Lyon

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="pl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipodróże</sitename>
    <dbname>plwikivoyage</dbname>
    <base>https://pl.wikivoyage.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna</base>
    <generator>MediaWiki 1.43.0-wmf.27</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Specjalna</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Dyskusja</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Użytkownik</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Dyskusja użytkownika</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipodróże</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Dyskusja Wikipodróży</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Plik</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Dyskusja pliku</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Dyskusja MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Szablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Dyskusja szablonu</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Pomoc</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Dyskusja pomocy</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategoria</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Dyskusja kategorii</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Moduł</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Dyskusja modułu</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Lyon</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1179</id>
    <revision>
      <id>145343</id>
      <parentid>145337</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T13:55:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Informacje turystyczne */</comment>
      <origin>145343</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="99677" sha1="2c1pfsb9zplui95gwtxbzk4ip5b4tyy" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

==Najbliższe okolice==
W zasięgu autobusów komunikacji miejskiej i podmiejskiej:
*akwedukt w Chaponost
*muzeum-dom rodzinny św. Jana Marii Vianney w Dardilly
*115-hektarowy park Lacroix-Laval wraz z château de Lacroix-Laval

==Gastronomia==

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>2c1pfsb9zplui95gwtxbzk4ip5b4tyy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145345</id>
      <parentid>145343</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T14:13:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Najbliższe okolice */</comment>
      <origin>145345</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107763" sha1="1hb66tpwwwiw8anlcaqtaksts8hjjfz" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

'== Aktywny wypoczynek ==
Wydarzenia kulturalne są wymienione w tygodniku ''Le Petit Bulletin'' (bezpłatny, dostępny w kinach, teatrach, niektórych barach itp. oraz [https://www.petit-bulletin.fr/ online]).

W przypadku dużych instytucji (Auditorium, opera, teatry Célestins i Croix-Rousse) często konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Wielkie nazwiska wyprzedają się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W przeciwieństwie do [[Londyn]]u czy [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w Lyonie nie ma miejsca, w którym można kupić bilety po obniżonej cenie na pokazy tego samego dnia. (Kiedyś był jeden, ale działał bardzo krótko, prawdopodobnie dlatego, że miał zbyt mało miejsc do sprzedania.)

=== Muzyka, taniec i opera ===
* {{Znacznik|Auditorium|45.761611 |4.852753|typ=atrakcja}}'''[https://www.auditorium-lyon.com/fr Auditorium]''', 84 rue de Bonnel (''M: Part-Dieu''), ☏ +33 4 78 95 95 95. Orkiestra Narodowa Lyonu gra w tej imponującej, nowoczesnej sali koncertowej, w której odbywają się również koncerty jazzowe i muzyki świata. 
* '''[https://www.opera-lyon.com/ Opera]''', 1 place de la Comédie (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 72 00 45 00. Stary budynek opery został całkowicie przebudowany przez Jeana Nouvela w latach 90. XX wieku i odbywają się w nim spektakle operowe i taneczne, a także kilka innych koncertów (zwłaszcza jazzowych) w mniejszej sali „Amphithéâtre”. 
* {{Znacznik|mac|45.783889 |4.860833|typ=atrakcja}}'''[https://www.transbordeur.fr/en/ Transbordeur]''', boulevard Stalingrad, Villeurbanne (''B: C1-Palais des Congrès''), ☏ +33 4 78 93 08 33. Średniej wielkości sala (pojemność 1500) na koncerty muzyki rockowej lub popularnej. 
* '''[https://www.ninkasi.fr/ Ninkasi]''', 267 rue Marcel Mérieux (''M: Stade de Gerland''), ☏ +33 4 72 76 89 00. To nowoczesna instytucja w Lyonie. Ninkasi ma dwa miejsca z muzyką na żywo: Kafé (darmowe pokazy, głównie muzyka elektroniczna) i Kao (sala koncertowa poświęcona muzyce rockowej i elektronicznej). Jest to również browar i ma bary w całej Presqu'île, a także w Villeurbanne. 
* {{Znacznik|Maison de la Danse|45.7351 |4.8719|typ=atrakcja}}'''[https://maisondeladanse.com/ Maison de la Danse]''', 8 avenue Jean Mermoz (''T: Bachut''), ☏ +33 4 72 78 18 18. Teatr poświęcony tańcowi współczesnemu. Również piękny przykład architektury lat 60.

=== Teatr ===
Lyon ma wiele teatrów, od małych „cafés-théâtres” po duże instytucje miejskie. Możesz obejrzeć każdy rodzaj przedstawienia, od komedii po klasyczny dramat i produkcje awangardowe.

* '''[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins]''', Place des Célestins (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 40 00. Historyczny teatr w pięknym XIX-wiecznym budynku zaprojektowanym przez Gasparda André. Poważny program. 
* {{Znacznik|Théâtre de la Croix-Rousse|45.7808 |4.8331|typ=atrakcja}}'''[https://www.croix-rousse.com/ Théâtre de la Croix-Rousse]''', place Joannès Ambre (''M: Hénon''), ☏ +33 4 78 27 90 42. „Inny” teatr z bardziej awangardowym programem.
* {{Znacznik|TNP|45.7655 |4.8796|typ=atrakcja}}'''[https://www.tnp-villeurbanne.com/ TNP]''', 8 miejsce Lazare Goujon, Villeurbanne (''M: Gratte-Ciel''), ☏ +33 4 78 03 30 00. Duch „teatru popularnego” Jeana Vilara żyje w historycznie lewicowym Villeurbanne..
* {{Znacznik|Théâtre Tête d'Or|45.763235 |4.8447569|typ=atrakcja}}'''[https://www.theatretetedor.com/ Théâtre Tête d'Or]''', 60 avenue du Maréchal de Saxe (''B: C3-Saxe-Lafayette / T: Saxe-Préfecture / M: Place Guichard''), ☏ +33 4 78 62 96 73. Jest to jedyny teatr w Lyonie wystawiający popularne komedie w paryskim stylu „bulwaru”.
Istnieje również wiele małych niezależnych teatrów. Sprawdź '''Les Ateliers''', '''Espace 44''', '''Théâtre des Clochards Célestes'''.

„Café-théâtre” to bardzo przyjemny sposób na spędzenie wieczoru z pokazem (zwykle komediowym), drinkami i jedzeniem. Oto mały wybór:

* '''[https://www.lecomplexelyon.com/ Complexe du Rire]''', 7 rue des Capucins (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 78 27 23 59. Dwa pokoje i utalentowani młodzi komicy. 
* '''[https://www.espacegerson.com/ Espace Gerson]''', 1 place Gerson (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 27 96 99. 
[[Plik:Guignol_de_Lyon.JPG|thumb|right|Guignol i żandarm]]
200-letni '''Guignol''' jest bardzo znaną postacią teatru lalkowego. Ten niepoprawny ''kanut'', który często rzuca wyzwanie prawu w swoich przygodach, został stworzony przez Laurenta Mourgueta, który sam był ''kanutem'', w 1808 roku. Głównymi postaciami pobocznymi w przedstawieniach Guignola są jego żona Madelon, jego przyjaciel pijący Beaujolais Gnafron i policjant, który zawsze kończy się śmiesznie. Dopiero w latach 50. Guignol stał się ulubieńcem dzieci. Obecnie kilka teatrów kontynuuje tę tradycję dla dzieci i dorosłych.

* '''[https://www.guignol-lyon.com/ Théâtre le Guignol de Lyon]''' (''Compagnie des Zonzons''), 2 rue Louis Carrand (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 28 92 57. Największy teatr Guignola, prezentujący oryginalne dzieła dla dzieci i dorosłych. 9 €, dziecko poniżej 15 lat 7 €. 
* '''[https://www.theatre-guignol.com/ Véritable Guignol du Vieux Lyon et du Parc]''', place de Guignol, Parc de la Tête d'Or (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''), ☏ +33 4 78 28 60 41. W Sob Nd, święta bankowe i szkolne 15:00, 16:00, 17:00, 18:00. Ten teatr plenerowy, przeznaczony specjalnie dla dzieci, znajduje się w parku, w pobliżu jeziora i zoo.

=== Kino ===
* '''[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière]''', Rue du Premier Film (''M: Monplaisir-Lumière''), ☏ +33 4 78 78 18 95. W muzeum znajduje się również teatr, w którym wyświetlane są tematyczne serie arcydzieł kina (w wersji oryginalnej). Teatr mieści się w dawnej fabryce Lumière, która była scenerią pierwszego filmu w historii (''La sortie des usines Lumière''). 
* '''[https://www.cinema-comoedia.com/ Comoedia]''', 13 avenue Berthelot (''T: Centre Berthelot''), ☏ +33 4 26 99 45 00. Po kilku latach zamknięcia i prac remontowych to niezależne kino jest teraz bardzo wygodne i ma stosunkowo awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne są wyświetlane w wersji oryginalnej. 
* '''CNP''', Bellecour: 12 rue de la Barre; Terreaux: 40 rue du Président Edouard Herriot (''M: Bellecour, Hôtel de Ville''). Dwa niezależne kina; oddział Bellecour ma najbardziej awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.pathe.fr/ Pathé]'''. Ta duża krajowa firma ma cztery kina w Lyonie (Cordeliers, Bellecour, Vaise, Carré de Soie) oferujące głównie amerykańskie hity kinowe i mainstreamowe filmy francuskie. Oddział Bellecour posiada filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.ugc.fr/ UGC]'''. Druga duża firma kinowa ma cztery kina w Lyonie (Part-Dieu, Cité Internationale, Astoria, Confluence). W Astorii (''M: Masséna'') znajdują się filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.

=== Sport ===
* '''Oglądaj piłkę nożną''' na {{Znacznik|Parc Olympique Lyonnais|45.765278 |4.981944|typ=atrakcja}}'''[https://www.ol.fr/en Parc Olympique Lyonnais]''' (''Stadion Groupama''), 10 avenue Simone-Veil, 69150 Décines-Charpieu. Lokalna drużyna piłkarska Olympique Lyonnais gra w Ligue 1, najwyższej klasie rozgrywkowej we francuskiej piłce nożnej i często kwalifikuje się do turniejów europejskich. Ich drużyna kobieca dominuje również na scenie krajowej i europejskiej. Stadion o pojemności 59 186 widzów znajduje się na przedmieściach Décines, 15 km na wschód od centrum miasta. 
* {{Znacznik|ASVEL|45.766389 |4.907222|typ=atrakcja}}'''[https://www.asvel.com/ ASVEL]''', Astroballe, 69100 Villeurbanne (''M: Laurent Bonnevay''). Drużyna koszykarska Villeurbanne ma długą historię jako jeden z głównych klubów w kraju. 
* {{Znacznik|LOU Rugby|45.723889 |4.832222|typ=atrakcja}}'''LOU Rugby''', Matmut Stadium de Gerland, 353, Avenue Jean-Jaurès. Drużyna rugby z Lyonu w latach 2010–2018 wahała się między dwoma najwyższymi poziomami krajowego systemu ligowego (Top 14 i Pro D2); od sezonu 2016–2017 grała w Top 14. W sezonie 2017–2018 drużyna przeniosła się na dawny stadion OL, Stade de Gerland.

==Gastronomia==

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>1hb66tpwwwiw8anlcaqtaksts8hjjfz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145346</id>
      <parentid>145345</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T14:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Parki i ogrody */</comment>
      <origin>145346</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107762" sha1="oraljs62sde9i6yn0ybrikmlkuk0xm6" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

== Aktywny wypoczynek ==
Wydarzenia kulturalne są wymienione w tygodniku ''Le Petit Bulletin'' (bezpłatny, dostępny w kinach, teatrach, niektórych barach itp. oraz [https://www.petit-bulletin.fr/ online]).

W przypadku dużych instytucji (Auditorium, opera, teatry Célestins i Croix-Rousse) często konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Wielkie nazwiska wyprzedają się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W przeciwieństwie do [[Londyn]]u czy [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w Lyonie nie ma miejsca, w którym można kupić bilety po obniżonej cenie na pokazy tego samego dnia. (Kiedyś był jeden, ale działał bardzo krótko, prawdopodobnie dlatego, że miał zbyt mało miejsc do sprzedania.)

=== Muzyka, taniec i opera ===
* {{Znacznik|Auditorium|45.761611 |4.852753|typ=atrakcja}}'''[https://www.auditorium-lyon.com/fr Auditorium]''', 84 rue de Bonnel (''M: Part-Dieu''), ☏ +33 4 78 95 95 95. Orkiestra Narodowa Lyonu gra w tej imponującej, nowoczesnej sali koncertowej, w której odbywają się również koncerty jazzowe i muzyki świata. 
* '''[https://www.opera-lyon.com/ Opera]''', 1 place de la Comédie (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 72 00 45 00. Stary budynek opery został całkowicie przebudowany przez Jeana Nouvela w latach 90. XX wieku i odbywają się w nim spektakle operowe i taneczne, a także kilka innych koncertów (zwłaszcza jazzowych) w mniejszej sali „Amphithéâtre”. 
* {{Znacznik|mac|45.783889 |4.860833|typ=atrakcja}}'''[https://www.transbordeur.fr/en/ Transbordeur]''', boulevard Stalingrad, Villeurbanne (''B: C1-Palais des Congrès''), ☏ +33 4 78 93 08 33. Średniej wielkości sala (pojemność 1500) na koncerty muzyki rockowej lub popularnej. 
* '''[https://www.ninkasi.fr/ Ninkasi]''', 267 rue Marcel Mérieux (''M: Stade de Gerland''), ☏ +33 4 72 76 89 00. To nowoczesna instytucja w Lyonie. Ninkasi ma dwa miejsca z muzyką na żywo: Kafé (darmowe pokazy, głównie muzyka elektroniczna) i Kao (sala koncertowa poświęcona muzyce rockowej i elektronicznej). Jest to również browar i ma bary w całej Presqu'île, a także w Villeurbanne. 
* {{Znacznik|Maison de la Danse|45.7351 |4.8719|typ=atrakcja}}'''[https://maisondeladanse.com/ Maison de la Danse]''', 8 avenue Jean Mermoz (''T: Bachut''), ☏ +33 4 72 78 18 18. Teatr poświęcony tańcowi współczesnemu. Również piękny przykład architektury lat 60.

=== Teatr ===
Lyon ma wiele teatrów, od małych „cafés-théâtres” po duże instytucje miejskie. Możesz obejrzeć każdy rodzaj przedstawienia, od komedii po klasyczny dramat i produkcje awangardowe.

* '''[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins]''', Place des Célestins (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 40 00. Historyczny teatr w pięknym XIX-wiecznym budynku zaprojektowanym przez Gasparda André. Poważny program. 
* {{Znacznik|Théâtre de la Croix-Rousse|45.7808 |4.8331|typ=atrakcja}}'''[https://www.croix-rousse.com/ Théâtre de la Croix-Rousse]''', place Joannès Ambre (''M: Hénon''), ☏ +33 4 78 27 90 42. „Inny” teatr z bardziej awangardowym programem.
* {{Znacznik|TNP|45.7655 |4.8796|typ=atrakcja}}'''[https://www.tnp-villeurbanne.com/ TNP]''', 8 miejsce Lazare Goujon, Villeurbanne (''M: Gratte-Ciel''), ☏ +33 4 78 03 30 00. Duch „teatru popularnego” Jeana Vilara żyje w historycznie lewicowym Villeurbanne..
* {{Znacznik|Théâtre Tête d'Or|45.763235 |4.8447569|typ=atrakcja}}'''[https://www.theatretetedor.com/ Théâtre Tête d'Or]''', 60 avenue du Maréchal de Saxe (''B: C3-Saxe-Lafayette / T: Saxe-Préfecture / M: Place Guichard''), ☏ +33 4 78 62 96 73. Jest to jedyny teatr w Lyonie wystawiający popularne komedie w paryskim stylu „bulwaru”.
Istnieje również wiele małych niezależnych teatrów. Sprawdź '''Les Ateliers''', '''Espace 44''', '''Théâtre des Clochards Célestes'''.

„Café-théâtre” to bardzo przyjemny sposób na spędzenie wieczoru z pokazem (zwykle komediowym), drinkami i jedzeniem. Oto mały wybór:

* '''[https://www.lecomplexelyon.com/ Complexe du Rire]''', 7 rue des Capucins (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 78 27 23 59. Dwa pokoje i utalentowani młodzi komicy. 
* '''[https://www.espacegerson.com/ Espace Gerson]''', 1 place Gerson (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 27 96 99. 
[[Plik:Guignol_de_Lyon.JPG|thumb|right|Guignol i żandarm]]
200-letni '''Guignol''' jest bardzo znaną postacią teatru lalkowego. Ten niepoprawny ''kanut'', który często rzuca wyzwanie prawu w swoich przygodach, został stworzony przez Laurenta Mourgueta, który sam był ''kanutem'', w 1808 roku. Głównymi postaciami pobocznymi w przedstawieniach Guignola są jego żona Madelon, jego przyjaciel pijący Beaujolais Gnafron i policjant, który zawsze kończy się śmiesznie. Dopiero w latach 50. Guignol stał się ulubieńcem dzieci. Obecnie kilka teatrów kontynuuje tę tradycję dla dzieci i dorosłych.

* '''[https://www.guignol-lyon.com/ Théâtre le Guignol de Lyon]''' (''Compagnie des Zonzons''), 2 rue Louis Carrand (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 28 92 57. Największy teatr Guignola, prezentujący oryginalne dzieła dla dzieci i dorosłych. 9 €, dziecko poniżej 15 lat 7 €. 
* '''[https://www.theatre-guignol.com/ Véritable Guignol du Vieux Lyon et du Parc]''', place de Guignol, Parc de la Tête d'Or (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''), ☏ +33 4 78 28 60 41. W Sob Nd, święta bankowe i szkolne 15:00, 16:00, 17:00, 18:00. Ten teatr plenerowy, przeznaczony specjalnie dla dzieci, znajduje się w parku, w pobliżu jeziora i zoo.

=== Kino ===
* '''[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière]''', Rue du Premier Film (''M: Monplaisir-Lumière''), ☏ +33 4 78 78 18 95. W muzeum znajduje się również teatr, w którym wyświetlane są tematyczne serie arcydzieł kina (w wersji oryginalnej). Teatr mieści się w dawnej fabryce Lumière, która była scenerią pierwszego filmu w historii (''La sortie des usines Lumière''). 
* '''[https://www.cinema-comoedia.com/ Comoedia]''', 13 avenue Berthelot (''T: Centre Berthelot''), ☏ +33 4 26 99 45 00. Po kilku latach zamknięcia i prac remontowych to niezależne kino jest teraz bardzo wygodne i ma stosunkowo awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne są wyświetlane w wersji oryginalnej. 
* '''CNP''', Bellecour: 12 rue de la Barre; Terreaux: 40 rue du Président Edouard Herriot (''M: Bellecour, Hôtel de Ville''). Dwa niezależne kina; oddział Bellecour ma najbardziej awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.pathe.fr/ Pathé]'''. Ta duża krajowa firma ma cztery kina w Lyonie (Cordeliers, Bellecour, Vaise, Carré de Soie) oferujące głównie amerykańskie hity kinowe i mainstreamowe filmy francuskie. Oddział Bellecour posiada filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.ugc.fr/ UGC]'''. Druga duża firma kinowa ma cztery kina w Lyonie (Part-Dieu, Cité Internationale, Astoria, Confluence). W Astorii (''M: Masséna'') znajdują się filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.

=== Sport ===
* '''Oglądaj piłkę nożną''' na {{Znacznik|Parc Olympique Lyonnais|45.765278 |4.981944|typ=atrakcja}}'''[https://www.ol.fr/en Parc Olympique Lyonnais]''' (''Stadion Groupama''), 10 avenue Simone-Veil, 69150 Décines-Charpieu. Lokalna drużyna piłkarska Olympique Lyonnais gra w Ligue 1, najwyższej klasie rozgrywkowej we francuskiej piłce nożnej i często kwalifikuje się do turniejów europejskich. Ich drużyna kobieca dominuje również na scenie krajowej i europejskiej. Stadion o pojemności 59 186 widzów znajduje się na przedmieściach Décines, 15 km na wschód od centrum miasta. 
* {{Znacznik|ASVEL|45.766389 |4.907222|typ=atrakcja}}'''[https://www.asvel.com/ ASVEL]''', Astroballe, 69100 Villeurbanne (''M: Laurent Bonnevay''). Drużyna koszykarska Villeurbanne ma długą historię jako jeden z głównych klubów w kraju. 
* {{Znacznik|LOU Rugby|45.723889 |4.832222|typ=atrakcja}}'''LOU Rugby''', Matmut Stadium de Gerland, 353, Avenue Jean-Jaurès. Drużyna rugby z Lyonu w latach 2010–2018 wahała się między dwoma najwyższymi poziomami krajowego systemu ligowego (Top 14 i Pro D2); od sezonu 2016–2017 grała w Top 14. W sezonie 2017–2018 drużyna przeniosła się na dawny stadion OL, Stade de Gerland.

==Gastronomia==

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>oraljs62sde9i6yn0ybrikmlkuk0xm6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145347</id>
      <parentid>145346</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T14:16:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sport */</comment>
      <origin>145347</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="108257" sha1="n1ct8o15b1g3eby8v4r9t3cytitq5jy" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

== Aktywny wypoczynek ==
Wydarzenia kulturalne są wymienione w tygodniku ''Le Petit Bulletin'' (bezpłatny, dostępny w kinach, teatrach, niektórych barach itp. oraz [https://www.petit-bulletin.fr/ online]).

W przypadku dużych instytucji (Auditorium, opera, teatry Célestins i Croix-Rousse) często konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Wielkie nazwiska wyprzedają się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W przeciwieństwie do [[Londyn]]u czy [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w Lyonie nie ma miejsca, w którym można kupić bilety po obniżonej cenie na pokazy tego samego dnia. (Kiedyś był jeden, ale działał bardzo krótko, prawdopodobnie dlatego, że miał zbyt mało miejsc do sprzedania.)

=== Muzyka, taniec i opera ===
* {{Znacznik|Auditorium|45.761611 |4.852753|typ=atrakcja}}'''[https://www.auditorium-lyon.com/fr Auditorium]''', 84 rue de Bonnel (''M: Part-Dieu''), ☏ +33 4 78 95 95 95. Orkiestra Narodowa Lyonu gra w tej imponującej, nowoczesnej sali koncertowej, w której odbywają się również koncerty jazzowe i muzyki świata. 
* '''[https://www.opera-lyon.com/ Opera]''', 1 place de la Comédie (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 72 00 45 00. Stary budynek opery został całkowicie przebudowany przez Jeana Nouvela w latach 90. XX wieku i odbywają się w nim spektakle operowe i taneczne, a także kilka innych koncertów (zwłaszcza jazzowych) w mniejszej sali „Amphithéâtre”. 
* {{Znacznik|mac|45.783889 |4.860833|typ=atrakcja}}'''[https://www.transbordeur.fr/en/ Transbordeur]''', boulevard Stalingrad, Villeurbanne (''B: C1-Palais des Congrès''), ☏ +33 4 78 93 08 33. Średniej wielkości sala (pojemność 1500) na koncerty muzyki rockowej lub popularnej. 
* '''[https://www.ninkasi.fr/ Ninkasi]''', 267 rue Marcel Mérieux (''M: Stade de Gerland''), ☏ +33 4 72 76 89 00. To nowoczesna instytucja w Lyonie. Ninkasi ma dwa miejsca z muzyką na żywo: Kafé (darmowe pokazy, głównie muzyka elektroniczna) i Kao (sala koncertowa poświęcona muzyce rockowej i elektronicznej). Jest to również browar i ma bary w całej Presqu'île, a także w Villeurbanne. 
* {{Znacznik|Maison de la Danse|45.7351 |4.8719|typ=atrakcja}}'''[https://maisondeladanse.com/ Maison de la Danse]''', 8 avenue Jean Mermoz (''T: Bachut''), ☏ +33 4 72 78 18 18. Teatr poświęcony tańcowi współczesnemu. Również piękny przykład architektury lat 60.

=== Teatr ===
Lyon ma wiele teatrów, od małych „cafés-théâtres” po duże instytucje miejskie. Możesz obejrzeć każdy rodzaj przedstawienia, od komedii po klasyczny dramat i produkcje awangardowe.

* '''[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins]''', Place des Célestins (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 40 00. Historyczny teatr w pięknym XIX-wiecznym budynku zaprojektowanym przez Gasparda André. Poważny program. 
* {{Znacznik|Théâtre de la Croix-Rousse|45.7808 |4.8331|typ=atrakcja}}'''[https://www.croix-rousse.com/ Théâtre de la Croix-Rousse]''', place Joannès Ambre (''M: Hénon''), ☏ +33 4 78 27 90 42. „Inny” teatr z bardziej awangardowym programem.
* {{Znacznik|TNP|45.7655 |4.8796|typ=atrakcja}}'''[https://www.tnp-villeurbanne.com/ TNP]''', 8 miejsce Lazare Goujon, Villeurbanne (''M: Gratte-Ciel''), ☏ +33 4 78 03 30 00. Duch „teatru popularnego” Jeana Vilara żyje w historycznie lewicowym Villeurbanne..
* {{Znacznik|Théâtre Tête d'Or|45.763235 |4.8447569|typ=atrakcja}}'''[https://www.theatretetedor.com/ Théâtre Tête d'Or]''', 60 avenue du Maréchal de Saxe (''B: C3-Saxe-Lafayette / T: Saxe-Préfecture / M: Place Guichard''), ☏ +33 4 78 62 96 73. Jest to jedyny teatr w Lyonie wystawiający popularne komedie w paryskim stylu „bulwaru”.
Istnieje również wiele małych niezależnych teatrów. Sprawdź '''Les Ateliers''', '''Espace 44''', '''Théâtre des Clochards Célestes'''.

„Café-théâtre” to bardzo przyjemny sposób na spędzenie wieczoru z pokazem (zwykle komediowym), drinkami i jedzeniem. Oto mały wybór:

* '''[https://www.lecomplexelyon.com/ Complexe du Rire]''', 7 rue des Capucins (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 78 27 23 59. Dwa pokoje i utalentowani młodzi komicy. 
* '''[https://www.espacegerson.com/ Espace Gerson]''', 1 place Gerson (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 27 96 99. 
[[Plik:Guignol_de_Lyon.JPG|thumb|right|Guignol i żandarm]]
200-letni '''Guignol''' jest bardzo znaną postacią teatru lalkowego. Ten niepoprawny ''kanut'', który często rzuca wyzwanie prawu w swoich przygodach, został stworzony przez Laurenta Mourgueta, który sam był ''kanutem'', w 1808 roku. Głównymi postaciami pobocznymi w przedstawieniach Guignola są jego żona Madelon, jego przyjaciel pijący Beaujolais Gnafron i policjant, który zawsze kończy się śmiesznie. Dopiero w latach 50. Guignol stał się ulubieńcem dzieci. Obecnie kilka teatrów kontynuuje tę tradycję dla dzieci i dorosłych.

* '''[https://www.guignol-lyon.com/ Théâtre le Guignol de Lyon]''' (''Compagnie des Zonzons''), 2 rue Louis Carrand (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 28 92 57. Największy teatr Guignola, prezentujący oryginalne dzieła dla dzieci i dorosłych. 9 €, dziecko poniżej 15 lat 7 €. 
* '''[https://www.theatre-guignol.com/ Véritable Guignol du Vieux Lyon et du Parc]''', place de Guignol, Parc de la Tête d'Or (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''), ☏ +33 4 78 28 60 41. W Sob Nd, święta bankowe i szkolne 15:00, 16:00, 17:00, 18:00. Ten teatr plenerowy, przeznaczony specjalnie dla dzieci, znajduje się w parku, w pobliżu jeziora i zoo.

=== Kino ===
* '''[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière]''', Rue du Premier Film (''M: Monplaisir-Lumière''), ☏ +33 4 78 78 18 95. W muzeum znajduje się również teatr, w którym wyświetlane są tematyczne serie arcydzieł kina (w wersji oryginalnej). Teatr mieści się w dawnej fabryce Lumière, która była scenerią pierwszego filmu w historii (''La sortie des usines Lumière''). 
* '''[https://www.cinema-comoedia.com/ Comoedia]''', 13 avenue Berthelot (''T: Centre Berthelot''), ☏ +33 4 26 99 45 00. Po kilku latach zamknięcia i prac remontowych to niezależne kino jest teraz bardzo wygodne i ma stosunkowo awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne są wyświetlane w wersji oryginalnej. 
* '''CNP''', Bellecour: 12 rue de la Barre; Terreaux: 40 rue du Président Edouard Herriot (''M: Bellecour, Hôtel de Ville''). Dwa niezależne kina; oddział Bellecour ma najbardziej awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.pathe.fr/ Pathé]'''. Ta duża krajowa firma ma cztery kina w Lyonie (Cordeliers, Bellecour, Vaise, Carré de Soie) oferujące głównie amerykańskie hity kinowe i mainstreamowe filmy francuskie. Oddział Bellecour posiada filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.ugc.fr/ UGC]'''. Druga duża firma kinowa ma cztery kina w Lyonie (Part-Dieu, Cité Internationale, Astoria, Confluence). W Astorii (''M: Masséna'') znajdują się filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.

=== Sport ===
* '''Oglądaj piłkę nożną''' na {{Znacznik|Parc Olympique Lyonnais|45.765278 |4.981944|typ=atrakcja}}'''[https://www.ol.fr/en Parc Olympique Lyonnais]''' (''Stadion Groupama''), 10 avenue Simone-Veil, 69150 Décines-Charpieu. Lokalna drużyna piłkarska Olympique Lyonnais gra w Ligue 1, najwyższej klasie rozgrywkowej we francuskiej piłce nożnej i często kwalifikuje się do turniejów europejskich. Ich drużyna kobieca dominuje również na scenie krajowej i europejskiej. Stadion o pojemności 59 186 widzów znajduje się na przedmieściach Décines, 15 km na wschód od centrum miasta. 
* {{Znacznik|ASVEL|45.766389 |4.907222|typ=atrakcja}}'''[https://www.asvel.com/ ASVEL]''', Astroballe, 69100 Villeurbanne (''M: Laurent Bonnevay''). Drużyna koszykarska Villeurbanne ma długą historię jako jeden z głównych klubów w kraju. 
* {{Znacznik|LOU Rugby|45.723889 |4.832222|typ=atrakcja}}'''LOU Rugby''', Matmut Stadium de Gerland, 353, Avenue Jean-Jaurès. Drużyna rugby z Lyonu w latach 2010–2018 wahała się między dwoma najwyższymi poziomami krajowego systemu ligowego (Top 14 i Pro D2); od sezonu 2016–2017 grała w Top 14. W sezonie 2017–2018 drużyna przeniosła się na dawny stadion OL, Stade de Gerland.

== Nauka ===
Lyon jest ważnym ośrodkiem uniwersyteckim. Kursy języka francuskiego są dostępne w [https://www.inflexyon.com/ Inflexyon], [https://www.aflyon.org/ Alliance Francaise], [https://lyon-bleu.com/ Lyon-Bleu], [https://www.eife2f.com/ École Interculturelle de Francais]. Jeśli szukasz programu immersyjnego, możesz zajrzeć do [https://www.alpadia.com/en/language-courses/french/france/lyon Alpadia Language School], dawniej znanej jako szkoły ESL, grupy Learn French in Lyon.

==Gastronomia==

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>n1ct8o15b1g3eby8v4r9t3cytitq5jy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145348</id>
      <parentid>145347</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T14:17:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Nauka = */</comment>
      <origin>145348</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109021" sha1="ofmqiag6k4ewfmv1zci3icvx9bxevy9" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

== Aktywny wypoczynek ==
Wydarzenia kulturalne są wymienione w tygodniku ''Le Petit Bulletin'' (bezpłatny, dostępny w kinach, teatrach, niektórych barach itp. oraz [https://www.petit-bulletin.fr/ online]).

W przypadku dużych instytucji (Auditorium, opera, teatry Célestins i Croix-Rousse) często konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Wielkie nazwiska wyprzedają się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W przeciwieństwie do [[Londyn]]u czy [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w Lyonie nie ma miejsca, w którym można kupić bilety po obniżonej cenie na pokazy tego samego dnia. (Kiedyś był jeden, ale działał bardzo krótko, prawdopodobnie dlatego, że miał zbyt mało miejsc do sprzedania.)

=== Muzyka, taniec i opera ===
* {{Znacznik|Auditorium|45.761611 |4.852753|typ=atrakcja}}'''[https://www.auditorium-lyon.com/fr Auditorium]''', 84 rue de Bonnel (''M: Part-Dieu''), ☏ +33 4 78 95 95 95. Orkiestra Narodowa Lyonu gra w tej imponującej, nowoczesnej sali koncertowej, w której odbywają się również koncerty jazzowe i muzyki świata. 
* '''[https://www.opera-lyon.com/ Opera]''', 1 place de la Comédie (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 72 00 45 00. Stary budynek opery został całkowicie przebudowany przez Jeana Nouvela w latach 90. XX wieku i odbywają się w nim spektakle operowe i taneczne, a także kilka innych koncertów (zwłaszcza jazzowych) w mniejszej sali „Amphithéâtre”. 
* {{Znacznik|mac|45.783889 |4.860833|typ=atrakcja}}'''[https://www.transbordeur.fr/en/ Transbordeur]''', boulevard Stalingrad, Villeurbanne (''B: C1-Palais des Congrès''), ☏ +33 4 78 93 08 33. Średniej wielkości sala (pojemność 1500) na koncerty muzyki rockowej lub popularnej. 
* '''[https://www.ninkasi.fr/ Ninkasi]''', 267 rue Marcel Mérieux (''M: Stade de Gerland''), ☏ +33 4 72 76 89 00. To nowoczesna instytucja w Lyonie. Ninkasi ma dwa miejsca z muzyką na żywo: Kafé (darmowe pokazy, głównie muzyka elektroniczna) i Kao (sala koncertowa poświęcona muzyce rockowej i elektronicznej). Jest to również browar i ma bary w całej Presqu'île, a także w Villeurbanne. 
* {{Znacznik|Maison de la Danse|45.7351 |4.8719|typ=atrakcja}}'''[https://maisondeladanse.com/ Maison de la Danse]''', 8 avenue Jean Mermoz (''T: Bachut''), ☏ +33 4 72 78 18 18. Teatr poświęcony tańcowi współczesnemu. Również piękny przykład architektury lat 60.

=== Teatr ===
Lyon ma wiele teatrów, od małych „cafés-théâtres” po duże instytucje miejskie. Możesz obejrzeć każdy rodzaj przedstawienia, od komedii po klasyczny dramat i produkcje awangardowe.

* '''[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins]''', Place des Célestins (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 40 00. Historyczny teatr w pięknym XIX-wiecznym budynku zaprojektowanym przez Gasparda André. Poważny program. 
* {{Znacznik|Théâtre de la Croix-Rousse|45.7808 |4.8331|typ=atrakcja}}'''[https://www.croix-rousse.com/ Théâtre de la Croix-Rousse]''', place Joannès Ambre (''M: Hénon''), ☏ +33 4 78 27 90 42. „Inny” teatr z bardziej awangardowym programem.
* {{Znacznik|TNP|45.7655 |4.8796|typ=atrakcja}}'''[https://www.tnp-villeurbanne.com/ TNP]''', 8 miejsce Lazare Goujon, Villeurbanne (''M: Gratte-Ciel''), ☏ +33 4 78 03 30 00. Duch „teatru popularnego” Jeana Vilara żyje w historycznie lewicowym Villeurbanne..
* {{Znacznik|Théâtre Tête d'Or|45.763235 |4.8447569|typ=atrakcja}}'''[https://www.theatretetedor.com/ Théâtre Tête d'Or]''', 60 avenue du Maréchal de Saxe (''B: C3-Saxe-Lafayette / T: Saxe-Préfecture / M: Place Guichard''), ☏ +33 4 78 62 96 73. Jest to jedyny teatr w Lyonie wystawiający popularne komedie w paryskim stylu „bulwaru”.
Istnieje również wiele małych niezależnych teatrów. Sprawdź '''Les Ateliers''', '''Espace 44''', '''Théâtre des Clochards Célestes'''.

„Café-théâtre” to bardzo przyjemny sposób na spędzenie wieczoru z pokazem (zwykle komediowym), drinkami i jedzeniem. Oto mały wybór:

* '''[https://www.lecomplexelyon.com/ Complexe du Rire]''', 7 rue des Capucins (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 78 27 23 59. Dwa pokoje i utalentowani młodzi komicy. 
* '''[https://www.espacegerson.com/ Espace Gerson]''', 1 place Gerson (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 27 96 99. 
[[Plik:Guignol_de_Lyon.JPG|thumb|right|Guignol i żandarm]]
200-letni '''Guignol''' jest bardzo znaną postacią teatru lalkowego. Ten niepoprawny ''kanut'', który często rzuca wyzwanie prawu w swoich przygodach, został stworzony przez Laurenta Mourgueta, który sam był ''kanutem'', w 1808 roku. Głównymi postaciami pobocznymi w przedstawieniach Guignola są jego żona Madelon, jego przyjaciel pijący Beaujolais Gnafron i policjant, który zawsze kończy się śmiesznie. Dopiero w latach 50. Guignol stał się ulubieńcem dzieci. Obecnie kilka teatrów kontynuuje tę tradycję dla dzieci i dorosłych.

* '''[https://www.guignol-lyon.com/ Théâtre le Guignol de Lyon]''' (''Compagnie des Zonzons''), 2 rue Louis Carrand (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 28 92 57. Największy teatr Guignola, prezentujący oryginalne dzieła dla dzieci i dorosłych. 9 €, dziecko poniżej 15 lat 7 €. 
* '''[https://www.theatre-guignol.com/ Véritable Guignol du Vieux Lyon et du Parc]''', place de Guignol, Parc de la Tête d'Or (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''), ☏ +33 4 78 28 60 41. W Sob Nd, święta bankowe i szkolne 15:00, 16:00, 17:00, 18:00. Ten teatr plenerowy, przeznaczony specjalnie dla dzieci, znajduje się w parku, w pobliżu jeziora i zoo.

=== Kino ===
* '''[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière]''', Rue du Premier Film (''M: Monplaisir-Lumière''), ☏ +33 4 78 78 18 95. W muzeum znajduje się również teatr, w którym wyświetlane są tematyczne serie arcydzieł kina (w wersji oryginalnej). Teatr mieści się w dawnej fabryce Lumière, która była scenerią pierwszego filmu w historii (''La sortie des usines Lumière''). 
* '''[https://www.cinema-comoedia.com/ Comoedia]''', 13 avenue Berthelot (''T: Centre Berthelot''), ☏ +33 4 26 99 45 00. Po kilku latach zamknięcia i prac remontowych to niezależne kino jest teraz bardzo wygodne i ma stosunkowo awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne są wyświetlane w wersji oryginalnej. 
* '''CNP''', Bellecour: 12 rue de la Barre; Terreaux: 40 rue du Président Edouard Herriot (''M: Bellecour, Hôtel de Ville''). Dwa niezależne kina; oddział Bellecour ma najbardziej awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.pathe.fr/ Pathé]'''. Ta duża krajowa firma ma cztery kina w Lyonie (Cordeliers, Bellecour, Vaise, Carré de Soie) oferujące głównie amerykańskie hity kinowe i mainstreamowe filmy francuskie. Oddział Bellecour posiada filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.ugc.fr/ UGC]'''. Druga duża firma kinowa ma cztery kina w Lyonie (Part-Dieu, Cité Internationale, Astoria, Confluence). W Astorii (''M: Masséna'') znajdują się filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.

=== Sport ===
* '''Oglądaj piłkę nożną''' na {{Znacznik|Parc Olympique Lyonnais|45.765278 |4.981944|typ=atrakcja}}'''[https://www.ol.fr/en Parc Olympique Lyonnais]''' (''Stadion Groupama''), 10 avenue Simone-Veil, 69150 Décines-Charpieu. Lokalna drużyna piłkarska Olympique Lyonnais gra w Ligue 1, najwyższej klasie rozgrywkowej we francuskiej piłce nożnej i często kwalifikuje się do turniejów europejskich. Ich drużyna kobieca dominuje również na scenie krajowej i europejskiej. Stadion o pojemności 59 186 widzów znajduje się na przedmieściach Décines, 15 km na wschód od centrum miasta. 
* {{Znacznik|ASVEL|45.766389 |4.907222|typ=atrakcja}}'''[https://www.asvel.com/ ASVEL]''', Astroballe, 69100 Villeurbanne (''M: Laurent Bonnevay''). Drużyna koszykarska Villeurbanne ma długą historię jako jeden z głównych klubów w kraju. 
* {{Znacznik|LOU Rugby|45.723889 |4.832222|typ=atrakcja}}'''LOU Rugby''', Matmut Stadium de Gerland, 353, Avenue Jean-Jaurès. Drużyna rugby z Lyonu w latach 2010–2018 wahała się między dwoma najwyższymi poziomami krajowego systemu ligowego (Top 14 i Pro D2); od sezonu 2016–2017 grała w Top 14. W sezonie 2017–2018 drużyna przeniosła się na dawny stadion OL, Stade de Gerland.

== Nauka ==
Lyon jest ważnym ośrodkiem uniwersyteckim. Kursy języka francuskiego są dostępne w [https://www.inflexyon.com/ Inflexyon], [https://www.aflyon.org/ Alliance Francaise], [https://lyon-bleu.com/ Lyon-Bleu], [https://www.eife2f.com/ École Interculturelle de Francais]. Jeśli szukasz programu immersyjnego, możesz zajrzeć do [https://www.alpadia.com/en/language-courses/french/france/lyon Alpadia Language School], dawniej znanej jako szkoły ESL, grupy Learn French in Lyon.

== Praca ==
Można zarobić, udzielając prywatnych lekcji angielskiego. Większość mieszkańców Lyonu chętnie mówi po angielsku. Są szkoły, które przyjmują nauczycieli bez kwalifikacji TEFL, ale oczywiście kwalifikacje się przydadzą. Spróbuj Berlitz lub Demos. Jest kilka pubów anglojęzycznych, które zatrudniają młodych pracowników mówiących po angielsku, czasami z ograniczoną znajomością języka francuskiego. Znajomość języka francuskiego na rozsądnym poziomie jest często koniecznością. Jest ANPE (centrum pracy) obok Opery na Rue de la République. Po prostu wejdź, nie musisz rezerwować, a znajdziesz wiele ofert pracy. Poszukaj również półki z czarnymi folderami. Zawierają one informacje o lepiej płatnych pracach.

==Gastronomia==

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>ofmqiag6k4ewfmv1zci3icvx9bxevy9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145349</id>
      <parentid>145348</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T14:33:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Praca */</comment>
      <origin>145349</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114161" sha1="oz36c9oldwt2l2umnsywrnsqwqqced0" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

== Aktywny wypoczynek ==
Wydarzenia kulturalne są wymienione w tygodniku ''Le Petit Bulletin'' (bezpłatny, dostępny w kinach, teatrach, niektórych barach itp. oraz [https://www.petit-bulletin.fr/ online]).

W przypadku dużych instytucji (Auditorium, opera, teatry Célestins i Croix-Rousse) często konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Wielkie nazwiska wyprzedają się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W przeciwieństwie do [[Londyn]]u czy [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w Lyonie nie ma miejsca, w którym można kupić bilety po obniżonej cenie na pokazy tego samego dnia. (Kiedyś był jeden, ale działał bardzo krótko, prawdopodobnie dlatego, że miał zbyt mało miejsc do sprzedania.)

=== Muzyka, taniec i opera ===
* {{Znacznik|Auditorium|45.761611 |4.852753|typ=atrakcja}}'''[https://www.auditorium-lyon.com/fr Auditorium]''', 84 rue de Bonnel (''M: Part-Dieu''), ☏ +33 4 78 95 95 95. Orkiestra Narodowa Lyonu gra w tej imponującej, nowoczesnej sali koncertowej, w której odbywają się również koncerty jazzowe i muzyki świata. 
* '''[https://www.opera-lyon.com/ Opera]''', 1 place de la Comédie (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 72 00 45 00. Stary budynek opery został całkowicie przebudowany przez Jeana Nouvela w latach 90. XX wieku i odbywają się w nim spektakle operowe i taneczne, a także kilka innych koncertów (zwłaszcza jazzowych) w mniejszej sali „Amphithéâtre”. 
* {{Znacznik|mac|45.783889 |4.860833|typ=atrakcja}}'''[https://www.transbordeur.fr/en/ Transbordeur]''', boulevard Stalingrad, Villeurbanne (''B: C1-Palais des Congrès''), ☏ +33 4 78 93 08 33. Średniej wielkości sala (pojemność 1500) na koncerty muzyki rockowej lub popularnej. 
* '''[https://www.ninkasi.fr/ Ninkasi]''', 267 rue Marcel Mérieux (''M: Stade de Gerland''), ☏ +33 4 72 76 89 00. To nowoczesna instytucja w Lyonie. Ninkasi ma dwa miejsca z muzyką na żywo: Kafé (darmowe pokazy, głównie muzyka elektroniczna) i Kao (sala koncertowa poświęcona muzyce rockowej i elektronicznej). Jest to również browar i ma bary w całej Presqu'île, a także w Villeurbanne. 
* {{Znacznik|Maison de la Danse|45.7351 |4.8719|typ=atrakcja}}'''[https://maisondeladanse.com/ Maison de la Danse]''', 8 avenue Jean Mermoz (''T: Bachut''), ☏ +33 4 72 78 18 18. Teatr poświęcony tańcowi współczesnemu. Również piękny przykład architektury lat 60.

=== Teatr ===
Lyon ma wiele teatrów, od małych „cafés-théâtres” po duże instytucje miejskie. Możesz obejrzeć każdy rodzaj przedstawienia, od komedii po klasyczny dramat i produkcje awangardowe.

* '''[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins]''', Place des Célestins (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 40 00. Historyczny teatr w pięknym XIX-wiecznym budynku zaprojektowanym przez Gasparda André. Poważny program. 
* {{Znacznik|Théâtre de la Croix-Rousse|45.7808 |4.8331|typ=atrakcja}}'''[https://www.croix-rousse.com/ Théâtre de la Croix-Rousse]''', place Joannès Ambre (''M: Hénon''), ☏ +33 4 78 27 90 42. „Inny” teatr z bardziej awangardowym programem.
* {{Znacznik|TNP|45.7655 |4.8796|typ=atrakcja}}'''[https://www.tnp-villeurbanne.com/ TNP]''', 8 miejsce Lazare Goujon, Villeurbanne (''M: Gratte-Ciel''), ☏ +33 4 78 03 30 00. Duch „teatru popularnego” Jeana Vilara żyje w historycznie lewicowym Villeurbanne..
* {{Znacznik|Théâtre Tête d'Or|45.763235 |4.8447569|typ=atrakcja}}'''[https://www.theatretetedor.com/ Théâtre Tête d'Or]''', 60 avenue du Maréchal de Saxe (''B: C3-Saxe-Lafayette / T: Saxe-Préfecture / M: Place Guichard''), ☏ +33 4 78 62 96 73. Jest to jedyny teatr w Lyonie wystawiający popularne komedie w paryskim stylu „bulwaru”.
Istnieje również wiele małych niezależnych teatrów. Sprawdź '''Les Ateliers''', '''Espace 44''', '''Théâtre des Clochards Célestes'''.

