وردګ ولايت

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="ps">
  <siteinfo>
    <sitename>ويکيپېډيا</sitename>
    <dbname>pswiki</dbname>
    <base>https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%DB%8C_%D9%85%D8%AE</base>
    <generator>MediaWiki 1.43.0-wmf.2</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">رسنۍ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ځانگړی</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">کارن</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">د کارن خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ويکيپېډيا</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">د ويکيپېډيا خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">دوتنه</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">د دوتنې خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">ميډياويکي</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">د ميډياويکي خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">کينډۍ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">د کينډۍ خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">لارښود</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">د لارښود خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">وېشنيزه</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">د وېشنيزې خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">تانبه</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">د تانبې خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>وردګ ولايت</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4969</id>
    <revision>
      <id>317915</id>
      <parentid>303432</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T10:58:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>عبدالله میرزایی د [[ميدان وردگ ولايت]] مخ [[وردګ ولايت]] ته ولېږداوه: Misspelled title: اصلی او لنډ نوم </comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81166" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = میدان وردګ
| native_name =
| settlement_type = [[د افغانستان ولایتونه|ولایت]]
| image_skyline = Sayedabad district patrol, Maidan Wardak, Afghanistan.jpg
| image_alt =
| image_caption =
| image_flag =
| flag_alt =
| image_seal =
| seal_alt =
| image_shield =
| shield_alt =
| nickname =
| motto =
| image_map = Wardak in Afghanistan.svg
| map_alt =
| map_caption = د میدان وردګ نقشه په تصویر کې
| pushpin_map =
| pushpin_label_position =
| pushpin_map_alt =
| pushpin_map_caption =
| coordinates = {{coord|34.4|68.4|region:AF_type:adm1st|display=inline,title}}
| coor_pinpoint = Capital
| coordinates_footnotes =
| subdivision_type = [[هیواد]]
| subdivision_name = {{flag|Afghanistan}}
| established_title =
| established_date =
| founder =
| seat_type = [[پلازمینه]]
| seat = [[میدان‌ ښار]]
| government_footnotes =
| leader_party =
| leader_title = [[د میدان وردګ ولایت د والیانو نوملړ|والي]]
| leader_name = [[محمد عارف شاه جهان]]
| leader_name1 =
| unit_pref = Metric&lt;!-- or US or UK --&gt;
| area_footnotes =
| area_total_km2 = ۹۹۳۴
| area_land_km2 =
| area_water_km2 =
| area_water_percent =
| area_note =
| elevation_footnotes =Gurbut Mountain 2900m
| elevation_m =
| population_footnotes =
| population_total = ۵۶۷۶۰۰
| population_as_of = ۲۰۱۳
| population_density_km2 = auto
| population_demonym =
| population_note =
| blank_name_sec1 = [[زبان‌های افغانستان|زبان‌های مروج]]
| blank_info_sec1 = [[پښتو]]{{سخ}}[[دري]] هزارګې لهجه
| utc_offset1 =
| timezone1_DST =
| utc_offset1_DST =
| postal_code_type =
| postal_code =
| area_code_type =
| area_code =
| iso_code = AF-WAR
| website =
| footnotes =
}}
وردگ ولايت د كابل په لوديځ كې پروت دى، چې د كابل- كندهار  لويه لار پكې غځېدلې ده. دغه ولايت په ۱۳۴۳ لمريز كال كې د ځانگړي ولايت په توگه منل شوى. په دغه ولايت كې بېلابېل توكمونه اوسېږي، چې ډېر يې وردگ قوم دى او ولايت هم ددوى په نامه نومول شوى دى. دغه ولايت اوس مهال اته ولسوالى، لكه سيدآباد، جغتو، چك، دايميرداد، جلرېز، نرخ، بسهود مركز او بهسود لومړۍ حصه دي.

==جوړښت==
دغه ولايت د هېواد د گڼ مېشتو ولايتونو څخه شمېرل كېږي، چې ډېر لوستي خلك لري او د هېواد په هر حكومت كې د پام وړ رول لري. ددغه ولايت خلك په كرنه او مالدارۍ بوخت دي، د مڼو او كچالو د محصولاتو په برخه كې د هېواد تر ټولو مهم ولايت دى. پوهنې ته پكې ډېره پاملرنه كېږي. 
==تاریخچه==
===د وردگ ولايت پخوانۍ وضعیت ===
وردگ ولايت كه څه هم د هېواد له پلازمينې كابل په ۳۰ كېلومترۍ كې پروت ولايت دى او دكابل- كندهار لويه لار په همدې ولايت كې تېره شوې ده، چې له ډېرو وروسته پاتې ولايتونو څخه شمېرل كېږي. په دغه ولايت كې د پرمختگ ډېر امكانات شته، خو د وخت د هېڅ حكومت لخوا ورته پاملرنه نه ده شوې او هر څه يې شاړ پراته دي. كه دې وردگ ولايت موقعيت ته ونه گورو نو په نورو ځانگړتياوو كې كټ مټ له غور او دايكندي ولايت سره پرتله كېداى شي. د اوسني حكومت له راتلو مخكې خو يې مركز هم د هېواد له ډېرو ولسواليو څخه هم خوار ښكارېده. له يو درجن خټينو كورونو او نيم درجن هټيو (دكانونو) پرته پكې هېڅ نه ليدل كېدل.

===د وردگ ولايت اوسنۍ وضعه او پرمختگونه===
كله به چې د وردگ ولايت د مركز (ميدانښار) نوم واخيستل شو، نو هر چا به دا فكر كاوه، چې گواكي دلته به خامخا يو لوى ښار وي. په زړه كې به يې ددې ولايت د ليدو هيله را وټوكېده، خو كله به يې چې ددې مركز ديدن نصيب شو، نو يوازې د نيم درجن هټيو (دكانونو) پرته به يې نور هېڅ ونه ليدل، د ميدانښار د نوم او واقعيت ترمنځ واټن ته به هك پك شو. كله چې د طالب حكومت را پرځېدو ورسوسته په هېواد كې نوې اداره رامنځ ته شوه. په لومړي سر كې په دغه ولايت كې په پرله پسې توگه يو څو واليان لكه: قاضي رحيمي، حميدالله توخى، حاجي سيف الله احمدزى او رازمحمد دليلي يو پر بل پسې بدل او رابدل شول، چې ددوى په وخت كې په دغه ولايت كې هېڅ د پام وړ كار ونه شو، وروسته په ۱۳۸۳لمريز كال كې ښاغلى عبدالجبار نعيمي د وردگ ولايت والي شو، چې د ۱۳۸۷ ترچنگاښ پورې يې ددې ولايت چارې پرمخ يوړې او ورپسې ښاغلي محمد حليم فدايې راغى چې تراوسه ددې ولايت اداري چارې پر مخ وړي. د ښاغلي عبد الجبار نعيمي په راتلو سره په دغه ولايت كې د تېرو حكومتونو پرتله بېساري پرمختگونه وشول او د ولايت مركز ميدانښار تر ډېره بريده د ښار او ولايت بڼه خپله كړه. دغه موده د ولايت لپاره د نوښت او رغاونې زرينه موده گڼل كېږي، چې ځينو مهمو برخو كې د پام وړ كارونو ته په لاندې توگه اشاره كولاى شو: 
==د ولايت مركز ميدان ښار==
دغه ولايت د گوتو په شمېر يو څو خټينې هټۍ او كورونه لرل، دولتي ودانۍ له يوې خوا پكې ډېرې لږ او له بلې خوا د تېرو جنگ جگړو پرمهال ويجاړې شوې وې، په دې وروستيو كلونو كې د ولايت ټولې دولتي ودانۍ، لكه د ولايت مقام، رياستونه، روغتون، محكمه او امنيتي ودانۍ جوړې شوې، د مركز سړكونه او كوڅې پخې شوې. په ولايت كې ډېر تجارتي ماركېټونه، هوټلونه او لوړمنزله ودانۍ پيل شوې. د ښار شا اوخوا څو ښارگوټي نقشه او د كورنو په زرگونو نومرې ووېشل شوې. ولايت ته په لسگونو مؤسسې راغلې او ودانۍ يې جوړې او يا كرايه كړې. په ولايت كې دار المعلمين، د زراعت لېسه، ديني دارالعلومونه، راډيو ټلوېزون، سپورتي لوبغالى، پاركونه او جوماتونه جوړ شول. چې دې ټولو د وردگ ولايت په مركز كې د خلكو گڼه گوڼه، د سوداگرو تگ راتگ او پانگونه او د خلكو د اوسېدو شونتيا ډېره كړه او په دې سره د ميدانښار نوم خپل حيثيت خپل كړ. د يادونې وړ ده چې په ۱۳۷۶ كال كې د ودگو ولايت د ميدانښار ښاروالۍ په ټول هېواد كې دريمه درجه خپله او جايزه يې ترلاسه كړه.

==پوهنه==
د معارف د ۱۳۸۸ کال د احصایې له مخې په وردگ ولایت کې ۷۴ لیسې، ۹۶ منځنۍ ښوونځي، ۱۶۰ لومړنې ښوونځي، (۵) دارالعلوم، (۹) دیني مدرسې، (۲) دارالحفاظونه، (۴) دارالمعلیمین (۱) تخنیکې او مسلکي لیسه فعال دي.
په لیسو کې (۸۷۵۴) تنه زده کوونکي، په منځنیو ښوونځیو کې (۲۲۰۱۳) تنه زده کوونکي، او په لومړنیو ښوونځیو کې (۹۶۳۲۰) تنه زده کوونکي، په دیني مدرسو کې (۲۰۲۹) تنه، په دارالعلوم کې (۷۵۰) تنه، په دار الحفاظ کې (۱۳۴) تنه، او په تخنیکې ښوونځۍ کې (۱۳۵) تنه چې جمعا (۱۳۱۰۰۱) تنه زده کوونکې پدې ولایت کې په تعلیم بوخت دي چې د (۴۱۰۶) تنو استادانو له خوا ورته تدریس کیږي.

ددغه ولایت په پښتون میشتو سیمو کې د نجونو د تعلیم پر وړاندې خنډونه شته. د طالبانو د راپرزیدو وروسته پدې ولایت کې په ډیر شوق او زور سره د نجونو ښونځي پیل شول؛ خو د لنډې مودې وروسته د طالباني فکر پلویانو لخوا یو پر بل پسې وتړل شول، او ځنې هم په بمونو والوزول شول.

ددې برعکس، ددې ولایت هزاره میشتو سیمو نجونو او هلکانو د نوي حکومت له راتگ سره سم ښونځیو ته د تگ زمینه وموندله چې دادی لس کاله وروسته د دې غرنۍ او غریبې سیمې هر ځوان او پیغله د پوهنتون تر کچې را ورسیدل او هر یو یې د علمي درجې لرونکي شول.

==ادبي هڅې==
په دغه ولايت كې كه څه هم ادبي څېرې ښې ډېرې خو دغه وروستي كلونه د نوو څېرو د راټوكېدو او د ادبي هڅو ددې ولايت په تاريخ كې زرينه دوره گڼل كېږي. ځكه د مڼې گل مشاعرې خپله ملي بڼه خپله كړه. په دې ولايت كې د اېف اېم راډيو او ټېلوېزون جوړ او په خپرونو يې پيل وكړ، ددې ترڅنگ په ځينو ولسواليو كې د انترنيوز لخوا هم راډيو گانې جوړې او خپرونې كوي. همدارنگه په دغه ولايت كې كابو ۲۲ نوې ادبي او كلتوري ټولنې رامنځ ته شوې. د جغتو، وردگ، ملي هدف اونيزه، دريځ، آذان او عهد په څېر كابلو ۱۲ مجلې او مهالنۍ خپرونو په خپراوي پيل وكړ. ترټولو مهمه خو دا ده چې د وردگ ولايت اوسني ولايت د وردگ ليكوالو د آثارو او كتابونو چاپ او خپراوي ته هم اوږه وركړې او تر دې مله يې په خپل لگښت كابو ۱۵ عنوانه كتابونه چاپ كړي دي. 
د: بيا رغاونه: په دغه ولايت كې د ځينو مؤسسو ترڅنگ  د ملي پيوستون پروگرام هم د ولايت په رغاونه كې مرسته وكړه، په دې سره د خلكو له اړتياوو سره سم ځينې وړې او غټې پروژې لكه: استنادي دېوالونه، ويالې، پولچك او كوهيان جوړ شول. خو د جغتو په ولسوالۍ په ځينو برخو كې لا تراوسه دا پروگرام نه دى پلى شوى او خلك دېته سترگې په لار دي، چې دا پروگرام به كله پيل كېږي. 
هـ: سړكونه: په دې ولايت كې د كابل- كندهار لوى سړك غځېدلى چې د نوي حكومت په پير كې په اساسي بڼه جوړ شو، پدې سره ټول دغه ولايت او ټول هېواد ته خورا زياته گټه ورسېده ددې ترڅنگ ددې ولايت ځينو نور مهم سړكونه لكه: د مېدانښار- باميانو، چك، تنگي او انخي سړكونه هم په پاخه او اساسي توگه جوړ او يا تر كار لاندې دي، چې په دې سره د ولايت خلكو ته خورا ډېرې اسانتياوې مهيا شوې. ددې ترڅنگ د ولايت خلك په ټينگه غواړي، چې د چك او جغتو ترمنځ غځېدلى سړك او هم د جغتو ولسوالۍ سړك جوړ شي. 
اړتياوې:

وردگ ولايت د پرمختگ ډېره شونتيا لري، د ولايت په ډېرو برخو كې په اسانۍ سره ډېرې گټورې پروژې پلې كېداى شي، چې گټه به يې نه يوازې وردگ ولايت بلكې ټول هېواد ته ورسېږي. چې ځينې يې په لاندې ډول دي: 
==د گوربت بندجوړول==

د گوربت غروه په دواړو خواوو يانې په جغتو ولسوالۍ او هم په سيدآباد ولسوالۍ ډېرې اوبه بهيږي، هر پسرلۍ پرېمانه اوبه هسې ضايع كېږي، چې په دواړو خواوو كې د دوو ډېرو گټورو بندونو امكانات شته او پخوا يې څېړنه هم شوې او ارزښت يې هم تر ډېره بريده ارزول شوى، چې په زرگونو جرېبه ځمكه خړوبولى شي، چې په دې اړه د حكومت جدي پاملرنې ته اړتيا ده.
د چك برېښناكوټ رغول: دغه فابريكه په ۱۹۴۰ كال كې جوړه شوې او د هېواد مهمه فابريكه ده، چې دغه فابريكه بيا سمې رغونې او په سيمه كې دبرېښنا وېش ته اړتيا لري. 
د نرخ له تاريخي آثارو سمه گټه اخيستل:
په دې وروستيو كې ددې ولايت په نرخ ولسوالۍ كې ډېر ارزښتناك تاريخ آثار كشف شوي او د بهرنيانو لخوا په كې ځنې پلټنې هم ترسره شوې، چې دغه پلټنې بايد معياري او د سيمې د خلكو په گټه ترسره شي.

د سيدآباد ولسوالۍ له ډبرو سمه گټه اخيستل: د سيدآباد په غرو كې سپينې او سور رنگه ډبرې شته چې د ودانيو په جوړولو كې ترې گټه اخيستل كېږي، دغه تېږې ډېره بيه لري، اوسمهال په غير معياري توگه راايستل كېږي، دغه بهير بايد سمون ومومي او د هېواد او ولايت په گټه ترې كار واخيستل شي.

== '''ځمكنی جوړښت''' ==
د ولایت مرکز میدا ښار دی او مساحت یی ۸۹۳۸۱۳ کیلومتر مربع دی.‌  د وردک ولایت په ټولیزډول سره ۲۸۰۰۰ ایکړه د اوبیزه یا کرهنیزه ځمکه لری. د میدان وردگ ولایت زمکنی جوړښت د اټکل له مخی په دریو برخو ویشلی ش،

# دری او خوړونه چی دا منتطقی ډیری اوبه لری او د کرهڼی لپاره ښه مساعد دی.‌ 
# لږ لوړی منطقی چی دی ځایونو ته د خوړو څخه،‌ د کاریزونو څخه اوبه پرته کیږی او په هغه کی محدود ډول سره کرهڼه صورت نیسی.  
# دریم دښتی دی د ولایت یوه لوی مساحت یی احتوا کړی دی. دا دښتی اوبه نلری او اکثرا په پسرلی د څړځایونو په حیث د کوچیانو لخوا استعمالیږی.

== '''نفوس''' ==

== '''فرهنگي، علمي او اجتماعي حالت''' ==
== '''تاريخي ځايونه''' ==

=== جغتو: ===

جغتو د وردگو ولايت ولسوالي، په سويل لويديز كې پرته ده چې په همدغه ولايت پورې اړه لري، گرد چاپېره غرونو يې سرحدات تشكلوي، يواځي سويل ختيز لورته يې خواجه عمري، او سويل لوديز ته د رشيدانو ولسوالۍ چې دواړه په غزني ولايت پوري اړه لري پرتې دي. جغتو د تاريخې لحاظه د اهميت وړ دى، د اسلام نه مخكې د هفتالي دولت په پير(عصر) كې جغتو د جگدو په نامه سره ياديدلو، چې وروسته په جغتو آوښتى دي، په خپله غيږ كې تاريخي ښار برغولى، بند سلطان، او د هلاكو غر ته ځاى وركړي دي، د (هيون څانگ) نومې بودايي عالم له چين څخه تر هنده او له هند څخه تر چينه يونليك په چيني ژبه لكيلى دى، نوموړى اول د بودايي دين مركز افغانستان ته د لويو لويو معابدو د لېدلو لپاره راغلي، بيا لدې ځايه هند ته سفر كړى، د هند څخه بېرته افغانستان ته راغلى، لوى استاد علامه اكاډيميسن پوهاند عبد الشكور رشاد د (هيون څانگ) او يونليك داسې راپېژني:

&quot;هيون څانگ د بودايي دين ستر عالم په۶۰۳ ميلادي كال د چين Koushih نومي ښار كې زيږيدلى او په ۶۶۳ميلادي (۴۳هـ ق) د چين په Kaoching نومي ښار كې مړ دى، ده له هندي ژبې څخه ۷۳ بودايي متنه په چيني ژبه اړولي وو، نوموړى چې د هندوستان له سفره چين ته ورسيد، شل آسونه يې په كتابونو بار وو، په دغه كتابونو كې ۶۵۷ بودايي متنونه او شرحي وي، ده په دغه سفر كې له (۶۲۹ع)كال (۸ هـ ق) څخه تر (۶۴۴ع كال) (۲۴هـ ق) پورې پنځلس كاله تېر كړي، له هندوستانه څخه ، د ۶۴۴ع كال د جون په پنځلسمه فالانا ( اوسنى بنو) ته راغلى او د جون پر پنځوشتمه اپوكان (ابوگان ? افغان = پختيا ( اوسنى پكتيا) ته راغلى بيا له اپوگانه د جگدو (اوسنى جغتو) له لارې د ۶۴۴ع كال د جولاى په لومړۍ ورځ كاپيسا ته رسيدلى دى&quot;. لدې څخه را په ډاگه كېږي، چې د جغتو سيمه ډېر لرغونى تاريخ لري.

=== دسلطان بند ===
دا بند د جغتو په لمنه كې پروت دى، پداسې ځاى كې چې د جغتو د بيلا بيلو خوړونو لاري په همغه ځاى ورسپري دي، د ژمي د واورو او د پسرلي د بارانونو اوبه هملته غونډيږي، دغه بند د سلطان محمود غزنوي دولت پر مهال د همغه پير (عصر) په تخنيكي نورمونو اباد او د غازي امان الله خان د پاچاهۍ پر مهال بيا جوړ شوی، له دغه بند څخه د وردگو يوازې دوه كلي گټه پورته كوي او نورې ټولې اوبه د خواجه عمري په شنه او ښكلې سيمه كې، چې د هزاره گانو سيمه ده بهيږي او دغزني ښار شا او خوا سيمې خړوبوي.

=== د هلاكو غر ===

دا غر د جغتو ولسوالۍ څخه د گرد چاپيره غرونو لوړه څوكه ده، چې د جغتو په سويلي لوري كې د بند سلطان په غاړه د برغولي په نامه د پرتي سيمې په څنگ كې غزيدلې، د هلاكو بابا د غره په نامه سره د سړي ذهن ته د هغه هلاكو او د هغه پلار چنگيزخان تاتاري زوي را ټوپ كړي ، چې د منگوليا په غرو كې يې خواره واره تاتاريان تر يو بيرغ لاندي را غونډ كړل، لومړى يې د چين هېواد تر پښولاندي كړ، بيا يې اسلامي نړۍ ته مخه كړه په منځني اسيا كې يې د اسلامي پياوړي خوارزم شاهې دولت ته پښې اړم كړې، خوارزم شاهي دولت په ډېره ميړانه له اسلامي خاورې دفاع وكړه، خو څرنگه چې د چنگيز لښكري خورا ډېرې او پياوړې وې اسلامي دولت د دغه بې رحمه لښكر په وړاندې كمزورى شو تاتاري لښكر اسلامي خاورې ته را ننوتل هر څه يې تالا والا كړل، مسلمانان يې شهيدان، ښارونه يې ړنگ، جوماتو او علمي مراكز يې له خاورو سره خاورې كړل، شني او سمسوري سيمي يې په سپيرو دښتو واړولي ان افغانستان ته راورسيدل او دجغتو سيمه كې يې لويې لويې هډي او لښكر ځايونه جوړ كړل، برغولى، كلمنار او هفتاله دا دهغه وخت آبادې سيمې وې، اصلي خبره داده چې دا بل هلاكو دى او د اسلام نه وړاندې په هفتالي دولت كې تېر شوى او دې غره يې تر ننه نوم ژوندى ساتلى دى.

د هفتالي دولت پر مهال پدې ځاى كې ښارونه آباد وو، لوى استاد علامه عبدالحي ليكي، چې هفتاله د هفتالي دولت مهم ځاى ړ او هفتالي دولت د اسلام نه وړاندې پدې سيمو كې واكمن دولت وو، د همغه پير (عصر) آثار او بېلگې كشف شوي دي.

=== برغولى===

دا سيمه د هلاكو غره او بند سلطان ترمينځ پرته سيمه ده، داسي ښكاري، چې دا سيمه د ډېرو اباديو او بې شميره نسلونو كوربه وه، همدا اوس هم په خپله غيږه كې داسې يو ځاى لري، چې د هيواد او په ځانگړي توگه د غزني څخه هر كال بي شميره هندوان ورته راځي، زيارت يې كوي، خپل ديني مراسم تر سره كوي او ډېرې قربانۍ كوي، د برغولي په سيمه كې د تېر عصر آثار موندل كيږي، قيمتي ټوټې، تيږي او داسي نور څيزونه ترلاسه كيږي، كله چې باران وشي د سيمې هلكان دې سيمې په هسكو ټېټو كې د قيمتې او ارزښتناكو توكيو پلټنه كوي، د برغولي په سيمه كې دوې لوړې لوړې غونډى دي، چې پخوا پكې ژرندې آباد او د باد په مټ به چليدلې.

== ولسوالۍ او نورې سیمې ==
[[Image:Wardak districts.png|300px|thumb|right|د میدان وردگ ولسوالۍ.]]
دوردگ ولایت ۸ ولسولۍ لری چه نمونه یې دی. 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; width=90% style=&quot;font-size:90%;&quot; align=center
|+ align=center style=&quot;background:#BFD7FF&quot;| '''د میدان وردگ ولايت ولسواليگانې'''
|- bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!style=&quot;width:125px&quot; align=&quot;left&quot;|ولسوالۍ
!style=&quot;width:125px&quot; align=&quot;left&quot;|مركز
!style=&quot;width:100px&quot; align=&quot;right&quot;|وگړي
!style=&quot;width:100px&quot; align=&quot;right&quot;|سيمه&lt;ref&gt;[http://www.fao.org/afghanistan/ Afghanistan Geographic &amp; Thematic Layers]&lt;/ref&gt;
!پرليكون=&quot;رښته&quot;يادښت
|-
|[[د بهسود ولسوالۍ|بهسود]] ||  || ۲۵۰۷۹ ||  || 
|-
|[[د جغتو ولسوالۍ|جغتو]] ||  || ۴۶۶۶۷ ||  || 
|-
|[[د جلريز ولسوالۍ|جلريز]] ||  || ۴۴۸۷۳ ||  || 
|-
|[[د چک ولسوالۍ|چک]] ||  || ۸۳۳۷۶ ||  ||
|-
|[[د دايمرداد ولسوالۍ|دايمرداد]] ||  || ۲۸۸۶۵ ||  || 
|-
|[[د سيد آباد ولسوالۍ|سيد آباد]] ||  || ۱۱۴۷۹۳ ||  || 
|-
|[[د مرکزي بهسود ولسوالۍ|مرکزي بهسود]] ||  || ۹۴۳۲۸ ||  ||
|-
|[[د ميدان ښار ولسوالۍ|ميدان ښار]] ||  || ۳۵۰۰۸ ||  ||
|-
|[[د نرخ ولسوالۍ|نرخ]] ||  || ۵۶۳۳۴ ||   ||
 |}

===د بهسودو لومړۍ او دوهمه حصه:===

دا ولسوالي (۱۳۲۷) کیلو متره مربع مساحت لری، د بحر له سطحې (۲۹۵۰) متره لوړوالی لري، د (۱۵-۶۸) درجو طول البلد او (۳۰-۴۳) درجو عرض البلد تر منځ پرته ده، د مساحت له مخې څلورمه درجه مقام لري. (د نړۍ هنداره – احسان الله آرین زی)
د دې ولسوالۍ مهمې سیمې دا دي: فراخلم، تیزک، قول خویش، گردن دیوار.... 
د دې ولسوالۍ سیمه د لویو غرونو تر منځ په تنگو درو او تنگیو کې ویشلې، تر ټولو لویه ستونځه دا ده چې یوه برخه یې د غوربند د ترکمن درې په وروستي پای کې پرته، او بله برخه یې د بهسودو په سیمه کې پرته ده، چې د دواړو برخو تر منځ د لخشان د کوتل له لارې تلل راتلل ممکن دي، دا کوتل د کال په شپږو میاشو کې په واورو پټ او تلل راتلل هم پرې کله گران او کله ناممکن وي.

د بهسودو دوهمه حصه اولسوالي (۲۱۹۸) کیلو متره مربع مساحت لري، د بحر له سطحې (۲۹۷۵) متره لوړوالی لري، د (۵۷-۶۷) درجو طول البلد، او (۲۱-۳۴)درجو عرض البلد تر منځ پرته ده، او د مساحت له مخی لومړی درجه مقام لري.

دا ولسوالې په لاندې مهمو برخو ویشل شوې:

تگاب، راقول، دهن گرماب، سنگ شانده، کوه بیرون، مرک، ممرک، سرتاله، قوم دهقان، سرخ آباد، هشت درخت، سفید سنگ، میر هزار، آب شیروم، کجاب...
د بهسودو د دواړو ولسوالیو سیمه د وردگو او میدان ولایت د جلریز، جلگې او جغتو د ولسوالیو لویدیځ ته هغه پراخه سیمه ده چې د ولایت په اداري ویش کې دوې ولسوالۍ لري ، چې د مساحت له مخې د ټول ولایت (3/1) برخه جوړوي.
دا سیمه د شمال له لوري د پروان او بامیانو د ولایتونو او د لویدیځ لورته له بامیانو، او د جنوب لور ته د غزني ولایت له ناور ولسوالی سره گډي پولي لري

==== قوم، توکم او ژبه: ====

د دې سیمې زیاتره اوسیدونکې په قوم هزاره دي چې ځینې سیدان هم پکښې شته، د وردگو د قوم ځینې کورنۍ هم د دوهمې حصې په یوه کلي کې ژوند کوې چې د ډیر پخوا څخه هلته میشت او اوس د سیمی د خلکو ژبه او دود لري، کوچي پښتانه هم هلته مېنې او ځمکې لري چې اوس له ورتلو منع دي.
د دې سیمې اوسیدونکي شیعه یان، او ډیرۍ یې د جعفري مذهب پیروان دي، لږ شمیر اسماعیلیه هم پکښي شته چې نور شیعه یې غلاة بولي.
د دې سیمې اوسیدونکې په پارسي هزارگي لهجه خبرې کوي.

====آب هوا====

دا سیمه د دي ولایت تر ټولو سړه سیمه ده چې شپږ میاشتې پکښې د ژمي موسم واکمن وي، ژمی ډیره واوره پکښې اوریږي، خو اوړی یې وچ او د باران د اوریدو کچه یې کمه ده.

طبعی جوړښت: لوی غرونه دا سیمه د وردگو ولایت د نورو ولسوالیو څخه بیلوي چې د جلیز دولسوالی څخه د اونۍ د غاښي له لارې او د جلگي د ولسوالۍ څخه د قطب له لارې د ولایت له نورو برخو سره د سرک په واسطه وصل کیږی.
د شمال او لویدیځ خوا ته د بابا د لوړو او تل په واورو پټو غرونو په واسطه له بامیانو بیله شوی. دا سیمه چی څومره پراخه ده خو طبعي جوړښت یې غرنی او نیمه همواره دی، ځمکه یې له غرونو، لویو او کوچنیو غونډیو، لویو او کوچنیو درو جوړه شوی ده.
د ختیځ، شمال او شمال لویدیځ له لوري د ځمکې سطحه ورو ورو د سیمې منځنۍ برخې ته، او بیا د لویدیځ په لوري ټیټه شویده چې د یوې ناوې بڼه یې غوره کړي. د هلمند د سیند څپانده څپې د همدې سیمې د شمالی برخې څخه پیل او ورو، ورو د لویدیځ په لور د دواړو خواوو د درو څخه دراوتو اوبو په مرستیالی زیاتیږی. خو د بې څښتنه مال غوندې پرته له گټې په چټکۍ روانې وي، او له اوبو یی د سیند د ژوروالی، د حکمتونو د بې پروایۍ او د ځایې خلکو د لټۍ له امله ډیره لږه گټه اخیستل کیږي. چې د دې ولسوالۍ تقریباً (۵٪) کرنیزه ځمکه خړوبوي.

دا سیند لکه په نورو ولا یتونو کې، تل د اوبو ډک بهیږي، چې که څښتن ورته پیدا شي په کرهنه او بریښنا کې به لویه گټه ترې واخیستل شي، او دا وچي او دوړني غونډۍ او بیدیاوي به په شنو غنمو، ونو او بوټو ښکلی او سمسوره شي. کیدای شي په لږ مصرف دا بندونه آباد او ټوله سیمه او ورسره څیرمه ولایات د بریښنا له نعمته برخمن شي.

====لارې او سړکونه:====

دا سیمه د کابل څخه د میدان ښار او جلیز د ولسوالۍ له لاري د سرک په واسطه تړل شوې ده. دا سرک چې اوس یی کار په پاخه ډول روان دی، د بهسود د لومړۍ برخې سره د اونۍ د کوتل له لاري وصل کیږي چې بیا په همدې سیمه کې په دوو برخو ویشل کیږي، لومړی سرک د بامیانو د ولایت په لوري پلخمري او مزارشریف ته، دوهم سرک د دوهمې حصې په لوري د بامیانو د ولایت پنجاب، ورث، د غور ولایت لعل اوسرجنگل، د دای کندي ولایت او د غزني ولایت دناور ولسوالۍ په لوري غزیدلی دی.
دوهمه لاره د غوربند د درې له لاری هغه خامه سرک دی چې د ترکمن درې څخه په تیریدو لومړۍ حصه له پروان ولایت سره دلخشان د کوتل په واسطه وصل کوي، چې د لومړۍ حصي د ولسوالۍ په مرکږ کې د میدان، بامیانو له سرک سره وصل کیږي.
دا سرکونه ټول خامه دي چې په محلي سطحه جوړ شوي دي.

====کرنه او مالداري:====

د دې سیمې د اوسیدونکو کسب او ورځنی کار مالداري او بزگري ده، کرکیله په ډیره زړه بڼه پکښې رواج لري، د کرني لپاره ځمکه هواره نه ده، بزگران په لوړو او ټیټو ځمکو کې کرنه کوي، سره د دې چې د هلمند سیند د همدې سیمي له منځه تیریږي خو د سیند د ژوروالي له امله د سیند له اوبو (۵٪) کرنیزه ځمکه خړوبیږي، د دې سیمې (۸۰٪) نوره کرنیزه ځمکه د چینو څخه له رابهیدونکو اوبو په واسطه خړوب کیږي، ډیرۍ ځمکې جبه زاري او ډنډونه دي، د سیمي اوسیدونکي پرته له دې چی اوبو ته زابورونه وکیندي او یا جرونه وباسي په موجوده رابهیدونکو اوبو اکتفاء کوي.
د دې سیمې عمده زراعتي پیداوار غنم، اوربشي، کچالو، اورشقه ده، یوازي بی میوي وني پکښې ترستگو کیږي لکه سپیدار او ولي، میوه لرونکې ونې د خلکو په وینا د ساړه موسم له امله وده نه کوي، نو ځکه نه کښینول کیږي. کله کله په دوبي د نورو سیمو څخه راوړي سابه پکښې پیدا کیږي. 
غوښه او لبنیات د دې سیمي د اوسیدونکو عمده پیدا وار دي چې د زیاتې مالدارۍ له امله پکښې ډیر پیدا کیږي، او هر کال په زرگونو څاروي او د څارویو محصولات کابل او نورو څیرمه ولایتونو ته صادروي. 
د ساړه موسم له امله بزگران د ثور په میاشت کې غنم کري او د سنبلي او میزان په میاشتو کې د غنمو حاصلات تر لاسه کوي.
د دې ترڅنگ ډیرﺉ خلک د للمو په کرلو بوخت دي، دا ځمکي د للمو غنمو لپاره ډیرې مناسبې دي، که په دې پراخه ځمکه للمي غنم وکرل شي نو د دې سیمې اوسیدونکي به د غنمو له اړخه خودکفا شي. 
دا سیمه پراخه ورشو گانې او د څړ لپاره مناسبې سیمې لري چې د دې سیمې په مالدارۍ ښه اثر لري چې د کال په اوږدو کې پکښې شنه واښه ولاړ وي، د همدې امله زموږ د هیواد کوچیان به د دوبی په موسم هرکال د څارویو د څرولو لپاره په همدې سیمه کې خپلو مېنو او اخیستو ځمکو او څړ ځایونو ته تلل، او هلته به یې د ځایې خلکو سره د مینې په فضا کې کډ ژوند کاوه، خو د نا امنیو په کلونو کې، او د اوسنې نظام د راتلو څخه وروسته د قومي لمسونو او جدایې غوښتونکو احساساتو له امله کوچیان له خپلو مینو او څړ ځایونو منع شویدي.

====تعلیم:====

په دې سیمه کې د انقلاب د مخه د تعلیم کچه ډیره ټیټه وه، خو د اوسني نظام په راتلو هلته تعلیم ښه وده کړي، دوی وتوانیدل د خپلو مشرانو په مرسته لسگونه ښوونځي ودان او پرانیسې. دا چې د دې لوی شمیر ښوونځیو لپاره د ښوونکو تشه یې ډکه کړي وي، د خصوصي امتحانو د جواز له برکته په لسگونو نیم لوستو او خصوصي لوستو کسانو د دوولسم ټولگي شهادت نامې تر لاسه او نن په ښوونځیو کې تدریس کوي. 
د تعلیم د عام کولو بیلگه یې دا ده چې نجونې او هلکان یې ښوونځیو ته ځې، تر دې چې نجونې او هلکان په مختلط ډول په ښوونځیو کې زده کړه کوي، د دې سیمې د یوه مشر وینا ده: (موږ فرهنگي انقلاب اعلان کړی). په لومړۍ حصه کې:۳ لیسې، ۱۲ منځنې ښوونځۍ او ۱۸ لومړنۍ ښوونځۍ فعالې دي 
په دوهمه حصه کې:۱۷ لیسې، ۳۰ منځنې ښوونځې، او ۳۹ لومړنې ښوونځې. همدا شان ۱ دار المعلیمین او یو دارالعلوم هم لري.

===  جغتو ولسوالي ===

جغتو: (۶۲۲) کیلو متره مربع مساحت لري (۲۵۰۰) متره د بحر له سطحې جگوالی لري د ( (۳۶- ۶۸) طول البلد او (۴۸- ۳۴) عرض البلد درجو تر منځ پرته ده

====څلور خواوې: ====

دا ولسوالي د وردگو ولایت په لویدیځ کې د غزنې په پوله پرته ولسوالي ده چې ختیځ لور ته یې د سید آباد ولسوالي، جنوب ته یې د غزني ولایت خواجه عمري او ځینې نورې سیمې، شمال ته یې د چک ولسوالي، لویدیځ ته یې د غزني ولایت د ناور او رشیدانو سیمې پرتې دي.
دا سیمه چې غالبا په دې ولایت کې د خانانو په سیمه مشهوره ده د نور ولایت په پرتله هلته زیات د خانی سیستم د ډیرو کلونو راپه دې خوا واکمن ؤ، د دې سیمې خانانو په دې سیمه او څه ناڅه په نږدې نورو سیمو نفوذ درلود، همدا خانان او قومې مشران د وخت حکومتونو ته تر بل هر چا نږدې خلک ؤ، نو ځکه خو یې واک او زور هم چلیده، چې تر اوسه هم هلته دا نظام په لږ ضعف سره واکمن دی. 
د دې ولسوالۍ اوسیدونکې پښتانه وردگ دی چې لږکې سیدان او خواجگان هم هلته اوسیږي. 
د وردگو د دریو پښو (قومې سلسلو) څخه د دې سیمې اوسیدونکې مایار وردگ دي.
دا سیمه د نورو ولسوالیو څخه غالبا د غرونو په واسطه بیله شوي، د سید آباد څخه د گربت د تاریخې غره په واسطه، د د چک او ناور له سیمو هم د گوړکو، هلاکو، برغولي او مارمرغ د غرونو په واسطه بیله شوي، او د غزنې د نورو سیمو ره بیا د هوارو غونډیو په واسطه پوله لري.
دا سیمه هم د نورو ولسوالیو په شان له درو جوړه ده چې د گندقول (چې او په گلدره یادیږی)، ساوسنگ دره، د ایریاو دره، د بید مشک، پیتاوکې او کله منار دره، د کونج جغتو دره، د دورانیو او باریکاو دره، د رشیدانو او آدینې دره... دي.

====مهم کلی====

لیگې خیل، سرطیب خیل، گنډه قول، کلانده، اختر خیل، سعادت خیل، کمال خیل، خواجگان، مصری خیل، چینی، بید مشک، کله منار، پیتاوکه، کاریز، سنځله، ببړخیل، فولادبیک، لالکی، سرخ قول، لوی زرین، کوچنی زرین، لوی ایریاو، کوچنی ایریاو، دهنه، نوی ښاره، آدینه، غوزبه، سیا کول، سلیمان ښاره، غاښی، موله، رشیدان.... او داسې نور کلي پراته دي. 
د انگریزانو په خلاف د مجاهدینو مشهور قوماندان او لوی اتل غازی محمد جان خان د همدې ولسوالۍ د بیدمشک د سیمې اویدونکی ؤ، همداشان ډیر نور نومیالی مجاهدین او مشران لکه: گل جانخان، خداینظر خان، قاضی محمد امین، رحیم الله آخند زاده، انجنیر طاؤس، گل آغا احمدي، څارنوال نقیب الله، قوماندان ننگیالی، استاد بصیر احمد شیرزی، مدیر متین، او داسی نور د همدې ولسوالۍ اوسیدونکې دي.

====تعلیمی برخه:====

په دې ولسوالۍ کې د لومړی ځل لپاره له انقلاب وروسته د گنډقول په سیمه کې په کال (۱۲۶۸) کې د گل آغا احمدي او مدیر عبدالغیاث کامران په هڅو د لجنة الدعوه په مالی همکاری یوه لیسه پرانیستل شوه، چې وروسته بیا د غازی محمد جان خان لیسه او نور ښوونځې هم جوړ شول چې اوس مهال هم ډیر ښوونځي چې تفصیل یې په جدول کې دی فعال دی.

====طبیعي حالت:====
د دې ولسوالۍ گڼې سیمې هوارې او د کرنې لپاره مناسبې دي، خو دا چې د سیند روانې اوبه پکښې کمې دي نو زیاتره کرنه یې د غرونو څخه د رابهیدونکو اوبو او د چینو او کاریزونو په اوبو ترسره کیږي، له همدی امله، اوبه یې ډیرې کمې او د کال د گرمی په موسم کې پکښې اوبه وچیږي او یا خو ډیرې کمې وي

====د سلطان بند:====

دا بند چې د جغتو د ولسوالۍ په لویدیځه برخه کې موقعیت لري، د جغتو د درو اوبه په ژمې او پسرلي کې ورته راټولیږی او په دې بند کې زخیره کېږي. 
دا بند لکه د نوم څخه یې چې ښکاري سلطان محمود غزنوی ته یې تاریخ ورگرځې، ځینې لیکونکې لیکې چې نوموړی بند هغه جوړ کړی، دا بند د جغتو د سیمې ډیرې لږې ځمکې خړوبوی، پاته اوبه یې د غزنې ولایت د خواجه عمری او د غزنی د ښار او ورڅیرمه سیمو د خړوب لپاره پکاریږي.
د محمد حامد له کتابه، استاد عبدالمتین خان، استاد غیاث کامران او د سیمې له نورو مشرانو معلومات راټول شوي

===جلریز ولسوالي===

دا ولسوالي د وردگو او میدان د ولایت لویه ولسوالي ده، د دې ولسوالۍ ختیځ لور ته میدانښار، او د کابل ولایت د پغمان ولسوالي پرته ده، شمال ته ی د پروان ولایت د غوربند ولسوالي، لویدیځ ته یې د بهسودو ولسوالي، او جنوب ته یې د نرخ او دایمیردادو ولسوالۍ پرتې دي ، د دې ولسوالۍ مساحت (۱۱۳۹) کیلو متره مربع دی، د بحر له سطحې (۲۳۷۵) متره جگوالی لري. د (۴۷-۶۸) طول البلد او (۳۴-۲۵) عرض البلد درجو تر منځ واقع دی. 
دا د دې ولایت یواځینۍ ولسوالي ده چي پښتانه، تاجک او هزاره پکښې د ورور ولی په فضا کې ژوند کوي.
دا سیمه د یوې اوږدې درې په بڼه د جنوب ختیځ څخه شمال لویدیځ لورته اوږده پرته ده، له ځینو محدودو کلیو پرته نوره ټوله سیمه د جلریز او سنگلاخ د سیند څخه او به خوري، د کال په ټولو فصلونو کې پریمانه او خوږې اوبه لري، د همدې پریمانه اوبو له برکته ښکلې زراعتې ځمکې او زیاتې میوې لرې، د توت، زردالو، مڼو...زیاتې میوی کابل او نورو ولایاتو ته صادروي 
غنم، جوار، کچالو، اوربشې، لوبیا، پیاز، ، پکښې کرل کیږي.

====معارف: ====

د معارف ریاست د ۱۳۸۸ کال د احصایې له مخې په دې ولسوالۍ کې (۷) لیسې (۸) منځنۍ ښوونځۍ (۱۱) لومړنۍ ښوونځۍ او یوه دینې مدرسه فعالې دي

====لارې او سرکونه:====

بامیانو او بهسودوته جوړیدونکې لاره د همدې ولسوالۍ په سینه تیریږي، دا لاره چې پخوا په خامه ډول جوړه وه، د دوو کلونو را په دې خوایې کار په پاخه او اساسي ډول پیل شوي، خو متاسفانه چې د نا امنیو له کبله یې کار ډیر ورو روان دی 
دا سرک سیاخاک ته په رسیدو په دوو برخو ویشل کیږي، یو سرک د شمال لور ته د اونۍ له غاښي د بهسودو لومړۍ حصې ته، او دوهم سرک بیا د له غاښی په تیریدو د ایمیر دادو او تیزک ته اوړي.

====معدنونه:====
د تکانی کان: له دی کان څخه ۲۵×۱۲×۴ متره مکعب ابرک تر لاسه کیدای شي.

====کلي او اولسونه:====
دا ولسوالي په څو حوزو او درو ویشل شوي چې د دره مهربان، خروټی سفلا، زیولات، مامکي، مرکز جلریز، ، تکانه، سیا خاک، سرچشمو، دره سنگلاخ، قول وردگ، دره گردي، دره مسجد، .... څخه عبارت دي.

====د زیولات سیمه: ====

دا سیمه د ولایت له لوري د جلریز په لومړۍ برخه کې پراته دي. اوسیدونکې یې پښتانه دي چې په پښتو ژبه خبرې کوي، په دې سیمه کې د غلجیو پښتنو او احمد زیو گڼ قومونه اوسیږي 
لاندی لوی کلي په دې سیمه کې پراته دي:
په زیولات کې: آخند زاده خیل، آخند خیل، کوټکی، سید خیل، رویان، کلي پراته دي.
په مامکي کې: خانگل خیل، کوټې، صافیان، دره، قلعه محمد یار، قلعه فیضو... کلي پراته دي.
په دره مهربان کې: خرلنگ، احمدزیې، دیولان، گیردي.... او په خروټې سفلا کې: دره زیارت، علې خیل، ملاخیل (شیرخان)، محمد نور خیل، زیمني، اسماعیل خیل... کلي پراته دي...
حاجی جانان، حاجی موسی، حاجی فاروق، حاجی اسحاق، حاجی آصف، حاجی امان حاجی، گل رحمن، شهید محمد ظریف، مرحوم حاجی گل جان، مولوی حمید الله، مولوي محمد عیسی، مولوی روح الله، داکتر عاشق...، ، د زیولاتو اوسیدونکي دي. 
زبیر، حاجی راز محمد، قوماندان حاجی گلا جان... د مامکي اوسیدونکي دي.
مولوي انځیر گل، ملا ملنگ، شهید پاینده محمد، شهید عبدالرازق، ، قوماندان عبدالشکور، مولوی رحمت گل، شهید صوفي عبدالرحمن، مولوي سردار ولي، قوماندان ظفر خان، مولوی عبدالحی، قوماندان عظم الدین، مولوی نور گل او داسی نور...... د مهربان درې او خروټی سفلا اوسیدونکي دي.

===د چک ولسوالۍ===

چک دریمه درجه ولسوالي ده (۱۱۹۲) کیلو متره مربع مساحت لري، د بحر له سطحې (۲۲۰۰) متره لوړ والی لري، د (۳۵-۶۸)درجو طول البلد او (۳۴-۰۶) درجو عرض البلد تر منځ واقع ده. (د نړۍ هنداره – احسان الله آرین زی)
د چک بریښنا فابریکه او بند هم په همدې ولسوالۍ کې موقعیت لري، دا فابریکه د (۱۹۳۶-۱۹۴۱) م کلونو تر منځ د آلمان د هیواد په تخنیکي مرسته جوړه، د دریو توربینونو په لرلو یې د (۳۳۰۰) کیلو واټ بریښنا د تولید ظرفیت یې درلود، خو د جگړو او د دولت د نه پاملرني له امله اوس د فابریکې حالت د اندیښنې وړ او او ډیر کم تولید لري. چې فابریکې ته څیرمه کلي ترې گټه اخلي.

====څلور خواوې او مهمې حوزې: ====

د دې ولسوالۍ شمال لور ته د نرخ ولسوالي، ختیځ ته یې د سید آباد ولسوالي، لویدیځ ته یې د جلگې او دایمیر داد ولسوالي، او جنوب ته یې د جغتو ولسوالي پرته ده.

د چک ولسوالي په لاندې څو درو او حوزو ویشل شوې:- ۱- آمبو خاک ۲- بیک سمند۳- علیشه ۴- کوز خوات ۵-منځنی خوات ۶- بر خوات ۷- سیوکه (سیبکه) ۸- گردن مسجد ۱۰- سیاب ۱۱- عربان ۱۲- نیک پایقو ل ۱۳-گوډه.
پدې درو او حوزو کې لاندې مهم کلي پراته دي:

====۱- د آمبو خاک سیمه: ====
په دې سیمه کې د اله سنگ، صالح خیل، خړیان، آمبوخاک، گلدان، شاه قلندر او گرداب کلي پراته دي. 
د دې درې سیمه د خړیانو او اله سنگ له کلیو د سیدآباد او نرخ له ولسوالیو جلا کیږي او د قبلې په لورې پرمخ ځې. 
دا سیمه هم له اله سنگ پرته د چک له سیند څخه اوبه اخلي، او کلي یې د چک د سیند په دواړو غاړو پراته دي، خو دا سیمه د یوې تنگې درې په بڼه پرته ده.

====۲- د علیشې دره:====

په دې دره کې دا مهم پراته دي: علیشه، لنگر، کولک، شیخ یاسین...
دا دره د علیشي د غرونو په لمنو کې او د چک د سیند په غاړه پرته ده او د انگریزانو په خلاف د مجاهدینو قوماندان د غازی محمد جان خان ددې سیمې اسیدونکی وو.
====۳-بیک سمند: ====

دا دره د کوز خوات د شمال لور ته د علیشې د غرونو په لودیځه لمن کې پرته ده، دا دره د چک د سیند څخه گټه نشی تر لاسه کولای، د کرنې ټولې ځمکې یې د چینو او کاریزونو په اوبو خړوبیږي، همدا شان په دې دره کې د وردگو د قوم تر څنگ زیاتره مسید، شیراني، هیریپال، مروت، منگل او نور قومونه هم اوسیږي. (وردگ:د نعمت الله رشیدي لیکنه)
د دې سیمې مهم کلي د: جوز، جلیل، حسین کلا، پالیزک..څخه عبارت دي.

====۴-کوز خوات:====

دا سیمه د چک د سیند دواړو خواوو ته پراته دي، ښکلې، شنه او آباده سیمه ده. ښې د کرنې ځمکې، ښکلي باغونه او راز راز میوې لري. د نورو غلو تر څنگ د پنډو وریجو شولې هم پکښی کرل کیږي.
د دې سیمې مهم کلي د زمان خیل، خلیلي، لوړ، مداد، گلي، لاله خیل، نوره خیل هزار باغ، څخه عبارت دي.

====۵-منځنی خوات:====

دا سیمه هم د کوز خوات په شان د چک د سیند پر دواړو غاړو پرته، ښکلې شنه او آباده سیمه ده ښې غلې دانې او رنگا رنگ میوې لري، د چک د بریښنا فابریکه هم په همدې ځای کې موقیعت لري، د پنه په سیمه کې دهغو شهید انو یاد گاري څلی هم شته چې د ۱۳۵۹ کال دروژې په قوه کې د شهید انو لست پرې لیکل شوي دی.
د چک ولسوالۍ مرکز او د چک د ولسوالۍ بازار هم په همدې سیمه کې موقعیت لري. د دې سیمې ځینې مهم کلي د بمبايې، علیهمت، مدو، پنه، باباکلا، چک، زرباغ....... څخه عبارت دي.
او جهادي شخصیت او نومیالی عالم استاد محمد یاسر ددې سیمې اوسیدونکی وو.

====۶-بر خوات:====

په دې سیمه کې مهم کلی د نوره خیل، کولک، قرباني، سپین ښور، علیشنگ... څخه عبارت دي.
شهید مامور عبدالباري فدایې شهادت: (۱۳۶۹ /۹/۲). شهید جگړن عبدالحق، شهید جنرال عبدالعلي خان وردگ چې د کمونستانو په کودتا کې د داؤد خان په طرفداری یوازینی جنرال ؤ چې تر شهادت پورې وجنگید او په (۱۳۵۷/۲/ ۷) کې په شهادت ورسید، جنرال عبدالرحیم وردگ د اوسني حکومت د دفاع وزیر، د دې سیمې اوسیدونکي دي.

====۷-سیوکه:====

دا سیمه د چک او خوات له سیمې لوړه د په چپ لاس د مسجد په خوله کې پرته ده، شکم پاره، دربند، کوتره، ابراهیم خیل د دې سیمې مشهور کلي دي.
====۸-گردن مسجد: ====

دا سیمه د درې په بڼه د خوات څخه د جنوب غرب په لور پرته ده، د دې سیمې ځمکې د کاریزونو او چینو په اوبو اوبه کیږي. له همدې سیمې د چک له ولسوالۍ د جغتو ولسوالۍ ته سرک اوښتی، همدا شان د سید آباد ولسوالۍ ته د غاښو له لارې پلې لارې اوښتې دي. 
د دي درې مشهور کلي د مومد، قادر خیل، کچغو، څلگرې، علیا تکه، برغسون، ملکیار خیل څخه عبارت دي. 
====۹-آبگزار====
(دره مشک، میرکه، چینه، تر ممد، پای کوتل، سره کلا، )

====۱۰-د سیاب یا سه آب دره:====
(مفتومه، حکیم خیل، خوجگین، ټپور، قاضیان). دا چې دا دره ولې په سه آب مشهوره ده لامل یې دادی چې د کوډه، نیم پایقول، او د بغلان د درو اوبه دغه ځای ته راوتلې دي.

====۱۱- د عربانو دره:====
(گنیگر، بلاق، چارشونه، خواجه انگور، کنجغتو، ظریف خیل، خواجه احمد، نشکک، بغلان)

====۱۲-نیم پایکول (نیک پایقول)دره :====
(چوڼي، فتح خیل، سرپوښ، شونیه، گلسینکه، او داسې نور...) دا دره د عربانو په ښي اړخ کې پرته ده د سیاب او گوډه د سرک څخه لار ورته ورگرځیدلې ده، دا دره د لویدیځ په لوري پرته ده، د دې درې څخه یوه لاره دلخشک دغاښي څخه د جلگې ولسوالی دنازک خیلو سیمې ته اوښتې ده، د دې سیمې بعضې مشهور اشخاص:-ابن امین، مستو خان.

====۱۳- د گوډه دره:====

دغه دره د چک ولسوالۍ وروستی دره ده چې د چک د سیند په دواړو غاړو پراته کلي د همدې درې مربوط دي دا دره دسیاب څخه تر تنگي سیدان پورې غزیدلې ده، د چک د سیند له برکته ښې زراعتي ځمکې او ښکلي با غونه لري، د جلگې ولسوالۍ ته غزیدلی سرک په همدې دره کې تیریږي: عمر زي، آزاد خیل، گوډه، کلالان، نوبرجه، برگه کلا، ابراهیم خیل د دي درې مشهور کلي دي، په دي دره کې د وردگو ترڅنگ نور پښتانه قومونه هم د ورور گلوی په فضا کې ژوند کوي لکه اندړ، عمرزي، اوریاخیل، دوراني، هوتک، ابراهیم خیل، ترکي......

===جلگه او دایمرداد ولسوالۍ:===

دا ولسوالې: (۱۳۵۷) کیلو متره مربع مساحت لري، د بحر له سطحې (۲۴۵۰) متره لوړوالی لري، د (۱۸-۶۸) طول البلد او (۳۴-۱۳) عرض البد درجو تر منځ پرته ده (د نړۍ هنداره – احسان الله آرین زی)

====بره جلکه:====

دا سیمه هم د یوې درې په بڼه اوږده پرته ده چې لاندې مهم او لوی کلي پکښې پراته دي:احمد خیل، قطب خیل، اورمړ، ابراهیم زي، بخشک، حاجي که، موکه، کونج، سپید دیوال، قل زنگي، پاره قلعه، خوش قول، فلادي...او داسې نور...

====کوزه جلگه: ====

په دې سیمه کې دا لاندې مهم او لوی کلي پراته دي: تنگي سیدان، سدوخیل، نازک خیل، ، گلۍ، رشید، کلاخ، دورانی، شرطوغی، بابک، کاریز، تره، جنگه دولتشاه، چتو، دالان لښکرﺉ، میران، سیاه چغر، ، شاهیخیل، خړ... او داسی نورلوی او واړه کلي پراته دی.

====د جلگې تاریخي ځایونه:====

د جلگې په دره کې چې کله څوک سفر کوي، نو ډیر ځله به یې سترگې په هغو زړو کلا گانو ولگیږي چې د غونډیو په سر ودانې او د قدامت نښې پکښې له ورایه ښکارې، دې زړو کلا گانو زما توجه هغه مهال ځان ته جلب کړه، کله چې په کال (۱۳۶۸) کال د یوه سفر په ترځ کې جلگې ته ولاړم، کله مې چې د خلکو څخه د دې کلا گانو په اړوند پوښتنه وکړه، نو هغو راته وویل چې دې کلا گانو ته موږ کافر قلعي وایو، د دې کلا گانو قدامت چا ته هم معلوم نه دی، خو لکه د نوم څخه یې چې څرگندیږي د اسلام د مخه ودانې شوي، دا کلا گانې ډیرې پخوانې او د پخوا زمانو د جنگې چوڼیو په شکل جوړي دي، دا کلا گانې په بابک، ورمړو، او پاره کې ودانې دي، همدا شان د جلگې د کونج په سیمه کې یوه لویه تاریخې کلا شته چې په پراخه سیمه کې د غونډیو په سر آباده ده، دا کلا هم ډيره پخوانۍ ده چې قدامت یې د اسلام تر مخه کلونو ته رسیږي. 
د دې سیمې اوسیدونکي دی لویې کلا ته ارگ، او ځینې ورته بالای حصار وایې، د دې کلا جوړښت او د د جړیدو مواد په هیرانوونکې ډول کارول شوي.

====په جلگه کې معدنونه:====

په جلگه کې خلک د ځینو معدنونو لکه زبر جد او نورو قیمتې ډبرو د موجودیت خبرې کوي، خو هغه چې عملا اوس کار پرې روان دی هغه د گچو لوی معدن دی چې د دې ولسوالۍ په فولادي یمه کې د یوه لوی غره په شکل پروت او د غره دواړه اړخونه د پښتنو او هزاره گانو لورې تري په زیاته اندازه ډبرې را اوباسي او بازار ته رسول کیږي.

====د جلکې تاریخې لرلید:====

دا چې په دې سیمه کې له کومې زمانې وردگ قوم او نور پښتانه میشت دي، او له دوی پخوا به څوک پکښې اوسیدل، سم تاریخ یې چاته معلوم ندی، خو د نښو نښانو څخه ښکارې چې دلته به د پیړیو را په دې خوا پښتانه میشت ؤ او دا چې څه پرې تیر شوي پوره معلومات نشته.

===د سید آباد ولسوالۍ ===

دا ولسوالي د وردگو د ولایت دوهمه درجه لویه ولسوالي ده، (۱۰۳۳) کیلو متره مربع مساحت لري، د بحر له سطحې (۲۱۰۰) متره جگوالی لري، د (۴۳-۶۸) طول البلد او (۴۸-۳۴) درجو عرض البلد تر منځ پرته ده. (د نړۍ هنداره – احسان الله آرین زی)
د کابل قندهار لویه لاره یې په سینه تېره شوې، دا ولسوالي د ختیځ او جنوب لور ته د لوگر د ولایت د محمد آغې، برکي او خروار له ولسوالیو، د شمال لور ته د نرخ او چک له ولسوالیو، د لویدیځ لورته د جغتو له ولسوالۍ او د جنوب لور ته د غزني ولایت له ځینو سیمو سره گډې پولې لري

====قوم او ژبه:====
د دې ولسوالۍ اوسیدونکي د وردگ قوم څخه دي چې د وردگو دریو قبیلو، نوري، مایار او میر خیل ته منسوب ديږ د دې څخه علاوه ځینې نور قومونه هم د لږکیو په بڼه پکښې د وردگو سره یوځای پرته له کوم توپیر څخه گډ ژوند لري، چې په اسانۍ نه پیژندل کیږي، ځکه ټول د وردگو گډه لهجه کوي. د دې قومونو ځخه ناصر، ملاخیل، سادات، سلیمانخیل، اندړ، دولتزیې، الوزی، گدایې خیل او نور ژوند لري. د دې ولسوالۍ ټول اوسیدونکي په پښتو ژبه خبرې کوي او وردگې لهجه کاروي.

====لارې او سرکونه: ====
د کابل غزني لویه لاره د همدې ولسوالۍ په سینه تیره ده چې په پاخه او اساسي ډول جوړه شوې، همدا شان د کابل غزني لویه لاره د کابل گردیز د لارې سره د دریمې درجې پاخه سرک په واسطه چې د تنگې په دره تیره ده.
د سیدآباد د ولسوالۍ د بازار څخه دریمه درجه پوخ سرک د اونخې درې ته غزیدلی، د شش کلا په سیمه کې د جغتو ولسوالۍ ته خام سرک غزیدلی، په همدې سیمه کې یو بل سرک د غزني ولایت د زنه خان او د لوگر ولایت د خروار ولسوالیو ته بل سرک غزیدلی.

====طبیعي جوړښت:====

دا ولسوالي د څو شنو او ښکلیو درو څخه جوړه ده، چې ځینې درې ته یې د سیند پریمانه اوبو ډیره ښکلا خو ځینې یې بیا د چینو او کاریزونو په اوبو خړوبیږي. دا ولسوالي په څو حوزو ویشل شوي چې د شیخ آباد، سید آباد، تنگي، اونخي، کوز او بر شنیز څخه عبارت دي.

====۱- د شیخ آباد حوزه:====

دا سیمه د ټوپ له کلي پیل بیا د تنگي تر دوه لارې اوږده غزیدلې، د دې سیمي مهم کلي د ټوپ، زرني، چوجان، هاشم خیل، خړیان، زین خانخیل، گدړ خیل، ډاگبغرۍ، قاضی قلعه او شیردادخیل څخه عبارت دي. د شیخ آباد بازار په همدې سیمه کې جوړ شوي، د چوجان، زرني او ټوپ د کلیو پرته چې ځمکې یې د چینو او کاریزونو په واسطه خړوبیږي، د نورو کلیو ځمکې د چک د سیند په اوبو اوبه کیږي. 
د احمد شاه بابا د فوځ مشهور قوماندان ن (زین خان بابا)، ريیس تنظیمه او د شوری ریس عبدالاحد خان مایار وردگ، د معارف خدمت کوونکي هریو: مدیر محمد فاروق، مدیر محمد زاده، مدیر محمد سلیمان، استاد مبادک، استاد عبدالرحمن، استاد قباد، سر معلم سید خان، د اوسني پارلمان غړې مشهوره خدمتگاره ډاکتره روشنک، قوماندان معلم اختر محمد، پخوانی وزیر مرحوم عمر، مخور مشران حاجی اختر محمد طاهري، حاجی سلیمان او ملک عزیز الله…د همدې سیمې اوسیدونکي دي.

====۲- د تنگي حوزه:====

دا سیمه یوه ښکلې او زرغونه دره ده چې د شمال څخه جنوب لورته د تقریباٌ (۱۵) کیلو مترو په اوږدو پرته ده، د چک (لوگر) د سیند د برکته د کال په ټولو فصلونو کې پریمانه اوبه لري، د دې سیمې د مڼو، توتو او زردالیو باغونه په سیمه کې خاص شهرت لري. 
د لوگر وردگو د ولایتونو تر منځ یواځینۍ وصلونکي لاره په نیمه پاخه ډول د همدې درې تیریږي چې د کابل قندهار او کابل گردیز دوه لویې لارې سره تړي.
د دې درې مهم کلي دوآب، گلی خیل، جوی زرین، حسن خیل، ورسک، ملاخیل، علم خیل، زموچ، گلاب خیل، کامران خیل، بابو خیل، امیر ښاره، نوبرجه، دوراني، لاچی خیل او ښادي بوچ دي.
په همدې سیمه کې د سوبۍ مشهور زیارت او د مرمرو لوی معدن وجود لري چې تیږې یې په قانوني او بې قانونه توگه وړل کیږي.
همداشان د توري کلا تاریخي کلا چې د اسلام د مخه تاریخ لري د همدې درې د دوآب په کلي کې د غره په سر پرته ده چې لوټمارو پکښې ډیرې سوړې ایستلې دي..
د معارف پخوانی وزیر مرحوم پوهاند عبدالقیوم وردگ،د کابل پوهنتون د انجینرۍ پوهنځۍ استاد نظر محمد کاریار، د طالبانو د رژیم د لوړو زده کړو د وزارت معاون او د وزیر محمد اکبر خان د جامع مسجد خطیب قاري الفت، او د امان الله خان د حکومت مشهور ولسي قوماندان کریم خان د همدې سیمې اوسیدونکي دي.

====۳- د سید آباد حوزه:====

دا سیمه د تنگی له دوراهي د حیدر خیلو تر کلي د سرک په استقامت اوږده غزیدلي، د دې درې ځمکې د شنیز د سیند له چینو خړوبیږي، د ولسوالۍ مرکز او د سیدآباد بازار په همدې سیمه کې پروت دی.
د دې درې مهم کلي د سیسۍ، سیا چوب، کډلک، شاطر، پاینده خیل، عرب خیل، امان خیل او تاج بیکي څخه عبارت دي

د شیرازي بابا مشهور زیارت هم په همدې سیمه کې پروت دی.

====۴- د اونخي دره: ====

دا سیمه د سید آباد د ولسوالۍ د مرکز څخه لویدیځ لورته د گربت د غرونو تر لمنو د تقریباٌ (۲۰) کیلو مترو په اوږدو پرته ده، ، دا سیمه د دې ولسوالۍ ترټولو لوړه سیمه ده چې ژمي پکښې ډیره واوره اوریږي. دا سیمه د کرني ډیرې کمې ځمکې لري چې د چینو په اوبو خړوبیږي، په همدې لږو ځمکو کې غنم، جوار، اوربشې، شرشم، باقلي کرل کیږي. 
دا دره بیا په دریو درو ویشل شوي: د حسن بیک، بادام او چینار درې. له دې درو څخه د چک ولسوالۍ ته د غاښو يه واسطه د موټو او پلې لارې اوښتي 
د دې درې مهم کلې د حکیم خیل، حسن بیک، فرونگ، یاویز، بړگي، جوگی خیل، باریک آب، ژنگوره، موسی خیل، الم خیل، گدایې، هوسی خیل، بانډه، محبت خیل، بادام او چینار....... څخه عبارت دي. 
د معارف اوسنی وزیر داکتر فاروق او د جهاد عمومي قوماندان شهید انجنیر متین (۱۳۵۹) د همدې سیمې اوسیدونکي دي.

====۶-۵: د شنیز بره او کوزه دره:====

د شنیز لویه او اوږده دره چې د سید آباد له مرکز څخه بیا د غزني تر پولو د سرک په استقامت تقریبا د (۳۰) کیلومترو په اوږده پرته ده چې په دوو حوزو ویشل شوي: کوزه او بره سیمه، د دې درې ځمکې هم د کاریزونو او چینو په اوبو خړوبیږي 
د دې درې مهم کلي حیدرخیل، لړم، حسن خیل. سالار، ملی خیل، سلطان خیل، باغک، پټان خیل، یوسف خیل سنډور، ډونډوکۍ، عبد المهی ین، هفت آسیاب، لوړه، اوتړي، چاردهي، آبدره، مهرو کلی، جنگ جای، شش قلعي او گیدړخیل، مست خیل..... دی.
مرحوم رفیع الله (مؤذن) د حرکت انقلاب اسلامي رهبر (۲۰۰۴ وفات)، مرحوم ډگروال بسم الله خان د محاذ ملي قوماندان، محقق او څیړونکی حبیب الله رفیع، انجنیر محمد نعیم سلیمي، مرحوم نایب الحکومه عبدالله خان، مرحوم حاکم اعلی سعادت خان، مرحوم الحاج مفتش کلیم الله خان، استاد زرجان،  د اطلاعات او کلتور اوسنی وزیرمحترم عبدالکریم خرم، ډاکتر عبدالولي وردگ، لیکوال زمرک عابد، د اوسنۍ ولایتي شوری غړی ډاکتر مخلص، مرحوم جگړن همیشه گل د جمعیت قوماندان، او ډاکتر پروفیسور موسی وردگ..... او نور بی شمیره مشران د همدې سیمې اوسیدونکي دي.
د شنیز روغتون چې اوس د غازی محمد جان خان په نوم شهرت لري په همدې سیمه کې فعال دی.همداشان د گربت مشهور غر د د دې درې په لویدیځ کې ولاړ دی.

====ښوونه او زده کړه:====
د معارف د ریاست د ۱۳۸۸ کال د احصایی له مخې د سید آباد په ولسوالۍ کې:۱۱ لیسي، ۱۵ منځنۍ ښوونځۍ، ۳۰ لومړنې ښوونځۍ، ۱ دارالعلوم، ۱ مدرسه او یو دار المعلیمین فعال دي.
د نجونو د تعلیم لړۍ د (۱۳۷۰) کال څخه د مدیر معراج الدین او ځینو نورو په هڅو پیل شوه، وروسته دا لړۍ ټولو کلیو او سیمو ته پراخه شوه، د کال (۱۳۸۵) تر پایه د دې ولسوالۍ (۶۰٪) نجونې ښوونځیو ته تللې، چې له دې نیټې وروسته د نا امنیو له امله دا سلسله ضعیفه او اوس ډیرۍ ښځینه ښوونځي تړل شوي خو د نجونو یوه لیسه د سید آباد په سیمه کې اوس هم فعاله ده.

== '''د اوبو  سرچينې''' ==
ددغه ولایت د اوبو سرچینې د هیواد د نورو سیمو په څیر د لوړو غرونو څخه د را روانو سیندونو څخه عبارت دي. پدې ولایت کې د هیواد د دریو لویو سیندونو اوبه بهیږي چې عبارت دي له:

== ۱- دهلمند سیند == 
دا سیند د بابا د غره د جنوبی لمنو، د لومړی حصی بهسودو له درو او د پغمان د غره له لویدیځو لمنو د رابهیدونکو اوبو څخه سرچینه اخلی، د بهسودو په دوهمه حصه کې هم د دواړو خواوو څخه د رابهیدونکو اوبو په واسطه پیاوړی کیږی، او پرته له دې چې دې سیمې ته ډیره گټه ورسوی په ډیره بیړه د دای زنگي (پنجاب) سیمې ته داخیلیږي.
دا سیند د وردگو په ولایت کې تقریباً د (۸۰) کیلو مترو په اوږدو بهیږی. د بریښنا د تولید او د ځمکو د خړوبولو لپاره په دې ولایت کې ښې وړتیاوي لري، کیدای شي په ډیره لږه بیه پرې د بریښنا لوی بندونه او فابریکې جوړې شي. او په زرگونه هکتاره ځمکه پرې خړوبه او د کرنې لپاره برابره شي.

== ۲- د کابل (جلریز) سیند ==
دا سیند هم د جلریز د ولسوالۍ د اونۍ له غاښي سرچینه اخلی، په لاره د سنگلاخ اوبه دا سیند پیاوړی کوي، د جلیز، د میدان مرکز، او د نرخ ځینې سیمې لکه د شهاب الدین دره خړوبوي، وروسته د للندر له درې د کابل ولایت چهلستون سیمې ته داخیلیږی.

== ۳- د لوگر (چک) سیند ==
د دې سیند لومړی شاخ د وردگو ولایت د بهسودو د دوهمې حصې د شرقي برخو لکه کجاب او دایمیردادو، دوهم شاخ یې د ناهور د سیاریگ له سیمو سرچینه اخلی، د دایمیرداد او جلگی له خړوب وروسته د چک ولسوالۍ څخه تیریږی د شیخ آباد په سیمه کې د سیدآباد د ولسوالۍ د مربوطاتو څخه د تنگي په دره د لوگر ولایت ته داخیلیږی.
دا سیند د جلگې، چک، شیخ آباد او تنگي سیمو ځمکې خړوبوی، او د همدې سیند له برکته دا ټولې درې ښکلي باغونه، ښې زراعتي ځمکې او ښکلې هوا لري.

== '''مهم لاسته راوړنې''' ==

== لرغونی پېښلیک ==

كابل ته له ډېرو نږدو ولايتونو څخه يو هم ميدان وردگ دى چې د كندهار كابل په لويه لار پروت دى ددې ولايت يوه بله مهمه نښه دا ده چې د كابل او غزني تر مينځ واقع شوى دى هغه مهال چې غزني د افغانستان پلازمېنه وو نو په ميدان وردگ يې ډېره اغيزه وه او بيا چې كابل د افغانستان مركز شو نو اوس هم دغه ولايت د ځانگړي ارزښت څښتن دى د كابل د نيولو له پاره چې كوم نړيوال زبر ځواك هيله څرگنده كړې ده نو د وردگ ميدان له لارې كابل ته راننوتي دي له سكندر نه را واخله تر عربو پورې او هغه مهال چې انگريزانو د كندهار له لارې په داسې حال كې چې شاه شجاع ورسره مل وو كابل ته يې د راننوتو تكل وكړ نو بيا د اوسني وردگ ميدان له لارې ورننوتل او كابل يې لاندي كړ كه دغه بهرنيانو له يوې خوا زموږ د هېواد د نيولو هڅه كړې او خپله سياسي واكمنۍ يې پرې تپلې ده خو له بلې خوا يې زموږ په اولسي فرهنگ او ادب هم اغېزه ښندلې ده د ساري په توگه زموږ اريايي پرمختللى ويدي او اوستايي فرهنگ چې اوږد تاريخ لري د همدغو تېريو له كبله، را واخله يوناني، هندي او نورې كلتوري اغېزې، نېغ په نېغه زموږ په فرهنگ پريوتي دي. كه څه هم د بېلابېلو توكمونو د واكمنۍ په مهال د علامه حبيبي په اند&quot;زموږ د هېواد ويدي او اوستايي لرغوني او فكري او فرهنگې مبادلې د هخامنشي، يوناني، هندي او بودايي مدنيتو له اثارو سره گډ شوي او د شمالي توراني اّريايانو د ساكانو اوسيتي تهذيبي عناصر هم په كې ننوتل او يو ډېر غښتلى افغاني فرهنگ يې مينځته راووړ(د افغانستان لنډ تاريخ 74 مخ )

د كوشانيانو د واكمنۍ په مهال د افغانستان لرغونى فرهنگ دومره شتمن شو چې سارى يې په نړۍ كې ډېر لږ ليدل كيږي او دغه كلتوري وده او پرمختگ نه يوازې د اوسني افغانستان له پاره يو گټور ميراث دى بلكې په سيمه كې د ډېرو هېوادونو له پاره يو بې سارى مادي او معنوي ارزښت دى چې د اوسني مهال له پاره يې هم په توكو او انځورونو گالري گانې او موزيمونه ډك دي
فرانسوي موسيو فوشه دا خبره څرگنده كړې ده چې كوشاني پرمختللى فرهنگ له نوښتونو ډك دى. د همدې نوښتونو له بابته دى چې اّن تر هنده يې غځونې كړي دي او ددې نوښتونو بېلگې په افغانستان كې هم ډېرې دي لكه د بغلان د مهادژ مزدك چې د موندل شوي ډبرليك له مخې د كنشكا د واك د 31 كال په پسرلي كې يې جوړ كړى دى او د سپېڅلي اور نښې په كې پېدا شوي دي. د هغه مزدك جوړونكى &quot;نوكونزيكي نوميده چې د ماريگ Marig له كورنۍ څخه و. د فرانسوي څېړونكي مريك Marik په وينا د دې كورنۍ نوم د دوه وروڼو له نامه سره د وردگو د خوات په خروشتي ډبرليك كې هم راغلى دى. حال دا چې د بغلان په مهادژ مزدك كې د اور لمانځنې اثار او د وردگو دخوات په ډبر ليك كې د بودايي دين نښې څرگندې دي. دا مزدك د كنشكا د جلوس پر 51 كال د180 ز شاوخوا ودان شوى دى ( هماغه اثر هماغه مخ )

موږ د وردگو د خوات ډبرليك يادونه وكړه او له دې يادونې څخه جوتيږي چې په دغه ولايت كې هم ډېر لرغوني توكي ښايي وموندل شي خو كومې خېړنې چې تر اوسه په دې اړوند شوي ترې داسې ښكاري چې د وردگ ميدان سيمه هم زموږ د لرغوني فرهنگ يو شتمن ټاټوبى دى. د دغه ډبرليك په اړه تاريخپوه اروا ښاد كهزاد كاږلي دي&quot;د غزني د شابهار مزدك د جوړوونكي واكمن د پېژندنې په اړه تر اوسه كوم باوري لاسوند نه لرو، خو څرنگه چې د وردگو د خوات په لوى مزدك كې د (هوويشكا) په نامه يو ډبرليك لرو نو ويلاى شو چې د غزني شابهار به هم د كوشاني پېر د همدغه لوى واكمن په لاسو جوړ شوى وي. لوى واكمن مو ځكه ورته وويلې چې هوويشكا د كنشكا د ځاى ناستو په مينځ كې تر ټولو ډېر پېژندوى دى د هند د ډهلي سهيل خواته ( ماتور)كې يې هم د يوه لوى مزدك بنسټ ايښى وو. (د غزني شابهار احمد علي كهزاد 11 مخ)

موږ د مخه د كابل او غزني د اغېزو په اړه يادونه وكړه او وموويل چې وردگ ميدان څنگه چې د دغو دوه تاريخي پلازمينو په مينځ كې پروت دى هرو مرو به لرغوني اغېزې پرې وي را واخله د كوشاني واكمنو څخه د يوه تن (هوويشكا)ډبرليك چې د وردگو په خوات كې تر گوتو شوى دى. دا چې د وردگو سيمه د غزني له ولايت نه دومره لرې نه ده او دا دواړه ولايتونه يو له بل سره جوخت پراته دي نو د اټكل له مخې د غزني شابهار هم دده اړوند گڼلاى شو .
دمخه مو دا خبره هم وكړه چې وردگ ميدان په لويه لاره پروت دى نو ځكه د هېواد د بېلابېلو سيمو څخه گڼ توكميزه وگړي او خيلونه دلته استوگن دي. د رواياتو له مخې د پښتنو هغه پنځه پښې يانې بېټني، سړبني، غرغښتي، متوزي او كرلاڼي چې په ټول هېواد كې خواره واره پراته دي دارنگه په ميدان وردگ سيمه كې هم ددې هرې پښې خيل اوسيږي ولې پخپله وردگ د كرلاڼي پښتنو يوه څانگه ده چې اصلي ټاټوبى يې دسليمان غر په گوته شوى دى خو اوس د دوي سيمه (وردگ)د پاراپاميزاد او نورو غرونو په مينځ كې را گيره ده. مهمې سيمې يې سيداباد، چك وردگ، بهسود، نرخ، جلريز، جفتو، دايميرداد، تنگي، شيخ اباد، شنيز، خوات، او نورې دي .
هوا يې په اوړي كې معتدله او په ژمې سړه ده. ځمكه يې حاصل خېزه ده. غلې دانې په كې كرل كيږي او راز راز مېوې هم لري خو دمڼو حاصلات يې زيات دي.
 
لیکوال: شهسوار سنگروال

== '''اړيكتيايي سېسټم''' ==

== '''کرهنه''' ==

== '''جگړې وراړولي زيانونه''' ==

== '''ماخذونه''' ==
# '''د افغانستان د ولايتونو جغرافيه، ژباړه: اورنگزېب ارشاد، كال۱۳۷۹ه ل، خپرندويه ټولنه: د اريك د گرځنده كتابتونونو اداره'''
# '''د افغانستان تاريخي زمكپېژندنه، ليكوال: مير غلام محمد غبار، كال ۱۳۷۷هجري لمريز، د مېوند نشراتي مركز، صبا كتابتون-پېښور ښار'''

== سرچينې ==
{{reflist}}

۱- ملي هدف اونيزه

۲- وردگ كتاب

۳- بېنوا او ټول افغان وېبپاڼې

۴- اتمه مڼې گل كتاب

== باتدنۍ تړنې ==

[http://www.wardak24.de link Wardak] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090609010101/http://www.wardak24.de/ |date=2009-06-09 }}&lt;/nowiki&gt;

www.Nasirwardak.webs.com

{{د افغانستان ولايتونه}}

[[وېشنيزه:د افغانستان ولايتونه]]</text>
      <sha1>htyhvf74qm3imxztlt8klbto95s782w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>پاچا خان ځدراڼ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8434</id>
    <revision>
      <id>317769</id>
      <parentid>303525</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:01:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1155" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
[[دوتنه:BachakhanZadran.jpg|بټنوک|پاچا خان ځدراڼ]]
'''پاچا خان ځدراڼ''' د حاجي عبدالله خان ځدراڼ زوى ، په ۱۳۲۸ هجري لمريز كال كې د پكتيا په ولايت كې زيږيدلى دى ، اصلي ټاټوبى يې [[د پكتيا ولايت]] ، اوسنى ټاټوبى يې د كابل ښار دى .
ښاغى پاچا خان ځدراڼ پخوا د پكتيا ولايت د قول اردو قوماندان وو ، بيا د پكتيا والي او د جنوبى ولايتونو تنظيمه رئيس وو . اوسمهال په ولسي جرگه كې د پكتيا ولايت وكيل دى . ښاغلي ځدراڼ واده كړى ، پنځه زامن او درى لوڼې لري .
==اخځونه==
# http://www.parliament.af/pvp/showdoc.aspx?Id=1095{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}


{{افغان واليان}}

[[وېشنيزه:د افغانستان د ولسي جرگې غړي]]
[[وېشنيزه:پښتانه]]
[[وېشنيزه:افغان واليان]]
[[وېشنيزه:د شمالي ټلوالې غړي]]</text>
      <sha1>kzedc9eokkfqutoux76kulrwfalt1uc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اجاره</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9209</id>
    <revision>
      <id>317783</id>
      <parentid>155974</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:24:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="837" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د پانگونی دغه طریقه هم د [[شریعت]] له نظره جایزه روا ده، او په پرمختللو هیوادونو کی په پراخه کچه له دی څخه کار اخیستل کیږی، بالخصوص په بانکارۍ کی په یاد ولرۍ، چی په بنسټیز ډول اجاره د اسلامی فقهاوو ایجاد او په لویدیځ کی هم دا تصور په نږدی ماضی کی منځته راغلی دی. د اجاری نه مطلب داسی راکړه ورکړه ده چه په هغه کی د یوه جایې شی ملکیت په ځان سره وساتل شی مگر د هغه څخه د گټی اخیستلو (حق الانتفاع) د یوی معینی مودی لپاره په بل یا نرخ کړای شی


[[وېشنيزه:اسلامي وټه]]</text>
      <sha1>gnu4hhvoluxlvrj9l8g2hchi8bilpul</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د داود جمهوري افغانستان</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9512</id>
    <revision>
      <id>317790</id>
      <parentid>131380</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:31:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="456" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۲۲:۳۱, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}


{{کينډۍ:د افغانستان سرليکونه}}

[[وېشنيزه:د افغانستان پېښليک]]</text>
      <sha1>kjfuc695ha33vlltq818gmgqpoyj1uh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سورة النصر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>10625</id>
    <revision>
      <id>317851</id>
      <parentid>149630</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:49:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="516" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۳:۴۹, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
{{سورت|110|[[سورة الكافرون|الكافرون]]|[[سورة المسد|المسد]]}}

[[وېشنيزه:قران]]
[[وېشنيزه:قراني سورتونه]]</text>
      <sha1>gu6eiodozpgl6kehygdh8i2hph2kxyg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کينډۍ:افغان واليان</title>
    <ns>10</ns>
    <id>11391</id>
    <revision>
      <id>317764</id>
      <parentid>270890</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:45:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6544" xml:space="preserve">{{چلېدنبکس اوږد
|name = افغان واليان
|state = &lt;includeonly&gt;{{{state|collapsed}}}&lt;/includeonly&gt;
|title = [[دوتنه:Flag of the Islamic Emirate of Afghanistan.svg|25px]]&amp;nbsp;&amp;nbsp;'''[[د افغانستان د اوسنيو واليانو لړليک|د افغانستان]] د ''[[ولايت|ولايتونو]] واليان'''''

|groupstyle = width:8em;
|liststyle = width:auto;

| group1 = [[بدخشان ولايت|بدخشان ]]
|  list1 = [[منشي عبدالمجيد]] (2007-2009) {{·}} [[باز محمد احمدي]] (2009-)
| group2 = [[بادغيس ولايت|بادغيس]]
|  list2 = [[گل محمد عارفي]] (2001-2005) {{·}} [[عنايت الله عنايت]] (2005-2007) {{·}}[[محمد اشرف ناصري]] {{·}} [[دلبر جان ارمان شينواری]] (2009-)
| group3 = [[بغلان ولايت|بغلان ]]
|  list3 = [[محمد اکبر بارکزی]]&amp;nbsp;(2009-2010) {{·}} [[منشي عبدالمجيد]] (2010-)
| group4 = [[بلخ ولايت|بلخ ]]
|  list4 = [[عطا محمد نور]]&amp;nbsp;(2004-)
| group5 = [[باميان ولايت|باميان ]]
|  list5 = [[حبيبه سهرابي]]&amp;nbsp;(2005-)
| group6 = [[دايکندي ولايت|دايکندي ]]
|  list6 = [[قربان علي ارزگاني]] (2010-)
| group7 = [[فراه ولايت|فراه ]]
|  list7 = [[روح الامين]]&amp;nbsp;(2008-)
| group8 = [[فارياب ولايت|فارياب ]]
|  list8 = [[عبدالحق شفق]] (2006-)
| group9 = [[غزني ولايت|غزني]]
|  list9 = [[اسدالله خالد]]&amp;nbsp;(2001-05){{·}} [[شېر علم ابراهيمي]]&amp;nbsp;(2005-2006) {{·}} [[فيض الله فيضان]] (2007-2008) {{·}} [[عثمان عثماني]] (2008-۲۰۱۰){{·}} [[موسی خان احمدزی]] (۲۰۱۰ -)
| group10 = [[غور ولايت|غور ]]
|  list10 = [[ابراهيم ملکزاده]] (2001-2004) {{·}} [[عبدلقدير علم]] (2004-2005) {{·}} [[شاه عبدلاحد افضلي]] (2005-2007)  {{·}} [[باز محمد احمدي]]&amp;nbsp;(2007-2009) {{·}} [[سيد محمد اقبان منيب]] (2009-)
| group11 = [[هلمند ولايت|هلمند]]
|  list11 = [[شېر محمد اخندزاده]] (2001-2005) {{·}} [[محمد داود (افغان والي)|محمد داود]]&amp;nbsp;(2005-2006){{·}} [[اسدالله وفا]]&amp;nbsp;(2006-2008){{·}} [[محمد گلاب منگل]]&amp;nbsp;(2008-)
| group12 = [[هرات ولايت|هرات ]]
|  list12 = [[احمد يوسف نورستاني]] (2009-) {{·}}[[داود شاه سبا]]()
| group13 = [[جوزجان ولايت|جوزجان ]]
|  list13 = [[محمد هاشم زارې]] (2007-)
| group14 = [[کابل ولايت|کابل]]
|  list14 = [[دين محمد|حاجي دين محمد]] (۲۰۰۴-۲۰۰۹) {{·}}[[ذبيح الله مجددي]] (۲۰۰۹ - )
| group15 = [[کندهار ولايت|کندهار ]]
|  list15 = [[گل آغا شېرزی]]&amp;nbsp;(2001-03){{·}} [[يوسف پښتون]]&amp;nbsp;(2003-2005){{·}} [[اسدالله خالد]]&amp;nbsp;(2005-08){{·}} [[رحمت الله روفي]]&amp;nbsp;(2008-2008){{·}} [[توريالی وېسا]]&amp;nbsp;(2008){{·}} [[ھمایون عزیزی]]&amp;nbsp;(٢٠١٣- ٢٠١٧){{·}}[[زلمی ویسا]]&amp;nbsp;(٢١ مې ۲۰۱۷- تر اوسه) 
| group16 = [[کاپيسا ولايت|کاپيسا ]]
|  list16 = [[غلام قدوس ابوبکر]] (2007-)
| group17 = [[خوست ولايت|خوست ]]
|  list17 = [[ارسلا جمال]] (2006-2008) {{·}} [[حميدالله قلندرزی]] (2008-2009) {{·}} [[عبدالجبار نعيمي]](2010-)
| group18 = [[کونړ ولايت|کونړ ]]
|  list18 = [[فضل الله واحدي]]&amp;nbsp;(2007-)
| group19 = [[کندوز ولايت|کندوز ]]
|  list19 = [[محمد عمر (افغان والي)|انجينير محمد عمر]] (2006-2010)
| group20 = [[لغمان ولايت|لغمان ]]
|  list20 = [[محمد گلاب منگل]]&amp;nbsp;(2006-08){{·}} [[لطف الله مشعل]]&amp;nbsp;(2008-2010) {{·}} [[محمد افبال عزيزي]]
| group21 = [[لوگر ولايت|لوگر]]
|  list21 = [[فضل الله مجددي]] (2001-2004) {{·}} [[محمد امان حميمي]] (2004-2005) {{·}} [[سيد عبدالکريم هاشمي]]&amp;nbsp;(2005-2007) {{·}} [[عبدالله وردگ]]&amp;nbsp;(2007-2008) {{·}} [[عتيق الله لودين]] (2008-)
| group22 = [[ننگرهار ولايت|ننگرهار ]]
|  list22 = [[عبدالقدير]] &amp;nbsp;(2001-02) {{·}} [[دين محمد|حاجي دين محمد]]&amp;nbsp;(2002-04) {{·}}[[گل آغا شېرزی]]&amp;nbsp;(2004-)
| group23 = [[نيمروز ولايت|نيمروز ]]
|  list23 = [[عبدالکريم براهوي]]&amp;nbsp;(2001-05){{·}}[[غلام دستگير آزاد]] (2005-)
| group24 = [[نورستان ولايت|نورستان ]]
|  list24 = [[جمال الدين بدر]] (2008-)
| group25 = [[روزگان ولايت|روزگان ]]
|  list25 = [[جان محمد خان]] (2002-2006) [[عبدالحکيم منيب]] (2006-2007) [[اسدالله همدم]] (2007-2010)
| group26 = [[پکتيا  ولايت|پکتيا  ]]
|  list26 = [[پاچا خان ځدراڼ]]&amp;nbsp;(2001-2002){{·}} [[تاج محمد وردگ]]&amp;nbsp;(2002-2002){{·}} [[راز محمد دليلي]]&amp;nbsp;(2002-04)[[اسدالله وفا]]&amp;nbsp;(2004-05){{·}} [[حکيم تڼيوال]]&amp;nbsp;(2005-2006){{·}} [[رحمت الله رحمت]]&amp;nbsp;(2006-2007){{·}} [[جمعه خان همدرد]] (2007-)
| group27 = [[پکتيکا ولايت|پکتيکا ]]
|  list27 = [[محب الله صميم]] (2010-)
| group28 = [[پنجشېر ولايت |پنجشېر ]]
|  list28 = [[کرام الدين کرام]] (2010-)
| group29 = [[پروان ولايت|پروان ]]
|  list29 = [[عبدالبصير سالنگي]] (2009-)
| group30 = [[سمنگان ولايت|سمنگان ]]
|  list30 = [[خيرالله انوش]] (2010-)
| group31 = [[سرپل ولايت|سرپل ]]
|  list31 = [[سيد انور رحمتي]] (2010-)
| group32 = [[تخار ولايت|تخار ]]
|  list32 = [[عبدالجبار تقوا]] (2010-)
| group33 = [[ميدان وردگ ولايت|وردگ]]
|  list33 = [[عبدالجبار نعيمي]] {{·}} (2005-2008) [[محمد حليم فدايي]] (2008-)
| group34 = [[زابل ولايت|زابل ]]
|  list34 = [[محمد اشرف ناصري]]&amp;nbsp;(2009-){{·}}[[بسم الله افغانمل]]&amp;nbsp;(١٤ مارچ ٢٠١٦- تر اوسه) 
}}
&lt;noinclude&gt;

[[وېشنيزه:د افغانستان د سياستوالو کينډۍ|{{PAGENAME}}]]
[[وېشنيزه:د ويکيپېډيا کينډۍ]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t8sbl4mdd0rswhi8dgwgqkuxq3rga2q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سيد آباد ولسوالۍ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12122</id>
    <revision>
      <id>317920</id>
      <parentid>299154</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:04:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="982" xml:space="preserve">'''د سيد آباد ولسوالۍ''' د [[وردګ ولايت]] ولايت اتو يوه ولسوالۍ ده، سیداباد ولسوالۍ د کابل کندهار په لاره کې پرته ده چې د وردګو ولايت له لويو ولسوالۍ څخه ده، دغه ولسوالۍ د شنيز، اونخي او تنګی درې لري. په دغه ولسوالۍ کې همدارنګه د وردګو ولايت پوهنتون (وردګ پوهنتون) هم پروت دی.د دغه ولسوالۍ ډېری اوسېدونکي وردګ پښتانه دي او په لږ کچه د سيداباد سيمه کې سيدان پراته دي.په دغې ولسوالۍ کې د مېشتو خلکو شمېر ۱۱۴،۷۹۳ وګړو ته رسېږي.&lt;ref&gt;http://www.mrrd-nabdp.org/Provincial%20Profiles/Wardak%20PDP%20Provincial%20profile.pdf&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==
{{reflist}}


{{د ميدان وردگ ولسوالۍ}}

[[وېشنيزه:د میدان وردگ ولسوالۍ]]</text>
      <sha1>lo1i3ut0nobij4bg3besbcp070zeqh1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>فدرالي قبايلي سيمې</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12618</id>
    <revision>
      <id>317767</id>
      <parentid>206317</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:56:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="791" xml:space="preserve">'''مرکزي قبایلي سیمې''' ([[اوردو ژبه|په اردو]]: ''قبائلی علاقہ جات'') د [[پاکستان]] په شمالی لویدیځ کی یوه سیمه ده چي په لویدیځ کی له [[افغانستان]] سره، په ختیځ کی له [[خیبر پښتونخوا]] سره او په جنوب کی له [[بلوچستان (پاکستان)|بلوچستان]] سره گډې پولې لری. مساحت یی ۲۷،۲۲۰ کیلومتره مربع ده او مرکز یی [[پېښور]] او [[پاړاچنار]] دی. په دی سیمو کی په ځانکړی ډول د [[پښتانه|پښتانو]] قبایلې ژوند کوی.

{{د پاکستان سياسي جغرافي وېش}}

[[وېشنيزه:د پاکستان ایالتونه او سیمې]]</text>
      <sha1>evj9bmwtjd3uzptvpu7d1df0eqer9mx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317768</id>
      <parentid>317767</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:56:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ د استوګنيزې سيمې مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="823" xml:space="preserve">{{استوګنيزه سيمه}}
'''مرکزي قبایلي سیمې''' ([[اوردو ژبه|په اردو]]: ''قبائلی علاقہ جات'') د [[پاکستان]] په شمالی لویدیځ کی یوه سیمه ده چي په لویدیځ کی له [[افغانستان]] سره، په ختیځ کی له [[خیبر پښتونخوا]] سره او په جنوب کی له [[بلوچستان (پاکستان)|بلوچستان]] سره گډې پولې لری. مساحت یی ۲۷،۲۲۰ کیلومتره مربع ده او مرکز یی [[پېښور]] او [[پاړاچنار]] دی. په دی سیمو کی په ځانکړی ډول د [[پښتانه|پښتانو]] قبایلې ژوند کوی.

{{د پاکستان سياسي جغرافي وېش}}

[[وېشنيزه:د پاکستان ایالتونه او سیمې]]</text>
      <sha1>o8sp62zl0lpgennxmq3242jezhfcd1n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>آر پي جي-۷</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13359</id>
    <revision>
      <id>317864</id>
      <parentid>160991</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:01:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2412" xml:space="preserve">'''آر پي جي – ۷''' ([[روسي ژبه|په روسی]]: ''Ручной противотанковый гранатомет'') د مخه چارج کېدونکي راکتي لاسی وسله ده چی د [[ټانک|ټانکونو]]، [[مړاپ زره پوښ گاډي|زره پوښ موټرونو]] او کانکريټي مورچو د منځه وړولو لپاره ورڅخه کار اخيستل کېږي. 
==پېژندنه==
د آر پې جي – ۷ مردک د [[ټانک]] پر ضد قوی چاودونکي مواد، پيزوالکتريکي فيوز، راکټي ماشين، چلانوونکی کارتريج (مرمی کاليبر یی ۴۰ م.م. دي) او تثبیت کوونکی اله (برخه) څخه جوړ شوي دي.راکټی ماشین یی د سوځولو (سوند) جامدو موادو څخه جوړ شوي دي. دغه مردک چی مرمی کالیبر یی ۸۵ م. م. دي ۵۰۰ متره واتڼ ویشتونکی وهلی سی او سرعت یی ۳۰۰ متر په ثانیه کی دي. نوموړی مردک کولای سی ۳۰ ساتیمتر تر پلن زره پوښ ويچاړ کړي. په اړس وخت کی هر مردک ترمو فشاري خولۍ یا د ټانک پر ضد قوی چاودونکي مواد درلودلای سی. هر وسله مېخانیکی او بصري مناظر لري.

==تاريخ==
آر پي چي – ۷ په اوس وخت کی د ټانک ماتونکي وسلو څخه تر ټولو مشهوره او گڼ شمېر لرونکي وسله ده. نوموړي وسله په ۶۰ کالو کی په [[روسیه|شوروي اتحاد]] کی د شرقی بلوک د ځواکونو لپاره طرح او جوړه شوه.&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=JqJIuvaPJfw&lt;/ref&gt;  په ۷۰ کالو کی د آر پي جي – ۷ جوړولو د لایسنس په اساس په چکوسلواکيا، [[پولنډ]] او ختيځی آلمان کی پېل شو. خو په اوس وخت کی آر پي چي - ۷ په [[ايران]]، [[پاکستان]]، [[عراق]] او نورو هېوادونو کی جوړېږي نوموړي وسله تر ۲۰۱۴ کال پورې د بېگلی په توگه د ویتنام، [[افغانستان]]، [[عراق]]، [[لېبنان|لبنان]] په جگړو کی کار شوي ده. 

==سرچیني==
&lt;references/&gt;‎


[[وېشنيزه:راکټي وسلې]]
[[وېشنيزه:شوبلې ضد وسلې]]</text>
      <sha1>qd1nm87k856f7n2zgbjelbfqy7hxpxu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317865</id>
      <parentid>317864</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:02:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2431" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''آر پي جي – ۷''' ([[روسي ژبه|په روسی]]: ''Ручной противотанковый гранатомет'') د مخه چارج کېدونکي راکتي لاسی وسله ده چی د [[ټانک|ټانکونو]]، [[مړاپ زره پوښ گاډي|زره پوښ موټرونو]] او کانکريټي مورچو د منځه وړولو لپاره ورڅخه کار اخيستل کېږي. 
==پېژندنه==
د آر پې جي – ۷ مردک د [[ټانک]] پر ضد قوی چاودونکي مواد، پيزوالکتريکي فيوز، راکټي ماشين، چلانوونکی کارتريج (مرمی کاليبر یی ۴۰ م.م. دي) او تثبیت کوونکی اله (برخه) څخه جوړ شوي دي.راکټی ماشین یی د سوځولو (سوند) جامدو موادو څخه جوړ شوي دي. دغه مردک چی مرمی کالیبر یی ۸۵ م. م. دي ۵۰۰ متره واتڼ ویشتونکی وهلی سی او سرعت یی ۳۰۰ متر په ثانیه کی دي. نوموړی مردک کولای سی ۳۰ ساتیمتر تر پلن زره پوښ ويچاړ کړي. په اړس وخت کی هر مردک ترمو فشاري خولۍ یا د ټانک پر ضد قوی چاودونکي مواد درلودلای سی. هر وسله مېخانیکی او بصري مناظر لري.

==تاريخ==
آر پي چي – ۷ په اوس وخت کی د ټانک ماتونکي وسلو څخه تر ټولو مشهوره او گڼ شمېر لرونکي وسله ده. نوموړي وسله په ۶۰ کالو کی په [[روسیه|شوروي اتحاد]] کی د شرقی بلوک د ځواکونو لپاره طرح او جوړه شوه.&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=JqJIuvaPJfw&lt;/ref&gt;  په ۷۰ کالو کی د آر پي جي – ۷ جوړولو د لایسنس په اساس په چکوسلواکيا، [[پولنډ]] او ختيځی آلمان کی پېل شو. خو په اوس وخت کی آر پي چي - ۷ په [[ايران]]، [[پاکستان]]، [[عراق]] او نورو هېوادونو کی جوړېږي نوموړي وسله تر ۲۰۱۴ کال پورې د بېگلی په توگه د ویتنام، [[افغانستان]]، [[عراق]]، [[لېبنان|لبنان]] په جگړو کی کار شوي ده. 

