu lub interes się rozchwieje.<br> {{tab}}— Otrzymam nazwiska, jakich pan żądasz — rzekła po chwili. — Przyniosę je panu pojutrze. Znam jednego z tych wierzycieli, jest to niejaki Bloch, mieszkający przy ulicy Hanowerskiej, pożyczył on Jerzemu dwadzieścia pięć tysięcy franków.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/420|num=26}}{{tab}}Włoch, zapisawszy sobie adres i nazwisko w konotatniku, odszedł, polecając Melanii ścisłość w dostarczeniu pomienionej listy.<br> {{tab}}Przypominają sobie czytelnicy, iż Melania oznaczyła schadzkę w nadchodzący wtorek swojemu kuzynowi, Fryderykowi Bértin. Żadne z nich dwojga o tem nie zapomniało.<br> {{tab}}Melania pragnęła zabawić się ową przelotną miłostką, jakie od czasu do czasu zaprzątały jej głowę. Fryderyk zaś, jako praktyczny młodzieniec, widział w owym romansie, zawiązanym w ''Salonie rodzinnym'', jedynie cel pieniężny.<br> {{tab}}Oddawna, jakeśmy to powiedzieli, pragnął on zostać kochankiem jakiej pierwszorzędnej gwiazdy z półświatka. Widział w tem przyszłość dla siebie.<br> {{tab}}Od piątej wieczorem rozpoczął swą toaletę, która zdawała mu się być najwyższym wyrazem szyku i mody. Krój wszakże jego ubioru, a nadewszystko sposób, w jaki go nosił na sobie, okazywały w nim za pierwszym rzutem oka łotra, hulakę, przebywającego w knajpach i kawiarniach najniższego rzędu.<br> {{tab}}O siódmej godzinie, z wypomadowanemi włosami, na czoło {{Korekta|zczesanemi|zaczesanemi}} à la Capoul, udał się na ulicę des Monceaux przez bulwar de Clichy.<br> {{tab}}Idąc, spotkał kilka dziewcząt, znanych sobie z balików w Elysée-Montmartre. Zatrzymywały się, rozmawiając z nim zalotnie, Fryderyk jednak tego wieczora traktował je z góry, z miną wielkiego pana. Odpowiadał na ich uśmiechy lekkiem skinieniem głowy, przechodząc dumny jak Artaban.<br> {{tab}}Melania Gauthier, spodziewając się jego przybycia, uprzedziła Jerzego, iż będzie na obiedzie u ciotki Ferron i późno wróci do domu.<br> {{tab}}— Zjedz obiad w klubie — mówiła — a nie strać wiele pieniędzy.<br> {{tab}}Nadzieja spędzenia wieczoru, a może i całej nocy na grze w karty, przypadła bardzo do gustu wicehrabiemu, który czuł w swoim portfelu sporą jeszcze paczkę banknotów do trzyma- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/421|num=27}}nia banku w bakara. Nie stawił zatem jej projektowi przeszkody.<br> {{tab}}W południe kochanka wicehrabiego rozkazała kucharce przygotować wykwintny obiad, oraz poleciła przynieść z piwnicy kilka butelek szampana.<br> {{tab}}Punkt o godzinie siódmej wszedł Fryderyk.<br> {{tab}}Pokojówka wprowadziła go do salonu.<br> {{tab}}Olśniony zbytkiem umeblowania, niemniej zdumiony został wspaniałą toaletą Melanii, jako i wykwintnością stołu, obficie winem zastawionego.<br> {{tab}}Nad szczegółami spotkania dwojga tych ludzi nie będziemy zatrzymywali się dłużej. Byli oni oboje godni siebie wzajem, jak gdyby dla siebie stworzeni. Owóż nie krępowali się konwenansami przy tej pierwszej schadzce.<br> {{tab}}Fryderyk, wracając do siebie na ulicę Abbesses, chował w pugilares banknot tysiącfrankowy, otrzymany od kuzynki na drobne swoje wydatki.<br> {{tab}}Oboje dosięgnęli szczytu swych ideałów.<br> {{tab}}Co począć? Jedni szukają ich w pięknych, podniosłych czynach, drudzy wśród błota i poniżenia. {{kropki-hr}} {{tab}}Upłynął dzień cały, użyty przez Arnolda Desvignes na zebranie potrzebnych objaśnień; nadeszła chwila, w której postanowił udać się do bankierskiego biura Juliusza Verrière, by tam przedstawić czek na pięćset tysięcy franków, otrzymany od Samuela Rénard za sprzedaż dyamentów, i zażądać nań wypłaty.<br> {{tab}}Uderzyła jedenasta, gdy były sekretarz z Kalkuty wszedł do tegoż biura, w którym siedziało kilku komisantów przy stołach, pochylonych nad rachunkowemi księgami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/422|num=28}}{{tab}}Woźny w szarym, stalowej barwy surducie, ze srebrnemi guzikami, siedział w korytarzu, gotowy do udzielania objaśnień przybyłym.<br> {{tab}}— Co pan sobie życzysz? — zapytał.<br> {{tab}}— Pragnę się widzieć z panem Juliuszem Verrière.<br> {{tab}}— Pan bankier był już w biurze zrana, jak zwykle, a obecnie pojechał do domu na śniadanie.<br> {{tab}}— Ale powróci?<br> {{tab}}— Zapewne.<br> {{tab}}— O której godzinie?<br> {{tab}}— Pomiędzy pierwszą a drugą... lecz jeżeli pan masz interes do banku, można się udać do którego z urzędników, objaśnią pana w tym razie.<br> {{tab}}— Chcę zinkasować czek.<br> {{tab}}— Udaj się więc pan do okienka, oznaczonego drugim numerem, tam pan załatwisz tę sprawę.<br> {{tab}}Desvignes, podszedłszy w miejsce wskazane, znalazł zamknięte okienko. Zapukał w nie zlekka.<br> {{tab}}Otwarły się małe, ruchome drzwiczki, a po za niemi ukazała się głowa młodego mężczyzny.<br> {{tab}}— Przychodzę zinkasować czek — rzekł Arnold.<br> {{tab}}— Proszę o niego... — odparł urzędnik, a ująwszy podłużny blado-różowy kawałek papieru, spojrzał na podpis, mówiąc:<br> {{tab}}— Rachunek Samuela Rénard.<br> {{tab}}Następnie rzucił okiem na cyfrę, szepcąc ze zdumieniem, do którego łączyła się źle utajona trwoga:<br> {{tab}}— Pięćset tysięcy franków!<br> {{tab}}I zamknąwszy okienko, poszedł do swoich kolegów, siedzących po nad księgami.<br> {{tab}}— Czek Samuela Rénarda... — rzekł do jednego z nich. — Jak stoi jego rachunek, przeszukaj pan w papierach.<br> {{tab}}— Ma u nas pięćset osiemdziesiąt tysięcy franków — odrzekł zapytany, przerzuciwszy księgę. — A czek na ile?<br> {{tab}}— Na pięćset tysięcy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/423|num=29}}{{tab}}— Aj! aj! — zawołał pierwszy; — olbrzymia cyfra, do czarta!<br> {{tab}}— To należy do kasyera... Uprzedzę go o tem.<br> {{tab}}Tu wszedł do przyległego gabinetu.<br> {{tab}}— Cóż tam nowego? — zapytał kasyer.<br> {{tab}}— Czek na okaziciela, z podpisem Renarda, suma do wypłaty pięćset tysięcy franków. Rachunek Samuela Rénard wynosi u nas pięćset osiemdziesiąt tysięcy, czek ten zatem ma swoją zasadę.<br> {{tab}}Kasyer zerwał się z krzesła.<br> {{tab}}— Pięćset tysięcy franków! — zawołał — czy podobna?<br> {{tab}}— Zobacz pan.<br> {{tab}}Kasyer, ująwszy papier, przekonał się naocznie o prawdzie żądania.<br> {{tab}}— Pan Verrière — rzekł — wyszedłszy ztąd, miał udać się do banku po kapitały; obecnie nie posiadamy w kasie tak wysokiej sumy do rozporządzenia.<br> {{tab}}— Co począć więc?<br> {{tab}}— Czy ów pan Arnold Desvignes sam osobiście tu przybył?<br> {{tab}}— Tak sądzę... Jest to osobistość o nader wykwintnej powierzchowności.<br> {{tab}}— Może chce sobie otworzyć bieżący rachunek, jako klijent naszego domu?<br> {{tab}}— Nie, mówił wyraźnie, iż chce czek zinkasować.<br> {{tab}}— Być może, iż pan nie zrozumiałeś... Idź, zapytaj go powtórnie.<br> {{tab}}— A jeśli zażąda wypłaty?<br> {{tab}}— Proś go pan wtedy, ażeby przybył o godzinie trzeciej dla zinkasowania.<br> {{tab}}— Ma po raz drugi przychodzić?... A! to może wzbudzić podejrzenia o złym stanie naszego banku...<br> {{tab}}— Wiem o tem tak dobrze, jak i pan... Ale cóż począć?... Nie z naszej to winy. Wydobądź się pan, jak będziesz mógł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/424|num=30}}najlepiej z tej sprawy, a nadewszystko proszę, nie przysyłaj go do mnie.<br> {{tab}}Młodzieniec, wyszedłszy z gabinetu, wrócił do swego okienka.<br> {{tab}}— Jakże, sprawdziłeś pan? — zapytał Desvignes.<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{tab}}— Czek jest w porządku... posiada swą wartość?<br> {{tab}}— W zupełności.<br> {{tab}}— Proszę więc o wyliczenie mi pięciuset tysięcy franków, lub wskazanie mi, gdzie się mam udać.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Racz pan wybaczyć... — jąkał młody finansista z widocznem zakłopotaniem. — Zachodzi tu pewna, nieprzewidziana całkiem okoliczność... Pan Verrière pojechał do banku, po odebranie kapitałów. Prosimy więc, abyś pan raczył powtórnie dziś przybyć o godzinie trzeciej dla zinkasowania czeku.<br> {{tab}}Desvignes był przygotowanym na podobną odpowiedź, nawet jej oczekiwał, mimo to, podniósł głos, wołając:<br> {{tab}}— A to mi się podoba... trudzić kogoś powtórnie! — Pan Verrière, posiadając kapitały swych klientów, rozporządzać niemi nie może w razie potrzeby?... Doprawdy, to śmieszne!<br> {{tab}}— Nic spodziewaliśmy się, ażeby nam przyszło dziś uskuteczniać taką wypłatę... Pan Rénard nie powiadomił nas o tem...<br> {{tab}}— Bo nie należało mu o tem powiadamiać... Kapitały winny być zawsze w rezerwie... Szczególny to zaiste jakiś dom bankierski!... Zwróć mi pan mój czek, uprzedzę pana Samuela Rénard, w jaki sposób jego podpis został przyjętym. {{tab}}Jednocześnie jakiś głos suchy i ostry zabrzmiał po za Arnoldem:<br> {{tab}}— O co wam chodzi, panowie?... zkąd i dlaczego ta sprzeczka?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/425|num=31}}{{tab}}Desvignes, obróciwszy się, ujrzał przed sobą bankiera, nie chcąc jednakże okazać, iż go zna, odrzekł:<br> {{tab}}— Przed otrzymaniem mojej odpowiedzi, racz mi pan powiedzieć, kto jesteś?<br> {{tab}}— Jestem Juliusz Verrière.<br> {{tab}}— A! w samą porę więc pan przybywasz...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ażeby wydać rozkaz do wypłacenia mi...<br> {{tab}}— Jakto... odmawiają panu wypłaty?<br> {{tab}}— Tak... każąc mi czekać na pański powrót z banku z kapitałami... Otóż powróciłeś pan... płać teraz.<br> {{tab}}Verrière bladł i czerwieniał naprzemiany.<br> {{tab}}— Na jaką sumę czek został wydany? — pytał zmienionym głosem.<br> {{tab}}— Na pięćset tysięcy franków.<br> {{tab}}Bankier zachwiał się; usiłując wszelako zwalczyć cios straszny, jaki weń tak nagle uderzył, wyjąknął zcicha:<br> {{tab}}— Racz pan pójść ze mną do mego gabinetu...<br> {{tab}}Desvignes, odgrywając dalej swą rolę, odrzekł zuchwale:<br> {{tab}}— W jakim celu mam iść do pańskiego gabinetu?<br> {{tab}}— Chcę panu złożyć niektóre wyjaśnienia...<br> {{tab}}— Ależ ja nie życzę sobie słuchać ich wcale!... Potrzebuję nie pańskich wyjaśnień, ale pieniędzy.<br> {{tab}}— Proszę, uspokój się pań... będziesz zapłaconym... — rzekł Verrière drżącym głosem. — Wszakże przedtem zechciej pójść ze mną.<br> {{tab}}— Ha! skoro pan tego żądasz koniecznie... idę! — odparł były sekretarz Mortimera. I wyszli oba.<br> {{tab}}Bankier otworzył drzwi gabinetu, a wpuściwszy przed sobą Arnolda, zamknął następnie takowe.<br> {{tab}}Położywszy na stole kapelusz, odwrócił się blady, z zatrwożonem spojrzeniem, drżącemi nerwowo ustami.<br> {{tab}}— Panie... — rzekł do swego wierzyciela — pragnę pomówić z tobą otwarcie... Jeżeli będziesz dziś wymagał wypłace- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/426|num=32}}nia sumy, wyrażonej na czeku, jestem zgubiony! Pozostanie mi wtedy rozsadzić sobie czaszkę wystrzałem z rewolweru!<br> {{tab}}— To, co pan mówisz, nie jest dla mnie nowością — odparł zimno Desvignes. — Naprzód już o tem wiedziałem, idąc tu do pana.<br> {{tab}}Verrière cofnął się osłupiały.<br> {{tab}}— Pan wiedziałeś?... — wyjąknął. — O czem pan wiedziałeś?<br> {{tab}}— O pańskiej ruinie.<br> {{tab}}— Lecz... — zaczął Verrière.<br> {{tab}}— O! nie przerywaj mi pan... Wiedziałem, że gdyby ci przyszło wypłacić mi na ów czek pięćset tysięcy franków, musiałbyś je wziąść z resztek pozostałego miliona posagu swej córki, której jesteś opiekunem, a razem administratorem majątku.<br> {{tab}}Bankier, do najwyższego stopnia wystraszony, cofnął się powtórnie.<br> {{tab}}— Znam w najdrobniejszych szczegółach opłakane pańskie interesa — mówił Arnold dalej; — wszystkie te spekulacye, w jakich nierozważnie zatopiłeś nietylko swe własne kapitały, ale i depozyta swych klijentów, bez otrzymania od nich na to upoważnień. Kopalnia marmurów w Belgii, towarzystwo nadbrzeżnej żeglugi, utrzymywanie teatru Fantazyj i wiele innych tego rodzaju, które za długo byłoby wymieniać, pochłonęły wszystko. Wiem, że pan protegujesz pewną Wenus sztuk czarodziejskich, pannę Leonę; wiem, że grasz na giełdzie i w bakara z rożnem szczęściem; że wyrzucasz pieniądze oknami, przez drzwi nie wprowadzając ich wcale. Wiem wreszcie i cyfrę twego deficytu... znam głębokości, wyżłobione twojemi szaleństwami... Jeśli nie zostaniesz nagle ocalonym jakimś niespodziewanym wypadkiem, a raczej cudem, zguba cię czeka! Miałeś słuszność, panie Verrière, mówiąc przed chwilą, że jeśli będę nalegał o wypłatę czeku, pozostanie ci w skroń sobie palnąć z rewolweru, aby uniknąć stawienia się przed sądem pod zarzutem bankructwa.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/427|num=33}}{{tab}}Verrière upadł na krzesło bezwładnie. Oblicze jego pokryła trupia bladość, zmienione rysy twarzy dawały mu pozór konającego. Po kilku miutach zupełnego obezwładnienia podniósł się, szepcąc przerywanym głosem:<br> {{tab}}— Cóżem ci, panie, uczynił, że pragniesz mej zguby?<br> {{tab}}— Kto panu mówił, że ja jej pragnę, rzekł Desvignes.<br> {{tab}}— Twoje zachowanie się... twe słowa... przedstawienie tego czeku... który wiedziałeś, że dziś zapłaconym być nie może...<br> {{tab}}— Ja chciałem pana tylko przekonać, że tak obecna twa egzystencya, jako i całe twe położenie nie są dla mnie tajemnicą, i że tym sposobem zostajesz w najściślejszej odemnie zależności.<br> {{tab}}— Jakiż masz pan cel w przekonywaniu mnie o tem?<br> {{tab}}— Cel nader ważny... potrzebuję z pańskiej strony absolutnego, bezwzględnego posłuszeństwa.<br> {{tab}}— Słyszę... lecz nic dotąd jeszcze nie rozumiem.<br> {{tab}}— Zaraz pan pojmiesz, zrozumiesz. Usiądź pan, proszę, panie Verrière. Mam panu pewną historyę do opowiedzenia. Nie obawiaj się... nie potrwa to długo... Wiele ci czasu nie zabierze.<br> {{tab}}Bankier z osłupieniem i wzrastającą obawą patrzył w tego nieznajomego, który go w tak dziwny sposób skrępował, a ukazawszy mu jasno, iż mógł go zgubić, chciał mu przyjść następnie z pomocą.<br> {{tab}}Drżący, pognębiony, pod wpływem woli tego człowieka upadł na krzesło.<br> {{tab}}— Przyjdź pan do przytomności... — rzekł Arnold, siadając obok niego; — będziesz bowiem potrzebował całego spokoju, całej bystrości umysłu, aby rozważyć to, co ci powiem. Jestżeś w stanie wysłuchać mnie teraz?<br> {{tab}}— Tak... — odparł Verrière, raczej skinieniem, niż głosem, zapytując jednocześnie sam siebie: — Kto jest ten człowiek... czego on chce odemnie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/428|num=34}}{{tab}}— Przyznajesz więc pan — mówił Arnold dalej — iż wszystko to, co mówiłem przed chwilą, jest prawdą. Stoisz wobec nieuchronnego bankructwa...<br> {{tab}}— Rzeczywiście... majątek mój jest mocno zachwianym...<br> {{tab}}— Może się znajdzie jaki sposób na podtrzymanie go. Właśnie chcę o tem pomówić z panem spokojnie. Przypatrz mi się pan dobrze... Czyliż mnie nie poznajesz?<br> {{tab}}— Nie — odrzekł Verrière, utkwiwszy wzrok w mówiącego. — A jednak zdaje mi się, jakobym pana gdzieś widział.<br> {{tab}}— Tak... widziałeś mnie pan raz jeden.<br> {{tab}}— Kiedy?<br> {{tab}}— W dniu, w którym pańska córka wracała z Marsylii wraz ze swą kuzynką, siostrą Maryą. Pan przyjechałeś po nie swem lando. Podróżując wraz z niemi, wychodziłem natenczas właśnie ze stacyi. Jakże... przypominasz pan sobie?<br> {{tab}}— Tak... przypominam.<br> {{tab}}— Ach! panna Aniela jest czarującą!... — zawołał Desvignes z uniesieniem. — Później nieco pomówimy o niej... A teraz, panie Verrière, zbierz pan, proszę, całą uwagę.<br> {{tab}}— Zebrałem ją już... mów pan...<br> {{tab}}— Przed dwudziestu trzema laty zaślubiłeś pan młodą wdowę, swoją kuzynkę, nazwiskiem Béraud...<br> {{tab}}— Tak... — odrzekł bankier, kompletnie oszołomiony tak szczegółowemi wiadomościami mówiącego co do swej osoby.<br> {{tab}}— Byłeś pan naówczas starszym komisantem u bankiera, z nader piękną pensyą; miałeś złożone oszczędności. Żona przyniosła panu milion w posagu. Był to początek wspaniałej fortuny, jaką zbudowawszy, pozwoliłeś jej się następnie rozpaść w ruinę. Znałeś pan brata swej żony?<br> {{tab}}— Którego? było ich kilku... Rodzina ta jest bardzo liczną.<br> {{tab}}— Mówię o Edmundzie Béraud.<br> {{tab}}— O tym, który był wychowańcem szkoły górniczej?<br> {{tab}}— Właśnie...<br> {{tab}}— On już dawno nie żyje.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/429|num=35}}{{tab}}— Zkąd pan wiesz o tem? — zapytał Desvignes spokojnie.<br> {{tab}}— Dowodów wprawdzie na to nie posiadam, cała rodzina jednak tak sądzi.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ opuścił Francyę przed trzydziestu pięciu laty, nie wiedząc, gdzie i dokąd się udaje, a od owego czasu nie dawał o sobie żadnej wiadomości.<br> {{tab}}— Ja panu udzielić o nim mogę takową.<br> {{tab}}— Pan... wiadomość o Edmundzie Béraud?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Wiesz pan więc, dokąd udał się z Francyi?<br> {{tab}}— Pojechał do Indyj.<br> {{tab}}— W jakim celu... co go tam pociągało?<br> {{tab}}— Idea. Pragnął spożytkować nabytą naukę w szkole górniczej na poszukiwaniu drogich kamieni. Myśl ta była dobrą. Odkrył niesłychane bogactwa, kopalnię dyamentów...<br> {{tab}}— Ach! — zawołał Verrière, z błyskawicą chciwości w bladem, przygasłem dotąd spojrzeniu.<br> {{tab}}— Po kilku latach pracy stał się posiadaczem sumy trzech milionów.<br> {{tab}}— Trzech milionów! — powtórzył bankier z uniesieniem.<br> {{tab}}— Drobnostka to jeszcze... nie poprzestał na tem. Przybywszy do Ceylonu, postarał się o koncesyę na połów pereł. To było dla niego źródłem największego bogactwa, obok czego prowadził dalej eksploatacyę kopalni dyamentów. I otóż po latach piętnastu majątek Edmunda Béraud z trzech milionów doszedł do cyfry piętnastu.<br> {{tab}}Verrière wzniósł rękę w górę, wołając gorączkowo.<br> {{tab}}— Piętnaście milionów! {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/430|num=36}}{{c|'''VII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Czekaj pan... — mówił dalej Desvignes; — nie koniec to jeszcze. Upłynęło drugie lat piętnaście. Edmund Béraud sprzedał kopalnie, połów pereł i swoje biura bankowe. Przed sześcioma tygodniami, zrealizowawszy cały majątek, znalazł się posiadaczem pięćdziesięciu jeden milionów.<br> {{tab}}Verrière na tę wiadomość uczuł się być pochwyconym rodzajem umysłowego zamętu.<br> {{tab}}— Pięćdziesiąt jeden milionów!... — wyszepnął drżącym głosem, przesuwając ręką po czole. — Mój szwagier, Edmund Béraud, posiada pięćdziesiąt jeden milionów! W takim razie jestem ocalony! Edmund pożyczy mi dwa... lub trzy miliony... Będzie to dla niego drobnostką przy takim majątku. Otóż stawię czoło stratom, jakie poniosłem, mój kredyt odrodzi się świetniejszym niż kiedykolwiek!<br> {{tab}}— Edmund Béraud nie pożyczy panu ani jednego sous! — odrzekł były sekretarz z Kalkuty.<br> {{tab}}— Dlaczego nie miałby mi przyjść z pomocą... mnie... najbliższemu krewnemu?<br> {{tab}}— Dla najracjonalniejszej przyczyny...<br> {{tab}}— Jakiej?<br> {{tab}}— Ponieważ już nie żyje...<br> {{tab}}— Umarł?! — zawołał Verrière z przerażeniem. — On umarł!<br> {{tab}}I przez kilka sekund siedział przygnębiony, niemy, gdy nagle myśl jakaś widocznie zabłysła w jego umyśle, wyprostował się z rozpromienioną twarzą, wołając:<br> {{tab}}— Jeżeli, umarł, mam w takim razie prawo do części pozostałego po nim spadku.<br> {{tab}}— Bezwątpienia... lecz czy ta część wystarczy na pokrycie pańskich deficytów? Pamiętaj pan, iż jest was piętnastu członków rodziny, mających równe prawa do podziału tą znakomitą fortuną.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/431|num=37}}{{tab}}— Jakto piętnastu? — zapytał Verrière.<br> {{tab}}— Nieodmiennie... przekonam pana o tem.<br> {{tab}}Tu Desvignes wyjął z kieszeni arkusz arkusz papieru.<br> {{tab}}— Oto — rzekł — lista spadkobiercow, którzy mają prawo do tej sukcesyi...<br> {{tab}}I zaczął czytać: {{f|align=left|lewy=15%|„Paweł Béraud.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Wdowa Perrot.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Piotr Béraud.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Wiktoryna Béraud.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Eugeniusz Loiseau.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Fryderyk Bertin.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Wdowa Ferron.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Melania Gauthier.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Joanna Desourdy.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Emil Vandame.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Hrabina de Nervey.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Wicehrabia de Nervey.}} {{f|align=left|lewy=15%|„La Fougère.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Juliusz Verrière.}} {{f|align=left|lewy=15%|„Aniela Verrière.}} {{tab}}„Razem piętnaście osób, jak pan widzisz; wypada więc na każdego po trzy miliony siedemset pięćdziesiąt tysięcy franków w całkowitości.<br> {{tab}}— Tak... — odrzekł Verrière; — lecz stopnie pokrewieństwa są tu nierówne, zatem i podział w częściach równym być nie może. Prócz tego, liczysz pan dwóch spadkobierców za wiele.<br> {{tab}}— Jakich?<br> {{tab}}— Moją córkę i wicehrabiego de Nervey. Tylko hrabina de Nervey i ja, zostaniemy wezwani do spadku, jako przedstawiający oddzielną główną gałęź.<br> {{tab}}Desvignes potrząsnął głową przecząco.<br> {{tab}}— Nie; rzeczy nie pójdą tym trybem — odpowiedział. — Części będą równemi dla wszystkich krewnych i wszyscy ci, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/432|num=38}}których masz pan nazwiska na liście przystąpią do tej sukcesyi.<br> {{tab}}— Ażeby wiedzieć podobne szczegóły, potrzeba być wykonawcą testamentu Edmunda Béraut! — zawołał Verrière.<br> {{tab}}— Ja też jestem nim właśnie... — rzekł zbrodniarz, uśmiechnąwszy się na tytuł, nadany mu przez bankiera. — Testament pańskiego szwagra istnieje, a napisanym jest w treści przezemnie panu wskazanej.<br> {{tab}}— Tak?<br> {{tab}}— Edmund Béraud przybył do Paryża z Marsylii przed trzema tygodniami i zniknął tegoż samego wieczora, czyli raczej... zgładzono go...<br> {{tab}}— W jakim celu?<br> {{tab}}— W celu zabrania jego majątku... do czarta! Przyznasz pan, że warta była trudu ta sprawa.<br> {{tab}}— Przytrzymano mordercę?<br> {{tab}}— Nie.. i nigdy go pochwycić nie zdołają.<br> {{tab}}— A majątek naszego krewnego?<br> {{tab}}— Pozostał w całkowitości nienaruszony, ponieważ złodziej ujrzał się niespodziewanie być okradzionym. Pięćdziesiąt jeden milionów przedstawiał czek, wydany na bank francuski. Wysiadłszy z pociągu drogi żelaznej, Edmund Béraud złożył ów czek w jednym z tutejszych domów bankierskich i miał go zinkasować nazajutrz.<br> {{tab}}— Ale przynajmniej w pewnym, silnie finansowo stojącym domu bankierskim?<br> {{tab}}— W pewniejszym, niż pański, upewniam... Złożył go w domu Rotszylda.<br> {{tab}}— Zatem bankier Rotszyld lub jego pełnomocnik musieli wydać pokwitowanie z odbioru pomienionego czeku?<br> {{tab}}— Wydali je.<br> {{tab}}— Gdzież jest to pokwitowanie?<br> {{tab}}— Morderca je zabrał.<br> {{tab}}— Nie będzie mógł z niego korzystać. Zatem, jak pan mówiłeś przed chwilą, daremnie spełnił tę zbrodnię.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/433|num=39}}{{tab}}— Nie będzie mógł zeń korzystać, jak i spadkobiercy zarówno. Chcąc bowiem, ażeby dom Rotszylda powrócił złożone u niego miliony, potrzeba mu zwrócić pokwitowanie, jakie wydał.<br> {{tab}}— Wyrok trybunału może nakazać wypłatę; ma on wszelkie ku temu prawo.<br> {{tab}}— Trybunał nie wyda tego wyroku.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ sprawiedliwość nie posiada i posiadać nie będzie dowodu śmierci Edmunda Béraud... Dla niej ów człowiek nie umarł, jest tylko nieobecnym, i lat trzydzieści musi upłynąć, zanim spadek legalnie otwartym zostanie. Dwaj ludzie tylko wiedzą o tem, co zaszło; oni dwaj tylko mogliby powiedzieć i dowieść tego.<br> {{tab}}— Pan znasz tych ludzi?...<br> {{tab}}— Znam.<br> {{tab}}— Wymień więc ich pan przed sądem, ocalisz mnie tym sposobem...<br> {{tab}}— Przed sądem nigdy!... Słyszysz pan... nigdy! Lecz panu ich wymienię.<br> {{tab}}— Mów pan... mów jaknajprędzej!<br> {{tab}}— Tymi dwoma ludźmi jesteś pan... i ja!...<br> {{tab}}Verrière drgnął przestraszony.<br> {{tab}}— Pan... i ja... — powtórzył.<br> {{tab}}— Pan?...<br> {{tab}}— Tak! — odrzekł zbrodniarz spokojnie. — Nie rozumieszże jeszcze?<br> {{tab}}— Ja nie chcę... lękam się zrozumieć...<br> {{tab}}— Ha! więc rozumiesz nareszcie! No... dalej... wypowiedz-że pan jasno myśl swoją...<br> {{tab}}— A więc mordercą mojego szwagra... człowiekiem, który posiada pokwitowanie domu Rotszylda na złożone u niego miliony... jesteś...<br> {{tab}}Tu Verrière nie dokończył rozpoczętego zdania.<br> {{tab}}Arnold, dobywszy papier z kieszeni, rozwinął go przed oczyma bankiera.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/434|num=40}}{{tab}}— Oto — rzekł — pokwitowanie.<br> {{tab}}Verrière spojrzał na papier, a następnie drżący, jak wpół obłąkany, rzucił się ku drzwiom, jąkając stłumionym głosem:<br> {{tab}}— Morderco... zbrodniarzu!...<br> {{tab}}Szybkim rzutem, jak błyskawica, Desvignes zastąpił mu drogę, a przykładając osłupiałemu do skroni rewolwer, wzięty ze stolika, szepnął cicho:<br> {{tab}}— Jeden krzyk... jeden głośniejszy wyraz... a strzelę! Broń ta jest twoją, bankierze. Wszyscy już znają stan rozpaczliwy twych interesów, a skoro się rozgłosi, że nie miałeś czem zapłacić mi dziś rano pięciuset tysięcy franków, każdy uwierzy w twe samobójstwo, które ja pierwszy potwierdzę.<br> {{tab}}Verrière zrozumiał, iż gdyby postąpił krok jeden, lub chciał zawołać, nieznajomy spełni bez {{Korekta|wachania|wahania}} swą groźbę.<br> {{tab}}Pochwycony obłędem, upadł na krzesło, objąwszy się za głowę obiema rękami.<br> {{tab}}— No! otóż nareszcie przychodzisz pan do rozwagi... — rzekł Arnold z cynicznym uśmiechem. — Zadziwiłeś mnie przed chwilą... Sądziłem, że jesteś bardziej inteligentnym. Jeden punkt główny powinien był ci jasno wpaść w oczy, a to, że nie czyni się podobnych zwierzeń człowiekowi, którego chcemy zgubić... nieprawdaż? Ja przychodzę pana ocalić.<br> {{tab}}— Mnie... mnie ocalić?... Ty... mnie ocalić?... — jąkał Verrière.<br> {{tab}}— No... tak... do czarta! Ale posłuchaj mnie dalej, ponieważ jeszcze wszystkiego nie opowiedziałem. Chybiłem przy zdobywaniu milionów Edmunda Béraud, mimo to, nie ustępuję z placu, nie daję za wygranę. Jeżeli całość z rąk mi się wymknęła, muszę otrzymać połowę. Odgadujesz pan mój plan...<br> {{tab}}— Nic nie wiem... — odparł Verrière stłumionym głosem.<br> {{tab}}— Na honor! zadziwiasz mnie brakiem bystrości umysłu. Masz pan, jak widzę, dziwnie tępą głowę tego rana. Wytłumaczę ci więc rzecz jasno, skoro niezdolnym jesteś zrozumieć {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/435|num=41}}półsłówek. Otóż, dopóki się nie dowiedzą, że Edmund Béraud zmarł, a nie zniknął, dopóki nie odnajdą jego trupa i nie spiszą aktu zejścia, pięćdziesiąt jeden milionów pozostawać będą w niezdobytej kasie Rotszylda. Mogą tam leżeć długo, bardzo długo, dopóki my im ztamtąd wyjść nie dozwolimy; powiadam: my, ponieważ w tej tak zyskownej sprawie, powinieneś być i będziesz moim wspólnikiem, bankierze.<br> {{tab}}— Ja... twoim wspólnikiem? — nigdy!... — zawołał, zrywając się, Verrière.<br> {{tab}}— Nie lękam się odmowy z twe strony... — odrzekł ironicznie Desvignes. — Twój własny interes nakazuje ci zostać moim wspólnikiem; zresztą, gdybyś nim dobrowolnie zostać nie zechciał, ja potrafię zmusić cię ku temu. Tak, zmusić... ponieważ ja ciebie, a nie ty mnie, trzymasz w swem ręku. Gdyby ci przyszła ochota zadenuncyować mnie przed policyą lub sądem, śmianoby się z podobnie głupiego oskarżenia, nieopartego na żadnych dowodach, wtedy gdy mnie wystarczyłoby chcieć tylko, abyś zesłanym został na galery. Podstępne bankructwo, nadużycie zaufania klientów, oszustwo, frymarczenie depozytami... ha! widzisz, bankierze, ile tu dobrego... i mianoby w czem, zaiste, wybierać! Przestań więc grać zemną komedyę, a pomówmy z sobą otwarcie, rozsądnie, jak na poważnych ludzi przystało. Wierzaj mi, że jesteś śmiesznym w tej roli uczciwego człowieka... Jest ona teraz przynajmniej całkiem dla ciebie niestosowną. Nie traćmy czasu na próżne słowa, a przystępujmy do rzeczy. Jesteśmy jak gdyby oba dla siebie stworzeni, łatwo nam więc porozumieć się przyjdzie, Potrzebuję ciebie... lecz, do pioruna, darmo mi służyć nie będziesz. Chcę wziąć dla siebie połowę majątku Edmunda Béraud... chcę i mieć ją będę. Drugą połowę przeznaczam tobie, to jest dwadzieścia pięć milionów pięćset tysięcy franków.<br> {{tab}}Źrenice Verrièra okiem chciwości zabłysły. Kolosalna cyfra, jaką przybyły zamigotał przed jego oczyma, pokonała, nie powiemy jego skrupuły sumienia, bo tych on nie miał, lecz jego przestrach i trwogę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/436|num=42}}{{tab}}— Przypuśćmy na chwilę — mówił Desvignes całej — przypuśćmy, że nie ma innych, spadkobierców, prócz ciebie i twojej córki, bankierze, w takim razie pięćdziesiąt jeden milionów do ciebieby w całkowitości należały przy otwarciu testamentu i podzielonemiby były w równych częściach pomiędzy twą córkę i ciebie.<br> {{tab}}— Są to przypuszczenia marzycielskie — odrzekł Verrière, odzyskując krew zimną — wszak sam mówiłeś przed chwilą, że nie można podnieść spadku, dopóki akt zejścia Edmunda Béraud nie zostanie sądowi doręczonym.<br> {{tab}}— Otrzyma on go we właściwym czasie — rzekł Desvignes. — Masz-li do uczynienia mi jeszcze jakie zapytanie?<br> {{tab}}— Bezwątpienia... i nader ważne. Nietylko wy dwoje to jest ja z mą córką, jesteśmy sukcesorami. Jest do podziału majątkiem osób piętnaście.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Tak... — odrzekł Desvignes zwolna, podkreślając niektóre wyrazy, jakim chciał nadać dobitniejsze znaczenie: — tak... w rzeczy samej... pan jesteś piętnastym z sukcesorów, testament o tem powiadamia, a ten testament ja posiadam. Jeżeli jednak będziesz gotów mi dopomagać i przyjmiesz wspólnictwo w środkach, jakich użyję, by dojść do celu, cały ten olbrzymi majątek Edmunda Béraud zostanie tylko dla nas dwóch do podziału.<br> {{tab}}— W środkach, jakich użyjesz, ażeby dojść do celu? — powtórzył bankier; — lecz jakież są one? Przed przyjęciem propozycyi poznać ją potrzebuję szczegółowo: a uprzedzam, iż nie chcę żadnego popełnienia zbrodni... żadnego przelewu krwi... mam wstręt ku temu.<br> {{tab}}— Nie będzie tu żadnej zbrodni, ani przelewu krwi. Wszyscy współsukcesorowie znikną w taki sposób, że ni świat, ni sprawiedliwość nic nam nie znajdą do zarzucenia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/437|num=43}}{{tab}}— Cóż więc ich zgubi?<br> {{tab}}— Ich własne występki i wady, zręcznie wyzyskane przezemnie, a obok tego i nędza. Jest to broń najpewniejsza, która nigdy nie chybia. Niech walczą, jeśli potrafią się obronić przeciw wrodzonym namiętnościom. Będzie to walka śmiertelna, w której naprzód jestem pewien wygranej. Tak... zabija ich własne występki, jakie prowadzą do nędzy, a ta zrozpaczonych wreszcie do samobójstwa. Oto broń, jakiej użyję!<br> {{tab}}— Szatanie!... — mruknął Verrière, przesuwając ręką po czole, na którem widniały grube krople potu, i wpatrując się w mówiącego z takiem osłupieniem, że to pomimowolnie wywołało uśmiech na usta nikczemnika.<br> {{tab}}Uśmiech ów jednak znikł wkrótce i Desvignes mówił dalej:<br> {{tab}}— Tak... nędza, ta straszna, czarna nędza, jaka dokonywa dzieła zniszczenia!<br> {{tab}}— Ależ ze wszystkich tych ludzi, o których mówisz — ozwał się Verrière — żaden nie pozostaje w takiem ubóstwie... a wielu zpomiędzy nich żyją nawet w pewnej zamożności.<br> {{tab}}— Pozwól mi działać, nic nie badając, a przed upływem trzech miesięcy... trzech miesięcy... powtarzam, zostaniesz posiadaczem pięćdziesięciu jeden milionów, z których połowa do ciebie, a druga połowa do twej córki należeć będzie.<br> {{tab}}Oczy Verrièra chciwością zabłysły.<br> {{tab}}— To niepodobna!... — wyszepnął.<br> {{tab}}— A jednak tak będzie. Skoro raz powiem, iż chcę, aby rzecz jakaś dokonaną została, spełnić się musi.<br> {{tab}}— Żądasz więc połowy tego majątku? — zagadnął Verrière.<br> {{tab}}— Nie sądzę, abyś uważał to za zbyt wygórowane wymaganie z mej strony — odparł Desvignes — skoro mnie tylko zawdzięczać będziesz jego posiadanie.<br> {{tab}}— Nie mówię tego... — rzekł żywo bankier — lecz pytam, zkąd weźmiesz połowę tegoż dla siebie, jeżeli te miliony mają {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/438|num=44}}być tylko rozdzielone pomiędzy mnie i moją córkę? Pojmujesz, mniemam, iż nie mogę przywłaszczać sobie przypadającej na nią połowy, a nie sądzę, byś mnie chciał ogałacać z mojej.<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... nie dotknę twej części...<br> {{tab}}— Gdzież są więc dla ciebie pieniądze?<br> {{tab}}— Wszystko już naprzód przewidzianem zostało... Zaślubię pannę Anielę, a kontraktem, we właściwą formę ujętym, jej majątek moim się stanie.<br> {{tab}}— Ty chcesz zaślubić moją córkę? Ty... Nigdy!... — zawołał Verrière.<br> {{tab}}— Zaślubię ją.. — odrzekł stanowczo Desvignes — ponieważ to małżeństwo jest podstawą całej tej sprawy, całego naszego działania. Zostanę twoim wspólnikiem, bankierze. Dom nasz będzie nosił nazwę ''domu bankierskiego Juliusza Verrière i Arnolda Desvignes''. Będziemy mieli po za sobą kapitał, wynoszący pięćdziesiąt jeden milionów. Jest to szruba Archimedesa, z którą przy mojej energii świat wzruszę w podstawach!<br> {{tab}}— Lecz...<br> {{tab}}— Bez żadnych opozycyj! — przerwał groźnie Desvignes. — Bierz, lub nie bierz... oto dwa słowa... A wierzaj mi, bierz, radzę ci, jeżeli nie chcesz być zrujnowanym, a raczej zgubionym, czego następstwem będzie stawienie cię przed sądem i tam dalej...<br> {{tab}}— Lecz to mnie nie wybawi! — zawołał Verrière. — Ażeby osiągnąć ten cel, {{Korekta|petrzeba|potrzeba}} na to, jak sam powiedziałeś, czasu do trzech {{Korekta|miasięcy|miesięcy}}...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— No... a wiesz przecież, że mnie i ośmiu dni czekać niepodobna. Znajduję się w naglącem położeniu. Gdybyś zechciał o tem komu powiedzieć, dziś wieczorem — wiedzieliby wszyscy o mojem bankructwie, a wtedy wszelka walka byłaby daremną z mej strony... Wszyscy rzucą się na mnie, jak kruki na trupa...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/439|num=45}}{{tab}}— Otóż ja zacznę ocalenie — rzekł Desvignes — nie wymagając od ciebie wypłaty pięciuset tysięcy franków na czek, przekazany mi przez Rénarda.<br> {{tab}}— To nie jest dla mnie ocaleniem, lecz tylko chwilowem odroczeniem katastrofy.<br> {{tab}}— Jakaż suma jest potrzebną {{Korekta|nateraz|na teraz}}, kóraby cię postawiła w możności zaspokojenia wszelkich, mogących tak obecnie, jak i w przyszłości wyniknąć reklamacyj pieniężnych?<br> {{tab}}Verrière zamyślił się, a wziąwszy arkusz papieru i ołówek, zaczął kreślić cyfry.<br> {{tab}}— Milion pięćset tysięcy franków... — odrzekł po chwili.<br> {{tab}}— A gdybym ci przyniósł owe półtora miliona — odpowiedział Desvignes — czy byłbyś przekonanym natenczas, iż umiem dotrzymywać tej obietnicy... że potrafię w rzeczywistości zmienić marzenie?<br> {{tab}}— Zapewne.<br> {{tab}}— A więc dostarczę ci tę sumę, jeżeli przyjmiesz podane przezemnie warunki.<br> {{tab}}— Nie żądaj odemnie niepodobieństw.<br> {{tab}}— Jakto?<br> {{tab}}— Czyż mogę znaglić mą córkę, aby została twą żoną? Nie... ja jej nie zmuszę ku temu!<br> {{tab}}— To już do mnie należy... — rzekł Arnold. — Potrzebuję jedynie od ciebie drobnej, małej rzeczy, to jest piśmiennego twego na ten związek zezwolenia.<br> {{tab}}Verrière zamyślił się; milczał przez chwilę, jakoby sam z sobą tocząc walkę wewnętrzną, poczem wyszepnął głosem złamanym:<br> {{tab}}— Dam ci to zezwolenie... Przekonaj się więc... — dodał po chwili — jak musi być naprężoną sytuacya i groźnem niebezpieczeństwo. Kiedyż mi dostarczysz pomienioną sumę?<br> {{tab}}— Skoro tylko podpiszemy u notaryusza akt naszej współki. Chcę odtąd wziąć czynny udział w twych interesach i podnieść twój bank. Doliczając pięćset tysięcy franków {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/440|num=46}}od Rénarda, wynoszę do twojej kasy dwa miliony, z których potrafimy korzyść osiągnąć, mój drogi wspólniku.<br> {{tab}}Po tych wyrazach nastała chwila głębokiego milczenia.<br> {{tab}}Verrière siedział przybity, pognębiony, nie mówiąc i słowa.<br> {{tab}}— Zkąd ta ponurość i głęboka troska na twojej twarzy? — pytał Desvignes. — Ach! odgaduję... Wspomnienie zgonu Edmunda Béraud ciąży ci na umyśle... Zapomnij o tem... Zresztą, gdybyś czuł się przygnębionym, ja będę za ciebie pracował. Wierzaj mi, w życiu torują nam drogę jedynie pozory... Spójrz na mnie... Czyliż wyglądam na złodzieja, albo zbrodniarza? Nigdy!... wszak prawda? I ty sam wydajesz się być dżentelmenem z najwyższej sfery, jak mówią {{Korekta|anglicy|Anglicy}}, a mimo to jesteś wykwalifikowanym hultajem! Powtarzam ci, jesteśmy oba jakoby dla siebie stworzonymi. Czemuż więc nie mamy połączyć się z sobą? Najłatwiej jest porozumieć się z człowiekiem, który przybywa na czas załatać nam szczerbę i przynosi banknoty, zamiast żądać ich od nas. Powiedz mi, czy dziś potrzebujesz pieniędzy?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... kasa jest pustą prawie zupełnie.<br> {{tab}}— Ileżbyś potrzebował?<br> {{tab}}— Dwieście tysięcy franków.<br> {{tab}}— Mam je przy sobie i dać je mogę. Pokwitujesz mnie tylko z odbioru, jako i ze złożenia przezemnie w twej kasie pięciuset tysięcy franków od Rénarda i otworzysz mi bieżący rachunek.<br> {{tab}}To mówiąc, Desvignes wyjął z kieszeni dwie małe paczki w kopertach i rozwinął takowe.<br> {{tab}}Każda z tych paczek zawierała po sto biletów tysiącfrankowych.<br> {{tab}}— Przerachuj... — rzekł, kładąc je na biurku.<br> {{tab}}Verrière drżącemi gorączkowo rękoma przeliczył bilety, poczem nacisnął guzik elektryczny, mający łączność z gabinetem kasyera.<br> {{tab}}Wezwany przybył natychmiast.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/441|num=47}}{{tab}}— Otworzysz pan — rzekł bankier do niego — rachunek panu Arnoldowi Desvignes, który wkrótce zostanie moim wspólnikiem. Zapiszesz na niego dwieście tysięcy franków, jakie tu się oto znajdują, a zarazem i pięćset tysięcy, przedstawiających też sumę na czeku, wydanym przez Rénarda, również na rachunek pana Desvignes. Kapitały te są do rozporządzenia naszego banku. Proszę, chciej pan dać czek mojemu kasyerowi — rzekł Verrière, zwracając się. do Arnolda. — Pokwituję cię z ogólnej sumy.<br> {{tab}}Desvignes czek oddał, a kasyer, zdumiony tak nieprzewidzianie szczęśliwym obrotem sprawy, jaką przed chwilą za straconą uważał, odszedł, zabrawszy dwieście tysięcy w banknotach.<br> {{tab}}— Wszakże tak? — zapytał ojciec Anieli, nakreśliwszy pokwitowanie z odbioru siedmiuset tysięcy franków.<br> {{tab}}— Tak... rozumiemy się doskonale — odparł Desvignes. — Wkrótce przekonasz się, iż nie jestem bynajmniej nowicyuszem w bankowych operacyach. Na teraz dwie rzeczy jeszcze do załatwienia nam pozostają.<br> {{tab}}— Jakie?<br> {{tab}}— Najprzód jedziemy do notaryusza, aby polecić mu spisanie aktu naszej współki.<br> {{tab}}— Jestem gotowy... A potem?<br> {{tab}}— Potem... przedstawisz mnie swej córce, pannie Anieli.<br> {{tab}}Verrière cofnął się i zadrżał.<br> {{tab}}— Na co się przyda owo {{Korekta|wachanie|wahanie}}, ów przestrach, mój wspólniku? — rzekł Arnold. — Wiesz dobrze, iż już zapóźno jest cofać się z sytuacji. Włożyłeś dobrowolnie rękę w koło maszyny, dozwól pochwycić jej i resztę swojego ciała. Zresztą, nie masz się o co tak dalece obawiać. Przyrzekam ci, iż uczynię twą córkę najszczęśliwszą z kobiet, ponieważ wszystko, co dotąd czyniłem, było celem zbliżenia się ku niej.<br> {{tab}}— Celem zbliżenia się ku niej? — powtórzył Verrière osłupiały. — Jakto... ty więc... ty... miałbyś ją kochać?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/442|num=48}}{{tab}}— Czy ją kocham... pytasz? — zawołał Desvignes z nieudaną szczerością. — Nietylko kocham ale uwielbiam do szaleństwa! Od czasu spotkania się z nią w podróży na drodze żelaznej, jej postać czarowna ściga mnie wszędzie! Myślę o niej jedynie... żyję tylko dla niej. By ją posiadać, spełniłem to, nad czem w innych okolicznościach {{Korekta|zawachałbym|zawahałbym}} się być może. Gdyby mi się przyszło jej wyrzec, strzelićby mi w skroń sobie tylko pozostało! Tak! ja ją uczynię najszczęśliwszą z kobiet... najpiękniejszą... najbogatszą... najbardziej czczoną na świecie! Niechaj cię to więc uspokoi co do jej przyszłości.<br> {{tab}}Verrière milczał, słuchając tych wykrzykników z opuszczoną głową. Znając dobrze stanowczy charakter Anieli i jej głęboką miłość dla porucznika artyleryi, Vandama, był przekonanym, iż jego córka nie zgodzi się nigdy na inne małżeństwo i to go cokolwiek uspakajało. Mimo to bowiem wiedział, że akt współki zostanie naprzód podpisanym i dwa miliony franków wpłyną mu do kasy. W każdym więc razie sprawa ta korzystną była {{Korekta|dlo|dla}} niego.<br> {{tab}}— Czy masz swój powóz? — zapytał po chwili.<br> {{tab}}— Mam — odrzekł Arnold.<br> {{tab}}— Gdzie mieszka twój notaryusz?<br> {{tab}}— Przy ulicy Kondeusza.<br> {{tab}}— Jedzmy więc... <br> {{tab}}Tu oba, wyszedłszy z biura, udali się do notaryusza, układając w drodze główne punkta aktu mającej zawiązać się współki.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Postanowiono, iż w pośród dwóch przyszłych wspólników, każdy będzie miał własną specjalną czynność w banku do wykonywania. Desvignes zajmować się miał po za biurowemi zewnętrznemi interesami, to jest lokowaniem kapitałów, Verrière przyjął na siebie kierownictwo wewnętrznemi finan- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/443|num=49}}sowemi sprawami, pozostawiając przytem Arnoldowi we wszystkiem władzę, podobną swojej.<br> {{tab}}W czasie prowadzonej rozmowy przekonał się bankier, iż ów elegancki z pozoru zbrodniarz, dzięki któremu uratowanym został z katastrofy, był człowiekiem wszechstronnie obeznanym z giełdowemi interesami, i że współpracownictwo jego mogło mu przynieść nieobliczone korzyści.<br> {{tab}}W przystępie radości zapomniał prawie, w jak przerażających okolicznościach przedstawił mu się ów wspólnik niespodziewany.<br> {{tab}}— Przy naszym zakładzie otworzymy jeszcze bank popularny, — mówił Desvignes. — Banki tego rodzaju, znajdujące się w wielkiej liczbie w Stanach Zjednoczonych dla drobnego handlu i klasy robotniczej, prosperują nader pomyślnie. Złożone w nich pieniądze dobrze procentują, a straty rzadko się zdarzają. Główną z nich jednak korzyścią jest to, że można się wsławić odrazu jako dobroczyńca ludzkości, co ma wielkie znaczenie i może daleko nas poprowadzić. Pędzie to dla Francyi oklaskiwana przez wszystkich {{Korekta|inowacja|innowacja}}. W ciągu miesiąca kapitały potokami płynąć zaczną do kass naszych, co nas postawi w możności oczekiwania na nadejść mające miljony. Chcę, ażebyśmy od dziś za rok stali się królami banków, i będziemy niemi... zobaczysz!<br> {{tab}}Verrière, zelektryzowany słowami Arnolda, gotów był iść wszędzie, gdziekolwiekby ten chciał go poprowadzić. Przyszłe miliony migotały mu przed oczyma, jak snopy iskier brylantowych.<br> {{tab}}Skoro się powóz zatrzymał przed domem notarjusza, dwaj wspólnicy wszystko już ułożyli.<br> {{tab}}W ciągu godziny akt współki został zawartym i podpisanym. Desvignes na dopełnienie wkładu wręczył Verièr’owi dwa czeki; jeden, wynoszący milion, na dom Rodszylda, drugi, na trzysta tysięcy franków, na dom Oppenheim’a, poczem powóz odwiózł ich obu na ulicę Le Pelletier, gdzie Desvignes, przed- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/444|num=50}}stawiony przez bankiera urzędnikom, udzielił tymże wspaniałą gratyfikację, co mu zjednało ogólną sympatję.<br> {{tab}}— Każę przedzielić na dwoje mój gabinet przepierzeniem... — rzekł Verière.<br> {{tab}}— Na co... dla czego? — zapytał żywo Arnold.<br> {{tab}}— A żebyś miał i ty swą własną pracownię.<br> {{tab}}— To niepotrzebne... będę tu pisał wśród innych. — To biuro, umieszczone w pobliżu ciebie, jest bardzo dla mnie dogodnem. Unikajmy bezpotrzebnych wydatków. Trzeba zbierać na odbudowanie twego majątku. Mówię... twego, a nie mojego, ponieważ, jak widzisz, ogołacam się zupełnie dla ciebie.<br> {{tab}}— Czyliż ci się to nie powróci?<br> {{tab}}— Otóż dobre słowo, za które prawdziwie wdzięcznym ci jestem. A teraz rozstańmy się... Wzywają mnie moje osobiste interesa. Jutro rozpocznę pracę sprawdzania i rozpatrywania wszystkiego. Muszę przekonać się szczegółowo, czyli przy mojej zręczności i cierpliwości nie dałoby się coś wydobyć z tych złych interesów, w jakich zatopiłeś tyle pieniędzy.<br> {{tab}}— Nie zobaczymy się więc już dzisiaj?<br> {{tab}}— Owszem... Nie zapominaj, żeś przyrzekł wieczorem przedstawić mnie swej córce... Liczę na twe słowo w tym razie.<br> {{tab}}— Pamiętam o tem... rzekł Verrière.<br> {{tab}}— Gdzież się spotkamy?<br> {{tab}}— Tu, jeśli zechcesz.<br> {{tab}}— Dobrze... o szóstej znajdę, się w moim gabinecie.<br> {{tab}}— Będę na ciebie oczekiwał, i moje lando zawiezie nas na bulwar Haussmana.<br> {{tab}}Desvignes podał rękę, Verrière podał mu swoją, przyczem morderca Edmunda Béraud zauważył, Iż dłoń bankiera mocno drżała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/445|num=51}}{{tab}}— Do widzenia!... rzekł i wyszedł. Verrière znalazłszy się. sam, upadł na fotel, jak człowiek potężnym ciosem ugodzony.<br> {{tab}}— Cóżem uczynił — wyszepnął. — Złączyłem moje nazwisko z imieniem nędznika, którego ręce krew zbrodni skalała! Oddałem się jemu... Jestem jego rzeczą... jego dobrem... jego zabawką... przyrzekłem mu oddać córkę w małżeństwo, i kto wie, czy nie będę zmuszonym dotrzymać tej obietnicy?.. Ach! jestem podłym... w najwyższym stopniu nikczemnym... — szeptał z rozpaczą. — czyliż nie leniej było pozwolić sobie w skroń strzelić temu łotrowi! Miał słuszność, mówiąc, iż jestem nędznikiem ostatniego rodzaju!<br> {{tab}}I przez długą chwilę siedział bez ruchu, jak skamieniały, poczem zaczął spoglądać wokoło błędnym, niepewnym wzrokiem, zapytując sam siebie, czyli on nie śni, czyli to nie było przebudzenie z jakiegoś strasznego marzenia? Lecz nie... on nie śnił... Wszystko to było najściślejszą prawdą... było rzeczywistością!<br> {{tab}}— Cóż miałem uczynić? — rzekł sam do siebie. — Przyzwać pomocy i oddać w ręce sprawiedliwości tego zbrodniarza?<br> {{tab}}Ależ on byłby mnie zabił... A gdyby chybił, gdybym się cudem z pod jego ciosu ocalił, zesłałby mnie był niechybnie na galery. Milczałem, schyliwszy głowę, i oto ów nędznik ocala mnie teraz! Zawdzięczam me ocalenie milionem, zebranym we krwi Edmunda Béraud... Dwadzieścia pięć tych milionów do mnie należeć będzie... Zostanę bogatym... bogatszym niż kiedykolwiek mogłem marzyć o tem! Ha! spełniona ta przez mego zbrodnia mnie nie obciąża... On wszystko bierze na siebie... Niech idzie drogą, jaką sobie nakreślił, zatrzymywać go nie będę. Gdyby wreszcie Aniela została jego żoną... uczyni ją szczęśliwą, bo ją kocha, a pieniądze z jej olbrzymiego posagu, wynoszącego do dwudziestu sześciu milionów, w mym banku pozostaną, zwiększając go z roku na rok, z dnia na dzień, z godziny na godzinę!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/446|num=52}}{{tab}}„Dziś rano byłem obezwładnionym, zgubionym... Wieczorem zobaczą mnie z dumnie wzniesioną głową. Przeszłość ponura zniknęła... przyszłość olśniewająca przedemną!<br> {{tab}}Zostawmy go w tem marzeniu.<br> {{tab}}Na godzinę przed umówionym czasem Desvignes ukazał się w gabinecie wspólnika.<br> {{tab}}— Pospieszyłem się, — rzekł. — Mamy godzinę czasu, korzystając z niej, chcę z tobą pomówić, i prosić cię o niektóre objaśnienia.<br> {{tab}}— Mów... — odrzekł Verrière.<br> {{tab}}— La Fougère, dyrektor teatru Fantazyj, jest jeduym z twych krewnych?<br> {{tab}}— Tak... ten głupiec.<br> {{tab}}— Głupiec ten, jak mówisz, właśnie przez swoją głupotę doszedł do ruiny... do nędzy... a w końcu dojdzie do śmierci. Nic go ocalić nie jest w stanie, ponieważ ja chcę, by zginął. Otóż potrzeba poznać mi zblizka twoje z nim interesa. Ileż on ci jest dłużnym?<br> {{tab}}— Około trzysta piędziesiąt tysięcy franków.<br> {{tab}}— Spodziewasz się coś otrzymać na tę należytość?<br> {{tab}}— Liczę na nową sztukę, jaką ma jego teatr wkrótce wystawić. Obiecał mi częściowo wypłacać coś z każdego wieczornego przedstawienia.<br> {{tab}}— Dał ci na to piśmienne zobowiązanie?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Zapoznasz mnie z tym dyrektorem. Jestże to człowiek intelligentny?<br> {{tab}}— Ma powierzchowną ogładę, lecz w gruncie charakteru jest to intrygant, gbur, a obok tego i oszust pretensyonalny.<br> {{tab}}— Biorę na siebie całą tę sprawę, skoro się rozpatrzę w niej bliżej. Zażądamy najprzód od niego zapłaty, jeżeli będzie mógł zapłacić... W przeciwnym razie, biada mu. Staje nam na drodze... przeszkadza... usunąć go trzeba. A teraz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/447|num=53}}jeszcze jedno zapytanie nader subtelnej natury. Naprzód mi przyrzecz, że się tem nie obrazisz.<br> {{tab}}— Słucham... o cóż chodzi?<br> {{tab}}— Mówią, że panna Leona, aktorka z teatru La Fougèra, wywiera na ciebie wpływ wielki i wybacz mi to wyrażenie, że kompletnie za nos cię wodzi. Można to wytłumaczyć dwoma odmiennemi sposobami; albo do niej skłonność uczuwasz, lub się jej boisz. Wyznaj mi więc więc prawdę.<br> {{tab}}— Obawiam się jej... w rzeczy samej...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Zna ona dobrze moje położenie... moje kłopoty pieniężne.<br> {{tab}}— Twa sytuacya, zła tego rana, w wieczór obecnie jest doskonałą. Twoje kłopoty pieniężne zniknęły. Nie mając się czego obawiać, należy ów stosunek zerwać stanowczo.<br> {{tab}}— Zgadzam się na to w zupełności.<br> {{tab}}— Czy masz u siebie kapitały panny Leony.<br> {{tab}}— Mam.<br> {{tab}}— W jakiej ilości.<br> {{tab}}— Sto dziewięćdziesiąt tysięcy franków.<br> {{tab}}— Cóżeś z niemi zrobił?<br> {{tab}}— Umieściłem je w belgijskich kopalniach marmurów.<br> {{tab}}— Za jej upoważnieniem?<br> {{tab}}— Bez tegoż.<br> {{tab}}— A zatem jesteś na tę sumę odpowiedzialnym, trzeba je jej wypłacić... Pomyślimy o tem... Przedstawisz mnie pannie Leonie. Zobowiązuję się uwolnić cię od niej raz na zawsze, jeżeli na to się zgodzisz.<br> {{tab}}— Najchętniej... Nie trzeba jej jednak obrażać, a tym sposobem kompromitować naszych interesów w teatrze Fantazyj.<br> {{tab}}— Bądź spokojnym... nie skompromituję ich wcale. Oddasz mi wszystkie papiery dotyczące La Fougèra, a natychmiast rozpocznę z nim układy.<br> {{tab}}— Będziesz je miał jutro.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/448|num=54}}{{tab}}Desvignes spojrzał na zegarek: wskazywał on trzy kwadranse na szóstą.<br> {{tab}}— Możemy jechać, jeżeli zechcesz — rzekł bankier. — Mój powóz czeka przed domen; od pół godziny. Czy masz jaki projekt na wieczór dzisiejszy?<br> {{tab}}— Nie mam żadnego.<br> {{tab}}— To dobrze.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ zatrzymamy cię na obiedzie. Uprzedziłem Anielę, że gościa mieć będziemy.<br> {{tab}}— Z całą przyjemnością przyjmuję to zaproszenie.<br> {{tab}}Tu Verrière wyszedł ze swym wspólnikiem i wsiadłszy do powozu, odjechali.<br> {{tab}}Przez całą drogę, obaj pogrążeni w dumaniu całkiem odmiennej natury, głębokie zachowywali milczenie.<br> {{tab}}Desvignes myślał o Anieli, ku której, jak wiemy, pociągała go jeśli nie miłość, ponieważ wzniosłego tego uczucia profanować nie chcemy, to gorąca, pochłaniająca namiętność.<br> {{tab}}Verrière zapytywał w myślach sam siebie, kim mogła być ta dziwna osobistość, inteligentna, z wyższą światową ogładą, rozsypująca banknoty pełnemi rękoma, prawdziwy dżentelmen pod każdym względem, który stał się zbrodniarzem?<br> {{tab}}Ten nowy jego wspólnik i wybawiciel napawał go wstrętem i trwogą.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''X.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Tegoż dnia w południe Aniela dowiedziała się od ojca, że będą mieli gościa na wieczerzy.<br> {{tab}}Rzecz podobna często się zdarzała: wydawszy przeto służbie stosowne polecenia, panna Verrière ubrała się, oczekując na ojcowskie przybycie wraz z zaproszonym. Znajdowała {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/449|num=55}}się w salonie z siostrą Maryą, gdy powóz zajechał przed pałac.<br> {{tab}}— Otworzyć bramę! — zawołał stangret.<br> {{tab}}Otwarto bramę na oścież i powóz, wjechawszy w dziedziniec, zatrzymał się u wejścia.<br> {{tab}}Siostra Marya, siedząc w pobliżu okna, uchyliła firankę, i wyjrzała na zewnątrz.<br> {{tab}}— Wuj przybył wraz z gościem... — wyrzekła.<br> {{tab}}— Dopiero w pół do siódmej... — ozwała się panna Verrière; — ojciec nigdy nie wraca tak wcześnie.<br> {{tab}}Bankier z Arnoldem, wszedłszy po schodach, zatrzymali się w przedpokoju, gdzie lokaj zdejmował z nich zwierzchnie okrycia.<br> {{tab}}— Panna Aniela jest w salonie? — zapytał Verrière.<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{tab}}— Sama?<br> {{tab}}— Nie, wraz z siostrą Maryą.<br> {{tab}}Bankier skrzywił się z niezadowoleniem, Desvignes zmarszczył czoło zarówno.<br> {{tab}}Przypomniał sobie rozmowę obu kuzynek w wagonie i instynktownie, ów wcielony duch złego, uczuwał wstręt z rodzajem obawy na wspomnienie owej kobiety, która była uosobionym aniołem stróżem panny Verrière.<br> {{tab}}Mimo to były sekretarz z Kalkuty nie zniechęcał się tak drobną rzeczą. Gdyby nawet pomiędzy nim a siostrą Maryą miała rozpocząć się walka, był pewien na swoją stronę zwycięstwa. Bo jeżeliby, wbrew wszelkim oczekiwaniom, zakonnica stawiałaby jego zamiarom przeszkody, skruszyćby je potrafił.<br> {{tab}}— Nie jestem całkiem obcym twej córce, kochany bankierze — mówił, spostrzegłszy niezadowolenie Verrièra. — Miałem zaszczyt podróżować z nią kiedyś, jak ci wiadomo, drogą żelazną.<br> {{tab}}Służący otworzył drzwi salonu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/450|num=56}}{{tab}}Gospodarz, przepuściwszy gościa przed sobą, wszedł za nim.<br> {{tab}}Siostra Marya z Anielą podniosły się na przyjęcie przybywających. Spojrzały obie na wchodzącego z gestem zdumienia, poznały w nim bowiem towarzysza podróży z Marsylii do Paryża.<br> {{tab}}Aniela, powitawszy ukłonem wchodzącego, zbliżyła się ku ojcu.<br> {{tab}}— Kochane dziecię... — rzekł bankier, całując ją w czoło — przedstawiam ci pana Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że się już znamy.., — odparła panna Verrière. — Przypominam sobie pana...<br> {{tab}}Serce Arnolda uderzało gwałtownie na widok olśniewającej piękności córki bankiera.<br> {{tab}}— Tak, pani... — odrzekł, drżącym zlekka głosem. — Podróżowaliśmy w jednym przedziale lyońską drogą żelazną.<br> {{tab}}— I ja pana zarówno poznaję... — ozwała się obojętnie siostra Marya; — towarzyszyłam wówczas mojej kuzynce.<br> {{tab}}— Pamiętam dobrze tę podróż... — poczęła wesoło panna Verrière. — Trudziłeś się pan wtedy dla nas po ciastka do bufetu w Dijon. Nie spodziewałam się natenczas, iż sposobność dozwoli mi podziękować panu w naszem własnem mieszkaniu.<br> {{tab}}— Wiele okoliczności złożyło się na to, iż tu przybywam — odparł Desvignes. — Nie jestem nieznanym ojcu pani. Wiążą nas oddawna stosunki finansowe. Głównym celem obecnego mego przybycia do Paryża są właśnie nasze interesa.<br> {{tab}}Dziewczę, zdumione posłyszanemi słowy, rzuciło na ojca pytające spojrzenie.<br> {{tab}}— To prawda... — odrzekł Verrière; — pisałem do pana Desvignes... a nawet oczekiwałem jego przybycia niecierpliwie.<br> {{tab}}— A nic mi nigdy, ojcze, o tem nie wspomniałeś?<br> {{tab}}— Nie uważałem tego za rzecz potrzebną. Stosunki moje z panem Desvignes były jedynie pieniężne; bankowe opera- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/451|num=57}}cye... a wiesz, że nie mam zwyczaju wtajemniczać kogoś w te rzeczy.<br> {{tab}}— Nietylko przedstawiam ci pana Desvignes, jako gościa — rzekł bankier po chwili milczenia — lecz przedstawiam go i z innych względów...<br> {{tab}}Siostra Marya z Anielą wymieniły trwożliwe spojrzenia.<br> {{tab}}— Z innych względów? — powtórzyła panna Verrière.<br> {{tab}}— Tak... Pan Arnold Desvignes, który był moim przyjacielem, zostaje od dziś moim wspólnikiem.<br> {{tab}}Aniela wraz z siostrą Maryą wydały okrzyk zdziwienia.<br> {{tab}}— Wspólnikiem? — powtórzyło dziewczę. — Nie wiedziałam, ojcze, żeś miał zamiar przybrać wspólnika. Sądziłam, że jesteś o tyle bogatym, iż możesz sam, własnemi siłami swój bank utrzymać, jak to dotąd czyniłeś...<br> {{tab}}— Zapewne, że jestem dosyć bogatym... nikt o tem nie wątpi... — odrzekł Verrière z lekkiem zakłopotaniem; — to też nie w celu zyskania kapitałów przyjąłem współpracownika, ale wyłącznie dla ulżenia sobie w robocie. Lata, jakie mijają po nad twem czołem, me dziecię — mówił dalej — nie zostawiając na niem śladu, zmarszczkami moje pokrywają... Starzeję się... czuję to dobrze... Nie posiadam już rzeźkości dawniejszej i tej bystrości umysłu. Interesa nużyć mnie poczynają.<br> {{tab}}„Dom taki, jak mój, winien być przez młodą rękę kierowanym... Pan Desvignes podaje mi swoją. Zna się na dziale finansowym wybornie... Jest młodym... czynnym... pełnym energii, bogatym... za zbyt nawet bogatym. Nasza współka podwoi, w czwórnasób, stokroć podniesie siły żywotne domu bankierskiego Verrièra. Idąc ręka w rękę, zdziałamy cuda... a twój posag, me dziecię, wzrośnie do nieobliczonych rozmiarów.<br> {{tab}}— Uczuję się szczęśliwym... pani... mogąc pracować z całych sił moich dla osiągnięcia tego rezultatu... — zawołał Arnold z uniesieniem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/452|num=58}}{{tab}}— Jestem dosyć bogatą... — odparła zimno Aniela. — Moje nawyknienia są nader skromnemi, nie marzę bynajmniej o wielkim majątku. Ten, jaki otrzymałam po matce, jest dla dla mnie aż nadto wystarczającym. Co zaś do nowej współki, mój ojciec w tym razie jest panem swych czynów. Wszystko, co on postanowi, naprzód aprobuję, będąc przekonaną, iż powody, jakie go prowadzą ku temu muszą być pod każdym względem uczciwemi i honorowemi.<br> {{tab}}To mówiąc, panna Verrière utkwił# badawcze spojrzenie w ojcowskiem obliczu.<br> {{tab}}Bankier zrozumiał znaczenie tego spojrzenia, nie zmięszał się jednak wcale.<br> {{tab}}— Mogłażbyś myśleć inaczej? — zapytał, a następnie, spojrzawszy na zegarek, dodał, zmieniając przedmiot rozmowy:. — Jak prędko obiad podadzą?<br> {{tab}}— Za dwadzieścia minut, punktualnie o siódmej, jak zawsze.<br> {{tab}}— Pójdę do mego gabinetu z panem Desvignes, mamy z sobą wiele do pomówienia.<br> {{tab}}— Dobrze... powiadomię cię, ojcze, skoro obiad podadzą.<br> {{tab}}Arnold wołałby był zostać w salonie obok Anieli, mimo, że ową objawioną współkę przyjęła ona zupełnie obojętnie; wypadało mu jednak odejść z Verrièrem.<br> {{tab}}W salonie pozostała siostra Marya z kuzynką.<br> {{tab}}— Czy ty pojmujesz, co to wszystko znaczy drogie dziecię? — zapytała zakonnica po odejściu obu mężczyzn.<br> {{tab}}— Pojmuję... — odparła głucho Aniela; — och! aż nadto dobrze pojmuję, niestety!<br> {{tab}}— Ależ, na Boga! nie przerażaj się... nabawiasz mnie trwogi!...<br> {{tab}}— Co począć, gdy jej uniknąć niepodobna? — odrzekło dziewczę z ciężkiem westchnieniem. — Sprawdzają się ciężkie przeczucia, jakie mnie przygnębiały od pewnego czasu... Mój ojciec jest majątkowo zrujnowanym, lub co najmniej, chwieje się w interesach, i oto przyczyna, dla której odmówił prośbie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/453|num=59}}Vandama o moją rękę. To małżeństwo zmusiłoby go do zdania rachunku z majątku, pozostawionego mi przez matkę... Stracił ów majątek... jestem tego pewna. Mój ojciec pozostał obecnie bez żadnych nadal funduszów... Widzę to jasno! O! ja go znam dobrze! Jeżeli zgodził się na przyjęcie wspólnika... on taki dotąd samodzielny, to jedynie z przyczyny, iż stanął po nad przepaścią. Ach! ja pojmuję... rozumiem powody jego postąpienia... i drżę... drżę cała z obawy!<br> {{tab}}— Anielko... najdroższa moja, uspokój się! — wołała siostra Marya, tuląc ją ku sobie.<br> {{tab}}— Czyż mogę być spokojną, widząc przepaść, otwierającą się przedemną? widząc rozpoczynającą się walkę... tę walkę straszną... przerażającą?<br> {{tab}}— O jakiej walce ty mówisz?<br> {{tab}}— Ten człowiek, z którym natenczas podróżowałyśmy — mówiła dalej panna Verrière gorączkowo — ten człowiek, który został tak nagle wspólnikiem mojego ojca... on jest wrogiem moim... najniebezpieczniejszym ze wszystkich nieprzyjaciół.<br> {{tab}}— Lecz co ty mówisz? — wołała zakonnica — dręczą cię jakieś straszne, urojone marzenia!<br> {{tab}}— Nie... nie! to nie marzenia... ja nie śnię! Drżę cała na myśl, ile wycierpieć mi przyjdzie do owej chwili, w której po dojściu do pełnoletności wolną nareszcie pozostanę.<br> {{tab}}— Czegóż się tak obawiasz?<br> {{tab}}— Najstraszniejszego ze wszystkich nieszczęść! Przed chwilą ów Arnold Desvignes pożerał wzrokiem mnie prawie. Oczy mu ogniem płonęły... Ojciec, odmówiwszy Emiliwi Vandame, chce mnie oddać temu człowiekowi! {{Korekta|Moja|Moje}} z nim małżeństwo jest główną podstawą tej współki!<br> {{tab}}— Ależ to niepodobna!<br> {{tab}}— A ja ci mówię, że to rzecz pewna! Mój ojciec czuł się zgubionym. Jego majątek, mój i twój, siostro, wszystko, być może, zniknęło!.. Ten człowiek przybywa jako wybawca, daje pieniądze mojemu ojcu, który wzamian obiecuje mu mą rękę. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/454|num=60}}Pomiędzy nimi dwoma targ istnieje... Ja jestem sprzedanym towarem!<br> {{tab}}— Och! milcz, przez Boga... wołała siostra Marya, przestraszona wzrastającem uniesieniem kuzynki. — Wszakże są to tylko twoje przypuszczenia...<br> {{tab}}— Nie! to jest pewność! — przerwała żywo Aniela. — Ty chcesz mnie uspokoić, lecz w głębi myślisz toż samo! Ja czytam to w twych oczach... w twojem spojrzeniu... Gdybym żądała, byś zaprzeczyła temu, nie chciałabyś... bo wtedy skłamać ci byłoby trzeba... Tak! walka będzie straszną, lecz ja w niej wytrwam do końca... Mogą mnie zmiażdżyć i zabić... ale mnie nie zwyciężą!... Wolę śmierć nad krzywoprzysięstwo! Powiedziałam Emilowi Vandame, że go kocham... Przysięgłam mu, że cobądź nastąpi, ja do niego tylko należeć będę, i tej przysięgi dotrzymam. Wołałabym popełnić samobójstwo, niźli go zdradzić!...<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Biedne me dziecię... umysł twój błąka się widocznie, skoro mówisz o samobójstwie... — wołała siostra Marya, obejmując w ramiona kuzynkę, wybuchającą łkaniem. — Burzysz się przeciw nieznanej przyszłości... Walczysz z widmami, jakie być może, istnieją tylko w twej wyobraźni. Jutro śmiać się będziesz, jestem pewna z tego, co cię tak dziś przeraża. Wszak wiesz, ile cię kocham... wiesz, że twe życie jest mojem... Cierpię boleśnie, widząc łzy twoje. Pozwól mi się więc pocieszyć... Uspokój się... zaklinam! Nie okazuj swojemu ojcu cierpienia, którego obecnie nic nie usprawiedliwia, a skutkiem którego on jeszcze mocniej stałby się przeciwnym tak upragnionemu przez ciebie związkowi... Otrzyj łzy... droga, ukochana... Czegóż bo masz się tak dalece obawiać? Gdyby się nawet i wszczęła walka, jest nas dwie do jej podtrzymania... Musimy zwyciężyć, bo Bóg będzie z nami!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/455|num=61}}{{tab}}— Dziś rano miałam jeszcze nadzieję, iż zdołam może wyjednać zezwolenie ojca — odpowiedziała panna Verrière. — Mówiłam sobie, że w najgorszym razie, gdyby trwał w swoim oporze, miłość uzbroi mnie odwagą ku oczekiwaniu... I spodziewałam się, że to oczekiwanie przeminie w spokoju, podczas gdy teraz... pomyśl kuzynko... jeżeli ojciec zechce wydać mnie za mąż przed dojściem do pełnoletności, jakież będzie me życie... co się ze mną stanie?<br> {{tab}}— Czemu przewidywać naprzód nieszczęścia, które, być może, nigdy nie nastąpią? — ozwała się siostra Marya. — Gdyby zaś twe smutne przeczucia ziścić się miały, potrafimy temu zapobiedz.<br> {{tab}}Aniela otarła łzy; na twarzy jej jednak widniała boleść głęboka.<br> {{tab}}— Ach! — szepnęła; — wiem teraz, w jakim celu przybył ów Arnold Desvignes. Jakiż wstręt czuję do tego człowieka!<br> {{tab}}— Strzeż mu się go okazywać... — wyrzekła zakonnica.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Dla nader ważnych przyczyn, których doniosłość pojmiesz, mam nadzieję. Jeżeli to wszystko, co przewidujesz, jest prawdą, jeżeli ów człowiek wszedł do tego domu, jako wybawca, rozciągnął on niewątpliwie nad twoim ojcem absolutną władzę. Obrazić go zatem, rozgniewać, byłoby to tyle, co przyśpieszyć katastrofę, jakiej uniknąć jeszcze można. Przybierz więc pozorny spokój, drogie dziecię, siłą woli. Niech nic w całem zachowaniu się twojem nie zdradzi twych uczuć, nie objawi wstrętu, jaki uczuwasz dla tego człowieka. Bóg zakazuje kłamstwa, lecz milczeć dozwala wtedy, gdy brutalna otwartość, lub wybuch oburzenia mogłyby się stać niebezpiecznemi dla drugich i siebie samego. Pamiętaj, że o honor twojego ojca, a może i życie jego tu chodzi.<br> {{tab}}Aniela, siedząc w ponurej zadumie, nic nie odpowiedziała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/456|num=62}}{{tab}}Verrière, jak wiemy, wyszedł do swego gabinetu z Arnoldem.<br> {{tab}}— Siądź, proszę... — rzekł, wskazując mu krzesło. — Chcę z tobą pomówić o kilku nader ważnych szczegółach.<br> {{tab}}— Co do naszych przyszłych bankowych interesów?<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— Zatem co do projektowanego małżeństwa?<br> {{tab}}Bankier skinął głową twierdząco.<br> {{tab}}— Chodzi więc o pannę Anielę? — rzekł Desvignes.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Słucham cię zatem, kochany wspólniku.<br> {{tab}}— Żądałeś, abym ci przyrzekł rękę mej córki w nagrodę tej wielkiej przysługi, jaką mi oddałeś... — począł Verrière. — Odmówić nie mogłem... przyrzekłem...i nie żałuję tego, widząc, że kochasz Anielę. Kochając, będziesz dobrym dla niej, a przy posiadanem bogactwie, niczego do uprzyjemnienia życia braknąć jej nie będzie. Należy mi jednak ciebie uprzedzić, że moja wola nie wystarczy na przyprowadzenie do skutku w krótkim czasie tego małżeństwa. Stoimy wobec ciężkiej do zwalczenia przeszkody...<br> {{tab}}— Znam ją... — rzekł Desvignes.<br> {{tab}}— Jakto... wiesz o tem?<br> {{tab}}— Wiem... że panna Aniela jest zakochaną, czyli raczej, zdaje się jej, że kocha... Wiem!<br> {{tab}}Bankier spojrzał z osłupieniem na mówiącego.<br> {{tab}}— Doprawdy... — wyrzekł po chwili — wierzyćby trzeba, iż masz chyba na swoje usługi szatana!<br> {{tab}}— Lub raczej, że sam nim jestem... — odparł, śmiejąc się, Desvignes. — Mefisto w kostiumie dżentlemena! Otóż kochany wspólniku, powiem ci więcej... co cię bardziej jeszcze zadziwi. Nietylko wiem, że panna Verrière oddała swe serce, lecz wiem, kogo kocha.<br> {{tab}}— Niepodobna, byś wiedział!...<br> {{tab}}— Jest to pewien porucznik artyleryi, Emil Vandame, jej kuzyn, jeden ze spadkobierców, jacy nam przeszkadzają.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/457|num=63}}{{tab}}Verrière uczuł dreszcz, przebiegający mu po ciele od stóp do głowy.<br> {{tab}}— Nic bardziej dziecinnego i łatwiejszego do zwalczenia po nad tę miłość — mówił dalej młody łotr z szyderczem lekceważeniem. — Panna Aniela wyznała ci swoje uczucie... porucznik złożył swe oświadczenie... Odpowiedziałeś, rzecz prosta, odmową, ponieważ wydając za mąż swą córkę, musiałbyś złożyć rachunek z majątku, pozostałego po jej matce... majątku, mocno przez ciebie nadszarpniętego, jaki, dzięki mnie, obecnie podtrzymanym został. Wszakże tak stoją te rzeczy... nieprawdaż?<br> {{tab}}— W zupełności... Nie przypuszczając, iż wiesz o wszystkiem, uważałem sobie za obowiązek powiadomić cię o tem.<br> {{tab}}— Dziękuję ci... A teraz ja zadam jedno pytanie...<br> {{tab}}— Mów.<br> {{tab}}— Wnosząc z tego, co widzę, zdaje mi się, że uczucie ojcowskiej miłości nie jest u ciebie zbyt rozwiniętem.<br> {{tab}}— Kocham mą córkę w sposób spokojny, rozumny... Mam na widoku jej szczęście i nie poświęcę go dla lada kaprysu, lub jakichś mrzonek z jej strony.<br> {{tab}}— Wszystko więc, cokolwiekbądźbym uczynił dla zapewnienia jej tego szczęścia i przyśpieszenia mego małżeństwa z panną Anielą, pozyska twoją aprobatę? — pytał Desvignes.<br> {{tab}}— Wszystko! Ja również działać na nią będę swym wpływem. Jak prędko życzysz, aby odbyły się zaślubiny?<br> {{tab}}— Pomówimy jeszcze w tym przedmiocie. Obecnie pozwól mi naprzód zbadać okoliczności.<br> {{tab}}— Będziesz musiał rozpocząć walkę nielada...<br> {{tab}}— Nie obawiam się jej... jestem naprzód pewien zwycięstwa.<br> {{tab}}— Rozpoczynaj zatem kampanię. Masz na to moje upoważnienie.<br> {{tab}}Arnold, słysząc to wszystko, myślał:<br> {{tab}}— Jeżeli ja jestem nędznikiem, ów ojciec jest stokroć gorszym łotrem odemnie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/458|num=64}}{{tab}}Służący wszedł z oznajmieniem, że obiad na stole.<br> {{tab}}Obaj udali się do jadalni, gdzie znajdowała się już Aniela wraz z siostrą Maryą.<br> {{tab}}Panna Verrière nie chciała oczekiwać na przybywających w salonie, ażeby nie być zmuszoną do podania ręki Arnoldowi.<br> {{tab}}Posłuszna wszelako poleceniom swojej kuzynki, przybrała spokojność, a nawet uśmiech na usta.<br> {{tab}}Za pierwszem spojrzeniem Desvignes spostrzegł zaczerwienione oczy dziewczęcia.<br> {{tab}}— Płakała... — pomyślał — dlaczego? Miałażby przewidywaniem, właściwem młodym dziewczętom, odgadywać projekt małżeństwa, ułożony pomiędzy mną a jej ojcem? Ha! trzeba tem rychlej rozpocząć walkę i conajprędzej pozbyć się porucznika Vandame. W siostrze Maryi mam bezwątpienia również niebezpiecznego przeciwnika, a tem silniejszego, że ona wywiera na Anielę wpływ bez granic. I ona więc także staje mi zaporą... Niechaj się strzeże!<br> {{tab}}Na początku obiadu przymus, łatwy do zrozumienia, krępował obecnych; Desvignes jednakże, umiejący zawsze nad sobą panować i stosować się do sytuacyi, przełamał pierwsze lody, wszczynając wesołą rozmowę, w jakiej pomimowolnie wszyscy udział przyjęli.<br> {{tab}}Obiad przeciągnął się do godziny dziewiątej wieczorem, poczem nowy wspólnik bankiera odjechał, nie chcąc przy pierwszej wizycie bardziej rozwijać swych planów.<br> {{tab}}W chwili, gdy po jego odejściu Verrière miał udać się do swego gabinetu, zatrzymała go siostra Marya.<br> {{tab}}— Mój wuju... — zapytała — czy mogłabym cię prosić o parę chwil rozmowy?<br> {{tab}}— Rozmowy w poważnym przedmiocie? — odparł żartobliwie.<br> {{tab}}— Tak... w nader poważnym.<br> {{tab}}— Potrzebujesz pieniędzy dla ubogich, nieprawdaż? Ileż ci trzeba... mów. Przyślę ci je jutro zrana.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/459|num=65}}{{tab}}— Nie o pieniądze tu chodzi...<br> {{tab}}— O cóż więc?<br> {{tab}}— Pozwól mi pójść z sobą, a wszystko ci opowiem.<br> {{tab}}— Ha! pójdź więc... skoro sam na sam tak jest koniecznie potrzebnem... Niech ta rozmowa jednak nie trwa zbyt długo... proszę cię o to... Upadam bowiem ze snu i znużenia.<br> {{tab}}— Będę się starała przedstawić wszystko jaknajtreściwiej...<br> {{tab}}Wprowadziwszy wraz z sobą do gabinetu zakonnicę, bankier zapalił cygaro, a zwracając się ku niej, zapytał:<br> {{tab}}— No! o cóż chodzi?<br> {{tab}}— Mój wuju... — zaczęła siostra Marya łagodnie — wszak kochasz swą córkę, nieprawdaż?<br> {{tab}}— O Anieli więc chcesz mówić ze mną?<br> {{tab}}— Tak... Odpowiedz, proszę, na me zapytanie.<br> {{tab}}— Cóż chcesz, abym ci odpowiedział? Dziwnem jest to twoje zapytanie,.. Wszak każdy ojciec kocha swą córkę.<br> {{tab}}— Każdy ojciec... mój wuju... a ty zabijasz swoją!... Jakto... czyż tego nie spostrzegasz?<br> {{tab}}Bankier rzucił się gniewnie.<br> {{tab}}— Niech mnie dyabli porwą!... — zawołał — jeżelim się spodziewał usłyszeć coś podobnego? Ja zabijam mą córkę... czem?... w jaki sposób? Radnym się dowiedzieć...<br> {{tab}}— Przed dwoma tygodniami Vandame miał z tobą rozmowę...<br> {{tab}}— No... i cóż z tego?<br> {{tab}}— W owej rozmowie przedstawił ci projekt, w urzeczywistnieniu którego pokładał nadzieję.<br> {{tab}}— A który ja odrzuciłem... jakem to był powinien uczynić. Vandame jest szaleńcem!... Niech myśli raczej o swej karyerze i o armatach, a nie o małżeństwie. Nienawidzę żonatych oficerów, jeżeli nie zajmują w armii wyższych stanowisk.<br> {{tab}}— Właśnie on chciał podać się do uwolnienia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/460|num=66}}{{tab}}— Chciał, do szatana! wiem o tem... i to było jeszcze większem szaleństwom, niż pierwsze. Szaleństwem do niewybaczenia!<br> {{tab}}— Kocha Anielę...<br> {{tab}}— To mnie nie obchodzi. Najprzód on nie jest bogatym; powtóre, Aniela jest jeszcze zbyt młodą, by ją wydawać za mąż...<br> {{tab}}— Lecz ona kocha Vandama.<br> {{tab}}— To źle! Młoda dziewczyna, dobrze wychowana i szanująca zasady towarzyskiej przyzwoitości, nie wdaje się w miłostki bez ojcowskiego zezwolenia. Nie pozwalam, ażeby wprowadzano mi tu w życie jakieś wyczytane w książkach romanse. I dosyć...<br> {{tab}}— Ależ, mój wuju... Bóg sam błogosławi czystą, uczciwą miłość. Uczynisz najnieszczęśliwszą swą córkę, odmawiając jej pozwolenia na to małżeństwo...<br> {{tab}}— Ha! ha! ha! — zaśmiał się szyderczo Verrière — śmieszną jesteś zaprawdę w swym kaznodziejskim zapale!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Siostra Marya cofnęła się, zdumiona tym brakiem towarzyskiej przyzwoitości, jakiej u Verrièra nigdy dotąd nie spostrzegała, zapytując sama siebie, zkąd nastąpiła w nim tak nagła zmiana.<br> {{tab}}— Jeżeli w tym przedmiocie chciałaś dyskutować ze mną, moja kochana siostrzenico — mówił bankier dalej — lepiej, ażebyś mi była przespać się pozwoliła. Pozwól mi przytem sobie powiedzieć, nie ubliżając zakonnej twej sukni, iż za bardzo niewłaściwą uważam chęć twoją nauczania mnie ojcowskich obowiązków i sądzę, iż zakonnica, odłączona od świata swem powołaniem, nie powinna mięszać się do małżeństw.<br> {{tab}}— Mój wuju... — odrzekła łagodnie siostra Marya — kocham Anielę, jak własną mą siostrę... ty dobrze wiesz o tem. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/461|num=67}}Widzę, że cierpi... i ja cierpię z nią razem... Na twoje więc wygłoszone przed chwilą zdanie odpowiem, że nietylko, iż nam jest dozwolono, lecz nakazano nie odłączać się od rzeczy tego świata, ponieważ za rozkazem naszego boskiego Mistrza szukać mamy wokoło siebie cierpień i boleści, aby im nieść ulgę i pomoc, a jeśli można i leczyć takowe. Słowa nic nie znaczą... czyny są wszystkiem. {{Korekta|Cokolwiekbądż|Cokolwiekbądź}} jest w ludzkości, obcem nam być nie może...<br> {{tab}}„Miłość Anieli jest dla niej źródłem dotkliwych cierpień, jakiebym pragnęła od niej uchylić... Nigdy, na jedną chwilę, nie miałam myśli nauczania cię, wuju, ojcowskich obowiązków, lecz radabym cię przekonać, że to biedne dziewczę włożyło całe swe życie w tę miłość, a jeśli ją pozbawisz nadziei, ona umrzeć może!<br> {{tab}}— Lecz powiedz mi, proszę... — przerwał bankier brutalnie — dlaczego mi mówisz o tem wszystkiem dziś właśnie?<br> {{tab}}— Ponieważ ta nowo zawiązana współka przestrasza Anielę — odpowiedziała siostra Marya. — Przewiduje ona, {{Korekta|że że|że}} wziąłeś, wuju, wspólnika, aby zapełnić zrządzoną tem próżnię w kapitałach, skutkiem niepomyślnego obrotu interesów. Przeczuwa ona niebezpieczeństwo... lęka się, byś jej przyszłości nie oddał w ręce tego nieznanego człowieka. Gdyby tak miało być, mój wuju, czas jeszcze pomyśleć ci nad tem... rozważyć. Nic stanowczego nie mogłeś jeszcze dokonać w tak krótkim czasie. Aniela gotową jest zrzec się majątku po matce... Nigdy ona o niego upominać się nie będzie. I ja zarówno całą mą sumę tobie oddaję; pięćset tysięcy franków, jakie są w twem ręku, niechaj pozostaną twoją własnością, a miej litość nad własnem swem dzieckiem... nie czyń jej nieszczęśliwą, narzucając za małżonka człowieka, którego nie kocha... człowieka, którego nienawidziećby musiała... Wuju mój... ja ciebie błagam... zaklinam... Chylę się do stóp twoich, błagając o litość dla tej, którą kocham, jak moją siostrę!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/462|num=68}}{{tab}}I zakonnica, której głos drżał, a oczy napełniły się łzami, uklękła przed Verrièrem.<br> {{tab}}Bankier, mimo pozornej obojętności, doznał w głębi gwałtownego wzruszenia.<br> {{tab}}Wszystko to, co mówiła jego siostrzenica, było prawdą... niezaprzeczoną prawdą... Miało słuszną zasadę. Czuł on to, dobrze rozumiał i coś nakształt wyrzutów sumienia zaczęło się pojawiać w jego umyśle; wszak jednocześnie, gdy głos siostry Maryi przemawiał do jego serca, głos inny, głos samolubstwa, interesu, chciwości, owładać nim zaczął.<br> {{tab}}— Pomyśl o pięćdziesięciu jeden milionach Edmunda Béraud... — mówił ów głos.<br> {{tab}}I z jednej strony stanęły mu przed oczyma zbytek i rozkosze, z drugiej ruina, hańba i nędza!<br> {{tab}}— Zresztą — pomyślał — zapóźno jest cofać się teraz, kiedy umowa już zawarta, współka podpisaną została.<br> {{tab}}{{Korekta|Wachanie|Wahanie}} było niemożebnem.<br> {{tab}}Verrière podniósł klęczącą przed sobą zakonnicę z pochyloną głową, ze złożonemi błagalnie rękoma.<br> {{tab}}— Czy wiesz, moja kochana siostrzenico — zawołał — iż miałbym prawo obrazić się o to wszystko, co usłyszałem od ciebie przed chwilą. Odkądże to pozwalacie sobie obie z Anielą wglądać w moje pieniężne interesa? Przebaczam ci to jednak z uwagi, iż źle wyrozumowane przywiązanie do mojej córki podyktowało ci wyrazy, o jakich pragnę zapomnieć. Pamiętaj wszakże na to, co ci powiem: — Nikt odtąd nie ma prawa zapytywać mnie i nikt wiedzieć nie będzie o moich na przyszłość projektach. Skoro nadejdzie chwila działania, nie będę pytał o radę nikogo. Nakażę mą wolę... i takowa spełnioną być musi! Oto ostatnie me słowo. A teraz żegnam cię... Dobranoc.<br> {{tab}}— Boże... mój Boże! — jąkała siostra Marya, zalewając się łzami. — Boże, zlituj się nad nim... Zlituj się nad nami.<br> {{tab}}I wyszła, zakrywszy twarz rękoma.<br> {{tab}}Verrière zamknął za nią na klucz drzwi gabinetu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/463|num=69}}{{tab}}Wtedy siostra Marya zawołała z rozpaczą:<br> {{tab}}— Boże! jeżeli nam nie dopomożesz... Aniela będzie zgubioną!<br> {{tab}}Poczem weszła do swego małego pokoiku, jaki zajmowała w mieszkaniu wuja.<br> {{tab}}Siostra Marya nie powiedziała kuzynce o zamiarze pomówienia z bankierem. Na cóż więc teraz miała ją smucić tak niepomyślnym skutkiem owej rozmowy?<br> {{tab}}Dziewczę zlękłoby się więcej jeszcze, ujrzawszy prawdę przed sobą w całej swej grozie.<br> {{tab}}Lepiej było milczeć i działać.<br> {{tab}}Co jednak zrobić, aby usunąć niebezpieczeństwo, zagrażające Anieli, ażeby obezwładnić nikczemny wpływ Arnolda Desvignes?<br> {{tab}}Siostra Marya albowiem dobrze pojmowała, że ów nieznany człowiek i dla niej będzie wrogiem zarówno i że przeciw to niemu walczyć należało.<br> {{tab}}Padłszy na kolana, w długiej, gorącej modlitwie prosiła Boga o pomoc i radę.<br> {{tab}}Skoro się podniosła po upływie blisko godziny, twarz jej wypogodziła się zupełnie, a oczy żywym blaskiem zajaśniały.<br> {{tab}}Przyszło żądane natchnienie.<br> {{tab}}Zdawało się jej, iż odnalazła broń na zwalczenie tego niebezpiecznego wroga, to żywe wcielenie złego, Arnolda Desvignes, obecnego wspólnika Verrièra.<br> {{tab}}Co zaś uczynić postanowiła, wkrótce się o tem dowiemy.<br> {{tab}}Aniela przepędziła noc straszną. Jej sen gorączkowy przerywanym był okropnemi marzeniami.<br> {{tab}}Widziała siebie otoczoną nieprzyjaciółmi, których twarzy rozeznać nie była w stanie i którzy usiłowali ją powlec w ciemność głęboką.<br> {{tab}}Widziała Emila Vandame leżącego bezwładnie, pod ponuremi obłokami, pośród dzikiego pola, jakie nie było podobnem do żadnego ze znanych krajobrazów. Porucznik artyle- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/464|num=70}}ryi, niby trup nieruchomy, był żółtym jak wosk. Struga krwi spływała z jego ciała po szarej ziemi. Jakiś człowiek o obliczu wytartem, jakby ulepionem z gliny, pełzał ku niemu, chcąc mu nóż zatopić mu w piersiach.<br> {{tab}}Po kilkanaście razy podczas tej strasznej nocy dziewczę się budziło, potem oblane, z połamanemi członkami, ociężałą, bolejącą głową, poczem zasypiała pomimowolnie, a straszne owe marzenia nanowo się powtarzały.<br> {{tab}}Nakoniec dzień się ukazał, a wraz ze znikającą ciemnością znikać poczęły i owe wizye ponure.<br> {{tab}}Aniela wstawszy, ubrała się prędko.<br> {{tab}}Chciała ukoić swą trwogę ruchem, zajęciem, lecz wszyscy spali jeszcze w całym domu, nie chciała budzić nikogo.<br> {{tab}}Wreszcie posłyszała otwierające się drzwi, chodzić zaczęto.<br> {{tab}}Dziewczę, wyszedłszy z pokoju, przebiegało po kilkakrotnie korytarz w całej długości. Uspokoiwszy tem nieco swe nerwy, wróciła, a siadłszy przy biurku, dobyła ćwiartkę listowego papieru, nakreśliła na niej kilka wierszy, poczem, złożywszy list, wsunęła go w kopertę.<br> {{tab}}Załatwiwszy to, zbliżyła się ku oknu i wyjrzała na dziedziniec.<br> {{tab}}Verrière szedł właśnie ku bramie, by wyjść na ulicę.<br> {{tab}}Zaledwie zniknął, wyszła po nim siostra Marya.<br> {{tab}}— Mój ojciec wyszedł widocznie pieszo do biura... — rzekła Aniela — a kuzynka udała się na mszę do kościoła. Mam więc czas do działania w ich nieobecności. Wrócę przed nadejściem siostry Maryi. Nic o tem nie wiedząc, nie będzie mi udzielała swych uwag, po za któremi iść mi niepodobna.<br> {{tab}}I wróciwszy do swego pokoju, wdziała kapelusz, zarzuciła na siebie okrycie, a wsunąwszy w kieszeń kopertę z listem, wyszła z pałacu, nie zwracając tem na siebie uwagi, ponieważ bardzo częste sama wychodziła, jak to jest zwyczajem u młodych angielek.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/465|num=71}}{{tab}}Służący, nawykli do tego, nie spostrzegli nawet jej wyjścia, zresztą tak wszyscy kochali córkę bankiera, że nigdy nie ośmieliliby się komentować jej postępowania.<br> {{tab}}Aniela, przebiegłszy szybko bulwar Haussmana, weszła do pocztowego biura i zbliżyła się do okienka, przeznaczonego dla przyjmowania depesz telegraficznych, gdzie podała urzędnikowi nakreśloną przez siebie kartkę papieru.<br> {{tab}}Pomieniony urzędnik liczył wyrazy, czytając głośno: {{f|align=left|lewy=10%|{{tab}}„Pan Vandame, porucznik siódmego pułku artyleryi. Vincennes. Przybywaj. Rzecz bardzo pilna.}} {{f|align=right|prawy=30%|Aniela.“|po=12px}} {{tab}}— Dwanaście wyrazów... — rzekł — należy się sześćdziesiąt centymów.<br> {{tab}}Tu nałożyła pieniądze, zapytując:<br> {{tab}}— Jak prędko będzie wysłaną ta depesza?<br> {{tab}}— Natychmiast.<br> {{tab}}— A kiedy doręczoną zostanie?<br> {{tab}}— W ciągu godziny.<br> {{tab}}— Dziękuję panu.<br> {{tab}}I wyszła z pocztowego biura, czując jak gdyby wielki ciężar spadł z jej piersi, co zwykle się zdarza po dokonaniu jakiego własnego czynu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Panna Verrière, powtarzamy, miała sobie pozostawioną zupełną swobodę tak co do postępowania swego, jako i {{Korekta|wychochodzenia|wychodzenia}}. Pragnąc jednakże nadać jakiś pozór swojemu wyjściu o tak rannej godzinie, wstąpiła do kupca korzennego, zwykłego dostarczyciela zapasów dla swego domu i według spisanej notatki, poleciła nadesłanie sobie różnych spożywczych przedmiotów.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/466|num=72}}{{tab}}Następnie wróciwszy, wydała służbie potrzebne na dzień cały rozporządzenia, gdyż, jak mówiliśmy powyżej, ona sama wszechwładnie zarządzała całem domowem gospodarstwem.<br> {{tab}}Siostra Marya, jak to odgadła jej kuzynka, udała się na mszę do kościoła, przy której codziennie uczestniczyć nie zaniedbywała.<br> {{tab}}Uklękła w kątku kaplicy.<br> {{tab}}Blade oblicze zakonnicy wyrażało głęboką troska i obawę. Oczy zasnute łzami, utkwiła w marmurową statuę Przenajświętszej Panny, umieszczoną na środku ołtarza.<br> {{tab}}Poczęła się modlić gorąco.<br> {{tab}}Dnia tego jednak krócej niż zwykle w kościele pozostała i wyszła zaraz po mszy, a udawszy się na najbliższą stacyę powozów, podeszła do jednego z fiakrów, pytając:<br> {{tab}}— Chciałabym cię wynająć na godzinę, mój przyjacielu...<br> {{tab}}Woźnica, gruby, uśmiechnięty jowialnie mężczyzna, o białych jak śnieg włosach, zdjął czapkę przed nią z poszanowaniem.<br> {{tab}}— Dokąd, siostro, jechać rozkażesz?<br> {{tab}}— Na ulicę de la Fontaine nr. 5, na Montmanre.<br> {{tab}}— Dobrze — odrzekł i ruszył z miejsca.<br> {{tab}}Skoro powiadomimy czytelników, iż ów fiakr nosił numer 13-ty, łatwo odgadną oni, że onym woźnicą nie był kto inny, jak znany nam Loriot.<br> {{tab}}Mimo zebranych funduszów, jakie bez pracy pozwoliłyby mu żyć dostatnio, wygodnie, nie mógł on rozstać się ze swym fiakrem i wyrzec swego rzemiosła Trzebaby go było chyba gwałtem skrępować sznurami, by zmusić, ażeby się nie wdrapał na swój tron ruchomy, którą to nazwę nadał swojemu siedzeniu, i wytrącić mu z ręki berło, jakiem bicz swój nazywał.<br> {{tab}}Urodził się woźnicą, przeżył w tej pracy lat siedemdziesiąt i w niej chciał umrzeć.<br> {{tab}}Droga, prowadząca na ulicę de la Fontaine, na Montmartre, była niezwykle ciężką, a Loriot, nigdy nie nadużywając sił swoich koni potrzebował dość czasu na jej przebycie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/467|num=73}}{{tab}}Wreszcie zatrzymał się pod wskazanym numerem.<br> {{tab}}Był to obszerny budynek, mający pozór jakiejś opuszczonej fabryki, lub domu robotniczego.<br> {{tab}}Siostra Marya wysiadła i weszła w korytarz, prowadzący ku schodom. W końcu korytarza, po lewej stronie, znajdowała się stancyjka odźwiernego.<br> {{tab}}Zakonnica puknęła lekko w szybę okienka.<br> {{tab}}Nikt nie odpowiedział. Stancyjka była opróżnioną.<br> {{tab}}Siostra Marya zwróciła się ku schodom, słuchając.<br> {{tab}}Po upływie kilku minut, głośno zapytała:<br> {{tab}}— Czy tu nie ma nikogo?<br> {{tab}}Głębokie milczenie panowało dokoła.<br> {{tab}}— Prawdziwe nieszczęście... — szepnęła zcicha — nie ma w stancyjce odźwiernego. Gdzie się zwrócić... do kogo udać? Nie mogę przecież chodzić i stukać odedrzwi do drzwi.<br> {{tab}}Gdy siostra Marya wymawiała słowa, ukazała się od strony korytarza jakaś w podeszłym wieku kobieta, niosąca stare obuwie w ręku i bochenek chleba.<br> {{tab}}— Czego żądasz, siostro? — zapytała gniewliwie. — Może przychodzisz tu zbierać składkę na ubogich? W takim razie daremna fatyga. Tutaj mieszkają nędzarze, którym dać raczej, niźli brać od nich potrzeba. Nie jest to pałac, w jakim rozkładają się bogacze...<br> {{tab}}— Nie przychodzę po składkę... — odparła siostra Marya, uśmiechając się na gminne wyrazy kobiety.<br> {{tab}}— Cóż więc chcesz? Ja jestem stróżką w tej budzie.<br> {{tab}}— Chcę się dowiedzieć, czy tu mieszka młody chłopiec, nazwiskiem Stanisław Dumay?<br> {{tab}}— Misticot? Tak... tu.<br> {{tab}}— Jest w domu?<br> {{tab}}— Dobre pytanie!... Sądzisz więc, siostro, że on posiada renty od kapitałów, któreby mu pozwalały nic nie robić i spać do dziewiątej zrana. Biega za zarobkiem, bo przecie żyć musi.<br> {{tab}}— A nie wiesz, pani, kiedy powróci?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/468|num=74}}{{tab}}— Nie wiem. Wraca rozmaicie... czasem dwa, trzy razy na dzień i znów wychodzi. Cóż chcesz, siostro, od niego?<br> {{tab}}— Chcę się z nim widzieć... Mam osobisty interes.<br> {{tab}}— A! zapewne chcesz go wziąć na śpiewaka do kościelnego chóru? Przydałby się na to, bo ma głos dobry. Jeżeli chcesz się z nim widzieć, pójdź do nowego kościoła. Sprzedaje on tam różańce i medaliki. Znajdziesz go przededrzwiami kaplicy.<br> {{tab}}— Dziękuję pani... — wyrzekła siostra Marya, wsuwając dwa franki w rękę kobiety, złagodniałej nagle pomienionym datkiem.<br> {{tab}}— Nie ma za co... — odpowiedziała. — Ja to raczej, moja dobra siostro, dziękować ci powinnam. A może jest coś do powiedzenia Misticotowi?...<br> {{tab}}— Nie, ja muszę sama z nim się zobaczyć.<br> {{tab}}— Do widzenia zatem, dobra, szanowna siostro.<br> {{tab}}Zakonnica wsiadła do fiakra.<br> {{tab}}— Zawieź mnie do kaplicy Sacré-Coeur... mój przyjacielu... — rzekła do Loriota, śledzącego wzrokiem z wysokości swego siedzenia jakąś osobistość, której zachowanie się wydało mu się podejrzanem.<br> {{tab}}Od kilku minut ów człowiek przechadzał się wzdłuż i wszerz przed tymże domem, po drugiej stronie ulicy.<br> {{tab}}Nędznie był ubranym. Długie, siwiejące włosy spadały mu na kołnierz starego, łatanego paltota, którego barwę trudno było odgadnąć. Zniszczone spodnie pokrywały buty dziurawe. Filcowy, niegdyś szary kapelusz, dopełniał całości, zgodnie odpowiadającej całej postaci owego włóczęgi.<br> {{tab}}— Nikczemnik... łotr jakiś... — pomyślał Loriot. — A jednak zdaje mi się, jakobym to zwierzę kiedyś gdzieś widział.<br> {{tab}}Powyższe uwagi woźnicy przerwał rozkaz siostry Maryi zabierania się do odjazdu i Loriot, rzuciwszy okiem po raz ostatni na owo indywiduum, ujął za cugle, wprawiając w ruch swego konia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/469|num=75}}{{tab}}Zaledwie wyjechał za róg ulicy, ów mniemany włóczęga nagle się wyprostował i spojrzał za odjeżdżającym, szepcąc półgłosem:<br> {{tab}}— Co on, u dyabła, tu robi z tą zakonnicą w domu, gdzie mieszka Misticot? Ja muszę to zbadać... w tem się coś ukrywa.<br> {{tab}}I wszedłszy w bramę domu, z którego przed chwilą wyszła siostra Marya, zagłębił się w korytarzu, zatrzymując przy okienku odźwiernej.<br> {{tab}}Zastukał w nie zlekka.<br> {{tab}}— Co pan chcesz? — zapytała szorstko stara kobieta.<br> {{tab}}— Pan Misticot jest w domu?<br> {{tab}}— A cóż u czarta! cały świat dzisiaj pyta się o tego błazna! — zawołała z gniewem. — Nie ma go! przed chwilą tożsamo powiedziałam zakonnicy. Przyjdź pan wieczorem.<br> {{tab}}Dowiedziawszy się, o czem chciał wiedzieć, wyszedł ów człowiek na ulicę, udając się w kierunku fiakra, jaki powiózł siostrę Maryę.<br> {{tab}}— A więc dla widzenia się z Misticotem przybyła tu owa bigotka... — mówił, idąc w swą drogę. — Kto ona jest, ta zakonnica?<br> {{tab}}Przyszedłszy do budowli nowego kościoła, spostrzegł fiakr Loriota, stojący przed kaplicą.<br> {{tab}}— Otóż... — mruknął — przyjechała tu, ażeby zobaczyć się z owym sprzedawcą medalików na jego stanowisku. Czeka na niego widocznie... Nie chcę się im pokazywać... Na teraz wiem to, o czem się chciałem dowiedzieć.<br> {{tab}}I zawrócił się, by odejść, gdy nagle spostrzegł siostrę Maryę wychodzącą z kościoła przed kaplicę, do budynku, w którym mieściły się biura architektów.<br> {{tab}}Spojrzała wokoło siebie na prawo i lewo, jak gdyby kogoś szukając.<br> {{tab}}— Na kogo, siostro, oczekujesz? — zapytał Loriot.<br> {{tab}}— Szukam małego chłopca, jakiego nie zastałam w mieszkaniu, a który zwykle sprzedaje tu medaliki przed kościołem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/470|num=76}}{{tab}}— Czy nie Misticota? — zapytał woźnica.<br> {{tab}}— Tak właśnie... Znasz go, mój przyjacielu?<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Ba! czy go znam?... — odrzekł Loriot. — Zacne to dziecko... dobry, uczciwy chłopiec. O! co do uczciwości, jest on wyjątkowo wzorowym! Nie włożyłby do kieszeni jednego sous, znalezionego na ulicy. Gdybym był wiedział, że jego to siostro, szukasz przy ulicy de la Fontaine, byłbym ci daremnego kursu oszczędził. Widziałem go dziś rano i zobaczę się z nim wieczorem.<br> {{tab}}— Wieczorem? — powtórzyła zakonnica.<br> {{tab}}— Tak, moja siostro. Obecnie poszedł on na drugą stronę rzeki, do jednego ze swych przyjaciół, któremu przed kilkoma dniami drużbował na weselu. I ja także byłem na owych zaślubinach, a nawet w podwójnym charakterze: jako wynajmujący powozy i jako zaproszony. Prosiłem Misticota, aby mi po drodze załatwił pewien sprawunek i otóż przyniesie mi go dziś wieczorem. Mieszkam w Batignolles.<br> {{tab}}— Wesele, o którem mówisz, były to zapewne zaślubiny Eugeniusza Loiseau?<br> {{tab}}— Tak, siostro.<br> {{tab}}— Poszedł więc teraz Misticot do nowożeńców?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}Siostra Marya, wsiadając do fiakra, miała zamiar kazać jechać woźnicy do introligatora na ulicę de Fleurus, zastanowiła się jednak przed wydaniem polecenia.<br> {{tab}}To, o czem miała powiedzieć Misticotowi, nie powinno być przez nikogo słyszanem. Należało więc unikać podejrzeń i komentarzów.<br> {{tab}}— Napewno więc, mój przyjacielu — poczęła — zobaczysz się dziś z Misticotem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/471|num=77}}{{tab}}— Tak pewno, jak to, że nazywam się Loriot, woźnica fiakra nr 13-ty. Tak, zobaczę dziś tego komara.<br> {{tab}}— A więc proszę cię, powiedz mu, że ja tu przybędę jutro zrana, ażeby się z nim widzieć.<br> {{tab}}— O której godzinie?<br> {{tab}}— O w pół do dziesiątej punktualnie.<br> {{tab}}— Gdyby się pytał, kto chce z nim się widzieć, powiedz mu, proszę, że to zakonnica, która się znajdowała z córką bankiera w powozie wtedy, gdy na Montmartre koń go przewrócił.<br> {{tab}}— Dobrze... moja siostro. Ściśle wypełnię zlecenie.<br> {{tab}}— A teraz proszę, odwieź mnie na stacyę, zkąd mnie przywiozłeś.<br> {{tab}}Loriot ruszył z miejsca.<br> {{tab}}Ów człowiek w ubiorze ubogiego włóczęgi, patrzył zdaleka na rozmawiających, słów jednak tej rozmowy dosłyszeć nie mógł.<br> {{tab}}Na widok odjeżdżającego fiakra potrząsnął głową i zeszedł ze wzgórza Montmartre.<br> {{tab}}Siostra Marya, wróciwszy przed śniadaniem do pałacu, nic nie mówiła Anieli o swojej rannej wycieczce, tak, jak zarówno i młode dziewczę nic jej nie wspomniało o wysłanej depeszy do porucznika Vandame. {{kropki-hr}} {{tab}}Tydzień upłynął od zaślubin Eugeniusza Loiseau z Wiktoryną Béraud.<br> {{tab}}Po paru dniach nieuchronnego próżnowania nowożeniec zabrał się do pracy w warsztacie introligatorskim przy bibliotece św. Genowefy:<br> {{tab}}Wiktoryna przeniosła również swój mały warsztat kwiaciarski do mężowskiego mieszkania, wraz ze swemi skromnemi meblami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/472|num=78}}{{tab}}Osiem dni upłynęło zaledwie, a już mogła mieć powód żalenia się na Eugeniusza.<br> {{tab}}Wszystkie, czynione przed zaślubinami przysięgi poszły w zapomnienie.<br> {{tab}}Zamiast wracać do domu po pracy, Loiseau wchodził do knajpy, gdzie do późna pił absynt.<br> {{tab}}Dwa razy wrócił silnie „podcięty,“ jak mówią w gminnym języku.<br> {{tab}}Za pierwszym razem Wiktoryna łagodnie uczyniła mu wymówkę.<br> {{tab}}Eugeniusz złym się stawał w przystępie pijaństwa. Absynt nie rozweselał go, lecz czynił drażliwym, ponurym.<br> {{tab}}Odpowiedział młodej małżonce w sposób brutalny.<br> {{tab}}Gdy się toż samo powtórzyło raz drugi, Wiktoryna wystąpiła z ostrzejszą naganą.<br> {{tab}}Introligator wykrzyknął, że on jest panem domu, że działa według swej woli i nie da nigdy za nos się prowadzić, jak niektórzy znani mężowie.<br> {{tab}}I jakby na dowód tej władzy, wywrócił stół, przy którym młoda małżonka jadła obiad.<br> {{tab}}Mamyż potrzebę twierdzić, iż biedna kobieta wiele płakała?<br> {{tab}}Gospodarstwo źle iść poczęło, a co w przyszłości być mogło?<br> {{tab}}Nazajutrz po tej scenie Misticot przybył do nowozaślubionych zrana, by zdać rachunek Eugeniuszowi z poczynionych wydatków podczas wesela.<br> {{tab}}Introligator zabierał się do wyjścia bardzo rano i był w złym humorze.<br> {{tab}}— Wszak wiesz, że Misticot ma być u nas na śniadaniu, powiadomił nas o tem... — mówiła Wiktoryna.<br> {{tab}}— No... to powrócę na śniadanie... Bądź zdrowa! — odparł, wychodząc.<br> {{tab}}— Nie pożegnasz się zemną... nie uściśniesz mnie nawet?<br> {{tab}}— Nie mam czasu... biegnę. — I wyszedł z pośpiechem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/473|num=79}}{{tab}}Młoda kobieta zaczęła płakać nanowo. Twarz miała łzami zalaną, gdy Misticot zapukał do drzwi.<br> {{tab}}Otarłszy oczy z pospiechem, poszła mu otworzyć.<br> {{tab}}— Dzień dobry, pani Loiseau! — zawołał wesoło chłopiec, ściskając jej rękę. — Lecz co to? — dodał, bacznie na nią spoglądając — widzę, zaczerwienione masz oczy, na policzkach łez ślady... Co się tu stało? Otóż i niespodzianka... Spodziewałem się zastać panią wesołą, uśmiechniętą...<br> {{tab}}Wiktoryna wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Zatem naprawdę coś tu być musi? — mówił chłopiec z niepokojem. — Eugeniusz zasłabł, być może?<br> {{tab}}Kwiaciarka potrząsnęła głową przecząco.<br> {{tab}}— Cóż więc się dzieje... zkąd te łzy?<br> {{tab}}— Odszedł, nie pożegnawszy się zemną... — wyjąknęła Wiktoryna.<br> {{tab}}Misticot wybuchnął śmiechem.<br> {{tab}}— Ha! ha! ha! i to dlatego pani tak płaczesz, psujesz sobie łzami śliczne swe oczy? Ależ on się znajdzie, ten gagatek — mówił dalej — powróci... powróci! A wtedy złoży pani na jej świeżych policzkach tysiące pocałunków.<br> {{tab}}— Nie... nie! już to skończone pomiędzy nami... — szeptała smutnie młoda kobieta. — Widzę, że będę nieszczęśliwą... Nie powinnam była za mąż wychodzić.<br> {{tab}}— Jakto... i pani mówisz coś podobnego po ośmiu dniach małżeństwa? — wołał Misticot zdumiony. — Martwisz się podobnem głupstwem... drobnostką... na którą nie warto zwracać uwagi!...<br> {{tab}}— Ach! bo ty nie wiesz wszystkiego!...<br> {{tab}}— Czego więc nie wiem... mów pani.<br> {{tab}}— Eugeniusz dwa razy wrócił pijany do domu.<br> {{tab}}— To źle, do czarta! — pomruknął chłopiec, drapiąc się w głowę.<br> {{tab}}— Tak... nanowo zaczyna upijać się absyntem... a wtedy staje się złym, kłótliwym do niezniesienia. Wczoraj, chcąc mnie przekonać, że jest panem domu, wywrócił stół, tłukąc {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/474|num=80}}wszystko, co się na niem znajdowało! Zkąd mogę być pewną, iż jutro nie porwie się na mnie i bić mnie nie będzie?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć, że to wszystko jest smutnem — mówił Misticot z zakłopotaniem. — Nie trzeba jednak martwić się przedwcześnie i tracić odwagi, kochana pani Loiseau. Eugeniusz jest w gruncie dobrym człowiekiem, jestem pewien, że widząc łzy twoje, żałować będzie tego, co uczynił i zaprzestanie uczęszczać do winiarni. Przekonasz się pani.<br> {{tab}}— Nie, ja tego się nie spodziewam... — odrzekła, łzy ocierając, Wiktoryna; — jam już we wszystko straciła nadzieję... Ach! po tak pięknych obietnicach zaczyna źle czynić zbyt wcześnie.<br> {{tab}}— Być może, nie on sam tu winien... — odparł podrostek w zadumie.<br> {{tab}}— Jakto?<br> {{tab}}— W warsztacie ma towarzyszów... Namawiają go, by szedł z nimi... stawiają jedzenie i picie... Grzeczność wywzajemnić mu się nakazuje... I oto kieliszek po kieliszku, ani wie człowiek, jak i kiedy {{Korekta|zapruszy|zaprószy}} głowę pomimowolnie...<br> {{tab}}— Nie... on nie chodzi na tę pijatykę ze swymi kolegami.<br> {{tab}}— Z kim więc?<br> {{tab}}— Z człowiekiem nikczemnym, przewrotnym, który go zgubi, jestem tego pewną! Z Judaszem jakiego mamy w naszej rodzinie, o którym mniema, że jest jego przyjacielem... a który jest najniebezpieczniejszym dlań wrogiem. Ja... ja... wiem o tem. I dość byłoby mi wyrzec jedno słowo...<br> {{tab}}— Zatem powiedz je, pani... Mów prędko...<br> {{tab}}Wiktoryna pobladła. Przyszła jej na myśl przeszłość.<br> {{tab}}— Nie mogę... — szepnęła głucho — nie mogę! Ten człowiek zniszczyłby odrazu me szczęście... Jest to nędznik ostatniego rodzaju, którego wyzywać do walki {{Korekta|niepodobnu|niepodobna}}.<br> {{tab}}— Lecz o kim pani mówisz? — pytał Misticot zaciekawiony. — Pani Loiseau... wyznaj mi prawdę... miej ufność we mnie. Wiesz, że jestem waszym przyjacielem... chcę stanąć w twojej obronie. Gdyby potrzeba było dać małą nauczkę Eugeuiuszo- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/475|num=81}}wi, ja obowiązuję się to uczynić. Przestawię mu całe smutne następstwa jego postępowania. Serce mnie boli, patrząc jak pani płaczesz i rozpaczasz w ósmym dniu zaślubin. Mów więc, zaklinam, kim jest ów nędznik, ten łotr, który prowadzi twojego męża na zgubę?<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wiktoryna już chciała przemówić, nagle się jednak zastanowiła i słowo na jej ustach skonało.<br> {{tab}}Paweł Béraud, będąc człowiekiem podłego charakteru, kto wie, czy by się na niej nie zemścił za wyjawienie swej tajemnicy. Było prawdopodobnem, iż gotówby był to zrobić.<br> {{tab}}Eugeniusz Loiseau rozgniewałby się zarówno, posłyszawszy, iż Wiktoryna obcych ludzi wtajemnicza w domowe sprzeczki i zwady.<br> {{tab}}— Na co mam ci wymieniać tego nikczemnika? — ozwała się po krótkiem milczeniu — nic to nie pomoże w tym razie. Najlepiej uzbroić się w cierpliwość... Po deszczu następuje pogoda. Eugeniusz nie zawsze pić będzie. Spostrzegłszy swą winę, pożałuje tak brutalnego ze mną postępowania. Niepotrzebnie płakałam przed tobą. Wszystko to zmienić się może. A teraz powiedz mi — mówiła dalej usiłując przybrać spokojność — zostaniesz u nas na śniadaniu?<br> {{tab}}— Tak... chciałbym zdać Eugeniuszowi rachunek z wydatków weselnych. Może jednak nie w porę z tem dziś przychodzę?<br> {{tab}}— Bynajmniej... Mój mąż wie o tem, że masz być u nas. Wróci tu o jedenastej na śniadanie.<br> {{tab}}— Dobrze... to i ja przyjdę na jedenastą — rzekł chłopiec, zabierając się ku wyjściu.<br> {{tab}}— Jakto... nie zaczekasz na niego?<br> {{tab}}— Nie, mam pójść o dziesiątej za interesem ojca Loriota, tego zacnego woźnicy fiakra nr. 13. Niedaleko ztąd, w po- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/476|num=82}}bliżu ulicy Sekwany. Wracając, wstąpię do warsztatu introligatorskiego i przyprowadzę z sobą Eugeniusza.<br> {{tab}}— Do widzenia więc... panie Misticot.<br> {{tab}}— Do widzenia, pani Loiseau.<br> {{tab}}Podrostek wyszedł.<br> {{tab}}— Do czarta! — myślał, biegnąc na ulicę Sekwany — otóż biedna kobieta sprowadziła sobie zmartwienie temi zaślubinami. Jak śmie to zwierzę... ów Loiseau, wyprawiać {{Korekta|podobn|podobne}} sceny, zaślubiwszy młodą, ładną dziewczynę, tak pracowitą robotnicę? Jest to nikczemność z jego strony... Lecz o kim ona myślała, mówiąc: iż mamy Judasza w rodzinie... zdrajcę... obłudnego przyjaciela?... Ktoby to mógł być? Miała mi go już wymienić i nagle się powstrzymała. Loiseau jest człowiekiem słabego charakteru... Wypiwszy absynt, staje się brutalem. Kiedykolwiekbądź wróciwszy nietrzeźwym, uderzy Wiktorynę... Muszę ja jemu nieco prawdy powiedzieć przy śniadaniu. Nie lubię patrzeć na łzy kobiet.<br> {{tab}}Załatwiwszy polecenie Loriota na ulicy Sekwany, Misticot udał się do biblioteki św. Genowefy, gdzie, jak wiemy, Loiseau pracował przy swym introligatorskim warsztacie.<br> {{tab}}Drzwi z tego budynku wychodziły na plac Panteonu. Podrostek stanął przy tych drzwiach, oczekując na wyjście robotników.<br> {{tab}}Jakiś mężczyzna oczekiwał tam także, wzdłuż i wszerz się przechadzając. Skoro się wykręcił, Misticot krzyknął zdziwiony:<br> {{tab}}— A! jeśli się nie mylę, pan Paweł Béraud?<br> {{tab}}— Tak, ja to właśnie... — odrzekł urzędnik lyońskiego biura kredytowego, podając chłopcu rękę.<br> {{tab}}— Zkąd pan się tu wziąłeś, u licha?... Wiem, że mieszkasz na Włoskim bulwarze...<br> {{tab}}— Chodziłem za załatwieniem pewnego interesu na bulwar św. Michała i oczekuję na Eugeniusza, skoro wyjdzie z warsztatu.<br> {{tab}}— To szczególne... bo i ja czekam na niego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/477|num=83}}{{tab}}— Zjemy więc razem śniadanie...<br> {{tab}}— Jakto?<br> {{tab}}— Loiseau, spotkawszy się zemną dziś rano, zaprosił mnie do siebie.<br> {{tab}}— Nie mówił panu, że na mnie oczekuje?<br> {{tab}}— Nie, śpieszyłem się bardzo... zamieniliśmy z sobą tylko kilka wyrazów.<br> {{tab}}— Powetujecie to więc sobie przy śniadaniu.<br> {{tab}}Béraud nic nie odpowiedział. Widocznie był niezadowolonym ze spotkania się z chłopcem.<br> {{tab}}Jednocześnie otwarto drzwi warsztatów i robotnicy poczęli wychodzić.<br> {{tab}}Loiseau ukazał się za innymi. Spostrzegłszy Pawła Béraud i Misticota, zbliżył się ku nim.<br> {{tab}}— Jak się masz, mały? — rzekł do podrostka; — byłeś u mnie w domu?<br> {{tab}}— Byłem.<br> {{tab}}— I przyszedłeś tu na mnie oczekiwać... to nader uprzejmie z twej strony. Paweł pójdzie też z nami na śniadanie. Musimy dziś sobie dokompletować wesele... Udamy się do Asnieres... Prosiłem mojego starszego o uwolnienie na całe popołudnie... Lecz ani słowa o tem przed Wiktoryną... rozumiesz ty... mały. Kobiety o takich rzeczach wiedzieć nie powinny. Pójdziemy sobie we trzech, jak dzielne chłopaki. No... jakże ci się to zdaje, kuzynie Pawle?<br> {{tab}}— Ha! w takim razie odłożę do jutra załatwienie niektórych {{Korekta|inteteresów|interesów}}... — rzekł Béraud.<br> {{tab}}— A ty, komarze?<br> {{tab}}— Ja pójść z wami nie mogę... — odparł Misticot. — Mam wyznaczoną na wieczór robotę i wykończyć ją muszę.<br> {{tab}}— Ha! to pójdziemy we dwóch, ja z Pawłem. A teraz w drogę, do domu!<br> {{tab}}— Zgoda! — rzekł Béraud — lecz przedtem dla zaostrzenia apetytu, wstąpimy na kieliszek „zielonej.“<br> {{tab}}— Jakto?... — zawołał Misticot — absynt od rana?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/478|num=84}}{{tab}}— Cóż w tem dziwnego? — odparł Loiseau — pójdźmy na kieliszek.<br> {{tab}}— Nie... nie! — zawołał chłopiec; — przyrzekłem twej żonie, iż się nie opóźnimy... Idźmy do domu.<br> {{tab}}— Głupstwo! — zawołał Loiseau; — ktoby tam słuchał kaprysów kobiecych. Raz tylko zastosować się do nich, a potem żona za nos wodzić cię będzie. Znam ja to dobrze... i zawojować się nie pozwolę.<br> {{tab}}— Co szkodzi wypicie kieliszka absyntu? — zawołał, śmiejąc się, Béraud. — Gdybyśmy kobiet słuchali, żywiłyby one nas wodą i chlebem, same wydając setki na różne modne gałganki.<br> {{tab}}Podczas gdy Paweł to mówił, Misticot spoglądał nań z uwagą.<br> {{tab}}— Oto ''Judasz'' — pomyślał — ów wróg, przyjaciel, który go zgubi; — a potem rzekł głośno:<br> {{tab}}— Co do mnie, nic pić nie będę.<br> {{tab}}— Jak ci się podoba... — odparł Eugeniusz; — ja mam pragnienie.<br> {{tab}}Weszli do kawiarni.<br> {{tab}}Paweł Béraud, otworzywszy drzwi, przepuścił przed sobą Eugeniusza, a następnie, ująwszy chłopca za ramię, gwałtem go tam prawie wprowadził.<br> {{tab}}— Jeżeli się boisz — rzekł — alkoholów, wypijesz szklankę orszady.<br> {{tab}}— Biedna Wiktoryna... — pomyślał Misticot; — o czemuż lepiej wolną nie została.<br> {{tab}}{{Korekta|— Podano|Podano}} absynt w kieliszkach.<br> {{tab}}— No... cóż pijesz, Misticot? — pytał Loiseau.<br> {{tab}}— Powiedziałem ci już, że nic nie piję.<br> {{tab}}— Ha! ha! zbierasz pieniądze na oszczędność.<br> {{tab}}— Przeciwnie... nie piję dlatego, aby uniknąć nawyknień, któreby mnie poprowadziły kiedyś do żebraniny i śmierci głodowej. To, co ty połkniesz — dodał chłopiec, wskazując na opalowy płyn w kieliszku, to najstraszniejsza trucizna... po- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/479|num=85}}wolna, zabijająca, która nieznacznie podkopywać będzie twe siły, dopóki cię nie zabije, lub nie pozbawi rozumu! Absynt zaprowadzi cię do Mazas, lub Charenton. Tak... na tem się skończy!<br> {{tab}}Eugeniusz wraz z Pawłem Béraud wybuchnęli śmiechem.<br> {{tab}}— Śmiejcie się, o ile tylko zechcecie, dopóki wam zapłakać nie będzie potrzeba... odparł Misticot poważnie.<br> {{tab}}— Dalej więc... w drogę do Mazas, Charenton, lub do szpitala obłąkanych! — zawołał mąż Wiktoryny, wychylając kieliszek odrazu.<br> {{tab}}Misticot zadrżał.<br> {{tab}}— Źle się to skończy... — pomyślał. — Z tem nawyknieniem jest on zgubionym.<br> {{tab}}— Może ci drugi kazać podać? — zapytał Béraud.<br> {{tab}}— Co pan czynisz, na Boga?... — zawołał chłopiec — maszże zamiar pozbawić go przytomności... upoić, jak zwierzę?<br> {{tab}}— Nie... nie! — odrzekł introligator. — Dość, moje dzieci! Idźmy na śniadanie.<br> {{tab}}I wyszedł wraz z Misticotem, podczas gdy Paweł Béraud płacił przy bufecie.<br> {{tab}}— Osiem dni upłynęło zaledwie od chwili twoich zaślubin — mówił chłopiec do introligatora — i ty już do jego stopnia lekceważysz rodzinne swe obowiązki?<br> {{tab}}— Nie lekceważę... lecz nie chcę być pod jej władzą... Dąsa się o byle co, jak osa...<br> {{tab}}— A ty nie postępujesz-że z nią brutalnie? Przyrzekłeś jej, że pić nie będziesz...<br> {{tab}}— Jakto... ona się skarżyła przed tobą, że ja... ja piję? — zawołał Loiseau z gestem gniewu.<br> {{tab}}— Nic mi o tem nie mówiła. Mam wszakże oczy... widzę, co robisz?<br> {{tab}}— Och! wielki występek, żem wypił kieliszek... — {{Korekta|zawoał|zawołał}} introligator, wzruszając ramionami.<br> {{tab}}W chwili tej nadszedł Béraud.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/480|num=86}}{{tab}}— Twoja żona — rzekł — będzie może niezadowoloną, iż przyjdę na śniadanie, nie uprzedziwszy jej o tem?<br> {{tab}}— Niezadowoloną... dlaczego? Czyż nie jesteśmy krewnymi.. przyjaciółmi? Zresztą, gdzie jest przygotowanem dla trojga, i czwarty pożywić się może.<br> {{tab}}Przyśpieszyli kroku, a minąwszy ogród Luksemburski, w kilka minut znaleźli się na ulicy de {{Korekta|Fleurus|Fleurs}}.<br> {{tab}}Stół był nakrytym, Wiktoryna oczekiwała.<br> {{tab}}— Jak się masz, mała? — zawołał Loiseau, podchodząc ku żonie z uściskiem.<br> {{tab}}Wiktoryna uśmiechnęła się, nadstawiając policzek do pocałowania, nagle jednak cofnęła się, wołając:<br> {{tab}}— Ach! piłeś znów absynt!<br> {{tab}}— Parę kropli... Zapytaj Misticota... Nie chciałem.., słowo honoru, nie chciałem!... lecz niepodobna się było wymówić.<br> {{tab}}— Dlaczego niepodobna?<br> {{tab}}— Byłem z kuzynem Béraud... Gdzież on jest, u czarta? — dodał, oglądając się. — No... wejdź-że, Pawle... Czegóż wystajesz za drzwiami?<br> {{tab}}Na to wezwanie wszedł Paweł Béraud.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Spostrzegłszy go, Wiktoryna mocno pobladła, poczem jej twarz zapłonęła rumieńcem, a ręce nerwowo drżały.<br> {{tab}}— Dzień dobry, kuzynko... — {{Korekta|rzeł|rzekł}} Paweł uprzejmie. — Nie pytam o zdrowie, bo widzę, żeś świeższą i piękniejsza, niż kiedy. Na życzliwe zaproszenie twojego męża, przychodzę wam towarzyszyć przy śniadaniu.<br> {{tab}}Młoda kobieta zapanowała nad sobą.<br> {{tab}}— Dobrze... — odpowiedziała; — zaraz położę nakrycie.<br> {{tab}}— Gdyby zaś zabrakło coś z pożywienia, niedaleko jest restauracya — dodał Loiseau.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/481|num=87}}{{tab}}Siedli do stołu. Wiktoryna milczała, zajęta rozdawaniem potraw. Misticot milczał zarówno.<br> {{tab}}Uważny i baczny podrostek, nie stracił najmniejszego szczegółu z tego, co nastąpiło.<br> {{tab}}Na widok wchodzącego Pawła Béraud młoda kobieta pobladła, a potem nagle pokryła się rumieńcem; istniała zatem jakaś tajemnica pomiędzy urzędnikiem lyońskiego biura kredytowego a młodą kwiaciarką. Co jednak było?<br> {{tab}}Widoczny przymus panował między zebranymi przez cały ciąg śniadania, pomimo usiłowań Pawła, aby rozproszyć takowy.<br> {{tab}}— Nie umiem wyrazić, o ile się czuję szczęśliwym, znajdując się pomiędzy wami... — wyrzekł wśród milczenia. — Tak rzadko zdarza się nam być zebranymi w kółku rodzinnem... A szkoda! Powinniśmy się częściej widywać.<br> {{tab}}— Dlaczego nie? — odparł introligator. — W niedzielę nie chodzisz do biura, ani ja do warsztatu. Obie nasze rodziny mogą odwiedzać się wzajem. A gdy pogoda posłuży, możemy sobie urządzić gdzie obiadek za miastem na świeżem powietrzu. No... jakże ci się to zdaje, Wiktoryno. Wszak moja myśl jest dobrą?<br> {{tab}}— Zapewne... — szepnęła z wahaniem.<br> {{tab}}— Jakoś ta propozycya nie przypada ci do gustu, kuzynko... — odrzekł z szyderczym uśmiechem Béraud.<br> {{tab}}— Dlaczego? ciekawym... — zawołał gniewnie Loiseau. — Mnie się to podoba... i dosyć! Gdyby pójść nie chciała, zostanie w domu... i rzecz skończona.<br> {{tab}}Sprzeczka zdawała się być nieuniknioną. Przeciął ją Misticot, zwracając rozmowę na inny przedmiot.<br> {{tab}}Wiktoryna przyśpieszała wydawanie śniadania.<br> {{tab}}— Dlaczego tak się śpieszysz? — zapytał Eugeniusz; — mam całą godzinę czasu przed sobą.<br> {{tab}}Śniadanie ukończyło się wreszcie. Młoda kobieta podała kawę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/482|num=88}}{{tab}}— No... a teraz uregulujmy nasze rachunki — ozwał się Misticot; — wszakże w tym celu przyszedłem.<br> {{tab}}— Żądasz odemnie pieniędzy, czy też przenosisz mi takowe? — pytał introligator.<br> {{tab}}— Przynoszę ci je.<br> {{tab}}— Brawo! A ile?<br> {{tab}}— Dwadzieścia siedem franków. Oto są wraz ze szczegółowym rachunkiem, ile na co wydałem. Chciej sprawdzić... proszę.<br> {{tab}}To mówiąc, chłopiec położył na stole pieniądze i arkusz papieru, pokryty cyframi.<br> {{tab}}— Głupstwo!... Chcesz, żebym sprawdzał... po co... dlaczego? — zawołał Eugeniusz; — czyliż ci nie wierzę? Oddaj to, jeśli chcesz, młodej gospodyni, ona ma kasę u siebie. Biorę z tych pieniędzy tylko siedem franków.<br> {{tab}}— Na co ci one są potrzebnemi? — pytała Wiktoryna.<br> {{tab}}— Jakto... na co mi one potrzebne? — powtórzył niecierpliwie Eugeniusz — to ciebie nie obchodzi. Dość, że potrzebne... i kwita! Chciałabyś może zostawić mnie bez grosza? Nie!... to nie nastąpi nigdy.<br> {{tab}}Wiktoryna powstrzymała łzy, biegnące jej do oczu i w milczeniu położyła siedem franków przed Eugeniuszem, który je schował do kieszeni.<br> {{tab}}— No... a teraz, kuzynie Pawle, iść trzeba do warsztatu... — wyrzekł, powstając. — Zarządzający nasz nie żartuje... Jest to człowiek bardzo surowy.<br> {{tab}}— Ja wracam do biura — odrzekł urzędnik; — wyjdziemy razem. Kuzynko — dodał, zwracając się do kwiaciarki — pamiętaj, że oczekiwać na was będziemy z obiadem u siebie w nadchodzącą niedzielę.<br> {{tab}}— Ależ... — odparła Wiktoryna — ja jeszcze nic nie wiem.<br> {{tab}}— Tak... tak! — ozwał się Loiseau — przybędziemy napewno. O piątej zobaczycie nas u siebie. A teraz, żono, do widzenia.<br> {{tab}}Tu pocałował ją w czoło.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/483|num=89}}{{tab}}— Gdybym nieco później powrócił — dodał — nie gniewaj się, proszę... wykończam w warsztacie pilną robotę.<br> {{tab}}— Zatem do widzenia, kuzynko w niedzielę... — rzekł Paweł, podając rękę Wiktorynie.<br> {{tab}}— A toż co, u czarta? — zawołał introligator, śmiejąc się głośno. — Ceremonialne pożegnanie, jak między obcymi. Nie cierpię podobnej etykiety. Kuzyn kuzynkę uścisnąć powinien. Dalej więc, Pawle... bez ceremonij!<br> {{tab}}Wiktoryna pobladła.<br> {{tab}}Odmówić, było to wywołać tłumaczenie, sprzeczkę, czego jaknajstaranniej unikać jej należało. Zamiast więc cofnąć się, jak to miała uczynić, pochyliła twarz ku Pawłowi Béraud.<br> {{tab}}Płonące jego usta dotknęły jej policzka. Zadrżała.<br> {{tab}}— Brawo! — zawołał Loiseau, klaszcząc w dłonie; — ot! to... aż miło!<br> {{tab}}Misticot uścisnął rękę Wiktoryny ze wzruszeniem.<br> {{tab}}— Do widzenia — rzekł — pani Loiseau. — A pochyliwszy się ku niej, dodał zcicha: — Odwagi... odwagi!<br> {{tab}}Poczem wyszedł za obydwoma mężczyznami.<br> {{tab}}Kwiaciarka, zostawszy samą, upadła na krzesło, łzy twarz jej zalały.<br> {{tab}}— Boże miłosierny!... — szepnęła; — na jakież cierpienia narażoną jestem! Czyż znajdę siły do ich podźwignięcia... do obronienia się temu nikczemnikowi? Czyż nie należy mi raczej wyznać wszystkiego?<br> {{tab}}I zadumała się, łzy ocierając.<br> {{tab}}Loiseau, uszedłszy kilka kroków z kuzynem i Misticotem, zatrzymał się na ulicy.<br> {{tab}}— Nie idziesz z nami? — zapytał chłopca.<br> {{tab}}— Nie! i gdybym był na twojem miejscu, wiem, cobym uczynił.<br> {{tab}}— No... cóż takiego? ty... szklanko orszady...<br> {{tab}}— Odłożyłbym ten spacer dzisiejszy na niedzielę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/484|num=90}}{{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Bo nie straciłbyś sobie pół dnia roboty.<br> {{tab}}— Ha! ha! uważam, iż pan Misticot wdawać się chce w nie swoje rzeczy... poczyna rad nam udzielać... — zaczął szyderczo Béraud.<br> {{tab}}— Nie zaprzeczam... — odrzekł podrostek, niezmieszany tem wcale. — W każdym razie są one uczciwemi... pojmujesz to panie Béraud? Gdyby Wiktoryna wiedziała, że Eugeniusz, zamiast pracować, idzie z tobą na pohulankę, we łzach by się rozpłynęła! Czyliż dlatego wyszła ona zamąż? Nie jestem jeszcze dojrzałym człowiekiem, rozumiem jednak, że nie na to bierze się żonę, aby się z nią obchodzić jak ze służącą... Należy mieć dla niej nieco względów, posiadać całkowite do niej zaufanie i myśleć raczej o zaspokojeniu potrzeb domowych, niż o trawieniu czasu na próżnowaniu i pijatyce!<br> {{tab}}— Do kroć tysięcy piorunów! — wrzasnął Loiseau, przyskakując z zaciśniętemi pięściami — czy ty to do mnie stosujesz, ty podła ropucho?<br> {{tab}}— Ha! ha! — zaśmiał się chłopiec — uderzyć w stół, nożyce się odezwą.<br> {{tab}}— Ja ci tu dam uderzenie nożyc... ty! — krzyknął Loiseau, podnosząc rękę.<br> {{tab}}— Możesz to zrobić... dowiódłbyś tem, żeś prawdziwie podłym, pastwiąc się nad słabszym od siebie, co jednak nie zmniejszyłoby słuszności z mej strony — odrzekł Misticot, nie cofając się wcale. — Tak, powtarzani ci to wręcz, źle postępujesz. Słuchasz szkodliwych rad, udzielanych ci wiem dobrze przez kogo i w jakim celu... Tak! gubisz sam siebie, opuszczając warsztat, uczęszczając do szynków i kawiarni, przestajesz być uczciwym robotnikiem, aby powiększyć liczbę próżniaków, włóczęgów... I gdybyś mnie zechciał posłuchać, mnie, prawdziwego twego przyjaciela, wróciłbyś do warsztatu i zajął się pracą, zamiast wałęsać się po Asnières, a powróciwszy wieczorem do domu, pozyskałbyś zapłatę za pięć godzin roboty i szacunek siebie samego!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/485|num=91}}{{tab}}— Czy ty zamilkniesz, podła gadzino?... Chcesz-że, abym cię spoliczkował?... — woła! rozwścieczony Loiseau.<br> {{tab}}— Nie obawiam się tego... — odrzekł Misticot, wzruszając ramionami.<br> {{tab}}— Chodź, chodź, kuzynie... — ozwał się Béraud. — Czyż warto unosić się gniewem na tego smarkacza? Nie traćmy czasu daremnie... Pójdź ze mną!<br> {{tab}}— Poczekaj! ja cię odnajdę... drużbo weselny!... — wołał introligator, wygrażając pięścią Misticotowi.<br> {{tab}}— Ale nie na tej drodze, którą ty pójdziesz... — rzekł ten ostatni, spoglądając za obydwoma odchodzącymi. — Widocznie Loiseau jest głupiem zwierzęciem, a Paweł Béraud łotrem ostatniego rodzaju... Biedna Wiktoryna! — powtarzał chłopiec. — Gdy myślę o tej nieszczęśliwej młodej kobiecie, serce mi się ściska! Jakże obrzydliwemi istotami są pijacy absyntu!<br> {{tab}}Tak rozmyślając, udał się z ulicy de Fleures na Montmartre, ażeby nie stracić doremnie popołudnia.<br> {{tab}}Gdy szedł do swego mieszkania przy ulicy de la Fontaine, by zabrać ztamtąd pudełko z medalikami, odźwierna w bramie zastąpiła mu drogę.<br> {{tab}}— Panie Misticot! — zawołała.<br> {{tab}}— Czego żądacie, matko Patapon? — pytał, zatrzymują się.<br> {{tab}}— Wróć się pan... Chcę ci coś powiedzieć... Ktoś się tu pytał o ciebie dziś rano.<br> {{tab}}— Kto taki?<br> {{tab}}— Zakonnica.<br> {{tab}}— Czy podobna? — odrzekł Misticot, przypomniawszy sobie siostrę Maryę.<br> {{tab}}— Tak... zakonnica... — powtórzyła odźwierna. — Piękna, młoda kobiet?. Umyślnie fiakrem tu przyjechała.<br> {{tab}}— Cóż ona chciała... jaki miała interes?<br> {{tab}}— Chciała widzieć się z tobą. Wysłałam ją do nowobudującego się kościoła, przy którym wiem, że sprzedajesz medaliki.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/486|num=92}}{{tab}}— Nie byłem tam dziś... Czy mówiła, że tu powróci?<br> {{tab}}— Nic o tem nie mówiła... Gdyby jednakże przyjechała?<br> {{tab}}— Przyślij ją, matko, do kaplicy. Idę tam właśnie.<br> {{tab}}— Dobrze... będę pamiętała.<br> {{tab}}Misticot pobiegł schodami na piąte piętro, do pokoiku, skromnie umeblowanego, lecz zalecającego się wzorową schludnością. Tam, rozmyślając nad tem, w jakim celu przybywała doń zakonnica, wziął swoje pudełko, zamknął drzwi na klucz i poszedł na Montmartre, do nowobudującego się kościoła.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Arnold Desvignes, nazajutrz po swej wizycie w pałacu na bulwarze Haussmana, udał się wcześnie do bankowego biura, którego został wspólnikiem.<br> {{tab}}Wszedł właśnie w chwili, gdy Verrière wchodził do swego gabinetu.<br> {{tab}}— Będziemy razem pracowali tego rana — rzekł Desvignes po powitaniu. — Po południu pojedziemy do teatru Fantazyj. Potrzeba mi poznać towarzystwo dramatyczne tego La Fougèra. Jeżeli panna Leona, owa Wenus sceniczna, cięży ci bankierze, wkrótce, jak ci mówiłem, pozbędziemy się jej.<br> {{tab}}— Przedewszystkiem nasza praca... — odparł Verrière. — Ale muszę cię też powiadomić — dodał — o tem, co wczoraj zaszło u mnie po twojem odejściu.<br> {{tab}}— Coś ważnego?<br> {{tab}}— Osądzisz.<br> {{tab}}Tu Verrière opowiedział w krótkości rozmowę, jaka miała miejsce pomiędzy nim a siostrą Maryą.<br> {{tab}}Arnold słuchał opowiadania z natężoną uwagą.<br> {{tab}}— Wypływa ztąd — rzekł — iż będę miał wiele trudności do zwalczenia, by zyskać miłość panny Anieli.<br> {{tab}}— I ja tak sądzę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/487|num=93}}{{tab}}— A w dodatku — mówił dalej były sekretarz z Kalkuty — widzę, żem w osobie twej siostrzenicy, bankierze, znalazł zaciętego wroga...<br> {{tab}}— To widoczne.<br> {{tab}}— Przewidziałem ja to... Nie obawiaj się jednak. Przeciwności mnie nie zniechęcają... Będę walczył odważnie i zobaczysz, że tryumf odniosę. Proszę cię tylko o jedno objaśnienie, a mianowicie, jaką jest cyfra majątku, złożonego u ciebie przez siostrę Maryę?<br> {{tab}}— Pięćset tysięcy franków.<br> {{tab}}— Obecnie, ile ci pozostało z tych pieniędzy?<br> {{tab}}— Około trzystu tysięcy franków.<br> {{tab}}— W jaki sposób pomieniony kapitał został ci oddanym?<br> {{tab}}— Z ręki do ręki.<br> {{tab}}— Bez pokwitowania?<br> {{tab}}— Tak. Pojmujesz, że pomiędzy mną a moją siostrzenicą interes ten polegał na wzajemnem zaufaniu.<br> {{tab}}— Tym sposobem, gdyby siostra Marya umarła... jest wprawdzie młodą, wszak ludzie umierają i w młodym wieku, pozostałoby nam w kasie pięćset tysięcy franków, bez spadkobierców? Verrière, pomimo najwyższego egoizmu w swym charakterze, zadrżał na słowa wspólnika.<br> {{tab}}— Tak... wprawdzie... — wymruknął. — Lecz...<br> {{tab}}— W jaki sposób ów kapitał jest zapisanym w twych księgach? — przerwał mu Arnold.<br> {{tab}}— Na mój osobisty rachunek.<br> {{tab}}— Bez wymienienia nazwiska siostrzenicy?<br> {{tab}}— Bez tego.<br> {{tab}}— To zręcznie... słowo honoru! — zawołał zbrodniarz z zadowoleniem. — Widzę, że jesteś... ostrożnym. Spodziewam się — dodał po chwili — że mnie dziś zaprosisz do siebie na obiad. Potrzebuję jaknajczęściej widywać pannę Anielę wraz z jej kuzynką, aby pozyskać życzliwość pierwszej, a czynności drugiej mieć razem na oku.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/488|num=94}}{{tab}}— Od dziś nakrycie u mnie dla ciebie będzie położonem codziennie.<br> {{tab}}— Dziękuję. A teraz siadajmy do pracy.<br> {{tab}}I obaj nikczemnicy zasiedli nad rachunkami, z myślą, o swoich na przyszłość niecnych zamiarach.<br> {{tab}}Verrière, zagłębiwszy się w pracy, zapomniał całkiem o godzinie śniadania.<br> {{tab}}— Mniejsza z tem... — rzekł Desvignes — pójdziemy do restauracyi, poczem udamy się do teatru Fantazyj.<br> {{tab}}— Idźmy... ale ostrzegam, postępuj ostrożnie z tym intrygantem La Fougèrem i z tą oszustką Leoną.<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... będziesz ze mnie zadowolonym.<br> {{tab}}We dwadzieścia minut później siedzieli obaj przy stole w jednej z bulwarowych restauracyj, a Arnold, jedząc śniadanie, wypytywał Verrièra o zobowiązania pieniężne względem La Fougèra, oraz przeglądał listy Leony, oddane mu przez bankiera.<br> {{tab}}Około trzeciej udali się do teatru, gdzie w bramie odźwierna powitała Verrièra głębokim ukłonem, a minąwszy długi, ciemny korytarz, weszli na scenę.<br> {{tab}}Różne części dekoracyj, porozstawiane na prawo i lewo, mające oznaczać plany, dziwną tworzyły całość.<br> {{tab}}Próba sztuki w pełni się odbywała.<br> {{tab}}Aktorzy, oczekując na znak wejścia na scenę, przechadzali się, rozmawiając cicho, w głębi teatru. Niektórzy przychodzili powitać Verrièra, znając go jako silny fundament teatralny:<br> {{tab}}— Kochany bankierze... — rzekła, biorąc go pod rękę ładna, młoda aktorka, z widocznym zamiarem odebrania Leonie jej protektora — czy wiesz, że nasza sztuka będzie miała szalone powodzenie? Próby idą nam doskonale... Jeden wszelako tylko szkopuł istnieje...<br> {{tab}}— Jaki? — zapytał Verrière.<br> {{tab}}— Nie wiem, czy ci mogę wyznać to otwarcie?<br> {{tab}}— Owszem... w każdym razie radbym się dowiedzieć...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/489|num=95}}{{tab}}— Ten jednak szczegół dotyczy cię zbliska... Nie chciałabym ci wyrządzić przykrości...<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... mów!<br> {{tab}}— A więc tym szkopułem w naszej sztuce jest panna Leona...<br> {{tab}}— Jakto... dlaczego?<br> {{tab}}— Psuje całość... jak zawsze. Za pomocą banknotów {{Korekta|tysiąco|tysiąc}} frankowych, dawanych przez ciebie La Fougèrowi, dostała główną rolę... rolę wspaniałą, która jednak przechodzi jej siły... Nie poprzestając na tem, stara się na bok usunąć inne artystki... psuje im ich efekta...<br> {{tab}}W chwili tej posłyszano na scenie żywą sprzeczkę.<br> {{tab}}— Posłuchaj pan... — rzecze pomieniona aktorka — oto zaczyna już kłótnię... Dzieje się to po dwadzieścia razy dziennie.<br> {{tab}}Milczenie zaległo w kulisach, pośród którego brzmiał głos rozgniewanej Leony.<br> {{tab}}— Do czarta! — wołał ów głos — tak być nie może... Po moim kuplecie, który będzie stokrotnie bisowanym, nie pozwalam, panie autorze, abyś psuł wrażenie, każąc mi wygłaszać głupi wyraz bez sensu... Wykreśl to słowo!<br> {{tab}}— Za zbyt dobrze jestem wychowanym — odparł autor — ażeby pani odpowiedzieć, iż to raczej ty jesteś... przypuśćmy śmieszną... występując z podobnem żądaniem. Nie wykreślę tego wyrazu!<br> {{tab}}— Pan nie wykreślisz?<br> {{tab}}— Nie... nigdy!<br> {{tab}}— A więc ja nie będę grała w pańskiej sztuce... Zobaczymy, jak ona pójdzie bezemnie.<br> {{tab}}— No... no! Leono... proszę cię, bez szaleństw — ozwał się głos La Fougèra. — Uspokój się pan, kochany autorze. Masz słuszność za sobą, lecz i Leona ma ją także. Gra ona główną rolę, zatem efektu pozbawiać jej nie należy.<br> {{tab}}Następnie zbliżywszy się do rozirytowanego autora, szepnął mu zcicha:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/490|num=96}}{{tab}}— Wiesz, że potrzeba mi jeszcze pięćdziesięciu tysięcy franków na dokompletowanie maszyneryi... Potrzebuję zatem Leony, aby mi je wydostała od Verrièra. Wszak życzysz sobie, ażeby grano twą sztukę? A więc bądź, proszę, pobłażającym... Zrób dla niej to małe ustępstwo.<br> {{tab}}Te kilka wyrazów, mimo, że cichym wymówione głosem, dobiegły Arnolda, który stał po za kulisą, o parę kroków od rozmawiających.<br> {{tab}}— No! sprawa załatwiona... — zawołał La Fougère — wykreślimy ów wyraz...<br> {{tab}}Przechodzimy do drugiego obrazu.<br> {{tab}}Jednocześnie Desvignes z Verrièrem ukazali się na scenie.<br> {{tab}}Leona wraz z dyrektorem razem ich spostrzegli.<br> {{tab}}— Co widzę? kochany bankier! — zawołał La Fougère; — przybywasz w samą porę. Miałem właśnie pisać do ciebie, prosząc, abyś mi schadzkę oznaczył. Chcę ci zakomunikować rzecz nader ważną.<br> {{tab}}— Możemy więc zaraz pomówić tak o tym interesie; jak i o sprawie, która mnie do ciebie sprowadza — rzekł bankier ozięble. — Pozwól mi jednak przedewszystkiem przedstawić sobie mojego wspólnika.<br> {{tab}}La Fougère z Leoną spojrzeli zdumieni.<br> {{tab}}— Twojego wspólnika? — powtórzył dyrektor teatru.<br> {{tab}}— Tak... pana Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Wymieniono ukłon wzajemnie.<br> {{tab}}— Moje najszczersze życzenia pomyślnego obrotu w interesach, kochany panie — mówił La Fougère, ściskając rękę Arnolda, mimo, że pomieniona wiadomość wiele mu przykrości sprawiała i mocno go trwożyła.<br> {{tab}}— Przyjaciele naszych przyjaciół są naszymi przyjaciółmi — odezwała się Leona, podając rękę kolejno nowemu wspólnikowi bankiera.<br> {{tab}}— Czy możesz nam pan udzielić kilka chwil rozmowy w swym gabinecie? — zapytał Desvignes.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/491|num=97}}{{tab}}— Najchętniej! Próba może się dalej odbywać bezemnie. Przedewszystkiem interesa! Proszę... pójdźcie panowie.<br> {{tab}}— I ja wam towarzyszę... — ozwała się Leona.<br> {{tab}}— Nie słyszałażeś pani, iż mamy mówić o interesach? — odparł szorstko Desvignes.<br> {{tab}}— Cóż z tego? Znam dobrze tak teatralne interesa, jako i interesa bankiera.<br> {{tab}}— Mimo to, pani, twoja obecność mogłaby nas krępować... — powtórzył Arnold z naciskiem.<br> {{tab}}Leona przygryzła wargi i brwi zmarszczyła.<br> {{tab}}Chciała nalegać dalej, La Fougère jednak nakazał jej gestem milczenie.<br> {{tab}}— Proszę... pójdźcie panowie... — rzekł głośno.<br> {{tab}}I wyprowadził obu mężczyzn, podczas gdy aktorka, zostawszy w kulisach, tupnęła gniewnie nogą o podłogę, szepcąc zcicha:<br> {{tab}}— Co to wszystko znaczy? W tem się ukrywa coś niezwykłego... Verrière przyjął wspólnika... Dlaczego? Widoczna, iż nie mógł sam dalej prowadzić interesów... Zaledwie powitać mnie raczył... nie dbam ja o to, lecz niech mi odda pieniądze, jakie u niego ulokowałam... Rzecz ta musi się wyjaśnić za chwilę.<br> {{tab}}Nagle zabrzmiał głos reżysera:<br> {{tab}}— Panno Leono! na scenę... do dziewiątego obrazu!<br> {{tab}}I próba się rozpoczęła.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Gabinet, do którego La Fougère wprowadził Verrièra wraz z Arnoldem Desvignes, był to obszerny pokój, w którym zmieszane w nieładzie manuskrypta, dzienniki, rysunki kostiumów, wzory dekoracyj i paki różnych papierów doszczętnie go zapełniały.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/492|num=98}}{{tab}}Dyrektor, podawszy krzesła przybyłym, usiadł przed biurkiem i czekał.<br> {{tab}}— Pan Verrière — zaczął Desvignes — przedstawił mnie panu jako swojego wspólnika; jestem nim od wczoraj w rzeczy samej. Przyjmując powyższe zobowiązanie, przyjąłem zarazem na siebie połowę interesów banku tak złych, jak i dobrych.<br> {{tab}}— O! wszystkie one są dobre... — odparł, uśmiechając się, La Fougère.<br> {{tab}}— Mylisz się pan... — zawołał były sekretarz z Kalkuty. — Pan Verrière, idąc za popędem swego szlachetnego serca niejednokrotnie, bez względu na własne straty pieniężne, starał się komuś wyświadczyć przysługę. Rozpatrzywszy się w bankowych operacyach jego domu, spostrzegłem, że mój wspólnik bywał często oszukiwanym i odtąd postanowiłem wraz z nim walczyć energicznie przeciw wyzyskowi słabości. Między licznemi wekslami znalazłem i pańskie, panie La Fougère.<br> {{tab}}Od pierwszych słów Arnolda widocznem było zakłopotanie dyiektora, pokryć je wszakże usiłował pozorem dobrego humoru.<br> {{tab}}— O! — rzekł zmienionym głosem — moje interesa z kochanym Juliuszem są rzeczą najprostszą w świecie! Mamy z sobą rachunki... Jednorazowo otrzymałem od niego trzysta tysięcy franków i powtórnie pięćdziesiąt tysięcy.<br> {{tab}}— Prócz tego pan Verrière poręczył za panem u pewnego kupca na sześćdziesiąt tysięcy franków.<br> {{tab}}— Tak... rzeczywiście... Ogół wynosi czterysta dziesięć tysięcy franków, na które dałem mu piśmienne zobowiązania.<br> {{tab}}— Których pan nie wypełniłeś...<br> {{tab}}— Krewni pomagać sobie nawzajem powinni.<br> {{tab}}— Nie ma pokrewieństwa w interesach... A zresztą, ja nie jestem wcale pańskim krewnym.<br> {{tab}}— Do czegóż to jednak wszystko prowadzi? — pytał La Fougère coraz mocniej zmięszany. — Ułożyliśmy pomiędzy so- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/493|num=99}}bą, że wypłacę wzięte ostatnio sto pięćdziesiąt tysięcy franków częściowo, oddając z każdego wieczornego przedstawienia po dwa tysiące pięćset franków.<br> {{tab}}— Oprócz tego wydałeś pan inne, nieco dawniej...<br> {{tab}}— Jakie?<br> {{tab}}Arnold, wyjąwszy z portfelu arkusz stemplowego papieru, rozwinął go, mówiąc:<br> {{tab}}— Oto jest rewers, mocą którego zobowiązałeś się pan wypłacić w dniu 31-ym maja 1884-go roku w ciągu dni pięciu sumę sto tysięcy franków, przychodzimy więc o tem panu przypomnieć i prosić cię, abyś dotrzymał tego honorowego zobowiązania.<br> {{tab}}La Fougere zbladł.<br> {{tab}}— Wszak umówiliśmy się oba z Verrièrem — zawołał — iż to zobowiązanie na dalszy czas odroczonem zostanie...<br> {{tab}}— Gdzież to jest napisane... proszę mi pokazać? — rzekł obojętnie Desvignes.<br> {{tab}}— Napisanem to nie jest... lecz...<br> {{tab}}— Nie ma żadnego lecz — przerwał pierwszy. — Jesteś pan dłużnym... dług akceptujesz... zapłacić trzeba. Jeżeli nie zapłacisz w terminie, to jest w dniu 31-ym maja, ścigać cię będę sądownie, daję ci na to słowo honoru!<br> {{tab}}— Ależ to szaleństwo!<br> {{tab}}— Dlaczego... pytam... dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ pan tem przyśpieszysz mą upadłość, a i sam obok tego stracisz te dwa tysiące pięćset franków, jakie mógłbyś odebrać z każdego przedstawienia.<br> {{tab}}— A jeżeli, zamiast oddawać mi po dwa tysiące pięćset franków, przybędzie panu jeszcze długów do dwudziestu tysięcy?<br> {{tab}}— To niepodobna! Powodzenie sztuki zapewnione... Liczę, iż ona podniesie mi teatr i da pieniądze na spłacenie wszystkich mych długów.<br> {{tab}}— Tak jak, liczyłeś pan dziś na zażądanie od pana Verrièra nowej pożyczki pięćdziesięciu tysięcy franków na jej przedstawienie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/494|num=100}}{{tab}}— Co? on chciał wyłudzić odemnie znów pięćdziesiąt tysięcy franków? — zawołał ojciec Anieli.<br> {{tab}}— Ale gdzież znowu?... — wyjąknął La Fougère osłupiały, nie mogąc pojąć, zkąd ów nieznajomy był tak dokładnie powiadomionym o jego zamiarach.<br> {{tab}}— Mój panie... daremno chcieć ukrywać... — rzekł Desvignes. — Rozpoczynasz pan z nami grę niebezpieczną... ale napróżno. Pan Verrière był przez pana oszukiwanym od chwili udzielenia ci pierwszej pożyczki. Na szczęście, ja się znalazłem, ażeby położyć tamę wyzyskiwaniu. Znam wszystkie pańskie manewry i będę się starał je odsłonić. Używałeś pan panny Leony, ażeby za jej pomocą wpływ wywrzeć na mego wspólnika i czerpać dowolnie z jego kasy żelaznej. Jak nazwać, panie, takie rzemiosło, w którem panna Leona, będąc pańską pomocnicą w wydobywaniu od drugich pieniędzy, była zarazem i pańską kochanką?<br> {{tab}}— Jego kochanką? — zawołał, zrywając się {{Korekta|Verière|Verrière}}.<br> {{tab}}— To fałsz!... fałsz... — jąkał La Fougère.<br> {{tab}}— Nie! jest to najczystsza prawda, o której wiedzą w całym teatrze, ponieważ pan z tem się nie kryłeś! Podobne pańskie postępowanie nie zasługuje na żadne uwzględnienie z naszej strony. Będziemy przeto korzystali z praw naszych.<br> {{tab}}— Żądacie więc mojej ruiny... mej śmierci?<br> {{tab}}— My chcemy jedynie zostać zapłaconymi, aby za głupców nie uchodzić... Teraz więc zostałeś pan powiadomionym. W dniu 31-ym maja masz nam wręczyć sto tysięcy franków... bądź na to przygotowanym.<br> {{tab}}I nie odpowiadając ani słowa na prośby zrozpaczonego La Fougéra, usiłującego ich zatrzymać, Desvignes wyszedł z Verrièrem.<br> {{tab}}Ten ostatni rzekł w korytarzu do swego wspólnika:<br> {{tab}}— Otrzymamy sto tysięcy franków...<br> {{tab}}— Tak sądzisz?<br> {{tab}}— Jestem tego pewny.<br> {{tab}}— Kto mu je pożyczy?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/495|num=101}}{{tab}}— Leona.<br> {{tab}}— Nie, to nie nastąpi...<br> {{tab}}— Zobaczysz!<br> {{tab}}I weszli oba na scenę.<br> {{tab}}Próba się ukończyła. Leona siedziała z boku na krześle, oczekując na ukazanie się Verrièra. Spostrzegłszy go, podbiegła ku niemu.<br> {{tab}}— Ukończyłeś już, bankierze, interesa z dyrekcyą — wyrzekła — mogę więc z tobą teraz pomówić.<br> {{tab}}Verrière, któremu obecność Arnolda dodawała energii, odparł obojętnie:<br> {{tab}}— Jestem w mym gabinecie codziennie do piątej godziny. Możesz mnie pani tam zastać, jeżeli ci się przybyć podoba.<br> {{tab}}I chciał wyjść, aktorka jednakże, chwyciwszy go za rękę, przytrzymała w miejscu, wołając:<br> {{tab}}— A kiedyż porzucisz nareszcie te swoje nieznośne przybrane maniery wielkiego pana?<br> {{tab}}— Proszę... zastanów się pani... — rzekł Desvignes — mów mniej głośno... mogą cię posłyszeć...<br> {{tab}}— Kto?<br> {{tab}}— Pan La Fougère... twój kochanek...<br> {{tab}}— Nie chodzi tu o La Fougèra — odpowiedziała bezczelnie — lecz o mnie i o pana Verrière... Łączą nas wspólne interesa.<br> {{tab}}— Chcesz pani powiedzieć, że mamy twe kapitały w swem ręku... Wiem o tem... — odparł Desvignes — jest to suma, wynosząca sto dziewięćdziesiąt tysięcy franków. W ciągu dni czterech oddamy ją pani do jej rozporządzenia. Trzydziestego maja, o godzinie dziewiątej zrana, chciej przybyć do naszej kasy, a wypłaconą ci ona zostanie za pokwitowaniem. Teraz udaj się pani do swego dyrektora, pana La Fougère, potrzebuje on pewno pomówić z panią, poradzić się jej, czyli ma zamknąć swój teatr od dzisiejszego wieczora i zwinąć swój bilans.<br> {{tab}}I wraz z Verrièrem zwrócił się ku wyjściu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/496|num=102}}{{tab}}Ostatnie wyrazy Arnolda ciosem piorunującym uderzyły w Leonę.<br> {{tab}}— Zamknąć teatr... zwinąć swój bilans... — powtarzała, znalazłszy się samą. — Lecz wtedy nie mogłabym grać mej roli w tej sztuce... roli umyślnie dla mnie napisanej... najwspanialszej roli, jako jaką kiedykolwiek widziano! Nie! to być nie może... to nigdy nie nastąpi. Wolę raczej pożyczyć La {{Korekta|Fougerowi|Fougèrowi}} pieniędzy, które odbiorę od Verrièra.<br> {{tab}}I pobiegła jak szalona korytarzem, wiodącym do gabinetu dyrektora.<br> {{tab}}— Przed teatrem, na chodniku, zatrzymali się obaj wspólnicy.<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że źle wyjdziemy z tej sprawy... — rzekł Verrière.<br> {{tab}}Desvignes wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Miejże ufność we mnie... — zawołał. — Obecne twoje położenie jest znakomitem. Przypuśćmy, że Leona zapłaci swemi pieniędzmi te sto tysięcy franków za La {{Korekta|Fouger’a|Fougèr’a}}, pozostanie on jeszcze dłużnym sześćdziesiąt tysięcy u kupca, na którą to sumę poręczyłeś. Ów kupiec odmówi mu prolongaty, ja mu to uczynić rozkażę, by tym sposobem La Fougère nie mógł wystawić nowej sztuki. Sprzedadzą teatr, a wtedy my, będąc głównemi wierzycielami, znajdziemy sposób odzyskania tego, co dziś za przepadłe uważasz. Zresztą ów zysk, czy strata, mniej nas obchodzi.. Rzecz główna, iż La Fougère jest przez nas skrępowanym od stóp do głowy. — Upadłość jego, którą ja zmienię w bankructwo, jest nieuchronną. Po niej nastąpi czarna nędza... kula rewolwerowa, albo Sekwana. I otóż ubędzie nam jeden ze spadkobierców Edmunda Béraud!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/497|num=103}}{{tab}}Tenże sam dzień dla Anieli Verrière był pełen troski i niepokoju.<br> {{tab}}Po wysłanej rano depeszy do porucznika Vandame, spodziewała się, że on przybędzie w godzinach, w jakich wiedział, iż można zastać ją samą w pałacu na bulwarze Haussmana.<br> {{tab}}Szósta wieczorem minęła, a młody oficer nie ukazał się wcale.<br> {{tab}}Panna {{Korekta|Vèrriere|Verrière}}, siedząc w salonie przy oknie wychodzącym na dziedziniec, wyglądała i nasłuchiwała bezprzestanie od strony bramy. Drzwi jednak nie otwierały się, dzwonek nie dźwięczał wcale.<br> {{tab}}Biedne dziewczę w zadumie opuściło głowę.<br> {{tab}}— Dla czego nie przychodzi? — zapytywała. — Co się stało, że nie przybiegł natychmiast po odebraniu depeszy?<br> {{tab}}I tłum ciężkich, smutnych myśli przytłaczać ją zaczął.<br> {{tab}}Nareszcie dał się słyszeć dźwięk dzwonka. Otwarto drzwi, wychodzące na bulwar; porucznik wszedł na dziedziniec.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Aniela zerwała się z okrzykiem radości.<br> {{tab}}Zdawało się jej, jakoby z ukazaniem się ukochanego nadzieja i szczęście wstąpiły do domu.<br> {{tab}}Zapomniawszy chwilowo o formach konwenansu, wybiegła w korytarz na jego spotkanie.<br> {{tab}}— Ach! przybywaj... przybywaj co prędzej!... — wołała, prowadząc go do salonu. — Twe opóźnienie o śmierć mnie omal przyprawia!<br> {{tab}}— Byłem na służbie, ukochana moja... — odrzekł Vaudame. — Przeznaczono mnie na jednego z członków komisyi do {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/498|num=104}}wypróbowania strzałów nowego systemu. Całe popołudnie spędziliśmy w okolicy Vincennes, tak, iż twoją depeszę odebrałem zaledwie o piątej wieczorem.<br> {{tab}}— Ach! gdybyś wiedział, ile cierpiałam, oczekując na ciebie...<br> {{tab}}— Skoro otrzymałem telegram — mówił Vandame — przybiegam bez stracenia chwili. Zkąd jednak owo naglące wezwanie? Zkąd smutek ten na twej twarzy? Co się to dzieje... co zaszło takiego?<br> {{tab}}— Niebezpieczeństwo nam grozi, mój drogi!... Wielkie poważne niebezpieczeństwo!<br> {{tab}}— Niestety! — odrzekł porucznik z westchnieniem — nie od dziś ono istnieje. Ukazuje mi się ono codziennie od chwili, w której twój ojciec odmówił mej prośbie.<br> {{tab}}— Och! — ależ ty nie wiesz... ani domyślasz się tego, co zaszło: — mówiła żywo Aniela. — Przeciwko tamtej przeciwności walczyć można było, lub czekać, uzbroiwszy się w odwagę. Dziś, nie wystarcza już cierpliwość i rezygnacya. Niebezpieczeństwo jest groźnem, naglącem. Działać potrzeba, jeśli mnie kochasz... jeśli mnie nie chcesz utracić...<br> {{tab}}— Czyli cię kocham? — zawołał Vandame, — a!... możeszże o tem wątpić na chwilę?... Jesteś dla mnie wszystkiem na świecie! Dla pozyskania ciebie, gotów jestem stawić czoło najgroźniejszym przeciwnościom, gotów jestem położyć me życie w ofierze! Powiedz mi jednak, proszę, co się tu stało? Gdzie i przeciw komu walczyć potrzeba?<br> {{tab}}— Mój ojciec przyjął wspólnika do swych bankowych interesów.<br> {{tab}}— Rzecz bardzo naturalna. Nic w tem nie widzę dziwnego?<br> {{tab}}— Przeciwnie, rzecz to bardzo groźna dla nas, znających niezawisły i samowolny charakter mojego ojca. Wspólnik, posiadający prawo rady i kontroli nad wszystkiem, staje się dlań istotą, krępującą go nad wyraz. Jeżeli go przyjął, a raczej, jeżeli uległ tej konieczności, to z przyczyny, iż nie mógł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/499|num=105}}inaczej uczynić. Ach! nie zawiodły mnie w tym razie przeczucia bliskiej katastrofy! Mój ojciec musiał ponieść ogromne straty tak na niepomyślnych spekulacyach, jak i na giełdzie. Zachwiał się w interesach. Przyjął wspólnika dla uchronienia się od bankructwa... ruiny...<br> {{tab}}— Co ty powiadasz? — zawołał Vandame osłupiały.<br> {{tab}}— Smutną prawdę... niestety! Tak rzeczy stoją, bądź tego pewnym.<br> {{tab}}— Gdyby i nawet tak było, to w nowej tej sytuacyi nie widzę dla nas {{Korekta|niebezpieczeńswa|niebezpieczeństwa}}, ale przeciwnie...<br> {{tab}}— Jak ty to pojmujesz? dla czego?<br> {{tab}}— Wuj, odmawiając mi twojej ręki, stawił za powód, iż postanowił nie wydać cię za mąż, aż po twem dojściu do pełnoletności. Rzecz jasna, iż użył twego posagu na prowadzenie różnych spekulacyj, a straciwszy na nich, odsuwał jak najdalej epokę, w której by mu przyszło zdać rachunek ze swej opieki. Dziś nastąpiło zrównoważenie w tym względzie, pieniądze do kas opróżnionych napłynęły, ponieważ niewątpliwie dla tego twój ojciec przybrał wspólnika. Otóż i przyczyna jego odmowy zniknęła, powinniśmy się więc cieszyć z tego, a nie przestraszać.<br> {{tab}}— Och, milcz... na Boga! — zawołała żywo Aniela.<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Ponieważ na to, z czego się cieszysz, zadrżeć powinieneś!<br> {{tab}}— Nic nie rozumiem.<br> {{tab}}— Wspólnikiem mojego ojca jest młody człowiek, mający dwadzieścia siedm lat zaledwie.<br> {{tab}}Vandame cofnął się z obawą.<br> {{tab}}— Był u nas wczoraj na obiedzie — mówiła panna Verrière — i dziś przybędzie. Nakrycie dla niego ma być codziennie przygotowane, ojciec mnie o tem uprzedził. Nie tłumaczył mi on nic więcej, lecz ja pojmuję, co to wszystko znaczy! Pomiędzy mym ojcem, a tym bogatym kapitalistą, który tak na czasie się zjawił, aby napełnić wypróżnione kasy bankowe, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/500|num=106}}nie chodzi jedynie o współkę pieniężną, istnieje pomiędzy nimi targ innego rodzaju...<br> {{tab}}— Targ?... — powtórzył Vandame, bledniejąc.<br> {{tab}}— Tak... Ów młody człowiek jest we mnie zakochanym...<br> {{tab}}— On?... i śmiał ci to wyznać? — zawołał porucznik, rzuciwszy się z gniewem.<br> {{tab}}— Nic o tem mi jeszcze nie mówił. Lecz któreż młode dziewczę, jakkolwiekby było naiwnem, nie odgadnie uczucia, jakie wzbudziło, z wyrazu twarzy ze spojrzenia? Tak, on mnie kocha!... jestem tego pewną. Gdym z siostrą Maryą wracała z Marsylii, spotkałyśmy go na drodze żelaznej; towarzyszył nam w podróży; natenczas już coś odgadywałam, będąc jednakże przekonaną, iż nie zobaczę go nigdy więcej, rzuciłam ów szczegół w zapomnienie. Wyobraź więc sobie moje zdumienie i trwogę, gdy nagle przedstawia mi go ojciec, jako swojego wspólnika. O!... bądź przekonanym, Emilu, że moja ręka była głównym punktem, ceną, ustanowioną w tym targu pomiędzy nim, a moim ojcem, i w chwili, gdy o tem mówimy, moje z nim małżeństwo jest już postanowionem. Powtarzam ci, iż materyalnych na to dowodów jeszcze nie posiadam. Ów młody człowiek nic mi dotąd o tem nie mówił, lecz mam moralne, niezbite w tym względzie przekonanie! Tak, mój ojciec sprzedał swą córkę, aby uniknąć bankructwa... ruiny!<br> {{tab}}— Ależ to byłoby ochydnem, przechodzącem wszelką nikczemność!<br> {{tab}}— Ochydnem... zapewne, mimo to istnieje. Pojmujesz teraz doniosłość i ważność niebezpieczeństwa. Otóż, dla czego wysłałam depeszę, abyś przybywał. Kocham cię... chcę twoją zostać... Co jednak począć, jeżeli za tydzień, za dwa, albo za miesiąc, ojciec przymusi mnie do zaślubienia tego człowieka?<br> {{tab}}— Stawić opór, niedozwolić na coś podobnego! — zawołał Vandame.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/501|num=107}}{{tab}}— Ach, czyliż zdołam! czy znajdę tyle siły?... W bezustannej, codziennej walce, w walce, trwającej przez całe minuty, godziny, czyż nie zostanę złamaną, zwyciężoną?<br> {{tab}}— Boże, mój Boże! — zawołał Yandame z rozpaczą, ukrywszy twarz w dłoniach.<br> {{tab}}Aniela wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Och! jestem nieszczęśliwą, bardzo nieszczęśliwą! — jąkała, łzy ocierając.<br> {{tab}}Porucznik ujął ją w objęcia, a położywszy na swojej piersi główkę dziewczyny, pocałunkami zmywał łzy, spływające po jej obliczu.<br> {{tab}}Nagle zabrzmiał dzwonek przy bramie; dziewczę, uwolniwszy się szybko z objęć narzeczonego, pobiegło ku oknu. Zadrżała, ujrzawszy Verrièra z Arnoldem Desvignes, przechodzącemi dziedziniec.<br> {{tab}}— To on! patrz, patrz!... — wołała z przestrachem.<br> {{tab}}Vandame zbliżył się ku oknu, i uchyliwszy koronkową firankę, spojrzał na nadchodzącego.<br> {{tab}}Ponurą błyskawicą zaświeciło jego spojrzenie.<br> {{tab}}— Cóż zatem? — wyszepnął — rozwiązanie tej sprawy jasno się przedstawia. Ów wspólnik nie jest nikczemnikiem zapewne... Wyzwę go na pojedynek. Bić się będziemy... a Bóg o naszych losach rozstrzygnie!...<br> {{tab}}— Och! nigdy, nigdy. Aby nie to, błagam cię, zaklinam... — wołało dziewczę, ręce składając. — Ten człowiek zabić cię może!<br> {{tab}}— Czyż to nie lepiej, niż cierpieć, jak cierpię?<br> {{tab}}— Lecz wspomnij, co ze mną-by się stało natenczas?<br> {{tab}}— Ufam w sprawiedliwość Bożą — zawołał oficer z uniesieniem. — Ja to go zabiję.<br> {{tab}}— Uspokój się, zaklinam! — wołała Aniela, jak pochwycona obłędem. — Źle uczyniłam, żem ci powiedziała o tem wszystkiem, teraz to widzę!... Do mojej wielkiej boleści łączy się nowe cierpienie i trwoga. Widziałam cię we śnie ubiegłej nocy... Widziałam bez ruchu leżącego... krwią zbro- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/502|num=108}}czonego... To była przestroga, zesłana mi z nieba. — Nie... nie... żadnego wyzwania, żadnej obelgi, żadnego pojedynku, zaklinam!<br> {{tab}}— Nie wymagaj tego odemnie! — zawołał Vandame. — Ten człowiek chce ukraść mi moje szczęście i ty żądasz, abym ja nie bronił skarbu, który on wydrzeć mi usiłuje? Zastanów się, rozważ, ukochana! Ależ to ja natenczas stałbym się podłym... i słusznie mogłabyś dla mnie uczuwać tylko nienawiść i wzgardę! Ach! myśl o tej walce, powraca mi całą energię — wołał z zapałem — tak... całą odwagę i nadzieję, jakiej mnie pozbawił twój ojciec! Pod naciskiem owej rozmowy pochyliłem głowę... Podniosę ją teraz do walki!<br> {{tab}}Zaledwie to wymówił Vandame, otwarły się drzwi salonu, a w nich ukazał się Verrière z Arnoldem.<br> {{tab}}— Emil!... ty tu? — zawołał bankier, marszcząc czoło z niezadowoleniem, Vandame ukłonił się.<br> {{tab}}— Tak, mój wuju — odrzekł. — Przechodząc, wstąpiłem dla powiadomienia się o zdrowiu mojej kuzynki i twojem.<br> {{tab}}— Od jak dawna tu jesteś?<br> {{tab}}— Od kilku minut... tylko co wszedłem.<br> {{tab}}— Zostaniesz u nas na obiedzie?<br> {{tab}}— Nie, muszę wracać do Viacennes.<br> {{tab}}— Jesteś na służbie wieczorem? — zapytała Aniela.<br> {{tab}}— Nie, moja kuzynko.<br> {{tab}}— Dlaczegóż więc chcesz odejść? Do prośby mojego ojca ja łączę swoją... Pozostań u nas... Nie odmawiaj. — A wskazawszy gestem na Arnolda Desvignes, dodała: — Sądzę, iż nie przestrasza cię tyle obecność obcego przy naszym rodzinnym stole, byś dla niej chciał nas pozbawiać swego towarzystwa?<br> {{tab}}— Nic nie przestrasza żołnierza... — odparł Vandame. — Zostaję, gdy życzysz sobie tego, kuzynko.<br> {{tab}}— Pan Emil Vandame, oficer artyleryi — rzekł Verrière, przedstawiając młodzieńca — jeden z naszych krewnych... Pan {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/503|num=109}}Arnold Desvignes... mój wspólnik od wczoraj... — dodał, wskazując na tegoż.<br> {{tab}}Vandame skinął głową tak lekko, nieznacznie, iż to powitanie miało raczej cechę zuchwałego lekceważenia, niźli grzeczności.<br> {{tab}}Bankier z Arnoldem dobrze to zauważyli.<br> {{tab}}Verrière zmarszczył czoło powtórnie.<br> {{tab}}Desvignes utkwił płonący wzrok w porucznika.<br> {{tab}}Spojrzenia ich się spotkały.<br> {{tab}}Z oczu Vandama błyskała nienawiść i wyzwanie. Wzrok Arnolda był spokojnym, jak siła, której był pewnym, a zimnym, jak ostrze szpady.<br> {{tab}}Siostra Marya weszła do salonu.<br> {{tab}}Desvignes powitał ją ukłonem, noszącym cechę głębokiego poszanowania. Zakonnica, spostrzegłszy razem Vandama i Arnolda naprzeciw siebie, dwóch rywali, a tem samem dwóch wrogów, czuła się opanowaną zdumieniem i trwogą.<br> {{tab}}— Rzecz pewna — myślała — iż bankier musiał ich sobie wzajem przedstawiać. Vandame, dowiedziawszy się przeto, iż jego wuj przybrał wspólnika, nie wiedział jednak, jak wielkie niebezpieczeństwo zagraża jego miłości. Czy Aniela zdołała go o tem powiadomić?... Czyli z tej sytuacyi i z tegoż spotkania nie wyniknie coś strasznego?<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Siostra Marya byłaby dała wiele, ażeby zdołać wybadać swoją kuzynkę, dowiedzieć się, co zaszło przed jej przybyciem, niepodobna było jednak tego uczynić. Należało obserwować i czekać.<br> {{tab}}Służący wszedł z oznajmieniem, że obiad na stole.<br> {{tab}}Arnold podał rękę Anieli. Dziewczę się zawahało.<br> {{tab}}Spostrzegła iż Vandame zadrżał z gestem gniewu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/504|num=110}}{{tab}}Obawa wywołania natychmiastowej zwady pomiędzy rywalami pokonała uczucie wstrętu, jakim ją napawał wspólnik Verrièra. Położyła rękę na jego ramieniu, ale tak zlekka, iż go zaledwie dotykać się zdawała.<br> {{tab}}Siostra Marya zauważyła wszystkie te poruszenia. Nic nie uszło jej uwagi.<br> {{tab}}— Vandame wie o wszystkiem — pomyślała. — Obaj ci ludzie nienawidzą się wzajem.<br> {{tab}}Obiad był dziwnie smutnym i trwał bardzo krótko, pomimo usiłowań Arnolda Desvignes, który, jak zwykle, panując nad sobą, zachował całą krew zimną.<br> {{tab}}Przeszli wszyscy do salonu.<br> {{tab}}Porucznik mimo, że był człowiekiem dobrze wychowanym, z wyższą światową ogładą, nie mógł powściągnąć owładającego nim wzburzenia. Obecność nowego bankierskiego wspólnika denerwowała go do najwyższego stopnia i nie starał się pokryć owego rozdrażnienia.<br> {{tab}}Pokilkakrotnie szorstko mu odpowiedział.<br> {{tab}}Arnold, bardziej flegmatyczny od wszystkich anglików, zdawał się jakby tego nie rozumieć wcale.<br> {{tab}}Verrière czuł, że atmosfera była przesycona elektrycznością, że burza wisi w powietrzu, ufność wszelako, jaką pokładał w nadzwyczajnej zręczności postępowania Arnolda, usuwała wszelkie obawy.<br> {{tab}}— Ten człowiek dąży śmiało do celu — myślał sobie — nic go nie zwróci z drogi, jaką sobie nakreślił.<br> {{tab}}I popijał czarną kawę w najzupełniejszym spokoju, dolewając do niej Chartreusu.<br> {{tab}}Vandama chwilami owładała chęć niepowściągniona przełamania lodów i dowiedzenia się, o ile były prawdziwemi przewidywania Anieli, obawa jednak rozdrażnienia wuja przeciw sobie powstrzymywała go, nakazując panować nad sobą. W przyjaznej wszelako chwili odważył się powiedzieć:<br> {{tab}}— Wyznaję, że mocno zdziwiłem się dziś, mój wuju. Niejednokrotnie pośród rozmowy słyszałem cię odpychającego {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/505|num=111}}ze wstrętem myśl wzięcia wspólnika. Wspólnictwo, a z niem podział władzy i odpowiedzialności, nie leżały ani w twoim temperamencie, ani upodobaniu. Widać, iż twój sposób zapatrywania się, zmienił się nagle.<br> {{tab}}— Tak... bezwątpienia... — odparł spokojnie Verrière. — Z biegiem lat, pod wpływem doświadczenia, idee się zmieniają. Godzę się na stare nasze klasyczne przysłowie: „Ten jest głupim człowiekiem, który się nigdy nie zmienia.“ Pracowałem wiele... Z wiekiem przybyło znużenie. Uczułem potrzebę pozyskania drugiego ''ja'', wokoło siebie, młodego człowieka, inteligentnego, czynnego, energicznego, idącego z prądem naszej epoki.<br> {{tab}}— Nie aprobujesz-że pan wyboru panna Verrière? — zapytał Desvignes spokojnie, bez najmniejszego odcienia ironii.<br> {{tab}}— Nie znając pana, wiedzieć nie mogę, czyli mój wuj zły lub dobry wybór uczynił... — odparł pogardliwie Vandame.<br> {{tab}}— A! chciałeś pan może, ażeby przedtem zasięgnął pańskiej porady? — rzekł, uśmiechając się Desvignes.<br> {{tab}}Cios wymierzonym był widocznie.<br> {{tab}}Siostra Marya z Anielą zamieniły spojrzenie, pełne obawy.<br> {{tab}}Porucznik zerwał się, by coś odpowiedzieć. Verrière przeciął mu słowa.<br> {{tab}}— Wszyscy wiedzą, iż się nie radzę nigdy nikogo — odpowiedział — nie mam zwyczaju przyjmowania zdań cudzych. Mój zatem siostrzeniec nie może mieć pretensyi, iż nie narzucił mi swojej. Dziwi się, żem wziął wspólnika... To mnie mało obchodzi. Wspólnik ten mi się podoba, pozyskał całkowite moje zaufanie, jest już obecnie mym przyjacielem, a wkrótce, mam nadzieję, stanie się dla mnie czemś więcej, niż wspólnikiem i przyjacielem.<br> {{tab}}Wygłoszeniem powyższych wyrazów bankier rozświetlił ciemną dotąd sytuacyę.<br> {{tab}}Aniela wraz z siostrą Maryą pobladły z przerażenia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/506|num=112}}{{tab}}Vandame zadrżał pod wpływem gniewu, lecz ów gniew nie pozwolił mu upaść pod przytłaczającą go boleścią. Naprzeciw niego stał jego wróg, jego rywal, pobić go należało.<br> {{tab}}— Więcej niżeli wspólnikiem... więcej niż przyjacielem — powtórzył porucznik stłumionym głosem; — lecz, ażeby tem zostać, potrzebaby chyba być synem!<br> {{tab}}— Nie sądzisz mnie więc pan być godnym do zajęcia tego stanowiska? — zapytał Desvignes.<br> {{tab}}— Powiedziałem już panu, iż cię nie znam!... — zawołał Vandame z uniesieniem.<br> {{tab}}— Ja również, mimo, że pana nie znam, sądzę, żeś jest człowiekiem dobrze wychowanym — odparł Desvignes — a jako taki, nie zechcesz zapewne wszczynać zwady w obecności dam.<br> {{tab}}— Dorozumiewam ja się, dlaczego mój siostrzeniec mówi dziś nieco głośniej, niżby wypadało na dżentlemena — ozwał się Verrière. — Proszę go, ażeby sobie przypomniał o pewmem, pomiędzy nami zawartem zobowiązaniu. Raz jeszcze powtarzam, że jestem wyłącznym panem w mym domu... Podobało mi się przyjąć wspólnika i rzecz skończona! Nikomu mieszać się w to nie pozwolę! Jeżeli mi się podoba tego wspólnika uczynić zięciem... Uczynię to. I nikt.., rozumiesz mnie, Emilu... nikt w świecie nie będzie miał prawa czynić mi jakichś uwag w tym względzie. Oto ma wola!<br> {{tab}}— Lecz ojcze!,.. — zawołała, zrywając się Aniela.<br> {{tab}}— Taka ma wola! — powtórzył bankier rozkazującą, uderzając w stół ręką.<br> {{tab}}Siostra Marya pochwyciła pannę Verrière, zbladłą, zlodowaciałą, upadającą bezwładnie na krzesło.<br> {{tab}}Dwaj rywale zamienili z sobą groźne spojrzenia.<br> {{tab}}— Raczcie panie wybaczyć, iż jestem pomimowolnie przyczyną tak żywnego nieporozumienia — rzekł Arnold, zwracając się do Anieli i zakonnicy. — Mam jednak nadzieję, iż przyznać zechcecie, że nie ja go wywołałem.<br> {{tab}}— Przyjmuję odpowiedzialność za całe to zajście... — odpowiedział Vandame. — To, o czem pragnąłem się dowiedzieć, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/507|num=113}}wiem teraz. Wybacz mi, kuzynko... przebacz, {{Korekta|siosro|siostro}} Maryo, żem na chwilę zamięszał wasz spokój... Żegnam cię, panie Verrière.<br> {{tab}}I przechodząc koło Arnolda, porucznik szepnął doń z cicha:<br> {{tab}}— Czekam pana na dole, przed domem.<br> {{tab}}Desvignes stał niewzruszony, jak gdyby tych słów nie słyszał {{Korekta|wcele|wcale}}.<br> {{tab}}Oficer artyleryi wyszedł z salonu.<br> {{tab}}Za chwilę i nowy wspólnik bankiera wyszedł, pożegnawszy obecnych.<br> {{tab}}Verrière udał się do swego gabinetu, zostawiając córkę z siostrą Maryą.<br> {{tab}}— Czyś to ty sprowadziła Vandama? — pytała żywo zakonnica.<br> {{tab}}— Tak... — odpowiedziała Aniela, bardziej gestem, niż głosem.<br> {{tab}}— Na co... dlaczego?<br> {{tab}}— Chciałam go powiadomić o grożącem nam niebezpieczeństwie. Ach! widzisz, otóż przeczucia mnie nie omyliły. Słyszałaś, co ojciec mówił... zrozumiałaś?<br> {{tab}}— Słyszałam i zrozumiałam. Tak... miłość wasza jest zagrożoną, lecz nic jeszcze nie ma straconego, ponieważ ja czuwam nad twoją przyszłością... I oto jeden nieroztropny krok z twej strony uczynił nieszczęście nieuchronnem!...<br> {{tab}}— Nieszczęście?... — powtórzyła z obawą panna Verrière.<br> {{tab}}— Tak! Spojrzenie Vandama płonęło wściekłością. Odchodząc, powiedział coś cicho wspólnikowi twojego ojca. Pan Arnold wyszedł wkrótce za nim... Porucznik bezwątpienia na dole go oczekiwał.<br> {{tab}}— Boże! lecz wtedy?...<br> {{tab}}— Pojedynek jest nieuniknionym...<br> {{tab}}— Pojedynek1 zawołała z rozpaczą Aniela. — Tak... ty masz słuszność. Nawet przed ich spotkaniem się obu Vandame chciał tego pojedynku... Mówił, że zabije swojego rywala.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/508|num=114}}{{tab}}— Szczęście w podobnej walce niejednokrotnie sprzyja niezasłużonym. I tu przeciwnie ono posłużyć może...<br> {{tab}}— To prawda... Boże miłosierny... to prawda!... — wołała panna Verrière, załamując ręce. — On zabić go może... Co począć... co począć? Byłam już dość nieszczęśliwą, a teraz moje cierpienie i trwoga jeszcze się powiększy! Ależ to nad moje siły... o Boże!... Ja upadam!... Ta myśl mnie przyprawia o utratę zmysłów!... Nie.... Emil wie, że ja go kocham... Wie, że śmierć jego zabiłaby mnie. Nie stawi tak drogiego dla mnie swego życia na kartę... Nie! on bić się nie będzie!<br> {{tab}}Siostra Marya potrząsnęła głową z powątpiewaniem.<br> {{tab}}— Jest on oficerem... — odpowiedziała; — jest dzielnym... odważnym... nienawidzi swego rywala. Czyż możesz się więc spodziewać pomiędzy dwoma wrogimi sobie ludźmi spokojnego załatwienia tak ważnej sprawy? Zresztą nie przesądzam... być może, Desvignes cofnie się jeszcze. Uspokój się, drogie dziecię, i bądź pewmą, iż będziemy się starali dowiedzieć, jaki obrót weźmie to wszystko. Jutro obserwuj pilnie swojego ojca... jego fizyonomię... jego działanie... Ja w innej stronie mam zatrudnienie, a bądź pewną, że dla ciebie to pracuję.<br> {{tab}}Siostra Marya odprowadziła Anielę do jej pokoju, lecz zamiast udać się sama do swego apartamentu, przeszła do części pałacu, zamieszkałej przez Verrièra i zastukała lekko do jego gabinetu.<br> {{tab}}Bankier siedział przy biurku, rozmyślając nad różnemi finansowemi kombinacyami, rzuconemi na papier przez Arnolda, a mającemi na celu otwarcie ''Banku popularnego'', o jakim wspominał były sekretarz Mortimera.<br> {{tab}}Uderzyła dziesiąta.<br> {{tab}}Posłyszawszy puknięcie do drzwi, Verrière rzucił się gniewnie, sądząc, iż to jego córka przychodzi z nim dyskutować względem tak jasno rzuconego projektu małżeństwa. Miał wstręt do wszelkich dyskusyj, a szczególniej, gdy powziął w czem stałe postanowienie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/509|num=115}}{{tab}}Zastukano powtórnie.<br> {{tab}}— Wejść! — zawołał. Drzwi się otwarły. Siostra Marya ukazała się w progu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Spostrzegłszy swą siostrzenicę, Verrière podniósł się niezadowolony.<br> {{tab}}— Jeżeli przychodzisz bronić Emila Vandame, proszę cię, abyś odeszła! — zawołał brutalnie. — Rzecz to na zawsze stracona... Słyszeć o nim nie chcę!... Twój protegowany, mój pan synowiec, postąpił sobie tego wieczora w sposób najnieprzyzwoitszy w świecie! Jestem śmiertelnie na niego zagniewany.<br> {{tab}}— Nie mam bynajmniej zamiaru bronić sprawy tego, jak go nazywasz, mego protegowanego — odrzekła zakonnica. — Jesteś panem w swym domu, mój wuju... wolno ci czynić, co zechcesz. Wszakże przed chwilą powiedziałeś, że nie przyjmujesz rad od nikogo.<br> {{tab}}— Cóż cię więc do mnie sprowadza?<br> {{tab}}— Mój osobisty interes.<br> {{tab}}— Ha! to rzecz inna. Mów, czego żądasz?<br> {{tab}}— Potrzebuję dwudziestu tysięcy franków.<br> {{tab}}— Dwudziestu tysięcy franków? — powtórzył bankier zdumiony. — Chcesz więc rozdawać, jak widzę, wspaniałe jałmużny?<br> {{tab}}Pewna maksyma moralna tak mówi: „Kłamać dla wyświadczenia dobrego nie jest złym czynem.“<br> {{tab}}Siostra Marya sądziła się więc być w prawie, ukrywając prawdę tym razem przed swoim wujem, którego nie chciała wtajemniczać w swoje na przyszłość zamiary.<br> {{tab}}— Nie na jałmużny potrzebuję tych pieniędzy — odpowiedziała. — Moje siostry zakonne, usunięte ze szkół, gdzie wychowywały ubogie dzieci, nie chcą opuścić ich w zupełności. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/510|num=116}}Postanowiłyśmy otworzyć szkołę naszym własnym kosztem, a na pomieszczenie takowej dom wybudować. Sądzę więc, iż nie mogłabym lepiej użyć mego majątku, jak poświęcając część takowego na wspomnione szlachetne to dzieło.<br> {{tab}}— To rzecz wyłącznie ciebie dotycząca... — rzekł Verrière. — Ależ dwadzieścia tysięcy franków, to suma znakomita.<br> {{tab}}— Prawdopodobnie więcej jeszcze potrzebować będę — odpowiedziała zakonnica.<br> {{tab}}— Masz więc zamiar rozdysponować jeszcze znaczniejszą częścią swego kapitału?<br> {{tab}}— Dam, jeśli będzie potrzeba, wszystko, co mi pozostaje, aby dojść do zamierzonego celu. Zdaje mi się, iż mam prawo użyć majątku według mej woli — odrzekła siostra Marya — i sądzę, że prawa tego nie zaprzeczysz mi, mój wuju, ani też wglądać nie zechcesz, na jaki cel go użyję, ponieważ z mego półtora miliona milion dla ciebie przeznaczyłam, pozostawiwszy sobie jedynie pięćset tysięcy franków.<br> {{tab}}— Ja ci też nie czynię najmniejszych uwag, moja kochana siostrzenico... — rzekł żywo Verrière. — Masz wolną wolę, czyń, co tylko zechcesz. Zatem potrzebujesz obecnie dwudziestu tysięcy franków?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Na kiedy?<br> {{tab}}— W najrychlejszym czasie.<br> {{tab}}— Nie mam tu u siebie tej sumy... Lecz jutro ją otrzymasz.<br> {{tab}}— Jutro, o godzinie dziesiątej rano, mam złożyć te pieniądze w oznaczonem miejscu.<br> {{tab}}— Punkt o dziewiątej wychodząc, wstąpię po ciebie. Pojedziesz zemną do biura.<br> {{tab}}— Dobranoc, wuju...<br> {{tab}}— Dobranoc.<br> {{tab}}Siostra Marya odeszła.<br> {{tab}}— Niech dyabli porwą tę pobożnisię! — zawołał Verrière, zostawszy sam w gabinecie. — Na swoje szkoły, jałmużny i in- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/511|num=117}}ne tym podobne bzdurstwa klerykalne gotowa przetrwonić cało pół miliona, jakie u mnie złożyła. Mimo, żem jej nie wydał pokwitowania, odmówić przecież nie mogę jej żądaniu. Trzeba będzie, jak widzę, wszystko wypłacić do ostatniego sous, a liczyliśmy z Arnoldem, że te pieniądze w naszym banku pozostaną, uważając je naprzód za własne!<br> {{tab}}I w nader złym humorze bankier zabrał się do pracy.<br> {{tab}}Lecz wróćmy do Misticota.<br> {{tab}}Chłopiec ten, jak wiemy, miał załatwić zlecenie, dane mu przez Loriota do jednego z wynajmujących powozy na ulicy Sekwany.<br> {{tab}}Dnia tegoż po południu, zaniósłszy do mieszkania swoje pudełko z medalikami, zjadł skromny obiad i udał się na ulicę des Moines, gdzie właściciel fiakra nr. 13-ty na niego oczekiwał.<br> {{tab}}Zastał Loriota przy stole.<br> {{tab}}— Jadłeś, chłopcze, obiad? — zapytał stary woźnica.<br> {{tab}}— Jadłem, ojcze Loriot.<br> {{tab}}— To źle... Myślałem, że zjemy go razem... Możesz jednak mimo to napić się zemną. Naleję ci kieliszek starego burgunda. Jest to jedyny zbytek, na jaki sobie pozwalam. Pij!... dobrze ci to zrobi. A załatwiłeś moje polecenie?<br> {{tab}}— Jaknajlepiej. Twój, ojcze, kolega, przyśle ci jutro rano dwa kompletne zaprzęgi, za cenę, jaką mu ofiarowałeś.<br> {{tab}}— To dobrze... Pijmy!<br> {{tab}}Trącili się kieliszkami.<br> {{tab}}— Otóż za załatwienie mego interesu — począł stary Loriot — ja mam nawzajem dla ciebie dane mi polecenie.<br> {{tab}}— Dla mnie?<br> {{tab}}— Tak... i to ze strony młodej damy...<br> {{tab}}Misticot przypomniał sobie o tem, co mu mówiła odźwierna.<br> {{tab}}— Mówisz, ojcze, o zakonnicy?<br> {{tab}}— Tak... właśnie. Lecz zkąd wiesz o tem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/512|num=118}}{{tab}}— Odźwierna mi powiedziała.<br> {{tab}}— Otóż woziłem ją mym fiakrem nr. 13-ty najprzód do twego mieszkania, następnie do kościoła, gdzie spodziewała się zastać cię przy sprzedawaniu medalików. Była mocno zafrasowaną, nie znalazłszy tam ciebie.<br> {{tab}}— Co ona mogła chcieć odemnie? — pytał chłopiec w zamyśleniu.<br> {{tab}}— Nie wiem. Sama ci to wyjaśni.<br> {{tab}}— Kiedy?<br> {{tab}}— Jutro.<br> {{tab}}— Gdzie?<br> {{tab}}— Przed kaplicą Sacré-Coeur, o dziesiątej zrana.<br> {{tab}}— Będę tam nieodmiennie. Lecz to rzecz dziwna... Mocno mnie to zaciekawia. Co owa dobra siostra może mieć za interes do mnie, ubogiego podrostka?<br> {{tab}}— Zaraz rozwiążesz zagadkę. Kazała mi tobie przypomnieć o zakonnicy, jadącej niegdyś z młodą osobą w powozie, od którego koń cię uderzył...<br> {{tab}}— A! — zawołał Misticot, uderzając się w czoło; — to siostra Marya... kuzynka...<br> {{tab}}Tu się zatrzymał, nie wymówiwszy nazwiska panny Verrière.<br> {{tab}}— Znasz ją więc? — pytał Loriot.<br> {{tab}}— Nietylko, że znam, lecz wiem, w jakim interesie tu przybywała. Chce zrobić u mnie obstalunek dla jednego z klasztorów. Dziękuję ci, ojcze Loriot, za powiadomienie mnie o tem.<br> {{tab}}— Nie opóźnij się jutro... pilnuj godziny.<br> {{tab}}— Och! bądź, ojcze, spokojnym.<br> {{tab}}Wypili jeszcze po kieliszku wina i chłopiec pożegnał starego woźnicę.<br> {{tab}}Idąc na ulicę de la Fontaine, myślał sobie:<br> {{tab}}— Jasno się okazuje, iż siostra Marya miała jakiś ważny interes, skoro przyjeżdżała do mego mieszkania, a nastę- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/513|num=119}}pnie szukała mnie przy Sacré-Coeur i poleciła Loriotowi, by mi oznajmił godzinę, w której przybędzie. Co to takiego być może? Myśląc o tem, nie zamknę oczu w nocy wcale... Radbym, ażeby nadszedł dzień jutrzejszy coprędzej.<br> {{tab}}W chwili tej przechodził ulicą Gareau.<br> {{tab}}— Otóż, skoro tu jestem... — zawołał — wstąpię do matki Perrot. Moja bielizna jest już zapewne gotową. Wszak na jutrzejsze spotkanie porządnie ubrać mi się wypada.<br> {{tab}}Przyśpieszył kroku i znalazł się wkrótce naprzeciw małego sklepiku, słabo oświetlonego. Był to sklep wdowy Perrot.<br> {{tab}}Nie różnił się on w niczem od innych tego rodzaju małych pralni: z wielkim w pośrodku stołem, poozstawianemi różnej wielkości koszami, z piecem mechanicznym i sznurami do suszenia bielizny, przez całą długość izby porozciąganemi.<br> {{tab}}Dwie robotnice prasowały bieliznę, a ponieważ było już późno, posuwały gorącemi żelazkami z szybkością gorączkową.<br> {{tab}}Matka Perrot układała w kosze koszule. Jakiś młody mężczyzna siedział w pobliżu pieca, oczekując.<br> {{tab}}— Dobry wieczór — rzekł — matko Perrot. Przychodzę po moją bieliznę... Jestże gotową?<br> {{tab}}— Jest... możesz ją zabrać.<br> {{tab}}— Brawo! Proszę mi ją w pakiet zawinąć.<br> {{tab}}Młody mężczyzna, siedzący przy piecu, wstał nagle.<br> {{tab}}— Ha! otóż musiałem się zmienić... — zawołał — skoro mnie nie poznajesz.<br> {{tab}}Misticot, spojrzawszy na mówiącego, wybuchnął śmiechem.<br> {{tab}}— Co widzę? — zawołał — to ty... Fryderyk Bertin, w obcisłym, stojącym, modnym kołnierzyku, w lakierkach, ze śpiczastemi jak igły nosami, w obcisłych pantalonach, z monoklem, przy zegarku i złotym breloku?... Wygrałeś wielki los na loteryi... czy co, u czarta?<br> {{tab}}— Tak jest... wygrałem wielki los... — odrzekł Fryderyk — i używam go na upiększenie mojej postaci. Jakże uwa- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/514|num=120}}żasz... posiadam szyk... nieprawdaż, jak młodzieniec z wielkiego świata?<br> {{tab}}Misticot, zajęty odbieraniem bielizny, nie zdołał odpowiedzieć.<br> {{tab}}— Wyglądasz, jak małpa!... — odrzekł nagle głos jakiś po za mówiącymi.<br> {{tab}}Głosem tym ozwał się Piotr Béraud, gałganiarz, który zostawiwszy przy drzwiach na ulicy swój haczyk i pudło, wszedł z latarnią w ręku, odwiedzić swą siostrę.<br> {{tab}}I zwracając się do Fryderyka, wystrojonego za pieniądze Melanii Gauthier, zawołał:<br> {{tab}}— {{Korekta|Komużeś|Komu żeś}}, do pioruna, ukradł te modne łachmany, jakie masz na grzbiecie?<br> {{tab}}— Ukradł?! — powtórzył Fryderyk, przyskakując zaczerwieniony.<br> {{tab}}— Och! nie unoś się daremnie... — odpowiedział stary. — Wiesz, że zemną trudna sprawa, ja ciebie się nie ulęknę. Wszelkie pieniądze, jakie mamy w kieszeni, nie zarobiwszy ich uczciwą pracą, są kradzionemi pieniędzmi. Ha! pięknem jest rzemiosło, jakie prowadzisz... nie ma co mówić! Nurzasz się w błocie, którego ja bym nie dotknął końcem mojego haczyka!<br> {{tab}}— Jesteś gburem, mój wuju! — krzyknął z wściekłością Fryderyk.<br> {{tab}}— Ty błaźnie jakiś!... — huknął stary gałganiarz — chceszże, abym ci prawił grzeczności? Ty próżniaku, włóczęgo!... Ja jestem ubogim gałganiarzem, a nie zamieniłbym moich gałganów na twe to niby modne ubranie, hańbą i błotem skalane.<br> {{tab}}— Każdy pojmuje życie według własnych zapatrywań... Jednych przez nie prowadzi trud i praca... innych wiodą kobiety...<br> {{tab}}— Aż cię powiodą na galery... zobaczysz!<br> {{tab}}— Nikomu nic do tego... To mnie tylko obchodzi!... — zawołał Fryderyk. — Dobranoc, ciotko... — rzekł i wyszedł, trzasnąwszy {{Korekta|grzwiami|drzwiami}}.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/515|num=121}}{{c|'''XXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Plugawcze! — zawołał gałganiarz, wygrażając pięścią siostrzeńcowi przez szybę sklepu.<br> {{tab}}— Na co się unosić daremnie, ojcze Béraud — wyrzekł Misticot — już on się nie zmieni. Wszedł na złą drogę i będzie po niej postępował aż do kresu...<br> {{tab}}— Do Nowej Kaledonii... — mruknął stary. — Piękny to zaszczyt dla rodziny... nie ma co mówić!<br> {{tab}}— Błędy osobiste jednostek nie kalają innych — rzekł chłopiec. — Matko Perrot, proszę o moją bieliznę.<br> {{tab}}— Oto jest.<br> {{tab}}— Ileż wam winienem?<br> {{tab}}— Piętnaście sous.<br> {{tab}}— Chciejcie wziąć... Ścisłe rachunki jednają przyjaciół.<br> {{tab}}Podczas powyższej rozmowy dwie prasujące robotnice ukończyły swą pracę, zabierając się do wyjścia.<br> {{tab}}— Zaczekaj na nas, panie Misticot — rzekła jedna z nich — idąc w jedną stronę... razem pójdziemy. Odprowadzisz nas. O tej porze nie brak na ulicach łotrów różnego rodzaju.<br> {{tab}}— Z przyjemnością... — odrzekł podrostek, któremu pochlebiała rola obrońcy, mężczyzny.<br> {{tab}}Wyszli we troje razem.<br> {{tab}}— Otóż jesteśmy sami — zaczęła wdowa Perron. — Czy masz mi, bracie, coś do powiedzenia?<br> {{tab}}— Przedewszystkiem sklep zamknij.<br> {{tab}}— Jakaś więc tajemnica?<br> {{tab}}— No tak... do czarta! I bardzo ważna.<br> {{tab}}— Zamknę natychmiast.<br> {{tab}}I w mgnieniu oka, zamknąwszy drzwi sklepu, spuściła żelazną okiennicę.<br> {{tab}}Podeszła wiekiem praczka, znużona całodzienną pracą, upadła na krzesło.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/516|num=122}}{{tab}}— Mów teraz... — wyrzekła. — O cóż chodzi?<br> {{tab}}— O naszego brata...<br> {{tab}}— Którego?<br> {{tab}}— O Edmunda Béraud. {{kropki-hr}} {{tab}}— Oczekuję na dole, przed domem — powiedział zcicha porucznik do Arnolda Desvignes, wychodząc z salonu Variera, i wybiegł w najwyższem rozdrażnieniu.<br> {{tab}}Znalazłszy się na otwartem powietrzu, zaczął gorączkowo przebiegać chodnik przed pałacem, oczekując ukazania się znienawidzonego rywala.<br> {{tab}}— Nie! klnę się na duszę... — zawołał — nie dozwolę, aby podobna nikczemność ślinić się miała! Verrière zrujnowany sprzedał rękę swej córki! Aniela nie myliła się... ten człowiek jest zdolnym do spełnienia najwyższej podłości! Ażeby nie potrzebował zdawać przed nikim rachunków z roztrwonionego posagu swej córki, oddaje ją człowiekowi, który zrzekł się tegoż i wyda mu pokwitowanie. To zręczne oszustwo... na honor! Ja jednak nie dozwolę przyjść do skutku temu, haniebnemu projektowi. Nie odbiorą mi tej, którą kocham!<br> {{tab}}W chwili tej otwarły się drzwi w pałacowej bramie.<br> {{tab}}Ukazał się Desvignes i wyszedł na ulicę, rzucając wzrokiem wokoło.<br> {{tab}}Spostrzegłszy oficera, podszedł ku niemu.<br> {{tab}}— Uprzedziłeś mnie pan — zaczął — iż na mnie oczekujesz... Otóż jestem... i słucham, co mi pan masz do powiedzenia.<br> {{tab}}— Nie obchodzi mnie to bynajmniej — odparł, zbliżając się Vandame — co czyni pan Verrière w rzeczach, dotyczących jego bankowych interesów...<br> {{tab}}— Pojmuję to... — rzekł Desvignes.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/517|num=123}}{{tab}}— Czy bierze, albo nie bierze wspólnika, rzecz dla mnie obojętna.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć...<br> {{tab}}— Gdy jednak frymarczyć chce ręką swej córki Anieli...<br> {{tab}}— Panny Verrière... — przerwał Desvignes, kładąc nacisk głosem na powyższych wyrazach.<br> {{tab}}— Niech będzie panny Verrière... — mówił porucznik — gdy chce używać jej jako towaru dla uchronienia się od ruiny, to mnie obchodzi i na coś podobnego nigdy nie zezwolę.<br> {{tab}}— Nie rozumiem pana...<br> {{tab}}— Przeciwnie, pan mnie rozumiesz doskonale... Ja pana wzywam do wytłumaczenia mi się z tego!<br> {{tab}}To mówiąc, Vandame głos podniósł.<br> {{tab}}Kilku przechodniów zwolniło kroku, przysłuchując się rozmowie.<br> {{tab}}— Chciej pan być bacznym... — rzekł wspólnik Verrièra — możesz w tem niewłaściwem dla nas miejscu skandal wywołać. Widzę, że w chwili obecnej nie jesteś panem siebie.<br> {{tab}}— A pan masz za wiele zimnej krwi...<br> {{tab}}— Zimna krew jest siłą...<br> {{tab}}— Bez wątpienia... lecz zachowywanie jej w niektórych okolicznościach delikatnej natury przybiera nazwę podłości... Miałżebyś pan być podłym?... Lękam się o to...<br> {{tab}}Desvignes wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Pan nie znasz mnie... — odrzekł — wszak sam to powiedziałeś przed godziną, zkąd więc sąd możesz o mnie wydawać?<br> {{tab}}— Odgaduję pana...<br> {{tab}}— Jestżeś tego pewnym?<br> {{tab}}— Posiadasz pan wielki majątek...<br> {{tab}}— Czy i to uważasz za winę z mej strony?<br> {{tab}}— Kocham Anielę...<br> {{tab}}— Pannę Verrière... — powtórzył z naciskiem Arnold raz drugi.<br> {{tab}}Vandame, nie zważając na to, mówił dalej:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/518|num=124}}{{tab}}— Korzystając z ruiny ojca, kupujesz rękę córki... To nikczemne... haniebne!<br> {{tab}}Były sekretarz Mortimera zaczął tracić cierpliwość.<br> {{tab}}— Czy to już wszystko? — zapytał, usiłując utrzymać pozór spokojności.<br> {{tab}}— Nie! nie wszystko!... — zawołał Vandame. — Kocham pannę Verrière... i jestem przez nią kochanym... Rozumiesz pan?<br> {{tab}}— Rozumiem... ale nie życzę sobie słuchać pańskich miłosnych zwierzeń i proszę o oszczędzenie mi na przyszłość takowych. Tak pan Verrière, jak i ja, nie potrzebujemy nikomu zdawać rachunku z naszych projektów i czynów. Pan kochasz pannę Verrière... cóż zatem? Panna Verrière pana kocha... cóż z tego? Dalej... pan Verrière chce mnie uczynić swym zięciem. No!... przypuśćmy, że tak jest, czy sądzisz, że będę cię prosił na to o upoważnienie?<br> {{tab}}— Pan kochasz Anielę... i chcesz ją zaślubić...<br> {{tab}}— A gdyby tak było?<br> {{tab}}— Gdyby tak było... zabraniam panu ją kochać! Zabraniam ci myśleć ojej zaślubieniu... zabraniam ci nadal prowadzenia targu o jej rękę, ułożonego pomiędzy tobą a panem Verrière.<br> {{tab}}— A! pan mi tego zabraniasz?<br> {{tab}}— Tak!<br> {{tab}}— A jeślibym na ów pański zakaz nie zważał... cóżby nastąpiło?<br> {{tab}}— Co? wkrótce pan zobaczysz...<br> {{tab}}— A więc upewniam pana, że nie zmienię moich zamiarów... i że zaślubię pannę Verrière, jeżeli jej ojcu podobać się to będzie.<br> {{tab}}— Tak? — zawołał Vandame, ogarnięty wściekłością — a zatem jesteś nędznikiem i jako takiego traktować mi cię wolno!<br> {{tab}}Tu podniósł rękę, aby uderzyć Arnolda w twarz rękawiczką.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/519|num=125}}{{tab}}Desvignes, powściągnąwszy chęć, jaka opanowała go ażeby rzucić się na przeciwnika i zdusić go w jednej chwili, podniósł rękę do twarzy i chwycił dłoń porucznika, ścisnąwszy ją jak w kleszczach żelaznych.<br> {{tab}}Kilku przechodniów zatrzymało się, tworząc kółko przy, prowadzących zwadę.<br> {{tab}}— Uważam wymierzony mi przez pana policzek za otrzymany... — rzekł Arnold głucho. — Jutro... zabiję cię!... Gdzie moi świadkowie mają się spotkać z twoimi?<br> {{tab}}— Jutro, o dziesiątej rano... w Vincennes... w kawiarni oficerów.<br> {{tab}}— Będę tam.<br> {{tab}}— Spodziewam się...<br> {{tab}}I rozepchnąwszy osoby, stojące na chodniku, Vandame oddalił się śpieszno.<br> {{tab}}W chwili tej Arnold uczuł położoną rękę na swojem ramieniu, ozwał się głos jakiś:<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że pana poznaję, panie Desvignes... Jakto... pan masz oznaczony pojedynek?<br> {{tab}}Mówiący był to ów Berthier, przedsiębiorca, od którego Arnold kupił dom przy ulicy Tivoli.<br> {{tab}}— Pan byłeś tu... — zapytał — widziałeś wszystko... słyszałeś?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— A zatem, kochany panie Berthier, pan nie odmówisz mi pewnej przysługi...<br> {{tab}}— Uczynię wszystko z przyjemnością... O cóż chodzi?<br> {{tab}}— Zechciej mi pan służyć za świadka.<br> {{tab}}— Dobrze... robienie szpadą to rzecz dobrze mi znana. Zanim zostałem budowniczym, otrzymawszy spadek po moim stryju, byłem pułkowym dostawcą broni, poprowadzę zatem pańską sprawę po wojskowemu. Mam jednego z przyjaciół, który, jeżeli zechcesz, służyć ci może za drugiego świadka.<br> {{tab}}— Z wdzięcznością przyjmuję.<br> {{tab}}— Powód sprzeczki?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/520|num=126}}{{tab}}— Porucznik artyleryi, Emil Vandame, kocha córkę bankiera Verrière, mojego wspólnika.<br> {{tab}}— Dobrze...<br> {{tab}}— Ja kocham ją także... Jesteśmy rywalami... Zgadujesz pan resztę...<br> {{tab}}— Do kroć tysięcy... chce pana zgładzić... rzecz jasna!<br> {{tab}}— Ma się rozumieć...<br> {{tab}}— Jesteś obrażonym... Masz prawo wyboru broni... Jaką więc wybierasz?<br> {{tab}}— Pistolet. Posiadam większą siłę i wprawę we władaniu nim, niż szpadą.<br> {{tab}}— Zatem pistolet. A warunki?<br> {{tab}}— Chcę, ażeby pojedynek był stanowczo rozstrzygającym. Dwadzieścia kroków odległości, z prawem postąpienia pięciu kroków naprzód i strzału według woli. Los rozstrzygnie, któremu z przeciwników wolno będzie użyć własnej broni.<br> {{tab}}— Gdzie ma się odbyć pojedynek?<br> {{tab}}— Po za rogatką Belgijską... Zejście się w Quievrain... Tam wyszukamy odpowiedniego miejsca.<br> {{tab}}— Kiedy nastąpi spotkanie?<br> {{tab}}— Jutro wieczorem... Na dwadzieścia minut przed północą. Wszak dobrze ułożone... nieprawdaż?<br> {{tab}}— W zupełności. Gdzież się zejdziemy po powrocie z Vincennes?<br> {{tab}}— Racz pan przyjść na śniadanie wraz z drugim świadkiem do Brébanta, Oczekiwać tam będę na pana od w pół do dwunastej.<br> {{tab}}— Dobrze. Do jutra zatem...<br> {{tab}}— Tak... Do widzenia!<br> {{tab}}Tu obaj rozeszli się.<br> {{tab}}Desvignes od kilku dni zamieszkiwał w swym domu przy ulicy Tivoli.<br> {{tab}}Idąc tam, myślał:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/521|num=127}}{{tab}}— Wiedziałem, że przed osiągnięciem celu napotkam przeszkody, jakie zwalczyć potrzeba mi będzie. Emil Vandame jest z nich pierwszą, a być może, najniebezpieczniejszą... Zgładzić go trzeba. Los mi widocznie sprzyja... a w potrzebie dopomogę tej szczęśliwej mej gwieździe.<br> {{tab}}Wróciwszy do siebie, udał się na spoczynek, nie dlatego jednak, by zasnąć, lecz aby nadal układać swe plany.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Opuściliśmy wdowę Perrot w chwili, gdy jej brat, gałganiarz, Piotr Béraud, przyszedłszy do sklepu, rzeki do niej:<br> {{tab}}— Chcę z tobą pomówić o naszym bracie, Edmundzie Béraud.<br> {{tab}}— O Edmundzie? — zawołała wdowa z osłupieniem. — Chcesz zemną mówić o naszym biednym bracie Edmundzie?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Cóż możesz mi o nim powiedzieć? Zniknął on lat przeszło trzydziestu... Umarł oddawna, jestem tego pewną.<br> {{tab}}— Kto wie? — rzekł Béraud.<br> {{tab}}— Masz o nim jaką wiadomość?<br> {{tab}}— Być może.<br> {{tab}}— Mów! nie trzymaj mnie, jak na rozżarzonych węglach. Mów prędko... jeżeli wiesz cośkolwiek.<br> {{tab}}— Moje rzemiosło gałganiarza ma swą dobrą stronę, jak widzisz, siostro... — odrzekł Piotr. — Przebiegając Paryż podczas nocy z haczykiem w ręku, a pudłem na plecach, bawię się w dzień, czytając na odpoczynek skrawki dzienników, jakie wygrzebuję wśród śmieci. Znajduję w śmieciach zarówno urywki listów, przysięgi miłosne, pieniężne obietnice, groźby śmierci, próżność, fałsz i kłamstwa; kawałki kontraktów, szmaty dzienników i różne ludzkie głupstwa tego rodzaju. Śmieję się niekiedy, siedząc samotny, śmieję do rozpuku z tego wszystkiego!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/522|num=128}}{{tab}}Wdowa Perrot niecierpliwiła się coraz bardziej. Dlaczego brat tak przedłużał zaspokojenie jej ciekawości.<br> {{tab}}— Czekaj że!... — zawołał gałganiarz, dostrzegłszy gest starej kobiety. — Trudno nam przybyć odrazu do Edmunda, który zniknął z oczu od lat trzydziestu pięciu.<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej... trzydzieści pięć lat upływa...<br> {{tab}}— Z tego, co nam niegdyś o nim mówiono, zdawało się, że popłynął do Indyj i odtąd nie dał o sobie znaku życia rodzinie.<br> {{tab}}— Do Indyj... och! to tak daleko! — powtórzyła wrdowa. — Ja ci powiadam, że on tam umarł oddawna.<br> {{tab}}— Co ty mówisz... Posiadał organizm z którym mógłby żartować nawet z cholery.<br> {{tab}}— Nędza, najsilniejszych zabija!<br> {{tab}}— Nędza... — powtórzył Piotr Beraud. — On... człowiek z nauką, wychowaniec Szkoły Górniczej, czynny, ambitny, on się nie spotkał z nędzą na pewno! Indye, jak tu powiedzieć ci, siostro... jest to kraj pełen skarbów w ziemi ukrytych. Kopiąc zagonki w ogrodzie pod kapustę, wydobywasz kawałki złota, znajdujesz dyamenty, jak tu za miastem znajdujemy kości.<br> {{tab}}— Gdyby żył Edmund, dlaczego by nie pisał? — zapytała praczka.<br> {{tab}}— Przypomnij sobie o jego charakterze... Był zawsze ponurym, nieufnym, zamkniętym w sobie. Zresztą musiał wiele i ciężko pracować w głębinach ziemi, a to nie nakłania do pióra. Ja to pojmuję i dobrze rozumiem. Znasz mnie... a czy widziałaś bym pisał kiedy?<br> {{tab}}— Zatem jeżeli żyje, tem lepiej. Zawsze to jednak świadczy, iż był samolubem. Gdy się posiada choć trochę serca, nie zapomina się o rodzinie... troszczy się taki człowiek, co się też dzieje z jego blizkiemi?<br> {{tab}}— Podzielam twe zdanie w zupełności, ale nie o to tu chodzi.<br> {{tab}}— A o cóż takiego?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/523|num=129}}{{tab}}— Edmund żył przed kilkoma dniami i posiadał miliony.<br> {{tab}}— Co ty powiadasz, Piotrze?<br> {{tab}}— Mówię najczystszą prawdę.<br> {{tab}}— Twierdzisz, że Edmund żył przed kilkoma dniami, i był milionerem, a zatem teraz nie żyje?<br> {{tab}}— Zdaje się że umarł.<br> {{tab}}— Umarł!..<br> {{tab}}— Tak... został zamordowanym.<br> {{tab}}Wdowa Perrot zerwała się z krzesła.<br> {{tab}}— Ach! — zawołała — to niepodobna!<br> {{tab}}— A jednak to się stało... rzecz pewna.<br> {{tab}}— Zkąd wiesz o tem?<br> {{tab}}— Posłuchaj... a przekonasz się sama.<br> {{tab}}Tu wyjął z kieszeni kawałek dziennika.<br> {{tab}}— Znalazłem to w mym pudle — rzekł — między gałganami.<br> {{tab}}I począł czytać głośne co następuje: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Mówiliśmy ostatnio na tem samem miejscu o szczególnym przyaresztowaniu niejakiego Edmunda Béraud, w hotelu Indyjskim, przy ulicy Joubert, aresztowaniu dokonanym przez komisarza do spraw sądowych...“}} {{tab}}— Edmund aresztowany przez policyę... — zawołała wdowa Perrot. — Cóż on takiego zrobił nieszczęśliwy?<br> {{tab}}— Zaczekaj... jeszcze nie skończyłem... — odrzekł Piotr. I czytał dalej: {{f...|lewy=5%}}{{tab}}„Dziś możemy, a nawet jesteśmy w obowiązku sprostowania niektórych szczegółów tego wypadku. Edmund Béraud został przytrzymanym, a raczej porwanym, lecz nie przez rzeczywistego komisarza policyi, spełniającego swoje służbowe obowiązki w towarzystwie agenta, ale przez dwóch łotrów przebranych za komisarza i agenta, dla wciągnienia podróżnego w zasadzkę. Celem tych obu nędzników było pochwycenie czeku, płatnego na {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/524|num=130}}okaziciela wydanego, na pięćdziesiąt jeden milionów, który spodziewali się znaleść przy ofierze swej zbrodni, i który postanowili zinkasować w Banku francuzkim.“<br> {{tab}}„Edmund Béraud, francuz z pochodzenia, wracając z Indyj, przybył do Paryża jako do swego rodzinnego miasta. Od dnia tego haniebnego porwania, nie ukazał się więcej. Istnieją wszelkie przypuszczenia, iż został zamordowanym.“{{...f}} {{tab}}Tu gałgaiarz zamilkł, przeczytawszy artykuł do końca.<br> {{tab}}Ogłoszenie to, jak łatwo odgadujemy, zostało publikowanem z polecenia sądu.<br> {{tab}}Prokurator rzeczypospolitej na swój telegram do Kalkuty otrzymał depeszę powiadamiającą go, że Edmund Béraud wyjechał do Francyi, zabrawszy z sobą czek na pięćdziesiąt jeden milionów z podpisem bankiera Jana Mortimera.<br> {{tab}}Depesza ta oznajmiła, iż list z bardziej szczególikom objaśnieniem wkrótce nadesłanym zostanie.<br> {{tab}}Sąd uznał za rzecz potrzebną opublikowanie artykułu, jaki przytoczyliśmy powyżej, ażeby nie dawano wiary w podobnie bezpodstawne przyaresztowanie, w jakim nie brał udziału żaden z komisarzów do spraw sądowych, ani też żaden z policyjnych agentów. Traf wsunął w ręce gałganiarza kawałek wspomnionego dziennika.<br> {{tab}}Wdowa Perrot wysłuchała wszystkiego z obawą i wzruszeniem. <br> {{tab}}— Nasz brat zamordowany! — powtórzyła z trwogą. — Boże wielki!.. czyliż podobna? Ależ tu jeszcze nic nie dowodzi, ażeby to był nasz Edmund?<br> {{tab}}— Wiem, iż niejeden może nosić toż same imię i nazwisko, — odrzekł Piotr, — mam jednak niezbite wewnętrzne przekonanie, iż to był nasz Béraud.<br> {{tab}}Edmund był rodowitym Paryżaninem, jak ten tu właśnie, Edmund wyjechał do Indyj, i wracał, jak tamten... Wszystko się zgadza... To był on! głowę w zakład stawię.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/525|num=131}}{{tab}}— I zebrał miliony...<br> {{tab}}— Pięćdziesiąt jeden milionów.<br> {{tab}}— Cóż się stało z temi pieniędzmi?<br> {{tab}}— Ha! co się stało? Jeżeli wspomniony Edmund Béraud był naszym bratem i umarł, jesteśmy jego spadkobiercami. A skorobym tylko odebrał przypadającą na mnie sukcesyę czy wiesz cobym uczynił?<br> {{tab}}— No cóż takiego?<br> {{tab}}— Kupiłbym sobie budę na czterech kolach, i dwa konie, któreby mnie woziły wszędzie gdzieby mi się podobało!.. To byłoby wspaniałe. — wołał biedak z ukontentowaniem.<br> {{tab}}— Ależ nie my dwoje tylko jesteśmy spadkobiercami.<br> {{tab}}— Ma się {{Korekta|rozomieć|rozumieć}}... Są jeszcze inni z rodziny, którzy do tego mieliby prawo... Lecz pomyśl, że to są miliony!., miliony, któreby nam przyniosły znakomite dochody; tem więcej, że ty i ja jesteśmy najbliższymi krewnymi zmarłego, a ztąd dadzą nam największą część tego spadku. A teraz, posłuchaj mnie siostro, z uwagą, i niezapomnij tego, co ci powiem.<br> {{tab}}— Bądź o to spokojnym.<br> {{tab}}— Otóż to wszystko o czem usłyszałaś, zachowaj dla siebie. Nikomu ani słowa o tem... rozumiesz? Z całej rodziny my dwoje tylko wiemy o tym wypadku. Zachowajmy więc wiadomość tę dla siebie do pewnego czasu...<br> {{tab}}— Dlaczego czekać... powiedz dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ powziąłem myśl pewną...<br> {{tab}}— Jaką?<br> {{tab}}— Nasz biedny brat został zamordowanym... ogłaszają to w dzienniku, i wszystko dowodzi, że tak być musiało. A zatem trzeba przedewszystkiem wyśledzić, gdzie i jak się to stało? Należy nam pomścić śmierć jego, to nasz obowiązek!<br> {{tab}}— Cóż więc chcesz czynić?<br> {{tab}}— Najprzód potrzebuję się upewnić, czyli ów człowiek, zaaresztowany w Indyjskim hotelu przez przebranego komisarza, był rzeczywiście naszym bratem Edmundem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/526|num=132}}{{tab}}— A gdzież ty o tem się dowiesz?<br> {{tab}}— Gdzie?.. w sądzie.<br> {{tab}}— I ty... ty pójdziesz do sądu?<br> {{tab}}— Dlaczegobym pójść nie miał? to dobre! Mimo, że jestem gałganiarzem, służy mi prawo głosowania, tak, jak każdemu innemu. Mogę wybierać, i sam zostać obranym... Mogę nawet zostać deputowanym... i kto wie... czy kiedyś nim nie zostanę... kto wie?.. Dlaczego więc nie miałbym pójść do sądu po objaśnienie? Gałganiarz jeśli jest uczciwym człowiekiem wart tyle co prokurator.<br> {{tab}}— I cóż ty powiesz w sądzie... O co pytać się będziesz?<br> {{tab}}— Nic jeszcze nie wiem. Nie przygotowywam sobie nigdy naprzód zdań, jakie mi wygłosić wypadnie, mówcą nie jestem... ale też nie chowam w kieszeń języka... Powiem, co mi wypadnie powiedzieć... A pamiętaj na moją przestrogę... „''Mutus!''“ ani słowa nikomu o tem coś posłyszała odemnie. Jeśli odcięto głowę naszemu biednemu Edmundowi, ja chcę sam odnaleść mordercę!..<br> {{tab}}— Tylko głupstw nie rób... nie narażaj się zbytecznie — wołała z trwogą kobieta.<br> {{tab}}— Bądź spokojną... od czegóż rozum? A teraz zapalam mój gaz elektryczny, moją latarnię, i biegnę aby zarobić na jutrzejszy kawałek chleba, oczekując na owe milionowe dziedzictwo.<br> {{tab}}Tu wyszedł ze sklepu z zapaloną latarnią, wziął kosz na plecy, haczyk w rękę, i udał się na ulice Paryża, przewracając po drodze kupy śmieci ułożone wzdłuż trotoarów.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Nazajutrz przed dziewiątą z rana, powóz, zaprzężony oczekiwał w dziedzińcu przed pałacem na bulwarze Hausmana, ażeby zawieść Verrier’a na ulicę Le Pelletier.<br> \\ {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/527|num=133}}{{tab}}Bankier wyszedł ze swego apartamentu. Siostra Marya w przysionku na niego oczekiwała.<br> {{tab}}— Jadę z tobą więc... — wyrzekła.<br> {{tab}}— Wszakżeśmy ułożyli to wczoraj... — odpowiedział. — Przyznam ci jednak, żem całkiem zapomniał o twoim żądaniu... Tak jestem obarczony interesami!..<br> {{tab}}W kilka minut przybyli na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}Arnold od godziny już pracował w biurowym gabinecie.<br> {{tab}}Spostrzegłszy wchodzących podniósł się z pozorem najgłębszego poszanowania witając zakonnicę.<br> {{tab}}Siostra Marya oddając mu ukłon, bacznie śledziła jego fizyonomie. Znalazła ją spokojną i uśmiechniętą.<br> {{tab}}— Przybywam do pana w interesie pieniężnym — wyrzekła.<br> {{tab}}— Tak... moja siostrzenica potrzebuje dwudziestu tysięcy franków na dokonanie pewnego pobożnego dzieła — ozwał się Verrière. — Racz jej wypłacić takowe, drogi przyjacielu.<br> {{tab}}— Natychmiast.<br> {{tab}}Tu Desvignes otworzył oddzielną osobistą kasę, kluczem, jaki miał przy sobie. Wyjął dwie paczki banknotów, każda zawierająca po dziesięć biletów tysiąc frankowych, i wręczył je z ukłonem zakonnicy, a podczas gdy ona przeliczała takowe, kreślił coś szybko z boku na papierze.<br> {{tab}}— Zapewne mam wydać pokwitowanie? — zapytała siostra Marya.<br> {{tab}}— Oto jest już przygotowane — rzekł Desvignes, podsuwając papier, na którym pisał przed chwilą.<br> {{tab}}Zakonnica podpisała, nie przeczytawszy nawet na czem podpis swój kładzie.<br> {{tab}}— Nie przeszkadzam panom... — wyrzekła — idę gdzie na mnie oczekują. I uścisnąwszy rękę swego wuja, ukłoniwszy się Arnoldowi, odeszła.<br> {{tab}}— Podrzyj to pokwitowanie... a raczej spal je — rzekł Verrière do swego wspólnika. — Moja siostrzenica nie jest zapisaną w mych księgach bankowych, te dwadzieścia tysięcy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/528|num=134}}franków przejdą na mój rachunek, tak jak poprzednie sumy zostały mi przez nią złożonemi.<br> {{tab}}— Przeciwnie.. zachowuję ten papier! — rzekł żywo Desvignes.<br> {{tab}}— Na co... dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ dzięki tym kilku wyrazom i położonem przez nią podpisowi, siostra Marya pozostaje nam dłużną dwadzieścia tysięcy franków. Ułożyłem pokwitowanie w ten sposób, iż to nie ulega zaprzeczeniu. Zostawmy to jednak... Mam z tobą pomówić o rzeczach ważniejszych.<br> {{tab}}— O czem takim?<br> {{tab}}— Jutro staję do pojedynku...<br> {{tab}}Vérriere zerwał się i zbladł.<br> {{tab}}— Bijesz się... — powtórzył. — Nie... ty żartujesz?<br> {{tab}}— Niemam usposobienia do żartów... upewniam.<br> {{tab}}— Z kimże się bijesz? — Z Emilem Vandame.<br> {{tab}}— A! spodziewałem się tego. Zatem ów hultaj oczekiwał na ciebie wczoraj wieczorem przed domem, aby cię wyzwać?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Chodzi tu o Anielę?<br> {{tab}}— Naturalnie.<br> {{tab}}— Emil był {{Korekta|do niezniesienia|nie do zniesienia}}, przez cały wczorajszy wieczór. Zachowywał się oburzająco, nieprzyzwoicie... Aż wreszcie zmuszony byłem objawić mu mą wolę i jestem pewien, iż odtąd on w mym domu nie ukaże się więcej.<br> {{tab}}— Rzecz jasna... jeżeli go zabiję.<br> {{tab}}— Ty jednak, jako człowiek poważny, z zastanowieniem, nie powinieneś był przyjąć wyzwania tego szaleńca, ale raczej wysłać go na przechadzkę, dla uspokojenia nerwów.<br> {{tab}}— Zdarzają się okoliczności, gdzie nawet i człowiek poważny, jeśli jest człowiekiem honoru, widzi przed sobą obowiązek jasno wytknięty. Nie dyskutuje się wtedy... lecz staje się i bije.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/529|num=135}}{{tab}}— Tak... i otrzymuje się pchnięcie w brzuch szpadą, lub kulą w głowę.<br> {{tab}}— Ha! to są zwykłe szanse pojedynku.<br> {{tab}}— Jeżeli zabijesz mego siostrzeńca — rzekł {{Korekta|Vèrriere|Verrière}} — w takim razie otrzyma na co zasłużył; będziemy mieli mniej o jednego spadkobiercę. Lecz gdybyś ty został zabitym?<br> {{tab}}— To cóż?<br> {{tab}}— Co stałoby się natenczas z naszym projektem?<br> {{tab}}— Wpadłby jak kamień w wodę... rzecz prosta.<br> {{tab}}— A ze mną coby się stało?<br> {{tab}}— Z tobą? Podniosłem cię... podźwignąłem; uporządkowałem twe interesa...<br> {{tab}}— A owe miliony?<br> {{tab}}— Miliony? — powtórzył Desvignes przyciszonym głosem. — Będziesz czekał z odebraniem swej części dopóki nie stwierdzą zgonu Edmunda Béraud.<br> {{tab}}— Ha! — zawołał Vèrriere ogarnięty wściekłością. — Czekać i czekać... przez całe życie być może! Niech będzie przeklętym ów pojedynek!.. Przekleństwo temu Vandam’owi! Przekleństwo twojej miłości dla Anieli!<br> {{tab}}— Nie przeklinaj tego uczucia... Ono mnie poprowadziło ku tobie.<br> {{tab}}— I ono cię zgubi... pozbawi cię życia!<br> {{tab}}— Jestżeś tak pewnym, iż nie powrócę żywy? — pytał Desvignes z uśmiechem. — Strzelam doskonale z rewolwerów.<br> {{tab}}— Pamiętaj jednak, że Vandame posiada zdumiewającą siłę. Zajmuje się udoskonalaniem palnej broni, jest wynalazcą... Bawi się tem, jak ty się bawisz piórem i ołówkiem.<br> {{tab}}— E! hazard nie jest tak groźnym, jak ty go sobie wyobrażasz. Wszystko to bezpotrzebne słowa... Powinienem się bić... i bić się będę!<br> {{tab}}— Czyżeś przynajmniej uporządkował swe interesa?<br> {{tab}}— Jakie interesa?<br> {{tab}}— No... czyś przygotował testament?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/530|num=136}}{{tab}}— Jest wszystko w porządku... nie obawiaj się... O tobie również nie zapomniałem...<br> {{tab}}— O! ja nie dla tego się pytam... — odparł Verriere nieco zmieszany. — Któż są twoi świadkowie?<br> {{tab}}— Dwaj moi przyjaciele, których nie znasz wcale.<br> {{tab}}— Gdzież bić się będziesz?<br> {{tab}}— Po za rogatką Belgijską, jutro o świcie. Wyjeżdżam dziś w wieczór... czyli raczej tej nocy, co jednak mi nie przeszkodzi znajdować się u ciebie na obiedzie. Chcę aby panna Aniela nie domyślała się niczego.<br> {{tab}}— Do kroć tysięcy piorunów! z niej to wyniknęła cała ta sprawa!<br> {{tab}}— Nie mówmy o tem już więcej!.. Mam jeszcze wiele rzeczy do załatwienia. Żegnam cię... O wpół do szóstej przybędę.<br> {{tab}}Tu odszedł, pozostawiwszy {{Korekta|Vèrrier’a|Verrièr’a}} w zamyśleniu.<br> {{tab}}Ów pojedynek następował całkiem nie w porę, właśnie, w chwili, gdy nowy wspólnik miał uczynić z banku Verrière i Desvignes, dom pierwszorzędny.<br> {{tab}}A spadek... ów spadek, ogromny, wspaniały!<br> {{tab}}Niestety! pięćdziesiąt jeden milionów Edmunda Béraud obecnie we mgle się rozpływały!<br> {{tab}}Desvignes jedynie pozostał spokojny; wierzył jak wiemy w swą szczęśliwą gwiazdę.<br> {{tab}}Wyszedłszy od Verrièr’a, udał się do składu broni Desvimec’a, gdzie kupił parę pistoletów; następnie poszedłszy do Gastina-Ponette, przy ulicy d’Autin trafił w cel sześćdziesięcioma kulami, wystrzeliwając jedną po drugiej, co wzbudziło podziw w obecnych.<br> {{tab}}— Przysiągłbym, że ów Pekińczyk będzie miał dziś pojedynek — rzekł nauczyciel fechtunku, skoro się Arnold oddalił. — Nie dałbym dwóch sous, za skórę jego przeciwnika.<br><br> {{tab}}Siostra Marya po otrzymaniu dwudziestu tysięcy trunków, wsiadła do fiakra na najbliższej stacyi, polecając zawieść się do kościoła Sacré-{{Korekta|coeur|Coeur}}.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/531|num=137}}{{tab}}Nie było jeszcze dziesiątej, a już Misticot znajdował się na swem stanowisku.<br> {{tab}}Gdy fiakr nadjechał i chłopiec spostrzegł przez szybę siedzącą wewnątrz zakonnicę, pospieszył drzwiczki otworzyć.<br> {{tab}}— Bogu chwała!.. że cię znajduję wreszcie me dziecię — rzekła siostra Marya. — Powiedziano ci, com poleciła?<br> {{tab}}— Tak moja siostro; i otóż przybyłem ściśle na oznaczoną godzinę.<br> {{tab}}— Byłam pewną, że się nie opóźnisz... a teraz pójdź ze mną.<br> {{tab}}Misticot mocno zaciekawiony, szedł za zakonnicą do budynku, przytykającego do kaplicy, gdzie znajdowały się biura, w których składano na kościół ofiary, i udzielano pozwoleń na zwiedzanie budowli.<br> {{tab}}Wszedłszy tam, siostra Marya, spotkała znanego sobie księdza w podeszłym wieku.<br> {{tab}}— Mój ojcze... — rzekła, witając go uprzejmie — pozwolisz mi pomówić chwilę z tym dzieckiem... Tu wskazała {{Korekta|Misticota|Misticot’a}}.<br> {{tab}}— Mały Stanisław Dumay... — odparł ksiądz spojrzawszy — dobry to chłopiec... wszyscy go kochamy.<br> {{tab}}— Pozwolisz mi, ojcze, usiąść na kilka minut przy biurku, znajdującym się w końcu korytarza, jeżeli takowe jest wolnem?<br> {{tab}}— Jesteś tu jak u siebie, moja siostro... Rozporządzaj jak zechcesz.<br> {{tab}}— Dziękuję ci ojcze.<br> {{tab}}Siostra Marya przeszedłszy korytarz, drzwi otworzyła.<br> {{tab}}— Wejdź... — rzekła do Misticot’a.<br> {{tab}}Chłopiec spełnił polecenie.<br> {{tab}}Pokój do którego weszli, przeznaczonym był na skład papierów, odnoszących się do budowli nowego kościoła. Całe jego umeblowanie stanowił stół, kilka krzeseł, i liczne zwoje tektury.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/532|num=138}}{{tab}}— Siądź moje dziecię... — wyrzekła zakonnica — i posłuchaj mnie. Przystępuję odrazu do głównego punktu naszej rozmowy. Moja kuzynka, panna Verrière wraz ze mną przyrzekłyśmy ci zająć się twym losem; oczekując na twoje do nas przybycie, dotąd niedopełniliśmy tego. Dziś, ja to przychodzę prosić cię o pomoc.<br> {{tab}}— Mnie... mnie o pomoc? — szepnął podrostek zdumiony.<br> {{tab}}— Tak... ciebie o pomoc, w imieniu mojej kuzynki Anieli.<br> {{tab}}— Ach! tej pięknej, dobrej panienki... — zawołał Misticot z uniesieniem. — Uczynię wszystko, aby jej oddać przysługę, tak jej... jako i tobie, ma siostro. Od chwili, gdzie mnie zranionego opatrywałyście obie, pocieszając tak tkliwemi słowy, zrodziło się w mej duszy dla was głębokie uczucie wdzięczności, i codziennie błagałem Stwórcę, by mi dozwolił kiedy stać się wam użytecznym.<br> {{tab}}— Otóż sposobność nadeszła... Moja kuzynka potrzebuje twojej pomocy... Znajduje się ona w niebezpieczeństwie...<br> {{tab}}— W niebezpieczeństwie... czy podobna? — zawołał chłopiec z obawą.<br> {{tab}}— Jej szczęście jest zagrożonem... Straszna katastrofa lada chwila dosięgnąć ją może...<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Lecz cóż ja mogę w tym razie dopomódz, siostro? — zawołał chłopiec. — Nie jestem jeszcze mężczyzną, nazywają mnie podrostkiem. Cóż mogę uczynić? Jakiegoż rodzaju niebezpieczeństwo zagraża pannie Anieli?<br> {{tab}}— Opowiem ci wszystko... — odparła siostra Marya. — Moja kuzynka kocha i jest nawzajem kochaną...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/533|num=139}}{{tab}}— Nie dziwno... — przerwał Misticot. — Panna Aniela jest tak piękną i dobrą, iż zasługuje aby ją uwielbiano.<br> {{tab}}— Ten, którego kocha, jest godnym jej miłości — mówiła dalej zakonnica. — Jest to szlachetny, uczciwy młodzian, którego jedynem marzeniem jest uszczęśliwić moją kuzynkę, zaślubiwszy ją. Służy on w armij... nazywa się Emil Vandame, być może, iż go znasz nawet...<br> {{tab}}— Znam rzeczywiście... Widziałem go na weselu Eugeniusza Loiseau. Jego piękna oficerska postawa, otwartość w jego spojrzeniu, podobały mi się niewypowiedzianie. Wystarcza raz jeden go widzieć, aby być pewnym, że to uczciwy człowiek.<br> {{tab}}— Tak... jest to chłopiec nieskalanej prawości charakteru... — odpowiedziała siostra Marya.<br> {{tab}}— Lecz nie jest zapewne bogatym i ztąd pan Verrière nie chce mu oddać swej córki...<br> {{tab}}— Gdyby ta tylko istniała przeszkoda — poczęła zakonnica — oboje narzeczeni, ponieważ uważam ich jako narzeczonych w obec Boga, oboje mówię, czekaliby cierpliwie na dojście do pełnoletności mojej kuzynki, a tem samem na prawo z jej strony rozrządzania sobą. Dziś jednak jest ona zależną od ojca w zupełności, który nie tylko odmawia jej ręki Vandam’owi, lecz chce ją wydać za innego. Pojmujesz więc boleść tych dwóch serc, złamanych wolą pana Verrière, gdyby takowa spełnić się miała!<br> {{tab}}— O! tak... pojmuję w zupełności... całkowicie pojmuję!.. — wołał chłopiec z współczuciem. — Lecz pytam, w jakiż ja sposób mógłbym to odmienić? Czyż mi podobna w takich okolicznościach przynieść jaką pomoc panu Vandam’owi, i pannie Anieli?<br> {{tab}}— Wszystko ci to wyjaśnię... Ów człowiek, za którego mój wuj chce wydać swą córkę, jest jego wspólnikiem od kilku dni.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/534|num=140}}{{tab}}— Jego wspólnikiem? — zawołał Misticot; — a! zatem pan Verrière przybrał wspólnika. Miałożby się sprawdzić to, o czem szeptano na zaślubinach {{Korekta|Eugeliusza|Eugeniusza}} Loiseau?<br> {{tab}}— O czemże wtedy mówiono?<br> {{tab}}— Mówiono, że pan Verrière źle stoi w swoich pieniężnych interesach...<br> {{tab}}— Na to nie mogę ci odpowiedzieć, nie wiedząc nic pewnego w tym względzie; obawiam się jednak, ażeby mój wuj przyciśnięty wydatkami, złym obrotem swych spekulacyj i stratami na giełdzie, nie wziął wspólnika dla ocalenia się przed katastrofą.<br> {{tab}}— Lecz jakim sposobem, jeżeli pan Verrière jest zrujnowanym, ten drugi ów wspólnik przyniósł pieniądze, bez wątpienia wiele pieniędzy do kas opróżnionych, bez posiadania pewności na odbiór takowych? — pytał chłopiec po chwili namysłu.<br> {{tab}}— To w samej rzeczy byłoby niewytłómaczonem — odparła siostra Marya — gdyby chodziło tylko o pieniądze. Lecz tu istnieje rzecz inna... Ów człowiek kocha moją kuzynkę, jak to stara się okazać, chce ją zaślubić... i ażeby osiągnąć ów cel, rzuca garściami w przepaść miliony... Posiadam to pewne, niezbite przekonanie, iż owa współka jest prostym handlem! Mój wuj poświęca córkę, dla ocalenia swych interesów!<br> {{tab}}— Ależ to byłoby podłem!.. lubo rzeczywiście być może... — szepnął podrostek w zamyśleniu. — Cóż począć natenczas?<br> {{tab}}— Otóż przyszła mi myśl udać się do ciebie... do ciebie, który wiekiem jesteś dzieckiem jeszcze prawie, lecz inteligencyą człowiekiem. Pokładam w tobie me całkowite zaufanie. Wierzę w twą dyskrecyę i poświęcenie.<br> {{tab}}— O! nie zawiedziesz się siostro! — odparł z przejęciem Misticot — lecz pytam cóż mogę... co powinienem uczynić?<br> {{tab}}— Posłuchaj!.. Ten człowiek, ów wspólnik mojego wuja, budzi we mnie wstręt instynktowny. Widzę, iż on nie bez {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/535|num=141}}przyczyny otacza się tajemniczością podejrzaną. Nic o nim nikt nie wie, prócz tego, że jest bogatym. Kto on jest? Zkąd przybywa? Jakie jest źródło tego wielkiego majątku, jakim podbił mojego wuja i za który chce kupić Anielę?<br> {{tab}}— A zatem?<br> {{tab}}— Zatem potrzeba wykryć zkąd pochodzi ów Arnold Desvignes, rozświetlić jego przeszłość. Mam pewne niezwalczone przeczucie, że wnosząc światło w tę jego przeszłość okrytą ciemnościami, ocalimy Anielę. Otóż dlaczego przybywam do ciebie.<br> {{tab}}— Lecz moja siostro... — zawołał Misticot — zkądże ja o tem się dowiem?<br> {{tab}}— Tego ja właśnie od ciebie żądam me dziecię. Ani Aniela, ani pan Vandame, ni ja, nie możemy śledzić kroków Arnolda Desvignes, wglądać w jego obecne życie, dowiadywać się o jego przeszłości, otaczać go nareszcie czujnym, bezustannym nadzorem. To, co dla nas jest niepodobnem do spełnienia; ty to możesz uczynić, i myśl o otoczeniu go siecią, nie przyjdzie mu do głowy, ponieważ nie zna cię wcale.<br> {{tab}}— Zdaje mi się jednak, iż rzecz ta trudną będzie do spełnienia... — odparł podrostek, drapiąc się w głowę. — Czyliż ja będę zdolnym dobrze to wykonać?<br> {{tab}}— Nie wątp o sobie, gdy ja ufność w tobie pokładam.<br> {{tab}}— Chcesz zatem siostro szpiega ze mnie uczynić?<br> {{tab}}— Mów raczej wybawcę! O! jakże piękną będzie twa rola, jakąż ona radością napełni twą duszę, jeżeli przy twej pomocy szczęście Anieli zapewnionem zostanie.<br> {{tab}}— Brak mi jednakże środków do wykonania tego.<br> {{tab}}— Te środki... ja je tobie przynoszę. Jestem bogatą. Oddam do twego rozporządzenia część mego majątku. Oddam cały majątek gdyby było potrzeba dla osiągnięcia celu! Jakże... czy zgadzasz się na moją propozycyę?<br> {{tab}}— Ależ tak... — odrzekł Misticot po krótkim namyśle. — Gotów jestem uczynić wszystko dla ocalenia panny Anieli. Przypominam sobie o pewnej bajce jakiej uczyłem się w szkole {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/536|num=142}}Braci. Bajka ta nosi tytuł: „Lew i komar.“ Lew był bardzo strasznym... komar drobnym i słabym... a jednak komar odniósł zwycięztwo. Ja je także otrzymam... Bóg mi dopomoże, tem więcej, że tu nie chodzi o zwyciężenie lwa, lecz drapieżnego szakala!<br> {{tab}}— Och! dzięki ci kochane dziecię... dzięki z całego serca — wołała zakonnica ze złożonemi rękoma.<br> {{tab}}— A teraz porozumiejmy się bliżej ma siostro. Chodzi więc przede wszystkiem o dowiedzenie się kim jest ów Arnold Desvignes?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Potrzeba zręcznie się dowiedzieć czy niema coś złego w jego przeszłości, potrzeba śledzić jego postępowanie?..<br> {{tab}}— Tak... tak... i to jaknajprędzej... od dziś, zaraz, ponieważ się obawiam.<br> {{tab}}— Czego?<br> {{tab}}— Wczoraj wieczorem w salonie mego wuja wszczęła się sprzeczka pomiędzy tym człowiekiem, a porucznikiem Vandame. W ich spojrzeniach widziałam gniew i {{Korekta|nienawić|nienawiść}}. Vandame wyszedł pierwszy, szepnąwszy coś zcicha Arnoldiwi, czego nie dosłyszałam... lecz oznaczał mu schadzkę, na pewno. Za chwilę po nim wyszedł i Desvignes. {{Korekta|Zpotkali|Spotkali}} się z pewnością na bulwarze Haussmana... Kto wie, czyli się nie wyzwali? Na myśl, iż Emil Vandame mógłby zginąć, w pojedynku, drżę cała... To sprowadziłoby śmierć Anieli... lub przyprawiło ją o utratę zmysłów!.. Wiedząc nieco szczegółów z przeszłości tego człowieka może byłoby można powstrzymać pojedynek...<br> {{tab}}— Zachodzi tu poważna trudność ma siostro — odrzekł Misticot. — Ja nigdy nie widziałem owego pana Desvignes, a chcąc go śledzić, przede wszystkiem znać go potrzeba. Gdzież on mieszka?<br> {{tab}}— Wiem, że kupił pałac przy ulicy Tivoli, i w nim zamieszkuje...<br> {{tab}}— Pod numerem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/537|num=143}}{{tab}}— Tego to nie wiem.<br> {{tab}}— No... o tem łatwo się będzie dowiedzieć... Ulica Tivoli nie jest zbyt długą.<br> {{tab}}— Prócz tego, przychodzi on codziennie do biura Verrièr’a, pod numerem 42, położonego przy ulicy Le Pelletier.<br> {{tab}}— To tam jest dom bankowy?<br> {{tab}}— Tak... A co wieczór przybywa na obiad do pałacu na bulwarze Haussmana... Zwykle przychodzi tam wraz z moim wujem.<br> {{tab}}— W jakim czasie?<br> {{tab}}— Pomiędzy szóstą a w pół do siódmej.<br> {{tab}}— Dobrze... Będę się starał dziś już wieczorem rozpatrzeć się w jego obliczu, a skoro je raz odfotografuję w skrzynce mych wspomnień, nie wyjdzie ono ztamtąd już więcej. Lecz jeszcze chciałem o coś zapytać cię siostro...<br> {{tab}}— Mów, moje dziecię.<br> {{tab}}— Pojmujesz, iż najlepiej zebrać bym mógł potrzebne o nim objaśnienia w jego rodzinnem miejscu. Zkąd on więc pochodzi... Z jakiego kraju i okolicy?<br> {{tab}}— Dziś tego nie wiem, będę się jednak starała o tem {{Korekta|dowiedziać|dowiedzieć}} i udzielę ci tę wiadomość. Nie szczędź ni trudów, ni kosztów... Pieniądz jest wielką dźwignią na tym świecie. Rozsiewaj pieniądze, gdy będzie potrzeba.<br> {{tab}}— Rozsiewać pieniądze? — powtórzył chłopiec z komicznym grymasem; — łatwo to powiedzieć... Ziarno to siać łatwo, ale odnaleźć je trudno!<br> {{tab}}— Mówiłam ci, że mój majątek oddaję do twego rozporządzenia... I otóż przyjmij na twoje pierwsze wydatki.<br> {{tab}}Tu zakonnica podała chłopcu dwie paczki biletów bankowych, otrzymanych od Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Lecz proszę... ileż tu jest? — pytał Misticot, biorąc banknoty.<br> {{tab}}— Dwadzieścia tysięcy franków.<br> {{tab}}— Dwadzieścia tysięcy franków!... — zawołał. — Och! ależ to dwadzieścia razy za wiele!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/538|num=144}}{{tab}}— Powtarzam i proszę, nic nie oszczędzaj. Główną jest rzeczą, ażeby rezultaty śledztwa były jaknajrychlejszemi.<br> {{tab}}— Zatem, moja siostro, wydam pokwitowanie na tę sumę... — wyrzekł naiwnie podrostek.<br> {{tab}}— Na co pokwitowanie? — odparła z uśmiechem zakonnica. — Ja tobie ufam w zupełności.<br> {{tab}}— Tak... rzeczywiście, masz słuszność, siostro... Nie zawiedziesz się na mnie. Potrzeba mi będzie zwinąć mój mały handel... sprzedaż medalików.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— Lubiłem się tem zajmować... Rozpocznę to później...