„Café-théâtre” to bardzo przyjemny sposób na spędzenie wieczoru z pokazem (zwykle komediowym), drinkami i jedzeniem. Oto mały wybór:

* '''[https://www.lecomplexelyon.com/ Complexe du Rire]''', 7 rue des Capucins (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 78 27 23 59. Dwa pokoje i utalentowani młodzi komicy. 
* '''[https://www.espacegerson.com/ Espace Gerson]''', 1 place Gerson (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 27 96 99. 
[[Plik:Guignol_de_Lyon.JPG|thumb|right|Guignol i żandarm]]
200-letni '''Guignol''' jest bardzo znaną postacią teatru lalkowego. Ten niepoprawny ''kanut'', który często rzuca wyzwanie prawu w swoich przygodach, został stworzony przez Laurenta Mourgueta, który sam był ''kanutem'', w 1808 roku. Głównymi postaciami pobocznymi w przedstawieniach Guignola są jego żona Madelon, jego przyjaciel pijący Beaujolais Gnafron i policjant, który zawsze kończy się śmiesznie. Dopiero w latach 50. Guignol stał się ulubieńcem dzieci. Obecnie kilka teatrów kontynuuje tę tradycję dla dzieci i dorosłych.

* '''[https://www.guignol-lyon.com/ Théâtre le Guignol de Lyon]''' (''Compagnie des Zonzons''), 2 rue Louis Carrand (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 28 92 57. Największy teatr Guignola, prezentujący oryginalne dzieła dla dzieci i dorosłych. 9 €, dziecko poniżej 15 lat 7 €. 
* '''[https://www.theatre-guignol.com/ Véritable Guignol du Vieux Lyon et du Parc]''', place de Guignol, Parc de la Tête d'Or (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''), ☏ +33 4 78 28 60 41. W Sob Nd, święta bankowe i szkolne 15:00, 16:00, 17:00, 18:00. Ten teatr plenerowy, przeznaczony specjalnie dla dzieci, znajduje się w parku, w pobliżu jeziora i zoo.

=== Kino ===
* '''[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière]''', Rue du Premier Film (''M: Monplaisir-Lumière''), ☏ +33 4 78 78 18 95. W muzeum znajduje się również teatr, w którym wyświetlane są tematyczne serie arcydzieł kina (w wersji oryginalnej). Teatr mieści się w dawnej fabryce Lumière, która była scenerią pierwszego filmu w historii (''La sortie des usines Lumière''). 
* '''[https://www.cinema-comoedia.com/ Comoedia]''', 13 avenue Berthelot (''T: Centre Berthelot''), ☏ +33 4 26 99 45 00. Po kilku latach zamknięcia i prac remontowych to niezależne kino jest teraz bardzo wygodne i ma stosunkowo awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne są wyświetlane w wersji oryginalnej. 
* '''CNP''', Bellecour: 12 rue de la Barre; Terreaux: 40 rue du Président Edouard Herriot (''M: Bellecour, Hôtel de Ville''). Dwa niezależne kina; oddział Bellecour ma najbardziej awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.pathe.fr/ Pathé]'''. Ta duża krajowa firma ma cztery kina w Lyonie (Cordeliers, Bellecour, Vaise, Carré de Soie) oferujące głównie amerykańskie hity kinowe i mainstreamowe filmy francuskie. Oddział Bellecour posiada filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.ugc.fr/ UGC]'''. Druga duża firma kinowa ma cztery kina w Lyonie (Part-Dieu, Cité Internationale, Astoria, Confluence). W Astorii (''M: Masséna'') znajdują się filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.

=== Sport ===
* '''Oglądaj piłkę nożną''' na {{Znacznik|Parc Olympique Lyonnais|45.765278 |4.981944|typ=atrakcja}}'''[https://www.ol.fr/en Parc Olympique Lyonnais]''' (''Stadion Groupama''), 10 avenue Simone-Veil, 69150 Décines-Charpieu. Lokalna drużyna piłkarska Olympique Lyonnais gra w Ligue 1, najwyższej klasie rozgrywkowej we francuskiej piłce nożnej i często kwalifikuje się do turniejów europejskich. Ich drużyna kobieca dominuje również na scenie krajowej i europejskiej. Stadion o pojemności 59 186 widzów znajduje się na przedmieściach Décines, 15 km na wschód od centrum miasta. 
* {{Znacznik|ASVEL|45.766389 |4.907222|typ=atrakcja}}'''[https://www.asvel.com/ ASVEL]''', Astroballe, 69100 Villeurbanne (''M: Laurent Bonnevay''). Drużyna koszykarska Villeurbanne ma długą historię jako jeden z głównych klubów w kraju. 
* {{Znacznik|LOU Rugby|45.723889 |4.832222|typ=atrakcja}}'''LOU Rugby''', Matmut Stadium de Gerland, 353, Avenue Jean-Jaurès. Drużyna rugby z Lyonu w latach 2010–2018 wahała się między dwoma najwyższymi poziomami krajowego systemu ligowego (Top 14 i Pro D2); od sezonu 2016–2017 grała w Top 14. W sezonie 2017–2018 drużyna przeniosła się na dawny stadion OL, Stade de Gerland.

== Nauka ==
Lyon jest ważnym ośrodkiem uniwersyteckim. Kursy języka francuskiego są dostępne w [https://www.inflexyon.com/ Inflexyon], [https://www.aflyon.org/ Alliance Francaise], [https://lyon-bleu.com/ Lyon-Bleu], [https://www.eife2f.com/ École Interculturelle de Francais]. Jeśli szukasz programu immersyjnego, możesz zajrzeć do [https://www.alpadia.com/en/language-courses/french/france/lyon Alpadia Language School], dawniej znanej jako szkoły ESL, grupy Learn French in Lyon.

== Praca ==
Można zarobić, udzielając prywatnych lekcji angielskiego. Większość mieszkańców Lyonu chętnie mówi po angielsku. Są szkoły, które przyjmują nauczycieli bez kwalifikacji TEFL, ale oczywiście kwalifikacje się przydadzą. Spróbuj Berlitz lub Demos. Jest kilka pubów anglojęzycznych, które zatrudniają młodych pracowników mówiących po angielsku, czasami z ograniczoną znajomością języka francuskiego. Znajomość języka francuskiego na rozsądnym poziomie jest często koniecznością. Jest ANPE (centrum pracy) obok Opery na Rue de la République. Po prostu wejdź, nie musisz rezerwować, a znajdziesz wiele ofert pracy. Poszukaj również półki z czarnymi folderami. Zawierają one informacje o lepiej płatnych pracach.

== Zakupy ==
Zwykłe godziny zakupów w centrum miasta to 10:00-19:00, od poniedziałku do soboty. Niektóre większe miejsca zamykają się nieco później (19:30). Sklepy są zamknięte w niedziele, z wyjątkiem grudnia i Vieux Lyon, gdzie niedziela jest najbardziej ruchliwym dniem tygodnia!

* {{Znacznik|'''La Part-Dieu'''|45.761111 |4.857222|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''La Part-Dieu''', Boulevard Vivier-Merle (''M: Part-Dieu''). Pn-Sb 10:00-20:00. Ogromne centrum handlowe (największe centrum handlowe w centrum Europy) na czterech poziomach, z większością głównych marek modowych. Unikaj sobotnich popołudni, miejsce jest strasznie zatłoczone. 
* {{Znacznik|'''Rue de la République'''|45.763056 |4.835833|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Rue de la République''' (''M: Cordeliers/Bellecour''). Ta ulica dla pieszych jest głównym miejscem zakupów w centrum miasta. Sprawdź także Rue du Président Edouard Herriot (ogólnie droższa) i Rue de Brest; te trzy ulice biegną równolegle do siebie wzdłuż Presqu'île.
* '''Rue du Président Edouard Herriot, rue Gasparin, rue Émile Zola, rue des Archers''' (''M: Bellecour''). Na „złotym placu” pomiędzy Placem Bellecour i Place des Jacobins znajdziesz wiele znanych luksusowych marek.
* {{Znacznik|'''Rue Victor Hugo'''|45.754167 |4.83|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Rue Victor Hugo''' (''M: Bellecour/Ampère Victor Hugo/Perrache''). Nazwy marek i pułapki turystyczne na południe od Bellecour.
* {{Znacznik|'''Rue Auguste Comte'''|45.754237 |4.830829|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Rue Auguste Comte''' (''M: Bellecour/Ampère Victor Hugo'''). Równolegle do rue Victor Hugo, tutaj znajdziesz większość sklepów z antykami w Lyonie.
* {{Znacznik|'''Carré de Soie'''|45.76443261832423 |4.921890846023533|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''[https://www.carredesoie.com/ Carré de Soie]''', Avenue de Böhlen, Vaulx-en-Velin (''M/T: Vaulx-en-Velin La Soie''). Pn-Sob 10:00-19:30, niektóre sklepy są otwarte w niedziele. Centrum handlowe ze sklepami odzieżowymi, restauracjami i multipleksem kinowym w rozwijającej się dzielnicy podmiejskiej.
* {{Znacznik|'''Confluence'''|45.74083 |4.81722|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''[https://www.westfield.com/france/confluence Confluence]''', 7 rue Paul Montrochet (''T: Hôtel de Région-Montrochet''). Pn-Sob 10:00-20:00, niektóre sklepy są otwarte w niedziele. Galeria handlowa ze sklepami odzieżowymi, restauracjami i multipleksem kinowym, w nowej lokalizacji.

=== Jedzenie ===
[[Plik:StAntoineMarket.jpg|thumb|right|Targ St Antoine w niedzielny poranek.]]
* {{Znacznik|'''Halles de Lyon Paul Bocuse'''|45.76293 |4.85051|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Halles de Lyon Paul Bocuse''', 102 cours Lafayette (''B: C3-Halles Paul Bocuse, M/T: Part-Dieu''). Wt-Sob 07:00-12:00 i 15:00-19:00, Niedz 07:00-12:00. Halles przeniósł się do dzielnicy Part-Dieu w 1971 roku. Jeśli chcesz najlepszego jedzenia, to jest to miejsce, do którego należy się udać. Ma jednak swoją cenę. 
* {{Znacznik|'''Targ Croix-Rousse'''|45.7749 |4.8315|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Targ Croix-Rousse''', Boulevard de la Croix-Rousse (''M: Croix-Rousse''). Wt-Nd 07:00-13:00. Bardzo popularny i typowy targ z wieloma lokalnymi producentami. We wtorki sprzedaje się również artykuły nieżywnościowe. Bardzo zatłoczone w słoneczne niedziele, ale to odpowiedni czas, aby cieszyć się szczególnym nastrojem okolicy. 
* {{Znacznik|'''Targ St Antoine'''|45.7597 |4.8304|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Targ St Antoine''', Quai St Antoine i Quai des Célestins (''M: Cordeliers''). Wt-Nd 07:00-13:00. Inny duży targ, w zamożniejszej części miasta. Również niektórzy lokalni producenci owoców i warzyw. Jedzenie ostryg nad Saoną to bardzo przyjemne zajęcie przed niedzielnym lunchem. 
* {{Znacznik|'''Bahadourian'''|45.7565 |4.8445|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''[https://www.bahadourian.com/ Bahadourian]''', 20 rue Villeroy (''M: Guillotière''), ☏ +33 4 78 60 32 10. Pn-pt 08:30-12:30, 14:30-19:30, Sob 08:30-19:30. Duży sklep orientalny, z wszelkiego rodzaju egzotycznymi potrawami, zwłaszcza północnoafrykańskimi. W sercu malowniczej dzielnicy Guillotière.

=== Wino ===
* '''[https://www.facebook.com/AnticWine/ Antic Wine]''', 18 rue du Boeuf (''M: Vieux Lyon''), ☏ +33 4 78 37 08 96, anticwine@yahoo.fr. Wt-Niedz 11:00-20:00. Ten mały sklepik ma wyjątkowy wybór win z całego świata. Bardzo interesujący wybór win z doliny Rodanu, niesamowita kolekcja starych burgundów. Bardzo rozsądne ceny. Również obowiązkowy punkt dla amatorów porto, z największym wyborem we Francji i cenami od 12 do 3000 euro. 
* '''[https://www.vercoquin.com/ Vercoquin]''', 33 rue de la Thibaudière (''M: Saxe-Gambetta''), ☏ +33 4 78 69 43 87, contact@vercoquin.com. Wt-So 10:00-20:00, Nd 10:00-13:00. Ten sklep z winami specjalizuje się w winach organicznych i „naturalnych”. Jest to również bar z winem, wszystkie butelki ze sklepu można tam wypić za dodatkową opłatą w wysokości 6 €.

==Gastronomia==

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>oz36c9oldwt2l2umnsywrnsqwqqced0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145350</id>
      <parentid>145349</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T14:47:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gastronomia */</comment>
      <origin>145350</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="120152" sha1="2p49unw4sp7ksoxx89lm4z8sih1bhkq" xml:space="preserve">{{top-banner|unesco=yes}}
{{Miejscowość infobox 
|nazwa = Lyon
|nazwa oryginalna = 
|widok = Lyon paysages.jpg
|opis = 
|herb = Coat_of_Arms_of_Lyon.svg
|mapa = Lyon dot.png
|państwo = [[Francja]]
|region = [[Owernia-Rodan-Alpy]]
|powierzchnia = 47,87
|ludność = 522 200
|wysokość = 237
|prefiks = 
|kod pocztowy = 69001–69009
|www = https://www.lyon.fr/
}}
'''Lyon''' jest stolicą [[Francja|francuskiego]] regionu administracyjnego [[Owernia-Rodan-Alpy]]. Półmilionowe miasto, Lyon samo w sobie jest trzecim co do wielkości miastem w kraju, ale jego obszar metropolitalny ustępuje pod względem liczby ludności jedynie [[Paryż]]owi. Lyon jest znany głównie jako gastronomiczne epicentrum Francji, z jedną z najwyższych koncentracji restauracji na mieszkańca w kraju. Lyon był rzymską stolicą prowincji, dlatego ma rozległe rzymskie ruiny. Architektura starego Lyonu sięga od XII wieku do czasów współczesnych i jest przede wszystkim inspirowana jego pozycją w renesansie jako centrum produkcji jedwabiu.
[[Plik:FourviereNight.jpg|thumb|right|Bazylika Fourvière widziana z rzeki Saony, oświetlona nocą.]]

== Dzielnice ==
Lyon jest ukształtowany przez dwie rzeki, Rodan (na wschodzie) i Saonę (na zachodzie), które płyną z północy na południe. Główne obszary zainteresowania to:
{{Lista regionów
| mapa regionów = LyonDistricts2.png
| rozmiar mapy = 500px
| opis mapy = Główne interesujące dzielnice Lyonu z numerami i granicami ''arrondissement''

| nazwa regionu 1 = Wzgórze Fourvière
| kolor regionu 1 = #a98838
| elementy regionu 1 = 
| opis regionu 1 = Znane również jako „wzgórze, które się modli” ze względu na liczne kościoły i instytucje religijne, które się na nim znajdują. Wzgórze było również miejscem, w którym osiedlili się Rzymianie.

| nazwa regionu 2 = Vieux Lyon (Stary Lyon)
| kolor regionu 2 = #dbaa33
| elementy regionu 2 = 
| opis regionu 2 = Obszar renesansowy, wzdłuż prawego brzegu Saony.

| nazwa regionu 3 = Presqu'île
| kolor regionu 3 = #78accb 
| elementy regionu 3 = 
| opis regionu 3 = Pomiędzy dwiema rzekami znajduje się prawdziwe serce miasta.

| nazwa regionu 4 = Croix-Rousse
| kolor regionu 4 = #e07676
| elementy regionu 4 = 
| opis regionu 4 = Na północ od Presqu'île, między dwiema rzekami, znane jest jako „wzgórze, które pracuje”, ponieważ do XIX wieku było domem dla pracowników przemysłu jedwabniczego (''canuts''). Przemysł ten ukształtował unikalną architekturę tego obszaru.

| nazwa regionu 5 = Confluence
| kolor regionu 5 = #899958
| elementy regionu 5 = 
| opis regionu 5 = Rozwijająca się dzielnica o wspaniałej, współczesnej architekturze, położona na terenie dawnego obszaru przemysłowego.

| nazwa regionu 6 = Part-Dieu
| kolor regionu 6 = #9a84a4
| elementy regionu 6 = 
| opis regionu 6 = Główna dzielnica biznesowa i siedziba głównego dworca kolejowego w Lyonie.

| nazwa regionu 7 = Brotteaux
| kolor regionu 7 = #5cc7ab
| elementy regionu 7 = 
| opis regionu 7 = Najbogatsza dzielnica, położona tuż obok pięknego parku Tête d'Or.

| nazwa regionu 8 = Guillotière
| kolor regionu 8 = #834862
| elementy regionu 8 = 
| opis regionu 8 = Malownicza dzielnica z dużą populacją imigrantów.

| nazwa regionu 9 = Etats-Unis
| kolor regionu 9 = #434b7c
| elementy regionu 9 = 
| opis regionu 9 = Interesujący projekt mieszkaniowy z lat dwudziestych XX wieku.

| nazwa regionu 10 = Vaise
| kolor regionu 10 = #bdc237
| elementy regionu 10 = 
| opis regionu 10 = Kolejna rozwijająca się dzielnica.
}}

Fourvière, Vieux Lyon, Croix-Rousse i duża część Presqu'île zostały sklasyfikowane jako [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|obiekty światowego dziedzictwa UNESCO]].

Lyon ma dziewięć podziałów administracyjnych zwanych ''arrondissements'', które są oznaczone numerami. Odpowiadają one mniej więcej następującym dzielnicom:

* 1. ''arrondissement'' (środek): na północ od Presqu'île i zbocza wzgórza Croix-Rousse; siedziba ''canuts'' (pracowników jedwabiu) i wciąż „buntownicza” dzielnica.
* 2. ''arrondissement'' (środek): większość Presqu'île; zasadniczo to tutaj jest akcja.
* 3. ''arrondissement'' (wschód): Part-Dieu, na północ od Guillotière, Montchat, na północ od Monplaisir; najbardziej zaludniona dzielnica z bogatymi i popularnymi dzielnicami, dawnymi obiektami przemysłowymi lub wojskowymi i nowoczesną dzielnicą biznesową.
* 4. ''arrondissement'' (północ): płaskowyż wzgórza Croix-Rousse; historyczny obszar o „wiejskim” charakterze.
* 5. ''arrondissement'' (zachód): Vieux Lyon, Fourvière, Saint-Just, Point du Jour; zabytki i spokojne dzielnice mieszkalne.
* 6. ''arrondissement'' (północny wschód): Brotteaux; najbogatsza część miasta.
* 7. ''arrondissement'' (południe): na południe od Guillotière, Gerland; od popularnych dzielnic po strefy przemysłowe high-tech.
* 8. ''arrondissement'' (południowy wschód): na południe od Monplaisir, Etats-Unis, przemysłowe i popularne dzielnice zbudowane głównie w latach 20. i 30. XX wieku.
* 9. ''arrondissement'' (północny zachód): Vaise, La Duchère, St Rambert; niektóre z obszarów, które najbardziej się rozwinęły.
* Nie zapomnij odwiedzić [[Sainte-Foy-lès-Lyon]], ładnego miasteczka na zachodnim wzgórzu Lyonu, po drugiej stronie rzeki Saony, gdzie możesz cieszyć się spacerem w połowie drogi między miastem a wsią, z cudownymi widokami na miasto.
Kody pocztowe Lyonu zaczynają się od 69 dla jego dawnego ''departamentu'' [[Rodan]] i kończą się numerem okręgu: 69004 jest zatem kodem pocztowym dla 4. ''arrondissement''. Specjalne kody pocztowe mogą być używane dla firm.

== Charakterystyka ==
Założony przez Rzymian, z wieloma zachowanymi obszarami historycznymi, Lyon jest archetypem miasta dziedzictwa, uznanego przez UNESCO. Lyon jest tętniącą życiem metropolią, która zaczyna w pełni wykorzystywać swoje wyjątkowe dziedzictwo architektoniczne, kulturowe i gastronomiczne, dynamiczną demografię i gospodarkę oraz strategiczne położenie między północną i południową Europą. Jest coraz bardziej otwarty na świat, z rosnącą liczbą studentów i wydarzeń międzynarodowych.

Miasto ma około 470 000 mieszkańców. Jednak bezpośredni wpływ miasta rozciąga się daleko poza jego granice administracyjne. Liczbę, którą należy porównać z liczbą ludności innych dużych metropolii, stanowi populacja Wielkiego Lyonu (obejmującego 57 miast lub gmin): około 1 200 000. Lyon i jego obszar metropolitalny szybko się rozwijają i stają się młodsze ze względu na swoją atrakcyjność ekonomiczną.

=== Historia ===
Wszystkie okresy 2000-letniej historii Lyonu pozostawiły widoczne ślady w architektonicznym i kulturowym dziedzictwie miasta, od rzymskich ruin po renesansowe pałace i współczesne wieżowce. Nigdy nie doświadczyło poważnej katastrofy (trzęsienia ziemi, pożaru, rozległych bombardowań) ani całkowitej przebudowy przez urbanistów. Bardzo niewiele miast na świecie może pochwalić się taką różnorodnością struktury miejskiej i architektury.

[[Plik:Roman theatre in Lyon.jpg|thumb|right|Rzymski teatr w Fourvière, najważniejsza pozostałość rzymskiego miasta Lugdunum.]]

Wczesne ślady osadnictwa sięgają 12 000 r. p.n.e., ale nie ma dowodów na ciągłą okupację przed erą rzymską. '''Lugdunum''', rzymska nazwa miasta, zostało oficjalnie założone w 43 r. p.n.e. przez Lucjusza Munatiusa Plancusa, ówczesnego gubernatora Galii. Pierwsze rzymskie osady znajdowały się na wzgórzu Fourvière, a pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie weterani wojennych kampanii Cezara. Rozwój miasta został wzmocniony przez jego strategiczne położenie i zostało promowane jako '''stolica Galii''' w 27 r. p.n.e. przez generała Agryppę, zięcia i ministra cesarza Augusta. Następnie zbudowano duże drogi, zapewniając łatwy dostęp ze wszystkich części Galii. Lugdunum stało się jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i finansowych w Galii, obok [[Narbona|Narbony]]. Cesarz Klaudiusz, który panował od 41 do 54 r. n.e., urodził się tutaj, 10 r. p.n.e., gdy jego ojciec Druzus był gubernatorem Galii. Główny okres pokoju i dobrobytu rzymskiego miasta przypadał na lata 69–192 n.e. Szacuje się, że w tym czasie populacja wynosiła od 50 000 do 80 000. Lugdunum składało się z czterech zamieszkanych obszarów: szczytu wzgórza Fourvière, zboczy Croix-Rousse wokół Amphithéâtre des Trois Gaules, Canabae (w pobliżu dzisiejszego Place Bellecour) i prawego brzegu rzeki Saony, głównie w dzisiejszej dzielnicy St Georges.

Lugdunum było miejscem, w którym pojawiły się '''pierwsze chrześcijańskie społeczności''' Galii. To tutaj miały miejsce również pierwsze męczeństwa, szczególnie w 177 r. n.e., kiedy młoda niewolnica Blandine została zabita w Amphithéâtre des Trois Gaules wraz z 47 innymi męczennikami.

Miasto utraciło status stolicy Galów w 297 r. n.e. Następnie, na początku IV wieku, akwedukty, które doprowadzały wodę na szczyt Fourvière, nagle przestały działać. Było to spowodowane brakiem funduszy na ich utrzymanie i bezpieczeństwo; ołowiane rury, którymi płynęła woda, zostały skradzione i nie można było ich wymienić. Miasto zostało całkowicie pozbawione wody w ciągu nocy. Spowodowało to koniec rzymskiego Lugdunum, które straciło znaczną część swojej populacji i zostało zreorganizowane wokół Saony.
[[Plik:Rue Juiverie, Vieux Lyon.jpg|thumb|Ulica Rue Juiverie w Starym Lyonie została nazwana na cześć społeczności żydowskiej, która została stąd wypędzona w 1394]]
W '''średniowieczu''' miasto rozwijało się po obu brzegach Saony. Nazwa „Lion” lub „Lyon” pojawiła się w XIII wieku. Wczesne średniowiecze było bardzo niespokojne politycznie. Ponieważ geografia polityczna [[Francja|Francji]] ulegała ciągłym zmianom, miasto należało kolejno do wielu prowincji. Następnie należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1018 do 1312 roku, kiedy to zostało przekazane Francji na soborze wiedeńskim. W tym czasie miasto było nadal niewielkie, ale miało duży wpływ religijny; w 1078 roku papież Grzegorz VII mianował arcybiskupa Lyonu najwyższym dostojnikiem katolickim w byłej Galii (''Primat des Gaules'').

W '''renesansie''' korzyści fiskalne i organizacja licznych targów handlowych przyciągały bankierów z [[Florencja|Florencji]] i kupców z całej Europy; miasto stawało się coraz bardziej zamożne i przeżywało drugi złoty wiek. Głównymi gałęziami przemysłu były tkactwo jedwabiu, wprowadzone w 1536 roku, i drukarstwo. Lyon stał się jednym z największych miast Europy i pierwszym miejscem finansowym, czemu sprzyjały korzyści, jakie dał mu król Franciszek I, który w pewnym momencie rozważał nawet uczynienie Lyonu stolicą Francji. Około 1530 roku populacja Lyonu osiągnęła 50 000 osób.

[[Plik:Lyon la Saone et fourviere.JPG|thumb|right|Brzegi rzeki Saony w Lyonie w XVIII wiekuy]]

W kolejnych stuleciach Lyon ucierpiał z powodu wojen religijnych, ale pozostał ważnym ośrodkiem przemysłowym i intelektualnym, podczas gdy działalność finansowa przeniosła się do [[Genewa|Genewy]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. W XVIII wieku połowę mieszkańców stanowili pracownicy przemysłu jedwabniczego (''canuts'').

Wschodni brzeg Rodanu nie był zurbanizowany przed XVIII wiekiem, kiedy to osuszono bagna (zwane Brotteaux), aby umożliwić budowę. Te ogromne prace prowadził inżynier Morand. W międzyczasie prace prowadzone przez Perrache'a podwoiły powierzchnię Presqu'île. Prace rozbudowy zostały wstrzymane przez rewolucję francuską, ale wznowiono je na początku XIX wieku.

Podczas rewolucji w 1793 Lyon opowiedział się przeciwko centralnej władzy ''Konwencji'' (Parlamentu), co spowodowało poważne represje ze strony armii. Stracono ponad 2000 osób.

Na początku '''XIX wieku''' przemysł jedwabny nadal się rozwijał, zwłaszcza dzięki krosnu Jacquarda, który uczynił pracę tkacką bardziej wydajną. Jednak miały miejsce kryzysy społeczne: w 1831 pierwszy bunt ''canuts'' został brutalnie stłumiony. Robotnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu nowej technologii, która prawdopodobnie spowodowała bezrobocie. Inne zamieszki miały miejsce w 1834, 1848 i 1849, zwłaszcza w dzielnicy Croix-Rousse. Od 1848 obszar Presqu'île został przeprojektowany w sposób podobny do dzieł Haussmanna w [[Paryż]]u. W 1852 sąsiednie miasta Vaise, Croix-Rousse i Guillotière stały się dzielnicami Lyonu. Tradycyjny przemysł jedwabniczy zanikł pod koniec stulecia z powodu chorób atakujących francuskie jedwabniki i otwarcia Kanału Sueskiego, co obniżyło cenę importowanego jedwabiu z [[Azja|Azji]]. W tym czasie rozwinęły się różne inne gałęzie przemysłu; najsłynniejszymi przedsiębiorcami końca XIX wieku byli bracia Lumière, którzy wynaleźli kino w Lyonie w 1895 roku.

'''Edouard Herriot''' został wybrany na burmistrza w 1905 roku i rządził miastem aż do swojej śmierci w 1957 roku. Zainicjował szereg ważnych projektów miejskich, w szczególności we współpracy ze swoim ulubionym architektem Tony Garnierem: szpital Grange Blanche (dziś nazwany na cześć Herriota), rzeźnie Gerland (obecnie Halle Tony Garnier) i stadion, dzielnicę États-Unis itp.

Podczas '''II wojny światowej''' Lyon znajdował się blisko granicy między „strefą wolną” a strefą okupowaną i dlatego był kluczowym miejscem strategicznym zarówno dla Niemców, jak i francuskiego ruchu oporu. Jean Moulin, przywódca ruchu oporu, został aresztowany w Caluire (północne przedmieścia Lyonu). 26 maja 1944 roku Lyon został zbombardowany przez lotnictwo alianckie. Wyzwolenie Lyonu nastąpiło 3 września.

[[Plik:Lyon Panorama Saint-Jean Part-Dieu Fourvière Saone.JPG|thumb|right|Twierdza Saint-Jean i rzeka Saona.]]

W latach 60. rozpoczęto budowę dzielnicy biznesowej Part-Dieu; jej symbolem jest wieża „ołówka”, najwyższy budynek w Lyonie. W międzyczasie stowarzyszenie „Renaissance du Vieux Lyon” (Odrodzenie Starego Lyonu) zdołało sklasyfikować ten renesansowy obszar przez rząd jako pierwszy zachowany zabytek we Francji, podczas gdy zagrożony był projektem autostrady bronionym przez burmistrza Louisa Pradela. Pradel był przekonanym „modernistą” i zwolennikiem samochodu. Poparł również budowę tunelu Fourvière, otwartego w 1971, oraz autostrady A6/A7 przez Presqu'île, w pobliżu stacji Perrache, decyzję tę później nazwał „błędem stulecia” przez burmistrza Michela Noira w latach 90. W 1974 otwarto pierwszą linię metra. W 1981 roku Lyon został połączony z [[Paryż]]em pierwszą linią TGV (szybkiej kolei). W latach 80. i 90. XX wieku odnowiono ogromną liczbę budynków w Vieux Lyon i Croix-Rousse. Krajobraz Lyonu wciąż ewoluuje, zwłaszcza dzięki nowej promenadzie nad brzegiem Rodanu lub budowie nowych wieżowców w Part-Dieu.

Od połowy 2023 roku brzegi Saony w 2. dzielnicy są kształtowane w celu przekształcenia ich w zrewitalizowaną przestrzeń publiczną. Ukończenie obwodnicy Lyonu po stronie zachodniej powinno odciążyć obszary centralne od części ruchu. Planowana jest również sieć pociągów o wysokiej wydajności obsługująca obszary podmiejskie (takie jak RER wokół Paryża).

=== Polityka ===
Lyon, miasto kupców i przemysłu, ma długą tradycję centroprawicowych rządów i burmistrzów, nawet jeśli niektóre dzielnice, zwłaszcza Croix-Rousse, mają bardzo silne skłonności lewicowe. Jednak w 2001 Gérard Collomb z Lyonu, członek umiarkowanej lewicowej partii socjalistycznej, został wybrany na burmistrza. Chociaż początkowo Collomb był przedmiotem wielu kontrowersji, cieszył się szeroką popularnością i pełnił urząd do 2017. Przyjął strategię pro-biznesową i uruchomił kilka projektów infrastruktury publicznej oraz operacji odnowy miejskiej.

=== Gospodarka ===
[[Plik:Lyon - La Part-Dieu de nuit - 07-12-2009.jpg|thumb|right|Widok na dzielnicę biznesową Part-Dieu.]]
Przemysł jedwabniczy był główną działalnością przez stulecia. Od końca XIX wieku został zastąpiony przez szereg innych. Feyzin, południowe przedmieście, jest domem dla dużej rafinerii ropy naftowej, a wzdłuż rzeki Rodan na południe od Lyonu znajduje się wiele zakładów chemicznych. Farmaceutyka i biotechnologia są również ważne; zostały one napędzane przez wybitną pozycję Lyonu w badaniach medycznych, a władze lokalne starają się utrzymać międzynarodowe przywództwo w tych branżach. Południowo-wschodnie przedmieścia [[Vénissieux]] i St Priest są gospodarzami dużych zakładów motoryzacyjnych, takich jak fabryki ciężarówek i autobusów Renault. Ale jak w większości zachodnich metropolii, obecnie dominuje sektor usług. Wiele dużych firm bankowych i ubezpieczeniowych ma ważne biura w Lyonie, a sektor usług informatycznych jest również dobrze rozwinięty. Z ekonomicznego punktu widzenia Lyon jest najbardziej atrakcyjnym i dynamicznym miastem we Francji. Można to wyjaśnić łatwą dostępnością z każdej części Europy (w kraju pod tym względem wyprzedza go prawdopodobnie tylko [[Paryż]]), dostępnością wykwalifikowanej siły roboczej i ośrodków badawczych, a także niższymi cenami nieruchomości w porównaniu ze stolicą.

=== Klimat ===
{{infobox|Kiedy odwiedzić|Oczywiście, '''Festiwal Świateł''' to ekscytujące przeżycie. Jednak w zależności od Twoich oczekiwań, może to nie być najlepszy czas na odwiedzenie miasta, biorąc pod uwagę pogodę i tłok. Jeśli jesteś szczególnie zainteresowany jednym z wydarzeń w mieście, to idź na nie. W przeciwnym razie '''unikaj przyjazdu w sierpniu''', szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lub trzech tygodni, chyba że interesują Cię tylko rzeczy, które nie mają wakacji, takie jak traboules lub kościoły. Miasto jest opustoszałe, nic naprawdę interesującego się nie dzieje i bardzo trudno znaleźć przyzwoitą restaurację. W lipcu aktywność jest bliska normy, ale pogoda może być nieprzyjemnie gorąca. Maj–czerwiec i wrzesień to prawdopodobnie najlepsze pory: pogoda jest zazwyczaj przyjemna i ciepła, a można cieszyć się dość długimi godzinami dziennymi.}}
Lyon ma klimat „półkontynentalny”. Zimy są zimne, ale temperatury poniżej −5 °C (23 °F) pozostają rzadkie. Możesz jednak doświadczyć okropnego uczucia mrozu, gdy wieją wiatry północne. Zdarzają się opady śniegu, ale ulice pokryte śniegiem zazwyczaj nie są widoczne przez więcej niż kilka dni każdej zimy. Lata mogą być gorące; temperatury około 35 °C (95 °F) nie są wyjątkiem w lipcu i sierpniu. Opady są umiarkowane i występują przez cały rok; góry na zachodzie (Massif Central) chronią ten obszar przed zaburzeniami ze strony Atlantyku. Latem, zwłaszcza w sierpniu, opady często przybierają formę burz, podczas gdy zimą częściej występują lżejsze, ale bardziej ciągłe deszcze. Wiosna i wczesna jesień są zazwyczaj przyjemne.

=== Palenie ===
Podobnie jak wszędzie we Francji, palenie jest zabronione we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych, w tym w barach, restauracjach i klubach nocnych.

== Język ==
Językiem miasta jest [[Rozmówki francuskie|francuski]]. Lokalny dialekt (''patois'', zasadniczo francuski z wieloma typowymi lokalnymi słowami lub wyrażeniami) praktycznie zanikł, ponieważ jeden na dwóch mieszkańców urodził się poza ''departamentem'' Rhône.

Hotele, atrakcje turystyczne i restauracje w popularnych rejonach zazwyczaj zatrudniają personel potrafiący pracować w języku angielskim. Możesz jednak napotkać trudności w bardziej odległych rejonach. System transportu ma również niewiele informacji napisanych po angielsku. Na ulicy wiele osób (zwłaszcza młodych) mówi przynajmniej podstawowym angielskim, ale docenią odrobinę wysiłku włożonego w francuski. Używanie podstawowych słów i zwrotów, takich jak ''bonjour'' (cześć), ''s'il vous plaît'' (proszę), ''merci'' (dziękuję) lub ''excusez-moi'' (przepraszam) z pewnością sprawi, że ludzie będą jeszcze bardziej przyjaźni i chętni do pomocy.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[[Plik:Lyon Satolas 7411v.jpg|thumb|Widok na lotnisko LYS z góry]]
{{Znacznik|Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry|45.725556|5.081111|typ=transport}}'''[https://www.lyonaeroports.com/en Port lotniczy Lyon–Saint-Exupéry]''' (''{{IATA|[[Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry|LYS]]}} dawniej znany jako Lyon–Satolas''), Rue de Grèce, Colombier-Saugnieu (''około 25 km na wschód od Lyonu''), ☏ +33 4 26 007 007. Szybko rozwijające się lotnisko. Obsługuje niewiele lotów międzykontynentalnych ([[Dubaj]], [[Afryka Północna]]), ale można się do niego łatwo dostać przez europejski węzeł komunikacyjny ([[Paryż]], [[Londyn]], [[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]]). Air France obsługuje większość lotnisk we Francji i główne lotniska europejskie. EasyJet obsługuje szereg destynacji w Europie, w tym [[Londyn]], [[Berlin]], [[Bruksela|Brukselę]], [[Rzym]], [[Edynburg]] i [[Madryt]], a także kilka krajowych destynacji, do których nie można łatwo dotrzeć pociągiem ([[Bordeaux]], [[Tuluza]], [[Nicea]]). Większość innych głównych europejskich linii lotniczych również obsługuje loty między Lyonem a ich odpowiednimi węzłami komunikacyjnymi. 

''Dojazd na lotnisko:''
[[Plik:RhônExpress Stadler Tango 102 - Aéroport Lyon Saint-Exupéry.JPG|thumb|Tramwaj Rhônexpress]]
* '''[https://www.rhonexpress.fr/fr_FR/ RhônExpress]'''. Lotnisko jest połączone z centrum miasta linią kolei miejskiej. Jest to najszybszy sposób dotarcia do Lyonu transportem publicznym. Chociaż Rhônexpress jest szybszy i bardziej niezawodny niż dawne autobusy wahadłowe (które już nie kursują), łączy się w mieście z główną stacją '''Lyon Part-Dieu'''. Po drodze są dwa przystanki, w tym jeden łączący się z metrem (linia A) na '''Vaulx-en-Velin La Soie''' (drugi przystanek), co jest wygodne, jeśli zatrzymujesz się w Presqu'île lub [[Villeurbanne]]. Pociąg zapewnia gniazdka elektryczne i bezpłatne WiFi. Pociągi kursują między 04:25 a 00:00 i odjeżdżają co 15 minut (06:00-21:00) do 30 minut, każdego dnia w roku. Dorośli 16,10 € za bilet pojedynczy, 27,80 € za bilet powrotny; dzieci 13,40 € za bilet pojedynczy, 23,50 € za bilet powrotny. Aby znaleźć stację na lotnisku, należy kierować się czerwonymi znakami w terminalach lotniska. Trzeba przejść przez stację TGV, co może zająć nawet 10 minut, jeśli przyjedziesz do Terminalu 3 (tanie linie lotnicze). Aby dotrzeć na peron (nie mylić z ogólną koleją), należy opuścić budynek terminala i zjechać schodami ruchomymi w dół.
* '''Taksówka'''. Jeśli nie chcesz zawracać sobie głowy transportem publicznym, możesz wziąć taksówkę. Taksówki znajdują się na zewnątrz Terminalu 1 (kieruj się znakami). Około 40-50 € w zależności od dokładnego celu podróży, więc jeśli jesteście grupą czterech osób, może to być opcja. Poproś o wysadzenie na jednej ze stacji metra po wschodniej stronie miasta (Vaulx-en-Velin La Soie, Mermoz-Pinel), aby zaoszczędzić pieniądze.
* '''Autobus''' Lotnisko obsługują lokalne autobusy.

==== Inne lotniska regionalne ====
Lotnisko [[Grenoble]] ({{IATA|GNB}}) znajduje się w połowie drogi między Lyonem a Grenoble i jest obsługiwane przez kilka tanich linii lotniczych. Stamtąd [https://www.agbus.fr/ kursują autobusy] do Lyonu.

Inną możliwością jest lot do [[Genewa|Genewy]] ({{IATA|GVA}}), co może zaoszczędzić pieniądze, jeśli korzystasz z tanich linii lotniczych. BlaBlaCar obsługuje dwa codzienne połączenia autobusowe bez przesiadek (o 12:00 i 19:15) z lotniska w Genewie do Lyonu, oba przyjeżdżają na dworzec autobusowy Perrache i podróż trwa około dwóch godzin. Alternatywnie, możesz pojechać pociągiem do stacji w Genewie (3 CHF), a następnie TER (pociągiem regionalnym) do Part-Dieu (34 CHF), co zajmuje nieco dłużej, 2,5 godziny.

Na koniec, ciekawą opcją dla turystów międzykontynentalnych może być lot na [[Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle|lotnisko Paryż-Charles de Gaulle]] ({{IATA|CDG}}) i przejazd TGV (pociągiem dużych prędkości) do stacji Part-Dieu bezpośrednio ze stacji kolejowej CDG. W niektórych przypadkach sprawia to, że podróż jest szybsza i wygodniejsza (nie trzeba jechać z LYS do miasta). Pociągi kursują co godzinę lub mniej więcej; pamiętaj o zakupie biletu wymiennego, aby móc złapać pierwszy dostępny pociąg po wylądowaniu.

=== Pociągiem ===
[[Plik:Lyon part dieu.JPG|thumb|Stacja Part-Dieu]]
Z reszty Francji pociąg jest zazwyczaj najwygodniejszym sposobem dotarcia do miasta, z wyjątkiem niektórych regionów, na przykład Południowego Zachodu. Lyon ma trzy główne dworce kolejowe obsługujące połączenia krajowe i regionalne:

* {{Znacznik|Gare de Lyon-Part-Dieu|45.7606|4.8594|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Part-Dieu''', 5, Place Charles-Béraudier, Part-Dieu, 3. dzielnica (''Part-Dieu [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]]''). Otwarty wraz z pierwszą linią TGV w 1981 roku. Znajduje się w sercu głównej dzielnicy biznesowej Lyonu. Jest to główny dworzec kolejowy miasta: zatrzymują się tu prawie wszystkie pociągi krajowe i międzynarodowe obsługujące miasto. 
* {{Znacznik|Gare de Lyon-Perrache|45.7483|4.8256|typ=transport}}'''Gare de Lyon-Perrache''', 14, cours de Verdun, Perrache, 2. dzielnica (''Parrache [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]]''). Historyczna stacja, choć obecnie ma mniejsze znaczenie. Obsługuje głównie pociągi regionalne i niektóre krajowe. Jest on oddalony o krótki spacer od Place Bellecour i jest ogólnie wygodniejszy, jeśli zatrzymujesz się w centrum miasta. 
* {{Znacznik|Gare de Saint-Exupéry TGV|45.7211|5.0761|typ=transport}}'''Gare de Saint-Exupéry TGV''' (''dawniej Satolas TGV''), BP 176, 69125 Colombier-Saugnieu. Poza miastem obsługuje lotnisko. Zatrzymują się tu tylko pociągi TGV. 
Istnieją również mniejsze stacje obsługujące podmiejskie i regionalne kierunki: '''St Paul''' (''B: C3-Gare St Paul''), '''Vaise''' (''M: Gare de Vaise''), '''Jean Macé''' (''M: Jean Macé''), '''Vénissieux''' (''M: Gare de Vénissieux'') i '''Gorge de Loup''' (''M: Gorge de Loup'').

Lyon jest połączony TGV (szybkimi pociągami) z [[Paryż]]em (dwie godziny) i [[Marsylia|Marsylią]] (1 godz. 36 min). Wiele innych krajowych kierunków jest obsługiwanych bezpośrednio, a codziennie jest kilka bezpośrednich połączeń do [[Bruksela|Brukseli]] (4 godz.). Inne międzynarodowe kierunki to [[Barcelona]], ​​[[Frankfurt nad Menem|Frankfurt]], [[Mediolan]] i [[Genewa]]. Zasadniczo TGV do i z Paryża obsługują zarówno stacje Perrache, jak i Part-Dieu; inne TGV obsługują zazwyczaj tylko Part-Dieu.

Podróż do Lyonu z [[Londyn]]u pociągiem [https://www.eurostar.com/rw-en Eurostar] może być interesująca, a obecnie istnieją bezpośrednie pociągi z St Pancras International do Part-Dieu kilka razy w tygodniu, a podróż trwa 4 godz. 41 min.

(Pociągi normalnie kursują z [[Mediolan]]u i [[Turyn]]u w drodze do Paryża, ale trasa jest zablokowana przez osuwisko w [[Modane]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Trasy objazdowe, np. przez [[Annecy]], są powolne. Oczekuje się, że tak będzie do lata 2024)

=== Samochodem ===
[[Plik:EtoileRoutièreLyonnaise.svg|thumb|Autostrady wokół Lyonu]]
Lyon jest głównym węzłem komunikacyjnym dla środkowej i południowej Francji:

* [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]] na północy — [[Paryż]].
* [[Plik:Autoroute_française_7.svg|22px]] na południu — [[Marsylia]], [[Nicea]], [[Hiszpania]], [[Włochy]].
* [[Plik:Autoroute_française_43.svg|22px]] na wschodzie — [[Grenoble]], [[Alpy]], północne Włochy.
* [[Plik:Autoroute_française_47.svg|22px]] i [[Plik:Autoroute_française_89.svg|22px]] na zachodzie — [[Saint-Étienne]], [[Clermont-Ferrand]], [[Masyw Centralny]], zachód Francji.
* [[Plik:Autoroute_française_42.svg|22px]] na północnym wschodzie — [[Bourg-en-Bresse]], [[Genewa]] ([[Szwajcaria]]), [[Niemcy]].
Autostrady te są połączone wokół miasta na wschodzie obwodnicą (''Périphérique''), która jest bezpłatna, z wyjątkiem jej północnej części (''Périphérique Nord''). Opłata za przejazd wynosi 2,20 €, ale jest dobrą alternatywą dla zawsze zatłoczonego tunelu Fourvière na [[Plik:Autoroute_française_6.svg|22px]].

Aktualne informacje o korkach, planowanych zamknięciach tuneli, alertach pogodowych itp. można znaleźć na stronie internetowej [https://mobilites.grandlyon.com/ Onlymoov] prowadzonej przez lokalne władze.