==سرچیني==
&lt;references/&gt;‎


[[وېشنيزه:راکټي وسلې]]
[[وېشنيزه:شوبلې ضد وسلې]]</text>
      <sha1>5j50zf3skuxdf99bzjivx4j7bmyed3u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جلال الدين محمد اکبر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13447</id>
    <revision>
      <id>317888</id>
      <parentid>211866</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:40:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="655" xml:space="preserve">'''جلال الدین محمد اکبر''' یا '''اکبر اعظام''' د نصرالدین همایون زوي، مشهور فاتخ او د مغولو دریم حکمران وو چي [[د مغولو پاچايي|د مغولو پاچایی]] یی پراخ کړ. 

== د اکبر اعظام حکومت ==
جلال الدین محمد اکبر په ۱۵۵۶ کال کی د شاهی پر تخت کښیناست. په دی وحت کی یوازې پنجاب د مغولو امپراطوری په لاس کې وو. په ۱۵۶۰ کال کی د مغولو اردو پر جاپور او جودپور برید وکړ.

[[وېشنيزه:مغولو پاچايي]]</text>
      <sha1>tgub0uemsvz2qpqa73bjghj8cqecanw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317889</id>
      <parentid>317888</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:41:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="674" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
'''جلال الدین محمد اکبر''' یا '''اکبر اعظام''' د نصرالدین همایون زوي، مشهور فاتخ او د مغولو دریم حکمران وو چي [[د مغولو پاچايي|د مغولو پاچایی]] یی پراخ کړ. 

== د اکبر اعظام حکومت ==
جلال الدین محمد اکبر په ۱۵۵۶ کال کی د شاهی پر تخت کښیناست. په دی وحت کی یوازې پنجاب د مغولو امپراطوری په لاس کې وو. په ۱۵۶۰ کال کی د مغولو اردو پر جاپور او جودپور برید وکړ.

[[وېشنيزه:مغولو پاچايي]]</text>
      <sha1>r29b3kk0ov47yx8byhzufpnshpdiz7y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>پامير</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13497</id>
    <revision>
      <id>317770</id>
      <parentid>270892</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:04:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2593" xml:space="preserve">'''پامیر''' (په تاجیکي کې: ''Помири''، په قرقیزي کې: ''Памир''، په [[پاړسي|پارسي]] کې: ''پامیر''، په چینایی کې: 帕米爾高原
- Pàmǐěr gāoyuán) د غرونو لړۍ ده چې په مرکزي آسیا کې د [[هندوکش]]، [[قراقرم]] او [[تیان شان]] (په چینایی کې:天山) د غرونو په منځ کې پرته ده. مساحت یی ۱۲۰،۰۰۰ کلومترو مربع ده. پامیر د نړۍ دریم لویه د غرونو لړی ده او قونگور (په چینایی کې:公格尔山) د پامیر تر ټولو لوړ غر دي.
پامير د نړۍ چت يا بام په نوم د پامير د غرونو سلسله اوس هم نوې ده او خپل طبعي شکل د بدلېدو په حال کې ده. د پاميرغرونه د [[افغانستان]] په شمال کې دي چې د تاجکستان سره يې شريکوي د دې غرونو درې لوړې څوکې په تاجکستان کې دي. د پامير د غرونو څو سلسلې کرغزستان او د پاکستان په گلگت بلتستان کې هم شته. په جنوب کې دا د واخان په سيمه کې د هندو کش د غرونو لړۍ سره يو ځاې شي. په ختيځ کې دا د چين په خاوره هم غزېدلي دي. د دې غرونو لوړې څوکې ټول کال په واورو پټ وي، پکې سخت ساړه وي او هلته چې واورې ويلي کېږي، د څاروو څر ځايونه لري. د دې غرونو نه سکاره ويستل کېږي خو نورمنرالونه هم لري چې يوه يې د لاجوردو ډبره ده. د شپږم ميلادي پېړۍ راهيسې د چين بوداي راهبان هند ته د تلو لپاره دپامير د يوې خوا نه بلې ته اوړېدل او د ورېښمو شمالي لاره د پامير په غرونو کې د کاشغر نه خوجند ته تللې وه. د افغانستان دوه ولايتونه واخان او بدخشان د پامير په غرونو کې دي او د “سر کل” ډنډ د امو سيند يوه سرچينه ده. د دې غرونو په درو کې اوسېدونکي خلک ” پاميري ژبې” وايي چې وخي، مونجي، شغني، سنگلاچي، اشکاشمي او ونجي د يادولو وړ دي.
== دا هم وګورئ  ==
== سرچینې==
د خپرېدو نېټه ۱۸ جولاي - See more at: http://www.safiahaleem.com/?p=2100#sthash.iHdUXq3K.dpuf
[[وېشنيزه:افغانستان]]</text>
      <sha1>jl81rbu3v48bphhxo4t54tlmrqr27jc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317771</id>
      <parentid>317770</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:04:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2612" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''پامیر''' (په تاجیکي کې: ''Помири''، په قرقیزي کې: ''Памир''، په [[پاړسي|پارسي]] کې: ''پامیر''، په چینایی کې: 帕米爾高原
- Pàmǐěr gāoyuán) د غرونو لړۍ ده چې په مرکزي آسیا کې د [[هندوکش]]، [[قراقرم]] او [[تیان شان]] (په چینایی کې:天山) د غرونو په منځ کې پرته ده. مساحت یی ۱۲۰،۰۰۰ کلومترو مربع ده. پامیر د نړۍ دریم لویه د غرونو لړی ده او قونگور (په چینایی کې:公格尔山) د پامیر تر ټولو لوړ غر دي.
پامير د نړۍ چت يا بام په نوم د پامير د غرونو سلسله اوس هم نوې ده او خپل طبعي شکل د بدلېدو په حال کې ده. د پاميرغرونه د [[افغانستان]] په شمال کې دي چې د تاجکستان سره يې شريکوي د دې غرونو درې لوړې څوکې په تاجکستان کې دي. د پامير د غرونو څو سلسلې کرغزستان او د پاکستان په گلگت بلتستان کې هم شته. په جنوب کې دا د واخان په سيمه کې د هندو کش د غرونو لړۍ سره يو ځاې شي. په ختيځ کې دا د چين په خاوره هم غزېدلي دي. د دې غرونو لوړې څوکې ټول کال په واورو پټ وي، پکې سخت ساړه وي او هلته چې واورې ويلي کېږي، د څاروو څر ځايونه لري. د دې غرونو نه سکاره ويستل کېږي خو نورمنرالونه هم لري چې يوه يې د لاجوردو ډبره ده. د شپږم ميلادي پېړۍ راهيسې د چين بوداي راهبان هند ته د تلو لپاره دپامير د يوې خوا نه بلې ته اوړېدل او د ورېښمو شمالي لاره د پامير په غرونو کې د کاشغر نه خوجند ته تللې وه. د افغانستان دوه ولايتونه واخان او بدخشان د پامير په غرونو کې دي او د “سر کل” ډنډ د امو سيند يوه سرچينه ده. د دې غرونو په درو کې اوسېدونکي خلک ” پاميري ژبې” وايي چې وخي، مونجي، شغني، سنگلاچي، اشکاشمي او ونجي د يادولو وړ دي.
== دا هم وګورئ  ==
== سرچینې==
د خپرېدو نېټه ۱۸ جولاي - See more at: http://www.safiahaleem.com/?p=2100#sthash.iHdUXq3K.dpuf
[[وېشنيزه:افغانستان]]</text>
      <sha1>bbrmb6r2snwayqqxqbajpu3k2s7o9j5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>پنسلين</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13635</id>
    <revision>
      <id>317860</id>
      <parentid>159243</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:58:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2609" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Penicillin-nucleus-3D-balls.png|250px|thumb|left|د پنسلین فرمول]]

'''پنسلين''' د بيټالکټام د [[انټيبايوټيک|انتي بيوتيکونو]] څخه دي د [[باکټريا|باکټريانونو]] (مکروبونو) له منځه وړولو لپاره کارېږي. دغه درمل له ۱۹۴۲ کال څخه په طبابت کې کارېږي. پنسلین په حقیقت کې يو اورگانیک تیزاب (اسید) دی چې د CH3)2C5H3NSO(COOH)NHCOR)کیمیایي فورمول لري.

== تاریخ ==
[[دوتنه:Penicillium notatum.jpg|250px|thumb|left|د پنسلین چڼاسه]]
[[دوتنه:6-aminopenicillanic acid synthesis.png|250px|thumb|left|د پنسلین جوړول]]
پنسلين په ۱۹۲۸ کال کې د الېکساندر فلېمینگ (Alexander Fleming) لخوا کشف شو. په دی وخت کې د الېکساندر فلېمینگ فنگسونه په پترى ديش کې واچول چې [[ستافلو کوکوس]] ئي له منځه يوړل چې وروسته دتحقيقاتو داثابته شوه چې په گرام مثبتو باکترياو باندې فوقالعاده تاثيرلرونکې دي چې دانسان او حيوان په بدن باندې هيڅ قسم زهري اثرات نلرى چې فلېمینگ دغه ماده د پنسلين ''H'' نوم سره ونومول شو الېکساندر فلېمینگ پدى باندې ونه توانيده چې پنسيلين په خالص ډول سره لاس ته راوړي خو نوموړي اعلان وکړ چې هرکله پنسلين په خالص ډول سره لاس ته راشى نو کولاي شو چې دهغى نه په ترزيقى ډول استفاده وکړو .
انگليسى بيوشمست ریسټړک دفلېمنگ کار تعقيب کړ او په ١٩٣٠ م کال کې کشف کړ چې پنسلين يو عضوي تيزاب دى چې په کلچر داسيدى چاپیریال کې دايترو څخه لاسته راځي . 
په کال ١٩٤٠ م کې د اوکسفورد په پوهنتون کې پنسلين په غير خالص شکل سره تهيه شو . پدي ترڅ کې وموندل شو چې ښه مواد دي او دشيموترافى له نظره دخاص اهميت وړ دي . په ١٩٤١ م کې دانگلستان او امريکا حکومتونه پدي اړه زياته دلچسپى وښوده او بلاخره په کال ١٩٤٩ کې پنسلين په خالص شکل سره لاسته راغى.

[[وېشنيزه:د بېټا-لاکټاماز انتي بيوتيکونه]]</text>
      <sha1>gfl2lhbc0xxm8j74gzt4u1rarq2d3tc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>بانکي کارډ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14122</id>
    <revision>
      <id>317765</id>
      <parentid>190660</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:46:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="507" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۲۱:۴۶, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
[[دوتنه:ClientCardSample.png|بټنوک|180px|کیڼ|د بانکي کارټ بېلگه.]]

[[وېشنيزه:د بانکوالی وییونه او اوزار]]</text>
      <sha1>0cbt7qq7a1tozkr84xlhk6ekvd6m3gz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>افغان کليسا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14326</id>
    <revision>
      <id>317886</id>
      <parentid>190489</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:39:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2673" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
[[Image:Afghan-Church, Bombay-FV.jpg|thumb|270px|د کلیسا مخه ښکاریدنه]]
'''افغان کليسا''' د [[هند]] د [[ممبای]] ښار په [[ماهاراشترا]] ايالت کې يو د افغان انگرېز د جگړې پر وخت د انگرېز راج لخوا د هغوی د پوځيانود مړو د يادښت په توگه جوړه شوې کليسا ده . دا يې ځکه د افغان ـ چرچ په نوم نومولې چې په افغانستان او شاوخوا سيمو کې په لومړی ځل د انگرېزانو پوځ ماته وخوړه او په هغې ماتې کې افغانانو د ۱۵۹۹۹ انگرېزي پوځ کسان له منځه يووړه.  د هماغو ډېری مړي ېې د هند تر مهاراشترا پورې رسولي او هلته ېې خښ کړي دي .  دغه [[کليسا]] د ۱۸۳۸م زیزديز کال [[د افغان-انگرېز لومړۍ جگړه|د افغان انگریز په لمړۍ جگړې]] کې د انگریزانو له ماتې  څخه وروسته، د دې جکړې قربانیانو لپاره  د درناوي په خاطر د وخت د انگریز حکومت لخوا په [[هند]] کې جوړه کړای شوې وه.

او دلته په دې کليسا کې د بريتانوي پوځيانو سر بېره په خپله د هندي پوځیانو یادونه هم نمانځل کېږي لکه: د ممبای پوځ، د مدراس پوځ د رنجيت سېنگ پوځ له لاهور څخه. په پېښليکونو يا تاريخونو کې دا ويل شوي چې دا جگړه د انگرېزانو بې ساری ، نه منونکې او تر ټولو د ډېر زيان وراړونکې جگړه وه ځکه په دې جگړې کې کوم ۱۶۰۰۰ پوځيان چې افغانستان ته د جگړې لپاره لېږل شوي و، يواځې يو تن يې چې ډاکتر برايډن نومېده يو درمگر افسر و چې وې کولای شو ژوندی له جگړې څخه ځان وباسي، د غبار لخوا ليکل شوي پېښليک کې راغلي چې هغه کس هم افغانانو ددې په موخه پرېښود ، څو د پېښې حال انگرېزي هندي حکومت ته ورسوي.  د يادولو وړ ده چې افغانستان ، سعودي عرب ، سوماليا په ټوله نړۍ کې هاغه يو هېواد دی چې په آري توگه ېې خلک تراوسه پورې مسلمانان دي او پرته له اسلام څخه بل دين لکه عيسويت ، يحوديت او نور دينونه نشته .

[[وېشنيزه:د ممبای کليسا گانې]]</text>
      <sha1>7bz953tndj8ow9gav7hu4wf6sfmobab</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>هسپ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15078</id>
    <revision>
      <id>317870</id>
      <parentid>206013</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:22:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7421" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[File:Food Safety 1.svg|250px|thumb|left]]
'''هسپ''' (په [[انگرېزي ژبه|انگرېزي]] کی:''HACCP'' یا ''Hazard analysis and critical control points'') د لمړی ځل لپاره د ناسا لخوا په 1959 کی د ناسا لخوا استعمال شو او رسته بیا د نړیوال معیار په توگه باندی قبول شو. چی نن ورځ د [[codex]] اوBRC]] ، [[ISO 22000]] ، IFS]] او [[Global GAP]] په معیارونو کی ورڅخه استفاده کیږی. دا یوه وسیله (tool) ده چی د غذایی توکو د مصؤنیت په برخه کی ورڅخه استفاده کیږی. بیا هم د غذایی توکو د مصؤنیت د ټول سیستم نمایندگی نه شی کولی. هسپ یوازی د غذایی توکو دمصؤنیت په برخه کی خاصه نتیجه نلری نو ځکه باید لاندی پروگرامونه هم پکښی شامل وی&lt;ref&gt;Philippe &amp; Eliane Fonta. (1995). Démarche HACCP en restauration. Paris. Pp 71&lt;/ref&gt;
==تاریخچه==
هسپ د ناسا لخوا په ۱۹۵۹ کی د لمړی ځل لپاره بنسټ کیښودل شو. 
== د هسپ څخه مخکی اړتیاوی ==
د هسپ پروسه چی ۱۲ مرحلی لری لمړی ۵ مرحلی یی ډیری مهمی دی . نو اول باید دا پا کافی اندازه سره چمتو شوی وی او بیا امکان لری چی د هسپ اساساتو باندی، شروع وکړل شی.
دا اړتیاوی چی ډیر ضروری دی په انگریزی کی ورته Prerequisites وایی.
 
۱.ښه تولیدی عملیات - یعنی په کافی اندازه پاکی اوبه موجودی وی. په کافی اندازه برق یا رڼا موجوده وی، دیوالونه او څمکه په آسانۍ سره د پاکولو وړتیا ولری، د حشراتو او نورو آفاتو په مقابل کی باید مجادله وشی.

۲.حفظ الصحوی معیارونه - لاسونه باید ووینځل شی، د خوړو په سر باندی باید ټوخی صورت ونه نیسی، ټول خایونه باید د پاکولو د پلان مطابق پاک شی، د هواو د ایستلو لپاره باید مناسب تخلیوی سیستم وجود ولری.

۳.عملیاتی طرزلعملونه - پدی برخه باید ووایاست چی زه دا مو موخه ده، دا کارونه فعلا کوو او دا اسناد به یی په خپل لاس کی ولرو.

۴.او د کارکوونکو حفظ الصحه باید د هسپ سره جوغت په پام کی ونیول شی - نوکان باید قطع شی، ویښتان باید پټ وی، ساعت او لښتۍ ، غواړکۍ او چارگل باید د کار په وخت کی په لاس باندی نه وی.

==د هسپ پروسه==
۱. د هسپ ټیم باید تشکل شی - دا ټیم باید د کمپنۍ د هری برخه څخه وی ، څکه چی یوازی د هسپ مسؤل په ټولو شیانو بندی نه پوهیږی.

۲. ټول هغه محصولات چی کمپنۍ جوړوی باید ولیکل شی - د محصولا معرفی چی څنکه ، د څه شی څخه د چا لپاره او په کوم وخت او په څومره مقدار سره جوړیږی ، ولیکل شی.

۳. د مستهلک یا مصرف کوونکی شرح - پدی برخه باید تاسی دا واضح کړی چی خپل محصول مو چاته جوړ کړی دی او د YOPI اصطلاح په پام کی و نیسی چی تنکی ځوانان، زاړه ، حامله داری ښځی او د معافتی سیستم څخه ضعیف خلک باید ورپکښی شرح شی.

۴. د هر محصول هغه جوړیدو مراحل باید د یو چارت په شکل سره واضح شی - پدی برخه کی باید ځینی خاص د اندازی وړ تکی لکه حرارت ، وخت، پی اچ او داسی نور په پام کی ونیول شی.

۵. د جوړ شوی چارت تصدیق کول - کوم چارتونه چی په څلورمه مرحله کی جوړ شوی دی ، هغه باید په ساحه د تولید کی عملی شی او کوم تغیرات چی اړین وی هغه پکښی رواستل شی.
==د هسپ اساسات==

۶.دخطر تحلیل او تجزیه کول ( پدی برخه کی باید فزیکی، بیولوژیکی او کیمیاوی خطرونه د 5M میتود یا خامو مواد تحلیل، د ماشین آلاتو تحلیل، د چاپیریال تحلیل، د افرادو تحلیل تر سره شی). او ورسته د هغه د هغه لپاره د مخنیوی ټکی تعین شی.

۷.د انتقادی کنترولیدونکو نقطو تعینول (critical control point) ددی برخی لپاره باید د CCP د تصمیم نیونی د ونی په اساس چی د ۴ سوالو څځه جوړ شوی دی، استفاده وشی او د هغه له لاری هغه تعین شی.

۸.د انتقادی محدودی تشکیلول - پدی برخی کی باید داسی ټکی وټاکل شی که چیری د هغه رعایت ونشی نو ددی امکان شته چی د فزیکی، کیمیاوی او مایکروبیولوژیکی خطرونو زیاتیدل صورت ونیسی. د بیلگی توگی د حرارت -وخت کنترول. د پی اچ کنترول او یا د اوبو د فعالیت کنترول.

۹. د تشکیل شوو انتقادی نقطو مانیتورینک - دا هغه برخه ده چی باید د جوړ شویو انتقادی ټکیو د ځارنی لپاره باید پروسیجر جوړ کړی. د بیلکی په توگه د د ظرفونو د وینځلو او تعقیم کولو د پروسی د مقدیت برسی د نظری کنترول او مایکروبیولوژیکی ټیسټ کول دی. چی پدی طریقه کولو شو هغه کنترول کړو.

۱۰.داصلاحی فعالیتونه تشکیلول - په هغه صورت کی چیری مشکل او یاستونزی سره د کار په جریان کی مخامخ شو نو ځه باید وکړو. د بیلگی په توگه که چیری دمنفی یخی خونی د حرارت درجه د منفی ۱۵ څخه کښته شی نو څه باید وکړو؟ پدی صورت کی باید د یخ ورکونی منبع چک شی، او که چیری خرابه وی نو باید ذر تر زره جوړ شی او یا باید ټول یخ شوی خواړیزه توگه بلی منفی یخی خونی د ۲ ساعتو څخه کم وخت کی انتقال ومومی.

۱۱.د اسنادو ساتنه - ټول هغه اسناد چی د هسپ اړوند وی باید ذخیره او د یو معین وخت لپاره وساتل شی . د بیگلی په توگه د چیپسو د غوړیو د حرارت د درجی فورم، د مثبتی او منفی یخو خونو د حرارت فورم او داسی نور.

۱۲.تایید - دا هغه مرحله ده چی ټول پورته ذکر شوی کارونه تر سره شی نو دا باید د یوی واکمنی او باصلاحیته داخلی او یا باندنی اداری لخوا صورت ومومی تر څو و پوهیږو چی زموږ د هسپ میتود مفید او موثر دی.

==مآخذونه ==

http://en.wikipedia.org/wiki/HACCP

[[وېشنيزه:خواړه]]</text>
      <sha1>jc64m7zsuccdwv3e5vvjw6t4gbi1fzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>عنايت الله عنايت</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15525</id>
    <revision>
      <id>317763</id>
      <parentid>148651</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:43:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="196" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
عنايت الله عنايت [[د بادغيس ولايت]] پخوانی والي و.


{{افغان واليان}}

[[وېشنيزه:افغان واليان]]</text>
      <sha1>i6dym5hcbmnqa1xjdlxnb6w5myil6gf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سهيونېزم</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15850</id>
    <revision>
      <id>317845</id>
      <parentid>305664</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:40:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27501" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Flag of Israel.svg|بټنوک|کيڼ|د [[اسرايل]] رپی, دا رپی په ۱۸۹۰ کال کې د سهيونيستي خوځښت د [[پيلام]] په توگه پېژندل شوي وو،]] څهيونتوب يا صهیونیزم (په عبري کې وروسته له صهیونه צִיּוֹנוּת ''Tsiyyonut'' [tsijoˈnut]) یو ملتپال خوځښت دی چې د یهود قوم لپاره په یوه داسې سیمه کې لکه اسراييل سیمه، فلسطین سیمه، کنعان یا سپېڅلې ځمکې کې د یوه هېواد له جوړولو څخه  ملاتړ کوي، ځکه چې یهودان داسې سیمو سره اوږدې اړیکې او نږدېوالی لري.&lt;ref&gt;Gideon Biger,[https://books.google.com/books?id=wUqRAgAAQBAJ&amp;pg=PA60 ''The Boundaries of Modern Palestine, 1840-1947,'']  [[Routledge]], 2004   {{isbn|978-1-135-76652-8}} pp. 58–63.:'Unlike the earlier literature that dealt with Palestine's delimitation, the boundaries were not presented according to their historical traditional meaning, but according to the boundaries of the Jewish Eretz Israel that was about to be established there. This approach characterizes all the Zionist publications at the time ... when they came to indicate borders, they preferred the realistic condition and strategic  economic needs over an unrealistic dream based on the historic past.'  This meant that planners envisaged  a future Palestine that controlled all [[River Jordan|the Jordan]]'s sources, the southern part of the [[Litani River|Litanni river]] in Lebanon, the large cultivatable area east of the Jordan, including the Houran and Gil'ad wheat zone, Mt Hermon, the Yarmuk and Yabok rivers, the [[Hijaz Railway]] ... '&lt;/ref&gt;{{sfn|Motyl|2001|pp=604}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Herzl|first1=Theodor|author-link1=Theodor Herzl|translator=Sylvie d'Avigdor|title=Der Judenstaat|trans-title=The Jewish state|url=https://books.google.com/books?id=3f4RFWkMeWoC|access-date=September 28, 2010|edition=republication|year=1988|orig-year=1896|publisher=[[Dover Publications|Courier Dover]]|location=New York|isbn=978-0-486-25849-2|page=40|chapter=Biography, by Alex Bein|chapter-url=https://books.google.com/books?id=3f4RFWkMeWoC&amp;pg=PA40|archive-url=https://web.archive.org/web/20140101195701/http://books.google.com/books?id=3f4RFWkMeWoC|archive-date=January 1, 2014|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

عصري صهیونیزم د نولسمې پېړۍ په وروستیو کې په مرکزي او ختیځې اروپا کې هم د یهودضد څپو او هم د Haskalah یا یهودي روښانتیا په ځواب کې د یو ملي احیا خوځښت په توګه څرګند شو. له هغه وروسته سمدستي، د دې خوځښت ډېری مشرانو خپله اصلي موخه دا وګرځوله چې په فلسطین کې ځان ته یو وطن جوړ کړي، کوم ځای چې په هغه وخت کې د عثماني امپراتورۍ تر کنټرول لاندې وه.&lt;ref name=&quot;Shillony2012&quot;&gt;{{cite book|author=Ben-Ami Shillony|author-link=Ben-Ami Shillony|title=Jews &amp; the Japanese: The Successful Outsiders|url=https://books.google.com/books?id=OvzPAgAAQBAJ&amp;pg=PA88|year=2012|publisher=Tuttle Publishing|isbn=978-1-4629-0396-2|page=88|quote=(Zionism) arose in response to and in imitation of the current national movements of Central, Southern, and Eastern Europe.|access-date=November 21, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225204640/https://books.google.com/books?id=OvzPAgAAQBAJ&amp;pg=PA88|archive-date=December 25, 2018|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;LeVineMossberg2014&quot;&gt;{{cite book|last1=LeVine|first1=Mark|last2=Mossberg|first2=Mathias|title=One Land, Two States: Israel and Palestine as Parallel States|url=https://books.google.com/books?id=vnVAAwAAQBAJ&amp;pg=PA211|year=2014|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-95840-1|page=211|quote=The parents of Zionism were not Judaism and tradition, but antiSemitism and nationalism. The ideals of the [[French Revolution]] spread slowly across Europe, finally reaching the [[Pale of Settlement]] in the [[Russian Empire]] and helping to set off the [[Haskalah]], or Jewish Enlightenment. This engendered a permanent split in the Jewish world, between those who held to a halachic or religious-centric vision of their identity and those who adopted in part the racial rhetoric of the time and made the Jewish people into a nation. This was helped along by the wave of [[pogrom]]s in Eastern Europe that set two million Jews to flight; most wound up in [[United States|America]], but some chose Palestine. A driving force behind this was the [[Hovevei Zion]] movement, which worked from 1882 to develop a Hebrew identity that was distinct from [[Judaism]] as a religion.|access-date=March 16, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161117165546/https://books.google.com/books?id=vnVAAwAAQBAJ&amp;pg=PA211|archive-date=November 17, 2016|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Gelvin2014&quot;&gt;{{cite book|last=Gelvin|first=James L.|title=The Israel-Palestine Conflict: One Hundred Years of War|url=https://books.google.com/books?id=GDaZAgAAQBAJ&amp;pg=PA93|year=2014|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-47077-4|page=93|quote=The fact that [[Palestinian nationalism]] developed later than Zionism and indeed in response to it does not in any way diminish the legitimacy of Palestinian nationalism or make it less valid than Zionism. All nationalisms arise in opposition to some &quot;other&quot;. Why else would there be the need to specify who you are? And all nationalisms are defined by what they oppose. As we have seen, Zionism itself arose in reaction to anti-Semitic and exclusionary nationalist movements in Europe. It would be perverse to judge Zionism as somehow less valid than European anti-Semitism or those nationalisms. Furthermore, Zionism itself was also defined by its opposition to the indigenous Palestinian inhabitants of the region. Both the &quot;conquest of land&quot; and the &quot;conquest of labor&quot; slogans that became central to the dominant strain of Zionism in the Yishuv originated as a result of the Zionist confrontation with the Palestinian &quot;other&quot;.|access-date=March 16, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161117183517/https://books.google.com/books?id=GDaZAgAAQBAJ&amp;pg=PA93|archive-date=November 17, 2016|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;RCohen&quot;&gt;{{cite book|last=Cohen|first=Robin|title=The Cambridge Survey of World Migration|year=1995|publisher=Cambridge University Press|page=[https://archive.org/details/cambridgesurveyo00robi/page/504 504]|url=https://archive.org/details/cambridgesurveyo00robi|url-access=registration|quote=Zionism Colonize palestine.|isbn=9780521444057}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;JGelvin&quot;&gt;{{cite book|last=Gelvin|first=James|title=The Israel–Palestine Conflict: One Hundred Years of War|year=2007|edition=2nd|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0521888356|page=51|url=https://books.google.com/books?id=5FwAT5fx03IC&amp;q=the%20Basel%20program%20colonisation%20of%20Palestine&amp;pg=PA52|access-date=February 19, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170220003633/https://books.google.com/books?id=5FwAT5fx03IC&amp;lpg=PA52&amp;dq=the%20Basel%20program%20colonisation%20of%20Palestine&amp;pg=PA52#v=onepage&amp;q&amp;f=false|archive-date=February 20, 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Ilan Pappe, ''The Ethnic Cleansing of Palestine'', 2006, pp. 10–11&lt;/ref&gt;

د دې آیډیالوژي د دیاسپورا څخه انکار مطرح کړ او تر ۱۹۴۸م کال پورې یې د یهود قوم په لرغوني زړه کې د جلاوطنو مثالي راټولنه (کیبوتس ګالیوت) خپله اصلي موخه ګڼله، او د ملي خودمختارۍ یا د خپلواک دولت جوړولو له لارې، یهودان له عام وژنې، ځورونې او یهود ضد کارونو څخه خلاص کړي کوم کار چې دوی ورسره مخامخ وو. د صهیون مینه وال په ۱۸۸۴م کال کې متحد شول او په ۱۸۹۷م کال کې لومړنی صهیونیستي کانګرس تنظیم شو. &lt;ref&gt;[[Bernard Lewis]], [https://books.google.com/books?id=ZTsiAwAAQBAJ&amp;pg=PA20 ''Semites and Anti-Semites: An Inquiry into Conflict and Prejudice,'']  [[W. W. Norton &amp; Company]], 1999    {{isbn|978-0-393-24556-1}}  p. 20&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Ian S. Lustick]], [https://www.jstor.org/stable/41805179 'Zionist Ideology and Its Discontents: A Research Note,'] [[Israel Studies Review|Israel Studies Forum]] Vol. 19, No. 1 (Fall 2003), pp. 98–103 [98]'Zionism was and is a serious ideology and deserves to be treated as such.'&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Gadi Taub, [https://books.google.com/books?id=EihzAwAAQBAJ&amp;pg=PA869 'Zionism,'] in Gregory Claeys,''Encyclopedia of Modern Political Thought,''  [[SAGE Publishing|Sage CQ Press]], 2013   {{isbn|978-1-452-23415-1}} pp. 869–72 p.869.:'Zionism is an ideology that seeks to apply the universal principle of [[self-determination]] to the Jewish people.'&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Alan Gamlen, [https://books.google.com/books?id=1iCWDwAAQBAJ&amp;pg=PA57 ''Human Geopolitics: States, Emigrants, and the Rise of Diaspora Institutions,'']  [[Oxford University Press]], 2019 {{isbn|978-0-198-83349-9}} p. 57&lt;/ref&gt;

د صهیونیزم یوه بڼه د فرهنګي صهیونیزم په نوم چې د احد حام له خوا یې بنسټ ایښودل شوی او هغه یې استازیتوب کوي، په اسرائیل کې یې د یهودي «معنوي مرکز» څخه سېکولار لیدلوري ته وده ورکړه. د هرزل په خلاف، چې د سیاسي صهیونیزم بنسټ ایښودونکی وو، احد حام هڅه وکړه ترڅو اسرائیل «یو یهودي هېواد وي نه یوازې یو یهودي دولت». نور هغه د سوسیالیستي یوټوپیا (موزس هس) د تحقق په توګه، د ټولنیزو تعصباتو په مقابل کې د پایښت او د خودمختارۍ تایید (لئون پینسکر)، د فردي حقونو او آزادۍ رښتیا کېدل (مکس نوردو) او یا هم د عبري هیومانیزم د پیدا کېدو (مارتین بوبر) په توګه تیوریزه کړي دي. یو مذهبي صهیونیزم له هغو یهودیانو څخه ملاتړ کوي چې خپل یهودي پېژندنې څخه چې مذهبي یهودیت څخه اطاعت کوي او اسرائیلو ته د یهودانو د بیا راتګ څخه ملاتړ کوي. په ۱۹۴۸م کال کې د اسرائیل دولت له جوړېدو راهیسې، صهیونیزم په عمده توګه له اسرائیلو څخه د ملاتړ او هلته د ژوند دوام په اړه د شته ګواښونو او امنیت ساتلو ته دوام ورکړی.&lt;ref&gt;Ahad Ha'am, ''The Jewish State and Jewish Problem'', trans. from the Hebrew by Leon Simon c 1912, Jewish Publication Society of America, Essential Texts of Zionism [https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Zionism/haam2.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151119081428/https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Zionism/haam2.html|date=November 19, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Zionism and the Quest for Justice in the Holy Land, Donald E. Wagner, Walter T. Davis, 2011, Lutterworth Press&lt;/ref&gt;{{sfn|Motyl|2001|pp=604.}}

د صهیونیزم پلویان صهیونیزم د یوه آزادي پاله خوځښت په توګه ګوري چې غواړي ځورول شوي خلک بېرته خپل پلارني سیمو ته راګرځوي. د صهیونیست ضد کسان هغه ته یوه استعماري، نژادپرسته او استثنایي آیډیولوژي یا خوځښت په توګه ګوري.&lt;ref name=&quot;Volume13&quot;&gt;''Israel Affairs'' - Volume 13, Issue 4, 2007 – Special Issue: ''Postcolonial Theory and the Arab-Israel Conflict – De-Judaizing the Homeland: Academic Politics in Rewriting the History of Palestine'' - S. Ilan Troen&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;RanA&quot;&gt;{{cite journal|first1=Ran|last1=Aaronson|year=1996|title=Settlement in Eretz Israel – A Colonialist Enterprise? &quot;Critical&quot; Scholarship and Historical Geography|journal=Israel Studies|volume=1|issue=2|pages=214–229|publisher=Indiana University Press|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;q=cache:8aPWE9P5iBoJ:130.102.44.246/journals/israel_studies/v001/1.2aaronsohn.pdf+&amp;hl=en&amp;pid=bl&amp;srcid=ADGEESiwmLNEhH3wwj1Tc0SKIwNXDI7Vn61MevIJkvxNF7UjJdGkVHTlf7yJcPdkujhi-GXEoUsSGjB8Y-cNtoc3AbqZP6uxc2NHFe9R1__kxvACSBMsGtcH4nYZmB5e8gSAdgbH_QT6&amp;sig=AHIEtbSHallbycXdF9sWjGjOU4lvf4a6Og|access-date=July 30, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131221012913/https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;q=cache%3A8aPWE9P5iBoJ%3A130.102.44.246%2Fjournals%2Fisrael_studies%2Fv001%2F1.2aaronsohn.pdf+&amp;hl=en&amp;pid=bl&amp;srcid=ADGEESiwmLNEhH3wwj1Tc0SKIwNXDI7Vn61MevIJkvxNF7UjJdGkVHTlf7yJcPdkujhi-GXEoUsSGjB8Y-cNtoc3AbqZP6uxc2NHFe9R1__kxvACSBMsGtcH4nYZmB5e8gSAdgbH_QT6&amp;sig=AHIEtbSHallbycXdF9sWjGjOU4lvf4a6Og|archive-date=December 21, 2013|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ZiBri&quot;&gt;&quot;Zionism and British imperialism II: Imperial financing in Palestine&quot;, ''Journal of Israeli History: Politics, Society, Culture''. Volume 30, Issue 2, 2011  - pages 115–139 - Michael J. Cohen&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;CHARCOL&quot;&gt;* Shafir, Gershon, ''Being Israeli: The Dynamics of Multiple Citizenship'', Cambridge University Press, 2002, pp 37–38
* Bareli, Avi, &quot;Forgetting Europe: Perspectives on the Debate about Zionism and Colonialism&quot;, in ''Israeli Historical Revisionism: From Left to Right'', Psychology Press, 2003, pp 99–116
* [[Ilan Pappe|Pappé Ilan]], ''A History of Modern Palestine: One Land, Two Peoples'', Cambridge University Press, 2006, pp 72–121
* Prior, Michael, ''The Bible and colonialism: a moral critique'', Continuum International Publishing Group, 1997, pp 106–215
* Shafir, Gershon, &quot;Zionism and Colonialism&quot;, in ''The Israel / Palestinian Question'', by Ilan Pappe, Psychology Press, 1999, pp 72–85
* Lustick, Ian, ''For the Land and the Lord'' ...
* Zuriek, Elia, ''The Palestinians in Israel: A Study in Internal Colonialism'', Routledge &amp; K. Paul, 1979
* Penslar, Derek J., &quot;Zionism, Colonialism and Postcolonialism&quot;, in ''Israeli Historical Revisionism: From Left to Right'', Psychology Press, 2003, pp 85–98
* [[Ilan Pappé|Pappe, Ilan]], ''The Ethnic Cleansing of Palestine'', Oneworld, 2007
* {{citation|title=The Bible and Zionism: invented traditions, archaeology and post-colonialism in Palestine-Israel|volume=1|last=Masalha|first=Nur|year=2007|publisher=Zed Books|page=16}}
* {{citation|title=The Dark Side of Zionism: Israel's Quest for Security Through Dominance|last=Thomas|first=Baylis|publisher=Lexington Books|year=2011|page=4}}
* {{citation|title=Zionism and the State of Israel: A Moral Inquiry|last=Prior|first=Michael|publisher=Psychology Press|year=1999|page=240}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;CHARRAS&quot;&gt;* ''Zionism, imperialism, and race'', Abdul Wahhab Kayyali, ʻAbd al-Wahhāb Kayyālī (Eds), Croom Helm, 1979
* Gerson, Allan, &quot;The United Nations and Racism: the Case of Zionism and Racism&quot;, in ''Israel Yearbook on Human Rights 1987, Volume 17; Volume 1987, Yoram Dinstein, Mala Tabory  (Eds)'', Martinus Nijhoff Publishers, 1988, p 68
* Hadawi, Sami, ''Bitter harvest: a modern history of Palestine'', Interlink Books, 1991, p 183
* Beker, Avi, ''Chosen: the history of an idea, the anatomy of an obsession'', Macmillan, 2008, p 131, 139, 151
* Dinstein, Yoram, ''Israel Yearbook on Human Rights 1987, Volume 17; Volume 1987'', p 31, 136ge
* Harkabi, Yehoshafat, ''Arab attitudes to Israel'', pp 247–8&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;See for example: M. Shahid Alam (2010), ''Israeli Exceptionalism: The Destabilizing Logic of Zionism Paperback'', or [http://www.huffingtonpost.com/michael-gouldwartofsky/through-the-looking-glass_b_596704.html? &quot;Through the Looking Glass: The Myth of Israeli Exceptionalism&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170921234330/http://www.huffingtonpost.com/michael-gouldwartofsky/through-the-looking-glass_b_596704.html|date=September 21, 2017}}, ''Huffington Post''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|author=Nur Masalha|title=The Bible and Zionism: Invented Traditions, Archaeology and Post-Colonialism in Palestine- Israel|url=https://books.google.com/books?id=LAUeWo8NDK4C&amp;pg=PA314|year=2007|publisher=Zed Books|isbn=978-1-84277-761-9|page=314|access-date=February 19, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170112015208/https://books.google.com/books?id=LAUeWo8NDK4C&amp;pg=PA314|archive-date=January 12, 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;CurthoysGanguly2007&quot;&gt;{{cite book|author1=Ned Curthoys|author2=Debjani Ganguly|title=Edward Said: The Legacy of a Public Intellectual|url=https://books.google.com/books?id=crIxjc564_AC&amp;pg=PA315|access-date=May 12, 2013|year=2007|publisher=Academic Monographs|isbn=978-0-522-85357-5|page=315|archive-url=https://web.archive.org/web/20170112033221/https://books.google.com/books?id=crIxjc564_AC&amp;pg=PA315|archive-date=January 12, 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Kīfūrkiyān2009&quot;&gt;{{cite book|author=Nādira Shalhūb Kīfūrkiyān|title=Militarization and Violence Against Women in Conflict Zones in the Middle East: A Palestinian Case-Study|url=https://books.google.com/books?id=_ka2AmZw3YIC&amp;pg=PA9|access-date=May 12, 2013|year=2009|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-88222-4|page=9|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502223201/http://books.google.com/books?id=_ka2AmZw3YIC&amp;pg=PA9|archive-date=May 2, 2014|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;SchamSalem2005&quot;&gt;{{cite book|author1=Paul Scham|author2=Walid Salem|author3=Benjamin Pogrund|title=Shared Histories: A Palestinian-Israeli Dialogue|url=https://books.google.com/books?id=c-cviX0c63YC&amp;pg=PA87|access-date=May 12, 2013|date=2005|publisher=Left Coast Press|isbn=978-1-59874-013-4|pages=87–|archive-url=https://web.archive.org/web/20140107235523/http://books.google.com/books?id=c-cviX0c63YC&amp;pg=PA87|archive-date=January 7, 2014|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== لغت پېژنونه ==
د «صهیونیزم» اصطلاح د صهیون (په عبري کې ציון، Tzi-yon) له کلیمې څخه اخیستل شوې، په بیت المقدس کې یوه تپه په پراخه توګه د اسرائیل د ځمکې سمبول په توګه کارول کېږي. د نولسمې پېړۍ په وروستیو کې په ټوله ختیځه اروپا کې، د ملي یهودانو متعددو ډلو په خپلو مورنۍ ځمکه کې د یهودانو ملي بیا میشته کېدو ته، همدارنګه د عبري ژبې بیا ژوندي کېدو او پراختیا ته، وده ورکړه. دا ډلې په ټوله کې «د صهیون مینه وال» نومول شوي او د جذب په لور د یهودیانو د مخ پر ودې خوځښت د مقابلې په توګه ګڼل کېږي. د دې اصطلاح لومړنۍ کارول اتریشي ناتان بېرن باوم، د نشنلیسټه یهودي زده کوونکو د خوځښت Kadimah بنسټ ایښودونکي، ته منسوب ده. هغه دا اصطلاح په ۱۸۹۰م کال کې په خپل ژورنال Selbstemanzipation (د ځان خلاصون) کې وکاروله!، چې په خپله د لئون پینسکر د ۱۸۸۲م کال د «اتومات خلاصون» کتاب نوم ته ډېر ورته والی لري.&lt;ref&gt;''This is Jerusalem,'' Menashe Harel, Canaan Publishing, Jerusalem, 1977, pp. 194-195&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Citation|last=Barnett|first=Michael|title=The Jewish Problem in International Society|date=2020|url=https://www.cambridge.org/core/books/culture-and-order-in-world-politics/jewish-problem-in-international-society/7F2A8CDC25B68F01D773081D9A9FF1E4|work=Culture and Order in World Politics|pages=232–249|editor-last=Phillips|editor-first=Andrew|publisher=Cambridge University Press|doi=10.1017/9781108754613.011|isbn=978-1-108-48497-8|s2cid=214484283|editor2-last=Reus-Smit|editor2-first=Christian}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;De Lange, Nicholas, [https://books.google.co.uk/books?id=D7qPcsAFPvkC&amp;lpg=PP1&amp;dq=An%20Introduction%20to%20Judaism%2C%20Cambridge%20University%20Press%20(2000)&amp;pg=PA30#v=onepage&amp;q=Birnbaum&amp;f=false ''An Introduction to Judaism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181107054258/https://books.google.co.uk/books?id=D7qPcsAFPvkC&amp;lpg=PP1&amp;dq=An%20Introduction%20to%20Judaism%2C%20Cambridge%20University%20Press%20(2000)&amp;pg=PA30#v=onepage&amp;q=Birnbaum&amp;f=false|date=November 7, 2018}}, Cambridge University Press (2000), p. 30. {{ISBN|0-521-46624-5}}.&lt;/ref&gt;

== عمومي کتنه ==
د ټولو صهیونیستانو ترمنځ مشترک ټکی د فلسطین ادعا ده، هغه سیمه چې په دودیز ډول په یهودي لیکنو کې د اسرائیل سیمه (Eretz Israel) د یهودیانو د ملي وطن په توګه او د یهودانو د ملي خودمختارۍ د ټاکل کېدو مشروع لارې په توګه پېژندل کېږي. دا د تاریخي او مذهبي دودونو پر بنسټ ده چې یهودي خلک له اسرائیل ځمکو سره تړي. صهیونیزم یوشان آیډیالوژي نه لري، بلکې د ډېرو آیډیولوژي ګانو د خبرو اترو ترمنځ یې وده کړې لکه: عمومي صهیونیزم، مذهبي صهیونیزم، کارګري صهیونیزم، بیاکتونکی صهیونیزم، زرغون صهیونیزم او داسې نور.&lt;ref&gt;Gideon Shimoni, ''The Zionist Ideology'' (1995)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Aviel Roshwald]], &quot;Jewish Identity and the Paradox of Nationalism&quot;, in [[Michael Berkowitz]], (ed.). ''Nationalism, Zionism and Ethnic Mobilization of the Jews in 1900 and Beyond'', p. 15.&lt;/ref&gt;

کابو دوه زره کاله وروسته له دې چې یهودان په بې ملي دولته بېلابېلو هېوادونو کې میشت وو، صهیونیستي خوځښت د نولسمې پېړۍ په وروستیو کې د سېکولار یهودانو له خوا، په عمده توګه اروپا کې د یهود ضد کارونو په زیاتوالي سره د اشکنازي یهودانو له خوا، چې بېلګې یې په فرانسه کې د دریفوس ماجرا او د روسیې امپراتورۍ کې د یهود ضد وژنې، تاسیس شو. دا سیاسي خوځښت په رسمي ډول د تئودور هرتزل، اتریشي-مجارستاني خبریال، له خوا په ۱۸۹۷م کال کې او د هغه د Der Judenstaat (یهودي دولت) کتاب له خپرېدو وروسته تاسیس شو. په هغه وخت کې، دا خوځښت په دې هڅه کې وو چې یهودان عثماني فلسطین ته مهاجر شي، په ځانګړې توګه د غریبو یهودي ټولنو په منځ کې یې هڅونه کوله ترڅو هغوی جذب شي او هلته شتون پیدا کړي، د هرتزل له نظره، دا کار د جذب شویو یهودانو په منځ کې د اندیښنې او د مسیحیانو په منځ کې د یهود ضد فکر رامنځته کېدو لامل شو.&lt;ref&gt;Wylen, Stephen M. ''Settings of Silver: An Introduction to Judaism'', Second Edition, Paulist Press, 2000, p. 392.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Walter Laqueur]], ''The History of Zionism'' (2003) p 40&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Theodor Herzl]], [https://books.google.com/books?id=1_6VSVuzCagC&amp;pg=PA80 ''The Jewish State,''] Courier Corporation reprint 2012 {{isbn|978-0-486-11961-8}} p.80:' if all or any of the French Jews protest against this scheme on account of their own &quot;assimilation,&quot; my answer is simple: The whole thing does not concern them at all. They are Jewish Frenchmen, well and good! This is a private affair for the Jews alone.The movement towards the organization of the State I am proposing would, of course, harm Jewish Frenchmen no more than it would harm the &quot;assimilated&quot; of other countries. It would, on the contrary, be distinctly to their advantage. For they would no longer be disturbed in their &quot;chromatic function,&quot; as Darwin puts it, but would be able to assimilate in peace, because the present Anti-Semitism would have been stopped for ever. They would certainly be credited with being assimilated to the very depths of their souls, if they stayed where they were after the new Jewish State, with its superior institutions, had become a reality. The &quot;assimilated&quot; would profit even more than Christian citizens by the departure of faithful Jews; for they would be rid of the disquieting, incalculable, and unavoidable rivalry of a Jewish proletariat, driven by poverty and political pressure from place to place, from land to land. This floating proletariat would become stationary.'&lt;/ref&gt;

که څه هم په لومړیو کې د یهودي سیاسي خوځښتونو څخه هغه یو وو چې د یهودانو د جذب او د یهود ضد کړنلارو ته یې بدیل ځوابونه لرل، ځکه صهیونیزم په سرعت سره وده وکړه. په لومړیو مراحلو کې، پلویانو یې د فلسطین په تاریخي سیمه کې د یو یهودي هېواد په جوړولو فکر وکړ. له دوهمې نړیوالې جګړې او په مرکزي او ختیځې اروپا کې د یهودانو د ژوند له منځه تلو وروسته، چېرته چې دې بدیلو خوځښتونو ریښه درلودله، په تفکر کې د ملي یهودي دولت فکر غالب شو.

صهیونیستانو له لویې بریتانیا سره د اتحاد په جوړولو او فلسطین ته د یهودیانو د مهاجرت څخه د څو کلن ملاتړ سره، اروپایي یهودان هم فلسطین ته د مهاجرت لپاره وګومارل، په ځانګړې توګه هغه یهودان چې د روسیې تر امپراتورۍ لاندې سیمو کې یې ژوند کاوه، چېرته چې د یهود ضد کړنو څپې وهلې. بریتانیا سره اتحاد په فلسطین کې د عربانو لپاره د یهودانو خوځښتونو په پایله کې خراب شو، خو صهیونیستانو دوام راوړ. دا خوځښت بلآخره بریالی شو د ۱۹۴۸م کال د مې په ۱۴مه (د عبري تاریخ د ۵۷۰۸م کال د آیاه په ۵مه) نېټه اسرائیل د یهودانو د وطن په توګه تاسیس کړي. د یهودانو تناسب په نړۍ کې چې په اسرائیلو کې ژوند کوي د خوځښت د څرګندېدو راهیسې په دوامدار ډول وده کړې. د یوویشتمې پېړۍ په لومړیو کې، د نړۍ له ۴۰ سلنو ډېرو یهودانو په اسرائیل کې ژوند کاوه، له بل هر هېواد څخه زیات. دا دوه پایلې د صهیونیزم د یوې تاریخي بریا ښکارندویي کوي او په مخکنیو ۲۰۰۰ کالو کې له هیڅ کوم سیاسي یهودي خوځښت سره د مقایسې وړ نه دی. په ځینو اکاډمیکو مطالعاتو کې، صهیونیزم هم د دیاسپورا سیاست په چوکاټ کې او هم د عصري ملي آزادي پاله خوځښت د بېلګې په توګه تحلیل شوی دی.&lt;ref&gt;A.R. Taylor, &quot;Vision and intent in Zionist Thought&quot;, in ''The Transformation of Palestine'', ed. by I. Abu-Lughod, 1971, {{ISBN|0-8101-0345-1}}, p. 10&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==
[[وېشنيزه:سهيونيزم]]
[[وېشنيزه:سياسي هڅوب]]</text>
      <sha1>jomw8oizyz20qtrre0z79vfs8b58w0w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>طلوع نيوز تلويزيون</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16043</id>
    <revision>
      <id>317891</id>
      <parentid>267081</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:57:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="267" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''طلوع نيوز تلويزون''' له [[کابل]] څخه خپرېدونکی افغان تلويزوني چينل دی..


{{افغاني تلويزونونه}}

[[وېشنيزه:افغاني رسنۍ]]
[[وېشنيزه:پښتو رسنۍ]]</text>
      <sha1>b8xexyyo4uviqk5q2dp2bvnxw8mg7i0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ويکيپېډيا:ټولگړې تانبه</title>
    <ns>4</ns>
    <id>16872</id>
    <revision>
      <id>317757</id>
      <parentid>313224</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T20:20:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>8282</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vote now to select members of the first U4C */ نوې برخه</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364301" xml:space="preserve">&lt;div style=&quot;text-align: left;&quot;&gt;
== Reimagining WMF grants report ==

''(My apologies for using English here, please help translate if you are able.)''

Last month, we asked for community feedback on [[m:Grants:IdeaLab/Reimagining WMF grants| a proposal to change the structure of WMF grant programs]]. Thanks to the 200+ people who participated!  '''[[m:Grants:IdeaLab/Reimagining_WMF_grants/Outcomes|
A report]]''' on what we learned and changed based on this consultation is now available.

Come read about the findings and next steps as WMF’s Community Resources team begins to implement changes based on your feedback. Your questions and comments are welcome on [[m:Grants talk:IdeaLab/Reimagining WMF grants/Outcomes|the outcomes discussion page]].

With thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] 16:56, 28 سېپتمبر 2015 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:I JethroBT (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Grants:IdeaLab/Reimagining_WMF_grants/ProjectTargets&amp;oldid=13850666 --&gt;

== Community Wishlist Survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; 

Hi everyone! Apologies for posting in English. Translations are very welcome.

The [[:m:Community Tech|Community Tech team]] at the Wikimedia Foundation is focused on building improved curation and moderation tools for experienced Wikimedia contributors. We're now starting a '''[[:m:2015 Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]]''' to find the most useful projects that we can work on.

For phase 1 of the survey, we're inviting all active contributors to submit brief proposals, explaining the project that you'd like us to work on, and why it's important. Phase 1 will last for 2 weeks. In phase 2, we'll ask you to vote on the proposals. Afterwards, we'll analyze the top 10 proposals and create a prioritized wishlist.

While most of this process will be conducted in English, we're inviting people from any Wikimedia wiki to submit proposals. We'll also invite volunteer translators to help translate proposals into English. 

Your proposal should include: the problem that you want to solve, who would benefit, and a proposed solution, if you have one. You can submit your proposal on the Community Wishlist Survey page, using the entry field and the big blue button. We will be accepting proposals for 2 weeks, ending on November 23.
 
We're looking forward to hearing your ideas!

&lt;/div&gt; &lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Community Tech Team via [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 21:58, 9 نومبر 2015 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Global_distribution&amp;oldid=14554458 --&gt;

== Wikimania 2016 scholarships ambassadors needed ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Hello! [[wm2016:|Wikimania 2016]] scholarships will soon be open; by the end of the week we'll form the committee and we need your help, see [[wm2016:Special:MyLanguage/Scholarship committee|Scholarship committee]] for details.

If you want to carefully review nearly a thousand applications in January, you might be a perfect committee member. Otherwise, you can '''volunteer as &quot;ambassador&quot;''': you will observe all the committee activities, ensure that people from your language or project manage to apply for a scholarship, translate '''scholarship applications written in your language''' to English and so on. Ambassadors are allowed to ask for a scholarship, unlike committee members.

[[wm2016:Scholarship committee|Wikimania 2016 scholarships subteam]] 10:47, 10 نومبر 2015 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nemo bis@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=14347818 --&gt;

== Harassment consultation ==

{{int:Please-translate}}

The Community Advocacy team the Wikimedia Foundation has opened a consultation on the topic of '''harassment''' on [[m:Harassment consultation 2015|Meta]]. The consultation period is intended to run for one month from today, November 16, and end on December 17. Please share your thoughts there on harassment-related issues facing our communities and potential solutions. (Note: this consultation is not intended to evaluate specific cases of harassment, but rather to discuss the problem of harassment itself.)
::*[[m:Harassment consultation 2015|Harassment consultation 2015]]  
:Regards, [[m:Community Advocacy|Community Advocacy, Wikimedia Foundation]]
&lt;!-- Message sent by User:PEarley (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Inspire_Mass_Message&amp;oldid=14684364 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|Your input requested on the proposed #FreeBassel banner campaign]] ==

''This is a message regarding the [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner|proposed 2015 Free Bassel banner]]. [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|Translations]] are available.''

Hi everyone,

This is to inform all Wikimedia contributors that a [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner/Straw poll|straw poll seeking your involvement]] has just been started on Meta-Wiki.

As some of your might be aware, a small group of Wikimedia volunteers have proposed a banner campaign informing Wikipedia readers about the urgent situation of our fellow Wikipedian, open source software developer and Creative Commons activist, [[:w:Bassel Khartabil|Bassel Khartabil]]. An exemplary [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner|banner]] and an [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner|explanatory page]] have now been prepared, and translated into about half a dozen languages by volunteer translators.

We are seeking [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner/Straw poll|your involvement to decide]] if the global Wikimedia community approves starting a banner campaign asking Wikipedia readers to call on the Syrian government to release Bassel from prison. We understand that a campaign like this would be unprecedented in Wikipedia's history, which is why we're seeking the widest possible consensus among the community.

Given Bassel's urgent situation and the resulting tight schedule, we ask everyone to [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner/Straw poll|get involved with the poll and the discussion]] to the widest possible extent, and to promote it among your communities as soon as possible.

(Apologies for writing in English; please kindly [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|translate]] this message into your own language.)

Thank you for your participation!

''Posted by the [[:m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] 21:47, 25 November 2015 (UTC) • [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|Translate]] • [[:m:Talk:Free Bassel/Banner|Get help]]
&lt;!-- Message sent by User:Varnent@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=14758733 --&gt;

== Community Wishlist Survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; 

Hi everyone! Apologies for posting this in English. Translations are very welcome.

We're beginning the second part of the Community Tech team's '''[[:m:2015 Community Wishlist Survey/Voting|Community Wishlist Survey]]''', and we're inviting all active contributors to vote on the proposals that have been submitted.

Thanks to you and other Wikimedia contributors, 111 proposals were submitted to the team. We've split the proposals into categories, and now it's time to vote! You can vote for any proposal listed on the pages, using the &lt;nowiki&gt;{{Support}}&lt;/nowiki&gt; tag. Feel free to add comments pro or con, but only support votes will be counted. The voting period will be 2 weeks, ending on December 14.

The proposals with the most support votes will be the team's top priority backlog to investigate and address. Thank you for participating, and we're looking forward to hearing what you think!

Community Tech via
&lt;/div&gt; [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 14:38, 1 ډيسمبر 2015 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Global_distribution&amp;oldid=14913494 --&gt;

== New Wikipedia Library Accounts Available Now (December 2015) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for, free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from:
* [[w:en:WP:Gale|Gale]] - multidisciplinary periodicals, newspapers, and reference sources - 10 accounts
* [[w:en:Wikipedia:Brill|Brill]] - academic e-books and journals in English, Dutch, and other languages - 25 accounts
* [[w:fi:Wikipedia:Wikipedian_Lähdekirjasto/Suomalaisen_Kirjallisuuden_Seura|Finnish Literature Society]] (in Finnish)
* [[w:fa:ویکی‌پدیا:مگ‌ایران|Magiran]] (in Farsi) - scientific journal articles - 100 articles
* [[w:fa:ویکی‌پدیا:سیویلیکا|Civilica]] (in Farsi) - Iranian journal articles, seminars, and conferences - 50 accounts

Many other partnerships with accounts available are listed on [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:en:WP:DeGruyter|DeGruyter]], and [[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today!
&lt;br&gt;--[[m:The Wikipedia Library/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 01:01, 11 December 2015 (UTC)

:''Help us a start Wikipedia Library in your language! Email us at wikipedialibrary@wikimedia.org''&lt;br&gt;
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Matiia@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=14689842 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15|Get involved in Wikipedia 15!]] ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''This is a message from the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/MassMessages/Get involved|Translations]] are available.''

[[File:International-Space-Station wordmark blue.svg|right|200px]]

As many of you know, January 15 is Wikipedia’s 15th Birthday!

People around the world are getting involved in the celebration and have started adding their [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Events|events on Meta Page]]. While we are celebrating Wikipedia's birthday, we hope that all projects and affiliates will be able to utilize this celebration to raise awareness of our community's efforts.

Haven’t started planning? Don’t worry, there’s lots of ways to get involved. Here are some ideas:

* '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Events|Join/host an event]]'''. We already have more than 80, and hope to have many more.
* '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Media|Talk to local press]]'''. In the past 15 years, Wikipedia has accomplished extraordinary things. We’ve made a [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/15 years|handy summary]] of milestones and encourage you to add your own. More resources, including a [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Media#releases|press release template]] and [[m:Special:MyLanguage/Communications/Movement Communications Skills|resources on working with the media]], are also available.
* '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Material|Design a Wikipedia 15 logo]]'''. In place of a single icon for Wikipedia 15, we’re making dozens. Add your own with something fun and representative of your community. Just use the visual guide so they share a common sensibility.
* '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Events/Package#birthdaywish|Share a message on social media]]'''. Tell the world what Wikipedia means to you, and add #wikipedia15 to the post. We might re-tweet or share your message!

Everything is linked on the [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15|Wikipedia 15 Meta page]]. You’ll find a set of ten data visualization works that you can show at your events, and a [[c:Category:Wikipedia15 Mark|list of all the Wikipedia 15 logos]] that community members have already designed.

If you have any questions, please contact [[m:User:ZMcCune (WMF)|Zachary McCune]] or [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]].

Thanks and Happy nearly Wikipedia 15!&lt;br /&gt;
-The Wikimedia Foundation Communications team

''Posted by the [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]], 20:58, 18 ډيسمبر 2015 (UTC) • [[m:Wikipedia 15/MassMessages/Get involved|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Wikipedia 15|{{int:help}}]]
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=15158198 --&gt;

== Password Strength RFC ==

سلامونه
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
We have started an RFC on meta to increase password requirements for users that have accounts which can edit [[MediaWiki:Common.js]], have access to checkuser or have access to Oversight.

These types of accounts have sensitive access to our sites, and can cause real harm if they fall into malicious hands. Currently the only requirement is the password is at least 1 letter long. We would like to make the minimum be 8 letters (bytes) long and also ban certain really common passwords.

By increasing requirements on passwords for accounts with high levels of access, we hope to make Wikimedia wikis more secure for everyone. Please read the full text of the proposal [[m:Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions|here]], and make your voice heard at the RFC
&lt;/div&gt;
له تاسې مننه

(د WMF امنيتي ډلې له خوا) [[User:BWolff (WMF)|BWolff (WMF)]] ([[User talk:BWolff (WMF)|talk]]) 08:24, 21 ډيسمبر 2015 (UTC)

== Wikimania 2016 Scholarships - Deadline soon! ==

:{{int:Please-translate}}
A reminder - applications for scholarships for Wikimania 2016 in Esino Lario, Italy, are closing soon! Please get your applications in by January 9th.  To apply, visit the page below:
:*[https://wikimania2016.wikimedia.org/wiki/Scholarships Wikimania 2016 Scholarships]
[[User:PEarley (WMF)|Patrick Earley (WMF)]] via [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 01:49, 5 جنوري 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:PEarley (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Mass_Message_-_large&amp;oldid=15209973 --&gt;

== 2016 WMF Strategy consultation ==

:{{int:Please-translate}}
Hello, all.

The Wikimedia Foundation (WMF) has launched a consultation to help create and prioritize WMF strategy beginning July 2016 and for the 12 to 24 months thereafter. This consultation will be open, on Meta, from 18 January to 26 February, after which the Foundation will also use these ideas to help inform its Annual Plan. (More on our timeline can be found on that Meta page.)

Your input is welcome (and greatly desired) at the Meta discussion, [[:m:2016 Strategy/Community consultation|2016 Strategy/Community consultation]].

Apologies for English, where this is posted on a non-English project. We thought it was more important to get the consultation translated as much as possible, and good headway has been made there in some languages. There is still much to do, however! We created [[:m:2016 Strategy/Translations]] to try to help coordinate what needs translation and what progress is being made. :)

If you have questions, please reach out to me on my talk page or on the strategy consultation's talk page or by email to mdennis@wikimedia.org.

I hope you'll join us! [[:m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis]] via [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 19:06, 18 جنوري 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Mdennis (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Mass_Message_-_large&amp;oldid=15253743 --&gt;

== Completion suggestor ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
== Updates to wiki search auto completion are arriving 10 March==

Hello!

{{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}

The [[:m:User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester beta reminder and coming soon|completion suggester beta feature]] will become the default at the first group of wikis on '''Thursday, 10 March'''. This initial rollout will start with some of the smaller wikis to ensure the change happens in an organized way. The remaining wikis will receive the update on Wednesday, 16 March. This update brings three major improvements to search. Improved search result ordering, a tolerance for a small number of spelling errors, and suggests fewer typos.

Since December 2015, 19,000 editors have already opted into the completion suggester beta feature. Contributors are encouraged to [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|try out the feature]] ahead of the release. Please share any comments on the Completion Suggester [[mw:Help:CirrusSearch/CompletionSuggester|discussion page]] in any language.

To learn more about the work of the Discovery department and other improvements to search, please check out [[wmfblog:2015/12/23/search-and-discovery-on-wikipedia/|the Wikimedia blog]]. Read about  [[mw:Special:MyLanguage/Help:CirrusSearch|CirrusSearch]], the MediaWiki extension that makes wiki search possible.&lt;/div&gt; - [[User:CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 22:09, 7 مارچ 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Work/Completion_Suggester_inital_rollout/Target_list&amp;oldid=15420104 --&gt;

== New Wikipedia Library Accounts Available Now (March 2016) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}}''

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for access to research materials from:
* '''[[w:en:WP:Cambridge|Cambridge University Press]]''' - a major publisher of academic journals and e-books in a variety of subject areas. Access includes both Cambridge Journals Online and Cambridge Books. 25 accounts.
* '''[[w:en:WP:Alexander Street|Alexander Street ''Academic Video Online'']]''' - a large academic video collection good for a wide range of subjects, including news programs (such as PBS and BBC), music and theatre, lectures and demonstrations, and documentaries. 25 accounts.
* '''[[w:en:WP:Baylor|Baylor University Press]]''' - a publisher of academic e-books primarily in religious studies and the humanities. 50 accounts.
* '''[[w:en:WP:Future Science Group|Future Science Group]]''' - a publisher of medical, biotechnological and scientific research. 30 accounts.
* '''[[w:en:WP:Annual Reviews|Annual Reviews]]''' - a publisher of review articles in the biomedical sciences. 100 accounts.
* '''[[w:en:WP:Miramar|Miramar Ship Index]]''' - an index to ships and their histories since the early 19th century. 30 accounts. 

'''Non-English'''
*'''[[w:fa:ویکی‌پدیا:نورمگز|Noormags]]''' - Farsi-language aggregator of academic and professional journals and magazines. 30 accounts.
*'''[[w:ar:ويكيبيديا:مكتبة ويكيبيديا/كتبنا|Kotobna]]''' - Arabic-language ebook publishing platform. 20 accounts.

'''Expansions'''
*'''[[w:en:WP:Gale|Gale]]''' - aggregator of newspapers, magazines and journals. 50 accounts.
*'''[[w:en:WP:Elsevier|Elsevier ScienceDirect]]''' - an academic publishing company that publishes medical and scientific literature. 100 accounts.
Many other partnerships with accounts available are listed on [[w:en:WP:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:De Gruyter|De Gruyter]], [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:en:WP:Newspapers.com|Newspapers.com]] and [[w:en:WP:BNA|British Newspaper Archive]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 20:30, 17 مارچ 2016 (UTC)


:''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Sadads@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=15424370 --&gt;

== Open Call for Individual Engagement Grants ==

[[File:IEG barnstar 2.png|right|100px]]
{{int:Please-translate}}:

Greetings!  The '''[[m:Special:MyLanguage/IEG|Individual Engagement Grants (IEG) program]] is accepting proposals''' until April 12th to fund new tools, research, outreach efforts, and other experiments that enhance the work of Wikimedia volunteers.
Whether you need a small or large amount of funds (up to $30,000 USD), IEGs can support you and your team’s project development time in addition to project expenses such as materials, travel, and rental space.
*[[m:Special:MyLanguage/Grants:IEG#ieg-apply|'''Submit''' a grant request]] or [[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab|'''draft''' your proposal]] in IdeaLab
*[[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|'''Get help''' with your proposal]] in an upcoming Hangout session
*[[m:Special:MyLanguage/Grants:IEG#ieg-engaging|'''Learn from examples''' of completed Individual Engagement Grants]]

With thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] 15:47, 31 مارچ 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:I JethroBT (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&amp;oldid=15490024 --&gt;

== No editing 2 times this week ==

&lt;div lang=&quot;ps&quot; dir=&quot;rtl&quot; class=&quot;mw-content-rtl&quot;&gt;
 
د [[foundation:|ويکيمېډيا بنسټ]] به خپل د اومتوک تر ټولو نوی منځی په ډالاس کې وازمويي.  دا کار به د ويکيپېډيا او د ويکيمېډيا نورې پروژې د دې جوگه کړي چې د يو طبيعي ناورين وروسته هم پرليکه پاتې شي.  د دې لپاره چې هر څه په سمه او ډاډمنه توگه کار وکړي، د ويکيمېډيا تخنيکي څانگه بايد پلان شوی آزمېښت ترسره کړي. دا ازمېښت به تخنيکي کارکوونکو ته دا ورښکاره کړي چې دوی په پوره ډاډ سره د اومتوک له يوه منځي څخه بل منځي ته بدلولی شي. د دې ازمېښت د ترسره کولو لپاره د گڼ شمېر تخنيکي ډلو چمتووالي ته او د ناببرې ستونزې د رامېنځ ته کېدو د حل کولو اسانتياو ته اړتيا شته چې په يو وخت کې برابر وي. 

تخنيکي امله به ټول ترافيک د اومتوک نوي منځي ته په '''سې شنبې، 19 د اپرېل''' ورسيخ کړي.&lt;br&gt;  په '''پنجشنبې، 21 د اپرېل''' به تخنيکي امله ټول ترافيک بېرته د اومتوک اصلي منځي ته ورواړوي.  

په خواشينۍ سره په [[mw:Manual:What is MediaWiki?|ميډياويکي]] کې د ځينو محدوديتونو په خاطر، د همدغو دوو اړونو بېرته اړونو په موده کې بايد ټول سمونونه په ټپه ودرېږي.  موږ د دې ډول اخلالونو د رامنځ ته کېدو په خاطر بخښنه غواړو او موږ په دې کار کوو چې په راتلونکي کې د دې ډول ستونزو د رامنځ ته کېدو کچه ټيټه وي. 

'''د ازمېښت په دې لنډه موده کې به تاسې په ټولو ويکي گانو کې ليکنې ولوستلی شی، خو سمون په کې نه شی ترسره کولی.'''

*په سې شنبې، 19 د اپرېل او پنجشنبې، 21 د اپرېل به تاسو له 15 تر 30 دقيقو پورې سمونونه و نه شئ کولای، پيل به له 14:00 UTC (16:00 CEST, 10:00 EDT, 07:00 PDT) بجو وي. 
&lt;/div&gt;
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.
&lt;/div&gt;
&lt;div lang=&quot;ps&quot; dir=&quot;rtl&quot; class=&quot;mw-content-rtl&quot;&gt;
''نورې اغېزې'':
&lt;/div&gt;
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be a code freeze for the week of 18 April.  No non-essential code deployments will take place.

This test was originally planned to take place on March 22. April 19th and 21st are the new dates. You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for Q3 FY2015-2016 rollout|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. They will post any changes on that schedule.  There will be more notifications about this.  '''Please share this information with your community.''' /[[m:User:Whatamidoing (WMF)|User:Whatamidoing (WMF)]] ([[m:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) 21:16, 17 اپرېل 2016 (UTC)
&lt;/div&gt;

== Wikipedia to the Moon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Hello! Sorry that this is in English only, but we are using village pump messaging in order to reach as many language communities as possible. Wrong page? Please fix it [[:m:Distribution list/Global message delivery|here]].

This is an invitation to all Wikipedians: Wikimedia Deutschland has been given data space to include Wikipedia content in an upcoming mission to the Moon. (No joke!) We have launched a community discussion about how to do that, because we feel that this is for the global community of editors. Please, '''[[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia to the Moon|join the discussion on Meta-Wiki]]''' (and translate this invitation to your language community)! Best, [[:m:Talk:Wikipedia to the Moon|Moon team at Wikimedia Deutschland]] 15:35, 21 اپرېل 2016 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Martin Rulsch (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&amp;oldid=15542536 --&gt;

== Wikipedia to the Moon: voting has begun ==

Hello, after six weeks of community discussion about [https://moon.wikimedia.org Wikipedia to the Moon], there are now 10 different proposals for content for the mission. Starting today, [[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia_to_the_Moon/Voting|you can vote for them on Meta-Wiki]], and decide what we will work on: a Wikipedia canon, different lists, the Moon in 300 languages, an astronomy editathon, featured articles, articles about technology, endangered things, or DNA-related topics. You can even vote against community involvement. Voting is open until 24 June. Sorry that this message is again in English only, but we are using village pumps to reach as many communities as possible, so that everyone knows they can vote. Best, [[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia to the Moon/About|Moon team at Wikimedia Deutschland]] 15:31, 10 جون 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Martin Rulsch (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&amp;oldid=15542536 --&gt;

== Compact Links coming soon to this wiki ==

{{int:Please-translate}}
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

[[File:Compact-language-links-list.png|thumb|Screenshot of Compact Language Links interlanguage list]]

Hello, I wanted to give a heads up about an upcoming feature for this wiki which you may seen already in the [[:m:Tech/News/2016/25|Tech News]]. [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|Compact Language Links]] has been available as a beta-feature on all Wikimedia wikis since 2014. With compact language links enabled, users are shown a much shorter list of languages on the interlanguage link section of an article (see image). This will be enabled as a feature in the soon for all users, which can be turned on or off using a preference setting. We look forward to  your feedback and please do let us know if you have any questions. Details about Compact Language Links can be read in the [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|project documentation]].

Due to the large scale enablement of this feature, we have had to use [[:m:Global_message_delivery|MassMessage]] for this announcement and as a result it is only written in English. We will really appreciate if this message can be translated for other users of this wiki. The main announcement can also be translated on [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links/Announcement_draft_June_2016|this page]]. Thank you. On behalf of the Wikimedia Language team: [[:mw:User:Runab_WMF|Runa Bhattacharjee (WMF)]] ([[mw:User talk:Runab_WMF|talk]])-13:06, 29 جون 2016 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Runab WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ULS_Compact_Links/1_July&amp;oldid=15730563 --&gt;

== Compact Language Links enabled in this wiki today ==

{{int:Please-translate}}
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

[[File:Compact-language-links-list.png|thumb|Screenshot of Compact Language Links interlanguage list]]

[[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|Compact Language Links]] has been available as a beta-feature on all Wikimedia wikis since 2014. With compact language links enabled, users are shown a much shorter list of languages on the interlanguage link section of an article (see image). Based on several factors, this shorter list of languages is expected to be more relevant for them and valuable for finding similar content in a language known to them. More information about compact language links can be found in [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|the documentation]].

From today onwards, compact language links has been enabled as the default listing of interlanguage links on this wiki. However, using the button at the bottom, you will be able to see a longer list of all the languages the article has been written in. The setting for this compact list can be changed by using the checkbox under ''User Preferences -&gt; Appearance -&gt; Languages''

The compact language links feature has been tested extensively by the Wikimedia Language team, which developed it. However, in case there are any problems or other feedback please let us know on the [[:mw:Talk:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|project talk page]]. It is to be noted that on some wikis the presence of an existing older gadget that was used for a similar purpose may cause an interference for compact language list. We would like to bring this to the attention of the admins of this wiki. Full details are on [[phab:T131455|this phabricator ticket]] (in English).

Due to the large scale enablement of this feature, we have had to use [[:m:Global_message_delivery|MassMessage]] for this announcement and as a result it is only written in English. We will really appreciate if this message can be translated for other users of this wiki. Thank you. On behalf of the Wikimedia Language team: [[:mw:User:Runab_WMF|Runa Bhattacharjee (WMF)]] ([[mw:User talk:Runab_WMF|talk]])-03:05, 1 جولای 2016 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Runab WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ULS_Compact_Links/1_July&amp;oldid=15735887 --&gt;

== Wikipedia to the Moon: invitation to edit ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Three weeks ago, you were invited to vote on how to take Wikipedia articles to the Moon. Community voting is over and the winning idea is to send all ‘’featured articles and lists’’ to the Moon. This decision means that, starting today, Wikipedians from all language communities are warmly invited to intensively work on their best articles and lists, and submit them to Wikipedia to the Moon. The central site to coordinate between communities will be Meta-Wiki. You will find an [[m:Wikipedia to the Moon/Working|overview and more information there]]. Hopefully, we will be able to represent as many languages as possible, to show Wikipedia’s diversity. Please feel kindly invited to edit on behalf of your community and tell us about your work on featured content!

Best, [[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia to the Moon/About|Moon team at Wikimedia Deutschland]] 14:10, 1 جولای 2016 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Lydia Pintscher (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&amp;oldid=15542536 --&gt;

== Open call for Project Grants ==

[[File:IEG barnstar 2.png|right|100px]]
{{int:Please-translate}}:

:Greetings!  The '''[[m:Special:MyLanguage/Grants:Project|Project Grants program]] is accepting proposals''' from July 1st to August 2nd to fund new tools, research, offline outreach (including editathon series, workshops, etc), online organizing (including contests), and other experiments that enhance the work of Wikimedia volunteers.
:Whether you need a small or large amount of funds, Project Grants can support you and your team’s project development time in addition to project expenses such as materials, travel, and rental space.
:*[[m:Special:MyLanguage/Grants:Project/Apply|'''Submit''' a grant request]] or [[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab|'''draft''' your proposal]] in IdeaLab
:*[[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|'''Get help with your proposal''']] in an upcoming Hangout session
:*'''Learn from examples''' of completed [[m:Special:MyLanguage/Grants:IEG#ieg-engaging|Individual Engagement Grants]] or [[m:Special:MyLanguage/Grants:PEG/Requests#Grants_funded_by_the_WMF_in_FY_2015.E2.80.9316|Project and Event Grants]]
:Also accepting candidates to [[m:Special:MyLanguage/Grants:Project/Quarterly/Committee|join the Project Grants Committee through July 15.]]  

:With thanks,  [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] 15:25, 5 جولای 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:I JethroBT (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&amp;oldid=15504704 --&gt;

== Save/Publish ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
The [[:mw:Editing|Editing]] team is planning to change the name of the [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&amp;namespace=8&amp;message=Savearticle “&lt;bdi&gt;{{int:Savearticle}}&lt;/bdi&gt;”] button to [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&amp;namespace=8&amp;message=Publishpage “'''&lt;bdi&gt;{{int:Publishpage}}&lt;/bdi&gt;'''”] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&amp;namespace=8&amp;message=Publishchanges “'''&lt;bdi&gt;{{int:Publishchanges}}&lt;/bdi&gt;'''”]. “&lt;bdi&gt;{{int:Publishpage}}&lt;/bdi&gt;” will be used when you create a new page. “&lt;bdi&gt;{{int:Publishchanges}}&lt;/bdi&gt;” will be used when you change an existing page. The names will be consistent in all editing environments.[https://phabricator.wikimedia.org/T131132][https://phabricator.wikimedia.org/T139033]

This change will probably happen during the week of 30 August 2016. The change will be announced in [[:m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech News]] when it happens.

If you are fluent in a language other than English, please check the status of translations at translatewiki.net for [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&amp;namespace=8&amp;message=Publishpage “'''&lt;bdi&gt;{{int:Publishpage}}&lt;/bdi&gt;'''”] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&amp;namespace=8&amp;message=Publishchanges “'''&lt;bdi&gt;{{int:Publishchanges}}&lt;/bdi&gt;'''”].

The main reason for this change is to avoid confusion for new editors. Repeated user research studies with new editors have shown that some new editors believed that [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&amp;namespace=8&amp;message=Savearticle “&lt;bdi&gt;{{int:Savearticle}}&lt;/bdi&gt;”] would save a private copy of a new page in their accounts, rather than permanently publishing their changes on the web. It is important for this part of the user interface to be clear, since it is difficult to remove public information after it is published. We believe that the confusion caused by the “&lt;bdi&gt;{{int:Savearticle}}&lt;/bdi&gt;” button increases the workload for experienced editors, who have to clean up the information that people unintentionally disclose, and report it to the functionaries and stewards to suppress it. Clarifying what the button does will reduce this problem.

Beyond that, the goal is to make all the wikis and languages more consistent, and some wikis made this change many years ago. The [[:m:Legal|Legal team]] at the Wikimedia Foundation supports this change. Making the edit interface easier to understand will make it easier to handle licensing and privacy questions that may arise. 

Any help pages or other basic documentation about how to edit pages will also need to be updated, on-wiki and elsewhere. On wiki pages, you can use the wikitext codes &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{int:Publishpage}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; and &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{int:Publishchanges}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; to display the new labels in the user's preferred language. For the language settings in [[Special:Preferences|your account preferences]], these wikitext codes produce “&lt;bdi&gt;{{int:Publishpage}}&lt;/bdi&gt;” and “&lt;bdi&gt;{{int:Publishchanges}}&lt;/bdi&gt;”.

Please share this news with community members who teach new editors and with others who may be interested.
&lt;/div&gt; [[m:User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[m:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) 18:02, 9 اگسټ 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=15790914 --&gt;
==The visual editor now active here==
Please see details at https://ps.wikipedia.org/wiki/کينډۍ:خبرتياوې/د_ټولنې_خبري_سرمشريزه#The_visual_editor_is_now_active_here . Thanks --[[کارن:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] ([[د کارن خبرې اترې:Elitre (WMF)|خبرې اترې]]) 15:50, 10 اگسټ 2016 (UTC)
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
::Just a heads-up that rollout of the visual editor on this wiki is complete, as it is also available to logged-out editors now. Please refer to my previous messages for details. You can [[:mw:Help:VisualEditor/VE_as_the_main_editor|read the &quot;checklist&quot;]] that is being written to help communities like yours in their process of adapting the visual editor to their customs and needs. Best, [[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] 16:12, 17 اگسټ 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== New Wikipedia Library accounts available now (August 2016) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;


Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|publisher donation program]]. You can now sign up for new accounts and research materials from:
* '''[[w:de:Wikipedia:Nomos|Nomos]]''' &amp;ndash; Primarily German-language publisher of law and social sciences books and journals - 25 accounts
* '''[[w:en:Wikipedia:World Scientific|World Scientific]]''' &amp;ndash; Scientific, technical, and medical journals - 50 accounts
* '''[[w:en:Wikipedia:Edinburgh University Press|Edinburgh University Press]]''' &amp;ndash; Humanities and social sciences journals - 25 accounts
* '''[[w:en:Wikipedia:American Psychological Association|American Psychological Association]]''' &amp;ndash; Psychology books and journals - 10 accounts
* '''[[w:en:Wikipedia:Emerald|Emerald]]''' &amp;ndash; Journals on a range of topics including business, education, health care, and engineering - 10 accounts

Many other partnerships with accounts available are listed on [[m:The Wikipedia Library/Databases|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:de:WP:DeGruyter|DeGruyter]], [[w:en:WP:Gale|Gale]] and [[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]. 

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 18:38, 30 اگسټ 2016 (UTC)

:''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language! Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''&lt;br&gt; 
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=15804509 --&gt;

== RevisionSlider ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
From September 13th on, [[mw:Special:MyLanguage/Extension:RevisionSlider|RevisionSlider]] will be available as a [[mw:Special:MyLanguage/Beta Features|beta feature]] in your wiki. The RevisionSlider adds a slider view to the diff page, so that you can easily move between revisions. The feature fulfills a wish from the [[m:WMDE Technical Wishes|German Community’s Technical Wishlist]]. Everyone is invited to test the feature and we hope that it will serve you well in your work! &lt;/div&gt; [[user:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] 15:08, 12 سېپتمبر 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&amp;oldid=15903627 --&gt;

== Grants to improve your project ==

''{{int:Please-translate}}:''

Greetings! The [[:m:Grants:Project|Project Grants program]] is currently accepting proposals for funding. There is just over a week left to submit  before the October 11 deadline.  If you have ideas for software, offline outreach, research, online community organizing, or other projects that enhance the work of Wikimedia volunteers, start your proposal today!  Please encourage others who have great ideas to apply as well.  Support is available if you want help turning your idea into a grant request.
*'''[[:m:Grants:Project/Apply|Submit a grant request]]'''
*'''Get help''': In [[:m:Grants:IdeaLab|IdeaLab]] or an upcoming [[:m:Grants:Project#Upcoming_events|Hangout session]]
*'''Learn from examples''' of completed [[:m:Grants:IEG#ieg-engaging|Individual Engagement Grants]] or [[:m:Grants:PEG/Requests#Grants_funded_by_the_WMF_in_FY_2015.E2.80.9316|Project and Event Grants]]
[[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[m:User talk:I JethroBT (WMF)|talk]]) 20:11, 30 سېپتمبر 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:I JethroBT (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&amp;oldid=15939807 --&gt;

== Creative Commons 4.0 ==

Hello! I'm writing from the Wikimedia Foundation to invite you to give your feedback on a proposed move from CC BY-SA 3.0 to a CC BY-SA 4.0 license across all Wikimedia projects. The consultation will run from October 5 to November 8, and we hope to receive a wide range of viewpoints and opinions. Please, if you are interested, [[meta:Special:MyLanguage/Terms of use/Creative Commons 4.0|take part in the discussion on Meta-Wiki]].

''Apologies that this message is only in English. [[meta:Special:MyLanguage/Terms of use/Creative Commons 4.0/MassMessage|This message can be read and translated in more languages here]].'' [[User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]] ([[User talk:JSutherland (WMF)|talk]]) 01:35, 6 اکتوبر 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:JSutherland (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:JSutherland_(WMF)/MassMessage/1&amp;oldid=15962252 --&gt;

== New Wikipedia Library Accounts Available Now (November 2016) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;


Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]]
[[:m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from:
*'''''[[:en:WP:Foreign Affairs|Foreign Affairs]]''''' - Journal of international relations and U.S. foreign policy
*'''[[:en:WP:OpenEdition|OpenEdition]]''' - Journals in the social sciences and humanities
*'''[[:en:WP:EDP Sciences|Édition Diffusion Presse Sciences]]''' - French and English language scientific journals
*'''[[:en:WP:ASHA|ASHA]]''' - Speech–language–hearing journals
*'''[[:fi:Wikipedia:Wikipedian_Lähdekirjasto/Tilastopaja|Tilastopaja]]''' - Athletics statistics

'''Expansions'''
*'''[[en:WP:EBSCO|EBSCO:]]''' - Many new databases added
*'''[[:en:WP:Taylor &amp; Francis|Taylor &amp; Francis]]''' - Strategic, Defence &amp; Security Studies collection
Many other partnerships with accounts available are listed on [[:m:The Wikipedia Library/Databases|our partners page]]. Sign up today!
&lt;br&gt;--[[:m:The Wikipedia Library/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 18:30, 1 نومبر 2016 (UTC)

:''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[:m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''&lt;br&gt; 
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=15939318 --&gt;

== Password reset ==

''I apologise that this message is in English. [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Security%2FPassword+reset&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:Centralnotice-shared-help-translate}}]''

We are having a problem with attackers taking over wiki accounts with privileged user rights (for example, admins, bureaucrats, oversighters, checkusers). It appears that this may be because of weak or reused passwords.

Community members are working along with members of multiple teams at the Wikimedia Foundation to address this issue.

In the meantime, we ask that everyone takes a look at the passwords they have chosen for their wiki accounts. If you know that you've chosen a weak password, or if you've chosen a password that you are using somewhere else, please change those passwords.

Select strong passwords – eight or more characters long, and containing letters, numbers, and punctuation. [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]] ([[m:User talk:JSutherland (WMF)|{{int:Talkpagelinktext}}]]) / [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 00:00, 14 نومبر 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:JSutherland (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:JSutherland_(WMF)/MassMessage/1&amp;oldid=16060701 --&gt;

== Adding to the above section (Password reset) ==

Please accept my apologies - that first line should read &quot;[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Security%2FPassword+reset&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= Help with translations!]&quot;. [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland (WMF)]] ([[m:User talk:JSutherland (WMF)|talk]]) / [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 00:11, 14 نومبر 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:JSutherland (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:JSutherland_(WMF)/MassMessage/1&amp;oldid=16060701 --&gt;

== New way to edit wikitext ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

'''Summary''': There's a new opt-in Beta Feature of a [[:mw:2017 wikitext editor|wikitext mode for the visual editor]]. Please [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|go try it out]].


We in the Wikimedia Foundation's Editing department are responsible for making editing better for all our editors, new and experienced alike. We've been slowly improving [[:mw:VisualEditor|the visual editor]] based on feedback, user tests, and feature requests. However, that doesn't work for all our user needs: whether you need to edit a wikitext talk page, create a template, or fix some broken reference syntax, sometimes you need to use wikitext, and many experienced editors prefer it.

Consequently, we've planned a &quot;wikitext mode&quot; for the visual editor for a long time. It provides as much of the visual editor's features as possible, for those times that you need or want wikitext. It has the same user interface as the visual editor, including the same toolbar across the top with the same buttons. It provides access to the [[:mw:citoid|citoid service]] for formatting citations, integrated search options for inserting images, and the ability to add new templates in a simple dialog. Like in the visual editor, if you paste in formatted text copied from another page, then formatting (such as bolding) will automatically be converted into wikitext.

All wikis now have access to this mode as a [[:mw:Beta Features|Beta Feature]]. When enabled, it replaces your existing [[:mw:Editor|wikitext editor]] everywhere. If you don't like it, you can reverse this at any time by turning off the Beta Feature in your preferences. We don't want to surprise anyone, so it's strictly an ''opt-in-only'' Beta Feature. It won't switch on automatically for anyone, even if you have previously checked the box to &quot;{{Int:Betafeatures-auto-enroll}}&quot;.

The new wikitext edit mode is based on the visual editor, so it requires JavaScript (as does the [[:mw:Extension:WikiEditor|current wikitext editor]]). It doesn't work with gadgets that have only been designed for the older one (and ''vice versa''), so some users will miss gadgets they find important. We're happy to [[:mw:VisualEditor/Gadgets|work with gadget authors to help them update their code to work]] with both editors. We're not planning to get rid of the current main wikitext editor on desktop in the foreseeable future. We're also not going to remove the existing ability to edit plain wikitext without JavaScript. Finally, though it should go without saying, if you prefer to continue using the current wikitext editor, then you may so do.

This is an early version, and we'd love to know what you think so we can make it better. Please leave feedback about the new mode [[:mw:2017 wikitext editor/Feedback|on the feedback page]].  You may write comments in any language.  Thank you.

&lt;/div&gt; [[:mw:User:Jdforrester (WMF)|James Forrester]] (Product Manager, Editing department, Wikimedia Foundation) --19:32, 14 ډيسمبر 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=15942009 --&gt;

== Review of initial updates on Wikimedia movement strategy process ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''Note: Apologies for cross-posting and sending in English. [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Initial announcements review|Message is available for translation on Meta-Wiki]].''

The Wikimedia movement is beginning a movement-wide strategy discussion, a process which will run throughout 2017. For 15 years, Wikimedians have worked together to build the largest free knowledge resource in human history. During this time, we've grown from a small group of editors to a diverse network of editors, developers, affiliates, readers, donors, and partners. Today, we are more than a group of websites. We are a movement rooted in values and a powerful vision: all knowledge for all people. As a movement, we have an opportunity to decide where we go from here. 

This movement strategy discussion will focus on the future of our movement: where we want to go together, and what we want to achieve. We hope to design an inclusive process that makes space for everyone: editors, community leaders, affiliates, developers, readers, donors, technology platforms, institutional partners, and people we have yet to reach. There will be multiple ways to participate including on-wiki, in private spaces, and in-person meetings. You are warmly invited to join and make your voice heard.

The immediate goal is to have a strategic direction by Wikimania 2017 to help frame a discussion on how we work together toward that strategic direction.

Regular updates are being sent to the [[mail:Wikimedia-l|Wikimedia-l mailing list]], and posted [[m:Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates|on Meta-Wiki]]. Beginning with this message, monthly reviews of these updates will be sent to this page as well. [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Signup|Sign up]] to receive future announcements and monthly highlights of strategy updates on your user talk page.

Here is a review of the updates that have been sent so far:

* [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/15 December 2016 - Update 1 on Wikimedia movement strategy process|Update 1 on Wikimedia movement strategy process]] (15 December 2016)
** Introduction to process and information about budget spending resolution to support it
* [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/23 December 2016 - Update 2 on Wikimedia movement strategy process|Update 2 on Wikimedia movement strategy process]] (23 December 2016)
** Start of search for Lead Architect for movement strategy process
* [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/8 January 2017 - Update 3 on Wikimedia movement strategy process|Update 3 on Wikimedia movement strategy process]] (8 January 2017)
** Plans for strategy sessions at upcoming Wikimedia Conference 2017
* [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/11 January 2017 - Update 4 on Wikimedia movement strategy process|Update 4 on Wikimedia movement strategy process]] (11 January 2017)
** Introduction of williamsworks 
* [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/2 February 2017 - Update 5 on Wikimedia movement strategy process|Update 5 on Wikimedia movement strategy process]] (2 February 2017)
** The core movement strategy team, team tracks being developed, introduction of the Community Process Steering Committee, discussions at WikiIndaba conference 2017 and the Wikimedia movement affiliates executive directors gathering in Switzerland
* [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/10 February 2017 - Update 6 on Wikimedia movement strategy process|Update 6 on Wikimedia movement strategy process]] (10 February 2017)
** Tracks A &amp; B process prototypes and providing feedback, updates on development of all four Tracks

More information about the movement strategy is available on the [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017|Meta-Wiki 2017 Wikimedia movement strategy portal]].

''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], 20:30, 15 فبروري 2017 (UTC) • [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Initial announcements review|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates|Get help]]''
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=16297862 --&gt;

== Overview #2 of updates on Wikimedia movement strategy process ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''Note: Apologies for cross-posting and sending in English. [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Overview 2 of updates on Wikimedia movement strategy process|This message is available for translation on Meta-Wiki]].''

As we mentioned last month, the Wikimedia movement is beginning a movement-wide strategy discussion, a process which will run throughout 2017. This movement strategy discussion will focus on the future of our movement: where we want to go together, and what we want to achieve.

Regular updates are being sent to the [[mail:Wikimedia-l|Wikimedia-l mailing list]], and posted [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates|on Meta-Wiki]]. Each month, we are sending overviews of these updates to this page as well. [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Signup|Sign up]] to receive future announcements and monthly highlights of strategy updates on your user talk page.

Here is a overview of the updates that have been sent since our message last month:
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/16 February 2017 - Update 7 on Wikimedia movement strategy process|Update 7 on Wikimedia movement strategy process]] (16 February 2017)
** Development of documentation for Tracks A &amp; B
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/24 February 2017 - Update 8 on Wikimedia movement strategy process|Update 8 on Wikimedia movement strategy process]] (24 February 2017)
** Introduction of Track Leads for all four audience tracks
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/2 March 2017 - Update 9 on Wikimedia movement strategy process|Update 9 on Wikimedia movement strategy process]] (2 March 2017)
** Seeking feedback on documents being used to help facilitate upcoming community discussions

More information about the movement strategy is available on the [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017|Meta-Wiki 2017 Wikimedia movement strategy portal]].

''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], 19:43, 9 مارچ 2017 (UTC) • [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Overview 2 of updates on Wikimedia movement strategy process|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates|Get help]]''
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=16350625 --&gt;

== We invite you to join the movement strategy conversation (now through April 15) ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
: ''This message, &quot;[[mailarchive:wikimediaannounce-l/2017-March/001383.html|We invite you to join the movement strategy conversation (now through April 15)]]&quot;, was sent through multiple channels by  [[m:User:GVarnum-WMF|Gregory Varnum]] on 15 and 16 of March 2017 to village pumps, affiliate talk pages, movement mailing lists, and MassMessage groups. A similar message was sent by [[m:User:Nicole_Ebber_(WMDE)|Nicole Ebber]] to organized groups and their mailing lists on 15 of March 2017. This version of the message is available for translation and documentation purposes'' 

Dear Wikimedians/Wikipedians:

Today we are starting a broad discussion to define Wikimedia's future role in the world and develop a collaborative strategy to fulfill that role. You are warmly invited to join the conversation.

There are many ways to participate, by joining an existing conversation or starting your own: 

[[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Track_A|Track A (organized groups)]]: Discussions with your affiliate, committee or other organized group (these are groups that support the Wikimedia movement). 

Track B (individual contributors): [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Cycle_1|On Meta]] or your [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Participate|local language or project wiki]].

This is the first of three conversations, and it will run between now and April 15. The purpose of cycle 1 is to discuss the future of the movement and generate major themes around potential directions. What do we want to build or achieve together over the next 15 years?

We welcome you, as we create this conversation together, and look forward to broad and diverse participation from all parts of our movement.

* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017|Find out more about the movement strategy process]]
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Toolkit/Discussion_Coordinator_Role|Learn more about volunteering to be a Discussion Coordinator]]

Sincerely,

Nicole Ebber (Track A Lead), Jaime Anstee (Track B Lead), &amp; the [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/People|engagement support teams]]&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; 05:09, 18 مارچ 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates/Global_message_delivery&amp;oldid=16453957 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections|Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''Please accept our apologies for cross-posting this message. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections|This message is available for translation on Meta-Wiki]].''
[[File:Wikimedia-logo black.svg|right|150px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017]]

On behalf of the Wikimedia Foundation Elections Committee, I am pleased to announce that self-nominations are being accepted for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2017/Board_of_Trustees/Call_for_candidates|2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees Elections]].

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Board of Trustees]] (Board) is the decision-making body that is ultimately responsible for the long-term sustainability of the Wikimedia Foundation, so we value wide input into its selection. More information about this role can be found [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees|on Meta-Wiki]]. Please read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees/Call for candidates|letter from the Board of Trustees calling for candidates]].

'''The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees/Candidates|candidacy submission phase]] will last from April 7 (00:00 UTC) to April 20 (23:59 UTC).'''

'''We will also be accepting questions to ask the candidates from April 7 to April 20. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees/Questions|You can submit your questions on Meta-Wiki]].'''

Once the questions submission period has ended on April 20, the Elections Committee will then collate the questions for the candidates to respond to beginning on April 21.

The goal of this process is to fill the '''three community-selected seats''' on the Wikimedia Foundation Board of Trustees. The election results will be used by the Board itself to select its new members.

The full schedule for the Board elections is as follows. All dates are '''inclusive''', that is, from the beginning of the first day (UTC) to the end of the last. 

* April 7 (00:00 UTC) – April 20 (23:59 UTC) – '''Board nominations''' 
* April 7 – April 20 – '''Board candidates questions submission period'''
* April 21 – April 30 – '''Board candidates answer questions'''
* May 1 – May 14 – '''Board voting period'''
* May 15–19 – '''Board vote checking'''
* May 20 – '''Board result announcement goal'''

In addition to the Board elections, we will also soon be holding elections for the following roles:

* '''Funds Dissemination Committee (FDC)'''
** There are five positions being filled. More information about this election will be available [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee|on Meta-Wiki]].

* '''Funds Dissemination Committee Ombudsperson (Ombuds)'''
** One position is being filled.  More information about this election will be available [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee Ombudsperson|on Meta-Wiki]].

Please note that this year the Board of Trustees elections will be held before the FDC and Ombuds elections. Candidates who are not elected to the Board are explicitly permitted and encouraged to submit themselves as candidates to the FDC or Ombuds positions after the results of the Board elections are announced. 

More information on this year's elections can be found [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017|on Meta-Wiki]]. Any questions related to the election can be posted on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|election talk page on Meta-Wiki]], or sent to the election committee's mailing list, &lt;tt dir=&quot;ltr&quot; style=&quot;white-space:nowrap;font-size:12px;line-height:1.5&quot;&gt;board-elections[[File:At sign.svg|15x15px|middle|link=|alt=(at)]]wikimedia.org&lt;/tt&gt;.

On behalf of the Election Committee,&lt;br /&gt;
[[m:User:KTC|Katie Chan]], Chair, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]&lt;br /&gt;
[[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]], Community Advocate, Wikimedia Foundation

''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]], 03:37, 7 اپرېل 2017 (UTC) • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|Get help]]''&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=16441214 --&gt;

== Read-only mode for 20 to 30 minutes on 19 April and 3 May ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2017|Read this message in another language]]  •  {{int:please-translate}}

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] will be testing its secondary data center in Dallas.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster.  To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to conduct a planned test.  This test will show whether they can reliably switch from one data center to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic to the secondary data center on '''Wednesday, 19 April 2017'''.
On '''Wednesday, 3 May 2017''', they will switch back to the primary data center.  