<br> {{tab}}— Pomyślimy o tem... Może nie będziesz go potrzebował nadal prowadzić...<br> {{tab}}— Gdzież mam przybywać dla składania sprawozdań z moich czynności?<br> {{tab}}— Codziennie o tej, jak dziś, godzinie ja tutaj będę, a gdybym cię na tem miejscu nie zastała, będzie to oznaką, iż zatrudniony tą sprawą przyjść nie zdołałeś. W takim razie przybędę nazajutrz. A teraz proszę, rozpocznij natychmiast działanie; ja będę się starała pozyskać objaśnienia co do miejsca urodzenia Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Szczegóły te będą mi niezbędnie potrzebnem — rzekł chłopiec. — Co zaś do osobistości pana Desvignes, dziś przed wieczorem poznam owego Pierrota. Licz na mnie, siostro... mam nadzieję, iż dokonam tego dobrego dzieła i że zapewnić zdołamy szczęście pannie Anieli.<br> {{tab}}— Idę się modlić za nią, me dziecię... Do jutra zatem... do widzenia.<br> {{tab}}Siostra Marya udała się do kaplicy, gdzie klękła przy ołtarzu, podczas gdy Misticot wracał do swojej stancyjki przy ulicy de la Fontaine, ażeby tam w pewnem miejscu złożyć otrzymane pieniądze. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/539|num=145}}{{c|'''XXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Tegoż dnia w południe, o w pół do dwunastej, Desvignes, zaniósłszy do swego mieszkania szkatułkę z rewolwerami, wypróbowanemi u Gastinne-Renetta, udał się do restauracyi, gdzie dwaj jego świadkowie mieli mu złożyć sprawozdanie z widzenia się z Emilem Vandame.<br> {{tab}}Oczekując na nich, kazał sobie podać wykwintne śniadanie z wyborowem winem.<br> {{tab}}Punkt o dwunastej przedsiębiorca Berthier, w towarzystwie drugiego świadka, zajechał przed restauracyę od strony bulwaru Poissoniére.<br> {{tab}}Arnold, spostrzegłszy ich oknem gabinetu, przyzwał ku sobie.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytał.<br> {{tab}}— Cóż... wszystko zostało załatwionem... — odpowiedział Berthier.<br> {{tab}}— Jak to, załatwionem?... — zawołał wspólnik Verriéra. — Vandame nie chce się bić?...<br> {{tab}}— Przeciwnie... przyjął wyzwanie. Wyraz „załatwione“ znaczy w mojem pojęciu, iż jego świadkowie nie położyli żadnych przeszkód w tem, co im przedstawiliśmy. Oto warunki pojedynku, jaki odbędzie się jutro, po za rogatką belgijską: Broń... pistolet. Odległość dwadzieścia pięć kroków. Na dany znak przeciwnicy idą naprzeciw siebie i strzelają dowolnie. Los oznaczy broń, jaka ma być użytą. Jeden strzał tylko wolno wymienić. Wszakże tak... nieprawdaż?<br> {{tab}}— W zupełności.<br> {{tab}}— A więc siadajmy do stołu, mam wilczy apetyt.<br> {{tab}}Nie brakło wesołości przy nader obfitem śniadaniu, poczem wszyscy trzej rozeszli się, oznaczywszy sobie schadzkę o trzy kwandranse na dwunastą w nocy, na stacyi północnej drogi żelaznej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/540|num=146}}{{tab}}Desvignes z restauracyi udał się do bankierskiego biura przy ulicy Le Pelletier.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytał go Verrière.<br> {{tab}}— Na jutro... wszystko ułożone...<br> {{tab}}— Zatem nieodmiennie bić się będziesz?<br> {{tab}}— Nic pewniejszego.<br> {{tab}}— Niech dyabli porwą tego Vandama!<br> {{tab}}— I owszem... nie przeszkadzałbym temu. A teraz siadajmy do pracy.<br> {{tab}}Gdy dwaj wspólnicy wyszli z biura około szóstej godziny, aby się udać na obiad do pałacu na bulwar Haussmanna, fiakr, powożony przez Loriota, stał naprzeciw {{Korekta|połacu|pałacu}}, po drugiej stronie bulwaru.<br> {{tab}}W chwili, gdy Verrière z Arnoldem, przybywszy pieszo, zatrzymali się przed bramą, czekając na otwarcie takowej, inteligentna głowa chłopięca ukazała się w oszklonych drzwiczkach fiakra i dwoje błyszczących oczu rozpatrywać się poczęło w postaci Arnolda Desvignes, badając ją od stóp do głowy.<br> {{tab}}Skoro zamknięto bramę za Verrièrem i jego wspólnikiem, młodzieniec w mundurku gimnazisty wyskoczył z fiakra na chodnik.<br> {{tab}}Był to Misticot.<br> {{tab}}— Ojcze Loriot — rzekł do woźnicy — już moją czynność ukończyłem. Pozostaje mi zapłacić ci i podziękować.<br> {{tab}}— Widziałeś tego człowieka?<br> {{tab}}— Widziałem. Jego fizyognomia wyryła się tu... głęboko.<br> {{tab}}To mówiąc, wskazał na czoło.<br> {{tab}}— Może chcesz, abym cię jeszcze gdzie zawiózł? — pytał Loriot.<br> {{tab}}— Nie, mam jeszcze coś tu do załatwienia. Wkrótce jednakże znów płynąć będziemy razem.<br> {{tab}}— Tem lepiej... wiesz, iż ja jestem starym włóczęgą. Jeżdżę mą budą nr. 13-ty po Paryżu od niepamiętnych czasów, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/541|num=147}}znam wszystkie hultajskie dziury, zakąty, będę ci więc mógł może w czem pomódz. A teraz do widzenia.<br> {{tab}}— Do widzenia, ojcze Loriot.<br> {{tab}}Misticot wszedł do sklepu kupca win i razem restauratora, naprzeciw położonego, gdzie schodzili się zwykle woźnice i lokaje z zamożniejszych domów. Tam kazał sobie podać obiad i siadł przy stoliku, umieszczonym tuż pod oknem sklepu, by łatwiej mógł śledzić wchodzących i wychodzących z domu bankiera.<br> {{tab}}— Jeżeli pomieniona osobistość — wyszepnął — obiaduje z bankierem, mam trzy razy więcej czasu, niż mi potrzeba na pożywienie się tutaj. Następnie, gdy wyjdzie, śledzić go będę. Chcę wiedzieć, gdzie on pójdzie, abym mógł złożyć siostrze Maryi ścisłe sprawozdanie.<br> {{tab}}Widzimy, że ów podrostek był gotów wypełnić z całem poświęceniem nałożony sobie, a tyle dlań niebezpieczny obowiązek.<br> {{tab}}Mówimy niebezpieczny, bo w rzeczy samej ów chłopiec mógł uledz groźnemu niebezpieczeństwu, gdyby Desvignes, przez którego, nie wiedząc o tem, był znanym, spostrzegł, że on go śledzi.<br> {{tab}}Przypominają sobie zapewne czytelnicy, że Trilby i Scott otrzymali rozkaz śledzenia Misticota, z przyczyny owego, znalezionego przezeń medalika, i że jeden z tych dwóch nędzników czatował już około domu, w którym mieszkał podrostek, przy ulicy de la Fontaine.<br> {{tab}}Mimo, że przebranie Misticota nie było z rodzaju tych, jakie zmieniają do niepoznania, mogło jednakże wprowadzić w błąd Arnolda, gdyby wypadkiem chłopiec zwrócił jego uwagę.<br> {{tab}}Peruka jasno-blond, zastępująca czarne jego włosy, wiele wpłynęła na zmianę fizyonomii podrostka. Zresztą nie na długo miał on zachować ów kostyum, jaki wypadkowo nabył u tandeciarza.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/542|num=148}}{{tab}}Zręczny, przebiegły, a złośliwy jak małpa, Misticot był prawdziwem dzieckiem Paryża, posiadając mnóstwo wybiegów na zawołanie; marzył on o poważnem dla siebie przebraniu, jakie widział u komedyantów na scenie, podczas gdy był w teatrze.<br> {{tab}}W pałacu bankiera dotąd nie zaszedł żaden ważniejszy wypadek. Obiad, rzecz jasna, nie odbył się wesoło dnia tego.<br> {{tab}}Aniela, zagłębiona w myślach, odpowiadała monosylabami, skoro ją o co zapytano. Siostra Marya w milczeniu obserwowała. Verrière również ukryć nie zdołał swego zaniepokojenia. Myśl jego pomimowolnie zwracała się ku unicestwieniu tych złotych marzeń, gdyby kula Vandama zabiła Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}O dziewiątej, pożegnawszy pannę Verrière i zakonnicę, wspólnik bankiera wyszedł z salonu.<br> {{tab}}Verrière wyprowadził go aż do przedsionka, mówiąc:<br> {{tab}}— Pamiętaj! natychmiast po spotkaniu przysyłaj depeszę!<br> {{tab}}— Dobrze... — rzekł Arnold — wypełnię to, jeżeli...<br> {{tab}}— Tst! — przerwał bankier, nie dozwalając mu dokończyć rozpoczętego zdania. Żadnych złych myśli!.. To przynosi nieszczęście.<br> {{tab}}— Jestem najzupełniej spokojny... upewniam! — rzekł Desvignes — wszak wiesz, że ufam w mą szczęśliwą gwiazdę. Śpij dobrze... {{Korekta|Dowidzenia|Do widzenia}}... i to wkrótce mam nadzieję.<br> {{tab}}Tu zapaliwszy cygaro, wyszedł z pałacu, kierując się w stronę ulicy Tivoli.<br> {{tab}}Misticot stał na czatach, paląc cygaretkę, jak prawdziwy gimnazista, udający dorosłego człowieka.<br> {{tab}}Zaczął iść po za Arnoldem, pozostawiając pomiędzy nim, a sobą odległość na dwanaście kroków.<br> {{tab}}Desvignes szedł szybko, zamyślony, z głową na piersi schyloną.<br> {{tab}}Przybywszy na ulicę Tivoli zatrzymał się przed wiadomym nam domem, włożył klucz w zamek, otworzył i wszedł.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/543|num=149}}{{tab}}— Otóż... — wyszepnął Misticot — wiem teraz gdzie mieszka.<br> {{tab}}Dźwięk rozmawiających głosów dobiegł jego uszu. Chłopiec zbliżywszy się ku bramce, posłyszał te słowa:<br> {{tab}}— Jakóbie... zaprzężesz konie do powozu dziś w nocy o jedenastej. Przed północą muszę być na stacyi północnej drogi żelaznej.<br> {{tab}}— Przed północą... na stacyi drogi żelaznej?.. — powtórzył Misticot. — Co on tam będzie robił u czarta o tak późnej godzinie. — A nie mogąc rozwiązać na razie tego zapytania:<br> {{tab}}— Ha! dowiem się... — odrzekł — bo i ja również tam będę.<br> {{tab}}Z obawy opóźnienia, Misticot wybrał się wcześnie w tę podróż. O w pół do dwunastej był już na stacyi północnej drogi żelaznej, przyglądając się przybywającym podróżnym.<br> {{tab}}Po upływie kwandransa elegancki powóz zatrzymał się przed głównem wejściem stacyjnego budynku. Wysiadł zeń Desvignes, trzymając w ręku szkatułkę dziwnego kształtu.<br> {{tab}}— Pudełko z pistoletami!... — szepnął Misticot. poznawszy za pierwszym rzutem oka wspólnika Verrièra. — Miałożby nastąpić to, czego się siostra Marya tak obawiała?<br> {{tab}}Powóz zawróciwszy, odjechał.<br> {{tab}}Arnold wszedł do głównej sali, gdzie przy okienkach sprzedawano bilety, a spotkawszy się tam z dwoma mężczyznami, powitał ich uściśnieniem ręki.<br> {{tab}}— Jego świadkowie... na pewno! — pomyślał Misticot. — On bić się zamierza... Potrzeba odkryć gdzie i w jakiem miejscu...<br> {{tab}}Nagle chłopiec zadrżał. Spostrzegł w pobliżu Emila Vandame w cywilnem ubraniu, w towarzystwie dwóch mężczyzn również w cywilnych ubiorach, lecz o wojskowej powierzchowności, z których jeden trzymał w ręku szkatułkę z pistoletami.<br> {{tab}}Wszelka wątpliwość w umyśle podrostka teraz się roz- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/544|num=150}}prószyła. Widocznie nastąpić miał pojedynek między porucznikiem artyleryi, a wspólnikiem Verrièra.<br> {{tab}}Misticot mocno się zatrwożył.<br> {{tab}}— W teatrze — pomyślał — gdy przedstawiają na scenie pojedynki, jeden z dwóch przeciwników zwykle zabitym zostaje. Gdybyż taki los spotkał Vandama? Boże... straszno pomyśleć, coby nastąpiło!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Zadumał się, a po chwili wyszepnął:<br> {{tab}}— Pójdę, gdzie oni pójdą... Tym sposobem będę mógł zdać ścisłe sprawozdanie siostrze Maryi o tem, co zaszło.<br> {{tab}}I stanął na boku, zwróciwszy całą uwagę na Emila Vandame.<br> {{tab}}Otworzono okienka kas; sprzedaż biletów się rozpoczęła.<br> {{tab}}Porucznik pierwszy przystąpił do kasy. Tuż za nim stanął Misticot.<br> {{tab}}— Trzy bilety pierwszej klasy do Blanc-Miseron — rzekł Vandame, kładąc bilety na mosiężnej tabliczce.<br> {{tab}}Wydano mu trzy bilety i resztę drobną monetą.<br> {{tab}}Przyszła kolej na naszego podrostka. Zażądał, jak Vandame jednego biletu pierwszej klasy do rogatki belgijskiej, a otrzymawszy takowy, ustąpił miejsca następującym po sobie podróżnym, między którymi znajdował się Arnold Desvignes.<br> {{tab}}Chłopiec, zbliżywszy się ku niemu, natężył uwagę i posłyszał, że wspólnik bankiera zażądał trzech biletów również do Blanc-Miseron. Pewien, że znajdzie obu przeciwników w oznaczonem miejscu, wszedł do sali pierwszej klasy, której drzwi właśnie otwarto i czekał na odejście pociągu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/545|num=151}}{{tab}}Stary gałganiarz, Piotr Béraud, nie tracił czasu daremnie.<br> {{tab}}Poświęciwszy większą część nocy zwykłej swej pracy, to jest przeszukiwaniu w kupach śmieci, wrócił do Willi Gałganiarzów w Saint-Quen, gdzie zjadł śniadanie, składające się z kawałka chleba z wędzonką, i popił kieliszkiem wódki.<br> {{tab}}Następnie, wszedłszy do swojej stancyjki, przywdział świąteczne ubranie, jakie miał na zaślubinach Eugeniusza Loiseau.<br> {{tab}}— No... teraz, mój stary — rzekł do siebie, w drogę... odważnie!<br> {{tab}}I przeszedł willę przed patrzącymi nań ze zdumieniem współtowarzyszami. Napotkany omnibus powiózł go do pałacu Sprawiedliwości.<br> {{tab}}Piotr Béraud, jak wiemy, był pewnego rodzaju filozofem, coś nakształt Tomasza Vireloque.<br> {{tab}}Tak dla potężnych, jako i możnych tego świata, nie czuł zawiści, ni uwielbienia, lecz i nie lękał się ich zarówno.<br> {{tab}}— Będę rozmawiał, z kim się zdarzy, nie mięszając się wcale... — myślał, jadąc; — człowiek uczciwy obawiać się nie powinien.<br> {{tab}}— Proszę mi wskazać, gdzie jest gabinet prokuratora rzeczypospolitej? — zapytał w bramie odźwiernego.<br> {{tab}}— Wejdź pan na schody... woźny tam pana doprowadzi.<br> {{tab}}W rzeczy samej, wspomniony sługa biurowy wskazał mu drogę, jaką pójść należało. Udawszy się nią, wszedł do obszernej izby, okolonej ławkami, na których siedziało kilkadziesiąt osób, w milczeniu oczekując na posłuchanie u prokuratora.<br> {{tab}}W głębi tej izby, pod oknem, znajdowało się biurko, przy którem siedział urzędnik, zajęty pisaniem.<br> {{tab}}Béraud podszedł ku niemu z kapeluszem w ręku.<br> {{tab}}Urzędnik odwrócił głowę, zapytując spojrzeniem:<br> {{tab}}— Czego żądasz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/546|num=152}}{{tab}}— Chciałbym pomówić z prokuratorem rzeczypospolitej — odparł gałganiarz, zrozumiawszy owo spojrzenie.<br> {{tab}}— Prosiłeś pan o posłuchanie? — zapytał urzędnik.<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— Czyś pan otrzymał wezwanie do stawienia się?<br> {{tab}}— Bynajmniej... Chciałbym pomówić z panem prokuratorem w nader ważnej sprawie.<br> {{tab}}— Zatem napisz pan prośbę o udzielenie posłuchania. Kup arkusz stemplowego papieru za sześćdziesiąt centymów, wrzuć go po napisaniu prośby do skrzynki pocztowej, bez naklejania marki. Sądowe interesa nie podlegają opłacie. Skoro twa prośba tutaj nadejdzie, odpowiedzą ci listem wezwania, gdyby tego było potrzeba.<br> {{tab}}— Czy pan żartujesz ze mnie... mój panie? — zawołał Béraud niecierpliwie. — Jakto... tu, gdzie chodzi o tak pilną i ważną sprawę, ja mam pisać... i to jeszcze na arkuszu stemplowym? A jeżeli ja nie mam dwunastu sous na kupno tego arkusza? Wszak nieraz się to zdarza, że nie mamy i jednego sous w kieszeni... Zresztą przypuśćmy, iż wyekspedyują mą prośbę, przeczytają ją i odpiszą mi. Na ów odpis, składający się z dwóch lub trzech wyrazów, ja będę czekał dni kilka, a przez ten czas złoczyńcy uciekną!... Gdy przyjdą ich schwytać, rzecz naturalna, nie zastaną nikogo. Taka więc to jest wasza administracya? W taki to sposób wymierzają we Francyi sprawiedliwość? Dziękuję... To piękne... Nie ma co mówić!...<br> {{tab}}Wygłaszając to, Béraud głos podniósł.<br> {{tab}}— Ani słowa więcej! — zawołał urzędnik.<br> {{tab}}— A jeśli mi się nie podoba zamilknąć. Jeżeli zechcę do reszty wyrazić me myśli?...<br> {{tab}}— Wówczas każę cię związać i zaprowadzić do aresztu.<br> {{tab}}— Doprawdy? no! tegoby jeszcze brakowało... — odrzekł Piotr z sarkazmem. — Zamordowywują mi brata, a gdy przychodzę złożyć o tem objaśnienia, wsadzić chcą do aresztu. Otóż lojalne postępowanie!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/547|num=153}}{{tab}}— Tu nie jest biuro dla składania zeznań... Jeżeli chodzi o zbrodnię, udaj się pan do komisarza policyi swojego cyrkułu, który przedstawi to sądowi, albo najlepiej, udaj się wprost do naczelnika policyi.<br> {{tab}}— A gdzież go szukać?<br> {{tab}}— Jego gabinet znajduje się w prefekturze.<br> {{tab}}— Dobrze... idę tam.<br> {{tab}}Tu stary gałganiarz, zawróciwszy się, włożył kapelusz i pomrukując zcicha, wyszedł na dziedziniec.<br> {{tab}}Jeden z obecnych tam miejskich strażników wskazał mu, dokąd się miał udać.<br> {{tab}}Przestąpiwszy próg drzwi wskazanych, znalazł się w obszernym przedpokoju, gdzie kilku policyjnych agentów siedziało w milczeniu, kreśląc notatki, lub też czytając dzienniki.<br> {{tab}}Dwóch z tychże, jakich poznaliśmy na początku naszej powieści, w czasie zejścia policyi do ''Hotelu Indyjskiego''''Tekst pochyłą czcionką'', po porwaniu Edmunda Béraud, za wejściem Piotra zamienili z sobą słów parę.<br> {{tab}}— Czego pan chcesz? — {{Korekta|zapytuł|zapytał}} Caseneuve.<br> {{tab}}— Chcę się widzieć z naczelnikiem policyi.<br> {{tab}}— Jest bardzo zatrudnionym... Nie przyjmie pana... Zobacz się z jego sekretarzem.<br> {{tab}}— Nie! ja z nim samym chcę mówili.. — odparł gałganiarz. — Skoro się ma interes do pryncypała, nie rozmawia się z jego komisantem.<br> {{tab}}— Cóż pan masz tak ważnego do powiedzenia? — pytał Zapałka żartobliwie. — O cóż tu chodzi?<br> {{tab}}— O objaśnienia...<br> {{tab}}— W czem?<br> {{tab}}— Względem sprawy, która mnie nader zbliska dotyczy, do czarta! sprawy morderstwa... nic więcej.<br> {{tab}}— Jakże się pan nazywasz?<br> {{tab}}— Piotr Béraud.<br> {{tab}}Na te wyrazy obaj agenci natężyli uwagę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/548|num=154}}{{tab}}— A! pan się nazywasz Piotr Béraud... — powtórzył Caseneuve. — Nie jestżeś czasem krewnym tak zwanego Edmunda Béraud, który przez jakichś łotrów został porwanym z ''Hotelu Indyjskiego'' i odtąd nie ukazał się wcale?<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że jestem jego krewnym, jeżeli ów Edmund jest tym samym Béraud, o którym myślę. Jestem natenczas jego bratem... rodzonym bratem... ni mniej, ni więcej!<br> {{tab}}— Ach! pan jesteś jego bratem... Być może, iż jesteś nim w rzeczy samej — odparł agent; — zaczekaj więc chwilę, powiadomię o i wojem przybyciu naczelnika policyi.<br> {{tab}}Tu Casseneuve wyszedł, a zastukawszy po dwakroć zlekka do gabinetu swego pryncypała, wszedł tam po otrzymanem zezwoleniu.<br> {{tab}}— Panie! — rzekł — jakiś człowiek w podeszłym wieku żąda widzieć się z panem, utrzymując, iż on właśnie jest bratem Edmunda Béraud, uwiezionego z ''Hotelu Indyjskiego''.<br> {{tab}}— Ha! nasze ogłoszenie w dziennikach wydaje skutek pożądany — odparł naczelnik. — Będziesz notował jego wyrazy.<br> {{tab}}Za chwilę stary gałganiarz stanął przed naczelnikiem policyi, który ciekawem spojrzeniem badał szczegóły tej charakterystycznej fizyonomii.<br> {{tab}}— Utrzymujesz, żeś jest bliskim krewnym znikłego Edmunda Béraud? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak, panie naczelniku... — odrzekł Piotr. — Jestem z zatrudnienia gałganiarzem. Gałganiarz, wiadomo, wszystko zbiera. Otóż przedwczoraj znalazłem w głębi mego kosza kawałek papieru... szmat oderwany dziennika, w którym opisywano wypadek, zaszły przy ulicy Joubert. Zrozumiesz pan, iż po przeczytaniu nazwiska Edmunda Béraud, uczułem, jakby mnie ktoś pięścią w żołądek uderzył. Wstrzymało mi to oddech na chwilę, miałem albowiem brata tego imienia, który przed trzydziestu kilku laty wyjechał do Indyj, a właśnie w owym artykule mówiono o Indyach. Natenczas coś jak gdyby przemówiło we mnie, że ów Edmund Béraud to władnie był mój brat, który powrócił do Francyi, i otóż przyszła mi myśl {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/549|num=155}}udać się do pana naczelnika dla zyskania bliższych objaśnień w tej mierze.<br> {{tab}}Podczas, gdy mówił gałganiarz, naczelnik śledził go z podwojoną uwagą.<br> {{tab}}— Jakież ja panu mogę udzielić objaśnienia? — odpowiedział — kiedy, nieszczęściem, my sami żadnych nie posiadamy. Na chwilę, zanim podróżny ów został porwanym, złożył on u jednego z pierwszych bankierów Paryża znakomitą sumę pieniędzy. Wszystko to każe przypuszczać, iż zabójstwo tu spełnionem zostało, niestety jednak brak nam wskazówek, naprowadzających na ślad tej zbrodni.<br> {{tab}}— Zatem pan nie posiadasz bliższych szczegółów co do jego powrotu do Francyi?<br> {{tab}}— Nic nie wiem. Od chwili swego wyjazdu nie pisał do nas wcale.<br> {{tab}}— Jakto? nie odebraliście nigdy żadnego listu... żadnej depeszy?<br> {{tab}}— Nic... nigdy!<br> {{tab}}— Zkąd więc przypuszczasz pan, iż ów człowiek znikniony mógł być twym bratem?<br> {{tab}}— Mam to wewnętrzne przekonanie.<br> {{tab}}— Idea to wytworzona bez stałych podstaw. Nazwisko Béraud jest bardzo powszechnem nazwiskiem. Czy oprócz niego masz pan innych krewnych?<br> {{tab}}— Całą ich flotę, panie naczelniku.<br> {{tab}}— Gdzie zamieszkują?<br> {{tab}}— Wszyscy w Paryżu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Utrzymują pomiędzy sobą dobre stosunki owi członkowie pańskiej rodziny? — pytał naczelnik po chwili milczenia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/550|num=156}}{{tab}}— Ma się rozumieć... Przed dwoma tygodniami zebraliśmy się wszyscy w ''Salonie rodzinnym'' w Saint-Mandé, na zaślubiny jednego z moich siostrzeńców. Kuchnia tam jest doskonałą... przyjęcie było wspaniałem!<br> {{tab}}— I żaden z tych pańskich krewnych nie odbierał wiadomości od Edmunda Béraud, odkąd opuścił on Paryż, wyjechawszy do Indyj?<br> {{tab}}— Żaden z nich, panie. Gdyby Edmund do którego coś pisał, inni wiedzieliby o tem... zarazby sobie to zakomunikowano. Zresztą, gdyby mu przyszła myśl wysłania, listu, pisałby przedewszystkiem do mnie, lub do mej siostry, na pewno.<br> {{tab}}— Pańska siostra jest zamężną?<br> {{tab}}— Jest wdową, panie... Karolina z Béraudó’w Perrot.<br> {{tab}}— Jej zatrudnienie?<br> {{tab}}— Jest praczką.<br> {{tab}}— Mieszka?<br> {{tab}}— Przy ulicy Garreau, nr. 17-ty, w Montmartre.<br> {{tab}}Casseneuve zapisywał to wszystko w notatce, według rozkazu naczelnika policyi.<br> {{tab}}— Podaj mi pan nazwiska i adresy wszystkich swych krewnych — rzekł tenże.<br> {{tab}}— Jeżeli to dla przekonania się czyli nie odbierali wiadomości od Edmunda Béraud, to nadaremne... — odparł gałganiarz; nic więcej nie wiedzą nademnie, upewniam.<br> {{tab}}— Mniejsza z tem... uczyń pan, co żądam.<br> {{tab}}Piotr Béraud dyktował kolejno nazwiska. Skoro wygłosił Juliusza Verrière, naczelnik policyi przerwał zdumiony:<br> {{tab}}— Juliusz Verrière... byłżeby to ów bankier?...<br> {{tab}}— Tak, panie... wielkość, z którą nie sympatyzuję bynajmniej. Osobistość pozująca na bogacza... Jego córka, a moja siostrzenica, posiada więcej przymiotów i zalet w małym swym palcu, niźli on w całej osobie.<br> {{tab}}— Zatem, mój ojcze... — wyrzekł naczelnik, skoro gałganiarz ukończył dyktowanie — musisz oczekiwać wraz z nami {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/551|num=157}}dopóki jakieś światło nie zabłyśnie i nie wskaże nam, czyli ów znikniony podróżny był twoim bratem.<br> {{tab}}— Nie znaleziono więc żadnych papierów w hotelu, w którym zamieszkał?<br> {{tab}}— Żadnych... Wszystko wraz z nim porwano i uwieziono.<br> {{tab}}— Artykuł w dzienniku, jaki mi wpadł w ręce, nadmienia, iż pan masz odebrać jakiś list z Kalkuty?<br> {{tab}}— Potrzeba miesiąc czasu, aby ów list nadszedł do Paryża. Pojmuję, iż pragnąłbyś jaknajrychlej otrzymać jakąś wiadomość w tym względzie — dodał naczelnik policyi, wpatrując się w oblicze gałganiarza; że pragnąłbyś wiedzieć, czyli ów człowiek znikniony był rzeczywiście twym bratem... — ponieważ, gdyby zmarł, otrzymałbyś wspaniałą sukcesyę...<br> {{tab}}— Ach! nie pragnę ja tej sukcesyi, Bóg widzi... nie tyle o nią mi chodzi — zawołał Piotr ze szczerem przejęciem, o prawdzie którego wątpić niepodobna było. — Czyż bowiem potrzebuję milionów? Czyżbym ich użyć potrafił, gdybym ich nawet posiadał? Jestem gałganiarzem i nim pozostanę. Zajęcie to upodobałem sobie... Coś mi brak, panie, skoro nie czuję kosza na plecach, a haczyka w ręku! Nie... nie! owa sukcesya niczem jest dla mnie... ona nie nęci mnie wcale. Nie chciałbym jednak, jeśli zabito mego brata, aby morderca umknął bezkarnie. Mój brat, Edmund, był wprawdzie samolubem, dziwakiem, nie kochał swoich, lecz mimo to wszystko był moim bratem. Chcę, aby jego zabójca został gilotynowanym i ze wszystkich sił moich o to starać się będę.<br> {{tab}}— Jesteś pan dobrym bratem... uczciwym człowiekiem — odrzekł naczelnik policji.— Gdzie mieszkasz?<br> {{tab}}— W Saint-Ouen, w willi Gałganiarzów.<br> {{tab}}— Dobrze... jeśli cośkolwiekbądź odkryjemy, zawezwę cię tu dla powiadomienia. A teraz możesz odejść, czas jest mi drogim... Mam wiele do załatwienia.<br> {{tab}}Piotr, ukłoniwszy się, wyszedł.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/552|num=158}}{{tab}}— Do czarta! — mruknął za drzwiami — szkoda się było trudzić dla nieotrzymania żadnej wiadomości. Lepiej mi było przespać się w domu.<br> {{tab}}Naczelnik policyi przeciwnie, zacierał ręce z zadowoleniem.<br> {{tab}}— Dzięki odwiedzinom — rzekł — tego człowieka — znamy teraz nazwiska wszystkich krewnych Edmunda Béraud. — A zwróciwszy się do Casseneuva, dodał: — Potrzeba wyśledzić, kto są ci ludzie, jaka ich wartość moralna, jak oni żyją?... Ów podróżny, przybyły do ''Hotelu Indyjskiego'', był bratem tego gałganiarza... mam to niezbite przekonanie.<br> {{tab}}— Nic, panie, jeszcze tego nie dowodzi... — ozwał się Casseneuve.<br> {{tab}}— Tak... nic nie dowodzi wprawdzie... lecz wszystko wskazuje. Zajmij się tą sprawą. Jest dla mnie rzeczą niezmiernej wagi otrzymanie jakichbądź rezultatów.<br> {{tab}}— Obawiam się. aby te rezultaty nie były dla nas sprzecznemi — mruknął agent.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ mamy do czynienia, jak to przewiduję, ze złoczyńcami cudzoziemskiego pochodzenia, a nader zręcznymi.<br> {{tab}}Śledzili oni Edmunda Béraud od chwili jego wyjazdu z Kalkuty, pilnując go jak cienie, a teraz opuścili zapewne Paryż i Francyę po spełnieniu zbrodni.<br> {{tab}}— Podzielam twe zapatrywania — odrzekł naczelnik; — bądźcobądź jednak działać nam trzeba. Mordercy mogli zniknąć i umknąć... nie zabrali jednak trupa wraz z sobą.<br> {{tab}}— A! otóż to właśnie!.,. — zawołał Casseneuve. — Gdzie jest ów trup... punkt najważniejszy w tej sprawie. Spoczywa on może na dnie Sekwany, z kamieniem u szyi... I kiedyś zobaczymy go skoro wypłynie zmieniony do niepoznania, nawet skoro go w Mordze wystawią, nikt nie odgadnie jego pochodzenia.<br> {{tab}}— Wszystko to być może... czyń jednak poszukiwania {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/553|num=159}}{{tab}}— Będziemy się starali dokonać tego jaknajlepiej.<br> {{tab}}Tu Caseneuve wyszedł z gabinetu naczelnika. {{kropki-hr}} {{tab}}Verrière pędził godziny w nieopisanej trwodze.<br> {{tab}}Jedenasta rano wybiła, gdy wyszedł z biura przy ulicy Le Pelletier, udając się do domu na śniadanie, a żadnej jeszcze wiadomości nie odebrał od Arnolda Desvignes, mimo, iż tenże mu przyrzekł nadesłać depeszę wkrótce po spotkaniu.<br> {{tab}}Pojedynki po za rogatką belgijską odbywają się zwykle bardzo rano. Godziny jednak upływały jedne za drugiemi, a telegram nie nadchodził.<br> {{tab}}Miałżeby Arnold Desvignes zostać zabitym? W takim wypadku śmierć jego zburzyłaby odrazu owe złote marzenia bankiera, wzniesione nakształt góry z dyamentów.<br> {{tab}}Parę, tygodni zaledwie upłynęło od zawarcia współki, a dom bankierski Verrièra podniósł się znakomicie. Z odzyskaniem kredytu rozpoczął rozległe operacye finansowe; drobnostką to wszystko było jednakże wobec onych zaczarowanych milionów, błyszczących potężnie, promieniście, w oddalonej apoteozie.<br> {{tab}}Verrière oswoił się już z myślą ich posiadania. Uważał je jako swe dobro, jako legalną swą własność, jako wyłącznie rzecz swoją. Za pomocą owych milionów olśni on Paryż swym zbytkiem, stanie się królem finansów, główną arteryą życia wielkiego świata.<br> {{tab}}Nadzieja ta nadymała go pychą i literalnie upajała.<br> {{tab}}I oto jedna kula pistoletowa mogła rozbić jak bańkę mydlaną owe marzenia, iskrzące pryzmatycznemi blaskami.<br> {{tab}}Ach! gdyby ona rzeczywiście dokonała strasznego dzieła zniszczenia!...<br> {{tab}}Verrière czuł, iż na samą tę myśl ogarnia go szaleństwo.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/554|num=160}}{{tab}}Jadąc do domu na śniadanie, pomrukiwał z wściekłością:<br> {{tab}}— Potrzeba tylko godziny czasu, aby depesza, wyprawiona z po za rogatek belgijskich, przybyła do Paryża. Spotkanie zapewne nastąpiło około siódmej znana. Brak tej depeszy oznajmia jasno, iż Arnold został zabitym. Ach! ten przeklęty pojedynek!... Mojej to córce zawdzięczam cios, jaki we mnie uderzył!... Niech mi się jeszcze poważy mówić teraz o swojej miłości! W dniu, w którym Vandame wyznał mi swoje uczucia dla Anieli, powinienem był stanowczo zamknąć przed nim drzwi mego domu i przeciąć tym sposobem wszelki stosunek pomiędzy nim a moją, córką. Gdybym był posiadał natenczas ową roztropność, nie doświadczałbym obecnie tych strasznych obaw... tej śmiertelnej trwogi. Aniela i Vandame staną się przyczyną mojej ruiny; zapłacą mi oni to drogo oboje!<br> {{tab}}Gdy bankier przybył na bulwar Haussmana, nie była jeszcze obiadowa godzina. Mimo to, rozgniewany, kazał natychmiast obiad podawać i przeszedł do jadalni, gdzie zastał córkę wraz z siostrą Maryą.<br> {{tab}}— Przybywasz, ojcze, sam? — zapytała Aniela.<br> {{tab}}Wyrazy te padły jak gorące żelazo na ranę, jątrzącą — serce bankiera.<br> {{tab}}— Tak... przychodzę sam! — zawołał — co cię zapewne cieszy nieskończenie. Oddychasz swobodniej, widząc, iż go tu nie ma? Pamiętaj jednak, że jeżeli nie zasiądzie on więcej przy naszym stole, inny natenczas przyjdzie zająć jego miejsce... ale tym innym nie będzie Vandame... przysięgam!... słyszysz?... przysięgam!... i dotrzymam słowa!<br> {{tab}}Siostra Marya wraz z Anielą spojrzały na siebie drżące z bojaźni.<br> {{tab}}Verrière, pochwyciwszy w przelocie owo spojrzenie, mówił dalej:<br> {{tab}}— Czy sądzisz, że ów związek postanowiony rozchwieje się tym sposobem? Mylisz się bardzo. Złączyłyście się obie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/555|num=161}}przeciw panu Desvignes, a tem samem i przeciw mnie, który stoję po jego stronie. Wy to jesteście przyczyną tego, co nastąpiło!...<br> {{tab}}Obie kobiety pobladły.<br> {{tab}}— Cóż jednak nastąpiło? — zapytała Aniela drżącym, zaledwie dosłyszanym głosem, obawiając się o ukochanego.<br> {{tab}}— Co nastąpiło?... — powtórzył bankier, podchodząc ku córce z zaiskrzonemi oczyma; ty to popchnęłaś Vandama do wyzwania mojego wspólnika!... Twoje to zaślepienie... twój głupi upór... twoje nieposłuszeństwo będą przyczyną śmierci tego człowieka, a może i mojej!<br> {{tab}}— Boże! mój Boże! — jąkało dziewczę, przyciskając rękoma piersi, w których gwałtowne uderzenia serca oddech jej tamowały. — Co ty powiadasz, mój ojcze?<br> {{tab}}— Mówię prawdę!...<br> {{tab}}— Zatem Vandame!<br> {{tab}}— Eh! co mi twój Vandame... — przerwał Verrière ze wzrastającą wściekłością; — ten głupiec jest niczem dla mnie... bardziej niż niczem!... Arnold Desvignes jest tu wszystkiem, w tej chwili być może on kona gdzie w kałuży krwi, uderzony kulą przez tego nikczemnego żołdaka, Vandama.<br> {{tab}}Aniela krzyknęła przerażona.<br> {{tab}}— Zatem oni się biją!... oni się biją!... — wołała stłumionym głosem, chwiejąc się cała.<br> {{tab}}— Tak... dzięki tobie... która czyniłaś wszystko ze swej strony, aby do skutku doprowadzić ów pojedynek. Wiedz jednak, że jeśli rozerwałaś mą współkę, która zapewniała mi spokój i majątek, ja was potrafię równym ciosem dosięgnąć oboje!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Verrière wymówił powyższe słowa z gestem strasznej groźby.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/556|num=162}}{{tab}}— Wuju mój... — poczęła siostra Marya — obrzuć mnie obelgami, ale oszczędzaj swą córkę! Wszak widzisz, że ją zabijasz... torturujesz po nad jej siły... Miej litość nad tem dzieckiem!...<br> {{tab}}— Nikczemna istota, która dwóch ludzi na śmierć naraża, nie ma prawa do żadnej litości!... — zawołał bankier brutalnie.<br> {{tab}}— Ojcze!... mój ojcze... łaski!... — jąkało dziewczę śmiertelnie blade, wyciągając ręce błagalnie. — Och! nie mów mi... nie mów... że Desvignes został zelżonym przez Vandama... nie mów, że się wyzwali... Nie mów, że się bija!...<br> {{tab}}— Biją się... bili się już... słyszałaś... rozumiesz? — wołał rozwścieczony Verrière — i w tej chwili obadwa może konają. Otóż, do czego doprowadzić może wykolejony rozum szalonej kobiety. Nie słucha się woli ojca... burzy się... buntuje... i sprowadza się z jednej strony ruinę własnego domu, a z drugiej śmierć! Biada Vandamowi, jeżeli zabił Arnolda! Jeżeli zaś Vandame żyje, strzeż się tem cieszyć, ponieważ nienawiść moja ścigać was będzie! Zgniotę i zdepczę tę waszą miłość, jak się zabija podłą gadzinę! Zgniotę i zdepczę razem i ciebie!<br> {{tab}}Verrière dał się owładnąć obłędowi wściekłości. Chwyciwszy za ręce swą córkę, wykręcał je i ściskał prawie do złamania.<br> {{tab}}Biedne dziewczę, pod nadmiarem bólu straciwszy przytomność, zachwiało się, wydając przytłumione jęki.<br> {{tab}}Oburzona podobnem okrucieństwem zakonnica, skoczyła ku bankierowi i chwyciła go za ręce, by z nich, jak ze szpon {{Korekta|rozjuszooego|rozjuszonego}} zwierzęcia, wydobyć dłonie nieszczęśliwej.<br> {{tab}}— Proszę... zastanów się, wuju... — wołała; — Aniela nie ma matki... bo gdyby jej matka tu była, nie ośmieliłbyś się napewno dręczyć do takiego stopnia tego biednego dziecka... W miejsce matki ja bronić jej będę, nie ulęknę się twej siły, bądź pewnym... i pamiętaj, że mężczyzna nie ma prawa zobelżać kobiety, choćby ta kobieta nawet była jego dzieckiem! Powstrzymaj się... przyjdź do przytomności... inaczej sądzić będę, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/557|num=163}}że Bóg, stwarzając cię, pozbawił cię serca. Widząc oszołomienie twe na myśl, że Desvignes mógł zginąć w pojedynku, sądzićby należało, że pomiędzy nim a tobą istniało coś innego nad prostą współkę pieniężną... że był pomiędzy wami zawartym jakiś pakt, osłonięty cieniem... jakaś innego rodzaju współka tajemnicza... a nietylko ja, ale świat cały podobnieby sądził.<br> {{tab}}Na te wyrazy Verrière zbladł nieco i nagle się uspokoił.<br> {{tab}}Puścił ręce Anieli, popchnąwszy ją silnie.<br> {{tab}}Dziewczę, na wpół omdlałe, padło na stojące obok krzesło. Siostra Marya objęła ją rękoma.<br> {{tab}}— Gdyby wypadkiem — rzekła z sarkazmem — przyszło ci, wuju, wybierać pomiędzy śmiercią swego dziecka a śmiercią pana Desvignes, ciekawam, jakibyś wybór uczynił?<br> {{tab}}— Nie chodzi tu o wybór... — burknął szorstko Verrière. — Chcę, aby mnie słuchano i rzecz skończona. Żądam, ażeby wszystko uchyliło się przed moją wolą... nie pozwalam na żadne dyskusye, ani kontrole... Ktokolwiek zaś bądź poważyłby się o tem zapomnieć, nie ma dlań miejsca w mym domu. Proszę pamiętać, siostro, o tem, com powiedział, pamiętać tak teraz, jak i na przyszłość.<br> {{tab}}Tu, nie {{Korekta|spojrzwszy|spojrzawszy}} nawet na swoją córkę, wyszedł z jadalni.<br> {{tab}}Lokaj, stojący za drzwiami, niewidzialny świadek tej tak wstrętnej sceny, wejść nie śmiał z posługą przy stole.<br> {{tab}}Siostra Marya, zbliżywszy się do swojej kuzynki, spostrzegła z przerażeniem, iż biedne dziewczę omdlało.<br> {{tab}}— Pomocy... ratunku!... — wołała.<br> {{tab}}Służący ukazał się, zapytując:<br> {{tab}}— Co pani czynić rozkaże?<br> {{tab}}— Trzeba przenieść co rychlej to biedne dziecię do jej pokoju.<br> {{tab}}Mimo, iż ów sługa był niemłodym, posiadał jednak dość siły, obok czego szczerze był przywiązanym do córki bankiera, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/558|num=164}}którą znał od niemowlęcia. Wziąwszy ją przeto na ręce wraz z siostrą Moryą, przeniósł do sypialni, gdzie ją złożył na szeslongu.<br> {{tab}}— Dziękuję ci, mój przyjacielu... — wyrzekła zakonnica. — Ani słowa o tem, co zaszło, nikomu! Nie wiem, co się stało mojemu wujowi. Nigdy go nie widziałam tak rozgniewanym!<br> {{tab}}— Pan zmienił się bardzo od pewnego czasu — wyszepnął służący. — Zapewne to skutkiem nadmiaru pracy.<br> {{tab}}— Bardzo być może..<br> {{tab}}— Czy będę tu jeszcze potrzebnym?<br> {{tab}}— Nie... możesz odejść.<br> {{tab}}Służący wyszedł.<br> {{tab}}Aniela leżała wciąż bezprzytomna. Siostra Marya, wszedłszy do przyległego pokoju, przyniosła flakon z solą trzeźwiącą i miednicę, pełną świeżej wody. Wodą tą zwilżała skronie zemdlonej, dając jej oddychać jednocześnie zawartością, znajdującą się we flakonie. Mimo to omdlenie nie ustępowało.<br> {{tab}}Łzy spłynęły na bladą twarz zakonnicy, stroskanej bezskutecznością swych starań.<br> {{tab}}— Zkąd pochodzi owa przestraszająca potęga, jaką zawładnął Desvignes nad moim wujem, popychając go do podobnie nikczemnych czynów? — zapytywała siebie. — Możnaby sądzić, że jest to jedna z owych demonicznych sił średnich wieków, o jakich nam mówią kroniki.<br> {{tab}}Zemdlona wreszcie zlekka się poruszyła. Drgnęły jej powieki.<br> {{tab}}Siostra Marya podwoiła starania.<br> {{tab}}Dziewczę otwarło oczy. Spojrzała zdumiona wokoło siebie, poczem utkwiła wzrok w zakonnicę, otaczającą ją macierzyńską tkliwością.<br> {{tab}}— Maryo!... och... Maryo! — szepnęła, wyciągając rękę do swej kuzynki — ja jestem bardzo nieszczęśliwą!<br> {{tab}}I wybuchnęła łkaniem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/559|num=165}}{{tab}}— Płacz, drogie dziecię... — mówiła zakonnica, zalewając się łzami; — płacz... łzy sercu ulgę przynoszą! płacz... ale nie rozpaczaj przedwcześnie.<br> {{tab}}— Ach! czyliż mogę mieć jeszcze nadzieję?...<br> {{tab}}— Dlaczego nie?<br> {{tab}}— To niepodobna!<br> {{tab}}— Woli Bożej jest wszystko podobnem...<br> {{tab}}Aniela podniosła głowę. Jej wzrok zaświecił blaskiem gorączkowym.<br> {{tab}}— A więc — wyrzekła głosem przerywanym łkaniem — a więc... miał miejsce ów pojedynek przeklęty, jaki przewidywałaś... Jeden z nich dwóch padł na pewno... a może i oba zabitymi zostali!... Jeżeli jeden z nich żyje... który natenczas... który? Ach! myśleć mi dłużej o tem niepodobna... mój umysł mięsza się... zaciemnia!... Widzę krew... krew wszędzie... Mój sen żarem się sprawdza!... Widziałam w nim Vandama, śmiertelnie ugodzonego... leżał na ziemi, w kałuży krwi!...<br> {{tab}}— Anielo... ukochane dziecię... błagam... uspokój się... — wołała zakonnica.<br> {{tab}}Dziewczę, jak gdyby nie słysząc słów swojej kuzynki, mówiło dalej:<br> {{tab}}— Skończone! jeśli on poległ... jestem zgubioną! Opuści mnie cała energia... będę musiała zostać posłuszną woli mego ojca. Być posłuszną? — powtórzyła, podnosząc się ruchem bezwiednym, jak gdyby we śnie magnetycznym — posłuszną? nie... nigdy!... Jeżeli ów człowiek zabił Vandama, biada mu... biada! Emil będzie pomszczonym... Ja... ja tej zemsty dopełnię!...<br> {{tab}}— Anielo... przez Boga... gorączka opanowywa twój umysł... — szepnęła siostra Marya. — Powiększasz swą boleść. Uspokój się, proszę... zaklinam!<br> {{tab}}— Ja muszę, o wszystkiej się dowiedzieć! — zawołała gwałtownie panna Verrière. — Słyszysz? ja chcę i muszę, wiedzieć! Pojedziemy do Vandama, do Vincennes... tam prawdę nam powiedzą. Jeżeli poległ... przywdzieję wdowią żałobę i nie zdejmę takowej, aż po dokonania mej zemsty, poczem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/560|num=166}}uczynię tak, jak ty siostro... oddam się Boga. Furta klasztorna rozdzieli mnie ze światem na zawsze. A teraz jedźmy... jedźmy coprędzej!...<br> {{tab}}— Droga... ukochana... wysłuchaj mej prośby, jaką zanoszę; korząc się przed tobą na kolanach!... — wołała zakonnica. — To, co chcesz uczynić, jest bezrozumnem. Ty nie możesz jechać do Vincennes, do Vandama!...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ podobne postąpienie, lubo niewinne samo w sobie, byłoby przeciwne formom światowym.<br> {{tab}}— A! co mi po formach... po konwenansach! Jeżeli Emil został ranionym, któż mnie o tem powiadomi, jeżeli sama tam nie pojadę? Żywy, czy zmarły, ja chcę... ja muszę go widzieć... Jedźmy!<br> {{tab}}Tu panna Verrère zbliżyła się ku drzwiom.<br> {{tab}}— Błagam cię, nie czyń tego! — wołała, wstrzymując ją, siostra Marya. — Ja sama pojadę... ja dowiem się o wszystkiem... dowiem o całej prawdzie!<br> {{tab}}— Którą, gdyby była straszną, ukryjesz przedemną?...<br> {{tab}}— Nie! wszystko ci opowiem... przysięgam! Nic nie ukryję. Pozwól mi tylko dowiedzieć się samej o tem, co nastąpiło. Gdyby obecność twoja była potrzebną, wrócę tu i zabiorę cię z sobą. Dlaczego zresztą te łzy... zkąd ta rozpacz przedwczesna? Twój ojciec nic nie wie napewno... sądzi... przypuszcza... ale nie twierdzi. Gdyby nastąpił pojedynek, nie odbyłby się on ani w okolicach Paryża, ani we Francyi. Przeciwnicy wyjechaćby musieli, by się uchronić przed ściganiem prawa. Nic więc obecnie wiedzieć jeszcze nie można o wynikach tego spotkania, które nieszczęściem ty sprowadziłaś!...<br> {{tab}}— Ja? — zawołała panna Verrière, załamując ręce.<br> {{tab}}— Bezwątpienia! Gdybyś nie była wysłała depeszy do Vandama i nie sprowadziła go tutaj... gdybyś nie była wznieciła w nim zazdrości, mówiąc mu o Arnoldzie Desvignes, nie byłby nastąpił pojedynek.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/561|num=167}}{{tab}}— Nie nastąpiłby on dziś, być może... był jednak nieuniknionym w danej chwili.<br> {{tab}}— Może to być... Przyszłość w ręku Boga! Bądźcobądź, obecnie nie wiemy, co się stało, zachowaj więc swe siły, których bardzo potrzebować możesz. Pójdź zemną... siądźmy do stołu... należy ci się pożywić czemśkolwiek... Nakaż milczenie swojemu sercu... Zwalcz siłą woli swą boleść... Pojadę do Vincennes... przyrzekłam ci to i dotrzymam słowa.<br> {{tab}}— Czuję się złamaną, obezwładnioną... — rzekła panna Verrière, ogarnięta w rzeczy samej niezwykłem moralnem i fizycznem osłabieniem.<br> {{tab}}— To może chcesz, aby nam tu przyniesiono śniadanie, do twego pokoju?<br> {{tab}}Dziewczę skinęło głową potwierdzająco, poczem, rzuciwszy się na krzesło, wybuchnęło łkaniem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Podczas biegu pociągu z Paryża do rogatki belgijskiej, Misticot, wsunąwszy się w kąt wagonu pierwszej klasy, zapytywał sam siebie, w jaki sposób mógłby zapobiedz pojedynkowi pomiędzy Vandamem, przyjacielem panny Verrière, a Arnoldem Desvignes, jej wrogiem, lub pragnął przynajmniej odnaleźć coś takiego, coby owo spotkanie odwrócić mogło na korzyść porucznika artyleryi.<br> {{tab}}Podrostek z Montmartre nie posiadał najmniejszego doświadczenia w tem, co dotyczyło owych tak zwanych „spraw honorowych.“ Nie mogąc przeto rozbierać powodów i następstw pojedynków, ponieważ nie znał ich wcale, zadawalniał się stawianiem tego zapytania:<br> {{tab}}— Co robić... co robić?<br> {{tab}}Rzecz prosta, zagadnienie to pozostawało nierozwiązanem, mimo całego natężenia jego wyobraźni i mały sprzedaw- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/562|num=168}}ca medalików nic nie odnalazł, gdy pociąg zatrzymał się i konduktor wygłosił nazwę stacyi, do jakiej miał bilet.<br> {{tab}}Z żywością, właściwą swojemu wiekowi, wyskoczył raczej niż wysiadł z przedziału, spoglądając wokoło siebie. Wpadły mu w oczy dwie grupy, utworzone przez przeciwników i świadków tychże, oczekujących odejścia pociągu, ażeby wyjść na peron.<br> {{tab}}Po kilku minutach maszyna świsnęła, droga się opróżniła i obecnie przejść ją wpoprzek można było, co też uczynili wraz ze swoimi świadkami dwaj mający się pojedynkować.<br> {{tab}}Misticot szedł za nimi, trzymając się nieco w oddaleniu.<br> {{tab}}Kilka domów, mieszczących w sobie zajazdy, kawiarnie i restauracye, wznosiło się obok stacyi.<br> {{tab}}Po ujściu kilkunastu kroków obie grupy zatrzymały się i Berthier, przedsiębiorca, podszedł do świadków Vandama.<br> {{tab}}— Czy który z panów — zapytał — nie zna w tej okolicy miejsca, odpowiedniego na podobne spotkanie?<br> {{tab}}— Znam, panie... — rzekł jeden z zapytanych. — Potrzeba iść plantem drogi żelaznej ku Paryżowi. W ciągu kwandransa przybędziemy do lasku, który jak gdyby był na to utworzonym. Bywałem tam już w sprawach tego rodzaju. Raczcie panowie iść naprzód. Skoro ujdziecie pięćdziesiąt kroków, my wyruszymy za wami.<br> {{tab}}Berthier, ukłoniwszy się, wrócił do Arnolda i drugiego świadka, a opowiedziawszy im, co słyszał, udał się wraz z nimi w drogę wskazaną, gdzie ktoś ich poprzedzał, idąc przodem.<br> {{tab}}Ów ktoś był to Misticot, który, pochwyciwszy w przelocie powyższą rozmowy, postanowił z niej korzystać i biegł z całą szybkością ku laskowi.<br> {{tab}}Ranek był dnia tego czarującym. Pogodne słońce wznosiło się na czysty horyzont, złocąc łąki i pola, okryte zielenią.<br> {{tab}}Desvignes, z marmurowo-spokojnem jak zwykle obliczem, nie wyrażającem żadnego wzruszenia, szedł w milczeniu, nie mówiąc nic do towarzyszących mu dwóch świadków.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/563|num=169}}{{tab}}Vandame przeciwnie, pomimo całej energii charakteru i niezaprzeczonej odwagi, był bledszym niż zwykle, zdając się do głębi wstrząśniętym. Marszczył brwi i czoło, poszarpywał wąsa.<br> {{tab}}— Co ci jest, mój drogi? — zapytał jeden z jego przyjaciół, zdziwiony tą niezwykłą zmianą w zachowaniu swego kolegi. Widzę, że jesteś w złem usposobieniu tego rana...<br> {{tab}}— Jest to stan nerwowy, którego nie jestem w możności pokonać, a który nie wiem doprawdy, zkąd pochodzi... odrzekł porucznik. — Bądź jednak spokojnym... to wkrótce przeminie, nie ujrzysz mnie w złej pozycyi na miejscu spotkania.<br> {{tab}}— Ależ... — odparł pierwszy — ja ani na chwilę nie wątpię o tobie! Zatrwożyłem się tylko, czyliś nie chory.<br> {{tab}}Przybyli do lasku. Misticot znajdował się już tu od pięciu minut, ukryty po za gęstemi krzewami. Najprzód usłyszał kroki nadchodzących, a następnie i głosy. Obie grupy razem się połączyły.<br> {{tab}}— Panowie, wejdźmy bardziej w głąb lasu — ozwał się oficer, który poprzednio rozmawiał już z przedsiębiorcą Berthier. — Jesteśmy o pięćdziesiąt kroków od wyciętej polanki... Ścieżka ta doprowadzi nas tam.<br> {{tab}}Wszyscy skierowali się kolejno na ścieżkę.<br> {{tab}}Misticot, przedzierając się przez krzaki, stanął tamże wraz z nimi.<br> {{tab}}— Do czarta! — mruczał, zaciskając pięści; — nie wiem sam doprawdy, po co ja tutaj przybyłem? Nic nie odnalazłem... nic, coby mogło powstrzymać ów pojedynek. Będą się bili... Ach! widzę teraz, że jestem głupcem, co się zowie!<br> {{tab}}W chwili, gdy obaj przeciwnicy zatrzymali się wraz ze świadkami, i on się również zatrzymał.<br> {{tab}}Berthier głos zabrał.<br> {{tab}}— Panowie... — rzekł, zwracając się do Vandama i Arnolda Desvignes — przypominam wam o warunkach walki. Odległość czterdzieści kroków, z prawem postąpienia naprzód {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/564|num=170}}kroków dziesięć. Strzał dowolny... Jakiekolwiekbądź byłyby wyniki pierwszego strzału, tylko dwie kule wyrzuconemi zostaną.<br> {{tab}}Vandame i Desvignes poruszyli głowami na znak przyzwolenia.<br> {{tab}}Przedsiębiorca mówił dalej:<br> {{tab}}— Przynieśliście, panowie, broń swoją: my również. Los rozstrzygnie, czyli pojedynkujący się użyją naszej lub waszej broni.<br> {{tab}}I wyjąwszy z kieszeni złotą monetę, Berthier dodał:<br> {{tab}}— Rzucam w górę ten pieniądz... mówcie, panowie: orzeł, czy popiersie?<br> {{tab}}— Orzeł! — zawołał jeden ze świadków Vandama, podczas gdy moneta na dół spadała.<br> {{tab}}— Patrzcie panowie! — zawołał Berthier, wskazując na leżący pieniądz na ziemi; — popiersie Napoleona III-go. Użyjecie więc naszej broni, tej, którą przyniósł pan Desvignes.<br> {{tab}}Tu schował pieniądz do kieszeni.<br> {{tab}}Drugi świadek Arnolda otworzył szkatułkę z pistoletami.<br> {{tab}}— Dwóch z pomiędzy nas nabije broń — mówił przedsiębiorca dalej; — podczas gdy dwaj drudzy odliczą czterdzieści kroków i oznaczą suchemi gałęziami miejsce dla przeciwników, oraz granicę, jakiej w żadnym razie przestąpić im nie wolno, idąc naprzeciw siebie po wygłoszonej komendzie.<br> {{tab}}Jeden ze świadków Vandama wraz z drugim świadkiem Arnolda, zajęli się liczeniem kroków i oznaczeniem gruntu gałęziami, podczas gdy Berthier nabijał pistolety przed oczyma czwartego świadka.<br> {{tab}}— Gotowe... — rzekł, ukończywszy tę czynność.<br> {{tab}}Desvignes wraz z porucznikiem artyleryi, zbliżyli się każdy dla wzięcia po jednym pistolecie.<br> {{tab}}Spojrzenia ich się skrzyżowały.<br> {{tab}}Głęboka nienawiść błyszczała we wzroku Vandama; {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/565|num=171}}oblicze Arnolda przeciwnie, wyrażało spokój zupełny. Wzrok jego, jako też i usta, były niememi.<br> {{tab}}— Ostatnia moja prośba i polecenie, Maurycy... — rzekł Vandame do jednego ze swoich świadków, jak gdyby wymierzając wyrazy w swego przeciwnika. — Jeżeli zostanę zabitym, odniesiesz mój portfel wraz z listem i miniaturą i oddasz sam osobiście, z ostatniem mem pożegnaniem, ów list i portret pannie Verrière, mojej kuzynce... mojej narzeczonej.<br> {{tab}}Desvignes stał nieruchomy. Nie zadrżał żaden muskuł w jego twarzy; krwawe jedynie światło zaiskrzyło się pod jego powieką na wymówione powyżej słowa przeciwnika i zgasło w oka mgnieniu.<br> {{tab}}Obaj przeciwnicy, zwróciwszy się do siebie plecami poszli zająć przeznaczone sobie pozycye.<br> {{tab}}Czterej świadkowie złączyli się razem.<br> {{tab}}Przeciwnicy podnieśli broń, nie celując wszakże jeszcze.<br> {{tab}}Jeden z oficerów, na którego padł obowiązek wygłoszenia sygnału, wymówił głośno owe uroczyste wyrazy:<br> {{tab}}— Raz... dwa... trzy!...<br> {{tab}}Desvignes i Vandame zaczęli natychmiast iść naprzeciw siebie.<br> {{tab}}Desvignes śmiertelnie był bladym; porucznik przeciwnie, odzyskał całą krew zimną.<br> {{tab}}Przebiegłszy śpieszno siedem, czy osiem kroków, pochylił głowę, ażeby lepiej strzał zastosować i nacisnął kurek pistoletu.<br> {{tab}}Rozległ się huk. Wzniósł się obłok dymu.<br> {{tab}}Misticot, ukryty w krzaku tuż na wprost Vandama, rozgarnął drżącą ręką gałęzie, ażeby widzieć lepiej. Spostrzegł Arnolda wciąż naprzód idącego.<br> {{tab}}Doszedłszy do granicy, oznaczonej suchą gałęzią, wspólnik Verrièra zatrzymał się i wycelował w bezbronnie stojącego przeciwnika, od którego dzieliła go tak mała odległość, iż zdawało się niepodobieństwem chybić w żyjącą tę tarczę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/566|num=172}}{{tab}}Upłynęła chwila, która zdała się być nieskończonością dla widzów tej sceny.<br> {{tab}}— Strzelaj że pan... lecz strzelaj! — wołali razem czterej świadkowie.<br> {{tab}}Zamiast nacisnąć kurek, Desvignes wyżej broń podniósł.<br> {{tab}}— Co pan robisz?... — zawołał Vandame. — Masz prawo mnie zabić... ale mnie nie dręczyć... Zabij mnie natychmiast, ponieważ masz moje życie w swem ręku.<br> {{tab}}— Pańskie życie jest w mojem ręku... to prawda... — odrzekł Desvignes. — Świadkowie stwierdzić to mogą. Nie strzelę jednak... ponieważ nie chcę cię zabić, na teraz przynajmniej.<br> {{tab}}— Nie przyjmę od ciebie żadnej łaski!... — zawołał gwałwnie Vandame.<br> {{tab}}— Nie chodzi tu o łaskę, jakiej nie mam zamiaru panu ofiarować, ale o odroczenie sprawy, jakie przyjąć pan musisz!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}{{Korekta|Jakie|— Jakie}} odroczenie... co to znaczy? — zawołał Vandame zdumiony.<br> {{tab}}— Rzecz bardzo prosta... — odparł nikczemnik. — Twoje życie do mnie należy, wszak sam to powiedziałeś przed chwilą. Podoba mi się nie odbierać ci go dziś... lecz w dniu, w którym go zażądam, oddać je musisz, jeżeli jesteś człowiekiem honoru!<br> {{tab}}— Ależ to haniebne... to bezrozumne! — zawołał porucznik. — Nie chcę zawdzięczać panu ani jednej minuty mojego życia... Zabij mnie natychmiast!<br> {{tab}}Desvignes, wyjmując zwolna nabój z pistoletu, odrzekł spokojnie, jak gdyby chodziło o rzecz najzwyklejszą w świecie.<br> {{tab}}— Zabiję cię w dniu i godzinie, w której mi się podoba... Jestem twym wierzycielem... Zażądam według mej woli wypłaty należytości.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/567|num=173}}{{tab}}Oficerowie, świadkowie i przyjaciele Vandama nie chcieli przyjąć podobnie wstrętnej propozycyi.<br> {{tab}}— Odrzucamy pański warunek... nie godzimy się na to — wołali.<br> {{tab}}— Mało mnie to obchodzi, czy go panowie przyjmujecie, lub odrzucacie — odrzekł Desvignes. — Moja wola jest niewzruszoną... nic jej nie zmieni. Chcę, aby pan Vandame sam odniósł pannie Verriére list i portret, jakie, według jego własnego wyrażenia, miał przesłać jej z pożegnaniem.<br> {{tab}}— Nie chodzi nam o pańską wolę... o to, co się panu podoba — rzekł jeden z oficerów, ale o wypełnienie naszych obowiązków, jako świadków; a jednym z tychże jest powstrzymanie pańskiej nienawiści i zemsty, jaka nam potworną być się wydaje. Służyło panu prawo strzelić do swego przeciwnika w pojedynku, według zasad ustanowionym. Gdybyś jednak poważył się z tej broni, jakiej dziś nie użyłeś, strzelić do pana Vandame później, nie byłbyś natenczas prawnie i honorowo walczącym, ale poprostu stałbyś się mordercą, zbrodniarzem!<br> {{tab}}— Takie są pańskie zapatrywania? — odparł szyderczo Desvignes. — Moje są całkiem innemi.<br> {{tab}}— Tem gorzej, panie, ponieważ jestem pewien, że wszyscy uczciwi ludzie podzielą me zdanie.<br> {{tab}}— Dość sprzeczki!... — zawołał nagle Vandame. — Pan Desvignes chce wznowić starą sytuacyę ze zużytych melodramatów... Niech działa według swej woli. Uznaję go za pana mej egzystencyi i proszę was, wpiszcie to jego oświadczenie do protokułu.<br> {{tab}}— Nigdy! zawołali razem czterej świadkowie.<br> {{tab}}— Wpisywać do protokułu podobne oświadczenie, byłoby to niczem nieusprawiedliwionem bezprawiem — zawołał Berthier. — Odłączam się od mego klienta w tem, co się tyczy pomienionej deklaracyi, nie przyjmując odpowiedzialności za jego dalsze czyny.<br> {{tab}}— Ja ci też ich bynajmniej narzucać nie chcę, mój drogi Berthier — zawołał Desvignes z ironią. — Układajcie sobie wasz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/568|num=174}}protokuł, jak tylko wam się podoba, to jednak w niczem nie zmieni położenia rzeczy. Ja jestem wyłącznym panem życia porucznika Vandame, mam prawo mu go odebrać... Nadużycie tego prawa jest rzeczą mojego sumienia.<br> {{tab}}— A także i sądu... — wtrącił jeden z przyjaciół porucznika.<br> {{tab}}— Sądu? — powtórzył Desvignes; — niech i tak będzie. — Nie obawiam się go bynajmniej, ponieważ wasza skarga, panowie, stałaby się dla mnie uniewinnieniem i tryumfby mi zjednała.<br> {{tab}}— Spotkamy się na stacyi... — rzekł Berthier do jednego z przyjaciół Vandama; — zjemy tam razem śniadanie i spiszemy protokuł przed udaniem się w drogę do {{Korekta|paryża|Paryża}}.<br> {{tab}}— Jesteśmy na pańskie rozkazy... — odrzekli obaj oficerowie.<br> {{tab}}Vandame ze świadkami naprzód się oddalił; Desvignes ze swymi szedł w odległości około pięćdziesięciu kroków po za pierwszymi.<br> {{tab}}— Wiesz pan, że jesteś wspaniałomyślnym... niech cię czarci porwą! — wymruknął Berthier. — Dlaczego jednak nie chciałeś strzelać w swego przeciwnika?<br> {{tab}}— Szło mi o udzielenie małej nauki temu jegomości... Dałem mu ją... wystarcza mi to.<br> {{tab}}— O! lekcya to twarda... bezwątpienia! Obecnie, po tem, co nastąpiło, jedno tylko pozostaje porucznikowi Vandame...<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Zostawić panu wolne pole działania, a samemu pojechać na plac wojny do Tonkinu.<br> {{tab}}— Podzielam pańskie zdanie i myślę, że tak uczyni.<br> {{tab}}Desvignes kazał podać śniadanie w restauracyi sąsiadującej z tą, do której wszedł Vandame z oficerami, a podczas gdy je przyrządzano, udał się na stacyę w zamiarze wysłania depeszy do Verrièra, jak to przyobiecał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/569|num=175}}{{tab}}Zawód go tam jednak oczekiwał. Przystanek ów, będąc stacyą trzeciorzędną, nie mógł się podjąć wysłania depeszy. Dla zatelegrafowania więc potrzebaby było posłać do wsi, położonej blisko o kilometr odległości, gdzie znajdowało się biuro poczt i telegrafów.<br> {{tab}}Desvignes uznał to za rzecz bezpożyteczną.<br> {{tab}}— Na co mam trudzić się daremnie? — rzekł; — Verrière zaczeka na mój powrót... Jeśli jest niespokojnym, tem lepiej... Oceni więcej wartość swojego wspólnika.<br> {{tab}}Powiadomiwszy się następnie o godzinie odejścia pociągu, wrócił do restauracyi, gdzie zastał gotowem śniadanie.<br> {{tab}}Misticot wkrótce po rozejściu się walczących wyszedł z za krzaków, z po za których widział wszystko, o czem opowiedzieliśmy. Podrostek nie ochłonął jeszcze ze strachu, jaki nim owładnął w chwili, gdy sądził, że Desvignes zabije Vandama. Potrzebował użyć ruchu, powietrza, aby uśmierzyć wzruszenie. Idąc, zapytywał sam siebie, dlaczego wspólnik Verrièra nie korzystał z przysługującego mu prawa i nie wpakował kuli w głowę, albo pierś porucznika? Rozmyślał, nie mogąc rozwiązać tego zapytania.<br> {{tab}}Równo z nim Desvignes udał się na stacyę dla powiadomienia, o którym czasie pociąg odchodzi. Chłopiec pragnął corychlej opowiedzieć siostrze Maryi, co widział i słyszał.<br> {{tab}}Pociąg wschodził w południe, a przybywał do Paryża o piątej przed wieczorem.<br> {{tab}}Czując potrzebę posiłku, wszedł nasz podrostek do jednej z pobliskich restauracyj na śniadanie.<br> {{tab}}Siostra Marya nie straciła też czasu daremnie. Zmusiwszy Anielę do pożywienia się czemkolwiek, pojechała fiakrem do Vincennes, wyprost do mieszkania Vandama.<br> {{tab}}Porucznik wraz z innymi oficerami zajmował dom, położony w ulicy, sąsiadującej z fortem, w pobliżu lasu.<br> {{tab}}— Nie ma w domu pana Vandame — odrzekł odźwierny na zapytanie zakonnicy — lecz jest jego służący.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/570|num=176}}{{tab}}Siostra Marya zbliżyła się do żołnierza, który, salutując ją po wojskowemu, odpowiedział:<br> {{tab}}— Mój porucznik jest na dwudziestoczterogodzinnym urlopie. Wyjechał wczoraj wieczorem z dwoma swoimi kolegami i nie powróci aż dziś wieczorem.<br> {{tab}}— Lecz czy napewno powróci?<br> {{tab}}— Tak mi powiedział.<br> {{tab}}— Od wczoraj nie nadeszła od niego żadna wiadomość?<br> {{tab}}— Żadna.<br> {{tab}}— Nie wiesz pan, dokąd się udał za urlopem?<br> {{tab}}— Nie wiem.<br> {{tab}}Zakonnica zrozumiała, iż daremnem byłoby badać o więcej; żołnierz nie mógł być powiernikiem swojego oficera, ztąd nic nie wiedział napewno.<br> {{tab}}Gdyby Vandame został zabitym albo ranionym, dwaj towarzyszący mu przyjaciele mogliby o tem jedynie udzielić wiadomość.<br> {{tab}}Kuzynka Anieli odejść zamierzała.<br> {{tab}}— Skoro powróci porucznik — zapytał żołnierz — co mam mu mam powiedzieć?<br> {{tab}}— To tylko, że siostra Marya tu była, chcąc się z nim widzieć... Będziesz pamiętał me imię?<br> {{tab}}— O! doskonale... Siostra Marya... wszakże tak? Dopełnię ściśle zlecenia.<br> {{tab}}— Dziękuję ci, mój przyjacielu.<br> {{tab}}Zakonnica wsiadła do fiakra.<br> {{tab}}— Co począć? — rozmyślała. — Jakie sprawozdanie złożyć Anieli ze swej bytności w Vincennes? Wiadomość, jaką otrzymała, nie uspokoi obaw młodego dziewczęcia, ale powiększy je raczej.<br> {{tab}}Widocznem było dla siostry Maryi, iż Verrière nie skłamał. Pojedynek miał miejsce, czego wyjazd porucznika z dwoma kolegami był najlepszym dowodem. Vandame pojechał bić się za rogatki, nie ulegało to wątpliwości.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/571|num=177}}{{tab}}Panna Verrière oczekiwała powrotu swej kuzynki z łatwym do zrozumienia niepokojem.<br> {{tab}}Wyszła chwiejąca się na spotkanie siostry Maryi, skoro spostrzegła ją oknem idącą przez dziedziniec.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytała z trwogą.<br> {{tab}}— Nic się nie dowiedziałam, moje dziecię... — odparła zakonnica.<br> {{tab}}— Jakto... nic?... Dlaczego?<br> {{tab}}— Vandame jest nieobecnym w Vincennes. {{Korekta|Otrzymawwszy|Otrzymawszy}} urlop na dwadzieścia cztery godzin, wyjechał wczoraj wieczorem i nie powróci aż dziś o tej samej porze.<br> {{tab}}Aniela, przygnębiona tą wiadomością, padła na krzesło, ukrywszy twarz w dłoniach.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Verrière, wyszedłszy od siebie wściekle rozgniewany, udał się do restauracyi, gdzie jadł śniadanie, pijąc więcej niż zwykle dla oszołomienia siebie samego, poczem w stanie nadzwyczajnego wzburzenia wrócił do biura. Wiemy, iż tam nie zastał żadnej depeszy.<br> {{tab}}Całe popołudnie spędził w nieopisanem nerwowem podrażnieniu. Miał myśl pokilkakrotnie udać się pociągiem drogi żelaznej po za rogatki, dla otrzymania wiadomości; obawa jednak minięcia się w drodze z Arnoldem w miejscu go powstrzymywała.<br> {{tab}}Opanowany gorączką nie mógł w miejscu usiedzieć, a nie chcąc wydalać się z biura, chodził dużemi krokami po gabinecie, jak dziki zwierz w klatce zamknięty.<br> {{tab}}Wreszcie o w pół do szóstej, nie mogąc wytrzymać dłużej, wyjść postanowił, gdy nagle usłyszał turkot zatrzymującego się przed domem powozu.<br> {{tab}}Po raz może dwudziesty podbiegł do okna i wydał okrzyk radości. Spostrzegł wysiadającego Arnolda.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/572|num=178}}{{tab}}— Zdrów... i cały! Oddycham! — wyszepnął, pośpieszając drzwi otworzyć.<br> {{tab}}— Otóż jestem... — zawołał Desvignes, zawsze zimny i obojętny, ukazując się w progu.<br> {{tab}}— Jakżem szczęśliwy, że cię widzę! — odrzekł Verrière, ściskając mu rękę. — Dlaczego jednak wbrew uczynionej obietnicy, dręczyłeś mnie tak przez dzień cały? Depesza wszakże szybko nadchodzi?<br> {{tab}}— Stacya, na której wysiedliśmy, nie przyjmuje telegramów... oto moje usprawiedliwienie.<br> {{tab}}— Jest ono dostatecznem... A teraz mów mi o Emilu Vandame... Czy poległ?<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— Zatem raniony niebezpiecznie?<br> {{tab}}— I to nie...<br> {{tab}}— Jakto... nie odbył się więc pojedynek... Mój siostrzeniec nie stanął? przysłał usprawiedliwienie.<br> {{tab}}— Nie było żadnych {{Korekta|uspradliwień|usprawiedliwień}}... Biliśmy się...<br> {{tab}}— Czy podobna... zatem chybiłeś?<br> {{tab}}— Trzymałem go bezbronnego na końcu lufy mego pistoletu, nie śpiesząc z wystrzałem.<br> {{tab}}Verrière cofnął się osłupiąły.<br> {{tab}}— Nie śpieszyłeś z wystrzałem? — powtórzył — gdy dość było jednego naciśnięcia kurka, ażeby uwolnić nas obu od osobistości podwójnie dla nas niedogodnej, jako rozkochanego w mej córce i jako spadkobiercę Edmunda Béraud.<br> {{tab}}— Sądzę, iż powiedziałem ci już o moich zamiarach w tym względzie.<br> {{tab}}— Bezwątpienia... lecz teraz zmieniły się okoliczności. Jest to czystem szaleństwem z twej strony!... Od niego pochodziło wyzwanie... Dlaczego więc go oszczędzać i żyć mu pozwalać?<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... Jeżeli pozostawiłem mu życie, zabiłem go moralnie. W obecnej chwili Vandame już prawie nie żyje. Pozostaje mu tylko iść szukać śmierci w Tonkinie, jak {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/573|num=179}}dobrze powiedział jeden z mych świadków, co nas uwolni od niego bez kropli krwi przezeń nie przelanej. W tem, co mnie dotyczy, otrzymałem cel pożądany.<br> {{tab}}— Nic nie rozumiem.<br> {{tab}}— Powiedz mi... Masz ufność we mnie?<br> {{tab}}— Ufność ślepą... zupełną!<br> {{tab}}— Zatem niech ci wystarczy to, że ja za wszystko biorę na siebie odpowiedzialność. Jakże się miewa panna Aniela?<br> {{tab}}— Sądzę, że niezbyt dobrze... ponieważ dziś rano miałem z nią zajście gwałtowne.<br> {{tab}}— Które sam wywołałeś bezwątpienia... To źle!<br> {{tab}}— Mógłżem być panem siebie? Nie odbierając od ciebie wiadomości, sądziłem, żeś poległ.<br> {{tab}}— I powiedziałeś swej córce, że ja się biję z Vandamem?<br> {{tab}}— Tak, powiedziałem jej to... w rzeczy samej.<br> {{tab}}— A prosiłem cię, ażebyś tego nie czynił... Otóż niezręczność, której następstwa zmuszą mnie do wyznania jej rychlej mych uczuć, niźli to chciałem uczynić.<br> {{tab}}— Nic w tem złego... Przyśpiesz te rzeczy, skoro jesteś pewien, że nie przeszkadza ci teraz rywalizacya Vandama. Trzeba, ażebyś przed upływem dwóch miesięcy został mym zięciem.<br> {{tab}}— Ja, bardziej niż ty, radbym przyśpieszyć to małżeństwo, ponieważ jestem szalenie zakochany w twej córce.<br> {{tab}}— Będziesz u nas na obiedzie?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Nie dozwolę, aby dzień jeden upłynął bez złożenia mej czci u stóp panny Verrière.<br> {{tab}}— A zatem jedźmy.<br> {{tab}}Tu obaj nikczemni wspólnicy udali się na bulwar Haussmana.<br> {{tab}}Misticot wrócił do Paryża tymże samym pociągiem, którym jechali dwaj przeciwnicy wraz ze świadkami.<br> {{tab}}Mimo, iż chłopiec czuł się być złamany znużeniem, krążył około pałacu, spodziewając się, iż może ujrzy wychodzącą zeń siostrę Maryę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/574|num=180}}{{tab}}Zakonnica nie ukazała się wcale, natomiast spostrzegł Misticot Verrièra z Arnoldem, zajeżdżających przed bramę.<br> {{tab}}— Dziś próżnobym wyczekiwał... — rzekł sam do siebie. — Przyjdę jutro do kaplicy Sacré-Coeur.<br> {{tab}}I odszedł w stronę Montmartre.<br> {{tab}}Siostra Mary a wraz z panną Verrière znajdowały się w salonie, rozmawiając o poruczniku.<br> {{tab}}Aniela, wciąż zasmucona głęboko, z głową pochyloną na piersi, odpowiadała półsłowami kuzynce.<br> {{tab}}Zajęte rozmową, nie dosłyszały szmeru otwierających się drzwi, ani odgłosu kroków nadchodzących dwóch mężczyzn i za wejściem dopiero bankiera do salonu wraz z jego wspólnikiem obie podniosły głowy.<br> {{tab}}Spostrzegłszy Arnolda Desvignes, Aniela zbladła przestraszająco, jej oczy zaświeciły blaskiem nienawiści, twarz przybrała wyraz wstrętu i groźby. Zerwała się szybko, a biegnąc ku niemu i patrząc mu w oczy, zawołała:<br> {{tab}}— Zabiłeś go pan!<br> {{tab}}— Nie zabiłem nikogo...<br> {{tab}}— Zatem raniłeś go... niebezpiecznie raniłeś?<br> {{tab}}— I to nie... Uspokój się pani... nie masz się czego obawiać dla osoby, o której mówisz.<br> {{tab}}Panna Verrière swobodniej odetchnęła.<br> {{tab}}— Pan Vandame żyje... zdrów i cały, jak ja... — mówił dalej Desvignes — upewniam słowem honoru.<br> {{tab}}Dziewczę utkwiło badawcze spojrzenie we wzroku mówiącego, jak gdyby pragnąc przeniknąć głąb jego duszy, dla upewnienia się, czy on mówi prawdę; wzrok jednak Arnolda został nieprzeniknionym, jak i myśl jego, a jednak niepodobna było kłamstwa przypuszczać w tym razie, bezczelność taka albowiem przekroczyłaby wszelką granicę. Zresztą, w jakimby celu to czynił, gdy kłamstwo nazajutrz mogłoby zostać wykrytem?<br> {{tab}}Aniela więc zwolna się uspokoiła.<br> {{tab}}Służący oznajmił, iż obiad na stole.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/575|num=181}}{{tab}}Panna Verrière odgadła, iż Desvignes poda jej ramię dla przejścia do jadalni. Na myśl dotknięcia tego ramienia swą dłonią, uczuła wstręt niewypowiedziany. I pochwyciwszy nagle pod rękę swoją kuzynkę, przeszła z nią naprzód.<br> {{tab}}Desvignes z bankierem zamienili spojrzenia. Wzrok bankiera mówić się zdawał:<br> {{tab}}— Trudna będzie sprawa...<br> {{tab}}Spojrzenie Arnolda jasno odpowiadało:<br> {{tab}}— Ba! nie obawiam się niczego!<br> {{tab}}Obiad trwał krótko, odbył się smutno, w milczeniu. Przymus panował między zebranymi, mrożąc słowa na ustach. Nawet i Desvignes, tak umiejący zapanować nad sobą, nie potrafił ukryć wewnętrznego niepokoju.<br> {{tab}}Po kawie Verrière wstał od stołu i wszyscy przeszli do salonu.<br> {{tab}}Desvignes zbliżył się natenczas do Anieli.<br> {{tab}}— Pani! — rzekł, pochylając głowę — za upoważnieniem jej ojca zanoszę do niej prośbę o parę chwil osobistej wyłącznie rozmowy.<br> {{tab}}Dziewczę zadrżało.<br> {{tab}}— Rozmowy wyłącznie osobistej... — powtórzyła.<br> {{tab}}— Tak, pani... Powtarzam, iż czynię to za upoważnieniem jej ojca... który nawet, dodam, zachęca mnie ku temu.<br> {{tab}}{{Korekta|— Verrière|Verrière}} skinął głową twierdząco.<br> {{tab}}— Cóż mi pan masz do powiedzenia? — pytała Aniela, usiłując pokryć zmięszanie.<br> {{tab}}— Rzeczy nader ważne... zbliska dotyczące panią...<br> {{tab}}— Tak... tak! — poparł Verrière — należy wysłuchać pana Desvignes... Chodzi tu, moje dziecię, o nasz wspólny interes.<br> {{tab}}Siostra Marya, ująwszy rękę kuzynki, uścisnęła ją zlekka, a tkliwy ów uścisk radził dziewczęciu, by uczyniło, co żądają.<br> {{tab}}— Słucham... — odrzekła panna Verrière. — Mów pan, proszę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/576|num=182}}{{tab}}— Nasza rozmowa nie może mieć świadków...<br> {{tab}}— Pójdź więc pan... — odpowiedziało dziewczę.<br> {{tab}}I przeszła do małego buduaru, którego drzwi oszklone łączyły się z salonem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Przestąpiwszy próg gabinetu, powtórzyła poprzednio wymówione wyrazy:<br> {{tab}}— Słucham... mów pan...<br> {{tab}}— Racz pani spocząć — rzekł Desvignes, podsuwając fotel.<br> {{tab}}— Czy długa to będzie rozmowa? — zapytała panna Verrière.<br> {{tab}}— Będę się starał uczynić ją jaknajtreściwszą, upewniam...<br> {{tab}}Z ciężkiem, przytłumionem westchnieniem Aniela padła na podany sobie fotel.<br> {{tab}}— Nie jest mi wiadomem — zaczął Arnold Desvignes — przez czyją niedyskretność posłyszałaś pani o pojedynku, jaki miał nastąpić pomiędzy mną a panem Vandame.<br> {{tab}}— Nikt mnie o tem nie powiadamiał, przeczułam, że to spotkanie będzie miało miejsce... odgadłam je sama...<br> {{tab}}— Pojmuję, że odgadłaś je pani, ponieważ wiedząc, że cię kocham, rozumiałaś dobrze, iż muszę nienawidzieć porucznika, mego rywala.<br> {{tab}}— Jeżeli mnie pan tu sprowadziłeś dla mówienia mi o swej miłości, która jest dla mnie nieznośną i wstrętną, odchodzę natychmiast! — zawołała panna Verrière.<br> {{tab}}Tu podniosła się, ku drzwiom zmierzając.<br> {{tab}}Desvignes, nie ruszając się z miejsca, odparł najspokojniej:<br> {{tab}}— Nieszczęściem, bliższe wyjaśnienie jest dla nas nieu- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/577|num=183}}niknionem... Lepiej, ażeby ono zaraz nastąpiło... Wierzaj mi przeto pani, pozostań... nie odchodź!<br> {{tab}}— Zostanę pod warunkiem, ażebyś mi pan nie mówił o swojej miłości.<br> {{tab}}— Przeciwnie... mówić o niej będę... ponieważ wymagają tego wspólnie nas łączące okoliczności; będę się jednak starał, by moje słowa, pełne dla pani czci i poważania, w niczem jej nie uraziły i nie zirytowały. Zechciej mnie więc wysłuchać cierpliwie... wysłuchać z uwagą tego, co powiem, ponieważ pani to przypadło mieć rozstrzygający udział w tej sprawie. Dodam, że szczegóły nader ważne, interesa, o doniosłości których pani wyobrażenia mieć nie jesteś w stanie, a nawet honor nazwiska, jakie nosisz obecnie, zależą od tej rozmowy.<br> {{tab}}Pomimo stanowczo postanowionego oporu ze swej strony, Aniela uczuła się być skrępowaną tą sytuacyą.<br> {{tab}}Zimne, a nawet prawie lodowate zachowanie się Arnolda, stanowiące zdumiewającą sprzeczność z gwałtowną miłością, jaka płonęła w głębi jego serca nakształt gorejącego wulkanu; przestraszały pannę Verrière, obezwładniając ją zarazem.<br> {{tab}}Cała jej istota burzyła się przeciw temu człowiekowi; czuła dla niego wstręt nieprzełamany, a mimo to bezwiednie prawie ulegać jego woli była zmuszoną.<br> {{tab}}Upadła na fotel, z którego podniosła się przed chwilą.<br> {{tab}}— Byłaś pani świadkiem sceny — mówił dalej Desvignes — jaka odbyła się onegdaj wieczorem w tutejszym salonie, a jeśli jesteś bezstronną, osądzić pani wypada w takim razie nader surowo pana Vandame. Bez żadnego wyzwania z mej strony rzucił mi obelgę z nienawistną, niczem nieusprawiedliwioną zaciekłością.<br> {{tab}}— Czyliż mogło być inaczej? — zawołała Aniela. — Oboje z Emilem Vandame kochamy się oddawna. Poprzysięgliśmy należeć do siebie wzajem. Kuzyn mój przeto zmuszonym był traktować pana jako wroga, ponieważ rzucasz się nagle pośród, nas, rozrywając naszą miłość; łamiesz nasze nadzieje, unice- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/578|num=184}}stwiając sny nasze! Wobec zatem napadającego na nas wroga, pozostaje nam bronić się, lub nań uderzyć. Vandame uczynił to, co ja sama zrobiłabym w jego miejscu.<br> {{tab}}— Aprobujesz więc pani jego postąpienie?<br> {{tab}}— W zupełności... ponieważ go kocham! — zawołała z dumą panna Verrière.<br> {{tab}}— Niech i tak będzie... Lecz proszę, posłuchaj mnie pani dalej — mówił obojętnie Desvignes. — Znieważony przez Vandama, któremu, powtarzam, nie dałem do tego powodu, zmuszony byłem przyjąć jego wyzwanie. Biliśmy się... Jego życie było w mem ręku. Potrzeba mi było tylko nacisnąć kurek mego pistoletu, a w chwili obecnej nie miałbym już rywala. Wiedziałem jednak, że pani go kochasz... i nie zabiłem go!<br> {{tab}}— Sądzisz pan, iż ja uwierzę, że przez miłość dla mnie oszczędzałeś tego, którego kocham?<br> {{tab}}— Tak... mam to przekonanie.<br> {{tab}}Aniela wzruszyła ramionami.<br> {{tab}}— Nie jestem w stanie odkryć powodu tak wielkiej wspaniałomyślności z pańskiej strony... — wyrzekła z ironią.<br> {{tab}}— A jednak ów powód jasno przed oczy się stawia. Nie chciałem powrócić do pani z rękoma krwią zbroczonemi; nie wybaczyłabyś mi zapewne śmierci porucznika. Zresztą, na co go miałem zabijać, gdy dla mnie przestał on być niebezpiecznym? Małżeństwo pomiędzy nim a panią jest niepodobnem do spełnienia...<br> {{tab}}— Dlaczego... kto temu przeszkodzić jest w stanie?<br> {{tab}}— Ojciec pani, któremu nie zaprzeczysz prawa w tym razie. I dlatego to, będąc spokojnym, i pewnym ja, zelżony, wyświadczyłem łaskę zobelżycielowi, którego ręka podniosła się, by mnie spoliczkować. Kula jego chybiła, a wtedy, gdy zależało odemnie trupem, go u nóg mych położyć, spuściłem broń... nie wystrzeliłem... Pojmujesz to pani?...<br> {{tab}}— Nie... — odparła drżącym głosem panna Verrière; — nie... ja tego nie pojmuję... nie rozumiem! Ta pańska pozorna {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/579|num=185}}wspaniałomyślność przeraża mnie... Jakiż powód nakazał panu być tyle szlachetnym?<br> {{tab}}— Powód dwojaki... moja miłość dla pani i zapewnienie sobie mej zemsty. Wydaje się to pani zagadką? Otóż ją wytłumaczę. Życie pana Vandame, które do mnie należało na placu walki, należeć i obecnie nie przestało. Zeznałem, że nie czynię mu łaski, ale udzielam jedynie odroczenie. Służy mi prawo zabić go, skoro mi się tylko podoba. Jego obowiązkiem, jeśli jest człowiekiem honoru, o czem nie wątpię, jest przyjść na moje pierwsze wezwanie i wystawić pierś na mój strzał.<br> {{tab}}— Ach! — zawołała panna Verrière z przerażeniem i zgrozą... to niepodobna... to być nie może!...<br> {{tab}}— Zapytaj pani o to świadków spotkania, nie mówię moich, bo tym nie ufałabyś może, lecz świadków pana Vandame, dwóch oficerów artyleryi, jego przyjaciół... Usłyszysz, co ci odpowiedzą.<br> {{tab}}— Lecz zabić człowieka w ten sposób... na zimno, człowieka rozbrojonego... to byłoby podłem... nikczemnem... to byłoby prostem morderstwem!<br> {{tab}}— Nie! to byłoby użyciem przynależnego mi prawa. Życie Emila Vandame do mnie należy legalnie, niezaprzeczenie, ponieważ on godził na moje, a chybił. Udzielam mu odroczenie... kilka dni łaski, poczem upomnę się o to, co mnie przynależy. Gdzież tu jest zbrodnia?<br> {{tab}}— Nie... nie... nie!... — wołała gwałtownie Aniela — ja temu nie wierzę! Nie! pan nie jesteś takim potworem... Nie uczynisz tego, co mówisz!<br> {{tab}}— Być może... wyrok w tej mierze od pani zależy — odrzekł Desvignes ostrym głosem, jak cięcie spady.<br> {{tab}}— Odemnie? — powtórzyła panna Verrière z osłupieniem.<br> {{tab}}— Tak... od pani.<br> {{tab}}— W jaki sposób?<br> {{tab}}— Daruję mu życie, jeśli zostaniesz mą żoną.<br> {{tab}}— Nigdy... nigdy!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/580|num=186}}{{tab}}— Ha! zatem pani sama wygłaszasz wyrok śmierci dla porucznika.<br> {{tab}}— Niechaj umiera! Wiem dobrze, iż wołałby umrzeć raczej, niźli mnie widzieć zaślubioną innemu. Nigdy do pana należeć nie będę... Nigdy! słyszałeś? Wdową {{Korekta|zozostanę|zostanę}}.<br> {{tab}}— Vandame umrze... a pani będziesz moją wbrew oporowi swojemu.<br> {{tab}}— Nie ufaj pan w to... Nie znasz mnie... Oprzeć się potrafię!<br> {{tab}}— Wola ojcowska ten opór przełamie...<br> {{tab}}— Nie! ja nie ustąpię!<br> {{tab}}— Przypuśćmy na chwilę, że tak będzie... Jakież ztąd następstwa? Pani nie wiesz zapewne... otóż ja ciebie objaśnię w tym względzie. Cofnę kapitały, jakie wniosłem do jego banku i ruina, chwilowo zażegnana, ukaże się w całej okropności, a tym razem nieuchronnie!<br> {{tab}}— Ruina?... — powtórzyła panna Verrière, jakby pochwycona obłędem. — Nie! pan mnie chcesz tylko omamić... Pan kłamiesz!<br> {{tab}}— Nie wierzysz więc pani temu?<br> {{tab}}— Nie wierzę! Ruina nie może zagrażać mojemu ojcu.<br> {{tab}}— Nie może zagrażać... Dlaczego?<br> {{tab}}— Posiadam majątek po mojej matce... posiadam milion. A więc oddam to wszystko do ostatniego grosza dla ocalenia mojego ojca.<br> {{tab}}— Najprzód, ów milion byłby kroplą wody w morzu, a powtóre, idź pani zażądaj od swego ojca owego miliona w dniu, w którym ja ustąpię ze współki? Natenczas nic mu nie pozostanie... mniej niż nic, bo nie będzie mógł nawet powtórzyć owego pamiętnego zdania: „Wszystko stracone... oprócz honoru!“ Honor ten runie, jak reszta! Nie chodzi tu bowiem o zwykłą ruinę, chciej pani o tem wiedzieć, lecz idzie tu o hańbę! Nie będzie to zwyczajna prosta upadłość, jaka zagraża twojemu ojcu z chwilą, gdy moja ręka usunie się od niego, ale to będzie bankructwo... bankructwo oparte na oszustwie, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/581|num=187}}jakie prowadzi przed trybunał sądowy, do centralnego więzienia, a wreszcie na galery! Zostaniesz córką bankruta... więźnia, galernika... złoczyńcy! Jak się to pani podoba?<br> {{tab}}— Boże!... mój Boże! — wołało dziewczę, załamując ręce z rozpaczą.<br> {{tab}}— Znajdujesz mnie pani zapewne grubijaninem, brutalem... brutalem... masz słuszność... bo jestem nim w rzeczy samej — rzekł Desvignes; czynię to jednak dla ocalenia ciebie, musiałem ci ukazać tę straszną prawdę i przyłożyć do rany rozpalone żelazo. Rozegnaj pani jednak swą trwogę... Trzymasz w swem ręku losy swojego ojca, porucznika Vandame i swój własny. Przyszłość będzie taką, jaką pani zechcesz, ażeby nią była. Kocham cię miłością niewysłowioną, niezmienną... Sądzę, że o tem nie wątpisz... Złożyłem tego dowód, powstrzymując ruinę i hańbę, zagrażającą waszemu domowi... Z tego, com dotąd uczynił, osądź, co mogę jeszcze uczynić! Zostań moją, a postawię cię na takich społecznych wyżynach, iż wszystkie kobiety zazdrościć ci będą... Jeżeli się więc znajdują przeszkody na mojej drodze, usuń je... radzę ci, pani; nie szukaj po za niemi dla siebie schronienia, gdyż skruszę je bez {{Korekta|wachania|wahania}}, bez litości... przysięgam! Miłość, podobna mojej, zdolną jest wstrząsnąć światem w podstawach, by dojść do celu. Prócz tej miłości, nic dla mnie nie istnieje. Miłość ta jest mi wszystkiem!<br> {{tab}}— Lecz jeśli pan tak mnie kochasz... — odrzekła drżącym głosem panna Verrière — winieneś pojąć, że moje serce nie może ci się odpłacić wzajemnością, ponieważ oddałam je innemu w całkowitości.<br> {{tab}}— A więc dlatego, jeżeli będzie trzeba, zgładzę tego innego, do czego mam prawo — odpowiedział Desvignes z przerażającym uśmiechem. — Silna wola jest władczynią świata, ja chcę, ażebyś mnie pani kochała i kochać mnie musisz!<br> {{tab}}Aniela padła na kolana przed nikczemnikiem, a wyciągnąwszy ręce ku niemu błagalnie, zalała się łzami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/582|num=188}}{{tab}}— Miej litość nademną... — wołała; — łaski... och! łaski, błagam cię o nią!<br> {{tab}}— Ty to raczej, pani, winnaś się zlitować nademną — Wiesz, ile cię kocham, a ztąd, ile cierpię!<br> {{tab}}— A więc... bądź dla mnie bratem, a kochać cię będę... kochać, jak siostra, z całem poświęceniem... tkliwością...<br> {{tab}}I wymówiwszy te słowa, wybuchnęła łkaniem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Ach! — zawołał Desvignes z uniesieniem gniewu — nie płacz, pani! Twe łzy nie wzruszą mnie... one więcej jeszcze mnie drażnią! Potęgują moją nienawiść dla tego Vandama, ukazując, do jakiego stopnia go kochasz! Chcesz-że więc pani, abym natychmiast go zabił?<br> {{tab}}— Jego śmierć byłaby moją śmiercią — odparła Aniela. — Chcę, aby on żył...<br> {{tab}}— A więc kochaj mnie! — zawołał Desvignes. — To cena, za jaką daruję mu życie.<br> {{tab}}I pochwycił złożone błagalnie ku sobie ręce dziewczyny.<br> {{tab}}Na owo tyle wstrętne dla niej dotknięcie, Aniela wzdrygnęła się cała. Zerwała się nagle, stanąwszy dumna, z pogardą na ustach, błyskawicą w spojrzeniu.<br> {{tab}}— Gdybym za taką cenę okupiła życie Vandama, przeklinałby mnie! — odpowiedziała. — Nie przyjmuję tej tak nikczemnej propozycyi. Niechaj umiera... i ja umrę z nim razem... a gdyby śmierć ku mnie nie nadeszła, poświęcę się Bogu!<br> {{tab}}— Nie! ty będziesz moją!<br> {{tab}}— Nigdy!<br> {{tab}}— Przyjdziesz do mnie sama i powiesz: „Oto moja ręka... bierz ją!“<br> {{tab}}Panna Verrière cofnęła się przerażona.<br> {{tab}}— Chcę panią przekonać — mówił Desvignes z lodowatym spokojem — że nic w świecie nie zdoła zwrócić mnie z dro- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/583|num=189}}gi, jaką sobie nakreśliłem... Chcę panią ubezpieczyć przeciwko tobie samej, ukazując ci bezskuteczność twego oporu. Pomimo wszystko i wbrew wszystkiemu, będziesz moją żoną!... Zostałaś o tem powiadomioną... Teraz pozostaje mi tylko wyrazić ci mą wdzięczność, żeś raczyła udzielić posłuchania, o jakie prosiłem. Dzięki wyjaśnieniu, które nastąpiło, żadne niezrozumienie odtąd istnieć pomiędzy nami nie może, co zadawalnia mnie w zupełności.<br> {{tab}}Tu, złożywszy ukłon głęboki, ów nędznik wyszedł z budoaru, udając się do salonu, gdzie oczekiwał bankier wraz z siotrą Maryą.<br> {{tab}}Zakonnica podniosła się natychmiast, śpiesząc do Anieli.<br> {{tab}}Pragnęła dowiedzieć się jaknajprędzej co zaszło i stanęła zdumiona na widok swojej kuzynki, pogrążonej w strasznej rozpaczy, zalnej łzami.<br> {{tab}}— Ach! jakżem nieszczęśliwą! — szeptało dziewczę, wspierając głowę na piersiach siostry Maryi. Śmierć jedynem teraz byłaby dla mnie zbawieniem!<br> {{tab}}Tu łkanie przerwało jej mowę.<br> {{tab}}Jednocześnie w salonie bankier zapytywał swego wspólnika:<br> {{tab}}— I cóż?<br> {{tab}}— Upór panny Anieli jest niesłychanym... Szczęściem, iż posiadam środki na jego zwalczenie.<br> {{tab}}— Jestżeś pewien pomyślnego ukończenia tej sprawy?<br> {{tab}}— Najzupełniej.<br> {{tab}}— Tem lepiej.<br> {{tab}}— Jutro zrana mam wiele interesów na mieście do załatwienia — rzekł Desvignes. — Nie przybędę do biura, jak około trzeciej.<br> {{tab}}— Pojutrze termin wypłaty La {{Korekta|Fougera|Fougèra}}... nie zapomnij o tem.<br> {{tab}}— Ja nigdy o niczem nie zapominam.<br> {{tab}}Tu rozeszli się.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/584|num=190}}{{tab}}Arnold, złamany znużeniem, pojechał na ulicę Tivoli gdzie udawszy się na spoczynek, zasnął snem ołowianym.<br> {{tab}}Nazajutrz, wczesnym porankiem, udał się własnym powozem do Botanicznego ogrodu, a wysiadłszy przy furtce tegoż, wychodzącej na ulicę Buffona, szedł bulwarem Szpitalnym aż do domu oznaczonego numerem 8-ym, gdzie dosięgnąwszy trzeciego piętra, zadzwonił do mieszkania Scotta i Trilbego, którzy, jak wiemy, ulokowali się tu pod nazwiskiem braci Perron.<br> {{tab}}Scott mu otworzył, wołając:<br> {{tab}}— Otóżeś przyszedł nareszcie!... Zaczęliśmy rozpaczać, od tak dawna nie widząc ciebie.<br> {{tab}}— Jestże coś nowego? — pytał były sekretarz z Kalkuty, zamknąwszy drzwi za sobą.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— Coś, co dotyczy Misticota?<br> {{tab}}— Tak właśnie.<br> {{tab}}— Cóż się z nim dzieje?<br> {{tab}}— Od dwóch dni nie sprzedaje medalików na Montmartre, zdaje się, że zmienił rzemiosło.<br> {{tab}}— Należało zbadać przyczynę jego nieobecności.<br> {{tab}}— Powód ten odgaduję potrosze. Przed trzema dniami, stojąc na czatach przy ulicy de la Fontaine, naprzeciw domu, gdzie mieszka, widziałem zakonnicę, która przybyła tam, pytając się o niego.<br> {{tab}}Desvignes drgnął zaniepokojony.<br> {{tab}}— Zakonnicę? — powtórzył.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Jak ona wyglądała?<br> {{tab}}— Piękna i młoda.<br> {{tab}}Wspólnik Verriera zmarszczył czoło.<br> {{tab}}— Cóż tam robiła ta zakonnica? — zapytał.<br> {{tab}}— Nie znalazłszy chłopca w mieszkaniu, pojechała szukać go na wzgórze, koło kaplicy, co dowodzi, że zna jego zwyczaje. Podrostka tam jednak nie było.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/585|num=191}}{{tab}}— A więc nie widziała się z nim?<br> {{tab}}— Tego dnia nie, lecz znów przybyła nazajutrz; i bezwątpienia musiała się z nim porozumieć, ponieważ czekał na swem stanowisku. Zakonnica weszła z nim do budynków, znajdujących się obok kaplicy, gdzie mieszczą się biura fabryki. Pozostawali tam blisko przez godzinę, poczem chłopiec odszedł i odtąd nie widziałem go wcale.<br> {{tab}}— Trzeba go było śledzić... iść za nim.<br> {{tab}}— Sądziłem, iż należało raczej śledzić tę zakonnicę — rzekł Scott. — Chciałem się dowiedzieć, gdzie ona mieszka.<br> {{tab}}— No... i dowiedziałeś się?<br> {{tab}}— W zupełności... Ha! ma ona widać pieniądze, ta świętoszka... Nie mieszka w żadnym klasztorze, ani szpitalu, lecz we wspaniałym pałacu na bulwarze Haussmana. pod numerem 54-ym.<br> {{tab}}— To ona! — szepnął Desvignes. — Byłem przekonany.<br> {{tab}}— Cóż ona, u czarta, mogła chcieć od Misticota? — zawołał.<br> {{tab}}— O! co do tego, nic nie wiem... Jest to dla mnie zagadką.<br> {{tab}}— Potrzeba śledzić tę zakonnicę, poznać jej działania, a przedewszystkiem przekonać się, czy ona widuje się z Misticotem. Jego również odnaleźć trzeba i na krok nie odstępować. Podzielcie się tą pracą. Jeden z was niechaj ją śledzi, a drugi chłopca. Jest dla mnie bardzo ważnem dowiedzenie, co zachodzi pomiędzy nimi.<br> {{tab}}— Dokonamy tego... i dobrze dokonamy.<br> {{tab}}Desvignes położył banknot na stole, przy którym siedział.<br> {{tab}}— Oto na kupno dla was przebrania, jakiego będziecie potrzebowali zapewne.<br> {{tab}}— Masz dla nas jakie inne jeszcze polecenia? — zapytał Scott.<br> {{tab}}— Obecnie nic więcej. Przyjdę za godzinę do restaura- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/586|num=192}}cyi w Halles, pod ''Nóżką baranią''. Zjemy tam razem śniadanie i zobaczę, czy mi co jeszcze polecić wam wypadnie.<br> {{tab}}Tu wspólnik Verrièra, wysiadłszy do powozu, pojechał na róg ulicy Ratuszowej, w zamiarze udania się do Agostiniego.<br> {{tab}}Włoch klasyfikował właśnie notatki dla swego nowego klienta, którego znał pod nazwiskiem Wiliama Scott.<br> {{tab}}Desvignes usiadł przy biurku.<br> {{tab}}— Wszystko gotowe? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Radbym zobaczyć.<br> {{tab}}Agostini wydobył arkusz z leżęcej przed nim pliki papierów i wygłosił: „Hrabina de Nervey.“ Następnie czytał szczegóły rodzinne, znane już czytelnikom, jakich powtarzać nie będziemy, dodając w końcu: — Pani de Nervey jest dotknięta chorobą serca, które to cierpienie jest nieuleczalnem. Zgon jej przyśpieszyć może widok własnego dogasającego już prawie syna, pędzącego rozwiązłe życie, nie posiadającego najmniejszej synowskiej tkliwości, syna, który pamięta jedynie o matce wtedy, gdy potrzebuje od niej pieniędzy, a wyprawia jej sceny gwałtowne, jeśli mu odmawia udzielenia takowych.<br> {{tab}}— Piękna natura... nie ma co mówić! — zawołał Desvignes.<br> {{tab}}— Lada silniejsze wzruszenie może zabić hrabinę — czytał dalej Agostini. — Wystarczy jedno bardziej gwałtowne uniesienie gniewu, jakaś nieprzewidziana boleśna wiadomość, aby rozwinięta w niej choroba serca wtrąciła ją do grobu.<br> {{tab}}— Przejdźmy do owego syna.<br> {{tab}}— Znasz go pan... Sądziłem więc, iż niepotrzebnem byłoby kreślenie o nim bliższych szczegółów, spisałem jedynie listę jego wierzycieli.<br> {{tab}}— Zkąd pan otrzymałeś ich nazwiska? — pytał Desyignes.<br> {{tab}}— Melania Gauthier przyniosła mi je wczoraj.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/587|num=193}}{{tab}}— Ogólna cyfra długów?<br> {{tab}}— Trzysta pięćdziesiąt tysięcy franków, z których ów idyota dostał do rąk zaledwie około dwustu dwudziestu tysięcy.<br> {{tab}}— Trzeba wykupić te wierzytelności jaknajprędzej, bez stracenia chwili. Zostawię panu na to pieniądze. A teraz przejdźmy do innych.<br> {{tab}}Agostini czytał dalej:<br> {{tab}}— Melania Gauthier, dama z półświatka, gwiazda średniej marki, jak dziś nazywają. Mało inteligencyi, nic serca, kompletny upadek moralny. Pragnie zaślubić Jerzego de Nervey, sądząc go bliskim śmierci, a tem samem mając nadzieję zagarnięcia spadku po matce. W obecnej chwili zostaje ona w ścisłych stosunkach z niejakim Fryderykiem Bertin, swoim kuzynem, niby mechanikiem z powołania, próżniakiem jednak, włóczęgą w całem znaczeniu. Ów Fryderyk jest łotrem, zdolnym do wszystkiego... A teraz Emil Vandame — wygłosił Agostini.<br> {{tab}}— Zostawmy to... — przerwał Arnold; — wiem lepiej niż pan, co o nim sądzić.<br> {{tab}}Włoch czytał dalej krótkie sprawozdanie o praczce, wdowie Perrot, o Piotrze Béraud, gałganiarzu, kwiaciarce, Wiktorynie Béraud, o Pawle Béraud, urzędniku kredytowego biura lyońskiego, Joannie Desourdy, jego krewnej i kochance, o dyrektorze teatru Fantazyj, La Fougère, o wdowie Ferron, właścicielce składu warzywa, przedstawiając charaktery i sposób życia tych osób tak, jak je poznaliśmy.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXV.'''|w=120%|po=12px}} Desvignes schował do kieszeni pęk notat skompletowanych. Zaopatrzony temi dowodami, udał się do restauracyi, w której mieli nań oczekiwać Scott z Trilbym, gdzie dał im nowe polecenia, jakie wkrótce poznamy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/588|num=194}}{{tab}}Tegoż dnia siostra Marya, wyszedłszy bardzo rano z pałacu przy bulwarze Haussmana, udała się do kaplicy Sacré-Coeur, mając nadzieję zobaczenia się z Misticotem.<br> {{tab}}Podrostek znajdował się tam w swem zwykłem ubraniu i poszedł wraz z zakonnicą do biura, gdzie poprzednio mieli już z sobą rozmowę. Tu zdał jej sprawozdanie z wypadków, jakich naocznym był świadkiem.<br> {{tab}}Siostra Marya po części wiedziała już o wszystkiem, mimo to opowiadanie chłopca przeraziło ją niewypowiedzianie.<br> {{tab}}— Ów Arnold Desvignes ukazuje mi się jako wcielona potęga złego... — szepnęła. — Potrzeba bardziej niż kiedy odkryć jego przeszłość. Rozpocznij więc niezwłocznie swoje działanie, me dziecię, skoro tylko dostarczę ci objaśnień, niezbędnych do udania się w podróż, które to objaśnienia spodziewam się wkrótce otrzymać.<br> {{tab}}— Licz na mnie, siostro... — odparł podrostek; — zdemaskuję napewno tego nikczemnika. Sądzę wszelako, iż przedewszystkiem potrzeba mi zmienić mieszkanie.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Za zbyt dobrze znają mnie wszyscy w tym okręgu... Moje przebrania zwróciłyby uwagę... Obrotne języki kumoszek mówićby o tem zaczęły... Natworzonoby mnóstwo przypuszczeń różnego rodzaju... Powiedzianoby, że należę do policyi, i tak po nitce do kłębka odkryto wreszcie, że dla ciebie, siostro, pracuję. Wystarczy tu jeden wyraz, dosłyszany przez tak zwanego Arnolda Desvignes, by wniwecz obrócić nasze plany. Wszak dobrze pojmujesz to, siostro? Ztąd to powziąłem przekonanie, iż dla naszej sprawy koniecznem jest, abym conajrychlej opuścił dotychczasowy zakątek.<br> {{tab}}— Masz słuszność... lecz gdzie się udasz?<br> {{tab}}— Nic jeszcze nie wiem... Łatwo mi jednak będzie wynaleźć jakie mieszkanie.<br> {{tab}}— Umieść się bliżej bulwaru Haussmana; zamieszkaj w jakim przyzwoitym domu, gdziebym mogła widywać się z tobą w razie potrzeby. Nie oszczędzaj pieniędzy... miej na uwa- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/589|num=195}}dze wszelkie potrzebne środki ostrożności i niech Bóg, czuwający nad dobrymi ludźmi, otacza cię swą świętą opieką. Do widzenia, moje dziecię...<br> {{tab}}— Żegnam cię, siostro.<br> {{tab}}Po rozejściu się z zakonnicą Misticot poszedł za wyszukaniem sobie mieszkania i po kilku godzinach znalazł pokoik na czwartem piętrze w nader przyzwoitym domu przy ulicy Flechier, w pobliżu kościoła Nôtre-Dame de Lorette. Jednocześnie kupił sobie kilka skromnych sprzętów, urządziwszy się tak, by mógł się przenieść nazajutrz, poczem udał się na ulicę de la Fontaine.<br> {{tab}}Tu powiadomił odźwiernę, iż wyjeżdża na prowincyę, zapłacił za miesiąc bieżący, poczem sprowadziwszy handlarza, sprzedał mu wszystko, co się znajdowało w mieszkaniu.<br> {{tab}}Sprowadziwszy fiakra, wsiadł weń z małym tłumoczkiem, zawierającym jego ubranie, uścisnął rękę matki Patapon i rzekł do woźnicy:<br> {{tab}}— Jedź tam, gdzie ci wskazałem.<br> {{tab}}Naprzód albowiem wymienił ulicę i numer domu, do którego miał jechać.<br> {{tab}}Powóz ruszył z miejsca.<br> {{tab}}Jednocześnie wszelako drugi fiakr, oczekujący o kilkanaście kroków od mieszkania Misticota, wyruszył również, śledząc w pewnej odległości pierwszy wehikuł.<br> {{tab}}W powozie tym siedział mężczyzna, z twarzą przewiązaną czarną chustką jedwabną, jaka zakrywała mu oko i część policzka.<br> {{tab}}Pod tą opaską sam dyabeł nie poznałby Trilbego, który wykonywał dane sobie polecenie przez Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Gdy na ulicy Flechier zatrzymał się fiakr Misticota powóz z Trilbym także przystanął i {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} zeń wysiadł.<br> {{tab}}Za pierwszym rzutem oka dostrzegł on chłopca z zawiniątkiem w ręku, wchodzącego w korytarz domu, po za którym dwaj ludzie, rozmówiwszy się z nim, wnosili meble do tegoż samego korytarza.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/590|num=196}}{{tab}}— Ha! ha! — wymruknął były klown cyrkowy — otóż widocznie on się urządza nanowo i będzie tu mieszkał. Miałżeby spostrzedz, że go śledzą? Wszystko to jest nader zagadkowem... Tu to prawdopodobnie będą miały miejsce jego spotykania się z tą pobożnisią... Będzie to dla nich wygodniej, niźli wdrapywać się na szczyt Montmartre.<br> {{tab}}Podczas gdy to mówił Trilby, spojrzawszy na bramę domu, spostrzegł na niej tabliczkę z napisem: „Mieszkanie do wynajęcia.“<br> {{tab}}Ufny w swoje przebranie, któreby go nie zdradziło nawet wobec Misticota, wszedł w korytarz, zapytując odźwiernej:<br> {{tab}}— Gdzie tu mieszkanie do wynajęcia?<br> {{tab}}— Na czwatem piętrze.<br> {{tab}}— Na czwartem?<br> {{tab}}— Tak... ładne małe mieszkanko, sąsiadujące z tem, do którego się ten młody człowiek wprowadza. Kiedyś oba te lokale tworzyły jeden apartament.<br> {{tab}}Posłyszawszy to, Trilby omal nie krzyknął z radości.<br> {{tab}}— Można je zobaczyć? — zapytał.<br> {{tab}}— Można... Służę natychmiast.<br> {{tab}}I wyjąwszy klucze z szufladki, odźwierna poprowadziła przybyłego na czwarte piętro.<br> {{tab}}Misticot znajdował się na trzecim przedziale schodów, dopomagając ludziom wnosić meble.<br> {{tab}}Trilby przeszedł tuż koło niego i podrostek ani poznał w nim komika z cyrku Fernando.<br> {{tab}}Było tak w rzeczy samej, jak powiedziała odźwierna; dwa te mieszkania tworzyły kiedyś jedną całość, obecnie gospodarz rozdzielił je dla ułatwienia wynajmu.<br> {{tab}}— Nowe tu dano, jak widzę, przepierzenie... — rzekł Trilby, wskazując na deski przegrodzenia, na których obicie miało inną barwę od naklejonej reszty pokoju, wilgotne jeszcze, jak widzę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/591|num=197}}{{tab}}— To wyschnie wkrótce — odpowiedziała kobieta. — Okna wychodzą na ulicę... Widać przez nie całą fasadę kościoła, masz pan do tego i balkon.<br> {{tab}}Tu, otworzywszy drzwi oszklone, weszła na ganek, gdzie i Trilby wszedł za nią.<br> {{tab}}Przepierzenie z desek dzieliło również ten balkon na dwie połowy.<br> {{tab}}— Ale nie założono jeszcze kraty, dzielącej te oba balkony... — zauważył Trilby.<br> {{tab}}— Krata już zamówiona u ślusarza... Wkrótce ją przyniosą i ustawią. Podoba się panu to mieszkanie?<br> {{tab}}— Podoba mi się... Jakaż jego cena?<br> {{tab}}— Osiemset franków rocznie.<br> {{tab}}— Wynajmę je.<br> {{tab}}— Lecz panu wiadomo zapewne, że za cały kwartał z góry zapłacić potrzeba?<br> {{tab}}— Wiem o tem... i zapłacę, skoro na dół zejdziemy.<br> {{tab}}W kilka minut później Trilby wychodził z domu, otrzymawszy pokwitowanie od właściciela tegoż, pana David, na wynajęcie i zapłacenie mieszkania.<br> {{tab}}— Udało mi się... cios prawdziwie mistrzowski! — wyszepnął, wsiadając do fiakra i wracając tymże na bulwar szpitala. — Będę słyszał i wiedział wszystko, co ów podrostek mówić i czynić będzie w swem {{Korekta|„pudle,“|„pudle“,}} a gdyby stawał się dla nas nazbyt niebezpiecznym, łatwo się z nim załatwimy! Desvignes zadowolonym z nas będzie! {{kropki-hr}} {{tab}}Zbytecznem byłoby twierdzić i mówić czytelnikom, iż Vandame po swoim powrocie z za rogatek belgijskich, tonął w czarnych myślach i rozpaczy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/592|num=198}}{{tab}}Skutkiem nadspodziewanego, a nie mające rozwiązania pojedynku, porucznik artyleryi powziął stanowcze postanowienie. Jego życie było obecnie w ręku jego wroga, jego rywala, który w każdej chwili mógł go odeń zażądać. Przebywanie w Paryżu wpośród podobnych okoliczności stało się dlań niemożebnem.<br> {{tab}}Jakaż mu zresztą pozostawała nadzieja?<br> {{tab}}Oczekiwać na dojście do pełnoletności Anieli i zaślubić ją mimo wszelkich przeszkód i zapór?<br> {{tab}}Ależ o tem nateraz myśleć niepodobna było, ponieważ napewno w dniu zaślubin Desvigues, korzystając ze swego prawa, stanąłby przed nim, wołając:<br> {{tab}}— Twe życie do mnie należy... Odbieram ci je.<br> {{tab}}I roztrzaskałby mu czaszkę, bez skrupułu.<br> {{tab}}Rozmyślając przez całe godziny dnia nieskończenie długiego, studyując z różnych stron sytuacyę, przekonał się Vandame, że pozostawały mu tylko dwie alternatywy: zabić się... lub się dać zabić.<br> {{tab}}W ciągu czterdziestu ośmiu godzin młody ów człowiek postarzał o lat {{Korekta|kika|kilka}}. Przytłaczająca go boleść moralna wycisnęła swe piętno na jego obliczu. Spochmurniał; spojrzenie jego świeciło blaskiem ponurym.<br> {{tab}}Za powrotem do Vincennes, jego służbowy żołnierz oznajmił mu o bytności siostry Maryi.<br> {{tab}}Wiadomość o tej wizycie rozdrażniła krwawiącą ranę w sercu porucznika, ponieważ z jego miłości dla Anieli, miłości głębokiej, niezmiennej, fatalność uczyniła miłość bez nadziei.<br> {{tab}}W chwili obecnej widzimy go wychodzącym z mieszkania w galowym uniformie, idącego ku stacyi Winceńskiej drogi żelaznej.<br> {{tab}}Kupiwszy bilet do Paryża, w godzinę później przedstawiał się ministrowi wojny. Miał w tem otoczeniu przyjaciół, a razem i potężnego protektora w osobie starego generała, niegdyś towarzysza broni swego ojca, pełniącego teraz obowiązki dyrektora archiwum w Ministeryum wojny.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/593|num=199}}{{c|'''{{Korekta|XXXV|XXXVI}}.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Generał ten przeniósł na syna gorącą życzliwość, jaką chował niegdyś dla ojca, zabitego przy jego boku na polu bitwy. Emil Vandame, jak wiemy, zasługiwał w zupełności na to przywiązanie.<br> {{tab}}Przybywszy tu, zwrócił się do części ministeryum, w której znajdowało się biuro jego protektora, i oddał swój bilet wizytowy.<br> {{tab}}Woźny, będący na służbie, otrzymał rozkaz wprowadzenia przybyłego.<br> {{tab}}Generał siedział przy {{Korekta|wielkeim|wielkiem}} biurku, przeładowanem papierami i zwojami akt. Ubranym był czarno, po cywilnemu, z małym znaczkiem przy butonierce.<br> {{tab}}Gęsty włos siwy, krótko przycięty, pokrywał jego marsową głowę. Długie wąsy w górę wzniesione i również białe jak śnieg faworyty, otaczały mocno ogorzałe jego policzki, na jednym z których znajdująca się blizna głęboka dzieliła go na dwoje, wyciskając piętno odwagi i męztwa na tej pięknej postaci starego żołnierza.<br> {{tab}}Podniósł się z uśmiechem na ustach i, kulejąc, postąpił kilka kroków na spotkanie wchodzącego, otrzymał bowiem kontuzyę w kolano w pamiętnej wojnie 1870 roku pod Coulmiers.<br> {{tab}}— Ha! witaj, rekrucie... — zawołał żartobliwie, podając rękę Vandamowi. Przychodzisz nareszcie, i cóż mi powiesz?<br> {{tab}}Generał miał zwyczaj nazywania rekrutami wszystkich tych młodych wojskowych, dla których uczuwał życzliwość wyjątkową. Ten jego zwyczaj powszechnie był znanym.<br> {{tab}}Vandame z gorącą życzliwością uścisnął dłoń sobie podaną.<br> {{tab}}— Zjesz ze mną śniadanie? — pytał dyrektor archiwum.<br> {{tab}}— Nie... mój generale.<br> {{tab}}— Dla czego odmawiasz?<br> {{tab}}Tu spojrzawszy na stojącego przed sobą porucznika, dostrzegł głęboki smutek na jego twarzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/594|num=200}}{{tab}}— Ach! do pioruna... co tobie? — zawołał. Masz minę jakoby żywcem pogrzebanego. Cóż tam znów zaszło takiego? Nie zaprzeczaj daremnie... Wywracasz się prawie... zaledwie jesteś w stanie utrzymać się na nogach... Siadajże, siadaj i mów, o co chodzi? Chcesz może skargę zanieść na kogo?...<br> {{tab}}— Nie, mój generale.<br> {{tab}}— Cóż więc takiego.<br> {{tab}}— Nudzę się w Paryżu.<br> {{tab}}Generał rzucił się na swym szerokim fotelu, przykładając rękę do krawata, jak gdyby ogrom tego, co posłyszał na raz, powstrzymał mu oddech.<br> {{tab}}— A! do kroć piorunów!... — zawołał — co ja słyszę? Ty nudzisz się... ty... który pracujesz od nocy do rana... ty? zajmujący się wynalazkami? Nie przyjmuję takiego wyjaśnienia! Mów prawdę... wytłómacz mi się jasno... kategorycznie... Kto cię pokrzywdził... wyrządził ci jaką niesprawiedliwość?<br> {{tab}}— Nikt, generale... Chlubić się mogę i cieszyć względami moich dowódców... Wyznałem prawdę... mimo, że ona nie do uwierzenia być ci się wydaje. Pobyt w Paryżu nieznośnym jest dla mnie i właśnie przychodzę prosić o zaradzenie złemu.<br> {{tab}}— Cóż więc chcesz... czego żądasz? Mów... wszystko, co można, uczynię dla ciebie.<br> {{tab}}— Obecnie, jak mi wiadomo, wybierają pewną liczbę oficerów dla wzmocnienia armii na Wschodzie — rzekł Vandame.<br> {{tab}}Udaję się przeto pod pańską wysoką protekcyę z prośbą, bym został pomieszczonym na tej liście i proszę o wysłanie mnie tam jak najprędzej.<br> {{tab}}Generał zadumał głęboko przez kilka minut, w czasie czego zatopił przenikliwe spojrzenie w oczach oficera.<br> {{tab}}— Do pioruna! — zawołał nagle, uderzając pięścią W biurko — czyś ty oszalał?<br> {{tab}}— Zapewniam cię, generale, o zupełnej przytomności mego umysłu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/595|num=201}}{{tab}}— Ależ bo to czyste szaleństwo chcieć odjeżdżać w chwili, gdzie komitet, mając dla ciebie wysokie poważanie, pokłada wielkie nadzieje w twoich odkryciach co do ulepszenia broni, jakie dokonałeś i możesz na przyszłość dokonać. Na seryo chcesz więc wyjechać?<br> {{tab}}— Do tego stopnia na seryo, że jeżeli nie otrzymam tego, czego żądam, podam się do uwolnienia.<br> {{tab}}— Uwolnienia? — powtórzył stary żołnierz, uderzając powtórnie w stół ręką, co ty znów bredzisz... uwolnienia!?<br> {{tab}}— Tak... ponieważ otrzymawszy takowe, będę mógł jechać jako wolontaryusz i to uczynię.<br> {{tab}}— Lecz musisz mieć jakiś powód, który cię znagla do podobnie szalonego czynu?<br> {{tab}}— Tak... powód nader ważny... mój generale.<br> {{tab}}— Czy nie chodzi tu czasem o jakąś głupią miłosną awanturę? do milion kroć sto tysięcy!... To sprawa jakiejś kobiety... jasno to widzę!<br> {{tab}}— Chodzi jedynie o to, abym nie cierpiał, mając przed oczyma szczęście na zawsze stracone.<br> {{tab}}— Raz jeszcze powtarzam, jesteś szalonym, rekrucie!... szalonym!<br> {{tab}}— O! jakże chciałbym nim być! — rzekł Vandame z przytłumionym westchnieniem — o ileż mniej bym cierpiał! I dwie łzy spłynęły na jego blade policzki.<br> {{tab}}Generał dojrzał te łzy młodzieńca.<br> {{tab}}— Otóż i szczegół, jaki zmienia rzecz całą... — zawołał z wzruszeniem. Ty płaczesz, mój chłopcze... — dodał, biorąc za rękę porucznika. Sprawa więc jest ważną... przygnębiającą cię ciężko?<br> {{tab}}— Niewysłowienie jest ciężką dla mnie, generale... Katusza, jaką mi nałożono, przechodzi me siły, mimo, żem sądził się być zdolnym do zwalczenia wszelkich przeciwności!...<br> {{tab}}— I nie masz na to środków ulżenia?<br> {{tab}}— Jeden tylko... — wyjechać.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/596|num=202}}{{tab}}— Lecz któraż z tych dyabelskich kobiet w ten sposób cię opętała?<br> {{tab}}— Och! jest to najlepsza, najczystsza, najtkliwsza, najdoskonalsza istota!<br> {{tab}}— Gadaj zdrów! — zawołał gwałtownie generał. Ta uwielbiana i tyle doskonała w twych oczach istota jest demonem złego, ponieważ wywołała łzy u żołnierza.<br> {{tab}}— Nie ona to jest ich przyczyną... Jest ona równie jak ja nieszczęśliwą... kocha mnie tyle, o ile jest przezemnie kochaną.<br> {{tab}}— A zatem to jej rodzice wywołują wasze strapienia... stawiają zapory {{Korekta|pomiędy|pomiędzy}} wami?<br> {{tab}}— Stawia je fatalność... — wyszepnął Vandame.<br> {{tab}}— Co mi tam bajesz!... — zawołał stary wojak. Ja nie znam fatalności... nie wierzę w żadną fatalność! Jest to wyraz wylęgły w mózgach autorów. Otrzymuje się to, co się sprowadziło i rzecz skończona. A skoro boleść przyciśnie, składa się wszystko na jakąś fatalność.<br> {{tab}}Tu rozirytowany generał zaczął chodzić po gabinecie, rzucając urywane zdania, jakie świadczyły o wewnętrznem jego wzburzeniu, poczem zatrzymał się nagle przed porucznikiem.<br> {{tab}}— Do milion dyabłówl — zawołał, uderzając nogą w podłogę, czyż wiecznie te szatanice kobiety będą przyczyną naszych nieszczęść? Masz słuszność, rekrucie, jak widzę... Skoro ów psotnik hultajski, ta miłość wkradnie się nam w głąb serca i rozkorzeni się tam, jak oto w twojem, należy ją ztamtąd starać się wyrwać jak zły chwast wszelkiemi możliwemi sposobami. Sądzisz, że zapomnienie cię uzdrowi... i dla zyskania owego zapomnienia chcesz się wydalić... Logiczne to w rzeczy samej... W każdym razie będzie to dla ciebie z awansem, ponieważ wybierają pomiędzy najbardziej zasłużonemi. Wysyłamy na Wschód wyborowych oficerów, kwiat naszej armii, dla wzmocnienia sił wojsk naszych w Tonkinie... dla utrzymania tej głupiej wojny, rozpoczętej bez powodów, bez celu, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/597|num=203}}a którą jednak prowadzić trzeba dalej, ponieważ sztandar Francyi jest w to zawikłanym. Pojedziesz zatem rekrucie...<br> {{tab}}— Przyrzekasz mi to generale? — zawołał Vandame z blaskiem radości w smutnem dotąd spojrzeniu.<br> {{tab}}— Przyrzekam... ponieważ tu chodzi o twe uleczenie. Przykrość mi to sprawia niezmierną... lecz ustępuję w tym razie. Pozostań u mnie... Zjemy razem śniadanie. Następnie zobaczę się z moim kolegą, któremu powierzono prawo czynienia wyboru między oficerami. Wyjazd twój nastąpićby musiał w ciągu pięciu dni. Nie opuścisz mnie, dopóki nie otrzymasz zapewnienia, iż jesteś zapisanym na liście powołanych... To rzecz wiadoma. A teraz, mój chłopcze, proszę, zrzuć z siebie tę fizyonomię nieboszczyka... Spójrz na mnie jasno, pogodnie i pójdźmy na kieliszek absyntu przed śniadaniem. Naganny to zwyczaj, wiem o tem; lecz co chcesz? my, starzy {{Korekta|afrykanie|Afrykanie}}, nie możemy się zeń poprawić.<br> {{tab}}Tu, usiłując ukryć wzruszenie i łzy, nabiegające mu do oczu na wspomnienie tego, co cierpiał syn jego przyjaciela, stary wojak, wziąwszy swą laskę i rękawiczki, wyszedł z Vandamem do restauracyi, znajdującej się w pobliżu ministeryum wojny.<br> {{tab}}— Zaczekasz tu na mnie... — rzekł po ukończonem śniadaniu. — Proszę cię o godzinę cierpliwości.<br> {{tab}}I wyszedł.<br> {{tab}}Zanim godzina upłynęła, ukazał się nanowo, wołając:<br> {{tab}}— Skończone. Jutro odbierasz nakaz wyjazdu.<br> {{tab}}— Och... dzięki ci... dzięki, jenerale! — wołał porucznik z uczuciem. — Słusznie liczyłem na twą dla siebie życzliwość...<br> {{tab}}— Wkładam na ciebie jednak pewien warunek, który spełnić musisz — mówił stary żołnierz. — Nie pozwalam ci wystawiać lekkomyślnie głowy na kule pod pozorem zyskania zapomnienia o nieszczęśliwej miłości. Nie jest to dzielność, ani odwaga, ale idyotyzm! Pamiętaj, że ja chcę cię tu widzieć powracającego ze stopniem kapitana i krzyżem legii na piersiach. Gdybyś miał tam poledz, niewybaczyłbym sobie ni- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/598|num=204}}gdy, żem ustąpił twojemu żądaniu. Dość czynisz szaleństwa, odjeżdżając... I ja miałbym jeszcze być przyczyną twej śmierci... do kroć piorunów?... Piękna dla mnie rola... nie ma co mówić! Coby o tem sądził twój ojciec, patrzący na to tam, z wysoka? Rozkazują ci żyć!... słyszałeś? Daj mi słowo, że będziesz postępował, jak dobry żołnierz, lecz nie szukając śmierci umyślnie. No, jakże... przyrzekasz mi to uczynić?<br> {{tab}}Za całą odpowiedź Vandame uścisnął rękę jenerała.<br> {{tab}}— Przyjdziesz tu jeszcze do mnie przed wjazdem?<br> {{tab}}— Przyjdę.<br> {{tab}}— Pamiętaj! A teraz, żegnam cię... wracam do mojej pracy. No! dalej, rekrucie... uściskajże mnie!<br> {{tab}}Vandame rzucił się w otwarte ramiona dzielnego żołnierza, który go przytulił do swych piersi z ojcowską tkliwością, poczem oba rozeszli się.<br> {{tab}}Porucznik wrócił do Vincennes, nie mówiąc nic nikomu o tem, co uczynił.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}W teatrze Fantazyj prowadzono bezustannie próby z nowej sztuki, na którą liczył La Fougère, że mu zasili jego upadające przedsiębiorstwo. Wobec tego ów ryzykowny dyrektor naciskał o pośpiech maszynistów i dekoratorów, każdodziennie wprowadzając jakieś nowe ulepszenia, a tym sposobem pomnażając wydatki, obiecując każdemu zapłatę, a nie uiszczając takowej.<br> {{tab}}— Pomiędzy Leoną a dyrektorem, którego, jak wiemy, była kochanką, został zawartym akt prawny, mocą którego owa przyszła gwiazda sceniczna, pożyczyła mu sumę sto pięćdziesiąt tysięcy franków, spłacaną częściowo z wieczornych przedstawień.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/599|num=205}}{{tab}}Ów układ nadawał Leonie władzę, której nadużywała. Jej wymagania nie miały już teraz granic, traktowała z dumą swe towarzyszki, burczała reżysera, posługaczów, słowem wszystkich, aż do suflera. Cierpiano niesłychaną tyranię tej kobiety. Szmer oburzenia wrzał głucho w kulisach dyrekcyi. Oczekiwano niecierpliwie końca miesiąca. Nikt nie wiedział, że Verrière uwikłał w sidła Leonę wraz z La Fougèrem i mówiono sobie:<br> {{tab}}— Jeżeli nie wypłacą nam pensyj w pierwszym dniu nowego miesiąca, co robić natenczas?<br> {{tab}}Niektórzy artyści zażądali zaliczek od kasyera, której im tenże odmówił dla wiadomej jasno przyczyny.<br> {{tab}}Ci, którzy czekać nie mogli, udali się z żądaniem do dyrektora, który jedno wszystkim powtarzał:<br> {{tab}}— Z końcem miesiąca... z końcem miesiąca, moi przyjaciele. Na teraz myślmy o sztuce jedynie... To nasz majątek.. Czekajcie!<br> {{tab}}La Fougère, nie odbierając żadnej wiadomości od swoich dwóch głównych wierzycieli, Verrièra i jego wspólnika uspokoił się potrosze.<br> {{tab}}— Rozmyślili się, iż lepiej czekać, niż wszystko stracić... — mówił sobie.<br> {{tab}}W ostatnim dniu miesiąca, zrana, Leona, jak to było umówionem ze wspólnikiem Verrièra, przybyła do biura na ulicę Le Pelletier i została wprowadzoną do gabinetu dyrektora.<br> {{tab}}Desvignes sam się tam znajdował. Przyjął aktorkę nader uprzejmie.<br> {{tab}}— Nie opóźniłaś się pani... — rzekł do niej z uśmiechem.<br> {{tab}}— Stosuję się ściśle do oznaczonej mi daty! Mój kapitał, sądzę, jest przygotowanym.<br> {{tab}}— W zupełności... Racz pani chwilę zaczekać... Pójdę do kasy.<br> {{tab}}Tu wyszedłszy, uchylił drzwi biura i skinął na inkasenta, którego obowiązkiem było ściąganie należności od wierzycieli.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/600|num=206}}{{tab}}Gdy tenże przybył ku niemu, Desvignes szepnął mu zcicha te słowa:<br> {{tab}}— Osoba, o której ci mówiłem, jest tam... Oto weksel. Idź poszukać fiakra i czekaj przy bramie, skoro ona wyjdzie, jedz za nią. Trzeba, ażebyś przybył do teatru wraz z nią równocześnie.<br> {{tab}}— Dobrze, panie.<br> {{tab}}— Nie zapomnij żadnego szczegółu z wydanych przezemnie poleceń, wykonaj ściśle wszystko, co cl powiedziałem.<br> {{tab}}— Będę się starał wywiązać jaknajlepiej.<br> {{tab}}Desvignes, wyjąwszy z kasy sto osiemdziesiąt jeden tysięcy franków, wszedł do gabinetu.<br> {{tab}}— Oto rachunek pani... — rzekł, kładąc przed Leoną arkusz pokryty cyframi. — Racz go pani sprawdzić.<br> {{tab}}— Sto osiemdziesiąt jeden tysięcy franków i siedemdziesiąt jeden centymów... Tak... w zupełności — odpowiedziała.<br> {{tab}}— Zechciej więc pani odebrać sto osiemdziesiąt jeden tysięcy franków w biletach bankowych, jedną sztukę pięćdziesiąt centymów i dwie po dziesięć. Proszę, obrachuj pani, poczem raczysz podpisać pokwitowanie, jakie przygotowałem.<br> {{tab}}Leona, przerachowawszy banknoty, schowała je do małej ręcznej torebki, podpisała pokwitowanie, a pożegnawszy Arnolda, zwróciła się ku drzwiom.<br> {{tab}}— Jakże próby... idą dobrze? — zapytał.<br> {{tab}}— Doskonale.<br> {{tab}}— Kiedyż zamyślacie grać nową sztukę?<br> {{tab}}— Za kilka dni.<br> {{tab}}— Jesteś pani zadowoloną ze swojej roli?<br> {{tab}}— Nadzwyczajnie! Otrzymam niewątpliwie wielkie powodzenie, tak jak i sztuka zarówno.<br> {{tab}}— Tem lepiej! Miejmy nadzieję, iż pan La Fougère zbierze wiele pieniędzy.<br> {{tab}}— Nadzieja ta urzeczywistni się napewno!<br> {{tab}}Desvignes, odprowadziwszy młodą kobietę z całą uprzejmością do drzwi gabinetu, wrócił po jej odejściu, zacierając {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/601|num=207}}ręce i śmiejąc się owym strasznym milczącym śmiechem amerykańskiego rozbójnika.<br> {{tab}}Leona, wyszedłszy z biura, wsiadła do oczekującego na nią powozu, wracając do teatru, a tuż po za nią jechał fiakr drugi, w którym znajdował się inkasent bankowy, upoważniony do ściągania należytości.<br> {{tab}}La Fougère tymczasem w najwyższem zdenerwowaniu chodził po swoim dyrektorskim gabinecie, oczekując niecierpliwie powrotu aktorki.<br> {{tab}}Kasyer teatralny przychodził już pokilkakrotnie powiadamiać go, że poprzychodzono z kupieckiemi rachunkami.<br> {{tab}}— Niech czekają! — zawołał La Fougère — powiedz pan, żem pojechał do banku po odbiór kapitałów.<br> {{tab}}I prowadząc dalej swoją przechadzkę, coraz bardziej zirytowany i niespokojny, powtarzał:<br> {{tab}}— Gdyby nieszczęściem w ostatniej chwili wyniknęło coś nieprzewidzianego między Verrièrem a Leoną... gdyby nie odebrała pieniędzy... jakież zamięszanie, upadek, ruina!<br> {{tab}}Posłyszawszy nareszcie szmer kroków w korytarzu, pobiegł do drzwi i odetchnął swobodnie, ujrzawszy rozpromienioną Leonę.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytał.<br> {{tab}}— Mam dla ciebie pieniądze.<br> {{tab}}— Widziałaś się z Verrièrem?<br> {{tab}}— Nie, widziałam się tylko z jego wspólnikiem, który mnie przyjął nader uprzejmie i nic nie wspomniał o twoim długu, zkąd wnoszę, iż rozmyśliwszy się rozumnie, czekać postanowili.<br> {{tab}}— Dajże mi prędko te pieniądze, oczekują wierzyciele, których corychlej pozbyć się trzeba.<br> {{tab}}— Masz tu sto pięćdziesjąt tysięcy franków, tak jakieśmy się umówili — rzekła Leona, wykładając na stół z woreczka banknoty.<br> {{tab}}Jednocześnie zapukał ktoś do drzwi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/602|num=208}}{{tab}}La Fougère, nakrywszy spiesznie dziennikiem bilety bankowe, zawołał:<br> {{tab}}— Można wejść!<br> {{tab}}W progu ukazał się kasjer teatralny.<br> {{tab}}— Cóż tam znowu? — zapytał dyrektor.<br> {{tab}}— Odbiorca przyszedł po należność.<br> {{tab}}— Po jaką należność... od kogo? do kroć tysięcy dyabłów?<br> {{tab}}— Z wekslem na sto pięćdziesiąt tysięcy flanków od Juliusza Verrière.<br> {{tab}}— Ach! łotr... nikczemnik... ależ to podłość w najwyższem stopniu! — zawołał La Fougère, uderzając gwałtownie w stół ręką. — Verrière miał czekać... tak ułożyliśmy się pomiędzy sobą. Nie płać pan nic... ani grosza!<br> {{tab}}— Lecz ten inkasent jest to gbur... prostak... Powiedział, iż jeśli natychmiast nie otrzyma pieniędzy, sprowadzi komornika, zrobi zajęcie.<br> {{tab}}— Każ mu pan tu przyjść... Sam się z nim rozmówię.<br> {{tab}}Kasyer wyszedł.<br> {{tab}}— Czy ty pojmujesz podłość tego rozbójnika, Verrièra? — wołał La Fougère, zwracając się do Leony. — Uczynił to, aby pochwycić pieniądze, jakie ci wypłacił... Wie jednak dobrze, że ja ich tak potrzebuję i że jeżeli mu je oddam, nic mi dla innych nie pozostanie. Jak myślisz... co począć w takiem położeniu?<br> {{tab}}— Myślę, że trzeba zapłacić — odpowiedziała aktorka. — Wszak zresztą na spłacenie długów pożyczam ci tę sumę. Z tem, co pozostanie, może będziesz mógł dokonać wystawienia tej sztuki?<br> {{tab}}— Nigdy... nigdy w świecie! Och! ten łotr Verrière... on moim krewnym? Ten zdrajca... nędznik... ten Judasz!<br> {{tab}}Odbiorca ukazał się we drzwiach, wprowadzony przez kasyera; po za nimi ukazała się blada postać szefa klaki.<br> {{tab}}Nie zważając na jego obecność, La Fougère podszedł do inkasenta domu Verrière i Współka.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/603|num=209}}{{tab}}— Jakto, mój kochany? — zapytał — przychodzisz po odebranie stu pięćdziesięciu tysięcy franków?<br> {{tab}}— Tak, panie... termin z dniem wczorajszym upłynął.<br> {{tab}}— A zatem wraz z twoim upłynionym terminem odnieś tę odpowiedź panu Verrière, że kto odważa się na podobną jak on nikczemność, by zgubić swego krewnego i pozostawić go o torbie i kiju, taki człowiek jest łotrem ostatniego rodzaju...Słyszysz mnie... Zrozumiałeś?<br> {{tab}}— Zrozumiałem... lecz wiem, co mi czynić wypada... Otrzymałem rozkazy w tym względzie... Idę do komornika...<br> {{tab}}— Idź i do samego dyabła... jeżeli ci się podoba!<br> {{tab}}Szef klaki zbliżył się do dyrektora, szepcąc mu zcicha:<br> {{tab}}— Wierzaj mi pan... zapłać! bo jeśli nie zapłacisz, Verrière jutro ogłosi cię bankrutem... On mnie już o tem uprzedził.<br> {{tab}}La Fougère poskoczył ku drzwiom, przywołując inkasenta.<br> {{tab}}— Co pan chcesz? — zapytał tenże, wracając z nachmurzonem obliczem.<br> {{tab}}— Daj weksel... płacę?... lecz twój pryncypał jest żydem... wyzyskiwaczem! Pijak... oszust i współka! Nie zapomnij mu tego powtórzyć!<br> {{tab}}Leona odliczyła sto pięćdziesiąt tysięcy franków, które inkasent zabrał i wyszedł, nie ukłoniwszy się wcale.<br> {{tab}}Wierzyciele, oczekujący w korytarzu, zatrzymali go, pytając jednogłośnie:<br> {{tab}}— Zapłacił panu?<br> {{tab}}— Zapłacił... ma pieniądze... krzyczcie... nalegajcie... a odbierzecie swoje. Widzę, że jest oszustem ten panicz... Nie ufajcie mu!<br> {{tab}}Mówiąc to, odbiorca stosował się do danych sobie poleceń przez Arnolda.<br> {{tab}}W gabinecie La Fougèra wzburzenie nie ustawało.<br> {{tab}}— Uspokój się pan... więcej zimnej krwi... — mówił kierownik klaki teatralnej! — Ukończmy nasz mały interes.<br> {{tab}}— Jaki interes?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/604|num=210}}{{tab}}— Jak to... u czarta? Wszak pan mi jesteś dłużnym sześćdziesiąt tysięcy franków, jakie ci pożyczyłem przed pięcioma miesiącami. Wydałeś mi na to rewers, którego termin dziś właśnie upływa.<br> {{tab}}— Do tysiąca piorunów! — zahuczał La Fougère — czy i ty mnie również chcesz zabić?<br> {{tab}}— Tylko bez brutalstw, mój dyrektorze... nigdy ich nie znosiłem... a tem więcej obecnie znosić nie będę!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Ależ... — zaczął La Fougère, usiłując zapanować nad sobą i odzyskać cokolwiek spokoju — było ułożone pomiędzy nami, że spłacać ci miałem tę sumę ustępstwami na biletach teatralnych; wszak dobrze o tem pamiętasz zapewne?<br> {{tab}}— Być może... — odrzekł przywódca klaki — przyznaję, że kiedyś mogła być o tem mowa, na piśmie jednak tego nie ma, a gdy stoisz nad brzegiem upadłości, ja żądam oddania mi mej sumy.<br> {{tab}}— Masz poręczenie Verrièra... Udaj się do niego... Niechaj zapłaci... Ja nie mam czem płacić... nie mam pieniędzy!<br> {{tab}}— Czy myślisz, że ja temu uwierzę... ja? stary... znający się tak dobrze na ludzkich wybiegach?.. Nie! mój kochany... Wiem, że odebrałeś dziś rano sto osiemdziesiąt jeden tysięcy franków.<br> {{tab}}— Co pan mówisz?... co... co? — zawołała nagle Leona. — To ja odebrałam te pieniądze, a nie La Fougère. Te pieniądze są moją wyłączną własnością... mogę niemi rozporządzać, jak mi się podoba; a otóż nie chcę, ażeby przeszły w ręce takiego starego nicponia, jakim pan jesteś... W ręce oszusta, który cofa dane słowo honoru!<br> {{tab}}Przywódca klaki zbladł pod rzuconą sobie obelgą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/605|num=211}}{{tab}}— Zapłacisz, czy nie zapłacisz? — krzyknął rozdrażniony, przyskakując do La Fougèra.<br> {{tab}}— Nie... nie... nie! po sto razy nie!... dopóki nie wystawię nowej sztuki... Później ci zapłacę.<br> {{tab}}— A ja ci mówię, że potrzebuję natychmiast moich pieniędzy! Nie chcesz mi ich oddać... mniejsza z tem... Verrière poręczył, niechaj zapłaci, a ciebie poszukuje. Idę wprost do niego... ale bądź pewnym, iż od dziś będziesz zapisanym na listę upadłych!<br> {{tab}}Tu trzasnąwszy drzwiami, wyszedł z gabinetu.<br> {{tab}}— Hołysz... żebrak!... — wołała z rozdrażnieniem Leona.<br> {{tab}}La Fougère chwycił się za głowę, biegając po pokoju.<br> {{tab}}— On ma słuszność... — wyjąknął. — Verrière przyprawi mnie o bankructwo. Lepiej mu było zapłacić.<br> {{tab}}— Lecz czem?<br> {{tab}}— Pozostało ci jeszcze trzydzieści tysięcy franków...<br> {{tab}}— Sądzisz więc, ja wszystko ci oddam? To bardzo się mylisz! Zapłaciłam już za ciebie sto pięćdziesiąt tysięcy... Tę pozostałą resztę zachowuję sobie... bo tamtych jestem pewną, że nigdy nie zobaczę.<br> {{tab}}{{Korekta|— Tu|Tu}} zamknęła torebkę.<br> {{tab}}— Jestem zgubiony! — zawołał La Fougère.<br> {{tab}}Hałas podniesionych głosów dobiegł do wnętrza gabinetu.<br> {{tab}}We drzwiach ukazał się kasyer.<br> {{tab}}— Panie dyrektorze... — rzekł — osoby, czekające w korytarzu, niecierpliwią się.<br> {{tab}}— Ile posiadasz pan w kasie na wypłaty?<br> {{tab}}— Dwadzieścia dwa tysiące franków.<br> {{tab}}— Nie licząc w to pensyj artystów?<br> {{tab}}— Nie, panie.<br> {{tab}}— Masz pan tu dla nich dziesięć tysięcy franków, rozdaj im zaliczenia.<br> {{tab}}Kasyer wziął podane sobie pieniądze.<br> {{tab}}— Lecz dekorator chciał tu wejść... — rzecze. — Czeka tam, w korytarzu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/606|num=212}}{{tab}}— Czegóż on chce?<br> {{tab}}— Pieniędzy.<br> {{tab}}— Niech wejdzie.<br> {{tab}}Po wyjściu kasyera ukazał się dekorator.<br> {{tab}}— Przychodzę — rzekł — {{Korekta|opomnieć|upomnieć}} się o spełnienie pańskiej obietnicy. Dostarczyłem już pięć dekoracyj do nowej sztuki i nie dostarczę więcej, dopóki mi pan za te nie zapłacisz. Należy mi się osiem tysięcy franków.<br> {{tab}}— Dam ci obecnie cztery tysiące, a resztę uregulujemy piętnastego, w dniu przedstawienia nowej sztuki.<br> {{tab}}— Nie mogę czekać... i ja mam również termina wypłat — zawołał dekorator. — Moi robotnicy, handlarze płócien i farb nie kredytują mi wcale. Jam dotrzymał mojego zobowiązania, dostarczyłem dekoracye, pan więc zarówno dotrzymaj swego.<br> {{tab}}— Dam ci zresztą sześć tysięcy franków na tę należność ośmiu tysięcy...<br> {{tab}}— Żądam odrazu wszystkiego, albo zawieszam robotę.<br> {{tab}}— Nie masz się pan czego obawiać... — zagadnęła Leona; — weź sześć tysięcy franków, które ci daje dyrektor. Ja gram w tej sztuce... cały Paryż na nią przybiegnie.<br> {{tab}}— Nie z panią mam interes... — odparł szorstko dekorator — proszę się nie mięszać w tę sprawę.<br> {{tab}}La Fougère przechadzał się szybko po gabinecie. Widział wokoło siebie zmowę wierzycieli, utworzoną przez Verriera i jego wspólnika, Arnolda Desvignes, czuł, iż grunt usuwa mu się pod stopami, a jednak wierzył w tę nową sztukę, jak w ostatnią deskę zbawienia; wierzył w nią z tą ślepą ufnością, która jest charakterystyczną cechą upadających przedsiębiorców teatralnych.<br> {{tab}}Nagle, jak gdyby powziąwszy ostateczne postanowienie, otworzył w biurku szufladę, do której schował pozostałą resztę banknotów, dawniej dostarczonych przez Leonę, a dobywszy z niej osiem tysiącofrankowych biletów, podał je dekoratorowi mówiąc:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/607|num=213}}{{tab}}— Napisz pan pokwitowanie.<br> {{tab}}— Już je przyniosłem... Oto jest.<br> {{tab}}Nastąpiła wymiana pieniędzy i kwitu, poczem dekorator wyszedł.<br> {{tab}}Jednocześnie we drzwiach ukazał się kasyer.<br> {{tab}}— Cóż tam znowu? — zawołał La Fougère.<br> {{tab}}— Przyszedł właściciel sklepu z jedwabnemi materyami.<br> {{tab}}— Przyniósł co dla mnie? — pytała żywo Leona.<br> {{tab}}— Nie, on przyniósł tylko spis dostarczonych dotąd towarów i chce odebrać zapłatę przed dostarczeniem nowych.<br> {{tab}}La Fougère upadł na fotel, ukrywszy twarz w dłoniach.<br> {{tab}}— Boże!... mój Boże!... — jąkał z rozpaczą.<br> {{tab}}— Ależ to zmowa wyraźnie... — zawołała aktorka. — Widocznie rzecz ułożona... Wszyscy się zmówili!<br> {{tab}}W chwili tej otwarły się drzwi gabinetu, trzy głowy w nich się ukazały. Byli to trzej teatralni artyści, wysłani przez swoich kolegów.<br> {{tab}}La Fougère zerwał się szybko, nie dozwalając im wymówić słowa.<br> {{tab}}— Mam wam zapłacić, panowie — rzekł — na piątego, według zwyczaju...<br> {{tab}}— Wiemy o tem, dyrektorze... — rzekł jeden z delegowanych — i nie przychodzimy żądać zapłaty za miesiąc, który się ukończył, ale żądamy wypłacenia nam zaległości... Potrzebujemy pieniędzy.<br> {{tab}}— Wypłacę je wam z pierwszych przedstawień nowej sztuki... Zaczekajcie nieco...<br> {{tab}}— Niepodobna! nasi wierzyciele nie chcą czekać. Odebrałeś pan dziś rano, jak wiemy, znaczne kapitały, przychodzimy więc uprzedzić cię tak w naszem, jak i naszych kolegów imieniu, iż jeżeli natychmiast nie dasz nam pieniędzy, grać dziś w wieczór nie będziemy!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/608|num=214}}{{tab}}La Fougère chciał coś odpowiedzieć, gdy nagle z trzaskiem wpadł jak szalony do gabinetu dyrektor orkiestry.<br> {{tab}}— Panie La Fougère!... — wołał — pieniędzy... coprędzej pieniędzy... inaczej muzykanci nie przyjdą grać dziś w wieczór... powiedzieli mi to w tej chwili.<br> {{tab}}— Pieniądze są u kasyera... zawołał nieszczęśliwy dyrektor. A gdy właśnie pomieniona osobistość we drzwiach się ukazała, zawołał doń: — Zapłać pan muzykantów!<br> {{tab}}— Lecz panie, ja już nie mam czem zapłacić... — rzekł kasyer — i przychodzę zarazem powiadomić pana, że właściciel sklepu z jedwabnemi towarami nie chce przyjąć żadnej zaliczki.<br> {{tab}}— Ach! do tysiąca piorunów! — huknął La Fougère — czyż się więc sprzysięgli na moją zgubę? Jeżeli oddam wszystko, co mam, nie będę mógł przedstawić tej nowej sztuki... Pozostanie mi tylko natenczas zamknąć mą budę!<br> {{tab}}— A więc zamknij ją... zamknij!... — ozwał się głos jakiś. — Mniej będzie o jedno oszustwo na świecie!<br> {{tab}}Tłum wierzycieli wtargnął do gabinetu.<br> {{tab}}Jakiś mężczyzna, rozepchnąwszy ów tłum łokciami, stanął naprzeciw La Fongèra.<br> {{tab}}Był to Arnold Desvignes, po za którym szedł szef klaki teatralnej.<br> {{tab}}— Mój wspólnik, pan Verrière — rzekł groźnie pierwszy — poręczył za panem na sześćdziesiąt tysięcy franków. Przed rozpoczęciem sądowego działania przychodzę zapytać ostatecznie: płacisz pan... albo nie płacisz?<br> {{tab}}— Leono... trzeba zapłacić... — jęknął La Fougère.<br> {{tab}}— Zapłacić... czem... gdym wszystkie moje pieniądze straciła dla ratowania ciebie... gdy widzę, że przepadły moje kapitały!<br> {{tab}}— Dam panu na dług ten zaliczkę... — rzekł La Fougère do Arnolda. — Lecz zostaw mi, proszę, trochę czasu.<br> {{tab}}— Żądam wszystkiego... czekać nie będę!<br> {{tab}}— Zguba więc dla mnie nieuchronna!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/609|num=215}}{{tab}}Głos, który już mówił poprzednio, ozwał się wśród tłumu:<br> {{tab}}— Ogłośmy upadłość tego bankruta!<br> {{tab}}— Tak... tak!... upadłość! — powtórzyło razem kilkadziesiąt głosów: — Ma pieniądze ten oszust, a płacić nam nie chce.<br> {{tab}}Leona wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}La Fougère, blady jak chusta, zdawał się nie rozumieć, co się wokoło niego dzieje. Obłęd zaczął ogarniać mu umysł. Otworzył kasę.<br> {{tab}}— Bierzcie... zabierajcie! — wołał, wyrzucając banknoty z szuflady. — Zabierz, kasyerze... weź wszystko!<br> {{tab}}— Ani się poważ! — krzyknęła, przyskakując Leona i nakrywając pieniądze swoją postacią.<br> {{tab}}Dwóch jednak wierzycieli pochwyciło ją za ręce, podczas gdy kasyer, zabrawszy pieniądze, szedł do swego gabinetu, z biegnącym po za sobą rozwścieczonym tłumem.<br> {{tab}}— Wiem teraz, co nam czynić pozostaje... — rzekł Arnold do stojącego jak w obłąkaniu La Fougèra. — Dziś w wieczór otrzymasz pan od nas zawiadomienie.<br> {{tab}}I wyszedł.<br> {{tab}}Kasyer zaczął rozpłacać, zaczynając od artystów, lecz dwadzieścia siedem tysięcy franków nie mogły wystarczyć dla wszystkich.<br> {{tab}}— Upadłość... bankructwo!... — zewsząd wołano.<br> {{tab}}La Fougère w swym gabinecie, jak konający, leżał na fotelu. Przed nim, z zaciśnięten i pięściami, z twarzą drgającą konwulsyjnemi ruchami wściekłości, stała Leona.<br> {{tab}}— Jesteś galernikiem... zbrodniarzem! — wołała nad nieszczęśliwym, zgrzytając zębami. — Okradłeś mnie, jak złodziej wśród lasu! Ukryłeś przedemną swe długi, nikczemniku. Z moich tysiąców nie ujrzę już ani szeląga! Ach! czemuż nie mogę cię zabić!...<br> {{tab}}I wybiegła z gabinetu, unosząc z sobą wypróżnioną prawie torebkę. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/610|num=216}}{{c|'''XXXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}La Fougère, zostawszy sam, dowlókł się do drzwi i zamknął takowe na klucz, poczem upadł na fotel, z którego nie podniósł się przez dzień cały, leżąc z głową w tył przewróconą, oczyma bez blasku, patrzącemi w jeden punkt, zupełnie jak człowiek w katalepsyi.<br> {{tab}}Daremnie pukano do drzwi gabinetu, nie odpowiadał.<br> {{tab}}Aktorzy przybyli na próbę, lecz próba się nie odbyła. Reżyser, wzruszając ramionami, powtarzał:<br> {{tab}}— Na co się to przyda?<br> {{tab}}Autorowie pozabierali manuskrypta pod pozorem poczynienia w nich zmian.<br> {{tab}}Grano wieczorem starą jakąś sztukę, lecz przed próżnemi ławkami. Przedstawienie przyniosło dochodu zaledwie pięćset franków, a równocześnie z podniesieniem się kurtyny dwunastu komorników, wezwanych przez wierzycieli, przyszło położyć areszt na ów szczupły dochód.<br> {{tab}}Reżyser pukał do drzwi tak silnie i długo, iż wreszcie ukazał się La Fougère, blady, zmieniony, jak gdyby cień siebie samego.<br> {{tab}}— Co robić? — zapytał go wchodząc.<br> {{tab}}— Nic... — odrzekł La Fougère — róbcie, co chcecie. Co do mnie, jestem zgubionym!<br> {{tab}}Wyszedłszy z teatru, zaczął jak szalony biegać po ulicach Paryża, nie wiedząc sam, dokąd idzie i płacząc w milczeniu gorącemi łzami.<br> {{tab}}— Nie myślał walczyć, gdyż wszelka walka niepodobną tu była.<br> {{tab}}Około drugiej nad ranem, złamany znużeniem, a prowadzony więcej instynktem niż wolą, powrócił do teatru, gdzie mieszkał, jak wiemy.<br> {{tab}}Wielki ów czarny budynek, oświetlony chwilowo promieniami kryjącego się po za chmury księżyca, wywarł na nim {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/611|num=217}}pełne grozy wrażenie. Zdawało mu się, iż widzi przed sobą grób olbrzymi.<br> {{tab}}Kluczem, jaki miał zawsze przy sobie, furtkę otworzył. Wszedłszy do swego pokoju, rzucił się na łóżko, nie rozbierając.<br> {{tab}}Noc miał straszną.<br> {{tab}}Około dziewiątej zrana wszedł do gabinetu, przesuwając się chyłkiem pod ścianą, ażeby kogo nie spotkać.<br> {{tab}}Dzienniki, dostarczone przez odźwiernego, leżały, jak zwykle na biurku.<br> {{tab}}Chwyciwszy je gorączkowo, przebiegał oczyma wiadomości teatralne. Wszędzie znajdował opisy wczorajszych scen skandalicznych, z mniej więcej tem zakończeniem: „Jeszcze jeden teatr bez dyrektora.“<br> {{tab}}La Fougère uczuł dreszcz zimny, wstrząsający nim całym. Wrócił do swego pokoju, gdzie na klucz się zamknął. Od czterdziestu ośmiu godzin nic nie jadł.<br> {{tab}}Tegoż dnia po południu upadłość teatru ogłoszoną została przez trybunał handlowy na żądanie dwunastu wierzycieli.<br> {{tab}}Wieczorem bramy teatralnego budynku już się nie otworzyły, a na afiszach przyklejona wpoprzek opaska zawierała ów straszny wyraz: „Zerwane.“<br> {{tab}}Wszystko runęło bez ratunku! Jeden tydzień wystarczył Arnoldowi Desvignes na dokonanie połowy swego szatańskiego dzieła, dotyczącego jednego ze {{Korekta|spadobierców|spadkobierców}} Edmunda Béraud. Reszty miała dokonać rozpacz.<br> {{tab}}W przeddzień wieczorem Leona parę razy przybywała do teatru dla zobaczenia się z dyrektorem, lecz tak jego pokoje, jak i gabinet znajdowała zamkniętemi.<br> {{tab}}Przybywszy nazajutrz zrana około dziesiątej, spotkała kasyera.<br> {{tab}}— Widziałeś pan dyrektora? — zapytała.<br> {{tab}}— Nie... nie widziałem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/612|num=218}}{{tab}}— Idę do niego.<br> {{tab}}Aliści ledwie weszła na pierwsze stopnie schodów, zatrzymała się, zdjęta przestrachem.<br> {{tab}}Huk głuchy, jakoby wystrzału, dobiegł jej uszu.<br> {{tab}}— Ach! — zawołała — on się zabił!... jestem tego pewną... Na pomoc... ratunku!<br> {{tab}}— Na to wezwanie przybiegł kasyer z odźwiernym i kilku posługaczów teatralnych.<br> {{tab}}Stanąwszy u drzwi, zastukali, nie odbierając jednak żadnej odpowiedzi. Jęk tylko cichy, jakby rodzaj skargi, zaszemrał wewnątrz mieszkania, poczem dał się słyszeć nowy wystrzał powtórnie.<br> {{tab}}Kasyer odskoczył, wołając na odźwiernego:<br> {{tab}}— Biegnij po komisarza policyi i przyprowadź go... La Fougère usiłuje odebrać sobie życie:..<br> {{tab}}Odźwierny pobiegł.<br> {{tab}}W chwili tej Leona, pod którą z nadmiaru wzruszenia nogi się chwiały, dosięgnęła ostatniego szczebla schodów.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytała.<br> {{tab}}— Słyszałem jęk... rodzaj chrapania... potem drugi wystrzał — rzekł kasyer. — Teraz wszystko ucichło... zapewne skonał nieszczęśliwy!<br> {{tab}}— Raczej łotr!... powiedz pan... — zawołała aktorka, w której wzruszenie zmieniło się nagle w brutalność. — Zabrał mi ten rozbójnik sto pięćdziesiąt tysięcy franków i nie mogę nawet wnieść skargi przeciw niemu, ponieważ się zabił.<br> {{tab}}To powiedziawszy, zniknęła.<br> {{tab}}W kwadrans przybył komisarz policyi z doktorem i dwoma agentami, prowadzeni przez odźwiernego.<br> {{tab}}Otwarłszy mieszkanie za pomocą wytrychu, weszli do sypialni, gdzie oczekiwał ich widok łatwy do przewidzenia.<br> {{tab}}Na środku pokoju leżał La Fougère z rozstrzeloną czaszką. Krew zalewała kobierzec. W zaciśniętej prawnej ręce trzymał jeszcze dymiący rewolwer, z którego w skroń sobie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/613|num=219}}wystrzeli. Pierwsza kula, jaką wymierzył w serce, zrządziła, mu tylko ranę. Nieszczęśliwy miał jeszcze siłę nabić rewolwer i powtórnie w skroń sobie wystrzelić. Tym razem nie został już ocalonym.<br> {{tab}}Spadek Edmunda Béraud liczył mniej o jednego sukcesora. {{kropki-hr}} {{tab}}Dnia następnego po swej bytności W ministeryum wojny Vandame wezwany został do swego pułkownika.<br> {{tab}}— Mój poruczniku — rzekł tenże, podając mu rękę — mam złą wiadomość dla ciebie.<br> {{tab}}— Złą wiadomość? — powtórzył Vandame, udając zdziwienie, ponieważ przewidywał, o co chodzi.<br> {{tab}}— Tak... złą wiadomość, która głęboko mnie smuci, jak i ciebie zapewne... rozkaz twojego wyjazdu.<br> {{tab}}— Wysyłają mnie zatem, pułkowniku?<br> {{tab}}— Do Tonkinu.<br> {{tab}}Vandame spuścił oczy, ażeby ukryć błyszczącą w nich radość.<br> {{tab}}— Musisz jutro odjechać... — mówił pułkownik dalej; — stanąć pojutrze w Tulonie i wylądować w ciągu dni czterech.<br> {{tab}}— Jestem gotów, pułkowniku.<br> {{tab}}— Nie sprawia ci więc przykrości ów rozkaz?<br> {{tab}}— Żołnierz winien być na wszystko przygotowanym... nie dziwić się nigdy, nie wzruszać niczem, a być posłusznym, nie badając.<br> {{tab}}— Ależ twój wyjazd przerwie ci twoje prace wynalazcze, na które sam nawet zwracałem uwagę ministra...<br> {{tab}}— Co począć, pułkowniku, skoro tak być musi.<br> {{tab}}— Ja radbym zatrzymać cię tutaj...<br> {{tab}}— To niepodobna!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/614|num=220}}{{tab}}— Dlaczego? Jeżeli mnie upoważnisz, pójdę do jenerała dowodzącego dywizyą, pójdę nawet i do ministra w potrzebie, aby odwołać ów rozkaz.<br> {{tab}}— Jestem głęboko wdzięcznym i dumnym się być czuję okazaną mi życzliwością z pańskiej strony — rzekł Vandame — proszę jednakże, pozwól pan, by rzeczy szły swym torem.<br> {{tab}}— Czemu sprzeciwiasz się memu projektowi?<br> {{tab}}— Z najprostszej w świecie przyczyny. Czekają mnie tam niebezpieczeństwa... Ci, którzy mało mnie znają, mogliby sądzić, że się ich lękam.<br> {{tab}}— Masz słuszność, być może... Jedź zatem. Uniesiesz wraz z sobą mój żal i żal wszystkich twoich kolegów. Oto twoje papiery... Idź do skarbowego oddziału, ażeby się przygotować. Mam nadzieję, iż zobaczymy się dziś wieczorem w kawiarni oficerów. Nie żegnam się więc, lecz tylko mówię: „Do widzenia.“<br> {{tab}}— Dzięki... mój pułkowniku!<br> {{tab}}Tu Vandame wyszedł zadowolony, że unosi wraz z sobą rozkaz wyjazdu z Francyi, który mu pozwoli szukać zapomnienia w odległych krajach, pośród niebezpieczeństw różnego rodzaju.<br> {{tab}}Po załatwieniu koniecznych potrzeb do swego wyjazdu wrócił do kwatery, rozkazawszy pełniącemu u niego służbę żołnierzowi napełnić rzeczami i zapiąć walizki, poczem zamknął się w swym gabinecie pracy.<br> {{tab}}Przez kilka chwil siedział nieruchomy, z pochylonem czołem, następnie siadłszy przy stole, napisał długi list, a ucałowawszy takowy kilkakrotnie, złożył go, wsunął w kopertę i nakreślił ten adres: {{f|align=left|lewy=40%|''Pannie Anieli Verrière''|przed=12px}} {{f|align=left|lewy=42%|''bulwar Haussmana nr. 54.''}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/615|num=221}}{{tab}}Ukończywszy to, spojrzał na zegarek. Był czas udać się na zebranie, gdzie oznajmić miał towarzyszom o swym wyjeździe.<br> {{tab}}Wyszedłszy z mieszkania, wrzucił w pocztową skrzynkę list do córki bankiera i zwrócił się na drogę, wiodącą w stronę baraków oficerskich.<br><br> {{c|KONIEC TOMU III-go.}} <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=627 to=627 /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/629|num=3}}{{c|'''I.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Od czasu ostatniej rozmowy z Arnoldem Desvignes, Aniela znajdowała się w zupełnem obezwładnieniu tak fizycznem, jak moralnem, nad którem zapanować nie zdołała. Chwilowo ożywiała ją nadzieja projektów, jakie siostra Marya wykonać postanowiła; nadzieja ta jednak gasła pośród burzliwej nocy wypadków, jakie zbierały się w około dziewczęcia, przygniatając je niewypowiedzianie.<br> {{tab}}Życie katuszą było teraz dla niej. Nie mogła nawet zachować i tej ułudy dziecięcej, jaka nakazuje względem rodziców tkliwość i poszanowanie. Wątpić o nikczemności ojca niepodobna jej było.<br> {{tab}}Desvignes stał się wyłącznym panem swojego wspólnika. Wystarczało mu tylko rozkazać, a Verrière wykonywał to z pochyloną głową. Konieczność tak mu nakazywała.<br> {{tab}}To niewolnictwo bankiera wytwarzało straszliwą sytuacyę dla jego córki.<br> {{tab}}Jak się uwolnić z takiego położenia?<br> {{tab}}Dziewczę wołałoby było po tysiąc razy umrzeć, niźli ustąpić, zaś buntowanie się mogło ją poprowadzić do najopłakańszych rezultatów, ponieważ, jak Arnold jej powiedział, burzyć się, było to wygłosić wyrok śmierci dla Vandama.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/630|num=4}}{{tab}}Aniela żyła obecnie życiem automatu.<br> {{tab}}Służącym, jacy przychodzili po otrzymanie rozkazów do jej pokojów, wydawała je machinalnie, jak gdyby ze zwyczaju, z nawyknienia.<br> {{tab}}Nie opuszczała swego gabinetu, jak tylko, ażeby być obecną przy obiedzie, od czego uwolnić się nie mogła i na co jej ojciec byłby nie zezwolił.<br> {{tab}}W pałacu zauważono niepokojącą zmianę, zaszłą w usposobieniu córki bankiera, a gdy ją powszechnie kochano dla jej dobroci, łagodności i szlachetności charakteru, żałowano jej, oskarżając pocichu o całe to nieszczęście Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Dziewczę, znalazłszy się wobec ojca, siedziało milczące, zlodowaciałe; bankier przeciwnie, wydawał się być bardziej wesołym niż kiedy.<br> {{tab}}— Wszystko to przeminie... — myślał, zacierając ręce. — Moja córka nie może się na razie oswoić z obecnem swem położeniem, lecz zczasem nawyknie do tego, a ja będę miał zięcia, jakiego właśnie pragnąłem. Jakiż to człowiek! co za głowa! Za jednem poruszeniem ręki uwolnił mnie od La Fougèra. W ten sposób pozbędziemy się i innych współsukcesorów. Ten człowiek posiada nadludzki potęgę!... {{kropki-hr}} {{tab}}Uderzyła szósta wieczorem, gdy Verrière wysiadał z powozu przed pałacem wraz z Arnoldem Desvigues. W tej właśnie chwili odźwierny, wyszedłszy ze swego mieszkania, przechodził przez dziedziniec.<br> {{tab}}— Dwa listy, panie, przyniósł posłaniec w tej chwili — rzekł, przystępując do bankiera. — Chciałem je właśnie oddać kamerdynerowi.<br> {{tab}}Verrière, odebrawszy je, rzucił okiem na adres.<br> {{tab}}— Patrz... patrz! — zawołał — list od Vandama.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/631|num=5}}{{tab}}— Do ciebie? — zapytał Desvignes.<br> {{tab}}— Nie, do Anieli. Możeby go zatrzymać?<br> {{tab}}— Nie czyń tego... Oddaj ten list swej córce. Nie mamy się obecnie czego obawiać ze strony porucznika. Założyłbym się o tysiąc luidorów, iż pisze, zwracając jej słowo i żegnając ją na zawsze.<br> {{tab}}— Obyś się tylko nie mylił!<br> {{tab}}— Nie mylę się nigdy... bądź pewnym. Wszak wiesz, że ja mam dar podwójnego widzenia... — dodał, śmiejąc się, Desvignes.<br> {{tab}}Obaj wspólnicy weszli do salonu. Nie znaleźli tam nikogo.<br> {{tab}}— Pozwól, że cię tu pozostawię na kilka minut — rzekł bankier do swego towarzysza. — Potrzebuję w mym gabinecie odszukać pewnej notatki.<br> {{tab}}— Idź... korzystając z tych kilku minut, przejrzę dzienniki, których przeczytać nie miałem czasu. A nie zapomnij oddać swej córce listu, do niej adresowanego.<br> {{tab}}— Oddam go jej podczas obiadu.<br> {{tab}}Verrière wyszedł. Desvignes, wziąwszy dzienniki, leżące na stole, rozłożył je i czytał.<br> {{tab}}Było to w epoce zaostrzonej wojny w Tonkinie; wiadomości ze Wschodu zajmowały naczelne miejsce na pierwszej karcie dzienników. Donoszono o zwycięstwie, otrzymanem nad „Banderą-Czarnych“ przez jenerała de Negrier.<br> {{tab}}Desvignes czytał z uwagą szczegóły, odnoszące się do powyższej wojny. W ostatnim dopisku zamieszczoną była wiadomość o mającem nastąpić wysłaniu posiłków dla skompletowania morskiej artyleryi, jaka miała atakować Formozę, a skutkiem tego i o wyjeździe z kraju kilku oficerów artyleryi.<br> {{tab}}Czytając, wspólnik Verrièra drgnął nagle; na czele bowiem listy wyjeżdżających spostrzegł nazwisko Vandama.<br> {{tab}}— Ha! otóż urzeczywistniają się moje przewidywania! — zawołał; — nie spodziewałem się jednak, ażeby mój rywal po- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/632|num=6}}wziął tak prędko stanowczo postanowienie. Prosił zapewne bez stracenia chwili o nakaz wyjazdu dla siebie dowódców. Dobre to jest dla mnie... lecz niewystarczające. Jeżeli rywal zniknie, zostanie spadkobierca... Nie wszyscy umierają w Tonkinie... może powrócić... a mnie potrzeba, ażeby nie wracał... Należy stosowne ku temu środki przedsięwziąć...<br> {{tab}}Desvignes przez kilka minut siedział w zamyśleniu, a potem rzekł do siebie:<br> {{tab}}— List, przysłany przez Vandama do Anieli, oznajmia jej napewno o jego wyjeździe. Cios będzie ciężkim dla niej... Trzeba nad nią dozór rozciągnąć... Biedne to dziewczę może spełnić jakim szaleństwo... Jak to dobrze, żem przejrzał owe dzienniki!<br> {{tab}}Jednocześnie Verrière ukazał się we drzwiach salonu.<br> {{tab}}— Com ja ci powiedział przed chwilą? — zapytał Arnold,, podchodząc ku niemu.<br> {{tab}}— Względem czego?<br> {{tab}}— Względem listu, napisanego przez twego siostrzeńca do panny Anieli...<br> {{tab}}— Mówiłeś, że ten list przynosi zerwanie stosunków.... Miałżebyś zmienić teraz swe zdanie?<br> {{tab}}— Przeciwnie... trwam w niem tem mocniej.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Mam dowód, iż ten list zawiera w sobie kompletne zerwanie. Patrz... przekonaj się sam...<br> {{tab}}Bankier, przeczytawszy artykuł w dzienniku, zawołał:<br> {{tab}}— Doskonale! Ależ to cudowne!...<br> {{tab}}— Przyznaj, że sprawa dobrze poprowadzoną została...<br> {{tab}}— On da się zabić tam... będzie szukał śmierci umyślnie jestem tego pewny.<br> {{tab}}— Liczę na to... i czuwać nad tem będę...<br> {{tab}}— Czy mimo to, mam oddać list mej córce?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Bardziej niż kiedykolwiek...<br> {{tab}}— Ależ to wznieci straszną burzę...<br> {{tab}}— Nie obawiaj się...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/633|num=7}}{{tab}}— Łatwo ci mówić... Aniela gotowa sobie życie odebrać...<br> {{tab}}— Trzeba ją otoczyć nadzorem... Zresztą nie oddawaj listu aż po obiedzie...<br> {{tab}}Na te słowa siostra Marya weszła do salonu. Uścisnęła podaną sobie rękę wuja, skinęła głową zlekka na ukłon Arnolda.<br> {{tab}}— Gdzie jest Anielka? — pytał bankier zakonnicę.<br> {{tab}}— Wydaje służbie rozkazy... zastaniemy ją w jadalni... — odparła siostra Marya.<br> {{tab}}Lekki ironiczny uśmiech wybiegł na usta Arnolda.<br> {{tab}}— Unika mnie... — pomyślał i w tem się nie mylił.<br> {{tab}}Służący oznajmił, że obiad na stole, i trzy wyżej wymienione osoby, przeszedłszy do jadalni, zastały tam pannę Verrière.<br> {{tab}}Obiad trwał krótko, pomimo, iż obaj wspólnicy usiłowali go ożywić zawiązaną pomiędzy sobą rozmową o przedmiotach obojętnych. Musieli to uczynić ze względu na zupełne milczenie Anieli i zimne zachowanie się siostry Maryi.<br> {{tab}}Wrócili do salonu, gdzie panna Verrière zabawiwszy chwilę, wyjść zamierzała.<br> {{tab}}— Acn! jakiżem ja roztargniony... — zawołał bankier. — Mam list dla ciebie, przyniesiony przez posłańca w chwili, gdym wchodził w dziedziniec, i zapomniałem ci go oddać. W każdym, razie lepiej późno, niż nigdy.<br> {{tab}}To mówiąc, podał list córce, która wziąwszy go, spojrzała na adres.<br> {{tab}}Za pierwszym rzutem oka poznała pismo Vandama.<br> {{tab}}Jak była bladą, jeszcze więcej zbladła, ręce jej drżały. Nagłym ruchem odwróciła kopertę na drugą stronę, przypatrując się pieczątce z uwagą.<br> {{tab}}Verrière zrozumiał to poruszenie.<br> {{tab}}— Cóż się tak przypatrujesz? — zawołał. — Sądzisz więc, żem otwierał list nie do siebie adresowany? Cóż ów list za- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/634|num=8}}wiera tak dalece tajemniczego, iż lękasz się, abym się o tem nie dowiedział?<br> {{tab}}— Nie lękam się bynajmniej — odpowiedziała śmiało panna Verrière. — Jest to list od Emila Vandame... — dodała, patrząc na Arnolda.<br> {{tab}}— Mam nadzieję, iż po raz ostatni słyszymy jego nazwisko... — rzekł Verrière.<br> {{tab}}Gdy Aniela wymawiała nazwisko Vandama, siostra Marya pomimowolnie zadrżała.<br> {{tab}}Wyszła za swoją kuzynką z salonu.<br> {{tab}}— Mój drogi... — rzekł Desvignes do Verrièra, skoro się drzwi zamknęły za dwiema kobietami — pozwolisz, że odejdę.<br> {{tab}}— Jakto, już?<br> {{tab}}— Muszę odejść...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ napędziłeś mi strachu, mówiąc, iż twoja córka mogłaby coś sobie przypuścić do głowy... Nie wierzę ja w to na seryo... lecz człowiek rozumny powinien następstwa przewidywać i mieć się na ostrożności. Pochlebiam sobie, iż należę do ludzi rozumnych i dlatego też mówię ci: „Do widzenia.“<br> {{tab}}— Gdzież idziesz?<br> {{tab}}— Idę czuwać... — rzekł Desvignes i po tych słowach wyszedł z salonu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''II.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wstrząsana gorączką niepewności, pożerana niecierpliwością poznania treści listu, Aniela wbiegła wraz z siostrą Maryą do swego pokoju.<br> {{tab}}Idąc z nią, szeptała z nerwowem podrażnieniem.<br> {{tab}}— List... list od niego... czy ty pojmujesz? Co on mi pisze?... o czem mnie powiadamia? Ach! czy nie jakie nowe nieszczęście przynosi mi ów list?... Drżę cała... lękam się otwo- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/635|num=9}}rzyć owej koperty, w której mieści się być może rozstrzygnięcie naszych losów. Lękam się... Nie będę miała siły przeczytać tego listu!...<br> {{tab}}— A jednak, mimo wszystko, przeczytać go trzeba... — odpowiedziała siostra Marya. — Odwagi, moje dzielę... Czytaj go, ukochana.<br> {{tab}}Aniela usiadła.<br> {{tab}}Nie mogła oderwać wzroku od listu, który drżał w jej rękach, wstrząsanych nerwowym dreszczem.<br> {{tab}}— Czytaj... — powtórzyła zakonnica — przeczytać go trzeba.<br> {{tab}}Biedne dziewczę przywołało na pomoc wszystkie swe siły. Drżącemi rękoma rozdarła kopertę, a rozłożywszy ćwiartkę papieru, rozpocząć chciała czytanie. Wzrok jej wszelako zaćmił się nagle. Mglista jakoby zasłona rozłożyła się między jej źrenicami a listem. Nic nie widziała... nie mogła rozeznać liter, nakreślonych na papierze.<br> {{tab}}— Nie mogę!... wszak widzisz, że ja nie mogę!... — zawołała stłumionym głosem. — Ach! Maryo... jest to straszliwa przestroga. Boleść mnie czeka okropniejsza nad wszystkie, jakie mnie dotąd dotknęły... ja to odgaduję... przeczuwam...jestem tego pewną! Maryo... och Maryo!... ja drżę z przerażenia... Weź... przeczytaj go sama... miej litość nademną... a po przeczytaniu powiedz mi, czego się mam obawiać... Jestem na wszystko przygotowaną!...<br> {{tab}}Zakonnica, drżąc równie jak jej kuzynka, wzięła list w rękę.<br> {{tab}}Krople zimnego potu wystąpiły jej na skronie. Odgadywała ona nowy cios dla swej nieszczęśliwej towarzyszki. Mając jednakże więcej siły i odwagi, czytać głośno zaczęła:<br> {{c|„Ukochana moja Anielo!}} {{f...|lewy=5%}}{{tab}}„Ty, którą uważałem oddawua jako tkliwą narzeczoną mej duszy, w której położyłem wszelkie me na- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/636|num=10}}dzieje, całą mą przyszłość, dla której radbym był oddać i życie, tobie to wyznać jestem zmuszony, iż nad miłością naszą zawisło przekleństwo. Mam serce złamane... Moje życie już dla mnie nie istnieje, ponieważ ono już do mnie nie należy.<br> {{tab}}„Sądziłem, iż Bóg w swojej wszechmocnej sprawiedliwości pozwoli mi wyjść zwycięsko z tej walki, której nagrodą ty byłaś. Omyliłem się... Bóg tego nie chciał!<br> {{tab}}„Człowiek, którego najbardziej na świecie nienawidzę, ma prawo obecnie rozporządzania mem życiem, ponieważ mogąc mi je odebrać, zostawił mi takowe, uchybiłbym honorowi, zaprzeczając mu tego prawa.<br> {{tab}}„Walka skończona... zastałem zwyciężony. Powinienem wyrwać z mojego serca na zawsze tę miłość, niepodobną do urzeczywistnienia... powinienem o niej zapomnieć!...{{...f}} {{tab}}— Zapomnieć?!... — przerwała z okrzykiem zdumienia Aniela. — On... on chce o mnie zapomnieć?... Pragnie wykreślić ze swego serca tę miłość... wiedząc, że ja ją podzielam? Ach! zapytuję sama siebie, czy ja śnię, czy marzę?... Zdaje mi się, że dostaję obłąkania!<br> {{tab}}To mówiąc, ściskała rozpalone skronie drżącemi rękoma. Siostra Marya, nic nie odpowiedziawszy, czytała dalej: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}Lecz co ja mówię?... mój umysł błąka się... Zapomnieć... och, czyliż mógłbym zapomnieć?... Dopóki moje serce bić nie przestanie, twój obraz istnieć w niem będzie!... Śmierć tylko jedynie mogłaby mi dać zapomnienie... W niej też obecnie jedyna moja nadzieja!<br> {{tab}}„Mimo to, nie odbiorę życia sam sobie. Byłoby podłością dla żołnierza, za pomocą samobójstwa chronić się od katuszy, jakie go przygniatają. Gdy jednak te cierpienia są nad moje siły, pójdę szukać ulgi na polu bitwy, gdzie śmierć jest przynajmniej śmiercią chwalebną.|po=12px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/637|num=11}}{{tab}}— Boże... mój Boże! — wołało dziewczę z rozpaczą. Zakonnica czytała dalej:<br> {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Ukochana moja Anielo! fatalność jakaś ciąży nad nami i ciebie wraz zemną dosięgnie.<br> {{tab}}„Kiedyś... pomimo wszystko, wbrew własnej woli, będziesz nosiła przeklęte nazwisko człowieka, który nas rozdzielił.|przed=12px|po=12px}} {{tab}}— Nigdy! — zawołała Aniela, podnosząc ręce — nigdy!<br> {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Czuję, o ile będziesz nieszczęśliwą — czytała dalej siostra Marya: — nie przeklinaj jednak... nie złorzecz... Zwracam ci dane mi słowo... Jesteś wolną... Ach, jakże jest mi ciężko nakreślić ów wyraz...<br> {{tab}}„Otrzymałem rozkaz, o wydanie którego prosiłem, rozkaz wyjazdu na Wschód, do armii. Skoro ten list odbierzesz, będę już wtedy daleko.<br> {{tab}}„Żegnam cię, ukochana!... a raczej do widzenia, lecz nie tu, na ziemi... W chwili mej śmierci, jedno, jedyne imię wymówią me usta... twe imię:... Uleci ono ku niebu wraz z mem ostatniem tchnieniem.<br> {{tab}}„Żegnam cię... żegnam... Do widzenia... w Bogu!“|po=12px}} {{tab}}Siostra Marya płakała, skończywszy czytanie tego listu, który był jakoby jednym okrzykiem miłości i bólu, pełen nieładu, jak umysł, który go wysnuł.<br> {{tab}}Przed zakonnicą, nieruchoma jak posąg, stała Aniela, z błędnemi oczyma, z przyśpieszonym gorączkowym oddechem.<br> {{tab}}— Żegnaj! a więc on mi przesyła pożegnanie!... — zawołała nagle w chwili, gdy siostra Marya obawiać się poczęła o jej milczenie. — Odjeżdża... odjeżdża:... i nie zobaczę go już więcej!... Chce umrzeć, ażeby zyskać zapomnienie... Chce szukać śmierci na pola bitwy... Ach! to przyprawia mnie o utratę zmysłów! Czuję, iż tracę je w tej chwili... Mój umysł błąka się... zaciemnia... On odjeżdża... Chce umrzeć... A więc i ja odjadę... Umrzemy razem!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/638|num=12}}{{tab}}— Anielo... ukochana moja... zastanów się, co mówisz? — wołała {{Korekta|przastraszona|przestraszona}} zakonnica.<br> {{tab}}— Mówię... — zawołała gwałtownie dziewczyna — że nad tym naszym domem zawisło przekleństwo! Mówię, że moje serce należy do Vandama i nigdy do żadnego innego należeć nie będzie! Mówię, że skoro odjeżdża on... mój narzeczony, mąż prawie, moim obowiązkiem jest iść za nim... I pójdę!...<br> {{tab}}— Ach! drogie, ukochane dziecię... ależ to bezrozumne! Mówisz, jak obłąkana...<br> {{tab}}— Oby Bóg dał, ażebym nią została... Mniej czułabym moje katusze! Nieszczęściem jednak, mam całą przytomność umysłu.<br> {{tab}}— Lecz pomyśl o swojej reputacji... o swoim honorze!...<br> {{tab}}Aniela wzruszyła ramionami.<br> {{tab}}— Mój honor... — zawołała z gorzkim uśmiechem; — zapytaj mojego ojca, co z nim uczynił?<br> {{tab}}— Lecz pomyśl o sobie... o swej godności osobistej...<br> {{tab}}— Ja myśleć chcę jedynie o mojej miłości... reszta mnie nie obchodzi... Chcę widzieć Vandama zanim odjedzie i widzieć go będę!<br> {{tab}}To mówiąc, panna Verrière zarzuciła okrycie na siebie.<br> {{tab}}Siostra Marya, straciwszy przytomność wobec tak stanowczego postanowienia kuzynki, zaczęła ją błagać, by zaniechała tego zamiaru, który wywołaćby mógł ogromny skandal.<br> {{tab}}Ująwszy rękę dziewczęcia, powtarzała:<br> {{tab}}— Anielo! ukochana moja... najdroższa... uspokój się... rozważ, co czynisz?<br> {{tab}}— Już rozważyłam...<br> {{tab}}— Vandame odjechał już bezwątpienia...<br> {{tab}}— Nieprawda... ja temu nie wierzę!<br> {{tab}}— Ty chcesz popełnić więcej niż nieroztropność... czyn występny, który Bóg ukarać!<br> {{tab}}— Ha! czyliż mnie już nie ukarał?... mnie... która go nigdy nie obraziłam... I gdzież jest tu sprawiedliwość Boża?...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/639|num=13}}{{tab}}— Nie bluźnij!... Przestraszasz mnie... — wołała zakonnica! — Zamiary Boskie są nieodgadnione... w chwili, gdy cię doświadcza, może ci zesłać pomoc nadspodziewaną... miej nadzieję!<br> {{tab}}— Nadzieję? — zawołała panna Verrière z sarkastycznym uśmiechem; — ja mam ją tylko w sobie samej... Chcę widzieć się z Vandamem... chcę z nim jechać i umrzeć mu nie dozwolić, albo też umrzeć z nim razem. Ja muszę wyjść... odsuń się... nie wzbraniaj mi tego!<br> {{tab}}I wdziawszy na głowę kapelusz, ku drzwiom pobiegła.<br> {{tab}}— Ha! — zawołała siostra Marya, biegnąc za nią i chwytając ją w objęcia; — ja ciebie nie opuszczę, pójdę wraz z tobą!<br> {{tab}}— Ty?<br> {{tab}}— Wszędzie, gdzie ty się udasz, ja pójdę z tobą... Moja obecność osłoni cię przynajmniej przed zniesławiającą obmową.<br> {{tab}}— Pójdź więc... pójdź prędko! — wołała panna Verrière z gorączkowym pośpiechem i uprowadziła wraz z sobą zakonnicę.<br> {{tab}}Aniela, jak to już {{Korekta|powiadzieliśmy|powiedzieliśmy}}, miała sobie pozostawioną w domu ojcowskim zupełną swobodę działania. Nikt jej nie śledził, ani się dziwił, cokolwiekbądźby czyniła i gdziekolwiękby się udała. Zatem pomimo zapadającego zmierzchu, odźwierny otworzył jej wyjście na ulicę, bez najmniejszego zdumienia. Prawda, że siostra Marya, towarzysząc dziewczęciu, służyła jej tym razem za dostateczną osłonę.<br> {{tab}}Wyszedłszy na ulicę, biegły chodnikiem przez bulwar Haussmana.<br> {{tab}}— Fiakra nam trzeba... fiakra coprędzej!... — wołała Aniela.<br> {{tab}}Biedne to dziewczę zdawało się być jak półobłąkanem, Siostra Marya zaprowadziła ją do najbliższej stacyi powozów.<br> {{tab}}Jednocześnie jakiś mężczyzna, okryty cieniem wieczora, stał w bramie naprzeciw pałacu Verrièra.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/640|num=14}}{{tab}}Spostrzegłszy obie kobiety szybko biegnące, wyszedł ze swego ukrycia i począł iść za nimi, przesuwając się chyłkiem pod ścianami nomów.<br> {{tab}}Ubiegłszy tak kilkadziesiąt kroków, zszedł z trotoaru, a przeciąwszy wpoprzek ulicę, wszedł na chodnik po prawej stronie i przyśpieszył kroku, ażeby przybyć na stacyę powozów przed przybyciem zakonnicy z panną Verrière.<br> {{tab}}Na placu znajdowały się cztery fiakry.<br> {{tab}}— Zawieziesz nas do Vincennes... — rzekła Aniela, zbliżając się do jednego z woźniców — na ulicę, przytykającą do fortu.<br> {{tab}}Przestraszony długością, kursu, woźnica chciał targować się o zapłatę.<br> {{tab}}— Otrzymasz pięćdziesiąt franków... przerwała mu panna Verrière — ale jedź co koń wyskoczy!<br> {{tab}}Argument ten pokonał skrupuły dorożkarza.<br> {{tab}}— Siadajcie panie. — odrzekł — popędzimy jak wicher!<br> {{tab}}Tu zamknął drzwiczki po wejściu do powozu obu kobiet, wskoczył na swoje siedzenie i trzasnął z bicza.<br> {{tab}}Powóz potoczył się z szybkością strzały.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''III.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Mężczyzna, którego widzieliśmy idącego po za Anielą i siostrą Maryą, a następnie wyprzedzającego ich na stacyę, posłyszał wyrazy, wymówione przez córkę bankiera.<br> {{tab}}Wpobliżu niego stał drugi fiakr, próżny.<br> {{tab}}— Słuchaj! — rzekł do woźnicy — dostaniesz odemnie sto franków, jeżeli przyjedziesz do Vincennes, na ulicę Fortu, o pięć minut prędzej przed przybyciem swego kolegi, który odjechał z tymi kobietami.<br> {{tab}}— Zgoda! Sto franków schowam dla siebie... — odparł zapytany. — Mój kolega ma wprawdzie młodego konia, a ja {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/641|num=15}}starą szkapę angielską mimo to przybędę o pięć minut prędzej od niego. — Siadaj obywatelu!<br> {{tab}}Koń u pierwszego fiakra szedł dobrze, ale i stara angielska szkapa, mimo swej nędznej obecnie pozycyi, jaką zajmowała, nie omieszkała sobie przypomnieć szlachetnego swego pochodzenia i odwaga młodość w niej zastąpiła. Po kilku minutach zrównała się z poprzedzającym ją fiakrem, a następnie go prześcignęła.<br> {{tab}}Na przedmieściu św. Antoniego biegła już przed nim o jakie sto kroków. Na placu Tronowym zyskała już owe potrzebne pasażerowi pięć minut.<br> {{tab}}Dziesiąta uderzała w tej chwili na paryskich zegarach.<br> {{tab}}Wieczór był ciemny, niebo pokryte chmurami, lecz deszcz nie padał.<br> {{tab}}Tuż po za rogatką poczyna się droga do Vincennes.<br> {{tab}}Zamiast miejskiego hałasu, zalega głębokie milczenie, przerywane rzadko dającym się słyszeć turkotem powozów.<br> {{tab}}Mimo, że pora nie była jeszcze zbyt późną, pozamykano już na przedmieściu większą część sklepów.<br> {{tab}}Pasażer przodem teraz jadącego fiakra, spuścił tylną szybkę powozu, wyglądając za siebie, na drogę.<br> {{tab}}Spostrzegł zdaleka, bardzo zdaleka, dwie czerwone latarnie toczącego się fiakra.<br> {{tab}}— Dobrze będzie... — wymruknął, siadając.<br> {{tab}}W dziesięć minut później powóz, w którym jechał, zwrócił się w ulicę Fortu, ciasny, mało uczęszczany zaułek, na którym widzieliśmy siostrę Maryę, jadącą do Vandama w dniu jego pojedynku z Arnoldem.<br> {{tab}}Fiakr jechał szybko. Siedząca w niej osobistość, w jakiej czytelnicy bezwątpienia poznali wspólnika Verrièra, wychyliła głowę, mówiąc do stangreta:<br> {{tab}}— Skręć nieco na bok... od strony lasku...<br> {{tab}}Zjechawszy według polecenia, powóz przystanął. Wysiadł zeń Desvignes, a rozkazawszy czekać woźnicy, poszedł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/642|num=16}}zwolna, rozpatrując się wokoło. Szukał mieszkania Vandama.<br> {{tab}}— Otóż jest... — rzekł, odczytawszy numer przy świetle słabo płonącej gazowej latarni.<br> {{tab}}Drzwi domu były otwarte. Wychodziły one na mały ogródek, rozciągający się przed frontem domu, w którym mieszkał porucznik.<br> {{tab}}Podczas gdy Desvignes rozpatrywał się w położeniu budynku, dał się słyszeć turkot kół. Był to nadjeżdżający fiakr z czerwonemi latarniami.<br> {{tab}}Desvignes, wszedłszy szybko w głąb ogródka, ukrył się po za krzakiem. Nadjeżdżający flakr zatrzymał się przed domem.<br> {{tab}}Wysiadła zeń siostra Marya, a za nią Aniela i obie, przeszedłszy ogródek zwróciły się ku drzwiom mieszkania.<br> {{tab}}Nagle Desvignes, wypadłszy z za krzaka, stanął pomiędzy nimi a temi drzwiami, tamując im wejście.<br> {{tab}}— Pan tu? — zawołała panna Verrière, blada z przerażenia na widok Arnolda.<br> {{tab}}— Tak, pani... przybywam, ażeby cię powstrzymać od spełnienia niczem niewynagrodzonego szaleństwa.<br> {{tab}}Córka bankiera odzyskała już krew zimną.<br> {{tab}}— Kto pana upoważnił, abyś mnie śledził? — zapytała wyniośle. — Nie masz do tego prawa... Pozwól mi przejść!<br> {{tab}}— Osobistość, do której pani przybywasz, nie znajduje się w domu — odparł Desvignes! — a gdyby nawet i była, nie pozwoliłbym pani tam wejść. Stanąłbym wbrew twojej woli pomiędzy tobą a temi drzwiami, nie dozwalając ci przestąpić takowych. Tak... nie pozwoliłbym tobie, pani, posunąć się dalej wśród okoliczności tak niezgodnych z twą osobistą godnością, kompromitujących twój honor!<br> {{tab}}— Moja obecność, panie, dostatecznie zabezpiecza honor mojej kuzynki... — odpowiedziała zakonnica.<br> {{tab}}— Mylisz się, wierząc w to, siostro! — zawołał Desvignes. — Świat jest złym... skłonnym do obmowy i zniesławie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/643|num=17}}nia. Twoja obecność, siostro, nie jest zabezpieczeniem, ale jedną nieroztropnością więcej. Co zaś do mego prawa w czuwaniu nad panną Verrière, nie ulega ono zaprzeczeniu. Przyjęty przez pana Verrière na przyszłego małżonka jego córki, mam obowiązek czuwania nad nią nawet wobecgdyby ktoś ujrzał pannę Verrière wychodzącą od pana Vandame w przeddzień jego wyjazdu o tak późnej nocnej godzinie, jakież złośliwe komentarze obiegaćby niej samej; obowiązek bronienia przeciw szalonym fantazyom tej, która kiedyś zostanie mą żoną. Przypuśćmy, co nie nastąpi, mam nadzieję... lecz mogły o przyczynie jej odwiedzin, tak niezgodnych z formami przyzwoitości. Kalając one moją narzeczona, i mnieby zarówno brukały. Broniąc godności pani, panno Anielo, bronię mej własnej!<br> {{tab}}— Nie obchodzi mnie pańska godność! — zawołała z gniewem córka bankiera. — I nad moją zarówno nie znoszę opieki! Przybyłam tu... i pozostanę. Mówisz pan, że nie ma w domu Vandama? Dobrze... będę czekała jego powrotu! Pański zakaz jest niczem dla mnie... ja sobie z niego żartuję... Jestem wolną i chcę być wolną! Jeśli się skompromituję, tem lepiej!... a jeszcze lepiej, jeżeli dosięgnie mnie obmowa i przeinaczy moje postąpienie, bo wtedy nie będziesz mnie pan chciał zaślubić... Powtarzam, usuń się pan... Chcę wejść!<br> {{tab}}— Pani, zdaje się, zapominasz, że życie porucznika Vandame jest w mojem ręku — odrzekł Desvignes zimnym i ostrym głosem, jak nóż gilotyny. — Przysięgam pani, że jeśli się z nim zobaczysz i przemówisz do niego choć słowo, zabiję go w twych oczach do czego mam zupełne prawo!<br> {{tab}}To mówiąc, dobył z kieszeni rewolwer, nastawiając kurek.<br> {{tab}}Obie kobiety cofnęły się z przerażeniem.<br> {{tab}}— Ach! pan chcesz mnie przestraszyć swą nikczemnością! — zawołała panna Verrière; — nie uczyniłbyś tego.<br> {{tab}}— Uczyniłbym... i bez wątpienia... ponieważ o ile cię uwielbiam, o tyle nienawidzę mojego rywala. Czyż sądzisz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/644|num=18}}mnie być pani o tyle bezrozumnym, iż pozwoliłbym umknąć dostarczonej przez ciebie samą sposobności, w jakiej mógłbym go pozbyć się na zawsze? Oszczędzę go... Cóż dalej? Wyjedzie, ponieważ zrozumiał, że pomiędzy mną a nim walka przestała być możebną. Odjedzie... ponieważ wie dobrze, że gdyby dalej stawał zaporą, zmiażdżyłbym go i złamał! Odjedzie, aby zapomnieć o tobie, pani, i bądź pewną, że z upływem czasu przyjdzie do tego. Uczyń, jak on... zapomnij... i nie opieraj się dłużej. Twój ojciec chce, abyś została mą żoną... Na co twój upór się przyda? Dokąd on cię zaprowadzi? Kto będzie cię podtrzymywał w tem twojem zbuntowaniu? Chcesz może powstrzymać Vandama, aby nie odjeżdżał? To nadaremne! Jest on żołnierzem, musi być posłuszny rozkazom swoich dowódców... Odjedzie. Ułożyłaś sobie pani, jak widzę, szalone postanowienie... Rzucić wszystko i jechać z nim. Ów plan byłby błędem niewynagrodzonym, nie do naprawienia! żałowałabyś tego kroku wtedy, gdy byłoby już zapóźno. A zatem ja ci uczynić tego nie dozwolę! Biorę siostrę Maryę za sędziego polubownego w tej sprawie. Zapytaj jej pani, czy sama myśl na to, co chciałaś uczynić, nie napełnia jej przerażeniem? Zapytaj, czyli nie dla osłonięcia cię opieką przeciw tobie samej, przybyła tu wraz z tobą? Zapytaj jej nareszcie, czyli ci nie poradzi wraz zemną, ażebyś się ztąd oddaliła?<br> {{tab}}— Pan Desvigues ma słuszność, me dziecię... — wyrzekła zakonnica. — Tak dla ciebie, jak dla mnie, niewłaściwe tu miejsce... Chodź... jedźmy!...<br> {{tab}}Aniela pochyliła głowę w milczeniu.<br> {{tab}}Nagle podniósłszy ją, wyciągnęła obie ręce ku mieszkaniu Vandama, wołając ze łkaniem:<br> {{tab}}— Żegnam cię!... żegnam ciebie, którego kocham tyle... ciebie, który mi droższym jesteś nad życie... Być może, iż tu nie zobaczymy się już więcej, kochać cię jednak będę zawsze, a ostatnim wyrazem, jaki wymówią me usta przy skonaniu, będzie twe imię!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/645|num=19}}{{tab}}Desvigues na słowa te zadrżał, wstrząśniony zazdrością do szpiku kości.<br> {{tab}}— Och! nie kuś mnie, pani... nie drażnij... jeżeli chcesz, ażeby żył!.. — zawołał przerywanym głosem. — Odjeżdżaj raczej... odjeżdżaj coprędzej. Jeżeli będziesz {{Korekta|wachała|wahała}} się dłużej choć chwilę, wydasz na niego wyrok śmierci!...<br> {{tab}}Aniela, chwyciwszy się za czoło rękoma, objęła wzrokiem po raz ostatni mieszkanie porucznika.<br> {{tab}}Siostra Marya wyprowadziła dziewczę z ogrodu, do fiakra, czekającego w ulicy.<br> {{tab}}W chwili tej dał się słyszeć odgłos kroków.<br> {{tab}}Panna Verrière, odepchnąwszy swoją kuzynkę, nasłuchiwać poczęła.<br> {{tab}}— To on! — zawołała, wiedziona przeczuciem; — to on!<br> {{tab}}Arnold zadrżał. Ująwszy w rękę rewolwer, rzekł zcicha do niej:<br> {{tab}}— Jeżeli pani natychmiast nie odjedziesz, a przemówisz choć słowo do niego... zabiję go!<br> {{tab}}Aniela z okrzykiem przerażenia wskoczyła do powozu.<br> {{tab}}Siostra Marya, usiadłszy przy niej, zamknęła drzwiczki.<br> {{tab}}— Jedź-że... jedź, niedołęgo!... — wołał: Desvignes na woźnicę.<br> {{tab}}Powożący zaciął silnie konia biczem.<br> {{tab}}Zdziwione tym niespodziewanym atakiem biedne zwierzę, poskoczyło galopem.<br> {{tab}}Aniela zdążyła spuścić okno u powozu.<br> {{tab}}Vandame przechodził tuż obok fiakra.<br> {{tab}}— Żegnam cię!... — zawołało dziewczę: — żegnam! Kocham cię... i kochać nigdy nie przestanę!<br> {{tab}}Zdumiony dźwiękiem tego, tak dobrze znanego sobie głosu, oficer przystanął. Fiakr jednak w szybkim biegu zniknął mu z przed oczu na skręcie ulicy.<br> {{tab}}— Nie... ja się nie mylę... — wyszepnął porucznik w zdumieniu. — To była Aniela... Ona jechała w tym powozie... Przy- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/646|num=20}}była tu, ażeby mnie pożegnać. Dlaczego jednak umknęła w chwili, gdy ja nadszedłem?<br> {{tab}}Dotknięcie czyjejś ręki zwróciło uwagę porucznika.<br> {{tab}}Obróciwszy się zdziwiony, ujrzał przed sobą Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Pan zapytujesz — rzekł — dlaczego panna Verrière zniknęła w chwili, gdy nadszedłeś? Rzecz bardzo prosta... Odjechała, ponieważ ja nie chciałem, ażeby widziała się z tobą.<br> {{tab}}— Ty?! — zawołał Vandame blady z wściekłości i bólu: — ty... mój demon {{Korekta|pielny|piekielny}}! Ach! skończmy raz... Zabij mnie nareszcie!<br> {{tab}}— Na co? skoro odjeżdżasz... „Czarne bandery“ za mnie to dopełnią. Żegnam cię, panie Vandame!<br> {{tab}}Tu Desvigues, wsiadłszy do fiakra, odjechał, zostawiając porucznika zrozpaczonego w osłupieniu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Aniela omdlała w powozie. Za przybyciem do domu odzyskała dopiero przytomność. Gorączka jak gdyby zarzewiem paliła jej krew, podczas gdy lodowate zimno mroziło jej członki. Drżała, jak liść, nogi gięły się pod nią; i zaledwie siostra Marya, przy pomocy pokojówki i odźwiernego, doprowadzić ją zdołała do jej sypialni.<br> {{tab}}Verrière spał snem głębokim, marząc, że posiadał miliony Edmunda Béraud.<br> {{tab}}Nazajutrz rano Vandame, z duszą zranioną, krwawiącem sercem, odjeżdżał do Tulonu.<br> {{tab}}W chwili, gdy wsiadał do wagonu liońskiej drogi żelaznej, Desvignes szedł ulicą Paon-blauc do Agostiniego.<br> {{tab}}— Dobrze, iż pan przybywasz... — rzekł tenże — właśnie mam dla pana wiadomość.<br> {{tab}}— Dotyczącą kogo?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/647|num=21}}{{tab}}— Wierzycieli wicehrabiego de Nervey. Zgadzają się wszyscy na odstąpienie swych należności i gotowi są nawet ponieść znaczne straty, ażeby tylko bezzwłocznie odebrać pieniądze.<br> {{tab}}— Będą je mieli... razem obadwa ułóżmy warunki tranzakcyi, jakie pan dasz każdemu z nich do podpisania.<br> {{tab}}W kilka godzin później Desvignes, pod nazwiskiem Wiliama Scott, był, a raczej sądził się być jedynym wierzycielem Jerzego de Nervey, posiadającym oprócz jednego, o którym nie wiedział, wszystkie wierzytelności, podpisane przez młodego hulakę-rozrzutnika. {{kropki-hr}} {{tab}}— Kapusta.. rzepa!... marchew!... kalafiory!... piękna cebula!... — wołała w podeszłym wieku kobieta, pchając przed sobą na ulicy wózek, w trzech częściach opróżniony, około piątej godziny wieczorem.<br> {{tab}}Tą kobietą była właścicielka składu warzywa, wdowa Ferron, którą czytelny widzieli aa zaślubinach Eugeniusza Loiseau, w ''Salonie rodzinnym'', w Saint-Mandé, jedna ze spadkobierczyń Edmunda Béraud.<br> {{tab}}Zamieszkiwała ona na ulicy des Boulets i pchała swój wózek ulicą La Roquet, starając się sprzedać pozostałą resztkę swego towaru przed powrotem do mieszkania.<br> {{tab}}Według swego nieodmiennego zwyczaju, musiała odbywać liczne przystanki przed handlami wódek i piwiarniami, ponieważ język jej z trudnością się obracał, a przy purpurowych policzkach, oczy świeciły iskrzącym blaskiem.<br> {{tab}}Nie zataczała się jednak, szła prosto, pewnym krokiem przed siebie, kilka albowiem wychylonych kropli nie były w stanie zaćmić umysłu owej emerytki, amatorki mocnych napojów.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/648|num=22}}{{tab}}— Kapusta! marchew! rzepa! kalafiory!... — powtarzała bezustannie, pomrukując obok tego zcicha ochrypłym swym głosem:<br> {{tab}}— Mieć w rodzinie krewnych bankierów i ciągnąć wózek z warzywem od świtu do zmroku dla zarobienia w pocie czoła czterech franków dziennie... to rzecz nie do uwierzenia! Kapusta! marchew! kalafiory! piękna cebula!<br> {{tab}}— Piękna cebula? — powtórzył nagle z pobliża jakiś głos gruby; — jakże ci idzie handel, matko Ferron?<br> {{tab}}Wdowa, obróciwszy się, krzyknęła radośnie, ujrzała bowiem przed sobą Piotra Béraud, gałganiarza.<br> {{tab}}— A! to ty, stary? — zawołała, podając mu rękę — zkądże ty wracasz bez swego kosza i haczyka?<br> {{tab}}— Znikąd nie wracam i nigdzie nie idę... Tak oto włóczę się bez celu... Przechodząc ulicą des Boulets, wstąpiłem do ciebie, ale dziewczyna mi powiedziała, żeś jeszcze nie powróciła. Wyszedłem więc naprzeciw ciebie.<br> {{tab}}— Cóż chcesz odemnie... masz jaki interes?<br> {{tab}}— Przedewszystkiem chcę cię zaprosić na kieliszek „zielonej.“ <br> {{tab}}— Tego się nie odmawia... Idźmy na róg ulicy Kellera, tam mają dobry towar.<br> {{tab}}— Pójdę, gdzie zechcesz... Ty znasz się na tem... Idźmy więc.<br> {{tab}}Oboje skierowali się na róg ulicy.<br> {{tab}}Wdowa Ferron, wtoczywszy w bramę swój wózek, oddała go pod pieczę odźwiernej, a następnie weszła wraz z Piotrem Béraud do szynku, gdzie tenże kazał jej podać kieliszek absyntu.<br> {{tab}}Jakiś rosłego wzrostu, tęgi mężczyzna, wszedł tuż za nimi i usiadł przy sąsiednim stoliku.<br> {{tab}}Od kilku już godzin tenże sam człowiek śledził Piotra Béraud, chodząc za nim jak cień, nie opuszczając go na minutę, odkąd wyszedł z ''Willi gałganiarzów'' w Saint-Ouen.<br> {{tab}}Pomieniony mężczyzna ubogo wyglądał z pozoru.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/649|num=23}}{{tab}}Miał na sobie długie, stare, łatane okrycie i miękki z szerokiemi skrzydłami kapelusz, którego spuszczone brzegi zakrywały mu wyższą część twarzy. Długa, siwa, rozczochrana broda zakrywała mu policzki i podbródek. W ogólności była to osobistość, z jaką się spotkać wśród nocy nie byłoby bardzo bezpiecznie.<br> {{tab}}I on kazał sobie również podać kieliszek absyntu, a wydobywszy z kieszeni fajkę glinianą, nałożył ją i zapalił.<br> {{tab}}Wdowa Ferron pierwsza zaczęła rozmowę.<br> {{tab}}— Szukałeś mnie więc... — rzekła do Piotra — ale to nie dlatego tylko zapewne, aby mi ofiarować kieliszek „zielonej,“ chociaż z twej strony jest to bardzo grzecznie.<br> {{tab}}— Rzecz pewna, iż nie dlatego... — odparł gałganiarz.<br> {{tab}}— Mów więc... O cóż chodzi?<br> {{tab}}Mężczyzna w długim, starym paltocie, wyrzucając z fajki {{Korekta|głęby|kłęby}} dymu, nasłuchiwał z uwagą.<br> {{tab}}— O co chodzi? — powtórzył Piotr Béraud; — powiedz mi przedewszystkiem, czy masz pieniądze?<br> {{tab}}— Potrzebujesz ich?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— Ileż ci potrzeba... sto sous?<br> {{tab}}— Bajesz trzy po trzy... Sto sous... Potrzeba mi siedemdziesiąt franków... mniej ani szeląga!<br> {{tab}}— Wielki Boże! — zawołała z osłupieniem wdowa — tyle pieniędzy... a zkądże jabym je wzięła? Wszystkiego mam dziesięć franków. Jeżeli chcesz, podzielę się niemi z tobą całem sercem. Na co ci wszakże potrzeba tak wielkiej sumy?<br> {{tab}}— Nie na to, rzecz pewna, ażebym leżąc, wygrzewał się na słońcu pod gołem niebem... bądź przekonaną. Nie o to chodzi, abym się miał tego obawiać, ponieważ bruk uliczny jest mniej twardym zapewne od barłogu za sześć sous, jaki mi dają podczas noclegu w ''Willi gałganiarzów'', ale że nie chciałbym być zatrzymanym przez straż miejską, jak jaki włóczęga.<br> {{tab}}— Dłużnym jesteś może te siedemdziesią franków za komorne?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/650|num=24}}{{tab}}— Tak... za komorne i żywność mojej gospodyni. Nie wiem, co jej przypadło takiego dzisiaj od rana. Jak gdyby ją mucha w nos ukąsiła. Powiedziała mi, że ani dnia dalej kredytować nie będzie... że żąda swojej należności i że jeżeli jej w ciągu czterdziestu ośmiu godzin nie zapłacę, nie będzie już dla mnie nadal miejsca w ''Willi gałganiarzów''.<br> {{tab}}— Wielka to zgryzota... lecz czemże ja ci mogę dopomódz? Udaj się do wdowy Perrot... twej siostry.<br> {{tab}}— Właśnie od niej powracam... Nie ma ani grosza!.. Dochodem ze swojej pralni zaledwie koniec z końcem związać jest w stanie.<br> {{tab}}— To udaj się do swojego szwagra.<br> {{tab}}— Co... do Verrièra?<br> {{tab}}— Tak... wszakże on obraca milionami... mógłby ci więc pożyczyć piętnaście talarów.<br> {{tab}}— Wołałbym umrzeć z głodu na kupie gnoju, niż prosić o co tego łotra! — zawołał Piotr z uniesieniem.<br> {{tab}}— Pojmuję to... lecz jego córka... Ona, jak mówią, jest litościwą, miłosierną, coby ci szkodziło prosić ją o pomoc raz jeden?<br> {{tab}}— Tak, w rzeczy samej, jest to bardzo szlachetna dziewczyna, lecz w każdym razie jest ona córką Verrièra, a ja poprzysiągłem sobie nie przestąpić progu jego mieszkania.<br> {{tab}}— A Melania Gauthier?<br> {{tab}}— Skończ-że raz... do kroć piorunów. — Pieniędzy tak zarobionych nie dotknąłbym końcem mojego haczyka.<br> {{tab}}— E! przesadzasz nazbyt, mój kochany... — odparła wdowa. — Woń brudu nie czepia się pieniędzy... trudno zresztą na to uważać, gdy chodzi o pozyskanie dachu nad głową. Ale... jeszcze ci pozostaje Fryderyk Bertin, mechanik?...<br> {{tab}}— Nie pleć głupstwa! — huknął powtórnie gałganiarz. — Pieniądze Fryderyka Bertin... toć lepiej byłoby iść prosić o nie Melanię...<br> {{tab}}— A gdybyś się udał do nowozaślubionych, Eugeniusza Loiseau i Wiktoryny?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/651|num=25}}{{tab}}— Zaczekaj!... może to i myśl dobra... w rzeczy samej! Są to poczciwe dzieci... Loiseau jest dość zamożnym. Wiem, że ma odłożonych kilka biletów stofrankowych... Mógłby mi coś z nich pożyczyć, a {{Korekta|upłacałbym|spłacałbym}} mu po sto sous tygodniowo. Pójdę zobaczyć się z Eugeniuszem.<br> {{tab}}— Loiseau nic panu, nie pożyczy — ozwał się siedzący obok mężczyzna w długim łatanym paltocie, mieszając się do rozmowy.<br> {{tab}}Gałganiarz wraz z wdową Ferron spojrzeli nań ciekawie.<br> {{tab}}— Pan go znasz? — zawołał Piotr Béraud.<br> {{tab}}— Wszak pan mówisz o Eugeniuszu Loiseau, który się ożenił przed sześcioma tygodniami? — odparł nieznajomy.<br> {{tab}}— Tak... o nim. Jest to mój siostrzeniec.<br> {{tab}}— Powtarzam więc, iż on panu nic nie pożyczy...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ ciągle wyprawia wesela od dnia swoich zaślubin. Pracuje zaledwie dwa dni w tygodniu i gdyby jego żona nie była pracowitą, wytrwałą robotnicą, nie mieliby w domu kawałka chleba.<br> {{tab}}— Co pan powiadasz?<br> {{tab}}— Mówię prawdę.<br> {{tab}}— I ów próżniak... ten nicpoń, unieszczęśliwił Wiktorynę?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Uczynił ją najnieszczęśliwszą z kobiet.<br> {{tab}}— A łotr... rozbójnik!... zduszę go... sponiewieram!<br> {{tab}}— Zły sposób zachęty, ażeby wrócił do warsztatu.<br> {{tab}}— No! ja w każdym razie z nim się zobaczę i powiem mu słów parę... Musi się ustatkować... musi się poprawić.<br> {{tab}}— Dobrzeby to było tak dla jego żony, jak i dla niego.<br> {{tab}}— Lecz zkąd pan go znasz?<br> {{tab}}— Mieszkam w tym samym okręgu... i upewniam pana, iż on ci nie pożyczy. Choćby chciał nawet, nie mógłby tego uczynić.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/652|num=26}}{{tab}}— Do tysiąca dyabłów... co zrobić? — wymruknął Piotr w zamyśleniu. — Ciężko to i smutno w mym wieku zostać wyrzuconym z mieszkania.<br> {{tab}}— No... nie martw się pan... — rzekł nieznajomy — może znajdziemy jakiś sposób zaradzenia temu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''V.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Sposób? — powtórzył gałganiarz — gdzie... jaki? Za mieszkanie nie zapłaci się pięknemi słowami. Ta kobieta żąda pieniędzy i to zaraz. Trudno coś przeciw temu powiedzieć... jest ona w swem prawie. Do załatwienia tej sprawy potrzeba jest siedemdziesięciu franków. Zkąd ja je wezmę, nieszczęśliwy?<br> {{tab}}— Może się ktoś znajdzie, co je panu pożyczy... — rzekł ów nieznajomy.<br> {{tab}}Piotr Béraud wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Któżby mi je pożyczył... i na jaką pewność? Co dałbym mu w zastaw, chyba mój kosz do gałganów i haczyk? Mów pan... gdzież się ów „ktoś“ znajduje?<br> {{tab}}— Być może... niedaleko ciebie...<br> {{tab}}— A! czy nie o sobie przypadkiem pan mówisz?<br> {{tab}}— Kto wie?<br> {{tab}}— Pan? — zawołała wdowa Perron, obrzucając pogardliwem spojrzeniem zniszczone ubranie nieznajomego.<br> {{tab}}— Wiem dobrze, iż nie wyglądam na wielkiego pana... — rzekł tenże, śmiejąc się. — Ubiór mój według ostatniej mody z ''Carreau du Teple'', pochodzi od tandeciarza, nie danoby i trzech franków za te moje szmaty. Łachmany te jednak nie dowodzą jeszcze niczego. Są ludzie, którzy lubią strojem błyskać drugim w oczy; inni zaś unikają tego. Ja jestem właśnie z liczby ostatnich. Wiem, że mam minę ostatniego nędzarza i to mnie bawi. Gdybym wyciągnął rękę, niejedna dusza litościwa rzuciłaby mi jałmużnę. A mimo to wszystko posiadam {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/653|num=27}}renty... niewielkie wprawdzie, lecz renty w każdym razie, które mi dozwalają przyjść panu z pomocą w potrzebie, w jakiej się znajdujesz.<br> {{tab}}— Lecz pan mnie nie znasz... — wyrzekł gałganiarz.<br> {{tab}}— Przeciwnie.. znam pana dobrze i oddawna. Znam całą twoją rodzinę... wiem, że jesteś uczciwym człowiekiem, Piotrze Béraud, i że nie stracę tego, co ci daję. Napiszesz pokwitowanie z odbioru siedemdziesięciu franków. Oto trzy sztuki po dwadzieścia franków i jedna dziesięciofrankowa.<br> {{tab}}To mówiąc, wydobywał z kieszeni złotą monetę i kładł przed gałganiarzem, stojącym w osłupieniu, z otwartemi ustami, wytrzeszczonemi oczyma, podczas gdy wdowa Ferron wpatrywała się w nieznajomego z komicznem zdumieniem.<br> {{tab}}Po paru sekundach ozwał się z {{Korekta|wachaniem|wahaniem}} Piotr Béraud<br> {{tab}}— Pan ze mnie żartujesz... to widoczna.<br> {{tab}}— Ja nigdy nie mam zwyczaju żartować w interesach tego rodzaju. Idź pan do sklepu tabacznego, znajdującego się w sąsiednim domu i kup arkusz stemplowego papieru za pięć centymów. Napiszesz pokwitowanie, jakie ci podyktuję, i weźmiesz te oto siedemdziesiąt franków.<br> {{tab}}— A w jakiż sposób mam je spłacać panu?<br> {{tab}}— Oddasz mi je za sześć miesięcy... za rok wreszcie.<br> {{tab}}— A ileż policzysz pan sobie procentu?<br> {{tab}}— Ani grosza... chcę panu uczynić przysługę, a nie zawrzeć lichwiarski interes.<br> {{tab}}— No idźże po papier, skoro ów pan chce ci wyświadczyć takie dobrodziejstwo — zawołała wdowa Perron, uderzając łokciem gałganiarza.<br> {{tab}}Piotr powstał i wyszedł, chwiejąc się jak człowiek pijany, ponieważ ze zdumienia zaledwie na nogach utrzymać się był w stanie. Zapytywał sam siebie, czy nie śni... tak wszystko to zdawało mu się być nieprawdopodchnem.<br> {{tab}}Po kilku sekundach powrócił z arkuszem stemplowym.<br> {{tab}}— Oto jest... — rzekł, kładąc takowy.<br> {{tab}}— Proś o kałamarz i pióro.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/654|num=28}}{{tab}}Właścicielka sklepu z warzywem, wy trzeźwiona tak niespodziewanem zdarzeniem, poruszała głową, popijając absynt z kieliszka.<br> {{tab}}Piotr, wziąwszy pióro, trzymał je niezgrabnie w swych grubych palcach.<br> {{tab}}— Dyktuj pan... cóż mam pisać? — pytał, maczając je w kałamarzu.<br> {{tab}}— Napisz na początku, u góry: Rewers na siedemdziesiąt franków, liczbę cyframi...<br> {{tab}}— Już napisałem.<br> {{tab}}— W dniu pierwszego września roku bieżącego — dyktował nieznajomy — wypłacę panu Cordier, zamieszkałemu przy ulicy de Geindre nr. 39, samemu, lub przekaz mającemu, sumę siedemdziesiąt franków. Walutę w gotowiźnie odebrałem. Następnie data i podpis.<br> {{tab}}Gałganiarz napisał wszystko, co mu dyktował pożyczający, dużemi, grubemi, nieczytelnemi literami, kładąc datę i podpis: Piotr Béraud, willa Gałganiarzów w Saint-Ouen.<br> {{tab}}— No! teraz, mój kochany, zabierz pieniądze — rzekł człowiek w łatanym paltocie, są one twojemi.<br> {{tab}}— A więc, panie Cordier — rzekł gałganiarz, zgarniając cztery sztuki złota, pan mieszkasz na ulicy de Geindre nr. 39?<br> {{tab}}— Ulica niepoczesna... wszak prawda? — odparł ów szczególny filantrop, śmiejąc się głośno. — Przyjdziesz mnie odwiedzić?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... chociażby dla złożenia ci podziękowania, ponieważ jesteś zacnym człowiekiem.<br> {{tab}}— Tak ci należy uczynić — poparta wdowa Ferron, zwracając się do swego krewnego. — Szczęście nielada spotkało cię, mój stary. Ja teraz więc dla nas trojga każę podać „zielonej.“<br> {{tab}}— Nie... nie! — zawołał Cordier. — Szósta godzina... nie mam czasu ani minuty, bardzo się śpieszę. Do widzenia Piotrze... A skoro się zobaczysz ze swym Siostrzeńcem Loiseau — daj mi wiadomość, ci się tam u nich dzieje. Ale mu nie mów nic o mnie... Nic o tem wszystkiem... rozumiesz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/655|num=29}}{{tab}}— Dobrze... dobrze! Pójdę zobaczyć się z tym błaznem, natrzęsnę mu uszu... i to nie później, jak pojutrze, a ztamtąd do ciebie przyjdę. Do widzenia, panie Cordier... do widzenia! Dziękuję ci całem sercem, dziękuję!<br> {{tab}}Oba uścisnęli się za ręce i mieszkaniec z ulicy de Geindre wyszedł z szynku.<br> {{tab}}Wdowa Ferron, kompletnie pijana, siedziała, nie mówiąc słowa. Gałganiarz wstrząsnął nią za ramiona.<br> {{tab}}— Dalej, matko! — zawołał — wstawaj na nogi!<br> {{tab}}— Tak... tak... — mruknęła: — trzeba sprzedawać warzywo... a potem coś sobie ugotować.<br> {{tab}}I wołać głośno zaczęła, chwiejąc się i zataczając:<br> {{tab}}— Kapusta! marchew! rzepa! piękna cebula!...<br> {{tab}}Obecni wybuchnęli śmiechem.<br> {{tab}}Piotr wyprowadził ją, lecz tak się zataczała, iż z trudem dowlec ją zdołał do bramy, gdzie zostawiła swój wózek.<br> {{tab}}Tam, z wielkiem z dziwieniem gałganiarza, upadła weń i rozciągnąwszy się na warzywie, chrapać w najlepsze poczęła.<br> {{tab}}— Ha! to się uczęstowała... — rzekła ze śmiechem odźwierna — dobrzebyś pan uczynił, zawiózłszy ją do mieszkania.<br> {{tab}}— Trzeba ją zawieźć... nie ma rady — rzekł Piotr; — zostawić jej tu niepodobna. Otóż warzywo, do czarta, ciężkie do ciągnięcia!<br> {{tab}}I ułożywszy wiązki marchwi w rodzaju poduszki pod głową wdowy Ferron, nakrył ją płótnem, jakie było rozciągniętem na wózku, i wypchnął takowy na ulicę, śród wybuchów śmiechu przechodniów.<br> {{tab}}Piotr sam śmiał się aż do łez.<br> {{tab}}Szczęściem, z ulicy Kellera na ulicę des Boulets odległość była niewielką i gałganiarz wkrótce przewiózł swą krewnę.<br> {{tab}}— Ha! ha! przywozisz nam pan wdowę Ferron... — zaśmiała się odźwierna. — Zdarza się jej to zwykle trzy razy na tydzień.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/656|num=30}}{{tab}}— Lecz gdzie ja ją tu umieszczę? nie mogę przecież dźwigać ją na piąte piętro... — pytał Piotr zakłopotany.<br> {{tab}}— Zatocz pan ją z wózkiem pod szopę. Skoro się wytrzeźwi, obudzi się i wejdzie sama do swej izby. Zwykle tak czyni.<br> {{tab}}Tak też zrobił Piotr i umieściwszy ów towar pod szopą, odszedł sam, chwiejąc się nieco, ku Willi Gałganiarzów w St.-Ouen.<br> {{tab}}Idźmy za owym mężczyzną, który pożyczył Piotrowi Béraud siedemdziesiąt franków, przedstawiwszy się jako Cordier.<br> {{tab}}Wyszedłszy z szynku przy ulicy Kellera, zwrócił się na plac Bastylii.<br> {{tab}}Na rogu ulicy la Roquet stał powóz, zaprzężony w dzielnego konia. Zbliżył się ku niemu.<br> {{tab}}— Jedź na ulicę l’Ecole-de-Médicine! — zawołał na powożącego. — Zatrzymasz się la bulwarze św. Michała — poczem wsiadł do powozu, od którego story były spuszczone.<br> {{tab}}W pół godziny później wehikuł zatrzymał się w miejscu wskazanem. Wysiadł zeń mężczyzna, ale to nie był już ów Cordier w połatanym paltocie, kapeluszu ze spuszczonemi na twarz brzegami i siwą rozczochraną brodą.<br> {{tab}}Był to człowiek około lat trzydziestu, starannie wygolony, w aksamitnym, kasztanowatej barwy garniturze, w okrągłej, granatowej czapce. Cała jego powierzchowność przedstawiała hulakę robotnika, uczęszczającego bardziej do szynków niż warsztatów.<br> {{tab}}Skoro się oddalał, powożący patrzył za nim bez najmniejszego zdziwienia.<br> {{tab}}Uszedłszy kilkanaście kroków ulicą l’Ecole-de-Médicine, wszedł do składu wódek, w oknach którego błyszczały szyby kolorowe, a sczerniałe sprzęty naśladowały drzewo starego dębu.<br> {{tab}}Była to pora, w jakiej zgromadzano się tu przed śniadaniem na wypicie absyntu, sklep przepełniony był przybyłymi. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/657|num=31}}Miejsce to służyło za schadzkę robotnikom bez roboty, niższym urzędnikom, nadzorcom, krawcom, introligatorom, drukarzom i tym podobnym.<br> {{tab}}Nad wchodowemi drzwiami widniał znak z napisem: {{c|''Pod srebrnym czopem''.}} {{tab}}Dziewczęta pełniły posługę na sali.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Nowoprzybyły rzucił wzrokiem wokoło siebie, usiłując rozeznać przedmioty przez gęsty obłok fajczanego dymu, napełniającego piwiarnię. Widocznie szukał kogoś.<br> {{tab}}Jedna z dziewcząt zbliżyła się ku niemu.<br> {{tab}}— Pan szukasz pana Loiseau? — zapytała.<br> {{tab}}— Tak... właśnie.<br> {{tab}}— Jeszcze nie przybył, co mam panu, podać?<br> {{tab}}— Później ci powiem.<br> {{tab}}Usiadłszy przy stole, wziął dziennik i przeglądać go zaczął.<br> {{tab}}W pięć minut potem drzwi się otwarły, a w nich pokazał się Loiseau.<br> {{tab}}Nie był to już, niestety, ów Eugeniusz, jakiego przedstawiliśmy czytelnikom na początku naszej powieści, ów młody, swobodny niegdyś mężczyzna, o uśmiechniętej twarzy. Ktoby go widział naówczas zamawiającego ucztę weselną w Saint-Mandé, nie poznałby go teraz.<br> {{tab}}Ubiór jego był zaniedbanym. Chorobliwa bladość pokrywała rumiane niegdyś policzki. Wpadnięte oczy, okolone sinym kręgiem, błyszczały mu gorączkowo.<br> {{tab}}Postąpił kilka kroków naprzód, jak gdyby szukając znajomych.<br> {{tab}}— Hej! hej!... kolego... — zawołał mężczyzna w aksamitnym kasztanowatym garniturze i granatowej czapce, przychodź-że... wszak dziś to moja kolej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/658|num=32}}{{tab}}Loiseau zbliżył się, podając mu rękę.<br> {{tab}}— Twoja kolej... — rzekł; — no, zobaczymy... zagramy w pikietę, los rozstrzygnie, kto ma fundować.<br> {{tab}}— Jak chcesz... Od ośmiu jednak dni, to jest od chwili, w której zawarliśmy z sobą znajomość, nie chcesz nic przyjąć odemnie... sam zawsze płacisz. Pozwól mi więc choć raz zaofiarować sobie kieliszek absyntu.<br> {{tab}}— Przyjmuję jeden.. lecz grać będziemy w każdym razie.<br> {{tab}}— Chętnie... jeżeli masz czas ku temu.<br> {{tab}}— Ha! to pytanie... czy mam czas? — odparł Loiseau, wzruszając ramionami. — Gdy go się nie ma... natenczas staramy się go mieć...<br> {{tab}}— To pewna... Ale co na to powie twoja połowica?<br> {{tab}}— Co powie? ba! już mi to wszystko kością w gardle stanęło! Wracać do domu po to, ażeby widzieć wiecznie żonę plączącą i słuchać jej jęków?... to lepiej do kroć piorunów nie powracać wcale. Julko! — zawołał na posługującą — dwa kieliszki „zielonej“ i karty do pikiety.<br> {{tab}}Dziewczyna przyniosła karty i absynt.<br> {{tab}}— Cóż znalazłeś już robotę? — pytał Loiseau towarzysza.<br> {{tab}}— Nie jeszcze... nie tak to łatwo; ale żartuję ja sobie z tego. Mały spadek, jaki otrzymałem, czekać mi pozwala... Mam jeszcze do wydania pięć tysięcy franków. Ale... widziałeś dziś Pawła Béraud? — pytał mężczyzna w granatowej czapce, mięszając karty.<br> {{tab}}— Nie widziałem... lecz przyjdzie on tu napewno, wyszedłszy z biura.<br> {{tab}}Mniemany robotnik bez roboty był bardzo biegłym w tej grze; znacznie bieglejszym od Eugeniusza Loiseau. Popełniał jednak błędy umyślnie, aby dać możność wygrania swemu przeciwnikowi, który też wygrał dwie partye jedną po drugiej.<br> {{tab}}— Nie masz jakoś dziś szczęścia, kolego!... — zawołał, śmiejąc się, mąż Wiktoryny.<br> {{tab}}— Ha! trudno... — rzekł pierwszy — co robić?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/659|num=33}}{{tab}}Napełniwszy powtórnie kieliszki absyntem wychylili je. Oczy Eugeniusza błyszczały ponuro.<br> {{tab}}— Czy chcesz powracać do domu na obiad? — pytał nieznajomy.<br> {{tab}}— Nigdy... po co miałbym tam wracać?<br> {{tab}}— A więc ja ciebie zapraszam z sobą. Pójdziemy na obiad do Bonvaleta.<br> {{tab}}— Ileż tam kosztuje na osobę? — pytał Loiseau, szukając w kieszeniach: — uprzedzam cię, że moje źródło wysycha.<br> {{tab}}— No... no! już ja zapłacę, za ciebie. Kiedyś ty znów się odwzajemnisz.<br> {{tab}}— To dobrze... Lecz powiedz, ile się tam płaci?<br> {{tab}}— Cośkolwiek więcej, niż w innych restauracyach... Przypuśćmy od nas dwóch dwadzieścia franków.<br> {{tab}}— To zgoda!<br> {{tab}}Loiseau wziął karty, gdy jednocześnie Paweł Béraud, wszedłszy do sklepu, zbliżył się ku obu grającym.<br> {{tab}}— A przybywaj-że! — rzekł doń introligator — zamówiłem absynt dla ciebie. Rozgrywamy tu właśnie obiad... Chcesz należeć na trzeciego?<br> {{tab}}— Nie wrócisz więc na obiad do siebie? — zapytał Béraud.<br> {{tab}}— Nie! urządzamy dziś sobie ucztę nielada... po dziesięć franków od osoby, ni mniej, ni więcej.<br> {{tab}}— Po dziesięć fraków? — zawołał Paweł. — Nie... nie... ja nie jestem tak bogatym, abym mógł tyle płacić za obiad. Wracam do siebie, do domu, gdzie nawet mam się z kimś widzieć. Przedtem jednakże chcę ci udzielić pewną wiadomość. Zgadnij, kogo spotkałem przed chwilą, wyszedłszy z biura?<br> {{tab}}— Zkąd mogę to wiedzieć... Mów... kogo spotkałeś?<br> {{tab}}— Verrièra.<br> {{tab}}— Co... Juliusza Verrière... mojego wuja, bankiera?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Cóż on tu robił w tej stronie miasta?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/660|num=34}}{{tab}}— Szedł za interesami. Chce otworzyć przy swojem biurze na ulicy Le Pelletier ''Bank popularny'' dla uboższej ludności, myśl, jak się zdaje, doskonała! Już przylepiają głoszące o tem afisze na wszystkich rogach ulic Paryża. Ztąd, rzecz prosta, potrzebując podwoić swój personel, proponował mi, ażebym przyjął miejsce u niego.<br> {{tab}}— Z jakiem wynagrodzeniem?<br> {{tab}}— Sześćdziesiąt pięć franków miesięcznie.<br> {{tab}}— Bierz bez {{Korekta|wachania|wahania}}... coprędzej.<br> {{tab}}— Tak też uczynię.<br> {{tab}}— Lecz wtedy rzadziej widywać się z sobą będziemy.<br> {{tab}}— Bynajmniej... biura tam zamykają również o szóstej godzinie.<br> {{tab}}— To dobrze... A odkąd masz zamiar objąć obowiązek u Verrièra?<br> {{tab}}— Potrzebuję ośmiu dni czasu na uwolnienie się z dotychczasowej mej służby.<br> {{tab}}— Ośmiu dni... — powtórzył milczący dotąd towarzysz Eugeniusza Loiseau. — Przez ten czas bankier może zmienić zamiar, lub wziąć kogo innego, i pan na koszu osiądziesz. Wierzaj mi, opuść coprędzej swe Lyońskie biuro kredytowe, a obejmij nowy obowiązek.<br> {{tab}}— Słuszna uwaga... rozpatrzę to jeszcze.<br> {{tab}}Służąca przyniosła trzy kieliszki absyntu.<br> {{tab}}Podczas, gdy Béraud swój wychylał, Loiseau rozgrywał nową partyę pikiety ze swym towarzyszem, który starał się ją równie przegrać, jak dwie poprzednie.<br> {{tab}}— Przegrałeś! — zawołał, śmiejąc się, mąż Wiktoryny; — musisz zapłacić za wszystko. Szczęście widocznie dziś cię opuściło.<br> {{tab}}Paweł Béraud spojrzał na zegarek.<br> {{tab}}— W pół do ósmej — rzekł — muszę odejść. Do jutra zatem, do widzenia tu, o tej samej godzinie.<br> {{tab}}— Wyjdę z panem, ażeby sobie kupić cygar — rzekł towarzysz Eugeniusza. — Zaczekaj tu na mnie... — dodał, zwraca- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/661|num=35}}jąc się do introligatora i wyszedł wraz z urzędnikiem biura kredytowego, który pożegnawszy się, szedł ulicą l’Ecole-de Médicine.<br> {{tab}}Rozstawszy się z nim, ów nieznajomy pobiegł do powozu, czekającego nań przy bulwarze św. Michała.<br> {{tab}}— Widzisz człowieka, który tam idzie chodnikiem po prawej? — rzekł do woźnicy.<br> {{tab}}— Widzę go.<br> {{tab}}— Jedź za nim.<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}— Dowiedz się, gdzie on idzie.<br> {{tab}}— A potem?<br> {{tab}}— Potem... wróć do remizy. Jutro się zobaczymy.<br> {{tab}}Woźnica, zaciąwszy konia, jechał ulicą l’Ecole-de-Médicine, nie tracąc z oczu Pawła Béraud, który niczego się nie domyślając, szedł najspokojniej w swą drogę.<br> {{tab}}Mężczyzna w granatowej czapce wszedł do tabacznej dystrybucyi, a kupiwszy tam kilka cygar, wrócił do składu wódek pod ''Srebrnym czopem'', gdzie Loiseau wychylał czwarty kieliszek absyntu.<br> {{tab}}Po zapłaceniu rachunku obaj przyjaciele udali się do restauracyi Bonvaleta, położonej na rogu ulicy Szkolnej.<br> {{tab}}Paweł Béraud, przybywszy na plac Odeonu, przeszedł pod arkadami teatru Francuskiego i zwrócił się na ulicę Vaugirard.<br> {{tab}}Noc zapadała.<br> {{tab}}Béraud zdawał się jak gdyby wyczekiwać, aby się lepiej ściemniło, bo szedł coraz wolniej.<br> {{tab}}Woźnica, który go śledził, dostrzegł, iż pokilkakrotnie spoglądał na zegarek.<br> {{tab}}Nagle Paweł zwrócił się na lewo i wszedł w ulicę de Fleurus.<br> {{tab}}W latarniach zapalano gaz.<br> {{tab}}Przybywszy tu, Béraud {{Korekta|wachać|wahać}} się zdawał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/662|num=36}}{{tab}}Przystanął, a po chwili przechadzać się zaczął po chodniku.<br> {{tab}}Woźnica z powozem zatrzymał się również na rogu ulicy, w odległości dwudziestu kroków.<br> {{tab}}Nareszcie Béraud, jak gdyby powziąwszy ostateczne postanowienie, iść zaczął. Chód jego był to wolnym, to przyśpieszonym. Powóz, wyruszywszy z miejsca, jechał za nim.<br> {{tab}}Nagle Béraud zniknął. Wszedł do domu pod numerem jedenastym.<br> {{tab}}Woźnica tajemniczego powozu zatrzymał się naprzeciw tegoż domu, po drugiej stronie ulicy.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Paweł Béraud wszedł na oświetlone schody, nie zwracając się wcale do odźwiernego. Dosięgnąwszy przedziału, na którym znajdowały się drzwi od mieszkania Eugeniusza Loiseau, przystanął.<br> {{tab}}Wiktoryna, siedząc sama w pokoju, pracowała.<br> {{tab}}Przy świetle lampy wykończała właśnie rozwiniętą różę, w tak zadziwiający sposób naśladowaną, iż w złudzeniu można ją było wziąć za naturalną.<br> {{tab}}Spojrzenia młodej kobiety przenosiły się co chwila od roboty w stronę zegaru. Biedna ta istota od dnia swojego małżeństwa wielce się zmieniła. Jej twarz, niegdyś świeżą, rumianą, pokrywała teraz matowa bladość. Krąg siny okalał jej powieki, od łez czerwone.<br> {{tab}}Mały, z czarnego marmuru zegar, umieszczony nad kominkiem, wydzwonił godzinę.<br> {{tab}}— Ósma!... — szepnęła. Wiktoryna — a jego jak nie ma, tak nie ma. Skończona! Zguba i nieszczęście jest nieuchronnem. Nie czynią na niem wrażenia ani łzy moje, ni prośby. Dziś znów nie przyszedł na obiad. Wróci wśród nocy, pijany, rozzłoszczony, brutalny!... Ach! jak jest smutne to moje ży- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/663|num=37}}cie!... — zawołała, łzy ocierając. A przedtem tak byłam szczęśliwą. Nie znałam troski... myśl moja była swobodną... Zaciemniło ją chyba wspomnienie o śmierci... prócz tego nic nie mąciło mojego życia... A dziś? Och! dlaczegóż porzuciłam tę moją błogą samotność?<br> {{tab}}„Sądziłam, iż znajdę w człowieku, którego zaślubiłam, wytrwałego, pilnego jak ja, robotnika... Miałam nadzieję, że przy wspólnej oszczędności zdołamy coś zebrać na przyszłość. Ach! byłam szaloną... szaloną!...<br> {{tab}}„Przyszłość... O! jakże się jej lękam... Co zemną się stanie? Nie! nie chcę myśleć o tem! Po dwóch zaledwie miesiącach małżeństwa nędza stanęła już u drzwi naszych! Lada dzień zabraknie nam chleba!<br> {{tab}}„Eugeniusz wydaje w szynkach i kawiarniach wszystko, co zarobi... a może i to nawet, czego nie zarobi, pozostawiając mnie tu samą, przy pracy od rana do zmierzchu, ażebym jako tako zdołała zapełnić szczerbę, zrządzoną jego rozrzutnością.<br> {{tab}}„Ach! to haniebne... to podłe! I to ów Paweł Béraud, ów krewny, wiedzie go i namawia ku temu. Ach! jakiż to nędznik! mówi, że mnie kocha, a sam jest przyczyną wszystkiego, co cierpię. Życie moje zmienił w jedną ciężką katuszę. O! jakże go nienawidzę, jakże jest dla mnie wstrętnym ten człowiek!<br> {{tab}}„Zaprzysiągł sobie zgubić mego męża... i ja nie mogę go zdemaskować... nie śmiem postąpić z nim tak, jak na to zasłużył... rzucić mu w twarz moją pogardę i nienawiść! Muszę milczeć, gdyż zna moją przeszłość... mą winę. W swojej podłości mógłby o wszystkiem powiadomić Eugeniusza, który zabić mnie gotów, popchnięty przezeń ku temu. Ach! to wszystko przyprawia mnie o utratę zmysłów!... Dlaczegóż lękać się śmierci? Nie lepiejże umrzeć, niźli wieść takie życie, jakiem ja żyję?“<br> {{tab}}Tu nagle umilkła i nasłuchiwać poczęła.<br> {{tab}}Dosłyszała odgłos kroków na schodach. Kroki te ucichły na przedziale.<br> {{tab}}— To Eugeniusz... — pomyślała, biegnąc ku drzwiom.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/664|num=38}}{{tab}}Zaledwie je jednak otworzyła, cofnęła się z okrzykiem Béraud ukazał się w progu. Daremnie chciała przed nim drzwi zamknąć; stał już na środku podoju.<br> {{tab}}— Cóż to znaczy, kuzynko? — pytał, zamykając drzwi za sobą. — Moja obecność przestrasza cię do tego stopnia... Dlaczego? Nie pochlebia mi to bynajmniej.<br> {{tab}}Wiktoryna ochłonęła już z pierwszego pomięszania.<br> {{tab}}— Co pan chcesz? — zapytała obojętnie. — Męża nie ma w domu.<br> {{tab}}— Wiem dobrze, że go tu nie ma, rozszedłem się z nim — rzekł Béraud. — Obiaduje on w mieście i mam nadzieję, że tym razem przynajmniej nie oskarżysz mnie, iż go bałamucę.<br> {{tab}}— Oskarżałam cię i oskarżać nie przestanę, żeś wniósł nieszczęście pod nasze domostwo. Sądzisz-że, iż zapomniałam, co zaszło pomiędzy nami w dniu moich zaślubia, w lasku Vincennes? Sądzisz, iż nie pamiętam gróźb twoich? Tak... ty groźby te wprowadzasz w wykonanie. Ty to odciągnąłeś Eugeniusza od warsztatu, od pracy. Wprowadziłeś go w brudne nory, do których przedtem nie {{Korekta|uczęszał|uczęszczał}}, gdzie spotyka łotrów, próżniaków, jakich naśladuje. O! tyś mi wyrządził wiele złego i nie pojmuję jak śmiesz, jak masz odwagę stawać tu jeszcze przedemną!<br> {{tab}}— Mam odwagę... ponieważ cię kocham... — wyszepnął zcicha.<br> {{tab}}— Ach! milcz!... nie wymawiaj tego wyrazu... profanujesz go!...<br> {{tab}}— Kocham cię! — powtórzył głośniej Béraud.<br> {{tab}}— Kłamiesz! — zawołała Wiktoryna. — Człowiek prawdziwie kochający pragnie jedynie szczęścia kobiety ukochanej. Taki ponosi wszelkie ofiary... Umie nawet nakazać milczenie swojemu sercu: Gdybyś prawdziwie mnie kochał, uszanowałbyś we mnie uczciwą kobietę, jaką jestem, jaką chcę zostać; tymczasem nietylko nie masz dla mnie szacunku, ale mi ubliżasz, ponieważ wiedząc, że nie mogę być twoją, prześladujesz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/665|num=39}}mnie swemi miłostkami, trwając w swoich niecnych zamiarach.<br> {{tab}}— Trwam... i trwać w nich będę! — zawołał Paweł — wbrew twojej woli, pomimo twej nienawiści! Mówisz, że ja ciebie nie kocham... to prawda, ponieważ miłość jest za zbyt słabem uczuciem na oddanie tego, co czuję. Uwielbiam cię! namiętność, jaką uczuwam dla ciebie, przyprawia mnie o szaleństwo! Szalony nie rezonuje... wiedz o tem! Nic nie jest w stanie ugasić płomienia, jaki mnie pożera! Od pozyskania ciebie żadna zapora mnie nie powstrzyma! Gdyby nawet trzeba było popełnić zbrodnię... spełnię ją... jestem gotowy!<br> {{tab}}Widząc, iż młoda kobieta cofa się z przerażeniem, Béraud zaczął spokojniej:<br> {{tab}}— Pomówmy rozsądnie... Jakież dla ciebie życie z tym Eugeniuszem? Jaka twa przyszłość?<br> {{tab}}— To ciebie niech nie obchodzi... Przyjmuję je jakiem jest... Godzę się z mym losem.<br> {{tab}}— Przyjmujesz, cierpiąc i płacząc... Twoje policzki bledną... zapadają. Wzrok zużywa się we łzach i pracy. Potrzeba pozbawiania się wszystkiego, opuszczenie i rozpacz, oto co ci przyniosło zaślubienie Eugeniusza Loiseau!<br> {{tab}}— Odemnie zależało zaślubić go lub nie zaślubić. Przyjmując małżeństwo, przyjęłam i jego następstwa.<br> {{tab}}— I ulegasz dobrowolnie tym katuszom. Piękna to instytucya małżeństwo, szczególniej, gdy się dostanie nicponia, leniwca, pijaka, słowem bydlę ostatniego rzędu! Obecnie powzięłaś już jasne przekonanie co do wartości moralnej swego małżonka. Przy braku miłości, ponieważ nigdy nie kochałaś tego zwierzęcia Loiseau, tak... nigdy... nigdy! nie możesz mieć nawet o byt swój spokoju. Zniknęła ci teraz ułuda, a przy takim mężu zabraknie ci wkrótce i kawałka chleba. Ty dobrze wiesz o tem wraz ze mną... i drżysz o swoją przyszłość. Otóż uzbrój się w odwagę i skrusz krępujące cię okowy. Zażądaj rozwodu... Nie doznasz w otrzymaniu go trudności, a wtedy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/666|num=40}}ja... ja cię — czynię szczęśliwą... Szczęśliwą, legalnie szczęśliwą, ponieważ cię zaślubię!<br> {{tab}}— Ty mnie zaślubisz... ty? — zawołała Wiktoryna.<br> {{tab}}— Zaślubię cię... przysięgam!<br> {{tab}}— Nie jesteś wolnym...<br> {{tab}}— Mogę nim być każdej chwili.<br> {{tab}}— Nie! nie... Przysiągłeś kochać Joannę Desourdy, zostać jej mężem... a dziecko wasze powinno przypomnieć ci tę twoją przysięgę!<br> {{tab}}— Byłem młody... popełniłem szaleństwo... Zresztą, któż dotrzymuje przysiąg tego rodzaju? Zdawało mi się, że kocham Joannę... Myliłem się, ponieważ ciebie... ciebie tylko kocham! Przyrzecz mi, że zostaniesz mą żoną...<br> {{tab}}— Nigdy!<br> {{tab}}— Uwielbiam cię...<br> {{tab}}— A ja cię nienawidzę!... Moja wola jest niewzruszoną... Nie ma nic odtąd pomiędzy nami wspólnego! Nie chcę słuchać cię dłużej... Gardzę twoją ofiarą... twemi obietnicami... śmieję się z gróźb twoich... Jesteś dla mnie wrogiem... traktuję clę więc jak wroga... Odejdź... wypędzam cię ztąd!<br> {{tab}}— Ha! ha! wypędzasz mnie? — zawołał Béraud z przerażającym cynicznym śmiechem.<br> {{tab}}— Wypędzam! mam wszelkie prawo ku temu... ponieważ zobelżasz mnie we własnym mym domu i dając mi cierpieć tyle!<br> {{tab}}— A zatem wojna?<br> {{tab}}— Niech będzie wojna!<br> {{tab}}— Pożałujesz tych słów, Wiktoryno... Drogo mi za nie zapłacisz! Będę bez litości dla ciebie aż do chwili, w której przyjdziesz błagać mnie sama o łaskę!<br> {{tab}}— Ja ciebie o łaskę? — zawołała młoda kobieta z oburzeniem. — Och! wolałabym umrzeć po tysiąc razy niż okryć się taką hańbą!<br> {{tab}}— Zobaczysz... zobaczysz! Masz krótką pamięć, ma ukochana. Zapomniałaś, jak widzę, iż wiem o twojej przeszłości... {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/667|num=41}}Ty zapomniałaś, ale ja o tem pamiętam... Do widzenia, Wiktoryno! do widzenia... Wkrótce... niezadługo, być może...<br> {{tab}}Tu Béraud, ogarnięty wściekłością, którą napróżno starał się pokryć ironią, wyszedł, trzasnąwszy drzwiami.<br> {{tab}}Wiktoryna upadła na krzesło, ukrywszy twarz w dłoniach.<br> {{tab}}— Och! — szepnęła, obejmując rękoma rozpalone czoło — co zemną się stanie? Jakież nowe tortury przygotowuje mi ten nędznik? Tak... on będzie się mścił bez litości... przysiągł i dotrzyma słowa... Jestem zgubioną!<br> {{tab}}Béraud zbiegł szybko ze schodów.<br> {{tab}}Znalazłszy się na ulicy, spostrzegł fiakr, stojący przed domem. Podszedł ku niemu.<br> {{tab}}— Czekasz na kogo? — zapytał woźnicę.<br> {{tab}}— Tak... lecz jeśli kurs niedaleki, mógłbym pana odwieźć.<br> {{tab}}— Na ulicę Sekwany, nr. 27.<br> {{tab}}— O! to za daleko... Mój pan mógłby wyjść w tym czasie... otrzymałbym naganę... Nie, nie chcę!<br> {{tab}}Paweł, nie nalegając, postanowił iść pieszo.<br> {{tab}}Skoro tylko zniknął, woźnica, zawróciwszy, odjechał szybko w stronę Botanicznego ogrodu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Eugeniusz Loiseau wraz ze swym nowym przyjacielem, którego widzieliśmy w podwójnej postaci: filantropa przy ulicy de Geindre i rzemieślnika bez roboty, siedzieli oba przy obficie zastawionym obiedzie w restauracyi na bulwarze św. Michała.<br> {{tab}}Potrawy, wybrane przez owego mężczyznę w granatowej czapce, były najwykwintniejszemi. Liczne butelki doborowego wina stół zapełniały.<br> {{tab}}— Do pioruna! kuchnia i piwnica są tu sławnemi, jak {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/668|num=42}}widzę... — wołał Loiseau, zajadając, a nade wszystko pijąc za sześciu. Jedna rzecz mnie tylko niepokoi...<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Że daleko drożej będzie cię to kosztowało, niż po dziesięć franków od osoby.<br> {{tab}}— Co cię to obchodzi? przegrałem, fundować więc powinienem. Jedzmy swobodnie... Mój spadek pozostał mi jeszcze w zapasie, nie masz się o co troszczyć... Bądź spokojnym!<br> {{tab}}— Cóż jednak po obiedzie robić będziemy? — zapytał Loiseau.<br> {{tab}}— Po obiedzie, wieczorem, idźmy do teatru.<br> {{tab}}— Myśl doskonała... lecz pod warunkiem, że ja zapłacę za miejsca w orkiestrze.<br> {{tab}}— Zgoda! wszakże wzamian ja znów funduję kolącyę u Barrata, skoro wyjdziemy z teatru.<br> {{tab}}— Nie... nie! żadnych kolacyj! — zawołał Eugeniusz — zbyt późno wróciłbym do domu.<br> {{tab}}— To i cóż... o co ci chodzi?<br> {{tab}}— Dość już jest pewnie zagniewaną moja małżonka.<br> {{tab}}— Boisz się więc swej żony? — odrzekł nieznajomy z ironią.<br> {{tab}}Loiseau rzucił się gniewnie.<br> {{tab}}— Co... ja się jej boję? — zawołał, uderzając w stół pięścią. — To dobre... Bać się kobiety... nie żartuj ze mnie... Otóż pójdę z tobą na kolacyę, by cię przekonać, czy się jej boję... Bać się jednej baby... tegoby jeszcze brakowało... Czylim się na to ożenił, ażeby być niewolnikiem? Ha! ha! ha! a prawa silniejszego... prawa mężczyzny... Gdzież one są, te prawa?<br> {{tab}}— Zresztą, nie opóźnimy się zbytecznie — odparł jego towarzysz. — Dobra zupa, tuzin ostryg, parę kawałków pasztetu, butelka Chablisu i kieliszek absyntu, to w ciągu kwandransa da się uprzątnąć. Będziesz u siebie w domu przed drugą po północy.<br> {{tab}}— To dobrze, bo jutro muszę wstać rano, by pójść do tego przeklętego warsztatu. Mają tam pilną robotę, a zarzą- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/669|num=43}}dzający zapowiedział, że jeśliby który z robotników nie przybył, miejsca mieć nadal nie będzie. Przeciw mnie szczególniej jest zagniewanym — mówił dalej — bo w tych dniach kiedyś starłem się z nim na ostro... Trzeba ci było to widzieć... Sądziłem, że go zabije apopleksya. Nie pozwolę przewodzić nad sobą nikomu.<br> {{tab}}— Do któregoż teatru pójdziemy?<br> {{tab}}— Do {{Korekta|Chatelet|Châtelet}}.<br> {{tab}}— Wyborna myśl! A cóż tam grają?<br> {{tab}}— Nową „féerie.“<br> {{tab}}— Ach! to moja rzecz ulubiona! Nie masz jak balet... Przepadam za tancerkami w krótkich spódniczkach!<br> {{tab}}Nieznajomy zachęcał do picia swojego gościa, nalewając mu kieliszki bezustannie, sam jednak powstrzymywał się od tego. Na deser kazał podać szampana.<br> {{tab}}Loiseau czuł, iż głowa mu ciężyć poczyna, był już kompletnie pijanym.<br> {{tab}}Do czarnej kawy podano likiery różnych gatunków.<br> {{tab}}Widocznie ów hojny towarzysz chciał spoić swego kolegę, który pozwalał sobą kierować bez oporu, lecz w miarę picia stawał się coraz bardziej ponurym.<br> {{tab}}Po zapłaceniu rachunku zawołał chrypliwym głosem, rzucając na stół serwetę:<br> {{tab}}— Idźmy do teatru!<br> {{tab}}Na schodach chwiał się tak silnie, iż ów przyjaciel podtrzymywać go musiał.<br> {{tab}}— Ha! ha! — zawołał — widzę, iż się porządnie podciąłeś...<br> {{tab}}— Dyabelskie te twoje wina narobiły wszystkiego... — odrzekł Loiseau. — W głowie mi się kręci... Na powietrze wyjść trzeba coprędzej.<br> {{tab}}Na bulwarze św. Michała otrzeźwiał nieco, lecz niezupełnie. Idąc, chwytał się co chwila za ramię swego towarzysza, będąc jednak nawykłym do picia, wkrótce odzyskiwał równowagę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/670|num=44}}{{tab}}Gdy przybyli oba do Châtelet, widowisko od godziny już się rozpoczęło.<br> {{tab}}Loiseau narzekał iż w gardle mu zasycha i pragnienie go pali.<br> {{tab}}Podczas antraktów gasił je kuflami piwa, jakich jego przyjaciel dostarczał mu szczodrobliwie.