Jeśli przyjeżdżasz na jednodniową wycieczkę, zostaw samochód na jednym z wielu parkingów typu '''park-and-ride''' w całym mieście. Podążaj za niebieskimi znakami P+R z autostrady. Parki P+R są obsługiwane przez lokalną firmę transportu publicznego [https://www.tcl.fr/ TCL] i znajdują się obok głównych linii metra lub tramwajowych. Są zamykane po godzinie 01:00, więc nie możesz zostawić samochodu na noc.

Miasto ma wiele podziemnych parkingów, na których możesz bezpiecznie zostawić swój samochód za wysoką cenę. Większość z nich jest obsługiwana przez [https://www.lpa.fr/?site=LPACH&amp;lang=FR&amp;page=ACCUEIL Lyon Parc Auto].

=== Autobusem ===
Krajowe i międzynarodowe połączenia autobusowe obsługuje Flixbus, który obsługuje większość dużych miast europejskich. Autobusy zazwyczaj zatrzymują się na {{Znacznik|Dworzec autobusowy Perrache|45.74915458821269|4.827527144323361|typ=transport}}'''dworcu autobusowym Perrache''', który znajduje się obok dworca kolejowego Perrache.

=== Rowerem ===
Trasa rowerowa [https://en.viarhona.com/ ViaRhôna] o długości 750 km łączy [[Genewa|Genewę]] z wybrzeżem Morza Śródziemnego wzdłuż rzeki Rodan i przebiega przez Lyon.

== Komunikacja ==
{{mapa|45.7597|4.8422|zoom=12|staticmap=Plan metro tram chemin.svg|grupy=transport,zobacz,natura,jedzenie,bar,nocleg,atrakcja,zakupy,alarm,zdrowie,zabytek,kontakt,nauka,punkt,rower,parking,obszar}}
=== Pieszo ===
Centrum miasta nie jest zbyt duże i do większości atrakcji można dotrzeć pieszo. Na przykład spacer z Place des Terreaux do Place Bellecour zajmuje około 20 minut. Zasada jest taka, że ​​stacje metra są zazwyczaj oddalone od siebie o około 10 minut spacerem.

Uważaj, przechodząc przez główne osie: ruch jest gęsty, a przejeżdżanie na czerwonym świetle to bardzo popularny sport.

=== Transportem publicznym ===
System transportu publicznego Lyonu, znany jako [https://www.tcl.fr/en TCL], jest uważany za jeden z najsprawniejszych w kraju. Obszary centralne są bardzo dobrze obsługiwane; podobnie jak kampusy i wschodnie przedmieścia, gdzie skoncentrowanych jest wiele miejsc pracy. Zachodnie przedmieścia są bardziej mieszkalne i mogą być trudno dostępne. Jak wszędzie we Francji, sieć może być od czasu do czasu zakłócana przez strajki.

Istnieją cztery linie '''métro''' (A do D). Pierwszą linią sieci była linia C w 1974 (linie A i B były już zaplanowane, ale linia C zajęła mniej czasu, ponieważ korzystała z istniejącego tunelu kolejki linowo-terenowej). Linia A została otwarta w 1978. Pociągi kursują zazwyczaj co 2 do 10 minut, w zależności od linii i czasu. Ekrany informacyjne nad peronami wyświetlają czas oczekiwania na dwa następne pociągi oraz przydatne informacje, takie jak opóźnienia, nadchodzące zamknięcia itp. (w języku francuskim).
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-a.svg|15px]] (Perrache — Vaulx-en-Velin La Soie) obsługuje Presqu'île, dzielnice wokół Parc de la Tête d'Or, a następnie przebiega pod Cours Émile Zola, główną arterią [[Villeurbanne]]. Ostatnie dwa przystanki (Laurent Bonnevay i Vaulx La Soie) zapewniają liczne połączenia autobusowe do wschodnich przedmieść. Linia A łączy się z linią D w Bellecour, linią C w Hôtel de Ville, linią B w Charpennes, liniami tramwajowymi T1 i T2 w Perrache i T3 w Vaulx La Soie. Jest bardzo zatłoczona w godzinach szczytu, szczególnie między Bellecour i Hôtel de Ville.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-b.svg|15px]] (Charpennes — Gare d'Oullins) obsługuje przede wszystkim stację Part-Dieu i stadion Gerland. Łączy się z linią A w Charpennes i linią D w Saxe-Gambetta.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-c.svg|15px]] (Hôtel de Ville — Cuire) korzysta z krótkiej kolejki zębatej i obsługuje wzgórze Croix-Rousse. Ze względu na konfigurację infrastruktury częstotliwość nie jest zbyt dobra.
* Linia [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] (Gare de Vaise — Gare de Vénissieux), najbardziej ruchliwa z czterech linii, jest całkowicie zautomatyzowana; pozwala to na dobrą częstotliwość poza godzinami szczytu, szczególnie w nocy i w niedziele. Istnieje wiele połączeń autobusowych do przedmieść na Gare de Vaise, Gorge de Loup, Grange Blanche, Parilly i Gare de Vénissieux.

Metro jest generalnie niezawodne, czyste i wygodne. Oprócz klasycznego metra, dwie kolejki linowo-terenowe kursują z {{Znacznik|Vieux Lyon|45.76|4.82622|typ=transport}}'''Vieux Lyon''' [[Plik:Lyon_tcl_metro-d.svg|15px]] do Saint-Just i Fourvière odpowiednio.
[[Plik:PontRaymondBarre Lyon Citadis.jpg|thumb|Linia tramwajowa T1]]

Istnieje również pięć linii '''tramwajowych''' (T1 do T5). Jednak jeśli chodzi o zapewnienie bezpośredniego połączenia między dwoma głównymi stacjami kolejowymi Lyonu (Perrache i Part-Dieu, obie na T1), nie są one zbyt interesujące, jeśli mieszkasz w centrum miasta; są najbardziej przydatne, aby dotrzeć do kampusów i obszarów podmiejskich.

[[Plik:Lyon-trolleybus.jpg|thumb|right|Trolejbus ''Cristalis'']]
Dzięki ponad 130 liniom '''autobusowym''' powinieneś być w stanie dojechać praktycznie wszędzie, gdziekolwiek jesteś w rozsądnej odległości od centrum. Niektóre z nich korzystają z trolejbusów (elektrycznych); Lyon jest jednym z niewielu miast we Francji, które nadal korzystają z tego systemu. Istnieją trzy specjalne linie autobusowe: C1, C2 i C3, na których znajdziesz duże przegubowe trolejbusy, które kursują bardzo często. Są one czasami nazywane ''Cristalis'' (właściwie nazwa marki pojazdów), ale ludzie tak naprawdę nie używają, ani nawet nie wiedzą o tej nazwie.

Metra i tramwaje kursują mniej więcej od 05:00 do 00:00. Niektóre linie autobusowe nie kursują po 21:00. Sprawdź stronę internetową TCL, aby uzyskać szczegółowe informacje:

* [https://www.tcl.fr/lignes Szczegółowe rozkłady jazdy]
* [https://www.tcl.fr/en/journey-planner Planer podróży]
Mapy można znaleźć online na stronie internetowej TCL:

* [https://www.tcl.fr/plans-du-reseau Mapy do pobrania]
* [https://www.tcl.fr/se-deplacer/plan-interactif Interaktywna mapa]
Bilet na pojedynczy przejazd kosztuje 2 € (ważny przez 1 godzinę po pierwszym użyciu w autobusach, tramwajach, metrze i kolejkach linowo-terenowych, nieograniczona liczba przesiadek, dozwolona podróż powrotna) lub możesz kupić karnet 10 biletów za 19,50 € (10 biletów w cenie 8,9) lub 16,8 € dla studentów. Karnet całodniowy kosztuje 6,70 €. Bilety można kupić w elektronicznych automatach na stacjach, ale nie akceptują one banknotów (tylko monety), a zagraniczne karty kredytowe bez chipów (tylko z paskiem magnetycznym) prawdopodobnie zostaną odrzucone. Sklepy tytoniowe i kioski z gazetami, na których widnieje napis „TCL”, również sprzedają bilety. Pojedyncze bilety można kupić u kierowców autobusów, ale w takim przypadku cena wynosi 2,2 €. Bilety grupowe są dostępne w biurze turystycznym, podobnie jak ''Lyon City Pass'', który zapewnia nieograniczone przejazdy i bezpłatny wstęp do wielu muzeów. Tygodniowe i miesięczne bilety są dostępne tylko dla mieszkańców.

Bilety można również kupić w biurach TCL (''agences TCL'') w pobliżu głównych stacji metra. Aby znaleźć ten na Part-Dieu, wyjdź ze stacji kolejowej przez bramę Rhône (kieruj się znakami metra B), przejdź przez plac i skręć w prawo, a następnie przejdź obok tarasów restauracji.

Upewnij się, że kasujesz swój bilet za każdym razem, gdy wsiadasz do autobusu lub tramwaju, nawet podczas przesiadki, w przeciwnym razie możesz zostać ukarany grzywną. Szukaj szarego automatu przy drzwiach.

Ogólne informacje na temat sieci można uzyskać dzwoniąc na infolinię TCL ☏ +33 4 26 10 12 12. Infolinia jest czynna codziennie do godziny 00:00, a jej pracownicy mówią po angielsku.

[[Plik:Funiculaires de Lyon - plan.png|thumb|Funikular na Fourvière i na Saint-Just]]
=== Rowerem ===
Lyon ma coraz więcej bezpiecznych tras rowerowych. Nadal istnieją punkty problematyczne, zwłaszcza jeśli chodzi o przekraczanie głównych dróg. Należy również pamiętać, że są dwa wzgórza o stromych zboczach. Mapa tras rowerowych jest dostępna [https://mobilites.grandlyon.com/fileadmin/user_upload/plans/Velos/20170803_gl_Ma_ville_a_velo_BATweb.pdf online].

[[Plik:LyonVelovService.jpg|thumb|right|250px|Publiczny serwis rowerowy Vélo’v]]

Lyon ma publiczną usługę rowerową o nazwie [https://velov.grandlyon.com/ Vélo'v], która umożliwia podróżnym, po zarejestrowaniu karty kredytowej, odbieranie i oddawanie rowerów do i z ponad 300 punktów w całym mieście. Aby skorzystać z usługi, potrzebna jest karta kredytowa (Visa/MC/francuska CB). Jest ona dość tania:

* '''Pojedynczy przejazd''': 1,8 €, wliczone są pierwsze 30 minut tej jazdy. Poza tym płać tylko za to, co zużyjesz: 0,05 €/min za 30 do 60 min, następnie 0,10 €/min za 60 do 90 min, następnie: 0,15 €/min.
* '''Bilet 1-dniowy''': 4 EUR, następnie bezpłatne przez pierwsze 30 minut każdej jazdy, 0,05 EUR/min przez 30 do 60 minut, następnie 0,10 EUR/min przez 60 do 90 minut, następnie: 0,15 EUR/min.
* '''Bilet 3-dniowy''': 5 EUR, następnie takie same opłaty jak za bilet 1-dniowy. Dostępny tylko dla posiadaczy Lyon City Card.
30 minut to zazwyczaj więcej niż wystarczająco, jeśli zatrzymujesz się blisko centrum miasta.

Jeśli wziąłeś rower i zauważyłeś, że ma problem (zerwane łańcuchy, skrzywione koła, przebite opony lub nawet brakujące pedały są powszechne), po prostu odłóż go na miejsce i powtórz procedurę, aby wziąć kolejny. Ulepszenia systemu sprawiły, że operacja ta jest szybka i łatwa.

System działa tylko z europejską kartą kredytową/debetową. W przeciwnym razie transakcja jest przerywana, a na terminalu nie ma żadnych wyjaśnień. Powinien akceptować wszystkie karty z chipem, ale osoby z zagranicznymi kartami mogą mieć trudności. Będziesz musiał wstępnie autoryzować depozyt w wysokości 150 €, który zostanie zwrócony (minus opłata za przejazd), pod warunkiem, że zwrócisz rower prawidłowo i w ciągu 24 godzin. Musisz mieć wystarczające saldo na swoim koncie bankowym.

Musisz wypożyczyć rower natychmiast po zakupie tymczasowego karnetu, w przeciwnym razie bilet stanie się nieaktywny (dotyczy to tylko pierwszego wypożyczenia). Terminale mają tylko ograniczone tłumaczenie na język angielski, co sprawia, że ​​początek jest trudny, ale gdy już poznasz system, będzie to świetny sposób na poruszanie się po mieście. Jest tak wiele rowerów, że czasami może być problem z ich zwrotem.

Podczas zwrotu roweru posłuchaj dwóch krótkich sygnałów dźwiękowych i upewnij się, że zielone światło na słupku jest włączone. Oznacza to, że rower został zwrócony i zablokowany. Długi, ciągły sygnał dźwiękowy i brak światła statusu oznacza, że ​​coś poszło nie tak. Spróbuj ponownie, podnosząc rower za siodełko i wsuwając go z powrotem – może być trochę trudno to zrobić poprawnie.

Istnieje aplikacja na Androida/iPhone'a o nazwie Vélo'v, która może pomóc Ci znaleźć rower lub wolne miejsce parkingowe.

Usługa klasycznego wynajmu rowerów jest dostępna w:

* {{Znacznik|'''Lyon Location bike rental'''|45.76992 |4.869532 |typ=parking|url=|kolor=00FF00|treść=}}'''[http://www.cycleincity.fr/ Lyon Location bike rental]''', 16b rue d'Alsace, Villeurbanne (''M: République''), ☏ +33 4 27 46 39 39. Pon.-Sob. 09:00-13:00, 15:00-19:00, Niedz. po wcześniejszym umówieniu. Wypożycza również skutery i motocykle. Rower dla dorosłych 29 €/dzień, 119 €/tydzień.

=== Samochodem ===
Ruch uliczny jest gęsty, parkowanie jest albo bardzo trudne, albo dość drogie, a znaków kierunkowych jest niewiele. Jeśli możesz, unikaj jazdy po mieście. W centrum miasta szukaj znaków z napisem „Presqu'île”. W Presqu'île i innych centralnych dzielnicach zdecydowanie odradza się parkowania w strefach „zakazanych parkingów”; grozi odholowanie. Mandaty za nieopłacone parkowanie są również powszechne; specjalna brygada policji miejskiej zajmuje się sprawdzaniem opłat parkingowych w centrum miasta. Kara za nieopłacone parkowanie wynosi 11 euro (w centralnych dzielnicach możesz otrzymać kilka mandatów tego samego dnia); kara za parkowanie w strefie zabronionej wynosi 35 euro. Jeśli zaparkujesz w niebezpiecznym miejscu (np. zablokujesz wyjście awaryjne), grzywna może wynieść do 135 euro.

Minimalny wiek wypożyczenia samochodu to 21 lat, a kierowcy poniżej 25 roku życia mogą zostać obciążeni dodatkową opłatą. Główne wypożyczalnie mają biura na dworcach kolejowych Part-Dieu i Perrache oraz na lotnisku. Najlepiej wynająć samochód w Part-Dieu, ponieważ dalsza nawigacja jest znacznie łatwiejsza.

=== Taksówką ===
Taksówki są dość drogie. Ceny są ustalane przez władze: 2 euro przy wsiadaniu, a następnie za km: 1,34 euro (w dzień, 07:00-19:00) lub 2,02 euro (w nocy, w niedziele i święta). Kierowca może pobrać opłatę minimalną w wysokości 6 euro za każdy przejazd. Istnieje również szereg możliwych opłat dodatkowych: 1,41 euro za czwartego pasażera, 0,91 euro za zwierzę lub duży bagaż, 1,41 euro za odbiór ze stacji kolejowej lub lotniska. Możesz również skorzystać z aplikacji do zamawiania przejazdów, takich jak Bolt, Uber lub Freenow.

Taksówek nie można zatrzymać na ulicy; musisz udać się na postój taksówek lub po nią zadzwonić. Główne firmy taksówkowe to:

* '''[https://www.lyontaxiprestige.com/accueilgb.html Lyon Taxi Prestige]''' (''Personal Welcome Lyon Airport, City and Wine Tours''), ☏ +33 687 974 790. Lyon Taxi Prestige, za standardową cenę taksówki, oferuje wysokiej jakości usługi taksówkarskie w Lyonie i wszędzie we Francji. Usługi Executive i VIP z osobistym powitaniem na lotniskach i dworcach kolejowych w Lyonie. Wycieczki po mieście. Transfery do ośrodków narciarskich, bezpłatne Wi-Fi na pokładzie. 
* '''Allo Taxi''', ☏ +33 4 78 28 23 23. 
* '''Taxi-Radio''', ☏ +33 4 72 10 86 86. 
* '''Cabtaxi''', ☏ +33 4 78 750 750. 
* '''[https://www.tl.fr/taxi-lyon/reserver-un-taxi-a-lyon.html TL]''' (''Taxi Lyonnais''), ☏ +33 4 78 26 81 81, commercial@tl.fr.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Traboule in Lyon, France 1.jpg|thumb|''Traboule'' to typowe przejście dla Lyonu]]
Lyon może nie mieć światowej sławy zabytków, takich jak wieża Eiffla czy Statua Wolności, ale oferuje bardzo zróżnicowane dzielnice, po których warto spacerować i które kryją cuda architektury. Z czasem miasto staje się coraz bardziej przyjazne dla pieszych i rowerzystów. Dobrym sposobem na jego eksplorację może być zgubienie się gdzieś i cieszenie się tym, co się pojawi, a nie ciągłe podążanie za przewodnikiem...

Dobrą rzeczą dla odwiedzających jest to, że większość atrakcji nie będzie kosztować ani centa: kościoły, ''traboules'', parki itp. Dla tych, którzy zamierzają odwiedzić kilka muzeów (które są prawie jedynymi atrakcjami, których nie można zobaczyć za darmo), '''[https://shop.visiterlyon.com/lyon-city-card Lyon City Card]''' może być interesująca. Dostępna w biurze turystycznym i niektórych hotelach, kosztuje 29 euro za jeden dzień, 39 euro za 2 dni, 49 euro za 3 dni i 59 euro za 4 dni (10% zniżki przy zamówieniu online z odbiorem). Obejmuje nieograniczone przejazdy komunikacją publiczną, bezpłatne lub tańsze wstępy do głównych muzeów i wystaw oraz jedną wycieczkę z przewodnikiem dziennie na osobę (Vieux Lyon, Croix-Rousse itp.). Cena jest nadal trochę wysoka, więc policz przed zakupem, czy jest to dobra oferta, biorąc pod uwagę Twoje plany.

Nie wahaj się kupić szczegółowej mapy z indeksem ulic w księgarni lub kiosku; wiele miejsc wartych zobaczenia lub dobrych restauracji znajduje się na małych uliczkach, których nie znajdziesz na uproszczonych mapach, takich jak te, które możesz otrzymać w biurze turystycznym.

Bez względu na porę roku (poza ''Fête des Lumières'') turystów nie jest jeszcze zbyt wielu, ale koncentrują się w kilku małych obszarach, szczególnie w Fourvière i Vieux Lyon, gdzie ulice dla pieszych są równie zatłoczone jak chodniki na Polach Elizejskich w słoneczne weekendy.

=== Przegląd najważniejszych miejsc ===
'''Klasyki:'''

* Widok z bazyliki Fourvière i samej bazyliki.
* Ulice i traboule w Vieux Lyon, katedra St Jean.
* Traboules w Croix-Rousse.
* Muzeum Gadagne’a.
* Park Tête d’Or.

'''Na uboczu:'''

* Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera i sąsiedztwo États-Unis.
* Kościół św. Irénée, Montée du Gourguillon, dzielnica St Georges.
* Drink na Place Sathonay.
* Kościół św Brunona.
* Park Gerlanda.
* Okolica wieżowców w Villeurbanne.

=== Vieux Lyon ===
[[Plik:Rue de la Fronde à Lyon.JPG|thumb|right|180px|Stary Lyon]]
[[Plik:Cathedrale Saint Jean Lyon Astronomical clock.jpg|thumb|right|150px|Zegar astronomiczny w katedrze św. Jana.]]
Po [[Wenecja|Wenecji]], '''Vieux Lyon''', wąski pas wzdłuż prawego brzegu Saony, jest największym obszarem renesansowym w Europie (właściwie jest daleko za Wenecją). Jego obecna organizacja, z wąskimi uliczkami biegnącymi głównie równolegle do rzeki, sięga średniowiecza. Budynki zostały wzniesione między XV a XVII wiekiem, głównie przez bogatych włoskich, flamandzkich i niemieckich kupców, którzy osiedlili się w Lyonie, gdzie każdego roku odbywały się cztery jarmarki. W tamtym czasie budynki Lyonu były uważane za najwyższe w Europie. Obszar ten został całkowicie odnowiony w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie oferuje odwiedzającym kolorowe, wąskie brukowane uliczki; jest tam kilka interesujących sklepów rzemieślniczych, ale także wiele pułapek turystycznych.

Jest podzielony na trzy części, których nazwy pochodzą od kościołów:

* '''St Paul''', na północ od place du Change, był obszarem handlowym w okresie renesansu;
* '''St Jean''', pomiędzy place du Change i katedrą St Jean, było domem dla większości zamożnych rodzin: arystokratów, urzędników państwowych itp.;
* '''St Georges''', na południe od St Jean, było dzielnicą rzemieślniczą.
Obszar ten jest zazwyczaj zatłoczony po południu, szczególnie w weekendy. Aby naprawdę cieszyć się jego pięknem architektonicznym, najlepszym czasem jest zatem poranek. Około południa ulice nieco znikają za tarasami restauracji, stojakami z pocztówkami i tłumem turystów.

Wycieczki z przewodnikiem w kilku językach, w tym po angielsku, są dostępne w [https://shop.visiterlyon.com/visites-guidees.html?_ga=2.123823562.1125232549.1558780368-1780394704.1558780368 biurze turystycznym] (7-12 EUR).
* {{zobacz
| name=Katedra św. Jana | alt= | url= | email=
| adres=place St Jean | lat=45.760833| long=4.827222| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon.-pt. 08:15-12:00, 13:45-19:30, sob. nd. 08:15-12:00, 13:45-19:00; nabożeństwa (bez zwiedzania) Pon.-pt. 09:00 i 19:00, sob. 09:00, niedz. 08:30 i 10:30 (suma). Katedra jest poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi (''św. Jan Chrzciciel'') i św. Szczepanowi (''st. Etienne'') i ma tytuł prymasa, ponieważ biskup Lyonu ma honorowy tytuł ''Primat des Gaules''. Zbudowana w latach 1180-1480, jest głównie w stylu gotyckim z elementami romańskimi; najstarszymi częściami są prezbiterium i kaplice boczne, a w miarę zbliżania się do fasady styl staje się coraz bardziej gotycki. W katedrze znajduje się spektakularny zegar astronomiczny zbudowany w XIV wieku, ale później zmodyfikowany. Warto go zobaczyć, zwłaszcza gdy dzwony dzwonią codziennie o pełnej godzinie od 12:00 do 16:00. Nad głównymi drzwiami znajduje się rozeta, znana jako „rozeta Baranka”, będąca godnym podziwu dziełem sztuki przedstawiającym życie św. Szczepana i św. Jana Chrzciciela. Wymagany jest swobodny, stosowny strój.
}}
* {{zobacz
| name=Ogród archeologiczny St Jean | alt=Jardin archéologique | url= | email=
| adres=rue de la Bombarde/rue Mandelot/rue des Estrées | lat=45.76134| long=4.82786| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok katedry św. Jana (od strony północnej) ten mały ogród pokazuje pozostałości budowli religijnych, które zajmowały to miejsce przed wzniesieniem katedry. Najstarsze pozostałości pochodzą z IV wieku (baptysterium dawnego kościoła św. Stefana). Bezpłatne.
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Traboules]''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Traboules to typowy element architektoniczny historycznych budynków Lyonu. Są to korytarze łączące dwie ulice przez budynek, a zazwyczaj także dziedziniec. Wiele traboules to wyjątkowe arcydzieła architektury, w dużej mierze inspirowane [[Włochy|Włochami]], a zwłaszcza [[Florencja|Florencją]].
:Niektóre z nich są oficjalnie otwarte dla zwiedzających. Łączą następujące adresy:
:- 54 rue St Jean &lt;&gt; 27 rue du Boeuf (najdłuższy w Lyonie)
:- 27 rue St Jean &lt;&gt; 6 rue des Trois Maries
:- 2 place du Gouvernement &lt;&gt; quai Romain Rolland.
:Aby otworzyć drzwi, wystarczy nacisnąć przycisk serwisowy obok klawiatury kodu drzwi. Jeśli nie możesz wejść z jednej strony, spróbuj wejść przez przeciwległe wejście. Rano wiele innych drzwi jest otwartych dla obsługi (poczta, wywóz śmieci), więc dostępnych jest więcej ''traboules''. Traboule znajdują się w niemal każdym budynku pomiędzy Quai Romain Rolland i Rue St Jean/Rue des Trois Maries, a także w innych budynkach pomiędzy Rue St Jean i Rue du Boeuf. Bezpłatne.
* '''Dziedzińce renesansowe''' (''M: Vieux Lyon''). Zamknięte w nocy. Oprócz budynków wymienionych powyżej, niektóre mają bardzo piękne dziedzińce, ale nie mają prawdziwych ''traboules'' (czyli nie ma przejścia z jednej ulicy na drugą). Najbardziej wyróżniające się to: Maison du Chamarier (37 rue St Jean) i Maison du Crible (16 rue du Boeuf), w którym stoi słynna „Różowa Wieża”. Darmowe.
[[Plik:Rue St-Jean, Lyon, France.JPG|thumb|right|250px|Rue St Jean.]]
* {{zobacz
| name=Rue St Jean | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763| long=4.82791| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest główną osią okolicy. Pełno na niej sklepów z pamiątkami i restauracji przeznaczonych głównie dla turystów. Miejscowi wiedzą, że naprawdę dobre ''bouchons'' są tu niezwykle rzadkie. W słoneczne niedzielne popołudnie może być trudno chodzić z powodu tłumu zarówno miejscowych, jak i turystów. Możesz również sprawdzić spokojniejszą '''rue des Trois Maries''', która biegnie równolegle do rue St Jean, między place de la Baleine i rue du Palais de Justice.
}}
* {{zobacz
| name=Rue du Boeuf | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.76292| long=4.82718| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Równolegle do Rue St Jean, ta ulica jest o wiele cichsza i równie piękna. Jest tam też wiele restauracji, droższych niż na rue St Jean, ale średnio o wiele bardziej wartych swojej ceny.
}}
* {{zobacz
| name=Place du Change | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7645| long=4.8283| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy plac w okolicy ma dwa niezwykłe budynki. '''Loge du Change''', po zachodniej stronie, został częściowo zbudowany przez wielkiego architekta Soufflota. Obecnie jest to kościół protestancki znany jako ''Temple du Change''. Można go zwiedzać w soboty. Nabożeństwa w niedziele o 10:30. Naprzeciwko znajduje się '''Maison Thomassin''' z fasadą w stylu gotyckim z XIV wieku. Thomassinowie byli potężną rodziną kupiecką w okresie renesansu. Nad oknami na 2. piętrze znajdują się herby króla Francji, delfina (dziedzica królestwa) i księżnej Anny Bretońskiej. Niestety dziedziniec jest zamknięty dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Juiverie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7652| long=4.82732| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kolejna typowa ulica Vieux Lyon. Nazwa pochodzi od społeczności żydowskiej, która się tam osiedliła, ale została wypędzona w XIV wieku. Sprawdź tylny dziedziniec Hôtel Builloud (numer 8); ma wspaniałą galerię na pierwszym piętrze, zaprojektowaną przez Philiberta Delorme, jednego z najwybitniejszych lokalnych architektów w okresie renesansu.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół św. Pawła | alt=Église Saint-Paul | url= | email=
| adres=rue St Paul | lat=45.76665| long=4.82708| wskazówki=B: C3-Gare St Paul
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół, z mieszanym stylem romańskim i gotyckim. Najstarsze części pochodzą z X wieku.
}}
[[Plik:Palais de justice et cathédrale Notre-Dame de Fourvières à Lyon..JPG|thumb|right|180px|Stary budynek sądu]]
* {{zobacz
| name=Dzielnica St Georges | alt= | url= | email=
| adres=rue St Georges, rue du Doyenné i inne mniejsze uliczki | lat=45.75837| long=4.82572| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=St Georges to nazwa południowej części Vieux Lyon. Ma ładne renesansowe budynki, które jednak nie dorównują pałacom St Jean; z drugiej strony jest o wiele spokojniejsza niż okolica St Jean.
}}
* {{zobacz
| name=Montée du Gourguillon | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.758611| long=4.824722| wskazówki=M: Vieux Lyon/F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta malownicza ''montée'' (pochyła ulica na zboczu wzgórza) zaczyna się za stacją metra Vieux Lyon i kończy się całkiem blisko rzymskich teatrów Fourvière. Była głównym łącznikiem między rzeką Saoną a szczytem Fourvière w epoce rzymskiej, średniowieczu i renesansie. Obecnie zachowuje średniowiecznego ducha. Około numerów 5-7 znajduje się '''Impasse Turquet''', mała ślepa uliczka nazwana na cześć Etienne'a Turqueta, Włocha, który rzekomo założył przemysł jedwabniczy w Lyonie w 1536 roku. W tym małym przejściu znajdują się najstarsze domy w mieście, pochodzące z XIII lub XIV wieku, z drewnianymi balkonami.
}}
* {{zobacz
| name=Palais de Justice | alt= | url= | email=
| adres=Quai Romain Rolland | lat=45.761944| long=4.828056| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Historyczny budynek sądu, zwany również „24 kolumnami”, został zbudowany w latach 1835–1842 przez architekta Louisa-Pierre'a Baltarda. Jest to piękny przykład francuskiej architektury „neoklasycznej”. Obecnie mieści się w nim tylko sąd karny (''Cour d'Assises'') i sąd apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje przeniosły się do nowego budynku w Part-Dieu w 1995. Najsłynniejszy proces, który się tam odbył, dotyczył byłego szefa Gestapo w Lyonie, Klausa Barbiego, w 1987. Budynek przechodzi obecnie gruntowne prace remontowe.
}}
=== Fourvière, Saint-Just ===
Wjedź kolejką linowo-terenową na górę ze stacji metra Vieux Lyon, a jeśli jesteś w dobrej formie, idź pieszo Montée des Chazeaux (zaczyna się na południowym krańcu Rue du Boeuf), Montée St Barthélémy (ze stacji St Paul) lub Montée du Gourguillon (z północnego krańca Rue St Georges, za stacją metra Vieux Lyon). To około 150 m (500 stóp) pionowego podejścia.

Fourvière było pierwotną lokalizacją rzymskiego Lugdunum. W XIX wieku stało się religijnym centrum miasta, z bazyliką i biurami arcybiskupa.
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/en/ Bazylika Fourvière] | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.762292| long=4.822556| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 86 19 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=10:00-17:00. Msze: pn-sb 07:15, 09:30, 11:00, 17:00; nd 07:30, 09:30, 11:00, 17:00. Zbudowany w 1872 roku i poświęcony Matce Boskiej, patronce Lyonu, ten masywny kościół z białego marmuru porównywany jest do słonia z nogami do góry. Jest to typowy przykład XIX-wiecznego stylu „eklektycznego”, z elementami architektonicznymi przypominającymi epokę antyczną, klasyczną i gotycką. Wystrój wnętrza w stylu bizantyjskim jest niezwykle bujny, dla niektórych zbyt bujny. Zwiedzanie dachu i dzwonnic jest dostępne po południu za 6 €. Wstęp bezpłatny.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.fourviere.org/fr/culture-notre-dame-de-fourviere/musee/le-musee-dart-religieux-de-fourviere/ Muzeum Sztuki Religijnej] | alt= | url= | email=
| adres=8 place de Fourvière | lat=45.762319| long=4.82248| wskazówki=F: Fourvière
| telefon=+33 4 78 25 03 04 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-12:30 i 14:00-17:30, zamknięte w styczniu i lutym. Małe muzeum przechowuje skarby podarowane kościołowi na jego budowę.
}}
* {{zobacz
| name=Esplanade de Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=place de Fourvière | lat=45.7627458| long=4.8230054| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki znajduje się punkt widokowy z najlepszym widokiem na miasto. Jeśli pogoda jest dobra, w oddali widać Mont Blanc. To bardzo dobry punkt, aby rozpocząć zwiedzanie miasta, ponieważ można naprawdę zobaczyć jego ogólny układ.
}}
Aby zejść stamtąd, możesz wziąć Montée Cardinal Decourtray, następnie Rue Cléberg i Rue de l'Antiquaille, które prowadzą do teatrów rzymskich, lub przejść przez '''Jardins du Rosaire''', ładny ogród; następnie schody prowadzą do Rue du Boeuf w Vieux Lyon. Oczywiście, możesz też wziąć kolejkę linowo-terenową.
* {{zobacz
| name=Metalowa wieża Fourvière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.763769| long=4.822267| wskazówki=F: Fourvière
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Obok bazyliki stoi mniejsza (86 m, 282 ft) replika Wieży Eiffla, ukończona w 1894. Jej budowę wspierali ludzie antyklerykalni, aby budynek świecki był najwyższym punktem w Lyonie, którym w rzeczywistości jest, mając wysokość 372 m (1272 ft) na szczycie. Obecnie służy jako antena radiowa i telewizyjna i jest zamknięta dla zwiedzających.
}}
* {{zobacz
| name=Teatry rzymskie | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.75939| long=4.81990| wskazówki=F: Minimes
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Te dwa dobrze zachowane teatry są najważniejszą pozostałością rzymskiego miasta Lugdunum. Obok nich zbudowano galijsko-rzymskie muzeum. Co roku odbywa się tu letni festiwal „Nuits de Fourvière”, który może powodować ograniczenia dostępu wieczorem od czerwca do początku sierpnia. Bezpłatne.
}}
Dzielnica '''Saint-Just''', położona na południowy zachód od teatrów rzymskich, może poszczycić się mniej znanymi, ale równie ciekawymi zabytkami.
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon-st-irenee.org/ Kościół św. Ireneusza] | alt= | url= | email=
| adres=51 rue des Macchabées | lat=45.7551| long=4.81379| wskazówki=F: St Just
| telefon=+33 4 78 25 43 26 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół 08:30-18:00 codziennie, krypta So 14:30-17:00, nieczynne w sierpniu. Najstarszy kościół w Lyonie i jeden z najstarszych we Francji. Miejsce to zbudowano na galijsko-rzymskiej nekropolii, która była używana przez wieki, aż do średniowiecza. Na dziedzińcu widoczne są niektóre sarkofagi z V lub VI wieku. Krypta pochodzi z IX wieku i została odnowiona w XIX wieku. Wewnątrz znajdują się wczesnochrześcijańskie pozostałości (z IV-VI wieku). Kościół został przebudowany w XIX wieku w stylu neoklasycystycznym z wpływami bizantyjskimi. Pozostałości łuku z V wieku. Za kościołem znajduje się kalwaria zbudowana w 1687 roku, która jest również wspaniałym punktem widokowym. Wstęp wolny.
}}
=== Croix-Rousse ===
Obszar ten, zwłaszcza traboules, może być warty zwiedzenia z przewodnikiem (dostępne w biurze turystycznym).

Croix-Rousse jest znane jako „wzgórze robocze”, ale przez stulecia było równie „wzgórzem modlitewnym” jak Fourvière. Na zboczach znajdowało się rzymskie sanktuarium federalne Trzech Galów, które składało się z amfiteatru (zbudowanego w 19 r. p.n.e.) i ołtarza (zbudowanego w 12 r. p.n.e.). Sanktuarium to zostało opuszczone pod koniec II wieku. W średniowieczu wzgórze, zwane wówczas Montagne St Sébastien, nie było częścią wolnego miasta Lyon, ale prowincji Franc-Lyonnais, która była niezależna i chroniona przez króla. Zbocza były wówczas przeznaczone pod uprawę roli, głównie pod winnice. W 1512 na szczycie wzgórza zbudowano mur obronny, mniej więcej tam, gdzie dzisiaj znajduje się Boulevard de la Croix-Rousse. Pentes (zbocza) i płaskowyż zostały więc rozdzielone. Zbocza stały się częścią Lyonu, podczas gdy płaskowyż znajdował się poza granicami miasta. Na zboczach osiedliło się wówczas do trzynastu zgromadzeń zakonnych, które nabyły ogromne połacie ziemi. Ich posiadłości zostały skonfiskowane, a wiele budynków zniszczonych podczas rewolucji francuskiej.

Croix-Rousse jest znane jako główny obszar produkcji jedwabiu, ale przemysł ten nie istniał na wzgórzu aż do początku XIX wieku i wprowadzenia nowej technologii tkackiej; w tym czasie jedwab był produkowany w Lyonie już od ponad 250 lat. Przemysł ten dał początek unikalnej architekturze: apartamenty canuts miały bardzo wysokie sufity, aby pomieścić nowo wprowadzone krosna żakardowe, które miały do ​​4 metrów wysokości; wysokie okna zapewniały niezbędne naturalne oświetlenie do delikatnej pracy; a antresole zapewniały przestrzeń dla życia rodzinnego. Dzielnica ta jest nadal jedną z najgęściej zaludnionych w Europie. Pierwszy bunt canuts w 1831 roku jest uważany za jeden z pierwszych konfliktów społecznych ery przemysłowej. Nadał wzgórzu reputację dzielnicy „buntowników”. W 1852 roku gmina (miasto) Croix-Rousse, w rzeczywistości płaskowyż, została ustanowiona dzielnicą Lyonu. Miejscowi ludzie nadal mówią o „wyjeździe do Lyonu”, gdy schodzą do centrum miasta. Następnie podjęto ważne prace, takie jak budowa pierwszej na świecie kolejki linowo-terenowej, łączącej płaskowyż z centrum Lyonu (rozpoczęła się przy Rue Terme; tunel jest teraz tunelem drogowym) lub utworzenie szpitala Croix-Rousse.

Obecnie płaskowyż zachowuje nastrój „wiejski”, zbocza nadal mają ducha „buntownika”, z wieloma artystami i stowarzyszeniami, które tam się znajdują, ale socjologia okolicy znacznie ewoluowała wraz z pracami renowacyjnymi i późniejszym wzrostem cen nieruchomości oraz masowym przybyciem rodzin z wyższej klasy średniej (''bobos''). Władze lokalne są jednak zobowiązane do zachowania różnorodności społecznej.

Nazwa „Croix-Rousse” pochodzi od wapiennego krzyża, który został wzniesiony na szczycie wzgórza na początku XVI wieku. Następnie był niszczony i odbudowywany kilka razy. Replikę zainstalowaną w 1994 roku można zobaczyć na Place Joannès Ambre (między szpitalem a teatrem Croix-Rousse).
* {{zobacz
| name=Amfiteatr Trzech Galów | alt= | url= | email=
| adres=rue Lucien Sportisse | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten rzymski teatr to miejsce, w którym zginęli pierwsi chrześcijańscy męczennicy z Galii. Dokumenty mówią, że był to największy teatr w Galii w tamtym czasie, ale nikt dokładnie nie wie, jak daleko sięgał pod sąsiednie budynki, ani co pozostało z czasów rzymskich po stuleciach budowy. Po zamknięciu starej szkoły sztuk pięknych (szary budynek z widokiem na teatr) zainicjowano debatę na temat tego, co należy zrobić z tym wyjątkowym stanowiskiem archeologicznym. Teatr można zobaczyć z ulicy, ale nie jest on otwarty dla publiczności ze względów bezpieczeństwa.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Dobrego Pasterza | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.770556| long=4.830556| wskazówki=M: Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Kościół romański z XIX wieku, którego unikatowym dziełem jest brak głównego wejścia ze względu na kolizję budowli z koszarami po drugiej stronie ulicy.
}}
* {{zobacz
| name=Montée de la Grande Côte | alt= | url= | email=
| adres=21 Rue Neyret | lat=45.77059| long=4.83155| wskazówki=M: Hôtel de Ville/Croix-Rousse
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta stroma ulica ma renesansowe budynki i oferuje bardzo piękny widok na miasto ze swojego szczytu
}}
* '''[https://www.vanupied.com/lyon/monument-lyon/traboules-a-lyon-passage-pratique-secret-et-typique.html Trabule Croix-Rousse]'''. Poszukaj latarni nad drzwiami i konkretnych znaków. 
** 7 rue Mottet-de-Gérando &lt;&gt; 8 rue Bodin
** 9 miejsce Colbert &lt;&gt; 14 bis montere St Sébastien: piękna Cour des Voraces.
** 14 bis Montée Saint-Sébastien &lt;&gt; 29 rue Imbert-Colomès
** 20 rue Imbert Colomès &lt;&gt; 55 rue Tables Claudiennes
** 30 bis rue Burdeau &lt;&gt; 17 rue René Leynaud (pasaż Thiaffait)
** 6 rue des Capucins &lt;&gt; 1 rue Sainte Marie des Terreaux
** 12 rue Sainte-Catherine &lt;&gt; 6 place des Terreaux
* {{zobacz
| name=Mur des Canuts | alt= | url= | email=
| adres=Boulevard des Canuts | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta pomalowana ściana poświęcona jest historii i typowej architekturze wzgórza Croix-Rousse.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Bruno des Chartreux | alt= | url= | email=
| adres=9 impasse des Chartreux | lat=45.77794| long=4.827975| wskazówki=B: 2/13/18/45/61-Clos Jouve
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 15:00-17:00. Jedyny barokowy kościół w Lyonie. Wnętrze jest wspaniałe, szczególnie ołtarz (autorstwa Servandoniego, zmodyfikowany przez Soufflota, XVIII w.) i baldachim (autorstwa Servandoniego). Wstęp wolny.
}}
* {{zobacz
| name=[http://rosa.mir.free.fr/ Jardin Rosa Mir] | alt= | url= | email=
| adres=87 grande rue de la Croix-Rousse | lat=45.780516| long=4.832057| wskazówki=M: Hénon
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=1 kwietnia-30 listopada, sobota 15:00-18:00. Ten niesamowity ogród został zbudowany przez hiszpańskiego uchodźcę, Julesa Senisa, i poświęcony jego matce. Senis chorował na raka i ślubował, że zbuduje ten ogród, jeśli kiedykolwiek wyjdzie ze szpitala; na szczęście tak się stało. Ogród jest wspaniałą mieszanką elementów mineralnych i roślinnych, w stylu inspirowanym dziełami Gaudiego w [[Barcelona|Barcelonie]]. Za darmo.
}}
=== Presqu'île ===
Dla mieszkańców Lyonu Presqu'île jest miejscem, w którym można robić zakupy, jeść i chodzić do klubów. Stanowi również dużą część działalności gospodarczej miasta.

Ten wąski półwysep między rzekami Rodan i Saona został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka. Kiedy pierwsi mieszkańcy osiedlili się na miejscu, które wówczas nazywało się ''Canabae'', skrzyżowanie rzek znajdowało się w pobliżu obecnego miejsca bazyliki św. Marcina z Ainay. Na południe od tego punktu znajdowała się wyspa. Od 1772 roku tytaniczne prace prowadzone przez inżyniera Antoine'a-Michela Perrache'a ponownie połączyły wyspę z lądem. Bagna, które tam istniały, zostały następnie osuszone, co umożliwiło budowę stacji Perrache, otwartej w 1846 roku. Północne Presqu'île zostało w dużej mierze przeprojektowane od 1848 roku; jedyna zachowana renesansowa część znajduje się wokół rue Mercière.