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop during those two switches.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for approximately 20 to 30 minutes on Wednesday, 19 April and Wednesday, 3 May. The test will start at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20170419T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Thursday 20 April and Thursday 4 May). 
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the weeks of 17 April 2017 and 1 May 2017.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2017 switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this.  '''Please share this information with your community.''' /&lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Whatamidoing (WMF)|User:Whatamidoing (WMF)]] ([[m:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])&lt;/span&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 17:34, 11 اپرېل 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=16545942 --&gt;

== Wikidata description editing in the Wikipedia Android app ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[:mw:Wikimedia_Apps/Short_descriptions|Wikidata description editing]] is a new experiment being rolled out on the Wikipedia app for Android.  While this primarily impacts Wikidata, the changes are also addressing a concern about the mobile versions of Wikipedia, so that mobile users will be able to edit directly the descriptions shown under the title of the page and in the search results.

We began by rolling out this feature several weeks ago  to a pilot group of Wikipedias (Russian, Hebrew, and Catalan), and have seen very positive [[:mw:Wikimedia_Apps/Short_descriptions/Research|results]] including numerous quality contributions in the form of new and updated descriptions, and a low rate of vandalism.

We are now ready for the next phase of rolling out this feature, which is to enable it in a few days for all Wikipedias except the top ten by usage within the app (i.e. except English, German, Italian, French, Spanish, Japanese, Dutch, Portuguese, Turkish, and Chinese). We will enable the feature for those languages instead at some point in the future, as we closely monitor user engagement with our expanded set of pilot communities.
As always, if have any concerns, please reach out to us on wiki at [[:mw:Talk:Wikimedia_Apps/Short_descriptions|the talk page for this project]] or by email at reading@wikimedia.org. Thanks!

-[[:mw:User:DBrant (WMF)|DBrant (WMF)]] 08:41, 14 اپرېل 2017 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikidata_editing&amp;oldid=16580284 --&gt;

== New Page previews feature ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
New Page previews feature

[[:m:Special:MyLanguage/User:CKoerner (WMF)/Enable Hovercards/Phase 1|Read this message in another language]]  •  {{int:please-translate}}

Hello,

The Reading web team at the Wikimedia Foundation has been working to enable [[mw:Beta Features/Hovercards|Page previews]], [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|a beta feature]] known previously as Hovercards, as opt-in behavior for logged-in users and the default behavior for logged-out users across Wikipedia projects. Page previews provide a preview of any linked article, giving readers a quick understanding of a related article without leaving the current page. For this project, we are expecting to collect feedback over the following few weeks and tentatively enable the feature in early May, 2017.

A quick note on the implementation:

* For logged-in users who are not currently testing out the beta feature, Page previews will be off by default. Users may turn them on from [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|their user preferences]] page.
* For logged-out users, the feature will be on by default. Users may disable it at any time by selecting the setting cog available in each preview.
* For users of the Navigation popups gadget, you will not be able to turn on the Page previews feature while using navigational popups. If you would like to try out the Page preview feature, make sure to first turn Navigation popups off prior to turning Page previews on. 

You can read more about [[mw:Beta_Features/Hovercards|the feature]] and [[mw:Beta Features/Hovercards#Success Metrics and Feature Evaluation|the tests we used to evaluate performance]], try it out by enabling it from the beta features page, and leave feedback or questions [[mw:Talk:Beta_Features/Hovercards|on the talk page]]. 

Thank you, [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 16:52, 19 اپرېل 2017 (UTC)
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Enable_Hovercards/Phase_1/Distribution_list&amp;oldid=16616381 --&gt;

== New Wikipedia Library Accounts Available Now (May 2017) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from:

* '''[[w:en:Wikipedia:American Psychiatric Association|American Psychiatric Association]]''' – Psychiatry books and journals
* '''[[w:en:Wikipedia:Bloomsbury|Bloomsbury]]''' – ''Who's Who'', Drama Online, Berg Fashion Library, and ''Whitaker's''
* '''[[w:fi:Wikipedia:Wikipedian Lähdekirjasto/Gaudeamus|Gaudeamus]]''' – Finnish humanities and social sciences
* '''[[w:fi:Wikipedia:Wikipedian Lähdekirjasto/Ympäristö-lehti|Ympäristö-lehti]]''' – The Finnish Environment Institute's ''Ympäristö-lehti'' magazine

'''Expansions'''
* '''[[w:en:Wikipedia:Gale|Gale]]''' – Biography In Context database added
* '''[[w:en:Wikipedia:Adam Matthew|Adam Matthew]]''' – all 53 databases now available

Many other partnerships with accounts available are listed on [[m:The Wikipedia Library/Databases|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:en:WP:Taylor &amp; Francis|Taylor &amp; Francis]] and [[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]. 

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 18:52, 2 می 2017 (UTC)

:''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:AVasanth_(WMF)|Aaron]].''&lt;br&gt; 
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=16557812 --&gt;

== [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/341?setlang={{CONTENTLANG}} Voting has begun in 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections] ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[File:Wikimedia-logo black.svg|{{#switch:{{CONTENTLANG}}|ar=left|he=left|right}}|125px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Board voting has begun]]''This is a message from the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Board voting has begun|Translations]] are available.''

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/341?setlang={{CONTENTLANG}}&amp;uselang={{CONTENTLANG}} Voting has begun] for [[m:Wikimedia Foundation elections/2017#Requirements|eligible voters]] in the 2017 elections for the ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]]''.

The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] is the ultimate governing authority of the Wikimedia Foundation, a 501(c)(3) non-profit organization registered in the United States. The Wikimedia Foundation manages many diverse projects such as Wikipedia and Commons.

The voting phase lasts from 00:00 UTC May 1 to 23:59 UTC May 14. '''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/341?setlang={{CONTENTLANG}}&amp;uselang={{CONTENTLANG}} Click here to vote].''' More information on the candidates and the elections can be found on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees|2017 Board of Trustees election page]] on Meta-Wiki. 

On behalf of the Elections Committee,&lt;br/&gt;
[[m:User:KTC|Katie Chan]], Chair, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]&lt;br/&gt;
[[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]], Community Advocate, Wikimedia Foundation

''Posted by the [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Board voting has begun|Translate]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|Get help]]&lt;/div&gt; 19:14, 3 می 2017 (UTC)''
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=16683836 --&gt;

== Beta Feature Two Column Edit Conflict View ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
From May 9, the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Two_Column_Edit_Conflict_View|Two Column Edit Conflict View]] will be available as a [[mw:Special:MyLanguage/Beta Features|beta feature]] on all wikis. The Two Column Edit Conflict View is a new interface for the edit conflict resolution page. It highlights differences between the editor's and the conflicting changes to make it easy to copy and paste pieces of the text and resolve the conflict. The feature fulfils a request for a more user-friendly edit conflict resolution from the [[m:WMDE Technical Wishes|German Community’s Technical Wishlist]]. Everyone is invited to test the feature and we hope that it will serve you well! &lt;/div&gt; [[m:user:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] 14:41, 8 می 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&amp;oldid=16712264 --&gt;

== Prototype for editing Wikidata infoboxes on Wikipedia ==

Hello,

I’m sorry for writing in English. It’d be great if someone could translate this message if necessary.

One of the most requested features for Wikidata is to enable editing of Wikidata’s data directly from Wikipedia, so the editors can continue their workflow without switching websites.

The Wikidata development team has been working on a tool to achieve this goal: '''fill and edit the Wikipedia infoboxes with information from Wikidata, directly on Wikipedia''', via the Visual Editor. 

We already [[d:Wikidata:Client editing input|asked for feedback in 2015]], and collected some interesting ideas which we [[:File:Facilitating_the_use_of_Wikidata_in_Wikimedia_projects_with_a_user-centered_design_approach.pdf|shared with you in this thesis]]. Now we would like to present to you our first prototype and collect your feedback, in order to improve and continue the development of this feature.

We present this work to you very early, so we can include your feedback before and all along the development. You are the core users of this feature, so we want to make sure that it fits your needs and editing processes.

You will find the prototype, description of the features, and a demo video, '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Client editing prototype|on this page]]'''. Feel free to add any comment or feedback on the talk page. The page is currently not translated in every languages, but you can add your contribution by helping to translate it.

Unfortunately, I won’t be able to follow all the discussions on Wikipedia, so if you want to be sure that your feedback is read, please add it on the Wikidata page, in your favorite language. Thanks for your understanding.

Thanks, [[user:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]]
&lt;!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/List_Wikipedias&amp;oldid=16766491 --&gt;

== RevisionSlider ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[mw:Special:MyLanguage/Extension:RevisionSlider|RevisionSlider]] will be available as a default feature for all users on all wikis from May 17. The RevisionSlider adds a slider view to the diff page so that you can easily move between revisions. The slider view is collapsed by default, and will load by clicking on it. It can also be turned off entirely in the user preferences. RevisionSlider has been a default feature on German, Arabic and Hebrew Wikipedia for 6 months and a beta feature on all wikis for 8 months. The feature fulfills a wish from the [[m:WMDE Technical Wishes|German Community’s Technical Wishlist]]. Thanks to everyone who tested RevisionSlider and gave valuable feedback to improve the feature! We hope that RevisionSlider will continue to serve you well in your work. &lt;/div&gt; [[m:user:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] 14:44, 16 می 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&amp;oldid=16715712 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2|Join the next cycle of Wikimedia movement strategy discussions (underway until June 12)]] ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Cycle 2 discussions launch|Message is available for translation on Meta-Wiki]]''
[[File:Wikimedia-logo.svg||{{#switch:{{CONTENTLANG}}|ar=left|he=left|right}}||150px]]
The Wikimedia movement strategy core team and working groups have completed reviewing the more than 1800 thematic statements we received from the first discussion. They have identified [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2|5 themes that were consistent across all the conversations]] - each with their own set of sub-themes. These are not the final themes, just an initial working draft of the core concepts.

You are invited to [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Participate|join the online and offline discussions taking place]] on these 5 themes. This round of discussions will take place between now and June 12th. You can discuss as many as you like; we ask you to participate in the ones that are most (or least) important to you.

Here are the five themes, each has a page on Meta-Wiki with more information about the theme and how to participate in that theme's discussion:

* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/Healthy, Inclusive Communities|Healthy, Inclusive Communities]]
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/The Augmented Age|The Augmented Age]]
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/A Truly Global Movement|A Truly Global Movement]]
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/The Most Respected Source of Knowledge|The Most Respected Source of Knowledge]]
* [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/Engaging in the Knowledge Ecosystem|Engaging in the Knowledge Ecosystem]]

On the [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Participate|movement strategy portal on Meta-Wiki]], you can find more information about each of these themes, their discussions, and how to participate.

''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]] • [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Cycle 2 discussions launch|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates|Get help]]''&lt;/div&gt; 21:09, 16 می 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates/Global_message_delivery&amp;oldid=16773425 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections|Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections]] ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[File:Wikimedia-logo black.svg|{{#switch:{{CONTENTLANG}}|ar=left|he=left|right}}|125px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections]]
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections|Translations of this message are available on Meta-Wiki]].''

On behalf of the Wikimedia Foundation Elections Committee, we are pleased to announce that self-nominations are being accepted for the [[m:Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Call for candidates|2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee Ombudsperson|Funds Dissemination Committee Ombudsperson]] elections. Please read the letter from the Wikimedia Foundation calling for candidates at [[m:Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Call for candidates|on the 2017 Wikimedia Foundation elections portal]].

''Funds Dissemination Committee''&lt;br /&gt;
The Funds Dissemination Committee (FDC) makes recommendations about how to allocate Wikimedia movement funds to eligible entities.  There are five positions being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee|the FDC elections page]].

''Funds Dissemination Committee Ombudsperson''&lt;br /&gt;
The Funds Dissemination Committee Ombudsperson receives complaints and feedback about the FDC process, investigates complaints at the request of the Board of Trustees,  and summarizes the investigations and feedback for the Board of Trustees on an annual basis. One position is being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee Ombudsperson|the FDC Ombudsperson elections page]]. 

'''The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Candidates|candidacy submission phase]] will last until May 28 (23:59 UTC).'''

'''We will also be accepting questions to ask the candidates until May 28. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Questions|You can submit your questions on Meta-Wiki]].''' Once the questions submission period has ended on May 28, the Elections Committee will then collate the questions for the candidates to respond to.

The goal of this process is to fill the '''five community-selected seats''' on the Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee and the '''community-selected ombudsperson'''. The election results will be used by the Board itself to make the appointments.

The full schedule for the FDC elections is as follows. All dates are '''inclusive''', that is, from the beginning of the first day (UTC) to the end of the last.

* May 15 (00:00 UTC) – May 28 (23:59 UTC) – '''Nominations'''
* May 15 – May 28 – '''Candidates questions submission period'''
* May 29 – June 2 – '''Candidates answer questions'''
* June 3 – June 11 – '''Voting period'''
* June 12–14 – '''Vote checking'''
* June 15 – '''Goal date for announcing election results'''

More information on this year's elections can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017|the 2017 Wikimedia Foundation elections portal]].

Please feel free to post a note about the election on your project's village pump. Any questions related to the election can be posted on [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|the talk page on Meta-Wiki]], or sent to the election committee's mailing list, &lt;tt dir=&quot;ltr&quot; style=&quot;white-space:nowrap;font-size:12px;line-height:1.5&quot;&gt;board-elections[[File:At sign.svg|15x15px|middle|link=|alt=(at)]]wikimedia.org&lt;/tt&gt;.

On behalf of the Election Committee,&lt;br /&gt;
[[m:User:KTC|Katie Chan]], Chair, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]&lt;br /&gt;
[[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]], Community Advocate, Wikimedia Foundation

''Posted by the [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections|Translate]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|Get help]]''&lt;/div&gt; 21:06, 23 مې 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:GVarnum-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=16804695 --&gt;

== Accessible editing buttons ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;The MediaWiki developers have been slowly improving the accessibility of the user interface.  The next step in this transition will change the appearance of some buttons and may break some outdated (non-updated or unmaintained) user scripts and gadgets.

You can see and use the [https://www.mediawiki.org/wiki/Project:Sandbox?action=submit&amp;ooui=0 old] and [https://www.mediawiki.org/wiki/Project:Sandbox?action=submit&amp;ooui=1 new] versions now.  Most editors will only notice that some buttons are slightly larger and have different colors.

&lt;gallery mode=&quot;nolines&quot; caption=&quot;Comparison of old and new styles&quot; heights=&quot;240&quot; widths=&quot;572&quot;&gt;
File:MediaWiki edit page buttons accessibility change 2017, before.png|Buttons before the change
File:MediaWiki edit page buttons accessibility change 2017, after.png|Buttons after the change
&lt;/gallery&gt;

However, this change also affects some user scripts and gadgets.  Unfortunately, some of them may not work well in the new system.  &lt;mark&gt;If you maintain any user scripts or gadgets that are used for editing, please see '''[[:mw:Contributors/Projects/Accessible editing buttons]]''' for information on how to test and fix your scripts.  Outdated scripts can be tested and fixed now.&lt;/mark&gt;

This change will probably reach this wiki on '''Tuesday, 18 July 2017'''.  Please leave a note at [[:mw:Talk:Contributors/Projects/Accessible editing buttons]] if you need help.&lt;/div&gt; [[:m:User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) 22:23, 10 جولای 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=16980876 --&gt;

== Page Previews (Hovercards) update ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

Hello,

A quick update on the progress of enabling [[mw:Hovercards|Page Previews]] (previously named Hovercards) on this project. Page Previews provide a preview of any linked article, giving readers a quick understanding of a related article without leaving the current page. As mentioned in December we're preparing to remove the feature from Beta and make it the default behavior for logged-out users. We have recently made a large update to the code which fixes most outstanding bugs. 

Due to some issues with our instrumentation, we delayed our deployment by a few months.  We are finally ready to deploy the feature.  Page Previews will be off by default and available in the user preferences page for logged-in users the week of July 24th. The feature will be on by default for current beta users and logged-out users. If you would like to preview the feature, you can enable it as a [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|beta feature]]. For more information see [[mw:Hovercards|Page Previews]]. Questions can be left [[mw:Talk:Beta_Features/Hovercards|on the talk page]] in your preferred language. 

Thank you again.
&lt;/div&gt;[[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 22:32, 20 جولای 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Enable_Hovercards/Reminder/Distribution_list&amp;oldid=17019707 --&gt;

== RfC regarding &quot;Interlinking of accounts involved with paid editing to decrease impersonation&quot; ==

There is currently a RfC open on Meta regarding &quot;[https://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_comment/Interlinking_of_accounts_involved_with_paid_editing_to_decrease_impersonation requiring those involved with paid editing on Wikipedia to link on their user page to all other active accounts through which they advertise paid Wikipedia editing business.]&quot; 

Note this is to apply to Wikipedia and not necessarily other sister projects, this is only to apply to websites where people are specifically advertising that they will edit Wikipedia for pay and not any other personal, professional, or social media accounts a person may have.

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_comment/Interlinking_of_accounts_involved_with_paid_editing_to_decrease_impersonation Please comment on meta]. Thanks. Send on behalf of [[User:Doc James]].

[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) 21:06, 17 سېپتمبر 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Doc James@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedias&amp;oldid=17234819 --&gt;

== Discussion on synced reading lists ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
'''Discussion on synced reading lists'''

Hello,

[[File:Illustration of Reading List feature on Android Wikipedia App (not logged in).png|thumb]] The Reading Infrastructure team at the Wikimedia Foundation is developing a cross-platform reading list service for the mobile Wikipedia app. Reading lists are like bookmark folders in your web browser. They allow readers using the Wikipedia app to bookmark pages into folders to read later. This includes reading offline. Reading lists do not create or alter content in any way.  

To create Reading Lists, app users will register an account and marked pages will be tied to that account. Reading List account preferences sync between devices. You can read the same pages on different mobile platforms (tablets, phones).  This is the first time we are syncing preference data between devices in such a way. We want to hear and address concerns about privacy and data security. We also want to explain why the current watchlist system is not being adapted for this purpose. 
=== Background ===
In 2016 the Android team replaced the simple Saved Pages feature with Reading Lists. Reading Lists allow users to bookmark pages into folders and for reading offline. The intent of this feature was to allow &quot;syncing&quot; of these lists for users with many devices. Due to overlap with the Gather feature and related community concerns, this part was put on hold. 

The Android team has identified this lack of synching as a major area of complaint from users. They expect lists to sync. The iOS team has held off implementing Reading Lists, as syncing was seen as a &quot;must have&quot; for this feature. A recent [https://phabricator.wikimedia.org/T164990 technical RfC] has allowed these user stories and needs to be unblocked. Initially for Android, then iOS, and with web to potentially follow.

Reading lists are private, stored as part of a user's account, not as a public wiki page. There is no sharing or publishing ability for reading lists. No planned work to make these public. The target audience are people that read Wikipedia and want to bookmark and organize that content in the app. There is a potential for the feature to be available on the web in the future.

=== Why not watchlists ===

Watchlists offer similar functionality to Reading Lists. The Reading Infrastructure team evaluated watchlist infrastructure before exploring other options. In general, the needs of watchlists differ from Reading Lists in a few key ways:
* Reading lists focus on Reading articles, not the monitoring of changes.
* Watchlists are focused on monitoring changes of pages/revisions. 
** The Watchlist infrastructure is key to our contributor community for monitoring content changes manually and through the use of automated tools (bots). Because of these needs, expanding the scope of Watchlists to reading purposes will only make the project harder to maintain and add more constraints.
* By keeping the projects separate it is easier to scale resources. We can serve these two different audiences and prioritize the work accordingly. Reading Lists are, by their nature, less critical to the health of Wikipedia/MediaWiki.
* Multi-project support. Reading Lists are by design cross-wiki/project. Watchlists are tied to specific wikis. While there have been many discussion for making them cross-wiki, resolution is not in the near term.
[[mw:Wikimedia Apps/Synced Reading Lists|More information can be found on MediaWiki.org]] where feedback and ideas are welcome. 

Thank you
&lt;/div&gt; [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 20:35, 20 سېپتمبر 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=16981815 --&gt;

== Changes to the global ban policy ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello. Some changes to the [[m:Global bans|community global ban policy]] have been proposed. Your comments are welcome at [[:m:Requests for comment/Improvement of global ban policy]]. Please translate this message to your language, if needed. Cordially. [[:m:User:Matiia|Matiia]] ([[:m:User talk:Matiia|Matiia]]) 00:34, 12 نومبر 2017 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Matiia@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=17241561 --&gt;

== New print to pdf feature for mobile web readers ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
'''New print to pdf feature for mobile web readers'''

The Readers web team will be deploying a new feature this week to make it [[mw:Reading/Web/Projects/Mobile_PDFs|easier to download PDF versions of articles on the mobile website]].

Providing better offline functionality was one of the highlighted areas from [[m:New_Readers/Offline|the research done by the New Readers team in Mexico, Nigeria, and India]]. The teams created a prototype for mobile PDFs which was evaluated by user research and community feedback.  The [[m:New_Readers/Offline#Concept_testing_for_mobile_web|prototype evaluation]] received positive feedback and results, so development continued.

For the initial deployment, the feature will be available to Google Chrome browsers on Android. Support for other mobile browsers to come in the future. For Chrome, the feature will use the native Android print functionality. Users can choose to download a webpage as a PDF. [[mw:Reading/Web/Projects/Print_Styles#Mobile_Printing|Mobile print styles]] will be used for these PDFs to ensure optimal readability for smaller screens.

The feature is available starting Wednesday, Nov 15. For more information, see [[mw:Reading/Web/Projects/Mobile_PDFs|the project page on MediaWiki.org]]. 

{{Int:Feedback-thanks-title}} 
&lt;/div&gt; [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 22:07, 20 نومبر 2017 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Mobile_PDF_distribution_list&amp;oldid=17448927 --&gt;

== Call for Wikimania 2018 Scholarships ==

Hi all,

We wanted to inform you that scholarship applications for [[:wm2018:Wikimania 2018|Wikimania 2018]] which is being held in Cape Town, South Africa on July 18–22, 2018 are now being accepted. '''Applications are open until Monday, 22 January 2018 23:59 UTC.'''

Applicants will be able to apply for a partial or full scholarship. A full scholarship will cover the cost of an individual's round-trip travel, shared accommodation, and conference registration fees as arranged by the Wikimedia Foundation. A partial scholarship will cover conference registration fees and shared accommodation. Applicants will be rated using a pre-determined selection process and selection criteria established by the Scholarship Committee and the Wikimedia Foundation, who will determine which applications are successful. To learn more about Wikimania 2018 scholarships, please visit: [[:wm2018:Scholarships]].

To apply for a scholarship, fill out the multi-language application form on: '''https://scholarships.wikimedia.org/apply'''

It is highly recommended that applicants review all the material on the Scholarships page and [[:wm2018:Scholarships/FAQ|the associated FAQ]] before submitting an application. If you have any questions, please contact: wikimania-scholarships at wikimedia.org or leave a message at: [[:wm2018:Talk:Scholarships]]. Please help us spread the word and translate pages!

Best regards, [[:m:User:Slashme|David Richfield]] and [[:m:DerHexer|Martin Rulsch]] for the [[:wm2018:Scholarship Committee|Scholarship Committee]] ۱۹:۲۴, ۲۰ ډيسمبر ۲۰۱۷ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DerHexer@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&amp;oldid=17300722 --&gt;

== User group for Military Historians ==

Greetings, 

&quot;Military history&quot; is one of the most important subjects when speak of sum of all human knowledge. To support contributors interested in the area over various language Wikipedias, we intend to form a user group. It also provides a platform to share the best practices between military historians, and various military related projects on Wikipedias. An initial discussion was has been done between the coordinators and members of WikiProject Military History on English Wikipedia. Now this discussion has been taken to Meta-Wiki. Contributors intrested in the area of military history are requested to share their feedback and give suggestions at [[:m:Talk:Discussion to incubate a user group for Wikipedia Military Historians|Talk:Discussion to incubate a user group for Wikipedia Military Historians]].

[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۱۰:۴۶, ۲۱ ډيسمبر ۲۰۱۷ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Krishna Chaitanya Velaga@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&amp;oldid=17565441 --&gt;

== AdvancedSearch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
From May 8, [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:AdvancedSearch|AdvancedSearch]] will be available as a [[mw:Special:MyLanguage/Beta Features|beta feature]] in your wiki. The feature enhances the [[Special:Search|search page]] through an advanced parameters form and aims to make [[m:WMDE_Technical_Wishes/AdvancedSearch/Functional_scope|existing search options]] more visible and accessible for everyone. AdvancedSearch is a project by [[m:WMDE Technical Wishes/AdvancedSearch|WMDE Technical Wishes]]. Everyone is invited to test the feature and we hope that it will serve you well in your work!  &lt;/div&gt; [[m:User:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] ۱۴:۵۳, ۷ مې ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&amp;oldid=17995461 --&gt;

== New Wikipedia Library Accounts Available Now (May 2018) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;


Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to research and tools as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/69/ Rock's Backpages]''' – Music articles and interviews from the 1950s onwards - 50 accounts
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/68/ Invaluable]''' – Database of more than 50 million auctions and over 500,000 artists - 15 accounts
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/70/ Termsoup]''' – Translation tool

'''Expansions'''
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/43/ Fold3]''' – Available content has more than doubled, now including new military collections from the UK, Australia, and New Zealand.
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/52/ Oxford University Press]''' – The Scholarship collection now includes [http://www.e-enlightenment.com/ Electronic Enlightenment]
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/60/ Alexander Street Press]''' – [https://alexanderstreet.com/products/women-and-social-movements-library Women and Social Movements Library] now available
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/58/ Cambridge University Press]''' – [http://orlando.cambridge.org/ Orlando Collection] now available

Many other partnerships with accounts available are listed on [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ our partners page], including [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/47/ Baylor University Press], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/41/ Loeb Classical Library], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/46/ Cairn], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/55/ Gale] and [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/61/ Bloomsbury].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] ۱۸:۰۳, ۳۰ مې ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

:''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''&lt;br&gt; 
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=18064061 --&gt;

== Global preferences are available ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Global preferences are now available, you can set them by visiting your new [[Special:GlobalPreferences|global preferences page]]. Visit [[mw:Help:Extension:GlobalPreferences|mediawiki.org for information on how to use them]] and [[mw:Help talk:Extension:GlobalPreferences|leave feedback]]. -- [[User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; ۱۹:۱۹, ۱۰ جولای ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=17968247 --&gt;

== New user group for editing sitewide CSS / JS ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
''({{int:please-translate}})''

Hi all!

To improve the security of our readers and editors, permission handling for CSS/JS pages has changed. (These are pages like &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;MediaWiki:Common.css&lt;/code&gt; and &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;MediaWiki:Vector.js&lt;/code&gt; which contain code that is executed in the browsers of users of the site.)
A new user group, &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|interface-admin]]&lt;/code&gt;, has been created.
Starting four weeks from now, only members of this group will be able edit CSS/JS pages that they do not own (that is, any page ending with &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;.css&lt;/code&gt; or &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;.js&lt;/code&gt; that is either in the &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;MediaWiki:&lt;/code&gt; namespace or is another user's user subpage).

You can learn more about the motivation behind the change [[m:Special:MyLanguage/Creation of separate user group for editing sitewide CSS/JS|here]].

Please add users who need to edit CSS/JS to the new group (this can be done the same way new administrators are added, by stewards or local bureaucrats).
This is a dangerous permission; a malicious user or a hacker taking over the account of a careless interface-admin can abuse it in far worse ways than admin permissions could be abused. Please only assign it to users who need it, who are trusted by the community, and who follow common basic password and computer security practices (use strong passwords, do not reuse passwords, use two-factor authentication if possible, do not install software of questionable origin on your machine, use antivirus software if that's a standard thing in your environment).

Thanks!
&lt;br/&gt;&lt;span dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[m:User:Tgr|Tgr]] ([[m:User talk:Tgr|talk]]) ۱۷:۴۵, ۳۰ جولای ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]]) &lt;small&gt;(via [[m:Special:MyLanguage/Global_message_delivery|global message delivery]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tgr@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tgr/massmessage-T139380-ifadmin&amp;oldid=18255968 --&gt;

== Editing of sitewide CSS/JS is only possible for interface administrators from now ==

''({{int:please-translate}})''

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Hi all,

as [[m:Special:MyLanguage/Creation of separate user group for editing sitewide CSS/JS/announcement 2|announced previously]], permission handling for CSS/JS pages has changed: only members of the &lt;code&gt;[[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|interface-admin]]&lt;/code&gt; ({{int:group-interface-admin}}) group, and a few highly privileged global groups such as stewards, can edit CSS/JS pages that they do not own (that is, any page ending with .css or .js that is either in the MediaWiki: namespace or is another user's user subpage). This is done to improve the security of readers and editors of Wikimedia projects. More information is available at [[m:Special:MyLanguage/Creation of separate user group for editing sitewide CSS/JS|Creation of separate user group for editing sitewide CSS/JS]]. If you encounter any unexpected problems, please contact me or file a bug.

Thanks!&lt;br /&gt;
[[m:User:Tgr|Tgr]] ([[m:User talk:Tgr|talk]]) ۱۲:۴۰, ۲۷ اگسټ ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]]) &lt;small&gt;(via [[m:Special:MyLanguage/Global_message_delivery|global message delivery]])&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tgr@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18258712 --&gt;

== Read-only mode for up to an hour on 12 September and 10 October ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2018|Read this message in another language]]  •  {{int:please-translate}}

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] will be testing its secondary data centre.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster.  To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic to the secondary data center on '''Wednesday, 12 September 2018'''.
On '''Wednesday, 10 October 2018''', they will switch back to the primary data center.  

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop when we switch.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Wednesday, 12 September and Wednesday, 10 October. The test will start at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20170503T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Thursday 13 September and Thursday 11 October). 
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the weeks of 10 September 2018 and 8 October 2018.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2018 switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this.  '''Please share this information with your community.''' /&lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Johan (WMF)|User:Johan(WMF)]] ([[m:User talk:Johan (WMF)|talk]])&lt;/span&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; ۱۳:۳۳, ۶ سېپتمبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18333489 --&gt;

== The Community Wishlist Survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

The Community Wishlist Survey. {{Int:Please-translate}}.

Hey everyone,

The Community Wishlist Survey is the process when the Wikimedia communities decide what the Wikimedia Foundation [[m:Community Tech|Community Tech]] should work on over the next year.

The Community Tech team is focused on tools for experienced Wikimedia editors. You can post technical proposals from now until 11 November. The communities will vote on the proposals between 16 November and 30 November. You can read more on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2019|wishlist survey page]]. 

&lt;span dir=ltr&gt;/[[m:User:Johan (WMF)|User:Johan (WMF)]]&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; ۱۱:۰۶, ۳۰ اکتوبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18458512 --&gt;

== Change coming to how certain templates will appear on the mobile web ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
'''Change coming to how certain templates will appear on the mobile web'''

{{int:please-translate}}
[[File:Page_issues_-_mobile_banner_example.jpg|thumb|Example of improvements]]

Hello,

In a few weeks the Readers web team will be changing how some templates look on the mobile web site. We will make these templates more noticeable when viewing the article. We ask for your help in updating any templates that don't look correct.

What kind of templates? Specifically templates that notify readers and contributors about issues with the content of an article – the text and information in the article. Examples like [[wikidata:Q5962027|Template:Unreferenced]] or [[Wikidata:Q5619503|Template:More citations needed]]. Right now these notifications are hidden behind a link under the title of an article. We will format templates like these (mostly those that use Template:Ambox or message box templates in general) to show a short summary under the page title. You can tap on the &quot;Learn more&quot; link to get more information.

For template editors we have [[mw:Recommendations_for_mobile_friendly_articles_on_Wikimedia_wikis#Making_page_issues_(ambox_templates)_mobile_friendly|some recommendations on how to make templates that are mobile-friendly]] and also further [[mw:Reading/Web/Projects/Mobile_Page_Issues|documentation on our work so far]].

If you have questions about formatting templates for mobile, [[mw:Talk:Reading/Web/Projects/Mobile_Page_Issues|please leave a note on the project talk page]] or [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/edit/form/1/?projects=Readers-Web-Backlog file a task in Phabricator] and we will help you.

{{Int:Feedback-thanks-title}}
&lt;/div&gt; [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) ۱۹:۳۵, ۱۳ نومبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18543269 --&gt;

== Community Wishlist Survey vote ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

The Community Wishlist Survey. {{Int:Please-translate}}.

Hey everyone,

The Community Wishlist Survey is the process when the Wikimedia communities decide what the Wikimedia Foundation [[m:Community Tech|Community Tech]] should work on over the next year.

The Community Tech team is focused on tools for experienced Wikimedia editors. The communities have now posted a long list of technical proposals. You can vote on the proposals from now until 30 November. You can read more on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2019|wishlist survey page]]. 

&lt;span dir=ltr&gt;/[[m:User:Johan (WMF)|User:Johan (WMF)]]&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; ۱۸:۱۳, ۲۲ نومبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18543269 --&gt;

== Advanced Search ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  
[[m:WMDE_Technical_Wishes/AdvancedSearch|Advanced Search]] will become a default feature on your wiki on November 28. This new interface allows you to perform specialized searches on the [[Special:Search|search page]], even if you don’t know any [[mw:Special:MyLanguage/Help:CirrusSearch|search syntax]]. Advanced Search originates from the [[m:WMDE_Technical_Wishes|German Community’s Technical Wishes project]]. It's already a default feature on German, Arabic, Farsi and Hungarian Wikipedia. Besides, more than 40.000 users across all wikis have tested the beta version. Feedback is welcome on the [[mw:Help talk:Extension:AdvancedSearch|central feedback page]].&lt;/div&gt; [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[m:User talk:Johanna Strodt (WMDE)|talk]]) ۱۱:۰۳, ۲۶ نومبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&amp;oldid=18363910 --&gt;

== New Wikimedia password policy and requirements ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

The Wikimedia Foundation security team is implementing a new [[m:Password policy|password policy and requirements]]. [[mw:Wikimedia_Security_Team/Password_strengthening_2019|You can learn more about the project on MediaWiki.org]].

These new requirements will apply to new accounts and privileged accounts. New accounts will be required to create a password with a minimum length of 8 characters. Privileged accounts will be prompted to update their password to one that is at least 10 characters in length.

These changes are planned to be in effect on December 13th. If you think your work or tools will be affected by this change, please let us know on [[mw:Talk:Wikimedia_Security_Team/Password_strengthening_2019|the talk page]].

{{Int:Feedback-thanks-title}}
&lt;/div&gt; [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) ۲۰:۰۳, ۶ ډيسمبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18639017 --&gt;

== Invitation from Wiki Loves Love 2019 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}

[[File:WLL Subtitled Logo (transparent).svg|right|frameless]]

Love is an important subject for humanity and it is expressed in different cultures and regions in different ways across the world through different gestures, ceremonies, festivals and to document expression of this rich and beautiful emotion, we need your help so we can share and spread the depth of cultures that each region has, the best of how people of that region, celebrate love. 

[[:c:Commons:Wiki Loves Love|Wiki Loves Love (WLL)]] is an international photography competition of Wikimedia Commons with the subject love testimonials happening in the month of February.

The primary goal of the competition is to document love testimonials through human cultural diversity such as monuments, ceremonies, snapshot of tender gesture, and miscellaneous objects used as symbol of love; to illustrate articles in the worldwide free encyclopedia Wikipedia, and other Wikimedia Foundation (WMF) projects. 

The theme of 2019 iteration is '''''Celebrations, Festivals, Ceremonies and rituals of love.'''''

Sign up your affiliate or individually at [[:c:Commons:Wiki Loves Love 2019/Participants|Participants]] page.

To know more about the contest, check out our [[:c:Commons:Wiki Loves Love 2019|Commons Page]] and [[:c:Commons:Wiki Loves Love 2018/FAQ|FAQs]]

There are several prizes to grab. Hope to see you spreading love this February with Wiki Loves Love!

Kind regards,

[[:c:Commons:Wiki Loves Love 2018/International Team|Wiki Loves Love Team]]

Imagine... the sum of all love!
&lt;/div&gt;
--[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۱۰:۱۳, ۲۷ ډيسمبر ۲۰۱۸ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18639017 --&gt;

== Machine translation support enabled today for Content Translation ==

{{int:Please-translate}}
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; 

Hello, machine translation support for [[:mw:Content_translation|Content Translation]] (beta feature) has now been extended and enabled for users of this Wikipedia, with the inclusion of [[:en:Google_Translate|Google Translate]]. It can be used when translating Wikipedia articles with Content Translation. To start using this service, please choose ''Google Translate'' from the ''Automatic Translation'' dropdown menu that you see on the sidebar after you start translating an article. 

Please note, machine translation is available from all the languages that are supported by Google Translate, but Content Translation can still be used in the usual manner for translating from all languages, with or without machine translation support. While machine translation exists to aid creation of content conveniently, we would like to emphasise that before publishing, the final content should always be reviewed to avoid errors and ambiguity. We hope that your wiki community will find this new service useful, and that it will help you create more articles in your language.

Wikimedia Foundation and Google have collaborated to work out [[:mw:Content_translation/Machine_Translation/GT#Summary_of_our_agreement_with_Google|an agreement]] that allows the use of Google Translate without compromising Wikipedia’s policy of attribution of rights, privacy of our users and brand representation. For more information, we request you to kindly take a look at the details about [[:mw:Content_translation/Machine_Translation|machine translation services in Content Translation]] and about [[:mw:Content_translation/Machine_Translation/GT|Google Translate translation services]]. You can also read the [https://wikimediafoundation.org/2019/01/09/you-can-now-use-google-translate-to-translate-articles-on-wikipedia main announcement on Wikimedia news]. Please note, translations made using Content Translation are also used to improve machine translation services.

We have tested the service for use, but there could be unknown problems that we are not aware of yet. Please do let us know on our [[:mw:Talk:Content_translation|Project Talk page]] if you face any problems using Content Translation. This message is only in English and we will be very grateful if it could be translated into for other users of this Wikipedia. 

Thank you. -- On behalf of WMF Language team: [[m:User:Runab_WMF|Runa Bhattacharjee (WMF)]] ([[m:User_talk:Runab_WMF|talk]]) ۱۶:۱۵, ۹ جنوري ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Runab WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CX/9_January_2019&amp;oldid=18768811 --&gt;

== FileExporter beta feature ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; 
[[File:Logo for the beta feature FileExporter.svg|thumb|Coming soon: the beta feature [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileExporter]]]]
A new beta feature will soon be released on all wikis: The [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileExporter]]. It allows exports of files from a local wiki to Wikimedia Commons, including their file history and page history. Which files can be exported is defined by each wiki's community: '''Please check your wiki's [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons/Configuration file documentation|configuration file]]''' if you want to use this feature.

The FileExporter has already been a beta feature on [https://www.mediawiki.org mediawiki.org], [https://meta.wikimedia.org meta.wikimedia], deWP, faWP, arWP, koWP and on [https://wikisource.org wikisource.org]. After some functionality was added, it's now becoming a beta feature on all wikis. Deployment is planned for January 16. More information can be found [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|on the project page]]. 

As always, feedback is highly appreciated. If you want to test the FileExporter, please activate it in your [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|user preferences]]. The best place for feedback is the [[mw:Help_talk:Extension:FileImporter|central talk page]]. Thank you from Wikimedia Deutschland's [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes project]].
&lt;/div&gt; [[User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ۰۹:۴۱, ۱۴ جنوري ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=18782700 --&gt;

== No editing for 30 minutes on 17 January ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;You will '''not be able to edit''' the wikis for up to 30 minutes on '''[https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20190117T07 17 January 07:00 UTC]'''. This is because of a database problem that has to be fixed immediately. You can still read the wikis. Some wikis are not affected. They don't get this message. You can see which wikis are '''not''' affected [[:m:User:Johan (WMF)/201901ReadOnlyPage|on this page]]. Most wikis are affected. The time you can not edit might be shorter than 30 minutes. /[[User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;/div&gt;
۱۸:۵۲, ۱۶ جنوري ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/201901ReadOnly/Targets6&amp;oldid=18789238 --&gt;

== Talk to us about talking ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:OOjs_UI_icon_speechBubbles-rtl.svg|alt=&quot;￼icon depicting two speech Bubbles&quot;|frameless|right|120px]]
The Wikimedia Foundation is planning a [[mw:Talk pages consultation 2019|global consultation about communication]]. The goal is to bring Wikimedians and wiki-minded people together to improve tools for communication.

We want all contributors to be able to talk to each other on the wikis, whatever their experience, their skills or their devices.

We are looking for input from as many different parts of the Wikimedia community as possible. It will come from multiple projects, in multiple languages, and with multiple perspectives.

We are currently planning the consultation. We need your help.

'''We need volunteers to help talk to their communities or user groups.'''

You can help by hosting a discussion at your wiki. Here's what to do:  
# First, [[mw:Talk pages consultation 2019/Participant group sign-up|sign up your group here.]]  
# Next, create a page (or a section on a Village pump, or an e-mail thread – whatever is natural for your group) to collect information from other people in your group.  This is not a vote or decision-making discussion: we are just collecting feedback.  
# Then ask people what they think about communication processes.  We want to hear stories and other information about how people communicate with each other on and off wiki.  Please consider asking these five questions:
## When you want to discuss a topic with your community, what tools work for you, and what problems block you?
## What about talk pages works for newcomers, and what blocks them?
## What do others struggle with in your community about talk pages?
## What do you wish you could do on talk pages, but can't due to the technical limitations?
## What are the important aspects of a &quot;wiki discussion&quot;?
# Finally, please go to [[mw:Talk:Talk pages consultation 2019|Talk pages consultation 2019 on Mediawiki.org]] and report what you learned from your group.  Please include links if the discussion is available to the public.

'''You can also help build the list of the many different ways people talk to each other.'''

Not all groups active on wikis or around wikis use the same way to discuss things: it can happen on wiki, on social networks, through external tools... Tell us [[mw:Talk pages consultation 2019/Tools in use|how your group communicates]].

You can read more about [[mw:Talk pages consultation 2019|the overall process]] on mediawiki.org. If you have questions or ideas, you can [[mw:Talk:Talk pages consultation 2019|leave feedback about the consultation process]] in the language you prefer.

Thank you! We're looking forward to talking with you.
&lt;/div&gt; [[user:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ۱۵:۰۱, ۲۱ فبروري ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18639017 --&gt;

== New Wikipedia Library Accounts Available Now (March 2019) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/72/ Kinige]''' – Primarily Indian-language ebooks - 10 books per month
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/55/ Gale]''' – Times Digital Archive collection added (covering 1785-2013)
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/54/ JSTOR]''' – New applications now being taken again

Many other partnerships with accounts available are listed on [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ our partners page], including [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/47/ Baylor University Press], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/10/ Taylor &amp; Francis], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/46/ Cairn], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/32/ Annual Reviews] and [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/61/ Bloomsbury]. You can request new partnerships on our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/suggest/ Suggestions page].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] ۱۷:۴۰, ۱۳ مارچ ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

:''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''&lt;br&gt; 
:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=18873404 --&gt;

== Read-only mode for up to 30 minutes on 11 April ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;You will '''not be able to edit''' most Wikimedia wikis for up to 30 minutes on '''[https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20190411T05 11 April 05:00 UTC]'''. This is because of a hardware problem. You can still read the wikis. You [[phab:T220080|can see which wikis are affected]]. The time you can not edit might be shorter than 30 minutes. /[[User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; ۱۰:۵۶, ۸ اپرېل ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18979889 --&gt;

== Wikimedia Foundation Medium-Term Plan feedback request ==

{{int:please-translate}}

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Wikimedia Foundation has published a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Medium-term_plan_2019|Medium-Term Plan proposal]] covering the next 3–5 years. We want your feedback! Please leave all comments and questions, in any language, on [[m:Talk:Wikimedia_Foundation_Medium-term_plan_2019|the talk page]], by April 20. {{Int:Feedback-thanks-title}} [[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]] ([[m:User talk:Quiddity (WMF)|talk]]) ۱۷:۳۵, ۱۲ اپرېل ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=18998727 --&gt;

== New tools and IP masking ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Hey everyone,

The Wikimedia Foundation wants to work on two things that affect how we patrol changes and handle vandalism and harassment. We want to make the tools that are used to handle bad edits better. We also want to get better privacy for unregistered users so their IP addresses are no longer shown to everyone in the world. We would not hide IP addresses until we have better tools for patrolling.

We have an idea of what tools ''could'' be working better and how a more limited access to IP addresses would change things, but we need to hear from more wikis. You can read more about the project [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|on Meta]] and [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|post comments and feedback]]. Now is when we need to hear from you to be able to give you better tools to handle vandalism, spam and harassment.

You can post in your language if you can't write in English.
[[User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; ۱۴:۱۸, ۲۱ اگسټ ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tools_and_IP_message/Distribution&amp;oldid=19315232 --&gt;

== The consultation on partial and temporary Foundation bans just started ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Hello, 

In a [[:en:Wikipedia:Community_response_to_the_Wikimedia_Foundation%27s_ban_of_Fram/Official_statements#Board_statement|recent statement]], the Wikimedia Foundation Board of Trustees [[:en:Wikipedia:Community_response_to_the_Wikimedia_Foundation%27s_ban_of_Fram/Official_statements#Board_statement|requested that staff hold a consultation]] to &quot;re-evaluat[e] or add community input to the two new office action policy tools (temporary and partial Foundation bans)&quot;.

Accordingly, the Foundation's Trust &amp; Safety team invites all Wikimedians [[:m:Office actions/Community consultation on partial and temporary office actions/09 2019|to join this consultation and give their feedback]] from 30 September to 30 October. 

How can you help?

* Suggest how partial and temporary Foundation bans should be used, if they should (eg: On all projects, or only on a subset);

* Give ideas about how partial and temporary Foundation bans should ideally implemented, if they should be; and/or

* Propose changes to the existing Office Actions policy on partial and temporary bans.

We offer our thanks in advance for your contributions, and we hope to get as much input as possible from community members during this consultation!

&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;-- [[user:Kbrown (WMF)|Kbrown (WMF)]] ۱۷:۱۴, ۳۰ سپټمبر ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=19302497 --&gt;

== Feedback wanted on Desktop Improvements project ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:Please-translate}}

{{int:Hello}}. The Readers Web team at the WMF will work on some [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|improvements to the desktop interface]] over the next couple of years. The goal is to increase usability without removing any functionality. We have been inspired by changes made by volunteers, but that currently only exist as local gadgets and user scripts, prototypes, and volunteer-led skins. We would like to begin the process of bringing some of these changes into the default experience on all Wikimedia projects. 

We are currently in the research stage of this project and are looking for ideas for improvements, as well as feedback on our current ideas and mockups.  So far, we have performed interviews with community members at Wikimania. We have gathered lists of previous volunteer and WMF work in this area. We are examining possible technical approaches for such changes.  

We would like individual feedback on the following:

* Identifying focus areas for the project we have not yet discovered
* Expanding the list of existing gadgets and user scripts that are related to providing a better desktop experience. If you can think of some of these from your wiki, please let us know
* Feedback on the ideas and mockups we have collected so far

We would also like to gather a list of wikis that would be interested in being test wikis for this project - these wikis would be the first to receive the updates once we’re ready to start building. 

When giving feedback, please consider the following goals of the project:

* Make it easier for readers to focus on the content
* Provide easier access to everyday actions (e.g. search, language switching, editing)
* Put things in logical and useful places
* Increase consistency in the interface with other platforms - mobile web and the apps
* Eliminate clutter
* Plan for future growth

As well as the following constraints:

* Not touching the content - no work will be done in terms of styling templates or to the structure of page contents themselves
* Not removing any functionality - things might move around, but all navigational items and other functionality currently available by default will remain
* No drastic changes to the layout - we're taking an evolutionary approach to the changes and want the site to continue feeling familiar to readers and editors

Please give all feedback (in any language) at [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements]] 

After this round of feedback, we plan on building a prototype of suggested changes based on the feedback we receive. You’ll hear from us again asking for feedback on this prototype.

{{Int:Feedback-thanks-title}} [[mw:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]] ([[mw:User talk:Quiddity (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; ۰۷:۱۸, ۱۶ اکتوبر ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/Global_message_delivery_split_4&amp;oldid=19462890 --&gt;

== Beta feature &quot;Reference Previews&quot; ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; 
A new beta feature will soon be deployed to your wiki: [[m:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|Reference Previews]]. As you might guess from the name, this feature gives you a preview of references in the article text. That means, you can look up a reference without jumping down to the bottom of the page.

Reference Previews have already been a beta feature on German and Arabic Wikipedia since April. Now they will become available on more wikis. Deployment is planned for October 24. More information can be found [[m:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|on the project page]].

As always, feedback is highly appreciated. If you want to test Reference Previews, please activate the beta feature in your [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|user preferences]] and let us know what you think. The best place for feedback is the [[mw:Help talk:Reference Previews|central talk page]]. We hope the feature will serve you well in your work. Thank you from Wikimedia Deutschland's [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes project]].
&lt;/div&gt; -- [[User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ۰۹:۴۷, ۲۳ اکتوبر ۲۰۱۹ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=19478814 --&gt;

== Movement Learning and Leadership Development Project ==

Hello

The Wikimedia Foundation’s Community Development team is seeking to learn more about the way volunteers learn and develop into the many different roles that exist in the movement. Our goal is to build a movement informed framework that provides shared clarity and outlines accessible pathways on how to grow and develop skills within the movement. To this end, we are looking to speak with you, our community to learn about your journey as a Wikimedia volunteer. Whether you joined yesterday or have been here from the very start, we want to hear about the many ways volunteers join and contribute to our movement.

To learn more about the project, [[:m:special:MyLanguage/Movement Learning and Leadership Development Project|please visit the Meta page]]. If you are interested in participating in the project, please complete [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSegM07N1FK_s0VUECM61AlWOthwdn5zQOlVsa2vaKcx13BwZg/viewform?usp=sf_link this simple Google form]. Although we may not be able to speak to everyone who expresses interest, we encourage you to complete this short form if you are interested in participating!

-- [[user:LMiranda (WMF)|LMiranda (WMF)]] ([[user talk:LMiranda (WMF)|talk]]) ۱۹:۰۱, ۲۲ جنوري ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&amp;oldid=19738989 --&gt;

== Additional interface for edit conflicts on talk pages ==

''Sorry, for writing this text in English. If you could help to translate it, it would be appreciated.'' 

You might know the new interface for edit conflicts (currently a beta feature). Now, Wikimedia Germany is designing an additional interface to solve edit conflicts on talk pages. This interface is shown to you when you write on a discussion page and another person writes a discussion post in the same line and saves it before you do. With this additional editing conflict interface you can adjust the order of the comments and edit your comment.  We are inviting everyone to have a look at [[m:WMDE Technical Wishes/Edit Conflicts#Edit conflicts on talk pages|the planned feature]]. Let us know what you think on our [[mw:Help talk:Two Column Edit Conflict View|central feedback page]]! -- For the Technical Wishes Team: [[m:User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] ۱۴:۱۵, ۲۶ فبروري ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=19845780 --&gt;

== Annual contest Wikipedia Pages Wanting Photos ==

[[File:WPWP logo 1.png|150px|right|Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP)]]
This is to invite you to join the Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) campaign to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign starts today 1st July 2020 and closes 31st August 2020.

The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.

Please visit the '''[[m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign.

With kind regards,

Thank you,

Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - ۰۸:۲۴, ۱ جولای ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

''feel free to translate this message to your local language when this helps your community''
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Romaine/MassMessage&amp;oldid=20232618 --&gt;

== Feedback on movement names ==

{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{int:please-translate}} if necessary. {{Int:Feedback-thanks-title}}

There are a lot of conversations happening about the future of our movement names. We hope that you are part of these discussions and that your community is represented.

Since 16 June, the Foundation Brand Team has been running a [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_9G2dN7P0T7gPqpD survey] in 7 languages about [[m:Special:MyLanguage/Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project/Naming convention proposals|3 naming options]]. There are also community members sharing concerns about renaming in a [[m:Special:MyLanguage/Community open letter on renaming|Community Open Letter]]. 

Our goal in this call for feedback is to hear from across the community, so we encourage you to participate in the survey, the open letter, or both. The survey will go through 7 July in all timezones. Input from the survey and discussions will be analyzed and published on Meta-Wiki.

Thanks for thinking about the future of the movement, --[[:m:Talk:Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project|The Brand Project team]], ۱۹:۴۲, ۲ جولای ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

''Note: The survey is conducted via a third-party service, which may subject it to additional terms. For more information on privacy and data-handling, see the [[foundation:Special:MyLanguage/Naming Convention Proposals Movement Feedback Survey Privacy Statement|survey privacy statement]].''
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&amp;oldid=20238830 --&gt;

== Announcing a new wiki project! Welcome, Abstract Wikipedia ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

Hi all,

It is my honor to introduce Abstract Wikipedia, a new project that has been unanimously approved by the Wikimedia Foundation Board of Trustees. Abstract Wikipedia proposes a new way to generate baseline encyclopedic content in a multilingual fashion, allowing more contributors and more readers to share more knowledge in more languages. It is an approach that aims to make cross-lingual cooperation easier on our projects, increase the sustainability of our movement through expanding access to participation, improve the user experience for readers of all languages, and innovate in free knowledge by connecting some of the strengths of our movement to create something new.

This is our first new project in over seven years. Abstract Wikipedia was submitted as a project proposal by Denny Vrandečić in May 2020 &lt;ref&gt;[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]&lt;/ref&gt; after years of preparation and research, leading to a detailed plan and lively discussions in the Wikimedia communities. We know that the energy and the creativity of the community often runs up against language barriers, and information that is available in one language may not make it to other language Wikipedias. Abstract Wikipedia intends to look and feel like a Wikipedia, but build on the powerful, language-independent conceptual models of Wikidata, with the goal of letting volunteers create and maintain Wikipedia articles across our polyglot Wikimedia world.

The project will allow volunteers to assemble the fundamentals of an article using words and entities from Wikidata. Because Wikidata uses conceptual models that are meant to be universal across languages, it should be possible to use and extend these building blocks of knowledge to create models for articles that also have universal value. Using code, volunteers will be able to translate these abstract “articles” into their own languages. If successful, this could eventually allow everyone to read about any topic in Wikidata in their own language.

As you can imagine, this work will require a lot of software development, and a lot of cooperation among Wikimedians. In order to make this effort possible, Denny will join the Foundation as a staff member in July and lead this initiative. You may know Denny as the creator of Wikidata, a long-time community member, a former staff member at Wikimedia Deutschland, and a former Trustee at the Wikimedia Foundation &lt;ref&gt;[[m:User:Denny|User:Denny]]&lt;/ref&gt;. We are very excited that Denny will bring his skills and expertise to work on this project alongside the Foundation’s product, technology, and community liaison teams.

It is important to acknowledge that this is an experimental project, and that every Wikipedia community has different needs. This project may offer some communities great advantages. Other communities may engage less. Every language Wikipedia community will be free to choose and moderate whether or how they would use content from this project.

We are excited that this new wiki-project has the possibility to advance knowledge equity through increased access to knowledge. It also invites us to consider and engage with critical questions about how and by whom knowledge is constructed. We look forward to working in cooperation with the communities to think through these important questions.

There is much to do as we begin designing a plan for Abstract Wikipedia in close collaboration with our communities. I encourage you to get involved by going to the project page and joining the new mailing list &lt;ref&gt;[[mail:abstract-wikipedia|Abstract Wikipedia mailing list]]&lt;/ref&gt;. We recognize that Abstract Wikipedia is ambitious, but we also recognize its potential. We invite you all to join us on a new, unexplored path.

Yours,

Katherine Maher (Executive Director, Wikimedia Foundation) 

&lt;references/&gt;
&lt;/div&gt; &lt;small&gt;Sent by [[:m:User:Elitre (WMF)]] ۲۰:۱۰, ۹ جولای ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]]) - '''[[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/July 2020 announcement]]''' &lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&amp;oldid=20265921 --&gt;

== The Universal Code of Conduct (UCoC): we want to hear from you. ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

''{{int:Hello}}. Apologies that you may not be reading this message in your native language: translations of the following message may be available on [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Message to small and medium sized wikis|Meta]]. {{int:please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''&lt;br&gt;

At times, our contributor communities and projects have suffered from a lack of guidelines that can help us create an environment where free knowledge can be shared safely without fear. 
There has been talk about the need for a global set of conduct rules in different communities over time. 

Recently, the Wikimedia Foundation Board of Trustees announced a [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/May_2020_-_Board_of_Trustees_on_Healthy_Community_Culture,_Inclusivity,_and_Safe_Spaces|Community Culture Statement]], asking for new standards to address harassment and promote inclusivity across projects.

The universal code of conduct will be a binding minimum set of standards across all Wikimedia projects, and will apply to all of us, staff and volunteers alike, all around the globe. It is of great importance that we all participate in expressing our opinions and thoughts about UCoC and its values. We should think about what we want it to cover or include and what it shouldn’t include, and how it may create difficulties or help our groups. 

This is the time to talk about it. Before starting drafting the code of conduct, we would like to hear from you and to solicit the opinions and feedback of your colleagues. 
In order for your voice to be heard, we encourage and invite you to read more about [[:m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct|the universal code of conduct (UCoC)]] and then write down your opinions or feedback [[:m:Talk:Universal_Code_of_Conduct|on the discussion page]].  

To reduce language barriers during the process, you are welcome to translate [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct&amp;language=en&amp;action=page&amp;filter= the universal code of conduct main page] from English into your respective local language. You and your community may choose to provide your opinions/feedback using your local languages. 

Thanks in advance for your attention and contributions, [[:m:Talk:Trust_and_Safety|The Trust and Safety team at Wikimedia Foundation]] ۱۶:۴۲, ۲۲ جولای ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Message_to_small_and_medium_sized_wikis/List&amp;oldid=20303398 --&gt;

== Technical Wishes: FileExporter and FileImporter become default features on all Wikis ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
The [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileExporter and FileImporter]] will become a default features on all wikis until August 7, 2020. They are planned to help you to move files from your local wiki to Wikimedia Commons easier while keeping all original file information (Description, Source, Date, Author, View History) intact. Additionally, the move is documented in the files view history. 
How does it work? 

Step 1: If you are an auto-confirmed user, you will see a link &quot;Move file to Wikimedia Commons&quot; on the local file page. 

Step 2: When you click on this link, the FileImporter checks if the file can in fact be moved to Wikimedia Commons. These checks are performed based on the wiki's [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons/Configuration_file_documentation|configuration file]] which is created and maintained by each local wiki community. 

Step 3: If the file is compatible with Wikimedia Commons, you will be taken to an import page, at which you can update or add information regarding the file, such as the description. You can also add the 'Now Commons' template to the file on the local wiki by clicking the corresponding check box in the import form. Admins can delete the file from the local wiki by enabling the corresponding checkbox. By clicking on the 'Import' button at the end of the page, the file is imported to Wikimedia Commons. 

If you want to know more about the [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileImporter extension]] or the [[m:WMDE_Technical_Wishes|Technical Wishes Project]], follow the links. --For the Technical Wishes Team: &lt;/div&gt;[[User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] ۰۹:۱۴, ۶ اگسټ ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=20343133 --&gt;

== Important: maintenance operation on September 1st ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|{{int:please-translate}}]]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] will be testing its secondary data centre.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic to the secondary data centre on '''Tuesday, September 1st 2020'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, September 1st. The test will start at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20200901T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday September 2).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of September 1st, 2020.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2018 switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this.  '''Please share this information with your community.''' 
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; &lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])&lt;/span&gt; ۱۳:۴۸, ۲۶ اگسټ ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20384955 --&gt;

== New Wikipedia Library Collections Now Available (September 2020) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;


Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up for new accounts and research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/101/ Al Manhal]''' – Arabic journals and ebooks
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/102/ Ancestry.com]''' – Genealogical and historical records
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/100/ RILM]''' – Music encyclopedias

Many other partnerships are listed on [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ our partners page], including [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/49/ Adam Matthew], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/55/ Gale] and [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/54/ JSTOR].

A significant portion of our collection now no longer requires individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ recent blog post].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] ۰۹:۴۹, ۳ سپټمبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=20418180 --&gt;

== Invitation to participate in the conversation ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
''{{int:Hello}}. Apologies for cross-posting, and that you may not be reading this message in your native language: translations of the following announcement may be available on '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review/Invitation (long version)|Meta]]'''. {{int:please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''

We are excited to share '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|a draft of the Universal Code of Conduct]]''', which the Wikimedia Foundation Board of Trustees called for earlier this year, for your review and feedback. The discussion will be open until October 6, 2020.

The UCoC Drafting Committee wants to learn which parts of the draft would present challenges for you or your work. What is missing from this draft? What do you like, and what could be improved?

Please join the conversation and share this invitation with others who may be interested to join, too. 

To reduce language barriers during the process, you are welcomed to translate this message and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|Universal Code of Conduct/Draft review]]. You and your community may choose to provide your opinions/feedback using your local languages.

To learn more about the UCoC project, see the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] page, and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|FAQ]], on Meta.

Thanks in advance for your attention and contributions, [[:m:Talk:Trust_and_Safety|The Trust and Safety team at Wikimedia Foundation]], ۱۷:۵۵, ۱۰ سپټمبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]]) &lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Draft_review/Invitation_(long_version)/List&amp;oldid=20440292 --&gt;

== Wiki of functions naming contest ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:Please-translate}}

{{int:Hello}}. Please help pick a name for the new Wikimedia wiki project. This project will be a wiki where the community can work together on a library of [[m:Special:MyLanguage/Abstract_Wikipedia/Wiki_of_functions_naming_contest#function|functions]]. The community can create new functions, read about them, discuss them, and share them. Some of these functions will be used to help create language-independent Wikipedia articles that can be displayed in any language, as part of the Abstract Wikipedia project. But functions will also be usable in many other situations.

There will be two rounds of voting, each followed by legal review of candidates, with voting beginning on 29 September and 27 October. Our goal is to have a final project name selected on 8 December. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest|please learn more and vote now]]''' at meta-wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]&lt;/div&gt; ۲۱:۲۲, ۲۹ سپټمبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/Global_message_delivery_split_5&amp;oldid=20492309 --&gt;

== Call for feedback about Wikimedia Foundation Bylaws changes and Board candidate rubric ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}.

Today the Wikimedia Foundation Board of Trustees starts two calls for feedback. One is about changes to the Bylaws mainly to increase the Board size from 10 to 16 members. The other one is about a trustee candidate rubric to introduce new, more effective ways to evaluate new Board candidates. The Board welcomes your comments through 26 October. For more details, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/October 2020 - Call for feedback about Bylaws changes and Board candidate rubric|check the full announcement]].

{{Int:Feedback-thanks-title}} [[m:User:Qgil-WMF|Qgil-WMF]] ([[m:User talk:Qgil-WMF|talk]]) ۱۷:۱۷, ۷ اکتوبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Board&amp;oldid=20519859 --&gt;

== Important: maintenance operation on October 27 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, October 27. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 14:00 UTC] (14:00 WET, 15:00 CET, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 03:00 NZDT on Wednesday October 28).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of October 26, 2020.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2020_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; -- &lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])&lt;/span&gt;  ۱۷:۱۱, ۲۱ اکتوبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20519839 --&gt;

== Wiki of functions naming contest - Round 2 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:Hello}}.
Reminder: Please help to choose the name for the new Wikimedia wiki project - the library of functions. The finalist vote starts today. The finalists for the name are: &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Wikicode, Wikicodex, Wikifunctions, Wikifusion, Wikilambda, Wikimedia Functions&lt;/span&gt;. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest/Names|please learn more and vote now]]''' at Meta-wiki.
{{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]
&lt;/div&gt; ۲۲:۱۰, ۵ نومبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20564572 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Invitation|Community Wishlist Survey 2021]] ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]]
The '''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]''' is now open!
This survey is the process where communities decide what the [[m:Community Tech|Community Tech]] team should work on over the next year. We encourage everyone to submit proposals until the deadline on '''{{#time:j xg|2020-11-30|{{PAGELANGUAGE}}}}''', or comment on other proposals to help make them better.
The communities will vote on the proposals between {{#time:j xg|2020-12-08|{{PAGELANGUAGE}}}} and {{#time:j xg|2020-12-21|{{PAGELANGUAGE}}}}.

The Community Tech team is focused on tools for experienced Wikimedia editors.
You can write proposals in any language, and we will translate them for you. Thank you, and we look forward to seeing your proposals!
&lt;/div&gt;

&lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;[[m:user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]&lt;/span&gt;

۱۸:۰۹, ۲۰ نومبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&amp;oldid=20689939 --&gt;

== Wikidata descriptions changes to be included more often in Recent Changes and Watchlist ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
''Sorry for sending this message in English. Translations are available on [[m:Special:MyLanguage/Announcements/Announcement Wikidata descriptions in watchlist|this page]]. Feel free to translate it in more languages!''

As you may know, you can include changes coming from Wikidata in your Watchlist and Recent Changes ([[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist|in your preferences]]). Until now, this feature didn’t always include changes made on Wikidata descriptions due to the way Wikidata tracks the data used in a given article.

Starting on December 3rd, the Watchlist and Recent Changes will include changes on the descriptions of Wikidata Items that are used in the pages that you watch. This will only include descriptions in the language of your wiki to make sure that you’re only seeing changes that are relevant to your wiki.

This improvement was requested by many users from different projects. We hope that it can help you monitor the changes on Wikidata descriptions that affect your wiki and participate in the effort of improving the data quality on Wikidata for all Wikimedia wikis and beyond.

Note: if you didn’t use the Wikidata watchlist integration feature for a long time, feel free to give it another chance! The feature has been improved since the beginning and the content it displays is more precise and useful than at the beginning of the feature in 2015.

If you encounter any issue or want to provide feedback, feel free to use [[Phab:T191831|this Phabricator ticket]]. Thanks!

[[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] ۱۴:۳۹, ۳۰ نومبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/wikis&amp;oldid=20728482 --&gt;

== 2020 Coolest Tool Award Ceremony on December 11th ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello all,

The ceremony of the 2020 [[m:Coolest_Tool_Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on Friday, December 11th, at 17:00 GMT. This award is highlighting tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects, and the ceremony will be a nice moment to show appreciation to the tools developers and maybe discover new tools!

You will find more information [[m:Coolest_Tool_Award|here]] about the livestream and the discussions channels. Thanks for your attention, [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] ۱۰:۵۵, ۷ ډيسمبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20734978 --&gt;

== Community Wishlist Survey 2021 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]]
'''We invite all registered users to vote on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]. You can vote from now until {{#time:j xg|2020-12-21|en}} for as many different wishes as you want.'''

In the Survey, wishes for new and improved tools for experienced editors are collected. After the voting, we will do our best to grant your wishes. We will start with the most popular ones.

We, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]], are one of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]] teams. We create and improve editing and wiki moderation tools. What we work on is decided based on results of the Community Wishlist Survey. Once a year, you can submit wishes. After two weeks, you can vote on the ones that you're most interested in. Next, we choose wishes from the survey to work on. Some of the wishes may be granted by volunteer developers or other teams.

'''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Tracking|You can view and vote all proposals here.]]'''

We are waiting for your votes. Thank you!
&lt;/div&gt;
[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]

۰۰:۵۲, ۱۵ ډيسمبر ۲۰۲۰ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&amp;oldid=20689939 --&gt;

== Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]]

''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''

[[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever the next in-person large gathering is possible again, [[:m:ESEAP Hub|the ESEAP Core Organizing Team]] will be in charge of it. Stay tuned for more information about how ''you'' can get involved in the planning
process and other aspects of the event. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2021-January/096141.html Please read the longer version of this announcement on wikimedia-l]. 

''ESEAP Core Organizing Team, Wikimania Steering Committee, Wikimedia Foundation Events Team'', ۱۵:۱۶, ۲۷ جنوري ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]]) 
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikimania21&amp;oldid=21014617 --&gt;

== Project Grant Open Call ==

This is the announcement for the [[m:Grants:Project|Project Grants program]] open call that started on January 11, with the submission deadline of February 10, 2021.&lt;br&gt; This first open call will be focussed on Community Organizing proposals. A second open call focused on research and software proposals is scheduled from February 15 with a submission deadline of March 16, 2021.&lt;br&gt;

For the Round 1 open call, we invite you to propose grant applications that fall under community development and organizing (offline and online) categories. Project Grant funds are available to support individuals, groups, and organizations to implement new experiments and proven ideas, from organizing a better process on your wiki, coordinating a campaign or editathon series to providing other support for community building.  We offer the following resources to help you plan your project and complete a grant proposal:&lt;br&gt;

* Weekly proposals clinics via Zoom during the Open Call. Join us for [[m:Grants:Project|#Upcoming_Proposal_Clinics|real-time discussions]] with Program Officers and select thematic experts and get live feedback about your Project Grants proposal. We’ll answer questions and help you make your proposal better. We also offer these support pages to help you build your proposal:
* [[m:Grants:Project/Tutorial|Video tutorials]] for writing a strong application&lt;br&gt;
* General [[m:Grants:Project/Plan|planning page]] for Project Grants &lt;br&gt;
* [[m:Grants:Project/Learn|Program guidelines and criteria]]&lt;br&gt;

Program officers are also available to offer individualized proposal support upon request. Contact us if you would like feedback or more information.&lt;br&gt;

We are excited to see your grant ideas that will support our community and make an impact on the future of Wikimedia projects. Put your idea into motion, and [[m:Grants:Project/Apply|submit your proposal]] by February 10, 2021!&lt;br&gt;

Please feel free to get in touch with questions about getting started with your grant application, or about serving on the Project Grants Committee. Contact us at projectgrants{{at}}wikimedia.org. Please help us translate this message to your local language. [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۰۸:۰۱, ۲۸ جنوري ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:RSharma (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20808431 --&gt;

== New Wikipedia Library Collections Available Now (February 2021) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up to access research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/103/ Taxmann]''' – Taxation and law database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/104/ PNAS]''' – Official journal of the National Academy of Sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO]''' – New Arabic and Spanish language databases added

We have a wide array of [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ other collections available], and a significant number now no longer require individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ blog post].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
--۱۲:۵۷, ۱ فبروري ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=21022367 --&gt;

== Feminism &amp; Folklore 1 February - 31 March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

Greetings! 

You are invited to participate in '''[[m:Feminism and Folklore 2021|Feminism and Folklore]] writing contest'''. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women's biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, etc.

You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles centered on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch-hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of [[:m:Feminism and Folklore 2021/List of Articles|suggested articles here]]. 

You can also support us in translating the [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]] and help us spread the word in your native language. 

Learn more about the contest and prizes from our [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]]. Thank you. 

Feminism and Folklore team,

[[m:User:Joy Agyepong|Joy Agyepong]] ([[m:User talk:Joy Agyepong|talk]]) ۰۲:۴۰, ۱۶ فبروري ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=20421065 --&gt;

== Wikifunctions logo contest ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:Hello}}. Please help to choose a design concept for the logo of the new Wikifunctions wiki. Voting starts today and will be open for 2 weeks. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wikifunctions logo concept/Vote|please learn more and vote now]]''' at Meta-Wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]&lt;/div&gt; ۰۱:۴۷, ۲ مارچ ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|ہ ن و]])
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21087740 --&gt;

== Universal Code of Conduct – 2021 consultations ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
=== Universal Code of Conduct Phase 2 ===

{{int:please-translate}}

The [[:wmf:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''Universal Code of Conduct (UCoC)''']] provides a universal baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement and all its projects. The project is currently in Phase 2, outlining clear enforcement pathways. You can read more about the whole project on its [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''project page''']].

==== Drafting Committee: Call for applications ====

The Wikimedia Foundation is recruiting volunteers to join a committee to draft how to make the code enforceable. Volunteers on the committee will commit between 2 and 6 hours per week from late April through July and again in October and November. It is important that the committee be diverse and inclusive, and have a range of experiences, including both experienced users and newcomers, and those who have received or responded to, as well as those who have been falsely accused of harassment.

To apply and learn more about the process, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|Universal Code of Conduct/Drafting committee]].

==== 2021 community consultations: Notice and call for volunteers / translators ====

From 5 April – 5 May 2021 there will be conversations on many Wikimedia projects about how to enforce the UCoC. We are looking for volunteers to translate key material, as well as to help host consultations on their own languages or projects using suggested [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations/Discussion|key questions]]. If you are interested in volunteering for either of these roles, please [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/2021 consultations|contact us]] in whatever language you are most comfortable.

To learn more about this work and other conversations taking place, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations|Universal Code of Conduct/2021 consultations]].

-- [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[User talk:Xeno (WMF)|talk]]) ۲۲:۰۶, ۵ اپرېل ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Without_Russian,_Polish_and_translated/5&amp;oldid=21302202 --&gt;

== Line numbering coming soon to all wikis ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  

[[File:Technical_Wishes_–_Line_numbering_-_2010_wikitext_editor.png|thumb|Example]]
From April 15, you can enable line numbering in some wikitext editors - for now in the template namespace, coming to more namespaces soon. This will make it easier to detect line breaks and to refer to a particular line in discussions. These numbers will be shown if you enable the syntax highlighting feature ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror extension]]), which is supported in the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|2010]] and [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017]] wikitext editors. 

More information can be found on [[m:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|this project page]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:talk:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|on this talk page]].
&lt;/div&gt; -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ۱۵:۰۹, ۱۲ اپرېل ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=21329014 --&gt;

== Suggested Values ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  

From April 29, it will be possible to suggest values for parameters in templates. Suggested values can be added to [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] and will then be shown as a drop-down list in [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|VisualEditor]]. This allows template users to quickly select an appropriate value. This way, it prevents potential errors and reduces the effort needed to fill the template with values. It will still be possible to fill in values other than the suggested ones.

More information, including the supported parameter types and how to create suggested values: [[mw:Help:TemplateData#suggestedvalues|[1]]] [[m:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters|[2]]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Suggested values for template parameters|on this talk page]].

&lt;/div&gt; [[m:User:Timur Vorkul (WMDE)|Timur Vorkul (WMDE)]] ۱۴:۰۸, ۲۲ اپرېل ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Timur Vorkul (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=21361904 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 1 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 1, June 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1|Read the full newsletter]]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the first issue of [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct News]]! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code, and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

Please note, this is the first issue of UCoC Newsletter which is delivered to all subscribers and projects as an announcement of the initiative. If you want the future issues delivered to your talk page, village pumps, or any specific pages you find appropriate, you need to [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|subscribe here]].

You can help us by translating the newsletter issues in your languages to spread the news and create awareness of the new conduct to keep our beloved community safe for all of us. Please [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|add your name here]] if you want to be informed of the draft issue to translate beforehand. Your participation is valued and appreciated.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;
* '''Affiliate consultations''' – Wikimedia affiliates of all sizes and types were invited to participate in the UCoC affiliate consultation throughout March and April 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec1|continue reading]])
* '''2021 key consultations''' – The Wikimedia Foundation held enforcement key questions consultations in April and May 2021 to request input about UCoC enforcement from the broader Wikimedia community. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec2|continue reading]])
* '''Roundtable discussions''' – The UCoC facilitation team hosted two 90-minute-long public roundtable discussions in May 2021 to discuss UCoC key enforcement questions. More conversations are scheduled. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec3|continue reading]])
* '''Phase 2 drafting committee''' – The drafting committee for the phase 2 of the UCoC started their work on 12 May 2021. Read more about their work. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec4|continue reading]])
* '''Diff blogs''' – The UCoC facilitators wrote several blog posts based on interesting findings and insights from each community during local project consultation that took place in the 1st quarter of 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec5|continue reading]])&lt;/div&gt;
--[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۲۳:۰۶, ۱۱ جون ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:SOyeyele (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SOyeyele_(WMF)/Announcements/Other_languages&amp;oldid=21578291 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. &lt;!--

 They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''. --&gt;

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 29 June 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1624975200 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST,  23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday 30 June).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of June 28.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2021_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ۰۱:۱۹, ۲۷ جون ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21463754 --&gt;

== New Wikipedia Library collections and design update (August 2021) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says log in today!]]
[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/users/my_library/ The Wikipedia Library] is pleased to announce the addition of new collections, alongside a new interface design. New collections include:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/107/ Cabells]''' – Scholarly and predatory journal database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/108/ Taaghche]''' -  Persian language e-books
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/112/ Merkur]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/111/ Musik &amp; Ästhetik]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/110/ Psychologie, Psychotherapie, Psychoanalyse]''' - German language magazines and journals published by Klett-Cotta
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/117/ Art Archiv]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/113/ Capital]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/115/ Geo]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/116/ Geo Epoche]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/114/ Stern]''' - German language newspapers and magazines published by Gruner + Jahr

Additionally, '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/105/ De Gruyter]''' and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/106/ Nomos]''' have been centralised from their previous on-wiki signup location on the German Wikipedia. Many other collections are freely available by simply logging in to [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ The Wikipedia Library] with your Wikimedia login!

We are also excited to announce that the first version of a new design for My Library was deployed this week. We will be iterating on this design with more features over the coming weeks. Read more on the [[:m:Library Card platform/Design improvements|project page on Meta]].

Lastly, an Echo notification will begin rolling out soon to notify eligible editors about the library ([[Phab:T132084|T132084]]). If you can translate the notification please do so [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-thewikipedialibrary at TranslateWiki]!

--The Wikipedia Library Team ۱۳:۲۳, ۱۱ اگسټ ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=21851699 --&gt;

== Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;content&quot;/&gt;The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned for 17 August 2021 through 17 October 2021.

These guidelines are not final but you can help move the progress forward. The committee will revise the guidelines based upon community input.

Comments can be shared in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|multiple other venues]]. Community members are encouraged to organize conversations in their communities.

There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines: 

:[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]] (recorded 16 August)
:[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]] - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
:[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]] - 18 September @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

Summaries of discussions will be posted every two weeks [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]].

Please let me know if you have any questions.&lt;section end=&quot;content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۲۳:۱۹, ۱۷ اگسټ ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=21895766 --&gt;

== Wikimedia Foundation Board of Trustees election has come to an end ==

Thank you for participating in the [[:meta:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]! Voting closed August 31 at 23:59. The official data, including the four most voted candidates, will be announced as soon as the [[:meta:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Elections Committee]] completes their review of the ballots. The official announcement of the new trustees appointed will happen later, once the selected candidates have been confirmed by the Board.

6,946 community members from 216 wiki projects have voted. This makes 10.2% global participation, 1.1% higher than in the last Board elections. In 2017, 5167 people from 202 wiki projects cast their vote. A full analysis is planned to be published in a few days when the confirmed results are announced. In the meantime, you can check the [[:meta:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Stats|data produced during the election]].

Diversity was an important goal with these elections. Messages about the Board election were translated into 61 languages. This outreach worked well. There were 70 communities with eligible voters voting in this election for the first time. With your help, next year’s Board of Trustees election will be even better.

۱۰:۰۳, ۲ سپټمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=21895840 --&gt;

== The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello everyone,

We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well.

Summary:

&lt;div style=&quot;font-style:italic;&quot;&gt;
We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]].
&lt;/div&gt;

=== Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year ===

In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published.

However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]].

We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist.

=== Encouraging wider participation from historically excluded communities ===

We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes.

=== A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet ===

We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe.

We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon!

=== Brainstorm and draft proposals before the proposal phase ===

If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes!

=== Feedback ===
* What should we do to improve the Wishlist pages?
* How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]]
* What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022?
* What will help more people participate in the Wishlist 2022?

Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings.
&lt;/div&gt;

[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) ۰۰:۲۳, ۷ سپټمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 14, 2021.

The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation.

English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months.

We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]:

* Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) 
* Are ready to find compromises. 
* Focus on inclusion and diversity. 
* Have knowledge of community consultations. 
* Have intercultural communication experience. 
* Have governance or organization experience in non-profits or communities. 
* Have experience negotiating with different parties. 

The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place.

Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org with questions.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۱۷:۰۲, ۱۰ سپټمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22002240 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) ۰۰:۴۵, ۱۱ سپټمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Talk to the Community Tech ==

[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]]

[[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

Hello!

As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join'''].

'''Agenda'''

* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]]
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022
* Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes
* Questions and answers

'''Format'''

The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English.

We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org.

[[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting.

'''Invitation link'''

* [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online]
* Meeting ID: 898 2861 5390
* One tap mobile
** +16465588656,,89828615390# US (New York)
** +16699006833,,89828615390# US (San Jose)
* [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location]

See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) ۰۳:۰۳, ۱۱ سپټمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
== Select You the question statements for candidates of Drafting Committee Movement Charter ==

Into 2021-10-04 11:59:59 UTC you can select [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|question statements]] for the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates|candidates]] of [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Drafting Committee]] [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter|Movement Charter]]. ✍️ [[کارن:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[د کارن خبرې اترې:Dušan Kreheľ|خبرې اترې]]) ۰۲:۴۵, ۳۰ سپټمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])&lt;/div&gt;

== Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''
Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections.

'''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''

The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.

Learn about each candidate to inform your vote in the language that you prefer: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates&gt;

Learn about the Drafting Committee: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee&gt;

We are piloting a voting advice application for this election. Click yourself through the tool and you will see which candidate is closest to you! Check at &lt;https://mcdc-election-compass.toolforge.org/&gt;

Read the full announcement: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

'''Go vote at SecurePoll on:''' &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

Best,

Movement Strategy &amp; Governance Team, Wikimedia Foundation
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۲:۲۵, ۱۴ اکتوبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22185710 --&gt;

== Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply]].&lt;section end=&quot;annoumcent-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)#top|talk]]) 13:30, 29 October 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&amp;oldid=22247589 --&gt;

== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''.

The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.

If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].

With thanks from the Movement Strategy and Governance team&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

۱۵:۵۳, ۵ نومبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&amp;oldid=22300322 --&gt;

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content /&gt;
:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.

While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?

* What involvement should candidates have during the election?

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions.

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?'''

Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday.

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

{{int:thank-you}} [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۱۷:۵۶, ۲۷ ډيسمبر ۲۰۲۱ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22502754 --&gt;

== Feminism and Folklore 2022 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia.

You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]].

You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language. 

Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance... 

Thank you.

'''Feminism and Folklore Team''',

[[User:Tiven2240|Tiven2240]]
--۰۵:۴۹, ۱۱ جنوري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&amp;oldid=22574381 --&gt;

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022. 

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۱:۰۴, ۱۵ جنوري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22610145 --&gt;

== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۳:۲۸, ۲۹ جنوري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22704115 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.

The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.

The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''

To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process. 

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۳:۵۵, ۴ فبروري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22704115 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۲:۳۵, ۹ فبروري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22796821 --&gt;

== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,

We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.

We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.

Best wishes,

'''International Team'''&lt;br /&gt;
'''Wiki Loves Folklore'''

[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۰۴:۵۰, ۲۲ فبروري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== Coming soon ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).

All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. &lt;/div&gt; - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ۱۲:۳۸, ۲۸ فبروري ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=22907463 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Remember to Participate in the UCoC Conversations and Ratification Vote!&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|'''vote in SecurePoll from 7 to 21 March 2022''']] is scheduled as part of the ratification process for the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement guidelines. Eligible voters are invited to answer a poll question and share comments. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information|Read voter information and eligibility details.]] During the poll, voters will be asked if they support the enforcement of the Universal Code of Conduct based on the proposed guidelines.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|revised enforcement guidelines]] were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. A [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC|Wikimedia Foundation Board statement]] calls for a [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|ratification process]] where eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the UCoC Enforcement guidelines in a vote. Wikimedians are invited to [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/Volunteer|translate and share important information]]. For more information about the UCoC, please see the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|project page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|frequently asked questions]] on Meta-wiki.

There are events scheduled to learn more and discuss:
* A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&amp;A|community panel]] recorded on 18 February 2022 shares perspectives from small- and medium-sized community participants.
* The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on 4 March 2022 at 15:00 UTC. Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022 and 25 February 2022.

You can comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance &lt;br /&gt;
Wikimedia Foundation &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۲:۱۷, ۲ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=22916674 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۰:۵۲, ۸ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=22962850 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;Hello! 

The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. 

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.

Best regards,

[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]&lt;br /&gt;Movement Strategy
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

۰۱:۳۱, ۱۰ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=22974079 --&gt;

== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. 

([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])

The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]

A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on  [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۱۴:۴۰, ۱۴ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.

Thank you,

From the Community Development team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۲:۲۰, ۱۸ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=22974079 --&gt;

== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==

[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on &lt;b&gt;31 March 2022 11:59 UTC&lt;/b&gt;. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as &lt;i&gt;folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more&lt;/i&gt;

Keep an eye on the project page for declaration of Winners. 

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۱۴:۲۹, ۲۶ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&amp;oldid=23060054 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Greetings,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.

The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best regards,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۱:۵۳, ۳۰ مارچ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23079949 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 6&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 6, April 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get  up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Also, a draft of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|'''2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan''']] has been published. Input is being sought on-wiki and during [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations|'''several conversations''' with Wikimedia Foundation CEO Maryana Iskander]].

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|See full announcement on Meta-wiki]]. [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۰۱:۴۵, ۲۲ اپرېل ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23184989 --&gt;

== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia​​ published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research

Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
&lt;br&gt;--The Wikipedia Library Team ۱۳:۱۷, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=23036656 --&gt;

== Coming soon: Improvements for templates ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog (example from a left-to-right wiki).]]

Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': 
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. ([[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]])

Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. 

We would love to [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|hear your feedback]]!
&lt;/div&gt; [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ۱۰:۵۷, ۲۹ اپرېل ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=23222047 --&gt;

== 2022 Board of Trustees Call for Candidates ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

;Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
۱۰:۳۹, ۱۰ مې ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۲۲:۵۶, ۳ جون ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) ۱۱:۳۴, ۱۴ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۰۱:۳۷, ۱۸ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ۱۴:۰۳, ۲۷ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ۲۱:۰۱, ۲۷ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

The Community Voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is now open. Here are some helpful links to get you the information you need to vote:

* Try the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Election Compass]], showing how candidates stand on 15 different topics.
* Read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|candidate statements]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Affiliate_Organization_Participation/Candidate_Questions|answers to Affiliate questions]]
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Learn more about the skills the Board seeks]] and how the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee found candidates align with those skills]]

If you are ready to vote, you may go to [[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2022|SecurePoll voting page]] to vote now. '''You may vote from August 23 at 00:00 UTC to September 6 at 23:59 UTC.''' To see about your voter eligibility, please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Voter_eligibility_guidelines|voter eligibility page]].

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz_(WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]]
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23708360 --&gt;

== Invitation to join the Movement Strategy Forum ==

:''{{More languages}}''
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
Hello everyone,

The [https://forum.movement-strategy.org/ Movement Strategy Forum] (MS Forum) is a multilingual collaborative space for all conversations about Movement Strategy implementation. 

We are inviting all Movement participants to collaborate on the MS Forum. The goal of the forum is to build community collaboration, using an inclusive multilingual platform.

The [[m:Movement Strategy|Movement Strategy]] is a collaborative effort to imagine and build the future of the Wikimedia Movement. Anyone can contribute to the Movement Strategy, from a comment to a full-time project.

;Join this forum with your Wikimedia account, engage in conversations, and ask questions in your language.

The Movement Strategy and Governance team (MSG) launched the proposal for the MS Forum in May 2022. There was a 2-month community review period, which ended on 24 July 2022. The community review process included several questions that resulted in interesting conversations. You can read the [https://forum.movement-strategy.org/t/ms-forum-community-review-report/1436 Community Review Report]. 

We look forward to seeing you at the MS Forum! 

Best regards,

the Movement Strategy and Governance Team

[[User:MNadzikiewicz (WMF)]] ۱۱:۳۲, ۲۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23720620 --&gt;

== The Vector 2022 skin as the default in two weeks? ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[File:Wikimania 2022 Vector (2022) Presentation.pdf|thumb|The slides for our presentation at Wikimania 2022|page=26]]
Hello. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Wikimedia Foundation Web team]]. '''In two weeks, we would like to make the Vector 2022 skin the default on this wiki.'''

We have been working on it for the past three years. So far, it has been the default on more than 30 wikis, including sister projects, all accounting for more than 1 billion pageviews per month. On average [[phab:T317529#8246686|87% of active logged-in users]] of those wikis use Vector 2022.

It would become the default for all logged-out users, and also all logged-in users who currently use Vector legacy. Logged-in users can at any time switch to [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|any other skins]]. No changes are expected for users of these skins.

&lt;div style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;&gt;&lt;gallery widths=&quot;220&quot; heights=&quot;150&quot; mode=&quot;packed&quot; caption=&quot;Top of an article&quot;&gt;
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 top.png|Vector legacy (current default)
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 top.png|Vector 2022
&lt;/gallery&gt;&lt;gallery widths=&quot;220&quot; heights=&quot;150&quot; mode=&quot;packed&quot; caption=&quot;A section of an article&quot;&gt;
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 scrolled.png|Vector legacy (current default)
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|Vector 2022
&lt;/gallery&gt;&lt;/div&gt;
=== About the skin ===

'''[Why is a change necessary]''' The current default skin meets the needs of the readers and editors as these were 13 years ago. Since then, new users have begun using Wikimedia projects. [https://diff.wikimedia.org/2022/08/18/prioritizing-equity-within-wikipedias-new-desktop/ The old Vector doesn't meet their needs.]

'''[Objective]''' The objective for the new skin is to make the interface more welcoming and comfortable for readers and useful for advanced users. It draws inspiration from previous requests, the [[metawiki:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey|Community Wishlist Surveys]], and gadgets and scripts. The work helped our code follow the standards and improve all other skins. [[phab:phame/post/view/290/how_and_why_we_moved_our_skins_to_mustache/|We reduced PHP code in Wikimedia deployed skins by 75%]]. The project has also focused on making it easier to support gadgets and use APIs.

'''[Changes and test results]''' The skin introduces a [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features|series of changes]] that improve readability and usability. The new skin does not remove any functionality currently available on the Vector skin.

* The sticky header makes it easier to find tools that editors use often. It decreases scrolling to the top of the page by 16%.
* The new table of contents makes it easier to navigate to different sections. Readers and editors jumped to different sections of the page 50% more than with the old table of contents. It also looks a bit different on talk pages.
* The new search bar is easier to find and makes it easier to find the correct search result from the list. This increased the amount of searches started by 30% on the wikis we tested on.
* The skin does not negatively affect pageviews, edit rates, or account creation. There is evidence of increases in pageviews and account creation across partner communities.

'''[Try it out]''' Try out the new skin by going to the appearance tab in [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|your preferences]] and selecting Vector 2022 from the list of skins.

=== How can editors change and customize this skin? ===

It's possible to configure and personalize our changes. We support volunteers who create new gadgets and user scripts. Check out [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Repository|our repository]] for a list of currently available customizations, or add your own. 

=== Our plan ===

'''If no large concerns are raised, we plan on deploying in the week of October 3, 2022'''. If your community would like to request more time to discuss the changes, hit the button and write to us. We can adjust the calendar.

&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt;[[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|&lt;span class=&quot;plainlinks mw-ui-button&quot;&gt;Request for more time to discuss the change&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
If you'd like ask our team anything, if you have questions, concerns, or additional thoughts, please ping me here or write on the [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|talk page of the project]]. We will gladly answer! Also, [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Frequently asked questions|see our FAQ]]. Thank you! [[mw:User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[mw:User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) ۰۴:۱۵, ۲۲ سپټمبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&amp;oldid=23838600 --&gt;

== Update on Vector 2022 ==

[[File:Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|thumb]]
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Hello. I'm sorry for not communicating in your language. I'll be grateful if you translated my message. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Web team]] working on the new skin, [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022]].

We wanted to apologize for the delays in the deployment of Vector 2022. We know many of you are waiting for this eagerly. We have been delaying the deployment because we have been working on the logos. It has taken us more time than originally expected. Once the logos are ready, we will let you know the exact date of deployment. '''We are planning for either the next (more likely) or the following week'''. If your wiki doesn't currently have a localized logo, we encourage you to [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|reach out to us]] and we can help make one.

We invite you to [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements#contact|get involved in the project]]. Contact us if you have any questions or need any help, particularly with the compatibility of gadgets and user scripts. Thank you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) ۲۳:۲۴, ۱۹ اکتوبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&amp;oldid=23955535 --&gt;

== Invitation to attend “Ask Me Anything about Movement Charter” Sessions ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Community Consultation/Announcement/Ask Me Anything Sessions|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Community Consultation/Announcement/Ask Me Anything Sessions|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Community Consultation/Announcement/Ask Me Anything Sessions}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]
Hello all, 

During the 2022 Wikimedia Summit, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Movement Charter Drafting Committee]] (MCDC) presented the first outline of the Movement Charter, giving a glimpse on the direction of its future work, and the Charter itself. The MCDC then integrated the initial feedback collected during the Summit. Before proceeding with writing the Charter for the whole Movement, the MCDC wants to interact with community members and gather feedback on the drafts of the three sections: Preamble, Values &amp; Principles, and Roles &amp; Responsibilities (intentions statement). The Movement Charter drafts will be available on the Meta page [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Content|here]] on November 14, 2022. Community wide consultation period on MC will take place from November 20 to December 18, 2022. Learn more about it [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Community Consultation|here]]. 

With the goal of ensuring that people are well informed to fully participate in the conversations and are empowered to contribute their perspective on the Movement Charter, three '''“Ask Me Anything about Movement Charter&quot;''' sessions have been scheduled in different time zones. Everyone in the Wikimedia Movement is invited to attend these conversations. The aim is to learn about Movement Charter - its goal, purpose, why it matters, and how it impacts your community. MCDC members will attend these sessions to answer your questions and hear community feedback.     

The “Ask Me Anything” sessions accommodate communities from different time zones. Only the presentation of the session is recorded and shared afterwards, no recording of conversations. Below is the list of planned events: 

*&lt;s&gt;'''Asia/Pacific''': November 4, 2022 at 09:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1667552400 your local time]). Interpretation is available in Chinese and Japanese.&lt;/s&gt;
* '''Europe/MENA/Sub Saharan Africa''': November 12, 2022 at 15:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1668265257 your local time]). Interpretation is available in  Arabic, French and Russian.  
* '''North and South America/ Western Europe''': November 12, 2022 at 15:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1668265257 your local time]). Interpretation is available in Spanish and Portuguese. 

On the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Community Consultation|Meta page]] you will find more details; Zoom links will be shared 48 hours ahead of the call.

'''Call for Movement Charter Ambassadors'''

Individuals or groups from all communities who wish to help include and start conversations in their communities on the Movement Charter are encouraged to become [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Movement Charter Ambassadors Program/About|Movement Charter Ambassadors]] (MC Ambassadors). MC Ambassadors will carry out their own activities and get financial support for enabling conversations in their own languages. [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Team|Regional facilitators]] from the Movement Strategy and Governance team are available to support applicants with MC Ambassadors grantmaking. If you are interested please sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Movement Charter Ambassadors Program/About|here]]. Should you have specific questions, please reach out to the MSG team via email: strategy2030@wikimedia.org or on the MS forum. 

We thank you for your time and participation. 

On behalf of the Movement Charter Drafting Committee,&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ۱۵:۳۳, ۷ نومبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23914777 --&gt;

== Apply for Funding through the Movement Strategy Community Engagement Package to Support Your Community ==

:''{{More languages}}''
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
The Wikimedia Movement Strategy implementation is a collaborative effort for all Wikimedians. 
[[m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation Grants]] support projects that take the current state of a [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy Initiative]] and push it one step forward. If you are looking for an example or some guide on how to engage your community further on Movement Strategy and the Movement Strategy Implementation Grants specifically, you may find this '''[[m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/Community Engagement Package|community engagement package]]''' helpful.

The goal of this community engagement package is to support more people to access the funding they might need for the implementation work. By becoming a recipient of this grant, you will be able to support other community members to develop further grant applications that fit with your local contexts to benefit your own communities. With this package, the hope is to break down language barriers and to ensure community members have needed information on Movement Strategy to connect with each other. Movement Strategy is a two-way exchange, we can always learn more from the experiences and knowledge of Wikimedians everywhere. We can train and support our peers by using this package, so more people can make use of this great funding opportunity.

If this information interests you or if you have any further thoughts or questions, please do not hesitate to reach out to us as your [[m:Special:MyLanguage/Movement_Strategy_and_Governance/Team|regional facilitators]] to discuss further. We will be more than happy to support you. When you are ready, follow the steps on [[m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About |this page]] to apply. We look forward to receiving your application.

Best regards, &lt;br&gt; Movement Strategy and Governance Team &lt;br&gt; Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ۱۶:۲۶, ۱۴ نومبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23914777 --&gt;

== Opportunities open for the Ombuds commission and the Case Review Committee ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;div style=&quot;margin:.2em 0 .5em;margin-{{#switch:{{PAGELANGUAGE}}|ar|arc|ary|arz|azb|bcc|bgn|ckb|bqi|dv|fa|fa-af|glk|ha-arab|he|kk-arab|kk-cn|ks|ku-arab|ms-arab|mzn|pnb|prd|ps|sd|ug|ur|ydd|yi=right|left}}:3ex;&quot;&gt;
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Announcement/2023 OC and CRC appointments process|''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'']]

''&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Announcement/2023 OC and CRC appointments process|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/Announcement/2023 OC and CRC appointments process}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/span&gt;''
&lt;/div&gt;

Hi everyone! The Ombuds commission (OC) and the Case Review Committee (CRC) are looking for members. People are encouraged to nominate themselves or encourage others they feel would contribute to these groups to do so. There is more information below about the opportunity and the skills that are needed.

'''About the Ombuds commission'''

The Ombuds commission (OC) works on all Wikimedia projects to investigate complaints about violations of the privacy policy, especially in use of [[m:Special:MyLanguage/CheckUser policy|CheckUser]] and [[m:Special:MyLanguage/Oversight policy|Oversight]] (also known as Suppression) tools. The Commission mediates between the parties of the investigation and, when violations of the policies are identified, advises the Wikimedia Foundation on best handling. They may also assist the General Counsel, the Chief Executive Officer, or the Board of Trustees of the Foundation in these investigations when legally necessary. For more on the OC's duties and roles, '''[[m:Special:MyLanguage/Ombuds commission|see Ombuds commission on Meta-Wiki]]'''.

Volunteers serving in this role should be experienced Wikimedians, active on any project, who have previously used the CheckUser/Oversight tools OR who have the technical ability to understand these tools and the willingness to learn them. They must be able to communicate in English, the common language of the commission. They are expected to be able to engage neutrally in investigating these concerns and to know when to recuse when other roles and relationships may cause conflict. Commissioners will serve '''two-year terms''' (note that this is different from past years, when the terms have been for one year).

'''About the Case Review Committee'''

The Case Review Committee (CRC) reviews appeals of eligible Trust &amp; Safety office actions. The CRC is a critical layer of oversight to ensure that Wikimedia Foundation office actions are fair and unbiased. They also make sure the Wikimedia Foundation doesn’t overstep established practices or boundaries. For more about the role, '''[[m:Special:MyLanguage/Case Review Committee|see Case Review Committee on Meta-Wiki]]'''.

We are looking for current or former functionaries and experienced volunteers with an interest in joining this group. Applicants must be fluent in English (additional languages are a strong plus) and willing to abide by the [[m:Special:MyLanguage/Trust_and_Safety/Case_Review_Committee/Charter|terms of the Committee charter]]. If the work resonates and you qualify, please apply. Committee members will serve '''two-year terms''' (note that this is different from past years, when the terms have been for one year).

'''Applying to join either of these groups'''

Members are required to sign the [[m:Special:MyLanguage/Confidentiality agreement for nonpublic information|Confidentiality agreement for nonpublic information]] and must be willing to comply with the appropriate Wikimedia Foundation board policies (such as the [[m:Special:MyLanguage/Access to nonpublic information policy|access to non-public information policy]] and the [[foundation:Special:MyLanguage/Privacy policy|Foundation privacy policy]]). These positions requires a high degree of discretion and trust. Members must also be over 18 years of age.

'''If you are interested in serving in either capacity listed above,''' please write in English to the Trust and Safety team at ca[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org (to apply to the OC) or to the Legal Team at legal[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org (to apply to the CRC) with information about:

* Your primary projects
* Languages you speak/write
* Any experience you have serving on committees, whether movement or non-movement
* Your thoughts on what you could bring to the OC or CRC if appointed
* Any experience you have with the Checkuser or Oversight tools (OC only)
* Any other information you think is relevant

'''The deadline for applications is 31 December 2022 in any timezone.'''