<br> {{tab}}Sztuka ukończyła się o kwandrans na dwunastą. Introligator był już mniej pijanym, niż wchodząc na salę. Przypomniał o obiecanych ostrygach i butelce Chablisu.<br> {{tab}}Idąc z nim na kolacyę, ów dobry kolega myślał sobie:<br> {{tab}}— Trzeba koniecznie coś zrobić, ażeby on jutro nie poszedł do warsztatu. To zwierzę jest wytrwalszem, niż sądziłem.<br> {{tab}}Obadwa weszli do Barrata, gdzie ich pozostawimy, by śledzić Pawła {{Korekta|Béraut|Béraud}} wychodzącego z ulicy de Fleurus.<br> {{tab}}Szedł prędko, a myśli jeszcze szybciej w głowie jego krążyły. Głucha wściekłość wrzała w jego sercu.<br> {{tab}}Opór Wiktoryny irytował go i denerwował. Pogarda, tak jawnie mu przez nią okazana, zrodziła w nim pragnienie zemsty.<br> {{tab}}Miłość, jaką uczuwał dla tej kobiety, była uczuciem czysto zmysłowem, w którem serce najmniejszego nie brało udziału. Był człowiekiem, jak to sam wyznał, gotowym do popełnienia zbrodni dla dopięcia celu.<br> {{tab}}— Tak... ona musi być moją! — wyszepnął, idąc. — Kobieta, która miała kochanków, śmie mnie przyjmować odmową? Nie! tego za wiele. Przysięgam, Wiktoryno, musisz być moją i będziesz!<br> {{tab}}Paweł Béraud zajmował mieszkanie na czwartem piętrze, pod nr. 27-ym przy ulicy Sekwany, w bocznej oficynie, wgłębi podwórza. Okna tegoż wychodziły z jednej strony na dziedziniec, z drugiej na dachy sąsiednich domów.<br> {{tab}}Przybywszy do drzwi, wychodzących na ulicę, podniósł głowę i spojrzał w te okna. Błyszczało w nich światło.<br> {{tab}}Przebiegłszy prędko schody, zadzwonił.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/671|num=45}}{{tab}}Po kilku sekundach drzwi się otwarły, a w nich ukazała się Joanna Desourdy z małą Liną.<br> {{tab}}— Ojciec przyszedł... ojciec! — wołało dziecię. — Pocałuj mnie, ojcze...<br> {{tab}}Tu nadstawiła swoje rumiane policzki.<br> {{tab}}— Pójdź precz! — zawołał Paweł, gwałtownie ją odpychając.<br> {{tab}}Lina odeszła z płaczem w kąt pokoju.<br> {{tab}}— Dobry wieczór, Pawle... — rzekła Joanna.<br> {{tab}}— Dobry wieczór.<br> {{tab}}— Wracasz tak późno...<br> {{tab}}— Najprzód, nie jest późno... a potem, nie mogłem wrócić wcześniej. Obiad jest gotów?<br> {{tab}}— Już od godziny.<br> {{tab}}— A więc siadajmy do stołu.<br> {{tab}}Tu przeszedł do małej jadalni, gdzie trzy nakrycia były położonemi.<br> {{tab}}Joanna, przywoławszy małą Linę, posadziła ją pomiędzy ojcem a sobą. Dziecię płakać nie przestawało.<br> {{tab}}— Skończysz ty to swoje beczenie? — zawołał ostro Paweł, uderzając małą po rękach, któremi sobie twarz zasłaniała.<br> {{tab}}— Nie bijże jej, Pawle... proszę cię... — rzekła łagodnie Joanna. — Wszakże to dziecię nie uczyniło nic złego... Płacze, ponieważ nie chciałeś jej pocałować... Cierpi... a nie ona sama tylko.<br> {{tab}}— Dość tych czułości, do pioruna! Podawaj zupę! — zawołał.<br> {{tab}}Joanna poszła zająć się nalewaniem na talerze.<br> {{tab}}— Nikt tu dziś nie przychodził? — zapytał Paweł.<br> {{tab}}— Owszem... był krawiec i rzeźnik.<br> {{tab}}— Cóż mówili?<br> {{tab}}— Przyszli z powiadomieniem, że przekazali twe weksle pewnemu lichwiarzowi i że jeżeli pragniesz uniknąć sekwe- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/672|num=46}}stru, potrzeba ci zobaczyć się z nimi i porozumieć jaknajprędzej.<br> {{tab}}— Jak się nazywa ów agent, któremu odstąpili swoje należytości?<br> {{tab}}— Agostini... mieszka przy ulicy Paon-blanc nr. 1.<br> {{tab}}— Dobrze... zobaczę się z nim.<br> {{tab}}— Pawle... wyrzekła nieśmiało Joanna; — ależ to nędza nam grozi. Piekarz nie chce nam dłużej dawać na kredyt pieczywa... Mamy długi, a obecnie jak gdyby się wszystko przeciw nam sprzysięgło... Oszczędzam, jak mogę, pracuję, szyciem zarabiam, lecz mimo to wszystko nie jestem w stanie zrównać dochodu z rozchodem. Należałoby ci zmniejszyć nieco swoje wydatki po za domem.<br> {{tab}}— Co... co? — zawołał szorstko; — ani mi się poważ w to mieszać. Czynię, co mi się podoba, rozumiesz?<br> {{tab}}— Pojmuję, lecz skutkiem tego wyżyć nam nadal niepodobna będzie.<br> {{tab}}— Jeżeli to życie jest zbyt ciężkiem dla ciebie, możesz odejść... drzwi stoją otworem.<br> {{tab}}— To znaczy, że mnie wypędzasz?<br> {{tab}}— Nie, znaczy to tylko, że nic nie przeszkadza ci odejść; wszak jesteś wolną...<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Przez kilka sekund Joanna, jak gdyby oszołomiona gwałtownym ciosem, który w nią uderzył, patrzyła w Pawia Béraud jak obłąkana, następnie, przycisnąwszy rękoma serce, które jej omal nie pękło, wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Pawle... och Pawle... — wołała — w czemże ci zawiniłam, abyś w ten sposób do mnie przemawiał?<br> {{tab}}— W niczem nie przewiniłaś... ale mnie nudzisz... jesteś, nieznośną... ot wszystko!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/673|num=47}}{{tab}}— Przez litość nademną i nad naszem dzieckiem, nie mów mi czegoś podobnego!<br> {{tab}}— Czy ty przestaniesz... do kroć piorunów! — huknął, uderzając w stół ręką. — Czy pozostawisz mnie raz w spokoju? A toż to czyste piekło w tym domu... Nie pozwala mi zjeść spokojnie obiadu!<br> {{tab}}— Któż jest tego przyczyną? — szepnęła zcicha.<br> {{tab}}— Ty... do miliona dyabłów! Ty zawsze... ty tylko... z twemi bezustannemi skargami!<br> {{tab}}— Skoro się czara przepełni, natenczas się z niej wylewa... Mojaż w tem wina?<br> {{tab}}Rozwścieczony Paweł uderzył talerzem o ziemię.<br> {{tab}}— Moja więc wina... moja? — wykrzyknął.<br> {{tab}}Lina, zeskoczywszy z krzesła, pobiegła drżąca ukryć się w kuchni, podczas gdy Joanna powstawszy, w milczeniu zbierała z podłogi szczątki potłuczonego talerza.<br> {{tab}}Béraud koniecznie chciał wszcząć kłótnię; potrzebną mu ona była.<br> {{tab}}— Ile wynoszą należności krawca i rzeźnika? — zapytał.<br> {{tab}}Joanna, otworzywszy szufladę stolika, wyjęła z niej dwie notatki.<br> {{tab}}— Siedemset dwadzieścia franków... — odpowiedziała, rzuciwszy okiem na papier.<br> {{tab}}— Nie mogę pozostawić tych długów niezapłaconemi — rzekł Paweł.<br> {{tab}}— Lecz wiesz, że ja nie mam pieniędzy.<br> {{tab}}— Wszak miałaś odebrać dziś rano pięćdziesiąt franków?<br> {{tab}}— Sądziłam, że je odbiorę... ale kazano mi czekać, oznaczając termin za dwa tygodnie.<br> {{tab}}— Aniela Verrière także jest ci coś dłużną?<br> {{tab}}— Tak... dwieście franków.<br> {{tab}}— A więc?<br> {{tab}}— Nie śmiem pójść upominać się o to...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/674|num=48}}{{tab}}— Musiałabym w takim razie opowiedzieć jej o całem naszem położeniu.<br> {{tab}}— Cóż w tem złego? Wie ona, że nie jesteśmy milionerami. Zresztą, czyż trzeba koniecznie opowiadać szczegóły domowego życia, gdy się po odbiór długu przychodzi?<br> {{tab}}— To pewna... lecz...<br> {{tab}}— Niema żadnego „lecz“ — przerwał Paweł. — Pójdziesz jutro po odebranie tej sumy... Dam z tego zaliczki wierzycielom.<br> {{tab}}— Powiedzieli, że nie przyjmą żadnych zaliczeń... żądają całkowitych należytości.<br> {{tab}}— No... to w takim razie oddasz mi swoją biżuterję... Zegarek, dwie pary kolczyków, pierścionki i bransoletkę. Przy pracy nie potrzebujesz się w to ubierać. Jutro zrana zaniosę to wszystko...<br> {{tab}}— Zegarek mój już zastawiłam przed kilkoma dniami... — szepnęła Joanna z zakłopotaniem.<br> {{tab}}Paweł zerwał się z krzesła.<br> {{tab}}— Zastawiłaś zegarek?.. — zawołał; — zastawiłaś go nie uprzedziwszy mnie o tem? Jakim prawem śmiesz wynosić cokolwiekbądź z domu?<br> {{tab}}— Potrzeba było pieniędzy na żywność... Miałam w sklepikach wiktuałów drobne długi... Zresztą za cóż bym ci żywność kupiła, nie otrzymując nic na to od ciebie?<br> {{tab}}— Mogłaś się w inny sposób urządzić... Przyjdzie więc teraz, jak widzę, umrzeć tu z głodu!.. A niegdyś wszystko szło inaczej.<br> {{tab}}— Tak... niegdyś mniej zarabiałeś... — odpowiedziała Joanna — i ja zarówno tyle nie zarabiałam, a nie skarżyłeś się nigdy... braku nie było. Żyliśmy dobrze, nie mieliśmy ani grosza długu! Prawda, że wtedy całomiesięczną swą pensyę przynosiłeś do domu...<br> {{tab}}— Czynię dziś to, czego mi się wtedy nie podobało uczynić! — zawołał z uniesieniem Beraud. — Jestem panem sie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/675|num=49}}bie... mam prawo działać według mej woli i dowiodę ci tego! Oddaj mi natychmiast to, co ci pozostało z twej biżuteryi!..<br> {{tab}}Joanna z cichą rezygnacyą, postawiła szkatułkę przed Pawłem, poczem uprzątnąwszy ze stołu wyszła do kuchni gdzie Lina ukryła się popłakując.<br> {{tab}}Dawszy jeść dziecku, rozebrała je i ułożyła w łóżeczko, gdzie wkrótce zasnęło.<br> {{tab}}— Przez ten czas Béraud, otworzywszy szkatułkę, przebierał w tej skromnej biżuteryi, odkładając na bok sztuki niemające żadnej wartości, lub bardzo małą, kosztowniejsze zaś owinął w papier i schował do kieszeni.<br> {{tab}}Weszła Joanna. — Zabrałeś wszystko? — smutno zapytała.<br> {{tab}}— Wziąłem to, co mi się wziąść podobało.<br> {{tab}}— Z tej sumy jaką ci lombard udzieli, pozostawże coś przynajmniej na trzewiczki dla Liny, dziecko to chodzi w całkiem dziurawem obuwiu.<br> {{tab}}— Przedewszystkiem należy zapobiedz temu, aby mnie nie ścigano i nie wsadzono do aresztu za długi.<br> {{tab}}— Myśl jednakże i o swej córce.<br> {{tab}}— Ubranie dziecka do ciebie należy.<br> {{tab}}Biedna Joanna po raz drugi pochyliła, głowę, pojmując, że z takim człowiekiem wszelka dalsza walka staje się niemożebną.<br> {{tab}}Siadła do szycia. Paweł spać się położył.<br> {{tab}}Łzy jedna po drugiej spływaj na jej robotę. Czyż bowiem było jej podobna zachować jeszcze jakiekolwiek złudzenie? Mogłaż nie zrozumieć, że pomiędzy nią a Pawłem wszystko już było skończonem?.. że z każdym dniem coraz się więcej od niej usuwał i że ten człowiek nieposiadał nawet uczucia ojcowskiej tkliwości dla swojej małej Liny.<br> {{tab}}Nędza szybko się zbliżała. Jak się to wszystko zakończy?<br> {{tab}}Ciemna zagadka pozostała nierozwiązaną.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/676|num=50}}{{tab}}Joanna posiadała bystrą inteligencyę, charakter szlachetny i prawy. Zapytywała sama siebie, czy nie lepiej byłoby dla niej żyć samej ze swą córką po ostatecznem zerwaniu z kochankiem? Zyskałaby przynajmniej spokój w około siebie i mogła pracować na wychowanie dziecka. Przedsięwziąć jednak stanowcze rozłączenie, nie byłożby to w dalszych następstwach szkodliwem dla Liny?<br> {{tab}}Wszystkie te myśli plątały się w jej głowie, pogrążając ją w zniechęcenie pełne obaw i trwogi.<br> {{tab}}Siedziała nad szyciem aż do północy, aby wykończyć robotę, za którą mogła otrzymać drobną zapłatę nazajutrz.<br> {{tab}}Za te kilka franków mogła dom przez dni parę utrzymać, nie potrzebując poniżać własnej godności do błagania o kredyt.<br> {{tab}}Ucałowawszy śpiącą swą córkę, udała się wreszcie na spoczynek.<br> {{tab}}Daremnie jednak zasnąć usiłowała, nazbyt była zgnębioną, po dniu cierpień i bólu nastąpiła noc bezsenna.<br> {{tab}}W chwili, gdy Joanna Desourdy kończyła swą pracę, Wiktoryna niemniej od niej zgnębiona, składała swoją zarówno, wyglądając może po raz dwudziesty oknem na opustoszałą ulicę.<br> {{tab}}Eugeniusz Loiseau niepowrócił jeszcze.<br> {{tab}}Po odejściu Pawła uspokoiwszy się nieco, zasiadła do pracy, oczekując na przybycie męża.<br> {{tab}}Wiemy, iż pociągniony przez swego towarzysza, nie przyszedł on na obiad.<br> {{tab}}Zegar wydzwonił dziewiątą, wpół do dziesiątej... dziesiątą, introligator nie przychodził.<br> {{tab}}Mimo iż on niejednokrotnie tak czynił, mimo, że od kilku tygodni wracał zwykle po północy, Wiktoryna doznawała tym razem silniejszej niż kiedy bądź trwógi.<br> {{tab}}Chciała się pożywić czemśkolwiek, niemogła. Przez jej ściśnione gardło pokarmy przejść niezdołały.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/677|num=51}}{{tab}}Zasiadła do pracy mając nadzieję iż tem ukróci oczekiwanie. I to ją również zawiodło.<br> {{tab}}Podczas gdy natężała słuch na najmniejszy szelest na schodach, palce jej odpoczywały bezwiednie, a obłok łez wzrok jej zaciemniał.<br> {{tab}}O drugiej nad ranem, złamana znużeniem, wstrząsana nerwowym dreszczem, stała w otwartem oknie wyczekując powrotu owego pana hulającego w Halles.<br> {{tab}}Jak wiemy, ów nowo poznany przyjaciel introligatora nie liczył się z groszem.<br> {{tab}}Obfita wieczerza suto winem oblana, przeciągnęła się do godziny trzeciej nad ranem.<br> {{tab}}Po ostatnim kieliszku Loiseau kompletnie pijany, zsunął się pod stół, gdzie zasnął snem twardym.<br> {{tab}}Jego towarzysz zawezwał posługującego.<br> {{tab}}— Mój kochany... — rzekł — oto kolega, którego polecam twojej opiece, niepodobna go odwieść do domu w takim stanie. Pozwól mu się tu przespać, dopóki się nie przebudzi. Zapłacę rachunek, a prócz tego otrzymasz odemnie suty napiwek.<br> {{tab}}— Bądź pan spokojnym — rzekł chłopiec. — Schodzę ze służby jutro o ósmej zrana. Jeżeli w owej chwili pański przyjaciel nie będzie mógł iść pieszo, zawołam fiakra, i sam go umieszczę. Tymczasem połóżmy go na dywanie, w każdym razie lepiej mu tu będzie, aniżeli spać pod stołem.<br> {{tab}}Uczynili to obaj, a Loiseau nieprzebudził się wcale, chrapał głośniej jeszcze.<br> {{tab}}Mniemany jego kolega zapaliwszy cygaro wyszedł z restauracyi, w stronę gdzie oczekiwał nań powóz.<br> {{tab}}Trzecia nad ranem uderzyła na wieży kościoła świętego Eustachego.<br> {{tab}}— Dokąd mam jechać? — zapytał woźnica.<br> {{tab}}— Na bulwar Szpitala, pod Nr. 8 — odrzekł podróżny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/678|num=52}}{{tab}}Ów dany przezeń adres wystarcza czytelnikom, na poznanie w owem indywiduum jednego ze wspólników Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}W rzeczy samej ów człowiek, który się nam ukazał w szynku przy ulicy Kellera, ów dobroczyńca starego Piotra Béraud gałganiarza i osobistość w aksamitnym garniturze i granatowej czapce, usiłująca upoić Eugeniusza Loiseau, był Wiliam Scott, były klown z cyrku Fernando.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''X.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Po daremnem wyczekiwaniu do godziny trzeciej zrana Wiktoryna, wstrząsana dreszczem, palona gorączką niepokoju, rzuciła się na łóżko. Zasnąć jednakże niepodobna jej było.<br> {{tab}}W stanie tak gwałtownego wstrząśnienia w jakim się jej mózg znajdował, sen nie przychodził.<br> {{tab}}Do obecnej chwili Loiseau jeśli się spóźnił, to wszakże nigdy jeszcze nocy nie przepędził za domem. Gdzież więc dziś nocował? Co się z nim stało?<br> {{tab}}Zazdrość poczęła szarpać serce młodej kobiety, różne jej myśli nasuwając.<br> {{tab}}Brzask dzienny ukazał się nareszcie.<br> {{tab}}Wiktoryna rzuciwszy się na łóżko w ubraniu, wyskoczyła szybko, biegnąc ku oknu.<br> {{tab}}Paryż był milczącym i cichym o tej porze; ulice puste prawie zupełnie. Prócz stróżów, zamiatających przed domami, nie było widać nikogo. Zwolna bramy kamienic jedne po drugich otwierać się zaczęły, podnoszono w sklepach okiennice, miasto ożywać poczęło.<br> {{tab}}— A jeżeli ja go mylnie oskarżam? — pomyślała Wiktoryna, niezastanowiwszy się nieprawdopodobieństwem takiego przypuszczenia; jeżeli on noc spędził przy pracy? I nowa ta myśl jakkolwiek bezrozumna, uspokoiło ją nieco.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/679|num=53}}{{tab}}Nic łatwiejszego było zresztą jak upewnić się jej, w tym względzie. Loiseau szedł zwykle do swego introligatorskiego {{Korekta|warstatu|warsztatu}} o siódmej rano, a {{Korekta|becnie|obecnie}} było już kwandrans na ósmą.<br> {{tab}}Niemogąc znieść dłuższej niepewności, Wiktoryna wdziawszy kapelusz, zarzuciła na siebie okrycie i wyszła z mieszkania.<br> {{tab}}W bramie domu spotkała odźwierną.<br> {{tab}}— Ach! jakże pani wychodzisz rano? — rzekła taż do niej. — Nie słyszałam, ażeby pan Loiseau wrócił tej nocy... Miałżeby gdzie jeszcze odprawiać wesele?<br> {{tab}}— Nie!.. nie! — zawołała kwiaciarka z zakłopotaniem. — Pracował przez całą noc nad bardzo pilną robotą. {{tab}}— To dobrze... bardzo chwalebnie... Jeżeli tak, niemasz się pani na co uskarżać.<br> {{tab}}By uniknąć nowych zapytań, Wiktoryna szybko wybiegła, a przeszedłszy ogród Luksemburski, w ciągu kwandransa przybyła do warsztatów introligatorskich, mieszczących się przy bibliotece świętej Genowefy.<br> {{tab}}Kilku robotników stało na chodniku, czekając na otwarcie bramy.<br> {{tab}}Wiktoryna zbliżyła się do jednego z nich.<br> {{tab}}— Czy pan należysz do tutejszych robotników — zapytała.<br> {{tab}}— Tak pani.<br> {{tab}}— Znasz pan Eugeniusza Loiseau?<br> {{tab}}— Doskonale... sąsiadujemy z sobą przy warsztacie.<br> {{tab}}— Pracowano tam tej nocy?<br> {{tab}}— Niech Bóg uchowa... nikt nie pracował.<br> {{tab}}— Loiseau znajdował się wczoraj przy robocie?<br> {{tab}}— Dlaczego pani pytasz mnie o to? — odparł robotnik. — Byłażbyś jego żoną?<br> {{tab}}— Tak... — odpowiedziała.<br> {{tab}}— Aha! rozumiem... nie wrócił wczoraj do domu... wszak prawda?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/680|num=54}}{{tab}}— Nie wrócił... — odpowiedziała młoda kobieta, zalewając się łzami.<br> {{tab}}— Oh! na złą drogę wszedł mój kolega... od pewnego czasu bardzo się zmienił... Niepoznajemy go prawie. Zapomina przychodzić do warsztatu, a zapomina tak często, iż zarządzający zmuszony mu był zagrozić, iż za pierwszem opuszczeniem roboty pozbawi go miejsca.<br> {{tab}}— Boże! — zawołała z przerażeniem Wiktoryna, — pozostałby więc na bruku, bez chleba. Cóżby natenczas z nami się stało? Z czego byśmy żyli?<br> {{tab}}Otwarto bramę domu w którym się mieściły warsztaty.<br> {{tab}}— Dowidzenia, pani Loiseau — rzekł robotnik i wraz ze swymi kolegami, których gromadka się zwiększyła, wszedł w bramę.<br> {{tab}}Wiktoryna stała na miejscu jak skamieniała, patrząc na owych robotników, udających się z odwagą, pogodnie, do całodziennej swej pracy. Kilka minut tak upłynęło, poczem bramę {{Korekta|zamkniąto|zamknięto}}.<br> {{tab}}Gdyby nawet obecnie i przybył Loiseau, nie pozwolonoby mu już wejść, znalazłby drzwi przed sobą zamknięte, będąc zmuszonym czekać do jedenastej godziny.<br> {{tab}}Wiktoryna boleśniej jeszcze przygnębiona, niż w chwili swego przybycia, udała się na ulicę de Fleurus.<br> {{tab}}Loiseau nie powrócił jeszcze. Młodą kobietę ogarnęła trwoga.<br> {{tab}}Podobne opóźnienie mógł spowodować jedynie wypadek, jakieś nieszczęście, być może.<br> {{tab}}Drżała, oczekując nadejścia wieczoru z większą niż dnia poprzedniego obawą.<br> {{tab}}Uderzyła dziewiąta godzina. Wiktoryna zerwała się z krzesła. Ktoś puknął we drzwi.<br> {{tab}}Pośpieszyła otworzyć i ujrzała przed sobą Piotra Béraud gałganiarza.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/681|num=55}}{{tab}}— Ach! mój wuju... — zawołała z płaczem, rzucając mu się w objęcia. — Bóg cię tu chyba przysyła... Jestem nieszczęśliwą... bardzo nieszczęśliwą<br> {{tab}}— Do kroć tysięcy!.. — zawołał stary gałganiarz — zatem to prawda co mi mówiono? Ha! łotr nad łotrami... nikczemnik! Lecz ona gotowa mi tu omdleć — rzekł, spoglądając na pobladłą i chwiejącą się kobietę; to mówiąc, wziąwszy ją pod rękę przeprowadził do jadalni.<br><br> {{tab}}Powróćmy do restauracyi Barrat’a.<br> {{tab}}Eugeniusz Loiseau spał snem ołowianym, nie poruszając się na kobiercu gdzie ułożył go Will Scott przy pomocy posługującego.<br> {{tab}}Chłopiec ten, jak przyrzekł, schodząc ze służby o ósmej rano, potrząsnął silnie uśpionym.<br> {{tab}}Eugeniusz wyciągnął ręce i nogi, bełkocząc jakieś niezrozumiałe wyrazy, oznajmujące o silnem jego rozmarzeniu.<br> {{tab}}— Wstawaj pan... — rzekł chłopiec — obudź się... już czas! Potężnie się podchmieliłeś... lecz to już przeszło... Usłuchaj mnie pan... wypij to... a natychmiast otrzeźwiejesz. Tu podał szklankę świeżej wody Eugeniuszowi.<br> {{tab}}Loiseau otworzył oczy i usiadł, niemógł jednakże zebrać rozpierzchniętych myśli.<br> {{tab}}Wziąwszy szklankę z wodą przybliżył ją do ust i wychylił, poczem zapytał, patrząc w około siebie:<br> {{tab}}— Gdzie ja jestem?<br> {{tab}}— Gdzie pan jesteś... w Halles, u Barrat’a, gdzie przy wieczerzy ze swym kolegą wysuszyłeś potężną ilość butelek. Na honor! warto było to widzieć.<br> {{tab}}Blade światełko zaczęło się pojawiać w umyśle introligatora, pamięć widocznie mu powracała.<br> {{tab}}Chciał się podnieść, lecz nogi odmówiły mu posłuszeństwa. Upadł całym ciężarem na dywan, spoglądając na posługującego błędnym, zamglonym wzrokiem.<br> {{tab}}— Gdzież on jest... u czarta? — zawołał.<br> {{tab}}— Kto taki... pański przyjaciel?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/682|num=56}}{{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Odjechał już dawno zapłaciwszy rachunek, a przed odejściem polecił mi obudzić pana w oznaczonym czasie, co właśnie uczyniłem.<br> {{tab}}— Która godzina? — pytał Loiseau.<br> {{tab}}— Pięć minut po ósmej.<br> {{tab}}Introligator wzdrygnął się niespokojnie.<br> {{tab}}— Warsztat — wyszepnął.<br> {{tab}}— Ha!ha! ha! warsztat... — zawołał, śmiejąc się chłopiec. — Już to na pewno pan dziś nie pójdziesz do niego. Lepiej powróć do domu i śpij do wieczora.<br> {{tab}}— Po domu... — powtórzył Loiseau, przypomniawszy sobie o Wiktorynie... — łatwo to mówić... do domu... Czeka mnie tam scena nie łada!.. Oj! te kobiety... kobiety!<br> {{tab}}— Ha! i cóż począć... wracaj pan i staraj się ją uspokoić.. Może sprowadzić fiakra?<br> {{tab}}— Nie... wolę iść pieszo, orzeźwi mnie powietrze.<br> {{tab}}Tu podszedł ku drzwiom, chwiejąc się i zataczając.<br> {{tab}}Posługujący musiał go sprowadzić ze schodów, przez dolną izbę, aż na ulicę.<br> {{tab}}Wokoło Halles ruch bywa wielki, kręci się mnóstwo przechodniów, szczególniej w godzinach rannych.<br> {{tab}}Gwar różnorodny pomięszanych głosów sprawiał przykre wrażenie na Eugeniuszu Loiseau, wbiegając mu przez uszy do mózgu.<br> {{tab}}Idąc z pośpiechem, o ile mu na to pozwalały jego chwiejące się nogi, wkrótce dosięgnął bulwaru, gdzie zmuszony był usiąść na ławce. Wszystko wirowało w około niego: domy, powozy i ludzie.<br> {{tab}}— Muszę jednak koniecznie pójść do warsztatu... — wyszepnął. — Zobaczę się z zarządzającym... zmyślę przed nim jaką bajkę.<br> {{tab}}I wytężywszy całą potęgę swej woli, wstał i szedł, aż przybył na plac Panteonu.<br> {{tab}}Drzwu od warsztatów były dawno zamknięte. Zadzwonił.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/683|num=57}}{{tab}}— Zapóźno, panie Loiseau... — rzekł, wychylając głowę, odźwierny. — Nie mogę otworzyć, przyjdź pan w południe.<br> {{tab}}— Wiem o tem... — odrzekł introligator. — Chciąłbym tylko pomówić z zarządzającym słów parę... Rzecz to ważna i pilna... Moja żona ciężko zasłabła...<br> {{tab}}— Dobrze... powiadomię go o tem... Wejdź pan do mojej stancyjki i czekaj.<br> {{tab}}Loiseau wsparł się o ścianę. Pot, wywołany pijaństwem, spływał mu po czole. Dokuczał mu straszny ból głowy.<br> {{tab}}— W rzeczy samej... — rzekł — to głupstwo tak się ustroić... Cierpi człowiek więcej, niż warta cała rozrywka.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}W chwili tej ukazał się odźwierny, prowadząc z sobą zarządzającego warsztatami.<br> {{tab}}— Ha! pięknie pan postępujesz... — zawołał tenże, zwracając się do Eugeniusza. — Oddałem ci robotę, poleconą przez pana bibliotekarza, która na jutro miała być wykończoną. Wiedziałeś, że to jest poleconem... że jest pilnem i nie przyszedłeś do roboty!.. Co chcesz odemnie?<br> {{tab}}— Chciałem panu powiedzieć... — odrzekł introligator, zdejmując czapkę — że to nie z mojej winy nastąpiło... Moja żona zasłabła...<br> {{tab}}— To fałsz! — krzyknął zarządzający.<br> {{tab}}— Jakto... fałsz... Ja pana upewniam...<br> {{tab}}— Kłamiesz!... Nie nocowałeś w domu wcale... Tułasz się i brukasz po szynkach i kawiarniach, jak łotr ostatni, i teraz oto nawet nie możesz się utrzymać na nogach. Twoja żona jest zdrową... Przyszła ta dziś rano, czekając na ciebie do świtu i pytała robotników, czy nie wiedzą, co się z tobą dzieje...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/684|num=58}}{{tab}}Loiseau, dotąd chwiejący się na nogach, posłyszawszy to, wytrzeźwiał.<br> {{tab}}— Moja żona tu przychodziła? — krzyknął, {{Korekta|zaściskając|zaciskając}} pięści.<br> {{tab}}— Niepokoiła się o ciebie... czego niegodzien jesteś!...<br> {{tab}}— Co czynię... jak postępuję, to do mnie należy...<br> {{tab}}— Milcz! — zawołał nadzorca warsztatów. — Nie myślę z tobą dyskutować... czyń sobie, co chcesz, to mnie nie obchodzi... ale obchodzi mnie mój obowiązek pilnowania w warsztacie, ażeby wszystko szło regularnie w ścisłym porządku, jak w każdym uczciwym zakładzie... Nie przyszedłeś do roboty... obejdę się więc bez ciebie.<br> {{tab}}— Pan się obejdziesz bezemnie? — powtórzył przestraszony Loiseau.<br> {{tab}}— Najzupełniej. Wszak uprzedziłem cię, że skoro raz jeszcze opuścisz robotę, miejsca mieć u mnie nie będziesz.<br> {{tab}}— Jakto... pan mnie usuwasz z warsztatu?<br> {{tab}}— Nie potrzebuję twych usług więcej.<br> {{tab}}— Ależ robota, którą zacząłem?<br> {{tab}}— Jest od dwóch godzin w rękach innego. Rachunek twój uregulowany. Wejdź... zabierz należące do ciebie narzędzia, a potem udaj się po wypłatę do kasy... lecz bez hałasu i krzyków na schodach.<br> {{tab}}— Nie pójdę! — krzyknął gwałtownie Loiseau. — Proszę mi odesłać moje narzędzia i pieniądze... Ale pamiętaj pan, że pożałujesz tego, co czynisz!<br> {{tab}}Nadzorca wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Twoje pogróżki — rzekł — mało mnie obchodzą; są to wyniki pijaństwa, niezasługujące na uwagę. Nie chcesz się ukazać swoim kolegom, pojmuję to dobrze, przyślę ci twoje narzędzia do odźwiernego, ale co do pieniędzy, sam je odebrać musisz. Jeżeli więc chcesz być zapłaconym, idź do kasy.<br> {{tab}}Loiseau rzucił się gniewnie, lecz wreszcie udał się do kasyera, który wypłacił mu należność.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/685|num=59}}{{tab}}Rachunek jego był szczupłym. Wszystko ogółem wynosiło trzydzieści pięć franków. Wróciwszy, zabrał narzędzia, pozostawione u odźwiernego i wybiegł na ulicę.<br> {{tab}}Odprawa, jaką otrzymał, spadła na niego jak struga lodowatej wody, pod tem wrażeniem nagle wytrzeźwiał. Pozostało mu jedynie łamanie w kościach, ciężkość w głowie i głuchy gniew w głębi duszy, nie przeciw sobie samemu, jako głównemu sprawcy całego tego nieszczęścia, lecz przeciw swemu przełożonemu, a głównie przeciw swej żonie.<br> {{tab}}— E! bierz licho zresztą! — wymruknął, jak gdyby łudząc samego siebie. — Znam dobrze moje rzemiosło, to i długo bez roboty nie pozostanę.<br> {{tab}}Wstąpił kolejno do kilku warsztatów introligatorskich w okręgu Saint-Germain. Nieszczęściem, wszędzie liczba robotników była w komplecie. Nie potrzebowano nikogo. Zwrócił się więc na ulicę de Fleurus, coraz mocniej rozwścieczony na Wiktorynę, której przypisywał obecną utratę miejsca. {{kropki-hr}} {{tab}}Wiliam Scott, wyszedłszy z restauracyi Barrata, gdzie pozostawił upojonego Eugeniusza Loiseau, wrócił do siebie, gdzie spał bez przerwy pięć godzin. Niepotrzeba mu było więcej na zupełne otrzeźwienie się po sutych całodniowych libacyach.<br> {{tab}}Około ósmej, wdziawszy ubranie, jakie nosił dnia poprzedniego, wyszedł, udając się bulwarem szpitala.<br> {{tab}}W odległości kilkudziesięciu kroków stał znany nam już powóz. Woźnica zdawał się drzemać na koźle.<br> {{tab}}Scott zbliżył się do niego, pytając po angielsku:<br> {{tab}}— Co robił wczoraj nasz człowiek?<br> {{tab}}— Chodził na ulice de Fleurus pod nr. 11-ty — odrzekł woźnica w tymże samym języku.<br> {{tab}}— Jak długo tam bawił?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/686|num=60}}{{tab}}— Przeszło godzinę.<br> {{tab}}— A potem?<br> {{tab}}— Wrócił do siebie na ulicę Sekwany.<br> {{tab}}— Dobrze... Teraz zawieziesz mnie na ulicę de Geindre pod nr. 39-ty. Zaczekasz o kilkadziesiąt kroków dalej. Śpiesz... w drogę!<br> {{tab}}Scott, Wsiadłszy do powozu, zapuścił story starannie.<br> {{tab}}Skoro tylko powóz wyruszył z miejsca, dobył z siedzenia podarte łatane ubranie, w jakiem przedstawiliśmy go czytelnikom w szynku przy ulicy Kellera i zmienił obecny swój ubiór na te łachmany.<br> {{tab}}Powóz zatrzymał się naprzeciw wskazanego numeru i wysiadł zeń znany nam filantrop Cordier.<br> {{tab}}Podczas gdy woźnica oddalał się według rozkazu, mężczyzna ów w łatanym paltocie przechodził przez ciemny i wązki korytarz w starym domu, zapytując odźwiernę:<br> {{tab}}— Nikt do mnie tu nie przychodził?<br> {{tab}}— Nikt, panie Cordier.<br> {{tab}}— To dziwna!... Wprawdzie od pięciu dni jakem się tu wprowadził, nie zdążyłem jeszcze porozdawać mego nowego adresu wielu znajomym. Gdyby więc ktoś pytał się o mnie, wskaż mu pani moje mieszkanie.<br> {{tab}}— Dobrze, panie.<br> {{tab}}— Ach! otóż byłbym zapomniał. Kupiłem coś na sukienkę dla waszej córeczki. Będę kontent, jeżeli małą zadowolnić to potrafi.<br> {{tab}}Tu ów mniemany Cordier wyjął z kieszeni pakiecik, podając go odźwiernej.<br> {{tab}}— Ach! jak pan jesteś dobrym! — zawołała z uciechą kobieta. — Dziękuję... z całego serca dziękuję!<br> {{tab}}— Nie ma za co... drobnostka!... — odrzekł filantrop, wchodząc na schody.<br> {{tab}}Zatrzymawszy się na piątem piętrze, otworzył drzwi facyaty, nader ubogo umeblowanej. Stało tam łóżko żelazne, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/687|num=61}}stół i dwa krzesła, oraz mała szafka w rodzaju biblioteczki, napełniona staremi książkami.<br> {{tab}}Pozostawiwszy Will Scotta na jego poddaszu, wróćmy na ulicę de Fleurus, gdzie stary gałganiarz, Piotr Béraud, doprowadził do krzesła omdlewającą Wiktorynę.<br> {{tab}}Osłabienie jej krótko trwało. Wróciwszy do przytomności, otwarła oczy, zasnute łzami.<br> {{tab}}— Lecz, moja córko... — zapytał Piotr — co się u was tu dzieje. Jakieś nieporozumienia... źle jest, jak widzę.<br> {{tab}}— O! tak, mój wuju... bardzo źle! — odpowiedziała kwiaciarka ze łkaniem. — Eugeniusz nie wrócił dziś na noc do domu...<br> {{tab}}— Nie wrócił?... co ty mówisz? — zawołał z gniewem gałganiarz. — Miałżeby już wdawać się w jakieś uboczne miłostki?<br> {{tab}}— Nie... to przez pijaństwo, jestem przekonaną. Nie przyszedł wcale dziś rano do warsztatu.<br> {{tab}}— Zkąd wiesz o tem?<br> {{tab}}— Właśnie ztamtąd powracam. Powiedziano mi, iż do roboty wcale już prawie nie przychodzi. Zarządzający jest bardzo na niego zagniewanym, zagroził mu usunięciem, ale on lekceważy to sobie. Co będzie, gdy miejsce utraci... pozostaniemy w nędzy... w ciężkiej, strasznej nędzy!<br> {{tab}}— Ho! ho! za daleko biegniesz przewidywaniem. Co znowu... w nędzy?...<br> {{tab}}— Stoimy blisko niej, mój wuju.<br> {{tab}}— Do pioruna! ależ to niepodobna!<br> {{tab}}— Tak jest... Eugeniusz od chwili zaślubin przynosi do domu zaledwie czwartą część swej płacy.<br> {{tab}}— A gdzież podziewa resztę pieniędzy?<br> {{tab}}— Traci je w szynkach... kawiarniach... gra... pije absynt...<br> {{tab}}— Nie próbowałaś zwrócić go z tej drogi?<br> {{tab}}— Ileż razy!... wszakże wszystko daremnie. Już na to nic nie poradzę... widzę to dobrze!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/688|num=62}}{{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ przy Eugeniuszu znajduje się człowiek, wiodący go na zgubę, którego wpływ jest silniejszym nad moje prośby...<br> {{tab}}— Człowiek... wiodący go na zgubę? — powtórzył gałganiarz. — Jestżeś tego pewną?<br> {{tab}}— Zupełnie pewną... niestety!<br> {{tab}}— Któż jest ten człowiek?... Jak się nazywa ów nicpoń, który poważa się sprowadzać mego siostrzeńca z drogi obowiązków uczciwego robotnika; odciągać od domowego ogniska męża tak zacnej kobiety.<br> {{tab}}— Znasz go, wuju, dobrze... Należy on do naszej rodziny.<br> {{tab}}— Do naszej rodziny... Któż to taki? Mów!...<br> {{tab}}— Paweł Béraud.<br> {{tab}}— Co... co? — zawołał gałganiarz z osłupieniem — co ty mówisz... Paweł?... to niepodobna! Przywidzieć się tobie musiało!<br> {{tab}}— Nie, mój wuju... jest to najczystsza prawda.<br> {{tab}}— Cóżby mogło zależeć na tem owemu zwierzęciu, ażeby siał niezgodę pomiędzy wami. Musiałby mieć jakiś plan uknuty, jakąś ważną przyczynę, działając w sposób podobny?<br> {{tab}}— Nie pytaj mnie o to, mój wuju, ponieważ nie mogę, nie powinnam ci na to odpowiedzieć; przysięgam ci jednak, że Paweł jest nikczemnikiem, zgubił mnie, wydarł mi nasz spokój domowy, zgubi i Eugeniusza. Mąż pójdzie do domu poprawy... żona na dno Sekwany... oto los, jaki nam zgotował!<br> {{tab}}— Stój... nie zapędzaj się tak daleko w swych czarnych przewidywaniach. Ja się zobowiązuję doprowadzić tu wszystko do należytego porządku. Najprzód, ukrócę cugli Pawłowi Béraud, jako wuj, mam prawo ku tomu... a twojemu Eugeniuszowi wypowiem, co mam na sercu. Bądź spokojną, ja ich tu obu powstrzymam, a że dokonam tego, przysięgam!<br> {{tab}}Tu zerwał się, zaczerwieniony od gniewu i zaczął szybko chodzić po pokoju.<br> {{tab}}Odgłos dzwonka zabrzmiał przy drzwiach mieszkania.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/689|num=63}}{{c|'''XII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— To on! to on, mój wuju... — wołała Wiktoryna, drżąc cała. — Błagam cię, nie drażnij go... powitaj spokojnie.<br> {{tab}}— Spokojnie? — odrzekł stary gałganiarz — zobaczysz!<br> {{tab}}— Mój wuju, ja cię zaklinam! — mówiła kobieta. — Jeżeli poróżnisz się z nim, na mnie spadnie cała odpowiedzialność.<br> {{tab}}Dzwonek powtórnie zadźwięczał, bardziej gwałtownie niż po raz pierwszy.<br> {{tab}}Wiktoryna, chwiejąc się cała, blada z obawy i wzruszenia, dowlokła się do drzwi, uchylając takowe.<br> {{tab}}Eugeniusz, otwarłszy je na oścież uderzeniem nogi, wpadł z zaiskrzonem spojrzeniem, drżącemi od gniewu ustami, wołając:<br> {{tab}}— Dzwoniłem dwa razy... czemu nie otwierasz?!<br> {{tab}}Biedna kobieta mocniej się jeszcze zatrwożyła, spojrzawszy na zmienioną twarz męża. Zawiniątko z narzędziami, jakie trzymał w ręku, wyjaśniło jej rzecz całą.<br> {{tab}}Loiseau, rzuciwszy w kąt ów pakiet, wszedł do pokoju, w którym pozostał Piotr Béraud.<br> {{tab}}Fizyonomia introligatora nagle się zmieniła.<br> {{tab}}— Co Widzę... mój wuj! — zawołał, usiłując się uśmiechnąć. — Witaj nam, wuju kochany.<br> {{tab}}Tu podał rękę Piotrowi.<br> {{tab}}— Ja nie podaję ci ręki... — odpowiedział tenże, chowając swoją do kieszeni.<br> {{tab}}— Ha! ha! a to dlaczego?...<br> {{tab}}— Dlaczego? ponieważ stałeś się nikczemnikiem, włóczęgą, próżniakiem, godnym pogardy. Ponieważ jesteś przyczyną zgryzot i łez swej żony; pijesz i wałęsasz się, zamiast pójść do warsztatu! Ponieważ marnujesz pieniądze w szynkach i kawiarniach, zamiast je przynieść do domu, marnujesz je w towarzystwie hultajów, z których jednemu właśnie chcę pa- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/690|num=64}}rę słów dobrych powiedzieć... Chciałeś usłyszeć, dlaczego nie podaję ci ręki... wiesz teraz!<br> {{tab}}W usposobieniu, w jakiem znajdował się Loiseau, wystarczyła rzecz drobna, aby go we wściekłość wprowadzić.<br> {{tab}}Słowa starego gałganiarza wzburzyły go nad miarę. Napróżno Wiktoryna dawała znaki swemu wujowi, ażeby mówić zaprzestał. Eugeniusz z zaiskrzonemi oczyma, pianą na ustach, z zaciśniętemi pięściami, podszedł ku swej żonie.<br> {{tab}}— Ha! — zawołał, przyskakując do niej — chodzisz więc do swoich krewnych i rozpowiadasz, co się u nas dzieje?<br> {{tab}}Tu podniósł w górę pięści, by ją uderzyć.<br> {{tab}}Piotr Béraud rzucił się pomiędzy nich oboje, wołając.<br> {{tab}}— Łotrze... rozbójniku! czy żeś już zatracił i resztki wstydu? Brakuje tylko, ażebyś zabił tę kobietę!<br> {{tab}}— Ja do niej mówię... — krzyknął Loiseau — nie mięszaj się w to, co do ciebie nie należy!<br> {{tab}}— Ty nie do mnie mówisz... — odrzekł gałganiarz — ale ja mówię do ciebie, ty podła gadzino. Dręczysz tę biedną kobietę hultajskiem swojem postępowaniem i chcesz ją zabić nareszcie, przyskakując do niej z pięściami, jak rozjuszone bydlę. Nie! ja nie pozwolę na coś podobnego... Ona jest moją siostrzenicą, mam prawo stanąć w jej obronie...<br> {{tab}}— Niemasz żadnego prawa mięszać się między małżeństwo, ty stary pijaku!... — wrzasnął rozwścieczony Loiseau. — Przyszedłeś tu ażeby głupstwa mi prawić, sądzisz, że ja to zniosę... i jeszcze ci za to podziękuję? Dalej usuwaj się ztąd... wychodź! słyszałeś? bo inaczej jednem machnięciem ręki zrzucę cię ze schodów!<br> {{tab}}— Wuju... mój wuju... — jąkała Wiktoryna, wyciągając drżące ręce ku gałganiarzowi — powiedz mu jak prawda, że nie chodziłam do ciebie wcale ze skargami.<br> {{tab}}Béraud, nie zdążył odpowiedzieć.<br> {{tab}}— Milcz! — krzyknął Loiseau, przyskakując ku żonie. — Może nie chodziłaś równie dziś rano do warsztatów, aby szpie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/691|num=65}}gować mnie... podpatrywać, wypytywać o mnie kolegów, a tym sposobem sponiżyć mnie przed niemi?<br> {{tab}}— Niepokoiłam się o ciebie... drżałam na wspomnienie nieszczęścia, jakie spotkać cię mogło...<br> {{tab}}Stary gałganiarz zmiarkował, iż obrał złą drogę, że tym sposobem nic nieporadzi z rozjuszonym hulaką.<br> {{tab}}— Posłuchaj Eugeniuszu... — zaczął łagodnie. — Każdy grzech może pozyskać miłosierdzie nieprawdaż? Przyznają, żem się może zanadto uniósł przed chwilą, ponieważ wielce mnie smuci nieład i upadek waszego gospodarstwa. Jesteś dobrym chłopcem... wiem o tem... Zanim przyszedłeś, mówiłem to Wiktorynie. Wszystko co się dzieje jest dziełem osób, prowadzących cię na złą drogę, udzielających ci szkodliwe rady.<br> {{tab}}— Ja nie przyjmuję niczyich uwag... — krzyknął introligator — niepotrzebuję rad ni wspomnień... Jestem panem siebie... Czynię co mi się podoba... i proszę abyś mnie pozostawił w spokoju! Co zaś do ciebie — dodał zwracając się do Wiktoryny — pamiętaj, że przepędzę cię przez taką drogę, której wspomnienie na zawsze ci pozostanie w pamięci. A teraz masz na początek!<br> {{tab}}Tu przyskoczywszy do drżącej i zatrwożonej kobiety wymierzył jej silny policzek...<br> {{tab}}— Ach! rozbójniku... ty ośmielasz się bić kobietę — zawołał Piotr Béraud, chwytając za gardło Eugeniusza.<br> {{tab}}Jednym rzutem ręki Loiseau odtrącił starca, odrzucając go o dziesięć kroków od siebie. Następnie poskoczywszy do drzwi:<br> {{tab}}— Wychodź! — zawołał, otwierając takowe — jeżeli nie chcesz abym ci kości połamał, wychodź co prędzej!.. i nie waż mi się tu więcej ukazać. Widząc, że Piotr ociąga się z wyjściem, chwycił go za ramiona i wyrzucił do sieni ku wielkiemu zgorszeniu sąsiadów, którzy na wszczęty hałas powychodzili ze swych mieszkań. Następnie trzasnąwszy drzwiami powrócił do Wiktoryny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/692|num=66}}{{tab}}— Płacz... płacz! — zawołał — o lada głupstwo, dopóki nie otrzymasz więcej.<br> {{tab}}— Nie! — odpowiedziała kobieta, podnosząc głowę — ja nie otrzymam nic więcej. Za co... dlaczego mną poniewierasz? Za to, że siedzę w domu, pracuję, czekam na ciebie i płaczę? Takaż to nagroda? Nie! to już za wiele! Nie poważ się odtąd podnieść na mnie ręki...<br> {{tab}}— Nie poważ?.. — powtórzył, przyskakując z zamiarem powtórnego jej uderzenia.<br> {{tab}}Wiktoryna cofnęła się, cios chybił, a popchnięta gwałtownie przez owego nędznika upadła na podłogę ogarnięta nerwowemi spazmami.<br> {{tab}}Loiseau, chwyciwszy czapkę wyszedł, pozostawiając nieszczęśliwą wśród wybuchów płaczu i łkania.<br> {{tab}}Dzieło Arnolda Desvignes, jak widzimy szło dobrze. Wszystko jego planom sprzyjać się zdawało.<br> {{tab}}Nie czując najmniejszych wyrzutów sumienia za to co uczynił, Loiseau udał się do składu wódek, gdzie widzieliśmy go w dniu poprzedzającym. Spodziewał się tam znaleść swego towarzysza nocnej pohulanki.<br> {{tab}}Piotr Béraud, wyszedłszy oszołomiony z domu siostrzeńca, klął zły na siebie, iż się pozwolił w tak ubliżający sposób za drzwi wyrzucić.<br> {{tab}}Dla uspokojenia swej irytacyi, wszedł do kupca win, gdzie wypił kieliszek wódki. Posiedziawszy tam kilka minut i ochłonąwszy ze wzburzenia, udał się na ulicę de Gendre pod nr. 39 według adresu, udzielonego sobie przez owego szczególnego dobroczyńcę filantropa w łatanem odzieniu.<br> {{tab}}— Gzie tu mieszka pan Cordier? — zapytał odźwiernej.<br> {{tab}}— Na piątem piętrze... w głębi kurytarza.<br> {{tab}}W trzy minuty później, gałganiarz zastukał do drzwi facyaty i obaj mężczyźni znaleźli się naprzeciw siebie.<br> {{tab}}— A! pan Béraud... — zawołał Will Scot, udając zdziwienie. — Wejdźże pan, proszę... Jakże się miewasz? Twe {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/693|num=67}}odwiedziny prawdziwa mi sprawiają przyjemność. Jakże z pańskiemi kłopotami... Wszystko załatwione?<br> {{tab}}— Tak, dzięki panu odzyskałem spokojność... Zapłaciłem komorne i właśnie przychodzę panu za to podziękować.<br> {{tab}}— Drobnostka... Jestem szczęśliwy, mogąc dopomódz tak zacnemu jak pan człowiekowi. Nie mówmy o tem już... proszę! Jakże... widziałeś się pan ze swym siostrzeńcem?<br> {{tab}}— Właśnie powracam od niego.<br> {{tab}}— I cóż?<br> {{tab}}— Cóż... jest to nikczemnik, łotr ostatniego stopnia!<br> {{tab}}— Nie powiedziałżem panu?<br> {{tab}}— Nie o wszystkiem pan jeszcze wiedziałeś... Ten hultaj w domu dziś nie nocował. Zaledwie wszedł, obił swą żonę... Ach! jest to dzikie, rozjuszone zwierzę...<br> {{tab}}— Ha! ha! obił swą żonę... Nie aprobuję ja tego, ale być może miał on powody ku temu...<br> {{tab}}Piotr spojrzał zdziwiony na mówiącego.<br> {{tab}}— Miał powody? — powtórzył.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Wina nie tylko jest po jego stronie...<br> {{tab}}— Jakto... ta kobieta tak ciężko pracuje, podczas gdy on się włóczy po szynkach oddając się próżnowaniu.<br> {{tab}}— Ja nie mówię o czasie obecnym... Wszak nieraz się zdarza, że teraźniejszość wypływa z ''przeszłości''...<br> {{tab}}— Przeszłość mej siostrzenicy nie daje powodu do tak brutalnego z nią obchodzenia się.<br> {{tab}}— Kto wie?<br> {{tab}}— Ja wiem!<br> {{tab}}— Ileż razy wierząc mylić się możemy... Panie Piotrze, ja niechciałbym ciebie obrazić... Zazbyt cię szanuję... jestem twym przyjacielem, dowiodłem ci tego... Od dawna jednak mieszkając w tym okręgu poznałem młodzież tutejszą...<br> {{tab}}— Cóż zatem?<br> {{tab}}— Co... otóż być może Eugeniusz Leiseau z przeszłości swej żony o czemś się dowiedział... {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/694|num=68}}{{c|'''XIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Z jej przeszłości... o czem? — powtórzył Béraud.<br> {{tab}}— E! ty mnie dobrze rozumiesz... — rzekł śmiejąc się Cordier.<br> {{tab}}— To znaczy, że moja siostrzenica przed zamążpójściem miałaby zbłądzić?<br> {{tab}}— Tak jest.<br> {{tab}}— To kłamstwo... fałsz! — zawołał gałganiarz.<br> {{tab}}— Nie gniewaj się, panie Piotrze, ponieważ będziesz musiał przyznać, że mówię prawdę...<br> {{tab}}— Miałażby mieć Wiktoryna kochanków?<br> {{tab}}— Nie wiem czy miała wielu... lecz, że jednego miała to pewna! Przyznasz więc, że jeżeli o tem powiadomiono Eugeniusza, wziął to do serca. Smutek prowadzi do pijaństwa. Rozpił się więc... a skoro ma w głowie choćby kieliszek jeden za wiele, trudno się w gniewie powstrzymać. Okoliczność taka zmienia nieraz dobre małżeństwo w czyste piekło, a nie zawsze pochodzi to z winy męża...<br> {{tab}}Piotr z otwartemi ustami, wytrzeszczonemi oczyma słuchał wyrazów mówiącego w osłupieniu.<br> {{tab}}— Czy pan żartujesz? — zapytał. — Wiktoryna na prawdę miałaby mieć kochanka przed wyjściem za mąż?<br> {{tab}}— O! na to, daję panu słowo honoru. Co mówię, mówię na pewno!<br> {{tab}}— Nie byłżeby to wypadkiem któryś z rodziny Béraud?<br> {{tab}}— Tak... właśnie Béraud... jeden z pańskich krewnych.<br> {{tab}}— Mój siostrzeniec... protokulista... lekkoduch...<br> {{tab}}— Tak... Paweł Béraud.<br> {{tab}}— Pan go znasz?<br> {{tab}}— Wszak powiedziałem, że znam was wszystkich. Wiem, że żyje z młodą kobietą, swoją kuzynką... zdaje mi się szwaczką, która jest przy nim bardzo nieszczęśliwa!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/695|num=69}}{{tab}}— Joanna Desourdy... moja siostrzenica... to właśnie!.. Był on więc kiedyś kochankiem Wiktoryny?<br> {{tab}}— I jest może dotąd nim jeszcze...<br> {{tab}}— Co pan powiadasz... to niepodobna! Wiktoryna mówi o nim z pogardą jak o ostatnim nędzniku... Oskarża go, że on na złą drogę prowadzi jej męża... że go zgubi...<br> {{tab}}— Kto wie, czy nie dlatego to mówi, aby lepiej ukryć swoje miłostki. Kobiety są tak zdradliwemi, chytremi...<br> {{tab}}— To prawda... Ale wracajmy do rzeczy... Jestem jak oszołomiony tem, o czem mi pan opowiadasz...<br> {{tab}}— Jak często widujesz się pan ze swoją siostrzenicą Joanną Desourdy?<br> {{tab}}— Nie zbyt często... niekiedy.<br> {{tab}}— Sądzę, iż dobrze byłoby w jej własnym interesie powiadomić ją o tem, co się dzieje.<br> {{tab}}— Tak pan mniemasz?<br> {{tab}}— Bezwątpienia. Uczyniłoby to ją baczniejszą na to, co spotkać ją może. Kiedybądźkolwiek Wiktoryna opuści swego męża, i zwróci się ku Pawłowi Béraud.<br> {{tab}}— Miałżeby on serce... sumienie... porzucić swe dziecko... — zawołał stary gałganiarz.<br> {{tab}}— Serce... czyż on je ma, ten człowiek?<br> {{tab}}— To prawda... niestety! A zatem wiesz pan... będąc ot! w tej tu stronie miasta, pójdę na ulicę Sekwany do Joanny Desourdy i opowiem jej wszystko!<br> {{tab}}— Masz słuszność, dobrze uczynisz. Otworzy to oczy biednej kobiecie, powiadomi ją o człowieku, przez którego jest oszukiwaną, wiedząc o wszystkiem co się dzieje będzie może mogła jakoś temu zaradzić. Zrobisz pan dobry uczynek, mój zacny przyjacielu! A proszę przyjdźże mię potem odwiedzić. W rannych godzinach zawsze mnie zastaniesz, a gdybyś zapotrzebował kiedy coś z drobnej monety, śmiało, wprost udaj się do mnie.<br> {{tab}}Stary gałganiarz, pożegnawszy mniemanego Cordier, wyszedł w stronę ulicy Sekwany.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/696|num=70}}{{tab}}Paweł przez całą noc spać nie mógł rozmyślając nad tem co ma teraz czynić. Postać Wiktoryny stawała uporczywie przed jego oczyma.<br> {{tab}}Ażeby dojść do pożądanego celu gotów był odważyć się na wszystko, najprzód jednakże potrzeba było jakiś do działania wynaleść i tego właśnie szukał w swej głowie.<br> {{tab}}Do powyższych jego zamiarów łączyły się i inne okoliczności.<br> {{tab}}Rozmyślał nad obecnem swem położeniem.<br> {{tab}}Stosunek z Joanną Desourdy ciężył mu niesłychanie. Czuł się nie dosyć wolnym... niedość panem siebie.<br> {{tab}}Ów dziki samolub, ta istota bez duszy i serca, rachował on, że mała Lina była jedną więcej osobą do żywienia, oraz że jej ubranie jakkolwiekbądź skromne, również coś kosztowało.<br> {{tab}}Jego pensya wystarczyć mogąca dla umiejącego liczyć się z groszem, nie wystarczała na życie hulaszcze, jakie prowadził.<br> {{tab}}Miał długi, liczne, naglące długi. Konieczność nakazywała zapłacić je dla uniknięcia prawnych poszukiwań.<br> {{tab}}Mieszkanie było wynajętem na jego nazwisko. Obawiał się więc, by nie zabrano mu sprzętów i mebli. Zkądby wziął na kupno innych?<br> {{tab}}Przyszło mu na myśl spotkanie z Vèrrière’m i ofiarowana mu przezeń posada z podwyższoną płacą w biurach ''Banku gminnego''.<br> {{tab}}Przyjąć ją, czyli nie przyjąć? Mimo, że powiedział Eugeniuszowi, iż przyjmie, nie powziął dotąd jeszcze postanowienia w tej mierze.<br> {{tab}}Wstał z wczesnym porankiem. Joanna już siedziała przy pracy.<br> {{tab}}— Wychodzisz? — zapytała, widząc go ubierającego się z pośpiechem.<br> {{tab}}— Tak; — odrzekł. — A niezapomnij pójść po odebranie należytości do panny Anieli Verrière. Potrzebujemy pieniędzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/697|num=71}}{{tab}}— Upominanie się o to, bardzo przykrem mi będzie, lecz pójdę skoro chcesz tego.<br> {{tab}}— Spodziewam się...<br> {{tab}}— Wrócisz na śniadanie?<br> {{tab}}— Nie; niepowrócę.<br> {{tab}}— Na którą godzinę ma być obiad?<br> {{tab}}— Jak zwykle.<br> {{tab}}— Nie opóźnisz się dziś?<br> {{tab}}— Nic nie wiem... Zależeć to będzie od wielu okoliczności.<br> {{tab}}— Ucałujże małą przed odejściem...<br> {{tab}}— Ach! niemam czasu.. — zawołał Paweł niecierpliwie. Muszę pójść do lombardu, potem na śniadanie, a następnie być w biurze skoro tylko otworzą... Bądź zdrowa!<br> {{tab}}Tu wyszedł z pośpiechem.<br> {{tab}}— Ni przyjaznego wejrzenia... ani dobrego słowa... — wyrzekła smutno Joanna, skoro drzwi zamknął za sobą. — Tak ja, jako i jego córka, niczem dla niego jesteśmy. Co się to dzieje?... Zkąd to pochodzi?.. Stawszy się tak dla mnie obojętnym; miałżeby kochać gdzie inną?<br> {{tab}}Tu nagle zmienił się wyraz twarzy młodej kobiety. W miejscu smutku, gniewem zabłysło jej spojrzenie.<br> {{tab}}— Ach! gdyby tak było... — zawołała, zrywając się z krzesła, gdyby on kochać miał inną... I wtedy gdy ja cierpię tu z dzieckiem obelgi, głód i nędzę, gdy w pracy wyczerpuję me siły, ażeby utrzymanie mniej go kosztowało... wtedy on innej zanosićby miał tkliwe wyrazy, pieszczoty, a może i pieniądze!.. I ta inna uśmiecha się do niego wtedy, gdy ja płaczę... Inna weseli się, gdy cierpię... Ach! nie... nie nigdy! To byłoby za wiele! Wszystko znieść jestem gotową z pochylonem czołem, lecz tegobym mu nieprzebaczyła! Gdyby ukochał inną kobietę, zabiłabym ją... i jego!<br> {{tab}}Tu wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}Łzy, spływające obficie po jej twarzy, przyniosły jej ulgę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/698|num=72}}{{tab}}— Co począć? — szepnęła; — co czynić aby go nawrócić ku sobie i dziecku? Aby mnie i moją córkę kochał jak niegdyś? Ach gdybym wiedziała... gdybym przekonać się mogła o prawdzie!.. I przez kilka chwil biedna kobieta siedziała w zamyśleniu.<br> {{tab}}Wyrwał ją z jej smutnej zadumy głos wołającej Liny.<br> {{tab}}— Mamo! ja nie śpię... ja chcę wstać... przyjdź do mnie...<br> {{tab}}Joanna pobiegła do dziewczynki, a wziąwszy ją na ręce przytuliła do serca, okrywając pocałunkami.<br> {{tab}}— Ty płaczesz mamo... — wołało dziecię, spostrzegłszy łzy, błyszczące na matki powiekach.<br> {{tab}}— Nie... nie... mój skarbie, ja już nie płacze... — odparła Joanna, ocierając oczy.<br> {{tab}}— Ojciec już wyszedł?<br> {{tab}}— Tak... wyszedł. Spieszył się bardzo, miał wiele interesów na mieście do załatwienia.<br> {{tab}}— Nie ucałował mnie...<br> {{tab}}— Bo spałaś i nie wiesz... Owszem me dziecię, pocałował cię, ale bardzo lekko, nie chcąc cię przebudzić.<br> {{tab}}— Czy jeszcze się tak gniewa, jak wczoraj?<br> {{tab}}— Nie, moje kochanie.<br> {{tab}}— O! ja widzę to mamo, że ojczuś nie jest tak dobrym, dla nas jak dawniej... nie kocha nas już, jak kochał... Widzę to dobrze... Wciąż na nas się gniewa, lecz o co? Nie wiem... nie uczyniłyśmy mu nigdy nic złego.<br> {{tab}}Łzy nabiegły powtórnie do oczu Joanny.<br> {{tab}}— Nie myśl tak drogie dziecię; — odpowiedziała. — Ojciec cię kocha całem sercem, wraz zemną.<br> {{tab}}— Ty mamo, to prawda... ale nie on!..<br> {{tab}}— I on zarówno mój skarbie... upewniam. Nie wątp o tem, gdyż byłoby to złem.<br> {{tab}}Lina pochyliła swą jasnowłosą główkę w milczeniu.<br> {{tab}}— Ubieraj się prędko; — mówiła Joanna. — Skoro wypijesz swą kawę, iść trzeba do szkoły.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/699|num=73}}{{tab}}— Dobrze mamo.<br> {{tab}}I dziecię z pomocą matki szybko się ubrało. Kładąc swoje buciki, przyglądać się im zaczęła. Były one podziurawione w kilku miejscach.<br> {{tab}}— Czy ojciec kupi mi nowe? — zapytała.<br> {{tab}}— Prawdopodobnie. Zanim to nastąpi wdziej te, które nosisz w Niedzielę.<br> {{tab}}Ubierając swą córkę, Joanna myślała:<br> {{tab}}— Gdy wspomnę, że on wszystko wydaje poza domem, odmawiając dziecku kupienia nowego obucia, coraz większy wstręt i pogardę czuję dla tego człowieka!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wyszedłszy z domu Paweł Béraud udał się do lombardu, położonego na bulwarze Saint-Germain, gdzie mu udzielono dwieście osiemdziesiąt franków zaliczki na fanty jakie z sobą przyniósł. Pragnął koniecznie trzysta otrzymać, taksator jednak odmówił udzielenia tej sumy; zmuszonym był więc Béraud poprzestać na tem co mu ofiarowano. Za pomocą tych pieniędzy spodziewał się uzyskać przedłużenie terminu, oraz otrzymać nowy kredyt u krawca i rzeźnika, nie zwrócił jednak na to uwagi, jakim sposobem ów nieznany mu lichwiarz przyszedł do posiadania obu jego weksli, który to szczegół winien go był w każdym razie zastanowić.<br> {{tab}}Z lombardu udał się na ulicę Paon-blanc, gdzie przeszedłszy schody w znanej nam starej kamienicy zadzwonił.<br> {{tab}}Stary Włoch pośpieszył mu {{Korekta|otworzeć|otworzyć}}.<br> {{tab}}— Pan jesteś panem Agostini? — zapytał Béraud.<br> {{tab}}— Si, signore.<br> {{tab}}— Nazywam się Paweł Béraud, pochodzę w interesie mych weksli, znajdujących się w pańskiem ręku.<br> {{tab}}— Racz pan wejść.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/700|num=74}}{{tab}}Tu Włoch wprowadziwszy przybyłego do swego gabinetu, wskazał mu krzesło.<br> {{tab}}— Pan przychodzisz zapłacić swe długi? — zapytał.<br> {{tab}}— Niepodobna jest mi dziś tego dokonać, ale przychodzę złożyć panu zaliczenie na tę należność.<br> {{tab}}— Nie przyjmę żadnych zaliczeń... żądam wypłaty sum w całkowitości.<br> {{tab}}— Ależ to rygor niesłychany!..<br> {{tab}}— Tak mi polecono uczynić... Oczekiwałem na pańskie przybycie. Jeżeli pan nie zapłacisz, idę natychmiast do komornika, jutro odbierz pan wezwanie z Trybunału.<br> {{tab}}— Nie czyń pan tego!.. Jestem gotów zapłacić jedną z powyższych należytości, a mianowicie ów dług rzeźnika wynoszący dwieście osiemdziesiąt pięć franków. Co zaś do długu u krawca pan mi udzielisz przy swej dobrej woli nieco czasu na zaspokojenie takowego.<br> {{tab}}— Niepodobna!<br> {{tab}}— Mam obiecany obowiązek ze znacznie wyższą pensyą, przyjdzie mi z łatwością zapłacić panu po sto franków miesięcznie. W ciągu pięciu miesięcy wszystko zapłacę i wyjdę z długu. Zgódź się pan na tę propozycyę.<br> {{tab}}— Niemogę rozporządzać się w tym razie. Powtarzam panu, odebrałem szczegółowe polecenie, jakie ściśle wykonać muszę.<br> {{tab}}Béraud wstał z krzesła.<br> {{tab}}— Tak więc... — rzekł — mimo, iżbym zapłacił należytość, przypadającą rzeźnikowi, pan ścigać mnie będziesz za dług krawca, wolę nic nie płacić.<br> {{tab}}— Jak się panu podoba... dziś przed południem będę u komornika.<br> {{tab}}Paweł wybiegł rozwścieczony, wkrótce się jednak uspokoił. Widocznie zabłysnęła mu jakaś myśl nowa.<br> {{tab}}Spojrzał na zegarek. Była dziesiąta.<br> {{tab}}Od pół godziny już powinien był znajdować się w biurze.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/701|num=75}}{{tab}}— Ach! — zawołał — popychają mnie do ostateczności... Dobrze... walczyć będę do ostatka! Nie pozwolę zabrać sobie mych sprzętów. Sprzedam je przed przyjściem komornika. Wrócę jedynie do biura dla uregulowania rachunku, i przyjmę obowiązek u Verrier’a. Otóż sposobność abym ukończył raz z tą sytuacyą, jaka mnie zabija!<br> {{tab}}Wsiadłszy do fiakra na najbliższej stacyi powozów, kazał jechać na ulicę de Bucy, do ''Prowanckiego hotelu''.<br> {{tab}}Był to jeden z niższych zakładów tego rodzaju, używający najgorszej reputacyi. Znano tam Pawła Béraud, który od czasu do czasu wyprawiał w tamecznych gabinetach wesołe kolacyjki.<br> {{tab}}W hotelu tym wynajął dla siebie miesięcznie numer, zapłaciwszy naprzód za dwa tygodnie z oznajmieniem, iż wkrótce nadeśle swe rzeczy, poczem pojechał na ulicę Sekwany.<br> {{tab}}— Zatrzymasz się — rzekł do woźnicy — pod 27 numerem. Wysiądę i wrócę za chwilę.<br> {{tab}}O kilka kroków dalej wstąpił do składu używanych mebli.<br> {{tab}}— Wyjeżdżam dziś w wieczór — rzekł — i radbym sprzedaj moje umeblowanie. Jeżeli się ugodzimy, interes załatwi się w oka mgnieniu.<br> {{tab}}— Właśnie mam wóz do przewożenia przed drzwiami sklepu — odrzekł kupiec — każę mu się zatrzymać, a tymczasem zobaczę.<br> {{tab}}— Pójdź pan i zaopatrz się w pieniądze.<br> {{tab}}— Mam je przy sobie — rzekł składnik. I pojechał wraz z klientem.<br> {{tab}}— Jeżeli Joanna jest w domu — myślał przez drogę Béraud — powiem jej w dwóch słowach, iż znaglony koniecznością, muszę powziąć stanowczą decyzyę. Gdyby zaś wyszła do Anieli Verrière, to jeszcze lepiej. Uniknę płaczu, wyrzutów i {{Korekta|tympodobnych|tym podobnych}} jeremiad. Dość mam już tego wszystkiego. Kością mi to w gardle stanęło! Niemasz jak życie kawalera!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/702|num=76}}{{tab}}Przybyli nareszcie.<br> {{tab}}— Jest pani w domu? — zapytał Paweł odźwierną.<br> {{tab}}— Niema jej, panie... Wyszła przed godziną, wraz ze swą małą. Mówiła, iż wypadnie jej być może dłużej zabawić i klucz pozostawiła.<br> {{tab}}— Pójdź pani do właściciela, proś go o przygotowanie kwitu z komornego za kwartał bieżący i ubiegły. Chcę wam zapłacić. W interesie urzędowym wysyłają mnie do Lyonu. Wjeżdżając dziś wieczorem., sprzedają wszystkie meble i sprzęty.<br> {{tab}}— Ha! otóż niespodziewana wiadomość... — zawołała odźwierna. — Czy pani wie, że pan wyjeżdżasz?<br> {{tab}}— Dowie się o tem, skoro powróci. Tymczasem pośpiesz się pani, proszę.<br> {{tab}}— Idę natychmiast.<br> {{tab}}Kupiec mebli, wprowadzony do mieszkania Pawła, ocenił wszystko co się w niem znajdowało na sumę tysiąca dwustu franków. Była to trzecia część zaledwie rzeczywistej wartości, {{Korekta|wachać|wahać}} się jednak sprzedającemu czas nie pozwalał.<br> {{tab}}Béraud zgodził się na tą sumę, odebrał pieniądze, zapłacił za dwa zaległe kwartały komorne i podczas gdy wynoszono meble, upakował w jeden skórzany kuferek swoje ubranie i bieliznę, w drugi, rzeczy Joanny i małej Liny, kazał znieść swe rzeczy do fiakra, oczekującego przed domem, a zszedłszy sam następnie, rzeki do odźwiernej:<br> {{tab}}— Wiem gdzie pani poszła, jadę tam ażeby się z nią zobaczyć. I odjechał.<br> {{tab}}W pięć minut później złożywszy swe rzeczy w ''Prowanckim hotelu'', wrócił do fiakra...<br> {{tab}}— Dokąd mam jechać? — zapytał woźnica.<br> {{tab}}Béraud podał adres mieszkania Juliusza {{Korekta|Vèrriere|Verrière}}, ułożył już bowiem sobie naprzód plan postępowania.<br> {{tab}}Będąc przegnanym, że Joanna poszła do córki bankiera po odbiór należności, postanowił czekać na jej powrót na bul- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/703|num=77}}warze i niepozwolić jej wracać ulicą Sekwany, by nie spotkała wozów, wiozących ich meble.<br> {{tab}}Joanna w rzeczy samej znajdowała się w pałacu Verrieèr’a. Odprowadziwszy Linę do szkoły, udała się pieszo na bulwar Haussmanna. {{kropki-hr}} {{tab}}Od chwili odjazdu porucznika Vandame do Tulonu, zkąd miał odpłynąć w głąb Wschodu, oraz po owej strasznej scenie pomiędzy Anielą Verrière i Arnoldem w Vincennes przy ulicy Fortu, scenie, której świadkami byli nasi czytelnicy, młode to dziewczę ciężko na zdrowiu zapadło.<br> {{tab}}Gwałtowna gorączka nastąpiła po długiem omdleniu, zatrwożywszy niesłychanie siostrę Maryę, która natychmiast wezwała doktora.<br> {{tab}}Lekarz {{Korekta|oświaczył|oświadczył}}, iż cierpienie panny Verrière nie wydaje mu się niebezpiecznem, lecz, że pacjentka potrzebuje wiele starania i ciszy, a nade wszystko zupełnej spokojności moralnej.<br> {{tab}}— Przez cały tydzień siostra Marya nie wychodziła z pałacu, czuwając bezprzestannie nad swoją chorą kuzynką, pozostawiając Misticota gubiącego się w najróżnorodniejszych przypuszczeniach dlaczego nie widzi wychodzącej zakonnicy, której pragnął dać adres nowego swego mieszkania.<br> {{tab}}Verrière wraz ze swym wspólnikiem zgodzili się na pozostawienie Anieli w spokoju, nakazanym jej przez doktora.<br> {{tab}}— Cios rzeczywiście był ciężkim... — mówił Arnold do bankiera. — Potrzeba ją chwilowo w ciszy pozostawić dla odzyskania równowagi, na teraz zajmijmy się wyłącznie naszemi bankowemi operacyami, skrycie zaś, Scott’owi, Trilbemu i Agostiniemu wydał rozkazy działania.<br> {{tab}}Widzieliśmy już tych trzech ludzi u dzieła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/704|num=78}}{{tab}}Aniela znajdowała się wraz z siostrą Maryą w małym saloniku, gdy pokojówka weszła z oznajmieniem, że szwaczka Joanna Desourdy, pragnie się z nią widzieć.<br> {{tab}}— Niech wejdzie ta dobra Joanna — odrzekła panna Verrière.<br> {{tab}}Skoro młoda kobieta ukazała się w progu, Aniela podała jej rękę, wołając:<br> {{tab}}— Witaj nam... witaj! Prawdziwą przyjemność sprawia mi twoje przybycie.<br> {{tab}}— Jesteś cierpiącą, kuzynko? — pytała Joanna, zdziwiona boleśnie widokiem wychudłej i pobladłej twarzy dziewczęcia.<br> {{tab}}— Była ciężko chorą... — odpowiedziała siostra Marya — lecz teraz zwolna do zdrowia przychodzi. Potrzeba jej tylko dla pokrzepienia sił świeżego wiejskiego powietrza i otóż właśnie chcę prosić, wuja, aby jej pozwolił wyjechać zemną na kilka tygodni.<br> {{tab}}— Tak... — wyszepnęła smutno Aniela — zdaje mi się, że zupełne odosobnienie, słońce, kwiaty i drzewa, byłyby dla mnie zbawczemi lekarzami.<br> {{tab}}— Mam nadzieję, iż na mój projekt otrzymam zezwolenie twojego ojca — odparła zakonnica. — A cóż tam u ciebie słychać Joanno? Widzę, żeś pomizerniała, zeszczuplała...<br> {{tab}}— Pracuję wiele... — odpowiedziała szwaczka z zakłopotaniem.<br> {{tab}}— Dlaczego nie przyprowadziłaś z sobą małej Liny, tak radebyśmy ją widzieć?<br> {{tab}}— Poszła do szkoły.<br> {{tab}}— Uczy się dobrze?<br> {{tab}}— Jaknajlepiej... to biedne, ukochane dziecię. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/705|num=79}}{{c|'''XV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Nastąpiła chwila milczenia, poczem panna Verrière, z pewnem, a łatwem do zrozumienia {{Korekta|wachaniem|wahaniem}} zapytała:<br> {{tab}}— Powiedzże nam, Joanno, czy masz nadzieję otrzymania pomyślnego skutku swych starań, o jakich mówiłyśmy w Saint-{{Korekta|Mande|Mandé}}, podczas zaślubin Wiktoryny? Czy zmieni się nareszcie wasz opłakany stosunek... czy Paweł Béraud zdecyduje się spełnić obowiązek uczciwego człowieka?<br> {{tab}}Joanna smutno potrząsnęła głową.<br> {{tab}}— Twoje milczenie powiadamia mnie lepiej nad słowa — odrzekła panna Verrière. — Paweł nie chce spełnić tego, co mu uczciwość i honor nakazują, nie chce naprawić błędu, nadać nazwiska swej córce...<br> {{tab}}— Niestety! nie śmiem mu nawet mówić o czemś podobnem — odpowiedziała młoda kobieta łzy ocierając. — Wiem dobrze, iż otrzymałabym na to odpowiedź brutalną. Paweł nie kocha mnie już... widzę to dobrze. Nie stara się nawet ukryć, iż jestem dlań ciężarem. Przed miesiącem, miałam jeszcze jakieś złudzenia w tej mierze... miałam nadzieję, iż za pomocą poświęcenia, zaparcia się siebie, tkliwości, potrafię go zjednać dla siebie. Dziś, straciłam wszelką ułudę... niemam się czego spodziewać, czuję, iż jestem zgubioną. Nasze pożycie domowe jest piekłem! Ach! gdybyś kuzynko wszystko wiedzieć {{Korekta|mogła!.:|mogła!...}}<br> {{tab}}Tu biedna przerwała, przyciskając piersi rękoma. Dusiły ją łkania.<br> {{tab}}— Cóż się to dzieje? — zapytała żywo Aniela.<br> {{tab}}— Wstydzę się nawet o tem opowiadać...<br> {{tab}}— Mów z całą otwartością, Joanno. Wobec nas możesz się wynurzyć jawnie ze swych boleści.<br> {{tab}}— Tak jest... — dodała siostra Marya; — opowiedz nam swoje cierpienia z całem zaufaniem, a jeżeli będzie w naszej mocy ulżyć ci w czemśkolwiek, bezzwłocznie to uczynimy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/706|num=80}}{{tab}}— Otóż... — zaczęła Joanna — jak gdyby nie dosyć dla mnie było owych mąk serca, tych ciosów raniących mą godność osobistą, nędza zbliża się do nas szybkiemi krokami.<br> {{tab}}— Nędza?...<br> {{tab}}— Tak, nędza!.. ciężka, czarna nędza. Długi zwiększają się z dniem każdym. Piekarz, rzeźnik, ogółem wszyscy dostarczyciele, odmówili kredytu, nie chcąc być jak się {{Korekta|tłumaczą.|tłumaczą,}} narażonymi na straty. Dwóch z tych dostarczycieli odstąpili już swoje rachunki jednemu z lichwiarzów, który ma za nie nas ścigać. Dziś rano Paweł zaniósł moje ubogie biżuterye do lombardu, wszakże niewielka ta suma jaką za nie otrzyma, nie wystarczy na wszystko, a wtedy...<br> {{tab}}Tu zatrzymała się, łkania przerwały jej mowę.<br> {{tab}}— Wtedy? — powtórzyła panna Verrière.<br> {{tab}}— Będziemy zgubieni bez odwołania! I otóż Paweł polecił mi... — mówiła dalej szwaczka nieśmiało — polecił, a Bóg jeden wie ile mi to sprawia przykrości, abym prosiła ciebie, kuzynko, o uregulowanie naszego małego rachunku. Och! przebacz mi... przebacz tę moją zuchwałość!<br> {{tab}}— Ja to ciebie raczej winnam prosić o przebaczenie — odpowiedziała Aniela — żem zapomniała tego załatwić, skutkiem mojego roztargnienia. To mnie jedynie usprawiedliwia, żem nie przypuszczała abyście mogli się znajdować w tak ciężkiem położeniu. Wszak Paweł ma urzędowanie... To więc co zarabia nie wystarcza wam na życie?<br> {{tab}}— Całą prawie swą pensyę wydaje za domem na różne dla siebie rozrywki. Od bardzo dawna nawet i jednej części nie przynosi. I pomimo całego wysiłku mego w pracy, wystarczyć mi na utrzymanie niepodobna.<br> {{tab}}— Ależ to okropne! Ileż ty cierpieć musisz, ma biedna Joanno!<br> {{tab}}— Ach! po nad moje siły! I gdybym jeszcze sama cierpiała... lecz i me biedne dziecię, moja mała Lina, spostrzega, że ojciec tak jej, jak i mnie, nie kocha już wcale... że na wszystkiem nam zbywa... Nie chciał jej pocałować, odchodząc dziś {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/707|num=81}}rano... Buciki podarły się dziecku, o sprawieniu nowych słyszeć nawet nie chce.<br> {{tab}}Tak Anieli, jak siostrze Maryi łzy w oczach zabłysły.<br> {{tab}}— Ileż ja ci jestem dłużną, Joanną? — pytała panna Verrière.<br> {{tab}}— Rachunek wynosi około dwustu dwudziestu siedmiu franków.<br> {{tab}}— Jak sądzisz? — pytała siostra Marya — czy tą sumą, dołączoną do otrzymanej za biżuteryę z lombardu, będziesz mogła zaspokoić dług u dostarczycieli?<br> {{tab}}— O, nie... to będzie za mało.<br> {{tab}}— Cóż więc zrobicie?<br> {{tab}}— Paweł da im zaliczenia, być może, że je przyjmą...<br> {{tab}}— A ileżby wam było potrzeba na zupełne oswobodzenie się z tego długu?<br> {{tab}}— Dwa główne rachunki przedstawiają cyfrę siedmiuset dwudziestu franków.<br> {{tab}}— Otóż ja nie mogę pozwolić na dalsze tak straszne dręczenie się twoje, Joanno. Anielka zaspokoi przynależny ci od niej rachunek, a ja dołożę tyle, byś mogła całkowicie zaspokoić swych wierzycieli.<br> {{tab}}— Ach! siostro Maryo... siostro Maryo!... — wołała Joanna, ręce składając; — jak to, chciałażbyś uczynić coś podobnego?<br> {{tab}}Nie zdołała powiedzieć więcej; zakonnica wybiegła śpiesznie z pokoju.<br> {{tab}}Aniela, otworzywszy w biurku szufladę, wyjęła z niej trzy bilety bankowe.<br> {{tab}}— Oto trzysta franków... — wyrzekła — odbierz je, Joanno.<br> {{tab}}— Ale ja nie mam reszty do wydania... — mówiła szwaczka z zakłopotaniem.<br> {{tab}}— Ta reszta niechaj na dalszy rachunek u ciebie pozostanie.<br> {{tab}}— Ach! jakżeś dobrą, kuzynko.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/708|num=82}}{{tab}}W tej chwili, ukazawszy się, siostra Marya wsunęła rulon złota w rękę Joanny.<br> {{tab}}— Przyjmij odemnie... — wyrzekła — jest tu tysiąc franków. Cieszę się, iż mogę ci je ofiarować.<br> {{tab}}Joanna, głęboko wzruszona, ze łzami w oczach, ująwszy rękę zakonnicy, okrywała ją pocałunkami.<br> {{tab}}— Tylko nie płacz, nie płacz! — mówiła panna Verrière. — Odzyskasz spokój przynajmniej.. a kto wie, czy Paweł, wydobywszy się z kłopotów, nie pomyśli o spełnieniu swego obowiązku.<br> {{tab}}— O! gdybyż to nastąpiło... — wołała młoda kobieta — stałybyście się dla mnie aniołami zbawienia! Wam zawdzięczałabym szczęśliwą mą przyszłość, o jakiej już marzyć nie śmiałam!<br> {{tab}}I nieszczęśliwa, w połowie {{Korekta|płacząć|płacząc}}, a w połowie się śmiejąc, łzy ocierała.<br> {{tab}}— Pozwolisz, kuzynko, że odejdę — mówiła do panny Verrière. — Śpieszno mi wracać do domu, zobaczyć się z dostarczycielami, zapłacić im i powiedzieć Pawłowi, że ocaleni jesteśmy. Czy wiesz, że nam grożono zesłaniem komornika, a gdyby sprzedano nam nasze sprzęty, co poczęlibyśmy?<br> {{tab}}— Idź... idź, Joanno... śpiesz prędko!<br> {{tab}}— Jakiemiż słowy zdołam wyrazić mą wdzięczność wam obu?<br> {{tab}}— Nie chodzi tu o żadną wdzięczność — wyrzekła Aniela; — kochaj nas... ot! wszystko, a na drugi raz przyprowadź swą małą Linę. Jeśli wyjadę na wieś, powiadomię cię o tem, abyś tam przyszła mnie odwiedzić.<br> {{tab}}— O! przyjdę... przyjdę z mą małą... — mówiła Joanna — ażeby ona raz jeszcze podziękowała wraz zemną za to, co uczyniłyście.<br> {{tab}}Tu uścisnąwszy pannę Verrière i siostrę Maryę, odeszła uradowana.<br> {{tab}}Wyszedłszy z pałacu bankiera, czuła się jak odurzoną, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/709|num=83}}obejmował ją rodzaj olśnienia, do tego stopnia, iż nie dojrzała Pawła Béraud, stojącego o dwa kroki przed sobą.<br> {{tab}}— Joanno! — zawołał.<br> {{tab}}Na dźwięk tego głosu zadrżała, odwróciwszy głowę.<br> {{tab}}— Ach! mój kochany... — zawołała, biegnąc ku niemu — jakżem szczęśliwą!<br> {{tab}}— Cóż się stało? — pytał zdziwiony.<br> {{tab}}— Jesteśmy ocaleni! Mamy czem zapłacić naszych wierzycieli! Nie będziemy mieli odtąd ani grosza długu!<br> {{tab}}— Sądzisz więc, iż na to wystarczy te dwieście osiemdziesiąt franków, jakie ci dała twoja kuzynka? — pytał Paweł z ironią.<br> {{tab}}— Nie chodzi tu o te dwieście franków... Aniela i siostra Marya, te dwa anioły, dały mi znakomitą sumą pieniędzy.<br> {{tab}}— Ile?<br> {{tab}}— Tysiąc trzysta franków!<br> {{tab}}— Tysiąc trzysta franków.. — powtórzył Paweł w zdumieniu.<br> {{tab}}— Tak... oto są... Weź je... weź! Biegnij zapłacić weksle, złożone u tego lichwiarza; poczem, wracając do domu, zapłać rachunek w mleczarni, a jeszcze nam coś pozostanie z tych pieniędzy na zaspokojenie drobnych należności.<br> {{tab}}Paweł schował najspokojniej złoto i banknoty do kieszeni.<br> {{tab}}— Gdybym był o tem wiedział — pomyślał sobie — nie byłbym sprzedawał mebli. — Stało się jednak... może to i lepiej. Nastąpiła separacya... Teraz każdy dla siebie i u siebie... Odzyskałem wolność nareszcie.<br> {{tab}}— Ale zkąd się ty tu wziąłeś? — pytała Joanna. — Miałżebyś na mnie oczekiwać?<br> {{tab}}— Tak... Byłem u owego agenta przy ulicy Paon-blanc i po wielu naleganiach zdołałem go wreszcie nakłonić do przyjęcia zaliczki, którą mu zaraz zaniosę. Pragnąc cię o tem powiadomić, wróciłem do domu. Odźwierna powiedziała mi, żeś {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/710|num=84}}wyszła... Domyśliwszy się, żeś poszła do kuzynki Anieli, przyszedłem tu i oczekuję na ciebie.<br> {{tab}}— Lecz twoje biuro?<br> {{tab}}— Wstąpiłem doń przechodząc i otrzymałem zwolnienie na dzień cały.<br> {{tab}}— Pobiegnij więc do owego agenta.<br> {{tab}}— Nie ma go teraz w domu. Będzie na mnie czekał o piątej godzinie. Jestem głodny, tak jak i ty zapewne. Pójdźmy na śniadanie do restauracyi, jak dwoje zakochanych... Jakże ci się to podoba?<br> {{tab}}Joanna promieniała. Oddawna nie słyszała Pawła w ten sposób przemawiającego do siebie. Nieszczęśliwa, nie przeczuwała nikczemnej zdrady nędznika.<br> {{tab}}— Jak mi się to podoba? — zawołała — jestem uszczęśliwioną! Szkoda, że Lina nie może pójść z nami...<br> {{tab}}— Kupimy jej parę nowych bucików...<br> {{tab}}— Ach! dobrze... dobrze! Ileż otrzymałeś w lombardzie na moje biżuterye?<br> {{tab}}— Dwieście osiemdziesiąt franków.<br> {{tab}}— Niepotrzebna nam teraz ta suma. Gdybyś poszedł zaraz je wykupić?<br> {{tab}}— Właśnie myślałem o tem... Jutro je wykupię.<br> {{tab}}Tak rozmawiali, idąc oboje.<br> {{tab}}— Wejdźmy tu... — rzekł Paweł, zatrzymując się przed restauracyą na Montmartre.<br> {{tab}}Wszedłszy, zasiedli przy stole, gdzie Béraud kazał podać wykwintne śniadanie wraz z winem Bordeaux.<br> {{tab}}— Nic nas nie nagli — rzekł do Joanny. — Jedzmy zwolna, lepiej natenczas smakują potrawy.<br> {{tab}}Zegar wskazywał w pół do drugiej, gdy Paweł zażądał podania sobie rachunku.<br> {{tab}}Meble w mieszkaniu już od dwóch godzin zapewne wynieść musiano, mógł więc nędznik bez obawy dozwolić wracać teraz Joannie do opróżnionych pokojów przy ulicy Sekwany.<br> {{tab}}Wyszli oboje z restauracyi.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/711|num=85}}{{c|'''XVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wracając, wstąpili do magazynu obuwia na przedmieściu Montmartre, gdzie kupiwszy buciki dla Liny, szli dalej.<br> {{tab}}Było już po godzinie drugiej.<br> {{tab}}— No! ja cię pożegnm... — rzekł, zatrzymując się, Paweł.<br> {{tab}}— Czemu nie doprowadzisz mnie do domu? — pytała Joanna.<br> {{tab}}— Korzystając z wolnego dnia, pragnę załatwić moje interesu. Najprzód pójdę zapłacić owemu agentowi, poczem wrócę na obiad o siódmej. Przygotujesz dobry obiad, nieprawdaż? A masz przy sobie pieniądze?<br> {{tab}}— Wszystkiego trzy franki.<br> {{tab}}— Weź więc... — rzekł nikczemnik, dobywając dwa luidory z kieszeni. — Weź na dzisiejsze wydatki... A nie śpiesz się... idź zwolna.<br> {{tab}}— Przyjdziesz więc punkt na siódmą godzinę?<br> {{tab}}— Tak... na siódmą wieczorem.<br> {{tab}}Joanna odeszła i wkrótce zniknęła na bulwarze. Biedna kobieta nie przeczuwała tym razem grożącej jej katastrofy. Przygnębiona zwykle i smutna, teraz przeciwnie, czuła się lekką, swobodną.<br> {{tab}}Paweł okazywał jej tyle tkliwości. Jakiż wzrok ludzki byłby {{Korekta|wstanie|w stanie}} przejrzeć głąb duszy tego nikczemnika, który w chwili haniebnego opuszczenia matki wraz z dzieckiem wydarł nieszczęśliwej pieniądze, udzielone jej dla wydobycia się z nędzy.<br> {{tab}}Nie spojrzawszy nawet za odchodzącą, poszedł w stronę ulicy Magdaleny.<br> {{tab}}— Idźmy do Verrièra... rzekł sam do siebie. — Tam to owemu „kleszczowi“ nie przejdzie myśl poszukiwania mnie. Verrière nie ma zwyczaju mówić nikomu o swych osobistych interesach po za biurem. Kuzynka Aniela nie dowie się więc, żem został współpracownikiem jej ojca. Zresztą, zerwanie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/712|num=86}}stosunków z Joanną nieodwołalnie już nastąpiło, a to rzecz główna.<br> {{tab}}Przybywszy na ulicę Le Pelletier, do biura bankowego „Juliusz Verrière i Arnold Desvignes,“ znalazł je zapełnionem przybywającymi.<br> {{tab}}Wchodzono i wychodzono bezprzestannie.<br> {{tab}}Od dwóch dni „Bank gminny“ rozpoczął swoją działalność. Niesłychany napływ publiczności oznajmiał tak świetne powodzenie, iż dwaj wspólnicy postanowili na wzór „Stowarzyszenia jeneralnego“ i „Liońskich biur kredytowych,“ otworzyć filie we wszystkich okręgach Paryża.<br> {{tab}}— Pragnę się widzieć z panem Verrière... — rzekł Paweł do woźnego, przybranego we wspaniały uniform, jak gdyby woźnego ministeryum.<br> {{tab}}— W interesie banku?<br> {{tab}}— Nie, w moim osobistym.<br> {{tab}}— Racz pan dać swą wizytową kartę.<br> {{tab}}— Nie mam jej przy sobie.<br> {{tab}}— Napisz więc pan swoje nazwisko na kawałku papieru — rzekł woźny, wskazując stolik z przyborami do pisania; — tę kartkę zaniosę panu bankierowi.<br> {{tab}}W kilka chwil później Paweł został wprowadzonym do dyrektorskiego gabinetu, zajmowanego, jak wiemy, przez obu wspólników.<br> {{tab}}— Jakże więc... mój kochany, zdecydowałeś się nareszcie — pytał Verrière, witając Pawła lekkiem uściśnieniem ręki.<br> {{tab}}— Tak jest, mój wuju... przyjmuję całem sercem twoją propozycyę.<br> {{tab}}— Zatem chciej się porozumieć w tym przedmiocie z panem Desvignes, tym oto moim wspólnikiem. On zajmuje się specyalnie kompletowaniem personelu. Oto pan Paweł Béraud, o którym ci już mówiłem — ciągnął bankier dalej, zwracając się do Arnolda.<br> {{tab}}Paweł zwrócił się do biurka, przy którem siedział Desvignes, zajęty pisaniem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/713|num=87}}{{tab}}— Pan pełniłeś obowiązki w Liońskiem biurze kredytowem? — zapytał wspólnik Verrièra. — Czem się pan specyalnie tam zajmowałeś?<br> {{tab}}— Przechodziłem wszystkie oddziały. Ostatnio zaś, to jest do dnia dzisiejszego, ponieważ nie wziąłem jeszcze uwolnienia, pracowałem w filii tegoż banku, mieszczącej się na bulwarze Saint-Germain.<br> {{tab}}— Ileż miesięcznie pobierałeś pan pensyi?<br> {{tab}}— Trzysta franków.<br> {{tab}}— Otrzymasz pan u nas trzysta siedemdziesiąt pięć. Jako o osobistości znanej mojemu wspólnikowi, nie potrzebuję bliższych o panu zasięgać objaśnień. Jak prędko mógłbyś objąć swe obowiązki?<br> {{tab}}— Od pojutrza... jeżeli można.<br> {{tab}}— Debrze... zatem przyjdź pan pojutrze. Przez ten czas zdecydujemy, jakiego rodzaju prace wypadnie nam panu powierzyć. Biura otwarte są od dziewiątej zrana do piątej po południu. Ścisła pilność w wykonywaniu jest wymagalną.<br> {{tab}}Nie pozostawało Pawłowi jak odejść, co też uczynił.<br> {{tab}}— Mamy go już w zupełnej od siebie zależności — rzekł Verrière do swego wspólnika, skoro Béraud drzwi zamknął.<br> {{tab}}— Już ja się nim zajmę... bądź spokojnym... — odparł Desvignes z dziwnym uśmiechem.<br> {{tab}}Z ulicy Le Pelletier udał się Paweł do Liońskiego biura kredytowego, zażądał tam uwolnienia, a zabrawszy swe osobiste papiery, oznajmił, iż w ciągu trzech dni zgłosi się po przypadającą mu należność i nałożywszy na bok kapelusz, szedł najswobodniej ulicą, pośpiewując zwrotkę z operetki i lornetując przechodzące kobiety. Czuł w kieszeni pieniądze i był wolnym. Czegóż potrzeba mu było więcej do zupełnego szczęścia?...<br> {{tab}}— Posiadam fundusz na prowadzenie kampanii z Wiktoryną — powtarzał z uśmiechem: — będę miał za co sprawiać dobre obiady głupiemu jej mężowi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/714|num=88}}{{tab}}I wszedł do kawiarni, gdzie widzieliśmy go w dniu poprzedzającym wraz z Eugeniuszem Loiseau i przyjacielem tegoż w granatowej czapce.<br> {{tab}}Powróćmy do Joanny Desourdy, która z czterdziestoma frankami, danemi jej przez Pawła, podążała na ulicę Sekwany, gdzie ją poprzedzimy.<br> {{tab}}Jak wiemy, stary gałganiarz, Piotr Béraud, wyszedłszy od swego mniemanego dobroczyńcy przy ulicy de Geindre, postanowił udać się do Joanny i opowiedzieć jej o wszystkiem, co słyszał, wierzył bowiem jak w ewangelię w to, co mu przedstawiał Will Scott, zmieniony w postać filantropa Cordier.<br> {{tab}}Szedł więc ulicą Sekwany aż do domu oznaczonego numerem 27, gdzie przybył wkrótce po odjeździe Pawła z rzeczami do ''Hotelu Prowanckiego''.<br> {{tab}}Piotr przychodził już niejednokrotnie do swego siostrzeńca, nie pytając przeto odźwiernej, udał się prosto na górę. Na schodach zduszonym był usunąć się dwom ludziom, znoszącym szafkę oszkloną. Po ominięciu ich udał się do mieszkania Pawła i Joanny, gdzie z wielkiem zdziwieniem zastał drzwi na oścież otwarte.<br> {{tab}}Wszedł mocno zaciekawiony.<br> {{tab}}Dwaj ludzie rozbierali łóżko; trzeci stał przy nich.<br> {{tab}}— Co to się znaczy... miałżebym się pomylić? — zawołał głośno, oglądając się po pokoju.<br> {{tab}}Na dźwięk tego głosu obrócił się stojący przy robotnikach nabywca mebli.<br> {{tab}}— O co pan pytasz? — zagadnął.<br> {{tab}}— Zapytuję sam siebie, czylim się w piętrach nie pomylił?... — rzekł Piotr. — Czy tu jest mieszkanie pana Pawła Béraud?<br> {{tab}}— Tu... właśnie.<br> {{tab}}— Wyprowadza się zatem?<br> {{tab}}— Nie, ja to raczej wyprowadzam jego meble, które mi sprzedał. Pan Béraud wyjeżdża dziś wieczorem do Lionu i ja hurtem zakupiłem całe umeblowanie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/715|num=89}}{{tab}}Piotr słuchał w osłupieniu.<br> {{tab}}— Co... wyjeżdża do Lyonu? — powtórzył.<br> {{tab}}— Tak... tego wieczora.<br> {{tab}}— Z żoną i córką?<br> {{tab}}— Tego nie wiem... wszakże jeśli pan pragniesz powziąć bliższe objaśnienia w tym względzie, zatrzymaj się tu nieco. Zostawił on zawiniątko, po które pewnie powróci.<br> {{tab}}— Zaczekam... mruknął gałganiarz. — Wszystko to niezmiernie dziwnem mi się wydaje.<br> {{tab}}I zeszedł do odźwiernej.<br> {{tab}}— Czy to prawda, że pan Béraud odjeżdża? — zapytał.<br> {{tab}}— Prawda... wyjeżdża do Lyonu. Zapłacił za cały kwartał i sprzedał swe meble. Dopieroż to zadziwi się pani Joanna, skoro powróci do domu.<br> {{tab}}— Jakto... więc ona o tem nie wie?<br> {{tab}}— Zdaje się, że nie wie. Pani wyszła, gdy pan Paweł powiadomił mnie o tej zmianie.<br> {{tab}}— A mała Lina?<br> {{tab}}— Lina jest w szkole.<br> {{tab}}Piotr podrapał się w głowę.<br> {{tab}}Ów dziwny zbieg okoliczności, ten nagły odjazd podczas nieobecności Joanny, wszystko to podejrzanem mu się wydało.<br> {{tab}}— Czy pan Béraud powróci tu jeszcze? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak, panie... Powiedział mi to, odjeżdżając.<br> {{tab}}— Dziękuję za objaśnienia.<br> {{tab}}— I odszedł.<br> {{tab}}Nie chcąc zaś czekać ani w mieszkaniu, ani u odźwiernej, wszedł naprzeciwko do kupca win, gdzie kazawszy obie podać butelkę białego wina, chleba i sera, a jedząc i pijąc zwolna, patrzył na bramę domu nr. 28.<br> {{tab}}Godziny upływały, a nie dostrzegł ani Pawła, ani Joanny.<br> {{tab}}Straciwszy wreszcie cierpliwość, zapłacił za swój skromny posiłek i wyszedł na ulicę, gdy spojrzawszy w dal przed siebie, dostrzegł nadchodzącą Joannę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/716|num=90}}{{tab}}Podszedł na jej spotkanie.<br> {{tab}}— Ach! wuj Piotr... — zawołała wesoło. — Cóż wuja sprowadza tu w nasze strony? Skoro tu jesteś, zrób nam przyjemność i zostań z nami na obiedzie, razem pójdziemy do domu.<br> {{tab}}— Do domu... na obiad... — rzekł Piotr zdumiony. — Ach! to prawda, że byłaś nieobecną i nie wiesz o niczem.<br> {{tab}}— O czem takiem?<br> {{tab}}— Wszak wyjeżdżacie dziś z Paryża do Lyonu...<br> {{tab}}Joanna patrzyła na Piotra, zapytując sama siebie, czyli on dostał obłąkania, lub wypił parę kieliszków więcej, niż zwykle.<br> {{tab}}— My... wyjeżdżamy z Paryża? — zawołała, śmiejąc się, głośno; — wyjeżdżamy do Lyonu? Któż to wujowi o tem powiedział?<br> {{tab}}— Powiedziała mi wasza odźwierna.<br> {{tab}}— Ależ zażartowała sobie z ciebie, mój wuju.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Nie... moja kochana... — odrzekł Piotr poważnie; — ona bynajmniej ze mnie nie żartowała. Paweł przyszedł podczas twej nieobecności, powiedział jej, że wyjeżdżacie, oraz...<br> {{tab}}Joanna przerwała, wybuchając śmiechem.<br> {{tab}}— Ach! co też ty opowiadasz mi, mój wuju... — zawołała. — W tej chwili rozeszłam się z Pawiem. Jedliśmy razem śniadanie w restauracji na przedmieściu Montmartre... następnie kupił parę nowych bucików dla małej, obecnie poszedł za interesami i wróci o godzinie siódmej na obiad.<br> {{tab}}— Cóż się więc dzieje... co to wszystko znaczy? — wołał Piotr jak oszołomiony.<br> {{tab}}— Co się dzieje... gdzie?<br> {{tab}}— A u was... Wasze mieszkanie jest opróżnionem zupełnie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/717|num=91}}{{tab}}Joanna pobladła.<br> {{tab}}— Opróżnione? — powtórzyła.<br> {{tab}}— Ależ tak... Paweł sprzedał wszystkie meble i sprzęty; kupiec, który to kupił, zabrał już wszystko.<br> {{tab}}— To niepodobna! — zawołała biedna kobieta, bledniejąc.<br> {{tab}}— Ależ, do kroć tysięcy... mówię ci prawdę! — krzyknął zniecierpliwiony gałganiarz. — Zobaczysz sama, że ja się nie mylę...<br> {{tab}}Przybyli oboje przed dom nr. 27-my.<br> {{tab}}Joanna, przemknąwszy się przez bramę, przebiegła podwórze jak szalona i weszła do stancyjki odźwiernej.<br> {{tab}}— Czy to prawda? — wołała — czy prawda, że kupiec zabrał wszystkie nasze sprzęty i meble?<br> {{tab}}— Tak... to prawda, pani. Musiał je zabrać, ponieważ pan Paweł je sprzedał. On sam to kupca sprowadził w kwandrans może po wyjściu pani i zapłacił komorne.<br> {{tab}}— Czy zabrał co z sobą? — pytała Joanna, jak obłąkana boleścią i trwogą.<br> {{tab}}— Zabrał kuferek, fiakrem ztąd odjechawszy, a zostawił drugi, po który ma przybyć.<br> {{tab}}— Boże... mój Boże! — wołała młoda kobieta, załamując ręce z rozpaczą; — czy ja śnię... czy marzę?... to niepodobna! Paweł nie mógłby tak postąpić... To byłoby haniebnem.<br> {{tab}}— Cóż o tem wszystkiem sądzisz? — pytał Piotr Béraud.<br> {{tab}}— Co ja sądzę? ja nie wiem... nic nie wiem... mnie mięsza się w głowie... rozum mnie odstępuje! Gdzie jest klucz od mieszkania?<br> {{tab}}— Oto jest, pani... — rzekła odźwierna. — Kupiec mi go oddał, zabrawszy meble. — Lecz pani musisz mieć przy sobie swój własny.<br> {{tab}}Joanna, zapomniawszy, że miała klucz w kieszeni, wzięła drugi od odźwiernej i w strasznem wzburzeniu, zatrwożona, dysząca, przebiegła schody, wyprzedzając Piotra, który teraz dopiero zaczął pojmować, co się stało.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/718|num=92}}{{tab}}Nagłem uderzeniem ręki popchnęła drzwi mieszkania. Było ono opróżnionem, całkiem opróżnionem. Nic się w niem nie znajdowało, z wyjątkiem małego zawiniątka, leżącego na podłodze w pierwszym pokoju.<br> {{tab}}Nieszczęśliwa, pobiegłszy do tego zawiniątka, zdarła zeń nakrycie z okrzykiem strasznej rozpaczy.<br> {{tab}}— Ach! nędznik... nędznik! — wołała.<br> {{tab}}— Rozumiem teraz... wszystko rozumiem... — mówił Piotr, ujmując w swe grube dłonie drobne i delikatne ręce swojej siostrzenicy. — Podróż do Lyonu była tylko podstępem... podłym, niegodnym wymysłem! Paweł chciał pozbyć się ciebie... sprzedał więc wszystko i pozostawił cię... ot, jak widzisz...<br> {{tab}}— Podły! — wołała przerywanym głosem. — I on śmiał na mnie czekać po wykonaniu tak nikczemnego planu! Okradł mnie i porzucił... porzucił swe dziecko. Och! jestem zgubioną... wyklętą... Boże! co zemną i z mojem dzieckiem się stanie?<br> {{tab}}— Nie należy tak strasznie rozpaczać... — mówił stary gałganiarz, wstrzymując łzy, jakie mu się gwałtem do oczu cisnęły.<br> {{tab}}— Tak... — powtarzała Joanna, chwytając się rękoma za rozpalone czoło — jestem wyklętą! Ach! gdybym była wiedziała... gdybym to była przeczuła! Ja tak ufałam temu nikczemnikowi! Bo i któż może odgadnąć podobnie haniebny zamiar? Byłam tak szczęśliwą, mając w ręku pieniądze na spłacenie długów... cieszyłam się w przyszłości spokojem. I on mi ukradł te pieniądze... zabrał je z sobą, pozostawiwszy mnie w nędzy wraz z dzieckiem. Bo czy wiesz, co on zrobił przed godziną, mój wuju? Och! to jest coś tak potwornego, że trudno temu uwierzyć!... Dałam tysiąc trzysta franków... majątek to dla mnie... On mi z tego nic nie pozostawił!.. W wysokiej swej wspaniałomyślności, udzielił mi czterdzieści franków z mych własnych pieniędzy! Lecz cóż posiada nareszcie w miejscu {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/719|num=93}}serca ten człowiek?... Jakiż wpływ popycha go do spełniania podobnych niegodziwości... do stania się złodziejem? Te tysiąc trzysta franków były danemi dla mnie... tak! dla mnie samej... Meble i sprzęty były tak mojemi, jak i jego, ponieważ wniosłam na nie część moich pieniędzy, a w ostatnim razie były one własnością naszych wierzycieli...<br> {{tab}}— Zapłaci ich bezwątplenia, tych wierzycieli... — ozwał się Piotr Béraud.<br> {{tab}}— On? on ich zapłaci... ha! to go nie znasz, mój wuju! Nie chciej go usprawiedliwiać daremnie!<br> {{tab}}— Lecz ja go nie usprawiedliwiam, takiego łotra... do pioruna! Radbym cię tylko pocieszyć, moje dziecko... ot, wszystko!<br> {{tab}}— Mnie... mnie pocieszyć? — wołała z goryczą Joanna.<br> {{tab}}— Wiem ja dobrze, co on wart, ten łajdak — mówił gałganiarz. — Są jednak inni obok niego równie nikczemni, a może i bardziej niż on!<br> {{tab}}— Kto taki? — pytała gorączkowo nieszczęśliwa.<br> {{tab}}— Kto? podła, nędzna istota, która przed wyjściem swem za mąż była jego kochanką i jest nią dziś jeszcze, być może...<br> {{tab}}— Kochanką? ach! jak ja to dobrze przewidywałam... przeczucie ostrzegało mnie o tem — wołała z uniesieniem. — Wiedziałeś, wuju, że on miał kochankę... znałeś ją i nie powiadomiłeś mnie... Jak mogłeś zataić coś podobnego?<br> {{tab}}— Nie wiedziałem o niczem... przysięgam! I gdyby dziś rano jeden z moich przyjaciół nie objawił mi tego, nigdybym nie mógł przypuścić podobnego łotrostwa. Otóż właśnie przyszedłem, by ci o tem wszystkiem powiedzieć.<br> {{tab}}— Któż jest ta nikczemnica, która prowadzi owego człowieka do pozostawienia mnie wraz z dzieckiem bez dachu i chleba?<br> {{tab}}— Jego kuzynka, a moja siostrzenica, która nie {{Korekta|zawachała|zawahała}} się unieszczęśliwić chłopca, biorącego ją za żonę i sądzącego ją za uczciwą dziewczynę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/720|num=94}}{{tab}}— A zatem to Wiktoryna?...<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Wiktoryna! przed miesiącem zaślubiona... Ach! miałeś słuszność, mówiąc, mój wuju, że ona jest równie podłą... a może i bardziej nad Pawła nikczemną! Ona więc... ta to nędznica!<br> {{tab}}— Uspokój się, proszę, Joanno... zastanów się, moje dziecko... Krzyki i groźby nic nie pomogą w tym razie... Trzeba odzyskać krew zimną, rozmyślić się rozsądnie, co czynić?<br> {{tab}}— Co czynić? — wołała nieszczęśliwa kobieta. — Pozostaje mi wybór: rzucić się oknem na bruk podwórza, albo też w głębie Sekwany. Innego ratunku nie widzę w tej chwili dla siebie.<br> {{tab}}— Precz z podobnemi myślami!... wobec mnie nie mów takich rzeczy! Chcesz... pójdę, poszukam Pawła, ponieważ jestem przekonany, że jego wyjazd do Lyonu był prostem zmyśleniem, w biurze, gdzie pracuje, dadzą mi adres jego mieszkania... a gdyby mi go nie dano, będę go śledził i za pomocą kilku poważnych słów przyprowadzę go może do równowagi moralnej. No... jakże ci się to zdaje?<br> {{tab}}— Napróżno, mój wuju... nie czyń tego... — odpowiedziała głucho Joanna.<br> {{tab}}— Pozwolisz więc podobnej podłości spełniać się dalej! — zawołał Piotr zdumiony.<br> {{tab}}— Co uczynię... nie wiem w tej chwili; — w każdym razie cokolwiekbądźbym postanowiła, to mnie tylko obchodzi. Do mnie samej należy powrócić ojca mojemu dziecku, lub pomścić się za siebie i tę niewinną istotę!<br> {{tab}}— Tylko bez szaleństw!... pamiętaj, Joanno.<br> {{tab}}W miejsce odpowiedzi, młoda kobieta przerwała rozmowę.<br> {{tab}}— Muszę pójść po Linę do szkoły — wyrzekła — obmyśleć dla niej jakieś schronienie... Wybacz więc, wuju, że dłużej z tobą pozostać nie mogę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/721|num=95}}{{tab}}— Masz tylko te czterdzieści franków, moje biedne dziecko — zaczął gałganiarz ze wzruszeniem — mam kilka groszy przy sobie... gdyby cię to nie obraziło...<br> {{tab}}— Nie... nie! — przerwała żywo Joanna — dziękuję ci... z całego serca dziękuję! Nic nie przyjmę... będę pracowała... nawykłam do tego.<br> {{tab}}— Zechciej mnie przynajmniej powiadomić, gdzie zamieszkasz.<br> {{tab}}— {{Korekta|Chętnię|Chętnie}} to uczynię.<br> {{tab}}— Wiesz mój adres... Willa Gałganiarzów w Saint-Ouen.<br> {{tab}}— Wiem, mój wuju.<br> {{tab}}— A zatem do widzenia, me dziecię.<br> {{tab}}— Do widzenia, wuju.<br> {{tab}}Piotr — wyszedł z opróżnionego mieszkania ze ściśniętem sercem, ciężko przygnębiony.<br> {{tab}}Joanna, zostawszy samą, wybuchnęła łkaniem. Po jakimś czasie łzy płynąć jej przestały. Ukoił się pierwszy jej wybuch rozpaczy, aby ustąpić miejsca ponurej, ciemnej boleści, złożonej z goryczy, nienawiści i pragnienia zemsty.<br> {{tab}}— Ha! — zawołała, unosząc ręce w górę z gestem groźby. — Tak... ja się zemszczę, a zemsta ma straszną będzie!<br> {{tab}}Powtórnie zrzuciła nakrycie z tłumoczka, na którem siedziała złamana, nie mogąc się utrzymać na nogach.<br> {{tab}}— Otóż, co mi pozostawił... — zawołała z dzikim oddźwiękiem. — Moje ubranie... ubranie Liny... trochę bielizny... z której sobie wybrał najlepszą... A! nędznik... nędznik!<br> {{tab}}Zamknąwszy tłumoczek, schowała klucz do kieszeni, otarła zaczerwienione swe oczy, włożyła kapelusz i wyszła, zamknąwszy drzwi za sobą.<br> {{tab}}Zatrzymała się u odźwiernej.<br> {{tab}}— Prawdopodobnie pan Béraud nie powróci... — rzekła do niej; — lecz zdaje mi się, iż mimo, że meble wyniesionemi zostały, mam prawo zatrzymać klucz od mieszkania, dopóki tłumoczek, znajdujący się w niem, zabranym nie zostanie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/722|num=96}}{{tab}}— Ależ tak; pani... to nie ulega wątpliwości — odpowiedziała odźwierna, spoglądając ze współczuciem na młodą kobietę. — Czy jednak pani nie jesteś słabą? — zapytała? — mocno się zmieniłaś.<br> {{tab}}Joanna, u której, mimo pobladłej twarzy, oczy płonęły gorączkowym blaskiem, a usta konwulsyjnie drgały, usiłowała zapanować nad ogarniającem ją osłabieniem.<br> {{tab}}— Ja słabą? bynajmniej... — odpowiedziała. — Ów wyjazd nagły, nieprzewidziany, wstrząsnął mną nieco, ale to przeminie... Przyślę tu wkrótce po mój kuferek.<br> {{tab}}— A mała pani córeczka? — Pójdę z nią do jednego z naszych przyjaciół, gdzie się spotkamy z panem Béraud.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Odźwierna nie zapytywała o więcej, zrozumiała jednak dobrze, iż zaszło coś niezwykłego, o czem mówić jej nie chciano.<br> {{tab}}{{Korekta|Przyślę|— Przyślę}} tu posłańca wraz z kluczem od mieszkania — ciągnęła dalej Joanna — będziesz pani tak dobrą i oddasz mu kuferek, znajdujący się w pokoju.<br> {{tab}}— Ściśle dopełnię zlecenia, pani Béraud, bądź pani spokojną.<br> {{tab}}Nazwisko „Béraud,“ jakie jej nadano, być może, po raz ostatni, które nigdy nie było jej włazem nazwiskiem, przykre uczucie wywołało w sercu biednej kobiety. Rozogniło ono jej krwawą ranę, przywodząc przeszłość, pełną zaginionych ułud i marzeń, stawiając ją wobec bolesnej teraźniejszości, a ukazując przyszłość, jak czarny obłok, brzemienny piorunami.<br> {{tab}}Wyszedłszy z domu, Joanna udała się wprost do szkoły. Zegar wskazywał w pół do piątej. Dzieci wychodziły. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/723|num=97}}Niektóre z nich, oczekując na przyjście rodziców, bawiły się na podwórzu.<br> {{tab}}Joanna zwróciła się do dozorczyni.<br> {{tab}}— Przyjdę tu po moją małą za godzinę — rzekła, dając dozorującej pakiecik w papier owinięty. — Racz pani powiedzieć Linie, żem tu była, a zarazem oddać jej tę parę ciastek, by posiliwszy się, czekała na mnie cierpliwie.<br> {{tab}}— Dobrze... — odpowiedziała dozorująca — rozciągnę nad nią opiekę.<br> {{tab}}Joanna odeszła.<br> {{tab}}— Najbardziej naglącą rzeczą — myślała — jest teraz wyszukanie dla siebie i dziecka jakiegoś schronienia.<br> {{tab}}I zwróciła się w stronę ulicy św. Sulpicyusza, przypomniała sobie albowiem, iż w tej stronie miasta widziała pokoje umeblowane za nader przystępną cenę.<br> {{tab}}Jakoż rzeczywiście znalazła przy ulicy Lobineau stancyjkę na piątem piętrze za dwadzieścia franków miesięcznie. Wynająwszy ów pokoik, zapłaciła z góry za cały tydzień, poczem przywoławszy posłańca, wysłała go po walizkę do poprzedniego mieszkania.<br> {{tab}}W pół godziny wszystko załatwionem zostało i Joanna poszła do szkoły po swoją córkę.<br> {{tab}}Lina płacząc, na matkę oczekiwała.<br> {{tab}}Mimo wyjaśnień dozorczyni, dziecku dziwnem się wydało owo opóźnienie, jakie zdarzyło się po raz pierwszy, ciężki smutek uciskał jej serce młodociane.<br> {{tab}}— Jestem pewną, iż mamę spotkało jakieś nieszczęście... — powtarzała łkając.<br> {{tab}}Na widok wchodzącej matki, pobiegła z okrzykiem radości, rzucając się w jej objęcia.<br> {{tab}}Joanna siłą woli płacz powstrzymywała.<br> {{tab}}— Pójdź, dziecię ukochane... — mówiła z cicha — a tobie pani serdeczna podzięka za udzieloną opiekę — dodała, zwracając się ku dozorczyni.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/724|num=98}}{{tab}}{{Korekta|— Słowa|Słowa}} te zaledwie wymówić była w stanie i wyszła wraz z córką.<br> {{tab}}— Chodziłaś mamo za sprawunkami? — pytało dziecię.<br> {{tab}}— Tak moje kochanie.<br> {{tab}}Lina, zdziwiona zmianą głosu matki, wpatrywać się w nią poczęła.<br> {{tab}}— Płakałaś mamo... widzę to dobrze...<br> {{tab}}W miejsce odpowiedzi Joanna pochwyciła dziewczynkę, okrywając ją pocałunkami.<br> {{tab}}Dziecięcym swoim instynktem Lina odgadywała, iż dręczące ją od godziny przeczucia nie były bez podstawy. Smutek owładnął jej sercem, oczy napełniły się łzami, wszak dalej już matki badać nie śmiała.<br> {{tab}}Biedna matka szła innemi, ulicami niż zwykle gdy prowadziła swą córkę ze szkoły do dawnego mieszkania.<br> {{tab}}Lina to zauważyła.<br> {{tab}}— Nie idziemy więc do domu? — pytała.<br> {{tab}}— Nie badaj mnie o to, me dziecię.<br> {{tab}}— Dlaczego mamo?<br> {{tab}}— Spotkało nas wielkie nieszczęście...<br> {{tab}}— Może ojciec zachorował? — ozwała się Lina.<br> {{tab}}Joanna milczała myśląc sobie:<br> {{tab}}— Ach! gdyby umarł ów nędznik, który jest jej ojcem, płakałybyśmy przynajmniej zamiast go przeklinać! W milczeniu przybyły obie na ulicę Lobineau.<br> {{tab}}— Gdzie my idziemy? — pytało dziecię.<br> {{tab}}— Zaraz zobaczysz... za chwilę.<br> {{tab}}Wszedłszy w bramę domu Joanna prosiła zarządzającej mieszkaniami o klucz do swego pokoju.<br> {{tab}}Wysłana w tym celu służąca poprzedzała przybyłe, wiodąc je po schodach.<br> {{tab}}Lina drżąc cała, patrzyła zdumionemi oczyma.<br> {{tab}}Na piatem piętrze, pod samym dachem służąca otworzyła drzwi, mówiąc:<br> {{tab}}— Oto pokój dla pani.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/725|num=99}}{{tab}}Joannę dreszcz przebiegł.<br> {{tab}}— Och! mamo, jakaż szkaradna izba... — zawołała Lina.<br> {{tab}}W rzeczy samej pokój był brzydki, ciemny, ponury.<br> {{tab}}Łóżko żelazne, komoda, mały stolik i dwa krzesła, a wszystko podejrzanej czystości, stanowiły tu całe umeblowanie. Okno w dachu wybite o posklejanych szybach, źle oświetlało owo ubogie poddasze, gdzie latem można się było udusić z gorąca, a zmarznąć w zimie.<br> {{tab}}— Dobrze... dziękuję; — rzekła Joanna do służącej zamykając drzwi za nią; co uczyniwszy padła na krzesło, zalewając się łzami.<br> {{tab}}Lina płacząc zarówno chwyciła ręce matki wołając:<br> {{tab}}— Mamo... och! mamo nie płacz... bo to mnie strasznie boli... Powiedz mi gdzie jest mój ojciec?<br> {{tab}}Wyrazy te dziecka przeszyły jak ostrzem szpady serce nieszczęśliwej kobiety.<br> {{tab}}— Twój ojciec... — wyszepnęła — on nas porzucił... opuścił me dziecię. Ty słyszysz co mówię, ale nie jesteś w stanie zrozumieć co się wokoło nas dzieje!<br> {{tab}}— Ja mamo dobrze rozumiem. Ojciec opuścił nas... odjechał... nie kochał zatem nas wcale.<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej on nas nie kochał i dowiódł tego. Sprzedał nasze meble, wyrzucił nas na bruk... na ulicę... nie troszcząc się o to zkąd weźmiemy chleba. Och! Lino... ukochane dziecię nie mów mi więcej o swoim ojcu, nie mów mi o nim nigdy! Nie masz już ojca... lecz matka ci pozostała... matka, która cię kocha nad życie i nie zapomni o tobie!<br> {{tab}}Tu obie te biedne istoty złączyły swe łzy i pocałunki, a Lina całując Joannę wołała:<br> {{tab}}— Jesteśmy teraz obie tylko... same... lecz będę tak grzeczną... będę cię mamo tyle kochała, iż nigdy nie doznasz smutku z mej strony... nigdy!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/726|num=100}}{{tab}}Zostawmy te obie biedne opuszczone na poddaszu przy ulicy Lobineau, a idźmy za owym nędznikiem, który je w tak nikczemny sposób na bruku pozostawił.<br> {{tab}}Widzieliśmy go wchodzącego do piwiarni pod ''Srebrnym czopem'' przy ulicy l’Ecole-de-{{Korekta|Medicine|Médicine}}.<br> {{tab}}Loiseau podążał tam zarówno, pozostawiwszy swą żonę w spazmatycznem omdleniu. Czuł on konieczną potrzebę roztargnienia, a tu spodziewał się spotkać towarzysza swych nocnych pohulanek.<br> {{tab}}Ów jednak człowiek w błękitnej czapce, ów mniemany robotnik bez roboty, nie ukazał się wcale.<br> {{tab}}— Nadejdzie później... — pomyślał mąż Wiktoryny, i kazał sobie podać porcyę kapusty wraz z kuflem piwa.<br> {{tab}}Czas mijał, a jego towarzysz nie nadchodził. Loiseau zjadłszy swą porcyę i wypiwszy piwo, pomyślał, iż należałoby może gdzieś pójść za wyszukaniem roboty i udał się w drogę z ociężałością, znamionującą w nim kompletne przytępienie moralne.<br> {{tab}}Zwiedził kolejno kilka introligatorskich warsztatów, pijąc na prawo i lewo, gawędząc, perorując, lecz bez żadnego pomyślnego dla siebie rezultatu.<br> {{tab}}Około piątej na wpół pijany, wszedł do składu spirytualjów pod ''Srebrnym czopem''. Towarzysz jego wcale się nie ukazał.<br> {{tab}}Zamiast tamtego, wszedł Paweł Béraud, który za pierwszym rzutem oka poznał z radością nietrzeźwy stan swego kuzyna.<br> {{tab}}— Ach! jakżem szczęśliwy, że cię spotykam!.. — zawołał.<br> {{tab}}— Zkąd i dlaczego tak cię to cieszy? — pytał Loiseau.<br> {{tab}}— Ponieważ właśnie myślałem o tobie, pragnąc cię zaprosić na obiad. Rozerwiemy się obaj...<br> {{tab}}— Alboż ty potrzebujesz rozrywki?<br> {{tab}}— Właśnie, że jej potrzebuję.<br> {{tab}}— Z przyczyny?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/727|num=101}}{{tab}}— Ba! z przyczyny... Jest to czysto uczuciowa sprawa! Nie można długo żyć z jedną kobietą... to dyabelnie głupie i nudne.<br> {{tab}}Loiseau patrzył zdumiony na mówiącego.<br> {{tab}}— Co... co? — zawołał. — Stosujesz to do Joanny Desourdy... Miałżebyś dać jej odprawę?<br> {{tab}}— Odczepiłem się od niej nareszcie... dość już tego wszystkiego. Ani swobody, ani spokoju, a sceny i płacze codziennie. Postanowiłem więc i wykonałem. Nastąpiło stanowcze, bezpowrotne zerwanie i otóż jestem panem siebie, możemy bawić się i hulać do woli!<br> {{tab}}— Bawić się i hulać to dobrze, gdy się ma humor ku temu — odrzekł Loiseau. — Otóż więc trzeba bym i ja tobie coś opowiedział.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Béraud natężył uwagę.<br> {{tab}}— Cóż się stało? — zapytał.<br> {{tab}}— Straciłem miejsce w warsztacie... — rzekł Loiseau.<br> {{tab}}— Jakto... uwolniono cię... ciebie, tak wprawnego robotnika?<br> {{tab}}— Nie miano na to względu... Ubiegłej nocy bawiłem się z jednym z moich znajomych... ty wiesz... z tym dzielnym chłopem, który tu był wczoraj, a jaki cały swój spadek przeznaczył na przejedzenie. No... i rozumie się, iż urządził dla nas obu ucztę Baltazara. Otóż rano niewytrzeźwiony, spóźniwszy się do warsztatu otrzymałem odprawę. Zapłacono mi, zabrałem moje narzędzia i jestem bez roboty, jak widzisz.<br> {{tab}}— Mówiłeś o tem swej żonie? — pytał Béraud.<br> {{tab}}— Po co... dlaczego? Co ją to obchodzi... Znajdę inny warsztat, a gdyby dowiedziawszy się o tem, poważyła się coś mi powiedzieć... no! zamknąłbym jej wtedy jej usta!.. Uderzenia będą leciały gradem, jak dzisiaj rano, a gdyby to niezdoła- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/728|num=102}}ło przywrócić w domu spokoju, każde z nas pójdzie w swą stronę.<br> {{tab}}— To byłoby najlepszem dla ciebie!.. — zawołał Béraud, uradowany tem co mu jego kuzyn powiedział. — Żeniąc się, popełniłeś szaleństwo. Żona jest to kamienna kula u nogi; jeśli się nie jest głupcem, czyni się jak ja zrobiłem, łamie się łańcuch i odrzuca kulę.<br> {{tab}}— No! gdyby Wiktoryna słyszała co mówisz — zawołał śmiejąc się Eugeniusz — dodałaby jeszcze jedno do owej długiej litanii, jaką wkłada na twój rachunek.<br> {{tab}}— Jakto... twoja żona mówi więc o mnie? — pytał zdziwiony Béraud, gotów się zemścić, gdyby go oskarżyła o składane sobie miłosne wyznania.<br> {{tab}}— Do pioruna! gniewa się... burzy na ciebie.<br> {{tab}}— Za co, dlaczego?<br> {{tab}}— Że mnie odciągasz od roboty, bałamucisz...<br> {{tab}}— Ha! to za wiele! — krzyknął rzuciwszy się Béraud... — Czym ja to ci kazał pójść na te nocne libacye z twoim kolegą?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć, że nie ty. Lecz o co ci chodzi... Niech się wygada... nie zważaj! Jesteś mym przyjacielem i nim pozostaniesz. No! a co teraz każesz mi podać?<br> {{tab}}— Najprzód kieliszek absyntu.<br> {{tab}}— Zgoda!<br> {{tab}}— A potem dobry obiad!<br> {{tab}}— Wiwat! jesteś zacnym chłopakiem!<br> {{tab}}— Gdybyś potrzebował nieco pieniędzy, mów, śmiało... otwarcie!<br> {{tab}}— Jesteś więc przy funduszach?<br> {{tab}}— Tak... otrzymałem coś niespodzianie...<br> {{tab}}— Do pioruna! skoro jesteś tak wspaniałomyślnym, gotówbym przyjąć twą pomoc, zanim dostanę robotę...<br> {{tab}}— Mogę ci dać dwieście franków...<br> {{tab}}— A jak prędko mam ci je zwrócić?<br> {{tab}}— Skoro będziesz mógł i chciał. Nie lękaj się, dręczyć cię o nie nie będę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/729|num=103}}{{tab}}— Dobrze więc... uczynisz mi wielką przysługę... Lecz ani słowa o tem przed Wiktoryną, gdybyś się z nią widział.<br> {{tab}}— Widzieć się z nią, skoro tak piękne ma o mnie wyobrażenie? Nie... nie!.. Nie życzę sobie by mi skoczyła do oczu. Oto dziesięć luidorów... Weź je... nie dziękuj i ty tak samo byś względem mnie postąpił. Hej! chłopiec... dwa absynty i karty do pikiety.<br> {{tab}}Podano to wszystko.<br> {{tab}}— A cóż robi ten twój przyjaciel? — pytał Béraud mieszając karty.<br> {{tab}}— Nie widziałem się z nim od tej ostatniej nocy. Sądziłem, iż go tu zastanę.<br> {{tab}}— Gdyby przyszedł, zaprosimy go na obiad.<br> {{tab}}— Brawo! zaproś go... To dzielny chłopak, nie żałuje na poczęstunek.<br> {{tab}}Tu obaj kuzynowie zaczęli grać w pikietę, oczekując na przybycie wyż wzmiankowanej osobistości.<br> {{tab}}Ów mniemany Cordier, wkrótce po odejściu od niego Pawła Béraud gałganiarza, wyszedł z ulicy de Geindre gdzie go znano pod tem nazwiskiem i poszedł do oczekującego nań nieco dalej fiakra.<br> {{tab}}— Na ulicę Flèchier... — rzekł po angielsku do woźnicy. — Zatrzymasz się na rogu ulicy Saint-Lazare.<br> {{tab}}Powóz przystanął w miejscu wskazanem i Cordier a raczej Will Scott zwrócił się pod numer 9, na ulicę Flèchier. Wszedłszy do tegoż domu, udał się schodami na czwarte piętro, gdzie Trilby mieszkał od tygodnia pod nazwiskiem pana David, agenta od ubezpieczeń na życie.<br> {{tab}}Zamiast zadzwonić, Will Scott zapukał trzykrotnie we drzwi w równych przesłankach, pokasłując zlekka.<br> {{tab}}Był to znak umówiony między dwoma wspólnikami Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Trilby otworzył drzwi natychmiast. Scott wszedł.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytał.<br> {{tab}}Trilby położył palce na ustach szepcząc z cicha:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/730|num=104}}{{tab}}— Mów przytłumionym głosem... ptak znajduje się w swej klatce...<br> {{tab}}— Dowiedziałeś się czegoś o nim i zakonnicy?<br> {{tab}}— Co do zakonnicy, nic jeszcze. Odkąd się tu wprowadził nie była jeszcze u niego ani razu. Mogę nawet twierdzić na pewno, iż wcale z nim się nie widziała, co martwi srodze tego komara.<br> {{tab}}— Zkąd wiesz o tem do czarta?<br> {{tab}}— Słyszałem jak mówił sam do siebie. Patrz! oto mój telefon.<br> {{tab}}To mówiąc wszedł na krzesło a zdjąwszy wiszącą w ramach litografię odkrył otwór około piętnastu centymetrów mający na powierzchni, który przebijał drewniane przepierzenie zmniejszane się w nim jak lej w beczce.<br> {{tab}}Średnica głębi tej dziury nie wynosiła więcej nad pięć centymetrów, niknąć pod papierowem obiciem sąsiedniego pokoju.<br> {{tab}}— Przebiłem ten otwór — mówił Trilby — ażeby słyszeć co tam mówią i teraz potrzebuję doń tylko ucho przyłożyć. W dniu, w którym potrzebowałbym widzieć co się tam dzieje, potrzebuję tylko podciąć papier obicia, który następnie czopkiem zatykać będę.<br> {{tab}}— Doskonale obmyślane... lecz cóż dotąd słyszałeś?<br> {{tab}}— Misticot pomrukując na milczenie ze strony zakonnicy, powiedział między innemi:<br> {{tab}}''— Dlaczego nie przyszła do kaplicy Sacrè-coeur, ażebym jej dał adres mego nowego mieszkania?''<br> {{tab}}— A zatem rzecz jasna... — rzekł Scott — iż ona to kazała mu zmienić mieszkanie.<br> {{tab}}— I mnie się tak zdaje.<br> {{tab}}— Zatem układają coś oboje razem...<br> {{tab}}— To widoczna!<br> {{tab}}— Lecz co?<br> {{tab}}— Jest to coś przeciw naszemu pryncypałowi...<br> {{tab}}— Tak sądzisz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/731|num=105}}{{tab}}— Na pewno.<br> {{tab}}— Zkąd?<br> {{tab}}— Od trzech dni śledzę tego muchołapa.<br> {{tab}}— Cóż on robi... gdzie chodzi?<br> {{tab}}— Podpatruje naszego dowódcę.<br> {{tab}}Will Scott zaledwie zdołał powstrzymać okrzyk zdumienia.<br> {{tab}}— Czy podobna? — wyszepnął.<br> {{tab}}— Śledzi go, stojąc w pobliżu drzwi biura bankowego — mówił Trilby — przy drzwiach pałacu na bulwarze Haussmanna, przy drzwiach jego mieszkania na ulicy Tivoli, chodzi za nim jak cień...<br> {{tab}}— Ho! ho! — zawołał Scott — otóż co może stać się dla nas prawdziwie niebezpiecznem. A powiedz mi jak dawno chodził nasz pryncypał do swego pierwotnego mieszkania na ulicę des Tournelles?<br> {{tab}}— Nie chodził już oddawna, lecz lada dzień tam pójść może.<br> {{tab}}— Trzeba go o tem wszystkiem powiadomić, ja to biorę na siebie. Co zaś do Misticot’a, widzę, że nam staje zawadą na naszej drodze. Jeżeli to potrwa tak dalej, pozbyć się go będzie trzeba. Nie pojmuję, jaki cel on mieć może w śledzeniu naszego pana? Miałżeby go o coś podejrzywać? No! wtedy byłoby się naprawdę czego obawiać.<br> {{tab}}— Lecz dokąd on nas prowadzi, ten nasz pryncypał? — wyszepnął Trilby z zniechęceniem. — Piękna to wprawdzie perspektywa otrzymać milion, jaki nam dać przyrzekł gdy mu się powiedzie jego przedsięwzięcie... lecz w każdym razie idziemy teraz na ślepo o niczem dokładnie nie wiedząc.<br> {{tab}}— Ja myślę tylko o milionie, reszta mnie nie obchodzi... — Scott odrzekł. — Zaczęliśmy iść... idźmy do końca.<br> {{tab}}— A jakże te twoje interesa z rodziną Béraud?<br> {{tab}}— Wcale nie źle... Są oni wszyscy, ci Béraud, już w dobrych rękach. W ciągu dwóch tygodni pozabijają się wzajem, albo wymrą z nędzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/732|num=106}}{{tab}}— Lecz do czego to wszystko prowadzi? Na jaki cel to ma służyć?<br> {{tab}}— Tak, wiem, jak i ty zarówno. Jestem posłuszny, nie badając, wiedząc, że posłuszeństwo zaprowadzi nas do otrzymania miliona. Idź więc moim śladem... rób z zamkniętemi oczyma. No! a teraz do widzenia... Odchodzę.<br> {{tab}}— Nie zapomnij powiadomić pryncypała.<br> {{tab}}— Bądź spokojnym.<br> {{tab}}— Tu dwaj byli Klowni z cyrku Fernando uścisnęli sobie ręce nawzajem.<br> {{tab}}Trilby otworzył drzwi i Scott zaczął schodzić ze schodów, gdy nagle cofnął się i wbiegł jak strzała napowrót do mieszkania swego wspólnika.<br> {{tab}}— Co się stało? — pytał Trilby.<br> {{tab}}— Ona! — wyszepnął Will, drzwi zamykając.<br> {{tab}}— Kto?<br> {{tab}}— Zakonnica!<br> {{tab}}— Czy podobna? Zatem ów muchołap wynalazł sposób, powiadomienia jej o swojej nowej siedzibie?<br> {{tab}}— Tst... tst!... słuchajmy...<br> {{tab}}Obadwa słuch natężyli.<br> {{tab}}W sieni dał się słyszeć odgłos stąpania, który potem ucichł nagle.<br> {{tab}}— Prędko... do obserwatoryum... — rzekł Scott — ona wchodzi do niego.<br> {{tab}}W rzeczy samej jednocześnie zadzwoniono do drzwi mieszkania Misticota.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Żywo na krzesła!... i słuchać... — zawołał Triiby na swego towarzysza.<br> {{tab}}I obaj łotrzy, przytuliwszy się do ściany, pochylili się po nad otworem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/733|num=107}}{{tab}}Na odgłos dzwonka Misticot pobiegł otworzyć.<br> {{tab}}Siostra Marya, jak to dobrze Scott zauważył, ukazała się w progu.<br> {{tab}}— Ach! dzięki Bogu, to ty siostro! — zawołał mały sprzedawca medalików, wpuszczając zakonnicę. — Widząc cię tu, nie potrzebuję pytać, czyliś mój list odebrała.<br> {{tab}}— Odebrałam go — odpowiedziała kuzynka Anieli; — lecz było to bardzo nieroztropnie z twej strony pisać do mnie, ponieważ ów list mógł być zatrzymanym przez mego wuja. Pojmuję niecierpliwość, wszakże w wielu razach, wyrozumiałym być trzeba.<br> {{tab}}— Przebacz mi, siostro... — wyszepnął chłopiec. — Nie widząc cię wcale od ośmiu dni, obawiałem się, czyli nie nastąpił jaki nieszczęśliwy wypadek; nie licząc tego, że przez ten czas z nudów umierałem..<br> {{tab}}— Panna Verrière była chorą.<br> {{tab}}— Wszakże mam nadzieję, że nie niebezpiecznie?<br> {{tab}}— W pierwszych chwilach byliśmy o nią w istotnej obawie, teraz jednakże powraca do zdrowia, z czego korzystając, odeszłam dziś od niej.<br> {{tab}}— Cóż było powodem jej zasłabnięcia?<br> {{tab}}— Smutek... zgryzota!<br> {{tab}}— Zapewne z przyczyny małżeństwa z owym Arnoldem Desvignes?<br> {{tab}}— Tak jest, niestety! Mój wuj jest niewzruszonym a swojem postanowieniu; porucznik Vandame odjechał do Tulonu.<br> {{tab}}— Odjechał? — zawołał Misticot; — i zostawia wolne pole swojemu wrogowi?<br> {{tab}}— Nie mógł inaczej postąpić... Znane ci okoliczności czyniły walkę niemożebną.<br> {{tab}}— To prawda... Ach łotrzy... nikczemnicy!... Ileż oni dają cierpieć tej biednej pannie Anieli! Czy przynosisz mi, moja siostro, potrzebne objaśnienia do moich poszukiwań? Dowiedziałaś się o miejscu urodzenia Arnolda Desvignes?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/734|num=108}}{{tab}}— Nieszczęściem, nie! Mimo mych całych usiłowań, nie udało mi się tego otrzymać.<br> {{tab}}— Cóż nam więc teraz czynić pozostaje? Jak szperać w przeszłości człowieka, jeśli nie wiemy, gdzie się ten człowiek urodził... zkąd pochodzi... gdzie żył?<br> {{tab}}— Przeszłość tę jego później poznamy. Nateraz zajmujmy się czuwaniem nad sposobem życia Arnolda, nad jego działaniem...<br> {{tab}}— Co do sposobów jego życia, są one najzwyklejszemi, bez żadnych tajemnic.<br> {{tab}}— Zkąd wiesz o tem?<br> {{tab}}— Od ośmiu dni chodzę za nim nieodstępnie... żaden krok jego nie uszedł mojej uwagi.<br> {{tab}}— I nic podejrzanego nie odkryłeś?<br> {{tab}}— Nic. Zajmuje się on wyłącznie bankierskiemi interesami pana Verrière. Jeden tylko szczegół dziwnym mi się być wydał, a mianowicie jego bytność przed czterema dniami w domu przy ulicy Paon-blanc. Szedłem za nim... widziałem, jak zapukał do drzwi, a jego obecność tamże trwała blisko godzinę.<br> {{tab}}— Cóż potem?<br> {{tab}}— Po jego odejściu dowiedziałem się, że ów człowiek, do którego przychodził, jest to {{Korekta|włoch|Włoch}}, agent od pieniężnych interesów, podejmujący się windykacyi sum, umieszczania pieniędzy i innych tego rodzaju finansowych operacyj. Ów Agostini, jego to nazwisko, nie używa dobrej opinii w okręgu, gdzie zamieszkuje.<br> {{tab}}— Wziąwszy się zręcznie do rzeczy — mówiła siostra Marya — możnaby się było może dowiedzieć, jak dawno on zna Arnolda Desvignes?<br> {{tab}}— Na co nam się to przyda? — odparł Misticot.<br> {{tab}}— Może na nic... a może na wiele. Desvignes przez lat kilka w Indyach zamieszkiwał; w Paryżu od niedawna pozostaje. Gdyby jego stosunki z Agostinim sięgały dawniejszych {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/735|num=109}}czasów, można się było może i wiele dowiedzieć, badając tego {{Korekta|włocha|Włocha}}. Mówisz więc, że on nie ma dobrej opinii?<br> {{tab}}— Raczej powiedziećby trzeba, iż uważają go jako łotra najniższego gatunku. Oto jego opinia.<br> {{tab}}— Można go więc przekupić... A więc wybadaj go i zapłać za każdą jego odpowiedź.<br> {{tab}}— Masz słuszność, siostro... Będę go się starał wypytać.<br> {{tab}}— Kiedy?<br> {{tab}}— Dziś... zaraz... nie odkładając.<br> {{tab}}— To dobrze... A teraz pożegnam cię, moje dziecię. Co rano będę tu wstępowała zapytać, czyś się co dowiedział. Bądź odważnym, cierpliwym. Pomnij, że pracujemy oboje dla ocalenia mojej kuzynki.<br> {{tab}}— I ocalimy ją! Chybabym nie był Misticotem, jak mnie nazywają! — zawołał podrostek, odprowadzając do drzwi zakonnicę.<br> {{tab}}Will Scott i Trilby nie stracili jednego wyrazu z tej całej rozmowy.<br> {{tab}}Scott zeskoczył z krzesła na ziemię.<br> {{tab}}— Zasłoń telefon... — rzekł do swego wspólnika i posłuchaj mnie... Ten komar pójdzie na ulicę Paon-blanc i będzie wypytywał {{Korekta|włocha|Włocha}} Agostiniego... Kto jest ów Agostini i co może powiedzieć o naszym pryncypale, ja nie wiem. Nie można jednak pozwolić, aby on poszedł do owego agenta, zanim o wszystkiem nie powiadomimy naszego pana, Desvignes... Zrozumiałeś?<br> {{tab}}— Zrozumiałem.<br> {{tab}}— Czuwaj więc... Ja biegnę coprędzej!...<br> {{tab}}Tu, wyszedłszy z pośpiechem, wsiadł do fiakra.<br> {{tab}}— Na ulicę Le Pelletier, nr. 24! — zawołał na woźnicę.<br> {{tab}}Fiakr potoczył się szybko.<br> {{tab}}Tego rana, jak powiedzieliśmy, w biurach bankowych Juliusza Verrière i Spółka natłok był niesłychany. Od chwili, gdy wyszedł ztamtąd Paweł Béraud, tłum nie zmniejszył się wcale.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/736|num=110}}{{tab}}Desvignes z Verrièrem, nie chcąc się wydalać na chwilę, jedli śniadanie w swoim gabinecie.<br> {{tab}}Właśnie znajdowali się tam razem, gdy Wiliam Scott, w zniszczonem ubraniu, jako mniemany Cordier, wszedł śmiało do przedpokoju, poprzedzającego bankierski gabinet, i zażądał w mowie angielskiej widzenia się z Arnoldem Desvignes.<br> {{tab}}Arnold oddawna już wtajemniczył obu anglików w olbrzymie swe plany, pojmując dobrze, iż sam działać nie mógł, dał im poznać rzeczywisty stan rzeczy. Nie wątpił, że obietnica miliona zapewni mu absolutna wierność i posłuszeństwo obu eks-klownów z cyrku Fernando, których interesem było nateraz służyć mu, a nie zdradzać.<br> {{tab}}Jeden tylko Agostini nic nie wiedział o swoim kliencie, prócz tego, co on mu o sobie oznajmił. Nie obchodziło go to zresztą, gotów był działać na ślepo, aby tylko sowicie został zapłaconym.<br> {{tab}}Will Scott, przybywszy do biura, wyraził żądanie swoje po angielsku. Woźny, nie znając tego języka, zrozumiał jedynie nazwisko Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Łatany ubiór przybyłego nie świadczył pochlebnie o jego zamożności, ale do „Banku popularnego“ przybywała różnorodna klientela, niejednokrotnie pod podartemi paltotami ukrywały się pugilaresy, dobrze pieniędzmi naładowane. Nie zwracając przeto uwagi na ubiór nieznajomego, woźny wszedł do bankierskiego gabinetu, gdzie na tę chwilę znajdował się sam tylko Verrière, jego wspólnik albowiem wyszedł do kasy.<br> {{tab}}— Panie... — rzekł woźny wchodząc — jakiś człowiek, {{Korekta|anglik|Anglik}} widocznie, żąda widzenia się z panem Desvignes.<br> {{tab}}— Niech wejdzie.<br> {{tab}}Will Scott ukazał się we drzwiach, a złożywszy ukłon bankierowi, wygasił parę zdań w najczystszej mowie angielskiej.<br> {{tab}}— Nie posiadam angielskiego... — rzekł ojciec Anieli; — pan Desvignes wróci za chwilę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/737|num=111}}{{tab}}Tu ręką wskazał przybyłemu krzesło.<br> {{tab}}Scott usiadł, czekając niecierpliwie.<br> {{tab}}Kilka minut tak upłynęło.<br> {{tab}}Arnold wszedł wreszcie i za pierwszym rzutem oka poznał Will Scotta pod jego przebraniem.<br> {{tab}}— Ty tu? — zapytał po angielsku. — Cóż się stało?... Możesz mówić bez obawy, mój wspólnik nie zrozumie jednego wyrazu.<br> {{tab}}Scott opowiedział w krótkości podsłuchaną rozmowę u Trillbego.<br> {{tab}}— Ha! — zawołał Desvignes: — wiemy więc teraz, co snują ci ludzie. Dobrze, żeś mnie powiadali!... Wyjdź i czekaj na mnie na rogu ulicy Paon-blanc.<br> {{tab}}Tu wyprowadził Scotta do przedpokoju.<br> {{tab}}— Czego chciał ów {{Korekta|anglik|Anglik}} obdarty? — pytał Verrière swego wspólnika.<br> {{tab}}— Jest to amerykanin, z którym się kiedyś w Indyach poznałem. Natenczas znajdował się w lepszem położeniu, obecnie przyszedł mnie prosić o jaką pomoc dla siebie.<br> {{tab}}To mówiąc, Arnold wziął w rękę kapelusz.<br> {{tab}}— Wychodzę... — rzekł — muszę jechać do domu dla odszukania ważnych papierów, jakich wziąć z sobą zapomniałem, powrócę niezadługo.<br> {{tab}}Wyszedłszy na stacyę po wozów, przywołał fiakra.<br> {{tab}}— Jedź na ulicę Paon-blanc, co koń wyskoczy... Sto sous na piwo!<br> {{tab}}We dwadzieścia minut przyjechali.<br> {{tab}}Desvignes, przebiegłszy schody z pośpiechem, zapukał do drzwi Agostiniego.<br> {{tab}}Włoch otworzył je natychmiast.<br> {{tab}}— Potrzebuję z panem pomówić jaknajprędzej... — wyrzekł. — Wejdźmy do twego gabinetu. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/738|num=112}}{{c|'''XXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— O cóż chodzi? — zapytał Agostini, skoro usiedli obaj.<br> {{tab}}— Jest prawdopodobnem... jest nawet pewnem, że w dniu dzisiejszym, za kilka chwil być może, ktoś przyjdzie tu do pana.<br> {{tab}}— Do mnie... — zapytał {{Korekta|włoch|Włoch}} — któż taki?<br> {{tab}}— Pewien młody, bardzo młody chłopiec... podrostek prawie.<br> {{tab}}— W jakimże celu on tu przybędzie?<br> {{tab}}— Nie wiem, jakiego użyje pozoru na usprawiedliwienie swojej bytności, znam wszakże cel jego odwiedzin, który tak się przedstawia: W sposób nader zręczny zapewne zażąda od pana objaśnień co do pewnego Arnolda Desvignes, niegdyś w Indyach przebywającego, a obecnie wspólnika bankiera, Juliusza Verrière.<br> {{tab}}— Aha! — wymruknął Agostini, patrząc ciekawie na mówiącego. — Chodzi więc o owego Arnolda Desvignes, co do którego czyniłem poszukiwania na pańskie zlecenie? Arnold Desvignes... to ja! — rzekł krótko były sekretarz z Kalkuty.<br> {{tab}}— Bardzo dobrze... Domyślałem się, że to nazwisko było panu do czegoś potrzebnem... Mam ja węch, panie...<br> {{tab}}— Dołącz pan do tego węchu ścisłą dyskrecyę, a zapewnię ci majątek.<br> {{tab}}— Uważam go jakby mi już był danym... Jakże więc mam się zachować wobec przybyłego, którego mi pan oznajmiasz?<br> {{tab}}— Zupełnie prosto, swobodnie. Będziesz pan odpowiadał na czynione zapytania. Przedewszystkiem pragną się oni dowiedzieć o miejscu urodzenia Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— A zatem?<br> {{tab}}— Wskażesz im pan takowe... rzecz prosta. Nie wyni- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/739|num=113}}knie ztąd dlań nic złego. Nie dowiedzą się więcej nad to, o czem mnie pan powiadomiłeś po swoim powrocie z Blévé...<br> {{tab}}— Pan mi nie pozwoliłeś jechać do Londynu dla wykrycia tam dalszych śladów Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— To, o czemby się dowiedzieli w Londynie, szkodzić mi nie może. Zresztą, zanimby się oni wybrali w tę podróż, ja wiedziałbym już, co czynić. Otóż uprzedziłem pana w tej sprawie. Teraz zajmijmy się czem innem. Jakże idzie interes z Pawłem Béraud?<br> {{tab}}— Był u mnie dziś rano, ofiarując zaliczenie: nie przyjąłem takowego, jak to mi pan kazałeś uczynić. Usłyszawszy to, oświadczył, iż nic nie zapłaci, i to w sposób tak zuchwale stanowczy, że skoro wyszedł, śledziłem go niewidzialnie. Poszedł do składu sprzedać swe meble, co rzuca cień na prawość jego postępowania, wierzyciele bowiem w razie potrzeby mogliby wnieść skargę, iż oszukanymi zostali.<br> {{tab}}— Lecz cóż na to mówiła kobieta, z którą on żyje... ta szwaczka... Joanna Desourdy?<br> {{tab}}— Gdy on to uczynił, nie było jej natenczas w domu. O! to szczwany lis, ów Paweł Béraud. Dasz mi pan jeszcze jakie rozporządzenie względem niego?<br> {{tab}}— Trzeba mu ująć nieco strawy... ma jej obecnie zawiele.<br> {{tab}}— Ująć... w jaki sposób?<br> {{tab}}— Za pomocą wierzytelności, znajdujących się w pańskiem ręku, trzeba mu areszt na pensyi położyć.<br> {{tab}}— W Liońskiem biurze kredytowem?<br> {{tab}}— Nie, w biurze bankierskiem Verrière i Desvignes, gdzie od jutra obejmuje obowiązek. Dowiedz się pan również, co się dzieje z Joanną Desourdy i jej dzieckiem?<br> {{tab}}— Będę to wiedział.<br> {{tab}}Desvignes podniósł się, chcąc odejść, gdy dzwonek u drzwi zadźwięczał.<br> {{tab}}— Być może — rzekł {{Korekta|włoch|Włoch}} — iż to ów młody człowiek, o którym mi pan mówiłeś?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/740|num=114}}{{tab}}— Jeżeli to on; radbym posłyszeć, jak on się weźmie do tej sprawy... w jaki sposób badać pana pocznie — odpowiedział wspólnik Verrièra, wchodząc do sąsiedniego pokoju, w którym widzieliśmy go ukrytego podczas bytności Nerveya z Melanią Gauthier.<br> {{tab}}Włoch poszedł otworzyć i znalazł się wobec młodego wieśniaka, w słomianym kapeluszu, grubem obuwiu, przybranego w błękitną bluzę, haftowaną nićmi białemi na kołnierzu i ramionach.<br> {{tab}}— Pan jesteś panem Agostini? — zapytał z niezgrabnym ukłonem wieśniak, zatrącając mocno akcentem normandzkim.<br> {{tab}}— Ja jestem.<br> {{tab}}— Można z panem pomówić w pewnym interesie... zapłaciwszy, ma się rozumieć, za tę rozmowę?<br> {{tab}}— Wejdź pan.<br> {{tab}}Tu Agostini wprowadził młodego chłopca do swego gabinetu, zapytując w myśli sam siebie:<br> {{tab}}— Miałżeby to być ten, o którym Desvignes mówił mi przed chwilą?<br> {{tab}}Wspólnik Verrièra wiedział, co o tem sądzić.<br> {{tab}}W dniu zaślubin Eugeniusza Loiseau w Saint-Mandé widział Misticota i słyszał głos jego, a mimo, iż ów głos obecnie był zmienionym nieco przybranym akcentem normandzkim. poznał go odrazu.<br> {{tab}}— Siadaj młodzieńcze — rzekł {{Korekta|włoch|Włoch}} — i mów, o co chodzi?<br> {{tab}}— Posłuchaj pan... Jestem urodzonym w Varaville, w Calvados... Sierota, bez ojca i matki... Odziedziczywszy po moim stryju, Macieju Valin, mały spadek, radbym z niego wytworzyć sobie majatek i w tym celu przybyłem do Paryża, aby tu założyć jakieś przedsiębiorstwo...<br> {{tab}}— Założyć... lecz co takiego?<br> {{tab}}— Coś ze spożywczych zakładów... Naprzykład mleczarnię... W tym okręgu, gdzie mieszkam, znalazłbym miejsce podatne ku temu, mogąc dostarczać paryżanom doskonałego {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/741|num=115}}mleka. Gdym objawił mój projekt znajomym, powiedziano mi: „Idź do agenta od interesów, on ci wskaże, jak wziąć się do tego.“ Dano mi adres pańskiego mieszkania i otóż przyszedłem. Jak pan uważasz... czy da się to zrobić?<br> {{tab}}— Jaknajlepiej... wynajdę ci, młodzieńcze, zakład gotowy.<br> {{tab}}— To doskonale:<br> {{tab}}— Ale uprzedzam, drogo interes ten kosztować będzie...<br> {{tab}}— Nie chodzi mi tak bardzo o cenę...<br> {{tab}}— Ileż posiadasz kapitału?<br> {{tab}}— Mój stryj, Maciej Valin, zostawił mi czterdziesci tysięcy franków.<br> {{tab}}— Dobrze... Z tem będzie można coś zrobić... Od jutra zajmę się twoim interesem... ale musisz mi pozostawić prowizyę...<br> {{tab}}— Prowizyę... co to znaczy? — pytał chłopiec. — Prowizyę od czego?<br> {{tab}}— To znaczy pewną kwotę pieniędzy, naprzód złożoną na koszta chodzenia, poszukiwania, targu i tym podobnie.<br> {{tab}}— A! zrozumiałem... Pan jesteś mądrym... wysoce mądrym... jak nieboszczyk Maciej, mój stryj. Zostawię panu, ile będzie potrzeba. A teraz, proszę, udziel mi jeszcze niektóre objaśnienia.<br> {{tab}}— W czemże takiem?<br> {{tab}}— Co do oszustów paryskich... Mówią, że jest ich tu wielu?<br> {{tab}}— No tak...<br> {{tab}}— Chciąłbym, zanim otworzę mleczarnię, umieścić moje pieniądze u jakiego bankieta, z obawy, ażeby mi ich nie ukradziono.<br> {{tab}}— To najłatwiej...<br> {{tab}}— Zapewne, lecz i pomiędzy bankierami są także oszuści i złodzieje.<br> {{tab}}— Wybierz więc dobrego, pewnego finansistę.<br> {{tab}}— Dano mi tu adres jednego z nich...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/742|num=116}}{{tab}}Tu wieśniak, dobywszy papier z kieszeni, czytał głośno:<br> {{tab}}— Dom bankowy Juliusza Verrière i Arnolda Desvignes, nr. 42, ulica Le Pelletier.<br> {{tab}}Agostini drgnął pomimowolnie. Nazwisko Arnolda Desvignes nagle go oświeciło.<br> {{tab}}Wiedział teraz, czego się trzymać.<br> {{tab}}— Dobry dom... doskonały dom bankierski!... — wykrzyknął. — Od lat wielu znam osobiście pana Desvignes, który zebrał w Indyach wielki majątek. Odbieram dotąd jeszcze jego należytości... A! jakiż to uczciwy człowiek!...<br> {{tab}}— I ja tak sądzę... Powiedz mi pan, czy nie jest on czasem moim współziomkiem? Znam kilku tegoż nazwiska u nas, w Douzoulé.<br> {{tab}}— Nie? pan Arnold Desvignes pochodzi z Blévé...<br> {{tab}}— Byłożby to w Calvados?<br> {{tab}}— O! nie... to leży w departamencie Indre-et-Sane.<br> {{tab}}— W jakim wieku jest ów bankier?<br> {{tab}}— Jest to młody człowiek... O ile pamiętam, urodził się w roku 1857-ym.<br> {{tab}}— Mogę więc powierzyć mu moje pieniądze?<br> {{tab}}— Z całem bezpieczeństwem.<br> {{tab}}— Cieszę się z tej wiadomości... Tymczasem zajmij się pan, proszę, moim interesem.<br> {{tab}}— Dobrze... Zostaw mi swoje nazwisko i adres domu, w którym zamieszkujesz.<br> {{tab}}— Dezyderyusz jest moje imię, Valin nazwisko, tak jak nieboszczyka stryja Macieja, który był rodzonym bratem mojego ojca. Mieszkam w hotelu de Caën, przy ulicy Amsterdamskiej. Lecz się pan nie trudź sam do mnie... Ja przyjdę tu pojutrze dowiedzieć się, czyś pan co wynalazł. Tymczasem, jako prowizyę, zostawiam panu banknot na pięćset franków. Będzież to wystarczającem?<br> {{tab}}— Dość, jak na przedwstępne poszukiwania.<br> {{tab}}— Zatem do widzenia z panem pojutrze...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/743|num=117}}{{tab}}— Do widzenia... Mam nadzieję, iż coś odnajdę.<br> {{tab}}Misticot, wyszedłszy od Agostiniego, zbiegł szybko ze schodów, powtarzając:<br> {{tab}}— Urodzony w Blévé, Indre-et-Loire, w roku 1857-ym. Jak na teraz, to wystarczające.<br> {{tab}}Agostini, wyprowadziwszy go, podszedł do gabinetu, z którego właśnie wychodził Arnold z temi słowy:<br> {{tab}}— No! i cóż pan powiesz... Podrostek chytry, jak jaszczurka...<br> {{tab}}— Per Bacco! zadziwiająco rozwinięty na swój wiek! — zawołał {{Korekta|włoch|Włoch}}.<br> {{tab}}— Tak on, jak ja, wiemy teraz oba, cośmy wiedzieć chcieli... — mówił Desvignes z ironicznym uśmiechem. Jesteśmy oba zadowoleni... Wszystko idzie dobrze.<br> {{tab}}— Nie dasz mi pan jakich poleceń co do tego chłopca?<br> {{tab}}— Żadnych... Bądź pan pewnym, iż on więcej się tu nie ukaże.<br> {{tab}}Tu Desvigues odszedł.<br> {{tab}}Na rogu ulicy Paon-blanc, według otrzymanego rozkazu, przechadzał się Scott po trotoarze.<br> {{tab}}Arnold wprost podszedł ku niemu.<br> {{tab}}— Cóż... przyszedł? — zapytał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— Przyszedł.<br> {{tab}}— I czegóż się dowiedział?<br> {{tab}}— Tego, o czem chciał wiedzieć, to jest o miejscu urodzenia Arnolda Desvignes.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Jakto? — zawołał Will Scott — Agostini cię zdradził?<br> {{tab}}— Tak... na mój rozkaz...<br> {{tab}}— Nic nie rozumiem!<br> {{tab}}— Zrozumiesz... — odpowiedział przytłumionym głosem morderca Edmunda Béraud — skoro ci powiem, iż trzeba, ażeby {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/744|num=118}}Trilby na jedną chwilę nie tracił z oczu tego natrętnika, który się miesza w moje sprawy. Bez żadnej wątpliwości Misticot pojedzie do Blévé. Ztamtąd gdzie się uda, nie wiem tego i mało mi na tem zależy. Wszakże nie chcę, ażeby on powrócił do Paryża... rozumiesz mnie... ja tego nie chcę! Nie dlatego, bym się obawiał objaśnień, jakie zbierze o Arnoldzie Desvignes, ale dlatego, że lada chwila ów podrostek włóczęga może się stać dla nas niebezpiecznym. Zrozumiałeś?<br> {{tab}}— W zupełności... pozostanie tylko zakonnica...<br> {{tab}}— Niech Misticot zniknie najpierwej. Tamtą później się zajmiemy.<br> {{tab}}— Powtórzę twoje rozkazy Trilbemu.<br> {{tab}}— Cóż wiesz o Eugeniuszu Loiseau i obudwóch Béraud, wuju i siostrzeńcu?<br> {{tab}}— Jak z jednym, tak i z drugim idzie doskonale! Ostatniej nocy tak rzecz pokierowałem, iż Loiseau nie wrócił do domu. Dziś już zapewne jest bez roboty, a tem samem i bez pieniędzy. Co zaś do starego gałganiarza, będzie on pracował wytrwale w kierunku, jaki mi wskazałeś co do Wiktoryny i Joanny Desourdy.<br> {{tab}}— Czy wiesz, że Paweł Béraud sprzedał dziś rano całe swe umeblowanie, porzucając Joannę?<br> {{tab}}— Nic nie wiem... Wczoraj wcale nie miał on tego zamiaru. Jeżeli tak jest, rozłączenie Pawła z Joanną nakazuje mi zmienić baterye. Gdzież się udała Joanna?<br> {{tab}}— Nie wiem tego, lecz będę się starał powiadomić. Paweł Béraud przyjął ofiarowany mu obowiązek?<br> {{tab}}— Przyjął... Od pojutrza urzęduje w domu bankierskim Verrière i Desvignes. Pamiętasz, com ci powiedział? Główną mą bronią przeciw całej tej rodzinie Béraud będą ich własne występki, namiętności i nędza... Ta czarna i ciężka nędza, która zabija i wiedzie do samobójstwa!<br> {{tab}}— Pamiętam... i nie zapomnę tego.<br> {{tab}}— Pomyślałeś o wdowie Ferron?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/745|num=119}}{{tab}}— Działam... czekam skutku... Dziś rano zapewne odebrała nakaz osunięcia się od właściciela domu, któremu jest dłużną komorne za dwa kwartały... Ma ona z pół tuzina spraw w sądzie pokoju.<br> {{tab}}— Może potrzebujecie pieniędzy... ty i Trilby? Bierz więc...<br> {{tab}}Tu wspólnik Verrièra podał {{Korekta|irlandczykowi|Irlandczykowi}} kopertę, zawierającą banknoty, poczem obaj się rozdzieli. Arnold udał się na ulicę Le Pelletier, podczas gdy Scott wracał do Trilbego.<br> {{tab}}Trilby odprowadził Misticota aż do drzwi mieszkania Agostiniego i wrócił razem z nim prawie.<br> {{tab}}— Jest już? — zapytał Scott, wchodząc.<br> {{tab}}— Mówmy więc cicho... i uważaj na to, co ci powiem. Pryncypał nasz był na ulicy Paon-blanc jednocześnie z tym muchołapem, któremu {{Korekta|włoch|Włoch}} z rozkazu Arnolda wskazał miejsce jego urodzenia. Jest rzeczą pewną, że zakonnica rozkaże chłopcu, aby wyjechał incognito do wspomnianej miejscowości dla zebrania objaśnień.<br> {{tab}}— I ja tak sądzę... Cóż zatem?<br> {{tab}}— Zatem jeśli wyjedzie, trzeba, aby nie powrócił... Rozumiesz?...<br> {{tab}}Trilby drgnął nagle.<br> {{tab}}— Morderstwo... krew... — wyszepnął, cofając się ze wstrętem.<br> {{tab}}— Chłopiec jest niebezpiecznym... — mówił zcicha Scott dalej — może narazić przedsięwzięcie naszego pryncypała, a gdy to runie, pożegnaj się z naszym milionem, którego strzegę jak oka w głowie! Z chwilą, gdy nasz osobisty interes jest zagrożonym, nie masz {{Korekta|wachania|wahania}}. Trzeba służyć pryncypałowi wszelkiemi możliwemi środkami.<br> {{tab}}— Dobrze — rzekł Trilby — uczynię, co będzie trzeba... Gdzież chłopiec pojedzie?<br> {{tab}}— Do Blévé.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/746|num=120}}{{tab}}— Znam Blévé. Jest to o dwie mile cd Amboise, przy drodze do Loches. Jedzie się tam drogą żelazną przez Vierzon.<br> {{tab}}— Znasz więc miejscowość, tem lepiej. Czuwaj nad tym młodym błaznem, nie opuszczaj go ani na chwilę i tak się urządź, aby nikt o nim więcej nie wspomniał nigdy w Paryżu.<br> {{tab}}— Lecz... — zauważył Trilby — on może przesłać piśmiennie objaśnienia, jakie mu udzielą. Czyż podobna temu przeszkodzić?<br> {{tab}}— Nie troszcz się o to... Pryncypał żartuje sobie z tych objaśnień... Osoba tego chłopca przeszkadza mu w jego działaniach, chce więc, ażeby został zgładzonym. Ułóż sobie plan i uzbrój się w odwagę.<br> {{tab}}— Dobrze... ale na podróż będzie mi potrzeba pieniędzy.<br> {{tab}}— Oto są... — rzekł Scott — dając połowę tego, co otrzymał od Arnolda.<br> {{tab}}— Wróciwszy do Paryża — pytał Trilby — czy mam zatrzymać nadal to mieszkanie?<br> {{tab}}— Tak... to jest potrzebnem. Musimy wiedzieć, co się tu dziać będzie po zniknięciu chłopca. Dobrego więc powodzenia... Wkrótce się zobaczymy.<br> {{tab}}Opuściwszy swego wspólnika, Scott pojechał na ulicę l’Ecole de Médicine i również jak dnia poprzedniego, wysiadł z fiakra, kompletnie zmieniony.<br> {{tab}}Człowiek w błękitnej czapce zastąpił filantropa w podartem ubraniu.<br> {{tab}}Miał nadzieję, iż pod ''Srebrnym czopem'' spotka Eugeniusza Loiseau i Pawła Béraud, pragnął wiedzieć, co zaszło w domu obudwóch.<br> {{tab}}Mąż Wiktoryny i Paweł znajdowali się tam w rzeczy samej.<br> {{tab}}Loiseau, według swojego zwyczaju, wychylił już dwa kieliszki „zielonej,“ język plątać mu się już zaczął, mimo to zdołał wykrzyknąć „hurra!“ na widok wchodzącego przyjaciela.<br> {{tab}}— Przybywaj-że... przybywaj! — wołał, podając mu rękę.<br> {{tab}}— Czekamy na pana z obiadem... — rzekł Béraud.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/747|num=121}}{{tab}}— Z obiadem... gdzie?<br> {{tab}}— W restauracyi, do czarta! Ja dziś was ugaszczam.<br> {{tab}}— Jakto... nie chciałeś pan towarzyszyć nam wczoraj?<br> {{tab}}— A! to rzecz inna zupełnie.<br> {{tab}}— W czemże różnica?<br> {{tab}}— Wczoraj miałem swe gospodarstwo... dziś jestem kawalerem.<br> {{tab}}— Tak? a gdzież twoja kobieta?<br> {{tab}}— Zwinął swój bazar! — zawołał, śmiejąc się, Loiseau — i jeśli tak będzie szło dolej, to kto wie, czy i ja podobnie nie uczynię.<br> {{tab}}— Ty! nie! nie wierzę temu.<br> {{tab}}— No! to zobaczysz!... Dziś rano wdziałem już kajdanki na ręce Wiktorynie... Jeżeli poważy się mnie dręczyć, upakuję jej tłumoczek... i dalej! Ja także zwinę mój bazar... pozbędę się kuli u nogi... Niech żyje kawalerska swoboda!<br> {{tab}}— Dobrze to... lecz warsztat?<br> {{tab}}— Co... warsztat? Nie ma już dla mnie warsztatu... Usunięto mnie zeń dzięki naszej wspólnej hulance podczas ubiegłej nocy. Obudziwszy się o ósmej godzinie, mimo to poszedłem do roboty, znalazłem wprawdzie drzwi otwarte, lecz po to tylko, aby odebrać swoje narzędzia i uregulować rachunek.<br> {{tab}}— To źle... z czegóż będziesz żył... jadł teraz?<br> {{tab}}— Co będę jadł? — powtórzył Loiseau, coraz bardziej zamroczony działaniem absyntu; — no! będziemy jeść zaraz... i dziś... i jutro... na to jeszcze wystarczy, do czarta! A gdy zabraknie... wszak masz swój spadek... powiedziałeś przecie, że go masz... No... gadaj!<br> {{tab}}— Nie zaprzeczam... dzielić się po bratersku będziemy... Wszakże skoro przejemy moje dziedzictwo, wypadnie nam obu pracować.<br> {{tab}}— No! to będziemy pracowali... lecz później... jaknajpoźniej.<br> {{tab}}— Dobrze... dobrze! — rzekł Paweł Béraud; — rzecz głó- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/748|num=122}}wna, aby się pozbyć tych kobiet. Tymczasem idźmy na obiad. Proponuję wam Vachetta na rogu ulicy.<br> {{tab}}Wszyscy trzej weszli do wskazanej restauracyi. {{kropki-hr}} {{tab}}Arnold Desvignes, zatrzymawszy się dłużej, niż sądził, u Agostiniego, wrócił na ulicę Le Pelletier, gdy zamykano już biura.<br> {{tab}}— Pójdziesz zemną do nas na obiad? — zapytał go Verrière.<br> {{tab}}— Dobrze... lecz pozwól sobie zwrócić uwagę na jeden szczegół, dotyczący twej córki.<br> {{tab}}— Słucham najchętniej.<br> {{tab}}— Nie wiem, czyś zauważył, iż się zmieniła w sposób zatrważający.<br> {{tab}}— Ha! odjazd Vandama dotknął ją ciężko...<br> {{tab}}— Należałoby ci, mój drogi wspólniku, więcej się zająć jej zdrowiem... Wiesz, ile kocham pannę Anielę, która kiedyś zostanie mą ubóstwianą żoną... I ja więc o jej życie mocno się niepokoję... Tak! biedne to dziewczę zostało ciężko dotkniętem... Szczęściem, niewyczerpana siła młodości zwalczyła cierpienie, wywołane zgryzotą. Rzeczy najważniejszej już dokonaliśmy... Nieobecność Vandama zabliźni tę ranę... Uważam jednak pewien warunek za niezbędny dla dokonania uzdrowienia...<br> {{tab}}— Jakiż to warunek?<br> {{tab}}— Należy całkiem odosobnić pannę Anielę...<br> {{tab}}— W jaki to sposób pojmujesz?<br> {{tab}}— To znaczy, iż trzeba ją czasowo wydalić z pałacu, trzeba, ażeby wyjechała z Paryża.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Rzecz nader jasna i prosta. Miejsce, w którem się ona znajduje, zawiera zbyt wiele wspomnień o poruczniku Van- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/749|num=123}}dame. Tu panna Aniela, mając stosunki z wieloma osobami, widuje się z nimi... mówią jej bezustannie o wojnie w Tonkinie... czytuje w tym przedmiocie artykuły w dziennikach, rzecz nieunikniona w Paryżu. Wywiózłszy ją na wieś, usunie się od niej te wszystkie wspomnienia, usunie się odwiedziny... dzienniki. Powrót do zdrowia rychlej nastąpi, a z nim i zapomnienie. Wyznam ci, iż nawet teraz przeszkadza mi tu wiele obecność siostry Maryi... Skoro wyślesz na wieś swą córkę, siostra Marya wraz z nią pojedzie i jednocześnie zrobimy sobie dwie dogodności... Nalegam przeto usilnie, kochany wspólniku, ażebyś powziął w tym celu stanowcze postanowienie, o ile można najprędzej. Byłoby lepiej, gdyby to mogło nastąpić niezwłocznie.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Czy jednak Aniela zechce opuścić Paryż? — zapytał Verrière.<br> {{tab}}— Nazbyt poniżasz swą władzę ojcowską, stawiając podobne przypuszczenie — odrzekł Desvignes. Musi chcieć, skoro ty chcesz... Kiedyś mi powiedziałeś, iż posiadasz jakąś małą ziemską własność w Villiers-sur-Marne?<br> {{tab}}— W Maluone... pomiędzy Chennevieres i Villiers.<br> {{tab}}— Tam to potrzeba będzie zawieźć pannę Anielę. Czy dom znajduje się w takim stanie, byśmy zamieszkać w nim mogli?<br> {{tab}}— My? — powtórzył zdziwiony Verrière. — Mamyż więc mieszkać razem.<br> {{tab}}— Dla wielu nader ważnych przyczyn jest to koniecznem.<br> {{tab}}— Ależ to oderwie nas od naszych zajęć finansowych.<br> {{tab}}— Będziemy przyjeżdżali codziennie do Paryża. Cała różnica, iż wypadnie nam wstać nieco raniej. Zresztą będziesz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/750|num=124}}mógł pozostać i dwa dni w Paryżu, gdy ci się podoba. Powtarzam, czy dom znajduje się w dobrym stanie?<br> {{tab}}— Wystarczy dzień jeden, aby go do porządku doprowadzić.<br> {{tab}}— To dobrze... Powiedz dziś-wieczorem pannie Anieli, iż chcesz z nią lato na wsi przepędzić.<br> {{tab}}— Nie byłożby roztropniej zapytać o zdanie doktora?<br> {{tab}}— Owszem... uczyń to, gdy zechcesz; bądź jednak pewnym, że doktór ten zamiar potwierdzi.<br> {{tab}}— Jakaż stacya drogi żelaznej prowadzi do Malnoue?<br> {{tab}}— Villiers nad Marną, kwandrans drogi pieszo, trzy minuty powozem. Mój dom, który można nazwać pałacem, stoi w zupełnem odosobnieniu pośród rozległego parku.<br> {{tab}}— A! doskonale nam będzie! Któż dozoruje tej twojej ziemskiej własności?<br> {{tab}}— Stróż, tamże zamieszkujący.<br> {{tab}}— Napisz więc do niego coprędzej, by zabrał się do uporządkowania. Wszak Malnoue jest położonem w departamencie Sekwany.<br> {{tab}}— Nie, w departamencie Sekwany i Marny, jak Chenevieres, Villiers Le Plessis-Tréville i Emerainville, znajdujące w sąsiedztwie.<br> {{tab}}Tu obaj wspólnicy, wsiadłszy do powozu, udali się na cbiad do pałacu przy bulwarze Haussmana i przyjechali tam równocześnie z przybyciem doktora.<br> {{tab}}Bankier podszedł ku lekarzowi.<br> {{tab}}— Mój drogi doktorze — rzekł, ściskając mu rękę — cieszę się z naszego spotkania, a to tem więcej, że chcę w pewnym przedmiocie zasięgnąć twej rady. Jak sądzisz, czy podczas pięknych dni lata pobyt na wsi dla mojej córki wpłynąłby zbawiennie na jej uzdrowienie?<br> {{tab}}— Niewątpliwie... Uzdrowienie na świeżem powietrzu szybko postępuje.<br> {{tab}}— W takim razie, gdy się zgadzają nasze pogody, zrób {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/751|num=125}}mi tę grzeczność i zaordynuj sam pobyt na wsi naszej ukochanej pacyentce.<br> {{tab}}— Chętnie to uczynię. <br> {{tab}}— Zostaniesz u nas na obiedzie...<br> {{tab}}— Lecz... — zaczął doktór.<br> {{tab}}— Proszę z całego serca, nie odmawiaj. Uczyniłbyś tem wiele przykrości. Podczas obiadu wygłosisz swój nakaz w ciągu rozmowy.<br> {{tab}}— Zgadzam się zatem... — rzekł lekarz.<br> {{tab}}Czytelnicy przypominają sobie, iż rano w tymże dniu siostra Marya miała zamiar prosić Verrièra, by pozwolił Anieli wyjechać na wieś w jej towarzystwie.<br> {{tab}}List Misticota zmienił jej poglądy zupełnie.<br> {{tab}}Mały sprzedawca medalików miał dalej prowadzić swoje poszukiwania. Codziennie więc mógł potrzebować rad zakonnicy, która wrazie wyjazdu Anieli musiałaby jej towarzyszyć, a tem samem i wydalić się z Paryża, co w jej projektach znaczną uczyniłoby różnicę.<br> {{tab}}Siostra Marya mówiła o tem wszystkiem pannie Verrière, która zaaprobowała zapatrywania zakonnicy, pokładając w niej ufność zupełną.<br> {{tab}}Wszedłszy do salonu, bankier z Arnoldem i doktorem znalazł tam obie kuzynki.<br> {{tab}}— No! ukochane me dziecię — zapytał dobrotliwie, ujmując ręce swej córki — jakże twe zdrowie?<br> {{tab}}— Lepiej... znacznie lepiej... prawie zupełnie już dobrze — odpowiedziała Aniela — a kochany nasz doktór przybywa właśnie na czasie, aby potwierdzić, co mówię.<br> {{tab}}— Tak... w samej rzeczy — rzekł lekarz. — Cera twarzy jest naturalną, wyraz łagodny i oczy blasku nabrały. Nieco jeszcze spokoju i ciszy, a uzdrowienie będzie zupełnem.<br> {{tab}}Desvignes zbliżył się do panny Verrière.<br> {{tab}}— Słowa doktora napełniają mnie niewysłowioną radością... — rzekł głosem wzruszonym.. — Ach! gdybyś pani wiedziała, w jak śmiertelnej pozostawałem trwodze przez te dni {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/752|num=126}}i noce bez końca... Gdybyś wiedziała, ile cierpiałem!... Nauka zatryumfowała nad chorobą, za co dzięki składam panu doktorowi, a jednocześnie mam obowiązek wynurzyć mą wdzięczność przezacnej pani kuzynce, temu prawdziwemu aniołowi dobra, która dnie i noce czuwała nad panią z niewysłowioną tkliwością. Ach! czemuż panie nie możecie obie czytać w mem sercu!... Zrozumiałybyście natenczas cały ogrom mojej radości, wraz z niedającą się wyrazić wdzięcznością!<br> {{tab}}Panna Verrière starała się pokonać i ukryć wstręt, jaki czuła do tego człowieka, sprawcy jej wszystkich cierpień.<br> {{tab}}— Chcę wierzyć słowom pańskim... — odpowiedziała, jestem wdzięczną za jego dla mnie współczucie.<br> {{tab}}Verrière, słysząc to, pomyślał:<br> {{tab}}— Poczyna się oswajać, jak widzę... — poczem rzekł głośno: — Kochany doktór przyjął moje zaproszenie... zostanie u nas na obiedzie.<br> {{tab}}— Wydam stosowne rozkazy... — odpowiedziała, powstając Aniela.<br> {{tab}}— Nie... nie! pozwól, że ja cię wyręczę... — zawołała żywo zakonnica. — Jesteś jeszcze słabą, pozostań, proszę.<br> {{tab}}I wyszła z salonu.<br> {{tab}}— Siostra Marya doskonale panią rozumie... — rzekł, śmiejąc się, doktór.<br> {{tab}}— Tak, panie... Zgadzamy się z sobą we wszystkiem do zadziwienia. Możnaby powiedzieć, iż posiadamy obie jedno serce i jedną duszę... — odparła panna Verrière. — Nie wiem, coby się zemną stało, gdyby mi przyszło kiedy rozłączyć się z moją kuzynką.<br> {{tab}}— Na szczęście, nikt o tem nie myśli... — zawołał bankier.<br> {{tab}}W chwili tej weszła zakonnica, a wkrótce służący oznajmił, że obiad na stole.<br> {{tab}}Doktór podał rękę Anieli i wszyscy przeszli do jadalni.<br> {{tab}}Dziewczę, mimo całego na zdrowiu polepszenia, nie odzyskało jeszcze apetytu, na co lekarz zwrócił uwagę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/753|num=127}}{{tab}}— To chwilowe... — rzekła panna Verrière. — I apetyt z czasem powróci.<br> {{tab}}— Przywołamy go... nakażemy mu się stawić... — rzekł lekarz. — A jeśli pani pozwolisz, wydałbym polecenie, do którego jednak potrzebaby było ściśle się zastosować.<br> {{tab}}— Będę posłuszną...<br> {{tab}}— Zresztą ja czuwać nad tem jestem gotów... — rzekł Verrière, zgadując, ku czemu doktór zmierzał.<br> {{tab}}— Jakież to polecenie? — pytała Aniela.<br> {{tab}}— Nic tak strasznego... przeciwnie... chodzi o wyjazd pani z Paryża.<br> {{tab}}Obie kuzynki zamieniły z sobą szybkie spojrzenie, co nie uszło uwagi Arnolda.<br> {{tab}}— Opuścić Paryż... — powtórzyła panna Verrière.<br> {{tab}}— Tak, moja uprzejma pacyentko, i to jaknajśpieszniej... Potrzebujesz ruchu, powietrza, zieleni, słońca i kwiatów. Trzeba ci się wiele przechadzać, ale nie pośród kurzu miasta, lecz po leśnych ścieżynkach i polach, przechadzać się do znużenia, a wtedy, apetyt powróci. Oto mój program... Jest on nader skromnym, lecz żądam, ażeby został wykonanym. Gniewałbym się, gdyby ojciec pani jaknajrychlej w czyn go nie wprowadził.<br> {{tab}}— Nie będziesz potrzebował gniewać się, doktorze — rzekł bankier. — Twoje polecanie bezzwłocznie wykonanem zostanie. Jutro zrana zatelegrafuję do mającego nadzór nad moim domem w Malnoue; wyślę po południu służbę dla przygotowania apartamentów, a pojutrze tam się ulokujemy. Otóż, co mi się właśnie podoba, ponieważ codziennie wieczorem i w każdą niedzielę, będę mógł na wsi mieć wypoczynek, którego bardzo potrzebuję.<br> {{tab}}— W Malnoue będę siedziała samotnie, ponieważ ty, ojcze, całe dnie będziesz przepędzał w Paryżu... — odpowiedziało dziewczę z niechęcią.<br> {{tab}}— Jakto samotnie? — zawołał Verrière. — Nie sądzę, ażeby siostra Marya miała zamiar odstąpienia ciebie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/754|num=128}}{{tab}}— Nie wiesz, mój ojcze, czy nasza kuzynka będzie mogła nam towarzyszyć... czy jej co w Paryżu nie zatrzyma?<br> {{tab}}— Cóżby ją mogło zatrzymać! nabożeństwa?... Ależ w Malnoue mamy kościół, śliczna droga do niego prowadzi. Zresztą Malnoue leży tak blisko Paryża, iż moja siostrzenica będzie mogła odbywać tę krótką podróż, ile razy się jej podoba.<br> {{tab}}— Będę wam towarzyszyła, mój wuju — pośpieszyła odpowiedzieć siostra Marya — za nic w świecie nie odstąpiłabym mojej kuzynki nieco jeszcze słabej.<br> {{tab}}— Brawo! — zawołał bankier: — pozostaje nam więc tylko wyjechać, co uczynimy pojutrze bez opóźnienia.<br> {{tab}}Aniela się uśmiechnęła. Myślała sobie:<br> {{tab}}— A! przynajmniej na jakiś czas pozbędę się widoku tego Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Arnold zaś odgadywał:<br> {{tab}}— Zakonnica niewątpliwie zobaczy się jutro z Misticotem i będzie z nim miała naradę: Trilby wszelako, przez Scotta powiadomiony, będzie się miał na baczności.<br> {{tab}}— Tak więc wszystko załatwonem zostało i przez czas obiadu nie mówiono już więcej o podróży.<br> {{tab}}O dziewiątej siostra Marya odprowadziła pannę Verrière do jej pokoju, ponieważ doktór nakazał, ażeby chora wcześnie udawała się na spoczynek.<br> {{tab}}— Ach! ta wizyta doktora była dla nas fatalną... — rzekła Aniela do swej kuzynki. — Przyśpiesza ona wyjazd, który właśnie opóźnić należało.<br> {{tab}}— Przedewszystkiem zdrowie... ukochane dziecię! — odpowiedziała siostra Marya.<br> {{tab}}— W jaki więc sposób będziesz się mogła widywać z tym młodym chłopcem, który tak wiernie nam służy?<br> {{tab}}— Będzie to mniej dogodnem, lecz da się zrobić w każdym razie. Zamiast w Paryżu, na wsi widywać się z nim będę.<br> {{tab}}— Uprzedzisz go więc o tem, co zaszło?<br> {{tab}}— Tak... w dniu jutrzejszym.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/755|num=129}}{{tab}}— Lecz jakież środki ostrożności przedsięweźmiesz w Malnoue, by nie zwrócić uwagi służących na porozumiewanie się z Misticotem.<br> {{tab}}— Nic jeszcze nie wiem... pomyślę nad tem... noc dobrą radę przynosi.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— A więc, droga kuzynko — zaczęła Aniela po chwili milczenia — skoro znalazłaś sposób na pogodzenie tej sytuacyi, wyznam ci szczerze, iż rada jestem bardzo temu wyjazdowi. Zdaje mi się, tam swobodniej o nim myśleć będę, a co więcej, nie będę miała codzień przed oczyma tego naszego wspólnego wroga.<br> {{tab}}— Oby tylko mój wuj nie powziął myśli zaproszenia do Malnoue pana Desvignes — szepnęła siostra Marya — lub aby on się tamże sam nie zaprosił...<br> {{tab}}— Och! nie mów tego... — zawołała panna Verrière, bledniejąc. — Gdyby nastąpiło coś podobnego, to zamiast ozdrowieć, powtórniebym zachorowała. Dla odsunięcia się to od niego pragnę wyjechać z Paryża. Gdyby on przybył do Malnoue, rozpaczby mnie ogarnęła... sądziłabym, że Bóg mnie opuścił!...<br> {{tab}}— Nie trwóżmy się przedwcześnie... pamiętaj jednak, że na wszystko przygotować się trzeba — odpowiedziała zakonnica. — Przypuściwszy, iż pan Desvignes nie zamieszka na wsi u twego ojca, co mam nadzieję, spodziewać się jednak potrzeba, iż w każdą niedzielę, będziemy miały jego odwiedziny. Jak myśleć, ażeby z tego nie korzystał, skoro cię kocha i pragnie cię zaślubić...<br> {{tab}}— A! niech przeklętą będzie ta miłość! Dlaczego mi o niej mówisz? — zawołała z uniesieniem Aniela. — Od kilku dni zdawało mi się, jakoby ten człowiek zaniechał swoich proje- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/756|num=130}}któw i gróźb swoich. Poczynałam wierzyć, iż zniechęcony moim oporem, zaprzestał myśleć już o mnie.<br> {{tab}}— Źle sądzisz... jego pozorna obojętność mocniej mnie zatrważa nad jego miłosne uniesienia. Zresztą, odsuńmy obawy... Nie opuszczę cię... Będę czuwała nad tobą, a Bóg użyczy nam Swojej opieki.<br> {{tab}}Pozostawiwszy chwilowo obie kuzynki, wróćmy do Pawła Béraud, Eugeniusza Loiseau i Will Scotta, który przedstawił się swym nowym przyjaciołom pod nazwą „burgundczyka.“<br> {{tab}}Wszyscy trzej zajęli oddzielny gabinet w restauracyi Vachetta, a wypróżnione butelki, stojące gromadnie na stole, przekonywały, iż obiad obficie skraplany był winem. Loiseau, niewytrzeźwiony jeszcze zupełnie z poprzedniej pohulanki, wprędce się upoił.<br> {{tab}}Béraud, pragnąc się oszołomić, pił również nad miarę. Obdarzony jednak silnym temperamentem, nie upił się zwierzęco, zupełnie, ale jak nazywają w gminnym języku, „podciął się tylko,“ był w złotem humorze.<br> {{tab}}Do tego to właśnie chciał doprowadzić ów burgundczyk, a raczej Will Scott, który przy całej przytomności umysłu, udawał z wysokim talentem pijanego, na którą to komedyę pozwolił się schwytać Béraud.<br> {{tab}}Loiseau, wpół leżąc na stole, podtrzymywał głowę rękoma, wchłaniając w siebie wino, jak w beczkę.<br> {{tab}}Béraud wraz z burgundczykiem zaczęli trzecią butelkę szampana, prowadząc dalej rozpoczętą rozmowę.<br> {{tab}}— Tak więc... — mówił Will Scott do Pawła — pozbyłeś się nareszcie swej kuli, zwinąłeś swój bazar i otóż jesteś wolny, jak wróbel na dachu Palais-Royal.<br> {{tab}}— To... to... jak wróbel!... — rzekł Béraud, któremu język z trudnością się obracał, a oczy mgłą zachodziły.<br> {{tab}}— A gdzież się osiedliła ta twoja quasi małżonka ze swem pisklęciem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/757|num=131}}{{tab}}— Nie wiem, lecz wkrótce będę się starał powiadomić o tem. To jest najlepszem, że Joanna nic nie wie, ani gdzie mieszkam, ani gdzie urzęduję. Doskonalem się urządził!<br> {{tab}}— O! mądrym jesteś, jak widzę... — rzekł Scott. — Wiem ja, dlaczego tak wprędce pozbyłeś się swej kuli.<br> {{tab}}— Jeżeli wiesz, powiedz dlaczego?<br> {{tab}}— Otóż dlatego, że inną sobie zawróciłeś głowę, z którą radbyś był prowadzić gospodarstwo... No! mów... nieprawda?<br> {{tab}}Pomimo pijaństwa, Béraud roześmiał się z zadowoleniem.<br> {{tab}}— No... no... — wyjąknął — być może... Lecz mówisz o tem na chybił trafił, próbujesz, by mnie wyciągnąć na słowo... Ale tej drugiej ty nie znasz.<br> {{tab}}— Chcesz, ażebym ci ją wymienił?<br> {{tab}}— Napróżno... nie zgadniesz...<br> {{tab}}— Nie zgadnę?<br> {{tab}}— A więc o butelkę szampana... natychmiast jej nazwisko wymienię...<br> {{tab}}— Trzymam... o butelkę szampana.<br> {{tab}}— Jest to Wiktoryna Loiseou, z domu Béraud! — zawołał Will Scott, podnosząc głos.<br> {{tab}}— Czyś ty oszalał? Milcz! — krzyknął Paweł, wskazując na chrapiącego przy stole Eugeniusza.<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... — odrzekł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} — wszak on śpi jak zabity. Jest to skończone głupie bydlę, zdmuchniesz mu żonę z przed nosa, ani się spostrzeże... Zresztą, znają i ludzie historyę Wiktoryny...<br> {{tab}}— Co... jaką historyę? — pytał Béraud, któremu w głowie kręcić się poczynało.<br> {{tab}}— Wszak przed swem zamążpójściem miała ona kochanka, studenta medycyny, za którym, mówią, szalała. Jak to, ty o tem nic nie wiesz?<br> {{tab}}— Przeciwnie, wiem wszystko.<br> {{tab}}— A zatem, jeśli się wie coś podobnego, korzystać z tego należy. Najłatwiejby ci było tem usidlić tę kobietę, mój stary.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/758|num=132}}{{tab}}— Usidlić... kiedy ona mnie nienawidzi...<br> {{tab}}— Jakto... nie jest ci życzliwą?<br> {{tab}}— Nie, wcale...<br> {{tab}}— Boś jej nie powiedział, że wiesz o tej całej historyi.<br> {{tab}}— Przeciwnie... powiedziałem jej o tem...<br> {{tab}}— I cóż?<br> {{tab}}— Ha! nic.<br> {{tab}}— A zatem wiesz, co jabym uczynił, będąc w twojem miejscu, a ten sposób udałby się napewno?<br> {{tab}}— No!... cóżbyś uczynił?<br> {{tab}}— Pokierowałbym wszystko tak, aby Loiseau porzucił swą żonę. Z nim najłatwiejsza sprawa... Jest to nałogowy pijak, jak widzisz. Częstuj go bezustannie przez kilka dni winem, a nie wróci wcale do domu. Nastąpią wtedy krzyki, łzy spazmy i rozpacz ze strony małżonki. Będzie szukała wszędzie swego gagatka i nie odnajdzie go.<br> {{tab}}— Cóż potem?<br> {{tab}}— Potem... odnajmuje się pokój od przyjaciela, lecz pokój pięknie z gustem umeblowany, w jakiem odosobnionem miejscu, gdzieś po za miastem, w ustroni... Znajdzie się zawsze przyjaciel, który ci taki pokój odnajmie, ofiaruje się go więc niby na czas pewien owej nieszczęśliwej, pozostawionej bez schronienia...<br> {{tab}}Tu Wili Scott napełnił szampanem kieliszek Pawła Béraud.<br> {{tab}}Paweł jednym tchem go wychylił. Usta mu drżały, spojrzenie ogniem płonęło, oddech świszczący wydobywał się z gardła, jak z kowalskiego miecha.<br> {{tab}}— Tak... tak! — wyjąknął; — otóż czego mi właśnie potrzeba.<br> {{tab}}— Chcesz więc mój projekt w czyn wprowadzić? — pytał mniemany {{Korekta|burgundczyk|Burgundczyk}}.<br> {{tab}}— Chcę... bezwątpienia.<br> {{tab}}— Pozwól więc mnie działać.<br> {{tab}}— Tobie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/759|num=133}}{{tab}}— Tak... mnie. Zaufaj mi w zupełności. Obowiązuję się wyszukać dla Wiktoryny przyzwoite schronienie, a zobaczysz, iż skoro się znajdzie w odosobnieniu, sam na sam z tobą, nie widując nikogo, zniknie jej wstręt, jaki uczuwa do ciebie.<br> {{tab}}— Lecz czyżbyś ty to potrafił uczynić? — zawołał Béraud, chwytając obie ręce {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}} i ściskając je w swoich.<br> {{tab}}— Uczynię to, jako twój przyjaciel, prawdziwy przyjaciel, ażeby cię przekonać, że nim jestem.<br> {{tab}}— Kiedyż to zrobisz?<br> {{tab}}— Nie w jednej chwili, do czarta! Najprzód potrzeba wynaleźć dom, w nim przyzwoite mieszkanie i upatrzeć stosowny czas ku wykonaniu naszego planu. Bądź jednak spokojnym, długo czekać nie będziesz. Główna rzecz, ażeby Wiktorynę uwolnić z jej węzłów małżeńskich. To już nasza sprawa... To zwierzę... — dodał, wskazując na śpiącego Eugeniusza Loiseau, to zwierzę nie wróciło do domu Ubiegłej nocy i dziś nie powróci.<br> {{tab}}— Gdzież go zaprowadzimy?<br> {{tab}}— Do pierwszego lepszego hotelu, gdzie go położymy na łóżku, pozwalając mu spać do rana. Jutro, skoro dzień błyśnie, wyrzucą go ztamtąd, pójdzie na ulicę de Fleurus, gdzie Wiktorynie wymierzy jeszcze silniejsze, niż dziś, uderzenia. Potem przyjdzie do nas i znów mu ucztę wyprawimy. Ale... pamiętaj, że przegrałeś butelkę szampana.<br> {{tab}}— Każ ją podać.<br> {{tab}}— Nie, niechaj ona pozostanie do jutrzejszego śniadania. Będziemy mieli z sobą rachunek. A teraz zapłać, co się należy za dzisiejszy poczęstunek, ponieważ ty nas dziś ugaszczasz, i idźmy spać, umieściwszy wprzód Eugeniusza na noclegu.<br> {{tab}}— Ależ sami nie poradzimy z nim sobie — rzekł Béraud, czując się niezbyt silnym na nogach.<br> {{tab}}— Gdzież mieszkasz?<br> {{tab}}— No! tobie to mogę powiedzieć... Przy ulicy de Buci, w hotelu Prowanckim.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/760|num=134}}{{tab}}— O kilka kroków ztąd... Fiakr nas tam zawiezie. W tym samym hotelu ułóż to zwierzę na łóżku, a jutro rano przyjdę was obudzić na śniadanie.<br> {{tab}}Béraud zgodził się na tę propozycyę; rozkazali więc posługującemu podać rachunek i przywołać fiakra.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Podczas gdy Béraud płacił w restauracyjnym gabinecie, Will Scott potrząsnął silnie Eugeniuszem Loiseau, który po kilku minutach wstał na nogi i dla wybicia, jak mówił, klina klinem, wypił resztę szampana, znajdującą się w butelce.<br> {{tab}}— Gdzie idziemy? — zapytał przytłumionym głosem.<br> {{tab}}— Spać... spać, mój chłopcze — odrzekł Will Scott.<br> {{tab}}— Ja nie chcę wracać do domu... — zaprotestował Loiseau.<br> {{tab}}— Nie obawiaj się — rzekł Béraud; — nie zaprowadzimy cię tam. Będziesz spał u mnie w hotelu.<br> {{tab}}— To dobrze.<br> {{tab}}{{Korekta|— Fiakr|Fiakr}} czekał przed restauracyą.<br> {{tab}}Dopomożono zejść introligatorowi i umieszczono go w powozie, gdzie Béraud siadł obok niego.<br> {{tab}}— Do jutra, moi chłopcy... śpijcie spokojnie — wyrzekł mniemany {{Korekta|burgundczyk|Burgundczyk}}. — Na ulicę de Buci, do Prowanckiego hotelu! — zawołał na woźnicę, poczem odszedł, udając chwiejącego się na nogach.<br> {{tab}}Uszedłszy kilkanaście kroków, wyprostował się nagle, a wybuchając śmiechem, szedł na bulwar Szpitala. {{kropki-hr}} {{tab}}Czytelnicy pamiętają zapewne agenta policyi, Flogny, przezwanego „Zapałką,“ który wprowadził do gabinetu swego {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/761|num=135}}naczelnika Piotra Béraud, gałganiarza, przybywającego po objaśnienia względem tajemniczego zniknięcia Edmunda Béraud z ''Indyjskiego hotelu''.<br> {{tab}}Flogny od dnia tego obowiązanym Był prowadzić potajemnie śledztwo, względem, wszystkich członków rodziny kupca dyamentów, których adresa podał Piotr Béraud.<br> {{tab}}Ów agent ufał w swoje zdolności policyjne, a mimo, iż żadne światełko nie prowadziło go na ślady zniknionego Edmunda {{Korekta|Béraut|Béraud}}, nie tracił nadziei, iż swoich poszukiwaniach otrzyma skutek pożądany.<br> {{tab}}Notatki, nadesłane z Kalkuty, nie oświeciły w niczem sprawiedliwości.<br> {{tab}}Sędzia śledczy, któremu powierzono tę sprawę, chciał ją już złożyć do akt, co się równa wiecznemu pogrzebaniu, gdy naczelnik policyi, oznajmiwszy mu o bytności gałganiarza, prosił ażeby był jeszcze cierpliwym.<br> {{tab}}Sędzia więc czekał.<br> {{tab}}Flogny zabrał się do dzieła, prowadząc je sam tylko wbrew zwyczajowi, ponieważ w sprawach tego rodzaju zwykle dwaj agenci planowali wspólnie, ażeby w razie wypadku bronić się w potrzebie i czuwać wzajem nad sobą.<br> {{tab}}Pierwsze kroki uczynił Flogny w celu poznania licznych krewnych znikłego milionera.<br> {{tab}}Chodziło mu o odkrycie rzeczywistego stanowiska, jakie każdy z nich zajmował, o kontrolowanie ich sposobu życia, oraz stwierdzenie, czy nie można było którego z nich podejrzewać o spełnienie zbrodni na Edmundzie Béraud.<br> {{tab}}Kilka dni czasu wystarczyły mu na przekonanie się o stanie pieniężnym i moralnym całej tej rodziny.<br> {{tab}}Niektórzy z nich walczyli z trudnościami życia, inni znajdowali się w ciężkiej nędzy.<br> {{tab}}La Fougère, dyrektor teatru Fantazyj, odebrał sobie życie dla braku pieniędzy, bankier Verrière musiał przybrać wspólnika dla uniknienia upadłości.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/762|num=136}}{{tab}}Tym sposobem wszelkie podejrzenia, wymierzone przeciw któremu z członków rodziny, okazały się bezzasadnemi. Jasno się to w oczy rzucało agentowi, który przyszedłszy do naczelnika, zaczął za jego upoważnieniem objawiać swoje zapatrywania na tę sprawę.<br> {{tab}}— Tak pan naczelnik, jak ja — mówił Flogny — jesteśmy przekonanymi, nieprawdaż, że Edmund Béraud nie żyje?<br> {{tab}}Zapytany poruszył głową twierdząco.<br> {{tab}}— Jak również mamy to przekonanie — mówił agent dalej — że zbrodnia spełnioną została, ponieważ mordercy spodziewali się znaleźć przy swej ofierze czek, przedstawiający milionowy majątek.<br> {{tab}}— To nie ulega zaprzeczeniu.<br> {{tab}}— A zatem ludzie, którzy przygotowali ów cios i zabili człowieka, nie odniósłszy korzyści z popełnionej zbrodni, musieli wiedzieć o istnieniu czeku, jakoteż zarazem o kolosalnej cyfrze tegoż.<br> {{tab}}— Napewno.<br> {{tab}}— Wypływa ztąd, iż musieli mieszkać w Kalkucie, tak, jak mieszkał tam Edmund Béraud... Musieli być wtajemniczonymi w jego interesa i zamiary. Skoro kupiec dyamentów wyjechał do Francyi, oni za nim jechali.<br> {{tab}}— Tu różnimy się w zapatrywaniach — przerwał naczelnik policyi.<br> {{tab}}— Pozwolisz pan zapytać, na jakim punkcie?<br> {{tab}}— Według mego zdania, główny kierownik tej sprawy, pozostawszy w Kalkucie, wysłał do Paryża objaśnienia, na mocy których przed przybyciem Edmunda Béraud ułożono dramat, którego pierwszy akt rozegrał się w hotelu Indyjskim.<br> {{tab}}— To być może... jest nawet prawdopodobnem. Przypuśćmy, że mordercy mieszkali w Paryżu, lub też kilkoma dniami wyprzedzili kupca dyamentów, nie wpływa to na zmianę moich zapatrywań. Jakiś człowiek przybył na ulicę Jou- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/763|num=137}}bert dla przyaresztowania milionera... przedstawił się jako komisarz do spraw sądowych, był przepasany szarfą.<br> {{tab}}— Wszystkie te szczegóły są stwierdzone śledztwem.<br> {{tab}}— A więc tej szarfy ów mniemany komisarz sam sobie nie zrobił, ale ją kupił. W Paryżu szarfy i inne tym podobne oznaki służbowe sprzedają w specyalnych magazynach. Czy śledztwo w tym względzie wyprowadzonem zostało?<br> {{tab}}— Nie... i przyznaję, iż to fatalne z naszej strony zapomnienie.<br> {{tab}}— Zapomnienie to ja będę się starał wynagrodzić, panie naczelniku — rzekł Flogny — a może odnajdę w Palais-Boyal śród owego podrobionego komisarza. Byłby to punkt główny.<br> {{tab}}Naczelnik skinął głową na znak przyzwolenia.<br> {{tab}}— Ale to jeszcze nie wszystko... — ciągnął agent dalej. — Edmund Béraud przyjechał powozem do hotelu. Poszukiwania, rozpoczęte dla odnalezienia woźnicy, który go przywiózł ze stacyi Lyońskiej drogi żelaznej na ulicę Joubert, nie zostały do końca doprowadzonemi? Uważano je zapewne za mało znaczące?<br> {{tab}}— Bo i w rzeczy samej, w czem one mogły nam być pożyteczne?<br> {{tab}}— Może w niczem... a może i w wielu. Pozwoli mi pan naczelnik rozpocząć owe poszukiwania na nowo?<br> {{tab}}— Jakto... będziesz więc badał wszystkich woźniców całego Paryża?<br> {{tab}}— Dlaczego nie?<br> {{tab}}— Ha! uczyń to... nie wróżę jednak nic dobrego z tych poszukiwań. Przywiózłszy podróżnego do hotelu, woźnica odjechał; o niczem więc wiedzieć nie może. To jasno przed oczy się stawia.<br> {{tab}}— Pozornie... przyznaję, lecz ileż razy traf staje się współpracownikiem policyi? Rachujmy na ów traf... Ach! gdyby on mi pozwolił odnaleść fiakra, który służył do porwania Edmunda Béraud!..<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/764|num=138}}{{tab}}— Mój ty poczciwy Flogny, żądasz niepodobieństwa.<br> {{tab}}— Panie naczelniku policyi... otóż wyraz, który nie jest bynajmniej francuzkim... Trudności mnie zapalają, a niepodobieństwa mnie kuszą!<br> {{tab}}— Tak... oddaję ci sprawiedliwość... Jesteś nader zręcznym... Masz dobry węch... Źle jednak sądzisz mniemając, iż mordercy pozostawiliby coś, coby mogło na ślad ich zbrodni naprowadzić.<br> {{tab}}— Nie łatwa to rzecz dać zniknąć powozowi...<br> {{tab}}— E! co do tego, wystarczy go tylko przemalować...<br> {{tab}}— To prawda... lecz dobre oskrobanie wystarczy aby przywrócić mu dawną barwę. Przy cierpliwości można odkryć wszystko panie naczelniku... Otóż nie zbraknie mi tej cierpliwości...<br> {{tab}}— Nie spodziewam ja się byś mógł osiągnąć rezultaty pożądane, zostawiam ci jednak wolne pole do działania. Będziesz miał bezwątpienia przy tem wydatki... Oto pieniądze... złożysz mi z nich później rachunek.<br> {{tab}}— Dzisiaj... natychmiast rozpoczynam moje poszukiwania... — rzekł Flogny.<br> {{tab}}Rozmowa, jaką przytoczyliśmy, między agentem i naczelnikiem policyi, miała miejsce w przed dzień bytności Misticota u Agostiniego.<br> {{tab}}Flogny, przywdziawszy ubiór mieszczanina, nie mając nic w całem swem zachowaniu się coby mogło w nim zdradzić policyanta, udał się wprost z prefektury do Palais-Royal aby dowiedzieć się co rychlej, kto sprzedał szarfę owemu podrobionemu komisarzowi. Wszedł do jednego ze składów dekoracyi i oznak służbowych, tak cywilnych, jak i wojskowych, w którego oszklonej wystawie bogato porozkładanemi one były.<br> {{tab}}Ukazawszy kartę inspektora, stawił pytania, na które odpowiedziano mu rozłożeniem wielkiej księgi handlowej oraz bieżącego skorowidza sprzedaży. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/765|num=139}}{{tab}}Ze ścisłego przeglądu tychże wykazało się, że żadna szarfa komisarza nie została sprzedaną w tem sklepie w ciągu miesiąca przed spełnieniem dramatu na ulicy Joubert.<br> {{tab}}Flogny udał się następnie do drugiego i trzeciego sklepu, wszak również i tu bez skutku.<br> {{tab}}Nie zniechęcony tem, wszedł do czwartego, gdzie znowu przedstawiwszy swą kartę, rzekł do kobiety siedzącej za kontuarem:<br> {{tab}}— Pani zapewne słyszałaś o tajemniczej zbrodni spełnionej na ulicy Joubert?<br> {{tab}}— O podróżnym, uwiezionym przez przebranego komisarza, nieprawdaż?<br> {{tab}}— Tak właśnie. Owóż ów człowiek, przebrany za komisarza, miał na sobie szarfę trójkolorową, jako oznakę nadającą {{Korekta|ma|mu}} prawo do pełnienia przynależnych czynności, chciałbym więc wiedzieć czyli ta szarfa nie była wypadkiem u pani kupioną?<br> {{tab}}— A w jaki sposób pan dowiesz się o tem?<br> {{tab}}— Porównywając datę sprzedaży z datą spełnienia zbrodni.<br> {{tab}}— Kiedyż ta zbrodnia spełnioną została?<br> {{tab}}— W dniu 16-tym zeszłego miesiąca.<br> {{tab}}— Zaraz zobaczę w skorowidzu bieżącej sprzedaży.<br> {{tab}}Tu otworzyła rejestr, przeglądając takowy.<br> {{tab}}— Ach! — zawołała nagle — może to będzie... to właśnie!..<br> {{tab}}Flogny zadrżał.<br> {{tab}}— Na dwa dni przedtem — zawołał. — Sprzedaną więc tu została szarfa w dniu czternastym?<br> {{tab}}— Czytaj pan... Ja sama ją to sprzedałam. Zapisano:<br> {{tab}}''Szarfa trójkolorowa dla komisarza policyi... 28 franków''.<br> {{tab}}— Nazwisko kupującego?<br> {{tab}}— Sprzedałam ją bez zapisania nazwiska.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/766|num=140}}{{c|'''XXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Ale dlaczego... — rzekł agent — zapisałaś pani: dla komisarza policyi? Wszakże merowie i adjunkci noszą zupełnie podobne do tych, jakich używają komisarze?<br> {{tab}}— To prawda... — odpowiedziała kupcowa; — nakreśliłam na prędce w skorowidzu podane mi wyrazy przez kupującego.<br> {{tab}}— Pomiędzy datą 14-go a 16-go zeszłego miesiąca, czy pani sprzedawałaś komu inne szarfy?<br> {{tab}}— Nie panie... — odpowiedziała kobieta po sprawdzeniu rejestru.<br> {{tab}}— A na kilka dni przedtem?<br> {{tab}}— Również szarf nie sprzedawałam.<br> {{tab}}— Zachowałażeś pani w pamięci postać kupującego?<br> {{tab}}— Pamiętam go doskonale jak dziś, mimo, że dwa miesiące upłynęły od tej sprzedaży... a pamiętam z przyczyny pewnego drobnego szczegółu...<br> {{tab}}— Jakiż to szczegół? — pytał Flogny z nietajonem zadowoleniem.<br> {{tab}}— Ów kupujący szarfę kłopotał się niewiedząc w jaki ją sposób związać, z której strony końce spuścić należy z prawej, czy z lewej? Otóż by go nauczyć, sama ją na nim przewiązałam, poczem ułożywszy ją zawinęłam w paczkę, którą zabrał z sobą.<br> {{tab}}— Skoro tak — rzekł agent, dobywając notatnik i przygotowując się do zapisywania — może mi pani zechcesz podać rysopis wspomnianej osobistości...<br> {{tab}}— Chętnie... Zdaje mi się, iż go widzę przed sobą.<br> {{tab}}— Jak więc wyglądał?<br> {{tab}}— Był to mężczyzna wysokiego wzrostu, kształtnie zbudowany, ciemnej cery twarzy, z czarnemi oczyma i brodą starannie wygolona.<br> {{tab}}— W jakim wieku?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/767|num=141}}{{tab}}— Mógł mieć około dwudziestu ośmiu lat najwyżej.<br> {{tab}}— Ubiór?<br> {{tab}}— Ubrany był nader elegancko. lecz skromnie.<br> {{tab}}— Zdawał się być francuzem?<br> {{tab}}— Mówił biegle po francuzku, lecz z lekkim angielskim akcentem, tak mi się przynajmniej zdawało.<br> {{tab}}— Zatem cudzoziemiec... — wymruknął Flogny — byłem tego pewny... Ach! ów nabywca tej szarfy jest właśnie człowiekiem, który uplanował i wykonał zbrodnię. Podany jednak przez panią rysopis może się nadać dla pięćdziesięciu na sto osób... Żadne; szczegółowej wskazówki oprócz angielskiego akcentu... żadnego nazwiska... a to rzecz tak ważna!..<br> {{tab}}— Mogłam jedynie powiedzieć panu to, o czem wiedziałam.<br> {{tab}}— Dziękuję pani najuprzejmiej... Zanotowałem wszystko szczegółowo. Do mnie należą dalsze poszukiwania.<br> {{tab}}Tu Flogny wyszedłszy na ulicę rozmyślać począł nad szczupłemi wskazówkami jakie otrzymał.<br> {{tab}}— Ów przebrany komisarz — myślał sobie idąc — który się przedstawił w ''Indyjskim hotelu'', mówił, jak mnie tam objaśniono, najczystszą francuzczyzną, bez żadnego obcego akcentu; nie on więc kupował tę szarfę, ale któryś z towarzyszących mu wspólników, jeden przebrany za policyjnego agenta, siedzący w powozie, drugi na koźle jako woźnica... Będę miał sprawę z nader zręcznymi łotrami! Każdy inny zniechęciłby się, lecz nie ja! Muszę wpaść na ich ślady. Gdyby umknęli z Francyi, pójdę ich śledzić na obczyźnie. Zresztą nie wszyscy trzej może uciekli z Paryża... może pozostał z nich który... Tego to zatem będę się starał odnaleść... Przedewszystkiem teraz trzeba mi odszukać woźnicę, który wiózł Edmunda Béraud ze stacyi Lyonskiej drogi żelaznej do ''Indyjskiego hotelu''. A odnaleść go muszę... chybabym nie nazywał się Flogny’m. Potrzebuję schwytać morderców, albo im oddać mą skórę.<br> {{tab}}Flogny zamieszkiwał przy ulicy François-Miron.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/768|num=142}}{{tab}}Wróciwszy do domu, wziął konotatnik w jakim oddawna zapisywał sobie numera wszystkich fiakrów Paryża z nazwiskami ich właścicieli, adresami stajen i remiz i zaczął uważnie przeglądać ów spis, jaki mu służył pożytecznie w niejednej okoliczności.<br> {{tab}}Wziąwszy ów kajet, udał się z nim na stacyę powozów przy Lyońskiej ulicy, w pobliżu więzienia Mazas, gdzie wszedł do biura miejskiej straży pokoju, by stamtąd wynotować numera stających tu fiakrów.<br> {{tab}}Dozwoliwszy poznać się w tem biurze, zażądał rejestrów odnoszących się do dnia przybycia Edmunda Béraud, które to księgi natychmiast mu udzielonemi zostały. Następnie poszedłszy do domu Rotszylda powiadomił się tamże, iż Edmund Béraud przybył pociągiem południowym.<br> {{tab}}Obecnie pozostawało mu wypisać sobie numera fiakrów, stających na Lyońskiej ulicy pomiędzy godzinami dziesiątą a dwunastą w południe dla zabielania podróżnych ze stacyi.<br> {{tab}}Lista tych numerów była dość długą, mimo to, z całą ścisłością postanowił skopjować ją Flogny i poszedł do pobliskiej kawiarni ażeby tam kończyć robotę klassyfikacyj numerów, co ułatwiał mu jego własny konotatnik, zawierający nazwiska Stowarzyszeń wynajmów powozów, a oraz i pojedynczych ich właścicieli.<br> {{tab}}Parę tuzinów fiakrów należało do Miejskiego Stowarzyszenia, kilkadziesiąt do Jeneralnej Kompanii, dzielącej się na wiele oddziałów. Reszta była własnością pojedynczych osób.<br> {{tab}}Przy klassyfikacyi numerów, zwrócił jego uwagę ''Fiakr nr. 13'', należący do Loriot’a, zamieszkałego w Batignolles, przy ulicy des Moines.<br> {{tab}}— Otóż — zawołał — i ojciec Loriot, dawna nasza znajomość... Jest to lis stary... lecz przytem bardzo uczciwy człowiek... Zna on tak dobrze jak my różne haczyki i wędki naszego rzemiosła. Muszę ja z nim pogadać... Fiakr nr. 13.<br> {{tab}}— To mi przypomina pewien szczegół rzucony mimochodem przez kasjerkę w ''Indyjskim hotelu'', odnoszący się do Ed- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/769|num=143}}munda Béraud. Rozgniewał się gdy mu dawano apartament noszący ten numer. Był pewien, że to mu sprowadzi nieszczęście.<br> {{tab}}Włożywszy notatki do kieszeni, Flogny, z powodu nader spóźnionej pory, nie mogąc już dnia tego prowadzić dalszych poszukiwań, zjadł obiad z pośpiechem i udał się na spoczynek. Nazajutrz zaś rano, wstawszy równo ze świtem wytknął sobie drogowskaz. Kolejno, lecz bezskutecznie zwiedził kilka zakładów, wynajmujących powozy w La Chapelle, Montmartre, na {{Korekta|bulwarye|bulwarze}} La Villette, przeszedł na stronę Batignolles, a około południa czując głód wielki i znużenie, zatrzymał się przed rodzajem baraku zbudowanego na gruntach miasta, a noszącego na szyldzie ów napis ponury dla wzbudzenia ciekawości głupiego ciemnego gminu: {{c|„SZYNKOWNIA GALERNIKÓW.“}} {{tab}}Flogny znał dobrze zakład ten, obsługiwany przez chłopców w ubiorach skazańców, w zielonych i czerwonych czapkach, ciągnących za sobą wydrążoną kulę w jakiej znajdowała się gąbka do ścierania stołów.<br> {{tab}}Z wnętrza tego baraku wybiegały śmiechy szalone.<br> {{tab}}Flogny ciekawy z natury, wszedł tam.<br> {{tab}}Wielka sala przepełnioną była przybyłemi, którzy ściśnionem kołem otaczali klowna w jego trądycyonalnym kostjumie, zanosząc się od śmiechu z błazeńskich gestów i skoków niebezpiecznych hecarza.<br> {{tab}}W białych trykotach, zasianych srebrnemi kropkami, krótkim jaskrawej barwy kaftaniku i rudo-płomienistej peruce wdzianej na ubieloną mąką głowę, wyglądał jak Pierrot klasyczny. Nos przyprawiony w kształcie orlego dzioba, nadawał jego twarzy podobieństwo do tegoż drapieżnego ptaka.<br> {{tab}}Naśladując krzyk pawia, klown na kawałku wolnej przestrzeni w pośrodku sali wywracał koziołki do zawrotu głowy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/770|num=144}}{{tab}}Młoda kobieta około lat dwudziestu mieć mogąca, blada, wychudła, w starym wybladłym kostjumie, z drewnianą miseczką w ręku, obchodziła stoły wołając:<br> {{tab}}— Ach! dajcie nam... dajcie co łaska!<br> {{tab}}— Aoh! yes... yes... — powtarzał klown, wywracając łamańce. — Aoh! yes... dajcie nam mylordy... dżentelmeny... Dajcie nam coś na obiad!<br> {{tab}}Drobna moneta spadała w miseczkę drewnianą.<br> {{tab}}— Anglicy... — pomyślał Flogny; — powinniby mieć na to udzielone specyalne pozwolenie... kto wie czy oni...<br> {{tab}}Tu nie skończywszy zdania w myśli rozpoczętego, kazał sobie podać kufel piwa, przypatrując się skokom klowna.<br> {{tab}}Ćwiczenia się wreszcie ukończyły, a ów mężczyzna, zebrawszy do kieszeni monetę z miseczki, ukłonił się kładąc rękę na sercu, zarzucił na siebie okrycie, widział czarny kapelusz, podczas gdy kobieta owinęła się szalem wełnianym i wyszli oboje z szynkowni.<br> {{tab}}Flogny szedł za niemi.<br> {{tab}}Przeszedłszy w poprzek gościniec, dostali się na chodnik biegnący po drugiej stronie bulwaru, gdzie przystanąwszy rozmawiać z sobą cicho zaczęli.<br> {{tab}}Nagle idący poza niemi Flogny stanął tuż przy nich wołając:<br> {{tab}}— Macie pozwolenie?<br> {{tab}}Klown obróciwszy się spokojnie odrzekł:<br> {{tab}}— Dlaczego i zkąd zapytujesz nas o to?<br> {{tab}}— Ponieważ jest to mym obowiązkiem. Macie przed sobą agenta policyjnego.<br> {{tab}}— Masz swoją kartę? — zapytał Anglik.<br> {{tab}}— Oto jest. Tu Flogny ukazał kartę inspektora.<br> {{tab}}Klown z zagadkowym uśmiechem sięgnął do kieszeni swego okrycia, a wydobywszy pugilares, wyjął z takowego arkusz papieru we czworo złożony i podał go agentowi.<br> {{tab}}Flogny czytał co następuje:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/771|num=145}}{{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Rozkazujemy niniejszem wszystkim agentom bezpieczeństwa publicznego dozwolić na wolne przedstawienia tak zwanemu Janowi Breed, poddanemu angielskiemu i towarzyszącej mu jego żonie, a wrazie potrzeby użyczyć im pomocy.“}} {{tab}}Następował podpis naczelnika policyi i pieczęć prefektury.<br> {{tab}}Flogny spojrzał badawczo na klowna, który uśmiechnął się w milczeniu.<br> {{tab}}— Kolego, bracie... — rzekł, zacinając z angielska — podaj mi rękę.<br> {{tab}}Uścisnęli sobie ręce nawzajem.<br> {{tab}}— Przyjemnie mi spotkać się z wami... — rzekł Flogny.<br> {{tab}}— Yoo...<br> {{tab}}— Jedliście śniadanie?<br> {{tab}}— Nie jeszcze.<br> {{tab}}— To może przyjmiecie moje zaproszenie?<br> {{tab}}— Yes...<br> {{tab}}— Przy śniadaniu pogawędzimy...<br> {{tab}}— Yes...<br> {{tab}}— Zechcecież odpowiadać na moje pytania?<br> {{tab}}— Aoh... yes...<br> {{tab}}— Pójdźcie więc ze mną... zaprowadzę was w miejsce, gdzie będziemy mogli swobodnie porozmawiać.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Aoh! yes... — powtórzył anglik — zgadzam się chętnie, lecz pozwólże sobie przedstawić mistress Breed, moją małżonkę... Pochodzi ona również z okręgu brytańskiego bezpieczeństwa publicznego, Scotland-Yard.<br> {{tab}}Tu wskazał na towarzyszącą sobie kobietę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/772|num=146}}{{tab}}— Składam pani moje uszanowanie... — rzekł Flogny z galanteryą — przy śniadaniu bliżej się zapoznamy.<br> {{tab}}Wszyscy troje zwrócili się ku małej restauracyi na przedmieścia de Clichy, czwartorzędnego, lecz dobrze utrzymywanego zakładu, gdzie ceny były umiarkowane, a porcye dostateczne.<br> {{tab}}Flogny, zająwszy jedyny gabinet, jaki się tam znajdował, wybrał potrawy.<br> {{tab}}— Znasz pan dobrze język francuski, master Breed? — pytał towarzysza, skoro zasiedli przy stole.<br> {{tab}}— Yes... ja go rozumiem... wszakże mistress Breed mówi lepiej odemnie... o! znacznie lepiej.<br> {{tab}}— Mój mąż ma słuszność — rzekła angielka czystą francuszczyzną. — Przed zamążpójściem mieszkałam u pewnej francuskiej rodziny. Gdyby zaszła potrzeba wyjaśnić coś Johnowi, będę służyła wam za tłumacza, panowie.<br> {{tab}}— Dobrze więc... Powiedziałem wam, iż cieszę się, że traf dozwolił mi spotkać się z wami... a zaraz zrozumiecie, dlaczego. Wiecie już, kim jestem... Nazywam się Flogny, przezwany ogólnie „Zapałką“.<br> {{tab}}Anglik wraz z żoną pokłonili się oboje.<br> {{tab}}— Znane nam jest pańskie nazwisko, panie Flogny — ozwała się żona klowna. — Pańska sława nader zręcznego agenta przeszła po za kanał La Manche...<br> {{tab}}— Aoh! yes... — poparł Jan Breed.<br> {{tab}}— Czyni się, co można... — wyszepnął skromnie agent policyi. — Mówmy jednak o tem, co mnie obchodzi... Od jak dawna jesteście w Paryżu?<br> {{tab}}— Od dwóch tygodni.<br> {{tab}}— Słyszeliście o tajemniczej sprawie przy ulicy Joubert?<br> {{tab}}John Breed spojrzał na swą małżonkę, która wypróżniwszy kieliszek, napełniony burgundzkiem winem, odpowiedziała:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/773|num=147}}{{tab}}— Bądź pan pewnym, że w Londynie zajmujemy się żywo wzystkiemi niezwykłemi wypadkami, jakie się dzieją w Paryżu. Są to sprawy rzemiosła... Znamy też więc i szczegóły, dotyczące porwania Edmunda Béraud, kupca dyamentów, przez człowieka przebranego za komisarza, a którego to kupca z Kalkuty nie odnaleźliście dotąd żywym, ni umarłym, jak również i jego morderców.<br> {{tab}}— Sądząc po tak szczegółowych objaśnieniach — rzekł Flogny, przypuszczaćby należało, iż owo zniknięcie zbliska was interesuje? — Bynajmniej... Jest to ciekawa zbrodnia i z tego jedynie względu tak nas żywo obchodzi.<br> {{tab}}— A więc, kogo oskarżają?<br> {{tab}}— Raczej chciałeś pan powiedzieć: mają w podejrzeniu.. — wtrąciła mistress Breed. — Nie natrafiwszy bowiem ma żaden ślad, nie możecie nikogo oskarżać. Opieracie się tylko na przypuszczeniach. No! kogóż więc obwiniacie o ów cios tak zręczny?<br> {{tab}}— Anglików lub {{Korekta|amerykanów|Amerykanów}}.<br> {{tab}}John Breed, zajadając żarłocznie podczas rozmowy swej żony z francuzem, zatrzymał się z widelcem w ręku.<br> {{tab}}— Kto panu tę myśl nasunął? — zawołał; — zkąd ci to przyszło do głowy?<br> {{tab}}Flogny opowiedział szczegóły, o których dowiedział się w sklepie Palais-Royal.<br> {{tab}}— Może pan i masz słuszność — rzekła miss Breed. — {{Korekta|anglicy|Anglicy}}, tak i {{Korekta|amerykanie|Amerykanie}}, potworzyli formalne stowarzyszenia w celu ukrywania zbrodni za pewną pieniężną opłatą. Stowarzyszenia te silnie zorganizowane, stają się niepodobnemi do odkrycia, wprawiając w rozpacz najzręczniejszych agentów ze Scotland-Yardu.<br> {{tab}}— Znacież kierowników tych stowarzyszeń?<br> {{tab}}— Ba! gdybyśmy ich znali, lub mieli chociaż którego z nich w podejrzeniu, nie omieszkalibyśmy o tem powiadomić sądu. Przybyliśmy do Paryża dla poszukiwania nie przywód- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/774|num=148}}ców tych stowarzyszeń, gdyż ich nie odnajdziemy, ale tak zwanych „przewodników,“ jakich odkryć mamy nadzieję, a przez których dojdziemy do odnalezienia hersztów band owych.<br> {{tab}}— Kto wie, czy owi, jak ich pani nazywasz, „przewodnicy,“ nie byli mordercami lub wspólnikami zbrodni, spełnionej na Edmundzie Béraud? — rzekł Flogny w zamyśleniu.<br> {{tab}}— Bardzo być może... Mamy do czynienia z ludźmi obdarzonymi demoniczną wyobraźnią... A dwóch z pomiędzy nich szczególnie odkryć nam polecono.<br> {{tab}}— I dlatego to przyszliście dziś do ''Szynkowni galerników?''<br> {{tab}}— Tak... przyszliśmy tam, jak chodzimy po wszystkich miejscach tego rodzaju od chwili naszego przybycia do Paryża. W podobnych tawernach napotkać ich się spodziewamy, jeżeli nie zmienili dawniejszych swoich zwyczajów.<br> {{tab}}— A czy policya francuska nie mogłaby wam dopomódz w tym celu?<br> {{tab}}— Nie... — rzekła mistress Breed.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ potrzeba znać osobiście tych łotrów, by ich odnaleźć pod różnorodnem przebraniem, w jakie się odziewają. Ci ludzie tak zręcznie zmieniać się potrafią, jak najwprawniejsi aktorowie.<br> {{tab}}— Ach! mistress Breed... — zawołał Flogny, napełniając kieliszki — coś mi powiada, że ci dwaj ludzie nie są obcymi morderstwu Edmunda Béraud. — Stowarzyszenie, na rachunek którego pracowali, posiada, być może, swych członków w Kalkucie... Kto wie, czy oni nie zostali przez tamtych powiadomieni o wyjeździe kupca dyamentów, wiozącego ze sobą czek na pięćdziesiąt milionów, i o przybyciu jego do Paryża?<br> {{tab}}— Może to wszystko być, w rzeczy samej — odpowiedziała {{Korekta|angielka|Angielka}}. — Są oni zdolnymi tak do spełnienia morderstwa, jak i kradzieży. Przed trzema laty, zawyrokowani obaj na powieszenie, uciekli z więzienia w Londynie, dzięki uprzejmo- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/775|num=149}}ści dozorcy więziennego, któremu za to zapłacił jeden z nieznanych przewódcćw stowarzyszenia. Według wszelkiego prawdopodobieństwa, schronili się oni do Francyi, lecz odtąd wcale się już nimi nie zajmowano. Nader ważna kradzież, spełniona w Londynie za ich wskazówkami, przypomniała ich nanowo angielskiej policyi. Poczęto ich śledzić, zrazu bezpożytecznie, aż wreszcie odkryto, że wspomniona kradzież nastąpiła wskutek wspólnictwa jednego z wyższych urzędników pewnego bankierskiego domu w Londynie i że ten to właśnie urzędnik zapłacił dozorcy za ułatwienie ucieczki owym dwom łotrom irlandzkim z więzienia, ponieważ oba byli {{Korekta|irlandczykami|Irlandczykami}}.<br> {{tab}}— A kiedyż nastąpiło owo odkrycie, o jakiem pani mówisz? — zapytał Flogny?<br> {{tab}}— Przed miesiącem mniej więcej.<br> {{tab}}— Ów urzędnik jaworskiego domu został przytrzymanym?<br> {{tab}}— Tu właśnie historya owa poczyna wikłać się, stawać podobną do jakiegoś romansu. Urzędnik ten, obdarzony wysoką inteligencyą, posiadający rozległe naukowe wykształcenie, uchodził za najuczciwszego człowieka w świecie. Gdy do owego biura, gdzie pełnił obowiązki sekretarza, zeszła policya, chcąc badać go w tym względzie, okazało się, iż na wezwanie dyrektora odjechał dla sprawowania takiejże służby w Kalkucie.<br> {{tab}}Flogny na te wyrazy podskoczył tak nagle, iż wywrócił kieliszek, napełniony winem.<br> {{tab}}— Do Kalkuty?... — powtórzył — pani mówiłaś do Kalkuty?...<br> {{tab}}— Aoh! yes... — rzekł klown.<br> {{tab}}— Był więc sekretarzem bankiera Mortimera?<br> {{tab}}— Tak... — odpowiedziała miss Breed.<br> {{tab}}— Mów pani dalej... mów prędko!...<br> {{tab}}— Rozkaz przyaresztowania go wysłanym został do Kalkuty.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/776|num=150}}{{tab}}— I przytrzymano go? — pytał Flogny gorączkowo.<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ przed miesiącem odpłynął do Anglii, wysłany tam przez Mortimera do jego biura w Londynie, z tytułem naczelnika oddziału korespondencyj.<br> {{tab}}— A więc schwytano go w Londynie?...<br> {{tab}}— I to nie... bo się tam nie ukazał wcale. Zarządzono poszukiwania i przekonano się, że okręt, który tego łotra wiózł do Europy, został z całym ładunkiem zatopionym przez cyklon w odnodze Aden.<br> {{tab}}— Zginął więc... z całym ładunkiem i załogą... — powtórzył Flogny z niezadowoleniem.<br> {{tab}}— Tak... twój, panie, współziomek, ponieważ ten człowiek był francuzem, nazywał się Karol Gérard, zginął wraz z okrętem, a tym sposobem wymknął się z rąk sprawiedliwości angielskiej.<br> {{tab}}— Ów Karol Gérard był sekretarzem przybocznym bankiera Mortimera — mówił Flogny, jakoby idąc za biegiem swej myśli. — Wiedział, że Edmund Béraud jedzie do Francyi... że wiezie z sobą olbrzymią sumę pieniędzy. To on!... słyszycie... to on! napewno przesłał wskazówki swoim wspólnikom, przebywającym w Paryżu, na mocy których popełnili zbrodnię.<br> {{tab}}Klown wraz ze swą żoną skinęli głowami w milczeniu.<br> {{tab}}— Tak było napewno... — rzekła mistress Breed, ale ponieważ zbrodnia została spełnioną we Francyi, Anglia się nią nie zajmowała. Jest obowiązkiem francuskiej policyi odnaleźć przestępców!<br> {{tab}}— A jeśli obaj ci ludzie są właśnie tymi, których pan poszukujesz? — pytał klown spokojnie.<br> {{tab}}— Natenczas zawrzemy związek z Anglią i wytężymy wszystkie siły, by ich pochwycić. Jak się nazywali ci dwaj łotrzy, którzy uciekli z więzienia w Londynie? — pytał dalej Flogny, wyjmując konotatnik i zabierając się do zapisywania.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/777|num=151}}{{tab}}— W Scotland-Yard wiedzą, że nazywali się w Paryżu Wiliam Scott i Trilby.<br> {{tab}}— Nie wpadliście tu na ich ślady?<br> {{tab}}— Owszem...<br> {{tab}}— Gdzież więc?<br> {{tab}}— W cyrku Fernando, gdzie brali udział w przedstawieniach. Trzeba bowiem panu wiedzieć, że w Anglii niegdyś byli klownami, przeszedłszy przedtem wszystkie rzemiosła.<br> {{tab}}— I opuścili ów cyrk?<br> {{tab}}— Tak... przed kilkoma tygodniami...<br> {{tab}}— Zatem i ślad stracony?<br> {{tab}}— Stracony zupełnie. Sądzimy oboje z żoną, iż umknęli do Ameryki.<br> {{tab}}— A nie zgłaszaliście się po objaśnienia na ulicę Ponthieu, do szynku pod nazwą: ''Stary Londyn'', zwykle zwanego ''Tawerną pod czerwonym numerem?''<br> {{tab}}— Zgłaszaliśmy się, ale bezskutecznie.<br> {{tab}}— Lecz w cyrku Fernando musiano wiedzieć ich adres?<br> {{tab}}— Tak jest i udzielono go nam, lecz gdyśmy się tam zgłosili, objaśniono nas, że obu zaangażowano przez pewnego amerykańskiego impresarya, zkąd wyjechali z nim do Stanów Zjednoczonych, co jest bardzo prawdopodobnem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Być może... przypuszczam, że to prawdopodobne — rzekł Flogny — ale pewności nie mamy co do tego; ponieważ, gdybyście sami wierzyli w odjazd tych {{Korekta|irlandczyków|Irlandczyków}}, nie poszukiwalibyście ich, wszak prawda?<br> {{tab}}— Odebrawszy polecenie, chcemy je ściśle dopełnić... — odpowiedziała miss Breet. — Zresztą, nic nie dowodzi, ażeby ów wyjazd nie był podstępem z ich strony, dla zatarcia śladów.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/778|num=152}}{{tab}}— Bądźcobądź, jesteście zniechęceni — rzekł agent; — nie macie ochoty prowadzić dalej poszukiwań?<br> {{tab}}— Aoh! yes... — zawołali mąż i żona razem.<br> {{tab}}— Otóż mnie to nie zniechęca, ale przeciwnie, napełnia ufnością i zapałem. Dajcie mi tylko, proszę, niektóre objaśnienia.<br> {{tab}}— Pytaj więc...<br> {{tab}}— Gdzie ostatnio mieszkał Scott i Trilby?<br> {{tab}}— Pod numerem 19-ym, przy ulicy Lepic.<br> {{tab}}— Jak wyglądają ci ludzie?<br> {{tab}}Mistress Breed podała ścisły rysopis wspólników Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Czy dobrze mówią po francusku?<br> {{tab}}— Jak rodowici francuzi, bez żadnego akcentu.<br> {{tab}}— Znani szczególne?<br> {{tab}}— Nie posiadają żadnych.<br> {{tab}}— Ich wiek?<br> {{tab}}— Lat trzydzieści dwa do trzydziestu pięciu.<br> {{tab}}Flogny zamknął notatnik, zapisawszy w nim powyższe szczegóły.<br> {{tab}}— Mój instynkt policyjnego agenta mówi mi — zaczął po chwili — że obaj ci łotrzy odegrali niepoślednią rolę w dramacie przy ulicy Joubert. Kto mógł być tą trzecią osobistością, działającą wespół z nimi i udającą komisarza, nie wiem tego, ponieważ podane przez was szczegóły nie zgadzają się z temi, jakie otrzymaliśmy ze śledztwa. Może będziecie mogli cośkolwiek objaśnić mnie w tym względzie.<br> {{tab}}— Zkąd moglibyśmy objaśnić, nic sami nie wiedząc.<br> {{tab}}— W świecie hultajów i łotrów istnieją stosunki, wiążące ich z sobą. Podajcie mi, proszę, adresy i nazwiska tych waszych współziomków, którzy się wam zdają być podejrzanymi.<br> {{tab}}— Najchętniej.<br> {{tab}}Flogay, nanowo otworzywszy kononatnik, przygotował się do pisania.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/779|num=153}}{{tab}}Mistress Breed dyktowała:<br> {{tab}}— Tomasz Artwej, komisyoner, przyjeżdżający często do Paryża, staje zwykle w ''hotelu Angielskim'', przy Amsterdamskiej ulicy. Miss Katt, kupcowa starożytności, ulica de Douai, nr. 9-ty. Klaryssa Stewe, jubilerka, ulica da Quatre-Septembre, nr. 7. Karol Lindey, dżokej, ulica Petits-Hotels, nr 28-my. Lincoln, wynajmujący powozy, bulwar Szpitala, 33. Oto wszystko. Ci ludzie zostają z pewnością w porozumieniu z przywódcami angielskich i amerykańskich stowarzyszeń; służą za pośredników w korzystnych interesach, dowodu jednak przeciwko nim nie posiadamy. Są to tylko nasze przypuszczenia. Według mego zdania, nie brali oni udziału w zbrodni przy ulicy Joubert.<br> {{tab}}— Zapomniałem, jak się nazywał ów sekretarz bankiera Mortimera, który był wspólnikiem złodziei w Londynie, a uchodzi za zaginionego podczas cyklonu w odnodze Aden?<br> {{tab}}— Karol Gérard, poddany francuski.<br> {{tab}}Flogny, zapisawszy sobie to nazwisko, zamknął konotatnik i schował go do kieszeni.<br> {{tab}}— Jak długo pozostaniecie jeszcze w Paryżu? — zapytał.<br> {{tab}}— Dopóki nas nie wezwą do Scotland-Yard, co niezadługo nastąpi, według wszelkiego prawdopodobieństwa.<br> {{tab}}— Gdziebym się mógł zobaczyć z wami w razie potrzeby?<br> {{tab}}— Przy ulicy du Poteau nr. 25, w Montmartre.<br> {{tab}}— Gdybyśmy zaś mieli tobie coś do zakomunikowania — rzekł klown — dobrzeby było wiedzieć, gdzie mieszkasz.<br> {{tab}}Flogny podał swój adres.<br> {{tab}}Podczas powyższej rozmowy ukończyli śniadanie.<br> {{tab}}Była godzina trzecia po południu, gdy agent policyjny rozszedł się z parą {{Korekta|anglików|Anglików}} w stosunkach najżyczliwszej przyjaźni. Mając jeszcze dość czasu przed sobą, postanowił przed udaniem się do ojca Loriota pójść wybadać odźwiernego w domu przy ulicy Lepic, ostatniego miejsca zamieszkania Will Scotta i Trilbego. Chciał wiedzieć ściśle datę wyprowadzenia się obu klownów z cyrku Fernando.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/780|num=154}}{{tab}}Odźwierna mu ją podała. Nastąpiło to w czterdzieści osiem godzin po zbrodni przy ulicy Joubert.<br> {{tab}}Owo zetknięcie się jednoczesne, silnie obciążało obu Irlandczyków, mimo to Flogny nie chciał nic jeszcze przedsiębrać bez dalszych wskazówek.<br> {{tab}}Z ulicy Lepic poszedł do cyrku Fernando, zapytując dlaczego Scott i Trilby porzucili zajmowane tam miejsce.<br> {{tab}}Odpowiedziano mu, że obaj klowni wydaleni zostali za pijaństwo i zaniedbanie się w służbie.<br> {{tab}}Data ich wydalenia poprzedzała o dni kilka porwanie Edmunda Béraud.<br> {{tab}}Nikt nie słyszał ażeby mieli być zamówionemi przez jakiegoś amerykańskiego impresarya. Nie wierzono w to zamówienie ze względu na złe prowadzenie się obu Irlandczyków.<br> {{tab}}Z zebrania tych wszystkich szczegółów, agent tak doświadczony jak Flogny, wyprowadził wnioski wielce prawdopodobne. Widział wyraźnie, iż Scott i Trilby opuścili cyrk, ażeby się zająć przygotowaniami do zbrodni w ''Indyjskim hotelu'' i natychmiast po spełnieniu tejże, opuścili swoje mieszkanie przy ulicy Lepic, zniknąwszy bez śladu.<br> {{tab}}— Gdzie teraz przebywali?<br> {{tab}}To pytanie wielce kłopotało i niepokoiło agenta.<br> {{tab}}Szukając jego rozwiązania, przybył na ulicę des Moizes do zabudowań Loriot’a.<br> {{tab}}Niestety, zawód go tam oczekiwał.<br> {{tab}}Stary Loriot wyjechał dnia poprzedniego z podróżnym ma wycieczkę w okolice Paryża i miał wrócić dopiero nazajutrz o trzeciej godzinie.<br> {{tab}}— Przyjdę tu jutro... — rzekł Flogny. I złamany znużeniem wsiadłszy do fiakra pojechał do domu na ulicę François-Miron. {{kropki-hr}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/781|num=155}}{{tab}}Verrière zatelegrafował na wieś do nadzorcy swej willi i wydał polecenie kamerdynerowi ażeby część służbowego personelu z bulwaru Hausmanna wyjechała do Malnoue dla przygotowania apartamentów na nadchodzącą Niedzielę.<br> {{tab}}Uczyniwszy to udał się na ulicę Le Pelletier, gdzie Arnold już się znajdował.<br> {{tab}}— Wyjeżdżamy jutro rano... — rzekł bankier do swego wspólnika. — Jedziesz z nami?<br> {{tab}}— Nie. Potrzebuję dnia jutrzejszego na uregulowanie moich interesów.<br> {{tab}}— A jakże stoi nasza sprawa ze spadkobiercami?<br> {{tab}}— Nie troszcz się o to... — odparł z uśmiechem Desvignes.<br> {{tab}}— Jednakże...<br> {{tab}}— Niechaj ci to wystarczy, że pracuję za nas obu...<br> {{tab}}— Mówiłeś, że w ciągu trzech miesięcy...<br> {{tab}}— Stałego terminu nie oznaczałem. Nic niechcę przyśpieszać...<br> {{tab}}— Ufam ci najzupełniej. Radbym jednakże pozbyć się co rychlej owej obawy i niepewności, jakie mnie udręczają...<br> {{tab}}— Mów raczej, że radbyś co prędzej schwycić owe miliony.. — rozumiem to dobrze. Pamiętaj jednak na nasze stare przysłowie: ''Osiąga cel, kto umie czekać''. Czekaj więc cierpliwie.<br> {{tab}}— Czy zajmiesz się Vandame’m?<br> {{tab}}— Przyjdzie kolej na niego we właściwym czasie.<br> {{tab}}— Dlaczego opóźniasz swe zaślubiny z Anielą?<br> {{tab}}— Ponieważ chwila nie zdaje mi się być stosowną obecnie ku temu. Ależ przez litość więcej cierpliwości, mój drogi wspólniku... jesteś strasznie nerwowym jak widzę!...<br> {{tab}}— A ja me pojmuję twego lodowatego spokoju...<br> {{tab}}— Ten spokój właśnie jest moją siłą! Na co się przyda ów pośpiech? Wszak jesteś zapłaconym za położone we mnie zaufanie. Rozważ ile się to zrobiło w tak krótkim czasie. Podniosłem upadający dom Juliusza Verrière. Wyrobiłem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/782|num=156}}piewszorzędny kredyt domowi bankierskiemu Verrière i Desvignes. Zgładziłem La Fouger’a, Emila Vandame prawie. Innych spadkobierców Edmunda Béraud trzymam w mym ręku i aby ich zdusić ostatecznie wystarczy mi ścisnąć nieco palce.<br> {{tab}}— A kiedyż to nastąpi?<br> {{tab}}— Wtedy, skoro mi się podoba. Jeszcze raz proszę, myśl tylko o rezultacie mój kochany... o rezultacie, który jest bliskim, a będzie wspaniałym, nie wdając się w szczegóły, aż wówczas, gdy ja ci to każę uczynić.<br> {{tab}}Desvignes wymówił ostatnie wyrazy dźwiękiem metalicznym, tonem szorstkim, stanowczym, niedopuszczającym żadnej dyskussyi, ani stawiania oporu.<br> {{tab}}Verrière, nie próbując też dyskutować, rozłożył leżące przed sobą papiery i zabrał się do pracy.<br> {{tab}}Siostra Marya po ukończonem śniadaniu dnia tego śledziła z poza firanki odjazd swego wuja.<br> {{tab}}Skoro wyjechał za bramę pałacu i ona wyszła też niezadługo.<br> {{tab}}Po wysłuchaniu mszy w kościele Notre-Dame udała się do mieszkania Misticot’a.<br> {{tab}}Mały sprzedawca medalików niecierpliwie jej oczekiwał. Rad był co prędzej opowiedzieć jej o swej bytności u Agostiniego przy ulicy Paon-blanc i o otrzymanym rezultacie.<br> {{tab}}Trilby, czatując w przyległym pokoju, również jak i Misticot, wyczekiwał niecierpliwie przybycia zakonnicy.<br> {{tab}}Wstawszy z brzaskiem dnia, wyglądał oknem na ulicę Fléchier, by dostrzedz z daleka nadchodzącą kuzynkę córki bankiera.<br> {{tab}}Naprzód już zdjął litografię ze ściany, zakrywającą, otwór, przez jaki mógł słyszeć jak w dniu poprzednim rozmowę siostry Maryi z jej sprzymierzonym.<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/783|num=157}}{{c|'''XXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Ze szczytu swego obserwatoryum kolega Will Scotta dojrzał zakonnicę, schodzącą ze schodów kościoła i wchodzącą w ulicę Flèchier.<br> {{tab}}Po upływie kilku minut dosłyszał dźwięk dzwonka przy drzwiach mieszkania Misticota, następnie otwarcie drzwi i ich zaniknięcie.<br> {{tab}}Wskoczywszy na krzesło, przyłożył ucho do swego telefonu i słuchał.<br> {{tab}}— No, jakże moje dziecię — pytała zakonnica — otrzymałżeś coś pomyślnego ze swych wczorajszych odwiedzin?<br> {{tab}}— Po nad wszelką nadzieję, siostro — odrzekł podrostek.<br> {{tab}}— Zatem ów agent... ten Agostini...<br> {{tab}}— Wysypał całą garścią wiadomości w kosz, jaki mu podstawiłem.<br> {{tab}}— Zna więc Arnolda Desvignes?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Posłuchaj siostro...<br> {{tab}}Tu chłopiec opowiedział szczegóły znane już czytelnikom.<br> {{tab}}— W tem wszystkiem — wyrzekła zakonnica po chwili — niepodobna nam twierdzić ażeby Arnold Desvignes zasługiwał na tak złe wyobrażenie, jakieśmy o nim powzięły... Agostini uważa go jako uczciwego człowieka, zdolnego i pracowitego...<br> {{tab}}— Niemamy jeszcze dowodów, ażeby to co o nim Włoch mówił w rzeczywistości tak było — odparł Misticot. — Ludzie, jemu podobni hojnie obsypują miodem i cukrem tych, od których zarabiają pieniądze. Będę jedynie wierzył objaśnieniom, pochodzącym z mniej podejrzanego źródła; a tych objaśnień zażądam w miejscu urodzenia Arnolda Desvignes od tych, którzy go znali pacholęciem, młodzieńcem i wreszcie dojrzałym człowiekiem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/784|num=158}}{{tab}}— Pamiętaj jednak, że należy postępować z wielką roztropnością — odpowiedziała siostra Marya. — Gdybyśmy bowiem zbłądzili... gdyby ten, który nam się wydaje być podejrzanym, był w rzeczy samej uczciwym człowiekiem, nasze śledzenie jego, mogłoby nas wystawić na niesłychane przykrości.<br> {{tab}}— Rozumiem ja dobrze to moja siostro; wszak niepodobna by osobistość tyle wstrętna dla ciebie, dla panny Anieli i dla mnie samego, na ów wstręt niezasługiwała. Chcę wiedzieć czyli się nie mylimy i będę wiedział, ale nie obawiaj., się, mimo, że jestem tak młodym, będę działał z przezornością starego człowieka.<br> {{tab}}— Lecz w jaki sposób zdołasz wyśledzić bieg jego życia, tyle ruchliwego? Desvignes pojechał do Indyi i tam zamieszkiwał...<br> {{tab}}— Pojadę i ja do Indyj, jeżeli będzie potrzeba. Obecnie jednak nie chodzi o tak daleką podróż. Najprzód udam się do Blèvè i z tego o czem się tam dowiem, zadecydujesz siostro, co dalej przedsięwziąść należy.<br> {{tab}}— Kiedyżbyś pojechał?<br> {{tab}}— Dziś, bez ociągania. Przeglądałem rano rozkład dróg żelaznych. Wsiądę na pociąg, wychodzący o godzinie ósmej minut trzydzieści pięć wieczorem, przyjadę do Fours o północy, a jutro zrana będę w Blèvè.<br> {{tab}}— Niech Bóg się tobą opiekuje i prowadzi szczęśliwie... A teraz moje dziecię trzeba nam się porozumieć względem listów i telegramów, jakie byś potrzebował mi przesyłać.<br> {{tab}}— Wszakże wiem adres, do pałacu na bulwarze Haussmanna.<br> {{tab}}— Wyjeżdżamy jutro z Paryża na kilka miesięcy.<br> {{tab}}— Ty siostro wyjeżdżasz z Paryża? — zawołał chłopiec zdumiony.<br> {{tab}}— Tak... z rozkazu doktora, który polecił mojej kuzynce spędzenie lata na wsi aż do jesieni.<br> {{tab}}— Dokądże siostro wyjeżdżasz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/785|num=159}}{{tab}}— Do Malnoue... Znasz tę miejscowość?<br> {{tab}}— Tak... znam okolicę... Malnoue leży pomiędzy Emerainville a Villiers-sur-Marne. Tam więc to jedziesz siostro z panną Anielą?<br> {{tab}}— Tam... Jest to własność mojego wuja Verrier’a. Nie będziesz jednak tam adresował swych listów.<br> {{tab}}— A gdzie?<br> {{tab}}— Pod następującym adresem: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Księdzu Proboszczowi w Malnoue, departament Sekwany i Marny, z prośbą o oddanie siostrze Maryi ze Zgromadzenia zakonnic św. Wincentego a Paulo.}} {{tab}}Misticot zapisał ów adres ołówkiem w swym notatniku.<br> {{tab}}— Bobrze... — odpowiedział. — Czy to już wszystko, co miałaś polecić mi siostro?<br> {{tab}}— Wszystko. Życzę ci pomyślnej podróży me dziecię i szczęśliwego powrotu.<br> {{tab}}— Dziękuję... a powiedz siostro proszę pannie Anieli, że nie będę szczędził trudów ni usiłowań, i że tak dla niej jak i dla ciebie, siostro, oddałbym chętnie me życie.<br> {{tab}}— Obie z moją kuzynką jesteśmy przekonanemi o tem poświęceniu i dziękujemy ci zań całem sercem.<br> {{tab}}Zakonnica odeszła, Trilby zeskoczył również ze swojej czatowni.<br> {{tab}}— Odjeżdża więc dziś w wieczór o ósmej... — wyszepnął. — Muszę stanąć przed nim w Blèvé. Niewiem teraz jeszcze gdzie się rozegra, ta sprawa, w Blèvé albo gdzieindziej; co jednak pewna, to że ów podrostek nie ujrzy więcej Paryża!<br> {{tab}}To powiedziawszy były klown z cyrku Fernando, wydobył z szafy walizkę, upakował w nią trochę bielizny, perukę, rewolwer i niektóre przedmioty, jakie potrzebnemi być sądził, wsunął do kieszeni nóż kataloński o silnem, kończatem ostrzu, założył przepaskę na oko i wyszedł zamknąwszy drzwi na klucz za sobą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/786|num=160}}{{tab}}Na placu, w pobliżu kościoła Notre-Dame de Lorette, wsiadł do fiakra, rozkazując jechać na stacyę Orleańskiej drogi żelaznej.<br> {{tab}}Biedny, mały sprzedawca medalików, był na śmierć zawyrokowany!<br> {{tab}}Nie przewidując grożącego sobie niebezpieczeństwa i on przygotowywał sobie zarówno kuferek, poczem upakowawszy go, poszedł najprzód na śniadanie, a potem na cmentarz w Saint-Ouen, gdzie zaniósł wieniec na grób swej matki.<br> {{tab}}O wpół do trzeciej wyszedłszy z cmentarza, udał się na bulwar Barbés. W chwili gdy skręcał na róg bulwaru Rochechonard, usłyszał wymówionem swe imię, a obróciwszy się ujrzał ojca Loriofa, wychodzącego ze sklepu win.<br> {{tab}}Stary woźnica, ubrany w długi liberyjny surdut zupełnie nowy z mosiężnemi świecącemi guzikami, siadał właśnie na kozioł wielkiego lando, zaprzężonego w parę koni, jakie zdawały się być bardzo znużone.<br> {{tab}}— Witam was, ojcze Loriot — wyrzekł podrostek, ściskając rękę starego. Cóż wy tu robicie tak świątecznie przybrani?<br> {{tab}}— Wracam z wesela... — odparł właściciel fiakra nr. 13. — Jeździłem do Goussainville, w pobliżu Luwru: wyjechałem wczoraj zrana i wlokę się oto do domu z memi zmęczonemi szkapami. Co jednak począć... takie to rzemiosło! Lecz wróćmy do sklepu, każę ci podać kieliszek wina.<br> {{tab}}— Nieśmiem ci tego odmówić.<br> {{tab}}Przy trąceniu się kieliszkami Loriot pytał chłopca:<br> {{tab}}— A ty co tutaj porabiasz w tej stronie miasta?<br> {{tab}}— Wracam z cmentarza, gdziem zanosił wieniec dziś, jako w rocznicę śmierci mej matki.<br> {{tab}}— To bardzo chwalebnie. Nie należy zapominać o zmarłych. Jakże... sprzedajesz jeszcze medaliki na wzgórzu Montmartre?<br> {{tab}}— Sprzedaję...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/787|num=161}}{{tab}}— Posłuchaj... Ja chciałbym tobie zaproponować coś z mej strony...<br> {{tab}}— Cóż takiego, ojcze?<br> {{tab}}— Abyś się uczył rzemiosła woźnicy. Jest to dobre, korzystne zajęcie, jeżeli się jest uczciwym człowiekiem. Posiadasz cokolwiek nauki, tem lepiej. Ja i bez tego zacząłem, a poszło mi dobrze. Możeby więc i tobie los w tem posłużył. Wziąłbym cię do siebie, gdziebyś się wprawiał pod mym nadzorem... No jakże ci się to zdaje?<br> {{tab}}— A! ojcze Loriot jest to nader pochlebna dla mnie propozycya — rzekł chłopiec; — dziękuję ci za nią z całego serca!<br> {{tab}}— Przyjmujesz?<br> {{tab}}— W tej chwili nie mogę tak ani nie powiedzieć...<br> {{tab}}— To żadna odpowiedź... Przyjdź do mnie jutro na śniadanie, pomówimy o tem obszerniej.<br> {{tab}}— Jutro przyjść niemogę.<br> {{tab}}— To przyjdź wieczorem na obiad.<br> {{tab}}— Zarówno niemogę, tak wieczorem, jak rano.<br> {{tab}}— Z jakiej przyczyny... dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ dziś w podróż wyjeżdżam.<br> {{tab}}— A! ty wyjeżdżasz... Gdzie, za czem?<br> {{tab}}— W celu otrzymania objaśnień jakie dostarczyć mi polecono.<br> {{tab}}— Objaśnień! no!., no... Widzę, że pniesz się w górę... Nic to złego... nic złego! Założyłbym się, że sprawa siostry miłosierdzia.<br> {{tab}}— Być może... Powierzono mi tajemnicę, której muszę dochować.<br> {{tab}}— Ja też nie badam ciebie bynajmniej... wiedząc, że nie podjąłbyś się nieuczciwej sprawy. Gdy jednak powrócisz, przyjdź do mnie. Jestem gotów każdej chwili zrobić dla ciebie to o czem mówiłem. Gdzież teraz idziesz?<br> {{tab}}— Wracam do siebie.<br> {{tab}}— Wciąż mieszkasz przy ulicy Flèchier?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/788|num=162}}{{tab}}— Wciąż, dotąd jeszcze.<br> {{tab}}— Zatem do jaknajrychlejszego widzenia.<br> {{tab}}W kwandrans później stary Loriot wjeżdżał do swych budynków przy ulicy des Moizes.<br> {{tab}}Flogny, wróciwszy do domu, spał bardzo mało, myśląc o odkryciach jakie mu szczęśliwy traf pozwolił pozyskać i usiłował odnaleść sposób na wyszukanie dwóch Irlandczyków, w wyjazd których nie wierzył.<br> {{tab}}Połączmy się z nim, gdy przybywał na ulicę des Moizes we dwadzieścia minut po powrocie Loriota.<br> {{tab}}Stajenny obmywał w podwórzu lando, całe kurzem pokryte.<br> {{tab}}— Pan Loriot powrócił? — zapytał Flogny.<br> {{tab}}— Tak panie... przed kwandransem.<br> {{tab}}— Można się z nim widzieć?<br> {{tab}}— Sądzę, że można... Idź pan tam w głąb podwórza.<br> {{tab}}— Wiem ja dokąd trzeba pójść — rzekł Flogny i zwrócił się w stronę korpusu, gdzie znajdowało się mieszkanie starego woźnicy.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Przez okna otwarte właściciel fiakra nr. 13 wyjrzał, słysząc rozmowę w podwórzu.<br> {{tab}}— Kto tam rozmawia? — zapytał.<br> {{tab}}Flogny spojrzał w górę.<br> {{tab}}— Chciałbym pomówić z panem, panie Loriot... — odpowiedział.<br> {{tab}}— Wejdź pan, proszę... Jestem gotów ci służyć.<br> {{tab}}Agent wszedł na schody, wiodące na pierwsze piętro.<br> {{tab}}Loriot oczekiwał na progu.<br> {{tab}}— Proszę... bardzo proszę — rzekł, wpatrując się w przybyłego, którego postać wydała mu się zkądciś znaną.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/789|num=163}}{{tab}}Skoro wszedł Flogny, woźnica stanąwszy przed nim zawołał:<br> {{tab}}— Nie! ja się nie mylę... Ja pana gdzieś widziałem... mówiłem z panem. Dopomóżże do czarta mojej pamięci! Agent uśmiechnąwszy się odrzekł:<br> {{tab}}— Flogny... z oddziału policyi...<br> {{tab}}— A wiem już... wiem teraz! Oddawna niespotkaliśmy się z sobą. Lecz cóż tu pana do mnie sprowadza? Spodziewam się, że nie kara za wykroczenie, spełnione przez którego z moich woźniców.<br> {{tab}}— Nie panie Loriot... nie zaszło nic podobnego.<br> {{tab}}— To dobrze... Cóż zatem?<br> {{tab}}— Chcę pana prosić o kilka drobnych objaśnień...<br> {{tab}}— Jestem na usługi... Pytaj pan... będę ci odpowiadał kategorycznie, o ile zdołam.<br> {{tab}}— Czytujesz pan dzienniki?<br> {{tab}}— Nigdy! Lektura trudzi me stare oczy. Powiedziałem sobie: „basta“ z polityką i nowinami których się obawiam, gawędzę z mymi kolegami przy śniadaniu.<br> {{tab}}— Słyszałeś pan coś o zbrodni, popełnionej przy ulicy Joubert?<br> {{tab}}— Ba, ma się rozumieć... O tem zniknięciu podróżnego z Indyjskiego hotelu, którego porwał jakiś łotr, przebrany za komisarza, aby mu wydrzeć pieniądze. Wyobraź pan sobie, że tego samego dnia ja przywoziłem jakąś osobistość do tego samego hotelu...<br> {{tab}}Na te wyrazy Flogny podwoił uwagę.<br> {{tab}}— Czy tak? Lecz jesteś pan pewnym, że to było w tym dniu właśnie?<br> {{tab}}— Do czarta! pytasz mnie pan czy jestem... to tak, jak gdybyś mnie zapytywał czy się nazywam Loriot i czy jestem uczciwym człowiekiem... Mam jeszcze dobrą pamięć, dzięki Bogu!<br> {{tab}}— Z jakiego miejsca pan wiozłeś tego podróżnego?<br> {{tab}}— Ze stacyi Lyońskiej drogi żelaznej z pakunkami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/790|num=164}}{{tab}}— Która mogła być wtedy godzina?<br> {{tab}}— Kilka minut po dwunastej w południe... godzina przyjścia pociągu z Marsylii.<br> {{tab}}— Zawiozłeś go pan wprost do Indyjskiego hotelu?<br> {{tab}}— Nie! najprzód kazał się zawieść na ulicę Lafiitte, do bankierskiego domu Rotszylda, gdzie bawił dość długo. Musiał mieć tam wiele interesów do uregulowania. Ów podróżny {{Korekta|byłto|był to}} mężczyzna lat około sześćdziesiąt mieć mogący, lecz zdrów i silny.<br> {{tab}}— A zatem kochany panie Loriot, ten podróżny którego wiozłeś natenczas do Rotszylda, a potem do Indyjskiego hotelu na ulicy Joubert, był właśnie tym, którego uwieziono, porwano, aby go zamordować według wszelkiego prawdopodobieństwa.<br> {{tab}}Stary woźnica pobladł z przerażenia.<br> {{tab}}— Co pan mówisz? — zawołał; — czy podobna?<br> {{tab}}— Mówię najczystszą prawdę.<br> {{tab}}— Osobistość, którą woziłem wtedy w mym fiakrze nr. 13, jest tą, którą zamordowano?<br> {{tab}}— Najmniejsza wątpliwość tu nie istnieje.