Większość akcji na Presqu'île ma miejsce między Terreaux i Bellecour. Dzielnica Ainay między Bellecour i Perrache jest tradycyjnie domem dla katolickiej burżuazji. Stacja Perrache i jej „centrum wymiany” (węzeł autostradowy, parkingi, metro i dworzec autobusowy) stanowią bardzo ważną granicę; przejście z jednej strony na drugą jest wyzwaniem, czy to pieszo, czy samochodem. Obszar na południe od Perrache jest omówiony w następnej sekcji.
* {{zobacz
| name=Place des Terreaux | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.767481| long=4.833486| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ten duży plac został całkowicie przeprojektowany w latach 90. przez artystę Daniela Burena. Po wschodniej stronie stoi ratusz. Po północnej stronie znajdziesz fontannę wyrzeźbioną przez Bartholdiego, „ojca” Statuy Wolności; fontanna ta została przeniesiona z zachodniej strony podczas renowacji placu. Obecnie znajduje się naprzeciwko Palais St Pierre, w którym mieści się Muzeum Sztuk Pięknych.
}}
[[Plik:Façade de l'Hôtel de Ville de Lyon.JPG|thumb|right|250px|Ratusz na Place des Terreaux.]]
* {{zobacz
| name=[https://www.lyon.fr/ Ratusz] | alt=Hôtel de Ville | url= | email=
| adres=place des Terreaux i place de la Comédie | lat=45.767778| long=4.835| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ratusz, zbudowany w XVII wieku, ma bardzo piękną fasadę na Place des Terreaux. Najbardziej charakterystyczną cechą tej fasady jest rzeźba przedstawiająca króla Henryka IV na koniu (w środkowej części górnej). Niestety, nie można zwiedzać budynku poza „dniami dziedzictwa” (''Journées du patrimoine'') w połowie września.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.opera-lyon.com/ Opera] | alt=Opéra Nouvel | url= | email=
| adres=place de la Comédie | lat=45.767828| long=4.836611| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Naprzeciwko ratusza stoi opera. Teatr z 1826 zbudowany przez Chenavarda i Polleta został całkowicie przeprojektowany przez Jeana Nouvela, który zachował jedynie fasady i foyer na pierwszym piętrze. Budynek został ponownie otwarty w 1993. Historia tych prac była epicka: wystąpiło wiele problemów technicznych, a ostateczny koszt projektu był sześciokrotnie wyższy od pierwotnego szacunku. Dziś szklany dach stał się klasycznym punktem orientacyjnym miasta, ale projekt wnętrza jest krytykowany zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych.
}}
* {{zobacz
| name=Mur des Lyonnais | alt= | url= | email=
| adres=rue de la Martinière | lat=45.7681| long=4.82791| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta imponująca malowana ściana przedstawia portrety najsłynniejszych osób urodzonych w Lyonie, od renesansowej poetki Louise Labé po braci Lumière, wynalazców kina, aż po szefa kuchni Paula Bocuse’a.
}}
* {{zobacz
| name=Place Sathonay | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.769117| long=4.830444| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Uroczy placyk sąsiedzki obsadzony starymi platanami. Wystarczy usiąść na tarasie, popatrzeć jak miejscowi grają w bule i cieszyć się nastrojem.
}}
* {{zobacz
| name=Kościół Saint-Nizier | alt= | url= | email=
| adres=place St Nizier | lat=45.764711| long=4.833597| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Bardzo ładny kościół w stylu gotyku płomienistego.
}}
* {{zobacz
| name=Rue Mercière | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7625| long=4.832778| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta brukowana ulica dla pieszych jest jedyną znaczącą pozostałością renesansu w Presqu'île. Nazwa ulicy nawiązuje do przemysłu odzieżowego. Ulicę łączą traboule z budynkami na brzegu Saony. Ulica jest domem dla bardzo licznych restauracji, które są dalekie od dobrych.
}}
* {{zobacz
| name=Place des Jacobins | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.760502| long=4.833551| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Stan tego placu jest typowy dla „przyjaznego samochodom” planowania urbanistycznego lat 60.: jest pokryty asfaltem, zbyt mocno biorąc pod uwagę racjonalny ruch uliczny wokół niego. Trwają prace renowacyjne, które powinny nadać placowi bardziej zielony wygląd. Głównym obiektem zainteresowania jest centralna '''fontanna''' (1885) zaprojektowana przez architekta Gasparda André i rzeźbiarza Degeorgesa. Cztery posągi przedstawiają artystów urodzonych w Lyonie: malarza Hippolyte'a Flandrina (1809-1864), grawera Gérarda Audrana (1640-1703), rzeźbiarza Guillaume'a Coustou (1677-1746) i architekta Philiberta Delorme'a (1510-1570).
}}
* {{zobacz
| name=Hôtel-Dieu | alt= | url= | email=
| adres=place de l'Hôpital | lat=45.758333| long=4.836389| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dziedziniec i ogrody: codziennie 09:00-19:00; sklepy pn.-sb. 10:30-19:00; kawiarnie pn.-sb. 09:00-19:00. Majestatyczny Hôtel-Dieu był najstarszym szpitalem w Lyonie i jest jednym z największych budynków w Presqu'île. Fasada wzdłuż rzeki Rodan ma ponad 300 m (984 stóp) długości. Pierwszy szpital został zbudowany w latach 1184-1185; był kilkakrotnie modyfikowany, zanim Soufflot zaprojektował obecny budynek, zbudowany w latach 1741-1761. Dużą kopułę ukończono w 1765 roku. Nowo wybudowany szpital Grange Blanche (obecnie Edouard Herriot) stał się głównym ośrodkiem medycznym w mieście w latach 30. XX wieku. Lekarze Hôtel-Dieu byli pionierami w wielu specjalnościach, w tym radiologii (Etienne Destot), onkologii (Léon Bérard), chirurgii (Joseph Gensoul, Matthieu Jaboulay) i ortopedii (Louis Léopold Ollier); przyczynili się do uczynienia Lyonu drugim ośrodkiem medycznym w kraju po [[Paryż]]u. Budynek nie odpowiadał już potrzebom nowoczesnej medycyny, a szpital zamknięto w 2010. Został przekształcony w centrum handlowe i hotel Intercontinental.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins] | alt= | url= | email=
| adres=place des Célestins | lat=45.7599| long=4.83137| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zaprojektowany przez Gasparda André i otwarty w 1877 roku budynek ma piękną fasadę w stylu włoskim. Pośrodku spokojnego placu przed teatrem stoi dziwny peryskop, w którym można zobaczyć obracające się geometryczne kształty, niczym w kalejdoskopie. Zostały one namalowane na parkingu pod placem przez słynnego artystę Daniela Burena i odbijają się w obracającym się lustrze. Aby wejść na parking i zobaczyć drugą stronę, skorzystaj ze schodów po prawej stronie, patrząc na teatr.
}}
[[Plik:France Lyon2.jpg|thumb|300px|Widok na Place Bellecour ze wzgórza Fourvière]]
* {{zobacz
| name=Place Bellecour | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7575| long=4.832222| wskazówki=M: Bellecour
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Największy pusty plac w Europie. W centrum stoi konny pomnik Ludwika XIV („pod końskim ogonem” to typowe miejsce spotkań miejscowych). Poza tym jest raczej pusty, wietrzny i niezbyt przyjemny. Trwają prace renowacyjne. Pomiędzy południowo-wschodnim narożnikiem Place Bellecour a rzeką Rodan znajduje się Place Antonin Poncet. Znajdował się tam szpital (''Hôpital de la Charité''), zbudowany w 1622 i zburzony w 1934. Jedynym zachowanym fragmentem jest dzwonnica ('''Clocher de la Charité''') zbudowana w 1667.
}}
* {{zobacz
| name=[http://abbayeainay.free.fr/ Bazylika Saint-Martin d'Ainay] | alt= | url= | email=
| adres=rue de l'Abbaye d'Ainay | lat=45.753711| long=4.827239| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 72 40 02 50 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn-Sb 08:30-12:00, 14:30-18:00, Nd 08:30-12:00. Jedyny całkowicie romański kościół w Lyonie, pochodzący z XI-XII wieku. Opactwo Ainay było jednym z najpotężniejszych we Francji między XIII a XVI wiekiem. Obowiązkowa atrakcja dla bardzo miłej atmosfery. Darmowe.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.lesbateauxlyonnais.com/en Rejsy statkiem po Saonie] | alt=Navig'Inter company | url= | email=
| adres=Quai des Célestins | lat=45.75992| long=4.82992| wskazówki=M: Cordeliers/Bellecour, niedaleko Passerelle du Palais de Justice
| telefon=+33 4 78 42 96 81 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pn - Nd 11:00-18:00. Wycieczka łodzią może być dobrym sposobem na zobaczenie Lyonu z innej perspektywy. Łodzie zabiorą Cię albo w górę rzeki do Ile Barbe, albo w dół rzeki do Confluence. Nocne wycieczki dostępne w piątki i soboty. 10-15 €.
}}
=== Confluence ===
Obszar na południe od Perrache zmienia się z obszaru głównie przemysłowego w jedną z najciekawszych dzielnic miasta. Dawniej znajdowały się tam dwa więzienia (zamknięte w kwietniu 2009), hurtowy rynek spożywczy (który przeniósł się do Corbas na południowych przedmieściach) oraz duże magazyny i warsztaty należące do krajowej spółki kolejowej SNCF. Kilka lat temu rozpoczęto realizację jednego z największych planów rozwojowych w Europie, budując nową linię tramwajową i otwierając centrum kulturalne (''La Sucrière''). Zachodnia część obszaru może się obecnie pochwalić wieloma nowymi budynkami, z których większość to interesujące przykłady współczesnej architektury. Nowa siedziba rządu regionu [[Rodan-Alpy]] została właśnie oddana do użytku, a nowe centrum handlowe jest w toku. Nowa faza projektu ma się rozpocząć wraz z wyburzeniem ogromnego dawnego hurtowego rynku.

Do tej pory jest jedna główna atrakcja: „Musée des Confluences”, które zostało otwarte w 2014 i staje się obowiązkowym punktem zwiedzania ze względu na swoją architektoniczną śmiałość i kolekcje dzieł sztuki. Warto też wybrać się tam na spacer lub przejażdżkę rowerem, aby zobaczyć, jak Lyon wciąż się rozwija po 2000 latach historii.

=== Inne obszary ===
[[Plik:Vue Salle3000 Lyon Helicoptere.jpg|thumb|right|250px|Cité Internationale, od strony parku.]]
* {{zobacz
| name=Cité Internationale | alt= | url= | email=
| adres=quai Charles de Gaulle | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=B: C1
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta dzielnica biznesowa i mieszkaniowa jest ważnym projektem miejskim dla Lyonu. Zaprojektowana przez słynnego włoskiego architekta Renzo Piano (znanego również z centrum sztuki nowoczesnej Beaubourg w [[Paryż]]u i części obszaru Potsdamer Platz w [[Berlin]]ie), obejmuje centrum kongresowe, hotele i luksusowe apartamenty tuż między Rodanem a Parc de la Tête d'Or.
}}
* {{zobacz
| name=Dzielnica États-Unis | alt= | url= | email=
| adres=boulevard des États-Unis | lat=45.7849| long=4.85426| wskazówki=T: Etats-Unis-Musée Tony Garnier
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Dzielnica ta została zbudowana przez słynnego lokalnego architekta Tony'ego Garniera w latach 20. XX wieku, aby zapewnić mieszkania pracownikom przemysłu. Obok szpitala Edouarda Herriota jest to jedno z arcydzieł tego wizjonerskiego architekta. Główna oś dzielnicy, boulevard des États-Unis, została nazwana na cześć [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które właśnie przystąpiły do ​​I wojny światowej, gdy ulica została otwarta w 1917 roku. 25 malowideł ściennych wykonanych w latach 80. i 90. XX wieku przedstawia przykłady prac Garniera i jego „idealnych projektów miast”; zobacz także „Musée urbain Tony Garnier” w sekcji muzeów.
}}
* {{zobacz
| name=Ile Barbe | alt= | url= | email=
| adres= | lat=45.7979| long=4.8335| wskazówki=B: 31/40/43-Ile Barbe
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Ta urocza wyspa na rzece Saona jest jedyną zamieszkaną wyspą w Lyonie. W V wieku założono tam jeden z pierwszych klasztorów w Galii. Stał się potężnym opactwem benedyktyńskim (od IX wieku), ale ostatecznie został zniszczony w 1526 roku przez protestantów, podczas wojen religijnych. Z trzech kościołów, które istniały na wyspie, pozostał tylko romański '''Notre-Dame'''. Na wyspie znajdują się również inne stare budynki w cichym i zielonym otoczeniu. Most wiszący zbudowano w 1827 roku.
}}
* {{zobacz
| name=Gratte-Ciel | alt= | url= | email=
| adres=Cours Émile Zola / avenue Henri Barbusse / place Lazare Goujon | lat=45.7685| long=4.8807| wskazówki=M: Gratte-Ciel
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Sąsiednie miasto [[Villeurbanne]] można postrzegać jako 10. dzielnicę, ponieważ ciągłość miejska z Lyonem jest oczywista. Ma jednak silną własną tożsamość. Jako miasto przemysłowe, Villeurbanne zawsze miało bardzo silne lewicowe skłonności polityczne. Przez pierwsze dekady XX wieku było rządzone przez partię komunistyczną. Mocnym świadectwem tej epoki pozostają masywne budynki w stylu radzieckim wzniesione w latach 30. Zespół Gratte-Ciel („drapacze chmur”) obejmuje ratusz, Narodowy Teatr Popularny i budynki mieszkalne, w tym same wieżowce. Mają 19 pięter. Nie są to wieżowce dla Amerykanów i nie były nimi nawet w latach 30., ale w tamtym czasie były uważane za ogromne według europejskich standardów.
}}
=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[https://www.mba-lyon.fr/fr Pałac Saint-Pierre / Muzeum Sztuk Pięknych] | alt= | url= | email=
| adres=20 place des Terreaux | lat=45.766846| long=4.83363| wskazówki=M: Hôtel de Ville
| telefon=+33 4 72 10 17 40 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Pon. Wt. Czw. Sob. 10:00-18:00, Pt. 10:30-18:00, częściowe zamknięcie w godz. 12:00-14:15, kasa biletowa zamykana o 17:30. 6 €, ulgowy 4 €, osoby poniżej 18. roku życia, studenci z UE i niektórzy inni wstęp bezpłatny, audioprzewodnik 3 € lub bezpłatny dla niektórych.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.mac-lyon.com/fr Muzeum Sztuki Współczesnej] | alt= | url= | email=
| adres=81 quai Charles de Gaulle | lat=45.784167| long=4.8525| wskazówki=autobusem C1, C4 lub C5 do przystanku Musée d'Art contemporain
| telefon=+33 4 72 69 17 18 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:00. Organizuje wystawy czasowe sztuki współczesnej i wybrane prace ze swojej stałej kolekcji liczącej ponad 1400 dzieł. Cena normalna 9 €; cena ulgowa 6 € dla osób w wieku od 18 do 25 lat i dla posiadaczy biletu zakupionego w Musée des Beaux-Arts de Lyon przed upływem 6 miesięcy; wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18. roku życia.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière – Żywe Muzeum Kina] | alt= | url= | email=
| adres=25 rue du Premier Film | lat=45.7452| long=4.8704| wskazówki=M: Monplaisir-Lumière
| telefon=+33 4 78 78 18 95 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Ndz 11:00-18:30. Zamknięte 1 stycznia, 1 maja i 25 grudnia. Otwarte w poniedziałki świąteczne. To muzeum w domu braci Lumière prezentuje interesującą historię kina poprzez różne eksponaty i fragmenty filmów. Warto zobaczyć również ze względu na piękną architekturę. 6 €, poniżej 18. roku życia i studenci 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.gadagne-lyon.fr/ Muzea Gadagne: Muzeum Historyczne Lyonu i Międzynarodowe Muzeum Lalek] | alt= | url= | email=
| adres=14 rue de Gadagne/1 place du Petit Collège | lat=45.764167| long=4.8275| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 42 03 61 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 11:00-18:30 z wyjątkiem świąt państwowych. Te muzea poświęcone są historii miasta i lalkom (takim jak słynny Guignol z Lyonu). Budynek jest wspaniałym renesansowym pałacem, który warto odwiedzić. Na szczycie budynku znajduje się również ładny ogród i kawiarnia (wstęp bezpłatny). Niestety nie ma jednak widoku. Odbywają się wystawy czasowe. Muzeum lalek jest przeznaczone głównie dla dzieci i można je pominąć, jeśli nie znasz języka francuskiego i nie fascynuje Cię lokalna tradycja lalek lub nie chcesz oglądać niewielkiej liczby typowych eksponatów z najbardziej znanych i łatwo zbieranych tradycji ([[Turcja]], [[Jawa]], [[Japonia]], Syjam). Dostęp dla wózków inwalidzkich lub wózków dziecięcych do muzeum historycznego jest możliwy przez labirynt wind, jednak tylko do części muzeum lalek. 1 muzeum: 6 €, w tym audioprzewodnik, 2 muzea: 8 €, 2 muzea + wystawa czasowa: 10 €. Osoby poniżej 26. roku życia i niepełnosprawne: bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeurbaintonygarnier.com/ Muzeum Miejskie Tony’ego Garniera] | alt= | url= | email=
| adres=4 rue des Serpollières | lat=45.7335| long=4.8628| wskazówki=M: Vieux Lyon / B: C3-Gare St Paul
| telefon=+33 4 78 75 16 75 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Centrum dla zwiedzających: wt.-sob. 14:00-18:00, wycieczki z przewodnikiem w sob. o 14:30 lub po wcześniejszym umówieniu dla grup 10 lub więcej osób. Muzeum to powstało podczas renowacji dzielnicy États-Unis w latach 80. i 90. XX wieku, a mieszkańcy byli mocno zaangażowani w projekt. Muzeum obejmuje odtworzone mieszkanie z lat 30. XX wieku, które pokazuje, jak wyglądało życie w tych bardzo nowoczesnych jednostkach mieszkalnych, oraz 25 malowideł ściennych przedstawiających prace i ideały Garniera. Możesz również samodzielnie zwiedzać ściany, ale przegapisz ciekawe komentarze na temat historii okolicy i projektu społecznego, który za nią stoi. Wycieczki z przewodnikiem: 6 EUR, poniżej 18 lat 4 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie; audioprzewodnik: 5 EUR, poniżej 18 lat 3 EUR, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.chrd.lyon.fr/ Centrum Historii Ruchu Oporu i Deportacji] | alt= | url= | email=
| adres=14 avenue Berthelot | lat=45.7469| long=4.8361| wskazówki=T: Centre Berthelot
| telefon=+33 4 72 73 33 54 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:00-17:30, zamknięte w święta. To muzeum w byłej siedzibie regionalnej Gestapo przedstawia codzienne życie w Lyonie pod okupacją niemiecką i przechowuje wspomnienia z tego tragicznego okresu. Często organizuje wystawy (głównie fotograficzne). €3. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Muzeum Tkaniny | alt= | url= | email=musees@lyon.cci.fr
| adres=34 rue de la Charité | lat=45.7532| long=4.8312| wskazówki=M: Ampère Victor Hugo
| telefon=+33 4 78 38 42 00 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Zamknięte z powodu remontu do 2024. Świetne, jeśli interesują Cię stare europejskie obrazy olejne lub przeniesione starożytności egipskie, greckie lub mezopotamskie. Imponująco duża lokalna galeria numizmatyczna. Znajduje się w ciekawym budynku z przyjemnym dziedzińcem. Prawdopodobnie rozczarowujące, jeśli przybyłeś z większych muzeów, takich jak te w [[Paryż]]u, chyba że masz konkretną lokalną historię lub antykwariat.
}}
* {{zobacz
| name=Muzeum Galo-Rzymskie w Fourvière | alt= | url= | email=
| adres=17 rue Cléberg | lat=45.7604| long=4.8201| wskazówki=F: Minimes-Théâtres Romains
| telefon=+33 4 72 38 49 30 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Wt-Nd 10:00-18:00, zamknięte 1 stycznia, 1 maja, 1 listopada i 25 grudnia. Drugie co do wielkości muzeum we Francji, posiada wszelkiego rodzaju rzeczy związane z historią Rodan-Alpy. Bezpłatna wizyta w teatrach rzymskich może być równie interesująca dla tych, którzy nie interesują się szczegółami. 4 €, opłata ulgowa 2,50 €, poniżej 18. roku życia i niepełnosprawni bezpłatnie; bezpłatnie dla wszystkich w czwartek.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museeminiatureetcinema.fr/ Muzeum Miniatur i Kino] | alt= | url= | email=
| adres=60 rue St Jean | lat=45.76187| long=4.82734| wskazówki=M: Vieux Lyon
| telefon=+33 4 72 00 24 77 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Codziennie 10:00-18:30 (sprzedaż biletów kończy się o 17:30). Ta prywatna galeria, stworzona przez artystę Dana Ohlmanna, prezentuje około 120 miniaturowych modeli wszelkiego rodzaju scen: domów, restauracji, warsztatów, szkół itp. z Lyonu lub innych miejsc, historycznych lub współczesnych. Dokładność modeli jest zadziwiająca, a niektóre sekcje będą prawdziwą zabawą dla dzieci. Prezentowane są również scenografie filmowe, modele, kostiumy, maski i rekwizyty, w tym różdżka z filmów o Harrym Potterze i Królowa Obcych z Obcy kontra Predator. Galeria mieści się w dużym budynku z XVI wieku zwanym ''Maison des Avocats'' (Dom Adwokatów). 9,50 €, seniorzy 8 €, studenci 7 €, poniżej 15 lat 6,50 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.imprimerie.lyon.fr/en Muzeum Drukarstwa] | alt= | url= | email=museeimp@lyon.asi.fr
| adres=13 rue de la Poulaillerie | lat=45.7643| long=4.8347| wskazówki=M: Cordeliers
| telefon=+33 4 78 37 65 98 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Śr-Nd 09:30-12:00, 14:00-18:00, zamknięte w święta. Doskonała kolekcja niektórych aspektów druku. Kolekcja zawiera kilka szczególnie wczesnych prac i rozsądną ilość materiałów pomocniczych. Niestety, kolekcja jest dość stronnicza w stosunku do lokalnej historii Lyonnaise, a zatem relacjonowanie druku jako sztuki pozostaje niestety raczej fragmentaryczne. Minimalne relacjonowanie procesów fotograficznych, słabe relacjonowanie typografii, zero informacji technicznych o późniejszych postfizycznych osiągnięciach, takich jak PostScript i TeX itp. Nie ma dostępu dla niepełnosprawnych ani dzieci (brak wind i wózków dziecięcych ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego). Budżet około półtorej godziny, jeśli interesuje Cię tego typu rzecz, 45 minut w przeciwnym razie. 5 €.
}}
* {{zobacz
| name=[https://www.museedesconfluences.fr/fr Musée des Confluences] | alt= | url= | email=
| adres=86 quai Perrache | lat=45.732355| long=4.817923| wskazówki=
| telefon=+33 4 28 38 11 90 | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=Spektakularny budynek u zbiegu Rodanu i Saony został wybudowany w stylu dekonstruktywistycznym i mieści wystawy poświęcone nauce i mitologii.
}}
=== Parki i ogrody ===
[[Plik:Grandes serres du Parc de la Tête d'Or - 3.JPG|thumb|right|Duże szklarnie w Parc de la Tête d'Or.]]
* {{Znacznik|Parc de la Tête d'or|45.780556|4.854167|typ=natura}}'''Parc de la Tête d'or''', Między boulevard des Belges, quai Charles de Gaulle i boulevard de Stalingrad (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''). 15 października–14 kwietnia: 06:30–20:30, 15 kwietnia–14 października: 06:30–22:30. Ukończony w 1862 roku, ten 105-hektarowy (260-akrowy) ogród w stylu angielskim jest jednym z największych i prawdopodobnie jednym z najpiękniejszych parków miejskich we Francji. Jest to popularne miejsce zarówno dla rodzin, jak i biegaczy. Atrakcje parku obejmują duże szklarnie, ogród botaniczny, ogród różany i „afrykańską równinę”, po której zwierzęta wędrują w naturalnym środowisku, idealnym dla dzieci. bezpłatnie. 
** {{Znacznik|Zoo w Lyonie|45.7774|4.85543|typ=natura}}'''[http://www.zoo.lyon.fr/zoo/ Zoo w Lyonie]''' (''Jardin zoologique de Lyon'') (''południowo-wschodni róg Parc de la Tête d'Or''), ☏ +33 4 72 82 36 41. Listopad–marzec: codziennie 09:00–17:00; kwiecień–październik: codziennie w godzinach 09:00–18:00; Maj–wrzesień: codziennie w godzinach 09:00–18:30. darmo.
* '''Brzegi Rodanu''', quai Charles de Gaulle, ave de Grande-Bretagne, quai de Serbie, quai Sarrail, quai Augagneur, quai Claude Bernard, ave Leclerc (''M: Foch, Guillotière, Stade de Gerland''). Prawy brzeg Rodanu został przekształcony z brzydkiego parkingu w 5-kilometrową promenadę z różnorodnymi krajobrazami i wspaniałymi widokami na obszary Croix-Rousse i Presqu'Ile. Miejsce od razu odniosło sukces wśród mieszkańców. Rower jest idealny, żeby się nim cieszyć.
* {{Znacznik|Parc de Gerland|45.7226|4.82353|typ=natura}}'''Parc de Gerland''', avenue Jean Jaurès (''M: Stade de Gerland''). Tutaj kończy się promenada nad brzegiem Rodanu. Ten park nie ma majestatu Parc de la Tête d'Or, ale jest o wiele mniej zatłoczony i może pochwalić się kilkoma ładnymi przykładami nowoczesnej architektury krajobrazu. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien obejmować 80 hektarów. 
* '''Brzegi Saony''', quai Rambaud, quai Saint-Antoine, quai Gillet (''M: Perrache, Hôtel de Ville, B:40 Fontaines-sur-Saône''). Po sukcesie operacji brzegów Rodanu, gmina zdecydowała się na jej wznowienie, tym razem z rzeką Saoną. Celem jest stworzenie 22-kilometrowej promenady wzdłuż brzegów Saony, podzielonej na dwie części (na razie): między Confluence i île Barbe oraz między sąsiednimi miastami [[Fontaines-sur-Saône]] i [[Rochetaillée-sur-Saône]] (na północ od Lyonu). Prace wciąż trwają, ale niektóre odcinki są już otwarte. Promenada rozciąga się w dużej mierze na tereny podmiejskie i jest o wiele bardziej zielona niż brzegi Rodanu. Część w pobliżu Rochetaillée oferuje wiele restauracji nad wodą (''guinguettes'') serwujących świeże ryby. 
* {{Znacznik|Parc Sergent Blandan|45.745|4.854|typ=natura}}'''Parc Sergent Blandan''', rue du Repos, rue de l'Epargne, boulevard des Tchécoslovaques (''T: Lycée Colbert''). Park zbudowany na terenie dawnych koszar wojskowych. Obejmuje duży skatepark i wiele placów zabaw. Nadal w trakcie realizacji, po ukończeniu powinien zająć 17 hektarów. 
* {{Znacznik|Parc des Hauteurs|45.76278|4.82|typ=natura}}'''Parc des Hauteurs''', place de Fourvière/Montée Nicolas de Lange (''F: Fourvière''). Ten park między metalową wieżą Fourvière a cmentarzem Loyasse to promenada z ładnym mostkiem, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na Monts d'Or i Beaujolais. Jest tam tor przeszkód na wysokości oraz stok narciarski i rowerowy. 
* {{Znacznik|Jardin des Curiosités|45.755129|4.822083|typ=natura}}'''Jardin des Curiosités''' (''Ogród Osobliwości''), Passage des Hauts de St Just (''F: Minimes/St Just''). Mały ogród ukryty na końcu ulicy/parkingu, za metalowymi drzwiami. Został zaprojektowany przez kanadyjskich artystów w surrealistycznym duchu (przypomina Magritte'a lub Dalego). Również bardzo ładny punkt widokowy na południową część Lyonu.

== Aktywny wypoczynek ==
Wydarzenia kulturalne są wymienione w tygodniku ''Le Petit Bulletin'' (bezpłatny, dostępny w kinach, teatrach, niektórych barach itp. oraz [https://www.petit-bulletin.fr/ online]).

W przypadku dużych instytucji (Auditorium, opera, teatry Célestins i Croix-Rousse) często konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Wielkie nazwiska wyprzedają się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W przeciwieństwie do [[Londyn]]u czy [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w Lyonie nie ma miejsca, w którym można kupić bilety po obniżonej cenie na pokazy tego samego dnia. (Kiedyś był jeden, ale działał bardzo krótko, prawdopodobnie dlatego, że miał zbyt mało miejsc do sprzedania.)

=== Muzyka, taniec i opera ===
* {{Znacznik|Auditorium|45.761611 |4.852753|typ=atrakcja}}'''[https://www.auditorium-lyon.com/fr Auditorium]''', 84 rue de Bonnel (''M: Part-Dieu''), ☏ +33 4 78 95 95 95. Orkiestra Narodowa Lyonu gra w tej imponującej, nowoczesnej sali koncertowej, w której odbywają się również koncerty jazzowe i muzyki świata. 
* '''[https://www.opera-lyon.com/ Opera]''', 1 place de la Comédie (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 72 00 45 00. Stary budynek opery został całkowicie przebudowany przez Jeana Nouvela w latach 90. XX wieku i odbywają się w nim spektakle operowe i taneczne, a także kilka innych koncertów (zwłaszcza jazzowych) w mniejszej sali „Amphithéâtre”. 
* {{Znacznik|mac|45.783889 |4.860833|typ=atrakcja}}'''[https://www.transbordeur.fr/en/ Transbordeur]''', boulevard Stalingrad, Villeurbanne (''B: C1-Palais des Congrès''), ☏ +33 4 78 93 08 33. Średniej wielkości sala (pojemność 1500) na koncerty muzyki rockowej lub popularnej. 
* '''[https://www.ninkasi.fr/ Ninkasi]''', 267 rue Marcel Mérieux (''M: Stade de Gerland''), ☏ +33 4 72 76 89 00. To nowoczesna instytucja w Lyonie. Ninkasi ma dwa miejsca z muzyką na żywo: Kafé (darmowe pokazy, głównie muzyka elektroniczna) i Kao (sala koncertowa poświęcona muzyce rockowej i elektronicznej). Jest to również browar i ma bary w całej Presqu'île, a także w Villeurbanne. 
* {{Znacznik|Maison de la Danse|45.7351 |4.8719|typ=atrakcja}}'''[https://maisondeladanse.com/ Maison de la Danse]''', 8 avenue Jean Mermoz (''T: Bachut''), ☏ +33 4 72 78 18 18. Teatr poświęcony tańcowi współczesnemu. Również piękny przykład architektury lat 60.

=== Teatr ===
Lyon ma wiele teatrów, od małych „cafés-théâtres” po duże instytucje miejskie. Możesz obejrzeć każdy rodzaj przedstawienia, od komedii po klasyczny dramat i produkcje awangardowe.

* '''[https://www.theatredescelestins.com/ Théâtre des Célestins]''', Place des Célestins (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 40 00. Historyczny teatr w pięknym XIX-wiecznym budynku zaprojektowanym przez Gasparda André. Poważny program. 
* {{Znacznik|Théâtre de la Croix-Rousse|45.7808 |4.8331|typ=atrakcja}}'''[https://www.croix-rousse.com/ Théâtre de la Croix-Rousse]''', place Joannès Ambre (''M: Hénon''), ☏ +33 4 78 27 90 42. „Inny” teatr z bardziej awangardowym programem.
* {{Znacznik|TNP|45.7655 |4.8796|typ=atrakcja}}'''[https://www.tnp-villeurbanne.com/ TNP]''', 8 miejsce Lazare Goujon, Villeurbanne (''M: Gratte-Ciel''), ☏ +33 4 78 03 30 00. Duch „teatru popularnego” Jeana Vilara żyje w historycznie lewicowym Villeurbanne..
* {{Znacznik|Théâtre Tête d'Or|45.763235 |4.8447569|typ=atrakcja}}'''[https://www.theatretetedor.com/ Théâtre Tête d'Or]''', 60 avenue du Maréchal de Saxe (''B: C3-Saxe-Lafayette / T: Saxe-Préfecture / M: Place Guichard''), ☏ +33 4 78 62 96 73. Jest to jedyny teatr w Lyonie wystawiający popularne komedie w paryskim stylu „bulwaru”.
Istnieje również wiele małych niezależnych teatrów. Sprawdź '''Les Ateliers''', '''Espace 44''', '''Théâtre des Clochards Célestes'''.

„Café-théâtre” to bardzo przyjemny sposób na spędzenie wieczoru z pokazem (zwykle komediowym), drinkami i jedzeniem. Oto mały wybór:

* '''[https://www.lecomplexelyon.com/ Complexe du Rire]''', 7 rue des Capucins (''M: Hôtel de Ville''), ☏ +33 4 78 27 23 59. Dwa pokoje i utalentowani młodzi komicy. 
* '''[https://www.espacegerson.com/ Espace Gerson]''', 1 place Gerson (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 27 96 99. 
[[Plik:Guignol_de_Lyon.JPG|thumb|right|Guignol i żandarm]]
200-letni '''Guignol''' jest bardzo znaną postacią teatru lalkowego. Ten niepoprawny ''kanut'', który często rzuca wyzwanie prawu w swoich przygodach, został stworzony przez Laurenta Mourgueta, który sam był ''kanutem'', w 1808 roku. Głównymi postaciami pobocznymi w przedstawieniach Guignola są jego żona Madelon, jego przyjaciel pijący Beaujolais Gnafron i policjant, który zawsze kończy się śmiesznie. Dopiero w latach 50. Guignol stał się ulubieńcem dzieci. Obecnie kilka teatrów kontynuuje tę tradycję dla dzieci i dorosłych.

* '''[https://www.guignol-lyon.com/ Théâtre le Guignol de Lyon]''' (''Compagnie des Zonzons''), 2 rue Louis Carrand (''B: C3-Gare St Paul''), ☏ +33 4 78 28 92 57. Największy teatr Guignola, prezentujący oryginalne dzieła dla dzieci i dorosłych. 9 €, dziecko poniżej 15 lat 7 €. 
* '''[https://www.theatre-guignol.com/ Véritable Guignol du Vieux Lyon et du Parc]''', place de Guignol, Parc de la Tête d'Or (''M: Masséna / B: C1-kilka przystanków w parku''), ☏ +33 4 78 28 60 41. W Sob Nd, święta bankowe i szkolne 15:00, 16:00, 17:00, 18:00. Ten teatr plenerowy, przeznaczony specjalnie dla dzieci, znajduje się w parku, w pobliżu jeziora i zoo.

=== Kino ===
* '''[https://www.institut-lumiere.org/ Institut Lumière]''', Rue du Premier Film (''M: Monplaisir-Lumière''), ☏ +33 4 78 78 18 95. W muzeum znajduje się również teatr, w którym wyświetlane są tematyczne serie arcydzieł kina (w wersji oryginalnej). Teatr mieści się w dawnej fabryce Lumière, która była scenerią pierwszego filmu w historii (''La sortie des usines Lumière''). 
* '''[https://www.cinema-comoedia.com/ Comoedia]''', 13 avenue Berthelot (''T: Centre Berthelot''), ☏ +33 4 26 99 45 00. Po kilku latach zamknięcia i prac remontowych to niezależne kino jest teraz bardzo wygodne i ma stosunkowo awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne są wyświetlane w wersji oryginalnej. 
* '''CNP''', Bellecour: 12 rue de la Barre; Terreaux: 40 rue du Président Edouard Herriot (''M: Bellecour, Hôtel de Ville''). Dwa niezależne kina; oddział Bellecour ma najbardziej awangardowy program. Wszystkie filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.pathe.fr/ Pathé]'''. Ta duża krajowa firma ma cztery kina w Lyonie (Cordeliers, Bellecour, Vaise, Carré de Soie) oferujące głównie amerykańskie hity kinowe i mainstreamowe filmy francuskie. Oddział Bellecour posiada filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.
* '''[https://www.ugc.fr/ UGC]'''. Druga duża firma kinowa ma cztery kina w Lyonie (Part-Dieu, Cité Internationale, Astoria, Confluence). W Astorii (''M: Masséna'') znajdują się filmy zagraniczne w wersji oryginalnej.

=== Sport ===
* '''Oglądaj piłkę nożną''' na {{Znacznik|Parc Olympique Lyonnais|45.765278 |4.981944|typ=atrakcja}}'''[https://www.ol.fr/en Parc Olympique Lyonnais]''' (''Stadion Groupama''), 10 avenue Simone-Veil, 69150 Décines-Charpieu. Lokalna drużyna piłkarska Olympique Lyonnais gra w Ligue 1, najwyższej klasie rozgrywkowej we francuskiej piłce nożnej i często kwalifikuje się do turniejów europejskich. Ich drużyna kobieca dominuje również na scenie krajowej i europejskiej. Stadion o pojemności 59 186 widzów znajduje się na przedmieściach Décines, 15 km na wschód od centrum miasta. 
* {{Znacznik|ASVEL|45.766389 |4.907222|typ=atrakcja}}'''[https://www.asvel.com/ ASVEL]''', Astroballe, 69100 Villeurbanne (''M: Laurent Bonnevay''). Drużyna koszykarska Villeurbanne ma długą historię jako jeden z głównych klubów w kraju. 
* {{Znacznik|LOU Rugby|45.723889 |4.832222|typ=atrakcja}}'''LOU Rugby''', Matmut Stadium de Gerland, 353, Avenue Jean-Jaurès. Drużyna rugby z Lyonu w latach 2010–2018 wahała się między dwoma najwyższymi poziomami krajowego systemu ligowego (Top 14 i Pro D2); od sezonu 2016–2017 grała w Top 14. W sezonie 2017–2018 drużyna przeniosła się na dawny stadion OL, Stade de Gerland.

== Nauka ==
Lyon jest ważnym ośrodkiem uniwersyteckim. Kursy języka francuskiego są dostępne w [https://www.inflexyon.com/ Inflexyon], [https://www.aflyon.org/ Alliance Francaise], [https://lyon-bleu.com/ Lyon-Bleu], [https://www.eife2f.com/ École Interculturelle de Francais]. Jeśli szukasz programu immersyjnego, możesz zajrzeć do [https://www.alpadia.com/en/language-courses/french/france/lyon Alpadia Language School], dawniej znanej jako szkoły ESL, grupy Learn French in Lyon.

== Praca ==
Można zarobić, udzielając prywatnych lekcji angielskiego. Większość mieszkańców Lyonu chętnie mówi po angielsku. Są szkoły, które przyjmują nauczycieli bez kwalifikacji TEFL, ale oczywiście kwalifikacje się przydadzą. Spróbuj Berlitz lub Demos. Jest kilka pubów anglojęzycznych, które zatrudniają młodych pracowników mówiących po angielsku, czasami z ograniczoną znajomością języka francuskiego. Znajomość języka francuskiego na rozsądnym poziomie jest często koniecznością. Jest ANPE (centrum pracy) obok Opery na Rue de la République. Po prostu wejdź, nie musisz rezerwować, a znajdziesz wiele ofert pracy. Poszukaj również półki z czarnymi folderami. Zawierają one informacje o lepiej płatnych pracach.

== Zakupy ==
Zwykłe godziny zakupów w centrum miasta to 10:00-19:00, od poniedziałku do soboty. Niektóre większe miejsca zamykają się nieco później (19:30). Sklepy są zamknięte w niedziele, z wyjątkiem grudnia i Vieux Lyon, gdzie niedziela jest najbardziej ruchliwym dniem tygodnia!

* {{Znacznik|'''La Part-Dieu'''|45.761111 |4.857222|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''La Part-Dieu''', Boulevard Vivier-Merle (''M: Part-Dieu''). Pn-Sb 10:00-20:00. Ogromne centrum handlowe (największe centrum handlowe w centrum Europy) na czterech poziomach, z większością głównych marek modowych. Unikaj sobotnich popołudni, miejsce jest strasznie zatłoczone. 
* {{Znacznik|'''Rue de la République'''|45.763056 |4.835833|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Rue de la République''' (''M: Cordeliers/Bellecour''). Ta ulica dla pieszych jest głównym miejscem zakupów w centrum miasta. Sprawdź także Rue du Président Edouard Herriot (ogólnie droższa) i Rue de Brest; te trzy ulice biegną równolegle do siebie wzdłuż Presqu'île.
* '''Rue du Président Edouard Herriot, rue Gasparin, rue Émile Zola, rue des Archers''' (''M: Bellecour''). Na „złotym placu” pomiędzy Placem Bellecour i Place des Jacobins znajdziesz wiele znanych luksusowych marek.
* {{Znacznik|'''Rue Victor Hugo'''|45.754167 |4.83|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Rue Victor Hugo''' (''M: Bellecour/Ampère Victor Hugo/Perrache''). Nazwy marek i pułapki turystyczne na południe od Bellecour.
* {{Znacznik|'''Rue Auguste Comte'''|45.754237 |4.830829|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Rue Auguste Comte''' (''M: Bellecour/Ampère Victor Hugo'''). Równolegle do rue Victor Hugo, tutaj znajdziesz większość sklepów z antykami w Lyonie.
* {{Znacznik|'''Carré de Soie'''|45.76443261832423 |4.921890846023533|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''[https://www.carredesoie.com/ Carré de Soie]''', Avenue de Böhlen, Vaulx-en-Velin (''M/T: Vaulx-en-Velin La Soie''). Pn-Sob 10:00-19:30, niektóre sklepy są otwarte w niedziele. Centrum handlowe ze sklepami odzieżowymi, restauracjami i multipleksem kinowym w rozwijającej się dzielnicy podmiejskiej.
* {{Znacznik|'''Confluence'''|45.74083 |4.81722|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''[https://www.westfield.com/france/confluence Confluence]''', 7 rue Paul Montrochet (''T: Hôtel de Région-Montrochet''). Pn-Sob 10:00-20:00, niektóre sklepy są otwarte w niedziele. Galeria handlowa ze sklepami odzieżowymi, restauracjami i multipleksem kinowym, w nowej lokalizacji.

=== Jedzenie ===
[[Plik:StAntoineMarket.jpg|thumb|right|Targ St Antoine w niedzielny poranek.]]
* {{Znacznik|'''Halles de Lyon Paul Bocuse'''|45.76293 |4.85051|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Halles de Lyon Paul Bocuse''', 102 cours Lafayette (''B: C3-Halles Paul Bocuse, M/T: Part-Dieu''). Wt-Sob 07:00-12:00 i 15:00-19:00, Niedz 07:00-12:00. Halles przeniósł się do dzielnicy Part-Dieu w 1971 roku. Jeśli chcesz najlepszego jedzenia, to jest to miejsce, do którego należy się udać. Ma jednak swoją cenę. 
* {{Znacznik|'''Targ Croix-Rousse'''|45.7749 |4.8315|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Targ Croix-Rousse''', Boulevard de la Croix-Rousse (''M: Croix-Rousse''). Wt-Nd 07:00-13:00. Bardzo popularny i typowy targ z wieloma lokalnymi producentami. We wtorki sprzedaje się również artykuły nieżywnościowe. Bardzo zatłoczone w słoneczne niedziele, ale to odpowiedni czas, aby cieszyć się szczególnym nastrojem okolicy. 
* {{Znacznik|'''Targ St Antoine'''|45.7597 |4.8304|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''Targ St Antoine''', Quai St Antoine i Quai des Célestins (''M: Cordeliers''). Wt-Nd 07:00-13:00. Inny duży targ, w zamożniejszej części miasta. Również niektórzy lokalni producenci owoców i warzyw. Jedzenie ostryg nad Saoną to bardzo przyjemne zajęcie przed niedzielnym lunchem. 
* {{Znacznik|'''Bahadourian'''|45.7565 |4.8445|typ=zakupy|url=|kolor=008080|treść=}}'''[https://www.bahadourian.com/ Bahadourian]''', 20 rue Villeroy (''M: Guillotière''), ☏ +33 4 78 60 32 10. Pn-pt 08:30-12:30, 14:30-19:30, Sob 08:30-19:30. Duży sklep orientalny, z wszelkiego rodzaju egzotycznymi potrawami, zwłaszcza północnoafrykańskimi. W sercu malowniczej dzielnicy Guillotière.

=== Wino ===
* '''[https://www.facebook.com/AnticWine/ Antic Wine]''', 18 rue du Boeuf (''M: Vieux Lyon''), ☏ +33 4 78 37 08 96, anticwine@yahoo.fr. Wt-Niedz 11:00-20:00. Ten mały sklepik ma wyjątkowy wybór win z całego świata. Bardzo interesujący wybór win z doliny Rodanu, niesamowita kolekcja starych burgundów. Bardzo rozsądne ceny. Również obowiązkowy punkt dla amatorów porto, z największym wyborem we Francji i cenami od 12 do 3000 euro. 
* '''[https://www.vercoquin.com/ Vercoquin]''', 33 rue de la Thibaudière (''M: Saxe-Gambetta''), ☏ +33 4 78 69 43 87, contact@vercoquin.com. Wt-So 10:00-20:00, Nd 10:00-13:00. Ten sklep z winami specjalizuje się w winach organicznych i „naturalnych”. Jest to również bar z winem, wszystkie butelki ze sklepu można tam wypić za dodatkową opłatą w wysokości 6 €.

== Gastronomia ==
Restauracje mają swoje menu z cenami wyświetlanymi na zewnątrz. Jak wszędzie we Francji, ceny '''zawsze''' obejmują obsługę, chleb i wodę z kranu (poproś o ''karafkę'' wody). Napiwki są rzadkie i oczekiwane tylko wtedy, gdy jesteś szczególnie zadowolony z obsługi. Dotyczy to zwłaszcza restauracji budżetowych lub średniej klasy, może rzadziej w drogich miejscach, gdzie mogą być uważane za bardziej odpowiednie; jednak nic nie jest obowiązkowe. Typowe napiwki zależą oczywiście od ceny menu i poziomu zadowolenia, ale generalnie nie są tak wysokie jak na przykład w USA. Jeśli płacisz kartą kredytową i chcesz dodać napiwek, możesz powiedzieć osobie odpowiedzialnej, ile powinna obciążyć Twoją kartę.

Posiłki są zazwyczaj serwowane w godzinach 12:00–14:00 na lunch i 19:30–22:00 na kolację. Odwiedzający z takich miejsc jak Ameryka Północna i Europa Północna mogą być zaskoczeni, widząc, że wiele miejsc jest nadal zamkniętych o zwykłych porach kolacji. Miejsca oferujące całodniową obsługę można znaleźć w obszarach turystycznych i raczej nie serwują wysokiej jakości świeżego jedzenia. W dobrych restauracjach rzadko zdarza się, aby obsługa odbywała się późno w nocy, ale zawsze można zjeść typowy fast-food lub kebab.

[[Plik:Grattons lyonnais.jpg|thumb|right|250px|Talerz ''Grattons'' i ''saucisson''.]]

Tradycyjne restauracje w Lyonie nazywane są ''bouchons''; pochodzenie słowa jest niejasne (dosłownie oznacza „korek”). Pojawiły się pod koniec XIX wieku i rozkwitły w latach 30. XX wieku, kiedy kryzys gospodarczy zmusił bogate rodziny do zwolnienia kucharzy, którzy otwierali własne restauracje dla klienteli klasy robotniczej. Kobiety te nazywane są ''mères'' (matkami); najsłynniejsza z nich, Eugénie Brazier, została jedną z pierwszych szefowych kuchni, którym słynny przewodnik kulinarny Michelin przyznał trzy gwiazdki (najwyższą ocenę). Miała też młodego ucznia o imieniu Paul Bocuse. Jedzenie w dobrym ''bouchon'' jest z pewnością koniecznością. Podają typowe lokalne dania:

* '''Salade lyonnaise''' (sałatka lyońska): zielona sałatka z kostkami boczku, grzankami i jajkiem w koszulce;
* '''Saucisson chaud''': gorąca, gotowana kiełbasa; można gotować z czerwonym winem (''saucisson beaujolais'') lub w bułce (''saucisson brioché'');
* '''Quenelle de brochet''': knedle z mąki i jajka z rybą szczupakową i sosem rakowym (sos Nantua);
* '''Tablier de sapeur''': marynowane flaki panierowane w bułce tartej, a następnie smażone, nawet miejscowi często wahają się przed ich spróbowaniem;
* '''Andouillette''': kiełbasa zrobiona z siekanych flaków, zwykle podawana z sosem musztardowym;
* '''Gratin dauphinois''': tradycyjny dodatek, pieczone w piekarniku pokrojone ziemniaki ze śmietaną;
* '''Cervelle de canut''' (''cervelle'' = mózg): świeży ser z czosnkiem i ziołami.
* '''Rognons de veau à la moutarde''': nerki cielęce w sosie musztardowym. Pyszne i wyraziste doświadczenie.

Te dania są bardzo smaczne. Zostały stworzone jako jedzenie dla robotników, więc są na ogół tłuste, a porcje są zazwyczaj dość duże. Jakość jest bardzo zmienna, ponieważ ''bouchony'' są jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta. Dobra rada: nigdy nie ufaj dużym znakom z napisem „''Véritable bouchon lyonnais''” (prawdziwy ''bouchon'') lub z listą typowych dań na przedniej szybie. Ci, którzy muszą to napisać, są najczęściej pułapkami turystycznymi. W obszarach turystycznych, zwłaszcza na Rue St Jean, zachowaj szczególną ostrożność i trzymaj się wiarygodnych rekomendacji, jeśli to możliwe. A jeśli ktoś na ulicy próbuje wciągnąć cię do restauracji, uciekaj. Dobry ''bouchon'' oferuje jednak bardzo dobry stosunek jakości do ceny.

{{infobox|Dobre '''bouchons''?|Lokalne stowarzyszenie przyznało etykietę „''Authentique bouchon lyonnais''” 22 restauracjom w całym mieście (ale głównie w Presqu'île), biorąc pod uwagę jakość ich jedzenia i wina, typowość ich wystroju i silną osobowość właściciela. Na ich fasadzie znajduje się metalowa tabliczka przedstawiająca Gnafrona, przyjaciela Guignola, z jego kieliszkiem Beaujolais.}}

W ''bouchons'' i innych restauracjach z niższej i średniej półki, podstawowe wina mogą być serwowane w ''garnkach'', typowej butelce o pojemności 46 cl i napełnianej z beczki lub kartonu na wino. Mniejsza ''fillette'' (mała dziewczynka) zawiera 28 cl. Jest to zdecydowanie tańsze niż butelka 75 cl, ale jakość nie zawsze jest gwarantowana.