Please feel free to pass this invitation along to any users who you think may be qualified and interested. Thank you!

On behalf of the Committee Support team,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23914777 --&gt;

== Community Wishlist Survey 2023 opens in January! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''{{int:Please-translate}}''

{{int:Hello}}

The [[m:Community Wishlist Survey 2023|'''Community Wishlist Survey (CWS) 2023''']], which lets contributors propose and vote for tools and improvements, starts next month on Monday, [https://zonestamp.toolforge.org/1674496831 23 January 2023, at 18:00 UTC] and will continue annually.

We are inviting you to share your ideas for technical improvements to our tools and platforms. Long experience in editing or technical skills is not required. If you have ever used our software and thought of an idea to improve it, this is the place to come share those ideas!

The dates for the phases of the Survey will be as follows:
* Phase 1: Submit, discuss, and revise proposals – Monday, Jan 23, 2023 to Sunday, Feb 6, 2023
* Phase 2: WMF/Community Tech reviews and organizes proposals – Monday, Jan 30, 2023 to Friday, Feb 10, 2023
* Phase 3: Vote on proposals – Friday, Feb 10, 2023 to Friday, Feb 24, 2023
* Phase 4: Results posted – Tuesday, Feb 28, 2023

If you want to start writing out your ideas ahead of the Survey, you can start thinking about your proposals and draft them in [[m:Community Wishlist Survey/Sandbox|the CWS sandbox]].

We are grateful to all who participated last year. See you in January 2023!
&lt;/div&gt;

{{int:Feedback-thanks-title}} &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Community Tech, [[m:User:STei (WMF)|STei (WMF)]]&lt;/bdi&gt; ۱۲:۵۹, ۱۳ ډيسمبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:STei_(WMF)/CWS_2023_List&amp;oldid=24226232 --&gt;

== Feminism and Folklore 2023 ==

&lt;div style=&quot;border:8px maroon ridge;padding:6px;&gt;

[[File:Feminism and Folklore 2023 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;center&gt;''{{int:please-translate}}''&lt;/center&gt;

Dear Wiki Community,

Christmas Greetings and a Happy New Year 2023,
 
You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2023|Feminism and Folklore 2023]]''' writing competition from February 1, 2023, to March 31, 2023 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2023|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
 
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a [[:m:Feminism and Folklore 2023/List of Articles|list]] of suggested articles.
 
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a fountain tool or dashboard.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the fountain/dashboard link on the [[:m:Feminism and Folklore 2023/Project Page|meta project page]].
 
This year we would be supporting the community's financial aid for Internet and childcare support. This would be provided for the local team including their jury and coordinator team. This support is opt-in and non mandatory. Kindly fill in [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSea81OO0lVgUBd551iIiENXht7BRCISYZlKyBQlemZu_j2OHQ/viewform this Google form] and mark a mail to [mailto:support@wikilovesfolklore.org support@wikilovesfolklore.org] with the subject line starting as [Stipend] Name or Username/Language. The last date to sign up for internet and childcare aid from our team is 20th of January 2023, We encourage the language coordinators to sign up their community on this link by the 25th of January 2023.
 
Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2023|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2023/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
 
We look forward to your immense coordination.
 
Thank you and Best wishes,

[[:m:Feminism and Folklore 2023|Feminism and Folklore 2023 International Team]]

::::Stay connected [[File:B&amp;W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&amp;nbsp; [[File:B&amp;W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]

&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
--[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۱۰:۲۴, ۲۴ ډيسمبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=23942484 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Your wiki will be in read only soon&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;server-switch&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

All traffic will switch on '''{{#time:j xg|2023-03-01|en}}'''. The test will start at '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2023-03-01T14:00|en}} {{#time:H:i e|2023-03-01T14:00}}]'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on {{#time:l j xg Y|2023-03-01|en}}.
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.
* [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] will be unavailable for about 90 minutes.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;server-switch&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|{{int:talk}}]])&lt;/span&gt; ۲۱:۲۱, ۲۷ فبروري ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=24390465 --&gt;

== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023: We are back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[File:UCDM 2023 promo.png|180px|right]]
{{int:please-translate}}

Hello, dear Wikipedians!&lt;br/&gt;

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|Ministry of Foreign Affairs of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the third edition of writing challenge &quot;'''[[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''&quot;, which lasts from 1st until 31st March 2023. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive [[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023/Prizes|prizes]].&lt;br/&gt;

We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[m:CentralNotice/Request/UCDM 2023|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge!
&lt;/div&gt;
[[m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]]) 07:58, 1 March 2023 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=23942484 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Wikimania 2023 Welcoming Program Submissions&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;wikimania-program-submissions&quot;/&gt;[[File:Wikimania Singapore Logo.svg|right|frameless]]Do you want to host an in-person or virtual session at Wikimania 2023? Maybe a hands-on workshop, a lively discussion, a fun performance, a catchy poster, or a memorable lightning talk? [[wmania:Special:MyLanguage/2023:Program/Submissions|'''Submissions are open until March 28''']]. The event will have dedicated hybrid blocks, so virtual submissions and pre-recorded content are also welcome. If you have any questions, please join us at an upcoming conversation on March 12 or 19, or reach out by email at wikimania@wikimedia.org or on Telegram. More information on-wiki.&lt;section end=&quot;wikimania-program-submissions&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=24390465 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Seeking volunteers for the next step in the Universal Code of Conduct process&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

As follow-up to [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/IOMVS7W75ZYMABQGOQ2QH2JAURC3CHGH/ the message about the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines] by Wikimedia Foundation Board of Trustees Vice Chair, Shani Evenstein Sigalov, I am reaching out about the next steps. I want to bring your attention to the next stage of the Universal Code of Conduct process, which is forming a building committee for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). I invite community members with experience and deep interest in community health and governance to nominate themselves to be part of the U4C building committee, which needs people who are:

* Community members in good standing
* Knowledgeable about movement community processes, such as, but not limited to, policy drafting, participatory decision making, and application of existing rules and policies on Wikimedia projects
* Aware and appreciative of the diversity of the movement, such as, but not limited to, languages spoken, identity, geography, and project type
* Committed to participate for the entire U4C Building Committee period from mid-May - December 2023
* Comfortable with engaging in difficult, but productive conversations
* Confidently able to communicate in English

The Building Committee shall consist of volunteer community members, affiliate board or staff, and Wikimedia Foundation staff.

The Universal Code of Conduct has been a process strengthened by the skills and knowledge of the community and I look forward to what the U4C Building Committee creates. If you are interested in joining the Building Committee, please either [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee/Nominations|sign up on the Meta-Wiki page]], or contact ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org by May 12, 2023. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read more on Meta-Wiki]]'''.

Best regards,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ۱۹:۰۰, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=24941045 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Selection of the U4C Building Committee&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
The next stage in the Universal Code of Conduct process is establishing a Building Committee to create the charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). The Building Committee has been selected. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read about the members and the work ahead on Meta-wiki]].&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

-- [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Project|UCoC Project Team]], ۰۴:۲۰, ۲۷ مې ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25018085 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Announcing the new Elections Committee members&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello there, 

We are glad to announce [[listarchive:list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/4TALOUFPAP2VDBR27GKRVOP7IGQYU3DB/|the new members and advisors of the Elections Committee]]. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Elections Committee]] assists with the design and implementation of the process to select Community- and Affiliate-Selected trustees for the Wikimedia Foundation Board of Trustees. After an open nomination process, the strongest candidates spoke with the Board and four candidates were asked to join the Elections Committee. Four other candidates were asked to participate as advisors. 

Thank you to all the community members who submitted their names for consideration. We look forward to working with the Elections Committee in the near future.

On behalf of the Wikimedia Foundation Board of Trustees,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۱۸:۰۰, ۲۸ جون ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25018085 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Review the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

I am pleased to share the next step in the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] work. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) draft charter]] is now ready for your review. 

The [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Enforcement Guidelines]] require a [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4.5_U4C_Building_Committee|Building Committee]] form to draft a charter that outlines procedures and details for a global committee to be called the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4._UCoC_Coordinating_Committee_(U4C)|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]]. Over the past few months, the U4C Building Committee worked together as a group to discuss and draft the U4C charter. The U4C Building Committee welcomes feedback about the draft charter now through 22 September 2023. After that date, the U4C Building Committee will revise the charter as needed and a community vote will open shortly afterward.

Join the conversation during the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee#Conversation hours|conversation hours]] or on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Meta-wiki]].

Best,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]], on behalf of the U4C Building Committee, ۱۵:۳۵, ۲۸ اگسټ ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25392152 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;== Opportunities open for the Affiliations Committee, Ombuds commission, and the Case Review Committee  ==&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;div style=&quot;margin:.2em 0 .5em;margin-{{#switch:{{PAGELANGUAGE}}|ar|arc|ary|arz|azb|bcc|bgn|ckb|bqi|dv|fa|fa-af|glk|ha-arab|he|kk-arab|kk-cn|ks|ku-arab|ms-arab|mzn|pnb|prd|ps|sd|ug|ur|ydd|yi=right|left}}:3ex;&quot;&gt;
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'']]

''&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/span&gt;''&lt;/div&gt;

Hi everyone! The [[m:Special:MyLanguage/Affiliations Committee|Affiliations Committee]] (AffCom), [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission]] (OC), and the [[m:Special:MyLanguage/Trust_and_Safety/Case_Review_Committee|Case Review Committee]] (CRC) are looking for new members. These volunteer groups provide important structural and oversight support for the community and movement. People are encouraged to nominate themselves or encourage others they feel would contribute to these groups to apply. There is more information about the roles of the groups, the skills needed, and the opportunity to apply on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments|'''Meta-wiki page''']]. 

On behalf of the Committee Support team,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
~ [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) ۱۶:۴۱, ۹ اکتوبر ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']]) &lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25570445 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Review and comment on the 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection rules package&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Dear all, 

Please review and comment on the Wikimedia Foundation Board of Trustees selection rules package from now until 29 October 2023. The selection rules package was based on older versions by the Elections Committee and will be used in the 2024 Board of Trustees selection. Providing your comments now will help them provide a smoother, better Board selection process. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|More on the Meta-wiki page]].

Best,

Katie Chan &lt;br&gt;
Chair of the Elections Committee&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

۰۱:۱۳, ۱۷ اکتوبر ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25570445 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Coming soon: Reference Previews&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ReferencePreviewsDefault&quot;/&gt;
[[File:Example_of_a_Reference_Preview.png|right|300px]]
A new feature is coming to your wiki soon: Reference Previews are popups for references. Such popups have existed on wikis as local gadgets for many years.  Now there is a central solution, available on all wikis, and consistent with the [[mw:Special:MyLanguage/Page Previews|PagePreviews feature]].

Reference Previews will be visible to everyone, including readers. If you don’t want to see them, [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews#Opt-out feature|you can opt out]]. If you are [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|using the gadgets]] Reference Tooltips or Navigation Popups, you won’t see Reference Previews unless you disable the gadget.

Reference Previews have been a beta feature on many wikis since 2019, and a default feature on some since 2021. Deployment is planned for November 22. 

* [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference Previews|Help page]] 
* [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|Project page with more information (in English)]]. 
* Feedback is welcome [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|on this talk page]]. 
-- For [[m:WMDE Technical Wishes|Wikimedia Deutschland’s Technical Wishes]] team,
&lt;section end=&quot;ReferencePreviewsDefault&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]], ۱۳:۱۱, ۱۵ نومبر ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=25866958 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;(New) Feature on [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]]: Adding geopoints via QID&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;Body&quot;/&gt;Since September 2022, it is possible to create geopoints using a QID. Many wiki contributors have asked for this feature, but it is not being used much. Therefore, we would like to remind you about it. More information can be found on the [[M:WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|project page]]. If you have any comments, please let us know on the [[M:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|talk page]]. – Best regards, the team of Technical Wishes at Wikimedia Deutschland
&lt;section end=&quot;Body&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[M:User:Thereza Mengs (WMDE)|Thereza Mengs (WMDE)]] ۱۲:۳۱, ۱۳ ډيسمبر ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=25955829 --&gt;

== Reusing references: Can we look over your shoulder? ==

''Apologies for writing in English.''

The Technical Wishes team at Wikimedia Deutschland is planning to [[m:WMDE Technical Wishes/Reusing references|make reusing references easier]]. For our research, we are looking for wiki contributors willing to show us how they are interacting with references.

* The format will be a 1-hour video call, where you would share your screen. [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ More information here].
* Interviews can be conducted in English, German or Dutch.
* [[mw:WMDE_Engineering/Participate_in_UX_Activities#Compensation|Compensation is available]].
* Sessions will be held in January and February.
* [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ Sign up here if you are interested.]
* Please note that we probably won’t be able to have sessions with everyone who is interested. Our UX researcher will try to create a good balance of wiki contributors, e.g. in terms of wiki experience, tech experience, editing preferences, gender, disability and more. If you’re a fit, she will reach out to you to schedule an appointment.

We’re looking forward to seeing you, [[m:User:Thereza Mengs (WMDE)| Thereza Mengs (WMDE)]]
&lt;!-- Message sent by User:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=25956752 --&gt;

== Do you use Wikidata in Wikimedia sibling projects? Tell us about your experiences ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''Note: Apologies for cross-posting and sending in English.''

Hello, the '''[[m:WD4WMP|Wikidata for Wikimedia Projects]]''' team at Wikimedia Deutschland would like to hear about your experiences using Wikidata in the sibling projects. If you are interested in sharing your opinion and insights, please consider signing up for an interview with us in this '''[https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata-for-Wikimedia-Interviews Registration form]'''.&lt;br&gt; 
''Currently, we are only able to conduct interviews in English.''

The front page of the form has more details about what the conversation will be like, including how we would '''compensate''' you for your time.

For more information, visit our ''[[m:WD4WMP/AddIssue|project issue page]]'' where you can also share your experiences in written form, without an interview.&lt;br&gt;We look forward to speaking with you, [[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[m:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]]) 08:53, 5 January 2024 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WD4WMP/ScreenerInvite2&amp;oldid=26055343 --&gt;

== Feminism and Folklore 2024 ==

&lt;div style=&quot;border:8px maroon ridge;padding:6px;&gt;

[[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;center&gt;''{{int:please-translate}}''&lt;/center&gt;

Dear Wiki Community,

You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024]]''' writing competition from February 1, 2023, to March 31, 2023 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
 
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles.
 
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a campaign on '''CampWiz''' tool.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta project page]].

This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools''']

Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2024|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
 
We look forward to your immense coordination.
 
Thank you and Best wishes,

'''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024 International Team]]'''

::::Stay connected [[File:B&amp;W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&amp;nbsp; [[File:B&amp;W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]

&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
--[[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۰۷:۲۶, ۱۸ جنوري ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])

== Wiki Loves Folklore is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Dear Wiki Community,
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore 2024]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2024 submitting] them in this commons contest.

You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.

Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2024|project Talk page]] if you need any assistance. 

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''

-- [[کارن:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[د کارن خبرې اترې:MediaWiki message delivery|خبرې اترې]]) ۰۷:۲۶, ۱۸ جنوري ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=23942484 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Vote on the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,

I am reaching out to you today to announce that the voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) Charter is now open. Community members may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|cast their vote and provide comments about the charter via SecurePoll]] now through '''2 February 2024'''. Those of you who voiced your opinions during the development of the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|UCoC Enforcement Guidelines]] will find this process familiar.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|current version of the U4C Charter]] is on Meta-wiki with translations available. 

Read the charter, go vote and share this note with others in your community. I can confidently say the U4C Building Committee looks forward to your participation.

On behalf of the UCoC Project team,&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۱۸:۰۸, ۱۹ جنوري ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25853527 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Last days to vote on the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,

I am reaching out to you today to remind you that the voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) charter will close on '''2 February 2024'''. Community members may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|cast their vote and provide comments about the charter via SecurePoll]]. Those of you who voiced your opinions during the development of the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|UCoC Enforcement Guidelines]] will find this process familiar.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|current version of the U4C charter]] is on Meta-wiki with translations available. 

Read the charter, go vote and share this note with others in your community. I can confidently say the U4C Building Committee looks forward to your participation.

On behalf of the UCoC Project team,&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۱۷:۰۰, ۳۱ جنوري ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=25853527 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Announcing the results of the UCoC Coordinating Committee Charter ratification vote&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''

Dear all,

Thank you everyone for following the progress of the Universal Code of Conduct. I am writing to you today to announce the outcome of the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|ratification vote]] on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee Charter]]. 1746 contributors voted in this ratification vote with 1249 voters supporting the Charter and 420 voters not. The ratification vote process allowed for voters to provide comments about the Charter. 

A report of voting statistics and a summary of voter comments will be published on Meta-wiki in the coming weeks.

Please look forward to hearing about the next steps soon.

On behalf of the UCoC Project team,&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۱۸:۲۳, ۱۲ فبروري ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=26160150 --&gt;

== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024: We are back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[File:UCDM 2024 general.jpg|180px|right]]
{{int:please-translate}}

Hello, dear Wikipedians!&lt;br/&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the forth edition of writing challenge &quot;'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''&quot;, which lasts from 1st until 31st March 2024. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive prizes.&lt;br/&gt;

We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/UCDM 2024|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[:m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]])
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=26166467 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Report of the U4C Charter ratification and U4C Call for Candidates now available&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''

Hello all,

I am writing to you today with two important pieces of information. First, the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Vote results|report of the comments from the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter ratification]] is now available. Secondly, the call for candidates for the U4C is open now through April 1, 2024.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members are invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Per the charter, there are 16 seats on the U4C: eight community-at-large seats and eight regional seats to ensure the U4C represents the diversity of the movement.

Read more and submit your application on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|Meta-wiki]].

On behalf of the UCoC project team,&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۱۶:۲۵, ۵ مارچ ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=26276337 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Wikimedia Foundation Board of Trustees 2024 Selection&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
: ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
: ''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Dear all,

This year, the term of 4 (four) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats.

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Elections Committee]] will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Board Governance Committee created a Board Selection Working Group from Trustees who cannot be candidates in the 2024 community- and affiliate-selected trustee selection process composed of Dariusz Jemielniak, Nataliia Tymkiv, Esra'a Al Shafei, Kathy Collins, and Shani Evenstein Sigalov [3]. The group is tasked with providing Board oversight for the 2024 trustee selection process, and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4]. 

Here are the key planned dates:

*  May 2024: Call for candidates and call for questions
*  June 2024: Affiliates vote to shortlist 12 candidates (no shortlisting if 15 or less candidates apply) [5]
*  June-August 2024: Campaign period
*  End of August / beginning of September 2024: Two-week community voting period
*  October–November 2024: Background check of selected candidates
*  Board's Meeting in December 2024: New trustees seated

Learn more about the 2024 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|this Meta-wiki page]], and make your plan.

'''Election Volunteers'''

Another way to be involved with the 2024 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Election Volunteers|Meta-wiki page]].

Best regards,

[[m:Special:MyLanguage/User:Pundit|Dariusz Jemielniak]] (Governance Committee Chair, Board Selection Working Group)

[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Results#Elected

[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter

[3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Minutes:2023-08-15#Governance_Committee

[4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles

[5] Even though the ideal number is 12 candidates for 4 open seats, the shortlisting process will be triggered if there are more than 15 candidates because the 1-3 candidates that are removed might feel ostracized and it would be a lot of work for affiliates to carry out the shortlisting process to only eliminate 1-3 candidates from the candidate list.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]]۱۹:۵۷, ۱۲ مارچ ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:MPossoupe (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=26349432 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Vote now to select members of the first U4C&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''

Dear all,

I am writing to you to let you know the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is open now through May 9, 2024. Read the information on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility.

The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

On behalf of the UCoC project team,&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ۲۰:۲۰, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=26390244 --&gt;</text>
      <sha1>l21serd4zxkgrwj04wjihuuz1bzh50t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>خبرې اترې:وردګ ولايت</title>
    <ns>1</ns>
    <id>17059</id>
    <revision>
      <id>317917</id>
      <parentid>285489</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T10:58:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>عبدالله میرزایی د [[خبرې اترې:ميدان وردگ ولايت]] مخ [[خبرې اترې:وردګ ولايت]] ته ولېږداوه: Misspelled title: اصلی او لنډ نوم </comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1634" xml:space="preserve">== مهم کلی
لیګې خیل، سرطیب خیل، ګنډه قول، کلانده، اختر خیل، سعادت خیل، کمال خیل،علی خیل، خواجګان، مصری خیل، چینی، بید مشک، کله منار، پیتاوکه، کاریز، سنځله، ببړخیل، فولادبیک، لالکی، سرخ قول، لوی زرین، کوچنی زرین، لوی ایریاو، کوچنی ایریاو، دهنه، نوی ښاره، آدینه، غوزبه، سیا کول، سلیمان ښاره، غاښی، موله، رشیدان.... او داسې نور کلي پراته دي. د انګریزانو په خلاف د مجاهدینو مشهور قوماندان او لوی اتل غازی محمد جان خان د همدې ولسوالۍ د بیدمشک د سیمې اویدونکی ؤ، همداشان ډیر نور نومیالی مجاهدین او مشران لکه: ګل جانخان، خداینظر خان، قاضی محمد امین، رحیم الله آخند زاده، انجنیر طاؤس، ګل آغا احمدي، څارنوال نقیب الله، قوماندان ننګیالی، استاد بصیر احمد شیرزی، مدیر متین، ضابط عبدالودود او داسی نور د همدې ولسوالۍ اوسیدونکې دي.

== مونوګراف ==

هلمند سیند په اړه مغلومات غواړم د مونوګراف لپاره هیله ده کومک راسره وکړئ مننه [[ځانگړی:ونډې/59.153.127.13|59.153.127.13]] ۱۴:۵۹, ۱۶ سپټمبر ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>ooytkd9pwxu6ygmpxa7o9ncjz8iug5i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>لوکوموټيف ۳۸۰</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18243</id>
    <revision>
      <id>317852</id>
      <parentid>158458</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:52:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1206" xml:space="preserve">'''لوکوموټيف ۳۸۰''' ([[چیکی ژبه|په چیکي]]: ''Lokomotiva 380'') د څو مقصدونو درو سیسټمونو برېښنایی (برقي) لوکوموټيف دي چی د ۲۰۰۸ کال څخه تر ۲۰۱۱ کال پورې د [[چېک جمهوريت|چېک په جمهوريت کی]] د Škoda Transportation  لخوا جوړېده. دغه لوکوموټيف دشخصي واگنونو د وړلو لپاره ورڅخه کار اخيستل کېږي. نوموړي لوکوموټيف د ۲۵ کیلو ولټو ۵۰ هېرټزو، ۱۶ کیلو ولټو ۱۶ هېرټزو په ریل برقي شوي سړکونو کی  سفر کولای شی. دغه لوکوموټيف په یوه ساعت کی ۲۰۰ کیلومتره تېز سفر کوي او طاقت یی ۷،۲ مېگا واټ دي. هر لوکوموټيف برېښنایی ډينامیکی برېکونه لري. 
==تاريخ==
لوکوموټيف ۳۸۰ د ČD شرکت د غوښتنو په اساس په ۲۰۰۴ کال کی طرح او جوړ شو او تر اوسه پورې ۲۰ لوکوموټيفونه جوړ شوي دي.


[[وېشنيزه:لوکوموټيفونه]]
[[وېشنيزه:شکودا لوکوموټيفونه]]</text>
      <sha1>cg2wg19s73vcnv4uuw4b3ptb06ftxwv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317853</id>
      <parentid>317852</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:52:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1225" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''لوکوموټيف ۳۸۰''' ([[چیکی ژبه|په چیکي]]: ''Lokomotiva 380'') د څو مقصدونو درو سیسټمونو برېښنایی (برقي) لوکوموټيف دي چی د ۲۰۰۸ کال څخه تر ۲۰۱۱ کال پورې د [[چېک جمهوريت|چېک په جمهوريت کی]] د Škoda Transportation  لخوا جوړېده. دغه لوکوموټيف دشخصي واگنونو د وړلو لپاره ورڅخه کار اخيستل کېږي. نوموړي لوکوموټيف د ۲۵ کیلو ولټو ۵۰ هېرټزو، ۱۶ کیلو ولټو ۱۶ هېرټزو په ریل برقي شوي سړکونو کی  سفر کولای شی. دغه لوکوموټيف په یوه ساعت کی ۲۰۰ کیلومتره تېز سفر کوي او طاقت یی ۷،۲ مېگا واټ دي. هر لوکوموټيف برېښنایی ډينامیکی برېکونه لري. 
==تاريخ==
لوکوموټيف ۳۸۰ د ČD شرکت د غوښتنو په اساس په ۲۰۰۴ کال کی طرح او جوړ شو او تر اوسه پورې ۲۰ لوکوموټيفونه جوړ شوي دي.


[[وېشنيزه:لوکوموټيفونه]]
[[وېشنيزه:شکودا لوکوموټيفونه]]</text>
      <sha1>a6dn6kocc0occjowpki4ra2lajby7wl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اسلامپالنه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18377</id>
    <revision>
      <id>317778</id>
      <parentid>190466</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:20:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1321" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''اسلامپالنه''' يا '''اسلاميزم''' کلمه چې ډېره د غربيانو لخوا کارول کيږي چې هدف يي ترې هغه مسلمانان دي چې د [[اسلام]] مقدس دين د ژوند لپاره يوه عمومي لار گڼي او د ژوند ټولې چارې لکه فردي ژوند، اجتماعي ژوند، سياست، اقتصاد، تعليم، قضا او نورې چارې د اسلام په رڼا کې سمبالول غواړي. دې مفکورې پورې اړوندو خلکو لپاره د [[اسلامپال]] کلمه کارول کيږي. [http://www.eslahonline.net/?p=7269 د اسلامي خوځښت په اړه]

که څه هم چې په اسلام کې دې کلمې ته اړتيا نه پيدا کيږي خو دا د غربي ټولنې لخوا هغه وخت وکارول شوه چې مسلمانان په دوه ډلو سيکولر او اسلامپال وويشل شول. سيکولر ډلې اکثره د دين څخه ‌ډېر عادي پوهه لري چې هغه يواځې د جومات پورې تړلی شی گڼې او غربي ډيموکراسۍ، ژوند اصولو او تمدن څخه متاثره دي.

== سرچینې ==

[[وېشنيزه:اسلام]]
[[وېشنيزه:معاصر اسلامي غورځنگونه]]</text>
      <sha1>m9mgzoq9w0go1bfx38ebunj7qnfo3et</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>يوني ماشين</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18479</id>
    <revision>
      <id>317868</id>
      <parentid>303517</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:20:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3186" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[File:Ion Engine Test Firing - GPN-2000-000482.jpg|200px|thumb|left|یونی ماشین]]
[[File:Deep Space 1 using its ion engine.jpg|200px|thumb|left|Deep Space 1 فضایي بېړی]]
[[File:DS1 Ion Engine Diagram.jpg|200px|thumb|left|یونی ماشین]]
'''يوني ماشين''' ([[انگرېزي ژبه|په انگرېزي]]: ''Ion thruster'') د فضايي ماشينونو څخه دي چی د تشيالي بېړیو او سپوږمكیو د حرکت کولو لپاره ورڅخه کار اخيستل کېږي. يوني ماشين د تيز شوي یونونو په مرسته فضایی بېړي ته د حرکت انرژي ور کوي. په دی صورت کی د فضایی بېړی سرعت کولای سی ۵۰ کیلومتر په ثانیه کی ته ورسېږي. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.tajemstvi-vesmiru.cz/iontovy-pohon-efektivni-motor-na-cesty-do-hlubin-vesmiru |title=آرشیف کاپي |access-date=2014-04-10 |تاريخ الأرشيف=2014-04-08 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20140408013149/http://www.tajemstvi-vesmiru.cz/iontovy-pohon-efektivni-motor-na-cesty-do-hlubin-vesmiru |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==تاريخ==
د یوني ماشين اصول په ۱۹۱۱ کال کی د کنستانتین تسیولکوفسکی لخوا  وپېژندل شول. خو لمړنی یوني ماشين په [[امريکا]] کی په ۱۹۶۴ کال کی جوړ شو. په دی کال کی د سېړټ ۱ د پروگرام په ترځ کي د مدار لمړنی الوتنه هم تر سره شوه. یوني ماشين په مدار کي ۳۱ دقیقونه کار کاوه، خو تر ۳۱ دقیقونو وروسته په [[ځمکه|مځکې]] غوزار شو. تر اوسه پورې د یوني ماشينونو څو ډولونه جوړ شوي دي. په ۱۹۹۸ کال کی ډيپ سپېس ۱ تشيالی (فضایی) بېړۍ تشيال ته توغ شو. نوموړي بېړی یونی ماشين لری او په ځانگړي ډول نوی قضایی تکنولوژی چی د فضایی الوتنو لپاره اهمیت لري، ازمایښت کوي.&lt;ref&gt;https://cs.wikipedia.org/wiki/Iontov%C3%BD_motor&lt;/ref&gt;

==پېژندنه==
یونی ماشين د کارندې په برخه کی د زنون گاز په پلازما (یونونو) تبدیل کوی. دغه جوړ شوی یونونه د برقی میدان په مرسته تېز شوي دی او د لوی سرعت سره د ماشین د جټونو څخه پریږدي. که څه هم د ماشین فشار ډېر کم دی او تسریع ورو لري خو د سوند استهلاک کم هم ده او داسی ډول ماشين څو کالونو کار کولای سی. د دی لپاره دغه ماشین د اوږدو مودو د فضایی (کیهانی، تشیالی) الوتنو د پاره مناسب بلل کېږي. &lt;ref&gt;http://www.hybrid.cz/nasa-testovala-novy-typ-iontoveho-pohonu-motor-bezel-5-let-nepretrzite&lt;/ref&gt;

==د یوني ماشين ډولونه==
*[[هال یوني ماشين]]
*د الکترواستاتیک یوني ماشين

==سرچینې==
&lt;references/&gt;‎

[[وېشنيزه: كيهاني تکنولوژی ]]</text>
      <sha1>iyt50hymo3md2wjxb12vtuuhurcgpl0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>شينټاغی</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18540</id>
    <revision>
      <id>317830</id>
      <parentid>178553</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:29:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="991" xml:space="preserve">'''شينټاغی''' ([[لاتين ژبه|په لاتین]]: ''Coraciidae'') د [[الوتونکی مرغان|الوتونکو مرغانو]] څخه یوه کورنۍ ده چې په اروپا، افريقا او آسیا کې ژوند کوي. نوموړي کورنۍ ۱۲ ډوله مرغان لري چې په دوو مهمو جنسو (Coracias او Eurystomus) تقسیمېږي.

==تقسیم==
*'''جنس - Coracias'''
** [[ټغ|اروپايي ټغ]] ''Coracias garrulus''
** [[حبشي ټغ]] ''Coracias abyssinica''
** [[]] ''Coracias caudata''
** [[]] ''Coracias spatulata''
** [[]] ''Coracias naevia''
** [[هندي شينټاغی]]  ''Coracias benghalensis''
** [[]] ''Coracias temminckii''
** [[]] ''Coracias cyanogaster''
* '''جنس -  Eurystomus'''
** [[]] ''Eurystomus glaucurus''
** [[]] ''Eurystomus gularis''
** [[]] ''Eurystomus azureus''
** [[]] ''Eurystomus orientalis''


[[وېشنيزه:الوتونکی مرغان]]
[[وېشنيزه:شينټاغی ډوله مرغان]]</text>
      <sha1>d2ttofb0b8pmp7bdin5ran48bis79hh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317831</id>
      <parentid>317830</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:29:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1010" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''شينټاغی''' ([[لاتين ژبه|په لاتین]]: ''Coraciidae'') د [[الوتونکی مرغان|الوتونکو مرغانو]] څخه یوه کورنۍ ده چې په اروپا، افريقا او آسیا کې ژوند کوي. نوموړي کورنۍ ۱۲ ډوله مرغان لري چې په دوو مهمو جنسو (Coracias او Eurystomus) تقسیمېږي.

==تقسیم==
*'''جنس - Coracias'''
** [[ټغ|اروپايي ټغ]] ''Coracias garrulus''
** [[حبشي ټغ]] ''Coracias abyssinica''
** [[]] ''Coracias caudata''
** [[]] ''Coracias spatulata''
** [[]] ''Coracias naevia''
** [[هندي شينټاغی]]  ''Coracias benghalensis''
** [[]] ''Coracias temminckii''
** [[]] ''Coracias cyanogaster''
* '''جنس -  Eurystomus'''
** [[]] ''Eurystomus glaucurus''
** [[]] ''Eurystomus gularis''
** [[]] ''Eurystomus azureus''
** [[]] ''Eurystomus orientalis''


[[وېشنيزه:الوتونکی مرغان]]
[[وېشنيزه:شينټاغی ډوله مرغان]]</text>
      <sha1>7sbejdramq7zxmmqtdj3j5t24izf9ql</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کمول (مارغه)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18612</id>
    <revision>
      <id>317787</id>
      <parentid>178835</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:28:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="868" xml:space="preserve">'''کمولان''' یا '''کومولان''' یا '''لگ لگان''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Ciconiidae'') د لویو غوښه خوړونکو مارغانو څخه دې چې اوږدی پشې، مښوکه او غاره لري او خوږو اوبو ته نژدې په گرمو سیمو کې ژوند کوي. نوموړی مارغان په ۱۹ ډولو تقسیم کېږي. د هغو مارغانو څخه [[مارابو کومول]] تر ټولو لوی کومول دي چې اوږدوالی یی ۱۵۰ سانتیمترو ته رسېدلای سی. د دی مارغې په مقابله کې [[ابډیم کومول]] د کومولانو څخه تر ټولو کوچنی کومول دي چې اوږدوالی یی ۸۰ سانتیمتره وي. کومولان  
يو ښځمني ژوي دي.
 

[[وېشنيزه:الوتونکی مرغان]]</text>
      <sha1>06gu10mu7p9xzq5h29vfaixc76n13km</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317788</id>
      <parentid>317787</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:28:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="887" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''کمولان''' یا '''کومولان''' یا '''لگ لگان''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Ciconiidae'') د لویو غوښه خوړونکو مارغانو څخه دې چې اوږدی پشې، مښوکه او غاره لري او خوږو اوبو ته نژدې په گرمو سیمو کې ژوند کوي. نوموړی مارغان په ۱۹ ډولو تقسیم کېږي. د هغو مارغانو څخه [[مارابو کومول]] تر ټولو لوی کومول دي چې اوږدوالی یی ۱۵۰ سانتیمترو ته رسېدلای سی. د دی مارغې په مقابله کې [[ابډیم کومول]] د کومولانو څخه تر ټولو کوچنی کومول دي چې اوږدوالی یی ۸۰ سانتیمتره وي. کومولان  
يو ښځمني ژوي دي.
 

[[وېشنيزه:الوتونکی مرغان]]</text>
      <sha1>mod26zhh11l276jldovq1h7f8pxg9kw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>خيميران</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18837</id>
    <revision>
      <id>317779</id>
      <parentid>175694</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:20:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="532" xml:space="preserve">'''خيميران''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]:''Chimaera'') د بشپړ سرانو څخه یو غضروفي کب دي چی یوازې په سمندرونو کی ژوند کوي. په اوس وخت کی د نړی په سمندرونو کی تقريبا د خیمیرانو ۲۵ ډوله شته. خيميران لوی سر، اوږد بدن او شلاقی لکی لري. خیميران کوچني سمندري ژوي ښکاروي. 
== دا هم وګورئ  ==
== سرچینې==
 [[وېشنيزه:غضروفی کبان]]</text>
      <sha1>dg9t9xz5bsudv779bk3uq0nfccb5mml</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317780</id>
      <parentid>317779</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:20:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="551" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''خيميران''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]:''Chimaera'') د بشپړ سرانو څخه یو غضروفي کب دي چی یوازې په سمندرونو کی ژوند کوي. په اوس وخت کی د نړی په سمندرونو کی تقريبا د خیمیرانو ۲۵ ډوله شته. خيميران لوی سر، اوږد بدن او شلاقی لکی لري. خیميران کوچني سمندري ژوي ښکاروي. 
== دا هم وګورئ  ==
== سرچینې==
 [[وېشنيزه:غضروفی کبان]]</text>
      <sha1>po1lpo9e5txxn8wxyinadjui9chce6u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>شين ټاغی (ناول)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18979</id>
    <revision>
      <id>317874</id>
      <parentid>185951</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:27:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1191" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۴:۲۷, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
{{د کتاب مالوماتبکس
| سرليک           = شين ټاغی
| آرنوم           =  
| ژباړن           =  
| انځور           =
| د_انځور_پايڅوړ  = 
| ليکوال          = [[ سعدالدين شپون]]  
| انځورگر         = 
| د_پښتۍ_طراح     =  
| هېواد           = [[کابل]]، [[افغانستان]]
| ژبه             = [[پښتو]]
| ټولگه           =  ناول
| سکالو           =  
| سبک             =  
| خپرندوی         = 
| د_خپرېدو_نېټه   = ۱۳  /۲۰  زېږدي کال 
| په_پښتو_د_خپرېدنې_نېټه = ۱۳  /۲۰  زېږدي کال
| د_رسنۍ_ډول      = 
| ټول_مخونه       =  
| ISBN            = 
| وروسته_له       = 
| مخکې_له         = 
}}


[[وېشنيزه:پښتو کتابونه]]</text>
      <sha1>fdttakej1ahw8i8ffx01og5cizvp3hj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>وهابيت</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19681</id>
    <revision>
      <id>317829</id>
      <parentid>193085</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:28:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2353" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''وهابيت''' يو اسلامي فرقه ده چې په عربو کې په ۱۷۴۰ کې محمد بن عبد الوهاب پيل کړی و.&lt;ref&gt;Shaikh Muhammad ibn 'Abd al-Wahhab, by Judge Ahmad ibn 'Hajar al-Butami, Pg. 28&lt;/ref&gt;

== سعود او وهاب==
 محمد بن سعود وهابيت قبول کړ په ۱۷۴۴ کې&lt;ref&gt;http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field%28DOCID+sa0044%29&lt;/ref&gt; په بدل کې وهاب د سعود کورنۍ ملاتړ وکړ د ترکي خلافت پر ضد خو دوي ناکامه شو&lt;ref&gt;http://books.google.com.pk/books?id=SKf3AgAAQBAJ&amp;pg=PA31&amp;lpg=PA31&amp;dq=massacre+at+taif+1803&amp;hl=en#v=onepage&amp;q=massacre%20at%20taif%201803&amp;f=false&lt;/ref&gt;

بيا چې کله انگرېزانو د سعوديه عرب جوړول نو د سعو کورنۍ وهابيت سرکاري فق کړ&lt;ref&gt;Murphy, David ''The Arab Revolt 1916-1918'', London: Osprey, 2008 page 18&lt;/ref&gt;

==ترهگرۍ او هابيت==
په هبيت کره کتنه کيږي چې دا ترهگرۍ خوروي&lt;ref&gt;{{cite book |last=Algar |first=Hamid |title=Wahhabism: A Critical Essay |date=2002 |publisher=Islamic Publications International |location=Oneonta, NY |pages=38–9}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Natana J. Delong-Bas, &quot;Wahhabi Islam: From Revival and Reform to Global Jihad&quot;, (Oxford University Press: 2004), p. 279&lt;/ref&gt; طالبان هم وهابيانو نه پيسې اخلي&lt;ref&gt;{{cite book|last=Commins |first=David |title=The Wahhabi Mission and Saudi Arabia |publisher=I.B.Tauris |year=2009 |page=176}}&lt;/ref&gt;

==وهابيت او  زبرگ ځايونه==
[[File:Befunky artwork.jpg|thumb|Before and After Wahhabism]]
وهابيت مزارونه او قبرونه بد گڼي او ډېر زبرگ قبرونه يې په سعوديه عربو کې مات کړي دي&lt;ref&gt;[http://articles.latimes.com/2007/sep/16/news/adfg-mecca16]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/the-destruction-of-mecca-saudi-hardliners-are-wiping-out-their-own-heritage-501647.html&lt;/ref&gt;

لکه جنت البقيع مزار چېرته د عباس، امام حسن،بيبي عائشه او داسې نور صحابه ښخ وو.&lt;ref&gt;http://www.sibtayn.com/en/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=4662:8th-of-shawwal-a-day-of-deep-grief-and-sorrow&amp;catid=410&amp;Itemid=514&lt;/ref&gt;

==سرچينې==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>3vi97grwt0afawg50428tjzqy5pr4mm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>فک دي پوليس</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19756</id>
    <revision>
      <id>317879</id>
      <parentid>301965</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:31:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1797" xml:space="preserve">{{مالومات}}
&quot;'''فک دي پوليس'''&quot; د یوې سندرې نوم دی. دا سندره په [[انگرېزي ژبه]] ده چې د  [[گېنگسټا رپ]] ډلې له خوا د [[N.W.A]] په البوم کې خپره شوې.
دا سندره د ۵۰۰ غوره سندرو په کتار کې هم راغلې ده.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.rollingstone.com/music/lists/the-500-greatest-songs-of-all-time-20110407/n-w-a-fuck-tha-police-19691231 |date=2004-12-09 |work=rollingstone.com |accessdate=2011-11-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080622142703/http://www.rollingstone.com/news/coverstory/500songs/page/5 |archivedate=2008-06-22 |title=The RS 500 Greatest Songs of All Time |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
دې سندرې د امریکا د اف بي آی پولیس په غوصه کړی دی چې ولې یې دا ډول سندره جوړه کړې ده. 
.&lt;ref name=&quot;AllMusic: NWA Biography&quot;&gt;{{cite web|last=Erlewine|first=Stephen Thomas|title=AllMusic: NWA Biography|url=http://www.allmusic.com/artist/nwa-p77/biography|accessdate=7 April 2012}}&lt;/ref&gt; 

له کوم وخت څخه چې دا سندره جوړه شوې ده نو په کولتوري ډول سره د دې سندرې ناره او غږ په نورو اړخونو کې هم خپور شوی دی. لکه په بنیانونو، هنري کارونو، رسامۍ او داسې نورو کې هم تر سترگو کېږي. .&lt;ref name=&quot;YouTube: Fuck tha Police (RATM cover)&quot;&gt;{{cite web|title=YouTube: Fuck tha Police (RATM cover)|url=http://www.youtube.com/watch?v=4S8Wc26XowM|publisher=Rage Against the Machine|accessdate=7 April 2012}}&lt;/ref&gt;

==سرچینه==
&lt;references/&gt;


[[وېشنيزه:د توکمپالنې او زېنوفوبيا په ضد سندرې]]
[[وېشنيزه:سياسي رپ سندرې]]</text>
      <sha1>s5ehz04x22cew0brr2jjalz7pedt9fd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>پاکیسېټوس</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22972</id>
    <revision>
      <id>317892</id>
      <parentid>307971</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:58:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="505" xml:space="preserve">'''پاکیسېټوس''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Pakicetus'') د تی لرونکو ژويو څخه یو جفت سوه لرونکی ژوي او د اوسنو [[نهنگ|نهنگانو]] او [[مرغاوۍ|څوڅانو جد وو چې]] په جنوبي [[آسيا]] کې په اوسنی [[پاکستان]] کې ۵۵،۸ میلیونه کاله مخکې یې ژوند کاوه.


[[وېشنيزه:جفت سوه لرونکی ژوي]]

[[وېشنيزه:سمندری تى لرونكى ژوي]]</text>
      <sha1>kcha0m7eirtdo4rol9x949oxwxgyp4s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317893</id>
      <parentid>317892</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:58:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="524" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''پاکیسېټوس''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Pakicetus'') د تی لرونکو ژويو څخه یو جفت سوه لرونکی ژوي او د اوسنو [[نهنگ|نهنگانو]] او [[مرغاوۍ|څوڅانو جد وو چې]] په جنوبي [[آسيا]] کې په اوسنی [[پاکستان]] کې ۵۵،۸ میلیونه کاله مخکې یې ژوند کاوه.


[[وېشنيزه:جفت سوه لرونکی ژوي]]

[[وېشنيزه:سمندری تى لرونكى ژوي]]</text>
      <sha1>1d21ebqo0na75a5jsrebhnllcd5x8fa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>مومند</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23101</id>
    <revision>
      <id>317857</id>
      <parentid>289752</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:54:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14269" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''مومند''' د پښتنو د يو لوی ټبر نوم دی. مومند د کوزې [[پښتونخوا]] او برې پښتونخوا کې اوسېږي. مومند دپښتنو د سړبن په ټولنیز گروپ کې یوه ډیره ستره قبیله ده اوپه غوریاخیلو پښتنو ورگډ یږي. د غوریاخیلو لوی نیکه غری یا غوریا نومید. د پښتني د دودیزو شجرو پر بنسټ غوریا څلورزامن درلودل چې دولت یار، خلیل، څمکنی( څوکنی) او زیړانی نومیدل. دولت یار دوه زامن درلودل چې یو یې مومند او بل یې داود نومید(۱). مشهور گرامرپوه او دسنسکربت دژبې عالم پانینی هم دعیسی مسیح علیه السلام ترزیږیدو پنځه پیړۍ وړاندې دهمدغې قبیلې یادونه کړې ده او هغه یې دمدهومنت په بڼه لیکلی دی چې مقصد او مراد ترې هم دا مومند دي. د تاریخي روایتونو پر بنسټ د مومندو لومړنی استو گنځی غوړه مرغه و چې وروسته له هغه ځایه د غزني لویدیزپه مقر او قره باغ او اوسني زابل کې دترنک دسین غاړو ته ولیږدیدل. بابر په خپل مشهور تاریخي کتاب توزک بابري کې چې په ۱۴۵۰ زیږدیز کال یې لیکلی و دمومندو دقبیلې ذکر او یادونه کړې ده او لیکلي یې دي چې مومند دغزني په جنوب کې اوسیدل. کله چې بیا ددوی په شمیر کې زیاتوالی راغی نو دوی له غزني نه کابل ته او بیا له هغه ځایه ننگرهار ته و خوځیدل او د خیبر دتاریخي درې پر لارې پيښور او ددوي داستوگنې په اوسنۍ سیمه کې میشته شول. د مومندو هغه شمیر خلک چې په میداني او اوارو سیمو کې میشته دي هغوی ته کوز مومند او هغه مومند چې په غرنیو سیمو کې میشته دي هغوی ته بر مومند وایی، خو په اصل کې دواړه یو مومند دي. شمال ته یې باجوړ و لویدیز ته یې دکونړ سیند، جنوب لویدیز ته یې د خیبر تاریخي دره او ختیز ته یې پيښور پروت دی(۲). ویل کیږي چې داسلام دسپیڅلي دین تر خپریدو دمخه لوی کنیشکا هم ددوی داستوگنې داوسنۍ دسیمې په شاو خوا کې یوه موده اوسیدلی او یو شمیر بودایي راهبانو هم دلته ژوند تیر کړی دی. 
==په افغانستان کې میشته مومند:==
=== دننگرهار په ولایت کې :===
مومند دننگرهار ولایت په مومنددرې، لال پورې (لعلپورې )، کامې، باریکاب، لاچه پور، غازي اباد، گوشتې، کوز کونړ،د چپرهار ولسوالۍ د دولت زیو، للمه، تریلي، غزوکلي او غور آباد په کلیواو همداراز په هډې، باسول، هزارناو.،گردي، ډکه، شگې، اړخي، سورډاگ بټي کوټ، روداتو،بهسودو، شینوارواو دننگرهار په مرکز دجلال ابادپه ښارکې کې استوگنه لري. 
===دکونړپه ولایت کې :===
دکونړدولایت مومند ددغه ولایت په مرکز اسعدآباد،پشد، خاص کونړ، سرکاڼیو، نورگل او نرنگ کې میشته دي. 
=== دلغمان په ولایت کې :===
دلغمان په ولایت کې هم سرخکانو ته نږدي اتمرخیل مومند استوگنه لري. 
همداراز دافغانستان په نورو ولایتونو لکه : بلخ، سمنگان، لوگر، کندز، هرات، زابل، غزني او دکابل په شاو خوا سیمو کې هم مومند میشته دي. یو شمیر مومند په افغانستان کې دکوچیتوب ژوند هم تیروي. 
==په پښتونخوا کې میشته مومند:==
په پښتونخوا کې میشته مومند په لاندنیو سیمو کې میشته دي :
===دمومندو په ایجنسۍ کې :===
دپښتونخوا دمومندوپه ایجنسۍ کې ډیرشمیر مومند استوگنه لري چې ددغې ایجنسۍ مرکز یا هیډ کوارټر غلنۍ ده. دمومندو دایجنسۍ لویدیز ته افغانستان، جنوب ته یې دخیبر ایجنسي ختیز ته یې پيښور او دیر او شمال ته دباجوړ دایجنسۍ سره پوله لري. 
دغه ایجنسی په فاټا کې شامله ده او شپږلکه خلک پکې اوسیږی چې زیاتره یې مومند دي. 
همداراز دخیبر او باجوړ په ایجنسیو کې هم مومند میشته دي. دپښتونخوا په مرکز پیښور کې هم زیات شمیر مومند استوگنه لري. 
==دپښتنو په شجرو،==
[[حسن]]، مهلي، عمر، مندو،بایزید خیل، کوکو، میار، موسی زي، ترل، شجاع، سلیمان خیل،مند رزي، غبازي، امازي، موسی زي، ابراهیم، ابا خیل، غازي،متي زي، احمد، منډو، ایوب، شابو خیل، ساک، تور، بائیک زي، اکا خیل، پایخیل، بهلول خیل، داودزي، مریم زي، خواجه زي، تاجوزي، عمرزي، باقي زي، حا جي خیل، عثمان خیل، سدوخیل، ابوزي، اتمانزي، اکازي حلیم زي، موسی خیل، خوگاخیل، ماما خیل، نظر خیل، باره خیل، اتمر خیل، عیسی خیل، مټاخیل، بوتو خیل، مدوخیل، ضرب علی خیل، بران خیل، عیسی خیل، شاه منصور خیل، مورچه خیل، سلطان خیل، اټوخیل، دریا خیل او نور. . .

==په اوسني وخت کې دمومندو مشهور خیلونه :==
خویزي، حلیم زي ( الیم زي )، اتمانزي، بایزي، کوډاخیل، کاچي، اتمر خیل، ترکزي، نظر خیل، عیسی خیل، برهان خیل، باره خیل، موسی خیل، خوگا خیل، میرو خیل، بابازي,حسن خیل.

==دمومندو دځینو مشهورو خیلونو داستوگنې ځایونه :==
== خویزي :==
خویزی دمومندو یومشهور خیل دی چې ختیز ته یې گنداب. لویدیز ته یې کوډاخیل او بابا زي او جنوب ته یې دکونړ سیند بهیږي. دخویزو ځمکې للمې دي،دخویزو مشهور کلي دادي : محمد کور، کنگ، سم غاښی، وچه ژوره، ملافهیم کلی، زناور چینه، سور ابیلن او شین ورسک. 
===حلیمزي (الیمزي) :===
دوی دبایزو په شمال ختیزه برخه په کمالي دره او گنداو کې استوگنه لري او په مومندو کې دډیر نفوذ او واک خاوندان شمیرل کیږي. 
===اتمانزي: ===
ددغې قبیلې ختیز ته دانشکول، لویدیز ته یې کندهاري، شمال ته یې ددویزو غرونه او جنوب ته یې کمالي دره مو قعیت لري. داتمانزو ځمکه اواره، خاورینه او للمي ده. خلک یې اکثره دکرکیلې له لارې خپله گوزاره کوي او ددوی لوی کلي یخ ډنډ او هاشم کور دي چې ددوی ټول کلی دیخ ډنډ په نامه یادیږي. 
=== بایزي :===
دا څانگه دمومندو په قبیله کې ډیره مشهوره ده چې دمومندو دلمر پریواته خواته غرونو کې میشته دي.
===کوډاخیل :===
ددې څانگې ختیز ته خویزي، لویدیز ته یې داتمرخیلودلښکر کلی او جنوب ته یې بره دره موقعیت لري،ددغه ښاخ خلکو دانگریزي ښکیلاکگرو سره ډیرې مبارزې هم کړي دي. 
===کاچي :===
دا دمومندو یوه څانگه ده چې خلک یې زیاتره دکابل او پيښور تر مینځ دسوداگرۍ دمالونو دوړلو راوړلو له لارې خپل ژوند تامینوي. 
===اتمرخیل:===
اتمرخیل دجړوبي درې په سهیل کې استوگنه لري. لویدیزه څنډه یې د دوړخیلو سره نښتې ده. ختیز ته یې بابازي او کوډاخیل او شمال ته یې هم بابا زي پراته دي. ددوی مشهورکلي تورخیل، خنجرکلی، وتکی، تنی، حاتم کلی، لښکر کلی، قاسم کور، مته، هرلي او مزرۍ چینه دي. 
===ترکزي : ===
ترکزي دتورگړي نه تر دانشکوله پورې دالیزیو او ترکزیو پوله ده او بیا ددانشکول نه تر متي پورې په برابره لیکه پراته دي. 
===خواجه زي :===
دمندوجوړ او الکي کوهي نه چې الیمزو( حلیمزو) او ترکزو پوله ده تر خا پښ او اتمر خیلو پورې پراته دي. 
===نظرخیل:===
داتمرخیلو په جنوب کې دنظرخیلو قبیله میشته ده،ددوی سیمه غرنۍ ده او خلک یې په مالدارۍ خپله گوزاره کوي. دد وی د کلیو نومونه په لاندې ډول دي : کوزکلی، برکلی،او دملا خیلو کلی. 
===بابا زي :===
بابا زي دبیدمنۍ او شمشاد په درو کې میشته دي. ددوی د سیمې ځمکي للمي دي او غنم، اوربشې یې دکرنې پیداوار جوړوي. ډیر شمیر خلک یې دسوداگرۍ چارې هم پر مخ بیایي. 
همداراز برانخیل، عثمان خیل او مساخیل هم دمومندو مشهورې څانگې دي.
==د مومندو مشهورې درې او ډاگونه:==
=== دگنداب دره :===
دگنداب په دره کې حلیمزي اوسیږي. ددې درې ختیز ته دکړپې دغونډیو لړۍ پرته ده. لویدیز ته یې دخاپښ غر پروت دی او جنوب ته یې دکونړسیند بهیږي. ددې درې زیاتره ځمکې للمي دي. ددې درې لوی کلي دادي : توره تیږه، شاتي کور، سور ډاگ، ظفر غونډۍ او کټه سنگ. 
=== دپنډیالۍ دره :===
په دې دره کې دترکزي دښاخ دعیسی خیلو او برهان خیلو څانگې استوگنه لري. دادره لکنډي ته وتلې ده. په دې دره کې للمي او آبي ځمکې هم شته او لوی کلي یې یخ ډنډ او هاشم کوردی. 
==۳کمال دره :==
په دې دره کې دحلیمزي دښاخ دپو شاخیلو او ابراهیم خیلو څانگې استوگنه لري. خلک یې زیاتره دبزگرۍ په کارونو بوخت دي او مشهور کلي یې اتو خیل، غازي بیگ کور او کجشاه دي. 
۴- په دې دره کې میټاخیل استوگنه لري چې په خوگا خیلو ورگډیږي. په دې دره کې دکرنې ځمکې لږې دي او خلک یې په مالدارۍ گوزاره کوي. ددې ځای خلک دخپلو غرونو لرگي په کامه او کونړ کې خرڅوي. ددوی کلي سپین جومات، نرۍ اوبه، سپین تنگی، باره خان، څپري، سربند او بیله دي. 
همداراز شونکړۍ دره، جړوبۍ دره، شالي هولي دره او سلالا دره هم دمومندو دلویو او مشهورو درو نه شمیرل کیږي. 
==ددانشکول او یخډنډ ډاگ:==
په دې ډاگ کې اتمانزي او ترکزي عیسی خیل مومند استوگنه لري چې ځمکې یې ښې او للمي دي. 
==بهي ډاگ: ==
داډاگ (۲۴) میله اوږدوالی او بنځلس میله پلنوالی لري چې په دې ډاگ کې کوډاخیل، خویزي او بایزي پراته دي (۳). 
==دسرکو ډاگ:==
دا ډاگ دخوگا خیلو او اتمر خیلو دغرونو دلمنو نه را غزیدلې اوپه دیرش میله اوږدوالي او شل میله پلنوالي د گوشتې او خویزو سیمې ته ورغزیدلی پروت دی. په دې ډاگ کې خوگا خیل، ماما خیل، دوړ خیل او لږ شمیر اتمر خیل میشته دي. 
دمومندو مشهور شخصیتونه او نومیالي :
۱- ایمل خان مومند چې دمغولو پر خلاف ستر مبارزو. 
۲- دپښتو ژبې نامتو شاعر رحمان بابا 
۳- دپښتو ژبې نازک خیال شاعر حمید مومند بابا 
۴- دپښتو ژبې لیکوال او ستر ملي شخصیت ارواښاد وزیر صیب محمد گل خان مومند بابا
۵- دپښتو ژبې مشهور لیکوا ل او شاعر ارواښاد قلندر مومند
۶- ملي مبارز کاکا جي صنوبر حسین مومند 
۷- دهیواد دخپلواکۍ دلارې لوی مبارز غازي ماسل خان مومند( محصل خان) 
۸- دخپلواکۍ دلارې مبارز او دمومندو دقبیلې نامتو مشر سعادت خان مومند
۹- مشهور روحانی مشر اودهیواد دخپلواکۍ دلارې سترمبارز مولانا امیر محمد چې دچکنور په ملا صاحب سره یې شهرت درلود. 
۱۰- دپښتونخوا مشهور لیکوال ارواښاد دوست محمد خان کامل مومند 
۱۱- دپښتو ژبې لیکوال او دمومندو ملي مشر ارواښاد میراجان سیال. 
۱۲- دپښتو ژبې نامتو لیکوال ارواښاد استاد قیا م الدین خادم
۱۳- د اعلیحضرت محمد ظاهر شاه دواکمنۍ په وخت کې صدرا عظم ارواښاد محمد موسی شفیق

[[وېشنيزه:پښتانه ټبرونه]]</text>
      <sha1>ln7nx7fq86ynrg1bezjvdokg9uh4zcl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>دولتي پور</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23148</id>
    <revision>
      <id>317818</id>
      <parentid>281912</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:15:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16023" xml:space="preserve">د يو هېواد ناخالص دولتي پور چې دولتي يا واکمن پور هم ورته وايي، د دولتي سکتور مالي مکلفيتونه دي. په دولتي پور کې د وخت په تېرېدلو سره بدلونونه د تيرو دولتي کسراتو له امله په بنسټيز ډول پور اخېستل منعکس کوي. کسر هغه وخت پېښېږي، چې د يو دولت لګښتونه له عايداتو څخه زيات شي. دولتي پور ښايي د کورنيو يا باندنيو اوسېدونکو پور وي. که چېرې د باندنيو اوسېدونکو پور وي، نو د پور کچه د هېواد په باندني بور کې رانغاړل کېږي. &lt;ref&gt;[http://lexicon.ft.com/Term?term=sovereign-debt &quot;FT Lexicon&quot;]{{spaced ndash}} ''The [[Financial Times]]''&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://lexicon.ft.com/Term?term=sovereign-debt &quot;FT Lexicon&quot;]{{spaced ndash}} ''The [[Financial Times]]''&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;oecdd&quot;&gt;{{cite web|url=https://data.oecd.org/gga/general-government-debt.htm|last=OECD Data|website=OECD.org|title=OECD General government debt}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;oecdf&quot;&gt;{{cite web|url=https://data.oecd.org/gga/general-government-deficit.htm|title=General government deficit|website=OECD.org|last=OECD Data}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=External Debt Statistics: Guide for Compilers and Users|page=41-43|url=https://www.imf.org/external/np/sta/ed/ed.htm|author=International Monetary Fund}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۲۰ ز کال کې په نړيواله کچه د دولتي پور ارزښت ۸۷،۴ تريليون ډالر يا د ناخالص کورني توليد “GDP” د يوې ونډې په توګه اندازه شوې ٪۹۹ و. دولتي پور د ټول پور (چې د شرکت او کورنۍ دواړه پورونه رانغاړي) نږدې ۴۰ سلنه جوړوي، چې دا له ۱۹۶۰ ز لسيزې راهيسې تر ټولو لوړه ونډه ده. له ۲۰۰۷ ز کال راهيسې په دولتي پور کې لوړوالی د ۲۰۰۷-۲۰۰۸ ز کال نړيوال مالي کړکېچ او د کويډ ۱۹ وبا له امله دی. &lt;ref name=&quot;Gaspar&quot;&gt;{{cite web|last1=Gaspar|first1=Vitor|last2=Medas|first2=Paulo|last3=Perrelli|first3=Roberto|title=Global Debt Reaches a Record $226 Trillion|date=15 December 2021|url=https://blogs.imf.org/2021/12/15/global-debt-reaches-a-record-226-trillion/|website=IMF Blog}}&lt;/ref&gt;

د پور ورکولو په موخه د حکومت وړتيا د دولت جوړښت او د دولت جوړولو پر وړاندې مرکزي ونډه لري. دولتي پور د ديموکراسۍ په لوړوالي، خصوصي مالي بازارونو او معاصرې اقتصادي ودې پورې تړاو لري. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|last1=Eichengreen|first1=Barry J.|url=https://books.google.com/books?id=r4JszgEACAAJ|title=In Defense of Public Debt|last2=El-Ganainy|first2=Asmaa|last3=Esteves|first3=Rui|last4=Mitchener|first4=Kris James|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-757792-9|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book|author1-link=David Stasavage|last=Stasavage|first=David|url=https://www.cambridge.org/core/books/public-debt-and-the-birth-of-the-democratic-state/9995D18B9CC015BA69C37133E44DDE23|title=Public Debt and the Birth of the Democratic State: France and Great Britain 1688–1789|date=2003|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-80967-2|doi=10.1017/cbo9780511510557}}&lt;/ref&gt;

== د دولتي پور اندازه کول ==
د دولت پور په نمونه يې ډول د عمومي دولتي برخې د ناخالص پور په توګه اندازه کېږي، چې د پور وسايلو د مکلفيتونو په بڼه دي. د پور وسيله هغه مالي ادعا ده، چې په راتلونکي کې د پوروړي له لورې پور ورکونکي ته د ګټې او يا اصل د اداينې غوښتنه کوي. بېلګې يې د پور خونديتوبونه (لکه ونډې او بيل)، پورونه او د دولتي کارکونکو د تقاعد مکلفيتونه دي. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

نړيوالې پرتلنې په عادي ډول ځکه پر عمومي دولتي پور باندې تمرکز کوي، چې د خپرونو لکه روغتيايي پاملرنې لپاره د دولت د ځواب وينې کچه د هېوادونو تر منځ توپير کوي او عمومي دولت مرکزی، ايالتي، ولايتي، سيمه ييز، ځايي دولتونه او د ټولنيز خونديتوب پانګې رانغاړي. د دولتي شرکتونو پور (لکه د ډاګ هغه دفترونه، چې د بازار پر بنسټ توکي او خدمتونو چمتو کوي) د پيسو نړيوال صندوق د ۲۰۱۴ ز کال د دولتي مالي احصائيې لارښودInternational Monetary Fund’s Government Finance Statistics Manual 2014” د پېروۍ له مخې په عمومي دولتي پور کې شامل نه دی. ياد لارښود د نړيوالې پرتلنې د ډاډمنولو په موخه د پور احصائيو د تر سره کولو لپاره وړانديز شوې کړنلارې بيانوي. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

د عمومي دولتي سکتور ناخالص پور د پور وسايلو ټوليز مکلفيتونه دي. د پور د اندازه کولو يو ځايناستی يا بديل سوچه يا خالص پور دی. کله چې د پور وسايلو په بڼه له ناخالص پور څخه مالي پانګې منفي شي، خالص پور تر لاسه کېږي. د خالص پور اټکلونه تل د لاسرسي وړ ځکه نه دي، چې د ځينو دولتي پانګې ښايي ستونزمنې وي. لکه: په امتيازي کچو کې جوړ شوي پورونه. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

پور د بازار په ارزښت يا نومي ارزښت کې اندازه کېدلی شي. د ۲۰۱۴ ز کال د دولتي مالي احصائيې لارښود «GFSM» د يو عمومي اصل په توګه وايي، چې پور بايد د بازار ارزښت کې اندازه شي او دا هغه اندازه ده چې پانګه په کې په نغدي پيسو بدلېدلی شي. که څه هم نومي ارزښت د پور ورکونکي دولت لپاره ځکه ګټور دی، چې دا هغه اندازه پور دی، چې پوروړی يې پور ورکونکي څخه په پور اخلي. که چېرې د بازار او نومي ارزښت د لاسرسي وړ نه وي، نو له د ډالر ارزښت د تشرېح کولو له اصطلاح “face value” څخه ګټه اخېستل کېږي، چې دا د اصلي پيسو هغه ناتخفيف شوې اندازه ده، چې د وخت په بشپړېدلو سره بېرته تاديه کېږي. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

د يو هېواد د ناخالص کورني توليد او عمومي دولتي پور تناسب د پورونو د بار شاخص ځکه دی، چې ناخالص کورنی توليد د يوې دورې (په عمومي ډول يو کال) پر مهال د يو اقتصاد له لورې د توليد شويو توکو او خدمتونو ارزښت اندازه کوي. همدا راز د ناخالص کورني توليد د سلنې په توګه اندازه شوی پور د بېلابېل اندازه هېوادونو تر منځ پرتلنې اسانه کوي. OECD د ناخالص کورني توليد او عمومي دولتي پور تر منځ تناسب د دولتي ماليې د پايښت مهم شاخص ګڼي. &lt;ref name=&quot;oecdd&quot; /&gt;

== د دولتي پورونو د راټولولو لاملونه ==
د دولتونو د پور اخېستلو يو مهم لامل د اقتصادي «ټکان منونکي» په توګه عمل کول دي. د بېلګې په ډول: د کسر تمويل هغه مهال د مالي شاتګ پر مهال د دولتي خدمتونو د ساتلو په موخه کارول کېدلی شي، چې د ماليې عايدات راټيټ او لګښتونه لوړ شي (لکه د بېکارۍ ګټې). له سترو ټکان ورکونکو پېښو څخه د لګښتونو د بيارغونې په موخه رامنځته شوی دولتي پور په ځانګړي ډول ګټور اوسېدلی شي. دا ډول پېښې ښايي ستره جګړه لکه دويمه نړيواله جګړه، د عمومي روغتيا بېړنی حالت لکه د کويد ۱۹ وبا يا سخته اقتصادي کمښت نسکورېدنه لکه د ۲۰۰۷-۲۰۰۸ مالي کړکېچ وي. د پور د تمويل په نه شتون کې کله چې عايد د اقتصادي کمښت پر مهال کم شي، نو يو دولت به د مالياتو لوړولو يا د لګښت کمولو ته اړتيا ولري، چې دا به منفي پېښه نوره هم خرابه کړي. &lt;ref name=&quot;sndo&quot;&gt;{{cite web|title=What governs the size of central government debt?|author=Swedish National Debt Office|url=https://www.riksgalden.se/fi/our-operations/central-government-debt/what-governs-the-size-of-central-government-debt/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eichengreen&quot;&gt;{{cite web|title=IMF Podcasts, Barry Eichengreen: In Defense of Public Debt|date=21 December 2021|publisher=International Monetary Fund|url=https://www.imf.org/en/News/Podcasts/All-Podcasts/2021/12/20/Eichengreen-Wellisz-debt}}&lt;/ref&gt;

په داسې حال کې چې د دولت پور اخېستنه ښايي په بېلابېلو وختونو کې د غوښتنې وړ وي، مګر د کسراتو يو اړخيز قضاوت هغه مهال راپورته کېدلی شي، چې په ټولنه کې د دولتي لګښت پر سر د ډلو په منځ کې همغږي يا هوکړه نه وي. د کسر د تعصب يا يو اړخيز قضاوت پر وړاندې د مبارزې په موخه زياتو هېوادونو متوزان بوديجوي اصول يا پر دولتي پور باندې بنديزونه تصويب کړي دي. د بېلګو په ډول: سويډن کې «د پور تم کېدل»، المان او سويس کې «د پور تم کول» او د ناخالص کورني توليد له ٪۶۰ څخه نه زياتېدونکي عمومي دولتي ناخالص پور د ساتلو په موخه د اروپايي ټولنې د ثبات او ودې تړون “Stability and Growth Pact” هوکړه ليک. &lt;ref name=&quot;ad&quot;&gt;{{cite journal|last1=Alesina|first1=Alberto|last2=Drazen|first2=Allan|title=Why Are Stabilizations Delayed?|journal=The American Economic Review|volume=81|issue=5|date=December 1991|publisher=American Economic Association|pages=1170–1188}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;at&quot;&gt;{{cite journal|last1=Alesina|first1=Alberto|last2=Tabellini|first2=Guido|title=A Positive Theory of Fiscal Deficits and Government Debt|journal=Review of Economic Studies|date=1990|volume=57|pages=403–414|doi=10.2307/2298021|jstor=2298021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Consolidated version of the Treaty on European Union – PROTOCOLS – Protocol (No 12) on the excessive deficit procedure|url=http://data.europa.eu/eli/treaty/teu_2008/pro_12/oj}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-and-fiscal-policy-coordination/eu-economic-governance-monitoring-prevention-correction/stability-and-growth-pact/applying-rules-stability-and-growth-pact_en|title=Applying the rules of the stability and growth pact}}&lt;/ref&gt;

== تاريخي معيارونه ==
د دولت د پور ورکولو وړتيا د دولتي جوړښت او دولتي جوړولو پر وړاندې مرکزي ونډه لري. دولتي پور په ديموکراسۍ، خصوصي مالي بازارونو او معاصرې اقتصادي ودې پورې تړاو لري. د بېلګې په ډول: په ۱۷ او ۱۸ پېړيو کې انګليستان کې يو داسې پارلمان رامنځته کړ، چې د پراخه ايتلاف د برخې په توګه پور ورکونکي يې راونغاړل، چې د هېواد لپاره د پور اخېستلو يا ماليو لوړولو په موخه واک يې بايد خوندي وي. دې بنسټ د انګلیستان د پور اخېستلو وړتيا ته وده ورکړه، ځکه چې پور ورکونکي ډېر لېوال وو، چې په ديموکراتيک بنسټونو سره داسې دولت ته پور ورکړي، چې د پور د بيرته اداينې ملاتړ کوي. د دوی دا لېوالتيا د هغه دولت خلاف وه، چې پاچا په کې اړ نه دی، چې بېرته پور ادا کړي. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

دا چې دولتي پور د خوندي او اسانه پانګونې په توګه پېژندل کېږي، نو ځکه د خصوصي پورونو لپاره هم د ورته اصل په توګه کارېدلی شي. دې د دولتي پور بازارونو او خصوصي مالي بازارونو د پرمختګ تر منځ يوه بشپړتيا رامنځته کړې ده. د دولتي يا عامه توکو د تمويل (لکه کليوالي زېربنا) په موخه د دولت پور اخېستنه په معاصرې اقتصادي ودې پورې تړاو لري. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ليکلي سندونه د دولتي پور اخيستنې تاريخ دوه زره کالونه پخوا هغه مهال ګڼي، چې د يونان ښاري دولتونو لکه “Syracuse” په کې له خپلو اتباعو څخه پور واخېست. مګر په ۱۶۹۴ زکال کې د انګليستان د بانک “Bank of England” بنسټ ايښودنې دولتي ماليه کې اوښتون رامنځته کړ او د ۱۶۷۲ ز کال د خزانه دارۍ ستر بندېدلو “Great Stop of the Exchequer” غوندې نيمګړتياوې يې پای ته ورسولې. دا هغه مهال و چې دويم چارلس پر خپلو بيلونو باندې اداينې ځنډولې وې. له همغه وخت راهيسې برتانوي حکومت هيڅکله د خپلو پور ورکونکو په بېرته اداينه کې پاتې نه راځي. په راتلونکو پېړيو کې د اروپا نورو هېوادونو او وروسته نږدې ټولې نړۍ د خپلو دولتي پورونو د برابرولو په موخه ورته مالي بنسټونه تصويب کړل. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|author=Ferguson, Niall|title=The Ascent of Money: A Financial History of the World|publisher=Penguin Books, London|year=2008|page=76|url=https://books.google.com/books?id=HVVPpwAACAAJ|isbn=9780718194000}}&lt;/ref&gt;

په ۱۸۱۵ زکال کې د ناپيليوني جګړو پر مهال د برتانوي حکومت پور د ناخالص کورني توليد له ٪۲۰۰ څخه زياتې کچې ته پورته شو، چې نږدې ۸۸۷ ميليون برتانيايي سټرلنګ کېدل. ياد پور د لومړنيو بوديجوي ډېرښتونو “primary budget surpluses” (يعنې دا چې د ګټې يا سود له اداينې څخه وروسته عايدات د لګښت په پرتله زيات و) پرمخ وړلو په واسطه د ۹۰ کالونو په موده کې په بشپړ ډول تاديه شو. &lt;ref name=&quot;public spending&quot;&gt;[http://www.ukpublicspending.co.uk/uk_national_debt_chart.html UK public spending] Retrieved September 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;EB1911&quot;&gt;{{cite EB1911|wstitle=National Debt|volume=19|page=269}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eichengreen2&quot;&gt;{{cite web|title=IMF Podcasts, Barry Eichengreen: In Defense of Public Debt|date=21 December 2021|publisher=International Monetary Fund|url=https://www.imf.org/en/News/Podcasts/All-Podcasts/2021/12/20/Eichengreen-Wellisz-debt}}&lt;/ref&gt;

==آخځلېکونه==
* [https://ru.wikipedia.org/wiki/Государственный_кредит روسی ویکی]

== سرچينې ==
[[وېشنيزه:اقتصاد]]
 [[وېشنيزه:دولت]]
 [[وېشنيزه:پور]]</text>
      <sha1>6w1aznxx23a4c8lxuvxy4qh8qft404a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317819</id>
      <parentid>317818</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:15:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16042" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د يو هېواد ناخالص دولتي پور چې دولتي يا واکمن پور هم ورته وايي، د دولتي سکتور مالي مکلفيتونه دي. په دولتي پور کې د وخت په تېرېدلو سره بدلونونه د تيرو دولتي کسراتو له امله په بنسټيز ډول پور اخېستل منعکس کوي. کسر هغه وخت پېښېږي، چې د يو دولت لګښتونه له عايداتو څخه زيات شي. دولتي پور ښايي د کورنيو يا باندنيو اوسېدونکو پور وي. که چېرې د باندنيو اوسېدونکو پور وي، نو د پور کچه د هېواد په باندني بور کې رانغاړل کېږي. &lt;ref&gt;[http://lexicon.ft.com/Term?term=sovereign-debt &quot;FT Lexicon&quot;]{{spaced ndash}} ''The [[Financial Times]]''&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://lexicon.ft.com/Term?term=sovereign-debt &quot;FT Lexicon&quot;]{{spaced ndash}} ''The [[Financial Times]]''&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;oecdd&quot;&gt;{{cite web|url=https://data.oecd.org/gga/general-government-debt.htm|last=OECD Data|website=OECD.org|title=OECD General government debt}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;oecdf&quot;&gt;{{cite web|url=https://data.oecd.org/gga/general-government-deficit.htm|title=General government deficit|website=OECD.org|last=OECD Data}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=External Debt Statistics: Guide for Compilers and Users|page=41-43|url=https://www.imf.org/external/np/sta/ed/ed.htm|author=International Monetary Fund}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۲۰ ز کال کې په نړيواله کچه د دولتي پور ارزښت ۸۷،۴ تريليون ډالر يا د ناخالص کورني توليد “GDP” د يوې ونډې په توګه اندازه شوې ٪۹۹ و. دولتي پور د ټول پور (چې د شرکت او کورنۍ دواړه پورونه رانغاړي) نږدې ۴۰ سلنه جوړوي، چې دا له ۱۹۶۰ ز لسيزې راهيسې تر ټولو لوړه ونډه ده. له ۲۰۰۷ ز کال راهيسې په دولتي پور کې لوړوالی د ۲۰۰۷-۲۰۰۸ ز کال نړيوال مالي کړکېچ او د کويډ ۱۹ وبا له امله دی. &lt;ref name=&quot;Gaspar&quot;&gt;{{cite web|last1=Gaspar|first1=Vitor|last2=Medas|first2=Paulo|last3=Perrelli|first3=Roberto|title=Global Debt Reaches a Record $226 Trillion|date=15 December 2021|url=https://blogs.imf.org/2021/12/15/global-debt-reaches-a-record-226-trillion/|website=IMF Blog}}&lt;/ref&gt;

د پور ورکولو په موخه د حکومت وړتيا د دولت جوړښت او د دولت جوړولو پر وړاندې مرکزي ونډه لري. دولتي پور د ديموکراسۍ په لوړوالي، خصوصي مالي بازارونو او معاصرې اقتصادي ودې پورې تړاو لري. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|last1=Eichengreen|first1=Barry J.|url=https://books.google.com/books?id=r4JszgEACAAJ|title=In Defense of Public Debt|last2=El-Ganainy|first2=Asmaa|last3=Esteves|first3=Rui|last4=Mitchener|first4=Kris James|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-757792-9|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book|author1-link=David Stasavage|last=Stasavage|first=David|url=https://www.cambridge.org/core/books/public-debt-and-the-birth-of-the-democratic-state/9995D18B9CC015BA69C37133E44DDE23|title=Public Debt and the Birth of the Democratic State: France and Great Britain 1688–1789|date=2003|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-80967-2|doi=10.1017/cbo9780511510557}}&lt;/ref&gt;

== د دولتي پور اندازه کول ==
د دولت پور په نمونه يې ډول د عمومي دولتي برخې د ناخالص پور په توګه اندازه کېږي، چې د پور وسايلو د مکلفيتونو په بڼه دي. د پور وسيله هغه مالي ادعا ده، چې په راتلونکي کې د پوروړي له لورې پور ورکونکي ته د ګټې او يا اصل د اداينې غوښتنه کوي. بېلګې يې د پور خونديتوبونه (لکه ونډې او بيل)، پورونه او د دولتي کارکونکو د تقاعد مکلفيتونه دي. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

نړيوالې پرتلنې په عادي ډول ځکه پر عمومي دولتي پور باندې تمرکز کوي، چې د خپرونو لکه روغتيايي پاملرنې لپاره د دولت د ځواب وينې کچه د هېوادونو تر منځ توپير کوي او عمومي دولت مرکزی، ايالتي، ولايتي، سيمه ييز، ځايي دولتونه او د ټولنيز خونديتوب پانګې رانغاړي. د دولتي شرکتونو پور (لکه د ډاګ هغه دفترونه، چې د بازار پر بنسټ توکي او خدمتونو چمتو کوي) د پيسو نړيوال صندوق د ۲۰۱۴ ز کال د دولتي مالي احصائيې لارښودInternational Monetary Fund’s Government Finance Statistics Manual 2014” د پېروۍ له مخې په عمومي دولتي پور کې شامل نه دی. ياد لارښود د نړيوالې پرتلنې د ډاډمنولو په موخه د پور احصائيو د تر سره کولو لپاره وړانديز شوې کړنلارې بيانوي. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

د عمومي دولتي سکتور ناخالص پور د پور وسايلو ټوليز مکلفيتونه دي. د پور د اندازه کولو يو ځايناستی يا بديل سوچه يا خالص پور دی. کله چې د پور وسايلو په بڼه له ناخالص پور څخه مالي پانګې منفي شي، خالص پور تر لاسه کېږي. د خالص پور اټکلونه تل د لاسرسي وړ ځکه نه دي، چې د ځينو دولتي پانګې ښايي ستونزمنې وي. لکه: په امتيازي کچو کې جوړ شوي پورونه. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

پور د بازار په ارزښت يا نومي ارزښت کې اندازه کېدلی شي. د ۲۰۱۴ ز کال د دولتي مالي احصائيې لارښود «GFSM» د يو عمومي اصل په توګه وايي، چې پور بايد د بازار ارزښت کې اندازه شي او دا هغه اندازه ده چې پانګه په کې په نغدي پيسو بدلېدلی شي. که څه هم نومي ارزښت د پور ورکونکي دولت لپاره ځکه ګټور دی، چې دا هغه اندازه پور دی، چې پوروړی يې پور ورکونکي څخه په پور اخلي. که چېرې د بازار او نومي ارزښت د لاسرسي وړ نه وي، نو له د ډالر ارزښت د تشرېح کولو له اصطلاح “face value” څخه ګټه اخېستل کېږي، چې دا د اصلي پيسو هغه ناتخفيف شوې اندازه ده، چې د وخت په بشپړېدلو سره بېرته تاديه کېږي. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

د يو هېواد د ناخالص کورني توليد او عمومي دولتي پور تناسب د پورونو د بار شاخص ځکه دی، چې ناخالص کورنی توليد د يوې دورې (په عمومي ډول يو کال) پر مهال د يو اقتصاد له لورې د توليد شويو توکو او خدمتونو ارزښت اندازه کوي. همدا راز د ناخالص کورني توليد د سلنې په توګه اندازه شوی پور د بېلابېل اندازه هېوادونو تر منځ پرتلنې اسانه کوي. OECD د ناخالص کورني توليد او عمومي دولتي پور تر منځ تناسب د دولتي ماليې د پايښت مهم شاخص ګڼي. &lt;ref name=&quot;oecdd&quot; /&gt;

== د دولتي پورونو د راټولولو لاملونه ==
د دولتونو د پور اخېستلو يو مهم لامل د اقتصادي «ټکان منونکي» په توګه عمل کول دي. د بېلګې په ډول: د کسر تمويل هغه مهال د مالي شاتګ پر مهال د دولتي خدمتونو د ساتلو په موخه کارول کېدلی شي، چې د ماليې عايدات راټيټ او لګښتونه لوړ شي (لکه د بېکارۍ ګټې). له سترو ټکان ورکونکو پېښو څخه د لګښتونو د بيارغونې په موخه رامنځته شوی دولتي پور په ځانګړي ډول ګټور اوسېدلی شي. دا ډول پېښې ښايي ستره جګړه لکه دويمه نړيواله جګړه، د عمومي روغتيا بېړنی حالت لکه د کويد ۱۹ وبا يا سخته اقتصادي کمښت نسکورېدنه لکه د ۲۰۰۷-۲۰۰۸ مالي کړکېچ وي. د پور د تمويل په نه شتون کې کله چې عايد د اقتصادي کمښت پر مهال کم شي، نو يو دولت به د مالياتو لوړولو يا د لګښت کمولو ته اړتيا ولري، چې دا به منفي پېښه نوره هم خرابه کړي. &lt;ref name=&quot;sndo&quot;&gt;{{cite web|title=What governs the size of central government debt?|author=Swedish National Debt Office|url=https://www.riksgalden.se/fi/our-operations/central-government-debt/what-governs-the-size-of-central-government-debt/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eichengreen&quot;&gt;{{cite web|title=IMF Podcasts, Barry Eichengreen: In Defense of Public Debt|date=21 December 2021|publisher=International Monetary Fund|url=https://www.imf.org/en/News/Podcasts/All-Podcasts/2021/12/20/Eichengreen-Wellisz-debt}}&lt;/ref&gt;

په داسې حال کې چې د دولت پور اخېستنه ښايي په بېلابېلو وختونو کې د غوښتنې وړ وي، مګر د کسراتو يو اړخيز قضاوت هغه مهال راپورته کېدلی شي، چې په ټولنه کې د دولتي لګښت پر سر د ډلو په منځ کې همغږي يا هوکړه نه وي. د کسر د تعصب يا يو اړخيز قضاوت پر وړاندې د مبارزې په موخه زياتو هېوادونو متوزان بوديجوي اصول يا پر دولتي پور باندې بنديزونه تصويب کړي دي. د بېلګو په ډول: سويډن کې «د پور تم کېدل»، المان او سويس کې «د پور تم کول» او د ناخالص کورني توليد له ٪۶۰ څخه نه زياتېدونکي عمومي دولتي ناخالص پور د ساتلو په موخه د اروپايي ټولنې د ثبات او ودې تړون “Stability and Growth Pact” هوکړه ليک. &lt;ref name=&quot;ad&quot;&gt;{{cite journal|last1=Alesina|first1=Alberto|last2=Drazen|first2=Allan|title=Why Are Stabilizations Delayed?|journal=The American Economic Review|volume=81|issue=5|date=December 1991|publisher=American Economic Association|pages=1170–1188}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;at&quot;&gt;{{cite journal|last1=Alesina|first1=Alberto|last2=Tabellini|first2=Guido|title=A Positive Theory of Fiscal Deficits and Government Debt|journal=Review of Economic Studies|date=1990|volume=57|pages=403–414|doi=10.2307/2298021|jstor=2298021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Consolidated version of the Treaty on European Union – PROTOCOLS – Protocol (No 12) on the excessive deficit procedure|url=http://data.europa.eu/eli/treaty/teu_2008/pro_12/oj}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-and-fiscal-policy-coordination/eu-economic-governance-monitoring-prevention-correction/stability-and-growth-pact/applying-rules-stability-and-growth-pact_en|title=Applying the rules of the stability and growth pact}}&lt;/ref&gt;

== تاريخي معيارونه ==
د دولت د پور ورکولو وړتيا د دولتي جوړښت او دولتي جوړولو پر وړاندې مرکزي ونډه لري. دولتي پور په ديموکراسۍ، خصوصي مالي بازارونو او معاصرې اقتصادي ودې پورې تړاو لري. د بېلګې په ډول: په ۱۷ او ۱۸ پېړيو کې انګليستان کې يو داسې پارلمان رامنځته کړ، چې د پراخه ايتلاف د برخې په توګه پور ورکونکي يې راونغاړل، چې د هېواد لپاره د پور اخېستلو يا ماليو لوړولو په موخه واک يې بايد خوندي وي. دې بنسټ د انګلیستان د پور اخېستلو وړتيا ته وده ورکړه، ځکه چې پور ورکونکي ډېر لېوال وو، چې په ديموکراتيک بنسټونو سره داسې دولت ته پور ورکړي، چې د پور د بيرته اداينې ملاتړ کوي. د دوی دا لېوالتيا د هغه دولت خلاف وه، چې پاچا په کې اړ نه دی، چې بېرته پور ادا کړي. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

دا چې دولتي پور د خوندي او اسانه پانګونې په توګه پېژندل کېږي، نو ځکه د خصوصي پورونو لپاره هم د ورته اصل په توګه کارېدلی شي. دې د دولتي پور بازارونو او خصوصي مالي بازارونو د پرمختګ تر منځ يوه بشپړتيا رامنځته کړې ده. د دولتي يا عامه توکو د تمويل (لکه کليوالي زېربنا) په موخه د دولت پور اخېستنه په معاصرې اقتصادي ودې پورې تړاو لري. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ليکلي سندونه د دولتي پور اخيستنې تاريخ دوه زره کالونه پخوا هغه مهال ګڼي، چې د يونان ښاري دولتونو لکه “Syracuse” په کې له خپلو اتباعو څخه پور واخېست. مګر په ۱۶۹۴ زکال کې د انګليستان د بانک “Bank of England” بنسټ ايښودنې دولتي ماليه کې اوښتون رامنځته کړ او د ۱۶۷۲ ز کال د خزانه دارۍ ستر بندېدلو “Great Stop of the Exchequer” غوندې نيمګړتياوې يې پای ته ورسولې. دا هغه مهال و چې دويم چارلس پر خپلو بيلونو باندې اداينې ځنډولې وې. له همغه وخت راهيسې برتانوي حکومت هيڅکله د خپلو پور ورکونکو په بېرته اداينه کې پاتې نه راځي. په راتلونکو پېړيو کې د اروپا نورو هېوادونو او وروسته نږدې ټولې نړۍ د خپلو دولتي پورونو د برابرولو په موخه ورته مالي بنسټونه تصويب کړل. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|author=Ferguson, Niall|title=The Ascent of Money: A Financial History of the World|publisher=Penguin Books, London|year=2008|page=76|url=https://books.google.com/books?id=HVVPpwAACAAJ|isbn=9780718194000}}&lt;/ref&gt;

په ۱۸۱۵ زکال کې د ناپيليوني جګړو پر مهال د برتانوي حکومت پور د ناخالص کورني توليد له ٪۲۰۰ څخه زياتې کچې ته پورته شو، چې نږدې ۸۸۷ ميليون برتانيايي سټرلنګ کېدل. ياد پور د لومړنيو بوديجوي ډېرښتونو “primary budget surpluses” (يعنې دا چې د ګټې يا سود له اداينې څخه وروسته عايدات د لګښت په پرتله زيات و) پرمخ وړلو په واسطه د ۹۰ کالونو په موده کې په بشپړ ډول تاديه شو. &lt;ref name=&quot;public spending&quot;&gt;[http://www.ukpublicspending.co.uk/uk_national_debt_chart.html UK public spending] Retrieved September 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;EB1911&quot;&gt;{{cite EB1911|wstitle=National Debt|volume=19|page=269}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eichengreen2&quot;&gt;{{cite web|title=IMF Podcasts, Barry Eichengreen: In Defense of Public Debt|date=21 December 2021|publisher=International Monetary Fund|url=https://www.imf.org/en/News/Podcasts/All-Podcasts/2021/12/20/Eichengreen-Wellisz-debt}}&lt;/ref&gt;

==آخځلېکونه==
* [https://ru.wikipedia.org/wiki/Государственный_кредит روسی ویکی]

== سرچينې ==
[[وېشنيزه:اقتصاد]]
 [[وېشنيزه:دولت]]
 [[وېشنيزه:پور]]</text>
      <sha1>a4iocn9mlxrypsnjkhv63ntnnd76cnc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>باريکه تنه لرونکی خوځندکې</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23161</id>
    <revision>
      <id>317821</id>
      <parentid>177468</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:16:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1169" xml:space="preserve">'''باريکه تنه لرونکی خوځندکې''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Apocrita'')د [[پرده وزری خوځندکې|پرده وزری خوځندکو]] څخه دې چې درې جوړې پښې، دوه جوړه وزره لري. بدن یې د سر، ټټر او نس څخه جوړ شوي دي. ټټر او نس د باریک ډنډر په مرسته تړل شوي دي. د دغو خوځندکو چينجي هېڅ پښې او سترگې نه لري او په ځانگړی ډول بوټي خوري. اجتماعي خوځندکې  (لکه [[مېږی|مېږیان]] یا [[شاتو مچی|مچۍ]]) خپلو چینچیانو ته ځانه جوړ کړي روزی ورکوي. د باريکه تنه لرونکو خوځندکو څو ډولونه (لکه ''Apanteles glomeratus'' ) پر نورو  خوځندکو باندي برید کوي او د دغو ژويو تنو ته هگۍ اچوي. د Apanteles glomeratus چینجیان تر  زيږيدلو وروسته د برید شويو خوځندکو داخلي غړی خوري.


[[وېشنيزه:پرده وزری خوځندکې]]
[[وېشنيزه:باريکه تنه لرونکی خوځندکې]]</text>
      <sha1>3321afvtfvexn79u5mzpwqebttdwa1g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317822</id>
      <parentid>317821</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:16:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1188" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''باريکه تنه لرونکی خوځندکې''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Apocrita'')د [[پرده وزری خوځندکې|پرده وزری خوځندکو]] څخه دې چې درې جوړې پښې، دوه جوړه وزره لري. بدن یې د سر، ټټر او نس څخه جوړ شوي دي. ټټر او نس د باریک ډنډر په مرسته تړل شوي دي. د دغو خوځندکو چينجي هېڅ پښې او سترگې نه لري او په ځانگړی ډول بوټي خوري. اجتماعي خوځندکې  (لکه [[مېږی|مېږیان]] یا [[شاتو مچی|مچۍ]]) خپلو چینچیانو ته ځانه جوړ کړي روزی ورکوي. د باريکه تنه لرونکو خوځندکو څو ډولونه (لکه ''Apanteles glomeratus'' ) پر نورو  خوځندکو باندي برید کوي او د دغو ژويو تنو ته هگۍ اچوي. د Apanteles glomeratus چینجیان تر  زيږيدلو وروسته د برید شويو خوځندکو داخلي غړی خوري.


[[وېشنيزه:پرده وزری خوځندکې]]
[[وېشنيزه:باريکه تنه لرونکی خوځندکې]]</text>
      <sha1>9grow8edp0rus1573trp9dfvx2t9l92</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د قزاقستان د سیمو (ولایتونو) د حاکمانو لړليک</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26117</id>
    <revision>
      <id>317872</id>
      <parentid>187669</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:25:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="416" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۴:۲۵, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
'''[[حاکم |اکیم]]''' ({{lang-kk|әкім}}) — ځايي مشر</text>
      <sha1>mvy3ryq4jhus9xp5xm30wa7qri23mzh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>لېږد ۱۸</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26725</id>
    <revision>
      <id>317820</id>
      <parentid>193927</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:15:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''لېږد ۱۸''' (انگلیسي: Expedition 18) نړیوال تشیال تمځای (International Space Station, ISS) ته د ستورمزلو اتلسم ماموریت دی.

==نور ولولئ==

==سرچينې==
{{سرچينې}}

{{نړیوال تشيال تمځای}}

[[وېشنيزه:نړیوال تشيال تمځای ته لېږد]]</text>
      <sha1>rie7kbhflui26ohs4tns6qefj414gi3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>لېږد ۴۵</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27707</id>
    <revision>
      <id>317776</id>
      <parentid>193944</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:15:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="375" xml:space="preserve">{{مالومات}}
لېږد ۴۵ (انگلیسي: Expedition 45) [[نړیوال تشيال تمځای]] (International Space Station, ISS) ته د ستورمزلو پنځه څلوېښتم ماموریت دی.

==نور ولولئ==

==سرچينې==
{{سرچينې}}

{{نړیوال تشيال تمځای}}

[[وېشنيزه:نړیوال تشيال تمځای ته لېږد]]</text>
      <sha1>04xjnrtx2dqi4pivitfuaw0nwfwmg9z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>13 جنوري</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28960</id>
    <revision>
      <id>317844</id>
      <parentid>196386</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:39:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="244" xml:space="preserve">{{مالومات}}

{{PAGENAME}} د [[عيسوي کليز]] درېمه ورځ ده

== تاريخ ==
== پېښې ==
== زوکړې ==
== مړينې ==
== نور ولولئ ==
{{د کال مياشتې او ورځې}}
[[وېشنيزه:جنوري]]</text>
      <sha1>bqa12u8wwgp3xif25uuqf69dw2k7vsp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>23 نومبر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29427</id>
    <revision>
      <id>317834</id>
      <parentid>196948</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:32:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="244" xml:space="preserve">{{مالومات}}

{{PAGENAME}} د [[عيسوي کليز]] درېمه ورځ ده

== تاريخ ==
== پېښې ==
== زوکړې ==
== مړينې ==
== نور ولولئ ==
{{د کال مياشتې او ورځې}}
[[وېشنيزه:جنوري]]</text>
      <sha1>bqa12u8wwgp3xif25uuqf69dw2k7vsp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>۱ ډيسمبر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29435</id>
    <revision>
      <id>317876</id>
      <parentid>307407</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:28:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="448" xml:space="preserve">{{مالومات}}
{{اونيزه}}
{{PAGENAME}} په [[عيسوي کليز]] کې د کال ۳۳۵مه (په کبيسه کلونو کې، ۳۳۶مه) ورځ ده.دا هغه ورځ ده چې د  نوي کال پيل يا د زړو کال پای ته پکې ۳۰ ورځې پاتې وي.

== تاريخ ==
== پېښې ==
== زوکړې ==
== مړينې ==
== نور ولولئ ==
{{د کال مياشتې او ورځې}}
[[وېشنيزه:جنوري]]</text>
      <sha1>2ub5s0tgexgbuytye7ay6qoetrf4vie</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د افغانستان جګړه (۲۰۰۱- ۲۰۲۱)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29968</id>
    <revision>
      <id>317808</id>
      <parentid>310081</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:34:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34165" xml:space="preserve">{{مالومات
| پایله = د {{افغانستان}} بريا 
}}
په افغانستان کې جګړه هغه ټکر و چې په مرکزي اسيايي هېواد افغانستان کې له ۲۰۰۱ز کال څخه تر ۲۰۲۱ز کال پورې رامنځ ته شو. دا جګړه هغه مهال پيل شوه کله چې متحده ايالاتو او د هغې ايتلافيانو پر افغانستان بريد وکړ، د طالبانو له خوا اداره کېدونکی اسلامي امارت يې رانسکور کړ. هغه مهال پای ته ورسېده کله چې طالبانو د ناټو ايتلاف او افغان وسله والو ځواکونو په وړاندې له نولس کاله او لس مياشتې بغاوت وروسته بيا واک په لاس کې واخست. دا د متحده ايالاتو په تاريخ کې تر ټولو اوږده جګړه وه، د ويتنام له جګړې (۱۹۵۵ -۱۹۷۵) څخه يې نږدې پنځه مياشتې زيات وخت ونيو.  