<br> {{tab}}— A! do kroć piorunów! — zawołał z gniewem Loriot. — Tak więc mój numer 13, numer, który od tak dawna szczęście przynosił każdemu, sprowadził komuś tak straszną dolę! Otóż i mój fiakr zniesławiony!<br> {{tab}}— Uspokój się pan... To nie jest winą twojego fiakru, jeżeli on powiózł tego nieszczęśliwego w miejsce, dokąd go pchało przeznaczenie. Fiakr pański zostanie jak był uczciwym... nie traci on dobrej swej reputacyj. Lecz potrzebuję jeszcze kilka pytań zadać panu, panie Loriot, na które zechciej mi odpowiadać.<br> {{tab}}— Pytaj pan... na wszystko odpowiem, mimo, że stoję jak oszołomiony!<br> {{tab}}— Gdy zabrałeś tego podróżnego ze stacyi Lyońskiej drogi żelaznej, nie dostrzegłeś, czyli go kto nie śledził?<br> {{tab}}— Nic nie dostrzegłem... na honor!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/791|num=165}}{{tab}}— Podczas drogi nic również nie nastąpiło coby mogło zwrócić twoją uwagę? Żaden inny powóz nie jechał poza wami, zatrzymując się skoroście przystanęli?<br> {{tab}}— Nie widziałem nic podobnego. Zresztą była tak straszna niepogoda, taki psi czas, jak nazywają, żem nawet nie patrzył w około siebie. Podniósłszy kołnierz mojego płaszcza aby mi strugi deszczu na grzbiet nie spadały, jechałem.<br> {{tab}}— Za przybyciem go Indyjskiego hotelu, ów podróżny zapewne zapłacił panu i odjechać ci kazał.<br> {{tab}}— Przeciwnie, polecił mi czekać jakiś czas, poczem zawiozłem go do restauracyi przy ulicy Saint-Lazare. Tam to ów nieszczęśliwy człowiek uregulował zemną rachunek, dawszy mi suty napiwek.<br> {{tab}}— Podczas gdy czekałeś przed hotelem, czy nic podejrzanego me zwróciło twojej uwagi?<br> {{tab}}Loriot zamyślił się przed udzieleniem odpowiedzi.<br> {{tab}}— A! przypominam sobie... — rzekł nagle.<br> {{tab}}— Cóż takiego? — pytał żywo Flogny.<br> {{tab}}— Strażnik miejski stał w bramie domu naprzeciw hotelu i zdał się tam być jak w miejscu przybitym. Wyraźnie zdawało się, jak gdyby czatował na kogoś... Następnie, skoro mój podróżny wyszedł, niewiem co z tamtym się stało.<br> {{tab}}— To drobnostka, która nie jest w stanie rozświetlić mi mych poszukiwań.<br> {{tab}}— Tych łotrów więc dotąd panowie nie uwięziliście?<br> {{tab}}— Nie... niestety!<br> {{tab}}— Ale przynajmniej natrafiliście na ich ślady?<br> {{tab}}— I to nie...<br> {{tab}}— Do kroć tysięcy! to mnie bardzo dziwi... Nasza paryzka policya posiada wszakże tylu zręcznych agentów. Szukaliście jednak w miejscach podejrzanych?<br> {{tab}}— Bezwątpienia... lecz wszystko dotąd daremnie. Stoimy w obecnie w obec przeniknionej tajemnicy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/792|num=166}}{{tab}}— E! co pan mówisz!.. Zbadano i wyjaśniano bardziej nieprzeniknione od tej tajemnice, chociażby nawet i tę w jakiej niegdyś mój fiakr grał główną rolę. Jest to prawdziwa historya, mająca pozór romansu.<br> {{tab}}— Przypominam sobie szczegóły tej sprawy. Lecz tam istniały jakieś wskazówki, a tu, nie posiadamy nic... nic co się zowie! — Lecz panie Flogny, pomówmy zimniej nieco w tej sprawie. Ci nikczemnicy, którzy porwali tego nieszczęśliwego, aby go zamordować, wszak to nie były cienie, ale żyjący ludzie?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć...<br> {{tab}}— Musieli gdzieś zamieszkiwać... a oprócz tego mieli jakąś powierzchowność, której opis powinniby wam udzielić w hotelu.<br> {{tab}}— Udzielono go nam... lecz cóż to pomoże?<br> {{tab}}— Zresztą nie wynieśli tego biedaka na ręku...<br> {{tab}}— Wprowadzili go do fiakra.<br> {{tab}}— Cóż więc się stało z tym fiakrem i woźnicą, który powoził?<br> {{tab}}— Ba gdybyśmy to wiedzieć mogli...<br> {{tab}}— W jaki sposób pan mi odpowiadasz do czarta!.. Ależ do kroć tysięcy gdybym ja był agentem policyj, musiałbym odnaleść tę budę! Powóz wraz z koniem nie ulatnia się w powietrze. Zresztą wszystkie tutejsze fiakry zostają pod nadzorem prefektury...<br> {{tab}}— Przypuszczamy, że powóz wraz {{Korekta|zkoniem|z koniem}} został umyślnie do tego kupionym, a następnie go sprzedano.<br> {{tab}}Loriot podskoczył nagle, uderzając się w czoło.<br> {{tab}}— Jakiem żyw! — zawołał — czy to ja czasem nie nabyłem tego powozu?<br> {{tab}}— Ty, panie Loriot?<br> {{tab}}— Czekaj pan... czekaj! — wołał stary woźnica, przemierzając pokój szybkiemi krokami. — Ach! gdyby się to stało rzeczywiście...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/793|num=167}}{{tab}}— Tłomacz się pan jaśniej... na Boga!..<br> {{tab}}— Wyobraź pan sobie, że kupiłem powóz, wraz z koniem, wędzidłem i całą uprzężą, — właśnie w owym czasie... i otóż jest coś, co otwiera mi oczy.<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Czekaj pan... minutę... sekundę... trochę cierpliwości do kroć tysięcy piorunów! Było to nazajutrz, albo we dwa dni po ten wypadku. Mój rejestr poda nam ścisłą datę. Piłem kieliszek wina u kupca na rogu ulicy Montreuil i alei Filipa Augusta.<br> {{tab}}— Widać ztąd ów sklep...<br> {{tab}}— Otóż właśnie... miałem zapłacić i wyjść, gdy jakieś indywiduum, wyglądające na woźnicę lub stajennego weszło, przynosząc kupcowi zapłatę za stajnię i remizę, wynajętą przez siebie.<br> {{tab}}— Mężczyzna wysokiego wzrostu, nieprawdaż? — pytał Flogny.<br> {{tab}}— Tak... bardziej wysoki niż mały. Oznajmił, iż odebrawszy rozkaz od swego pana, ażeby sprzedał powóz i konia, prowadzi to razem na targ koński. Przyszła mi myśl natenczas, iż dobrze byłoby może kupić to dla siebie... chciałem obejrzeć. Ów duży chłop zaprowadził mnie do remizy. Koń wydał mi się być silnym, chociaż jak gdyby znużonym długą, niedawną podróżą, o czem mi i powiedział ów człowiek. Powóz był w dobrym stanie. Podałem mu cenę... Zaczął się nieco targować, lecz w końcu ugodził się zemną.<br> {{tab}}— I dostarczył panu konia z powozem?<br> {{tab}}— Nazajutrz rano tu go przyprowadził.<br> {{tab}}— Wiesz pan nazwisko tego człowieka?<br> {{tab}}— Powiedział mi je... lecz zapomniałem. — A nie pozostawił pokwitowania z pieniędzy, jakie mu pan wypłaciłeś?<br> {{tab}}— Nie. Interes ten był robiony na dobrą wiarę i w obec świadków. Otóż panie Flogny ja mam to stałe przekonanie, że ów powóz wraz z koniem nabawiły strachu ich właściciela, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/794|num=168}}i że jeżeli mi je odstąpił za połowę wartości, to dlatego tylko, ażeby się ich pozbyć.<br> {{tab}}— Podaj, mi pan ścisłą datę kupna konia i powozu.<br> {{tab}}Loriot otworzył swą rejestrową księgę.<br> {{tab}}Kupił go nazajutrz po dniu, w którym nastąpiło porwanie Edmunda Béraud z Indyjskiego hotelu.<br> {{tab}}— Ależ to jasno rzuca się w oczy! — zawołał agent. — Sprzedano ci go nazajutrz po spełnieniu zbrodni.<br> {{tab}}— I ja tak sądzę.<br> {{tab}}— Sprzedający czy był {{Korekta|francuzem|Francuzem}}?<br> {{tab}}— Zdawał się nim być. Mówił zupełnie czysto po francuzku.<br> {{tab}}— Ten koń i powóz znajdują się u ciebie w stajni?<br> {{tab}}— Tak... dziś właśnie jest ich dzień wypoczynku.<br> {{tab}}— Każ je zaprządz i zawieź mnie do kupca win, który wynajmował stajnię i remizę owemu nieznajomemu.<br> {{tab}}— Natychmiast... — rzekł Loriot.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Po upływie kilku minut Flogny wsiadł do fiakra, Loriot na kozioł i zaciął konia. Wkrótce przybyli na ulicę de Montreuil.<br> {{tab}}W czasie drogi agent rozmyślał nad tem wszystkiem, co posłyszał od właściciela fiakra nr. 13, a ogólny rezultat jasno mu wskazywał, iż trafił na dobre ślady.<br> {{tab}}Nieszczęściem, na ulicy Montreuil zawód go oczekiwał.<br> {{tab}}Właściciel handlu win, wynajmując stajnię i remizę owemu nieznajomemu, będąc z góry za ten czas zapłaconym, nie zapytał się o nazwisko wynajmującego, który zresztą mógł podać i fałszywe, jeżeli rzeczywiście brał udział w zbrodni.<br> {{tab}}Loriot zaofiarował kieliszek burgunda agentowi policyi.<br> {{tab}}Obaj usiedli naprzeciw siebie i trącili się szklankami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/795|num=169}}{{tab}}— Pytałeś mnie pan — rzekł stary woźnica, czy osobistość, która sprzedała konia z powozem, wyglądała na {{Korekta|francuza|Francuza}}?<br> {{tab}}— Tak... miałem w tem ważne powody.<br> {{tab}}— Przypuszczasz więc pan, że to mógł być jakiś cudzoziemiec?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Z jakiego kraju, według pana... jakiej narodowości?<br> {{tab}}— Anglik, albo {{Korekta|amerykanin|Amerykanin}}.<br> {{tab}}— Otóż widzisz pan, panie Flogny, toż samo właśnie krąży w mym mózgu. Znalazłem się wplątanym w tę sprawę, nie wiedząc jak i kiedy. To mnie gniewa... irytuje! Trzeba, ażeby się to wyjaśniło, w czem ja gotów wam jestem dopomódz. Właśnie, wiele szczegółów, na które nie zważałem, na myśl mi teraz przychodzą.<br> {{tab}}— Jakież to szczegóły? — zawołał żywo Flogny. — Mów pan bez stracenia chwili, panie Loriot, a jeśli mnie przyprowadzisz na właściwą drogę, będziesz się mógł pochlubić, żeś oddał sprawiedliwości ważną przysługę.<br> {{tab}}— Otóż, posłuchaj pan. Rano w dniu, w którym ów łotr miał przyprowadzić mi powóz wraz z koniem, traktowałem o inną sprawę. Chodziło o zawiezienie wesela do merostwa, kościoła, restauracyi i Winceńskiego lasku. Przyszedł do mnie właśnie w tym celu narzeczony wraz ze swym towarzyszem, dwaj dobrzy chłopcy, Eugeniusz Loiseau i mały Misticot...<br> {{tab}}— Eugeniusz Loiseau? — przerwał Flogny — ów introligator, siostrzeniec bankiera Verrière?<br> {{tab}}— Tak... znasz go pan?<br> {{tab}}— Znam... mów, ojcze dalej.<br> {{tab}}— Rozmawialiśmy właśnie o ilości potrzebnych na to wesele powozów, gdy ów sprzedawca nadjechał z powozem i koniem. Wziąwszy mój rejestr, prosiłem, aby mi wyliczył pieniądze, gdy nagle Misticot, wpatrując się weń, zawołał: ''Przepraszam, lecz jeśli się nie mylę, zdaje mi się, że pan jesteś panem''...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/796|num=170}}{{tab}}Tu Loriot zatrzymał się.<br> {{tab}}— Kim... kim? — wołał Flogny gorączkowo.<br> {{tab}}— Zapomniałem nazwiska, ale to mniejsza, ponieważ resztę pamiętam.<br> {{tab}}— Kończ pan... mów jaknajprędzej!<br> {{tab}}— Misticot mówił dalej: Czyś pan nie był klownem w cyrku Fernando?<br> {{tab}}Flogny, zerwawszy się z krzesła, chwycił za ramię Loriota, wołając:<br> {{tab}}— On to powiedział?!<br> {{tab}}— Powtarzam panu jego własne wyrazy.<br> {{tab}}— I cóż na to odrzekł ów człowiek?<br> {{tab}}— Roześmiał się... Mylisz się pan — rzekł: — nie wiem, o kim mówisz.<br> {{tab}}— Kłamał! — zawołał agent, z blaskiem radości w spojrzeniu. — Ów towarzysz Eugeniusza Loiseau nie mylił się... on go poznał!<br> {{tab}}— Tak pan sądzisz?<br> {{tab}}— Jestem tego pewien! Ów łotr, do którego to mówił, był rzeczywiście klownem z cyrku Fernando, a to jego nazwisko, które pan zapomniałeś, ja je znam!<br> {{tab}}— Znasz je pan?<br> {{tab}}— Ów człowiek nazywał się Trilby.<br> {{tab}}Stary woźnica potrząsnął głową przecząco.<br> {{tab}}— Nie — rzekł — on się tak nie nazywał.<br> {{tab}}— Zatem Wiliam Scott.<br> {{tab}}— To... to! Wiliam Scott... to właśnie. Pamiętam to dobrze. To nazwisko wymienił Misticot.<br> {{tab}}— Panie Loriot... — zawołał agent z radością — pan mnie posunąłeś o krok naprzód w tej sprawie. Ów Misticot znał Scotta, może nam więc dopomódz w odszukaniu tego hultaja.<br> {{tab}}— Czekaj pan... czekaj! jeszcze nie skończyłem, mam jeszcze coś do powiedzenia.<br> {{tab}}— Mów pan... mów prędzej! Nie uwierzysz, z jakiem cię słucham zaciekawieniem!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/797|num=171}}{{tab}}— Skoro ów sprzedający mi powóz i konia odszedł — mówwił stary woźnica — kończyłem interes z Eugeniuszem Loiseau, ustanawiając liczbę i cenę weselnych powozów, i dla niego nawet ustąpiłem cośkolwiek. Wtedy Misticot, zaproszony, jako drużba na to wesele, prosił mnie, abym zachował dla niego ów powóz świeżo kupiony, by jadąc nim, mógł poprzedzić orszak powracający z kościoła naprzód zobaczyć, czy są w porządku nakrycia. I tak się też stało. W nadchodzącą sobotę odbyły się zaślubiny. Misticot, zabrawszy w swój powóz dwoje zaproszonych, sam usiadł na koźle obok woźnicy, gdzie pod dywanikiem, pokrywającym deskę, znalazł srebrny medalik.<br> {{tab}}— Srebrny medalik? — powtórzył agent gorączkowo.<br> {{tab}}— Tak... który to medalik stał się łatwym do poznania z przyczyny maleńkiej w pośrodku dziureczki, z tą wadą bowiem sprzedał go przed kilkoma dniami Misticot Wiliamowi Scott.<br> {{tab}}— Widzisz pan, że miałem słuszność, nie wątpiąc o tożsamości sprzedającego powóz z klownem z cyrku Fernando.<br> {{tab}}— Tak, to uderzające!<br> {{tab}}— Któż jest ten Misticot?<br> {{tab}}— Dzielny chłopak, sierota, uczciwy, odważny, pracowity, jak rzadko znaleźć. Czy pan wiesz, że on dwanaście naraz rzemiosł uprawia, aby zarobić na życie. Prawdziwe jego nazwisko jest Stanisław Dumay.<br> {{tab}}— Panie Loriot! ja muszę się z nim widzieć jaknajprędzej! Mam przekonanie, iż obok niego będę szedł w pełnem świetle. Gdzie on mieszka?<br> {{tab}}— Przy ulicy Flechier.<br> {{tab}}— Zawieź mnie pan na ulicę Flechier.<br> {{tab}}— Nie zastaniemy go w domu...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Spotkałem się z nim przed dwiema godzinami na rogu bulwaru Barbès... mówił mi, że wybiera się w podróż wieczorem.<br> {{tab}}— Gdzie... dokąd?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/798|num=172}}{{tab}}— Nie wiem tego.<br> {{tab}}— Lecz może wiesz pan przynajmniej, którą pojedzie drogą żelazną?<br> {{tab}}— I tego nie wiem.<br> {{tab}}Flogny uderzył gniewnie nogą o podłogę.<br> {{tab}}— Otóż przeszkoda, do pioruna! — zawołał. — Wszakże jego nieobecność nie potrwa długo zapewne? — dodał po chwili..<br> {{tab}}— On sam nie wiedział, jak długo mu tam zabawić wypadnie.<br> {{tab}}— Mimo to wszystko, ja koniecznie muszę się widzieć z tym chłopcem... — rzekł Flogny niecierpliwie. — On musi mi osobiście wyjaśnić historyę medalika, sprzedanego Scottowi, a znalezionego w powozie. Bądźcobądź, na los szczęścia wieź mnie pan na ulicę Flechier. W drogę co żywo!<br> {{tab}}W kilka minut później fiakr zatrzymał się przed domem, gdzie Misticot zamieszkiwał. Agent, wyskoczywszy zeń, pobiegł do odźwiernej.<br> {{tab}}— Pan Stanisław Dumay jest w domu? — zapytał.<br> {{tab}}— Spóźniłeś się pan... Wyjechał przed pięcioma minutami...<br> {{tab}}— Ale powróci?<br> {{tab}}— Nie tak prędko... W podróż wyjechał.<br> {{tab}}— Potrzebuję koniecznie widzieć się z nim zanim wyjedzie z Paryża. Na którą ze stacyj się udał?<br> {{tab}}— Nic nie wiem, panie.<br> {{tab}}Flogny, zły i niecierpliwy, wyszedł na ulicę.<br> {{tab}}— I cóż? — pytał go Loriot.<br> {{tab}}— Wyjechał!<br> {{tab}}— I nie powiedział nikomu, dokąd jedzie?<br> {{tab}}— Nie powiedział.<br> {{tab}}— Byłem tego pewny.<br> {{tab}}— Zkąd pan mogłeś o tem wiedzieć?<br> {{tab}}— Ponieważ przewiduję, że ów podrostek podjął się jakiejś misyi tajemniczej, a skutkiem tego chowa język do kieszeni.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/799|num=173}}{{tab}}— Misyi tajemniczej? — powtórzył agent zaciekawioy.<br> {{tab}}— Ba! o tem nikt nie wie... i ja zarówno.<br> {{tab}}— Któżby mu mógł powierzyć tę misyę... na czyjby działał rachunek?<br> {{tab}}— Powiem panu, co o tem myślę... ale to tylko moje przypuszczenie. Według mego zdania, jedna tylko osoba mogłaby panu powiedzieć, gdzie pojechał ten malec...<br> {{tab}}— Jedna osoba... któż taki?<br> {{tab}}— Zakonnica, siostra miłosierdzia, z którą się często widywał... Ztąd wszystko mi się coś zdaje, — że oni wspólnie działają i że jeżeli wyjechał, to z polecenia tej zakonnicy.<br> {{tab}}— Gdzież znaleźć tę siostrę miłosierdzia? — pan do fiakra, zawiozę cię tam, gdzie zdaje mi się, że ona mieszka, bo często widziałem, jak ztamtąd wychodziła.<br> {{tab}}— W tym okręgu miasta?<br> {{tab}}— Tak, na bulwarze Haassmanna nr. 54.<br> {{tab}}Po kilku minutach fiakr Loriota zatrzymał się przed, mieszkaniem bankiera.<br> {{tab}}— To ta... — rzekł woźnica.<br> {{tab}}— Ależ to pałac Juliusza Verrière... — zawołał Flogny.<br> {{tab}}— Być może... Mimo to ona tu mieszka.<br> {{tab}}— Zaczekaj, ojcze Loriot.<br> {{tab}}I agent, podszedłszy ku okratowaniu, silnie zadzwonił.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Biedna Joanna Besourdy przepędziła noc we łzach, myśląc o ponurej teraźniejszości, jaką jej zgotował Paweł Béraud, i o niemniej smutnej przyszłości, jaka się jej w zastraszający sposób ukazywała.<br> {{tab}}Nienawiść płynęła z jej serca przez krwawe rany, zadane ręką tego nędznika, a ta nienawiść podsuwała jej zemstę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/800|num=174}}{{tab}}Nie była to jednak ta zemsta, jakiej pragnęła Joanna. Miała ona dobre, szlachetne serce, żyła z zaparciem się siebie.<br> {{tab}}— Zbłądziłam... — powtarzała sobie nieraz: — z własnej winy poniżyłam się sama, nie mam więc prawa się uskarżać. Ale niewinna ofiara, to dziecię, pozbawione ojcowskiej opieki, moja córka ukochana, moja biedna Lina, za nią powinnam i muszę się zemścić!<br> {{tab}}I z przerażeniem zapytywała siebie, jakiem będzie odtąd jej życie?<br> {{tab}}Stosunek jej z Pawłem Béraud był wszystkim znany, skutkiem tego znajdzie, być może, wszystkie drzwi przed sobą zamknięte. Jeśli odmówią jej udzielania roboty, z czego wyżywi swe dziecię? Będzie jednak próbowała, przeznaczając cały swój zarobek dla Liny.<br> {{tab}}Niestety jednak! praca kobiet bywa tak szczupło wynagradzaną. Daje zaledwie tyle, aby nie umrzeć z głodu. Dziecię z braku pożywniejszych pokarmów gasnąć będzie i wpadnie w anemię, ową chorobę miast wielkich.<br> {{tab}}Widzieć śmierć córki... ach! ta myśl przyprawiała ją o szaleństwo. Cóż bowiem znaczyło dla niej jej własne życie? O! jakże ona potrzebowała roboty... jaknajwięcej roboty, aby ocalić życie swego dziecka! O! jakże była podłą, nikczemną, ta Wiktoryna, która, według opowiadań Piotra Béraud, gałganiarza, stała się kochanką Pawła, czyniąc go tym sposobem sprawcą tyłu cierpień moralnych Joanny.<br> {{tab}}Biedna kobieta wśród łkań powtarzała:<br> {{tab}}— To ona... ona jest najwinniejszą!... Paweł nie byłby opuścił domu i dziecka, gdyby ta nędznica nie była mi go ukradła!<br> {{tab}}I Joanna pałała niewysłowioną nienawiścią dla tak niesłusznie, jak wiemy, spotwarzonej Wiktoryny, raczej godnej pożałowania.<br> {{tab}}Skutkiem takich ponurych, rozmyślań, nieszczęśliwa uczuła, iż rozum jej się błąkać poczyna. Chwilami zrywała się na swem ciasnem łóżku, gdzie obok niej spało jej dziecię.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/801|num=175}}{{tab}}Ogarniała ją niepowściągniona chęć pochwycić Linę, unieść ją z sobą, uciec z nią gdzieś daleko na wybrzeże i przycisnąwszy swą córkę do serca rzucić się wraz z nią w czarne nurty Sekwany, by znaleźć tam wieczny spoczynek.<br> {{tab}}Za chwilę ów projekt wstręt w niej obudzał i sama nie pojmowała, zkąd jej to na myśl przyjść mogło.<br> {{tab}}Rozpacz natenczas ustępowała miejsca wściekłości, wzrastającej nienawiści, pragnieniu zemsty.<br> {{tab}}Skoro dzień błysnął, powzięła postanowienie...<br> {{tab}}Zemści się na Wiktorynie, a potem, gdyby potrzeba było umrzeć, to umrze!<br> {{tab}}Podniosła się, przez całą noc nie zamknąwszy oczu. Zwolna się ubierała, strzegąc się hałasu, by nie obudzić swej córki.<br> {{tab}}Około ósmej dziecię, otwarłszy oczęta, spojrzało wokoło siebie przestraszonem wzrokiem. Dostrzegłszy matkę, uśmiechnęło się, wymagając do niej ręce.<br> {{tab}}Joanna przytuliła ją do piersi.<br> {{tab}}Lina nie jadła obiadu dnia poprzedniego.<br> {{tab}}— Mamo... jam głodna... — wyrzekła.<br> {{tab}}Biedna kobieta nie obawiała się jeszcze o brak chleba dla swojej córki. Z czterdziestu franków, danych jej przez Pawła, wraz z drobną monetą, jaką przy sobie posiadała, pozostało jej jeszcze około trzydziestu ośmiu franków, po zapłaceniu za tydzień komornego.<br> {{tab}}Było to dla niej majątkiem obecnie. Należało jednak oszczędzać go do chwili, w której by mogła dostać robotę.<br> {{tab}}— Wstań... ubiorę cię, me dziecię — rzekła do Liny; — pójdziemy razem na kawę do mleczarni.<br> {{tab}}Ubrawszy się, po odmówieniu modlitwy, dziecię wzięło koszyczek, w którym się mieściły jej książki i kilka kajetów.<br> {{tab}}— A potem zaprowadzisz mnie, mamo, do szkoły... — nieprawdaż? — pytała.<br> {{tab}}— Nie, moje dziecię.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/802|num=176}}{{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Mamy dużo chodzenia na dzień dzisiejszy.<br> {{tab}}— Dużo chodzenia... z tobą, mamo? O! jak to dobrze, ja lubię z tobą chodzić.<br> {{tab}}Weszły obie do mleczarni, gdzie Joanna kazała podać dziecku kawę; sama nic jeść nie mogła. Wzburzony jej żołądek nie przyjąłby pokarmu.<br> {{tab}}Gdy Lina zjadła śniadanie, matka wraz z nią udała się na ulicę Vaugirard.<br> {{tab}}W drodze zatrzymała się. Uczuła, jak gdyby wola, wiodąca ją do celu, nagle ją odstąpiła. Cofnęła się nawet wstecz ze spuszczoną głową.<br> {{tab}}Ruch ten jednakże trwał mgnienie oka; podniosła głowę i z gestem dzikiej nienawiści szła dalej przed siebie.<br> {{tab}}Zwróciwszy się na lewo, przybyła na ulicę de Fleurus, do domu pod numerem 11-ym. Tu pokornie się zatrzymała; {{Korekta|wachanie|wahanie}} powróciło.<br> {{tab}}Lina spojrzała na dom.<br> {{tab}}— To tu mieszka nasz kuzyn, Loiseau... nieprawdaż, mamo? — pytała.<br> {{tab}}— Tak... tu.<br> {{tab}}— Czy do nich idziemy?<br> {{tab}}— Do nich... — odpowiedziała Joanna przytłumionym głosem.<br> {{tab}}I przestąpiła próg domu.<br> {{tab}}Jeżeli Joanna spędziła noc bezsennie, i Wiktoryna również oczu nie zamknęła.<br> {{tab}}Po owej strasznej scenie, jaką miała z mężem, dostała nerwowego ataku, a potem omdlenia. Zwolna jednakże przyszła do przytomności, a wraz z powróceniem życia wróciły świadomość i wspomnienia.<br> {{tab}}Rozpacz zawładnęła jej udręczoną duszą, pchając ją na tę drogę, na którą ją prowadziła wola Arnolda Desvignes, na drogę samobójstwa.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/803|num=177}}{{tab}}Ach! wszystko to było skończonem już dla niej! Mąż ją uderzył brutalnie. Nie wrócił na noc do domu. Pozwolił się wypędzić z warsztatu...<br> {{tab}}Wiktoryna to zrozumiała, widząc pakiet z narzędziami, rzucony przezeń w kąt pokoju. Oddał się hulankom i rozpuście.<br> {{tab}}Ruina i straszna nędza przybywały przyśpieszonym krokiem, nic tych widm strasznych powstrzymać obecnie nie było w stanie!<br> {{tab}}Wszystkie złote marzenia, utworzone przez nią o małżeństwie, jak mgła się rozpłynęły. Niepodobna było zachować najmniejszego złudzenia... Loiseau był podłym nikczemnikiem!...<br> {{tab}}Wiktoryna jednak nie czuła jeszcze dla niego nienawiści. W głębi jej serca, na dnie ukryta, leżała myśl przebaczenia, chociaż nie godzien był tego.<br> {{tab}}— Będzie kiedyś żałował... — mówiła sobie. — Może natenczas przyjdzie prosić mnie o przebaczenie... i przebaczyłabym... zapomniała. Ach! gdyby tylko to nastąpiło!<br> {{tab}}I mimo wszystko, nie traciła nadziei.<br> {{tab}}Zasiadła do roboty bardziej dla zabicia czasu i łatwiejszego oczekiwania, niż pracy, ponieważ tak palce jej drżały, że kwiatów wiązać nie była w stanie.<br> {{tab}}Daremne, niestety, oczekiwanie...<br> {{tab}}Wiedzą już o tem nasi czytelnicy, że Eugeniusz Loiseau, uwieziony przez Pawła Béraud i Will Scotta, miał nie powrócić tej nocy, jak i poprzedniej.<br> {{tab}}Z nadejściem wieczora Wiktoryna rozpaczać poczęła.<br> {{tab}}Jak dnia poprzedzającego, wstrząsana gorączką i febrą, oczekiwała.<br> {{tab}}Brzask dzietny zabłysł, a ona jeszcze czuwała.<br> {{tab}}Wtedy to, owładnięta straszną rozpaczą, po raz pierwszy pomyślała o śmierci. Niedość jednakże jeszcze cierpiała i nie tak długo, by utrzymała się przy tej myśli. Wspomniała, że była młodą. Wspomniała, że przed zamążpójściem pracą {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/804|num=178}}zarabiała na wszelkie życia potrzeby, że nawet zaoszczędziła pewną część pieniędzy, użytych na pokrycie kosztów weselnych.<br> {{tab}}Natenczas była wolną... wolną i szczęśliwą!<br> {{tab}}— Zabić się!... — powtarzała — zabić się... dla niego? Nie! to byłoby szaleństwem! Śmiałby się z tego!<br> {{tab}}I myśl o samobójstwie umknęła, lecz pozostało serce zakrwawione, łzy po łzach następowały.<br> {{tab}}Biedna kobieta, złamana bezsennością, pożerana gorączką, wzbudzić mogła litość w najbardziej zatwardziałem sercu.<br> {{tab}}Wtem dzwonek zabrzmiał nagle od strony drzwi.<br> {{tab}}Wiktoryna zerwała się z krzesła, na którem siedząc, płakała.<br> {{tab}}— To on! — wyszepnęła; — ach! gdybyż to był on nareszcie!<br> {{tab}}I przycisnęła serce obiema rękami, jak gdyby dla powstrzymania gwałtownych jego uderzeń.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Objęta straszną obawą, Wiktoryna nie śmiała otworzyć.<br> {{tab}}Dzwonek zadźwięczał powtórnie.<br> {{tab}}Wtedy, przyzwawszy całą siłę moralną, podeszła i drzwi otworzyła. Zadziwiona jednak, cofnęła się nagle, ujrzawszy przed sobą Joannę Desourdy z jej córką, Joannę, której nie widziała od owej uroczystości weselnej w Saint-Mandé, Joannę, kochankę owego Pawła Béraud, sprawcę jej nieszczęść, ścigającego ją swoją wstrętną miłością i wiodącego na zgubę jej męża.<br> {{tab}}Wiktoryna mocno pobladła.<br> {{tab}}Joanna zmieszanie i bladość młodej kobiety pojęła w innem znaczeniu. Pomyślała sobie, iż Wiktoryna odgadła powód jej przybycia, a zatem rzeczywiście winna być musi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/805|num=179}}{{tab}}— Ach! — zawołała, wbiegając szybko do pokoju, wraz z Liną — twoje zmieszanie mnie przekonało, iż prawdę mi powiedziano.<br> {{tab}}— Nie rozumiem cię... — odrzekła kwiaciarka zdumiona.<br> {{tab}}— Doprawdy? — odrzekła ironicznie Joanna. — Może jeszcze powiesz, iż dziwi cię me przyjście.<br> {{tab}}— Bezwątpienia.<br> {{tab}}— A jednak po tem wszystkiem, co zaszło, powinnaś się była spodziewać mojego przybycia.<br> {{tab}}— Po tem, co zaszło... lecz co? — powtórzyła Wiktoryna.<br> {{tab}}— Ha! winnaś pamiętać przynajmniej, że ja mam córkę!... — wołała z gwałtownością Joanna. — Sądziłaś więc, żem ja do tego stopnia niedołężną i słabą, żem podłą, nikczemną do tyla, iż w milczeniu przyjmę wstyd i nędzę? I dlatego to, nie spodziewałaś się, że przyjdę... Otóż się pomyliłaś! Gdybym była samą, schyliłabym głowę, być może, i przyjęła z pozorną obojętnością truciznę, jaką mnie poicie oboje... zemściłabym się pogardą!... Lecz ja mam córkę... rozumiesz? mam córkę... i chcę, ażeby ze względu na nią, sprawiedliwość wymierzoną została.<br> {{tab}}Tu pochwyciwszy na ręce Linę, mówiła dalej:<br> {{tab}}— Widzisz tę kobietę, me dziecię... przypatrz się jej dobrze... Jest to zdrajczyni nikczemna, żyjąca fałszem, podstępem! Ona oszukała swojego męża, zaślubiając go, gdy była kochanką innego. I zamiast po zamążpójściu stać się uczciwą kobietą, zachowała swego kochanka, tego nędznika, który nas opuścił, za jej radą bezwątpienia! Przypatrz się, Lino, owej nikczemnicy, która nas uczyniła tak nieszczęśliwymi.<br> {{tab}}W pierwszej chwili Wiktoryna uczuła się być jakoby oszołomioną słowami Joanny. Owe wyrzuty, tak straszne, a niezasłużone, spadając na nią potokiem, czyniły jej wrażenie jakiegoś snu okropnego. Zwolna jednakże nastąpiła równowaga w jej pomięszanym umyśle; zrozumiała, że mówiąc coś podobnego, jej kuzynka w błędzie być musiała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/806|num=180}}{{tab}}— Joanno! — zawołała — słuchając cię przed chwilą, zapytywałam sama siebie, czy nie śnię? Czy ty rzeczywiście przy zdrowych zmysłach pozostajesz? Czy do mnie to mówisz? co się dzieje... co masz przeciwko mnie?... Wytłumacz się, proszę!...<br> {{tab}}— Tłumaczyć się... — zawołała Joanna; — alboż ty nie wiesz o wszystkiem lepiej odemnie? Chcesz więc znów przedemną, tak jak przed swoim mężem, odegrać komedyę?<br> {{tab}}— Przysięgam na wszystkie świętości, że cię nie rozumiem... nie wiem, o co chodzi...<br> {{tab}}— Ty... nie wiesz?!...<br> {{tab}}— Przysięgam przed Bogiem, że nie wiem... I gdyby tej chwili umrzeć mi wypadło, w chwili skonania powtórzyłabym tęż samą przysięgę. <br> {{tab}}— Kłamiesz! — zawołała Joanna. — Przed zaślubieniem Eugeniusza byłaś kochanką Pawła Béraud, ojca mej córki!...<br> {{tab}}— Ja... ja jego kochanką? — krzyknęła ze zdumieniem Wiktoryna.<br> {{tab}}— Tak, ty... i nie poważysz się zaprzeczyć temu...<br> {{tab}}— Zaprzeczam jaknajmocniej... zaprzeczam!<br> {{tab}}Nie słuchając swojej mniemanej rywalki, Joanna wołała ze wzrastającą gwałtownością:<br> {{tab}}— Wyszedłszy za mąż, utrzymywałaś dalej stosunki ze swym kochankiem, skutkiem czego tak mnie, jak moją córkę uczyniłaś najnieszczęśliwszemi istotami na świecie, doprowadziwszy je wreszcie do pozostania bez dachu i chleba!<br> {{tab}}— Joanno... Joanno! ciebie obłęd ogarnął... Zastanów się, kogo o to wszystko oskarżasz!<br> {{tab}}— Ciebie oskarżam... ciebie! Jesteś kochanką Pawła Béraud, kłamać ci w tym razie nie wolno!<br> {{tab}}— Na prochy mojego ojca przysięgam... to fałsz!<br> {{tab}}— Nowe krzywoprzysięstwo... lecz to nadaremnie... Paweł był twoim kochankiem i jest nim jeszcze! Za twoją to radą spełnił tę ostatnią nikczemność. Za twojem poleceniem opuścił mnie z mem dzieckiem... okradł nas... i pozostawił na {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/807|num=181}}bruku ulicznym bez żadnych środków utrzymania. Możesz być dumną z tego!... Ach! zręcznie pokierowałaś piekielne swe dzieło!...<br> {{tab}}Wiktoryna załamała ręce. Na jej twarzy widniała boleść rozdzierająca.<br> {{tab}}— Joanno! — zawołała głosem złamanym: — Joanno... w imię tego Boga, który nas słucha i którego błagam, aby mi śmierć zesłał u stóp twoich, jeżeli kłamię... Joanno!... wierzaj mi, oszukano cię, w błąd cię wprowadzono! W jakim celu, w jakim interesie, nie wiem tego, wszakże niewinnie mnie spotwarzono! W niczem nie przewiniłam z tego, co mi zarzucasz... tak! w niczem nie czuję się być winną względem ciebie! W niczem... w niczem... w niczem!...<br> {{tab}}Tu Wiktoryna wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Ach! biedna kobieto... nieszczęśliwa matko — mówiła dalej. — Któż więc do tego stopnia był moim wrogiem, który nie {{Korekta|zawachał|zawahał}} się przed myślą sprowadzenia ci takich cierpień, ażeby we mnie uderzyć? Jakimże wstrętem napełniasz mą duszę... Boże miłosierny! Joanno, skoro posłyszysz to, co ci powiem, pożałujesz swych obelg... Będziesz żałowała swych słów z całego serca, a jedynie litość dla mnie uczujesz!...<br> {{tab}}Joanna już ich żałowała.<br> {{tab}}Łkania Wiktoryny, jej krzyki oburzenia, dźwięk rozdzierający jej głosu, wstrząsający sercem, poruszyły ją do głębi, a nie wiedząc jeszcze, co jej kwiaciarka powie na swoją obronę, czuła już dla niej litość w miejsce zaciekłości.<br> {{tab}}— Posłuchaj mnie... — wyrzekła Wiktoryna, podając Joannie drżącą rękę, podczas gdy po jej twarzy pobladłej łzy strugą płynęły. Nie wiem, zkąd i od kogo dowiedziałaś się o smutnej {{Korekta|tajemicy|tajemnicy}} mojej przeszłości... nikt inny nie mógł ci o tem powiedzieć, jak ów nędznik, który ją znał, a jest to człowiek, dla którego uczuwam najwyższy wstyd i pogardę! I ty... ty mnie oskarżasz, że ja go kocham?<br> {{tab}}— Tak... zbłądziłam przed mojem małżeństwem, ale wspólnikiem mej winy nie był ów nikczemnik, Paweł Béraud. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/808|num=182}}Ten, którego kochałam... któremu, oddałam me serce, nie byłby nigdy zawiódł mojej ufności. Ten, którego nosić miałam nazwisko, umiejąc je uszanować i kazać uszanować je innym... ten umarł, niestety!<br> {{tab}}„Przez długi czas ciężko i gorzko płakałam; później rana mojego serca zwolna się zabliźniła, i oddałam to moje serce z całą szczerością Eugeniuszowi Loiseau, który mnie kochał, lub raczej sądził, że mnie kocha.<br> {{tab}}„Zaślubiając Eugeniusza, ukryłam wprawdzie przed nim mą winę, sądząc, że nikt o niej nie wie. Źle postąpiłam bezwątpienia, lecz któraż na mojem miejscu miałaby odwagę usunąć od siebie narzeczonego wyznaniem błędu, jakiego nic już naprawić nie jest w stanie?<br> {{tab}}„Będąc zamężną, stałam się uczciwą kobietą i cobądźby nastąpiło, zawsze nią pozostanę. Nigdy nie oszukiwałam mojego męża, mimo, że on straconym dla mnie został za, wolą i czynem Pawła Béraud, sprawcę wszystkich cierpień, tak moich, jak twoich.“<br> {{tab}}— On! — powtórzyła Joanna — on więc to...<br> {{tab}}— Ach! gdybyś wiedziała, ile ja wycierpiałam przez niego! — wołała Wiktoryna! — I ty jeszcze oskarżasz mnie, że ja was rozdzielam... że ci go kradnę, tego nędznika!... Czy wiesz, że on chciał, abym została jego kochanką... że ścigał mnie... obsypywał brudnemi swemi wyznaniami? W jaki sposób odkrył tajemnicę mojej przeszłości, nie wiem tego, lecz był do tego stopnia bezczelnym, iż z niej broń sobie przeciw mnie wytworzył. Groził mi bezustannie, iż powie o wszystkiem mojemu mężowi, jeżeli się nie zgodzę na jego wstrętne propozycye.<br> {{tab}}„Oburzyłam się na groźbę tyle potworną i podłą. Powiedziałam nikczemnikowi, iż się nie lękam jego pogróżek... powiedziałam, by je wprowadził, gdy zechce w wykonanie. Nie śmiał tego uczynić, pojmując dobrze, iż w takim razie ja oskarżyłabym go z mej strony. Czy wiesz jednakże, co on przez zemstę uczynił? Nie... nie! Joanno, nie szukaj myślą da- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/809|num=183}}remnie, nigdybyś tego nie odgadła, ponieważ to niepodobieństwem się zdaje z powodu swej potworności.<br> {{tab}}„Mając nadzieję, iż łatwiej ulegnę jego namowom, postanowił nękać mnie zgryzotami nędzą. Opanował mojego męża, popchnął go na drogę pijaństwa, próżnowania, włócząc go wraz z sobą po szynkach, piwiarniach, słowem po norach ostatniego rodzaju, gdzie traci swój rozum, pieniądze... gdzie bruka swoją uczciwość. Popycha go całemi siłami do pijaństwa, z czego ja niegdyś wydobyć go postanowiłam, a za każdym razem, gdy Eugeniusz, dzięki jemu, spadł o szczebel niżej, ów nędznik przychodził tu do mnie, mówiąc o swojej miłości, usiłując mnie przekonać, że jedyną dla mnie deską ratunku było porzucić mego męża, a pójść żyć z tym nędznikiem.<br> {{tab}}„Odrzucany przezemnie ze wzgardą, zaczął podziemną swą pracę. I otóż do tego doprowadził; że Eugeniusz nie wraca wcale do domu... że mnie bije!... Wygnano go z warsztatu... został bez roboty... nie ma pieniędzy... Nędza stanęła u naszego progu!...<br> {{tab}}„Ty mówisz, że Paweł ciebie opuścił... Ależ jam temu nie winna, na Boga! A jeśli mój mąż mnie opuści, on, ten Paweł Béraud, będzie tego przyczyną!... Jestem zarówno jak ty nieszczęśliwą... cierpię tyle, ile ty cierpisz... płaczę tak, jak ty płaczesz... I ty przychodzisz jeszcze z wymówkami, że ja jestem kochanką mojego śmiertelnego wroga! Ach! Joanno... jesteś niesprawiedliwą... jesteś okrutną!“<br> {{tab}}I Wiktoryna, z sił wyczerpana, upadla na krzesło, a ukrywszy twarz w dłoniach, nanowo wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}Czyż potrzebujemy twierdzić, że Joanna słuchała wyjaśnień Wiktoryny z głębokiem wyruszeniem? Czuła się być wstrząśniętą do głębi duszy tem, co usłyszała. Nie wątpiła o szczerości rozpaczliwych wyznań tej, w której nie widziała już swojej rywalki, lecz towarzyszkę boleści. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/810|num=184}}{{c|'''XXXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna również płakała, a mała Lina, widząc łzy matki, łkała po cichu.<br> {{tab}}— Wiktoryno... droga, kochana Wiktoryno... — zawołała nagle młoda kobieta, zbliżając się ku kwiaciarce i ujmując jej rękę — obraziłam cię pomimowolnie. Nie wiedziałam o tem wszystkiem... inaczej sądziłam... wszak teraz widzę, że nie miałam słuszności... przebacz mi... przebacz!<br> {{tab}}Smutna towarzyszka życia Eugeniusza Loiseau nie miała siły odpowiedzieć, uścisnęła tylko życzliwie rękę Joanny.<br> {{tab}}— Tak... — zawołała taż po chwili z głuchem wzburzeniem — ten człowiek jest nikczemnikiem, ostatnim z najpodlejszych! I gdy pomyślę, że ja go kiedyś kochałam... że on jest ojcem mej córki, płonę ze wstydu sama przed sobą. Ach! moja biedna Wiktoryno — mówiła dalej — me własne cierpienia dają mi zrozumieć ile ty cierpisz! Tak więc ów potwór chcąc cię zmusić do pożycia z sobą, groził ci oskarżeniem w obec Eugeniusza?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— I jednocześnie przywodził was do nędzy, prowadzając twego męża po szynkach i odrywając go od roboty?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Czemużeś nie powiedziała swemu mężowi aby go zabił? Czemu go sama nie zabiłaś?<br> {{tab}}— Mój mąż by mi nie uwierzył... Jest oczarowanym przez tego nikczemnika... On żyje nim tylko... widzi jego oczyma... Co zaś do zabicia go własną mą ręką, nie zdołałabym tego uczynić... przelanie krwi i morderstwo wstręt we mnie budzą!<br> {{tab}}— A więc ja będąc silniejszą od ciebie, będę patrzyła na tę płynącą krew jego, nie bledniejąc. Obdarł mnie ze wszystkiego... wyrzucił na bruk jak ostatnią nędznicę... Mam prawo {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/811|num=185}}do pomszczenia się... i pomszczę za nas obie! Nie zbraknie mi ku temu odwagi, przysięgam!..<br> {{tab}}Ostatnie wyrazy wymówiła z dźwiękiem dzikiej rozpaczy.<br> {{tab}}— Joanno! — zawołała żywo kwiaciarka — strzeż się uczynić coś podobnego.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Nie narażaj się na odpowiedzialność, skutkiem jakiego gwałtownego czynu... Pomyśl o małej twej Linie...<br> {{tab}}— A co z nią teraz się stanie? Czyż pracą rąk moich zdołam wyżywić nas obie? Nastąpi straszna nędza, pod którą się upada!<br> {{tab}}— Nie rozpaczaj!..<br> {{tab}}— Lecz czegóż się mogę spodziewać? Mogęż mieć jaką nadzieję?<br> {{tab}}— Bóg zlituje się może nad tobą. Ów Paweł tak występny, pożałuje może swych czynów i powróci do ciebie...<br> {{tab}}— On?! — zawołała Joanna. — Ach! nigdy... nigdy! Ty nie wiesz, co on uczynił... Z jaką szatańską chytrością swój plan ułożył... Oddawna już pragnął tego zerwania... przemyśliwał nad niem... i w pomyślnych okolicznościach dokonał tego. Posłuchaj i osądź.<br> {{tab}}Tu opowiedziała Wiktorynie szczegóły znane już czytelnikom.<br> {{tab}}— I ty chcesz, ażebym ja mu przebaczyła? — wołała po ukończonem opowiadaniu. — Nie! nigdy! Zemścić się powinnam... Muszę się zemścić za moją córkę!<br> {{tab}}— Żegnam cię, Wiktoryno... Chciej wierzyć, iż całem sercem żałuję, żem cię obraziła tak ciężko, niesprawiedliwie... Przebacz mi... nie gniewaj się na mnie... Złudziły mnie fałszywe pozory... Zgryzota uczyniła mnie obłąkaną!.. Zapomnij... błagam cię o to!<br> {{tab}}— Zapomniałam już i przebaczyłam.<br> {{tab}}— A więc uściśnij mnie... Odchodzę.<br> {{tab}}— Gdzież idziesz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/812|num=186}}{{tab}}— Szukać środków do wyżywienia się. Próbować wszystkiego dla mojej córki. Oby Bóg dał ażeby mi się powiodło! Lecz gdybym nie znalazła pracy, z jakiejbym wyżywić mogła to dziecię, biada człowiekowi, który nas obie zgubił!.. Sam wyda wyrok na siebie.<br> {{tab}}— Joanno! uspokój się...<br> {{tab}}— Jestem spokojną... zimną, jak sprawiedliwość... Żegnam cię, Wiktoryno.<br> {{tab}}— Zobaczymy się wkrótce... nieprawdaż?<br> {{tab}}— Tak... tam, w górze... być może... — odrzekła Joanna, wskazując na niebo.<br> {{tab}}Obie kobiety padły sobie w objęcia, pozostając przez kilka minut w niemym, serdecznym uścisku, poczem młoda matka wyszła wraz z dzieckiem.<br> {{tab}}Wiktoryna, zostawszy samą, zasiadła do pracy; ręce jej jednak gorączkowo drżały, dreszcz zimny wstrząsał jej ciałem, głowa jej ciążyła, rodzaj zawrotu mózg jej obejmował. Zawlókłszy się do łóżka, padła nań bezwładna, konająca prawie.<br> {{tab}}Podczas tej całej bolesnej sceny przy ulicy de Fleures, Paweł Béraud z Eugeniuszem Loiseau obudzili się w ''Prowanckim hotelu''.<br> {{tab}}Béraud nie czuł najmniejszych wyrzutów sumienia, a introligator, kompletnie zamroczony dwoma dniami pijaństwa, zachował zaledwie słabe wspomnienie o tem, co nastąpiło.<br> {{tab}}— A cóż? — zawołał Paweł; — wczorajsza pohulanka... To mi się życiem nazywa!<br> {{tab}}— Lecz gdzie ja jestem? — pytał Loiseau, błędnym wzrokiem spoglądając w około siebie.<br> {{tab}}— U mnie... rzecz prosta i jasna.<br> {{tab}}— Jakto u ciebie... gdzie?<br> {{tab}}— W hotelu, do pioruna! — Czyż nie pamiętasz, com ci opowiadał wczoraj o Joannie? Zwinąłem mój bazar... Niech żyje kawalerstwo!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/813|num=187}}{{tab}}To wystarczyło, aby przywieść na pamięć wszystko Eugeniuszowi.<br> {{tab}}— Tak... tak... — wyjąknął — przypominam sobie... Ja znowu w domu nie nocowałem.<br> {{tab}}— Masz do tego prawo... Jest się mężczyzną, albo się nim nie jest!<br> {{tab}}Introligator czuł żal w głębi duszy, czuł się być zawstydzonym.<br> {{tab}}— Ale co na to powie Wiktoryna? — wyszepnął.<br> {{tab}}— Wiktoryna? — odrzekł Paweł szyderczo. — Oczekuje na ciebie, aby wyprawić ci scenę! Zbiera na twoje powitanie różne przezwiska... Miłe wyraziki: pijak, łotr, włóczęga, zły mąż, spadną gradem na ciebie. Dziękuję za powrót do domu, dla posłyszenia czegoś podobnego!<br> {{tab}}— A jednak ja potrzebuję zmienić bieliznę... — rzekł zcicha Loiseau, spoglądając na swą zbrukaną koszulę.<br> {{tab}}— Bieliznę? znajdziesz ją tutaj, mój chłopcze. Otwórz walizkę, stojącą tam w kącie, i wybierz sobie koszulę, którą zechcesz... Jest ich poddostatkiem. Wszak wiesz, że nasz przyjaciel tu przyjdzie, aby pójść z nami na śniadanie.<br> {{tab}}— A! on tu przyjdzie?<br> {{tab}}— Tak... Dziś urządzamy sławną ucztę. Pojedziemy do Joinvilile-le-Pont.<br> {{tab}}— Lecz Wiktoryna... — rzekł powtórnie introligator.<br> {{tab}}— Ach! przestańże raz, do dyabła! — krzyknął Paweł niecierpliwie. — Jesteś nieznośnym z tą Wiktoryna... Muśliny przecież dokończyć wczorajszej pohulanki... Nie obawiaj się... twa Wiktoryna nie urwie ci głowy!<br> {{tab}}Loiseau pochylił czoło w milczeniu. Pomimo wszystko, uczuwał wyrzuty sumienia.<br> {{tab}}— Nie pójdziesz więc do biura? — zapytał Pawła.<br> {{tab}}— Niema dziś dla mnie biura, zmieniłem obowiązek.<br> {{tab}}— Obejmujesz służbę u Verrièr’a?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— A odkąd ją pełnić poczynasz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/814|num=188}}{{tab}}— Od poniedziałku, ponieważ jutro niedziela. W poniedziałek pójdziesz za wyszukaniem sobie roboty, dopóki zaś jej nie znajdziesz, pugilares mój otwarty dla ciebie. Licząc na tę pomoc z mej strony, nie będziesz zmuszonym pochwycić pierwszego lepszego, co ci się trafi. Co zaś do Wiktoryny, posłuchaj mej rady... uczyń jak ja zrobiłem... Wyślij ją do tysiąca dyabłów!<br> {{tab}}Loiseau nic nie odpowiedział. Zmieniał bieliznę w milczeniu. Dziwny ból, pomieszany z żalem, uciskał mu piersi. Jakiś głos wewnętrzny wołał nań bezprzestannie:<br> {{tab}}— Powróć do domu... powróć do domu... Proś żony o przebaczenie, które ci ona udzieli... szukaj szczerze pracy, a znajdziesz takową.<br> {{tab}}I byłby może, uparłszy się stanowczo, odszedł na ulicę de Fleurs, ale przybycie Wiliama Scott pod postacią {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}}, zmieniło bieg jego myśli, nakazując zamilknąć owemu spóźnionemu głosowi serca i sumienia.<br> {{tab}}Dobre postanowienia introligatora, jak mgła się rozpierzchnęły, i trzej mężczyźni razem odjechali do Joinville, gdzie sute śniadanie ich oczekiwało.<br> {{tab}}Powróćmy do policyjnego agenta Flogny, jakiego pozostawiliśmy dzwoniącym do bramy pałacu na bulwarze Haussmanna.<br> {{tab}}W ciągu dnia tegoż, według rozkazów Verrièr’a, cały służbowy personel, z wyjątkiem kamerdynera, kucharki i stangreta, odjechał do Malnoue.<br> {{tab}}Właśnie wstawano od stołu, gdy zabrzmiał głos dzwonka.<br> {{tab}}Panna Verrière wraz z siostrą Maryą odeszły do swoich pokojów dla przygotowania się do podróży.<br> {{tab}}Arnold Desvignes rozmawiał w salonie ze swym wspólnikiem.<br> {{tab}}Wkrótce po zadzwonieniu, furtkę w bramie otwarto i Flogny wszedłszy, znalazł się wobec odźwiernego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/815|num=189}}{{tab}}— Wszakże to jest pałac pana Juliusza Verrière, bankiera? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak... — odparł odźwierny.<br> {{tab}}— W tym pałacu mieszka zarówno siostra miłosierdzia?<br> {{tab}}— Tak panie, siostra Marya, ze Zgromadzenia św. Wincentego a Paulo.<br> {{tab}}— Chciałbym się widzieć z siostrę Maryą... a na usprawiedliwienie mojej śmiałości dodam, iż chodzi tu o nader ważną sprawę.<br> {{tab}}— Przejdź więc pan dziedziniec i wejdź na schody frontonu, zkąd kamerdyner pana dalej poprowadzi.<br> {{tab}}To mówiąc, odźwierny pociągnął za dzwonek, oznajmujący czyjeś przybycie.<br> {{tab}}Flogny, stosując się do otrzymanego objaśnienia, minąwszy dziedziniec, wszedł na schody.<br> {{tab}}Kamerdyner już się tam znajdował, zapytując:<br> {{tab}}— Co pan sobie życzysz?<br> {{tab}}— Krótkiego widzenia się z siostrą Maryą.<br> {{tab}}— Siostra Marya jest w swoim apartamencie, lecz wątpię, by chciała przyjąć pana o tak spóźnionej porze.<br> {{tab}}— Zmuszony jestem koniecznie o to nalegać... W nader ważnej sprawie potrzebuję, by raczyła mi poświęcić kilka minut czasu.<br> {{tab}}— Racz więc pan powiedzieć swoje nazwisko.<br> {{tab}}— Nie mam zaszczytu być znanym siostrze Maryi... lecz chciej pan jej doręczyć tę moją wizytową kartę.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Służący, odebrawszy bilet od przybyłego, rzucił nań okiem, poczem z podwojoną ciekawością począł się w stojącą przed sobą osobistość wpatrywać.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/816|num=190}}{{tab}}Na karcie z białego brystolu wypisanem było: {{c|FLOGNY}} {{tab}}A poniżej nazwiska te słowa: {{c|''Inspektor policyjnych oddziałów,''<br> ''ulica François-Miron Nr. 39.''}} {{tab}}— Wejdź pan... — rzekł służący po chwili {{Korekta|wachania|wahania}}.<br> {{tab}}A wprowadziwszy przybyłego do przedsionka, dodał:<br> {{tab}}— Racz pan tu się zatrzymać przez chwilę.<br> {{tab}}I zniknął w głębi korytarza.<br> {{tab}}— Szczególna wizyta... — mówił do siebie, idąc. Trzeba przedewszystkiem powiedzieć panu... Co może znaczyć przybycie tutaj tego agenta?<br> {{tab}}I zamiast pójść do siostry Maryi, która, jak wiemy, znajdowała się wraz z Anialą w jej pokoju, poszedł wprost do salonu.<br> {{tab}}— Co chcesz? — zapytał bankier.<br> {{tab}}— Dziwna wizyta, panie...<br> {{tab}}— Jaka wizyta?<br> {{tab}}— Przyszedł inspektor policyi...<br> {{tab}}Verrière wraz z Arnoldem zadrżeli obaj, zamieniwszy z sobą bojaźliwe spojrzenie i mimo całych usiłowań, by zapanować nad sobą, Desvignes mocno {{Korekta|podladł|pobladł}}.<br> {{tab}}— Czegóż może żądać ów naprzykrzony człowiek? — zapytał Verrière podniesionym głosem.<br> {{tab}}— Pragnie widzenia się z siostrą Maryą... usprawiedliwiając swoje żądanie koniecznością rozmowy w sprawie wielkiej wagi, w naglącej sprawie.<br> {{tab}}Arnold Desvignes zdołał ochłonąć.<br> {{tab}}Przybycie policyjnego agenta powiadamiało go wprawdzie o niebezpieczeństwie, co nie ulegało wątpliwości, lecz to niebezpieczeństwo nie było naglącem prawdopodobnie; myślał więc sobie, iż cios łatwo odbić mu przyjdzie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/817|num=191}}{{tab}}— Sądzę... — rzekł do Verrièr’a, — iż wypada ci pomówić z tym człowiekiem, zanim go odeślesz do swej siostrzenicy.<br> {{tab}}Zdanie powyższe poparł znaczącem spojrzeniem, które bankier zrozumiał.<br> {{tab}}— Jak się nazywa ów agent? — zapytał.<br> {{tab}}— Oto jego karta.<br> {{tab}}— ''Flogny, inspektor policyjnych oddziałów, nr. 39, ulica François-Miron'' — czytał głośno Verrière. — Wprowadź tu tego człowieka — rzekł do kamerdynera.<br> {{tab}}Służący wyszedł.<br> {{tab}}— Zachowaj tę kartę... — wyszepnął Desvignes, a nadewszystko nie mieszaj się w żadnym razie. Trzeba się nam dowiedzieć, czego chce ów agent od siostry Maryi. Gdyby ci nie chciał powiedzieć, przywołaj tu swoją siostrzenicę, tym sposobem zmusimy ich do mówienia w naszej obecności.<br> {{tab}}Obawiam się... — wyjąknął Verrière. — Myśl, że policya znajduje się w mym domu, mrozi mnie do kości!..<br> {{tab}}— No... no! uspokój się... nie nabijaj sobie głowy strachami — mówił Desvignes. — Być może, że nic w tem nie ma tak dalece przestraszającego. Za kilka sekund będziemy wiedzieli, co mamy o tem sądzić.<br> {{tab}}Verrière, o ile zdołał, usiłował pokryć wzruszenie, przybierając pogodny wyraz twarzy.<br> {{tab}}Drzwi salonu otwarły się — wreszcie i kamerdyner wpuścił przed sobą agenta, który — wszedł z ukłonem, trzymając w ręku kapelusz.<br> {{tab}}Spostrzegłszy się nie wobec zakonnicy, ale naprzeciw dwóch mężczyzn, zatrzymał się zdumiony.<br> {{tab}}Bankier, przybrawszy zwykłą swoją powagę, postąpił kilka kroków na spotkanie przybyłego i zlekka kłaniając mu się, zapytał:<br> {{tab}}— Pan jesteś inspektorem policyi?<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/818|num=192}}{{tab}}— Oświadczyłeś, iż pragniesz się widzieć z siostry Maryą?...<br> {{tab}}— Wiele mi na tem zależy i wierzaj mi pan, iż to moje żądanie ma ważne powody za sobą.<br> {{tab}}— Daj mi je pan poznać...<br> {{tab}}Flogny cofnął się nagle.<br> {{tab}}— Lecz, panie... — zaczął.<br> {{tab}}— Siostra Marya jest moją siostrzenicą... — przerwał Verrière.<br> {{tab}}— Tak? — wymruknął agent ze wzrastającem zdziwieniem.<br> {{tab}}— Moją siostrzenicą... tak, panie! Co więcej, mieszka w mym domu, przy mojej córce i jest bardzo młodą... To wszystko wkłada na mnie obowiązek zapytania się pana, co cię tu do mnie sprowadza? Czy jaki osobisty interes, lub, co mi się niepodobnem być zdaje, jakaś policyjna sprawa?<br> {{tab}}Agentowi, jak wiemy, czas był bardzo drogim. Za jakąbądź cenę pragnął zobaczyć się z Misticotem lub przynajmniej dowiedzieć się, gdzie go odnaleźć.<br> {{tab}}— Jest to sprawa policyjna — rzekł — w rzeczy samej. Proszę jaknajmocniej o pozwolenie mi zobaczenia się z siostrą Maryą natychmiast. Nie ma minuty do stracenia. Gdybyś pan znał powód mego przybycia, nie {{Korekta|wachałbyś|wahałbyś}} się ani chwili.<br> {{tab}}— Otóż ja właśnie ów powód chcę poznać — rzekł bankier. — Jako ojciec rodziny, pan domu, mam prawo i obowiązek wiedzieć o wszystkiem, co się w koło mnie dzieje.<br> {{tab}}— A ja zaś, panie, odebrałem poufne zlecenie... Dla nas, jak dla żołnierzy, rozkaz jest świętym. Mogę mówić jedynie z siostrą Maryą, lecz jeżeli pan żądasz tego koniecznie, to w pańskiej obecności mogę jej zadać pytania, na które będę prosił, by mi odpowiadała.<br> {{tab}}— Dobrze... niech i tak będzie.<br> {{tab}}Tu Verrière zadzwonił. Kamerdyner ukazał się w progu.<br> {{tab}}— Poproś moją siostrzenicę, ażeby tu przyszła... — rzekł bankier.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/819|num=193}}{{tab}}Flogny spojrzał na stojący nad kominkiem zegar. Minuty ubiegały jedna po drugiej z przerażającą szybkością.<br> {{tab}}Po wyjściu służącego głębokie milczenie zapanowało w salonie. Słychać było jedynie monotonny ruch zegarowego {{Korekta|wachadła|wahadła}}.<br> {{tab}}Desvignes wziął w rękę dziennik, w który zdawał się wczytywać z uwagą, oczy jego wszakże zwracały się co chwila prawie na agenta policyi.<br> {{tab}}Verrière, ażeby sobie nadać pozornie jakieś zajęcie, przechadzał się wzdłuż i wszerz salonu.<br> {{tab}}— Żądałeś, ażebym przyszła, mój wuju? — ozwał się nagle z progu głos zakonnicy.<br> {{tab}}— Tak, moje dziecię.<br> {{tab}}— Chciej mnie powiadomić, dlaczego?<br> {{tab}}— Ażeby zapytać, co może być wspólnego pomiędzy tobą a policyą?<br> {{tab}}— Policyą? — powtórzyła siostra Marya z osłupieniem.<br> {{tab}}— Tak... Oto jeden z inspektorów przyszedł, ażeby cię badać...<br> {{tab}}Tu wskazał gestem na agenta.<br> {{tab}}Siostra Marya zwróciła się ku przybyłemu.<br> {{tab}}— Pan chcesz mnie badać? — zawołała z niepokojem, co nie uszło uwagi Arnolda.<br> {{tab}}Flogny zbliżył się ku zakonnicy.<br> {{tab}}— Pytać... z całem uszanowaniem — rzekł, składając ukłon głęboki.<br> {{tab}}— Nie mogę pojąć, zrozumieć... co pan chcesz wiedzieć... O co mnie pytać zamierzasz?<br> {{tab}}— Racz mi powiedzieć przedewszystkiem, siostro, czy znasz młodego chłopca nazwiskiem Stanisław Dumay, przezwanego Misticotem?<br> {{tab}}Siostra Marya pobladła.<br> {{tab}}Desvignes drgnął zlekka, lecz wciąż i zawsze będąc pa- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/820|num=194}}nem siebie, nie zmienił pozycyi, zdając się być bardziej niż przedtem zatopionym w czytaniu dziennika.<br> {{tab}}— Znam w rzeczy samej Stanisława Dumay... — odpowiedziała zakonnica.<br> {{tab}}Verrière, zapomniawszy o tem nazwisku, które wszakże było kilkakrotnie wymieniałem wobec niego, zawołał:<br> {{tab}}— Któż jest ów Stanisław Dumay?<br> {{tab}}— To ten młody chłopiec, przewrócony przez konie naszego powozu, gdyśmy jechały z Anielką obie zwiedzać roboty kościoła Sacré-Coeur. Moja kuzynka, wuju, mówiła ci o nim, a nawet przedstawiała go tobie w czasie wesela Eugeniusza Loiseau. Jest to mały paryżanin, niezwykle inteligentny, uczciwy, pracowity, słowem wzorowe dziecko, zasługujące, ażeby się jego losem zajęto.<br> {{tab}}Poczem, zwróciwszy się do agenta, zakonnica dodała:<br> {{tab}}— Nie jest to zapewne jedynie pytanie, jakie mi pan zadać miałeś?<br> {{tab}}— Istotnie, siostro...<br> {{tab}}— Mów pan więc... Miałożby jakie nieszczęście spotkać tego młodego chłopca, który, być może, zwraca się do mnie o pomoc?<br> {{tab}}— Gdybym mógł się był z nim widzieć, nie kłopotałbym cię, siostro, w tej chwili.<br> {{tab}}— Może pan chcesz wiedzieć adres jego mieszkania?<br> {{tab}}— Znam ten adres.<br> {{tab}}— Cóż więc pan żądasz?<br> {{tab}}— W dwóch słowach wszystko wytłumaczę... Stanisław Dumay wyjechał dziś z Paryża... Być może, w tej chwili jedzie on drogą żelazną do miejsca, gdzie mu polecono... Otóż, gdyby wyjechał, mam tak naglącą potrzebę widzenia się z nim i pomówienia, że gotów jestem sam jechać za nim, by się z nim spotkać.<br> {{tab}}— A zatem, panie...<br> {{tab}}— Zatem, moja siostro, powiadomiono mnie, że wiesz, dokąd pojechał Stanisław Dumay...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/821|num=195}}{{tab}}— Ja?<br> {{tab}}— Tak jest... Mówiono mi nawet, że on pojechał z twego specyalnego polecenia.<br> {{tab}}Siostra Mary a powtórnie pobladła, a ta jej bladość nie uszła uwagi ani agenta, ani Arnolda, których obecność ją krępowała, ponieważ chodziło tu właśnie o Misticota, wysłanego przez nią w wiadomym nam celu.<br> {{tab}}Stanowczo przeto odpowiedziała:<br> {{tab}}— Pan się mylisz... a przypuściwszy nawet, gdybyś się nie mylił, pytam, jakiem prawem śmiesz badać mnie o to?<br> {{tab}}— Prawem pozyskania objaśnień wszelkiemi środkami, jakiemi rozporządza sprawiedliwość, i wszyscy, którzy do niej należą. Zwracam się powtórnie do ciebie, siostro, będąc pewien, że mnie objaśnisz w tym względzie.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Jesteś pan pewien? — powtórzyła zakonnica z gestem {{Korekta|wachania|wahania}}.<br> {{tab}}— Tak, moja siostro... — rzekł Flogny śmiało. — Moralnie jestem pewien. Ty wiesz, dokąd pojechał Stanisławy Dumay, i błagam cię... zaklinam, wskaż mi to... powiedz!<br> {{tab}}— Co począć... co począć? — zapytywała siebie siostra Marya wśród zakłopotania i trwogi.<br> {{tab}}Odpowiedzieć szczerze, wyznać, gdzie wysłała Misticota, byłoby to wyjaśnić wspólnikowi swojego wuja, że go się ma w podejrzeniu, że się działa przeciwko niemu, byłoby to naprowadzić go na trzymanie się na baczności, a pozbawienie siebie mocy działania. Wszystko natenczas byłoby straconem. Bądźcobądź, lepiej było zaprzeczyć.<br> {{tab}}— Pan mylisz się... — odpowiedziała, powziąwszy stanowcze postanowienie — a pańska pewność polega tylko na przypuszczeniach. Ja o niczem nie wiem... nie chcę z policyą mieć {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/822|num=196}}nic wspólnego. Daremnieby więc było prowadzić dłużej naszą, rozmowę.<br> {{tab}}Tu zwróciła się ku drzwiom salonu.<br> {{tab}}— Siostro... moja siostro... — zawołał agent — zaklinam cię, zostań jeszcze chwilę.<br> {{tab}}— Na co... dlaczego?<br> {{tab}}— Powiedziałem, że powód nader ważny kieruje mojemi krokami, wszakże szczegółowo poznać ci go nie dałem. Chodzi tu o zbrodnię...<br> {{tab}}Siostra Marya zatrzymała się w miejscu.<br> {{tab}}Arnold z Verrièrem zamienili pełne przestrachu spojrzenia.<br> {{tab}}— O zbrodnię? — powtórzyła zakonnica.<br> {{tab}}— O dziwną, tajemniczą, niewyjaśnioną zbrodnię — mówił Flogny dalej. — O zbrodnię, dotyczącą pańskiej rodziny... — dodał, zwracając się do bankiera.<br> {{tab}}— Mojej rodziny? — rzekł Verrière, mocno bledniejąc.<br> {{tab}}— Pan nie wiesz o niczem bezwątpienia... — ciągnął Flogny dalej. — Zajęty swojemi finansowemi sprawami, nie czytujesz, być może, szczegółowo artykułów, pomieszczanych w dziennikach, lub nil zauważyłeś nazwiska człowieka znikłego, zamordowanego...<br> {{tab}}— Nie wiem, o kim pan mówisz — rzekł bankier, usiłując całą mocą swej woli pokonać zmięszanie. — Któż to taki... jak on się nazywa?<br> {{tab}}— Edmund Béraud.<br> {{tab}}Cios został wprost wymierzonym, wszakże Verrière nań przygotowany, nie zachwiał się wcale.<br> {{tab}}— Edmund Béraud? — powtórzył, udając nieświadomość. — Mój szwagier nosił toż samo imię i nazwisko. Wyjechawszy do Indyj, od lat trzydziestu nie dawał o sobie żadnej wiadomości, zkąd sądziliśmy wszyscy, że zmarł oddawna.<br> {{tab}}— Myliłeś się pan w tym razie. Edmund Béraud, wróciwszy z Kalkuty do Paryża, został porwanym z hotelu In- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/823|num=197}}dyjskiego przez łotrów, którzy go zamordowali dla ograbienia z pieniędzy, jakie wiózł z sobą.<br> {{tab}}Desvignes okrył swoje oblicze nieprzeniknioną maską obojętności. Słuchał z roztargnieniem, jak gdyby mówiono o rzeczy nie obchodzącej go wcale.<br> {{tab}}Verrière chodził wielkiemi krokami po salonie, r:e wiedząc sam prawie, co czyni.<br> {{tab}}— Lecz niepodobna, ażeby Stanisław Dumay został wmięszanym w tę straszną zbrodnię? — ozwała się zakonnica.<br> {{tab}}— Nikt go też nie posądza o to bynajmniej — rzekł agent; — lecz on może nam wskazać ślady morderców.<br> {{tab}}— Co?... on... ten mały chłopiec... to dziecię?<br> {{tab}}— Tak, moja siostro.<br> {{tab}}— Zkąd... w jaki sposób?<br> {{tab}}— Zbrodniarzów tych ja znam z nazwiska... on jeden zna ich osobiście.<br> {{tab}}Arnold zadrżał. Zdawało mu się, iż stalowy nóż gilotyny dotyka jego głowy.<br> {{tab}}— Szczęśliwy traf poprowadził mnie dziś do miejsca, gdzie wszystko odkrytem zostało... Odnalazłem powóz, który służył do porwania Edmunda Béraud. Między deskami tegoż w dniu zaślubin Eugeniusza Loiseau Misticot znalazł medalik, w którym szczególna skaza dała łatwo poznać człowieka, jakiemu go sprzedał, jednemu właśnie z tych podejrzanych łotrów, których nazwiska są mi wiadome, a osobiście znanych Misticotowi. Było ich trzech działających w tej sprawnie. Niech tylko pochwycę dwóch pierwszych, łatwo mi przyjdzie ująć trzeciego.<br> {{tab}}„Do obecnej chwili błąkaliśmy się pośród ciemności, bez żadnych wskazówek, skazani na zupełną bezczynność — mówił dalej — ponieważ nie wiedzieliśmy, gdzie ich odnaleźć. Dziś światło nam zabłysło. Po widzeniu się z Misticotem będę mógł pójść do moich naczelników i powiedzieć im: „Trafiliśmy na ślad... Trzymamy ich w ręku!“<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/824|num=198}}{{tab}}„Rozpoczniemy natenczas działanie i przysięgam, iż w krótkim czasie Edmund Béraud zostanie pomszczonym.<br> {{tab}}Verrière przestał chodzić po salonie. Zatrzymał się nagle blady, nieruchomy, z utkwionem spojrzeniem w Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Zginęliśmy! — pomyślał — ze szczętem zginęli.<br> {{tab}}Arnold siedział w miejscu zupełnie spokojny. Dziwny uśmiech błąkał się na jego ustach.<br> {{tab}}Zakonnica, zdumiona zachowaniem się ich obu, patrzyła na nich w milczeniu.<br> {{tab}}Flogny ciągnął dalej z ożywieniem:<br> {{tab}}— Znasz więc teraz, siostro, ów ważny powód, jaki mi nakazuje najrychlejsze widzenie się ze Stanisławem Dumay. Przez upłyniony miesiąc mordercy mieli czas przedsięwziąć potrzebne im środki ostrożności. Nie można zostawiać im dłużej wolnego pola do działania.<br> {{tab}}„Ofiara zbrodni, siostro, należy do twej rodziny, ponieważ jesteś siostrzenicą pana Verrière, który połączy się zemną, jestem tego pewny, i prosić cię będzie, byś wyjawiła, dokąd Misticot został przez ciebie wysłanym, a ja natychmiast za nim udam się w drogę.<br> {{tab}}— Tak... tak! mów Maryo... — wyjąkał bankier drżącemi ustami. — Chodzi tu o naszego bliskiego krewnego, trzeba, ażeby Edmund Béraud został pomszczonym!<br> {{tab}}Tysiące najsprzeczniejszych myśli krążyło i mieszało się w głowie siostry Maryi. Już otworzyła usta, aby wyznać prawdę, gdy nagle zamilkła.<br> {{tab}}Wyznać, byłoby to ściągnąć na siebie gniew i zemstę Arnolda, a razem i Verrièra. Byłoby to uczynić Anielę bardziej jeszcze nieszczęśliwą, ponieważ dwaj ci ludzie wywarliby na niej część swojej złości; lepiej było milczeć, pozostawiając na ryzyko dalsze śledztwo zbrodni.<br> {{tab}}— Nie powierzyłam Stanisławowi Dumay żadnego polecenia — odpowiedziała; — nie wiem, gdzie on jest obecnie; w niczem tu pana powiadomić nie mogę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/825|num=199}}{{tab}}I odeszła.<br> {{tab}}— Ach! ja nieszczęśliwy!... — zawołał agent z dźwiękiem żywej rozpaczy. — Czuć, że się już wątek ma prawie w ręku... że można rozpocząć działanie, że dość wyciągnąć palce, aby pochwycić i przytrzymać obu morderców... i widzieć to wszystko niknące przed sobą... Ach! to na honor, przyprawić może o utratę zmysłów! Kto wie, czyli ten chłopiec powróci... Gdzie szukać go potem na ślepo? Zwłoka i zwłoka... Czas stracony... Ha! to prawdziwie piekielna sprawa!...<br> {{tab}}I rozgniewany, zniechęcony, Flogny chciał wybiedz z salonu.<br> {{tab}}Arnold podszedł ku niemu.<br> {{tab}}— Źle się pan wziąłeś do tej sprawy — rzekł, kładąc mu rękę na ramieniu.<br> {{tab}}— Źle się wziąłem? — powtórzył agent, zdziwiony tą interwencyą.<br> {{tab}}— Tak. Stanisław Dumay, o ile sądzę, należy do stowarzyszenia misyj religijnych, do którego i siostra Marya zarówno należy. Przepisy nakazują jej absolutne milczenie we wszystkiem, co dotyczy tegoż misyjnego stowarzyszenia. Udałeś się pan do tej, która bez zgwałcenia przepisów, nie mogła na pańskie pytanie odpowiedzieć. W gruncie rzeczy pan jednak się nie mylisz. Stanisław Dumay wyjechał rzeczywiście dziś wieczorem z Paryża na rozkaz siostry Maryi.<br> {{tab}}Verrière patrzył na Arnolda Desvignes z kompletnem oszołomieniem, daremnie odgadnąć usiłując, jaki mógł być cel zmyślenia przezeń tej fantastycznej historyi.<br> {{tab}}Flogny pochłaniał chciwie wyrazy Arnolda.<br> {{tab}}— I pan wiesz, dokąd siostra Marya wysłała Misticota? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak... Traf mi pozwolił to poznać.<br> {{tab}}— Zechceszże mi pan to wyjawić?<br> {{tab}}— Nie mam powodu ukrywania przed panem, a nawet mam rzeczywisty obowiązek powiadomienia cię o tem, ponie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/826|num=200}}waż tu chodzi o pochwycenie morderców krewnego pana Verrière, którego jestem przyjacielem i wspólnikiem.<br> {{tab}}— A! pan jesteś wspólnikiem pana Verrière?<br> {{tab}}— Tak. Wszystko więc, co jego dotyczy, mnie zarówno obchodzi. Stanisław Dumay pojechał, lub ma wyjechać dziś wieczorem do {{Korekta|Blevé|Blévé}}, w departamencie Indre-et-Loire.<br> {{tab}}— Dziękuję panu... — rzekł agent. — Do Blévé zatem jechać mi trzeba dla widzenia się z Misticotem, co też niebawem uczynię — dodał, {{Korekta|zwracajęc|zwracając}} się ku drzwiom.<br> {{tab}}Desvignes rzucił okiem na wskazówki zegara, miał powód, ażeby agenta przetrzymać dłużej nieco.<br> {{tab}}— Ale pan nie opowiedziałeś — rzekł — pannie Verrière szczegółów o tym strasznym wypadku, który go napełnia tą {{Korekta|wielkę|wielką}} boleścią.<br> {{tab}}Bankier usiłował przemówić.<br> {{tab}}— Tak, panie... — wyjąknął; — radbym posłyszeć szczegóły... Pomyśl pan, że tu chodzi o mego zamordowanego szwagra.<br> {{tab}}— Zamordowanego w {{Korekta|rzaczy|rzeczy}} samej... wszystko nam każę w to wierzyć — rzekł Flogny; — znikł on w dniu swego przybycia do Paryża, z hotelu Indyjskiego przy ulicy Joubert.<br> {{tab}}— Dlaczegóż nie powiadomiono o tem rodziny? — zapytał Arnold. — Dlaczego pan Verrière nie został powiadomionym?<br> {{tab}}— Policya nie wiedziała natenczas o pokrewieństwie, istniejącem pomiędzy panem Verrière a Edmundem Béraud.<br> {{tab}}— Opowiedzże mi pan przynajmniej — rzekł bankier, dostrzegłszy dany sobie niepostrzeżenie znak przez Arnolda — wytłumacz, w jakich okolicznościach spełniono tę zbrodnię?<br> {{tab}}Flogny spojrzał na zegar.<br> {{tab}}— Panie... — rzekł — śpieszno mi jechać do Stanisława Dumay, nie zatrzymuj mnie, proszę. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/827|num=201}}{{c|'''XXXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Kilka minut wcześniej lub później zobaczenia się z nim nie uczynią panu różnicy; — rzekł bankier.<br> {{tab}}— Wybacz pan... — rzekł agent — lecz jest przeciwnie... wiele mi na tem zależy. Znam godziny odjazdu pociągu do Tours. Gdybym mógł znaleść Misticofa na stacyi Orleańskiej drogi żelaznej, nie potrzebowałbym jeździć do Blévé. Za powrotem opowiem panu wszystko, o czem chcesz wiedzieć.<br> {{tab}}— Jeszcze słówko... — rzekł Arnold: — jedno krótkie słowo. Kto panu wskazał ślady, za któremi pan postępujesz?<br> {{tab}}— Bożek policyi... traf... wypadek.<br> {{tab}}— Znasz pan nazwiska dwóch mniemanych morderców Edmunda Béraud?<br> {{tab}}— Znam panie.<br> {{tab}}— Któż są ci ludzie?<br> {{tab}}— Dwaj {{Korekta|irlandczycy|Irlandczycy}}, należący do bandy złoczyńców angielskich, skazani na śmierć w Londynie, a ocaleni zapłatą więziennemu nadzorcy, który pozwolił im umknąć bezkarnie.<br> {{tab}}Desvignes spojrzał powtórnie na zegar. Wskazywał on kwandrans na dziewiątą.<br> {{tab}}Uśmiech zadowolenia wybiegł mu na usta.<br> {{tab}}— Niezatrzymujemy pana dłużej — rzekł do agenta. — Spiesz gdzie cię powołuje służbowy twój obowiązek, za powrotem opowiesz panu Verrière szczegóły tej tajemniczej sprawy, która jak pan pojmujesz mocno go interesuje.<br> {{tab}}— Przyrzekłem i dotrzymam — rzekł Flogny. Poczem wybiegł z salonu.<br> {{tab}}Verrière zbliżył się do Arnolda.<br> {{tab}}— Jesteśmy obaj zgubieni! — wyszepnął stłumionym głosem. — Ten człowiek trafił na ślady... nie wypuści nas więcej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/828|num=202}}{{tab}}— Nie żądaj odemnie wyjaśnień... a nadewszystko nie dozwól ogarniać się przestrachowi — rzekł Desvignes, ściskając drżącą rękę swego wspólnika. — Powiedz mi czy masz przy sobie pieniądze?<br> {{tab}}— Pieniądze? — powtórzył Verrière.<br> {{tab}}— No tak... pieniądze w pugilaresie... Ja bowiem mam przy sobie tylko kilka luidorów.<br> {{tab}}Bankier dobył z Kieszeni pugilares.<br> {{tab}}Arnold, pochwyciwszy go, otworzył i wyjął zeń trzy bilety tysiąc frankowe.<br> {{tab}}— To wystarczy... — rzekł. — Uspokój się... Nie dozwalajże objawiać się zmieszaniu na swojem obliczu. O mnie zarówno się nie obawiaj, gdybym był nieco dłużej nieobecnym. Muszę się wydalić i czuwać nad naszą wspólną, niebezpieczną nieprzyjaciółką.<br> {{tab}}— Moją siostrzenicą? — Tak... siostrą Maryą... Bądź zdrów, a raczej dowidzenia.<br> {{tab}}I nie zważając na zapytania jakie mu chciał zadać Verrière, Desvignes wyszedł do przedpokoju, gdzie wziąwszy kapelusz i okrycie, opuścił mieszkanie bankiera.<br> {{tab}}Na najbliższej stacyi powozów, wskoczył do fiakra, mówiąc woźnicy:<br> {{tab}}— Dwadzieścia franków, jeżeli w kwandrans przyjedziesz na plac Bastylii.<br> {{tab}}Po czternastu minutach szalonej jazdy, połączonej z niebezpieczeństwem stratowania przechodniów, powożący zarobił dwadzieścia franków. Arnold natenczas biegnąc raczej, niż idąc, udał się do swego mieszkania na bulwar Beaumarchais’ego, jakie dotąd dla siebie zachował.<br> {{tab}}{{Korekta|— Noc|Noc}} była głęboka.<br> {{tab}}{{Korekta|— Zabójca|Zabójca}} Edmunda Béraud powiadomił odźwierne, iż wyjeżdża z Paryża, lecz, że za powrotem zapłaci jej za nadzór swego mieszkania.<br> {{tab}}Wszedłszy do siebie, zapalił świecę, a otworzywszy szafę wyjął z niej ubiór podróżny w jaki się przyodział, włożył {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/829|num=203}}rudą perukę, przyprawił brodę tejże samej warwy, wdział miękki kapelusz, wysunął do kieszeni rewolwer wraz z kilku ładunkami, nóż kataloński i zmieniony tak do niepoznania wyszedł z pawilonu, zamknąwszy szafę i zgasiwszy świecę.<br> {{tab}}Nowy fiakr odwiózł go na stacyę Orleańskiej drogi żelaznej. Pociąg, jadący do Tours odjechał przed pięcioma minutami.<br> {{tab}}Arnold, któremu peruka i broda nadawały postać podróżującego {{Korekta|niemca|Niemca}}, usiadł na ławce w kącie słabo oświetlonej sali.<br> {{tab}}— Flogny — myślał sobie, — nie zdążył przybyć na pociąg, ktôry odjechał. Wyjedzie dopiero odchodzącym o dziewiątej minut czterdzieści, lub o jedenastej minut dwadzieścia. Jak w jednym tak w drugim razie nie spotka Misticota przed Blèvè. Stanę tam jednocześnie z agentem, a może pierwej. Inny uważałby już wszystko za stracone, dla mnie jest to drobnostką.<br> {{tab}}Czas upływał.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièr’a, siedział z wlepionemi oczyma w okienko kasyera, gdzie sprzedawano bilety na pociąg, wychodzący o dziewiątej godzinie.<br> {{tab}}Flogny nie ukazał się wcale.<br> {{tab}}Dano znak, iż kasa wkrótce zamkniętą zostanie.<br> {{tab}}Arnold pobiegł, żądając biletu pierwszej klasy do Amboise. We trzy minuty później wsiadł do pociągu, a agent wcale się nie ukazał.<br> {{tab}}A oto dlaczego:<br> {{tab}}Wyszedłszy z pałacu Verrièr’a, Flogny podbiegł do oczekującego z fiakrem Loriot’a.<br> {{tab}}— Wiem, co chciałem wiedzieć... — rzekł, wskakując do Pocztu — Pędź żywo do mego mieszkania na ulicę François-Miron. Chodzi mi o to, ażebym przybył na pociąg Orleańskiej drogi żelaznej przed dziewiątą.<br> {{tab}}— Nigdy nie wy dążymy... — pomyślał Loriot, wszakże nic nie mówiąc, zaciął silnie konia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/830|num=204}}{{tab}}Na ulicy François-Miron, Flogny wpadł tylko do swego domostwa aby wziąść z sobą pieniądze, dane mu przez naczelnika, poczem wyleciał jak strzała.<br> {{tab}}To krótkie zatrzymanie się nie trwało więcej nad pięć minut, szkapa Loriot’a szła dobrym, truchtem, mimo to, gdy przybył na stacyę, pociąg świsnął i odszedł.<br> {{tab}}Bez niecierpliwienia się, zapytał o godzinę odejścia następnego. Oznaczono mu jedenastą, minut dwadzieścia.<br> {{tab}}— Pojadę tym... — rzekł, wracając do Loriot’a. — Zawieź mnie do jakiejkolwiek restauracyi, zjemy obiad razem, a przez ten czas i twój koń nieco odpocznie.<br> {{tab}}Loriot powiózł agenta do traktyerni, położonej na bulwarze Szpitala, na parterze tegoż domu w którym Scott wraz z Trilbym wynajęli mieszkanie pod nazwą braci Ferron.<br> {{tab}}Flogny ani przeczuwał, iż znajduje się tak blizko siedziby owych dwóch łotrów przez siebie poszukiwanych. {{kropki-hr}} {{tab}}Widzieliśmy Trilbego, gdy z małą walizką w ręku wychodził ze swego mieszkania, a następnie wsiadłszy do fiakra kazał się zawieść na stacyę Orleańskiej drogi żelaznej.<br> {{tab}}Jadąc rozmyślił się, iż potrzeba mu było zawiadomić Arnolda o swojej podróży do Blévé.<br> {{tab}}Wszedł więc do restauracyi, znajdującej się na stacyi, a jedząc śniadanie, napisał kilka wierszy po angielsku, donosząc o tem co posłyszał, a razem oznajmując godzinę wyjazdu Misticota, poczem wysłał ów list przez posłańca na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}To nam tłumaczy zkąd Arnold Desyignes tak dobrze był o wszystkiem powiadomiony.<br> {{tab}}Po śniadaniu Trilby w:ziął bilet do Amboise na pociąg, wychodzący o w pół do trzeciej po południu. Z Amboise po- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/831|num=205}}stanowił wynajętym powozem dojechać do Blévé, gdzie w każdym razie przybyłby na kilka godzin pierwej przed Misticot’em.<br> {{tab}}Arnold powziął tęż samą myśl, otóż dlaczego widzieliśmy go kupującym bilet do Amboise.<br> {{tab}}Przybywszy do tego miasta o ósmej godzinie, Trilby zapytał czy nie kursują karetki lub omnibusy odwożące podróżnych do {{Korekta|Blèvé|Blévé}}.<br> {{tab}}— Kursują powozy — odpowiedziano mu — ale takowe wychodzą jedynie o wpół do czwartej nad ranem. Jeżeli pan chcesz z tego korzystać, trzeba pójść zapisać się w biurze, u restauratora, który jest zarazem i przedsiębiorcą przesyłki depesz.<br> {{tab}}Rozmyśliwszy się Trilby, iż staranie się o wynajęcie dla siebie oddzielnego powozu dużoby mu czasu zabrało, oraz, że przybycie do Blévé wśród nocy byłoby dlań niebezpiecznem, poszedł zapisać się do biura depesz, Misticot zaś, według marszruty jaką sobie ułożył, jechał kuryerskim pociągiem, wychodzącym o ósmej wieczór z Paryża, pędząc całą siłą pary.<br> {{tab}}O północy, wysiadł na stacyi w Tours, a dowiedziawszy się, iż pociąg do Blèvé wychodzi nazajutrz rano, udał się na spoczynek do hotelu.<br> {{tab}}Desvigues podążał tuż za nim.<br> {{tab}}O pierwszej w nocy przybywszy do Amboise, równie jak Trilby pytał się o środki komunikacyj z Blévé.<br> {{tab}}Rzecz prosta, otrzymawszy tęż samą odpowiedź, poszedł również jak Trilby zapisać się do biura, poczem aby czas zabić, wszedł do restauracyi.<br> {{tab}}Sala ta otwartą była przez całą noc dla wygody podróżnych, Arnold, stanąwszy we drzwiach, spojrzał wokoło badawczym wzrokiem i zadrżał spostrzegłszy Trilbego, siedzącego przy butelce wina.<br> {{tab}}Były klown z cyrku Fernando zmienionym był do niepoznania dla wszystkich, z wyjątkiem swojego pana.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/832|num=206}}{{tab}}Desvignes zbliżył się do stołu, przy którym siedział Irlandczyk. Trilby podniósł głowę i spojrzał na przybyłego, ale nie poznał go wcale.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièra pochyliwszy się natenczas, wyszepnął, z cicha:<br> {{tab}}— Wyjdź... chcę z tobą pomówić.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Trilby zerwał się nagie poznawszy głos mówiącego, a wybiegłszy na ulicę, zatrzymał się na chodnika.<br> {{tab}}Po kilku minutach Arnold się ukazał.<br> {{tab}}— Ty tu? — zawołał eks-klown po angielsku. — Cóż się znów stało?<br> {{tab}}— Rzecz bardzo ważna... Cieszę się, iż ciebie spotkałem. Zamówiłeś sobie miejsce do przejazdu w biurze depesz?<br> {{tab}}— Zamówiłem.<br> {{tab}}— Masz jakie pakunki?<br> {{tab}}— Małą, lekką walizkę, ważącą najwyżej cztery liwry.<br> {{tab}}— Idź po nią. Znam drogę z Amboise do Blévé. Zajmie nam dwie godziny czasu najwyżej. Pójdziemy pieszo... Chcę z tobą pomówić.<br> {{tab}}Irlandczyk wrócił do sali, zapłacił za wino a wziąwszy walizkę, złączył się ze swym towarzyszem.<br> {{tab}}Idąc przez miasto nie mówili do siebie ani słowa pomnąc, iż niekiedy i mury mają uszy mimo to, iż spać się zdają.<br> {{tab}}Noc była pogodna, lecz ciemna. Niebo bez księżyca, temperatura zimna prawie, Po kwandransie drogi, obaj znaleźli się w otwartem polu. Czarna linia zdała się przecinać horyzont.<br> {{tab}}Był to bór Amboise, przez który podróżni przechodzić musieli, chcąc dostać się do Blévé.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/833|num=207}}{{tab}}Desvignes zwolnił kroku. I Trilby toż samo uczynił.<br> {{tab}}— No... teraz możemy rozmawiać; — rzekł wspólnik Verrièr’a, lecz nie zbyt głośno. — Nie ufam niczemu, tak wielkim drzewom, jak i źdźbłom trawy.<br> {{tab}}— Na przezorności nigdy nie zaszkodzi.<br> {{tab}}— Czy znasz niejakiego Flogny? — zapytał nagle Desvignes.<br> {{tab}}— Znam go z nazwiska. Jest to agent policyi Paryskiej.<br> {{tab}}— Otóż ten człowiek jedzie za Misticot’em i ma się z nim jutro połączyć w Blèvè.<br> {{tab}}— Agent policyj za Misticot’em... co to znaczy?<br> {{tab}}— To znaczy, że jesteście dwaj głupcy, Scott, i ty!..<br> {{tab}}— Cóżeśmy tak głupiego zrobili!<br> {{tab}}— Komu sprzedaliście konia i powóz, jaki nam służył do wyprawy w parku Saint-Maur?<br> {{tab}}— Właścicielowi fiakrów, w Batignolles.<br> {{tab}}— Otóż Flogny odnalazł tego właściciela fiakrów, a razem ma się rozumieć i ów powóz. To doprowadziło go do odkrycia, że któryś z was Scott albo ty, zgubiliście na siedzenia w tym powozie medalik sprzedany wam przez Misticot’a. Jedzie za Misticot’em, aby go badać, czy ty to rozumiesz? Misticot badany, wyzna w jakim celu wysłany został do Blévé. Wymówi nazwisko Arnolda Desvignes, a wtedy stoczymy się w przepaść bez ratunku!<br> {{tab}}— Zkąd Flogny dowiedział się, że Scott i Trilby mieli udział w sprawie, dokonanej w Indyjskim hotelu? Jakiż zbieg okoliczności doprowadził go do tego odkrycia? Niewiem... Ale to istnieje.<br> {{tab}}— Zatem jesteśmy osaczeni! — wyszepnął Trilby. — Pozostaje nam tylko zabrać nasze manatki...<br> {{tab}}— Uciekać... czyś ty oszalał?<br> {{tab}}— Flogny powiadomił zapewne sąd o tem i naczelnika policyj...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/834|num=208}}{{tab}}— Nie! i otóż w tem dla nas szczęście. W dniu wczorajszym zebrał te objaśnienia. Sąd nic o tem dotąd jeszcze nie wie... Wczoraj wieczorem o ósmej godzinie, Flogny był w pałacu mojego wspólnika, błagając w mej obecności siostrę Maryę by mu wymieniła nazwę miejscowości do jakiej wysłała Misticot’a.<br> {{tab}}— I powiedziała?<br> {{tab}}— Nie, ponieważ ja przy tem byłem obecny. Powiedzieć, było to przyznać, iż działa potajemnie na moją zgubę. Ja to dałem agentowi policyi objaśnienia o jakie nalegał.<br> {{tab}}— Ty?! — zawołał Trilby z osłupieniem.<br> {{tab}}— Ja!<br> {{tab}}— Ależ dlaczego?<br> {{tab}}— Człowieku o płytkim ciemnym umyśle, czyż nie pojmujesz, że trzeba go było popchnąć na te ślady... zmusić go do opuszczenia Paryża bez stracenia jednej chwili, uczynić mu niepodobnem pójście do prefektury i opowiedzenie wszystkiego co odnalazł! Uczyniłem to... dopiąłem celu! Flogny chce sam pozyskać sławę znalazcy morderców Edmunda Béraud. Niechce z nikim dzielić zaszczytu tego wielkiego czynu... Zbyt wiele miłości własnej! Spóźnił się na pociąg wychodzący o ósmej, przyjedzie zatem o jedenastej minut dwadzieścia. Jutro, a raczej dziś przyjedzie do Blévé, by porozumieć się z Misticot’em... Zapomniał, że my istniejemy... Będziemy tam, i nie pozwolimy żadnemu z nich wrócić do Paryża...<br> {{tab}}— Cóż więc uczynimy?<br> {{tab}}Desvignes chciał właśnie wyjaśnić szczegółowo swój plan towarzyszowi, gdy nagle zamilkł, ciche „pst“ wybiegło z ust jego, nakazując milczenie.<br> {{tab}}Blade światełko zamigotało {{Korekta|wpobliżu|w pobliżu}} leśnej polanki o kilkadziesiąt kroków od obu i dwa cienie zarysowały się na drodze jakoby dwóch idących postaci w tymże samym kierunku.<br> {{tab}}Światło wybiegało z latarni, niesionej przez dwóch podróżnych.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/835|num=209}}{{tab}}Desvignes i Trilby przyśpieszyli kroku, i wkrótce złączyli się z obydwoma naprzód idącymi, i właśnie mieli ich minąć, gdy ozwał się człowiek, niosący latarnię:<br> {{tab}}— Jak też to jest nieroztropnie puszczać się w dzisiejszą noc przez las bez światła. Chyba panowie obcy jesteście?<br> {{tab}}— Mówisz pan, iż nieroztropnie jest puszczać się w drogę bez światła... Dlaczego? — zapytał Arnold z niemieckim akcentem.<br> {{tab}}— Ha! otóż odgadłem, że panowie nie tutejsi... — odrzekł stary wieśniak, idący w towarzystwie młodego dwudziestoletniego chłopca.<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej... — odpowiedział Desvignes. — Od lat dwudziestu podróżujemy jako handlowi agenci, a nigdy nie słyszeliśmy, ażeby miało być niebezpiecznem przechodzić nocą przez bór Amboise.<br> {{tab}}— Nie bywało tego wprawdzie i nie ma, ale obecnie, chwilowo, rzecz inna. Przed tygodniem zjechała tu menażerya, rozłożywszy się w Loches, na jarmarku... Wielka menażerya z całą gromadą złych zwierząt, dzikszych jedne od drugich. W nocy z soboty na niedzielę w menażeryi tej wszczął się pożar. Jakiż piekielny hałas tam {{Korekta|powstł|powstał}}... jakie zamięszanie! Krzyki... wycia dzikich zwierząt, aż tu wyraźnie słyszeć można było. Kilkoro zwierząt, wyłamawszy się z żelaznych klatek, uciekło, a między niemi znajdował się lew, lwica, dwóch tygrysów i małpa, większa niż człowiek. Dzikie te bestye uciekły w las, ztąd pojmiesz pan, iż każdy teraz obawia się przezeń przechodzić. Nie byłoby przyjemnie spotkać się z ptakami tego rodzaju, a ponieważ mówią, iż one boją się światła, każdy, kto musi las nocą przebywać, bierze z sobą latarnię.<br> {{tab}}— Dobra ostrożność... — odrzekł Desvignes. — Nic jednak nie dowodzi, aby te zbiegłe zwierzęta przeszły z lasu Loches do Amboise.<br> {{tab}}— Owszem, jest przekonanie, że przeszły Cher, ponieważ widziano ślady ich szponów na drodze około {{Korekta|Blevé|Blévé}}.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/836|num=210}}{{tab}}— Nie zarządzono żadnej obławy?<br> {{tab}}— Zrobiono to. W środę zabito tygrysa wystrzałem z dubeltówki. Niszczą one i pustoszą wszystko w okolicy. Dwoje dzieci, które poszły zbierać drzewo w lesie nie powróciły więcej. Drapieżcy owi rozszarpali je na szczątki.<br> {{tab}}— Do czarta! to niebezpieczne...<br> {{tab}}— Możecie panowie korzystać z naszej latarni. Ja wraz z mym bratem idziemy do Blévé. Czy i panowie również tam idziecie?<br> {{tab}}— Idziemy nieco dalej.<br> {{tab}}— Wracacie panowie z Amboise. Czemu nie pojechaliście kursującym powozem?<br> {{tab}}— Korzystając z pięknej pogody, woleliśmy iść pieszo.<br> {{tab}}— A! to co innego... Ale słuchajcie... zdaje się, jakgdyby dobiegał zdała turkot powozu?...<br> {{tab}}Wieśniak się nie mylił.<br> {{tab}}Turkot kół i dzwonków przy uprzęży rozległ się na drodze, zbliżając coraz bardziej.<br> {{tab}}Karyolka, a raczej wózek, wiozący służbę z depeszami, dojechał i minął czterech naszych podróżnych.<br> {{tab}}Blada smuga światła, ukazująca się na wschodniej stronie nieba, oznajmiała rozbłyskujący brzask dzienny.<br> {{tab}}Podróżni nasi przeszli już trzy części drogi, wiodącej z Amboise do Blévé, gdy nagle rodzaj dzikiego wycia rozległ się w przestrzeni, a jego echo przebiegło las od krańca do krańca.<br> {{tab}}Wszyscy czterej zatrzymali się w miejscu.<br> {{tab}}— Co to jest... co to jest? — pytał z przestrachem stary wieśniak.<br> {{tab}}— To ryk lwa... — rzekł Arnold.<br> {{tab}}Obaj wieśniacy struchleli.<br> {{tab}}— Uspokójcie się... — mówił zabójca Edmunda Béraud — nie mamy się czego obawiać. Dzień wschodzi... Dzikie zwie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/837|num=211}}rzęta ukryją się w głąb lasu. Ryczą, witając wschodzące słońce. Lecz mimo wszystko, idźmy prędzej...<br> {{tab}}Przyśpieszyli kroku i po kwadransie las już minęli.<br> {{tab}}We dwadzieścia minut przybyli do pierwszych domów w La-Croix-Blévé, rodzaju przedmieścia, odciętego od miasta mostem na rzece Cher.<br> {{tab}}Tu był cel podróży wieśniaków.<br> {{tab}}Arnold wraz z Trilbym, pożegnawszy się z nimi, szli dalej. Była godzina czwarta zrana.<br> {{tab}}Doszedłszy do wybrzeża rzeki, Desvignes zatrzymał się.<br> {{tab}}— Oto — rzekł — chwila, w {{Korekta|ótórej|której}} nam się porozumieć należy.<br> {{tab}}— Cóż postanowiłeś?<br> {{tab}}— Posłuchaj! Głównym dla nas punktem jest dowiedzenie się, gdzie Misticot obierze sobie siedzibę, wysiadłszy z wagonu drogi żelaznej... Powiadomiwszy się o tem, umieścimy się oba w jednem miejscu, {{Korekta|wpobliżu|w pobliżu}} siebie, udając wszakże, jakobyśmy się nie znali.<br> {{tab}}— Zrozumiałem. Trzeba więc pójść na stacyę w Blévé, czatować na przybycie tego podrostka.<br> {{tab}}— Tak właśnie...<br> {{tab}}— Lecz gdzież jest stacya drogi żelaznej?<br> {{tab}}— Tam na lewo... ponieważ tu jest most, przez który przechodzą pociągi. Rozdzielimy się... i od tej chwili nie znamy się wcale. Idź naprzód... ja pójdę za tobą.<br> {{tab}}W kwandrans później obaj ci łotrzy wszedłszy do restauracyi, kazali sobie podać, jeden filiżankę kawy, drugi kieliszek Madery i usiedli przy dwóch oddzielnych stołach w budynku położonym wprost stacyi, z której nikt wyjść ani wejść nie mógł nie będąc przez nich widzianym. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/838|num=212}}{{c|'''XXXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Misticot, jak powiedzieliśmy, wszedł do hotelu w Tours, ażeby tam noc przepędzić.<br> {{tab}}O piątej zrana jechał już drogą żelazną, a w godzinę później stanął na stacyi w Blévé.<br> {{tab}}Trzy omnibusy oczekiwały na podróżnych, aby ich zawieźć do różnych w mieście hotelów.<br> {{tab}}Misticot z walizką w ręku wsiadł do jednego z nich, który natychmiast wyruszył, ponieważ nasz chłopiec z Montmartre był jedynym podróżnym, jaki przyjechał dnia tego do Blévé.<br> {{tab}}Trilby, znając go doskonale, dostrzegł go za pierwszym rzutem oka, gdy ze stacyi wychodził, a zapłaciwszy za wino, wziął swój kuferek w rękę i stanął na czatach w progu restauracyi.<br> {{tab}}Dysvignes zarówno spostrzegł Misticota i zapaliwszy cygaro, przygotował się do wyjścia.<br> {{tab}}Omnibus wyruszył w drogę, a gdy przejeżdżał przed Trilbym, ten wyczytał na tabliczce powozu napis: {{c|HOTEL KUPIECKI.}} {{tab}}Było to dian wystarczającem; szedł zwolna po za oddalającym się powozem. Arnold wyszedł również z restauracyi, idąc po za Trilbym i starając się zachować pomiędzy nim a sobą przestrzeń, dzielącą ich na kilkadziesiąt kroków.<br> {{tab}}Blévé, główne miasto okręgu de Loches, jest dość rozległem. Posiada ono wielki plac, na którym znajdują się biura merostwa, kościół, główne hotele i magazyny.<br> {{tab}}Omnibus zatrzymał się na tym placu, przed hotelem, do którego należał. Misticot, wysiadłszy, wszedł do kawiarni znajdującej się w tymże hotelu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/839|num=213}}{{tab}}Właściciel podszedł ku chłopcu, a widząc go stojącego z walizką w ręku, zapytał:<br> {{tab}}— Pan zapewne życzy znaleźć pokój? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak... pokój i śniadanie, bont bardzo głodny.<br> {{tab}}— Śniadanie zastawiany przy ogólnym stole, o jedenastej.<br> {{tab}}— Dobrze... zgadzam się na to, lecz chciałbym przedtem czemś się pożywić, dla wzmocnienia sił.<br> {{tab}}— Każę panu natychmiast coś podać... Pan zapewne przepędzi dni kilka w Blévé?<br> {{tab}}— Prawdopodobnie.<br> {{tab}}— Obiorę więc panu stosowne mieszkanie. Dwa pokoje z widokiem na plac, na pierwszem piętrze, są zajęte w tej chwili, lecz będą wolnemi dziś po południu. Może pan tymczasem zechce się umieścić w pokojach od dziedzińca, a wieczorem zmienić mieszkanie?<br> {{tab}}— Nie, koniecznie mi potrzeba pokojów od strony placu.<br> {{tab}}— Wszystko więc da się ułożyć. Hej! Ludwiku! — zawołał na posługującego.<br> {{tab}}Przybiegł chłopiec.<br> {{tab}}— Zaprowadź tego pana pod numer drugi... — rzekł właściciel, a potem dodał: — Teraz idę się zająć pierwyszem śniadaniem dla pana.<br> {{tab}}Misticot poszedł za służącym.<br> {{tab}}Pokój pod numerem drugim był obszernym i dostatecznie umeblowanym. Szerokie okno, przysłonięte frankami, wychodziło na dziedziniec i stajnie. Tuż pod tem oknem znajdował się dach wozowni, zajmując przestrzeń około piętnastu metrów długości.<br> {{tab}}Służący, wskazawszy, gdzie znajdowały się potrzebne toaletowe przedmioty, wyszedł i wrócił do sali restauracyjnej, gdzie właściciel kładł nakrycie dla nowoprzybyłego.<br> {{tab}}W tej właśnie chwili Trilby wszedł do sali.<br> {{tab}}— Umieściłeś naszego młodego podróżnego pod drugim numerem? — pytał oberżysta służącego.<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/840|num=214}}{{tab}}Trilby zrozumiał, że tu chodziło o Misticota.<br> {{tab}}— Ohciałbym dostać pokój dla siebie... — rzekł.<br> {{tab}}— Bardzo dobrze... Pan tu zabawi kilka dni?<br> {{tab}}— Tak sądzę.<br> {{tab}}— Ludwiku, zaprowadź pana pod czwarty numer. Pan jesteś {{Korekta|zapawne|zapewne}} komisyonerem handlowym?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Mam przygotować śniadanie?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— Przy ogólnym stole będzie na jedenastą godzinę.<br> {{tab}}— Dobrze... Tymczasem daj mi pan kieliszek absyntu.<br> {{tab}}— Zaprowadzę pana do jego pokoju... — rzekł posługujący.<br> {{tab}}I zaprowadził Trilbego pod numer czwarty, przyległy do tego, jaki zajmował Misticot.<br> {{tab}}— Masz pan sąsiada — rzekł do młodego chłopca, — który tylko co przybył. Zapewne nawet jechaliście panowie jednym pociągiem, z różnicą, iż on przyjechał omnibusem, a pan pieszo przyszedłeś.<br> {{tab}}— Być może... Czy to okno od mego pokoju na plac wychodzi?<br> {{tab}}— Nie, panie... Na podwórze.<br> {{tab}}Służący odszedł i wrócił do sali, gdzie ukazał się Arnold Desvignes.<br> {{tab}}Właściciel hotelu pospieszył na jego spotkanie.<br> {{tab}}— Co pan sobie życzysz?<br> {{tab}}— Jedna duża pokój... — odpowiedzi Arnold łamanym, niemieckim akcentem.<br> {{tab}}— Ach! pan jesteś {{Korekta|niemcem|Niemcem}}! — zawołał właściciel hotelu... — Mogę z nim mówić w jego ojczystym języku... posiadłem go gruntownie.<br> {{tab}}— Ja mówi francuska tak dobrze, jak moja własna.<br> {{tab}}— Pan tu zabawi dni kilka?<br> {{tab}}— Ja... ja!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/841|num=215}}{{tab}}— Dam więc panu pokój na pierwszym piętrze. Mogę zaprowadzić tam pana...<br> {{tab}}— Nie... nie — rzekł Arnold... — Zaczeka tu na śniadanie.<br> {{tab}}To mówiąc, zapalił fajkę.<br> {{tab}}— Ludwiku, podaj panu kufel bawarskiego, a następnie przygotuj numer 6-ty.<br> {{tab}}— Pan jesteś agentem handlowym?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Pan podróżujesz ze specyalnemi artykułami?<br> {{tab}}— Tak... Reńskie wina.<br> {{tab}}— A! to rzecz ważna reńskie nasze wina. Posiadasz pan próbki?<br> {{tab}}— Odbiorę je jutro, albo pojutrze.<br> {{tab}}— To dobrze... Może zrobimy jaki interes. Wszyscy prawie agenci handlowi w czasie podróży wstępują tu do mnie. Mam ich czterech u siebie w tej chwili. Jeden, którego specyalność jest mi nie wiadomą, drugi jubiler, trzeci agent od sukiennych interesów, a czwarty wogóle od paryskich towarów. Stara to znajomość ten ostatni, poczciwy człowiek ów pan Delvignes.<br> {{tab}}Arnold zmarszczył czoło.<br> {{tab}}Nazwisko, wymienione przez właściciela hotelu, przypomniało mu owego Delvignes komisanta handlowego, mieszkającego w domu przy ulicy de Tournelles, w ręce którego zaplątał się list, zawierający medalik, przesłany przez Scotta, jako znak umówiony.<br> {{tab}}Ludwik przyniósł piwo.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièra zasiadł przy stoliku, a wydobywszy porcelanową fajkę z kieszeni, począł ją nakładać tytoniem.<br> {{tab}}W chwili, gdy zapalał fajkę, wszedł Misticot na swoje pierwsze śniadanie.<br> {{tab}}Arnold, zamiast obrócić głowę, jak byłby to każdy inny uczynił, patrzył w prost przed siebie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/842|num=216}}{{tab}}Zabójca Edmunda Béraud z właściwem sobie zuchwalstwem, pragnął przekonać się, czy podrostek z Montmartre rozpozna znaną sobie jego postać pod tem nowem przebraniem.<br> {{tab}}Misticot rzucił nań okiem obojętnie i poszedł usiąść przy stoliku. Widocznie sądził go jako zupełnie sobie obcego.<br> {{tab}}Trilby wszedł teraz na salę.<br> {{tab}}— Absynt! — zawołał i usiadł przy stoliku w pobliżu Arnolda.<br> {{tab}}Właściciel chodził tu i tam, posługując gościom, gdy nagle wbiegł do sali osiemnastoletni młodzieniec, a ująwszy jego rękę, pocałował ją, mówiąc:<br> {{tab}}— Dzień debry, ojcze...<br> {{tab}}— Dzień dobry. Dlaczego, chłopcze, wstałeś tak rano? Wszak dziś nie idziesz do biura, bo to niedziela.<br> {{tab}}— Mylisz się, ojcze... — rzekł młody człowiek. — W przyszłą niedzielę następują wybory, na które dzisiaj od rana musimy przegotować karty wyborcze. Idę do merostwa i będę tam pracował do jedenastej, ale nie spóźnię się, bądź pewnym, na śniadanie.<br> {{tab}}Misticot słuchał powyższej rozmowy.<br> {{tab}}Wyrazy: „merostwo“ i „karty wyborcze“ zwróciły jego uwagę.<br> {{tab}}— To syn pański? — zapytał właściciela, gdy odszedł młodzieniec.<br> {{tab}}— Tak... jest to mój syn starszy, ma lat osiemnaście.<br> {{tab}}— Jest urzędnikiem w merostwie?<br> {{tab}}— Pracuje tam od roku, panie. Mojem życzeniem jest umieścić go w administracyi.<br> {{tab}}— Będę potrzebował kilku objaśnień z merostwa w Blévé. Może będzie tyle łaskaw i wskaże mi, do kogo się mam udać dla ich otrzymania.<br> {{tab}}— O! z całego serca... co tylko pan zechcesz... On zna tak dobrze swą służbę, jak najstarszy urzędnik i upewniam {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/843|num=217}}pana, iż będzie nader szczęśliwym, mogąc mu wyświadczyć tę drobną przysługę.<br> {{tab}}— Pan jesteś tutejszym, rodakiem? — pytał Misticot dalej.<br> {{tab}}— Tak... urodzonym w Blévé. Dwa lata tylko w Niemczech mieszkałem. Mam tutaj całą moją rodzinę i znam wszystkich w Blévé.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XL.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Zatem... — pytał Misticot — pan może znałeś pewną familię Desvignes?<br> {{tab}}— Och! doskonale... — odparł właściciel. — Była to rodzina powszechnie szanowana, choć bez majątku.<br> {{tab}}— I nikt z jej członków nie żyje?<br> {{tab}}— Nie, panie. Ojciec Desvignes, bardzo zacny człowiek, budowniczy, zmarł przed dwunastu laty, a wkrótce potem i jego zona.<br> {{tab}}— Lecz mieli syna, jak słyszałem?<br> {{tab}}— Tak, panie... Arnolda Desvignes, ładnego chłopca. Pobierał on nauki w Loches, u jednego ze swoich krewnych, nauczyciela. Następnie był w szkole górniczej w Paryżu... Był to górnik z powołania.<br> {{tab}}— Nie wiesz pan, co się później z nim stało?<br> {{tab}}— Przez rok odbywał służbę wojskową, a następnie wyjechał z kraju dla uregulowania rodzinnych interesów. Mówiono, że pojechał do Anglii, coby mnie nie dziwiło, bo nieraz, opowiadał mi, że bardzo lubi podróżować i że miał nadzieję zebrać majątek na obczyźnie. Widziałem go po raz ostatni przed siedmioma laty, gdy wracał ze swego pułku.<br> {{tab}}— A nie wiesz pan. w którym pułku służył?<br> {{tab}}— Tego nie wiem... lecz mój syn będzie mógł pana objaśnić o tem w merostwie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/844|num=218}}{{tab}}— Arnold Desvignes miał krewnych w Loches?<br> {{tab}}— Tak... stryja nauczyciela, u którego pobierał pierwsze nauki.<br> {{tab}}— Jeżeli ów stryj jeszcze żyje, muszą zapewne oba z sobą korespondować?<br> {{tab}}— Tak się zdaje... Miałżebyś pan zamiar udać się do Loches?<br> {{tab}}— To będzie zależało od objaśnień, jakie tu otrzymam.<br> {{tab}}— Chodzi więc zapewne c jakąś sukcesyjną sprawę? — pytał cieką wie oberżysta.<br> {{tab}}— Tak... rzeczywiście o sukcesyę — odrzekł podrostek z Montmartre, chwytając pierwszy lepszy pozór, jaki mu się nawinął pod rękę.<br> {{tab}}— Jestżeś pan krewnym pana Desvignes?<br> {{tab}}— Jestem jego dalekim kuzynem.<br> {{tab}}W chwili tej jakiś wysokiego wzrostu młody mężczyzna, o wesołem, otwartem obliczu, ukazał się na progu sali i podszedł, aby uścisnąć rękę właściciela.<br> {{tab}}— Już pan wstałeś, panie Delvignes? — zawołał tenże.<br> {{tab}}Arnold i Trilby, posłyszawszy to nazwisko, zamienili z sobą znaczące spojrzenia, [przypatrując się ciekawie przybyłemu.<br> {{tab}}Trilby przypomniał sobie opowiadanie Scotta o liście z medalikiem, który wpadł w ręce nieznajomego, nazywającego się również Delvignes.<br> {{tab}}— Wstałem — odrzekł ów młody człowiek — ponieważ mam się widzieć z kilkoma klientami dziś rano, a być może, iż dziś wieczorem pojadę po Amboise.<br> {{tab}}— Lecz pan nas jeszcze nie opuścisz?<br> {{tab}}— Kto wie? Być może, iż wkrótce pojadę do Paryża zobaczyć, czy ulica de Tournelles egzystuje na dawnem swem miejscu.<br> {{tab}}— Jest to więc ten sam... — pomyśleli razem Trilby z Arnoldem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/845|num=219}}{{tab}}— Proszę o kieliszek Vermouth’u, dla wzbudzenia apetytu — rzekł ów komisyoner. I wychyliwszy ów napój, wyszedł.<br> {{tab}}Arnold siedział zamyślony. Trilby ukradkiem spoglądał na niego. Misticot jadł swoje śniadanie w milczeniu.<br> {{tab}}Drzwi restaurącyi otwarły się nanowo, a w nich ukazał się młody mężczyzna, brunet, kształtnie zbudowany, za którym wszedł posłaniec, niosąc zawiniątka, które złożył na boku sali.<br> {{tab}}— Witaj nam, gospodarzu! — zawołał nowoprzybyły silnym metalicznym głosem.<br> {{tab}}Właściciel hotelu wydał okrzyk radosnego zdziwienia.<br> {{tab}}— Co widzę?... — rzekł; — pan... panie Revel, w {{Korekta|Blevé|Blévé}}?<br> {{tab}}— Zaraz ci to wytłumaczę... poczekaj, niech tylko zapłacę posłańca. Każ pan zanieść moje bagaże do mego zwykłego pokoju, jeśli jest wolnym. Nie chcę ich odsyłać do teatru. Po raz ostatni ukradziono mi tam wspaniały kostyum Ludwika XV-go, kosztujący dwadzieścia luidorów. Odtąd wożę z sobą to tylko, czego potrzebuję do przedstawienia. Masz, mój kochany... — dodał, zwracając się do posłańca — oto dwa franki za twoją fatygę.<br> {{tab}}— Pański pokój, pod dziesiątym numerem, jest wolny — rzekł oberżysta. — Każę tam przenieść bagaże.<br> {{tab}}— Dobrze... a jednocześnie proszę o filiżankę czekolady, gdyż umieram z głodu! Wyobraź pan sobie, żem tu przyjechał z Loches na wózku, wiozącym depesze. A! do pioruna, jakaż dyabelska jazda! Czuję, jak gdybym miał kości połamane! Lecz cóż tu słychać nowego?<br> {{tab}}— Nic.<br> {{tab}}— Jakto... a menażerya Pezona?<br> {{tab}}— A! prawda... Pożar wybuchnął w niej przed tygodniem.<br> {{tab}}— I dzikie zwierzęta uciekły... Dwa lwy... dwa tygrysy i goryl, nazwany królem lasów. Od ośmiu dni czynią wielkie spustoszenia w lasach Loches... Zabito podobno jednego ty- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/846|num=220}}grysa, wszakże reszty nie odnaleziono. Mówią, że przeszły rzekę Cher i obecnie znajdują się w lasach Amboise.<br> {{tab}}— Tak... słyszałem coś o tem.<br> {{tab}}— Sto pięćdziesiąt tysięcy franków straty dla {{Korekta|Pezona..!|Pezona!..}} A to się urządził! dobrze mu tak...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— To zwierzę ze swoją menażeryą zabiło mi w Loches moje teatralne przedstawienia.<br> {{tab}}— Czy podobna?<br> {{tab}}— Przysięgam na honor! Dałem ich cztery. Pierwsze było piramidalnem... sala natłoczona. Pezon natenczas jeszcze nie przybył. Przyjeżdża wreszcie... i krach! Ów publiczny błazen, idyota, spycha nas na drugi plan. Pięćdziesiąt franków dochodu z przedstawienia, a trzysta pięćdziesiąt kosztów! Widoczna nędza... upadek! Lecz ja się jeszcze wywikłam z tego wszystkiego. Blévé, Amboise, Vendome i Bois, oto cztery dobre miejscowości, gdzie jestem zaszczytnie znanym. Lecz otóż i czekolada z ciastkami... brawo!<br> {{tab}}— Jakto... pan chcesz więc tutaj dawać przedstawienia? — pytał właściciel hotelu.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— A odkąd.<br> {{tab}}— Zacząwszy od czwartku... potrzebuję czasu na zwołanie publiczności afiszami.<br> {{tab}}— A jakież pan sztuki wystawisz?<br> {{tab}}— Ho! ho! repertuar olśniewający! Dwie sztuki, niezupełnie wprawdzie nowe, lecz i obecnie doskonałe; na początek pójdzie „Słomiany kapelusz,“ a potem „Żoko, małpa brazylijska.“ Nie znają tu tego... A ja gram rolę Żoka wybornie! Mam kostyum z prawdziwej małpiej skóry z maską zdumiewającą... Będąc także niegdyś klownem, przedstawiałem tego goryla z efektem porywającym. Kaź pan zanieść do numeru moje bagaże... drogi gospodarzu. Ot! w tym tu płaskim znajduje się kostyum Żoka... Strzegę go jak oka w głowie, aby nie zginął!...kosztuje mnie bowiem przeszło pięćset franków!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/847|num=221}}{{tab}}— Ludwiku! — zawołał gospodarz; — zanieś pakunki pana Rével do jego zwykłego pokoju pod 19-ym numerem.<br> {{tab}}— Natychmiast, panie.<br> {{tab}}— A pańscy artyści gdzież są, panie {{Korekta|Revel|Rével}}?<br> {{tab}}— Zostawiłem ich w Loches. Przyjadą drogą żelazną przez Tours jutro wieczorem. Będę miał czas pojechać do Amboise, porozumieć się z miejscową władzą o pozwolenie na przedstawienia. W Amboise chciałbym je rozpocząć w niedzielę. Potrzeba mi zatem będzie od jutra wieczorem siedem łóżek dla moich artystów i dwa obiady na znanych panu warunkach.<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}— Gdybym wypadkiem nie powrócił jutro z Amboise, skoro moi artyści przybędą, reżyser, który z nimi przyjedzie, przedstawi ich panu. Abym tylko, przejeżdżając przez las Amboise, nie spotkał którego z tych dzikich zwierząt Pezona... Ja, który grywam rolę Żoka, gdybym został napadniętym przez prawdziwego goryla... To byłoby zabawne... na honor! A możeby się przebrać za Żoka, jadąc w tę podróż? — dodał aktor, śmiejąc się głośno. — Małpa, widząc we mnie swego współbrata, przejśćby mi spokojnie pozwoliła. Lecz doskonałą masz czekoladę, mój gospodarzu... — dodał, popijając. — No!, a teraz idę uporządkować moją toaletę i złożyć wizytę panu merowi. Następnie pójdę do drukarni zamówić afisze i wrócę tu o jedenastej na śniadanie. O której godzinie wyjeżdża pociąg kuryerski do Amboise?<br> {{tab}}— O trzeciej... Staniesz pan na piątą w Amboise.<br> {{tab}}— Dobrze. Ludwiku! daj klucz od dziesiątego numeru.<br> {{tab}}— Oto jest, panie {{Korekta|Revel|Rével}}.<br> {{tab}}I Żoko, małpa brazylijska, zniknął w podskokach, jak gdyby już znajdował się w skórze zwierzęcia, jakie miał wjrót0e przedstawiać.<br> {{tab}}Misticot, ukończywszy swe pierwsze śniadanie, wyszedł z zamiarem przechadzki po mieście.<br> {{tab}}Trilby podniósł się, aby pójść dalej, gdy jeden rzut oka {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/848|num=222}}Arnolda powiadomił go, aby nie ruszał się z miejsca. Następnie wspólnik Verrièra, zwracając się do gospodarza, rzeki doń, zatrącając mocno niemieckim akcentem.<br> {{tab}}— Każ mi pan wskazać pokój, jaki dla mnie przeznaczasz.<br> {{tab}}— Ludwiku! zaprowadź pana pod numer 6-ty.<br> {{tab}}Desvignes udał się za chłopcem, dawszy niepostrzeżenie znak Trilbemu.<br> {{tab}}Irlandczyk czekał, dopóki Ludwik nie powrócił, poczem podniósł się, a wziąwszy klucz od 4 go numeru, poszedł na pierwsze piętro.<br> {{tab}}Arnold nasłuchiwał, zamknąwszy się w swoim pokoju.<br> {{tab}}Posłyszawszy kroki nadchodzącego w korytarzu, otworzył drzwi, a ujrzawszy Trilbego, wprowadził go z pośpiechem w głąb pokoju.<br> {{tab}}— Co czynić? — pytał ten cicho.<br> {{tab}}— Niepotrzeba nam wcale zajmować się Misticotem — rzekł Desvignes. — O czem się dowie, to nas nie obchodzi.. Najważniejszą dla nas rzeczą jest spotkanie się z Flognym, inspektorem policyi. Zostawmy tego podrostka, niech chodzi, gdzie mu się podoba; my oba nie opuszczajmy hotelu. Flogny, za przybyciem do Blévé, nie połączy się z Misticotem, dopóki go nie odszuka, ponieważ nie wie, w którym en stanął hotelu. Wtedy to czuwać będzie potrzeba i wszelkiemi możliwemi środkami starać się dowiedzieć, co zajdzie pomiędzy nimi. Śledźmy ich bezustannie i bądźmy gotowymi. Nie tutaj to jednak wypada nam uniemożliwić powrót Flognego do Paryża... Zachowanie się tego agenta i jego poszukiwania dostarczą nam sposobności do zgładzenia go... Zejdźmy napowrót do sali restauracyjnej. Przedstawiliśmy się obadwa, jako podróżujący komisyonerowie. Nikogo to nie zadziwi, jeśli, jako pracujący w jednym fachu, siądziemy obok siebie; następnie zagramy w pikietę w kącie sali, słuchając i obserwując wszystko. Oto co na teraz zrobić nam trzeba.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/849|num=223}}{{tab}}— Zrozumiałem. Nie obawiasz-że się owego Delvignego z ulicy La Touruelles?<br> {{tab}}— Nie... wcale. Jedyne niebezpieczeństwo zagraża nam zo strony agenta, Flogny. A to niebezpieczeństwo wyniknie z jego spotkania się z Misticotem. Czuwaj więc i pilnuj.. Masz z sobą broń?<br> {{tab}}— Rewolwer i nóż.<br> {{tab}}— Nóż... to dobrze, rewolwer na nic się nie przyda. Zawiele on sprawia hałasu. Użyjemy noża, jeżeli żaden inny sposobniejszy środek nam się nie nadarzy. A teraz zejdźmy... Zawarliśmy z sobą znajomość. Lecz jeszcze słowo... Twój pokój dotyka do pokoju Misticota?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Czy możnaby usłyszeć w twoim numerze, co u niego mówić będą?<br> {{tab}}— Jaknajlepiej... ponieważ są tam drzwi zabite.<br> {{tab}}— Bardzo się nam to przyda, szczególniej w chwili, gdy podrostek wprowadzi agenta do swego pokoju. Jesteśmy więc przygotowani na wszelki wypadek. A teraz idźmy wypić po kieliszku absyntu.<br><br> {{c|KONIEC TOMU IV-go.}} <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=852 to=852 /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/854|num=5}}{{c|'''I.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Na żądanie właściciela hotelu Kupieckiego, obowiązanego stosować się do przepisów policyjnych, Arnold Desvignes i Trilby zapisali się w księgach miejscowych pod przybranemi nazwiskami, poczem wróciwszy do sali restauracyjnej, zasiedli do gry w pikietę przy kieliszkach absyntu.<br> {{tab}}Podczas tego Misticot przechadzał się po miasteczku Blévé.<br> {{tab}}To, co powiedział mu oberżysta o Arnoldzie Desvignes, nie powiadamiało go o niczem nowem względem tegoż. Arnold, odbył lata służby wojskowej, wiedział już o tem nasz podrostek od Agostiniego, ale co robił i gdzie przebywał przez upłynione lata od owej chwili i co następnie się z nim stało, było dotąd jeszcze tajemnicą. Mówiono, że wyjechał do Anglii; obecny zaś Desvignes, o którego chodziło, powracał z Indyj z wielkiemi bogactwami.<br> {{tab}}Mogłoż wystarczyć pięć lub sześć lat czasu na zdobycie tak kolosalnej fortuny? Misticot widział w tem coś podejrzanego.<br> {{tab}}— Po wybadania syna {{Korekta|właścieciela|właściciela}} hotelu — myślał sobie — pojadę do Loches... następnie do Anglii, a nawet do Indyj, gdyby było potrzeba.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/855|num=6}}{{tab}}I przechadzając się po mieście, chłopiec z Montmartre przypatrywał się dla zabicia czasu wystawom sklepów i magazynów.<br> {{tab}}Na zakręcie ciasnej, wąskiej uliczki dostrzegł sklep handlującego starzyzną, w oknie którego leżały porozrzucane w najwyższym nieładzie kupy zapylonych papierów. Przy drzwiach otwartych spoczywały na stosie pomięszane razem kawałki szychu, stare rogi od polowania, zardzewiałe dubeltówki, pudła napełnione sztychami, chromolitografiami i fotografiami.<br> {{tab}}Misticot zatrzymał się przed ową, że tak powiemy świątynią starożytnych szmat i gałganów. Jako amatora literatury książki, znajdujące się tu, zwróciły jego uwagę. Wszedłszy w głąb sklepu, przeglądać je zaczął, nic jednak zrazu nie dostrzegł takiego, coby go mogło zainteresować. Kilkadziesiąt egzemplarzy starych, obdartych romansów, pochodzących widocznie z jakiejś zbankrutowanej czytelni, paczka szkolnych książek, almanachy z przed dziesięciu laty, dykcyonarze z powyrywanemi kartami, broszury polityczne, oto i wszystko, co się tu znajdowało.<br> {{tab}}Opodal leżał stos starych, zapylonych rycin, jakich nie warto było przeglądać, i skrzynia z fotografiami. Fotografie te były zżółknięte, upływem czasu pobrukane, opatrzone muchami.<br> {{tab}}Misticot poruszył tę kupą starożytnych reprodukcyj, zawierającą portrety aktorów, ministrów, deputowanych, jenerałów i miał już wrzucić napowrót w mogiłę prochów i kurzawy owe zżółkniałe postacie, gdy nagle, rzuciwszy okiem na jedną z nich, drgnął pomimowolnie. Na grzbiecie starego albumu wyczytał napis:<br> {{c|''Mej dobrej, ukochanej matce,''|po=8px}} {{tab}}A poniżej dużemi złoconemi literami te słowa:<br> {{c|J. ARNOLD DESVIGNES.|po=8px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/856|num=7}}{{tab}}Misticot pochwycił żywo znajdującą się tamże na pierwszej stronnicy fotografie i pilnie wpatrywać się w nią zaczął. Przedstawiała ona młodzieńca, około lat dwudziestu mieć mogącego, w ubiorze ucznia szkoły górniczej.<br> {{tab}}— Rzecz dziwna... — szepnął podrostek. — Twarz tego Arnolda Desvignes w niczem nie jest podobną do obecnego Desvignes, wspólnika pana Verrière. Czyż podobna, ażeby lat kilka mogło sprawić taką uderzającą zmianę?<br> {{tab}}Właściciel składu starzyzny przechadzał się po sklepie.<br> {{tab}}— Ile pan żądasz za tę fotografię? — pytał chłopiec, wskazując na kartę.<br> {{tab}}— Dziesięć centymów.<br> {{tab}}— Dobrze... ja ją biorę — odrzekł Misticot; — oto pieniądze.<br> {{tab}}— Zapewne pan znałeś kiedyś pana Desvignes, małego Arnoldka Desvignes, jak go tu nazywano? — pytał antykwaryusz.<br> {{tab}}— Jakim sposobem — odrzekł Misticot w miejsce odpowiedzi — ta fotografia, dana przezeń jego matce, znalazła się w pańskim sklepie?<br> {{tab}}— Rzecz bardzo prosta — rzekł kupiec. — Desvignes był na obczyźnie, gdy matka jego umarła. Przysłał plenipotencyę notaryuszowi z poleceniem, ażeby wszystko tu sprzedał. Zakupiwszy część mebli i książek, znalazłem tę fotografię w szufladzie stolika. Oto i wszystko.<br> {{tab}}Misticot wyszedł, schowawszy fotografię do kieszeni.<br> {{tab}}Rozmyślał nad tak wielką różnicą w podobieństwie portretu z żyjącym. Arnoldem Desvignes. Miałżeby wspólnik Verrièra być podrobioną postacią tamtego?<br> {{tab}}Podejrzenie poczęło się rodzić w umyśle chłopca. Dlaczego, z jakich powodów, ów człowiek, którego przeszłość on zbadać pragnął, dlaczego miałby przybrać obce nazwisko i wcielić się w postać tamtego? W jakim celu?<br> {{tab}}Dlaczego obrał tę osobistość, a nie inną?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/857|num=8}}{{tab}}Dla sformułowania opinii w tym względzie, potrzeba było zbadać wiele ciemnych okoliczności.<br> {{tab}}Misticot powrócił do hotelu.<br> {{tab}}Arnold grał z Trilbym w pikietę, czekając na przybycie agenta, Flognego.<br> {{tab}}Dochodziła jedenasta. Kończono nakrywać stół do ogólnego śniadała pod nadzorem właściciela.<br> {{tab}}Mały sprzedawca medalików zbliżył się ku oberżyście.<br> {{tab}}— Mówiłeś mi pan — rzekł do niego — że widziałeś Arnolda Desvignes przed kilkoma laty.<br> {{tab}}— Tak jest, widziałem go.<br> {{tab}}— Zachowałżeś w pamięci ściśle jego postać?<br> {{tab}}Na te wyrazy wspólnik Verrièra wraz z Trilbym grać w karty przestali, nasłuchując z natężoną uwagą.<br> {{tab}}— Widzę go jeszcze przed sobą... — odparł właściciel hotelu.<br> {{tab}}Podrostek dobył z kieszeni kupioną fotografię, a ukazując takową oberżyście, zapytał:<br> {{tab}}— Jakże... czy to on?<br> {{tab}}Na czoło mniemanego Arnolda Desvignes krople potu wystąpiły.<br> {{tab}}— On.... on... jak żywy! — zawołał, przypatrując się oberżysta. — Gdym go widział przed sześcioma laty, miał tylko nieco poważniejszy wyraz twarzy, lecz z wyjątkiem tej drobnej różnicy, zupełnie ten sam!<br> {{tab}}— Znasz pan dobrze charakter jego pisma?<br> {{tab}}— Tego dokładnie twierdzić nie mogę. Lecz oto masz je pan wraz z jego własnoręczną dedykacyą dla matki. Zkąd pan, u czarta, wyrwałeś tę fotografię?<br> {{tab}}Misticot, schowawszy portret do portfelu, opowiedział znane nam już szczegóły, podczas czego wspólnik Verrièra porozumiewał się spojrzeniem ze swym towarzyszem, obadwa bowiem dobrze pojmowali, że fotografia prawdziwego Arnolda Desvignes w rękach wspólnika siostry Maryi groziła im najstraszniejszem ze wszystkich niebezpieczeństw.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/858|num=9}}{{tab}}Z chwilą, tą biedny podrostek z Montmartre został na śmierć zawyrokowanym.<br> {{tab}}— Racz mi pan podać swoje nazwisko dla zapisania takowego w meldunkową księgę — rzekł do chłopca właściciel hotelu.<br> {{tab}}— Stanisław Dumay, student, przyjezdny ż Paryża — odrzekł Misticot, poczem zapytał:<br> {{tab}}— Czy będę mógł jeszcze przygotować list przed śniadaniem?<br> {{tab}}— Owszem... znajdziesz pan na tym stoliku wszystko, czego potrzeba do pisania.<br> {{tab}}Arnold niepostrzeżenie dał znak porozumienia swojemu wspólnikowi, na który tenże odpowiedział mrugnięciem oka.<br> {{tab}}Miało to znaczyć:<br> {{tab}}— Chcę wiedzieć, do kogo list będzie adresowanym.<br> {{tab}}Mrugnięcie oka Trilbego odpowiadało:<br> {{tab}}— Bądź spokojnym, będziesz o tem wiedział.<br> {{tab}}Misticot, wziąwszy kopertę, adres na niej naprzód napisał, a położywszy przed sobą ćwiartkę papieru, list kreślić zaczął.<br> {{tab}}Trilby, powstawszy natencząs, przemknął się po za chłopcem, idąc niby ku drzwiom, a w przejściu rzucił okiem na zaadresowaną kopertę. Na widok tego adresu zachmurzył się z niezadowoleniem, co nie uszło uwagi Arnolda, zwiększając jego obawę.<br> {{tab}}Przypomnijmy sobie, iż przed wyjazdem z Paryża {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} podsłuchał każde słowo rozmowy podrostka z siostrą Maryą. Pamiętał, że wskazała mu miejsce, do którego miał listy przesyłać w potrzebie.<br> {{tab}}Otóż obecny adres był właśnie podyktowanym przez kuzynkę Anieli Verrière. Brzmiał on: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}Księdzu proboszczowi z Malnoue, dla doręczenia siostrze Maryi zakonnicy ze Zgromadzenia św. Wincentego à Paulo.}} {{tab}}Co pisał Misticot do siostry Maryi, aż nadto jasnem było. Donosił bezwątpienia o pozyskanych szczegółach życia Arnolda Desvignes i odnalezionej wypadkowo fotografii.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/859|num=10}}{{tab}}Trilby bawił po za restauracją — przez kilka minut, a wszedł właśnie w chwili, gdy Misticot, zakleiwszy list, pytał właściciela hotelu:<br> {{tab}}— Nie masz pan czasem u siebie marki pocztowej?<br> {{tab}}— Mam, panie, piętnastocentymową. Oto jest.<br> {{tab}}Chłopiec, dobywszy pieniądze, zapłacił.<br> {{tab}}— Jak ztąd daleko na pocztę?<br> {{tab}}— Naco masz się pań trudzić? — rzekł oberżysta. — Posiadamy specyalną skrzynkę do listów w hotelowym korytarzu, a jeden z miejskich posłańców przychodzi cztery razy dziennie dla ich zabrania. Daj mi pan swój list, wrzucę go do skrzynki.<br> {{tab}}Misticot oddał list. W chwili tej uderzyła jedenasta.<br> {{tab}}Pensyonarze hotelowi przybywać poczęli na śniadanie.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''II.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Gdy siadano do stołu, Trilby zniknął.<br> {{tab}}Pobiegł on śpiesznie do swego pokoju, a otworzywszy tam walizę, wyjął z niej pęk haczyków żelaznych, zwanych w narzeczu gminnem ''słowikami,'' jakich używają złodzieje do otwierania najbardziej skomplikowanych zamków, zatrzymał się przez pół minuty w pustym korytarzu przy skrzynce do listów, której zamek podważył bez trudu i powróciwszy na salę, szepnął Arnoldowi:<br> {{tab}}— Mam list.<br> {{tab}}Posługujący oznajmił, iż śniadanie na stole.<br> {{tab}}Arnold wraz z Trilbym zasiedli na dwóch końcach stołu, zdała od Misticota.<br> {{tab}}Zaczęło się roznoszenie potraw, gdy nagle wpadł na salę Bevel, ów komedyant-klown, akrobąta, Żoko, czyli małpa brazylijska, zdyszany, cały potem okryty.<br> {{tab}}— Do pioruna! — zawołał, wieszając na haku kapelusz: pędziłem, aby się nie opóźnić. Pan mer kazał mi czekać {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/860|num=11}}w przedpokoju blisko godzinę... To grzecznie i nader uprzejmie, nieprawdaż? Nakoniec jednak otrzymałem pozwolenie... Afisze już się drukują... Format olbrzymi, litery trójkolorowe. To wpada w oko, przynęca spektatorów...<br> {{tab}}Tu usiadł, a pochłaniając potrawy, mówił dalej ze zwykłą sobie gadatliwością:<br> {{tab}}— Kasa u mnie będzie otwartą jutro od rana. Wydałem ku temu rozkazy i mam nadzieję — dodał, zwracając się ku obecnym — że panowie zaszczycić zechcą swoją bytnością moje przedstawienie, to rzeczywiście niezwykłe przedstawienie.<br> {{tab}}Jeden z podróżnych zabrał głos, by odpowiedzieć na zaproszenie impresarya. Był to Delvigne, lokator z ulicy des Tournelles.<br> {{tab}}— A cóż grać będziecie, dyrektorze, na owem tak nadzwyczajnem przedstawieniu? — zapytał, podkreślając intonacyą głosu ostatnie wyrazy.<br> {{tab}}— Najprzód „Słomiany kapelusz.“<br> {{tab}}— Dobra sztuka, ale dyabelnie stara... a potem?<br> {{tab}}— „Żoko, czyli małpa brazylijska.“<br> {{tab}}— Jest to rzeczywiście zabawne, lecz pod warunkiem, ażeby aktor był wprawnym klownem i doskonałym mimikiem.<br> {{tab}}— Żoko, to ja sam, panie... — rzekł z dumą {{Korekta|Revel|Rével}}.<br> {{tab}}— A! pan grywasz małpy? — zapytał Delvigne z ironią.<br> {{tab}}— Jak prawdziwy szympans, a nawet i lepiej... Małpy... to, panie, moja specyalność!<br> {{tab}}— Winszuję!<br> {{tab}}— To będzie w rzeczy samej niezwykle ciekawe przedstawienie — rzekł drugi z gości.<br> {{tab}}— Tak... — odrzekł Delvigne — z przyczyny tego zbiegłego goryla od Pezona. Ale to przecie nie pan uciekłeś z tej menażeryi? — dodał, śmiejąc się głośno.<br> {{tab}}— Pan lubisz dowcipkować, jak widzę... — odparł Revel, zmuszając się do uśmiechu.<br> {{tab}}Nie zatrzymujemy dłużej czytelnika przy śniadaniu, w czasie którego nie zaszedł żaden ważniejszy wypadek.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/861|num=12}}{{tab}}Po ukończeniu tegoż Arnold wraz z Trilbym weszli na pierwsze piętro do pokoju pod szóstym numerem.<br> {{tab}}— Oto list... — rzekł Trilby.<br> {{tab}}— W jakiż go sposób zdobyłeś?<br> {{tab}}Irlandczyk pokazał „słowika, ” który mu służył ku temu.<br> {{tab}}— Doskonale! — zawołał wspólnik Verrièra. — Ażeby jednak odwrócić wszelkie podejrzenia, skoro posłaniec otworzy skrzynkę w hotelu, potrzeba w nią wsunąć kopertę z tymże samym adresem, zawierającą wewnątrz kartę czystego papieru. Skoro zakonnica obierze tę lakoniczną przesyłkę, radbym widzieć jej minę!... Śpiesz się załatwić z tem coprędzej... Spotkamy się na kawie.<br> {{tab}}Podczas, gdy Trilby spełniał polecenie zabójcy Edmunda Béraud, tenże, rozdarłszy kopertę, czytał w liście co następuje: {{c|„Dobra siostro Maryo!}} {{f|align=left|lewy=10%|{{tab}}„Widzę, iż miałaś słuszną przyczynę, nie ufając temu Arnoldowi Desvignes. Poznaję, iż coraz mniej ufać mu należy. Wpiłem na ślad bardzo ważny za mojem przybyciem do Blévé i za powrotem do Paryża przywiozę ci dowód, że wspólnik pana Verrièra jest fałszerzem. Czuję, iż z nadmiaru radości obłęd mnie ogarnia na wspomnienie, gdyby mi Bóg pozwolił urzeczywistnić położone we mnie zaufanie, stać się godnym szacunku, jakim obdarzasz mnie, siostro, i ocalić pannę Anielę. Łącząc dla ciebie wyrazy wysokiego mojego poważania^ dobra ma siostro, zostaję twym wiernym i wdzięcznym sługą.}} {{f|align=right|prawy=10%|Stanisław Dumay.“}} {{tab}}— Ha! panie Misticot! — zawołał Desvignes, zaciskając zęby — umiesz śledzić wiernie i pilnie, jak widzę. Pochwyciłeś drut od piorunochronu. Dobre to dla misy i, jakiej się podjąłeś, ale złe bardzo dla ciebie! Mięszając się w obce sprawy, znajdujemy to, czegobyśmy znaleźć nie chcieli. Zanim skruszysz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/862|num=13}}nić, więżącą stosunki drugiego, sam wprzódy padniesz ofiarą.<br> {{tab}}Tu, schowawszy list do pugilaresu, Desvignes zeszedł do sali kawiarnianej, gdzie go poprzedził już Trilby.<br> {{tab}}Nasz podrostek z Montmartre rozmawiał właśnie z synem właściciela hotelu, co dostrzegł Arnold, ale nie zatrwożył się tem bynajmniej. Cóż bowiem obchodzić go mogły szczegóły, o jakich Misticot mógł się dowiedzieć.<br> {{tab}}Trilby, przy którym usiadł, szepnął mu zcicha:<br> {{tab}}— Rozważyłem, iż pusta kartka papieru mogłaby zrodzić podejrzenia w umyśle siostry Maryi, nakreśliłem więc na niej słów kilka.<br> {{tab}}— Cóż napisałeś?<br> {{tab}}— Te wyrazy: „Wszystko dobrze idzie. Nie troszcz się siostro, gdyby nieobecność moja przedłużyć się miała.”<br> {{tab}}— Doskonale! Bez podpisu? — Ma się rozumieć... Zakonnica wie dobrze, iż jeden tylko Misticot może do niej pisać w tej sprawie.<br> {{tab}}— Masz słuszność... Zażądaj kart do pikiety i grę rozpocznijmy.<br> {{tab}}Mały sprzedawca medalików zajętym był żywo rozmową z młodym urzędnikiem merostwa.<br> {{tab}}— Tak więc... — pytał Misticot syna oberżysty — pan jesteś pewnym, że przed pięcioma mniej więcej tygodniami jakiś człowiek tu przybył dla zebrania szczegółów o Arnoldzie Desvignes?<br> {{tab}}— Jestem więcej niż pewien, ponieważ on zgłosił się do mnie w tym względzie.<br> {{tab}}— Czegóż żądał?<br> {{tab}}— Aktu urodzenia Arnolda Desvignes, aktu zejścia obojga jego rodziców i wyciągu z jego akt osobistych.<br> {{tab}}{{Korekta|I|— I}} wydano mu wszystkie te papiery?<br> {{tab}}— Wszystkie. Nie mieliśmy prawa odmawiać mu ich wydania.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/863|num=14}}{{tab}}— Czy nie mógłbyś mi pan udzielić choć pobieżnego rysopisu wspomnionej osobistości?<br> {{tab}}— Najchętniej. Był to mężczyzna około lat pięćdziesięciu, wysoki, szczupły, o ciemnej cerze twarzy, szpakowatych włosach, wogóle pospolita, gminna fizyonomia. Wyrażał się poprawnie, lecz z włoskim akcentem.<br> {{tab}}Rysopis ten odpowiadał w najdrobniejszych szczegółach powierzchowności Agostiniego.<br> {{tab}}— Mówisz pan, iż przed dwoma laty odebrano list z Anglii od Arnolda Desvignes? — pytał Misticot dalej.<br> {{tab}}— Miałem ten list w mem ręku. Desvignes żądał wysłania dla siebie aktu urodzenia, oznajmując, iż wkrótce opuści Plymouth i wyjedzie do Indyj.<br> {{tab}}— List ten egzystuje jeszcze?<br> {{tab}}— Zdaje się, że nie... Tego rodzaju korespondencye wrzucamy do kosza po załatwieniu interesu.<br> {{tab}}— Nie mógłbyś mnie pan łaskawie objaśnić, w jakim pułku Arnold Desvignes odbywał lata swej służby?<br> {{tab}}— Jutro wiadomość tę dostarczę panu, wraz z aktem urodzenia Arnolda Desvignes i aktem zejścia jego rodziców. Aby jednakże akta te posiadały legalną swą wartość, muszą pozyskać zatwierdzenie mera i podpis prezesa trybunału.<br> {{tab}}— Jak wiele czasu zabiorą te formalności?<br> {{tab}}— Mniej więcej około dwóch dni.<br> {{tab}}— Zatrzymam się więc... Przyrzekłeś mi pan udzielić adres warsztatów w Plymouth, gdzie pracował Arnold Desvignes.<br> {{tab}}— Zażądam tego od sekretarza w merostwie. Żył on w przyjaźni z Arnoldem Desvignes, musi więc posiadać takowy. A obok tego kto wie, czyli i innych ważnych objaśnień nam nie dostarczy...<br> {{tab}}— Ach! gdyby się to stać mogło, panie kochany, wyświadczyłbyś mi najwyższą w świecie przysługę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/864|num=15}}{{tab}}Pozostawiliśmy agenta policyjnego, Flogny, wraz z papą Loriot, siedzących w restauracyi na bulwarze Szpitala w tymże samym domu, gdzie Scott wraz z Trilbym wynajęli mieszkanie pod nazwą braci Perron.<br> {{tab}}Flogny, spóźniwszy się, jak wiemy, na pociąg, idący do Tours, miał jechać następnym, wychodzącym z Paryża o jedenastej minut dwadzieścia pięć, a przybywającym do Tours o w pół do szóstej rano.<br> {{tab}}Dlaczego wspomniony agent nie przyjechał jeszcze do Blévé w chwili, gdy pozostawiliśmy Misticota rozmawiającego z synem gospodarza, to jest o trzeciej po południu?<br> {{tab}}Los tak rozrządził. Człowiek projektuje, traf dysponuje.<br> {{tab}}Podczas, gdy Flogny z Loriotem zasiedli przy stole, posłyszeli rozmowę, prowadzoną przez dwóch obiadujących przy sąsiednim stoliku.<br> {{tab}}— Czytałeś pan świeżą wiadomość w dziennikach? — pytał jeden drugiego.<br> {{tab}}— Jaką wiadomość?<br> {{tab}}— O naczolniku policyi...<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Dziś zrana jeden z urzędników prefektury, wszedłszy do jego gabinetu, znalazł go martwym na podłodze. Zmarł, dotknięty piorunującym atakiem apoplektycznym.<br> {{tab}}Flogny, blady i drżący z przerażenia, poskoczył ku mówiącemu.<br> {{tab}}— Przebacz pan... — zawołał — iż ośmielę się zadać ci jedno zapytanie. Czy prawda, o czem pan mówiłeś przed chwilą?... Czy rzeczywiście umarł naczelnik policyi?<br> {{tab}}— Ja, panie, powtarzam tylko to, co publikują dzienniki — odrzekł zapytany. — Zresztą, sam zobacz, przeczytaj.<br> {{tab}}Tu podał dziennik wieczorny agentowi.<br> {{tab}}Pochwyciwszy go, Flogny pożerał artykuł gorączkowo.<br> {{tab}}— Ach! jakież nieszczęście!... — wyszepnął. — Człowiek tak zdolny, pełen odwagi... Dziękuję panu — dodał — zwracając dziennik właścicielowi, poczem, podszedłszy do Loriota, rzekł:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/865|num=16}}Słyszałeś pan i pojmujesz, iż niepodobna mi obiadować dziś z tobą. Muszę biegnąć natychmiast do prefektury, powiadomić się o tem, co zaszło.<br> {{tab}}— Rozumiem to dobrze... — odparł stary woźnica — w innym czasie wynagrodzimy to sobie. Siadaj pan do mego fiakra, zawiozę cię do prefektury, a następnie wrócę do siebie na ulicę de Moines.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''III.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}We dwadzieścia minut później Flogny wysiadał z powozu przed biurem policyi.<br> {{tab}}Mimo, że katastrofa nastąpiła rano, wszystko było tu jeszcze w największem zamięszaniu.<br> {{tab}}Koledzy Flognego zapełniali korytarze, krążąc jak pszczoły wokoło ula. Jeden z komisarzów do spraw sądowych, wyznaczony do prowadzenia śledztwa, wywoływał ich jednego po drugim.<br> {{tab}}— Trzeba czekać... — pomyślał agent. — Otóż wypadek śmierci podwójnie dla mnie fatalny, nie będę mógł prawdopodobnie wyjechać tej nocy.<br> {{tab}}— Nie mylił się w tem przypuszczeniu. Dopiero około dziesiątej wieczorem wywołano jego nazwisko!<br> {{tab}}— Nie spodziewałem się zobaczyć tu dziś ciebie, Flogny — rzekł mu komisarz do spraw sądowych.<br> {{tab}}— Dlaczego, panie komisarzu?<br> {{tab}}— Przerzucając codzienne notatki naszego biednego naczelnika, tak ogólnie żałowanego, dowiedziałem się, żeś otrzymał pewną kwotę pieniędzy na prowadzenie śledztwa w sprawie przy ulicy Joubert, a mając obok tego upoważnienie do działania, sądziłem, żeś już wyjechał.<br> {{tab}}— Miałem właśnie wyjechać, lecz posłyszawszy wypadkiem o tem nieszczęściu, przybiegłem tu co żywo.<br> {{tab}}— Jakże ci idzie śledztwo w tej sprawie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/866|num=17}}{{tab}}— Błądzę jeszcze w ciemnościach, wszakże zdała okazuje mi się punkt jasno błyszczący.<br> {{tab}}— Oby się sprawdziło, co mówisz! Posłuchaj mnie, Flogny. Znam cię oddawna, oceniam twoją inteligencyę i poświęcenie się dla służby; mogę więc tobie otwarcie wyjawić, że według wszelkiego prawdopodobieństwa, ja przeznaczonym zostanę do objęcia obowiązku po zmarłym twym naczelniku. Gdyby stać się to miało, radbym, ażeby moja nominacya blaskiem jakiego ważnego wykrycia opromienioną została. Wynajdź mi morderców Edmunda Béraud, a będę, pamiętał o twojej przyszłości, zapewniając ci taką, jaka przejdzie najświetniejsze człowieka marzenie.<br> {{tab}}— Możesz pan rachować na mnie, panie komisarzu, a to więcej z poświęcenia dla służby, niż chęci zyskania wynagrodzenia.<br> {{tab}}— Wiem o tem i oceniam twoją uczciwość. Jedno wszakże nie przeszkadza drugiemu. Możesz śmiało przyjąć wynagrodzenie, poświęceniem i pilnością zdobyte. Zatem powiadasz. iż dostrzegłeś światełko, połyskujące w tej tajemniczej sprawie?<br> {{tab}}— Tak... lecz błagam, nie pytaj mnie pan o bliższe objaśnienia. Mogę się mylić, a chciałbym powiedzieć wszystko na pewnych podstawach.<br> {{tab}}— Nie badam cię... pozostawiając całą swobodę działania.<br> {{tab}}— Kiedyż nastąpi pogrzeb zmarłego naczelnika.<br> {{tab}}— Pojutrze.<br> {{tab}}— Powrócę na ów smutny obrzęd.<br> {{tab}}— Odjeżdżasz więc?<br> {{tab}}— Tak, panie naczelniku, radbym jeszcze dziś w nocy.<br> {{tab}}— Jedz więc z życzeniem najlepszego powodzenia.<br> {{tab}}Wyszedłszy z gabinetu przyszłego swego zwierzchnika, Flogny spojrzał na zegarek.<br> {{tab}}Wskazywał on w pół do dwunastej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/867|num=18}}{{tab}}— Zapóźno!... — wymruknął z niezadowoleniem. — A to prawdziwa fotalność! Pozostałe mi teraz jedynie jechać pociągiem, wychodzącym o w pół do siódmej zrana.<br> {{tab}}Wróciwszy do siebie na ulicę François-Miron, udał się na spoczynek, a równo ze świtem poszedł na stacyę orleańskiej drogi żelaznej, zkąd wyjechawszy, stanął w Tours o godzinie trzeciej minut pięćdziesiąt po południu.<br> {{tab}}W Tours musiał długo czekać na pociąg i przybył do Blévé dopiero o w pół do ósmej wieczorem.<br> {{tab}}Na stacyi pytał jednego z urzędników: który jest najlepszy hotel w Blévé?<br> {{tab}}Wskazano mu hotel Kupiecki.<br> {{tab}}Flogny, przyjechawszy bez żadnych bagażów, szedł pieszo przez miasto, na które zachodzące słońce rzucało ostatnie swe blaski, i prosił jednego z przechodniów o wskazanie mu hotelu Kupieckiego.<br> {{tab}}Wyprzedzimy go tam na kilka minut.<br> {{tab}}Wspólny obiad tylko co się ukończył i goście przeszli do drugiej sali na kawę, gdzie zasiedli do gry w karty, szachy i domino.<br> {{tab}}Trilby z Arnoldem umieścili się w miejscu, jakie zajmowali przez dzień cały.<br> {{tab}}Delvigne siedział samotnie przy stoliku w pobliżu nich.<br> {{tab}}Mając wyjechać nazajutrz w podróż po całym departamencie, zapisywał sobie w karnecie otrzymane polecenia. Cały jego stolik zapełniony był notatkami i różnego rodzaju kupieckiemi rachunkami. Teka, wypchana papierami i listami, leżała na marmurowem blacie stołu obok niego.<br> {{tab}}Misticot, siedząc przy następnym stole po za nim, przeglądał dzienniki.<br> {{tab}}Dwie, znajdujące się tu zarówno, a dobrze nam znane osobistości, widocznie były roztargnione. Głównie zaś Arnold Desvignes mocno się niepokoił opóźnionem przybyciem, policyjnego agenta. Według najściślejszego obliczenia, powinien {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/868|num=19}}on już znajdować się w Blévé. Zresztą, w tak małem, jak to, miasteczku, gdzie hotele nie są licznemi, Flogny, na mocy służącego mu prawa, mógł przejrzeć meldunkowe księgi z nazwiskami podróżnych, a między tymi nie pominął zapewne i Kupieckiego hotelu.<br> {{tab}}— Nie wyjechał więc nocnym pociągiem, jak sądziłem i wierzyłem w to na pewno? — zapytywał z trwogą Arnold sam sienie. — Gdyby nie przyjechał, wszystko stracone, bo w takim razie nie omieszka on pójść do prefektury i pochlubić się z poczynionych odkryć w tej sprawie.<br> {{tab}}Ósma uderzyła na wielkim hotelowym zegarze, umieszczonym na frontonie budynku.<br> {{tab}}Drzwi kawiarnianej sali otwarły się nagle, a w nich ukazał się posłaniec z biura telegrafu, niosący w ręku błękitną kopertę.<br> {{tab}}Właściciel hotelu, siedzący za kontuarem, gdzie sprawdzał całodzienne rachunki, podniósł głowę.<br> {{tab}}— Kogo szukasz, Rajmundzie? — zapytał.<br> {{tab}}— Pan Delvignes nie wyjechał ztąd jeszcze?<br> {{tab}}Na to zapytanie odwrócił się wspomniony komisyoner.<br> {{tab}}— Jestem! — odpowiedział — masz do mnie depeszę?<br> {{tab}}— Tak, panie... tylko co przybyła. Wprawdzie godziny, przeznaczone dla doręczania depesz, minęły i według regulaminu, powinienbym ją panu oddać dopiero nazajutrz zrana, przechodząc jednakże tędy, wstępuję. Należy być skrupulatnym w dopełnianiu reguł.<br> {{tab}}— Dziękuję ci, panie Raymond.<br> {{tab}}Delvignes, rozdarłszy kopertę, przebiegł oczyma depeszę, wołając:<br> {{tab}}— Otóż niespodziewana historya!... Mój pryncypał wzywa, bym jaknajspieszniej przybywał w nader ważnej sprawie. Potrzebuję znajdować się w Paryżu jutro zrana nieodwołalnie. Co tu zrobić?<br> {{tab}}— Musisz pan jechać pociągiem, wychodzącym z Amboise, nie ma innej rady... — rzekł posłaniec z telegrafu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/869|num=20}}{{tab}}— O której godzinie wychodzi ten pociąg?<br> {{tab}}— O pierwszej minut dwanaście po północy. Staniesz pan w Paryżu na piątą zrana.<br> {{tab}}— To doskonale!<br> {{tab}}— A może przygotować powóz dla pana, panie Delvignes, któryby cię powiózł do Amboise? — pytał właściciel hotelu.<br> {{tab}}— To niepotrzebne, kochany gospodarzu. Mając tyle godzin czasu przed sobą, pójdę pieszo, spacerem. Pogoda prześliczna. Wyjdę ztąd o wpół do Jedenastej, pozostawiwszy w numerze moje zawiniątka i bagaże. Nadeślesz mi je pan później. A teraz napiszę kilka krótkich listów do klientów, oczekujących na mnie w Loches i Tours.<br> {{tab}}Tu Delvignes siadł i pisać zaczął.<br> {{tab}}Posłaniec z telegrafu wychodząc, spotkał się we drzwiach z jakimś wchodzącym podróżnym.<br> {{tab}}Był to znany nam agent policyi, Flogny.<br> {{tab}}Poznawszy go, Arnold za pierwszym rzutem oka pochylił się ku Trilbemu, szepcąc cicho:<br> {{tab}}— Oto nasz człowiek!<br> {{tab}}Irlandczyk spojrzał nanowo przybyłego, który, zwróciwszy się do kontuaru, pytał właściciela:<br> {{tab}}— Czy mógłbym otrzymać pokój w pańskim hotelu?<br> {{tab}}— Ależ tak, panie... najchętniej. Życzysz pan sobie, ażeby cię tam zaraz poprowadzono?<br> {{tab}}— Niekoniecznie... nie jest mi zbyt śpieszno. Każ mi pan najprzód podać kafelek piwa i pozwól sobie zadać jedno zapytanie.<br> {{tab}}— Ludwiku! kufelek piwa dla pana. A teraz słucham... O co chodzi?<br> {{tab}}— Nie znajduje się czasem u pana między przybyłymi podróżnymi młody chłopiec, przybyły z Paryża, nazwiskiem Stanisław Dumay?<br> {{tab}}— Stanisław Dumay? — powtórzył gospodarz — właśnie on u mnie zamieszkał. Bardzo przyjemny młodzieniec, zapo- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/870|num=21}}znał się już z mym synem. Otóż na szczęście, odrazu go pan znalazłeś. Czy znasz pan dobrze pana Dumay?<br> {{tab}}— Nie... zbliska go nie znam...<br> {{tab}}— A więc odwróć się pan. Widzisz pan tego młodego chłopca, czytającego dziennik?<br> {{tab}}— Widzę...<br> {{tab}}— To on.<br> {{tab}}— Nareszcie? — zawołał Flogny z radością.<br> {{tab}}— Może pani życzysz sobie, ażebym go powiadomił, iż ktoś chce się z nim widzieć?<br> {{tab}}— Nie... nie! Nie przeszkadzaj mu pan, sam pójdę do niego.<br> {{tab}}Tu Flogny podszedł do Misticota.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Arnold Desvignes, z oczyma wlepionemi w policyjnego agenta, nie stracił najmniejszego jego gestu podczas krótkiej rozmowy z właścicielem hotelu, a znając dobrze powód jego przybycia do Blévé, odgadywał z łatwością treść pogadanki.<br> {{tab}}Flogny zatrzymał się u stolika, przy którym siedział Misticot. Podrostek z Montmartre spojrzał na niego.<br> {{tab}}Agent ukłonił się.<br> {{tab}}— Mam honor mówić z panem Stanisławem Dumay, nieprawdaż? — zapytał.<br> {{tab}}Misticot spojrzał zdumiony na mówiącego. Usłyszał wymówione swoje nazwisko przez nieznajomego, w obcem mieście, gdzie po raz pierwszy był w życiu. Co to znaczyło?<br> {{tab}}Z osłupienia nie zdołał zaraz odpowiedzieć.<br> {{tab}}— Z panem Stanisławem Dumay, znanym pod nazwą Misticota, mieszkającym w Paryżu przy ulicy Fléchiér... — mówił dalej Flogny.<br> {{tab}}— Nie wiem, dlaczego pan zapytujesz mnie o to? — wyszepnął chłopiec. — Ja pana nie znam wcale.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/871|num=22}}{{tab}}— Wiem... — odparł agent z uśmiechem. — Zaraz jednakże zawrzemy z sobą znajomość. Przybywam w celu otrzymania od pana objaśnień...<br> {{tab}}— Odemnie?<br> {{tab}}— Tak jest... od pana — rzekł Flogny, siadając przy stole obok podrostka. — Wiem o celu pańskiej podróży do Blévé. Jesteś pan tu wysłanym z polecenia nader szanownego stowarzyszenia religijnego, do którego należysz, i działasz za wskazówkami siostry Maryi, zakonnicy ze zgromadzenia św. Wincentego à Paulo. Zresztą, szczegóły te mnie nie obchodzą i nie mam zamiaru mieszać się w to wcale. Przybyłem tu umyślnie, ażeby widzieć się z panem, będąc powiadomionym o pańskim wyjeździe przez kogoś, którego oba wielce poważamy, a mianowicie przez zacnego ojca Loriot...<br> {{tab}}Lecz zkąd on mógł panu powiedzieć, żem ja wyjechał do Blévé, jeśli sam o tem nie wiedział? — odrzekł Misticot.<br> {{tab}}— Nie on mi wskazał miejscowość. W pałacu bankiera, Juliusza Verrière, dowiedziałem się, gdzie mogę pana odnaleźć.<br> {{tab}}Mimo, iż słowa powyższe winny były przekonać Misticota, że cel jego podróży został wyjawionym przez siostrę Maryę nieznajomemu, postanowił przyodziać się powściągliwością.<br> {{tab}}Arnold natężył słuch, a mimo, iż od dwóch rozmawiających oddzielał go stół komisanta handlowego, Delvigna, nie stracił ani jednej sylaby z owej rozmowy, prowadzonej półgłosem.<br> {{tab}}— Cóż więc pan żądasz odemnie? — zapytał chłopiec.<br> {{tab}}— Żądam, ażebyś mi przyszedł z pomocą w wymierzeniu kary nędznikom, którzy uwieźli podróżnego z Indyjskiego hotelu przy ulicy Joubert przed dwoma miesiącami.<br> {{tab}}Osłupienie Misticota wzrastało z każdą chwila.<br> {{tab}}— Ja... — odrzekł — ja mam panu dopomódz w odkryciu sprawców tej zbrodni, o której tyle mówiono?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/872|num=23}}{{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Lecz w jaki sposób... Nie rozumiem...<br> {{tab}}— Natychmiast pan wszystko zrozumiesz. Naprzód jednakże winienem powiedzieć ci, kim jestem...<br> {{tab}}Tu wziąwszy swój bilet wizytowy z kieszeni, podał go Misticotowi.<br> {{tab}}Chłopiec, rzuciwszy okiem na kartę, patrzył na policyjnego agenta ze zdziwieniem i nieco z obawą.<br> {{tab}}Flogny, uśmiechając się, schował napowrćt bilet do portfelu.<br> {{tab}}— Ależ ja nie posiadam żadnych bliższych szczegółów o tej sprawie — mówił Misticot — nic... o czembym mógł panu opowiedzieć. Jakichże więc objaśnień żądasz pan odemnie?<br> {{tab}}— Zaraz o wszystkiem się dowiesz. Wszak znasz pan dwóch {{Korekta|irlandczyków|Irlandczyków}}, klownów z cyrku Fernando, którzy figurowali i w pantomimach?<br> {{tab}}Místicot zadrżał.<br> {{tab}}— Scotta i Trilbego? — rzekł.<br> {{tab}}— To właśnie.<br> {{tab}}— Znam ich w rzeczy samej. Widziałem ich przedstawiających niedźwiedzi, z czego się szczerze naśmiałem. Spotkałem się również z nimi razu pewnego na wzgórzu Montmartre, w restauracyi pod Królikiem A. Gill. Wtedy to sprzedałem dwa srebrne medaliki w Sacré-Coeur...<br> {{tab}}— Widziałeś pan jeszcze Wiliama Scott w innej okoliczności.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Przy ulicy de Moines, u ojca Loriot, nieprawdaż?<br> {{tab}}— A! on panu o tem opowiedział?<br> {{tab}}— Opowiedział mi, że przyszedłszy do niego z Eugeniuszem Loiseau, zdawało ci się, że poznajesz Wiliama Scott pod ubraniem woźnicy, pod którą to postacią sprzedał dnia poprzedniego powóz wraz koniem Loriotowi.<br> {{tab}}— I nie omyliłem się wtedy...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/873|num=24}}{{tab}}— Jesteś tego pewnym?<br> {{tab}}— Najzupełniej.<br> {{tab}}— Na czem opierasz swą pewność?<br> {{tab}}— Ojciec Loriot tego panu nie powiedział?<br> {{tab}}— Mówił mi o medaliku, znalezionym przez ciebie w powozie, sprzedanym i dostarczonym przez Scotta.<br> {{tab}}— Tak, panie... Był to medalik, jaki Scott kupił odemnie na kilka dni przedtem pod Królikiem A. Gill.<br> {{tab}}— Gdzież jednak dowód, ażeby to był ten sam?„Wszystkie te medaliki pochodzą z jednej fabryki, i są do siebie podobne.<br> {{tab}}— Nie panie... Ten się wyróżniał od innych, miał bowiem na środka skazę maleńką.<br> {{tab}}Tu Misticot sięgnąwszy do kieszeni, wyjął medalik z portmonetki i położył go na stole mówiąc:<br> {{tab}}— Oto jest... Patrz pan, i zauważ tę skazę, Scott mi ją sam wskazał po kupieniu. Chciałem mu dać inny w to miejsce, na co mi odpowiedział: Dobry będzie do tego, do czego chcę go użyć. Gdyby więc owym woźnicą, który przyprowadził konia z powozem Loriot’owi Scott nie był, zkądby się znalazł tam medalik na siedzeniu jaki wpadł mi w ręce. Zaraz ja sobie pomyślałem, iż w tem coś nieczystego się mieści.<br> {{tab}}— I nie myliłeś się w tym razie. Mam pewność, ze ten powóz służył do spełnienia zbrodni przy ulicy Joubert — rzekł Flogny — i mam zarazem to najmocniejsze przekonanie, że Scott wraz z Trilbym mieli w niej udział, pod kierunkiem tego trzeciego, który to wszystko skombinował i przygotował, trzeciego łotra, gorszego nad wszystkich innych!<br> {{tab}}— Trzeciego... trzeciego... — szeptał sprzedawca medalików. — Czekaj pan... czekaj! Może ja przypomnę coś sobie...<br> {{tab}}— Cóż takiego? — zapytał żywo Flogny.<br> {{tab}}— W restauracyi pod ''Królikiem A. Gill'' Scot wraz z Trilbym mówili mi, że oczekują na przybycie dyrektora cyr- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/874|num=25}}ku Amerykańskiego, który Jach zamówił na swoje przedstawienia.<br> {{tab}}— Kłamstwo! — zawołał agent.<br> {{tab}}— Lecz pozwólże mi pan dokończyć. Widziałem tego dyrektora prawdziwego, czy podrobionego, mniejsza z tem, dość, że go widziałem. Sprzedałem mu nawet jeden srebrny medalik...<br> {{tab}}— Jakże on wyglądał?<br> {{tab}}— Anglik najczystszej krwi, panie... postać, zachowanie się, ubiór, wszystko w nim oznajmiało nieodrodnego syna Wielkiej Bretanii. Nie mówił prawie wcale po francuzku.<br> {{tab}}— Od chwili spotkania Scotta u ojca Loriot przy ulicy des Moines, nie widziałeś łotrów tych więcej?<br> {{tab}}— Nie widziałem; nie przyszło mi na myśl zajmować się niemi, mając tyle innych, ważniejszych zatrudnień przed sobą.<br> {{tab}}Od kilku chwil, komisant handlowy Delvignes, który jak wiemy, siedział przy stole, pomiędzy Arnoldem i Misticot’em, przerwał swoją robotę, nasłuchując z uwagą.<br> {{tab}}— Przepraszam panów7... — rzekł nagle, zwracając się do obu rozmawiających — mówicie panowie jeśli się nie mylę o zbrodni, popełnionej przy ulicy Joubert?<br> {{tab}}Spostrzegłszy, iż komisant wymieszał się do rozmowy, Arnold zbladł nagle.<br> {{tab}}— Tak panie — odpowiedział Floguy — mówimy o tym tajemniczym wypadku.<br> {{tab}}— Pewne wskazówki prowadzą panów, jak widzę, na ślady winnych?<br> {{tab}}— Tak się zdaje...<br> {{tab}}— Pan należysz do policyj?<br> {{tab}}— Jestem inspektorem.<br> {{tab}}— Przed chwilą mówiłeś pan z panem Dumay o znalezionym przezeń srebrnym medaliku, który wam może posłużyć do wniesienia oskarżeń przeciw pewnym cudzoziemcom.<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej. . {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/875|num=26}}{{tab}}— Zwróciło to moją uwagę — mówił dalej komisant — a zaraz panu wytłumaczę dlaczego. Pozwól mi jednak przed tem zobaczyć medalik, jaki ci dał przed chwilą pan Dumay.<br> {{tab}}— Oto jest.<br> {{tab}}Delvignes obejrzawszy go, zawołał:<br> {{tab}}— Oprócz tej skazy na środku, jest najzupełniejsza tożsamość.<br> {{tab}}— Tożsamość z czem?<br> {{tab}}— Z innym medalikiem, który wypadkowo wpadł w moje ręce w nader dziwnych wypadkach. On to właśnie służył widocznie do jakiegoś tajemniczego porozumiewania się, a gdy tu chodzi o oświecanie sprawiedliwości, nie waham się z wyjawieniem prawdy.<br> {{tab}}— Wytłumacz mi pan to jaśniej...<br> {{tab}}— Mieszkam pod numerem 36 przy ulicy des Tournelles. Jestem handlowym komisantem, a moje wyjazdy z Paryża trwają zwykle od ośmiu do dziesięciu dni. Przed miesiącem mniej więcej, odebrałem rozkaz od mego pryncypała do jaknajrychlejszego wyjazdu. W parę godzin byłem ku temu gotowym. Rano, w dniu mego wyjazdu, w chwili, gdy fiakr czekał przed domem, aby mnie powieść na stacyę drogi żelaznej, wszedłem do odźwiernej, nieobecnej w stancyjce natenczas, a widząc paczkę listów do mnie adresowanych, zabrałem takowa i wsunąłem do kieszeni, poczem wsiadłszy do fiakra odjechałem. Usiadłszy w wagonie zacząłem odczytywać korespondencye, nie przeglądając szczegółowo adresów. Trzecim listem zostałem dziwnie zdumiony. Pierwsza koperta tegoż, zawierała wewnątrz drugą bez żadnego papieru, znajdował się w niej tylko mały, srebrny medalik zupełnie do tegoż tu podobny, przytwierdzony lakiem do pieczęci, a ponad nim te dwa wyrazy: ''Siódma godzina''. Mocno tem wszystkiem zaintrygowany, spojrzałem na adres. List przez pomyłkę wmieszanym został między moje listy. Muszę pana objaśnić, iż nazywam się Alfred Delvignes, a na kopercie był adres: ''Arnold Desvignes, ulica des Tournelles Nr. 36.'' {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/876|num=27}}{{c|'''V.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Arnold Desvignes, ulica des Tournelles, numer 36 — powtórzył Misticot z osłupieniem.<br> {{tab}}— Tak panie... — odparł komisant.<br> {{tab}}— Pan więc znasz to nazwisko... znasz tego człowieka? — pytał żywo Flogny podrostka z Monmartre.<br> {{tab}}Chłopiec przypomniał sobie o poleceniach siostry Maryi.<br> {{tab}}Powierzona mu tajemnica nie należała do niego. Gdyby wyznał, iż zna Arnolda Desvignes, musiałby dostarczyć wyjaśnień, czego uniknąć pragnął usilnie.<br> {{tab}}— Znane mi jest to nazwisko — odpowiedział — lecz osobiście nie znam tego człowieka.<br> {{tab}}— Ależ to wspólnik Verriér’a! — zawołał nagle Flogny, uderzając się w czoło. — Doprawdy, to wszystko w obłęd wprowadzić jest w stanie! Posiadasz pan przy sobie ów list, o którym mówiłeś? — pytał komisanta Delvignes.<br> {{tab}}— Oto jest... — rzekł tenże, dobywszy go z portfelu.<br> {{tab}}Flogny długo przypatrywał się medalikowi i nakreślonym wyrazom: Siódma godzina, umieszczonym na drugiej kopercie.<br> {{tab}}— To jasno w oczy uderz?! — zawołał — godzina schadzki i znak porozumienia się.<br> {{tab}}A spojrzawszy na adres, dodał:<br> {{tab}}— List bez żadnej marki pocztowej... użyto więc posłańca... I pan jesteś pewnym, że Arnold Desvignes mieszka w domu, przy ulicy Tournelles?<br> {{tab}}— Jaknajpewniejszym. Czytałem jego nazwisko na skrzypce do składania listów i dzienników, przeznaczonej dla lokatorów.<br> {{tab}}— Ależ ów Arnold Desvignes nie może być owym milionerem, wspólnikiem Verrièra — rzekł Flogny po chwili namysłu. — Zbieg podobieństwa imienia i nazwiska, ot wszystko! Nie może on być wspólnikiem Scotta i Trilbego, od których ów {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/877|num=28}}list pochodzi... Nie! na tobym przysiągł... Ten bowiem właśnie Arnold Desvignes wspólnik Verrièr’a, wiedząc, że poszukuję pana Dumay, wskazał mi pierwszy, iż znajdę go w {{Korekta|Blèvè|Blévé}}.<br> {{tab}}— On... on to panu powiedział? — szepnął Misticot, nie wierząc temu, co słyszy.<br> {{tab}}— Tak... on mi to wskazał.<br> {{tab}}— Ale zkąd wiedział o tem?..<br> {{tab}}— Wypadkiem, którego mi nie wytłumaczył.<br> {{tab}}Wobec tej niepojęcie powikłanej, tajemniczej sytuacyj podrostek z Montmartre zaczął się trwożyć o Anielę Verrière i siostrę Maryę.<br> {{tab}}— Tak... tak! jedynie tu zachodzi podobieństwo nazwisk, a nic innego — mówił Flogny dalej. — Pozwolisz mi pan zatrzymać tę kopertę z medalikiem? — pytał komisanta.<br> {{tab}}— Najchętniej... życzę aby przydatną panu być mogła do dalszych jego poszukiwań.<br> {{tab}}— Muszę natychmiast odjechać do Paryża... — wołał Flogny gorączkowo — muszę wiedzieć, kto jest ów Arnold Desvignes z ulicy des Tournelles i wiedzieć to będę!<br> {{tab}}Misticot siedział w zamyśleniu, stawiając sobie ze wzrastającym niepokojeni to zapytanie: Zkąd wspólnik Verrièr’a mógł odkryć, iż ja wyjeżdżam do {{Korekta|Blèvè|Blévé}}? Czy wie on zarówno, ii szukam broni przeciw niemu? Wszystkiego obawiać się należy ze strony takiego człowieka. Mimo, iż to się niepodobnem być zdaje, kto wie, czyli on nie jest wspólnikiem Scotta i Trilbego?<br> {{tab}}— O której godzinie wychodzi pociąg do Tours? — pytał Flogny.<br> {{tab}}— Nie odejdzie aż jutro zrana — odrzekł Delvignes — lecz możesz pan wraz zemną jechać do Amboisé dziś w nocy, będę panu towarzyszył na ulicę des Tournelles.<br> {{tab}}— A o której godzinie wyjeżdża pociąg z Amboise?<br> {{tab}}— O pierwszej minut dwanaście po północy. Z {{Korekta|Blèvè|Blévé}} do Amboise można odbyć drogę pieszo w ciągu półtorej godziny. Jesteś pan dobrym piechurem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/878|num=29}}{{tab}}— Dość dobrym... Lecz zdaje mi się, że idąc pieszo, spóźnić się możemy na pociąg — rzekł Flogny.<br> {{tab}}— Ja utrzymuję przeciwnie. Wyszedłszy ztąd o dziesiątej, będziemy mieli trzy godziny czasu przed sobą. Gdybyś wszelako pan wołał jechać, gospodarz każę nam zaprządz konie do powozu, jak to proponował.<br> {{tab}}— Nie! wolę iść pieszo... Razem powędrujemy.<br> {{tab}}— Pojadę zabrać moją torbę myśliwską i okrycie — rzekł komisant handlowy.<br> {{tab}}— A ja powiadomię gospodarza, iż nie będę tu nocował.<br> {{tab}}Delvignes wyszedł z kawiarni, a Flogny zbliżył się do kontuaru.<br> {{tab}}Arnold pobladły, zmieniony, pochylił się ku Trilbemu, szepcząc mu zcicha.<br> {{tab}}— Zginęliśmy, jeżeli natychmiast stanowczo działać nie będziemy. Weź klucz i wejdź do swego pokoju. Ja zaraz tam przyjdę.<br> {{tab}}Tu obaj wspólnicy zniknęli jeden po drugim.<br> {{tab}}Flogny wróciwszy, siadł obok Misticot’a.<br> {{tab}}— Pozostaje mi — rzekł — podziękować ci za objaśnienia, jakich mi użyczyłeś, mój młody przyjacielu. Kiedyż powracasz do Paryża?<br> {{tab}}— Nic nie wiem, panie... Zależy to od wielu ważnych okoliczności, a nie od mej woli.<br> {{tab}}— Prawdopodobnie będę potrzebował twojej pomocy w tej sprawie. Oto mój adres: Ulica François-Miron, nr. 29. Zapisz to sobie i chciej mnie powiadomić o swoim powrocie.<br> {{tab}}— Najchętniej to uczynię.<br> {{tab}}Wszedł Delvignes.<br> {{tab}}— Jestem na pańskie rozkazy — rzekł zwracając się do Flogne’go; wyjdziemy skoro pan zechcesz. Wszak nic nie nagli, mamy jeszcze wiele czasu przed sobą.<br> {{tab}}O kwandrans na jedenastą, wyszedłszy obaj z hotelu, udali się drogą w kierunku Amboise.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/879|num=30}}{{tab}}We dwadzieścia minut przybyli do Crois-de-Blévé i dosięgnęli wsi, poprzedzającej las w Amboise, a następnie weszli w głąb tegoż.<br> {{tab}}Niebo dotąd pogodne i zasiane gwiazdami zmieniło się nagle. Grube chmury poczęły napływać ze wschodu. Powstały wicher wstrząsał gałęziami drzew z szumem, podobnym do wzbierającego morza na wybrzeżu. Nasi podróżni zaniepokojeni widokiem niepogody, żałując, iż nie wzięli powozu z Blévé, szli szybko, mało co z sobą rozmawiając.<br> {{tab}}Nagle stanęli w miejscu obaj jak wryci. Ryk jakoby dzikiego zwierzęcia przeraźliwa em echem przebiegł całą przestrzeń lasu, a razem niby odpowiadając mu zahuczał grzmot w oddaleniu ze wschodniej strony.<br> {{tab}}— Co to jest, u czarta? — zapytał Flogny.<br> {{tab}}— Przyspieszmy kroku... — rzekł Delvignes.<br> {{tab}}— Miałożby nam zagrażać jakie niebezpieczeństwo? — pytał agent policyjny, wyjmując z kieszeni rewolwer dużego kalibru.<br> {{tab}}— Pan nie wiesz więc, że dzikie zwierzęta uciekły z menażeryj Pezon a w Loches?<br> {{tab}}— Na honor nic nie wiem... po raz pierwszy o tem słyszę...<br> {{tab}}— Dwa lwy, tygrys i goryl przebiegają okolicę.<br> {{tab}}— Nie miłe spotkanie w każdym razie, sądzę wszelako, iż nie mamy czego się tak wielce obawiać. Zwierzęta z menażeryi tresowane i oswojone, nie zaczepią nas na pewno. Idźmy jednakże prędko, ponieważ burza się zbliża i więcej mnie ona niepokoi ponad te dzikie zbiegi Pezon’a.<br> {{tab}}Delvignes wraz z Flognym biegli z pośpiechem.<br> {{tab}}Wicher wzmagał się gwałtownie. Niebo coraz więcej czarnem się stawało. Błyskawice szybko po sobie następowały; grzmot huczał bez przerwy.<br> {{tab}}Nagle obaj podróżni posłyszeli w zaroślach dziwny hałas, tuż prawie ponad swojemi głowami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/880|num=31}}{{tab}}Był to jakoby trzask, łamanie gałęzi w połączeniu z dzikim okrzykiem, podobnym do skargi człowieczej, na dźwięk którego dreszcz przebiegł po kościach.<br> {{tab}}Flogny, wraz z komisantem handlowym, mocno zdumieni i wystraszeni po trosze, spojrzeli w górę.<br> {{tab}}Mimo ciemności dostrzegli czarną postać, podobną do ludzkiej istoty, która skoczywszy z wierzchołka drzewa, stanęła przed niemi, poruszając pałką znacznej objętości, bawiąc się nią jak dziecię laseczką.<br> {{tab}}Obaj mężczyźni cofnęli się z przerażeniem, poznawszy, iż się znajdują wobec goryla wielkiego gatunku, najdzikszego z pomiędzy zwierząt.<br> {{tab}}Paszcza goryla otwierała się i zamykała, zęby mu szczękały, pałką trzymaną w łapach wywijał w powietrzu.<br> {{tab}}Delvignes, obezwładniony przestrachem, stanął, nie mogąc poruszyć się z miejsca.<br> {{tab}}Flogny, będąc więcej panem siebie, chciał drżącą ręką naciągnąć kurek rewolweru i strzelić w potworne zwierzę, brakło mu jednak czasu do spełnienia tej operacyi.<br> {{tab}}Goryl wymierzył mu w czaszkę uderzenie pałką tak silnie, że agent upadł na drogę z rozbitą głową i zakrwawioną twarzą.<br> {{tab}}Delvignes, bardziej umarły niż żywy wydał krzyk przerażenia, a nie mogąc się utrzymać na nogach padł na kolana.<br> {{tab}}Mgła ciemna rozciągnęła się przed jego oczyma. Widział jednakże małpę, zbliżającą się ku sobie i podnoszącą w górę olbrzymią swą pałkę. Posłyszał świst złowrogi i uczuł jednocześnie jakoby góra zawaliła się na jego głowę.<br> {{tab}}Następnie, nie widział nic, nie słyszał, nie czuł i padł bezwładnie obok swego nieszczęśliwego towarzysza.<br> {{tab}}Goryl, pochyliwszy się nad nim, słuchał uderzeń jego serca, położywszy na nim swe ucho, poczem zerwał się, a pochwyciwszy swą pałkę, wymierzył mu drugi cios na wierzch czaszki, którą rozbił na dwoje.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/881|num=32}}{{tab}}Dokonawszy tego, powrócił do agenta Flogny.<br> {{tab}}Ten ostatni był już martwym zupełnie. Gwałtowność pierwszego uderzenia przebiwszy czaszkę, rozmiażdżyła mu mózg zupełnie.<br> {{tab}}Dziwna obecnie nastąpiła scena.<br> {{tab}}Goryl, przyklęknąwszy obok trupa, zaczął przeszukiwać jego ubranie z zadziwiającą pilnością, zabierając wszystko, ale to literalnie wszystko, co się znajdowało w kieszeniach nieszczęśliwego; ukończywszy to, wydał świst, podobny do jakiegoś umówionego wezwania.<br> {{tab}}Na owo hasło druga ciemna postać wysunęła się zpośród zarośli i ukazała na drodze.<br> {{tab}}Księżyc, wypływający w tej chwili z po za chmur, oświecił swemi promieniami tę nową postać, ukazawszy w niej Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— No! i cóż powiesz, pryncypale? — zawołał goryl. — Sądzę, iż tym razem napewno załatwiona już sprawa!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Przeszukałeś dobrze w kieszeniach agenta? — zapytał Arnold Desvignes.<br> {{tab}}— Jaknajstaranniej... — rzekł Trilby — którego pod małpią skórą poznali zapewne czytelnicy. — Oto wszystko, co miał przy sobie... Co zaś do tego drugiego...<br> {{tab}}— Nie ma co się nim zajmować... — odrzekł wspólnik Verrièra. — Komisant handlowy nie mógł posiadać nic, coby skompromitować nas mogło. Otóż medalik... koperta... portmonetka. Wszystko w porządku, jak trzeba. A teraz o trupach pomyśleć należy.<br> {{tab}}Jednocześnie straszny ryk rozległ się w pobliżu, w gęstwinie lasu.<br> {{tab}}— Słyszysz, pryncypale? — zapytał ze spokojem były klown z cyrku Fernando. — Dzikie zwierzęta poczuły woń {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/882|num=33}}krwi, w kilku minutach przybędą tu i rzucą siecią te szczątki. Wkrótce oczyszczą one plac walki. Pozostaje mi czas zaledwie do zmiany ubrania.<br> {{tab}}— Przyniosłem ci pakiet... Jest tam pod drzewem przy drodze.<br> {{tab}}Trilby poskoczył ku wskazanemu miejscu, lecz nagle cofnął się z okrzykiem przerażenia.<br> {{tab}}Lew i lwica, zbiegłe z menażeryi Pezona, stanęły na lekkiej wyniosłości wzgórza, a rozszerzone źrenice zwierząt ogniem wśród ciemności płonęły.<br> {{tab}}— Precz, drapieżnicy! — krzyknął Trilby stłumionym głosem, podczas gdy Arnold wycelował rewolwer, który trzymał w ręku.<br> {{tab}}Jedno z dzikich, zwierząt skoczyło, zakreślając półkole, a ominąwszy dwóch stojących mężczyzn, rzuciło się na trupy.<br> {{tab}}Był to lew.<br> {{tab}}W chwili, gdy zatapiał potworne swe szpony w jedno z leżących ciał, Arnold bezwiednie, instynktowo, nacisnął kurek swej broni.<br> {{tab}}Strzał wybiegł, a jednocześnie lew martwy rozciągnął się na trupie i nie poruszył więcej.<br> {{tab}}Kula, wleciawszy mu okiem, przeszyła mózg, sprawiając śmierć piorunującą.<br> {{tab}}Natenczas lwica, ryknąwszy straszliwie, skoczyła W drogę.<br> {{tab}}Arnold wraz z Trilbym uciekali całą szybkością nóg swoich; strach, rzec można, przypinał im skrzydła.<br> {{tab}}Drapieżne to jednak zwierzę nie ścigało ich wcale.<br> {{tab}}Rzuciwszy się na ciała zmarłych, pożerało je, lizało krew.<br> {{tab}}Uciekający, nie zważając na to, co się dzieje po za nimi, pędzili naprzód, nie zwalniając biegu.<br> {{tab}}Wybiegłszy z lasu, przybyli na równinę.<br> {{tab}}— Stój! — zawołał Trilby zdyszany. — Nie mogę dalej biedź w tem ubraniu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/883|num=34}}{{tab}}Pod osłoną wielkich drzew były klown z cyrku Fernando, zrzuciwszy w oka mgnieniu z siebie skórę małpy i maskę, przywdział zwyczajne ubranie, poczem, zapakowawszy skórę goryla, zabrał ją z sobą i obaj z Arnoldem udali się w drogę.<br> {{tab}}Była już północ, gdy przybyli do hotelu, którego bramę zastali zamkniętą.<br> {{tab}}Trilby podszedł ku bocznym drzwiom, wychodzącym na podwórze i znalazł je tylko na klamkę zamkniętemi.<br> {{tab}}— Pójdź! — rzekł do Arnolda — wrócimy tą samą drogą którą wyszliśmy.<br> {{tab}}Minąwszy ostrożnie dziedziniec, spostrzegli drabinę, ustawioną przy ścianie, a sięgającą dachu. Wszedłszy po niej do pierwszego piętra, wskoczyli przez otwarte okna do swoich pokojów.<br> {{tab}}Desvignes, zapaliwszy świecę, zaczął przeglądać przedmioty, zrabowane u nieszczęśliwego Flogny.<br> {{tab}}Trilby otwierał wytrychem drzwi pokoju komedyanta {{Korekta|Revel|Rével}}, wkładając tamże w skórzany kuferek skórę goryla, w jakiej ów aktor odegrać miał dnia następnego „Żoka, czyli małpę brazylijską.“ Uskuteczniwszy to, zapukał do drzwi Arnolda, który mu je otworzył natychmiast.<br> {{tab}}— Jestem kontent z ciebie — rzekł wspólnik Verrièra, podając mu rękę. — Majątek twój zapewniony... Pozostaje ci tylko zgładzić Misticota, a droga stanie przed nami otworem.<br> {{tab}}— Dopełnij, co pozostaje jeszcze do zrobienia... Licz na mnie.<br> {{tab}}— Rachuję też, jak na siebie samego. Jutro wyjadę.<br> {{tab}}— Wracasz do Paryża?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Dlaczego tak prędko?<br> {{tab}}— Dłuższa ma nieobecność mogłaby wzbudzić podejrzenia. Zresztą, potrzebuję rozciągnąć nadzór nad zakonnicą.<br> {{tab}}— Pozwolisz mi udzielić sobie jedną radę?<br> {{tab}}— Owszem... jeśli jest dobrą, wypełnię ją bez wahania.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/884|num=35}}{{tab}}— Otóż zajmij się przepatrzeniem mieszkania po nieboszczyku Flognym. Mogą tam znajdować się jakieś kompromitujące nas papiery.<br> {{tab}}— Przekonam się o tem z łatwością. Posiadam jego klucz, jego portfel, jego bilet inspektora policyi, którego użyję w potrzebie. A teraz idźmy obadwa na spoczynek. {{***}} {{tab}}Bytność policyjnego agenta w pałacu na bulwarze Haussmanna, głęboko zaniepokoiła siostrę Maryę.<br> {{tab}}Badania tego człowieka, zbrodnia, której sprawcy poszukiwał, śmiałość, z jaką wszedł do mieszkania bankiera dla dowiedzenia się o miejscowości, w której odnaleźćby mógł Misticota, wszystko to napawało przestrachem zakonnicę.<br> {{tab}}Zkąd mógł się dowiedzieć wspomniany agent, że chłopiec z Montmartre został z jej polecenia wysianym?<br> {{tab}}W jaki sposób Misticot mógł dać objaśnienia względem tajemniczego porwania Edmunda Béraud, szwagra Verrièra, który od lat trzydziestu upuściwszy Francyę, wrócił incognito do Paryża?<br> {{tab}}Dlaczego to stwierdzone napewno jego zniknięcie, to przypuszczalne morderstwo {{Korekta|zostałe|zostało}} ukryte przed rodziną?<br> {{tab}}Z jakiej przyczyny nastąpiło to widoczne zmieszanie się bankiera, stanowiące sprzeczność z zimnej zachowaniem się Arnolda Desvignes?<br> {{tab}}Siostra Marya nie wiedziała, co myśleć o wszystkiem.<br> {{tab}}Wielki zamęt, powstały naraz w jej mózgu, nie pozwolił jej w zimny i logiczny sposób wyprowadzić wniosków z tylu zebranych jednocześnie wypadków.<br> {{tab}}Wśród powyższego chaosu, jeden szczegół rysował się jasno przed jej oczyma, sprawiając jej niepokój głęboki.<br> {{tab}}Jeśli Stanisław Dumay został badanym przez Flognego, czy mimo całego swego poświęcenia i dyskrecyi nie wyzna {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/885|num=36}}prawdziwych powodów, dla jakich został przez nią wysłanym w tę podróż do Blévé?<br> {{tab}}Rada byłaby go powiadomić o tem, co zaszło, lecz w jaki to sposób uczynić?<br> {{tab}}Wyszedłszy z salonu, gdzie pozostawiła policyjnego agenta z Verrièrem i Arnoldem Desvignes, wróciła do Anieli, nie chcąc jej jednak przestraszać, nic nie wspomniała o tem, co nastąpiło. Uścisnęła ją tylko, życząc dobrej nocy i odeszła do swego pokoju, udając się na spoczynek.<br> {{tab}}Sen jednak nie przychodził. Obawa i niepokój oczu jej zamknąć nie dozwoliły.<br> {{tab}}Nie myślała już o Misticocie, lecz o tej zbrodni, otoczonej ciemnościami, której Edmund Béraud stał się ofiarą.<br> {{tab}}Na chwilę jej wszakże myśl ta nie przyszła, ażeby jej wuj mógł być tego wspólnikiem; pomimowolnie jednak rodzaj nieufności, która nie była jeszcze podejrzeniem, budził się w głębi jej duszy.<br> {{tab}}Flogny, ów agent policyi, powiedział: Było trzech morderców Edmunda Béraud. Znam dwóch z nich, a Stanisław Dumay będzie mnie mógł naprowadzić na ślady trzeciego.<br> {{tab}}I siostra Marya w swych sennych marzeniach widziała przesuwającą się przed sobą zaniepokojoną postać Juliusza Verrière i lodowatą maskę Arnolda.<br> {{tab}}Myślała pomimowolnie o przybyciu do Paryża tego człowieka, swego towarzysza podróży niegdyś na drodze żelaznej. Przybywał on z Indyj, również jak i Edmund Béraud, mlioner...<br> {{tab}}Edmund Béraud zniknął, a w kilka dni później Arnold Desvignes, również milioner, został wspólnikiem Verrièra.<br> {{tab}}Jakże w tem wszystkiem nie dopatrzeć łączności dziwnych, przestraszających?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/886|num=37}}{{tab}}Rozwidniło się, dzień zabłysnął, a siostra Marya, znużona bezsennością, podniósłszy się ubrała i aby rozproszyć oblegające ją straszne przypuszczenia, udała si-ę na mszę do kościoła Notre-Dame de Lorette.<br> {{tab}}W pałacu na bulwarze Haussmana niezwykły ruch panował. Kamerdyner przy pomocy odźwiernego znosił pakunki, umieszczając je na czekającym przededrzwżami omnibusie.<br> {{tab}}Lando, zaprzężone w parę pięknych koni, również oczekiwało.<br> {{tab}}Siostra Marya za powrotem z kościoła weszła do pokoju Anieli, którą zastała gotową do wyjazdu. Udały się do salonu, gdzie i bankier ukazał się za chwilę. Miał nachmurzone oblicze, zdawał się być mocno zamyślonym.<br> {{tab}}— Siadajmy i jedzmy... — rzekł krótko.<br> {{tab}}{{Korekta|— Droga|Droga}} do Malnoue zabierała około dwóch godzin czasu. Podróż odbyła się w milczeniu. Zaledwie od chwili do chwili obie kuzynki wymieniały z sobą słów kilka.<br> {{tab}}Verrière milczał, zatopiony w głębokiem rozmyślaniu.<br> {{tab}}Przyjechano na miejsce w godzinie śniadania. Służba, wysłana naprzód, wszystko na przejęcie przybyłych przygotowała. Każdy się udał do przygotowanych dlań apartamentów.<br> {{tab}}Wpływ sielskiej przyrody dawał się dostrzedz już na pannie Verrière, która zdawała się jakoby wracać do życia.<br> {{tab}}Biednemu dziewczęciu ubył najdotkliwszy ciężar; ojciec nie wspominał jej nic o Arnoldzie Desvignes, co pozwalało jej mieć nadzieję, że owa tyle nienawistna dla niej osobistość mniej często niż w Paryżu przy rodzinnym stole ukazywać się będzie. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/887|num=38}}{{c|'''VII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Dom mieszkalny Juliusza Verrière, który w okolicy „zamkiem“ nazywano, był to obszerny pawilon z kamienia zbudowany; w eleganckim stylu z epoki Ludwika XIII-go. Znaczna odległość od wsi go oddzielała.<br> {{tab}}Aleja z odwiecznych lip prowadziła do żelaznego osztachetowania, otaczając dwa mniejsze budynki, w tymże samym stylu stawiane, co i pawilon, z których jeden służył za mieszkanie dla miejscowego nadzorcy, będącego zarazem ogrodnikiem.<br> {{tab}}Park, zajmujący około dwunastu hektarów ziemi, zacieniony wspaniałemi drzewami, otoczony murem, tworzył prawdziwy las, pełen zwierzyny. Rozciągał się on poza domem, poprzedzony wielkim trawnikiem, zasianym kwiatami.<br> {{tab}}Obfitość w parku zwierzyny wymagała bezustannej czujności i nadzoru, ponieważ leśni złodzieje zakradali się tu od czasu do czasu dla tępienia takowej.<br> {{tab}}Aniela uwielbiała Malnoue. Tu to spędziła ona pierwsze lata dziecięce, przy boku swej matki, której związek z Juliuszem Verrière nie uczynił szczęśliwą, a skutkiem czego biedna kobieta szukała samotności. Tu młode dziewczę ujrzało po raz pierwszy kuzyna swego, Emila Vandame. Tu uczuła dla niego zrazu serdeczną życzliwość, a później miłość.<br> {{tab}}Podczas śniadania oblicze bankiera nie rozjaśniło się wcale.<br> {{tab}}Ruchy jego nagłe, przerywane, świadczyły o silnem, nerwowem podrażnieniu, co nié uszło uwagi tak siostry Maryi, jak i Anieli.<br> {{tab}}Po śniadaniu obie kuzynki weszły do parku.<br> {{tab}}Zakonnica prowadziła pannę Verrière, mocno jeszcze osłabioną.<br> {{tab}}— Zauważyłaś zapewne wraz zemną naglą zmianę, jaka nastąpiła w calem zachowaniu się mego ojca? — pytała {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/888|num=39}}Aniela, skoro znalazły się obie w znacznej od domu odległości.<br> {{tab}}— Spostrzegłam to... Mój wuj jest o coś zaniepokojonym, zgnębionym; odgadnąć jednak nie mogę powodu.<br> {{tab}}— Pójdziesz dziś na wieś dla zobaczenia się z proboszczem? <br> {{tab}}— Nie, jutro zrana odwiedzę go po mszy. — Nie obawiasz się, ażeby, odebrawszy list od Stanisława Dumay, nie przyniósł go tutaj?<br> {{tab}}— Nie, tego się nie obawiam. Dumey, gdyby nawet miał do mnie pisać, nie mógłby tego dziś uczynić. Gdyby więc list przyszedł na probostwo jutro zrana, pociągiem o godzinie dziewiątej, ja przed dziewiątą z księdzem proboszczem widzieć się będę.<br> {{tab}}— Trzebaby wynaleźć sposób, ażebyśmy odbierały wprost z poczty dzienniki...<br> {{tab}}— Dlaczego? Gdy przyjdą dla twego ojca, przyniosą je nam tu.<br> {{tab}}— To prawda... Gdyby jednakże w którym z tych, dzienników publikowano o jakim świetnym wojennym czynie Emila Vandame, mój ojciec nie dopuściłby go do rąk moich...<br> {{tab}}— Dobrze... pójdę na stacyę de Villiers i tak uczynię, by twoje życzenie spełnionem zostało.<br> {{tab}}— Czemu nie powierzyć tej czynności nadzorcy Forestierowi lub jego żonie?<br> {{tab}}— Nie ufam im obojgu.<br> {{tab}}— Sądzisz więc, że otoczone jesteśmy szpiegami?<br> {{tab}}Siostra Marya znacząco opuściła głowę, nic nie odpowiadając.<br> {{tab}}Bankier zamknął się w swoim apartamencie.<br> {{tab}}Od kilku godzin był prawie jak martwy.<br> {{tab}}Wiadomości, otrzymane wczoraj wieczorem, gromem weń ugodziły.<br> {{tab}}— Odkryto więc ślady morderców Edmunda Béraud — powtarzał sobie — a tym sposobem i Arnolda Desvignes, któ- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/889|num=40}}rego stawszy się wspólnikiem, przyjął i część zbrodni na siebie.<br> {{tab}}Gdyby Desvignes padł pod ręką sprawiedliwości i onby padł z nim razem, ponieważ ów nędznik, widząc się schwytanym, nie ukrywałby tego, że Verrière znał mordercę swojego szwagra i że wraz z nim chciał zagarnąć miliony, złożone w kasach domu Rotszylda, usiłując przedtem zgładzić wszystkich współsukcesorów.<br> {{tab}}Oczekiwało wtedy Arnolda Desvignes rusztowanie wraz z gilotyną, a Verrièra co najmniej galery.<br> {{tab}}Jakaż straszliwa przyszłość! Bankier odgadywał w zupełności tajemne zamiary swego wspólnika.<br> {{tab}}Flogny i Misticot, jako dwie osobistości, zagrażające najwyższem niebezpieczeństwem, zniknąć powinni.<br> {{tab}}Arnold, o którym był przekonany, iż nie cofnie się przed żadną zaporą, nie ulęknie żadnej trudności, dążąc prosto do celu wszelkiemi środkami, mógł jednak chybić...<br> {{tab}}Natenczas sprawiedliwość rozpoczęłaby swoje działanie.<br> {{tab}}Wszystko odkrytemby zostało!<br> {{tab}}Przerażająca ta ewentualność stawała się dla bankiera katuszą nad siły. Za jakąbądź cenę Verrière pragnął nazajutrz powrócić do Paryża, przekonać się, czyli Arnold nie przybył.<br> {{tab}}Nie chodziło tu teraz, jak w chwili pojedynku Desvigna z Vandamem, o unicestwienie złotych marzeń ostatniego, ale o topór gilotyny i galery.<br> {{tab}}Przy obiedzie bankier był również ponurym, jak przy śniadaniu.<br> {{tab}}Wstał pierwszy od stołu i wyszedł, polecając woźnicy, ażeby zaprzągł konie do powozu nazajutrz o godzinie szóstej rano, dla odwiezienia go na stacyę drogi żelaznej.<br> {{tab}}Równo ze świtem był już na nogach, nie zamknąwszy oczu przez noc całą.<br> {{tab}}O szóstej godzinie wsiadł do powozu i odjechał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/890|num=41}}{{tab}}Niezadługo potem siostra Marya wychodziła z parku, udając się ścieżką w stronę probostwa.<br> {{tab}}Kościół był pustym zupełnie, skoro przybyła. Sędziwy proboszcz z Malnoue odprawiał mszę o siódmej godzinie. Na kilka minut przed siódmą kapłan, przybywszy do kościoła, spostrzegł siostrę Maryę, a zbliżywszy się, rzekł do niej:<br> {{tab}}— Przybyłaś, siostro, zapewne na kilka dni do zamku swojego wuja, pana Verrière?<br> {{tab}}— Tak, ojcze.<br> {{tab}}— Z panną Anielą?<br> {{tab}}— Z nią razem... Towarzyszyłaby mi do kościoła, gdyby nie była cierpiącą...<br> {{tab}}— Cóż jest temu biednemu dziecku?<br> {{tab}}— Wielkie zgryzoty sprowadziły chorobę... szczęściem niebezpieczeństwo minęło.<br> {{tab}}— Cieszę się z tego i wkrótce przybędę do zamku dla odwiedzenia pana Verrière wraz z córką.<br> {{tab}}— Będziesz, mój ojcze, zawsze tam mile widzianym.<br> {{tab}}— Zobaczymy się jeszcze po mszy, ma siostro?<br> {{tab}}— Tak... jeśli, ojcze, pozwolisz. Radabym złożyć ci niektóre zwierzenia... prosić o pewną drobną przysługę...<br> {{tab}}— Oczekuj mnie więc na probostwie... Znajdziesz tam mą starą służącą, Magdalenę. Ja wkrótce przybędę.<br> {{tab}}— Dobrze, mój ojcze.<br> {{tab}}Wiemy już, jakiego rodzaju zwierzeń zakonnica pragnęła udzielić sędziwemu proboszczowi z Malnoue, jak wiemy zarówno, o co chciała go prosić ze względu wysyłanych do siebie listów.<br> {{tab}}Pewien, że siostra Marya nie mogłaby inaczej postąpić, jak w duchu czynienia dobrze, proboszcz zgodził się chętnie na oddanie jej tej małej przysługi co do listów, na jego nazwisko adresowanych, i przyrzekł wyznać otwarcie, jakie sprawi na nim wrażenie Arnold Designes, gdyby za swoją bytnością spotkał go w zamku.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/891|num=42}}{{tab}}Zakonnica, wyraziwszy głęboką swą wdzięczność, podniosła się, by odejść, gdy dzwonek zatętniał przy drzwiach probostwa.<br> {{tab}}Jednocześnie służąca Magdalena, tak podeszła wiekiem, jak jej pan, weszła, przynosząc listy i gazety, świeżo odebrane od wiejskiego posłańca.<br> {{tab}}Proboszcz, przejrzawszy adresa na kopertach, rzekł do zakonnicy:<br> {{tab}}— Dobrze uczyniłaś, siostro, przedłużywszy swój pobyt u mnie o kilka minut. Otóż i list do ciebie.<br> {{tab}}Tu podał list siostrze Maryi, która odebrawszy go drżącą zlekka ręką, zapytała:<br> {{tab}}— Pozwolisz mi go, ojcze, rozpieczętować?<br> {{tab}}— Czyń, jak gdybyś była u siebie.<br> {{tab}}W kopercie, którą siostra Marya rozdarła, znaj dowala się owa lakoniczna kartka, skreślona przez Trilbego w hotelu Kupieckim, w miejsce napisanej przez Misiicota.<br> {{tab}}Zakonnica czytała chciwie wyrazy: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Wszystko dobrze idzie... Nie troszcz się, siostro, gdyby moja nieobecność przedłużyć się miała.“}} {{tab}}Nie było żadnego podpisu, wszakże siostra Marya nie wątpiła, od kogo list ten pochodzi.<br> {{tab}}Któż inny, jak nie Misticot, mógłby pisać pod adresem księdza proboszcza w Malnoue?<br> {{tab}}Nie zadziwił jej nawet brak podpisu.<br> {{tab}}— List ten pochodzi od chłopca, o jakim ci, ojcze, mówiłam przed chwilą — wyrzekła.<br> {{tab}}— Jestżeś zadowoloną?<br> {{tab}}— Tak... bo pomimo krótkości listu, widzę, iż nie myliłam się w mych przypuszczeniach.<br> {{tab}}— Niech cię Bóg nie opuszcza, ma siostro, a gdybyś potrzebowała zdemaskować złoczyńców, niech ci przyjdzie z pomocą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/892|num=43}}{{tab}}Siostra Marya, wróciwszy do zamku, powtórzyła Anieli swoją rozmowę z proboszczem, oraz pokazała jej list, świeżo odebrany.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}O w pół do dwunastej Arnold Desvigues wsiadł na pociąg w Tours, który go przywiózł do Paryża na czwartą po południu.<br> {{tab}}Wprost z drogi żelaznej udał się na bulwar Beaumarchais’go, gdzie wszedł do swego pawilonu.<br> {{tab}}We dwadzieścia minut później, wyszedłszy ztamtąd w zwykłym ubiorze, pojechał fiakrem do bankowego biura Verrière i współka.<br> {{tab}}Widząc go wchodzącym do gabinetu, bankier wykrzyknął radośnie i podbiegł ku niemu, chcąc obsypać zapytaniami. Desvignes wszelako, nie będąc w zbyt dobrem usposobieniu, przerwał mu słowa:<br> {{tab}}— Bez badań i wyjaśnień... — zawołał. — Bądź kontent z tego, że się nie masz czego obawiać.<br> {{tab}}— Lecz ty... o ciebie mi chodzi... — rzekł Verrière.<br> {{tab}}— Skoro mówię, że nie masz się czego obawiać, to znaczy, że i ja jestem wolny od niebezpieczeństwa — odparł sucho Desvignes.<br> {{tab}}Dreszcz przebiegł bankiera od stóp do głowy, posłyszawszy to zdanie, którego znaczenie aż nadto dobrze pojmował.<br> {{tab}}Arnold ocalony i on ocalony. Arnold zgubiony pociągnąłby go wraz z sobą w zatratę.<br> {{tab}}— Cóż się tu działo? — zapytał Desvignes po chwili.<br> {{tab}}— Wszystko jaknajlepiej.<br> {{tab}}— Paweł Béraud?<br> {{tab}}— Przyszedł o oznaczonej godzinie dziś rano. Dano mu tymczasowe zajęcie, w oczekiwaniu innego, jakie dlań przeznaczysz.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/893|num=44}}{{tab}}— Pomyślę nad tem. A cóż tam słychać w Malnoue?<br> {{tab}}— Moja córka z kuzynką bawią tam od wczoraj.<br> {{tab}}— Pytałeś siostrę Maryę co do tego Misticota?<br> {{tab}}— Nic, wcale.<br> {{tab}}— Tem lepiej. Ani słowa w tym przedmiocie. Udaj, żeś zapomniał o wszystkiem, co nastąpiło.<br> {{tab}}— A jeśli ona badać mnie będzie?<br> {{tab}}— Zbądź jej zapytania... nic łatwiejszego.<br> {{tab}}Verrière westchnął głęboko.<br> {{tab}}— Ach! gdybyś wiedział, jak ja się obawiam... — wyszepnął — tracę sen, apetyt...<br> {{tab}}— Skoro się obawiasz do tego stopnia — rzekł Desvignes z pogardliwym uśmiechem — podam ci radę... Idź do prokuratora rzeczypospolitej i zadenuncyuj mnie. To oskarżenie zjedna ci łagodzące okoliczności...<br> {{tab}}— Dlaczego szydzisz, gdy sytuacya jest tak straszną? — zawołał Verrière; — dlaczego żartujesz sobie ze mnie?<br> {{tab}}— Żartuję, ponieważ twoje obawy są rzeczywiście śmiesznemi, a ja jestem człowiekiem poważnym. Skoro ci mówię, że nie ma niebezpieczeństwa, wierzyć mi powinieneś. Uspokój się więc... odzyskaj krew zimną, energję; inaczej, nie umiejąc zapanować nad sobą, ty sam sprowadzisz niebezpieczeństwo. Jeśliby się kto powinien obawiać, to ja... ja tylko, patrząc, jak lada chwila możesz zdradzić nas obu przez swoją słabość! Strzeż się, mój wspólniku!... bo w dniu, w którymbyś zgubił nas obu przez brak wytrwania i odwagi, bez wahania roztrzaskałbym ci czaszkę wystrzałem z rewolweru. Rozmyśl się więc, a przedewszystkiem uspokój... Idziemy jedną drogą, jednym krokiem. Lecz dość już o tym przedmiocie. Mówmy o czem innem. Wyjechałeś dziś rano z Malnoue?<br> {{tab}}— Tak... pierwszym pociągiem.<br> {{tab}}— Nic nie wiesz, co mogła zrobić przez ten czas twoja, siostrzenica?<br> {{tab}}— Nic nie wiem.<br> {{tab}}— Znasz proboszcza z Malnoue?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/894|num=45}}{{tab}}— Znam. Odwiedzamy się wzajem niekiedy.<br> {{tab}}— Jakiż to człowiek?<br> {{tab}}— Starzec, bardzo poczciwy i kochany przez swoich parafian.<br> {{tab}}— Wracasz dziś wieczorem do Malnoue?<br> {{tab}}— Czekałem na ciebie, inaczej byłbym już pojechał.<br> {{tab}}— Jedz więc.<br> {{tab}}— Nie pojedziesz zemną razem?<br> {{tab}}— Dziś nie... Mam interesa do załatwienia w Paryżu.<br> {{tab}}— Zobaczymy się jutro?<br> {{tab}}— Tak... Przybędę tu o zwykłej godzinie, a wieczorem, będę ci towarzyszył do Malnoue. Nie zapomnij o moich poleceniach.<br> {{tab}}— Będę, pamiętał.<br> {{tab}}Arnold podał rękę swojemu wspólnikowi.<br> {{tab}}Zimno tej ręki, która zdawała się być jakby ukutą z marmuru, przejęło dreszczem bankiera.<br> {{tab}}Wróciwszy do siebie na ulicę Tivoli, morderca Edmunda Béraud ukrył w szufladzie wszystkie papiery, skradzione przez Trilbego zmarłemu agentowi policyi, puczem udał się na bulwar Szpitala, do mieszkania Wiliama Scott.<br> {{tab}}Były klown z cyrku Fernando, posłyszawszy umówione stukanie, pośpieszył otworzyć.<br> {{tab}}— Będę cię potrzebował dziś wieczorem — rzekł przy — jestem na twe rozkazy... gdzież pójdziemy?<br> {{tab}}— Na ulicę François-Miron, nr. 30.<br> {{tab}}— Cóż tam robić będziemy?<br> {{tab}}— Najprzód dowiemy się, na którem piętrze mieszka agent policyi, Flogny.<br> {{tab}}— Flogny? — powtórzył Will Scott nie bez obawy. — Zkąd ten ptak wmięszał się w naszą sprawę?<br> {{tab}}— Za powrotem Trilby ci to wytłumaczy. Lecz bądź spokojny. Nie mamy się już czego obawiać ze strony Flognego. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/895|num=46}}Trzeba się tylko dowiedzieć o jego mieszkaniu. Lecz się tak przedstaw, ażeby cię nie poznano.<br> {{tab}}— Bądź spokojnym... całkiem się zmienię.<br> {{tab}}— Pośpiesz się więc...<br> {{tab}}Scott zmienił ubranie, włożył perukę i faworyty, nadające zupełnie inny wyraz jego fizyonomii.<br> {{tab}}— Jestem gotów... — rzekł. — Wyjdź pierwszy i idź przez bulwar Szpitala.<br> {{tab}}Za chwilę petem oba jechali powozem w stronę ulicy François-Miron.<br> {{tab}}— Cóż tam nowego na ulicy Sekwany i ulicy des Fleurus? — zapytał Desvignes.<br> {{tab}}— Małżeństwo z ulicy Sekwany ostatecznie się rozeszło — rzekł Scott; — obecnie nie wiem, gdzie się schroniła Joanna Desourdy ze swą córką, lecz wkrótce o tem się dowiem.<br> {{tab}}— A Eugeniusz Loiseau?<br> {{tab}}— Nie widziałem go od czterech dni. Uwolniłem z pod mej opieki, wróciwszy z Joinville-le-Pont, gdzie spędziliśmy dwa dni, wraz z Pawłem Béraud. Jeśli powrócił do żony na ulicę de Fleurus, to nie na długo, upewniam. Naprzykszyło mu się już to małżeństwo... Jutro zobaczę się z nim pod Srebrnym Czopem, przy ulicy l’Ecole-de-Médicine.<br> {{tab}}— Paweł Béraud, jest wciąż zakochanym w Wiktorynie?<br> {{tab}}— Więcej niż kiedykolwiek... A co do tego właśnie, ułożyłem już pewien plan.<br> {{tab}}— Nie zapominaj również ani o wdowie Ferron, ani o praczce z ulicy Gareau.<br> {{tab}}— Bądź spokojnym... Na każde z nich czas przyjdzie.<br> {{tab}}Woźnica przystanął z fiakrem na rogu ulicy François-Miron, jak mu to poleconem było.<br> {{tab}}Will Scott wysiadłszy, wszedł do starego pięciopiętrowego domu, oznaczonego numerem 39-ym, a zagłębiwszy się w ciemny korytarz, zapytał odźwiernej:<br> {{tab}}— Gdzie tu mieszka pan Flogny?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/896|num=47}}{{tab}}— Na trzeciem piętrze, drugie drzwi po prawej — odpowiedziała kobieta, nie patrząc na przybyłego.<br> {{tab}}— Czy jest w domu?<br> {{tab}}— Nie wiem... pójdź pan zobacz.<br> {{tab}}Scott, wszedłszy na trzecie piętro, spostrzegł na drzwiach bilet wizytowy z nazwiskiem „Flogny.“ Wróciwszy do Arnolda Desvignes, złożył mu sprawozdanie z tego, co zaszło.<br> {{tab}}— A więc idźmy do mieszkania Flognego... — rzekł wspólnik Verrièra.<br> {{tab}}— W jaki sposób tam wejdziemy?<br> {{tab}}— Mam klucz...<br> {{tab}}— A jeśli on wróci, podczas gdy będziemy u niego?<br> {{tab}}— Nie wróci... Wyjechał w podróż daleką.<br> {{tab}}Irlandczyk zrozumiał, co to znaczyło.<br> {{tab}}— Idźmy więc... — rzekł. — Ty idź naprzód, lecz zwolna i cicho. Stara odźwierna nie zwróci na ciebie uwagi. Nie zatrzymuj się aż na trzeciem piętrze... Ja będę tuż szedł za tobą.<br> {{tab}}Tak też uczynili.<br> {{tab}}Po upływie pięcia minut obaj stanęli przed drzwiami mieszkania Flognego.<br> {{tab}}Arnold, dobywszy klucz z kieszeni, otworzył nim zamek, a przepuściwszy Scotta przed sobą, wszedł, a następnie potarł zapałkę, od której rozpalił świecę, stojącą na stole.<br> {{tab}}W ciasnym, małym pokoiku, służącym za jadalnię, znajdował się tylko stół, szafka i cztery krzesełka, na pierwszy rzut oka nie zawierające żadnego papieru.<br> {{tab}}Arnold ze Scottem przeszli do jadalni.<br> {{tab}}— Baczność!... — zawołał Scott półgłosem — nie czyńmy hałasu. Cienkie, jak widzę, jest tu przepierzenie, mogą słyszeć w sąsiedniem mieszkaniu, co mówimy.<br> {{tab}}W rzeczy samej, szmer przyciszonej rozmowy dobiegał obecnych.<br> {{tab}}Scott, zapaliwszy lampę, stojącą nad kominkiem, pasta- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/897|num=48}}wił ją na stole, służącym zarazem za biurko, na którym leżało kilka książek, atrament, pióra i podręcznik.<br> {{tab}}Arnold, otworzywszy ów konotatnik, znalazł go próżnym.<br> {{tab}}— Do czarta! — zawołał — gdzież to zwierzę ukryło swoje papiery? A! otóż komoda... Przepatrz {{Korekta|szufllady|szuflady}}.<br> {{tab}}Były klown cyrkowy spełnił rozkaz, lecz bezskutecznie.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièra zatrzymał się przed biurkiem starożytnego kształtu, mówiąc:<br> {{tab}}— No! z pewnością je tu znajdziemy.<br> {{tab}}— Być może, ale do otworzenia zamku brakuje nam klucza.<br> {{tab}}— Nie możnaż i bez tego sobie poradzić?<br> {{tab}}— W jaki sposób? Włamanie skompromitowaćby nas mogło — odrzekł Scott. — Mieszkający obok dosłyszeliby hałas, powzięli podejrzenia.<br> {{tab}}— A jednak ja muszę wiedzieć, co się tam znajduje.<br> {{tab}}— Ileż mi czasu pozostawiasz na przetrząśnienie tego biurka?<br> {{tab}}— Do jutra wieczorem.<br> {{tab}}— Nie siedźmy tu zatem dłużej. Zmykajmy... a jutro na ulicę Tivoli dostarczę ci papiery, które poznać pragniesz.<br> {{tab}}Scott zgasił światło i wyszli oba, tak, iż odźwierna nie zauważyła wcale ich obecności w tym domu.<br> {{tab}}Znalazłszy się na ulicy, dwaj łotrzy się rozłączyli.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Po wstrząsającej scenie między Joanną Desourdy a żoną Eugeniusza Loiseau, ta ostatnia, złamana znużeniem, zgryzotą i nękana dreszczem febrycznym, zmuszoną była położyć się się do łóżka.<br> {{tab}}Zamiast jednakże uspokojenia, febra się zwiększyła i we dwie godziny później biedna Wiktoryna leżała bez zmysłów, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/898|num=49}}owładnięta maligną, w której wołała głośno, wydając jęki i wzywała o pomoc.<br> {{tab}}Jęki te i wołania nieszczęśliwej dobiegły sąsiadów, którzy sądząc, iż wyniknęła jakaś nowa sprzeczka pomiędzy kwiaciarką a jej mężem, powychodzili ze swych mieszkań i nasłuchiwać poczęli.<br> {{tab}}Skargi i krzyki chorej wzmagały się coraz bardziej, aż jeden z lokatorów pobiegł powiadomić o tem odźwierną.<br> {{tab}}— Ten zbrodniarz Loiseau zabija swą żonę — mówienie można pozwolić, ażeby ją zamordował.<br> {{tab}}Przestraszona odźwierna przybiegła do drzwi i zapukała.<br> {{tab}}Wiktoryna nie słyszała wcale, nie mogła nic słyszeć, straciwszy przytomność zupełnie.<br> {{tab}}— Niepodobna, ażeby tam się znajdował Loiseau — rzekła odźwierna po chwili zamyślenia; — nie wrócił wczoraj wieczorem, jestem tego pewną!<br> {{tab}}— Trzeba zatem powiadomić komisarza policyi — ozwała się jedna z sąsiadek.<br> {{tab}}— Może ona chce się pozbawić życia ta nieszczęśliwa? — dodała druga. — Ach; po miesiącu małżeństwa do czego ów łotr ją doprowadził!<br> {{tab}}— Co począć?— pytała odźwierna; — będąc sama tylko w stancyjce, odejść od domu nie mogę.<br> {{tab}}— Ja za panią popilnuję... — wyrzekła pierwsza z lokatorek. — Pójdź... sprowadź przynajmniej miejskiego strażnika.<br> {{tab}}Projekt ten został przyjętym.<br> {{tab}}Odźwierna pobiegła z pośpiechem, nie spotkawszy jednakże żadnego z miejskich strażników, dobiegła aż do biura komisarza policyi.<br> {{tab}}W pół godziny przybył komisarz do domu na ulicę de Fleurus, w towarzystwie lekarza, ślusarza i dwóch agentów, a powiadomiony o nikczemnem postępowaniu Eugeniusza Loiseau, kazał sąsiadkom wrócić do swych mieszkań, sam zaś nie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/899|num=50}}odbierając na pukanie do drzwi żadnej odpowiedzi, polecił ślusarzowi zamek otworzyć.<br> {{tab}}Drzwi ustąpiły natychmiast, bez oporu, i przybyli weszli do wnętrza, gdzie oczekiwał ich przejmujący smutkiem widok.<br> {{tab}}Wiktoryna, walcząc z gorączkowemi widmami, zsunęła się z łóżka i na w pół naga, w podartej bieliźnie, z rozpuszczonemi włosami, wiła się po podłodze, głową w nią uderzając.<br> {{tab}}Policzki miała mocno zarumienione. Oczy szeroko otwarte, pozbawione były blasku spojrzenia.<br> {{tab}}— Znajdujemyż się wobec wypadku otrucia, czy samobójstwa? — pytał komisarz lekarza, klęczącego przy chorej.<br> {{tab}}— Bynajmniej... Jest to wprost paroksyzm gorączki. Ta nieszczęśliwa mogła była oknem wyskoczyć... Cudem tego nie uczyniła!<br> {{tab}}— Czy może być ona w domu pielęgnowaną?<br> {{tab}}— Należałoby w takim razie sprowadzić do niej dozorczynię... Lecz będzież ją miała czem zapłacić?<br> {{tab}}— O! co tego, to nie zdoła uczynić — odpowiedziała odźwierna. — Jej mąż jest pijak, hulaka; roztrwania wszystko, co zarobi. Dłużni są tak za upłyniony kwartał komornego, jak i za bieżący. Ja sądzę, panie doktorze, że najlepiej byłoby przewieźć tę nieszczęśliwą do szpitala, zasługuje ona na gorliwe pielęgnowanie, zacna to bowiem bardzo istota:<br> {{tab}}— Panie komisarzu — rzekł lekarz — rzecz jest nagląca. Tej biednej kobiecie zagraża niebezpieczeństwo. Trzeba bez stracenia chwili przewieźć ją do sal publicznego miłosierdzia.<br> {{tab}}— Czyż zdoła ona jednak znieść podróż powozem?<br> {{tab}}— Wołałbym, aby ją przeniesiono na noszach, do powozu bowiem trudno byłoby ubrać tak ciężko chorą.<br> {{tab}}Komisarz powiedział coś agentowi, który wyszedłszy, wrócił za chwilę, sprowadzając nosze i dwóch ludzi.<br> {{tab}}Wiktorynę, wciąż bezprzytomną, położono na materacu, narzucono na nią ciepłą kołdrę, a dla ukrycia przed wzrokiem ciekawych, nosze na zewnątrz płótnem osłoniono, poczem udano się z nią w drogę do szpitala.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/900|num=51}}{{tab}}— Ja zabieram klucz z sobą — rzekł komisarz do odźwiernej, zamknąwszy mieszkanie. — Gdyby pan Loiseaa wróciwszy, chciał wejść, powiedz ma pani, ażeby przyszedł do mnie do biura.<br> {{tab}}— Uczynię to z przyjemnością, panie komisarzu. Ten hultaj zasługuje, aby mu ostre słowo prawdy powiedziano.<br> {{tab}}Spędziwszy dwa dni w Joinville-le-Pont w towarzystwie Pawła Béraud i Wiliama Scott, mniemanego {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}}, Loiseau w stanie najzupełniejszego ogłupienia, wrócił w poniedziałek rano do Paryża z dwoma swoimi kolegami.<br> {{tab}}Scott pożegnał ich obu przy winceńskiej drodze żelaznej, mówiąc:<br> {{tab}}— Do jutrzejszego widzenia!<br> {{tab}}Béraud śpieszył się do objęcia swych obowiązków w biurze Verrièra.<br> {{tab}}Loiseau, oszołomiony pijaństwem, w jakiem od sześciu dni pozostawał bez przerwy, kompletnie pozbawiony był przytomności umysłu.<br> {{tab}}— Co ja z sobą pocznę, jeśli mnie oba opuścicie? — mruczał, zwracając się do Pawia Béraud.<br> {{tab}}— Nie wrócisz przecież, spodziewam się, do domu? — rzekł Paweł.<br> {{tab}}— Nie chciałbym... a jednak... Potrzebuję moich rupieci, nie chciałbym ich pozostawić przy ulicy de Fleurus.<br> {{tab}}— Wiktoryna cię zatrzyma... wyjść ci nie pozwoli... — odrzekł nowomianowany urzędnik domu Verrière i Spółka.<br> {{tab}}— Niech się poważy odezwać... dałbym ja jej odpowiedź!<br> {{tab}}W usposobieniu, w jakiem znajdował się obecnie Loiseau, uważał Paweł, iż innej rady nie było.<br> {{tab}}— Zakończ z nią raz... — rzekł. — Staw się odważnie, pomnij, żeś przecie mężczyzną. Sprzedaj sprzęty, ot! jak ja zrobiłem, rozdziel pieniądze i rozejdźcie się z sobą.<br> {{tab}}— Dobrze... zrobię to zaraz dziś, bezzwłocznie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/901|num=52}}{{tab}}— Wsiądźmy do fiakra... Muszę zmienić ubranie przed pójściem do biura. Rozejdziemy się na ulicy de Bucy, a zobaczymy wieczorem pod Srebrnym czopem.<br> {{tab}}Na ulicy de Bucy pożegnawszy swego kuzyna, Loiseau stał przez kilka minut na trotuarze zadumany, z pochyloną głową, zapytując sam siebie, co mu teraz uczynić wypada?<br> {{tab}}Widocznie toczył z sobą walkę wewnętrzną.<br> {{tab}}Głos jakiś nieznany, milczący, od pewnego czasu począł się odzywać nanowo, czyniąc mu ważne wyrzuty z przyczyny jego postępowania.<br> {{tab}}Mimo to wahał się, a nie wiedząc, co robić, zaczął iść wprost przed siebie, bez celu.<br> {{tab}}W niedługim czasie znalazł się na ulicy de l’Ecole-de-Médicine, zboczywszy zupełnie z drogi, jaką mu iść należało na ulicę de Fleurus.<br> {{tab}}Wszedł do piwiarni pod Srebrnym Czopem bezwiednie, a dla dodania sobie energii, polecił podać wódki, której wychylił kilka kieliszków jeden po drugim.<br> {{tab}}Krew w nim się rozgrzała, w głowie mu się kręcić zaczęło. Cały jego system nerwowy drgał wściekle.<br> {{tab}}Bezrozumny ów nędznik, nie wahając się teraz, poszedł na ulicę de Fleurus.<br> {{tab}}Idąc, mówił głośno sam do siebie, jak gdyby chciał sobie dodać odwagi do spełnienia niegodziwości, projektowanej mu przez kuzyna.<br> {{tab}}Sumienie w nim powtórnie zamarło.<br> {{tab}}Przybywszy przed dom, spojrzał na okna. Były one szczelnie zamknięte.<br> {{tab}}Minąwszy korytarz, miał właśnie wchodzić na schody, gdy spostrzegłszy go odźwierna, podbiegła ku niemu.<br> {{tab}}— Ach! nieszczęśliwy człowieku!... — zawołała — cóżeś ty uczynił?<br> {{tab}}— Co... co? Com ja uczynił... — bąkał introligator, któremu wódka krępowała język. — Robiłem, co mi się podobało, moja matko, a sądzę, że cię to nie obchodzi! Może zostałaś za- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/902|num=53}}płaconą, ażeby napaść na mnie urządzić? No! wracaj, mówię ci, dc swojej budy, bo inaczej...<br> {{tab}}— Ha! jesteś łotrem... nie powiem, ostatniego rodzaju — wołała zaperzona odźwierna. — Znajdą się jednak tacy, którzy cię potrafią poskromić!<br> {{tab}}— Poskromić... mnie? Ha! ha! chciałbym wiedzieć, któż taki?<br> {{tab}}— Naprzód zostaniesz wyrzuconym z mieszkania przez woźnego.<br> {{tab}}— I owszem... myślisz, że ja chcę się trzymać tej waszej budy?<br> {{tab}}— Musisz zapłacić za kwartał ubiegły i ten, który się kończy obecnie. Po zapłaceniu pozostanie ci tylko zabrać swoje manatki... Właściciel nadal trzymać cię nie będzie... Dość ma lokatorów tego rodzaju!<br> {{tab}}— Milcz, czarownico! — wrzasnął Loiseau ze wzrastającem wzburzeniem. — Zapłacę twemu właścicielowi i rzucę z czartem to pudło... Niech je ogień spali!<br> {{tab}}Tu pobiegł na schedy.<br> {{tab}}— Gdzie idziesz? — zawołała odźwierna.<br> {{tab}}— Gdzie idę... do kroć piorunów! — zawołał — wszak wiesz, że idę do siebie.<br> {{tab}}— Po siebie... A więc, chcąc tam wejść, musisz naprzód iść prosić o klucz komisarza policyi.<br> {{tab}}To powiedziawszy, kobieta wsparła się tryumfująco na miotle, którą trzymała, w ręku.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''X.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Do komisarza? — powtórzył introligator z osłupieniem. — Mój klucz znajduje się u komisarza policyi? To kłamstwo! Moja żona mi otworzy.<br> {{tab}}— Twoja żona... — powtórzyła odźwierna; — czy wiesz, co się z nią stało? Zabrano do szpitala twą żonę...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/903|num=54}}{{tab}}Loiseau rzucił się gniewnie.<br> {{tab}}— Wiktoryna w szpitalu? — zawołał wytrzeźwiony nagle. — Co jej się stało? Co jej jest?<br> {{tab}}— Co jej jest... Dostała strasznej gorączki... A z czego? Bijesz ją... dręczysz, poniewierasz... Jesteś nikczemnikiem. Gdy napełniała cały dom jękami, że aż serce z żalu pękało, przyszedł komisarz. Kazał otworzyć drzwi ślusarzowi... I znaleziono tę nieszczęśliwą, leżącą bez przytomności prawie na podłodze. Miano dla niej więcej od ciebie litości, zaniesiono ją do szpitala. Co zaś do twego klucza, powtarzam, iż komisarz go zabrał; jeśli chcesz wejść domieszkania, idź po klucz do niego.<br> {{tab}}— Pójdę... albo nie pójdę... jak mi się będzie podobało! — wrzasnął w przystępie wściekłości Loiseau. — Komisarz nie zabroni mi wejść do mego mieszkania! Ha! wysłali mą żonę do szpitala... Niech tam zostanie zresztą, skoro ją zaniesiono. Lekarstwa przynajmniej nie będą mnie kosztowały.<br> {{tab}}Tu zaczął biedź szybko po schodach.<br> {{tab}}— Ach! łotr... łotr podły, bez serca!... — wołała, biegnąc za nim, odźwierna.<br> {{tab}}Na hałas, wynikły z tej sprzeczki, lokatorowie powychodzili, chcąc się dowiedzieć, co zaszło.<br> {{tab}}Przybywszy na piętro, gdzie mieszkał, Loiseau rzucił się na drzwi z całą zaciekłością.<br> {{tab}}Dało się słyszeć trzeszczenie.<br> {{tab}}Pod gwałtownością nacisku zamek wyszedł ze swej osady.<br> {{tab}}Drzwi się otworzyły. Loiseau wszedł.<br> {{tab}}Przestraszona tem włamaniem odźwierna, wybiegła z pośpiechem, a zamknąwszy swoją stancyjkę, udała się do właściciela domu, mieszkającego w pobliżu.<br> {{tab}}Loiseau pozostał przez kilka minut u siebie, zabierając wszystko, co mogło mieć jakąśkolwiek wartość pieniężną, następnie wyszedł, pozostawiwszy drzwi uchylone za sobą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/904|num=55}}{{tab}}Postanowił iść za przykładem Pawła Béraud i w tym celu udał się na ulicę Vaugirard, do składu używanych mebli.<br> {{tab}}— Mam meble do sprzedania — rzekł — wszedłszy do sklepu. — Nie będę żądał zbyt drogo, może pan kupisz?<br> {{tab}}— Owszem... A gdzie to?<br> {{tab}}— O kilka kroków ztąd... Przy ulicy de Fleurus.<br> {{tab}}— Pójdźmy... zobaczę.<br> {{tab}}Gdy Loiseau przybył wraz z kupcem, odźwierna jeszcze nie powróciła. Grupa lokatorów, zebrana w sieni, rozmawiała o wypadku dnia tego. Introligator, przeszedłszy koło nich, wprowadził kupca do mieszkania.<br> {{tab}}— Wysadziłem drzwi — rzekł, jak gdyby chodziło o rzecz najzwyklejszą w świecie; — kończmy więc prędko. Sprzedają wszystko, z wyjątkiem bielizny i ubrania.<br> {{tab}}W oka mgnieniu kupiec wszystko ocenił.<br> {{tab}}— Daję za to wszystko siedemset franków — rzekł — jeśli się zgadzasz, zabieram i płacę, w przeciwnym razie odchodzę.<br> {{tab}}— Zgadzam się... bierz i płać!<br> {{tab}}— Będęż mógł zaraz to zabrać?<br> {{tab}}Na te słowa ukazał się właściciel domu w towarzystwie odźwiernej.<br> {{tab}}— Panie Loiseau... — zapytał z gniewem — jakiem prawem pozwalasz pan sobie czynić w mym domu hałasy i krzyki?<br> {{tab}}— Jakiem prawem? ponieważ tak mi się podoba — odrzekł introligator. — Panu wolno jest tylko upominać się o zapłatę, nic więcej. Ile panu dłużnym pozostałem?<br> {{tab}}— Trzysta franków za komorne — odrzekł właściciel, dobywając kwity z kieszeni — a dwadzieścia franków za reparacyę drzwi wyłamanych.<br> {{tab}}— Jeżeli panu zapłacę te trzysta dwadzieścia franków — pytał kupiec — wolnoż mi będzie zabrać te wszystkie meble, jakie ml ten pan sprzedaje?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Zabierz je pan sobie.<br> {{tab}}— Oto jest trzysta franków i jedna moneta dwudziestofrankowa.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/905|num=56}}{{tab}}— Proszę odebrać pokwitowanie, panie Loiseau — mówił gospodarz, wręczając takowe introligatorowi. — Mimo, że to mnie nie obchodzi, pozwól sobie jednak powiedzieć dwa słowa: Źle skończysz, jeśli nie zmienisz swego postępowania...<br> {{tab}}— Zachowaj pan te nauki dla siebie — zawołał introligator. — Pomówimy o tem wszystkiem kiedyś... w przyszłości. Tymczasem powiadamiam pana, iż jestem u siebie, pan nie masz nic do mnie, skoro zostałeś zapłaconym. Proszę wyjść!<br> {{tab}}Widząc, iż ze strony takiego nicponia, obelgi jedynie mógł otrzymać, właściciel odszedł, a za nim odźwierna.<br> {{tab}}— Masz mi pan jeszcze trzysta osiemdziesiąt franków dopłacić — rzekł Loiseau do kupca. Wydam panu na ogólną sumę pokwitowanie. Wyłączam sobie tylko to zawiniątko — dodał, wskazując na pakiet, zawierający jego warsztatowe narzędzia, oraz, jak mówiłem, bieliznę i ubranie.<br> {{tab}}Po odebraniu pieniędzy i wydaniu pokwitowania Loiseau wyszedł, ścigany pogardliwym wzrokiem lokatorów, a przebiegłszy ulicę de Bucy, zażądał dla siebie pokoju w tym samym hotelu, gdzie mieszkał Paweł Béraud.<br> {{tab}}Otrzymawszy takowy, złożył w nim swoją walizkę i udał się do zakładu pod Srebrnym czopem. Potrzebował odurzenia.<br> {{tab}}Grał więc w karty i pił zapamiętale.<br> {{tab}}Około siódmej wieczorem przyszedł tam Paweł wprost z biura, ciekawy dowiedzieć się, co zaszło pomiędzy Eugeniuszem a Wiktoryną.<br> {{tab}}Loiseau był na w pół pijanym.<br> {{tab}}— Cóż było? — zapytał.<br> {{tab}}— Co było... skończone! — odrzekł introligator.<br> {{tab}}— Co... jakto?<br> {{tab}}— Co... rozłączenie, mój stary. Zrobiłem jak ty, zwinąłem mój bazar.<br> {{tab}}— Brawo! A Wiktoryną?<br> {{tab}}— Wiktoryną w szpitalu.<br> {{tab}}Paweł podskoczył zdumiony.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/906|num=57}}{{tab}}— W szpitalu Wiktoryna? — powtórzył, bledniejąc. — To niepodobna!<br> {{tab}}— Mówię ci prawdę... Zdaje się, że dostała swoich ataków nerwowych i komisarz policyi wyekspedyował ją do szpitala. Otóż pozbyłem się łatwo kłopotu. A co?<br> {{tab}}Paweł Béraud niezaprzeczenie był równie nikczemnym, podłym i okrutnym, jak Loiseau, mimo to czuł oburzenie, słysząc introligatora wyrażającego się w ten sposób o swojej żonie.<br> {{tab}}Chwila ta jednak trwała jak mgnienie błyskawicy. Pomyślał sobie, że im bardziej Loiseau okaże się nikczemnym względem Wiktoryny, tem więcej on będzie miał widoków powodzenia.<br> {{tab}}— Byłeś w szpitalu, widziałeś się z nią? — zapytał.<br> {{tab}}— A tożbym głupstwo uczynił! Rozłączenie nastąpiło i rzecz skończona! Jestem kawalerem... Nie mówmy o tem więcej, a raczej idźmy na obiad. Ja dziś ugaszczam was... Mam pieniądze!<br> {{tab}}Opuściwszy dwóch tych godnych siebie łudzi, powróćmy do Blévé.<br> {{tab}}Dyliżans, kursujący pomiędzy Amboise a {{Korekta|Blévè|Blévé}}, wychodził z Amboise o w pół do czwartej rano, jak o tem wiedzą czytelnicy. Bardzo często spóźniał się on o kilka minut, a niekiedy nawet o kwadrans.<br> {{tab}}Pięciu podróżnych jechało nim obecnie.<br> {{tab}}Konduktor, spędziwszy w karczmie niedzielę, znajdował się w nader wesołem usposobieniu.<br> {{tab}}Wyśpiewywał głośno, towarzysząc swej pieśni trzaskaniem z bicza. Konie szły szybko i wkrótce powóz wtoczył się do lasu.<br> {{tab}}Nagle szkapy, zwolniwszy bieg zaczęły objawiać niepokój, strzygąc uszami i wyrzucając oddech gwałtownie.<br> {{tab}}— Wio... hej! leniwce... — wołał konduktor, smagając je biczem — dalejże naprzód!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/907|num=58}}{{tab}}Konie poskoczyły galopem, co jednak z widocznym uczyniły wstrętem, nie przestając wyrzucać nozdrzami świszczącego oddechu.<br> {{tab}}Po kilku sekundach zatrzymały się znowu.<br> {{tab}}— Co to, do czarta? — zawołał konduktor, smagnąwszy je biczem.<br> {{tab}}Było to jednak napróżno. Oba bieguny stanęły jak wryte, drżąc na całem ciele, cofając się i wspinając na tylnych nogach.<br> {{tab}}Burza, grożąca przez noc całą, bokiem przemknęła, niebo wszelako ciemnem pozostało, a gęste gałęzie wielkich drzew ciemność tę jeszcze zwiększały.<br> {{tab}}— Nie! tu musiało zajść Coś niezwykłego... — mruknął konduktor i {{Korekta|zeskoczzwszy|zeskoczywszy}} z siedzenia, chciał ująć konie za cugle, aby je poprowadzić.<br> {{tab}}Oba rumaki nietylko, że odmówiły posłuszeństwa, ale tak silnie cofać się zaczęły, iż omal nie wywróciły w rów wehikułu wraz z podróżnymi.<br> {{tab}}— Co to jest... co się tu dzieje? — pytali jednogłośnie jadący z niepokojem i trwogą.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Już nie konduktor powozu odpowiedział na to zapytanie, ale straszliwy duet ryczenia, jakie się dało słyszeć na drodze w bliskiej odległości.<br> {{tab}}Konie wspięły się przestraszone, drżące, a zawróciwszy, gotowe były uciekać w kierunku Amboise.<br> {{tab}}Czując, iż nie zdoła ich za cugle poprowadzić, bez narażenia się na wywrócenie i stratowanie, konduktor wskoczył na siedzenie i chwycił za lejce, wołając na podróżnych:<br> {{tab}}— Stoją tu w pobliżu dzikie zwierzęta, zbiegłe z menażeryi Pezona... nie zdołamy zapewne przejechać...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/908|num=59}}{{tab}}Jednocześnie konie, zerwawszy się z miejsca, ruszyły wściekłym galopem wzdłuż drogi, widniejącej przed niemi.<br> {{tab}}Po za niemi brzmiał ryk drapieżców, który słabnął w miarę przebytej odległości.<br> {{tab}}Blisko przez trzy kilometry konie biegły jak szalone. Wszyscy podróżni drżeli. Powóz podskakiwał gwałtownie na resorach, zdawało się, iż lada chwila wywróci się, straciwszy równowagę.<br> {{tab}}W miarę jednakże zbliżania się do Amboise bieg stawał się mniej szybkim. Konie uspakajały się, oddalając od niebezpieczeństwa, zresztą znużenie je wyczerpało.<br> {{tab}}Zaczęło się rozwidniać w chwili, gdy powóz wjeżdżał do miasta. Drzwi i okna domów były jeszcze zamknięte.<br> {{tab}}Konduktor zatrzymał się przed hotelem Pocztowym. Podróżni, powysiadawszy, poczęli pukać do okiennic hotelu, aby im otworzono.<br> {{tab}}Służący zdumiał się, ujrzawszy za otwarciem bramy dyliżans, który o tej godzinie powinien był znajdować się w La Croix-Blévé.<br> {{tab}}Przywołał właściciela, któremu konduktor opowiedział, co zaszło.<br> {{tab}}— Żywo... po żandarmaryę! — wołał przedsiębiorca transportów pocztowych. — Niech zbudzą dowódcę... powiadomią komisarza! Niech przywołają z zamku kompanię żołnierzy! Kuryer musi wyjechać z zamku pod silną eskortą!...<br> {{tab}}Konduktor w jedną stronę, służący w drugą pobiegli, ażeby spełnić rozkazy.<br> {{tab}}Zbudzeni hałasem sąsiedzi, poczęli wyglądać oknami, pytając jedni drugich, a nie umiejąc znaleźć odpowiedzi. W trzy kwadranse później komisarz policyi z dowódcą żandarmeryi, {{Korekta|kamitanem|kapitanem}} konnicy i oddziałem żołnierzy otoczyli dyliżans dla konwojowania, podczas gdy woźnica przeprzęgał konie, ponieważ pierwsze napewno nie chciałyby iść w kierunku lasu Amboise.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/909|num=60}}{{tab}}Nabito broń, podróżni wsiedli do powozu, a kapitan, któremu poruczono kierownictwo wyprawą, rozkazał konduktorowi jechać wolnym truchtem, tak, aby jednocześnie z nim postępowali żołnierze.<br> {{tab}}Komisarz policyi wraz z sekretarzem zajął miejsce na wierzchu powozu.<br> {{tab}}Dyliżans wyruszył z miejsca.<br> {{tab}}W Blévé dziwiono się i niepokojono, nie widząc przyjeżdżającego wehikułu. Zaczęto wierzyć w jakiś wypadek, nikt jednak nie odgadywał, co się takiego stać mogło.<br> {{tab}}Droga, którą jechał dyliżans, zagłębiając się w las, biegła kręto i krzywo.<br> {{tab}}— Jak prędko przybędziemy do miejsca, w którem twoje konie zatrzymawszy się, iść dalej nie chciały? — pytał komisarz konduktora.<br> {{tab}}— Przybędziemy tam niezadługo; jest to na trzecim zakręcie drogi — odrzekł zapytany.<br> {{tab}}W rzeczy samej, po dziesięciu minutach, na trzecim skręcie, konie poczęły strzydz uszami, okazując zupełnie też same oznaki przestrachu, co ich poprzednicy.<br> {{tab}}— Otóż naśladują tamte... — mruknął konduktor.<br> {{tab}}— Popuść im lejce, niech wolno idą — zawołał kapitan, poczem rozkazał żołnierzom i żandarmom nastawić bagnety i karabiny.<br> {{tab}}Nagle konie stanęły w miejscu, nie chcąc iść dalej.<br> {{tab}}Przed niemi wprost droga tworzyła kąt ostry, nie dozwalając nic widzieć w odległości.<br> {{tab}}— Zmuś konie, ażeby postąpiły — zawołał kapitan.<br> {{tab}}Konduktor uderzył je silnie biczem. Zaczęły biegnąć, przemknąwszy tak kilka metrów, drżały jednakże, rozszerzając nozdrza.<br> {{tab}}Po kilku sekundach zatrzymały się powtórnie, spięte na tylnych nogach, okryte potem i pianą.<br> {{tab}}— Otóż drapieżne zwierzęta! — zawołał komisarz.<br> {{tab}}Głuche mruczenie dało się słyszeć na odległość trzech {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/910|num=61}}set metrów i spostrzeżono zdała dwie potworne głowy lwa i tygrysa, siedzących na drodze przy szczątkach, których niepodobna było rozeznać.<br> {{tab}}— Naprzód! — zawołał kapitan na swoich ludzi.<br> {{tab}}Żołnierze wykonali zlecenie.<br> {{tab}}Dyliżans pozostał w tyle z żandarmami.<br> {{tab}}Dzikie zwierzęta powtórnie ryknęły.<br> {{tab}}— Stój! — zawołał kapitan. — Wziąć na cel... a wymierzcie dobrze, me dzieci! Baczność na komendę! Ognia!<br> {{tab}}Silny huk strzałów rozległ się nagle. Gęsty dym zasłonił drogę na chwilę.<br> {{tab}}Konie z dyliżansu wspięły się na tylnych nogach, stając prostopadle, silna wszelako dłoń konduktora poskromić je zdołała.<br> {{tab}}Skoro dym się rozproszył, spostrzeżono jednego z drapieżników. tarzającego się na drodze, ryczącego z bólu.<br> {{tab}}— Naprzód! — zakomenderował kapitan — a biegnąc, nabijcie powtórnie broń.<br> {{tab}}Oddział żołnierzy, wraz z idącymi za nimi żandarmami, szybkim krokiem wyruszył z miejsca.<br> {{tab}}Komisarz policyi, sekretarz i dwóch podróżnych szli po za nimi.<br> {{tab}}Po przebyciu czwartej części odległości kapitan zawołał:<br> {{tab}}— Stój!... Celuj!... Ognia!<br> {{tab}}Tygrys, któremu pierwszym wystrzałem kula nogę rozerwała, upadł w kurzawę, nie dając znaku życia. Zbliżyli się wszyscy do miejsca krwawego dramatu. Nigdy straszniejszy widok nie przedstawił się ich oczom.<br> {{tab}}— Trupy ludzkie!... — zawołał komisarz, mocno pobladły na widok ciał porozdzieranych przez dzikie zwierzęta.<br> {{tab}}— Lew! — dodał kapitan, wskazując samca, zabitego kulą Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Rewolwer! — ozwał się dowódca żandarmów, podnosząc broń leżącą na drodze. — Ci nieszczęśliwi bronili się wido- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/911|num=62}}cznie... Jeden z nich zabił tego lwa, który już skostniał zupełnie.<br> {{tab}}— Ja pozostanę tu dla spisania protokułu — wyrzekł komisarz policyi.<br> {{tab}}— Kapitanie... kapitanie! — zawołał nagle sierżant; — oto na drodze ślady krwi świeżej. Z pewnością drugie zranione zwierzę dzikie ukryło się w lesie... Jedno z tych, do których daliśmy ognia.<br> {{tab}}— Baczność więc! — odrzekł oficer. — Nabijcie broń, wejdziemy w las jak tyralierzy, o dziesięć kroków odległości jeden od drugiego. Iść zwolna... Naprzód!<br> {{tab}}Ruch ten natychmiast wykonano. Żołnierze i żandarmi szli wzdłuż pochyłości, gotowi dać ognia w potrzebie.<br> {{tab}}— Jedz silnym kłusem! — zawołał komisarz na konduktora dyliżansu. — Opowiedz o wszystkiem żandarmeryi w Blévé, niech przybywają i przyprowadzą z sobą dwa wozy.<br> {{tab}}Konduktor odjechał wraz z podróżnymi, podczas gdy komisarz policyi zaczął przeszukiwać szczątki nieszczęśliwych dla stwierdzenia ich osobistości.<br> {{tab}}Kawały podartego ubrania leżały rozrzucone na drodze.<br> {{tab}}W chwili, gdy sekretarz podnosił jeden z tych płatów, ukazał się pod nim portfel nienaruszony wcale.<br> {{tab}}Podał go komisarzowi, który po otwarciu takowego znalazł w nim bilety wizytowe i listy z adresami do pana „Delvigne, komisanta handlowego.“<br> {{tab}}— Jeden więc z tych ludzi nazywał się Delvigne, to widoczna... — zawołał — lecz który?<br> {{tab}}Szukano na wszystkie strony, przewracano w szczątkach, lecz niepodobna było żadnej wskazówki odnaleźć.<br> {{tab}}Jednocześnie kilkanaście wystrzałów huknęło wśród lasu.<br> {{tab}}— Odnaleziono zranione zwierzę — pomyślał komisarz, nie przestając przeszukiwać w papierach. — A! — zawołał nagle, pochwyciwszy depeszę, adresowaną do Alfreda Delvignes w hotelu Kupieckim. — Otóż i adres, który dowodzi, iż jeden {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/912|num=63}}z tych nieszczęśliwych przebywał w Blévé. Razem tam byli oba zapewne. — Wybadawszy właściciela hotelu, otrzymamy potrzebne co do tożsamości obudwóch objaśnienia.<br> {{tab}}Ukazali się wychodzący z lasu żołnierze.<br> {{tab}}Kilku z nich niosło na noszach z gałęzi i karabinów zrobionych, przepyszną lwicę, którą złożyli obok lwa i tygrysa.<br> {{tab}}Kapitan promieniał radością.<br> {{tab}}— Piękne polowanie... hę... co, nieprawda, panie komisarzu? — zawołał.<br> {{tab}}— Wspaniałe, kapitanie... lecz mówią jeszcze o ukrywającym się tu gdzieś gorylu...<br> {{tab}}— Małpa... — odparł z pogardą kapitan; — co ona znaczy obok lwów i tygrysów. — Dziś, jutro, położymy ją na miejscu, albo schwytamy do klatki żywcem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Jednocześnie ukazało się kilku ludzi, pędzących na koniach galopem.<br> {{tab}}Była to żandarmerya z Blévé, wiedziona przez porucznika.<br> {{tab}}Dwa wozy, wysłane pękami słomy, za nimi postępowały.<br> {{tab}}Na jednym z nich umieszczono szczątki ciał ludzkich, na drugim trupy trojga zwierząt.<br> {{tab}}Komisarz policyi prosił porucznika, ażeby zechciał zasięgnąć wiadomości w hotelu Kupieckim, oraz, by prosił właściciela, iżby ten udał się bezzwłocznie do Amboise.<br> {{tab}}Żandarmerya udała się do Blévé. Dwa wozy jechały drogą ku Amboise.<br> {{tab}}W Blévé ponura wiadomość o strasznym nocnym wypadku nie doszła jeszcze do hotelu Kupieckiego, dokąd właśnie wprowadzamy czytelnika. {{kropki-hr}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/913|num=64}}{{tab}}Przybycie Flognego zmieniło zupełnie plan kampanii Misticota.<br> {{tab}}Dowiedziawszy się, iż ów agent poszukuje Wiliama Scott i Trilbego, wiedząc, iż się zajmuje śledzeniem Arnolda Desvignes, podrostek z Montmartre chciał już odjechać do Paryża, by powiadomić siostrę Maryę o wszystkiem, co zaszło. Po rozmyśleniu się jednak powiedział sobie, iż Flogny mylił się, być może, że Arnold Desvignes z ulicy des Tournelles mógł nie mieć nic łącznego ze wspólnikiem Verrièra, oprócz nazwiska, a ztąd, że należało mu śledzić osobistość, jaka go interesowała, i poznać jej przeszłość od chwili wyjazdu tejże z rodzinnego kraju, aż do czasu przybycia jej do Paryża.<br> {{tab}}— Za pomocą fotografii, jaką posiadam — mówił sobie — dojdę do odkrycia prawdy. — Jeżeli prawdziwy Desvignes został zgładzonym przez podstawionego, cierpliwe poszukiwania doprowadzą mnie do miejsca, gdzie zbrodnia spełnioną została. Wtedy to będę miał broń w ręku.<br> {{tab}}A skutkiem tych wniosków dodawał:<br> {{tab}}— Nie mam potrzeby wyczekiwać tu na papiery, jakie mi przyrzekł dostarczyć syn właściciela hotelu. Będę prosił, by mi je przysłał do Paryża. Niechaj dowie się tylko o nazwie fabryki w Plymouth, w jakiej pracował Desvignes, a pojadę tam natychmiast.<br> {{tab}}Misticot, wstawszy dnia tego równo ze świtem, przechadzał się po placu przed hotelem, oczekując na młodego urzędnika z merostwa, by spotkać go w przejściu z domu do biura.<br> {{tab}}Trilby po wyjeździe Arnolda śledził chłopca zdaleka.<br> {{tab}}Wróciwszy do hotelu, Misticot wszedł do swego pokoju, zapiął walizkę i poszedł przeglądać rozkład dróg żelaznych, ażeby wybrać dogodną godzinę na wyjazd z Blévé.<br> {{tab}}Postanowił jechać do Tours, a ztamtąd do Meaux, dalej do Caën i Cherbourga, zkąd parowcem przybędzie do Wejmouth.<br> {{tab}}Z Wejmouth będzie się mógł udać albo do Londynu, albo do Plymouth.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/914|num=65}}{{tab}}Stanąwszy w Anglii napisze do siostry Maryi.<br> {{tab}}Spełniając swą obietnicę, syn właściciela hotelu Kupieckiego zaraz po swem przybyciu do merostwa poszedł zapytać sekretarza, jak dawno miał ostatnią wiadomość od Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Od dwóch lat nie otrzymałem od niego żadnego listu — odrzekł sekretarz. — Ostatnie sięgają chwil wydalenia się jego z domu Patersona w Plymouth, gdzie pełnił obowiązki inżyniera-nadzorcy nad kopalniami węgla kamiennego.<br> {{tab}}— Nie zachowałeś pan ostatnich jego listów?<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że ich nie posiadam — odrzekł sekretarz. — Ale dlaczego pytasz mnie o to?<br> {{tab}}— Pewien podróżny, znajdujący się u nas, zbiera wiadomości o Arnoldzie Desvignes. Pragnie on widzieć jego własnoręczne pismo. Prosił mnie o dostarczenie sobie wszystkich akt stanu cywilnego, odnoszących się do rodziny Desvignes.<br> {{tab}}— Nie posiadam żadnego z jego listów. Arnold miał z Londynu wyjechać do Indyj, tak mi o tem donosił przynajmniej. Któż jest ów podróżny tyle ciekawy.<br> {{tab}}— Jest to pewien młody chłopiec, przybyły z Paryża.<br> {{tab}}— Jakiż ma interes w poznaniu owych szczegółów i posiadaniu tych akt?<br> {{tab}}— Sądzę, że tu chodzi o jakąś sukcesyę.<br> {{tab}}— Tem lepiej, jeżeliby Arnoldowi coś dostać się mogło.<br> {{tab}}Młody urzędnik, wróciwszy do Misticota, zakomunikował mu szczupłe powyższe objaśnienia, z wymienieniem nazwiska zakładu Patersona.