Lyon został nazwany „stolicą gastronomii” przez wielkiego pisarza gastronomicznego Curnonsky'ego w 1935 roku; w tamtym czasie nie było egzotycznych restauracji, diet i nikt nie mówił o kuchni fusion ani ''bistronomii''. Na szczęście lokalna gastronomia znacznie się rozwinęła od tego czasu i obecnie w Lyonie jest o wiele więcej do jedzenia niż w ''bouchons''. Kebaby, azjatyckie jedzenie, bistra, restauracje trzygwiazdkowe: Lyon ma je wszystkie.

Miejscowi zazwyczaj lubią jeść na mieście, a najlepsze miejsca szybko stają się znane z polecenia. Ponadto restauracje są średnio dość małe. Zdecydowanie zaleca się zarezerwowanie stolika, zwłaszcza na kolację, w przeciwnym razie możesz wpaść w jedną z licznych pułapek turystycznych. Ponieważ wielu dobrych lokalnych kucharzy wydaje się cieszyć dobrymi rodzinnymi weekendami, w dni powszednie jest o wiele więcej interesujących opcji.

=== Oszczędnie ===
[[Plik:Andouillette lyonnaise 01.JPG|thumb|Andouillette i Gratin dauphinois]]
Wiele piekarni oferuje dobrej jakości kanapki, oczywiście robione ze świeżej ''bagietki''. Spróbuj na przykład Boulangerie Chez Jules St Paul, wymienionej poniżej.

Knajp z kebabem jest mnóstwo, większość z tymi samymi cenami: 4,50 € za kebaba, 5 € za kebaba z frytkami. Szukaj szczególnie w pobliżu Place des Terreaux (''M: Hôtel de Ville'').

== Imprezy, festiwale ==
[[Plik:Lyon - Cathédrale Saint Jean..JPG|thumb|right|Festiwal Świateł]]
* '''[https://www.fetedeslumieres.lyon.fr/en Festiwal Świateł]''' (''Fête des Lumières'') jest zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem w roku. Trwa cztery dni około 8 grudnia. Początkowo było to tradycyjne święto religijne: 8 grudnia 1852 mieszkańcy Lyonu spontanicznie oświetlili swoje okna świecami, aby uczcić inaugurację złotej figury Matki Boskiej (Matka Boska była świętą patronką Lyonu, odkąd rzekomo uratowała miasto przed zarazą w 1643). Ten sam rytuał powtarzano następnie co roku.
:W ciągu ostatniej dekady lub więcej obchody przekształciły się w wydarzenie międzynarodowe, z pokazami świetlnymi profesjonalnych artystów z całego świata. Obejmują one zarówno małe instalacje w odległych dzielnicach, jak i masywne pokazy światła i dźwięku, z których największy tradycyjnie odbywa się na Place des Terreaux. Większość głównych zabytków, takich jak ratusz, Hôtel-Dieu czy bazylika Fourvière, jest oświetlona w spektakularny sposób. Budynki uniwersytetu Lyon II/Lyon III wzdłuż Rodanu również należą do najpiękniejszych iluminacji. Tradycyjne święto jednak trwa: w tygodniach poprzedzających 8 grudnia tradycyjne świece i szklanki są sprzedawane w sklepach w całym mieście. Festiwal ten przyciąga około 4 milionów odwiedzających rocznie; obecnie można go porównać pod względem frekwencji na przykład do Oktoberfest w [[Monachium]]. Zakwaterowanie na ten okres należy rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Będziesz także potrzebować dobrych butów (aby uniknąć tłumów w metrze) i bardzo ciepłych ubrań (o tej porze roku może być bardzo zimno).
* Festiwal '''[https://nuitsdefourviere.com/ Nuits de Fourvière]''': Od czerwca do początku sierpnia rzymskie teatry organizują różne pokazy, takie jak koncerty (muzyka popularna, jazz, klasyczna), tańce, teatr i kino. Międzynarodowi artyści, którzy zazwyczaj wypełniają znacznie większe sale, często dają się uwieść wyjątkowej atmosferze teatrów.
* '''[https://nuits-sonores.com/ Nuits sonores]''': coraz bardziej popularny festiwal poświęcony muzyce elektronicznej, odbywający się co roku w maju.
* '''[https://www.labiennaledelyon.com/ Biennale]''': Lyon organizuje naprzemiennie biennale tańca (w latach parzystych) i sztuki współczesnej (w latach nieparzystych) od września do grudnia/stycznia. Biennale tańca tradycyjnie otwiera parada uliczna, w której mieszkańcy Wielkiego Lyonu biorą udział za pośrednictwem stowarzyszeń sąsiedzkich. Jeśli jesteś w mieście w tym momencie, nie przegap tego kolorowego i zabawnego wydarzenia.

==Noclegi==

== Informacje turystyczne ==
* {{Znacznik|Biuro turystyczne|45.7571 |4.8330|typ=atrakcja}}'''[https://en.visiterlyon.com/ Biuro turystyczne]''', Place Bellecour (''M: Bellecour''), ☏ +33 4 72 77 69 69, info@lyon-france.com. Codziennie 09:00–18:00, podczas Festiwalu Świateł 09:00–20:00. Biuro znajduje się w południowo-wschodnim narożniku Place Bellecour.

{{Zarys}}
{{Jest w|Owernia-Rodan-Alpy}}

[[Kategoria:Francja]]</text>
      <sha1>2p49unw4sp7ksoxx89lm4z8sih1bhkq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sosnowiec</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2886</id>
    <revision>
      <id>145352</id>
      <parentid>145341</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T09:57:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KrzysztofPoplawski</username>
        <id>4279</id>
      </contributor>
      <origin>145352</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22730" sha1="159u7gof2mzgc2yfdmhon5477akiptx" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa=Sosnowiec
|widok= Sosnowiec_Collage.png
|herb=Coat of Arms of Sosnowiec.PNG
|mapa= POL Sosnowiec map.svg
|region=[[Województwo śląskie]]
|powierzchnia=91,16
|prefiks=+48 32
|www=www.sosnowiec.pl
|państwo=Polska|kod pocztowy=41-200|lud=187 115|opis=}}
{{Mapframe |50.276667|19.139444|zoom=14|height=400|width=400}}
'''Sosnowiec''' – miasto położone na południu [[Polska|Polski]], w Zagłębiu Dąbrowskim, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w centrum [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)]]. Jedno z miast wchodzących w skład Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Najludniejsze miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

== Charakterystyka ==
Miasto o korzeniach przemysłowych i górniczych, nazywane miastem czterech kultur, które przyczyniły się do powstania i ukształtowania miasta w końcu XIX wieku.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice Lotnisko '''Katowice-Pyrzowice'''] w Pyrzowicach (24&amp;nbsp;km od Sosnowca) obsługuję loty międzynarodowe i krajowe do poniższych miast:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Abu Zabi
* Alicante
* Ateny
* Barcelona
* Belfast
* Bergen
* Bruksela
* Burgas
* Castellon
* Forli
* Korfu
* Dortmund
* Dublin
* Düsseldorf
* Eindhoven
* Madera
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Mediolan
* Frankfurt
* Ibiza
* Katania
* Larnaka
* Liverpool
* Londyn
* Malaga
* Neapol
* Oslo
* Fuerteventura 
* Kopenhaga
* Kutaisi
* Leeds
* Palma de Mallorca
* Paryż
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Podgorica
* Pafos
* Paryż (Beauvais)
* Pula
* Reykjavik
* Rzym
* Rhodes
* Split
* Stockholm
* Trapani
* Tel Aviv
* Teneryfa
* Tirana
* Warna
* Wenecja
* Warszawa
|}

Do lotniska kursuje z Sosnowca [https://rj.metropoliaztm.pl/rozklady/1-m19/ linia M19], obsługiwana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Kraków-Balice Lotnisko '''Kraków-Balice'''] oddalone jest od Sosnowca o około 66 km przez A4.

=== Pociągiem ===
Stacja kolejowa [[w:Sosnowiec Główny|Sosnowiec Główny]] {{marker|type=go|name=Stacja kolejowa Sosnowiec Główny|url=http://www.rozklad-pkp.pl/en/sq?ld=s38&amp;input=5100133&amp;boardType=&amp;time=&amp;maxJourneys=15&amp;&amp;E=0&amp;ignoreMasts=1&amp;start=yes|lat=50.278595|long=19.126495}}
- znajduje się w ścisłym centrum miasta. Obsługuje połączenia kolejowe do głównych polskich miast i kilku europejskich.
Około 12 pociągów dziennie realizuje połączenie z [[Warszawa|Warszawą]], oraz kilkadziesiąt z [[Katowice|Katowicami]] i innymi miastami w ruchu lokalnym. Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe z następującymi europejskimi i polskimi większymi miastami:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Praga]]
* [[Wiedeń]]
* [[Budapeszt]]
* [[Częstochowa]]
* [[Gdańsk]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Gdynia]]
* [[Gliwice]]
* [[Kielce]]
* [[Olsztyn]]
* [[Racibórz]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Warszawa]]
* [[Wrocław]]
* [[Wisła (miasto)|Wisła]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Lublin]]
|}
[http://www.rozklad-pkp.pl/pl/sq?maxJourneys=10&amp;input=Sosnowiec+Główny&amp;REQStationS0F=excludeStationAttribute%3BM-&amp;disableEquivs=yes&amp;date=&amp;dateStart=&amp;REQ0JourneyDate=&amp;time=20%3A38&amp;REQ0JourneyTime=20%3A38&amp;boardType=dep&amp;GUIREQProduct_0=on&amp;GUIREQProduct_1=on&amp;GUIREQProduct_2=on&amp;GUIREQProduct_3=on&amp;maxJourneys=99%26timeSlots%3D1%26time%3D00%3A00&amp;dateEnd=&amp;advancedProductMode=&amp;start=#focus Rozkład jazdy PKP dla stacji Sosnowiec Główny].

=== Samochodem ===
Sosnowiec jest ważnym węzłem drogowym w którym krzyżuje się wiele krajowych i międzynarodowych dróg:
* trasa europejska [[w:E75_(trasa_europejska)|E75]]
* droga krajowa nr [[w:Droga_ekspresowa_S86_(Polska)|86]] : Podwarpie - Tychy, która na odcinku Katowice - Sosnowiec jest drogą ekspresową S86
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_79_(Polska)|79]] : Bytom - Kraków - Sandomierz - Warszawa 
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_94_(Polska)|94]] : Zgorzelec - Korczowa
* droga ekspresowa S1: Zwardoń, Żywiec, Bielsko-biała, Tychy, Pyrzowice Lotnisko
W pobliżu przebiegają dwie autostrady: A4 E40 (Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Korczowa) oraz autostrada A1 (Gdańsk - Łódź - Gliwice - Gorzyczki) oraz trasa europejska E75.

=== Autobusem ===

== Komunikacja ==
Autobusy i tramwaje ZTM dojeżdżają do wielu miast całej metropolii. Dodatkowo na terenie miasta działa kilku prywatnych przewoźników uzupełniających komunikację publiczną oraz PKM Jaworzno obsługujące komunikację z tym miastem.

==== Autobusy i busy ====
Sosnowiec obsługiwany jest przez 64 linie autobusowe PKM Sosnowiec (ZTM), 14 linii innych przewoźników i 7 linii minibusów. Ważniejsze połączenia z ościennymi miastami:
* Będzin - M19, M23, 90, 116, 807
* Czeladź - M17, 35, 88, 723
* Dąbrowa Górnicza - M4, 18, 34, 55, 690, 808, 902N, 903N, KayaTrans, [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Jaworzno - S
* Katowice - M4,18, M13, 40, 154, 805, 807, 808, 835, [http://kik-bus.pl/rozklad-jazdy-linia-olkusz-katowice/ Kik-Bus], [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Kraków - KayaTrans
* Olkusz - Kik-Bus, KayaTrans
* Mysłowice - M13, 18, 26, 35, 106, 150, 160, 935, K
* Sławków - Kik-Bus
* Wolbrom - MatBus

==== Tramwaje ====
Przez Sosnowiec przebiegają trasy linii tramwajowych:
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T15 15] – Katowice (Plac Wolności, Dworzec PKP, Zawodzie, Szopienice) – Sosnowiec (Dworzec PKP – Sielec – Środula – Zagórze)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T21 21] – Dąbrowa Górnicza (Tworzeń) – Huta Katowice – Będzin – Sosnowiec – Milowice Pętla 
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T24 24] – Sosnowiec Dworzec PKP – Sosnowiec Konstantynów (Okrzei)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T26 26] – Sosnowiec Niwka Kościół – Sosnowiec Milowice Pętla
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T27 27] – Będzin Osiedle Zamkowe – Sosnowiec Kazmierz Górniczy Pętla

=== Koleje regionalne ===
Połączenia regionalne z Sosnowcem obsługują : Koleje Śląskie i Polregio
* Linia S1 KŚ : Gliwice - Zabrze - Ruda Śląska - Świętochłowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Myszków - Częstochowa
* Linia S4 KŚ : Tychy - Katowice - Sosnowiec
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Sławków - Sędziszów
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Sławków - Olkusz - Wolbrom - Tunel - Sędziszów - Kielce
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Kielce

* [http://kolejeslaskie.com/wp-content/uploads/2016/01/2016_2017_v3.png Schemat linii Kolei Śląskich] 
* [http://kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/liniowy-rozklad-jazdy/ Rozkłady jazdy Kolei Śląskich wg. linii]

=== Rowery ===
W Sosnowcu jest 43 km dróg rowerowych. Zapewnia to połączenia rowerowe z Katowicami (dzielnica Szopienice), Dąbrową Górniczą, Będzinem. Zobacz: [[w:Transport rowerowy w Sosnowcu|Transport rowerowy w Sosnowcu]]. Od 2017 roku uruchamiane są [[w:Metrorower|wypożyczalnie rowerów miejskich]] wspólny dla wszystkich miast regionu: Katowic, Siemianowic Śląskich, Tych, Będzina, Czeladzi czy Dąbrowy Górniczej.

=== Hulajnogi elektryczne ===
W Sosnowcu działa system udostępniający hulajnogi elektryczne. 

== Warto zobaczyć ==

=== Zabytki ===
Sosnowiec posiada liczne zbytki będące spuścizną ery rozwoju przemysłu, w tym liczne pałace i dwory przemysłowców oraz relikty czterech kultur, które stały się podstawą założenia miasta. Wśród najważniejszych warto zobaczyć:
* {{zobacz
| name=[[w:Zamek_Sielecki|Zamek Sielecki]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Zamkowa 2 | lat=50.28561 | long=19.14610 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Murowany zamek barokowy z XVII w.
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Oskara_Schöna_w_Sosnowcu|Pałac Oskara Schöna]] | alt= Pałac Oskara Schöna| url= | email=
| adres=1 Maja 19 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=eklektyczny pałac z 1903 z baśniową wierzą w stylu gotyku angielskiego;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Schöna_w_Sosnowcu_Środuli|Pałac Schöna]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Dietla|Pałac Dietla]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Stefana Żeromskiego 2 | lat=50.28508 | long=19.13812 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Neobarokowy pałac z bogatymi, odrestaurowanymi wnętrzami;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Wilhelma|Pałac Wilhelma]]| alt= Pałac Wilhelma| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.300389 | long=19.143181 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Cerkiew_Świętych_Wiery,_Nadziei,_Luby_i_matki_ich_Zofii_w_Sosnowcu|Cerkiew Prawosławna]]| alt= Cerkiew Prawosławna| url= | email=
| adres=Jana Kilińskiego 39 | lat=50.280528 | long=19.127806 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Bazylika_katedralna_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Sosnowcu|Bazylika Katedralna]]| alt= Bazylika Katedralna| url= | email=
| adres=Kościelna 1, | lat=50.27465 | long=19.13186 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=Neoromański kościół z bogatymi freskami Włodzimierza Tetmajera;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni|Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni]]| alt= Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni| url=http://sosnowiec.luteranie.pl/ | email=
| adres=Żeromskiego 1, | lat=50.285733670385554 | long=19.138021644766635 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
*[[w:Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu|Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica i Szkoły Realnej]], &lt;bdi&gt;Żeromskiego 3&lt;/bdi&gt;
* [[w:Dom Ludowy w Sosnowcu|Dom Ludowy w stylu zakopiańskim]], &lt;bdi&gt;Klubowa 2&lt;/bdi&gt;
* [[w:Kościół św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|Kościół św. Tomasza Apostoła]]
* [[w:Kościół św. Joachima w Sosnowcu|Kościół św. Joachima]]

=== Muzea ===
* '''[[w:Muzeum_w_Sosnowcu|Muzeum w Sosnowcu]]''', &lt;bdi&gt;Chemiczna 12&lt;/bdi&gt;. 
* [[w:Muzeum_Wydziału_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego_w_Sosnowcu|'''Muzeum Geologiczne''']] Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Będzińska 60
* [[w:Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus|Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus]], Kierocińskiej 25
* [[w:Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego|Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego]], Ostrogórska

=== Galerie ===
* [http://www.zameksielecki.pl/ '''Sosnowieckie Centrum Sztuki'''], &lt;bdi&gt;Zamkowa 2&lt;/bdi&gt;. 

=== Parki i rezerwaty ===
* [[w:Leśna (park w Sosnowcu)|'''Park im. Jacka Kuronia''']]
* [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|'''Park Schona w Sosnowcu-Środuli''']] - zabytkowy park z dwoma pałacami i licznymi pomnikami przyrody
* [[w:Park_Sielecki_w_Sosnowcu|'''Park Sielecki''']] - park zamkowy z licznymi pomnikami przyrody, wieżami ogrodu zamkowego oraz atrakcjami w tym ze skateparkiem i torem rolkowym
* '''[[w:Park_Tysiąclecia_(Sosnowiec)|Park Tysiąclecia]]''' - dziki park z licznymi trasami rowerowymi
* [[w:Park_Środula|'''Park Środula''']] - park położony na wzgórzu 295 m n.p.m. ze sztucznym stokiem o wysokości 325 m n.p.m ( stok narciarski, punkt widokowy z panoramą miasta )
* [[w:Park Kruczkowskiego|'''Park Kruczkowskiego''']]
* [[w:Egzotarium_w_Sosnowcu|'''Egzotarium''']]
* [[w:Park_Dietla_(Sosnowiec)|'''Park Dietla''']] - zabytkowy park przypałacowy;
* [[w:Torfowisko Sosnowiec-Bory|'''Torfowisko Bory''']] - obszar chroniony Natura 2000

=== Rozrywka i sport ===
* [[w:Stawiki|'''Stawiki''']] - kompleks sportowo-rekreacyjny 
** kąpielisko z plażą publiczną 
** [[w:Wake Zone Stawiki|'''Wake Zone Stawiki''']] - wyciąg do wakeboardingu i nart wodnych o długości 750 m;
* [http://gokarty.sosnowiec.pl/ '''Autodrom GoKart'''], &lt;bdi&gt;Stawowa 4; Dwupoziomowy tor gokartowy;&lt;/bdi&gt;
* [http://poziom450.pl '''Poziom450'''], Narutowicza 51; Ścianka wspinaczkowa i centrum fitness

==== Rowerowe Szlaki Turystyczne: ====
* [[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]
* [[w:Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego|Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego]]
* [[w:Szlak Rowerowy Czarnego Morza|Szlak Rowerowy Czarnego Morza]]

=== Punkty widokowe ===
* Punkt widokowy [[w:Stok_Narciarski_Środula|'''Stok Środula''']]
* Punkt widokowy wieże [[w:Kościół_św._Tomasza_Apostoła_w_Sosnowcu|'''kościoła św. Tomasza''']]

=== Inne ===
* '''[[Trójkąt Trzech Cesarzy]]''' &lt;bdi&gt;punkt zbiegu granic trzech krajów biorących udział w rozbiorach polski: 1871 -1918, zbieg rzek: Czarnej i Białej Przemszy;&lt;/bdi&gt;

== Warto spróbować ==
* Zalewajka

== Najbliższe okolice ==
* '''[[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego|Szlak Zabytków Techniki]]''' – szlak prowadzący przez najlepiej zachowane pomniki XIX i XX wiecznej kultury technicznej. Wszystkie obiekty są dobrze oznakowane, funkcjonuje przy nich informacja turystyczna, a dojazd do nich wskazuje system drogowskazów.
* '''[[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]''' - najpopularniejszy szlak rowerowy w Sosnowcu, biegnący od Trójkąta Trzech Cesarzy, w pobliżu centrum do Parku Tysiąclecia

== Zakupy ==
W Sosnowcu znajdują się trzy centra handlowe: Designer Outlet Center, [[w:Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec|Plejada]], [[w:Centrum Plaza|Plaza]], Auchan. Poza tym dostępnych jest kilka sieci handlowych: Biedronka, Lidl, Aldi, Lewiatan, żabka, Netto. W Plazie znajduję się Stokrotka, w Plejadzie – Carrefour.

== Gastronomia ==
W ścisłym centrum miasta jest około 20 restauracji. Poniżej zestawienie najbardziej popularnych. W mieście znajduje się również dużo barów typu fast food, z przekąskami czy daniami na wynos.

=== Restauracje ===

==== Oszczędnie ====
* {{listing
|name=Pezzo Pizza 
|lat=50.271994
|long=19.128398
|www=http://pezzopizza.pl/
|adres=Kościelna 48 
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 505 543 020 
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Oryginalna włoska pizza pieczona w piecu opalanym drewnem; Płatność tylko gotówką;
}}
* {{listing
|name=Bistro na Wspólnej 
|lat=50.272084
|long=19.127617
|www=https://www.facebook.com/BistroBasilMyslowice/
|adres=Wspólna 26
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 511 232 545
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
* [https://www.facebook.com/lczww '''LC&amp;ZW Kuchnia chińska'''], Warszawska 12 ( w bramie ), oryginalna kuchnia chińska
* '''[https://www.facebook.com/makaroneriasosnowiec/ Makaroneria]''', Stanisława Małachowskiego 23, makarony tradycyjne i zapiekane
* '''[https://www.facebook.com/barmlecznysosnowiec/ Bar Mleczny]''', Warszawska 3/35 ( Plac Stulecia )
* '''[https://www.facebook.com/pistacja-1629393417338492/ Pistacja Cafe]''', Modrzejowska 33 ( w bramie )

==== Umiarkowanie ====
* {{listing
|name=Restauracja Kaprys
|lat=50.278827
|long=19.130011
|www=https://www.facebook.com/Kaprys-FoodCoffee-165329846963965/
|adres=Stanisława Małachowskiego 2
|wskazówki=
|telefon=+48 792 781 398
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia europejska.
}}
* {{listing
|name=Magiel Kulinarny
|lat=50.277229 
|long=19.126161
|www=http://www.magielkulinarny.pl/
|adres=Warszawska 5A
|wskazówki=ścisłe centrum miasta, w pobliżu parkingu strzeżonego, na przeciwko Restauracji Warszawskiej
|telefon=+48 602 429 376
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska.
}}
* {{listing
|name=Restauracja Warszawska
|lat=50.277276
|long=19.127275
|www=http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/restauracja-warszawska/
|adres=Warszawska 18
|wskazówki=ścisłe centrum miasta w budynku Hotelu Centrum
|telefon=+48 32 256 70 94
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska, regionalna i europejska.
}}
* [http://www.bombaj-tandoori.pl/en/restaurant '''Bombaj Tandoori'''], &lt;bdi&gt;Partyzantów 5&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322668348 +48 32 266 83 48]&lt;/bdi&gt;. Oryginalna kuchnia indyjska z piecem tandorij
* [https://www.facebook.com/cogutandwino/ '''Cogut &amp; Wino. Restaurant'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 

=== Puby/kluby ===

==== Oszczędnie ====
* '''[https://www.facebook.com/Pijalniawodkiipiwasosnowiec/ Pijalnia wódki i piwa]''', ul. Warszawska 3/36 - Plac Stulecia 
* '''[http://msiw.eu/sosnowiec/ Ministerstwo śledzia i wódki]''', ul. Małachowskiego 32

==== Umiarkowanie ====
# [https://www.facebook.com/pg/vhs.klub/about/?ref=page_internal '''VHS Pub'''] , &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 24&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;2 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48798210776 +48 798 210 776];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/ksiegarnia.sosnowiec/ '''Księgarnia'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 22&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;4 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48799796676 +48 799 796 676]; Popularne i modne miejsce z piwem rzemieślniczym i ogródkiem letnim&lt;/bdi&gt;
# [https://www.facebook.com/Klub-Manufaktura-139702966216299/ '''Manufaktura Klub'''], &lt;bdi&gt;Warszawska 12&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48888213213 +48 888 213 213]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://kashmir-club.pl/ '''Kashmir Music Club'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://dekadaklub.pl/ '''Dekada Klub'''], &lt;bdi&gt;Sienkiewicza 3&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48323078808 +48 32 307 88 08]&lt;/bdi&gt;. 

=== Kawiarnie === 
# [http://www.abadaba.pl '''Abadaba'''], &lt;bdi&gt;Modrzejowska 1 (Plac Stulecia)&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48607070727 +48 607 07 07 27];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/kawiarnia.chmurka '''Chmurka Cafe '''],  &lt;bdi&gt;Aleja Zwycięstwa 1&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48781449742 +48 781 449 742];&lt;/bdi&gt; 

== Imprezy ==
=== Muzyka ===
* '''Festiwal Reggae''' (przedostatni weekend sierpnia, park im. Jacka Kuronia) - cykliczny festiwal muzyczny, od 2006 roku
* '''Eskalator''' - początek sierpnia, od 
* '''Metalfest Sosnowiec''' - cykliczny festiwal muzyczny, od 2008 roku
* '''Sosnowieckie Dni Muzyki Znanej i Nieznanej''' - [http://sosnowieckiednimuzyki.pl sosnowieckiednimuzyki.pl], cykliczny festwial muzyczny, od 2001 roku
* '''Jamaican Stylee''', od 2006 roku

=== Taniec ===
* Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego WORLD DANCE SOSNOWIEC
* Mistrzostwa Polski Cheerleaders PFT - od 2014 roku

=== Sport ===
* Extremalna Bitwa o Sosnowiec - od 2013 roku
* Zawody Wspinaczkowe o Puchar Prezydenta Miasta, Poziom450, luty, od 2013 roku
=== Inne ===
* '''Kolej w Miniaturze''' - http://www.festiwal.kmd.pl, cykliczny festiwal modelarski, od 2016 roku
* '''ClassicMania''' - Sosnowieckie Spotkanie Starych Samochodów, od 2009 roku
* [[w:Zagłębiowska Masa Krytyczna|'''Zagłębiowska Masa Krytyczna''']] - cykliczna impreza rowerowa od 2008 roku

==Noclegi==
=== Oszczędnie ===
{{listing
| name = Hostel Kamienica 9
| lat = 50.276780373140625,
| long = 19.131274823220263
| image = Sosnowiec, Małachowskieog 9 - hostel, Kamienica pub, Maya Tapas Bar, Dzień i Noc, Sierpień 2024 KsP 096.jpg
| www = https://www.hostelkamienica9.pl/
| adres = [[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|Małachowskiego]] 9
| wskazówki = 
| telefon = +48 501480646
| fax = 
| email = 
| dodatkowe informacje = 
}}

{{listing
|name=Dom Sportowca MOSIR
|lat=50.277420 
|long=19.102222
|image= 
|www=http://www.mosir.sosnowiec.pl/obiekty/dom-sportowca.html
|adres=Kresowa 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 299 64 37
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje=
}}

{{listing
|name=Hostel Brooklyn
|lat=50.291369
|long=19.109174
|image= 
|www=http://www.brooklynhostel.pl
|adres=Plonów 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 267 20 60
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje= 
}}
 
=== Umiarkowanie ===
{{listing
| name = Hotel Centrum
| lat = 50.277387
| long = 19.127391
| image = Hotel Centrum Sosnowiec Warszawska nocą.jpg
| www = http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/
| adres = Modrzejowska 3
| wskazówki = 
| telefon = +48 32 266 97 23
| fax = 
| email = recepcja@hotelcentrumsosnowiec.pl
| dodatkowe informacje = trzygwiazdkowy hotel w zabytkowym budynku, położony w ścisłym centrum miasta; Posiada 28 komfortowych pokoi, 3 sale konferencyjne
}}

{{listing
|name=Botique Hotel
|lat=50.269802 
|long=19.140922 
|image= 
|www=http://www.hotels24.com.pl/obiekty/sosnowiec/
|adres=Partyzantów 11
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 11 22 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=trzygwiazdkowy, w bezpośrednim sąsiedztwie centrum
}}


{{listing
|name=Hotel Orion
|lat=50.267319 
|long=19.144424 
|image= 
|www=http://hotelorion.pl
|adres=Przyjaciół Żołnierza 5A
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 18 97
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=dwugwiazdkowy, blisko centrum
}}
 
{{listing
|name=M Hotel 
|lat=50.260753 
|long=19.173364 
|image= 
|www=http://mhotelsosnowiec.pl 
|adres=Wojska Polskiego 199 
|wskazówki= 
|telefon= 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje= 
}}

== Informacje turystyczne ==
* '''[https://www.facebook.com/cimsosnowiec Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu]''', ul. Warszawska 3/ 20 ( podziemny pasaż handlowy przy Placu Stulecia ) ☎ +48 32 265 60 04
* [http://sosnowiec.pttk.pl '''PTTK Sosnowiec'''], ul. Dęblińska 1, ☎ 48 32 266 23 61

== Gdzie dalej ==
* [[Będzin]] - 8 km - miasto z historią sięgającą późnego średniowiecza, z licznymi zabytkami, szczególnie kultury żydowskiej i zamkiem królewskim

{{Jest w|Województwo_śląskie}}

{{geomap|50.286556|19.141692}}

[[Kategoria:Województwo śląskie]]</text>
      <sha1>159u7gof2mzgc2yfdmhon5477akiptx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145353</id>
      <parentid>145352</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T10:30:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KrzysztofPoplawski</username>
        <id>4279</id>
      </contributor>
      <origin>145353</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24545" sha1="c2cq5ie1kuj9o41p9k9p9a4ogv4hbyb" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa=Sosnowiec
|widok= Sosnowiec_Collage.png
|herb=Coat of Arms of Sosnowiec.PNG
|mapa= POL Sosnowiec map.svg
|region=[[Województwo śląskie]]
|powierzchnia=91,16
|prefiks=+48 32
|www=www.sosnowiec.pl
|państwo=Polska|kod pocztowy=41-200|lud=187 115|opis=}}
{{Mapframe |50.276667|19.139444|zoom=14|height=400|width=400}}
'''Sosnowiec''' – miasto położone na południu [[Polska|Polski]], w Zagłębiu Dąbrowskim, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w centrum [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)]]. Jedno z miast wchodzących w skład Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Najludniejsze miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

== Charakterystyka ==
Miasto o korzeniach przemysłowych i górniczych, nazywane miastem czterech kultur, które przyczyniły się do powstania i ukształtowania miasta w końcu XIX wieku.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice Lotnisko '''Katowice-Pyrzowice'''] w Pyrzowicach (24&amp;nbsp;km od Sosnowca) obsługuję loty międzynarodowe i krajowe do poniższych miast:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Abu Zabi
* Alicante
* Ateny
* Barcelona
* Belfast
* Bergen
* Bruksela
* Burgas
* Castellon
* Forli
* Korfu
* Dortmund
* Dublin
* Düsseldorf
* Eindhoven
* Madera
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Mediolan
* Frankfurt
* Ibiza
* Katania
* Larnaka
* Liverpool
* Londyn
* Malaga
* Neapol
* Oslo
* Fuerteventura 
* Kopenhaga
* Kutaisi
* Leeds
* Palma de Mallorca
* Paryż
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Podgorica
* Pafos
* Paryż (Beauvais)
* Pula
* Reykjavik
* Rzym
* Rhodes
* Split
* Stockholm
* Trapani
* Tel Aviv
* Teneryfa
* Tirana
* Warna
* Wenecja
* Warszawa
|}

Do lotniska kursuje z Sosnowca [https://rj.metropoliaztm.pl/rozklady/1-m19/ linia M19], obsługiwana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Kraków-Balice Lotnisko '''Kraków-Balice'''] oddalone jest od Sosnowca o około 66 km przez A4.

=== Pociągiem ===
Stacja kolejowa [[w:Sosnowiec Główny|Sosnowiec Główny]] {{marker|type=go|name=Stacja kolejowa Sosnowiec Główny|url=http://www.rozklad-pkp.pl/en/sq?ld=s38&amp;input=5100133&amp;boardType=&amp;time=&amp;maxJourneys=15&amp;&amp;E=0&amp;ignoreMasts=1&amp;start=yes|lat=50.278595|long=19.126495}}
- znajduje się w ścisłym centrum miasta. Obsługuje połączenia kolejowe do głównych polskich miast i kilku europejskich.
Około 12 pociągów dziennie realizuje połączenie z [[Warszawa|Warszawą]], oraz kilkadziesiąt z [[Katowice|Katowicami]] i innymi miastami w ruchu lokalnym. Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe z następującymi europejskimi i polskimi większymi miastami:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Praga]]
* [[Wiedeń]]
* [[Budapeszt]]
* [[Częstochowa]]
* [[Gdańsk]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Gdynia]]
* [[Gliwice]]
* [[Kielce]]
* [[Olsztyn]]
* [[Racibórz]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Warszawa]]
* [[Wrocław]]
* [[Wisła (miasto)|Wisła]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Lublin]]
|}
[http://www.rozklad-pkp.pl/pl/sq?maxJourneys=10&amp;input=Sosnowiec+Główny&amp;REQStationS0F=excludeStationAttribute%3BM-&amp;disableEquivs=yes&amp;date=&amp;dateStart=&amp;REQ0JourneyDate=&amp;time=20%3A38&amp;REQ0JourneyTime=20%3A38&amp;boardType=dep&amp;GUIREQProduct_0=on&amp;GUIREQProduct_1=on&amp;GUIREQProduct_2=on&amp;GUIREQProduct_3=on&amp;maxJourneys=99%26timeSlots%3D1%26time%3D00%3A00&amp;dateEnd=&amp;advancedProductMode=&amp;start=#focus Rozkład jazdy PKP dla stacji Sosnowiec Główny].

=== Samochodem ===
Sosnowiec jest ważnym węzłem drogowym w którym krzyżuje się wiele krajowych i międzynarodowych dróg:
* trasa europejska [[w:E75_(trasa_europejska)|E75]]
* droga krajowa nr [[w:Droga_ekspresowa_S86_(Polska)|86]] : Podwarpie - Tychy, która na odcinku Katowice - Sosnowiec jest drogą ekspresową S86
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_79_(Polska)|79]] : Bytom - Kraków - Sandomierz - Warszawa 
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_94_(Polska)|94]] : Zgorzelec - Korczowa
* droga ekspresowa S1: Zwardoń, Żywiec, Bielsko-biała, Tychy, Pyrzowice Lotnisko
W pobliżu przebiegają dwie autostrady: A4 E40 (Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Korczowa) oraz autostrada A1 (Gdańsk - Łódź - Gliwice - Gorzyczki) oraz trasa europejska E75.

=== Autobusem ===

== Komunikacja ==
Autobusy i tramwaje ZTM dojeżdżają do wielu miast całej metropolii. Dodatkowo na terenie miasta działa kilku prywatnych przewoźników uzupełniających komunikację publiczną oraz PKM Jaworzno obsługujące komunikację z tym miastem.

==== Autobusy i busy ====
Sosnowiec obsługiwany jest przez 64 linie autobusowe PKM Sosnowiec (ZTM), 14 linii innych przewoźników i 7 linii minibusów. Ważniejsze połączenia z ościennymi miastami:
* Będzin - M19, M23, 90, 116, 807
* Czeladź - M17, 35, 88, 723
* Dąbrowa Górnicza - M4, 18, 34, 55, 690, 808, 902N, 903N, KayaTrans, [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Jaworzno - S
* Katowice - M4,18, M13, 40, 154, 805, 807, 808, 835, [http://kik-bus.pl/rozklad-jazdy-linia-olkusz-katowice/ Kik-Bus], [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Kraków - KayaTrans
* Olkusz - Kik-Bus, KayaTrans
* Mysłowice - M13, 18, 26, 35, 106, 150, 160, 935, K
* Sławków - Kik-Bus
* Wolbrom - MatBus

==== Tramwaje ====
Przez Sosnowiec przebiegają trasy linii tramwajowych:
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T15 15] – Katowice (Plac Wolności, Dworzec PKP, Zawodzie, Szopienice) – Sosnowiec (Dworzec PKP – Sielec – Środula – Zagórze)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T21 21] – Dąbrowa Górnicza (Tworzeń) – Huta Katowice – Będzin – Sosnowiec – Milowice Pętla 
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T24 24] – Sosnowiec Dworzec PKP – Sosnowiec Konstantynów (Okrzei)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T26 26] – Sosnowiec Niwka Kościół – Sosnowiec Milowice Pętla
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T27 27] – Będzin Osiedle Zamkowe – Sosnowiec Kazmierz Górniczy Pętla

=== Koleje regionalne ===
Połączenia regionalne z Sosnowcem obsługują : Koleje Śląskie i Polregio
* Linia S1 KŚ : Gliwice - Zabrze - Ruda Śląska - Świętochłowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Myszków - Częstochowa
* Linia S4 KŚ : Tychy - Katowice - Sosnowiec
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Sławków - Sędziszów
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Sławków - Olkusz - Wolbrom - Tunel - Sędziszów - Kielce
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Kielce

* [http://kolejeslaskie.com/wp-content/uploads/2016/01/2016_2017_v3.png Schemat linii Kolei Śląskich] 
* [http://kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/liniowy-rozklad-jazdy/ Rozkłady jazdy Kolei Śląskich wg. linii]

=== Rowery ===
W Sosnowcu jest 43 km dróg rowerowych. Zapewnia to połączenia rowerowe z Katowicami (dzielnica Szopienice), Dąbrową Górniczą, Będzinem. Zobacz: [[w:Transport rowerowy w Sosnowcu|Transport rowerowy w Sosnowcu]]. Od 2017 roku uruchamiane są [[w:Metrorower|wypożyczalnie rowerów miejskich]] wspólny dla wszystkich miast regionu: Katowic, Siemianowic Śląskich, Tych, Będzina, Czeladzi czy Dąbrowy Górniczej.

=== Hulajnogi elektryczne ===
W Sosnowcu działa system udostępniający hulajnogi elektryczne. 

== Warto zobaczyć ==

=== Zabytki ===
Sosnowiec posiada liczne zbytki będące spuścizną ery rozwoju przemysłu, w tym liczne pałace i dwory przemysłowców oraz relikty czterech kultur, które stały się podstawą założenia miasta. Wśród najważniejszych warto zobaczyć:
* {{zobacz
| name=[[w:Zamek_Sielecki|Zamek Sielecki]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Zamkowa 2 | lat=50.28561 | long=19.14610 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Murowany zamek barokowy z XVII w.
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Oskara_Schöna_w_Sosnowcu|Pałac Oskara Schöna]] | alt= Pałac Oskara Schöna| url= | email=
| adres=1 Maja 19 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=eklektyczny pałac z 1903 z baśniową wierzą w stylu gotyku angielskiego;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Schöna_w_Sosnowcu_Środuli|Pałac Schöna]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Dietla|Pałac Dietla]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Stefana Żeromskiego 2 | lat=50.28508 | long=19.13812 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Neobarokowy pałac z bogatymi, odrestaurowanymi wnętrzami;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Wilhelma|Pałac Wilhelma]]| alt= Pałac Wilhelma| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.300389 | long=19.143181 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Cerkiew_Świętych_Wiery,_Nadziei,_Luby_i_matki_ich_Zofii_w_Sosnowcu|Cerkiew Prawosławna]]| alt= Cerkiew Prawosławna| url= | email=
| adres=Jana Kilińskiego 39 | lat=50.280528 | long=19.127806 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Bazylika_katedralna_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Sosnowcu|Bazylika Katedralna]]| alt= Bazylika Katedralna| url= | email=
| adres=Kościelna 1, | lat=50.27465 | long=19.13186 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=Neoromański kościół z bogatymi freskami Włodzimierza Tetmajera;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni|Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni]]| alt= Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni| url=http://sosnowiec.luteranie.pl/ | email=
| adres=Żeromskiego 1, | lat=50.285733670385554 | long=19.138021644766635 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Dom Ludowy w Sosnowcu|Dom Ludowy w stylu zakopiańskim]]
| url= | email=
| adres=Klubowa 2, | lat=50.290764651333795 | long=19.266145915663028 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu|Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica i Szkoły Realnej]]
| url= | email=
| adres=Żeromskiego 3, | lat=50.28753747784086 | long=19.133989957724214 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|Kościół św. Tomasza Apostoła]]
| url= | email= 
| adres=Orla 19, | lat=50.289773583421635 | long=19.13325730769641 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Joachima w Sosnowcu|Kościół św. Joachima]]
| url= | email=, 
| adres=Popiełuszki 46, | lat=50.299885695278896 | long=19.18065675216008 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}


=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_w_Sosnowcu|Muzeum w Sosnowcu]]
| url= | email=,  
| adres=Chemiczna 12, | lat=50.2993009316309 | long=19.14333323146649 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_Wydziału_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego_w_Sosnowcu|'''Muzeum Geologiczne''']] Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 
| url= | email=, 
| adres=Będzińska 60, | lat=50.29945915344371 | long=19.13417676153169 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus|Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus]]
| url= | email=, , 
| adres=Kierocińskiej 25, | lat=50.27796680858431 | long=19.112520854168867 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego|Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego]]
| url= | email=, 
| adres=Ostrogórska 30, | lat=50.26923201093596 | long=19.136807961312606 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}

=== Galerie ===
* [http://www.zameksielecki.pl/ '''Sosnowieckie Centrum Sztuki'''], &lt;bdi&gt;Zamkowa 2&lt;/bdi&gt;. 

=== Parki i rezerwaty ===
* [[w:Leśna (park w Sosnowcu)|'''Park im. Jacka Kuronia''']]
* [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|'''Park Schona w Sosnowcu-Środuli''']] - zabytkowy park z dwoma pałacami i licznymi pomnikami przyrody
* [[w:Park_Sielecki_w_Sosnowcu|'''Park Sielecki''']] - park zamkowy z licznymi pomnikami przyrody, wieżami ogrodu zamkowego oraz atrakcjami w tym ze skateparkiem i torem rolkowym
* '''[[w:Park_Tysiąclecia_(Sosnowiec)|Park Tysiąclecia]]''' - dziki park z licznymi trasami rowerowymi
* [[w:Park_Środula|'''Park Środula''']] - park położony na wzgórzu 295 m n.p.m. ze sztucznym stokiem o wysokości 325 m n.p.m ( stok narciarski, punkt widokowy z panoramą miasta )
* [[w:Park Kruczkowskiego|'''Park Kruczkowskiego''']]
* [[w:Egzotarium_w_Sosnowcu|'''Egzotarium''']]
* [[w:Park_Dietla_(Sosnowiec)|'''Park Dietla''']] - zabytkowy park przypałacowy;
* [[w:Torfowisko Sosnowiec-Bory|'''Torfowisko Bory''']] - obszar chroniony Natura 2000

=== Rozrywka i sport ===
* [[w:Stawiki|'''Stawiki''']] - kompleks sportowo-rekreacyjny 
** kąpielisko z plażą publiczną 
** [[w:Wake Zone Stawiki|'''Wake Zone Stawiki''']] - wyciąg do wakeboardingu i nart wodnych o długości 750 m;
* [http://gokarty.sosnowiec.pl/ '''Autodrom GoKart'''], &lt;bdi&gt;Stawowa 4; Dwupoziomowy tor gokartowy;&lt;/bdi&gt;
* [http://poziom450.pl '''Poziom450'''], Narutowicza 51; Ścianka wspinaczkowa i centrum fitness

==== Rowerowe Szlaki Turystyczne: ====
* [[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]
* [[w:Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego|Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego]]
* [[w:Szlak Rowerowy Czarnego Morza|Szlak Rowerowy Czarnego Morza]]

=== Punkty widokowe ===
* Punkt widokowy [[w:Stok_Narciarski_Środula|'''Stok Środula''']]
* Punkt widokowy wieże [[w:Kościół_św._Tomasza_Apostoła_w_Sosnowcu|'''kościoła św. Tomasza''']]

=== Inne ===
* '''[[Trójkąt Trzech Cesarzy]]''' &lt;bdi&gt;punkt zbiegu granic trzech krajów biorących udział w rozbiorach polski: 1871 -1918, zbieg rzek: Czarnej i Białej Przemszy;&lt;/bdi&gt;

== Warto spróbować ==
* Zalewajka

== Najbliższe okolice ==
* '''[[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego|Szlak Zabytków Techniki]]''' – szlak prowadzący przez najlepiej zachowane pomniki XIX i XX wiecznej kultury technicznej. Wszystkie obiekty są dobrze oznakowane, funkcjonuje przy nich informacja turystyczna, a dojazd do nich wskazuje system drogowskazów.
* '''[[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]''' - najpopularniejszy szlak rowerowy w Sosnowcu, biegnący od Trójkąta Trzech Cesarzy, w pobliżu centrum do Parku Tysiąclecia

== Zakupy ==
W Sosnowcu znajdują się trzy centra handlowe: Designer Outlet Center, [[w:Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec|Plejada]], [[w:Centrum Plaza|Plaza]], Auchan. Poza tym dostępnych jest kilka sieci handlowych: Biedronka, Lidl, Aldi, Lewiatan, żabka, Netto. W Plazie znajduję się Stokrotka, w Plejadzie – Carrefour.

== Gastronomia ==
W ścisłym centrum miasta jest około 20 restauracji; najwięcej na [[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|ulicy Małachowskiego]]. Poniżej zestawienie najbardziej popularnych. W mieście znajduje się również dużo barów typu fast food, z przekąskami czy daniami na wynos.