په ۲۰۰۱ز کال کې د سپتمبر د يوولسمې له بريدونو وروسته، د متحده ايالاتو د هغه مهال ولسمشر جورج ډبليو. بوش له طالبانو، چې هغه مهال يې پر افغانستان بالفعل واکمني کوله، وغوښتل چې دوی ته اسامه بن لادن وسپاري، څوک چې د يادو بريدونو متفکر مغز و او تر هغه وخته يې په افغانستان کې په ازادانه ډول فعاليت کاوه. دې غوښتنې ته د طالبانو له خوا د رد ځواب ورکولو پر هېواد يرغل ته لاره هواره کړه؛ طالبان او دهغوی ايتلافي ډله القاعده تر ډېره بريده مات شول او له سترو ګڼ مېشتو مرکزونو څخه د امريکا په مشرۍ او د شمالي ايتلاف د ځواکونو له خوا و ايستل شول. که څه هم پاکستان ته د تېښتې له امله دوی ونه توانیدل چې بن لادن ومومي، متحده ايالات او له څلويښتو څخه د زياتو هېوادونو ايتلاف (د ناټو د ټولو غړو په ګډون) په افغانستان کې پاتې شو، د ملګرو ملتونو څخه تاييد شوی امنيتي ماموريت يې رامنځ ته کړ چې د نړيوال امنيتي ملاتړ ځواک (ايساف) په نوم پېژندل کېده، تر څو په هېواد کې نوې ديموکراتيکه واکمني پياوړې کړي او واک ته د طالبانو او القاعده د بيا راګرځېدو مخه ونيسي. د بن په کنفرانس کې نوي افغان لنډ مهالو چارواکو (چې ډېری يې له شمالي ټلوالې څخه و) حامد کرزی د نوې لنډمهالې ادارې د مشرتابه لپاره وټاکه. د طالبانو له ايستلو وروسته په ټول هېواد کې د بيا رغونې هڅې هم پيل شوې.&lt;ref name=&quot;books.google.com&quot;&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=0nTbDQAAQBAJ&amp;pg=PA75|title=Alliance Persistence within the Anglo-American Special Relationship: The Post-Cold War Era|isbn=9783319496191|last1=Xu|first1=Ruike|date=5 January 2017}}&lt;/ref&gt;

طالبان د ملا عمر په مشری بيا منظم شول او په ۲۰۰۳ز کال کې يې د نوي افغان حکومت پر ضد د بغاوت اعلان وکړ. د طالبانو او نورو ډلو باغيانو يوه نا برابره جګړه پیل کړه، په دې توګه چې په کليوالو سيمو کې يې چريکي بريدونه کول او کمينونه يې نيول، په ښاري اهدافو يې ځانمرګي بريدونه کول، د ايتلافي ځواکونو پر لور تلونکي کسان يې وژل او د هغوی له مرستندويانو يې غچ اخيست. تاوتريخوالی تر دې بريده چټک شو چې په ۲۰۰۷ز کال کې طالبانو د افغانستان ډېرې سيمې بېرته نيولې وې. ايساف د باغيانو پر ضد د عملياتو په موخه د سرتېرو په زياتولو سره غبرګون وښود تر څو کلي «تصفيه او بېرته ونيسي»، د سرتېرو د زياتوالي وضعيت په ۲۰۱۱ز کال کې خپل اوج ته ورسېد په داسې حال کې چې نږدې ۱۴۰،۰۰۰ بهرنيو سرتېرو د ايساف او متحده ايالاتو تر قوماندانۍ لاندې په افغانستان کې عمليات کول. &lt;ref&gt;{{cite web|title=Afghanistan 'falling into hands of Taliban'|url=https://www.theguardian.com/world/2007/nov/22/afghanistan.richardnortontaylor|website=the Guardian|date=22 November 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.un.org/events/tenstories/07/afghanistan.shtml|title=Ten Stories the world should know more about, 2007|website=un.org|access-date=28 June 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118165405/http://www.un.org/events/tenstories/07/afghanistan.shtml|archive-date=18 January 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nato.int/isaf/placemats_archive/2011-03-04-ISAF-Placemat.pdf|title=International Security Assistance Force (ISAF): Key Facts and Figures|date=4 March 2011|website=nato.int|access-date=19 July 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012043359/http://www.nato.int/isaf/placemats_archive/2011-03-04-ISAF-Placemat.pdf|archive-date=12 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۱۱ز کال کې د اسامه بن لادن تر وژل کېدو وروسته (څوک چې د جګړې اصلي لامل و)، د ناټو اتحاد مشرانو د ځواکونو د ايستلو لپاره د انخلاء تګلاره پيل کړه. د ۲۰۱۴ز کال د ديسمبر په اته ويشتمه نېټه، ناټو په رسمي ډول په افغانستان کې د ايساف جګړه یيز ماموريت پای ته ورساوه او په رسمي ډول يې افغان دولت ته امنيتي مسئوليتونه وسپارل. په داسې حال کې چې له پوځي لارو د طالبانو په له منځه وړلو نه و توانيدلي، ايتلافي ځواکونو او په جلا ډول د ولسمشر اشرف غني حکومت ديپلوماسۍ ته مخه کړه، تر څو دا جګړه پای ته ورسوي. دا هڅې د ۲۰۲۰ز کال د فبرورۍ په مياشت کې هغه مهال پای ته ورسېدې کله چې متحده ايالاتو او طالبانو په دوحه کې د سولې يوه مشروطه معامله لاسليک کړه، په کوم تړون کې چې غوښتنه کېده چې د متحده ايالاتو سرتېري به د ۲۰۲۱ز کال د اپريل په مياشت کې له افغانستانه وځي. په مقابل کې طالبانو ژمنه وکړه چې د هرې هغې ډلې مخه به نيسي چې په راتلونکي کې د افغانستان له خاورې څخه پر متحده ايالاتو يا د هغې په ايتلافيانو بريد کوي. افغان دولت د دې معاملې برخه نه و او د بنديانو د خوشې کولو په برخه کې يې د دې تړون شرايط رد کړل.&lt;ref&gt;{{#invoke:cite news||url=https://www.reuters.com/article/us-nato-summit1/nato-to-endorse-afghan-exit-plan-seeks-routes-out-idUSBRE84K05V20120521|title=NATO to endorse Afghan exit plan, seeks routes out|access-date=12 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327092142/https://www.reuters.com/article/us-nato-summit1/nato-to-endorse-afghan-exit-plan-seeks-routes-out-idUSBRE84K05V20120521|archive-date=27 March 2019|url-status=live|newspaper=Reuters|date=21 May 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;WP20140527&quot;&gt;{{#invoke:cite news||last=DeYoung|first=Karen|title=Obama to leave 9,800 US troops in Afghanistan|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-leave-9800-us-troops-in-afghanistan-senior-official-says/2014/05/27/57f37e72-e5b2-11e3-a86b-362fd5443d19_story.html|access-date=29 May 2014|newspaper=The Washington Post|date=27 May 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140528130848/http://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-leave-9800-us-troops-in-afghanistan-senior-official-says/2014/05/27/57f37e72-e5b2-11e3-a86b-362fd5443d19_story.html|archive-date=28 May 2014|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Afghan Taliban Cool To Ghani Peace Offer While UN, 20 Countries Support It|url=https://www.rferl.org/a/afghan-taliban-cool-ghani-peace-offer-while-20-countries-kabul-process-support-it/29069945.html|access-date=2021-10-02|website=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;proposedwithdrawal&quot;&gt;{{#invoke:cite news||last1=Dadouch|first1=Sarah|last2=George|first2=Susannah|last3=Lamothe|first3=Dan|title=U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html|access-date=1 March 2020|work=Washington Post|date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200301051555/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html|archive-date=1 March 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nprreject&quot;&gt;{{#invoke:cite news||url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|last=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;

د متحده ايالاتو د انخلاء ټاکل شوې نېټه د اګست تر يودېرشمې وغځول شوه. د لومړي ضرب الاجل له پای ته رسېدو وروسته او په داسې حال کې چې د سرتېرو انخلاء روانه وه، طالبانو د دوبي په اوږدو کې پراخ بريدونه وکړل او له دې لارې يې د افغانستان ډېره برخه ونيوله، په پايله کې يې د ۲۰۲۱ز کال د اګست مياشتې په پنځلسمه نېټه کابل هم ونیو. په همدې ورځ د افغانستان ولسمشر اشرف غني له هېواده وتښتېد؛ طالبانو د بريا او جګړې د پای ته رسېدو اعلان وکړ. د طالبانو د واکمنۍ بيا پر ځای کېدل د متحده ايالاتو له خوا تاييد شو او د اګست په دېرشمه نېټه وروستۍ امريکايي پوځي الوتکې افغانستان تر شا پرېښود، په دې توګه په افغانستان کې د لویدیځ نږدې شل کلن پوځي شتون پای ته ورسېد.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|last1=Miller|first1=Zeke|last2=Madhani|first2=Aamer|date=8 July 2021|title='Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan|url=https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|url-status=live|access-date=9 July 2021|website=AP NEWS}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=AGENCIES|first=DAILY SABAH WITH|date=30 August 2021|title=Afghan President Ghani relinquishes power, Taliban form interim gov't|url=https://www.dailysabah.com/world/asia-pacific/afghan-president-ghani-relinquishes-power-taliban-form-interim-govt|access-date=15 August 2021|website=Daily Sabah}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/08/16/remarks-by-president-biden-on-afghanistan/|title=Remarks by President Biden on Afghanistan|date=16 August 2021|website=The White House}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT300821&quot;&gt;{{#invoke:cite news||last1=Gibbons-Neff|first1=Thomas|last2=Katzenberg|first2=Lauren|date=2021-08-30|title=The U.S. military finishes its evacuation, and an era ends in Afghanistan.|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2021/08/30/world/afghanistan-news|access-date=2021-08-30|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

د «جګړې پروژې د لګښت» په وينا دې جګړې افغانستان کې ۱۷۶،۰۰۰ خلک ووژل؛ د دوی په منځ کې ۴۶۳۱۹ ملکيان دي، ۶۹۰۹۵ پوځيان او پوليس دي او لږ تر لږه ۵۲،۸۹۳ د مخالفينو جنګيالي دي. د ملګرو ملتونو په وينا په ۲۰۰۱ز کال کې تر بريد وروسته له پنځه اعشاريه اوه ميليونه پخوانيو کډوالو څخه بېرته افغانستان ته راستانه شوي. په هر حال، په ۲۰۲۱ز کال کې د طالبانو له خوا د جګړې د بيا تازه کولو له امله دوه اعشاريه شپږ ميليونه افغانان يا په کډوالۍ کې پاتې شول او يا هم وتښتېدل، ډيری يې پاکستان او ايران ته او نور څلور ميليونه افغانان د هېواد په داخل کې په کور دننه بې ځايه شوي خلک دي.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|title=Human and Budgetary Costs to Date of the U.S. War in Afghanistan, 2001-2022 {{!}} Figures {{!}} Costs of War|url=https://watson.brown.edu/costsofwar/figures/2021/human-and-budgetary-costs-date-us-war-afghanistan-2001-2022|access-date=2021-09-01|website=The Costs of War}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Afghan Refugees, Costs of War, {{cite web|url=http://costsofwar.org/article/afghan-refugees|title=Archived copy|access-date=30 May 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130310001659/http://costsofwar.org/article/afghan-refugees|archive-date=10 March 2013}}, 2012&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc2021&quot;&gt;{{Cite web|title=In numbers: Life in Afghanistan after America leaves|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57767067|access-date=2021-07-15|website=BBC News|date=13 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;* {{cite web|author=&lt;!--Staff writer(s); no by-line.--&gt;|date=2021|title=US War in Afghanistan: 1999–2021|url=https://www.cfr.org/timeline/us-war-afghanistan|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|publisher=Council on Foreign Relations}}
* {{cite web|url=https://www.nbcnews.com/id/33210358/ns/world_news-south_and_central_asia/t/us-war-afghanistan/#.VOj0EHzF-8A|title=US War in Afghanistan|author=&lt;!--Staff writer(s); no by-line.--&gt;|date=2015|work=NBC News|access-date=21 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150221233410/http://www.nbcnews.com/id/33210358/ns/world_news-south_and_central_asia/t/us-war-afghanistan/#.VOj0EHzF-8A|archive-date=21 February 2015|url-status=live}}
* {{#invoke:cite news||url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/01/06/this-new-graphic-shows-the-state-of-the-u-s-war-in-afghanistan/|title=This new graphic shows the state of the US war in Afghanistan|last=Lamothe|first=Dan|date=6 January 2015|newspaper=The Washington Post|access-date=21 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150110133525/http://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/01/06/this-new-graphic-shows-the-state-of-the-u-s-war-in-afghanistan/|archive-date=10 January 2015|url-status=live}}
* {{cite book|url=https://books.google.com/books?id=9nGmUJ9HwwgC&amp;pg=PA140|title=US Foreign Policy|author1=Michael Cox|author2=Doug Stokes|date=9 February 2012|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-958581-6|page=140|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=9nGmUJ9HwwgC&amp;pg=PA140|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}
* {{cite book|url=https://books.google.com/books?id=wEvUeAAXjHQC&amp;pg=PA243|title=Peacekeeping in the Abyss: British and American Peacekeeping Doctrine and Practice After the Cold War|author=Robert M. Cassidy ()|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2004|isbn=978-0-275-97696-5|page=243|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=wEvUeAAXjHQC&amp;pg=PA243|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Auer &amp; Said2&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=XXtAAQAAQBAJ&amp;pg=PA87|title=NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone|author1=David P. Auerswald|author2=Stephen M. Saideman|date=5 January 2014|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4867-6|pages=87–88|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=XXtAAQAAQBAJ&amp;pg=PA87|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== نومونه ==
دې جګړې ته له ۲۰۰۱ز کال څخه تر ۲۰۲۱ز کال پورې د افغانستان د جګړې نوم ورکړل شوی دی، تر څو يې له نورو جګړو څخه توپير وشي، په ځانګړي ډول د شوروي-افغان جګړې څخه. د لویدیځ له انده دا جګړه وېشل شوې ده، له ۲۰۰۱ز څخه تر ۲۰۱۴ز کال پورې (د ايساف ماموريت) و، دا هغه مهال و کله چې ډېر جګړه ايز عمليات د ايتلافي ځواکونو له خوا تر سره کېدل، دوهمه برخه يې له ۲۰۱۵ز کال څخه تر ۲۰۲۱ز کال پورې ده، کله چې افغان وسله والو ځواکونو د جګړې ډېره برخه په غاړه واخسته. له ۲۰۰۱ز کال څخه تر ۲۰۱۴ز کال پورې دې جګړې ته د متحده ايالاتو له خوا د «د دايمي ازادۍ عمليات» شفري نوم ورکړل شوی و،  او له ۲۰۱۵ز څخه تر ۲۰۲۱ز کال پورې دې ماموريت ته د ازادۍ ساتلو عمليات نوم ورکړل شو. په ځينو هېوادونو کې دې جګړې ته په افغانستان کې د متحده ايالاتو د جګړې نوم ورکول کيږي. په افغانستان کې ورته په ډېرو ساده ټکو «افغانستان کې جګړه» (په دري ژبه کې جنگ در افغانستان او په پښتو کې د افغانستان جګړه) ويل کېږي.

== د جګړې له پيل مخکې ==

=== د افغانستان د کورنۍ جګړې منشأ ===
په اسيا کې د افغانستان ستراتيژيک موقعيت ته په کتنې سره دا هېواد بيا بيا د ناکامو بريدونو موخه ګرځېدلی، دومره ډېر ځله تر برېدونو لاندې راغلی چې اوس ورته «د سترواکيو هدېره» ويل کېږي (خو دا په تېروتنې سره، ځکه چې تر اوسه پورې هيڅ کومه سترواکي د مستقیم يا اټکلي بريد په پايله کې نه ده نړېدلې). برتانيې يوه پېړۍ ولګوله چې دا هېواد ونيسي، له ۱۸۳۸ز کال يې پيل کړی و، خو ډېرې ناوړه پايلې يې درلودلې. په پايله کې برتانويان پوه شول چې دوی په مستقيم ډول دا هېواد نه شي نيولای او په ۱۸۷۹ز کال کې يې نيمه ګوډاګی حکومت هلته نصب کړ. افغانستان په ۱۹۱۹ز کال کې بيا خپلواکي تر لاسه کړه او له دې وروسته د يو سلطنت تر واکمنۍ لاندې و.&lt;ref name=&quot;Caryl&quot;&gt;{{cite web|last=Caryl|first=Christian|date=2010-07-26|title=Bury the Graveyard|url=https://foreignpolicy.com/2010/07/26/bury-the-graveyard/|archive-url=https://web.archive.org/web/20210504122636/https://foreignpolicy.com/2010/07/26/bury-the-graveyard/|archive-date=2021-05-04|access-date=2021-08-12|website=Foreign Policy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite book|last=Malkasian|first=Carter|url=https://www.worldcat.org/oclc/1240264784|title=The American war in Afghanistan : a history|date=2021|publisher=[[Oxford University Press]]|isbn=978-0-19-755077-9|location=New York|oclc=1240264784}}&lt;/ref&gt;

په ۱۹۷۰ز کلونو کې د افغانستان سياسي نظم ړنګېدل پيل شول. لومړی محمد داود خان د ۱۹۷۳ز کال په جولای مياشت کې د يوې کودتا په پايله کې واک ونيو، په داسې حال کې چې سلطنت د استازي جمهوريت په پلوۍ راوپرزول شو. داود خان بيا د ۱۹۷۸ز کال په اپريل مياشت کې د غويي د انقلاب پر مهال ووژل شو، دا هغه کودتا وه چې په پايله کې يې کمونست «د افغانستان د خلکو ديموکراتيک ګوند» (PDPA) د حکومت واک په لاس کې واخيست او په دې توګه د څلوېښتو کلونو جګړه رامنځ ته شوه. خلق ګوند د سوسيال لور ته د تبديلۍ هڅه پيل کړه په دې ډول چې د کورنۍ په خوښه ودونه يې له منځه يوړل، د عوامو زده کړې ته يې وده ورکړه او د ځمکې د ملکيت قوانينو کې يې سمون راوست. دې چارې دوديز قبايلي نظم له منځه يوړ او په ټولو کليوالو سيمو کې يې مخالفتونه راوپارول. د خلق ګوند محدوديتونو او د زرګونو سياسي بنديانو اعدام له پرانيستي بغاوت سره مخ شو چې يو يې هم د ۱۹۷۹ز کال د هرات پاڅون و. خلق ګوند د ګوند په داخل کې د مشرتابه اختلافاتو له کبله هم وځپل شو او د ۱۹۷۹ز کال د سپتمبر په يوولسمه نېټه د داخلي کودتا له لارې په دې ډول اغېزمن شو، کله چې حفيظ الله امين نور محمد ترکی له څوکۍ لرې کړ. شوروي اتحاد د خلق ګوند کمزوري محسوس کړه، درې مياشتې وروسته يې بريد وکړ تر څو امين له څوکۍ راښکته کړي.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.afghanland.com/history/biography/daoud.html|title=Mohammad Daud Khan|date=2000|website=Afghanland.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170817040633/http://www.afghanland.com/history/biography/daoud.html|archive-date=17 August 2017|access-date=11 March 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Kepel&quot;&gt;{{cite book|last=Kepel|first=Gilles|title=Jihad: The Trail of Political Islam|url=https://archive.org/details/jihad00gill_0|url-access=registration|year=2002|publisher=Harvard University Press|oclc=685132509|isbn=978-0-674-01090-1}}&lt;/ref&gt;

==د امریکا د راتګ وجه==
کله چې پر امریکا د سپتامبر د یولسمې نېټې برید وشو، نو د امریکا د هغه مهال ولسمشر “جورج بش” طالبانو ته د ۲۰۰۱ کال د سپتامبر په ۲۰مه لاندې وړاندیزونه وکړل کوم چی په لاندی شکل وو:
)۱(
طالبان دې امریکا ته د القاعدې ټول غړي وسپاري.
)۲(
له طالبانو سره چې څومره بهرنیان بندیان دي، خوشې دی یی کړي.
)۳(
طالبان دې ژر تر ژره د وسله والو جنګياليو د روزنې مرکزونه وتړي،
ټول “ترهګر” او د دوی ملاتړي باید مناسبو چارواکو ته وسپاري
امریکا ته بايد د “ترهګرو” د ټرېنېنګ مرکزونو ته لاره ورکړي، څو دوی هلته خپل تحقیقات وکړي.
خو طالبانو طالبانو بیا سملاسي د سپتامبر پر ۲۱مې دا وړاندیزونه رد کړل او د دليل په دود يې امريکا ته وویل، چې د سپتامبر د يولسمې په پېښه کې د اسامه د ښکېلتيا هېڅ ډول ثبوت نشته دی؛ ځکه نو دوی نه شي کولی، چې اسامه امريکا ته وسپاري.
وروسته بيا د اکتوبر پر څلورمه طالبانو امریکا ته وړاندیز وکړ، چې دوی چمتو دي، څو اسامه پاکستان ته وسپاري او هلته د اسلامي شریعت تر چتر لاندې په یوه نړیواله محکمه کې پرېکړه وشي؛ خو دا وړاندیز د مشرف له خوا رد کړای شو.
د ۲۰۰۱ کال د اکتوبر پر ۷مه طالبانو يو ځل بیا وړانديز وکړ، چې دوی چمتو دي په افغانستان کې دننه په يوه محکمه کې پر اسامه پرېکړه وکړي، خو په همدې ورځ امریکایانو بیا د طالبانو دا وړاندیز د افغانستان پر خاوره په هوايي بریدونو بدرګه کړ. د اکتوبر پر ۱۴مه طالبانو يو ځل بیا بل وړاندیز وکړ، چې که امریکا دوی ته ثبوتونه وړاندې کړي، دوی حتی دې ته هم چمتو دي، چې اسامه کوم بل دریم هېواد ته وسپاري. خو د امريکا ولسمشر دا ټول وړاندیزونه رد کړل او ویې ویل، چې که طالبان اسامه بن لادن امريکا ته ونه سپاري، نو له طالبانو وخت تېرېدونکی دی. په دې توګه د طالبانو او امریکا ترمنځ د خبرو اترو ټولې دروازې بندې شوې او امريکايانو پر افغانستان يرغل وکړ.
'''په نړيوالو قوانينو کې د امريکا د يرغل حيثيت''':
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا له خوا د سپتامبر د ۱۱مې پر پېښه دوه غبرګونونه د ۱۳۶۸ او د ۱۳۷۳ قراردادونو په بڼه کې راڅرګند شول. په دغو دواړو قراردادونو کې يوه قرارداد هم پر افغانستان د یرغل اجازه نه ورکوله او نه هم دغو قراردادونو کومه تعرضي ژبه درلوده؛ بلکې په عمومي توګه يې يوازې په اصطلاح “ترهګريزې پېښې” او “ترهګر” غندلي وو.
وروسته بيا په يوه بل ۱۳۸۶ قرارداد کې د ایساف ځواکونو رامنځته کېدل هم شامل وو، چې دا به په کابل او شاوخوا سیمو کې د امنیت او سولې لپاره میشت وي، خو دا قرارداد بیا د ۲۰۰۱ کال دسامبر پر ۲۰مه شوی و او پر افغانستان د امریکايي یرغل څو اوونۍ تېرې شوې وې.
په نړيوالو قوانينو کې هم دا يو منل شوی اصل دی، چې هر فرد د خپلې کړنې مسؤول دی، چې د اسلام مقدس دين هم همدا راښيي. د ملګرو ملتونو د نړيوال قانون د ۱۴مې مادې له مخې که يو خوځښت يا ارګان چې په کوم هېواد کې دننه وي او يا د يوه هېواد تر ولکې لاندې سيمو کې کومه کړنه ترسره کوي، دا به د دولت د کړنو مترادف نه وي.
دا چې د ستامبر په پېښه کې نه کوم افغان شامل و؛ نه امریکایانو د هغو کسانو په اړه کوم جامع ثبوتونه وړاندې کړای شول، چې د دوی پر اند د ستامبر په پيښو کې ښکېل وو، ان تر ننه پورې هغه ثبوتونه چې کولن پاول يې ژمنه کړې وه، خپاره نه شول؛ نو امریکا څرنګه پر یوه داسې هېواد برید وکړ، چې دې ته چمتو و، چې پر اسامه د شواهدو د وړاندې کولو په صورت کې، نه یوازې دا چې په خپل هېواد کې بلکې په کوم بل درېیم هېواد کې هم د هغه د محاکمې لپاره تیار و؟
د دې ترڅنګ د ملګرو ملتونو د قانون په ۳۳مه ماده کې راغلي، چې د قضیو لوري باید تر ټولو لومړی د قضیې حل د خبرو اترو، پلټنو، د درېیم لوري په مرسته، په محکمه کې… او د نورو لارو پر مټ ولټوي، نه د زور له لارې. خو امریکا په بل اړخ کې د ۲۰۰۱ کال د ۱۱ سپتامبره رانیولې تر ۱۵ اکتوبر پورې د خبرو اترو لارې له بندو دروازو سره مخ کړې او یوازې یې د زور خبره کوله.
همدا راز امریکایانو د ملګرو ملتونو د ۵۱ مادې له مخې، چې یوه هېواد ته د دفاع حق ورکوي، پر افغانستان یرغل وکړ. دا چې په دې بریدونو کې نه کوم افغان ښکېل و او نه د طالبانو اسلامي امارت، بلکې د اسامه د سپارلو په اړه طالبانو یوازې د شواهدو په اړه ټینګار کاوه، دا په هېڅ ډول هم د دې خبرې معنا نه لري، چې امریکا د هغه مهال د افغان دولت له خوا تر ګواښ لاندې وه.
که څه هم امریکا مستقيماً د طالبانو تر ګواښ لاندې نه وه او نه هم طالبانو پر امریکا کوم برید ترسره کړی و؛ خو له دغو ټولو سره سره امریکا د غچ اخېستلو په دود، د ملګرو ملتونو د قانون له ماتولو سره د بې ګناه افغانانو د وينو پر بهولو پيل وکړ.
==د افغانستان د جګړې موخې او پايلې==
ظاهراً پر افغانستان د امریکايي يرغل تر شا د [[اسامه بن لادن]] [[قضیه]] وه او همدا راز په دې جګړه کې د امریکایانو نورې موخې، د طالبانو د [[اسلامي امارت]] ړنګول، بلکې خپله د طالبانو ختمول، د [[افغان اردو]] جوړونه او دغه راز د طالبانو د اسلامي امارت پرځای د یوه [[دېموکراتيک نظام]] رامنځته کول وو، چې هېواد ته سوله او ثبات راوړي.
که چېرې امريکا ته د اسامه ورسپارل له طالبانو څخه د امریکا يوازېنۍ تقاضا وه؛ نو په کار وه، چې د هغه له وژل کېدو سره امریکا نور له دې سیمې وتلې وای؛ خو خبره هومره هم ساده نه ده، بلکې امریکایان دلته نورې ډېرې پټې او ښکاره ګټې لري، البته په يوه توپير سره، چې دوی لا پر دې نه دي توانېدلي چې په کافي توګه خپلې څرګندې موخې خوندي یا ترلاسه کړي.
په دغو څرګندو موخو کې د طالبانو او القاعدې ختمول وو، چې له یوې خوا [[طالبان]] ورځ تر بلې پياوړي کېږي او امریکایان ورسره ان له ۲۰۱۰ کال راهیسې په خبرو اترو مصروف دي او له بلې خوا [[القاعده]] شبکه هم د پخوا په څېر خپل فعاليت لري، بلکې د دوی انشعابي ډلې “[[اسلامي دولت ډله|داعش]]” په [[[عراق]] او [[سوريه]]کې تر پخوانيو ډلو زياته خونړۍ جګړه پيل کړې ده.
د ځينې شنونکو په اند د دوی نورې موخې د [[چین]]، [[ایران]] او [[روس|روسیې]] حصارول و، چې په دې موخو کې هم تر ډېره نه دي بريالي شوي او دوی دلته د [[منځنۍ اسی]]ا بډايه منابعو راوستلي وو؛ خو د [[مغرورانه پاليسۍ]] له امله يې دا منابع یې هم نه دي ترلاسه کړي.
اوس چې د [[امریکا]] پر جګړې ۱۳ کلونه تېرېږي، [[د امريکا د دفاع وزارت]] د شمېرو له مخې، يوازې ۲۳۸۶ امریکايي سرتېري په دې جګړه کې وژل شوي او لسګونه زره نور ټپيان شوي او د امریکا لخوا پرې تقریباً یو تریلیون ډالره مصارف هم راغلي دي؛ خو نه د دوی په اصطلاح “[[تروریزم]]” ختم شو، نه طالبان! نه يې هم [[افغانستان]] ته [[سوله]] راوړه او نه يې هم د یوه باثباته نظام [[بنسټ]] کېښودلای شوی؛ بلکې دلته پر دې نظام د نړۍ تر ټولو د فاسد هېواد نښان لګېدلی، په مخدره موادو کې د نړۍ ۹۰ سلنه تقاضا پوره کوي، او ورځ تر بلې پکښی امنيت او ثبات خپل ځای ناامنيو او بې ثباتۍ ته پرېږدي.
په دې جګړه کې لسګونه زره افغانان شهيدان شول. که څه هم د نړيوالو ځواکونو په بريدونو او بمباريو کې د ملکي وګړو د تلفاتو شمېرل سخت برېښي؛ خو ترڅنګ یې دا چې د دغو ملکي تلفاتو کچه معلومول ولې سخت دي؟ خپله د يوه امریکايي [[جنرال]] له دې مشهورې جملې، چې: “تاسو پوهیږئ موږ مړي نه شمېرو“ څخه هم جوتیږي. که دوی د مړو شمېرو ته پاملرنه نه کوي، نو د ملکي کسانو [[تلفات]] هم ورته د اندېښنې وړ نه دي.
ستونزمنه ده، چې د امریکایانو د بریدونو له کبله د ملکي تلفاتو په اړه دقیق ارقام جوت شي، البته په دې اړه ډېرو مرکزونو او ادارو څېړنې کړې دي لکه: [[یوناما]]، [[هیومن رایټس واچ]]، [[د افغانستان د بشري حقونو کمیسون]]، د یو شمېر پوهنتونو او نړیوالو ورځپاڼو ارقام او … خو دا څېړنې هم کاملاً يو طرفه او په يوه څېړنيزه ليکنه کې يې راوړل له انصافه لرې برېښي.
==سرچینۍ==

==سر چینی==
&lt;references group=&quot;fn&quot; /&gt;</text>
      <sha1>k875yurovo417us795svkkaj0u9fx34</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>روديوم</title>
    <ns>0</ns>
    <id>32858</id>
    <revision>
      <id>317877</id>
      <parentid>206911</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:28:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="492" xml:space="preserve">'''روديوم''' (په [[انگرېزي]]: ''Rhodium'') له [[کيمياوي توکی|کیمیاوي عناصرو]] څخه یو دی چې په [[تناوبي جدول]] کې د  '''Rh''' سمبول او ۴۵ [[اتمي شمېرې]] په وسیله ښودل شوی دی.

== مشخصات ==

== تاریخچه ==

== مرکبات ==

== د استعمال ځایونه ==

== سرچينې ==

&lt;references/&gt;

{{تناوبي جدول}}

{{لنډه}}

[[وېشنيزه:کيمياوي توکي]]</text>
      <sha1>e16uprth316ccauozcz8avoju6yefrs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317878</id>
      <parentid>317877</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:29:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="511" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''روديوم''' (په [[انگرېزي]]: ''Rhodium'') له [[کيمياوي توکی|کیمیاوي عناصرو]] څخه یو دی چې په [[تناوبي جدول]] کې د  '''Rh''' سمبول او ۴۵ [[اتمي شمېرې]] په وسیله ښودل شوی دی.

== مشخصات ==

== تاریخچه ==

== مرکبات ==

== د استعمال ځایونه ==

== سرچينې ==

&lt;references/&gt;

{{تناوبي جدول}}

{{لنډه}}

[[وېشنيزه:کيمياوي توکي]]</text>
      <sha1>5yz0qcwhl8sybe5vqtydsg2qu0lw5xu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سره زر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33026</id>
    <revision>
      <id>317811</id>
      <parentid>312147</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:11:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="906" xml:space="preserve">'''سره زر''' (په [[انګلیسي|انګرېزي]]: ''Gold'') له [[کيمياوي توکی|کمېاوی عناصرو]] څخه یو دی چې په [[دعناصرو دوراني جدول| تناوبي جدول]] کې د  '''Au''' سمبول او v۹ [[اتمي شمېرې]] په وسیله ښودل شوی دی.
يو له ارزښتناکه توکو څخه دی چې په هر هېواد کې پیدا کېږی په ځانګری توګه په افغانستان کې .
د افغانستان په ګوټ کې سره زر شته، خو له بدمرغه چې کارپوهان او پرمختللي کارتوکي نشته چې په سمه توګه د هغې استخراج وکړي.
== مشخصات ==

== تاریخچه ==

== مرکبات ==

== د استعمال ځایونه ==

== سرچينې ==

&lt;references/&gt;

{{تناوبي جدول}}

{{لنډه}}

[[وېشنيزه:کيمياوي توکي]]</text>
      <sha1>0ppqerm3j1ye1hlxt24ksbstlwt1ave</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317812</id>
      <parentid>317811</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:11:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="925" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''سره زر''' (په [[انګلیسي|انګرېزي]]: ''Gold'') له [[کيمياوي توکی|کمېاوی عناصرو]] څخه یو دی چې په [[دعناصرو دوراني جدول| تناوبي جدول]] کې د  '''Au''' سمبول او v۹ [[اتمي شمېرې]] په وسیله ښودل شوی دی.
يو له ارزښتناکه توکو څخه دی چې په هر هېواد کې پیدا کېږی په ځانګری توګه په افغانستان کې .
د افغانستان په ګوټ کې سره زر شته، خو له بدمرغه چې کارپوهان او پرمختللي کارتوکي نشته چې په سمه توګه د هغې استخراج وکړي.
== مشخصات ==

== تاریخچه ==

== مرکبات ==

== د استعمال ځایونه ==

== سرچينې ==

&lt;references/&gt;

{{تناوبي جدول}}

{{لنډه}}

[[وېشنيزه:کيمياوي توکي]]</text>
      <sha1>i31au2ekhvs44ebect0jpfa0ol2l405</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>۵۷ (عدد)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34056</id>
    <revision>
      <id>317810</id>
      <parentid>209250</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:10:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1455" xml:space="preserve">{{مالومات}}
{{infobox number
| number = 57
| cardinal = {{Number to word|57}}
| ordinal = {{Number to word|57|م}}
| numeral = 
| factorization = 
| unicode = 
| greek prefix = 
| latin prefix = 
| divisor = ۱, ۳, ۱۹, ۵۷
| roman = }}

'''۵۷''' یا '''{{Number to word|57}}''' يو د [[طبيعي عددونه]] څخه دي. چي  د ۵۶ څخه  مخکي او د ۵۸ وروسته موجود دي.

== په رياضي کې ==

په رياضي کې '''۵۷''':
* [[تام عددونه|تام عدد]] دي.
* [[طبيعي عددونه|طبيعي عدد]] دي.
* [[دوه رقمي عددونه|دوه رقمی عدد]] دي.
* [[طاق عددونه|طاق عدد]] دي.
* [[مرکب عددونه|مرکب عدد]] دي.
== په کلینډر کې ==

'''۵۷''' کولاي سي:

* د کال نوم [[۵۷ هجری لمریز]] وي.

* د کال نوم [[۵۷ هجری میاشتنی]] وي.

* د کال نوم [[۵۷ میلادی]] و یا [[۵۷ مخکي تر میلاد]] وي.

== په کیمیا کې ==

'''۵۷''' د [[لانتېنيوم]] [[اټومي عدد]] ده

== په نورو موضوعګانو کې ==

== سرچينې ==

&lt;references/&gt;

{{Integers|0}}

{{لنډه-عددونه}}[[وېشنيزه:۵۷ (عدد)]][[وېشنيزه:طبيعي عددونه]]
[[وېشنيزه:تام عددونه]]
[[وېشنيزه:دوه رقمي عددونه]]
[[وېشنيزه:طاق عددونه]]
[[وېشنيزه:مرکب عددونه]]</text>
      <sha1>kzoif46wp6giea558o0bahowgfjnk0j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>۱۴۲ (عدد)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34226</id>
    <revision>
      <id>317817</id>
      <parentid>209420</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:14:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1388" xml:space="preserve">{{مالومات}}
{{infobox number
| number = 142
| cardinal = {{Number to word|142}}
| ordinal = {{Number to word|142|م}}
| numeral = 
| factorization = 
| unicode = 
| greek prefix = 
| latin prefix = 
| divisor = ۱, ۲, ۷۱, ۱۴۲
| roman = }}

'''۱۴۲''' یا '''{{Number to word|142}}''' يو د [[طبيعي عددونه]] څخه دي. چي  د ۱۴۱ څخه  مخکي او د ۱۴۳ وروسته موجود دي.

== په رياضي کې ==

په رياضي کې '''۱۴۲''':
* [[تام عددونه|تام عدد]] دي.
* [[طبيعي عددونه|طبيعي عدد]] دي.
* [[دري رقمي عددونه|دري رقمي عدد]] دي.
* [[جفت عددونه|جفت عدد]] دي.
* [[مرکب عددونه|مرکب عدد]] دي.
== په کلینډر کې ==

'''۱۴۲''' کولاي سي:

* د کال نوم [[۱۴۲ هجری لمریز]] وي.

* د کال نوم [[۱۴۲ هجری میاشتنی]] وي.

* د کال نوم [[۱۴۲ میلادی]] و یا [[۱۴۲ مخکي تر میلاد]] وي.

== په نورو موضوعګانو کې ==

== سرچينې ==

&lt;references/&gt;

{{Integers|1}}

{{لنډه-عددونه}}[[وېشنيزه:۱۴۲ (عدد)]][[وېشنيزه:طبيعي عددونه]]
[[وېشنيزه:تام عددونه]]
[[وېشنيزه:دري رقمي عددونه]]
[[وېشنيزه:جفت عددونه]]
[[وېشنيزه:مرکب عددونه]]</text>
      <sha1>hr6zq43a5jxd9a5624754pz2ttpscno</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>موسی قلعه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36362</id>
    <revision>
      <id>317760</id>
      <parentid>216272</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:41:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ د وګړي مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1069" xml:space="preserve">{{مالوماتبکس وګړي}}
موسی قلعه دهلمند ولایت یو دهغو ولسوالیو څخه شمیرل کیږی چی ډير اوږد تاریخ لری اودهلمند په شمال کی لکه دانسان دزړه په شان دهلمند دنورو ولسوالیو په منځ کی موقعت لری چی شمال ته یی باغران، لویدیځ ته یی نوزاد ،ختیځ ته یی دکجکی سیمی اوجنوب ته یی سنګین اونهرسراج پراته دی نوموړی ولسوالی ځکه په دی نوم یادیږې چی دلته کلونه کلونه مخکی دفتیخان اوموسی خان په نومونو دوه ورونه اوسیدلی او دموسی خان دنومه یی ځان ته نوم خپل کړي، داولسوالى دتورڅړک ياډامبرڅخه اويا کيلوميتره ليري پرته ده سارايي ولسوالى ده تقرياً آته نيوى فصده خلګ يى په زرعت اومالدارى بوخت دى نحنيوى فصده خلګ يي باسيواد دى.</text>
      <sha1>otbz35vzf0jpf3fs3nakerewmbcte7z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317761</id>
      <parentid>317760</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:41:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1035" xml:space="preserve">موسی قلعه دهلمند ولایت یو دهغو ولسوالیو څخه شمیرل کیږی چی ډير اوږد تاریخ لری اودهلمند په شمال کی لکه دانسان دزړه په شان دهلمند دنورو ولسوالیو په منځ کی موقعت لری چی شمال ته یی باغران، لویدیځ ته یی نوزاد ،ختیځ ته یی دکجکی سیمی اوجنوب ته یی سنګین اونهرسراج پراته دی نوموړی ولسوالی ځکه په دی نوم یادیږې چی دلته کلونه کلونه مخکی دفتیخان اوموسی خان په نومونو دوه ورونه اوسیدلی او دموسی خان دنومه یی ځان ته نوم خپل کړي، داولسوالى دتورڅړک ياډامبرڅخه اويا کيلوميتره ليري پرته ده سارايي ولسوالى ده تقرياً آته نيوى فصده خلګ يى په زرعت اومالدارى بوخت دى نحنيوى فصده خلګ يي باسيواد دى.</text>
      <sha1>c4wagkbnb3xknj06vrqkyavmshtjpta</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317762</id>
      <parentid>317761</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:41:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ د استوګنيزې سيمې مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1067" xml:space="preserve">{{استوګنيزه سيمه}}
موسی قلعه دهلمند ولایت یو دهغو ولسوالیو څخه شمیرل کیږی چی ډير اوږد تاریخ لری اودهلمند په شمال کی لکه دانسان دزړه په شان دهلمند دنورو ولسوالیو په منځ کی موقعت لری چی شمال ته یی باغران، لویدیځ ته یی نوزاد ،ختیځ ته یی دکجکی سیمی اوجنوب ته یی سنګین اونهرسراج پراته دی نوموړی ولسوالی ځکه په دی نوم یادیږې چی دلته کلونه کلونه مخکی دفتیخان اوموسی خان په نومونو دوه ورونه اوسیدلی او دموسی خان دنومه یی ځان ته نوم خپل کړي، داولسوالى دتورڅړک ياډامبرڅخه اويا کيلوميتره ليري پرته ده سارايي ولسوالى ده تقرياً آته نيوى فصده خلګ يى په زرعت اومالدارى بوخت دى نحنيوى فصده خلګ يي باسيواد دى.</text>
      <sha1>gfqaspl6w43eswg5urrt54qc8oia4e7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کارن:Af420/تمرین مخ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>37856</id>
    <revision>
      <id>317804</id>
      <parentid>317639</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:21:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1365" xml:space="preserve">{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پيل موده&quot;,
                value = {&quot;د پيل موده&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P580&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پيل موده&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پاي&quot;,
                value = {&quot;پاي&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P582&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پاي&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ګډونوال&quot;,
                value = {&quot;ګډونوال&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P710&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ګډونوال&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لامل&quot;,
                value = {&quot;لامل&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P828&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;لامل&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },</text>
      <sha1>kkcm32gf15pv87zw7e2lu7iawtozlac</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کينډۍ:صندوق معلومات شخص</title>
    <ns>10</ns>
    <id>38789</id>
    <revision>
      <id>317847</id>
      <parentid>317663</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:45:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43629" xml:space="preserve">{{ {{{|safesubst:}}}#invoke:Unsubst||$B=&lt;includeonly&gt;{{ص.م/فتح}}
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري ويكي بيانات2
|{{{honorific_prefix|{{{دوهم نوم|}}}}}}
|خاصية=P511
|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|خلفية=#f9f9f9
}}

{{#if:{{{أيقونة|{{{إيقونة|{{{ايقونة|}}}}}}}}}
|{{ص.م/عنوان بأيقونة
|{{{الاسم|{{{اسم|{{{name|{{{نوم|{{PAGENAME}}}}} }}} }}} }}}
|{{{لون| C0C0C0}}}
|{{{entete|}}}
|{{{لون الخط|}}}
|{{{co|}}}
}}
|{{ص.م/عنوان
|{{{الاسم|{{{اسم|{{{name|{{{نوم|{{PAGENAME}}}}} }}} }}} }}}
|{{{لون| C0C0C0}}}
|{{{entete|entete humain}}}
|{{{لون الخط|}}}
|{{{co|}}}
}}}}
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري ويكي بيانات2
|{{{honorific_suffix|{{{افتخاري سرليک|}}}}}}
|خاصية=P1035
|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|خلفية=#f9f9f9
}}

&lt;!--{{{native_name_lang|}}}{{{لغة الاسم الأصلي|}}} {{{بشپړ نوم|}}} {{{لغة اسم أصلي|}}}--&gt;
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|{{{بشپړ نوم|{{{بشپړ نوم|{{{بشپړ نوم|}}} }}} }}}
|&lt;!-- --&gt;
|خلفية={{{لون1|E1E1E1}}}
|لون الخط={{{لون الخط|}}}
|langpref=
|خاصية=P1559
}}
{{ص.م/صورة ويكي بيانات
|{{{انځور|}}}{{{image_skyline|
{{{image|{{{صورة|}}} }}}}}}
|{{#if:{{{image_caption|{{{تعليق صورة|}}} {{{څرګندونه|}}}{{{د انځور څرگندونې|}}} {{{د انځور څرګندونه|}}}{{{caption|}}}{{{د انځور څرگندونې|}}} }}}|{{{image_caption|{{{تعليق صورة|}}} {{{د انځور څرگندونې|}}} {{{caption|}}}{{{څرګندونه|}}} {{{د انځور څرګندونه|}}}}}}| {{#if: {{{name|{{{اسم|}}}}}}|د {{{name|{{{اسم|}}}}}} انځور|{{{official_name|{{{اسم رسمي|}}} }}} }}}}
|{{{imagesize|}}} {{{د انځور غټوالی|}}}
|{{{image_alt|}}} {{{ټول|}}}
| خاصية =P18
|حجم صورة=240
}}
&lt;!--  مناصب من 1 إلى 10 لقالب:معلومات صاحب منصب --&gt;

{{{صناديق مناصب|}}}
&lt;!--  ------- معلومات شخصیت   --------
--------------------------------- --&gt;
{{ص.م/عنوان فرعي
| د شخص معلومات 
|{{{لون1|E1E1E1}}}
|{{{لون الخط|}}}
|{{{co|}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |  زیږون نوم
 | {{{الاسم عند الولادة|{{{اسم الولادة|{{{birthname|}}} }}} }}}
 | خاصية=P1477
 |langpref=

}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | اصلي نوم
 | {{{الاسم بالكامل|{{{الاسم_الكامل|}}}{{{اصلي نوم|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/ميلاد ووفاة|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|ميلاد من ويكي بيانات = {{{ميلاد من ويكي بيانات|}}}
| تاريخ الولادة = {{{birth_date|{{{د زيږيدنې نيټه|}}} {{{د زېږېدو نېټه|}}} {{{زېږون نېټه|}}}|{{{زېږېدنه|}}} {{{birth_date|}}}|{{{د زېږېدو نېټه|}}} }}}
| مكان الولادة = {{{birth_place|{{{د زېږېدو ځای|}}}{{{د زېږېدنې ځای|}}} {{{زېږون ځای|}}}}}}
| مكان الوفاة = {{{death_place|{{{د مړینې ځای|}}}{{{وفات ځای|}}} }}}
| تاريخ الوفاة = {{{death_date|{{{تاريخ الوفاة|}}}{{{وفات نيټه|}}} {{{د مرګ نیټه|}}} {{{د مړینې نېټه|}}} }}}
| سبب الوفاة = {{{death_cause|{{{د مړینې لامل|}}} }}}
|قتل={{{قتله|}}} {{{قتل|}}}
|کورډيناټ={{{کورډيناټ|}}}
}}
&lt;!--انډر---&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |هديره
 | {{{هديره|{{{هديره|{{{د ښخولو ځای|}}} }}} }}}
 | خاصية=P119
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري|تاریخ دفن|{{{تاريخ الدفن|}}} }}
&lt;!-- للأشخاص المفقودين --&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | د ورکيدلو نيټه
 |{{{تاريخ الاختفاء|{{{disappeared_date|}}} }}}
|||{{{co|}}}
| خاصية=P746
 |تاريخ= نعم
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | د ورکيدلو سيمه
 | {{{مكان الاختفاء|{{{disappeared_place|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|خاصية=P2632
 | مقام نظر بندی
 | {{{مكان الاعتقال|{{{detention_place|}}} }}}
|بداية ونهاية = نعم
| قائمة=نعم
|||{{{co|}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | د ورکيدنې حيثيت
 | {{{disappeared_status|{{{حالة الاختفاء|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | مړي موندل
 | {{{اكتشاف الجثة|{{{body_discovered|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
&lt;!--       --&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | یادگارونه
 | {{{معالم|{{{monuments|{{{النصب التذكارية|}}}}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | استوګنځای 
 | {{{إقامة|{{{الإقامة|{{{residence|}}} {{{د اوسیدو ځای|}}}}}} }}}
 | خاصية  = P551
|بداية ونهاية=نعم
|قائمة=نعم
}}
{{#if:{{{جنسية|{{{nationality|{{{الجنسية|}}}}}}}}}
|&lt;!--   لا تظهر خاصية بلد المواطنة عند وجودها في القالب او وجود الجنسية  --&gt;
|
{{د هيواد ځانګړې برخه سره د بیرغ|co=
{{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | تابعیت
 | {{{مواطنة|{{{هيواد غړيتوب|{{{تابعیت|}}} {{{citizenship|}}}}}}}}}
 | خاصية=P27
 |بداية ونهاية=نعم
}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | هيواد غړيتوب
 | {{#switch:{{تقليم|{{{جنسية|{{{nationality|{{{الجنسية|}}}}}}}}}}}
|لا=|{{{جنسية|{{{nationality|{{{الجنسية|}}}}}}}}}}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | نور نومونه 
 | {{{نور نومونه|{{{other_names|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{#if:{{{كنية|{{{الكنية|{{{nickname|}}} }}} }}}|لقب|عرفیت}}
 | {{{كنية|{{{الكنية|{{{nickname|{{{اسم مستعار|{{{pseudonym|{{{الاسم المستعار|{{{penname|}}} }}} }}} }}} }}} }}} }}}
|||{{{co|}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | لقب
 | {{{لقب|{{{اللقب|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}

{{{صناديق أسماء|}}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | نسل
 | {{{الإثنية|{{{العرقية|{{{ethnicity|}}} }}}{{{نسل|}}}{{{قوم|}}} }}}
 | خاصية=P172
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | {{بدل خاصية|پلرنی ټاټوبی|پلرنی ټاټوبی|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
 | {{{پلرنی ټاټوبی|{{{home_town|}}} }}}
 | خاصية=P66
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
|5={{{co|}}}
 |بالوں کا رنگ
 |{{قيمة ويكي بيانات|{{{لون الشعر|{{{hair color|}}}}}}|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |خاصية=P1884
}}}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
|5={{{co|}}}
| قد
| {{قيمة ويكي بيانات|{{{طول|{{{قد|{{{height|}}}{{{لوړوالی|}}}}}}}}}|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
| خاصية=P2048
}}}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
|5={{{co|}}}
 | وزن
 | {{قيمة ويكي بيانات|{{{وزن|{{{وزن|{{{weight|}}}}}}}}}|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
| خاصية=P2067
}}}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
|5={{{co|}}}
 |گھیرا جسم
 | {{قيمة ويكي بيانات|{{{محيط|{{{المحيط|{{{perimeter|}}}}}}}}}|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |خاصية=P2547
 |قائمة=نعم
 |تصفية=P518
 |سابقة تصفية=
}}}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | استعمال ہاتھ
 | {{{يد|{{{plays|{{{اليد المفضلة|{{{استخدام اليد|}}} }}} }}} }}}
 | خاصية  =P552
}}
{{#if:{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P552|noref=t}}{{{يد|}}}{{{plays|}}}{{{اليد المفضلة|}}}{{{استخدام اليد|}}}|
|
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | کھیل میں استعمال ہاتھ
 | {{{يد اللعب|}}}
 | خاصية  =P741
}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | [[مذهب]]
 |{{{religion|{{{الديانة|{{{الدين|{{{دين|}}} {{{دین|}}} }}} }}} }}}
| خاصية=P140
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | [[فرقه]]
 |{{{المذهب|{{{denomination|{{{الطائفة|}}} }}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 |د کميس شمېره
 | {{{کميس شمېره|{{{clubnumber |}}}{{{کلب شمېره|}}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | [[گوند|ګوند]] 
 |{{{الحزب|{{{party|{{{الحزب السياسي|}}} {{{ګوند|}}} }}} }}}
 | خاصية=P102
|قائمة=نعم
|بداية ونهاية=نعم
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | {{بدل خاصية|غړی|غړيتوب|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
 |{{{غړی|{{{غړی د|{{{عضوية|}}} }}} }}}
 | خاصية=P463
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | طبی کیفیت
 | {{{طبی کیفیت|{{{طبی کیفیت|}}} }}}
 | خاصية=P1050
|بداية ونهاية=نعم
}}
&lt;!-- 
معلومات العائلة	
--&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
| {{بدل خاصية|ښځه|ميړه|مېړه|ژوند شريکان|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
| {{{مېړه|{{{spouse|{{{الزوجة|}}} {{{ماندينه|}}} }}} }}}
| خاصية=P26
|بداية ونهاية=نعم
|قائمة=نعم
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
  |ژوند ملګری
  |{{{ژوند ملګری|{{{ژوند ملګرې|{{{partner|}}}}}} }}}
  |خاصية = P451
  |بداية ونهاية=نعم
  |قائمة=نعم
  |تصنيف= [[وېشنيزه:د ژوند ملګري معلومات د ويکيډاټا څخه]]
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | اولاد
 | {{{اولاد|{{{الأبناء|{{{children|}}}{{{اولاد|}}}{{{اولادونه|}}}{{{د اولادو شمېر|}}}}}} }}}
 | خاصية=P40
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | [[مور او پلار]] 
 | {{{موراوپلار|{{{موراوپلار|{{{مور او پلار|{{{مور او پلار|}}}{{{parents|}}} }}} }}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |[[پلار]]
 |{{{پلار|{{{father|}}} }}}
 | خاصية=P22
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |[[مور]]
 |{{{الأم|{{{mother|}}} {{{مور|}}}}}}
 | خاصية=P25
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |وروڼه او خوندې
 |{{{وروڼه_او_خوندې|{{{خوراورور|}}} }}}
 | خاصية=P3373
 |قائمة شريطية=نعم
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |[[بھائی]]
 |{{{أخ|{{{الأخ|}}} }}}
 | خاصية=&lt;!-- P7 --&gt;
 |قائمة شريطية=نعم
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |[[خور|خويندي]]
 |{{{خور|{{{خويندي|}}} }}}
 | خاصية=&lt;!-- P9 --&gt;
 |قائمة شريطية=نعم
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | خپلوان
 |{{{خپلوان|{{{خپلوان|{{{relations|}}} }}} {{{خپلوان|}}}}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |[[کورنۍ]]
 |{{{الأسرة|{{{family|{{{العائلة|}}}{{{کورنۍ|}}} }}} }}}
 | خاصية=P53
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{عنوان1قسم1|}}}
 | {{{قيمة عنوان1قسم1|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{عنوان2قسم1|}}}
 | {{{قيمة عنوان2قسم1|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{عنوان3قسم1|}}}
 | {{{قيمة عنوان3قسم1|}}}
}}
&lt;!-- 
منصب
--&gt;
{{#switch:{{{منصب|}}}{{{صناديق مناصب|}}}{{{د واکمنۍ|}}}{{{مدة|}}}{{{المدة|}}}{{{term|}}}{{{سلف|}}}{{{سبقه|}}}{{{predecessor|}}}{{{خلف|}}}{{{خلفه|}}}{{{successor|}}}{{{نهاية منصب|}}}{{{بداية منصب|}}}{{{انتخب في|}}}{{{مؤسسة منصب|}}}
|={{معلومات صاحب منصب/منصب ويكي بيانات|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
|#default=}}
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري
 | {{#if:{{{اسم عنوان فرعي|}}}|{{{اسم عنوان فرعي|}}}|عملي ژوند}}
 |{{{تعليم|}}}{{{التعليم|}}}{{{education|}}}{{{صناديق أخرى|}}}{{{ألما ماتر|}}}{{{خريج|}}}{{{خريج من|}}}{{{مدرسة أم|}}}{{{المدرسة الأم|}}}{{{alma mater|}}}{{{زدکړې|}}}{{{alma_mater|}}}{{{التخرج|}}}{{{عمل|}}}{{{العمل|}}}{{{مهنة|}}}{{{المهنة|}}}{{{سنوات نشاط|}}}{{{سنوات النشاط|}}}{{{يو دوه درې|}}}{{{employer|}}}{{{years_active|}}}{{{کار ورکوونکی|}}}{{{منظمات|}}}{{{organization|}}}{{{organizations|}}}{{{وكيل|}}}{{{الوكيل|}}}{{{وكيل الأعمال|}}}{{{وكيل أعمال|}}}{{{agent|}}}{{{سبب شهرة|}}}{{{تأثر|}}}{{{influences|}}}{{{سبب الشهرة|}}}{{{known for|}}}{{{أعمال بارزة|}}}{{{credits|}}}{{{أهم الأعمال|}}}{{{صنف|}}}{{{style|}}}{{{تأثير|}}}{{{influenced|}}}{{{راتب|}}}{{{الراتب|}}}{{{دخل|}}}{{{الدخل|}}}{{{salary|}}}{{{قيمة صافية|}}}{{{الثروة|}}}{{{ثروة|}}}{{{networth|}}}{{{تلفزيون|}}}{{{التلفزيون|}}}{{{television|}}}{{{منصب|}}}{{{المنصب|}}}{{{مدة|}}}{{{المدة|}}}{{{term|}}}{{{سلف|}}}{{{سبقه|}}}{{{predecessor|}}}{{{خلف|}}}{{{خلفه|}}}{{{successor|}}}{{{حزب|}}}{{{الحزب|}}}{{{party|}}}{{{تيار|}}}{{{التيار|}}}{{{movement|}}}{{{خصوم|}}}{{{الخصوم|}}}{{{opponents|}}}{{{إدارة|}}}{{{boards|}}}{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P69|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P812|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P69|justthisqual =P812|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P512|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P69|justthisqual =P512|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P184|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P1066|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P185|noref=t}}
{{#invokr:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P802|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P106|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P101|noref=t}}
{{#inboke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P800|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P737|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P2218|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P135|noref=t}}
{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P108|noref=t}}
 | {{{لون1|E1E1E1}}}
 | {{{لون الخط|}}}
 |{{{co|}}}
}}

&lt;!-- صناديق مواقع من قوالب أخرى مثل قالب:معلومات عالم --&gt;
{{{صناديق أخرى|}}}
&lt;!-- 
تعلیم
--&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | تعليم
 | {{{تعليم|{{{التعليم|{{{education|}}} }}} }}}
|||{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | [[تعلیم]]
 |{{{المدرسة الأم|{{{alma_mater|}}}{{{زدکړې|}}} }}}
 | خاصية=P69
|بداية ونهاية=نعم
|قائمة=نعم
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | تخصص تعلیم
 | {{قيمة ويكي بيانات
|{{قيمة ويكي بيانات/تصفيات|{{{تخصص أكاديمي|}}}{{{academic_major|}}}{{{academic major|}}}{{{تخصص_أكاديمي|}}}|تصفية=P812|خاصية=P69| تصنيف  = [[وېشنيزه:د تن د تعلیم اړوند د ويکيډاټا څخه]]}}
|خاصية=P812}}
|
|
|{{{co|}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | تعلیمی اسناد
 | {{قيمة ويكي بيانات
|{{قيمة ويكي بيانات/تصفيات|{{{شهادة جامعية|}}}|تصفية=P512 |خاصية=P69| تصنيف  = }}
|خاصية=P512}}
|
|
|{{{co|}}}

}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | ڈاکٹری مشیر
 |{{{doctoral_advisor|{{{مشرف الدكتوراه|{{{مشرف_الدكتوراه|{{{مشرف الدكتوراة|{{{مشرف_الدكتوراة|}}} }}} }}} }}} }}}
 | خاصية=P184
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | {{بدل خاصية|استاد|استاذہ|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
 | {{{مشرفون أكاديميون|{{{تعلم لدى|{{{academic_advisors|{{{المشرفون الأكاديميون|{{{مشرفون أكاديميون آخرون|}}} }}} }}} }}} }}}
 | خاصية=P1066
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | ڈاکٹری شاگرد
 | {{{doctoral students|{{{doctoral_students|{{{طلاب الدكتوراه|{{{طلاب_الدكتوراه|{{{طلاب الدكتوراة|{{{طلاب_الدكتوراة|}}} }}} }}} }}} }}} }}}
 | خاصية=P185
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | نامتو زده کونکي
 | {{{notable_students|{{{زده کونکي|{{{نامتو شاګردان|}}}{{{مشهوره شاګردان |}}}{{{مشهوره زده کونکي|}}}{{{نامتو زده کونکي|}}} }}} }}}
 | خاصية=P802
}}
&lt;!-- 
العمل والمهن
--&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | کار/مسلک
 | {{{کاري بڼه|{{{مسلک|{{{occupation|}}}{{{دنده|}}}{{{نورې دندې|}}}{{{مسلکونه|}}} }}} }}}
 | خاصية=P106
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |  [[مورنۍ ژبه]]
 | {{{اللغة الأم|{{{اللغة_الأم| }}} }}}
 | خاصية=P103
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
  |کاروونکي ژبه(ي)
  |{{{کاروونکې ژبه|{{{language|}}}{{{کاروونکې ژبه|}}}{{{کاروونکي ژبي|}}}{{{ژبه|}}} }}}
  |خاصية = P1412
  |تصنيف = [[وېشنيزه:ويونکي ژبې د ويکيډاټا څخه]]
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | د فعالیت وخت
 | {{{د فعالیت وخت|{{{years_active|}}}{{{د فعاليت کالونه|}}} {{{د فعالیت کلونه|}}}}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 |  {{{تسمية مجال العمل|د کړنې څانګه}}}
 |{{{مجال العمل|{{{مجال عمل|{{{الاهتمامات الرئيسية|}}} }}} }}}
 | خاصية=P101
}}
&lt;!-- 
--&gt;
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
 | {{بدل خاصية|کار ورکوونکی|دندې|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
 | {{{کار ورکوونکی|{{{employer|}}} }}}
 | خاصية=P108
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | تنظیم
 | {{{منظمة|{{{منظمات|{{{organization|{{{organizations|}}} }}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | کارندہ
 | {{{وكيل|{{{الوكيل|{{{وكيل الأعمال|{{{agent|}}} }}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | د پيژندنې لامل
 | {{{سبب الشهرة|{{{known for|{{{اشتهر بـ|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | ځانګړي کړنې
 | {{{أعمال بارزة|{{{credits|{{{أهم الأعمال|{{{أبرز الأعمال|}}} }}} }}} }}}
| خاصية=P800
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | بعد ازاں کام
 | {{{laterwork|{{{أعمال أخرى|{{{الأعمال الأخرى|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | صنف
 | {{{الصنف|{{{style|}}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | {{بدل خاصية|مؤثر|مؤثر شخصیات|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
 | {{{تأثر|{{{influences|{{{تأثر بـ| }}} }}} }}}
| خاصية=P737
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{بدل خاصية|متاثر|متاثر شخصیات|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
 | {{{تأثير|{{{influenced|{{{أثر في| }}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | تنخواہ
 | {{{الراتب|{{{الدخل|{{{salary|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
 | کل دولت
 |{{{الثروة|{{{networth|}}} }}}
 | خاصية=P2218
|نقطة=نعم
|rank=best
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | تلویزون
 |{{{التلفزيون|{{{television|}}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | دیگر جماعتیں
 | {{{otherparty|{{{الأحزاب السابقة|{{{الحزب السابق|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
 | تحریک
 | {{{التيار|{{{movement|{{{الحركة|}}} }}} }}}
 |خاصية=P135
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | مخالفین
 | {{{الخصوم|{{{opponents|}}} }}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | ذیلی نوکری
 | {{{اللجان|{{{لجان|}}} }}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | خطابی ندا
 | {{{رمز نداء|{{{callsign|}}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|{{{تسمية الرياضة|لوبه}}}
|{{{الرياضة|}}}
|خاصية =P641
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|د لوبې هيواد
|{{{بلد الرياضة|}}}
|خاصية =P1532
}}
{{{صناديق أخرى2|}}}

&lt;!-- 
عقوبة وجنايات	
--&gt; 
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري
 | الزام
 |{{{عقوبة جنائية|{{{العقوبة|{{{عقوبة|{{{criminal penalty|{{{العقوبة الجنائية|}}}}}}}}}}}}}}}{{{تهم|{{{تهمة جنائية|{{{تهم جنائية|{{{تهمة|{{{criminal charge|{{{التهمة الجنائية|}}}}}}}}}}}}}}}}}}{{{حالة جنائية|}}}{{{الحالة الجنائية|}}}{{{criminal status|}}}{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P1399|noref=t}}
 | {{{لون1|E1E1E1}}}
 | {{{لون الخط|}}}
 |{{{co|}}}
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2
 | الزامات
 |{{{تهم|{{{تهمة جنائية|{{{تهم جنائية|{{{تهمة|{{{criminal charge|{{{التهمة الجنائية|}}}}}}}}}}}}}}}}}}
|خاصية=P1399
|قائمة =نعم
|تصفية1={{#if:{{{عقوبة جنائية|{{{العقوبة|{{{عقوبة|{{{criminal penalty|{{{العقوبة الجنائية|}}}}}}}}}}}}}}}||P1596}}
|سابقة تصفية1=&amp;nbsp;'''سزا:'''&amp;nbsp;
|تصفية=P585
|سابقة تصفية=&amp;nbsp;'''في:'''&amp;nbsp;
}}

{{ص.م/سطر مختلط اختياري 
 | سزا
 |{{{criminal penalty|{{{العقوبة الجنائية|}}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | مجرمانہ حیثیت
 | {{{الحالة الجنائية|{{{criminal status|}}} }}}
}}
{{{صناديق تهم|}}}
&lt;!-- 
پوځي خدمت
--&gt;
{{صندوق معلومات شخص/عسكرية
|لون1={{{لون1|}}}|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|شخصية عسكرية = {{{شخصية عسكرية|}}}
|خدمت کلونه= {{{خدمت کلونه|{{{serviceyears|}}}{{{خدمت کلونه|}}} {{{پوځي خدمت|}}}{{{فعالیت|}}}}}}
|اختتام= {{{servicestart|{{{بداية سنوات الخدمة|}}} }}}
|نهاية سنوات خدمة= {{{serviceend|{{{نهاية سنوات الخدمة|}}} }}}
|وفاداري= {{{وفاداري|{{{allegiance|}}}{{{وفاداري|}}} }}}
|الفرع= {{{branch|{{{څانګه|{{{خدم في|}}} }}} }}}
|يونټ= {{{unit|{{{الوحدة|{{{الوحدة العسكرية|}}} {{{پوځي يونټ|}}}}}} }}}
|مقام= {{{مقام|{{{rank|{{{مقام|{{{آخر_رتبة|}}} }}} }}} }}}
|رقم الخدمة= {{{servicenumber|{{{رقم الخدمة|}}} }}}
|مشرتوب= {{{مشرتوب|{{{commands|}}} }}}
|جګړې= {{{جګړې|{{{battles|{{{جګړه/جګړې|{{{جنګونه|}}} }}} }}} }}}
| إصابات ميدانية = {{{fieldinjury|{{{الاصابات الميدانية|{{{إصابات ميدانية|}}} }}} }}}
|battles_label = {{{battles_label|}}}
|عنوان عسكري1 = {{{military_blank1|{{{عنوان عسكري1|{{{العنوان العسكري1|}}} }}} }}}
|بيانات عسكرية1 = {{{military_data1|{{{بيانات عسكرية1|{{{البيانات العسكرية1|}}} }}} }}}
|عنوان عسكري2 = {{{military_blank2|{{{عنوان عسكري2|{{{العنوان العسكري2|}}} }}} }}}
|بيانات عسكرية2 = {{{military_data2|{{{بيانات عسكرية2|{{{البيانات العسكرية2|}}} }}} }}}
|عنوان عسكري3 = {{{military_blank3|{{{عنوان عسكري3|{{{العنوان العسكري3|}}} }}} }}}
|بيانات عسكرية3 = {{{military_data3|{{{بيانات عسكرية3|{{{البيانات العسكرية3|}}} }}} }}}
|عنوان عسكري4 = {{{military_blank4|{{{عنوان عسكري4|{{{العنوان العسكري4|}}} }}} }}}
|بيانات عسكرية4 = {{{military_data4|{{{بيانات عسكرية4|{{{البيانات العسكرية4|}}} }}} }}}
|عنوان عسكري5 = {{{military_blank5|{{{عنوان عسكري5|{{{العنوان العسكري5|}}} }}} }}}
|بيانات عسكرية5 = {{{military_data5|{{{بيانات عسكرية5|{{{البيانات العسكرية5|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{blank1|{{{عنوان1|{{{العنوان1|}}} }}} }}}
 |{{{data1|{{{بيانات1|{{{البيانات1|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{blank2|{{{عنوان2|{{{العنوان2|}}} }}} }}}
 |{{{data2|{{{بيانات2|{{{البيانات2|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{blank3|{{{عنوان3|{{{العنوان3|}}} }}} }}}
 |{{{data3|{{{بيانات3|{{{البيانات3|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{blank4|{{{عنوان4|{{{العنوان4|}}} }}} }}}
 |{{{data4|{{{بيانات4|{{{البيانات4|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
 | {{{blank5|{{{عنوان5|{{{العنوان5|}}} }}} }}}
 |{{{data5|{{{بيانات5|{{{البيانات5|}}} }}} }}}
}}
{{ص.م/سطر جوائز ويكي بيانات
|{{{جايزې|{{{awards|}}} }}}
|{{{لون1|E1E1E1}}}
|{{{لون الخط|}}}
|تصفية=P1686
|سابقة تصفية=لپاره د:&amp;nbsp; 
|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
}}
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري
          | لاسليک
     | {{#ifeq:{{{signature|{{{توقيع|{{{لاسلیک|}}}}}}}}}|no||{{{signature|{{{لاسليک|{{{لاسلیک|}}}}}}}}}{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P109|noref=t}}}}
     | {{{لون1|E1E1E1}}}
     |{{{لون الخط|}}}
     |{{{co|}}}
}}
{{ص.م/صورة ويكي بيانات
|{{{signature|{{{لاسليک|{{{لاسلیک|}}}}}}}}}
   | {{{د لاسليک اړوند|{{{د لاسلیک اړوند|}}} {{{د لاسلیک په اړه|}}}{{{د دسخط اړوند|}}}{{{د امضا اړوند|}}}{{{د امضا په اړه|}}}{{{د لاسیک اړوند|}}}{{{د لاسيک اړوند|}}}}}}
   | {{{حجم توقيع|{{{حجم التوقيع|120}}}}}}
   | {{{signature_alt|{{{بدل التوقيع|}}} }}}
|حجم صورة خاصية=120
|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}|مراجع ويكي بيانات={{{مراجع ويكي بيانات|}}}
|خاصية=P109
|تصنيف غير=
|دون فاصل= نعم
}}
{{ص.م/عنوان فرعي اختياري
|ويبپاڼه 
|{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P856|noref=t}}
{{{موقع|}}}{{{website|}}}{{{ويبپاڼه|}}}{{{الموقع|}}}{{{الموقع الرسمي|}}}{{{صفحة_شخصية|}}}{{{صفحة شخصية|}}}{{{مواقع أخرى|}}} {{{الموقع الإلكتروني|}}}{{{الموقع الالكتروني|}}}{{{موقع الكتروني|}}}{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P345|noref=t}}
{{{قاعدة بيانات الأفلام|}}}{{#if:{{{مواقع سينما|}}}|{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P3136|noref=t}}{{{السينما.كوم|}}}|}}
| {{{لون1|E1E1E1}}} 
|{{{لون الخط|}}}
|{{{co|}}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|ويبپاڼه
| {{{الموقع|{{{الموقع الرسمي|{{{ويبپاڼه|}}}{{{website|}}}{{{رسمي ویبپاڼه|}}} }}} }}}
|خاصية=P856
|نمط=[$1 اړوند ويبپاڼه]
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|[[file:IMDb logo.svg|40px|بغیر|انټرنیټ فلم ډیټابېس]]
| {{{الرمز||{{{IMDB|}}} }}}
|{{مسار1|http://www.imdb.com/name|/|{{#ifeq:{{Str left|{{{قاعدة بيانات الأفلام|}}}|2}}|nm||nm}}{{تقليم|{{{قاعدة بيانات الأفلام|}}}}}|IMDB پر {{بدل خاصية|page|صفحات|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}}}
|خاصية = P345
|وصلة = http://www.imdb.com/name/$1/
|تسمية وصلة=مخ پر IMDB {{بدل خاصية|باندې|مخونو|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
}}
{{#if:{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P856|noref=t}}
||
{{ص.م/سطر مختلط اختياري ويكي بيانات2|co={{{co|}}}
|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}
|بلاگ
| {{{المدونة الرسمية|{{{blog|}}} }}}
|خاصية=P1581
}}
}}
{{ص.م/سطر مختلط اختياري
|[[قاعدة بيانات الأفلام العربية|السينما.كوم]]
|{{#if:{{{السينما.كوم|}}}
|{{مسار1|http://www.elcinema.com/person/|{{{السينما.كوم|}}}|/|ویب سائٹ السینما پر {{بدل خاصية|صفحہ|صفحات|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}}}{{#if:{{{السينما.كوم|}}}
|{{#if:{{#invoke:Wikidata2|formatStatements|entityId={{{معرف ويكي بيانات|}}}|property=P3136|noref=t}}
||وېشنيزه:السینما.كوم|{{{السينما.كوم|}}}]]}}}}
|{{#if:{{{مواقع سينما|}}}|{{قيمة ويكي بيانات
|خاصية = P3136
|وصلة=http://www.elcinema.com/person/$1
|تسمية وصلة=السینما۔ کوم پر {{بدل خاصية|صفحہ|صفحات|معرف ويكي بيانات={{{معرف ويكي بيانات|}}}}}
|نوع=وصلة
}}}}}}}}
&lt;!--
noto
--&gt;
{{ص.م/سطر اختياري
|{{{معرض كومنز|}}}{{#property:P935}}
|{{قيمة ويكي بيانات|{{{معرض كومنز|}}}
|قيمة موجودة={{شقيقة/سطر|commons|{{{معرض كومنز|}}}|معرض صور {{اسم_الصفحة}}}}
|pattern={{شقيقة/سطر|commons|$1|معرض صور {{اسم_الصفحة}}}}
|خاصية=P935
|مراجع=لا
|واحد فقط=نعم
}}
|right
}}&lt;!--

 ***الحواشي*** 
--&gt;{{ص.م/سطر مختلط اختياري
|یادښتونه
|{{{footnotes|}}}{{{یادښت|}}}
}}

{{ص.م/إشارة |صندوق معلومات شخص}}

{{ص.م/غلق}}&lt;/includeonly&gt;&lt;!-- هذا النص تم توليده تلقائياً بواسطة [[کينډۍ:Parameters]]  
 --&gt;{{#invoke:Check for unknown parameters|check
|template=صندوق معلومات شخص
|unknown=[[Category:مخونه چي ځينې سرچينې يې شاید د منلو وړ نه وي|_VALUE_]]
|preview =د '''_VALUE_''' په نامه په [[کينډۍ:صندوق معلومات شخص]] کي هيڅ هم نسته. 
|معرف ويكي بيانات|language|لغة المؤلفات|تسمية التوقيع|أدب|مكان الاعتقال|detention_place|قالب شخصية خيالية|عرض|co|honorific_prefix|دوهم نوم|أيقونة|إيقونة|ايقونة|الاسم|اسم|name|الإسم|لون|entete|لون الخط|honorific_suffix|native_name_lang|لغة الاسم الأصلي|لغة اسم أصلي|اسم أصلي|الاسم الأصلي|native_name|birth_name|لون1|سطر أعلى الصورة|الصورة|صورة|انځور|image|تعليق|caption|حجم الصورة|imagesize|قياس الصورة|حجم صورة|alt|بدل|صناديق مناصب|الاسم عند الولادة|اسم الولادة|birthname|الاسم بالكامل|الاسم_الكامل|ميلاد من ويكي بيانات|birth_date|د زيږيدنې نيټه|تاريخ الولادة|birth_place|مكان الولادة|death_place|مكان الوفاة|death_date|تاريخ الوفاة|death_cause|سبب الوفاة|هديره|resting_place|قتله|تاريخ الدفن|تاريخ الاختفاء|disappeared_date|مكان الاختفاء|disappeared_place|disappeared_status|حالة الاختفاء|اكتشاف الجثة|body_discovered|معالم|النصب التذكارية|monuments|إقامة|الإقامة|residence|جنسية|nationality|الجنسية|مواطنة|تابعیت|citizenship|أسماء أخرى|other_names|كنية|الكنية|nickname|اسم مستعار|pseudonym|الاسم المستعار|penname|لقب|اللقب|صناديق أسماء|إثنية|العرق|عرق|الإثنية|العرقية|عرقية|ethnicity|منشأ|home_town|الطول|height|الوزن|weight|يد|plays|اليد المفضلة|استخدام اليد|يد اللعب|religion|الديانة|الدين|المذهب|denomination|الطائفة|الحزب|party|الحزب السياسي|عضو|عضو في|عضوية|مشكلة صحية|حالة طبية|الزوج|spouse|الزوجة|الأولاد|الأبناء|children|عدد الأبناء|عدد الأطفال|والدان|parents|الوالدين|والدين|دين|الأب|father|الأم|mother|أخ|الأخ|أخت|الأخت|أقارب|الأقارب|relations|الأسرة|family|العائلة|عنوان1قسم1|قيمة عنوان1قسم1|عنوان2قسم1|قيمة عنوان2قسم1|عنوان3قسم1|قيمة عنوان3قسم1|منصب|المنصب|مدة|المدة|term|سلف|سبقه|predecessor|خلف|خلفه|successor|مؤسسة منصب|انتخب في|بداية منصب|نهاية منصب|اسم عنوان فرعي|تعليم|التعليم|education|صناديق أخرى|ألما ماتر|خريج|خريج من|مدرسة أم|المدرسة الأم|alma mater|alma_mater|التخرج|عمل|العمل|مهنة|المهنة|سنوات نشاط|سنوات النشاط|موظف|employer|years_active|منظمة|منظمات|organization|organizations|وكيل|الوكيل|وكيل الأعمال|وكيل أعمال|agent|سبب شهرة|تأثر|influences|سبب الشهرة|known for|أعمال بارزة|credits|أهم الأعمال|صنف|الصنف|style|تأثير|influenced|راتب|الراتب|دخل|الدخل|salary|قيمة صافية|الثروة|ثروة|networth|تلفزيون|التلفزيون|television|حزب|تيار|التيار|movement|خصوم|الخصوم|opponents|إدارة|boards|تخصص أكاديمي|academic_major|academic major|تخصص_أكاديمي|شهادة جامعية|doctoral_advisor|مشرف الدكتوراه|مشرف_الدكتوراه|مشرف الدكتوراة|مشرف_الدكتوراة|مشرفون أكاديميون|تعلم لدى|academic_advisors|المشرفون الأكاديميون|مشرفون أكاديميون آخرون|doctoral students|doctoral_students|طلاب الدكتوراه|طلاب_الدكتوراه|طلاب الدكتوراة|طلاب_الدكتوراة|notable_students|التلاميذ المشهورون|طلاب|occupation|تسمية مجال العمل|مجال العمل|مجال عمل|الاهتمامات الرئيسية|شريك|الشريك|domestic_partner|partner|اشتهر بـ|أبرز الأعمال|laterwork|أعمال أخرى|الأعمال الأخرى|تأثر بـ|أثر في|otherparty|الأحزاب السابقة|الحزب السابق|الحركة|عضو مجلس إدارة|اللجان|لجان|رمز نداء|callsign|تسمية الرياضة|الرياضة|بلد الرياضة|صناديق أخرى2|عقوبة جنائية|العقوبة|عقوبة|criminal penalty|العقوبة الجنائية|تهم|تهمة جنائية|تهم جنائية|تهمة|criminal charge|التهمة الجنائية|حالة جنائية|الحالة الجنائية|criminal status|صناديق تهم|شخصية عسكرية|serviceyears|سنوات الخدمة العسكرية|servicestart|بداية سنوات الخدمة|serviceend|نهاية سنوات الخدمة|allegiance|الولاء|branch|څانګه|الفرع|خدم في|unit|الوحدة|الوحدة العسكرية|rank|رتبة|الرتبة|آخر_رتبة|servicenumber|رقم الخدمة|commands|القيادات|battles|المعارك|المعارك/الحروب|الحروب|fieldinjury|الاصابات الميدانية|battles_label|military_blank1|عنوان عسكري1|العنوان العسكري1|military_data1|بيانات عسكرية1|البيانات العسكرية1|military_blank2|عنوان عسكري2|العنوان العسكري2|military_data2|بيانات عسكرية2|البيانات العسكرية2|military_blank3|عنوان عسكري3|العنوان العسكري3|military_data3|بيانات عسكرية3|البيانات العسكرية3|military_blank4|عنوان عسكري4|العنوان العسكري4|military_data4|بيانات عسكرية4|البيانات العسكرية4|military_blank5|عنوان عسكري5|العنوان العسكري5|military_data5|بيانات عسكرية5|البيانات العسكرية5|blank1|عنوان1|العنوان1|data1|بيانات1|البيانات1|blank2|عنوان2|العنوان2|data2|بيانات2|البيانات2|blank3|عنوان3|العنوان3|data3|بيانات3|البيانات3|blank4|عنوان4|العنوان4|data4|د انځور څرګندونه|بيانات4|البيانات4|blank5|عنوان5|العنوان5|data5|بيانات5|البيانات5|الجوائز|awards|signature|توقيع|التوقيع|عنوان توقيع|عنوان التوقيع|حجم توقيع|حجم التوقيع|signature_alt|بدل التوقيع|موقع|website|الموقع|الموقع الرسمي|صفحة_شخصية|صفحة شخصية|مواقع أخرى|الموقع الإلكتروني|الموقع الالكتروني|موقع الكتروني|مواقع سينما|قاعدة بيانات الأفلام|السينما.كوم|هوامش|ملاحظة|ملاحظات|footnotes|مراجع|ويكي مصدر|سطر أخير|إشارة|إصابات ميدانية|المدونة الرسمية|term_start3|blog|کاروونکي ژبي|کاروونکې ژبه}}&lt;!-- 
 --&gt;
}}&lt;noinclude&gt;
{{لاسوند}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9hnjj0obhal79w882606pdh7dcl6x14</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>امام بدر الدین عیني</title>
    <ns>0</ns>
    <id>40614</id>
    <revision>
      <id>317871</id>
      <parentid>224831</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:23:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8985" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
امام بدرالدین عیني &quot;رحمة الله علیه&quot;  ژوند او خدمت ته لنډه کتنه :

==پیدائښت :==
علامه عیني په ۲۶ د رمضان المبارک ۷۶۲هـ ، مطابق ۳۰ جولائي ۱۳۶۰ء په قلعه &quot;عینتاب&quot; کې د شام  حلب ښار سره نیژدې د جمعي په ورځ زیږیدلی.
دغه د عین تاب طرف نسبت له وجې ورته &quot;عیني&quot; ویل کیږي. ده ډیر وخت په حلب ، مصر ، د مشق او بیت المقدس کې تیر کړی.
علامه عیني د حافظ ابن حجر عسقلاني الشافعي رحمه الله هم عصر او د هغه له خپلوانو څخه دی.

==نوم او نسب:==
نوم یئ محمود، کنیت یئ ابو محمد، القاب یئ بدرالدین، امام عیني، قاضي شام، مؤرخ، علامه، او په [[قاضي القضاۃ]] هم مخاطب کیده، عرفي نوم یئ شارِح بخاري دی او د اتمې ۸ پیړۍ په سترو محدثينو کې شمارل کیږي.

==د نسب سلسله یئ:== 
محمود بن احمد بن موسیٰ بن احمد بن حسین بن یوسف بن محمود الحافظ المحدث بدرالدین عیني حنفي علیهم الرحمة والرضوان ده. 
د نوموړي پلار او نیکه دواړه قاضیان ؤ. دده په نیکونو کې حسین بن یوسف ډیر ستر او معروف &quot;مفسرِ قرآن &quot; تیر شوی.

==ابتدائې ذده کړې:==
ابتدائې تعلیم او حفظِ قرآن یئ په خپل کور کې د پلار څخه حاصل کړل او چې اته ۸ کلنۍ ته ورسید نو قرآن الكريم یئ په اوو ۷ قرآتونو یاد کړ.

==لوړې ذدکړې:==
په علم فقه کې یئ د جمال الدین یوسف بن موسی ملطي، د ملک العلماء علاؤالدین سیرامي، د شیخ تقی الدین، د شیخ زین الدین عراقي، د شیخ سراج الدین بلقیني او له نورو جیدو علماء څخه علمي استفادہ وکړه.
د حصول علم لپاره دده تاریخي سفر په کال (۷۸۵هـ/ ۱۳۸۳م)  د مشق ته ؤ،  دغه سفر یئ د علم الحديث د ذدکړې لپاره مؤثر تمام شو ، په د غه وخت کې  مدرسة النورية د مشق د علم الحدیث یوه مشهوره او مقبوله اداره وه،  علامه عيني ددې مدرسې له استادانو ښه استفاده وکړه او د سترو علماو څه یئ دلته علم حدیث حاصل کړ.
د نوموړي د علم حدیث په استادانو کې مشهور شیخ زین الدین عراقي او شیخ تقی الدین د یادونې وړ دي.
او په علم نحوه ، اصول فقه او معاني کې یئ د استادانو څخه د علامه  ابن صالح بغدادي نوم اخیستل کیږي. 
کله چې ۲۵ کلنۍ ته ورسید نو په ځان کې یئ د حج د ادا کولو توان ولید، نو په ۷۸۶هـ/۱۳۸۴م یئ د بیت الله شریف زیارت نصیب او د حج د ادا کولو سعادت یئ په برخه شو، همدارنګه یئ په مکه او مدینه کې د یو شمیر علماو څخه علم دین حاصل کړ او بیا خپل وطن ته راستون شو.

او د حصول علم لپاره ده  ډیرو علاقو ته سفر وکړ ، په ۷۸۷ھ یئ د مصر قاهرې ته تشریف راوړ او د لته یئ یو شمیر دندې سرته ورسولې.
د قضاء منسب یئ سمبال کړ او کله چې د امیر المؤید لخوا په ۸۱۸هـ مدرسه المؤیدیة جوړه شوه نو حافظ عيني په کې تدریس پیل کړ ، پدې مدرسه کې ترې د لاندې مشهورو شخصیتونو په څیر علماو استفاده وکړه او دده د شاګردۍ ویاړ يئ حاصل کړ .

مشهور فقیه كمال بن الهمام ، 
علامه ابن تغري بردي، 
او علامه سخاوي .

ده په قاهره کې په ۸۱۴هـ یوه مدرسه جوړه کړه او خپل کتابتون یئ ورته وقف کړ .

==شخصیت یئ:==
علامه عیني په امام فاضل، شیخ المحدثین، امام المتکلمین، رأس المفسرین، قاضي الاسلام والمسلمین، استاذالفقهاء الکاملین، جامع المنقولاتِ والمعقولات، محدث کامل او په فقیه عدیل باندې ستایل شوی.

نوموړی حافظ او شارح الاحادیث ، په عربي ژبه کې یئ ډیر مهارت لرلو او خاصکر په علم صرف کې يئ نوم لرلو او سریع الکتابت شخصیت ؤ. 
په تخریج د احادیثو کې ورته لوی عبور حاصل ؤ. د وسیع علم اندازہ یئ د &quot;عمدۃ القاري شرح صحیح البخاري&quot; څخه هم معلومیږي.

شیخ ابوالمعالي حسیني فرمایئ:

علامه عیني امام، عالم ، حافظ ، متقی، استاذالکل، امام المحدثین او منفرد فی الروایة والدرایة دی.
ده د صحیح البخاري داسې یوه شهکاره شرحه لیکلې چې  ددې مثال موږ هم ندی لیدلی.
په خپلو معاصرینو کې د علم ، عمل، تقویٰ، دیانت لرونکی دی او په فقه او حدیث کې بالخصوص او په نورو علومو کې بالعموم ورته لوی عبور حاصل او پرې برلاسې دی. 
(مقدمه عمدۃ القاري، ۱۴)

علامه عیني ته د قضاء منسب په غیر د طلب کولو ورکړل شوی، ده د عدل او انصاف مثال قائم کړی ؤ. 
له دې پرته په نورو سترو عهدو باندې هم مقرر کړل شوی ؤ. لیکن ده درس، تدریس، تصنیف او تالیف همیشه جاری او برکراره وساته.
ده په خپل کتاب &quot;عمدۃ القاري شرح صحیح البخاری&quot; کې د احنافو وکالت کړی او د حنفي مذهب حق یئ اداکړی. 
&quot;عمدۃ القاري فی شرح البخاري&quot; د امام بدرالدین عیني د صحیح البخاري هغه شرحه ده چې ددې څخه بهتره شرحه تر ننه چا نه ده لیکلې دا شرحه په دولس ۱۲ جلده په شلو ۲۰ کلونو کې د وخت د دغه ستر محدث لخوا لیکل شوې. هر عالم دین باید د غه شرحه مطالعه کړې او احناف یئ باید په خپل کتابتون کې ولري.

==تصنیفات:==
عمدة القاري في شرح البخاري ۱۲ جلده
مغانی الاخيار فی رجال معانی الآثار
العلم الهيب في شرح الكلم الطيب
عقد الجمان في تاريخ أهل الزمان یوه ستره موسوعة ده ، تاريخ
تاريخ البدر في أوصاف أهل العصر
مباني الأخبار في شرح معاني الآثار
نخب الأفكار فی تنقيح مباني الأخبار اته ۸ جلده،
البناية في شرح الهداية ۶ جلده په حنفي فقه
رمز الحقائق في شرح الكنز الدقایق، په حنفي فقه
الدرر الزاهرة فی شرح البحار الزاخرة، فقه
المسائل البدرية، فقه
السيف المهند فی سيرة الملك المؤيد ابى النصر 
منحة السلوك في شرح تحفة الملوك، په حنفي فقه
المقاصد النحوية
فرائد القلائد
طبقات الشعراء
سيرة الملك الاشرف
الروض الزاهر - فی سيرة الملك الظاهر
الجوهرة السنية في تاريخ الدولة المؤيدية
المقدمة السوادنيه فی الاكام الدينيه
شرح سنن ابى داود 
تاريخ الأكاسرة

==وفات==
بل اخر د اسلامي نړۍ او د وخت ستر محدث  د دوشنبې په ورځ د ذی الحجه په ۴/ ۸۵۵ھ/ چې د ۱۴ دسمبر ۱۴۵۱ء سره سمون لري، د مصر په قاهره کې له فاني نړۍ د تل لپاره سترګې پټې کړلې او د خپل مسجد او مدرسې په خوا کې د فن کړل شو.
==تړلې لیکنې==
*[[فقه]]
*[[تفسیر]]
*[[محدث]]
*[[علي مرغیناني]]
*ابن حجر عسقلاني
*[[انور شاه کشميري]]
*[[دیوبند دار العلوم]]
*[[امام قرطبي]]

==سرچینې==
ژباړه او راټولونه:  [[عزت الله کوټوال]]
حدائق الحنفیه/ مقدمه د [[عمدة القاري]]، بیروت چاپ او  «الاعلام» د خیر الدین زركلي .</text>
      <sha1>pedkb7nbh4hkh79ojldgog8nn3gic6z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د ښکلا کاریال راښکته کول</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41558</id>
    <revision>
      <id>317782</id>
      <parentid>225623</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:23:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="797" xml:space="preserve">{{ړنگول|پالتو [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۲۲:۲۳, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
د ښکلا کاریال يا اپلکېشېن ډانلوډ يا راښکته کول!

دغه اپلکېشېن د انځور ښکلا لپاره جوړ شوی چې ستاسو انځورونه ډېره ښه ښکلي کوي ، تاسو کولای له ګوګل پلېسټور څخه دغه اپلکېشېن راښکته کړئ

د ډانلوډ لپاره لاندې لینک کلیک کړئ

https://play.google.com/store/apps/details?id=com.commsource.beautyplus</text>
      <sha1>fzan9wr5istmw4gn4pawqtffjl9xyxy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>زېمبيا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46092</id>
    <redirect title="زامبيا" />
    <revision>
      <id>317747</id>
      <parentid>237754</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T14:53:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>اصلاح تغییرمسیر دوتایی به [[زامبيا]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26" xml:space="preserve">#REDIRECT [[زامبيا]]</text>
      <sha1>0mspgmjntxk9f6z5we79xjbhk7guqme</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>قرغیزي ژبه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46248</id>
    <revision>
      <id>317835</id>
      <parentid>238506</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:33:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="324" xml:space="preserve">'''قرغزي''' په قرغیزي Кыргыз тили) د قرغزستان هیواد رسمي ژبه او په ټوله نړۍ کې کابو ۷ میلیونه خلک پری خبري کوي له دی ډلي یو شمیر په [[افغانستان]]، [[ترکیه]]، [[قزاقستان]]، او [[روسیه]] کې دي.</text>
      <sha1>9csxv2fek2rtjfae7q6arq7g438rs8f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317836</id>
      <parentid>317835</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:33:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="343" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''قرغزي''' په قرغیزي Кыргыз тили) د قرغزستان هیواد رسمي ژبه او په ټوله نړۍ کې کابو ۷ میلیونه خلک پری خبري کوي له دی ډلي یو شمیر په [[افغانستان]]، [[ترکیه]]، [[قزاقستان]]، او [[روسیه]] کې دي.</text>
      <sha1>6kpioj51z2yyfuobl9ednm8qurdcga2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>قرغزي ژبه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46249</id>
    <revision>
      <id>317837</id>
      <parentid>286810</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:35:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1841" xml:space="preserve">'''قرغزي''' ژبه (په انګليسي:Kyrgyz language) د [[قرغزستان]] رسمي ژبه ده او په چین کې هم ویل کیږي.

== تاریخ ==
دا ژبه چې په [[قرغزستان]] ، [[افغانستان]] ، [[تورکيه|ترکیې]] ، [[قزاقستان]] او [[روسیه]] کې شاوخوا اوه میلیونه ویونکي لري، د ترکي ژبو په کورنۍ پورې اړه لري او د قزاق ژبې سره خورا نږدې ده. قرغزستان په [[قزاقستان]] او قرغزستان کې د [[سيريليک ليکدود|سیریلیک]] الفبا سره لیکل کیږي (چې د روسیې سیریلیک څخه درې نور توري لري) او په [[چین د خلکو جمهوریت|چین]] کې د عربي الفبا څخه اخیستل شوي الفبا سره. دا د لاتیني الفبا سره لیکل کیده. [[پاړسي ژبه|فارسي ژبه]] په وروستیو کلونو کې په [[قرغزستان]] کې عامه شوې ده او په پوهنتونونو او په ډیرو ښوونځیو کې تدریس کیږي. په قرغزستان کې د [[مذهب]] او سوداګرۍ پورې اړوند ډیری کلمې د فارسي کلمو څخه اخیستل شوي. ځینې ژبپوهان '''په قرغزي ژبه''' کې د فارسي کلمو شمېر ۱۲۰۰ کلمې ګڼي، خو داسې ښکاري چې دا له دغه رقم څخه ډېر دي.

== سرچینې ==
&lt;references group=&quot;&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[وېشنيزه:د پاکستان ژبې]]
[[وېشنيزه:ژبې]]
[[وېشنيزه:تورکي ژبې]]
[[وېشنيزه:ترکيه]]
[[وېشنيزه:افغانستان کې 1979- 1989 زېږيزکميونيزم پير]]
[[وېشنيزه:پاکستان]]
[[وېشنيزه:قرغزستان]]
[[وېشنيزه:چين]]</text>
      <sha1>lq8jy32tz6xqw1lbnz2tb27v421784p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317838</id>
      <parentid>317837</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:35:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1860" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''قرغزي''' ژبه (په انګليسي:Kyrgyz language) د [[قرغزستان]] رسمي ژبه ده او په چین کې هم ویل کیږي.

== تاریخ ==
دا ژبه چې په [[قرغزستان]] ، [[افغانستان]] ، [[تورکيه|ترکیې]] ، [[قزاقستان]] او [[روسیه]] کې شاوخوا اوه میلیونه ویونکي لري، د ترکي ژبو په کورنۍ پورې اړه لري او د قزاق ژبې سره خورا نږدې ده. قرغزستان په [[قزاقستان]] او قرغزستان کې د [[سيريليک ليکدود|سیریلیک]] الفبا سره لیکل کیږي (چې د روسیې سیریلیک څخه درې نور توري لري) او په [[چین د خلکو جمهوریت|چین]] کې د عربي الفبا څخه اخیستل شوي الفبا سره. دا د لاتیني الفبا سره لیکل کیده. [[پاړسي ژبه|فارسي ژبه]] په وروستیو کلونو کې په [[قرغزستان]] کې عامه شوې ده او په پوهنتونونو او په ډیرو ښوونځیو کې تدریس کیږي. په قرغزستان کې د [[مذهب]] او سوداګرۍ پورې اړوند ډیری کلمې د فارسي کلمو څخه اخیستل شوي. ځینې ژبپوهان '''په قرغزي ژبه''' کې د فارسي کلمو شمېر ۱۲۰۰ کلمې ګڼي، خو داسې ښکاري چې دا له دغه رقم څخه ډېر دي.

== سرچینې ==
&lt;references group=&quot;&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[وېشنيزه:د پاکستان ژبې]]
[[وېشنيزه:ژبې]]
[[وېشنيزه:تورکي ژبې]]
[[وېشنيزه:ترکيه]]
[[وېشنيزه:افغانستان کې 1979- 1989 زېږيزکميونيزم پير]]
[[وېشنيزه:پاکستان]]
[[وېشنيزه:قرغزستان]]
[[وېشنيزه:چين]]</text>
      <sha1>kljd4av3a4zxo93h9js6w5yh02aa1e2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ویلزي ژبه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47492</id>
    <revision>
      <id>317813</id>
      <parentid>242244</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:12:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="450" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Siaradwyr y Gymraeg ym Mhrif Ardaloedd Cymru.png|ټومبل|200px|]]

د ویلزي ژبه فیصدي.

'''ولزي ژبه''' په ویلزي Cymraeg) په [[انګلیسي]] Welsh) د انګلیسي ترځنګ د ویلز هیواد رسمي ژبه ده. ویلزي د [[سلتي ژبي|سلتي ژبو]] له کورنۍ څخه ده چې په [[بریتانیا]] کې د ویلزي خلکو له خوا کاریږي.</text>
      <sha1>mk0b4ixc27nxej5chb9vhk5p3vuir2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317814</id>
      <parentid>317813</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:13:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="396" xml:space="preserve">[[دوتنه:Siaradwyr y Gymraeg ym Mhrif Ardaloedd Cymru.png|ټومبل|200px|]]
'''ولزي ژبه''' په ویلزي Cymraeg) په [[انګلیسي]] Welsh) د انګلیسي ترځنګ د ویلز هیواد رسمي ژبه ده. ویلزي د [[سلتي ژبي|سلتي ژبو]] له کورنۍ څخه ده چې په [[بریتانیا]] کې د ویلزي خلکو له خوا کاریږي.</text>
      <sha1>8mpaml1a7zgn6zmkqcney6kqi4lyi2d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317815</id>
      <parentid>317814</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:13:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="314" xml:space="preserve">'''ولزي ژبه''' په ویلزي Cymraeg) په [[انګلیسي]] Welsh) د انګلیسي ترځنګ د ویلز هیواد رسمي ژبه ده. ویلزي د [[سلتي ژبي|سلتي ژبو]] له کورنۍ څخه ده چې په [[بریتانیا]] کې د ویلزي خلکو له خوا کاریږي.</text>
      <sha1>a8iivy8w4vc0dv0rrcif3gkczprir6r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317816</id>
      <parentid>317815</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:14:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="333" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''ولزي ژبه''' په ویلزي Cymraeg) په [[انګلیسي]] Welsh) د انګلیسي ترځنګ د ویلز هیواد رسمي ژبه ده. ویلزي د [[سلتي ژبي|سلتي ژبو]] له کورنۍ څخه ده چې په [[بریتانیا]] کې د ویلزي خلکو له خوا کاریږي.</text>
      <sha1>g3qxciea4wjmz3jgxgifvwpfepot0nd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د اسټرالیا پارلمان</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50005</id>
    <revision>
      <id>317848</id>
      <parentid>248975</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:47:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د ودانۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="303" xml:space="preserve">{{ودانۍ مالوماتبکس}}
'''د اسټرالیا ولسي جرګه''' یاهم د اسټرالیا د همټو سیمو مقننه قوه. یاد پارلمان په درې برخو وېشل شوی لوړ مقام د بریتانیا ملکه مشرانو جرګه او ولسي جرګه دي.</text>
      <sha1>nqelylcdruf3x892tz7o9e4mn0fzpdu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اوو سی ۴۳ انساني کرونا ویروس</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50237</id>
    <revision>
      <id>317827</id>
      <parentid>249612</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:21:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="870" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۳:۲۱, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
'''انساني اوو سی ۴۳ کرونا ویروس''' 
Human coronavirus OC43)د [[کرونا ویروس]] له ډلې څخه یوه ده.
{{Taxobox
| name =انساني کروناویروس اوو سی ۴۳
| status =
| status_system =
| status_ref =
| image =
| image_caption =انسانی اوو سی ۴۳ کروناویروس، ''Human coronavirus OC43''
| fossil_range =
| regnum =[[ویروس]]
| phylum =
| classis =
| ordo =
| familia =
| genus = [[کرونا ویروس]]
| species =
| binomial =
| range_map =
}}</text>
      <sha1>6q9uom8xkjhpt19oczdpwwuati1xhyx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>قومي ډلې</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50527</id>
    <revision>
      <id>317894</id>
      <parentid>250357</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="217" xml:space="preserve">{{}}
'''قوم''' (قومیت/قومونه) په [[انګلیسي]] ethnicity) هغه انساني ګروپونو یاهم ډله خلکو ته ویل کیږي چې ګډې قومې او کلتوري ریښې ولري.</text>
      <sha1>27lzu99b9j8327wpvug23v78n2sd33v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317895</id>
      <parentid>317894</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:58:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="212" xml:space="preserve">'''قوم''' (قومیت/قومونه) په [[انګلیسي]] ethnicity) هغه انساني ګروپونو یاهم ډله خلکو ته ویل کیږي چې ګډې قومې او کلتوري ریښې ولري.</text>
      <sha1>p39il763yf5uazu4pxxqvpxvxipwenp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317896</id>
      <parentid>317895</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:58:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="231" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''قوم''' (قومیت/قومونه) په [[انګلیسي]] ethnicity) هغه انساني ګروپونو یاهم ډله خلکو ته ویل کیږي چې ګډې قومې او کلتوري ریښې ولري.</text>
      <sha1>hjudt1nji1ammdpdkhg8q2vna5nzlcx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ټولنیز نیاو/عدل</title>
    <ns>0</ns>
    <id>51566</id>
    <revision>
      <id>317856</id>
      <parentid>252618</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:53:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4489" xml:space="preserve">{{ړنگول|مخ په بشپړه توګه د يوې وېبپاڼې کاپي ده - [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۳:۵۳, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
د کتاب ځانګړنې:

د کتاب نامه: اسانه اسلامپوهنه ( د ژڼیو لپاره)

لیکوال: شیخ محسن قرآیتي (د تفسیر نور مفسر)

ژباړن: ډاکټر ذبیح الله اقبال

وېبپاڼه:www.andyal.com

= ټولنیز نیاو/عدل =


الله پخپله عادل دی اوموږ ته یې هم د نیاو (عدالت) او نېکیو حکم راکړی دی، ('''إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ''' = په رښتینه كې الله د عدل او ښېګڼې کولو امر كوي.)[1]

که موروپلار د خپلو اولادونو ترمنځ په عدالت چلن و نه کړي، اولاد یې خوابدېږي؛ که موږ هم په عدالت چلن و نه کړو، خدای او خلک به راځنې خوابدي شي.