<br> {{tab}}Trilby, znajdując się natenczas w kawiarnianej sali, gdzie rozmawiali dwaj młodzi ludzie, posłyszał, o czem mówili i dostrzegł, iż mały sprzedawca medalików czyni jakieś notatki w swoim pugilaresie.<br> {{tab}}— Odjeżdżam... — wyrzekł Misticot. — Nie zapomnij pan nadesłać mi przyobiecanych papierów.<br> {{tab}}— Skoro tylko zlegalizowanemi zostaną, natychmiast je wyekspedyuję. Którędy pan jedziesz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/915|num=66}}{{tab}}— Przez Cherbourg.<br> {{tab}}— Szczęśliwej podróży!<br> {{tab}}— Do widzenia!<br> {{tab}}Irlandczyk posłyszał to, o czem wiedzieć pragnął.<br> {{tab}}Kazał sobie podać śniadanie, zajadając takowe z najlepszym apetytem, poczem zapłaciwszy rachunek, udał się na stacyę drogi żelaznej w Blévé, gdzie nasz podrostek z Montmartre przybył w kilka chwil po nim.<br> {{tab}}Otwarto kasowe okienko do wydawania biletów.<br> {{tab}}Misticot zapłacił za miejsce do Tours. Trilby, rzecz prosta, uczynił toż samo, ponieważ miał sobie poleconem stosować się we wszystkiem do sprzymierzeńca siostry Maryi.<br> {{tab}}Pozostawiwszy obu podróżnych, jadących do Tours, wróćmy do Paryża.<br> {{tab}}Była godzina dziesiąta rano.<br> {{tab}}Posłaniec z zawiniątkiem na plecach szedł ulicą François-Miron.<br> {{tab}}Przybywszy pod numer 39-ty, wszedł w głąb domu, minął stancyjkę odźwiernej, stwierdziwszy rzutem oka, iż była zamkniętą, wszedł na schody i zatrzymał się na trzeciem piętrze, przededrzwiami mieszkania inspektora policyi, Flognego.<br> {{tab}}Za pomocą dobytego z kieszeni klucza otworzył drzwi, a wszedłszy wewnątrz, zamknął je za sobą, poczem, rozwiązawszy sznury zawiniątka, dobył zeń dwie wielkie kołdry wełniane.<br> {{tab}}Uczyniwszy to, zebrał wszystkie przedmioty, znajdujące się na biurku, o jakich mówiliśmy powyżej, a biurko samo owinąwszy kołdrą, okręcił je ściśle sznurami, a przerzuciwszy węzły takowych przez ramiona, podniósł biurko z niezwykłą siłą na plecy i wyszedł.<br> {{tab}}Znalazłszy się na schodach, szedł nie jak schodzący, ale jak wchodzący na nie człowiek, w tył się cofając.<br> {{tab}}Nagle zatrzymał się, posłyszawszy czyjeś kroki za sobą.<br> {{tab}}— Przeklęte schody! — rzekł głośno — omal że pod tym ciężarem ducha nie wyzionę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/916|num=67}}{{tab}}— Do kogo pan idziesz? — zapytała, zbliżając się, odźwierna.<br> {{tab}}— Do kogo... widzisz pani, że wchodzę i dosyć.<br> {{tab}}— Ale do kogo?<br> {{tab}}— Co panią to obchodzić może...<br> {{tab}}— Obchodzi mnie... jestem odźwierną; mam polecone od właściciela wiedzieć o wszystkiem, co się dzieje w domu.<br> {{tab}}— Idę więc na czwarte piętro, do pana Rondel; odnoszę mu biurko z reparacyi.<br> {{tab}}— Nie mieszka u nas żaden pan Rondel.<br> {{tab}}— Jakto... nie jestżem więc w domu pod numerem 39?<br> {{tab}}— Właśnie jesteś pan pod 39-ym.<br> {{tab}}Posłaniec dobył z kieszeni kawałek papieru i podał go odźwiernej.<br> {{tab}}— Wszakże tu napisano adres — rzekł.<br> {{tab}}— Ależ nie... — zawołała niecierpliwie po przeczytaniu.<br> {{tab}}— Jakto... nie napisane tu pan Rondel?<br> {{tab}}— Nazwisko to jest napisanem; lecz wziąłeś piątkę za trójkę, znać, że źle widzisz, mój panie. Wyraźnie nakreślono tu numer 59-ty.<br> {{tab}}Tu zeszedł, a znalazłszy się na ulicy ze swym ciężarem, skierował się nie pod numer 59-ty, lecz w stronę ulicy Geoffroy-Lasnier, gdzie się znajdował wynajmujący ręczne wózki do przewożenia mebli.<br> {{tab}}Wziąwszy z nich jeden, włożył nań biurko, starannie kołdrą okryte, a zaprzągłszy się do dyszla, ciągnął wózek ku ulicy Rivoli.<br> {{tab}}W godzinę później, zdyszany i spotniały, zatrzymał się przed domem Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Arnold, stojąc właśnie na dziedzińcu, wydawał rozkazy, brama była otwartą, przez nią więc wózek wtoczył się na podwórze.<br> {{tab}}— Mój stangret pomoże ci, przyjacielu — rzekł do posłańca. — Wnoś ostrożnie to biurko.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/917|num=68}}{{tab}}Po kilku minutach biurko agenta Flognego zostało ustawionem w gabinecie wspólnika Verrièra. Stangret, który pomagał je wnosić, oddalił się.<br> {{tab}}— A cóż... nie jestżem słownym, pryncypale? — zapytaj posłaniec, w którym czytelnicy zapewne oddawna poznali Wiliama Scott. — Wszak to dopiero południe?<br> {{tab}}— Godzien jesteś najwyższej pochwały! — rzekł Desvignes. — Ciekawym jednak, w jaki sposób zdołałeś wynieść to biurko?<br> {{tab}}— W sposób najprostszy w świecie! — Tu Will Scot opowiedział znane nam już szczegóły. — Przyniosłem wszystko, co trzeba, do otwarcia tego zamku bez włamania — mówił dalej, dobywając z kieszeni pęk kluczów różnych rozmiarów. — Czart chyba wdałby się w tę sprawę, gdybym pomiędzy niemi nie znalazł takiego, któryby się nadał.<br> {{tab}}— Próbuj... — rzekł Desvignes.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Will Scott wprowadzał w zamek cztery klucze kolejno bez skutku. {{Korekta|Pięty|Piąty}} nareszcie, obróciwszy się, otworzył zamek i klapa biurka opadła.<br> {{tab}}Masy najróżnorodniejszych papierów napełniały w nieładzie szufladę.<br> {{tab}}— Zostaw mi ten klucz i odejdź... — rzekł Arnold do swego wspólnika. — Nie chcę, aby obecność twoja tu u mnie zwróciła uwagę mej służby. — Gdybym się chciał z tobą widzieć, wiem, gdzie cię odnaleźć.<br> {{tab}}— Nie masz żadnej wiadomości od Trilbego?<br> {{tab}}— Jak nateraz, żadnej.<br> {{tab}}Irlandczyk, zebrawszy kołdry i sznury, wyszedł, a wrzuciwszy to wszystko w wózek, pociągnął z nim w stronę ulicy Geoffroy-Lasnier.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/918|num=69}}{{tab}}Desvignes, zostawszy sam. zamknął na klucz drzwi swego gabinetu i zaczął przeglądać znajdujące się w biurku papiery.<br> {{tab}}Większa ich część była przeszywaną w rodzaju akt, mając na okładkach napisane tytuły.<br> {{tab}}Na wierzchu jednego z pierwszych zeszytów, jaki mu wpadł w ręce, Arnold wyczytał czerwonym atramentem, dużemi literami nakreślone te słowa: {{c|ZBRODNIA W HOTELU INDYJSKIM.}} {{tab}}Były to papiery, jakich właśnie szukał wspólnik Verrièra, owoż twarz jego zabłysła zadowoleniem, podczas gdy palce gorączkowo rozwiązywały szpagat, okręcający te akta..<br> {{tab}}W przeddzień swego odjazdu do Blévé, a tem samem w dniu, w którym spotkał w Szynkowni Galerników angielskiego agenta Breet, wraz z jego żoną, Flogny przez cały wieczór klasyfikował notatki, łącząc je do tych, jakich mu dostarczyli londyńscy koledzy o Karolu Gérard i dwóch {{Korekta|irlandczykach|Irlandczykach}}: Wiliamie Scott i Trilbym.<br> {{tab}}Notatki to powyższe zwróciły przedewszystkiem na siebie wzrok mordercy Edmunda Béraud.<br> {{tab}}Czytał je bardzo uważnie, nie bez żywego jednak wzruszenia i przestrachu, mimo, że ich autor już nie żył.<br> {{tab}}A w rzeczy samej było się czego obawiać.<br> {{tab}}Flogny, wiedziony instynktem policyjnego agenta, był bliskim odkrycia prawdy.<br> {{tab}}Poczyniono kroki w celu odnalezienia śladów Karola Gérard, byłego sekretarza z Kalkuty. Wiedziano, że ów Karol Gérard uwolnił z więzienia w Londynie Scotta i Trilbego.<br> {{tab}}Śmierć agenta Flogny usuwała niebezpieczeństwo. Posiadanie tych notat ochraniało Arnolda Desvignes przed tem wszystkiem, cokolwiekby mu zagrażać mogło, otóż wyraz tryumfu zastąpił wkrótce widniejący przestrach na jego twarzy i w spojrzeniu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/919|num=70}}{{tab}}Wspólnik Verrièra prowadził dalej odczytywanie.<br> {{tab}}Powiadomiło go ono, że pełnomocnik bankiera, u którego Edmund Béraud złożył czek na swój milionowy majątek, przedstawiał się w gabinecie prokuratora rzeczypospolitej, aby oznajmić o depozycie, złożonym w swym banku, jako też, że Piotr Béraud, stary gałganiarz, żądał od naczelnika policyi wyjaśnień co do tajemniczego zniknięcia Edmunda Béraud, swojego brata.<br> {{tab}}Z papierów tych dowiedział się Arnold Desvignes, że każdy z członków rodziny Béraud znajdował się pod specyalnym nadzorem policyi.<br> {{tab}}Flogny na kilku limach streścił objaśnienia, otrzymane o członkach tejże rodziny.<br> {{tab}}Nota oddzielna, znacznie obszerniejsza, zawierała szczegóły, odnoszące się do wice-hrabiego de Nervey, a do niej przypiętemi były dwie kartki papieru tej treści:<br> {{tab}}„Jerzy de Nervey, hulaka, rozrzutnik, nawskroś zużyty, z rozpusty umierający już prawie, rujnuje się dla pewnej kobiety z półświatka nazwiskiem Melania Gauthier, swej krewnej, i naprzód trwoni majątek, jaki przypadnie mu kiedyś po matce, która, choć ciężko chora, przeżyć go może.<br> {{tab}}„Śledztwo, prowadzone przezemnie nad wyż wspomnianym Nerveyem, zbliżyło mnie do pewnego lichwiarza, nazwiskiem Robert, mieszkającego przy ulicy des Martyns. Dowiedziałem się od niego, że wice-hrabia Jerzy de Nervey zdyskontował u tegoż Roberta dwa weksle, każdy na pięćset tysięcy franków, z podpisem niejakiego Haltmajera, dobrze znanego na giełdzie.<br> {{tab}}„Po wypłaceniu hrabiemu pieniędzy w umyśle Roberta zrodziła się wątpliwość. Podpis zdawał mu się być zfałszowanym. Chciał to sprawdzić natychmiast, ale Haltmajer był nieobecnym w Paryżu. Robert zatem powierzył mi te dwa weksle, prosząc o stwierdzenie własnoręczności podpisu, który, gdyby się okazał sfałszowanym, Robert wniesie skargę do sądu.“<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/920|num=71}}{{tab}}— Otóż szczęśliwe zrządzenie losu! — wyszepnął Desvignes. — Jerzy de Nervey wraz ze swą matką odemnie są teraz zależni. Dzięki owemu sfałszowanemu podpisowi, będę mógł na nich oboje sprowadzić podwójną katastrofę, skoro mi się podoba, i to bez najmniejszego skompromitowania się, gdyż łatwo odnajdę pozór usprawiedliwiający obecność tych weksli w mem ręku. Sprawa gotowa, bierzmy się do niej.<br> {{tab}}Włożywszy plikę tych notat w okrywającą je poprzednio szarą bibułę, Arnold przystąpił do przeglądania szufladek. W jednej z nich znalazł mały skórzany woreczek.<br> {{tab}}Otworzywszy je kolejno, spostrzegł w woreczku umieszczone trzy tysiące dwieście franków w złocie, a w portfelu cztery tysiące franków w biletach bankowych, prócz tego dwie karty dla agenta policyi, podpisane i stemplowane, lecz bez położenia nazwiska.<br> {{tab}}Zkąd Flogny mógł posiadać te karty?<br> {{tab}}Mało go to obchodziło: rzecz główna, iż mógł z nich zrobić dla siebie użytek.<br> {{tab}}Zamknąwszy biurko, schował klucz od swojej szuflady i przygotowywać się zaczął do wyjścia.<br> {{tab}}Powóz zaprzężony czekał na niego przed bramą.<br> {{tab}}Wsiadłszy weń, pojechał do biura bankowego na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}Verrière był w swoim gabinecie.<br> {{tab}}— Jedziemy do Malnoue — rzekł Arnold do niego — chciałbym, ażebyśmy tam wcześnie przybyli. Zwiedzę szczegółowo wraz tobą twą willę, a z przyczyny ważnych powodów, radbym poznać tamecznego twego nadzorcę.<br> {{tab}}Bankier nie stawił temu przeszkody.<br> {{tab}}Oba pojechali na pociąg drogi żelaznej, który ich dowiózł do Villiere-sur-Marne na trzecią godzinę.<br> {{tab}}— Będziemy musieli iść pieszo aż do Malnoue — rzekł Verrière. — Nie spodziewają się, byśmy potrzebowali przybyć tak wcześnie, nie wydałem stangretowi rozkazu, aby przyjechał po nas w tym czasie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/921|num=72}}{{tab}}— Właśnie ja pieszo iść chciałem — rzekł Desvignes. — Potrzebuję poznać kierunek tej drogi. Nie ma jakiej bocznej ścieżynki, wiodącej krócej do Malnoue?<br> {{tab}}— Owszem, jest taka.<br> {{tab}}— Idźmy nią zatem.<br> {{tab}}— Dobrze, skoro taki sobie życzysz.<br> {{tab}}Wyszedłszy z Villiers, przeszli pod mostem drogi żelaznej, a przeciąwszy gościniec, prowadzący do Quene-en-Brie, udali się ścieżką, biegnącą wśród winnic.<br> {{tab}}Drożynę tę znali jedynie właściciele winnic i mieszkańcy tej okolicy.<br> {{tab}}Arnold szedł wolno obok Verrièra, przypatrując się położeniu wsi z uwagą.<br> {{tab}}Idąc tak dość długo, minęli wioskę de Coeuilly i znaleźli się w otwartem polu.<br> {{tab}}— {{Korekta|Zwóciwszy|Zwróciwszy}} się nieco na lewo — rzekł Verrière — moglibyśmy byli ominąć wioskę Coeuilly — lecz tym sposobem opóźnilibyśmy się o pięć minut.<br> {{tab}}— Dzwonnica ta, którą ztąd widać, czy to z kościoła w Malnoue?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— A domu twego nie widać z oddalenia?<br> {{tab}}— Nie, drzewa parku zupełnie go zakrywają.<br> {{tab}}— Czy droga ta prowadzi do osztachetowania parku?<br> {{tab}}— Nie, ona nas doprowadzi wprost murów zabudowań! Sądzę, że dziś nie zechcesz wracać do Paryża?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć, jeżeli użyczysz mi gościnności.<br> {{tab}}— Kazałem już przygotować dla ciebie apartament.<br> {{tab}}Obadwa weszli przez otwartą furtkę w osztachetowanie. Żona nadzorcy wychodziła właśnie ze swego mieszkania.<br> {{tab}}— Gdzie twój mąż? — zapytał Verrière.<br> {{tab}}— Poszedł, panie, do winnicy.<br> {{tab}}Bankier spojrzał na swego towarzysza pytającem wejrzeniem. Desvignes, zrozumiawszy je, odrzekł:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/922|num=73}}{{tab}}— Później nieco... Idźmy przedewszystkiem do mieszkania. Pragnę złożyć moje uszanowanie tak twojej córce, jako i jej kuzynce.<br> {{tab}}— Idźmy więc.<br> {{tab}}Pokojówka panny Verrière przechodziła korytarzem w chwili, gdy obaj wspólnicy próg przestępwali.<br> {{tab}}— Gdzie panna Aniela? — zapytał bankier.<br> {{tab}}— W salonie, z siostrą Maryą i księdzem proboszczem.<br> {{tab}}Verrière skrzywił się z niezadowoleniem.<br> {{tab}}— Tem lepiej... — rzekł Arnold — przedstawisz mnie księdza proboszczowi z Malnoue.<br> {{tab}}Pokojówka otworzyła drzwi salonu.<br> {{tab}}Na widok wchodzących ksiądz podniósł się z krzesła.<br> {{tab}}Aniela wraz z siostrą Maryą, spostrzegłszy Arnolda po za bankierem, zamieniły pomiędzy sobą spojrzenia pełne obawy.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Witam szanownego księdza proboszcza... — rzekł Verrière z najwdzięczniejszym uśmiechem, podchodząc ku kapłanowi i ściskając mu rękę. — Wyprzedziłeś mnie, kochany proboszczu, w moim zamiarze odwiedzenia cię w dniu jutrzejszym. Cieszę się niewymownie, żem przybył wcześniej do Malnoue, ponieważ to pozwoliło mi widzieć się z tobą. Mam nadzieję, iż zostaniesz, proboszczu, u nas na obiedzie.<br> {{tab}}Ksiądz rzucił okiem na Arnolda Desvignes, które to spojrzenie jasno wyrażało:<br> {{tab}}— Macie obcego gościa u siebie... nie wiem, czy zaproszenie przyjąć mi wypada.<br> {{tab}}Arnold zrozumiał ów gest proboszcza.<br> {{tab}}— Niechajże moja obecność nie staje księdzu na przeszkodzie w przyjęciu zaproszenia — ozwał się głośno, kłaniając z poszanowaniem. — Uczynisz mnie, proboszczu, szczęśliwym, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/923|num=74}}dozwalając korzystać ze swego towarzystwa. Jestem tu prawie domowym.<br> {{tab}}— Tak, w rzeczy samej... — poparł Verrière. — Przedstawiam ci, kochany proboszczu, mego wspólnika, pana Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Ksiądz drgnął pomimowolnie, posłyszawszy to nazwisko, i skłonił się zlekka Arnoldowi.<br> {{tab}}Ruch ten nie uszedł uwagi Desvignego.<br> {{tab}}— Mówiono mu już o mnie — pomyślał.<br> {{tab}}— Nie odmawiasz zatem, proboszczu, mojemu zaproszeniu? — pytał Verrière.<br> {{tab}}— Przyjmuję je.<br> {{tab}}— To dobrze. Czynisz nam tem najwyższą przyjemność.<br> {{tab}}W czasie tej rozmowy Desvignes zbliżył się do Anieli.<br> {{tab}}— Otóż — rzekł — dzień trzeci upływa, jak nie miałem szczęścia widzieć pani... Trzy oni dla mnie zabójcze śmiertelnie — dodał wzruszonym głosem. — Spostrzegam jednak z radością, że oblicze pani poczyna odzyskiwać swe dawne świeże rumieńce, oraz, że widzę panią bez porównania mniej smutną, niż w Paryżu.<br> {{tab}}To mówiąc, upajał się promieniejącą pięknością dziewczęcia, która nieokreślony czar roztaczała wokoło jej całej osoby.<br> {{tab}}Serce mu gwałtownie uderzało. Wobec panny Verrière czuł się zupełnie innym człowiekiem. Gotów był, jak wiemy, spełnić najcięższe zbrodnie dla otrzymania jej ręki i dowiódł tego, a nawet gdyby Aniela, co było niepodobieństwem, kochać go nie mogła, to czysta miłość dziewczęcia zdolną byłaby może zmienić tego potwora w uczciwego człowieka.<br> {{tab}}— Czuję się lepiej na zdrowiu... w rzeczy samej — odparła obojętnie córka bankiera. — Na to jednakże polepszenie nie wpływa ani usunięcie się moje z Paryża, ni czyste powietrze, jakiem tu oddycham, ani ów spokój głęboki, jaki mnie otacza...<br> {{tab}}— Cóż więc innego?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/924|num=75}}{{tab}}— Nadzieja! jaką odzyskałam i me stracę nigdy! — odpowiedziała znacząco, podniesionym głosem wymawiając powyższe wyrazy.<br> {{tab}}Arnold uczuł silny ból w sercu.<br> {{tab}}— Nic więc na świecie — pomyślał — nie zdoła wyrwać z duszy tej dziewczyny wspomnienia o poruczniku Vandame? Bywają nadzieje, które są złudzeniami — odpowiedział. — A takie bywają zwykle nader szkodliwemi, ponieważ, prowadząc prędzej lub później zawód za sobą, fatalnie oddziaływają na dalszy ciąg życia. Sądzę, że powyższe pani nadzieje do tych ostatnich należą.<br> {{tab}}— Przyszłość nam to okaże... — odparła żywo Aniela.<br> {{tab}}Arnold, zbliżywszy się ku niej, szeptał zcicha namiętnie:<br> {{tab}}— Przyszłość pani do mnie należy... jest moją wyłączną własnością! Ach! gdybyś pani wiedziała, jak cię kocham! Takiej miłości, jak moja, nic oprzeć się nie zdoła! Ona jest silniejszą nad wszystko! Zresztą, nikt umknąć nie jest w stanie przed swem przeznaczeniem... Przyszłość pani jest moją przyszłością... Mojem przeznaczeniem jest wielbić panią i uczynić ją szczęśliwą.<br> {{tab}}Aniela mocno pobladła.<br> {{tab}}Wstawszy z pogardliwem spojrzeniem, w milczeniu zbliżyła się do siostry Maryi, rozmawiającej z proboszczem i Verrièrem.<br> {{tab}}Arnolda ogarnęła boleść w połączeniu z wściekłością.<br> {{tab}}— Przeklęta zakonnico! — pomyślał — ty to dodajesz jej siły do walki, w której bez ciebie oddawna zostałaby już zwyciężoną! Ty to rozdmuchujesz w niej nadzieje, które ją ożywiają: Ty nakazujesz jej ufać w przyszłość. Ha! mimo, że połączyłaś się z nią przeciw mnie, ja się silniejszym okażę!<br> {{tab}}Verrière nie spuszczał oczu ze swego wspólnika podczas krótkiej jego rozmowy z Anielą. Dostrzegł, iż twarz Arnolda nagle spochmurniała.<br> {{tab}}— Mój kochany... — rzekł do niego. — Mówiłeś, iż pragniesz zwiedzić mój park. Zostawmy więc obie nasze panie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/925|num=76}}przy pogadance z proboszczem, a uzbroiwszy się w cierpliwość i siłę w nogach, zechciej mi towarzyszyć. Park jest rozległym. Czeka nas utrudzenie... Mimo to powinieneś poznać szczegółowo owo domostwo, jakie będzie stanowiło część posagu mej córki, mającego być ofiarowanym przezemnie tobie, kochany zięciu, w dniu waszych zaślubin.<br> {{tab}}Panna Verrière pobladła, jak marmurowa statua.<br> {{tab}}Siostrą Marya spojrzała na proboszcza, którego oblicze na to wszystko obojętnem pozostało.<br> {{tab}}Verrière zwrócił się ku księdzu.<br> {{tab}}— To wszystko — rzekł — coś słyszał, szanowny proboszczu, przed chwilą, daje ci poznać moje zamiary. Proszę, ażebyś przygotował mą córkę do tego związku, który pobłogosławisz, ponieważ tu w Malnoue odbędzie się to małżeństwo. Będzie to dzień szczęścia dla nas wszystkich, a twoi ubodzy, proboszczu, błogosławić go będą!<br> {{tab}}Po tych słowach, wziąwszy pod rękę Arnolda, wyszedł z nim z salonu.<br> {{tab}}— Otóż i pewność masz teraz, ojcze — zawołała żywo siostra Marya, zwracając się do księdza po odejściu Verrièra z Arnoldem. — To, o czem słyszałeś przed chwilą, jest niezmiennem postanowieniem mojego wuja. Ułożył on sobie oddać córkę temu Arnoldowi Desvignes i od tego nie odstąpi.<br> {{tab}}— Nie! na to ja nigdy się nie zgodzę... nigdy... słyszysz mnie, nigdy! — zawołała gwałtownie panna Verrière. — Nie ulegnę... raczej umrzeć wolę!<br> {{tab}}— Moim obowiązkiem jest radzić ci, pani, posłuszeństwo — rzekł kapłan poważnie. — Jesteś, me dziecię, kobietą rozsądną, inteligentną. Winnaś więc zastanowić się, że jeżeli twój ojciec, którego jesteś jedynem dzieckiem, wybrał ci za małżonka swojego wspólnika, to niezawodnie ma to twe dobro na celu.<br> {{tab}}— Interes pieniężny... — mów raczej, księże proboszczu — zawołała Aniela. — Podobnie nikczemne wyrachowania nie obchodzą mnie wcale... co dla mnie znaczy być mniej lub więcej {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/926|num=77}}bogatą? Właśnie mój rozum, moja inteligencya wskazują mi, gdzie leży mój obowiązek, me szczęście!... Ja już do siebie nie należę. Oddałam duszę i serce memu kuzynowi, Emilowi Vandame, i tej miłości wierną pozostanę!<br> {{tab}}— A gdybyś się myliła w tym razie, me dziecię — rzekł proboszcz; — gdyby twój ojciec, posiadający więcej życiowego doświadczenia, widział sprawiedliwiej od ciebie? Jeżeliby twe szczęście leżało w związku projektowanym, a nie w tym, o jakim ty marzysz?<br> {{tab}}— Mój ojcze... — zawołała siostra Marya — jakąż potęgą owładnął cię ów człowiek przy pierwszem widzeniu, że tak gorąco stajesz w jego obronie?<br> {{tab}}— Wrażenie, jakie na mnie wywarł, jest dlań korzystnem, przyznaję, znajduję go być człowiekiem, jak trzeba.<br> {{tab}}— Ależ to w najwyższym stopniu obłudnik, by pokryta.<br> {{tab}}— Jestżeś, siostro, tego pewną? Na jakich to zarzucasz mu zasadach? Kocha pannę Verrière i pragnie zostać jej mężem... Czyż poczytujesz mu to za zbrodnię?<br> {{tab}}— Ależ ja mu powiedziałam, że go nie kocham — zawołała Aniela — że kocham innego... A mimo to, on trwa w swoim zamiarze.<br> {{tab}}— Jego upór w tym razie świadczyć może o stałości jego przywiązania. — rzekł proboszcz. — Według mojego zdania, obie z siostrą Maryą mylicie się w swej nienawiści do tego człowieka. Siostra Marya odmalowała mi go w najczarniejszych kolorach, zaś jego postać żyjąca zupełnie inaczej mi się przedstawia. Widzę pana Desvignes, jako najwytworniejszego z dżentlemenów. Mimo lat młodych, nie znać na nim wcale zużycia, tak często spotykanego u ludzi w jego wieku. Zdaje się wam, że macie w nim wręga... Upewniam, że tak nie jest bynajmniej. Mocno żałuję tego młodzieńca, iż jego uczucia nie zdołały pozyskać sympatyi, ale nienawiść.<br> {{tab}}— Tak jest, nienawiść! — zawołała żywo panna Vierrière.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/927|num=78}}{{tab}}— Nienawiść graniczy niekiedy z miłością — wyszepnął ksiądz z uśmiechem.<br> {{tab}}— Nie! nie mów tego, księże proboszczu, zaklinam! — Mimo to, powtarzam, me dziecię, mam to silne przekonanie, iż z mężem, jak pan Desvignes, byłabyś zupełnie szczęśliwą.<br> {{tab}}— Mów raczej, proboszczu, najnieszczęśliwszą z kobiet! — wyjąknęło dziewczę, zalewając się łzami. — Tak! gdyby mnie zmuszano do tego związku, wstąpię raczej do klasztoru.<br> {{tab}}— Uspokój się moje dziecię, proszę cię o to — rzekł kapłan. — Nie będę już bronił dłużej pana Desvignes... Nie będę usiłował przekonywać cię, przyszłość wszelako okaże, iż miałem słuszność w tym razie.<br> {{tab}}Verrière z Arnoldem, wyszedłszy z zamku, szli w stronę winnicy.<br> {{tab}}— Spiskowały obie przeciwko mnie, gdyśmy przybyli — rzekł Arnold do swego wspólnika.<br> {{tab}}— Domyśliłem się tego i słyszałeś, co powiedziałem.<br> {{tab}}— Bardzo to było zręczne... Lecz wierzaj mi, że siostra Marya jest niebezpieczną.<br> {{tab}}— Nie zaprzeczam, temu...<br> {{tab}}— Jest to żmija, która śmiertelnie ukąsić mnie pragnie.<br> {{tab}}— Czyliż nie można przyłamać jej żądlą?<br> {{tab}}— I na to czas przyjdzie... Cierpliwym być trzeba.<br> {{tab}}— Wzbroniłeś mi zapytywać siebie, mój Arnoldzie. Byłem posłuszny. A jednak potrzebuję koniecznie zyskać od ciebie w niektórych rzeczach objaśnienia.<br> {{tab}}— Cóż takiego chcesz wiedzieć?<br> {{tab}}— Jakie zlecenie poruczyła moja siostrzenica temu Misticotowi, na ślady którego z taką uprzejmością naprowadziłeś policyjnego agenta?<br> {{tab}}— Siostra Marya chce koniecznie w przeszłości mojej odnaleźć coś takiego, coby ci nie pozwoliło oddać mi ręki panny Anieli. Misticot jest jej wysłańcem w tym celu. Stara się dokładnie w tym celu przetrząsnąć mą przeszłość. Pojmujesz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/928|num=79}}{{tab}}— Aż nadto dobrze rozumiem... I cóż natenczas?<br> {{tab}}— Co? — powtórzył Desvignes.<br> {{tab}}— Gdyby coś odnalazł... Gdyby mówił?<br> {{tab}}— Odnaleźć może... Lecz mówić ja mu zabronię.<br> {{tab}}— W jaki sposób... Dlaczego?<br> {{tab}}— Mój kochany — rzekł Desvignes — prosiłem cię już, abyś nie mieszał się do tego... To moja sprawa i mnie ona tylko obchodzi. Poprzestań na tem, nie badaj, bo ci nie odpowiem.<br> {{tab}}— A jednak...<br> {{tab}}— Tst! ani słowa więcej! — zawołał Arnold nakazująco.<br> {{tab}}Bankier zamilkł.<br> {{tab}}Weszli w głąb winnicy.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Forestier, nadzorca willi, który zarazem był i ogrodnikiem, wydawał polecenia dwom ludziom, wynajętym do roboty na dzień cały.<br> {{tab}}Spostrzegłszy nadchodzącego Verrièra z Arnoldem, ukłonił się im z głębokiem uszanowaniem.<br> {{tab}}— Chcemy zwiedzić park — rzekł bankier. — Weź strzelbę, zastrzelisz nam bażanta na obiad.<br> {{tab}}— Jestem na pańskie rozkazy — odparł Forestier, biorąc za dubeltówkę, w kącie winnicy stojącą.<br> {{tab}}Arnold przypatrywał się służącemu swego wspólnika.<br> {{tab}}Był to mężczyzna małego wzrostu, około lat czterdziestu mieć mogący, szczupły, choć silny z pozoru, o rumianych, ogorzałych policzkach, rysach twarzy pospolitych, bez wyrazu.<br> {{tab}}— Typ prostego chłopa — pomyślał Desvignes — to, czego mi właśnie trzeba.<br> {{tab}}— Idźmy główną aleją... — rzekł Verrière.<br> {{tab}}Alea, w głąb której wszyscy trzej weszli, ciągnęła się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/929|num=80}}wzdłuż muru otaczającego willę. Była ona szeroką, zacienioną podwójnym rzędem starych drzew kasztanowych.<br> {{tab}}Gęste zwoje bluszczu i pnących się roślin pokrywały mur zupełnie. Miejscami, przez utworzone umyślnie przedziały, widać było wieś w oddaleniu. Gromada królików przebiegała galopem aleę.<br> {{tab}}— Macie tu dużo zwierzyny? — pytał Desvignes Forestiera.<br> {{tab}}— Bardzo dużo, panie, a nawet za wiele, co nam przyczynia niemało kłopotu.<br> {{tab}}— Jak to... z jakiej przyczyny?<br> {{tab}}— Ściąga to nam leśnych złodziei.<br> {{tab}}— Tak, w rzeczy samej — poparł Verrière. — Ci rozbójnicy przychodzą okradać mój park z królików, zajęcy i bażantów, mimo szczelnego zamknięcia i dozoru.<br> {{tab}}— Przełażą więc wierzchem przez mur?<br> {{tab}}— Jaknajwygodniej.<br> {{tab}}— Ależ to niebezpieczne...<br> {{tab}}— A nadewszystko kłopotliwe.<br> {{tab}}— Nie chodzi więc tu straż podczas nocy? — zapytał Arnold Forestiera.<br> {{tab}}— Ba! ma się rozumieć, iż się i nocą pilnuje — odpowiedział tenże gniewliwie. — Gdy jednak pracowało się dzień cały, trudno jest przez noc utrzymać się na nogach.<br> {{tab}}— Masz pomocników? — pytał Desvignes.<br> {{tab}}— Tylko do robót w ogrodzie. Mówiłem już niejednokrotnie panu Verrière, iż trzebaby przyjąć leśniczego do parku.<br> {{tab}}— Za zbytby to drogo kosztowało, mój kochany — rzekł śmiejąc się, Verrière.<br> {{tab}}— Za dwieście franków miesięcznej pensyi, jakąby ten człowiek pobierał, ocaliłbyś pan zwierzynę, dwa razy tyle wartości mającą — odparł Forestier. — Lecz raczcie się zatrzymać, panowie — dodał — zdaje mi się, iż tu odnajdę bażanta, słyszę, jak odżyw się, poruszając suchemi liściami.<br> {{tab}}Arnold z bankierem przystanęli.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/930|num=81}}{{tab}}Forestier wszedł w gęstwinę. Wspaniały bażant wyfrunął tuż prawie z pod jego nóg.<br> {{tab}}Nadzorca pozwolił mu wznieść się w powietrze, a gdy ptak mknął w znacznej odległości, wystrzelił.<br> {{tab}}Bażant padł na miejscu bez życia.<br> {{tab}}— Dzielny strzał! — rzekł Verrière. — Podnieś tego ptaka i zanieś do kuchni. Nie potrzebujesz tu już powracać — dodał, zwracając się do Forestiera. — Sami odbędziemy przechadzkę.<br> {{tab}}Udali się w {{Korekta|głęb|głąb}} parku.<br> {{tab}}W odległości kilkudziesięciu kroków Arnold dostrzegł małą furtkę, w murze wybitą.<br> {{tab}}— Dokąd prowadzi to wyjście? — zapytał.<br> {{tab}}— Na drogę, wiodącą do sąsiedniej wsi, Emerainville.<br> {{tab}}O sto kroków dalej ukazał się piękny pawilon murowany, dachówką kryty, z dwoma oknami na parterze, a trzema na pierwszem piętrze.<br> {{tab}}— Czy ten dom mógłby być mieszkalnym? — zapytał Desvignes.<br> {{tab}}— Bezwątpienia. Zawiera on dwa pokoje na dole i dwa na górze, a spichrz oprócz tego.<br> {{tab}}— Tu powinien mieszkać nadzorca — rzekł Arnold. — Doskonałe miejsce do nocnego pilnowania. Powiedz mi, czy ufasz temu Forestierowi?<br> {{tab}}— Pod jakim względem?<br> {{tab}}— No, czy powierzyłbyś mu jakąś ważniejszą misyę do spełnienia?<br> {{tab}}— Nigdy w życiu! Uważam go bardzo nisko pod względem inteligencyi.<br> {{tab}}— Jak dawno służy on u ciebie?<br> {{tab}}— Od pięciu lat... Takim, jak jest, wystarcza on dla mnie.<br> {{tab}}— A gdzie znajduje się klucz od furtki, wychodzącej na drogę do Emerainville?<br> {{tab}}— Jeden z tych kluczów jest u Forestiera.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/931|num=82}}{{tab}}— Są więc dwa klucze?<br> {{tab}}— Tak... drugi wisi u nas w przedpokoju na ścianie. Aniela bierze go niekiedy, wychodząc na wieś na przechadzkę ze swą kuzynką lub pokojówką. Ale dlaczego pytasz mnie o to?<br> {{tab}}— Przyczynę wyjaśnię ci później. Nie ufam twej siostrzenicy, a ztąd ostrożnym mi być należy. Czy siostra Marya w dobrych stosunkach z tymi Forestierami?<br> {{tab}}— Ona ze wszystkimi żyje w najlepszych stosunkach, wątpię jednakże, by im powi erzyć zechciała coś z tego, co zamierza uczynić. Jest to kobieta zamknięta sama w sobie.<br> {{tab}}— A jednak obrała sobie proboszcza za powiernika?<br> {{tab}}— To co innego.<br> {{tab}}— Mój drogi wspólniku — począł Desvignes — uważam, iż tu jest koniecznością inny nadzór ustanowić. Zamiary siostry Maryi, wyznam ci szczerze, mocno mnie niepokoją. Z jej strony wszystkiego się nam obawiać należy.<br> {{tab}}— Ustanowić inny nadzór... łatwo to powiedzieć... — rzekł Verrière.<br> {{tab}}— I łatwo wykonać! — dodał z naciskiem Desvignes.<br> {{tab}}— Lecz w jaki sposób? Nikt tu nie zasługuje, aby go ze służby usunąć.<br> {{tab}}— Leśniczy, którego głównym obowiązkiem byłoby strzedz zwierzyny od złodziei, mógłby zarówno śledzić postępowanie twej siostrzenicy.<br> {{tab}}— Powierzać obcemu rolę szpiega we własnem domostwie, byłaby to według mnie, najwyższa nieroztropność.<br> {{tab}}— Tak, rzeczywiście, gdyby to powierzonem było nieznajomemu.<br> {{tab}}— Masz więc pod ręką człowieka, któremu zaufać byłoby można.<br> {{tab}}— Mam. Rozgłoś, iż chcesz przyjąć leśniczego do nadzoru zwierzyny w parku, ponieważ Forestier wszystkiemu wystarczyć nie jest w stanie. Daj rozkaz, aby wyporządzono pa- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/932|num=83}}wilon, a w chwili oznaczonej nowy sługa przybędzie dla objęcia swego obowiązku . — Dobrze... uczynię, jak zechcesz.<br> {{tab}}— Liczę na to. A teraz jeszcze jedno zapytanie. Od chwili, jakeśmy się oba poznali, powiedz mi, czy nie przyjmowałeś u siebie nikogo z dawnych swoich przyjaciół, z którymi żyłeś niegdyś w bliższych stosunkach zażyłości? Nie brałbym ci tego za złe bynajmniej, gdybyś się od nich usunął zupełnie. Opinia ogółu uważała cię jako człowieka bliskiego upadku, bankructwa. Usunięto się od ciebie, ozięble cię przyjmowano, nieprawdaż?<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej — wyszepnął Verrière.<br> {{tab}}— Dziś nasza współka przyniosła świetne owoce. Twe położenie wyjaśniło się, stało się czystem, godnem zazdrości. Znajomi nie usuwają się już od ciebie, ale przeciwnie, starają się o twoją przyjaźń?<br> {{tab}}— Prawda! rzekł bankier z zadowoleniem.<br> {{tab}}— Otóż potrzeba ci powrócić do twoich dawnych stosunków, znajomości. Wydaj u siebie świetny, wspaniały bal.<br> {{tab}}— Uczynię to za powrotem do Paryża w październiku.<br> {{tab}}— Nie! na to nie będziesz czekał ani powrotu do Paryża, ani października. Urządzisz tutaj zabawę, na którą zaprosisz swoich kolegów, klientów, przyjaciół, znajomych. Miej wiele gości. Wystawność przyjęcia niech będzie wspaniałą i podczas tej to uroczystości ogłoś swym bliskim o małżeństwie córki z twoim wspólnikiem.<br> {{tab}}— Chcesz tego?<br> {{tab}}— Żądam nieodwołalnie.<br> {{tab}}— A kiedyż trzeba urządzić tę zabawę?<br> {{tab}}— Po ukończeniu potrzebnych do niej przygotowań.<br> {{tab}}— Ha! niech i tak będzie.<br> {{tab}}— A teraz, skorośmy się już zgodzili na tym punkcie, wróćmy do panny Anieli, siostry Maryi i proboszcza. Pragnę z tym księdzem porozmawiać. Lecz jeszcze jedno zapytanie.<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/933|num=84}}{{tab}}— Odbierasz tu regularnie dzienniki?<br> {{tab}}— Tak, przynoszą mi je co wieczór.<br> {{tab}}— Ukrywaj starannie te, któreby mogły zawierać jakąś wiadomość o Emilu Vandame. Pojmujesz, dlaczego?<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}— Z wyjątkiem tych, w którychby donoszono o jego śmierci — dodał Desvignes ze straszliwym uśmiechem. — A teraz wracajmy.<br> {{tab}}Obadwa, wyszedłszy z parku, szli ścieżką, prowadzącą wprost do zamku.<br> {{tab}}Proboszcz wraz z dwiema kuzynkami znajdował się jeszcze w salonie, skoro tam weszli przybyli.<br> {{tab}}— Pojmuję teraz — rzekł Arnold do córki bankiera — pojmuję przywiązanie pani do tej miejscowości. Jest to prześliczny wiejski zakątek! Widziałem w mem życiu wiele pięknych parków, lecz podobnie uroczego, jak ten, nie napotkałem. Ja sam z rozkoszą przepędzałbym tu dni całe. Czuje, iż tu owionęłaby mnie atmosfera pokoju, dająca mi zapomnieć o piekle Paryża i owej nieustającej burzy interesów.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Aniela, wysłuchawszy obojętnie napuszonych zdań Arnolda, odpowiedziała:<br> {{tab}}— Uwielbiam Malnoue, lecz nie dlatego, że to jest miejscowość zachwycająca, jak pan powiedziałeś przed chwilą, ale ponieważ tu przyszłam na świat, tu otrzymałam pierwszy pocałunek mej matki i tu przechowują się niezatarte dla mojej duszy wspomnienia. W tym domu żyję niemi, jak żyję jednocześnie mojemi nadziejami. Teraźniejszość jest niczem dla mnie, przeszłość i przyszłość są wszystkiem.<br> {{tab}}Każdy z powyższych wyrazów, wygłoszony ze znaczącą intenacyą głosu dziewczęcia, do wściekłości przywodził Arnolda.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/934|num=85}}{{tab}}W spojrzeniu, w słowach, w dźwięku mowy panny Verrière, czuł potwierdzenie miłości dla porucznika Vandame.<br> {{tab}}— Od lat kilku zaniedbałem Malnoue i źle uczyniłem — rzekł bankier. — Chcę się zająć tą miejscowością teraz na seryo, pragnąc ją ofiarować mej córce w dniu jej małżeństwa, ztąd postanowiłem niektóre zaprowadzić tu zmiany.<br> {{tab}}— Cóż, ojcze, zmieniać zamyślasz? — pytała żywo Aniela.<br> {{tab}}— Zobaczysz... Mam wiele projektów, a przedewszystkiem, co dotyczy personelu mej służby. Forestier, nazbyt zajęty uprawą ogrodu i utrzymaniem winnic, nie może zajmować się nadzorem nad resztą mojej własności. Park pozostaje w opłakanem opuszczeniu... Kradną mi zwierzynę... Tak dłużej pozostać nie może. Chcę hodować odtąd prawidłowo zające, bażanty i króliki.<br> {{tab}}— W takim razie byłby panu potrzebnym jakiś specyalny nadzorca do parku — rzekł proboszcz.<br> {{tab}}— O którym właśnie pomyślę — odparł Verrière. — Wiedząc, że lubisz bażanty, księże proboszczu, kazałem przed chwilą na twe przyjęcie zabić jednego. Zjemy go razem przy obiedzie.<br> {{tab}}— A! pan mnie prowadzisz do grzechu łakomstwa, panie Verrière, jednego z siedmiu głównych grzechów... — zawołał śmiejąc się proboszcz. — Mimo to wdzięczny ci jestem za twą uprzejmość.<br> {{tab}}— Dlaczego nie każesz częściej zabić kilku sztuk zwierzyny, mój wspólniku? — zapytał Desvignes. — Ksiądz proboszcz bezwątpienia rozdałby je chętnie najbardziej potrzebującym i chorym w swojej parafii. Ubodzy ludzie zakosztowaliby niekiedy tego niedostępnego dla nich przysmaku.<br> {{tab}}— Szlachetna myśl... godna uwielbienia! — zawołał ksiądz rozpromieniony. — Tak jest, mamy, panie, w Malnoue i okolicach wiele nędzy do wspomożenia. Nasze szczupłe środki wystarczyć na to nie są w stanie.<br> {{tab}}— Chcę prosić cię o jedną łaskę, księże proboszczu — zawołał Desvignes.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/935|num=86}}{{tab}}— Mnie... mnie o łaskę, panie... o jaką?<br> {{tab}}— Abyś mnie zechciał dopuścić jako wspólnika do swoich dzieł miłosierdzia.<br> {{tab}}— Ach! drogi panie... gdybyś wiedział, z jaką radością przyjmuję twój projekt!...<br> {{tab}}— Korzystając więc z tego, przyjm, proszę, tę pierwszą skromną z mej strony ofiarę, jako początek tego, co dalej uczynić pragnę.<br> {{tab}}To mówiąc, Arnold dobył z pugilaresu bilet pięciusetfrankowy, który podał księdzu.<br> {{tab}}— Tak wielka suma... — wyszepnął tenże z wahaniem.<br> {{tab}}— Drobna zaliczka na początek... Chcę zwiedzić kościół w Malnoue, a skoro upoważnisz mnie do tego, szanowny księże proboszczu, będę się starał pozostawić pamiątkę moich odwiedzin.<br> {{tab}}Proboszcz ukłonił się, wyrażając głęboką swą wdzięczność. Jego sympatya dla wspólnika Verrièra zwiększała się z każdą chwilą.<br> {{tab}}— Czuję się być tem więcej w obowiązku dopomagania biednym — rzekł Arnold — iż i ja kiedyś byłem ubogim.<br> {{tab}}— Pan wiele pracowałeś zapewne?<br> {{tab}}— Olbrzymio... nad siły! Nie pomogłaby jednak i praca, gdyby Opatrzność nie czuwała widocznie nademną. Mój ojciec, architekt z powołania, zamieszkały w Blévé, nie posiadając majątku, nie był wstanie udzielić mi nauk, do jakich wzdychałem. Na szczęście miał brata, a mojego stryja, Karola Desvignes, uczonego profesora, zamieszkałego w Loches. Ten stryj wziął mnie pod swoją opiekę, a udzieliwszy mi początkowych nauk, własnym kosztem wyprawił mnie do Paryża dla dopełnienia tychże. Podobną ofiarę należało z mej strony odwdzięczyć usilną pracą, co też uczyniłem. Po upływie lat pięciu władałem biegle pięcioma językami i wyszedłem ze stopniem inżyniera ze szkoły górników. Rodzice moi w tym czasie zmarli. Nic mnie odtąd nie zatrzymywało we Francyi. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/936|num=87}}Popłynąłem do Anglii, gdzie w Plymouth w dwudziestym drugim roku życia zostałem naczelnym inżynierem w kopalniach węgla kamiennego.<br> {{tab}}„Pewien bogaty anglik, właściciel kopalni w Indyach, zrobił mi świetną propozycyę. Ofiarował mi połowę dochodu, jaki dobędę, eksploatując jego kopalnie. Wyjechałem z nim i w ciągu lat czterech zebrałem sumę osiem milionów. Zostawszy bogatym, bardzo bogatym, wróciłem do Francyi, ponieważ kocham mój kraj i srodze za nim tęskniłem.<br> {{tab}}„Widzisz więc księże proboszczu, że Opatrzność mną się opiekowała i że byłbym niegodnym, gdybym obecnie zapomniał o ubogich.“<br> {{tab}}— W rzeczy samej... jesteś pan pieszczochem losu, panie Desvignes — rzekł kapłan. — Zasłużyłeś jednak w zupełności na to szczęście, ponieważ za nie umiesz być wdzięcznym.<br> {{tab}}Mówiąc to, ksiądz myślał sobie:<br> {{tab}}— Rzecz jasna, iż siostra Mary a myli się w swych podejrzeniach. Gdyby ten człowiek był oszustem, mógłby to wszystko ukryć przed nami. Nie opowiadałby szczegółów swego życia w tak jasnych, czystych wyrazach, tak łatwych do sprawdzenia.<br> {{tab}}Sama nawet zakonnica, słysząc powyższą historyę życia Arnolda, przedstawianą przezeń tak jasno i szczerze na pozór, zapytywała siebie, czyli się nie myli?<br> {{tab}}Zuchwalstwo tego nędznika osiągnęło skutek pożądany.<br> {{tab}}Jeden tylko Verrière niezadowolonym był z tego, że Desvignes mówił o Indyach.<br> {{tab}}— Szaleniec! — myślał sobie — dlaczego i na co wtrąca ten szczegół.<br> {{tab}}— Czy pan pozostajesz jeszcze w jakich stosunkach z Indyami? — zapytał proboszcz?<br> {{tab}}— Nie, wcale.<br> {{tab}}— Korespondujesz pan jednak z pozostałymi tam przyjaciółmi, znajomymi?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/937|num=88}}{{tab}}— Z nikim, zupełnie. Mieszkałem w górach, gdzie miałem jedynie stosunki z robotnikami kopalni i wprost ztamtąd przybywam do Francyi. Nie widywałem prawie innych postaci, oprócz moich robotników. Na szczęście, majątek wprędce zebrałem, inaczej bowiem w podobnej sytuacyi wytrwać byłoby trudno. W ciągu kilku miesięcy tak się zmieniłem, iż widujący mnie przed wyjazdem do Indyj, poznać mnie potem nie byli w stanie. A czas było w rzeczy samej opuścić już te kopalnie. Tęsknota za krajem w połączeniu z nadmierną pracą, byłaby mnie zabiła.<br> {{tab}}Aniela z pomimowolnem zajęciem słuchała opowiadania Arnolda.<br> {{tab}}Owa historia kraju dyamentów przywodziła jej na myśl jakieś dalekie wspomnienia.<br> {{tab}}— Przypominam sobie, mój ojcze — wyrzekła — iż opowiadałeś mi kiedyś o bracie mej matki, który wyjechał do Indyj w lat kilkanaście po mojem urodzeniu. Wszak ja się nie mylę?<br> {{tab}}Na zapytanie to Verrière zadrżał.<br> {{tab}}Siostra Marya, również pobladłszy, spojrzała na swoją kuzynkę, a potem na Arnolda, który stał obojętny, spokojny.<br> {{tab}}Bankier usiłował zachować krew zimną.<br> {{tab}}— Tak... rzeczywiście, nie mylisz się — odrzekł. — Twój wuj wyjechał do Indyj przed trzydziestu pięciu laty, ale od swego wyjazdu nie dał nam o sobie żalnej wiadomości.<br> {{tab}}— Nie słyszałeś pan w Indyach o moim wuju? — pytała panna Verrière Arnolda.<br> {{tab}}— Nazwisko jego?<br> {{tab}}— Edmund Béraud.<br> {{tab}}Wspólnik Verriéra zdawał się przez kilka sekund sięgać w głąb swojej pamięci.<br> {{tab}}— Edmund Béraud? — powtórzył. — Nie, w Indyach nigdy o nim nie słyszałem, lecz za powrotem do Francyi dwa razy. Raz pierwszy w ubiegłą sobotę w salonie ojca pani słyszałem to nazwisko wymienione przez inspektora policyi, któ- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/938|num=89}}ry przybył dla porozumienia się z siostrę Marya, a po raz drugi obecnie je słyszę.<br> {{tab}}Zakonnica, unikając starannie, jak wiemy, {{Korekta|wtajemiczenia|wtajemniczenia}} Anieli w bieg powyższych wypadków, nie wiedziała sama, jaką obecnie przybrać postawę.<br> {{tab}}Mocno się zmięszała, ale to trwało tylko oka mgnienie.<br> {{tab}}Bankier spostrzegłszy, iż jego wspólnik chętnie prowadził rozmowę na gruncie tak niebezpiecznym, był pewien, iż czynił to z ważnych jakichś powodów. Uspokojony zatem, oczekiwał dalszych następstw.<br> {{tab}}— Inspektor policyi przychodził dla porozumienia się z moją kuzynką? — zawołała panna Verrière z łatwem do pojęcia zdumieniem.<br> {{tab}}— No... tak... — odparta siostra Marya obojętnie.<br> {{tab}}— Dlaczego? O co chciał cię badać?<br> {{tab}}— O rzecz najprostszą w świecie. Pragnął się powiadomić, czy to ja wysłałam z pewnem poleceniem Stanisława Dumay, małego sprzedawcę medalików na wzgórzach Montmartre. Odpowiedziałam przecząco, ponieważ tak ja, jak i ty zarówno, znamy jedynie tego chłopca z wypadku, jakiego nasze powozowe konie były przyczyną.<br> {{tab}}— I to ze względu na mego wuja, Edmunda Béraud, ów agent policyjny poszukiwał Stanisława Dumay?<br> {{tab}}— Żałuję, iż wprowadziliśmy rozmowę na ten przedmiot, me dziecię — ozwał się Verrière. — Dotąd, ze względu na twoje zdrowie, ukrywałem przed tobą wiadomość, która zresztą, jako nie oparta na żadnych pewnych zasadach, każdej chwili zaprzeczoną być może. Ukryłem to, znając twoją wrażliwą naturę. Chodziło tu o brata twej matki. Na co miałem ryzykować twe zdrowie, powtarzając ci wieść, na kłamliwych najpewniej opartą orzeczeniach.<br> {{tab}}Aniela z żywem zaniepokojeniem spoglądała kolejno na otaczających.<br> {{tab}}Siostra Marya utopiła wzrok w obliczu bankiera, usiłu- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/939|num=90}}jąc odgadnąć ciemne, a raczej podejrzane objaśnienia, jakie udzielał swej córce.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Z jakiego względu jednak, mój ojcze, ów agent policyi mówił ci o moim wuju, Edmundzie Béraud, nieobecnym w kraju od lat trzydziestu? — pytała panna Verrière.<br> {{tab}}— Mówił o nim — rzekł bankier — ponieważ policya twierdzi, że Edmund Béraud powrócił do Paryża i znikł w dniu swego przyjazdu.<br> {{tab}}— Znikł? — powtórzyła ze zdziwieniem Aniela.<br> {{tab}}— Tak nas o tem przynajmniej zapewniał inspektor policyi.<br> {{tab}}— Nie rozumiem tego. Jakim sposobem mój wuj mógł zniknąć w dniu swego przyjazdu?<br> {{tab}}— Został porwanym przez człowieka przebranego za komisarza policyi.<br> {{tab}}— Lecz jeśli to miało miejsce — zawołało dziewczę — mój wuj natenczas stał się ofiarą strasznej jakiejś zbrodni.<br> {{tab}}— Tak przypuszczają... i obawiają się tego.<br> {{tab}}— Powracał bogatym bez wątpienia, jak nim powrócił pan Desvignes — wołała dalej ze wzruszeniem panna Verrière — i schwytano go dla okradzenia!<br> {{tab}}— No... no! uspokój się — rzekł bankier. — Skoro domyślasz się, co zaszło, opowiem ci niektóre szczegóły.<br> {{tab}}„Wzruszony nad wyraz i Zatrwożony, skorom posłyszą! z ust agenta policyi nazwisko mojego szwagra, zacząłem go badać w tym względzie. Zrazu ogólnikami zbywać mnie zaczął. Chcąc się o wszystkiem kategorycznie dowiedzieć, udałem się wczoraj do sądu, lecz i tam otrzymałem niekompletne objaśnienia. Przypuszczają spełnienie zbrodni, ale je tylko przypuszczają. Jakiś podróżny, przybyły z Indyj, zatrzymał się w hotelu przy ulicy Joubert, oświadczając, iż się nazywa {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/940|num=91}}Edmund Béraud. Jednocześnie mężczyzna nieznany, przeorany za komisarza, w towarzystwie dwóch, podrobionych, agentów, ukazał wyrok sądowy, na mocy którego uwiózł go z sobą. Od tej chwili zniknął ślad wszelki. Czy ów podróżny istotnie umarł, czy też został zamordowanym, nic o tem nie wiedzą. Nie wiedzą również, czyli ów nazywający się Edmundem Béraud, był rzeczywiście mym szwagrem. Aby pozyskać pewność w tym względzie, należałoby go odnaleźć i stwierdzić jego tożsamość. Dotąd nic jeszcze nie przekonywa, iżby dotknięty tym ciosem był naszym krewnym. W każdym razie, gdyby nawet kradzież była celem porwania owego podróżnego, złoczyńcom zamach się nie udał, tenże sam bowiem podróżny, przed udaniem się do hotelu, złożył cały swój majątek w jednym z pierwszorzędnych banków paryskich! Ów szczegół w śledztwie stwierdzono. Sąd liczył na pozyskanie bliskich objaśnień w tej tajemniczej zbrodni, gdy nagły zgon naczelnika policyi powiększy zapewne ciemności, otaczające tę sprawę.<br> {{tab}}— Czy powiadomią cię, ojcze, gdyby odkryli jakieś wskazówki co do tożsamości owego znikłego podróżnego?<br> {{tab}}— Obiecano mi to uczynić i jestem pewien, że tego dopełnią.<br> {{tab}}— Dlaczego, wiedząc o tem wszystkiem, ukryłeś to przedemną? — pytała panna Verrière kuzynkę tonem wymówki.<br> {{tab}}— Obawiałam się, jak mój wuj, pogorszyć tem stanu twego zdrowia — odpowiedziała siostra Marya.<br> {{tab}}Oznajmienie, iż obiad na stole, przerwało powyższą rozmowę.<br> {{tab}}Wszyscy przeszli do jadalni.<br> {{tab}}Verrière pomimowolnie i bezwiednie mistrzowsko odegrał swą rolę. Najzupełniej prawdopodobne wyjaśnienia, jakie udzielił, rozproszyły rodzące się powątpiewania w umyśle zakonnicy.<br> {{tab}}Usprawiedliwiały one zarazem i pomieszanie bankiera, tak widoczne u niego przez całą niedzielę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/941|num=92}}{{tab}}Nic, ale to nic najzupełniej w tej ciemnej sprawie, wynikłej w hotelu Indyjskim, nie pozwalało najmnejszem podejrzeniem obciążyć Verrièra, albo Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Siostra Marya, rozmyślając nad tem wszystkiem, uczuła się zwyciężoną i żałowała wysłania w bezużyteczną podróż Misticota.<br> {{tab}}Desvignes opowiadaniem szczegółów swojego życia osiągnął cel, jaki otrzymać pragnął. W jego przeszłości wszystko było czystem, honorowem, bez skazy.<br> {{tab}}W takich warunkach, jak żądać od Verrièra, aby zaniechał projektowanego związku z podobnie godnym szacunku dżentlemenem, posiadaczem milionowego majątku, własnym wspólnikiem?<br> {{tab}}Obiad przeciągnął się do późna, dzięki zajmująco urozmaicanej rozmowie Arnolda, dla którego proboszcz z Malnoue uczuwał entuzyastyczne uwielbienie.<br> {{tab}}O dziesiątej sędziwy kapłan pożegnał obecnych, otrzymawszy obietnicę, że w nadchodzącą niedzielę Desvignes wraz z Verrièrem towarzyszyć będą obu kuzynkom do kościoła.<br> {{tab}}Wieczór był piękny, niebo pogodne, błyszczące gwiazdami.<br> {{tab}}Bankier wraz ze swym wspólnikiem odprowadzili proboszcza aż do połowy długiej kasztanowej alei, o jakiej mówiliśmy powyżej.<br> {{tab}}Mając potrzebę wzajemnego porozumienia się, obaj wspólnicy korzystali z tej sposobności, wracając.<br> {{tab}}— Winienem ci powinszować, mój przyjacielu — rzekł Arnold do Verrièra — czynisz zadziwiające postępy w mej szkole. Dzisiejszego wieczora okazałeś się zdumiewającym, no... i ja obok ciebie. Obecnie jestem pewien, iż twoja siostrzenica wyrzuca sobie, że mnie nie poznała, że sąd mylny o mnie wydała, a oprócz tego zjednaliśmy sobie sprzymierzeńca w osobie proboszcza z Malnoue. Możemy teraz śmiało i bez obawy iść naprzód, dalej... Z łatwością pokonamy trudności, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/942|num=93}}gdyby się jakie okazały. Zostań tu przez jutro i przygotuj wszystko na przyjęcie leśniczego, Którego ci nadeślę. Nie wszystko jest jeszcze ukończonem z rodziną Béraud, lecz wszystko jest w ruchu, wszystko naprzód postępuje. Bądź więc spokojnym i licz na pewny skutek ostatecznie.<br> {{tab}}— Obyś mówił prawdę... i oby to jaknajrychlej nastąpiło — odpowiedział Verrière. — Nie jestem, wyznaję to, tak jak ty wytrwałym, zważ, iż nie jestem już młodym. Wszystko to mnie łamie, pognębia i zabiłoby mnie nareszcie, gdyby ów stan, niepewności i trwogi miał przeciągnąć się tak dłużej.<br> {{tab}}Podczas gdy dwaj owi tak godni siebie wspólnicy odprowadzali proboszcza, Aniela weszła z siostrą Maryą do swego pokoju.<br> {{tab}}— A teraz wyznaj mi, kuzynko, całą prawdę... — poczęła — dlaczego nic mi nie mówiłaś o bytności owego agenta u nas w sobotę na bulwarze Haussmana? Obawa przestraszenia mnie nie była powodem ukrycia przedemną tej sprawy?<br> {{tab}}— Ależ upewniam cię... — szepnęła zakonnica.<br> {{tab}}— Nie! nie zaprzeczaj daremnie, ja ci nie uwierzę... — mówiła panna Verrière. — Pomówmy z sobą otwarcie. Ów inspektor policyi przyszedł pytać się o Stanisława Dumay, nieprawdaż?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Jakiż węzeł łączy Stanisława Dumay ze sprawą zniknięcia Edmunda Béraud?Zagadka dla mnie do nierozwiązania. Zrozumiałam to dobrze, iż wobec pana Desvignes niepodobna ci było przyznać, iż mały sprzedawca medalików został wysłanym przez ciebie dla poszukiwań wyjaśnień w jego przeszłości. Dlaczego wszakże wobec mnie chcesz prawdę zataić?<br> {{tab}}Siostra Marya opuściła głowę, nic nie odpowiadając.<br> {{tab}}— Ja odgaduję... — mówiła dalej panna Verrière. — Zrodziło się podejrzenie w twoim umyśle...<br> {{tab}}— Jakie? — pytała żywo zakonnica.<br> {{tab}}— Nagłe ukazanie się Arnolda Desvignes w Paryżu... jego współka z mym ojcem... ów kolosalny majątek, jaki on {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/943|num=94}}rzuca w opróżnione kasy bankowe Verrièra... owo posłuszeństwo dlań mego ojca... ten łańcuch, który ich obu przykuwa do siebie... We wszystkiem tem dostrzedz mogłaś powód... straszną, przerażającą do podejrzeń przyczynę. Po mojej rozmowie z Arnoldem... po jego pojedynku z Emilem Vandame, mnie samej zdawać się poczęło, iż jakaś ukryta zbrodnia łączy z mym ojcem tego człowieka. I ty, kuzynko, również to samo myślałaś... Nie zaprzeczaj, bo ja tę prawdę czytam w twojem spojrzeniu.<br> {{tab}}— A więc... odgadłaś! — odpowiedziała zakonnica. — Nie chciałam ci mówić, że wszelkie drobne szczegóły, jakie nasuwały mi się pomimowolnie pod uwagę, zdawały się dowodzić i przekonywać mnie, że mój wuj wraz z Arnoldem Desvignes znają powód zniknięcia Edmunda Béraud... znają śmierć jego... i oba z niej skorzystali!<br> {{tab}}— Och! to przerażające... to straszne! — zawołała ze drżeniem Aniela, ukrywając twarz w dłoniach.<br> {{tab}}— Tak! było to strasznem... i po bytności tego agenta przybrało tem więcej postać zatrważającej rzeczywistości... Teraz jednakże lękam się oskarżenia, jakie wydałam sama wobec siebie...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Wszystko się łączy, aby mi dowieść słuszności moich podejrzeń. Arnold Desvignes opowiedział nam dziś swe życie... Edmund Béraud złożył swój milionowy majątek u któregoś z paryskich bankierów. Mój wuj, gdyby należał do tej urnowy, nie miałby odwagi udawać się do sądu po objaśnienia, o czem nam dziś nadmieniał... Desvignes nie może być posądzonym, że okradł tego Edmunda Béraud, który, być może, z naszym krewnym posiada jedynie jedność nazwiska. Oto dowody, świadczące na stronę ich obu, nieprawdaż? A jednak wyrzucam sobie, iż mimo wszystko, ja jeszcze w nie wierzyć nie mogę. Zwątpićbym nawet gotowa w rzeczywistość, tak pragnę gorąco ciebie ocalić!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/944|num=95}}{{tab}}— Mnie ocalić, zobelżając tych, którzy nie są winnymi? — zawołała panna Verrière. — Nie! nie, kuzynko, nie przyjęłabym nabytego za taką cenę ocalenia! Mój ojciec nie jest zdolnym do popełnienia zbrodni, ręczę za niego w tym razie, jak za siebie samą! Nienawidzę Arnolda Desvignes, nienawidzę go z całych sił moich, lecz ta nienawiść nie czyni mnie dlań niesprawiedliwą. Słyszałam, jak opowiadał szczegóły swojego życia... Jego wyrazy posiadały dźwięk prawdy... On nie kłamał!<br> {{tab}}— Bronisz go?<br> {{tab}}— Czemu nie? Nienawiść, jaką dla niego uczuwam, nie zaślepia mnie bynajmniej. Misticot, jestem pewną, przyniesie nam dowód, że ten człowiek mówił prawdę, i uniknę przynajmniej wstrętu na mysi, żem wzbudziła miłość w mordercy!<br> {{tab}}— Gdyby Desvignes okazał się człowiekiem bez skazy, najlepsza twa broń skruszyłaby się w twem ręku.<br> {{tab}}— Co to znaczy? Potrafię walczyć, by zachować się dla człowieka, którego kocham.<br> {{tab}}— Czy jednak staniesz się silniejszą w tej walcę?<br> {{tab}}— Tak, nieodmiennie. Desvignes panuje absolutnie nad moim ojcem; on rządzi, rozkazuje, mój ojciec jest posłusznym, lecz gdyby nawet i oba złączyli się przeciw mnie, nie zdołają skruszyć mej woli. Ni jeden, ni drugi znaglić mnie nie zdoła do złamania raz uczynionej przysięgi. Zniosę wszelkie cierpienia, najsroższe bóle, nawet tortury, gdyby było trzeba, a nie chybię raz powziętemu postanowieniu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Biedne, ukochane dziecię — odparła zakonnica: — nie pojmujesz więc, że za najwyższą cenę, za cenę nawet własnego mojego życia radabym ci oszczędzić prowadzenia tej, tak nierównej walki!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/945|num=96}}{{tab}}— Owszem, ja dobrze rozumiem to, kuzynko — wyrzekła córka bankiera; — wszakże jestem przekonaną, że moją ostatnią deską zjawienia jest właśnie ów opór z mej strony, a razem, iż nie możemy nic się spodziewać z zarządzonych przez nas poszukiwań.<br> {{tab}}— Kto wie?<br> {{tab}}— Jakto... po tem wszystkiem, co usłyszałyśmy dziś, ty jeszcze zachowujesz jakieś nadzieje, jakieś złudzenia?<br> {{tab}}— Tak... Uczucie, jakie napełnia mą duszę, nie da się określić słowami, wszelkie rezonowania pokonać go nie zdołają. Jest to rodzaj silnej niezłomnej nadziei, bezzasadnej, być może, z pozoru, wszakże utrwalającej mnie w przekonaniu, że w nieskalanej niby przeszłości tego człowieka, znajduje się coś, co jego związek zemną niepodobnym uczyni. Zresztą, na co się nam przyda dyskutowanie w tej nierozwiązalnej kwestyi? — dodała siostra Marya, czując, iż umysł jej przyćmiewa się wśród tłumu oblegających go najsprzeczniejszych myśli.<br> {{tab}}— Miejmy nadzieję... Nie traćmy jej mimo wszystko... i ufajmy w bożą nad nami opiekę. Uściskaj mnie, drogie dziecię, i śpij spokojna.<br> {{tab}}Obie kuzynki ucałowały się wzajemnie, poczem zakonnica odeszła. {{kropki-hr}} {{tab}}Straszny ów dramat nocny, jaki miał miejsce w lesie Amboise, poruszył całą okolicę. Nazajutrz w dzienniku, wychodzącym w Tours, ukazał się artykuł, który przytaczamy poniżej:<br> {{tab}}{{c|DZIKIE ZWIERZĘTA Z MENAŻERYI PEZONA.|po=8px}} {{c|{{Rozstrzelony|Niezwykle straszna katastrof}}a.|po=8px}} {{f...|lewy=5%}}{{tab}}„Donosiliśmy w poprzednim artykule o pożarze, jaki wybuchnął w Loches przed dwoma tygodniami. Owóż {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/946|num=97}}w czasie wspomnionego pożaru część zwierząt, składających menażeryę Pezona, a między niemi dwa lwy, dwa tygrysy i goryl uciekły do lasu w Loches.<br> {{tab}}„Podczas zarządzonej obławy zabito jednego tygrysa, inne zwierzęta uciekły do lasu Amboise, gdzie objawiły obecność swoją pożarciem i rozszarpaniem dwóch podróżnych.<br> {{tab}}„Nie poprzestając na tem, wspomnieni drapieżcy pozbawiliby życia i innych ludzi, gdyby nie wdanie się żandarmeryi z Amboise wraz z oddziałem piechoty, która ubiła lwa i ostatniego z pustoszących tę okolicę tygrysów. Drugi lew został zabity wystrzałem z rewolweru przez jedną z poległych ofiar, broniącą bohatersko, ale, niestety, daremnie swojego życia.<br> {{tab}}„Ze śledztwa, wyprowadzonego celem odkrycia osobistości tych dwóch nieszczęśliwych, których szczątki odnaleziono w straszliwy sposób zeszpecone i poszarpane, wynika, że obaj ci podróżni wyszli nocą z hotelu Kupieckiego w Blévé, udając się do Amboise, by tam wsiąść na pociąg, dążący do Paryża. Jeden z nich był handlowym komisantem, nazwiskiem Delvignes, drugi, inspektor policyi paryskiej, Flogny, prowadzący śledztwo w nader tajemniczej sprawie, o jakiej pisaliśmy wiele przed dwoma miesiącami, a dotyczącej porwania pewnego milionera, Edmunda Béraud, z hotelu Indyjskiego, przy ulicy Joubert w Paryżu.“{{...f}} {{tab}}Artykuł powyższy, rzecz naturalna, został przedrukowanym i umieszczonym we wszystkich dziennikach stolicy i prowincyi, a nawet i na obczyźnie.<br> {{tab}}Powiadomimy wkrótce czytelników o wynikach tego ogłoszenia.<br> {{tab}}Prefektura policyi mniej zajmowała się śmiercią komisanta Delvignes, jako osoby całkiem prywatnej. Inaczej wszelako było co do inspektora policyi. Flogny był zaopatrzony {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/947|num=98}}mandatem, wydanym przez swoich naczelników. Posiadał papiery, notatki nader ważne dla policyi, które taż nie rada byłaby, gdyby wpaść miały w jakie obce ręce.<br> {{tab}}Zmarły ów agent nie posiadał rodziny, a przynajmniej nie wiedziano o istnieniu takowej. Nowy przeto naczelnik policyi nie mógł nikogo powiadomić o jego śmierci.<br> {{tab}}Po porozumieniu się z prokuratorem rzeczypospolitej, postanowiono zabrać wszystkie papiery, jakie znajdowały się w mieszkaniu Flognego.<br> {{tab}}Skutkiem tego nowy naczelnik policyi udał się wraz z komisarzem i agentami na ulicę François-Miron, a oznajmiwszy odźwiernej o śmierci jej lokatora, gdy ta nie posiadała klucza od jego mieszkania, kazał takowe ślusarzowi otworzyć.<br> {{tab}}Wiemy już, że te przeszukiwania nie mogły przynieść pożądanej korzyści, ponieważ wszystko zostało naprzód uprzątniętem przez Will Scotta na rozkaz Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— To zdumiewające! — zawołał naczelnik policyi. — Jakto... w jego mieszkaniu żadnych papierów, ni notat osobistych, ani służbowych, ni akt tej sprawy, której śledztwo prowadził? Otóż co się wydaje tem więcej niepodobnem, że Flogny znanym był ze skrupulatnej, posuniętej aż do dziwactwa regularności.<br> {{tab}}— Panie naczelniku! — zawołał jeden z agentów, zatrzymując się przed opróżnioną ścianą pokoju, gdzie tak niedawno jeszcze stało biurko, wyniesione przez byłego klowna z cyrku Fernando; — panie naczelniku, zdaje się, iż jakoby tu brakowało jakiegoś sprzętu?<br> {{tab}}— W rzeczy samej... — odrzekł, przypatrując się komisarz; — kurz i pajęczyna, uczepione na obiciu, wskazują wyraźnie, iż w tem miejscu coś stać musiało...<br> {{tab}}— Ha! — zawołał agent, nachylając się ku podłodze — otóż dwie drewniane podkładki, na których wspierał się ów sprzęt dla równowagi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/948|num=99}}{{tab}}— Przywołać natychmiast odźwiernę! — rozkazał naczelnik.<br> {{tab}}Kobieta przybiegła zdyszana.<br> {{tab}}— Czy pani bywałaś w mieszkaniu pana Piegzy? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak panie. Niekiedy przynosiłam mu listy.<br> {{tab}}— Znałaś pani meble, jakie posiadał.<br> {{tab}}— Doskonale!<br> {{tab}}— W tem miejscu nic tu nie stało?<br> {{tab}}— Owszem... tu stało biurko, napewno. Ach! nie ma go teraz... Co to jest... co się to znaczy? Jakiż czart mógł je ztąd wynieść?<br> {{tab}}— Nie zauważyłaś pani, aby je kto ztąd wynosił przed, kilkoma dniami, lub on sam przed wyjazdem nie wydawał, go komu?<br> {{tab}}— Nie, nic podobnego nie dostrzegłam.<br> {{tab}}— Nikt nie przychodził tu do niego podczas jego nieobecności?<br> {{tab}}— Nikt.<br> {{tab}}— Jesteś tego pewną?<br> {{tab}}— Jestem pewną, panie.<br> {{tab}}Tu nagle zadumawszy się odźwierna uderzyła się w czoło.<br> {{tab}}— Ach! — zawołała.<br> {{tab}}— Cóż takiego... Przypomniałażeś pani coś sobie?<br> {{tab}}— Tak, panie... ale to nie może mieć żadnej łączności z tą sprawą.<br> {{tab}}— Mów jednak...<br> {{tab}}— Otóż panie, ja zrazu nie zwróciłam na to uwagi, lecz teraz rzecz ta dziwną mi się być wydaje.<br> {{tab}}— Cóż takiego? wytłomacz się jaśniej...<br> {{tab}}— Dziś rano, pomiędzy dziesiątą a jedenastą, gdym tu wchodziła na schody, udając się do jednego z lokatorów, spostrzegłam przed sobą posłańca, niosącego na plecach sprzęt jakiś, kołdrą okryty. Zapytałam go, do kogo idzie? Odpowiedział, że idzie na czwarte piętro do lokatora, którego wymie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/949|num=100}}nił nazwisko. Na uczynioną z niej strony uwagę, iż w całym domu u nas nie ma tak nazywającego się mieszkańca, podał mi adres, skreślony na kawałku papieru. Przeczytałam go. Było tam napisane: ulica François-Miron, lecz zamiast numeru 39, położony był numer 59. Miałożby to być oszustwem, panie? — pytała dalej odźwierna. — Miałżeby ów człowiek wynosić ztąd biurko? Lecz w takim razie posiadaćby musiał klucz od mieszkania?<br> {{tab}}— Nie widziałaś pani tego posłańca, przechodzącego przed okienkiem twej stancyi?<br> {{tab}}— Nie, panie. Prawda, że mnie tu nie było, wyszłam do kupca korzennego.<br> {{tab}}— Pamiętasz pani nazwisko napisane na adresie?<br> {{tab}}— Pamiętam... Było napisane: pan Rondel.<br> {{tab}}— Czy mieszka w sąsiednim domu lokator tego nazwiska?<br> {{tab}}— Tego ja nie wiem.<br> {{tab}}— Idź pod numer 59-ty — rozkazał naczelnik agentowi — jeżeli tam mieszka jaki pan Rondel, zapytaj, czy mu przynoszono dziś rano sprzęt jaki między dziesiątą a jedenastą godziną.<br> {{tab}}Agent wyszedł.<br> {{tab}}Po kilku minutach był z powrotem.<br> {{tab}}Nie znano żadnego pana Rondel pod 59-ym numerem i żaden posłaniec z jakimkolwiekbądź meblem nie ukazał się tam wcale.<br> {{tab}}— Rzecz jasna! — zawołał komisarz. — Przyszedł ktoś dziś rano umyślnie, ażeby ukraść to biurko, którego tu przy tej ścianie brakuje.<br> {{tab}}— Widoczne to... w rzeczy samej... — odparł mocno zamyślony naczelnik policyi. — Pytam jednakże, w jakim celu spełniono tę kradzież? Nikt jeszcze nie wiedział o śmierci Flognego.<br> {{tab}}— Śledzono bezwątpienia jego wyjazd z Paryża — odrzekł komisarz. — Być może, że ów nieszczęśliwy został na błę {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/950|num=101}}dną drogę wyprowadzonym przez tychże samych łotrów, których śledził, lub ich wspólników. Jeden dziwny szczegół, zamieszczony w protokule komisarza z Amboise zwrócił moją, uwagę...<br> {{tab}}— Jaki?<br> {{tab}}— A to, iż nie znaleziono w szczątkach ubrania Flognego ani portfelu, ani kluczów i pieniędzy, ani też karty inspektora policyi. Miał on z pewnością przy sobie pomienione przedmioty w podróży, a dzikie zwierzęta ich nie pożarły.<br> {{tab}}— To prawda.<br> {{tab}}— Ów protokuł objaśnia prócz tego, że Flogny udał się do hotelu Kupieckiego w Blévé dla zobaczenia się z pewnym podróżnym, przybyłym tam tego rana, by go wypytać o niektóre szczegóły sprawy, jaką miał sobie poruczoną. Kto wie, czy ów podróżny nie mógłby nam udzielić jakich ważnych wskazówek? Flogny był przekonanym, iż wspomniona osobistość oświecić go mogła, ponieważ tak usilnie pragnął się z nią widzieć. Czyż więc ów człowiek nie mógł być jednym z wykonawców zbrodni w hotelu Indyjskim, i czyli, będąc pewnym obecności Flognego w Blévé, nie telegrafował do Paryża do swych wspólników, aby z mieszkania zmarłego zabrali kompromitujące ich tyle papiery?<br> {{tab}}— Ależ nie powierza się podobnych zleceń odkrytej depeszy.<br> {{tab}}— Dlaczego nie, jeżeli się w niej używa naprzód umówionego żargonu?... Nic zresztą łatwiejszego, jak się nam dowiedzieć, czy która z depesz przybyła wczoraj albo dziś rano do Paryża z Blévé.<br> {{tab}}— Tak, to rzecz łatwa istotnie. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/951|num=102}}{{c|'''XIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Czy nie wiesz pan, jak się nazywał ten podróżny, którego Flogny tak szukał w Blévé?<br> {{tab}}— Nie wiem — odrzekł naczelnik policyi.<br> {{tab}}— A jednak w protokule zamieszczonem to być powinno. Zresztą właściciel hotelu o tem nas powiadomi.<br> {{tab}}— Można go będzie odnaleźć, mimo, że wyjechał nazajutrz rano po tym wypadku do Londynu, nie wiedząc nic jeszcze o śmierci Flognego.<br> {{tab}}— Wiadomo ci zapewne, panie naczelniku — mówił komisarz — iż doniesiono nam z Anglii o niebezpiecznej bandzie złoczyńców, działających w Paryżu. Wymieniono nam nawet nazwiska niektórych. Ów podróżny, który wyjechał do Londynu, czyż nie mógł mieć łączności z tą bandą. W tem wszystkiem istnieją dwie rzeczy, jakie mnie wprawiają w osłupienie: zabranie ztąd tego biurka i nieobecność wszelkich przedmiotów, należących do nieszczęśliwego inspektora, na miejscu, gdzie znaleziono szczątki jego trupa.<br> {{tab}}— Rozpoczniemy stosowne w tej mierze dzałanie.<br> {{tab}}— Trzeba nam koniecznie wybadać owego podróżnego, dla widzenia się z którym Flogny pojechał do Blévé.<br> {{tab}}— Za mojem przybyciem do prefektury wydam stosowne rozkazy.<br> {{tab}}Jakoż w pół godziny później wydano polecenia i jeden z najzręczniejszych policyjnych agentów przygotowywał się do rozpoczęcia kampanii.<br> {{tab}}Pozostawiliśmy Misticota i Trilbego jadących do Tours. Drugi, jak wiemy, śledził pierwszego. Trilby jadąc, starał się zastosować szczegółowo do poleceń, wydanych mu przez Arnolda Desvignes, to jest pozbyć się małego sprzedawcy medalików w taki sposób, iżby śmierć jego nie miała pozorów zbrodni.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/952|num=103}}{{tab}}Nie w drodze jednak z Blévé do Tours; mimo, że jechali w jednym przedziale i jednym pociągiem, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} spodziewał się znaleźć sposobność zręcznego zgładzenia sprzymierzeńca siostry Maryi.<br> {{tab}}Mógł tylko ciągle mieć go na oku.<br> {{tab}}W Tours, gdzie oba wysiedli, Misticot udał się bezzwłocznie do biura zleceń.<br> {{tab}}Trilby, zmuszony udać się za nim do tegoż biura, dla dowiedzenia się, co on tam będzie robił, wszedł jednocześnie z podrostkiem, który zrazu nie zwrócił na niego uwagi.<br> {{tab}}— Czy mógłbym tu nabyć bilet do Cherbourga? — zapytał Stanisław Dumay urzędnika.<br> {{tab}}— Możesz pan:.. — odparł zagadniony — lecz w takim razie będziesz się musiał w drodze przesiadać dwa razy, w Mons i Caen.<br> {{tab}}— Mniejsza z tem. O której pociąg wychodzi?<br> {{tab}}— O czwartej minut pięć po południu.<br> {{tab}}Otrzymawszy to objaśnienie, Misticot zwrócił się ku wyjściu, gdzie w progu zetknął się z Trilbym, którego zapamiętał w jego obecnem przebraniu, jako komisanta handlowego w hotelu Kupieckim w Blévé.<br> {{tab}}Ukłonili się sobie nawzajem.<br> {{tab}}— Panie — rzekł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} z uśmiechem — załatwiłeś to, co ja dla siebie załatwić pragnąłem, {{Korekta|poniaważ|ponieważ}} tak jak ty, jadę do Cherbourga. Do godziny czwartej po południu dość czasu nam pozostaje. Jeżeli zechcesz, pójdźmy do stacyjnego bufetu i zabezpieczmy się przeciw głodowi, wątpię albowiem, byśmy zdążyli obiadować w Mans.<br> {{tab}}— Zgadzam się na pańską propozycyę — rzekł chłopiec.<br> {{tab}}Były klown z cyrku Pernando wraz z Misticotem usiedli naprzeciw siebie, kazawszy podać śniadanie.<br> {{tab}}— Pan jedziesz tylko do Cherbourga, nie dalej? — pytał podrostek, zajadając.<br> {{tab}}— W obecnej chwili nie mogę nic stanowczego powie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/953|num=104}}dzieć. Jadę do pewnego domu handlowego dla załatwienia nader ważnej sprawy.<br> {{tab}}— Pan jesteś komisantem handlowym?<br> {{tab}}— Tak, i agentem od ubezpieczeń na życie.<br> {{tab}}— Ach! jak to dobrze... — zawołał Misticot. — Po ukończeniu interesów pan wracasz do Paryża?<br> {{tab}}— Będzie to zależało od listu dyrektora mego towarzystwa, funkcyonującego pod nazwą „Jeneralnej kompanii międzynarodowych ubezpieczeń.“ Być może, iż mi wypadnie jechać do Anglii.<br> {{tab}}— Do którego z miast?<br> {{tab}}— Prawdopodobnie do Portsmouth, lub Plymouth.<br> {{tab}}— To dziwne!<br> {{tab}}— W czem... dlaczego?<br> {{tab}}— W tem, iż w takim razie razem odbywalibyśmy podróż.<br> {{tab}}— A! więc pan jedziesz do Anglii?<br> {{tab}}— Tak... do Plymouth.<br> {{tab}}— Miasto, do którego jeżdżę prawie corocznie i dość, długo tam przebywam.<br> {{tab}}— Zatem pan znasz wiele części świata?<br> {{tab}}— Bardzo wiele.<br> {{tab}}— Znasz pan zakłady Patersona?<br> {{tab}}— Doskonale! Bracia Paterson są bardzo bogatymi amerykanami, dzielni ludzie, posiadający liczne kopalnie. Ubezpieczyłem na życie młodszego z tych braci. Pan do nich jedziesz?<br> {{tab}}— Tak... A gdyby panu wypadła również podróż do Plymouth, miałbym przyjemność jechania z nim razem.<br> {{tab}}— I mnie byłoby również przyjemnie, upewniam — rzekł Trilby, myśląc w duchu jednocześnie:<br> {{tab}}„Będęż potrzebował jechać wraz z nim aż do Anglii? Pomiarkuję się co do tego w Cherbourgu.“<br> {{tab}}Czas szybko ubiegał. Nadeszła godzina odjazdu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/954|num=105}}{{tab}}Obaj towarzysze podróży, kupiwszy bilety do pierwszej klasy, wsiedli do jednego przedziału.<br> {{tab}}W wieku Misticota łatwo się zawierają stosunki przyjaźni, zresztą okazywana widocznie uprzejmość Trilbego jednała mu zaufanie chłopca.<br> {{tab}}Zresztą, czegóż mógł się obawiać ze strony tego agenta ubezpieczeń na życie?<br> {{tab}}Za przybyciem do Mans byli już z sobą na stopie najściślejszej znajomości. Pociąg do Caën natychmiast odchodził, mieli zaledwie czas przesiąść się z jednego wagonu do drugiego.<br> {{tab}}W Caën przeciwnie, przyjechawszy o jedenastej wieczorem, zmuszeni byli wyczekiwać do drugiej minut dwadzieścia po północy na pociąg przychodzący z Paryża.<br> {{tab}}Czem sobie czas zająć przez te trzy godziny? Wieczerza. Poszli więc na kolacyę do sąsiedniej restauracyi, gdzie Misticot powiadomił się o odpłynięciu okrętów do Plymouh.<br> {{tab}}Żaden ze statków nie pełnił służby wprost z Cherbourga do Plymouth. Udawały się one tam przez Southampton lub Weymouth.<br> {{tab}}Z jednego lub drugiego z tych miejsc Wisticot dojechać mógł do Plymoth drogą żelazną.<br> {{tab}}— Nie będziesz pan mógł wylądować tym sposobem, jak pojutrze — rzekł Trilby. — Co do mnie, skoro tylko list otrzymam, bądę wiedział, czyli mi wypadnie jechać razem z panem.<br> {{tab}}O oznaczonej godzinie obadwa wsiedli na pociąg i przybyli do Cherbourga o w pół do siódmej rano.<br> {{tab}}Misticot w towarzystwie Trilbego udał się do biura żeglugi. Okręt wypływał do Weymouth, drugi miał wyruszyć nazajutrz do Southamptonu. Pozostawiało to Trilbemu cały dzień czasu do ułożenia swych planów.<br> {{tab}}— Jechać wraz z nim do Anglii byłoby dla mnie niebezpiecznem — mówił do siebie {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}. — Jakaś nieprzewidziana okoliczność mogłaby dać mnie poznać policyi... przezornym być należy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/955|num=106}}{{tab}}Trilby znał Cherbourg doskonale. Zaprowadziwszy swego towarzysza do hotelu Angielskiego, gdzie nigdy dotąd sam nogą nie postał, zażądał dwóch sąsiadujących z sobą pokojów.<br> {{tab}}Misticot, złamany znużeniem, położywszy się na łóżku, usnął natychmiast snem twardym, poleciwszy Trilbemu obudzić się na śniadanie.<br> {{tab}}Irlandczyk, zapisawszy się w księgach meldunkowych pod nazwiskiem Douceta, agenta od ubezpieczeń na życie, rzucił się na łóżko w ubraniu, gdzie począł rozmyślać i kombinować, jak autor dramatyczny, układający scenaryusz dla sztuki.<br> {{tab}}Około dziesiątej, wyszedłszy z pokoju, udał się do biura hotelowego.<br> {{tab}}— Gdyby wypadkiem — rzekł — ów młody człowiek, który tu przybył wraz zemną, pytał się o mnie, powiedzcie mu, proszę, żem poszedł w celu załatwienia wiadomego mu interesu, lecz że powrócę tu za godzinę na śniadanie.<br> {{tab}}Przed kilkoma laty Trilby pracował w Cherbourgu, w towarzystwie nieodłącznego swego przyjaciela Will Scotta. Pozostawił on tutaj znaczną liczbę współziomków o elastycznem sumieniu i zręcznych rękach, a między innymi pewnego angielskiego marynarza nazwiskiem Dickson, zajmującego się specyalnie kontrabandą.<br> {{tab}}Człowiek ten, godzien postronka, bandyta, rozbójnik w całem znaczeniu, ów Dickson posiadał swój własny mały okręt, jaki oddawał chętnie do rozporządzenia tym, którzy mu grubo płacili.<br> {{tab}}Trilby, przybywszy do portu, zwrócił się do jednego z majtków, zapytując:<br> {{tab}}— Mój chłopcze, czy znasz Mikołaja Dickson, kapitana Dickson?<br> {{tab}}— Znam go doskonale.<br> {{tab}}— Mógłbyś mi wskazać jego mieszkanie?<br> {{tab}}— Dobrze, lecz pan go znaleść możesz na pokładzie jego statku, gdzie się właśnie w tej chwili znajduje. Przypłynął właśnie z Anglii dziś rano.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/956|num=107}}{{tab}}— Jaką nosi nazwę jego statek?<br> {{tab}}— Nazywa się „Mewa.“ Wsiądź pan w jedno z tych, czółen, stojących na wybrzeża, a pierwszy lepszy majtek powiezie cię do okrętu.<br> {{tab}}Trilby posłuchał tej rady.<br> {{tab}}W pięć minut później łódź, w której płynął, dosięgnęła „Mewy,“ małego okrętu z czerwoną flagą, na czarno malowanego.<br> {{tab}}Nikogo nie widać było na pokładzie.<br> {{tab}}— Hej! Mewa! — zawołał majtek.<br> {{tab}}Na to wezwanie z głębi statku ukazał się niski, barczysty mężczyzna, w błękitnych pantalonach i takiemże sukiennem okryciu, w czapce czerwonej. Gęsta, ruda broda zakrywała mu połowę ciemnej, ogorzałej twarzy. Szare, żywe oczy świeciły pod zwieszającemi się brwiami. Mężczyzną tym, około lat pięćdziesięciu mieć mogącym, był Mikołaj Dickson, ogóinie oazywany kapitanem.<br> {{tab}}— Kto wzywa Mewę? — zapytał.<br> {{tab}}Trilby rzekł kilka słów po angielsku. Kontrabandzista wydał okrzyk zdumienia.<br> {{tab}}— Wysiądź! — zawołał — poślę ci drabinę.<br> {{tab}}I, odwiązawszy z liny takową, położył ją pomiędzy czółnem i okrętem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Trilby z chybkością klowna stanął na brzegu okrętu, a podawszy rękę Dicksonowi, zapytał go po angielsku:<br> {{tab}}{{Korekta|Sam|— Sam}} jesteś, mój stary towarzyszu?<br> {{tab}}— Sam... dwaj moi majtkowie na ląd wysiedli.<br> {{tab}}— Chcę z tobą pomówić.<br> {{tab}}— W takim razie odeślij swe czółno. Zaprowadzę cię do mej kajuty.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/957|num=108}}{{tab}}Irlandczyk rzucił sto sous majtkowi, który go przywiózł, rozkazując mu wraz z łodzią odpłynąć, poczem poszedł za Dicksonem do jego kabiny, gdzie po kilku krótkich wspomnieniach przeszłości, następująca między obydwoma zawiązała się rozmowa:<br> {{tab}}— Lubisz zawsze jak dawniej zarabiać pieniądze? — zapytał Trilby.<br> {{tab}}— Zawsze... To tylko lubię i to jest celem mego życia.<br> {{tab}}— Cóżbyś powiedział na propozycyę zarobku trzech tysięcy franków?<br> {{tab}}— Powiedziałbym, że naprzód ją przyjmuję, a potem zapytałbym, co trzeba czynić, by te tysiące pochwycić do kieszeni?<br> {{tab}}— Zrobić rzecz najłatwiejszą w świecie! Nie dozwolić komuś dostać się do Anglii.<br> {{tab}}— Do czarta! Zgładzić jakieś indywiduum, podróżujące dla przyjemności, lub interesów, rzecz niebezpieczna.<br> {{tab}}— Lecz trzy tysiące franków, to suma.<br> {{tab}}— Prawda: O sposób jednak tu chodzi. Masz jakiś plan ułożony ku temu?<br> {{tab}}— Mógłżebyś dziś wieczorem odpłynąć do Plymouth?<br> {{tab}}— Wszystko mogę uczynić, co mi się podoba; jestem panem siebie.<br> {{tab}}— Ale czy mógłbyś sam tylko odpłynąć?<br> {{tab}}— Nie, dziś niepodobna mi tego uczynić.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Jutro mam odwieźć ładunek kontrabandy cygar, potrzebuję do tego dwóch ludzi.<br> {{tab}}— W tej naszej sprawie świadków unikać należy.<br> {{tab}}Dickson zadumał się przez parę minut; a potem rzekł nagle:<br> {{tab}}— Wszystko to da się ułożyć.<br> {{tab}}— Znalazłeś środek na pozbycie się wskazanej przezemnie osobistości, tak, by nie posądzono nas o zbrodnię?<br> {{tab}}— Znalazłem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/958|num=109}}{{tab}}— Jakiż to środek?<br> {{tab}}— Znasz przesmyk, jaki się przepływa przed wylądowaniem w Plymouth.<br> {{tab}}— Znam.<br> {{tab}}— Wiadomo ci zatem, że główna siedziba angielskiej komory celnej znajduje się na najwyższym punkcie skalistych wybrzeży, otaczających ów morski przesmyk wzdłuż na cztery kilometry.<br> {{tab}}— Wiem o tem.<br> {{tab}}— Poniżej tych skał znajduje się brzeg płaski, gdzie niejednokrotnie przeprowadzamy kontrabandę pod nosem celników. Od miesiąca jednakże podwojono tam liczbę służby celnej, a ztąd zmieniliśmy nasz punkt wyładowywania. Znalazłem miejsce nader dogodne ku temu, na milę od Plymouth. Tam to ja zwykle teraz operuję...<br> {{tab}}— No... i cóż dalej?<br> {{tab}}— Można zejść między skałami wąską ścieżynką, wiodącą do wybrzeża. Na tej to ścieżce czuwa co noc pięciu celników... rozumiesz?<br> {{tab}}— Poczynam nieco rozumieć... Tam więc pod jakimkolwiekbądź pozorem chciałbyś wysadzić osobistość, o którą nam chodzi.<br> {{tab}}— Tak... pośród głębokich ciemności wskażę na tę ścieżkę. Jakże ci się podoba mój projekt?<br> {{tab}}— Mówię, że jest złym, bezpożytecznym. Podróżny twój wpadnie w ręce celników, a przypuściwszy nawet, że go na razie przytrzymają, jutro go uwolnią, po złożonych przezeń zeznaniach.<br> {{tab}}— Nie przytrzymają go wcale. Mówi on po angielsku?<br> {{tab}}— Nie, jestem tego pewien.<br> {{tab}}— Tem lepiej. Celnicy, którym {{Korekta|kontrabadziści|kontrabandziści}} zabili w tych dniach trzech ludzi, otrzymali rozkaz używania palnej broni podczas nocy. Skoro cień ludzkiej postaci ukaże się im na ścieżce, wygłoszą hasło. Ów podróżny, nie zrozumiawszy, nie odpowie i będzie szedł dalej. Natenczas padną strzały {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/959|num=110}}i rzecz tak dokonany zostanie, iż przeciw temu nikt nie będzie w możności nic powiedzieć. No... i cóż myślisz o tym moim planie?<br> {{tab}}— Uważam go za wyborny, udać się powinien. Wszakże jeszcze na jeden szczegół zwrócę twoją uwagę — rzekł Trilby.<br> {{tab}}— Na cóż takiego?<br> {{tab}}— Nie trzeba pozwolić, aby przy ciele zabitego znaleziono jakiekolwiekbądź papiery, stwierdzające jego osobistość.<br> {{tab}}— Tego ja się już dopełnić nie podejmuję... To do ciebie wyłącznie należy.<br> {{tab}}— O której godzinie wypłyniemy dziś wieczorem?<br> {{tab}}— O szóstej. Noc będzie pogodną. Lekki wiatr wschodni pozwoli nam przybyć do skalistych wybrzeży około pierwszej po północy.<br> {{tab}}— A ja kiedy mógłbym powrócić?<br> {{tab}}— Nieprędzej, jak jutro w nocy. Przedtem załatwić si§ muszę z moją kontrabandą.<br> {{tab}}— Gdybym chciał wsiąść na twój statek dziś z moim podróżnym, gdzie mógłbym spotkać się z tobą?<br> {{tab}}— Nad {{Korekta|przegiem|brzegiem}} portu, w „Morskiej restauracyi.“ Potrzebuję otrzymać twoją decyzyę przed godziną czwartą. Należy ci tylko wymówić te dwa wyrazy: „Dziś wieczorem.“ W chwili tej statek wstrząsnął się ziekka.<br> {{tab}}— Moi ludzie wracają... — rzekł kontrabandzista. — Odprowadzę cię na ląd.<br> {{tab}}Dickson z Trilbym rozeszli się na wybrzeżu wprost »Morskiej restauracyi“ poczem {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} wrócił do hotelu.<br> {{tab}}— Czy mój młody towarzysz podróży już się przebudził? — zapytał służącego.<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{tab}}— Wyszedł na miasto?<br> {{tab}}— Wyszedł w pół godziny po pańskiem odejściu. Poszedł nad brzeg morza popatrzeć na fale. Wróci tu na śniadanie.<br> {{tab}}Ciekawość Misticota wzięła górę nad jego zajęciami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/960|num=111}}{{tab}}Obudziwszy się po półgodzinnym spoczynku, ubrał się z pośpiechem i wyszedł zobaczyć morze, którego nie znał wcale.<br> {{tab}}Przybywszy na wybrzeże, stał tam blisko godzinę, pochwycony zachwytem nad tym tak wspaniałym, a całkiem, nowym dla siebie widokiem.<br> {{tab}}Z trudnością oderwawszy się odeń, wrócił do hotelu Angielskiego.<br> {{tab}}Znalazł Trilbego w jadalni, siedzącego przy butelce wina, a tak zatopionego w czytaniu dziennika, że me zauważył wejścia Misticota.<br> {{tab}}Chłopiec, roześmiawszy się, uderzył go po ramieniu.<br> {{tab}}Trilby podniósł głowę.<br> {{tab}}— A! to ty... — zawołał — czytam tu właśnie artykuł, który zarówno nas obu interesuje.<br> {{tab}}— Cóż piszą?<br> {{tab}}— Donoszą o pewnym podróżnym, z którym jedliśmy śniadanie i obiad w Blévé, w hotelu Kupieckim, a który w niedzielę wieczorem udał się do Amboise w towarzystwie drugiego podróżnego, z jakim pan rozmawiałeś w sali tegoż hotelu.<br> {{tab}}— Chodziłożby tu o pana Delyigne? — pytał Misticot zdumiony.<br> {{tab}}— Tak właśnie... Nazwisko to powtarzają dziś wszystkie dzienniki. Nie wiesz pan, kim był ów drugi podróżny?<br> {{tab}}— Wiem... odrzekł podrostek. — Ów drugi był członkiem paryskiej policyi. Przybył do Blévé, ażeby widzieć się zemną.<br> {{tab}}— Z tobą? — wymruknął Trilby, udając zdziwienie i spoglądając na chłopca z nieufnością.<br> {{tab}}— Bądź pan spokojnym... ja nie należę de policyi — odparł Misticot. — Ów człowiek, którego widziałem natenczas po raz pierwszy w życiu, przybył, żądając odemnie niektórych objaśnień.<br> {{tab}}— I udzieliłeś mu je pan?<br> {{tab}}— Bezwątpienia.<br> {{tab}}— No! otóż nie zaniesie on ich tym, którym pragnął dostarczyć.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/961|num=112}}{{tab}}— Cóż mu się stało? — zawołał chłopiec z obawą.<br> {{tab}}— Wypadek niezwykle dziwny, przerażający!<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Został wraz z drugim podróżnym, Delvignes, pożartym przez dzikie zwierzęta, zbiegłe z menażeryi Pezona...<br> {{tab}}— Pan żartujesz... — zawołał Misticot — to nieprawda... To być nie może.<br> {{tab}}— Czytaj więc... — rzekł Trilby, wskazując artykuł w dzienniku — a zobaczysz, czy ja żartuję.<br> {{tab}}Chłopiec chciwie przebiegał dziennik oczyma, a w miarę czytania bladł coraz bardziej.<br> {{tab}}— Jakaż śmierć straszna! — wyjąknął, skończywszy czytanie.<br> {{tab}}— Widocznie śmierć tych dwóch ludzi pognębia pana — rzekł Trilby — mimo, że nie byłeś ich przyjacielem.<br> {{tab}}— Z pewnością. Podobna katastrofa najobojętniejszego przerazić jest w stanie. — To mówiąc, podrostek myślał sobie: — Śmierć Flognego prowadzi zniweczenie rozpoczętych przezeń poszukiwań. Możnaby sądzić, iż szatan wziął w swą specyalną opiekę morderców Edmunda Béraud i że ci, którzy ich śledzą, są naprzód już potępionymi. Kto wie, czy teraz na mnie kolej nie przyjdzie? Lecz mimo wszystko, dążyć będę prosto do celu. Dowiem się, dowiedzieć się muszę, czy Arnold Desvignes z ulicy des Tournelles jest tymże samym Arnoldem Desvignes z Blévé, wspólnikiem Verrièra. Przedewszystkiem jednak muszę powiadomić siostrę Maryę o wypadku, nastąpionym w lesie Amboise.<br> {{tab}}— Smutne to, bezwątpienia... — rzekł Trilby. — Wogóle jednak tak pana, jak mnie, zbliska to nie obchodzi. Ci nieszczęśliwi już zmarli... wieczny im przeto odpoczynek. Nie myśląc o nich, myślmy raczej o sobie.<br> {{tab}}— Tak... tak... — odparł Misticot z roztargnieniem. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/962|num=113}}{{c|'''XXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Otóż, według mego przewidywania — ciągnął dalej Irlandczyk — otrzymałem list od dyrektora naszego towarzystwa.<br> {{tab}}— I jedziesz pan do Anglii? — pytał Misticot.<br> {{tab}}— Tak... co mnie niezmiernie cieszy. Odebrałem rozkaz udania się do Plymouth, dokąd właśnie pan Jedziesz, i gdziebym mógł przedstawić cię panom Paterson... Lecz...<br> {{tab}}— Lecz co? — pytał podrostek.<br> {{tab}}— Sądziłem zrazu, iż niepodobna nam będzie jutro zrana wylądować z Plymouth, ponieważ kursujący tamże parowiec wypływa pojutrze dopiero. Traf jednak dozwolił mi spotkać jednego z moich przyjaciół, żeglarza, właściciela statku, na którym przewozi towary między Cherbourgiem a wschodniemi wybrzeżami Anglii. Odpływa on dziś wieczorem o szóstej godzinie i przystaje w zatoce Plymouth. Przyobiecał zabrać mnie, którą to propozycyę chętnie przyjąłem. Możebyś i pan korzystał z tej sposobności?<br> {{tab}}— Korzystałbym najchętniej, czy jednak pański przyjaciel zechce zabrać o jednego pasażera więcej?<br> {{tab}}— Skoro ja o to prosić go będę, zabierze pana.<br> {{tab}}— A kiedy przybylibyśmy do Plymouth?<br> {{tab}}— Jutro, równo z brzaskiem dnia.<br> {{tab}}— To pozwoliłoby mi zyskać czterdzieści osiem godzin, obecnie, gdy czas jest dla mnie tak drogim. Proś więc pan swojego przyjaciela, niech mnie zabierze.<br> {{tab}}— Dobrze... wszakże muszę pana uprzedzić o pewnej okoliczności.<br> {{tab}}— O czem takiem?<br> {{tab}}— Mój przyjaciel trudni się nieco kontrabandą.<br> {{tab}}— Co mnie to obchodzi?<br> {{tab}}— Z tej przyczyny będziemy musieli przedsiębrać wiele ostrożności przy wylądowywaniu... a nawet znajdą się do zwalczenia i trudności, być może...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/963|num=114}}{{tab}}— Nie uważam na to, gdzie chodzi o zyskanie na czasie.<br> {{tab}}— Dobrze... po śniadaniu więc pójdziemy spotkać się z moim kolegą w Morskiej restauracyi, gdzie ustanowił swą główną kwaterę i tam bliżej z nim porozumiemy się o wszystkiem.<br> {{tab}}— Jedzmy więc prędko śniadanie — wyrzekł Misticot — ponieważ mam jeszcze coś palnego do załatwienia.<br> {{tab}}— Jakto... do załatwienia? tutaj, w Cherbourgu, dokąd przybywasz pan po raz pierwszy w życiu, gdzie nie znasz nikogo? Wyznam, że to podnieca moją ciekawość!... — zawołał Trilby.<br> {{tab}}— Łatwo mi ją będzie zaspokoić — odrzekł podrostek. — Przed wyjazdem z Plymouth chcę kazać odbić drugi egzemplarz fotografii, który radbym dziś wysłać do Paryża.<br> {{tab}}— Reprodukcyę... — powierzył nie bez obawy {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}. — Niepodobna, aby to panu zrobiono w tak krótkim czasie.<br> {{tab}}— Zapłacę, ile będą żądali.<br> {{tab}}— Jest to więc rzecz tak bardzo pilna?<br> {{tab}}— Tak... skoro tylko zjemy śniadanie, pobiegnę w tym celu do fotografa.<br> {{tab}}— Pragnąłbym panu towarzyszyć, gdyby to nie było niedyskrecyą z mej strony.<br> {{tab}}— Owszem... pójdź pan zemną. Wprost ztamtąd udamy się do Morskiej restauracyi.<br> {{tab}}Po ukończonem śniadaniu obaj udali się za poszukiwaniem fotograficznego zakładu, który też wkrótce odnaleźli.<br> {{tab}}Za szklanną wystawą sklepu leżały próby nader starannie odrobione.<br> {{tab}}— Wejdźmy tu... — rzekł Misticot.<br> {{tab}}Trilby, wciąż mocno zaniepokojony, pytał sam siebie, czy fotografia, o której odbicie chodziło, nie była czasem portretem prawdziwego Arnolda Desvignes, portretem znalezionym przez podrostka w sklepie antykwaryusza w Blévé.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/964|num=115}}{{tab}}Jego przypuszczenia zamieniły się w pewność, gdy Misticot, wyjąwszy wspomniony portret z portfelu, zwrócił się do fotografa z zapytaniem:<br> {{tab}}— Czy mogę otrzymać dokładną reprodukcyę tego portretu?<br> {{tab}}— Z wszelką łatwością, panie.<br> {{tab}}— Lecz radbym, aby odfotografowano również i dedykacyę, jaka się znajduje na odwrotnej stronie tej karty.<br> {{tab}}— Dobrze... Ile pan życzysz sobie mieć egzemplarzy?<br> {{tab}}— Trzy, po które przyjdę o czwartej godzinie.<br> {{tab}}— Jutro o czwartej?...<br> {{tab}}— Nie, dziś, panie.<br> {{tab}}— Fotograf uśmiechnął się.<br> {{tab}}— Ależ to niepodobna! — zawołał.<br> {{tab}}— Zapłacę panu trzysta franków za tę reprodukcyę... Zgadzasz się pan, albo nie zgadzasz? Jeżeli nie, pójdę do innego zakładu.<br> {{tab}}— Będziesz pan miał trzy egzemplarze na czwartą godzinę, z niesłychanym moim wysiłkiem pracy.<br> {{tab}}Misticot położył na stole trzy luidory.<br> {{tab}}— Resztę dopłacę — rzekł — przy odebraniu. — Poczem wyszedł wraz z Trilbym, przejętym niewysłowioną trwogą.<br> {{tab}}Jedna z tych fotografij, przesłana do Paryża, niechybną zgubę Arnoldowi Desyignes przynieśćby mogła.<br> {{tab}}W jaki sposób powstrzymać ową przesyłkę?<br> {{tab}}Były klown z cyrku Fernando miał chęć niepohamowaną zaprowadzić podrostka w jaki ustronny kąt miasta i tam go zdusić na miejscu, w biały dzień jednakże dokonać tego było niepodobna.<br> {{tab}}Co więc począć?<br> {{tab}}Jedno mu tylko pozostawało. Uprzedzić Arnolda o grożącem mu niebezpieczeństwie, skoro usunąć takowego niepodobna było, jak to uczynił z listem w Blévé.<br> {{tab}}Misticot został teraz nieodwołalnie na śmierć skazanym, a wykonanie wyroku tego miało być już wkrótce dopełnionem, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/965|num=116}}gdyż podczas nadchodzącej nocy. Mniej więc obchodziło {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}, czyli on prześle lub nie pomienioną fotografię zakonnicy. Desvignes, mając się na baczności, nie dozwoli dojść tej przesyłce według adresu.<br> {{tab}}— Wiele więc panu zależeć musi na przesłaniu tej fotografii? — pytał Trilby chłopca z pozorną obojętnością.<br> {{tab}}— Bardzo wiele! — odrzekł Misticot. — Od tej przesyłki zależy szczęście i spokój rodziny. Więcej nie mogę pana objaśnić w tym względzie, ponieważ tu chodzi o powierzoną mi tajemnicę. Wejdźmy do kawiarni, chcę list napisać obok tej przesyłki.<br> {{tab}}— Ja również napiszę kilka słów do dyrektora życiowych ubezpieczeń — rzekł były klown — powiadomię go, że odpływam do Plymouth.<br> {{tab}}Tu siadłszy przy stoliku, Trilby nakreślił na ćwiartce papieru następujące wyrazy po angielsku:<br> {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Siedzę krok za krokiem wiadomą osobistość, nie mam jednakże sposobu powstrzymania jej od wyekspedyowania tam, gdzie pan wiesz, tej niebezpiecznej fotografii. Od pana zależy powstrzymanie listu wraz z tą przesyłką. Od jutra przeszkadzające nam tyle indywiduum na zawsze niemem pozostanie.}} {{f|align=right|prawy=20%|Cherbourg.”}} {{tab}}Wsunąwszy ów list bez podpisu w kopertę, Trilby położył na niej adres Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Misticot jednocześnie pisał, co następuje:<br> {{c|„Szanowna siostro Maryo!|po=8px}} {{f...|lewy=5%}}{{tab}}„Znajduję się obecnie w Cherbourgu, zkąd wyjeżdżam do Anglii, biegnąc za śladem człowieka, którego przeszłość tak pragnęlibyśmy poznać. Widzę, iż ta jego przeszłość jest czarną, w co i ty, siostro, sądzę, uwierzysz, ujrzawszy fotografię, jaką dołączani do tego listu. Pomienioną fotografia jest portretem prawdziwego Ar- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/966|num=117}}nolda Desvignes. Widoczne zrządzenie Opatrzności pozwoliło mi ją odnaleźć w Blévé, a pierwszy rzut oka przekona się, siostro, iż portret ów w niczem nie jest podobnym do człowieka, jakiego znamy pod nazwiskiem Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}„Śpieszę, by odszukać tego, który sam tylko ma prawo nosić pomienione nazwisko. Jeżeli Bóg pozwoli mi go odnaleźć, lub wykryć przynajmniej, w jaki sposób wspólnik pana Verrière wcielił się w tę obcą sobie postać, panna Aniela uniknie najsroższego ze wszystkich nieszczęść.<br> {{tab}}„Twój mały, pełen szacunku, na zawsze Tobie, siostro, oddany sługa,{{...f}} {{f|align=right|prawy=15%|Stanisław Dumay.”|po=12px}} {{tab}}Misticot wsunął list w kopertę, której nie zapieczętował, mając tam włożyć fotografię, poczem napisał adres umówiony do proboszcza w Malnoue.<br> {{tab}}— No! teraz — rzekł Trilby — możemy pójść, jeżeli zechcesz, porozumieć się z moim przyjacielem o miejsce dla nas aa jego okręcie.<br> {{tab}}— Idźmy.<br> {{tab}}Morska restauracya, ów zakład, w którym jakakolwiekbądź okazałość, a nawet i czystość, były rzeczą zupełnie nieznaną, położona na parterze domu, zajmowała obszerną salę, zawieszoną malowidłami, przedstawiającemi sceny z życia marynarzy.<br> {{tab}}Rzędy stolików, obstawionych krzesłami, wielki kontuar i półki napełnione szklankami i butelkami, dopełniały umeblowania.<br> {{tab}}Tłum hałaśliwy, przeważnie z majtków złożony, zawierający typy różnych stref i krajów, tworzył liczną klientelę tej karczmy.<br> {{tab}}Trilby zatrzymał się w progu i pośród tej atmosfery, zgęszczoną dymem z fajek, stal przez kilka minut, zanim spo- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/967|num=118}}strzegł Dicksona, siedzącego w rogu sali z jakimś mężczyzną, który mu wyliczał pieniądze.<br> {{tab}}— Otóż — rzekł do Misticota, wskazując mu ręką — właściciel „Mewy,” lecz widzę, iż obecnie jest zatrudnionym. Zaczekajmy chwilę, aż skończy interes.<br> {{tab}}Niedługo to trwało.<br> {{tab}}Dickson, rozstawszy się ze swym towarzyszem, spojrzał w stronę drzwi, a dostrzegłszy Trilbego, skinął nań ręką.<br> {{tab}}Irlandczyk podszedł z Misticotem.<br> {{tab}}— Mój przyjacielu — rzekł do przemytnika, podając mu rękę — przyobiecałem temu młodzieńcowi, dla którego uczuwam prawdziwą życzliwość, że zabrawszy go wraz zemną, wysadzisz nas w Plymouth, dokąd obadwa jedziemy. Mam nadzieję, że dotrzymasz swej obietnicy?<br> {{tab}}— Nie cofam danego przyrzeczenia — odpowiedział Dickson. — Zabiorę na mój statek tego młodego człowieka, skoro prosisz mnie o to. Wypłyniemy dziś wieczorem o szóstej godzinie. O pierwszej po północy zatrzymamy się nawprost skalistych wybrzeży Plymouth, gdzie wysadzę was obu, sam bowiem popłynę dalej ku wschodowi. Jako zapłatę za przejazd, dacie wynagrodzenie mym ludziom. Otóż i ułożone. A teraz zapraszam was obu na kieliszek „wiskey.”<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}O godzinie czwartej oba towarzysze podróży udali się do fotografa.<br> {{tab}}Trzy egzemplarze reprodukcyi były gotowemi, doskonale odrobionemi.<br> {{tab}}Misticot dopłacił dziesięć luidorów, włożył w kopertę obok listu oryginał, wsunął kopię do swego portfelu, a zakleiwszy kopertę, rzekł do Trilbego:<br> {{tab}}— No! teraz idźmy na pocztę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/968|num=119}}{{tab}}W pięć minut później list podrostka z Montmartre do siostry Maryi i list {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}} do Arnolda Desvignes, spadły jednocześnie w głąb skrzynki pocztowej w Cherbourgu.<br> {{tab}}Był czas, ażeby pójść na obiad do hotelu, a potem na wybrzeże.<br> {{tab}}— Pozwól uczynić sobie jedną uwagę — począł Trilby, skoro zasiedli przy stole. — Oto nic łatwiejszego podczas morskiej podróży, zwłaszcza gdy fala jest nieco niespokojną, jak stracić przedmioty, które się ma przy sobie. Włóż więc swoje papiery, pieniądze i portfel do walizy. Ja, ilekroć razy płynę, nigdy nie zaniedbuję tej przezorności.<br> {{tab}}— Rada jest dobrą... Posłucham jej — rzekł chłopiec.<br> {{tab}}Jakoż, włożywszy wszystko do skórzanego kuferka, Misticot zachował przy sobie tylko portmonetkę, zawierającą dwieście franków w złocie, i nieco drobnej monety.<br> {{tab}}O trzy kwadranse na szóstą czółno wiozło go wraz z Trilbym na pokład „Mewy.”<br> {{tab}}— Wejdźcie do kabiny — rzekł Dickson — i nie wychodźcie na pokład dopóki was nie zawołam. Przeszkadzalibyście w manewrowaniu statkiem.<br> {{tab}}Irlandczyk wraz z Misticotem uczynili zadość poleceniu.<br> {{tab}}— Podnieść czółno! — zakomenderował Dickson dwóm majtkom.<br> {{tab}}Czółno zostało podniesionem i umieszczonem na tyle statku, a w jego miejsce miniaturowa ławka, mogąca pomieścić zaledwie dwie osoby, uczepioną została do brzegu okrętu w ten sposób, że w każdej chwili mogła być spuszczoną na morze.<br> {{tab}}Podniesiono kotwicę, Dickson pochwycił za ster, a majtkowie rozpięli żagiel. Statek płynął zrazu zwolna za ruchem bałwanów, a skoro żagle wydęty się pod działaniem wiatru, począł szybko mknąć dalej.<br> {{tab}}W kwadrans był więcej niż o milę od wybrzeża.<br> {{tab}}— Pasażerowie mogą wejść na statek, jeżeli się im podoba! — zawołał Dickson.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/969|num=120}}{{tab}}Misticot z Trilbym wyszli z kabiny.<br> {{tab}}Dla {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}} pełne morze starą było znajomością, dla naszego jednak podrostka był to widok zupełnie nowy, podniośle wzruszający, wspaniały.<br> {{tab}}Statek, mając wiatr po za sobą, mknął z szybkością strzały, zostawiając za sobą długą smugę piany, którą promienie słoneczne barwiły pryzmatycznemi blaskami.<br> {{tab}}Chłopiec stał w ekstazie do chwili, w której zapadająca noc zaczęła pokrywać fale rodzajem zasłony, jaką spuszczają na dekoracye czarodziejskiej sztuki teatralnej.<br> {{tab}}— Otóż wiatr twardym się staje... — rzekł {{Korekta|kontrabandzista,|kontrabandzista.}} — Idźcie się przespać do kabiny, obudzę was, skoro nadejdzie czas wylądowania.<br> {{tab}}Skoro tylko odeszli, Dickson, przywoławszy dwóch majtków, rzekł do nich zcicha:<br> {{tab}}— Będziemy płynęli wprost na skały Plymouth.<br> {{tab}}— Na skały? — powtórzył jeden z majtków — ależ tam znajduje się główny posterunek komory celnej! — Być posłusznym bez zapytywani — huknął gniewliwie przemytnik. — Na dwieście metrów przed zatoką zwiniecie żagiel, ażeby okręt przystanął na morzu. Spuścicie łódkę na fale i jeden z was wysadzi pod skałami tego młodzieńca, znajdującego się w kabinie. Zrozumieliście?<br> {{tab}}— Tak, kapitanie — rzekł jeden z majtków — lecz ów młody człowiek może tam otrzymać kilka kul w głowę od celników.<br> {{tab}}— To już rzecz jego, nie nasza.<br> {{tab}}— Lecz jak potem odnaleźć okręt po {{Korekta|wzsadzeniu|wysadzeniu}} tego podróżnego?<br> {{tab}}— Zawieszę na drągu latarnię. Każdy z was otrzyma po sto franków, nie licząc tego, co wam da ów chłopiec. Oto, o czem was miałem powiadomić. A teraz odejdźcie!<br> {{tab}}Dwaj majtkowie wrócili na swe stanowiska.<br> {{tab}}Statek mknął coraz szybciej. Wicher się wzmagał. Niebo poczerniało zupełnie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/970|num=121}}{{tab}}— Zapalić latarnię! — rozkazał Dickson — spojrzeć na busolę.<br> {{tab}}Światło natychmiast zabłysło na przodzie statku.<br> {{tab}}— Gdzie jesteśmy? — zapytał kontrabandzista.<br> {{tab}}— Płyniemy na wschód... — ozwał się głos majtka, stojącego przy busoli.<br> {{tab}}Dickson nacisnął ster, zmieniając kierunek statku, i nic więcej słychać nie było, jak tylko świszczenie wichru przez liny i plusk fal wokoło okrętu.<br> {{tab}}W kabinie Misticot z Trilbym położyli się na dwuch hamakach; kajutę oświetlała lampka wisząca, której światło nie przenikało na zewnątrz.<br> {{tab}}Okienka kabiny szczelnie były zamknięte.<br> {{tab}}Trilby zdawał się spać. Misticot, leżąc z otwartemi oczyma, wsłuchiwał się w harmonijny szum wichru i fal.<br> {{tab}}— Chciałbym być marynarzem... — myślał sobie. I wyobraźnia wiodła chłopca w fantastyczne podróże marzeń.<br> {{tab}}Nagle wyrwanym został ze swych dumań gwałtownem zwolnieniem biegu statku. Przyśpieszone kroki dały się słyszeć na pokładzie.<br> {{tab}}Trilby zerwał się, udając ze snu przebudzonego.<br> {{tab}}— Która godzina? — zapytał.<br> {{tab}}— Północ... — odrzekł Misticot, spojrzawszy na zegarek.<br> {{tab}}— Znajdujemy się na morzu od szóstej. Wkrótce przybędziemy.<br> {{tab}}Otwarto drzwi kabiny. Majtek w nich się ukazał.<br> {{tab}}— Możecie panowie wyjść na pokład — zawołał — wszak-że proszę nie czynić hałasu i mówić cicho. Wpływamy do zatoki Plymouth.<br> {{tab}}Irlandczyk wyszedł z Misticotem.<br> {{tab}}Dickson przy sterze posadził jednego z majtków w swojem następstwie.<br> {{tab}}— Zgasić latarnię! — zawołał, spojrzawszy na busolę i kartę żeglugi. — W ciągu godziny będziemy na pięćset metrów od skalistego wybrzeża.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/971|num=122}}{{tab}}Na pokładzie zapanowało milczenie.<br> {{tab}}Upłynęły rak trzy kwadranse, poczem ozwał się Dickson:<br> {{tab}}— Baczność! przybijamy do miejsca.<br> {{tab}}Stanął przy sterze; majtkowie ściągnęli żagiel.<br> {{tab}}Statek, będąc teraz pchanym jedynie swą własną siłą, zwolnił nieco biegu, a wreszcie zatrzymał się nieruchomy.<br> {{tab}}— Spuścić łódkę na morze: — zakomenderował właściciel „Mewy.”<br> {{tab}}Rozkaz natychmiast wykonano, a jeden z majtków wskoczył w ową wątłą łupinę z dwojgiem wioseł.<br> {{tab}}— Nie możecie panowie płynąć razem — rzekł kontrabandzista do Misticota i Trilbego. Łódka pomieścić może tylko wioślarza i jednego pasażera. Obróci przeto dwa razy. No! wsiadaj pierwszy, młodzieńcze.<br> {{tab}}— Jestem gotowy... — odrzekł podrostek z Montmartre.<br> {{tab}}— Podam ci twoją walizę — ozwał się Trilby, znikając na schodach kabiny.<br> {{tab}}— Oto dla twoich majtków, kapitanie — wyrzekł Misticot, podając sto franków Dicksonowi.<br> {{tab}}— Schodź pan ostrożnie po uczepionej drabinie — rzekł tenże, chowając pieniądze do kieszeni. Majtek na dole czeka tam na ciebie. Podamy ci twoją walizę. Płynąc na tem czółnie, ust nie otwieraj, nie przemów słowa! Gdy zaś wysiądziesz, zwróć się plecami do morza i wejdź po prawej na ścieżkę, mknącą między skałami. Dosiągnąwszy wierzchołka, zatrzymaj się, oczekując na swego towarzysza. Gdybyś posłyszał, że ktoś nadchodzi, rozmawiając, nie trwóż się. Będzie to straż, chodząca wokoło komory celnej. Nie niosąc z sobą kontrabandy, nie masz się czego obawiać. No! dalej w drogę!<br> {{tab}}Misticot, uczepiwszy się rękoma i nogami sznurowej drabiny, zsuwał się po niej lekko, aż wreszcie dosięgnął dna czółna.<br> {{tab}}— Siądź pan... — rzekł doń zcicha majtek.<br> {{tab}}— A moja waliza?<br> {{tab}}— Oto jest.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/972|num=123}}{{tab}}Tu Trilby, wychyliwszy się ze statku, rzucił w czółno swą własną walzę, w czasie czego panująca ciemność nie dozwoliła Misticotowi poznać zamiany.<br> {{tab}}Majtek, uderzywszy w fale wiosłami, zaczął płynąć całą siłą. Czółno, lekkie jak łupina, mknęło po powierzchni wód cez ^mniejszego szelestu. Misticot doświadczał radości pacholęcej, czując się niesionym po falach lekkim podmuchem wiatru.<br> {{tab}}Po upływie kwadransa rozeznawać począł wysoką, ciemną masę, Której wierzchołka, jak mu się zdawało, mógł był dosięgnąć rękoma. Były to skaliste wybrzeża Plymouth.<br> {{tab}}Majtek poruszał ciągle wiosłami.<br> {{tab}}Nagle czółno zatrzymało się, dosięgnąwszy dna piaszczystego.<br> {{tab}}— Wysiadaj pan! — szepnął majtek zcicha.<br> {{tab}}Mały sprzedawca medalików wyskoczył lekko z walizką w ręku. Zaledwie jednak nogi jego dotknęły gruntu, zabrzmiało hasło w angielskim języku, a nie odbierając, rzecz naturalna, odpowiedzi, dwanaście wystrzałów naraz wybuchnęło w powietrze, wraz z rozdzierającym krzykiem młodzieńczym.<br> {{tab}}Przy świetle prochu można było dostrzedz upadającego Misticota, z wzniesionemi w górę rękoma, i majtka, uciekającego z całych sił na czółnie po wierzchołkach fal.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Po upływie kilku minut zabrzmiały powtórne wystrzały, kilka kul świsnęło mimo uszu majtka, nie dosięgnąwszy go jednak wcale.<br> {{tab}}Z pokładu okrętu widziano błysk prochu i słyszano wygrzały.<br> {{tab}}— Skończone! — zawołał Trllby.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/973|num=124}}{{tab}}— Ci hultaje widocznie oczekiwali tej nocy na przemykanie się kontrabandzistów — zawołał właściciel „Mewy.“ — Przygotowali się na ich przyjęcie. Aby mi tylko nie zabili mego majtka.<br> {{tab}}Rodzaj żałosnej skargi rozległ się w przestrzeni.<br> {{tab}}— Nie! — powtórzył Dickson z radością. — Otóż jego sygnał, wraca zdrów i cały!<br> {{tab}}W rzeczy samej, za kilka minut czółno dosięgnęło okrętu i majtek wdrapał się na pokład.<br> {{tab}}— Piekielna pułapka! — wykrzyknął — zaledwiem umknął. Czatowali nędznicy i przesiali mi ołów!<br> {{tab}}— A ów młodzieniec?<br> {{tab}}— Dosłyszałem krzyk jego... widziałem jak upadł, przeszyty kulami.<br> {{tab}}— uciekajmy co sił! Mogą polować na nas na królewskiej korwecie, a tym sposobem nie dozwolą nam przybyć przededniem w miejsce umówione.<br> {{tab}}Czółno wciągnięto na pokład, rozpięto żagle i statek mknąć począł szybko jak parowiec.<br> {{tab}}Po upływie godziny zatrzymał się.<br> {{tab}}Dickson wydał głosem hasło, podobne temu, jakie powiodło na śmierć Misticota.<br> {{tab}}Dziesięć minut upłynęło, poczem dwie wielkie barki, ukazawszy się na powierzchni, uczepiły się do boków okrętu. Czterech ludzi z pomocą majtków wnosiło na statek paki, napełniane przemycanym towarem.<br> {{tab}}— A ładunek? — zapytał Dickson, gdy barki opróżniono.<br> {{tab}}— Na dziś nie ma nic więcej — rzekł jeden z marynarzy.<br> {{tab}}— Na kiedy zatem?<br> {{tab}}— Na pojutrze, o północy. Wracajcie do Cherbourga.<br> {{tab}}Tu wsunął rulon złota w dłoń przemytnika, poczem obie barki spiesznie się oddaliły.<br> {{tab}}— No! stary towarzyszu — rzekł do Trilbego właściciel „Mewy“ — zjemy razem śniadanie w Cherbourgu, o dziesiątej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/974|num=125}}{{tab}}— Kiedy odchodzi pociąg do Paryża.<br> {{tab}}— W południe.<br> {{tab}}— A przybywa do Paryża.<br> {{tab}}— O północy.<br> {{tab}}— To dobrze.<br> {{tab}}Podczas, gdy się to działo na wodach Plymouth, agent, wysłany przez nowego naczelnika policyi do hotelu Kupieckiego w Blévé, prowadził śledztwo z następującym rezultatem: Ów podróżny, z którym tak pragnął widzieć się Flogny, nazywał się Stanisław Dumay i wyjechał do Anglii.<br> {{tab}}Na mocy tegoż wyjaśnienia, rysopis Misticota przęsłami agentom francuskim, przebywającym w Londynie, oraz wszystkim oddziałom policyi w Paryżu, na wypadek, gdyby podróż młodego chłopca okazana się być podstępem, ułożonym dla zamaskowania innych jego zamiarów. {{kropki-hr}} {{tab}}Verrière, posłuszny zleceniom Arnolda, pozostawszy w Malnoue, sprowadził mularza, cieślę i malarza, rozkazując im zająć się reparacyą myśliwskiego pawilonu, ku wielkiemu zdumieniu swej córki, {{Korekta|siosty|siostry}} Maryi i całej służby.<br> {{tab}}Zrana zakonnica, udawszy się do kościoła, miała po nabożeństwie długą z proboszczem rozmowę.<br> {{tab}}Ksiądz ten, owładnięty czarem uprzejmości Arnolda Desvignes, bronił go gorąco wobec siostry Maryi, dziwąc się, iż zakonnica trwa uporczywie w swej złej opinii dla tego młodego człowieka, tak dystyngowanego, bez zarzutu pod każdym względem, zarówno w przeszłości, jak i obecnie, i że oskarża go o brak miłości chrześciańskiej.<br> {{tab}}Siostra Marya jednakże przekonać się nie dała.<br> {{tab}}Wbrew wszelkim rezonowaniom, niepodobna jej było wyrwać ze swej duszy powątpiewań co do wspólnika Verrièra.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/975|num=126}}{{tab}}Wyszła z probostwa, kryjąc swe zapatrywania co do Arnolda Desvignes, nie śmiała bowiem otwarcie sprzeczać się z księdzem i przyznawała pozornie, iż mogła się mylić, w gruncie rzeczy wszelako inaczej była przekonany.<br> {{tab}}Tegoż dnia wieczorem przyniesiono z poczty kilka dzienników.<br> {{tab}}Siostra Marya, pochwyciwszy je, uniosła skrycie, pragnąc dowiedzieć się wraz z panną Verrière, czy nie zawierają one jakiej wiadomości o Emilu Vandame.<br> {{tab}}Wszystkie prawie wogóle dzienniki, którym sprawa tonkińska dostarczała obfitej treści do publikowania, wymieniały nazwy okrętów na wschód odpływających, wygłaszały nazwiska oficerów, należących do specyalnych oddziałów armii, oraz rannych i zabitych podczas oblężenia i walki.<br> {{tab}}Vandame, rzecz prosta, nie mógł należeć do liczby ostatnich, ponieważ odjechał zaledwie przed sześcioma tygodniami, z których podróż zabrała mu czterdzieści dni czasu.<br> {{tab}}Jeden wszelako szczegół zaniepokoił obie kuzynki.<br> {{tab}}Dlaczego nazwisko Vandama nie zostało zamieszczonem na liście oficerów, którzy wylądowali przed trzema tygodniami w Marsyli, albo Tulonie?<br> {{tab}}Tego pytania rozwiązać nie zdołały.<br> {{tab}}Wróciwszy z probostwa do Malnoue, zakonnica, zastała, w salonie u Anieli kilka dam z sąsiedztwa, które, powiadomione o przybyciu córki bankiera, powitać ją pośpieszyły. Na inną więc chwilę odłożyć trzeba było czytanie dzienników.<br> {{tab}}Desvignes, przybywszy wczesnym rankiem do Paryża, wprost ze stacyi drogi żelaznej udał się na ulicę Paon-blanc.<br> {{tab}}Bawił dość długo u Agostiniego, któremu wydawał różne polecenia, mające być wykonanemi w jaknajkrótszym czasie. Następnie pojechał na bulwar Szpitala dla widzenia się z Will Scottem.<br> {{tab}}Irlandczyk miał się porozumieć z Włochem, dla przyśpieszenia zniknięcia rodziny Béraud.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/976|num=127}}{{tab}}Ztamtąd wspólnik Verrièra wrócił na ulicę Tivoli, by zmienić ubranie i napełnić walizę przedmiotami, potrzebnemu mu w Malnoue.<br> {{tab}}Po dokonaniu tych kursów udał się do swego biura, na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}Wszystko tam szło pomyślnie nad wyraz. Ów nędznik zacierał ręce z zadowoleniem, a czując budzący się apetyt, poszedł pieszo do restauracyi na śniadanie.<br> {{tab}}Siadłszy przy stole, przerzucał dzienniki, między któremi jeden z nich, ogłaszający wiadomość o strasznym wypadku w lesie Amboise, zwrócił jego uwagę.<br> {{tab}}— Dobrze, jak widzę, powiadamiani bywają, ci dziennikarze prowincyonalni — wyszepnął z uśmiechem. — Skoro Trilby zgładzi owego podrostka z Montmartre, bezpieczeństwo będę miał zapewnione.<br> {{tab}}W Malnoue tenże sam artykuł wpadł w ręce obu kuzynkom.<br> {{tab}}Siostra Marya, siedząc w gabinecie Anieli, czytała głośno dzienniki.<br> {{tab}}Zrazu na wspomniony artykuł nie zwróciła wiele uwagi. Zdawało się obu kobietom, iż to jest udramatyzowany wymysł dziennikarski. Nazwisko Flognego zastanowiło obie.<br> {{tab}}— Flogny! — zawołała panna Verrière — ależ to tak nazywał się ów agent policy, który przyszedł badać cię, siostro, o Misticota i który zajmował się sprawą zniknięcia Edmunda Béraud.<br> {{tab}}— Tak... — odpowiedziała zakonnica — to on... on, niezawodnie.<br> {{tab}}— Zginął więc, pożarty przez dzikie zwierzęta!<br> {{tab}}Siostra Marya zadumała się smutno, mnąc w rękach dziennik.<br> {{tab}}— O czem myślisz? zapytała ją po chwili Aniela.<br> {{tab}}— O tem, co czytałyśmy. Katastrofa więc nastąpiła na drodze z Blévé do Amboise, ów agent policyi jechał do tego miasta, by widzieć się tam ze Stanisławem Dumay... Zkąd {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/977|num=128}}jednak i od kogo mógł wiedzieć, że Misticot tam się znajduje, skoro ja mu o tem nie powiedziałam? To dla mnie zagadka.<br> {{tab}}— Wszakże policya wie wszystko...<br> {{tab}}— Gdyby o wszystkiem wiedzieć mogła, znałaby i złoczyńców, którzy porwali Edmunda Béraud i zamordowali go bezwątpienia.<br> {{tab}}— Kończ dalej czytanie, kuzynko, proszę cię o to — wyrzekła panna Verrière. — Żałuję tych nieszczęśliwych, jacy zginęli tak tragiczną śmiercią, lecz nadewszystko pragnęłabym powziąć jakąś wiadomość o tvm, którego kocham.<br> {{tab}}Siostra Marya rozpoczęła czytanie, nazwisko jednak Emila Vandame nie znajdowało się w żadnym dzienniku, mimo, iż była wzmianka o okręcie, jaki przed trzema tygodniami przewiózł armię i oficerów.<br> {{tab}}— Dlaczego on do nas nie pisze? — wyszepnęła smutno Aniela.<br> {{tab}}— Mógłżeby to uczynić po tem, co nastąpiło?<br> {{tab}}— Nie zważa się na nic, jesli się kocha i jest się kochanym...<br> {{tab}}— O! nie powątpiewaj o jego przywiązaniu, jest ono niewzruszonem, niezłomnem!...<br> {{tab}}— A mimo to, ja jestem tak nieszczęśliwą!...<br> {{tab}}Tu biedne dziewczę wybuchnęło łkaniem.<br> {{tab}}Siostra Marya, ująwszy ją w objęcia, przytuliła do swych piersi, ocierając łzy, płynące po twarzy nieszczęśliwej, daremnie jednak pocieszyć ją usiłowała.<br> {{tab}}Tegoż samego dnia, około dziesiątej, Agostini, wyszedłszy ze swego mieszkania, udał się na ulicę des Martyrs pod numer 22-gi, pytając o pana Robert.<br> {{tab}}— Na pierwszem piętrze, nad antresolą — odpowiedziano.<br> {{tab}}Włoch wszedł tamże. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/978|num=129}}{{c|'''XXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Robert był jednym z owych faktorów, stręczycieli pieniężnych interesów, jednym z tych ludzi o giętkiem sumieniu, a umyśle płodnym w różnego rodzaju środki i wybiegi.<br> {{tab}}Posiadając rozległy klientelę, pracował, zbierając majątek, jakiemi się dało sposobami.<br> {{tab}}Kilku młodych ludzi, pożółkłych, wychudłych, siedziało przy stolikach w obszernym przedpokoju, gryzmoląc na stemplowym papierze, a dalej, w gabinecie, spoczywał na wygodnym fotelu pan Robert, mężczyzna lat około pięćdziesięciu, niski, łysy, otyły, w złotych okularach, ubrany w elegancki szlafrok i aksamitną, błękitną, złotem haftowaną czapeczkę.<br> {{tab}}Agostini, przesławszy mu swój wizytowy bilet przez jednego z piszących w przedpokoju młodzieńców, został natychmiast przyjętym.<br> {{tab}}— Komuż i czemu zawdzięczam przyjemną pańską wizytę, kolego? — zapytał Robert, uchylając błękitnej czapeczki.<br> {{tab}}— Złą panu przynoszę wiadomość... — odrzekł Agostini. — Znałeś pan zapewne Flognego, inspektora policyi?<br> {{tab}}— Jaknajlepiej... i to oddawna. Miałożby go spotkać coś groźnego?<br> {{tab}}— Rzecz najsmutniejsza w świecie... umarł!<br> {{tab}}— Umarł? — zawołał Robert.<br> {{tab}}— Tak... wśród najstraszniejszych okoliczności. Czytaj pan... To mówiąc, Agostini podał koledze dziennik paryzki, powtarzający artykuł o wypadku w lesie Amboise.<br> {{tab}}— Straszne... przerażające! — zawołał Robert przeczytawszy, poczem zapytał: — Jakiż wszelako interes możesz pan mieć w powiadamianiu mnie o tej, tak okropnej śmierci i zkąd wiesz, że znałem tego biednego Flognego?<br> {{tab}}— Ztąd, że miałem z nim interesa, poufne stosunki.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/979|num=130}}{{tab}}— A! to co innego.<br> {{tab}}— Jestem ekspertem do sprawdzania charakterów pisma. Pan powierzyłeś Flognemu dwa weksle ze sfałszowanym, jak mniemasz, podpisem?<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej.<br> {{tab}}— Flogny mi złożył te weksle, żądając ekspertyzy co do podpisu. Dowiedziawszy się o jego śmierci, przychodzę oddać je panu.<br> {{tab}}— Dziękuję z całego serca za pańską uczciwość, kochany kolego.<br> {{tab}}— Cóż pan z niemi zrobić zamyślasz?<br> {{tab}}— Radbym ścigać wicehrabiego de Nervey, sprawcę sfałszowania, ale ku temu potrzebowałbym upoważnienia ze strony mojego klienta, Haltmayera, którego podpis Nervey naśladował. Nieszczęściem, Haltmayer w podróż wyjechał i nie wiem nawet, w jakiej części świata znajduje się on teraz. Jest to dziwak, który nigdy nie mówi, dokąd jedzie i kiedy powraca. De Nervey, znając jego zwyczaje, skorzystał z tej okoliczności, mam bowiem to moralne przekonanie, iż podpis został sfałszowanym. Zapóźno się jednak spostrzegłem i drogo przypłacę mą nieuwagę.<br> {{tab}}— Przypłaciłeś pan to już własną kieszenią, nie potrzebujesz więc ani upoważnienia Haltmayera, ni jego obecności dla wniesienia skargi do sądu. Musisz pan mieć u siebie jakieś prawdziwe podpisy swojego klienta?<br> {{tab}}— Mam je.<br> {{tab}}— Chciej mi więc powierzyć takowe. Wystudyuję je, stwierdzę sfałszowanie i będziesz pan mógł ścigać wicehrabiego, jakiemi ci się podoba środkami, żądając pokrycia tych dziesięciu tysięcy franków, przezeń sfałszowanych.<br> {{tab}}— N| co mi się to przyda? De Nervey jest bez grosza... Zadłużony od stóp do głowy. Spadek po matce dawno już przejadł... roztrwonił.<br> {{tab}}— Powstrzymasz przynajmniej tego panicza od spełniania szeregu dalszych oszustw...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/980|num=131}}{{tab}}— Piękny rezultat... Niezaprzeczenie moralny. Kto jednak zwróci mi koszta, jakie naprzód będę musiał wyłożyć?<br> {{tab}}— Posłuchaj pan... ja ci coś przedstawię w tym interesie...<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Ustąp mi pan te oba weksle na własność.<br> {{tab}}— Ileż mi pan dasz za nie?<br> {{tab}}— Sumę, jaką przedstawiają... dziesięć tysięcy franków.<br> {{tab}}Robert spojrzał na mówiącego z osłupieniem.<br> {{tab}}— Na seryo pan to mówisz? — zapytał.<br> {{tab}}— Ja nie mam zwyczaju żartować w pieniężnych interesach.<br> {{tab}}— A zatem pan potrzebujesz trzymać wicehrabiego de Neryey w ścisłej zależności?<br> {{tab}}— Być może...<br> {{tab}}— Mój kolego, jesteś przebiegłym, jak widzę.<br> {{tab}}— Dziękuję za komplement. No! jakże, zgadzasz się na propozycyę?<br> {{tab}}— W jaki sposób zapłacisz?<br> {{tab}}— Gotówką.<br> {{tab}}— Kiedy?<br> {{tab}}— Natychmiast. Wypłacę za otrzymanym od ciebie podpisem na blankiecie. Mam przy sobie pieniądze.<br> {{tab}}— Pomiędzy kolegami winno nastąpić porozumienie. Zgadzam się zatem.<br> {{tab}}— Per Bacco! byłem tego pewien.<br> {{tab}}— Nakreślę akt ustępstwa tego wekslu.<br> {{tab}}— A ja tymczasem odliczę dziesięć tysięcy franków.<br> {{tab}}W dziesięć minut później Agostini otrzymał wzamian za paczkę banknotów wraz z wekslem akt ustępstwa tegoż, napisany według reguł, oraz list wraz z własnoręcznym podpisem Haltmayera, a pożegnawszy Roberta, wsiadł do powozu, rozkazując się zawieść na ulicę de Monceau, do Melanii Gauthier, rozkochanej obecnie do szaleństwa we Fryderyku Bertin, którą ten nędznik niemiłosiernie eksploatował z pieniędzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/981|num=132}}{{tab}}Melania nawzajem wyciskała, o ile się dało najwięcej, takowych z Jerzego, którego szczęśliwa gra w karty utrzymywała o tyle, iż dotąd jeszcze nie zwracał się o nową pożyczkę do Agostiniego. Większa część tych pieniędzy przechodziła do rąk Fryderyka, który przybierał obecnie pozory wielkiego pana. Niejednokrotnie Melania posuwała bezczelność do tego stopnia, iż obu kochanków razem zapraszała na obiady, sadzając ich przy jednym stole.<br> {{tab}}Jerzy, uważając Fryderyka jako krewnego swojej kochanki, był dlań uprzejmym w obejściu. Jednakże od kilku dni napróżno kołatała Melania do portfelu wicehrabiego, zkąd wraz z kuzynem wywnioskowali oboje, iż fortuna przy grze przestała sprzyjać Jerzemu.<br> {{tab}}I nie mylili się w tym razie.<br> {{tab}}Przegrawszy raz, wicehrabia tracił coraz więcej z przerażającą szybkością.<br> {{tab}}— Na gracza, szulera, nie można nigdy rachować... — rzekła Melania do Fryderyka, gdy się znaleźli sam na sam oboje po obfitem śniadaniu. — Opływając dziś w złocie, nazajutrz znaleźć się może bez grosza. Nam obojgu potrzeba dużo i pewnych pieniędzy.<br> {{tab}}— Staraj się pochlebiać swemu wicehrabiemu, a wynajdzie jeszcze dla ciebie jaką znaczną sumę.<br> {{tab}}— Napróżno... on nic nie otrzyma, aż po śmierci swej matki.<br> {{tab}}— Dokądże ona żyć będzie?<br> {{tab}}— Ha! dopóki nie ukończy swej ziemskiej wędrówki.<br> {{tab}}Głos dzwonka, dobiegający od strony przedpokoju, przerwał rozmowę dwojga nędzników, a jednocześnie pokojówka ukazała się w progu.<br> {{tab}}— Pan Agostini pragnie widzieć się z panią — wyrzekła.<br> {{tab}}— Przybywa w sam czas... Proś, aby wszedł...<br> {{tab}}— Mamże odejść? — pytał Fryderyk po oddaleniu się służącej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/982|num=133}}{{tab}}— Bynajmniej... wobec Agostiniego nie krępuję się wcale.<br> {{tab}}Stary {{Korekta|włoch|Włoch}}, wszedł do gabinetu.<br> {{tab}}— Przeszkadzam może? — zapytał, witając panią domu, a jednocześnie rzucając okiem na Fryderyka, którego nie znał, lecz odgadywał charakter i sposób postępowania po całem jego zuchwałem zachowaniu się i gminnym guście jaskrawego ubrania.<br> {{tab}}— Przeszkadzać mnie? nigdy w święcie... — zawołała Melania. — Cieszę się, ilekroć razy widzę cię u siebie... wszak o tem wiesz dobrze. Znajdujemy się w kółku rodzinnem... Przedstawiam ci mojego kuzyna...<br> {{tab}}— A! pana Fryderyka Bertin... — rzekł Agostini z uśmiechem.<br> {{tab}}Melania ze swym kuzynem spojrzeli na siebie zdziwieni.<br> {{tab}}— Pan mnie znasz? — pytał ten ostatni.<br> {{tab}}— Znam wszystkich, panie, a wiedząc, że pani Gauthier nie ma żadnych dla ciebie tajemnic, mogę mówić otwarcie w pańskiej obecności o tem, co mnie tu sprowadza.<br> {{tab}}— Ach! — przerwała z radością Melania — jeżeli przychodzisz zaproponować mi nową pożyczkę pieniężną, powziąłeś świetną ideę. Właśnie chciałam jechać do ciebie zapytać, czy nie zmieniły się twe dobre zapatrywania co do pana de Nervey?<br> {{tab}}— Od pani zależy, aby się nie zmieniły.<br> {{tab}}— Odemnie?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Cóż mam w tym celu uczynić?<br> {{tab}}— Pozwolić na zadanie ci kilku zapytań, na które odpowiesz pani z całą szczerością.<br> {{tab}}— Pytaj, ile chcesz i o co chcesz, licząc aa moją otwartość. Zresztą, daremniebym się starała kłamać wobec ciebie.<br> {{tab}}— A więc przedewszystkiem, jak się przedstawia teraz projekt pani?<br> {{tab}}— Jaki projekt?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/983|num=134}}{{tab}}— Wszak powiedziałaś mi kiedyś, iż liczysz na zaślubienie pana de Nervey.<br> {{tab}}Fryderyk rzucił się z niezadowoleniem.<br> {{tab}}— Niech to pana nie niepokoi — rzekł zwolna Agostini. — Pomienione małżeństwo zostawiłoby pańskiej kuzynce całą swobodę jej serca, a stałoby się jedynie sprawą, zabezpieczający jej przyszłość, która inaczej ciężkąby dla niej być mogła.<br> {{tab}}— No... no! — zawołała Melania — nie wyprowadzaj mnie na manowce, mój stary. Ty przyszedłeś tu w jakiejś sprawie, która tak mnie jak ciebie zbliska obchodzi.<br> {{tab}}— To prawda...<br> {{tab}}— A zatem mów jasno. Tak ja, jak i Fryderyk, jesteśmy na wszystko przygotowani.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Mówiliśmy przed dwoma miesiącami o opłakanym stanie zdrowia pani hrabiny de Nervey — zaczął Agostini. — To jej zdrowie dotąd nie polepszyło się wcale.<br> {{tab}}— Przeciwnie, poparła Melania, ta biedna kobieta ma się coraz gorzej.<br> {{tab}}— Co nie przeszkadza jej zamykać ściśle przed synem pugilaresu i zmuszać wicehrabiego do szukania tym zgubnych dlań pożyczek, których rezultatem będzie utrata całej po matce sukcesyi.<br> {{tab}}— Wiem o tem... Lecz w Czemże ja dopomódz tu mogę?<br> {{tab}}— Jeden tylko pozostaje środek do ocalenia szczątków owego majątku.<br> {{tab}}— Jaki?<br> {{tab}}— Zaślubić pani wicehrabiego.<br> {{tab}}— Uczyniłabym to, być może, i nakłoniła go ku temu. Wszakże jego matka na ten nasz związek nigdy nie zezwoli. Tak... nigdy! ona mi to wręcz powiedziała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/984|num=135}}{{tab}}— To źle, źle bardzo... gdyż wreszcie, gdybyś pani go zaślubiła, mogłabyś mieć zapewniony w kontrakcie nader okrągłą sumkę pieniędzy, którą odebrałabyś po śmierci swojej teściowej i równie swego małżonka, jakie według wszelkiego prawdopodobieństwa wkrótce po sobie nastąpią, a tym sposobem zgarnęłabyś pani te pieniądze z przed nosa wierzycielom.<br> {{tab}}— Byłoby to pięknem, gdyby wykonać się dało — odpowiedziała Melania — nieszczęściem jednak, zrobić tego nie można.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ tak matka, jak syn, nie zgodziliby się na kontrakt w tym rodzaju.<br> {{tab}}— Tak, gdyby nie znalazł się sposób zmuszenia ich ku temu... — rzekł Agostini tak znaczącym tonem, iż Melania, posłyszawszy go, zadrżała.<br> {{tab}}— Zmusić ich? — powtórzyła.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć... Chcesz-że pani na seryo zaślubić Jerzego de Nervey na warunkach, jakie ci przedstawiłem przed chwilą? — pytał {{Korekta|włoch|Włoch}} dalej.<br> {{tab}}— Ba! tego tylko pragnę. Cel jest pociągającym, ale nie widzę sposobu dojścia do niego.<br> {{tab}}— Jakto... nie wiesz więc pani, że wszystko można wymódz na ludziach, skoro posiada się w ręku ich tajemnicę, a owa tajemnica jest kompromitującą?<br> {{tab}}— To doskonale. — zawołał Fryderyk z wybuchem śmiechu. — Skoro się trzyma w ręku jaki piękny sekret, nic łatwiejszego. Nieco sprytu natenczas, a sprawa potoczy się jak na kółkach.<br> {{tab}}— Wiadomo... — odparła Melania. — Nieszczęściem jednak, tak pan, jak i ja, nie posiadamy w ręku nic takiego, coby mogło skompromitować hrabinę de Nervey.<br> {{tab}}— Nie o hrabinę bynajmniej tu chodzi — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}; — lecz raczej o jej syna, którego, gdy zechcę, mogę zesłać do Nowej Kaledonii.<br> {{tab}}Melania z Fryderykiem zerwali się z krzeseł.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/985|num=136}}{{tab}}— Jego? — zawołała, chwytając za rękę Agostiniego.<br> {{tab}}— Do Nowej Kaledonii... wicehrabiego? — powtórzył Fryderyk z osłupieniem. Ach! cóż więc zrobił ów Pierrot, aby do tego stopnia zbrukać honor naszej rodziny?<br> {{tab}}— Jest on fałszerzem... ni mniej, ni więcej!<br> {{tab}}— Fałszerzem... Jerzy?<br> {{tab}}— Tak! oto dwa weksle, każdy na pięć tysięcy franków, opatrzone przezeń fałszywym podpisem, naśladującym charakter pisma Haltmayera.<br> {{tab}}— Wypada więc zapłacić Jerzemu — ozwała się Melaania — a skoro zapłaci, ściganie go miejsca mieć nie będzie.<br> {{tab}}— Masz pani słuszność, gdyby mu przedstawiono te weksle i gdyby chciał ocalić swój honor. Tego się jednakże nie uczyni... Nie chodzi nam tu bowiem o to, ażeby on je zapłacił, lecz żeby odpowiadał przed sądem za swój czyn występny. Widzisz więc pani, jaką broń straszną posiadamy przeciw niemu, a nietylko przeciw wicehrabiemu, lecz i jego matce, która nie zechce zapewne widzieć swego syna na ławie oskarżonych. Jesteśmy więc panami sytuacyi. Możemy nakazać im, skoro nam się podoba, małżeństwo i kontrakt.<br> {{tab}}— Rzecz jasna... — odparł Fryderyk.<br> {{tab}}— Przypuśćmy... — ozwie się Melania. — Wszak Jerzy natenczas zostanie pod oskarżeniem, a ja nie chcę tak... za nic w świecie być żoną przyszłego galernika!<br> {{tab}}— Nie obawiaj się pani z tej strony niczego — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}. — Zapewnij mi tylko wypłatę dziesięciu tysięcy franków, a ja ci oddam te oba weksle w dniu twoich zaślubin.<br> {{tab}}— Jestem gotową podpisać wszystko, co pan zechcesz.<br> {{tab}}Dźwięk dzwonka rozległ się w tej chwili przy drzwiach przedpokoju.<br> {{tab}}Melania spojrzała na zegar.<br> {{tab}}— Trzecia... — wyrzekła. — To Jerzy przybywa.<br> {{tab}}— Pozwolisz-że mi pani działać dowolnie w swym interesie? — pytał Agostini.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/986|num=137}}{{tab}}— Tak... tak! Działaj pan... rób, co ci się tylko podoba, na wszystko się godzę.<br> {{tab}}— Zostańmy więc tu i czekajmy.<br> {{tab}}Drzwi jadalni nagle się otwarły. Wszedł wicehrabia de Nervey, jeszcze bardziej wychudły, z zapadniętemu policzkami, żółtą cerą twarzy, mocno podsiniałemi oczyma.<br> {{tab}}— A! otóż szczęśliwe spotkanie... — zawołał słabym, przerywanym głosem, spostrzegłszy Agostiniego. — Wiesz pan, iż właśnie miałem myśl, wyszedłszy ztąd, pojechać do ciebie w odwiedźmy.<br> {{tab}}— I w interesie... — dodał {{Korekta|włoch|Włoch}}.<br> {{tab}}— No tak, przyznaję... Szczęście, jakie mi dotąd służyło przy grze w bakara, całkiem mnie opuściło. Jak gdyby kto zaklął, do kroć piorunów. Melania jest bez grosza, a ja z pomocą przyjść jej nie mogę... Otóż i rozpaczliwa sytuacya! Matka moja uparła się... ani z nią dojść do ładu. Widzisz więc pan, mówię ci otwarcie, iż bez twojej pomocy i tego jakiegoś uczciwego kapitalisty znalazłbym się w dyabelnie przykrem położeniu. Cieszę się więc, że pana spotkałem. Dlaczego jednak przybierasz taką grobową fizyonomię?<br> {{tab}}— Ponieważ z wielkim mym smutkiem zmuszony jestem oznajmić panu złą wiadomość, panie wicehrabio...<br> {{tab}}— Złą wiadomość? Tego jeszcze potrzeba było... — zawołał Jerzy z obawą. — Cóż takiego nareszcie?<br> {{tab}}— Nie licz pan już na mego kapitalistę... Zamknął kredyt, jaki otworzył przedtem dla pana.<br> {{tab}}— Otóż cios nieprzewidziany. Ależ ten człowiek jest idyotą, zkąd i dlaczego odwraca się odemnie tak nagle?<br> {{tab}}— Nie oznajmił mi powodu, zaznaczył tylko postanowienie, jakie jest nieodwołalnem. Przedtem otworzył swoją sakiewkę dla pana, teraz ją zamknął... To już rzecz jego.<br> {{tab}}Jerzy de Nervey chwycił się za głowę, jak gdyby chcąc wyrwać te kilka włosów, pozostałych na jego wyłysiałej czaszce.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/987|num=138}}{{tab}}— Co ja teraz pocznę... co będę robił? — powtarzał.<br> {{tab}}— Mógłbym panu udzielić pewną poradę... — rzekł Agostini.<br> {{tab}}— Radę, bez pieniędzy?<br> {{tab}}— Możeby się i one znalazły...<br> {{tab}}— Mów więc...<br> {{tab}}— Przypuśćmy, żeś powziął myśl ożenienia się...<br> {{tab}}— Głupstwo... szaleństwo!<br> {{tab}}— Mimo to przypuśćmy, żeś tę myśl powziął.<br> {{tab}}— No... i cóż dalej?<br> {{tab}}— Przypuśćmy, że zaślubiasz kobietę bez majątku...<br> {{tab}}— Ależ to absurd... powtarzam!<br> {{tab}}— Lecz pozwólże mi pan skończyć... Przypuśćmy dalej, że pańska matka, pani hrabina de Nervey, zapewnia w ślubnymi kontrakcie twej przyszłej sumę czterysta tysięcy franków, hypotekując takową legalnie. Upadłyby natenczas wszelkie pretensye twych, wicehrabio, wierzycieli. Byłoby to jakgdyby gruszką dla ugaszenia pragnienia, zapewniając skromny dochód twej towarzyszce życia, która dla ciebie poświęciła dni najpiękniejszej młodości.<br> {{tab}}— A! pan mówisz o Melanii? — przerwał wicehrabia.<br> {{tab}}— Tak właśnie...<br> {{tab}}— Wierzę, iż to zapewniłoby jej przyszłość, ale nie widzę, w czemby mi teraz dopomódz mogło.<br> {{tab}}— Na ów posag, zapewniony przez pańską matkę w kontrakcie, mógłbym panu bez trudności wyjednać pożyczkę dwustu tysięcy franków za upoważnieniem pańskiej żony.<br> {{tab}}— Któregobym nie odmówiła napewno! — zawoła Melania.<br> {{tab}}— Wszystko to bardzo piękne, lecz niepraktyczne... — rzekł Jerzy. — Nie jestem z mej strony przeciwny zaślubinom. Melania jest dobrą dziewczyną; chętniebym się z nią ożenił. Chodzi tu jednak o zezwolenie mej matki, którego ona nigdy za życia nie udzieli.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/988|num=139}}{{tab}}— Ha! widzę, iż pan nie znasz mej matki — zawołał de Nervey. Uparta, jak muł... Skoro raz powie: „nie“, nic zmusić jej nie jest w stanie do zmiany postanowienia.<br> {{tab}}— Gdyby jednakże który z pańskich przyjaciół podjął się wyjednać u niej to zezwolenie...<br> {{tab}}— Który z moich przyjaciół?<br> {{tab}}— Tak... naprzykład pan Haltmayer?...<br> {{tab}}Posłyszawszy to nazwisko, Jerzy zarumienił się, a potem zbladł nagle.<br> {{tab}}— Dlaczego Haltmayer, nie inny? — wybąknął zcicha.<br> {{tab}}— Ponieważ on bardziej niźli ktokolwiekbądź, znalazłby zasadę, niezłomną zasadę, do przekonania pani de Nervey.<br> {{tab}}— Nie rozumiem pana... — zawołał Jerzy z widocznem pomieszaniem.<br> {{tab}}— Na seryo pan mnie nie rozumiesz? — pytał {{Korekta|włoch|Włoch}} szyderczo.<br> {{tab}}— Tak mi się zdaje.<br> {{tab}}— To źle się panu wydaje. Nie zmuszaj mnie pan, bym ci to jaśniej wytłumaczył; rozumiesz mnie bowiem doskonale!<br> {{tab}}— Haltmayer jest nieobecnym w Paryżu, a nawet we Francyi... — rzekł de Nervey.<br> {{tab}}— Przeciwnie, on jest w Paryżu, jest we Francyi. Spotkałem go wczoraj u jednego z moich kolegów, którego pan znasz być może, mianowicie u niejakiego pana Robert, przy ulicy des Martyrs.<br> {{tab}}Jerzy otarł czoło potem zroszone, chwiejąc się cały.<br> {{tab}}— Tenże sam Robert — ciągnął dalej Agostini — w obecności Haltmayera dał mi dwa weksle... Pan wiesz, o czem ja mówię.<br> {{tab}}De Nervey przerażony wyciągnął ręce błagalnie ku Agostiniemu.<br> {{tab}}— Milczenie... na Boga, milczenie... — wyszepnął ze drżeniem.<br> {{tab}}— A! zrozumiałeś mnie pan więc... — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}} — nie wątpiłem o pańskiej inteligencyi, panie wicehrabio. Te {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/989|num=140}}weksle ja mam przy sobie, w moim portfelu... Od pana zależą aby zniszczonemi zostały.<br> {{tab}}— Zapłacę je... zapłacę! — wołał Jerzy z trwogą.<br> {{tab}}— Nie chodzi tu o zapłatę, jak na dziś przynajmniej.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— O cóż więc chodzi? — pytał de Nervey, patrząc na {{Korekta|włocha|Włocha}} przestraszonym wzrokiem.<br> {{tab}}— O to, ażebyś mi pan zechciał towarzyszyć wraz z parną Melanią Gauthier do pani hrabiny, swej matki, której raczysz mnie pan przedstawić. Ja jej wytłumaczę z całą gorącością serca, iż pan pragniesz zostać małżonkiem panny Gauthier, a gdyby pani hrabina przeciwstawiała swój tytuł wysoki, arystokratyczne swe stanowisko i inne podobne dzieciństwa. odpowiem jej, że takie małżeństwo nie stanowi mezaliansu, ponieważ panna Gauthier jest pańską kuzynką. Związek ten. przeto zawartym zostanie w rodzinie.<br> {{tab}}„Mam nadzieję, iż pani de Nervey pozwoli się przekonać i otworzy swoje ramiona, mówiąc jak w teatrze Ambigu: „Pójdźcie do mego serca, me dzieci... do mojego serca!“<br> {{tab}}„Gdyby zaś moje usiłowania nie odpowiedziały nadziejom, natenczas byłbym zmuszony uciec się do ostatecznie i stanowczo rozstrzygającego argumentu, jaki tu chowam w moim portfelu.“ <br> {{tab}}— Co?! pan śmiałbyś powiedzieć mej matce o mojej nieroztropności... nierozwadze?<br> {{tab}}— Pańskiej nierozwadze... —odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}, podkreślając intonacyą głosu ów wyraz. — Czy pan wiesz, dokąd prowadzi nierozwaga, tego rodzaju?<br> {{tab}}— Moja matka umarłaby, słysząc coś podobnego!<br> {{tab}}— Ha! wszakże pan pragniesz tego i na to tylko wyczekujesz... nieprawdaż, panie wicehrabio? Wobec nas odrzuć pan wszelkie udawanie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/990|num=141}}{{tab}}— Jutro zobaczę się z matką... pomyślę nać tem... — rzekł Jerzy.<br> {{tab}}— Nad czem pan będziesz rozmyślał... skoro tu panu jedno tylko wyjście pozostaje? Dlaczego więc do jutra rzecz tę odkładać?<br> {{tab}}— Dobrze... zatem zobaczę się z matką dziś wieczorem. Wołałbym rozsadzić sobie czaszkę kulą w tej chwili, niźli mieć świadków podobnej rozmowy. O! bądź pan spokojnym, uczynię wszystko, co trzeba, i powiem to, co powiedzieć należy.<br> {{tab}}— Użyj pan, jakich chcesz, środków, to pana wyłącznie obchodzi. Pamiętaj tylko, że skutek pomyślny otrzymać potrzeba i że to nie może przewlekać się długo. Jutro pan mi przyniesiesz odpowiedź swej matki. Musi ona być zadawalniającą... pamiętaj pan o tem.<br> {{tab}}— Przyjdę jutro do pana... — wyszepnął Jerzy i wyszedł, chwiejąc się jak człowiek pijany.<br> {{tab}}— Sprawa już jakby załatwiona! — rzekł Agostini, zacierając ręce. — Zostaniesz pani wicehrabiną de Nervey... — dodał, zwracając się do Melanii.<br> {{tab}}— Niewielki zaszczyt wzamian za ławę sądową i galery — odpowiedziała, wzruszając ramionami.<br> {{tab}}— Lecz nadewszystko — ozwał się Fryderyk Bertin, jako praktyczny dzisiejszy młodzieniec — nie zapomnijcie o zabezpieczeniu czterechset tysięcy franków dla mojej kuzynki.<br> {{tab}}— Bądź pan spokojnym... mamy to na pamięci.<br> {{tab}}— Jesteś pan dzielnym finansistą — zawołał Fryderyk, powtórnie zwracając się ku Agostiniemu. — Wysoce poważam cię i cenię.<br> {{tab}}— Czyni mi to zaszczyt... — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}, przygryzając usta, aby utrzymać minę poważną, poczem uścisnąwszy rękę Melanii, dotknął końcami palców grubej dłoni Fryderyka i wyszedł z ulicy de Monceau.<br> {{tab}}Znalazłszy się na chodniku, Jerzy de Nervey przystanął, dyszący, jak pół obłąkany.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/991|num=142}}{{tab}}Dobywszy machinalnie chustkę z kieszeni, przyłożył ją do ust i spostrzegł na białem płótnie dużą krwawą plamę.<br> {{tab}}— Do pioruna! — zawołał — jestem więc bardzo chory! Lecz jakiż piekielny zbieg okoliczności... Czyż mogłem przewidzieć, że to zwierzę, ów Haltmayer, powróci tak prędko i że ta cała sprawa tak zły obrót weźmie? A jednak miałem sposobność naprawić to wszystko. Zobaczywszy go, trzeba było powiedzieć:<br> {{tab}}„Mój dobry, poczciwy, znalazłszy się w ciężkiem położeniu, popełniłem szaleństwo, naśladując twój podpis, głupstwo chwilowe... ty to rozumiesz... Zapłacę ci to gotówką...“<br> {{tab}}„I byłoby wszystko poszło gładko.<br> {{tab}}„Obecnie jest już zapóżno... I otóż znalazłem się w rękach tego nikczemnego lichwiarza! Jakiż interes jednak mieć on może w tem, abym zaślubił Melanię. Ot! co mnie zaciekawia!<br> {{tab}}„Złączyli się przeciw mnie i trzymają... tak... pochwycili, trzymają!<br> {{tab}}„Sąd... — mówił dalej po chwili — nie... nigdy w życiu! Wolę już zaślubić Melanię, a zresztą jest to jedyny sposób do uregulowania mojej pozycyi. Matka musi mi na to zezwolić.<br> {{tab}}„Na czterysta tysięcy franków, zabezpieczonych kontraktem, ów łotr Agostini pożyczy nam dwieście tysięcy. Przyobiecał to i dotrzyma słowa. To poprowadzi nas do otrzymania, niezadługo sukcesja, bo życie matki widocznie skraca się z dniem każdym.“<br> {{tab}}Mówiąc to, ów nędznik, torturowany obawą sądu, a razem i cierpieniem fizycznem, szedł w stronę ulicy Miromesnil.<br> {{tab}}Na schodach spotkał się z wychodzącym właśnie doktorem.<br> {{tab}}— Pan wracasz od mojej matki? — zapytał Jerzy.<br> {{tab}}— Tak, panie hrabio.<br> {{tab}}— Jakże się ma dzisiaj?<br> {{tab}}— Jednakowo.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/992|num=143}}{{tab}}— To nie odpowiedź. Chciałbym dokładnie wiedzieć, co pan sądzisz o stanie jej zdrowia?<br> {{tab}}— Nie kryję przed panem, iż grozi jej niebezpieczeństwo. Spokój jedynie absolutny, tak fizyczny, jak i moralny, może przedłużyć jej egzystencyę. Powtarzam panu, staraj się oddalać od niej wszelki smutek, wszelką zgryzotę. Nagły cios jaki, wzruszenie, zabiłyby ją napewno!<br> {{tab}}— Dziękuję, doktorze, będę się starał ściśle zastosować do twych poleceń.<br> {{tab}}Rozstawszy się z lekarzem, Jerzy udał się na pierwsze piętro, do apartamentów, zajmowanych przez panią de Nervey.<br> {{tab}}— Czy mama może mnie przyjąć? — zapytał pokojówki.<br> {{tab}}— Tak sądzę, panie... Pójdę oznajmić, że pan wicehrabia przybył.<br> {{tab}}Oznajmienie synowskiej wizyty wywołało uśmiech na blade usta hrabiny. Rozkazała go natychmiast wprowadzić. Jerzy wszedł.<br> {{tab}}Drabina leżała wsparta na szeslongu, jak wówczas, gdy przedstawiliśmy ją czytelnikom w owej wstrętnej scenie z jej synem, owem wyrodnem dzieckiem, które omal, ze nie zabiło tej biednej kobiety. Od dnia tego widziała go hrabina zaledwie pięć razy, cierpiąc niewypowiedzianie nad jawną obojętnością niewdzięcznika, matka bowiem kocha sercem matki, jakiekolwiekbądź byłyby błędy jej dziecka.<br> {{tab}}Wicehrabia wszedł, usiłując nadać swej twarzy wyraz głębokiej tkliwości. Zbliżywszy się do chorej, rzekł, całując jej rękę:<br> {{tab}}— Spotkałem właśnie doktora, kochana mamo. Oznajmił mi, iż twoje zdrowie znacznie się polepszyło, że nawet zupełnie jest dobrze...<br> {{tab}}— Doktór mówił to zapewne dla twego uspokojenia — odpowiedziała hrabina. — Mimo to czuję w rzeczy samej, iż od dni kilku wzmocniły się nieco me siły.<br> {{tab}}— A bicie serca?<br> {{tab}}— Rzadziej przychodzi i mniej gwałtownie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/993|num=144}}{{tab}}— Co dowodzi, że doktór się nie omylił. Otóż jesteś, mamo, na drodze do zupełnego wyzdrowienia i może będziesz mogła bez utrudzenia wysłuchać mnie przez kilka minut?<br> {{tab}}Pani de Nervey znała dobrze swojego syna. Jego słodko-obłudne zachowanie się, nie wróżyło jej nic dobrego.<br> {{tab}}— Jeżeli mi nie udzielisz jakich przykrych wiadomości — odpowiedziała — wysłucham cię napewno bez utrudzenia.<br> {{tab}}— Sądzę, iż nie weźmiesz tego, mamo, za rzecz przykrą, że chcę pomyśleć o mojej przyszłości.<br> {{tab}}— Gdybyś o niej myślał poważnie, byłabym nad wyraz szczęśliwą. O! gdybyś był wcześniej zwrócił na to uwagę, nie byłbyś nadszarpnął tak swego zdrowia! Nie pozostawiłbyś po za sobą tylu opłakanych wspomnień. Zresztą, lepiej późno niż nigdy. A więc, cóż mi masz nowego do powiedzenia? Cóż postanowiłeś?<br> {{tab}}— Postanowiłem raz zakończyć me kawalerskie życie!...<br> {{tab}}Pani de Nervey wzdrygnęła się żywo.<br> {{tab}}— Ależ przy takim stanie zdrowia, czyliż to uczynić podobna? — wyszepnęła smutno.<br> {{tab}}— Jakto, czy podobna? — zawołał, rzuciwszy się, Jerzy. — Szukasz więc, matko, pozorów, aby mnie wstrzymać od ożenienia?<br> {{tab}}— Bynajmniej... Oddawna już na to powinieneś się był zdecydować. Wtedy przyszłoby ci to z łatwością i zdrowie twoje zostałoby ocalonem.<br> {{tab}}— No... zdaje mi się, że na to wszystko jest czas jeszcze?<br> {{tab}}— Lecz któryż z ojców rodziny... zastanów się... który zechce dać swą córkę człowiekowi, co zniszczył swe zdrowie i roztrwonił przez rozpustę majątek? A ty, biedne me dziecię, właśnie takim jesteś. Ojciec, któryby cię obecnie przyjął za zięcia, byłby chyba szalonym!<br> {{tab}}— Przyznam, że to wszystko, co mówisz, mamo, w tej chwili, nie jest dla mnie pochlebnem...<br> {{tab}}— Być może, któż jednak powie ci prawdę, jeśli nie własna twa matka?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/994|num=145}}{{tab}}— Sądzisz więc, iż niepodobnaby mi było znaleźć żony dla siebie?<br> {{tab}}— Tak... obawiam się tego...<br> {{tab}}— Uspokój się więc, proszę... Nie będzie ro tak trudnem, jak się wydaje. Taką kobietę też odnalazłem.<br> {{tab}}— Pani de Nervey zadrżała.<br> {{tab}}— Jakto, uczyniłeś już wybór? — pytała z obawą.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Jest-że ona ładną?<br> {{tab}}— Bardzo ładną... a nawet i bez tego, mamo, pojmujesz...<br> {{tab}}— Młoda?<br> {{tab}}— W moim wieku mniej więcej...<br> {{tab}}— Bogata?<br> {{tab}}— A! co to... to nie.<br> {{tab}}— Gdyby brak majątku był tu jedyną przeszkodą, przyklasnęłabym temu.<br> {{tab}}— Wiem, że i rak, mamo, przyklaśniesz... zezwolisz... jesteś rak dobrą.<br> {{tab}}— Kochasz tę młodą dziewczynę?<br> {{tab}}— Gorąco!<br> {{tab}}— I jesteś przez nią kochanym?<br> {{tab}}— Są powody, które mi pozwalają w to wierzyć.<br> {{tab}}— A jestżeś pewnym, iż zostaniesz przez jej rodziców przyjętym?<br> {{tab}}— Bezpożyteczna obawa. Jest ona wolną... Nikt sprzeciwić się nie może temu małżeństwu.<br> {{tab}}— Z zacnej pochodzi rodziny?<br> {{tab}}— Zdaje się, do pioruna!... ponieważ ta jej rodzina jest naszą rodziną... — zawołał Jerzy z ten większą bezczelnością, im bardziej czuł zbliżającą się chwilę rozwiązania. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/995|num=146}}{{c|'''XXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pani de Nervey zbladła jeszcze bardziej niż zwykle.<br> {{tab}}— Z naszej rodziny? — powtórzyła głucho. — W naszej rodzinie jest tylko jedna niezamężna dziewczyna, a tą jest Melania Gauthier, od lat trzech twoja kochanka.<br> {{tab}}— A gdyby to ona nią była? — rzekł wicehrabia. — Zdaje mi się, że Melania nie mniej warta od innych.<br> {{tab}}— Ona? — zawołała pani de Nervey. — Ona, ten twój zły duch... duch zguby! Jeżeli dziś nic ci nie pozostało, jeśli straciłeś zdrowie, majątek, poważanie, jeśli świat tobą pogardza, a ludzie uczciwi, gdy do nich mówisz, odwracają się od ciebie, to jej to... jej wszystko winieneś zawdzięczać. Mów!... ja mylę się, być może... ja ciebie nie zrozumiałam? Jakkolwiekbądź nisko upadłeś, niepodobna, ażebyś mi proponował przyjęcie Melanii za synowę. Jerzy, uspokój mnie... uspokój coprędzej... Prawda, że ty nie o niej mówiłeś?<br> {{tab}}— Przeciwnie... dobrze, mamo, zrozumiałaś, ja o niej mówiłem.<br> {{tab}}— Jakto? ty chcesz zaślubić ową nędznicę... taką nikczemną istotę?... — wołała pani de Nervey.<br> {{tab}}— Dlaczego ją, matko znieważasz... skoro pomimo wszystko, ona zostanie mą żoną?<br> {{tab}}— Twą żoną... Melania Gauthier?... Nigdy... nigdy w świcie.<br> {{tab}}Wicehrabia wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— A! domyślam się teraz... — mówiła pani de Nervey; — czekałeś ukończenia lat dwudziestu pięciu... Na mocy istniejącego prawa, możesz mi przysłać wezwanie urzędowe do poddania się likwidacyi i przyjęcia wszystkich twych długów, ponieważ tak nazywają ów najnikczemniejszy z aktów, a następnie ożenisz się wbrew mojej woli. Ha! możesz tak uczynić, jesteś dziś panem siebie... Uprzedzam cię tylko, że w dniu, w którym Melania Gauthier zostanie twą żoną, ja przestaję {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/996|num=147}}uważać cię za syna i moje serce wraz z drzwiami mego mieszkania będzie dla ciebie zamkniętem. Lecz ja się daremnie obawiam, to nikczemne małżeństwo nie przyjdzie do skutku, wszak prawda?<br> {{tab}}— Dlaczego... kto temu może przeszkodzić?<br> {{tab}}— Kto? najprzód sama Melania. Wiedząc, iż nie otrzymasz grosza odemnie ani teraz, ani w przyszłości, ponieważ tak się urządzę, iż za życia rozdam majątek, aby cię go pozbawić, ta dziewczyna naówczas nie zechce cię zaślubić. Tak, jestem spokojną... zupełnie spokojną.<br> {{tab}}Jerzy zbladł, jak marmurowa statua. Czerwona plama na każdym jego policzku tworzyła przerażającą sprzeczność z trupią bladością twarzy. Drżał cały.<br> {{tab}}— Matko! — zawołał po chwili przerywanym głosem — to małżeństwo spełnić się musi. Trzeba, ażeby ono nastąpiło... rozumiesz mnie?... Trzeba! A nie tylko, iż sprzeciwiać mu się nie będziesz, ale zapewnisz tytułem posagu dla Melanii sumę czterysta tysięcy franków.<br> {{tab}}Pani de Nervey spojrzała na syna w osłupieniu.<br> {{tab}}— Czy ja śnię? — szepnęła.<br> {{tab}}— Nie, nie śnisz bynajmniej.<br> {{tab}}— A zatem ty uległeś obłąkaniu. Jakaż moc ludzka zdołałaby mnie przymusić do usankcyonowania mem zezwoleniem podobnej sromoty?<br> {{tab}}— Jaka moc... jaki powód? — powtórzył Jerzy.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Potęga najsilniejsza ze wszystkich, honor naszego nazwiska!<br> {{tab}}Na te wyrazy pani de Nervey, pomimo swego osłabienia, zerwała się nagle, biała z przerażenia, i chwiejąc się cała, przyłożyła obie ręce do piersi.<br> {{tab}}— Honor naszego nazwiska... — powtórzyła ochrypłym głosem.<br> {{tab}}— Tak... czyli raczej honor twojego syna.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/997|num=148}}{{tab}}— Nieszczęsny! cóżeś uczynił, ażeby ów honor miał zostać zachwianym?!<br> {{tab}}— Popełniłem szaleństwo... za które ty, matko, winnaś być odpowiedzialny, ponieważ byłaś tego przyczyną.<br> {{tab}}Hrabina łkała.<br> {{tab}}— Ja... ja? — szeptała.<br> {{tab}}— Tak... ty... rzecz prosta — mówił dalej nędznik pastwiąc się bezlitośnie nad tą biedną kobietą. — Potrzebowałem pieniędzy... gwałtownie ich potrzebowałem. Prosiłem cię o nie... dać mi ich nie chciałaś... Wtedy, przyciśnięty koniecznością, sfałszowałem podpis mojego przyjaciela i weksel zdyskontowałem... Otóż rzecz cała... Czyjaż w tem wina?<br> {{tab}}Usta pani de Nervey drgały nerwowo, żaden dźwięk jednak przez nie nie wybiegł. Głos uwiązł jej w gardle.<br> {{tab}}Nikczemny matkobójca mówił dalej:<br> {{tab}}— Otóż więc popełniłem szaleństwo. W chwili obecnej te sfałszowane weksle znajdują się w rękach lichwiarza Melanii Gauthier i widzisz we mnie ofiarę oszustwa, spełnionego pomimo woli. Ci ludzie, matko, są od nas silniejszymi. Jeżeli więc nie zaślubię Melanii, jeżeli na to moje z nią ożenienie nie udzielisz mi swego zezwolenia i nie zapewnisz aktem czterystu tysięcy franków, jako posagowej sumy Melanii, zawezwą mnie przed sąd, a ztamtąd ześlą na galery... mnie... wicehrabiego de Nervey... To byłoby okropnem, haniebnem! Należy tego uniknąć za jakąbądź cenę.<br> {{tab}}Nieszczęsna matka wydała jęk głuchy. Zdawało się jej, iż ziemia zapada się pod jej stopami. Aby się utrzymać na nogach, chwyciła się palcami wychudłego ramienia swojego syna.<br> {{tab}}Jej twarz, dotąd marmurowo blada, nagle stała się purpurową, rysy konwulsyjnie zadrgały, oczy zdawały się wychodzić ze swej oprawy.<br> {{tab}}— Przekleństwo tobie! przekleństwo! — wyjąknęła zcicha.<br> {{tab}}Strumień krwi, trysnąwszy z jej ust, oblał twarz syna, ręce jej bezwładnie się osunęły i padła bez życia na podłogę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/998|num=149}}{{tab}}Jerzy, zimnym potem zroszony, cofnął się z przerażeniem nad nagłem rozwiązaniem tego, naprzód zresztą przewidzianego dramatu. Wzrok jego nie mógł się oderwać od tego ciała, leżącego w bezwładnej skamieniałości.<br> {{tab}}Po kilku minutach, odzyskawszy przytomność, zbliżył się do trupa, a przyklęknąwszy, położył rękę na lewej stronie jego piersi.<br> {{tab}}Serce to bić już przestało.<br> {{tab}}Jerzy się podniósł.<br> {{tab}}— Umarła!... — wyszepnął. — Otóż jestem wolny... umknę przed sądem, ponieważ nic mi teraz nie przeszkodzi zaślubić Melanii. — Poczem, przybrawszy wyraz głębokiego wzruszenia, poskoczył ku drzwiom, wołając z całych sił: — Na pomoc... ratunku! matka umiera!<br> {{tab}}Na owo wezwanie przybiegła pokojówka, wydając okrzyk przestrachu na widok krwią oblanej hrabiny, leżącej bezwładnie na kobiercu.<br> {{tab}}Jerzy załamywał ręce, wołając:<br> {{tab}}— Na pomoc! ratunku... matka umiera! Doktora, prędko doktora!<br> {{tab}}Służba, wezwana temi krzykami, powybiegała na ulicę i w parę minut przyprowadzono doktora, który jedynie tylko niestety mógł stwierdzić zgon zmarłej, nastąpiony w piorunujący sposób, skutkiem anewryzmu serca.<br> {{tab}}O siódmej wieczorem Jerzy dzwonił do drzwi Agostiniego przy ulicy Paon-blanc.<br> {{tab}}Włoch otworzył mu, zapytując:<br> {{tab}}— No! jakże się udało?<br> {{tab}}Jerzy wskazał czarną, szeroką krepę na kapeluszu.<br> {{tab}}— Pani hrabina umarła? — zawołał agent, udając zdziwienie.<br> {{tab}}— Tak... Nie istnieją więc już dla mnie groźby... Przygotuj pan zatem weksle... zapłacę je, a następnie zaślubię Melanię, jeżeli tego będzie żądała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/999|num=150}}{{tab}}— Dobrze, panie wicehrabio... — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}.<br> {{tab}}— Otóż wybornie załatwiona sprawa! — rzekł sam do siebie Agostini po odejściu Jerzego. — Desvignes będzie zadowolonym.<br> {{tab}}W dniu, w którym działy się wyż opisane rzeczy, Wiliam Scott, w łatanym paltocie, jako ojciec Cordier, wysiadłszy z tramwaju w alei Saint-Ouen, zbliżał się ku nagromadzonym w pobliżu starym budynkom.<br> {{tab}}Gromada tych starych, zniszczonych budowli znajdowała się poniżej plantu obwodowej drogi żelaznej, a miejsce to zwano powszechnie „Willę, Gałganiarzów.“ Tutaj to mieszkał znany nam Piotr Béraud.<br> {{tab}}Willa otoczoną, była drewnianem osztachetowaniem. Wchodziło się wewnątrz przez drzwi, wpośrodku tegoż wybite.<br> {{tab}}Ciężka, przepełniona stęchlizną atmosfera, wydobywająca się z kup starych, zgniłych gałganów, kości i tym podobnych, w pełnym rozkładzie będących odpadków, płynęła po nad budowlami, zdając się jak gdyby z ziemi wychodzić.<br> {{tab}}Przestąpiwszy drzwi, Will Scott zwrócił się w stronę karczmy, dość nędznej z pozoru, na froncie której umieszczony był szyld ze znakiem niezwykle oryginalnym. Na czarnej desce przybito koronę, z drzewa wyciosaną, niegdyś przed laty złoconą, poniżej której wyryte były te słowa:<br> {{c|POD KORONĄ KRÓLÓW PRANCYI.|po=8px}} {{tab}}Ta karczma należała do właściciela willi.<br> {{tab}}Dawano tu pić i jeść gałganiarzom, swym lokatorom, Jeżeli mieli kilka sous na zapłacenie.<br> {{tab}}Scott, jako dobry znajomy, wszedł prosto do karczmy, gdzie właścicielka, otyła, trzydziestoletnia kobieta, powitała go z wdzięcznym uśmiechem.<br> {{tab}}— A! to pan, panie agencie... — wyrzekła. — Przychodzisz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1000|num=151}}pytać mnie zapewne, co tu słychać nowego? Otóż ci powiem, iż nasz lokator zapłacił.<br> {{tab}}— Wiem o tem... — odrzekł mniemany Cordier.<br> {{tab}}— A! pan wiedziałeś...<br> {{tab}}— Ja to dałem Piotrowi Béraud kwotę pieniędzy, jąkaci dłużnym pozostawał, a za który to dług prosiłem panią, byś mu zagroziła eksmisyą z mieszkania. To panią dziwi? — dodał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, widząc osłupienie właścicielki.<br> {{tab}}— Dziwi mnie to... — odpowiedziała — ponieważ pan przyszedłeś natenczas, mówiąc do mnie:<br> {{tab}}„Policya, do której należę, powiadomioną została, że pani masz pomiędzy swymi lokatorami pewnego łotra, nicponia, który uchodzi za uczciwego {{Korekta|chłowieka|człowieka}}, a mimo to należał do kradzieży. Możesz nam pani dopomódz w śledztwie, czyli się nie mylimy? Ów człowiek nazywa się Piotr Béraud. Jestże on pani coś dłużnym za mieszkanie i żywność?“<br> {{tab}}— Odpowiedziałam panu natenczas, że pozostał mi winien za dwa tygodnie mieszkania wraz z żywieniem, na co odrzekłeś mi pan:<br> {{tab}}„Przynaglaj go pani, aby zapłacił... Jeśli zapłaci, będzie to znakiem, iż ma pieniądze z kradzieży.“<br> {{tab}}— Rzecz prosta, przynaglałam go, zapłacił, a teraz powiadasz mi pan, iż to ty jemu dostarczyłeś pieniędzy! Nie! doprawdy, ja nic z tego nie rozumiem.<br> {{tab}}— Bo nie potrzebujesz pani rozumieć... — odrzekł, śmiejąc się, Will Scott. — Przychodzę właśnie prosić panią obecnie, byś otworzyła u siebie szeroki kredyt Piotrowi Béraud... nic mu pani nie odmawiaj... staraj się go nawet popychać do wydatków.<br> {{tab}}— Nie wiem, czy panu wiadomo, że ten stary jest sławnym łykaczem. Wysusza kieliszki bez liczby jeden po drugim.<br> {{tab}}— Tem lepiej. W pijaństwie człowiek staje się gadatliwymi i prawda natenczas wybiega z ust jego. Dozwól mu pani pić i słuchaj, co powie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1001|num=152}}{{tab}}— Dobrze... Lecz któż mi zwróci za wydatki Piotra Béraud?<br> {{tab}}— Prefektura... Na dowód masz tu pani zaliczkę dwieście franków. Nie masz się więc czego obawiać. A teraz powiedz mi pani, gdziebym się mógł widzieć z tym twoim lokatorem. Potrzebuję z nim pomówić.<br> {{tab}}— Idź pan główną ulicę Willi. Gdy dojdziesz środka, pierwszy lepszy gałganiarz wskaże ci jego mieszkanie.<br> {{tab}}W kilka minut później Will Scott wszedł do lepianki starego gałganiarza, który go powitał okrzykiem zdumienia.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Zkęd, panie Cordier — zawołał Béraud — zkąd ty tu» w Saint-Ouen, w Willi Gałganiarzów? No... a jakże tam twe zdrowie?<br> {{tab}}— Doskonale! — odrzekł Will Scott.<br> {{tab}}— Przychodzisz może upomnieć się o swoją drobną należność?<br> {{tab}}— Bynajmniej, mój przyjacielu, zapłacisz mi to, gdy zechcesz. Nic nie nagli... nic nie ma pilnego. Odwiedzając tu kogoś w tej stronie, powiedziałem sobie, iż źle byłoby przejść koło twej budy, nie uścisnąwszy ci ręki.<br> {{tab}}— Dobrześ pan uczynił...<br> {{tab}}— Powiedz mi, jakże twe interesa? — Ach! nie mów mi pan o tem... Prawdziwy krach na kupie gałganów. Zaledwie można coś odnaleźć na utrzymanie biednego życia w pudłach Poubelle. Lecz powiedz mi pan, ty, który znasz Eugeniusza Loiseau i Pawia Béraud i który mieszkasz w tymże co oni okręgu, co z nimi teraz się dzieje?<br> {{tab}}— Paweł porzucił Joannę Desourdy.<br> {{tab}}— A! nędznik... wiem o tem. Nastąpiło to właśnie w dniu, w którym byłem u pana. Gdzie ona się jednak umie- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1002|num=153}}ściła ta biedna kobieta? Przyobiecała mi, iż przyśle swój adres, a nie uczyniła tego.<br> {{tab}}— Nic nie wiem... Staraj się, ojcze, o tem powiadomić. Kobieta z małem dzieckiem, nędza je czeka.<br> {{tab}}— Będę się starał o niej dowiedzieć, a gdy odkryję, gdzie mieszka, powiadomię pana. Cóż porabia Eugeniusz Loiseau?<br> {{tab}}— Poszedł za przykładem Pawła Beraud; sprzedał całe umeblowanie, a Wiktoryna jest w szpitalu.<br> {{tab}}— Wiktoryna w szpitalu... czy podobna?... Ha! w każdym razie otrzymała to, na co zasłużyła. Oto jedna z tych, które nie przynoszę zaszczytu rodzinie.<br> {{tab}}— A pańska stara kuzynka? — pytał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} — ta dzielna wdowa Ferron, która spotkaliśmy kiedyś w piwiarni przy ulicy Kellera?<br> {{tab}}— Ach! moja biedna krewna... tej los nie sprzyja.<br> {{tab}}— No! czyliż ją również spotkało coś przykrego?<br> {{tab}}— Ciężka zgryzota, ma się rozumieć. Właściciel domu nakazał jej przez komornika, aby się wynosiła z mieszkania, co ją tak strasznie dotknęło, iż padła bez życia na ziemię i od tej chwili została sparaliżowaną na całej prawej stronie ciała.<br> {{tab}}— A! to wielkie nieszczęście!<br> {{tab}}— Zapewne! co nie powstrzymało właściciela od wyrzucenia jej na ulicę w tak smutnym stanie zdrowia. Złożono na podwórzu jej ubogą chudobę, a gdybym wypadkiem nie nadszedł był wtedy, możeby była i na tej kupić łachmanów umarła. Na szczęście odnalazłam kąt, do którego ją z jej resztkami przewieziono. Ach! gdybyś pan widział teraz tę biedną kobietę... Kamień zapłakałby nad nią! Literalnie nic nie je, żyjąc tylko wódka, jaką jej przynoszę czasami.<br> {{tab}}— Dlaczego pan nie odeślesz jej do szpitala?<br> {{tab}}— Aha! spróbuj pan powiedzieć jej o szpitalu... przywitałaby pana...<br> {{tab}}— Zarządziłżeś przynajmniej jakąśkolwiek nad nią opiekę tam, gdzie ją umieściłeś?<br> {{tab}}— W tym domu nie ma nikogo.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1003|num=154}}{{tab}}— Jakto... w całym domu nikogo? tego nie pojmuję.<br> {{tab}}— Posłuchaj pan. Na rogu ulicy Servan przebijają nową ulicę. Burzą domy, z których powynosili sie lokatorowie. Odrazu jednakże wszystkich kamienic nie zwalą w ruinę. Pozostały jeszcze dwa lub trzy zwaliska. Znam przedsiębiorcę tych robót, prosiłem go, by mi pozwolił pomieścić mą starą w próżnej izbie. Zgodził się na to i otóż schroniła się tam, dopóki nie umrze, lub dopóki jej ztamtąd nie wyrzucą.<br> {{tab}}— Biedna kobieta... mocno jej żałuję! Wiadomo panu, że jestem filantropem, lubię dopomagać nieszczęśliwym. Idźmy do niej!<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}— A potem razem pójdziemy na obiad.<br> {{tab}}— Zgoda! — odrzekł Piotr Béraud.<br> {{tab}}— Zaniosę jej litr wódki, ponieważ pan mówisz, że wódka ją tylko przy życiu utrzymuje...<br> {{tab}}— Otóż myśl świetna! Dopieroż ona będzie kontenta!<br> {{tab}}— Dalej więc w drogę...<br> {{tab}}Tu oba wyszli z Willi Gałganiarzów. Za przybyciem do fortyfikacyj, Scott przywołał fiakra, a wsiadłszy weń ze starym Béraud, kazał jechać do bramy Père-Lachaise. Przybywszy tu, wysiedli, a {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, prowadzony przez gałganiarza, zatrzymał się naprzeciwko desek zbitego zagrodzenia.<br> {{tab}}Piotr wyjął dwie z owych desek, aby się dostać do mieszkania wdowy Ferron. Drzwi tegoż były jedynie z zewnątrz na skobel zamknięte.<br> {{tab}}Otworzywszy te drzwi, wszedł ze swym towarzyszem do izby, na parterze położonej, na środku której stał ręczny wózek dawnej kupcowej warzywa.<br> {{tab}}W tejże samej izbie stały na kupach złożone drzwi, okna z sąsiednich domów zburzonych, belki spróchniałe, deski od podłogi i kupy wiórów.<br> {{tab}}Wąskie, drobne schodki, w rodzaju drabiny, prowadziły na pierwsze piętro.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1004|num=155}}{{tab}}Posłyszawszy odgłos kroków na dole, wdowa Ferron poruszyła się na łóżku, wydając głuche mruczenie.<br> {{tab}}— To ja... nie obawiaj się, stara — rzekł Piotr; — ja z moim przyjacielem przynosimy ci coś dla rozgrzania.<br> {{tab}}Will Scott rzucił badawczym wzrokiem wokoło siebie. Stanąwszy po za gałganiarzem, wdrapał się na wąskie schodki, przeglądając z dziwnem zaciekawieniem tę lichą budę.<br> {{tab}}Wdowa Ferron wlepiła szkliste spojrzenie w obu przybyłych.<br> {{tab}}— A! to ty, Piotrze... — jęknęła, wykrzywiając usta, z których wychodziły z trudnością łamane, niewyraźne słowa.<br> {{tab}}— Tak... to ja... — odparł gałganiarz, stawiając litr wódki, kupionej przez Will Scotta, na desce, umieszczonej przy poduszce sparaliżowanej, na której stały zapałki, świeca i jakaś flaszka opróżniona. — To ja z mym przyjacielem, czyliż nas nie poznajesz?<br> {{tab}}Chora wpatrywała się w {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}} przez chwilę, poczem głosem chrypliwym wyrzekła:<br> {{tab}}— Tak... ja go poznaję... To jest nasz znajomy z szynku przy ulicy Kellera. Mój Boże... otóż już wołać nie mogę, jak kiedyś: „Marchew... kapusta... piękna cebula! Skończone! czuję, iż umrę niezadługo!<br> {{tab}}— To pewna, że twój stan zdrowia jest godzien pożałowania, moja biedna kobieto — rzekł mniemany Cordier. — Dlaczego ci jednak nie przyjdzie kto z pomocą? Masz krewnych w Paryżu, a nawet bogatych, jak mi o tem mówiłaś. Mogliby wynaleźć dla ciebie pokój i jakąś osobę do dozorowania.<br> {{tab}}Stara nerwowo się roześmiała.<br> {{tab}}— Moi krewni? to on... on tylko — zawołała, wskazując na Piotra wychudłą ręką. — Reszta, to arystokraci, wielcy panowie... Leżą na złocie, a nie daliby dwóch sous nędzarzom, umierającym z głodu. Mam ja i innych krewnych, ale ci żyją w ubóstwie, jak ja zarówno. Nie... nie! ja nic nie żądam; patrzę przez okno na ów cmentarz bogatych, lecz jestem pewną, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1005|num=156}}że mnie tam nie pochowają. To miejsce dla milionerów... Trzeba mieć wiele pieniędzy, aby tam spocząć po śmierci. Mnie powiozą do Saint-Ouen, albo Kajenny... do wspólnego dołu. Dobrze mi tutaj, w tej pustce oczekuję na ostateczną wędrówkę. A teraz, Piotrze, daj mi pić, bo pragnienie mnie pali...<br> {{tab}}— Jeść ci się nie chce? — pytał gałganiarz.<br> {{tab}}— Nie... wcale.<br> {{tab}}— A więc przynieśliśmy ci butelkę dobrej wódki... Nasz, przyjaciel kupił ją dla ciebie.<br> {{tab}}— Daj prędkOłmrę kropli, to mi dobrze zrobi.<br> {{tab}}Piotr, odkorkowawszy flaszkę, podał ją chorej, która pochwyciwszy ją, piła z niej chciwie.<br> {{tab}}— Lecz dość... — wyrzekł gałganiarz, odbierając butelkę, i stawiając ją na krześle. — Uporządkuję teraz nieco twe gniazdo.<br> {{tab}}Podczas, gdy zajął się zamiataniem, Scott zbliżył się do chorej.<br> {{tab}}— Dziękuję z całego serca, żeś przyszedł do mnie — wyrzekła. — Podaj mi jeszcze butelkę, czuję, iż to pokrzepia me siły.<br> {{tab}}Irlandczyk podał jej flaszkę i wdowa Perron piła wielkiemi łykami, z głową w tył przechyloną, aż do powstrzymania oddechu.<br> {{tab}}— Ach! jakie to dobre... — wyjąknęła — jak to rozgrzewa!<br> {{tab}}Piotr Béraud zbliżył się do łóżka.<br> {{tab}}— Możebyś teraz coś zjadła? — zapytał.<br> {{tab}}— Oto moje pożywienie... — odpowiedziała, wskazując na butelkę.<br> {{tab}}— Ha! ponieważ nic niepotrzebujesz, odejdziemy.<br> {{tab}}— Dobrze... ja zasnę trochę. A przyjdź jutro do mnie.<br> {{tab}}— Przyjdę... bądź spokojną... do widzenia.<br> {{tab}}I wyszedł wraz z owym mniemanym Cordierem.<br> {{tab}}— Jakże pan sądzisz! — zapytał stary gałganiarz gdy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1006|num=157}}oba znaleźli się na ulicy. — Zdaje się, że tej biedaczce niewiele już do życia pozostaje.<br> {{tab}}— Przy bardzo troskliwych staraniach mogłaby wyjść z tego cierpienia — odrzekł mniemany filantrop. — Pomyślę ja o tem... Trzebaby dla niej wynająć stancyjkę i przyjąć dozorczynię. Postaram się o to. A teraz idźmy na obiad.<br> {{tab}}Znalazłszy się na ulicy de Belleville, weszli do restauracyi.<br> {{tab}}— Pożegnam cię, mój kochany — rzekł Scott po, ukończonym obiedzie — wracam do siebie. Wkrótce jednakże zobaczymy się u tej biednej chorej. Staraj się dowiedzieć o adresie Joanny Desourdy. Ona zarówno jest nieszczęśliwą... I jej także pragnąłbym przyjść z pomocą.<br> {{tab}}— Bądź spokojnym, odnajdę jej mieszkanie. No! i pomyśleć... — dodał Piotr Béraud, któremu wychylone przy obiedzie kieliszki wina rozwiązywały język, pomyśleć, że my dziś tacy nędzarze, moglibyśmy być wszyscy bogaczami!<br> {{tab}}— Ba! — rzekł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— Ależ to miliony... miliony! Wielki majątek po zginionym gdzieś naszym krewnym... Później ja ci to wszystko opowiem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Uścisnąwszy rękę gałganiarza, który odszedł w stronę bulwaru La Villette, mówiąc do siebie i gestykulując żywo, Wiliam Scott, zamiast się udać do Paryża, skręcił ku Belleville i wszedł do kupca, gdzie zażądał litra wina, poczem, zwróciwszy się w poprzeczną ulicę, zbliżył się do kanału, w Który wylał do ostatniej kropli zawartość z butelki.<br> {{tab}}Skierowawszy się następnie w stronę Paryża, wstąpił do składu materyałów aptecznych, gdzie kazał sobie w opróżnioną butelkę odmierzyć petroleum.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1007|num=158}}{{tab}}Uczyniwszy to, szedł zewnętrznym bulwarem aż do ulicy Saint-Maur.<br> {{tab}}Wszędzie już sklepy zamykano, ulice opustoszały. Niebo pokryło się chmurami. Wiatr wschodni dął silnie, bijąc o ściany domów grubemi kroplami deszczu.<br> {{tab}}Scott, zapiąwszy na sobie swe zwierzchnie okrycie, pod którem ukrył butelkę, biegł spieszno wzdłuż ulicy Saint-Maur, jak osobistość, podążająca do mieszkania przed nieuchronną ulewą.<br> {{tab}}Przybywszy na róg Chemin-Vert, zwrócił się na lewo aż do ulicy Servan.<br> {{tab}}Tam zatrzymał się na chwilę.<br> {{tab}}— Strażnik, wartujący około Mont-de-Pièté, mógłby mnie dostrzedz — rzekł sam do siebie. — Wszelka ostrożność nie jest zbyteczną, mimo, iż silne mam nogi...<br> {{tab}}I szedł dalej, aż do zaułka, okrążając bardziej ruchliwe ulice, aż wreszcie znalazł się naprzeciw drewnianego ogrodzenia, w którem Piotr Béraud wyjął dwie deski, chcąc dostać się do resztek zburzonych budowli, służących za schronienie wdowie Ferron. Scott dobrze zapamiętał to miejsce.<br> {{tab}}Wyjąwszy deski, zniknął w otworze, następnie założywszy je, nasłuchiwał.<br> {{tab}}Najmniejszy szelest słyszeć się nie dawał. Głębokie milczenie panowało wokoło zagrodzenia.<br> {{tab}}Irlandczyk szedł w kierunku resztek nierozebranych budowli.<br> {{tab}}W chwili, gdy drzwi otwierał, zdawało mu się, jak gdyby ktoś rozmawiał wewnątrz mieszkania.<br> {{tab}}Zaniepokojony przystanął, słuchając.<br> {{tab}}— Kapusta... marchew... piękna cebula! — powtarzał chrypliwy głos wdowy Ferron, która, leżąc na łóżku, przyciskała do piersi butelkę z wódką, prawie zupełnie już opróżnioną.<br> {{tab}}— A! to mruczy swoją piosenkę ta stara, na dobre się upiła, jak widzę, liczyłem na to... — szepnął {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} i wszedł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1008|num=159}}do izby na parterze, w której zauważył przedtem stosy poskładanych drzwi, okien i różnych szczątków z rozebranych domów.<br> {{tab}}Zwolna posuwał się pośród ciemności, idąc z natężoną uwagą, aby nie potknąć się o jaki przedmiot.<br> {{tab}}Chrypliwy głos sparaliżowanej dobiegał bezprzestannie, powtarzając:<br> {{tab}}— Kapusta... marchew... piękna cebula... kupujcie panie, panowie!<br> {{tab}}Irlandczyk usiadł na belce, a postawiwszy obok siebie butelkę z petroleum, czekał.<br> {{tab}}Oczekiwanie to długo trwało.<br> {{tab}}Północ uderzyła na wieżowym zegarze kościoła świętego Ambrożego, następnie w pół do pierwszej i pierwsza nad ranem.<br> {{tab}}Wielkie milczenie nocy coraz głębszem się stawało. Wdowa Ferron musiała zapewne do reszty wypróżnić butelkę, ponieważ nic nie mówiła już teraz, a ciężki jej oddech zamienił się w głuche chrapanie.<br> {{tab}}Zegar wydzwonił w pół do drugiej i drugą, nareszcie.<br> {{tab}}Scott zapalił zapałkę, która zabłysła na jedno mgnienie oka, ta jednak krótka chwila wystarczyła mu na rozpatrzenie się w sytuacyi.<br> {{tab}}Po prawej stronie przy ścianie znajdowała się kupa gruzów, rzucona na belki spróchniałe.<br> {{tab}}Odkorkowawszy butelkę, wylał na to suche drzewo i wióry znajdujące się we flaszce petroleum, poczem, zapaliwszy drugą zapałkę, rzucił ją na leżące wokoło wióry, a wybiegłszy coprędzej z budynku, zwrócił się ku drewnianemu ogrodzeniu, tworzącemu czworokąt od strony cmentarza Père-Lachaise, przeskoczył je z giętkością klowna i biegł co sił, nie oglądając się po za siebie, dopóki nie dosięgnął spadzistej ulicy, okrążającej cmentarz wokoło.<br> {{tab}}Wkrótce znalazł się na wyniosłości, zkąd wzrokiem mógł {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1009|num=160}}objąć cały Paryż. Spojrzawszy przed siebie, dostrzegł objęty płomieniami budynek.<br> {{tab}}Pożar, podniecany palnym materyałem, pędzony wiatrem wschodnim, wzmógł się w kilku minutach przerażająco.<br> {{tab}}Strażnik, czuwający przy Mont-de-Pièté, spostrzegłszy płomienie, zasygnalizował na alarm. Pobudzono się we wszystkich okręgach, przyzywając pomocy. Tłumy zbijały się, biegły, przesadzając deski zagrodziła, nikt jednak nie czynił nic dla zwalczenia ognia.<br> {{tab}}— Palą się szczątki rozebranego domu — mówiono. — Nikt tam nie mieszka. Niewątpliwie to nocne włóczęgi zaprószyły ogień. Dobrzeby było, aby się razem upiekli!<br> {{tab}}Policya wysłała swych ludzi.<br> {{tab}}Sikawki z Mont-Pièté i Roquette biegły na pomoc.<br> {{tab}}Ukazała się grupa strażników miejskich.<br> {{tab}}— Śpieszcież coprędzej! — wołały tłumy zebranych — drzewo wewnątrz budynku się pali!<br> {{tab}}— W tych zwaliskach mieściła się stara, chora kobieta — rzekł jeden z miejskich strażników — nie można dozwolić żywcem jej spłonąć.<br> {{tab}}Nagle, gdy sikawki działać poczęły, zalewając płomienie, jakaś ludzka postać ukazała się w oknie pierwszego piętra, wokoło otoczona ogniem.<br> {{tab}}Okrzyk przeleżenia wybiegł ze wszystkich piersi.<br> {{tab}}Rzucono się ku drzwiom. Niestety jednak wszelki ratunek był już daremnym.<br> {{tab}}W tej chwili własnie dach budowli zapadł się z hukiem ponurym, śląc w obłoki snopy gorejących iskier, jak bukiet fajerwerkowy.<br> {{tab}}Szczątki nieszczęśliwej wdowy Ferron zagrzebały się pod zwaliskami.<br> {{tab}}I otóż dnia tego dwóch spadkobierców Edmunda Béraud żyć przestało.<br> {{tab}}Sikawki zalały dymiące się zgliszcza, z pod których wydobyto nazajutrz kości sparaliżowanej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1010|num=161}}{{tab}}Komisarz policyi, zbierając protokuł, ów nieszczęśliwy wypadek przypisał nieroztropności chorej kobiety, której udzielił schronienie w szczątkach budowli na prośbę przedsiębiorcy i starego gałganiarza.<br> {{tab}}Jeden z miejskich strażników poszedł powiadomić o tym wypadku Piotra Béraud do Willi Gałganiarzów.<br> {{tab}}Akt zejścia został spisanym, a dnia następnego pogrzebano szczątki biednej kupcowej warzywa, koszta pogrzebu której zapłacił filantrop Cordier, aby uczynić przysługę Piotrowi Béraud!<br> {{tab}}W chwil, gdy prowadzono na cmentarz szczątki wdowy Ferron, Arnold Desvignes wyjeżdżał z Malnoue ze swym wspólnikiem Verrièrem, udając się na ulicę Le Pelletier do swego biura bankowego.<br> {{tab}}Siostra Marya wraz ze swą kuzynką Anielą udały się na msze do kościoła, po wysłuchaniu której oczekiwały na probostwie przybycia posłańca z listem od Misticota. Obie kuzynki siedziały w ogrodzie na ławce pod altanką, podczas gdy proboszcz rozmawiał w salonie z jednym z przybyłych do niego parafian.<br> {{tab}}Głos dzwonka zabrzmiał przy furtce ogrodu.<br> {{tab}}Stara służąca, Magdalena, pospieszyła otworzyć, a odebrawszy pakiet dzienników i listy od posłańca, zbliżyła się z niemi ku altance.<br> {{tab}}— Dla ciebie, siostro — rzekła do zakonnicy, podając jej opieczętowaną kopertę i dzienniki, poczem odeszła.<br> {{tab}}Siostra Marya podała dzienniki Anieli, zachowując dla siebie kopertę, w której adres niespokojnie się wpatrywała.<br> {{tab}}— Co może być w tej kopercie? — szepnęła.<br> {{tab}}— Otwieraj... otwieraj prędko, na Boga! — wołała panna Verrière; — umieram z niecierpliwości i niepokoju.<br> {{tab}}— Nie wiem, czemu to przypisać... — mówiła zakonnica — ale się {{Korekta|wacham|waham}}... drży moja ręka, jestem przekonaną, że list ten powiadomi nas o jakiemś nieszczęściu!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1011|num=162}}{{tab}}— Otwórz, błagam cię, lepsza w każdym razie pewność, niż powątpiewanie!<br> {{tab}}Zakonnica rozdarła kopertę.<br> {{tab}}Pierwszą, rzeczą, jaka jej przed oczy podpadła, była odbitka fotografii, którą Misticot wsunął w tę kopertę.<br> {{tab}}— Czyj to portret? — pytała, przypatrując się Aniela.<br> {{tab}}— Ja nie wiem.<br> {{tab}}— Czytaj list prędko... on nas powiadomi.<br> {{tab}}Siostra Marya drżącym głosem czytać poczęła znane nam wyrazy.<br> {{c|„Szanowna siostro!}} {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Obecnie przebywam w Cherbourgu, zkąd jadę do Anglii dla odkrycia śladów osobistości, której przeszłość tak poznać pragniemy.<br> {{tab}}„Jestem przekonany, iż ta przeszłość bardzo czarną być musi i sądzę, że potwierdzisz me zdanie, siostro, widząc załączoną przezemnie do tego listu fotografię. Ta fotografia przedstawia prawdziwego Arnolda Desvigues. Opatrzność pozwoliła mi odkryć ten portret w Blévé, a za pierwszem spojrzeniem przekonasz się, siostro, że całkiem on nie jest podobny do człowieka, jakiego znamy pod nazwiskiem Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}„Jadę w celu odszukania tego, który jedynie ma prawo nosić pomienione nazwisko. Jeśli Bóg pozwoli mi go odnaleźć, lub przekonać się, w jaki sposób i dlaczego ów drugi przywłaszczył sobie to imię, panna Aniela zostanie uchronioną przed najsroższem z nieszczęść.<br> {{tab}}„Twój wierny, mały sługa, na zawsze Tobie, siostro, oddany,}} {{f|align=right|prawy=10%|Stanisław Dumay.“}} {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1012|num=163}}{{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Panna Verrière z głębokiem wzruszeniem wysłuchała słów tego listu.<br> {{tab}}— Ależ to najwyższe światło, jakie oświecić nam mogło przeszłość tego człowieka — zawołała, gdy zakonnica ukończyła czytanie. — Jeżeli ta fotografia przedstawia Arnolda Desvignes z Blévé, ton drugi w takim razie, który nam się przedstawił pod tem imieniem i nazwiskiem, jest oszustem, fałszerzem, mordercą, być może, bo kto wie, czy on nie zabił człowieka, którego osobistość sobie przywłaszczył, w celu ukrycia zapewne innych swych zbrodni.<br> {{tab}}Siostra Marya mocno pobladła.<br> {{tab}}— Masz słuszność... — odpowiedziała. — Tajemnica rozjaśnia się wyraźnie. Ale co począć teraz?<br> {{tab}}— Co począć... ty pytasz jeszcze? Potrzeba oskarżyć jaknajprędzej przed ojcem tego nikczemnika, którego on napewno oszukuje. Trzeba go jaknajśpieszniej zdemaskować!...<br> {{tab}}To mówiąc, Aniela upuściła fotografię na kolana.<br> {{tab}}Podniósłszy ją, zakonnica bacznie rozglądać się w niej zaczęła, a przewróciwszy ją na odwrotną stronę, dostrzegła pismo odfotografowane.<br> {{tab}}— Jego pismo! — zawołała ze drżeniem. Tak... i podpis... Patrz! dedykacya dla matki.<br> {{tab}}Panna Verrière pilnie się rozpatrywała.<br> {{tab}}— To dziwne! — ozwała się nagle siostra Marya.<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że w tem piśmie poznaję jakoby rękę wspólnka twojego ojca...<br> {{tab}}— To niepodobna! — zawołała Aniela — a gdyby nawet tak było, ów fakt nie dowodziłby jeszcze niczego. Każdy oszust posiada zdolność do naśladowania cudzych charakterów, a szczególniej tych, których chce sobie przywłaszczyć nazwisko. Zresztą, ileż pism znajdujemy podobnych do siebie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1013|num=164}}{{tab}}W chwili tej ukazał się proboszcz z Malnoue, zbliżając do obu kuzynek.<br> {{tab}}— Widzę, że jesteście panie bardzo zaniepokojone — rzekł, podchodząc. — Być może, odebrałyście listy przekonywające was, iż się mylicie co do swych oskarżeń względem pana Desvignes?<br> {{tab}}Siostra Mary# podała księdzu fotografię.<br> {{tab}}— Poznajesz, ojcze, tego człowieka? — zapytała.<br> {{tab}}— Ubiór jego wskazuje, iż to jakiś wychowaniec szkoły górniczej — rzekł proboszcz. — Ale ja nie znam podobnej osobistości — dodał, wpatrując się w fotografię.<br> {{tab}}— Jestżeś tego pewnym?<br> {{tab}}— Najzupełniej.<br> {{tab}}— A zatem przekonywa to, mój ojcze, iż nie mylimy się w naszych podejrzeniach i że mamy słuszność, uważając wspólnika mojego wuja za osobistość więcej niż podejrzaną.<br> {{tab}}— Jakto? — zapytał proboszcz.<br> {{tab}}— Chciej, ojcze, przeczytać ten list.<br> {{tab}}Ksiądz czytał uważnie wyrazy, kreślone ręką Stanisława Dumay.<br> {{tab}}— Rzecz dziwna... — wyjąknął zcicha.<br> {{tab}}— Miałżebyś i teraz jeszcze powątpiewać?<br> {{tab}}Przekonanie starca mocno się zachwiało, mimo to odrzekł:<br> {{tab}}— Ten portret robionym był przed kilkoma laty. Przedstawia on młodzieńca mniej więcej od dziewiętnastu do dwudziestu lat wieku. Pan Desvignes ma obecnie lat dwadzieścia osiem... pracował wiele... dużo podróżował... mogły się więc zmienić rysy jego twarzy.<br> {{tab}}— To prawda... lecz nigdy do tego stopnia, by po dziewięciu latach były do niepoznania...<br> {{tab}}— No tak... Zupełna odmiana rysów twarzy rzadko się zdarza, przyznają... Mimo to bywa niekiedy.<br> {{tab}}— Nie! — zawołała zakonnica — teraz wiem już, co o tem wszystkiem sądzić wypada!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1014|num=165}}{{tab}}— Cóż zamyślasz począć, me dziecię? — pytał proboszcz niespokojnie.<br> {{tab}}— Bóg wskaże mi drogę... udzieli natchnienia.<br> {{tab}}A wsunąwszy list z fotografią do kieszeni, dodała:<br> {{tab}}{{Korekta|Pożegnajmy|— Pożegnajmy}}, kuzynko, proboszcza i powracajmy.<br> {{tab}}— Nie zapominaj, szanowny proboszczu, żeś przyrzekł być u nas dziś na obiedzie... — ozwała się panna Verrière.<br> {{tab}}— Nie zapomnę, ma córko... Do widzenia!<br> {{tab}}Siostra Marya wraz z kuzynką udały się drogą do Malnoue.<br> {{tab}}Zmarszczone czoło zakonnicy i jej głębokie milczenie świadczyły, iż myśl jej pilnie nad czemś pracowała. {{kropki-hr}} {{tab}}Arnold Dosvignes przed udaniem się do swego biura bankowego rozszedł się z Verrierem na stacyi drogi żelaznej, udając się do domu na ulicę Tivoli.<br> {{tab}}I on zarówno pragnął się dowiedzieć, czy nie zastanie listu od Trilbego.<br> {{tab}}W dniu poprzednim nic nie nadeszło, postanowił więc czekać godziny roznoszenia listów.<br> {{tab}}W dziesięć minut później służący przyniósł mu list.<br> {{tab}}Za pierwszym rzutem oka poznał pismo Trilbego.<br> {{tab}}Z gorączkowym pośpiechem rozdarłszy kopertę, wydobył ćwiartkę papieru.<br> {{tab}}Przeczytawszy pierwsze wyrazy listu, zbladł nagle. Czytelnicy przypominają sobie zapewne treść tegoż: {{f|align=left|lewy=5%|{{tab}}„Śledzę krok za krokiem wiadomą, osobistość — pisał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} — powstrzymać jej jednak nie jestem w stanie od wyekspediowania, wiesz pan do kogo, niebezpiecznej fotografii. Od pana zależy zatrzymać list z portretem, aby nie doszły według adresu.<br> {{tab}}Od jutra szkodliwa dla nas tyle osobistość niemą na zawsze pozostanie.}} {{f|align=right|prawy=10%|Cherbourg.“}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1015|num=166}}{{tab}}Przeczytawszy ostatnie wyrazy, Arnold wyrzucił straszne przekleństwo.<br> {{tab}}— Czworonożne zwierzę!... głupiec... bydlę skończone! — wołał, zerwawszy się z krzesła. — W jakiż ja sposób mogę przeszkodzić, by ów list nie dostał się w ręce tej przeklętej zakonnicy.<br> {{tab}}Przez kilka minut przechadzał się wzburzony wzdłuż i wszerz gabinetu, poczem zadumał się i twarz jego rozpogodziła się nagle.<br> {{tab}}— Trzeba się przygotować na wszystko... — wyszepnął. — Jestem powiadomiony o niebezpieczeństwie, „a człowiek strzeżony wart tyle, co dwóch?“ — mówi przysłowie. Przedewszystkiem spalmy ten list.<br> {{tab}}Załatwiwszy się z tem, pojechał na ulicę Le Pelletier, gdzie Verrière przedstawił mu tylko co odebraną kopertę z żałobną obwódką.<br> {{tab}}Arnold odsunął ją, mówiąc:<br> {{tab}}— Wiem o tem... jest to wiadomość o śmierci hrabiny de Nervey.<br> {{tab}}— Któż ci o tem doniósł tak prędko? — zapytał bankier.<br> {{tab}}— Nikt... nie spotkałem nikogo... Nikt mnie o tem nie powiadamiał... Sam przewidywałem tę śmierć.<br> {{tab}}Zimny dreszcz wstrząsnął Verrièrem. Opuścił głowę w milczeniu.<br> {{tab}}— Ubyło więc dwoje... — rzekł Arnold drżącym zlekka głosem, poczem zasiadł przy swojem biurku.<br> {{tab}}Obaj ci, godni siebie wspólnicy, pracowali do jedenastej godziny, nic nie mówiąc do siebie, poczem udali się do restauracyi na śniadanie.<br> {{tab}}Skoro zasiedli przy stole, Verrière przemówił:<br> {{tab}}— Ze śmiercią hrabiny trzeba nam będzie zdać rachunek z pieniędzy, złożonych przez nią w naszym banku.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— A więc?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1016|num=167}}{{tab}}— A więc pracowałam dziś rano nad uregulowaniem rachunku pani de Nervey. Mogę przyjść, wszystko gotowe... Jesteśmy w porządku.<br> {{tab}}— Włączyłeś do jej rachunku kopalnię belgijskich marmurów?<br> {{tab}}— Naturalnie.<br> {{tab}}— Ileż pozostajemy dłużni jej synowi?<br> {{tab}}— Dwieście tysięcy franków.<br> {{tab}}— Poważna suma, do pioruna!<br> {{tab}}— O! bądź spokojnym... Jeżeli te dwieście tysięcy franków wyjdą od nas drzwiami, oknem powrócą niebawem.<br> {{tab}}Skoro obaj wspólnicy wrócili po śniadaniu do swego gabinetu, służący podał Verrièrowi kilka arkuszy stemplowego papieru, przyniesionych przez woźnego podczas nieobecności bankiera.<br> {{tab}}— Zgadnij, co to jest? — rzekł Verrière do Arnolda, przebiegłszy papier oczyma.<br> {{tab}}— Wiem doskonale...<br> {{tab}}— To niepodobna.<br> {{tab}}— Przekonani cię... Są to areszta, położone na pensji Pawła Béraud.<br> {{tab}}— Zkąd wiesz o tem?<br> {{tab}}— Czekałem na nie.<br> {{tab}}— Szatan, nie człowiek. Zaprawdę, możesz się pochlubić dyabelską swą siłą. Policji nigdy cię schwytać nie zdoła.<br> {{tab}}— Spodziewani się... Daj mi te papiery.<br> {{tab}}Wziąwszy arkusze stemplowe, Desvignes obliczył ogół nakreślonej sumy i rzekł:<br> {{tab}}— A teraz uprzejmie cię proszę, kochany wspólniku, byś z góry i w sposób nieodwołalny zaaprobował wszystko, co uczynię.<br> {{tab}}— Lecz cóż to będzie?<br> {{tab}}— Zobaczysz.<br> {{tab}}Tu Desvignes zadzwonił. Służący ukazał się w progu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1017|num=168}}{{tab}}— Dowiesz się, czy pan Paweł Béraud jest w biurze — rzekł Arnold do niego — a jeśli jest, proś go, aby natychmiast tu przyszedł.<br> {{tab}}Za chwilę służący wprowadził Pawła do gabinetu, który sądząc, iż otrzyma przeznaczenie do służby zewnętrznej, jak się tego spodziewał, wszedł z rozpogodzoną twarzą i zbliżył się uśmiechnięty ku Juliuszowi Verrière.<br> {{tab}}— Ja to prosiłem, abyś pan przyszedł, panie Béraud — rzekł Designes głosem tak oschłym, że uśmiech znikł nagle z ust przybyłego. — Przedemną to pan będziesz zmuszonym się wytłumaczyć!...<br> {{tab}}Béraud zwrócił się niespokojny ku wspólnikowi swego kuzyna.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Doręczono mi cztery areszta na pańską pensyę... — zaczął Desvignes.<br> {{tab}}— Cztery areszta? — powtórzył Paweł z osłupieniem, nieprzygotowany był bowiem do ciosu, jaki weń uderzył.<br> {{tab}}— Tak... ogół tych sum dosięga cyfry tysiąca dziewięciuset franków.<br> {{tab}}— Ależ żadna z tych sum nie była natychmiastowo wymagalną, zapatrując się według sądowych reguł... — ozwał się Paweł nieśmiało.<br> {{tab}}— To nas nie obchodzi... Lecz co nas właśnie obchodzi, to, że nie chcemy utrzymywać specyalnej rachunkowości długów naszych pracowników. Przyjmujemy do siebie urzędników, rządzących się skrupulatnie, uczciwie, których nie ścigają za długi ich dostawcy.<br> {{tab}}— Wszak to jest rzecz czysto prywatna... — wyjąknął Béraud.<br> {{tab}}— Otóż właśnie my chcemy, ażeby życie prywatne naszych pracowników było bez skazy... — ozwał się Verrière.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1018|num=169}}{{tab}}— A pańskie takiem nie jest... — dodał Desvignes. — Poskładano nam opłakane dowody pańskiej rozrzutności.<br> {{tab}}— Spotwarzono mnie!...<br> {{tab}}— A więc cofnij pan tę potwarz.<br> {{tab}}— Należałoby mi najprzód ja poznać...<br> {{tab}}— Jakto... pan śmiałbyś zaprzeczać, że żyjesz od sześciu lat z młodą kobietą, swą krewną, że masz córkę i że bezlitośnie te dwie biedne istoty wyrzuciłeś na bruk bez żadnych środków utrzymania, sprzedawszy wprzód wszystkie swe sprzęty?<br> {{tab}}— Lecz to byłoby nikczemnem... gdyby miało być prawdą! — zawołał Verrière, udając żywe oburzenie.<br> {{tab}}— Nieszczęściem, to prawda, mój drogi wspólniku — odrzekł Desvignes. — Uważając wraz z tobą za najwyższą potworność podobny sposób postępowania, kazałem w tej sprawie wyprowadzić śledztwo i obecnie posiadani dowody, iż się nie mylę.<br> {{tab}}— Ależ natenczas pan Paweł Béraud byłby ostatnim z nędzników!<br> {{tab}}— I ja tak sądzę... Nie powinniśmy zatem mieć w naszym biurowym personelu człowieka, którego postępowanie jest do najwyższego stopnia haniebnem, niemoralnem, a nawet występnem!...<br> {{tab}}Béraud drżał z oburzenia i gniewu.<br> {{tab}}— Czyliż dlatego wszedłem do tutejszego biura, aby być znieważanym? — wyjąknął przerywanym głosem.<br> {{tab}}— Nie należysz pan od dziś do grona naszych, pracowników... — zawołał Desvignes.<br> {{tab}}— Zatem wypędzacie mnie?<br> {{tab}}— Nie chcemy pana nadal trzymać... ot! wszystko. Nadaj pan, jaką chcesz nazwę swojemu uwolnieniu.<br> {{tab}}— Ależ podobny sposób działania jest niegodnymi Kazaliście mi opuścić zajmowane dotąd miejsce, ja znajdę się teraz bez chleba!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1019|num=170}}{{tab}}— To nas nie obchodzi.<br> {{tab}}— Nędza mnie czeka! — mówił Paweł dalej — gdyż gdziekolwiekbym się zwrócił, zażądają od was świadectwa, a wy je jaknajgorszeni wydacie!<br> {{tab}}— Zbiera się, co się zasiało, mój panie.<br> {{tab}}Béraud zwrócił się do Verrièra.<br> {{tab}}{{Korekta|Miejże|— Miejże}} litość nademną, kuzynie!... — wyjąknął błagalny, głosem.<br> {{tab}}— Ja nie mogę mówić wbrew memu przekonaniu — rzekł bankier obojętnie.<br> {{tab}}— Zapłaćcież mi przynajmniej odszkodowanie za tak nagłe wydalenie...<br> {{tab}}— Zapłacimy panu całomiesięczną pensyę — ozwał się Desvignes — lecz wtedy, gdy postarasz się o cofnięcie aresztów, jakie nie pozwalają nam obecnie dawać ci do rąk pieniędzy. Otóż i wszystko, cośmy ci mieli oznajmić. Możesz pan odejść.<br> {{tab}}Béraud, ogarnięty wściekłością, podniósł zaciśnięte pięści na obu wspólników.<br> {{tab}}— Ach! rozbójnicy, wyzyskiwacze, lichwiarze, łajdaki! — zawołał — pomnijcie, iż to, co uczyniliście, nie ujdzie wam bezkarnie!<br> {{tab}}— Jedno słowo więcej — rzekł Verrière — a poślę po policyę, aby cię do aresztu zabrała.<br> {{tab}}Przestraszony tą groźbą Béraud, wybiegł, zionąc przekleństwami.<br> {{tab}}— Ma słuszność... — rzekł Desvignes, skoro tamten drzwi zamknął za sobą. — Nędza go czeka, ponieważ on nigdzie nie znajdzie zajęcia, a nędza, pomnij... zabija.<br> {{tab}}— Jakąż potęgę woli posiada ten człowiek... — pomyślał Verrière, patrząc z podziwem na swego wspólnika.<br> {{tab}}O piątej wieczorem obaj wyjechali z Paryża, udając się na obiad do Malnoue.<br> {{tab}}Stary proboszcz oczekiwał ich w towarzystwie Anieli i siostry Maryi. Skoro wszedł Arnold, witając obecnych ukłonem, spojrzenia wszystkich tych trzech osób bacznie się ku {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1020|num=171}}niemu zwróciły. Szukali oni w rysach jego twarzy jakiegoś podobieństwa do fotografii nadesłanej z Cherbourga. Obie kuzynki nic nie odnalazły. Jeden tylko proboszcz usiłował wmówić w siebie z dobrą wiarą, że istnieje jakaś łączność rysów między Arnoldem a portretem przez Misticota nadesłanym.<br> {{tab}}Desvignes odgadł ów egzamin, na jaki był wystawionym.<br> {{tab}}— Otrzymały fotografię... — pomyślał i wtajemniczyły księdza w tę sprawę. Niebezpieczeństwo istnieje... Lecz w jakiej formie przedstawi się ono?<br> {{tab}}Oznajmiono, iż obiad gotowy.<br> {{tab}}Aniela wraz z siostrą Maryą zdawały się być wesołemi, wszakże była to owa wesołość przymuszona, pod którą zwykle plan się jakiś ukrywa.<br> {{tab}}Pokilkakrotnie poczynały same z Arnoldem rozmowę, co mi się nigdy dnotąd nie zdarzało.<br> {{tab}}— Gładkie łapeczki... ukryte w szponach wilka — pomyślał Desvignes. — Miejmy się na ostrożności.<br> {{tab}}Po obiedzie przeszli wszyscy do salonu, a ztamtąd do zimowego ogrodu, zasiadłszy na ławkach trzcinowych, wśród krzewów i kwiatów.<br> {{tab}}Mały stoliczek, również z trzciny spleciony, stał w pośrodku, a na nim leżały albumy z fotografiami, kilka książek i dzienników.<br> {{tab}}Desvignes zebrał całą swą uwagę. Za jednym rzutem oka stwierdził, iż wspomniane album po raz pierwszy znalazło się na tem miejscu.<br> {{tab}}Aniela sama nalewała kawę i rozdawała takową ku wielkiemu zdziwieniu Verrièra, niepojmującego tak nagłej zmiany w całem zachowaniu się córki.<br> {{tab}}— Ojcze... — wyrzekła, przerywając milczenie — mieliśmy dziś wizytę pana Perrin z Emeranville, wraz z jego córką, Natalią. Przykro im było, iż ciebie w domu nie zastali i przyrzekli, iż przybędą do nas w niedzielę.<br> {{tab}}— Dlaczegóż nie zatrzymałaś ich na obiad?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1021|num=172}}{{tab}}— Prosiłam... wszakże nadaremnie, ponieważ w domu pani Perrin na nich oczekiwała.<br> {{tab}}— Jakże panna Natalia... wyładniała nieco? Jest mniej brzydką niż roku zeszłego? — pytał Verrière.<br> {{tab}}— Osądzisz, ojcze, własnemi oczyma.<br> {{tab}}— W przyszłą niedzielę?<br> {{tab}}— Nie... zaraz.<br> {{tab}}— Jakto?<br> {{tab}}— Natalia, przyrzekłszy mi oddawna swą fotografię, przyniosła takową.<br> {{tab}}Tu panna Verrière, wziąwszy album ze stolika, otworzyła je, pokazując ojcu fotografię panny Perrin. Młoda ta osoba nie była ładną bynajmniej.<br> {{tab}}Desvignes, siedząc obok Verrièra, pochylił się, przyglądając fotografii.<br> {{tab}}— Ha! tu to więc istnieje niebezpieczeństwo... tu na mnie zastawiono sidła... — pomyślał. — Szczęściem, dobrze się mam na ostrożności.<br> {{tab}}— Pani masz, jak widzę, liczny zbiór portretów — rzekł Arnold — pozwolisz-że mi je przejrzeć?<br> {{tab}}— Najchętniej... Lnie Desvignes — odpowiedziała i podawszy mu album, stanęła nieco po za nim.<br> {{tab}}— Będę przeglądał starannie, od początku do końca — rzekł Arnold z uśmiechem. — Proszę jednakże, byś pani raczyła służyć mi za przewodnika w tej licznej galeryi, ponieważ prawdopodobnie nie spotkam tu żadnej znajomej sobie twarzy, oprócz szanownego mego wspólnika i pani samej.<br> {{tab}}— Z przyjemnością... — odpowiedziała Aniela. — Otóż tu pierwsza fotografia jest to portret mej matki, zmarłej w młodym wieku. Następna przedstawia jedną z naszych krewnych, panią hrabinę de Nervey.<br> {{tab}}— A! przypomniałaś mi — przerwał Verrière — mam ci oznajmić smutną wiadomość...<br> {{tab}}— Cóż takiego? — Pani de Nervey umarła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1022|num=173}}{{tab}}— Ach! biedna kobieta... — zawołała zakonnica. — Jakże żeńmy nie poszły jej odwiedzić przed naszym wyjazdem.<br> {{tab}}— Nie żałujcie jej... — rzekł bankier. — Ciężko cierpiała oddawna... Szczęśliwszą jest teraz...<br> {{tab}}— To prawda... była to męczennica: — szepnęła siostra Marya.<br> {{tab}}Po chwili milczenia ozwała się Aniela, wskazując na jedną z fotografij:<br> {{tab}}— Oto jej syn... wicehrabia Jerzy de Nervey. Tu zaś mój portret, robiony w piątym roku życia... drugi, gdym miała lat dwanaście. Oto moja kuzynka, zanim została zakonnicą.<br> {{tab}}Desvignes, odwróciwszy kartę, zmarszczył czoło z niezadowoleniem.<br> {{tab}}— Tego znam... — rzekł przerywanym głosem, wskazując na portret oficera artyleryi w uniformie. — Jest to pan Vandame.<br> {{tab}}Aniela nie odpowiedziała, zachowując pozorną obojętność.<br> {{tab}}Desvignes przerzucił kartę.<br> {{tab}}Proboszcz z Malnoue i obie kuzynki czuli, iż serca uderzają im w piersiach gwałtownie, przez parę sekund zabrakło im prawie oddechu.<br> {{tab}}W jednej z czterech następnych kart znajdowała się fotografia, przysłana przez Misticota z Blévé.<br> {{tab}}Ów człowiek, na którym ciążyły tak ważne podejrzenia, sam wyda się bezwątpienia, wierzono w to i miano nadzieję.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wspólnik Verrièra odgadł instynktownie, że tu znajdowały się zastawione nań sidła, owóż doświadczał głębokiego zadowolenia, postanowiwszy, skoro spostrzeże portret prawdziwego Arnolda, odegrać świetną komedyę, jaką sobie naprzód ułożył, a której pomyślnego skutku dla siebie był pewien.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1023|num=174}}{{tab}}— Ach! — zawołał z gestem zdumienia, odwróciwszy kartę albumu. — Otóż cud jakiś... czy czarodziejstwo... Zdaje mi się, że marzę...<br> {{tab}}— Cóż takiego? — pytała żywo siostra Marya.<br> {{tab}}— Co? — powtórzył zabójca Edmunda Béraud, wskazując ręką na fotografię. — Mój portret, robiony przed dziewięciu laty, wówczas, gdy byłem w szkole górników... Mój portret tu... w tym albumie? Czyż mogło się zdarzyć coś bardziej zdumiewającego?<br> {{tab}}— Twój portret? — zawołał Verrière — pokaż..! to niepodobna!<br> {{tab}}— Patrz!<br> {{tab}}Proboszcz i zakonnica siedzieli w milczeniu.<br> {{tab}}— To... pański portret? — ozwała się Aniela. — Przyznam, iż raczej do wszystkich podobnym być może, niżeli do pana.<br> {{tab}}— A jednak on jest moim... — odrzekł stanowczo Desvignes. — W ciągu lat dziesięciu można się odmienić. Zresztą dam pani dowód, iż się nie mylę.<br> {{tab}}— Jaki dowód?...<br> {{tab}}— Dowód nieulegajacy zaprzeczeniu. Sześć egzemplarzy zostało tylko odbitych, poczem klisza się złamała. Z tych sześciu egzemplarzy ofiarowałem jeden mej matce, z mą własnoręczną dedykacyą. Jeżeli na odwrotnej stronie fotografii nie znajduje się ta dedykacya, w takim razie przyznają, żem się omylił.<br> {{tab}}To mówiąc, wyjął kartę z albumu, a odwróciwszy ją, czytał głośno: {{c|„Mojej dobrej, ukochanej matce.}} {{f|align=right|prawy=15%|J. Arnold Desvignes.“}} {{tab}}— Widzisz więc pani, że się nie mylę — dodał z miną tryumfującą.<br> {{tab}}Proboszcz promieniał radością.<br> {{tab}}Mniemany Desvignes, który posiadał jego sympatyę, zwalczył podejrzenia Anieli i siostry Maryi.<br> {{tab}}Obie kuzynki zamilkły, opuściwszy głowy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1024|num=175}}{{tab}}Zwycięstwo nikczemnika byłe świetnem nad wyraz. Wszak gdyby nie był prawdziwym Desvignes, zkąd mógłby wiedzieć, że na fotografii znajdowała się dedykacya, którą, głośno odczytał. Słuszność po jego stronie zdawała się nie ulegać zaprzeczeniu.<br> {{tab}}Z chwilą owego zwycięstwa Arnolda położenie dla obu kuzynek stawało się kłopotliwem. Jak wytłumaczyć obecność tego portretu w albumie?<br> {{tab}}Desvignes, pojąwszy dobrze tę przykrą sytuacyę obu kobiet, korzystać z mej postanowił.<br> {{tab}}— A teraz pozwól mi pani zapytać — rzekł — zkąd pomieniony portret znalazł się u ciebie?<br> {{tab}}— To prawda... — poparł Verrière — nic tego nie rozumiejąc, jestem mocno zaciekawiony.<br> {{tab}}— Jest on moją własnością... — mówił dalej Desvgies. — Jakim więc cudem ta fotografia, przesłana, przezemnie mej matce, tutaj się znalazła?<br> {{tab}}— Ja dałam ją mojej kuzynce... — wyrzekła zakonnica.<br> {{tab}}— Pani? — zawołał Desvignes.<br> {{tab}}— Tak... ja, panie.<br> {{tab}}— W jaki sposób przyszłaś pani do jej posiadania?<br> {{tab}}— W krótkości to panu wyjaśnię.<br> {{tab}}— Czekam na, to niecierpliwie.<br> {{tab}}— Przed naszym wyjazdem z Paryża — mówiła, siostra Marya — przechodząc jedną z bocznych ulic, zatrzymałam się przed oszkloną wystawą sklepu antykwaryusza, rozpatrując drobne przedmioty naukowe, aby z nich wybrać coś na podarunek dla szkoły sierot przez nas kierowanej. Leżał tam stos starych rycin i fotografij, z pomiędzy których ów portret zwrócił moją uwagę. Przeczytałam dedykacyę, napisaną przez pana dla jego matki. Zaciekawiło mnie to, kupiłam fotografię i umieściłam ją w tym albumie, pragnąc przekonać się, czy ją pan poznasz.<br> {{tab}}Ksiądz proboszcz poruszył się na krześle niespokojnie, siostra, Marya albowiem popełniła grzech kłamstwa.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1025|num=176}}{{tab}}— Czy ona wyspowiada się z tego? — pomyślał.<br> {{tab}}— Błogosławię ów traf szczęśliwy, jaki dozwolił wpaść tej fotografii w twe ręce, siostro — mówił Arnold z mianem dobrze wzruszeniem. — Jest to Wspomnienie mej dobity, ukochanej matki... Ta pamiątka świętością jest dla mnie.<br> {{tab}}— A więc mamy obowiązek zwrócić ja panu... — wyrzekła Aniela.<br> {{tab}}— Nie pani... ja jej nie przyjmę...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Nigdzie lepszego miejsca znaelźćbym dla niej nie mógł, jak tu, gdziem złożył me najgorętsze uczucia... wszelkie mojego szczęścia nadzieje. Proszę... zachowaj pani ów portret.<br> {{tab}}— Do czarta! — zawołał śmiejąc się Verrière — przyjąć tę ofiarę powinnaś, ponieważ pochodzi ona od twego przyszłego męża.<br> {{tab}}Proboszcz zbliżył się do Anieli, mówiąc do niej półgłosem:<br> {{tab}}— Będzie to najszczęśliwszy dzień dla mnie, me dziecię, w którym dano mi będzie pobłogosławić twój związek z człowiekiem, zasługującym na mój najwyższy szacunek.<br> {{tab}}Dziewczę zaledwie łzy powstrzymać zdołało. Wyszła, ażeby nie wybuchnąć płaczem.<br> {{tab}}Verrière z Arnoldem rozmawiali pocichu przez chwilę.<br> {{tab}}Ksiądz, odszedłszy na bok z siostrą Maryą, rzeki do niej półgłosem:<br> {{tab}}— Wątpić dłużej o tym człowieku byłoby, siostro, rzeczą niegodna twej sukni zakonnej i twego charakteru. Włączyłbym mojemu obowiązkowi, przyjmując nadal listy do ciebie przesyłane, pod moim adresem. Wybacz, że tego uczynić nie mogę.<br> {{tab}}Zakonnica pochyliła głowę w milczeniu.<br> {{tab}}— Czekam cię jutro na probostwie — dodał — dla bliższego pomówienia w tej sprawie. Poczem wyszedł z ogrodu wraz z Verrièrem i Arnoldem, uradowany, iż był obecnym przy {{Korekta|wycięstwie|zwycięstwie}} tego ostatniego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1026|num=177}}{{tab}}Siostra Marya, zostawszy samą, wybuchnęła płaczem.<br> {{tab}}— Spotwarzyłam więc niewinnego człowieka... — powtarzała z rozpacza. — Lecz nie... to niepodobna! — dodała po chwili. — Jeżeli Misticot przysłał mi tę fotografię, to dlatego, iż był pewien, że ona nie jest portretem wspólnika mojego wuja. Ten chłopiec mylić się nie może. Pojechał do Anglii... niech Bóg osłania go święty opieką. Tam on odnajdzie prawdę... Ztamtąd nam światło zabłyśnie!<br> {{tab}}I, złączywszy się z rozpaczającą Anielą, usiłowała ją pocieszyć, umocnić, czego jednak dokazać nie zdołała.<br> {{tab}}Panini Verrière, po zniknięciu ostatniej nadziei, jaką pokładała w tej fotografii, i po tryumfie, zmienionym w porażkę, myślała teraz jedynie o opuszczeniu swojego ojca i schronieniu się do klasztoru, jako jedynym środku, który jej pozostawał dla ocalenia się przed postanowionem, a tak dla niej wstrętnem małżeństwem. {{kropki-hr}} {{tab}}Z wyniosłych i skalistych wybrzeży Plymouth zabrzmiały silne wystrzały w chwili, gdy Misticot, wyskoczywszy z czółna, nie odpowiedział na hasło, którego nie rozumiał.<br> {{tab}}Straszny krzyk rozległ się po owym huku i znów zabrzmiały nowe wystrzały, wymierzone w szybko oddalające się czółno, poczem zaległo głębokie milczenie.<br> {{tab}}Pięciu angielskich celników, uzbrojonych od stóp do głowy, nasłuchiwało szumu wioseł, poruszających fale na pełnem morzu.<br> {{tab}}— Uciekli nam! — rzekł jeden po chwili.<br> {{tab}}— Nie wszyscy... — odpowiedział podoficer. — Pozostał jeden, któremu daliśmy zakosztować, jak smakuje chleb kontrabandy. Słyszałem jego krzyk i widziałem jak upadł. Zapal latarnię!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1027|num=178}}{{tab}}Rozkaz ten natychmiast wykonano.<br> {{tab}}Oddział celnej straży, ściągnięty wystrzałami, przybiegł na pomoc towarzyszom. Oddziałem tym dowodził porucznik. Po kilku minutach obie grupy połączyły się razem.<br> {{tab}}— Co się tu stało? — pytał oficer.<br> {{tab}}— Dostrzegłszy ludzką postać, wyskakującą z czółna na wybrzeżu poniżej skał, gdy taż nie odpowiedziała na przesłane jej zapytanie, daliśmy ognia, najprzód do tego człowieka, a potem do czółna. Czółno umknęło nam, ale padł człowiek!<br> {{tab}}— Szukajmy go... — odrzekł porucznik.<br> {{tab}}Oba oddziały zwróciły się ku wybrzeżu. Po ujściu około pięćdziesięciu kroków postępujący naprzód oficer wraz z niosącym latarnię nagle się zatrzymali.<br> {{tab}}Spostrzegli leżące bezwładnie na ziemi ciało.<br> {{tab}}— Zaświeć tu bliżej! — wołał porucznik.<br> {{tab}}Spuszczona latarnia oświeciła ciało.<br> {{tab}}— Ależ ten nieszczęśliwy nie ma pozoru kontrabandzisty — rzekł oficer, rozglądając się w ubraniu Misticota. — Jest to podrostek... dziecko jeszcze prawie.<br> {{tab}}Porucznik ukląkł przy ciele, kładąc rękę na lewej stronie piersi bezwładnego.<br> {{tab}}— Nie! — odrzekł. — Serce jego uderza, został więc tylko zranionym. Jest-li on przemytnikiem, czy nie jest, pozostawić go tu nie możemy. Niechaj dwóch ludzi idzie po nosze, niech przyprowadzą chirurga.<br> {{tab}}Trzech strażników pobiegło natychmiast.<br> {{tab}}Dwadzieścia minut upłynęło w milczeniu, poczem ukazali się ludzie z noszami.<br> {{tab}}Złożono ciało ostrożnie na płótno, rozpięte na drągach, wciąż leżące bezwładnie, oficer dał rozkaz wyruszenia w drogę i cały oddział udał się ścieżką, mknącą pomiędzy skałami. Jeden ze strażników niósł walizkę i kapelusz, znalezione przy Misticocie na wybrzeżu. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1028|num=179}}{{c|'''XXXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Mały ów orszak potrzebował półgodziny czasu, by przybyć na wierzchołek skały, na której wznosił się budynek komory celnej, gdzie nosze z ciałem wniesiono. Wezwany chirurg już się tam znajdował. Rozebrawszy z wielką ostrożnością chłopca, wciąż pozostającego w omdleniu, stwierdził, iż kula, przebiwszy lewą stronę piersi, wyszła pod łopatką, druga trafiła w czaszkę, zadrasnąwszy skórę, a trzecia nareszcie rozdarła prawe ramię.<br> {{tab}}— Jedna z tych ran jest najniebezpieczniejszą — rzekł chirurg, poruszając głową — a jest ona do takiego stopnia szkodliwą, iż wątpię, by pacyent mógł wrócić do zdrowia. Nie wygląda wcale na kontrabandzistę ten chłopiec... Sądzę, że jest Francuzem. Bądżcobądź, będę się starał pielęgnować go najgorliwiej, a jeśli go zdołam ocalić, o czem wątpię, sam nas objaśni natenczas, kim jest i zkąd się tu znalazł podczas nocy. Skoro tylko dzień zabłyśnie, trzeba powiadomić o tym wypadku władze rządowe w Plymouth.<br> {{tab}}To mówiąc, chirurg wprowadził sondę w piersiówką ranę, aby się zapewnić, czy kula nie nadwerężyła którego z organów.<br> {{tab}}Ból, wynikły z tej askultacyi, był tak silnym, że Misticot otworzył oczy, ale natychmiast je zamknął, popadając w bezwładność.<br> {{tab}}— Czy otworzono walizkę tego młodego człowieka? — pytał doktór oficera straży.<br> {{tab}}— Tak, panie doktorze.<br> {{tab}}— I cóż w niej znaleziono?<br> {{tab}}— Trochę bielizny.<br> {{tab}}— Żadnych papierów?<br> {{tab}}— Żadnych.<br> {{tab}}— Ani pieniędzy?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1029|num=180}}{{tab}}— Nic... zgoła.<br> {{tab}}— To dziwne! Jak bowiem ów młody człowiek, płynąc do Anglii, mógł wybrać się w te podróż bez grosza? Pozory wskazują, iż nie należy on do klasy zupełnie ubogiej. Ubiór ma na sobie z cienkiego sukna, krojem francuskim zrobiony. Kryje się w tem jakaś zagadka...<br> {{tab}}— Dowiemy się o wszystkiem, jeżeli zdołam ocalić tego zranionego biedaka — rzekł chirurg.<br> {{tab}}— Masz-że pan nadzieje?<br> {{tab}}— Mam ją i nie mam. Za. trzy lub cztery dni stanowczo na to pytanie odpowiem.<br> {{tab}}Kilka godzin upłynęło.<br> {{tab}}Władze sądowe, powiadomione o powyższym wypadku, zarządziły śledztwo.<br> {{tab}}Omdlenie zwolna minęło, mimo to jednak Misticot nie odzyskał przytomności umysłu. Gwałtowna gorączka nim zawładnęła. Zrywał się, krzycząc w takiem wzburzeniu, iż dwoje ludzi zaledwie go w łóżku powstrzymać zdołało.<br> {{tab}}Przez trzy dni biedny chłopiec zostawał pomiędzy życiem a śmiercią. W końcu trzeciego dnia doktór powziął nadzieję ocalenia go, gdy nagle nastąpiła nieprzewidziana komplikacya choroby.<br> {{tab}}Rana na głowie, niezdająca się być zrazu niebezpieczną, przeszła nagle w stan zaognienia, grożąc niechybnem zapaleniem mózgu. Pytany w tej mierze lekarz oświadczył, że obecnie chyba cud jakiś młodzieńca ocalić jest w stanie.<br> {{tab}}Podczas, gdy biedny nasz mały sprzedawca medalików na łóżku wojskowem w angielskiej komorze celnej walczył ze śmiercią, wiele ważnych rzeczy zaszło w Paryżu.<br> {{tab}}Przed dniem okazałego pogrzebu hrabiny de Nervey, prowadzonej do grobu familijnego na Père-Lachaise, opieczętowano cały pałac przy ulicy Miromesnil na żądanie wierzycieli wicehrabiego, czyli raczej na ich pozorne żądanie, ponieważ wiemy, że wszystkie długi zostały wykupionymi przez Agostiniego na rachunek Arnolda Desvignes.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1030|num=181}}{{tab}}Areszta napływały jedne po drugich.<br> {{tab}}Likwidacya tych licznych passywów olbrzymio się przedstawiała.<br> {{tab}}Pani de Nervey zmarła bez testamentu, a zatem Jerzy, jako jej syn jedyny, miał odziedziczyć wszystko po matce, lecz nie chcąc sam się tem zajmować, oddał te interesa w ręce jednego z adwokatów.<br> {{tab}}Od trzech dni nie pokazał się wcale u Melanii Gauthier, która mimo, iż spotkała się z nim na pogrzebie hrabiny, w którym, jako krewna zmarłej, udział przyjęła, mówić z Jerzym nie mogła.<br> {{tab}}Udała się więc do Agostiniego o rade, jak jej nadal postąpić wypada.<br> {{tab}}— Zaczekaj pani, aż się załatwią interesa — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}} — i nie zrażaj się chwilową obojętnością hrabiego. Skoro nadejdzie czas właściwy do działania, zmusimy go, by spełnił przyrzeczenie...<br> {{tab}}Obok tego, w dowód wdzięczności za przychylne dla interesów postępowanie Melanii, Agostini, a raczej ów bezimienny kapitalista, którego {{Korekta|włoch|Włoch}} reprezentował w swojej osobie, zgodził się na wypożyczenie jej kilku tysięcy franków i panna Gauthier trwoniła w sposób wesoły owe pieniądze z godnym siebie kochankiem, Ferdynandem Bertin.<br> {{tab}}Aniela wraz z siostrą Maryą, przybyłe do Paryża na pogrzeb hrabiny, zaraz po ukończeniu tegoż, wróciły do Malnoue. Posłuszna radom kuzynki, córka bankiera przyrzekła czekać na wiadomość od Misticota, zanim objawi ojcu stanowczą swą wolę wstąpienia do klasztoru raczej, niż zaślubienia Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Po otrzymanej odmowie ze strony proboszcza w Malnoue, który oznajmił zakonnicy, iż listów do niej pisanych pod jego adresem nadal przyjmować nie będzie, siostra Marya za pomocą wynagrodzenia dwóch luidorów, otrzymała przyrzeczenie od wiejskiego roznosiciela, że wszelkie listy do niej {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1031|num=182}}adresowane zachowywać będzie u siebie, lub jej samej tylko do rak złoży.<br> {{tab}}Codziennie wstępowała do jego mieszkania, lecz nadaremnie, nic nie przybywało.<br> {{tab}}Trilby od dwóch dni wrócił do Paryża.<br> {{tab}}Wieczorem tegoż dnia, w którym przyjechał, widział się z Arnoldem, by mu opowiedzieć o szczegółach swojej podróży.<br> {{tab}}Pożerany niecierpliwością, a razem i chciwością, pochwycenia w swe szpony coprędzej majątku po Edmundzie Béraud, Desvignes słuchał z zajęciem opowiadania {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}.<br> {{tab}}Trzech ze spadkobierców owych milionów zniknęło, mianowicie: La Fougère, hrabina de Nervey i wdowa Ferron. Lecz była to dopiero drobna część tego nikczemnego dzieła.<br> {{tab}}Większa część sukcesorów pozostawała jeszcze przy życiu, a wszystkich zgładzić postanowił z wyjątkiem Juliusza i jego córki, a nawet jeszcze sobie umyślił ów nędznik, skoro zostanie mężem Anieli, w jaki łatwy sposób pozbyć się bankeira, by samemu zostać posiadaczem olbrzymiego majątku kupca dyamentów.<br> {{tab}}Agostini i Wiliam Scott otrzymali nowe rozkazy.<br> {{tab}}Uderzyła dziesiąta rano.<br> {{tab}}Desvignes wychodził z domu na bulwarze Beaumarchais’go główną bramą na ulicę des Tournelles.<br> {{tab}}Przebranym był za {{Korekta|anglika|Anglika}}, jak widzieliśmy go w dniu, w którym kupował dom w alei de l’Echo pod nazwiskiem Wiliama, Scott, oraz w parku Saint-Maur i udawał się obecnie na stacyę winceńskiej drogi żelaznej.<br> {{tab}}W czterdzieści minut potem wysiadał na stacyi parku Saint-Maur, gdzie prosił jednego z urzędników o wskazanie sobie w tej okolicy adresu jakiego zdolnego ogrodnika.<br> {{tab}}Adres ten natychmiast mu udzielono.<br> {{tab}}Poszedłszy do ogrodnika, wytłumaczył mu łamaną angielszczyzną, pomieszaną z językiem francuskiem, iż pragnie by mu uporządkował i utrzymywał starannie ogród w willi de l’Echo, dopóki taż będzie niezamieszkałą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1032|num=183}}{{tab}}Ugodzili się oba z łatwością i mniemany ów {{Korekta|anglik|Anglik}} zaprowadził do willi ogrodnika, by mu tam wskazać robotę i oddać klucze.<br> {{tab}}Ogrodnik oświadczył, iż przy pomocy kilku robotników w trzech dniach usunie zarastające aleje zielska i trawy, a w to miejsce urządzi klomby kwiatowe.<br> {{tab}}Desvignes, pozostawiwszy mu wolną wolę w tym względzie, dał pieniądze na pierwsze koszta roboty, a razem i na zapłacenie podatków w imieniu właściciela willi, Wiliama Scott.<br> {{tab}}Rozmawiając, mniemany ów anglik zaprowadził ogrodnika nad głęboki rów, a raczej jaskinię, gdzie pogrzebanym był trup Edmunda Béraud, i przekonał się z zadowoleniem, iż najmniejszy ślad nie mógł zdradzić popełnionej zbrodni.<br> {{tab}}Wróciwszy do Paryża, przywdział swe zwykłe ubranie i udał się do bankowego biura na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}— Otóż w Saint-Maur, w alei de l’Echo — powtarzał zcicha, rozegra się ostatni akt tak pomysłowo przezemnie ułożonego dramatu. {{kropki-hr}} {{tab}}Z chwilą otrzymania upoważnienia od mniemanego filantropa Cordier, właścicielka Willi Gałganiarzów otworzyła szeroki kredyt staremu Piotrowi Béraud, który, jak można się było tego spodziewać, mało pracował, a pił wiele.<br> {{tab}}Nie widział on swojego „dobroczyńcy“, owego Cordier, od chwili pogrzebu wdowy Ferron, żywcem spalonej, pamiętając wszelako o objawionem przezeń życzeniu co do wyszukania Joanny Desourdy, udał się za wyśledzeniem jej mieszkania w okręgach, sąsiadujących z ulicą Sekwany, na której ta biedna kobieta poprzednio zamieszkiwała z nikczemnym swym towarzyszem, Pawłem Béraud.<br> {{tab}}Prowadząc owe poszukiwania i zbierając objaśnienia, gałganiarz nie zaniedbywał wstępować do składów wódek {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1033|num=184}}i piwiarni, jakie spotykał na drodze. Wieczorem wracał do Willi Gałganiarzów pijany, nie dowio\edziawszy się niczego.<br> {{tab}}Nazajutrz znów rozpoczynał poszukiwania z tymże samym skutkiem, na tychże samych warunkach.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna Desourdy mieszkała dotąd jeszcze w domu przy ulicy Robineau, gdzie umieściła się ze swą, córką, wszakże od owego dnia fatalnego, w którym nikczemnie porzucił ją jej kochanek, obdarłszy ze wszystkiego, cień ledwie pozostał z tej młodej kobiety.<br> {{tab}}Przechodziła ona wszelkie męki, jakie serce matki dosięgnąć są, w stanie.<br> {{tab}}Mała Lina, owładnięta gorączką. leżała w łóżku. Joanna czuwała przy niej zrozpaczona.<br> {{tab}}Pognębiona wstydem, ale gotowa znieść wszelkie upokorzenia, aby dostarczyć chleba swojemu dziecku, ta nieszczęśliwa chodziła, prosząc o robotę dawnych swych klientek.<br> {{tab}}Nigdzie jej nie znalazła, a zdawało się jej, iż wszyscy mówiąc do niej, patrzyli na nią i odpowiadali jej z pogardą.<br> {{tab}}Niezrażona zawodem, udawała się do składów gotowych damskich ubiorów.<br> {{tab}}Odpowiedziano jej, że sprzedaż źle idzie, oraz że liczba dawnych robotnic jest wystarczającą, nowych zatem przyjmować nie mogą.