=== Restauracje ===

==== Oszczędnie ====
* {{listing
|name=Pezzo Pizza 
|lat=50.271994
|long=19.128398
|www=http://pezzopizza.pl/
|adres=Kościelna 48 
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 505 543 020 
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Oryginalna włoska pizza pieczona w piecu opalanym drewnem; Płatność tylko gotówką;
}}
* {{listing
|name=Bistro na Wspólnej 
|lat=50.272084
|long=19.127617
|www=https://www.facebook.com/BistroBasilMyslowice/
|adres=Wspólna 26
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 511 232 545
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
* [https://www.facebook.com/lczww '''LC&amp;ZW Kuchnia chińska'''], Warszawska 12 ( w bramie ), oryginalna kuchnia chińska
* '''[https://www.facebook.com/makaroneriasosnowiec/ Makaroneria]''', Stanisława Małachowskiego 23, makarony tradycyjne i zapiekane
* '''[https://www.facebook.com/barmlecznysosnowiec/ Bar Mleczny]''', Warszawska 3/35 ( Plac Stulecia )
* '''[https://www.facebook.com/pistacja-1629393417338492/ Pistacja Cafe]''', Modrzejowska 33 ( w bramie )

==== Umiarkowanie ====
* {{listing
|name=Restauracja Kaprys
|lat=50.278827
|long=19.130011
|www=https://www.facebook.com/Kaprys-FoodCoffee-165329846963965/
|adres=Stanisława Małachowskiego 2
|wskazówki=
|telefon=+48 792 781 398
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia europejska.
}}
* {{listing
|name=Magiel Kulinarny
|lat=50.277229 
|long=19.126161
|www=http://www.magielkulinarny.pl/
|adres=Warszawska 5A
|wskazówki=ścisłe centrum miasta, w pobliżu parkingu strzeżonego, na przeciwko Restauracji Warszawskiej
|telefon=+48 602 429 376
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska.
}}
* {{listing
|name=Restauracja Warszawska
|lat=50.277276
|long=19.127275
|www=http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/restauracja-warszawska/
|adres=Warszawska 18
|wskazówki=ścisłe centrum miasta w budynku Hotelu Centrum
|telefon=+48 32 256 70 94
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska, regionalna i europejska.
}}
* [http://www.bombaj-tandoori.pl/en/restaurant '''Bombaj Tandoori'''], &lt;bdi&gt;Partyzantów 5&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322668348 +48 32 266 83 48]&lt;/bdi&gt;. Oryginalna kuchnia indyjska z piecem tandorij
* [https://www.facebook.com/cogutandwino/ '''Cogut &amp; Wino. Restaurant'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 

=== Puby/kluby ===

==== Oszczędnie ====
* '''[https://www.facebook.com/Pijalniawodkiipiwasosnowiec/ Pijalnia wódki i piwa]''', ul. Warszawska 3/36 - Plac Stulecia 
* '''[http://msiw.eu/sosnowiec/ Ministerstwo śledzia i wódki]''', ul. Małachowskiego 32

==== Umiarkowanie ====
# [https://www.facebook.com/pg/vhs.klub/about/?ref=page_internal '''VHS Pub'''] , &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 24&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;2 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48798210776 +48 798 210 776];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/ksiegarnia.sosnowiec/ '''Księgarnia'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 22&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;4 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48799796676 +48 799 796 676]; Popularne i modne miejsce z piwem rzemieślniczym i ogródkiem letnim&lt;/bdi&gt;
# [https://www.facebook.com/Klub-Manufaktura-139702966216299/ '''Manufaktura Klub'''], &lt;bdi&gt;Warszawska 12&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48888213213 +48 888 213 213]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://kashmir-club.pl/ '''Kashmir Music Club'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://dekadaklub.pl/ '''Dekada Klub'''], &lt;bdi&gt;Sienkiewicza 3&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48323078808 +48 32 307 88 08]&lt;/bdi&gt;. 

=== Kawiarnie === 
# {{listing
|name=Chmurka Cafe
|lat=50.27896520412738
|long=19.129981306690258
|www=https://www.facebook.com/kawiarnia.chmurka
|adres=Aleja Zwycięstwa 1
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=[tel:+48781449742 +48 781 449 742]
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
# [http://www.abadaba.pl '''Abadaba'''], &lt;bdi&gt;Modrzejowska 1 (Plac Stulecia)&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48607070727 +48 607 07 07 27];&lt;/bdi&gt; 


== Imprezy ==
=== Muzyka ===
* '''Festiwal Reggae''' (przedostatni weekend sierpnia, park im. Jacka Kuronia) - cykliczny festiwal muzyczny, od 2006 roku
* '''Eskalator''' - początek sierpnia, od 
* '''Metalfest Sosnowiec''' - cykliczny festiwal muzyczny, od 2008 roku
* '''Sosnowieckie Dni Muzyki Znanej i Nieznanej''' - [http://sosnowieckiednimuzyki.pl sosnowieckiednimuzyki.pl], cykliczny festwial muzyczny, od 2001 roku
* '''Jamaican Stylee''', od 2006 roku

=== Taniec ===
* Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego WORLD DANCE SOSNOWIEC
* Mistrzostwa Polski Cheerleaders PFT - od 2014 roku

=== Sport ===
* Extremalna Bitwa o Sosnowiec - od 2013 roku
* Zawody Wspinaczkowe o Puchar Prezydenta Miasta, Poziom450, luty, od 2013 roku
=== Inne ===
* '''Kolej w Miniaturze''' - http://www.festiwal.kmd.pl, cykliczny festiwal modelarski, od 2016 roku
* '''ClassicMania''' - Sosnowieckie Spotkanie Starych Samochodów, od 2009 roku
* [[w:Zagłębiowska Masa Krytyczna|'''Zagłębiowska Masa Krytyczna''']] - cykliczna impreza rowerowa od 2008 roku

==Noclegi==
=== Oszczędnie ===

{{listing
|name=Dom Sportowca MOSIR
|lat=50.277420 
|long=19.102222
|image= 
|www=http://www.mosir.sosnowiec.pl/obiekty/dom-sportowca.html
|adres=Kresowa 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 299 64 37
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje=
}}

{{listing
|name=Hostel Brooklyn
|lat=50.291369
|long=19.109174
|image= 
|www=http://www.brooklynhostel.pl
|adres=Plonów 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 267 20 60
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje= 
}}

{{listing
|name=Hostel Kamienica 9
|lat=50.276780373140625
|long=19.131274823220263
|image=Sosnowiec, Małachowskieog 9 - hostel, Kamienica pub, Maya Tapas Bar, Dzień i Noc, Sierpień 2024 KsP 096.jpg
|www =https://www.hostelkamienica9.pl/
|adres=[[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|Małachowskiego]] 9
|wskazówki = 
|telefon= +48 501480646
|fax= 
|email = 
|dodatkowe informacje = 
}}
 
=== Umiarkowanie ===
{{listing
| name = Hotel Centrum
| lat = 50.277387
| long = 19.127391
| image = Hotel Centrum Sosnowiec Warszawska nocą.jpg
| www = http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/
| adres = Modrzejowska 3
| wskazówki = 
| telefon = +48 32 266 97 23
| fax = 
| email = recepcja@hotelcentrumsosnowiec.pl
| dodatkowe informacje = trzygwiazdkowy hotel w zabytkowym budynku, położony w ścisłym centrum miasta; Posiada 28 komfortowych pokoi, 3 sale konferencyjne
}}

{{listing
|name=Botique Hotel
|lat=50.269802 
|long=19.140922 
|image= 
|www=http://www.hotels24.com.pl/obiekty/sosnowiec/
|adres=Partyzantów 11
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 11 22 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=trzygwiazdkowy, w bezpośrednim sąsiedztwie centrum
}}


{{listing
|name=Hotel Orion
|lat=50.267319 
|long=19.144424 
|image= 
|www=http://hotelorion.pl
|adres=Przyjaciół Żołnierza 5A
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 18 97
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=dwugwiazdkowy, blisko centrum
}}
 
{{listing
|name=M Hotel 
|lat=50.260753 
|long=19.173364 
|image= 
|www=http://mhotelsosnowiec.pl 
|adres=Wojska Polskiego 199 
|wskazówki= 
|telefon= 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje= 
}}

== Informacje turystyczne ==
* '''[https://www.facebook.com/cimsosnowiec Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu]''', ul. Warszawska 3/ 20 ( podziemny pasaż handlowy przy Placu Stulecia ) ☎ +48 32 265 60 04
* [http://sosnowiec.pttk.pl '''PTTK Sosnowiec'''], ul. Dęblińska 1, ☎ 48 32 266 23 61

== Gdzie dalej ==
* [[Będzin]] - 8 km - miasto z historią sięgającą późnego średniowiecza, z licznymi zabytkami, szczególnie kultury żydowskiej i zamkiem królewskim

{{Jest w|Województwo_śląskie}}

{{geomap|50.286556|19.141692}}

[[Kategoria:Województwo śląskie]]</text>
      <sha1>c2cq5ie1kuj9o41p9k9p9a4ogv4hbyb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145354</id>
      <parentid>145353</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T10:33:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KrzysztofPoplawski</username>
        <id>4279</id>
      </contributor>
      <origin>145354</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24601" sha1="ju27tmxmodty9sxpj8bkt2qfmg1m8le" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa=Sosnowiec
|widok= Sosnowiec_Collage.png
|herb=Coat of Arms of Sosnowiec.PNG
|mapa= POL Sosnowiec map.svg
|region=[[Województwo śląskie]]
|powierzchnia=91,16
|prefiks=+48 32
|www=www.sosnowiec.pl
|państwo=Polska|kod pocztowy=41-200|lud=187 115|opis=}}
{{Mapframe |50.276667|19.139444|zoom=14|height=400|width=400}}
'''Sosnowiec''' – miasto położone na południu [[Polska|Polski]], w Zagłębiu Dąbrowskim, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w centrum [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)]]. Jedno z miast wchodzących w skład Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Najludniejsze miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

== Charakterystyka ==
Miasto o korzeniach przemysłowych i górniczych, nazywane miastem czterech kultur, które przyczyniły się do powstania i ukształtowania miasta w końcu XIX wieku.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice Lotnisko '''Katowice-Pyrzowice'''] w Pyrzowicach (24&amp;nbsp;km od Sosnowca) obsługuję loty międzynarodowe i krajowe do poniższych miast:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Abu Zabi
* Alicante
* Ateny
* Barcelona
* Belfast
* Bergen
* Bruksela
* Burgas
* Castellon
* Forli
* Korfu
* Dortmund
* Dublin
* Düsseldorf
* Eindhoven
* Madera
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Mediolan
* Frankfurt
* Ibiza
* Katania
* Larnaka
* Liverpool
* Londyn
* Malaga
* Neapol
* Oslo
* Fuerteventura 
* Kopenhaga
* Kutaisi
* Leeds
* Palma de Mallorca
* Paryż
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Podgorica
* Pafos
* Paryż (Beauvais)
* Pula
* Reykjavik
* Rzym
* Rhodes
* Split
* Stockholm
* Trapani
* Tel Aviv
* Teneryfa
* Tirana
* Warna
* Wenecja
* Warszawa
|}

Do lotniska kursuje z Sosnowca [https://rj.metropoliaztm.pl/rozklady/1-m19/ linia M19], obsługiwana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Kraków-Balice Lotnisko '''Kraków-Balice'''] oddalone jest od Sosnowca o około 66 km przez A4.

=== Pociągiem ===
Stacja kolejowa [[w:Sosnowiec Główny|Sosnowiec Główny]] {{marker|type=go|name=Stacja kolejowa Sosnowiec Główny|url=http://www.rozklad-pkp.pl/en/sq?ld=s38&amp;input=5100133&amp;boardType=&amp;time=&amp;maxJourneys=15&amp;&amp;E=0&amp;ignoreMasts=1&amp;start=yes|lat=50.278595|long=19.126495}}
- znajduje się w ścisłym centrum miasta. Obsługuje połączenia kolejowe do głównych polskich miast i kilku europejskich.
Około 12 pociągów dziennie realizuje połączenie z [[Warszawa|Warszawą]], oraz kilkadziesiąt z [[Katowice|Katowicami]] i innymi miastami w ruchu lokalnym. Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe z następującymi europejskimi i polskimi większymi miastami:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Praga]]
* [[Wiedeń]]
* [[Budapeszt]]
* [[Częstochowa]]
* [[Gdańsk]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Gdynia]]
* [[Gliwice]]
* [[Kielce]]
* [[Olsztyn]]
* [[Racibórz]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Warszawa]]
* [[Wrocław]]
* [[Wisła (miasto)|Wisła]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Lublin]]
|}
[http://www.rozklad-pkp.pl/pl/sq?maxJourneys=10&amp;input=Sosnowiec+Główny&amp;REQStationS0F=excludeStationAttribute%3BM-&amp;disableEquivs=yes&amp;date=&amp;dateStart=&amp;REQ0JourneyDate=&amp;time=20%3A38&amp;REQ0JourneyTime=20%3A38&amp;boardType=dep&amp;GUIREQProduct_0=on&amp;GUIREQProduct_1=on&amp;GUIREQProduct_2=on&amp;GUIREQProduct_3=on&amp;maxJourneys=99%26timeSlots%3D1%26time%3D00%3A00&amp;dateEnd=&amp;advancedProductMode=&amp;start=#focus Rozkład jazdy PKP dla stacji Sosnowiec Główny].

=== Samochodem ===
Sosnowiec jest ważnym węzłem drogowym w którym krzyżuje się wiele krajowych i międzynarodowych dróg:
* trasa europejska [[w:E75_(trasa_europejska)|E75]]
* droga krajowa nr [[w:Droga_ekspresowa_S86_(Polska)|86]] : Podwarpie - Tychy, która na odcinku Katowice - Sosnowiec jest drogą ekspresową S86
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_79_(Polska)|79]] : Bytom - Kraków - Sandomierz - Warszawa 
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_94_(Polska)|94]] : Zgorzelec - Korczowa
* droga ekspresowa S1: Zwardoń, Żywiec, Bielsko-biała, Tychy, Pyrzowice Lotnisko
W pobliżu przebiegają dwie autostrady: A4 E40 (Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Korczowa) oraz autostrada A1 (Gdańsk - Łódź - Gliwice - Gorzyczki) oraz trasa europejska E75.

=== Autobusem ===

== Komunikacja ==
Autobusy i tramwaje ZTM dojeżdżają do wielu miast całej metropolii. Dodatkowo na terenie miasta działa kilku prywatnych przewoźników uzupełniających komunikację publiczną oraz PKM Jaworzno obsługujące komunikację z tym miastem.

==== Autobusy i busy ====
Sosnowiec obsługiwany jest przez 64 linie autobusowe PKM Sosnowiec (ZTM), 14 linii innych przewoźników i 7 linii minibusów. Ważniejsze połączenia z ościennymi miastami:
* Będzin - M19, M23, 90, 116, 807
* Czeladź - M17, 35, 88, 723
* Dąbrowa Górnicza - M4, 18, 34, 55, 690, 808, 902N, 903N, KayaTrans, [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Jaworzno - S
* Katowice - M4,18, M13, 40, 154, 805, 807, 808, 835, [http://kik-bus.pl/rozklad-jazdy-linia-olkusz-katowice/ Kik-Bus], [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Kraków - KayaTrans
* Olkusz - Kik-Bus, KayaTrans
* Mysłowice - M13, 18, 26, 35, 106, 150, 160, 935, K
* Sławków - Kik-Bus
* Wolbrom - MatBus

==== Tramwaje ====
Przez Sosnowiec przebiegają trasy linii tramwajowych:
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T15 15] – Katowice (Plac Wolności, Dworzec PKP, Zawodzie, Szopienice) – Sosnowiec (Dworzec PKP – Sielec – Środula – Zagórze)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T21 21] – Dąbrowa Górnicza (Tworzeń) – Huta Katowice – Będzin – Sosnowiec – Milowice Pętla 
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T24 24] – Sosnowiec Dworzec PKP – Sosnowiec Konstantynów (Okrzei)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T26 26] – Sosnowiec Niwka Kościół – Sosnowiec Milowice Pętla
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T27 27] – Będzin Osiedle Zamkowe – Sosnowiec Kazmierz Górniczy Pętla

=== Koleje regionalne ===
Połączenia regionalne z Sosnowcem obsługują : Koleje Śląskie i Polregio
* Linia S1 KŚ : Gliwice - Zabrze - Ruda Śląska - Świętochłowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Myszków - Częstochowa
* Linia S4 KŚ : Tychy - Katowice - Sosnowiec
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Sławków - Sędziszów
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Sławków - Olkusz - Wolbrom - Tunel - Sędziszów - Kielce
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Kielce

* [http://kolejeslaskie.com/wp-content/uploads/2016/01/2016_2017_v3.png Schemat linii Kolei Śląskich] 
* [http://kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/liniowy-rozklad-jazdy/ Rozkłady jazdy Kolei Śląskich wg. linii]

=== Rowery ===
W Sosnowcu jest 43 km dróg rowerowych. Zapewnia to połączenia rowerowe z Katowicami (dzielnica Szopienice), Dąbrową Górniczą, Będzinem. Zobacz: [[w:Transport rowerowy w Sosnowcu|Transport rowerowy w Sosnowcu]]. Od 2017 roku uruchamiane są [[w:Metrorower|wypożyczalnie rowerów miejskich]] wspólny dla wszystkich miast regionu: Katowic, Siemianowic Śląskich, Tych, Będzina, Czeladzi czy Dąbrowy Górniczej.

=== Hulajnogi elektryczne ===
W Sosnowcu działa system udostępniający hulajnogi elektryczne. 

== Warto zobaczyć ==

=== Zabytki ===
Sosnowiec posiada liczne zbytki będące spuścizną ery rozwoju przemysłu, w tym liczne pałace i dwory przemysłowców oraz relikty czterech kultur, które stały się podstawą założenia miasta. Wśród najważniejszych warto zobaczyć:
* {{zobacz
| name=[[w:Zamek_Sielecki|Zamek Sielecki]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Zamkowa 2 | lat=50.28561 | long=19.14610 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Murowany zamek barokowy z XVII w.
| image = Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Oskara_Schöna_w_Sosnowcu|Pałac Oskara Schöna]] | alt= Pałac Oskara Schöna| url= | email=
| adres=1 Maja 19 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=eklektyczny pałac z 1903 z baśniową wierzą w stylu gotyku angielskiego;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Schöna_w_Sosnowcu_Środuli|Pałac Schöna]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Dietla|Pałac Dietla]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Stefana Żeromskiego 2 | lat=50.28508 | long=19.13812 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Neobarokowy pałac z bogatymi, odrestaurowanymi wnętrzami;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Wilhelma|Pałac Wilhelma]]| alt= Pałac Wilhelma| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.300389 | long=19.143181 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Cerkiew_Świętych_Wiery,_Nadziei,_Luby_i_matki_ich_Zofii_w_Sosnowcu|Cerkiew Prawosławna]]| alt= Cerkiew Prawosławna| url= | email=
| adres=Jana Kilińskiego 39 | lat=50.280528 | long=19.127806 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Bazylika_katedralna_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Sosnowcu|Bazylika Katedralna]]| alt= Bazylika Katedralna| url= | email=
| adres=Kościelna 1, | lat=50.27465 | long=19.13186 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=Neoromański kościół z bogatymi freskami Włodzimierza Tetmajera;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni|Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni]]| alt= Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni| url=http://sosnowiec.luteranie.pl/ | email=
| adres=Żeromskiego 1, | lat=50.285733670385554 | long=19.138021644766635 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Dom Ludowy w Sosnowcu|Dom Ludowy w stylu zakopiańskim]]
| url= | email=
| adres=Klubowa 2, | lat=50.290764651333795 | long=19.266145915663028 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu|Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica i Szkoły Realnej]]
| url= | email=
| adres=Żeromskiego 3, | lat=50.28753747784086 | long=19.133989957724214 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|Kościół św. Tomasza Apostoła]]
| url= | email= 
| adres=Orla 19, | lat=50.289773583421635 | long=19.13325730769641 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Joachima w Sosnowcu|Kościół św. Joachima]]
| url= | email=, 
| adres=Popiełuszki 46, | lat=50.299885695278896 | long=19.18065675216008 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}


=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_w_Sosnowcu|Muzeum w Sosnowcu]]
| url= | email=,  
| adres=Chemiczna 12, | lat=50.2993009316309 | long=19.14333323146649 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_Wydziału_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego_w_Sosnowcu|'''Muzeum Geologiczne''']] Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 
| url= | email=, 
| adres=Będzińska 60, | lat=50.29945915344371 | long=19.13417676153169 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus|Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus]]
| url= | email=, , 
| adres=Kierocińskiej 25, | lat=50.27796680858431 | long=19.112520854168867 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego|Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego]]
| url= | email=, 
| adres=Ostrogórska 30, | lat=50.26923201093596 | long=19.136807961312606 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}

=== Galerie ===
* [http://www.zameksielecki.pl/ '''Sosnowieckie Centrum Sztuki'''], &lt;bdi&gt;Zamkowa 2&lt;/bdi&gt;. 

=== Parki i rezerwaty ===
* [[w:Leśna (park w Sosnowcu)|'''Park im. Jacka Kuronia''']]
* [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|'''Park Schona w Sosnowcu-Środuli''']] - zabytkowy park z dwoma pałacami i licznymi pomnikami przyrody
* [[w:Park_Sielecki_w_Sosnowcu|'''Park Sielecki''']] - park zamkowy z licznymi pomnikami przyrody, wieżami ogrodu zamkowego oraz atrakcjami w tym ze skateparkiem i torem rolkowym
* '''[[w:Park_Tysiąclecia_(Sosnowiec)|Park Tysiąclecia]]''' - dziki park z licznymi trasami rowerowymi
* [[w:Park_Środula|'''Park Środula''']] - park położony na wzgórzu 295 m n.p.m. ze sztucznym stokiem o wysokości 325 m n.p.m ( stok narciarski, punkt widokowy z panoramą miasta )
* [[w:Park Kruczkowskiego|'''Park Kruczkowskiego''']]
* [[w:Egzotarium_w_Sosnowcu|'''Egzotarium''']]
* [[w:Park_Dietla_(Sosnowiec)|'''Park Dietla''']] - zabytkowy park przypałacowy;
* [[w:Torfowisko Sosnowiec-Bory|'''Torfowisko Bory''']] - obszar chroniony Natura 2000

=== Rozrywka i sport ===
* [[w:Stawiki|'''Stawiki''']] - kompleks sportowo-rekreacyjny 
** kąpielisko z plażą publiczną 
** [[w:Wake Zone Stawiki|'''Wake Zone Stawiki''']] - wyciąg do wakeboardingu i nart wodnych o długości 750 m;
* [http://gokarty.sosnowiec.pl/ '''Autodrom GoKart'''], &lt;bdi&gt;Stawowa 4; Dwupoziomowy tor gokartowy;&lt;/bdi&gt;
* [http://poziom450.pl '''Poziom450'''], Narutowicza 51; Ścianka wspinaczkowa i centrum fitness

==== Rowerowe Szlaki Turystyczne: ====
* [[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]
* [[w:Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego|Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego]]
* [[w:Szlak Rowerowy Czarnego Morza|Szlak Rowerowy Czarnego Morza]]

=== Punkty widokowe ===
* Punkt widokowy [[w:Stok_Narciarski_Środula|'''Stok Środula''']]
* Punkt widokowy wieże [[w:Kościół_św._Tomasza_Apostoła_w_Sosnowcu|'''kościoła św. Tomasza''']]

=== Inne ===
* '''[[Trójkąt Trzech Cesarzy]]''' &lt;bdi&gt;punkt zbiegu granic trzech krajów biorących udział w rozbiorach polski: 1871 -1918, zbieg rzek: Czarnej i Białej Przemszy;&lt;/bdi&gt;

== Warto spróbować ==
* Zalewajka

== Najbliższe okolice ==
* '''[[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego|Szlak Zabytków Techniki]]''' – szlak prowadzący przez najlepiej zachowane pomniki XIX i XX wiecznej kultury technicznej. Wszystkie obiekty są dobrze oznakowane, funkcjonuje przy nich informacja turystyczna, a dojazd do nich wskazuje system drogowskazów.
* '''[[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]''' - najpopularniejszy szlak rowerowy w Sosnowcu, biegnący od Trójkąta Trzech Cesarzy, w pobliżu centrum do Parku Tysiąclecia

== Zakupy ==
W Sosnowcu znajdują się trzy centra handlowe: Designer Outlet Center, [[w:Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec|Plejada]], [[w:Centrum Plaza|Plaza]], Auchan. Poza tym dostępnych jest kilka sieci handlowych: Biedronka, Lidl, Aldi, Lewiatan, żabka, Netto. W Plazie znajduję się Stokrotka, w Plejadzie – Carrefour.

== Gastronomia ==
W ścisłym centrum miasta jest około 20 restauracji; najwięcej na [[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|ulicy Małachowskiego]]. Poniżej zestawienie najbardziej popularnych. W mieście znajduje się również dużo barów typu fast food, z przekąskami czy daniami na wynos.

=== Restauracje ===

==== Oszczędnie ====
* {{listing
|name=Pezzo Pizza 
|lat=50.271994
|long=19.128398
|www=http://pezzopizza.pl/
|adres=Kościelna 48 
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 505 543 020 
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Oryginalna włoska pizza pieczona w piecu opalanym drewnem; Płatność tylko gotówką;
}}
* {{listing
|name=Bistro na Wspólnej 
|lat=50.272084
|long=19.127617
|www=https://www.facebook.com/BistroBasilMyslowice/
|adres=Wspólna 26
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 511 232 545
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
* [https://www.facebook.com/lczww '''LC&amp;ZW Kuchnia chińska'''], Warszawska 12 ( w bramie ), oryginalna kuchnia chińska
* '''[https://www.facebook.com/makaroneriasosnowiec/ Makaroneria]''', Stanisława Małachowskiego 23, makarony tradycyjne i zapiekane
* '''[https://www.facebook.com/barmlecznysosnowiec/ Bar Mleczny]''', Warszawska 3/35 ( Plac Stulecia )
* '''[https://www.facebook.com/pistacja-1629393417338492/ Pistacja Cafe]''', Modrzejowska 33 ( w bramie )

==== Umiarkowanie ====
* {{listing
|name=Restauracja Kaprys
|lat=50.278827
|long=19.130011
|www=https://www.facebook.com/Kaprys-FoodCoffee-165329846963965/
|adres=Stanisława Małachowskiego 2
|wskazówki=
|telefon=+48 792 781 398
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia europejska.
}}
* {{listing
|name=Magiel Kulinarny
|lat=50.277229 
|long=19.126161
|www=http://www.magielkulinarny.pl/
|adres=Warszawska 5A
|wskazówki=ścisłe centrum miasta, w pobliżu parkingu strzeżonego, na przeciwko Restauracji Warszawskiej
|telefon=+48 602 429 376
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska.
}}
* {{listing
|name=Restauracja Warszawska
|lat=50.277276
|long=19.127275
|www=http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/restauracja-warszawska/
|adres=Warszawska 18
|wskazówki=ścisłe centrum miasta w budynku Hotelu Centrum
|telefon=+48 32 256 70 94
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska, regionalna i europejska.
}}
* [http://www.bombaj-tandoori.pl/en/restaurant '''Bombaj Tandoori'''], &lt;bdi&gt;Partyzantów 5&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322668348 +48 32 266 83 48]&lt;/bdi&gt;. Oryginalna kuchnia indyjska z piecem tandorij
* [https://www.facebook.com/cogutandwino/ '''Cogut &amp; Wino. Restaurant'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 

=== Puby/kluby ===

==== Oszczędnie ====
* '''[https://www.facebook.com/Pijalniawodkiipiwasosnowiec/ Pijalnia wódki i piwa]''', ul. Warszawska 3/36 - Plac Stulecia 
* '''[http://msiw.eu/sosnowiec/ Ministerstwo śledzia i wódki]''', ul. Małachowskiego 32

==== Umiarkowanie ====
# [https://www.facebook.com/pg/vhs.klub/about/?ref=page_internal '''VHS Pub'''] , &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 24&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;2 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48798210776 +48 798 210 776];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/ksiegarnia.sosnowiec/ '''Księgarnia'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 22&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;4 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48799796676 +48 799 796 676]; Popularne i modne miejsce z piwem rzemieślniczym i ogródkiem letnim&lt;/bdi&gt;
# [https://www.facebook.com/Klub-Manufaktura-139702966216299/ '''Manufaktura Klub'''], &lt;bdi&gt;Warszawska 12&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48888213213 +48 888 213 213]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://kashmir-club.pl/ '''Kashmir Music Club'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://dekadaklub.pl/ '''Dekada Klub'''], &lt;bdi&gt;Sienkiewicza 3&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48323078808 +48 32 307 88 08]&lt;/bdi&gt;. 

=== Kawiarnie === 
# {{listing
|name=Chmurka Cafe
|lat=50.27896520412738
|long=19.129981306690258
|www=https://www.facebook.com/kawiarnia.chmurka
|adres=Aleja Zwycięstwa 1
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=[tel:+48781449742 +48 781 449 742]
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
# [http://www.abadaba.pl '''Abadaba'''], &lt;bdi&gt;Modrzejowska 1 (Plac Stulecia)&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48607070727 +48 607 07 07 27];&lt;/bdi&gt; 


== Imprezy ==
=== Muzyka ===
* '''Festiwal Reggae''' (przedostatni weekend sierpnia, park im. Jacka Kuronia) - cykliczny festiwal muzyczny, od 2006 roku
* '''Eskalator''' - początek sierpnia, od 
* '''Metalfest Sosnowiec''' - cykliczny festiwal muzyczny, od 2008 roku
* '''Sosnowieckie Dni Muzyki Znanej i Nieznanej''' - [http://sosnowieckiednimuzyki.pl sosnowieckiednimuzyki.pl], cykliczny festwial muzyczny, od 2001 roku
* '''Jamaican Stylee''', od 2006 roku

=== Taniec ===
* Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego WORLD DANCE SOSNOWIEC
* Mistrzostwa Polski Cheerleaders PFT - od 2014 roku

=== Sport ===
* Extremalna Bitwa o Sosnowiec - od 2013 roku
* Zawody Wspinaczkowe o Puchar Prezydenta Miasta, Poziom450, luty, od 2013 roku
=== Inne ===
* '''Kolej w Miniaturze''' - http://www.festiwal.kmd.pl, cykliczny festiwal modelarski, od 2016 roku
* '''ClassicMania''' - Sosnowieckie Spotkanie Starych Samochodów, od 2009 roku
* [[w:Zagłębiowska Masa Krytyczna|'''Zagłębiowska Masa Krytyczna''']] - cykliczna impreza rowerowa od 2008 roku

==Noclegi==
=== Oszczędnie ===

{{listing
|name=Dom Sportowca MOSIR
|lat=50.277420 
|long=19.102222
|image= 
|www=http://www.mosir.sosnowiec.pl/obiekty/dom-sportowca.html
|adres=Kresowa 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 299 64 37
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje=
}}

{{listing
|name=Hostel Brooklyn
|lat=50.291369
|long=19.109174
|image= 
|www=http://www.brooklynhostel.pl
|adres=Plonów 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 267 20 60
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje= 
}}

{{listing
|name=Hostel Kamienica 9
|lat=50.276780373140625
|long=19.131274823220263
|image=Sosnowiec, Małachowskieog 9 - hostel, Kamienica pub, Maya Tapas Bar, Dzień i Noc, Sierpień 2024 KsP 096.jpg
|www =https://www.hostelkamienica9.pl/
|adres=[[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|Małachowskiego]] 9
|wskazówki = 
|telefon= +48 501480646
|fax= 
|email = 
|dodatkowe informacje = 
}}
 
=== Umiarkowanie ===
{{listing
| name = Hotel Centrum
| lat = 50.277387
| long = 19.127391
| image = Hotel Centrum Sosnowiec Warszawska nocą.jpg
| www = http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/
| adres = Modrzejowska 3
| wskazówki = 
| telefon = +48 32 266 97 23
| fax = 
| email = recepcja@hotelcentrumsosnowiec.pl
| dodatkowe informacje = trzygwiazdkowy hotel w zabytkowym budynku, położony w ścisłym centrum miasta; Posiada 28 komfortowych pokoi, 3 sale konferencyjne
}}

{{listing
|name=Botique Hotel
|lat=50.269802 
|long=19.140922 
|image= 
|www=http://www.hotels24.com.pl/obiekty/sosnowiec/
|adres=Partyzantów 11
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 11 22 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=trzygwiazdkowy, w bezpośrednim sąsiedztwie centrum
}}


{{listing
|name=Hotel Orion
|lat=50.267319 
|long=19.144424 
|image= 
|www=http://hotelorion.pl
|adres=Przyjaciół Żołnierza 5A
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 18 97
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=dwugwiazdkowy, blisko centrum
}}
 
{{listing
|name=M Hotel 
|lat=50.260753 
|long=19.173364 
|image= 
|www=http://mhotelsosnowiec.pl 
|adres=Wojska Polskiego 199 
|wskazówki= 
|telefon= 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje= 
}}

== Informacje turystyczne ==
* '''[https://www.facebook.com/cimsosnowiec Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu]''', ul. Warszawska 3/ 20 ( podziemny pasaż handlowy przy Placu Stulecia ) ☎ +48 32 265 60 04
* [http://sosnowiec.pttk.pl '''PTTK Sosnowiec'''], ul. Dęblińska 1, ☎ 48 32 266 23 61

== Gdzie dalej ==
* [[Będzin]] - 8 km - miasto z historią sięgającą późnego średniowiecza, z licznymi zabytkami, szczególnie kultury żydowskiej i zamkiem królewskim

{{Jest w|Województwo_śląskie}}

{{geomap|50.286556|19.141692}}

[[Kategoria:Województwo śląskie]]</text>
      <sha1>ju27tmxmodty9sxpj8bkt2qfmg1m8le</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145355</id>
      <parentid>145354</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T10:42:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KrzysztofPoplawski</username>
        <id>4279</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zabytki */</comment>
      <origin>145355</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24847" sha1="33nzjo9xywmb4j1ziz2y0rbihnapifk" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa=Sosnowiec
|widok= Sosnowiec_Collage.png
|herb=Coat of Arms of Sosnowiec.PNG
|mapa= POL Sosnowiec map.svg
|region=[[Województwo śląskie]]
|powierzchnia=91,16
|prefiks=+48 32
|www=www.sosnowiec.pl
|państwo=Polska|kod pocztowy=41-200|lud=187 115|opis=}}
{{Mapframe |50.276667|19.139444|zoom=14|height=400|width=400}}
'''Sosnowiec''' – miasto położone na południu [[Polska|Polski]], w Zagłębiu Dąbrowskim, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w centrum [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)]]. Jedno z miast wchodzących w skład Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Najludniejsze miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

== Charakterystyka ==
Miasto o korzeniach przemysłowych i górniczych, nazywane miastem czterech kultur, które przyczyniły się do powstania i ukształtowania miasta w końcu XIX wieku.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice Lotnisko '''Katowice-Pyrzowice'''] w Pyrzowicach (24&amp;nbsp;km od Sosnowca) obsługuję loty międzynarodowe i krajowe do poniższych miast:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Abu Zabi
* Alicante
* Ateny
* Barcelona
* Belfast
* Bergen
* Bruksela
* Burgas
* Castellon
* Forli
* Korfu
* Dortmund
* Dublin
* Düsseldorf
* Eindhoven
* Madera
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Mediolan
* Frankfurt
* Ibiza
* Katania
* Larnaka
* Liverpool
* Londyn
* Malaga
* Neapol
* Oslo
* Fuerteventura 
* Kopenhaga
* Kutaisi
* Leeds
* Palma de Mallorca
* Paryż
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Podgorica
* Pafos
* Paryż (Beauvais)
* Pula
* Reykjavik
* Rzym
* Rhodes
* Split
* Stockholm
* Trapani
* Tel Aviv
* Teneryfa
* Tirana
* Warna
* Wenecja
* Warszawa
|}

Do lotniska kursuje z Sosnowca [https://rj.metropoliaztm.pl/rozklady/1-m19/ linia M19], obsługiwana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Kraków-Balice Lotnisko '''Kraków-Balice'''] oddalone jest od Sosnowca o około 66 km przez A4.

=== Pociągiem ===
Stacja kolejowa [[w:Sosnowiec Główny|Sosnowiec Główny]] {{marker|type=go|name=Stacja kolejowa Sosnowiec Główny|url=http://www.rozklad-pkp.pl/en/sq?ld=s38&amp;input=5100133&amp;boardType=&amp;time=&amp;maxJourneys=15&amp;&amp;E=0&amp;ignoreMasts=1&amp;start=yes|lat=50.278595|long=19.126495}}
- znajduje się w ścisłym centrum miasta. Obsługuje połączenia kolejowe do głównych polskich miast i kilku europejskich.
Około 12 pociągów dziennie realizuje połączenie z [[Warszawa|Warszawą]], oraz kilkadziesiąt z [[Katowice|Katowicami]] i innymi miastami w ruchu lokalnym. Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe z następującymi europejskimi i polskimi większymi miastami:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Praga]]
* [[Wiedeń]]
* [[Budapeszt]]
* [[Częstochowa]]
* [[Gdańsk]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Gdynia]]
* [[Gliwice]]
* [[Kielce]]
* [[Olsztyn]]
* [[Racibórz]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Warszawa]]
* [[Wrocław]]
* [[Wisła (miasto)|Wisła]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Lublin]]
|}
[http://www.rozklad-pkp.pl/pl/sq?maxJourneys=10&amp;input=Sosnowiec+Główny&amp;REQStationS0F=excludeStationAttribute%3BM-&amp;disableEquivs=yes&amp;date=&amp;dateStart=&amp;REQ0JourneyDate=&amp;time=20%3A38&amp;REQ0JourneyTime=20%3A38&amp;boardType=dep&amp;GUIREQProduct_0=on&amp;GUIREQProduct_1=on&amp;GUIREQProduct_2=on&amp;GUIREQProduct_3=on&amp;maxJourneys=99%26timeSlots%3D1%26time%3D00%3A00&amp;dateEnd=&amp;advancedProductMode=&amp;start=#focus Rozkład jazdy PKP dla stacji Sosnowiec Główny].

=== Samochodem ===
Sosnowiec jest ważnym węzłem drogowym w którym krzyżuje się wiele krajowych i międzynarodowych dróg:
* trasa europejska [[w:E75_(trasa_europejska)|E75]]
* droga krajowa nr [[w:Droga_ekspresowa_S86_(Polska)|86]] : Podwarpie - Tychy, która na odcinku Katowice - Sosnowiec jest drogą ekspresową S86
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_79_(Polska)|79]] : Bytom - Kraków - Sandomierz - Warszawa 
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_94_(Polska)|94]] : Zgorzelec - Korczowa
* droga ekspresowa S1: Zwardoń, Żywiec, Bielsko-biała, Tychy, Pyrzowice Lotnisko
W pobliżu przebiegają dwie autostrady: A4 E40 (Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Korczowa) oraz autostrada A1 (Gdańsk - Łódź - Gliwice - Gorzyczki) oraz trasa europejska E75.

=== Autobusem ===

== Komunikacja ==
Autobusy i tramwaje ZTM dojeżdżają do wielu miast całej metropolii. Dodatkowo na terenie miasta działa kilku prywatnych przewoźników uzupełniających komunikację publiczną oraz PKM Jaworzno obsługujące komunikację z tym miastem.

==== Autobusy i busy ====
Sosnowiec obsługiwany jest przez 64 linie autobusowe PKM Sosnowiec (ZTM), 14 linii innych przewoźników i 7 linii minibusów. Ważniejsze połączenia z ościennymi miastami:
* Będzin - M19, M23, 90, 116, 807
* Czeladź - M17, 35, 88, 723
* Dąbrowa Górnicza - M4, 18, 34, 55, 690, 808, 902N, 903N, KayaTrans, [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Jaworzno - S
* Katowice - M4,18, M13, 40, 154, 805, 807, 808, 835, [http://kik-bus.pl/rozklad-jazdy-linia-olkusz-katowice/ Kik-Bus], [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Kraków - KayaTrans
* Olkusz - Kik-Bus, KayaTrans
* Mysłowice - M13, 18, 26, 35, 106, 150, 160, 935, K
* Sławków - Kik-Bus
* Wolbrom - MatBus

==== Tramwaje ====
Przez Sosnowiec przebiegają trasy linii tramwajowych:
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T15 15] – Katowice (Plac Wolności, Dworzec PKP, Zawodzie, Szopienice) – Sosnowiec (Dworzec PKP – Sielec – Środula – Zagórze)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T21 21] – Dąbrowa Górnicza (Tworzeń) – Huta Katowice – Będzin – Sosnowiec – Milowice Pętla 
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T24 24] – Sosnowiec Dworzec PKP – Sosnowiec Konstantynów (Okrzei)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T26 26] – Sosnowiec Niwka Kościół – Sosnowiec Milowice Pętla
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T27 27] – Będzin Osiedle Zamkowe – Sosnowiec Kazmierz Górniczy Pętla

=== Koleje regionalne ===
Połączenia regionalne z Sosnowcem obsługują : Koleje Śląskie i Polregio
* Linia S1 KŚ : Gliwice - Zabrze - Ruda Śląska - Świętochłowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Myszków - Częstochowa
* Linia S4 KŚ : Tychy - Katowice - Sosnowiec
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Sławków - Sędziszów
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Sławków - Olkusz - Wolbrom - Tunel - Sędziszów - Kielce
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Kielce

* [http://kolejeslaskie.com/wp-content/uploads/2016/01/2016_2017_v3.png Schemat linii Kolei Śląskich] 
* [http://kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/liniowy-rozklad-jazdy/ Rozkłady jazdy Kolei Śląskich wg. linii]

=== Rowery ===
W Sosnowcu jest 43 km dróg rowerowych. Zapewnia to połączenia rowerowe z Katowicami (dzielnica Szopienice), Dąbrową Górniczą, Będzinem. Zobacz: [[w:Transport rowerowy w Sosnowcu|Transport rowerowy w Sosnowcu]]. Od 2017 roku uruchamiane są [[w:Metrorower|wypożyczalnie rowerów miejskich]] wspólny dla wszystkich miast regionu: Katowic, Siemianowic Śląskich, Tych, Będzina, Czeladzi czy Dąbrowy Górniczej.

=== Hulajnogi elektryczne ===
W Sosnowcu działa system udostępniający hulajnogi elektryczne. 

== Warto zobaczyć ==

=== Zabytki ===
Sosnowiec posiada liczne zbytki będące spuścizną ery rozwoju przemysłu, w tym liczne pałace i dwory przemysłowców oraz relikty czterech kultur, które stały się podstawą założenia miasta. Wśród najważniejszych warto zobaczyć:
* {{zobacz
| name=[[w:Zamek_Sielecki|Zamek Sielecki]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Zamkowa 2 | lat=50.28561 | long=19.14610 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Murowany zamek barokowy z XVII w.
| image = Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Oskara_Schöna_w_Sosnowcu|Pałac Oskara Schöna]] | alt= Pałac Oskara Schöna| url= | email=
| adres=1 Maja 19 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=eklektyczny pałac z 1903 z baśniową wierzą w stylu gotyku angielskiego;
| image=Pałac Oskara Schöna w Sosnowcu.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Schöna_w_Sosnowcu_Środuli|Pałac Schöna]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=
| image = Pałac Schoena w Sosnowcu 1.JPG
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Dietla|Pałac Dietla]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Stefana Żeromskiego 2 | lat=50.28508 | long=19.13812 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Neobarokowy pałac z bogatymi, odrestaurowanymi wnętrzami;
| image = Żeromskiego 2a, Pałac Dietla, widok od strony północno-zachodniej, grudzień 2023.jpg (plik)
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Wilhelma|Pałac Wilhelma]]| alt= Pałac Wilhelma| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.300389 | long=19.143181 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Cerkiew_Świętych_Wiery,_Nadziei,_Luby_i_matki_ich_Zofii_w_Sosnowcu|Cerkiew Prawosławna]]| alt= Cerkiew Prawosławna| url= | email=
| adres=Jana Kilińskiego 39 | lat=50.280528 | long=19.127806 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=
| image = Cerkiew Świętych Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii w Sosnowcu.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Bazylika_katedralna_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Sosnowcu|Bazylika Katedralna]]| alt= Bazylika Katedralna| url= | email=
| adres=Kościelna 1, | lat=50.27465 | long=19.13186 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=Neoromański kościół z bogatymi freskami Włodzimierza Tetmajera;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni|Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni]]| alt= Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni| url=http://sosnowiec.luteranie.pl/ | email=
| adres=Żeromskiego 1, | lat=50.285733670385554 | long=19.138021644766635 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Dom Ludowy w Sosnowcu|Dom Ludowy w stylu zakopiańskim]]
| url= | email=
| adres=Klubowa 2, | lat=50.290764651333795 | long=19.266145915663028 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu|Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica i Szkoły Realnej]]
| url= | email=
| adres=Żeromskiego 3, | lat=50.28753747784086 | long=19.133989957724214 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|Kościół św. Tomasza Apostoła]]
| url= | email= 
| adres=Orla 19, | lat=50.289773583421635 | long=19.13325730769641 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Joachima w Sosnowcu|Kościół św. Joachima]]
| url= | email=, 
| adres=Popiełuszki 46, | lat=50.299885695278896 | long=19.18065675216008 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
| image=File:Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}

=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_w_Sosnowcu|Muzeum w Sosnowcu]]
| url= | email=,  
| adres=Chemiczna 12, | lat=50.2993009316309 | long=19.14333323146649 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_Wydziału_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego_w_Sosnowcu|'''Muzeum Geologiczne''']] Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 
| url= | email=, 
| adres=Będzińska 60, | lat=50.29945915344371 | long=19.13417676153169 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus|Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus]]
| url= | email=, , 
| adres=Kierocińskiej 25, | lat=50.27796680858431 | long=19.112520854168867 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego|Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego]]
| url= | email=, 
| adres=Ostrogórska 30, | lat=50.26923201093596 | long=19.136807961312606 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}

=== Galerie ===
* [http://www.zameksielecki.pl/ '''Sosnowieckie Centrum Sztuki'''], &lt;bdi&gt;Zamkowa 2&lt;/bdi&gt;. 