موږ باید د هر چا حق رعایت کړو. که کوم ځوان په جومات کې ناست وي او له خپل ځایه پاڅول کېږي؛ نو هر څوک چې د هغه پر ځای لمونځ وکړي، لمونځ یې سم نه دی؛ ځکه د هغه ځوان پر حق یې ظلم کړی دی او پر داسې ځای ولاړ دی، چې حق یې نه و.

پېغمبر اکرم (ص) اوبه وڅښلې، یو ځوان یې ترڅنګ ناست و، له آنحضرت (ص) نه یې وغوښتل، چې پاتې اوبه د تبرک او شفا لپاره هغه ته ورکړي، تردې غوښتنې روسته، هغه مشران، چې د پېغمبر اکرم (ص) تر څنګ ناست وو، هغوی هم ورته غوښتنه وکړه؛ نو آنحضرت (ص) ورته وویل : (( داچې دې ځوان تر تاسې مخکې غوښتنه کړې وه؛ نو وار باید رعایت شي)) نو لومړی یې اوبه هغه ځوان ته ورکړې.

ژرنده که د پلار ده خو په وار ده. د وار رعایت کول، عدالت دی.

مولا علي کرم الله وجهه یوه مورکۍ ولیده، چې دوه کوشنیان ورسره دي او یوازې درې کجورې لري، هر کوشني ته یې یوه کجوره ورکړه او درېیمه کجوره یې پر منځ نیمه کړه، چې د ماشومانو ترمنځ پر عدالت چلن وکړي، آنحضرت دغه مور ددې عدالتي چلن لپاره وستایله.

بې اجازې د نورو له ماله ګټنه یې پر حق تېری او ظلم دی.

خلک بې پته کول، پر هغوی تېری کول دي.

بل ته ناسمه نامه اخستل او نامه یې سپکول، وهل ډبول او ان وېرول تېری دی.

تر ټاکلې اندازې ډېر د دولتي توکیو لګول، پر ټولنه تېری او ظلم دی.

پر خلکو تېری، نه بښل کېدونې ګناه ده. ان که یو ځوان له یوې ونې بې اجازې مېوه وخوړه، باید د ونې څښتن راضي کړي او نشي ویلای: داچې بالغ نه یم؛ نو غاړه مې نه بندېږي.

هغه چې بالغ شوی نه دی، لمونځ او روژه پرې فرض نه ده؛ خو د خلکو د مال، ځان او پت درناوی پرې واجب دی، ان پر ژڼیو.

په ټولنه کې د عدالت رعایتول له کورنۍ پیلېږي او په ټولنه کې د عدالت د رعایتولو په پار باید یو د بل حقوق په کور، ښوونځي، واټونو او کوڅو کې رعایت کړو.

هو! اسلام د حقوقو د رعایت په پار، نه اولاد ته اجازه ورکوي، چې د موروپلار د استراحت مزاحم شي او نه موروپلار ته اجازه ورکوي، چې پر اولاد بې ځایه غوسه شي. نابالغتوب او ژڼی توب، د نورو د حقوقو د نه رعایتولو پلمه نشي کېدای.

څرګنده شوه، چې ماشومان او ژڼی باید تر  ځوانۍ مخکې، له اسلامي اخلاقو سره آشنا شي.
----[1] . نحل /۹۰</text>
      <sha1>cxk2zlxfv8u51qroijw6wn64bxhrwf3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>انا بورکوسکا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52283</id>
    <revision>
      <id>317774</id>
      <parentid>302983</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:14:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ د وګړي مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1448" xml:space="preserve">{{مالوماتبکس وګړي}}
'''انا بورکوسکا''' (پولنډي: انا بورکوسکا - وفات شوه:2008) یو پولنډي اداکاره او د ایران له تبار څخه غږیدونکې وه.&lt;ref&gt;http://articles.latimes.com/2000/nov/05/news/mn-47315&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://news.google.com/newspapers?nid=1876&amp;dat=20001008&amp;id=ba0nAAAAIBAJ&amp;sjid=_M8EAAAAIBAJ&amp;pg=6751,3251105&lt;/ref&gt;دوی پولینډ ته لیږدول شوي او په شوروي اتحاد کې په سایبریا کې د تمرکز کمپ ته لیږدول شوي. هغه یو قطب و چې شوروي اتحاد د انډرس اردو سره پریښود او تهران ته لاړ.

د هغه فلمونو یا تلویزیون برنامو کې چې هغه پکې کار کړی دی د جعفر پناهي سپینه بالون د یوې بوډۍ میرمنې په رول کې دي چې د نجلۍ سره د سرو زرو کب موندلو لپاره په مرکزي رول کې مرسته کوي ،&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.1worldfilms.com/whiteballoon.htm |title=آرشیف کاپي |access-date=2020-09-01 |تاريخ الأرشيف=2010-11-24 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20101124111753/http://1worldfilms.com/whiteballoon.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;او ایران ته د پولنډي مهاجرت کیسه کونکی د خسرو سینا لخوا لاست لامینټ. ، حواله شوی.

== سرچینې ==</text>
      <sha1>nudcjgcbfncgjpol3bouao4n0pco4z1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کابل راډیو</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54162</id>
    <revision>
      <id>317881</id>
      <parentid>313054</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:36:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3005" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:1950s Afghanistan - Radio Kabul control room.jpg|thumb|د کابل راډیو د کنټرول مرکز په 1950 لسیزه کې چې دا ټرانسمیټر تر [[سویلي افریقا]] او [[اندونیزیا]] پورې اوریدل کیدل.]]

[[دوتنه:Radio- afghanistan.jpeg|thumb|200px|د کابل راډیو سټوډیو په ۱۹۶۰م کال کې ]]
'''کابل راډیو''' یا '''راډیو افغانستان'''، چې د  '''د شریعت غږ''' په نوم هم یادیږي، د [[عامه خپرونه|عامه خپرونو]] [[راډیو سټیشن]] دی چې [[د افغانستان ملي راډيو تلويزون]] ملکیت دی. کابل راډیو د کابل سیمې لپاره فریکونسی ۱۱۰۷ kHz (منځنۍ څپه) او همداراګه د 105.2 MHz (اف ام) ځپو باندې اوریدل کیږي. ددې راډيو لمړني دستګاوي په 1920 کې په [[کابل]] کې، د لومړی راډیو لیږدونکي نصب شوي دی.

==تاریخچه==

په 1925 کې، د افغانستان د وقت پاچا [[امیر امان الله خان]] لخوا [[w:Amplitude modulation|منځنۍ څپو]] باندې د 833 [[w:kHz|کیلوهرتز]] څپه کې د 200 [[واټ]] په توان یو روسي ټرانسمیټر د کابل په ماڼۍ کې نصب شو. بیا دا ټرانسمیټر د ۱۹۲۹ کال د پاچا پر ضد په پاڅون کې ویجاړ شو.&lt;ref name=&quot;Baily2016&quot;&gt;{{cite book|author=John Baily|title=War, Exile and the Music of Afghanistan: The Ethnographer's Tale|url=https:/ /books.google.com/books?id=KCAlDwAAQBAJ&amp;pg=PA25|date=September 2016|publisher=Taylor &amp; Francis|isbn=978-1-315-46692-7|pages=25}}&lt;/ref&gt; دا ټرانسمیټر په 1931 کې د نوي پاچا [[محمد نادر شاه]] لخوا بدل شو، او په 1940 کې ظرفیت یې لوړ شو، او یو نوی 20 [[کیلو واټ]] ټرانسمیټر د هغې په ځای کې نصب شو، چې په 600&amp;nbsp;kHz کار کاوه. دا په عمومي ډول د کابل راډیو رسمي زیږون ګڼل کیږي. پروګرامونه یې په [[پښتو]]، [[دري|دري فارسي]]، [[اردو]]، [[انګلیسي ژبه|انګلیسي]] او [[فرانسوي ژبه|فرانسوي]] کې خپریدل.


== دا هم وګورئ ==
**[[د افغانستان موسيقي]]
*[[د افغانستان رسنۍ]]
**[[د افغانستان ملي راډيو تلويزون|د افغانستان ملي راډیو ټلویزیون]]
*[[په افغانستان کې د راډیوګانو لیست]]
**[[شريعت غږ راډيو]]

== سرچينې ==
{{Reflist}}

{{Authority control}}

{{Coord missing|Afghanistan}}

[[Category:په افغانستان کې ډله ييزې رسنۍ]]
[[Category:په افغانستان کې راډيوګانې]]
[[Category:په کابل کې ډله ييزې رسنۍ]]
[[Category:د لنډې څپې له منځه تللې راډيوګانې]]</text>
      <sha1>259gf2zk8802wmsh7mwyn6gvotnbdo4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د چورلکې ناستځای</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54566</id>
    <revision>
      <id>317823</id>
      <parentid>263859</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:18:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="470" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Heliport Niagara Falls Ontario.jpg|thumbnail|200px|يو چورلک ناستځای]]

'''د چورلکې ناستځای''' يا '''چورلک ناستځای''' يا بيا '''د چورلکې د درولو ځای''' {{lang-en|heliport}}، يو هوايي ډګر ته ورته کوشني ځای ته ويل کېږي، چې په ځانګړې توګه د [[چورلکه|چورلکې]] لپاره دی.
==دا هم وګورئ==
==سرچينې==</text>
      <sha1>k97prczy8tl6dlwhoech2dcxtm6a3o2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>یو اس اس ګرالډ ناو بیړۍ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55253</id>
    <revision>
      <id>317859</id>
      <parentid>282389</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:58:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="547" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:USS Gerald R. Ford (CVN-78) underway on 8 April 2017.JPG|بټنوک|268x268px]]
'''یو اس اس ګرالډ ناو بیړۍ''' (یو اس اس ګیرالډ آلوتونکې وړونکې ناو بیړۍ) (په [[انګلیسي]] USS Gerald R. Ford (CVN-78) underway on 8) د امریکا د سمندري ځواکونو په خدمت کې کې یوه آلوتونکې وړونکې بیړۍ ده، چې د امریکا د پخوانی ولسمشر [[ګرالډ فورډ]] په نوم نومول شوې ده.

{{Stub}}</text>
      <sha1>4wf7oj3ed9j0ql1hk9rgm5y7wfgdeiw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>احسان ماموند</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55307</id>
    <revision>
      <id>317858</id>
      <parentid>266825</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:57:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="958" xml:space="preserve">{{ړنگول|دا لیکنه د يو داسي شخص اړوند ده چي په ټولنه کي هيڅ ځانګړی ارزښت نلري. او لیکنه یې د ځان اړوند پخپله لیکلې ده. - [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۳:۵۷, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
احسان ماموند

۲۷ کلن احسان ماموند (خان) 

د کونړ ولايت مرورې ولسوالۍ د ډبونو ادم خېلو کلي اوسېدونکی دی.

په قوم ماموند په واړه قوم کې ادم خېل او په ملت افغان دی. د لومړي ټولګي نه تر دولسم ټولګي پورې يې په مروره لېسه کې زده کړې کړي. 

په درنښت 

ماموند</text>
      <sha1>90whn7ec9m75zyfqhnk8xlpldfhu2t2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>په متحده ایالاتو کې د دین ازادي</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57773</id>
    <revision>
      <id>317883</id>
      <parentid>302409</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:37:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13837" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د دین ازادي د متحده ایالاتو په اساسي قانون کې خوندي حق دی چې د دین تر بند لاندې په لومړي تعدیل کې راوړل شوې ده. د دین ازادي د کلیسا او دولت جلاتوب چې د استعمار د بنسټ ایښودونکو، ډاکتر جان کلارک، راجر ویلیامز، ویلیم پین او وروسته د متحده ایالاتو د بنسټ اېښودونکو له خوا لکه جیمز میډیسن او ټوماس جیفرسن له خوا یې ملاتړ کېده، سره نږدې تړاو لري. &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.loc.gov/loc/lcib/9806/danpre.html|title=Jefferson's Letter to the Danbury Baptists|access-date=2006-11-30|last=Jefferson|first=Thomas|date=1802-01-01|publisher=U.S. Library of Congress}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://loc.gov/exhibits/religion/rel06-2.html|title=The State Becomes the Church: Jefferson and Madison|date=4 June 1998|access-date=2015-02-17|publisher=U.S. Library of Congress}}&lt;/ref&gt;

په متحده ایالاتو کې د دین د ازادۍ تفسیر د وخت په تېرېدو سره بدل شوی او تر اوسه لانجمنه موضوع ده. دغه مسئله د جورج واشنګټن د مخه ښې د وینا یو مهم ټکی ؤ. د لومړي تعدیل له تصویب مخکې او وروسته د امریکا څو ایالتونو خپلې رسمي دولتي کلیساګانې لرلې. د ۱۸۹۰ – ۱۸۹۱ ز کلونو ګاست ډانس (د روح نڅا) د جګړې یو لوی لامل ناقانوني دین و. په ۱۹۱۸ ز کال کې د جګرې په  پیل سره، کله چې جوزف او مایکل هوفر د جګرې لپاره د سرتېرو د جذب په مسوده د اعتراض له امله د شکنجې په پایله کې مړه شول، نږدې ټول سوله غوښتوونکي هوترین مذهبه عیسویان کاناډا ته کډوال شول. ځینې ​​یې بیرته راستانه شول، خو ډېری يې په کاناډا کې استوګن شول.   &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Vile|first=John R.|title=Established Churches in Early America|url=https://www.mtsu.edu/first-amendment/article/801/established-churches-in-early-america|access-date=2021-10-03|website=www.mtsu.edu|language=en}}&lt;/ref&gt;

اوږد مهاله ليدلوری دا و چې په حکومت کې سیکولري لیدلوری پیاوړی شي. پاتې دولتي کلیساګانې په ۱۸۲۰ ز کال کې منحل شوې او په کال ۱۸۲۰ ز کې د ښوونکي په مشرۍ د دعا لوستل په عامه ښوونځيو کې لغوه شول خو په پوځي برخه کې د روحاني کس شتون تر نن پورې پاتې دی. که څه هم د سترې محکمې ډېری حکمونه د دین په اړه سازش پلوه وو خو په وروستیو کلونو کې هڅه دا وه چې د عبادت محدوده ازادي د دین د ازادۍ ځای ناستې کړي. که څه هم د دین ازادي د هر وګړي انفرادي قضاوت په نظر کې نیسي څو د یو قانون یا پالیسي پر وړاندې اعتراض وکړي (په پوځي خدمت کې)، خو د عبادت په ازادۍ کې دا شونې نه ده.  

د عبادت ځایونو جوړول، اجباري وینا، ممنوع مشورې، اجباري لګښت، کار ځای، واده او کورنۍ، د دیني مشرانو انتخاب، د نارینه ماشومانو سنتول، کالي، تعلیم، قسم خوړل او دعا، د ناروغانو لپاره طبي پاملرنه، د قرنطین په وخت کې عبادت کول، د دولت له خوا د بومي امریکایانو د مقدسو ځمکو کارول، د قبرونو ساتنه، د بدن لپاره د سپېڅلو توکو کارول، د روحانیونو ډله ییز زنداني کول، د غوښې لپاره د څارویو ذبح او د ژوندیو څارویو ساتل، د کارمندانو، بندیانو او پوځي پرسونل لپاره د استوګنې ځای، په متحده ایالاتو کې د دین د ازادۍ په اړه لانجمن موضوعات دي.  

== حقوقي او عامه بنسټونه ==
د متحده ایالاتو اساسي قانون په دوه ځایونو کې د دین په اړه بحث را پورته کوي: په لومړي تعدیل او شپږمه ماده کې. شپږمه ماده په عامه دفترونو کې د کار کولو لپاره دیني ازموینه منع کوي. لومړی تعدیل کانګرس د داسې قانون جوړول منع کوي چې &quot;د مذهب تاسیس ته درناوی کوي یا د هغه ازاد عمل منع کوي&quot;. دغه حکم وروسته د لومړي تعدیل د الحاق له لارې دولتي او محلي ادارو ته پراخ شو.   

=== د ښکېلاک په دوره کې قانوني احکام ===
د ۱۶۴۵ ز کال د اکتوبر په ۱۰ نېټه، د فلشینګ، کوینز، نیویارک منشور، &quot;کوم قاضي یا کلیسایي وزیر له خوا د ممنوعیت یا مزاحمت پرته، د هالنډ هېواد د دود او عمل سره سم دیني ازادۍ&quot; ته اجازه ورکړه. خو د نوي امستردام عمومي رییس پیتر ستیویسانت یو فرمان صادر کړ چې د کویکرانو (د کلیسا غړي) ټولنې یې منع کړې. په ۱۶۵۷ ز کال کې د ډسمبر په ۲۷ مه نېټه د فلشینګ اوسیدونکو یو لاریون وکړچې د فلشینګ اعتراض په نوم یادېده. دغه لاریون د دیني دلایلو پر بنسټ ؤ چې ان د &quot;یهودانو، ترکانو او مصریانو&quot; د ازادۍ یادونه یې کوله خو د یو قوي پرېکړه لیک په صادرلو سره پای ته ورسېد چې په کې ویل شوي وو چې د ښار له منشور څخه هر ډول سرغړونه به ونه زغمل شي. &lt;ref name=&quot;Symbol of Enduring Freedom&quot;&gt;Zimmerman, Mark, [http://issuu.com/columbia-magazine/docs/columbiamar10en?mode=embed&amp;layout=http%3A%2F%2Fskin.issuu.com%2Fv%2Flight%2Flayout.xml&amp;showFlipBtn=true Symbol of Enduring Freedom], p. 19, Columbia Magazine, March 2010&lt;/ref&gt;

د مریلند مستعمرې په بنسټ اېښودو کې دیني ازادي په لومړي ځل د یو اصل په توګه عملي شوه چې په ۱۶۳۴ ز کال کې د کاتولیک مشر لارډ بالتیمور له خوا تاسیس شوه. پینځلس کاله وروسته (په ۱۹۴۹) ز کال کې د دیني ازادۍ قانون، یا د مریلند د ازادۍ قانون، چې د لارډ بالتیمور له خوا ترتیب شو، سپارښتنه یې وکړه: &quot; له دې وروسته هېڅ وګړی یا وګړي باید د دین د درناوي یا د هغه په ازاد عمل کې له ستونزې، ځورولو یا سپکاوي سره مخامخ نه شي&quot; .   &lt;ref&gt;Brugger, Robert J. (1988). Maryland: A Middle Temperament, p 21, Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. {{ISBN|0-8018-3399-X}}.&lt;/ref&gt;

د پروتستانت جرګې د غړو په مرسته د مریلند د ازادۍ قانون لغوه شو او نوی قانون تصویب شو چې کاتولیکان یې په ښکاره له خپلو دیني اعمالو منع کول. لارډ بالتیمور د مستعمرې د پروتستانت اوسېدونکو سره په ۱۶۵۷ ز کال کې له معاملې وروسته کنترول بېرته ترلاسه کړ او دغه قانون په ۱۶۵۸ ز کال کې د مستعمرې د جرګې له خوا بیرته تصویب شو. دا ځل یې تر ۱۶۹۲ ز کال یعني له دېرشو کلونو زیات دوام وکړ، تر هغه چې د ۱۶۸۹ ز کال د مریلند پروتستانت انقلاب وروسته، دیني ازادي بېرته واخیستل شوه. له دې سره، په ۱۷۰۴ زکال کې یو قانون تصویب شو چې &quot;په دې ولایت کې د پاپ د ودې مخه یې نیوله&quot; او کاتولیکان یې د سیاسي دفتر له لرلو منع کول. په مریلند کې بشپړه دیني ازادي د امریکا تر انقلاب پورې تر هغه وخته نه وه راغلې چې د مریلند چارلس کارول کارولتن د امریکا د خپلواکۍ اعلامیه لاسلیک کړه.  &lt;ref&gt;Finkelman, Paul, [https://books.google.com/books?id=YoI14vYA8r0C&amp;dq=maryland+toleration+act&amp;lr=&amp;as_drrb_is=q&amp;as_minm_is=0&amp;as_miny_is=&amp;as_maxm_is=0&amp;as_maxy_is=&amp;as_brr=3&amp;client=firefox-a&amp;source=gbs_navlinks_s Maryland Toleration Act], The Encyclopedia of American Civil Liberties, New York: CRC Press. {{ISBN|0-415-94342-6}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;roarke&quot;&gt;[https://books.google.com/books?id=6ybHa6D24qQC&amp;pg=PA78&amp;dq=henry+darnall&amp;lr=&amp;as_drrb_is=q&amp;as_minm_is=0&amp;as_miny_is=&amp;as_maxm_is=0&amp;as_maxy_is=&amp;as_brr=3&amp;ei=fcKDS_qNIKjoygTH_rnxCg&amp;cd=5#v=onepage&amp;q=henry%20darnall&amp;f=false Roark, Elisabeth Louise, p.78, Artists of colonial America] Retrieved February 22, 2010&lt;/ref&gt;

د روډ ټاپو په ۱۶۳۶ ز کال کې، کنیکتیکیت په ۱۶۳۶ز کال کې، نیو جرسي او پنسلوانیا په ۱۶۸۲ ز کال کې د کلیسا د بابتست غړي راجر ویلیمز، د کلیسا د خپلواکه ټولنې غړي توماس هوکر او د کلیسا د ملګرو د ډلې غړي ویلیم پین لخوا تاسیس شول چې په خپلو مستعمرو کې یې په مستقیم مخالفت کې مذهبي ازادي تاسیس کړه. هغه حکومت چې مذهبی بېلتون غوښتونکو (پیلګریم فادرز) او پیوریتان د پلیموت مستعمره ۱۶۲۰ ز کال او ماساچوست مستعمره یې په ۱۶۲۸ ز کال کې جوړي کړي.&lt;ref&gt;Encylclopedia Britannica, https://www.britannica.com/place/Massachusetts-Bay-Colony&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Allen Weinstein]] and David Rubel (2002), ''The Story of America: Freedom and Crisis from Settlement to Superpower'', DK Publishing, Inc., New York, N.Y., {{ISBN|0-7894-8903-1}}, pp. 58-63&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Christopher Fennell (1998), ''Plymouth Colony Legal Structure (http://www.histarch.uiuc.edu/plymouth/ccflaw.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120429000512/http://www.histarch.uiuc.edu/plymouth/ccflaw.html |date=2012-04-29 }}&lt;nowiki/&gt;)''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Hanover Historical Texts Project (http://history.hanover.edu/texts/masslib.html)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;M. Schmidt, ''Pilgerväter'', in ''Die Religion in Geschichte und Gegenwart'', 3. Auflage, Band V (1961), Tübingen (Germany), col. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;M. Schmidt, ''Hooker, Thomas'', in ''Die Religion in Geschichte und Gegenwart'', 3. Auflage, Band III (1958), col. 449&lt;/ref&gt;

د پلیموت او ماساچوست د مستعمرو مشران انګلستان ته د دیني ځورونې له امله له تېښتې وروسته، د امتیاز حق یوازې د خپلو کلیساګانو غړو پورې محدود کړ، د الهیاتو له قوانینو څخه تفسیر یې په جدي توګه عملي کړ او ازاد فکرو لکه راجر ویلیامز چې په حقیقت کې له سلېم څخه شړل شوی و او همدارنګه د کویکرانو او اناباپتېس په غړوباندې یې بندیز ولګاوه. د ځورول شویو دیني لږکیو لپاره دغه مستعمرې خوندي ځایونه وګرځېدل. کاتولیکانو او یهودانو په ازاده توګه خپل عبادت کولو بشپړ تابعیت هم د عقیدې ازادي درلودل. ویلیمز، هوکر، پین او د دوی ملګري په کلکه په دې باور وو چې ډیموکراسي او د دین ازادي د خدای اراده ده. ویلیامز خورا ژور دیني دلیل وړاندې کړ: لکه څنګه چې ایمان د خدای وړیا ډالۍ ده، نو دا په یو شخص جبري کېدای نشي. نو ځکه، د کلیسا او دولت سخت جلاتوب باید په پام کې ونیول شي. د متحده ایالاتو تر تاسیس پورې پنسلوانیا یوازینۍ مستعمره وه چې نامحدوده دیني ازادي یې ساتلې وه. د دیموکراسۍ، د دین د ازادۍ او د ازادۍ د نور ډولونو جلا نه کېدونکې اړیکه د نوي ملت سیاسي او قانوني بنسټ وګرځېد. په ځانګړې توګه، د باپتیست غړو او د پریسبی تاریان  غړو په کلکه او په بریالیتوب سره د انګلیسي او کانګریګیشنل دولتي کلیساګانو د له منځه وړلو غوښتنه وکړه چې د اوولسمې پېړۍ راهیسې یې په ډیری مستعمېرو کې شتون درلود.&lt;ref&gt;Clifton E. Olmstead (1960), ''History of Religion in the United States'', Prentice-Hall, Englewood Cliffs,74-75, 99-105, 113-115&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Edwin S. Gaustad (1999), ''Liberty of Conscience: Roger Williams in America'', Judson Press, Valley Forge&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Hans Fantel (1974), ''William Penn: Apostel of Dissent'', William Morrow &amp; Co., New York, N.Y., {{ISBN|0-688-00310-9}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Heinrich Bornkamm, ''Toleranz. In der Geschichte des Christentums'', in ''Die Religion in Geschichte und Gegenwart'', 3. Auflage, Band VI (1962), col. 943&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Robert Middlekauff]] (2005), ''The Glorious Cause: The American Revolution, 1763-1789'', Revised and Expanded Edition, Oxford University Press, {{ISBN|978-0-19-516247-9}}, p. 635&lt;/ref&gt;

== سرچينې او ياداښتونه ==</text>
      <sha1>e2fped58c915ji5jzbv7onurz4q42sk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>دولتي(رسمي) دین</title>
    <ns>0</ns>
    <id>59271</id>
    <revision>
      <id>317885</id>
      <parentid>276328</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:38:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9655" xml:space="preserve">{{مالومات}}
دولتي دین (چې د دولتي دین، قانوني  او رسمي دین په نامه هم یادېږي) هغه دین یا عقیده ده چې په رسمي توګه د یوه خپلواک دولت له خوا تایید شي. له رسمي دین سره یو دولت، په داسې حال کې چې سیکولر نه وي، په دې معنا نه ده چې د روحانیونو حکمت و ګڼل شي. رسمي دینونه، د حکومت ټاکل شوې یا قانوني چارې دي، خو اړینه نه ده چې دولت د دین تر کنټرول لاندې وي (لکه څنګه چې په تیوکراسۍ یا د روحانیونو په حکومت کې وي) او نه هم اړینه ده چې دا دین د دولت تر کنترول لاندې وي. 

د بشري تاریخ په اوږدو کې رسمي دینونه نږدې په ټولو دودونو کې لیدل شوي دي، چې تر لرغوني نږدې ختیځ او له تاریخ نه مخکې زمانو ته یې پراخوالی رسېږي. د دیني فرقو او دولت اړیکې د لرغوني لاتیني عالم مارکوس تیرینټیوس وارو( Varro) له خوا د theologia civilis تر اصطلاح لاندې چې (په تحت الفظي توګه &quot;د عامه الهیاتو&quot;) په معنا دی، تر بحث لاندې ونیول شوې. لومړۍ رسمي تمویل شوې عیسوي کلیسا د ارمنستان اپوستولیک کلیسا وه چې په ۳۰۱ ز کال کې جوړه شوه. لکه څنګه چې د کلیسا اصطلاح، په عیسویت کې په عمومي ډول د عیسویانو یا د اړوندو ډلو عبادت ځای ته کارول کېږي، د رسمي کلیسا اصطلاح هم له داسې عیسویت سره تړلې ده  ، چې د حکومت له خوا تصویب شوې وي، یا له تاریخي اړخه د روم سترواکۍ رسمي کلیسا ته کارول کېږي، چې د سترواکۍ په وروستیو پېړیو کې يې شتون درلود او ځینې وختونه، د عیسویت یوې ځانګړې معاصري ولسي برخې ته هم  کارول کېږي. له رسمي کلیساګانو سره ecclesiae نږدې تړاو لري او هغو ته ورته دي، خو د مفهوم له مخې تر کلیسا لږ بریالۍ دي.   &lt;ref&gt;''The Journal of Ecclesiastical History''. p. 268 by Cambridge University Press, Gale Group, C.W. Dugmore&lt;/ref&gt;

د منځني ختیځ زیاتره هېوادونه، چې ډېری يې مسلمان نفوس لري، اسلام یې خپل رسمي دین ټاکلی دی، که څه هم د اتباعو په ورځنیو چارو کې دیني محدودیتونه له یو هېواد نه تر بل هېواده پورې توپیر لري. د سعودي عربستان واکمنان هم له سیکولري او هم له دیني ځواک نه ګټه اخلي، په داسې حال کې چې د ۱۹۷۹ ز کال د اسلامي انقلاب راهیسې د ایران سیکولر ولسمشران، د  د دیني چارواکو پریکړې پرځای کوي. ترکیه چې اکثریت نفوس یې مسلمانان دي، د اتاترک له اصلاحاتو وروسته، یو سیکولر هېواد شو، که څه هم په ورته وخت کې د روسیې د انقلاب برعکس، دا اصلاحات د رسمي الحاد لامل نه شول.  

په معاصرو ټولنو کې په اتباعو باندې د دولت له خوا د رسمي ملي دین د تپلو کچه لوی توپیر لري، لکه:  په سعودي عربستان کې چې په لوړه کچه او په ارمنستان کې، چې په ټیټه کچه یا لکه: ډنمارک، انګلستان، آیسلینډ او یونان، چې په کې هېڅ دین نه تپل کېږي.  

== ډولونه ==
د رسمي دین په توګه د یو ارزښت یا عقيدې نه د دولت د ملاتړ او ماهیت کچه ښایي توپیر ولري. په داسې ډول چې کېدای شي، دین یوازې و ټاکل شي (له مالي ملاتړ سره یا پرته له هغه) او په نورو دینونو د عمل آزادي شتون ولري یا داسې چې بل هر دین له فعالیت نه منع شي او د نورو مذهبونو پیروان و ځورول شي. په ۱۶ مه پېړۍ کې په اروپا کې، دولت د ملاتړ لپاره د کاتولیک او پروتستانت دینونو ترمنځ سیالۍ د Cuius regio, eius religio اصل را منځ ته کړ (چې معنا یې: دولت د واکمن له دین نه پیروي کوي) او دا یې د هغه تړون په متن کې ځای پر ځای کړ، چې د ۱۵۵۵ ز کال د اکسبورګ د سولې لامل شو. اتم هنري په  انګلستان کې له روم سره په ۱۵۳۴ ز کې اړیکې پرې کړې او ځان یې د انګلستان د کلیسا لوی مشر اعلان کړ او تر ۱۵۴۷ ز کال پورې، یعنې د هغه تر مړینې پورې له پاپ نه پرته کاتولیک دین، د انګلستان د رسمي دین په توګه دوام وکړ. په سکاټلنډ کې، د سکاټلنډ کلیسا هم د واکمن دین له اصل نه مخالفت وکړ. &lt;ref&gt;The headship was administrative and jurisdictional but did not include the ''potestas ordinis'' (the right to preach, ordain, administer the sacraments and rites of the Church which were reserved to the clergy). Bray, Gerald. ''Documents of the English Reformation'' James Clarke &amp; Cº (1994), p. 114&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Neill, Stephen. ''Anglicanism'' Penguin (1960), p. 61&lt;/ref&gt;

په ځینو حالاتو کې، یوه سیمه ییزه اداره، ښایې د دیني ارزښتونو یوه برخه ملاتړ او تمویل کړي، دا ډول قضیه په فرانسه کې د الساس- موسیلې په سیمه کې د خپل سیمه ییز قانون پر بنسټ، چې د  ۱۹۰۵ ز کال نه وړاندې د فرانسې او کلیسا تر منځ د هوکړې پر بنسټ د قانوني سیستم نه په پیروي دا کار ترسره شو. په جرمنې کې هم داسې بېلګې شته دي.  &lt;ref&gt;The concerned religious communities are the [[Diocese of Metz|dioceses of Metz]] and [[Archdiocese of Strasbourg|of Strasbourg]], the Lutheran [[EPCAAL]] and the Reformed [[EPRAL]] and the three [[Consistory (Judaism)|Israelite consistories]] in Colmar, Metz and Strasbourg.&lt;/ref&gt;

په ځینو کمونیستي دولتونو کې، په ځانګړې توګه په شمالي کوریا او کیوبا کې، دولت له دیني بنسټونو نه ملاتړکوي او د دولت له خوا د ملاتړ شوو دیني سازمانونو نه بهر کړنې ه بېلابېلو کچو له ردولو سره مخامخ کېږي. په دې ډول قضایاوو کې، رسمي دینونه د دولت له خوا د هغو پراخو هڅو په توګه ګڼل کېږي، چې د واک د بدیلو سرچینو په مخنیوي کې مرسته کوي.  

=== رسمي کلیساګانې ===
د &quot;رسمي کلیسا&quot; او د پراخې اصطلاح &quot;رسمي دین&quot; ترمنځ توپیر شته دی. &quot;رسمي کلیسا&quot; هغه رسمي دین ته ویل کېږي، چې د دولت له خوا را منځ ته شي او یوازې د دولت له خوا وکارول شي. د &quot;رسمي دین&quot; یوه بېلګه، چې ان &quot;رسمي کلیسا&quot; هم نه ګڼل کېږي، په کاستاریکا کې رومي کاتولیک دین دی، چې د ملي کلیساپه نه شتون سربېره، د ۱۹۴۹ ز کال په اساسي قانون کې د رسمي دین په توګه وټاکل شو. د &quot;رسمي کلیسا&quot; په قضیه کې، دولت په کلیسا باندې بشپړ کنټرول لري، مګرد  &quot; رسمي دین&quot; په برخه کې کلیسا د بهرنۍ ادارې له خوا اداره کېږي، لکه: د کاتولیسیزم په قضیه کې، چې واتیکان پر کلیسا کنترول لري. په دواړو حالاتو کې، د دولت رسمي دین، د دولت حاکمیت یو څه تر اغېز لاندې راولي. له ۲۰۱۲ ز کال نه را په دې خوا، یوازې پنځه رسمي کلیساګانې پاتې دي، ځکه چې ډېری هغو هېوادونو چې یو وخت یې له رسمي کلیساګانو ملاتړکاوه، کلیسا یې له خپل حکومت نه جلا کړې ده. 

=== بې رسمیته کول یا منحل کول ===
بې رسمیته کول، د دولت د یوه ارګان په توګه د کلیسا د درېځ د لغوه کولو بهیر ته ویل کېږي. په هغه دولت کې چې قانوني کلیسا شتون ولري، هغه کسان چې د کلیسا د بې رسمیته کولو له ګام سره مخالفت کوي، د antidisestablishmentarians یا د کلیسا د بې رسمیته کولو ضد ډله بلل کېږي، خو دا کلیمه زیاتره په بریتانوي ټاپوګانو کې د انګلیسي کلیساګانو د درېځ په اړه له بحث سره تړاو لري چې: د ایرلینډ کلیسا (په ۱۸۷۱ ز کې بې رسمیه شوه)، په ویلز کې د انګلستان کلیسا (په ۱۹۲۰ز کال کې بې رسمیته شوه ) او په خپله د انګلسان کلیسا (چې په انګلستان کې په رسمي توګه پاتې شوې ده). 

== سرچینې ==</text>
      <sha1>anrkbpxxzsdocysd4w99dsr54sfoppl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>بيرغ افغانستان</title>
    <ns>0</ns>
    <id>59633</id>
    <revision>
      <id>317832</id>
      <parentid>286434</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:31:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <comment>مخ تش شو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317833</id>
      <parentid>317832</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:31:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="343" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۳:۳۱, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}</text>
      <sha1>rc0zznurzquqkvwm3af8xuxmizbadkh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ختیځه نړۍ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>59744</id>
    <revision>
      <id>317794</id>
      <parentid>301225</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T00:48:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16182" xml:space="preserve">ختیځه نړۍ چې د ختیځ او لرې ختیځ په نوم هم پېژندل کېږي، هغه ټول شموله (چترۍ ډوله) اصطلاح ده چې بېلابېل کلتورونه یا ټولنیز جوړښتونه او مختلفو زمینو ته اړوند ملتونه او فلسفي سیسټمونه په ځان کې رانغاړي. تر ډېره په کې لږ تر لږه د آسیا یوه برخه او له جغرافیايي پلوه د ختیځې اروپا هېوادونه او کلتورونه، مدیترانې سیمه او عربي نړۍ، په ځانګړې ډول په تاریخي (له معاصر دورې وړاندې) زمینه او معاصر مهال کې ختیځ پېژندنه په کې شاملېږي. تر ډېره د لویدیځې نړۍ د سیالې په توګه بلل کېږي او د شمال او سوېل د وېش له مخې له سوېلي نیمايي سره کلکې اړیکې لري.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Thompson|first=William|author2=Joseph Hickey|year=2005|title=Society in Focus|publisher=[[Pearson plc]]|location=Boston|id=0-205-41365-X}}&lt;/ref&gt;

په دغه اصطلاح کې بېلابېلې سیمې شاملې دي چې واحد مشترک میراث نه لري، له همدې امله ستونزمنه ده چې عمومي بڼه ورکړل شي. په داسې حال کې چې د ختیځې نړۍ یو شمېر برخې په ځانګړې توګه په نړیوال سوېل کې ګڼ شمېر ګډ مشترکات لري، خو له تاریخي پلوه یې هېڅکله ځان د یوې ټولګې په توګه نه دی تعریف کړی.&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Lee|first1=Sandra S.|last2=Mountain|first2=Joanna|last3=Koening|first3=Barbara A.|title=The Meanings of 'Race' in the New Genomics: Implications for Health Disparities Research|journal=Yale Journal of Health Policy, Law, and Ethics|volume=1|year=2001|access-date=October 26, 2006|url=http://www.yale.edu/yjhple/volume_1/pdf/033%20(koenig).pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20061101012859/http://www.yale.edu/yjhple/volume_1/pdf/033%20%28koenig%29.pdf|archive-date=2006-11-01|archivedate=2006-11-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061101012859/http://www.yale.edu/yjhple/volume_1/pdf/033%20%28koenig%29.pdf}}&lt;/ref&gt;

دغه اصطلاح، په اصل کې تحت الفظي جغرافیايي معنا لري چې د پخوانۍ نړۍ ختیځې برخې ته اشاره کوي او د لویدیځې اروپا (لویدیځې نړۍ) سره یې د آسیايي تمدنونو او کلتورونو د توپیر څرګندويي کوله. په دودیز ډول په ختیځه نړۍ کې ټول ختیځ، د آسیا سویل ختیځ، لوی منځنی ختیځ، مرکزي آسیا او سویلي آسیا شاملېدل.

له مفهومي پلوه د ختیځ او لویدیځ ترمنځ پوله د جغرافیايي پولې پرځای کلتوري ده چې له امله یې اسټرالیا معمولا د لویدیځ په ډله کې شاملېږي، په داسې حال کې چې د شوروي اتحاد د مرکزي آسیا پخواني هېوادونه د پام وړ لویدیځ اغېز لرلو سره په ختیځ کې ډل بندي کېږي. د آسیا او افریقا له ډېرې برخې پرته اروپا په بریالیتوب سره د اقیانوسیې او امریکا نږدې ټولې ټولنې لویدیځې نړۍ ته جذب کړې دي. ترکیه، فلیپین او اسرائیل چې له جغرافیايي پلوه په ختیځه نړۍ کې موقعیت لري، خو د اروپا د کلتوري اغېز له امله، لږ تر لږه په لویدیځ ډله کې په پام کې نیول کېږي.&lt;ref name=&quot;Mestrovic&quot;&gt;{{cite book|last=Meštrovic|first=Stjepan|title=Balkanization of the West: The Confluence of Postmodernism and Postcommunism|publisher=[[Routledge]]|year=1994|isbn=0-203-34464-2|page=61}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.brasembottawa.org/en/culture_academic/fine_arts.html|title=Embassy of Brazil – Ottawa|publisher=Brasembottawa.org|access-date=2011-05-06|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110429013145/http://www.brasembottawa.org/en/culture_academic/fine_arts.html|archive-date=2011-04-29}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=Falcoff|first=Mark|url=http://www.aei.org/publications/pubID.11413/pub_detail.asp|title=Chile Moves On|publisher=AEI|access-date=2011-05-06|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090417075124/http://www.aei.org/publications/pubID.11413/pub_detail.asp|archive-date=2009-04-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Sheldon Kirshner&quot;&gt;{{cite web|author=Sheldon Kirshner|url=http://sheldonkirshner.com/?p=1673|title=Is Israel Really a Western Nation?|publisher=Sheldon Kirshner Journal|date=2013-10-16|access-date=2013-11-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Turkey1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.euractiv.com/en/enlargement/eu-turkey-relations/article-129678|access-date=26 August 2008|title=EU-Turkey relations|work=European Information on Enlargement &amp; Neighbours|publisher=EurActiv.com|date=23 September 2004|تاريخ الأرشيف=6 July 2008|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20080706153600/http://www.euractiv.com/en/enlargement/eu-turkey-relations/article-129678|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Turkey2&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1920882,00.html|work=Time|title=Fifty Years On, Turkey Still Pines to Become European|date=8 September 2009|access-date=8 September 2009}}&lt;/ref&gt;

== هویتي سیاستونه ==

=== آسیايي مفاهیم ===
په داسې حال کې چې د واحد «آسیايي نژاد» مفهوم شتون لري، خو د هغو مشروعیت تر شک لاندې دی. له تاریخي پلوه، د آسیا ځانګړې سیمې د مختلفو «نژادونو» له مخې ډل بندي شوې دي، د بېلګې په توګه: د ختیځې آسیا وګړي یو مهال د «مغولیانو» په توګه ډل بندي کېدل، په داسې حال کې چې د آسیا نورې سیمې نه کېدلې. آسیا له ګڼ شمېر بېلابېلو هېوادونو، قومي ډلو او کلتورونو نه جوړه ده. دغه مفهوم د دغه واقعیت له امله ډېر د بحث وړ دی چې د «آسیایي هویت» دودیزه اصطلاح د آسیا د سویل او ختیځو وګړو ته اړوندېدله او د لویدیځې آسیا هغه سیمې یې ترې مستثنی ګڼلې، چې ځان یې د ختیځې نړۍ برخه نه بلله. په دغو سیمو کې عربي هېوادونه، اسرائیل، ترکیه او ایران شاملېږي.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Cartmill|first=Matt|title=The Status of the Race Concept in Physical Anthropology|date=September 1998|access-date=16 October 2021|url=https://pages.ucsd.edu/~jmoore/courses/anth42web/CartmillRaceConcept1998.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20210627144817/https://pages.ucsd.edu/~jmoore/courses/anth42web/CartmillRaceConcept1998.pdf|archive-date=27 June 2021|p=651-660}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;For example, &quot;Asian and Indian people&quot; are referred to in the New Zealand Heart Foundation's [http://www.pickthetick.org.nz/bmi/ BMI calculator] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090531222922/http://www.pickthetick.org.nz/bmi/|date=2009-05-31}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Khatib|first=Lina|title=Filming the modern Middle East: politics in the cinemas of Hollywood and the Arab world|volume=57|series=Library of Modern Middle East Studies, Library of International Relations|publisher=[[I.B. Tauris]]|year=2006|isbn=1-84511-191-5|pages=166–167, 173}}&lt;/ref&gt;

آسیایي کلتور تر ډېره د ملت پالنې او قومي فرد پالنې پیاوړې ځانګړنې لري، خو د ګڼ شمېر مختلفو کلتورونو، چاپېریالونو، اقتصادونو، تاریخي اړیکو او دولتي سیستمونو شتون د دې پرځای چې ټولې لویې وچې ته یو واحد هویت ورکړي، تر ډېره د ملتونو او قومي ډلو لپاره د ځانګړي کلتوري هویت لامل ګرځېدلي. د آسیا وګړي کېدای شي، غوره نه بولي چې د لویې وچې یا سیمې په نوم وپېژندل شي، خو خوښوي چې د ځانګړي ملت یا کلتوري ډلې په هویت وپېژندل شي.

د ختیځ او لویدیځ ترمنځ وېش چې په رسمي ډول ختیځې نړۍ او لویدیځې نړۍ ته اړوندېږي، د اروپا د کلتوري تاریخ او اروپايي عیسوي نړۍ او ختیځ لوري ته د نورو کلتورونو محصول دی. په امریکا کې د اروپايي استعمار له واکمنېدو وروسته د ختیځ او لویدیځ ترمنځ توپیر نړیواله بڼه ومونده. د ختیځ، «هندي» یا «ختیځې نړۍ» په اصطلاح باندې د نژادي او د دیني او کلتوري توپیرونو د نظریاتو له مخې ټینګار وشو. دغه توپیر د لویدیځوالو له خوا د ختیځ پېژندنې او هندولوژي په موسومو علمي دودونو کې بیان شوی. له همدې امله، د آسیايي هویت مفهوم کولای شو، په لومړۍ درجه کې د یوه اروپايي جوړښت په توګه وګڼو. په زړه پورې دا ده چې ختیځ پېژندنه، له یو موټي ختیځې نړۍ نه یوازنی لویدیځ مفهوم دی چې هېڅ ځانګړې سیمې یا سیمو ته نه اړوندېږي، بلکې ټوله آسیا په کې شاملېږي.&lt;ref&gt;Tromans, 6&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;from the Latin ''oriens''; ''[[Oxford English Dictionary]]''&lt;/ref&gt;

=== اروپايي مفهوم ===
د سړې جګړې پر مهال، د «ختیځې نړۍ» اصطلاح ځینې مهال ختیځ بلاک ته کارول کېده چې شوروي اتحاد، د چین د خلکو جمهوریت او د هغو کمونیستو متحدینو ته یې اشاره کوله، په داسې حال کې چې د «لویدیځې نړۍ» اصطلاح، تر ډېره متحده ایالاتو، د هغو ناټو متحدینو، لکه: بریتانیا ته اړونده بلل کېده.

دغه مفهوم ډېری مهال لرې ختیځ ته هم اړوندېږي – هغه سیمه چې د پام وړ کلتوري او دیني مشترکات لري. ختیځه فلسفه، هنر، ادبیات او نور دودونه تر ډېره د دغې سیمې په ټولو لوړ اهمیت لرونکو برخو، لکه عامه کلتور، معماري او دودیزو ادبیاتو کې موندل کېږي. د بودیزم او هندي یوګا پراختیا تر یوه بریده د دغو لامل ګڼل کېږي.

== کلتور ==
ختیځ کلتور ګڼ شمېر دودونو او موضوعاتو ته وده ورکړې. یو شمېر یې دا دي:

* ابراهیمي دینونه (د سویلي آسیا دینونو په توګه پېژندل کېږي)
** عیسویت – د معاصرې نړۍ ډېرې برخې په دغه دین باور لري، په داسې حال کې چې د دغه دین په بومي لویه وچه آسیا کې دغه دین نور په پراخه کچه نه عملي کېږي او لویدیځې نړۍ ته یې پراختیا موندلې، د «اروپا» او «لویدیځې نړۍ» مفهوم د «عیسویت او عیسوي نړۍ» له مفهوم سره تړلی دی، ان یو شمېر مسیحیت ته د یو موټی اروپايي هویت د رامنځته کوونکي نسبت ورکوي. له دې سره په شام، اناتولیا، فارس او کرالا کې یو شمېر بومي لږه کیو خپل لرغوني باورنه دی ساتلی او د ختیځ عیسویت په یوه څانګه یعنې سریاني عیسویت (یعنې آشوري او ماروني وګړي) ټینګ ولاړ دي. په منځنۍ آسیا، چین، هانګ کانګ، هند، اندونیزیا، جاپان، ماکو، مالیزیا، سویلي کوریا، سنګاپور، تایوان او ویتنام کې د پام وړ عیسوي ټولنې موندل کېږي.&lt;ref name=&quot;HindsonMitchell2013&quot;&gt;{{cite book|last1=Hindson|first1=Edward E.|last2=Mitchell|first2=Daniel R.|title=The Popular Encyclopedia of Church History|date=1 August 2013|publisher=Harvest House Publishers|language=en|isbn=9780736948074|page=225}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Dawson|first=Christopher|title=Crisis in Western Education|year=1961|isbn=9780813216836|edition=reprint|author2=Glenn Olsen|page=108}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Global Christianity&quot;&gt;{{cite web|author=Analysis|url=http://www.pewforum.org/Christian/Global-Christianity-exec.aspx|title=Global Christianity|publisher=Pew Research Center|date=19 December 2011|access-date=17 August 2012|تاريخ الأرشيف=26 December 2018|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20181226061838/http://www.pewforum.org/christian/global-christianity-exec.aspx|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
** اسلام – د نړۍ ډېری مسلمانان تل په آسیا کې ژوند کوي، هغه هم په دغو سیمو کې د اسلام د پراختیا او د دغو سیمو د غالب دین له امله دي. 
** یهودیت – د حاصلخېزې سپوږمۍ د سیمو د اسرائیلي اوعبراني وګړو ملي دین دی، چې اوس مهال په دغو سیمو کې اسرائیل، فلسطین، اردن، سوریه او لبنان شاملېږي. په پایله کې دوی د نن ورځې په یهودانو (په ځانګړې توګه اشکانزي، سفاردي، میزراحي) او سامریانو واوښتل.&lt;ref name=&quot;JEjudaism&quot;&gt;{{JewishEncyclopedia|author=[[Kaufmann Kohler|Kohler, Kaufmann]]|title=Judaism|url=http://www.jewishencyclopedia.com/articles/9028-judaism}}&lt;/ref&gt;
** دروزي عقیده (دین نه دی) – یوه باطني مذهبي ډله ده چې تر ډېره په سوریه، لبنان، اسرائیلو او اردن کې مېشته ده.&lt;ref&gt;{{cite book|title=Middle East Patterns: Places, People, and Politics|first=Colbert|last=C. Held|year=2008|isbn=9780429962004|page=109|publisher=Routledge|quote=Worldwide, they number 1 million or so, with about 45 to 50 percent in Syria, 35 to 40 percent in Lebanon, and less than 10 percent in Israel. Recently there has been a growing Druze diaspora.}}&lt;/ref&gt;
** زردشتېزم – د ساساني ایران دولتي توحیدي دین و.
** ختیځ دینونه/ ختیځه فلسفه
*** هندي دینونه
**** بودیزم- د ژغورنې هغه لار چې د وروستي واقعیت ماهیت ته په پام ترلاسه کېږي.
**** هندویزم.
**** جینیزم
**** د سیکانو آئین – هغه آئین چې د پنجاب په دښتو کې د اسلام او هندویزم ترمنځ د مخالفتونو په فضا کې رامنځته شو. د دغه آئین پیروان معنوي او رزمې ځانګړنې ساتي.
** تائوئیک دینونه (د ختیځې آسیا د دینونو په نامه هم پېژندل کېږي)
*** چینايي عنعنوي دین
*** کنفوسینیزم – دغه باور چې انسانان د شخصي او ټولیزو هڅو په ځانګړې توګه د تزکیې او ځان جوړونې په پایله کې د ښوونې وړ، وده کوونکي او کمال ته رسېدونکي بولي.
*** شینتو.
*** تائویزم.
* آسیايي سینما.
** چینايي سینما.
** د هانګ کانګ سینما.
** هندي سینما.
** ایراني سینما.
** اسرائیلي سینما.
*** جاپاني سینما.
** کوریايي سینما.
** پاکستاني سینما.
** فلسطیني سینما.
** فلیپیني سینما.
** ترکي سینما.
** مصري سینما.
** لبناني سینما.
** کویټي سینما.
** بحریني سینما.
** د متحده عربي اماراتو سینما.

== سرچینې ==</text>
      <sha1>9bw2e765tplmxn9j3ld4x4p7tn5jju1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ادراکي نقشه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>60145</id>
    <revision>
      <id>317869</id>
      <parentid>277910</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:21:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21630" xml:space="preserve">{{مالومات}}


ادراکي نقشه (په ناسمه توګه دې، «ذهني نقشه» یا «ذهني موډل» ونه‌انګېرل شي) د ذهني تمثیل یوه بڼه ده چې یوه وګړي ته، د هغه په ورځني یا استعاري مکاني چاپېریال کې د یوې ښکارندې د نسبي موقعیتونو او ځانګړنو په هکله د معلوماتو د ترلاسه کولو، کوډاېښودلو، زېرمه کولو، بیااخېستلو او کوډپرانېستلو په برخه کې مرسته کوي. دغه مفهوم په ۱۹۴۸ ز کې د ادوارد تولمن له‌خوا څرګند شو. دا مفهوم د لومړي ځل لپاره د موږکانو د چلند بیانولو په موخه وکارول شو چې د یوې کږې وږې لارې مکاني جوړښت او مسیر یې زده کاوه، وروسته د انسانانو په شمول د نورو ژویو لپاره هم پلي کړل شو. وروسته بیا، نوموړې ګړنه د ځینو څېړنکو له‌لورې، په ځانګړې توګه د عملیاتي څېړنو په برخه کې تعمیم وموند او داسې یوې معنایي شبکې ته ویل کېده چې د یوه وګړي شخصي پوهې یا شېماګانې یې ښودلې.&lt;ref name=&quot;pmid18870876&quot;&gt;{{cite journal|last=Tolman|first=Edward C.|author-link=Edward C. Tolman|title=Cognitive maps in rats and men|journal=[[Psychological Review]]|volume=55|issue=4|pages=189–208|date=July 1948|pmid=18870876|doi=10.1037/h0061626}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite encyclopedia|last=Ungar|first=Simon|title=Cognitive maps|encyclopedia=Encyclopedia of the City|editor-last=Caves|editor-first=Roger W.|location=Abingdon; New York|publisher=[[Routledge]]|date=2005|isbn=9780415252256|oclc=55948158|doi=10.4324/9780203484234|page=[https://books.google.com/books?id=xrD1iuM_2LgC&amp;pg=PA79 79]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|last=Eden|first=Colin|date=July 1988|title=Cognitive mapping|journal=[[European Journal of Operational Research]]|volume=36|issue=1|pages=1–13|doi=10.1016/0377-2217(88)90002-1|quote=In the practical setting of work in with a team of busy managers cognitive mapping is a tool for building interest from all team members in the problem solving activity. [...] The cycle of ''problem construction'', ''making sense'', ''defining the problem'', and declaring a ''portfolio of solutions'', which I have discussed elsewhere (Eden, 1982) is the framework that guides the process of working with teams. Thus building and working with the cognitive maps of each individual is primarily aimed at helping each team member reflectively 'construct' and 'make sense' of the situation they believe the team is facing. (pp. 7–8)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Fiol|first1=C. Marlene|last2=Huff|first2=Anne Sigismund|date=May 1992|title=Maps for managers: Where are we? Where do we go from here?|journal=[[Journal of Management Studies]]|volume=29|issue=3|pages=267–285|doi=10.1111/j.1467-6486.1992.tb00665.x|quote=For geographers, a map is a means of depicting the world so that people understand where they are and where they can go. For cognitive researchers, who often use the idea of a 'map' as an analogy, the basic idea is the same. Cognitive maps are graphic representations that locate people in relation to their information environments. Maps provide a frame of reference for what is known and believed. They highlight some information and fail to include other information, either because it is deemed less important, or because it is not known. (p. 267)|url=http://eprints.maynoothuniversity.ie/5744/1/Maps%20for%20managers.%20%20where%20do%20we%20go%20from%20here.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ambrosini|editor2-first=Mark|oclc=47900801|isbn=0761969497|pages=19–45|publisher=[[Sage Publications]]|location=London; Thousand Oaks, CA|title=Mapping strategic knowledge|editor2-last=Jenkins|first1=Véronique|editor1-first=Anne Sigismund|editor1-last=Huff|chapter=Mapping successful organizational routines|date=2002|first2=Cliff|last2=Bowman|quote=We shall not explain here what cognitive maps are about as this has been done extensively elsewhere (Huff, 1990). Let us just say that cognitive maps are the representation of an individual's personal knowledge, of an individual's own experience (Weick and Bougon, 1986), and they are ways of representing individuals' views of reality (Eden et al., 1981). There are various types of cognitive maps (Huff, 1990). (pp. [//books.google.com/books?id=LE95fcRz_IcC&amp;pg=PA21 21–22])}}&lt;/ref&gt;

== ټولیزه کتنه ==
ادراکي نقشې په بېلابېلو څانګو کې مطالعه شوې دي، لکه: ساپوهنه، ښوونه او روزنه، لرغونپوهنه، پلان‌جوړونه، جغرافیه، کارتوګرافي، مهندسي، د طبیعي‌منظر مهندسي، ښاري پلان‌جوړونه، مدیریت او تاریخ. له هغه ځایه چې ادراکي نقشې په پراخه توګه کارول کېږي، کابو د هر ذهني تمثیل یا موډل په اړه د ورځچلندژبې یوه ګړنه ګرځېدلې ده. په پایله کې، دغه ذهني موډلونه ډېري وخت، په بېلابېله توګه، د ادراکي نقشو، ذهني نقشو، لمېسنو (سکرېپټ)، شېماګانو او د مرجعو چوکاټونو په توګه پېژندل کېږي.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.nngroup.com/articles/cognitive-mind-concept/|title=Cognitive Maps, Mind Maps, and Concept Maps: Definitions|last=Experience|first=World Leaders in Research-Based User|website=Nielsen Norman Group|language=en|access-date=2020-04-06}}&lt;/ref&gt;

ادراکي نقشې د مکاني پوهې په جوړښت او راغونډېدنه کې کارول کېږي، او د «ذهن سترګې (انګېرنې)» ته مجال ورکوي ترڅو د معلوماتو د ادراکي بار راکمولو او په ښه توګه د هغو د بیااخېستلو او زده کولو په موخه، انځورونه مجسم کړي. د مکاني تفکر دغه ډول کېدای شي د غیرمکاني دندو لپاره هم د یوې استعارې په توګه وکارول شي، چېرې چې وګړي د مکاني پوهې په کارولو سره د دندې پرمخ بیولو په موخه، د حافظې او انځور اخېستنې په ګډون، غیرفضایي دندې ترسره کوي.&lt;ref&gt;{{cite journal|last=Kitchin|first=Robert M.|title=Cognitive maps: what are they and why study them?|journal=[[Journal of Environmental Psychology]]|year=1994|volume=14|issue=1|pages=1–19|doi=10.1016/S0272-4944(05)80194-X|url=http://eprints.maynoothuniversity.ie/5405/1/RK_cognitive%20maps.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;O'Keefe&quot;&gt;{{cite book|last1=O'Keefe|publisher=[[Clarendon Press]]; [[Oxford University Press]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927223151/http://www.cognitivemap.net/|archive-date=2019-09-27|access-date=2006-09-27|url=http://www.cognitivemap.net/|oclc=4430731|isbn=0198572069|location=Oxford; New York|first1=John|title=The hippocampus as a cognitive map|date=1978|author-link2=Lynn Nadel|first2=Lynn|last2=Nadel|author-link1=John O'Keefe (neuroscientist)|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;pmid16675704&quot;&gt;{{cite journal|last1=Sargolini|first7=Edvard I.|bibcode=2006Sci...312..758S|doi=10.1126/science.1125572|pmid=16675704|date=May 2006|pages=758–762|issue=5774|volume=312|journal=[[Science (journal)|Science]]|title=Conjunctive representation of position, direction, and velocity in entorhinal cortex|last7=Moser|first1=Francesca|first6=May-Britt|last6=Moser|first5=Menno P.|last5=Witter|first4=Bruce L.|last4=McNaughton|first3=Torkel|last3=Hafting|first2=Marianne|last2=Fyhn|doi-access=free}}&lt;/ref&gt;

== عصب‌پوهنیز بنسټ ==
باور پر دې دی چې ادراکي نقشه‌جوړونه، تر ډېره بریده، د هېپوکمپوس (د ماغزو آسګی) یوه کارکړنه ده. هېپوکمپوس د ماغزو له نورو برخو سره داسې تړل شوی دی چې هم د مکاني او غیرمکاني معلوماتو د یوځای کولو لپاره «اېډیال» دی. د دماغ شاتني قشر او منځني دنني قشر پیوستونونه هېپوکمپوس ته مکاني معلومات چمتو کوي. د دماغ مخکني قشر او اړخي دنني قشر پیوستونونه غیرمکاني معلومات راغونډوي. په هېپوکمپوس کې د دغو معلوماتو یوځای کېدلو په پایله کې، هېپوکمپوس د ادراکي نقشې‌جوړونې لپاره یو عملي ډګر ګرځي، چې په اړینه توګه، د یوه څیز د موقعیت او نورو ځانګړونو په هکله ترکیب شوي معلومات په کې شامل دي.&lt;ref name=&quot;Manns&quot;&gt;{{cite journal|last1=Manns|first1=Joseph R.|last2=Eichenbaum|first2=Howard|author-link2=Howard Eichenbaum|date=October 2009|title=A cognitive map for object memory in the hippocampus|journal=[[Learning &amp; Memory]]|volume=16|issue=10|pages=616–624|doi=10.1101/lm.1484509|pmc=2769165|pmid=19794187}}&lt;/ref&gt;

اوکیف او نادل لومړني کسان وو چې د هېپوکمپوس او ادراکي نقشې‌جوړونې ترمنځ اړیکه یې واُوډله. ګڼ‌شمېر نورو مطالعاتو لا زیات شواهد وښودل، چې دغه پایله یې لا پياوړې کوله. په ځانګړې توګه، هرم‌ډوله حجرې (مکاني حجرې، پوله‌ییزې حجرې او شبکه‌یی حجرې)، په هېپوکمپوسي سیسټم کې، د ادراکي نقشو لپاره د یوه عصبي بنسټ په توګه ښودل شوی دی.&lt;ref name=&quot;Moser&quot;&gt;{{cite journal|last1=Moser|first1=Edvard I.|author-link1=Edvard Moser|last2=Kropff|first2=Emilio|last3=Moser|first3=May-Britt|author-link3=May-Britt Moser|date=2008|title=Place cells, grid cells, and the brain's spatial representation system|journal=[[Annual Review of Neuroscience]]|volume=31|pages=69–89|doi=10.1146/annurev.neuro.31.061307.090723|pmid=18284371}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Bennet&quot;&gt;{{cite journal|last=Bennett|first=Andrew T. D.|date=January 1996|title=Do animals have cognitive maps?|journal=[[The Journal of Experimental Biology]]|volume=199|issue=Pt 1|pages=219–224|doi=10.1242/jeb.199.1.219|pmid=8576693}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;McNaughton&quot;&gt;{{cite journal|last1=McNaughton|author-link5=May-Britt Moser|pmid=16858394|doi=10.1038/nrn1932|pages=663–678|issue=8|volume=7|journal=[[Nature Reviews Neuroscience]]|title=Path integration and the neural basis of the 'cognitive map'|date=August 2006|first5=May-Britt|first1=Bruce L.|last5=Moser|author-link4=Edvard Moser|first4=Edvard I.|last4=Moser|first3=Ole|last3=Jensen|first2=Francesco P.|last2=Battaglia|s2cid=16928213}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Jacobs&quot;&gt;{{cite journal|last1=Jacobs|first1=Lucia F.|last2=Schenk|first2=Françoise|date=April 2003|title=Unpacking the cognitive map: the parallel map theory of hippocampal function|journal=[[Psychological Review]]|volume=110|issue=2|pages=285–315|doi=10.1037/0033-295X.110.2.285|pmid=12747525}}&lt;/ref&gt;

== د ادراکي نقشو پنځَونه ==
ادراکي نقشې له یوشمېر سرچینو څخه، هم له باصرې سیسټم او هم له نورو سیسټمونو څخه پنځول کېږي. ډېری ادراکي نقشې د خپل-پنځېدلو حرکتي نښو له‌لارې رامنځ‌ته کېږي. د لیدیز، ژوریز، شامه (بوی) او سامعه (اورېدا) حسونو له‌لارې واړه راغونډ شوي معلومات، په یوه چاپېریال کې د خوځېدو پر مهال د یوه وګړي د موقعیت نومېرلو لپاره کارول کېږي. په دې توګه، د لارو او یونونو اړوند د معلوماتو یوځای کولو ته دا مجال ورکول کېږي ترڅو د یوه چاپېریال دننه د یوه وګړي د موقعیت او لوري وړاندې کوونکی وکتور (په ځانګړې توګه، د یوې مخکېنۍ نسبي ټکي سره په پرتله کولو کې) رامنځ‌ته کړي. دغه ترلاسه شوی وکتور، هېپوکمپوسي مکاني حجرو ته لېږدېدلای شي، چېرې چې د ادراکي نقشو په محتوا کې د وګړي د چاپېریال او موقعیت په هکله د لا زیاتو معلوماتو چمتو کولو په موخه، نوموړی وکتور شنل کېږي.&lt;ref name=&quot;Jacobs2&quot;&gt;{{cite journal|last1=Jacobs|first1=Lucia F.|last2=Schenk|first2=Françoise|date=April 2003|title=Unpacking the cognitive map: the parallel map theory of hippocampal function|journal=[[Psychological Review]]|volume=110|issue=2|pages=285–315|doi=10.1037/0033-295X.110.2.285|pmid=12747525}}&lt;/ref&gt;

د لوري نښې او د موقعیت نښانې هم د ادراکي نقشو په پنځولو کې کارول کېږي. د لوري اړوند نښو کې، هم څرګنده نښې (لکه، د قطب‌نما پر مخ نښه کول) او هم ځوَړُونه (لکه، سیوري یا مقناطیسي ساحې)، د ادراکي نقشو د رامنځ‌ته کولو لپاره، د لومړنیو ورکړل شویو معلوماتو په توګه کارول کېږي. لوري ته اړوند نښې کېدای شي هم په ولاړه توګه (کله چې یو وګړی د نښو د ژباړلو پر مهال په خپل چاپېریال کې نه‌خوځېږي) او هم په خوځنده توګه (کله چې د یوه ځوَړ په اوږدو کې له حرکت څخه، د شاوخوا چاپېریال د ماهیت په هکله د معلوماتو چمتو کولو په موخه ګټه اخېستل کېږي) وکارول شي. د موقعیت نښانې، د ځانګړو څیزونو د نسبي موقعیتونو د پرته کولو له‌لارې، د چاپېریال په هکله معلومات چمتو کوي، په داسې حال کې چې د لوري نښې، د خپله چاپېریال د شکل په هکله معلومات وړاندې کوي. دغه نښې، نښانې یوځای په هېپوکمپوس کې پروسس کېږي ترڅو د نسبي موقعیتونو له‌مخې، د چاپېریال یو ګراف وپنځول شي.&lt;ref name=&quot;Jacobs2&quot; /&gt;

== تاریخ ==
د ادراکي نقشو مفکوره د لومړي ځل لپاره د ادوارد چېس تولمن له‌خوا وپنځېدله. تولمن، د لومړنیو ادراکي ساپوهانو له ډلې څخه دی او دغه مفکوره یې د موږکانو او کږو وږو لارو د ازمایښت په ترڅ کې وړاندې کړه. د تولمن په ازمایښت کې، یو موږک پر یوه چلیپا ډوله کوږ وږ یون باندې خوشې شو ترڅو خپله لاره ومومي. وروسته له دغې لومړنۍ پلټنې څخه، موږک د چلیپا ډوله شکل پر یوه اړم او خوراکي توکی ښي خوا نږدې اړم باندې کېښودل شو. په دغه توګه، موږک اړ اېستل شو ترڅو د خوراکي توکي ترلاسه کولو لپاره، د چلیپا په تقاطع کې ښي خوا ته وګرځي. له هغه ځایه چې موږک د دغه چلیپا ډوله یون لومړنۍ ادراکي نقشه ځان ته جوړه کړې وه، نو کله چې موږک د چلیپا پر بېلابېلو اړمونو باندې خوشې کېده، د خوراکي توکي د لاس‌ته راوړلو لپاره به یې پر سم لوري باندې تګ کاوه. د موږک لپاره یې فرق نه‌کاوه چې د کږې وږې لارې کوم ټکي کې خوشې کېږي، هرې خواته چې به خوشې کېده، دا وړتیا یې موندلې وه چې د خوراکي توکي ترلاسه کولو لپاره سمه لاره ومومي.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Goldstein|first=E. Bruce|date=2011|title=Cognitive psychology: connecting mind, research, and everyday experience|edition=3rd|location=Belmont, CA|publisher=[[Wadsworth Cengage Learning]]|isbn=9780840033550|oclc=658234658|pages=11–12}}&lt;/ref&gt;

له بده‌مرغه، د هغه وخت د ساپوهنې په څانګه کې د چلندپالونکو الواکونو له امله، په دغه هکله لا زیاتې څېړنې ترسره نه‌شوې. کلونه وروسته، اوکیف او نادِل د تولمن څېړنه هېپوکمپوس ته اړوند وګڼله او څرګنده یې کړه چې دغه [هېپوکمپوس]، له چاپېریال څخه د موږک د ذهني تمثیل راز ؤ. د دغو مشاهدو له کبله، په نوموړې برخه کې څېړنې لا زیاتې شوې او په پایله کې د هېپوکمپوس ډېري فعالیتونه د ادراکي نقشو جوړَونې له‌لارې بیانېدل.&lt;ref&gt;{{Citation|last=Glickman|first=Stephen E.|title=A century of psychology as science|chapter=Some thoughts on the evolution of comparative psychology.|date=1992|chapter-url=http://content.apa.org/books/10117-048|pages=738–782|editor-last=Koch|editor-first=Sigmund|publisher=American Psychological Association|language=en|doi=10.1037/10117-048|isbn=978-1-55798-171-4|access-date=2020-03-18|editor2-last=Leary|editor2-first=David E.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Nadel|first=Lynn|url=https://www.oxfordscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780195323245.001.0001/acprof-9780195323245-chapter-1|title=The Hippocampus and Context Revisited|date=2008-03-20|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-986926-8|language=en-US|doi=10.1093/acprof:oso/9780195323245.001.0001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Eden|first=Colin|date=1992|title=On the Nature of Cognitive Maps|journal=Journal of Management Studies|language=en|volume=29|issue=3|pages=261–265|doi=10.1111/j.1467-6486.1992.tb00664.x|issn=1467-6486}}&lt;/ref&gt;

== د ذهني او ادراکي نقشو ترمنځ توپیر ==
ادراکي نقشه د هغې بهرنۍ نړۍ مکاني تمثیل دی چې په ذهن ساتل کېږي، تر هغو چې له دغه نومېرل شوې پوهې څخه یو واقعي څرَکِنده بېلګه (په ټولیز ډول، یوه نقاشي)، یعنې یوه ذهني نقشه وپنځول شي. ادراکي نقشه د یوه بهیر اړخیزه برخه او ذهني نقشه د ورته بهیر څرګنده برخه ده. په ډېري حالتونو کې، یوه ادراکي نقشه له ذهني نقشې څخه په خپلواکه توګه راڅرګندېږي؛ یوه لیکنه چې یوازې ادراکي نقشې رانغاړي، تیوریکي کتنو ته به محدوده وي.

ذهني نقشه‌جوړونه ډېري وخت له نښانو، موقعیتونو او جغرافیې سره په ملتیا کې ښودل کېږي. د ذهني نقشو رامنځ‌ته کېدنه، وګړو او د هغو نومېرنو پورې تړاو لري چې ایا د رسنیو، رښتیني ژوند یا نورو سرچینو له‌لورې اغېزمنېدلای شي او که نه. د هغوی د واقعي زېرمې له امله، ذهني نقشې د لوري او موقعیت موندلو پر مهال ګټورې تمامېږي. څرنګه چې مخکې وویل شول، کله چې [ادراکي او ذهني نقشو ته] کابو یوشان تعریف وړاندې شي، نو پېژندل یې ستونزمن برېښي، خو سره له‌دې بیا هم یو توپیر شتون لري.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://nationalgeographic.org/standards/national-geography-standards/2/|title=National Geography Standard 2|last=Society|first=National Geographic|website=nationalgeographic.org|language=en|access-date=2020-04-06}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thoughtco.com/mental-map-definition-1434793|title=Mental Maps: You Don't Need a GPS to Get Where You Want to Go|last1=M. A.|first1=Geography|last2=B. A.|first2=Geography|website=ThoughtCo|language=en|access-date=2020-04-06}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://ieg-ego.eu/en/threads/theories-and-methods/mental-maps/frithjof-benjamin-schenk-mental-maps-the-cognitive-mapping-of-the-continent-as-an-object-of-research-of-european-history|title=Mental Maps: The Cognitive Mapping of the Continent as an Object of Research of European History Mental Maps|last=Schenk|first=Frithjof Benjamin|website=EGO(http://www.ieg-ego.eu)|language=en|access-date=2020-04-06}}&lt;/ref&gt;

په ځینو کارَونو کې، ذهني نقشې د هغې کړنې په توګه پېژندل کېږي چې د ښاري تیوري‌پوهانو له‌لورې ترسره کېږي او د هغې په ترڅ کې د ښار له استوګنو وګړو څخه غوښتل کېږي ترڅو د خپل اوسېدو ځای یا ښار نقشه وکاږي. په دې سره، تیوري‌پوه دا مجال مومي ترڅو پوه شي چې د ښار یا استوګنځي کومې برخې د اټکل یا تصور وړ دي. دغه کړنه، په خپل وار سره، د ښاري پلان‌جوړونې د پلي کولو څرنګوالي په هکله یوه پرېکړه‌ییزه مفکوره رامنځ‌ته کوي.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Lloyd|first=Robert|date=March 1989|title=Cognitive Maps: Encoding and Decoding Information|jstor=2563857|journal=Annals of the Association of American Geographers|volume=79|issue=1|pages=101–124|doi=10.1111/j.1467-8306.1989.tb00253.x}}&lt;/ref&gt;

== سرچینې ==</text>
      <sha1>p0b8trypeoemwxtod9svjhu665hbhrg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د ناټو – اوکراین اړیکې</title>
    <ns>0</ns>
    <id>60641</id>
    <revision>
      <id>317897</id>
      <parentid>278719</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T06:09:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21549" xml:space="preserve">د اوکراین او شمالي اتلانتیک تړون (ناټو) تر منځ اړیکې په ۱۹۹۲ ز کال کې پیل شوې. اوکراین په ۲۰۰۸ ز کال کې د ناټو د غړیتوب د عملي پلان برنامې (MAP) ته غوښتنلیک ورکړ. د ۲۰۱۰زکال تر ولسمشریزو ټاکنو وروسته وېکتور یانوکووېچ، چې د خپل هېواد بې پرې ساتلو ته یې لومړیتوب ورکاوه، د ولسمشر په توګه وټاکل شو، اوکراینیانو د ناټو د غړیتوب ترلاسه کولو طرحې یوې خوا ته پرېښودې. یانوکووېچ د ۲۰۱۴ زکال په فبرورۍ کې د يورومېډین د ناکراریو په منځ کې له اوکراین څخه وتښتېد. په دې توکه پر اوکراین د روسیې تر پوځي یرغل وروسته د ۲۰۱۴ ز کال د اکتوبر په پارلماني ټاکنو کې نوي دولت له ناټو سره یوځای کېدلو ته لومړیتوب ورکړ. د ۲۰۱۹ز کال د فبرورۍ په ۲۱ د اوکراین اساسي قانون اصلاح شو، چې د ناټو او اروپايي ټولنې د غړیتوب لپاره د اوکراین د ستراتیژيکې لارې په اړه د اساسي قانون په پیلامه کې درې مادې او انتقالي مقررات ذکر شول.   &lt;ref name=&quot;natoppf&quot;&gt;{{Cite web|publisher=NATO|url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_82584.htm|title=Signatures of Partnership for Peace Framework Document|date=27 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/04/03/nato.members/|publisher=CNN|title=U.S. wins NATO backing for missile defense shield|archive-url=https://web.archive.org/web/20080612193607/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/04/03/nato.members/|archive-date=2008-06-12|date=June 12, 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unian.net/eng/news/news-287949.html|title=Rice, Kouchner, comment NATO Ministerial's decision|publisher=[[UNIAN]]|date=3 December 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.kyivpost.com/news/nation/detail/67901/|title=Ukraine makes it official: Nation will abandon plans to join NATO|work=[[Kyiv Post]]|date=May 28, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;glo&quot;&gt;[http://www.globalsecurity.org/wmd/library/news/ukraine/2010/ukraine-100213-rianovosti02.htm Yanukovych opens door to Russian navy keeping base in Ukraine] GlobalSecurity.org Retrieved on March 09, 2010&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;result of Russia UNR&quot;&gt;{{cite news|url=http://en.interfax.com.ua/news/general/241388.html|title=Ukraine has no alternative to Euro-Atlantic integration – Poroshenko|agency=[[Interfax-Ukraine]]|date=23 December 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NNUIU29314&quot;&gt;{{cite news|url=http://en.interfax.com.ua/news/general/198372.html|title=Deschytsia states new government of Ukraine has no intention to join NATO|agency=[[Interfax-Ukraine]]|date=29 March 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;rferl.org&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.rferl.org/content/ukraine-parliament-coalition-agreement/26703123.html|title=New Ukraine Coalition Agreed, Sets NATO As Priority|date=2014-11-22|access-date=2014-11-22|publisher=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The law amending the Constitution on the course of accession to the EU and NATO has entered into force {{!}} European integration portal|url=https://eu-ua.org/novyny/zakon-pro-zminy-do-konstytuciyi-shchodo-kursu-na-vstup-v-yes-i-nato-nabuv-chynnosti|website=eu-ua.org|language=uk|accessdate=2021-03-23|تاريخ الأرشيف=2020-09-28|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20200928024828/https://eu-ua.org/novyny/zakon-pro-zminy-do-konstytuciyi-shchodo-kursu-na-vstup-v-yes-i-nato-nabuv-chynnosti|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Закон про зміни до Конституції щодо курсу на вступ в ЄС і НАТО набув чинності &amp;#124; Євроінтеграційний портал|url=https://eu-ua.org/novyny/zakon-pro-zminy-do-konstytuciyi-shchodo-kursu-na-vstup-v-yes-i-nato-nabuv-chynnosti|تاريخ الوصول=2022-04-04|تاريخ الأرشيف=2020-09-28|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20200928024828/https://eu-ua.org/novyny/zakon-pro-zminy-do-konstytuciyi-shchodo-kursu-na-vstup-v-yes-i-nato-nabuv-chynnosti|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۲۱ ز کال په جون کې د بروکسېل په ناسته کې، د ناټو مشرانو د  ۲۰۰۸ ز کال د غونډو په پایله کې د بوخارېست سېمېت پرېکړه بیاځلي کړه، چې له مخې يې اوکراین د یوې نه جلاکېدونکې برخې په توګه د MAP له اتحاد سره یو ځای شي او له هېڅ ډول بهرنۍ لاس‌وهنې پرته د اوکراین د راتلونکې او بهرني سیاست د ټاکلو حق ولري. د ناټو منشي جنرال جېنس سټولتېن بېرک هم ټېنګار وکړ چې روسیه نه‌شي کولی له ناټو سره د اوکراین یوځای کېدل ويټو(رد )کړي. «ځکه موږ د ګټو د ډګر دورې ته نه ورګرځو، کله چې لوی هېوادونه پرېکړه کوي، کوچني هېوادونه باید څه وکړي.» &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_185000.htm|title=Brussels Summit Communiqué issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Brussels 14 June 2021|website=NATO}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite news|date=|title=European Truth|work=NATO Secretary General: It is not up to Russia to decide whether Ukraine will be a member of the Alliance|url=https://www.eurointegration.com.ua/news/2021/06/14/7124429/}}&lt;/ref&gt;

مخکې له دې چې د ناټو د غړیتوب ترلاسه کولو لپاره نور اقدامات وشي، اوکراین د ۲۰۲۲ ز کال د فبرورۍ په ۲۴ مه د روسیې له خوا اشغال شو. 

د هغو ټول‌پوښتنو له مخې چې د ۲۰۰۵ او ۲۰۱۳ ز کلونو تر منځ شوې دي، د ناټو د غړیتوب په اړه د اوکراین د خلکو ملاتړ کم پاتې دی. که څه هم د روسیې او اوکراین د جګړې او د کریمیې د يوځای کېدو راهیسې له ناټو سره د اوکراین د غړیتوب لپاره د خلکو ملاتړ خورا لوړ شوی دی. د ۲۰۱۴ ز کال د جون راهیسې ټول‌پوښتنو وښودله چې نږدې ۵۰ سلنه پوښتل شوي کسان، په ناټو کې د اوکراین د غړیتوب ملاتړ کوي. د نوښت د ديموکراتیک بنسټ د ۲۰۱۷ ز کال د نظر پوښتنې له مخې نږدې ۶۹ سلنه اوکراینیان غواړي له ناټو سره یوځای شي، چې د یانوکوويچ د واکمنۍ پر مهال یې د ۲۰۱۲ ز کال له ملاتړ سره پرتله کړو، دا ملاتړ هغه مهال ۲۸ سلنه و.  &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://razumkov.org.ua/eng/poll.php?poll_id=46|title=Razumkov Centre poll|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502193915/http://www.razumkov.org.ua/eng/poll.php?poll_id=46|archive-date=2014-05-02|access-date=August 26, 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://en.rian.ru/world/20080617/110944006.html|title=Ukraine leftists meet NATO envoys with burning U.S. flag|date=2008-06-17|access-date=2008-09-20|work=[[RIA Novosti]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;unian&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.unian.net/eng/news/news-267760.html|title=Politics as usual|work=UNIAN|date=2008-08-18|access-date=2008-09-20|first=Igor|last=Khrestin}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://www.jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373355|title=Surprising and Contradictory Opinions on the Ukrainian Streets|publisher=Jamestown foundation|access-date=2008-09-21|date=2008-09-10|journal=Eurasia Daily Monitor|first=Roman|last=Kupchinsky|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080912143617/http://www.jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373355|archive-date=September 12, 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://news.trendaz.com/index.shtml?show=news&amp;newsid=1246602&amp;lang=EN NATO military exercise begins in Ukraine] Retrieved on September 20, 2008&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.interfax.com.ua/en/press-center/press-conference/106882/|title=Half of Ukrainians opposed to Ukraine's membership of NATO, poll indicates|date=2008-02-11|access-date=2008-09-15|work=[[Interfax-Ukraine]]|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080604014018/http://www.interfax.com.ua/en/press-center/press-conference/106882/|archive-date=June 4, 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;R1707&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-ukraine-nato-idUSKBN19V12V|title=Pledging reforms by 2020|work=Reuters|date=2017-07-11|access-date=2017-07-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Gallup52010&quot;&gt;[http://www.gallup.com/poll/127094/ukrainians-likely-support-move-away-nato.aspx Ukrainians Likely Support Move Away From NATO], [[The Gallup Organization|Gallup]] (April 2, 2010)&lt;/ref&gt;

== د اړیکو تاریخچه ==

=== د لئونید کرواچوک ولسمشري (۱۹۹۱-۱۹۹۴ز کلونه) ===
د اوکراین او شمالي اتلانتیک تړون (ناټو) تر منځ اړیکې په ۱۹۹۲ ز کال کې پیل شوې. کله چې اوکراین د خپلې خپلواکۍ له تر لاسه کولو وروسته د شمالي اتلانتیک د همکارۍ له شورا سره یوځای شو چې وروسته یې نوم د یورو اتلانتیک د مشارکت پر شورا بدل شو. د ۱۹۹۲ ز کال د فبرورۍ په ۲۲ او ۲۳ د ناټو سرمنشي مانفرېډ وارنر له کیف څخه رسمي ليدنه وکړه او د ۱۹۹۲ زکال د جولای په ۸ کرواچوک په بېلاروس کې د ناټو له مرکزي ادارې څخه لیدنه وکړه. د اوکراین او ناټو تر منځ د اړیکو په پراختیا کې یو له تر ټولو اړینو ګامونو څخه د ۱۹۹۲ ز کال په سپټمبر کې په بروکسیل کې د اوکراین د سفارت پرانیستل وو، چې د ناټو او اوکراین تر منځ د اړیکو یوه کرښه وه. 

څو کاله وروسته د ۱۹۹۴ ز کال په فبرورۍ کې اوکراین د شوري اتحاد تر ړنګېدلو وروسته لومړنی هېواد و چې له ناټو سره د یو ځای کېدو لپاره یې د مرکزي او ختيځې اروپا هېوادونو د ملاتړ له نوښت سره د سولې لپاره د شراکت په چوکاټ کې تړون لاسیک کړ.  &lt;ref name=&quot;рсмд54&quot;&gt;[https://drive.google.com/file/d/1frXpmi6Z0YtEN8MAtbNKI_ArZwX0ElCG/view Гущин А. В. Украина после Евромайдана. Пять лет кризиса и надежд: рабочая тетрадь № 54/2019 [А. В. Гущин, А. С. Левченков; гл. ред. И. С. Иванов]; Российский совет по международным делам (РСМД). — М.: НП РСМД, 2019. — 60 с. — ISBN 978-5-6042566-5-7&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nevoukr&quot;&gt;{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20070411113805/http://www.nato.int/issues/nato-ukraine/topic.html#evolution|title=NATO's relations with Ukraine|archive-date=26 March 2007|publisher=NATO Topics|url=http://www.nato.int/issues/nato-ukraine/topic.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Serhy&quot;&gt;[[Serhy Yekelchyk]] ''&quot;Ukraine: Birth of a Modern Nation&quot;'', [[Oxford University Press]] (2007), {{ISBN|978-0-19-530546-3}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;natoppf2&quot;&gt;{{Cite web|publisher=NATO|url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_82584.htm|title=Signatures of Partnership for Peace Framework Document|date=27 March 2020}}&lt;/ref&gt;

=== د لئونېد کچما ولسمشري (۱۹۹۴-۲۰۰۵ز کلونه) ===
لئونېد کچما چې د ۱۹۹۴ ز کال د جولای په ټاکنو کې یې ولسمشرۍ ته لار ومونده، د ډېسمبر په ۵ یې د اوکراین په اړه د اتومي وسلې د نه لرونکې هېواد په توګه د اتومي وسلو د نه خپراوي له تړون سره د یو ځای کېدو لپاره د امنیتي تضمینونو په اړه څلور اړخیز یادښتونه لاسکلیک  کړل. دې یادښت د اوکراین پر ضد د روسیې فدراسیون، انګلستان او متحده ایالاتو د پوځي ځواک یا د اقتصادي زورواکۍ د کارولو له ګواښ څخه مخنیوی وکړ، «پرته له دې چې خپله دفاع وکړي یا له دې حالت پرته د ملګرو ملتونو له منشور سره سم عمل وکړي.» د نورو پرېکړه‌ لیکونو او يادښتونو د پایلې په توګه اوکراین د ۱۹۹۳ او ۱۹۹۶ ز کلونو تر منځ خپلې اتومي وسلې له لاسه ورکړې.  &lt;ref name=&quot;harahan-2014&quot;&gt;{{cite web|pages=101–134,186|last=Harahan|first=Joseph P.|date=2014|url=https://www.dtra.mil/Portals/61/Documents/History/With%20Courage%20and%20Persistence%20CTR.pdf?ver=2016-05-09-102902-893|url-status=live|title=With Courage and Persistence: Eliminating and Securing Weapons of Mass Destruction with the Nunn-Luger Cooperative Threat Reduction Programs|work=DTRA History Series|publisher=Defense Threat Reduction Agency|asin=B01LYEJ56H|archive-url=https://web.archive.org/web/20220228153820/https://www.dtra.mil/Portals/61/Documents/History/With%20Courage%20and%20Persistence%20CTR.pdf?ver=2016-05-09-102902-893|archive-date=28 February 2022|access-date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bmemo&quot;&gt;{{cite news|title=Memorandum on security assurances in connection with Ukraine’s accession to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons|url=https://treaties.un.org/Pages/showDetails.aspx?objid=0800000280401fbb|publisher=treaties.un.org|date=5 December 1994}}&lt;/ref&gt;

د ۱۹۹۵ ز کال په اوړي کې ناټو د خارکوف د څښاک اوبو ناورین د بدو پایلو د راکمولو لپاره ګام پورته کړ. دا د اوکراین او ناټو تر منځ لومړنۍ همکاري وه. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_49158.htm|title=Civil preparedness|authors=&lt;!--Not stated--&gt;|date=7 June 2018|website=nato.int|access-date=5 October 2019}}&lt;/ref&gt;

د ۱۹۹۷ ز کال په مې میاشت کې د ناټو د اطلاعاتو او اسنادو رسمي مرکز په کیف کې پرانیستل شو، چې موخه يې د اتحاد په اړه د روڼتیا( شفافیت) پياوړي کول و. د مې میاشتې په ۶ مه په اوکراین کې د يوې عامه نظر پوښتنې پایلو وښوده چې ۳۷ سلنه له ناټو سره د یوځای کېدو موافق، ۲۸ سلنه مخالف او ۳۴ سلنه زړه نا زړه و. &lt;ref&gt;Gerald B. H. Solomon, Center for Strategic and International Studies. '' The NATO enlargement debate, 1990–1997'', 1998, p. 120&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Solomon, Center for Strategic and International Studies, p. 121&lt;/ref&gt;

د ۱۹۹۷ ز کال د جولای په ۹ د ناټو - اوکراین کمیسیون رامنځته شو. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nato.int/issues/nuc/index.html|title=NATO-Ukraine Commission|access-date=2009-05-05|archive-date=2009-08-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090805202843/http://www.nato.int/issues/nuc/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۰۲ ز کال کې وروسته له دې چې د کاسټ رسوایۍ (Cassette Scandal/ د اوکراین سیاسي دسیسه) یو ثبت شوي ریکارډ وښوده چې، په ۲۰۰۲ ز کال کې د اوکراین یو پرمختللی دفاعي سیستم په عراق کې صدام حسین ته ورکړل شوی، د متحده ایالاتو او د ناټو غړو ګڼو نورو هېوادونو سره يې اړیکې ویجاړې شوې. &lt;ref name=&quot;Serhy2&quot;&gt;[[Serhy Yekelchyk]] ''&quot;Ukraine: Birth of a Modern Nation&quot;'', [[Oxford University Press]] (2007), {{ISBN|978-0-19-530546-3}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۲ ز کال په نومبر کې د ناټو د پراختیا په ناسته کې، د ناټو – اوکراین کمیسیون د ناټوـ اوکراین عملي پلان تصویب کړ. ولسمشر کچما په دې اړه اعلامیه خپره کړه چې غواړي له اوکراین سره یو ځای شي (دا هم په ۲۰۰۲ ز کال کې) او په ۲۰۰۳ ز کال کې عراق ته د اوکرایني سرتېرو لېږلو ونه شو کولی چې، د ناټو او کچما تر منځ اړیکې ښې کړي. اوکرایني سرتېرو تر ۲۰۰۶ ز کال پورې  په عراق کې له ناټو سره همکاري کوله. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mil.gov.ua/index.php?lang=en&amp;part=peacekeeping&amp;sub=iraq|title=Armed Forces of Ukraine, Ukrainian peacekeeping personnel as a part of Multinational forces in Iraq (from Dec 2005) and NATO Training Mission in Iraq (NTM-I) (from Feb 2006)|publisher=Mil.gov.ua|access-date=2014-04-04}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۴ ز کال د اپرېل په ۶مه، وېرکاوفنو راډا د اوکراین خاورې ته د ناټو د ازاد لاسرسي په اړه یو قانون تصویب کړ. 

د ۲۰۰۴ ز کال د جون په ۱۵ مه د پوځي ښوونګر(دوکتورین) دویمه ګڼه د ولسمشر کچما د فرمان له مخې تصویب شوه، یو تدارک چې د یورو-اتلانتیک سیاست د پلي کولو په اړه د اوکراین له خوا ښکاره شوی و او وروستۍ موخه يې له ناټو سره یو ځای کېدل وو. په دې توګه د ۲۰۰۴ کال د جولای په ۱۵ د ناټو-اوکراین کمیسیون تر ناستې وروسته ولسمشر کچما یو فرمان صادر کړ او په هغه کې يې اعلام وکړ چې له ناټو سره یوځای کېدل نور د هېواد موخه نه ده، «یوازې او یوازې د ناټو او اورپايي اتحادیې سره د پام‌ وړ اړیکو د ژوروالي د ضامن کوونکي په توګه په اروپا کې د امنیت او ثبات لپاره دی. &lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/news/newsid_3927000/3927721.stm Украина передумала идти в НАТО и Евросоюз]&lt;/ref&gt;

=== د وېکتور یوشچنکو ولسمشري (۲۰۰۵- ۲۰۱۰ز کلونه) ===
په ۲۰۰۴ زکال کې تر نارنجي انقلاب وروسته ولسمشر یوشچنکو چې په ناټو کې د اوکراین د غړیتوب له کلکو پلویانو څخه و، د کچما ځای ناستی شو. د ۲۰۰۸ ز کال په جنوري کې د ناټو له نقشې سره د یو ځای کېدلو لپاره د یولیا تایموشېنکو (اوکرایني سیاست‌واله او سوداګره) د کابینې دویم وړاندیز هم له مخالفت سره مخامخ شو. غوښتنه له ۲ میلیون څخه زیاتو لاسلیکونو سره له ناټو سره د اوکراین د یوځای کېدلو په اړه د ټول‌پوښتنې غوښتونکې وه. اپوزیسیون له ناټو سره د یو ځای کېدلو په هر پړاو کې د ملي ټول‌پوښتنې د ترسره کولو غوښتنه وکړه. د ۲۰۰۸ ز کال په فبرورۍ کې ۵۷.۸ سلنه اوکراینیانو له ناټو سره د یو ځاي کېدو په اړه له یوې ملي ټول‌پوښتنې څخه ملاتړ وکړ، په داسې حال کې چې د ۲۰۰۷ ز کال په فبرورۍ کې دا سلنه ۳۸.۶ وه. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7312045.stm|title=Europe &amp;#124; Medvedev warns on Nato expansion|publisher=BBC News|date=2008-03-25|access-date=2014-04-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=11 February 2008|title=Half of Ukrainians opposed to Ukraine's membership of NATO, poll indicates|url=http://www.interfax.com.ua/en/press-center/press-conference/106882/|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080604014018/http://www.interfax.com.ua/en/press-center/press-conference/106882/|archive-date=4 June 2008|website=[[Interfax-Ukraine]]}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۵ ز کال په ۲۱ په وېلنیوس کې، د ناټو غړو هېوادونو د بهرنیو چارو د وزیرانو د غیر رسمي لیدنې د یوې برخې په توګه د ناټو-اوکراین د کمیسیون غونډه ترسره شوه، چې له اتحاد سره یې د اوکراین د اړیکو لپاره نوی پړاو پرانیست - «لنډې اغېزمنې خبرې» چې ناټو ته د اوکراین  د ننه کېدلو پر لور لومړی ګام و.  

متحده ایالاتو ته د ولسمشر ویکتور یوشچنکو په لومړي سفر کې، ولسمشر جورج ډبلیو بوش اعلام وکړ: «زه له ناټو سره د اوکراین د یوځای کېدو د نظریې پلوي کوم.» د اوکراین او متحده ایالاتو د ولسمشرانو په رسمي مشترکه وینا کې ویل شوي وو چې واشنګټن د MAP له لارې له ناټو سره د یو ځای کېدلو په اړه د لنډو اغېزمنو خبرو له وړاندیز څخه ملاتړ کوي.  

== سرچينې ==</text>
      <sha1>qnk4zzan0nmmq82o6kxkoz18tyquvgq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د قطر اقتصاد</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61197</id>
    <revision>
      <id>317850</id>
      <parentid>281080</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:49:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6301" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Qatar_Exports_Treemap_2017.svg|کيڼ|بټنوک|280x280px| د قطر صادراتو جدول ]]
[[دوتنه:Qatar_Mineral_map.gif|کيڼ|بټنوک|324x324px| نقشه چې د قطر [[منرال|معدني]] سرچینې ښیې.]]
د '''[[قطر]] اقتصاد د''' سړي سر GDP له مخې په نړۍ کې یو له بډایه هیوادونو څخه دی، په عمومي توګه د نړۍ د 2015 او 2016 لپاره د نړۍ په درجه بندۍ کې د لسو بډایه هېوادونو په کتار کې ځای لري چې د [[نړیوال بانک]] ، [[ملګري ملتونه|ملګرو ملتونو]] ، او [[د پیسو نړیوال صندق|نړیوال وجهي صندوق]] لخوا راټول شوي. IMF).   

د دغه هېواد اقتصاد د خپلو ګاونډیو هېوادونو،لکه  [[سعودي عربستان]] او [[متحده عرب امارات|متحده عربي اماراتو]] له خوا له بندیزونو سره سره وده کړې ده.

پټرولیم او [[طبیعي ګاز]] د [[قطر]] د [[اقتصادي نظام|اقتصاد]] بنسټیز توکي دي او د دولت د ټول عاید 70٪ څخه ډېر، د [[نا خالص داخلي تولید|ناخالص کورني تولید]] 60٪ څخه ډېر، او د [[بهرونه|صادراتو]] عاید نږدې 85٪ جوړوي.

قطر په نړۍ کې د طبیعي ګاز درېمه لويه ثابته ذخیره لري او د طبیعي ګاز دوهم لوی صادرونکی هېواد دی .

== د انرژۍ سکتور ==
د پټرولو پر بنسټ د صنعت له راڅرګندېدو دمخه، قطر یو غریب او بې وزله هېواد و.

د تېلو او ګازو د ساحو موندنې  په ۱۹۳۹ کال کې پیل شو   په 1973 کې، د تېلو تولید او عواید په نه منونکي توګه زیات شول،

قطر د نړۍ د بې وزلو هېوادونو له کتار څخه ووت او په نړۍ کې یې د سړي سر عاید ترټولو لوړ رديف خپل کړ.

د قطر اقتصاد له ۱۹۸۲ څخه تر ۱۹۸۹ کلونو پورې په خرابېدو وو. اوپیک ( [[اوپک|د نفتو صادرونکو هېوادونو سازمان]] )له لوري د خامو تېلو په تولید کې ځينې بنديزونه،او په نړيوالو بازارونو کې د تېلو بيو ته د نه پاملرنې له کبله د تېلو په عوايدو کې کمښت راغی. په بدل کې بايد د قطر حکومت د لګښتونو پلانونه د ټیټ عاید سره سمون لپاره کم کړي وای. په پایله کې د ځایي سوداګرۍ د بحران له امله ډېری شرکتونو د بهرني کارمندانو د په ګوښه کولولاس پورې کړ. په 1990 لسیزه کې د اقتصاد د ښه کېدو سره، په قطر کې د بهرنیانو نفوس، په ځانګړې توګه د [[مصر]] او سویلي آسیا څخه، بیا وده کړې.

د نفتو تولید به ډېر وخت په ورځ کې د 500,000 بیرلو (80,000 m³) په لوړه کچه کې پاتې نشي، ځکه چې د 2023 پورې د نفتو ساحې د ډېرېدو اټکل کیږي. په هرصورت، د [[طبیعي ګاز]] لويې زېرمې د قطر شمال ختیځ ساحل کې موقعیت لري. دا د سمندري ګازو سيمې هم شايد د پام وړ تېل او کنډنسیټ زیرمې ولري. د مثال په توګه، د قطر انرژي دولتي شرکت په 1960 لسیزه کې د تېلو دوه سمندري ساحې وموندلې. په هغه وخت کې تولید خورا ګران و. په هرصورت، د ټېکنالوژیک پرمختګ د 30 کلونو وروسته د تولید سبب شو.