<br> {{tab}}Po owych bezskutecznych staraniach nieszczęsna wpadła w rozpacz, łatwą do zrozumienia. Wreszcie udała się do pałacu na bulwar Haussmana, postanowiwszy opowiedzieć wszystko pannie Verrière i błagać ją o pomoc, czegóżby bowiem nie uczyniła dla swej małej Liny? Tam jednak powiedziano jej, że bankier przebywał na wsi z córką i siostrzenicą.<br> {{tab}}— Jechać do Malnoue? — myśleć o tem nie mogła, mimo niewielkiej odległości od Paryża. Brakło jej na to pieniędzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1034|num=185}}{{tab}}Z dwóch luidorów, pozostawionych przez nikczemnego Pawła Béraud, miała zaledwie pięć franków.<br> {{tab}}Skoro te pięć franków wyczerpie się, co pocznie?<br> {{tab}}Mieszkanie nie było zapłaconem, mogła ją więc właścicielka usunąć każdej chwili.<br> {{tab}}Nie było bardziej przerażającej, bez wyjścia sytuacyi.<br> {{tab}}Wobec tej strasznej nędzy, jaka ją ogarniała, wzrastając z każdą chwilą, jak wzrastają fale przypływającego morza, które ją wkrótce wraz z córką pochłonąć miało, rosła w nieszczęsnej chęć zemsty.<br> {{tab}}Pokilkakrotnie starała się dowiedzieć, co się dzieje z Pawłem Béraud.<br> {{tab}}Chciała od niego zażądać pieniędzy, danych jej przez pannę Verrière, pieniędzy, które jej ukradł, a gdyby odmówił dania takowych, zabić go postanowiła. Nikt jednak nie mógł jej objaśnić, co się z nędznikiem tym stało.<br> {{tab}}Jednocześnie z pragnieniem zemsty przychodziła jej myśl samobójstwa.<br> {{tab}}Umrzeć wraz z Liną, pogrążyć się w wiecznym śnie, nie lepiejże było dla nich nad męczeńskie to życie? Nie cierpiałyby już natenczas.<br> {{tab}}W chwili jednakże spełnienia tego strasznego postanowienia, w chwili podniesienia ręki na własne swe dziecię, siły jej brakowało.<br> {{tab}}Niekiedy zdawało się jej, jakoby ogarniało ją obłąkanie.<br> {{tab}}Brała wtedy na ręce swą małą, ściskając ją do uduszenia, okrywając konwulsyjnie pocałunkami, a skoro kryzys minęła, płakała.<br> {{tab}}W chwili, w której widzimy Joannę, Lina zasnęła.<br> {{tab}}Nieszczęsna matka, korzystając z tego snu dziecka, otworzyła opróżnioną walizkę, z której wszystko prawie do lombardu wyniosła, a dobywszy ztamtąd ostatnią swą suknię, zawinęła ją w serwetę i złożywszy pocałunek na czole śpiącej swej córki, wyszła, niosąc suknię na zastaw, jak inne przedmioty poprzednio.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1035|num=186}}{{tab}}Najbliższy lombard znajdował się przy ulicy de l’Ecole-de-Médicine. Joanna tam pójść postanowiła. Idąc, spostrzegła sklep używanej damskiej garderoby. Przyszła jej myśl, iż sprzedawszy tę suknię, więcej za nią dostać będzie mogła, niż gdyby złożyła ją w zastaw.<br> {{tab}}Wszedłszy do sklepu, rozwinęła pakiet i pokazała suknię, za którą kupcowa po obejrzeniu ofiarowała jej dwanaście franków.<br> {{tab}}Dwanaście franków! gdy w lombardzie najwyżej trzy lub cztery otrzymaćby mogła. W obecnej chwili było to dla niej majątkiem.<br> {{tab}}Z dwunastu franków będzie mogła kupić chleba i kawałek mięsa dla Liny, oraz dać jakąś zaliczkę na komorne.<br> {{tab}}Był to dla niej promień słoneczny pośród nocy ciemnej.<br> {{tab}}Otrzeźwiona na duchu, przyśpieszyła kroku, by jaknajprędzej przybyć na ulicę Lobineau, gdy nagle czyjaś dłoń spoczęła na jej ramieniu i głos ochrypły zawołał:<br> {{tab}}— Ha! mam cię nareszcie... byłem pewny, iż odnaleźć cię zdołam, ma córko!<br> {{tab}}Był to głos starego gałganiarza.<br> {{tab}}— A! pan Béraud... — wyrzekła rumieniąc się Joanna.<br> {{tab}}— Cóż to znowu... zkąd „pan“ Béraud? — pytał stary. — Czyż już przestaliśmy być dla siebie kuzynami? Bądźcobądź, jestem kontent, żem cię spotkał. Szukam cię bowiem oddawna. Ależ dyabelnie kiepską masz minę... Powiedz mi, nie jestżeś chorą?<br> {{tab}}— Nieco tylko znużoną...<br> {{tab}}— Masz robotę?<br> {{tab}}— Mam ją, kuzynie.<br> {{tab}}— A twoja mała?<br> {{tab}}— Jest zdrową.<br> {{tab}}— To dobrze. Pozwolisz mi ją zobaczyć, nieprawdaż? Zapewne niedaleko tu gdzieś mieszkasz, w sąsiedztwie... Zaprowadź mnie więc do siebie; uścisnę twe dziecko i z tobą nieco porozmawiam.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1036|num=187}}{{tab}}Joanna {{Korekta|zawachała|zawahała}} się.<br> {{tab}}Jej duma wrodzona nie pozwalała, by stary gałganiarz zobaczył nędzę, w jakiej się znajdowała.<br> {{tab}}— Nie idę do domu, kuzynie... — odpowiedziała.<br> {{tab}}— A gdzież idziesz?<br> {{tab}}— Chodzę do pracowni sukien, a mała jest w szkole.<br> {{tab}}Pomimo stanu pijaństwa, w jakiem się znajdował, Béraud odczuł w tych słowach kłamstwo ukryte.<br> {{tab}}— Dobrze... dobrze... rozumiem — rzekł, z pod oka poglądając. — Powiedz mi jednak, o której godzinie wracasz z pracowni?<br> {{tab}}— Późno... bardzo późno. Około dziewiątej wieczorem.<br> {{tab}}To mówiąc, Joanna zarumieniła się pomimowolnie.<br> {{tab}}— Niech i tak będzie... Przyjdę do ciebie o tej godzinie. Gdzie mieszkasz?<br> {{tab}}— U jednej, wuju, z mych krewnych. Gniewałaby się ona na mnie, gdybym do jej mieszkania sprowadzała gości.<br> {{tab}}— Chcesz, abym ci prawdę powiedział? — zawołał gałganiarz. — Otóż okłamujesz mnie, moje dziecko, a to bardzo brzydko z twej strony.<br> {{tab}}— Ależ kuzynie...<br> {{tab}}— Znam ja się na tem... — przerwał Piotr. — Niełatwo wywieść mnie w pole. Po twojej minie odgadłem odrazu, że kłamiesz. Zagłębiłaś się w nędzy po szyję i założyłbym się o co chcesz, iż wraz z dzieckiem nie macie oboje w usta co włożyć.<br> {{tab}}— Mylisz się, kuzynie... — odparła żywo Joanna — oto dowód... patrz!<br> {{tab}}Tu wyjęła z kieszeni dwanaście franków, otrzymanych za sprzedaż sukni.<br> {{tab}}— Nie, ty mnie nie przekonasz temi pieniędzmi — mówił uparcie Béraud. — Otrzymałaś je za jakąś sprzedaż lub zastaw w lombardzie. Wystarczy ci to na dziś, na jutro... a dalej co będzie? Proszę... nie grajmy z sobą komedyi... Jestem ubogim, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1037|num=188}}jak Job, lecz mam stosunki, znajomości... wysokie znajomością które mogą, dopomódz ci w odnalezieniu roboty, a nawet udzielić ci pożyczkę w razie potrzeby. Pytam więc raz jeszcze, gdzie mieszkasz?<br> {{tab}}— Mówiłam, że u jednej z mych przyjaciółek...<br> {{tab}}— Nie! to daremna... widzę, że nie masz we mnie zaufania.<br> {{tab}}— Ależ przeciwnie... upewniam! Mam wielkie zaufanie w tobie, mój wuju, i za ofiarę twoją, dziękuję ci całem sercem. Potrzebuję jednak samotności... bezwzględnej samotności. Nie chcę, aby ktoś widział łzy moje.<br> {{tab}}I wymawiając te ostatnie wyrazy, biedna kobieta wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Lecz co to jest... co to się znaczy? — wołał Piotr wzruszony. — Nie będę cię zmuszał, abyś mi powiedziała, gdzie mieszkasz, skoro tego nie chcesz uczynić i postanowiłaś w tej mierze zachować milczenie. Uszanuję twą nędzę... Wszakże pozwól sobie powiedzieć, że jesteś zbyt dumną, ma córko!<br> {{tab}}— Żegnam cię... żegnam, kuzynie... — jąkała Joanna z tłumionym płaczem i pobiegła wprost siebie w ulicę.<br> {{tab}}— Napróżno się kryjesz... — szepnął gałganiarz — pomimo wszystko, ja odkryję twe gniazdo i wydobędę cię z nędzy przy pomocy tego zacnego Cordier.<br> {{tab}}I z zadziwiającą na swój wiek chybkością sunął wzdłuż murów, nie tracąc z oczu Joanny.<br> {{tab}}Ubiegłszy ze sto kroków, młoda kobieta obróciła się, patrząc, czy ją kto nie śledzi.<br> {{tab}}Béraud znajdował się w tej chwili po za dwoma rozmawiającymi na trotuarze przechodniami, widzieć go przeto nie mogła.<br> {{tab}}Uspokojona więc, szła dalej, a on po za nią w pewnej odległości.<br> {{tab}}Piotr dostrzegł, iż jego kuzynka wstąpiła naprzód do piekarza, a potem do składu wędlin, zkąd wyszedłszy z małym {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1038|num=189}}pakiecikiem w ręku, zniknęła w ulicy Lobineau, obejrzawszy się raz jeszcze po za siebie.<br> {{tab}}— Ha! tutaj więc mieszka... — zawołał. — Za kilka groszy, jakie dostała, przyniesie żywność swej małej.<br> {{tab}}I po upływie kilku minut wszedł do domu, w którym zniknęła Joanna.<br> {{tab}}Pragnąc szczegółowo zbadać położenie swojej kuzynki, zapytał odźwierną o mieszkanie właścicielki domu i udał się we drzwi wskazane.<br> {{tab}}— Czy tu mieszka pani Joanna Desourdy? — zapytał, wchodząc.<br> {{tab}}— Tu, na piątem piętrze, trzecie drzwi po lewej. Nie znasz pan czasem rodziny pani Desourdy? — rzekła właścicielka domu.<br> {{tab}}— Znam ją dobrze.<br> {{tab}}— A więc powiedz pan, proszę, tym ludziom, aby, jeżeli mają cokolwiek litości, przyszli tej biednej z pomocą. W strasznem ta nieszczęśliwa znajduje się położeniu, nie ma na chleb dla siebie i dziecka.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Powiadomię ich... — odrzekł stary gałganiarz. — Nie jestże chorą jej mała?<br> {{tab}}— Bardzo być może... — odpowiedziała gospodyni. — Od trzech dni nie widziałam jej wcale. Poznawszy jednak, że pani Desourdy jest dumną, nie śmiałam jej czegoś dla małej ofiarować. Została mi dłużną za komorne, nie nalegam jednak, widząc ją w tak ciężkiem położeniu.<br> {{tab}}— Zajmę ja się tem wszystkiem — rzekł Béraud, co do komornego, bądź pani spokojną, zapłaconem ono zostanie.<br> {{tab}}— Chcesz pójść do niej?<br> {{tab}}— Nie... dziś nie pójdę... i proszę, nic pani nie mów Joannie, żem pytał się o nią. Gotowaby mi ztąd umknąć... Skoro {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1039|num=190}}załatwię jej interesa, powrócę tu i mam nadzieję, że wydobędziemy z nędzy tę nieszczęśliwa wraz z jej dzieckiem. Żegnam panią... do widzenia.<br> {{tab}}Tu Béraud wyszedł, ocierając rękawem łzę, błyszczący mu na powiece.<br> {{tab}}— Sam nie wiem, czy pójść do ojca Cordier? — rzekł sam do siebie. — Byłby on zadowolonym, mogąc nam dopomódz, ten zacny człowiek.<br> {{tab}}I zwrócił się na ulicę de Geindre. Zawód go tam jednak oczekiwał.<br> {{tab}}— Pan Cordier wyjechał zapewne z Paryża — rzekła odźwierna. — Od dwóch dni nie widzieliśmy go wcale.<br> {{tab}}— Przyjdę więc jutro — odparł Béraud. — Powiedz mu pani skoro powróci, że tu był jego przyjaciel z Willi Gałganiarzów.<br> {{tab}}Will Scott, mając sobie poruczonemi liczne obowiązki do spełnienia przez Arnolda Desvignes, nie mógł być naraz wszędzie obecnym.<br> {{tab}}Znalazł się jednak nazajutrz w swojem mieszkaniu przy ulicy de Geindre, skoro nadszedł Piotr Béraud. W kilku wyrazach gałganiarz objaśnił go o wszystkiem, zakończając:<br> {{tab}}— Przyrzekłeś mi pan uczynić coś dla Joanny i wiem, że dotrzymasz słowa. Będzie to czyn prawdziwie miłosierny. Potrzeba jednak wynaleźć sposób, któryby jej pozwolił przyjąć tę pomoc tak, aby nie wiedziała, od kogo ona pochodzi, ta bowiem nieszczęśliwa jest bardziej dumną jeszcze, niż sądziłem.<br> {{tab}}— Nie troszcz się... — odrzekł mniemany Cordier — będę się starał dopomódz twej krewnej tak, iż przyjąć to będzie musiała. Nie mięszaj się jednak w nic, proszę, inaczej bowiem domyślićby się mogła, iż jestem przez ciebie przysłanym.<br> {{tab}}— Bądź pan spokojnym, będę milczał jak kamień!...<br> {{tab}}— Mam przyjaciół w zakładach publicznego miłosierdzia, których inspektorowie chodzą po domach, dowiadując się potajemnie o osobach, zasługujących na udzielenie im wspar- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1040|num=191}}cia — mówił mniemany filantrop. — W ciągu dni kilku Joanna ze swą córką wydobędą się z nędzy, słowem za to ręczę!..<br> {{tab}}Piotr odszedł zadowolony ze skutku swych starań dla nieszczęśliwej kobiety.<br> {{tab}}W kilka minut po nim wyszedł i Wiliam.<br> {{tab}}O parę kroków dalej oczekiwał znany nam powóz.<br> {{tab}}— Na ulicę de l’Ecole-de-Médicine! — zawołał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} na woźnicę.<br> {{tab}}Powóz zatrzymał się w niewielkiej odległości od składu wódek pod Srebrnym Czopem. Wysiadł zeń już nie ów dobroczynny Cordier, ale mężczyzna w błękitnej czapce, ów robotnik bez roboty, {{Korekta|burgundczyk|Burgundczyk}}.<br> {{tab}}Wszedł do piwiarni.<br> {{tab}}Od ośmiu dni niewidział ani Eugeniusza Loiseau, ani Pawła Béraud, był jednak pewien, że znajdzie w owej tawernie jednego albo drugiego, a może nawet i obu.<br> {{tab}}Loiseau od chwili sprzedania swych mebli i wzięcia Wiktoryny do {{Korekta|spitala|szpitala}}, wiódł życie koczowniczego cygana. Scott, znając go dobrze, był przekonanym, iż dopóki on będzie miał pieniądze, nie wyszuka sobie roboty, a skoro wyda ostatni grosz, nawyknie do próżnowania i pijaństwa, nie przyjmie go do siebie żaden z właścicieli warsztatów, by nie dawał złego przykładu innym robotnikom. I łotr ów myślał słusznie tym razem.<br> {{tab}}Loiseau przepędzał dnie całe w szynku pod Srebrnym Czopem tak pogrążony w pijaństwie, że zapomniał zupełnie o najprostszych zasadach schludności. Ubranie na nim było zabłocone, kurzem pokryte, nie golił się, nie czesał, policzki mu wklęsły, oczy zapadły, źrenice przygasły zupełnie.<br> {{tab}}W chwili, gdy Scott wszedł do tawerny, Loiseau grał w karty z dwoma mężczyznami, nie lepiej od niego wyglądającymi z pozoru, a tak był grą swoją zajęty, iż nie zwrócił uwagi na wchodzącego.<br> {{tab}}Scott zbliżył się do stolika, przy którym siedziały trzy wspomnione osoby.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1041|num=192}}{{tab}}Kilka sztuk drobnej monety, leżącej na, kartach, świadczyło, że grano o pieniądze.<br> {{tab}}Po rozdaniu kart i pierwszej kolei gry {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} spostrzegł, że jeden z owych dwóch nieznajomych zaznaczył więcej punktów niż wygrał, którego to oszustwa dokonał z zadziwiającą zręcznością.<br> {{tab}}— Okradają go! — pomyślał Will Scott. — Tem lepiej, ci dzielni ludzie dla nas pracują.<br> {{tab}}Rzeczywiście, partya w oka mgnieniu przez introligatora przegraną została i jeden z dwóch jego towarzyszów zgarnął pieniądze do kieszeni.<br> {{tab}}— Grajmy dalej! — zawołał Loiseau, sięgając po nowe pieniądze na stawkę, gdy nagle przystąpił doń {{Korekta|burgundczyk|Burgundczyk}} w błękitnej czapce, a uderzając go po ramieniu, zawołał:<br> {{tab}}— Daj pokój!... nie masz dziś szczęścia, kolego... Zostaw sobie odwet na później.<br> {{tab}}Dwaj oszuści spojrzeli z gniewem na przybyłego, który im popsuł ich plany, nie mogąc jednak okazać jawnie niezadowolenia, odeszli, siadając przy innym stole. Loiseau, poznawszy mniemanego {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}}, podał mu rękę.<br> {{tab}}— Co się z tobą działo? — zapytał — od tak dawna cię nie widziałem?<br> {{tab}}— Zmuszony byłem w podróż wjechać.<br> {{tab}}— Po jaką nową sukcesyę?<br> {{tab}}— Nie, w sprawach familijnych. Cóż ci mam kazać podać?<br> {{tab}}— Kieliszek absyntu.<br> {{tab}}Irlandczyk kazał podać dwa kieliszki.<br> {{tab}}— A jakże robota?<br> {{tab}}— Robota? — powtórzył introligator; — obszedłem wszystkie warsztaty, nigdzie nic znaleźć nie mogę.<br> {{tab}}— Masz jaką wiadomość o swojej żonie?<br> {{tab}}— Tam, do pioruna! Myślisz więc, że ja się zajmuję po- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1042|num=193}}dobnemi głupstwami? Dobrze jej tam, gdzie jest... Niechaj tam siedzi.<br> {{tab}}— A Paweł Béraud?<br> {{tab}}— Na bruku, jak ja... bez chleba.<br> {{tab}}— Co ty powiadasz... czy podobna?<br> {{tab}}— Tak jest.. Wuj Verrière pod pozorem, że Pawłowi pokładziono na pensyi areszta, usunął go z biura.<br> {{tab}}— Cóż on teraz robi?<br> {{tab}}— Co? szuka i nic nie znajduje.<br> {{tab}}— Wciąż mieszka w hotelu Prowincyonalnym?<br> {{tab}}— Wciąż wraz zemną.<br> {{tab}}— Przychodzi tu?<br> {{tab}}— Niekiedy. A cóż z tobą się dzieje? Otrzymałeś jakie pieniądze? — pytał Loiseau.<br> {{tab}}— E! gdzie tam... przeciwnie, wydać je musiałem obrońcom i adwokatom. Proces mi wytoczono o podział tym głupim spadkiem. Wycieńczyło mnie to zupełnie z pieniędzy.<br> {{tab}}— Wasz zamiar zapewne co przedsięwziąć?<br> {{tab}}— Być może... coś takiego, coby nam przyniosło grosza niemało... Do tego jednak potrzebaby było trzech silnych chłopców... przyjaciół...<br> {{tab}}— Na mnie liczyć przecież możesz w każdym razie.<br> {{tab}}— Tak... ale to niedostateczne. Mówię ci, że trzech potrzeba.<br> {{tab}}— A Paweł?<br> {{tab}}— Ha! może to byłoby i dobrze... Pomówimy, gdy projekt dojrzeje.<br> {{tab}}Loiseau spojrzał na zegar.<br> {{tab}}— Co ty patrzysz? — zapytał Scott.<br> {{tab}}— Patrzę, która godzina.<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Mam oznaczoną schadzkę, o w pół do dwunastej na wyspie św. Ludwika. Kazano mi przyjść, by mi powiedzieć o pewnem zajęciu, o które się miano dla mnie wystarać. Nie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1043|num=194}}rachuję ja na to, dowiedzieć się jednak nie zaszkodzi. Pójdziesz {{Korekta|zemną|ze mną}}?<br> {{tab}}— Nie, zaczekam tu na ciebie.<br> {{tab}}Loiseau wychylił swój kieliszek i wyszedł.<br> {{tab}}Wrócił za pół godziny.<br> {{tab}}— No, jakże? — pytał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} — znalazłeś robotę?<br> {{tab}}— Gdzie tam... nic i nic. Prawdziwe nieszczęście.<br> {{tab}}— Nie martw-że się taką drobnostką. Pomówimy o sprawie, o jakiej ci wspominałem. Mam się z kimś widzieć teraz właśnie. Przyjdę po ciebie na obiad. Oczekując na mnie, zagraj sobie w karty z tymi ot, którzy tam siedzą, chłopcami.<br> {{tab}}Tu, wyszedłszy z piwiarni, wsiadł do fiakra i pojechał do szpitala Publicznego Miłosierdzia. Był to czwartek, dzień zwykłych odwiedzin w {{Korekta|spitalach|szpitalach}}. Zbliżywszy się ku kratom, spostrzegł nadchodzącego Pawła Beraud.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Scott, nie chcąc być przezeń widzianym, odwrócił się w oka mgnieniu i począł iść w przeciwną stronę. Przebiegłszy wpoprzek ulicę, zatrzymał się na trotuarze, a obejrzawszy się po za siebie, spostrzegł, iż Paweł nagle gdzieś zniknął.<br> {{tab}}— Gdzie on poszedł, u czarta? — pytał sam siebie. — Ach! — dodał, uderzając się w czoło — on poszedł odwiedzić żonę Eugeniusza. Muszę się o tem przekonać.<br> {{tab}}I wróciwszy, wszedł na dziedziniec szpitala.<br> {{tab}}Stróż zatrzymał go, pytając:<br> {{tab}}— Gdzie pan idziesz?<br> {{tab}}— Odwiedzić chorą.<br> {{tab}}— Nie niesiesz pan z sobą jakie, żywności, zakazanej dla chorych?<br> {{tab}}— Nie, nie niosę. Chciałbym się tylko dowiedzieć, na której sali znajduje się osoba, jaką chciałem odwiedzić?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1044|num=195}}{{tab}}— Udaj się pan do nadzorcy, pod pierwszemi filarami z lewej.<br> {{tab}}Will Scott poszedł za daną sobie wskazówką, pytając:<br> {{tab}}— Pani Wiktoryna Loiseau, z domu Béraud, na której sali ją pomieszczono?<br> {{tab}}— Na sali św. Klary, numer łóżka 22 — odrzekł dozorca, spojrzawszy w regestrową księgę.<br> {{tab}}Jedna z infirmerek zaprowadziła go do sali, w której znajdowała się Wiktoryna.<br> {{tab}}Pomimo przewiezienia do szpitala, stan jej zdrowia nie polepszył się wcale. Gorączka mózgowa odbywała swój przebieg z licznemi kombinacyami. Wróciła biednej kobiecie przytomność, pojawiły się wspomnienia, co znacznie pogorszało chorobę.<br> {{tab}}Głębokie moralne cierpienie niepokoiło lekarzów. Bezustannie bowiem Wiktoryna powtarzała, iż śmierć byłaby stokroć lepszą dla niej, niż życie, w jakiem pozostawała.<br> {{tab}}Czegóż bowiem mogła spodziewać się dla siebie na święcie, gdyby doń wróciła?<br> {{tab}}Oczekiwały ją praca bez pociechy, opuszczenie i nędza. Według niej wszyscy mężczyźni byli najnikczemniejszymi istotami.<br> {{tab}}Paweł Béraud, pierwsza przyczyna jej nieszczęścia, porzucił Joannę Desourdy wraz z córką, jak Eugeniusz Loiseau ją porzucił.<br> {{tab}}Nie pytał się nawet, co się z nią stało, nie dowiadywał się, czy umarła lub żyje!<br> {{tab}}Jakiej że siły ducha było potrzeba, aby się oprzeć tym myślom rozpaczliwym, do których łączyła się przerażająca idea o śmierci na łożu szpitalnem, bez ręki przyjaznej, któraby jej oczy zamknęła.<br> {{tab}}A jednak, mimo tylu cierpień fizycznych i moralnych, Wiktoryna zachowała swą piękność, tę piękność, która jej sprowadziła występną miłość Pawła Béraud.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1045|num=196}}{{tab}}Za każdym razem, skoro drzwi sali otwierano, by wpuścić kogoś z odwiedzających, biedna kobieta unosiła się na łóżku, patrząc w tę stronę. Ona, której nikt nie odwiedzał, tak pragnęła ujrzeć jaką twarz sobie znajomą. Byłaby szczęśliwą, ujrzawszy kogokolwiekbądź.<br> {{tab}}Niejednokrotnie szeptała z goryczą:<br> {{tab}}— I nawet ów Paweł Béraud, który mówił, że mnie uwielbia, że gotów dla mnie wszelkie ponieść ofiary... ach! jak on kłamał! Nietylko, że nie czuł dla mnie żadnej miłości, lecz nawet i litość nie mieści się w sercu tego człowieka! Mógł bowiem choć przyjść zapytać się: „Czy umarła?“<br> {{tab}}W chwili, gdy Wiktoryna po raz setny powtarzała to sobie, drzwi sali zcicha się otwarły i wszedł ktoś z odwiedzających.<br> {{tab}}Chora uniosła się machinalnie, patrząc jak zwykle i nagle zadrżała.<br> {{tab}}Poznała przybyłego, lecz sił jej zbrakło, upadła na poduszki, zwróciwszy wzrok ku temu, który szedł do j y łóżka, prowadzony przez dozorczynię.<br> {{tab}}Wiktoryna, jak była bladą, zbladła jeszcze bardziej i oczy przymknęła.<br> {{tab}}Teraz była pewną, iż się nie myli. Nowoprzybyłym był Paweł Béraud.<br> {{tab}}Sądząc, iż chora usnęła, dozorczyni dotknęła zlekka jej ręki, mówiąc:<br> {{tab}}— Ktoś panią przyszedł odwiedzić.<br> {{tab}}Wiktoryna uniosła powieki.<br> {{tab}}— Pan... tu? — szepnęła słabym głosem.<br> {{tab}}Dozorczyni odeszła.<br> {{tab}}Paweł odpowiedział skinieniem głowy w milczeniu. Widocznie był głęboko wzruszonym.<br> {{tab}}Przez kilka sekund patrzył w tę twarz, która mimo, iż była zmienioną, wychudłą, zawsze jednak jeszcze piękną pozostała.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1046|num=197}}{{tab}}— Nakoniec przyszedłeś... — mówiła chora dalej. — Przyszedłeś, ażeby patrzeć na swoje dzieło, nieprawdaż?<br> {{tab}}Béraud stał milczący, Wiktoryna mówiła dalej:<br> {{tab}}— Czy to „on“ cię przysyła? Ha! bo nie śmie sam przyjść ten kat! Lęka się spotkać ze swą ofiarą, ów nędznik!<br> {{tab}}Przy tych słowach nagle się zarumieniła, jej oczy nienawiścią zabłysły.<br> {{tab}}— Uspokój się pani... — mówił Paweł łagodnie. — Mówisz o swoim mężu, nieprawdaż? A więc, to nie on mnie tu przysyła... mimo, iż od niego dowiedziałem się wczoraj, że jesteś w szpitalu. Nic o tem nie wiedziałem, przysięgam. Och! ten podły nędznik!<br> {{tab}}— Tak... nędznik... lecz tyś go takim uczynił!<br> {{tab}}— Nie wierz temu, Wiktoryno... Czyż to ja nazwyczaiłem go do pijaństwa? Czy ja mu kazałem odejść z warsztatu? Czyż ja zrobiłem go nikczemnymi? Zawiniłem względem ciebie, to prawda... Ciężko zawiniłem. Głęboko tego żałuję, są jednak okoliczności, łagodzące mą winę. Mógłżem nakazać milczenie mojemu sercu? Miłość tu była jedyną mą winą. Być może, iż ta moja miłość pogorszyła twe nieszczęście; widząc cię jednak należącą do tak niegodnego człowieka, nie byłem panem siebie. Chciałem stać się dla ciebie ulgą, pocieszeniem... Odepchnęłaś mnie z pogardą. Oskarżyłaś mnie, że zobelżam Eugeniusza... Dziś widzisz, niestety, żem ja go dobrze osądził!<br> {{tab}}— On wie, że jestem w szpitalu, ponieważ cię o tem powiadomił?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Wrócił więc na ulicę de Fleurus?<br> {{tab}}— Nie pytaj mnie o więcej... proszę cię, zaklinam!<br> {{tab}}— Wrócił tam z inną kobietą, być może... O! możesz mi wszystko powiedzieć. Czyż sądzisz, że ja kocham go jeszcze?<br> {{tab}}— Nie... nie! twój mąż nie myśli o kobietach, ani o innych, ani o swojej... Myśli jedynie o grze w karty i pijań- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1047|num=198}}stwie, nie pracuje wcale; a gdy mu było potrzeba pieniędzy na te wydatki, sprzedał całe wasze umeblowanie.<br> {{tab}}Wiktoryna zerwała się gwałtownie na łóżku.<br> {{tab}}— Sprzedał umeblowanie? — powtórzyła.<br> {{tab}}— Ha! nie masz mu co tego wyrzucać, ponieważ ty pierwszy przykład mu dałeś.<br> {{tab}}Béraud nie wiedział, iż Wiktoryna jest o tem powiadomioną, cofnął się przeto zdumiony.<br> {{tab}}Chora mówiła dalej:<br> {{tab}}{{Korekta|Opuściłeś|— Opuściłeś}} Joannę i swoją córkę, jak on mnie opuścił... Sprzedałeś wszystko, tak jak on sprzedał!<br> {{tab}}Tu padła na poduszki, wybuchnąwszy płaczem.<br> {{tab}}Paweł ujął jej rękę. Daremnie Wiktoryna wydobyć ją chciała, zatrzymał ją siłą.<br> {{tab}}— A więc tak... — rzekł drżącym głosem — zawiniłem... lecz czyż mogło być inaczej? Kochałem cię... uwielbiałem, jak dziś kocham cię jeszcze i wielbię! Dla ciebie porzuciłem Joannę, ażeby jej obraz nie stawał bezustannie pomiędzy mną a tobą. Oto moje usprawiedliwienie. Wszyscy, którzy kochają, zrozumieją mnie, jestem tego pewny.<br> {{tab}}— Nie jest to żadnem usprawiedliwieniem, ponieważ wiedziałeś, że ja nie jestem wolną — odpowiedziała Wiktoryna.<br> {{tab}}— Jesteś nią teraz, ponieważ twój mąż wrócił ci wolność, oddaliwszy się od ciebie, burząc domowe ognisko. Mnie nic nie przykuwało do Joanny, a moja miłość dla ciebie opuścić mi ją nakazywała. Ach! Wiktoryno... moją krew, me życie, wszystko gotów jestem oddać dla ciebie. Powiedz, że kochać mnie będziesz!...<br> {{tab}}— Nie... nie! ja ciebie nienawidzę... brzydzę się tobą... Odejdź! Patrzeć na ciebie nie mogę!<br> {{tab}}— Nie pozwolisz mi więc pomówić z sobą? Wypędzasz mnie?<br> {{tab}}— Potrzebuję spoczynku... Mój umysł jest bardzo osłabionym. Nuży mnie słuchanie ciebie... zabija.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1048|num=199}}{{tab}}— Będę więc posłusznym... odejdę... Pozwolisz mi jednak powrócić... odwiedzić siebie?<br> {{tab}}Wiktoryna przecząco potrząsnęła głową.<br> {{tab}}— Odejdź... odejdź! — szepnęła.<br> {{tab}}Béraud zrozumiał, iż dłużej nalegać niepodobna mu było. Uniósłszy rękę chorej, złożył na niej pocałunek.<br> {{tab}}Młoda kobieta, odsunąwszy go, ukryła twarz w poduszki, płacząc.<br> {{tab}}— Do widzenia... wkrótce... — rzekł zcicha i wyszedł.<br><br> {{c|KONIEC TOMU V-go.}} <pages index="PL X de Montépin Walka o miliony.djvu" from=1052 to=1052 /> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1054|num=5}}{{c|'''I.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wiliam Scott, wszedłszy za Pawłem Béraud na salę św. Klary, zatrzymał się dla porozmawiania z infirmerką, którą, wypytywał o szczegóły choroby Wiktoryny, zwracając zdała uwagę na gęsta i rozmowę tejże z Pawłem.<br> {{tab}}Przybycie Irlandczyka do {{Korekta|spitała|szpitała}} miało na celu spełnienie rozkazu Arnolda Desvignes, który chciał ściśle być powiadomionym o stanie zdrowia żony introligatora.<br> {{tab}}Po otrzymaniu objaśnień, Will Scott opuścił salę św. Klary i wyszedł ze szpitala.<br> {{tab}}Béraud, przejęty do głębi świeżo doznanem wzruszeniem, szedł przed nim z opuszczoną głową, nie wiedząc sam prawie gdzie idzie.<br> {{tab}}— Ona wyzdrowieje... — mówił do siebie. — Choroba nie pozbawiła ją jej piękności. Kilka dni czasu jeszcze, a ta kobieta zabłyśnie całym czarem dawnej urody. Nie spodziewałem się, na honor, by mnie przyjęła tak dobrze. Zdawała się być głęboko wzruszoną mojemi odwiedzinami... Zmusiła mnie do odejścia, to prawda, wszakże mi powrócić nie zabroniła... Widoczna, iż mniej mnie nienawidzi... Przyjdzie do tego, że mnie ukocha... Ach! gdybym mógł ją odebrać z tego szpitala... zaprowadzić do jakiego ustronnego domku, gdziebym nie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1055|num=6}}szczędził dla niej najtkliwszych starań, pojęłaby wtedy może całą moc mojej miłości, a taka miłość łatwo się udziela! Na to jednakże trzeba pieniędzy, których obecnie nie posiadam... Pożyczyłem dwieście franków Eugeniuszowi Loiseau. A! gdyby mi je oddał... Gdybym przynajmniej otrzymać mógł gdzie jakie zajęcie... Och! ten Verrière... ten stary oszust, przyodziewający się szatą moralności! Jakiejże doświadczyłbym {{Korekta|roskoszy|rozkoszy}}, mogąc ma karku nakręcić, a następnie czerpać w jego kasie żelaznej. Nieszczęściem, uskutecznić się to nie da! Pójdę zobaczyć się z Eugeniuszem, sprzedał swoje umeblowanie, może z tych pieniędzy będzie mi mógł coś oddać.<br> {{tab}}To mówiąc zwrócił się na ulicą l’Ecole-de-Médicine i wszedł do wiadomej wódczarni.<br> {{tab}}Scott już tam przybył.<br> {{tab}}Mąż Wiktoryny grał w karty z dwoma mężczyznami, oszukującymi go od rana. Mimo, iż los mu nie sprzyjał, nie podejrzywając ich, stawiał i grał dalej.<br> {{tab}}— Szczęście powróci... — myślał sobie.<br> {{tab}}Przybycie mniemanego {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}} położyło koniec tej partyi opłakanej. Loiseau przegrał pięćdziesiąt franków.<br> {{tab}}— Dosyć na dzisiaj.. — rzekł do swych partnerów — jutro dacie mi rewanż... a uprzedzam, iż dobrze będziecie się musieli trzymać!<br> {{tab}}Podniósłszy się z krzesła, podszedł do {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}.<br> {{tab}}W tej właśnie chwili ukazał się we drzwiach Béraud.<br> {{tab}}Na widok mniemanego {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}} twarz jego rozpogodziła się.<br> {{tab}}— Ach! myślałem, żeś się pan przeniósł w inną stronę miasta, zapomniawszy o swych przyjaciołach — zawołał, podając mu rękę.<br> {{tab}}— Wypadła mi podróż nieprzewidziana — odrzekł Scott — lecz otóż wróciłem.<br> {{tab}}— Tem więcej mnie to cieszy, iż chciałem cię prosić o pewną przysługę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1056|num=7}}{{tab}}— Najchętniej zadość uczynię twemu żądaniu, jeżeli to będzie w mej mocy — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}. — Powiesz mi, o co chodzi, wszakże przedtem wypić nam ceś wypada.<br> {{tab}}Przyniesiono trzy kieliszki absyntu.<br> {{tab}}— Jakże... znalazłeś robotę? — pytał Paweł introligatora.<br> {{tab}}— Chodziłem... starałem się...<br> {{tab}}— I cóż?<br> {{tab}}— Nigdzie nic znaleźć nie mogę... Odprawiają mnie, śpiewając jedną piosenkę.<br> {{tab}}— To źle... ponieważ chciałem ci o czemś przypomnieć.<br> {{tab}}— O czem takiem?<br> {{tab}}— O dwustu frankach... ty wiesz? Trafia mi się zajęcie, a dla uniknienia podobnego skandalu, jaki mnie spotkał u Verrièra, musiałem podawać zaliczki mym wierzycielom, aby choć przez czas jakiś cicho siedzieli. Pojmujesz więc dobrze.<br> {{tab}}— Jakto... — wyjąknął zmieszany Loiseau — potrzeba ci więc tych dwustu franków teraz, odrazu?<br> {{tab}}— Na raz, w całości, niekoniecznie... Radbym je wszakże odebrać w jak najkrótszym czasie. Sprzedałeś swe całe umeblowanie, musiało ci więc coś pozostać z tych pieniędzy... Znasz przecież stare przysłowie: „Zbogaca się, kto płaci swe długi.“<br> {{tab}}— To dobrze... — mruknął z gniewem introligator; — będę się starał wypłacić ci twoją należność, mógłbyś był jednak zaczekać z upomnieniem, dopóki nie znajdę roboty.<br> {{tab}}— Czyż moja wina, że zaskoczyło mnie tak kłopotliwe położenie? Weź na rozwagę... Czyliż masz się o co gniewać?<br> {{tab}}— Jakto... myślicie się więc różnić o taką drobnostkę? — wtrącił Will Scott.<br> {{tab}}— Ja się nie gniewam... bynajmniej... — rzekł Loiseau, powstając. — Mimo jednakże, iż oddam ci te dwieście franków, to cię nie ocali. Dobrze, iż wiem teraz, co mam sądzić o tobie. Pójdę do hotelu i przyniosę ci twoje pieniądze.<br> {{tab}}— Oddasz mi je jutro... Na co masz chodzić po nie natychmiast? — ozwał się Béraud.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1057|num=8}}{{tab}}— Nie... nie! oddani ci je zaraz... — burknął introligator i wyszedł.<br> {{tab}}Will Scott promieniał radością. Gdyby był sam układał nawet te rzeczy, nie mógłby ich lepiej ułożyć.<br> {{tab}}— Wspomniałeś mi pan — rzekł do Pawła po odejściu Eugeniusza, iż chcesz mnie prosić o jakąś przysługę?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— O cóż więc chodzi?<br> {{tab}}— Podczas twej nieobecności zaszło tu wiele rzeczy nieprzewidzianych.<br> {{tab}}— Wiem o tem; Loiseau wszystko mi opowiedział. Jego żona jest w szpitalu.<br> {{tab}}— Widziałem się z nią. Była ciężko chorą... zmieniła się nieco. Mimo to, kocham ją zawsze... kocham więcej niż kiedy...<br> {{tab}}— O! jak widzę, należysz do łatwo kochliwych — rzekł z uśmiechem {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— Tak jest... odgadłeś. Gotówbym Paryż podpalić, dla pozyskania kobiety, którą kocham. Wiktoryna cierpi tak moralnie, jak i fizycznie... pobyt w szpitalu przeraża ją. Jeśli pozostanie tam dłużej, umrze... rozumiesz? A ja... ja nie chcę, aby umarła!<br> {{tab}}— Zatem trzeba ją wyprowadzić ze szpitala... Pomyśl o tem i spróbuj tego dokonać.<br> {{tab}}— Ba! ażeby myśl tę w czyn wprowadzić, potrzeba mieć na to pugilares, lepiej zaopatrzony od mojego... trzeba posiadać kilkaset franków w gotówce... Dla tego to upomniałem się u Eugenjusza o dziesięć luidorów, jakie, mi jest winien. Chciałbym zawieźć Wiktorynę gdzieś w okolicę Paryża, do małego wiejskiego domeczku, gdzie żyjąc, szczęśliwa w spokoju, wprędce odzyskałaby siły.<br> {{tab}}— Ha! ha! — zaśmiał się Scott, nie na żarty, jak widzę, zawróciłeś sobie nią głowę.<br> {{tab}}— Przyznaję... kocham ją do szaleństwa! A zatem mój przyjacielu powiedz... niemógłżebyś mi pożyczyć, choć z pięć- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1058|num=9}}set franków? Mam przyobiecane miejsce, nader korzystne miejsce... Zwracałbym ci częściowo, po pięćdziesiąt franków miesięcznie, wraz z procentami.<br> {{tab}}— O! co do procentów, nie mówmy o tem wcale — zawołał z dumą Will Scott. — Wystarczy mi zadowolenie, iż mogłem ci przyjść z pomocą. Udzielę ci sumę żądaną, lecz przed Eugeniuszem Loiseau ani słowa o tem, jemu nie pożyczyłbym grosza, ponieważ nie ufam mu tyle, co tobie...<br> {{tab}}— Nie obawiaj się! zachowam tajemnicę.<br> {{tab}}Scott wyjął z kieszeni pugilares, a dobywszy zeń pięć biletów stufrankowych, położył je na stole przed Pawłem, mówiąc:<br> {{tab}}— Co zaś do miejscowości w której mógłbyś umieścić Wiktorynę, to przypominasz sobie co ci mówiłem pewnego wieczora przy kolacyj u Bonvalet’a?<br> {{tab}}— Pamiętam to dobrze!<br> {{tab}}— Potrzeba więc się dowiedzieć, czyli mały domek mojego znajomego jest jeszcze do rozporządzenia... Zajmę się tem jutro.<br> {{tab}}— Och! jesteś prawdziwym moim przyjacielem! prawdziwym — zawołał Paweł z uniesieniem, ściskając dłoń Irlandczyka.<br> {{tab}}— Tak — odrzekł tenże, ponieważ ty mi się podobasz, a Loiseau wstręt we mnie budzi! Zobaczysz, że najdalej za dwa tygodnie on umrze z pijaństwa i nędzy. Nie mówmy o nim już więcej... Tak więc straciłeś miejsce u bankiera Verrière, z przyczyny położenia aresztów na twojej pensyi?<br> {{tab}}— Tak! jak gdyby nie mógł był ów stary oszust ułożyć się sam z moimi wierzycielami, przeznaczając część jakąś mej pensyj na spłaty. Dwaj owi rozbójnicy (mówię tu o bankierze i jego wspólniku) wyrzucili mnie na bruk, zatrzymując sobie moją miesięczną pensyą, nie pytając, z czego będę żył dalej?<br> {{tab}}— Verrière jest twoim krewnym...<br> {{tab}}— Jest nawet moim wujem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1059|num=10}}{{tab}}— Ha! to nie do darowania... podobne postąpienie to istotnie zbrodnia!<br> {{tab}}— Wiem o tem — rzekł Paweł zaciskając zęby. — Powiedziałem mu, że nie pozwolę ujść takiej krzywdzie bezkarnie. Ach! gdybym się nad temi łotrami mógł zemścić!..<br> {{tab}}— Dla czego nie? Okoliczności nastręczają się z biegiem czasu. Oddać mu możesz wet za wet!<br> {{tab}}— No! wtedy niech się ma na baczności... Nie oszczędzałbym go wcale!<br> {{tab}}— Powiedz mi, twój krewny jak słyszałem, posiada ziemską własność w okolicy Sekwany i Marny? — pytał Scott — własność wspaniałą, jakiś zda się zamek z ogrodem w pobliżu wioski Malnoue, gdzie zamieszkuje teraz?<br> {{tab}}— Tak właśnie... Jeździłem kiedyś do Malnoue... miałem tam przyjaciela kolegę, znam więc ów zamek.<br> {{tab}}— Verrière jest bogatym... nieprawdaż?<br> {{tab}}— Ba! ten łotr posiada miliony!<br> {{tab}}— Nie mało biletów bankowych musi on mieć w zamku przy sobie.<br> {{tab}}— To pewna! Bankierzy przechowują zwykle w swoich mieszkaniach portfele, wypchane banknotami.<br> {{tab}}— Według mojego zdania, doskonałem byłoby schwytać jeden z takich potężnych pakietów owemu przeklętemu milionerowi, kiedy wyrzuca na ulicę swych krewnych, aby tam z głodu umarli. A! to byłaby korzyść i zemsta!... Świetna dalibóg, zemsta, jakiej trudno wymarzyć!...<br> {{tab}}— Ha! gdybym mógł w jakikolwiek, bądź sposób zapłacić mu za moją krzywdę!<br> {{tab}}— No, no, pomyślimy o tem. A teraz pst! milczenie — dodał, wskazując na wchodzącego Eugenjusza Loiseau. — Ani słowa więcej... Pomówimy o tem w innym czasie i miejscu. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1060|num=11}}{{c|'''II.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Loiseau szedł proste do stołu, przy którym siedział {{Korekta|Béraut|Béraud}} z Will Scottem.<br> {{tab}}— Oto twa należytość — rzekł, rzucając na blat marmurowy dwa bilety stufrankowe. A teraz, ponieważ sścisłe rachunki tworzą dobrych przyjaciół, powiedz mi, ile za ten czas żądasz procentu?<br> {{tab}}— Musisz być pijanym, stawiając mi podobne zapytanie? — zawołał Béraud.<br> {{tab}}— Nie jestem pijanym... mówię to w całą przytomnością umysłu.<br> {{tab}}— A więc jesteś gburem, prostakiem, zostaw mnie w spokoju.<br> {{tab}}— No, no, zgoda przedewszystkiem, towarzysze — ozwał się mniemany Burgundczyk. Nie kłóćcież się z sobą o takie głupstwo. Béraud potrzebował pieniędzy, musiał więc upomnieć się o nie. Wychjdmy jeszcze po kieliszka zielonej i idźmy razem na obiad.<br> {{tab}}— Nie będę obiadował z ''panem'' Béraud — odrzekł introligator i odszedł, siadając przy oddzielnym stole.<br> {{tab}}— Minie ta zwada — rzekł z cicha, uśmiechając się Will Scott. — Kiedyindziej będziemy razem obiadowali. Gdzież będę mógł, Pawle, zobaczyć się z tobą w wiadomym interesie, którym od jutra się zajmę?<br> {{tab}}— Przyjdź do mnie do hotelu... Będę czekał na ciebie co rano, do jedenastej.<br> {{tab}}— Dobrze, ale czy Loiseau, widząc mnie u ciebie, nie będzie nas miał w podejrzeniu?<br> {{tab}}— Nie obawiaj się, niebezpieczeństwa nie ma... Mój pokój jest zdała od jego pokoju... Zresztą poróżniliśmy się z sobą, jak widzisz... Jestem wolny, mogę, czynić co mi się podoba...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1061|num=12}}{{tab}}— Rozumiem.<br> {{tab}}— Wkrótce więc, do widzenia — rzekł Béraud, ściskając rękę {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}. I wyszedł z piwiarni.<br> {{tab}}Loiseau podszedł do Scotta.<br> {{tab}}— Widzę, iż porzuciłeś mnie dla niego... — zawołał.<br> {{tab}}— Żartujesz... Znam tak mało tego parafianina.<br> {{tab}}— Sądzisz więc, że on miał słuszność w tem, co uczynił?<br> {{tab}}— No... przyznam, że za zbyt szorstko postąpiłeś względem niego.<br> {{tab}}— To znaczy, że on miał prawo powiedzieć mi to, co powiedział.<br> {{tab}}— Jakto? — zapytał żywo Will Scott.<br> {{tab}}— To znaczy, do pioruna, że skoro się znajdę bez grosza, słusznie zrobi, według ciebie, porzucając mnie, jak pakiet brudnej bielizny?... No! nie dam ja mu się długo cieszyć tem, co uczynił... przysięgam! A teraz idźmy na obiad.<br> {{tab}}Tu wyszli oba.<br> {{tab}}Nazajutrz {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, w ubiorze mieszczanina, wyszedł bardzo rano z domu na bulwarze Szpitala, a minąwszy most Austerlitz, udał się na stacyę przy placu Bastylii, gdzie kupił bilet do Saint-Maur. Przybywszy na oznaczone miejsce, zwrócił się na drogę ku Creteuil, następnie szedł ścieżką obok plantu drogi żelaznej, minął most, rzucony na Marnie, kierując się w stronę wielkiej liczby małych wiejskich domków, zbudowanych na letnie mieszkania. Wszystkie one prawie wraz z umeblowaniem były do wynajęcia każdej chwili. Każdy z tych domków posiadał parter i pierwsze piętro.<br> {{tab}}Otaczały je ogródki, opasane murem, zacienione staremi drzewami pozostałemi z wyciętego parku.<br> {{tab}}Z dwunastu domków, w ten sposób zbudowanych, trzy albo cztery zaledwie były zamieszkałe i bardzo oddalone jedne od drugich.<br> {{tab}}Tutaj to Will Scott postanowił urządzić schronienie, do którego Béraud wprowadziłby potrzebującą odzyskania sił na świeżem powietrzu Wiktorynę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1062|num=13}}{{tab}}Oczekiwanie go nie zawiodło.<br> {{tab}}Za czterysta franków miesięcznie wynajął mały pawilon pośród ogródka, z trzech stron obmurowanego, a z czwartej wychodzącego na brzeg Marny.<br> {{tab}}Na parterze znajdowała się sypialnia, kuchnia i pokój jadalny, na pierwszem zaś piętrze obszerna sypialnia wraz z gabinetem. Wszystko to było starannie umeblowanem.<br> {{tab}}Irlandczyk, zapłaciwszy z góry za cały miesiąc, polecił wydać sobie pokwitowanie na imię Pawła Béraud, a zabrawszy klucze od mieszkania, wyjechał do Paryża. {{kropki-hr}} {{tab}}Verrière wraz z Arnoldem Desvignes znajdowali się w gabinecie przy ulicy Le Pelletier.<br> {{tab}}Arnold, siedząc przy swojem biurku, przeglądał listy, doręczone mu przez wspólnika.<br> {{tab}}— Masz tam pomiędzy innemi mieszkańców z Villiers, z Emerainville, z Malnoue, Chennevières — rzekł bankier. — Inni po większej części są naszymi klientami z Paryża. Są także wśród nich bankierzy i agenci wekslowi.<br> {{tab}}— Słowem, kwiat społeczeństwa! — zawołał, śmiejąc się, Desvignes. — A cóż, rozesłałeś zaproszenia? — zapytał po chwili?<br> {{tab}}— Tak... oznaczyłem bal na nadchodzącą niedzielę.<br> {{tab}}— Potrzeba, sądzę, abyś w stosownej chwili przedstawił mnie swym gościom, oznajmiając o mojem bliskiem małżeństwie z twą córką.<br> {{tab}}— Dobrze... chętnie to uczynię.<br> {{tab}}— Chciej zebrać w jaknajkrótszym czasie wszystkie potrzebne papiery do wygłoszenia zapowiedzi. Oddasz mi je, a ja sam pójdę do mera w Malnoue.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1063|num=14}}{{tab}}— Chcesz zatem nieodmienne, by tu odbyły się zaślubiny?<br> {{tab}}— Tak... będziemy na wsi swobodniejszymi. Zresztą przyrzekliśmy to proboszczowi. Na tydzień przed zawarciem małżeństwa podpiszemy kontrakt.<br> {{tab}}— Ha! skoro tak chcesz... — odparł z wahaniem Verrière. — Lecz czyliż się nie obawiasz?<br> {{tab}}— Czego?<br> {{tab}}— By Aniela w ostatnim momencie przy ołtarzu zamiast powiedzieć „tak,“ nie odpowiedziała przeciwnie?<br> {{tab}}— Bądź spokojnym! — rzekł, uśmiechając się, Desvignes — to moją sprawa. — Sądzisz więc, iż ona wciąż myśli jeszcze o poruczniku Vandame? — dodał po chwili.<br> {{tab}}— Obawiam się tego... a raczej jestem pewien.<br> {{tab}}— No! potrafimy złamać jej upór, a to najprostszym w świecie sposobem. Gdzie znika powód, tam znikają następstwa i skutki tegoż... Vandame jest jednym z najbardziej niebezpiecznych dla nas spadkobierców. Jeżeli los wojny nie uwolni nas od niego w jaknajkrótszym czasie, ja zobowiązuję się dopomódz okolicznościom.<br> {{tab}}— W jaki sposób?<br> {{tab}}— Niech cię to nie obchodź.... Wiesz, iż nie lubię wtajemniczać drugich w moje zamiary. Niechaj wystarczy ci przekonanie, iż tego dokonam.<br> {{tab}}Jednocześnie zapukano do drzwi gabinetu. Ukazał się służący z wizytową kartą w ręku, którą podał bankierowi.<br> {{tab}}Verrière przeczytał głośno: „Wicehrabia Jerzy de Nervey“ i jednocześnie patrzył na swego wspólnika, jak gdyby badając, co ma uczynić.<br> {{tab}}— Przyjmiemy pana de Nervey... — rzekł Desvignes.<br> {{tab}}Od śmierci matki wicehrabia znacznie się zmienił.<br> {{tab}}Przy przerażająco bladem obliczu i oczach głęboko zapadłych, czarny jego ubiór, wisząc na tej wychudłej postaci, nadawał jej pozór jakiegoś widma.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1064|num=15}}{{tab}}Szedł przygarbiony jak starzec. Ręce mu bezustannie drżały. Kaszel coraz częstszy i bardziej chrypliwy rozdzierał zapadłe jego piersi.<br> {{tab}}Pozdrowiwszy ukłonem Arnolda, podał rękę Verrièrowi.<br> {{tab}}— Nie przeszkadzam ci — zapytał — w twoich zajęciach, kuzynie?<br> {{tab}}— Bynajmniej... Rozmawiałem władnie z moim, wspólnikiem, panem Arnoldem Desvignes, jakiego, zdaje mi się, nie znasz dotąd jeszcze, a którego mam honor ci przedstawić.<br> {{tab}}Obaj mężczyźni ukłonili się sobie nawzajem.<br> {{tab}}— Przybywasz zapewne w celu uregulowania spadkowego rachunku? — pytał bankier dalej. <br> {{tab}}— Tak właśnie...<br> {{tab}}— Możemy go załatwić zanim notaryusz nadeśle nam zawiadomienie o objęciu przez ciebie sukcesy!.<br> {{tab}}— To dobrze... lecz chciałbym przedewszystkiem wiedzieć ogólna cyfrę pieniędzy, jaką panowie macie w swem ręku, cyfrę majątku niegdyś mej matki, a obecnie do mnie należącego.<br> {{tab}}— Natychmiast załatwić to możemy. Rachunek jest przygotowanym — rzekł Desvignes, biorąc leżące przed nim papiery. — Posiadamy w naszej kasie sumę niegdyś pańskiej matki, a obecnie panu przypadającą, dwieście tysięcy franków.<br> {{tab}}— Dwieście tysięcy franków? — powtórzył Jerzy z osłupieniem. — Ależ znalazłem w papierach mej matki twoje politowanie, bankierze, na odbiór pięciuset tysięcy franków.<br> {{tab}}— Do tego pokwitowania, jakie pan odnalazłeś — rzekł Arnold — musi być dołączonem objaśnienie o umieszczeniu kapitałów pańskiej matki w pewnem przedsiębiorstwie przemysłowem.<br> {{tab}}— Tak... dwieście osiemdziesiąt tysięcy franków, przynoszących sześć od sta, umieszczonemi zostały w kopalniach belgijskich marmurów.<br> {{tab}}— Spekulacya ta, świetnie się zrazu przedstawiająca — odparł Verrière — źle poszła w dalszym ciągu. — Straciłem na {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1065|num=16}}niej olbrzymie sumy, powyższe kopalnie są w likwidacyi, a pasywa znacznie przewyższają aktywa.<br> {{tab}}— Lecz jeśli tak — zawołał wicehrabia z przerażeniem — Pzostanę kompletnie zrujnowanym!<br> {{tab}}— Co mówisz? — zawołał Verrière — pozostaje ci u nas dwieście tysięcy franków, jest to piękny grosz! Prócz tego wiem, że twoja matka po siadała kapitały, wynoszące setki tysięcy franków, nie licząc pałacu przy ulicy Miromesnil i gruntów znacznej wartości w pobliżu Chartres. Nie uskarżaj się więc kochany... jesteś dość jeszcze bogatym. Mocno żałuję straty pieniędzy, umieszczonych w kopalniach belgijskich marmurów, lecz stało się to za upoważnieniem twej matki. Niewszystkie przedsiębiorstwa pomyślnie iść mogą, a na tem, upewniam cię, stokroć razy więcej straciłem od ciebie.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''III.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Rozumiem to... rozumiem... — rzekł de Nervey po chwili przeminięcia ataku gwałtownego kaszlu. — Ukrywć jednakże nie mogę, iż srodze mnie zmartwił ten zawód. Spodziewałem się bowiem znaleść u ciebie kuzynie więcej moich kapitałów. Mam długi liczne, wielkie długi... Jest to grzechem, wadą... przyznaję... W młodych jednakże latach z groszem się nie liczymy. Posiadam silny i ognisty temperament, jestem niewolnikiem mych namiętności, i nieraz zapytuję sam siebie, czyli spłaciwszy to wszystko potrafiłbym żyć spokojnem życiem dżentelmena.<br> {{tab}}— Ha! jeżeli się znalazłeś obecnie w tak przykrem położeniu, twoja w tem wina — rzekł Verrière. — Kobiety, gra w karty, kolacyjki, zakłady na wyścigach konnych, żyjesz zaiste zbyt prędko.<br> {{tab}}— Cóżem ja temu winien? Taka to moja natura. Odzyskam ja może jeszcze to wszystko... Obecnie czarna gwiazda wprawdzie zaświeciła na demną, lecz to się zmieni. Szczęście {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1066|num=17}}powróci. Skoro tylko odbiorę kapitały, pojadę do Monaco, nic o tem nie mówiąc nikomu, i wrócę z milionami... zobaczysz.<br> {{tab}}Nie o to jednak obecnie tu chodzi.<br> {{tab}}— A o cóż? zapytał Desyignes.<br> {{tab}}— O rzecz najprostszą, kochany panie. Sukcesja moja nie została jeszcze zlikwidowaną, nie mogąc przeto nic zinkasować, znalazłem się bez grosza i przychodzę cię prosić drogi kuzynie, dodał, zwracając się do bankiera, byś mi udzielił zaliczkę dwadzieścia tysięcy franków na kapitały po matce, jakie masz u siebie. Potrącisz je sobie, skoro mój adwokat przyjedzie regulować z tobą rachunek.<br> {{tab}}Verrière chciał odpowiedzieć odmownie, Desvignes jednakże nie dozwolił mu przyjść do słowa.<br> {{tab}}— Dwadzieścia tysięcy franków, — rzekł — panie wicehrabio, z przyjemnością oba wraz z moim wspólnikiem służyć panu niemi będziemy. Dacz pan przybyć po nie jutro rano między dziewiątą a dziesiątą godziną.<br> {{tab}}— Zatem, rzecz postanowiona... Mogę na to z pewnością rachować?<br> {{tab}}— W zupełności... Nieprawdaż panie Verrière? — Godzę się zawsze we wszystkiem z tobą, mój wspólniku.<br> {{tab}}— Ach! panowie jesteście dobrymi nad wyraz, — zawołał Jerzy, a potem dodał:<br> {{tab}}— Jakże się miewa ma czarująca kuzynka, panna Aniela?<br> {{tab}}— Bardzo dobrze — rzekł bankier.<br> {{tab}}— Obawiałem się aby ta smutna wiadomość, wstrząsnąwszy nią, nie zaszkodziła jej zdrowiu — mówił Jerzy dalej.<br> {{tab}}— Jaka wiadomość? — pytał Verrière.<br> {{tab}}— Wiadomość o nieszczęściu, jakiemu uległ ten biedny Vandame...<br> {{tab}}— Kto? Vandame? — powtórzył Arnold, zamieniając szybkie spojrzenie z bankierem.<br> {{tab}}— A! najcięższe ze wszystkich, jakie człowieka spotkać jest wstanie; umarł! — rzekł Jerzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1067|num=18}}{{tab}}— Umarł?!— zawołali razem obaj wspólnicy.<br> {{tab}}— Jakto... nie wiecie o tem? pytał zdziwiony de Nervey. Chyba nie czytujecie dzienników? Jego nazwisko znajduje się na wczorajszej liście oficerów, którzy padli ofiarą cholery w Marsylii i Tulonie.<br> {{tab}}— To niepodobna! — zawołał Vérriére.<br> {{tab}}— Dla czego?<br> {{tab}}— Ponieważ Vandame, odpłynąwszy przed miesiącem, powinien obecnie znajdować się już w Tonkinie, lub bardzo blisko tegoż.<br> {{tab}}— Powtarzam, że czytałem jego nazwisko.<br> {{tab}}— Pomyliłeś się, złudzony podobieństwem nazwiska być może.<br> {{tab}}— Nie; wyraźnie było publikowanem:<br> „''Emil Vandame, porucznik siódmego pułku artijleryj''“ Czyż podobna się było omylić? Sądząc że o tem już wiecie, pytałem, czyli wado mość ta nie wywarła złego wgływu na zdarcie mojej kuzynki, która go miała zaślubić?<br> {{tab}}— Mylisz się... — rzekł Verriére — nigdy nie było mowy, o tem małżeństwie. — Aniela jest narzeczoną mego wspólnika. Wkrótce nastąpią ich zaślubiny.<br> {{tab}}Desvignes podniósł się z krzesła.<br> {{tab}}— Racz pan przybyć jutro rano, panie wicehrabio — rzekł, przerywając rozmowę — będziemy się starali zadowolnić twoje żądanie.<br> {{tab}}Jerzy de Nervey, pożegnawszy obu, wyszedł zdumiony oznajmieniem bliskich zaślubin kuzynki z Arnoldem Desvignes.<br> {{tab}}— Umarł więc Vandame... umarł! czy podobna? — zawołałVrriére, skoro drzwi gabinetu zamknęły się za wicehrabią. — Otóż, mój kochany, szczęśliwa wiadomość...<br> {{tab}}— Tak, jeżeli jest prawdziwą... — odrzekł Desvignes — o czem potrzeba nam się bezzwłocznie upewnić. Czy masz wczorajsze dzienniki?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1068|num=19}}{{tab}}— Leżą na mojem biurku, weź je i czytaj. Wszakże nie w dziennikach to, sądzę, szukać nam trzeba upewnienia, lecz raczej w ministeryum wojny.<br> {{tab}}— Masz słuszność, idę tam... Czekaj tu na mnie, moja nieobecność nie potrwa długo.<br> {{tab}}To mówiąc, Desvignes wziął kapelusz i wyszedł, a napotkawszy fiakra, wsiadł weń, jadąc do ministeryum, gdzie udał się do specyalnego biura objaśnień.<br> {{tab}}Bano mu tam następującą odpowiedź:<br> {{tab}}— Wiadomość ta jest prawdziwą, porucznik Emil Vandame zmarł na cholerę.<br> {{tab}}— Ależ on powinien już być w Tonkinie... — ozwał się Desvignes.<br> {{tab}}— Nowy rozkaz, wydany do armii, opóźnił odpłynięcie okrętu i porucznik zachorował w Talonie.<br> {{tab}}— Nadesłano panom akt jego zejścia?<br> {{tab}}— Dotąd nie jeszcze, lecz wkrótce zapewne nadeślą. Nie zachowuj pan sobie w tym razie żadnej nadziei.<br> {{tab}}Arnold pośpieszył na ulicę Le Pelletier.<br> {{tab}}— I cóż? — zapytał Verrière, oczekujący aa jego powrót niecierpliwie.<br> {{tab}}— Cóż... sprawdza się... umarł!...<br> {{tab}}— Znów mniej o jednego spadkobiercę i to najbardziej dla nas niebezpiecznego!...<br> {{tab}}— Tak, los nam sprzyja, trzeba z tego korzystać. Powracaj dziś sam do Malnoue, mój wspólniku, mam interesa do załatwienia w Paryżu.<br> {{tab}}Desvignes w rzeczy samej potrzebował widzieć się z Will Scottem, Trilbym, Agostinim, miał wydać im polecenia, jakie wkrótce poznamy.<br> {{tab}}Wróciwszy z Malnoue, Verrière wczesnym porankiem nazajutrz zastał już swego wspólnika przy biurku, oczekującego na przybycie Jerzego de Nervey.<br> {{tab}}— Radbym sam przyjęć wizytę tej smutnej osobistości — {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1069|num=20}}rzekł Arnold do bankiera. — Jeżeli masz coś na mieście do załatwienia, korzystaj z tego.<br> {{tab}}Verrière, nawykły słuchać we wszystkiem swego wspólnika, wziął kapelusz i wyszedł, zabrawszy z sobą niektóre papiery.<br> {{tab}}W dziesięć minut później ukazał się wicehrabia.<br> {{tab}}Desvignes podszedł ku niemu z uśmiechem na ustach.<br> {{tab}}— Do podziwienia punktualność!... — zawołał.<br> {{tab}}— Zwykła u ludzi, mających odebrać pieniądze — rzekł Jerzy przygasłym głosem.<br> {{tab}}— Odbierzesz je pan... mógłbyś był nawet odebrać je wczoraj. Jedynie odłożyłem wypłatę do dnia dzisiejszego, ażeby z panem chwilę porozmawiać.<br> {{tab}}— Jestem na pańskie rozkazy... — rzekł Jerzy.<br> {{tab}}— Proszę, spocznij pan na tym fotelu.<br> {{tab}}— Chętnie... mimo, że moje siły pozwoliłyby mi stać jeszcze godzinę.<br> {{tab}}Mimo tych sił, Jerzy padł raczej na fotel niż usiadł, a jego kości zaszeleściły jak kości szkieletu.<br> {{tab}}— Kochany wicehrabio — zaczął Desvignes — budzisz we mnie najżywszą, sympatyę, przystąpię więc prosto, otwarcie do celu. Oznajmiając mi o śmierci porucznika Vandame — przyniosłeś mi pan najbardziej pożądaną wiadomość.<br> {{tab}}— Ha! ha! — zawołał de Nervey z wybuchem ironicznego śmiechu. — Spostrzegłem to, gdy mój wuj powiedział mi o pańskiem bliskiem małżeństwie z moją kuzynką.<br> {{tab}}— Jak widzę, nic przed bacznością pańską ujść nie jest w stanie.<br> {{tab}}— To prawda... Jestem obserwatorem, mam umysł niezmiernie subtelny.<br> {{tab}}— Nie zadziwisz się pan przeto, skoro ci wyznam, że ta śmierć uwalnia, mnie od nader niebezpiecznego rywala. Vandame kochał pannę Anielę, która nie była obojętną na tę jego miłość. Dzieciństwo to, bezwątpienia, było ono jednak ważną dla mnie przeszkodą. Starając się za zezwoleniem ojcow- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1070|num=21}}skiem pozyskać względy mej narzeczonej, widziałem jednak, że jej myśl była gdzieindziej. Widziałem, że jest posłuszną woli ojca, ale z niechęcią to czyni, że pójdzie do ołtarza jako ofiara, co mnie trapiło nieskończenie, jako gorąco rozkochanego w pannie Anieli.<br> {{tab}}— Nie dziwi mnie to bynajmniej. Moja kuzynka jest śliczną, kobietą, czarowną, zachwycającą! Czy ona wie, że Vandame umarł?<br> {{tab}}— Dotąd nie jeszcze.<br> {{tab}}— Cios będzie ciężkim dla niej, lecz pańskie interesa zreguluje to w sposób zdumiewający. Pozbyłeś się pan rywala, szczęście ci sprzyja, do kroć piorunów!<br> {{tab}}— Jestem zadowolonym z takiego obrotu rzeczy, nie kryję, lecz za zbyt kocham pannę Anielę, abym nie cierpiał na myśl, iż ona boleć będzie — rzekł Desvignes. — Chciałbym, ażeby ów cios wymierzonym jej został ręką łagodną, tkliwą, pańską naprzykład...<br> {{tab}}Jerzy podskoczył w fotelu.<br> {{tab}}— Co... moją ręką? — zawołał.<br> {{tab}}— Czemuż pan nie mógłbyś tego uczynić? Mnie niepodobna oznajmić jej o tej śmierci... pan to dobrze pojmujesz. To byłoby okrutnem, wstrętnem z mej strony.<br> {{tab}}— A gdyby mój wuj?<br> {{tab}}— Pan Verrière uczyniłby to w sposób brutalny... Nie lubił Vandama. Opór panny Anieli irytował go do najwyższego stopnia i drażnił... Byłoby rzeczą nader prostą i naturalną, ażebyś pan, jako należący do rodziny, nadmienił o tej śmierci swojej kuzynce podczas rozmowy. Jestem pewien, że z najwyższą delikatnością potrafiłbyś to uczynić.<br> {{tab}}Jerzy de Nervey poszarpywał wąsa w zamyśleniu.<br> {{tab}}— Dyabelnie ciężka sprawa... — wyszepnął.<br> {{tab}}— Sprawa, za którą nieskończenie byłbym panu obowiązanym.<br> {{tab}}— Lecz gdzież sposobność spotkania się z moją kuzynką?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1071|num=22}}{{tab}}— Wszak odebrałeś pan zaproszenie na wiejską uroczystość, jaką Verrière wydaje w niedzielę w Malnoue?<br> {{tab}}— Nie, dotąd nie otrzymałem.<br> {{tab}}— A zatem odbierzesz je pan, ponieważ twoje nazwisko zostało zamieszczonem na liście zaproszonych.<br> {{tab}}— Ależ mnie, jako noszącemu grubą żałobę, nie wypada uczestniczyć w takiej zabawie...<br> {{tab}}— Będzie to uroczystość rodzinna, między najbliższymi. Zresztą wieś nie jest gwarliwym punktem, jak miasto. Nikogo nie zadziwi obecność pańska w Malnoue... Uczyń mi pan przysługę, o jaka proszę...<br> {{tab}}— Dobrze, lecz pod warunkiem...<br> {{tab}}— Pod jakim?<br> {{tab}}— Przysługa za przysługę... W miejsce dwudziestu, udziel mi pan trzydzieści tysięcy franków zaliczki.<br> {{tab}}— Z całego serca... najchętniej. Siądź pan przy mojem biurku i napisz pokwitowanie na trzydzieści tysięcy franków, wszakże nie tytułem zaliczenia, ale pożyczki.<br> {{tab}}Tu, położywszy arkusz stemplowego papieru przed Jerzym, Arnold podyktował mu pokwitowanie, poczem otworzywszy swą osobistą kasę żelazną, dobył z niej trzy paczki banknotów, każda po dziesięć tysięcy franków i wręczył takowe wicehrabiemu.<br> {{tab}}— Jesteś pan zacnym człowiekiem — rzekł tenże, wsuwając z zadowoleniem pieniądze do kieszeni. Możesz liczyć na mnie w przyszłą niedzielę w Malnoue. Wszystko, co zechcesz, gotów jestem dla ciebie uczynić.<br> {{tab}}Tu pożegnawszy się, odszedł.<br> {{tab}}W kilka chwil potem ukazał się Verrière i na żądanie Arnolda wysłał natychmiast zaproszenie do Jerzego de Nervey. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1072|num=23}}{{c|'''IV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Will Scott bardzo wczesnym porankiem udał się do hotelu Prowanckiego, by zastać w łóżku Pawła Béraud.<br> {{tab}}— No, jakże, mój przyjacielu — zapytał go Paweł — udało ci się coś odnaleźć?<br> {{tab}}— W zupełności. Interes twój załatwiony. Jeden z moich przyjaciół, posiadający nad brzegami Marny wśród gęstych drzew mały domeczek, ślicznie umeblowany, prawdziwe gniazdko miłości, nie mieszkając w nim w tym roku, odstąpił mi go na trzy miesiące. Przynoszę ci klucze od niego.<br> {{tab}}Béraud nie miał wyrazów na objawienie swojej wdzięczności.<br> {{tab}}— Radbym ci pokazać owo śliczne ustronie mówił dalej {{Korekta|burgundczyk|Burgundczyk}}. — Jeżeli chcesz, moglibyśmy w tamtej okolicy zjeść śniadanie.<br> {{tab}}— Jaknajchętniej zawołał Béraud.<br> {{tab}}Oba odjechali natychmiast, a zjadłszy śniadanie w altance nad brzegiem rzeki, udali się do pawilonu.<br> {{tab}}Zachwyt Pawła Béraud wzrastał z każdą chwilą; na widok owego domku prawdziwy szał go ogarnął, nagle jednakże zadumał się głęboko.<br> {{tab}}— O czem tak myślisz? — pytał Wiliam Scott — mów... może jest coś takiego, co ci się nie podoba?<br> {{tab}}— Wszystko podoba mi się nad wyraz... wszakże patrząc na śliczne to gniazdko, obawiam się...<br> {{tab}}— Czego?<br> {{tab}}— Iż być może, gołąbka, dla której ono jest przeznaczonem, nie zechce w nim usłać gniazdeczka.<br> {{tab}}— Dlaczegóż odmówićby miała?<br> {{tab}}— Kaprys kobiecy...<br> {{tab}}— Jeżeli szpital przestrasza ją, jak mówiłeś, wahać się nie będzie.<br> {{tab}}— Przeciwnie... jestem pewien wahania z jej strony.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1073|num=24}}{{tab}}— Potrzeba je pokonać...<br> {{tab}}— W jaki sposób?<br> {{tab}}— Urządziwszy tak, by doktór, który ją leczy w szpitalu, wydał jej nakaz wyjazdu na świeże powietrze.<br> {{tab}}— Nie znamy ani nazwiska, ani adresu tego doktora.<br> {{tab}}— Jedno i drugie najłatwiej odnaleźć. Kiedy zobaczysz się z Wiktoryną?<br> {{tab}}— W niedzielę.<br> {{tab}}— Mamy więc dwa dni czasu przed sobą, to więcej niż trzeba. Wracajmy do Paryża, starajmy się powiadomić o doktorze, a resztę ja biorę na siebie.<br> {{tab}}W kancelaryi szpitala Béraud otrzymał z łatwością nazwisko i adres lekarza, wizytującego chwycił na sali świętej Klary.<br> {{tab}}Doktór ten nazywał się Richard, był on mężczyzną, sześćdziesięcioletnim, o łagodnej inteligentnej powierzchowności. Mieszkał pod piątym numerem przy ulicy św. Maryi.<br> {{tab}}— Idźmy natychmiast do niego — rzekł Will Scott, skoro mu Béraud przyniósł te objaśnienia.<br> {{tab}}Przybywszy, zostali natychmiast wprowadzonymi do gabinetu doktora.<br> {{tab}}— Nie wyglądacie panowie na chorych, ni jeden, ni drugi — rzekł uśmiechając się Richard.<br> {{tab}}— Nie jesteśmy też nimi, panie doktorze... — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— Cóż zatem chcecie odemnie?<br> {{tab}}— Pragnęlibyśmy polecić pańskiej dobrotliwości i staraniom kobietę, znajdującą się w szpitalu miłosierdzia.<br> {{tab}}— Wszyscy moi pacyenci mają prawo do jednakich mych starań. Obowiązek mego zawodu z jednej strony, uczucie ludzkości z drugiej, nakazują mi być ojcem dla nich. Jak się nazywa osoba, o której mówicie?<br> {{tab}}— Wiktoryną Loiseau, z domu Béraud.<br> {{tab}}— Na której sali znajduje się ona?<br> {{tab}}— Na sali św. Klary, numer łóżka 22.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1074|num=25}}{{tab}}— A! wiem już, wiem... Tę biedną kobietę przywieziono w mózgowej gorączce, z polecenia komisarza policyi. Nieszczęśliwa istota, którą rozbójnik jej mąż obrzucał tysiącami obelg. Ach! łotr, zasługujący na szubienicę, on to wtrącił w tę ciężką chorobę, z jakiej przy najwyższym trudzie zaledwie ją wydobyć zdołałem. Mam nadzieję, że żaden z was dwóch nie jest mężem Wiktoryny Loiseau?<br> {{tab}}— Jesteśmy jej krewnymi, panie doktorze — odrzekł Scott — sądzimy również, jak pan surowo Eugenjusza Loiseau, naszem pragnieniem jest złagodzić o ile można złe, jakiego stał się przyczyną.<br> {{tab}}— Odwiedzaliście tą biedną kobietę w szpitalu?<br> {{tab}}— Ja tylko, panie... oparł Béraud; znalazłem ją pognębioną moralnie... płacze, rozpacza... Szpital ją trwoży i przeraża.<br> {{tab}}— Niesłusznie, ponieważ nigdzie lepszych starań by nie znalazła. Jednako się tam pielęgnuje tak bogatych, jak i ubogich. Mimo to wszystko przesąd istnieje, i pańska krewna podlega mu jak widzę. Cóż na to poradzić?<br> {{tab}}— Zmienić sytuacje... rzekł Will Scott.<br> {{tab}}— Życzylibyście więc chorą, odebrać ze szpitala?<br> {{tab}}— Tak... gdyby stan jej zdrowia pozwolił na to, panie doktorze.<br> {{tab}}— Czy bylibyście wy w stanie udzielić jej starań, jakich wymaga długa rekonwalescencja?<br> {{tab}}— Owszem, panie doktorze, — ozwał się {{Korekta|Béraut|Béraud}}. środków pieniężnych nie brak nam ku temu. Wszystko, czego by zapragnęła, odmówionem jej nie zostanie.<br> {{tab}}— Nie mogę, powiedzieć, bym wyjście jej ze szpitala uważał za rzecz niemożebną, przeciwnie, sądzę iż możnaby skrócić czas rekonwalescencyj, lecz pod pewnemi warunkami — rzekł lekarz.<br> {{tab}}— Jakiemiż to panie doktorze?<br> {{tab}}— Przedewszystkiem wiejskie powietrze... życie w najgłębszym spokoju... wypoczynek tak fizyczny, jak i moralny.<br> {{tab}}— Będzie miała to wszystko, upewniam...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1075|num=26}}{{tab}}— Prócz tego, trzeba jak najściślej stosować się do przepisanych przezemnie reguł...<br> {{tab}}— Zachowamy je skrupulatnie. Lecz nie w tem trudność na teraz.<br> {{tab}}— W czemże więc innem?<br> {{tab}}— Wiktoryna jest bardzo dumną z natury. Zachowanie swej osobistej godności posuwa nieraz do dziwactwa. Gotową byłaby może uważać jako jałmużnę to, co dla niej uczynić pragniemy, my, jej blizcy krewni, i może nieprzyjąć naszej ofiary.<br> {{tab}}— Byłoby to zaiste bezrozumnem z jej strony. Wszak cóż ja w tym razie mogę dopomódz? Niepodobna mi zmienić charakteru chorej...<br> {{tab}}— To prawda, panie doktorze... lecz w pańskiej mocy jest przekonać tę kobietę że jej życie zależy od starań, jakiem i nadal będzie otoczoną. Cóż bowiem z nią się stanie? Gdzie pójdzie wyszedłszy ze szpitala, jeśli się nie da prowadzić, i odrzuci opiekę kochających ją krewnych? Jej mąż sprzedał wszystko, co się tylko znajdowało w mieszkaniu. Owładniony nałogiem pijaństwa, odpędzany jest ze wszystkich warsztatów. Będzie wegetował śród najstraszniejszej nędzy, dopóki nie zamrze gdzie na zaułku ulicy, lub wymierzając sam sobie sprawiedliwość, nie rzuci się w wody Sekwany.<br> {{tab}}— Och! nędznik... nędznik! Biedna kobieta!<br> {{tab}}Po chwili milczenia doktór zwrócił się do Pawła.<br> {{tab}}— Powiedz mi pan — zapytał — jaki stopień pokrewieństwa łączy cię z chorą?<br> {{tab}}— Jesteśmy sobie kuzynami.<br> {{tab}}— Pańskie nazwisko? — Paweł Béraud.<br> {{tab}}— Sposób zajęcia?<br> {{tab}}— Jestem rachmistrzem w jednem z biur kredytowych.<br> {{tab}}— Pan mieszkasz na wsi w okolicach Paryża?<br> {{tab}}— Tak, posiadam mały domek wiejski w Saint-Maur, nad brzegiem Marny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1076|num=27}}{{tab}}— To wystarczające. Jutro zrana zobaczę się z chorą, doradzę jej, a nawet nakażę, w interesie jej zdrowia i życia, ażeby przyjęła wspaniałomyślnie odarowaną sobie gościnność. Nie mam prawa, ma się rozumieć, zmuszania jej do tego. Mogę jedynie użyć w tym razie całego mego moralnego wpływu. Odwiedzisz ją pan w niedzielę. Gdyby zechciała pójść za moją radą, wydam jej piśmienne uwolnienie ze szpitala; panu zaś udzielę przepisy pielęgnowania chorej, którym, w najmniejszym szczególe chybiać nie należy. Do widzenia, panowie!<br> {{tab}}Obaj mężczyźni, pożegnawszy doktora, wyszli z gabinetu.<br> {{tab}}— No! sprawa już jakby załatwiona... — rzekł Will Scott do Pawła, skoro znaleźli się na ulicy. — Doktór więcej dla ciebie uczyni, niż gdybyś ty sam mógł tego dokonać. Wielkiemi zaiste głupcami są owi ludzie nauki! Odkrywają zdumiewające świat rzeczy, a nie widzą dalej po nad koniec własnego nosa! Za kilka dni będziesz już mieszkał z Wiktoryną w Saint-Maur, gdzie będę przychodził, aby się ogrzać przy słonecznych promieniach waszego miodowego miesiąca.<br> {{tab}}Bytność Pawła Béraud w szpitalu na sali św. Klary wywarła głębokie na Wiktorynie wrażenie.<br> {{tab}}— Tak więc Loiseau, jej mąż — rozmyślała nieszczęśliwa — nie zadawalniając się życiem rozrzutnem, próżniaczem, porzuceniem pracy, sprzedał wszystkie meble i sprzęty, aby je przejeść, a raczej przepić, ją zaś na bruku pozostawić. Wyszedłszy ze szpitala, sama na świecie, chora, osłabiona, bez pieniędzy, co pocznie, gdzie pójdzie, co się z nią stanie?<br> {{tab}}Pozostawało jej jedynie rzucić się w nurty rzeki.<br> {{tab}}A jednak, mimo to wszystko, pragnęła szpital opuścić coprędzej... ów szpital, który ją taką trwogą napawał... w którym się czuła być tak osamotnioną, nieznaną... Ów szpital, w którym zaledwie ostygły trup ludzki przechodzi z łóżka numerowanego na stół prosektoryum. Gdyby umarła w szpitalu, któżby ochronił jej ciało przed skalpelem anatomów?<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1077|num=28}}{{c|'''V.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Owładniona temi ponuremi myślami, Wiktoryna gotową była przebaczyć Pawłowi Béraud jego prześladowania. Wdzięczną mu była, iż podczas, gdy wszyscy o niej zapomnieli, on przyszedł ją odwiedzić, błagając, by mu powrócić dozwoliła, pomimo, jak sądziła, utraty swych wieków skokiem przebytej choroby. Rozważała właśnie to wszystko, gdy doktór Richard. odbywający swoja codzienna wizytę, zatrzymał się przy jej łóżku.<br> {{tab}}Wiktoryna spojrzała nań z zasępioną twarzą.<br> {{tab}}— Cóż, moje dziecię — rzekł, biorąc jej rękę dla zbadania pulsu — czyż nigdy nie rozpędzisz czarnych swych myśli? Fizyczny stan twego zdrowia jest zadawalniejącym, a byłby nim więcej jeszcze, gdyby ów szatan moralny nie stawał nam przeszkodą w rekonwalescencyi. Neleży go koniecznie pokonać do licha! Bądźcobądź, trzeba nam się starać o to koniecznie... W twym wieku można to zdziałać za pomocą siły rozumu.<br> {{tab}}— W mym wieku, doktorze... — odpowiedziała chora — gdy się już tyle wycierpiało i nie widzi się nic. jak tylko męki w przyszłości, nie przywiązujemy się de życia, upewniam. Śmierć staje się natenczas upragnionym celem.<br> {{tab}}— No... no! wybujałość wyobraźni, zdania na wditr rzucone... — rzekł lekarz. — Znam całą twoją historyę, wiem, co uczynił ów nikczemnik, twój mąż, na ciebie jednak nie spada, odpowiedzialność za jego łotrowskie postępowanie. Zapomnij o tym nędzniku, niegodnym twojej pamięci, przestań się martwić temi wspomnieniami, a zabłysną może jeszcze dla ciebie dni szczęścia!<br> {{tab}}Młoda kobieta smutno potrząsnęła głową.<br> {{tab}}— Co mówię, to mówię z przekonania, możesz temu wierzyć, ponieważ nie jestem już m}odym, posiadam doświadczenie — ciągnął doktór dalej. — Staraj się pokonać smutek rozumem, a wszystko pójdzie dobrze. Wchodzisz obecnie w pe- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1078|num=29}}ryod uzdrowienia, nie lekarstwa ci teraz trzeba, ale świeżego powietrza, słońca, kwiatów i zieloności, przy zupełnym spokoju umysłu.<br> {{tab}}— Niestety, doktorze, nie mogę mieć tego...<br> {{tab}}— Czemu?<br> {{tab}}— Wyszedłszy ze szpitala, nie wiem, z czego żyć będę...<br> {{tab}}— Nie masz-że krewnych, rodziny?<br> {{tab}}— Mam ich, lecz oni mną nie zajmują się bynajmniej. Niewiedzą nawet, gdzie ja się znajduję i nie troszczą się o to wcale.<br> {{tab}}— Mylisz się, moje dziecię... Źle sądzisz tych, o których, mówisz. Przeciwnie, masz w swojej rodzinie szczerych przyjaciół, którzy pragną ci przyjść z pomocą, przewieźć cię do miejscowości, nadającej się do twego uzdrowienia, otoczyć cię staraniami. Masz kuzyna nazwiskiem Paweł Béraud, nieprawdaż?<br> {{tab}}Wiktoryna mocno się zarumieniła.<br> {{tab}}— Tak, doktorze — szepnęła.<br> {{tab}}— Wie jest on obojętnym na twe położenie, a gorliwość, jaką okazuje względem ciebie, nie polega na próżnych słowach widocznie. Wątpiąc o jego dla siebie życzliwości, stałabyś się niesprawiedliwą.<br> {{tab}}— Widziałeś go więc pan? — pytała chora drżącym ze wzruszenia głosem.<br> {{tab}}— Widziałem... Przyszedł do mnie i głęboko zasmucony twojem nieszczęściem, wyraził gorącą chęć przyjścia ci z pomocą. Gdybyś pozwoliła udzielić sobie radę, me dziecię, życzyłbym ci nie odrzucać ofiary Pawła Béraud, którego uważam za bardzo uczciwego i przywiązanego do ciebie człowieka. Chce oddać on do twego rozporządzenia mały domek wiejski nad brzegami Marny, na świeżem powietrzu, gdzie pragnie otoczyć cię staraniami, aż do zupełnego twego wyzdrowienia.. Widzisz więc, me dziecię, iż twoja przyszłość nie przedstawia się tak ponuro, jak przed chwilą mówiłaś. Najbardziej groźne {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1079|num=30}}niebo rozjaśnia się niekiedy, a pogoda następuje po burzy. Rozmyśl się w tem wszystkiem do dnia jutrzejszego.<br> {{tab}}Tu doktór przeszedł do innych chorych.<br> {{tab}}Wiktoryna, zostawszy samą, gdyż pobyt w tej obszernej sali zdawał się prawie samotnością zapytywała, siebie czy nie śni?<br> {{tab}}Paweł chodził do doktora aby z nim mówić o niej?<br> {{tab}}Paweł był gotów ponieść wszelkie ofiary, aby ją wyrwać ze szpitala! On chciał poświęcić się dla niej, i przy pomocy swych starań powrócić jej zdrowie!<br> {{tab}}Kochał ją więc prawdziwie i szczerze? Mówiąc jej o swej głębokiej, gorącej miłości, nie kłamał!<br> {{tab}}A Loiseau, on, jej mąż tułał się po szynkach, pił i grał w karty podczas, gdy jego żona, nękana cierpieniem, mogła wyzionąć ducha na łożu szpitalnem!...<br> {{tab}}Pomiędzy temi dwoma ludźmi jakaż uderzająca różnica!<br> {{tab}}O ileż niecne postępowanie jej męża podnosiło szlachetność kochanka! Wiktoryna gorzko płakać zaczęła.<br> {{tab}}W duszy tej nieszczęśliwej kobiety, wszczęła się walka wewnętrzna.<br> {{tab}}Teraz nie chciana już umrzeć, lecz żyć przy staraniach Pawła Béraud. Czy jednak wypadało to jej przyjąć?<br> {{tab}}Wspomnienie Joanny Desourdy krępowało ją niewypowiedzianie.<br> {{tab}}Paweł opuścił Joannę z jej dzieckiem.<br> {{tab}}Był to czyn nikczemny... czyn człowieka bez serca. A jednak on miał serce, dowiódł jej tego.<br> {{tab}}Miałaż go potępić za ów zły postępek, jeżeli on spełnił go dla niej?<br> {{tab}}Czyż miłość nie doprowadza nieraz do bezwiednych czynów, a nawet do zbrodni?<br> {{tab}}Wiktoryna, oszołomiona tym paradoksem, uczuła chęć widzenia się z Pawłem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1080|num=31}}{{tab}}Wiliam Scott z szatańską, zręcznością zaiste dokonywał dzieła! Z jednej strony popychał Eugeniusza Loiseau w pijaństwo i próżniactwo, z drugiej, czuwając nad Joanną. Desourdy, popadającą w coraz cięższą nędze, wiódł jej kochanka do zbliżenia się z Wiktoryną.<br> {{tab}}Nie tracił z oczów zarówno i wdowy Perrot, jednej ze spadkobierczyń milionów Edmunda {{Korekta|Béraut|Béraud}}.<br> {{tab}}Przechodząc niejednokrotnie przed jej sklepem w różnych przebraniach, jakie niedozwoliły go jej poznać, upewnił się, iż ta kobieta znajdowała się zwykle samą od jedenastej godziny do południa, wieczorem zaś od piątej, do szóstej.<br> {{tab}}Wdowa Perrot powinna była zniknąć jak inni sukcessorowie kupca dyamentów, w którym to celu Irlandczyk otrzymał instrukcye od Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Will Scott nazajutrz po dniu, w którym widzieliśmy go wraz z Pawłem Béraud, u doktora Richard’a, wyszedłszy ze swego mieszkania na bulwarze Szpitala zwrócił się w stronę środkową Paryża.<br> {{tab}}Na rogu Ratuszowej ulicy, wszedł do składu norymberskich materyałów, a kupiwszy tam kilka paczek igieł, powrócił z tym sprawunkiem do siebie.<br> {{tab}}Zamknąwszy się w swoim pokoju, dobył z walizki flaszeczke płynu, a nalawszy takowy na miseczkę i rozłożywszy kupione igły, zasiadł przy stole jak najgorliwszy chemik przy laboratorium.<br> {{tab}}Uzbrojony grubemi rękawiczkami, maczał kolejne igły w tym płynie, rozkładając je następnie ostrożnie na papierze, pod promieniami słońca dla wyschnięcia, którą, to czynność prowadził z godną podziwu cierpliwośćią blisko przez godzinę.<br> {{tab}}Zatruwszy tym sposobem połowę kupionych igieł, otworzył okno, a poddawszy je działaniu słońca i powietrza, rzucił się na łóżko dla wypoczęcia po tej iście szatańskiej operacyj.<br> {{tab}}Po upływie pewnego czasu wstał i oglądać je zaczął.<br> {{tab}}Wszystkie końce igieł po wyschnięciu pokryły się powłoką trującego pierwiastku. Zebrawszy je ostrożnie w papierki {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1081|num=32}}numerowane, noszące firmę fabryczną, schował je do portfelu i wyszedł.<br> {{tab}}Nazajutrz około jedenastej z rana, człowiek ubogo odziany, z rozczochraną brodą, w podartym obuwiu, starym wypłowiałym, na oczy nasuniętym kapeluszu, szedł ulicą Lepie, stukając odedrzwi do drzwi i ofiarując za tanie pieniądze drobny towar, złożony z kajetów do pisania, kopert, ołówków i igieł.<br> {{tab}}Za to wszystko żądał dwadzieścia centymów.<br> {{tab}}— Jestem robotnikiem — mówił — bez roboty; kupcie jeśli łaska, potrzebuję na chleb zarobić.<br> {{tab}}Brano od niego towar, jaki w rzeczywistości wart był dwa razy tyle.<br> {{tab}}Ów człowiek, przebywszy ulicę des Abbesses, zwrócił się ku ulicy Gareau, na rogu której przystanąwszy, wyjął igły i schował będące między towarem, a w ich miejsce włożył papierki z igłami, jakie świeżo dobył z pugilaresu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Przygotowany w ten sposób, wszedł w ulicę Gareau, przesuwając się wzdłuż sklepów, aż zatrzymał się nareszcie w pobliżu pralni wdowy Perrot, spostrzegł albowiem pod temi drzwiami pudło gałganiarza. Wahał się przez parę sekund widocznie, czyli ma wejść lub wrócić, w końcu namyśliwszy się, z nasuniętym na oczy kapeluszem, przestąpił próg sklepu.<br> {{tab}}Wdowa Perrot jadła śniadanie przy stole od prasowania.<br> {{tab}}Piotr Béraud, na w pół pijany, z zamglonemi oczernia, trzymał w drżącem ręku kieliszek napełniony wódka.<br> {{tab}}— Co chcesz? — zapytał doniośle wchodzącego nieznajomego.<br> {{tab}}— Jestem biedny ojciec rodziny, bez roboty. Chodzę i staram się, aby zarobić na życie. Zobacz-no pani... Oto sześć arkuszy listowego papieru, sześć kopert, ołówek i dwa {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1082|num=33}}dzieścia pięć igieł za cztery sous, dwadzieścia pięć centymów. Tanie, nie do uwierzenia!<br> {{tab}}I rozłożył na stole swój drobny towar.<br> {{tab}}Piotr Béraud zbliżył się, zataczając.<br> {{tab}}— Jakto... i to wszystko za cztery sous? — zapytał, siniejąc się głośno. — A ileż zarabiasz na tym towarze, mój stary?<br> {{tab}}— Jeden centym na takiej partyi.<br> {{tab}}— Jeden centym... ha! ha! — powtórzył gałganiarz — nie zbierzesz z pewnością nic z tego do kasy oszczędności.<br> {{tab}}— Trzeba się zadowolnić i suchym kawałkiem chleba, skoro nie można inaczej...<br> {{tab}}— Nie masz więc stałego zatrudnienia? — pytał dalej Béraud.<br> {{tab}}Tu wdowa Perrot przerwała:<br> {{tab}}— Dajże pokój temu biednemu człowiekowi. Wiesz dobrze przecie, jak trudno o jakieś stałe zajęcie w tym czasie. Każdy stara jak Łoże, ażeby, żył. Mówiąc to, otworzyła paczkę z igłami i przypatrywać im się zaczęła.<br> {{tab}}— Czy nie poprzyłamywane wypadkiem? — pytał gestykulując Piotr Béraud. — Jeżeli dobrze kolą, kupiłbym tuzin do naprawiania starego mego odzienia.<br> {{tab}}I jednocześnie wyciągnął rękę, by ująć igłę z paczki, naśladując w tem praczkę, która próbowała ostrości końców na paznokciu.<br> {{tab}}Stary gałganiarz po wypiciu wódki zaledwie trzymał się na nogach.<br> {{tab}}Pochylając się ku swej siostrze, stracił równowagę, a pochwyciwszy się jej, aby nie upaść, wbił jej głęboko w palec jedną z tych igieł.<br> {{tab}}Na ostry ból, sprawiony pomienionem ukłuciem, wdowa krzyknęła.<br> {{tab}}— Ach! stare zwierzę!... — zawołała — ukłułeś mnie w rękę!<br> {{tab}}— Nie z mojej winy... — jąkał Béraud. — Drzwi {{Korekta|niezaknięte|niezamknięte}}... przeciąg powietrza popchnął mnie ku tobie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1083|num=34}}{{tab}}— Praczka upuściła paczkę z igłami, jakie się rozsypały po podłodze sklepu, starając się wydobyć tę, która utkwiła w jej ręku.<br> {{tab}}Kropla krwi trysnęła.<br> {{tab}}— Idyoto... pijaku! — wołała, niosąc palec do ust i krew wysysając z rany.<br> {{tab}}— Lecz moje igły... moje igły... — powtarzał handlarz, schylając się nad podłogą dla ich zabrania.<br> {{tab}}— Pójdź precz, włóczęgo! — krzyknął Béraud. — Masz swoje dwadzieścia centymów, ja biorę te igły.<br> {{tab}}I rzucił na stół pieniądze.<br> {{tab}}Handlarz, zabrawszy je, wyszedł.<br> {{tab}}Z pod brzegów opuszczonego kapelusza wyzierała twarz jego mocno pobladła.<br> {{tab}}Przemknąwszy szybko ulicą Gareau, zniknął na rogu zaułka des Abbesses.<br> {{tab}}Wdowa Perrot przyklękła dla zebrania igieł, wkładając takowe w papierek.<br> {{tab}}— Jam za nie zapłacił... do mnie więc należą — rzekł Béraud, chwytając paczkę i chowając ją do kieszeni.<br> {{tab}}— Tobie zostawiam listowy papier, koperty i ołówek, sądzę, że to dość grzeczności z mej strony?<br> {{tab}}— Dobrze... dobrze! — odpowiedziała praczka — wypij resztę wódki z kieliszka i wychodź. Nie chcę, ażeby moje robotnice widziały cię w tak nietrzeźwym stanie.<br> {{tab}}— To znaczy, że wstydzisz się mnie, swojego brata... — wyjąknął Piotr łzawym głosem.<br> {{tab}}— Tak... wstydzę się, gdy jesteś pijanym, i tylekroć razy już prosiłam cię, ażebyś w podobnem usposobieniu nie wychodził z Willi Gałganiarzów. To hańbi cię... w twym wieku!<br> {{tab}}— No... no! nie gniewaj się, stara... Odchodzę już, odchodzę... Do widzenia!<br> {{tab}}I wyszedł ze sklepu, z trudnością umieściwszy pudło na ramionach, wlokąc się i zataczając, wzdłuż murów.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1084|num=35}}{{tab}}W kilka chwil później robotnice poprzybywały do pralni. Wdowa Perrot zabrała się wraz z niemi do prasowania. Od czasu do czasu poruszała bezwiednie lewą swą ręką. W ukłutym palcu czuła ból ostry; niezbyt wrażliwa jednak z natury, nie zwracała na to uwagi. Z upływem czasu jednakże ból stał się tak silnym, iż zmuszoną była porzucić robotę. Dziwne obezwładnienie paraliżowało jej ramię, podczas, gdy w zranionym palcu czuła jak gdyby palenie gorącem żelazem. Ręka puchła w sposób zastraszający.<br> {{tab}}— Być może, kawałek przyłamanej igły został mi w ciele... może wydobyć go nie zdołałam? — z trwogą zapytywała sama siebie.<br> {{tab}}I wziąwszy nożyczki, zaczęła rozcinać ciało dla rozszerzenia rany i wydobycia z niej szczątków, jak mniemała, pozostałej stali. Operacya ta sprawiła jej ból straszliwy, a bezskutecznie, bo nic nie odnalazła.<br> {{tab}}Ręka puchła coraz więcej, na palcu zranionym czarna plama się ukazała.<br> {{tab}}Praczka zwilżyła palec kilkoma kroplami octu.<br> {{tab}}Po chwilowem paleniu, wywołanem tym środkiem, krótka ulga nastąpiła. Wdowa Perrot, sądząc, że wszystko już minęło, chciała się zabrać do pracy, uczynić tego jednak niepodobna jej było. Silne, nieznane dreszcze wstrząsały jej ciałem.<br> {{tab}}Wypiła kieliszek wódki. Dreszcze ustąpiły.<br> {{tab}}— Nic nie ma zatrważającego, to przejdzie... — myślała biedna kobieta i usiadła w kącie sklepu, czując się ociężałą, jak gdyby oszołomioną, niezdolną do pracy.<br> {{tab}}Upłynęło tak kilka godzin.<br> {{tab}}Z nadejściem wieczoru opuchnięcie ręki sięgało już do łokcia. Wdowa, przygotowawszy kataplazm, położyła go na rozognionej ręce. Palec zakłuty zczerniał zupełnie.<br> {{tab}}Poprosiwszy jednej z robotnic, aby zamknęła sklep, położyła się w łóżko trawiona gorączką, gdy jednocześnie ciało jej zimnem było jak marmur.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1085|num=36}}{{tab}}Około jedenastej wieczorem uczuła, iż straszny ból jakoby rozsadzał jej głowę. Maligna się rozwinęła, po której nastąpiło zupełne obezwładnienie, trwające kilka godzin.<br> {{tab}}Wyszedłszy z tej bezwładności, nieszczęśliwa uderzała rękoma w powietrze, chcąc wzywać pomocy, żaden dźwięk bowiem wyjść nie zdołał przez jej gardło, ściśnięte jak gdyby żelazną obręczą.<br> {{tab}}Dusiła się... chrapała. Straszne konwulsye wstrząsały jej ciałem.<br> {{tab}}Nagle oddychać przestała, członki jej zakrzepły. Wdowa Perrot umarła.<br> {{tab}}Zrana robotnice, przyszedłszy do pracy, znalazły sklep zamkniętym. Stukały, nikt im nie otwierał, wsiały, nie otrzymując żadnej odpowiedzi.<br> {{tab}}Powiadomiona o tem odźwierna, pobiegła po komisarza policyi, który kazał otworzyć zamek ślusarzowi.<br> {{tab}}Przyzwany doktór oświadczył po zbadaniu, że praczka umarła widocznie wskutek ukąszenia jadowitej muchy i że należy przystąpić corychlej do pogrzebu z przyczyny szybkiego rozkładu ciała.<br> {{tab}}Komisarz sam udał się do prefektury dla wyjednania potrzebnych formalności i w kilka godzin później chowano zmarłą na cmentarzu Montmartre, nie zawiadomiwszy o jej zgonie żadnego z członków rodziny, ponieważ nie znano ich adresów.<br> {{tab}}Nazajutrz, wskutek otrzymanego zawiadomienia z prefektury, dzienniki paryskie rozpisywały się o tragicznej śmierci starej praczki z ulicy Gareau.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}W tejże samej godzinie, gdy pogrzeb wałowy Perrot, za którym szło tylko kilka robotnic, wychodził z domostwa zmarłej, mężczyzna około lat czterdziestu mieć mogący, z krótko {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1086|num=37}}przy głowie ostrzyżonemi włosami, sądząc z powierzchowności, były wojskowy, czarno ubrany, wszedł do domu przy ulicy Lobineau, gdzie mieszkała Joanna Desourdy wraz z córką.<br> {{tab}}Właścicielka pokojów umeblowanych siedziała przy oknie, szyciem zajęta. Spostrzegłszy nieznajomego, podniosła się i wyszła na jego spotkanie.<br> {{tab}}— Co pan sobie życzysz? — spytała.<br> {{tab}}— Przychodzę sprawdzić tutejszą księgę meldunkową — rzekł, dobywając z portfelu kartę inspektora policji i przedstawiając takową pytającej.<br> {{tab}}Właścicielka, złożywszy głęboki ukłon przybyłemu, wyjęła z szafy wielką regestrową księgę i położyła ją na biurku. Inspektor, otworzywszy ją na ostatniej zapisanej stronicy, śledził bacznie oczyma i palcem listę pomieszczonych tu nazwisk. Nagle zatrzymał się.<br> {{tab}}— Nareszcie! — wyrzekł półgłosem, tak wszakże, ażeby zostać słyszanym. — Od tak dawna już jej szukamy!<br> {{tab}}Właścicielka mieszkań umeblowanych pochyliła się nad księgą, pragnąc zobaczyć nazwisko.<br> {{tab}}— Joanna Desourdy... — wyrzekła z obawą. — Zatem pan poszukujesz tej kobiety? — panie inspektorze?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Miałażby ona spełnić jakieś wykroczenie?<br> {{tab}}— Nie wolno mi pani odpowiedzieć na jej zapytanie. Dość, że prefektura poszukuje Joanny Desourdy, lecz prosię bardzo, zachowaj pani w tajemnicy dokonane tu przezemnie śledztwo.<br> {{tab}}— Rozumiem... możesz pan liczyć na moją dyskrecyę, a zarazem i posłuszeństwo dla administracyi.<br> {{tab}}— Od jak dawna Joanna Desourdy tu zamieszkuje?<br> {{tab}}— Zapisana jest w księdze od miesiąca.<br> {{tab}}— Czem się ona zajmuje?<br> {{tab}}— Niczem.<br> {{tab}}— Jakto, ma więc pieniądze... kapitały?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1087|num=38}}{{tab}}— Niestety! ta nieszczęśliwa jest całkiem ubogą. Nie ma kawałka chleba na pożywienie się, ani grosza na zapłacenie mi komornego...<br> {{tab}}— I pani jej kredytujesz?<br> {{tab}}— Nie mam serca wyrzucić ją na na ulicę z jej małą córeczką.<br> {{tab}}— A! ona więc ma córkę przy sobie?<br> {{tab}}— Tak... biedne, małe stworzenie, najczęściej zgłodniałe.<br> {{tab}}— Dlaczegóż Joanna Desourdy nie zajmie się pracą?<br> {{tab}}— Szukała wszędzie roboty, lecz nigdzie jej nie znalazła. Powynosiła całą swą garderobę do lombardu, ażeby mieć za co kupić nieco pożywienia, obecnie wszakże jestem pewną, iż nie ma co wynieść, posiada albowiem tylko ostatnią suknię na sobie. Dziecka jej mocno żałuję... ale co począć... nie jestem bogatą. Zmuszoną, jestem ciągnąć korzyść ze wszystkich lokalów, płacąc sama drogo właścicielowi domu, ztąd jeśli w końcu bieżącego tygodnia nie uiści mi mojej należności, będę zmuszona ztąd ją usunąć.<br> {{tab}}— Wstrzymaj się pani z tem... — zawołał żywo inspektor. — Nie leży to w naszym interesie. Przeciwnie, nie chcemy tracić jej z oczu. Po upływie tygodnia skredytuj jej pani jeszcze następnych dni osiem. Administracya zwróci to pani. Tu łatwiej nam będzie mieć nad nią dozór.<br> {{tab}}— Lecz jeśli sama usunąć się zechce, ja jej przytrzymywać nie mogę.<br> {{tab}}— Rzecz naturalna... W takim wypadku wyśledzić trzeba, dokąd się uda. Będę tu wstępował codziennie dla powiadomienia się, czy nie zaszło co nowego.<br> {{tab}}— Licz pan na mnie, panie inspektorze.<br> {{tab}}— Liczę na to, a działając w imieniu administracyi, proszę, ażebyś pani przyjąć raczyła tę drobnostkę, jako wynagrodzenie za lokal dotąd niezapłacony, a oraz i następny kredyt dla Joanny.<br> {{tab}}Tu wsunął w rękę gospodyni banknot stufrankowy, który taż z miłym przyjęła uśmiechem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1088|num=39}}{{tab}}— A teraz... — mówił dalej — potrzebowałbym widzieć tę kobietę.<br> {{tab}}— Ale pod jakim pozorem mogłabym pana do jej mieszkania wprowadzić?<br> {{tab}}— Pod najprostszym w świecie. przedstaw mnie pani, jako inspektora sanitarnego komitetu, odbywającego rewizyę w mieszkaniach umeblowanych.<br> {{tab}}— To prawda... niepodobna w tem nic podejrzewać, tem więcej, że prowadzę pana i do innych mieszkań na tem samem piętrze. Pójdź więc pan zemną.<br> {{tab}}Gospodyni wraz z owym „reprezentantem administracyi“ doszli po schodach na piętro, gdzie zamieszkiwała Joanna.<br> {{tab}}— To tu... — szepnęła zcicha, na drzwi wskazując.<br> {{tab}}— Dobrze... zapukaj pani i oznajmij.<br> {{tab}}Na pierwsze puknięcie nie otrzymano żadnej odpowiedzi.<br> {{tab}}Gospodyni zapukała powtórnie, a głos słaby ozwał się z wewnątrz:<br> {{tab}}— Kto tam?<br> {{tab}}— Ja, właścicielka — odpowiedziała gospodyni. — Inspektor komitetu sanitarnego przybył zwiedzać mieszkania, otwórz pani, proszę.<br> {{tab}}Po upływie kilku sekund drzwi się otwarły i Joanna blada, zmieniona do niepoznania, ukazała się na progu.<br> {{tab}}— Moja córka jest bardzo chorą... bliską śmierci... — szepnęła zcicha; — proszę, nie czyń pan hałasu.<br> {{tab}}Agent, nic nie odpowiedziawszy, wszedł do pokoju i spojrzał na łóżko.<br> {{tab}}Wychudła, jak matka, lecz z twarzą rozpłomienioną od gorączki, spała Lina.<br> {{tab}}Agent przez nieuwagę lub też umyślnie potrącił nogą krzesło.<br> {{tab}}— Ach przepraszam... — rzekł — za moją niezgrabność.<br> {{tab}}Dziewczynka, obudzona hałasem, zerwała się na łóżku.<br> {{tab}}— Mamo, mnie się chce jeść... jam głodna... — szepnęło dziecię.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1089|num=40}}{{tab}}Matka położyła jej rękę na ustach, jak gdyby chcąc powstrzymać skargę dziecka, a jednocześnie agent, nakreśliwszy coś pozornie na fartach konotatnika, dobytego z kieszeni, wyszedł z pokoju wraz z gospodynią.<br> {{tab}}— Ach! to okropne... — taż rzekła — obie te istoty umierają z głodu!...<br> {{tab}}— No... no! — odparł inspektor — mała ma jeszcze w uszach złote kolczyki, warte do trzech franków... Będą miały za co kupić sobie chleba. Nie troszcz się pani o nie, przestrzegam... Nie mogę cię dziś objaśnić bliżej, lecz kiedyś pożałujesz, iż nazwisko tej kobiety figuruje na liście twych lokatorów. Nie zapominaj pani o tem, co ci mówiłem, pamiętając, że najmniejsza niedyskrecya z twej strony sprowadziłaby ci wiele zmartwienia.<br> {{tab}}Po tych słowach, pożegnawszy ją, wyszedł.<br> {{tab}}Na rogu ulicy Lobineau oczekiwał powóz. Wsiadł weń, wołając na woźnicę:<br> {{tab}}— Ulica de l’Ecole-de-Médicine!<br> {{tab}}W pięć minut później powóz przystanął, lecz w miejsce inspektora policyi, wysiadł zeń Wiliam Scott w ubiorze rzemieślnika bez roboty, {{Korekta|burgundczyka|Burgundczyka}}.<br> {{tab}}Wszedł do składu wódek pod Srebrnym Czopem.<br> {{tab}}Powróćmy jednak do domu przy ulicy Lobineau.<br> {{tab}}Lina, objąwszy szyję matki rękoma, powtórnie wołała:<br> {{tab}}— Mamo... jam głodna!<br> {{tab}}Joanna płakać już teraz nie mogła.<br> {{tab}}Jak niegdyś u Maryi-Antoniny, owej królowej męczennicy, łzy wyschły w jej duszy zbolałej.<br> {{tab}}Zaniknęła się sama w sobie, jej rozpacz stała się milczącą, ponurą.<br> {{tab}}— Nieco cierpliwości, kochanie... — odpowiedziała dziecięciu. — Spałaś, nie chciałam cię więc samą pozostawiać, lecz zaraz pójdę za kupnem chleba.<br> {{tab}}To mówiąc, powiodła po pokoju przerażonym wzrokiem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1090|num=41}}{{tab}}Właścicielka mieszkań miała słuszność twierdząc, iż nic jej już do zastawienia, ani sprzedaży nie pozostało. Nic... co się zowie.<br> {{tab}}— Skończone! — pomyślała, przyciskając rękoma lewą stronę piersi, gdzie serce jej boleśnie się ściskało. I spojrzała na córkę, której bezwładna główka osunęła się na poduszki z przymkniętemi oczyma. Wzrok jednej kobiety padł na małe złote kolczyki, zawieszone w uszach Liny.<br> {{tab}}Zadrżała.<br> {{tab}}Pokilkakrotnie już spoglądała ona na te kolczyki, mając myśl wziąć je i sprzedać, znając wszelako upodobanie w nich dziecka, nie miała ku temu odwagi.<br> {{tab}}W chwili tej wahanie stało się niepodobnem.<br> {{tab}}Pochyliwszy się nad łóżkiem, usiłowała drżącemi rękoma wyjąć z uszu dziecka tę drobną biżuteryę.<br> {{tab}}Lina nagle oczy otwarła.<br> {{tab}}— Ukochane dziecię... — rzekła Joanna głosem złamanym — unieś trochę główkę... Chcę wyjąć ci z uszu kolczyki, one ci przeszkadzają.<br> {{tab}}Dziecię, obezwładnione gorączką, spełniło rozkaz matki, która wyjęła jej kolczyki, zapytując siebie z goryczą:<br> {{tab}}— Cóżem ja przewiniła, by zostać tak strasznie ukaraną? Jedna tylko wina ciąży na mojem życiu, moja ślepa niegdy miłość dla tego nędznika. Lecz jak okrutna za nią pokuta...<br> {{tab}}Zawinąwszy w papier kolczyki, zeszła powoli ze schodów. Znalazłszy się na ulicy, zaledwie iść mogła. Zawrót jej umysł ogarniał, nogi gięły się pod nią.<br> {{tab}}Z największym wysiłkiem zawlokła się do najbliższego jubilera, któremu podała papier, zawierający jej ostatnie źródło pieniężne.<br> {{tab}}— Panie... — rzekła do niego przygasłym głosem — spełnij czyn miłosierdzia. Są to kolczyki mej małej córki... Z głodu obie umieramy...<br> {{tab}}To mówiąc, mocno się zarumieniła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1091|num=42}}{{tab}}Jubiler spojrzał ze współczuciem na nieszczęśliwą.<br> {{tab}}Wyjąwszy z papieru kolczyki, położył je na ważkach i zważył.<br> {{tab}}— Mogę — rzekł — ofiarować za nie cztery franki. Czy zgadzasz się pani?<br> {{tab}}— Dobrze... — odpowiedziała Joanna.<br> {{tab}}Zapisawszy nazwisko sprzedającej i numer mieszkania, dał jej cztery franki.<br> {{tab}}Joanna podziękowawszy, odeszła. Unosiła z sobą przedłużenie życia na kilka dni dla siebie i swego dziecka.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''VIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Nadeszła niedziela.<br> {{tab}}Zaledwie w pół do dwunastej zrana uderzyło na wieżowym zegarze, a Paweł Béraud przechadzał się już z mniemanym {{Korekta|burgundczykiem|Burgundczykiem}} przed budynkiem szpitala, oczekując niecierpliwie nadejścia godziny odwiedzin.<br> {{tab}}— Jeszcze nie południe... — szeptał co chwila.<br> {{tab}}— No... no! nie niecierpliw się, czekaj spokojnie — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}; — otworzą nam drzwi we właściwym czasie.<br> {{tab}}— Chciałbym raz wiedzieć, czego się trzymać.<br> {{tab}}— Wkrótce o wszystkiem się dowiesz.<br> {{tab}}— Nie jestem pewien, czy doktór mówił z nią w tym przedmiocie, czy zdołał ją przekonać, iż w celu własnego jej dobra chcemy ją wyprowadzić ze szpitala?<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... Doktór nam dobrze grunt przygotował. Jest to bardzo zacny człowiek, jak mówią, rad każdemu oddać przysługę. Zresztą, on silnie w to wierzy, że jedynie ludzkość i uczucia rodzinne wiodą cię do udzielenia chorej pomocy. Wszystko pójdzie dobrze. Powrócisz zdrowie Wiktorynie, a ona pomnąc, iż winna ci ocalenie, nakłoni serce ku tobie.<br> {{tab}}Uderzyła dwunasta.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1092|num=43}}{{tab}}— Nareszcie! — zawołał Paweł, a potem, zwracając się do towarzysza, zapytał:<br> {{tab}}— Gdzie będziesz na mnie oczekiwał?<br> {{tab}}— Na trotuarze... przechadzając się, zapalę sobie cygaro.<br> {{tab}}Paweł pobiegł do szpitala, a po krótkim egzaminie, jakiemu poddawani są wszyscy przybywający, zwrócił się na salę św. Klary.<br> {{tab}}Serce gwałtownie mu uderzało. Nie możemy upewnić, aby tegoż samego wzruszenia nie doświadczała i Wiktoryna.<br> {{tab}}Z chwilą, gdy doktór mówił jej o Pawle, gdy objawił jej jego szlachetne względem niej zamiary, nagłe orzeźwienie powstało w umyśle chorej kobiety, osłabionej osamotnieniem, cierpieniem i obawą śmierci na łożu szpitalnem.<br> {{tab}}Żona Eugeniusza Loiseau zapytywała siebie, czyli jej należało przyjąć wspaniałomyślną ofiarę Pawła Béraud, od czego wstrzymywał ją jakiś niewieści wstyd instynktowny.<br> {{tab}}Jakkolwiekbądź bowiem wstrętnym i nikczemnym okazał się Loiseau, był on jednakże wobec Boga i ludzi jej mężem.<br> {{tab}}Czy nie popełni ona występnego czynu, przyjmując pomoc ze strony Pawła, który wiedziała, że ją kocha i którego ludzie uważać mogli za jej kochanka?<br> {{tab}}Mimo to wszystko, odwiedzin jego oczekiwała z trwogą i niecierpliwością.<br> {{tab}}Czy on przyjdzie? Czy zachowuje też same względem niej zamiary? — nad tem przemyśliwała.<br> {{tab}}Wiktoryna czuła się znacznie zdrowszą, lubo mocno jeszcze była osłabioną.<br> {{tab}}Na jej żądanie, infirmerka dopomogła jej ubrać się w kostyum szpitalny, jedyne odzienie, jakie jej na teraz pozostało, ponieważ przypominają sobie czytelnicy, iż przyniesiono ją fu omdlałą, w jednej tylko koszuli.<br> {{tab}}Pierwszą osobistością, jaka się ukazała po otwarciu drzwi sali, był Paweł Béraud.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1093|num=44}}{{tab}}Wiktoryna na jego widok żywym zapłonęła rumieńcem, a serce jej uderzało tak gwałtownie, iż omal nie rozsadziło jej piersi.<br> {{tab}}Paweł przyspieszył kroku, twarz jego zapłonęła radością.<br> {{tab}}— Wiktoryno... droga, ukochana Wiktoryno — szeptał zcicha, namiętnie ściskając jej rękę — co widzę, już wstałaś?<br> {{tab}}— Tak... — odpowiedziała — chciałam spróbować sił moich, ale to mie znużyło. Przyszedłeś więc... — dodała po chwili milczenia.<br> {{tab}}— Wątpiłaś zatem w mój powrót? — zapytał Paweł. — Jak mogłaś przypuszczać, ażebym, odnalazłszy cię, widząc podwójnie cierpiącą, tak z przyczyny choroby, jak i osamotnienia, nie powrócił? Myśl moja jest całkowicie tobą zajęta. Żyję tobą jedynie i dla ciebie. Oddałbym chętnie część mojego życia za twoje uzdrowienie!<br> {{tab}}— Dziękuję ci, mój przyjacielu — szepnęła słabym głosem kobieta. — Życzenia twe jednak spełnionem nie zostaną. Śmiertelnie zostałam ugodzoną... czuje, iż życie odemnie ulata.<br> {{tab}}— Nie! doktór inaczej powiedział... — zawołał Paweł.<br> {{tab}}Wiktoryna bacznie na niego spojrzała.<br> {{tab}}— Widziałeś się z nim?<br> {{tab}}— Widziałem... — rzekł Béraud, uradowany z powiadomienia się, iż doktór mówił z nią o wszystkiem. — Przebacz mi ów niewinny podstęp z mej strony, lecz widząc cię tak słabą, mógłżem się wahać nad środkami ocalenia cię? Nie ma ich wiele... jeden tylko zbawienny pozostaje: wyrwać cię z tego szpitala, gdzie opuszczenie samotność, groza śmierci zabiłyby cię, z tego szpitala, gdzie po samotnym zgonie oczekuje trupa stół prosektoryum!<br> {{tab}}Wiktoryna, wstrząśnięta nerwowym dreszczem, ukryła twarz w dłoniach.<br> {{tab}}— Wszystko to przeraża mnie tyle, ile ciebie — mówił Paweł dalej. — Odnalazłszy tutejszego doktora, błagałem go, by mi wyjawił prawdę co do stanu twego zdrowia... prawdę... jakąkolwiekbądź byłaby ona. Posłuchaj, co mi powiedział:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1094|num=45}}{{tab}}„Ta młoda kobieta, o którą pan pytasz, może zostać ocaloną, lecz pod warunkiem, by otoczoną została najgłębszym spokojem, nie widząc wokoło siebie murów szpitala.“ Prosiłem go natenczas, aby cię skłonił do przyjęcia propozycyi, jaką ci dziś pragnę przedstawić.<br> {{tab}}„Wiktoryno — mówił dalej — kocham cię... i kochać nigdy nie przestanę, a przysięgam ci na moją miłość, która jest najświętszą dla mnie przysięgą, na moje gorące pragnienie powrócenia ci zdrowia, że w tej obecnej mojej dla ciebie miłości nie pozostało nic z owych dawniejszych moich zmysłowych uniesień, za jakie nieraz rumienić się musiałaś!...<br> {{tab}}„Raz ztąd wyprowadzona i ocalona, będziesz wszechwładną panią swych czynów. Jeżeli każesz mi się usunąć od siebie, oddalę się bez słowa skargi, mimo głębokiego smutku. Będę ci posłuszny ślepem posłuszeństwem niewolnika. Mówię prawdę... najszczerszą prawdę... chciej mi zawierzyć, Wiktoryno!<br> {{tab}}„Wynalazłem dla ciebie czarowne schronienie, mały wiejski domeczek nad brzegami Marny.<br> {{tab}}„Tam to zawiozę cię, jeśli zezwolisz, a dlaczegóż miałabyś odmawiać?<br> {{tab}}„Ugodzę dla ciebie kobietę z doświadczeniem, która pielęgnować cię będzie, a zarazem zajmie się materyalnemi potrzebami życia; sam będę tam również, ażeby czuwać nad tobą i otoczyć cię najtkliwszemi staraniami miłości.<br> {{tab}}„Żyjąc na świeżem powietrzu, w słonecznych promieniach, będziesz miała bieżącą wodę pod cienistemi drzewami, śpiew ptactwa, zieloność i kwiaty.<br> {{tab}}„Wszakże pojmujesz, jak w podobnych warunkach szybko nastąpi uzdrowienie, a z niem zapomnienie smutnej przeszłości i najpiękniejsze na przyszłość nadzieje.“<br> {{tab}}Wiktoryna, słuchając tych słów, wygłoszonych z największem wzruszeniem, opuściła głowę w zamyśleniu. Podniosła ją, gdy Paweł zamilkł i patrząc w niego, odpowiedziała:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1095|num=46}}{{tab}}— Masz słuszność... wszystko to prawda... ale ja twojej ofiary przyjąć nie mogę...<br> {{tab}}— Dlaczego? Cóż staje na przeszkodzie... Niejestżeś wolną?<br> {{tab}}— Nie... nie jestem wolną... Jestem zamężną. Nie wolno mi mieszkać w domu, w którym ty przy mnie żyć będziesz, uchodząc za mego kochanka...<br> {{tab}}— Milcz... milcz, przez Boga!... — zawołał Paweł. — Sądzisz więc, że cię przykuwa jeszcze obowiązek do tego nędznika, którego nosisz nazwisko? Zamężną już dziś nie jesteś. Twój mąż nikczemnem swojem postępowaniem rozerwał łączący was związek. Nie chciałem o tym nędzniku wspominać... Ty zmuszasz mnie do tego. Dobrze... mówmy więc o nim... Względem człowieka, który cię przyprowadził do nędzy, a łotrowskiem z tobą obejściem rzucił cię na łoże szpitala, winnaś zachować jedynie wzgardę i nienawiść. Wierzaj mi, Wiktoryno... przeszłość dla ciebie zamarła! Nowe życie winnaś rozpocząć od tej chwili... Nie odpychaj tego życia... Dozwól żyć sobie i mnie zarazem!...<br> {{tab}}Nastąpiło krótkie milczenie.<br> {{tab}}Béraud utkwił wzrok w obliczu chorej, chcąc odkryć wrażenie, jakie na niej wywarły jego wyrazy.<br> {{tab}}— Jak daleko od Paryża leży miejscowość, do której chciałbyś mnie zawieść? — zapytała nagle Wiktoryna.<br> {{tab}}— Bardzo blisko... w Saint-Maur, nad brzegiem Marny — rzekł Paweł z tryumfem, w zadanem sobie bowiem zapytaniu upatrywał dowód zwycięstwa.<br> {{tab}}— Jest to mały domek odosobniony? — pytała dalej Wiktoryna.<br> {{tab}}— Zupełnie odosobniony, z pięknym ogródkiem, otoczonym murem, z wejściem od strony rzeki. Zobaczysz, jak ci tam dobrze będzie. Ja w chwili obecnej znajduję się na urlopie... Przez cały miesiąc mogę być przy tobie, z wyjątkiem krótkich wycieczek do Paryża. Otoczę cię taką tkliwością, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1096|num=47}}takiem przywiązaniem, iż po raz pierwszy w życiu pojmiesz, że jesteś kochaną... prawdziwie kochaną!... Znajdziesz we mnie brata... nie więcej, jak brata! Od ciebie samej zależeć będzie po długiej próbie wyrok, czyli mnie zechcesz szczęśliwym uczynić...<br> {{tab}}Wiktoryna milczała, pogrążona w rozmyślaniu. Po chwili, jak gdyby stoczywszy z sobą walkę wewnętrzną, {{Korekta|szeszepnęła|szepnęła}}.<br> {{tab}}— A gdybym przyjęła twą propozycyę, przyrzeczesz-że nie wspomnieć mi nigdy o swojej miłości, bez udzielonego na to z mej strony zezwolenia?<br> {{tab}}— Nie wspomnę nigdy!<br> {{tab}}— Przysięgasz mi na to?<br> {{tab}}— Przysięgam! Będę oczekiwał, aż powiesz sama: „Pawle, ja kocham ciebie.“<br> {{tab}}— A zatem... — Tu przerwała powtórnie.<br> {{tab}}— A zatem... co? — zawołał żywo Béraud. — Przyjmujesz... nieprawdaż?<br> {{tab}}Jedyny ów wyraz został wymówiony głosem słabym, jak szmer wietrzyka.<br> {{tab}}Béraud pochwycił ręce młodej kobiety, a ściskając je w swoich, powtarzał zcicha:<br> {{tab}}— Ach! ileż mnie tem uszczęśliwiasz!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''IX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Przybądź jutro do szpitala podczas wizyty doktora — odpowiedziała — i proś go, ażeby napisał dla mnie bilet wyjścia.<br> {{tab}}— Przybiegnę zanim on przyjdzie... — zawołał Paweł z radością.<br> {{tab}}— Wiesz jednak, iż ja tu nic nie mam przy sobie... Moje ubranie pozostało w mieszkaniu przy ulicy de Fleurus w owym dniu tak smutnym... tak strasznym...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1097|num=48}}{{tab}}— Nie troszcz się o to — rzekł Paweł; — otrzymasz jutro wszystko, co ci potrzebnem będzie do ubrania.<br> {{tab}}— A zatem, żegnam cię, mój przyjacielu...<br> {{tab}}— Jakto... tak prędko?<br> {{tab}}— Chcę się położyć... czuję się być złamaną znużeniem.<br> {{tab}}— Zatem do jutra...<br> {{tab}}— Tak... do jutra... do widzenia.<br> {{tab}}Béraud, złożywszy pocałunek na czole Wiktoryny, odszedł z sercem przepełnionem radością.<br> {{tab}}Will Scott oczekiwał go na trotuarze, paląc dziesiąte już może z rzędu cygaro.<br> {{tab}}Widząc nadchodzącego z rozpromienionem obliczem, domyślił się pomyślnego obrotu sprawy.<br> {{tab}}— Zdaje się, że wszystko poszło dobrze? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak jest... przyjęła moją propozycyę. Muszę się zająć natychmiast kupnem dla niej bielizny i ubrania.<br> {{tab}}— Ależ to kupno zmniejszy dyabelnie twoje fundusze... — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, gotowym będąc dać i dziesięć tysięcy franków na rachunek Arnolda Desvignes za tak pomyślną wiadomość. — Może chcesz, bym ci pożyczył jeszcze drugie pięćset franków?<br> {{tab}}— Jakto... na seryo mówisz? — zapytał.<br> {{tab}}— Całkiem na seryo.<br> {{tab}}— Zatem przyjmuję twoją ofiarę. Ach! jesteś prawdziwym moim przyjacielem, stary, poczciwy {{Korekta|burgundczyku|Burgundczyku}}, przyjacielem, jakiego w świecie nie znaleźć!<br> {{tab}}Scott dziwnie się uśmiechnął, a dobywszy banknot z kieszeni, podał go Pawłowi. {{***}} {{tab}}W sobotę rano Desvignes wyprawił na ulicę Flechier posłańca z listem, niszą cym adres: „Panu David, agentowi życiowych ubezpieczeń.“<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1098|num=49}}{{tab}}Powyższy list zawierał jedynie słowa bez podpisu:<br> {{tab}}„Dziś wieczorem w zamku Malnoue.”<br> {{tab}}Tegoż dnia około godziny drugiej, Verrière wraz ze swym wspólnikiem, wyszedłszy z biura przy ulicy Le Pelletier, jechali na stacyę drogi żelaznej.<br> {{tab}}Przybywszy do Mąlnoue, weszli do parku, zwracając się w stronę pawilonu, przeznaczonego dla miejscowego strażnika.<br> {{tab}}W ciągu tygodnia robotnicy wyporządzili pawilon ów w zupełności. Oczekiwał on tylko teraz na przyjazd mieszkańca.<br> {{tab}}W zamku od rana cała służba w niezwykłem zostawała poruszeniu, nazajutrz bowiem przypadał dzień uroczystego przyjęcia. Rano wspaniałe śniadanie, w południe obiad, a wieczorem bal wiejski miał odbyć się w parku.<br> {{tab}}Aniela wraz z siostrą Maryą daremnie odkryć usiłowały powód uradzenia tej świeżej zabawy, która je dziwną napawała trwogą.<br> {{tab}}W tak naprężonej, jak obecna, sytuacyi każda nieznana okoliczność przejmowała je przestrachem.<br> {{tab}}Około czwartej Forestier przyszedł do Verrièra i Arnoldą z oznajmieniem, że jakiś mężczyzna w ubiorze Strzelca pragnie z nimi pomówić.<br> {{tab}}— To bezwątpienia nowy strażnik — rzekł Verrière. — Przyprowadź go tu do parku.<br> {{tab}}W kilka minut później Forestier wrócił w towarzystwie wspomnionego mężczyzny.<br> {{tab}}Był to człowiek mający około lat pięćdziesięciu, z krótko przyciętemi włosami, z sumiastym wąsem i kończatą brodą.<br> {{tab}}Ubrany był w aksamitny ciemno-zielony garnitur ze złoconemi guzikami, na których widniały głowy różnych zwierząt.<br> {{tab}}W sukiennej ciemno-zielonej czapce, miał przewieszoną torbę na ramieniu i strzelbę lefoszówkę w ręku.<br> {{tab}}— Otóż i strażnik, o jakim ci mówiłem — rzekł, spostrzegłszy go Arnold.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1099|num=50}}{{tab}}Przybyły ukłonił się po wojskowemu.<br> {{tab}}— Przychodzisz objąć miejsce, ofiarowane ci przez pana Desvignes? — zapytał go bankier.<br> {{tab}}— Tak, panie... podobały mi się warunki i mam nadzieję, iż panowie będziecie ze mnie zadowoleni.<br> {{tab}}— Chodzi tu o rozciągnięcie nadzoru nad zwierzyną, jakiej wielka obfitość znajduje się w parku — rzekł Verrière. — Nadzór ten musi być ciągłym, bezustannym, ponieważ złodzieje leśni wkradają mi się tu, zabijając bażanty, zające i króliki.<br> {{tab}}— No! już my ich dobrze przyjmiemy, to jest ''Bichet'' wraz zemną — odrzekł. — ''Bichet'' to moja strzelba — dodał, uderzając ręką po obsadzie fuzyi. — Tak ''Bichet'' jak i ja spać nie lubimy. Co noc będziemy w parku czuwali, damy się we znaki złodziejom! Nie ma litości dla podobnych ludzi, korzystających z cudzego dobra. Nie pożałuję ja im ołowiu!<br> {{tab}}— Otóż czego właśnie potrzeba — rzekł Desvignes.<br> {{tab}}— Może panowie raczą wskazać mi moje mieszkanie? — pytał przyszły strażnik.<br> {{tab}}— Pójdź! — rzekł Verrière, a zwracając się do dawnego nadzorcy, dodał: — Forestier... odtąd już twych usług potrzebować nie będę; możesz szukać sobie innego obowiązku.<br> {{tab}}Obaj wspólnicy zaprowadzili strażnika do pawilonu, którego drzwi bankier otworzył kluczem, dobytym z kieszeni.<br> {{tab}}— Jakże się nazywasz? — zapytał.<br> {{tab}}— Michał Bordier... do usług pańskich.<br> {{tab}}— A zatem tu będziesz mieszkał, Michale, podczas mojego pobytu w Malnoue; stołować się będziesz w oficynie zamkowej.<br> {{tab}}— Dobrze, panie.<br> {{tab}}— Oto klucz od pawilonu, a drugi od małej furtki, wychodzącej na pole. Mam w tej stronie kilka kawałków gruntu, którego również pilnować należy. Forestier wskaże ci ten grunt.<br> {{tab}}— Dobrze... — powtórzył strażnik. — Jutro zrana pojadę po moje bagaże na stacyę Villiers.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1100|num=51}}{{tab}}Verrière z Arnoldem odeszli, pozostawiając strażnika, który na rozpoczęcie swej służby zaczął park obchodzić wokoło.<br> {{tab}}W parę godzin głos dzwonu wezwał go do zamku. Jadł obiad ze służbą, której względy pozyskać się starał, poczem, wróciwszy do pawilonu, zapalił fajkę, nasłuchując bacznie w oknie otwartem szelestu na zewnątrz.<br> {{tab}}Wiedziony przezornością, światło w izbie zagasił.<br> {{tab}}Księżyc, błyszczący na pogodnem, bezchmurnem niebie, siał przez gałęzie starych drzew srebrzyste swoje promienie w głąb pawilonu.<br> {{tab}}Około dziesiątej strażnik drgnął nagle i zerwał się z krzesła.<br> {{tab}}Posłyszał lekki odgłos kroków w alei, przytykającej do jego mieszkania. Wychylił się po za okno, badając.<br> {{tab}}Postać jakaś, ukazawszy się między drzewami, przystanęła.<br> {{tab}}— Otwórz drzwi... — dobiegł głos przyciszony.<br> {{tab}}— Otwarte... możesz wejść... — odpowiedział strażnik.<br> {{tab}}Desvignes, gdyż to był on, przebywszy kilka schodków, wiodących do pawilonu, wszedł do izby.<br> {{tab}}— Przybywasz dla udzielenia mi ostatecznych poleceń? — zapytał ów pseudo Michał Bordier, w którym czytelnicy poznali zapewne Trilbego.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Słucham więc.<br> {{tab}}— Krótko ci powiem. Masz czuwać pilnie nad panną Verrière i zakonnicą... wiedzieć codziennie, co robią, gdzie chodzą.<br> {{tab}}— Dobrze.<br> {{tab}}— Trzeba ci obok tego zwrócić baczność na furtkę, od której klucz dał ci pan Verrière. Nikt bez twej wiadomości nie powinien przejść tą furtką. Gdyby ktośkolwiekbądź wszedł tędy do parku, masz mnie natychmiast o tem powiadomić.<br> {{tab}}— Rozumiem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1101|num=52}}{{tab}}— Oto wszystko na teraz. Później dokompletuję polecenia. Sprowadziłem cię tu dlatego, ażeby cię mieć pod ręka.<br> {{tab}}— Rozkazuj... wszystko wypełnię.<br> {{tab}}— Dobranoc.<br> {{tab}}— Dobranoc, pryncypale.<br> {{tab}}Tu się rozeszli, Desvignes wrócił do zamku, strażnik zaś udał się na spoczynek.<br> {{tab}}Nazajutrz około jedenastej zaproszeni na śniadanie goście zjeżdżać się zaczęli, kadź to we własnych powozach, lub powozami Verrièra, który takowe bezustannie na stacyę posyłał.<br> {{tab}}Bankier wraz z córka przyjmowali przybywających.<br> {{tab}}Desvignes stał nieco na uboczu, oczekując powitania tych, którzy go znając, uważali go za głowią podporę domu bankowego Verrière i spółka.<br> {{tab}}Zabójca Edmunda Béraud oczekiwał niecierpliwie przybycia Jerzego de Nervey.<br> {{tab}}Dostrzegł go nareszcie, gdy wysiadłszy z powozu, wstrząsany kaszlem, szedł do bankiera i jego córki dla ich powitania.<br> {{tab}}Następnie wicehrabia, zbliżywszy się do Arnolda, odprowadził go nieco na bok, mówiąc zcicha:<br> {{tab}}— Jak widzisz, mój kochany, dotrzymałem przyrzeczenia.<br> {{tab}}— Liczyłem na to i z serca dziękuję.<br> {{tab}}— Gotów jestem spełnić zobowiązanie. Kiedyż to trzeba uczynić?<br> {{tab}}— Dziś wieczorem.<br> {{tab}}— Wieczorem?... dobrze. Udzielisz mi znak w danej chwili.<br> {{tab}}— Nie! Wolę z tem wszystkiem zdać się na ciebie, sam udnajdź stosowną chwilę.<br> {{tab}}— Niech i tak będzie. Jest to sprawa inteligencyi, w której celuję.<br> {{tab}}— Gdyby panna Verrière powątpiewała o prawdzie, staraj się ją przekonać..<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1102|num=53}}{{tab}}— Przewidziałem ja to wszystko naprzód, mój drogi, i zaopatrzyłem się w dziennik, w którym zamieszczono pomienioną wiadomość.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''X.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Zwróciłeś na wszystko pilną, jak widzę, uwagę — rzekł Arnold z uśmiechem.<br> {{tab}}— Tak... jestem bacznym w sprawach tego rodzaju... — odparł z zadowoleniem wicehrabia. — Zobaczysz pan, jak zręcznie załatwię ci to polecenie. Ale wyjeżdżam we środę z Paryża.<br> {{tab}}— Tak? dokądże?<br> {{tab}}— Chcę przepędzić dni kilka w Monaco, spróbować szczęścia w ruletę. Wczoraj mój adwokat otrzymał plenipotencyę do podniesienia mego dziedzictwa po matce. Przyślę go jutro do waszego biura dla uregulowania rachunków i odebrania kapitału.<br> {{tab}}— Jesteśmy na rozkazy. A w jakiż sposób załatwisz się pan z Melanią Gauthier? Weźmiesz ją z sobą do Monaco?.<br> {{tab}}— Nigdy w świecie! Nic ona nie wie o tej podróży i nie chcę, aby wiedziała. Jak tylko stanę w miejscu, napiszę do niej, oddawszy list na pocztę gdzieś w okolicy, aby nie domyśliła się gdzie jestem i do mnie nie przyjechała.<br> {{tab}}— Nie obawiasz się jej, wicehrabio?<br> {{tab}}— Ej! Wszystko załatwić można z kobietami, byle mieć nieco sprytu i taktu.<br> {{tab}}Przybywający goście przerwali rozmowę pomiędzy Arnoldem i Nerveyem.<br> {{tab}}Wszyscy zasiedli do stołu w południe, a po śniadaniu, które przeciągnęło się do trzeciej godziny, damy przechadzały się w parku, rozmawiając z panną Verrière.<br> {{tab}}Młode to dziewczę starało się siłą woli pokonać smutek, uciskający jej duszę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1103|num=54}}{{tab}}Obiad miał się rozpocząć o siódmej i przeciągnąć do późna wieczorem. Niektórzy z przybyłych przyjęli gościnne zaproszenie na nocleg Verrièra, inni postanowili wracać ostatnim pociągiem do Paryża. Co zaś do okolicznych ziemskich właścicieli, ci wszyscy mieli własne powozy do rozporządzenia.<br> {{tab}}Po południu Desvignes został przedstawionym przez swego wspólnika wielu osobistościom, zajmującym poważne stanowiska, o pozyskanie względów których to osób ów nędznik starał się ze zwykłą sobie zręcznością.<br> {{tab}}Przy wystawnym i świetnym nad wyraz obiedzie zajął miejsce obok Anieli, otaczając ją ze swej strony najwyższą, uprzejmością, co zwróciło ogólną uwagę.<br> {{tab}}— Ha! jest to zapewne nieczystość zaręczynowa... — szeptali jedni do drugich. Zobaczycie, że na deser posłyszymy zawiadomienie o bliskiem małżeństwie.<br> {{tab}}Nie zawiodło ich oczekiwanie.<br> {{tab}}Gdy wykwintna uczta, a nadewszystko stare wina pierwszych gatunków, obok musującego szampana, podnieciwszy wesołość, uczyniły ją prawie hałaśliwą, Verrière uznał, iż nadeszła odpowiednia chwila, którą przygotował i dzięki której spodziewał się zmusić swą córkę do związku z Arnoldem.<br> {{tab}}Podniósł się, wskazując gestem, iż chce przemówić.<br> {{tab}}Głębokie milczenie zaległo wokoło.<br> {{tab}}— Panowie i panie! — zaczął poważnie. — Wy, którzy uczyniliście mi dziś zaszczyt goszczenia w moim domu, wam, moim przyjaciołom, dziś tu zebranym, śpieszę oznajmić wiadomość, jaka, sądzę, nie będzie dla was obojętną, ufny w waszą, życzliwość, którą dla was chowam nawzajem.<br> {{tab}}Szmer przychylny przyjął te słowa.<br> {{tab}}Bankier mówił dalej:<br> {{tab}}— Nader ważna zmiana nastąpi wkrótce w mojej rodzinie... Jedna z tych, jaka napełnia radością serce kochającego ojca!...<br> {{tab}}Tu nowy szmer, ale szmer ciekawości przebiegł między zebranymi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1104|num=55}}{{tab}}Siostra Marya spojrzała niespokojnie na mocno pobladły swoją kuzynkę. Obie przeczuły cios straszny, jaki miał w nie uderzyć.<br> {{tab}}— Towarzyszycie panowie i panie uroczystości zaręczyn... — mówił Verrière dalej.<br> {{tab}}Bladość Anieli zwiększała się z każdą chwilą.<br> {{tab}}— Mam nadzieję, iż wkrótce ujrzę was tu powtórnie zebranych — kończył bankier — zebranych w dniu zaślubin mej ukochanej córki z panem Arnoldem Desvignes, moim wspólnikiem.<br> {{tab}}Głośne okrzyki radości zabrzmiały wokoło stołu.<br> {{tab}}Klaskano w ręce. Pomięszane głosy powinszowali zlewały się z temi okrzykami.<br> {{tab}}Arnold, powstawszy, składał ukłony obecnym, z pozorem głęboko wzruszonego człowieka, podczas gdy zakonnica drżała z obawy.<br> {{tab}}Aniela, bliska omdlenia, chciała krzyknąć, zaprzeczyć temu oświadczeniu, niepodobna jej było wszakże wymówić słowa.<br> {{tab}}Milczenie jej policzono na karb łatwo dającego się usprawiedliwić wzruszenia, któremu nikt się nie dziwił.<br> {{tab}}— Ach! podli... nikczemni!... — myślało dziewczę. — Korzystali z tego zebrania, aby pokonać mą wolę... Nigdy jednakże, nigdy... nie pozwolę im spełnić ich planów!<br> {{tab}}Wszystko to, co przytoczyliśmy powyżej, działo się przy końcu obiadu. Wkrótce obecni, powstawszy od stołu, przeszli do salonu.<br> {{tab}}Kobiety otoczyły biedną Anielę, aby jej powinszować i uściskać, nie przeczuwając, iż wyrazy ich były dla niej uderzeniem sztyletu w głąb serca.<br> {{tab}}Muzyka, umieszczona na estradzie w uiluminowanym ogrodzie, brzmiała wesoło, grając kadryle, polki i walce, któ<br>rych dźwięki rozbiegały się daleko po za zieleń parku. Zwrócono się ku miejscu pod wielkiemi drzewami, przeznaczonemu na tańce. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1105|num=56}}{{tab}}Na chwilę Aniela wraz z siostrą Maryą znalazły się w salonie, z młodem dziewczęciem, towarzyszką lat dziecinnych panny Verrière. Arnold, spostrzegłszy z ogrodu grupę trzech kobiet, zbliżył się do Jerzego de Nervey, kaszlącego zapamiętale po wypaleniu cygara i szepnął mu zcicha:<br> {{tab}}— Otóż nadeszła właściwa chwila...<br> {{tab}}Jerzy poruszył głową twierdząco, a po ominięciu kaszlu, zbliżył się ku Anieli.<br> {{tab}}— Droga kuzynko... — rzekł — pozwól mi również powinszować sobie wiadomości, jaką nam wuj przed chwilą udzielił.<br> {{tab}}Dziewczę wyrazy jego przyjęło milczeniem, siedząc zasępione i smutne. De Nervey widział to doskonale, postanowiwszy jednak do końca wypełnić polecenie, mówił dalej:<br> {{tab}}— Poznałem od niedawnego czasu pana Desvignes, stosunki jednak z nim moje pozwalają mi wygłosić o tym człowieku najchlubniejsze zdanie. Jest to uczciwy, szlachetny młodzieniec, dżentlemen w całem znaczeniu! Zresztą wszyscy tak o nim sądzą i cieszę się szczerze, droga kuzynko, widząc, iż związek twój z nim wróży« ci napewno wiele szczęścia w przyszłości.<br> {{tab}}— Dzięki za twe życzenia, kuzynie — odparła panna Verrière z lodowatą obojętnością. Co do przyszłości, tej nikt z nas nie zna i nikt wiedzieć nie może, co ona nam zachowuje...<br> {{tab}}— Na honor! masz słuszność w tym razie, kuzynko. Nikt przewidzieć nie może dziś, co go spotka nazajutrz. Cieszącym się nadzieją długiego życia może go zaledwie kilka godzin pozostaje. Marzymy Bóg wie o czem, unoszeni ambicyą, miłością. Biegniemy za szczęściem i chwałą, aż oto śmierć naraz przychodzi i przecina wszelkie nasze złudzenia. Codziennie się to zdarza i we wszystkich rodzinach zarówno. Mógłbym ci przytoczyć setki przykładów. Nasz biedny krewny naprzykład... któżby się był spodziewał?<br> {{tab}}Wyrazy te przeszyły jak ostrzem serce biednego dziewczęcia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1106|num=57}}{{tab}}— O kim mówisz, kuzynie? — pytała drżąca.<br> {{tab}}— Jakto, nic nie wiesz? — odrzekł wicehrabia. — Mówię o naszym krewnym, Emilu Vandame.<br> {{tab}}— Boże!... cóż mu się stało?<br> {{tab}}— Rzecz zwykła śmiertelnikom... umarł.<br> {{tab}}— Umarł?! — zawołały naraz zakonnica z panną Verrière, uderzone wspólnem uczuciem boleści. Umarł... to niepodobna!<br> {{tab}}— Nieszęściem, tak jest i to napewno! Nie czytujecie więc panie dzienników?<br> {{tab}}— Przeciwnie... czytujemy wszystkie wiadomości z Tonkinu — odrzekła siostra Marya. — Nazwisko jednak Vandame nie było zamieszczonem, jestem tego pewna...<br> {{tab}}— Rzecz prosta... ponieważ biedny Emil nie wylądował. Zmarł na cholerę w Tulonie.<br> {{tab}}— To fałsz... ohydne kłamstwo... — wołała Aniela, drżąc cała. — Ja ci powiadam, że to fałsz, kuzynie!<br> {{tab}}— Niestety! Jest to urzędowa wiadomość. Szaleństwem byłoby wątpić w tym razie. Mam przypadkiem przy sobie numer tego dziennika, w którym znajduje się lista oficerów, zmarłych na epidemię. Przeczytaj więc sama.<br> {{tab}}Tu wyjął dziennik z kieszeni.<br> {{tab}}Siostra Marya pochwycić go chciała, wszakże panna Verrière, wyrwawszy go jej, wlepiła wzrok w miejsce, jakie wskazywał jej Jerzy.<br> {{tab}}Obłąkanemi oczyma przebiegała wiersze dziennika, który nagle wypadł jej z ręki.<br> {{tab}}Krzyk straszny, głuchy, wybiegł z piersi nieszczęśliwej i padła na ziemię w omdleniu, zanim siostra Marya wraz z młodą przyjaciółką dziewczęcia przybiedz ku niej zdołały.<br> {{tab}}W ogrodzie dosłyszano krzyk panny Verrière, widziano jej upadnięcie. Kilka osób wbiegło z pośpiechem do salonu, a między niemi Desvignes.<br> {{tab}}— Co się tu dzieje? — zapytał, udając zatrwożonego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1107|num=58}}{{tab}}— Nic tak ważnego, mam nadzieję... — odpowiedziała zakonnica. — Anielka zasłabła z wielkiego gorąca. Przywołaj pan corychlej służących.<br> {{tab}}— To zbyteczne — odrzekł i wziąwszy omdlałe dziewczę w ramiona, wyniósł je z salonu.<br> {{tab}}Tuż za nim wyszła siostra Marya.<br> {{tab}}Wypadek ten sprowadził popłoch pomiędzy zebranymi.<br> {{tab}}Oczekiwano z obawą wiadomości.<br> {{tab}}Po kilku minutach ukazał się Desvignes.<br> {{tab}}— To nic... — rzekł — proste omdlenie. Panna Verrière, będąc rekonwalescentką, uległa znużeniu. Po krótkim spoczynku do sił powróci napewno.<br> {{tab}}Cierpienie Anieli okazało się jednak bardziej zatrważającem, niż wszyscy mniemali. Siostra Marya posłała po doktora do Malnoue.<br> {{tab}}Skoro tylko przybył, wprowadzono go bezzwłocznie do pokoju córki bankiera.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Około ósmej zrana Wiliam Scott, wsiadłszy na pociąg winceńskiej drogi żelaznej, jechał ku Saint-Maur-les-Fossés.<br> {{tab}}Miał na celu ugodzenie kobiety gospodyni, któraby mogła poświęcić dziennie kilka godzin czasu na pielęgnowanie chorej i prowadzenie gospodarstwa w domku, wynajętym przez Pawła Béraud dla Wiktoryny.<br> {{tab}}Odnalazłszy taką kobietę, zaprowadził ją natychmiast do wspomnionego mieszkania.<br> {{tab}}Zbliżała się godzina przybycia Pawła z żoną Eugeniusza Loiseau.<br> {{tab}}Ów były urzędnik kredytowego biura lyońskiego wyczekiwał od rana przed szpitalem na przybycie doktora Richard.<br> {{tab}}Skoro się lekarz ukazał, zmierzając ku żelaznym kratom budynku, Paweł podbiegł naprzeciw niego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1108|num=59}}{{tab}}— A! to pan... — rzekł lekarz, poznawszy go odrazu. — Twoja obecność przekonywa mnie, żeś widział się ze swą kuzynką, oraz żeś otrzymał jej zezwolenie. Natychmiast podpiszę dla niej uwolnienie ze szpitala, sądzę albowiem, iż bezzwłocznie będziesz ją chciał zabrać.<br> {{tab}}— Tak... radbym, panie doktorze, gdyby można...<br> {{tab}}— Czemu nie? Lecz masz pan powóz?<br> {{tab}}— Mam fiakr nader obszerny, wygodny, i ubranie dla niej.<br> {{tab}}— Weź pan to ubranie i pójdź za mną. Oddasz je infirmerce, poczem zaczekasz na mnie w mym gabinecie.<br> {{tab}}W pół godziny później Wiktoryna w ubraniu, prowadzona przez dozorczynię, ukazała się we drzwiach gabinetu.<br> {{tab}}Na widok Pawła uczuła dziwny ból w sercu, potok łez spłynął po jej twarzy.<br> {{tab}}— Dlaczego płaczesz? — wyszepnął tkliwie, biorąc jej rękę. — Nasze wspólne szczęście rozpocznie się teraz.<br> {{tab}}I zwolna, bardzo ostrożnie, z uwagi, iż bym mocno jeszcze osłabioną, zaprowadził ją do powozu, który miał ich zawieźć do Saint-Maur.<br> {{tab}}Wiliam Scott, a raczej ów mniemany {{Korekta|burgundczyk|Burgundczyk}}, oczekiwał na nich przed domkiem.<br> {{tab}}— Racz pani objąć w posiadanie swój mały raj ziemski — rzekł do Wiktoryny. — Wszystko jest już przygotowanem na twoje przyjęcie. Możemy zasiąść do stołu’...<br> {{tab}}Paweł przedstawił {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}, jako najlepszego swego przyjaciela i Wiktoryna podała mu rękę.<br> {{tab}}Czuła się szczęśliwą, widząc się na wsi, pośród pełnego światła, zieloności i kwiatów.<br> {{tab}}Po śniadaniu wyszli we troje nad brzeg Marny, gdzie zasiadłszy pod wielkiemi drzewami, rozmawiali o wielu przedmiotach, z wyjątkiem tych, jakie wszystkim trojgu głównie myśl zajmowały.<br> {{tab}}Dzień zeszedł prawie wesoło.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1109|num=60}}{{tab}}Około dziewiątej wieczorem Scott odjechał, pozostawiając uszczęśliwionego Pawła i Wiktorynę, mniej już troszczącą się o dalszą swą przyszłość.<br> {{tab}}We dwa dni potem znów przybył ich odwiedzić. Rekonwalescencya młodej kobiety postępowała szybko. Sine linie wokoło oczów niknęły. Wychudłe jej policzki zwlna się wypełniały. Lekkie rumieńce zastąpiły bladość. Usta poczęły przybierać barwę purpurową.<br> {{tab}}Zwykła głęboka melancholia, ogarniająca młodą kobietę, ukazywała się już tylko czasami.<br> {{tab}}Odwiedziny Will Scotta krótko trwały. Celem ich było upewnienie się, czy przez te dni kilka Paweł nie opuścił wiejskiego ustronia i nie wrócił do Paryża. Przekonał się, iż on nie oddali się od Wiktoryny.<br> {{tab}}Béraud, posiadając obecnie do sześciuset franków, postanowił nie szukać dla siebie zajęcia, dopóki nie wyda trzeciej części pomienionych pieniędzy. Irlandczyk przeto osądził, iż nadeszła chwila stanowczego działania.<br> {{tab}}W domu przy ulicy Lobineau położenie Joanny Desourdy coraz cięższem się stawało. Kilka franków, otrzymanych za sprzedaż kolczyków Liny, wyczerpały się zupełnie i znowu chleba braknąć poczęło.<br> {{tab}}Joanna czuła, iż ją ogarnia obłąkanie. Zamęt jej umysł przejmował, halucynacye następowały jedne po drugich.<br> {{tab}}Jednocześnie gorączka pożerała jej dziecię. Oczy biednej Liny zapadały coraz bardziej, policzki jej coraz więcej wklęsłemi się stawały.<br> {{tab}}— Mamo... jam głodna... — szeptała od czasu do czasu osłabionym głosem.<br> {{tab}}Ów straszny wyraz: „Jam głodna!“ odbrzmiewał jak jęk żałobnego dzwonu w duszy matki nieszczęśliwej.<br> {{tab}}A nietylko chleba im brakowało, ale i światła także. Z chwilą, gdy mrok zapadał, trzeba było przepędzać całe godziny w głębokiej ciemności.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1110|num=61}}{{tab}}Gdyby Joannie pozostało choć kilka sous na kupienie węgli, nie zawahałaby się zakończyć męki, przechodzące jej siły, uciekłaby się do szukania w śmierci spoczynku wraz z Liną, nieszczęściem jednak, nic nie posiadała.<br> {{tab}}Pośród tych myśli, pełnych rozpaczy, pragnienie zemsty nasuwać się jej poczęło.<br> {{tab}}— I ja sie nie zemściłam!... — powtarzała z goryczą. — Nie zgładziłam tego nędznika, który zabija nas obie!...<br> {{tab}}Słaby głos dziecka przerwał to rozmyślanie.<br> {{tab}}— Mamo... och! mamo, jam głodna!... — szeptał ów głos.<br> {{tab}}— Ach! — zawołała Joanna, zrywając się, jak pół obłąkana; — ach! gdybym mogła dać się jej napić krwi tego zbrodniarza!<br> {{tab}}I myśl kradzieży dla pożywienia dziecka przebiegła jak błyskawicą jej umysł.<br> {{tab}}— Ukraść gdzie prześcieradło, ukryć je pod spódnicą, a potem sprzedać, miałaby przynajmniej za co kupić chleba... pożywiłaby małą swą Linę.<br> {{tab}}Odepchnęła jednak ze zgrozą ową chwilową pokusę.<br> {{tab}}— Nie... nie! — szepnęła — nigdy podobnej hańby! Lepiej pójść żebrać! Duma u matki jest zbrodnią, skoro jej dziecię z głodu umiera!<br> {{tab}}Ucałowawszy Linę, która coraz ciszej powtarzała: „Jam głodna... jam głodna!“... z obłąkanym umysłem, chwiejąca się, zeszła ze schodów i udała się — wprost przed siebie ulicą Sekwany.<br> {{tab}}Jakiś przechodzeń zbliżał się ku niej.<br> {{tab}}Zakrywszy twarz jedną ręką, wyciągnęła drugą, szepcąc zcicha:<br> {{tab}}— Litości... miłosierdzia!<br> {{tab}}Przechodzień szedł dalej, nic nie odpowiedziawszy:<br> {{tab}}Joanna pobiegła na los szczęścia, wprost siebie, nie wiedząc sama, gdzie idzie, w ulice, jakich nie znała, powtarzając:<br> {{tab}}— Litości... miłosierdzia nademną i nad mojem dzieckiem, które z głodu umiera!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1111|num=62}}{{tab}}Głuchy na owo rozdzierające wezwanie, tłum przechodził obojętnie. Żadna ręka grosza jej nie podała.<br> {{tab}}A jednak uczucie litości jest rozwiniętem do wysokiego stopnia w sercach paryżan, wylewających łzy w teatrach na wzruszającym dramacie. Posiadają oni istotnie w duszach miłosierdzie i chętnie biegną na pomoc nędzy.<br> {{tab}}Nieszczęściem jednak, Joanna zwracała się do ludzi, śpieszących za swemi interesami, mocno zajętych, takich, którzy gdzieindziej składali jałmużnę, lub którzy może byli tak biednymi jak ona.<br> {{tab}}Zrozpaczona i wycieńczona, czuła, iż siły opuszczać ją poczynają, Zrobiła wszelako jeszcze ostatni wysiłek.<br> {{tab}}— Moja córka z głodu umiera... panie, miej litość nad nią i nademną!... — wyjąknęła, zwracając się do zbliżającego przechodnia.<br> {{tab}}Tym razem ów mężczyzna przystanął.<br> {{tab}}— Wejdź tu, biedna kobieto — rzekł, wskazując drzwi sklepu — tam dadzą ci chleba. — I odszedł.<br> {{tab}}Nieszczęśliwa matka spojrzała w kierunku wskazanym.<br> {{tab}}Na zawieszonej po nad drzwiami tablicy wyczytała te słowa:<br> {{c|''Podział kęsa chleba''.}} {{tab}}Wydała okrzyk radości.<br> {{tab}}Niegdyś słyszała ona o owych dobroczynnych zakładach, otwartych za pomocą prywatnego miłosierdzia, w obecnem wszakże oszołomieniu zupełnie o tem zapomniała. Tu może było dla niej zbawienie!<br> {{tab}}Wzmocniona nadzieją, weszła do przysionka, w którym stojący mężczyzna wskazał jej drzwi, mówiąc:<br> {{tab}}— Proszę wejść!<br> {{tab}}Otworzywszy drzwi, znalazła się w wielkiej sali, zapełnionej stołami i ławkami.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1112|num=63}}{{tab}}W głębi, pod ścianą, stał rodzaj wielkiego bufetu, po za którym siedziały trzy kobiety.<br> {{tab}}Ów bufet założony był stosami chleba.<br> {{tab}}Joanna zbliżyła się nieśmiało.<br> {{tab}}Jedna z obecnych kobiet, ukroiwszy kawał chleba, podała go jej, mówiąc:<br> {{tab}}— Spocznij pani na której z tych ławek i zjedz chleb, zdajesz się być złamaną znużeniem.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Joanna wiedziała, iż w miejscu tem, do którego przybyła, chleb powinien być tamże zjedzonym. Miała wszelako nadzieję, iż zdoła może w ukryciu unieść jakąś cząstkę tegoż.<br> {{tab}}Usiadła przeto na ławce obok drugich, równie jak ona nieszczęśliwych, o bladej cerze, zapadłych policzkach, którym głód szarpał wnętrzności.<br> {{tab}}A wielu było tych nieszczęśliwych! Kobiety, dzieci, starce, {{Korekta|mężczyzni|mężczyźni}} w sile wieku, których nieoględne postępowanie albo brak pracy do ciężkiej nędzy doprowadził.<br> {{tab}}Miłosierdzie równem dla wszystkich tu było. Nie odmawiano nikomu „kęsa chleba.“<br> {{tab}}Joanna, spojrzawszy wokoło siebie bojaźliwym wzrokiem, ułamała część z kawałka, jaki jej został podanym i zaniosła go do ust, jedząc, a raczej pochłaniając, z uczuciem niewysłowionej roskoszy, jaką sama sobie zarzucała, o córce to bowiem, a nie o sobie, myśleć jej należało.<br> {{tab}}Przez kilka minut udawała, iż je ów chleb, poczem, wsunąwszy go niepostrzeżenie do kieszeni, siedziała jeszcze na ławce przez kilka minut.<br> {{tab}}Te kilka minut, to cały wiek dla niej, gdyż w owej chwili Lina wymawiała bezwątpienia owe wyrazy, jakie przejmowały ją dreszczem:<br> {{tab}}„Mamo! jam głodna... jam {{Korekta|głodna!„|głodna!“}}<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1113|num=64}}{{tab}}Podniósłszy się, postąpiła ku drzwiom. Wziąwszy za klamkę, miała już wyjść, gdy jednasz obecnych w sali nadzorczyń zastąpiła jej drogę.<br> {{tab}}— Czy pani nie znasz reguł tego zakładu? — wyrzekła.<br> {{tab}}Joanna zacinała się.<br> {{tab}}— Reguł? — pomorzyła zcicha.<br> {{tab}}— Tak... surowo jest zabronionem wynosić na zewnątrz chleb, jaki się tu daje.<br> {{tab}}Biedna matka pobladła.<br> {{tab}}Chciała zaprzeczyć, przerwała jej dozorczyni:<br> {{tab}}— Patrzałam na ciebie, me dziecię — rzekła łagodnie — widziałam, żeś wsunęła prawie cały swój chleb do kieszeni.<br> {{tab}}— Prawda! — odpowiedziała Joanna, składając ręce błagalnie — jednak przez litość pozwól mi pani zabrać ten chleb... To dla mego dziecka... dla mojej córki... dla mej biednej córki, która wraz zemną z głodu umiera!<br> {{tab}}— Trzeba ci było przyprowadzić z sobą swą córkę.<br> {{tab}}— Leży w łóżku ciężko chora... głód ją zabija!<br> {{tab}}Tu nieszczęśliwa matka, dobywszy z kieszeni kawałek chleba, ukazała go dozorczyni.<br> {{tab}}— To dla niej... — wylękła. — Odbierzesz-że mi go pani?<br> {{tab}}— Tak... ponieważ ściśle do przepisów stosować się nam nakazano — odpowiedziała wzruszona, chleb odbierając. — Reguła jest niewzruszoną, musimy ją szanować, chcąc szanować samych siebie. Zjedz pani tutaj ten chleb, ponieważ widzę, że potrzebujesz posiłku i przyjmij odemnie ten drobny datek, jaki ci z serca ofiaruję. Będziesz zań mogła dla dziecka kupić pożywienie.<br> {{tab}}Joanna uścisnęła z wdzięcznością rękę, podającą jej tyle potrzebną pomoc, a złożywszy na niej pocałunek, jąkała ze łzami:<br> {{tab}}— Och! dzięki ci, pani... stokrotne dzięki!<br> {{tab}}Poczem, zapomniawszy o dręczącym głodzie i o spożyciu na miejscu przeznaczonego jej chleba, szybko wybiegła.<br> {{tab}}Ulica Lobineau leżała w oddalonej części miasta.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1114|num=65}}{{tab}}Joanna szła przyśpieszonym krokiem, o ile jej pozwoliło silne osłabienie, a wstąpiwszy do piekarni, kupiła dwa funty chleba i dobiegła nareszcie do domu, szybko się posuwając po schodach.<br> {{tab}}W miarę, jak wchodziła, myśl, iż przynosi dla córki pożywienie, dodawała jej siły.<br> {{tab}}— Lino!... dziecię me drogie... — wołała, wbiegając do pokoju, nie zamknąwszy drzwi nawet za sobą; — przynoszę ci pożywienie... Obudź się, obudź, lube kochanie.<br> {{tab}}I ułamawszy kawałek chleba, przybiegła z nim do łóżka dziecięcia.<br> {{tab}}Lina blada, z zamkniętemi oczyma, nie poruszała się wcale.<br> {{tab}}— Dziecię ukochane... przebudź się, przebudź!... — wołała matka i pochyliwszy się ku córce. złożyła na jej czole pocałunek.<br> {{tab}}Nagle cofnęła się, jak skamieniała.<br> {{tab}}Zlodowaciałe czoło dziecka zmroziło jej wargi. Wróciwszy do łóżka, pochwyciła Linę w objęcia.<br> {{tab}}Dziewczę oczów nie otwierało. Bezwładna główka jego chwiała się z jednej strony na drugą na matki ramieniu.<br> {{tab}}Joanna jęknęła rozpaczliwie. Drobne ciałko dziecięcia, z rąk jej się wysunąwszy, na łóżko upadło, podczas gdy nieszczęśliwa matka padła zarówno bez zmysłów na środek pokoju.<br> {{tab}}Jednocześnie jakiś mężczyzna ukazał się w otwartych drzwiach stancyjki.<br> {{tab}}Był czarno ubranym, z ponsową wstążeczką przy butonierce. Spostrzegłszy leżącą bez przytomności Joannę, pochylił się ku niej, kładąc rękę na sercu nieszczęśliwej.<br> {{tab}}— Żyje — wyszepnął po upływie sekundy. — To tylko proste omdlenie.<br> {{tab}}Podniósłszy się, podszedł do łóżka i dotknął swemi rękoma rąk Liny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1115|num=66}}{{tab}}— Ta już umarła... — rzekł i dobywszy portfel, wyjął zeń list, rzucając takowy na podłogę obok zemdlonej. Następnie wyszedłszy, udał się do właścicielki mieszkań umeblowanych.<br> {{tab}}— Trzeba, ażebyś pani posłała tam kogoś na ratunek — ozwał się wchodząc. — U jednej z twych lokatorek przytrafił się wypadek nieszczęśliwy...<br> {{tab}}— U kogo, panie?<br> {{tab}}— U pani Joanny Desourdy.<br> {{tab}}— Jaki wypadek?<br> {{tab}}— Dziecko jej zmarło.<br> {{tab}}— Ach! wielki Boże!... — zawołała gospodyni z przerażeniem.<br> {{tab}}— Ona sama, leży bez przytomności w omdleniu. Wszystko to bardzo jest smutnem! Oto sto franków, racz je pani doręczyć tej biednej kobiecie. Ja jutro tutaj przybędę...<br> {{tab}}Zmięszana tą wiadomością właścicielka, przyjęła sto franków. Jegomość czarno ubrany wyszedł. Przygotowawszy służącą, gospodyni udała się z nią na górę. Zastały tam Joannę leżącą w omdleniu.<br> {{tab}}Pomimo złej opinii, jaką ów agent policyi dał niegdyś o niej, właścicielce mieszkań ścisnęło się serce na ów rozdzierający widok.<br> {{tab}}— Podnieś tę nieszczęśliwą — rzekła do służącej i jednocześnie zbliżając się do łóżka.<br> {{tab}}— Niestety! — szepnęła — to dziecię umarło!<br> {{tab}}{{Korekta|— Służąca|Służąca}}, podniósłszy Joannę, posadziła ją na krześle, nacierając jej skronie zwilżoną w wodzie serwetą.<br> {{tab}}Nieszczęsna otworzyła oczy, patrząc wokoło siebie obłąkanym wzrokiem.<br> {{tab}}Dostrzegła swą córkę z bladą twarzyczką, jakby wykutą z marmuru, a na widok owego spokoju, jakim śmierć piętnuje swoje ofiary, padła na kolana, wyciągając ręce w stronę łóżka i głośnymi wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Moja córka... moje jedyne dziecię umarło!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1116|num=67}}{{tab}}— Odwagi, biedna matko... odwagi! — mówiła gospodyni — wobec nieszczęścia zbroić się siłą należy. I ja straciłam, dwóch mężów, a jednak ów cios przetrwać zdołałam. Dobrzy ludzie pamiętają, o tobie... Jakiś mężczyzna dekorowany przyniósł ci właśnie wsparcie i pomoc.<br> {{tab}}— Mnie pomoc? — pytała Joanna, pognębiona boleścią.<br> {{tab}}— Tak... Oto sto franków, jakie dla ciebie pozostawił.<br> {{tab}}Tu właścicielka położyła banknot na stole obok listu, jaki służąca, podniósłszy z ziemi tam umieściła.<br> {{tab}}— Dziękuję ci, pani, za twoją dobroć... — szeptała Joanna. — Proszę cię tylko, nie chciej mnie pocieszać, potrzebuję pozostać sama z moją córką.<br> {{tab}}— Pojmuję to i odchodzę... Potrzeba jednak będzie spisać akt zejścia dziecka.<br> {{tab}}— Później... nieco później ja przyjdę do pani. Zostaw mnie samą, zaklinam... Wszak widzisz, że boleść ta omal do szaleństwa mnie nie doprowadza.<br> {{tab}}Właścicielka odeszła ze służącą, dozwalając nieszczęsnej matce wypłakać boleść w samotności.<br> {{tab}}Była to zaiste scena rozrzewniająca nad wyraz.<br> {{tab}}Ofiara Pawła Béraud okrywała pocałunkami to biedne, wychudłe ciałko dziecięcia, Szepcące pod lodowatym majestatem śmierci.<br> {{tab}}— Umarła... umarła z głodu!... — wołała biedna matka z rozpaczą, a teraz, skoro ta biedna istota nic już nie potrzebuje, pomoc przybywa! To straszne... okropne! Zabił ją własny jej ojciec... Jej ojciec, ten potwór, zabił mi mą córkę. Ha! do tej chwili pokonywałam moje pragnienie zemsty, moją nienawiść. Teraz nic mnie już od nich nie powstrzyma. Moja córka umarła... Ja śmierć jej pomścić muszę... powinnam!<br> {{tab}}Po owym gwałtownym wybuchu smutku nastąpiła rozpacz ponura.<br> {{tab}}Chodząc po pokoju, Joanna zbliżyła się do stołu, na którym właścicielka położyła bilet bankowy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1117|num=68}}{{tab}}— Sto franków... szepnęła. — Kto mi mógł przynieść te pieniądze? Och! kimkolwiekbądź on jest, ja go błogosławię, dzięki jemu będę przynajmniej miała za co pochować mą córkę.<br> {{tab}}Tu nagle spostrzegła list, leżący obok banknotu.<br> {{tab}}— Ten list — wyrzekła — powiadomi mnie, od kogo pomoc przychodzi.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Ująwszy list w ręce, przeczytała przedewszystkiem adres półgłosem, nie mogąc go zrozumieć na razie.<br> {{tab}}Adres ów brzmiał:<br> {{f|align=left|lewy=45%|„Pani Wiktorynie Loiseau,}} {{f|align=left|lewy=50%|u pana Pawła Béraud,}} {{f|align=left|lewy=47%|w domku pod Wierzbami,}} {{f|align=left|lewy=52%|w Saint-Maur-les-Fossés.“}} {{tab}}Joanna powtórnie przeczytała. Ogniem zapłonęło jej spojrzenie. Zadrżała febrycznie.<br> {{tab}}— Wiktoryna... — zawołała — co słyszę?... Wiktoryna u Pawła Béraud?... Ach! nikczemnica... ach! nędznica! Jakże mnie ona oszukała. Żyją więc razem oboje... mieszkają pod jednym dachem... kochają, się i są, szczęśliwi! Używają pieniędzy, jakie mi ukradł ten człowiek, wtedy gdy ja tu płacze przy trupie mej córki, z głodu umierając: Gorączkowo rozdarła kopertę, a rozłożywszy ćwiartkę papieru, czytała co następuje:<br> {{c|„Pani!}} {{f...|lewy=5%}} {{tab}}Wyjaśnienia, jakie pani powinnaś była przewidzieć, zmuszają, mnie do zawiadomienia cię, że skandaliczne twe postępowanie nie pozwala mi powierzyć ci miejsca, o jakie prosiłaś. Któżby mógł powierzyć kierunek praco- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1118|num=69}}wni kobiecie, która opuściła męża, ażeby żyć z kochankiem.{{...f}} {{f|align=right|prawy=10%|Pozdrowienie załączam.“|po=8px}} {{tab}}Podpis był bardzo nieczytelnym.<br> {{tab}}— Ha! — zawołała Joanna — otóż dla niej nareszcie odmowa, upokorzenie, pogarda! Bóg za mnie mścić się poczyna! Lecz zkąd, od kogo pochodzi ten list? W jaki sposób znalazł się on tu, na moim stole? Kto go przyniósł? Ha! ten zapewne, który mi pośpieszył z pomocą. Najpewniej agent z jakiego dobroczynnego stowarzyszenia. Mając list do mnie, pomylił się i zostawił ten, który nie był do mnie adresowanym. Bóg chciał widocznie, by ta pomyłka nastąpiła. Należało mi odkryć występek tych dwojga nędzników, poznać ich schronienie, dla pomszczenia mej Liny. Ach! śpij w spokoju snem ostatnim ukochane dziecię, ty moje jedyne szczęście, jedyna miłości na ziemi, ty biedna, niewinna męczennico, spoczywaj w spokoju... Sprawiedliwość wymierzoną zostanie, przysięgam!<br> {{tab}}Ta nieszczęśliwa schowała list, adresowany do Wiktoryny wzięła banknot stufrankowy, a złożywszy pocałunek na czole zmarłej, zeszła do właścicielki mieszkań, zamknąwszy na klucz drzwi za sobą.<br> {{tab}}— Przebacz mi, pani, moje, zbyt szorstkie może, względem ciebie postąpienie... — wyrzekła, wchodząc — pojmujesz jednak mą rozpacz...<br> {{tab}}— Rozumiem to w zupełności i nie gniewam się bynajmniej — odparła gospodyni; — nie troszcz się pani o to, co mnie dotyczy, lecz pomyśl o pogrzebie biednej swej córki.<br> {{tab}}— Uczynię to i wkrótce przyniosę pani papiery, jakich potrzebujesz...<br> {{tab}}Tu odeszła, udając się do merostwa tegoż okręgu dla spisania aktu śmierci dziecka. Pogrzeb miał nastąpić nazajutrz, o czwartej godzinie, po wizycie lekarza i stwierdzeniu przezeń śmierci dziewczęcia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1119|num=70}}{{tab}}Nieszczęśliwa matka, kupiwszy trumnę, zapłaciła następnie gospodyni należność za komorne, a wróciwszy do swej stancyjki, zapaliła dwie świece przy głowie zmarłej i uklęknąwszy, z płaczem modlić się zaczęła.<br> {{tab}}Chwilami jej spojrzenie dzikim ogniem błyszczało, marszczyło się jej czoło, usta poruszać się przestawały. Pragnienie zemsty, ogarniając ją wtedy, przerywało modlitwę.<br> {{tab}}Tak wieczór, jak noc, jednako biednej matce ubiegły. Równo ze świtem powstała, a czując się z sił wyczerpaną, postanowiła pożywić się czemśkolwiek. Nie zdoławszy przy strasznem osłabieniu nic sobie przygotować, spożyła część otrzymanego wczoraj chleba, przyniesionego, niestety, zapóźno.<br> {{tab}}O w pół do czwartej włożono w trumnę zmarłą dziecinę, przybraną ręką matki w białą sukienkę. Owe przygotowania do zabrania umarłej były najcięższą torturą dla Joanny. Załamywała ręce, stojąc jak skamieniała, płakać już bowiem nie mogła; tyle łez w przeddzień wylała, iż ich już zbrakło w jej sercu.<br> {{tab}}Niedosyć, że śmierć zabrała jej ukochaną Linę, nikczemni ludzie jeszcze teraz i szczątki jej zabierają!<br> {{tab}}Po ukochanem dziecku pozostanie jej tylko wspomnienie, krwawiąca się, wiecznie niezagojona rana...<br> {{tab}}O godzinie czwartej dwóch owych ponurych ludzi, których gmin w swoim języku nazywa „żałobnikami,“ przyszli zabrać trumienkę i karawan odjechał z nią na cmentarz.<br> {{tab}}Joanna ze spuszczoną głową, załzawionemi oczyma, gardłem ściśniętem łkaniem, szła za tym wozem ubogich.<br> {{tab}}Nie sama jednak towarzyszyła temu pogrzebowi, jak o tem mniemała. Od rogu ulicy Lobineau fiakr ze spuszczonemi storami postępował za karawanem w odległości kilkudziesięciu kroków.<br> {{tab}}Przed przybyciem na cmentarz d’Ivry Joanna kupiła czarny krzyż drewniany i wieniec z nieśmiertelników, pośród, którego wyryte czarnemi literami widniały słowa: {{c|''Ukochanej mej córce''.}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1120|num=71}}{{tab}}U bramy cmentarza zatrzymał się jednocześnie i ów powóz, jadący za pogrzebem, wysiadł zeń mężczyzna czarno ubrany, w kapeluszu nasuniętym na oczy, i szedł w oddaleniu.<br> {{tab}}Ksiądz w towarzystwie kościelnego sługi prowadził ów orszak ubogi z chwilą wejścia jego na cmentarz.<br> {{tab}}Wkrótce przybyli wszyscy na miejsce, gdzie widzieć się dawały naprzód wykopane groby.<br> {{tab}}W jeden z nich spuszczono trumnę z dziecięciem Joanny.<br> {{tab}}Ksiądz nad trumną tą począł odmawiać modlitwy.<br> {{tab}}Klęcząca nad grobem zrozpaczona matka dusiła się prawie, wydając głuche jęki, podczas gdy ukryty po za kępami drzew ów mężczyzna z powozu przypatrywał się tej rozdzierającej scenie.<br> {{tab}}Ksiądz, pokropiwszy trumnę wodą święconą, wyrzekł ostatnie słowa modlitwy i odszedł.<br> {{tab}}Grabarze grób zarównali, wetknąwszy krzyż w świeżo poruszoną ziemię, poczem obadwa się oddalili.<br> {{tab}}Joanna ciągle klęczała.<br> {{tab}}Po kilku minutach powstawszy, zawiesiła na jednem z ramion krzyża wieniec nieśmiertelników, jaki trzymała w ręku.<br> {{tab}}Dusiły ją łkania, zdawało się jej, iż umrze z braku oddechu, że serce jej pęknie.<br> {{tab}}Kryzys ten jednak trwał krótko.<br> {{tab}}Przestraszający spokój, coś w rodzaju rozpaczy skamieniałej, nastąpił teraz.<br> {{tab}}— Dlaczego płakać? — zawołała ponuro, nie spostrzegając, że głośno mówi. — Rozłączenie nasze będzie tu krótkiem...<br> {{tab}}A wyciągając ręce w stronę grobu, wyrzekła:<br> {{tab}}— Dziś wieczorem połączę się z tobą, me dziecię, przed wieczorem zostaniesz pomszczoną...<br> {{tab}}Poczem upadłszy na kolana, modlić się zaczęła.<br> {{tab}}Mężczyzna, ukryty po za cyprysami, posłyszał wyrazy matki przesłane córce.<br> {{tab}}Dziwny uśmiech zadrgał mu na ustach i wemknąwszy {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1121|num=72}}się w sąsiednią aleję, wyszedł z cmentarza. Powóz oczekiwał na niego przy bramie.<br> {{tab}}— No! teraz do piwiarni pod Srebrnym Czopem — rzekł po angielsku do woźnicy. — Nie żałuj bicza, pośpieszaj, ponieważ bardzo mi pilno...<br> {{tab}}W czterdzieści minut przybyli na róg ulicy l’Ecole-de-Médicine.<br> {{tab}}Wiliam Scott w ubiorze {{Korekta|burgrndczyka|Burgrndczyka}} wysiadł i wszedł do piwiarni. Spojrzawszy tam wokoło, dostrzegł samotnie siedzącego przy stole Eugeniusza Loiseau.<br> {{tab}}Introligator, z głową wspartą na ręku, zdawał się być pijanym. Wzrok utkwił bezmyślnie w wypróżniony do połowy kieliszek absyntu.<br> {{tab}}Nowoprzybyły, usiadłszy obok niego, uderzył go po ramieniu.<br> {{tab}}Loiseau spojrzał szklistemi oczyma, a podając mu rękę, rzeki chrypliwym głosem:<br> {{tab}}— A! to ty... mój stary... Jak się masz... Nie widziałem cię wczoraj...<br> {{tab}}— Nie mogłem przyjść — odparł Irlandczyk. Miałem do załatwienia interesa w okolicach Paryża. Chodziłem, do jednego z mych krewnych po odebranie pieniędzy. Niestety, znalazłem go bez grosza, niepodobna cośkolwiekbądź nawet od niego wydobyć.<br> {{tab}}— Otóż więc posucha i w twej kieszeni zarówno?<br> {{tab}}— Posucha... niezupełnie... Wszakże moja sakiewka coraz cieńszą się staje.<br> {{tab}}— To źle... Cóż my nadal poczniemy?<br> {{tab}}— No... no... nie troszcz się o to przed czasem... Miejmy nadzieję, iż okoliczności polepszą się nareszcie. Nie o to tu teraz chodzi... Przyszedłem udzielić ci wiadomość... tak! nader ważną wiadomość! {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1122|num=73}}{{c|'''XIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Ważną wiadomość... mnie? — zapytał zdumiony Loiseau.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Posłuchaj. Mój kuzyn, do którego chodziłem, mieszka w Boissy-Saint-Léger. Przyszła mi myśl wybrać się do niego pieszo, spacerem. Wyszedłszy z Creteuil, szedłem nad brzegiem Marny i w drodze najniespodziewaniej odkryłem coś, co ciebie zbliska dotyczy...<br> {{tab}}— Mnie?<br> {{tab}}— Tak jest... na honor!<br> {{tab}}— Lecz cóż takiego?<br> {{tab}}— Wiadomo ci, że twój kuzyn, Paweł Béraud, nie jest wart wiele...<br> {{tab}}— Ba! nie mów wiele, ale raczej nic zupełnie, ten łotr! — wykrzyknął z uniesieniem Loiseau. — Dowiódł tego, wydzierając mi pieniądze w ciągu pięciu minut. W ten sposób nie postępuje się z przyjaciółmi, z krewnymi.<br> {{tab}}— W rzeczy samej... i ja się przekonałem, że on dyabelnie sobie zadrwił z ciebie — odrzekł, śmiejąc się, Will Scott. — Zgadnij, dlaczego on ci odebrał te pożyczone dwieście franków?<br> {{tab}}— Aby mi przykrość wyrządzić, bez grosza mnie pozostawić.<br> {{tab}}— Gorzej niż to... Jak dawno go nie widziałeś?<br> {{tab}}— Od chwili, gdym mu zapłacił. Wiem, iż tego samego dnia wyprowadził się z hotelu.<br> {{tab}}— Nie wiesz, gdzie mieszka, co się z nim dzieje?<br> {{tab}}— Posłuchaj mnie, Loiseau... Nie lubię mięszać się w obce sprawy, lecz tam, gdzie chodzi o prawdziwego przyjaciela, jakim ty dla mnie jesteś, skoro widzę, iż ktoś drwi sobie z życzliwego dla mnie człowieka, to mnie oburza, znieść tego nie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1123|num=74}}mogę. Mówiłeś mi, że twoja żona nie cierpiała Pawła Béraud, prawda?<br> {{tab}}— Nie mów mi o mojej żonie!... — przerwał introligator, uderzając z gniewem nogą o podłogę.<br> {{tab}}— A jednak trzeba, ażebym ci o niej mówił...<br> {{tab}}— Z jej to przyczyny znajduję obecnie w takiem łożenia — mówił pijak z akcentem nienawiści. — Gdyby nie wstrętne te sceny, jakie mi o byle co wyprawiała, nie byłbym sobie obrzydził domu i nie byłbym opuścił warsztatu, a tym sposobem nie pozostał jak teraz na bruku bez roboty, bez chleba!<br> {{tab}}— Miała być może powody, pragnąc obrzydzić ci dom...<br> {{tab}}— Jakie powody... jakie powody?<br> {{tab}}— A być może, twój kuzyn Béraud miał także swoje, zachęcając cię do zaślubienia Wiktoryny, co go zbliżyło ku niej. Zdaje mi się, iż oni oboje doskonale się rozumieli i wspólnie działali dla sprowadzenia separacyi pomiędzy nią a tobą, ta bowiem separacya pozwalała im urzeczywistnić niektóre zamiary...<br> {{tab}}Loiseau spojrzał groźnie na mówiącego.<br> {{tab}}— Co chcesz przez to rozumieć? — zapytał.<br> {{tab}}— Hi... rzecz najprostszą w świecie, iż w chwili obecnej twa żona wraz z twoim kuzynem, być może, znajdują się razem...<br> {{tab}}— Mów jasno i — wrzasnął introligator przerywanym głosom. — Co chcesz powiedzieć o mojej żonie? Prowadziła ona zemną kłótnie i sprzeczki, prawda, alem ja temu byt winien. Chciała mną rządzić, zawojować mnie, to prawda, była to jednak uczciwa kobieta, którą gdym opuścił, zabrano do szpitala. To wszystko jest winą z mej strony... Tak... moją własną winą, nie czyją.<br> {{tab}}Pod wpływem absyntu myśli w mózgu introligatora mięszać się widocznie zaczęły.<br> {{tab}}— Ha! ha! — zaśmiał się {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, wzruszając ramionami. — Śmiesznym jesteś zaprawdę, przypisując sobie winę i szpi- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1124|num=75}}tal. Żartowano sobie z ciebie i dotąd jeszcze żartują. Paweł Béraud i twoja żona żyją z sobą razem.<br> {{tab}}— Na imię nieba... coś ty powiedział? — krzyknął Loiseau, chwytając za kołnierz Will Scotta i trzęsąc nim silnie.<br> {{tab}}— Powiedziałem {{Korekta|tylke|tylko}} prawdę...<br> {{tab}}— Więc Paweł miałby mieszkać z moją żoną?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Wiktoryna więc wyszła ze szpitala?<br> {{tab}}— Tak się zdaje... ponieważ oboje na wsi mieszkają w prawdziwem gniazdku miłości.<br> {{tab}}— Widziałeś ich?<br> {{tab}}— Jak ciebie teraz przed sobą.<br> {{tab}}— To kłamstwo... fałsz! Nadto byłoby nikczemnem, gdyby miało być prawdą! Ach! gdyby się sprawdziło to, co mówisz, zabiłbym na miejscu oboje... Tak, przysięgam na Boga, zabiłbym ich... Lecz nie... to niepodobna<br> {{tab}}— I ja sądziłem, że to być nie może, dopókim ich nie ujrzał siedzących obok siebie pod drzewami. Przypuszczałem, iż się mylę... że łudzi mnie podobieństwo... Zbliżywszy się jednak poznałem, że wszelka wątpliwość nie istnieje w ©na względzie. Wątpiąc jednakże do ostatniej chwili, począłem wypytywać sąsiadów. „Ten pan — odpowiedziano mi — który tam mieszka, nazywa się Paweł Béraud... Wynajął ten domek na, całe lato.“<br> {{tab}}— I Wiktoryna była z nim... u niego?<br> {{tab}}— Powtarzam ci to już po raz dwudziesty, a ty spoglądasz na mnie, jak gdybyś chciał mnie zabić...<br> {{tab}}— Zaprowadzisz mnie więc do tego domku... słyszysz... zaprowadzisz... jeżeli jesteś mym przyjacielem. A jeżeliś się nie omylił, no! będzie dziś wieczorem widowisko, jakie nie często się zdarza.<br> {{tab}}— Zaprowadzę cię gdzie zechcesz, do czarta, byś się przekonał wlasnemi oczyma. Cóż chcesz jednakże uczynić? Co zrobić zamierzasz?<br> {{tab}}— Co zrobię? — powtórzył introligator, zaciskając pięści — zobaczysz. Powiedz mi, czy masz rewolwer?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1125|num=76}}{{tab}}— Mam.<br> {{tab}}— Przy sobie?<br> {{tab}}— Tak... noszę go zawsze przez nawyknienie, od czasu moich podróży.<br> {{tab}}— Dobrze więc... Daj mi swój rewolwer, a będziesz widział, co zrobię. Ha! ona mnie więc porzuciła, ta nędznica, a z tamtym żyje... To nadto!... Muszę ich schwytać na gorącym uczynku...<br> {{tab}}— A wtedy? — pytał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— Wtedy... zabiję ich razem oboje... słyszałeś? Mam wszelkie prawo ku temu... Sądy mnie uniewinnią, jestem tego pewny...<br> {{tab}}Od kilku chwil Loiseau w uniesieniu głos podniósł, wskutek czego poczęto na nich obu zwracać uwagę w piwiarni.<br> {{tab}}Scott spostrzegł to.<br> {{tab}}— Uspokój się... — rzekł zcicha. — Na co wtajemniczać obcych ludzi w domowe swe sprawy? Skończ swój kieliszek absyntu i umykajmy. Zaprowadzę cię tam, dokąd chcesz iść...<br> {{tab}}Loiseau jednym tchem wypróżniwszy kieliszek, podniósł się, a rzuciwszy na stół pieniądze, wyszedł z {{Korekta|irlandczykiem|Irlandczykiem}}.<br> {{tab}}— Gdzie idziemy? — zapytał, skoro znaleźli się na ulicy.<br> {{tab}}— Na stacyę winceńskiej drogi żelaznej. Lecz ty nie zajdziesz... nogi drżą pod tobą...<br> {{tab}}— To z gniewu, ze wzburzenia...<br> {{tab}}— Wsiądźmy do fiakra... Oto właśnie jest jeden.<br> {{tab}}Tu pomocnik Arnolda Desvignes wskazał powóz, kierowany przez angielskiego woźnicę, który oczekiwał już przy trotuarze.<br> {{tab}}Wsiadłszy weń wraz z Eugeniuszem Loiseau, zawołał:<br> {{tab}}— Bastylia... droga żelazna!<br> {{tab}}Fiakr ruszył z miejsca.<br> {{tab}}Introligator, rzuciwszy się w głąb powozu, wymawiał zdania przerywane, gestykulując jak człowiek obłąkany.<br> {{tab}}— Dlaczego sobie zaprzątasz tem mózg daremnie? — rzekł Scott. — Potrzeba ci teraz zimnej krwi, rozwagi...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1126|num=77}}{{tab}}— Będę ją miał, nie lękaj się... skoro nadejdzie stosowna chwila, zabiję oboje... Będę spokojnym, zobaczysz. Daj mi swój rewolwer...<br> {{tab}}{{Korekta|Dam|— Dam}} ci go we właściwym czasie.<br> {{tab}}Wysiedli na stacyi, gdzie Scott kupił dwa bilety powrotne do Saint-Maur-les-Fossés.<br> {{tab}}W kilka chwil później jechali obaj.<br> {{tab}}Wieczór zapadał, noc nadchodziła, a po dniu nadzwyczaj gorącym, zmierzch nie przynosił upragnionego chłodu.<br> {{tab}}Wielkie ołowiane chmary, przerzynane od czasu do czasu cichemi błyskawicami, zbierały się na horyzoncie.<br> {{tab}}Ciężkość atmosfery, przesyconej elektrycznością, oznajmiała burzę.<br> {{tab}}Paweł z Wiktoryną obiadowali razem w ogrodzie.<br> {{tab}}Rekonwalescentka odżywała widocznie.<br> {{tab}}Gospodyni, ugodzona przez Scotta, od pół godziny wyszła z Saint-Maur. Wiktoryną wraz z Pawłem, siedząc pod wielkiemi drzewami, rozmawiali.<br> {{tab}}Zdawało się młodej kobiecie, iż jakieś nieznane horyzonty, światy czarowne, otwierają się przed jej zdumionemi oczyma. Oswajała się z myślą, że Paweł Béraud mógł kiedykolwiek stać się dla niej czemś więcej niż krewnym, a myśl ta nie zawierała w sobie nic występnego, gdyby się dała urzeczywistnić po uzyskaniu rozwodu z Eugeniuszem Loiseau, jaki łatwo było otrzymać.<br> {{tab}}Dlaczegóżby ona zostać nie mogła panią Béraud?<br> {{tab}}Mgła powstająca nad rzeką skutkiem całodziennego upału, nie pozwoliła obojgu dłużej pozostać nad brzegiem wody.<br> {{tab}}Wiktoryną czuła się dziwnie osłabioną i zdenerwowaną.<br> {{tab}}— Wracajmy... — rzekł Paweł — udasz się na spoczynek.<br> {{tab}}— Radabym jeszcze posiedzieć, a nie chodzić spać tak wcześnie — odpowiedziała. — Inaczej źle spać będę, a obawiam się nocy bezsennych... smutne myśli natenczas mnie ogarniają.<br> {{tab}}— Będziemy rozmawiali dopóki zechcesz... lecz wracać {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1127|num=78}}potrzeba. Doktór najmocniej zabronił ci pozostawać na rosie wieczornej.<br> {{tab}}Tu podniósłszy się, szli razem w stronę domu wiejskiego. Wszedłszy tam, Wiktoryna usiadła na fotelu.<br> {{tab}}— Zamknąłeś na klucz furtkę w sztachetach, od ogrodu? — zapytała.<br> {{tab}}— Nie jeszcze... zamknę ją, skoro spać się położysz.<br> {{tab}}— Dlaczego nie teraz?<br> {{tab}}— Nie obawiaj-że się... wszak ja tu jestem.<br> {{tab}}— Wiem o tem, a jednak, mimo wszystko dziwna, niepojęta ogarnia mnie trwoga!...<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Trwoga? — powtórzył Paweł, zapalając świecę; — lecz czegóż się obawiasz, ukochana?<br> {{tab}}— Gdyby „on“ się dowiedział, że ja tu mieszkam wraz z tobą, mógłby przyjść... Ma wszelkie prawo ku temu...<br> {{tab}}— Lecz zkąd mógłby się dowiedzieć, że mieszkamy razem. Zresztą przyrzekłaś mi, iż nigdy o nim wspominać nie będziesz...<br> {{tab}}— To prawda... — szepnęła z bladym uśmiechem — wybacz mi, kuzynie. Nie jestem w stanie zwalczyć ogarniającego mnie smutnego nad wyraz uczucia...<br> {{tab}}— Przeczucie to jest kłamliwem w tym razie. Jak możesz sądzić, aby ten człowiek jeszcze myślał o tobie?... On nie wie nawet, czy żyjesz... Dla niego jedna tylko istnieje namiętność, {{Korekta|pijaństwę|pijaństwem}}... Nie myśl o nim, proszę... Rozmawiajmy raczej o naszej przyszłości...<br> {{tab}}I wziąwszy krzesło, usiadł obok Wiktoryny, ująwszy jej ręce.<br> {{tab}}Niebo coraz czarniejszem się stawało. Wiatr wschodni dął gwałtownie, pędząc ciemne chmury, po za któremi huczał grzmot w oddaleniu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1128|num=79}}{{tab}}W owej to chwili kobieta blada, osłabiona, zaledwie iść mogąca, wysiadła z pociągu, nadeszłego z Paryża do Saint-Maur. Szła obok linii drogi żelaznej aż do mostu, znajdującego się przy gościńcu, wiodącym do Créteuil.<br> {{tab}}Druga kobieta, idąc prędko po za nią, wkrótce ją doścignęła i właśnie chciała przeminąć.<br> {{tab}}— Wybacz pani... — rzekła podróżna, lecz czy nie mogłabyś mi wskazać, gdzie się tu znajduje Domek pod Wierzbami?<br> {{tab}}— Najchętniej... znam dobrze to miejsce. Pójdź pani zemną, a wskażę ci drogę, inaczej bowiem nie trafiłabyś pośród ciemności.<br> {{tab}}Joanna Desourdy, którą zapewne poznali czytelnicy, szepnąwszy kilka słów podziękowania, dążyła za swą przewodniczką.<br> {{tab}}Po dziesięciu minutach drogi, odbytej w milczeniu, towarzyszka Joanny zatrzymała się.<br> {{tab}}— Uważaj pani... — wyrzekła — idź prosto tą ścieżką, zaprowadzi cię ona na mały most nad odnogą Marny. Przeszedłszy ów most, zwrócisz się na lewo. Domek pod Wierzbami jest pierwszym, jaki spotkasz na drodze. Omylić się nie możesz. Otacza ją żelazne osztachetowanie i wielkie płaczące wierzby, jakie widać zdaleka. Ja idę na prawo. Śpiesz się pani, bo za chwilę nie będzie bezpiecznie znajdować się na zewnątrz. Deszcz zaczyna padać wielkiemi kroplami. Dobrej nocy pani!<br> {{tab}}— Dziękuję za życzliwą pomoc — odpowiedziała Joanna, wchodząc na wskazaną ścieżkę, prowadzącą do mostu, jaki przebyła w oka mgnieniu.<br> {{tab}}Szła śpieszniej, jakoby odzyskawszy siły i wkrótce spostrzegła żelazne sztachety ogrodu. Nad temi żelaznemi sztachetami wielkie płaczące wierzby spuszczały swe giętkie gałęzie nakształt rozwiniętych warkoczów.<br> {{tab}}Przystanąwszy chwilę, patrzyła wewnątrz przez kraty.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1129|num=80}}{{tab}}W końcu alei na prawo wznosił się domek.<br> {{tab}}Światło błyszczało w jednem z okien parterowych, lecz białe zapuszczone firanki nie dały nic wewnątrz rozeznać.<br> {{tab}}— To tu... — szepnęła Joanna, powstrzymując gwałtowne uderzenia serca. Tu to ukryli się oni... W jaki sposób ich podejść?<br> {{tab}}Ręka jej machinalnie dotknęła zamku, a za poruszę niem drzwi, które nie były zamknięte, zcicha się otwarły.<br> {{tab}}Joanna weszła do ogrodu, z nadmiaru jednak wzruszenia nogi gięły się pod nią, musiała zatrzymać się na kilka, sekund, dla pochwycenia oddechu.<br> {{tab}}Nakoniec zwolna i lekko, tłumiąc odgłos kroków, zbliżyła się ku domkowi, a stanąwszy przy oświetlonem oknie, wsparła twarz o szybę.<br> {{tab}}Szpara pomiędzy dwiema źle złączonemi firankami patrzeć jej dozwoliła. Zadrżała nieszczęśliwa i w tył cofnęła się nagle na widok Pawła Béraud z Wiktoryną.<br> {{tab}}Dobywszy natenczas rewolwer, kupiony przy wyjeździe z Paryża, odciągnęła kurek. Pozostawało jej tylko nacisnąć cyngiel, by śmierć w piorunujący sposób wybiegła z tej rury żelaznej.<br> {{tab}}Schowawszy rewolwer do kieszeni, pochyliła się powtórnie nad szybą i nasłuchiwać bacznie poczęła.<br> {{tab}}Zdawało się jej, że słyszy i rozpoznaje głos Pawła, w czem nie myliła się bynajmniej.<br> {{tab}}— Tak, moja najdroższa... — mówił on do Wiktoryny. — Odzyskałaś już swe siły, a jeśli dręczą cię, jak mówisz, jakieś smutne przeczucia, możemy opuścić Paryż, wyjechać z Francyi, gdyby było potrzeba. Wyjedziemy do kraju, gdzie nieznani nikomu, będziemy mogli kochać się bez obawy.<br> {{tab}}Joanna nie słuchała już więcej.<br> {{tab}}Skoczywszy do drzwi domku, otwarła je silnem pchnięciem ręki i stanęła na środku pokoju.<br> {{tab}}Podwójny krzyk powitał jej wejście: krzyk osłupienia Pawła i okrzyk przerażenia Wiktoryny.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1130|num=81}}{{tab}}W owej chwili postać tej kobiety mścicielki była w rzeczy samej przerażającą.<br> {{tab}}Blada i nieruchoma, jak statua marmurowa, utkwiła w swego dawnego kochanka i rywalkę spojrzenie, pełne pogardy.<br> {{tab}}Z ust jej wybiegło jedyne słowo: „Nędznicy.“<br> {{tab}}Następnie, przystąpiwszy do Pawła, rzekła ponuro:<br> {{tab}}— Twa córka umarła!<br> {{tab}}— Umarła... — powtórzył bezwiednie — Lina umarła?...<br> {{tab}}— Umarli z głodu, zabita przez ciebie!<br> {{tab}}Wiktoryna ukryła twarz w dłoniach. Joanna mówiła dalej:<br> {{tab}}— I na jej grobie poprzysięgłam zemstę. Jesteście nikczemni oboje, zostawiani wszakże innym prawo ukarania wiarołomnej żony. Sama ukarzę człowieka, który mnie uwiódł, oszukał; tego nędznika, który mnie rzucił na bruk uliczny bez dachu i chleba, tego potwora, który zabił mą córkę. Jego ukarać poprzysięgłam i spełnię moją, klątwę!<br> {{tab}}Tu, wsunąwszy rękę do kieszeni, wyjęła ją uzbrojoną rewolwerem, a wycelowawszy w Pawia Béraud, nacisnęła cyngiel. Jednocześnie wraz z hukiem wystrzału, rozległ się jęk głuchy, wybiegły z piersi śmiertelnie ranionej Wiktoryny.<br> {{tab}}Paweł, spostrzegłszy grożące jej niebezpieczeństwo, wyciągnął rękę dla odwrócenia kierunku kuli. Nie ocaliło to jednak nikczemnika.<br> {{tab}}Joanna strzeliła powtórnie, poczem zachwiawszy się, padła na kolana.<br> {{tab}}W chwali tej wyszedł Eugeniusz Loiseau i skoczył na Pawła.<br> {{tab}}Obryzgana krwią dwóch ofiar dzika wykonawczyni sprawiedliwości, w zupełnem obłąkaniu, rzuciła broń i poczęła biedź przez ogród, nie wiedząc sama, gdzie i dokąd idzie.<br> {{tab}}Nagle zabrakło jej gruntu pod nogami.<br> {{tab}}Usłyszano straszny krzyk, potem upadek ciała, pod cię- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1131|num=82}}żarem którego trysnęły w górę wody Marny, bardzo głębokiej w tem miejscu, następnie nic... nic... prócz huku grzmotów, jęczących w oddaleniu.<br> {{tab}}W ogrodzie, po za płaczącemi wierzbami, stał, śledząc to wszystko, jakiś mężczyzna.<br> {{tab}}Był to Wiliam Scott.<br> {{tab}}Dosłyszał on krzyk i widział upadek w rzekę Joanny.<br> {{tab}}Szatański uśmiech wykrzywił mu usta, gdy zbliżywszy się do domku wiejskiego, patrzał wewnątrz przez drzwi uchylone, ukrywszy się w cieniu.<br> {{tab}}Loiseau pochwycił za włosy Pawła zranionego. Wsparłszy na jego czole otwór rewolweru, nacisnął kurek.<br> {{tab}}Głowa w oka mgnieniu roztrzaskaną została, a ciało runęło na podłogę, podczas gdy introligator, oszołomiony trunkiem i wściekłością, ryczał z przerażającym tryumfem:<br> {{tab}}— Ha! chciałeś mnie zdradzić, jak głupca... otóż głupiec pomścił się... Ha!... widzisz?!<br> {{tab}}Następnie pobiegł do Wiktoryny, leżącej bezwładnie, z twarzą zwróconą ku ziemi.<br> {{tab}}Brutalnym ruchem chwyciwszy ją za szyję, odwrócił.<br> {{tab}}Na środku czoła nieszczęśliwej ukazała się zakrwawiona rana, przez którą dostawszy się kula, wymierzona przez Joannę, dosięgnęła mózgu.<br> {{tab}}— Ha! widzę, że ktoś inny dokonał tego, co ja sam chciałem uczynić — wyszepnął, opuszczając ciało na podłogę. — A szkoda! Zresztą, skończone... Gdy szydzą ze mnie jak z błazna, zabijam! Niech śmieją się teraz!<br> {{tab}}I zwrócił się ku drzwiom, ale przejść przez nie nie zdołał.<br> {{tab}}Strzał, wybiegły z po za drzwi, w serce go uderzył i Loiseau padł nieżywy obok trupów Pawła i Wiktoryny. Zabił go Wiliam Scott, wykonawca szatańskich dzieł Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Obfite wiadomości do jutrzejszych dzienników... — rzekł ów łotr z zadowoleniem. Sprawa o kobietę... Żona za- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1132|num=83}}zdrosna... mąż pomszczony... i wreszcie zabity!... Sprawiedliwość uważać będzie to wszystko za rzecz bardzo naturalną. Otóż i czworo za jedną razą zniknęło... Pryncypał mój, do pioruna, będzie zadowolonym!<br> {{tab}}Nie zważając na deszcz padający ulewnie, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} opuścił spokojnie Domek pod Wierzbami, udając się drogą do Paryża.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Mimo, że willa, która stała się teatrem tego przerażającego dramatu, była zupełnie odosobnioną, rewolwerowe jednak wystrzały dosłyszanemi zostały przez sąsiednich mieszkańców, z których kilku wyszło na zewnątrz, nasłuchując, co się dzieje.<br> {{tab}}Ostatni strzał, wycelowani ręką Will Scotta, rozjaśnił czarne obłoki.<br> {{tab}}Zaciekawieni mieszkańcy zbliżyli się, tworząc jedną grupę, nad brzeg Marny, ponieważ wystrzały od tej strony dochodziły.<br> {{tab}}Spostrzeżono światło w oknach parterowych domku pod Wierzbami, a zobaczywszy furtkę w sztachetach otwartą, weszli razem do ogrodu, wykroczywszy przez uchylono drzwi w głąb domu.<br> {{tab}}Okrzyk zgrozy i przerażenia wybiegł z piersi obecnych na widok, jaki się ich oczom przedstawił.<br> {{tab}}Trzy ciała leżały na podłodze, brocząc w kałużach krwi.<br> {{tab}}Byłże czas jeszcze do niesienia pomocy tym nieszczęśliwym?<br> {{tab}}Pośpieszono ku nim, badając.<br> {{tab}}Niestety, wszyscy troje nie żyli.<br> {{tab}}Należało powiadomić o tym wypadku conajrychlej komisarza policyi i żandarmeryę, co też bezzwłocznie uczyniono.<br> {{tab}}W godzinę później komisarz wraz z brygadyerem żandarmów i dwoma ludźmi przybył do Domku pod Wierzbami dla spisania protokułu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1133|num=84}}{{tab}}Nazajutrz prokurator rzeczypospolitej, powiadomiony w nocy o wypadku, udał się na miejsce zbrodni wraz z naczelnikiem policyi, sędzią śledczym i kilkoma agentami.<br> {{tab}}W ciągu godziny otrzymano pożądane rezultaty.<br> {{tab}}Różne papiery, odnalezione tak przy trupach, jak i w wiejskim domku, pozwoliły stwierdzić urzędnikom, że Paweł Béraud zamieszkiwał w Saint-Maur z Wiktoryną, swoją, kochanką, a żoną Eugeniusza Loiseau, który w obronie własnego honoru zabił oboje występnych.<br> {{tab}}Nie było nic łatwiejszego, jak stwierdzić szczegóły tego ponurego dramatu; sprawiedliwość, uznawszy się zupełnie zadowoloną, spisała akta zejścia zmarłych, nakazawszy ich pogrzebanie. {{kropki-hr}} {{tab}}Interesa Jerzego de Nervey były na ukończeniu, potrzebował on jednak pozostać o dwa dni dłużej w Paryżu dla uregulowania kapitałów, zlikwidowanej sukcesyi i zapłacenia długów.<br> {{tab}}Reszta pozostałości nie okazała się zbyt wielką.<br> {{tab}}Pałac przy ulicy Miromesnil miał obciążoną hypoteke, inne kapitały pani de Nervey poumieszczała nieszczęśliwie.<br> {{tab}}Pozostało Jerzemu jedynie wszystkie» dwieście tysięcy franków. Z dochodów od tej względnie dla niego małej sumy nie zdołałby w Paryżu istnieć, ani wyżyć, on, który w ciągu lat kilku przepuścił przeszło milion. Postanowił więc prowadzić wesołą egzystencyę na obczyźnie, w miejscach, gdzie istnieją domy gry, licząc na szczęśliwcy hazard fortuny, obok czego postanowił również nietylko porzucić Melanię Gauthier, lecz tak się ukryć, by go odnaleźć nie zdołała.<br> {{tab}}Wobec podobnych zamiarów, łatwo pojmiemy, iż coraz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1134|num=85}}rzadziej widywał się ze swą kochanką, tłumacząc się przed nią brakiem czasu z powodu sukcesyjnych interesów.<br> {{tab}}Melania zasypywała go listami, w każdym żądając pieniędzy, ponieważ Fryderyk Bertin był chłonącą ich żarłocznie przepaścią.<br> {{tab}}Ów nędznik potrzebował błękitnych banknotów i świecących sztuk złota, aby zaszczycać swoją obecnością tawerny i pozamiejskie baliki, gdzie roje pochlebców, nisko mu się kłaniając, tajemnie go okradały.<br> {{tab}}Zwolna wprowadził do tych społecznych szumowin Melanię, wykoleiwszy ją tym sposobem zupełnie.<br> {{tab}}Pieniędzy im jednak brakowało, trzeba było zerwać z owem kosztownem życiem rozpustnem, gdzie orgie przy winie szampańskiem, następowały po orgiach w Boule-Noire, Elisées-Montmartre i innych tym podobnych brudnych zakładach, nawiedzanych przez kobiety najniższego rzędu i mężczyzn, kandydatów do Noumei.<br> {{tab}}Na nieszczęście, pieniądz u dwojga tych godnych siebie istot coraz rzadszym się stawał a w miarę wypróżniania pugilaresu Melanii, Fryderyk coraz brutalniejsze stawiał żądania, zobelżając najbardziej gminnemi słowy Nerveya za jego ciągnącą się do nieskończoności likwidacye, która pozostawiała bez grosza jego wraz z kochanką.<br> {{tab}}Zgnębiona tem wszystkiem Melania, postanowiła pojechać osobiście na ulicę Miromesnil, gdy Jerzy u niej nie ukazywał się wcale.<br> {{tab}}Straszny ją tam oczekiwał zawód.<br> {{tab}}Wszystkie okna zamknięte, zapuszczone były storami, na poruszenie dzwonkiem nikt nie odpowiedział.<br> {{tab}}Pałac zdawał się być opróżnionym.<br> {{tab}}Melania udała się do sąsiednich sklepów o powiadomienie. Oznajmiono jej tam, że pałac został sprzedanym przez jednego z wierzycieli, że nie należał on już do wicehrabiego de Nervey, który od kilku dni wyjechał z bagażami w podróż nieznaną.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1135|num=86}}{{tab}}— Okradł mnie! — zawołała z wściekłością; — jestem okradzioną!... Ha! drogo on mi to zapłaci! {{kropki-hr}} {{tab}}Po owym strasznym dramacie w Domku pod Wierzbami Will Scott chodził codziennie do Morgi, a niekiedy i dwa razy w jednym dniu.<br> {{tab}}Chciał wiedzieć, czy ciało Joanny Desourdy zostało tu przyniesionem po odnalezieniu go w Marnie. Gdyby je tutaj złożono, wystawionoby dla rozpoznania tożsamości, a następnie przystąpionoby do spisania aktu zejścia.<br> {{tab}}Trzeciego dnia otrzymał rezultat pożądany.<br> {{tab}}Na stopniach żałobnych spostrzegł trupa zmarłej. Znając ją dobrze, był pewnym, iż się nie myli; owóż wyszedłszy z morgi, wsiadł do powozu, zawierającego jego przebrania, rozkazując się zawieźć do Saint-Ouen przy szczelnie zapuszczonych storach.<br> {{tab}}Gdy powóz zatrzymał się przy Willi Gałganiarzów, wysiadł zeń już nie Will Scott, lecz ojciec Cordier, ów filantrop z ulicy de Geindre, w łatanem ubraniu i poszedł w stronę baraku, w którym zamieszkiwał Piotr Béraud.<br> {{tab}}Stary gałganiarz siedział przededrzwiami na słońcu, na w pół pijany, ponieważ teraz pił od nocy do rana. Ogarniał go kompletny zamęt umysłu, dzięki otwartemu kredytowi w Willi Gałganiarzów przez właścicielkę karczmy.<br> {{tab}}Pośpiewując zcicha, poruszał głową z prawej strony na lewą, przymykając oczy nakształt wypoczywającego kota.<br> {{tab}}Irlandczyk uderzył go po ramieniu.<br> {{tab}}Béraud podniósł głowę i oczy otworzył.<br> {{tab}}— A! to ty, ojcze Cordier... — wyjąknął, podając rękę przybyłemu. — Czy znów przychodzisz powiadomić mnie o jakiej katastrofie? Zbyt często, do kroć piorunów, zdarzają się {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1136|num=87}}te wypadki w naszej rodzinie! Możnaby sądzić, iż szatan zajmuje się specyalnie wszystkiem, co dotyczy familii Béraud. Po wdowie Ferron wdowa Perrot; po tych dwóch starych kobietach Loiseau, Wiktoryna i ów łotr, Paweł Béraud, który był przyczyną całego nieszczęścia. Gorzej niż w melodramacie Ambigu. Cóż mówisz na to wszystko, ojcze Cordier?<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Co mówię na to? — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} naiwnie. — Cóż ja właściwie mam mówić?... Słuchając cię, widzę, żeś zbyt wiele wychylił dzisiaj kieliszków. O jakimże to wspominasz melodramacie?<br> {{tab}}— O prawdziwym, na nieszczęście, jaki miał miejsce... — odrzekł gałganiarz. — Moja siostra umarła spalona, Eugeniusz Loiseau zabił swą żonę i Pawła Béraud, a następnie sam sobie w skroń strzelił. A to jeszcze nie wszystko... Wczoraj poszedłem na ulicę Lobineau odwiedzić Joannę; gospodyni powiedziała mi, że Lina umarłaś; a od dnia tego nic nie wiedzą, co się stało z Joanną.<br> {{tab}}— Tak, to przestraszające... w rzeczy samej...<br> {{tab}}— Nieprawdaż? Można od tego wszystkiego rozum stracić. Joanna z pewnością w przystępie rozpaczy otruć się musiała.<br> {{tab}}— Nie chodziłeś do prefektury... na policyę?<br> {{tab}}— Nie.<br> {{tab}}— A do morgi?<br> {{tab}}— Także nie chodziłem. Wszystkiem tem jestem oszołomiony. Nie mam już chęci do niczego, prócz do kilku kropli mego napoju i fajki dla rozerwania myśli.<br> {{tab}}— Trzeba się jednak krzepić odwagą, mój ojcze Béraud. Masz obowiązek dowiedzenia się o losie Joanny. Powoź mój stoi tuż blisko... Wsiądź zemną, pojedziemy do morgi i prefe- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1137|num=88}}ktury, mam tam znajomych, przyjaciół. Może zdołamy otrzymać jakie objaśnienia, a potem udamy się razem na obiad.<br> {{tab}}— Ha! niech i tak będzie... — zawołał gałganiarz. — Rozerwę się trochę. Jakieś czarne myśli oblegają mi duszę. Nawet mój haczyk i kosz od gałganów nie zajmują mnie teraz.<br> {{tab}}— No... no! przy mnie możesz się podnieść moralnie. Dalej! w drogę zemną, mój stary.<br> {{tab}}I wsiadłszy wraz z Piotrem Béraud do powozu, Will Scott zawołał na stangreta:<br> {{tab}}— Do morgi!<br> {{tab}}Z rozpraw, czynionych w drodze przez gałganiarza, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} przekonał się, iż starzec ten bardzo podjadł na umyśle. Ciągłe pijaństwo podkopywało jego siły, przyśpieszając koniec pomyślnego dzieła Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Powóz zatrzymał się przed drzwiami morgi.<br> {{tab}}Wysiadłszy, obaj tam weszli. Irlandczyk dosięgnął celu.<br> {{tab}}Béraud, pomimo swego nietrzeźwego stanu, poznał za pierwszym rzutem oka Joannę i według porady Will Scotta, udał się do nadzorcy dla złożenia zeznania, poczem wysłano urzędnika na ulicę Lobineau, by przyprowadził właścicielkę mieszkania. Gdy ta przybywszy, poznała w zmarłej Joannę Desourdy, akt zejścia tejże został natychmiast spisanym. Wierny swej roli filantropa, Wiliam Scott dostarczył pieniędzy na pochowanie utopionej.<br> {{tab}}— Jest to rzeczywiście bardzo uczciwy człowiek... — pomyślał Béraud. — Któżby to zechciał uczynić?<br> {{tab}}Wróciwszy do siebie na bulwar szpitala, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} zastał kilka słów od Arnolda, nakazujących mu oczekiwać nazajutrz rano na przybycie tegoż.<br> {{tab}}Wspólnik Verrièra, przyszedłszy o godzinie ósmej, dał nowe polecenia swojemu wykonawcy, polecenia, jakie wkrótce poznamy.<br> {{tab}}We dwadzieścia minut po odejściu Arnolda Wiliam Scott, kompletnie zmieniony, jechał na stacyę liońskiej drogi {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1138|num=89}}żelaznej gdzie kupił bilet na pociąg wychodzący do Marsylii o w pół do dwunastej.<br> {{tab}}Zamierzał on udać się do Nicei, nabrawszy z sobą jedynie małe zawiniątko, pugilares wypchany banknotami, papiery, rewolwer i laskę dużego kalibru.<br> {{tab}}Podczas ostatniej bytności u Verrièra przed wyjazdem z Paryża de Nervey zwierzył im się w tajemnicy, że wyjeżdżą do Monte-Carlo.<br> {{tab}}Jakoż tegoż samego wieczora opuściwszy Paryż, wyjechał do Nicei i przybył do Monte-Carlo, gdzie ulokował się w hotelu Kontynentalnym.<br> {{tab}}Pierwszy dzień poświęcił na zwiedzanie miasta, oraz salonu gry, stwierdziwszy, iż w czasie obecnym mało mógł tu spotkać znajomych sobie Paryżan.<br> {{tab}}Nie był to sezon podróży na południe.<br> {{tab}}Paryżanie, opuszczając z wiosną Niceo, wracają do niej zwykle dopiero w jesieni.<br> {{tab}}Ci, którzy poozostają, tworzą oddzielne kółko, jest to świat obcy, cudzoziemski, zpośród którego nikt nie znał wicehrabiego de Nervey.<br> {{tab}}W tym świecie grano na grube stawki.<br> {{tab}}Przybywszy wieczorem na salę gry, Jerzy zasiadł do rulety, na którą, jak wiemy, rachował, iż ona wypełni mu poczynione majątkowe szczerby.<br> {{tab}}Szczęście w rzeczy samej sprzyjać mu zaczęło; w kilku godzinach wygrał trzydzieści tysięcy franków.<br> {{tab}}Upojony tą pomyślnością, która mu się rzadko zdarzała, grał uparcie, nie odszedłszy od zielonego siołu, aż gdy zamykać poczęto salony, a w nocy marzył, iż zbiera bez liczby miliony.<br> {{tab}}W trzy dni po przybyciu wicehrabiego do Monte-Carlo Will Scott przyjechał do Nicei i stanął w hotelu Angielskim, przedstawiwszy się za będącego na urlopie oficera kawaleryi.<br> {{tab}}Przedewszystkiem przejrzał listę podróżnych, zamieszku- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1139|num=90}}jacych w tymże hotelu, poczem wypytywał służbę dyskretnie o tych, jacy są spodziewani.<br> {{tab}}Jeden z lokajów, badany w tym względzie, któremu wsunięty w rękę luidor rozwiązał język, wymienił między innemi nazwisko Haltmayera, którego przyjazd zapowiedziany został depeszą, nadesłaną z Turynu.<br> {{tab}}Było to właśnie to, o czem Will Scott chciał wiedzieć; teraz pozostawało mu tylko śledzić postępowanie Nerveya, o pobycie którego w Monte-Carlo był powiadomionym.<br> {{tab}}Nazajutrz Will Scott udał się drogą żelazną z Nicei do Monte-Carlo i obiadował w hotelu Kontynentalny».<br> {{tab}}Przy jednym ze stołów restauracyjnych spostrzegł wicehrabiego z jakimś cudzoziemcem, z którym tenże zawarł znajomość przy rulecie.<br> {{tab}}Irlandczyk zasiadł przy sąsiednim stole dla podsłuchania rozmowy obu mężczyzn, rozmowa ta jednak mało znacząca, jak bywa między obcymi, miała za przedmiot wyłącznie grę i kobiety.<br> {{tab}}Powiadomiła ona Will Scotta o jednej tylko rzeczy, a mianowicie, iż Jerzy de Nervey wygrał sześćdziesiąt tysięcy franków i miał nadzieję wygrać znacznie więcej jeszcze.<br> {{tab}}Na ten wieczór przeczucie go nie zawiodło, ponieważ {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, poszedłszy za wicehrabią na salę gry, widział go zgarniającego piętnaście tysięcy franków. Nazajutrz Scott nie wyszedł wcale z hotelu Angielskiego. Oczekiwał na przybycie pana Haltmayera, mającego przyjechać z Turny o w pół do szóstej wieczorem.<br> {{tab}}Tu to wyjaśnić nam należy, dlaczego i zkąd {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, ów agent posłuszny rozkazom Arnolda Desvignes, wiedział, że Haltmayer ma przybyć do Nicei i w jakim interesie wyczekiwał na jego spotkanie?<br> {{tab}}Regulując swe interesa pieniężne przed wyjazdem z Paryża, de Nervey zapomniał, lub też pominął lekkomyślnie dług najważniejszy; mówimy tu o dwóch wekslach, każdy na pięć {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1140|num=91}}tysięcy franków, opatrzonych sfałszowanym podpisem Haltmayera.<br> {{tab}}Jerzy chciał wprawdzie zapłacić oba te weksle, oddane przez Roberta Agostiniemu, lecz {{Korekta|włoch|Włoch}} stanowczo wydać ich nie chciał, pod pozorem, że w tym razie wypełnić musi dane mu przez Haltmayera rozkazy.<br> {{tab}}Rozkazy te istniały w rzeczy samej, lecz były one wydane nie Agostiniemu, ale Robertowi, który, zatelegrafowawszy z zapytaniem do swego klienta, czy i o ile podpisy na tych wekslach były sfałszowanemi, otrzymał następującą odpowiedź:<br> {{tab}}„Wicehrabia jest nędznikiem. Powinien zostać ukaranym. Nie przyjmuj pan zapłaty, a wnieś skargę do sądu w mojem imieniu. Miejsce dla podobnego nikczemnika jest na galerach. Gdybym się z nim spotkał gdziekolwiek, spoliczkowałbym go i zabił. Wołałbym nad tym łotrem sam sobie wymierzyć sprawiedliwość. Przyślij mi pan wiadomość w tym interesie do Turynu, gdzie przez tydzień pozostanę, zanim pojadę do Nicei. W Nicei zabawię dwa tygodnie.“<br> {{tab}}Robert zakomunikował pomienioną depeszę Agostiniemu, a Jerzy de Nervey wyjechał z Paryża, pozostawiwszy tam dwa weksle sfałszowane, o które zresztą nie troszczył się wiele.<br> {{tab}}Will Scott nie widział nigdy tego człowieka, którego miał śledzić w Nicei. Mało go to jednak obchodziło.<br> {{tab}}O szóstej służący powiadomił go, iż pan Haltmayer przybył, a nieco strudzony podróżą kazał sobie obiad przynieść do numeru.<br> {{tab}}— O której godzinie? — pytał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— O w pół do siódmej.<br> {{tab}}— Dobrze... Masz luidora, a daj mi znać, skoro tylko pan Haltmayer obiad ukończy.<br> {{tab}}— Dobrze, panie.<br> {{tab}}Scott, obładowawszy, jak zwykle, przy wspólnym stole w restauracyi, wrócił do siebie, gdzie zapalił cygaro.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1141|num=92}}{{tab}}— Po dziesięciu minutach ukazał się służący.<br> {{tab}}— Pan Haltmayer — rzekł — już obiad ukończył, nie wyjdzie zapewne nigdzie wieczorem, ponieważ kazał sobie przynieść do mieszkania dzienniki.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— Który numer apartamentu zajmuje pan Haltmayer? — pytał Wiliam Scott.<br> {{tab}}— Numer czwarty, na pierwszem piętrze.<br> {{tab}}— Chciałem się właśnie o tem dowiedzieć, dziękuję.<br> {{tab}}Służący odszedł.<br> {{tab}}Irlandczyk, wdziawszy kapelusz, przejrzał papiery, umieszczone w portfelu i wyszedł. Pokój jego znajdował się na trzeceim piętrze, tuż nad czwartym numerem. Zeszedłszy ze schodów, Scott zlekka zapukał do wskazanego mieszkania.<br> {{tab}}— Proszę! — zawołał głos z wewnątrz.<br> {{tab}}Na to wezwanie Wiliam wszedł do przedpokoju i uniósł portyerę z grubej materyi, jaka dzieliła go od sąsiedniego salonu.<br> {{tab}}Mężczyzna czterdziestoletni, małego wzrostu, lecz silnie zbudowany, siedział przy stole pod światłem lampy, czytając dzienniki.<br> {{tab}}Podniósłszy głowę spojrzał badawczo na wchodzącego.<br> {{tab}}— Mam honor mówić z panem Haltmayer? — zapytał wysłaniec Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{tab}}— Racz pan wybaczyć, że ci przeszkadzam, lecz zdziwisz się zapewne, usłyszawszy, że od dwóch dni przebywam w Nicei, oczekując na fańskie przybycie.<br> {{tab}}— Na moje przybycie? — powtórzył zdumiony Haltmayer. — Z jakiej przyczyny... czego pan żądasz odemnio?<br> {{tab}}— Pragnę pomówić z panem względem skargi, wniesio- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1142|num=93}}nej do sądu w pańskiem imieniu przez pana Robert z ulicy des Martyrs.<br> {{tab}}— A! zatem pan Robert pana tu do mnie przysyła?<br> {{tab}}— Nie, panie, przysyła mnie tu prefekt policyi.<br> {{tab}}— Należysz pan więc do policyi?<br> {{tab}}— Tak. Skarga, o którą chodzi, wniesioną została przeciw pewnemu wicehrabiemu de Nervey.<br> {{tab}}— Nikczemnikowi, który, chcąc wyzyskać dziesięć tysięcy franków od Roberta, sfałszował mój podpis. Tem więcej drażni mnie i martwi cała ta sprawa, żem tego nędznika uważał za swego przyjaciela i żem niejednokrotnie podawał mu rękę. Ha! rękę fałszerzowi... to obrzydłe!... Depesza, otrzymana przezemnie od Roberta w Turynie, powiadomiła mnie, że ów wicehrabia wyjechał z Paryża i że nie wiedzą, dokąd się udał. Odkryłeś pan może miejsce jego pobytu?<br> {{tab}}— Tak, panie.<br> {{tab}}— Gdzież więc on jest obecnie?<br> {{tab}}— Bardzo ztąd blisko, w Monte-Carlo — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— Może pan posiadasz wyrok na niego?<br> {{tab}}— Tak, właśnie...<br> {{tab}}— A więc przyaresztuj go!<br> {{tab}}— To niepodobna-...<br> {{tab}}— Dlaczego?<br> {{tab}}— Ponieważ Monte-Carlo znajduje się na terytoryum księstwa Monaco, co czyni mnie bezwładnym wobec wicehrabiego. Przyszedłem, aby się z panem porozumieć względem formalności pozostających do spełnienia.<br> {{tab}}— Jak wiele czasu mogą zająć te formalności?<br> {{tab}}— Mogą się one przeciągnąć bardzo długo. Zależeć to będzie od kaprysu księcia Monaco.<br> {{tab}}— Zażądajmy więc wydania sobie zbiega, a wtedy ja sam wymierzę sobie sprawiedliwość.<br> {{tab}}— W jaki pan to sposób uczynisz?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1143|num=94}}{{tab}}— Pytasz mnie pan, do pioruna! Oto, traktując go jako fałszerza, a więc publicznem spoliczkowaniem. W ten sposób zostanie również zniesławionym, jak i procesem. To nie pozwoli mu już nigdy wracać do Francyi. Właśnie ja pragnę jego shańbienia i otrzymam to w zupełności. Jestżeś pan wszakże pewnym, że on przebywa w Monte-Carlo?<br> {{tab}}— Jaknajpewniejszym. Widziałem go memi własnemi oczyma, siedzącego przy stole rulety. Grywa co wieczór i zgarnia znaczne sumy pieniędzy.<br> {{tab}}— Masz pan przy sobie weksle, jakie sfałszował ów nędznik?<br> {{tab}}— Mam, panie.<br> {{tab}}— Chciej mi je pokazać.<br> {{tab}}— Oto są... — rzekł Scott, otwierając portfel i dobywając zeń weksle, wykupione od Agostiniego.<br> {{tab}}Haltmayer, wziąwszy je, spojrzał na zegarek.<br> {{tab}}— Zbyt późno jest — rzekł — bym się dziś wieczorem udał do Monte-Carlo. Zmuszony jestem dzień zwłoki udzielić temu fałszerzowi. W którym hotelu pan zamieszkujesz?<br> {{tab}}— Tu właśnie, w tym samym — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— A więc, skoro przysłano tu pana dla porozumienia się zemną, nie wyjeżdżaj, proszę, z Nicei, dopóki się nie dowiesz, co uczyniłem. Twoja obecność potrzebną mi tu być może.<br> {{tab}}— Jestem na pańskie rozkazy.<br> {{tab}}— Otóż umówmy się na jutro, na godzinę ósmą wieczorem, na stacyi Monte-Carlo.<br> {{tab}}— Dobrze, będę tam oczekiwał i zbliżę się do pana, ponieważ mógłbyś mnie nie poznać.<br> {{tab}}Na tem rozmowa się zakończyła.<br> {{tab}}Scott, pożegnawszy Haltmayera, udał się do swego pokoju, gdzie zmienił całkowicie swą powierzchowność. Gdy wyszedł z hotelu, udając się na stacyę, wyglądał na sześćdziesięcioletniego, dobrze zakonserwowanego starca.<br> {{tab}}Znalazłszy się tam, polecił, aby mu wskazano biuro komisarza bezpieczeństwa publicznego, gdzie ze zwykłem sobie {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1144|num=95}}zuchwalstwem przedstawił temuż bilet inspektora policyi, znaleziony w papierach Flognego, mówiąc, iż będąc przysłanym w nadzwyczajnej misyi z Paryża, potrzebuje udzielenia mu zupełnej wolności działania na stacyi.<br> {{tab}}Komisarz, nie mając powodu nieufania człowiekowi, który mu się wydał zupełnie przyzwoitym, poważnym, zaprowadził go do naczelnika stacyi, prosząc, by pozwolono mu działać swobodnie.<br> {{tab}}Tego też tylko pragnął ów łotr.<br> {{tab}}Umieściwszy się w małym pokoiku, tuż obok biura, wychodził po przybyciu każdego pociągu nadchodzącego z Marsylii, dla przeglądania kolejno podróżnych, tym pociągiem przybywających.<br> {{tab}}Na kogo oczekiwał, wkrótce zobaczymy.<br> {{tab}}Nazajutrz po wyjeździe Will Scotta do Nicei, Agostini, posłuszny zleceniom, otrzymanym od Arnolda Desvignes, udał się na ulicę des Monceaux, do mieszania Melanii Gauthier.<br> {{tab}}Najwyższa niezgoda zapanowała pomiędzy nią a jej kochankiem, Fryderykiem Bertin.<br> {{tab}}„Gdy zbraknie w żłobie pożywienia, konie się biją“ — powiada stare przysłowie.<br> {{tab}}Nagły wyjazd wicehrabiego de Nervey, pozostawiając Melanię bez pieniędzy, przyprowadzał do rozpaczy Fryderyka, który w przystępie wściekłości nie zawahał się pokilkakrotnie ją uderzyć.<br> {{tab}}Skoro więc oznajmiono przybycie Agostiniego, Melania przyjęła tę wiadomość okrzykiem radości.<br> {{tab}}— Przysięgłabym, że żyła złota powraca do nas — rzekła do swego kochanka.<br> {{tab}}Niezwłocznie więc poleciła corychlej wprowadzić Włocha, a nawet sima wybiegła na jego spotkanie.<br> {{tab}}— Przynosisz nam dobre nowiny... nieprawdaż? — pytała.<br> {{tab}}— Przynoszę jedną z takich, która może wydać dla pani najlepsze rezultaty — odrzekł Agostini. — Wiem, dokąd poje- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1145|num=96}}chał wicehrabia, od pani będzie zależało sprowadzenie go napowrót do Paryża, a sprowadzanie z okręgi sumkę, sukcesyi, jaką odebrał po matce, to jest z dwustoma tysiącami franków.<br> {{tab}}— Gdzież jest ten łotr? — pytał Fryderyk.<br> {{tab}}— Przebywa w Nicei... wczoraj tam by i jeszcze przynajmniej — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}. — Z Nicei jednaj do Monaco krok jeden.<br> {{tab}}— Co on sobie myśli, ten nicponi — krzyknęła z gniewem Melania. — Czy sadzi, że ja mu pozwolę przegrać wszystkie pieniądze w rulety To są moje pieniądze... tak! moje... ponieważ te dziesięć tysięcy franków do mnie należeć powinny... Tak było przecież ułożone. Ach! jakże daleko jesteśmy od zaślubin, o których mówiłeś, panie Agostini!<br> {{tab}}— Jeżeli pani trwasz w tym zamiarze, możnaby go zmusić do tego...<br> {{tab}}— Czy masz pan owe weksle Haltmayera ze sfałszowanymi podpisowi?<br> {{tab}}— Mam, ale nikomu ich oddać nie mogę. Gdy wicehrabia powróci do Paryża, będziemy go krępowali za pomocą tych weksli.<br> {{tab}}— Trzeba, ażeby powrócił — ozwał się Fryderyk. — Pojedziemy i sprowadzimy go tutaj.<br> {{tab}}— Jechać... — wyrzekła Melania — łatwo to powiedzieć...<br> {{tab}}— A cóż pani przeszkadza do wykonania tego zamiaru?<br> {{tab}}— Brak pieniędzy, panie Agostini. Jesteśmy bez grosza. Chyba, że nam zaliczysz na koszta podróży.<br> {{tab}}— Radbym... ale to niepodobna. Pożyczyłem już pani dziesięć tysięcy franków, które nie wiem, kiedy odbiorę. Zostałem sam bez pieniaczy. Porusz pani swą garderobę, biżuteryę, wszak musisz posiadać coś jeszcze, na co danoby ci w lombardzie pieniądze.<br> {{tab}}— Masz słuszność! — poparł Fryderyk. — Przejrzyj swoje szkatułki, szufladki... daj biżuteryę, zaniosę ją do zastawi. Przez ten czas przygotuj zawiniątka. Jedziemy dziś wieczorem kuryerem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1146|num=97}}{{tab}}— No, jakże... zgadzasz się pani? — pytał Agostini.<br> {{tab}}— Dobrze... — odpowiedziała Melania. — Gotowani sprzedać ostatnia koszulę raczej, niźli dozwolić temu łotrowi zażartować z siebie. Obecnie, jestem pewna, on śmieje się zemnie, lecz zobaczymy! Ten się najlepiej rozśmieje, kto się ostatnim śmiać będzie!<br> {{tab}}— Zabieraj się więc pani coprędzej — odrzekł {{Korekta|włoch|Włoch}}. — Mam przyjaciela w Nicei, szczerego przyjaciela... drugiego siebie. Zatelegrafuję do niego, ażeby wyszedł na wasze spotkanie. Zna on was oboje z widzenia i kontent będzie, mogąc wam w czemkolwiek dopomódz.<br> {{tab}}Tu pożegnawszy się, odszedł, podczas gdy Melania wybierała biżuteryę, jaką Fryderyk miał zanieść do lombardu.<br> {{tab}}W godzinę później ów wybrany jej serca wrócił, przynosząc z sobą tysiąc osiemset franków, jakie zachował w swoim pugilaresie, tłumacząc, iż godność mężczyzny nakazuje mu mieć przy sobie pieniądze.<br> {{tab}}O w pół do dziesiątej wyruszyli pociągiem do Marsylii.<br> {{tab}}W dziesięć minut potem Agostini, śledzący ich niepostrzeżenie od rogu ulicy des Monceaux, wysłał telegram do Scotta.<br> {{tab}}Wskutek to owego telegramu {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, przedstawiwszy się za agenta paryskiej policyi, ulokował się na stacyi w Nicei, śledząc przybywających.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Pociąg, przybywający z Marsylii, zwolnił bieg; maszyna świsnęła przeraźliwie, wreszcie przystanął.<br> {{tab}}Zaczęto wysiadać na stacyi w Nicei.<br> {{tab}}Drzwiczki wagonów otwierały się kolejno.<br> {{tab}}Wysiadło kilkudziesięciu podróżnych, a między nimi Melania z Fryderykiem Bertin.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1147|num=98}}{{tab}}Will Scott oczekiwał przy plancie kolejowym. Poznał on zaraz osoby które śledził, ale nie zbliżał się do nich wcale.<br> {{tab}}Melania Gauthier wraz ze swym towarzyszem rozglądali się wokoło, patrząc, czy nie ujrzą owego mężczyzny, o którym ich Agostini powiadomił. Nie znalazłszy wszakże nikogo, weszli do sali bagażów, dla odebrania swoich tłumoczków, poczem wsiedli w omnibus, kursujący pomiędzy stacyą a hotelem Włoskim.<br> {{tab}}Obecność ich dostateczną była dla {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}. Wrócił do hotelu Angielskiego.<br> {{tab}}— Blagier, jak widzę, ów stary {{Korekta|włoch|Włoch}} — rzekła Melania do Fryderyka w czasie jazdy omnibusem. — Cóż my teraz poczniemy sami, w obcem miejscu?<br> {{tab}}— Nie obawiaj się... — pocieszał ją kochanek. — Jeżeli tylko Jerzy de Nervey jest obecnym w Nicei, potrafię przytrzymać tego ptaka bez obcej pomocy.<br> {{tab}}— Jeżeli go odnajdziemy, a nie zaślubi mnie, uduszę tego hultaja!<br> {{tab}}— Niechaj cię naprzód zaślubi... a potem uczyń z nim, co zechcesz.<br> {{tab}}Przybywszy do hotelu Włoskiego, kazali sobie dać dwa łączące się z sobą pokoje, z wyjściem na wspólny korytarz, a po kolacyi udali się na spoczynek.<br> {{tab}}Nazajutrz około ósmej Fryderyk powstawszy, zaczął się ubierać. Melania jeszcze spała, gdy silne puknięcie we drzwi nagle ją obudziło.<br> {{tab}}— Kto tam? — zapytał jej towarzysz.<br> {{tab}}— Czy to tu pan Fryderyk Bertin? — pytał głos z zewnątrz.<br> {{tab}}— Co to znaczy? — wyszepnął zapytany. — Zkąd wiedzieć mogą moje nazwisko, skoro go jeszcze nie podałem?<br> {{tab}}I dodał głośno:<br> {{tab}}— Co pan sobie życzysz?<br> {{tab}}— Przychodzę powiadomić pana Bertin i panią Gau {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1148|num=99}}thier — odrzekł ów głos — iż jakiś pan oczekuje na dole, pragnąc widzieć się z nimi.<br> {{tab}}— Z pewnością to ów przyjaciel Agostiniego... — rzekła Melania, wyskakując z łóżka. — Ubiorę się prędko... Przyjmij go w pierwszym pokoju.<br> {{tab}}I rozpoczęła swą toaletę, podczas gdy Fryderyk, drzwi otworzywszy, polecił wprowadzić owego porannego gościa.<br> {{tab}}Melania, przywdziawszy peniuar i ułożywszy naprędce włosy, wyszła wraz ze swym kochankiem do przyległego pokoju.<br> {{tab}}Zastali tam mężczyznę, około lat czterdziestu mieć mogącego, bruneta, w niebieskich okularach.<br> {{tab}}— Raczcie mi państwo wybaczyć, iż was niepokoję tak rano — rzekł grzecznie się kłaniając. — Jestem znajomym, a nawet przyjacielem Agostiniego, mego współziomka. Moje tu przybycie ma na celu ułatwienie wam poszukiwań wicehrabiego de Neryey.<br> {{tab}}— Zatem pan wiedziałeś, że wczoraj przyjechaliśmy? — zapytała Melania.<br> {{tab}}— Tak, pani.<br> {{tab}}— Któż pana powiadomił, że mieszkamy w hotelu Włoskim?<br> {{tab}}— Niech to panią nie zadziwia... Wiem o wszystkiem, co się dzieje w Nicei.<br> {{tab}}— E... to jakaś niebezpieczna osobistość... — pomyślał Fryderyk.<br> {{tab}}— Zatem pan Jerzy de Nervey jest w Nicei? — badała dalej.<br> {{tab}}— Nie ma go, pani.<br> {{tab}}Oboje obecni wydali okrzyk zdumienia.<br> {{tab}}— Był tu jeszcze wczoraj — mówił ów mężczyzna w okularach — wyjechał wieczorem.<br> {{tab}}— Gdzie... dokąd?<br> {{tab}}— Gdzie teraz przebywa, nie wiem tego.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1149|num=100}}{{tab}}— Jakto... pan nie wiesz? a mówiłeś przed chwila, że jest ci wszystko wiadomem, co się dzieje w Nicei?<br> {{tab}}— Tak, jest mi to wszystko wiadomem. Jeden z mych ludzi śledzi pana de Nervey. Postępuje za nim krok w krok, jak cień, i powiadomi mnie natychmiast depeszą, skoro pan de Nervey obierze sobie gdzie jaką stałą siedzibę. Ja z mojej strony bezzwłocznie państwa o tem uwiadomię. Lecz trzeba nam wszystkim uzbroić się w cierpliwość. Oczekujcie tu państwo odemnie na wiadomość.<br> {{tab}}— Dobrze, będziemy czekali.<br> {{tab}}— Powiadomienie to może nadejść lada chwila, nie wychodźcie więc, proszę, z hotelu.<br> {{tab}}— Zastosujemy się do pańskiego życzenia. Lecz racz nam pan powiedzieć, z kim mamy honor mówić?<br> {{tab}}— Jestem współziomkiem i — przyjacielem Agostiniego, powtarzam. Nazywam się Julio Morali. Gdybyście chcieli porozumieć się zemną, raczcie pozostawić słów parę w kawiarni pod Palmami. Tam będą wiedzieli, gdzie mnie odnaleźć.<br> {{tab}}Po tych słowach Scott, ukłoniwszy się, wyszedł z hotelu Włoskiego, a udawszy się do kawiarni pod Palmami, podszedł do kontuaru i pokazał siedzącej tamże kasyerce bilet inspektora policyi, powiedziawszy jej, że się nazywa Julio Morali i prosząc, gdyby przeniesiono list jaki, aby go przyjąć zechciała.<br> {{tab}}Dzień wydał się niezwykle długim dla Fryderyka i Melanii, którzy nie śmieli wyjść z pokoju, oczekując co chwila na przybycie wiadomości, która nie nadchodziła.<br> {{tab}}Nakoniec około szóstej zeszli na obiad do hotelu, powiadamiając służącego, iż jeżeliby coś dla nich nadeszło, tam znaleźć ich może.<br> {{tab}}Pozostawiwszy chwilowo tę godną siebie parę, idźmy za Wiliamem Scott, którego w osobie inspektora Morali odgadli zapewne czytelnicy, a który, stosując się do otrzymanych poleceń, starał się jaknajdłużej zatrzymać w hotelu dwoje spadkobierców Edmunda Béraud, nie dozwalając im przed upatrzoną chwilą połączyć się z de Nerveyem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1150|num=101}}{{tab}}Pewien, iż ściśle do jego poleceń się zastosują, zmienił ubranie w hotelu Angielskim i znów jako starzec udał się drogą żelazną do Monte-Carlo, gdzie według umowy miał się spotkać z Haltmayerem.<br> {{tab}}Przybyszy na miejsce, poszedł na śniadanie do restauracyi, gdzie dnia poprzedniego widział Jerzego de Nervey.<br> {{tab}}Wicehrabia znajdował się tam w towarzystwie kilku młodych ludzi, z którymi zawarł znajomość.<br> {{tab}}O godzinie ósmej wieczorem, tak jak było umówionem, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} przechadzał się na stacyi w Monte-Carlo, oczekując na przyjazd Haltmayera.<br> {{tab}}Niespodziewanie znalazłszy się w pobliżu grupy z kilku osób złożonej, rozmawiającej z naczelnikiem stacyi, przystanął i nasłuchiwać zaczął.<br> {{tab}}Mówiono o wypadku, jaki nastąpił przed ośmioma dniami, a jeden z rozmawiających, gestykulując żywo, wskazywał i {{Korekta|udawadniał|udowadniał}} niedbalstwo służby w tym razie.<br> {{tab}}— Przez Boga! — mówił naczelnik stacyi — towarzystwa kolei żelaznych nie są bez grzechu, ależ nie wymagajmy od nich niepodobieństw. Podwajamy gorliwość dla zapewnienia bezpieczeństwa podróżnym, co nie jest zbyt łatwem, jak panowie widzicie, na drodze żelaznej, jak tutejsza, posiadającej tylko jedną linię.<br> {{tab}}— Otóż to właśnie — odparł rozmawiający — w tem leży wina towarzystwa. Dlaczego nie każę ułożyć drugiej linii dla przyjeżdżających i odjeżdżających pociągów?<br> {{tab}}— Stowarzyszenie chciało to uczynić, względy wszelako międzynarodowe nie pozwoliły projektu tego wprowadzić w wykonanie.<br> {{tab}}— Powód ten wymagałby jeszcze głębszej dyskusji... Lecz to nie wszystko jeszcze. Niedostateczna liczba służbowego personelu czyni wypadki nieuchronnemi. Staraj się pan reklamować w tym względzie.<br> {{tab}}— Czyniłem to już, ale nadaremnie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1151|num=102}}{{tab}}— Obok tego, na innym jeszcze punkcie błądzi towarzystwo. Zwracano jego uwagę na wadliwą sygnalizacyę pociągów, przechodzących ze stacyi na stacyę. Wynaleziono świeżo aparat nader prosty, praktyczny, a niekosztowny, uderzający wzrok i słuch odrazu, który tu zastosowanym być winien. Dlaczego nie został zaaprobowanym?<br> {{tab}}— To prawda.<br> {{tab}}— Prócz tego reguły wymagają, aby nadzorcy dzień i noc czuwali, szczególniej na linii z Monte-Carlo do Roquebrun, gdzie łuki wyniosło-spadziste nie pozwalają maszyniście nic widzieć przed sobą. Owi nadzorcy świecą nieobecnością na całej linii z Nicei do Mentony, a punktem najniebezpieczniejszym jest właśnie ten, który przylega do morza z Monte-Carlo do Roquebrun. Najmniejszy wypadek w tem miejscu sprowadzi kiedykolwiek straszną katastrofę...<br> {{tab}}— Ha! niedostateczność personelu... — mruczał naczelnik stacyi.<br> {{tab}}— Straszna, przerażająca odpowiedzialność ciąży na towarzystwie dróg żelaznych — ciągnął dalej mówca; tem więcej radbym się dowiedzieć, w jaki sposób panowie sygnalizujecie do Roquebrun o wyjściu pociągu z waszej stacyi?<br> {{tab}}— Nic łatwiejszego.<br> {{tab}}— No... w jaki sposób... ciekawym?<br> {{tab}}Naczelnik stacyi wskazał dzwon dość wielkich rozmiarów, do którego przybitym był łańcuch żelazny z rękojeścią.<br> {{tab}}— Dystans jest krótkim — rzekł. — Uderzając więc w ten dzwon, powiadamiam tem samem kolegę w Roquebrun o wyjściu pociągu. On posiada takiż sam dzwon dla uprzedzania mnie o tem. Nigdy rozkaz odjazdu nie jest przez żadnego z nas wydanym, dopóki nie posłyszymy tego sygnału wzajemnie.<br> {{tab}}— Jest to dziecinnem i nader niebezpiecznem — rzekł rozmawiający, wzruszając ramionami. — Dość byłoby zapomnienia z pańskiej strony, lub ze strony jego kolegi z Roquebrun, jakie mogłoby się wydarzyć w pośpiechu, by nastąpiła katastrofa, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1152|num=103}}której skutkiem byłoby zetknięcie się pociągów, a wtedy niktby ztamtąd żywym nie wyszedł. Cóżbyś pan zrobił natenczas?<br> {{tab}}— Kazałbym wywiesić sygnały alarmowe.<br> {{tab}}— Sygnały te napełniłyby jeszcze większym postrachem palacza i maszynistę. Przyznaj sam, panie naczelniku — mówił dalej podróżny — iż na tej waszej tu linii życie tysiąca jadących osób zależy od jednego błędu, jednego zapomnienia. Ależ to jest wprost potwornem!<br> {{tab}}Wezwany do biura naczelnik stacyi, odszedł, pozostawiając interlokutora swego bez odpowiedzi, mimo, iż w głębi był przekonanym, że tenże miał słuszność zupełną. Co jednak począć? Nie był on w stanie zmienić ustaw kolejowego zarządu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wiliam Scott, jak o tem nadmieniliśmy, nie stracił ani jednego wyrazu z przytoczonej wyżej rozmowy, która zdawała się go żywo zajmować.<br> {{tab}}Zasygnalizowano przybycie pociągu nadchodzącego z Nicei. Pociągiem owym, zapełnionym licznymi podróżnymi, przyjechać miał właśnie Haltmayer, tegoż dnia bowiem miała się odbyć świetna zabawa w kasynie Monte-Carlo, nicejczycy przeto przybywali tłumnie na tę uroczystość.<br> {{tab}}Will Scott, spostrzegłszy w tłumie osobistość, na którą oczekiwał, zbliżył się, dotykając lekko jej ramienia.<br> {{tab}}Haltmayer spojrzał zdziwiony.<br> {{tab}}— Stawiam się na oznaczoną godzinę — wyrzekł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}.<br> {{tab}}— A! to pan... Przepraszam, poznaję twój głos, lecz całkiem nie poznałem postaci, mimo, iż uprzedziłeś mnie o swojej przemianie. Witam pana... Cóż tam nowego?<br> {{tab}}— Nic...<br> {{tab}}— Nasz fałszerz jeszcze tu pozostaje?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1153|num=104}}{{tab}}— Wistocie, bawi tu jeszcze.<br> {{tab}}— Będzie grał zapewne w ruletę tego wieczora?<br> {{tab}}— Jak zwykle, bezwątpienia.<br> {{tab}}— Jadłeś pan już obiad?<br> {{tab}}— Tak, przed godziną.<br> {{tab}}— A zatem przejdźmy się nieco zanim nadejdzie chwila działania.<br> {{tab}}Tu oba wyszli ze stacyi Monte-Carlo.<br> {{tab}}Pozostawiliśmy Melanię z Fryderykiem udających się do restauracji w hotelu Włoskim.<br> {{tab}}Tak wewnątrz, jak i zewnątrz budynku znajdowało się mnóstwo osób.<br> {{tab}}Oboje wyżej wspomnieni usiedli przy jednym ze stołów, ustawionych na tarasie, zaledwie się tam jednak umieścili, zbliżył się ku nim jakiś młody mężczyzna, nader elegancko ubrany, jak się zdawało, reporter jednego z dzienników porannych, zatrzymując się z okrzykiem zdumienia.<br> {{tab}}— Pani Gauthier... pan Fryderyk... — zawołał. — Otóż niespodziewane spotkanie. Odkądże państwo w Nicei?<br> {{tab}}Następnie, nie czekając odpowiedzi, ciągnął gadatliwie:<br> {{tab}}— Ach! nie ambarasujcież się, proszę... Wszak jeszcze podobno nie nastąpiło ostateczne zerwanie stosunków z tym biednym de Nerveyem. Źle z nim... źle bardzo... Kaszle nieborak coraz gwałtowniej. Nie ręczyłbym, czy miesiąc przetrzymalprzj7 takiem życiu, jakie tu prowadzi. Zadziwia państwa być może moje z wami spotkanie? Nie znacie mnie prawie, lecz ja was znam, jak wszystkich wogóle. Zbieram do dziennika mego notatki na wszystkich stacjach nadbrzeżnych. Nicea, Monaco, Monte-Carlo, Mentona, to główne me źródła. Zebrawszy nieco plotek, ekspedyuję je na gorąco. Dwieście wierszy do numeru po jednym franku, a dziesięć luidorów dziennego wydatku! Wystarczyłoby to może jeszcze, gdybym nie przegrywał trzeciej części w ruletę... Ale co począć? ruleta jak czarodziejka, nęci nas ku sobie! A zatem zerwałaś pani stosunki z de Nerweyem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1154|num=105}}{{tab}}— Dlaczego pan pytasz mnie o to? — rzekła z niezadowoleniem Melania.<br> {{tab}}— Ponieważ inaczej spotkanie tutaj byłoby niebezpiecznem dla was obojga.<br> {{tab}}— Jest więc w Nicei de Nervey? — zawołała młoda kobieta, udając zdziwienie.<br> {{tab}}— Prawie jakoby w Nicei, ponieważ przebywa w Monaco.<br> {{tab}}— Jesteś pan tego {{Korekta|pownym|pewnym}}?<br> {{tab}}— Jakto, czy jestem pewnym? Widuję go codziennie. Widziałem wczoraj... Gra z piekielną zaciekłością.<br> {{tab}}— I przegrywa?<br> {{tab}}— Bynajmniej... Przeciwnie, wygrywa... wygrywa, powiadam pani, szalone sumy pieniędzy. Szczęście mu sprzyja. Jeśli tak potrwa jeszcze ze dwa tygodnie, odzyska stracony majątek, który zostawi swym spadkobiercom. Staraj się pani być jedną z tychże, jest to dobra rada, jakiej ci udzielam. A teraz śpieszę na obiad z mym przyjacielem, który na mnie oczekuje, za godzinę jadę do Monte-Carlo. Wspaniałą tam dziś wieczorem urządzają zabawę w kasynie; obowiązek mój reporterski nakazuje, bym się tam znajdował. Źle pani zrobiłaś, zerwawszy z Jerzym właśnie w chwili, gdy tak znakomicie poprawiają się jego interesa. To niepraktyczne... Na miejscu pani starałbym się nawiązać te stosunki nanowo. Gdybyś go pani zechciała odwiedzić, mieszka w hotelu Kontynentalnym, na pierwszem piętrze, pod numerem drugim. A może pani sobie życzysz, bym go od ciebie pozdrowił?<br> {{tab}}— Tylko bez szaleństw... bez głupstw... bardzo proszę — odparła żywo Melania. — Właśnie, nie mów pan mu nic o tem, żeś mnie tu widział w Nicei.<br> {{tab}}— Ha! jak pani sobie życzysz, tak uczynię. Nie będzie o niczem wiedział. Lecz otóż mój przyjaciel przywołuje mnie gestami. Do widzenia... do szczęśliwego widzenia, moi kochani.<br> {{tab}}Tu ów reporter zniknął w oka mgnieniu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1155|num=106}}{{tab}}— Jedzmy obiad i uciekajmy! — zawołał Fryderyk. — Trzeba fatalizmu, ażebyśmy właśnie spotkali tego plotkarza... Kto on jest? jak się nazywa? zkąd nas zna? Ha! ów przyjaciel Agostiniego jest głupcem nad głupcami! Sędzi, że wie wszystko, a o niczem nie wie! Skoro de Nervey jest w Monte-Carlo, schwytamy go dzisiejszego wieczora jeszcze.<br> {{tab}}Po ukończonym obiedzie Fryderyk z Melanię wrócili do hotelu, oznajmiając, iż wyjeżdża ze swą żonę, panią Bertin, a zapłaciwszy rachunek, upakował bagaże, poczem oboje udali się na stacyę drogi żelaznej.<br> {{tab}}Pomimo jednak całego pośpiechu, nie zdołali się przygotować, jak na pociąg wychodzący do Monte-Carlo o w pół do dziewiątej wieczorem. {{***}} {{tab}}Wróćmy jednak do Scotta i Haltmayera w chwili, gdy wchodzę razem do kasyna.<br> {{tab}}Zabawa się rozpoczęła.<br> {{tab}}Tłum różnorodny, którego większość stanowiła „złota młodzież,“ lekkomyślnie trwoniąca pieniądze, i damy z półświatka, zapełniała wspaniale uiluminowane ogrody, oraz salony, w których starano się roztoczyć powab wszelkiego rodzaju.<br> {{tab}}Haltmayer wraz z owym potępionym duchem Arnolda Desvignes, przeszedłszy ogrody, zwrócili się do sali gry, gdzie zbity tłum otaczał stoły.<br> {{tab}}Głębokie milczenie pozwoliło dosłyszeć monotonny głos kierującego partyą:<br> {{tab}}— Rozpoczynajcie grę, panowie!... Nie wychodzi... Mija czerwona... Nieparzysta wygrywa... — I tak dalej.<br> {{tab}}Powyższym wyrazom towarzyszył metaliczny dźwięk złota i szelest kolorowych banknotów, ściąganych grabkami krupiera.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1156|num=107}}{{tab}}Dwaj nasi mężczyźni zbliżyli się nie bez trudu do stołu rulety, a przekonawszy się, że Jerzego de Nervey tam nie było, przeszli do drugiej sali, gdzie wokoło stołów tłum nie był mniejszy.<br> {{tab}}Poczwórny {{Korekta|rzęd|rząd}} graczów stojących cisnął się wokoło tych, którzy siedzieli, stawiając za każdem pociągnięciem karty wielkie sumy pieniędzy.<br> {{tab}}Wicehrabia stanowił właśnie część tychże, lecz kapryśna fortuna tego wieczora nagle go odstąpiła. Używając specyalnego żargonu graczów, powiemy: „iż przegrywał wszystko, co mógł.“<br> {{tab}}William Scott spostrzegł go pierwszy i trącił ręką swego towarzysza, wskazując.<br> {{tab}}Na widok tego człowieka, którego niegdyś obdarzał przyjaźnią, a której tenże nadużył w sposób tak fatalny, Haltmayer zapłonął wściekłością i gniewem.<br> {{tab}}Zaczerwienił się, potem zbladł nagle i rozpychając tłum łokciami, stanął po za wicehrabią, który, nie przeczuwając jego obecności, grał zapamiętale, walcząc przeciwko złemu losowi.<br> {{tab}}— Jeżeli pan dalej w podobny sposób grać będziesz — rzekł do Nervey jakiś z obecnych, siedzący po lewej stronie, będziesz zmuszonym wkrótce stawić tyle, ile bank wynosi.<br> {{tab}}— Ba! — odrzekł Jerzy, usiłując się uśmiechnąć — gdyby zły los dalej mnie prześladował, zaryzykuję wszystko, com wczoraj wygrał... Nie wypróżni to jeszcze mego portfelu.<br> {{tab}}W chwili tej Haltmayer położył mu nagle rękę na ramieniu, wołając:<br> {{tab}}— Tak... bo gdyby twój pugilares został wypróżnionym, posiadasz wiadome środki do wypełnienia go, panie wicehrabio. Uciekniesz się do fałszerstwa, aby naprawić równowagę... wszak jest to twoim zwyczajem!<br> {{tab}}Jerzy, poznawszy głos mówiącego, podniósł się drżący, pobladły i stanął naprzeciw Haltmayera.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1157|num=108}}{{tab}}Grę przerwano. Wszyscy patrzyli ze zdumieniem na wicehrabiego i osobistość, która w ten sposób się odezwała.<br> {{tab}}— Panie... wyjąknął Jerzy — panie...<br> {{tab}}Haltmayer skończyć mu nie dozwolił.<br> {{tab}}— Odnalazłszy gdziekolwiek złodzieja — mówił dalej — obowiązkiem każdego uczciwego człowieka jest go zdemaskować. Spełniam więc ten obowiązek... Ten nędznik — rzekł — wskazując ręką na Jerzego — ów łotr, który nosi powszechnie szanowane nazwisko i bruka je swoją infamią, ów, który się tytułuje wicehrabią de Nervey, jest gorszym od złodzieja, ponieważ jest fałszerzem, a fałszerstwo jest stokroć razy podlejszem i haniebniejszem od złodziejstwa! Sfałszował on mój podpis — dodał Haltmayer, dobywając z portfelu dwa znane nam weksle. — Oto są! Niechaj zaprzeczy, jeżeli będzie tyle zuchwałym... Milczy... widzicie, panowie! Precz ztąd, fałszerzu... precz! Wychodź natychmiast! — wołał z zaciekłością Haltmayer. — Nie będąc agentem policyi, aby cię przyaresztować, wypędzam cię ztąd!<br> {{tab}}Jerzy, który do obecnej chwili drżał obezwładniony, bliski omdlenia, pod chłostą słów ostatnich wpadł w szaloną wściekłość.<br> {{tab}}— Zdasz mi pan sprawę ze swych obelg... — zawołał — a teraz spoliczkuję cię!