=== Parki i rezerwaty ===
* [[w:Leśna (park w Sosnowcu)|'''Park im. Jacka Kuronia''']]
* [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|'''Park Schona w Sosnowcu-Środuli''']] - zabytkowy park z dwoma pałacami i licznymi pomnikami przyrody
* [[w:Park_Sielecki_w_Sosnowcu|'''Park Sielecki''']] - park zamkowy z licznymi pomnikami przyrody, wieżami ogrodu zamkowego oraz atrakcjami w tym ze skateparkiem i torem rolkowym
* '''[[w:Park_Tysiąclecia_(Sosnowiec)|Park Tysiąclecia]]''' - dziki park z licznymi trasami rowerowymi
* [[w:Park_Środula|'''Park Środula''']] - park położony na wzgórzu 295 m n.p.m. ze sztucznym stokiem o wysokości 325 m n.p.m ( stok narciarski, punkt widokowy z panoramą miasta )
* [[w:Park Kruczkowskiego|'''Park Kruczkowskiego''']]
* [[w:Egzotarium_w_Sosnowcu|'''Egzotarium''']]
* [[w:Park_Dietla_(Sosnowiec)|'''Park Dietla''']] - zabytkowy park przypałacowy;
* [[w:Torfowisko Sosnowiec-Bory|'''Torfowisko Bory''']] - obszar chroniony Natura 2000

=== Rozrywka i sport ===
* [[w:Stawiki|'''Stawiki''']] - kompleks sportowo-rekreacyjny 
** kąpielisko z plażą publiczną 
** [[w:Wake Zone Stawiki|'''Wake Zone Stawiki''']] - wyciąg do wakeboardingu i nart wodnych o długości 750 m;
* [http://gokarty.sosnowiec.pl/ '''Autodrom GoKart'''], &lt;bdi&gt;Stawowa 4; Dwupoziomowy tor gokartowy;&lt;/bdi&gt;
* [http://poziom450.pl '''Poziom450'''], Narutowicza 51; Ścianka wspinaczkowa i centrum fitness

==== Rowerowe Szlaki Turystyczne: ====
* [[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]
* [[w:Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego|Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego]]
* [[w:Szlak Rowerowy Czarnego Morza|Szlak Rowerowy Czarnego Morza]]

=== Punkty widokowe ===
* Punkt widokowy [[w:Stok_Narciarski_Środula|'''Stok Środula''']]
* Punkt widokowy wieże [[w:Kościół_św._Tomasza_Apostoła_w_Sosnowcu|'''kościoła św. Tomasza''']]

=== Inne ===
* '''[[Trójkąt Trzech Cesarzy]]''' &lt;bdi&gt;punkt zbiegu granic trzech krajów biorących udział w rozbiorach polski: 1871 -1918, zbieg rzek: Czarnej i Białej Przemszy;&lt;/bdi&gt;

== Warto spróbować ==
* Zalewajka

== Najbliższe okolice ==
* '''[[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego|Szlak Zabytków Techniki]]''' – szlak prowadzący przez najlepiej zachowane pomniki XIX i XX wiecznej kultury technicznej. Wszystkie obiekty są dobrze oznakowane, funkcjonuje przy nich informacja turystyczna, a dojazd do nich wskazuje system drogowskazów.
* '''[[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]''' - najpopularniejszy szlak rowerowy w Sosnowcu, biegnący od Trójkąta Trzech Cesarzy, w pobliżu centrum do Parku Tysiąclecia

== Zakupy ==
W Sosnowcu znajdują się trzy centra handlowe: Designer Outlet Center, [[w:Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec|Plejada]], [[w:Centrum Plaza|Plaza]], Auchan. Poza tym dostępnych jest kilka sieci handlowych: Biedronka, Lidl, Aldi, Lewiatan, żabka, Netto. W Plazie znajduję się Stokrotka, w Plejadzie – Carrefour.

== Gastronomia ==
W ścisłym centrum miasta jest około 20 restauracji; najwięcej na [[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|ulicy Małachowskiego]]. Poniżej zestawienie najbardziej popularnych. W mieście znajduje się również dużo barów typu fast food, z przekąskami czy daniami na wynos.

=== Restauracje ===

==== Oszczędnie ====
* {{listing
|name=Pezzo Pizza 
|lat=50.271994
|long=19.128398
|www=http://pezzopizza.pl/
|adres=Kościelna 48 
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 505 543 020 
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Oryginalna włoska pizza pieczona w piecu opalanym drewnem; Płatność tylko gotówką;
}}
* {{listing
|name=Bistro na Wspólnej 
|lat=50.272084
|long=19.127617
|www=https://www.facebook.com/BistroBasilMyslowice/
|adres=Wspólna 26
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 511 232 545
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
* [https://www.facebook.com/lczww '''LC&amp;ZW Kuchnia chińska'''], Warszawska 12 ( w bramie ), oryginalna kuchnia chińska
* '''[https://www.facebook.com/makaroneriasosnowiec/ Makaroneria]''', Stanisława Małachowskiego 23, makarony tradycyjne i zapiekane
* '''[https://www.facebook.com/barmlecznysosnowiec/ Bar Mleczny]''', Warszawska 3/35 ( Plac Stulecia )
* '''[https://www.facebook.com/pistacja-1629393417338492/ Pistacja Cafe]''', Modrzejowska 33 ( w bramie )

==== Umiarkowanie ====
* {{listing
|name=Restauracja Kaprys
|lat=50.278827
|long=19.130011
|www=https://www.facebook.com/Kaprys-FoodCoffee-165329846963965/
|adres=Stanisława Małachowskiego 2
|wskazówki=
|telefon=+48 792 781 398
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia europejska.
}}
* {{listing
|name=Magiel Kulinarny
|lat=50.277229 
|long=19.126161
|www=http://www.magielkulinarny.pl/
|adres=Warszawska 5A
|wskazówki=ścisłe centrum miasta, w pobliżu parkingu strzeżonego, na przeciwko Restauracji Warszawskiej
|telefon=+48 602 429 376
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska.
}}
* {{listing
|name=Restauracja Warszawska
|lat=50.277276
|long=19.127275
|www=http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/restauracja-warszawska/
|adres=Warszawska 18
|wskazówki=ścisłe centrum miasta w budynku Hotelu Centrum
|telefon=+48 32 256 70 94
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska, regionalna i europejska.
}}
* [http://www.bombaj-tandoori.pl/en/restaurant '''Bombaj Tandoori'''], &lt;bdi&gt;Partyzantów 5&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322668348 +48 32 266 83 48]&lt;/bdi&gt;. Oryginalna kuchnia indyjska z piecem tandorij
* [https://www.facebook.com/cogutandwino/ '''Cogut &amp; Wino. Restaurant'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 

=== Puby/kluby ===

==== Oszczędnie ====
* '''[https://www.facebook.com/Pijalniawodkiipiwasosnowiec/ Pijalnia wódki i piwa]''', ul. Warszawska 3/36 - Plac Stulecia 
* '''[http://msiw.eu/sosnowiec/ Ministerstwo śledzia i wódki]''', ul. Małachowskiego 32

==== Umiarkowanie ====
# [https://www.facebook.com/pg/vhs.klub/about/?ref=page_internal '''VHS Pub'''] , &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 24&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;2 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48798210776 +48 798 210 776];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/ksiegarnia.sosnowiec/ '''Księgarnia'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 22&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;4 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48799796676 +48 799 796 676]; Popularne i modne miejsce z piwem rzemieślniczym i ogródkiem letnim&lt;/bdi&gt;
# [https://www.facebook.com/Klub-Manufaktura-139702966216299/ '''Manufaktura Klub'''], &lt;bdi&gt;Warszawska 12&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48888213213 +48 888 213 213]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://kashmir-club.pl/ '''Kashmir Music Club'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://dekadaklub.pl/ '''Dekada Klub'''], &lt;bdi&gt;Sienkiewicza 3&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48323078808 +48 32 307 88 08]&lt;/bdi&gt;. 

=== Kawiarnie === 
# {{listing
|name=Chmurka Cafe
|lat=50.27896520412738
|long=19.129981306690258
|www=https://www.facebook.com/kawiarnia.chmurka
|adres=Aleja Zwycięstwa 1
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=[tel:+48781449742 +48 781 449 742]
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
# [http://www.abadaba.pl '''Abadaba'''], &lt;bdi&gt;Modrzejowska 1 (Plac Stulecia)&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48607070727 +48 607 07 07 27];&lt;/bdi&gt; 


== Imprezy ==
=== Muzyka ===
* '''Festiwal Reggae''' (przedostatni weekend sierpnia, park im. Jacka Kuronia) - cykliczny festiwal muzyczny, od 2006 roku
* '''Eskalator''' - początek sierpnia, od 
* '''Metalfest Sosnowiec''' - cykliczny festiwal muzyczny, od 2008 roku
* '''Sosnowieckie Dni Muzyki Znanej i Nieznanej''' - [http://sosnowieckiednimuzyki.pl sosnowieckiednimuzyki.pl], cykliczny festwial muzyczny, od 2001 roku
* '''Jamaican Stylee''', od 2006 roku

=== Taniec ===
* Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego WORLD DANCE SOSNOWIEC
* Mistrzostwa Polski Cheerleaders PFT - od 2014 roku

=== Sport ===
* Extremalna Bitwa o Sosnowiec - od 2013 roku
* Zawody Wspinaczkowe o Puchar Prezydenta Miasta, Poziom450, luty, od 2013 roku
=== Inne ===
* '''Kolej w Miniaturze''' - http://www.festiwal.kmd.pl, cykliczny festiwal modelarski, od 2016 roku
* '''ClassicMania''' - Sosnowieckie Spotkanie Starych Samochodów, od 2009 roku
* [[w:Zagłębiowska Masa Krytyczna|'''Zagłębiowska Masa Krytyczna''']] - cykliczna impreza rowerowa od 2008 roku

==Noclegi==
=== Oszczędnie ===

{{listing
|name=Dom Sportowca MOSIR
|lat=50.277420 
|long=19.102222
|image= 
|www=http://www.mosir.sosnowiec.pl/obiekty/dom-sportowca.html
|adres=Kresowa 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 299 64 37
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje=
}}

{{listing
|name=Hostel Brooklyn
|lat=50.291369
|long=19.109174
|image= 
|www=http://www.brooklynhostel.pl
|adres=Plonów 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 267 20 60
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje= 
}}

{{listing
|name=Hostel Kamienica 9
|lat=50.276780373140625
|long=19.131274823220263
|image=Sosnowiec, Małachowskieog 9 - hostel, Kamienica pub, Maya Tapas Bar, Dzień i Noc, Sierpień 2024 KsP 096.jpg
|www =https://www.hostelkamienica9.pl/
|adres=[[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|Małachowskiego]] 9
|wskazówki = 
|telefon= +48 501480646
|fax= 
|email = 
|dodatkowe informacje = 
}}
 
=== Umiarkowanie ===
{{listing
| name = Hotel Centrum
| lat = 50.277387
| long = 19.127391
| image = Hotel Centrum Sosnowiec Warszawska nocą.jpg
| www = http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/
| adres = Modrzejowska 3
| wskazówki = 
| telefon = +48 32 266 97 23
| fax = 
| email = recepcja@hotelcentrumsosnowiec.pl
| dodatkowe informacje = trzygwiazdkowy hotel w zabytkowym budynku, położony w ścisłym centrum miasta; Posiada 28 komfortowych pokoi, 3 sale konferencyjne
}}

{{listing
|name=Botique Hotel
|lat=50.269802 
|long=19.140922 
|image= 
|www=http://www.hotels24.com.pl/obiekty/sosnowiec/
|adres=Partyzantów 11
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 11 22 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=trzygwiazdkowy, w bezpośrednim sąsiedztwie centrum
}}


{{listing
|name=Hotel Orion
|lat=50.267319 
|long=19.144424 
|image= 
|www=http://hotelorion.pl
|adres=Przyjaciół Żołnierza 5A
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 18 97
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=dwugwiazdkowy, blisko centrum
}}
 
{{listing
|name=M Hotel 
|lat=50.260753 
|long=19.173364 
|image= 
|www=http://mhotelsosnowiec.pl 
|adres=Wojska Polskiego 199 
|wskazówki= 
|telefon= 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje= 
}}

== Informacje turystyczne ==
* '''[https://www.facebook.com/cimsosnowiec Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu]''', ul. Warszawska 3/ 20 ( podziemny pasaż handlowy przy Placu Stulecia ) ☎ +48 32 265 60 04
* [http://sosnowiec.pttk.pl '''PTTK Sosnowiec'''], ul. Dęblińska 1, ☎ 48 32 266 23 61

== Gdzie dalej ==
* [[Będzin]] - 8 km - miasto z historią sięgającą późnego średniowiecza, z licznymi zabytkami, szczególnie kultury żydowskiej i zamkiem królewskim

{{Jest w|Województwo_śląskie}}

{{geomap|50.286556|19.141692}}

[[Kategoria:Województwo śląskie]]</text>
      <sha1>33nzjo9xywmb4j1ziz2y0rbihnapifk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145356</id>
      <parentid>145355</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T10:43:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KrzysztofPoplawski</username>
        <id>4279</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zabytki */</comment>
      <origin>145356</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24832" sha1="r1j3crjn404zlc5avm81eidp13m1ovr" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa=Sosnowiec
|widok= Sosnowiec_Collage.png
|herb=Coat of Arms of Sosnowiec.PNG
|mapa= POL Sosnowiec map.svg
|region=[[Województwo śląskie]]
|powierzchnia=91,16
|prefiks=+48 32
|www=www.sosnowiec.pl
|państwo=Polska|kod pocztowy=41-200|lud=187 115|opis=}}
{{Mapframe |50.276667|19.139444|zoom=14|height=400|width=400}}
'''Sosnowiec''' – miasto położone na południu [[Polska|Polski]], w Zagłębiu Dąbrowskim, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w centrum [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)]]. Jedno z miast wchodzących w skład Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Najludniejsze miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

== Charakterystyka ==
Miasto o korzeniach przemysłowych i górniczych, nazywane miastem czterech kultur, które przyczyniły się do powstania i ukształtowania miasta w końcu XIX wieku.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice Lotnisko '''Katowice-Pyrzowice'''] w Pyrzowicach (24&amp;nbsp;km od Sosnowca) obsługuję loty międzynarodowe i krajowe do poniższych miast:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Abu Zabi
* Alicante
* Ateny
* Barcelona
* Belfast
* Bergen
* Bruksela
* Burgas
* Castellon
* Forli
* Korfu
* Dortmund
* Dublin
* Düsseldorf
* Eindhoven
* Madera
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Mediolan
* Frankfurt
* Ibiza
* Katania
* Larnaka
* Liverpool
* Londyn
* Malaga
* Neapol
* Oslo
* Fuerteventura 
* Kopenhaga
* Kutaisi
* Leeds
* Palma de Mallorca
* Paryż
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Podgorica
* Pafos
* Paryż (Beauvais)
* Pula
* Reykjavik
* Rzym
* Rhodes
* Split
* Stockholm
* Trapani
* Tel Aviv
* Teneryfa
* Tirana
* Warna
* Wenecja
* Warszawa
|}

Do lotniska kursuje z Sosnowca [https://rj.metropoliaztm.pl/rozklady/1-m19/ linia M19], obsługiwana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Kraków-Balice Lotnisko '''Kraków-Balice'''] oddalone jest od Sosnowca o około 66 km przez A4.

=== Pociągiem ===
Stacja kolejowa [[w:Sosnowiec Główny|Sosnowiec Główny]] {{marker|type=go|name=Stacja kolejowa Sosnowiec Główny|url=http://www.rozklad-pkp.pl/en/sq?ld=s38&amp;input=5100133&amp;boardType=&amp;time=&amp;maxJourneys=15&amp;&amp;E=0&amp;ignoreMasts=1&amp;start=yes|lat=50.278595|long=19.126495}}
- znajduje się w ścisłym centrum miasta. Obsługuje połączenia kolejowe do głównych polskich miast i kilku europejskich.
Około 12 pociągów dziennie realizuje połączenie z [[Warszawa|Warszawą]], oraz kilkadziesiąt z [[Katowice|Katowicami]] i innymi miastami w ruchu lokalnym. Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe z następującymi europejskimi i polskimi większymi miastami:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Praga]]
* [[Wiedeń]]
* [[Budapeszt]]
* [[Częstochowa]]
* [[Gdańsk]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Gdynia]]
* [[Gliwice]]
* [[Kielce]]
* [[Olsztyn]]
* [[Racibórz]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Warszawa]]
* [[Wrocław]]
* [[Wisła (miasto)|Wisła]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Lublin]]
|}
[http://www.rozklad-pkp.pl/pl/sq?maxJourneys=10&amp;input=Sosnowiec+Główny&amp;REQStationS0F=excludeStationAttribute%3BM-&amp;disableEquivs=yes&amp;date=&amp;dateStart=&amp;REQ0JourneyDate=&amp;time=20%3A38&amp;REQ0JourneyTime=20%3A38&amp;boardType=dep&amp;GUIREQProduct_0=on&amp;GUIREQProduct_1=on&amp;GUIREQProduct_2=on&amp;GUIREQProduct_3=on&amp;maxJourneys=99%26timeSlots%3D1%26time%3D00%3A00&amp;dateEnd=&amp;advancedProductMode=&amp;start=#focus Rozkład jazdy PKP dla stacji Sosnowiec Główny].

=== Samochodem ===
Sosnowiec jest ważnym węzłem drogowym w którym krzyżuje się wiele krajowych i międzynarodowych dróg:
* trasa europejska [[w:E75_(trasa_europejska)|E75]]
* droga krajowa nr [[w:Droga_ekspresowa_S86_(Polska)|86]] : Podwarpie - Tychy, która na odcinku Katowice - Sosnowiec jest drogą ekspresową S86
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_79_(Polska)|79]] : Bytom - Kraków - Sandomierz - Warszawa 
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_94_(Polska)|94]] : Zgorzelec - Korczowa
* droga ekspresowa S1: Zwardoń, Żywiec, Bielsko-biała, Tychy, Pyrzowice Lotnisko
W pobliżu przebiegają dwie autostrady: A4 E40 (Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Korczowa) oraz autostrada A1 (Gdańsk - Łódź - Gliwice - Gorzyczki) oraz trasa europejska E75.

=== Autobusem ===

== Komunikacja ==
Autobusy i tramwaje ZTM dojeżdżają do wielu miast całej metropolii. Dodatkowo na terenie miasta działa kilku prywatnych przewoźników uzupełniających komunikację publiczną oraz PKM Jaworzno obsługujące komunikację z tym miastem.

==== Autobusy i busy ====
Sosnowiec obsługiwany jest przez 64 linie autobusowe PKM Sosnowiec (ZTM), 14 linii innych przewoźników i 7 linii minibusów. Ważniejsze połączenia z ościennymi miastami:
* Będzin - M19, M23, 90, 116, 807
* Czeladź - M17, 35, 88, 723
* Dąbrowa Górnicza - M4, 18, 34, 55, 690, 808, 902N, 903N, KayaTrans, [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Jaworzno - S
* Katowice - M4,18, M13, 40, 154, 805, 807, 808, 835, [http://kik-bus.pl/rozklad-jazdy-linia-olkusz-katowice/ Kik-Bus], [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Kraków - KayaTrans
* Olkusz - Kik-Bus, KayaTrans
* Mysłowice - M13, 18, 26, 35, 106, 150, 160, 935, K
* Sławków - Kik-Bus
* Wolbrom - MatBus

==== Tramwaje ====
Przez Sosnowiec przebiegają trasy linii tramwajowych:
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T15 15] – Katowice (Plac Wolności, Dworzec PKP, Zawodzie, Szopienice) – Sosnowiec (Dworzec PKP – Sielec – Środula – Zagórze)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T21 21] – Dąbrowa Górnicza (Tworzeń) – Huta Katowice – Będzin – Sosnowiec – Milowice Pętla 
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T24 24] – Sosnowiec Dworzec PKP – Sosnowiec Konstantynów (Okrzei)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T26 26] – Sosnowiec Niwka Kościół – Sosnowiec Milowice Pętla
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T27 27] – Będzin Osiedle Zamkowe – Sosnowiec Kazmierz Górniczy Pętla

=== Koleje regionalne ===
Połączenia regionalne z Sosnowcem obsługują : Koleje Śląskie i Polregio
* Linia S1 KŚ : Gliwice - Zabrze - Ruda Śląska - Świętochłowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Myszków - Częstochowa
* Linia S4 KŚ : Tychy - Katowice - Sosnowiec
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Sławków - Sędziszów
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Sławków - Olkusz - Wolbrom - Tunel - Sędziszów - Kielce
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Kielce

* [http://kolejeslaskie.com/wp-content/uploads/2016/01/2016_2017_v3.png Schemat linii Kolei Śląskich] 
* [http://kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/liniowy-rozklad-jazdy/ Rozkłady jazdy Kolei Śląskich wg. linii]

=== Rowery ===
W Sosnowcu jest 43 km dróg rowerowych. Zapewnia to połączenia rowerowe z Katowicami (dzielnica Szopienice), Dąbrową Górniczą, Będzinem. Zobacz: [[w:Transport rowerowy w Sosnowcu|Transport rowerowy w Sosnowcu]]. Od 2017 roku uruchamiane są [[w:Metrorower|wypożyczalnie rowerów miejskich]] wspólny dla wszystkich miast regionu: Katowic, Siemianowic Śląskich, Tych, Będzina, Czeladzi czy Dąbrowy Górniczej.

=== Hulajnogi elektryczne ===
W Sosnowcu działa system udostępniający hulajnogi elektryczne. 

== Warto zobaczyć ==

=== Zabytki ===
Sosnowiec posiada liczne zbytki będące spuścizną ery rozwoju przemysłu, w tym liczne pałace i dwory przemysłowców oraz relikty czterech kultur, które stały się podstawą założenia miasta. Wśród najważniejszych warto zobaczyć:
* {{zobacz
| name=[[w:Zamek_Sielecki|Zamek Sielecki]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Zamkowa 2 | lat=50.28561 | long=19.14610 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Murowany zamek barokowy z XVII w.
| image = Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Oskara_Schöna_w_Sosnowcu|Pałac Oskara Schöna]] | alt= Pałac Oskara Schöna| url= | email=
| adres=1 Maja 19 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=eklektyczny pałac z 1903 z baśniową wierzą w stylu gotyku angielskiego;
| image=Pałac Oskara Schöna w Sosnowcu.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Schöna_w_Sosnowcu_Środuli|Pałac Schöna]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=
| image=Pałac Schoena w Sosnowcu 1.JPG
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Dietla|Pałac Dietla]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Stefana Żeromskiego 2 | lat=50.28508 | long=19.13812 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Neobarokowy pałac z bogatymi, odrestaurowanymi wnętrzami;
| image =Żeromskiego 2a, Pałac Dietla, widok od strony północno-zachodniej, grudzień 2023.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Wilhelma|Pałac Wilhelma]]| alt= Pałac Wilhelma| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.300389 | long=19.143181 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Cerkiew_Świętych_Wiery,_Nadziei,_Luby_i_matki_ich_Zofii_w_Sosnowcu|Cerkiew Prawosławna]]| alt= Cerkiew Prawosławna| url= | email=
| adres=Jana Kilińskiego 39 | lat=50.280528 | long=19.127806 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=
| image = Cerkiew Świętych Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii w Sosnowcu.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Bazylika_katedralna_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Sosnowcu|Bazylika Katedralna]]| alt= Bazylika Katedralna| url= | email=
| adres=Kościelna 1, | lat=50.27465 | long=19.13186 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=Neoromański kościół z bogatymi freskami Włodzimierza Tetmajera;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni|Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni]]| alt= Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni| url=http://sosnowiec.luteranie.pl/ | email=
| adres=Żeromskiego 1, | lat=50.285733670385554 | long=19.138021644766635 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Dom Ludowy w Sosnowcu|Dom Ludowy w stylu zakopiańskim]]
| url= | email=
| adres=Klubowa 2, | lat=50.290764651333795 | long=19.266145915663028 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu|Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica i Szkoły Realnej]]
| url= | email=
| adres=Żeromskiego 3, | lat=50.28753747784086 | long=19.133989957724214 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|Kościół św. Tomasza Apostoła]]
| url= | email= 
| adres=Orla 19, | lat=50.289773583421635 | long=19.13325730769641 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Joachima w Sosnowcu|Kościół św. Joachima]]
| url= | email=, 
| adres=Popiełuszki 46, | lat=50.299885695278896 | long=19.18065675216008 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
| image=Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}

=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_w_Sosnowcu|Muzeum w Sosnowcu]]
| url= | email=,  
| adres=Chemiczna 12, | lat=50.2993009316309 | long=19.14333323146649 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_Wydziału_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego_w_Sosnowcu|'''Muzeum Geologiczne''']] Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 
| url= | email=, 
| adres=Będzińska 60, | lat=50.29945915344371 | long=19.13417676153169 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus|Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus]]
| url= | email=, , 
| adres=Kierocińskiej 25, | lat=50.27796680858431 | long=19.112520854168867 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego|Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego]]
| url= | email=, 
| adres=Ostrogórska 30, | lat=50.26923201093596 | long=19.136807961312606 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}

=== Galerie ===
* [http://www.zameksielecki.pl/ '''Sosnowieckie Centrum Sztuki'''], &lt;bdi&gt;Zamkowa 2&lt;/bdi&gt;. 

=== Parki i rezerwaty ===
* [[w:Leśna (park w Sosnowcu)|'''Park im. Jacka Kuronia''']]
* [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|'''Park Schona w Sosnowcu-Środuli''']] - zabytkowy park z dwoma pałacami i licznymi pomnikami przyrody
* [[w:Park_Sielecki_w_Sosnowcu|'''Park Sielecki''']] - park zamkowy z licznymi pomnikami przyrody, wieżami ogrodu zamkowego oraz atrakcjami w tym ze skateparkiem i torem rolkowym
* '''[[w:Park_Tysiąclecia_(Sosnowiec)|Park Tysiąclecia]]''' - dziki park z licznymi trasami rowerowymi
* [[w:Park_Środula|'''Park Środula''']] - park położony na wzgórzu 295 m n.p.m. ze sztucznym stokiem o wysokości 325 m n.p.m ( stok narciarski, punkt widokowy z panoramą miasta )
* [[w:Park Kruczkowskiego|'''Park Kruczkowskiego''']]
* [[w:Egzotarium_w_Sosnowcu|'''Egzotarium''']]
* [[w:Park_Dietla_(Sosnowiec)|'''Park Dietla''']] - zabytkowy park przypałacowy;
* [[w:Torfowisko Sosnowiec-Bory|'''Torfowisko Bory''']] - obszar chroniony Natura 2000

=== Rozrywka i sport ===
* [[w:Stawiki|'''Stawiki''']] - kompleks sportowo-rekreacyjny 
** kąpielisko z plażą publiczną 
** [[w:Wake Zone Stawiki|'''Wake Zone Stawiki''']] - wyciąg do wakeboardingu i nart wodnych o długości 750 m;
* [http://gokarty.sosnowiec.pl/ '''Autodrom GoKart'''], &lt;bdi&gt;Stawowa 4; Dwupoziomowy tor gokartowy;&lt;/bdi&gt;
* [http://poziom450.pl '''Poziom450'''], Narutowicza 51; Ścianka wspinaczkowa i centrum fitness

==== Rowerowe Szlaki Turystyczne: ====
* [[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]
* [[w:Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego|Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego]]
* [[w:Szlak Rowerowy Czarnego Morza|Szlak Rowerowy Czarnego Morza]]

=== Punkty widokowe ===
* Punkt widokowy [[w:Stok_Narciarski_Środula|'''Stok Środula''']]
* Punkt widokowy wieże [[w:Kościół_św._Tomasza_Apostoła_w_Sosnowcu|'''kościoła św. Tomasza''']]

=== Inne ===
* '''[[Trójkąt Trzech Cesarzy]]''' &lt;bdi&gt;punkt zbiegu granic trzech krajów biorących udział w rozbiorach polski: 1871 -1918, zbieg rzek: Czarnej i Białej Przemszy;&lt;/bdi&gt;

== Warto spróbować ==
* Zalewajka

== Najbliższe okolice ==
* '''[[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego|Szlak Zabytków Techniki]]''' – szlak prowadzący przez najlepiej zachowane pomniki XIX i XX wiecznej kultury technicznej. Wszystkie obiekty są dobrze oznakowane, funkcjonuje przy nich informacja turystyczna, a dojazd do nich wskazuje system drogowskazów.
* '''[[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]''' - najpopularniejszy szlak rowerowy w Sosnowcu, biegnący od Trójkąta Trzech Cesarzy, w pobliżu centrum do Parku Tysiąclecia

== Zakupy ==
W Sosnowcu znajdują się trzy centra handlowe: Designer Outlet Center, [[w:Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec|Plejada]], [[w:Centrum Plaza|Plaza]], Auchan. Poza tym dostępnych jest kilka sieci handlowych: Biedronka, Lidl, Aldi, Lewiatan, żabka, Netto. W Plazie znajduję się Stokrotka, w Plejadzie – Carrefour.

== Gastronomia ==
W ścisłym centrum miasta jest około 20 restauracji; najwięcej na [[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|ulicy Małachowskiego]]. Poniżej zestawienie najbardziej popularnych. W mieście znajduje się również dużo barów typu fast food, z przekąskami czy daniami na wynos.

=== Restauracje ===

==== Oszczędnie ====
* {{listing
|name=Pezzo Pizza 
|lat=50.271994
|long=19.128398
|www=http://pezzopizza.pl/
|adres=Kościelna 48 
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 505 543 020 
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Oryginalna włoska pizza pieczona w piecu opalanym drewnem; Płatność tylko gotówką;
}}
* {{listing
|name=Bistro na Wspólnej 
|lat=50.272084
|long=19.127617
|www=https://www.facebook.com/BistroBasilMyslowice/
|adres=Wspólna 26
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 511 232 545
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
* [https://www.facebook.com/lczww '''LC&amp;ZW Kuchnia chińska'''], Warszawska 12 ( w bramie ), oryginalna kuchnia chińska
* '''[https://www.facebook.com/makaroneriasosnowiec/ Makaroneria]''', Stanisława Małachowskiego 23, makarony tradycyjne i zapiekane
* '''[https://www.facebook.com/barmlecznysosnowiec/ Bar Mleczny]''', Warszawska 3/35 ( Plac Stulecia )
* '''[https://www.facebook.com/pistacja-1629393417338492/ Pistacja Cafe]''', Modrzejowska 33 ( w bramie )

==== Umiarkowanie ====
* {{listing
|name=Restauracja Kaprys
|lat=50.278827
|long=19.130011
|www=https://www.facebook.com/Kaprys-FoodCoffee-165329846963965/
|adres=Stanisława Małachowskiego 2
|wskazówki=
|telefon=+48 792 781 398
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia europejska.
}}
* {{listing
|name=Magiel Kulinarny
|lat=50.277229 
|long=19.126161
|www=http://www.magielkulinarny.pl/
|adres=Warszawska 5A
|wskazówki=ścisłe centrum miasta, w pobliżu parkingu strzeżonego, na przeciwko Restauracji Warszawskiej
|telefon=+48 602 429 376
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska.
}}
* {{listing
|name=Restauracja Warszawska
|lat=50.277276
|long=19.127275
|www=http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/restauracja-warszawska/
|adres=Warszawska 18
|wskazówki=ścisłe centrum miasta w budynku Hotelu Centrum
|telefon=+48 32 256 70 94
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska, regionalna i europejska.
}}
* [http://www.bombaj-tandoori.pl/en/restaurant '''Bombaj Tandoori'''], &lt;bdi&gt;Partyzantów 5&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322668348 +48 32 266 83 48]&lt;/bdi&gt;. Oryginalna kuchnia indyjska z piecem tandorij
* [https://www.facebook.com/cogutandwino/ '''Cogut &amp; Wino. Restaurant'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 

=== Puby/kluby ===

==== Oszczędnie ====
* '''[https://www.facebook.com/Pijalniawodkiipiwasosnowiec/ Pijalnia wódki i piwa]''', ul. Warszawska 3/36 - Plac Stulecia 
* '''[http://msiw.eu/sosnowiec/ Ministerstwo śledzia i wódki]''', ul. Małachowskiego 32

==== Umiarkowanie ====
# [https://www.facebook.com/pg/vhs.klub/about/?ref=page_internal '''VHS Pub'''] , &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 24&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;2 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48798210776 +48 798 210 776];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/ksiegarnia.sosnowiec/ '''Księgarnia'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 22&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;4 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48799796676 +48 799 796 676]; Popularne i modne miejsce z piwem rzemieślniczym i ogródkiem letnim&lt;/bdi&gt;
# [https://www.facebook.com/Klub-Manufaktura-139702966216299/ '''Manufaktura Klub'''], &lt;bdi&gt;Warszawska 12&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48888213213 +48 888 213 213]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://kashmir-club.pl/ '''Kashmir Music Club'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://dekadaklub.pl/ '''Dekada Klub'''], &lt;bdi&gt;Sienkiewicza 3&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48323078808 +48 32 307 88 08]&lt;/bdi&gt;. 

=== Kawiarnie === 
# {{listing
|name=Chmurka Cafe
|lat=50.27896520412738
|long=19.129981306690258
|www=https://www.facebook.com/kawiarnia.chmurka
|adres=Aleja Zwycięstwa 1
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=[tel:+48781449742 +48 781 449 742]
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
# [http://www.abadaba.pl '''Abadaba'''], &lt;bdi&gt;Modrzejowska 1 (Plac Stulecia)&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48607070727 +48 607 07 07 27];&lt;/bdi&gt; 


== Imprezy ==
=== Muzyka ===
* '''Festiwal Reggae''' (przedostatni weekend sierpnia, park im. Jacka Kuronia) - cykliczny festiwal muzyczny, od 2006 roku
* '''Eskalator''' - początek sierpnia, od 
* '''Metalfest Sosnowiec''' - cykliczny festiwal muzyczny, od 2008 roku
* '''Sosnowieckie Dni Muzyki Znanej i Nieznanej''' - [http://sosnowieckiednimuzyki.pl sosnowieckiednimuzyki.pl], cykliczny festwial muzyczny, od 2001 roku
* '''Jamaican Stylee''', od 2006 roku

=== Taniec ===
* Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego WORLD DANCE SOSNOWIEC
* Mistrzostwa Polski Cheerleaders PFT - od 2014 roku

=== Sport ===
* Extremalna Bitwa o Sosnowiec - od 2013 roku
* Zawody Wspinaczkowe o Puchar Prezydenta Miasta, Poziom450, luty, od 2013 roku
=== Inne ===
* '''Kolej w Miniaturze''' - http://www.festiwal.kmd.pl, cykliczny festiwal modelarski, od 2016 roku
* '''ClassicMania''' - Sosnowieckie Spotkanie Starych Samochodów, od 2009 roku
* [[w:Zagłębiowska Masa Krytyczna|'''Zagłębiowska Masa Krytyczna''']] - cykliczna impreza rowerowa od 2008 roku

==Noclegi==
=== Oszczędnie ===

{{listing
|name=Dom Sportowca MOSIR
|lat=50.277420 
|long=19.102222
|image= 
|www=http://www.mosir.sosnowiec.pl/obiekty/dom-sportowca.html
|adres=Kresowa 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 299 64 37
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje=
}}

{{listing
|name=Hostel Brooklyn
|lat=50.291369
|long=19.109174
|image= 
|www=http://www.brooklynhostel.pl
|adres=Plonów 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 267 20 60
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje= 
}}

{{listing
|name=Hostel Kamienica 9
|lat=50.276780373140625
|long=19.131274823220263
|image=Sosnowiec, Małachowskieog 9 - hostel, Kamienica pub, Maya Tapas Bar, Dzień i Noc, Sierpień 2024 KsP 096.jpg
|www =https://www.hostelkamienica9.pl/
|adres=[[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|Małachowskiego]] 9
|wskazówki = 
|telefon= +48 501480646
|fax= 
|email = 
|dodatkowe informacje = 
}}
 
=== Umiarkowanie ===
{{listing
| name = Hotel Centrum
| lat = 50.277387
| long = 19.127391
| image = Hotel Centrum Sosnowiec Warszawska nocą.jpg
| www = http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/
| adres = Modrzejowska 3
| wskazówki = 
| telefon = +48 32 266 97 23
| fax = 
| email = recepcja@hotelcentrumsosnowiec.pl
| dodatkowe informacje = trzygwiazdkowy hotel w zabytkowym budynku, położony w ścisłym centrum miasta; Posiada 28 komfortowych pokoi, 3 sale konferencyjne
}}

{{listing
|name=Botique Hotel
|lat=50.269802 
|long=19.140922 
|image= 
|www=http://www.hotels24.com.pl/obiekty/sosnowiec/
|adres=Partyzantów 11
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 11 22 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=trzygwiazdkowy, w bezpośrednim sąsiedztwie centrum
}}


{{listing
|name=Hotel Orion
|lat=50.267319 
|long=19.144424 
|image= 
|www=http://hotelorion.pl
|adres=Przyjaciół Żołnierza 5A
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 18 97
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=dwugwiazdkowy, blisko centrum
}}
 
{{listing
|name=M Hotel 
|lat=50.260753 
|long=19.173364 
|image= 
|www=http://mhotelsosnowiec.pl 
|adres=Wojska Polskiego 199 
|wskazówki= 
|telefon= 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje= 
}}

== Informacje turystyczne ==
* '''[https://www.facebook.com/cimsosnowiec Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu]''', ul. Warszawska 3/ 20 ( podziemny pasaż handlowy przy Placu Stulecia ) ☎ +48 32 265 60 04
* [http://sosnowiec.pttk.pl '''PTTK Sosnowiec'''], ul. Dęblińska 1, ☎ 48 32 266 23 61

== Gdzie dalej ==
* [[Będzin]] - 8 km - miasto z historią sięgającą późnego średniowiecza, z licznymi zabytkami, szczególnie kultury żydowskiej i zamkiem królewskim

{{Jest w|Województwo_śląskie}}

{{geomap|50.286556|19.141692}}

[[Kategoria:Województwo śląskie]]</text>
      <sha1>r1j3crjn404zlc5avm81eidp13m1ovr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>145357</id>
      <parentid>145356</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T10:43:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KrzysztofPoplawski</username>
        <id>4279</id>
      </contributor>
      <comment>/* Muzea */</comment>
      <origin>145357</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24957" sha1="7pf1pia8zum6vjzd3otdzr7qm8gsdox" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa=Sosnowiec
|widok= Sosnowiec_Collage.png
|herb=Coat of Arms of Sosnowiec.PNG
|mapa= POL Sosnowiec map.svg
|region=[[Województwo śląskie]]
|powierzchnia=91,16
|prefiks=+48 32
|www=www.sosnowiec.pl
|państwo=Polska|kod pocztowy=41-200|lud=187 115|opis=}}
{{Mapframe |50.276667|19.139444|zoom=14|height=400|width=400}}
'''Sosnowiec''' – miasto położone na południu [[Polska|Polski]], w Zagłębiu Dąbrowskim, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w centrum [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)]]. Jedno z miast wchodzących w skład Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Najludniejsze miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

== Charakterystyka ==
Miasto o korzeniach przemysłowych i górniczych, nazywane miastem czterech kultur, które przyczyniły się do powstania i ukształtowania miasta w końcu XIX wieku.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice Lotnisko '''Katowice-Pyrzowice'''] w Pyrzowicach (24&amp;nbsp;km od Sosnowca) obsługuję loty międzynarodowe i krajowe do poniższych miast:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Abu Zabi
* Alicante
* Ateny
* Barcelona
* Belfast
* Bergen
* Bruksela
* Burgas
* Castellon
* Forli
* Korfu
* Dortmund
* Dublin
* Düsseldorf
* Eindhoven
* Madera
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Mediolan
* Frankfurt
* Ibiza
* Katania
* Larnaka
* Liverpool
* Londyn
* Malaga
* Neapol
* Oslo
* Fuerteventura 
* Kopenhaga
* Kutaisi
* Leeds
* Palma de Mallorca
* Paryż
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* Podgorica
* Pafos
* Paryż (Beauvais)
* Pula
* Reykjavik
* Rzym
* Rhodes
* Split
* Stockholm
* Trapani
* Tel Aviv
* Teneryfa
* Tirana
* Warna
* Wenecja
* Warszawa
|}

Do lotniska kursuje z Sosnowca [https://rj.metropoliaztm.pl/rozklady/1-m19/ linia M19], obsługiwana przez Zarząd Transportu Metropolitalnego

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Port_lotniczy_Kraków-Balice Lotnisko '''Kraków-Balice'''] oddalone jest od Sosnowca o około 66 km przez A4.

=== Pociągiem ===
Stacja kolejowa [[w:Sosnowiec Główny|Sosnowiec Główny]] {{marker|type=go|name=Stacja kolejowa Sosnowiec Główny|url=http://www.rozklad-pkp.pl/en/sq?ld=s38&amp;input=5100133&amp;boardType=&amp;time=&amp;maxJourneys=15&amp;&amp;E=0&amp;ignoreMasts=1&amp;start=yes|lat=50.278595|long=19.126495}}
- znajduje się w ścisłym centrum miasta. Obsługuje połączenia kolejowe do głównych polskich miast i kilku europejskich.
Około 12 pociągów dziennie realizuje połączenie z [[Warszawa|Warszawą]], oraz kilkadziesiąt z [[Katowice|Katowicami]] i innymi miastami w ruchu lokalnym. Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe z następującymi europejskimi i polskimi większymi miastami:

{| 
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Praga]]
* [[Wiedeń]]
* [[Budapeszt]]
* [[Częstochowa]]
* [[Gdańsk]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Gdynia]]
* [[Gliwice]]
* [[Kielce]]
* [[Olsztyn]]
* [[Racibórz]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot; |
* [[Warszawa]]
* [[Wrocław]]
* [[Wisła (miasto)|Wisła]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Lublin]]
|}
[http://www.rozklad-pkp.pl/pl/sq?maxJourneys=10&amp;input=Sosnowiec+Główny&amp;REQStationS0F=excludeStationAttribute%3BM-&amp;disableEquivs=yes&amp;date=&amp;dateStart=&amp;REQ0JourneyDate=&amp;time=20%3A38&amp;REQ0JourneyTime=20%3A38&amp;boardType=dep&amp;GUIREQProduct_0=on&amp;GUIREQProduct_1=on&amp;GUIREQProduct_2=on&amp;GUIREQProduct_3=on&amp;maxJourneys=99%26timeSlots%3D1%26time%3D00%3A00&amp;dateEnd=&amp;advancedProductMode=&amp;start=#focus Rozkład jazdy PKP dla stacji Sosnowiec Główny].

=== Samochodem ===
Sosnowiec jest ważnym węzłem drogowym w którym krzyżuje się wiele krajowych i międzynarodowych dróg:
* trasa europejska [[w:E75_(trasa_europejska)|E75]]
* droga krajowa nr [[w:Droga_ekspresowa_S86_(Polska)|86]] : Podwarpie - Tychy, która na odcinku Katowice - Sosnowiec jest drogą ekspresową S86
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_79_(Polska)|79]] : Bytom - Kraków - Sandomierz - Warszawa 
* droga krajowa nr [[w:Droga_krajowa_nr_94_(Polska)|94]] : Zgorzelec - Korczowa
* droga ekspresowa S1: Zwardoń, Żywiec, Bielsko-biała, Tychy, Pyrzowice Lotnisko
W pobliżu przebiegają dwie autostrady: A4 E40 (Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Korczowa) oraz autostrada A1 (Gdańsk - Łódź - Gliwice - Gorzyczki) oraz trasa europejska E75.

=== Autobusem ===

== Komunikacja ==
Autobusy i tramwaje ZTM dojeżdżają do wielu miast całej metropolii. Dodatkowo na terenie miasta działa kilku prywatnych przewoźników uzupełniających komunikację publiczną oraz PKM Jaworzno obsługujące komunikację z tym miastem.

==== Autobusy i busy ====
Sosnowiec obsługiwany jest przez 64 linie autobusowe PKM Sosnowiec (ZTM), 14 linii innych przewoźników i 7 linii minibusów. Ważniejsze połączenia z ościennymi miastami:
* Będzin - M19, M23, 90, 116, 807
* Czeladź - M17, 35, 88, 723
* Dąbrowa Górnicza - M4, 18, 34, 55, 690, 808, 902N, 903N, KayaTrans, [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Jaworzno - S
* Katowice - M4,18, M13, 40, 154, 805, 807, 808, 835, [http://kik-bus.pl/rozklad-jazdy-linia-olkusz-katowice/ Kik-Bus], [https://d-tka-bus.pl/ D-tka Bus]
* Kraków - KayaTrans
* Olkusz - Kik-Bus, KayaTrans
* Mysłowice - M13, 18, 26, 35, 106, 150, 160, 935, K
* Sławków - Kik-Bus
* Wolbrom - MatBus

==== Tramwaje ====
Przez Sosnowiec przebiegają trasy linii tramwajowych:
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T15 15] – Katowice (Plac Wolności, Dworzec PKP, Zawodzie, Szopienice) – Sosnowiec (Dworzec PKP – Sielec – Środula – Zagórze)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T21 21] – Dąbrowa Górnicza (Tworzeń) – Huta Katowice – Będzin – Sosnowiec – Milowice Pętla 
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T24 24] – Sosnowiec Dworzec PKP – Sosnowiec Konstantynów (Okrzei)
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T26 26] – Sosnowiec Niwka Kościół – Sosnowiec Milowice Pętla
* [http://rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=mapa&amp;akcja=pokaz_trasy&amp;numer_linii=T27 27] – Będzin Osiedle Zamkowe – Sosnowiec Kazmierz Górniczy Pętla

=== Koleje regionalne ===
Połączenia regionalne z Sosnowcem obsługują : Koleje Śląskie i Polregio
* Linia S1 KŚ : Gliwice - Zabrze - Ruda Śląska - Świętochłowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Myszków - Częstochowa
* Linia S4 KŚ : Tychy - Katowice - Sosnowiec
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Sławków - Sędziszów
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Dąbrowa Górnicza - Sławków - Olkusz - Wolbrom - Tunel - Sędziszów - Kielce
* Polregio : Katowice - Sosnowiec - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Łazy - Zawiercie - Kielce

* [http://kolejeslaskie.com/wp-content/uploads/2016/01/2016_2017_v3.png Schemat linii Kolei Śląskich] 
* [http://kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/liniowy-rozklad-jazdy/ Rozkłady jazdy Kolei Śląskich wg. linii]

=== Rowery ===
W Sosnowcu jest 43 km dróg rowerowych. Zapewnia to połączenia rowerowe z Katowicami (dzielnica Szopienice), Dąbrową Górniczą, Będzinem. Zobacz: [[w:Transport rowerowy w Sosnowcu|Transport rowerowy w Sosnowcu]]. Od 2017 roku uruchamiane są [[w:Metrorower|wypożyczalnie rowerów miejskich]] wspólny dla wszystkich miast regionu: Katowic, Siemianowic Śląskich, Tych, Będzina, Czeladzi czy Dąbrowy Górniczej.

=== Hulajnogi elektryczne ===
W Sosnowcu działa system udostępniający hulajnogi elektryczne. 