د ګاز زېرمې په ځانګړو تصفیه خانو کې د معمول تېلو محصولاتو ته تصفیه کیدی شي. لګښتونه به يې  یو څه لوړ وي مګر دا د شرکتونو لپاره نن ورځ عادي خبره ده چې د ګاز کانډینیسټ هم وکاروي. د PS-2 او PS-3 بلاکونو لپاره په 2008 کې د تیلو سمندري تولید شاوخوا 31.1 ملیون بیرل (84,995 b/d) و. د ګډو شرکتونو تاسیسات (PS-1, ALK, K &amp; A): په 2008 کې د دې دریو ګډو تولیدي تاسیساتو څخه د تېلو ګډ تولید 57.4 ملیون بیرل (156,873 b/d) و.  د ګازو ساحو په څېر دلته ډېر ساحل بلاکونه شتون لري چې سپړنې ته اړتیا لري او کولی شي د تېلو تولید زیات کړي. نو د 500,000 bpd لوړوالی او په 2023 کې کمښت ځنډول کیږي. د تیلو د لوړو بیو سره دا تمه کیږي چې د تیلو او / یا طبیعي ګاز ساحو د ساحل سپړنه به دوام ومومي. د 2016 په جون کې د تېلو تولید په ورځ کې شاوخوا 670,000 بیرل ښکاري، د 2016 فبروري په پرتله یو څه کم دی چې په ورځ کې 692,000 بیرل تولید شوی. که د قطر د ټولو مایعاتو په اړه ووايو نو په ورځ کې یو ملیون بیرل څخه ډېر دي.

د قطر د ګازو ثابتې ذخیرې په نړۍ کې درېمه  درجه ستر ګاز دي چې له 7000 څخه ډېر دی&amp;nbsp;km³ (250 ټریلیون مکعب فوټ). د قطر اقتصاد په 1991 کې د شمالي ساحوي ګاز پراختیا چې د 1.5 ملیارد ډالرو ارزښت يې درلود د لومړي پړاو په بشپړیدو سره وده وکړه. په 1996 کې، د قطرګاز پروژې [[جاپان]] ته د مایع طبیعي ګاز (LNG) صادرول پیل کړل. د شمال ساحوي ګاز پراختیا نور پړاوونه د ملیاردونو ډالرو په لګښت د پلان جوړونې او پراختیا په مختلفو مرحلو کې دي.
&lt;references /&gt;
[[وېشنيزه:په قطر کې د پټرولو صنعت]]
[[وېشنيزه:د عرب ليګ اقتصاد]]
[[وېشنيزه:د سوداګرۍ نړۍ وال سازمان او زه]]
[[وېشنيزه:د قطر اقتصاد]]</text>
      <sha1>kjqqnblqzaxcvoxxeh2bszpd6mu7tnn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>شهباز شریف</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61417</id>
    <revision>
      <id>317777</id>
      <parentid>279967</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:18:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="721" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
میا محمد شهباز شریف د پاکستان مسلم لیک نواز صدر او د پاکستان موجوده وزیزاعظم دی. ښاغلی شهباز شریف د خداي بخلي میا محمد شریف زوي او د پخوانی وزیراعظم نواز شریف کشر رور دے چي د پي ډي ایم په نامه د پاکستان د جمهوري سیاسي جماعتونو اتحاد د عمران خان د راپرزولو وروسته په جمع وزیراعظم جوړ کړے. 

شهباز شریف د مسلم لیګ نواز ډلي هغه سیاسی مشر ګڼلي شی چی د پاکستان فوځ ته نذدي او ډیز هم خیال سیاسی مشر دے</text>
      <sha1>53tzgs5x9u2xzly5npp2vkzru7oe6r3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>افغان کورنۍ جګړه (۱۹۹۶ – ۲۰۰۱)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61786</id>
    <revision>
      <id>317854</id>
      <parentid>280598</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:52:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15283" xml:space="preserve">له ۱۹۹۶ څخه تر ۲۰۰۱ پورې افغان کورنۍ جګړه د طالبانو د کابل د نيونې او د ۱۹۹۶ کال د سپټمبر پر ۲۷ مه د افغانستان د اسلامي امارت د رامنځته کولو او د ۲۰۰۱ کال د اکتوبر پر ۷ نېټه پر افغانستان باندې د متحده ايالتونو او انګليستان د بريد تر منځ موده کې پېښه شوه. ياده دوره د افغان کورنۍ جګړې برخه وه، چې په ۱۹۸۹ کې پيل شوې وه او همدارنګه د يو څه پراخه معنا له مخې په افغانستان کې د هغه جګړې برخه وه، چې په ۱۹۷۸ کال کې پيل شوې وه. &lt;ref name=&quot;IRB,Can.,1997&quot;&gt;{{cite report|ref={{sfnRef|Chronology of Events|1997}}|title=Afghanistan: Chronology of Events January 1995 - February 1997|date=February 1997|publisher=Immigration and Refugee Board of Canada|url=https://www.justice.gov/sites/default/files/eoir/legacy/2014/01/16/Af_chronology_1995-.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Canada,Afgh,2001&quot;&gt;{{cite news|title=Canada in Afghanistan: 2001|url=http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|access-date=7 June 2013|newspaper=National Post|archive-date=June 15, 2013|archive-url=https://archive.today/20130615215843/http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

د افغانستان د اسلامي دولت حکومت د نړيوالې ټولنې د زياتې برخې لپاره د افغانستان په رسميت پېژندل شوی حکومت پاتې شو، که څه هم د طالبانو اسلامي امارت د سعودي عربستان، پاکستان او متحده عربي اماراتو له لورې يې په رسميت پېژندنه تر لاسه کړه. 

د افغانستان د اسلامي دولت د دفاع وزير احمد شاه مسعود د طالبانو پر وړاندې مخالفت کې متحده جبهه (شمالي ټلواله) جوړه کړه. متحدې جبهې ټول افغان توکمونه لکه تاجک، ازبک، هزاره، ترکمن، ځيني پښتانه او نور راونغاړل. د جګړې پر مهال طالبانو د پاکستان له لورې فوځي او د سعودي عربستان له لورې مالي ملاتړ تر لاسه کړ. پاکستان د متحدې جبهې پر وړاندې د خپلې پولې (سرحدي) لښکر او فوځ د نظامي واحدونو او کنډکونو په خپرولو سره په فوځي ډول افغانستان کې مداخله وکړه. القاعده له پاکستان، عربي هېوادونو او مرکزي اسيا څخه په رالېږدول شويو زرګونو جنګياليو سره د طالبانو ملاتړ وکړ. &lt;ref name=&quot;National Geographic&quot;&gt;{{cite AV media|date=November 11, 2009|url=https://www.youtube.com/watch?v=xpQI6HKV-ZY|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/xpQI6HKV-ZY|archive-date=2021-12-19|url-status=live|title=Inside the Taliban|publisher=[[National Geographic (magazine)|National Geographic]]|via=YouTube}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;History Commons&quot;&gt;{{cite web|year=2010|url=http://www.historycommons.org/entity.jsp?entity=ahmed_shah_massoud|title=Profile: Ahmed Shah Massoud|publisher=[[History Commons]]|access-date=August 12, 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20140125130822/http://www.historycommons.org/entity.jsp?entity=ahmed_shah_massoud|archive-date=January 25, 2014|url-status=dead|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Ahmed Rashid/The Telegraph&quot;&gt;{{cite news|first=Ahmed|last=Rashid|title=Afghanistan resistance leader feared dead in blast|work=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]|location=London|date=September 11, 2001|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/1340244/Afghanistan-resistance-leader-feared-dead-in-blast.html|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220112/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/1340244/Afghanistan-resistance-leader-feared-dead-in-blast.html|archive-date=January 12, 2022|url-access=subscription|url-status=live}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Webster University Press Book&quot;&gt;{{cite book|last=Grad|first=Marcela|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|url=https://books.google.com/books?id=5iwLPQAACAAJ&amp;pg=PP1|year=2009|publisher=Webster University Press|isbn=978-0-9821615-0-0}}&lt;/ref&gt;

== اصلي ګډونوال ==
د متحده جبهې او د افغانستان د اسلامي دولتي لپاره احمد شاه مسعود، طالبانو لپاره ملا محمد عمر او د القاعده او بېلابېلو عربي ګټو لپاره له ايمن الظواهري سره اسامه بن لادن په افغانستان کې د جګړې مېشت اصلي مشران وو. له يوه اړخه په اصل کې د پاکستان له لورې لکه پروېز مشرف او ورڅخه وروسته جنرال محمود او له بله اړخه د متحده جبهې له لورې لکه حاجي عبدالقدير او عبدالرشيد دوستم د جګړې ځيني نور مشران وو، چې که څه هم په خپله تل په افغانستان کې نه وو. د افغان وګړو د ژوند څرنګوالی تر ډېره پر هغه ځانګړي مشر باندې تکيه و، چې د دوی د استوګنې سيمه يې په سيده ډول اداره کوله. په بېلابېلو سيمو کې ژوند او جوړښتونو ته په پام سره دردناک توپيرونه وو. 

=== متحده جبهه (شمالي ټلواله) ===

==== احمد شاه مسعود ====
د خپل عملياتي تاريخ په ډېره برخه کې د افغانستان د ژغورنې لپاره د متحدې اسلامي جبهې (شمالي ټلوالې) مشري احمد شاه مسعود کوله، چې د کابل پوهنتون د انجنيري پوهنځي زده کوونکی و. نوموړی له انجنيري زده کړو څخه فوځي مشرۍ ته راوګرځېد او له افغانستان څخه د شوروي لښکر په ويستلو کې يې مخکښه ونډه ولوبوله، چې له امله يې د پنجشېر د زمري وړ نوم تر لاسه کړ. د نوموړي پيروان ورته امير صاحب شهيد (زموږ ګران شهيد قومندان) هم وايي. وال سټريت ژورنال په هغه وخت کې مسعود لپاره خپله يوه پښتۍ ځانګړې کړه او نوموړی يې «هغه افغان، چې سړه جګړه يې وګټله» وګاڼه. له افغانستان څخه د شوروي ځواکونو له وتلو او د شوروي په ملاتړ د محمد نجيب الله د حکومت له وروستۍ ماتې (سقوط) څخه وروسته، مسعود د برهان الدين ربانې د حکومت تر مشرۍ لاندې په ۱۹۹۲ ز کال کې د دفاع وزير شو. په ۱۹۹۶ کې د طالبانو له راپورته کېدنې څخه وروسته مسعود د متحده اسلامي جبهې د فوځي قومندان په توګه خدمت کولو سره، د وسله وال مخالفت د مشرۍ ونډې ته بېرته وګرځېد. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book2&quot;&gt;{{cite book|last=Grad|first=Marcela|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|url=https://books.google.com/books?id=5iwLPQAACAAJ&amp;pg=PP1|year=2009|publisher=Webster University Press|isbn=978-0-9821615-0-0}}&lt;/ref&gt;

مسعود يو ژور مذهبي او روحاني شخص و، چې د طالبانو يا القاعده له لورې د اسلام له ژباړو سره يې په سخته مخالفت وکړ. د يو سني مسلمان په توګه يې تل د صوفي الغزالي يو کتاب له ځان سره وګرځاوه. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book2&quot; /&gt;

طالبانو په پرله پسې يا مکرر ډول د نوموړي له لورې د مقاومت درولو په بدل کې د واک ورکولو وړانديز وکړ. مسعود د هغوی غوښتنه ځکه ونه منله چې پر وينا يې نوموړي د واک تر لاسه کولو لپاره جګړه ونه کړه. نوموړي په يوه مرکه کې څرګنده کړه چې: 

طالبان وايي: «راشه او د لومړي وزير دنده ومنه او له موږ سره اوسه» او دوی به په هېواد کې تر ټولو لوړ دفتر (دنده) ساتي، چې ولسمشري ده. مګر په کومه بيه؟! زموږ تر منځ توپير په اصل کې د ټولنې او دولت د ورته اصولو په اړه د فکر کولو لارې چارې پورې اړه لري. موږ د هغوی د روغې جوړې شرطونه نه شو منلی، که نه نو موږ بايده ده چې د معاصرې ديموکراسۍ اصول پرېږدو. موږ په بنسټيز ډول «د افغانستان د امارت» په نوم نظام مخالف يو. 

مسعود په دې باور و چې يوازې يو ديموکراتيک نظام کولی شي په افغانستان کې يوه تل پاتې سوله ډاډمنولی شي. نوموړي له يو سياسي بهير سره د طالبانو يو ځای کېدل غوښتل، چې د اټکل وړ راتلونکي کې د ديموکراتيکو ټاکنو لامل کېږي. &lt;ref name=&quot;Interview&quot;&gt;{{cite web|date=August 2001|url=http://www.orient.uw.edu.pl/balcerowicz/texts/Ahmad_Shah_Masood_en.htm|title=The Last Interview with Ahmad Shah Massoud|first=Piotr|last=Balcerowicz|work=orient.uw.edu.pl|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20060925043421/http://www.orient.uw.edu.pl/balcerowicz/texts/Ahmad_Shah_Masood_en.htm|archive-date=September 25, 2006|access-date=August 13, 2010|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۱ ز کال د سپټمبر پر ۹ په متحده ايالتونو کې د سپټمبر د ۱۱ نېټې له بريدونو څخه دوه ورځې مخکې، مسعود د شکمنو القاعده استازو (اجنټانو) له لورې د افغانستان په تخار ولايت کې ووژل شو. د جنازې دود يې که څه هم په يو څه کليوالي سيمه کې تر سره کېده، مګر په سلګونو زرو خواخوږو په کې ګډون وکړ. نوموړی راتلونکی کال د افغان ولسمشر حامد کرزي په امر «ملي اتل» ونومول شو. د نوموړي د مړينې نېټه (د سپټمبر ۹) په افغانستان کې د مسعود د ورځې په نوم د ملي رخصتۍ په توګه په پام کې نيول کېده. د نوموړي له وژني څخه وروسته په ۲۰۰۲ ز کال کې د سولې نړيواله جایزه (Nobel Peace Prize) لپاره نوماند شو، چې اتفاقا له مړينې څخه وروسته هېڅکله نه ورکول کېږي. &lt;ref&gt;[http://www.marktheday.com/nationholidaydates/afg_ahmadshahmassoudday.aspx National Holiday Dates], Massoud Day and Nobel Peace Prize Nomination&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.lonelyplanet.com/worldguide/afghanistan/events Afghanistan Events] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080907051320/http://www.lonelyplanet.com/worldguide/afghanistan/events|date=September 7, 2008}}, Lonely Planet Travel Guide.&lt;/ref&gt;

يو کډوال چې له طالبانو څخه د مسعود سيمې ته د تېښتې په موخه يې د خپلې کورنۍ ۲۷ تنه يې په يو زوړ جيپ کې سپاره کړل، د مسعود سيمه «د افغانستان تر ټولو وروستۍ زغم لرونکې څنډې» په توګه بيان کړه. نوموړي د مسعود په سيمه کې د خپل ژوند په اړه وويل: «زه دلته د خپلواکۍ احساس کوم. تاسې پوهېږئ... زما دا سيمه خوښېږي، هېڅوک مې نه ځوروي. زه خپله دنده کوم. زه مې د خپلې کورنۍ پالنه کوم. زه هغه ډول چې غواړم، په سيمه کې ژوند کوم». مسعود د عبدالرشيد دوستم په سيمه کې د استوګن وګړو پر ژوند باندې هېڅ اغېز نه درلود. نوموړی (دوستم) د طالبانو پر وړاندې د جګړې په موخه له متحده جبهې سره يو ځای شوی و. &lt;ref name=&quot;Journeyman Picture/ABC Australia&quot;&gt;{{cite AV media|date=August 8, 1997|url=https://www.youtube.com/watch?v=EvYglyjbHkI|archive-url=https://web.archive.org/web/20090927165003/http://www.youtube.com/watch?v=EvYglyjbHkI|archive-date=2009-09-27|url-status=dead|title=Massoud's Last Stand|publisher=Journeyman Pictures/ABC Australia|via=YouTube}}&lt;/ref&gt;

د مسعود تر واک لاندې سيمه کې ښځې او نجونې اړ نه وې، چې افغاني څادري (برقه) پر سر کړي. دوی ته د کار کولو او ښوونځي ته د تګ اجازه ورکړل شوې وه. په لږ تر لږه دوه پېژندل شويو بېلګو کې مسعود د زور واده د حالتونو پر وړاندې په شخصي ډول منځګړيتوب (مداخله) وکړه. په داسې حال کې چې د مسعود څرګند باور و، چې نارينه او ښځې برابر دي بايد له ورته حقونو څخه برخمن شي. نوموړي بايد له هغو افغاني دودونو سره مخامخ شوی وی، چې د نوموړي پر وينا د له منځه وړل به يې يو يا له يو څخه زيات نسل ته اړتيا ولري. د نوموړي په نظر ياده موخه (د يادو دودونو له منځه وړنه) يوازې د زده کړو له لارې تر لاسه کېدای شي. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book3&quot;&gt;{{cite book|last=Grad|first=Marcela|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|url=https://books.google.com/books?id=5iwLPQAACAAJ&amp;pg=PP1|year=2009|publisher=Webster University Press|isbn=978-0-9821615-0-0}}&lt;/ref&gt;

مسعود ديموکراتيک بنسټونه رامنځته کړل، چې په بېلابېلو کمېټو لکه سياسي، روغتيا، زده کړو او اقتصاد کمېټو کې جوړ شوي وو. بيا هم ډېر خلک نوموړي ته د خپلو ستونزو د حل په موخه په شخصي ډول راتلل. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book3&quot; /&gt;

په سلګونو زرو کډوال له طالبانو څخه د مسعود تر واک لاندې سيمو ته وتښتېدل. په ۲۰۰۱ ز کال کې مسعود او انځور اخيستونکي او د ملګرو ملتونو پخواني سفير رضا دقتي (Raza Deghati) د افغان کډوالو تريخ حالت بيان کړ او د انساني مرستو غوښتنه يې وکړه. &lt;ref name=&quot;European Parliament&quot;&gt;{{cite AV media|date=September 9, 2010|url=https://www.youtube.com/watch?v=t78N6Q5VD60|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/t78N6Q5VD60|archive-date=2021-12-19|url-status=live|title=Ahmad Shah Massoud: Lion of Afghanistan, Lion of Islam (5/7)|publisher=EU media|via=YouTube}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>tczrnxz0o8obwwvulwezuk7mcjd7xi8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317855</id>
      <parentid>317854</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:53:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15302" xml:space="preserve">{{مالومات}}
له ۱۹۹۶ څخه تر ۲۰۰۱ پورې افغان کورنۍ جګړه د طالبانو د کابل د نيونې او د ۱۹۹۶ کال د سپټمبر پر ۲۷ مه د افغانستان د اسلامي امارت د رامنځته کولو او د ۲۰۰۱ کال د اکتوبر پر ۷ نېټه پر افغانستان باندې د متحده ايالتونو او انګليستان د بريد تر منځ موده کې پېښه شوه. ياده دوره د افغان کورنۍ جګړې برخه وه، چې په ۱۹۸۹ کې پيل شوې وه او همدارنګه د يو څه پراخه معنا له مخې په افغانستان کې د هغه جګړې برخه وه، چې په ۱۹۷۸ کال کې پيل شوې وه. &lt;ref name=&quot;IRB,Can.,1997&quot;&gt;{{cite report|ref={{sfnRef|Chronology of Events|1997}}|title=Afghanistan: Chronology of Events January 1995 - February 1997|date=February 1997|publisher=Immigration and Refugee Board of Canada|url=https://www.justice.gov/sites/default/files/eoir/legacy/2014/01/16/Af_chronology_1995-.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Canada,Afgh,2001&quot;&gt;{{cite news|title=Canada in Afghanistan: 2001|url=http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|access-date=7 June 2013|newspaper=National Post|archive-date=June 15, 2013|archive-url=https://archive.today/20130615215843/http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

د افغانستان د اسلامي دولت حکومت د نړيوالې ټولنې د زياتې برخې لپاره د افغانستان په رسميت پېژندل شوی حکومت پاتې شو، که څه هم د طالبانو اسلامي امارت د سعودي عربستان، پاکستان او متحده عربي اماراتو له لورې يې په رسميت پېژندنه تر لاسه کړه. 

د افغانستان د اسلامي دولت د دفاع وزير احمد شاه مسعود د طالبانو پر وړاندې مخالفت کې متحده جبهه (شمالي ټلواله) جوړه کړه. متحدې جبهې ټول افغان توکمونه لکه تاجک، ازبک، هزاره، ترکمن، ځيني پښتانه او نور راونغاړل. د جګړې پر مهال طالبانو د پاکستان له لورې فوځي او د سعودي عربستان له لورې مالي ملاتړ تر لاسه کړ. پاکستان د متحدې جبهې پر وړاندې د خپلې پولې (سرحدي) لښکر او فوځ د نظامي واحدونو او کنډکونو په خپرولو سره په فوځي ډول افغانستان کې مداخله وکړه. القاعده له پاکستان، عربي هېوادونو او مرکزي اسيا څخه په رالېږدول شويو زرګونو جنګياليو سره د طالبانو ملاتړ وکړ. &lt;ref name=&quot;National Geographic&quot;&gt;{{cite AV media|date=November 11, 2009|url=https://www.youtube.com/watch?v=xpQI6HKV-ZY|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/xpQI6HKV-ZY|archive-date=2021-12-19|url-status=live|title=Inside the Taliban|publisher=[[National Geographic (magazine)|National Geographic]]|via=YouTube}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;History Commons&quot;&gt;{{cite web|year=2010|url=http://www.historycommons.org/entity.jsp?entity=ahmed_shah_massoud|title=Profile: Ahmed Shah Massoud|publisher=[[History Commons]]|access-date=August 12, 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20140125130822/http://www.historycommons.org/entity.jsp?entity=ahmed_shah_massoud|archive-date=January 25, 2014|url-status=dead|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Ahmed Rashid/The Telegraph&quot;&gt;{{cite news|first=Ahmed|last=Rashid|title=Afghanistan resistance leader feared dead in blast|work=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]|location=London|date=September 11, 2001|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/1340244/Afghanistan-resistance-leader-feared-dead-in-blast.html|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220112/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/1340244/Afghanistan-resistance-leader-feared-dead-in-blast.html|archive-date=January 12, 2022|url-access=subscription|url-status=live}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Webster University Press Book&quot;&gt;{{cite book|last=Grad|first=Marcela|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|url=https://books.google.com/books?id=5iwLPQAACAAJ&amp;pg=PP1|year=2009|publisher=Webster University Press|isbn=978-0-9821615-0-0}}&lt;/ref&gt;

== اصلي ګډونوال ==
د متحده جبهې او د افغانستان د اسلامي دولتي لپاره احمد شاه مسعود، طالبانو لپاره ملا محمد عمر او د القاعده او بېلابېلو عربي ګټو لپاره له ايمن الظواهري سره اسامه بن لادن په افغانستان کې د جګړې مېشت اصلي مشران وو. له يوه اړخه په اصل کې د پاکستان له لورې لکه پروېز مشرف او ورڅخه وروسته جنرال محمود او له بله اړخه د متحده جبهې له لورې لکه حاجي عبدالقدير او عبدالرشيد دوستم د جګړې ځيني نور مشران وو، چې که څه هم په خپله تل په افغانستان کې نه وو. د افغان وګړو د ژوند څرنګوالی تر ډېره پر هغه ځانګړي مشر باندې تکيه و، چې د دوی د استوګنې سيمه يې په سيده ډول اداره کوله. په بېلابېلو سيمو کې ژوند او جوړښتونو ته په پام سره دردناک توپيرونه وو. 

=== متحده جبهه (شمالي ټلواله) ===

==== احمد شاه مسعود ====
د خپل عملياتي تاريخ په ډېره برخه کې د افغانستان د ژغورنې لپاره د متحدې اسلامي جبهې (شمالي ټلوالې) مشري احمد شاه مسعود کوله، چې د کابل پوهنتون د انجنيري پوهنځي زده کوونکی و. نوموړی له انجنيري زده کړو څخه فوځي مشرۍ ته راوګرځېد او له افغانستان څخه د شوروي لښکر په ويستلو کې يې مخکښه ونډه ولوبوله، چې له امله يې د پنجشېر د زمري وړ نوم تر لاسه کړ. د نوموړي پيروان ورته امير صاحب شهيد (زموږ ګران شهيد قومندان) هم وايي. وال سټريت ژورنال په هغه وخت کې مسعود لپاره خپله يوه پښتۍ ځانګړې کړه او نوموړی يې «هغه افغان، چې سړه جګړه يې وګټله» وګاڼه. له افغانستان څخه د شوروي ځواکونو له وتلو او د شوروي په ملاتړ د محمد نجيب الله د حکومت له وروستۍ ماتې (سقوط) څخه وروسته، مسعود د برهان الدين ربانې د حکومت تر مشرۍ لاندې په ۱۹۹۲ ز کال کې د دفاع وزير شو. په ۱۹۹۶ کې د طالبانو له راپورته کېدنې څخه وروسته مسعود د متحده اسلامي جبهې د فوځي قومندان په توګه خدمت کولو سره، د وسله وال مخالفت د مشرۍ ونډې ته بېرته وګرځېد. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book2&quot;&gt;{{cite book|last=Grad|first=Marcela|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|url=https://books.google.com/books?id=5iwLPQAACAAJ&amp;pg=PP1|year=2009|publisher=Webster University Press|isbn=978-0-9821615-0-0}}&lt;/ref&gt;

مسعود يو ژور مذهبي او روحاني شخص و، چې د طالبانو يا القاعده له لورې د اسلام له ژباړو سره يې په سخته مخالفت وکړ. د يو سني مسلمان په توګه يې تل د صوفي الغزالي يو کتاب له ځان سره وګرځاوه. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book2&quot; /&gt;

طالبانو په پرله پسې يا مکرر ډول د نوموړي له لورې د مقاومت درولو په بدل کې د واک ورکولو وړانديز وکړ. مسعود د هغوی غوښتنه ځکه ونه منله چې پر وينا يې نوموړي د واک تر لاسه کولو لپاره جګړه ونه کړه. نوموړي په يوه مرکه کې څرګنده کړه چې: 

طالبان وايي: «راشه او د لومړي وزير دنده ومنه او له موږ سره اوسه» او دوی به په هېواد کې تر ټولو لوړ دفتر (دنده) ساتي، چې ولسمشري ده. مګر په کومه بيه؟! زموږ تر منځ توپير په اصل کې د ټولنې او دولت د ورته اصولو په اړه د فکر کولو لارې چارې پورې اړه لري. موږ د هغوی د روغې جوړې شرطونه نه شو منلی، که نه نو موږ بايده ده چې د معاصرې ديموکراسۍ اصول پرېږدو. موږ په بنسټيز ډول «د افغانستان د امارت» په نوم نظام مخالف يو. 

مسعود په دې باور و چې يوازې يو ديموکراتيک نظام کولی شي په افغانستان کې يوه تل پاتې سوله ډاډمنولی شي. نوموړي له يو سياسي بهير سره د طالبانو يو ځای کېدل غوښتل، چې د اټکل وړ راتلونکي کې د ديموکراتيکو ټاکنو لامل کېږي. &lt;ref name=&quot;Interview&quot;&gt;{{cite web|date=August 2001|url=http://www.orient.uw.edu.pl/balcerowicz/texts/Ahmad_Shah_Masood_en.htm|title=The Last Interview with Ahmad Shah Massoud|first=Piotr|last=Balcerowicz|work=orient.uw.edu.pl|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20060925043421/http://www.orient.uw.edu.pl/balcerowicz/texts/Ahmad_Shah_Masood_en.htm|archive-date=September 25, 2006|access-date=August 13, 2010|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۱ ز کال د سپټمبر پر ۹ په متحده ايالتونو کې د سپټمبر د ۱۱ نېټې له بريدونو څخه دوه ورځې مخکې، مسعود د شکمنو القاعده استازو (اجنټانو) له لورې د افغانستان په تخار ولايت کې ووژل شو. د جنازې دود يې که څه هم په يو څه کليوالي سيمه کې تر سره کېده، مګر په سلګونو زرو خواخوږو په کې ګډون وکړ. نوموړی راتلونکی کال د افغان ولسمشر حامد کرزي په امر «ملي اتل» ونومول شو. د نوموړي د مړينې نېټه (د سپټمبر ۹) په افغانستان کې د مسعود د ورځې په نوم د ملي رخصتۍ په توګه په پام کې نيول کېده. د نوموړي له وژني څخه وروسته په ۲۰۰۲ ز کال کې د سولې نړيواله جایزه (Nobel Peace Prize) لپاره نوماند شو، چې اتفاقا له مړينې څخه وروسته هېڅکله نه ورکول کېږي. &lt;ref&gt;[http://www.marktheday.com/nationholidaydates/afg_ahmadshahmassoudday.aspx National Holiday Dates], Massoud Day and Nobel Peace Prize Nomination&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.lonelyplanet.com/worldguide/afghanistan/events Afghanistan Events] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080907051320/http://www.lonelyplanet.com/worldguide/afghanistan/events|date=September 7, 2008}}, Lonely Planet Travel Guide.&lt;/ref&gt;

يو کډوال چې له طالبانو څخه د مسعود سيمې ته د تېښتې په موخه يې د خپلې کورنۍ ۲۷ تنه يې په يو زوړ جيپ کې سپاره کړل، د مسعود سيمه «د افغانستان تر ټولو وروستۍ زغم لرونکې څنډې» په توګه بيان کړه. نوموړي د مسعود په سيمه کې د خپل ژوند په اړه وويل: «زه دلته د خپلواکۍ احساس کوم. تاسې پوهېږئ... زما دا سيمه خوښېږي، هېڅوک مې نه ځوروي. زه خپله دنده کوم. زه مې د خپلې کورنۍ پالنه کوم. زه هغه ډول چې غواړم، په سيمه کې ژوند کوم». مسعود د عبدالرشيد دوستم په سيمه کې د استوګن وګړو پر ژوند باندې هېڅ اغېز نه درلود. نوموړی (دوستم) د طالبانو پر وړاندې د جګړې په موخه له متحده جبهې سره يو ځای شوی و. &lt;ref name=&quot;Journeyman Picture/ABC Australia&quot;&gt;{{cite AV media|date=August 8, 1997|url=https://www.youtube.com/watch?v=EvYglyjbHkI|archive-url=https://web.archive.org/web/20090927165003/http://www.youtube.com/watch?v=EvYglyjbHkI|archive-date=2009-09-27|url-status=dead|title=Massoud's Last Stand|publisher=Journeyman Pictures/ABC Australia|via=YouTube}}&lt;/ref&gt;

د مسعود تر واک لاندې سيمه کې ښځې او نجونې اړ نه وې، چې افغاني څادري (برقه) پر سر کړي. دوی ته د کار کولو او ښوونځي ته د تګ اجازه ورکړل شوې وه. په لږ تر لږه دوه پېژندل شويو بېلګو کې مسعود د زور واده د حالتونو پر وړاندې په شخصي ډول منځګړيتوب (مداخله) وکړه. په داسې حال کې چې د مسعود څرګند باور و، چې نارينه او ښځې برابر دي بايد له ورته حقونو څخه برخمن شي. نوموړي بايد له هغو افغاني دودونو سره مخامخ شوی وی، چې د نوموړي پر وينا د له منځه وړل به يې يو يا له يو څخه زيات نسل ته اړتيا ولري. د نوموړي په نظر ياده موخه (د يادو دودونو له منځه وړنه) يوازې د زده کړو له لارې تر لاسه کېدای شي. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book3&quot;&gt;{{cite book|last=Grad|first=Marcela|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|url=https://books.google.com/books?id=5iwLPQAACAAJ&amp;pg=PP1|year=2009|publisher=Webster University Press|isbn=978-0-9821615-0-0}}&lt;/ref&gt;

مسعود ديموکراتيک بنسټونه رامنځته کړل، چې په بېلابېلو کمېټو لکه سياسي، روغتيا، زده کړو او اقتصاد کمېټو کې جوړ شوي وو. بيا هم ډېر خلک نوموړي ته د خپلو ستونزو د حل په موخه په شخصي ډول راتلل. &lt;ref name=&quot;Webster University Press Book3&quot; /&gt;

په سلګونو زرو کډوال له طالبانو څخه د مسعود تر واک لاندې سيمو ته وتښتېدل. په ۲۰۰۱ ز کال کې مسعود او انځور اخيستونکي او د ملګرو ملتونو پخواني سفير رضا دقتي (Raza Deghati) د افغان کډوالو تريخ حالت بيان کړ او د انساني مرستو غوښتنه يې وکړه. &lt;ref name=&quot;European Parliament&quot;&gt;{{cite AV media|date=September 9, 2010|url=https://www.youtube.com/watch?v=t78N6Q5VD60|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/t78N6Q5VD60|archive-date=2021-12-19|url-status=live|title=Ahmad Shah Massoud: Lion of Afghanistan, Lion of Islam (5/7)|publisher=EU media|via=YouTube}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>s5zhtyp1tb3ar3artjfxta3dpaqyj36</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ابراهيمي دين</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62115</id>
    <revision>
      <id>317828</id>
      <parentid>281163</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:26:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="354" xml:space="preserve">{{ړنگول|خالي مخ دی [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۰۳:۲۶, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}
اسلام</text>
      <sha1>rve0672oinrexg9ru1unm4ov7x8jkw0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>فاطمه رهبر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62341</id>
    <revision>
      <id>317861</id>
      <parentid>281617</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:00:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2279" xml:space="preserve">
'''فاطمه رهبر''' 7 مارچ 2020) یو ایراني محافظه کاره سیاستوال و چې درې دوره یې د ایران د پارلمان د غړي په توګه دنده ترسره کړې چې د تهران، ری، شمیرانات او اسلامشهر استازیتوب کوي. رهبر د څلورم ځل لپاره په پارلمان کې د خدمت لپاره وټاکل شوه، خو د خپلې دورې له پیل مخکې مړه شوه.

== ژوند ==
رهبر د بصري ارتباط په برخه کې ماسټري او د پی ایچ ډي سند ترلاسه کړی دی. په ستراتیژیک مدیریت کې درجې. هغې د انټرنیټ شبکې لپاره د تولید مدیر او د انټرنیټ پالیسۍ عالي شورا منشي په توګه کار کاوه.

رہبر یو محافظه کار سیاستوال او د اسلامي ایتلاف غړی و . هغې د 2004 او 2016 ترمنځ درې دوره د ایران د پارلمان د غړي په توګه د تهران، ری، شیمیرانت او اسلامشهر په استازیتوب دنده ترسره کړې.  د پارلمان د غړې په توګه، رہبر د یونیسکو لپاره د ایران د ملي کمیسیون د مرستیال، د ښځو د برخې د رییس، او د رسنیو او هنر کمیټې د رییس په توګه دنده ترسره کړې. رہبر د امام خمیني د خیریه بنسټ د مرستیال په توګه دنده ترسره کوله.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; هغه د څلورم ځل لپاره په پارلمان کې د خدمت لپاره وټاکل شوه خو د څلورمې دورې له پیل مخکې مړه شوه. 

[[کویډ–19|رهبر د]] ۲۰۲۰ کال د مارچ په ۵ مه په ایران کې د کوویډ-۱۹ ناروغۍ پر مهال د کوویډ-۱۹ ناروغۍ له امله کوما ته لاړه. هغه د 2020 کال د مارچ په 7 نیټه د ناروغۍ له امله رامینځته شوي اختلاطاتو له امله مړه شوه.&lt;ref&gt;[https://ifpnews.com/newly-elected-female-politician-dies-of-coronavirus-in-iran Newly-Elected Female Politician Dies of Coronavirus in Iran]&lt;/ref&gt;

== حوالې ==
{{لړسرچينې}}</text>
      <sha1>q5qusnjvdepqbb3irbsdii2vha11o82</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317862</id>
      <parentid>317861</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:01:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Af420 د [[فاطمه رہبر]] مخ [[فاطمه رهبر]] ته ولېږداوه</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2279" xml:space="preserve">
'''فاطمه رهبر''' 7 مارچ 2020) یو ایراني محافظه کاره سیاستوال و چې درې دوره یې د ایران د پارلمان د غړي په توګه دنده ترسره کړې چې د تهران، ری، شمیرانات او اسلامشهر استازیتوب کوي. رهبر د څلورم ځل لپاره په پارلمان کې د خدمت لپاره وټاکل شوه، خو د خپلې دورې له پیل مخکې مړه شوه.

== ژوند ==
رهبر د بصري ارتباط په برخه کې ماسټري او د پی ایچ ډي سند ترلاسه کړی دی. په ستراتیژیک مدیریت کې درجې. هغې د انټرنیټ شبکې لپاره د تولید مدیر او د انټرنیټ پالیسۍ عالي شورا منشي په توګه کار کاوه.

رہبر یو محافظه کار سیاستوال او د اسلامي ایتلاف غړی و . هغې د 2004 او 2016 ترمنځ درې دوره د ایران د پارلمان د غړي په توګه د تهران، ری، شیمیرانت او اسلامشهر په استازیتوب دنده ترسره کړې.  د پارلمان د غړې په توګه، رہبر د یونیسکو لپاره د ایران د ملي کمیسیون د مرستیال، د ښځو د برخې د رییس، او د رسنیو او هنر کمیټې د رییس په توګه دنده ترسره کړې. رہبر د امام خمیني د خیریه بنسټ د مرستیال په توګه دنده ترسره کوله.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; هغه د څلورم ځل لپاره په پارلمان کې د خدمت لپاره وټاکل شوه خو د څلورمې دورې له پیل مخکې مړه شوه. 

[[کویډ–19|رهبر د]] ۲۰۲۰ کال د مارچ په ۵ مه په ایران کې د کوویډ-۱۹ ناروغۍ پر مهال د کوویډ-۱۹ ناروغۍ له امله کوما ته لاړه. هغه د 2020 کال د مارچ په 7 نیټه د ناروغۍ له امله رامینځته شوي اختلاطاتو له امله مړه شوه.&lt;ref&gt;[https://ifpnews.com/newly-elected-female-politician-dies-of-coronavirus-in-iran Newly-Elected Female Politician Dies of Coronavirus in Iran]&lt;/ref&gt;

== حوالې ==
{{لړسرچينې}}</text>
      <sha1>q5qusnjvdepqbb3irbsdii2vha11o82</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>چاريکار</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62756</id>
    <redirect title="چاریکار" />
    <revision>
      <id>317758</id>
      <parentid>282726</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:26:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <comment>[[چاریکار]] ته وروگرځېده</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1537" xml:space="preserve">#REDIRECT [[چاریکار]]
چاريکار : (Chārikār) د کوه دامن دره او د افغانستان په شمال کې د پروان ولایت مرکز دی چې 171,200 وګړي پکې ژوند کوي.دا ښار د افغانستان په خلقوې واټ  باندې د کابل په ۶۹ کیلومترۍ کې د شمالی ولایتونو د لارې په اوږدو کې پروت دی چې مسافر باید د مزارشریف ، کندز یا پولۍ خمری ته د سفر پر مهال له چاریکارو  تیر سې.  چاریکار د پنجشیر درې په خوله کې چیرې چې د هندوکش د غرونو لمنې غوړیدلي واقعي شوی . د ګلبهار نساجې فابریکه همدغې ښار ته نږدې پرته ده چې په کال ۱۹۶۰ میلادي جوړه شوې وه او د کتان ټوکر یې په ټول هيواد کې ځانګړی نوم درلود.  د ګلبهار د نساجې فابریکې د جوړېدو وروسته د چاريکارو ښار ته د هیواد د نورو برخو څخه زيات خلک دلته را کډه شول. د سیلانیانو لپاره په دغه ښار کې ګل‌غونډۍ  ځانګړی نوم لري دغه غونډۍ په ۱۹۴۵ میلادي کې د هغه وخت ښاروال میرعلم خان لخوا جوړه شوه . په ۱۳۲۷ هجري شمسي کال کي د پښتو ژبې یو شاعر له دغې غونډئ لیدنه وکړه او د ګل غونډۍ په نوم يې و نوموله.</text>
      <sha1>7wx4f5huu4fqtt9qjin89ojjkq8tlc0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د بروکسل (ښار)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62920</id>
    <revision>
      <id>317875</id>
      <parentid>283023</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:28:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ د استوګنيزې سيمې مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35350" xml:space="preserve">{{استوګنيزه سيمه}}
 
د '''بروکسل''' ښاروالۍ ( [[فرانسوي ژبه|فرانسوي]] : ''Bruxelles'' یا ''Ville de Bruxelles'' ) د [[بېلجیم|بلجیم]] [[پلازمېنه|پلازمینه]] ده، د فلیمش سمیز حکومت ، د والونیه سمیز حکومت او د [[بروکسل|بروکسل پلازمینې سيميز حکومت]] مرکز هم دی .‌د غه ښاروالۍ شاوخوا 180,000 اوسیدونکي لري ، چې شاوخوا دریمه برخه خلک يې په تاریخي ''پینټاګون'' برخه کې ژوند کوي ، شاوخوا نیمایي یې په شمالي پراختيايي پروژه کې ، د لاکن ، نیدر-اوور-هیمبیک او هیرن په ولسوالیو کې او پاتې نور یې د لوېزالان واټ شاوخوا شاوخوا سیمو کې , ترکامېرېنبس (په ګډه د سویلي پراختيا پروژه) ,په ختیځ پراختيا پروژه کې، اوپه اوروپا ېې برخه کې چې لویه برخه یې هم په ښاروالۍ پورې اړه لري) ژوند کوي.

د بروکسل ''ښاروالۍ'' د نفوس له مخې په بلجیم کې پنځمه لویه ښاروالۍ ګنل کېږي. د [[بروکسل|بروکسل - د پلازمینې ټوله سیمه]] ، چې ډیری وختونه په ساده ډول د ''بروکسل'' په نوم یادیږي ، په ټولیزه توګه 19 ښاروالۍ لري چې شاوخوا 1.2 ملیون اوسیدونکي لري. ښاري ساحه ، او د ښار شاوخوا سېمو په ګډون، له 1.8 ملیون څخه ډیر اوسیدونکي لري، چې دا په هیواد کې ترټولو لوی ښار راځي .


[[دوتنه:Jan_Baptist_Bonnecroy_-_Vue_de_Bruxelles.jpg|بټنوک| ''د بروکسل لید'' ، 1664-65 د جان-بپټیسټ بونیکرو لخوا]]
[[دوتنه:Dupont_KBS-FRB(5).jpg|بټنوک|270x270px| د بروکسل ښار مهر، په 1921 کې د ډیوریس ګوډفروی لخوا رامینځته شوی (برونز، 57cm، Dupont 33/AA 3)]]


== ایتمولوژي ==
د ځای نوم &quot;بروکسیل&quot; د &quot;Bruocsella&quot; (په فرانسوي کې: bruoc + ''sella'' ) څخه راځي،  &quot; ''Broekzele'' &quot;  چې تصفېه ېې کړې  نو  بروک    زیله  ویل کیږي

== تاریخ ==
[[دوتنه:Map_of_Brussels_around_1699_-_1706.jpg|ښي|بټنوک| د 1699-1706 شاوخوا د بروکسل نقشه.]]
[[دوتنه:Brussel_1830.reduced.tif|ښي|بټنوک| د بروکسل نقشه، 1830 (د 1900 په شاوخوا کې بیا چاپ شوی)]]
{{بشپړه ليکنه|Geschiedenis van Brussel}}بروکسل مخکې د ژیننه د سیند په یوه ټاپو کې د یوې کلا په څېر وو کله چې ښار پراخ شو، د ښار لومړی دیوال جوړ شو، چې ځینې برخې یې لاهم اوس شته دي. هغه محال دغه دیوال ډیر ژر کوچنی ثابت شو او د دوهم پنټاګون ښار دیوال یې جوړ کړ چې پدې کې اوه غونډۍ شاملې وې: کوډنبرګ ، سینټ-میشیلزبرګ، وارموسبرګ ، کونسټبرګ ، سینټ پیټرزبرګ، سبلون او د بوټانیکل باغ وو او اوس د دې دویم دیوال څخه، یوازې د هالیپورټ برج د ځمکې څخه پورته پاتې دی. د منتوف میټرو سټیشن د جوړولو په جریان کې‌ یی د ځمکې لاندې استنادي دیوالونه وموندل شول.


== ډیموګرافیک ==

=== د ډیموګرافیک پراختیا ===
ټول تاریخي معلومات اوسنۍ د ښاروالۍ پشمول لایکن، هارین او نیدر-اوور-هیمبیک‌ته اشاره کوي.&lt;timeline&gt;
Colors=
 id:a value:gray(0.9)
 id:b value:gray(0.7)
 id:c value:rgb(1,1,1)
 id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9)
 id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:800 height:373
PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:220000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:b increment:20000 start:0
ScaleMinor = gridcolor:a increment:10000 start:0
BackgroundColors = canvas:c

BarData=
 bar:1806 text:1806
 bar:1816 text:1816
 bar:1830 text:1830
 bar:1846 text:1846
 bar:1856 text:1856
 bar:1866 text:1866
 bar:1880 text:1880
 bar:1890 text:1890
 bar:1900 text:1900
 bar:1910 text:1910
 bar:1920 text:1920
 bar:1930 text:1930
 bar:1947 text:1947
 bar:1961 text:1961
 bar:1970 text:1970
 bar:1981 text:1981
 bar:1990 text:1990
 bar:2000 text:2000
 bar:2010 text:2010
 bar:2020 text:2020
 bar:2022 text:2022

PlotData=
 color:d width:20 align:left

 bar:1806 from:0 till: 73928
 bar:1816 from:0 till: 76969
 bar:1830 from:0 till: 98279
 bar:1846 from:0 till: 129680
 bar:1856 from:0 till: 159809
 bar:1866 from:0 till: 169311
 bar:1880 from:0 till: 183315
 bar:1890 from:0 till: 205096
 bar:1900 from:0 till: 218623
 bar:1910 from:0 till: 218969
 bar:1920 from:0 till: 203058
 bar:1930 from:0 till: 200433
 bar:1947 from:0 till: 184838
 bar:1961 from:0 till: 170489
 bar:1970 from:0 till: 161080
 bar:1981 from:0 till: 139678
 bar:1990 from:0 till: 136706
 bar:2000 from:0 till: 133859
 bar:2010 from:0 till: 157673
 bar:2020 from:0 till: 185103
 bar:2022 from:0 till: 188737

PlotData=

 bar:1806 at: 73928 fontsize:s text: 73928 shift:(-10,5)
 bar:1816 at: 76969 fontsize:S text: 76.969 shift:(-10,5)
 bar:1830 at: 98279 fontsize:S text: 98.279 shift:(-10,5)
 bar:1846 at: 129680 fontsize:S text: 129.680 shift:(-10,5)
 bar:1856 at: 159809 fontsize:S text: 159.809 shift:(-10,5)
 bar:1866 at: 169311 fontsize:S text: 169.311 shift:(-10,5)
 bar:1880 at: 183315 fontsize:S text: 183.315 shift:(-10,5)
 bar:1890 at: 205096 fontsize:S text: 205.096 shift:(-10,5)
 bar:1900 at: 218623 fontsize:S text: 218.623 shift:(-10,5)
 bar:1910 at: 218969 fontsize:S text: 218.969 shift:(-10,5)
 bar:1920 at: 203058 fontsize:S text: 203.058 shift:(-10,5)
 bar:1930 at: 200433 fontsize:S text: 200.433 shift:(-10,5)
 bar:1947 at: 184838 fontsize:S text: 184.838 shift:(-10,5)
 bar:1961 at: 170489 fontsize:S text: 170.489 shift:(-10,5)
 bar:1970 at: 161080 fontsize:S text: 161.080 shift:(-10,5)
 bar:1981 at: 139678 fontsize:S text: 139.678 shift:(-10,5)
 bar:1990 at: 136706 fontsize:S text: 136.706 shift:(-10,5)
 bar:2000 at: 133859 fontsize:S text: 133.859 shift:(-10,5)
 bar:2010 at: 157673 fontsize:S text: 157.673 shift:(-10,5)
 bar:2020 at: 185103 fontsize:S text: 185.103 shift:(-10,5)
 bar:2022 at: 188737 fontsize:S text: 188.737 shift:(-10,5)

&lt;/timeline&gt;{{Clearleft}}

* &lt;small&gt;سرچینې: NIS، Opm: 1806 پورې او په شمول 1981 = سرشمیرنې؛ 1990 او وروسته = نفوس د جنوري په 1&lt;/small&gt;

=== د بروکسل اصلي اوسیدونکي ===
په بروکسل کې اوس اصلي اوسېدونکي د نورو پرتله ډېر کم لیدل کیږي ځکه زياتره خلک يې د فلانډرز ،والونیا او د نړۍ نورو هېوادونو څخه راغلي چې دلته اوس وس ژوند کوې . د بروکسل اصلي ژبه د برابانټین ژبه ده چې په ژبپوهنه کې، دا د [[فرانسوي ژبه|فرانسوي]] ژبې د ډیرو کلمو او د هالنډي ژبې دکلمو پور وړي او د فرانسوي ژبې د تلفظ لخوا مشخص شوی. دا د منځني هالنډ د محلي ژبو په ډول رامینځته شوی چې په مینځنۍ پیړۍ کې ویل کیده. د فرانسوي ژبې د بروکسل ډول ژبه هم شتون لري چې دا د هالنډي ژبې څخه ډیری پوروړي کلمې لري او تلفظ یی هم د هالنډي ژبې لخوا اغیزمن شوي. په بروکسل کې د دوو رسمي ژبو کارولو په اړه نور معلومات د [[بروکسل|بروکسل - پلازمینې سیمې]] په مقاله کې موندلی شي.

== سیاست ==

=== جوړښت ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:74%; text-align:center;&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |بروکسل
! supranational
! [[دولت|ملي]]
! ټولنه
! سیمه
! ولایت
! ولسوالی
! ولسوالی ولسوالی
! کانتون
! ښارګوټی
|-
! rowspan=&quot;3&quot; style=&quot;font-size:75%;&quot; | اداري
! کچه
|
|
|
|
| colspan=&quot;4&quot; | پلازمینه بروکسل
| '''بروکسل'''
|-
! مدیریت
| ''[[اروپايي کمېسیون|د اروپا کمیسیون]]''
| ''د بلجیم حکومت''
|''فلیمش کالج'' ''د ټولنې کمیسیون''
''فرانسوي'' ''کالج'' ''د ټولنې کمیسیون''

''عام کالج'' ''د ټولنې کمیسیون''
|''د بروکسل - پلازمینې سیمې حکومت''
| colspan=&quot;4&quot; |مدیریت
| ''ښاروالۍ''
|-
! شورا
| ''[[اروپايي پارلمان|د اروپا پارلمان]]''
| ''د کوټې&lt;nowiki&gt;&lt;br id=&quot;mwxQ&quot;&gt;&lt;/nowiki&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;br&gt;&lt;/nowiki&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;br&gt;&lt;/nowiki&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;br&gt;&lt;/nowiki&gt;''&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt; ''استازي''
|''دفلیمش شورا''     ''دټولنې کمیسیون''
''د'' ''فرانسوي''

''د ټولنې کمیسیون''

''د شورا'' ''عام'' ''د ټولنې کمیسیون''
| د پلازمینې بروکسل پارلمان
| colspan=&quot;4&quot; | ''د ولسوالۍ شورا''
| ''محلي شورا''
|-
! colspan=&quot;2&quot; | تفصیل ډایل کړئ
| د فرانسې ټاکنیز کالج&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt; د هالنډ ټاکنیز کالج
| colspan=&quot;3&quot; | د بروکسل - پلازمینې انتخاباتي حوزې&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt; ( د فلیمش برابانټ انتخاباتي حوزې )
| colspan=&quot;3&quot; | پلازمینه بروکسل
| بروکسل
| '''بروکسل'''
|-
! colspan=&quot;2&quot; | ټاکنې
| ''اروپايي''
| ''فدرالي''
| colspan=&quot;2&quot; | ''فلیمش'' ، ''بروکسل'' او&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt; ''د فرانسې د ټولنې ټاکنې''
| colspan=&quot;4&quot; |
| ''د ښار شورا''
|}
ښاروالۍ شورا د د سوسیالیستانو،‌ زرغوند ګوند ،دېفي ګوند او د بروکسل د بدلون ګوند (PS ، Groen - Ecolo ، Défi او Change.brussels )څخه جوړه ده (د sp.a شاوخوا سیمه ایز لیست).

لاندې کسان د بورډ غړي دي:
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;60%&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |د ښاروال او اډرمین کالج
|-
| '''ښاروال'''
| colspan=&quot;2&quot; | فیلیپ بند (PS)
|-
| rowspan=&quot;12&quot; | '''مشران'''
| بنویټ هیلینګز (ایکولو-شین)
| لومړۍ کښتۍ د اقلیم او سپورت لپاره مسؤل دي
|-
| فوزیه حریچ (PS)
| د عامه زده کړو، ځوانانو او بشري منابعو لپاره مشر.
|-
| فیلیپ بند (PS)
| د سیاحت، پرسونل او مالیې لپاره  مشر
|-
| بارټ دی هونډټ (ایکولو شنه)
| د حرکت او عامه کارونو مشر
|-
| احمد الکتبي (PS)
| د ملکي ثبت، نفوس او نړیوال پیوستون مشر
|-
| فابین مینګین (Defi)
| د اقتصادي چارو، کارموندنې، سمارټ ښار او اداري ساده کولو لپاره  مشر
|-
| Ans persoons (بدلون. بروکسل)
| د ښاري پلان جوړونې، هالنډي زده کړو او هالنډي چارو لپاره  مشر.
|-
| زوبیده جلب (ایکولو شنه)
| د شنو ځایونو کښتۍ او عامه پاکوالی  مشر .
|-
| ارناؤډ پینکسټرین (ایکولو شنه)
| د ځوانانو او ماشومانود اتباعو ګډون او ښاري تجدیدمشر
|-
| ډیلفین هوبا (PS)
| د کلتور، سیاحت او مهمو پیښو لپاره  مشر.
|-
| لیډیا متیبل نګوی (PS)
| د کور جوړونې، عامه میراثونو او مساوي فرصتونو مشر
|-
| خالد زیان (PS)
| د بروکسل د CPAS مشر
|}

=== د 1976 راهیسې د محلي ټاکنو پایلې ===


ټاکنې هر شپږ کاله وروسته د اکتوبر په دویمه یکشنبه ترسره کیږي. 
د ۱۹۸۳ کال د [[۱ جنوري|جنورۍ په لومړۍ]] نېټه، د بروکسل لیبرالانو د بلجیم له خپلواکۍ مخکې د ښاروالۍ څوکۍ له لاسه ورکړه او د لومړي ځل لپاره د بروکسل سوسیالیست ښاروال شو. د بروکسل د ټولو ښاروالانو د کتنې لپاره، د بروکسل د ښاروالانو لیست وګورئ.

د 2012 ښاروالۍ په ټاکنو کې، PS-sp.a سوسیالیستان د 18 څوکیو سره ترټولو لوی ګوند شو، ورپسې cdH (په حقیقت کې، cdH-CD&amp;V عیسوي ډیموکراتان ) د 10 څوکیو سره دوهم ،ور پسې MR-Open Vld ليبرالانو د 10 څوکیو سره ، Ecolo-Groen زرغوند ګوندونو د 7 څوکیو سره څلورم ځای خپل کړ. په پای کې، FDF 3 څوکۍ او N-VA 1 څوکۍ ترلاسه کړې. ارغواني اکثریت د PS-sp.a او MR-Open Vld ترمنځ جوړ شوی و، د 49 څوکیو څخه د 28 څوکۍ ‌‌‌‌لازمې وی. په هرصورت، د جون په 9 او په کال 2017 میلادي کې د sp.a اس پي ا د ایتلاف څخه ووت له هغه وخت راهیسې، فیلیپ کلوز د بروکسل ښار ښاروال دی.

د بروکسل لپاره او د بروکسل پلازمینې سیمې د نورو ښاروالیو لپاره، د اوسیدونکو د شمیر پر تله د رایې ورکوونکو شمیر خورا ټیټ دی، دواړه په مطلقو شرایطو کې او د هیواد د نورو برخو په پرتله. دا د غیر بلجیم اوسیدونکو د لوړ تناسب له امله دی (که څه هم دوی ممکن د ځانګړو شرایطو لاندې د ښاروالۍ د رایې ورکولو حق ولري). د دې ترڅنګ د هغو رای ورکوونکو شمېر چې د اجباري رایې ورکولو سره سم نه ښيي، هم ډېر دی، چې له همدې امله د سیمې په ۱۹ ښاروالیو کې د باطلو او سپینو په ګډون د ټولو رایو شمېر یوازې ۴۴،۶۶ سلنه دی. . د بروکسل نمرې د اوسیدونکو د 40.33٪ رایو په تناسب سره خرابې شوې.

د 2012 کال د اکتوبر په 14 د ښاروالۍ په ټولټاکنو کې، د رای ورکوونکو/اوسیدونکو او غیر حاضرۍ تناسب په لاندې ډول وو:

* بروکسل: 50.22٪ (رایه ورکوونکي / اوسیدونکي) - 19.68٪ (غیر حاضری)
* د بروکسل ټوله سیمه : 53.89٪ (رایه ورکوونکي / اوسیدونکي) - 17.14٪ (غیر حاضری)

* د فلیمش والیتي مرکزونه: 69.30٪ (رایه ورکوونکي / نفوس) - 12.12٪ (غیر حاضری)
* د والون والیتي مرکزونه: 69.04٪ (رایه ورکوونکي / نفوس) - 17.31٪ (غیر حاضری) 


* بروکسل: 50.22٪ (رایه ورکوونکي / اوسیدونکي) - 19.68٪ (غیر حاضری)
* د بروکسل ټوله سیمه : 53.89٪ (رایه ورکوونکي / اوسیدونکي) - 17.14٪ (غیر حاضری)

* د فلیمش والیتي مرکزونه: 69.30٪ (رایه ورکوونکي / نفوس) - 12.12٪ (غیر حاضری)
* د والون والیتي مرکزونه: 69.04٪ (رایه ورکوونکي / نفوس) - 17.31٪ (غیر حاضری)

=== د اروپا پلازمینه ===
{{بشپړه ليکنه|Brussel als Europese hoofdstad}}
[[دوتنه:Belgique_-_Bruxelles_-_Schuman_-_Berlaymont_-_01.jpg|بټنوک| د برلامونټ ودانۍ، د اروپایي کمیسیون مرکزي دفتر]]
بروکسل اکثرا د اروپایي اتحادیې اصلي پلازمینه ګڼل کیږي. د [[اروپايي پارلمان|اروپا پارلمان]] په عمده توګه په بروکسل کې غونډه کوي او دا ښار د [[اروپايي کمېسیون|اروپایي کمیسیون]] او [[اروپايي ټولنې شورا|د اروپایي ټولنې د شورا]] څوکۍ هم ده. د اروپا اقتصادي او ټولنیزه کمیټه ، د سیمې اروپایی کمیټه او یو شمیر نورې اروپایی ادارې هم په بروکسل کې میشتې دي.

ډیری اروپایی ادارې په لیوپولډ ولسوالۍ کې دي، چې د اروپا ربع په نوم هم پیژندل کیږي. د دې بنسټونو د وادنیو لپاره ډیر نوي اسکائی سکریپرونه جوړ شوي، لکه د پارلیمانټ ودانۍ، د جستس لیپسیوس ودانۍ ، د مادوټ برج، د شارلمین ودانۍ ، د استوګنې ماڼۍ او داسي نوري.

د [[ناټو]] مرکزي دفتر او د اروپاکنترول مرکزي دفتر د بروکسل په هارن سیمه کې موقعیت لري.


{{څو انځوریزه}}

=== تاریخي ځایونه ===

** د ګروټ مارکیټ
** د بروکسل ښار تالار
** د سټاک ایکسچینج
** د Beenhouwersstraat قصابانو کوچه
** مینټ (د شاهي مینټ تیاتر)؛ دلته په 1830 میلادي کال کې د بلجیم انقلاب مات شو، چې د بلجیم د خپلواکۍ لامل شو.
** د مانیکن پیس مجسمه
** اتومیم ، یو مشهور یادگار چې د اوسپنې کرسټال استازیتوب کوي 150 ملیارد ځله لوړ شوی. دا د نړیوال میلې په مناسبت جوړ شوی و چې په 1958 میلادي کې ترسره شوه.
** د سینکوانټینیر پارک د خپلو تالارونو ، میوزیمونو ، پارک او بریالۍ آرچ سره. د بلجیم د خپلواکۍ د پنځوسمې کلیزې په مناسبت جوړ شوی.
** د سینټ مایکل او سینټ ګودولا کلیسا .
** د بروکسل شاهي ماڼۍ او د بروکسل نږدې پارک .
** د کلیویس-راوینسټین کور
** د Roest d'Alkemade هوټل
** de Marolles : په بروکسل کې د کاري طبقې ولسوالۍ ده چیرې چې د بروکسل مشهور فلی مارکيټ موقعیت لري. دا ولسوالي د نافذه قانون د محکمو لخوا تسلط لري.
** دي سبلون ، د لرغونو اثارو د سوداګرۍ ولسوالي.
** د هیزل : د 1958 نړیوال نندارتون دلته ترسره شو، چې د اتومیم پاتې برخه ده. دلته به تاسو د آرامۍ ځای بروپارک (د سینما کمپلیکس کیینپولیس ، د فرعي استوایی لامبو جنت اوسیډ ، پارک وړه اروپا ، رستورانتونه) ، د کینګ بوډوین سټیډیم ، د بروکسل ایکسپو (نندارتون ځای) او د بروکسل پلانیټریم هم ومومئ ، کوم چې په 1935میلادې کې د نړیوال نندارتون په جریان کې پرانستل شو.
** د لایکن پارک: د لایکن ماڼۍ (د بلجیم د پاچاهانو د استوګنې) د 160 هکتارو ډومین، شاهي زرغون کورونه، د جاپاني برج او چینایي ماڼۍ.
** د ویکتور هورټا لخوا ډیزاین شوي ښار ( هوټل وان ایټ ویلډ ، هوټل تسل ، هوټل سولوی ).
** په بروکسل کې د پیرود مختلف آرکیډونه ، پشمول د ګیلریز رویلس سینټ - هوبرټ

*

*

=== کلیساګانې ===

* ځینې کلیساګانې :
** چپل کلیسا
** زموږ د میرمن کلیسا (لایکن)
** د سینټ مایکل او سینټ ګودولا کلیسا
** سینټ جیکب اپ کوډنبرګ
** زموږ د میرمن سبلون کلیسا
** د Finisterrae زموږ میرمن کلیسا
** د سینټ کیترین کلیسا
** د سینټ جان بیپټیسټ لس بیګینج کلیسا
** د سینټ جان او سینټ سټیون کلیسا د مینیمز کلیسا
** د سینټ نیکولاس کلیسا
** بریګیټین کلیسا

== کلتور ==

=== موزیمونه ===

** د بلجیم د ښکلي هنرونو شاهي موزیمونه :
*** د لرغونو هنرونو میوزیم (15-18 پیړۍ)
*** د عصري هنر میوزیم (19-20 پیړۍ)
*** د مونیر میوزیم (ایکسیلز)
*** د ویرتز میوزیم (ایکسیلز)
*** د میوزیم میګریټ میوزیم
** د هنر او تاریخ شاهي موزیمونه ، پدې کې شامل دي:
*** د Cinquantenaire میوزیم
*** د انساني احساساتو تالار
*** د هیلې دروازه
*** د لرې ختیځ موزیمونه د جاپاني برج او چینایي پویلین سره
*** د موسیقۍ د وسایلو موزیم
** د BELvue میوزیم
** د اردو او نظامي تاریخ شاهي موزیم
** Autoworld ڼړیول موټر
** د بلجیم د یهودانو موزیم
** د طبیعي علومو موزیم
** د هورټا کور (ایکسیلز)
** د بلجیم کامیک سټریپ موزیم
** د بلجیم بریورز میوزیم
** د بلجیم د ملي بانک موزیم
** د KBR د کا بې آر موزیم

[[دوتنه:Bruxelles_5_rue_du_Chêne_804.jpg|بټنوک| کافه &quot;لی پوچینیلکیلډر&quot;]]


په دغه ښار کې ډیر رستورانتونه شتون لري چې له هغې جملې څخه الکساندر ، کوم چیز سوی ، سی ګرل ، ولا لورین او WY یو یا څو میشیلین ستوري ورکړل شوي.

مهم تالارونه Ancienne Belgique, Munt, the Beursschouwburg او KVS دي . په 1993 کې، Kaaitheater ځان د نڅا، تیاتر او فعالیت لپاره د سینکټیلټپلین د مرکز په توګه تاسیس کړ.

په 1987 کې، د تورن او ټیکسي د بار وړلو پخوانی سټیشن طبقه بندي شو او په کلتوري او تفریحي ځای بدل شو. تر 2016 پورې، د کولور کیف فستیوال هر کال دلته ترسره کېده، چې په 2017 کې اوسیګیم پارک ته لاړ. د کانال په زون کې د بیکوډوک په څنګ کې د تورن او ټکسي په مقابل کې ، دوه کښتۍ ، د ریک هنر بوټ او د ریک د سیند بوټ .

برسلز د LGBT خلکو لپاره د کافې لړۍ هم لري، کوم چې په عمده توګه د کولنمارټ شاوخوا او شاوخوا سيمو کې موقعیت لري، لکه لی بیلجیکا، لی سولیل او لی ډیټور (پخوانی L'Homo Erectus). د دې تګلارې د ګروپ لپاره یو ګوند چې نړيوالې غوښتنې څخه خوند اخلي لا ډیمینس دی، چې د 1994 راهیسې په بلیسسټراټ کې په مشهور ټیکنو ډیسکو فیوز کې ترسره کیږي. 

=== ژبه ===
د [[بروکسل|بروکسل په پلازمینه سیمه]] کې، فرانسوي او هالنډي رسمي ژبې دي. په هرصورت، ډیری اوسیدونکي، مسافر او 'منظم' بهرنیان په عمده توګه فرانسوي د یوې خبرې ژبې په توګه کاروي. دا دود په بروکسل کې د مختلفو ژبو ګروپونو د عددي تناسب، په بروکسل کې د فلیمش نسبي څو ژبنيزم، او د فرانسوي ویونکو ترمنځ د نورو ژبو نسبتا کم پوهه له لارې رامینځته شوی. د څیړنې له مخې، په بروکسل کې د پام وړ شمیر بیلابیل ژبې په کور دننه خبرې کیږي، او د ژبې مخلوطه کورنۍ يعني چې په یوه کور کې  په دوه مختلفو ژبو خبرې هم شتون لري.

=== پیښې ===
[[دوتنه:Zinneke-parade-brussel-1350316079.jpg|بټنوک| د زینیک پریډ، می 2008]]
[[دوتنه:Rigafestival_in_Brussel_22-09-2018_14-40-06.jpg|بټنوک| په 2018 کې د اسپانیا په چوک کې د ریګا فستیوال]]

* د ګلانو غالۍ ، په حتی کلونو کې (د مثال په توګه 2016 - 2018 - 2020 او نور. †
* روښانه برسلز ، د ژمي په موسم کې
* د میوزیم شپې تبه ، د مارچ لومړۍ اونۍ پای
* Zinnekeparade ، د حتی کلونو په می میاشت کې
* Kunstenfestivaldesarts ، د می په میاشت کې
* د بلجیم ویاړ ، د می په میاشت کې
* د بروکسل اومیګینګ ، په جون او جولای کې
* کولور کیف ، د جون وروستۍ اونۍ پای
* بروزیلا ، د جولای دویمه اونۍ پای
* د بروکسل بد ، په جولای او اګست کې
* زیدفور ، د جولای له دویمې نیمایي څخه د اګست تر دویمې نیمایي پورې
* Bruksellive ، د جولای وروستۍ اونۍ پای
* د اګست په میاشت کې د بروکسل سمر فستیوال

== اقتصاد ==
بروکسل اقتصاد د خدماتو سکتور او عامه ادارو کې د فعالیتونو تسلط لري. دا فعالیتونه اکثرا د پلازمینې ښار فعالیت سره تړاو لري:

* وزارتونه، ملي او سیمه ییز بنسټونه؛
* سفارتونه او نمایندګي؛
* [[ناټو|د ناټو]] مرکزي دفتر
* د څو هیوادونو سیمه ایز او اروپایی مرکزونه؛
* مشاورین او حقوقي خدمتونه؛
* د خوړو او تفریح صنعت؛
* ارتباط: هوايي چلند ، [[لېږدچارې|ترانسپورت]] . † †
* د موټر تولید: آډیو برسلز .

یوه مهمه سوداګریزه ولسوالۍ د مرکز شمال ته د نورډرومیټ (د اسپیس نورډ) د شمالي سټیشن شاوخوا ده دا هغه سیمه ده چې زياتې لوړ پوړو ودانیو پکې دي همدارنګه د ښار په ختیځ کې د ښار منظره د زياتو دفترونو (د ټیټو لوړو ودانیو) لخوا جوړه شوې چې مرکزي سټیشن ته نږدې د مرکزي پلازا ودانۍ په 15 پوړونو کې 23,000 m² دفترونه لري.

د اروپایی موسسو د شتون څخه په مننه، ډیرو نړیوالو شرکتونو په بروکسل کې یوه څانګه غوره کړې د پایلې په توګه ، په بروکسل کې د دفتر ځایونو لپاره لوړه غوښتنه شتون لري ، حتی په اقتصادي بحران کې هم . دا ښار د [[لندن]] او [[پاریس]] وروسته په اروپا کې دریم مهم سوداګریز ښار دی. دغه ښار په دې وروستیو کې د نړۍ ترټولو مهم ډیپلوماتیک ښار په توګه د واشنګټن DC څخه پورته شوي دی.

* 

=== هټۍ ===
د پیرودلو مشهور سړکونه د ریو نیو ، ریو لوئس او ریو انټوین ډانسارټ دي. په بروکسل کې یو له مشهور پیرود آرکیډونو څخه د ګالریز رویلس سینټ هوبرټ دی.

== خوځښت ==

=== د سړک ترافیک ===


په بلجیم کې بروکسل د مرکزي موقعیت له امله، د ډیری لویو لارو له لارې ورته رسیدلی شي دغه نور ښارونه لکه ګینټ ، برګس ، انټورپ ، لیج ، نامور ، مګر [[امسټرډام|امستردام]] ، [[روتردام|روټردام]] ، کولون ، [[پاریس]] او لوګزامبورګ د بروکسل سره ښه سړکونه لري.

* (لوی) حلقه R0 : د موټرو لویه لاره چې د بروکسل سیمه محاصره کوي
* R20 کوچنی حلقوي سړک: د تونلونو لړۍ او د سړکونو له لارې چې د بروکسل مرکز ته خدمت کوي او د 14 او 15 پیړیو راهیسې

8، 2015، مرکزي لارې په جزوي توګه وتړل شوې او په مرکز کې 50 هکتاره سیمه د موټر څخه پاکه شوه، په اروپا کې له وینس وروسته د موټر څخه پاک دوهم لوی مرکز دی. 

مسافر کولی شي د اورګاډي مختلف سټیشنونه وکاروي اود مسافرینو د ترانسپورت لپاره ترټولو مهم د شمال او سویل ارتباطې لاره ده.
[[دوتنه:Brussels_4.35995E_50.84400N.jpg|بټنوک| د بروکسل سپوږمکۍ عکس]]

*

*

څخه پاکه شوه، په اروپا کې د موټر څخه پاک دوهم لوی مرکز، له وینس وروسته. &lt;ref&gt;[http://nieuws.vtm.be/binnenland/147757-brussel-opent-50-ha-voetgangerszone Brussel opent 50 ha voetgangerszone], VTM, geraadpleegd op 29 juni 2015&lt;/ref&gt;

=== اورګاډي === 

* د بروکسل جنوبي سټیشن : د بلجیم اصلي نړیوال سټیشن (د TGV ، Eurostar ، Thalys ، ICE او نور نړیوال رېلګاډی)
* د بروکسل-کاپیلیکرک سټیشن
* د بروکسل مرکزي سټیشن
* د بروکسل کانګرس سټیشن
* د بروکسل شمالي سټیشن

ټول ملي مسافر وړونکي اورګاډي چې په بروکسل کې زنګ وهي په بروکسل - شمال ، بروکسل - مرکزي او بروکسل - سویل کې ودریږي. بروکسل-کاپیلیکرک او کانګریسکې، د شنبې، یکشنبه او په عامه رخصتیو کې تړل کیږي خو یوازې یو څو محلي اورګاډي ودریږي. نامور او لوګزامبورګ ته ټول ریل ګاډي د بروکسل-لوګزامبورګ سټیشن او بروکسل-شومان سټیشن چې اروپایی ادارو ته نږدې دي حرکت کوي.

له بروکسل څخه نورو ښارونو ته لکه [[امسټرډام|امستردام]] ، [[روتردام|روټردام]] ، [[لندن]] ، کولون ، [[پاریس]] ته د اورګاډي له لارې نږدې 2 ساعتونو کې رسیدلی شي. لیل (لیل) حتی د بروکسل څخه د یو ساعت په اوږدو کې دی. فرانکفورت ، لیون او سټراسبورګ ته د اورګاډي سفر 3-4 ساعته وخت نیسي. د مارسیل, مونټپیلیر او نیس ته اورګاډي هم شتون لري.
[[دوتنه:Station_Brussel-Centraal_Gebouw.jpg|بټنوک| د بروکسل مرکزي سټیشن]]

*


[[دوتنه:Metro_Brussels.svg|بټنوک| د بروکسل میټرو لاین شبکه]]

=== عامه ترانسپورت ===
د بروکسل میټرو 60 سټیشنونه لري چې په دوه محورونو کې چلېږي. له اپریل 2009 راهیسې د میټرو لاین نور هم پراخ‌ شوی . دلته د ټرام پراخه شبکه هم شتون لري ، د شمال - سویل اړیکې د هغې د جاذبې مرکز په توګه (جنوب سټیشن - بیورس - شمالي سټیشن ، د اورګاډي شمال - سویل ارتباط سره موازي). د ټرام ځینې لارې د فلیمش غاړه Vlaamse Rand کې ځایونو ته ځي، لکه

د بسونو پراخه شبکه ډاډ ورکوي چې د [[بروکسل|بروکسل - پلازمینې سیمې]] شاوخوا شاوخوا هر ځای د عامه ترانسپورت لخوا د لاسرسي وړ دی. د بروکسل - پلازمینې سیمه کې ځایی ټرانسپورټ په عمده توګه د ستیب STIB لخوا ترسره کیږي. د Flanders په تړاو ترانسپورت په عمده توګه د لاين De Lijn لخوا چمتو کیږي، والونیا ته ترانسپورت په عمده توګه د تیک TEC لخوا ترسره کيږي.

{|
|
* ۱۹۸۳ ز&lt;/img&gt; اتلانتا ( [[د امریکا متحده آیالاتونه|امریکا]] )
* ۱۹۹۲&lt;/img&gt; [[برلين|برلین]] ( [[المان|آلمان]] )
* ۱۹۹۴&lt;/img&gt; [[بیجنګ|بیجینګ]] ( [[چین د خلکو جمهوریت|چین]] )
* ۱۹۹۶&lt;/img&gt; [[مسکو]] ( [[روسیه]] )
* ۲۰۰۳&lt;/img&gt; [[پراګ]] ( [[چک جمهوریت]] )
|
* &lt;/img&gt;[[ټیټوان|تیتوان]] ( [[مراکش]] ) &lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20180724183642/http://www.vvsg.be/Internationaal/Noord-Zuid/Stedenbanden/Pages/Overzicht.aspx Stedenbanden Brussel] vvsg.be&lt;/ref&gt;
* &lt;/img&gt; [[کینشاسا|کنشاسا]] ( [[د کانګو دیموکراتیک جمهوریت|کانګو]] )
* &lt;/img&gt; [[برازیل|برازیلیا]] ( [[برازیل]] )
* &lt;/img&gt; [[Ljubljana]] ( [[سلووانیا|سلووینیا]] )
* &lt;/img&gt; [[مادرید]] ( [[اسپانیا|هسپانیه]] )
|
* &lt;/img&gt;[[ايچک|ايچي]] ( [[جاپان]] )
* &lt;/img&gt; [[تیرانا]] ( [[البانیا]] )
* &lt;/img&gt; [[مونټريال|مونټریال]] ( [[کاناډا]] )
* &lt;/img&gt; [[واشنګټن ډي سي]] ( [[د امریکا متحده آیالاتونه|متحده ایالات]] )
|
|}

== د بروکسل څخه مشهور شخصیتونه ==
{{Navigatie hoofdsteden Europa}}
{| class=&quot;navigatiesjabloon&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; font-size:87%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-7px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8;&quot;
! style=&quot;width:100%; padding-bottom:2px; background-color: #ddeef8; color:black;&quot; |Hoofdsteden in [[Europa (werelddeel)|Europa]]
|-
| colspan=&quot;1&quot; style=&quot;text-align:center; padding:0 3px;&quot; |
{| class=&quot;vatop&quot; cellpadding=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot; background: transparent; margin: 0px auto 0px auto; text-align: left;&quot;
| style=&quot;text-align: right; &quot; |'''Onafhankelijke staten:'''
| style=&quot;padding-left: 4px;&quot; |[[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] · [[Andorra la Vella]] · [[Athene (stad)|Athene]] · [[Belgrado]] · [[Berlijn (hoofdbetekenis)|Berlijn]] · [[Bern (stad)|Bern]] · [[Boedapest]] · [[Boekarest]] · [[Bratislava]] · [[Brussel (stad)|Brussel]] · [[Chisinau]] · [[Dublin (hoofdbetekenis)|Dublin]] · [[Helsinki]] · [[Kiev]] · [[Kopenhagen (hoofdbetekenis)|Kopenhagen]] · [[Lissabon]] · [[Ljubljana]] · [[Londen]] · [[Luxemburg (stad)|Luxemburg]] · [[Madrid (stad)|Madrid]] · [[Minsk]] · [[Monaco-Ville]] · [[Moskou (hoofdbetekenis)|Moskou]] · [[Nicosia (Cyprus)|Nicosia]] · [[Oslo (hoofdbetekenis)|Oslo]] · [[Parijs (hoofdbetekenis)|Parijs]] · [[Podgorica]] · [[Praag]] · [[Pristina]] · [[Reykjavik]] · [[Riga]] · [[Rome (stad)|Rome]] · [[San Marino (stad)|San Marino]] · [[Sarajevo]] · [[Skopje]] · [[Sofia (stad)|Sofia]] · [[Stockholm (hoofdbetekenis)|Stockholm]] · [[Tallinn]] · [[Tirana (stad)|Tirana]] · [[Vaduz]] · [[Valletta]] · [[Vaticaanstad]] · [[Vilnius]] · [[Warschau (hoofdbetekenis)|Warschau]] · [[Wenen]] · [[Zagreb]]
|-
| style=&quot;text-align: right;&quot; |&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;'''Afhankelijke gebieden:'''&lt;/span&gt;
| style=&quot;padding-left: 4px;&quot; |[[Douglas (Man)|Douglas]] · [[Gibraltar (hoofdbetekenis)|Gibraltar]] · [[Longyearbyen]] · [[Mariehamn]] · [[Saint Helier]] · [[Saint Peter Port]] · [[Tórshavn]]
|}
|}
 {{Coor title dms|50|50|48|N|4|21|17|E|type:city_scale:400000_region:BE}}</text>
      <sha1>tb0ns216uiuqp95cohlni4der7v7094</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اياصوفيه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>63454</id>
    <revision>
      <id>317756</id>
      <parentid>314761</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T20:09:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25992" xml:space="preserve">{{Infobox Monument|monument_name=اياسوفيا &lt;br/&gt;&lt;small&gt;Ayasofya (ترکي)&lt;br/&gt;Ἁγία Σοφία (یوناني)&lt;br/&gt;Sancta Sophia (لاتیني)&lt;/small&gt;|native_name=|image=Hagia Sophia Mars 2013.jpg|caption=اياسوپيا، استانبول|location=[[استانبول]]، [[ترکيه]]|designer=[[Isidore of Miletus]]&lt;br/&gt;[[Anthemius of Tralles]]|type=* [[بازنطیني سلطنت|بازنطیني]] [[کلیسیا|مسیحي]] کیتھډرل (537ء–1054ء)
* [[يوناني ارتودکس کليسا]] کیتھډرل (1054ء–1204ء)
* [[لاتیني کلیسیا|رومي کاتھوليک]] کیتھډرل (1204ء–1261ء)
* يوناني ارتودکس کليسا(1261ء–1453ء)
* جومات(1453ء–1934ء)
* موزيم (1935ء–2020ء)
* جومات (2020ء–تاحال)&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Gall|first1=Carlotta|title=Erdogan Signs Decree Allowing Hagia Sophia to Be Used as a Mosque Again|url=https://www.nytimes.com/2020/07/10/world/europe/hagia-sophia-erdogan.html|publisher=[[نیو یارک ٹائمز]]|accessdate=11 جولائی 2020}}&lt;/ref&gt;|material=تراشل شوې ډبرې او خښتې|length={{تحویل|82|m|ft|abbr=on}}|width={{تحویل|73|m|ft|abbr=on}}|height={{تحویل|55|m|ft|abbr=on}}|begin=360|complete={{Start date and age|df=yes|537}}|open=|dedicated_to=''[[حکمت (ذهن)|الهی حکمت]] د خدای کلمې ته اشاره کوي، کوم چې د [[تثلیث]] دویم کس دی.&lt;ref name=&quot;CurtaHolt2016&quot;&gt;{{cite book |last1=Curta |first1=Florin |last2=Holt |first2=Andrew |title=Great Events in Religion: An Encyclopedia of Pivotal Events in Religious History [3 volumes] |date=2016 |publisher=ABC-CLIO |isbn=978-1-61069-566-4 |page=299 |language=English|quote=Hagia Sophia was consecrated on دسمبر 27, 537, five years after construction had begun. The church was dedicated to the Wisdom of God, referring to the Logos (the second entity of the Holy Trinity) or, alternatively, Christ as the Logos incarnate.}}&lt;/ref&gt;|map_size=|map_caption=Location in the Fatih district of Istanbul|extra=|website=http://fatih.gov.tr/ayasofya-camii
{{Infobox UNESCO World Heritage Site
| Part_of   = [[د استانبول تاريخي سيمې|د استانبول تاريخي سيمې]]
| Criteria  = تاريخي: i, ii, iii, iv
| ID     = 356
| Year    = 1985
| child    = هو
}}}}


'''اياصوفيه''' ( {{Lang-grc|Ἁγία Σοφία}}   ; {{Lang-la|Sancta Sophia}}     {{Lang-la|Sancta Sapientia}}     یا پخوانی نوم، '''آیا صوفیا کلیسا''' ، &lt;ref name=&quot;Hamm20102&quot;&gt;{{Cite book|last=Hamm|first1=Jean S.|title=Term Paper Resource Guide to Medieval History|url=https://archive.org/details/termpaperresourc00hamm|date=2010|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-35967-5|page=[https://archive.org/details/termpaperresourc00hamm/page/39 39]|language=English|quote=Hagia Sophia, or the Church of Holy Wisdom, is one of the world's most spectacular churches, representing not only great beauty, but also mastserful engineering.}}&lt;/ref&gt; اوسنی نوم '''آیا''' سوفیا کبیر جامع شريفي ( [[تورکي ژبه|ترکي ژبه]]  Ayasofya  )، &lt;ref&gt;{{Cite web |date=10 جولائی 2020 |title=Kültür ve Turizm Bakanlığı، Ayasofya'yı 'müze' olarak kendisinden alıp 'cami' olarak Diyanet'e bağlayan kararı böyle duyurdu |url=https://www.msn.com/tr-tr/haber/gundem/kültür-ve-turizm-bakanlığı-ayasofyayı-müze-olarak-kendisinden-alıp-cami-olarak-diyanete-bağlayan-kararı-böyle-duyurdu/ar-BB16AycF}}&lt;/ref&gt; په [[استنبول|استانبول]] کې د عبادت یو تاریخي ځای دی چې پخوا د یونان د ارتودوکس عیسوي کلیسا، د [[کاتولیکه کلیسا|رومن کاتوليک]] کلیسا، د [[عثمانې ټولواکمني|عثماني]] [[جومات]] ، او یو سیکولر موزیم په توګه کارول کېده. د 2020 کال د جولای په 10، د ترکیې ولسمشر ، [[رجب طیب اردوغان]] ، امر وکړ چې دا د جومات په توګه بیا ورغول شي. &lt;ref name=&quot;AJ20202&quot;&gt;{{Cite web |date=10 جولائی 2020 |title=World reacts to Turkey reconverting Hagia Sophia into a mosque |url=https://www.aljazeera.com/news/2020/07/world-reacts-turkey-reconverting-hagia-sophia-mosque-200710135637861.html |access-date=10 جولائی 2020 |publisher=[[الجزیرہ]] |language=English}}&lt;/ref&gt; په 537 میلادي کال کې د روم امپراتور جسټینین I د واکمنۍ لاندې جوړ شوی، دا په نړۍ کې د عبادت ترټولو لوی ځای و او لومړی یې چې په بشپړه توګه چت درلود. دا د بازنطیني معمارۍ نمونه ګڼل کیږي &lt;ref name=&quot;BAT2&quot;&gt;{{Cite book|last=Fazio|first1=Michael|title=Buildings Across Time|last2=Moffett|first2=Marian|last3=Wodehouse|first3=Lawrence|publisher=McGraw-Hill Higher Education|year=2009|isbn=978-0-07-305304-2|edition=3rd}}&lt;/ref&gt; او ویل کیږي چې د دې په جوړولو سره &quot;د معمارۍ تاریخ بدل شوی&quot;. &lt;ref name=&quot;nytimes22&quot;&gt;{{cite news|last=Simons|first=Marlise|date=22 اگست 1993|title=Center of Ottoman Power|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/1993/08/22/travel/center-of-ottoman-power.html|accessdate=4 جون 2009}}&lt;/ref&gt;

== تاریخي شاه ليد ==
[[دوتنه:Hagia-Sofia-Int-01s.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Hagia-Sofia-Int-01s.jpg/220px-Hagia-Sofia-Int-01s.jpg|بټنوک| د آیا سوفیا داخلي لید]]
ایا صوفیا د سلطان [[محمد فاتح]] له خوا د [[د قسطنطنیې ايالت ( فتحه)|قسطنطنیې]] تر فتحې پورې د عیسویانو دوهم لوی مذهبي مرکز پاتې شوی و، په دې کې د [[بالکان]] ، [[يونان|یونان]] ، [[اناټولیا|کوچنۍ آسیا]] ، [[سوريه|سوریه]] ، [[مصر]] او [[د اېتوپیا سترواکي/ امپراطوري|اېتوپيا سترواکۍ]] سیمې شاملې وې، او هلته ترټولو لوی مذهبي مشر بطريق بلل کیده. او دوهم لوی امپراتورۍ په لوېدیځ کې وه، چې مرکز [[روم|یې د روم]] ( [[اېټاليا|ایټالیا]] ) په شاوخوا کې و. د [[اروپا]] ډیره برخه د هغه په لاس کې وه او دلته مذهبي مشر پاپ یا پاپا بلل کیده. په دغو دوو امپراتوریو کې د سیاسي اختلافاتو تر څنګ مذهبي او سمتي اختلافاتو دوام درلود. په روم کې متمرکز لویدیځ امپراتورۍ د رومن [[کاتولیکه کلیسا|کاتولیک کلیسا]] پورې اړه درلوده. او د ختیځ امپراتورۍ، د [[ختیځه ارتودوکس کلیسا|اورتودوکس کلیسا]] د فرقې پورې تړاو درلود. '''هاګیا سوفیا''' د اورتودوکس کلیسا نړیوال مرکز و. &lt;ref&gt;جہان دیدہ، از؛ مفتی [[محمد تقی عثمانی]]، مطبع؛ مکتبہ معارف القرآن کراچی، طبع جولائی 2010۔ صفحات؛ 343، 344.&lt;/ref&gt;

== عيسايي اهميت ==
ايا سوفیا د [[ختیځه ارتودوکس کلیسا|ارتودوکس کلیسا]] نړیوال مرکز و، د کلیسا مشر چې د پاټریارک یا &quot;پیټریارک&quot; په نوم یادیږي هلته اوسیده، نو د عیسویت نیمایي کلیسا د خپل عبادت ځای ګڼل کیده.

هاګیا سوفیا هم د پام وړ وه چې دا د [[روم|رومن]] [[کاتولیکه کلیسا|کاتولیک کلیسا]] څخه زوړ وه. دا په دریمه پیړۍ کې د ورته رومي پاچا قسطنطین لخوا تاسیس شوی و، چې د روم لومړنی عیسوی پاچا و او وروسته یې ښار د بازنطیم څخه قسطنطنیه نومول شوی و. د شاوخوا زرو کلونو لپاره، دا ودانۍ او کلیسا د ټولې عیسوي نړۍ د مذهبي او روحاني مرکز په توګه کارول کیده. عیسویان باوري شوي وو چې دا کلیسا به هیڅکله د دوی ملکیت پریږدي. دا د هغه د دیني او احساساتي تړاو نښه ده چې حتی اوس هم د [[ختیځه ارتودوکس کلیسا|ارتودوکس کلیسا]] مشر د هغه له نوم سره &quot;د قسطنطنیه کلیسا اوریدل&quot; لیکي. &lt;ref&gt;جہان دیدہ، از؛ مفتی [[محمد تقی عثمانی]]، مطبع؛ مکتبہ معارف القرآن کراچی، طبع جولائی 2010۔ صفحات؛ 344، 345.&lt;/ref&gt;

== جوړ شوی ==
[[دوتنه:Empress_Zoe_mosaic_Hagia_Sophia.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Empress_Zoe_mosaic_Hagia_Sophia.jpg/300px-Empress_Zoe_mosaic_Hagia_Sophia.jpg|بټنوک|300x300px| د لوی قسطنطین له خوا د [[عيسی|عیسی مسیح]] یوه خاکه]]
قسطنطین په 360 میلادي کال کې په دې ځای کې د لرګیو کلیسا جوړه کړه. په شپږمه پیړۍ کې، دا کلیسا وسوځول شوه، نو قیصر جسټینین I په 532 کې د هغې په جوړولو پیل وکړ او د جوړولو کار یې په پنځو کلونو او لسو میاشتو کې بشپړ شو. د هغې په جوړولو کې لس زره جوړونکي بوخت وو او یو ملیون پونډه لګښت یې درلود. قیصر په ساختمان کې د نړۍ له مختلفو مرمرو څخه کار اخیستی، د نړۍ ځانګړي مصالحې په جوړولو کې کارول شوي دي. په ټوله نړۍ کې کلیساګانو د دې په جوړولو کې ډیری هنري اثار مرسته کړې. او ویل کیږي چې کله جسټینین د بشپړیدو وروسته د لومړي ځل لپاره داخل شوم، هغه وویل: &quot;سلیمان ما په تا باندې فضیلت کړی&quot;. (د بیت المقدس د جوړولو په اړه د حضرت سلیمان علیه السلام یوه تکبر او کفري جمله وه).

== د اسلام بریا ==
کله چې په ۱۴۵۳ کال کې [[عثمانې ټولواکمني|عثماني سلطان]] [[محمد فاتح]] قسطنطنیه فتحه کړه او بازنطینیانو ماتې وخوړه، د دې ښار مذهبي مشرانو او ارتودوکس عیسویانو په دې فکر سره په دې کلیسا کې پناه واخیسته چې لږ تر لږه دا ودانۍ د دښمن له خوا نیول شوې نه وي. مشهور انګلیسي مورخ اډوارډ ګیبون په تفصیل سره لیکي:
{{اقتباس حديث|د کلیسا ټولې ځمکې او پورتنۍ ګالرۍ د ډیری پلرونو ، میړونو ، میرمنو ، ماشومانو ، پادریانو ، راهبانو او پیغلو نانو څخه ډکې وې ، د کلیسا په دروازو کې دومره ګنډل شوي چې د دوی ننوتل ناممکن وو. دغو ټولو خلکو د دغه سپېڅلي گنبد په سیوري کې د ساتنې په لټه کې و، چې دوی له پخوا راهیسې د لوی خدای ودانۍ په توګه ګڼل. دا ټول د یو توهین الهام له امله وو چې په هغه کې دا غلط خبر و چې کله به د ترکیې دښمنان دې ستنې (د قسطنطین ستنې) ته نږدې شي، یوه فرښته به په لاس کې توره سره له اسمانه راښکته شي او د دې آسماني وسلې په واسطه به پاچاهي وکړي. هغه به له منځه یوسي او داسې بې وزله سړي ته به یې وسپاري چې په هغه وخت کې به د دې ستنې سره ناست وي.
د روم امپراتورۍ زوال 697, 696}}{{اقتباس|گرجا کی تمام زمینی اور بالائی گیلریاں باپوں، شوہروں، عورتوں، بچوں، پادریوں، راہبوں اور کنواری ننوں کی بھیڑ سے بھر گئی تھی، کلیسا کے دروازوں کے اندر اتنا ہجوم تھا کہ ان میں داخلہ ممکن نہ رہا تھا۔ یہ سب لوگ اس مقدس گنبد کے سائے میں تحفظ تلاش کر رہے تھے جسے وہ زمانہ دراز سے ایک ملأ اعلیٰ کی لاہوتی عمارت سمجھتے آئے تھے۔۔۔۔۔۔۔ یہ سب ایک افترا پرداز الہام کی وجہ سے تھا جس میں یہ جھوٹی بشارت تھی کہ جب ترک دشمن اس ستون (قسطنطین ستون) کے قریب پہنچ جائیں گے تو آسمان سے ایک فرشتہ ہاتھ میں تلوار لیے نازل ہوگا اور اس آسمانی ہتھیار کے ذریعے سلطنت ایک ایسے غریب آدمی کے حوالے کر دے گا جو اس وقت اس ستون کے پاس بیٹھا ہوگا۔&lt;ref&gt;The Decline and Fall of the Roman Empire. 697, 696&lt;/ref&gt;}}
خو د ترکيې عثماني پوځ له دې ستنې نه مخکې پرمختګ وکړ او د ايا صوفيه دروازې ته ورسېدل، هيڅ پرښته له اسمان نه راښکته شوه او د روميانو ماتې په بريا بدله نه شوه. په کلیسا کې راټول شوي عیسویان تر پایه پورې د یو څه فوق العاده مرستې لپاره انتظار باسي. بالاخره سلطان محمد فاتح ګام واخیست او د هر چا د ژوند او مال او مذهبي ازادۍ ضمانت یې وکړ.

د فتحې په ورځ د مازدیګر له لمانځه وروسته سلطان محمد فاتح اعلان وکړ چې «انشاءالله موږ به د مازدیګر لمونځ په آیه صوفیه کې ادا کړو». نو په همدې ورځ فتحه شوه او په دې ځمکه کې د مازدیګر لومړی لمونځ ادا شو، له هغې وروسته لومړۍ جمعه هم په همدې ورځ ولوستل شوه.

=== د آیا صوفیا جومات ===
له هغه وخته چې قسطنطنیه د سلطان د سولې له وړاندیز وروسته د تورې په واسطه فتحه شوه، نو مسلمانان د دې کلیسا د ساتلو او له دغې سترې کلیسا سره د تړلو توهماتو او غلطو عقایدو له منځه وړلو ته پابند نه وو. همدارنګه تر ټولو مهم دلیل دا دی چې آیا صوفیا نه یوازې د مذهبي مراسمو د عبادت ځای و، بلکې یو سیاسي او پوځي مرکز هم و، هلته د مسیحي جګړو پلانونه جوړ شوي وو او له هغه ځایه د پاپانو په لاس د مسیحي واکمنانو او پاچاهانو متحد و. د دې ټولو دلایلو له امله سلطان [[محمد فاتح]] دا کلیسا په جومات بدله کړه، نو دا کلیسا په مال وپلورل شوه، عبادات او انځورونه یې له منځه یوړل شول او یا یې پټ کړل او محراب یې د قبلې په لور وګرځاوه، سلطان هم ورسره زیاته کړه. منارونو ته. له هغه وروسته دغه جومات د «جامعه صوفیه» په نوم مشهور شو او د [[عثمانې ټولواکمني|عثماني امپراتورۍ]]ترپايه پورې شاوخوا پنځه سوه کاله پنځه وخته لمونځ ادا کاوه. &lt;ref&gt;[[وثيقة شراء ايا صوفيا۔|http://www.islamdevleti.org/content/view/20218/102#۔UWs4r3wuiSO]] {{Cite web |url=http://www.islamdevleti.org/content/view/20218/102/ |title=آرشیف کاپي |access-date=2022-08-09 |تاريخ الأرشيف=2013-04-06 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20130406113847/http://www.islamdevleti.org/content/view/20218/102/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;الوثيقة موجود في دائرة المديرية العامة للسجل العقاري في أنقرة، وهناك نسخة أخرى منها في متحف الآثار التركية الإسلامية في إسطنبول تحمل رقم تصنفي: 2182.&lt;/ref&gt;

== ځمکه اخیستل او جومات جوړول ==
[[د قسطنطنیې ايالت ( فتحه)|د قسطنطنیې له فتحې]] وروسته په سمدستي توګه د مسلمانانو لپاره د لمانځه او راغونډیدو کوم ځای نه و، نو سلطان پریکړه وکړه چې د [[ختیځه ارتودوکس کلیسا|ارتودوکس کلیسا]] دغه تاریخي مذهبي مرکز په جومات بدل کړي. له همدې امله سلطان دغه ودانۍ او شاوخوا ځمکه په خپل شخصي مال وپلورله او د هغې پوره بيه يې د کليسا راهبانو ته ورکړه، د دې تر څنګ سلطان د دې لګښت بيه د مسلمانانو له خزانې نه اخيستله، بلکې پوره ټاکل شوې بيه يې واخيسته. د خپل جیب څخه یې پیسې ورکړې او دا ودانۍ او ځمکه یې د مسلمانانو د هوساینې لپاره وقف کړه. د پېر او پلور اسناد اوس هم د [[تورکيه|ترکیې]] په پلازمېنه [[انقره]] کې شتون لري. &lt;ref&gt;{{Cite web |last=أنقرة |first=زاهر البيك- |title=وسط ترحيب شعبي وغضب غربي۔۔ آيا صوفيا تفتح أبوابها للمصلين |url=https://www.aljazeera.net/news/politics/2020/7/10/أحد-أهم-القرارات-في-تاريخ-تركيا-الحديث |website=www.aljazeera.net}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web |date=9 مارچ، 2018 |title=تعرف على عقد شراء أيا صوفيا من قبل السلطان محمد الفاتح۔۔ وثيقة تاريخية &amp;#124; تركيا - ادويت |url=https://www.adwhit.com/%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%81-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%B9%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A1-%D8%A3%D9%8A%D8%A7-%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A7-%D9%85%D9%86-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD-%D9%88%D8%AB%D9%8A%D9%82%D8%A9-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9/0234320 |website=تعرف على عقد شراء أيا صوفيا من قبل السلطان محمد الفاتح۔۔ وثيقة تاريخية &amp;#124; تركيا - ادويت |access-date=2022-08-09 |تاريخ الأرشيف=2020-07-11 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20200711124031/https://www.adwhit.com/%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%81-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%B9%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A1-%D8%A3%D9%8A%D8%A7-%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A7-%D9%85%D9%86-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD-%D9%88%D8%AB%D9%8A%D9%82%D8%A9-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9/0234320 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== ودانۍ ==
د آیا صوفیا مخې ته یو ښکلی چمن دی، د دروازې په تعقیب د دروازې په دواړو خواو کې هغه ډبرې دي چې ساتونکي یې ولاړ وو. دننه یو پراخه تالار دی، مربع شکل لري، د جنوب څخه شمال ته 235 فوټ اندازه کوي، د غلام دایرې او محراب پرته، د مرکزي گنبد قطر 107 فوټ دی، او د چت لوړوالی 185 فوټ دی. ټوله ودانۍ ۱۷۰ ستنې لري. په څلورو کونجونو کې مسلمانانو '''الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان او علي''' په شپږ ډالونو لیکل شوي دي. په چت کې لوی ښکلي څراغونه شتون لري. ودانۍ د مرمر څخه جوړه شوې ده، ډیری تختې په عربي رسم الخط کې لیکل شوي او نقاشي شوي دي.