<br> {{tab}}Tu skoczył ku Haltmayerowi, ten jednak, wyciągnąwszy rękę, pochwycił za gardło de Nerveya, wołając:<br> {{tab}}— Sąd tylko mógłby ci wymierzyć sprawiedliwość. Zesłałby cię na galery i ześle cię tam, jeżeli nie skorzystasz z obecnej nauki; nie dla siebie, lecz dla nazwiska, jakie nosisz, wymierz sam sobie to, na coś zasłużył... odbierz sobie życie! Pomnij, że jeśli ci zbraknie ku temu odwagi, ja wszędzie ścigać cię będę. Będę chodził za tobą jak cień i gdziekolwiekbądźbyś się udał, będę krzyczał publicznie, jak teraz: Precz ztąd fałszerzu!... precz!<br> {{tab}}Tu, puściwszy go, Haltmayer wskazał mu drzwi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1158|num=109}}{{tab}}Jerzy, chwiejący się, jak człowiek pijany, potykający się jak ślepy, zwrócił się ku drzwiom, pośród obelżywych okrzyków tłumu.<br> {{tab}}Z chwilą, gdy próg przestąpił, dał się słyszeć głuchy jęk.<br> {{tab}}— Wymierzona sprawiedliwość... nieprawdaż? — rzekł Haltmayer do Will Scotta.<br> {{tab}}— Tak — odparł tenże — on umarł!<br> {{tab}}— To mówiąc, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} zniknął wśród tłumu, poszeptując:<br> {{tab}}— No! tym razem mój pryncypał kontent ze mnie będzie. Znów jeden ze spadkobierców zgładzony! Mogę teraz zatelegrafować do Melanii Gauthier, że Jerzy de Nervey mieszka w Monte-Carlo, w hotelu Kontynentalnym, pod numerem drugim. Przybędzie ona wraz z Fryderykiem Bertin właśnie w samą porę dla stwierdzenia śmierci wicehrabiego, dozwalając przez ten czas działać Agostiniemu w Paryżu.<br> {{tab}}Tu wyszedł z kasyna, udając się na stacyę drogi żelaznej.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Zajęty wyłącznie zdarzeniem, jakie się odbywało przed jego oczyma, Will Scott nie dostrzegł dwóch osób, które od kilku minut wszedłszy na salę gry, były wraz z nim świadkami wynikłego skandalu.<br> {{tab}}Dwiema temi osobistościami były Fryderyk Bertin z Melanią Gauthier, którzy za przybyciem swem do Monte-Carlo, dowiedziawszy się w hotelu Kontynentalnym, iż wicehrabia de Nervey spędza całe wieczory przy stołach gry, udali się do kasyna i weszli tam w chwili, gdy Haltmayer pochwycił za ramię fałszerza.<br> {{tab}}Gdy Jerzy uciekł pobladły, w najwyższem pomieszaniu, Fryderyk szepnął zcicha Melanii:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1159|num=110}}{{tab}}— Ten głupiec gotów się zabić!... A gdyby to uczynił, wszystko stracimy... Zostaniesz bez grosza!<br> {{tab}}— Co począć? — odparła z trwogą.<br> {{tab}}— Mam pewną myśl... chodź za mną.<br> {{tab}}Tu usiłowali pójść za wicehrabią; tłum jednak, który się rozchylił dla ułatwienia tamtemu przejścia, zwarł się nanowo, nie dozwalając im wyjść tak prędko, jak tego pragnęli.<br> {{tab}}Podczas, gdy usiłowali przedostać się ku drzwiom, Jerzy de Nervey biegł przez ogrody o ile mu sił starczyło, a wpadłszy do swgo hotelowego apartamentu, padł na kanapę, obezwładniony, potem zalany.<br> {{tab}}— Jestem zgubiony! — wyjąknął, ciężko oddychając. — Ten człowiek będzie mnie ścigał wszędzie... nie da mi chwili spokoju... Lepiej zakończyć życie odrazu!<br> {{tab}}Straszny atak kaszlu począł rozdzierać mu piersi. Krew na ustach się ukazała.<br> {{tab}}Gdy nastąpiło uspokojenie, podniósł się i chwiejnym krokiem, ponieważ na nogach zaledwie utrzymać się był w stanie, podszedł do kominka, nad którym na półeczce leżał rewolwer, a ująwszy takowy, patrzył nań błędnemi oczyma.<br> {{tab}}Zamiast jednakże przyłożyć lufę do piersi lub skroni, opuścił głowę, rozmyślając.<br> {{tab}}I owoż tego konającego prawie człowieka objęło niepowściągnione do życia przywiązanie; zapytywał sam siebie, czy nie było innego sposobu wyjścia z tej sytuacyi nad samobójstwo?<br> {{tab}}Niestety! takiego środka odnaleźć nie zdołał, z jednej strony wznosiło się przeciw niemu urzeczywistnienie gróźb Haltmayera, z drugiej stawienie go przed sądem.<br> {{tab}}— Dalej! — rzekł, podnosząc głowę z silnem postanowieniem i przykładając do czoła rewolwer w punkt między dwoma oczami. Już pociągnąć miał za cyngiel, gdy drzwi się nagle otwarły i Fryderyk Berlin poskoczył ku niemu z Melanią.<br> {{tab}}W pierwszej chwili osłupienia Jerzy opuścił broń. Fryderyk wyrwał mu rewolwer, wołając:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1160|num=111}}{{tab}}— Ha! tożbyś dopiero głupstwo popełnił, kuzynie!<br> {{tab}}— Oddaj mi broń... oddaj mi rewolwer... — jąkał de Nervey — nie wzbraniaj...<br> {{tab}}— Co? abyś rozmiażdżył sobie głowę? Nie, na to nie pozwolę!<br> {{tab}}— Lecz wy nie wiecie... nie wiecie! Ja jestem zgubiony!<br> {{tab}}— Wiemy wszystko... Byliśmy tam... słyszeliśmy. Nic jednak jeszcze nie ma straconego!<br> {{tab}}— Haltmayer ścigać mnie będzie... Będzie mnie lżył bezustannie! Nie dozwoli mi się nigdzie ukazać... Zaprzysiągł!<br> {{tab}}— No... zobaczymy!<br> {{tab}}— A gdybym mu się nawet wymknął, nie ujdę przed sądem!<br> {{tab}}— Pomówimy o tem później... Obecnie zaś nie dozwolimy ci, abyś popełnił samobójstwo. Lękasz się Haltmayera, ja to rozumiem, wszakże wynaleźć będzie można środek na pozbycie się go.<br> {{tab}}— Jaki środek?<br> {{tab}}— Jesteśmy wszyscy śmiertelnymi... Wypadek nastąpić może... pojmujesz... wypadek, w którym zastawia się swą skórę... Znam pewną osobistość, która podejmie się chętnie sprowadzić podobny wypadek.<br> {{tab}}— Któż to taki?<br> {{tab}}— Pozwól mi zachować to w tajemnicy... Zobaczysz... Obecnie jaknajmniej słów bezpotrzebnych. Chodzi o ocalenie ciebie, abyś zaślubił Melanię, jakeś to jej przyrzekł... Ocalimy cię więc. Haltmayera się nie obawiaj, postaram się go zgładzić w potrzebie, a gdy on zniknie, zniknie dla ciebie i obawa sądu. Melania kocha cię, a ja, jako jej kuzyn, pragnę szczęścia dla niej. No! dalej... bez namysłu, czas nagli. Urządzą zapewne nad tobą nadzór, a gdy się przekonają, żeś sobie głowy nie rozsadził, skandal rozpocznie się nanowo, czego unikać należy. Musisz mieć wiele pieniędzy, ponieważ mówią, żeś wygrał znaczne sumy w ruletę.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1161|num=112}}{{tab}}— Przegrałem dzisiejszego wieczora — wyjąknął Jerzy — wszakże jeszcze coś mi pozostało.<br> {{tab}}— Ile?<br> {{tab}}— Trzysta sześćdziesiąt tysięcy franków.<br> {{tab}}— Gdzie one są?<br> {{tab}}— Tam... — odrzekł wicehrabia, wskazując w biurku szufladę.<br> {{tab}}— Daj klucz... — rzekł Bertin rozkazującym tonem.<br> {{tab}}Jerzy, obezwładniony, oprzeć się nie był w stanie. Klucz oddał.<br> {{tab}}Fryderyk, otworzywszy szufladę, dobył z niej skórzany woreczek.<br> {{tab}}— To tu? — zapytał.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Biorę go... Ile jesteś dłużnym w hotelu?<br> {{tab}}— Sądzę, iż do ośmiuset franków...<br> {{tab}}— A zatem wystarczy to na zapłacenie — rzekł Fryderyk, dobywając z kieszeni bilet tysiącofrankowy i kładąc go na stole w widocznem miejscu. — Bierz okrycie, kapelusz i uciekajmy...<br> {{tab}}— Uciekać? — powtórzył Jerzy z oszołomieniem.<br> {{tab}}— Ma się rozumieć, do czarta! — zawołał Bertin. — Są inne jeszcze środki do wydobycia się z tego nad kulę rewolwerową. Nie znalazłszy cię tu, gdzieś pozostawił swe bagaże, będą sądzili, żeś rzucił się w morze. Haltmayer będzie przekonanym, żeś umarł, podczas gdy przemkniemy się do Anglii lub Ameryki, żyjąc tam spokojnie we troje. Ożenisz się z Melanią, a gdy wrócimy po latach kilkunastu, wszystko już pójdzie w zapomnienie. Jakże, czy złe są me plany?<br> {{tab}}— Doskonałe! — zawołała Melania. — Dalej, Jerzy, wdziewaj okrycie, kapelusz...<br> {{tab}}To mówiąc, zarzuciła mu na ramię okrycie i» włożyła kapelusz.<br> {{tab}}— A teraz w drogę! — rzekł Bertin.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1162|num=113}}{{tab}}Jerzy, widząc jedyną deskę zbawienia w ucieczce, odzyskał zimną krew.<br> {{tab}}— Zabiorę moje papiery — rzekł, otwierając do szufladki i chowając pakiet do kieszeni. — Ach! wy jesteście mymi zbawcami.<br> {{tab}}— No... na później podziękowania. Wychodź pierwszy... wbiegnij na stacyę i wsiądź na pociąg, wyjeżdżający do Mentony o jedenastej. Mamy dwadzieścia minut czasu... Jedziemy za tobą. Zabierzemy tylko nasze bagaże, zapłacimy rachunek w hotelu i jedziemy. Idź... pospieszaj co żywo! To mówiąc, wypchnął za drzwi de Nerveya, który przemykając się chyłkiem pod murem, umknął niepostrzeżony z hotelu.<br> {{tab}}O dziesięć kroków za nim szedł Fryderyk z Melanią.<br> {{tab}}— Otóż pochwyciliśmy żabę... Zostawmy go... jedźmy w inną stronę — szepnął Fryderyk na ucho towarzyszce.<br> {{tab}}— Nie... nie! — odpowiedziała. — To byłoby nikczemne, nie odstępujmy go. Wszakże masz pieniądze, rzecz główną. Zresztą wiesz, że on uczyni wszystko, co zechcemy.<br> {{tab}}Złączywszy się z Jerzym, zwrócili się na stacyę we troje.<br> {{tab}}Po dniu nadzwyczaj gorącym atmosfera duszną była, a czarne chmury zwiastowały burzę.<br> {{tab}}Od czasu do czasu błyskawice przerzynały obłoki.<br> {{tab}}— Śpieszmy się... — wołała Melania, przyśpieszając kroku.<br> {{tab}}Jak wiemy, Wiliam Scott dążył również na stacyę Monte-Carlo w celu wysłania depeszy do Nicei do Fryderyka i Melanii.<br> {{tab}}Wielu z przybyłych na zabawę do kasyna, przestraszonych burzą, tłumnie zapełniało stacyę, by wsiąść na pociąg odchodzący do Nicei lub przychodzący z Roąuebrun, a jadący do Mentony.<br> {{tab}}Na stacyi znajdowało się przeszło pięćset osób.<br> {{tab}}Naczelnik biegał jak oszołomiony, straciwszy prawie przytomność.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1163|num=114}}{{tab}}— Czy można, panie, wysłać depeszę do Nicei? — zapytał Will Scott, podchodząc ku niemu.<br> {{tab}}— W tej chwili niepodobna! — odparł zapytany. — Później nieco... później... po odejściu pociągów.<br> {{tab}}Irlandczyk zatrzymał się, czekając pod szklannym dachem, wśród tłumu.<br> {{tab}}Urzędnicy, posłańcy i posługacze różnego rodzaju uwijali się na wsze strony.<br> {{tab}}Nagle dał się słyszeć krzyk, a potem hałas jakoby ciężkiego upadku.<br> {{tab}}Latarnik, wszedłszy na drabinkę dla zapalenia gazu, spadł z wysokości piętnastu stóp na dół.<br> {{tab}}Otoczono go wokoło.<br> {{tab}}Nieszczęśliwy poruszał się zaledwie, jęcząc boleśnie.<br> {{tab}}Krew broczyła mu z głowy, zranionej głęboko.<br> {{tab}}— Co prędzej po doktora!... — wołał naczelnik stacyi. — Przenieść zranionego do sali bagażów.<br> {{tab}}W czasie spełniania tego rozkazu nastąpiło ogólne zamieszanie.<br> {{tab}}Posłyszano turkot wagonów i odgłos świstawki pociągu nadchodzącego z Nicei.<br> {{tab}}Kasyer przy okienku rozdawał jeszcze bilety tłumowi zebranych.<br> {{tab}}Naczelnik, zająwszy się zranionym, wydał rozkaz uprzątnięcia linii. Burza zbliżała się, hucząc coraz groźniej.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Will Scott znajdował się obecnie przy drzwiach pasażerskiej sali. Drgnął nagle, spostrzegłszy przechodzących Melanię, Fryderyka i Jerzego de Nervey. Ten ostatni miał kapelusz spuszczony na oczy dla zakrycia twarzy.<br> {{tab}}Zobaczywszy złączone razem te trzy osobistości, Will Scott odgadł, co zaszło.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1164|num=115}}{{tab}}Jerzy pragnął ujść corychlej; Fryderyk z Melanią towarzyszyli mu w tej ucieczce, by podzielić się resztkami jego majątku.<br> {{tab}}Postanowili wyjechać z Francyi, aby uchronić się przed wyrokiem śmierci, wydanym na nich przez Arnolda Desvignes, którego plany tym sposobem runęłyby na zawsze.<br> {{tab}}Scott uderzył z wściekłością nogą o ziemię.<br> {{tab}}Co począć w takim zbiegu okoliczności?<br> {{tab}}Burza, oddawna zbierająca się na horyzoncie, nagle wybuchnęła.<br> {{tab}}Powstał gwałtowny wicher, łamiący wierzchołki drzew, podnoszący fale morza, głucho uderzającego o skały. Grzmot huczał bezustannie. Błyskawice oświetlały niebo.<br> {{tab}}Nadszedł pociąg z Nicei. Podróżni z wagonów wysiadać zaczęli. Inni wsiadali w ich miejsca.<br> {{tab}}Naczelnik stacyi, zatrzymawszy się przy zranionym latarniku, którego ciężką ranę doktór opatrywał, zapomniał chwilowo o swojej służbie. Jego pomocnik w powstałym {{Korekta|haosie|chaosie}} stracił przytomność.<br> {{tab}}— Wsiadać, panowie! — wołali konduktorzy — do wagonów.<br> {{tab}}Will Scott, postępując w pewnej odległości po za Melanią, Fryderykiem i Jerzym, dostrzegł, iż wsiedli do wagonu pierwszej klasy, oddzielonego tylko dwoma innemi wagonami od maszyny.<br> {{tab}}Ogniem dzikiego zadowolenia zabłysło jego spojrzenie.<br> {{tab}}Przypomniał sobie słowa rozmowy, prowadzonej z naczelnikiem stacyi przez jakiegoś podróżnego wtedy, gdy oczekiwał przy plancie na przyjazd Haltmayera.<br> {{tab}}Gdyby wyruszenie pociągu nie zostało zasygnalizowanem stacyi Roquebrun, zetknięcie się nastąpiłoby niechybnie, a ztąd nieuchronna katastrofa. Żaden z podróżnych nie wyszedłby żywym ze zmiażdżonych wagonów.<br> {{tab}}Irlandczyk wstecz cofnął się szybko.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1165|num=116}}{{tab}}Ów ręczny dzwon, służący do sygnalizowania mechanikowi, stał o kilkanaście kroków dalej na ławce. Scott dobiegł szybko do owej ławki, przesuwając się między podróżnymi, oczekującymi na pociąg z Roquebrun. Chwyciwszy dzwon, poruszył nim zlekka, poczem, położywszy go na ławce, zniknął w tłumie, nie zwróciwszy na siebie uwagi.<br> {{tab}}Dał się słyszeć przeciągły odgłos świstawki.<br> {{tab}}Konduktor wygłosił; „W drogę!“<br> {{tab}}Pociąg wyruszył.<br> {{tab}}W chwili tej naczelnik stacyi wyszedł z sali bagażów, gdzie złożono ranionego.<br> {{tab}}— Pociąg odchodzi? — zapytał jednego ze służby.<br> {{tab}}— Tak, panie naczelniku.<br> {{tab}}— A czy sygnalizowano do stacyi Roąuebrun?<br> {{tab}}— Zdaje mi się, że sygnalizowano...<br> {{tab}}Naczelnik zbladł i zadrżał.<br> {{tab}}— Zdaje mi się... — odrzekł zaledwie dosłyszanym głosem, a zwróciwszy się do jednego z urzędników, zapytał:<br> {{tab}}— Kto sygnalizował odejście pociągu?<br> {{tab}}— Ja nie wiem, panie...<br> {{tab}}Nadbiegł pomocnik naczelnika.<br> {{tab}}— Czyś to pan sygnalizował? — rzekł, zwracając się ku niemu.<br> {{tab}}— Nie, nie ja, panie.<br> {{tab}}— Boże... mój Boże! — wołał naczelnik z rozpaczą, chwytając się rękoma za głowę. — Wyruszenie pociągu nie zostało sygnalizowanem.<br> {{tab}}Szmer trwogi i przerażenia przebiegi wśród tłumu.<br> {{tab}}— Wyjście pociągu nie zostało sygnalizowanem... — powtarzano sobie nawzajem z grozą obawy wobec nieuchronnego niebezpieczeństwa, na jakie narażonym został pociąg, pędzący całą siłą pary.<br> {{tab}}Burza huczała coraz srożej, głos jednak naczelnika stacyi dominował w tej chwili nad jej hukiem i szumem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1166|num=117}}{{tab}}— Uderzyć w dzwon trwogi... zaalarmować! — krzyczał ów głos.<br> {{tab}}Spełniono rozkaz, dzwony zabrzmiały, kierunek wichru jednakże niósł owe dźwięki w stronę przeciwną od Roquebrun.<br> {{tab}}Jedyna nadzieja pozostawała jeszcze, jedyna iskra ocalenia, oto przypuszczenie, iż stacya Roquebrun, nie dosłyszawszy być może sygnału, pociągu nie wypuściła.<br> {{tab}}Pod oślepiającem światłem bezustannych błyskawic oczy wszystkich zwróciły się w stronę przylądka Cap-Martin, gdzie linia drogi żelaznej zakreślała łuk krzywy.<br> {{tab}}Dzwon na trwogę brzmiał ciągle.<br> {{tab}}Nagle ogromna łuna ognista, przy towarzyszeniu ogłuszającego huku, zapłonęła na niebie.<br> {{tab}}Spostrzeżono na wyniosłości dwa w biegu pociągi, pędzące naprzeciw siebie szalenie.<br> {{tab}}Osoby, zebrane na stacyi Monte-Carlo, stały w osłupieniu, przejęte przerażeniem, łatwem do zrozumienia.<br> {{tab}}Will Scott, blady jak widmo, patrzył wraz z innymi.<br> {{tab}}Nagle krzyk rozpaczy, krzyk przerażającej grozy, wybiegł razem ze wszystkich piersi. Przy świetle błyskawicy dostrzeżono uderzające w siebie dwie maszyny, wagony powspinane jeden na drugim, jak gdyby w walce olbrzymów, kilka wagonów, odrzuconych w przestrzeń siłą uderzenia i roztrącających się o skały, oblewane morskiemi bałwanami.<br> {{tab}}Ze wszystkich stron powstał krzyk:<br> {{tab}}— Doktorów... lekarzy... coprędzej!<br> {{tab}}Rzucono się na drogę, biegnąc ku miejscu katastrofy.<br> {{tab}}Scott pędził również za tłumem.<br> {{tab}}Najstraszniejsze przewidywania były niczem wobec przerażającego widoku zniszczenia. Gdziekolwiekbądź spojrzeć, trupy ludzkie.<br> {{tab}}Wszędzie ofiary żyjące jeszcze, lecz poprzygniatane ciężarem wagonów, z których wybiegały jęki i głuche skargi, wraz z rozpaczliwem wołaniem o pomoc.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1167|num=118}}{{tab}}Irlandczyk chodził pośród tych strasznych rumowisk, oświetlonych latarniami i zapalonemi naprędce pochodniami.<br> {{tab}}Broczył we krwi obok wagonu pierwszej klasy, zmiażdżonego jak dziecięca zabawka, z którego wydobyto trzy trupy pokaleczone do niepoznania. Wzrok jego padł na te trupy i dziki blask zapłonął w źrenicach tego demona.<br> {{tab}}Poznał w nich Jerzego de Nervey, Melanię Gautkier i Fryderyka Bertin, wszystkich bez życia. {{kropki-hr}} {{tab}}I otóż droga w krwawym iście pochodzie otwierała się coraz bardziej przed Arnoldem Desvignes i jego szatańskim pomocnikiem, który poświęcił życie tylu ludzi dla utorowania tej drogi pierwszemu.<br> {{tab}}Nazajutrz dzienniki rozniosły na wsze strony wiadomość o strasznej katastrofie, wymieniając nazwiska ranionych i zmarłych. Pomiędzy temi ostatniemi znajdował się wicehrabia de Nervey, Melania i Fryderyk, których osobistość rozpoznać pozwoliły znajdujące się przy nich papiery.<br> {{tab}}Tym sposobem Arnold Desvignes dowiedział się o śmierci trojga spadkobierców Edmunda Béraud, przed odebraniem o tem wiadomości od Will Scotta.<br> {{tab}}Irlandczyk, obawiając się powierzać cośkolwiekbądź w tym względzie poczcie lub telegrafowi, przybył sam do Paryża na trzeci dzień po tym strasznym wypadku.<br> {{tab}}Rzecz naturalna, iż poszedł przedewszystkiem do Arnolda Desvignes, który odgadując, że jego wysłannik przyczynił się wiele do owego wypadku w Monte-Carlo, nie przewidywał, iż on to był głównym sprawcą tego nieszczęścia.<br> {{tab}}— W mistrzowski sposób zaiste urządziłeś to wszystko — rzekł, wysłuchawszy opowiadania Will Scotta. — Droga przed nami wkrótce wolną będzie zupełnie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1168|num=119}}{{tab}}— Obecnie pozostaje nam tylko stary Piotr Béraud, gałganiarz — odrzekł Scott.<br> {{tab}}— Widziałeś go przed odjazdem do Nicei?<br> {{tab}}— Tak... — odparł {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} — stwierdziłem, iż już dyszy zaledwie. Wódka podkopuje mu zwolna życie.<br> {{tab}}— Za zbyt powoli to działa... — zawołał Desvignes. — Miałażby nas zatrzymywać tak nędzna przeszkoda? Raz i to wkrótce skończyć z nim trzeba.<br> {{tab}}— A gdy skończymy, pryncypale? — pytał były klown z cyrku Fernando, patrząc badawczo w oczy Arnolda.<br> {{tab}}— Gdy z nim skończymy? — powtórzył wspólnik Verrièra.<br> {{tab}}— Tak... Co wtedy będzie?<br> {{tab}}— Wtedy nie będzie to liche pięćset tysięcy franków, ani milion, jaki przyobiecałem. Dam wam okrągłe dwa miliony!<br> {{tab}}— Piękna sumka... która pozwoli nam żyć spokojnie, jak uczciwym ludziom, Trilbemu wraz ze mną. Ale... cóż dzieje się z Trilbym?<br> {{tab}}— Wykonywa ślepo moje rozkazy.<br> {{tab}}— Mógłżebym się z nim widzieć?<br> {{tab}}— Byłoby to niebezpiecznem obecnie, mogłoby sprowadzić nawet pewne zawikłania, Trzeba, ażebyście przez czas jakiś unikali wzajemnego spotykania się.<br> {{tab}}— Dobrze, pryncypale... lecz...<br> {{tab}}— Co, lecz? o cóż ci chodzi?<br> {{tab}}— Chciałbym, abyś stanowczo nam zakreślił termin, do którego oczekiwać wypadnie.<br> {{tab}}— Dopóki ostatni z żyjących spadkobierców nieodbierze sukcesyi. Czy się obawiasz, bym nie dotrzymał obietnicy?<br> {{tab}}— Bynajmniej... wierzę ci zupełnie, czego dowiodłem działając. Pojmujesz jednak, że to arcyprzyjemnie czuć w swojem ręku dwa miliony... sumka to, jaka niełatwo zebrać się daje.<br> {{tab}}— Pośpiesz więc z pozbyciem się starego gałganiarza.<br> {{tab}}— Licz na mnie... Do widzenia, pryncypale. {{---|60|przed=20px|po=20px}} {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1169|num=120}}{{c|'''XXIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Tegoż samego dnia, przebrany za filantropa Cordier, Will Scott przybył do Willi Gałganiarzów.<br> {{tab}}Wiemy już, że dzięki kredytowi, jak; otworzył Piotrowi Béraud u właścicielki szynku w Saint-Ouen, tenże pił bezustannie.<br> {{tab}}Absynt i wódka, te dwie straszliwe trucizny, zaczęły przesycać jego muskuły i nerwy. Od pewnego czasu ów nieszczęśliwy wszedł już w ów peryod alkoholizmu, wiodącego nieodwołalnie do ''delirium tremens''.<br> {{tab}}Codziennie, prawie miejscy strażnicy podnosili go, leżącego bezprzytomnie gdzieś w jakimś zaułku. Noce przepędzał w Schronieniach Miłosierdzia, zkąd nazajutrz, po usprawiedliwieniu się ubóstwem, puszczano go znć na wolność.<br> {{tab}}Pomimo całotygodniowej nieobecności w Paryżu, {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} przewidywał, co się działo w Saint-Ouen.<br> {{tab}}Wszedł prosto do szynku „Pod koroną,“ a zwracając się do gospodyni, biorącej go za inspektora policyi, zapytał:<br> {{tab}}— No! i cóż tam nowego?<br> {{tab}}— Jest jedna wiadomość, lecz nader ważna...<br> {{tab}}— Jaka... nic nie wiem... Byłem na prowincyi przez tydzień. Wyjeżdżałem z Paryża.<br> {{tab}}— Piotr Béraud umarł.<br> {{tab}}— Co?... umarł... on? — zawołał Will Scott zdumiony.<br> {{tab}}— Umarł i już go pochowano. Wyniesiono go dziś na cmentarz d’Ivry. Pogrzeb był wspaniały. Towarzyszyli mu wszyscy z całego miasta gałganiarze. Dziwnie ten człowiek zakończył swe życie... Stał ot, przy bufecie, tu, gdzie pan stoisz teraz i palił fajkę, trzymając na plecach kosz od gałganów. Nagle wybuchnął mu z ust płomień niebieskawy i padł na miejscu. Przywołany lekarz znalazł zgon jego niezwykłym. Zdarza się to, mówią, gdy kto ma nazbyt przesiąknięte wnętrz- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1170|num=121}}ności alkoholem. Pali się wtedy człowiek za życia. Piękna śmierć... nie ma co mówić!<br> {{tab}}Wiliam Scott, zadowolony takim obrotem sprawy, poszedł wprost do merostwa Saint-Ouen, gdzie pozyskawszy kopię aktu zejścia Piotra Béraud, zaniósł ją Arnoldowi Desvignes.<br> {{tab}}Ostatnia więc zapora z przed tegoż usuniętą została.<br> {{tab}}Z trzynastu spadkobierców Edmunda Béraud, kupca dyamentów, posiadacza {{Korekta|pięśdziesięciu|pięćdziesięciu}} jeden milionów, dwóch tylko obecnie przy życiu pozostało, a byli nimi: Juliusz Verrière i jego córka, Aniela.<br> {{tab}}Droga do sukcesyi otwartą była zupełnie.<br> {{tab}}Desvignes, zaślubiwszy córkę bankiera, zbliżyłby się tym sposobem do upragnionego celu, dla uzupełnienia którego potrzeba było jedynie odnaleźć ciało Edmunda Béraud, by jego śmierć legalnie stwierdzoną została i ażeby tym sposobem Verrière mógł objąć spadek w swojem i w swojej córki imieniu, jako jedynie dwojga pozostałych sukcesorów.<br> {{tab}}Ów jednak szczegół przedstawiał trudności poważne, jakie dla każdego innego, niż Arnold człowieka, zdawałaby się być do niezwyciężenia.<br> {{tab}}W jaki sposób naprowadzić policyę do odkrycia trupa Edmunda Béraud, bez ściągnienia podejrzeń na siebie i na Verrièra?<br> {{tab}}Były sekretarz z Kalkuty nie troszczył się o rzecz tak drobną.<br> {{tab}}Wszystko obliczył on i przewidział z góry, skombinowawszy z szatańską zręcznością rozwiązanie tego straszliwego dramatu.<br> {{tab}}Dwaj jego wspólnicy spełnili już swój obowiązek.<br> {{tab}}Do niego teraz wyłącznie należało ukończenie dzieła, jakie miało mu przynieść królewski majątek wraz z ręką Anieli.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1171|num=122}}{{tab}}Pobyt na zamku w Malnoue stał się dziwnie smutnym od chwili, gdy panna Verrière dowiedziała się od Jerzego de Nervey o śmierci Vandama.<br> {{tab}}Przez cały tydzień będąc ciężko chorą, budziła poważne obawy, tym razem jednak jeszcze młodość i silny organizm dziewczęcia zwyciężyły chorobę.<br> {{tab}}Moralny stan jej umysłu objęła głęboka melancholia, pokrywając czarną oponą to wszystko, co ją otaczało; dziewczę to biedne żyło jak ciało bez ducha.<br> {{tab}}Wkrótce bardziej szczegółowo do niej powrócimy. Obecnie zajmijmy się Arnoldem Desvignes.<br> {{tab}}Zabójca Edmunda Béraud zaczął powątpiewać teraz po skończeniu dzieła o wierności dwóch swoich pomocników.<br> {{tab}}Nieroztropność łatwo popełnioną być może, a w obecnych okolicznościach dość byłoby jednego wyrazu, wymówionego przez któregokolwiek z nich, by zburzyć cały gmach, z taką czartowską zręcznością wzniesiony. Zresztą Desvignes znał dobrze słabości serc ludzkich.<br> {{tab}}— Gdy im zapłacę — mówił sobie — wydadzą się chwilowo zadowolonymi i będą nimi może w rzeczy samej, lecz otrzymawszy pieniądze, rozmyślać i zastanawiać się poczną. Jakakolwiekbądż byłaby suma, którąby otrzymali, wyda się im zamałą, a skoro będą trzymali mnie w ręku, ich wymagania nie będą miały granic; będę zmuszonym pracować już nie na siebie, lecz na nich. Nie! to byłoby nazbyt głupiem!... Skoro narzędzie jakie bezpotrzebnem nam się staje, rozbija się go i łamie, a jeśli się jest roztropnym, z pośpiechem się to czyni. Należy więc działać bez odwłoki w tym razie.<br> {{tab}}Desvignes podczas pobytu swego w Malnoue zajmował mały apartament, na drugiem piętrze, w prawem skrzydle zamku.<br> {{tab}}Mieszkanie to otaczała galerya, łącząca się nietylko z głównemi schodami, lecz i ze schodami dla służby, mógł on zatem wracać, wychodzić, bez zwrócenia na siebie czyjejkolwiek uwagi.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1172|num=123}}{{tab}}Wieczorem w dniu, w którym dowiedział się od Will Scotta o śmierci starego gałganiarza, Piotra Béraud, przybył do Malnoue jak zwykle z Verrièrem i po obiedzie przechadzali się w parku, rozmawiając o swoich interesach i zamiarach na przyszłość.<br> {{tab}}Spotkali Trilbego, znanego w Malnoue pod nazwiskiem strażnika Blancheton, rozmawiającego z Forestierem, którego zatrzymano jeszcze na czas niejaki w Malnoue, baczny i ścisły nad nim rozciągnąwszy nadzór.<br> {{tab}}Obaj ci służący rozpatrywali zakątek parku, w którym Trilby odkrył ślady ludzkich kroków i znalazł szczątki sideł, zastawionych na króliki i zające.<br> {{tab}}— Cóż tak rozpatrujecie? — pytał nadchodząc Verrière.<br> {{tab}}— Odkryliśmy tu ślad, panie — odrzekł ów pseudo-Blancheton — że mimo całej mej gorliwości w tropieniu złodziei, zakradają się oni ciągle w głąb parku, żartując sobie ze mnie.<br> {{tab}}— Jestżeś tego pewien?<br> {{tab}}— Oto dowód niezbity, panie... — rzekł Trilby, wskazując kawałki siatki na zające, jaką trzymał w ręku. — Ślady ludzkich kroków na miękiej ziemi po deszczu, oraz kawałki połamanych gałęzi, poprowadziły mnie do muru, park otaczającego — mówił dalej. — Temi to drzwiami, wychodzącemi na wieś, wkradają się tu oni, wierzchem przez nie przełażąc. Raczcie się przekonać sami, panie...<br> {{tab}}Tu zaprowadził Verrièra z Arnoldem w miejsce, gdzie widocznemi były ślady zeskakiwania.<br> {{tab}}— Czuwaj przeto gorliwiej i lepiej — rzekł bankier surowo.<br> {{tab}}— Ach! panie, co to pomoże — odparł zgromiony strażnik. — Przysięgam, że ów rozbójnik, który zastawił te sidła zeszłej nocy, powróci dzisiaj jeszcze o zmroku. No! ale ja go powitam wystrzałem z mej fuzyi tak, iż na zawsze kraść zaprzestanie.<br> {{tab}}— Źle zrobisz... strzeż się Blancheton!<br> {{tab}}— Dlaczego, panie?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1173|num=124}}{{tab}}— Ci leśni złodzieje są dobrze uzbrojeni i nie troszczą się więcej o życie człowieka nad życie królika albo zająca. Gdyby odkryli, że na nich czatujesz, pierwsi mogliby cię zabić...<br> {{tab}}— Nie obawiam się, panie. Widzę tak jasno, jak kot wśród nocy, a moja lefoszówka niesie na daleką odległość. Skryję się tu, za te wielkie drzewa i będę czatował.<br> {{tab}}— Działaj jednakże z wielką przezornością... ostrzegam!<br> {{tab}}— Niech pan będzie o mnie spokojnym, dbam dobrze o moją skórę.<br> {{tab}}Verrière szedł dalej na przechadzkę z Arnoldem, który starannie oglądał pozycyę miejsca pod wielkiemi drzewami, wskazaną przez strażnika, jako jego przyszłe na noc nadchodzącą schronienie.<br> {{tab}}O w pół do dziesiątej obaj wspólnicy się rozdzielili; każdy z nich, jak zwykle, udał się do swego mieszkania.<br> {{tab}}W godzinę później Trilby, wyszedłszy z pawilonu, ze strzelbą na ramieniu, udał się na czaty w miejsce wskazane.<br> {{tab}}Wsparty o pień drzewa, czekał z nabitą fuzyą w ręku.<br> {{tab}}Po upływie dwudziestu minut posłyszał za sobą szmer w krzakach.<br> {{tab}}Zdziwiony tym nieoczekiwanym kierunkiem, z którego ów szelest pochodził, zerwał się i patrzył, usiłując przebić wzrokiem otaczające go ciemności.<br> {{tab}}Jednocześnie natężył słuch.<br> {{tab}}Szelest w krzakach powtórzył się nanowo.<br> {{tab}}— Kto idzie? — zawołał.<br> {{tab}}Nikt nie odpowiedział, szmer ucichł zupełnie.<br> {{tab}}Mniemany Blancheton patrzył wciąż wytężonym wzrokiem w ciemności lasu, lecz nic dojrzeć nie mógł.<br> {{tab}}Jedynie wierzchołki wielkich drzew rysowały się nad nim na ciemnem niebie.<br> {{tab}}Sądząc, iż się omylił, iż słuch go zawiódł, stał z oczyma wlepionemi w krzak ostrokrzewu, rosnący o dwadzieścia kroków dalej.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1174|num=125}}{{tab}}Nagle, zdało ma się, jakoby ów krzak zadrżał; jednocześnie posłyszał lekki szmer liści.<br> {{tab}}Wymierzył strzelbę, powtarzając:<br> {{tab}}— Kto tu jest? Odpowiedz, bo strzelę!<br> {{tab}}Zaledwie wymówił te słowa, rozległ się wystrzał od strony krzaka i {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, nie zdoławszy nacisnąć kurka dubeltówki, padł jak piorunem rażony.<br> {{tab}}Jednocześnie z po za krzewów ukazał się mężczyzna z rewolwerem w ręku, a przyskoczywszy do poległego, pochylił się nad nim i rozpiąwszy mu spiętą na mosiężne guziki żakietkę, położył rękę na sercu zmarłego.<br> {{tab}}Serce to bić przestało.<br> {{tab}}Kula, przeszywszy czaszkę, oprowadziła śmierć natychmiastową.<br> {{tab}}— Nie ma się czego obawiać... — wyszepnął Arnold Desvignes, którego w owym mordercy poznali zapewne czytelnicy.<br> {{tab}}Pochwyciwszy dubeltówkę strażnika, wystrzelił z niej nabój obok bezwładnie leżącego ciała.<br> {{tab}}Po dopełnieniu tej przezorności, Desvignes przebiegłszy park z pośpiechem, wszedł do zamku, z którego nikt go wychodzącym nie widział.<br> {{tab}}W chwili, gdy powróciwszy, miał się położyć na łóżko, okna w pałacu otwierać zaczęto. Przyśpieszone kroki dały się słyszeć na schodach i ktoś zapukał do drzwi.<br> {{tab}}— Kto tam? — zapytał Desvignes.<br> {{tab}}— Ja... Verrière — odrzekł głos bankiera.<br> {{tab}}— Wejdź! — zawołał Arnold, wyskakując z łóżka i śpiesznie szlafrok wdziewając. — Co się stało? — dodał, spostrzegłszy Verrièra z zapaloną świecą w ręku.<br> {{tab}}— Nie spałem i tyś mnie właśnie tylko co przebudził.<br> {{tab}}— Dwa wystrzały zabrzmiały od strony parku.<br> {{tab}}— A! to Blancheton walczy bezwątpienia z leśnymi złodziejami.<br> {{tab}}— Tak jest... napewno! Posłałem służących do Forestiera. Trzeba nam iść, zobaczyć co się stało.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1175|num=126}}{{tab}}— Pozwól mi się ubrać... Idziemy!<br> {{tab}}W pięć minut później wyszli obadwaj.<br> {{tab}}Forestier wraz ze stangretem i lokajem oczekiwali przy wejściu do zamku z latarniami w ręku.<br> {{tab}}Zwróciwszy się wszyscy w stronę pawilonu strażnika, znaleźli trupa jego pod dębem.<br> {{tab}}— Biedny Blancheton! — zawołał z udanem współczuciem Desvignes. — Przepowiedziałem mu to, upominając, ażeby miał się na ostrożności; przeczułem, iż leśni złodzieje strzelać będą do niego, jak do królika. Nikczemni! nie zaniedbali tego uczynić! Bronił się jednak nieborak, bo patrzcie, oto jeden z nabojów lefoszówki tuż przy nim leży wystrzelony.<br> {{tab}}Ciało zabitego przeniesiono do pawilonu, a następnie powiadomiono o wypadku komisarza policyi w Villiers, który przybył wraz z żandarmami.<br> {{tab}}Poszukiwania, zarządzone w parku, nie mogły wydać, rzecz naturalna, żadnych rezultatów.<br> {{tab}}Nazajutrz sad z Melun zjechał do Malnoue. Rozpoczęto śledztwo przeciwko leśnym złodziejom.<br> {{tab}}Wiemy, iż było ono daremnem.<br> {{tab}}Desvignes zaczął oddychać swobodnie. Jeden z jego wspólników zbrodni już nie żył.<br> {{tab}}Pozostawał teraz jedynie tylko Wiliam Scott.<br> {{tab}}We dwa dni potem Arnold, pod pozorem załatwiana swych osobistych interesów, pożegnał Verrièra o dziesiątej zrana, a zjadłszy z pośpiechem śniadanie w restauracyi, pojechał fiakrem w stronę ogrodu Botanicznego, zkąd udał się do Will Scotta.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Zastał go w domu.<br> {{tab}}— Przynoszę ci pozdrowienie od Trilbego — rzekł wchodząc:<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1176|num=127}}{{tab}}— No... jakże się on miewa? — pytał {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} z uśmiechem.<br> {{tab}}— Doskonale! — odparł Desvignes. — Nudzi się tylko na wsi w samotności. Wzdycha za ukończeniem naszych interesów. Chciałby odpocząć, spokojnie używając majątku.<br> {{tab}}— Ma słuszność! Życie ludzkie jest krótkiem. Jeżeli się zdołało wygrać wielki los na loteryi hazardu, lepiej zeń korzystać zaraz niż czekać...<br> {{tab}}— I ja również jestem tego zdania. Wiesz jednak, iż w chwili obecnej niepodobna mi się wam wypłacić w zupełności.<br> {{tab}}— Wiemy o tem, pryncypale, i zostawimy ci czas potrzebny na to, abyś tylko wydał nam zaraz jakąś ważniej szli zaliczkę, ponieważ dopełniliśmy, co do nas należało.<br> {{tab}}— To sprawiedliwa, jestem gotów uczynić temu zadość.<br> {{tab}}— Dobrze... Jakąż więc sumę mógłbyś nam wyliczyć obecnie?<br> {{tab}}— Oznaczę cyfrę dziś wieczorem.<br> {{tab}}— Dlaczego wieczorem dopiero? — powtórzył Scott w zadumie.<br> {{tab}}— Ponieważ Trilby, uwolniwszy się tej nocy na godzinę od swych obowiązków w Malnoue, przybędzie dziś o dziesiątej wieczorem do parku w Saint-Maur, do mego domu przy alei de l’Echo. Przychodzę więc umyślnie, by cię powiadomić, abyś i ty tam przybył. Każdy z nas przyjdzie oddzielnie, z innej strony.<br> {{tab}}Will Scott, słuchając powyższych wyrazów swego, jak go nazywał, pryncypała, popadł w zadumę.<br> {{tab}}Desvignes śledził go ukradkiem.<br> {{tab}}— Ależ... — zapytał nagle {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} — dlaczego oznaczasz tę schadzkę w parku Saint-Maur? Zdaje mi się, iż moglibyśmy się zejść również dobrze w jakiemkolwiek miejscu w Paryżu, bądź w twojem mieszkaniu, albo tu u nas?<br> {{tab}}Zabójca Edmunda Béraud czytał, jak w księdze otwartej, w myślach swego pomocnika.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1177|num=128}}{{tab}}— Nie ufasz mi? — zagadnął nagle.<br> {{tab}}— Nie to... bynajmniej... — odparł Scott zakłopotany — lecz...<br> {{tab}}— Nie ma tu miejsca żadne „lecz“ — przerwał mu Arnold. — Zrobiłeś zapytanie, chcę ci przeto na nie odpowiedzieć, a odpowiedź moja będzie treściwą i krótką.,.<br> {{tab}}— To miejsce schadzki obranem zostało przez Trilbego, który się uda z Malnoue wprost do parku Saint-Maur w ciągu godziny, tak, iż nie spostrzegą w zamku jego nieobecności. Do chwili swego odjazdu musi się strzedz spełnienia jakiej nieroztropności, a przez to zwrócenia na siebie uwagi, jaką dłuższa jego nieobecność ściągnąćby nań mogła.<br> {{tab}}Ów powód zdał się dostatecznie usprawiedliwiać ten wybór miejsca Scottowi.<br> {{tab}}— Będę punkt o dziesiątej w alei de l’Echo — odpowiedział.<br> {{tab}}— Ja pierwszy tam przybędę i otworzę wam drzwi obydwom.<br> {{tab}}— Dasz nam dziś w nocy pieniądze.<br> {{tab}}— Tak... i znaczną sumę dla tymczasowego zaspokojenia was...<br> {{tab}}Wyszedłszy od {{Korekta|irlandczyka|Irlandczyka}}, Desvignes udał się na ulicę Tivoli.<br> {{tab}}Wszedłszy do swego mieszkania, zamknął się w gabinecie, a siadłszy przy biurku, nakreślił kopię listu, w którym kombinował uważnie każde słowo, a następnie, przepisawszy go na czysto, podarł ów brulion i spalił go nad świecą.<br> {{tab}}Wsunąwszy list w kopertę, zapieczętował takową, kładąc następujący adres:<br> {{c|„Panu naczelnikowi policyi paryskiej}} {{c|w prefekturze.“|po=8px}} {{tab}}Po naklejeniu marki pocztowej list schował do portfelu. Następnie, wziąwszy rewolwer, pęk kluczów i różne papiery {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1178|num=129}}w pakiet zwinięte, schował je do małej ręcznej torebki skórzanej.<br> {{tab}}Załatwiwszy się z tem, wyszedł z mieszkania, a wsiadłszy do powozu, polecił się zawieźć na bulwar Beaumarchais’go, gdzie wszedł do pawilonu, którego był lokatorem od czasu swego przybycia do Paryża.<br> {{tab}}Tam, otworzywszy szafę, gdzie po spełnionej zbrodni schował walizę Edmunda Béraud, zawierającą jego osobiste papiery, testament i listy, adresowane do wszystkich spadkobierców, wyjął ją z takowej.<br> {{tab}}Do tych przedmiotów dołączył pakiet, przyniesiony z ulicy Tivoli.<br> {{tab}}Doczekawszy się nadejścia godziny szóstej, wyszedł z uderzeniem takowej, zabierając z sobą walizkę; wrzucił do skrzynki pocztowej list, adresowany do naczelnika policyi, a zjadłszy obiad w restauracyi pod Czterema Sierżantami, wsiadł na pociąg Winceńskiej drogi żelaznej.<br> {{tab}}{{Korekta|Punktalnie|Punktualnie}} o dziewiątej przybył do domu w alei de l’Echo, a zapaliwszy świecę, umieścił walizkę w umieszczonem w ścianie zamykanem wgłębieniu, gdzie znajdowały się już złożone poprzednio zawiniątka z rzeczami po Edmundzie Béraud.<br> {{tab}}Klucz od tegoż położył nad drzwiczkami wgłębienia.<br> {{tab}}Oczekując na Will Scotta, który, jak wiemy, przebyć miał o dziesiątej, Desvignes zaszedł do ogrodu.<br> {{tab}}Czas był pochmurny, niebo zasnute chmurami.<br> {{tab}}Tak wokoło domu, jako i w otaczającej go wiosce, ponure panowało milczenie.<br> {{tab}}Arnold przechadzał się w zamyśleniu, nie spostrzegając, że czas uchodzi, zadumany nad ostatecznym a bliskim rezultatem swoich zbrodniczych zabiegów, urzeczywistnieniem swych marzeń, zaspokojeniem żądzy pochwycenia milionów, a wraz z niemi i ręki Anieli.<br> {{tab}}Wiatr, powiewający zlekka od wschodu, otrzeźwił go z jego dumań, przynosząc dźwięki zegara, wydzwaniającego na merostwie parku Saint-Maur godzinę dziesiątą.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1179|num=130}}{{tab}}Desvignes przystanął, nasłuchując.<br> {{tab}}Jednocześnie dały się słyszeć przyśpieszone kroki od strony alei de l‘Echo.<br> {{tab}}Kroki te ucichły przy sztachetach ogrodu, poczem dzwonek zlekka odezwał się przy furtce.<br> {{tab}}Arnold pospieszył otworzyć.<br> {{tab}}— Stawiani się ściśle co do minuty na czas oznaczony, jak widzisz, pryncypale... — rzekł Scott.<br> {{tab}}— Bardziej ściśle, niż Trilby — odpowiedział Desvignes, zamykając furtkę ogrodu.<br> {{tab}}— Jakto... nie przybył jeszcze?<br> {{tab}}— Nie... i nic dziwnego, bo wszakże dopiero dziesiąta. Wejdźmy, będziemy oczekiwali na niego, rozmawiając. Powiem ci o pewnej niespodziance, jaką przygotowałem dla ciebie i Trilbego.<br> {{tab}}— O niespodziance... o jakiej?<br> {{tab}}— Zobaczysz.<br> {{tab}}Tu oba weszli do willi, której progu {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}} nie przestąpił od owej nocy, w jakiej spełnionem zostało morderstwo.<br> {{tab}}Pokój, do którego Arnold wprowadził Will Scotta, oświetlonym był wspaniale czterema płonącemi świecami.<br> {{tab}}— A! jak tu pięknie! — zawołał były klown z cyrku Fernando, spoglądając wokoło siebie.<br> {{tab}}— Podoba ci się tu?<br> {{tab}}— Ma się rozumieć.<br> {{tab}}— Obciąłbyś może przepędzać lato w tym domu wraz z Trilbym?<br> {{tab}}— Ha! nie wiem... — wyszepnął Scott, drapiąc się po uchu.<br> {{tab}}— Dlaczego się wahasz?<br> {{tab}}— Może tu duchy pokutują?<br> {{tab}}— Wstydźże się wierzyć w podobne banialuki. Umarli nie powstają przecież...<br> {{tab}}— To prawda, lecz zostawiają nieraz po sobie dręczące wspomnienia.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1180|num=131}}{{tab}}— Które majątek zaciera w naszej pamięci.<br> {{tab}}— Na honor! masz słuszność, pryncypale! Nieudana sprawa jedynie zostawia zgryzoty sumienia.<br> {{tab}}— Przyjąłbyś więc tę willę na własność, gdyby mi przyszedł kaprys podarować ją wam na szpilki, tobie i Trilbemu, w dowód mojej wdzięczności za wasze wierne usługi? Scott spojrzał na mówiącego.<br> {{tab}}— Żartujesz — odrzekł — pryncypale.<br> {{tab}}— Przekonam cię natychmiast, że mówię na seryo — odparł Arnold Desvignes. — Zobaczysz, że od pierwszego dnia, gdym was uczynił moimi wspólnikami, myślałem o waszej przyszłości. Siądź i posłuchaj...<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXV.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Irlandczyk usiadł na wskazanem mu przez Arnolda krześle, przy stole, stojącym na środku pokoju.<br> {{tab}}Morderca Edmunda Béraud mówił dalej:<br> {{tab}}— Zaraz ci pokażę dowód...<br> {{tab}}— Jaki dowód?<br> {{tab}}— Zobaczysz.<br> {{tab}}Desvignes wyjął z portfelu akt kupna willi, którego to nabycia, jak sobie przypominamy, dokonał pod nazwiskiem Wiliama Scott, a rozłożywszy na stole ów arkusz stemplowego papieru, rzekł:<br> {{tab}}— Przeczytaj ten akt z uwagą, a przekonasz się czy z ciebie żartuję.<br> {{tab}}Były klown z cyrku Fernando zdumionem okiem rzucił na papier, a zdumienie to jego wzrosło tem bardziej, gdy wyczytał na czele aktu te słowa:<br> {{tab}}„Nabyta przez niżej podpisanego, pana Wiliama Scott, poddanego {{Korekta|irlandzkiego|Irlandzkiego}}, etc. etc.”<br> {{tab}}Na jego to zatem nazwisko willa kupioną została, wątpić o tem niepodobna mu było.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1181|num=132}}{{tab}}Widocznie pryncypał był najwspaniałomyślniejszym z ludzi i umiał oddane sobie przysługi szczodrobliwie wynagradzać.<br> {{tab}}Arnold pochylił się po nad ramieniem swego wspólnika.<br> {{tab}}— A cóż... przekonałeś się nareszcie? — zapytał i wierzysz teraz, żem od pierwszej chwili myślał o was?<br> {{tab}}Zagłębiony w czytaniu, Scott odpowiedział twierdzącem skinieniem głowy.<br> {{tab}}Korzystając z tego, Desvignes wsunąć prawą rękę do kieszeni swego okrycia, zkąd ją następnie wolno wydobył.<br> {{tab}}Trzymał w niej rewolwer dużego kalibru.<br> {{tab}}Zbliżywszy lufę do głowy Wiliama Scott, nacisnął cyngiel...<br> {{tab}}Wybiegł strzał i {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, jakby piorunem rażony, padł ciężko w tył, wywracając w7raz z sobą krzesło, na którem siedział.<br> {{tab}}Kula, przeszywszy mu czaszkę, wybiegła prawą skronią w pobliżu oka. szpecąc twarz do niepoznania.<br> {{tab}}Krew płynęła z otwartych ran, zalewając wszystko.<br> {{tab}}Arnold, pochyliwszy się nad zamordowanym, włożył mu w prawą rękę wystrzelony rewolwer, starając się zacisnąć mu takowy w palcach.<br> {{tab}}Następnie zaczął przeszukiwać w jego ubraniu. Z jednej kieszeni wydobył pęk kluczów i portfel, który przepatrzył starannie, czy się w nim coś nie znajduje, coby go skompromitować mogło, poczem ów portfel wsunął do kieszeni zabitego, klucze jednakże zabrał.<br> {{tab}}Spojrzawszy wokoło siebie, wziął kapelusz, skórzaną ręczną torebkę i nie zgasiwszy {{Korekta|świec|świece}}, wyszedł, zamknąwszy drzwi, lecz zostawiając klucze w takowych.<br> {{tab}}Toż samo uczynił z furtką ogrodową.<br> {{tab}}Wyjechał do Paryża pociągiem, przechodzącym przez park Saint-Maur o w pół do dwunastej w nocy.<br> {{tab}}Przybył na samą północ.<br> {{tab}}O w pół do pierwszej wchodził do mieszkania Scotta od strony bulwaru Szpitala, które otworzył jednym z kluczów, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1182|num=133}}zabranych zamordowanemu, przejrzał wszystkie meble, spalił niektóre papiery i o drugiej po północy wracał do siebie na ulicę Tivoli.<br> {{tab}}Tegoż samego dnia, o godzinie dziewiątej rano, naczelnik policyi z pomocą swego sekretarza, otwierał w swym gabinecie obszerną dzienną korespondencyę. Obaj się śpieszyli i przebiegając oczyma adresy mnóstwa listów, klasyfikowali je, bardziej ważne znacząc czerwonym ołówkiem.<br> {{tab}}— Ach! — zawołał nagle sekretarz, zatrzymując się pośród czytania.<br> {{tab}}— Cóż takiego? — pytał naczelnik.<br> {{tab}}— List, zasługujący na najwyższą uwagę.<br> {{tab}}— W jakim przedmiocie ów list?<br> {{tab}}— W przedmiocie zbrodni, popełnionej przy ulicy Joubert.<br> {{tab}}— Czytaj mi go coprędzej...<br> {{tab}}Sekretarz począł czytać głośno:<br> {{c|„Panie naczelniku policyi.}} {{f...|lewy=5%}}{{tab}}„Zbyt przeceniłem me siły. Pragnąłem zdobyć miliony. Pięćdziesiąt jeden milionów, to warte było trudu, a nawet i narażenia życia. Źle jednak skombinowałem swe plany. Widzę się obezwładnionym... Daremnie liczne popełniłem zbrodnie!<br> {{tab}}„Gdy pan odbierzesz ten list, ja żyć nie będę; rozsadzę sobie czaszkę wystrzałem z rewolweru, przed śmiercią jednak, chcę ci wyjaśnić nierozwiązalną dotąd zagadkę, na odkrycie której włosy ci z przerażenia staną na głowie.<br> {{tab}}„Ów człowiek z ulicy Joubert, Edmund Béraud, kupiec dyamentów, został przezemnie zamordowanym. Odnajdziesz pan jego trupa i jego papiery w domu, w którym ja śmierć sobie zadam.<br> {{tab}}„Wystarczy ci ku temu otworzyć szafkę, będącą {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1183|num=134}}we wgłębieniu ściany i przepatrzeć znajdujące się tam zawiniątka, aby odnaleźć pomienione papiery.<br> {{tab}}„Co zaś do trupa kupca dyamentów, każ pan rozkopać grunt w rodzaju jaskini, pozostały po starem wykopalisku w ogrodzie. Ciało jest tam schowane na metr głęboko i nakryte ziemią.<br> {{tab}}„Nie miałem żadnego wspólnika. Działałem sam, pewien otrzymania pomyślnego rezultatu. Zawiodłem się jednak. Zasiałem, lecz zebrać już nie mogę.<br> {{tab}}„Przybądź pan do parku Saint-Maur, przy alei de l’Echo, domu numer 1-szy. Znajdziesz mnie tam, lecz już z kulą rewolwerową w głowie.<br> {{tab}}„Racz przyjąć, panie naczelniku policyi, wyrazy wysokiego mego szacunku i poważania,{{...f}} {{f|align=right|prawy=10%|Wiliam Scott, poddany irlandzki.“|po=8px}} {{tab}}Naczelnik policyi wysłuchał tego listu ze wzrastającem wzruszeniem.<br> {{tab}}— Wiliam Scott! — zawołał, gdy sekretarz skończył czytanie treści, skreślonej dnia poprzedniego przez Arnolda Desvignes. — Wiliam Scott!... {{Korekta|irlandczyk|Irlandczyk}}, zbiegły z więzienia w Londynie, o obecności którego zasygnalizowano do Paryża... Ów Wiliam Scott miałżeby być mordercą Edmunda Béraud i sam sobie wymierzyć sprawiedliwość? Jest-że to prawdą? Czy nie ukrywa się w tem jakaś wstrętna mistyfikacya?<br> {{tab}}— Łatwo nam się będzie upewnić... — odrzekł sekretarz.<br> {{tab}}— Tak... trzeba to uczynić bez straty czasu.<br> {{tab}}I wziąwszy ów list z podpisem „Wiliam Scott,“ naczelnik poszedł z nim do sędziego śledczego, któremu poruczonem zostało śledztwo zbrodni, spełnionej w hotelu Indyjskim, poczem obadwa udali się do prokuratora rzeczypospolitej.<br> {{tab}}We dwie godziny później obaj ci urzędnicy, w towarzystwie wielkiej liczby agentów, przybyli do parku Saint-Maur, przy alei de l’Echo i zatrzymali się przy furtce willi, oznaczonej numerem pierwszym.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1184|num=135}}{{tab}}Furtka ta, jak wiemy, nie była na klucz zamknięta.<br> {{tab}}Weszli więc prosto do ogrodu, a potem w głąb domu.<br> {{tab}}Wiedzą już czytelnicy, jaki ich tam widok oczekiwał.<br> {{tab}}Ów list nie był więc zmyśleniem.<br> {{tab}}Na podłodze, pośród kałuży krwi, broczył trup człowieka z wystrzelonym rewolwerem w ręku.<br> {{tab}}Na stole rozłożony był akt kupna willi przy alei de l’Echo, akt pisany tymże samym charakterem co i list, a opatrzony podpisem Wiliama Scott.<br> {{tab}}Nie było sposobi zaprzeczania oczywistości.<br> {{tab}}Tak wszystkie meble, jako i szafka, w ścianie wmurowana, zostały natychmiast pilnie przetrząśnięte.<br> {{tab}}Znaleziono w porządku papiery Edmunda Béraud, kupca dyamentów, jego testament, zawierający listę spadkobierców, listy pisane przezeń do tychże w hotelu przy ulicy Joubert, na kilka minut przed porwaniem go przez człowieka, przebranego za komisarza policyi.<br> {{tab}}Światło zabłysło nareszcie.<br> {{tab}}Pozostawało jedynie przystąpić do odnalezienia Edmunda Béraud.<br> {{tab}}W małym domku ogrodniczym spostrzeżono stojące łopaty i rydle. Zabrawszy je, agenci zeszli z niemi w głąb starego wykopaliska, znajdującego się, jak list wskazywał, w ogrodzie.<br> {{tab}}Poznawszy to miejsce, zaczęto grunt rozkopywać.<br> {{tab}}Po upływie kwadransa odkryto trupa w stanie jaknajlepszej konserwacyi.<br> {{tab}}Gruby sznur, służący do spełnienia zbrodni, miał nieszczęśliwy jeszcze zaciśniętym na szyi.<br> {{tab}}Istotny, niezbity dowód, nie ulegający obecnie najmniejszemu zaprzeczeniu.<br> {{tab}}Spisano protokuł na miejscu. Morderca nareszcie został odkrytym, lecz skutkiem samobójstwa uniknął kary, wymierzonej ręką sprawiedliwości.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1185|num=136}}{{tab}}Urzędnicy wrócili do Paryża. Pozostawało im teraz wezwać spadkobierców Edmunda {{Korekta|Bérand|Béraud}}.<br> {{tab}}Milionowa sukcesya otwartą została!<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wiemy już jak strasznym ciosem wiadomość o śmierci Emila Vandame uderzyła w serce Anieli.<br> {{tab}}Przez cały tydzień dziewczę to zostawało w niebezpieczeństwie utraty życia, młodość nareszcie pokonała złe, a kto wie, czyli owej siły życiowej nie podpierała iskra jakiejś bezwiednie powziętej nadziei.<br> {{tab}}Gdyby wiadomość, przyniesiona przez Jerzego de Nervey, miała być prawdziwą, gdzież dowód śmierci porucznika? W artykule zamieszczonym w dzienniku? Ależ dzienniki najlepiej nawet poinformowane mylić się mogą. Błąd wcisnąć zdoła się wszędzie.<br> {{tab}}Owóż ztąd do wniosku, że Vaudame, którego sądzono myć zmarłym, żyje może, do pomienionego przypuszczenia krok jeden, który szybko przestąpiła panna Verrière.<br> {{tab}}Siostra Marya zrazu podzielała wiarę, a raczej nadzieję swojej kuzynki. Chcąc jednak upewnić się, czyli ta nadzieja spoczywa na jakich pewnych podstawach, udała się do ministeryum wojny, badając, jak na kilka dni przed tem badał o toż samo Arnold Desvignes.<br> {{tab}}Niestety! odebrała tęż samą co on odpowiedź.<br> {{tab}}Wiadomość o śmierci porucznika, dotkniętego epidemią, grasującą w Marsylii i Tulonie, nie ulegała zaprzeczeniu.<br> {{tab}}Postanowiła przeto zakonnica nie pozwalać dłużej łudzić się Anieli. Im bardziej marzenie przedłużać się będzie, mówiła sobie, tem przebudzenie będzie straszliwszem.<br> {{tab}}— Trzeba się nam wyrzec nadziei, biedne me dziecię... — rzekła, wróciwszy z ministeryum. — Nie zobaczymy już nigdy Emila!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1186|num=137}}{{tab}}Cios ten był równie strasznym, jak pierwszy.<br> {{tab}}Aniela wprawdzie nie zachorowała, ale żałoba ciężka i rozpacz zawładnęli jej duszą.<br> {{tab}}Myśl iż Vandame żyje jeszcze być może, ta myśl uzbrajała ją jedynie energią, nadawała jej potrzebną do oporu siłę. Jeżeli ukochany jej umarł, zkąd zaczerpnie potrzebnej siły do oparcia się ojcowskiej woli? Trzeba jej więc będzie zaślubić tyle wstrętnego sobie Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Nie znalazłszy oparcia w miłości, której przedmiot nie istniał już więcej, jaki dać powód odrzuceniu małżeństwa, do którego ją znaglano, małżeństwa odpowiedniego i bez zarzutu z pozoru, ponieważ Desvignes wyszedł jak śnieg biały ze wszystkich oskarżeń, jakie początkowo znajdowały przeciw niemu obie kuzynki?<br> {{tab}}Wykrycie mniemanego Edmunda Béraud zwiększało jeszcze zwycięztwo Arnolda, gdy niepojęte milczenie Misticota napełniało trwogą Anielę i zakonnicę, odbierając im ostatnią w nim pomoc i nadzieję.<br> {{tab}}Co się stało z małym sprzedawcą medalików? Dlaczego on zniknął bez wieści, przestawszy nadsyłać listy i telegramy?<br> {{tab}}Na ulicy Flechier, gdzie siostra Marya kilkakrotnie się udawała, jak również w Malnoue, nie odbierano od niego żadnej wiadomości?<br> {{tab}}Miałżeby go spotkać jakiś nieszczęśliwy wypadek?<br> {{tab}}Zagadką pozostawało to nierozwiązaną.<br> {{tab}}Prokurator rzeczypospolitej, rozpocząwszy poszukiwania spadkobierców Edmunda Béraud, przekonywał się z osłupieniem, w miarę jak przybywały objaśnienia, że wszyscy ci sukcesorowie pomarli.<br> {{tab}}Nie zdawało się jednak, by można było w tem dopatrywać działania jakiej występnej ręki, zgładzającej ich kolejno.<br> {{tab}}La Fougère samobójstwem zakończył życie.<br> {{tab}}Pani de Nervey zmarła wskutek anewryzmu serca.<br> {{tab}}Praczka, wdowa Ferron, zginęła przez ukąszenie jadowitej muchy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1187|num=138}}{{tab}}Kupcowa warzywa, Ferron, spaliła się w pożarze.<br> {{tab}}Alkoholizm zmiótł Piotra Béraud.<br> {{tab}}Eugeniusz Loiseau, Wiktoryna i Paweł Béraud stali się ofiarami dramatu zazdrości.<br> {{tab}}Joanna Desourdy rzuciła się dobrowolnie z rozpaczy w nurty Marny, po opuszczeniu jej przez kochanka i po śmierci swej córki.<br> {{tab}}Jerzy de Nervey, Melania Gauthier i Fryderyk Bertin zginęli podczas kolejowej katastrofy w Monte-Carlo.<br> {{tab}}Emil Vandame zmarł na cholerę w Tulonie.<br> {{tab}}Jakkolwiekbądź dziwnym zdawał się być ów zbiór umarłych, w tak krótkim odstępie czasu jednych po drugich, nie zrodziło to najmniejszego podejrzenia zbrodni.<br> {{tab}}Verrière nie został jeszcze wezwanym do sądu jako spadkobierca.<br> {{tab}}Desvignes, pragnący bądźcobądź przyśpieszyć ukończenie tej sprawy, oznaczył bankierowi dzień podpisania ślubnego kontraktu, W wigilię tego dnia liczne zaproszenia rozesłanemi zostały, o czem nie wiedziała całkiem Aniela.<br> {{tab}}Dwaj notaryusze, wezwani do sporządzenia aktu, mieli za dwa dni przybyć do Malnoue.<br> {{tab}}Niepodobna jednakże było pozostawić panny Verrière do ostatniej chwili w niewiadomości tego, co się wkrótce stać miało; wróciwszy zatem na obiad z Paryża, bankier udał się do pokoju swej córki, gdzie znajdowała się ona wraz z siostrą Maryą, pogrążona w głębokim smutku, zalana łzami.<br> {{tab}}— Chcę z tobą pomówić, me dziecię... — rzekł {{Korekta|go|do}} niej Verrière.<br> {{tab}}Siostra Marya podniosła się, by wyjść.<br> {{tab}}— Zostań... proszę cię — rzekł bankier żywo. — Nietylko, że obecność twoja wcale mi nie przeszkadza, lecz nawet pożądaną mi być może, ponieważ jestem pewien, że połączysz się zemną, aby przekonać nareszcie Anielę, iż działam w interesie jej szczęścia na przyszłość.<br> {{tab}}Dziewczę pobladło; odgadło ono cel odwiedzin ojca.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1188|num=139}}{{tab}}Siostra Marya stała w milczeniu.<br> {{tab}}— Przychodzisz, ojcze, mówić mi zapewne o panu Desvignes... nieprawdaż? — pytała Aniela.<br> {{tab}}— Tak... w rzeczy samej.<br> {{tab}}— Trwasz więc w projekcie tego małżeństwa?<br> {{tab}}— Pojutrze podpiszemy kontrakt ślubny.<br> {{tab}}— Pojutrze?! — zawołała z trwogą panna Verrière.<br> {{tab}}— Nieodwołalnie! Małżeństwo to, korzystne pod każdym względem, dawno już zawartem być powinno, byłaś jednakże cierpiącą i ztąd zwłoka nastąpiła. Dziś jesteś zdrową; zatem nic nie przeszkadza w urzeczywistnieniu tego zamiaru, który, jak o tem jestem silnie przekonany, zapewni twe szczęście.<br> {{tab}}— Me szczęście!... — powtórzyła z goryczą Aniela.<br> {{tab}}— Bezwątpienia! Dziś wszakże nie możesz powiedzieć, że kochasz innego, że ja tyranizuję twe serce. Emil Vandame nie żyje!...<br> {{tab}}Dziewczę ukryło twarz w dłoniach.<br> {{tab}}— Wyrzucałaś mi, że jestem okrutnym, surowym — mówił bankier dalej, z przyczyny, iż kaprysowi twojemu uledz nie chciałem. Twoja mniemana miłość dla Emila była przelotnym kaprysem młodego dziewczęcia, ja o tem wiedziałem i postępując tak, miałem słuszność. Wierzaj mi, nie jestem ja złym ojcem... Mam na celu jedynie twe dobro. Małżeństwo, jakie zawrzeć ci przyjdzie, będzie rozumnem małżeństwem, a takie związki bywają zwykle najlepszemi.<br> {{tab}}Desvignes kocha cię najgłębszą miłością swojego serca, to widoczna, i jestem pewien, że ty zarówno pokochasz go później. Nie wątpię o tem, ponieważ ten człowiek posiada najwyższą delikatność charakteru, wszelkie przymioty, jakie kobietę uszczęśliwić są w stanie.<br> {{tab}}Wierzaj mi, drogie dziecię, będziesz mi wdzięczną, żem ci narzucił mą wolę!...<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1189|num=140}}{{tab}}— Pragniesz, ojcze, mojego dobra, o tem nie wątpię... — odpowiedziała zcicha Aniela. — Uprzedzani cię jednak, że mi przygotowywasz nieszczęście!<br> {{tab}}— Nadmiar wyobraźni!<br> {{tab}}— Vandame umarł... lecz ja nie zapomnę go nigdy!<br> {{tab}}— Jak ci się podoba... Nie jest to groźna rywalizacya dla twego męża. Nie zapominaj o nim, jeżeli zechcesz, lecz bądź posłuszną obok tego.<br> {{tab}}— A gdybym cię, ojcze, prosiła... błagała!...<br> {{tab}}Verrière wzruszył ramionami.<br> {{tab}}— Wiesz, że to nadaremne... — odpowiedział. — Nie nalegaj... nie stawiaj oporu. Zapowiedzi już wygłoszone. Pojutrze kontrakt ślubny podpiszemy, a za dni osiem zostaniesz już panią Desvignes,<br> {{tab}}— A gdybym odmówiła ślubnej przysięgi? — zawołało dziewczę gwałtownie czerpiąc siłę w rozpaczy.<br> {{tab}}— Masz tylko jeden sposób stawienia oporu, a jest nim: powiedzieć „nie“, zamiast „tak“, przed urzędnikiem stanu cywilnego. W tym razie zmusićbym cię nie mógł; z tej jednak okoliczności wyniknąłby dla ciebie skandal, a dla mnie ruina... Ha! więcej nawet może niż ruina!... Zastanów się nad tem, rozważ, me dziecię, a jestem pewien, że nie będziesz opierała się dłużej.<br> {{tab}}— Mam jedną prośbę do ciebie, mój ojcze... — rzekła po chwili milczenia Aniela.<br> {{tab}}— Cóż takiego?<br> {{tab}}— Chciej prosić pana Desvignes, aby tu przyszedł... Pragnę z nim pomówić.<br> {{tab}}— Dobrze... idę do niego — rzekł Verrière i wyszedł.<br> {{tab}}— Anielo! drogie, ukochane dziecię... — poczęła siostra Marya, biorąc zlodowaciałe ręce kuzynki i ściskając je w swoich. — Co począć? jesteśmy zwyciężone. Zdawało mi się, że będę w stanie coś zrobić dla ciebie, a nic, niestety, uczynić nie zdołałam.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1190|num=141}}{{tab}}Dotąd radziłam ci walkę, nieszczęściem bezużyteczną, dzisiaj wszelako nie możesz żyć wiecznie wspomnieniami zmarłego... dziś ja radzę ci posłuszeństwo!<br> {{tab}}— Boże... mój Boże! — zawołało dziewczę, z {{Korekta|razpaczą|rozpaczą}} załamując ręce. — Nie wolno mi zatem mieć własnej woli, nie mogę pozostać wolną i opłakiwać tego, którego kochałam... którego kocham i którego wiecznie kochać będę! Jestem więc jakąś rzeczą... jakimś przedmiotem, którym każdemu wolno kupczyć i rozporządzać, a który nie ma prawa stawić oporu!...<br> {{tab}}W chwili tej zapukał ktoś do drzwi.<br> {{tab}}Panna Verrière zadrżała.<br> {{tab}}— To on! — szepnęła. — On! którego niecierpię... nienawidzę!<br> {{tab}}— Lecz dziecię... niewolno nam nienawidzieć — odparła z cicha siostra Marya. — Zresztą, cóż ci uczynił tak złego? Jedynym jego występkiem jest, że cię kocha...<br> {{tab}}— Tak... wbrew mojej woli!<br> {{tab}}— Czyż można siłą nakazać albo zabronić kochać? Zresztą, wezwałaś go tu... Przyjść mu kazałaś...<br> {{tab}}— A! zatem niechaj już wejdzie!<br> {{tab}}Drzwi się otwarły; ukazał się w nich Arnold, witający ukłonem Anielę i zakonnicę.<br> {{tab}}Dziewczę skinęło mu głową obojętnie.<br> {{tab}}— Pan Verrière powiedział mi, iż pani życzysz sobie zemną pomówić — rzekł Desvigues. — Jestem więc na jej rozkazy.<br> {{tab}}— Tak... Chcę jeszcze po raz ostatni przedstawić panu...<br> {{tab}}— Racz pani sobie przypomnieć rozmowę, jaką mieliśmy kiedyś w przedmiocie naszego małżeństwa.<br> {{tab}}— Pamiętam ją...<br> {{tab}}— Powiedziałem pani natenczas wszystko, co powinienem był ci powiedzieć... Wyznałem pani moją głęboką dla ciebie miłość... Miłość ta zwiększyła się jeszcze... Napełnia ona mą duszę... całą mą istotę... Jest moją myślą jedyną... Bez niej nicby w mem sercu nie pozostało... Nie żyłbym bez niej! Moje istnienie ma tylko cel jeden, uczynić cię, pani, szczęśli- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1191|num=142}}wą... szczęśliwą bez granic. Bez tej nadziei, bez tego celu, na coby mi żyć przyszło? Czegóż więc pani spodziewać się możesz po rozmowie, jakiej pragnęłaś? Kocham cię za zbyt wiele, aby ustąpić... dla tej miłości zniosłem niejeden ból srogi, jaki mi zadałaś, niejedno upokorzenie, gdyś okazywała pierwszeństwo znienawidzonemu przezemnie rywalowi. Mimo całego mojego smutku, mimo przekonania, że pani cierpisz, trwam w moim zamiarze. Dlaczego miałbym ustąpić dziś właśnie, gdy zapora pomiędzy mną a nim zniknęła... gdy rywal mój zginął?...<br> {{tab}}— Emil Vandame żyje w mem sercu... żyć będzie wiecznie!<br> {{tab}}— Sądzisz więc pani, że będę ganił, iż zachowujesz wspomnienie przyjaciela, tak bliskiego krewnego? bynajmniej! To świadczy tylko o wysoce szlachetnym charakterze pani... jest to jeden powód więcej, by kochać i czcić taką jak ty istotę!...<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}— O! nietylko o nim wspomnienie zachowuję, lecz moją dla niego miłość!... — zawołała panna Verrière.<br> {{tab}}— Siłą mojej miłości zmuszę panią, iż kochać mnie będziesz... — odrzekł Desvignes.<br> {{tab}}— Tak więc, nic pana skłonić nie jest w stanie do zmienienia {{Korekta|zwego|swego}} zamiaru?<br> {{tab}}— Nic w świecie!<br> {{tab}}— Lecz zkąd to uporne postanowienie zaślubienia mnie, skoro pan wiesz, że ani serce moje, ani dusza nie będą nigdy do ciebie należały?<br> {{tab}}— Staną się one mojemi... później... wbrew woli pani. Będę się je starał pozyskać... Kocham cię bowiem szalenie!<br> {{tab}}— Ha! skoro pan masz tak silną, nieprzełamaną wolę i ja zarówno mam swoją — odpowiedziała Aniela, patrząc śmiało w oczy Arnoldowi. — Posłuchaj mnie pan i chciej zrozumieć, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1192|num=143}}co powiem... Jeżeli przyprowadzisz mnie do ostateczności, znajdę środek dla uchronienia się od ciebie...<br> {{tab}}Desvignes zbladł nagle.<br> {{tab}}— Nie... pani tego nie uczynisz!... — wyjąknął, składając ręce błagalnie.<br> {{tab}}— A! pan mnie zrozumiałeś nareszcie...<br> {{tab}}— Aby nie {{Korekta|zostaś|zostać}} mą żoną, pani chcesz umrzeć!...<br> {{tab}}— Tak! śmierć jest najpewniejszem schronieniem, jedynym środkiem, jaki mi przeciw tobie pozostaje. Użyję go... Bóg mi to przebaczy.<br> {{tab}}Arnold padł na kolana do stóp panny Verrière.<br> {{tab}}Łzy mu spływały po twarzy.<br> {{tab}}Zabójca Edmunda Béraud, ów nikczemnik, który bez wahania, bez wyrzutów sumienia popełnił tyle zbrodni, kochał i cierpiał prawdziwie.<br> {{tab}}— Nie! ja w to nie wierzę!... — wołał głosem, który głębokie łkania przerywały. — Nie! pani tego nie uczynisz. Dla czegóż byś tak okrutną być miała? Cóżem zawinił, by ściągnąć twoją nienawiść? Zachowam dla ciebie cały szacunek... najwyższą tkliwość... Będziesz dla mnie żoną tylko z nazwiska, do chwili, w której twe serce zjednać dla siebie zdołam. Nie chcę otrzymać twej ręki z woli ojca, lecz z własnej twej woli... Jedyną łaską, o jaką błagam, jest, abyś mi pozwoliła żyć obok {{Korekta|siecie|siebie}}... Miałażbyś być tyle okrutną, odmawiając mi nawet i tego? Miałażbyś mnie zabić, zabijając siebie?<br> {{tab}}Siostra Mary a uczuła litość dla tego człowieka, błagającega ze łzami jak dziecię, mimo że kryła dlań wstyd instynktowny, przeciw któremu długo walczyła.<br> {{tab}}— Nie! ty nie uciekniesz się do samobójstwa, do skandalu, drogie me dziecię, by umknąć przed przeznaczeniem — rzekła do Anieli. Życie nasze składa się z walk i cierpienia, do ich podźwignięcia należy nam mieć odwagę. Podnieś się pan, panie Desvignes, — dodała, zwracając się ku nikczemnikowi. — Moja kuzynka będzie posłuszną woli ojca. Ja ręczę za nią w tym razie.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1193|num=144}}{{tab}}Desvignes powstał.<br> {{tab}}— W tobie tylko, siostro, mam nadzieję... — rzekł głęboko wzruszony. — Licząc na twoje słowo, odchodzę.<br> {{tab}}Tu skłoniwszy się obu kobietom, wyszedł.<br> {{tab}}Aniela drżała, płacząc rzewnemi łzami.<br> {{tab}}— Czyliż naprawdę, dziecię ukochane — mówiła siostra Marya, biorąc ją w objęcia — czyliż myślałaś o śmierci dla uniknienia tego małżeństwa?<br> {{tab}}— A! jak dobrze byłoby umrzeć mi teraz!<br> {{tab}}— Zły czyn nigdy być dobrym nie może, a samobójstwo do rzędu takich należy. Zostań męczennicą raczej, a nie bądź występną! Podtrzyma cię wtedy własne twe sumienie, a jakkolwiekbądź wielkim byłby twój obowiązek do spełnienia, zobaczysz, że nie zbraknie ci siły do niego.<br> {{tab}}— A zatem idź na śmierć, zawyrokowana! — wyrzekła głucho Aniela. — Masz słuszność, kuzynko... — dodała po. chwili. — Na co myśleć o samobójstwie? Śmierć w takiej asystencyi wkrótce nadejdzie. Dziwię się nawet, jakim cudem ja jeszcze żyję? Bóg chce snadź, ażebym żyła, skoro po tylu cierpieniach jeszcze nie umarłam!<br> {{tab}}Tu biedne dziewczę wybuchnęło płaczem.<br> {{tab}}Nazajutrz po dniu tym, {{Korekta|Verrier|Verrière}} przybywszy do biura na ulicę La Peletier, znalazł list od sędziego, prowadzącego śledztwo w sprawie wynikłej w Indyjskim hotelu, w którym to liście wzywał bankiera, aby przybył do pałacu Sprawiedliwości tegoż dnia o godzinie drugiej w południe.<br> {{tab}}Mimo, iż {{Korekta|Verriere|Verrière}} przygotowanym był na owo wezwanie do sądu, zadrżał mimowolną obawą.<br> {{tab}}Czuł, iż czynnie nie należał do zbrodni, dokonanych przez Arnolda Desvignes, niemniej jednak był jego wspólnikiem. W takich warunkach nie mógł z czystem sumieniem, swobodnie stawić się przed obliczem sprawiedliwości.<br> {{tab}}— Cóż się tu stało? — zapytał Desvignes, spostrzegłszy pomieszanie swojego wspólnika.<br> {{tab}}{{Korekta|Verrièr|Verrière}} podał mu list, który Arnold przebiegł oczyma.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1194|num=145}}{{tab}}— No! to już ostatnia stacya — zawołał, usiłując się uśmiechnąć. Zostaniesz obwołany posiadaczem pięćdziesięciu jeden milionów, jakie przypadną w połowie tobie, a w połowie twej córce, z którą jutro podpisze kontrakt ślubny, pod regułą wspólności majątkowej. Dobiegamy celu nareszcie... Dla czegóż się niepokoisz? Wszak dobrze o tem wiedziałeś, że będziesz wezwanym. Zamkniesz listę spadkobierców.<br> {{tab}}— Lękam się...<br> {{tab}}— Lecz czego?<br> {{tab}}— Sam nie wiem. Dziwna niewytłómaczona owłada mną trwoga...<br> {{tab}}— Ależ to szaleństwo! Idź śmiało... a nadewszystko staraj się być spokojnym.<br> {{tab}}— Będę się starał...<br> {{tab}}— Pamiętaj o tem nieodwołalnie.<br> {{tab}}O naznaczonej godzinie, Verrière zaopatrzony odebranym listem, stawił się w gabinecie sędziego śledczego.<br> {{tab}}Został natychmiast wprowadzonym, a pełne uprzejmości przyjęcie ze strony sędziego, wprędce go uspokoiło.<br> {{tab}}Desvignes miał słuszność, chodziło tu tylko o dopełnienie prostej formalności.<br> {{tab}}Sędzia śledczy chciał mu odczytać testament Edmunda {{Korekta|Bèraut|Bèraud}}, powiadomić go o śmierci wszystkich współsukcesorów, przyznać zarówno bankierowi, jak jego córce, przypadający im prawnie spadek pięćdziesięciu milionów, oraz udzielić mu pozwolenie pochowania ciała Edmunda {{Korekta|Bèraut|Bèraud}}, wystawionego w trupiarni.<br> {{tab}}Verrière po posłuchaniu wyszedłszy z pałacu Sprawiedliwości, odetchnął, czując, jak gdyby mu ciężar spadł z piersi, i bez straty czasu udał się na ulicę Le Peletier, gdzie {{Korekta|Devignes|Desvignes}} oczekiwał na niego niecierpliwie i, wyznać trzeba, z niejaką obawą.<br> {{tab}}Jeden rzut oka na oblicze bankiera wystarczył, aby go uspokoić w tym względzie.<br> {{tab}}— No i cóż? — zapytał.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1195|num=146}}{{tab}}{{Korekta|Verrièr|Verrière}} opowiedział wszystko szczegółowo.<br> {{tab}}— Czy mogę — dodał — powiadomić o tem Anielę?<br> {{tab}}— Tak, opowiedz jej to dziś wieczorem. Jutro będziemy mieli dzień cały zajęty. Rano pogrzeb Edmunda {{Korekta|Bèraut|Bèraud}}, wieczorem podpisanie ślubnego kontraktu. Czy będziesz na pogrzebie? — zapytał bankier wspólnika.<br> {{tab}}— Dlaczego nie? — odrzekł Arnold z przerażającym cynizmem.<br> {{tab}}W kilka godzin później panna Verrière dowiedziała się w Malnoue z ust swego ojca, iż została spadkobierczynią połowy ogromnego majątku, oraz, iż morderca Edmunda {{Korekta|Bèraut|Bèraud}}, po którym ów milionowy spadek pochodził, wymierzył sobie sam sprawiedliwość, oskarżywszy się poprzednio przed sądem.<br> {{tab}}Obrzęd pogrzebowy odbył się nazajutrz o rannej godzinie w obecności Verrièra, Arnolda Desvignes, Anieli i siostry Maryi, poczem wrócono do Malnoue, gdzie wspaniały obiad miał poprzedzić czytanie i podpis ślubnego kontraktu.<br> {{tab}}O dziewiątej wieczorem przybył notaryusz wraz ze swym sekretarzem.<br> {{tab}}Powstano od stołu i wszyscy obecni zebrali się w salonie.<br> {{tab}}Panna Verrière, blada jak marmurowa statua, milczącą była i obojętną na wszystko, co się wkoło niej dzieje.<br> {{tab}}Przyjęła spełnienie ofiary, gotową będąc pójść do ołtarza, jak idzie pod topór kata na śmierć skazany.<br> {{tab}}Czytanie kontraktu krótko trwało. Zastrzeżoną tu była reguła wspólności majątkowej, tak dla obojga małżonków, jako i ich następców w prostej linii aż do ostatniego z żyjących, na którego przelanem być miało prawo własności milionów, nadające mężowi nowozaślubionej bezwzględną moc rozrządzania temiż bez kontroli.<br> {{tab}}{{Korekta|Verièr|Veerière}} powiadomił obecnych, że zaślubiny nastąpią w sześć dni później, w Merostwie i kościele Malnoue, a zaproszeni, czując nad sobą ciążącą atmosferę smutku, wiejącego od panny Verrière, wkrótce opuścili zamek.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1196|num=147}}{{tab}}Aniela, pragnąc w osamotnieniu dać łzom swobodę, odeszła do swoich pokojów wraz z siostrą Maryą.<br> {{tab}}Co rano młoda zakonnica, wychodząc po mszy z parafialnego kościoła, przechodziła około domku wiejskiego posłańca, który za znacznem wynagrodzeniem zobowiązał się przechowywać u siebie listy do niej adresowane, których przyjmowania nadal, jak wiemy, odmówił proboszcz w Malnoue.<br> {{tab}}Nie odgadując przyczyny milczenia Misticota, miała nadzieję, że prędzej lub później chłopiec do niej napisze, a ów list jego, kto wie, czyli nie wpłynie na zmianę sytuacyi.<br> {{tab}}Nazajutrz po podpisaniu kontraktu siostra Marya, jak zwykle, wracając z kościoła, wstąpiła do domku wiejskiego posłańca, położonego u wzgórza wioski.<br> {{tab}}Żona owego listonosza stała na progu mieszkania.<br> {{tab}}Spostrzegłszy zakonnicę, gestem ją przywalała.<br> {{tab}}Siostra Marya, pełna radości, przybiegła.<br> {{tab}}Miałażby nadejść tak upragniona oddawna wiadomość?<br> {{tab}}— Wejdź... wejdź jak najprędzej, ma siostro... — wołała kobieta. — Mój mąż zostawił tu list dla ciebie.<br> {{tab}}I poprzedzając zakonnicę, weszła do izby, gdzie wyjąwszy list z szufladki, podała go jej.<br> {{tab}}Siostra Marya pochwyciła go drżącą ręką, a spojrzawszy na adres, wydała okrzyk radości.<br> {{tab}}Poznała pismo Misticota.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXVIII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Czytelnicy nasi, sądzimy, nie zapomnieli, że na skalistem wybrzeżu Plymouth znaleziono leżącego bez życia, z ciałem przebitem kulami biednego sprzedawcę medalików.<br> {{tab}}Przeniesiony do infirmeryi komory celnej, został powierzony staraniom angielskiego chirurga.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1197|num=148}}{{tab}}Ów chirurg był człowiekiem, nader zręcznym w swej sztuce, a obok tego zacnym i pełnym ludzkości.<br> {{tab}}Z dwóch przyczyn gorąco pragnął ocalić ranionego.<br> {{tab}}Najprzód dla wypełnienia swego lekarskiego obowiązku, a następnie, dla wyświetlenia tajemnicy, jaka niezmiernie go intrygowała.<br> {{tab}}Kim mógł być ów młody chłopiec bez żadnych osobistych papierów, bez pieniędzy, którego powierzchowność nie wzbudzała żadnych podejrzeń, który wylądował sam jeden wśród nocy jak kontrabandzista i którego wyrzucono na wybrzeże, jakoby osobistość, której pozbyć się chciano?<br> {{tab}}Ów chirurg, którego trudność ocalenia chorego zamiast zniechęcać, dodawała mu odwagi, dokonywał cudów, rzec można, spędzając bezsenne noce przy łożu ranionego.<br> {{tab}}Po upływie ośmiu dni zaczął wierzyć w pomyślny skutek swych starań.<br> {{tab}}Gorączka zmieniona w malignę, a trwająca, przez cały tydzień, mogła lada chwila zabić chorego.<br> {{tab}}Po ośmiu dniach niebezpieczeństwo minęło, nie wolno było Misticot’owi rzec słowa.<br> {{tab}}Zresztą ani chirurg, ani przedstawiciele władz cywilnych badać go nie mieli prawa.<br> {{tab}}Stanisław Dumay, odzyskawszy przytomność, przypomniał sobie o wszystkiem, co zaszło. Rozmyślał, badał i przekonał się nareszcie, że wpadł w zastawione na siebie sidła.<br> {{tab}}Gestem zażądał, by mu {{Korekta|podauo|podano}} walizę, w której miał pieniądze.<br> {{tab}}Podano mu znalezioną przy nim na wybrzeżu, w której poznał należącą do swego towarzysza.<br> {{tab}}Według wszelkiego prawdopodobieństwa owa zamiana nie była wynikiem błędu.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1198|num=149}}{{tab}}Misticot chciał pytać. Nakazano mu milczenie.<br> {{tab}}Wskazał, że chce pisać.<br> {{tab}}Wydany zakaz na to nie pozwalał.<br> {{tab}}Wokoło niego mówiono tylko po angielsku. Chirurg jedynie znał język francuski i mógł w nim poprowadzić rozmowę.<br> {{tab}}Łatwo pojmiemy, że biedny chłopiec skazany na bezwzględne milczenie, dręczył się straszliwie, stawiając sobie mnóstwo pytań nierozwiązalnych.<br> {{tab}}Co się działo w zaniku de Malnoue podczas jego choroby?<br> {{tab}}Co robią Desvignes, Wiljam Scot i Trilby? Co się dzieje z siostrą Maryą i panną Verrière, tak strasznem zagrożoną nieszczęściem?<br> {{tab}}Co one myślą o nim? Czy nie biorą jego milczenia za zdradę?<br> {{tab}}Jak on się wydobędzie z położenia, w jakiem się znajdował?<br> {{tab}}Wreszcie chirurg osądził, że chory, a raczej rekonwalescent może być badanym.<br> {{tab}}Powiadomił o tem urzędnika, mającego śledztwo prowadzić, ofiarując się być tłumaczem w tej sprawie, co z wdzięcznością przyjętem zostało.<br> {{tab}}Na pierwsze zadane sobie pytanie, Misticot odpowiedział, iż potrzebując udać się do Plymouth skorzystał z towarzystwa jakiegoś podróżnego, z którym się w drodze zapoznał.<br> {{tab}}— W jakim celu przybyłeś do Plymouth? — pytał go urzędnik.<br> {{tab}}— W celu widzenia się z panem Peterson.<br> {{tab}}— Znasz go więc?<br> {{tab}}— Nie, ale potrzebowałem właśnie z nim zapoznać się.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1199|num=150}}{{tab}}— Jakiż interes miałeś u niego? Tłómacz się jasno.<br> {{tab}}Chłopiec, nie mając potrzeby zachowywania tajemnicy, opowiedział w krótkości cel swojej podróży, a zarazem i objaśnienia, jakie pragnął otrzymać od pana Peterson.<br> {{tab}}Chodziło o zdemaskowanie występnego człowieka, zbrodniarza być może, który przywłaszczył sobie cudze nazwisko, jakiego nosić nie miał prawa, nazwisko Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}Jasność opowiadania młodego chłopca, utrwaliła wiarę w urzędniku, który go badał. Widocznie nie był on przemytnikiem, ani też żadną osobistością podejrzaną.<br> {{tab}}Nie było zatem powodu zatrzymywania go dłużej i urzędnik oświadczył Miticot’owi, że zostanie wypuszczonym na wolność.<br> {{tab}}— Mogę teraz napisać do Francyi? — zapytał chirurga.<br> {{tab}}— Bez wątpienia.<br> {{tab}}— Uczynię to po zobaczeniu się z panem Petersonem. Mógłżebym dziś się z nim widzieć?<br> {{tab}}— Dziś... nie! Pora już nazbyt spóźniona; zresztą, potrzebujesz spoczynku. Obiecuję ci jednak pójść jutro do pana Petersona, którego znam osobiście i przyprowadzę go tu do ciebie, ponieważ nie pozwalani ci jeszcze podnosić się z łóżka.<br> {{tab}}Uspokojony tą obietnicą Misticot noc przespał dobrze.<br> {{tab}}Nazajutrz około jedenastej, wszedł do niego chirurg w towarzystwie dżentelmena, w sędziwym już wieku, o nader łagodnej powierzchowności.<br> {{tab}}— Pan Jerzy Petersom... — rzekł lekarz — starszy z dwóch braci, a przebywający obecnie w Plymouth, raczył tu przyjść do ciebie me dziecię.<br> {{tab}}Jerzy Peterson mówił po francusku.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1200|num=151}}{{tab}}— Cóż chciałeś się dowiedzieć mój chłopcze — zapytał — o panu Arnoldzie Desvignes, który był u nas inżynierem?<br> {{tab}}— Przedewszystkiem, czy ów pan Arnold Desvignes pochodził z Blèvè? — odparł Misticot.<br> {{tab}}— Tak, niezawodnie.<br> {{tab}}— Służył w wojsku?<br> {{tab}}— Przez rok jeden.<br> {{tab}}— Obciąłbym panu przedstawić — rzekł chłopiec — fotografię osobistości o której mówimy, nieszczęściem jednak ta fotografia ukradzioną mi została wraz z walizą.<br> {{tab}}— Peterson otworzywszy konotatnik, dobył zeń kartę, jaką przedstawił Misticot’owi.<br> {{tab}}— Nie jestże ten portret podobny do tamtego? — zapytał.<br> {{tab}}— Ach! ten sam panie... ten sam! — wołał mały sprzedawca medalików.<br> {{tab}}— Został mi on ofiarowany przez inżyniera Arnolda Desvignes pracującego w naszych przemysłowych zakładach. Oto jego dedykacya na odwrotnej stronie — rzekł Peterson: — Ów, który przywłaszczył sobie jego nazwisko, a nie jest podobnym do tego portretu, to prosty oszust, bądź pewnym. Wskażę ci na to jeszcze inne dowody.<br> {{tab}}— Inne dowody? — powtórzył chłopiec.<br> {{tab}}— Tak. Gdzież się znajduje obecnie ów człowiek, mianujący się Arnoldem Desvignes?<br> {{tab}}— Przebywa w Paryżu.<br> {{tab}}— W Paryżu?<br> {{tab}}— Tak... jest on bankierem, bardzo bogatym, wspólnikiem Juliana Verrière, którego córkę chce właśnie zaślubić.<br> {{tab}}— Jeśli ów łotr jest tak bogatym jak mówisz, to z pewnością ukradł komuś majątek, jak temu ukradł nazwisko. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1201|num=152}}Prawdziwy Arnold Desyignes zamieszkuje obecnie w Tulonie, gdzie uległ atakowi cholery, w chwili, gdy miał za pewną, ważną sprawą jechać do Kalkuty. Sprawa ta, skutkiem jego opóźnienia chybiła i pisał do mnie właśnie przed dziesięcioma dniami, czylibym go nieprzyjął w poczet moich pracowników.<br> {{tab}}— Pan posiadasz ten list?<br> {{tab}}— Oto jest... ale pisany w angielskim języku.<br> {{tab}}— I pan powiadasz, że Arnold Desyignes dotąd przebywa w Tulonie?<br> {{tab}}— Tak; mieszka w Hotelu nad Starymi Pontem. Telegrafowałem do niego, że może powracać skoro wyzdrowieje, znajdzie dla siebie miejsce w moich zakładach.<br> {{tab}}— Panie doktorze! — zawołał Misticot — ja muszę natychmiast jechać do Paryża.<br> {{tab}}— To niepodobna me dziecię... — rzekł chirurg — nie zniósłbyś trudów podróży. Jazda morzem i drogą żelazną, zniszczyłaby w kilku godzinach to, co z takim trudem osiągnąć zdołałem.<br> {{tab}}— Lecz przez ten czas, przez jaki tu pozostanę, kto wie, czy ów nikczemnik, ów fałszywy Desyignes nie dopnie swojego celu?...<br> {{tab}}— Napisz bezzwłocznie do osób interesowanych, aby uprzedzić ich o tem. List przybędzie równie szybko jak gdybyś ty sam mógł przybyć — rzekł Peterson. — Co do mnie, jeżeli zechcesz, mogę napisać do Arnolda Desyignes do Tulonu, powiadomić go o tem co zaszło.<br> {{tab}}— Z nim to pragnąłbym widzieć się osobiście — odrzekł Misticot. — Wszak ktoś inny w tem mnie zastąpi. Proszę o papier... pióro... — wołał z gorączkowym pośpiechem. — Napisać chcę list jaknajprędzej.<br> {{tab}}Przyniesiono chłopcu to wszystko, a on siadłszy na łóżku kreślił co następuje:<br><br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1202|num=153}}{{f|align=left|lewy=40%|„Szanowna siostro Maryo!|po=8px}} {{f...|lewy=5%}}{{tab}}„Co sądzisz o mojem tak długiem milczeniu? Nastąpiło ono pomimo woli. Stałem się ofiarą naprzód przygotowanego zamachu, który jestem pewien wyniknął wskutek danych poleceń przez pana Arnolda Desvignes.“<br> {{tab}}„Od miesiąca leżę w szpitalu komory celnej, w Plymouth, okradziony przez tych, którzy pragnęli mej śmierci... Cud to prawdziwy, że jeszcze żyję, ale nie o mnie tu chodzi.“<br> {{tab}}„Piszę do ciebie siostro, aby cię powiadomić, jeżeli czas jest jeszcze, o strasznem niebezpieczeństwie, jakie zagraża pannie Anieli.“<br> {{tab}}„Nie omyliliśmy się bynajmniej. Arnold Desvignes jest fałszerzem, mordercą, jeśli nie czynnym, to wskutek wydawanych rozkazów swoim wspólnikom, słowem, jest ostatnim z nędzników. On ukradł nazwisko Desvignes, w jakimś tajemniczym celu; ukradł je człowiekowi, który dotąd żyje, a o którym bezwątpienia sądził, że umarł.“<br> {{tab}}„Trzeba się śpieszyć droga siostro Maryo, odnaleść tamtego człowieka i stawić go w obecności podrobionego Arnolda Desvignes. On jeden tylko może ocalić pannę Anielę, demaskując zbrodniarza.“<br> {{tab}}„Znajdziesz go siostro w Tulonie, przychodzącego do zdrowia, po długiej i niebezpiecznej chorobie, w ''Hotelu nad Starym Portem''“<br> {{tab}}„Przybywaj co prędzej, ponieważ mnie z łóżka podnieść się niepodobna. Śpiesz się... śpiesz, zaklinam, ponieważ w pomienionych okolicznościach, czas liczy się na minuty, sekundy. Skoro tylko będę mógł wyjechać, powrócę do Paryża, aby połączyć się z tobą.“<br> {{tab}}„Jestem tu pozostawiony bez grosza; żyję z łaski i miłosierdzia szpitala.“<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1203|num=154}}{{tab}}„Oby Bóg dał, droga siostro Maryo, abym ci mógł być przydatnym w tej sprawie. Zostaję na zawsze twym wiernym, małym sługą, z najwyższym dla Ciebie szacunkiem i poświęceniem.“{{...f}} {{f|align=right|prawy=10%|Stanisław Dumay.“}}<br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXIX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Taką była treść listu, oddanego siostrze Maryi przez żonę posłańca z Malnoue.<br> {{tab}}Czytała go młoda zakonnica ze wzrastającą radością.<br> {{tab}}Wróciwszy do zamku, udała się bezzwłocznie do pokojów Anieli.<br> {{tab}}— Otrzymałam wiadomość... — rzekła wzruszonym głosem.<br> {{tab}}— Czy dobrą przynajmniej? — pytało dziewczę z obawą.<br> {{tab}}— Przewyższającą wszelkie nasze nadzieje! Zamknij drzwi na klucz, drogie dziecię — dodała — nie chcę aby nas kto podsłuchał; bierz i czytaj!<br> {{tab}}Tu podała swojej kuzynce list Misticot’a, wołając:<br> {{tab}}— Ach! czytaj... czytaj prędko!<br> {{tab}}Aniela list czytać zaczęła.<br> {{tab}}W miarę czytania, na jej obliczu malowało się przerażenie.<br> {{tab}}— Fałszerz!... morderca... ach! nędznik!.. — szepnęła po przeczytaniu listu. — I ojciec... mój ojciec, chciał mnie oddać takiemu człowiekowi... To straszne!..<br> {{tab}}— Straszne... to prawda, lecz ocaloną zostałaś!<br> {{tab}}— Cóż zrobisz kuzynko?<br> {{tab}}— Jakto... nie odgadujesz? — rzekła siostra Marya. — Byłyśmy zwyciężone... Cóż trzeba zrobić, by pogrom zmienić w zwycięztwo? Zdemaskować podrobionego Arnolda Desvi- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1204|num=155}}gnes, to znaczy, stawić go w obec człowieka, któremu skradł nazwisko, w jakimś nieznanym nam celu. Tego właśnie ja chcę, ja potrzebuję uczynić, a mój wuj jeżeli nie jest jego wspólnikiem, w co radabym wierzyć, straci odrazu wszelkie dla tego nikczemnika złudzenia. Za parę godzin, będę już w drodze do Tulonu. Ach! drogie dziecię, ja cię ocalę... przysięgam!<br> {{tab}}— Zatem chcesz jechać? — pytała panna Verrrière.<br> {{tab}}— Pierwszym z odchodzących pociągów.<br> {{tab}}— Lecz czemże upozorujesz swój wyjazd?<br> {{tab}}— Czem? Nie jestżem wolną? Zresztą najłatwiej powiedzieć, że wyjeżdżam wskutek odebranego rozkazu z naszego religijnego Stowarzyszenia. Bóg mi przebaczy to kłamstwo niewinne.<br> {{tab}}— Ach! jakżeś dobrą, kuzynko!.. — zawołała panna Verrière, rzucając się w objęcia zakonnicy.<br> {{tab}}— No... uspokójmy się obie. Powiedz mi, czy wuj wyjechał do Paryża?<br> {{tab}}— Tak... z tym nikczemnikiem, noszącym nazwisko Arnolda Desvignes.<br> {{tab}}— Tem lepiej... To mi pozwoli uniknąć wszelkich szczegółowych objaśnień. Idźmy na śniadanie, poczem przygotuję moją walizę i jadę!<br> {{tab}}— Już?<br> {{tab}}— Bezwątpienia. Spieszyć mi się należy, tem więcej, iż wypadnie zatrzymać mi się w Paryżu, dla przesłania pieniędzy temu biednemu Stanisławowi Dumay.<br> {{tab}}— Lecz cóż ja powiem, gdy ojciec badać mnie pocznie o przyczynę twej nieobecności?<br> {{tab}}— Odpowiesz, że przełożona naszego Zgromadzenia wezwała mnie do siebie... Panuj nad sobą... Nie daj niczem poznać swoich nadziei, które w krótkim czasie w pewność się zamienią. Przygotowuj się jak gdyby oznaczone małżeń- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1205|num=156}}stwo spełnić się miało, niech ci wystarczy wiedzieć drogie dziecię, że teraz nie masz się czego obawiać.<br> {{tab}}— Ach! ależ wspomnij, że te przeklęte zaślubiny za sześć dni odbyć się mają! — zawołała panna Verrière.<br> {{tab}}— Zatem, w przypuszczeniu nawet mogących nastąpić w drodze opóźnień, powrócę w ciągu dni pięciu, najdalej. Odkryję z dowodami w ręku przeszłość tego nędznika, któremu sądy straszną wymierzą sprawiedliwość!..<br> {{tab}}Tu obie kuzynki zjadłszy śpieszno śniadanie, po serdecznem uściśnieniu się, rozdzieliły się z sobą.<br> {{tab}}Siostra Marya pojechała na stacyę Villièrs-Sur-Marne.<br> {{tab}}Na samo południe stanęła w Paryżu.<br> {{tab}}Przedewszystkiem udała się na pocztę, dla przesłania Stanisław! Dumay, tysiąca franków do szpitala Komory Celnej w Plymouth wraz z depeszą następującej treści:<br> {{f|align=left|lewy=10%|{{tab}}„wiadome małżeństwo ma nastąpić w ciągu dni pięciu. Wracaj jak najprędzej. Jadę bezzwłocznie do Tulonu.“}} {{f|align=right|prawy=10%|Siostra Mąrya.“|po=8px}} {{tab}}Wyekspedycwawszy to, zakonnica, kazała się zawieść na stacyę Liońskiej drogi żelaznej, spodziewając się, że pociąg odejdzie po południu, zawiodła ją jednak nadzieja.<br> {{tab}}Pociąg wyruszał dopiero o godzinie siódmej, minut piętnaście, wieczorem. Potrzeba było więc czekać i oczekiwała, a minuty zdawały się jej być długiemi, jak wieki całe.<br> {{tab}}Około siódmej, Verrière, wraz z Arnoldem Desvignes przybyli na obiad do Malnoue.<br> {{tab}}Aniela spędziła w swoich pokojach całe przedpołudnie, prosząc Boga, aby pobłogosławił staraniom jej kuzynki.<br> {{tab}}Uzbroiwszy się w odwagę, zeszła na przyjęcie obudwóch mężczyzn do salonu.<br> {{tab}}Ojciec podszedłszy ku niej, uściskał ją.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1206|num=157}}{{tab}}Biedne dziewczę zadrżało pod tym uściskiem.<br> {{tab}}Arnold, ukłoniwszy się, ujął jej rękę na której złożył pocałunek.<br> {{tab}}Nie usunęła jej panna Verrière, posłuszna zleceniom zakonnicy, starając się pokryć o ile zdołała wstręt, jaki czuła dla tego człowieka.<br> {{tab}}— Jeszcze pięć dni oczekiwania — wyszepnął z cicha nikczemnik — szósty dzień, będzie dli mnie dniem najwyższego szczęścia. Lecz pani jesteś cierpiącą? — dodał, bacznie się w nią wpatrując — twa ręka zlodowaciała!..<br> {{tab}}— Cierpiącą... nie! — odrzekło dziewczę — lecz smutną, stroskaną.<br> {{tab}}— Zkąd... o co? — zapytał Verrière.<br> {{tab}}— Moja kuzynka dziś rano odjechała.<br> {{tab}}W tych kilku wyrzeczonych krótko przez Anielę wyrazach, Desvignes dosłyszał jakoby dźwięk żałobnego dzwonu, oznajmującego katastrofę.<br> {{tab}}Przeczucie nieszczęścia nim owładnęło.<br> {{tab}}— Jakto... siostra Marya wyjechała? — zawołał bankier.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— Gdzie... po co?<br> {{tab}}— Nie wiem. Wezwana przez Zgromadzenie sióstr Miłosierdzia, odjechać musiała.<br> {{tab}}— I tak bezzwłocznie... w jednej chwili? — dodał Arnold — wpatrując się badawczo w oblicze panny Verrière.<br> {{tab}}— W rzeczy samej... to dziwne — rzekł bankier.<br> {{tab}}— List był krótkim, wzywał ją do domu Zgromadzenia sióstr, bez żadnych objaśnień.<br> {{tab}}— Lecz w każdym razie będzie pisała do ciebie.<br> {{tab}}— Przyrzekła mi to i dotrzyma, mam nadzieję.<br> {{tab}}Oznajmienie, iż obiad na stole, przerwała powyższą rozmowę.<br> {{tab}}W jadalni nie było już mowy o zakonnicy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1207|num=158}}{{tab}}Desvignes, siedział milczący, i nie jadł nic prawie.<br> {{tab}}Zapytywał z trwogą sam siebie, co w sobie ukrywał ów nagły wyjazd, podobny do ucieczki, i w owej to chwili żałował śmierci Scota i Trilbego.<br> {{tab}}Ci dwaj jego wspólnicy, rzuceni na ślady siostry Maryi, mogli byli powstrzymać niebezpieczeństwo jakie {{Korekta|instyktownie|instynktownie}} odgadywał.<br> {{tab}}Nagle, jakaś myśl widocznie przebiegła jego umysł wzburzony, niosąc mu uspokojenie.<br> {{tab}}Oblicze jego wypogodziło się.<br> {{tab}}Obiad ukończono w milczeniu.<br> {{tab}}Po obiedzie, panna Verrière wróciła do swego apartamentu.<br> {{tab}}Verrière z Arnoldem wypaliwszy cygara wyszli do parku.<br> {{tab}}— Mój przyjacielu — rzekł Desvignes do swego wspólnika, gdy się znaleźli w pewnej od domu odległości — coś się tu dzieje niezwykłego.<br> {{tab}}— Chcesz znowu wbić mi gwóźdź w głowę i straszyć mnie — rzekł bankier. — Co się ma dziać? Wyobrażasz sobie to, co nie istnieje.<br> {{tab}}— Ów nagły wyjazd siostry Maryi niepokoi mnie.<br> {{tab}}— Dlaczego? Wszakżeś mnie upewnił, że droga jest wolną, stoi przed nami otworem bez żadnej przeszkody.<br> {{tab}}— Tak... powiedziałem to prawda. Lękam się jednak, czym się nie omylił? Mam przekonanie, iż w chwili tej grozi nam jakieś niebezpieczeństwo... niebezpieczeństwo, jakiego nie przewidziałem, którego nie znam, lecz wiem, że ono istnieje. Moje przeczucia mi o tem mówią, a one mnie nigdy jeszcze niezawiodły! Zresztą wiesz dobrze, że jesteśmy zsolidaryzowani wspólnie w tej sprawie... W razie wykrycia, mnie czeka rusztowanie i topór gilotyny, a ciebie galery...<br> {{tab}}Verrière drżał cały.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1208|num=159}}{{tab}}— Lecz czyż nie można zażegnać tego niebezpieczeństwa gdyby istniało w rzeczy samej? — wyjąknął przytłumionym głosem.<br> {{tab}}— Zażegnać... możeby można...<br> {{tab}}— W jaki {{Korekta|sdosób|sposób}}?<br> {{tab}}— Ze strony siostry Maryi jedynie grozi nam niebezpieczeństwo...<br> {{tab}}— Tak sądzisz?<br> {{tab}}— Jestem tego pewny. Twoja siostrzenica nienawidziła mnie i okazywała mi to jawnie, przy każdej sposobności. Radaby była mnie zgubić, gdybym został narzeczonym jej kuzynki, którą kocha nad wyraz. Inaczej by było, gdybym w miejscu narzeczonego, był mężem twej córki. W takim razie, {{Korekta|zawachałaby|zawahałaby}} się w swoich zamiarach i cofnęła.<br> {{tab}}— Wszakże masz zostać mężem Anieli w ciągu dni sześciu.<br> {{tab}}— Sześć dni, to przeciąg czasu za długi. Przed sześcioma dniami piorun wypaść może, i obu nas zabić!..<br> {{tab}}— Co począć więc?<br> {{tab}}— Przyśpieszyć małżeństwo.<br> {{tab}}— Lecz czy podobna?<br> {{tab}}— Nie ma niepodobieństwa w potrzebie. Twe listy, zapraszające na zaślubiny, są gotowemi. Zmień tylko w nich datę i napisz sobotę, w miejsce poniedziałku. Ani mer, ani proboszcz z Malnoue nie stawią przeszkody.<br> {{tab}}— Ale Aniela?<br> {{tab}}— Będzie posłuszną, zarówno w sobotę, jak i w poniedziałek. Jakaś zmyślona podróż w którą masz się wybrać posłuży za pozór do zmiany tej daty.<br> {{tab}}— Ha! skoro tak sobie życzysz... uczynię. Dziś w wieczór powiadomię o tem córkę.<br> {{tab}}— Ani się waż!.. — zawołał Desvignes.<br> {{tab}}— Wszak ona potrzebuje o tem wiedzieć dla uczynienia przygotowań?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1209|num=160}}{{tab}}— Niepotrzeba. Pójdź sam do szwaczki i innych dostarczycieli. Bądź szczodrobliwym w zapłacie, a usłużą ci według życzenia. W przeddzień dopiero powiadomimy o wszystkiem moją narzeczoną. Zrozumiałeś... nieprawda?<br> {{tab}}— Zrozumiałem i zastosuję się do tego. {{kropki-hr}} {{tab}}Siostra Marya wysiadła z pociągu drogi żelaznej w Marsylii, o jedenastej minut czterdzieści w południe, a wsiadłszy natychmiast w pociąg, odchodzący do Tulonu, przybyła tamże na godzinę drugą.<br> {{tab}}Złamaną była znużeniem, lecz na to nie zważała wcale.<br> {{tab}}Nadzieja zdemaskowania nędznika i ocalenia Anieli, zdwajała jej energię i dodawała jej siły.<br> {{tab}}Nie spocząwszy ani na chwilę, prosiła o wskazanie sobie ''Hotelu nad Starym Portem'' i bezzwłocznie się tam udała.<br> {{tab}}Teraz to po raz pierwszy od wyjazdu swego z Malnoue poczęła ją obejmować obawa.<br> {{tab}}A jeżeli Misticot źle był powiadomionym? — myślała. — Jeżeli ów Arnold Desvignes o którym chłopiec pisał w swym liście nie znajdował się w ''Hotelu nad Starym Portem'', lub nie był człowiekiem, któryby miał prawo powiedzieć wspólnikowi Verrèera:<br> {{tab}}— Ukradłeś mi moje nazwisko! Jesteś fałszerzem!..<br> {{tab}}Rozmyślając nad tem wszystkiem, przybyła mocno zaniepokojona przed ów dom zajezdny.<br> {{tab}}Był to stary budynek, jednakże dobrze i schludnie utrzymywany.<br> {{tab}}Siostra Marya weszła z bijącem sercem do biura hotelowego, gdzie zastała siedzącą kobietę w średnim wieku.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1210|num=161}}{{tab}}— Czego życzysz sobie, siostro? — taż zapytała.<br> {{tab}}— Czy zamieszkuje w tym tu hotelu osobistość nazwiskiem Arnold Desvignes? — pytała zakonnica.<br> {{tab}}— Tak, zamieszkiwał tu podróżny tego nazwiska.<br> {{tab}}— Zamieszkiwał... a więc go nie ma — zawołała z trwogą siostra Marya.<br> {{tab}}— Nie ma go, siostro. Pan Desvignes wróciwszy do zdrowia po ciężkiej chorobie jaką tu przebył, wyjechał od pięciu dni.<br> {{tab}}— Wyjechał?... wyjechali lecz gdzie?<br> {{tab}}— Do Anglii.<br> {{tab}}— Ach! jakaż straszna przeciwność... a raczej nieszczęście — szepnęła z rozpaczą zakonnica. — Zdaje się, iż Bóg nas opuszcza!<br> {{tab}}— Zatem pragnęłaś siostro w jakimś ważnym celu zobaczyć się z panem Desvignes?<br> {{tab}}— Ach! w ważniejszym niż pani możesz sądzić. Wystarczyłaby mi jedna chwila widzenia się z nim dla powstrzymania strasznego niebezpieczeństwa, jakie zagraża ukochanej przezemnie osobie! Przybyłam tu z Paryża dlatego umyślnie pełna nadziei, a teraz widzę się być rozbrojoną, bezsilną! Ach! czy pani nie wiesz przynajmniej, do którego z miast Anglii wyjechał pan Desvignes?<br> {{tab}}— Nie wiem tego.<br> {{tab}}— A więc nie mam nawet sposobu przesłania mu depeszy... Żadnego środka ratunku... Żadnej nadziei!.. Och Boże... Boże! jakże straszliwie doświadczasz to biedne dziecię!<br> {{tab}}I mimo zwykłej siły i odwagi, zakonnica wybuchnęła łkaniem.<br> {{tab}}— Odwagi siostro... odwagi! — rzekła zarządzająca hotelem. — Bóg może ci zesłać niespodziewaną pomoc.<br> {{tab}}— Odwagi... o! tak... masz pani słuszność, potrzeba mi jej wiele... a na nieszczęście nie posiadam jej już — odparła {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1211|num=162}}zakonnica. I pożegnawszy zarządzającą, wyszła blada, chwiejąca się z hotelu.<br> {{tab}}Teraz to uczuła dotkliwy ból w głowie i całą moc owładającego nią znużenia, jakie ją bezwładną czyniło.<br> {{tab}}— Co począć... co począć? — powtarzała, idąc bezwiednie, automatycznym krokiem ku stacyi drogi żelaznej.<br> {{tab}}Odszukiwała w myślach jakiegoś punktu ocalenia, a znaleść nie mogła go wcale.<br> {{tab}}Jechać do Anglii? Ale gdzie... po co? skoro nie wiedziała czy Arnold Desvignes przebywa w Londynie, lub jakiem innem mieście?<br> {{tab}}Smutna, zniechęcona, wsiadła na pociąg jadący do Marsylii.<br> {{tab}}Nie mogąc ocalić Anieli, jak tego pragnęła, rada była przynajmniej znaleść się przy niej jak najprędzej, osłonić ją swoją obecnością, tą obecnością zbyt słabą i niedostateczną teraz niestety.<br> {{tab}}Przybywszy do Marsylii, postanowiła wyjechać wieczornym pociągiem, tak, aby nazajutrz rano mogła stanąć już w Paryżu. Korzystając z czasu, weszła do kościoła i modlić się zaczęła.<br> {{tab}}Wzmocniona modlitwą, szła zwolna na stacyę, gdy w połowie drogi nagle się zatrzymała, drżąc cała, objęta gwałtownem wzruszeniem.<br> {{tab}}O kilka kroków naprzeciw siebie spostrzegła idącego młodego oficera, w uniformie porucznika artyleryi, bladego, wychudłego, wspierającego się na lasce.<br> {{tab}}Oficer ów, postępując z trudnością, wolno zbliżał się ku niej.<br> {{tab}}Gdy nadszedł, siostra Marya w tył się cofnęła i wznosząc ręce ku niebu, zawołała:<br> {{tab}}— Emil Vandame!..<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1212|num=163}}{{tab}} Porucznik podniósł głowę, patrząc na osobistość, która wymieniła jego nazwisko. Twarz jego nagle zapromieniała niewysłowioną radością i wykrzyknął:<br> {{tab}}— Siostra Marya... siostra Marya!..<br> {{tab}}— Widzę cię przed sobą... słyszę mówiącego... a zapytuję siebie czy nie śnię? — odpowiedziała zakonnica, chwytając za rękę Vandame’a. Ty... ty... więc żyjesz?<br> {{tab}}Oblicze oficera chwilowo radością opromienione, nagle sposępniało.<br> {{tab}}— Tak... żyję! — rzekł smutno. — Bóg nie chciał jeszcze mnie zabrać!<br> {{tab}}— Ach! dzięki Mu... dzięki, że cię zachował! Aniela tak potrzebuje widzieć się z tobą!<br> {{tab}}— Aniela... — powtórzył Vandame z westchnieniem, podczas gdy jego oczy zapełniły się łzami.<br> {{tab}}— Tak, Aniela... równie jak ja... jak wszyscy, którzy sądziliśmy, żeś umarł.<br> {{tab}}— Wiem o tem... — rzekł Vandame... — spisano nawet akt mojej śmierci... Przed tygodniem dopiero błąd ów spostrzeżono... Lecz mniejsza z tem... Nie o mnie tu chodzi... Mów mi... mów siostro o Anieli...<br> {{tab}}— Wyobraź sobie, że byłam pogrążoną w rozpaczy — mówiła zakonnica. Wołałam: Bóg nas opuścił! Ach! było to bluźnierstwem, a w każdym razie co najmniej myślą występną, ponieważ teraz gdym cię odnalazła, Aniela ocaloną zostanie!..<br> {{tab}}— Ocaloną?<br> {{tab}}— Tak... dzięki tobie. Ona zawdzięczać ci będzie swoje zbawienie... swe życie... swe szczęście! Jak wątpić o tem, skoro żyjącym cię odnalazłam?.. gdy Bóg spotkać mi ciebie pozwolił... Ach! jak widoczną tu Jego dobrotliwa ręka!<br> {{tab}}— Aniela kocha mnie zawsze?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1213|num=164}}{{tab}}— Czy ona cię kocha... jak możesz pytać o to? Sądzisz więc, że ona należy do tych płochych kobiet, które dziś oddawszy komu swe serce, nazajutrz je odbierają? Pomyśl, ile to biedne dziewczę wycierpieć musiało... W ciągu dni pięciu ma zaślubić Arnolda Desvignes!..<br> {{tab}}— Mówisz więc, siostro, że ona mnie kocha, a zaślubia tego człowieka — zawołał oficer z oburzeniem.<br> {{tab}}— Mogłaż się oprzeć naleganiom ojca, będąc przekonaną, że ty nie żyjesz? Ja sama namawiałam ją do tego posłuszeństwa. Dziś jednak rzeczy się zmieniły. Nie będzie żoną tego nędznika, którego zdemaskujemy. Posłuchaj co zaszło...<br> {{tab}}Tu siostra Marya opowiedziała w krótkości szczegóły, znane czytelnikom, to jest wypadki zaszłe w Malnoue, oraz cel jej podróży z Marsylii do Tulonu.<br> {{tab}}— Ach! masz słuszność siostro... — zawołał Vandame z wybuchem gniewu, skoro skończyła opowiadanie. — Nie można dopuścić aby to dziewczę zostało żoną takiego łotra, który mógł popełnić zbrodni bez liczby! Potrzeba nam koniecznie odnaleść prawdziwego Arnolda Desvignes i zdemaskować złodzieja, który ukradł jego nazwisko!<br> {{tab}}— Zatem twoja obecność, kuzynie, jest niezbędną w Paryżu — mówiła zakonnica — niezbędną, jako spadkobiercy Edmunda Béraud, jako protektora Anieli kochającej cię tyle! Sądząc, żeś umarł, chciała być posłuszną ojcowskiej woli. Dowiedziawszy się, że żyjesz, znajdzie siłę do oporu. Możesz-że jechać wraz ze mną?<br> {{tab}}— Mogę... Otrzymałem dziś rano urlop, jako rekonwalescent, na sześć miesięcy. Każę zawizować mój wyjazd do Paryża. Czy nie będzie zapóźno wyjechać jutro zrana?<br> {{tab}}— Nie; właśnie na sam czas przyjedziemy. A teraz wytłómacz mi proszę dlaczego w Ministeryum wojny zapisano cię jako zmarłego?<br> {{tab}}— Pomyłka była tego przyczyną. Wylądowawszy tu, zapadłem na epidemię cholery. Korzystając z wolnego czasu, {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1214|num=165}}przechadzałem się po mieście, oczekując na rozkaz wyjazdu. Piorunujący atak cholery wywrócił mnie na trotuarze. Podniósłszy mnie leżącego bez przytomności, zaniesiono do ambulansu, jaki municypalność dla chorych zbudować kazała. Na łóżku tuż obok mnie, leżak porucznik artyleryj w mym wieku, który zapadł na tęż samą chorobę na godzinę przedemną. Nieznany w garnizonie miasta cudzoziemiec, nie posiadający francuzkiego języka, rozmówić z nikim się nie mógł. W chwili nieładu i następnego zamętu, infirmerzy pomięszali jego ubranie z mojem. Mundur, należący do mnie, zawieszono nad jego łóżkiem. Gdy umarł, przepatrzono jego odzienie, w którem odnaleziono moje osobiste papiery i otóż moje nazwisko zapisano w akcie jego śmierci. Rzecz naturalna, nie mogłem reklamować przeciw pomyłce, o której nie wiedziałem, że nastąpiła, będąc ciężko chorym. Ocalony z cholery, zapadłszy na gorączkę tyfoidalną, przez dwa tygodnie walczyłem pomiędzy życiem a śmiercią. Po upływie miesiąca zaledwie począłem wchodzić w perjod rekonwalescencyi, a wtedy posłyszawszy o nadanem sobie nazwisku, do którego nie miałem prawa, ponieważ ono należało do zmarłego porucznika, dowiedziałem się dopiero o pomyłce, a zareklamowawszy, odzyskałem mą własną osobistość.<br> {{tab}}— Ach! gdyby Opatrzność niebyła mnie zaprowadziła do Marsylii — zawołała siostra Marya — wierzonoby w śmierć twoją w Malnoue, dokąd powrócisz teraz jako prawy spadkobierca.<br> {{tab}}— Tak, dla uregulowania strasznego rachunku ze wspólnikiem mojego wuja!..<br> {{tab}}— Ale... — dodała nagle zakonnica, drżąc cała — przypominam sobie... Ów nędznik posiada w swem ręku, prawo twojego życia i śmierci!<br> {{tab}}— Uczciwemu człowiekowi, mógłbym przyznać te przywileje, lecz nigdy jemu! — rzekł Vandame. — On jest wyjętym z pod prawa... nie egzystuje! Ach! gdybyśmy mogli wiedzieć, jakiem {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1215|num=166}}było pierwotne jego nazwisko, które ukrył pod ukradzionem Arnoldowi Desvignes!.. <br> {{tab}}— Będziemy wiedzieli. — Nie mogłażbyś siostro zatelegrafować do Stanisława Dumay by się {{Korekta|bezwłocznie|bezzwłocznie}} udał do Paryża? Przybyłby tam jednocześnie wraz z nami.<br> {{tab}}— Natychmiast to uczynię. Gdzie mieszkasz?<br> {{tab}}— Tu... — rzekł Vandame, wskazując hotel do którego przybyli. — Wracam do mieszkania. Dziś po raz pierwszy wyszedłem, czuję się znużonym nad wyraz.<br> {{tab}}Siostra Marya pożegnawszy porucznika, udała się do biura telegrafu, zkąd Usłała do Misticota depeszę, następującej treści:<br> {{f|align=left|lewy=10%|{{tab}}„Arnold Desvignes wyjechał z Tulonu do Anglii, w niewiadomą miejscowość. Porucznik Vandame, którego uważano za zmarłego, żyje, przebywa w Marsylii. Widziałam się z nim. Powracaj nieodmiennie jutro, do Paryża i oczekuj na nas pojutrze przy ulicy Flechier.“}} {{f|align=right|prawy=10%|Siostra Marya.“}}<br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXX.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Wróćmy do Plymouth, poprzedziwszy tam na kilka godzin depeszę, wysłaną przez zakonnicę.<br> {{tab}}Pan Peterson znajdował się w swym gabinecie zajęty przeglądaniem korespondencyj, gdy zlekka zapukał ktoś do drzwi.<br> {{tab}}— Wejść!.. — zawołał po angielsku.<br> {{tab}}Drzwi się otwarły, a w nich ukazał się mężczyzna, dwudziesto ośmio letni, blady, wychudły, jakoby po przebyciu ciężkiej choroby.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1216|num=167}}{{tab}}— Desvignes! — zawołał przemysłowiec, zrywając się z krzesła i podając mu rękę z widoczną życzliwością. — Jestem szczęśliwy, że cię widzę!<br> {{tab}}— A ja, o ileż wdzięczny jestem za pańskie łaskawe dla mnie względy... — odrzekł przybyły. — Po odebraniu pańskiego listu nie mogąc dowiedzieć aa miejscu, jechać postanowiłem pomimo, żem jeszcze bardzo słaby.<br> {{tab}}— Powtarzam ci, o czem pisałem mój chłopcze: twe miejsce jest wolnem, oczekuje ono na ciebie. Czy jednak będziesz miał dość siły do rozpoczęcia zaraz swej pracy?<br> {{tab}}— Będę pana prosił o udzielenie mi jeszcze ośmiu dni urlopu, dla zupełnego wyzdrowienia.<br> {{tab}}— Zgoda! A teraz pomówmy z sobą przez chwilę. Tem więcej się cieszę, żeś przybył, ponieważ jest tu ktoś w Plymouth, który mnie żywo interesuje, a którego twój przyjazd szczęśliwym uczyni.<br> {{tab}}— Ktoś? — powtórzył zdziwiony młodzieniec.<br> {{tab}}— Tak. Powiedz mi jednak, długo bawiłeś w Talonie?<br> {{tab}}— Blisko przez trzy miesiące.<br> {{tab}}— Spodziewam się, żeś nikogo nie upoważniał do przyjęcia twego nazwiska? Widzę, że moje pytanie mocno cię dziwi. Zaraz zrozumiesz o co chodzi.<br> {{tab}}Tu Peterson opowiedział zdumionemu słuchaczowi to wszystko, co posłyszał od Misticota o podrobionym Arnoldzie Desrignes.<br> {{tab}}— Ach! — zawołał młodzieniec, wysłuchawszy opowiadania z oburzeniem. — Jeden tylko nędznik, którego znam, byłby zdolnym do popełnienia tak haniebnego czynu, do przywłaszczenia mego nazwiska, tak jak mnie okradł i sądził, że zabił. Takim zbrodniarzem mógłby być tylko Karol Gerard, sekretarz Jana Mortimera, bankiera z Londynu i Kalkuty... Ależ on umarł.<br> {{tab}}— Zkąd wiesz o tem?<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1217|num=168}}{{tab}}— Czytałem w dziennikach, iż powracając z Indyi, zginął podczas burzy w cieśninie Aden, gdzie zatonął okręt ze wszystkiem co na nim się znajdowało.<br> {{tab}}— Bądź pewien, że ta wiadomość w dziennikach była kłamliwą.<br> {{tab}}— Ach! gdyby tak było... jakaż dla mnie upragniona zemsta!.. — zawołał prawdziwy Desvignes.<br> {{tab}}— Opowiedz-że mi szczegóły o owym Karolu Gérard, o którym nigdy nie słyszałem — rzekł Peterson. — To francuz zapewne?<br> {{tab}}— Tak... Poznałem się z nim we Francyi, a wkrótce potem, spotykam go jako naczelnika korespondencyi w domu bankierskim Mortimera. Zawarłem z nim stosunki przyjaźni. Po za godzinami pracy, wiódł on życie nader lekkie. Jako inteligentny, wesoły kolega, bardzo mi się podobał. Obiadowaliśmy zawsze razem. Towarzyszyłem mu do domu gry, zwanego ''Piekłem Londynu''. Trwało to kilka miesięcy. Pewnego wieczora, a raczej pewnej nocy, na dwa dni przed moim wyjaczdem do Indyj, gdzie otrzymałem miejsce naczelnego inżyniera przy kopalni dyamentów, znaleźliśmy się razem w owem ''Piekle Londynu''. Nie jestem graczem i grać w karty nie lubię, otrzymawszy jednak na koszta podróży dość okrągłą sumkę pieniędzy, chciałem popróbować szczęścia fortuny. Sprzyjała mi ona tego wieczora. Nad ranem miałem przed sobą dziesięć tysięcy franków. Schowawszy je do kieszeni, wyszedłem z domu gry, wraz z Karolem Gérard. Ażeby wrócić do domu, potrzeba nam było przechodzić ponad brzegami Tamizy. Nagle, gdyśmy się znaleźli w zupełnie odludnem miejscu, Gérard rzucił się na mnie tak szybko, iż nie zdołałem ani się bronić, ani wydać krzyku; czułem jak ostrze jego noża przeszyło mi piersi i padłem bez przytomności. Gdym przyszedł do zmysłów, znalazłem się na łożu szpitalnem. Natenczas wspomnienia mi powróciły. Co począć? Zemścić się... lecz w jaki sposób? Kazać przytrzymać mordercę? Nie, to nie zdawało mi się być do- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1218|num=169}}statecznem. Pragnąłem mu w inny sposób odpłacić. Chciałem, ażeby Gérard sądził, żem zginął, a jak nie miał w to wierzyć, gdy uderzywszy mnie nożem, wrzucił następnie w Tamizę, zkąd w kilka minut wydobyty zostałem przez nadpływający morski statek handlowy. Badany, odpowiedziałem, że nie znam mojego zabójcy, zkąd śledztwa nie prowadzono wcale. Po dwóch miesiącach, podczas których układałem mą zemstę, wyszedłszy ze szpitala, pobiegłem do mieszkania Karola Gérard. Powiedziano mi tylko, że Jan Mortimer powołał go do Kalkuty, powierzając mu przy sobie obowiązek sekretarza. By wywrzeć mą zemstę, wypadałoby mi jechać do Kalkuty, lecz środków ku temu mi brakowało. Przyobiecane miejsce inżyniera z powodu mego niestawienia się na czas, zajął ktoś inny; nic mi nie pozostało z zaliczki, danej na podróż, którą mi skradł Karol Gérard: a jednak potrzeba było zwrócić ową zaliczkę, by nie uchodzić za nikczemnego oszusta. Co począć? byłem bez grosza. Uzbroiłem się w cierpliwość, nie tracąc odwagi. Znalazłszy robotę, spłaciłem mój dług i jeszcze sobie zaoszczędziłem tysiąc dwieście franków. Teraz mogłem jechać do Kalkuty. Wróciwszy przeto do Francyi, udałem się do Tulonu, dla zabrania się na okręt, płynący do Indyi. I w Talonie to właśnie wyczytałem wiadomość o śmierci Karola Gérard, sekretarza bankiera z Kalkuty. Zemsta z rąk mi się wymknęła, podróż odbyłem daremno. Wracałem do Anglii, gdy dosięgła mię epidemia, grasująca w Tulonie. Reszta szczegółów jest panu znaną. Otóż kochany panie Peterson, wiesz teraz, czem był ów Karol Gérard.<br> {{tab}}— Zbrodniarzem, zabójcą... łotrem — wołał przemysłowiec — co nie przeszkadza mu zostać pod twojem nazwiskiem wspólnikiem, jednego z pierwszych bankierów Paryża, ponieważ to on jest... przysięgam!<br> {{tab}}— Będę o tem wiedział! Oby Bóg dał, ażebyś się pan nie mylił, bo wtedy wywrę mą zemstę... Zemstę tak piękną, o jakiej nawet marzyć nie śmiałem!<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1219|num=170}}{{tab}}— Jesteś na właściwej drodze, bądź pewnym. A teraz chodźmy do owego młodego chłopca, który gorąco pragnie widzieć się z tobą.<br> {{tab}}— Idźmy.<br> {{tab}}Misticot jednocześnie odebrał pieniądze i depeszę siostry Maryi.<br> {{tab}}— Widzisz pan — rzekł do doktora — ile moja obecność jest potrzebną w Paryżu. Ja muszę jechać!<br> {{tab}}— Jechać... to nie racya — rzekł chirurg — lecz zdrowym przybyć potrzeba. Na co by podróż ta się przydała, gdyby wprost z wagonu przeniesiono cię do łóżka? Przepiszę ci na dziś i na jutro wzmacniające lekarstwo, po użyciu którego, mam nadzieję, iż pojutrze będziesz mógł jechać. Lecz ani dnia wcześniej, pamiętaj!<br> {{tab}}Nie było rady... poddać się trzeba było.<br> {{tab}}Tak też Misticot uczynił. Po użyciu lekarstwa uczuł się znacznie silniejszym.<br> {{tab}}Dzień cały upłynął.<br> {{tab}}Nazajutrz doktór oświadczył chłopcu, iż wyda mu świadectwo wyjścia ze szpitala, gdy właśnie Peterson z prawdziwym Arnoldem Desvignes, weszli do pokoju.<br> {{tab}}Misticot już wstał.<br> {{tab}}Spostrzegłszy wchodzących, wydał okrzyk radości, na widok towarzysza Petersona.<br> {{tab}}— Pan Arnold Desvignes... — rzekł, idąc na spotkanie inżyniera.<br> {{tab}}— Pan mnie znasz? — zapytał tenże zdumiony.<br> {{tab}}— Poznałem pana natychmiast.<br> {{tab}}— Jakto... czyliż mnie gdzie już widziałeś?<br> {{tab}}— Pana osobiście, nigdy; lecz pańską fotografię odnalazłem w Blévé, która jest zupełnie do pana podobną, mimo, iż na niej znacznie młodszym jesteś. Bogu niech będą dzięki, że cię przysyła tu do mnie. Pan przybywasz z Tulonu?<br> {{tab}}— Tak.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1220|num=171}}{{tab}}— Widziałeś się pan z siostrą Maryą?<br> {{tab}}— Z nikim się nie widziałem. Wyjechałem z Tulonu przed pięcioma dniami, a za przybyciem moim do Plymouth pan Peterson, opowiedział mi wszystko, co słyszał od ciebie. Znasz więc owego łotra, który przybrał moje nazwisko?<br> {{tab}}— Znam.<br> {{tab}}— Będziesz mi mógł udzielić jego rysopis?<br> {{tab}}— Najchętniej.<br> {{tab}}Tu chłopiec z całą dokładnością opisał powierzchowność wspólnika Verrièra.<br> {{tab}}Słuchając go inżynier, drżał z radości i gniewu.<br> {{tab}}— To on! — zawołał, gdy Misticot skończył opowiadanie. — Tak on, wyraźnie! To Karol Gérard... Ha! mam go nakoniec!<br> {{tab}}— Pan go znasz? — pytał podrostek.<br> {{tab}}Desvignes powtórzył to w krótkości, co opowiedział Petersonowi.<br> {{tab}}— Ale — zapytał tenże — zkąd ów nikczemnik mógł zebrać taki majątek, któryby mu pozwolił zostać wspólnikiem Verrièra?<br> {{tab}}— Zyskał go wskutek jakiejś spełnionej zbrodni, bezwątpienia — odparł Misticot. — W Paryżu odnajdziemy klucz do tej zagadki; trzeba nam będzie to zbadać do głębi. Pan jesteś na wszystko przygotowany, panie Desvignes?<br> {{tab}}— Bezwątpienia! Zemścić się i powstrzymać małżeństwo, które byłoby hańbą dla tego młodego dziewczęcia, jest moim obowiązkiem. I ja miałbym się {{Korekta|wachać|wahać}} tu jeszcze? Kiedyż wyjedziemy?<br> {{tab}}— Dziś, bez stracenia chwili.<br> {{tab}}— Mój pugilares jest dla ciebie otwartym... kochany Desvignes — rzekł Peterson. — Bierz ile ci potrzeba na koszta podróży.<br> {{tab}}— To zbyteczne, panie... — odrzekł Misticot. — Mam więcej pieniędzy, niźli potrzeba dla nas obu. Za trzy dni mo- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1221|num=172}}że nastąpić małżeństwo panny Anieli z tym zbrodniarzem. Przybędziemy na czas, by lont podłożyć pod proch, a wszystko na raz wysadzimy w powietrze.<br> {{tab}}W godzinę później Stanisław Dumay wraz z prawdziwym Arnoldem Desvignes, płynęli do Francyi, a przed wyjazdem Misticot wysłał depeszę do Prokuratora Rzeczypospolitej.<br> {{tab}}Mieli przybyć do Paryża następnej nocy.<br> {{tab}}Zaledwie wyjechali, przyniesiono do szpitala depeszę siostry Maryi, której adresant już nie odebrawszy, nie mógł stawić się na ulicę Flèchier po przytyciu do Paryża.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXI.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Panna Verrière nie wiedząc wcale, że data jej małżeństwa przyspieszoną o dwa dni została, żyła nadzieją powrotu swojej kuzynki, która jej przyrzekła stawić się z dobrą wiadomością na cztery lub pięć dni najdalej.<br> {{tab}}Biedne dziewczę liczyło na to, nie wiedząc o szatańskim postępie Karola Gérard, podrobionego Desvignes, dobrze pojmującego, że nagły wyjazd siostry Maryi, mieścił dlań groźne niebezpieczeństwo.<br> {{tab}}— Powiadomimy twą córkę o tem w wigilię zaślubin... — mówił do bankiera.<br> {{tab}}Dzień ten przyszedł nareszcie.<br> {{tab}}Było to w piątek rano.<br> {{tab}}Wbrew zwyczajowi, żaden z dwóch wspólników nie wyjechał do Paryża.<br> {{tab}}O dziesiątej zrana pokojówka panny Verrière, powiadomiła ją, iż bankier życzy się z nią widzieć.<br> {{tab}}— Proś mego ojca... — odpowiedziało dziewczę.<br> {{tab}}Bankier wszedł, wszakże mimo przybranego spokoju, zakłopotanie widniało na jego twarzy.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1222|num=173}}{{tab}}— Moje dziecię... — rzekł, uścisnąwszy swą córkę — przychodzę cię powiadomić o małej zmianie, dotyczącej twego małżeństwa...<br> {{tab}}Bolesne przeczucie zawładnęło sercem Anieli.<br> {{tab}}— Odebrałem dziś zrana niespodziewaną depeszę — mówił dalej Verrière. — Pojutrze będę zmuszonym wyjechać do Hawru, dla likwidacyi w nader ważnej sprawie, nieobecność moja potrwa być może siedem do ośmiu dni...<br> {{tab}}— Zatem małżeństwo opóźnionem zostanie? — zawołała panna Verrière, której przestrach w radość się zmienił.<br> {{tab}}— Przeciwnie, me dziecię...<br> {{tab}}Dziewczę pobladło.<br> {{tab}}— Przeciwnie? — powtórzyła drżącym głosem.<br> {{tab}}— Tak... Dziś rano, po otrzymaniu owej depeszy, poszedłem do mera w Malnoue, a następnie i do proboszcza. Wszystko już ułożonem zostało... Twe zaślubiny, które miały nastąpić za trzy dni, jutro się odbędą.<br> {{tab}}Aniela, aby nie upaść, wsparła się o krzesło, nogi chwiały się pod nią.<br> {{tab}}— Jutro zatem, w merostwie, o wpół do jedenastej, w kościele, a w samo południe zasiądziemy do stołu z zaproszonymi gośćmi, których już o tem powiadomiłem.<br> {{tab}}— Jutro... — pomyślała panna Verrière ze drżeniem. — Niepodobna, ażeby siostra Marya na jutro wróciła... Nic więc nie ocali mnie przed tem małżeństwem... Jestem zgubioną!..<br> {{tab}}Usiłując jednakże całą siłą woli odzyskać utraconą energię:<br> {{tab}}— To niepodobna, mój ojcze... — szepnęła.<br> {{tab}}— Niepodobna... dlaczego? — zawołał groźnie Verrière. — Jakież szaleństwo znowu tobą owładać poczyna? Wstrzymać zapowiedziane i ogłoszone małżeństwo? Co znaczy, że zostanie ono przyśpieszonem o czterdzieści ośm godzin? Jest to drobny szczegół, nie mający żadnej wagi... Musisz zawrzeć jutro ten związek... słyszałaś? Musisz... ja tak chcę!.. Znasz {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1223|num=174}}mnie, iż nic nie zdoła zwalczyć mej woli. Bądź więc posłuszną, jak dobra córka, to lepiej. Twój opór nic tu nie poradzi... bo wszelki opór ja złamię!<br> {{tab}}Tu wyszedł, zostawiwszy obezwładnioną Anielę.<br> {{tab}}— Zaślubić tego człowieka, o którego występku powiadomioną zostałam — mówiła do siebie, odzyskawszy przytomność — ach! nigdy! Byłabym równie podłą, jak on, zgadzając się na noszenie ukradzionego przezeń nazwiska, zabranego we krwi i zbrodni być może! Tak... jeśli zbraknie mi siły do stawienia ojcu oporu, w chwili, gdy wszystko mnie opuści, znajdę odwagę by umrzeć! Jutro żyć przestanę! {{kropki-hr}} {{tab}}Nazajutrz, o godzinie szóstej rano, pociągiem, przybywającym z Marsylii do Paryża, przybyła siostra Marya z porucznikiem Vandame.<br> {{tab}}Oboje wsiedli do powozu i zakonnica rozkazała jechać na ulicę Flechièr.<br> {{tab}}— Pan Stanisław Dumay już przybył zapewne? — pytała stojącej w bramie odźwiernej.<br> {{tab}}— Pan Dumay, siostro... — powtórzyła kobieta — nie ma go wcale. Już miesiąc przeszło jak wyjechał i niewierny co się z nim stało? Jesteśmy o niego nawet bardzo niespokojni; dobry to bowiem był chłopiec.<br> {{tab}}— Nie obawiajcie się — odparła zakonnica — otrzymałam od niego list przed kilkoma dniami. Wkrótce powróci do Paryża.<br> {{tab}}— Nadjedzie lada chwila. Przyjdę tu powtórnie.<br> {{tab}}— Gdyby przybył, powiem mu, aby zaczekał na ciebie, siostro.<br> {{tab}}— Dobrze... powiedz mu to, pani.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1224|num=175}}{{tab}}— Trzeba nam będzie zaczekać parę godzin — mówiła zakonnica, zwracając się do oczekującego na nią w powozie Vandame’a. — Misticot nie opóźni się wiele. Pojedziemy do Malnoue w godzinach, w których {{Korekta|moj|mój}} wuj wraz z tym nędznikiem w biurze się znajdują i naradzimy się z Anielą co czynić.<br> {{tab}}— Przewódź mną siostro... — rzekł Vandame — nie mam innej woli nad twoją.<br> {{tab}}— A więc pozostań w powozie, ja wstąpię do pałacu na bulwarze Haussmana, zapytać odźwiernego, co słychać w Malnoue.<br> {{tab}}I pobiegła szybko ku pałacowi.<br> {{tab}}Na głos dzwonka, odźwierny pośpieszył otworzyć, okazując zdziwienie na widok zakonnicy.<br> {{tab}}— Ty tu... siostro Maryo? — zawołał.<br> {{tab}}— Przybywam właśnie z podróży.<br> {{tab}}— I nie byłaś w Malnoue?<br> {{tab}}— Śpieszyłam, ażeby przybyć przed zaślubinami mojej kuzynki.<br> {{tab}}— Przed zaślubinami... Lecz siostro, przybywasz właśnie w chwili obrzędu... Widzę, iż cię to zdumiewa... Nic zatem nie wiesz co się tu działo?<br> {{tab}}— Wiem, iż małżeństwo miało nastąpić pojutrze.<br> {{tab}}— Ależ bynajmniej! Przyśpieszonem ono zostało.<br> {{tab}}— Przyśpieszonem? — powtórzyła zakonnica, bledniejąc.<br> {{tab}}— Dziś rano, właśnie w tej chwili, panna Aniela zaślubia pana Desvignes.<br> {{tab}}— Boże... mój Boże! — Zwołała siostra Marya z przerażeniem. I wybiegła na ulicę, pozostawiając w osłupieniu odźwiernego.<br> {{tab}}Przybiegłszy do oczekującego na nią w powozie Vandame’a:<br> {{tab}}— Jedźmy... jedźmy! co żywo... — wołała, wsiadając.<br> {{tab}}— Lecz dokąd? — pytał porucznik.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1225|num=176}}{{tab}}— Do Malnoue... Aniela dziś zrana ma zaślubić tego nędznika. Ach! czyliż na czas przybyć zdołamy!<br> {{tab}}Vandame wydał okrzyk rozpaczy.<br> {{tab}}— Na stacyę Wschodniej drogi {{Korekta|żelazaej|żelaznej}}! — rzekła siostra Marya do woźnicy. — Dwadzieścia franków na piwo... Pędź co koń wyskoczy!<br> {{tab}}Powóz potoczył się w szalonym biegu.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''XXXII.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}W Malnoue od rana ruch i ożywienie niezwykłe panowały.<br> {{tab}}Szeregi powozów od godziny dziewiątej wjeżdżały w dziedziniec zamkowy, przywożąc zaproszonych, których przyjmował Verrière, wraz ze swym przyszłym zięciem na pałacowym peronie.<br> {{tab}}Aniela milcząca, z pochylonem czołem, dozwalała bezwiednie wdziewać na siebie pokojówkom ślubne ubranie.<br> {{tab}}Twarz jej była bladą, jakby wykuta z marmuru. Od czasu do czasu podnosiła wzrok na wskazówki zegara, szepcząc z cicha:<br> {{tab}}— Siostra Marya nie przybywa!<br> {{tab}}Uderzyło w pół do dziesiątej.<br> {{tab}}Wszedł Verrière, prosząc córkę, by się ukazać zechciała w salonie zaproszonym.<br> {{tab}}— Idę natychmiast... — odpowiedziała ledwie dosłyszalnym głosem.<br> {{tab}}I poszła za ojcem w rzeczy samej, dobywszy z toalety i wsunąwszy do kieszeni, białej, jedwabnej swej sukni pokrytej koronkami i kwiatami, maleńki rewolwer z rękojeścią z kości słoniowej, prawdziwe cacko, którym postanowiła odebrać sobie życie, gdyby ją wszelka nadzieja pomocy zawiodła.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1226|num=177}}{{tab}}W salonie zaczęły się dla niej nowe, niewysłowione męczarnie. Trzeba się było uśmiechać do ludzi obcych, nieznanych, odpowiadać na wyrazy, których nie rozumiała prawie.<br> {{tab}}Zdawało się jej, iż się znajduje w jakimś śnie strasznem, w marzeniu.<br> {{tab}}Punkt o dziesiątej kamerdyner oznajmił, iż powozy oczekują, by zawieść obecnych do merostwa i kościoła.<br> {{tab}}Verrière podał rękę swej córce, prowadząc ją pośród grup, zaproszonych gości, za nim szedł jego przyszły zięć, wiodąc żonę jednego ze znakomitych bankierów Paryża i wszyscy za nimi szli ku drzwiom głównego wyjścia.<br> {{tab}}Drzwi te nagle się otwarły.<br> {{tab}}Siostra Marya z Emilem Vandame ukazali się w progu.<br> {{tab}}Krzyk z trojga piersi wybiegł razem.<br> {{tab}}Okrzyk radości z głębi serca Anieli i dwa krzyki trwogi i przerażenia z ust Verrièra i jego wspólnika.<br> {{tab}}— Emil! — zawołała Aniela — ty żyjesz?<br> {{tab}}I padła w objęcia swojej kuzynki.<br> {{tab}}— Nie spodziewałeś się mnie zobaczyć, mój wuju — mówił oficer artyleryi, podchodząc ku bankierowi. — Nic dziwnego! sądziłeś bowiem, żem umarł, lecz dzięki Bogu żyję i na czas przybywam.<br> {{tab}}— Na czas? — powtórzył Verrière, zbierając całą przytomność umysłu. Na czas... jakto, powiedz mi, mam rozumieć?<br> {{tab}}— Bądź spokojnym, mój wuju... — odparł z lekką ironią Vandame — nie przybywam po odbiór przynależnej mi części spadku po Edmundzie Béraud, lecz aby wstrzymać małżeństwo mojej kuzynki, z tym oto człowiekiem.<br> {{tab}}Tu wskazał ręką na byłego sekretarza z Kalkuty.<br> {{tab}}Karol Gérard, a raczej fałszywy Desvignes, odzyskał całą krew zimną.<br> {{tab}}— Pytam co to znaczy, panie? — zawołał, zbliżając się do Vandame’a. — {{Korekta|Zazbyt|Za zbyt}} pan mówisz podniesionym tonem. {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1227|num=178}}Zapominasz, iż w mojem ręku spoczywa prawo twojego życia i śmierci, a prawo to sam mi dałeś.<br> {{tab}}Obecni skupiać się około przybyłych i szeptać zaczęli.<br> {{tab}}— Tak, dałem to prawo przeciwnikowi mojemu, sądząc go być uczciwym człowiekiem, ale nie tobie, jak widzisz... — rzekł Vandame. — Dałem je Arnoldowi Desvignes, ale nie tobie, fałszerzu, ukrywającemu swoje prawdziwe, pod ukradzionem nazwiskiem. Ha! wywołujesz swe prawa... Ja im zaprzeczam! Mów zaraz... kim jesteś?<br> {{tab}}— Wszystka krew twoja nie starczy na zmycie tej obelgi; — zawołał przerywanym z wściekłości głosem zabójca Edmunda Béraud.<br> {{tab}}— Obelgi... tobie? Pojedynek z tobą? — odrzekł porucznik, pogardliwie wzruszając ramionami. — Powiedz przede wszystkiem, jak się nazywasz?<br> {{tab}}— Wiesz dobrze, że się nazywam Arnold Desvignes — wołał nikczemnik, zsiniały z zawiści i gniewu.<br> {{tab}}W chwili, gdy wymawiał te słowa, Misticot ukazał się we drzwiach salonu. Po za nim weszli trzej jacyś nieznani mężczyźni.<br> {{tab}}— Arnoldem Desvignes!.. — zawołał podrostek z Montmartre, dosłyszawszy ostatnie wyrazy. — Arnoldem Desvigues... to kłamstwo... fałsz!... Arnold Desvignes, został pchniętym przez ciebie nożem w piersi w Londynie, poczem {{Korekta|wrzucieś|wrzuciłeś}} go w Tamizę!<br> {{tab}}— Kłamstwo!... potwarz... a raczej szaleństwo!... chciał wyrzec nędznik, gdy nagle znalazł się w obec stojącego naprzeciw siebie prawdziwego Arnolda Desvignes, który rzekł groźnie:<br> {{tab}}— Śmiesz-że zaprzeczyć temu Karolu Gérard? Ha! tym razem sądzę, trudno ci będzie!<br> {{tab}}Przyciśniony nagle, straciwszy przytomność, morderca kupca dyamentów cofnął się w tył ku drzwiom, jak gdyby pragnął ratować się ucieczką, lecz tu zastąpili mu drogę trzej nieznajomi, którzy weszli do salonu wraz z Misticotem.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1228|num=179}}{{tab}}Byli to: prokurator Rzeczypospolitej, naczelnik i komisarz policyi.<br> {{tab}}Na pałacowym peronie, agenci trzymali Agostiniego, silnie skrępowanego łańcuchami.<br> {{tab}}— Ten człowiek nazywa się w rzeczy samej Karol Gérard — rzekł prokurator. — On usiłował zabić Arnolda Desvignes, okradłszy go z pieniędzy. On jest mordercą Edmunda Bèraud!<br> {{tab}}Tu dał znak komisarzowi policyj, który kładąc rękę na ramieniu zbrodniarza, rzekł:<br> {{tab}}— Karolu Gérard... w imieniu prawa aresztuję cię!<br> {{tab}}Jednocześnie dwaj policyjni agenci włożyli mu na ręce kajdany, mimo oporu jaki stawiał bezużytecznie z swej strony.<br> {{tab}}— Panie! — rzekł prokurator Rzeczypospolitej, zwracając się do Verrièra — zostałeś pan haniebnie oszukanym przez tego zbrodniarza. Podziękuj pan temu oto młodemu chłopcu — dodał, wskazując ręką na Misticota. — Jemu zawdzięczasz bowiem, żeś nie dostał za zięcia złodzieja, fałszerza i mordercy!<br> {{tab}}Bankier drżąc cały, nie będąc w stanie wymówić jednego słowa, padł na krzesło, jak człowiek rażony apopleksyą.<br> {{tab}}— Pójdź z nami! — wygłosił rozkaz naczelnik policyi, zwracając się do Karola Gérard.<br> {{tab}}Zbrodniarz był posłusznym. Przechodząc jednak pomiędzy dwoma agentami, rzucił na Vandame’a, Anielę, zakonnicę i Misticota spojrzenie pełne nienawiści, mówiąc zcicha:<br> {{tab}}— Nie wszystko jeszcze skończone!.. Moja głowa trzyma się jeszcze na ramionach. Będę się starał dać wam rewanż!<br> {{tab}}Zaproszeni, z pośpiechem opuścili salon, dążąc do swoich powozów.<br> {{tab}}— Siostro — rzekł Misticot do zakonnicy, wskazując Anielę i Vandâme’a, trzymających się za ręce. — Przypomi- {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1229|num=180}}nasz sobie tam, na wzgórzach Montmartre ów dzień, w którym ofiarowałem pannie Verrière, mały, poświęcany medalik. Mówiłem wtedy, że ów medalik szczęście jej przyniesie, i nie omyliłem się w tem bynajmniej!..<br> {{tab}}Siostra Marya chciała coś chłopcu odpowiedzieć, gdy nagle wybuch szalonego śmiechu, z ust Verrièra zmroził lodem obecnych.<br> {{tab}}Bankier podniósł się, wyprostował, a rzucając się i gestykulując na wszystkie strony, począł wymawiać jakieś urywane niezrozumiałe zdania.<br> {{tab}}Dostał nagłego pomięszania zmysłów.<br> {{tab}}Nazajutrz jego obłąkanie w furję się zmieniło.<br> {{tab}}Odwieziono go do domu dla chorych umysłowo, gdzie we dwa dni zakończył życie. {{kropki-hr}} {{tab}}We trzy miesiące po wypadkach jakie opowiedzieliśmy powyżej, Emil Vandame zaślubił Anielę, oboje oni teraz pozostali jedynymi spadkobiercami Edmunda Béraud, a tym sposobem, właścicielami kolosalnego majątku, co pozwoliło im czynić wiele dobrego.<br> {{tab}}Na ich żądanie, Arnold Desvignes, ów prawdziwy Desvignes, objął administracyę tegoż.<br> {{tab}}Marzenie Misticota spełnionem zostało.<br> {{tab}}Dzięki Anieli i siostrze Maryi, stał się właścicielem pięknej księgarni na bulwarach, ma on nadzieję zostać kiedyś wydawcą.<br> {{tab}}Agostini nie mając chęci być wysłanym do Nowej Kaledonij, otruł się w więzieniu.<br> {{tab}}W ciągu prowadzenia procesu Karola Gérard, ważne a niespodziewane odkrycia dokonanemi zostały.<br> {{Proofreadpage pagenum template|page=Strona:PL X de Montépin Walka o miliony.djvu/1230|num=181}}{{tab}}Policya przetrząsnęła mieszkanie na bulwarze Beaumarchais’ego. Odnaleziono w jego pałacu przy ulicy Tivoli, biurko, zabrane Flogne’mu. Pozyskano dowody, że Karol Gérard nie tylko zamordował Edmunda Béraud, lecz zgładził inspektora policy! Flogne’go, komisanta handlowego Delvignes, a następnie Wiliama Scott i Trilbego, dwóch swoich wspólników.<br> {{tab}}Sprawę tę sądziło zebranie sędziów departamentu Sekwany.<br> {{tab}}Zapadł wyrok śmierci na zbrodniarza przez gilotynowanie, co miało zostać wykonanem w jak najkrótszym czasie.<br><br><br> {{c|{{Rozstrzelony|KONIE}}C.}} {{JustowanieKoniec2}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|*]] 0l8e844slhbrn8onbknjoar6zzth0sj 10 1215793 3707961 3707629 2024-11-17T19:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707961 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>664</pc><q4>0</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>322</q1><q0>8</q0> iruewv74gs4iqsptrb48isiijo4f6ve 100 1218368 3708010 3659861 2024-11-17T20:25:21Z Alenutka 11363 /* Skorygowana */ 3708010 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Alenutka" />{{f|61|align=right}}</noinclude><poem> Dawnom o tem słychała, w kronikach pisano, {{tab}}Iż niewieście pogłowie w radę wybierano, I same cesarzowe z nimi tam siadały, {{tab}}Spólnej rzeczy i prawa pilnie przestrzegały. </poem> <br> {{c|LUDOMIŁA.|w=85}} <poem> Nie noweć to są rzeczy, siestrzyce namilsze,{{wiersz3|55}} {{tab}}Iż pogłowie żeńskiej płci rządniejsze, cnotliwsze, Niźli naszy mężowie, co piją, miłują, {{tab}}Nigdy nic gruntownego w radach nie ukują. Przeto on rzymski cesarz w Rzymie to był sprawił, {{tab}}Żeński senat ućciwy, osobny ustawił;{{wiersz3|60}} Aby też drugie sprawy na nie przekładano, {{tab}}A ich ućciwej radzie pierwsze miejsce dano. Nie bez przyczyn to byli w Rzymie udziałali, {{tab}}Bo się na wszystkie złości cesarze udali, Także nasz żeński rodzaj bacząc trzeźwy, mierny,{{wiersz3|65}} {{tab}}Stateczny, ustawiczny i każdemu wierny, Przełożyli na radę i na wielkie sprawy, {{tab}}Chodzili na pytanie potem do ich ławy. Potem przewrotni ludzie prędko odmienili, {{tab}}Senat senatulusem z zazdrości okrzcili.{{wiersz3|70}} A tak miłe siestrzyce, Bieta dobrze radzi, {{tab}}Posły posłać w tej mierze do Księżny nie wadzi; Podawszy artykuły pisane gotowe, {{tab}}Będzie wszech poćciwości to poselstwo zdrowe. Widząc, co czynią naszy na swych sejmiech wielkich,{{wiersz3|75}} {{tab}}Poczną, ale nie dotrą, ruszać rzeczy wszelkich; Jeśli będzie nasz senat mierny, zgodny, trwały, {{tab}}Wielebyśmy w swych sprawach nad swe męże miały. </poem> <br><noinclude>59 Varius Heliogaballus. 70 Senatulus. <references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 9on9vgqrpovws2x28rqld6ndf8u3iyg 9 1228677 3708110 3707718 2024-11-18T01:48:37Z AkBot 6868 Aktualizacja statystyk *** aktualny tekst nadpisany *** 3708110 wikitext text/x-wiki {{f|w=140%|Liczba stron: 73}} {| class="wikitable sortable" |- ! tytuł ! razem ! PEIS ! subst |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX/Tom pierwszy/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2028357}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 546 413 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Anioł Pitoux/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1857865}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 133 808 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Anna Karenina (Tołstoj, 1898)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2022856}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 901 285 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Biblia Wujka (1923)/Nowy Testament/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2096571}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 552 067 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Chłopi (Reymont)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1820006}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 599 975 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Czerwony testament/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2094827}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 612 473 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Czterdziestu pięciu/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1956631}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 617 844 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dekameron/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2076597}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 182 901 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dom tajemniczy/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2040042}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 164 159 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dwadzieścia lat później/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2080240}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 370 469 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dwie sieroty/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1766124}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 476 589 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dramaty małżeńskie/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2075896}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 198 494 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dziewice nocy albo anioły rodziny/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1859070}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 586 605 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Dzieła Cyprjana Norwida/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2054373}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 615 344 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Emancypantki/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1685518}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 227 427 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Eurypidesa Tragedye (Kasprowicz)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2043890}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 787 558 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Faraon/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1842203}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 410 847 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Historja chłopów polskich w zarysie/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1906290}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 570 756 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Historya Nowego Sącza/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2056300}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 417 912 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Hrabia Monte Christo/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1800501}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 528 965 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Hrabina Charny (1928)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1789567}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 777 915 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Jan III Sobieski Król Polski czyli Ślepa Niewolnica z Sziras/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2087932}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 361 804 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Kapitał. Księga pierwsza (1926-33)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2032964}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 714 359 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Klub Pickwicka/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1848430}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 721 277 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Kopciuszek (Kraszewski, 1863)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2057555}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 340 922 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Koran (wyd. Nowolecki)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1940577}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 527 162 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Królowa Margot (Dumas, 1892)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2071230}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 304 603 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Krzyżacy (Sienkiewicz, 1900)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1882235}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 576 342 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Kucharka litewska (1913)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2079508}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 677 370 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Lalka (Prus)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1808483}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 076 151 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Latarnia czarnoxięzka/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1736292}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 040 697 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Lekarz obłąkanych/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1968250}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 497 771 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/P (całość) | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1788342}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 861 607 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| M. Arcta Słownik Staropolski/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2095160}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 698 243 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Margrabina Castella/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2045021}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 548 930 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Na dnie sumienia/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2030954}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 332 099 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Narzeczeni (Manzoni, 1882)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2066148}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 86 468 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Naszyjnik królowej (1928)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2083618}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 5307 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Nieprawy syn de Mauleon/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2090164}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 73 789 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Nowele, Obrazki i Fantazye/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1910540}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 597 736 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Ogniem i mieczem/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1838871}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 964 777 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Old Surehand/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2047505}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 970 576 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Pamiętnik Wacławy/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1945835}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 667 973 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Pani de Monsoreau (Dumas, 1893)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1894201}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 673 250 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Paryż (Zola)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2086528}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 18 763 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Płodność (Zola)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2049678}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 237 623 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Potworna matka/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2024204}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 112 398 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Przedziwny Hidalgo Don Kichot z Manczy/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2091621}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 408 610 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Przygody czterech kobiet i jednej papugi/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1864786}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 888 178 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Przygody dobrego wojaka Szwejka/całość‎ | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2033104}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 841 986 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Rękopis znaleziony w Saragossie/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2088583}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 185 159 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Rodzina de Presles/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2093240}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 350 907 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Rodzina Połanieckich/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1909945}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 432 415 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Rzym (Zola)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2072295}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 100 330 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Stach z Konar/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1912308}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 342 230 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Tajemnica grobowca (de Montépin, 1931)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2089789}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 21 110 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Tajemnice stolicy świata/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2088085}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 576 511 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Tajemnicza wyspa (1875)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2076294}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 145 161 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Targowisko próżności/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2093457}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 811 901 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Tragedje Paryża/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1787940}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 804 687 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Trzej muszkieterowie (Dumas, 1927)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1834964}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 297 442 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Trzej muszkieterowie (1913)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2073121}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 364 149 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Upominek/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2055495}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 307 964 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Upominek/Część II/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2079257}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 91 743 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Villette/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2064567}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 124 259 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| W kraju Mahdiego (May, 1911)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2014686}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 840 034 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Walka o miliony/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1955907}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 573 310 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Winnetou/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2077446}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 2 001 308 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Zagadki (Kraszewski, 1870)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1901778}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 390 739 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Zemsta za zemstę/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2094640}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 306 261 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Zielnik lekarski/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:1987376}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 15 349 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Ziemia Obiecana (Reymont, 1899)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2058683}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 51 173 |- | style="text-align:left;padding:0 2em"| Żyd wieczny tułacz (Sue, 1929)/całość | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| {{formatnum:2023407}} | style="text-align:right;padding:0 2em"| 1 289 691 |} 8rxj6pu9q748yjkawt1bstazpby0gm4 10 1231775 3707846 3707816 2024-11-17T12:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707846 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>451</pc><q4>0</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>449</q1><q0>1</q0> d791vnlg9tc6w6ga2ud9aezaasj64cm 10 1232034 3707998 3707740 2024-11-17T20:09:15Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707998 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>182</pc><q4>0</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>152</q1><q0>13</q0> 92p0quky8rrob7rqrueq28tgykb7y1t 3708057 3707998 2024-11-17T21:09:16Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708057 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>182</pc><q4>0</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>154</q1><q0>13</q0> 7ivj7jjk7n3p6dces1oqc4svhvbxpuc 3708102 3708057 2024-11-17T22:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708102 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>182</pc><q4>0</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>160</q1><q0>13</q0> 7u3a2uytw7iyco5t8cugnv2w5v1vqpt 3708122 3708102 2024-11-18T05:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708122 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>182</pc><q4>0</q4><q3>1</q3><q2>0</q2><q1>165</q1><q0>13</q0> cx8jczwtxmf6uyccr1cphr3p9mvxg0j 100 1233059 3708078 3699273 2024-11-17T21:19:35Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708078 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="Litania"/>{{tab}}[[Plik:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej P155 initial V.jpg|15px]]. {{f*|Módl się zami św. Józefie.|w=85%}}<br> {{tab}}[[Plik:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej P155 initial R.jpg|15px]]. {{f*|Abyśmy się stali godnymi obietnic Pana Chrystusowych.|w=85%}}<br> {{c|{{roz|Módlmy si}}ę:|w=85%|przed=1em|po=1em}} {{tab}}Prosimy Cię Panie, przez zasługi oblubieńca Najświetszej Rodzicielki Twojej, racz nam dopomódz, abyśmy czego przez nieudolność naszą dostąpić nie możemy, przez przyczynę Jego otrzymać mogli. Który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem iz Duchem świętym na wieki wieków. Amen.<br><br><section end="Litania"/> <section begin="Modlitwa"/>{{c|'''Modlitwa powszechna św. Bernarda do NMP.'''|w=85%}} {{tab}}{{roz|Ucieczko grzesznyc}}h, módl się za nami! Zdrowaś Marya i&nbsp;t.&nbsp;d.<br> {{tab}}{{roz|O Maryo bez zmazy poczęt}}a! módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy.<br> {{tab}}Pamiętaj, o najdobrotliwsza Panno Marya! że od wieków niesłyszano, ażeby kto, uciekając się do Ciebie, Twej pomocy wzywając, Ciebie o przyczynę prosząc, miał być od Ciebie opuszczonym. Tą nadzieją ożywiony uciekam się do Ciebie, o Maryo! Panno nad Pannami i Matko Jezusa Chrystusa! przystępuję do Ciebie, biegnę do Ciebie, stawam przed Tobą jako grzeszny człowiek drżąc i wzdychając.<br> {{tab}}O Pani świata! nie racz gardzić mojemi prośbami, o Matko Słowa przedwiecznego! racz wysłuchać mię nędznego, który do Ciebie z tego padołu płaczu o pomoc wołam. Bądź mi pomocą we<section end="Modlitwa"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> kqafxwmzg20pkxf92twva26hkwgyjjt 0 1233060 3708084 3700382 2024-11-17T21:46:51Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708084 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor= |tytuł= Litania Loretańska |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Dzień 31 |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Modlitwa św. Bernarda |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="152" to="155" tosection="Litania"/> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Anonimowy}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Litania Loretańska]] [[Kategoria:Litanie|Litania Loretańska]] [[Kategoria:Modlitwy do Maryi]] 3anzukwvj17t2uzn9dgis7lzasfbdbb 0 1233397 3708085 3700286 2024-11-17T21:47:06Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708085 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor= Bernard z Clairvaux |tłumacz = Edward Nowakowski |tytuł= Modlitwa św. Bernarda |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania Loretańska |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania o Sercu NP. Maryi |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="155" fromsection="Modlitwa" to="156" tosection="Modlitwa"/> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Bernard z Clairvaux|Edward Nowakowski}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Modlitwa św. Bernarda]] [[Kategoria:Modlitwy|Modlitwa św. Bernarda]] [[Kategoria:Modlitwy świętych|Bernard]] [[Kategoria:Bernard z Clairvaux]] pxpphib8bk58n1bvbubaf5fe48r08od 10 1234575 3707878 3707393 2024-11-17T16:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707878 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>108</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>2</q2><q1>45</q1><q0>9</q0> 1bxzw0h3ijvappi6fiso3fspwyrjgf7 3707900 3707878 2024-11-17T17:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707900 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>108</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>2</q2><q1>51</q1><q0>9</q0> eug7p8or5p5fzch0xu6ynnwuo0glgi2 3707947 3707900 2024-11-17T18:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707947 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>108</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>2</q2><q1>54</q1><q0>9</q0> mtbgkwwkyhpokwc1a28yweymeq7ozgo 3707996 3707947 2024-11-17T20:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707996 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>108</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>2</q2><q1>58</q1><q0>9</q0> rw1fbhfhw3ejzmistjhklls9eo68q6r 3708054 3707996 2024-11-17T21:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3708054 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>108</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>2</q2><q1>62</q1><q0>9</q0> efxcb00ycmhqiwyuz80qc0bvtuaarsn 102 1235782 3707863 3707556 2024-11-17T13:28:37Z Odder 2211 projekt przepisany 3707863 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Tytuł=[[Karol Marcinkowski (Sedlaczkówna, 1891)|Karol Marcinkowski]] |Autor=Janina Sedlaczkówna |Tłumacz= |Redaktor= |Ilustracje= |Rok=1891 |Wydawca= |Miejsce wydania=Lwów |Druk=Czcionkami Drukarni Ludowej pod zarządem St. Baylego |Źródło=[[c:File:Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf|Skany na Commons]] |Ilustracja=[[Plik:Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf|mały|page=3]] |Strony=<pagelist /> |Spis treści= |Uwagi= |Postęp=do skorygowania |Status dodatkowy=_empty_ |Css= |Width= }} 96a9du52esa30mdzwj909oahl7d04j3 10 1235793 3707848 3707714 2024-11-17T12:09:14Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707848 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>44</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>0</q2><q1>31</q1><q0>7</q0> bwsgxzm959hid0g0u541syy6qhnktxq 3707859 3707848 2024-11-17T13:09:13Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707859 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>44</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>0</q2><q1>37</q1><q0>7</q0> rbwdgnxc2vl6g5cy5w6vutkadv23zdw 100 1235887 3707972 3707735 2024-11-17T19:23:13Z Fallaner 12005 errata 3707972 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>uosobieniem, i który nad jej przyszłym losem, żałością tego wielkiego Proroka bolał, szczególniejszem pałał nabożeństwem ku N. Pannie w obrazie {{kor|Częstochowskim,|Częstochowskim.}} To też przez całe swe życie nad podźwignieniem wiary pracując, kiedy już dogorywał, jeszcze w cudzie, jaki dla niego przed obrazem Matki Bożej Częstochowskiej dokonany został, zostawił dla ukochanej swej ojczyzny, jakby testamentowy upominek. Czując się bowiem już bliskim śmierci, posłał do Częstochowy wielką świecę z prośbą aby przed cudownym obrazem zapaloną została. Później sprawdzono, że w chwili kiedy dopaliwszy się, zgasła i Skarga w tejże samej chwili życie zakończył. Owoż dopokąd w ojczyźnie naszej serca pobożne, jak owa świeca, goreć będą świętą ku Matce Bożej miłością, dopóty jeszcze o życiu ojczyzny naszej nie powinniśmy tracić nadziei.<br> {{tab}}[[Plik:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej P155 initial V.jpg|15px]]. {{f*|Módl się za nami Święta Boża Rodzicielko.|w=85%}}<br> {{tab}}[[Plik:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej P155 initial R.jpg|15px]]. {{f*|Abyśmy się stali godnemi obietnic Pana Chrystusowych.|w=85%}}<br> {{c|{{roz|Módlmy si}}ę:|przed=1em|po=1em}} {{tab}}O przenajświętsza Matko Boża i Matko nasza! Na widok tylu nieszczęść, tylu klęsk, a najbardziej tej strasznej niewiary, która stokroć okropniejsze jak morowa zaraza, w ojczyźnie naszej szerzy spustoszenie, ręce opadają, modlitwa w ustach zamiera. Ostatkiem więc naszej wiary, jak {{errata|ostatnie|ostatniem}} życie oddechem wznosimy ku Tobie, o Matko nasza, prośbę błagalną, ''ratuj, ach! ratuj,'' Ty<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 174ysw09kvuy0qpched4z31pvf5yfqa 100 1235963 3707842 2024-11-17T11:59:52Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707842 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>podnosić ich dobrobyt i tworzyć większe majątki, bo naród bogaty i oświecony wielkie ma siły przeciw złym losom i pociskom nieprzyjaciół.<br> {{tab}}Jak niegdyś Kazimierz Wielki Sukiennice w Krakowie, tak Marcinkowski w pięćset lat później założył Bazar w Poznaniu.<br> {{tab}}Za tyle usług, jakie miastu wyświadczył, pragnęli wywdzięczyć mu się rodacy. Obwołali go prezydentem miasta. Przyjął godność wraz z obowiązkami, które spełniał z niezmordowaną gorliwością i zapobiegliwością. Mimo powodzenia i szacunku, jaki miał u ludzi, nie brakło mu także cierpień. Piękną to prawdę powiedział patryota Agaton Giller: „Wszystko, co wielkie i święte, cierpi, aby przez trud i walkę nabrać siły nieprzezwyciężonej.“<br> {{tab}}W r. 1846 czyniono przygotowania do ruchu zbrojnego przeciw zaborcy pruskiemu. Brano sprawę za gorąco i nieopatrznie. Zapominano, że to jeszcze nie jest chwila do ponownej walki, bo ani siły, ani materyalne zasoby narodu nie odpowiadają potrzebom wojny. Szczerze kochający swój naród {{pp|Mar|cinkowski}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> q86lid9jql4tlu5efx71xq7dajemze7 100 1235964 3707843 2024-11-17T12:03:21Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707843 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{pk|Mar|cinkowski}} widział niestosowność tych przygotowań, więc nie mógł być ich zwolennikiem ani im sprzyjać. To się nie podobało niektórym rodakom, i robili mu z tego ciężkie zarzuty. Niezadowolenie, usuwanie się i potępianie za najszczersze i najrozumniejsze chęci Marcinkowskiego przez własnych rodaków gryzło go okropnie. Wysilenie, praca nieustanna, trudy, zmogły jego zasób sił, i strapionego, znękanego rzuciły na łoże boleści. Przyjaciele wymogli na nim, że się usunął od obowiązków publicznych i pojechał na wieś do Dąbrówki Ludomskiej w pobliżu Poznania, do swego przyjaciela, aby tam się leczyć. Ale zapóźno ocknął się i pomyślał o sobie.<br> {{tab}}Wyczerpany organizm nie dał się już naprawić. Codziennie bardziej zapadał na zdrowiu, nikł w oczach prawie tych, co go z najwyższą pieczołowitością pielęgnowali.<br> {{tab}}W pierwszych dniach listopada r. 1846 chory zażądał spowiednika. Po przyjęciu św. Sakramentów znacznie się uspokoił. Zdawało się, że ani kropla żalu nie pozostała w sercu<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 1d4qzigzwdy9mbgvimp9eoh3ali9zja 100 1235965 3707845 2024-11-17T12:06:23Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707845 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>tego niepospolitego człowieka. Błogosławił otaczające go osoby, słał przedśmiertną, łzawą i gorącą modlitwę o szczęście narodu, dla którego żył i poświęcał się.<br> {{tab}}Dnia 7. Listopada chory był zupełnie przytomny i błogi uśmiech igrał na jego pięknej twarzy.<br> {{tab}}— Zostańcie z Bogiem — dla mnie świat lepszy…<br> {{tab}}Ostatnie słowo uleciało wraz z ostatniem tchnieniem do tronu Ojca Przedwiecznego.<br> {{tab}}Głośny płacz napełnił pokój, w którym leżał zmarły, uśmiechnięty z wyrazem świętości na twarzy.<br> {{tab}}Żal powszechny jednem, nieprzerwanem echem rozniósł się po wszystkich ziemiach polskich.<br> {{tab}}Naród utracił najlepszego dobroczyńcę, sieroty i ubodzy swego ojca, młodzież ukochanego opiekuna.<br> {{tab}}Dnia 11. Listopada odbył się obrzęd pogrzebowy, przedwcześnie zmarłego, bo dopiero 46 lat życia liczącego pracownika.<br> {{tab}}Lud okoliczny, mieszczanie, jako też i wielcy<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> nfbl4wkuaff2pfsfkj6z2h2sn7exzac 100 1235966 3707850 2024-11-17T12:09:42Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707850 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>panowie, młodzież, nawet cudzoziemcy, którzy niejednego dobrodziejstwa z ręki zmarłego doznali, zgromadzili się w Dąbrówce.<br> {{tab}}Mieszczanie i wieśniacy ze łzami się rzucili do trumny, gdy ją miano na wóz wkładać, i całując drzewo zamykające ukochane zwłoki, sami wzięli trumnę na ramiona i, mieniając się w drodze, przenieśli ją do Poznania od Dąbrówki przeszło pięć mil oddalonego. Naoczny świadek podaje także szczegół wprowadzenia zwłok do miasta. Proszono ks. proboszcza, by kazał uderzyć w dzwony, tłumaczył się wszakże ks. pleban iż Marcinkowski nie należał do jego parafii. Polacy poszli z tą sprawą do zacnego Biskupa prymasa Przyłuskiego. Prawda, rzecze ten kapłan — Marcinkowski nie należał do jednej parafii, lecz do całego polskiego świata, zatem uderzyć we wszystkie dzwony.<br> {{tab}}— Dzwony jęczały w stolicy księstwa, gdy orszak zbliżał się do bram miasta. Za miastem oczekiwały już cechy rzemieślnicze i kupieckie z chorągwiami i żałobną pieśnią na ustach, przybycia orszaku.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 3bxrn0ysfzrjxl3rw7vclsezi8lr4qf 100 1235967 3707851 2024-11-17T12:15:08Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707851 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{tab}}Była czwarta godzina po południu, gdy niosący trumnę z całym pochodem znaleźli się na przedmieściu św. Wojciecha.<br> {{tab}}Prymat t.&nbsp;j. arcybiskup gnieźnieński z licznym zastępem dostojników kościoła przyjmował modlitwą i pobożnem pieniem zwłoki. Gdy orszak przechodził tuż obok zapadłego w ziemię domku, wszystkich oczy zwróciły się w stronę nędznego mieszkania, wbijając sobie w pamięć mieszkanie wielkiego człowieka, niegdyś z dni jego pierwszej młodości. Lud głośno zapłakał, widząc trumnę tak blisko rodzinnego domu Marcinkowskich.<br> {{tab}}Jęk dzwonów nie ustawał, cisza ponurego smutku owiała pochód, wiatr tylko szumiał twardemi liśćmi licznych wieńców, na trumnie. Świece zabłysły i pochodnie w rękach kilkunastotysięcznej ludności, posuwającej się za zwłokami ulicą Wroniecką przez Rynek, Nową, Wilhelmowską i św. Marcina ulicę, ku cmentarzowi. W mieście zamknięto wszystkie sklepy, wszyscy brali żywy udział w żałobnej uroczystości.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8679w29wnknswjexczu48huuynumws7 100 1235968 3707852 2024-11-17T12:27:46Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707852 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{tab}}„Nim orszak pogrzebowy przybył na cmentarz święto-marciński, już noc ponura rozciągała swe czarne skrzydła na całej ziemi, co połączone z smutnemi twarzami tysięcy ludzi, oświeconych słabem światłem palących się tu i owdzie pochodni, z jękiem i narzekaniem nad utratą takiego męża, przedstawiało nadzwyczajnie smętny obraz, któryby zaledwie najzdolniejszy malarz lub poeta był w stanie oddać.<br> {{tab}}Pod osłoną nocy złożono zwłoki w grobie.<br> {{tab}}Długo klęczeli obecni około mogiły a westchnienia ich napełniały powietrze. Zdawało się, że ich tu boleść przykuła do cmentarzyska, że nie odejdą, nie oderwą się od swego dobroczyńcy. Księżyc zeszedł na niebo, i oświecił twarze pozostałych jeszcze przyjaciół zmarłego.<br> {{tab}}Z ciężką żałobą w sercu powracali mieszkańcy Poznania późno w nocy do swych domostw.<br> {{tab}}Niedługo po śmierci Karola, przyjaciel jego szczery, współpracownik w zabiegach około dobra ludzkości i towarzysz broni, hr.<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> fk4vehw71oi4wwgoagenkfrj0q2p4bw 100 1235969 3707853 2024-11-17T12:31:30Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707853 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>Maciej Mielżyński postawił na jego mogile duży granit, na którym pamięć ludzka ciągle wiesza wieńce wdzięczności i zdobi mogiłę.<br> {{tab}}Właściciel Dąbrówki Ludomskiej czcząc pamięć wielkiego męża, gdy domek, w którym umarł, walił się, kazał na tem miejscu, gdzie stało łóżko Marcinkowskiego, wznieść kamienną kolumnę, około 4 metrów wysoką, z napisem:<br> {{tab}}„Karol Marcinkowski urodził się 23 czerwca 1800 r., zakończył w tem miejscu dni swoje, pełne chwały i poświęcenia dla narodu i cierpiącej ludzkości. Umarł dnia 7. listopada r. 1846“,&nbsp; {{tab}}A na drugiej stronie kolumny błyszczały dużemi literami wyryte słowa:<br> {{tab}}''„Doktorowi, żołnierzowi, obywatelowi.“'' {{---|przed=2.5em|po=5em}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> tk6lagskos4fnlkv9t8t9fj5b44hb4m 100 1235970 3707854 2024-11-17T12:37:39Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707854 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{c|KAROL MARCINKOWSKI.|w=250%}} {{c|Napisała|przed=5em}} {{c|'''Janina Sedlaczkówna.'''|w=125%|przed=2em}} {{c|'''{{Rozstrzelony|LWÓ}}W'''.|w=150%|przed=12.5em}} {{c|{{Rozstrzelony|{{Kapitaliki|{{Korekta|Cznionkami|Czcionkami}} Drukarni Ludowej}}.}}|w=120%}} {{c|''pod zarządem St. Baylego.''}} {{c|1891|w=120%|po=5em}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> gu015k660o5l04rd90i0fdxtsbresmx 3707855 3707854 2024-11-17T12:37:56Z Odder 2211 dr. techn. 3707855 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{c|KAROL MARCINKOWSKI.|w=250%}} {{c|Napisała|przed=5em}} {{c|'''Janina Sedlaczkówna.'''|w=125%|przed=2em}} {{c|'''{{Rozstrzelony|LWÓ}}W'''.|w=150%|przed=15em}} {{c|{{Rozstrzelony|{{Kapitaliki|{{Korekta|Cznionkami|Czcionkami}} Drukarni Ludowej}}.}}|w=120%}} {{c|''pod zarządem St. Baylego.''}} {{c|1891|w=120%|po=5em}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 28vy8n9dyspjcckox8cjntwpadrjr62 100 1235971 3707856 2024-11-17T12:46:16Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707856 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{c|{{Rozstrzelony|WANDZIE}}|w=200%|przed=3.5em}} {{c|ŁUCZKIEWICZÓWNEJ|w=200%|przed=1em}} {{c|w dowód szczerej przyjaźni|w=125%|przed=3em}} {{f|align=right|prawy=30%|przed=5em|poświęca}} {{f|align=right|prawy=29%|przed=1em|po=10em|w=200%|''Autorka''}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> cz1mhyb28ts32zoiinkve0e3267gi3k 3707857 3707856 2024-11-17T12:46:28Z Odder 2211 dr. techn. 3707857 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{c|{{Rozstrzelony|WANDZIE}}|w=200%|przed=3.5em}} {{c|ŁUCZKIEWICZÓWNEJ|w=200%|przed=1em}} {{c|w dowód szczerej przyjaźni|w=125%|przed=3em}} {{f|align=right|prawy=30%|przed=5em|poświęca}} {{f|align=right|prawy=27%|przed=1em|po=10em|w=200%|''Autorka''}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 90ygki2xrx6j6wd7fdoxqkhon3rwgoq 100 1235972 3707858 2024-11-17T13:00:56Z Fallaner 12005 nowa strona 3707858 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{tab}}''Der Congress in Wien im Jahre 1515,'' rozprawa, wydana w r. 1867 po niemiecku w ''Forschungen zur deutschen Geschichte,'' a spolszczona w tymże roku w poznańskim wydaniu ''Studyów z dziejów wieku XVI''<ref>Zbiór ten zawarł prace nastepujace: 1) Kongres wiedenski z r. 1515, 2) stosunek dworu polskiego do elekcyi Karola V, 3) konfederacya magnatow węgierskich w r. 1519, 4) Dyplomacya polska w r. 1526, — przyczynek do dziejów sporu o tron wegierski po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem, 5) dodatki: a) O materyałach Biblioteki.. w Lipsku... do historyi polskiej; b) dokument.</ref>, ''zyskała jeszcze w rękopiśmie gorące uznanie Waitza,'' najznakomitszego wówczas przedstawiciela metody historycznej w Niemczech; on ją też, jako redaktor ''Forschungen,'' w cennym tym zbiorze zamieścił.<br> {{tab}}Wprzód jeszcze, w r. 1866 ukazała się w poważnem czasopiśmie naukowem, ''Sybels Historische Zeitschrift,'' monografia Liskego o ''stosunku dworu polskiego do wyboru Karola V, ces. niemieckiego,'' ogłoszona jednocześnie po polsku w «Bibliotece Warszawskiej», a w roku następnym w ''Studyach'' poznańskich. Z tegoż czasu, z r. 1867, datuje inauguracyjna rozprawa Liskego o ''Dyplomacyi polskiej'' w r. 1526, złożona przezeń fakultetowi lipskiemu w celu uzyskania doktoratu filozofii, jaki mu na początku tegoż roku przyznano, a — z następnego dwie monografie o elekcyi Karola V, drukowane w ''Forschungen z. d. G.,'' oraz przyczynki do historyi wojny moskiewskiej z lat 1633–1634, rozbiór krytyczny ostatniego tomu Geschichte ''Boehmens'' Palacky’ego i ''Relacye dra L. S. Gereta, rezydenta toruńskiego o Polsce.''<br> {{tab}}Rzutkość umysłu i energia niepospolita, nie pozwalały Liskemu, pomimo ciągłego niedomagania na zdrowiu, zatopić się wyłącznie w pracach naukowych. Z jednej strony czerpie on pełną dłonią z odpisów, pozostałych w tekach pozgonnych dyrektora archiwum królewskiego, historyka pruskiego, Voigta, materyały do dziejów Polski w XVI stuleciu; z drugiej zaś, rozgoryczony nagłym wzrostem Prus, a mający wciąż, jako były «Komisarz bydgoski», politykę aktualną na oku, rozpoczyna walkę akademicką z Bismarckiem w obronie napastowanych Polaków. Słynna replika na jedne z takich napaści, — ''Graf Bismarcks Rede, gehalten am 18 März 1867 in der Sitzung des Norddeutschen Reichstags, vom Standpunkte des Geschichte beleuchtet,'' powstała pono w ciągu jednego, czy dwóch dni pod piórem Liskego i zwróciła nań szerszą uwagę.<br> {{tab}}Autor kilku prac z zakresu dziejów Polski w XVI st., pisywał dotąd Liske przeważnie po niemiecku. Ogłosiwszy jednak w r. 1867 w Poznaniu u Żupańskiego swoje spolszczone ''Studya z dziejów wieku XVI,'' jał się jednocześnie współpracownictwa w paru czasopismach polskich: w «Dzienniku Poznańskim» i w «Dzienniku Literackim», wychodzącym we Lwowie, pozostawiając sobie na przyszłość, przeważnie tylko w ''Historische Zeitschrift'' Sybla, dział sprawozdawczy z dziejopisarskiego ruchu polskiego. Owo pośrednictwo pomiędzy stojącą wysoko nauką niemiecką, na której się wykształcił, a polską, której wyniesienia pragnął, oraz pilne traktowanie porównawcze przedmiotu studyów własnych, stanowiło już wówczas jedne z kapitalnych zasług Liskego, nim na inne — w nowem ognisku jego działalności — kolej przyszła miała.<br> {{tab}}Poparciu prof. Antoniego Małeckiego, który zajął się nim gorąco, zawdzięczał bowiem Liske możliwość przeniesienia się do Lwowa, gdzie, dzięki zapisowi hr. Aleksandra Stadnickiego i poparciu Wydziału Krajowego, powstała fundacja, mająca na celu wydawnictwo ważniejszych aktów z t.&nbsp;zw. Archiwum Bernardyńskiego, czyli — archiwum krajowego Galicyi Wschodniej. Publikacye te, posuwając się powolnie i nieumiejętnie, odrodził, a właściwie pod względem naukowym rozpoczął dopiero Liske, uzyskawszy w grudniu 1868 r. nominacye Wydziału Krajowego na kierownika wydawnictwa.<br> {{tab}}Wykształcony na wzorach niemieckich, a wyćwiczony w paleografii (wprawdzie — tylko dawniejszej) pod kierunkiem Jaffégo, zajął niebawem Liske w Komisyi Wydawniczej, która, pomimo jego kierownictwa, istnieć nie przestała, stanowisko wybitne, a wreszcie dominujące i wyłączne.<br> {{tab}}Już w r. 1869 oceniał on pono ''wszechstronnie'' doniosłość średniowiecznych zapisek sądowych, — materyału, zawierającego najobfitsze i najbardziej bezpośrednie dokumenty życiowe dawno minionych pokoleń. Opór Komisyi Wydawniczej, z którą liczyć się na razie musiał, wydarł mu jednak berło pierwszeństwa w tej mierze na rzecz Pawlińskiego, który już w r. 1876 drukował ''{{pp|kom|plet}}''<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> g9ysnjdq1r2pbr6nnm9tn16aye9syix 3707968 3707858 2024-11-17T19:12:39Z Fallaner 12005 3707968 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{tab}}''Der Congress in Wien im Jahre 1515,'' rozprawa, wydana w r. 1867 po niemiecku w ''Forschungen zur deutschen Geschichte,'' a spolszczona w tymże roku w poznańskim wydaniu ''Studyów z dziejów wieku XVI''<ref>Zbiór ten zawarł prace nastepujace: 1) Kongres wiedenski z r. 1515, 2) stosunek dworu polskiego do elekcyi Karola V, 3) konfederacya magnatow węgierskich w r. 1519, 4) Dyplomacya polska w r. 1526, — przyczynek do dziejów sporu o tron wegierski po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem, 5) dodatki: a) O materyałach Biblioteki.. w Lipsku... do historyi polskiej; b) dokument.</ref>, ''zyskała jeszcze w rękopiśmie gorące uznanie Waitza,'' najznakomitszego wówczas przedstawiciela metody historycznej w Niemczech; on ją też, jako redaktor ''Forschungen,'' w cennym tym zbiorze zamieścił.<br> {{tab}}Wprzód jeszcze, w r. 1866 ukazała się w poważnem czasopiśmie naukowem, ''Sybels Historische Zeitschrift,'' monografia Liskego o ''stosunku dworu polskiego do wyboru Karola V, ces. niemieckiego,'' ogłoszona jednocześnie po polsku w «Bibliotece Warszawskiej», a w roku następnym w ''Studyach'' poznańskich. Z tegoż czasu, z r. 1867, datuje inauguracyjna rozprawa Liskego o ''Dyplomacyi polskiej'' w r. 1526, złożona przezeń fakultetowi lipskiemu w celu uzyskania doktoratu filozofii, jaki mu na początku tegoż roku przyznano, a — z następnego dwie monografie o elekcyi Karola V, drukowane w ''Forschungen z. d. G.,'' oraz przyczynki do historyi wojny moskiewskiej z lat 1633–1634, rozbiór krytyczny ostatniego tomu Geschichte ''Boehmens'' Palacky’ego i ''Relacye dra L. S. Gereta, rezydenta toruńskiego o Polsce.''<br> {{tab}}Rzutkość umysłu i energia niepospolita, nie pozwalały Liskemu, pomimo ciągłego niedomagania na zdrowiu, zatopić się wyłącznie w pracach naukowych. Z jednej strony czerpie on pełną dłonią z odpisów, pozostałych w tekach pozgonnych dyrektora archiwum królewskiego, historyka pruskiego, Voigta, materyały do dziejów Polski w XVI stuleciu; z drugiej zaś, rozgoryczony nagłym wzrostem Prus, a mający wciąż, jako były «Komisarz bydgoski», politykę aktualną na oku, rozpoczyna walkę akademicką z Bismarckiem w obronie napastowanych Polaków. Słynna replika na jedne z takich napaści, — ''Graf Bismarcks Rede, gehalten am 18 März 1867 in der Sitzung des Norddeutschen Reichstags, vom Standpunkte des Geschichte beleuchtet,'' powstała pono w ciągu jednego, czy dwóch dni pod piórem Liskego i zwróciła nań szerszą uwagę.<br> {{tab}}Autor kilku prac z zakresu dziejów Polski w XVI st., pisywał dotąd Liske przeważnie po niemiecku. Ogłosiwszy jednak w r. 1867 w Poznaniu u Żupańskiego swoje spolszczone ''Studya z dziejów wieku XVI,'' jał się jednocześnie współpracownictwa w paru czasopismach polskich: w «Dzienniku Poznańskim» i w «Dzienniku Literackim», wychodzącym we Lwowie, pozostawiając sobie na przyszłość, przeważnie tylko w ''Historische Zeitschrift'' Sybla, dział sprawozdawczy z dziejopisarskiego ruchu polskiego. Owo pośrednictwo pomiędzy stojącą wysoko nauką niemiecką, na której się wykształcił, a polską, której wyniesienia pragnął, oraz pilne traktowanie porównawcze przedmiotu studyów własnych, stanowiło już wówczas jedne z kapitalnych zasług Liskego, nim na inne — w nowem ognisku jego działalności — kolej przyszła miała.<br> {{tab}}Poparciu prof. Antoniego Małeckiego, który zajął się nim gorąco, zawdzięczał bowiem Liske możliwość przeniesienia się do Lwowa, gdzie, dzięki zapisowi hr. Aleksandra Stadnickiego i poparciu Wydziału Krajowego, powstała fundacja, mająca na celu wydawnictwo ważniejszych aktów z t.&nbsp;zw. Archiwum Bernardyńskiego, czyli — archiwum krajowego Galicyi Wschodniej. Publikacye te, posuwając się powolnie i nieumiejętnie, odrodził, a właściwie pod względem naukowym rozpoczął dopiero Liske, uzyskawszy w grudniu 1868 r. nominacye Wydziału Krajowego na kierownika wydawnictwa.<br> {{tab}}Wykształcony na wzorach niemieckich, a wyćwiczony w paleografii (wprawdzie — tylko dawniejszej) pod kierunkiem Jaffégo, zajął niebawem Liske w Komisyi Wydawniczej, która, pomimo jego kierownictwa, istnieć nie przestała, stanowisko wybitne, a wreszcie dominujące i wyłączne.<br> {{tab}}Już w r. 1869 oceniał on pono ''wszechstronnie'' doniosłość średniowiecznych zapisek sądowych, — materyału, zawierającego najobfitsze i najbardziej bezpośrednie dokumenty życiowe dawno minionych pokoleń. Opór Komisyi Wydawniczej, z którą liczyć się na razie musiał, wydarł mu jednak berło pierwszeństwa w tej mierze na rzecz Pawlińskiego, który już w r. 1876 drukował {{pp|''kom''|''plet''}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> imsbxq690tse77kzvdh2fk3c36d7oyf 3707970 3707968 2024-11-17T19:15:24Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3707970 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{tab}}''Der Congress in Wien im Jahre 1515,'' rozprawa, wydana w r. 1867 po niemiecku w ''Forschungen zur deutschen Geschichte,'' a spolszczona w tymże roku w poznańskim wydaniu ''Studyów z dziejów wieku XVI''<ref>Zbiór ten zawarł prace nastepujace: 1) Kongres wiedenski z r. 1515, 2) stosunek dworu polskiego do elekcyi Karola V, 3) konfederacya magnatow węgierskich w r. 1519, 4) Dyplomacya polska w r. 1526, — przyczynek do dziejów sporu o tron wegierski po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem, 5) dodatki: a) O materyałach Biblioteki.. w Lipsku... do historyi polskiej; b) dokument.</ref>, ''zyskała jeszcze w rękopiśmie gorące uznanie Waitza,'' najznakomitszego wówczas przedstawiciela metody historycznej w Niemczech; on ją też, jako redaktor ''Forschungen,'' w cennym tym zbiorze zamieścił.<br> {{tab}}Wprzód jeszcze, w r. 1866 ukazała się w poważnem czasopiśmie naukowem, ''Sybels Historische Zeitschrift,'' monografia Liskego o ''stosunku dworu polskiego do wyboru Karola V, ces. niemieckiego,'' ogłoszona jednocześnie po polsku w «Bibliotece Warszawskiej», a w roku następnym w ''Studyach'' poznańskich. Z tegoż czasu, z r. 1867, datuje inauguracyjna rozprawa Liskego o ''Dyplomacyi polskiej'' w r. 1526, złożona przezeń fakultetowi lipskiemu w celu uzyskania doktoratu filozofii, jaki mu na początku tegoż roku przyznano, a — z następnego dwie monografie o elekcyi Karola V, drukowane w ''Forschungen z. d. G.,'' oraz przyczynki do historyi wojny moskiewskiej z lat 1633–1634, rozbiór krytyczny ostatniego tomu Geschichte ''Boehmens'' Palacky’ego i ''Relacye dra L. S. Gereta, rezydenta toruńskiego o Polsce.''<br> {{tab}}Rzutkość umysłu i energia niepospolita, nie pozwalały Liskemu, pomimo ciągłego niedomagania na zdrowiu, zatopić się wyłącznie w pracach naukowych. Z jednej strony czerpie on pełną dłonią z odpisów, pozostałych w tekach pozgonnych dyrektora archiwum królewskiego, historyka pruskiego, Voigta, materyały do dziejów Polski w XVI stuleciu; z drugiej zaś, rozgoryczony nagłym wzrostem Prus, a mający wciąż, jako były «Komisarz bydgoski», politykę aktualną na oku, rozpoczyna walkę akademicką z Bismarckiem w obronie napastowanych Polaków. Słynna replika na jedne z takich napaści, — ''Graf Bismarcks Rede, gehalten am 18 März 1867 in der Sitzung des Norddeutschen Reichstags, vom Standpunkte des Geschichte beleuchtet,'' powstała pono w ciągu jednego, czy dwóch dni pod piórem Liskego i zwróciła nań szerszą uwagę.<br> {{tab}}Autor kilku prac z zakresu dziejów Polski w XVI st., pisywał dotąd Liske przeważnie po niemiecku. Ogłosiwszy jednak w r. 1867 w Poznaniu u Żupańskiego swoje spolszczone ''Studya z dziejów wieku XVI,'' jał się jednocześnie współpracownictwa w paru czasopismach polskich: w «Dzienniku Poznańskim» i w «Dzienniku Literackim», wychodzącym we Lwowie, pozostawiając sobie na przyszłość, przeważnie tylko w ''Historische Zeitschrift'' Sybla, dział sprawozdawczy z dziejopisarskiego ruchu polskiego. Owo pośrednictwo pomiędzy stojącą wysoko nauką niemiecką, na której się wykształcił, a polską, której wyniesienia pragnął, oraz pilne traktowanie porównawcze przedmiotu studyów własnych, stanowiło już wówczas jedne z kapitalnych zasług Liskego, nim na inne — w nowem ognisku jego działalności — kolej przyszła miała.<br> {{tab}}Poparciu prof. Antoniego Małeckiego, który zajął się nim gorąco, zawdzięczał bowiem Liske możliwość przeniesienia się do Lwowa, gdzie, dzięki zapisowi hr. Aleksandra Stadnickiego i poparciu Wydziału Krajowego, powstała fundacja, mająca na celu wydawnictwo ważniejszych aktów z t.&nbsp;zw. Archiwum Bernardyńskiego, czyli — archiwum krajowego Galicyi Wschodniej. Publikacye te, posuwając się powolnie i nieumiejętnie, odrodził, a właściwie pod względem naukowym rozpoczął dopiero Liske, uzyskawszy w grudniu 1868 r. nominacye Wydziału Krajowego na kierownika wydawnictwa.<br> {{tab}}Wykształcony na wzorach niemieckich, a wyćwiczony w paleografii (wprawdzie — tylko dawniejszej) pod kierunkiem Jaffégo, zajął niebawem Liske w Komisyi Wydawniczej, która, pomimo jego kierownictwa, istnieć nie przestała, stanowisko wybitne, a wreszcie dominujące i wyłączne.<br> {{tab}}Już w r. 1869 oceniał on pono ''wszechstronnie'' doniosłość średniowiecznych zapisek sądowych, — materyału, zawierającego najobfitsze i najbardziej bezpośrednie dokumenty życiowe dawno minionych pokoleń. Opór Komisyi Wydawniczej, z którą liczyć się na razie musiał, wydarł mu jednak berło pierwszeństwa w tej mierze na rzecz Pawlińskiego, który już w r. 1876 drukował {{pp|kom|plet}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> fbkj4myiue6cu07hmf0haay1rjrdcio 100 1235973 3707862 2024-11-17T13:23:35Z Fallaner 12005 nowa strona 3707862 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>''{{pk|kom|plet}}'' najdawniejszych zapisek łęczyckich<ref>Wezesna data tego druku pozostaje faktem, pomimo, ze księgi Łęczyckie dopiero po śmierci Pawińskiego dostały się do ksiegarni. Okładka nosi date 1897 r.</ref>, podczas, gdy Liskemu dopiero w dziesięć lat później (1886 r.), w XI t. ''Aktów Grodzkich i Ziemskich'', danem było ogłosić — wprawdzie lepiej i umiejętniej — ale ''przeważnie'', tylko ''wybór'' zapisek Sanockich z lat 1423–1462. Dalej poszły zapiski Halickie, Przemyskie i Przeworskie, a wreszcie lwowskie aż do roku 1500 i Sanockie po rok 1552.<br> {{tab}}Wydawnictwo ''A. G. i Z,'' poświęcone przez Liskiego od XI do XVI tomu włącznie zapiskom sądowym, ma mu do zawdzięczenia w tomach dawniejszych (II — X) wyborną, jak na swój czas, pod względem paleograficznym i edytorskim, publikację dyplomatów, zebranych nietylko z oblat Archiwum Bernardyńskiego, ale także — bodaj przeważnie — z licznych oryginałów i poprawniejszych kopii, nagromadzonych dzięki prywatnym poszukiwaniom wydawcy, a stanowiących w całości (jeśli wyłączymy, zamieszczone niewłaściwie w tem wydawnictwie, dokumenty, dotyczące innych dzielnic) jedyny po dziś dzień zrąb poważny ''Kodeksu Dyplomatycznego Rusi Halickiej'' o tysiącu z górą dyplomatów.<br> {{tab}}Razem wzięta, owa olbrzymia, 15-tomowa publikacya, zawarła w sobie rdzeń zasług naukowych Liskego, który prowadził ją do końca życia, coraz bardziej udoskonalaną i odpowiadającą swemu naukowemu celowi. Wszelako osiąganie tego szczytnego celu, zagłębiając umysł wydawcy w tajnikach wieków ubiegłych, prowadziło go do poznania ich cech i właściwości, a więc — do niepospolitego pomnażania wiedzy, jaką danem mu było dzielić się z innymi; miała to być druga, może donioślejsza strona działalności Liskego.<br> {{tab}}Już bowiem w maju 1869 r. został Liske docentem historyi powszechnej w Uniwersytecie Lwowskim; wkrótce, bo w r. 1871, posunięto go na profesora nadzwyczajnego, a w r. następnym, 1872, zajął katedrę zwyczajną tegoż przedmiotu. Poza wybitną działalnością obywatelską, zaznaczoną u samego wstępu przez młodego profesora w walce z niemczyzną, panującą nadówczas we Lwowie, jął się Liske, nim jeszcze nastąpiło zwycięstwo reformy języka wykładowego, pracy gorliwej około podniesienia naukowego poziomu Wszechnicy. Jeżeli też w dziejach ogólnych nauki polskiej stanowisko Liskego należy do bardzo wybitnych, to jego doniosłość dla Uniwersytetu Lwowskiego i tamtejszego koła historyków późniejszych, których wyłącznie prawie Liske wykształcił i w tok prac naukowych wprowadził, była nietylko pierwszorzędna, ale wprost — twórcza. Pomijając traf szczęśliwy, który sprawił, że w gronie jego uczniów znalazło się wielu ludzi o zdolnościach wybitnych, powiedzieć można, że cała, tak wydatna dzisiaj ruchliwość i pełna zasług działalność Lwowa na polu dziejopisarstwem, wskazuje na Liskego, jako na człowieka, który pobudził ją niegdyś do życia, który czuwał nad jej rozwojem z troskliwością wzruszającą i który, jako jej ''spiritus movens'', wystawił w niej sobie pomnik niepożyty.<br> {{tab}}Seminarium historyczne Liskego należało do pierwszorzędnych nietylko w kraju, ale może i na szerszym obszarze krajów cywilizowanych, jego prace, niezbyt może pociągające pod względem literackim, ani owiane czarem orłowych polotów talentu pisarskiego — bywały wzorem krytycznej metody badania; jego pracowitość, sumienność i zdolność skutecznej zachęty do pracy grzała i zapalała innych, budząc dokoła siebie żywą i płodną działalność.<br> {{tab}}Pomimo usilnej, wyczerpującej pracy wydawniczej i pedagogicznej, pomimo ciągłej prawie choroby, niedającej się wykorzenić, a sprawiającej, że Liske, nietylko ćwiczenia seminaryjne, ale niekiedy nawet i wykłady prowadzić musiał w łóżku, złożony ciężką niemocą, wielostronność jego dążeń i sumienność jego zajęć rozwijała się niemal nieprzerwanie. Wprawdzie okres lat 1866—1870 był w jego życiu najpłodniejszym w rezultaty natężonego działania, ale i czas od r. 1874 do 1880 może z nim śmiało iść w zawody. Poza zwykłemi zajęciami swemi, stoczył Liske w tym okresie pouczającą kampanję naukową w sprawie wydawnictwa kodeksów dyplomatycznych z M. Bobczyńskim, ocenił krytycznie stosy książek polskich w pismach naukowych polskich i niemieckich, posunął znacznie naprzód uporządkowanie i rejestrację Archiwum Bernardyńskiego, którego dyrektorem został w r. 1878; przygotował część<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rbvu4zepyz4ko8r2ijux1wh1plt4vn3 3707967 3707862 2024-11-17T19:11:59Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3707967 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{pk|''kom''|''plet''}} najdawniejszych zapisek łęczyckich<ref>Wezesna data tego druku pozostaje faktem, pomimo, ze księgi Łęczyckie dopiero po śmierci Pawińskiego dostały się do ksiegarni. Okładka nosi date 1897 r.</ref>, podczas, gdy Liskemu dopiero w dziesięć lat później (1886 r.), w XI t. ''Aktów Grodzkich i Ziemskich'', danem było ogłosić — wprawdzie lepiej i umiejętniej — ale ''przeważnie'', tylko ''wybór'' zapisek Sanockich z lat 1423–1462. Dalej poszły zapiski Halickie, Przemyskie i Przeworskie, a wreszcie lwowskie aż do roku 1500 i Sanockie po rok 1552.<br> {{tab}}Wydawnictwo ''A. G. i Z,'' poświęcone przez Liskiego od XI do XVI tomu włącznie zapiskom sądowym, ma mu do zawdzięczenia w tomach dawniejszych (II — X) wyborną, jak na swój czas, pod względem paleograficznym i edytorskim, publikację dyplomatów, zebranych nietylko z oblat Archiwum Bernardyńskiego, ale także — bodaj przeważnie — z licznych oryginałów i poprawniejszych kopii, nagromadzonych dzięki prywatnym poszukiwaniom wydawcy, a stanowiących w całości (jeśli wyłączymy, zamieszczone niewłaściwie w tem wydawnictwie, dokumenty, dotyczące innych dzielnic) jedyny po dziś dzień zrąb poważny ''Kodeksu Dyplomatycznego Rusi Halickiej'' o tysiącu z górą dyplomatów.<br> {{tab}}Razem wzięta, owa olbrzymia, 15-tomowa publikacya, zawarła w sobie rdzeń zasług naukowych Liskego, który prowadził ją do końca życia, coraz bardziej udoskonalaną i odpowiadającą swemu naukowemu celowi. Wszelako osiąganie tego szczytnego celu, zagłębiając umysł wydawcy w tajnikach wieków ubiegłych, prowadziło go do poznania ich cech i właściwości, a więc — do niepospolitego pomnażania wiedzy, jaką danem mu było dzielić się z innymi; miała to być druga, może donioślejsza strona działalności Liskego.<br> {{tab}}Już bowiem w maju 1869 r. został Liske docentem historyi powszechnej w Uniwersytecie Lwowskim; wkrótce, bo w r. 1871, posunięto go na profesora nadzwyczajnego, a w r. następnym, 1872, zajął katedrę zwyczajną tegoż przedmiotu. Poza wybitną działalnością obywatelską, zaznaczoną u samego wstępu przez młodego profesora w walce z niemczyzną, panującą nadówczas we Lwowie, jął się Liske, nim jeszcze nastąpiło zwycięstwo reformy języka wykładowego, pracy gorliwej około podniesienia naukowego poziomu Wszechnicy. Jeżeli też w dziejach ogólnych nauki polskiej stanowisko Liskego należy do bardzo wybitnych, to jego doniosłość dla Uniwersytetu Lwowskiego i tamtejszego koła historyków późniejszych, których wyłącznie prawie Liske wykształcił i w tok prac naukowych wprowadził, była nietylko pierwszorzędna, ale wprost — twórcza. Pomijając traf szczęśliwy, który sprawił, że w gronie jego uczniów znalazło się wielu ludzi o zdolnościach wybitnych, powiedzieć można, że cała, tak wydatna dzisiaj ruchliwość i pełna zasług działalność Lwowa na polu dziejopisarstwem, wskazuje na Liskego, jako na człowieka, który pobudził ją niegdyś do życia, który czuwał nad jej rozwojem z troskliwością wzruszającą i który, jako jej ''spiritus movens'', wystawił w niej sobie pomnik niepożyty.<br> {{tab}}Seminarium historyczne Liskego należało do pierwszorzędnych nietylko w kraju, ale może i na szerszym obszarze krajów cywilizowanych, jego prace, niezbyt może pociągające pod względem literackim, ani owiane czarem orłowych polotów talentu pisarskiego — bywały wzorem krytycznej metody badania; jego pracowitość, sumienność i zdolność skutecznej zachęty do pracy grzała i zapalała innych, budząc dokoła siebie żywą i płodną działalność.<br> {{tab}}Pomimo usilnej, wyczerpującej pracy wydawniczej i pedagogicznej, pomimo ciągłej prawie choroby, niedającej się wykorzenić, a sprawiającej, że Liske, nietylko ćwiczenia seminaryjne, ale niekiedy nawet i wykłady prowadzić musiał w łóżku, złożony ciężką niemocą, wielostronność jego dążeń i sumienność jego zajęć rozwijała się niemal nieprzerwanie. Wprawdzie okres lat 1866—1870 był w jego życiu najpłodniejszym w rezultaty natężonego działania, ale i czas od r. 1874 do 1880 może z nim śmiało iść w zawody. Poza zwykłemi zajęciami swemi, stoczył Liske w tym okresie pouczającą kampanję naukową w sprawie wydawnictwa kodeksów dyplomatycznych z M. Bobczyńskim, ocenił krytycznie stosy książek polskich w pismach naukowych polskich i niemieckich, posunął znacznie naprzód uporządkowanie i rejestrację Archiwum Bernardyńskiego, którego dyrektorem został w r. 1878; przygotował część<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 6067f43uv8vq8abzbk9uz8p2tv9276r 3707969 3707967 2024-11-17T19:15:06Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3707969 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{pk|kom|plet}} najdawniejszych zapisek łęczyckich<ref>Wezesna data tego druku pozostaje faktem, pomimo, że księgi Łęczyckie dopiero po śmierci Pawińskiego dostały się do ksiegarni. Okładka nosi date 1897 r.</ref>, podczas, gdy Liskemu dopiero w dziesięć lat później (1886 r.), w XI t. ''Aktów Grodzkich i Ziemskich'', danem było ogłosić — wprawdzie lepiej i umiejętniej — ale ''przeważnie'', tylko ''wybór'' zapisek Sanockich z lat 1423–1462. Dalej poszły zapiski Halickie, Przemyskie i Przeworskie, a wreszcie lwowskie aż do roku 1500 i Sanockie po rok 1552.<br> {{tab}}Wydawnictwo ''A. G. i Z,'' poświęcone przez Liskiego od XI do XVI tomu włącznie zapiskom sądowym, ma mu do zawdzięczenia w tomach dawniejszych (II — X) wyborną, jak na swój czas, pod względem paleograficznym i edytorskim, publikację dyplomatów, zebranych nietylko z oblat Archiwum Bernardyńskiego, ale także — bodaj przeważnie — z licznych oryginałów i poprawniejszych kopii, nagromadzonych dzięki prywatnym poszukiwaniom wydawcy, a stanowiących w całości (jeśli wyłączymy, zamieszczone niewłaściwie w tem wydawnictwie, dokumenty, dotyczące innych dzielnic) jedyny po dziś dzień zrąb poważny ''Kodeksu Dyplomatycznego Rusi Halickiej'' o tysiącu z górą dyplomatów.<br> {{tab}}Razem wzięta, owa olbrzymia, 15-tomowa publikacya, zawarła w sobie rdzeń zasług naukowych Liskego, który prowadził ją do końca życia, coraz bardziej udoskonalaną i odpowiadającą swemu naukowemu celowi. Wszelako osiąganie tego szczytnego celu, zagłębiając umysł wydawcy w tajnikach wieków ubiegłych, prowadziło go do poznania ich cech i właściwości, a więc — do niepospolitego pomnażania wiedzy, jaką danem mu było dzielić się z innymi; miała to być druga, może donioślejsza strona działalności Liskego.<br> {{tab}}Już bowiem w maju 1869 r. został Liske docentem historyi powszechnej w Uniwersytecie Lwowskim; wkrótce, bo w r. 1871, posunięto go na profesora nadzwyczajnego, a w r. następnym, 1872, zajął katedrę zwyczajną tegoż przedmiotu. Poza wybitną działalnością obywatelską, zaznaczoną u samego wstępu przez młodego profesora w walce z niemczyzną, panującą nadówczas we Lwowie, jął się Liske, nim jeszcze nastąpiło zwycięstwo reformy języka wykładowego, pracy gorliwej około podniesienia naukowego poziomu Wszechnicy. Jeżeli też w dziejach ogólnych nauki polskiej stanowisko Liskego należy do bardzo wybitnych, to jego doniosłość dla Uniwersytetu Lwowskiego i tamtejszego koła historyków późniejszych, których wyłącznie prawie Liske wykształcił i w tok prac naukowych wprowadził, była nietylko pierwszorzędna, ale wprost — twórcza. Pomijając traf szczęśliwy, który sprawił, że w gronie jego uczniów znalazło się wielu ludzi o zdolnościach wybitnych, powiedzieć można, że cała, tak wydatna dzisiaj ruchliwość i pełna zasług działalność Lwowa na polu dziejopisarstwem, wskazuje na Liskego, jako na człowieka, który pobudził ją niegdyś do życia, który czuwał nad jej rozwojem z troskliwością wzruszającą i który, jako jej ''spiritus movens'', wystawił w niej sobie pomnik niepożyty.<br> {{tab}}Seminarium historyczne Liskego należało do pierwszorzędnych nietylko w kraju, ale może i na szerszym obszarze krajów cywilizowanych, jego prace, niezbyt może pociągające pod względem literackim, ani owiane czarem orłowych polotów talentu pisarskiego — bywały wzorem krytycznej metody badania; jego pracowitość, sumienność i zdolność skutecznej zachęty do pracy grzała i zapalała innych, budząc dokoła siebie żywą i płodną działalność.<br> {{tab}}Pomimo usilnej, wyczerpującej pracy wydawniczej i pedagogicznej, pomimo ciągłej prawie choroby, niedającej się wykorzenić, a sprawiającej, że Liske, nietylko ćwiczenia seminaryjne, ale niekiedy nawet i wykłady prowadzić musiał w łóżku, złożony ciężką niemocą, wielostronność jego dążeń i sumienność jego zajęć rozwijała się niemal nieprzerwanie. Wprawdzie okres lat 1866—1870 był w jego życiu najpłodniejszym w rezultaty natężonego działania, ale i czas od r. 1874 do 1880 może z nim śmiało iść w zawody. Poza zwykłemi zajęciami swemi, stoczył Liske w tym okresie pouczającą kampanję naukową w sprawie wydawnictwa kodeksów dyplomatycznych z M. Bobczyńskim, ocenił krytycznie stosy książek polskich w pismach naukowych polskich i niemieckich, posunął znacznie naprzód uporządkowanie i rejestrację Archiwum Bernardyńskiego, którego dyrektorem został w r. 1878; przygotował część<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ln8zi708wbdmvb0gdmv4avar55epto9 14 1235974 3707864 2024-11-17T13:31:39Z Odder 2211 nowa kategoria 3707864 wikitext text/x-wiki {{wykaz | dopełniacz = Janiny Sedlaczkówny | autor = Sedlaczkówna, Janina }} [[Kategoria:Autorzy alfabetycznie]] 10bq8484y4w8mslmqjcc7gmcrgq1ox7 104 1235975 3707865 2024-11-17T13:34:18Z Odder 2211 nowa kategoria 3707865 wikitext text/x-wiki {{Autorinfo |opis=Polska pisarka, redaktorka, pedagog |back=S }} ==Teksty== * [[Karol Marcinkowski (Sedlaczkówna, 1891)|Karol Marcinkowski]] {{PD-old-autor|Sedlaczkówna, Janina}} {{DEFAULTSORT:Sedlaczkówna, Janina}} [[Kategoria:Janina Sedlaczkówna|*]] [[Kategoria:Polscy pisarze]] [[Kategoria:Pedagodzy]] 1m0hmdn3n1dfd04jt4h2af2mikzpnb9 100 1235976 3707866 2024-11-17T13:38:43Z Fallaner 12005 nowa strona 3707866 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>znaczna 7446-m regestów z tegoż Archiwum do druku, uskutecznionego w X tomie ''A. G. i Z.'' w r. 1884, a wreszcie, nie porzucając studiów nad wiekiem XVI, zapuszczał się co i raz w dzieje o wiele wcześniejsze (''Szczerbiec i złote Wrota Kijowskie; Bolesław Chrobry i Otton III w Gnieźnie'' i&nbsp;t.&nbsp;p.) i — późniejsze (''Zur polnischen politik Katharina II, 1791; Konstytucya 3 Maja i mocarstwa niemieckie'' i&nbsp;t.&nbsp;p.). Znajdował nawet czas na archeologię (''Modele archeologiczne'').<br> {{tab}}Zarówno jednak zamiłowanie, datujące z czasów młodości, jak i największy stosunkowo zasób przygotowania, skłaniały Liskego i później, przede wszystkim ku studiom nad wiekiem XVI, dzięki którym powstał cały szereg opracowań monograficznych, będących ze względu na metodę, przedmiot, a niekiedy i — język, jednym z najtrwalszych łączników polskiego uczonego z nauką Zachodu. Do prac tych należą: ''Zjazd w Poznaniu w roku {{kor|1510.|1510,}} Dwa dyaryusze Kongresu Wiedeńskiego z roku 1515, Der Wiener Congress von 1515, und die Politik Maximilians gegenüber Preussen und Polen, Elekcya w Rzeszy w r. 1519'' i in.<br> {{tab}}Nadto oddawał się Liske i badaniom nad wiekiem XVII (Stanisława Żółkiewskiego.. klęska i zgon na polach cecorskich, Ulryka Werduma dyaryusz wyprawy Jana Sobieskiego w r. 1671), a, zostawszy w r. 1873 członkiem korespondentem Krakowskiej Akademii Umiejętności, która go w r. 1878 powołała na swego członka czynnego, poświęcał gorliwie prace swoje i jej wydawnictwom, w rzędzie których ''Monumenta Poloniae Historica'', objęte przez Akademię po śmierci Bielowskiego, należały do ''chef d’oeuvre'' krytyki naukowej. W tej to publikacji ogłosił Liske w r. 1877 ''Katalogi Arcybiskupów Gnieźnieńskich'' (tom III), a w dziesięć lat później, wspólnie z Antonim Lorkiewiczem, ''Memoryat Jana z Komorowa''. (t. V).<br> {{tab}}Pogłębiając wśród studiów porównawczych dzieje — nietylko Polski, ale i państw innych, będących z nią niegdyś w bliskiem zetknięciu, zebrał Liske wiadomości polskie o dawnej Szwecji i Hiszpanii, stąd powstały dwie jego prace, w odpowiednich językach wydane: Oefversigt af den Polska litteraturen med särskild afseende {{kor|pa|på}} den svenska historien i Viajes de extranjeros por {{kor|Espana|España}} y Portugal en los siglos XV, XVI y XVII (tłom. F. Rożański). Za pierwszą z tych prac otrzymał Liske od króla szwedzkiego Oskara, order Gwiazdy Północnej. Analogicznem do tych opracowań dziełem Liskego, przeznaczonem dla Polski, była książka o ''Cudzoziemcach w Polsce'' (Lwów 1879) i ''Listy Piotra Ronquillo, posła hiszpańskiego, pisane z Polski 1674.''<br> {{tab}}W r. 1887, zamiast Książki Pamiątkowej, przygotowywanej przez uczniów Liskego ''ex re'' piętnastolecia pedagogicznej działalności mistrza, powstało na jego cześć we Lwowie pismo, poświęcone dziejopisarstwu.<br> {{tab}}''Kwartalnik Historyczny'' i olbrzymie jego zasługi dla nauki polskiej stanowią po dziś dzień żywą aureolę, unoszącą się nad pamięcią Liskiego. Należy do niej i Lwowskie «Towarzystwo Historyczne», którego założycielem stał się właśnie ''Kwartalnik''. Liske był dożywotnim prezesem «Towarzystwa» i dożywotnim redaktorem jego organu, w którym zdołał jeszcze zamieścić cenną ''Bibliografię dzieł zagranicznych'' i ku któremu, umierając, ostatnią myśl swoją zwrócił.<br> <br> {{f|align=right|prawy=10%|'''''J. K. Kochanowski.'''''}} <br><br> [[Plik:Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.1 P0064.png|150px|center]] <br><br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> si67v7lpmbj07px29yie0134n2dngbt 0 1235977 3707867 2024-11-17T13:39:12Z Odder 2211 nowa strona 3707867 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor = Janina Sedlaczkówna |tytuł = Karol Marcinkowski |podtytuł = |rok wydania = 1891 |wydawca = |druk = Czcionkami Drukarni Ludowej pod zarządem St. Baylego |miejsce wydania = Lwów |źródło = [[c:File:Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf|Skany na Commons]] |okładka = Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf |strona z okładką = 3 |strona indeksu = Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf |poprzedni = |następny = |inne = {{epub}} }} {{CentrujStart2}} <pages index="Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf" include="3" /> {{CentrujKoniec2}} <br clear="all" /> <pages index="Janina Sedlaczkówna - Karol Marcinkowski.pdf" include="7-41" /> {{TekstPD|Janina Sedlaczkówna}} [[Kategoria:Janina Sedlaczkówna]] [[Kategoria:Utwory o pojedynczych osobach]] [[Kategoria:Wielkopolska]] ef41vnk2dd0yaonr5e36giyife9oh0p 100 1235978 3707877 2024-11-17T16:02:28Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707877 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r162"/>{{tab}}Przestrzeń lub przedmiot jaki się znajduje pomiędzy przedmiotem widzianym a okiem, zmienia barwę przedmiotu, jak to powietrze błękitnawe czyni, nadając odległym górom błękitnawy odcień; przez czerwone szkło, widzimy wszystko czerwone, światło zaś gwiazd otoczone, jest ciemnością nocy oddzielającą oko od blasku gwiazd. Prawdziwa barwa w tém miejscu jest widoczna gdzie niema na nim żadnego rodzaju cieniu, ani téż połysku, jeżeli przedmiot jest gładki. Dodam jeszcze, że gdy biała barwa przypada na ciemną, czyni, iż ciemna przy spotkaniu tém, wyda się {{korekta|jeszcie|jeszcze}} ciemniejszą, biała zaś jeszcze bielszą niż jest.<br> <br><section end="r162"/> <section begin="r163"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O barwie gór.'''|po=20px}} {{tab}}Ta góra wyda się oku naszemu najbardziéj błękitną, która z natury swéj jest najciemniejszą, a ta będzie najciemniejszą, która jest najwyższą i najwięcéj pokryta roślinnością, trawę bowiem pokrywają dolne części pniów, tak, iż ich niebo nie widzi; a jeszcze i rośliny leśne są ciemniejszéj barwy niż ogrodowe. Ciemniejsze są daleko: dęby, buki, jodły, sosny i cyprysy, niż krzewy domowe i oliwki. Światło oddzielające oko od czarnéj barwy będąc w górze bardzo przejrzyste uczyni z czarnéj barwy najpiękniejszy błękit, i odwrotnie; to zaś drzewo mniéj się odbijać będzie w polu zbliżoném do niego barwą i odwrotnie; ta zaś część białego wyda się bielszą która będzie bliższą czarnego brzegu, te zaś wydadzą się przedmioty mniéj białemi które od cieniu będą odleglejsze: ta zaś część czarnego wyda się ciemniejszą która będzie bliższą białego, mniéj zaś ciemną, więcéj od białego odległa.<br> <br><section end="r163"/> <section begin="r164"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jak malarz w praktyce ma stosować perspektywę powietrzną.'''|po=20px}} {{tab}}Jeżeli chcesz podług perspektywy zmniejszać, lub gubić istotną barwę przedmiotów, wybierz w równych odległościach po sto łokci od siebie oddalone przedmioty stojące na otwartém powietrzu, jako to: drzewa, domy, ludzi, wsie. Weź szkło i patrz przez nie na pierwsze drzewo nie zmieniając punktu z którego patrzysz, narysuj na szkle to drzewo, ''a sprawdziwszy o ile kontury twoje zgadzają się z zarysami drzewa''<ref>W oryginale włoskim jest: dipoi scostalo tanto per traverso, che l’albero naturale confini quasi col tuo dissegno, coby dosłownie wypadło: dotknąwszy w przezroczu zarysy rysunku do obwodu drzewa.</ref> zabarwij twój rysunek tak, aby, pod względem zarysów i barw był zupełnie podobny do prawdziwego, aby obadwa gdy jedno oko zmrużysz wydawały się namalowanemi, gdy szkło w téj saméj trzymasz odległości; tego samego sposobu użyj do drugiego i trzeciego drzewa po sto stóp odległych i tak do nieskończności, będą ci one służyły jako twoi przewodnicy i mistrze przy twych pracach, do których ci się przydadzą oszczędzając pracy. Ja zaś podług zasady utrzymuję, że drugie mniejsze będzie od pierwszego o {{ułamek|4|5}} jeżeli będzie od niego odległe o 20 stóp.<br> <br><section end="r164"/> <section begin="r165"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O perspektywie powietrznéj.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 17-a.}} {{tab}}Jest jeszcze inna perspektywa która się nazywa powietrzną, ponieważ przez zmianę powietrza rospoznać można odległość rozmaitych budowl poczynających się na jednéj linii podstawy jak to na przykład gdy kilka budowl widzimy im z ponad ściany tak, iż wszystkie ponad tén mur jednakowo wystają a które ty w obrazie twym chcesz przedstawić jedne bliższemi inne dalszemi. Musisz wystawić sobie, iż powietrze jest nieco zgęszczone. Wiesz, iż pośród takiego powietrza, przedmioty odległe jako to góry z powodu wielkiéj ilości powietrza znajdującego się pomiędzy<section end="r165"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 4irsuzie6lal7wjuou9f12at3hm4wfk 100 1235979 3707880 2024-11-17T16:09:35Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707880 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r165"/>okiem twém a temi górami wydadzą się błękitnawemi, a prawie barwy nieba, jeżeli to jest o wschodzie słońca. Zrób tedy po nad tym murem pierwszą budowlę w właściwéj jéj barwie, następną mniéj wyraźną i bardziéj błękitną, a tę która ma być jeszcze daléj za nią uczyń bardziéj jeszcze błękitną, a tę która jeszcze pięć razy daléj będzie, zrób pięć razy bardziéj błękitną a zasada ta sprawi, iż gdy budowle znajdujące się na jednéj linii a wyglądające jak by były jednakowéj wielkości, tak uczynisz, wyraźnie będzie widać która jest najodleglejszą i która z nich największą.<br> <br><section end="r165"/> <section begin="r166"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O rozmaitych ruchach człowieka i o umiarze członków.'''|po=20px}} {{tab}}Każdy {{korekta|członok|członek}} człowieka zmienia wymiary gdy się zgina, przy téj czynności zmniejszając się albo powiększając mniéj lub więcéj po jednéj stronie, po drugiéj powiększa się lub zmniejsza.<br> <br><section end="r166"/> <section begin="r167"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O zmianach wymiarów człowieka od urodzenia aż do dojrzałego wieku.'''|po=20px}} {{tab}}Człowiek w niemowlęctwie ma szerokość barków równą długości twarzy, która jest tak długa jak odległość od stawu ramieniowego do łokcia, kiedy ręka jest zgięta, a takaż sama jest odległość od wielkiego palca ręki do łokcia, i od kroku do połowy kolana, i tenże sam jeszcze od stawu kolanowego do stopy. Skoro zaś człowiek dojdzie do najwyższéj miary swego wzrostu, każdy z tych odstępów podwaja się, z wyjątkiem długości twarzy, która wraz z objętością czaszki mało się zmienia; a z tego powodu człowiek zupełnie wyrośnięty w dobrym umiarze, ma dziesięć długości twarzy, szerokość zaś bark wynosi dwie twarze, jako téż i wszystkie inne długości wynoszą podwójną długość, resztę dopowiemy gdy mówić będziemy w ogóle o wymiarach człowieka.<br> <br><section end="r167"/> <section begin="r168"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Czem się dzieci różnią od dorosłych.'''|po=20px}} {{tab}}Małe dzieci mają wszystkie stawy drobne, zaś pomiędzy stawami członki mają grube; a to z powodu, że skóra tylko obleka stawy jest zaś natury ściągnistéj (błoniastéj) dla tego dobrze wiąże kości w stawach, mięsiste zaś części znajdują się pomiędzy stawami wypełniając przestrzeń pomiędzy skórą a kośćmi; ponieważ zaś kości przy stawach grubsze są, niż pomiędzy stawami, mięśnie podczas rozrastania się ciała zmniejszają się w objętości zawartéj pomiędzy skórą a kośćmi, skóra się zbliża ku kościom i czyni członki wysmuklejsze, gdy przeto w stawach znajdują się tylko sięgniste powięzie i skóra, które przyschnąć nie mogą, a więc i zmniejszyć się zatem z tego powodu dzieci mają członki cienkie w stawach a grube pomiędzy stawami jak to spostrzedz można w drobnych a wklęsłych stawach palców, ramion i barków; dorosły przeciwnie, ma silne i grube stawy rąk, i nóg, a tam gdzie dzieci mają wklęsłości, u dorosłego znajdujemy wypukłości.<ref>Zastosować to orzeczenie można tylko do niemowląt i do dzieci mniéj niż 5-cio letnich po którym to roku aż do 15-go różnica grubości stawowych a między stawowych staje się odwrotną, i tak wielką jaka dopiero wrócić może gdy człowiek na siłach z powodu wieku lub choroby upadać zaczyna, w kwiecie bowiem wieku i sił staw np. kolanowy jest cieńszy, niż łydka i udo, pomiędzy kolaném a biodrem. (Przyp. tłom.)</ref><br> <br><section end="r168"/> <section begin="r169"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O różnicy wymiarów dzieci i dorosłych.'''|po=20px}} Znajduję tu wielką różnicę w długościach od jednego do drugiego stawu, dorosły bowiem, ma od stawu ramieniowego do łokcia, od łokcia do końea palca wielkiego i od jednéj wyniosłości barku do drugiéj po dwie twarze i pół; dzieci zaś jedną, natura buduje najprzód obszerne mieszkanie dla władz umysłowych a następnie dla sił żywotnych.<br> <br><section end="r169"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8gzb0q6a0qps8qytv7cwfpfukynetwl 3707881 3707880 2024-11-17T16:10:18Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707881 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r165"/>okiem twém a temi górami wydadzą się błękitnawemi, a prawie barwy nieba, jeżeli to jest o wschodzie słońca. Zrób tedy po nad tym murem pierwszą budowlę w właściwéj jéj barwie, następną mniéj wyraźną i bardziéj błękitną, a tę która ma być jeszcze daléj za nią uczyń bardziéj jeszcze błękitną, a tę która jeszcze pięć razy daléj będzie, zrób pięć razy bardziéj błękitną a zasada ta sprawi, iż gdy budowle znajdujące się na jednéj linii a wyglądające jak by były jednakowéj wielkości, tak uczynisz, wyraźnie będzie widać która jest najodleglejszą i która z nich największą.<br> <br><section end="r165"/> <section begin="r166"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O rozmaitych ruchach człowieka i o umiarze członków.'''|po=20px}} {{tab}}Każdy {{korekta|członok|członek}} człowieka zmienia wymiary gdy się zgina, przy téj czynności zmniejszając się albo powiększając mniéj lub więcéj po jednéj stronie, po drugiéj powiększa się lub zmniejsza.<br> <br><section end="r166"/> <section begin="r167"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O zmianach wymiarów człowieka od urodzenia aż do dojrzałego wieku.'''|po=20px}} {{tab}}Człowiek w niemowlęctwie ma szerokość barków równą długości twarzy, która jest tak długa jak odległość od stawu ramieniowego do łokcia, kiedy ręka jest zgięta, a takaż sama jest odległość od wielkiego palca ręki do łokcia, i od kroku do połowy kolana, i tenże sam jeszcze od stawu kolanowego do stopy. Skoro zaś człowiek dojdzie do najwyższéj miary swego wzrostu, każdy z tych odstępów podwaja się, z wyjątkiem długości twarzy, która wraz z objętością czaszki mało się zmienia; a z tego powodu człowiek zupełnie wyrośnięty w dobrym umiarze, ma dziesięć długości twarzy, szerokość zaś bark wynosi dwie twarze, jako téż i wszystkie inne długości wynoszą podwójną długość, resztę dopowiemy gdy mówić będziemy w ogóle o wymiarach człowieka.<br> <br><section end="r167"/> <section begin="r168"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Czem się dzieci różnią od dorosłych.'''|po=20px}} {{tab}}Małe dzieci mają wszystkie stawy drobne, zaś pomiędzy stawami członki mają grube; a to z powodu, że skóra tylko obleka stawy jest zaś natury ściągnistéj (błoniastéj) dla tego dobrze wiąże kości w stawach, mięsiste zaś części znajdują się pomiędzy stawami wypełniając przestrzeń pomiędzy skórą a kośćmi; ponieważ zaś kości przy stawach grubsze są, niż pomiędzy stawami, mięśnie podczas rozrastania się ciała zmniejszają się w objętości zawartéj pomiędzy skórą a kośćmi, skóra się zbliża ku kościom i czyni członki wysmuklejsze, gdy przeto w stawach znajdują się tylko sięgniste powięzie i skóra, które przyschnąć nie mogą, a więc i zmniejszyć się zatem z tego powodu dzieci mają członki cienkie w stawach a grube pomiędzy stawami jak to spostrzedz można w drobnych a wklęsłych stawach palców, ramion i barków; dorosły przeciwnie, ma silne i grube stawy rąk, i nóg, a tam gdzie dzieci mają wklęsłości, u dorosłego znajdujemy wypukłości.<ref>Zastosować to orzeczenie można tylko do niemowląt i do dzieci mniéj niż 5-cio letnich po którym to roku aż do 15-go różnica grubości stawowych a między stawowych staje się odwrotną, i tak wielką jaka dopiero wrócić może gdy człowiek na siłach z powodu wieku lub choroby upadać zaczyna, w kwiecie bowiem wieku i sił staw np. kolanowy jest cieńszy, niż łydka i udo, pomiędzy kolaném a biodrem.{{tab}}(Przyp. tłom.)</ref><br> <br><section end="r168"/> <section begin="r169"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O różnicy wymiarów dzieci i dorosłych.'''|po=20px}} Znajduję tu wielką różnicę w długościach od jednego do drugiego stawu, dorosły bowiem, ma od stawu ramieniowego do łokcia, od łokcia do końea palca wielkiego i od jednéj wyniosłości barku do drugiéj po dwie twarze i pół; dzieci zaś jedną, natura buduje najprzód obszerne mieszkanie dla władz umysłowych a następnie dla sił żywotnych.<br> <br><section end="r169"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 2a6gwjy09cxqe0dc6utecithwwanew7 100 1235980 3707882 2024-11-17T16:16:59Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707882 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r170"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stawach palców.'''|po=20px}} {{tab}}Palce rąk przy zginaniu się z jakiéjkolwiek strony na nie patrzymy rozszerzają się w stawach, a to tém bardziéj, im więcéj je zginamy, cieńszemi się zaś stają gdy je prostujemy, toż samo się ma z palcami nóg, zmiany te tém bywają większe im palce są mięsistsze.<br> <br><section end="r170"/> <section begin="r171"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stawie ramion i jego odmianach.'''|po=20px}} {{tab}}Stawy ramieniowe i innych członków zginających się, opisane będą na swojem miejscu przy anatomii, gdzie się wykaże przyczyny ruchów wszystkich części składowych człowieka.<br> <br><section end="r171"/> <section begin="r172"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ramionach.'''|po=20px}} {{tab}}Pospolitemi ruchami stawu ramieniowego są: wzniesienie ramienia do góry, opuszczenie na dół, ku przodowi; całość ruchów jest nieskończenie wielka, ponieważ gdy ręką dotkniemy ściany, możemy zakreślić koło, wtedy ramię wykona wszystkie ruchy swe. Albowiem wszelka ilość ciągła może być dzieloną do nieskończoności, a okrąg koła jest ilością ciągłą wykonaną ruchem ramienia, ruch ten zaś niewydałby ilości ciągłéj gdyby mu ta ciągłość nie towarzyszyła. Zatém ruch ramienia jako dotykający wszystkich punktów okręgu koła jest ruchem nieskończenie rozmaitym, ponieważ koło dzielić się da do nieskończoności.<br> <br><section end="r172"/> <section begin="r173"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ogólnych rozmiarach ciała.'''