== Warto zobaczyć ==

=== Zabytki ===
Sosnowiec posiada liczne zbytki będące spuścizną ery rozwoju przemysłu, w tym liczne pałace i dwory przemysłowców oraz relikty czterech kultur, które stały się podstawą założenia miasta. Wśród najważniejszych warto zobaczyć:
* {{zobacz
| name=[[w:Zamek_Sielecki|Zamek Sielecki]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Zamkowa 2 | lat=50.28561 | long=19.14610 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Murowany zamek barokowy z XVII w.
| image = Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Oskara_Schöna_w_Sosnowcu|Pałac Oskara Schöna]] | alt= Pałac Oskara Schöna| url= | email=
| adres=1 Maja 19 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=eklektyczny pałac z 1903 z baśniową wierzą w stylu gotyku angielskiego;
| image=Pałac Oskara Schöna w Sosnowcu.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Schöna_w_Sosnowcu_Środuli|Pałac Schöna]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.272928 | long=19.139077 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=
| opis=
| image=Pałac Schoena w Sosnowcu 1.JPG
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Dietla|Pałac Dietla]] | alt= Zamek Sielecki| url= | email=
| adres=Stefana Żeromskiego 2 | lat=50.28508 | long=19.13812 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2017-06-28
| opis=Neobarokowy pałac z bogatymi, odrestaurowanymi wnętrzami;
| image =Żeromskiego 2a, Pałac Dietla, widok od strony północno-zachodniej, grudzień 2023.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Pałac_Wilhelma|Pałac Wilhelma]]| alt= Pałac Wilhelma| url= | email=
| adres=Chemiczna 12 | lat=50.300389 | long=19.143181 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=neobarokowy pałac położony w [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|zabytkowym parku]]
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Cerkiew_Świętych_Wiery,_Nadziei,_Luby_i_matki_ich_Zofii_w_Sosnowcu|Cerkiew Prawosławna]]| alt= Cerkiew Prawosławna| url= | email=
| adres=Jana Kilińskiego 39 | lat=50.280528 | long=19.127806 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=
| image = Cerkiew Świętych Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii w Sosnowcu.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Bazylika_katedralna_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Sosnowcu|Bazylika Katedralna]]| alt= Bazylika Katedralna| url= | email=
| adres=Kościelna 1, | lat=50.27465 | long=19.13186 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2023-06-01
| opis=Neoromański kościół z bogatymi freskami Włodzimierza Tetmajera;
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni|Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni]]| alt= Kościół św. Jana w Sosnowcu-Pogoni| url=http://sosnowiec.luteranie.pl/ | email=
| adres=Żeromskiego 1, | lat=50.285733670385554 | long=19.138021644766635 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Dom Ludowy w Sosnowcu|Dom Ludowy w stylu zakopiańskim]]
| url= | email=
| adres=Klubowa 2, | lat=50.290764651333795 | long=19.266145915663028 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu|Gmach dawnego Liceum im. Stanisława Staszica i Szkoły Realnej]]
| url= | email=
| adres=Żeromskiego 3, | lat=50.28753747784086 | long=19.133989957724214 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|Kościół św. Tomasza Apostoła]]
| url= | email= 
| adres=Orla 19, | lat=50.289773583421635 | long=19.13325730769641 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Kościół św. Joachima w Sosnowcu|Kościół św. Joachima]]
| url= | email=, 
| adres=Popiełuszki 46, | lat=50.299885695278896 | long=19.18065675216008 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
| image=Sosnowiec, Sielec, Zamek Sielecki, KsP 02.jpg
}}

=== Muzea ===
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_w_Sosnowcu|Muzeum w Sosnowcu]]
| url= | email=,  
| adres=Chemiczna 12, | lat=50.2993009316309 | long=19.14333323146649 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum_Wydziału_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego_w_Sosnowcu|'''Muzeum Geologiczne''']] Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 
| url= | email=, 
| adres=Będzińska 60, | lat=50.29945915344371 | long=19.13417676153169 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus|Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus]]
| url= | email=, , 
| adres=Kierocińskiej 25, | lat=50.27796680858431 | long=19.112520854168867 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
| image=Muzeum Domu Macierzystego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus, Sosnowiec, wrzesień 2024 KsP 188.jpg
}}
* {{zobacz
| name=[[w:Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego|Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego]]
| url= | email=, 
| adres=Ostrogórska 30, | lat=50.26923201093596 | long=19.136807961312606 | wskazówki=
| telefon= | tollfree= | fax=
| godziny= | ceny=
| lastedit=2024-10-15
| opis=
}}

=== Galerie ===
* [http://www.zameksielecki.pl/ '''Sosnowieckie Centrum Sztuki'''], &lt;bdi&gt;Zamkowa 2&lt;/bdi&gt;. 

=== Parki i rezerwaty ===
* [[w:Leśna (park w Sosnowcu)|'''Park im. Jacka Kuronia''']]
* [[w:Zespół_Parkowo-Pałacowy_Schöna|'''Park Schona w Sosnowcu-Środuli''']] - zabytkowy park z dwoma pałacami i licznymi pomnikami przyrody
* [[w:Park_Sielecki_w_Sosnowcu|'''Park Sielecki''']] - park zamkowy z licznymi pomnikami przyrody, wieżami ogrodu zamkowego oraz atrakcjami w tym ze skateparkiem i torem rolkowym
* '''[[w:Park_Tysiąclecia_(Sosnowiec)|Park Tysiąclecia]]''' - dziki park z licznymi trasami rowerowymi
* [[w:Park_Środula|'''Park Środula''']] - park położony na wzgórzu 295 m n.p.m. ze sztucznym stokiem o wysokości 325 m n.p.m ( stok narciarski, punkt widokowy z panoramą miasta )
* [[w:Park Kruczkowskiego|'''Park Kruczkowskiego''']]
* [[w:Egzotarium_w_Sosnowcu|'''Egzotarium''']]
* [[w:Park_Dietla_(Sosnowiec)|'''Park Dietla''']] - zabytkowy park przypałacowy;
* [[w:Torfowisko Sosnowiec-Bory|'''Torfowisko Bory''']] - obszar chroniony Natura 2000

=== Rozrywka i sport ===
* [[w:Stawiki|'''Stawiki''']] - kompleks sportowo-rekreacyjny 
** kąpielisko z plażą publiczną 
** [[w:Wake Zone Stawiki|'''Wake Zone Stawiki''']] - wyciąg do wakeboardingu i nart wodnych o długości 750 m;
* [http://gokarty.sosnowiec.pl/ '''Autodrom GoKart'''], &lt;bdi&gt;Stawowa 4; Dwupoziomowy tor gokartowy;&lt;/bdi&gt;
* [http://poziom450.pl '''Poziom450'''], Narutowicza 51; Ścianka wspinaczkowa i centrum fitness

==== Rowerowe Szlaki Turystyczne: ====
* [[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]
* [[w:Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego|Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego]]
* [[w:Szlak Rowerowy Czarnego Morza|Szlak Rowerowy Czarnego Morza]]

=== Punkty widokowe ===
* Punkt widokowy [[w:Stok_Narciarski_Środula|'''Stok Środula''']]
* Punkt widokowy wieże [[w:Kościół_św._Tomasza_Apostoła_w_Sosnowcu|'''kościoła św. Tomasza''']]

=== Inne ===
* '''[[Trójkąt Trzech Cesarzy]]''' &lt;bdi&gt;punkt zbiegu granic trzech krajów biorących udział w rozbiorach polski: 1871 -1918, zbieg rzek: Czarnej i Białej Przemszy;&lt;/bdi&gt;

== Warto spróbować ==
* Zalewajka

== Najbliższe okolice ==
* '''[[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego|Szlak Zabytków Techniki]]''' – szlak prowadzący przez najlepiej zachowane pomniki XIX i XX wiecznej kultury technicznej. Wszystkie obiekty są dobrze oznakowane, funkcjonuje przy nich informacja turystyczna, a dojazd do nich wskazuje system drogowskazów.
* '''[[w:Szlak_Rowerowy_Dawnego_Pogranicza|Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza]]''' - najpopularniejszy szlak rowerowy w Sosnowcu, biegnący od Trójkąta Trzech Cesarzy, w pobliżu centrum do Parku Tysiąclecia

== Zakupy ==
W Sosnowcu znajdują się trzy centra handlowe: Designer Outlet Center, [[w:Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec|Plejada]], [[w:Centrum Plaza|Plaza]], Auchan. Poza tym dostępnych jest kilka sieci handlowych: Biedronka, Lidl, Aldi, Lewiatan, żabka, Netto. W Plazie znajduję się Stokrotka, w Plejadzie – Carrefour.

== Gastronomia ==
W ścisłym centrum miasta jest około 20 restauracji; najwięcej na [[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|ulicy Małachowskiego]]. Poniżej zestawienie najbardziej popularnych. W mieście znajduje się również dużo barów typu fast food, z przekąskami czy daniami na wynos.

=== Restauracje ===

==== Oszczędnie ====
* {{listing
|name=Pezzo Pizza 
|lat=50.271994
|long=19.128398
|www=http://pezzopizza.pl/
|adres=Kościelna 48 
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 505 543 020 
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Oryginalna włoska pizza pieczona w piecu opalanym drewnem; Płatność tylko gotówką;
}}
* {{listing
|name=Bistro na Wspólnej 
|lat=50.272084
|long=19.127617
|www=https://www.facebook.com/BistroBasilMyslowice/
|adres=Wspólna 26
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=+48 511 232 545
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
* [https://www.facebook.com/lczww '''LC&amp;ZW Kuchnia chińska'''], Warszawska 12 ( w bramie ), oryginalna kuchnia chińska
* '''[https://www.facebook.com/makaroneriasosnowiec/ Makaroneria]''', Stanisława Małachowskiego 23, makarony tradycyjne i zapiekane
* '''[https://www.facebook.com/barmlecznysosnowiec/ Bar Mleczny]''', Warszawska 3/35 ( Plac Stulecia )
* '''[https://www.facebook.com/pistacja-1629393417338492/ Pistacja Cafe]''', Modrzejowska 33 ( w bramie )

==== Umiarkowanie ====
* {{listing
|name=Restauracja Kaprys
|lat=50.278827
|long=19.130011
|www=https://www.facebook.com/Kaprys-FoodCoffee-165329846963965/
|adres=Stanisława Małachowskiego 2
|wskazówki=
|telefon=+48 792 781 398
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia europejska.
}}
* {{listing
|name=Magiel Kulinarny
|lat=50.277229 
|long=19.126161
|www=http://www.magielkulinarny.pl/
|adres=Warszawska 5A
|wskazówki=ścisłe centrum miasta, w pobliżu parkingu strzeżonego, na przeciwko Restauracji Warszawskiej
|telefon=+48 602 429 376
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska.
}}
* {{listing
|name=Restauracja Warszawska
|lat=50.277276
|long=19.127275
|www=http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/restauracja-warszawska/
|adres=Warszawska 18
|wskazówki=ścisłe centrum miasta w budynku Hotelu Centrum
|telefon=+48 32 256 70 94
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Kuchnia zagłębiowska, regionalna i europejska.
}}
* [http://www.bombaj-tandoori.pl/en/restaurant '''Bombaj Tandoori'''], &lt;bdi&gt;Partyzantów 5&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322668348 +48 32 266 83 48]&lt;/bdi&gt;. Oryginalna kuchnia indyjska z piecem tandorij
* [https://www.facebook.com/cogutandwino/ '''Cogut &amp; Wino. Restaurant'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 

=== Puby/kluby ===

==== Oszczędnie ====
* '''[https://www.facebook.com/Pijalniawodkiipiwasosnowiec/ Pijalnia wódki i piwa]''', ul. Warszawska 3/36 - Plac Stulecia 
* '''[http://msiw.eu/sosnowiec/ Ministerstwo śledzia i wódki]''', ul. Małachowskiego 32

==== Umiarkowanie ====
# [https://www.facebook.com/pg/vhs.klub/about/?ref=page_internal '''VHS Pub'''] , &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 24&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;2 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48798210776 +48 798 210 776];&lt;/bdi&gt; 
# [https://www.facebook.com/ksiegarnia.sosnowiec/ '''Księgarnia'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 22&lt;/bdi&gt; (''&lt;bdi&gt;4 min od dworca głównego&lt;/bdi&gt;''), &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48799796676 +48 799 796 676]; Popularne i modne miejsce z piwem rzemieślniczym i ogródkiem letnim&lt;/bdi&gt;
# [https://www.facebook.com/Klub-Manufaktura-139702966216299/ '''Manufaktura Klub'''], &lt;bdi&gt;Warszawska 12&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48888213213 +48 888 213 213]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://kashmir-club.pl/ '''Kashmir Music Club'''], &lt;bdi&gt;Stanisława Małachowskiego 9&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48322979595 +48 32 297 95 95]&lt;/bdi&gt;. 
# [http://dekadaklub.pl/ '''Dekada Klub'''], &lt;bdi&gt;Sienkiewicza 3&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48323078808 +48 32 307 88 08]&lt;/bdi&gt;. 

=== Kawiarnie === 
# {{listing
|name=Chmurka Cafe
|lat=50.27896520412738
|long=19.129981306690258
|www=https://www.facebook.com/kawiarnia.chmurka
|adres=Aleja Zwycięstwa 1
|wskazówki=około 3 min od centrum piechotą, przez ul. Modrzejewską, potem  ul. Kościelną 
|telefon=[tel:+48781449742 +48 781 449 742]
|email= 
|fax= 
|dodatkowe informacje= Tradycyjne polskie dania : pierogi, rosół z kołdunami, cepeliny, gołąbki, naleśniki; 
}}
# [http://www.abadaba.pl '''Abadaba'''], &lt;bdi&gt;Modrzejowska 1 (Plac Stulecia)&lt;/bdi&gt;, &lt;abbr&gt;☎&lt;/abbr&gt; &lt;bdi&gt;[tel:+48607070727 +48 607 07 07 27];&lt;/bdi&gt; 


== Imprezy ==
=== Muzyka ===
* '''Festiwal Reggae''' (przedostatni weekend sierpnia, park im. Jacka Kuronia) - cykliczny festiwal muzyczny, od 2006 roku
* '''Eskalator''' - początek sierpnia, od 
* '''Metalfest Sosnowiec''' - cykliczny festiwal muzyczny, od 2008 roku
* '''Sosnowieckie Dni Muzyki Znanej i Nieznanej''' - [http://sosnowieckiednimuzyki.pl sosnowieckiednimuzyki.pl], cykliczny festwial muzyczny, od 2001 roku
* '''Jamaican Stylee''', od 2006 roku

=== Taniec ===
* Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego WORLD DANCE SOSNOWIEC
* Mistrzostwa Polski Cheerleaders PFT - od 2014 roku

=== Sport ===
* Extremalna Bitwa o Sosnowiec - od 2013 roku
* Zawody Wspinaczkowe o Puchar Prezydenta Miasta, Poziom450, luty, od 2013 roku
=== Inne ===
* '''Kolej w Miniaturze''' - http://www.festiwal.kmd.pl, cykliczny festiwal modelarski, od 2016 roku
* '''ClassicMania''' - Sosnowieckie Spotkanie Starych Samochodów, od 2009 roku
* [[w:Zagłębiowska Masa Krytyczna|'''Zagłębiowska Masa Krytyczna''']] - cykliczna impreza rowerowa od 2008 roku

==Noclegi==
=== Oszczędnie ===

{{listing
|name=Dom Sportowca MOSIR
|lat=50.277420 
|long=19.102222
|image= 
|www=http://www.mosir.sosnowiec.pl/obiekty/dom-sportowca.html
|adres=Kresowa 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 299 64 37
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje=
}}

{{listing
|name=Hostel Brooklyn
|lat=50.291369
|long=19.109174
|image= 
|www=http://www.brooklynhostel.pl
|adres=Plonów 1
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 267 20 60
|fax= 
|email=
|dodatkowe informacje= 
}}

{{listing
|name=Hostel Kamienica 9
|lat=50.276780373140625
|long=19.131274823220263
|image=Sosnowiec, Małachowskieog 9 - hostel, Kamienica pub, Maya Tapas Bar, Dzień i Noc, Sierpień 2024 KsP 096.jpg
|www =https://www.hostelkamienica9.pl/
|adres=[[w:Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu|Małachowskiego]] 9
|wskazówki = 
|telefon= +48 501480646
|fax= 
|email = 
|dodatkowe informacje = 
}}
 
=== Umiarkowanie ===
{{listing
| name = Hotel Centrum
| lat = 50.277387
| long = 19.127391
| image = Hotel Centrum Sosnowiec Warszawska nocą.jpg
| www = http://www.hotelcentrumsosnowiec.pl/
| adres = Modrzejowska 3
| wskazówki = 
| telefon = +48 32 266 97 23
| fax = 
| email = recepcja@hotelcentrumsosnowiec.pl
| dodatkowe informacje = trzygwiazdkowy hotel w zabytkowym budynku, położony w ścisłym centrum miasta; Posiada 28 komfortowych pokoi, 3 sale konferencyjne
}}

{{listing
|name=Botique Hotel
|lat=50.269802 
|long=19.140922 
|image= 
|www=http://www.hotels24.com.pl/obiekty/sosnowiec/
|adres=Partyzantów 11
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 11 22 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=trzygwiazdkowy, w bezpośrednim sąsiedztwie centrum
}}


{{listing
|name=Hotel Orion
|lat=50.267319 
|long=19.144424 
|image= 
|www=http://hotelorion.pl
|adres=Przyjaciół Żołnierza 5A
|wskazówki= 
|telefon=+48 32 266 18 97
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje=dwugwiazdkowy, blisko centrum
}}
 
{{listing
|name=M Hotel 
|lat=50.260753 
|long=19.173364 
|image= 
|www=http://mhotelsosnowiec.pl 
|adres=Wojska Polskiego 199 
|wskazówki= 
|telefon= 
|fax= 
|email= 
|dodatkowe informacje= 
}}

== Informacje turystyczne ==
* '''[https://www.facebook.com/cimsosnowiec Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu]''', ul. Warszawska 3/ 20 ( podziemny pasaż handlowy przy Placu Stulecia ) ☎ +48 32 265 60 04
* [http://sosnowiec.pttk.pl '''PTTK Sosnowiec'''], ul. Dęblińska 1, ☎ 48 32 266 23 61

== Gdzie dalej ==
* [[Będzin]] - 8 km - miasto z historią sięgającą późnego średniowiecza, z licznymi zabytkami, szczególnie kultury żydowskiej i zamkiem królewskim

{{Jest w|Województwo_śląskie}}

{{geomap|50.286556|19.141692}}

[[Kategoria:Województwo śląskie]]</text>
      <sha1>7pf1pia8zum6vjzd3otdzr7qm8gsdox</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hanyszów</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18174</id>
    <revision>
      <id>145359</id>
      <parentid>145124</parentid>
      <timestamp>2024-10-16T11:40:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>XaVi PROpolak</username>
        <id>15397</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>dodatek</comment>
      <origin>145359</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9487" sha1="p0ypcmtcycfjv7ihzt73wv2qtxso7tm" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
'''Hanyszów''' – przysiółek wsi [[Mąkolno]], w [[Województwo dolnośląskie|województwie dolnośląskim]], powiecie ząbkowickim w gminie Złoty Stok i [[Użytkownik:XaVi PROpolak/Sołectwo Mąkolno|sołectwie Mąkolno]].

{{Miejscowość infobox
 |nazwa                  =Hanyszów 
 |rodzaj miejscowości    =przysiółek wsi
 |zdjęcie                =
 |opis zdjęcia           =  
 |województwo            =dolnośląskie
 |powiat                 =ząbkowicki
 |gmina                  =Złoty Stok 
 |sołectwo               =Mąkolno
 |widok                  =Wschodnia część Hanyszowa.jpg
 |opis                   =Widoki z Hanyszowa
 |herb                   =Herb Hanyszowa.jpg
 |flaga                  =Flaga Hanyszowa.jpg
 |mapa                   =Mapa atrakcji turystycznych Hanyszowa.jpg
 |części miejscowości    =Górki Hanyszowskie, Dawne tereny górnicze
 |lud                    =Hanyszowianin/Hanyszowianinka  
 |miejscowość podstawowa = 
 |wysokość               =484 m n.p.m. - 362 m n.p.m. 
 |liczba ludności        = 
 |rok                    = 
 |strefa numeracyjna     = 
 |kod pocztowy           = 
 |tablice rejestracyjne  = 
 |SIMC                   = 
 |współrzędne            = 
 |commons                = 
 |www                    = 
|państwo=Polska|region=Województwo dolnośląskie}}

[[Plik:Wschodnia część Hanyszowa.jpg|mały|Zdjęcie przedstawia wschodnią część Hanyszowa ]]
[[Plik:Wejście do sztolni pod drogą.jpg|mały]]

Miejscowość ta składa się z kilku rozproszonych gospodarstw i terenów rolnych. Cały przysiółek jest złożony z kilku mniejszych i większych wzniesień, od zwykłych pagórków po średniej wielkości góry.

Razem ze swoją częścią - [[Użytkownik:XaVi PROpolak/Dawne tereny górnicze|Dawnymi terenami górniczymi]] oraz swoją drugą częścią - [[Górki Hanyszowskie|Górkami Hanyszowskimi]] tworzy [[Użytkownik:XaVi PROpolak/Hanyszów (podział sołectwa Mąkolno)|część Hanyszów]]. Jest stolicą [[Góry Mąkolna|Gór Mąkolna]].

== Jak dotrzeć ==

=== Rowerem bądź samochodem ===
Do Hanyszowa rowerem lub samochodem można dotrzeć za pośrednictwem drogi krajowej nr. 46, czy też drogi wojewódzkiej nr. 390. Jadąc drogą krajową od strony Kłodzka, należy skręcić w ostatnią drogę w prawo od rozpoczęcia się miasta Złoty Stok. Natomiast jadąc drogą wojewódzką od strony Złotego Stoku, trzeba skręcić w pierwszą drogę w prawo od zakończenia miasta.

=== Pociągiem ===
Najbliższe dwa przystanki kolejowe są w Kamieńcu Ząbkowickim i w Kłodzku. Aby dojechać z Kamieńca Ząbkowickiego, wystarczy dotrzeć do Złotego Stoku i dokończyć jazdę drogą wojewódzką nr. 390 (zgodnie z opisem powyżej). Z Kłodzka trzeba jechać jedynie drogą krajową nr. 46 i skręcić tak jak opisano wyżej.

=== Pieszo ===
Aby dotrzeć do miejscowości pieszo, należy wybrać najkorzystniejszą ścieżkę, która do niej prowadzi. Istnieje wiele kombinacji dróżek, dzięki którym można dojść do celu. Takie są ubite ze strony Złotego Stoku, Chwalisławia, lub [[Biała Góra (Chwalisław)|Białej Góry]].

== Herb ==
Złoty metal z rysunkiem wapiennika symbolizuje szlachetność historii osady. Purpurowa barwa z kapliczką w Hanyszowie wiarę w Boga przedstawioną przez budowę tej kapliczki oraz prawdopodobną budowę kaplicy św. Antoniego. Zaś srebrny metal z wizerunkiem pszczoły bogactwo w uczciwej pracy.

== Flaga ==
Zielone pasmo pod herbem oznacza honor przysiółka i radość mieszkańców z urodzaju przyrody. Pozostałe części flagi podkreślają związek miejscowości z wydobyciem złota i arszeniku oraz kamienia.[[Plik:Herb Hanyszowa.jpg|mały|222x222px|Herb Hanyszowa z zachowaniem zasad heraldyki.]]

[[Plik:Flaga Hanyszowa.jpg|mały|Flaga Hanyszowa z zachowaniem zasad heraldyki.]]

[[Plik:Mapa Hanyszowa.jpg|mały|Hanyszów na starej, poniemieckiej mapie. Znajduje się na północny zachód od napisu Der Hannig, oznaczającego szczyt Haniak.]]

== Opis ==
Jest to najwyżej położone miejsce w sołectwie, najwyżej położona zabudowa przysiółka znajduje się na wysokości 455 m n. p. m. Przez teren ten rozciąga się wąwóz, przez który przepływa niewielki strumień.

=== Wzgórza w Hanyszowie ===
Do Hanyszowa należą trzy większe wzniesienia, ich wysokość waha się między około 450 m n.p.m., a 480 m n.p.m. Najwyższy punkt w miejscowości ma 484 m n.p.m., a najniższy 362 m n.p.m. 
[[Plik:Tablica informacyjna Aniak.jpg|mały|Ta tablica jest powieszona pod wzgórzem Hanyszowa Góra. Jest to jedno z trzech większych wzniesień w Hanyszowie. Przez mieszkańców nazywana jest Aniak, na podobiznę góry Haniak, wyższej góry.]]
*
*
*
*
[[Plik:Dawne_tereny_górnicze.jpg|mały|Zrujnowany, poniemiecki budynek, mieszczący się niedaleko centrum Dawnych terenów górniczych.]]

== Położenie ==
Znajduje się w północno-zachodniej części Gór Złotych. Obok miejscowości przebiega droga wojewódzka nr. 390.

=== Położenie w sołectwie Mąkolno ===
Leży po południowo-wschodniej stronie sołectwa, graniczy z [[Mąkolno-Zakład|Mąkolnem-Zakład]], za którym jest kolonia [[Mąkolno-Góry]]. Nad osadą, przy drodze krajowej nr. 46, zbudowano dzielnicę mieszkaniową [[Użytkownik:XaVi PROpolak/Mąkolno Śląskie|Mąkolno Śląskie]], a tuż nad przysiółkiem stolicę sołectwa, wieś Mąkolno.

== [[Użytkownik:XaVi PROpolak/Dawne tereny górnicze|Dawne tereny górnicze]] ==
Dawne tereny górnicze są częścią, osadą Hanyszowa. Jej &quot;stolicę&quot; stanowią dwa lekko zrujnowane budynki, będące najwyższą zabudową przysiółka (455 m n.p.m).

== [[Górki Hanyszowskie]] ==
Górki Hanyszowskie to część Hanyszowa złożona z dwóch gospodarstw domowych. W miejscowości znajduje się kotlina Hanyszowska.

== Nazwa ==
Nazwa Hanyszów została wymyślona przez mieszkańców i nawiązuje do najwyższej góry z Hanyszowa Haniak (niem. ''Hannig''). Nazwa szczytu została spolonizowana w 1951 roku.

== Historia ==
W 1855 roku Marianna Orańska wybudowała drogę, obok której znajduje się osada. Do dzisiaj sytuacja na tym obszarze została praktycznie niezmieniona. W 2018 roku wyremontowano drogę prowadzącą do przysiółka.

Najstarsza zeskanowana mapa przedstawiająca Hanyszów (lewa górna część mapy) pochodzi z 1894 roku. (link do mapy: http://igrek.amzp.pl/11791399&lt;nowiki/&gt;)Wtedy w przysiółku było już kilkanaście gospodarstw domowych (więcej niż obecnie), wapiennik i kapliczka. A to oznacza, że mógł istnieć długo wcześniej.

== Charakterystyka ==
Przysiółek na tle pobliskich miejscowości wyróżnia się:

* Różnorodnością: lasy, gaje, zagajniki, łąki, sady, potoki, zdroje, stawy, bagna.

[[Plik:Mapa atrakcji turystycznych Hanyszowa.jpg|mały|Mapa Hanyszowa i okolic z zaznaczeniem atrakcji turystycznych |224x224px]]
*Zróżnicowaniem krajobrazu: krajobraz górski, krajobraz rolniczy, krajobraz leśny.
*Daleką historią: gdy w Hanyszowie były domy, kapliczka, wapiennik i rozwinięte drogi, w niedalekich osadach dopiero powstawały domy.

== Zabytki ==
Do Hanyszowa należy wapiennik, leżący przy wjeździe do przysiółka oraz stara kapliczka. Około XX wieku została przeniesiona z zagajnika po zachodzie osady do wschodu.  

== Atrakcje turystyczne ==
Za stawem, po wschodniej stronie miejscowości, znajduje się stara, odkrywkowa kopalnia kamienia (kamieniołom) użytego do budowy kościoła NMP w Złotym Stoku. 

Daleko przed kaplicą św. Antoniego (od Hanyszowa) znajduje się nazistowski bunkier z wałami.

W pobliżu na zachód, w kolonii Mąkolno-Zakład jest najstarsza czynna fabryka prochu czarnego na świecie. Zaś po wschodzie Hałda Storczykowa.

W połowie drogi do Złotego Stoku znajduje się stary plac saneczkarksko - narciarski &quot;Na Michałówce&quot;.[[Plik:Wapiennik w Hanyszowie.jpg|mały|Zdjęcie przedstawia wapiennik, znajdujący się przy wjeździe do przysiółka Hanyszów. ]]

== Przyroda ==
Hanyszów znajduje się na terenie otuliny Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego.

W Hanyszowie rozprzestrzenił się chwast ostrożeń warzywny. Mieszkańcy zmagają się z nim już od kilku lat. Zarasta on żyzną i podmokłą ziemię. To bardzo utrudnia sadownictwo i rolnictwo. Chwast ten zanika na obszarach pastwisk, jest wyjadany przez bydło domowe. To jednak mało, gdyż na reszcie terenu miejscowości zaczyna się jego gwałtowna ekspansja.

== Szlaki turystyczne ==

=== W obrębie osady: ===

# Żółty szlak pieszy przechodzący przez wyremontowaną drogę w środku Hanyszowa.

=== W najbliższej okolicy: ===

# Złota Ścieżka,
# Niebieska trasa MBT (szlak rowerowy),
# Złoty Stok Niebieska (szlak rowerowy).

== Galeria zdjęć ==
[[Plik:Zachodni Hanyszów.jpg|mały|Zdjęcie przedstawia zachodnią część Hanyszowa (Górki Hanyszowskie) ]]
[[Plik:Kapliczka w Hanyszowie.jpg|mały|Kapliczka]]
[[Plik:Dawne tereny górnicze i Haniak.jpg|mały|Środkowy Hanyszów.]]
[[Plik:Dawne tereny górnicze-centrum.jpg|mały|Centrum Dawnych terenów górniczych ]]
[[Plik:Górki Hanyszowskie.jpg|mały|Przed Górkami Hanyszowskimi ]]
[[Plik:Haniak 2.jpg|mały|Góra Haniak ]]
[[Plik:Kamieniołom Hanyszów.jpg|mały|Kamieniołom w Hanyszowie ]]
[[Plik:Całe Dawne tereny górnicze.jpg|mały|Dawne tereny górnicze ]]
[[Plik:Staw w Hanyszowie.jpg|mały|Staw]]
[[Plik:Potok Hanyszów.jpg|mały|Potok Hanyszowski ]]
{{Jest w|Mąkolno (województwo dolnośląskie)}}</text>
      <sha1>p0ypcmtcycfjv7ihzt73wv2qtxso7tm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Koleją po Włoszech</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18412</id>
    <revision>
      <id>145351</id>
      <parentid>145228</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T17:24:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zasady */</comment>
      <origin>145351</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10167" sha1="7yhoi31113gtp5xt9g3zgqnsq24geyj" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
Pociągi we '''[[Włochy|Włoszech]]''' są na ogół niedrogie; częste, ale o mieszanej niezawodności.

Rynek kolejowy we Włoszech został otwarty na konkurencję, więc na niektórych trasach dużych prędkości masz wybór między „Nuovo Trasporto Viaggiatori” lub „Italo” (prywatne) i „Trenitalia” (państwowe). Na każdej innej trasie państwo jest jedynym graczem, a Trenitalia lub regionalny operator monopolizują lokalne rynki.

* '''[https://www.italotreno.com/en Nuovo Trasporto Viaggiatori]''', ☏ +39 060708. Usługa pociągów „Italo” NTV w sieci kolei dużych prędkości we Włoszech obsługuje [[Rzym]], [[Mediolan]], [[Turyn]], [[Wenecja|Wenecję]], [[Florencja|Florencję]], [[Neapol]] i inne duże miasta. Chociaż nie pozycjonują się jako tani przewoźnik (zamiast tego skupiają się na świadczeniu bardziej luksusowych usług), na niektórych trasach i terminach ich ceny mogą być znacznie niższe niż u konkurencji. Sprawdź ich stronę internetową wraz z Trenitalia, aby wybrać najtańsze lub najwygodniejsze rozwiązanie. Włosi zazwyczaj nazywają NTV '''Italo'''. 
* '''[https://www.trenitalia.com/en.html Trenitalia]''', ☏ +39 892021. Trenitalia obsługuje szeroką gamę typów pociągów: '''pociągi dużych prędkości''' (''Frecciarossa'', ''Frecciargento'', ''Frecciabianca''), '''Intercity''', '''pociągi regionalne''' (''Regionali'', ''Regionali Veloci'') i '''pociągi międzynarodowe''' (''Eurocity'', ''Euronight'').
:Pociągi dużych prędkości są wydajne i bardzo wygodne, osiągają prędkość do 360 km/h i zatrzymują się tylko na głównych stacjach. Łączą [[Rzym]] z [[Turyn]]em, [[Mediolan]]em, [[Wenecja|Wenecją]], [[Bolonia|Bolonią]], [[Florencja|Florencją]], [[Neapol]]em i innymi miastami. Są również zdecydowanie najdroższym typem pociągu. Aby podróżować tymi pociągami, należy uiścić dopłatę do standardowego biletu, która obejmuje opłatę rezerwacyjną.
:Pociągi regionalne są najwolniejsze, najtańsze i najmniej niezawodne, zatrzymują się na wszystkich stacjach.
:Pociągi Intercity znajdują się gdzieś pomiędzy pociągami dużych prędkości a pociągami lokalnymi. Są na ogół niezawodne, ale jeśli na przykład musisz złapać lot, lepiej zapłacić więcej za pociągi dużych prędkości. 
Na rozkładach jazdy pociągów wyświetlanych na każdej stacji każdy pociąg jest oznaczony innym kolorem (tj. niebieskim, czerwonym, zielonym). Godziny przyjazdu są podane w nawiasach obok nazw każdego miejsca docelowego. Należy zwrócić uwagę na to, że niektóre pociągi kursują tylko sezonowo lub w określonych okresach (np. w święta).

== Typy pociągów ==
[[Plik:Italy TAV.png|thumb|Sieć kolei dużych prędkości we Włoszech]]
W pociągach dalekobieżnych są klasy 1 i 2. Cena biletu na 2. klasę wynosi około 80% ceny biletu na 1. klasę. W pociągach dużych prędkości można również wybierać między biletami podstawowymi, standardowymi i elastycznymi. Bilety podstawowe są oczywiście najtańsze.

W pociągach dużych prędkości rezerwacja miejsc jest obowiązkowa. Oznacza to, że teoretycznie masz zagwarantowane miejsce, ale musisz też kupić bilety z wyprzedzeniem. Wielu pasażerów z biletami na inne pociągi, które jadą niewłaściwym, będzie musiało zapłacić niską karę za brak rezerwacji miejsca. W rezultacie na głównych trasach lub w godzinach szczytu spodziewaj się, że Twoje miejsce będzie zajęte, w tym przypadku wystarczy okazać bilet, aby je zająć.

W godzinach szczytu, na głównych trasach północ-południe w święta lub przed i po dużych demonstracjach politycznych pociągi niższych typów mogą być bardzo zatłoczone, do tego stopnia, że ​​robi się bardzo niewygodnie, w takim przypadku możesz usiąść na małej rozkładanej klapie na korytarzu, gdzie będziesz musiał się przesunąć, aby wszyscy przechodzili obok.

Podczas gdy między [[Mediolan]]em a [[Neapol]]em (w tym [[Bolonia|Bolonią]], [[Florencja|Florencją]] i [[Rzym]]em) pociągi dużych prędkości skracają czas podróży o połowę, na innych trasach, takich jak [[Rzym]] a [[Genua]], [[Neapol]] a [[Reggio di Calabria]], [[Wenecja]] a [[Triest]], pociągi dużych prędkości poruszają się tradycyjną linią, a nie dedykowaną linią dużych prędkości, a czas podróży jest tylko nieznacznie krótszy w porównaniu z pociągami Intercity, więc podróż nimi może być marnotrawstwem pieniędzy. Wystarczy sprawdzić stronę internetową Trenitalia lub wydrukowany rozkład jazdy, zwykle w pobliżu wejścia na każdy peron, aby dowiedzieć się, ile czasu zajmie podróż.

Na długich trasach, takich jak [[Mediolan]] - [[Rzym]] lub [[Mediolan]] - [[Reggio di Calabria]], Trenitalia obsługuje specjalne pociągi nocne: ''Intercity notte''. Odjeżdżają około godziny 22:00 i przyjeżdżają rano. W zależności od pociągu możesz wybierać między normalnymi miejscami, kuszetkami i przedziałami sypialnymi różnych kategorii. Miejsca są najtańsze, ale nawet przedziały sypialne nie są zaporowo drogie i są bardzo relaksującym sposobem na podróżowanie na duże odległości. W niektórych pociągach nie ma klimatyzacji, dlatego w upalne letnie miesiące warto zabrać ze sobą butelkę wody.

== Zdobycie biletów ==
Kolejki do kupna biletów mogą być bardzo długie i powolne, więc przyjdź na stację wcześnie. Są automaty biletowe z ekranem dotykowym, które są bardzo przydatne, wydajne i wielojęzyczne, ale nigdy nie jest ich tak wiele, a kolejki do nich mogą być również bardzo długie.

Możesz również kupić bilety online na [https://www.trenitalia.com/ stronie internetowej Trenitalia]; otrzymasz kod (''codice di prenotatione'' (PNR)), który służy do odebrania biletu w automacie biletowym na stacji („Self Service”). W przypadku niektórych pociągów możesz również wybrać opcję ''bez biletu'', w której samodzielnie drukujesz bilet. Możesz również wybrać opcję wydrukowania „właściwego” paragonu w pociągu, jeśli go potrzebujesz. Domyślnie strona pokazuje tylko „najlepsze” (zwykle droższe) połączenia — możesz wybrać opcję „pokaż wszystkie połączenia”, aby sprawdzić, czy są dostępne wolniejsze, ale tańsze połączenia.

Pociągi dużych prędkości mogą się zapełnić, więc jeśli masz napięty harmonogram, powinieneś kupić te bilety z wyprzedzeniem. Generalnie, bilety należy kupić przed wejściem do pociągu. Włoskie Koleje wprowadziły wyższe grzywny (od 50 €). Jeśli naprawdę się spóźnisz i nie masz biletu, prawdopodobnie najlepiej będzie porozmawiać bezpośrednio z konduktorem (''il controllore'' lub ''il capotreno'') na zewnątrz pociągu, po wejściu do pociągu.

== Zasady ==
Pamiętaj, że '''musisz''' skasować bilet przed wejściem do większości pociągów, podstemplowując go w jednym z białych pól (oznaczonych ''Convalida''). Podróżowanie z niepodstemplowanym biletem jest traktowane tak samo, jak podróżowanie bez biletu. Nie zapomnij skasować biletu, ponieważ konduktorzy zazwyczaj nie są tolerancyjni w tej kwestii. Wyjątkiem są bilety, które określają dzień i godzinę podróży; ponieważ są ważne tylko w jednym konkretnym pociągu, zazwyczaj nie trzeba ich kasować.

Najtańszym sposobem podróżowania po regionie jest zakup '''karty biletu strefowego'''. Wykres wyświetlany w pobliżu kasownika pokazuje, ile stref musisz zapłacić między stacjami. Aby kupić kartę strefową na następny region, musisz wysiąść z pociągu na ostatniej stacji, a ponieważ przystanki są tak krótkie, musisz wsiąść do następnego pociągu (zwykle za około 1 godzinę).

We Włoszech obowiązuje '''zakaz palenia''' w miejscach publicznych. Za palenie w każdym włoskim pociągu grozi grzywna.

== Oferty ==
Są też oferty specjalne, niektóre z nich są zarezerwowane dla turystów zagranicznych, a inne są dostępne dla miejscowych. Niektóre oferty to karnety, które umożliwiają podróżowanie w wybranym okresie, podczas gdy inne oferty specjalne to normalne bilety sprzedawane w przyzwoitych cenach z pewnymi ograniczeniami. Zanim zdecydujesz się kupić karnet, sprawdź najpierw, czy jest tańszy niż zakup normalnego biletu (lub lepiej, biletu normalnego ze zniżką, jeśli jest dostępny).

Italo regularnie oferuje kody rabatowe dostępne, jeśli kupisz go kilka tygodni wcześniej na swoich stronach internetowych, jest to zdecydowanie najtańsza opcja, jeśli masz stały plan. Trenitalia ma również taryfę Super Economy, która wyprzedaje się dość wcześnie. Obaj przewoźnicy mają zniżki dla młodzieży.

Jeśli dużo podróżujesz i nie jesteś Włochem i mieszkasz w innym kraju UE, możesz kupić '''karnet Trenitalia''': kupujesz określoną liczbę dni podróży do wykorzystania w ciągu 2 miesięcy, jednak nadal musisz zapłacić dodatek za obowiązkowe usługi rezerwacyjne, tj. TBiz, Eurostar Italia i Intercity, który wyniesie 5-25 EUR, w zależności od rodzaju pociągu. Szczegóły znajdują się na [https://www.trenitalia.com/en.html stronie internetowej], a także na stronie [http://ww01.railchoice.co.uk/?dn=railchoice.co.uk&amp;enc_lnk=H%2BC%2BU%2FNCzNO34hiqza9ylNyyvASr%2BGor33SxTtQ%2FqX4EI8jvSfDE4c%2Ft%2BR56BMMw&amp;enc_txt=RDrM6iBc41dJNrsNTmwelRaPVI51%2FPr0HiAJVBQ%2BxGFOeqlZpNMLJLaDZ1I2Coc1jLzpN8o1QR75JctNJQmM97EhZo8pROfWFOhaxQsA68LL4J0b%2BochYiWTX1122f%2Fv&amp;pbsubid=f767d475-2c4b-46bb-bc7d-603ca9c5918a&amp;pid=9POT3387I RailChoice].

Opcja '''Ticketless''' Trenitalia jest dostępna tylko po dokonaniu rezerwacji online lub w zatwierdzonym biurze podróży i tylko w przypadku pociągów dużych prędkości i międzymiastowych. Rozwiązanie Ticketless umożliwia zakup biletu online, otrzymanie kodu PNR pocztą i bezpośrednie wejście do pociągu. Możesz wybrać, czy chcesz otrzymać paragon e-mailem, czy odebrać go w pociągu. Na pokładzie musisz podać konduktorowi swój kod PNR, aby mógł on wystawić paragon, lub potwierdzić swoją obecność na pokładzie, jeśli otrzymałeś już paragon e-mailem.

{{zarys}}

[[Kategoria:Włochy]]</text>
      <sha1>7yhoi31113gtp5xt9g3zgqnsq24geyj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Myszków</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18423</id>
    <revision>
      <id>145342</id>
      <parentid>145331</parentid>
      <timestamp>2024-10-15T13:48:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <origin>145342</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1687" sha1="86xpa9gggbyij07ekdshrdylhwf1d6e" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
'''Myszków''' - miasto na prawach powiatu, w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]] i [[Powiat myszkowski|powiecie myszkowskim]].

{{Miejscowość infobox|nazwa=Myszków|państwo=Polska|lud=30 072|kod pocztowy=42-300|www=miastomyszkow.pl|region=Województwo śląskie|powierzchnia=73,6|flaga=POL Myszków flag 2.svg|herb=POL Myszków COA.svg|widok=WK15 Myszków (15) Travelarz.jpg|opis=dworzec kolejowy w Myszkowie}}

== Podział miasta ==

* Dzielnice części Nowa Wieś:
** Nowa Wieś,
** Połomia-Cegialnia.
* Dzielnice części Osińska Góra:
** Osińska Góra,
** Dwór.
* Dzielnice części Połomia Myszków:
** Połomia Myszków.
* Dzielnice części Helenówka:
** Helenówka.
* Dzielnice części Czarna Struga:
** Czarna Struga.
* Dzielnice części Nowy Myszków:
** Nowy Myszków,
** Szyszki.
* Dzielnice części Stary Myszków:
** Stary Myszków.
* Dzielnice części Pohulanka:
**Pohulanka.
* Dzielnice części Bory:
** Bory.
* Dzielnice części Michałów:
** Michałów.
* Dzielnice części Mijaczów:
** Mijaczów,
** Struga,
** Pustkowie Mijaczowskie.
* Dzielnice części Cziszówka:
** Cziszówka.
* Dzielnice części Gruchla:
** Gruchla.
* Dzielnice części Ręby:
** Ręby.
* Dzielnice części Kręciwilk:
** Kręciwilk.
* Dzielnice części Potasznia:
** Potasznia,
** Basica.
* Dzielnice części Będusz:
** Będusz,
** Franulka.
* Dzielnice części Mrzygłód:
** Mrzygłód,
** Kopalnia.
* Dzielnice części Mrzygłódka:
** Mrzygłódka,
** Sikorka.
* Dzielnice części Nierada:
** Nierada.
* Dzielnice części Labry:
** Labry.
* Dzielnice części Smudzówka:
** Smudzówka,
** Olszyna.

{{Jest w|Powiat myszkowski}}</text>
      <sha1>86xpa9gggbyij07ekdshrdylhwf1d6e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dyskusja użytkownika:Djdd25698</title>
    <ns>3</ns>
    <id>18428</id>
    <revision>
      <id>145344</id>
      <timestamp>2024-10-15T14:08:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Djdd25698</username>
        <id>16049</id>
      </contributor>
      <comment>/* cookout menu price */ nowa sekcja</comment>
      <origin>145344</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="833" sha1="nde0j1a0sselhry46dquz7omest501y" xml:space="preserve">== cookout menu price ==

[https://www.cookoutmenuprice.us Cookout  menu]

offers a wide variety of affordable, Southern-inspired fast food options,

including burgers, hot dogs, BBQ, and milkshakes. Known for its budget-friendly

pricing, the menu typically allows customers to mix and match items in combos,

often offering a main dish with two sides and a drink for under $10. Popular

choices include their signature Cookout Tray, where you can get a burger or BBQ

sandwich with choices like hush puppies, fries, or quesadillas as sides. Prices

for individual items like burgers and milkshakes vary but are generally

economical, making it a favorite for those seeking tasty, filling meals without

breaking the bank. [[Użytkownik:Djdd25698|Djdd25698]] ([[Dyskusja użytkownika:Djdd25698|dyskusja]]) 16:08, 15 paź 2024 (CEST)</text>
      <sha1>nde0j1a0sselhry46dquz7omest501y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Szyszki</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18429</id>
    <revision>
      <id>145358</id>
      <timestamp>2024-10-16T11:35:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>XaVi PROpolak</username>
        <id>15397</id>
      </contributor>
      <comment>Szyszki</comment>
      <origin>145358</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="524" sha1="ip7n5hz4aszap33p27co5lwmd01j6c8" xml:space="preserve">'''Szyszki''' - dzielnica [[Myszków|Myszkowa]] w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], powiecie myszkowskim w mieście Myszków.

== Położenie ==
Dzielnica ta należy do części Myszków Nowy. Leży na północny zachód od centrum Myszkowa.

== Opis ==
Na zachodzie miejscowości znajduje się zbiorowisko gliny. Są tu lasy oraz łąki. W dzielnicy jest kościół, Stowarzyszenie Podlas i Cmentarz Komunalny. Najważniejsze ulice to: Ceramiczna, Juliusza Słowackiego, Jana Pawła II i Bolesława Prusa.</text>
      <sha1>ip7n5hz4aszap33p27co5lwmd01j6c8</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>