|po=20px}} {{tab}}Uważam, iż ogólne rozmiary ciała należy opisać na długościach nie na szerokościach ciała, gdyż pośród najpiękniejszych i najcudniejszych kształtów jakie znajdujemy w dziełach przyrody, żaden pojedyńczy okaz nie jest podobny do innego: Ty więc który przyrodę naśladować masz uważaj dobrze i zachowaj rozmaitość zarysów. Dobrze by było abyś unikał potworności, jako to: zbyt długich nóg, zbyt krótkiéj szyi i wązkich piersi, długich rąk, bierz tedy mary podług stawów, i na grubości w których przyroda bardzo jest rozmaitą a którą i ty jeszcze urozmaicisz.<br> <br><section end="r173"/> <section begin="r174"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O rozmiarach ciała ludzkiego i zgięciach członków.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. {{korekta|18-a|18-a.}}}} {{tab}}Konieczność zmusza malarza do zapoznania się z kośćmi jako podporą i z mięśniami jako przystrojeniem zwierzchniem ciała jako téż stawami które się rozszerzają lub ścieśniają podczas ruchów, z tego to powodu miara ręki wyprostowanéj, nie zgadza się z miarą zgiętéj. Zmniejsza się ręka lub powiększa przy ruchach, a różnica pomiędzy najbardziéj wyprężoną a najbardziéj zgiętą jest o jedną ósmą jéj długości. Przedłużenie i skracanie się ręki, pochodzi od wyniosłości wyrostka kości łokciowéj 2 tyłu ręki wystającego, który jak to widzimy na figurze określa odstęp od ramienia do łokcia ''A B''. Kąt zgięcia łokcia może być większym albo mniejszym od prostego, a im się bardziej zmniejsza, tém bardziéj powiększa się przedłużenie ręki, a tém bardziéj się zmniejsza to wydłużenie, im ten kąt się bardziéj powiększa. Odstęp tedy od ramienia de łokcia powiększa się w miarę zmniejszania się kąta, zmniejsza się w miarę powiększania się kąta.<br> <br><section end="r174"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ha36fwgyeb02shgecsnbzhp1etdj6h9 100 1235981 3707883 2024-11-17T16:22:37Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707883 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r175"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O {{korekta|proporcionalności|proporcjonalności}} (umiarze) członków.'''|po=20px}} {{tab}}Każda część jakiegokolwiek stworzenia odpowiada swej całości, czyli, iż niskie a grube musi téż mieć członki krótkie i grube, zaś długie a wysmukłe musi téż mieć członki długie i wysmukłe; mierne zaś stworzenie będzie miało też członki pomierne<ref>W tłomaczeniu niemieckiém ustęp ten jest przekręcony z twierdzącego zamieniony na przeczący, skutkiem wypuszczenia zdania „o ile te nie są naruszone przez człowieka lub wiatr“.</ref> toż samo powiedziałbym o roślinach o ile te nie są naruszone przez człowieka lub wiatr zamieniając bowiem starość na młodość (czyli odradzając się) tracą swą przyrodzoną umierność (przez wypuszczanie nowych pędów z starego pnia).<br> <br><section end="r175"/> <section begin="r176"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stanie dłoni i ramienia.'''|po=20px}} {{tab}}Staw przedramienia i dłoni (nadgarstka) zwęża się podczas zamknięcia, rozszerza się zaś przy otwarciu, przeciwnie zaś dzieje się w stawie łokciowym przy wszystkich jego zwrotach: pochodzi to z tąd, iż przy otwarciu ręki mięśnie właściwe wyciągają się i zwężają {{korekta|przedramie|przedramię}}, pomiędzy łokciem a dłonią, gdy się zaś dłoń przygina, mięśnie wewnętrzne i zewnętrzne kurczą się i wzdymają, zewnętrzne zaś tylko od kości się oddalają aby potém przy zgięciu ręki mogły być przyciągnięte.<br> <br><section end="r176"/> <section begin="r177"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stawach nóg i o ich zmniejszaniu się i powiększaniu.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 19-a.}} {{tab}}Zmniejszenie się i powiększenie szerokości stawu nogi zdarza się tylko z boku stopy powiększa się gdy kąt zgięcia stawu ''D'', ''E'', ''F'', staje się ostrym, zmniejsza się zaś gdy się staje roztwartym jak w ''A C B''.<br> <br><section end="r177"/> <section begin="r178"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach które się zmniejszają przy zgięciu, a powiększają przy wyprężeniu.'''|po=20px}} {{tab}}Ze stawów zginających się kolano tylko jedno przy zgięciu zmniejsza się, przy wyprężeniu zaś powiększa się.<ref>Mówi to Leonard da Vinci zapewne o tém, iż przy zgięciu rzepka wypada pomiędzy głowy stawowe kości udowéj i goleniowéj, przy wyprostowaniu zaś występuje na zewnątrz.{{tab}}(Przypisek tłómacza).</ref>.<br> <br><section end="r178"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 7qzdabe4bxyrh8erjxd5urjhk69zs8z 3707884 3707883 2024-11-17T16:23:06Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707884 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r175"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O {{korekta|proporcionalności|proporcjonalności}} (umiarze) członków.'''|po=20px}} {{tab}}Każda część jakiegokolwiek stworzenia odpowiada swéj całości, czyli, iż niskie a grube musi téż mieć członki krótkie i grube, zaś długie a wysmukłe musi téż mieć członki długie i wysmukłe; mierne zaś stworzenie będzie miało też członki pomierne<ref>W tłomaczeniu niemieckiém ustęp ten jest przekręcony z twierdzącego zamieniony na przeczący, skutkiem wypuszczenia zdania „o ile te nie są naruszone przez człowieka lub wiatr“.</ref> toż samo powiedziałbym o roślinach o ile te nie są naruszone przez człowieka lub wiatr zamieniając bowiem starość na młodość (czyli odradzając się) tracą swą przyrodzoną umierność (przez wypuszczanie nowych pędów z starego pnia).<br> <br><section end="r175"/> <section begin="r176"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stanie dłoni i ramienia.'''|po=20px}} {{tab}}Staw przedramienia i dłoni (nadgarstka) zwęża się podczas zamknięcia, rozszerza się zaś przy otwarciu, przeciwnie zaś dzieje się w stawie łokciowym przy wszystkich jego zwrotach: pochodzi to z tąd, iż przy otwarciu ręki mięśnie właściwe wyciągają się i zwężają {{korekta|przedramie|przedramię}}, pomiędzy łokciem a dłonią, gdy się zaś dłoń przygina, mięśnie wewnętrzne i zewnętrzne kurczą się i wzdymają, zewnętrzne zaś tylko od kości się oddalają aby potém przy zgięciu ręki mogły być przyciągnięte.<br> <br><section end="r176"/> <section begin="r177"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stawach nóg i o ich zmniejszaniu się i powiększaniu.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 19-a.}} {{tab}}Zmniejszenie się i powiększenie szerokości stawu nogi zdarza się tylko z boku stopy powiększa się gdy kąt zgięcia stawu ''D'', ''E'', ''F'', staje się ostrym, zmniejsza się zaś gdy się staje roztwartym jak w ''A C B''.<br> <br><section end="r177"/> <section begin="r178"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach które się zmniejszają przy zgięciu, a powiększają przy wyprężeniu.'''|po=20px}} {{tab}}Ze stawów zginających się kolano tylko jedno przy zgięciu zmniejsza się, przy wyprężeniu zaś powiększa się.<ref>Mówi to Leonard da Vinci zapewne o tém, iż przy zgięciu rzepka wypada pomiędzy głowy stawowe kości udowéj i goleniowéj, przy wyprostowaniu zaś występuje na zewnątrz.{{tab}}(Przypisek tłómacza).</ref>.<br> <br><section end="r178"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 3sighl1dy8t4ek7kgi6atfi2s0znr07 100 1235982 3707885 2024-11-17T16:28:00Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707885 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r179"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach które się w stawach zgrubiają podczas zgięcia.'''|po=20px}} {{tab}}Wszystkie członki ludzkie zgrubiają się podczas zgięcia w stawie, wyjąwszy staw kolanowy.<br> <br><section end="r179"/> <section begin="r180"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach człowieka nagiego.'''|po=20px}} {{tab}}Podczas wytężenia członków ciała człowieka odbywającego rozmaite ruchy widoczne będą tylko mięśnie wprawiające członek w ruch, inne członki będą miały mniéj lub więcéj wydatne mięśnie, odpowiednio do tego czy mniéj lub więcéj pracują.<br> <br><section end="r180"/> <section begin="r181"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O silnych ruchach członków ludzkich.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. {{korekta|20 a|20-a}}.}} {{tab}}To {{korekta|ramie|ramię}} wywrze najdzielniéjszy i najdłużéj trwający ruch, które będąc wyprowadzoném z swego naturalnego położenia, będzie miało największą pomoc od innych członków do skierowania się w stronę pożądaną. Jako to gdy człowiek ''A'', ruchem całego ciała przeniesie silny rzut ręki ''E'' w punkt ''B.''<br> <br><section end="r181"/> <section begin="r182"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach człowieka.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 21-a. Fig. 22-a.}} {{tab}}Najważniejszą częścią w sztuce, a przedmiotem starania jest pomysł. Drugą jest rzecz o ruchach, i wzgląd na ich działanie, aby były żywe a odpowiednie do działaczów tak co do ich powolności jak i szybkości, aby szybkość srogich była jak największą jaką tylko można dopuścić w działaczu. Jeżeli kto ma rzucać oszczep lub dzidę lub inny podobny przedmiot niechaj postać jego wyraża najwyższe wytężenie, jeżeli są dwie postacie, niech się różnią pod względem sposobu i siły działania, pierwszą pod względem zamachu jest postać ''A'', drugą pod względem ruchu jest ''B''. A daléj rzuci przedmiot zamierzony niż ''B'', ponieważ jakkolwiek jedna i druga postać okazuje chęć w ten sam punkt rzucić swój ciężar A, mając nogi odwrócone od celu, gdy się wykręci, wygnie i zwróci się w stronę przeciwną, w którą zdaje się być zwrócone jéj wytężenie, odwróci się szybko i zręcznie, w stronę w którą chce wyrzucić<section end="r182"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> dauhss7vt8nfby2m62xylukfbkw7b75 3707886 3707885 2024-11-17T16:28:26Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707886 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r179"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach które się w stawach zgrubiają podczas zgięcia.'''|po=20px}} {{tab}}Wszystkie członki ludzkie zgrubiają się podczas zgięcia w stawie, wyjąwszy staw kolanowy.<br> <br><section end="r179"/> <section begin="r180"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach człowieka nagiego.'''|po=20px}} {{tab}}Podczas wytężenia członków ciała człowieka odbywającego rozmaite ruchy widoczne będą tylko mięśnie wprawiające członek w ruch, inne członki będą miały mniéj lub więcéj wydatne mięśnie, odpowiednio do tego czy mniéj lub więcéj pracują.<br> <br><section end="r180"/> <section begin="r181"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O silnych ruchach członków ludzkich.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. {{korekta|20 a|20-a}}.}} {{tab}}To {{korekta|ramie|ramię}} wywrze najdzielniéjszy i najdłużéj trwający ruch, które będąc wyprowadzoném z swego naturalnego położenia, będzie miało największą pomoc od innych członków do skierowania się w stronę pożądaną. Jako to gdy człowiek ''A'', ruchem całego ciała przeniesie silny rzut ręki ''E'' w punkt ''B.''<br> <br><section end="r181"/> <section begin="r182"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach człowieka.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 21-a. Fig. 22-a.}} {{tab}}Najważniejszą częścią w sztuce, a przedmiotem starania jest pomysł. Drugą jest rzecz o ruchach, i wzgląd na ich działanie, aby były żywe a odpowiednie do działaczów tak co do ich powolności jak i szybkości, aby szybkość srogich była jak największą jaką tylko można dopuścić w działaczu. Jeżeli kto ma rzucać oszczep lub dzidę lub inny podobny przedmiot niechaj postać jego wyraża najwyższe wytężenie, jeżeli są dwie postacie, niech się różnią pod względem sposobu i siły działania, pierwszą pod względem zamachu jest postać ''A'', drugą pod względem ruchu jest ''B. A'' daléj rzuci przedmiot zamierzony niż ''B'', ponieważ jakkolwiek jedna i druga postać okazuje chęć w ten sam punkt rzucić swój ciężar A, mając nogi odwrócone od celu, gdy się wykręci, wygnie i zwróci się w stronę przeciwną, w którą zdaje się być zwrócone jéj wytężenie, odwróci się szybko i zręcznie, w stronę w którą chce wyrzucić<section end="r182"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 38k4qlnt91knhivbv430p12smkf1qs1 100 1235983 3707887 2024-11-17T16:32:22Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707887 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r182"/>to co trzyma w ręku. Lecz w tym samym wypadku postać ''B'', mając podstawy nóg zwrócone inaczej, a w stronę w którą chce rzucić swój ciężar, wykręci się w tę stronę bardzo niezręcznie, a skutek tego rzutu będzie wątpliwy, ruch bowiem zależy od przyczyny. Wrażenie bowiem siły każdego ruchu powinno być otrzymane potężnemi wygięciami i zwrotami, a zwrot powinien być szybki, dogodny, a wtedy wykonanie zrobi dobre wrażenie. Procownik który nie ma w zamachu gwałtowności, nie daleko rzuci przedmiot swój, albo wcale nie: gdzie niema zamachu, niemoże być rzutu, łuk téż bez siły natężenia niespowoduje ruchu, jeżeli po wywarciu mocy nie wróci do stanu swego. Tak też człowiek gdy się nie wygnie nie może nabrać siły. Zatém gdy A mając oszczep wykręca się i zgina po stronie po któréj trzyma przedmiot, nabiera mocy która pozwoli mu uczynić ruch w stronę przeciwną.<br> <br><section end="r182"/> <section begin="r183"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIII.|po=20px}} {{c|'''O postawach, ruchach i odpowiednich im członkach.'''|po=20px}} {{tab}}Niepowinien być w jednéj i téj saméj postaci powtórzony ten sam ruch w członkach, rękach, palcach ani téż same postawy w jednym i tym samym obrazie powtórzyć się niepowinny. A jeżeli obraz będzie bardzo wielki np. bitwa, wielka rzeź żołnierstwa, która się wyraża trzema rzeczami, ostrzem spisy, upadkiem i cięciem; w tym razie uważaj aby cięcia były z rozmaitych stron widziane, od wewnątrz, na zewnątrz, i z boku, jako téż inne odcienia tych trzech położeń, które wszystkie zbliżać się będą do tych trzech. Ruchy w pomyśle bitewnym powinny być bardzo wytworne, i żywe; a są to rzeczy które w jednéj figurze można wyrazić jeżeli nogi będą ku przodowi zwrócone, a barki bokiem będą widziane, ale o tém mówić będziemy na inném miejscu.<br> <br><section end="r183"/> <section begin="r184"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stawach członków.'''|po=20px}} {{tab}}Wielka jest rozmaitość podczas zginania się w stawach członków, zauważać należy, iż wtedy, gdy z jednéj strony ciała przybywa, z drugiej go ubywa, widać to na szyi zwierząt, ruch ten jest bowiem potrójny, z których dwa są pojedyncze, a jeden złożony z części tych obudwu. Pierwszym pojedyńczym jest gdy ją przygina do jednego lub drugiego barku, lub gdy ją wznosi, albo opuszcza głowę na szyi osadzoną. Drugi jest gdy szyja odwraca się na prawo lub na lewo bez zgięcia tylko głowę zwraca ku jednemu lub drugiemu barkowi. Trzeci złożony kiedy przy zgięciu następuje zarazem zwrót, jak kiedy ucho dotyka jednego barku, a głowa w też stronę się zwraca albo ku drugiemu ramieniowi oczy zaś jednocześnie w górę podniesione są.<br> <br><section end="r184"/> <section begin="r185"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ciałoskładzie człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Zmierz taśmą proporcje twego ciałoskładu a jeżeli znajdziesz iż w jakiejkolwiek części niezgadzają się z sobą zaznacz sobie, i staraj się unikać tych usterek w postaciach które komponujesz, ponieważ powszechnym błędem malarzów jest, iż z upodobaniem robią postacie do siebie podobne.<br> <br><section end="r185"/> <section begin="r186"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach członków ludzkich.'''|po=20px}} {{tab}}Członki wszystkie spełniają swoje przeznaczenie, to jest iż u śpiących i umarłych żaden członek niedaje znaku życia i przytomności jaki daje naprzykład stopa dźwigająca ciężar człowieka, będzie bowiem skurczona o palcach nieruchomych jeżeli nie będzie oparta na pięcie.<br> <br><section end="r186"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> iv0yubuubp7em7je6qxm9gqw282oorm 3707888 3707887 2024-11-17T16:33:11Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707888 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r182"/>to co trzyma w ręku. Lecz w tym samym wypadku postać ''B'', mając podstawy nóg zwrócone inaczéj, a w stronę w którą chce rzucić swój ciężar, wykręci się w tę stronę bardzo niezręcznie, a skutek tego rzutu będzie wątpliwy, ruch bowiem zależy od przyczyny. Wrażenie bowiem siły każdego ruchu powinno być otrzymane potężnemi wygięciami i zwrotami, a zwrot powinien być szybki, dogodny, a wtedy wykonanie zrobi dobre wrażenie. Procownik który nie ma w zamachu gwałtowności, nie daleko rzuci przedmiot swój, albo wcale nie: gdzie niema zamachu, niemoże być rzutu, łuk téż bez siły natężenia niespowoduje ruchu, jeżeli po wywarciu mocy nie wróci do stanu swego. Tak też człowiek gdy się nie wygnie nie może nabrać siły. Zatém gdy A mając oszczep wykręca się i zgina po stronie po któréj trzyma przedmiot, nabiera mocy która pozwoli mu uczynić ruch w stronę przeciwną.<br> <br><section end="r182"/> <section begin="r183"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIII.|po=20px}} {{c|'''O postawach, ruchach i odpowiednich im członkach.'''|po=20px}} {{tab}}Niepowinien być w jednéj i téj saméj postaci powtórzony ten sam ruch w członkach, rękach, palcach ani téż same postawy w jednym i tym samym obrazie powtórzyć się niepowinny. A jeżeli obraz będzie bardzo wielki np. bitwa, wielka rzeź żołnierstwa, która się wyraża trzema rzeczami, ostrzem spisy, upadkiem i cięciem; w tym razie uważaj aby cięcia były z rozmaitych stron widziane, od wewnątrz, na zewnątrz, i z boku, jako téż inne odcienia tych trzech położeń, które wszystkie zbliżać się będą do tych trzech. Ruchy w pomyśle bitewnym powinny być bardzo wytworne, i żywe; a są to rzeczy które w jednéj figurze można wyrazić jeżeli nogi będą ku przodowi zwrócone, a barki bokiem będą widziane, ale o tém mówić będziemy na inném miejscu.<br> <br><section end="r183"/> <section begin="r184"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O stawach członków.'''|po=20px}} {{tab}}Wielka jest rozmaitość podczas zginania się w stawach członków, zauważać należy, iż wtedy, gdy z jednéj strony ciała przybywa, z drugiéj go ubywa, widać to na szyi zwierząt, ruch ten jest bowiem potrójny, z których dwa są pojedyncze, a jeden złożony z części tych obudwu. Pierwszym pojedyńczym jest gdy ją przygina do jednego lub drugiego barku, lub gdy ją wznosi, albo opuszcza głowę na szyi osadzoną. Drugi jest gdy szyja odwraca się na prawo lub na lewo bez zgięcia tylko głowę zwraca ku jednemu lub drugiemu barkowi. Trzeci złożony kiedy przy zgięciu następuje zarazem zwrót, jak kiedy ucho dotyka jednego barku, a głowa w też stronę się zwraca albo ku drugiemu ramieniowi oczy zaś jednocześnie w górę podniesione są.<br> <br><section end="r184"/> <section begin="r185"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ciałoskładzie człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Zmierz taśmą proporcje twego ciałoskładu a jeżeli znajdziesz iż w jakiéjkolwiek części niezgadzają się z sobą zaznacz sobie, i staraj się unikać tych usterek w postaciach które komponujesz, ponieważ powszechnym błędem malarzów jest, iż z upodobaniem robią postacie do siebie podobne.<br> <br><section end="r185"/> <section begin="r186"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach członków ludzkich.'''|po=20px}} {{tab}}Członki wszystkie spełniają swoje przeznaczenie, to jest iż u śpiących i umarłych żaden członek niedaje znaku życia i przytomności jaki daje naprzykład stopa dźwigająca ciężar człowieka, będzie bowiem skurczona o palcach nieruchomych jeżeli nie będzie oparta na pięcie.<br> <br><section end="r186"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> nx9uiqta02pfjvk7dbmmkku60sl3shu 100 1235984 3707894 2024-11-17T17:03:59Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707894 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r182"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXVII|CLXXXVII.}}|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach części twarzy (wyraz twarzy).'''|po=20px}} {{tab}}Ruchy części twarzy spowodowane przyczynami wewnętrznemi bardzo są liczne; najgłówniejszemi z nich są: śmiech, płacz, krzyk, śpiew, rozmaitego natężenia, cichy lub donośny, podziw, gniew, radość, smutek, przestrach, boleść i tym podobne o których tu mówić będziemy a najprzód o śmiechu i płaczu, bardzo podobnych pod względem układu twarzy i ust, ściśnienia oczu, różniących się zaś tylko odstępem brwi a szczególnie między brwiem; o tém wszystkiem mówić będziemy na swojem miejscu, o rozmaitych wygięciach twarzy, rąk i całej postawy w każdym z tych wypadków, których znajomość jest dla cię malarzu wielce pożyteczną, jeżeli dzieła twoje niemają wyobrażać postaci dwa razy martwych. Przypomnę ci jeszcze że ruchy twoje nie powinny być tak powykręcane i przesadne aby pokój miał wyglądać jak wojna, lub szałem pijany taniec maurytański<ref>W tłomaczeniu niemieckiém: Bachus Fest. W Włoskim, oryginale „moresca d’imbriachi“.</ref> a nadewszystko aby otaczający miejsce wyobrażonego zdarzenia ruchami swymi okazywali wdzięczność, szacunek, smutek podejrzenie, przestrach, lub radość odpowiednio do wypadku który ich zgromadził lub natłoczył. Tak uczyń, aby w obrazie twoim postacie nie były jedna nad drugą, ale na jednéj i tej samej płaszczyznie zbiegu linii do wspólnego nieboskłonu, aby się nie wydawały jak sklep kupca o szufladach foremnych a spiętrzonych.<br> <br><section end="r182"/> <section begin="r183"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O częściach składowych twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Części składające się na utworzenie środka kuli nosa, mogą mieć ośmioraką postać, mogą być: 1-o, albo jednakowo proste, albo jednakowo wklęsłe, albo jednakowo wypukłe; 2-o, albo mogą być niejednakowo proste, wklęsłe, lub wypukle; 3-e, lub też w wyższych częściach proste a w dolnych wklęsłe; 4-o, albo w górnéj części proste a w dolnéj wypukłe; 5-o, albo w górze wklęsłe a u dołu proste; 6-a, albo u góry wklęsłe a u dołu wypukłe; 7-o, lub też u góry wypukłe a u dołu proste; {{korekta|8 o|8-o}} lub u góry wypukłe a u dołu wklęsłe. Przyczepienie nosa do łuków brwiowych jest dwojakie: wklęsłe albo proste. Czoło ma potrójną odmianę, jest albo płaskie, albo wklęsłe, albo wypukłe.<ref>Po włosku (la fronte é colma) podobne do polskiego ''hełm'' wypukłość góry.</ref> Płaskie bywa trojakie, to jest wypukłe w górnéj części, albo w dolnéj, albo i w górze i w dole, lub téż płaskie u dołu i u góry.<br> <br><section end="r183"/> <section begin="r184"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Sposób zapamiętania i narysowania w podobiznie boczni twarzy człowieka którego się raz jeden widziało.'''|po=20px}} {{tab}}W tém celu powinieneś zapamiętać rozmaitość jaka zachodzi pomiędzy czterma częściami boczni, nosem, ustami, brodą i czołem. A najprzód powiemy coś o nosie, który może być trojakim, prostym, wklęsłym lub wypukłym. Prostych bywają cztery rodzaje, długi, krótki, zadarty lub spuszczony. Wklęsłe bywają trojakie, z których jedne mają wklęsłość w górnéj części, inne we środku, inne zaś w części dolnéj. Wypukłe zaś nosy bywają też trojakiego rodzaju, jedne mają zgrubienie w górnéj części, inne we środku, inne u dołu, wypukłości stanowiące garb we środku nosa bywają też trojakie, proste, wklęsłe, lub wypukłe.<br> <br><section end="r184"/> <section begin="r185"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Sposób spamiętania kształtu twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Jeżeli chcesz z łatwością spamiętać wyraz twarzy, naucz się najprzód na {{korekta|pamię|pamięć}} kształtu wielu głów, ust, oczu, nosów, bród, szyi, ramion, weźmy przykład. Nosów jest {{pp|dzie|sięć}}<section end="r185"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> flvccoz2bhqk8v2ozms3f0aljlv5ttm 3707896 3707894 2024-11-17T17:05:13Z Wieralee 6253 korekta bwd 3707896 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r182"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXVII|CLXXXVII.}}|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach części twarzy (wyraz twarzy).'''|po=20px}} {{tab}}Ruchy części twarzy spowodowane przyczynami wewnętrznemi bardzo są liczne; najgłówniejszemi z nich są: śmiech, płacz, krzyk, śpiew, rozmaitego natężenia, cichy lub donośny, podziw, gniew, radość, smutek, przestrach, boleść i tym podobne o których tu mówić będziemy a najprzód o śmiechu i płaczu, bardzo podobnych pod względem układu twarzy i ust, ściśnienia oczu, różniących się zaś tylko odstępem brwi a szczególnie między brwiem; o tém wszystkiem mówić będziemy na swojem miejscu, o rozmaitych wygięciach twarzy, rąk i całej postawy w każdym z tych wypadków, których znajomość jest dla cię malarzu wielce pożyteczną, jeżeli dzieła twoje niemają wyobrażać postaci dwa razy martwych. Przypomnę ci jeszcze że ruchy twoje nie powinny być tak powykręcane i przesadne aby pokój miał wyglądać jak wojna, lub szałem pijany taniec maurytański<ref>W tłomaczeniu niemieckiém: Bachus Fest. W Włoskim, oryginale „moresca d’imbriachi“.</ref> a nadewszystko aby otaczający miejsce wyobrażonego zdarzenia ruchami swymi okazywali wdzięczność, szacunek, smutek podejrzenie, przestrach, lub radość odpowiednio do wypadku który ich zgromadził lub natłoczył. Tak uczyń, aby w obrazie twoim postacie nie były jedna nad drugą, ale na jednéj i tej samej płaszczyznie zbiegu linii do wspólnego nieboskłonu, aby się nie wydawały jak sklep kupca o szufladach foremnych a spiętrzonych.<br> <br><section end="r182"/> <section begin="r183"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O częściach składowych twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Części składające się na utworzenie środka kuli nosa, mogą mieć ośmioraką postać, mogą być: 1-o, albo jednakowo proste, albo jednakowo wklęsłe, albo jednakowo wypukłe; 2-o, albo mogą być niejednakowo proste, wklęsłe, lub wypukle; 3-e, lub też w wyższych częściach proste a w dolnych wklęsłe; 4-o, albo w górnéj części proste a w dolnéj wypukłe; 5-o, albo w górze wklęsłe a u dołu proste; 6-a, albo u góry wklęsłe a u dołu wypukłe; 7-o, lub też u góry wypukłe a u dołu proste; {{korekta|8 o|8-o}} lub u góry wypukłe a u dołu wklęsłe. Przyczepienie nosa do łuków brwiowych jest dwojakie: wklęsłe albo proste. Czoło ma potrójną odmianę, jest albo płaskie, albo wklęsłe, albo wypukłe.<ref>Po włosku (la fronte é colma) podobne do polskiego ''hełm'' wypukłość góry.</ref> Płaskie bywa trojakie, to jest wypukłe w górnéj części, albo w dolnéj, albo i w górze i w dole, lub téż płaskie u dołu i u góry.<br> <br><section end="r183"/> <section begin="r184"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Sposób zapamiętania i narysowania w podobiznie boczni twarzy człowieka którego się raz jeden widziało.'''|po=20px}} {{tab}}W tém celu powinieneś zapamiętać rozmaitość jaka zachodzi pomiędzy czterma częściami boczni, nosem, ustami, brodą i czołem. A najprzód powiemy coś o nosie, który może być trojakim, prostym, wklęsłym lub wypukłym. Prostych bywają cztery rodzaje, długi, krótki, zadarty lub spuszczony. Wklęsłe bywają trojakie, z których jedne mają wklęsłość w górnéj części, inne we środku, inne zaś w części dolnéj. Wypukłe zaś nosy bywają też trojakiego rodzaju, jedne mają zgrubienie w górnéj części, inne we środku, inne u dołu, wypukłości stanowiące garb we środku nosa bywają też trojakie, proste, wklęsłe, lub wypukłe.<br> <br><section end="r184"/> <section begin="r185"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXX|CXC}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Sposób spamiętania kształtu twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Jeżeli chcesz z łatwością spamiętać wyraz twarzy, naucz się najprzód na {{korekta|pamię|pamięć}} kształtu wielu głów, ust, oczu, nosów, bród, szyi, ramion, weźmy przykład. Nosów jest {{pp|dzie|sięć}}<section end="r185"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> pjdmf1xav8at209l5sxny11l3tlqdhz 3708038 3707896 2024-11-17T20:57:06Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3708038 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r187"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXVII|CLXXXVII.}}|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach części twarzy (wyraz twarzy).'''|po=20px}} {{tab}}Ruchy części twarzy spowodowane przyczynami wewnętrznemi bardzo są liczne; najgłówniejszemi z nich są: śmiech, płacz, krzyk, śpiew, rozmaitego natężenia, cichy lub donośny, podziw, gniew, radość, smutek, przestrach, boleść i tym podobne o których tu mówić będziemy a najprzód o śmiechu i płaczu, bardzo podobnych pod względem układu twarzy i ust, ściśnienia oczu, różniących się zaś tylko odstępem brwi a szczególnie między brwiem; o tém wszystkiem mówić będziemy na swojem miejscu, o rozmaitych wygięciach twarzy, rąk i całej postawy w każdym z tych wypadków, których znajomość jest dla cię malarzu wielce pożyteczną, jeżeli dzieła twoje niemają wyobrażać postaci dwa razy martwych. Przypomnę ci jeszcze że ruchy twoje nie powinny być tak powykręcane i przesadne aby pokój miał wyglądać jak wojna, lub szałem pijany taniec maurytański<ref>W tłomaczeniu niemieckiém: Bachus Fest. W Włoskim, oryginale „moresca d’imbriachi“.</ref> a nadewszystko aby otaczający miejsce wyobrażonego zdarzenia ruchami swymi okazywali wdzięczność, szacunek, smutek podejrzenie, przestrach, lub radość odpowiednio do wypadku który ich zgromadził lub natłoczył. Tak uczyń, aby w obrazie twoim postacie nie były jedna nad drugą, ale na jednéj i tej samej płaszczyznie zbiegu linii do wspólnego nieboskłonu, aby się nie wydawały jak sklep kupca o szufladach foremnych a spiętrzonych.<br> <br><section end="r187"/> <section begin="r188"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O częściach składowych twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Części składające się na utworzenie środka kuli nosa, mogą mieć ośmioraką postać, mogą być: 1-o, albo jednakowo proste, albo jednakowo wklęsłe, albo jednakowo wypukłe; 2-o, albo mogą być niejednakowo proste, wklęsłe, lub wypukle; 3-e, lub też w wyższych częściach proste a w dolnych wklęsłe; 4-o, albo w górnéj części proste a w dolnéj wypukłe; 5-o, albo w górze wklęsłe a u dołu proste; 6-a, albo u góry wklęsłe a u dołu wypukłe; 7-o, lub też u góry wypukłe a u dołu proste; {{korekta|8 o|8-o}} lub u góry wypukłe a u dołu wklęsłe. Przyczepienie nosa do łuków brwiowych jest dwojakie: wklęsłe albo proste. Czoło ma potrójną odmianę, jest albo płaskie, albo wklęsłe, albo wypukłe.<ref>Po włosku (la fronte é colma) podobne do polskiego ''hełm'' wypukłość góry.</ref> Płaskie bywa trojakie, to jest wypukłe w górnéj części, albo w dolnéj, albo i w górze i w dole, lub téż płaskie u dołu i u góry.<br> <br><section end="r188"/> <section begin="r189"/>{{c|ROZDZIAŁ CLXXXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Sposób zapamiętania i narysowania w podobiznie boczni twarzy człowieka którego się raz jeden widziało.'''|po=20px}} {{tab}}W tém celu powinieneś zapamiętać rozmaitość jaka zachodzi pomiędzy czterma częściami boczni, nosem, ustami, brodą i czołem. A najprzód powiemy coś o nosie, który może być trojakim, prostym, wklęsłym lub wypukłym. Prostych bywają cztery rodzaje, długi, krótki, zadarty lub spuszczony. Wklęsłe bywają trojakie, z których jedne mają wklęsłość w górnéj części, inne we środku, inne zaś w części dolnéj. Wypukłe zaś nosy bywają też trojakiego rodzaju, jedne mają zgrubienie w górnéj części, inne we środku, inne u dołu, wypukłości stanowiące garb we środku nosa bywają też trojakie, proste, wklęsłe, lub wypukłe.<br> <br><section end="r189"/> <section begin="r190"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXX|CXC}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Sposób spamiętania kształtu twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Jeżeli chcesz z łatwością spamiętać wyraz twarzy, naucz się najprzód na {{korekta|pamię|pamięć}} kształtu wielu głów, ust, oczu, nosów, bród, szyi, ramion, weźmy przykład. Nosów jest {{pp|dzie|sięć}}<section end="r190"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8btkuzis4m0y6zui7xec3fj9022d1yd 100 1235985 3707903 2024-11-17T17:10:48Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707903 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r190"/>{{pk|dzie|sięć}} rodzajów: prosty, garbaty, wklęsły, o wypukłości mniéj lub więcéj ku środkowi, orli, płaski, wyciągnięty i ostry: to co dotycze boczni. Widzianych z przodu jest jedenaście rodzajów, równe, grube po środku, wązkie po środku, grube lub cienkie u przyczepienia, cienkie na końcu a grube u podstawy, o szerokich i wązkich nozdrzach, o niskich i szerokich skrzydełkach, o dziurkach ukrytych i o zbliżonych do końca nosa, tak téż znajdziesz rozmaitość i w innych częściach które powinieneś rysować z natury i starać się spamiętać. A gdy będziesz chciał narysować twarz z pamięci, noś z sobą małą książeczkę, w któréj notować będziesz tym podobne odmiany, a skoro tylko rzucisz okiem na twarz osoby, którą chcesz narysować, zobacz który nos, albo usta są do niéj podobne, i naznacz sobie szybko abyś przyszedłszy do domu mógł odnaleźć wszystko i złożyć całość.<br> <br><section end="r190"/> <section begin="r191"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXI|CXCI}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O piękności twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Aby otrzymać powab i piękność, nietrzeba robić mięśniów gwałtownie zakończonych, ale łagodne światła stapiać w nieoznaczonych pięknych i wdzięcznych cieniach.<br> <br><section end="r191"/> <section begin="r192"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXII|CLCII}}. {{c|'''O postawach.'''|po=20px}} {{tab}}Dołek szyjny pada na stopę odrzucony pionem, a gdy rękę wyciągniemy, dołek wychodzi na zewnątrz stopy, a jeżeli nogę ku wewnątrz się wygina, dołek zdąża ku zewnątrz i tak się poruszają przy każdéj zmianie podstawy.<br> <br><section end="r192"/> <section begin="r193"/>{{c|ROZDZIAŁ {{c|CLXXXXIII|CXCIII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach członków w postawie swobodnéj.'''|po=20px}} {{tab}}Postać, któréj ruch niezależy od myśli powstałéj w duszy, przedstawia ruchy jakoby nieodpowiadające stanowi wewnętrznemu postaci, jakoby nie zależne od myśli, jako działacza; taka postać powinna być wyrażona z wielkiem uczuciem i ogniem, i wskazać, że ruchy jéj niemogą wyrażać nic innego jak to, co wykonawca wypowiedzieć niemi zamierzył.<br> <br><section end="r193"/> <section begin="c194"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXIV|CXCIV}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach ciała nagiego.'''|po=20px}} {{tab}}Mięśnie ciała nagiego powinny być mniéj lub więcéj widoczne, a to odpowiednio do mniejszego lub większego znużenia członków, i te tylko części powinny być wyznaczone, które są bardzo czynne, te zaś które nie działają pozostaną miękkie i łagodne.<br> <br><section end="c194"/> <section begin="r195"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXV|CXCV}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach i biegu człowieka i innych zwierząt.'''|po=20px}} {{tab}}Kiedy człowiek jest w ruchu, czy to przyspieszonym, czy powolnym, zawsze połowa ciała znajdująca się po nad nogą na któréj się człowiek wypiera, będzie obniżona bardziéj niż druga.<br> <br><section end="r195"/> <section begin="r196"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXVI|CXCVI}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Kiedy jest największa różnica wzniesienia bark podczas ruchu ciała człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Tego człowieka albo zwierzęcia, barki lub boki najbardziéj się różnią wzniesieniem, którego ogół cały ma ruch powolny, odwrotnie, tego stworzenia części, mniéj się różnią wzniesieniem, które szybszy ruch odbywa. Dowiedzioném to jest w 2-éj (księdze) o ruchach miejscowych<section end="r196"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> pgdumww8xrturaayu7gkvxxdg3dgb3m 3708070 3707903 2024-11-17T21:13:50Z Wieralee 6253 korekta bwd 3708070 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r190"/>{{pk|dzie|sięć}} rodzajów: prosty, garbaty, wklęsły, o wypukłości mniéj lub więcéj ku środkowi, orli, płaski, wyciągnięty i ostry: to co dotycze boczni. Widzianych z przodu jest jedenaście rodzajów, równe, grube po środku, wązkie po środku, grube lub cienkie u przyczepienia, cienkie na końcu a grube u podstawy, o szerokich i wązkich nozdrzach, o niskich i szerokich skrzydełkach, o dziurkach ukrytych i o zbliżonych do końca nosa, tak téż znajdziesz rozmaitość i w innych częściach które powinieneś rysować z natury i starać się spamiętać. A gdy będziesz chciał narysować twarz z pamięci, noś z sobą małą książeczkę, w któréj notować będziesz tym podobne odmiany, a skoro tylko rzucisz okiem na twarz osoby, którą chcesz narysować, zobacz który nos, albo usta są do niéj podobne, i naznacz sobie szybko abyś przyszedłszy do domu mógł odnaleźć wszystko i złożyć całość.<br> <br><section end="r190"/> <section begin="r191"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXI|CXCI}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O piękności twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Aby otrzymać powab i piękność, nietrzeba robić mięśniów gwałtownie zakończonych, ale łagodne światła stapiać w nieoznaczonych pięknych i wdzięcznych cieniach.<br> <br><section end="r191"/> <section begin="r192"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXII|CLCII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O postawach.'''|po=20px}} {{tab}}Dołek szyjny pada na stopę odrzucony pionem, a gdy rękę wyciągniemy, dołek wychodzi na zewnątrz stopy, a jeżeli nogę ku wewnątrz się wygina, dołek zdąża ku zewnątrz i tak się poruszają przy każdéj zmianie podstawy.<br> <br><section end="r192"/> <section begin="r193"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXIII|CXCIII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach członków w postawie swobodnéj.'''|po=20px}} {{tab}}Postać, któréj ruch niezależy od myśli powstałéj w duszy, przedstawia ruchy jakoby nieodpowiadające stanowi wewnętrznemu postaci, jakoby nie zależne od myśli, jako działacza; taka postać powinna być wyrażona z wielkiem uczuciem i ogniem, i wskazać, że ruchy jéj niemogą wyrażać nic innego jak to, co wykonawca wypowiedzieć niemi zamierzył.<br> <br><section end="r193"/> <section begin="c194"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXIV|CXCIV}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach ciała nagiego.'''|po=20px}} {{tab}}Mięśnie ciała nagiego powinny być mniéj lub więcéj widoczne, a to odpowiednio do mniejszego lub większego znużenia członków, i te tylko części powinny być wyznaczone, które są bardzo czynne, te zaś które nie działają pozostaną miękkie i łagodne.<br> <br><section end="c194"/> <section begin="r195"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXV|CXCV}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach i biegu człowieka i innych zwierząt.'''|po=20px}} {{tab}}Kiedy człowiek jest w ruchu, czy to przyspieszonym, czy powolnym, zawsze połowa ciała znajdująca się po nad nogą na któréj się człowiek wypiera, będzie obniżona bardziéj niż druga.<br> <br><section end="r195"/> <section begin="r196"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXVI|CXCVI}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Kiedy jest największa różnica wzniesienia bark podczas ruchu ciała człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Tego człowieka albo zwierzęcia, barki lub boki najbardziéj się różnią wzniesieniem, którego ogół cały ma ruch powolny, odwrotnie, tego stworzenia części, mniéj się różnią wzniesieniem, które szybszy ruch odbywa. Dowiedzioném to jest w 2-éj (księdze) o ruchach miejscowych<section end="r196"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> fvunm10i5wtu0fbkbhcium44ytlo07u 3708075 3708070 2024-11-17T21:16:44Z Wieralee 6253 sekcje 3708075 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r190"/>{{pk|dzie|sięć}} rodzajów: prosty, garbaty, wklęsły, o wypukłości mniéj lub więcéj ku środkowi, orli, płaski, wyciągnięty i ostry: to co dotycze boczni. Widzianych z przodu jest jedenaście rodzajów, równe, grube po środku, wązkie po środku, grube lub cienkie u przyczepienia, cienkie na końcu a grube u podstawy, o szerokich i wązkich nozdrzach, o niskich i szerokich skrzydełkach, o dziurkach ukrytych i o zbliżonych do końca nosa, tak téż znajdziesz rozmaitość i w innych częściach które powinieneś rysować z natury i starać się spamiętać. A gdy będziesz chciał narysować twarz z pamięci, noś z sobą małą książeczkę, w któréj notować będziesz tym podobne odmiany, a skoro tylko rzucisz okiem na twarz osoby, którą chcesz narysować, zobacz który nos, albo usta są do niéj podobne, i naznacz sobie szybko abyś przyszedłszy do domu mógł odnaleźć wszystko i złożyć całość.<br> <br><section end="r190"/> <section begin="r191"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXI|CXCI}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O piękności twarzy.'''|po=20px}} {{tab}}Aby otrzymać powab i piękność, nietrzeba robić mięśniów gwałtownie zakończonych, ale łagodne światła stapiać w nieoznaczonych pięknych i wdzięcznych cieniach.<br> <br><section end="r191"/> <section begin="r192"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXII|CLCII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O postawach.'''|po=20px}} {{tab}}Dołek szyjny pada na stopę odrzucony pionem, a gdy rękę wyciągniemy, dołek wychodzi na zewnątrz stopy, a jeżeli nogę ku wewnątrz się wygina, dołek zdąża ku zewnątrz i tak się poruszają przy każdéj zmianie podstawy.<br> <br><section end="r192"/> <section begin="r193"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXIII|CXCIII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach członków w postawie swobodnéj.'''|po=20px}} {{tab}}Postać, któréj ruch niezależy od myśli powstałéj w duszy, przedstawia ruchy jakoby nieodpowiadające stanowi wewnętrznemu postaci, jakoby nie zależne od myśli, jako działacza; taka postać powinna być wyrażona z wielkiem uczuciem i ogniem, i wskazać, że ruchy jéj niemogą wyrażać nic innego jak to, co wykonawca wypowiedzieć niemi zamierzył.<br> <br><section end="r193"/> <section begin="r194"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXIV|CXCIV}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach ciała nagiego.'''|po=20px}} {{tab}}Mięśnie ciała nagiego powinny być mniéj lub więcéj widoczne, a to odpowiednio do mniejszego lub większego znużenia członków, i te tylko części powinny być wyznaczone, które są bardzo czynne, te zaś które nie działają pozostaną miękkie i łagodne.<br> <br><section end="r194"/> <section begin="r195"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXV|CXCV}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach i biegu człowieka i innych zwierząt.'''|po=20px}} {{tab}}Kiedy człowiek jest w ruchu, czy to przyspieszonym, czy powolnym, zawsze połowa ciała znajdująca się po nad nogą na któréj się człowiek wypiera, będzie obniżona bardziéj niż druga.<br> <br><section end="r195"/> <section begin="r196"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXVI|CXCVI}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Kiedy jest największa różnica wzniesienia bark podczas ruchu ciała człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Tego człowieka albo zwierzęcia, barki lub boki najbardziéj się różnią wzniesieniem, którego ogół cały ma ruch powolny, odwrotnie, tego stworzenia części, mniéj się różnią wzniesieniem, które szybszy ruch odbywa. Dowiedzioném to jest w 2-éj (księdze) o ruchach miejscowych<section end="r196"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> euyfuilyrdadqwprjqcr7l8yolx1omy 100 1235986 3707906 2024-11-17T17:17:14Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707906 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r196"/>w stawach. Każdy ciężar ciąży podług linii ruchu swego, i gdy więc całość odbywa ruch w pewnym kierunku, część do niego przyczepiona obiera najkrótszą liniję ruchu nieobciążając sobą bocznych stron całości.<br> <br><section end="r196"/> <section begin="r197"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXVII|CXCVII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Zdanie przeciwne.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 23-a. Fig 24-a.}} {{tab}}Przeciwnik odpowie podług pierwszéj części powyższego, nie potrzeba by człowiek znajdując się wspoczynku, lub idąc zwolna, zużywał ciągle całe ciążenie członków na środek ciężkości, utrzymujący ciężar całości, człowiek bowiem częstokroć ani używa téj zasady, ani na nią uwagi nie zwraca, ale czyni przeciwnie, chociaż nie raz przegina się w stronę stając na jednéj nodze, lub kiedy indziej część ciężaru swego wspiera na nodze nie zupełnie wyprostowanej, to jest na zgiętéj w kolanie jak to jest na figurach ''B C''. Odpowiem, iż co nie jest tu okazane w barkach figury ''C'', okazuje się w boku, jak to dowiedzionem zostało w swojem miejscu.<br> <br><section end="r197"/> <section begin="r198"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXVIII|CXCVIII}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jak ramię zgięte zmienia postać człowieka pod względem ciążenia a jak w chwili gdy będzie wyciągnięte.'''|po=20px}} {{tab}}Wyprostowanie ręki zgiętéj przesuwa ciążenie człowieka z ponad nogi dźwigającej cały ciężar, jak to łatwo poznać na idącym po linie z rozpostartemi rękoma bez pomocy drąga (dającego mu równowagę).<br> <br><section end="r198"/> <section begin="r199"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CLXXXXIX|CXCIX}}.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O człowieku i innych zwierzętach które powolnie idąc mają środek ciężkości niedaleko wysunięty za punkt podpory.'''|po=20px}} {{tab}}Zwierzę powolnie idące, będzie miało środek nogi podpierającéj je tém bliższym pionowéj spadającej ze środka jego ciężkości im ruch będzie powolniejszy i odwrotnie im szybszy ruch wykonywać będzie tém będzie miało środek podpory więcej odległy od środka ciężkości.<br> <br><section end="r199"/> <section begin="r200"/>{{c|ROZDZIAŁ CC.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O człowieku niosącym ciężar na obudwu barkach.'''|po=20px}} {{tab}}Zawsze wyżej wzniesiony jest bark dźwigający ciężar, niż bark nie obciążony, dowodzi tego postać stojąca przez którą przechodzi linija jéj środka ciężkości i linija środka ciężkości brzemienia, które dźwiga. Ten ciężar podwójny jeżeliby niebył podzielony na równe części nad nogą na której ciężar spoczywa, sprawiłby, iż całość tak złożona musiała by runąć; potrzeba więc zmusza pewną część naturalnego ciężaru człowieka przerzucić się na jedną stronę, o tyle, o ile ciężar przypadkowy dodaje wagi stronie przeciwnéj, to zaś stać się nie może, jeżeli człowiek się nie zegnie, i nie pochyli w stronę swą<section end="r200"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> hoqqbcrxmmo7jmqjjxjfbkg5o0u13y6 100 1235987 3707913 2024-11-17T17:26:05Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707913 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r200"/>lżejszą, a to o tyle, ile tego wymaga {{korekta|cięciar|ciężar}} wypadkowy niesiony przez niego; to znów niemoże się obejść bez wzniesienia barku obciążonego a zniżenia nie dźwigającego. Sposób zaradzenia takiemu położeniu rzeczy wynalazł dowcip w potrzebie.<br>{{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 25-a.}} <br><section end="r200"/> <section begin="r201"/>{{c|ROZDZIAŁ CCI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ciążeniu człowieka stojącego.'''|po=20px}} {{tab}}Zawsze ciężar człowieka stojącego na jednéj nodze będzie podzielony na równe części po obudwu stronach środka podpory.<br> <br><section end="r201"/> <section begin="r202"/>{{c|ROZDZIAŁ CCII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O człowieku w ruchu.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 26-a.}} {{tab}}Człowiek w ruchu będzie miał środek ciężkości po nad środkiem nogi stojącéj na ziemi.<br> <br><section end="r202"/> <section begin="r203"/>{{c|ROZDZIAŁ CCIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O równowadze ciężaru wszelkiego zwierzęcia na nogach.'''|po=20px}} {{tab}}Stan spoczynku {{korekta|wszelóiego|wszelkiego}} zwierzęcia stojącego na nogach spowodowany jest brakiem nierówności ciężarów leżących po bokach ciężaru ogólnego.<br> <br><section end="r203"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 5ae1est4c2hebbkpqhg75fx8slc43yj 102 1235988 3707925 2024-11-17T17:40:37Z Odder 2211 nowy projekt 3707925 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Tytuł=Ś.p. Marceli Motty |Autor=Antoni Danysz |Tłumacz= |Redaktor= |Ilustracje= |Rok=1898 |Wydawca= |Miejsce wydania=Poznań |Druk=Czcionkami Drukarni Dziennika Poznańskiego |Źródło=[[c:File:Antoni Danysz - Ś.p. Marceli Motty.pdf|Skany na Commons]] |Ilustracja=[[Plik:Antoni Danysz - Ś.p. Marceli Motty.pdf|mały|page=5]] |Strony=<pagelist /> |Spis treści= |Uwagi= |Postęp=do przepisania |Status dodatkowy=_empty_ |Css= |Width= }} nkrijq2bsvef8j6s7cdrofpigtpijs8 100 1235989 3707926 2024-11-17T17:41:18Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707926 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235990 3707927 2024-11-17T17:41:28Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707927 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235991 3707928 2024-11-17T17:41:39Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707928 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235992 3707929 2024-11-17T17:41:46Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707929 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235993 3707930 2024-11-17T17:42:01Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707930 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235994 3707931 2024-11-17T17:42:15Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707931 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235995 3707932 2024-11-17T17:42:27Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707932 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235996 3707933 2024-11-17T17:42:34Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707933 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235997 3707934 2024-11-17T17:42:39Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707934 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235998 3707935 2024-11-17T17:42:48Z Odder 2211 /* Bez treści */ 3707935 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Odder" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rtgpg4seloaio1ey051uhbwwnauxh9z 100 1235999 3707939 2024-11-17T17:55:02Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707939 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>{{f|przed=5em|{{tab}}Zabieramy się do skreślenia życiorysu człowieka, na którego społeczeństwo wielkopolskie spoglądało przez pół wieku ze czcią i uwielbieniem. Uczucie to był tem głębsze i rzetelniejsze, że się tyczyło wewnętrznéj istoty Marcelego Mottego, a nie zewnętrznych danych, które częstokroć wartość człowieka podnoszą. Społeczeństwo wielkopolskie uznawało w zmarłym jego moralną wartość, czciło jego szlachetny i podniosły charakter. Wyższość jego charakteru była tak wybitną, że przykuwała niejako i zmuszała do uznania. Rzadka w człowieku zgoda szlachetnéj woli i wyższéj inteligencyi robiła z Marcelego Mottego na wskroś wyższą osobistość, która nakazywała poszanowanie i stawała się dla innych powagą, chociaż on sam najmniéj na nią się wysilał. Każdy, kto go znał, czuł, że nic nieszlachetnego, że nic {{Rozstrzelony|mniéj szlachetnego}} nie ma przystępu do jego podniosłego umysłu.<br> {{tab}}Warunki, wśród których obecnie żyjemy, są tak trudne i przerafinowane, że nawet dobre charaktery nie wahają się nieraz dla pewnych korzyści zawierać kompromisu z tem, co jest mniéj dobrem. Ale takich niewinnych choćby układów z sumieniem nie znał Marceli Motty. Co raz napiętnował (ulubionem swojem drastycznem wyrażeniem) jako nie dobre, od tego odwracał się ze wstrętem. Ciągłe zaś przestrzeganie bezwzględnéj prawości, szlachetności i przyzwoitości wyrobiło w nim arystokracyą umysłową, którą natychmiast każdy odczuwał — nawet po krótkiem z nim obcowaniu. W tem leżała tajemnica jego towarzyskiéj powagi. Ten katonizm etyczny, nie dopuszczający kompromisów,<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> l4u5cywl3fxh1pel6pz6jy9g0az7ii2 100 1236000 3707943 2024-11-17T18:02:48Z Odder 2211 /* Przepisana */ 3707943 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Odder" /></noinclude>imponował i powodował jego moralną wyższość nad przeciętnymi ludźmi.<br> {{tab}}Ale zróbmy krótką analizę charakteru męża, którego życie mamy rozpamiętywać. Marceli Motty urzeczywistniał w sobie idee etyczne, od których urzeczywistnienia zależy moralny charakter człowieka.<br> {{tab}}Zdołał on wyrobić w sobie to, co w dzisiejszych stosunkach najwięcéj może sprawia trudności t.&nbsp;j. doszedł do {{Rozstrzelony|wewnętrznéj wolnośc}}i, {{Rozstrzelony|do zgody ze sobą samy}}m. Umysł ludzki na ciągłe jest wystawiony zaburzenia, które go szarpią na wszystkie strony i mącą jego spokój. Ileż trudności sprawiają człowiekowi jego własne ja, jego własne pożądania. Mogą one stać się dla niego niewyczerpanem źródłem goryczy, ponieważ nawet przy najkorzystniejszych warunkach nie może ich zaspokoić wszystkich, a siła ich wzrasta, im mniéj się może zdobyć na energią zwalczania ich w zarodku.<br> {{tab}}A choćby nawet człowiek samego siebie opanował, bliższe i dalsze otoczenie, w którem mu żyć wypadło, staje się dla niego powodem wewnętrznego niepokoju i rozsterki umysłowéj. Te wszystkie walki przechodził także Marceli Motty, a były one może u niego tem cięższe, na im wyższy diapazon umysł jego był nastrojony. Lecz z walk tych wyszedł z wyrobionym spokojem wewnętrznym, z równowagą umysłową, do jakiéj rzadko człowiekowi udaje się dochodzić. Ztąd to jego wewnętrzne zadowolenie, ztąd ta swoboda jego umysłu. Na mocy swoich niepospolitych zdolności i wielkiéj bystrości rozumu, przy korzystniejszych okolicznościach byłby mógł zająć zupełnie inne stanowisko w hierarchii społecznéj. Co dla niejednego człowieka staje się źródłem goryczy, zatruwającéj mu życie, to nawet chmurki niezadowolenia nie wywoływało na pogodnem życiu Marcelego Mottego. Przestając na swojem, odrzucał nawet ofiarowane mu zaszczytniejsze stanowiska. Wewnętrzna wolność tak dalece zrosła się z jego jestestwem, że przeszła nawet późniéj w naiwną prawie prostotę. Nic nie potrzebować jest boskiem, a jak najmniéj, najbliższem boskiego, mawiał mędrzec grecki i tę zasadę nie słowem lecz czynem wyznawał Marceli<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> kwnko2ufztyyp3tz5go3tmhsuoq1ftb 10 1236001 3707945 2024-11-17T18:09:12Z AkBot 6868 Bot aktualizuje szablon indeksu 3707945 wikitext text/x-wiki {{../n}} <pc>68</pc><q4>0</q4><q3>0</q3><q2>0</q2><q1>2</q1><q0>10</q0> alc9agohxkii725z534c9f7na6979vq 100 1236002 3707954 2024-11-17T18:13:02Z Wrześniowy 37804 /* Przepisana */ — 3707954 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wrześniowy" />{{c|321{{---|przed=-.3em|po=2em}}}}</noinclude>A wszakoż naprzód z łaski pańskiej. Bo nie darmo onych wierszyków napisano:<br> {{f|align=justify|lewy=auto|prawy=auto|last=center|style=max-width:85%;|w=90%|przed=1.3em|Fortunny to komu szczęście z niebieskiego grodu<br>Z łaski dano, co jest ku czci sprawion Panu Bogu.}} {{tab}}A takiej wspaniałej myśli człowieka i z postawy i z każdej sprawy snadnie każdy doznać może. Bo jeśli z postawy poznasz gniewliwego, smętnego, bojaźliwego, tedy owszem i każdego, kto jest serca stałego a wspaniałego. Bo świat na to stworzon, iż bez postrachów nigdy być nie może. Przypadają srogie ognie, straszliwe gromy, pioruny i dziwne trzaskawice. A gdy się ów ponury wierci, do piwnice ucieka, tedy ów wspaniały jako paw sobie chodzi, nic go postrach żaden nie ruszy, a iż też to wie, iż bez bożej woli nic się nikomu złego nie stanie.<br> {{tab}}Albowiem frasowna myśl a ku czemu dobremu przygodzie się może? Bo i uboleje, i nic sobie w żadnej rzeczy pomódz ani poradzić nie może. A ów sobie wspaniały z rozważnym rozumem zawżdy wesoło chodzi, nic już o tem nie myśli co przeszło, jedno co przyjść ma. A zginęło, zgorzało, a cóż temu rzec kto się do rozumu uciecze, gdy już pewnie widzisz, iż się to już żadnym<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rxnayj3iyhaib95n2x8qe5wi4mlsq3q 100 1236003 3707955 2024-11-17T18:33:29Z Wrześniowy 37804 /* Przepisana */ — 3707955 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wrześniowy" />{{c|322{{---|przed=-.3em|po=2em}}}}</noinclude>obyczajem wrócić nie może. A o cóż się tu już frasować masz? a o cóż sobie dobrą myśl psować masz? lepiej ją już tam obrócić a rozmyślać się co z tem czynić, a jakby to zasię naprawować co się skaziło, a Panu Bogu wszystko poruczać, a cieszyć się obietnicami jego, gdyż on to mocno każdemu wiernemu zaślubić raczył: iż jeśli nie odmieni od niego stałości swojej, iż mu sowito każda rzecz nagrodzoną będzie. Albowiem zachorzałemu ciału byś mu i cukier dał, tedy mu się wszystko gorzko widzi. Także zachorzałemu a lekkiemu sercu, i otucha, i dobra myśl, i nadzieja dobra, wszystko to u niego pod wątpieniem, a wszystko mu się gorzko widzi.<br> {{f|align=justify|lewy=auto|prawy=auto|last=center|style=max-width:85%;font-style: italic;|przed=1.3em|Stałemu sercu wszystko równo.}} {{tab}}Albowiem stałemu a wspaniałemu sercu cożkolwiek od szczęścia albo od nieszczęścia przypadnie, wszystko to u niego jako on sam chce może być uważano. Bo jeśli mu co przypadnie od szczęścia, albo bogactwa jakie, albo upominki, albo dary jakie, albo cożkolwiek wesołego a wedle myśli jego, to już on onę radość i onę pociechę może w sobie umiarkować jako chce. A najdziesz dru-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 38wmufe0z6jfx7yijap3hita0btk2tc 100 1236004 3707956 2024-11-17T18:46:33Z Fallaner 12005 /* Bez treści */ 3707956 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Fallaner" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> poiprtcr5rb4qnaxz7s8t3akdbz1re3 100 1236005 3707957 2024-11-17T18:47:50Z Fallaner 12005 nowa strona 3707957 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{c|w=250%|Aleksander Le {{kor|Brun|Brun.}}|h=normal|po=20px}} {{c|w=130%|(*1803 — †1868.)|po=20px}} {{Separator graficzny|150|Plik:Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2 P322.jpg|po=20px}} [[Plik:Album zasłużonych Polaków wieku XIX-inicjał P.png|left|x50px|alt=P]]<br>{{Ukryty|P}}omimo usiłowań chwalebnych R. Czerwiakowskiego w Krakowie oraz J. Czekierskiego w Warszawie<ref>Ob. życiorysy ich w Albumie niniejszym t. I. str. 70 i 111.</ref>, chirurgia u nas w pierwszych dwu dziesiątkach wieku XIX nie znajdowała się bynajmniej w stanie kwitnącym, a wykonawstwo jej po staremu spoczywało jeszcze przeważnie w rękach cyrulików, posiadających wykształcenie raczej rzemieślnicze, niż naukowe. Chirurg w rozumieniu dzisiejszem, więc lekarz wykształcony w uniwersytecie, a zajmujący się leczeniem chorób zewnętrznych, uszkodzeń ciała, wykonywający operacye chirurgiczne, należał wówczas do wyjątków wcale nie licznych; chirurgia bowiem uchodziła wtedy wciąż jeszcze, tak u publiczności, jak u większości lekarzów, za gałąź podrzędniejszą lecznictwa. Był to przesąd zakorzeniony powszechnie, pochodzący z wieków dawnych, a do nas, jak tyle rzeczy innych, przeszczepiony z Niemiec, gdzie także dopiero w końcu wieku XVIII doktorowie medycyny przestali brzydzić się wykonawstwem chirurgii i to wcale nie ogólnie, lecz wyjątkowo tylko. Aczkolwiek dziś trudno pojąć nam, że tak być mogło, dziwić się temu jednak nie należy. Z wyjątkiem Włoch i Francyi, gdzie chirurgia, oparta na nauce, już wysoko stanęła w wieku XVI, oraz w Anglii, gdzie od początku wieku XVIII także już miejsce zaszczytne zajmowała, lekarze gdzieindziej w uniwersytetach zapoznawali się tylko z chirurgią teoretyczną, zazwyczaj bardzo powierzchownie, a gdy chodziło o jej wykonawstwo zwykle sami oddawali je w ręce cyrulików posiadających jaką taką biegłość, nabytą przez doświadczenie i wprawę, nie mające z nauką nic wspólnego; a prawdę mówiąc, chodzenię w zawody z ludźmi tymi, po większej części nieukami rubasznymi, wcale ponętne nie było.<br> {{tab}}Jest rzeczą bardzo prawdopodobną, że liczne wojny na końcu wieku XVIII i na początku XIX, przyczyniły się najwięcej może do podniesienia w oczach ogółu i lekarzy samych, godności chirurgii w Europie środkowej, więc i u nas; raz dla tego, że ogromna ilość ranionych w boju wymagała leczenia chirurgicznego i zmuszała lekarzy do pracy tej, powtóre zaś wpływ zbawienny na sąd ogółu wywrzeć też musiał przykład Francuzów, posiadających w wojskach swych, z Larreyem na czele, wielu chirurgów znakomitych, wykształconych naukowo, pod względem tym w niczem nie ustępujących lekarzom innym.<br> {{tab}}Diecięciem chwili tej przełomowej był mąż którego życiorys jest podany poniżej, mąż, który dla rozkwitu i rozwoju chirurgii u nas zdziałał niezmiernie wiele; więcej daleko może niż którykolwiek z jego poprzedników lub następców.<br> {{tab}}Aleksander Antoni Le Brun urodził się w Warszawie, d. 12 maja r. 1803 i pochodził z rodziny francuskiej, w Polsce osiadłej od stu lat blisko i spolszczonej zupełnie. Ojciec jego Tomasz, siostrzeniec znanego księgarza i nakładcy Dufoura «Konsyliarza nadwornego J. Kr. Mci, Dyrektora drukami prześwietnej Szkoły Rycerskiej» był obywatelem miasta Warszawy, matka zaś jego Adelajda, rodem warszawianka, pochodziła z domu Demimuid. Aleksander był najmłodszym z trzech synów tego stadła. Ojciec osierocił go gdy liczył zaledwo rok życia, a matka jego wkrótce potem wyszła za Antoniego Lesznowskiego, {{pp|redakto|ra}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> inwpa4qpmrrln1v4zf7s2m24yvv5ixr 100 1236006 3707958 2024-11-17T18:50:35Z Wrześniowy 37804 /* Przepisana */ — 3707958 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wrześniowy" />{{c|323{{---|przed=-.3em|po=2em}}}}</noinclude>giego z taką postawą, by go nawiętsze szczęście potkało, tedy on przedsię, jakoby o to nic nie dbał, a to wszystko wspaniałość myśli czyni. Jeśliże też co nań niefortunego, postraszliwego, a na wszem nie k’mysli przypadnie, nic to wszystko u niego, już on na to nie odmieni wesołej twarzy i postawy swej. A czemu? Iż go rozum a ona wspaniałość jego sprawuje. Albowiem szczęście i nieszczęście przypadki z czasem dać mogą, ale umysłu stałego albo też postrasznego, tego nikomu ani dać ani odmienić przypadki żadne nie mogą, jeśli tego sam w sobie każdy nie umiarkuje.<br> {{tab}}Albowiem ta zaziębła myśl co się to rorumem a stałością nie sprawuje, a chociaż jeszcze nic na nie nie przypadnie, a już się i podobieństwa przyszłego lęka, powiedz mi jeśli kiedy bezpieczna albo wesoła być może? A kto dobrej myśli nie używa, a jako ma być nanieszczęsniejszy na świecie? a snaćby już zarazem mało nie lepiej w jaką kapicę albo w kartuzy wleść, a nakoniec albo się obiesić a razem odcierpieć, niżli tak nędznego a zakwaśniałego żywota długo używać. Bo dobrzeć się jest na przyszłe rzeczy rozmyślać, a o nich się z miłymi przyjacioły namawiać, jakoby im zabiegać, ale się już<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> l1u0fkmuzuektvodz3w26rkbj0gsx98 100 1236007 3707959 2024-11-17T19:03:01Z Fallaner 12005 nowa strona 3707959 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{Grafika z podpisem |file=Album2 p0323a - Aleksander Le Brun.jpg |width=300px |align={{tns|center|right}} |cap={{f|w=70%|h=normal|align=right|<br>''Portret rysowany według współczesnego drzeworytu.''}}[[Plik:Album2 p0323b - Aleksander Le Brun.jpg|center|100px]] |div=force }}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> plx0gc8aie2g4udlpdker1a23enodu5 100 1236008 3707960 2024-11-17T19:08:03Z Fallaner 12005 nowa strona 3707960 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{c|w=250%|(Franciszek) Xawery Liske.|h=normal|po=20px}} {{c|w=130%|{{kor|*1838 †1891.)|(*1838 — †1891.)}}<ref>Daty bio — i bibliograficzne zaczerpnęliśmy z życiorysu Liskego, opracowanego zbiorowo przez jego uczniów, a zamieszczonego po śmierci mistrza w Kwartalniku Historycznym. (Rocznik V. str. 465-548).</ref>|po=20px}} {{Separator graficzny|150|Plik:Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2 P317.jpg|po=20px}} [[Plik:Album zasłużonych Polaków wieku XIX-inicjał N.png|left|x50px|alt=N]]<br>{{Ukryty|N}}ie będziemy opisywać przepychu Zjazdu Wiedeńskiego... nie kusimy się o to, bo nie posiadamy odpowiedniej zdolności pióra...<ref name="P317">Tamże str. 500.</ref> Tak pisał Xawery Liske u wstępu swojej działalności dziejopisarskiej, usiłując wyrazić z jednej strony nacisk na stanowczą pierwszorzędność badania naukowego w dziejopisarstwie, z drugiej zaś na drugorzędne znaczenie formy i obrazów literackich w prawach historycznych, winnych uwzględniać przede wszystkiem poważne zagadnienia wiedzy.<br> {{Grafika z podpisem |file=Album2 p0317a - Xawery Liske.jpg |width=300px |align=left |cap={{f|''Według staloryty ze zbiorów ordynacyi hr. Krasińskich.''|w=85%}}[[Plik:Album2 p0317b - Xawery Liske.jpg|180px|center]] |div=force }} {{tab}}Głoszenie i wpajanie w uczonych i w czytelników takiej właśnie zasady, nie mogącej spotkać się już dzisiaj, nawet z protestem dyletantów, było aż nazbyt niezbędnem i aktualnem w dobie, kiedy — wedle własnych sków Liskego — «polska historyografia, a także i krytyka popadły w ręce dyletantów, kiedy piękne opowiadanie stało się jej głównem żądaniem, a badania historycznego nie było prawie śladu»; kiedy wreszcie przedstawiciele wiedzy racyonalnej walczyć musieli na seryo z postulatami w rodzaju: Wyłącznego ogłaszania naukowych dokumentów dziejowych łacińskich w tłómaczeniu polskiem i to tylko o tyle, o ile zawierają one wskazówki co do ważniejszych osobistości historycznych<ref name="P317" />.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> nljdobthmbj8jhgbwljr0snjxrtv51v 100 1236009 3707966 2024-11-17T19:10:22Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707966 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r204"/>{{c|ROZDZIAŁ CCIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O zgięciach i zwrotach człowieka.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. {{korekta|27-a|27-a.}}}} {{tab}}O tyle człowiek skraca się przez zgięcia jednego ze swych boków o ile przedłuża się w drugim przeciwległym, a zgięcie to może dojść najwyżéj do rozmiarów boku wyciągniętego. — O tém będzie oddzielna rozprawa.<br> <br><section end="r204"/> <section begin="r205"/>{{c|ROZDZIAŁ CCV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O zgięciach.'''|po=20px}} {{tab}}O ile jedna połowa członka zginającego się, przedłuży się o tyle przeciwległa skróci się. Linija środkowa rdzenna przechodząca po stronach niezginających się, w członkach ulegających zgięciu (ma to być zapewne oś członków) nigdy się w rozmiarze swym nie przedłuża, ani skraca.<br> <br><section end="r205"/> <section begin="r206"/>{{c|ROZDZIAŁ CCVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O równowadze.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. {{korekta|28-a|28-a.}}}} {{tab}}Postać trzymająca ciężar zewnątrz siebie i zewnątrz linii środkowéj swéj całości, musi zawsze tyle ciężaru naturalnego lub przypadkowego przerzucić na stronę przeciwną, ile potrzeba na zrównoważenie ciężarów na około linii środkowéj idącéj od środka nogi na ziemi stojącéj przechodzącéj przez całą massę ciężaru znajdującego się po nad nogą. Przyjrzyjmy się żywemu człowiekowi niosącemu ciężar na jedném ramieniu, jak wyciąga ramię przeciwległe, a jeżeli i to nie wystarcza do uzupełnienia równowagi, część własnego ciężaru zgiąwszy się dorzuca, aby wyrównał dźwiganemu brzemieniu. Spostrzegamy to także na człowieku upadającym na bok, jak wtedy rękę przeciwległą rzuca w kierunku przeciwległym upadkowi.<br> <br><section end="r206"/> <section begin="r207"/>{{c|ROZDZIAŁ CCVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ruchach człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Jeżeli chcesz wyobrazić człowieka poruszającego jaki ciężar, uważaj, że ruchy rozmaitemi powinny być wyrażone linijami, to jest, albo z dołu do góry, zwyczajny ruch, lub kiedy człowiek schyla się po ciężar który chce podnieść, lub gdy chce co odrzucić, albo przyciągnąć<section end="r207"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> hxk8yyq8vaq3flpnxfwhmt23ptmu09b 0 1236010 3707971 2024-11-17T19:15:46Z Fallaner 12005 nowa strona 3707971 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu | autor = Jan Karol Kochanowski | tytuł = Xawery Liske | redaktor = | podtytuł = | wydawca = Marya Chełmońska | druk = P. Laskauer i W. Babicki | rok wydania = 1903 | miejsce wydania = Warszawa | strona indeksu = Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2 | źródło = [[commons:File:Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2.djvu|Skany na Commons]] | pochodzenie = [[Album biograficzne zasłużonych Polaków i&nbsp;Polek wieku XIX]] | poprzedni = Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX/Teofil Lenartowicz | następny = Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX/Tomasz Łubieński | inne = {{całość|Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX/Tom drugi/całość|tom drugi}} }} {{JustowanieStart2}} <pages index="Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2" from="Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2.djvu/317" to="Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.2.djvu/321" /> {{JustowanieKoniec2}} {{Przypisy}} {{TekstPD|Jan Karol Kochanowski}} [[Kategoria:Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX|Liske, Xawery]] [[Kategoria:Jan Karol Kochanowski]] kn1tnksfgyk59list0ebtt3m7jnsire 100 1236011 3707973 2024-11-17T19:23:58Z Fallaner 12005 nowa strona 3707973 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{pk|świę|tego}} ołtarza, w dowód naszej najczulszej miłości i przywiązania synowskiego.<br> {{tab}}O! Matko, Matko najmilsza, przyjmij, łaskawie te serca nasze, niech one już do Ciebie wyłącznie należą, poświęcamy Ci je, ofiarujemy, oddajemy na zawsze, na wieki.<br> {{tab}}Ale o Matko najdroższa, składając Ci za siebie z głębi duszy dziękczynienia, pozwól, błagamy, do próśb jakie w ciągu tego miesiąca zanieśliśmy do Ciebie, dołączyć jeszcze modliwy nasze, za wszystkich za którymi modlić się powinniśmy a przede wszystkiem za Ojca św. Piusa IX., Namiestnika Jezusa Chrystusa i za cały nasz Kościół święty katolicki, za najprzewielebniejszych ArcyPasterzy naszych, i za wszystkich dusz naszych pasterzy, za ukochaną ojczyznę naszą, za rodziców, całe rodzeństwo nasze i za przyjaciół naszych, a także i za tych, którzy nie mieli szczęścia uczestniczyć w tem nabożeństwie z nami. Cokolwiekbądź ich wstrzymało od tego, czy niemożność, czy może nieszczęsny brak wiary, racz łaskawie im przebaczyć, i razem z nami we wszystkiem im pobłogosławić. Śmiemy także, o Matko najczulsza, miłością sere naszych dotknąć ranę serca Twego i prosić Cię także i za tym ludem nieszczęsnym, z któregoś była zrodzoną, a który za ojców swoich okropną bogobójstwa zbrodnię, ponosi karę zaślepienia, i tak w wielkiej liczbie, i na naszej ziemi się tuła. Ubłagaj temu ludowi niegdyś Twemu, o Pani święta, aby już przejrzał i doświadczył skutków prośby Chrystusa Pana, którą konając zaniósł do Ojca niebieskiego za nim, przebaczając mu<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 3lboyurxxf9olctopqqj41ah59p9pin 100 1236012 3707975 2024-11-17T19:39:55Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707975 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r207"/>na dół sznurem przechodzącym przez kółko (blok). Przypomnieć sobie trzeba, iż ciężar człowieka tyle pociągnąć może, ile waży ciężar ciała, przechylony za środek ciężkości wsparty na punkcie oporu. Do tego dodać należy siłę jaką wywierają nogi i grzbiet przy wygięciu. Lecz gdy chodzić chcesz, lub skakać niebędziesz mógł tego uczynić w żadnym kierunku, jeżeli stopa w tyle znajdująca się pięty nie podniesie.<br> <br><section end="r207"/> <section begin="r208"/>{{c|ROZDZIAŁ CCVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Ruch powstaje z utraconéj równowagi.'''|po=20px}} {{tab}}Ruch powstaje z utraconéj równowagi czyli z nierówności, ponieważ żaden przedmiot nie może się poruszyć pozostając w równowadze, przeto ruch jest tém szybszy im przedmiot bardziéj z równowagi wychodzi.<br> <br><section end="r208"/> <section begin="r209"/>{{c|ROZDZIAŁ CCIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O równowadze postaci ludzkiéj.'''|po=20px}} {{tab}}Jeżeli postać stoi na jednéj nodze, bark ze strony téj nogi będzie niżéj niż drugi, a dołek szyjny, będzie po nad środkiem nogi stojącéj<ref>W niemieckim tłomaczeniu jest tu omyłka powiedziano: auf der gegenübersteenden saite, w włoskim: zaś, di quel lato che posa.</ref>. Wypadek ten napotkamy z któréjkolwiek strony na tę postać patrzéć będziemy, jeżeli ręce niebędą bardzo odstawały od ciała, albo jeżeli ani bok ani ręka niebędą obciążone, albo jeżeli noga wolna niebędzie zbyt na zewnątrz odsunięta; lub ku wewnątrz zbliżona.<br> <br><section end="r209"/> <section begin="r210"/>{{c|ROZDZIAŁ {{korekta|CCX|CCX.}}|w=120%|po=20px}} {{c|'''O piękności członków (ruchów).'''|po=20px}} {{tab}}Członki ciała powinny być zręcznie zastosowane do wyrazu jaki zamierzyłeś nadać postaci, a jeżeli chcesz wykonać postać lotną uczyń członki wytwornemi i wysmukłemi nie pokazując wielkiéj liczby mięśniów, tę niewielką liczbę jaką pokażesz uczyń łagodnemi, to jest, nie zbyt wypukłemi, o cieniach nie zbyt mocnych, a członki, szczególnie zaś ręce o linijach płynnych, to jest, aby żaden nie był na linii prostéj z tym, z którym się łączy. Jeżeli bok człowieka stojącego znajdziesz gładkim, niechaj prawy będzie wyżéj od lewego, niechaj staw górny ramienia pada liniją pionową na najwyższy punkt boku, a niech ramie prawe będzie niżéj od lewego, a dołek (szyjny) niechaj będzie zawsze po nad środkiem stawu stopy na któréj noga spoczywa, noga zaś wolna niech ma kolano niżéj od drugiego i zbliżone do drugiéj nogi. Ruchy głowy i rąk są nieskończenie liczne, niebędę się więc rozszerzał nad stawianiem tu jakichkolwiek zasad. Powiem, że powinny być lekkie, zręczne i o różnych zwrotach, aby niewyglądały jak kawałki drzewa.<br> <br><section end="r210"/> <section begin="r211"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O zręczności członków ciała (ruchów)?'''|po=20px}} {{tab}}Co się tycze zręczności ruchów, zwrócić powinieneś uwagę na to, ażeby pragnąc wyobrazić postać która z jakiegokolwiek powodu odwraca się w tył, i na bok, abyś mowię nie odrzucał nóg i całego ciała w stronę, w którą ma być odwrócona głowa, zwrot ten powinieneś podzielić na cztery obroty, to jest w stopach, kolanach, w pasie i w szyi, a jeżeli postawisz postać na prawéj nodze, uczyń kolano lewéj ku wewnątrz przygięte, a stopa téj nogi niechaj będzie podniesiona nieco od zewnątrz, a bark lewy niech będzie nieco niżéj od prawego, a tył głowy, niech się znajduje w tém samém położeniu w jakiem jest kostka zewnętrzna, lewéj nogi, ramię zaś lewe niech będzie ponad końcem prawéj nogi na pionie. A uważaj iż<section end="r211"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> p0uae6ksd5lp8tdg1k7x35flgz9tymi 100 1236013 3707983 2024-11-17T19:49:17Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707983 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r211"/>pierś nigdy nie jest zwrócona w tę stronę w którą zwraca się głowa, że przyroda dla wygody naszéj dała nam szyję która z łatwością obraca się na różne strony, gdy okiem w jaką kolwiek rzucić chcemy stronę, i służą też do tego inne stawy; a gdy robisz człowieka siedzącego którego ręce wyciągnięte są do podjęcia jakiego przedmiotu z boku leżącego, uczyń tułów zwrócony piersiami na tę stronę w stawie pasa.<br> <br><section end="r211"/> <section begin="r212"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''P pojedyńczéj figurze w obrazie.'''|po=20px}} {{tab}}Nie należy powtarzać ruchu w jednéj i téj saméj figurze, to jest gdy postać robisz biegnącą samą, nie rób jéj obudwu rąk na przód, ale jednę na przód, a drugą w tył, inaczéj bowiem niemogła by biedz, a jeżeli prawa stopa jest na przodzie, niechaj ręka prawa będzie w tyle, a lewa na przodzie; albowiem przy takim tylko układzie można dobrze biedz. A jeżeli uczynisz drugiego, który tego pierwszego goni, niechaj ma jedną nogę wyrzuczoną w tył, drugą zaś pod głową, a ręka niech zmianę w ruchu sprawia, niech będzie ku tyłowi rzuconą; o tém wyczerpująco mówić będziemy w księdze o ruchach.<br> <br><section end="r212"/> <section begin="r213"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jakie są najważniejsze przymioty postaci.'''|po=20px}} {{tab}}Najważniejszą rzeczą w wyobrażaniu postaci jest: dobre umieszczenie głowy pomiędzy łopatkami, połączenie tułowia z biodrami, tych ostatnich zaś z nogami.<br> <br><section end="r213"/> <section begin="r214"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O równowadze ciężaru w stosunku do środka ciężkości ciał.'''|po=20px}} {{tab}}Postać która bez ruchu na nogach utrzymuje się, będzie miała na około środka podpory jednakowy ciężar. Czyli że gdy postać bez ruchu spoczywa na nogach a jedną rękę odsunie od środka piersi, powinna tyleż ciężaru naturalnego lub przypadkowego odrzucić w stronę przeciwną, a to samo powiedzieć można o każdéj części występującéj na zewnątrz całości.<br> <br><section end="r214"/> <section begin="r215"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O postaciach które posuwają lub niosą ciężary.'''|po=20px}} {{tab}}Nie jest w stanie człowiek unieść ciężaru, jeżeli z siebie nie wyda przeciw ciężaru większego od tego, który podnieść pragnie, i jeżeli go nie przeniesie na stronę przeciwległą téj z któréj ciężar wznosi.<br> <br><section end="r215"/> <section begin="r216"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O postawach ludzkich.'''|po=20px}} {{tab}}Postawa i ruch członków człowieka tak powinny być ułożone aby wyrażały usposobienie jego wewnętrzne.<br> <br><section end="r216"/> <section begin="r217"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Rozmaitość postaw.'''|po=20px}} {{tab}}Wyraz postawy uwydatnia się odpowiednio do stanu i godności człowieka, urozmaica się zaś odpowiednio do płci męzkiéj lub żeńskiéj.<br> <br><section end="r217"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> pkmx9r3qu10dvwe3s843q9e8l8qv6t9 100 1236014 3707995 2024-11-17T20:05:41Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3707995 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r208"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O postawach ciała.'''|po=20px}} {{tab}}Uważam, iż malarz powinien notować postawy i ruchy człowieka spowodowane jakimkolwiek nagłym wypadkiem, należy je téż w pamięci zachowywać, a chcąc narysować wyraz płaczu, dbać o to, aby nie był sztucznie uczyniony przez kogoś bez ważnéj przyczyny, taki bowiem wyraz nie mając źródła w wypadku prawdziwym, nie będzie ani trafnym ani naturalnym; ale najlepiéj jest zanotowawszy najprzód ruch taki naturalny, kazać komuś naśladować go, aby niektóre części jeszcze poprawić.<br> <br><section end="r208"/> <section begin="r209"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O postawach świadków wypadku który zaznaczamy.'''|po=20px}} {{tab}}Wszyscy świadkowie jakiegokolwiek wypadku, powinni być nakreśleni w różnych postawach wyrażających podziwienie lub zajęcie wypadkiem, jak gdy sprawiedliwość karze przestępcę; a jeżeli wypadek jest natury religijnéj, otaczający zwracają oczy ku zdarzeniu temu z rozmaitym wyrazem nabożeństwa, jak kiedy hostja w czasie mszy jest podnoszoną lub podobnie, a jeżeli wypadek jest godzien śmiechu, lub płaczu, nie potrzeba aby wszyscy obecni zwracali ku niemu oczy lecz ruchami rozmaitemi znaczna część ich okazywać może wesołość lub współuczucie; jeżeli zaś wypadek jest okropny, świadkowie przerażeni uciekając okażą wielki przestrach rozmaitemi ruchami, jak o tém mówić będziemy w księdze o ruchach.<br> <br><section end="r209"/> <section begin="r210"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Przymioty (właściwości) ciała (nagiego).'''|po=20px}} {{tab}}Nie należy w postaci szczupłéj czynić mięśniów bardzo wypukłych, albowiem ludzie szczupli niemają nigdy zbytku ciała na kościach, ale szczupłość ich jest spowodowana suchością mięśniów, a gdzie ciała mało; mięśnie nie mogą być bardzo wypukłe.<br> <br><section end="r210"/> <section begin="r211"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jako muskularni<ref>W oryginale tytuł ten brzmi: „come i muscoli“, rozdział zaczyna się zaś od wyrazów „come i muscolosi“... uważałem więc za właściwe wyrazy tytułu zmienić odpowiednio do orzeczenia zwłaszcza, iż wydawca téj rosprawy w języku włoskim, wyraźnie o przebaczenie za omyłki drukarskie prosi.</ref> są niscy a grubi.'''|po=20px}} {{tab}}Muskularni mają grube kości, i są grubi a niscy a tłuszczu mają bardzo mało, albowiem miąższość mięśniów ściśniętych z sobą, z powodu znacznéj objętości niedaje miejsca tłuszczowi któryby się pomiędzy nimi mógł usadowić, mięśnie ludzi takich będąc bardzo zwarte a niemogąc się wyciągać, przybierają w grubości, a to najbardziéj w miejscu najodleglejszem od końców czyli pośrodku swéj długości lub szerokości.<br> <br><section end="r211"/> <section begin="r212"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jako tłuści nie wielkie mają mięśnie.'''|po=20px}} {{tab}}Tłuści także bywają niscy i grubi jak wyżéj wzmiankowani muskularni, lecz mają małe mięśnie, skórę ich pokrywa tłuszcz miękki i próżny, to jest pełen powietrza, dla tego to tłuści łatwiéj się utrzymują na wodzie niż mięsiści, którzy mają mniéj powietrza pod skórą.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 8p70iz6ivzshfdyvc6qv5ir08k6jhfr 100 1236015 3708003 2024-11-17T20:13:36Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3708003 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r223"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jakie mięśnie nikną przy rozmaitych ruchach człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Przy zniżaniu lub podnoszeniu ręki, mięsień piersiowy silniej wystepuje, albo niknie, toż samo dzieje się z mięśniami boków podczas przegięć w stronę; ramiona, bok i szyja, najwięcéj mają urozmaicenia w ruchach, więcej niż inne stawy, więcej się też od innych zmieniają; o tém oddzielna będzie księga.<br> <br><section end="r223"/> <section begin="r224"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O mięśniach.'''|po=20px}} {{tab}}Członki młodzieńców niepowinny miéć wydatnych mięśniów, gdyż te są oznaką siły starszych, młodość bowiem nie jest porą dojrzałości siły; wyniosłości członków powinny być mniej lub więcej widoczne, odpowiednio do tego czy mniéj lub więcéj będą wytężone; zawsze zaś mięśnie wytężone, są wypuklejsze i grubsze aniżeli spoczywające, nigdy zaś linije środkowe członków zgiętych nie pozostaną w swéj właściwéj długości.<ref>Tu autor mówi zapewne nie o osiach ale o linijach środkowych powierzchni inaczej bowiem była by to sprzeczność z tém co powiedział w [[Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCV|Rozdziale 205-m]].</ref><br> <br><section end="r224"/> <section begin="r225"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXV.|w=120%|po=20px}} {{tab}}Postać o mięśniach bardzo uwydatnionych będzie bez ruchu. Postać któréj wszystkie mięśnie byłyby bardzo wydatne będzie bez ruchu, niemoże się bowiem poruszyć. póki by jakakolwiek część mięśniów niebyła zwolniona, gdy przeciwległe naprężają członek, te które są luźne, {{korekta|niesą|nie są}} wydatne, te zaś które ciągną uwydatniają się bardzo silnie.<ref>Nie należy tego źle rozumieć, to jest jakoby mięśnie, przeciwległe, głównie działającym, były zupełnie bezczynne, gdyby bowiem tak było, ruch niemiałby sprężystości.{{tab}}(Przypisek tłomacza).</ref><br> <br><section end="r225"/> <section begin="r226"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''W postaciach nagich nie należy mięśniów zbytecznie pokazywać.'''|po=20px}} {{tab}}Nie należy w postaciach nagich pokazywać mięśniów w zupełności, ponieważ to jest i zbyt trudne i brzydkie. Najczęściéj mięśnie widoczne są w téj chwili właśnie kiedy wykonywają ruch, a podczas wykonywania czynności cząstki mięśnia na nim stają się widoczne. Bez wykonywającego się ruchu żadna cząstka mięśnia nie oddziela się wyraźnie.<br> <br><section end="r226"/> <section begin="r227"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXVII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O wyciąganiu się i kurczeniu mięśniów.'''|po=20px}} {{tab}}Mięsień tylny uda większe różnice podczas wyciągania się swego przedstawia, niż jaki kolwiek inny w ciele ludzkiem. Drugi jest stanowiący kark, trzeci jest plecowy, czwarty szyjny, piąty łopatkowy, szósty brzuszny, który zaczyna się pod piersią, a kończy się na kości łonowéj, to się okaże gdy mówić będziemy o wszystkich.<br> <br><section end="r227"/> <section begin="r228"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXVIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Gdzie w człowieku jest ścięgno bez mięśnia.'''|po=20px}} {{tab}}Gdzie przedramię łączy się z dłonią w odstępie czterech palców, od tego połączenia jest ścięgno największe w człowieku, niemające mięśnia, zaczyna się na jednéj z kości {{pp|przedramie|nia}}<section end="r228"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 2u8lxz3ujsvyre2bxc5rvom4abiana4 100 1236016 3708005 2024-11-17T20:16:54Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3708005 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r228"/>{{p|przedramie|nia}}, a kończy na drugiej, ma postać czworoboczną, szerokości około trzech palców, a grube na pół palca, służy zaś tylko do ścisłego spojenia tych dwóch kości przedramienia, aby się nie rozstąpiły.<br> <br><section end="r228"/> <section begin="r229"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXIX.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ośmiu ziarnkach powstających pośród ścięgn w różnych stawach człowieka.'''|po=20px}} {{tab}}Wyradzają się w stawach ludzkich pewne ziarnka kostne stale przywarte do środka ścięgn wiążących niektóre stawy w rodzaju rzepki w stawie kolanowym, w rękach i w stopach jest ich ośm: po jedném w każdém ramieniu, po jedném w kolanie, dwa w każdej stopie, pod pierwszym stawem palca wielkiego licząc od śródstopia, pod starość człowieka stają się one bardzo twardemi.<br> <br><section end="r229"/> <section begin="r230"/>{{c|'''ROZDZIAŁ CCXXX.'''|w=120%|po=20px}} {{c|'''O mięśniu który idzie od piersi aż do łona.'''<ref>W niemieckiem pomiędzy piersią a brzuchem.</ref>|w=120%|po=20px}} {{tab}}Znajduje się jeden mięsień pomiędzy kością łonową a piersią (raczéj kończy się na piersi) który ma ruch potrójny, ponieważ w długości swéj dzieli się na trzy pasy, a to w następny sposób: pierwszym jest mięsień górny, następnie idzie szerokie ścięgno przez cały mięsień, a potém następuje drugi mięsień poniżej poprzedzającego, który łączy się z drugim ściągaczem, następuje trzeci mięsień o trzeciém ściągnie łączącém się z kością łonową. Ten potrójny podział jednego mięśnia utworzony został przez naturę z powodu rozmaitości ruchów jakie człowiek odbywać potrzebuje przy zginaniu się i wyprężaniu, za pomocą tych mięśniów które gdyby były jednoskładowe, bardzo by się zmieniały przy kurczeniu się i wyciąganiu, przy zgięciach i rosprostowaniach tułowia; piękniejszém zaś jest w człowieku, iż mięsień mniej się zmienia podczas ruchu, gdy bowiem mięsień ma się rozciągnąć na dziesięć cali i na tyleż znowu skórczyć wypada po trzy cale na każdą część mięśnia z których każda mało się w postaci swéj zmieniając, mało téż psuje piękność kształtów ciała.<br> <br><section end="r230"/> <section begin="r231"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O największém przekręceniu jakie człowiek wykonać może oglądając się w tył.'''|po=20px}} {{tab}}Przy największém przekręceniu ciała, człowiek pięty po za sobą obaczy a twarz będzie bokiem, a nie bez trudności da się to wykonać, jeżeli się nóg nie zegnie i nie obróci łopatki od strony zgięcia karku, przyczynę tego zwrotu okaże się w anatomii i wskaże które mięśnie wprzód się poruszą, które zaś późniéj.<br> <br><section end="r231"/> <section begin="r232"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O ile ręce mogą się zbliżyć do siebie w tyle.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 29-a.}} {{tab}}Gdy ręce w tył założemy łokcie niewięcéj się zbliżą ku sobie jak tyle, że najdłuższe palce jednéj ręki dojdą do wierzchołka łokcia drugiej czyli, iż największe zbliżenie jakie mieć mogą łokcie w tyle stanowić będą biodra, taki téż będzie odstęp od łokcia, do końca najdłuższego palca, a ręce w ten sposób utworzą kwadrat zupełny. A gdy skrzyżujemy ręce na piersiach tak iż łokcie natrafią na liniję środkową tułowia, łokcie z ramionami barkami utworzą trójkąt równoboczny.<br> <br><section end="r232"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> g3nzqualps99nqd7oz2ums74cthzln1 100 1236017 3708008 2024-11-17T20:21:32Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3708008 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r232"/>{{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 30-a. Fig. 31-a.}}<section end="r232"/> <section begin="r233"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jak okazać, siłę człowieka wymierzającego uderzenie.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 32-a.}} {{tab}}Gdy człowiek zamierza uczynić, silny ruch, wygina się i odwraca w stronę przeciwną tej w którą ma uderzyć, a to z możliwą dlań siłą którą wymierza ruchem zbiorowym (domyśleć się wielu mięśniów) na przedmiot upodobany.<br> <br><section end="r233"/> <section begin="r234"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O sile złożonéj człowieka, a najprzód o sile ramion.'''|po=20px}} {{tab}}Mięśnie poruszające większą kość ręki podczas wyprężania i zginania<ref>Mowa tu o stawie łokciowym i o kości łokciowej która jest większą z dwóch kości przedramienia.</ref> przyczepiają się około połowy długości kości zwanéj pomocniczą (promieniowa) na przeciwko siebie, tak, iż zewnątrz są te które prostują rękę, {{korekta|wewnątz|wewnątrz}} zaś te które ją zginają. Czy człowiek ma więcej siły do ciągnienia niż do popychania, okaże się to w 9-éj ''de ponderibus'' gdzie powiedziano: Z ciężarów jednakowéj wagi, ten wyda się większym, który będzie daléj odsunięty od wierzchołka (środka) równowagi. Gdybyśmy mieli dwa mięśnie ''N B'' i ''N C'' jednakowéj siły, mięsień wewnętrzny ''N C'', silniejszym będzie od zewnętrznego ''N B'', ponieważ jest przyczepiony do kości ''E'' to jest w miejscu bardziej odległém od wierzchołka łokcia ''A'' niż ''B'', które jest po nad wierzchołkiem, tak się twierdzenie rozwiązuje. Lecz ta siła jest prostą, niezłożoną<section end="r234"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 1wnb2k2bepx67redy0cw1s46xzcx3ih 3708009 3708008 2024-11-17T20:24:02Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3708009 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r232"/>{{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 30-a. Fig. 31-a.}}<section end="r232"/> <section begin="r233"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXIII.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Jak okazać, siłę człowieka wymierzającego uderzenie.'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 32-a.}} {{tab}}Gdy człowiek zamierza uczynić, silny ruch, wygina się i odwraca w stronę przeciwną téj w którą ma uderzyć, a to z możliwą dlań siłą którą wymierza ruchem zbiorowym (domyśleć się wielu mięśniów) na przedmiot upodobany.<br> <br><section end="r233"/> <section begin="r234"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXIV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O sile złożonéj człowieka, a najprzód o sile ramion.'''|po=20px}} {{tab}}Mięśnie poruszające większą kość ręki podczas wyprężania i zginania<ref>Mowa tu o stawie łokciowym i o kości łokciowéj która jest większą z dwóch kości przedramienia.</ref> przyczepiają się około połowy długości kości zwanéj pomocniczą (promieniowa) na przeciwko siebie, tak, iż zewnątrz są te które prostują rękę, {{korekta|wewnątz|wewnątrz}} zaś te które ją zginają. Czy człowiek ma więcéj siły do ciągnienia niż do popychania, okaże się to w 9-éj ''de ponderibus'' gdzie powiedziano: Z ciężarów jednakowéj wagi, ten wyda się większym, który będzie daléj odsunięty od wierzchołka (środka) równowagi. Gdybyśmy mieli dwa mięśnie ''N B'' i ''N C'' jednakowéj siły, mięsień wewnętrzny ''N C'', silniejszym będzie od zewnętrznego ''N B'', ponieważ jest przyczepiony do kości ''E'' to jest w miejscu bardziéj odległém od wierzchołka łokcia ''A'' niż ''B'', które jest po nad wierzchołkiem, tak się twierdzenie rozwiązuje. Lecz ta siła jest prostą, niezłożoną<section end="r234"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> mmn0aihzypa99mee1ol9qr2vstlbme8 100 1236018 3708011 2024-11-17T20:26:48Z Wieralee 6253 /* Przepisana */ 3708011 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wieralee" /></noinclude><section begin="r234"/>o jakiéj chcielibyśmy mówić, okażemy to zaraz, złożona siła jest wtedy, gdy przy wykonywaniu ruchu jakiegokolwiek rękoma łączy się z nim ciężar człowieka i siła nóg, jak naprzykład przy ciagnieniu i popychaniu, gdy do siły rak dodamy ciężar ciała i siłę grzbietu i nóg rozstawionych jak kiedy z dwóch ludzi, jeden i ten sam słup, jeden ciągnie, drugi pcha.<br>{{Skan zawiera grafikę|Fig. 33-a.}} <br><section end="r234"/> <section begin="r235"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXV.|w=120%|po=20px}} {{c|'''Kiedy człowiek wywiera większą siłę, czy przy ciągnieniu czy przy popychaniu?'''|po=20px}} {{Skan zawiera grafikę|opis=Fig. 34-a. Fig. 35-a.}} {{tab}}Daleko większą siłę wywiera człowiek w ciągnieniu niż w popychaniu, albowiem przy ciągnieniu człowieka dokłada siłę mięśniów ręki, które są do ciągnienia stworzone a nie do pehania, ponieważ gdy ręka jest wyprostowana, mięśnie prostujące łokieć nie mogą być wcale czynne, nie więcéj jak kiedy człowiek barkiem oprze się o przedmiot który chce z miejsca poruszyć, przy którym to ruchu działają jedynie mięśnie prostujące zgięte plecy i nogi, więc znajdujące się na udzie i łydce, tak tedy przy ciągnieniu, dokłada się jeszcze siła ramienia: potężne wyprężenie nóg i grzbietu, wraz z tułowiem człowieka i ukośném jego położeniem, przy popychaniu znajdujemy toż samo oprócz siły ramion, ręka bowiem wyprężona bez ruchu nie jest niczem więcéj jak kawałem drewna wstawionym pomiędzy bark i przedmiot popychany.<br> <br><section end="r235"/> <section begin="r236"/>{{c|ROZDZIAŁ CCXXXVI.|w=120%|po=20px}} {{c|'''O członkach podczas zgięcia i co się dzieje z ciałem pokrywającém zgięcia.'''|po=20px}} {{tab}}Ciało pokrywające stawy i inne części kości powiększa lub zmniejsza objętość swą, w miarę tego jak członki się zginają lub prostują, powiększa objętość tedy wewnątrz kąta utworzonego przez zgięcie stawu, zmniejsza zaś i wyciąga po stronie zewnętrznéj kąta zgięcia, środkowy punkt pomiędzy kątém wklęsłym i wypukłym, przyczynia się do tego powiększenia lub zmniejszenia objętości, a to mniéj w częściach odleglejszych od kąta zgięcia, więcéj zaś w bliższych.<br> <br><section end="r236"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> m6tokxek0nsmewkw9pje48xi3u4jfzx 0 1236019 3708012 2024-11-17T20:28:05Z Wieralee 6253 n 3708012 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXIV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=49 to=49 onlysection="r163"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r163]] afkfp1bfd1p308816df6zum8o4q7qcr 0 1236020 3708013 2024-11-17T20:28:43Z Wieralee 6253 n 3708013 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=49 to=49 onlysection="r164"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r164]] 92osblnv2fhvka2lzcotrghc9vcbntg 0 1236021 3708014 2024-11-17T20:29:42Z Wieralee 6253 n 3708014 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXIV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXVI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=49 to=50 onlysection="r165"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r165]] 60km9jbzcmg2b7ivnnq6vof43exz7xm 0 1236022 3708015 2024-11-17T20:33:04Z Wieralee 6253 n 3708015 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXVII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=50 to=50 onlysection="r166"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r166]] soe1vk26u7eo5uutyidkqg4huqsn0ho 0 1236023 3708016 2024-11-17T20:33:27Z Wieralee 6253 n 3708016 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=50 to=50 onlysection="r167"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r167]] em1ova98bf03zpna0ed73qvauhj3o1a 0 1236024 3708017 2024-11-17T20:34:04Z Wieralee 6253 n 3708017 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXVII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXIX }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=50 to=50 onlysection="r168"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r168]] mhu58fv2p4ts8mnpiu0q8wp335prouh 0 1236025 3708018 2024-11-17T20:36:19Z Wieralee 6253 n 3708018 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXVIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXX }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=50 to=50 onlysection="r169"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r169]] rqo042vyregqfmqe5ykcrwwfh3nyn3g 0 1236026 3708019 2024-11-17T20:37:15Z Wieralee 6253 n 3708019 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=50 to=50 onlysection="r170"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r170]] o4wohe5ugq1a5z0s2olez19oy5ufjv3 3708020 3708019 2024-11-17T20:37:34Z Wieralee 6253 poprawa linków 3708020 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=51 to=51 onlysection="r170"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r170]] kwtxc9nlbsem7lv4u3q6le7hrckfjcu 0 1236027 3708021 2024-11-17T20:37:56Z Wieralee 6253 n 3708021 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=51 to=51 onlysection="r171"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r171]] ta7kri7jvr4jrrd3xprj616nnrbkrf5 0 1236028 3708022 2024-11-17T20:38:15Z Wieralee 6253 n 3708022 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=51 to=51 onlysection="r172"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r172]] lqwa2yb82m5mog9nx97pklho9mwiha1 0 1236029 3708023 2024-11-17T20:38:52Z Wieralee 6253 n 3708023 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXIV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=51 to=51 onlysection="r173"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r173]] td79gteyexfjnk9gui8l73wkwhdkjhj 0 1236030 3708024 2024-11-17T20:39:24Z Wieralee 6253 n 3708024 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=51 to=51 onlysection="r174"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r174]] fwe5kr4q6i656da8exwnk2zbx2156ek 0 1236031 3708025 2024-11-17T20:40:16Z Wieralee 6253 n 3708025 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXIV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXVI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=52 to=52 onlysection="r175"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r175]] gahd2quocp7f0ewkig2emkbol9d37rl 0 1236032 3708026 2024-11-17T20:40:49Z Wieralee 6253 n 3708026 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXVII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=52 to=52 onlysection="r176"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r176]] fbjo8wo7d9fn66iassv3qazbh2g04h5 0 1236033 3708027 2024-11-17T20:41:10Z Wieralee 6253 n 3708027 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=52 to=52 onlysection="r177"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r177]] ez64wytpvagvl5uevke0uhqg6hqhsk7 0 1236034 3708028 2024-11-17T20:41:47Z Wieralee 6253 n 3708028 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXVII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXIX }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=52 to=52 onlysection="r178"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r178]] bu9qtfj60b9fmu32p5itcrzx6boavzf 0 1236035 3708029 2024-11-17T20:42:44Z Wieralee 6253 n 3708029 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXVIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXX }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=53 to=53 onlysection="r179"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r179]] 5lil1ybvw5p8rpbksmoddhqt2e6yelu 0 1236036 3708030 2024-11-17T20:43:15Z Wieralee 6253 n 3708030 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=53 to=53 onlysection="r180"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r180]] gax56d9q1b9eych8cr9tb6xtp6v27hj 0 1236037 3708031 2024-11-17T20:43:32Z Wieralee 6253 n 3708031 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=53 to=53 onlysection="r181"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r181]] 4m0je9oqzp75z18867ycxdq1stb61op 0 1236038 3708032 2024-11-17T20:44:18Z Wieralee 6253 n 3708032 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=53 to=54 onlysection="r182"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r182]] 1vftseuue3ixivkimhoyu0u4hol4xv3 0 1236039 3708033 2024-11-17T20:44:44Z Wieralee 6253 n 3708033 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=54 to=54 onlysection="r183"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r183]] ag6h44e7xu7hnw6rst96gdzpiua0owb 0 1236040 3708034 2024-11-17T20:45:09Z Wieralee 6253 n 3708034 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=54 to=54 onlysection="r184"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r184]] eh7sobqaemtx8eh2gzqbbo0ie0fkgqk 0 1236041 3708035 2024-11-17T20:45:29Z Wieralee 6253 n 3708035 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=54 to=54 onlysection="r185"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r185]] 6cuofvx2w7xe3da71q1lub0kjp1tqbf 0 1236042 3708036 2024-11-17T20:45:57Z Wieralee 6253 n 3708036 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=54 to=54 onlysection="r186"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r186]] ibqodw7dnyf4qrs8lq05ytf4s6hi4kb 0 1236043 3708037 2024-11-17T20:49:40Z Wieralee 6253 n 3708037 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=54 to=54 onlysection="r186"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r186]] lxb58pwtatm4n0pk3re35dfgur6loq7 3708039 3708037 2024-11-17T20:58:34Z Wieralee 6253 poprawa linków 3708039 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=55 onlysection="r187"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r187]] ngdlhfa0fwq13v1bxck4lj5bs6lwzty 3708040 3708039 2024-11-17T20:59:22Z Wieralee 6253 przypisy 3708040 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=55 onlysection="r187"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r187]] 3pvctzmtbxwh3f4dkh6d0iyivz2w77u 0 1236044 3708043 2024-11-17T21:01:16Z Wieralee 6253 n 3708043 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIX }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=55 onlysection="r188"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r188]] plgk43o0sy0n3cgi7k56ui4nj5p1zo8 0 1236045 3708044 2024-11-17T21:02:36Z Wieralee 6253 n 3708044 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLC }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=56 onlysection="r189"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r189]] aw7tgsdu8ofmz5tw2vwa2wcfq6pmn1w 3708062 3708044 2024-11-17T21:09:33Z Wieralee 6253 [[WS:Narzędzia/disFixer|poprawa przek.]] 3708062 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXVIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXC }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=56 onlysection="r189"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r189]] 00kq2a2daxk7mg6lwahow690fi6lay1 0 1236046 3708047 2024-11-17T21:04:53Z Wieralee 6253 n 3708047 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLCI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=56 onlysection="r190"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r190]] nhml3qjw8s2hknozft5161w3zotge96 3708052 3708047 2024-11-17T21:09:05Z Wieralee 6253 Wieralee przeniosła stronę [[Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLC]] do [[Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXC]]: błąd w adresie strony 3708047 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLCI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=56 onlysection="r190"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r190]] nhml3qjw8s2hknozft5161w3zotge96 3708064 3708052 2024-11-17T21:10:53Z Wieralee 6253 poprawa linków 3708064 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CLXXXIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=55 to=56 onlysection="r190"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r190]] ecuxg5twji904nh7efz0n6ygrk6hgft 100 1236047 3708048 2024-11-17T21:05:04Z Fallaner 12005 nowa strona 3708048 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>swoje morderstwo. Ach, Matko najukochańsza! jakżebyśmy śmieli nazywać się dziećmi Twojemi, gdybyśmy zapomnieli o tem przykazaniu Syna Twego Boskiego, który kazał nam modlić się za nieprzyjacioły nasze, mówiąc: „Módlcie się za nieprzyjaciół waszych; czyńcie dobrze tym, którzy was prześladują“; zanosimy więc modlitwy i za nimi, za wszystkimi bez wyjątku, ktokolwiekby oni byli i jakąkolwiekby nam krzywdę wyrządzili. Przebaczamy im wszystkie winy, jako pragniemy, żeby i Ojciec niebieski przebaczył nam nasze przewinienia. A w końcu, o Pani świata, Królowo nieba i ziemi! Matko Kościoła tryumfującego, wojującego i cierpiącego, całem sercem i całą duszą błagamy Cię za duszami w czyśćcu zostającemi, i na wybawienie ich ofiarujemy to nasze nabożeństwo i w ciągu jego otrzymane odpusty.<br> {{tab}}Składając dziękczynienia i zanosząc do tronu Twego o przenajświętsza Pani! {{errata|ochotnie|ostatnie}} proźby nasze, — jakież dołączymy postanowienia? O modlitwach na przyszłość stałych, wytrwałych, o miłości serdecznej do Ciebie, o Matko {{kor|nejmilsza!|najmilsza!}} o lepszem urządzeniu życia naszego, o ścisłem zachowaniu przykazań Bożych, o gorliwem wypełnianiu obowiązków stanu, o wzajemnej ku sobie miłości bratniej i o względności na ułomności ludzkie, mamyż wspominać? W ciągu tego miesiąca już wielokrotnie takowe czyniliśmy i zapisaliśmy na sercach naszych! Więc cóż złożymy u stóp Maryi, w upominku naszéj miłości w tym dniu ostatnim? Ach! najmilsi w Chrystusie Bracia i Siostry! niezawodnie, że nic milszego Jej sercu, nic od Niej pożądańszego nie będziem<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 3cdv6seffz3fzmszorit2zi3f8j3o6v 100 1236048 3708051 2024-11-17T21:07:11Z Fallaner 12005 nowa strona 3708051 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>mogli uczynić, nad postanowienie, że już odtąd lepiej będziem pamiętali o duszy swojej, o jej życiu przyszłem i o tej chwili, od której zależy wieczność cała. Matka Boża tyle poniosła cierpień, Syna swego Boskiego ofiarowała dla zbawienia duszy naszej, a my nawet i myśleć o Niej nie chcemy. Myślimy o wszystkiem, pamiętamy o wszystkiem, a o tem co nas najbardziej powinno obchodzić, o tej jedynej naszej duszy, tak myślimy, jakbyśmy jej w sobie wcale nie czuli, i tak żyjemy, jakby życie nasze miało się kończyć z tem życiem.<br> {{tab}}II. Pamięć o życiu przyszłem zwykle nas trwogą przejmuje i nieradzi nawet jesteśmy wszystkiemu temu, co nam ją przypomina. Wynika to ztąd głównie, że się jej obawiamy, a obawiamy się dlatego, że nie spodziewamy się szczęśliwej. Więc chociaż wiemy, że nastąpi, odsuwamy wszelką myśl o niej i tylko wtedy już o niej myślimy i wkońcu jej pragniemy, kiedy świat cały dla nas się zamknie, kiedy wszyscy ludzie od nas się odwrócą, kiedy dusza nasza rozbita i serce zranione nie widzi wokoło siebie nic, zgoła nic, coby mu nawet ulgę przynieść mogło, wtedy, ach! niestety, dopiero wtedy człowiek zaczyna szczerze myśleć o Bogu i pragnie już końca, nie życia, ale gorszej od śmierci męki w tem życiu. Pokaleczony, zniechęcony, nie widząc dla siebie na ziemi przytułku, wprasza się do tej wieczności krainy. A jednak czyż wypada czekać, ażby gorzkie rozczarowanie zmuszało nas do myśli o Bogu, o wieczności, o niebie? Takie rozbicie dowodzi tylko, że człowiek zbytnio się był przywiązał do świata, i że Pan Bóg musiał na<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> axp7aiut8lcij3ntet8ku41pk7kpboj 100 1236050 3708061 2024-11-17T21:09:23Z Fallaner 12005 nowa strona 3708061 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>niego te wszystkie boleści i zawody dopuścić, żeby go zmusić do pamięci o sobie. Mamyż na to czekać? Czyż nie lepiej uniknąć tego rozbicia, tej katuszy, tego niemal już na ziemi piekła, myśląc zawsze o wieczności i przez to już samo usuwać od siebie to wszystko, co może nam ją uczynić nieszczęśliwą. Niebo, to nasza ojczyzna, którą Bóg przeznaczył na wieczne życie dla człowieka, a człowiek o tej ojczyźnie niebieskiej i myśleć nie chce. Tu na ziemi, wygnaniec wzdycha do ziemskiej ojczyzny, i nieraz umiera z tęsknoty za nią. A tam w niebie nigdy ani łza nie spłynie, serce nigdy nie zaboli. Owszem, na wieki, bez końca błogość i szczęście zupełne. Godziż się więc o tej niebieskiej ojczyźnie nie pamiętać, zwłaszcza że sama myśl o niej jest zbawienną, bo usposabia nas do takiego życia, że możemy się spodziewać szczęśliwej? Owóż złóżmy u stóp Matki Bożej postanowienie, że odtąd dzień żaden nie przeminie bez myśli o tem, że dusza nasza tu na ziemi jest tylko pielgrzymem ku niebu, w {{errata|więzienie|więzieniu}} ciała tego ujęta; że każdego dnia przy wieczornych pacierzach, na pamiątkę odbytego teraz nabożeństwa do Matki Bożej, robiąc obrachunek z czasu, z odbytej w ciągu dnia drogi, pomyślimy sobie: już bliżej, już bliżej jesteśmy nieba, ojczyzny naszej, i tem bardziej powinniśmy myśleć o niej.<br> {{tab}}III. Skrzynecki, co życiem swem pobożnem przypomniał naszym czasom dawnych polskich bohaterów, którzy w obozach i w pochodzie na nieprzyjaciela odmawiali różaniec święty, w imieniu Maryi wroga gromili, i z Jej imieniem w ustach, życie swe na polu bitwy za-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 3l7c36jgucndezaosr3t7fh4ucx70gh 100 1236051 3708065 2024-11-17T21:10:59Z Fallaner 12005 nowa strona 3708065 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>mieniali na życie w niebie, ten wódz nasz i bohater chrześcijański był wielkim czcicielem Matki Bożej. Kiedy już umierał, w ostatniej chwili, słysząc dzwony krakowskie wzywające pobożnych do pacierzy za umarłych, ostatnim wysiłkiem podniósł się, ukląkł, mówiąc do otaczających: „Dzwonią na Anioł Pański“ i po odmówieniu tych pacierzy schylił się i z imieniem Maryi życie na ziemi zakończył. Spokojny i pełen nadziei, odniósłszy tyle zwycięstw nad nieprzyjaciołmi, umiał zawsze zwyciężać i siebie samego; zawsze myślał o duszy swojej, o życiu przyszłem, i dlatego Bóg mu dał taką śmierć szczęśliwą, że nie była prawie śmiercią, lecz przejściem do wieczności. Naśladujmy i my naszych bohaterów, a i nam niestraszną będzie chwila ostatnia; myślmy o wieczności, która nas czeka; myślmy o duszy naszej, na którą w niebie nasza Matka wygląda. A teraz, kończą nasze nabożeństwo majowe do Matki Bożej, naszego nabożeństwa do Niéj serdecznego nigdy nie kończmy, abyśmy je do grobowej deski pielęgnując w duszach naszych, a tu na ziemi chwałę Maryi rozkrzewiając, Jej chwały w niebie uczestnikami się stali. Dlatego błagając najpokorniej Matkę naszą niebieską, aby nasze nabożeństwo na Jej cześć odbyte łaskawie przyjąć raczyła, prośmy, aby wzięła w szczególną opiekę i dusze nasze, teraz i na zawsze i w godzinę śmierci naszej i na całą wieczność. O Matko nasza! Tobie polecamy ciało, duszę, życie, śmierć i wieczność naszą. Amen.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 220ai2w05a9w3fiup7x1zyf7gi3x59z 0 1236052 3708066 2024-11-17T21:11:47Z Wieralee 6253 n 3708066 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXC |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=56 to=56 onlysection="r191"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r191]] hbrdmgng5hwut42yztc0igzwaagdzet 100 1236053 3708068 2024-11-17T21:12:35Z Fallaner 12005 nowa strona 3708068 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{tab}}[[Plik:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej P155 initial V.jpg|15px]]. {{f*|Módl się za nami Święta Boża Rodzicielko.|w=85%}}<br> {{tab}}[[Plik:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej P155 initial R.jpg|15px]]. {{f*|Abyśmy się stali godnemi obietnic Pana Chrystusowych.|w=85%}}<br> {{c|{{roz|Módlmy si}}ę:|przed=1em|po=1em}} {{tab}}O przenajświętsza Matko Boża i Matko nasza! na której chwałę odbyte nabożeństwo majowe dziś za łaską Bożą kończymy, racz przyjąć łaskawie to, na co przy nieudolności naszej przez ten czas na cześć Twoją zdobyć się mogliśmy. O Pani nasza i szczególna Opiekunko! co dzień przez miesiąc stroiliśmy Twój ołtarz kwiatami, dziś składamy na nim serca nasze, prosząc Cię, abyś je w ofierze przyjąć raczyła i dopomogła nam, dzieciom Twoim, abyśmy Ci odtąd co wieczór taką serc naszych ofiarę ponawiając, a w godzinę śmierci naszej powtórzywszy ją u nóg Twoich w niebie, w wiecznej chwale na wieki ją utrwalili. O Pani! o Matko! o pociecho i nadziejo nasza! Amen.<br><br> {{tab}}''Zdrowaś Maryo,'' za duszę matki tego, który tę książeczkę ułożył i który o to odprawiających z téj książeczki nabożeństwo do Matki Bożej, prosi pokornie.<br> {{-=-|30px|przed=1em|po=2em}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ahkln48b852u8j8wp4t630hy55pewsw 0 1236054 3708071 2024-11-17T21:15:03Z Wieralee 6253 n 3708071 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=56 to=56 onlysection="r192"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r192]] cen7lajemv829gmolgd1vwwtqx8kv63 0 1236055 3708072 2024-11-17T21:15:32Z Fallaner 12005 nowa strona 3708072 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor= Edward Nowakowski |tytuł= Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= Dzień 31: Zakończenie majowego nabożeństwa w dziękczynieniach, proźbach i postanowieniach |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Dzień 30 |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania Loretańska |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="145" fromsection="Dzień 31" to="151" /> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Edward Nowakowski}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|31]] 0aggep9f1hgn9sl4rrixu4e901ydtzj 0 1236056 3708073 2024-11-17T21:15:50Z Wieralee 6253 n 3708073 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCIV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=56 to=56 onlysection="r193"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r193]] 4mtv9hhm8tqj2f1mgj53tj1kxdoc7c3 0 1236057 3708074 2024-11-17T21:16:13Z Wieralee 6253 n 3708074 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=56 to=56 onlysection="r194"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r194]] 05pvbmgb9fjf95amlxhna50ris70t9a 0 1236058 3708076 2024-11-17T21:17:27Z Wieralee 6253 n 3708076 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCIV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=56 to=56 onlysection="r195"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r195]] 3icknd83dsz9e1sk2haj5c7kxjodngt 0 1236059 3708077 2024-11-17T21:18:22Z Wieralee 6253 n 3708077 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=56 to=57 onlysection="r196"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r196]] im8of17rswqpw44c9dbin8xcnsf0jl7 0 1236060 3708079 2024-11-17T21:19:56Z Wieralee 6253 n 3708079 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=57 to=57 onlysection="r197"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r197]] ixerv8ez15mxgb3jxjywt9fw3rdzptm 0 1236061 3708080 2024-11-17T21:33:44Z Fallaner 12005 nowa strona 3708080 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor= = |tłumacz = |tytuł= Litania o Sercu Najświętszej Panny Maryi |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= Dzień 11: Najświętsza Panna znajduje P. Jezusa w Kościele |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Modlitwa św. Bernarda |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="156" fromsection="Litania2" to="158" tosection="Litania2"/> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Anonimowy}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Litania o Sercu NP. Maryi]] [[Kategoria:Litanie|Litania o Sercu NP. Maryi]] [[Kategoria:Modlitwy do Maryi|Litania o Sercu NP. Maryi]] a6uey4fxhhebvlmo3ol1wlwduslxu7w 3708083 3708080 2024-11-17T21:45:59Z Fallaner 12005 int. 3708083 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor = |tłumacz = |tytuł= Litania o Sercu Najświętszej Panny Maryi |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= Dzień 11: Najświętsza Panna znajduje P. Jezusa w Kościele |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Modlitwa św. Bernarda |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="156" fromsection="Litania2" to="158" tosection="Litania2"/> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Anonimowy}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Litania o Sercu NP. Maryi]] [[Kategoria:Litanie|Litania o Sercu NP. Maryi]] [[Kategoria:Modlitwy do Maryi|Litania o Sercu NP. Maryi]] i9tvs5ehoybnb7xgqs2nvr0blum3rgt 3708086 3708083 2024-11-17T21:47:21Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708086 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor = |tłumacz = |tytuł= Litania o Sercu Najświętszej Panny Maryi |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Modlitwa św. Bernarda |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="156" fromsection="Litania2" to="158" tosection="Litania2"/> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Anonimowy}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Litania o Sercu NP. Maryi]] [[Kategoria:Litanie|Litania o Sercu NP. Maryi]] [[Kategoria:Modlitwy do Maryi|Litania o Sercu NP. Maryi]] fcx5eyb1xgkhe4mwpcv6m4deer2idzw 100 1236062 3708081 2024-11-17T21:42:13Z Fallaner 12005 nowa strona 3708081 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{| |width=500| {{f|Pozwól o Panie, aby burze zniszczenie przynoszące, przez urodzajne pola przeciągały bez szkody,|wys=32px}} {{f|Pozwól o Panie, aby na odgłos grzmotów i piorunów, grzesznik zatwardziały wspomniał na sąd ostateczny i do pokuty się przygotował,|wys=32px}} {{f|Daj Panie, aby robotnicy w polu na Twoją obecność pamiętali i od wszelkiego grzechu się strzegli,|wys=32px}} {{f|Pozwól o Panie, abyśmy na widok kwiatów i płodów ziemi, powzięli mocne przedsięwzięcie cnotami duszę nasze przyozdobić, i ze skutków tych cnót się cieszyli,|wys=32px}} {{f|Daj Panie, abyśmy na widok wszelkich roślin Twoją dobroć rozpamiętywali i do wdzię czności wielkiej pobudzeni byli,|wys=32px}} {{f|Pozwól Panie, abyśmy na widok złych chwastów, wspomnieli na własne grzechy i wszystko złe z serc naszych starali się wykorzenić,|wys=32px}} {{f|Daj Panie, abyśmy się zawsze więcej o pokarm duchowny, jak o chleb powszedni starali.|wys=32px}} {{f|Daj Panie, abyśmy tak ziemskiemi dobrami władali, iżbyśmy na dobra niebieskie zasłużyli.|wys=32px}} {{f|Pozwól Panie, abyśmy się nadzieją cieszyli, cierpliwemi byli w kłopotach, a w modlitwie byli wytrwali..|wys=32px}} |{{klamra2|22}} | {{F|width=25px|style=height:210px;position:relative;| {{F|style=position:absolute;bottom:40;|width=25px| {{obrót|{{roz|Ciebie&nbsp;prosimy,&nbsp;wysłuchaj&nbsp;nas&nbsp;Panie.}}|90}} }} }} |}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> o4a69ppnlnshwvyuojkyrnih1qvgs5t 3708088 3708081 2024-11-17T21:52:09Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708088 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{| |width=500| {{f|Pozwól o Panie, aby burze zniszczenie przynoszące, przez urodzajne pola przeciągały bez szkody,|wys=32px}} {{f|Pozwól o Panie, aby na odgłos grzmotów i piorunów, grzesznik zatwardziały wspomniał na sąd ostateczny i do pokuty się przygotował,|wys=32px}} {{f|Daj Panie, aby robotnicy w polu na Twoją obecność pamiętali i od wszelkiego grzechu się strzegli,|wys=32px}} {{f|Pozwól o Panie, abyśmy na widok kwiatów i płodów ziemi, powzięli mocne przedsięwzięcie cnotami duszę nasze przyozdobić, i ze skutków tych cnót się cieszyli,|wys=32px}} {{f|Daj Panie, abyśmy na widok wszelkich roślin Twoją dobroć rozpamiętywali i do wdzię czności wielkiej pobudzeni byli,|wys=32px}} {{f|Pozwól Panie, abyśmy na widok złych chwastów, wspomnieli na własne grzechy i wszystko złe z serc naszych starali się wykorzenić,|wys=32px}} {{f|Daj Panie, abyśmy się zawsze więcej o pokarm duchowny, jak o chleb powszedni starali.|wys=32px}} {{f|Daj Panie, abyśmy tak ziemskiemi dobrami władali, iżbyśmy na dobra niebieskie zasłużyli.|wys=32px}} {{f|Pozwól Panie, abyśmy się nadzieją cieszyli, cierpliwemi byli w kłopotach, a w modlitwie byli wytrwali..|wys=32px}} |{{klamra2|22}} | {{F|width=25px|style=height:280px;position:relative;| {{F|style=position:absolute;bottom:40;|width=25px| {{obrót|{{roz|Ciebie&nbsp;prosimy,&nbsp;wysłuchaj&nbsp;nas&nbsp;Panie.}}|90}} }} }} |}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 5g720wnbicucc53k46f8ppmwjvcewlt 100 1236063 3708082 2024-11-17T21:45:09Z Fallaner 12005 nowa strona 3708082 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{f|Zachowaj nas Panie, nietylko od szkód doczesnych ale jeszcze bardziej ratuj nas od wiecznego złego, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.|wys=32px}} {{f|Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.|wys=32px}} {{f|Baranku Boże, który gładzisz grzechy świata wysłuchaj nas Panie.|wys=32px}} {{f|Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata zmiłuj się nad nami.|wys=32px}} {{c|{{roz|Módlmy si}}ę:|przed=1em|po=1em}} {{tab}}O Panie Boże mój! Wierzymy mocno, że Ty wszechmogący, niewysłowienie mądry i święty jesteś. Niechże się z nami stanie według Twojej świętej woli, bo Tobie tylko jednemu wiadomo, co dla naszego ciała i duszy potrzeba. Twojej Opatrzności oddajemy wszystko, Twojej miłości polecamy wszystko, w Twojem miłosierdziu nadzieje nasze pokładamy. Chociaż niegodni czujemy się Twojej łaski, Tyś jednak nas do tych czas tylu dobrodziejstwami obsypał, że i na teraz z zupełną ufnością los nasz Twojej świętej pieczy oddajemy. Przebacz nam Panie wszystkie grzechy nasze, wyniszcz wszystko złe w nas, byśmy Tobie po wszystkie dni nasze wiernie i z całego serca służyć mogli. A po skończeniu żywota naszego, byśmy przy Tobie szczęście i zbawienie wieczne znaleźli. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.<br> {{tab}}Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa niechaj zawsze będzie z nami. Amen.<br><br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> aydewxjzkcht5i0hbxpyr5n6e903b84 0 1236064 3708087 2024-11-17T21:50:20Z Fallaner 12005 nowa strona 3708087 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor= = |tłumacz = |tytuł= Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania o Sercu NP. Maryi |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Bądź pozdrowiona Panienko Marya |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="158" fromsection="Litania3" to="161" /> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Anonimowy}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych]] [[Kategoria:Litanie|Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych]] pf99k0swvtohcyh5305risrpdexq8gb 3708089 3708087 2024-11-17T21:52:31Z Fallaner 12005 lit. 3708089 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu |autor = |tłumacz = |tytuł= Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych |pochodzenie = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej |podtytuł= |wydawca= |druk=Drukarnia Władysława L. Anczyca i Spółki |rok wydania= 1883 |miejsce wydania=Kraków |źródło=[[commons:file:PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf|Skany na Commons]] |strona indeksu=PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf |poprzedni = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Litania o Sercu NP. Maryi |następny = Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/Bądź pozdrowiona Panienko Marya |inne = {{całość|Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej/całość|epub=nie}}<br />{{epub}} }} {{JustowanieStart}} <pages index="PL Edward Nowakowski-Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajśw. Matce Bożej Królowej Korony Polskiej.pdf" from="158" fromsection="Litania3" to="161" /> {{JustowanieKoniec}} {{TekstPD|Anonimowy}} [[Kategoria:Wianeczek z kwiatków majowych uwity na cześć i chwałę Przenajświętszej Matce Bożej Królowej Korony Polskiej|Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych]] [[Kategoria:Litanie|Litania o błogosławieństwo dla płodów polnych]] 8lsyq9l1gide9zay6n3sn5fzrtdh2i0 0 1236065 3708090 2024-11-17T21:58:03Z Wieralee 6253 n 3708090 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCIX }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=57 to=57 onlysection="r198"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r198]] bwlvjmur0p6avchhg9quvnx89336nvy 0 1236066 3708091 2024-11-17T21:59:10Z Wieralee 6253 n 3708091 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CC }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=57 to=57 onlysection="r198"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r198]] aippyqnv7u2us84fcnuvqptlrpr7bn1 3708092 3708091 2024-11-17T21:59:32Z Wieralee 6253 poprawa linków 3708092 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCVIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CC }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=57 to=57 onlysection="r199"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r199]] sx4xjisvnueyg6z2w32yu45co1eq6ad 100 1236067 3708093 2024-11-17T21:59:36Z Fallaner 12005 nowa strona 3708093 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude>{{c|'''Pieśni do N. P. Maryi.'''|w=200%}} {{-=-|50px|przed=2em|po=2em}} {{c|'''I'''|przed=1em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|B}}ądź pozdrowiona Panienko Marya Ciebie wzywają wszyscy grzeszni i ja, :Boś Ty jest Matką Synowi Bożemu, :A ztąd pociechą każdemu grzesznemu. Do Ciebie Panno my grzeszni wołamy, Łzy wylewając, serdecznie wzdychamy, :Ratuj nas ratuj w tym naszym frasunku, :Niechaj doznamy Twojego ratunku. Bo nieprzyjaciel na to się usadził, By sługi Twoje z ojczyzny wygładził, :Przyczyń się Panno, a Twoją obroną :Pokaż łaskę Twą nad Polską koroną. Polska korona srodze utrapiona, Niechaj nie będzie nigdy opuszczona, :Z Twojej opieki przeważnej przyczyny, :Syn Twój kochany niech odpuści winy. Grzechy to nasze słusznie zasłużyły, Plagę tak wielką na się sprowadziły, :Niechże już koniec tego utrapienia :Będzie o Panno, zażyj użalenia, Niech nam na pomoc przybędą posłowie, Ku nam przychylni święci aniołowie, :Niech nas już dojdzie, szczęśliwa nowina: :Macie już pokój od mojego syna. </poem><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> hu9xl7s207hjwvb80rfqb4dssuv4qrm 0 1236068 3708094 2024-11-17T22:00:27Z Wieralee 6253 n 3708094 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CXCIX |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=57 to=58 onlysection="r200"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r200]] sker28zjteja5scvjywumsidvw3d5ms 0 1236069 3708095 2024-11-17T22:01:41Z Wieralee 6253 n 3708095 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CC |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=58 to=58 onlysection="r201"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r201]] 9qyetyl6l1jvq6l59akegg6nctsshtm 0 1236070 3708096 2024-11-17T22:02:24Z Wieralee 6253 n 3708096 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=58 to=58 onlysection="r202"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r202]] gb88tpgiyrsmyr3o8a1f7pj1q404qip 0 1236071 3708097 2024-11-17T22:02:55Z Wieralee 6253 n 3708097 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCIV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=58 to=59 onlysection="r203"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r203]] lgznsbkeae37j0rz3ufxrdw9nsvdgzo 0 1236072 3708098 2024-11-17T22:03:37Z Wieralee 6253 n 3708098 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCIII |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCV }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=59 to=59 onlysection="r204"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r204]] it0sko9gjoavxtcxw1ifx2hmnifixaw 0 1236073 3708099 2024-11-17T22:04:05Z Wieralee 6253 n 3708099 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCIV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCVI }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=59 to=59 onlysection="r205"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r205]] djmkttl5v06qnfr3jgdb2xyaxhnmpm2 0 1236074 3708100 2024-11-17T22:04:33Z Wieralee 6253 n 3708100 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCV |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCVII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=59 to=59 onlysection="r206"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r206]] mwvfseetx1u2pn8i0b5nw979ogdsczw 0 1236075 3708101 2024-11-17T22:05:17Z Wieralee 6253 n 3708101 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = Rozprawa o malarstwie |poprzedni = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCVI |następny = Rozprawa o malarstwie/Rozdział CCVIII }} {{JustowanieStart}} <br>{{f|<pages index="Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf" from=59 to=60 onlysection="r207"/>|prawy=30px|lewy=30px}} {{JustowanieKoniec}} {{clear}} {{ML}} [[Kategoria:Rozprawa o malarstwie|r207]] lhbmvyhe3papy42bijbhgzxr0c5uksz 100 1236076 3708114 2024-11-18T04:17:09Z Fallaner 12005 nowa strona 3708114 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="P163A"/><poem> Użycz to Jezu dia Matki kochanej, Niech lud Twój będzie w kraju zachowany. A my Cię za to z Twą Matką społecznie Będziem wychwalać na wiek wieków wiecznie. </poem><section end="P163A"/> <section begin="P163B"/>{{c|II.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|B}}oga Rodzico przeczysta Panno, Do Ciebie serce me wznoszę, Bądź opiekunką mą nieustanną, Przez imię Twoję Cię proszę. ::Maryo przyjm mię w opiekę swoją, ::O Matko Boska bądź Matką moją. Uciekamy się pod Twoją zasłonę, Maryo wielkiej litości, Szczęśliwy, kto ma Twoją obronę, Słodzisz mu wszelkie przykrości. ::Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. Uproś nam szczerą skruchę i żale Za grzechy wielkiej ciężkości, Niechaj z przestęstwa powstaniem stale, I z błędów rozlicznych złości, ::Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. Błogosław w cnotach pracy podjętej, Błogosław chęci gorące, Zjednaj początek miłości świętej, I wzmacniaj siły me drżące. ::Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. </poem><section end="P163B"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> s5pyyof1k5cvyk8ny31jt4wkwk2dk9n 3708115 3708114 2024-11-18T04:24:16Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708115 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="Pieśń 1"/><poem> Użycz to Jezu dia Matki kochanej, Niech lud Twój będzie w kraju zachowany. A my Cię za to z Twą Matką społecznie Będziem wychwalać na wiek wieków wiecznie. </poem><section end="Pieśń 1"/> <section begin="Pieśń 2"/>{{c|II.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|B}}oga Rodzico przeczysta Panno, Do Ciebie serce me wznoszę, Bądź opiekunką mą nieustanną, Przez imię Twoję Cię proszę. ::Maryo przyjm mię w opiekę swoją, ::O Matko Boska bądź Matką moją. Uciekamy się pod Twoją zasłonę, Maryo wielkiej litości, Szczęśliwy, kto ma Twoją obronę, Słodzisz mu wszelkie przykrości. ::Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. Uproś nam szczerą skruchę i żale Za grzechy wielkiej ciężkości, Niechaj z przestęstwa powstaniem stale, I z błędów rozlicznych złości, ::Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. Błogosław w cnotach pracy podjętej, Błogosław chęci gorące, Zjednaj początek miłości świętej, I wzmacniaj siły me drżące. ::Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. </poem><section end="Pieśń 2"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 66g4q10juiik8a5xx0w26sriyg0s8o7 100 1236077 3708116 2024-11-18T04:25:34Z Fallaner 12005 nowa strona 3708116 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="Pieśń 2"/><poem> Królowa Pani nieba i ziemi, Zachowaj od złej przygody, Niechciejże wzgardzać prośby naszemi, Broń nas od grzechu i szkody. :: Maryo przyjm mię i&nbsp;t.&nbsp;d. A gdy śmiertelne zamkniem powieki, Weźmij nas Matko do siebie, Niechaj ci Ci służymy na wieków wieki, Bo żyć nie możem bez Ciebie. :: Maryo przyjm mię w opiekę swoją, :: O Matko Boska bądź Matką moją. </poem><section end="Pieśń 2"/> <section begin="Pieśń 3"/>{{c|III.|przed=2em|po=1em}} {{Inicjał|C}}hwalcie łąki umajone — Góry, doliny zielone, — Chwalcie cieniste gaiki, — Źródła i kręte strumyki. — Co igra z morza falami, — W powietrzu buja skrzydłami, — Chwalcie z nami Panią świata — Jej dłoń nasz wieniec splata! — Ona dzieł Boskich korona. — Nad Anioły wywyższona, — Choć jest Panią niebios, ziemi, — Nie gardzi dary naszemi, — Wdzięcznym strumyki mruczeniem, — Ptaszęta słodkiem kwileniem, — I co czuje i co żyje, — Niech sławi z nami MARYĘ.<br><section end="Pieśń 3"/> <section begin="Pieśń 4"/>{{c|IV.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|G}}wiazdo morza, któraś Pana Mlekiem swojem karmiła, </poem><section end="Pieśń 4"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 1ta1llj0z6dugvl0z9n9w78cp0x766v 100 1236078 3708117 2024-11-18T04:29:23Z Fallaner 12005 nowa strona 3708117 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><poem> ::Tyś śmierci szczep, który wszczepił ::Pierwszy rodzić, skruszyła. Śliczna gwiazdo! racz nam teraz Uskromić niebo srogie; ::Które trapi ciężkim morem, ::Zewsząd ludzi ubogie. O lekarko chrześcijańska Racz nas chorób pozbawić, ::Co nie zdoła ludzka siła, ::Racz nam u Syna sprawić. Odwróć od nas głód, mór ciężki. Zachowaj krwawej wojny, ::Użycz zdrowia i żyznych lat, ::Racz nam dać wiek spokojny. Wysłuchaj nas, gdyż Tobie Syn Odmówić nic nie może, ::Zbaw {{kor|nzs|nas}} na prośby Matki Twej, ::O Jezu mocny Boże. A my Ciebie z Bogiem Ojcem, Z Duchem świętym społecznie ::Chwalić i Twą Matkę sławić ::Będziem na wieków wiecznie. </poem> {{c|V.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|M}}atko niebieskiego Pana Ślicznaś i niepokalana Jakie wieki, czas daleki, Czas nie mały, gdy świat cały ::::::::::::Nie słyszał, </poem><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 2603ppzjt74tikuc9z0lxpkecgskaai 3708118 3708117 2024-11-18T04:30:40Z Fallaner 12005 szablon 3708118 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="Pieśń 4"/><poem> ::Tyś śmierci szczep, który wszczepił ::Pierwszy rodzić, skruszyła. Śliczna gwiazdo! racz nam teraz Uskromić niebo srogie; ::Które trapi ciężkim morem, ::Zewsząd ludzi ubogie. O lekarko chrześcijańska Racz nas chorób pozbawić, ::Co nie zdoła ludzka siła, ::Racz nam u Syna sprawić. Odwróć od nas głód, mór ciężki. Zachowaj krwawej wojny, ::Użycz zdrowia i żyznych lat, ::Racz nam dać wiek spokojny. Wysłuchaj nas, gdyż Tobie Syn Odmówić nic nie może, ::Zbaw {{kor|nzs|nas}} na prośby Matki Twej, ::O Jezu mocny Boże. A my Ciebie z Bogiem Ojcem, Z Duchem świętym społecznie ::Chwalić i Twą Matkę sławić ::Będziem na wieków wiecznie. </poem><section end="Pieśń 4"/> <section begin="Pieśń 5"/>{{c|V.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|M}}atko niebieskiego Pana Ślicznaś i niepokalana Jakie wieki, czas daleki, Czas nie mały, gdy świat cały ::::::::::::Nie słyszał, </poem><section end="Pieśń 5"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> rpvmbiiun7b8o89vz33ydlih4fcu1et 3708119 3708118 2024-11-18T04:40:29Z Fallaner 12005 drobne techniczne 3708119 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="Pieśń 4"/><poem> ::Tyś śmierci szczep, który wszczepił ::Pierwszy rodzić, skruszyła. Śliczna gwiazdo! racz nam teraz Uskromić niebo srogie; ::Które trapi ciężkim morem, ::Zewsząd ludzi ubogie. O lekarko chrześcijańska Racz nas chorób pozbawić, ::Co nie zdoła ludzka siła, ::Racz nam u Syna sprawić. Odwróć od nas głód, mór ciężki. Zachowaj krwawej wojny, ::Użycz zdrowia i żyznych lat, ::Racz nam dać wiek spokojny. Wysłuchaj nas, gdyż Tobie Syn Odmówić nic nie może, ::Zbaw {{kor|nzs|nas}} na prośby Matki Twej, ::O Jezu mocny Boże. A my Ciebie z Bogiem Ojcem, Z Duchem świętym społecznie ::Chwalić i Twą Matkę sławić ::Będziem na wieków wiecznie. </poem><section end="Pieśń 4"/> <section begin="Pieśń 5"/>{{c|V.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|M}}atko niebieskiego Pana Ślicznaś i niepokalana Jakie wieki, czas daleki, Czas nie mały, gdy świat cały {{tab|160}}Nie słyszał, </poem><section end="Pieśń 5"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ogj87px2e89s1c4awzbh6eomwkpkrgv 100 1236079 3708120 2024-11-18T04:42:30Z Fallaner 12005 nowa strona 3708120 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><poem> Wszystkie skarby co są w niebie, Bóg wydał Panno dla Ciebie, Jak bogata z słońca szata, Z gwiazd korona upleciona {{tab|166}}Na głowie. Miesiąc swe ogniste rogi Skłonił pod Twe święte nogi, Gwiazdy wszystkie asystują, Bo królowę nieba czują {{tab|168}}Nad sobą. Przez Twą przeważną przyczynę, Niech nam Bóg odpuści winę, Uproś pokój Panno święta, Boś bez mazy jest poczęta {{tab|186}}Marya! </poem> {{c|VI.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|M}}atko Różańca świętego, Broń nas od wszystkiego złego, Wszak świat cały lud niemały, Przez te wieki Twej opieki.... {{tab|178}}doznaje. Pomoc dajesz strapionemu, Przybądź i mnie dziś grzesznemu, Każdy tego żebrze i ja, Kto Cię wielbi o Marya.... {{tab|152}}Najświętsza. Więzy wszelkie utrapienia, Nikną na Twoje wspomnienia, </poem><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> k2b239pcv2p33hu4to4v2pd4srvmc4v 100 1236080 3708121 2024-11-18T04:46:44Z Fallaner 12005 nowa strona 3708121 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fallaner" /></noinclude><section begin="Pieśń 6"/><poem> Chorzy przez Cię zdrowie mają, Umarli z grobów powstają... {{tab|158}}szczęśliwie. Przez Twe najświętsze zasługi, Jezus niechaj grzechów długi Nam odpuści, my statecznie Służyć Tobie pragniem wiecznie... {{tab|186}}Maryo! </poem><section end="Pieśń 6"/> <section begin="Pieśń 7"/>{{c|VII.|przed=2em|po=1em}} <poem> {{Inicjał|W}}itaj święta i poczęta niepokalanie! Marya, śliczna lilia, nasze kochanie, :Witaj święta Panienko, najśliczniejsza jutrzenko, :Witaj święta w niebo wzięta niepokalana. Twą pięknością niewinnością, nieba górujesz, Dostojeństwa i panieństwa w wszystkie celujesz, :W pierwszym Panno momencie, :Święte Twoje poczęcie, :Jaśniejące jako słońce, niepokalanie, Sam Bóg święty z Ciebie wzięty dla tej przyczyny, Żeś się stała i została zawsze bez winy; :Tyś przed wieki przejrzana, :I za Matkę wybrana :Jezusowi, Chrystusowi, niepokalana. Sami święci w niebo wzięci nie wyrównają, Twej piękności i czystości, którąć przyznają, :Wszyscy Ci się dziwują, :Niewinność Twą szanują, :Żeś tak święta z Anny wzięta, niepokalana. </poem> <section end="Pieśń 7"/><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> eyl2htlaz40quorfsmr3rq6qre78xof 100 1236081 3708129 2024-11-18T07:00:34Z Fluokid 21907 /* Przepisana */ — 3708129 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Fluokid" /></noinclude>i Indie, który pozwoliłby na połączenie sił dwóch wielkich europejskich potęg. Patrząc na świat poprzez dychotomię morze ― ląd, zalecał podział imperium brytyjskiego oraz porozumienie trzech potęg Eurazji: Niemiec, Rosji i Japonii, skierowane przeciw anglosaskiemu imperium.<br> {{tab}}Negatywne postrzeganie niemieckiego geopolityka wynikało z jego silnego zaangażowania ideologicznego, ale także z uwagi na fakt, iż jego rozważania, nawiązujące zresztą do niemieckiej tradycji geopolitycznej, miały często charakter pseudonaukowy, skłaniając się często w stronę mistycyzmu i rozdętych wyrażeń, aby ukryć logiczne słabości własnej argumentacji. To, co w największym stopniu zaważyło na ocenie niemieckiej geopolityki to to, iż Haushofer, czołowy niemiecki geopolityk okresu międzywojennego, i jego teoria geopolityczna zostały utożsamione z polityką i ideologią III Rzeszy. Pisano o nim, iż był „intelektualnym ojcem” Adolfa Hitlera i to raczej on, a nie Rudolf Hess, miał największy wpływ na treść ''Mein Kampf'', rosyjsko-niemiecki pakt Ribbentrop ― Mołotow o nieagresji i podziale stref wpływów był dziełem Haushofera, wszystko, co uczynił Hitler lub co chciał uczynić, było wykonaniem geopolitycznego planu tego badacza. W USA w 1941 r. w magazynie „Reader's Digest” pisano, iż Haushofer przewodniczy wielkiemu i potężnemu „Instytutowi Geopolityki” z siedzibą w Monachium, który dyktuje Hitlerowi program działań, natomiast w „Harper's Magazine” napisano o niemiecki geopolitykach, iż świat nigdy nie wróci do normalności, dopóki ci „akademicy i żurnaliści” nie znajdą się za kratkami<ref>Por. H.H. Herwig, ''Geopolitik: Haushofer, Hitler and lebensraum'', (w:) ''Geopolitics: geography and…'', s. 218-219.</ref>.<br> {{tab}}Jednakże związki Haushofera z doktryną III Rzeszy nie są takie oczywiste, a jego wpływ na realną politykę był raczej niewielki. Jako przedstawiciel konserwatywnej arystokracji bawarskiej Haushofer był przeciwnikiem zarówno Republiki Weinmarskiej, jak i całego systemu europejskiego, zbudowanego wokół traktatu wersalskiego, dlatego też, podobnie jak i duża część niemieckich konserwatystów, widział w Hitlerze osobę, która będzie w stanie odwrócić niekorzystny dla Niemiec powojenny układ sił w Europie. Haushofer był jednak nacjonalistą, który za głównego przeciwnika uznawał potęgi morskie, a nie Rosję. Stanął więc wobec problemu sprzeczności pomiędzy swoimi przekonaniami geopolitycznymi (osadzonymi raczej w duchu polityki Bismarcka), które zakładały zbliżenie potęg lądowych Niemiec i Rosji przeciwko potęgom morskim, a przynależnością klasową i kulturową do niemieckiego mieszczaństwa, które wsparło partię nazistowską, by obronić się przed komunizmem i uzyskać rewizję traktatu wersalskiego, i było skłonne raczej do sojuszu z państwami {{pp|Zacho|du}}<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> t2eu006b48tqv7f6m53fbxv354piw1o 100 1236082 3708132 2024-11-18T07:19:49Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708132 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>mury stolicy Obojga-Sycylii; ten zaś stopniowo wzrastający zgiełk, ta wzmagająca się wrzawa we wszystkich dzielnicach miasta, był to skutek wywołany jej czytaniem.<br> {{tab}}W istocie, Neapolitańczycy dowiadywali się jednocześnie o powrocie króla, o którym mniemali, iż się znajduje w Rzymie i o najściu Francuzów, mniemając że ci są w rozsypce.<br> {{tab}}W pośród tego nieco zawiłego opowiadania wypadków, która to sama zawiłość była genialnym pomysłem, król przedstawiał się jako jedyna nadzieja kraju, jak zbawczy anioł królestwa.<br> {{tab}}Przedarł się przez szeregi Francuzów, gdyż już wieść krążyła iż przybył w nocy do Caserte; narażał swoją wolność, swoje życie aby przyjść umrzeć razem z swymi wiernymi Neapolitańczykami.<br> {{tab}}Król Jan nie uczynił więcej w Poitiers, Filip Valois nie zdziałał więcej pod Crécy.<br> {{tab}}Niepodobna było zdradzić podobnego poświęcenia, nie wynagrodzić podobnej ofiary.<br> {{tab}}To też przed każdem ogłoszeniem można było widzieć tłumy ludzi rozprawiających, robiących komentarze i rozbierających proklamację; znajdujący się w tym tłumie ludzie umiejący czytać, a liczba ich była bardzo mała, korzystali z swej przewagi, zabierali głos, a że udawali iż rozumieją, mieli widoczny wpływ nad nieumiejącymi czytać którzy słuchali z osłupiałym wzrokiem, natężonem uchem i otwartemi ustami.<br> {{tab}}Na starym rynku, gdzie wykształcenie mniej jak gdziekolwiek indziej było rozpowszechnione, nie-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 7tcplqnpdiwp6of8q8i5pfwk6ipxsm6 3708148 3708132 2024-11-18T08:08:47Z Wydarty 17971 3708148 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>mury stolicy Obojga-Sycylii; ten zaś stopniowo wzrastający zgiełk, ta wzmagająca się wrzawa we wszystkich dzielnicach miasta, był to skutek wywołany jej czytaniem.<br> {{tab}}W istocie, Neapolitańczycy dowiadywali się jednocześnie o powrocie króla, o którym mniemali, iż się znajduje w Rzymie i o najściu Francuzów, mniemając że ci są w rozsypce.<br> {{tab}}W pośród tego nieco zawiłego opowiadania wypadków, która to sama zawiłość była genialnym pomysłem, król przedstawiał się jako jedyna nadzieja kraju, jak zbawczy anioł królestwa.<br> {{tab}}Przedarł się przez szeregi Francuzów, gdyż już wieść krążyła iż przybył w nocy do Caserte; narażał swoją wolność, swoje życie aby przyjść umrzeć razem z swymi wiernymi Neapolitańczykami.<br> {{tab}}Król Jan nie uczynił więcej w Poitiers, Filip Valois nie zdziałał więcej pod Crécy.<br> {{tab}}Niepodobna było zdradzić podobnego poświęcenia, nie wynagrodzić podobnej ofiary.<br> {{tab}}To też przed każdem ogłoszeniem można było widzieć tłumy ludzi rozprawiających, robiących komentarze i rozbierających proklamację; znajdujący się w tym tłumie ludzie umiejący czytać, a liczba ich była bardzo mała, korzystali z swej przewagi, zabierali głos, a że udawali iż rozumieją, mieli widoczny wpływ nad nieumiejącymi czytać którzy słuchali z osłupiałym wzrokiem, natężonem uchem i otwartemi ustami.<br> {{tab}}Na starym rynku, gdzie wykształcenie mniej jak gdziekolwiek indziej było rozpowszechnione, nie<ref>{{Przypiswiki|Brakujący fragment str. 5-10 przepisano z wydania „La San Felice“ Aleksander Dumas (ojciec), Wydawnictwo Red. Przeglądu Tygodniowego, w Warszawie 1877 r., str. 5-11}}</ref> <span style="background-color:white; color:gray;">zmierna ciżba zebrała się u drzwi Becoaja; w środku tego tłumu dość blisko manifestu aby mógł go czytać, stał nasz przyjaciel Michał Szalony, który korzystając z przywileju swego wykształcenia, tłomaczył osłupiałej gromadzie wiadomości zawarte w proklamacyi.<br> {{tab}}— Co widzę najjaśniej w tem wszystkiem, mówił Beccajo utkwiwszy w Michale swoje ogniste oko, jedyne jakie mu zostawiła straszna rana otrzymana z ręki Salvaty w Mergellina; co widzę najjaśniej w tem wszystkiem to, że ci łotry republikanie, których niech piekło pochłonie, oćwiczyli generała Mack.<br> {{tab}}— Nie widzę ani słowa o tem w całej proklamacyi, odrzekł Michał, jednak muszę przyznać że to jest prawdopodobne; my ludzie wykształceni nazywamy to domyślnikiem.<br> {{tab}}— Domyślnik czy nie, powiedział Beocajo, niemniej jednak jest prawdą, że francuzi, bodaj ostatniego z nich choroba zatłukła! idą na Neapol i może przed upływem piętnastu dni przybędą.<br> {{tab}}— Tak, powiedział Michał, bo widzę z proklamacyi że zajmą Abruzzy, co jest niewątpliwie drogą do Neapolu; ale od nas samych zależy ażeby nigdy do Neapolu nie wkroczyli.<br> {{tab}}— A jak im przeszkodzić? zapytał Beccajo.<br> {{tab}}— Nic łatwiejszego, odparł Michał. Ty, na — przykład biorąc swój wielki nóż, Pagliucchella swoją wielką strzelbę, ja moją ogromną szablę, każdy z nas coś biorąc i wyruszając przeciwko nim.<br> {{tab}}— Wyruszając przeciwko nim, wyruszając przeciwko nim, burknął Beccajo znajdując ropo — zycyę Michała cokolwiek niebezpieczną, łatwo to powiedzieć.<br> {{tab}}— A jeszcze łatwiej zrobić przyjacielu Beccajo, potrzeba tylko jednej rzeczy, prawda iż nie znajduje się ona pod skórą baranów przez ciebie zarzynanych: potrzeba tylko odwagi. Wiem z dobrego źródła że francuzów liczba nie przenosi 10,000; nas zaś znajduje się w Neapolu 60,000 lazzaronów zdrowych, silnych, z pewną ręką, dobremi nogami i doskonałemi oczami.<br> {{tab}}— Doskonałemi oczami, doskonałemi oczami, powiedział Beccajo, dopatrując w w słowach Michała przymówkę do swego wypadku, dobrze ci żartować.<br> {{tab}}— A więc, ciągnął dalej Michał nie zważając na przerwę Beccaja, każdy z nas niech się uzbroi czemkolwiek, chociażby kamieniem i procą, jak pasterz Dawid i niech każdy z nas zabije chociaż szóstą część francuza, a francuzów już nie będzie ponieważ nas jest sześćdziesiąt a ich tylko dziesięć tysięcy; nie będzie to trudnem szczególniej dla ciebie Beccajo, co jak mówisz walczyłeś sam przeciwko sześciu.<br> {{tab}}— Pawda, powiedział Beccajo, że wszystko cokolwiek mi wpadnie w ręce...<br> {{tab}}— Tak, odparł Michał, ale mojem zdaniem, nie należy czekać aż oni ci popadną w ręce, bo wtedy my będziemy w ich mocy; trzeba pójść naprzeciwko nich, należy walczyć z nimi gdziekolwiek ich się spotka. Cóż u dyabła, człowiek wart człowieka! Ponieważ ja się ciebie nie boję, nie boję się Pagliucchella, nie boję się trzech synów Basso Tomea, mówiących zawsze że mnie zamordują, a nie mordujących nigdy, tem więcej sześciu ludzi którzy się boją jednego są nikczemnikami.<br> {{tab}}— Ma słuszność Michał, ma słuszność, zawołało kilka głosów.<br> {{tab}}— A zatem jeżeli mam słuszność, dowiedźcie tego. Ja z chęcią pójdę na śmierć, ci co chcą razem zginąć, niech powiedzą.<br> {{tab}}— Ja! ja! ja! my! my! my! krzyknęło pięćdziesiąt głosów. Chcesz być naszym dowódzcą Michale?<br> {{tab}}— Bardzo chętnie, odpowiedział Michał.<br> {{tab}}— Niech żyje Michał! niech żyje Michał! niech żyje nasz kapitan! wołała wielka liczba głosów.<br> {{tab}}— Dobrze, otóż jestem kapitanem, powiedział Michał; zdaje się że przepowiednia Nanny zaczyna się sprawdzać. Chcesz być moim porucznikiem Pogliucchella?<br> {{tab}}— Ah! na honor, bardzo chętnie, rzekł ten do którego odezwał się Michał; jesteś dobry chłopiec, chociaż trochę dumny z tego co umiesz; ale wreszcie ponieważ koniecznie trzeba mieć dowódzcę, lepiej zawsze mieć takiego co umie czytać, pisać i rachować niż zupełnie nic nie umiejącego.<br> {{tab}}— A więc, ciągnął dalej Michał, niech ci którzy mnie chcą za dowódzcę, zbiorą się na Strada Carbonara jakokolwiek uzbrojeni; ja idę po moją szablę.<br> {{tab}}Wtedy powstał wielki ruch w tłumie, każdy szedł w swoją stronę, i setka ludzi gotowych uznać Michała Szalonego swoim dowódzcą, wystąpiła z tłumu w celu poszukiwania broni, bez której nie przyjmowano do szeregów kapitana Michała. Coś podobnego działo się na drugim końcu miasta, pomiędzy Toledo i Vomero na szczycie wzgórza Infrascata u stóp Salita dei Capucini.<br> {{tab}}Fra Pacifico wracając z kwesty z swoim przyjacielem Jakobino, widział ludzi biegnących z ogłoszeniami i przylepiających je wszędzie na mułach, gdzie znaleźli do tego miejsce dogodne do czytania; wtedy braciszek kwestarz zbliżył się z innymi ciekawymi do ogłoszenia, odczytał go, a na wiadomości w nim zawarte, jego zapał wojowniczy jak łatwo się domyślić, rozbudził się gwałtowniej niż kiedykolwiek, widząc owych jakobinów, przedmiot swej nienawiści gotowych przejść granice królestwa.<br> {{tab}}Wtedy swoim kijem wawrzynowym uderzywszy wściekle o ziemię, prosił o głos, wszedł na słup i trzymając Jakobina za uzdę, wśród religijnej ciszy, objaśniał ludziom licznie zebranym w około niego, co to są francuzi. A zatem, według zdania braciszka Pacifico, francuzi byli wszyscy bezbożnikami, świętokradcami, rabusiami, gwałcicielami kobiet, mordercami dzieci, byli ludźmi nie wierzącymi że madonna Pié di Grotta poruszała oczami, i że włosy Chrystusa del Carmine rosły o tyle że musiano je co rok obcinać. Fra Pacifico utrzymywał iż {{Korekta|wszyrcy|wszyscy}} byli nieprawymi synami dyabła i podawał jako dowód: że wszyscy których widział nosili na jakiemkolwiek miejscu swego ciała znamię szponów, pewna wskazówka, że wszyscy byli przeznaczeni wpaść w szpony szatana; było więc rzeczą naglącą wszelkiemi możliwemi środkami przeszkodzić im wkroczenia do Neapolu, w przeciwnym razie Neapol zostanie ze szczętem spalony i zniknie z powierzchni ziemi tak, jak gdyby popiół Pompei albo lawa Herkulanum utorowały sobie przezeń drogę.<br> {{tab}}Mowa {{Korekta|fra|Fra}} Pacifica a nadewszystko jej zakończenie wywarło wielkie wrażenie na słuchaczach. Okrzyki zapału powstały w tłumie; dwa lub trzy głosy zapytały, czy w razie gdyby lud neapolitański powstał przeciwko francuzom, {{Korekta|fra|Fra}} Pacifico wyszedłby osobiście na spotkanie wroga. Fra Pacifico odrzekł, że nie tylko on, ale i jego osieł Jakobino byli na usługi sprawy królewskiej i ołtarza, i że na tym skromnym wierzchowcu wybranym przez Chrystusa do tryumfalnego wejścia do Jerozolimy, on, {{Korekta|fra|Fra}} Pacifico, zobowiązywał się prowadzić do zwycięztwa tych, którzy chcieli z nim razem walczyć.<br> {{tab}}Wtedy okrzyki: „Jesteśmy gotowi! Jesteśmy gotowi!“ rozległy się. Fra Pacifico prosił tylko o pięć minut czasu, spiesznie udał się do dei Capucini dla złożenia w kuchni ładunku Jakobina i w istocie w pięć minut potem pojawił się, ale tym razem siedząc na swoim ośle i w szybkim galopie zajął miejsce w pośród tych którzy go wybrali.<br> {{tab}}Była prawie szósta godzina wieczorem i Neapol był w stanie uniesienia jaki opisaliśmy, kiedy Ferdynand nie domyślając się niczego, z głową pochyloną wjeżdżał w bramę Capuana, zapytując sam siebie jakiego przyjęcia dozna w stolicy. Lękając się aby do swego niepowodzenia, nie dołożyć jeszcze niepopularności ciążącej na królowej i jej ulubienicy, rozłączył się z niemi w chwili wejścia do miasta, polecając im aby się udały przez bramę del Carmine, la Marinella, la via del Piliero, le largo del Castello, podczas gdy on sam postępować będzie ulicą Carbonara, Foria. le largo del Pigne i Toledo.<br> {{tab}}Zatem dwa powozy królewskie rozłączyły się przy bramie Capuana, królowa udając się z lady Hamilton, sir Williamsem i Nelsonem drogą wyżej opisaną do pałacu królewskiego, król zaś, z księciem d’Ascoli, swoim wiernym Achaten, wjeżdżał prosto, znaną bramą Capuana, z wit u względów tak słynną w Neapolu.<br> {{tab}}Przypominamy sobie że właśnie na wprost Porta-Capuana, na placu rozciągającym się u stopni kościoła San Giovanni w Carbonara, na tern samem miejscu gdzie sześćdziesiąt lat później ścięto Agesilasa Milano, Michał przypadkiem i z powodu że plac ten jest punktem środkowym dzielnic przez pospólstwo zamieszkałych, naznaczył schadzkę swojemu oddziałowi; oddział ten rekrutując się po drodze, prawie zdwoił się, bo każdy spotykając przyjaciół pociągał ich za sobą, w ten sposób przeszło 250 ludzi zalegało plac w chwili gdy król ukazał się chcąc go przebyć.<br> {{tab}}Król był przekonanym że w pośród swoich lazaronów nie potrzebuje się niczego obawiać. Był więc tylko zdziwionym spostrzegłszy wśród tylu ludzi, przy świetle niewielu palących się latarni, i liczniejszych świec zapalonych przed madonnami, błyszczące szable i lufy strzelb; w skutek tego nachylił się i dotykając z lekka ramienia tego który się wydawał dowódzcą:<br> {{tab}}— Przyjacielu, zapytał gminnem neapolitańskiem narzeczem, czy nie mógłbyś mi powiedzieć co się tutaj dzieje?<br></span><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ewgdc5a0b5lbubfl94hwqun1xgym4kx 3708153 3708148 2024-11-18T08:13:44Z Wydarty 17971 3708153 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>mury stolicy Obojga-Sycylii; ten zaś stopniowo wzrastający zgiełk, ta wzmagająca się wrzawa we wszystkich dzielnicach miasta, był to skutek wywołany jej czytaniem.<br> {{tab}}W istocie, Neapolitańczycy dowiadywali się jednocześnie o powrocie króla, o którym mniemali, iż się znajduje w Rzymie i o najściu Francuzów, mniemając że ci są w rozsypce.<br> {{tab}}W pośród tego nieco zawiłego opowiadania wypadków, która to sama zawiłość była genialnym pomysłem, król przedstawiał się jako jedyna nadzieja kraju, jak zbawczy anioł królestwa.<br> {{tab}}Przedarł się przez szeregi Francuzów, gdyż już wieść krążyła iż przybył w nocy do Caserte; narażał swoją wolność, swoje życie aby przyjść umrzeć razem z swymi wiernymi Neapolitańczykami.<br> {{tab}}Król Jan nie uczynił więcej w Poitiers, Filip Valois nie zdziałał więcej pod Crécy.<br> {{tab}}Niepodobna było zdradzić podobnego poświęcenia, nie wynagrodzić podobnej ofiary.<br> {{tab}}To też przed każdem ogłoszeniem można było widzieć tłumy ludzi rozprawiających, robiących komentarze i rozbierających proklamację; znajdujący się w tym tłumie ludzie umiejący czytać, a liczba ich była bardzo mała, korzystali z swej przewagi, zabierali głos, a że udawali iż rozumieją, mieli widoczny wpływ nad nieumiejącymi czytać którzy słuchali z osłupiałym wzrokiem, natężonem uchem i otwartemi ustami.<br> {{tab}}Na starym rynku, gdzie wykształcenie mniej jak gdziekolwiek indziej było rozpowszechnione, nie<ref>{{Przypiswiki|Brakujący fragment str. 5-10 przepisano z wydania „La San Felice“ Aleksander Dumas (ojciec), Wydawnictwo Red. Przeglądu Tygodniowego, w Warszawie 1877 r., str. 5-11}}</ref> <span style="background-color:white; color:gray;">zmierna ciżba zebrała się u drzwi Becoaja; w środku tego tłumu dość blisko manifestu aby mógł go czytać, stał nasz przyjaciel Michał Szalony, który korzystając z przywileju swego wykształcenia, tłomaczył osłupiałej gromadzie wiadomości zawarte w proklamacyi.<br> {{tab}}— Co widzę najjaśniej w tem wszystkiem, mówił Beccajo utkwiwszy w Michale swoje ogniste oko, jedyne jakie mu zostawiła straszna rana otrzymana z ręki Salvaty w Mergellina; co widzę najjaśniej w tem wszystkiem to, że ci łotry republikanie, których niech piekło pochłonie, oćwiczyli generała Mack.<br> {{tab}}— Nie widzę ani słowa o tem w całej proklamacyi, odrzekł Michał, jednak muszę przyznać że to jest prawdopodobne; my ludzie wykształceni nazywamy to domyślnikiem.<br> {{tab}}— Domyślnik czy nie, powiedział Beocajo, niemniej jednak jest prawdą, że francuzi, bodaj ostatniego z nich choroba zatłukła! idą na Neapol i może przed upływem piętnastu dni przybędą.<br> {{tab}}— Tak, powiedział Michał, bo widzę z proklamacyi że zajmą Abruzzy, co jest niewątpliwie drogą do Neapolu; ale od nas samych zależy ażeby nigdy do Neapolu nie wkroczyli.<br> {{tab}}— A jak im przeszkodzić? zapytał Beccajo.<br> {{tab}}— Nic łatwiejszego, odparł Michał. Ty, na — przykład biorąc swój wielki nóż, Pagliucchella swoją wielką strzelbę, ja moją ogromną szablę, każdy z nas coś biorąc i wyruszając przeciwko nim.<br> {{tab}}— Wyruszając przeciwko nim, wyruszając przeciwko nim, burknął Beccajo znajdując ropo — zycyę Michała cokolwiek niebezpieczną, łatwo to powiedzieć.<br> {{tab}}— A jeszcze łatwiej zrobić przyjacielu Beccajo, potrzeba tylko jednej rzeczy, prawda iż nie znajduje się ona pod skórą baranów przez ciebie zarzynanych: potrzeba tylko odwagi. Wiem z dobrego źródła że francuzów liczba nie przenosi 10,000; nas zaś znajduje się w Neapolu 60,000 lazzaronów zdrowych, silnych, z pewną ręką, dobremi nogami i doskonałemi oczami.<br> {{tab}}— Doskonałemi oczami, doskonałemi oczami, powiedział Beccajo, dopatrując w w słowach Michała przymówkę do swego wypadku, dobrze ci żartować.<br> {{tab}}— A więc, ciągnął dalej Michał nie zważając na przerwę Beccaja, każdy z nas niech się uzbroi czemkolwiek, chociażby kamieniem i procą, jak pasterz Dawid i niech każdy z nas zabije chociaż szóstą część francuza, a francuzów już nie będzie ponieważ nas jest sześćdziesiąt a ich tylko dziesięć tysięcy; nie będzie to trudnem szczególniej dla ciebie Beccajo, co jak mówisz walczyłeś sam przeciwko sześciu.<br> {{tab}}— Pawda, powiedział Beccajo, że wszystko cokolwiek mi wpadnie w ręce...<br> {{tab}}— Tak, odparł Michał, ale mojem zdaniem, nie należy czekać aż oni ci popadną w ręce, bo wtedy my będziemy w ich mocy; trzeba pójść naprzeciwko nich, należy walczyć z nimi gdziekolwiek ich się spotka. Cóż u dyabła, człowiek wart człowieka! Ponieważ ja się ciebie nie boję, nie boję się Pagliucchella, nie boję się trzech synów Basso Tomea, mówiących zawsze że mnie zamordują, a nie mordujących nigdy, tem więcej sześciu ludzi którzy się boją jednego są nikczemnikami.<br> {{tab}}— Ma słuszność Michał, ma słuszność, zawołało kilka głosów.<br> {{tab}}— A zatem jeżeli mam słuszność, dowiedźcie tego. Ja z chęcią pójdę na śmierć, ci co chcą razem zginąć, niech powiedzą.<br> {{tab}}— Ja! ja! ja! my! my! my! krzyknęło pięćdziesiąt głosów. Chcesz być naszym dowódzcą Michale?<br> {{tab}}— Bardzo chętnie, odpowiedział Michał.<br> {{tab}}— Niech żyje Michał! niech żyje Michał! niech żyje nasz kapitan! wołała wielka liczba głosów.<br> {{tab}}— Dobrze, otóż jestem kapitanem, powiedział Michał; zdaje się że przepowiednia Nanny zaczyna się sprawdzać. Chcesz być moim porucznikiem Pogliucchella?<br> {{tab}}— Ah! na honor, bardzo chętnie, rzekł ten do którego odezwał się Michał; jesteś dobry chłopiec, chociaż trochę dumny z tego co umiesz; ale wreszcie ponieważ koniecznie trzeba mieć dowódzcę, lepiej zawsze mieć takiego co umie czytać, pisać i rachować niż zupełnie nic nie umiejącego.<br> {{tab}}— A więc, ciągnął dalej Michał, niech ci którzy mnie chcą za dowódzcę, zbiorą się na Strada Carbonara jakokolwiek uzbrojeni; ja idę po moją szablę.<br> {{tab}}Wtedy powstał wielki ruch w tłumie, każdy szedł w swoją stronę, i setka ludzi gotowych uznać Michała Szalonego swoim dowódzcą, wystąpiła z tłumu w celu poszukiwania broni, bez której nie przyjmowano do szeregów kapitana Michała. Coś podobnego działo się na drugim końcu miasta, pomiędzy Toledo i Vomero na szczycie wzgórza Infrascata u stóp Salita dei Capucini.<br> {{tab}}Fra Pacifico wracając z kwesty z swoim przyjacielem Jakobino, widział ludzi biegnących z ogłoszeniami i przylepiających je wszędzie na mułach, gdzie znaleźli do tego miejsce dogodne do czytania; wtedy braciszek kwestarz zbliżył się z innymi ciekawymi do ogłoszenia, odczytał go, a na wiadomości w nim zawarte, jego zapał wojowniczy jak łatwo się domyślić, rozbudził się gwałtowniej niż kiedykolwiek, widząc owych jakobinów, przedmiot swej nienawiści gotowych przejść granice królestwa.<br> {{tab}}Wtedy swoim kijem wawrzynowym uderzywszy wściekle o ziemię, prosił o głos, wszedł na słup i trzymając Jakobina za uzdę, wśród religijnej ciszy, objaśniał ludziom licznie zebranym w około niego, co to są francuzi. A zatem, według zdania braciszka Pacifico, francuzi byli wszyscy bezbożnikami, świętokradcami, rabusiami, gwałcicielami kobiet, mordercami dzieci, byli ludźmi nie wierzącymi że madonna Pié di Grotta poruszała oczami, i że włosy Chrystusa del Carmine rosły o tyle że musiano je co rok obcinać. Fra Pacifico utrzymywał iż {{Korekta|wszyrcy|wszyscy}} byli nieprawymi synami dyabła i podawał jako dowód: że wszyscy których widział nosili na jakiemkolwiek miejscu swego ciała znamię szponów, pewna wskazówka, że wszyscy byli przeznaczeni wpaść w szpony szatana; było więc rzeczą naglącą wszelkiemi możliwemi środkami przeszkodzić im wkroczenia do Neapolu, w przeciwnym razie Neapol zostanie ze szczętem spalony i zniknie z powierzchni ziemi tak, jak gdyby popiół Pompei albo lawa Herkulanum utorowały sobie przezeń drogę.<br> {{tab}}Mowa fra Pacifica a nadewszystko jej zakończenie wywarło wielkie wrażenie na słuchaczach. Okrzyki zapału powstały w tłumie; dwa lub trzy głosy zapytały, czy w razie gdyby lud neapolitański powstał przeciwko francuzom, fra Pacifico wyszedłby osobiście na spotkanie wroga. Fra Pacifico odrzekł, że nie tylko on, ale i jego osieł Jakobino byli na usługi sprawy królewskiej i ołtarza, i że na tym skromnym wierzchowcu wybranym przez Chrystusa do tryumfalnego wejścia do Jerozolimy, on,fra Pacifico, zobowiązywał się prowadzić do zwycięztwa tych, którzy chcieli z nim razem walczyć.<br> {{tab}}Wtedy okrzyki: „Jesteśmy gotowi! Jesteśmy gotowi!“ rozległy się. Fra Pacifico prosił tylko o pięć minut czasu, spiesznie udał się do dei Capucini dla złożenia w kuchni ładunku Jakobina i w istocie w pięć minut potem pojawił się, ale tym razem siedząc na swoim ośle i w szybkim galopie zajął miejsce w pośród tych którzy go wybrali.<br> {{tab}}Była prawie szósta godzina wieczorem i Neapol był w stanie uniesienia jaki opisaliśmy, kiedy Ferdynand nie domyślając się niczego, z głową pochyloną wjeżdżał w bramę Capuana, zapytując sam siebie jakiego przyjęcia dozna w stolicy. Lękając się aby do swego niepowodzenia, nie dołożyć jeszcze niepopularności ciążącej na królowej i jej ulubienicy, rozłączył się z niemi w chwili wejścia do miasta, polecając im aby się udały przez bramę del Carmine, la Marinella, la via del Piliero, le largo del Castello, podczas gdy on sam postępować będzie ulicą Carbonara, Foria. le largo del Pigne i Toledo.<br> {{tab}}Zatem dwa powozy królewskie rozłączyły się przy bramie Capuana, królowa udając się z lady Hamilton, sir Williamsem i Nelsonem drogą wyżej opisaną do pałacu królewskiego, król zaś, z księciem d’Ascoli, swoim wiernym Achaten, wjeżdżał prosto, znaną bramą Capuana, z wielu względów tak słynną w Neapolu.<br> {{tab}}Przypominamy sobie że właśnie na wprost Porta-Capuana, na placu rozciągającym się u stopni kościoła San Giovanni w Carbonara, na tern samem miejscu gdzie sześćdziesiąt lat później ścięto Agesilasa Milano, Michał przypadkiem i z powodu że plac ten jest punktem środkowym dzielnic przez pospólstwo zamieszkałych, naznaczył schadzkę swojemu oddziałowi; oddział ten rekrutując się po drodze, prawie zdwoił się, bo każdy spotykając przyjaciół pociągał ich za sobą, w ten sposób przeszło 250 ludzi zalegało plac w chwili gdy król ukazał się chcąc go przebyć.<br> {{tab}}Król był przekonanym że w pośród swoich lazaronów nie potrzebuje się niczego obawiać. Był więc tylko zdziwionym spostrzegłszy wśród tylu ludzi, przy świetle niewielu palących się latarni, i liczniejszych świec zapalonych przed madonnami, błyszczące szable i lufy strzelb; w skutek tego nachylił się i dotykając z lekka ramienia tego który się wydawał dowódzcą:<br> {{tab}}— Przyjacielu, zapytał gminnem neapolitańskiem narzeczem, czy nie mógłbyś mi powiedzieć co się tutaj dzieje?<br></span><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ixdey9jtjomlayo0ibntf299khnbplm 100 1236083 3708133 2024-11-18T07:35:33Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708133 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>a liczba ich była bardzo mała, korzystali z swej przewagi, zabierali głos, a że udawali iż rozumieją, mieli widoczny wpływ nad nieumiejącymi czytać którzy słuchali z osłupiałym wzrokiem, natężonem uchem i otwartemi ustami.<br> {{tab}}Na starym rynku, gdzie wykształcenia mniej jak gdziekolwiek indziej było rozpowszechnione, niezmierna ciżba zebrała się u drzwi Becoaja; w środku tego tłumu dość blisko manifestu aby mógł go czytać, stał nasz przyjaciel Michał Szalony, który korzystając z przywileju swego wykształcenia, tłomaczył osłupiałej gromadzie wiadomości zawarte w proklamacyi.<br> {{tab}}— Co widzę najjaśniej w tem wszystkiem, mówił Beccajo utkwiwszy w Michale swoje ogniste oko, jedyne jakie mu zostawiła straszna rana otrzymana z ręki Salvaty w Mergellina; co widzę najjaśniej w tem wszystkiem to, że ci łotry republikanie, których niech piekło pochłonie, oćwiczyli generała Mack.<br> {{tab}}— Nie widzę ani słowa o tem w całej proklamacyi, odrzekł Michał, jednak muszę przyznać że to jest prawdopodobne; my ludzie wykształceni nazywamy to domyślnikiem.<br> {{tab}}— Domyślnik czy nie, powiedział Beocajo, niemniej jednak jest prawdą, że francuzi, bodaj ostatniego z nich choroba zatłukła! idą na Neapol i może przed upływem piętnastu dni przybędą.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> sjklenc00cuovk0sr6qevu9as74oahr 3708145 3708133 2024-11-18T08:02:34Z Wydarty 17971 /* Bez treści */ 3708145 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jtrdl4t49x5i8pkaiqnfi4oh6p95v2x 100 1236084 3708134 2024-11-18T07:36:44Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708134 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}— Tak, powiedział Michał, bo widzę z proklamacyi że zajmą Abruzzy, co jest niewątpliwie drogą do Neapolu; ale od nas samych zależy ażeby nigdy do Neapolu nie wkroczyli.<br> {{tab}}— A jak im przeszkodzić? zapytał Beccajo.<br> {{tab}}— Nic łatwiejszego, odparł Michał. Ty, na — przykład biorąc swój wielki nóż, Pagliucchella swoją wielką strzelbę, ja moją ogromną szablę, każdy z nas coś biorąc i wyruszając przeciwko nim.<br> {{tab}}— Wyruszając przeciwko nim, wyruszając przeciwko nim, burknął Beccajo znajdując ropo — zycyę Michała cokolwiek niebezpieczną, łatwo to powiedzieć.<br> {{tab}}— A jeszcze łatwiej zrobić przyjacielu Beccajo, potrzeba tylko jednej rzeczy, prawda iż nie znajduje się ona pod skórą baranów przez ciebie zarzynanych: potrzeba tylko odwagi. Wiem z dobrego źródła że francuzów liczba nie przenosi 10,000; nas zaś znajduje się w Neapolu 60,000 lazzaronów zdrowych, silnych, z pewną ręką, dobremi nogami i doskonałemi oczami.<br> {{tab}}— Doskonałemi oczami, doskonałemi oczami, powiedział Beccajo, dopatrując w w słowach Michała przymówkę do swego wypadku, dobrze ci żartować.<br> {{tab}}— A więc, ciągnął dalej Michał nie zważając na przerwę Beccaja, każdy z nas niech się uzbroi czemkolwiek, chociażby kamieniem i procą, jak pasterz Dawid i niech każdy z nas zabije chociaż<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> iqdbrgw50epbfh8hdaj3nlfe7mahk7w 3708144 3708134 2024-11-18T08:02:20Z Wydarty 17971 /* Bez treści */ 3708144 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jtrdl4t49x5i8pkaiqnfi4oh6p95v2x 100 1236085 3708135 2024-11-18T07:37:32Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708135 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>szóstą część francuza, a francuzów już nie będzie ponieważ nas jest sześćdziesiąt a ich tylko dziesięć tysięcy; nie będzie to trudnem szczególniej dla ciebie Beccajo, co jak mówisz walczyłeś sam przeciwko sześciu.<br> {{tab}}— Pawda, powiedział Beccajo, że wszystko cokolwiek mi wpadnie w ręce...<br> {{tab}}— Tak, odparł Michał, ale mojem zdaniem, nie należy czekać aż oni ci popadną w ręce, bo wtedy my będziemy w ich mocy; trzeba pójść naprzeciwko nich, należy walczyć z nimi gdziekolwiek ich się spotka. Cóż u dyabła, człowiek wart człowieka! Ponieważ ja się ciebie nie boję, nie boję się Pagliucchella, nie boję się trzech synów Basso Tomea, mówiących zawsze że mnie zamordują, a nie mordujących nigdy, tem więcej sześciu ludzi którzy się boją jednego są nikczemnikami.<br> {{tab}}— Ma słuszność Michał, ma słuszność, zawołało kilka głosów.<br> {{tab}}— A zatem jeżeli mam słuszność, dowiedźcie tego. Ja z chęcią pójdę na śmierć, ci co chcą razem zginąć, niech powiedzą.<br> {{tab}}— Ja! ja! ja! my! my! my! krzyknęło pięćdziesiąt głosów. Chcesz być naszym dowódzcą Michale?<br> {{tab}}— Bardzo chętnie, odpowiedział Michał.<br> {{tab}}— Niech żyje Michał! niech żyje Michał! niech żyje nasz kapitan! wołała wielka liczba głosów.<br> {{tab}}— Dobrze, otóż jestem kapitanem, powiedział<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> l3gv59da9np92kpbx813eceuj0dbtqv 3708143 3708135 2024-11-18T08:02:07Z Wydarty 17971 /* Bez treści */ 3708143 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jtrdl4t49x5i8pkaiqnfi4oh6p95v2x 100 1236086 3708136 2024-11-18T07:38:47Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708136 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>Michał; zdaje się że przepowiednia Nanny zaczyna się sprawdzać. Chcesz być moim porucznikiem Pogliucchella?<br> {{tab}}— Ah! na honor, bardzo chętnie, rzeki ten do którego odezwał się Michał; jesteś dobry chłopiec, chociaż trochę dumny z tego co umiesz; ale wreszcie ponieważ koniecznie trzeba mieć dowódzcę, lepiej zawsze mieć takiego co umie czytać, pisać i rachować niż zupełnie nic nie umiejącego.<br> {{tab}}— A więc, ciągnął dalej Michał, niech ci którzy mnie chcą za dowódzcę, zbiorą się na Strada Carbonara jakokolwiek uzbrojeni; ja idę po moją szablę.<br> {{tab}}Wtedy powstał wielki ruch w tłumie, każdy szedł w swoją stronę, i setka ludzi gotowych uznać Michała Szalonego swoim dowódzcą, wystąpiła z tłumu w celu poszukiwania broni, bez której nie przyjmowano do szeregów kapitana Michała. Coś podobnego działo się na drugim końcu miasta, pomiędzy Toledo i Vomero na szczycie wzgórza Infrascata u stóp Salita dei Capucini.<br> {{tab}}Fra Pacifico wracając z kwesty z swoim przyjacielem Jakobino, widział ludzi biegnących z ogłoszeniami i przylepiających je wszędzie na mułach, gdzie znaleźli do tego miejsce dogodne do czytania; wtedy braciszek kwestarz zbliżył się z innymi ciekawymi do ogłoszenia, odczytał go, a na wiadomości w nim zawarte, jego zapał wojowniczy jak łatwo się domyślić, rozbudził się<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> kgakhgwnm2hd4par35gu8c8179fyulo 3708142 3708136 2024-11-18T08:01:56Z Wydarty 17971 /* Bez treści */ 3708142 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jtrdl4t49x5i8pkaiqnfi4oh6p95v2x 100 1236087 3708137 2024-11-18T07:40:53Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708137 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>gwałtowniej niż kiedykolwiek, widząc owych jakobinów, przedmiot swej nienawiści gotowych przejść granice królestwa.<br> {{tab}}Wtedy swoim kijem wawrzynowym uderzywszy wściekle o ziemię, prosił o głos, wszedł na słup i trzymając Jakobina za uzdę, wśród religijnej ciszy, objaśniał ludziom licznie zebranym w około niego, co to są francuzi. A zatem, według zdania braciszka Pacifico, francuzi byli wszyscy bezbożnikami, świętokradcami, rabusiami, gwałcicielami kobiet, mordercami dzieci, byli ludźmi nie wierzącymi że madonna Pié di Grotta poruszała oczami, i że włosy Chrystusa del Carmine rosły o tyle że musiano je co rok obcinać. Fra Pacifico utrzymywał iż {{Korekta|wszyrcy|wszyscy}} byli nieprawymi synami dyabła i podawał jako dowód: że wszyscy których widział nosili na jakiemkolwiek miejscu swego ciała znamię szponów, pewna wskazówka, że wszyscy byli przeznaczeni wpaść w szpony szatana; było więc rzeczą naglącą wszelkiemi możliwemi środkami przeszkodzić im wkroczenia do Neapolu, w przeciwnym razie Neapol zostanie ze szczętem spalony i zniknie z powierzchni ziemi tak, jak gdyby popiół Pompei albo lawa Herkulanum utorowały sobie przezeń drogę.<br> {{tab}}Mowa {{Korekta|fra|Fra}} Pacifica a nadewszystko jej zakończenie wywarło wielkie wrażenie na słuchaczach. Okrzyki zapału powstały w tłumie; dwa lub trzy głosy zapytały, czy w razie gdyby lud neapoli-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> mipdm5k6a4ov1jkvdpqvvjj6xk0x3zr 3708141 3708137 2024-11-18T08:01:27Z Wydarty 17971 UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „” 3708141 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 99f6bpry41n67r9sdpsvgruiowhdhj5 3708146 3708141 2024-11-18T08:02:51Z Wydarty 17971 /* Bez treści */ 3708146 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jtrdl4t49x5i8pkaiqnfi4oh6p95v2x 100 1236088 3708138 2024-11-18T07:43:13Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708138 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>tański powstał przeciwko francuzom, {{Korekta|fra|Fra}} Pacifico wyszedłby osobiście na spotkanie wroga. Fra Pacifico odrzekł, że nie tylko on, ale i jego osieł Jakobino byli na usługi sprawy królewskiej i ołtarza, i że na tym skromnym wierzchowcu wybranym przez Chrystusa do tryumfalnego wejścia do Jerozolimy, on, {{Korekta|fra|Fra}} Pacifico, zobowiązywał się prowadzić do zwycięztwa tych, którzy chcieli z nim razem walczyć.<br> {{tab}}Wtedy okrzyki: „Jesteśmy gotowi! Jesteśmy gotowi!“ rozległy się. Fra Pacifico prosił tylko o pięć minut czasu, spiesznie udał się do dei Capucini dla złożenia w kuchni ładunku Jakobina i w istocie w pięć minut potem pojawił się, ale tym razem siedząc na swoim ośle i w szybkim galopie zajął miejsce w pośród tych którzy go wybrali.<br> {{tab}}Była prawie szósta godzina wieczorem i Neapol był w stanie uniesienia jaki opisaliśmy, kiedy Ferdynand nie domyślając się niczego, z głową pochyloną wjeżdżał w bramę Capuana, zapytując sam siebie jakiego przyjęcia dozna w stolicy. Lękając się aby do swego niepowodzenia, nie dołożyć jeszcze niepopularności ciążącej na królowej i jej ulubienicy, rozłączył się z niemi w chwili wejścia do miasta, polecając im aby się udały przez bramę del Carmine, la Marinella, la via del Piliero, le largo del Castello, podczas gdy on sam postępować będzie ulicą Carbonara, Foria. le largo del Pigne i Toledo.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 1lz7mef5d7wxpkxs6staay19fqbv8hz 3708140 3708138 2024-11-18T08:01:14Z Wydarty 17971 UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „” 3708140 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 99f6bpry41n67r9sdpsvgruiowhdhj5 3708147 3708140 2024-11-18T08:03:00Z Wydarty 17971 /* Bez treści */ 3708147 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="Wydarty" /></noinclude><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jtrdl4t49x5i8pkaiqnfi4oh6p95v2x 100 1236089 3708139 2024-11-18T07:44:49Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708139 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}Człowiek obrócił się i znalazł się twarz w twarz z królem. Tym człowiekiem był Michał.<br> {{tab}}— Oh! wykrzyknął pod wrażeniem radości wywołanej widokiem króla, zadziwienia z jego obecności i dumy że był przez niego dotknięty: oh! J. K. Mość król Ferdynand! Niech żyje król! Niech żyje nasz ojciec! Niech żyje zbawca Neapolu!<br> {{tab}}I cały tłum powtórzył jednym głosem:<br> {{tab}}— Niech żyje król! Niech żyje nasz ojciec! Niech żyje zbawca Neapolu!<br> {{tab}}Jeżeli król Ferdynand spodziewał się być powitany jakimkolwiek okrzykiem, za powrotem do stolicy, to niezawodnie na taki nie liczył.<br> {{tab}}— Czy ty ich słyszysz? zapytał księcia d’Ascoli. Co oni u djabła śpiewają?<br> {{tab}}— Wołają: Niech żyje król! N. Panie, odrzekł ten z swoją zwykłą powagą; nazywają cię swoim ojcem, nazywają cię zbawcą Neapolu.<br> {{tab}}— Jesteś tego pewnym?<br> {{tab}}Krzyki zdwoiły się.<br> {{tab}}— Chodźmy, powiedział, ponieważ chcą tego koniecznie... I wychylając się do połowy z powozu: — Tak, moje dzieci, rzekł, tak, to ja, wasz król, wasz ojciec, i jak dobrze mówicie, powracam ocalić Neapol, albo zginąć z wami.<br> {{tab}}Ta obietnica podwoiła zapał dochodzący aż do szału.<br> {{tab}}— Pagliucchella, krzyczał Michał, biegnij naprzód z dziesięciu ludźmi, pochodni! kagańców! oświetlenia!<br> {{tab}}— Nie potrzeba moje dzieci, wołał król któremu<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 60mz2zzvi7ud1qv9fo0az141she6qxr 100 1236090 3708151 2024-11-18T08:10:19Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708151 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>zbyteczna jasność nie była pożądaną; nie potrzeba, dla czego chcecie robić iluminację?<br> {{tab}}— Aby lud widział że Bóg i święty Januarjusz oddaje mu jego króla zdrowego i ocalonego i że otaczali W. K. Mość swoją opieką wśród niebezpieczeństw na jakie się narażał przedzierając się przez szeregi Francuzów, aby powrócić do swego wiernego miasta Neapolu, wołał Michał.<br> {{tab}}— Pochodni! światła! iluminacji! wołał Pagliucchella i jego ludzie, biegnąc jak opętani przez strada Carbonara. To król do nas powraca! Niech żyje nasz ojciec! Niech żyje zbawca Neapolu!<br> {{tab}}— Chodźmy, chodźmy, rzekł król do Ascolego, mojem zdaniem nie trzeba im przeszkadzać. Pozwólmy im działać; ale teraz już nie ulega wątpliwości, że opat Pronio jest zręcznym człowiekiem! Krzyki Pagliucchelli i jego lazzaronów wywarły czarodziejski skutek; tłumnie wychodzono z domów niosąc pochodnie i świece, wszystkie okna były iluminowane; zbliżywszy się do ulicy Foria widziano ją całą jaśniejącą jak Piza w dniu ''la Lutninara''.<br> {{tab}}Z tego wyniknęło że wjazd króla, zagrożony milczeniem i wstydem przegranej, przybierał przeciwnie cały blask zwycięztwa, zupełny rozgłos tryumfu.<br> {{tab}}Podchodząc do muzeum Borbonico lud nie mógł dłużej znieść, aby króla wiozły konie, — odprzęgli powóz, zaprzęgli się i ciągnęli go sami. Gdy pojazd króla z swoim zaprzęgiem przybył na ulicę Toledo, ujrzano schodzący z Infrascato drugi tłum, łączący się z tłumem Michała Szalonego, tłum nie mniej<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 2h72a4x74k014otnrpy24cbrju85kj8 100 1236091 3708152 2024-11-18T08:11:12Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708152 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>roznamiętniony, nie mniej hałaśliwy. Prowadził go fra Pacifico siedząc na ośle i trzymając kij na ramieniu jak Herkules swoją maczugę; gromada ta składała s:ę co najmniej z 200 lub 300 ludzi.<br> {{tab}}Jechano ulicą Toledo; literalnie gorzała ona od światła, cały zaś lud zbrojny w zapalone pochodnie, wydawał się morzem fosforycznem. Tłum był tak wielki że powóz zaledwo mógł się posuwać. Nigdy starożytny tryumfator, nigdy Paweł Emiliusz zwycięzca Perseusza, Pompejusz zwycięzca Mitrydatesa, Cezar zwycięzca Gallów nie miał tak wspaniałego orszaku, jak ten zbiegły król powracający do swego pałacu.<br> {{tab}}Królowa odludnemi ulicami przybyła ostatnia i znalazła pałac królewski milczący i prawie osamotniony; potem usłyszała w oddaleniu wrzawę, coś podobnego do szumu poprzedzającego burzę; stanęła na balkonie wahając się, bo słyszała jeszcze w ulicach na placach szmer tłoczącego się ludu, nie wiedząc do czego tenże lud dąży. Wtedy usłyszała wyraźniej wrzawę, okrzyki, ujrzała potoki światła wychodzące z ulicy Toledo i zmierzające ku pałacowi królewskiemu, poczytała to za objawy rewolucji; przeraziła się, przypomniała sobie 5 i 6 października, 21 czerwca i 10 sierpnia swojej siostry Antoniny, już nawet mówiła o ucieczce; Nelson już jej ofiarował schronienie na pokładzie swego okrętu, gdy jej oznajmiono że to lud odprowadzał z tryumfem króla.<br> {{tab}}Fakt wydał jej się więcej niż nieprawdopodobnym, zdawał jej się niemożliwym; radziła się Em-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> fbnssiqb2g36k87ql1z8cqjue3qufyb 100 1236092 3708154 2024-11-18T08:15:10Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708154 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>my, Nelsona, sir Williamsa i Actona; żaden z nich nawet Acton tak głęboko gardzący ludzkością nie mógł sobie wytłómaczyć tego obłędu całego lodu; nie wiedziano o proklamacji Pronia, którą król a raczej kardynał za staraniem jej autora, kazał wydrukować i porozlepiać nic nie mówiąc nikomu, a brak zmysłu filozoficznego nie dozwalał dostojnym osobom, przez nas wymienionym, przypuszczać od jak lichych i drobnych wypadków, gdy tron jest zachwiany, zależy jego utwierdzenie albo też upadek.<br> {{tab}}Królowa nakoniec z wielkim trudem uspokojona, pobiegła na balkon, jej przyjaciele poszli za nią. Acton sam pozostał w tyle, niedbąjący o popularność, znienawidzony jako cudzoziemiec obwiniony o wszystkie nieszczęścia tron spotykające, unikał pokazywania się publiczności, która prawie zawsze przyjmowała go szemraniem, niekiedy do zniewagi dochodzącem. Dopóki czuł się kochanym, albo sądził się być kochanym od Karoliny, mało go obchodziła ta niepopularność; ale odkąd czuł że jest już tylko przedmiotem obawy, środkiem do zaspokojenia jej dumy, przestał się narażać opinii publicznej, która, oddajemy mu sprawiedliwość, była dlań zupełnie obojętną.<br> {{tab}}Pojawienie się królowej na balkonie zostało niepostrzeżonem, a przynajmniej nie zdawało się wywołać żadnego wrażenia, chociaż plac zamkowy był zapchany ludem; wszystkie oczy, wszystkie okrzyki, wszystkie wybuchy serca były dla tego króla, który, ''przedarł się przez szeregi francuzów aby umrzeć z swoim ludem''.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ntqzeyemfszq8sgikl21qfbp5kdeiwx 100 1236093 3708155 2024-11-18T08:15:50Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708155 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}Królowa rozkazała aby oznajmiono księciu Kalabrji iż ojciec jego zbliżał się, ponieważ obecność matki nie zdołała go sprowadzić do salonów królewskich; nadto kazała przyprowadzić wszystkie dzieci królewskie, ustąpiła im miejsca na balkonie, a sama stanęła za niemi.<br> {{tab}}Ukazanie się dzieci królewskich na balkonie przyjęto kilkoma okrzykami ale nie odwróciło ono uwagi tłumu od orszaku królewskiego, którego pierwsze szeregi przechodziły już około świętej Brygidy.<br> {{tab}}Co do Ferdynanda, zaczął zwolna podzielać zdanie kardynała Ruffo, uważając go za doskonałego doradcę. Za podobny wjazd zapłacić 10,000 dukatów nie było drogo, zwłaszcza porównawszy go z wjazdem jaki go oczekiwał, który jego sumienie królewskie, jakkolwiek niezbyt surowe, kazało mu przeczuwać.<br> {{tab}}Król wysiadł z powozu; zaciągnąwszy go, teraz lud zapragnął go nosić: wziął go na ręce i wielkiemi schodami poniósł aż do drzwi jego pokojów.<br> {{tab}}Tłum był tak wielki że go oddzielono od księcia d’Ascoli, na którego nikt nie zwracał uwagi i który zniknął pośród masy ludzi.<br> {{tab}}Król ukazał się na balkonie, podał rękę księciu Franciszkowi, uściskał swoje dzieci wśród rozdzierających okrzyków stu tysięcy ludzi i łącząc w jedną grupę wszystkich młodych książąt i młode księżniczki objął ich w ramiona.<br> {{tab}}— Oni także, zawołał, oni także umrą z wami! Ale wszystek lud odpowiedział jednogłośnie:<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 21btgujmjtpv7ztmkthcdeghwy9lesk 100 1236094 3708157 2024-11-18T08:17:21Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708157 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}— Za ciebie i za nich N. Panie, wszyscy życie nasze oddamy!<br> {{tab}}Król wyjął chustkę z kieszeni udając że łzy obciera.<br> {{tab}}Królowa blada i drżąca oddaliła się z balkonu i weszła w głąb pokoju, gdzie stał Acton ręką o stół oparty, przyglądając się temu dziwnemu widokowi z zwykłą swą obojętnością irlandzką.<br> {{tab}}— Zginęliśmy, powiedziała, król zostanie.<br> {{tab}}— Bądź pani spokojną, rzekł Acton kłaniając się; ja biorę na siebie nakłonić go do wyjazdu.<br> {{tab}}Lud po oddaleniu się króla i zamknięciu okien, długo stał jeszcze na ulicy Toledo i na pochyłości olbrzyma.<br> {{tab}}Król wszedł do swych pokojów nie zapytawszy nawet co się stało z d’Ascolim, którego odniesiono do domu omdlałego, stratowanego, na wpół umarłego. Prawda że spieszno mu było zobaczyć Jowisza od sześciu tygodni niewidzianego.<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''Kochanka — Małżonka.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Umysły pospolite, których wzrok suwa się tylko po powierzchni, mogły sądzić widząc tę manifestację niespodzianą, nagłą, prawie ogólną, iż nic nie mogło nawet chwilowo, obalić tronu spoczywającego na obszernej podstawie całego państwa; ale umysły wyższe-i rozumne nie dające się olśnić próżnemi słowami i demonstracjami powierzchownemi, tak zwyczajnemi u Neąpolitańczyków, widziały po za tem uniesieniem ślepem, jak wszystkie manifestacje lu<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 5770tf3zy313wqdrw09nb87fs0omxyj 0 1236095 3708159 2024-11-18T08:18:46Z Wydarty 17971 — 3708159 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |poprzedni = {{BASEPAGENAME}} }} <br> {{JustowanieStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=929 to=942 tosection="X" /> {{JustowanieKoniec2}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] s6sp8w47lbmr22jm55rk9wjelir4l10 3708160 3708159 2024-11-18T08:19:08Z Wydarty 17971 3708160 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} |poprzedni = {{BASEPAGENAME}} }} <br> {{JustowanieStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=929 to=942 tosection="X" /> {{JustowanieKoniec2}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] pki468243qeuenz6lbzls80ut7hf8kc 100 1236096 3708177 2024-11-18T09:00:28Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708177 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>dowe, smutną prawdę, to jest ucieczkę króla, armię neapolitańską pobitą, Francuzów idących na Neapol, a ci {{Korekta|wdząc|widząc}} w prawdziwem świetle zdarzenia, przewidywali nieuniknione następstwa.<br> {{tab}}Jednym z domów gdzie wieść tego co zaszło wywarła silne wrażenie, najprzód dla tego że dwie osoby dom ten zamieszkujące należały do dwóch odmiennych stronnictw; potem że każda z nich była wielce interesowaną co do następstwa tych wypadków, jedna powodowana uczuciami serca, druga ze względu na stosunki społeczne; był dom dobrze znany naszym czytelnikom pod nazwą domu Palmowego.<br> {{tab}}Luiza dotrzymała słowa Salvacie, od chwili wyjazdu młodzieńca, odkąd zostawił ten pokój opróżnionym, gdzie zaniesiony umierającym pod okiem i pielęgnowaniem młodej kobiety zwolna powrócił do życia, wszystkie chwile wolne, pozostawione przez jej męża, spędzała w tym pokoju.<br> {{tab}}Luiza nie płakała, Luiza nie żaliła się, nie czuła nawet potrzeby mówienia o Salvacie. Giovanina zdziwiona milczeniem swej pani o młodzieńcu, próbowała je przerwać, ale bezskutecznie. Kiedy Salvato odjechał, kiedy go już nie było, zdawało jej się, że tylko z Bogiem mogła o nim mówić.<br> {{tab}}Nie, czystość tej miłości jakkolwiek silnie opanowała całą jej duszę, pozostawiła ją w melancholicznym spokoju; wchodziła do pokoju, uśmiechała się do wszystkich sprzętów, witała je skłonieniem głowy, czule na nie poglądała i nareszcie siadała na swojem zwykłem miejscu, to jest u wezgłowia<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> gvaq4fb7qmxkc5i19nrl395s0kdohho 100 1236097 3708178 2024-11-18T09:01:05Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708178 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>łózka i marzyła. Te marzenia w których dwa upłynione miesiące snuły się przed oczami jej wyobraźni dzień po dniu, godzina po godzinie, gdzie przeszłość — Luiza miała dwie przeszłości: jedną którą zupełnie zapomniała, drugą o której marzyła bezustannie — marzenia te, mówimy, gdzie przeszłość odbudowywała bez żadnego wysiłku jej pamięci, były nieopisanej słodyczy; od czasu do czasu, kiedy wspomnienia jej zatrzymywały się na chwili wyjazdu, podnosiła rękę do ust jak gdyby chcąc utrwalić jedyny szybki pocałunek Salvaty, wyciśnięty w chwili rozłączenia, i odczuwała wtedy całą jego rozkosz i słodycz. Niegdyś w swojem osamotnieniu doznawała potrzeby pracy albo czytania; dziś igła, ołówek, muzyka, wszystko zostało zaniedbanem. Gdy przyjaciele jej i mąż byli obecnymi, Luiza w połowie żyła przeszłością, w połowie chwilą obecną. Jeżeli pozostawała sama, oddawała się natychmiast wspomnieniom przeszłości i żyła życiem sztucznem, o wiele przyjemniejszem niż życie rzeczywiste.<br> {{tab}}Cztery dni zaledwo upłynęły od wyjazdu Salvaty, a te cztery dni nieobecności zajęły wielkie miejsce w życiu Luizy; przestrzeń ta tworzyła rodzaj jeziora błękitnego, spokojnego, samotnego i głębokiego w którem odbijało się niebo; gdyby nieobecność Salvaty przedłużyła się, jezioro to powiększałoby się w miarę trwania nieobecności; gdyby nieobecność była wieczną, wtedy jezioro to zajęłoby całe jej życie, przeszłość i przyszłość, zatopiłoby nadzieję, przyszłości, pamięć przeszłości, a wybrzeża jego tak jak morza, stałyby się niewidzialnemi,<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 14b7ded8tlh439tcb7nht9djn9dfmxr 3708180 3708178 2024-11-18T09:01:15Z Wydarty 17971 3708180 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>łózka i marzyła. Te marzenia w których dwa upłynione miesiące snuły się przed oczami jej wyobraźni dzień po dniu, godzina po godzinie, gdzie przeszłość — Luiza miała dwie przeszłości: jedną którą zupełnie zapomniała, drugą o której marzyła bezustannie — marzenia te, mówimy, gdzie przeszłość odbudowywała bez żadnego wysiłku jej pamięci, były nieopisanej słodyczy; od czasu do czasu, kiedy wspomnienia jej zatrzymywały się na chwili wyjazdu, podnosiła rękę do ust jak gdyby chcąc utrwalić jedyny szybki pocałunek Salvaty, wyciśnięty w chwili rozłączenia, i odczuwała wtedy całą jego rozkosz i słodycz. Niegdyś w swojem osamotnieniu doznawała potrzeby pracy albo czytania; dziś igła, ołówek, muzyka, wszystko zostało zaniedbanem. Gdy przyjaciele jej i mąż byli obecnymi, Luiza w połowie żyła przeszłością, w połowie chwilą obecną. Jeżeli pozostawała sama, oddawała się natychmiast wspomnieniom przeszłości i żyła życiem sztucznem, o wiele przyjemniejszem niż życie rzeczywiste.<br> {{tab}}Cztery dni zaledwo upłynęły od wyjazdu Salvaty, a te cztery dni nieobecności zajęły wielkie miejsce w życiu Luizy; przestrzeń ta tworzyła rodzaj jeziora błękitnego, spokojnego, samotnego i głębokiego w którem odbijało się niebo; gdyby nieobecność Salvaty przedłużyła się, jezioro to powiększałoby się w miarę trwania nieobecności; gdyby nieobecność była wieczną, wtedy jezioro to zajęłoby całe jej życie, przeszłość i przyszłość, zatopiłoby nadzieję, przyszłości, pamięć przeszłości, a wybrzeża jego tak jak morza, stałyby się niewidzialnemi.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 22calebidm9rfafng7fr0qbd5mu1l8u 100 1236098 3708181 2024-11-18T09:02:04Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708181 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}W tem życiu myślą, zagłuszającem życie materjalne, wszystko tak jak we śuie przybierało kształty odpowiednie marzeniu w którem była pogrążona; tak więc widziała przybywający do niej ten tak wyczekiwany list, a jednak oczekiwany bez zniecierpliwienia, pod postacią białego żagla, prawie niewidzialnego na widnokręgu, zwiększającego się zwolna i zbliżającego, muskając swem śnieżystem skrzydłem błękitne nurty wybrzeża na którem spoczywała.<br> {{tab}}Ta tęsknota wywołana odjazdem Salvaty, łagodzona nadzieją powrotu, perłą zamkniętą w głębi serca stanowczem przyrzeczeniem młodzieńca, była tak spokojna, że nawet mąż jej którego nieskończona dobroć zdawała się podsycać jej widokiem, nie zauważywszy tego wcale nie potrzebował pytać o przyczynę; ta czuła i głęboka przyjaźń, w połowie wdzięczność, w połowie czułość synowska jaką miała dla niego, w niczem nie ucierpiała z powodu miłości jaką Luiza czuła dla innego. Uśmiech jej może był cokolwiek bledszym kiedy wychodziła oczekiwać na balkonie jego powrotu z biblioteki; może kiedy witała go z powrotem, czuć było łzę w jej głosie; ale aby to zauważył, trzeba by było aby zwrócono jego uwagę, San Felice był więc zawsze tak jak dawniej człowiekiem spokojnym i szczęśliwym.<br> {{tab}}Ale każde z nich doznało odmiennego zaniepokojenia, gdy doszła do nich wieść o powrocie króla do Caserte.<br> {{tab}}San Felice przybywszy do pałacu królewskiego nie zastał księcia, adjutant w imieniu następcy tronu powiedział mu, że J. Wysokość poszedł odwiedzić<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> robrq6r8i4yz6o3urbpqd54o24jc9ny 100 1236099 3708183 2024-11-18T09:04:17Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708183 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>króla, który przybył poprzedniej nocy bardzo pospiesznie z Rzymu.<br> {{tab}}Chociaż wypadek wydał mu się ważnym, ale ponieważ nie wiedział że zdarzenie to w inny sposób interesowało jego żonę jak jego samego, nie opuścił pałacu królewskiego ani o jedną minutę wcześniej i o zwykłej godzinie powrócił do domu.<br> {{tab}}Tylko wchodząc powiedział Luizie o tym powrocie, a raczej jako o wypadku nadzwyczajnym aniżeli niepokojącym. Ale Luiza wiedząc ze zwierzeń Salvaty, że bitwa była nieodzowną, natychmiast pomyślała że powrót króla musiał mieć związek z tą bitwą i objawiła z pewnością zadziwiającą kawalera, że jeżeli król powrócił prawdopodobnie miała miejsce potyczka Francuzów z Neapolitańczykami i że Francuzi odnieśli zwycięztwo.<br> {{tab}}Ale objawiając to przypuszczenie będące dla niej pewnością, Luiza potrzebowała całej swej władzy nad sobą samą, aby ukryć wzruszenie; gdyż Francuzi nie zostali zwycięzcami bez walki, a w tej walce musiało być więcej lub mniej zabitych lub rannych, a któż ją mógł upewnić że Salvato nie był w liczbie zabitych lub ranionych?<br> {{tab}}Pod pierwszym lepszym pozorem Luiza oddaliła się do swego pokoju, i przed tym samym krucyfiksem w obec którego jej ojciec umierał, przed którym San Felice przysiągł spełnić wolę księcia Caramanico, zaślubiając Luizę i uszczęśliwiając ją, długo modliła się gorąco, nie wyrażając powodu swej modlitwy, pozostawiając Bogu odgadnieme go, jeżeli istniał jaki.<br> {{tab}}O godzinie piątej San Felice usłyszał wielki<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> f8ehabadagy24w2vn0s3davv882hila 100 1236100 3708184 2024-11-18T09:05:10Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708184 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>rozruch na ulicy, pobiegł do okna i ujrzał ludzi biegnących ze wszystkich stron. Jedni przylepiali ogłoszenia, inni je natychmiast czytali. Wtedy wyszedł na ulicę, zbliżył się do pierwszego ogłoszenia i tak jak inni przeczytał niezrozumiałą proklamację, przeczytawszy ją zaś jak każdy umysł badawczy, starał się odgadnąć tę zagadkę polityczną; potem zapylał Luizy czy nie chciałaby udać się z nim do willi dla zasiągnięcia wiadomości, a gdy ta odmówiła, sam wyszedł.<br> {{tab}}W czasie jego nieobecności przybył Cirillo; nie wiedział on nic o odjeździe Salvaty; jemu młoda kobieta powiedziała wszystko: jak przybyła Nanno i swoim obrazowym językiem w kształcie legendy greckiej dala do zrozumienia Salvacie że Francuzi będą walczyć, a on powinien walczyć razem z nimi. Cirillo nie wiedząc więcej niż San Felice, zaniepokoił się bardzo; ale upewnił Luizę że jeżeli nieszczęście nie spotkało Salvaty, on jakimkolwiek sposobem zawiadomi o sobie swoich przyjaciół. Wtedy, czego się tylko dowie Cirillo, zobowiązał się donieść o tem młodej kobiecie.<br> {{tab}}Luiza nie mówiła mu wcale że spodziewała się równie wczesnych wiadomości.<br> {{tab}}Cirillo oddalił się dawno, gdy San Felice powrócił: był obecnym tryumfowi króla i na uniesienie neapolitańczyków wzruszał ramionami; wykształconym swoim umysłem od razu spostrzegł niewyraźną ciemną stronę proklamacji, a nie był tak naiwnego serca aby się w tem nie domyślił oszustwa.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> i7rfmtxvoeuiux8a6tm9kkd00hmkt7i 100 1236101 3708186 2024-11-18T09:06:08Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708186 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}Żałował że nie widział się z Cirillem którego kochał jako człowieka, podziwiał jako lekarza.<br> {{tab}}O jedenastej jak zwykle, odszedł i Luiza udała się do siebie a raczej do pokoju Salvaty, jak to zwykle czyniła kiedy on tam był, a nawet odkąd go tam nie było; obawa dodała jej miłości więcej namiętności; uklękła przy łóżku, płakała i kilkakrotnie przycisnęła usta do poduszki na której spoczywała jego głowa. Posłyszawszy lekki szelest odwróciła się. Zobaczyła Giovaninę; podniosła się zawstydzona, że ją tak zeszła młoda dziewczyna, która tłómaczyła się mówiąc:<br> {{tab}}— Słyszałam panią płaczącą i sądziłam że będę pani potrzebną.<br> {{tab}}Luiza poruszyła tylko głową, lękała się przemówić, aby głos jej łzawy nie wyraził więcej aniżeli chciała powiedzieć.<br> {{tab}}Nazajutrz Luiza była blada i osłabiona; usprawiedliwiła to bezsennością, skutkiem wrzawy nocnej i puszczania rac.<br> {{tab}}Kawaler kończył śniadanie, gdy powóz zatrzymał się przed bramą. Giovanina otworzyła i wprowadziła sekretarza księcia; książę zmuszony udać się na radę w południe, a pragnąc wprzód pomówić z San Felice, przysłał swój powóz prosząc aby przybył natychmiast.<br> {{tab}}Na schodach spotkał posłańca z poczty, trzymającego list W ręku.<br> {{tab}}— Czy do mnie? zapytał San Felice.<br> {{tab}}— Nie Ekscelencjo, to do pani.<br> {{tab}}— Zkąd?<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> bitlieok2ogk3s0qs9s5p1y2lx31529 100 1236102 3708187 2024-11-18T09:07:30Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708187 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}— Z Portici.<br> {{tab}}— Zanieś go prędko, te prawdopodobnie od jej nauczycielki.<br> {{tab}}I San Felice poszedł dalej, wsiadł do powozu i szybko odjechał.<br> {{tab}}Luiza usłyszała krótką rozmowę męża, wyszła na przeciwko posłańca z poczty i wzięła list od niego.<br> {{tab}}Pismo było jej nieznane. Otworzyła list machinalnie, spojrzała na podpis i krzyknęła: list Salvaty. Przycisnęła go do serca i pobiegła zamknąć się w uświęconym pokoju. Zdawało jej się iż byłoby bezbożnością pierwszy jego list czytać w innem miejscu.<br> {{tab}}— To od niego, szeptała rzucając się na krzesło stojące u wezgłowia, to od niego!<br> {{tab}}Przez chwilę nie mogła czytać, krew wypływająca z serca uderzała jej do głowy, tentniała w skroniach i wzrok pokrywała zasłoną.<br> {{tab}}Salvato pisał z pola {{Korekta|bitwy|bitwy:}}<br> {{tab}}„Dziękuj Bogu ukochana, przybyłem na czas do walki i nie byłem obcy zwycięztwu, twoje święte i dziewicze modły zostały wysłuchane. Bóg, błagany przez najpiękniejszego ze swoich aniołów czuwał nademną i nad moim honorem.<br> {{tab}}„Nigdy zwycięztwo nie było zupełniejsze, ukochana Luizo; na polu bitwy mój kochany generał przycisnął mnie do serca i mianował dowódzcą brygady. Armia generała Mack rozpierzchła się jak dym; w tej chwili wyjeżdżam do Civita-Dukale, skąd znajdę sposób wysłania ci tego listu. W nieładzie wynikającym z naszego zwycięztwa i porażki Neapolitań-<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 4hztnnjyb9ryovn3foi96naupzd2h6o 100 1236103 3708188 2024-11-18T09:09:04Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708188 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>czyków, niepodobna rachować na pocztę. Kocham cię sercem przepełnionem duma i miłością; zarazem. Kocham cię! Kocham cię!... {{f|align=right|prawy=10%|„Civita-Dueale o drugiej rano.}} {{tab}}„Otóż więc jestem dziesięć mil bliżej od ciebie. Hector Carafffa i ja znaleźliśmy wieśniaka, który dzięki koniowi zostawionemu przezemnie tutaj, a za którego podziękuj Michałowi, zgadza się jechać natychmiast; zatrzyma się on dopiero gdy koń pod nim padnie i weźmie natychmiast innego; zobowiązuje się on zawieść list do tego z naszych przyjaciół u którego Hector Caraffa był ukryty w Portici. Twój list będzie załączony do jego listu i on ci go odeśle „Mówię ci to dlatego, abyś nie poszukiwała jakim sposobem przybywa on do ciebie; to zajęcie odwróciłoby na chwilę twoją myśl odemnie. Nie, chcę ażebyś mię z całą radością czytała, tak jak ja jestem uszczęśliwiony pisząc do ciebie.<br> {{tab}}„Nasze zwycięztwo jest tak zupełne, iż nie sądzę abyśmy jeszcze mieli stoczyć bitwę. Idziemy wprost na Neapol i jeżeli nas nic nie wstrzyma, co jest bardzo prawdopodobnem, za ośm lub dziesięć dni najdalej znów cię zobaczę.<br> {{tab}}„Zostawisz otwarte okno przez które wyszedłem, przez to samo okno powrócę i zobaczę cię w tym samym pokoju gdzie byłem tak szczęśliwy! przyniosę ci napowrót życie dane mi przez ciebie.<br> {{tab}}„Nie zaniedbam żadnej sposobności pisania do ciebie; gdybyś jednakże nie otrzymała listu, nie bądź niespokojną; posłańcy mogą być niewierni, schwytani lub zabici.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> k7xt9ur5hjtzfuwny4eocf4kbeupotv 100 1236104 3708192 2024-11-18T09:12:06Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708192 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}„Oh! Neapolu! ukochana moja ojczyzno! druga moja miłości, po tobie! Neapolu będziesz więc nakoniec wolnym!<br> {{tab}}„Nie chcę wstrzymywać gońca, nie chcę opóźniać twej radości; dwa razy jestem szczęśliwy mojem i twojem szczęściem. Do zobaczenia, uwielbiana moja Luizo; kocham cię; kocham cię!... {{f|align=right|prawy=10%|„Salvato.“}} {{tab}}Luiza odczytała list młodzieńca dziesięć, dwadzieścia razy może, byłaby go odczytywała bezustannie, straciła miarę czasu.<br> {{tab}}W tem Giovanina zapukała do drzwi.<br> {{tab}}— Pan kawaler powraca! powiedziała.<br> {{tab}}Luiza krzyknęła, ucałowała list, złożyła go na sercu, wychodząc z pokoju rzuciła okiem na to okno przez które wyszedł, okno którem miał powrócić.<br> {{tab}}— Tak, tak, szeptała uśmiechając się do niego.<br> {{tab}}Miłość ta była tak potężną że nadawała życie wszystkim przedmiotom martwym otaczającym Luizę, a które niegdyś otaczały Salvatę. Luiza weszła do salonu jednemi, kawaler drugiemi drzwiami.<br> {{tab}}Kawaler widocznie był roztargniony.<br> {{tab}}— Co tobie przyjacielu? zapytała Luiza podchodząc do niego i patrząc swoim jasnym wzrokiem; jesteś smutny.<br> {{tab}}— Nie moje dziecko, odrzekł kawaler, nie smutny ale niespokojny.<br> {{tab}}— Widziałeś księcia? zapytała młoda kobieta.<br> {{tab}}— Tak.<br> {{tab}}— I twój niepokój pochodzi z rozmowy jaką z nim miałeś?<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> nvi2gpolk7o9z0rwtd8gcnywjzvyw1j 100 1236105 3708193 2024-11-18T09:13:02Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708193 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>{{tab}}Kawaler twierdząco poruszył głową.<br> {{tab}}Luiza usiłowała przeniknąć jego myśli.<br> {{tab}}Kawaler usiadł, wziął obie ręce Luizy przed nim stojącej i patrzył na nią.<br> {{tab}}— Mów przyjacielu, powiedziała Luiza, którą zaczynało ogarniać smutne przeczucie. Słucham cię.<br> {{tab}}— Położenie w jakiem znajduje się rodzina królewska, jest co najmniej tak trudne jak to przepowiadaliśmy wczoraj wieczorem; niema żadnej nadziei wzbronienia Francuzom wstępu do Neapolu, postanowiono więc oddalić się do Sycylii.<br> {{tab}}Nie wiedząc dla czego, Luiza uczuła ściśnienie serca.<br> {{tab}}Kawaler ujrzał na twarzy Luizy odcień tego co się działo w jej sercu. Usta jej drżały, powieki przymykały się.<br> {{tab}}— Wtedy, uważaj dobrze moje dziecko, mówił kawaler tym słodkim głosem czułości ojcowskiej jaki czasami przybierał z Luizą, wtedy książę mi powiedział: Kawalerze, jesteś moim jedynym przyjacielem; jesteś jedynym człowiekiem z którym z przyjemnością rozmawiam, tę trochę wykształcenia jakie posiadam, tobie zawdzięczam, trochę osobistej wartości mam od ciebie; jedyny człowiek może osłodzić moje wygnanie, tym człowiekiem ty jesteś, kawalerze. Proszę cię, błagam cię, jeżeli będę zmuszonym wyjechać, jedź ze mną.<br> {{tab}}Luiza uczuła dreszcz w całem ciele.<br> {{tab}}— I.. co odpowiedziałeś, przyjacielu? zapytała drżącym głosem.<br> {{tab}}— Litość mnie zdjęła nad tą niedolą królewską,<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 7w8xmm5r2i1cxoz9ojrezlmv9rokjrn 100 1236106 3708194 2024-11-18T09:14:05Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708194 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>nad tą słabością, wielkości, nad tym księciem, wygnańcem bez przyjaciół, nad tym dziedzicem korony bez sług, dlatego że może postradać koronę; przyrzekłem.<br> {{tab}}Luiza zadrżała; to drżenie nie uszło uwagi kawalera trzymającego jej ręce.<br> {{tab}}— Ale, ciągnął dalej żywo, chciej to zrozumieć Luizo, że moje przyrzeczenie jest czysto osobiste i tylko mnie zobowiązuje; oddalona od dworu, gdzie nie chciałaś zająć miejsca, ty nie masz obowiązków dla nikogo.<br> {{tab}}— Tak sądzisz, mój przyjacielu?<br> {{tab}}— Tak sądzę, ty z całą swobodą, ukochane dziecię mego serca, możesz zostać w Neapolu, nie opuszczać tego domu który kochasz, tego ogrodu gdzie biegałaś i bawiłaś się dzieckiem będąc, nakoniec możesz nie opuszczać tego kawałka ziemi gdzie zebrałaś siedmnaście lat wspomnień, bo już siedmnaście lat jesteś tutaj pociechą mego domowego ogniska; zdaje mi się że przybyłaś dopiero wczoraj.<br> {{tab}}Kawaler westchnął.<br> {{tab}}Luiza nic nie odpowiedziała; on mówił dalej:<br> {{tab}}— Księżna Fusco oddalona przez królowę, skoro tylko królowa odjedzie, powróci natychmiast; pod strażą takiej przyjaciółki, będę, o ciebie tak spokojnym, jak gdybyś była pod opieką matki. Za piętnaście dni Francuzi będą w Neapolu; ale Francuzów niepotrzebujesz się obawiać. Żyjąc z nimi długo, poznałem ich. Przynoszą oni memu krajowi dobrodziejstwa jakiemi byłbym pragnął aby go obdarzyli jego władcy; postęp, wolność, oświatę. Wszyscy moi<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> ely3g4ycqvgvwglt16sgdo55wbpdjfo 100 1236107 3708195 2024-11-18T09:15:00Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708195 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>przyjaciele a zatem i twoi są patryotami; żaden przewrót nie powinien cię niepokoić, żadne prześladowanie nie może cię dosięgnąć.<br> {{tab}}— Więc sądzisz przyjacielu, zapytała Luiza, że mogę żyć szczęśliwa bez ciebie?<br> {{tab}}— Mąż taki jak ja, kochane dziecię, powiedział San Felice z westchnieniem, nie jest mężem pozostawiającym po sobie żal w kobiecie twego wieku.<br> {{tab}}— Ale przypuszczając że mogłabym być bez ciebie, czy ty mój przyjacielu będziesz mógł żyć bezemnie?<br> {{tab}}San Felice spuścił głowę.<br> {{tab}}— Lękasz się abym nie tęskniła za tym domem, ogrodem, tym kawałkiem ziemi, ale czyż ty sam, nie czujesz braku mojej obecności? Nasze życie zespolone od lat siedmnastu, rozrywając się nagle, czyż nie przerwie nietylko twych nawyknień, ale niezbędne twego spokoju warunki?<br> {{tab}}San Felice milczał.<br> {{tab}}— Nie opuszczając księcia, który jest tylko twoim przyjacielem, ciągnęła dalej Luiza przytłumionym głosem, czyż nie jest dowodem jak mało mnie cenisz, gdy mi proponujesz ażebym cię opuściła, ciebie, który jesteś dla mnie ojcem i przyjacielem zarazem, ciebie co wykształciłeś mój umysł, napełniłeś dobrocią moje serce, wielkością Boga przejąłeś moją duszę?<br> {{tab}}San Felice westchnął.<br> {{tab}}— Kiedy przyrzekłeś towarzyszyć księciu, czy myślałeś że ja nie udam się z tobą?<br> {{tab}}Łza oczu kawalera padła na rękę Luizy.<br> {{tab}}— Jeżeli tak myślałeś mój przyjacielu, ciągnęła<noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> jsywhxw5dopi7fruha1sx9v876aqg0z 100 1236108 3708197 2024-11-18T09:16:17Z Wydarty 17971 /* Przepisana */ — 3708197 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Wydarty" /></noinclude>dalej z łagodnym i smutnym ruchem głowy, to niesłusznie; mój ojciec umierając, złączył nas, Bóg pobłogosławił nasz związek, śmierć tylko może nas rozłączyć. Pójdę z tobą, mój przyjacielu!<br> {{tab}}San Felice żywo podniósł głowę promieniejącą szczęściem i tym razem łza Luizy upadła na rękę jej męża.<br> {{tab}}— A więc ty mnie kochasz? Łaskawe nieba! więc ty mnie kochasz! wykrzyknął kawaler.<br> {{tab}}— Ojcze, rzekła Luiza, byłeś niewdzięcznym, proś o przebaczenie twojej córki.<br> {{tab}}San Felice rzucił się na kolana, całując ręce swej córki, ta zaś wznosząc oczy do nieba szepnęła:<br> {{tab}}— Wszakże prawda, Boże, iż gdybym nie była uczyniła tego co czynię, byłabym niegodną ich obudwóch?<br><br><section begin="X" /><section end="X" /> {{c|'''Dwaj admirałowie.'''|w=120%|po=12px}} {{tab}}Książe Franciszek mówiąc do San Felice o ucieczce rodziny królewskiej do Sycylii jak o rzeczy postanowionej, sądził że mówi w imieniu ojca swego i matki, ale w rzeczywistości mówił tylko w imieniu królowej; z tej strony istotnie ucieczka była postanowioną i chciano jej za jakąbądź cenę; ale widząc poświęcenie swego ludu, słuchając zapewnień stu tysięcy ludzi, że śmierć poniosą od pierwszego do ostatniego za jego sprawę, król powziął zamiar bronienia swej stolicy i pomijając znikczemniałą armię odwołać się do energii ludu tak jednomyślnie ofiarującego mu swoje usługi.<br><noinclude><references/> __NOEDITSECTION__</noinclude> 0g05k6qkjr28pxckhcd7niwdmfcz6uk 0 1236109 3708198 2024-11-18T09:17:04Z Wydarty 17971 — 3708198 wikitext text/x-wiki {{Dane tekstu2 |referencja = {{ROOTPAGENAME}} }} <br> {{JustowanieStart2}} <pages index="PL A Dumas La San Felice.djvu" from=942 to=955 fromsection="X" tosection="X" /> {{JustowanieKoniec2}} {{Przypisy}} {{ML}} [[Kategoria:{{ROOTPAGENAME}}|L{{BieżącyU|2|2}}{{BieżącyU|2|3}}]] mn9lmbaqpvlfgbs05gpjy8ou7vfdgqh