== د آیا صوفیا میوزیم ==
اياصوفیا [[د قسطنطنیې ايالت ( فتحه)|د قسطنطنیې له فتحې]] وروسته ۴۸۱ کاله د مسلمانانو لپاره یو جومات او د عبادت ځای و. خو [[د عثماني سترواکۍ له منځه تلل|د عثماني امپراتورۍ له ړنګېدو]] وروسته کله چې [[مصطفی کمال اتاتورک|مصطفی کمال اتاترک]] د [[تورکيه|ترکیې]] مشر شو، په جومات کې یې لمونځ بند کړ او په یوه موزیم یې بدل کړ. د 2020 په جولای کې، دا د 1935 دمخه حالت ته بېرته واړول شو.

== د جومات بیا رغونه ==
د ۲۰۱۴ کال د مې په ۳۱مه په ترکیه کې د «ځوان اناتولیا» په نوم یوې موسسې د جومات په انګړ کې د فجر د لمانځه کمپاین ترسره کړ چې د ايا صوفیا د بیارغاونې د غوښتنې په اساس ترسره شو. &lt;ref&gt;[http://www.almokhtsar.com/news/رفع-الأذان-وأداء-صلاة-الفجر-بمسجد-آيا-صوفيا-في-تركيا-بعد-غياب-78-عامًا-وأصوات-التكبير-تعلو رفع الأذان وأداء صلاة الفجر بمسجد &quot;آيا صوفيا&quot; في تركيا بعد غياب 78 عامًا۔۔ وأصوات التكبير تعلو فرحًا &quot;فيديو&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141019113703/http://www.almokhtsar.com/news/%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B0%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%A3%D8%AF%D8%A7%D8%A1-%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AC%D8%B1-%D8%A8%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A2%D9%8A%D8%A7-%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A7-%D9%81%D9%8A-%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%BA%D9%8A%D8%A7%D8%A8-78-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%8B%D8%A7-%D9%88%D8%A3%D8%B5%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%B1-%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%88 |date=2014-10-19 }}، مختصر الأخبار، نر في 31 مايو 2014، دخل في 13 سبتمبر 2014 {{wayback|url=http://www.almokhtsar.com/news/%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B0%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%A3%D8%AF%D8%A7%D8%A1-%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AC%D8%B1-%D8%A8%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A2%D9%8A%D8%A7-%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A7-%D9%81%D9%8A-%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%BA%D9%8A%D8%A7%D8%A8-78-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%8B%D8%A7-%D9%88%D8%A3%D8%B5%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%B1-%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%88|date=20141019113703}}&lt;/ref&gt; دې سازمان ادعا کړې چې د ملاتړ لپاره یې له یو نیم ملیون څخه ډېر لاسلیکونه راټول کړي دي. &lt;ref&gt;[http://www.aljazeera.net/news/cultureandart/2014/5/31/آمال-تركية-بإعادة-متحف-أيا-صوفيا-لمسجد آمال تركية بإعادة متحف أيا صوفيا لمسجد]، الجزيرة۔نت، نشر في 31 مايو 2014، دخل في 13 سبتمبر 2014 {{wayback|url=http://www.aljazeera.net/news/cultureandart/2014/5/31/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D8%A8%D8%A5%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D9%85%D8%AA%D8%AD%D9%81-%D8%A3%D9%8A%D8%A7-%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A7-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF|date=20181025044247}}&lt;/ref&gt; خو د هغه وخت د لومړي وزیر سلاکار ویلي وو چې مسجد ته د اياصوفیا د بېرته راوستلو اراده نه لري.

د ۲۰۲۰ کال د جولای په ۱۰ مه د ترکیې سترې محکمې د اياصوفیا په جومات بدلولو پرېکړه تصویب کړه او په رسمي ډول یې د موزیم په توګه د دې جومات د حیثیت د لغوه کولو پرېکړه وکړه. &lt;ref&gt;{{استشهاد ويب|مسار=https://arabic.rt.com/world/1133103-أردوغان-مرسوم-فتح-آيا-صوفيا-مسجد/|عنوان=اردوغان يوقع مرسوما يقضي بتحويل ايا صوفيا الي مسجد رسميا|تاريخ=|موقع=روسيا اليوم|ناشر=|تاريخ الوصول=|الأخير=|الأول=|مسار أرشيف=https://web.archive.org/web/20200710153500/https://arabic.rt.com/world/1133103-أردوغان-مرسوم-فتح-آيا-صوفيا-مسجد/|تاريخ أرشيف=10 يوليو 2020}}&lt;/ref&gt; وروسته د ترکیې ولسمشر [[رجب طیب اردوغان]] د اياصوفیا جومات د بیا رغولو پرېکړه لاسلیک کړه. &lt;ref&gt;{{استشهاد ويب|مسار=https://arabic.rt.com/world/1133103-أردوغان-مرسوم-فتح-آيا-صوفيا-مسجد/|عنوان=أردوغان يوقع مرسوما يقضي بفتح معلم آيا صوفيا التاريخي كمسجد|موقع=RT Arabic|لغة=ar|تاريخ الوصول=2020-07-10|مسار أرشيف=https://web.archive.org/web/20200710153500/https://arabic.rt.com/world/1133103-أردوغان-مرسوم-فتح-آيا-صوفيا-مسجد/|تاريخ أرشيف=10 يوليو 2020}}&lt;/ref&gt;

== انځورتون ==
&lt;gallery&gt;
دوتنه:Haga Sofia RB5.jpg|د آیا صوفیا محراب
دوتنه:Aya Sophia Under Restoration.jpg|د گنبد ترمیم
دوتنه:Istanbul086.jpg|د شپې ښکلې منظره
دوتنه:DSC03812 Istanbul - Aya Sophia - Fontana ottomana per abluzioni (1740) - Foto G. Dall'Orto 24-5-2006.jpg|په آیا صوفیا کې یو جومات چې د عثماني دورې په وخت کې جوړ شوی
&lt;/gallery&gt;

== سرچينې ==
{{لړسرچينې|2}}
[[وېشنيزه:اياسوفيا]]
[[وېشنيزه:اياصوفيا]]
[[وېشنيزه:ترکيه]]
[[وېشنيزه:ترکي ښارونه]]
[[وېشنيزه:قسطنطينيه]]
[[وېشنيزه:اسلامبول]]
[[وېشنيزه:استانبول]]
[[وېشنيزه:بازنطيني سترواکي]]
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>lr8ccf5e1803ary8uu6pfa8igh8zdtu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ارچنا کاوي</title>
    <ns>0</ns>
    <id>63667</id>
    <revision>
      <id>317882</id>
      <parentid>284553</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:36:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1073" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=ارچنا کاوي|image=Archana kavi.jpg|imagesize=|caption=ارچنا کاوي د 2010 کال په جنورۍ کې|birthname=ارچنا جوس کاوي|birth_date={{birth date and age|1988|1|4|df=yes}}|birth_place=[[نوی ډيلی]]، هند|residence=[[کوچي]]، هند|othername=|yearsactive=2009–تر اوس|spouse=|religion=|occupation=اداکارہ، تلوېزيوني خپرونې چلوونکې}}

'''ارچنا''' کاوي په انګريزي ژبه Archana Kavi [[باليووډ|فلمي لوبغاړې]] ده. &lt;ref&gt;{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Archana Kavi |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Archana_Kavi&amp;redirect=no&amp;oldid=597865285}}&lt;/ref&gt;

== اړوند ليکنې ==

* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}{{نابشپړ}}
[[وېشنيزه:1990 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:کوشنۍ ليکنې]]
[[وېشنيزه:1988 زېږېدنې]]</text>
      <sha1>8bjqnengoh64rp22btyj651yo2uol63</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د امریکا متحده ایالتونو – مکسیکو – کاناډا هوکړه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>64299</id>
    <revision>
      <id>317781</id>
      <parentid>285491</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:21:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31561" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د امریکا متحده ایالتونو، مکسیکو متحده ایالتونو او کانادا تر منځ هوکړه، چې تر ډېره د امریکا په متحده ایالتونو کې د متحده ایالتونو ـ مکسیکو ـ کانادا هوکړې (USMCA) او په کانادا کې د کانادا ـ امریکا متحده ایالتونو ـ مکسیکو هوکړې (CUSMA) په نامه پېژندل کېږي، چې د کانادا، مکسیکو او امریکا متحده ایالتونو تر منځ د ازادې سوداګرۍ یوه هوکړه ده. دا هوکړه د شمالي امریکا د ازادې سوداګرۍ د هوکړې (NAFTA) ځایناستې شوه، چې په ۱۹۹۴ز کال کې عملي شوه او ځینې وختونه د «NAFTA 2.0» یا «New NAFTA» په نامه پېژندل کېږي، ځکه چې تر ډېره د خپلې مخکینۍ بڼې قواعد ساتي او وخت په وخت یې نوي او تازه کوي.&lt;ref name=&quot;finaltext&quot;&gt;{{cite web |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=December 13, 2019 |title=Agreement between the United States of America, the United Mexican States, and Canada 12/13/19 Text |url=https://ustr.gov/trade-agreements/free-trade-agreements/united-states-mexico-canada-agreement/agreement-between |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200608202200/https://ustr.gov/trade-agreements/free-trade-agreements/united-states-mexico-canada-agreement/agreement-between |archive-date=June 8, 2020 |access-date=June 15, 2020 |website=ustr.gov |publisher=[[Office of the United States Trade Representative]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=June 19, 2019 |title=Mexico first to ratify USMCA trade deal, Trump presses U.S. Congress to do same |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-mexico-usmca/mexico-first-to-ratify-usmca-trade-deal-trump-presses-us-congress-to-do-same-idUSKCN1TK2U3 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126021857/https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-mexico-usmca/mexico-first-to-ratify-usmca-trade-deal-trump-presses-us-congress-to-do-same-idUSKCN1TK2U3 |archive-date=November 26, 2020 |access-date=January 29, 2020 |publisher=Reuters}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=January 29, 2020 |title=Trump Signs Trade Deal With Canada and Mexico |url=https://www.nytimes.com/2020/01/29/business/economy/trump-signs-usmca-new-nafta-into-law.html?action=click&amp;module=Top%20Stories&amp;pgtype=Homepage |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200629114128/https://www.nytimes.com/2020/01/29/business/economy/usmca-trump.html |archive-date=June 29, 2020 |access-date=January 29, 2020 |work=New York Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Canada ratification&quot;&gt;{{cite web |date=March 13, 2020 |title=Canadian Parliament rushes through ratification of USMCA trade pact |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-usmca-canada/canadian-parliament-rushes-through-ratification-of-usmca-trade-pact-idUSKBN2102I5 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126025217/https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-usmca-canada/canadian-parliament-rushes-through-ratification-of-usmca-trade-pact-idUSKBN2102I5 |archive-date=November 26, 2020 |access-date=March 14, 2020 |publisher=Reuters}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/business/2019/12/10/usmca-is-finally-done-deal-after-democrats-sign-off-heres-what-is-it/|title=The USMCA is finally done. Here's what is in it.|first=Heather|last=Long|newspaper=Washington Post|access-date=February 18, 2020|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126031939/https://www.washingtonpost.com/business/2019/12/10/usmca-is-finally-done-deal-after-democrats-sign-off-heres-what-is-it/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Lea |first=Brittany De |date=November 30, 2018 |title=NAFTA 2.0: What to know |url=https://www.foxbusiness.com/economy/nafta-2-0-what-to-know |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126032107/https://www.foxbusiness.com/economy/nafta-2-0-what-to-know |archive-date=November 26, 2020 |access-date=February 18, 2020 |website=FOXBusiness}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/strikes-at-low-wage-plants-signal-revival-of-labor-demands-in-mexico-11550087620|title=Strikes at Low-Wage Plants Signal Revival of Labor Demands in Mexico|first=Juan|last=Montes|newspaper=Wall Street Journal|date=February 13, 2019|via=www.wsj.com|access-date=February 18, 2020|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126032203/https://www.wsj.com/articles/strikes-at-low-wage-plants-signal-revival-of-labor-demands-in-mexico-11550087620|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Swanson|first1=Ana|last2=Tankersley|first2=Jim|date=2020-01-29|title=Trump Just Signed the U.S.M.C.A. Here's What's in the New NAFTA.|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/01/29/business/economy/usmca-deal.html|access-date=2020-07-02|issn=0362-4331|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126032354/https://www.nytimes.com/2020/01/29/business/economy/usmca-deal.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2020-07-01 |title=Under USMCA, Canada rolls with 'new NAFTA' |url=https://www.freightwaves.com/news/under-usmca-canada-rolls-with-new-nafta |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126032555/https://www.freightwaves.com/news/under-usmca-canada-rolls-with-new-nafta |archive-date=November 26, 2020 |access-date=2020-07-02 |website=FreightWaves |language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Swanson|first1=Ana|last2=Tankersley|first2=Jim|date=2020-01-29|title=Trump Just Signed the U.S.M.C.A. Here's What's in the New NAFTA. (Published 2020)|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/01/29/business/economy/usmca-deal.html|access-date=2021-03-12|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

USMCA د NAFTA غړو هېوادونو تر منځ د مجددو او دوامداره مذاکراتو په پایله کې چې په ۲۰۱۷ ز کال کې پیل شوې وې، رامنځته شوی دی؛ دا ټول د «ګډوډۍ او بې نظمۍ» په توګه پېژندل کېږي، تر ډېره «د موټرو د صادراتو، د پولاد او المونیم تعرفو او د لبنیاتو، هګیو او چرګانو بازارونه» پر موضوعاتو باندې متمرکزه وو. د ۲۰۱۸ ز کال د سپټمبر په ۳۰ مه نېټه ټول اړخونه یوې غیر رسمي هوکړې ته سره ورسېدل، چې تر هغه وروسته د اکتوبر په اوله نېټه رسمي شو. د امریکا متحده ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرامپ په ۲۰۱۸ ز کال کې د G20 هېوادونو د مشرانو په ناسته کې د USMCA وړاندیز وکړ، چې هلته د ټرامپ، د مکسیکو ولسمشر انریکه پنیانیتو او د کانادا د لومړي وزیر جستېن ټروډو له خوا لاسلیک شو، دغه راز د دې هوکړې یوه اضافي اصلاح شوې بڼه، چې یو شمېر اضافي موارد او مشورې په کې شاملې وې د ۲۰۱۹ ز کال د ډسمبر میاشتې په ۱۰مه نېټه لاسلیک او د درې واړو هېوادونو په وسیله تصویب شوه، په دې لړ کې کانادا هغه وروستی هېواد و، چې دا نسخه یې د ۲۰۲۰ ز کال د مارچ میاشتې په ۱۳مه نېټه تصویب کړه. په دې توګه د داخلي شرایطو د چمتو والي په هکله تر خبرېدو وروسته د درېیو واړو دولتونو له خوا دا هوکړه تصویب او د ۲۰۲۰ ز کال د جولای میاشتې له ۱ نېټې وروسته نافذه شوه.&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Swanson|first1=Ana|last2=Cochrane|first2=Emily|date=2020-01-29|title=Trump Signs Trade Deal With Canada and Mexico (Published 2020)|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/01/29/business/economy/usmca-trump.html|access-date=2021-03-12|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=What we know about the new USMCA trade deal {{!}} CBC News|language=en-US|work=CBC|url=https://www.cbc.ca/news/politics/usmca-nafta-what-we-know-1.4845103|access-date=2021-03-12}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://globalnews.ca/news/4500068/nafta-2018-agreement-finalized/|title=NAFTA deal reached: Canada, U.S., Mexico reach trade agreement under new name|last1=Dangerfield|first1=Katie|work=[[Global News]]|date=2018-08-30|access-date=2018-10-01|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126032730/https://globalnews.ca/news/4500068/nafta-2018-agreement-finalized/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=April 24, 2020 |title=New North American trade pact to take effect July 1: USTR |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-usmca/new-north-american-trade-pact-to-take-effect-july-1-ustr-idUSKCN2263H0 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126022452/https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-usmca/new-north-american-trade-pact-to-take-effect-july-1-ustr-idUSKCN2263H0 |archive-date=November 26, 2020 |access-date=April 26, 2020 |work=[[Reuters]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Rodriguez |first1=Sabrina |date=April 24, 2020 |title=North American trade deal to take effect on July 1 |url=https://www.politico.com/news/2020/04/24/north-american-trade-deal-to-take-effect-on-july-1-207402 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126020516/https://www.politico.com/news/2020/04/24/north-american-trade-deal-to-take-effect-on-july-1-207402 |archive-date=November 26, 2020 |access-date=April 26, 2020 |work=[[Politico]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=April 24, 2020 |title=U.S. seals the deal on USMCA, says trade agreement can now take effect July 1 |url=https://www.cbc.ca/news/politics/usmca-trade-into-effect-july-one-1.5544883 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126024522/https://www.cbc.ca/news/politics/usmca-trade-into-effect-july-one-1.5544883 |archive-date=November 26, 2020 |access-date=April 26, 2020 |work=[[Canadian Broadcasting Corporation]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=April 25, 2020 |title=New North American trade deal to come into effect in July |url=https://p.dw.com/p/3bO6o |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126022634/https://www.dw.com/en/new-north-american-trade-deal-to-come-into-effect-in-july/a-53239822 |archive-date=November 26, 2020 |access-date=April 26, 2020 |work=[[Deutsche Welle]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NotifiesImplement&quot;&gt;[https://www.cbc.ca/news/politics/saturday-nafta-notification-1.5522007 CBC News, &quot;Mexico joins Canada, notifies U.S. it's ready to implement new NAFTA&quot; 2020/04/04] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201126023003/https://www.cbc.ca/news/politics/saturday-nafta-notification-1.5522007|date=November 26, 2020}} accessed 6 April 2020&lt;/ref&gt;

USMCA تر ډېره د NAFTA ۲۵ کلن قوانین عصري کوي، یعنې د معنوي مالکیت او دیجیتل سوداګرۍ په پام کې نیولو سره د ټرانس پاسېفیک مشارکت (CPTPP - چې کانادا او مکسیکو یې لاسلیکوونکي دي) لپاره، له یوې بشپړې او مخکښې هوکړې نه په پور اخیستې ده. په دې برخه کې د خپلې مخکینۍ بڼې په پرتله اساسي او بنسټیز بدلونونه د کاري او چاپېریالي مقرراتو ډېروالی دی. د امریکا په متحده ایالتونو کې د موټرونو د تولید لپاره ډېرې هڅوونې (په کانادا او مکسیکو کې د موټرونو د تولیدولو په سهمیه بندۍ سره)، په لوړه کچه د کانادا لبنیاتي بازار ته لاسرسی او د هغو کاناداییانو لپاره له ګمرکي حقوقو پرته د محدودیتونو ډېروالی، چې امریکايي سوداګریز توکي په انلاین ډول اخلي.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |date=October 2, 2018 |title=USMCA v NAFTA: What's changed and what it means for IP in Canada {{!}} Smart &amp; Biggar/Fetherstonhaugh |url=http://www.smart-biggar.ca/en/articles_detail.cfm?news_id=1463 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190725065058/http://www.smart-biggar.ca/en/articles_detail.cfm?news_id=1463 |archive-date=July 25, 2019 |access-date=2019-01-27 |website=www.smart-biggar.ca}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Labour, environment standards key to getting USMCA through: Canadian ambassador|url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/canada-news-pmn/canada-has-high-level-of-confidence-usmca-will-be-ratified-in-u-s-morneau|newspaper=National Post|agency=[[The Canadian Press]]|date=December 3, 2018|access-date=May 18, 2019}} |url=&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;walrus&quot;&gt;{{cite news|title=Are You Afraid of Google? BlackBerry Cofounder Jim Balsillie Says You Should Be|url=https://thewalrus.ca/are-you-afraid-of-google-blackberry-cofounder-jim-balsillie-says-you-should-be/|publisher=The Walrus|date=10 April 2019|access-date=September 21, 2019|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126034330/https://thewalrus.ca/are-you-afraid-of-google-blackberry-cofounder-jim-balsillie-says-you-should-be/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== مخینه او نومول ==
د متحده ایالتونو – مکسیکو – کاناډا هوکړه د شمالي امریکا د ازادۍ سوداګرۍ د هوکړې (NAFTA) پر بنسټ ده، چې د ۱۹۹۴ ز کال د جنوري میاشتې په لومړۍ نېټه نافذ او د پلي کولو وړ شوه. اوسنۍ هوکړه له یو کال نه د ډېرې مودې مذاکراتو او کوښښونو ثمره او حاصل وه، چې د کانادا پر وړاندې د امریکا احتمالي تعرفې او دغه راز د دوه اړخیزه جلا معاملو د موجودیت امکان په کې و.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.cnn.com/2018/09/01/politics/nafta-trump-canada-mexico-deal/index.html|title=Trump again threatens to leave Canada out of new NAFTA deal|first1=Jackie|last1=Wattles|first2=Katie|last2=Lobosco|work=[[CNN]]|date=2018-09-01|access-date=2018-10-03|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126005511/https://www.cnn.com/2018/09/01/politics/nafta-trump-canada-mexico-deal/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۱۶ ز کال کې د امریکا د متحده ایالتونو د ټاکنو په اوږدو کې د ډونالډ ټرامپ ټاکنیز ټیم په کمپایني ژمنو کې د NAFTA په هکله د بیا مذاکرې کولو یا د مذاکراتو د ناکامېدو په صورت کې د دې هوکړې لغو کولو مورد هم شامل و. ټرامپ له ټاکنو وروسته یو شمېر بدلونونه رامنځته کړل، چې له نورو هېوادونو سره سوداګریزو اړیکو باندې یې اغېز وکړ. د پاریس له هوکړې نه وتل، د ترانس پاسیفیک مشارکت لپاره د یو شمېر مذاکراتو ځنډول او دغه راز له چین سره د تعرفو په برخه کې د پام وړ ډېروالی، ټول هغه اقدامات او فعالیتونه و، چې ټرامپ ترسره کړل او دا موضوع یې لا ډېره تقویه کړه، چې هغه په NAFTA کې د اساسي بدلونونو رامنځته کولو په لټه کې دی. د USMCA هوکړې په تړاو ډېری بحثونه او مذاکرات د (FTAs) ازادۍ سوداګرۍ له هوکړو سره ورته دي، د بېلګې په توګه د عامه سوداګریزو توکو په توګه د FTA جوړښت، د ملي حاکمیت احتمالي نقض او له تر پښو لاندې کول، د سوداګرۍ رول، کاري ځواک، چاپېریالي او مصرفوونکې ګټې او ښېګڼې، چې د سوداګریزو معاملاتو د ژبې د بڼې او رغولو په برخه کې مرسته کوي. &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-election/trump-vows-to-reopen-or-toss-nafta-pact-with-canada-and-mexico-idUSKCN0ZE0Z0|title=Trump vows to reopen, or toss, NAFTA pact with Canada and Mexico|first1=Emily|last1=Stephenson|first2=Amanda|last2=Becker|work=[[Reuters]]|date=2016-06-28|access-date=2018-10-02|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126033232/https://www.reuters.com/article/us-usa-election/trump-vows-to-reopen-or-toss-nafta-pact-with-canada-and-mexico-idUSKCN0ZE0Z0|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gore|first=Kiran Nasir|date=2019-03-01|title=An Introduction to the Trump Effect on the Future of Global Dispute Resolution|url=https://papers.ssrn.com/abstract=3356649|language=en|location=Rochester, NY|ssrn=3356649}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.pbs.org/newshour/nation/president-trump-pulls-u-s-paris-accord-sparking-global-criticism|title=President Trump pulls the U.S. out of Paris climate accord, sparking global criticism|first1=Julie|last1=Pace|first2=Jill|last2=Colvin|work=[[PBS News Hour]]|date=2017-06-01|access-date=2018-10-02|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126033400/https://www.pbs.org/newshour/nation/president-trump-pulls-u-s-paris-accord-sparking-global-criticism|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gore|first=Kiran Nasir|date=2019-07-01|title=From NAFTA to USMCA: Providing Context for a New Era of Regional Investor-State Dispute Settlement|url=https://papers.ssrn.com/abstract=3412709|language=en|location=Rochester, NY|ssrn=3412709}}&lt;/ref&gt;

د دې هوکړې هر یو لاسلیکوونکی دې هوکړې ته په جلا او ځانګړې توګه اشاره کوي ـــ په امریکا متحده ایالتونو کې دا هوکړه د امریکا متحده ایالتونو ـ مکسیکو ـ کاناډا (USMVA) د هوکړې په نامه یادوي. په کانادا کې په رسمي توګه د کانادا، امریکا متحده ایالتونو او مکسیکو هوکړه د (CUSMA) په نامه او په فرانسه کې د (ACEUM – Accord Canada-États-Unis-Mexique په نامه پېژندل کېږي. په مکسیکو کې د (T-MEC = Estados Unidos y Canadá) په نامه یادېږي. ځینې وختونه دا هوکړه د « New NAFTA» په نامه پېژندل کېږي، چې هغې مخکینۍ درې اړخیزې هوکړې ته اشاره کوي، چې ښايي د شمالي امریکا د ازادې سوداګرۍ اړوند هوکړې (NAFTA) ځایناستې شي.&lt;ref name=&quot;you-smacka&quot;&gt;{{cite news|last1=Harrup|first1=Anthony|last2=Mackrael|first2=Kim|title=Goodbye Nafta. Hello...USMCA? Musca? AEUMC? You-Smacka?|url=https://www.wsj.com/articles/goodbye-nafta-hello-usmca-musca-aeumc-you-smacka-1539713091|access-date=October 25, 2020|work=[[The Wall Street Journal]]|date=October 16, 2018|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126033846/https://www.wsj.com/articles/goodbye-nafta-hello-usmca-musca-aeumc-you-smacka-1539713091|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;finaltext2&quot;&gt;{{cite web |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=December 13, 2019 |title=Agreement between the United States of America, the United Mexican States, and Canada 12/13/19 Text |url=https://ustr.gov/trade-agreements/free-trade-agreements/united-states-mexico-canada-agreement/agreement-between |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200608202200/https://ustr.gov/trade-agreements/free-trade-agreements/united-states-mexico-canada-agreement/agreement-between |archive-date=June 8, 2020 |access-date=June 15, 2020 |website=ustr.gov |publisher=[[Office of the United States Trade Representative]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.ctvnews.ca/world/what-s-in-a-name-canada-goes-with-cusma-for-new-trade-deal-1.4199400|last1=MacLeod|first1=Meredith|date=November 30, 2018|title=What's in a name? Canada goes with CUSMA for new trade deal|work=[[CTV News]]|access-date=November 30, 2018|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126053813/https://www.ctvnews.ca/world/what-s-in-a-name-canada-goes-with-cusma-for-new-trade-deal-1.4199400|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=August 15, 2014 |title=L'Accord Canada–États-Unis–Mexique (ACEUM) |url=https://www.international.gc.ca/trade-commerce/trade-agreements-accords-commerciaux/agr-acc/cusma-aceum/index.aspx?lang=fra |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201116225319/https://www.international.gc.ca/trade-commerce/trade-agreements-accords-commerciaux/agr-acc/cusma-aceum/index.aspx?lang=fra |archive-date=November 16, 2020 |access-date=30 November 2018 |website=Gouvernement du Canada |language=fr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=17 October 2018 |title=T-MEC es el nombre con el que se conocerá al nuevo acuerdo comercial |url=http://www.eluniversal.com.mx/cartera/economia/t-mec-es-el-nombre-con-el-que-se-conocera-al-nuevo-acuerdo-comercial |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200813093354/https://www.eluniversal.com.mx/cartera/economia/t-mec-es-el-nombre-con-el-que-se-conocera-al-nuevo-acuerdo-comercial |archive-date=August 13, 2020 |access-date=19 October 2018 |website=El Universal |language=es}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=AMLO gana y se queda T-MEC como nombre para acuerdo comercial trilateral |url=http://www.elfinanciero.com.mx/economia/amlo-gana-y-se-queda-t-mec-como-nombre-para-acuerdo-comercial |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201109040504/https://www.elfinanciero.com.mx/economia/amlo-gana-y-se-queda-t-mec-como-nombre-para-acuerdo-comercial |archive-date=November 9, 2020 |access-date=19 October 2018 |website=El Financiero |language=es}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Murphy|first1=Jessica|last2=Sherman|first2=Natalie|title=USMCA trade deal: Who gets what from 'new Nafta'?|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-45674261|access-date=December 6, 2018|work=BBC News|date=October 1, 2018|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126031701/https://www.bbc.com/news/world-us-canada-45674261|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=McGregor|first1=Janyce|title='Battle' over as Trudeau, Trump, Pena Nieto sign 'new NAFTA'|url=https://www.cbc.ca/news/politics/usmca-nieto-trudeau-trump-signing-1.4926961|access-date=December 6, 2018|work=CBC News|date=November 30, 2018|archive-date=November 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126025016/https://www.cbc.ca/news/politics/usmca-nieto-trudeau-trump-signing-1.4926961|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== مذاکرات یا خبرې اترې ==
د ۲۰۱۷ ز کال د می میاشتې په ۱۷مه نېټه د رسمي مذاکراتو یا خبرو اترو پروسه پیل شوه؛ کله چې د امریکا متحده ایالتونو د سوداګرۍ استازي (USTR) رابرت لایتیزر د امریکا کانګرس ته دا خبر ورکړ، چې غواړي په راتلونکو ۹۰ ورځو کې د NAFTA په هکله بیا مذاکرات یا خبرې اترې وکړي. د سوداګرۍ د ترویج اړوند ادارې د قوانینو او مقرراتو پر بنسټ USTR د ۲۰۱۷ ز کال د جولای په ۷مه نېټه د خپلې مذاکرې د اصلي موخو سند خپور کړ. د ۲۰۱۷ ز کال د اګست میاشتې په ۱۶مه نېټه مذاکرات پیل شول او د ۲۰۱۸ ز کال د اپریل میاشتې تر ۸ مې نېټې پورې د خبرو اترو اړوند اته رسمي پړاوونو په لړ کې یې دوام وکړ. د ۲۰۱۸ ز کال د می میاشتې په دویمه نېته داسې پرېکړه وشوه، چې که چېرې د دې میاشتې تر پایه پورې هیڅ ډول توافق ترلاسه نه شي، نو دا مذاکرات او خبرې اترې به تر ۲۰۱۹ ز کاله پورې وځنډیږي. دا بیانیه په مکسیکو کې د دولت بدلېدو له امله وه، چې په هغه کې د وخت ولسمشر اندرس مانوئل لوپز اوبرادور د ډېرو مذاکراتو د ترسره کولو په برخه کې مخالف و او ښايي چې د دې هوکړې لاسلیکولو ته یې خاصه لېوالتیا نه لرله.&lt;ref name=&quot;livingston&quot;&gt;{{Cite web |title=From NAFTA to USMCA: Understanding Changes to Free Trade in North America |url=https://www.livingstonintl.com/nafta/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200601223907/https://www.livingstonintl.com/nafta/ |archive-date=June 1, 2020 |access-date=2019-03-11 |website=Livingston International}}&lt;/ref&gt;

په جلا توګه، د ۲۰۱۸ ز کال د می میاشتې په ۱۱مه نېټه د جرګې رئیس پاول رایان د می میاشتې ۱۷مه نېټه د کانګرس د اقدام لپاره د وروستي نېټې په توګه وټاکه. دا مهلت له پامه وغورځول شو او په دې توګه له مکسیکو سره معامله د ۲۰۱۸ ز کال د اګست میاشتې تر ۲۷مې نېټې پورې ترسره نه شوه. په دې وخت کې کاناډا له وړاندې شوي قرارداد سره موافقه نه وه کړې. لکه څنګه چې د مکسیکو پخواني ولسمشر انریکه پنیا نیتو د ۲۰۱۸ ز کال د ډسمبر میاشتې په لومړۍ نېټه خپله دنده خوشې کړه او د بیاکتنې دورې لپاره ۶۰ ورځو ته اړتیا وه، د تړون او منل شوي متن د وړاندې کولو وروستۍ نېټه د ۲۰۱۸ ز کال د سپټمبر میاشتې د ۳۰مې نېټې پایله وه، چې د سپټمبر میاشتې تر ۳۰ مې نېټې ترلاسه شو. مذاکره کوونکو شپه ورځ کار وکړ او یاده هوکړه یې د ټاکل شوې نېټې نه یو ساعت مخکې د یو متن په توګه بشپړه کړه. د ۲۰۱۸ ز کال د اکتوبر میاشتې په لومړۍ نېټه یعنې یوه ورځ وروسته یې د USMCA متن د یو منل شوي او توافق شوي متن په توګه خپور شو. لایتایزر د دې هوکړې د چمتو کولو او له سقوط  نه د مخنیوي په هکله یې څو څو ځلې جرد کوشنر ته اطمینان ورکړ. &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-trade-nafta-kushner-insight/how-trumps-son-in-law-helped-salvage-the-north-american-trade-zone-idUSKCN1MC04M|title=How Trump's son-in-law helped salvage the north American trade zone|date=1 October 2018|publisher=reuters|access-date=January 31, 2021|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117043552/https://www.reuters.com/article/us-trade-nafta-kushner-insight/how-trumps-son-in-law-helped-salvage-the-north-american-trade-zone-idUSKCN1MC04M|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;livingston2&quot;&gt;{{Cite web |title=From NAFTA to USMCA: Understanding Changes to Free Trade in North America |url=https://www.livingstonintl.com/nafta/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200601223907/https://www.livingstonintl.com/nafta/ |archive-date=June 1, 2020 |access-date=2019-03-11 |website=Livingston International}}&lt;/ref&gt;

د دې هوکړې منل شوی متن د ۲۰۱۸ ز کال د نوامبر میاشتې په ۳۰مه نېټه د ارجنتاین په بونس ایرس کې د ۲۰ ډلې اړوندو هېوادونو د مشرانو په ناسته کې د یوې فرعي پېښې په توګه د درې واړو هېوادونو د مشرانو په وسیله لاسلیک شو. د دې هوکړې انګلیسي، اسپانیایي او فرانسوي نسخې ټولې د یوې اندازې اعتبار او باور نه برخمنې وې او ښايي هوکړه د درې واړو دولتونو له تصویب نه وروسته د پیاوړو قوانینو د تصویب له لارې پلي شي.&lt;ref name=&quot;pco&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.politico.com/story/2018/11/30/usmca-signed-g20-999748|title=NAFTA 2.0 is signed — but it's far from finished|last1=Palmer|first1=Doug|last2=Cassella|first2=Megan|website=POLITICO|access-date=2019-03-11|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200605183444/https://www.politico.com/story/2018/11/30/usmca-signed-g20-999748|archive-date=2020-06-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;dlnb01&quot;&gt;{{cite web |last1=Diamond |first1=Jeremy |last2=Liptak |first2=Kevin |last3=Newton |first3=Paula |last4=Borak |first4=Donna |date=2018-10-01 |title=US and Canada reach deal on NAFTA after talks go down to the wire |url=https://edition.cnn.com/2018/09/30/politics/trump-nafta-canada/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201211093329/https://edition.cnn.com/2018/09/30/politics/trump-nafta-canada/index.html |archive-date=December 11, 2020 |access-date=2018-10-03 |work=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;

د امریکا متحده ایالتونو او کانادا تر منځ د سوداګریزو مذاکراتو په برخه کې په کانادا کې د امریکا متحده ایالتونو سفیر کېلي کرافت د مشرۍ او رهبرۍ رول ولوباوه، چې د نوې سوداګریزې هوکړې د لاسلیکولو لامل شو. په درې اړخیزې هوکړه کې د هغه کار او فعالیت ددې لامل شو چې د ټرامپ په دولت کې یې ونډه یا سهام ډېر شي. وروسته بیا د بلک سټون ګروپ د امریکایي LBO اجرئیوي مدیر او متخصص بنسټګر استفان شوارتزمن په وسیله د خپرو شویو خاطراتو په برخه کې دا روښانه شوه، چې هغه جاستین ترودو دې ته هڅولی، ترڅو د USMCA په مذاکراتو کې د لبنیاتو ساتل شوی او خوندي مارکیټ تسلیم کړي. د شوارتزمن په وینا جوستین ترودو له دې وېره درلوده، چې هغه د دولت اقتصادي رکود او ماته به د کانادا د ۲۰۱۹ ز کال په فدرالي ټاکنو باندې اغېز وکړي.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Fassihi |first=Vivian Salama and Farnaz |date=February 23, 2019 |title=Trump to Nominate Kelly Craft as U.N. Ambassador |url=https://www.wsj.com/articles/trump-to-nominate-kelly-craft-to-be-u-n-ambassador-11550878139 |work=The Wall Street Journal}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last1=Johnson |first1=Eliana |last2=Lippman |first2=Daniel |last3=Orr |first3=Gabby |title=White House considers 2 female ambassadors to replace Haley at U.N. |url=https://politi.co/2NDQwHm |website=POLITICO}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;rfgm&quot;&gt;{{cite news|title=Blackstone CEO says he advised Trudeau to make dairy concession to reach USMCA deal|author=Robert Fife|date=13 September 2019|publisher=The Globe and Mail Inc}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.foxbusiness.com/markets/usmca-agreement-reached-sources USMCA trade agreement reached] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191209195958/https://www.foxbusiness.com/markets/usmca-agreement-reached-sources|date=December 9, 2019}} Edward Lawrence &amp; Jonathan Garber, FOX Business, Dec 9, 2019,&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>j5u96r4s36klxv0qk6ip0k8t4km6hig</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د مکسیکو او متحده ایالاتو اړیکې</title>
    <ns>0</ns>
    <id>64340</id>
    <revision>
      <id>317890</id>
      <parentid>310837</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:55:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22023" xml:space="preserve">{{مالومات}}
په ۱۸۴۰ لسیزه کې د دواړو هېوادونو تر منځ جګړه او د امریکا له لوري د ټیکساس، کالیفورنیا او نیو مکسیکو ضمیمه کول د دې لامل شوی، چې مکسیکو او متحده ایالات یو پیچلي تاریخ ولري. دغه راز دواړه هېوادونه ګډې سمندري او ځمکنۍ پولې لري. همدارنګه د دواړو هېوادونو تر منځ ډېری تړونونه په دوه اړخیزه توګه لکه د ګاډډن پیرود تړوڼ او څو اړخیزه لکه په  ۲۰۱۹ز کال کې د متحده ایالاتو-مکسیکو-کاناډا تړون، چې په ۱۹۹۴ز کال کې د نفتا تړوڼ په ځای لاسلیک شو. همدارنګه دواړه د مختلفو نړیوالو سازمانونو لکه د امریکایي هېوادونو د غړو سازمان او د ملګرو ملتونو سازمان غړی دی.

د نولسمې پیړۍ له وروستیو راهیسې د ولسمشر پورفیریو دیاز (۱۹۱۱-۱۸۷۶) د واکمنۍ پر مهال، دواړو هېوادونو نږدې دیپلوماټیکې او اقتصادي اړیکې درلودې. 

د دواړو هېوادونو ترمنځ اوږده پوله په دې معنا ده چې په دې سیمه کې سوله او امنیت د امریکا ملي امنیت او نړیوالې سوداګرۍ ته خورا اړین ده. امريكا متحده ايالات د مکسیکو لوی سوداګریز شریک او مکسیکو د متحده ایالاتو دریم لوی سوداګریز شریک دی. په ۲۰۱۰ز کال کې د مکسیکو صادرات ټولټال ۳۰۹.۶ میلیارده امریکایي ډالر وو، چې نږدې درې پر څلورمه برخه یې د متحده ایالاتو له خوا اخیستل شوي و. دغه راز د اټکل له مخې له ۸ نه تر۱۰ میلیون پورې مکسیکوي کډوال متحده ایالاتو ته د مهاجرینو ترټولو لویه برخه جوړوي ده.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.incontext.indiana.edu/2012/sept-oct/article3.asp|title=Mexico, the U.S. and Indiana: Economy and Trade –|publisher=InContext.indiana.edu|date=September 10, 2012|access-date=August 14, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Key findings about U.S. immigrants |url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/05/03/key-findings-about-u-s-immigrants/ |access-date=November 28, 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Mexico |url=https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/35749.htm |access-date=November 28, 2018}}&lt;/ref&gt;

 مکسیکو پر امریکا کې د سپټمبر د يوولسمې نېټې د تروريستي بريدونو وغندل او له متحده ايالاتو سره د پام وړ مرستندويه مرستې وکړي، خو د کترينا له طوفان نه وروسته د مکسیکو حکومت په نړيوالو چارو کې د بې پرېتوب په لټه کې پرېکړه وکړه چې د ترهګرۍ او عراق په جګړه کې په فعاله توګه ګډون ونه کړي او په دې ډول په تاریخ کې لومړی هېواد شو چې په رسمي او داوطلبانه توګه په ۲۰۰۲زکال کې د امریکا د متقابلو مرستو له تړون نه ووت. که څه هم مکسیکو وروسته له متحده ایالاتو سره د لیبیا په کورنۍ جګړه کې د پوځي مداخلې په ملاتړ یوځای شو. &lt;ref&gt;[http://twocircles.net/2011mar01/mexico_condemns_repression_libya.html Mexico condemns repression in Libya] ''Two Circles''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=September 6, 2002 |title=OEA: México abandona el TIAR |url=http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/latin_america/newsid_2242000/2242240.stm |work=BBC News}}&lt;/ref&gt;

== سرحدی مسایل او سرحدی سیمه ==
د مکسیکو د ولسمشر اډولفو لوپیز ماتیس په مشرۍ په ۱۹۶۴ز کال کې د جنوري په ۱۴مه د متحده ایالاتو او مکسیکو ترمنځ یو تړون لاسلیک شو، چې د یاد تړوڼ له امله متحده ایالاتو مکسیکو ته د لانجمنې ځمکې سپارلو په پایله کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د چمزال سرحدي شخړه حل کړه. همدارنګه د ۱۹۷۰ز کال سرحدی تړون هم د دواړو هیوادونو ترمنځ نور مسایل حل کړل. دغه راز د مکسیکو د سیاست پوه ارمند پیسارډ سورډروپ په وینا له هغه وخت راهیسې، د ریو ګرانډ په دره کې د اوبو د حقونو مسله د پولې په دواړو غاړو کې د کروندګرو ترمنځ د تاو تریخوالي لامل شوي. &lt;ref&gt;Buchenau, &quot;Foreign Policy, 1946–1996,&quot; p. 512.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Peschard-Sverdrup|first1=Armand|title=U.S.-Mexico Transboundary Water Management: The Case of the Rio Grande/Rio Bravo|date=January 7, 2003|publisher=Center for Strategic &amp; International Studies|isbn=978-0892064243|edition=1}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Yardley|first1=Jim|title=Water Rights War Rages on Faltering Rio Grande|url=https://www.nytimes.com/2002/04/19/us/water-rights-war-rages-on-faltering-rio-grande.html|access-date=April 5, 2020|work=The New York Times|date=April 19, 2002}}&lt;/ref&gt;

== د شمالي امریکا د ازادې سوداګرۍ تړون (۱۹۹۴ – اوس مهال) ==
مکسیکو، متحده ایالاتو او کاناډا په ۱۹۹۴ز کال کې د شمالي امریکا د ازادې سوداګرۍ تړون (NAFTA) لاسلیک کړ چې موخه یې د سوداګرۍ او پانګونې په وړاندې د خنډونو له منځه وړل و.

د NAFTA تړون له لاسلیک کولو وروسته کوم چې د مکسیکو او امریکا اقتصادونه یې سره یو ځای کړل، د ۱۹۹۵ز کال په پیل کې ولسمشر بل کلنټن یې له بل بهرني کړکېچ سره مخ کړ. همدارنګه د مکسیکو پیسې خپل ارزښت په چټکۍ سره له لاسه ورکړ او په دې توګه د مکسیکو اقتصاد د سقوط له ګواښ سره مخ شو. کلنټن اندیښنه درلوده چې د مکسیکو اقتصادي سقوط به له متحده ایالاتو سره د نږدې اقتصادي اړیکو له امله د امریکا پر اقتصاد هم ناوړه اغېزه وکړي. له دې امله هغه په ​​مکسیکو کې د مالي ناورین د حل لپاره یو پلان وړاندیز کړ، خو په کانګرس کې ډېرو له دې امله چې رای ورکونکي به مکسیکو ته د مرستې ملاتړ ونه کړي دا پلان رد کړ، خو په ځواب کې کلنټن د مکسیکو لپاره د ۲۰ میلیارده ډالرو پور بستې جوړولو لپاره خپل اجرایوي واک وکاراوه ترڅو د مکسیکو اقتصاد باندې نړیوال باور بېرته راوګړځوي. په دې ډول پور پای ته ورسید او مکسیکو له مهال ویش نه درې کاله مخکې د ۱۹۹۷ز کال په جنوري کې متحده ایالاتو ته  خپل پور بشپړه کړ، خو ځینی نورې مسلې لکه د مخدره توکو قاچاق او مهاجرت د دواړو هېوادونو تر منځ د اړیکو کړکېچ ته دوام ورکوي.&lt;ref&gt;Russell Dean Covey,  &quot;Adventures in the Zone of Twilight: Separation of Powers and National Economic Security in the Mexican Bailout.&quot; ''Yale Law Journal'' 105 (1995): 1311-1345.  [https://readingroom.law.gsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1123&amp;context=faculty_pub Online]&lt;/ref&gt;

له ۱۹۹۴ز کال راهیسې متحده ایالاتو او مکسیکو خپلې اقتصادي اړیکې پیاوړې کړې. متحده ایالات د مکسیکو ترټولو لوی سوداګریز شریک دی، چې په ۲۰۰۸ز کال کې د ټولو صادراتو نږدې نیمایي برخه او په ۲۰۰۹ز کال کې د ټولو وارداتو نیمایي برخه یې جوړوله.  دغه راز مکسیکو د متحده ایالاتو لپاره د ۲۰۱۰ز کال تر جون پورې له کاناډا او چین نه وروسته دریم لوی سوداګریز شریک دی، چې په ۲۰۱۷ ز کال کې د دواړو هېوادونو ترمنځ دوه اړخیزه سوداګري ۵۲۱.۵ میلیارده امریکايي ډالرو ته رسېده. همدارنګه په ۲۰۱۹ز کال کې مکسیکو ته د توکو او خدماتو سوداګرۍ ۶۷۷ میلیارد ډالرو ته رسیدلی، چې صادرات یې ۲۸۹ میلیارد ډالر او واردات یې ۳۸۸ میلیارده ډالره وو.&lt;ref&gt;See [https://ustr.gov/countries-regions/americas/mexico Office of the US Trade Representative, &quot;Mexico&quot; (2022)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Secretaría de Economía - Información Estadística y Arancelaria |url=http://www.economia-snci.gob.mx/sic_php/pages/estadisticas/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160425092817/http://www.economia.gob.mx/comunidad-negocios/comercio-exterior/informacion-estadistica-y-arancelaria |archive-date=April 25, 2016 |access-date=November 28, 2018 |website=www.economia-snci.gob.mx}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;June 2010&quot;&gt;{{cite web |title=Jun 2010 – Top Ten U.S. Trading Partners |url=https://www.census.gov/foreign-trade/top/dst/2010/07/balance.html}}&lt;/ref&gt;

== له مکسیکو نه متحده ایالاتو ته غیرقانوني مهاجرت ==
په ۲۰۱۷ز کال کې متحده ایالاتو ته ۴۷ سلنه غیرقانوني مهاجرین له مکسیکو نه و، چې له امله یې متحده ایالاتو له مکسیکو سره په خپلو ډیرو پولو کې خنډونه جوړ کړ. دغه راز په وروستیو کلونو کې له مکسیکو نه متحده ایالاتو ته ډېری لارې د مرکزي امریکا له لارې تیریږي.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2016/11/03/5-facts-about-illegal-immigration-in-the-u-s/|title=5 Facts About Illegal Immigration In the U.S.|last1=Krogstad|first1=Jens Manuel|date=November 3, 2016|work=FactTank|publisher=Pew Research|last2=Passel|first2=Jeffrey S.|last3=Cohn|first3=D'Vera|access-date=January 27, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Michael P. Dino, Evaluator-in-Charge &amp; James R. Russell, Evaluator. December 1994 Border Control: Revised Strategy Is Showing Some Positive; Results: Report to the Chairman, Subcommittee on Information, Justice, Transportation and Agriculture, Committee on Government Operations, House of Representatives http://www.druglibrary.org/schaffer/govpubs/gao/gao13.htm&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2017/feb/24/mexico-refuses-us-immigrant-deportations-third-countries|title=Mexico tells US it will refuse deportees from other countries|newspaper=[[The Guardian]]|agency=[[Associated Press]]|date=February 24, 2017|access-date=August 27, 2018}}&lt;/ref&gt;

== د وسلو غیر قانوني تجارت ==
متحده ایالات مکسیکو ته د غیرقانوني وسلو د قاچاق لویه سرچینه ده. ډیری وسلې د متحده ایالاتو د ټوپک بازارونو او فیستیوالونو نه لاسته راوړل کېږي ، ځکه د پیرودونکو لپاره هېڅ ډول مقررات شتون نلري. په هر حال لاسي بمونه هم له متحده ایالاتو نه مکسیکو ته قاچاق کیږي. دغه راز د وسلو د قاچاق د کنټرول په هڅه کې، متحده ایالاتو حکومت له مکسیکو سره د ټکنالوژۍ، تجهیزاتو او روزنې په برخه کې مرسته کوي. چې د Gunrunner پروژه د متحده ایالاتو او مکسیکو تر منځ یوه له دغو هڅو نه ګڼل کېږي، چې په ګډه کار وکړي ترڅو د مکسیکو ټوپکونه وپېژني چې په متحده ایالاتو کې تولید شوي یا په قانوني توګه متحده ایالاتو ته راوړل شوي.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Tráfico de armas, problema complejo y multifactorial: Sedena |url=http://www.elfinanciero.com.mx/sociedad/trafico-de-armas-problema-complejo-y-multifactorial-sedena.html |access-date=March 16, 2016 |website=www.elfinanciero.com.mx}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;{{cite news|url=http://articles.cnn.com/2011-09-06/justice/mexico.u.s..citizen.detained_1_mexican-attorney-grenade-mexican-federal-police|title=American citizen in Mexican custody on arms-trafficking|publisher=CNN|date=September 6, 2011|access-date=September 6, 2011|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20120701122948/http://articles.cnn.com/2011-09-06/justice/mexico.u.s..citizen.detained_1_mexican-attorney-grenade-mexican-federal-police|archive-date=July 1, 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Borderland Beat&quot;&gt;{{cite web |date=September 6, 2011 |title=American citizen in Mexican custody |url=http://www.borderlandbeat.com/2011/09/american-citizen-in-mexican-custody-on.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110925093318/http://www.borderlandbeat.com/2011/09/american-citizen-in-mexican-custody-on.html |archive-date=September 25, 2011 |access-date=September 6, 2011 |work=[[Borderland Beat]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reuters.com&quot;&gt;{{cite web |author=Reuters Editorial |date=September 6, 2011 |title=U.S. man nabbed for smuggling grenade parts to Mexico cartel |url=https://www.reuters.com/article/us-mexico-grenades-idUSTRE78579420110906 |access-date=April 23, 2016 |work=Reuters}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|first1=Colby|last1=Goodman|first2=Michel|last2=Marco|title=U.S. Firearms Trafficking to Mexico: New Data and Insights Illuminate Key Trends and Challenges|journal=Working Paper Series on U.S.-Mexico Security Cooperation|publisher=Woodrow Wilson International Center for Scholars|date=September 2010|url=http://www.wilsoncenter.org/news/docs/U.S.%20Firearms%20Trafficking%20to%20Mexico-%20Goodman%20Final.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110426102836/http://www.wilsoncenter.org/news/docs/U.S.%20Firearms%20Trafficking%20to%20Mexico-%20Goodman%20Final.pdf|archive-date=April 26, 2011|doi=10.1920/wp.ifs.2010.1016|series=Working Paper Series|access-date=September 18, 2022|archivedate=April 26, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110426102836/http://www.wilsoncenter.org/news/docs/U.S.%20Firearms%20Trafficking%20to%20Mexico-%20Goodman%20Final.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;OIG page 1&quot;&gt;{{cite web |author=U.S. Office of the Inspector General (OIG) – Evaluation and Inspections Division |date=November 2010 |title=Review by the Office Inspector General (OIG) of the Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives' (ATF) implementation of Project Gunrunner |url=http://www.justice.gov/oig/reports/ATF/e1101.pdf |publisher=U.S. Department of Justice |page=1 |place=United States of America}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=January 24, 2016 |title=Mexican drug cartels reinforce their fire power |url=http://www.eluniversal.com.mx/articulo/english/2016/01/24/mexican-drug-cartels-reinforce-their-fire-power |access-date=January 25, 2016 |website=El Universal}}&lt;/ref&gt;

== د اوباما اداره ==
که څه هم مکسیکو د اوباما د حکومت په لومړیتوبونو کې نه و، خو د دواړو هېوادونو تر منځ د امنیتي مسلو په برخه کې ورو پرمختګ شوی و. دغه راز تر ۲۰۱۳ز کال پورې، د مکسیکو زده کونکي په متحده ایالاتو کې د نړیوالو محصلینو تر څنګ په نهمه درجه کې و، چې د ټولو هغو بهرنیانو ۱.۷ سلنه برخه جوړوي چې په متحده ایالاتو کې لوړې زده کړي ترسره کوي.&lt;ref&gt;Andrew Selee, and Eric L. Olson, &quot;Steady Advances, Slow Results: US-Mexico Security Cooperation After Two Years of the Obama Administration.&quot; ''Woodrow Wilson International Center for Scholars'' 3 (2011) [https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/documents/publication/steady_advances_slow_results.pdf online].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=2011-13 - Leading Places of Origin - International Students - Open Doors Data |url=http://www.iie.org/Research-and-Publications/Open-Doors/Data/International-Students/Leading-Places-of-Origin/2011-13 |access-date=2022-09-18 |تاريخ الأرشيف=2017-03-20 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20170320161605/http://www.iie.org/Research-and-Publications/Open-Doors/Data/International-Students/Leading-Places-of-Origin/2011-13 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== د ټرمپ اداره ==
د ډونلډ ټرمپ څلور کلنه دوره د هغو شرکتونو په وړاندې د ګواښونو له امله چې د متحده ایالاتو پر ځای یې په مکسیکو کې پانګونه کوله او د ټړمپ د هغو څرګندونو په وړاندې، چې د دواړو هېوادونو د ګډې پولې ترمنځ د دیوال جوړول د مکسیکو حکومت په غوسه کړ او په دې ډول په ۲۰۱۰ لسیزې نیمایي کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د اړیکو د خرابیدو لامل شو.

په ۲۰۱۷ز کال یوه نظرپوښتنه کې چې د Pew څیړنیز مرکز له خوا ترسره شوې وه وموندله چې ۶۵ سلنه مکسیکوي وګړي د متحده ایالاتو په اړه منفي نظر لري او یوازې ۳۰ سلنه نورو مثبت نظر درلود، چې دا د ۲۰۱۵ز کال په پرتله د پام وړ کمښت په ګوته کوي. دغه راز د ۲۰۱۶ز کال د متحده ایالتو ولسمشریزو ټاکنو نه مخکې ۶۷ سلنه مکسیکویانو د متحده ایالاتو په اړه خوښ نظر درلود. همدارنګه دې څېړنې دا هم موندلې چې یوازې ۵ سلنه مکسیکویانو د متحده ایالاتو  ولسمشر ډونالډ ټرمپ باندې باور درلود حال دا چې ۹۳ سلنه په هغه هېڅ باور نه درلود. په ورته ډول، د YouGov له خوا یوه نظرپوښتنه دا ښودلې چې په څلورو امریکایانو کې له یو یې د مکسیکو په اړه مثبت اند لري.&lt;ref&gt;{{cite web |date=June 26, 2017 |title=1. The tarnished American brand |url=http://www.pewglobal.org/2017/06/26/tarnished-american-brand/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |عنوان=Pew Global Indicators Database. |نښلېدنه=https://www.pewresearch.org/global/database/indicator/1/country/MX |تاريخ الوصول=2022-09-18 |تاريخ الأرشيف=2022-09-21 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20220921224330/https://www.pewresearch.org/global/database/indicator/1/country/mx/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=June 26, 2017 |title=U.S. Image Suffers as Publics Around World Question Trump's Leadership |url=http://www.pewglobal.org/2017/06/26/u-s-image-suffers-as-publics-around-world-question-trumps-leadership/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=June 26, 2017 |title=2. Worldwide, few confident in Trump or his policies |url=http://www.pewglobal.org/2017/06/26/worldwide-few-confident-in-trump-or-his-policies/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=How Americans See Mexico |url=https://www.cfr.org/blog/how-americans-see-mexico |access-date=2021-10-28 |website=Council on Foreign Relations |language=en}}&lt;/ref&gt;

== د بایډن اداره ==
د سپینې مانۍ ویاندې جین ساکي په وینا د مکسیکو له ولسمشر اندریس مانویل لوپیز اوبراډور سره د بایډن د لومړۍ دوه اړخیزې ناستې دمخه د بایډن حکومت د مارچ میاشت کې تایید کړه چې دوی به خپل کوویډ - ۱۹ واکسین له مکسیکو سره شریک نه کړي. دغه راز  ولسمشر دا څرګنده کړه چې هغه غواړي ډاډ تر لاسه کړي تر څو هر امریکایي د یادې وبا واکسین ته لاسرسی لري که نه. کله چې بایډن د ولسمشر په توګه وټاکل شو مکسیکو له متحده ایالاتو سره د لا زیاتو همکاریو غوښتنه وکړه ترڅو د کوویډ - ۱۹ واکسین ته د مکسیکو لاسرسی زیات کړي.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Montes |first1=Tarini Parti and Juan |date=2 March 2021 |title=Biden Isn't Considering Sharing Covid-19 Vaccines With Mexico, White House Says |url=https://www.wsj.com/articles/biden-isnt-considering-sharing-covid-19-vaccines-with-mexico-white-house-says-11614636262 |access-date=15 March 2021 |website=Wall Street Journal}}&lt;/ref&gt;

په مې میاشت کې متحده ایالاتو د مکسیکو هوایی شرکتونه د امریکا دننه د چوپړتیاوو یا نوي لارو پراخولو نه منع کړل. دغه راز FAA ادعا وکړه چې مکسیکو د هوایی چلند معیارونه په پام کې نه نیسي، خو په ځواب کې ولسمشر اوبراډور وویل چې «دوی ټولې اړتیاوې پوره کړې نو ځکه دا پریکړه باید عملي نه شي». هغه زیاته کړه لکه څنګه چې د مکسیکو هوایی شرکتونو په کورنیو الوتنو تمرکز کوي، نو د متحده ایالتو بندیز به لږ اغېز ولري.&lt;ref&gt;{{Cite web |last= |date=2021-05-26 |title=US cuts Mexico's air safety rating, bars new routes |url=https://www.straitstimes.com/world/united-states/us-cuts-mexicos-air-safety-rating-bars-new-routes |url-status=live |access-date=2021-05-26 |website=The Straits Times |language=en}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>oh38l7e6uzzplk5l61k0vuoh0jldmbh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سپين انقلاب</title>
    <ns>0</ns>
    <id>64524</id>
    <revision>
      <id>317839</id>
      <parentid>285875</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:37:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32551" xml:space="preserve">[[دوتنه:Mrplandreform1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Mrplandreform1.jpg/250px-Mrplandreform1.jpg|بټنوک|250x250px| شاه [[محمدرضا شاه پهلوی|محمد رضا پهلوي]] د ځمکې د ملکیت اسناد نوي مالکینو ته وسپارل، سپین انقلاب، د ځمکو اصلاحات، 1963.]]
'''سپین انقلاب يا سپين پاڅون''' ( '')'' یا '''شاه او د خلکو انقلاب''' په [[ايران|ایران]] کې د اصلاحاتو یوه پراخه لړۍ وه چې په 1963 کې د شاه [[محمدرضا شاه پهلوی|محمد رضا پهلوي]] لخوا پیل شوه چې تر 1979 پورې یې دوام وکړ. هغه برنامه اصلاح  کړه چې په ځانګړې توګه د هغه برخې کمزورې کولو لپاره ډیزاین شوې چې د دودیز سیسټم ملاتړ کوي. په دې کې د ځمکو اصلاحات ، د ځمکو د اصلاحاتو د تمویل لپاره د ځینو دولتي فابریکو پلورل، د سړکونو، ریل او هوایي شبکې پراخول، د بندونو او اوبو لګولو د څو پروژو جوړول، د ملاریا په څېر ناروغیو له منځه وړل شامل دي.د صنعتي ودې هڅونه او ملاتړ، د ښځو خلاصون، د ځنګلونو او څړځایونو ملي کول، د لرې پرتو کليوالو سيمو لپاره د سواد زده کړې او روغتیا پوښښ او په صنعت کې د کارګرانو لپاره د ګټې شریکولو سکیمونو بنسټ ایښودل. په 1960 او 1970 کلونو کې، شاه هڅه وکړه چې یو خپلواک بهرنۍ پالیسۍ رامینځته کړي او د [[شوروي اتحاد]] او ختیځې اروپا هیوادونو سره سوداګریزې اړیکې جوړې کړي. په راتلونکو لسیزو کې، د ایرانیانو لپاره د سړي سر عايد په ډراماتيک ډول لوړ شو او د تیلو عاید په پراخه کچه د صنعتي پراختیا پروژو لپاره د دولت تمویل زیات کړ. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The Turban for the Crown: The Islamic Revolution in Iran|url=https://archive.org/details/turbanforcrownis00arjo|last=Amir Arjomand, Said|publisher=Oxford University Press|year=1988|isbn=9780195042580|place=|pages=[https://archive.org/details/turbanforcrownis00arjo/page/72 72]–73}}&lt;/ref&gt;

شاه سپین انقلاب ته د یوه عصري انقلاب په لور د یو ګام په توګه وده ورکړه، خو په دې کې شک نشته چې هغه سیاسي انګېزه هم درلوده. سپین انقلاب (هغه نوم چې د پهلوي کورنۍ د دې وینې تویولو له امله د مشروعیت لپاره کارول کیږي) یوه وسیله وه. د سپینې انقلاب د پیل یو لامل دا و چې شاه هیله درلوده چې د ځمکوالانو نفوذ پای ته ورسوي او د بزګرانو او کارګرانو ترمنځ د همکارۍ نوې اساس رامینځته کړي. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Liberal Nationalism in Iran: The failure of a movement|last=Siavoshi|first1=Sussan|publisher=Westview Press|year=1990|isbn=978-0-8133-7413-0|place=Boulder, Colorado|page=23}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Workers and Working Classes in the Middle East: Struggles, Histories, Historiographies|last=Bayar|first1=Assef|publisher=State University of New York Press|year=1994|isbn=978-0-7914-1665-5|editor-last=Lockman|editor-first=Zachary|place=Albany, New York|page=[https://books.google.com/books?id=BFzOVmj1iCIC&amp;pg=PA198 198]|chapter=Historiography, class, and Iranian workers}}&lt;/ref&gt; د دې پروګرام ډیره برخه د ایران د بزګرانو لپاره وه، کوم چې شاه هیله درلوده چې د یو متحد په توګه د متوسط ګوند د مخ په زیاتېدونکي اپوزیسیون ګواښ مخه ونيسي. په دې توګه په ايران کې سپين انقلاب له پورته څخه د اصلاحاتو راوستلو او د قدرت د دوديزو نمونو د ساتلو لپاره یوه نوې هڅه وه. د ځمکې د سمون له لارې، د سپینې انقلاب جوهر، شاه هیله درلوده چې په کلیوالو سیمو کې بزګران سره متحد کړي او په ښار کې د اشرافو سره خپلې اړیکې پرې کړي.

د سپینې انقلاب د مشروعیت لپاره، شاه د 1963 په پیل کې د ملي ټولپوښتنې غوښتنه وکړه چې په کې 5,598,711 خلکو اصلاحاتو ته رایه ورکړه او 4,115 د اصلاحاتو په خلاف رایه ورکړه. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/makingofiransisl00mila/page/85|title=The Making of Iran's Islamic Revolution|last=Milani, Moshen M.|publisher=Westview Press|year=1988|isbn=978-0-8133-7293-8|place=Boulder, Colorado|page=[https://archive.org/details/makingofiransisl00mila/page/85 85]}}&lt;/ref&gt; هغه څه چې شاه تمه نه درلوده دا وه چې سپین انقلاب به د نوو ټولنیزو کړکیچونو لامل شي چې له شاه سره یې د ډیرو ستونزو په رامینځته کولو کې مرسته وکړه. د حکومت سره د بزګرانو د یوځای کولو پر ځای، د ځمکې سمون د خپلواکو بزګرانو او بې ځمکې مزدورانو ډله جوړه کړه چې د شاه سره وفادراي نه درلوده او نه يې هم د وفادارۍ احساس کاوه، د سیاسي توپونو په توګه بدل شول. لکه څنګه چې ارویند ابراهیمیان لیکلي دي: &quot;سپینه انقلاب د [[د روسیې انقلاب|سور انقلاب]] د وړاندې کولو لپاره ډیزاین شوی و، پرځای یې، د اسلامي انقلاب لپاره لاره هواره کړه.&quot;  که څه هم سپین انقلاب د ايران په اقتصادي او تخنيکي پرمختګ کې مهم رول ولوباوه. د ځمکو د اصلاح د ځینو پروګرامونو ناکامي او د ډیموکراټیکو اصلاحاتو جزوي نشتوالی او همدارنګه د سپین انقلاب سره د پادریانو او جاوید اشرافو سخته دښمني به په پای کې مرسته وکړي. د شاه د سقوط او د ۱۹۷۹ کال د ایران د انقلاب په لور. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=inIfxTWgfegC|title=Iran: The Illusion of Power|last=Robert|first1=Graham|publisher=St. Martin's Press|year=1980|isbn=0-312-43588-6|place=London|pages=19, 96}}&lt;/ref&gt;


== اصلاحات ==
[[دوتنه:Womenelection1963.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Womenelection1963.jpg/220px-Womenelection1963.jpg|بټنوک| ښځې د لومړي ځل لپاره په 1963 کې رایه ورکوي.]]
محمد رضا شاه د اقتصادي او ټولنيزو اصلاحاتو له لارې د ايراني ټولنې د نه جنجالي بيا راژوندي کولو لپاره د نهايي اوږدمهاله هدف په توګه د ايران په نړيوال اقتصادي او صنعتي قدرت بدلول و. شاه اقتصادي مفکورې لکه د کارګرانو لپاره د ګټې شریکول معرفي کړل او د دولت لخوا تمویل شوي د درنو صنعتونو لوی پروژې پیل کړې، او همدارنګه د ځنګلونو او څړځایونو ملي کول. خو تر ټولو مهم یې د ځمکو د سمون پروګرامونه و، چې د ایران دودیزو ځمکوالو اشرافو خپل نفوذ او ځواک له لاسه ورکړ چې په پایله کې د ایران نږدې ۹۰ سلنه بزګران د ځمکې خاوندان شول.

په ټولنیز ډول، دې پلیټ فارم ښځو ته ډېر حقونه او د [[زده کړه|تعلیم]] په برخه کې پیسې په ځانګړې توګه په کلیوالو سیمو کې ښځو ته ورکړې. د سواد زده کړې قول اردو جوړه شوه، ځوانانو ته اجازه ورکوي چې د کلي د سواد زده کړې ښوونکو په توګه کار کولو سره خپل لازمي نظامي خدمت ترسره کړي.


سپین انقلاب د 19 عناصرو څخه جوړ وو، چې د 16 کلونو په موده کې معرفي شو، لومړی د جنوري په 6، 1963 کې معرفي شو او د جنوري په 26، 1963 کې ملي ټولپوښتنه ترسره شوه.

# '''د ځمکو د اصلاحاتو د پروګرام او د &quot;فیوډالیزم&quot; له منځه وړل''': د ايران د ځمکو د سمون په وخت کې حکومت دغه بیه د ځمکې له خاوندانو څخه د مناسب قیمت په توګه واخیستله او د بازار له نرخ څخه یې په 30 سلنه ټیټه بیه په بزګرانو باندې وپلورله چې پور به یې په 25 کلونو کې په خورا ټیټ سود کې بیرته ورکړل شي. دې 1.5 ملیون بزګرانو کورنیو ته اجازه ورکړه چې یو وخت د غلامانو څخه لږ څه وو، د هغه ځمکې مالکیت ولري چې دوی یې ټول ژوند کرل. د دې په پام کې نیولو سره چې د کروندګرو کورنۍ منځنۍ اندازه 5 وه، د ځمکې د سمون پروګرام شاوخوا 9 میلیونه خلک، یا د ایران د نفوس 40٪ آزاد کړل.
# '''د ځنګلونو او څړځایونو ملي کول''' &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=White Revolution (1961–1963) {{!}} Encyclopedia.com |url=https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/white-revolution-1961-1963 |access-date=2019-11-22 |website=www.encyclopedia.com}}&lt;/ref&gt; : د ملي سرچينو د '''ساتنې''' او د ځنګلونو او څړځايونو د تخريب د مخنيوي لپاره نه يوازي ډېر تدبيرونه نيول سوي دي، بلکي د هغو د لا پراختيا او کښت لپاره هم تدابير نيول سوي دي. له 900,000 څخه زیاتې ونې په 26 سیمو کې کرل شوي چې 70,000 جریبه (280) جوړوي&amp;nbsp;کیلومتره) د ښارونو په شاوخوا کې د&quot;شنه کمربند&quot; او د لويو لارو سره پوله لري.
# '''د دولتي تصديو خصوصي کول''' ، د توليدي فابريکو او فابريکو د ونډو په عامو او زړو ځمکوالانو پلورل، په دې توګه د فابريکو د خاوندانو نوې طبقه رامنځته شوه چې اوس د هېواد له صنعتي کېدو سره مرسته کوي.
# د خصوصي سکتور په تصديو کې د صنعتي کارګرانو لپاره د '''ګټې شریکول''' ، د فابریکو کارګرانو او کارمندانو ته د دې تاسیساتو د خالص ګټې 20 سلنه ورکول او د لوړ تولید یا لګښت کمولو پراساس بونس ترلاسه کول.
# '''هغو ښځو ته د رايې ورکولو د حق غځول''' ، چې مخکې له دې حق څخه برخمن نه وو. دا اقدام د ځینو پادریانو لخوا نیوکه شوی.
# '''د سواد زده کړې قول اردو رامنځته کول''' ، ترڅو هغه کسان چې د لیسې ډیپلوم لري او اړتیا لري چې د سرتیرو په توګه خپل هیواد ته خدمت وکړي په کلیوالو سیمو کې د بې سوادۍ سره مبارزه وکړي. په 1963 کې شاوخوا 2/3 نفوس بې سواده وو، 1/3 په عمده توګه په پلازمینه تهران کې.
# د ایران په کلیو او بانډو کې د عامه روغتیا پاملرنې '''د پراختیا لپاره د روغتیا قول اردو جوړول''' . په 3 کلونو کې، شاوخوا 4,500 کلینیکي ډلې روزل شوي. د قول اردو لخوا شاوخوا 10 ملیون قضیې درملنه شوې.
# کلیوالو ته د کرنې او مالدارۍ د عصري میتودونو او تخنیکونو د زده کړې '''لپاره د بیارغونې او پراختیا قول اردو جوړول''' . د 1964 او 1970 کلونو ترمنځ، د کرنې تولید په ټنونو کې 80٪ او په ارزښت کې 67٪ زیاتوالی موندلی.
# '''د مهانات مساوات رامینځته کول''' چېرې چې د 5 کلیو مشران به د 3 کلونو لپاره وټاکل شي ترڅو د کوچني جرمونو او شخړو په حل کې د مرستې لپاره د منځګړیتوب په توګه عمل وکړي. تر 1977 پورې په ټول هیواد کې د 19,000 څخه زياتو کليو کې 10,358 مساوي کورونه 10 ملیون خلکو ته خدمت کول.
# د ایران د اوبو د محدودو سرچینو د ساتنې او ګټې اخیستنې لپاره '''د اوبو د سرچینو د ملي کولو''' ، پلانونو او پالیسیو معرفي کول. په 1978 کې، ډیری بندونه جوړ شوي او پنځه نور د کار لاندې دي. د دغو اقداماتو په پایله کې د ځمکې د خړوبولو مساحت له دوه میلیونه جریبه (۸۰۰۰) څخه زیات شو.&amp;nbsp;km)، په 1968 کې، په 1977 کې 5.6 ملیون ته لوړ شو.
# د بیارغونې او پراختیا قول اردو په مرسته ښاري او کليوالي '''عصري کول او بیارغونه''' . د عامه حمامونو، ښوونځیو او کتابتونونو جوړول. د اوبو او بریښنا د چلولو لپاره د اوبو پمپونه او د برېښنا جنراتورونه جنراتورونه نصب شوي.[[دوتنه:Education_Corp.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Education_Corp.jpg/220px-Education_Corp.jpg|بټنوک| د سواد زده کړې قول اردو یونیفورم.]]
# درسي '''اصالحات''' چې په عصري نړۍ کې د ژوند اړتیاوو سره سمون لپاره د نصاب متنوع کولو سره د زده کړې کیفیت ښه کړي.
# '''په صنعتي کمپلکس کې د کارګرانو د ونډو استملاک''' چیرې چې دوی د 5 کلن تاریخ او پورته صنعتي واحدونو په دولتي شرکتونو بدلولو سره کار کاوه ، چیرې چې تر 99 سلنې پورې ونډې په دولتي شرکتونو کې او 49 سلنه ونډې خصوصي شرکتونو ته. مخکې به د تاسیساتو کارمندانو او بیا په عامو خلکو باندې وپلورل شي.
# د '''نرخ د ثبات''' او غیر معقول ګټې پر ضد کمپاین (1975). د فابریکو مالکینو او لوی چينايي پلورنځيو ته سخت جریمه ورکړل شوه، ځینې یې زنداني کړل او نور یې لغوه کړل. په څو ملي بهرنیو کمپنیو بندیزونه ولګول شول او په ټنه مالونه چې د قیاس کولو لپاره ساتل شوي و ضبط شول او په ټاکلې بیه مصرف کونکو ته وپلورل شول.
# د وړکتون څخه تر 14 کلنۍ پورې د ټولو ماشومانو لپاره '''وړیا او اجباري زده کړې''' او وړیا ورځنی خواړه. لومړني ښوونځي په سلګونو کليو کې جوړ شوي چې پخوا يې شتون نه درلود. په 1978 کې، 25٪ ایرانیان یوازې په عامه ښوونځیو کې شامل وو. په همدې کال کې د دواړو جنسونو ۱۸۵۰۰۰ محصلینو د ایران په پوهنتونونو کې زده کړې کولې. د پورتنیو زده کړو سربیره، له یو لک څخه ډیر زده کونکي په بهر کې خپلې زده کړې تعقیبوي، چې 50000 یې د متحده ایالاتو په کالجونو او پوهنتونونو کې شامل شوي.
# د '''اړمنو میندو''' او تر دوو کلونو پورې د ماشومانو لپاره '''وړیا خواړه''' .
# د ټولو ایرانیانو لپاره '''د ټولنیز امنیت او ملي بیمې معرفي کول''' . د ملي بیمې سیسټم د تقاعد پرمهال تر 100٪ پورې معاشونه چمتو کوي.
# '''د استوګنې د ملکيتونو  د کرایه کولو یا اخیستلو ثابت او مناسب لګښت''' (1977) د ځمکې بیې او مختلف اټکلونه کنټرول شوي.
# په بیوروکراسۍ کې د فساد سره د '''مبارزې لپاره د اقداماتو معرفي کول''' . د تفتیش امپریال کمیسیون تاسیس شو، چې د اداري ارګانونو او د شرکت د خلکو استازو څخه جوړ شوي و.

== پایلې ==
د اصلاحاتو په دې دوره کې یو کوچنی صنعتي انقلاب رامنځته شو. د بندر اسانتياوې ښه شوې، د ایران ترانسپورت اورګاډي پټلۍ پراخه شوې او لوی سړکونه چې تهران او ولایتي مرکزونه سره نښلوي پاخه شوي. ډیری کوچنۍ فابریکې د ټوکر، خوراکي توکو پروسس، سمنټو، ټایلونو، کاغذ او کورنیو توکو کې تخصص لري. د ټوکرانو، ماشین آلاتو او د موټرونو د راټولولو لپاره لویې فابریکې هم پرانستل شوې. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=A History of Modern Iran|url=https://archive.org/details/historymodernira00abra|last=Abrahamian, Ervand|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=2008|isbn=978-0-521-82139-1|page=[https://archive.org/details/historymodernira00abra/page/133 133]|author-link=Abrahamian, Ervand}}&lt;/ref&gt; د سپین انقلاب له پیل وروسته تعلیمي ادارې هم زیاتې شوې. د وړکتون شمولیت له 13,300 څخه 221,990 ته، ابتدايي ښوونځي له 1,640,000 څخه 4,080,000 ته، منځني ښوونځي له 370,000 څخه 741,000 او کالج له 24,885 څخه 145,210 ته لوړ شو. نه یوازې نوي ښوونځي پرانیستل شوي، بلکې دوی د تعلیم او دیني لارښوونو د اکادمیک کنټرول پای ته رسولو لپاره نوې تعليمي پاليسۍ هم رامینځته کړې. د سواد زده کړې قول اردو هم مرسته کړې چې د سواد کچه له 26 څخه 42 سلنې ته لوړه کړي. په سپین انقلاب کې د ښځو د حقونو په برخه کې هم ځينې اصلاحات شامل و. ښځو د رایې ورکولو حق ترلاسه کړ، د ټاکل شوي دفتر لپاره ودریدل، او د وکیلانو او وروسته قاضیانو په توګه خدمت وکړ. د ښځو لپاره د واده عمر هم پنځلسو ته لوړ شو. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Abrahamian|2008}}&lt;/ref&gt;

دا سمه وه چې ایران د سپینې انقلاب له مختلفو ټولنیزو پروګرامونو څخه پرمختګ کړی و، خو دا هم مساوي ریښتیا وه چې ایران په منځني ختیځ کې د ماشومانو د مړینې تر ټولو ناوړه کچه او د ډاکټرانو تر ټولو بد تناسب درلود. دا د لوړو زده کړو لرونکو خلکو ترټولو ټیټه سلنه هم درلوده. د بېلګې په توګه، ۶۸ سلنه لویان اوس هم بې سواده دي او ۶۰ سلنه ماشومانو لومړنۍ زده کړې نه دي بشپړې کړي. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Abrahamian|2008}}&lt;/ref&gt;


== ستونزې ==
[[دوتنه:Hoveydacabinet1974.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Hoveydacabinet1974.jpg/220px-Hoveydacabinet1974.jpg|بټنوک| لومړی وزیر امیر عباس هویدا او د هغه کابینه د اصلاحاتو د کلیزې په مناسبت، 1974.]]
د ځمکې سمون، چې د سپینې انقلاب تمرکز و، هغه څه یې وکړل چې موخه یې درلوده، د اشرافو او ځمکوالانو کمزوري کول. که څه هم د دوی په ځای، د سوداګریزو بزګرانو یوه نوې ډله راڅرګنده شوه او ډیری لومړنۍ لویې ځمکې لرونکي کورنۍ لکه پهلوي کورنۍ، د دې سوداګریزو بزګرانو په منځ کې د ځان بیا رغولو توان درلود.  وړو ځمکو خاوندان په چټکۍ سره پراخ شول، مګر په ټوله کې بزګرانو ځمکه ترلاسه نه کړه. یوازې نیمایي کلیوالي خلکو ځمکه ترلاسه کړې او ډیری یې چې ځمکې یې ترلاسه کړې د ځان بسیاینې لپاره کافي ندي.  د سپین انقلاب پایله دا وه چې کلیوال نفوس په دریو ډلو وویشل شي: هوسا بزګران، کوچني ځمکې خاوندان او کلیوال کارګران. لومړۍ ډله یوازینۍ ډله وه چې په حقیقت کې د ځمکو له اصلاحاتو څخه یې ګټه پورته کړه او د کلیو پخواني مشران، ضامنان او ځینې پخواني ځمکې خاوندان پکې شامل وو. دویمه ډله هغه کروندګر وو چې له 10 هکتارو څخه زیات ځمکه یې نه درلوده. ډیری دغو خلکو په دولتي کوپراتیفونو کې د ونډو په بدل کې د خپلو ځمکو تجارت پای ته ورساوه. وروستۍ ډلې هیڅ ځمکه نه ده ترلاسه کړې او د کروندو، کارګرانو یا شپون په توګه ژوند کوي. ډیری یې په ښاري مرکزونو کې د کار کولو لپاره مهاجر شوي. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Abrahamian|2008}}&lt;/ref&gt;


د 1978 په وروستیو کې، د ځمکو د اصلاحاتو په اړه د ایراني بزګرانو تر منځ پراخه ناخوښي وه چې باید د دوی ځواکمن شي. د شاه اصالحاتو په کرنه باندې لوی، غیر موثر صنعتونه مسلط کړل، چې د بزګرانو ترمنځ یې د غفلت احساس رامنځته کړ. ناسم مدیریت او فساد د دې لامل شوی چې د کرنې پراختیا لپاره ځانګړي شوي ډیری فنډونه ضایع شي. ښارونو ته د مهاجرت په پایله کې، د تولید په برخه کې یې تقاضا زیاته شوه. که څه هم دې اصلاحاتو ډېر بزګران د ځمکو په خاوندانو بدل کړل، خو د مالدارانو لپاره یې د کار کولو په وخت کې د مالیاتو، تخمونو، اوبو او اکمالاتو پېرلو لګښتونه پرې نه کړل او د روغتیا او پوهنې په څېر خدمات یې هم له منځه یوړل. د دوی لپاره د دودیز سیسټم لاندې د ځمکې خاوندانو لخوا. له متحده ایالاتو څخه د کرنیزو وارداتو راتګ هم د بزګرانو بازار ونډې کمې کړې.


== نيوکه ==
[[دوتنه:Mpr1963.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Mpr1963.jpg/220px-Mpr1963.jpg|ښي|بټنوک| شاه محمد رضا پهلوي د سپینې انقلاب په اصولو بحث کوي]]
په پیل کې، سپین انقلاب د دوو اصلي ډلو لخوا ډیری نیوکې ترلاسه کړې: مذهبي شخصیتونه او فیوډال مالکان. د ځمکې خاوندان د ځمکو د اصلاحاتو په اړه ناراضه وو، ځکه چې د دوی ځمکې د دولت لخوا اخیستل شوې او بیا په کوچنیو ځمکو کې په ټیټه بیه پلورل کیږي. هغه د کروندګرو یا د ځمکو د کارګرانو سره د معاملې په وخت کې د حکومت د واک د کمولو ستاینه هم ونه کړه.

پياوړي [[شيعه|شيعه ګان]] هم د هغو اصلاحاتو څخه ناراضه وو، چې د تعليم او کورنۍ قانون په برخو کې يې د دوی دوديز واکونه له منځه يوړل او همدارنګه يې په کليوالو سيمو کې د دوی پخوانی نفوذ کم کړ. د اصلاحاتو له کبله ژوره اغېزه شوې، &quot;د لوړ پادریانو لویه برخه د ځمکې لاندې کورنیو څخه راغلې&quot; او د کرایې نشتوالی مستقیم پادریانو او د دوی تاسیساتو ته لاړ. د اټکل له مخې د 10,000 کلیو کرایه چې کرایه یې د اکاډمیک تاسیس تمویل کې مرسته کړې. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Mackey|1996}}&lt;/ref&gt;


دا ډله، یا په ډیره مناسبه توګه، هغه څوک چې په ښکاره توګه د سپینې انقلاب مخالفت کوي پخپله شاه [[روح الله خميني|روح الله خمیني و]] . که څه هم په ایران کې پادریان د سپینې انقلاب له ډیری اړخونو لکه د ښځو د ځواکمنتیا او سیکولر محلي ټاکنو قانون او همدارنګه د ځمکې د سمون څخه ناخوښه وو، په ټولیز ډول پادریانو په فعاله توګه اعتراض نه کاوه. له بلې خوا، خمیني داسې ښکاري چې د شیعه مشرانو له دودیزو رولونو او کړنو څخه خورا ډیر اغیزمن شوی او په فعاله توګه یې د نویو اصلاحاتو او د شاه سره د مخالفت غوښتنه کوله. خمیني د ۱۹۶۳ کال د جون په میاشت کې په فیضیه ښوونځي کې په یوه وینا کې د شاګردانو د مظاهرو په وړاندې د شاه د وحشت پر ضد خبرې وکړې او د لومړي ځل لپاره دا هغه وینا وه چې شاه یې د یوه شخص په توګه برید وکړ.  دا وینا د خمیني د جلاوطنۍ لامل شوه، مګر له ایران څخه بهر پاتې کیدل د خمیني د مظاهرو مخه ونه نیوله او نه یې په ایران کې د هغه نفوذ کمزوری کړ.

خمیني د اصلاحاتو پر هغو احکامو هم برید وکړ چې له مخې به یې د ایران د غیر مسلم اقلیت غړو ته د ځایي دفترونو د ټاکلو یا ټاکل کیدو اجازه ورکول کېده.

څو میاشتې وروسته د [[عاشورا]] په ورځ، خمیني یوه غوسه ناکه وینا وکړه چې په شاه یې د یو &quot;بدبخته بدبخت&quot; په توګه برید وکړ. دوه ورځې وروسته، د جون په پنځمه، خمیني ونیول شو. دا د دریو ورځو لپاره د بلوا لامل شو او په سلګونو کسان ووژل شول. هغه پاڅونونه په تقریرونو او لیکنو کې د هغه وخت په توګه یاد شوي چې پوځ &quot;له 15,000 څخه کم نه وژل&quot;. خمیني د ۱۹۶۴ کال د اپریل په میاشت کې له نظربندۍ څخه خوشې شو خو د نومبر په میاشت کې جلاوطنۍ ته ولیږدول شو.

== وروسته بیا ==

=== سمدستي پایلې ===
[[دوتنه:مدال_طلای_انقلاب_سفید_و_سالگرد_تاجگذاری.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C.jpg/220px-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C.jpg|ښي|بټنوک| د سکې د انقلاب د کلیزې په مناسبت.]]


&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt;هغه څه چې شاه تمه نه درلوده دا وه چې سپین انقلاب به د نویو ټولنیزو کړکیچونو لامل شي چې د ډیرو ستونزو په رامینځته کولو کې به مرسته وکړي چې شاه یې د مخنیوي هڅه کوي. د شاه اصالحاتو د دوو طبقو ګډ اندازه څلور چنده کړه چې پخوا یې د هغه د سلطنت، پوهانو او ښاري کاري طبقې لپاره ترټولو لوی ننګونه وه. د شاه په وړاندې د دوی کرکه هم هغه وخت زیاته شوه چې دوی اوس له هغو سازمانونو څخه چې په تیرو وختونو کې یې استازیتوب کاوه، لکه سیاسي ګوندونه، مسلکي اتحادیې، سوداګریزې اتحادیې او خپلواکې ورځپاڼې لیرې شوې وې. د حکومت سره د بزګرانو د یوځای کولو پر ځای، د ځمکې سمون د خپلواکو بزګرانو او بې ځمکې مزدورانو ډله جوړه کړه چې د شاه سره د وفادارۍ احساس نه درلود، د سیاسي توپونو په توګه بدل شول. ډیری خلکو د مخ په زیاتیدونکي فاسد حکومت پروړاندې خپګان احساس کړ. مذهبي مشرانو ته د دوی وفاداري، چې د خلکو له برخلیک سره ډیر اندیښمن ښکاري، دوام لري یا حتی ډیر شوی. لکه څنګه چې ارویند ابراهیمیان په ګوته کوي، ''سپین انقلاب د سور انقلاب د وړاندیز لپاره ډیزاین شوی و.'' ''پرځای یې د اسلامي انقلاب لپاره لاره هواره کړه.'' 

د سپین انقلاب اقتصادي &quot;درې چنده ښکته&quot; ستراتیژي هم لکه څنګه چې هدف یې کار نه و. په تیوري کې، د تیلو پیسې چې د اشرافو لپاره راټولیږي د کار او فابریکو جوړولو لپاره کارول کیږي، په پای کې پیسې ویشل کیږي، مګر د دې پرځای شتمني په سر کې ګیر کیږي او د ډیرو لږو کسانو لخوا ساتل کیږي.  د انقلاب او د هغه د اصلاحاتو تر ټولو مهمه او اړونده پایله د روح الله خمیني مخ په زیاتیدونکي شهرت وه. د حکومت د فساد او د سپینې انقلاب له لارې د اصلاحاتو پلي کولو په اړه د مخ په زیاتیدونکي انګیرنې سره، خمیني د شاه یو ښکاره سیاسي دښمن شو. د خمیني په فکر کې سپین انقلاب انقلابي و. کله چې خمیني د مذهبي رهبرۍ د درناوي غړي په توګه په ښکاره د شاه مخالفت وکړ او د هغه د ړنګیدو غوښتنه یې وکړه، د ژوند د ټولو برخو او اقتصادي وضعیت خلکو غوښتل چې هغه ته د یوه ستر شخصیت په سترګه وګوري. 

=== اوږدمهاله پایلې ===
که څه هم سپین انقلاب د ایران په اقتصادي او ټیکنالوژیکي پرمختګ کې مرسته وکړه، د ځمکنیو اصلاحاتو د ځینو پروګرامونو ناکامي او د ډیموکراټیکو اصلاحاتو جزوي نشتوالی او همدارنګه د مذهبي مشرانو او فیوډالرانو لخوا د سپینې انقلاب سره سخته دښمني، په نهایت کې به ونډه ولري. د شاه د سقوط او د ۱۹۷۹ کال د ایران د انقلاب په لور. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Iran, the Illusion of Power|url=https://archive.org/details/iranillusionofpo0000grah|last=Graham, Robert|publisher=[[St. Martin's Press]]|year=1980|isbn=0-312-43588-6|pages=[https://archive.org/details/iranillusionofpo0000grah/page/19 19], 96}}&lt;/ref&gt;

== دا هم وګوره ==

* حسن ارسنجاني
* 1963 د ایران ریفرنډم

== سرچينې ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;0&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>jiff06stny1fw3r86fyi3nwxs4fxcr4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317840</id>
      <parentid>317839</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:37:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32570" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Mrplandreform1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Mrplandreform1.jpg/250px-Mrplandreform1.jpg|بټنوک|250x250px| شاه [[محمدرضا شاه پهلوی|محمد رضا پهلوي]] د ځمکې د ملکیت اسناد نوي مالکینو ته وسپارل، سپین انقلاب، د ځمکو اصلاحات، 1963.]]
'''سپین انقلاب يا سپين پاڅون''' ( '')'' یا '''شاه او د خلکو انقلاب''' په [[ايران|ایران]] کې د اصلاحاتو یوه پراخه لړۍ وه چې په 1963 کې د شاه [[محمدرضا شاه پهلوی|محمد رضا پهلوي]] لخوا پیل شوه چې تر 1979 پورې یې دوام وکړ. هغه برنامه اصلاح  کړه چې په ځانګړې توګه د هغه برخې کمزورې کولو لپاره ډیزاین شوې چې د دودیز سیسټم ملاتړ کوي. په دې کې د ځمکو اصلاحات ، د ځمکو د اصلاحاتو د تمویل لپاره د ځینو دولتي فابریکو پلورل، د سړکونو، ریل او هوایي شبکې پراخول، د بندونو او اوبو لګولو د څو پروژو جوړول، د ملاریا په څېر ناروغیو له منځه وړل شامل دي.د صنعتي ودې هڅونه او ملاتړ، د ښځو خلاصون، د ځنګلونو او څړځایونو ملي کول، د لرې پرتو کليوالو سيمو لپاره د سواد زده کړې او روغتیا پوښښ او په صنعت کې د کارګرانو لپاره د ګټې شریکولو سکیمونو بنسټ ایښودل. په 1960 او 1970 کلونو کې، شاه هڅه وکړه چې یو خپلواک بهرنۍ پالیسۍ رامینځته کړي او د [[شوروي اتحاد]] او ختیځې اروپا هیوادونو سره سوداګریزې اړیکې جوړې کړي. په راتلونکو لسیزو کې، د ایرانیانو لپاره د سړي سر عايد په ډراماتيک ډول لوړ شو او د تیلو عاید په پراخه کچه د صنعتي پراختیا پروژو لپاره د دولت تمویل زیات کړ. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The Turban for the Crown: The Islamic Revolution in Iran|url=https://archive.org/details/turbanforcrownis00arjo|last=Amir Arjomand, Said|publisher=Oxford University Press|year=1988|isbn=9780195042580|place=|pages=[https://archive.org/details/turbanforcrownis00arjo/page/72 72]–73}}&lt;/ref&gt;

شاه سپین انقلاب ته د یوه عصري انقلاب په لور د یو ګام په توګه وده ورکړه، خو په دې کې شک نشته چې هغه سیاسي انګېزه هم درلوده. سپین انقلاب (هغه نوم چې د پهلوي کورنۍ د دې وینې تویولو له امله د مشروعیت لپاره کارول کیږي) یوه وسیله وه. د سپینې انقلاب د پیل یو لامل دا و چې شاه هیله درلوده چې د ځمکوالانو نفوذ پای ته ورسوي او د بزګرانو او کارګرانو ترمنځ د همکارۍ نوې اساس رامینځته کړي. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Liberal Nationalism in Iran: The failure of a movement|last=Siavoshi|first1=Sussan|publisher=Westview Press|year=1990|isbn=978-0-8133-7413-0|place=Boulder, Colorado|page=23}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Workers and Working Classes in the Middle East: Struggles, Histories, Historiographies|last=Bayar|first1=Assef|publisher=State University of New York Press|year=1994|isbn=978-0-7914-1665-5|editor-last=Lockman|editor-first=Zachary|place=Albany, New York|page=[https://books.google.com/books?id=BFzOVmj1iCIC&amp;pg=PA198 198]|chapter=Historiography, class, and Iranian workers}}&lt;/ref&gt; د دې پروګرام ډیره برخه د ایران د بزګرانو لپاره وه، کوم چې شاه هیله درلوده چې د یو متحد په توګه د متوسط ګوند د مخ په زیاتېدونکي اپوزیسیون ګواښ مخه ونيسي. په دې توګه په ايران کې سپين انقلاب له پورته څخه د اصلاحاتو راوستلو او د قدرت د دوديزو نمونو د ساتلو لپاره یوه نوې هڅه وه. د ځمکې د سمون له لارې، د سپینې انقلاب جوهر، شاه هیله درلوده چې په کلیوالو سیمو کې بزګران سره متحد کړي او په ښار کې د اشرافو سره خپلې اړیکې پرې کړي.

د سپینې انقلاب د مشروعیت لپاره، شاه د 1963 په پیل کې د ملي ټولپوښتنې غوښتنه وکړه چې په کې 5,598,711 خلکو اصلاحاتو ته رایه ورکړه او 4,115 د اصلاحاتو په خلاف رایه ورکړه. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/makingofiransisl00mila/page/85|title=The Making of Iran's Islamic Revolution|last=Milani, Moshen M.|publisher=Westview Press|year=1988|isbn=978-0-8133-7293-8|place=Boulder, Colorado|page=[https://archive.org/details/makingofiransisl00mila/page/85 85]}}&lt;/ref&gt; هغه څه چې شاه تمه نه درلوده دا وه چې سپین انقلاب به د نوو ټولنیزو کړکیچونو لامل شي چې له شاه سره یې د ډیرو ستونزو په رامینځته کولو کې مرسته وکړه. د حکومت سره د بزګرانو د یوځای کولو پر ځای، د ځمکې سمون د خپلواکو بزګرانو او بې ځمکې مزدورانو ډله جوړه کړه چې د شاه سره وفادراي نه درلوده او نه يې هم د وفادارۍ احساس کاوه، د سیاسي توپونو په توګه بدل شول. لکه څنګه چې ارویند ابراهیمیان لیکلي دي: &quot;سپینه انقلاب د [[د روسیې انقلاب|سور انقلاب]] د وړاندې کولو لپاره ډیزاین شوی و، پرځای یې، د اسلامي انقلاب لپاره لاره هواره کړه.&quot;  که څه هم سپین انقلاب د ايران په اقتصادي او تخنيکي پرمختګ کې مهم رول ولوباوه. د ځمکو د اصلاح د ځینو پروګرامونو ناکامي او د ډیموکراټیکو اصلاحاتو جزوي نشتوالی او همدارنګه د سپین انقلاب سره د پادریانو او جاوید اشرافو سخته دښمني به په پای کې مرسته وکړي. د شاه د سقوط او د ۱۹۷۹ کال د ایران د انقلاب په لور. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=inIfxTWgfegC|title=Iran: The Illusion of Power|last=Robert|first1=Graham|publisher=St. Martin's Press|year=1980|isbn=0-312-43588-6|place=London|pages=19, 96}}&lt;/ref&gt;


== اصلاحات ==
[[دوتنه:Womenelection1963.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Womenelection1963.jpg/220px-Womenelection1963.jpg|بټنوک| ښځې د لومړي ځل لپاره په 1963 کې رایه ورکوي.]]
محمد رضا شاه د اقتصادي او ټولنيزو اصلاحاتو له لارې د ايراني ټولنې د نه جنجالي بيا راژوندي کولو لپاره د نهايي اوږدمهاله هدف په توګه د ايران په نړيوال اقتصادي او صنعتي قدرت بدلول و. شاه اقتصادي مفکورې لکه د کارګرانو لپاره د ګټې شریکول معرفي کړل او د دولت لخوا تمویل شوي د درنو صنعتونو لوی پروژې پیل کړې، او همدارنګه د ځنګلونو او څړځایونو ملي کول. خو تر ټولو مهم یې د ځمکو د سمون پروګرامونه و، چې د ایران دودیزو ځمکوالو اشرافو خپل نفوذ او ځواک له لاسه ورکړ چې په پایله کې د ایران نږدې ۹۰ سلنه بزګران د ځمکې خاوندان شول.

په ټولنیز ډول، دې پلیټ فارم ښځو ته ډېر حقونه او د [[زده کړه|تعلیم]] په برخه کې پیسې په ځانګړې توګه په کلیوالو سیمو کې ښځو ته ورکړې. د سواد زده کړې قول اردو جوړه شوه، ځوانانو ته اجازه ورکوي چې د کلي د سواد زده کړې ښوونکو په توګه کار کولو سره خپل لازمي نظامي خدمت ترسره کړي.


سپین انقلاب د 19 عناصرو څخه جوړ وو، چې د 16 کلونو په موده کې معرفي شو، لومړی د جنوري په 6، 1963 کې معرفي شو او د جنوري په 26، 1963 کې ملي ټولپوښتنه ترسره شوه.

# '''د ځمکو د اصلاحاتو د پروګرام او د &quot;فیوډالیزم&quot; له منځه وړل''': د ايران د ځمکو د سمون په وخت کې حکومت دغه بیه د ځمکې له خاوندانو څخه د مناسب قیمت په توګه واخیستله او د بازار له نرخ څخه یې په 30 سلنه ټیټه بیه په بزګرانو باندې وپلورله چې پور به یې په 25 کلونو کې په خورا ټیټ سود کې بیرته ورکړل شي. دې 1.5 ملیون بزګرانو کورنیو ته اجازه ورکړه چې یو وخت د غلامانو څخه لږ څه وو، د هغه ځمکې مالکیت ولري چې دوی یې ټول ژوند کرل. د دې په پام کې نیولو سره چې د کروندګرو کورنۍ منځنۍ اندازه 5 وه، د ځمکې د سمون پروګرام شاوخوا 9 میلیونه خلک، یا د ایران د نفوس 40٪ آزاد کړل.
# '''د ځنګلونو او څړځایونو ملي کول''' &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=White Revolution (1961–1963) {{!}} Encyclopedia.com |url=https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/white-revolution-1961-1963 |access-date=2019-11-22 |website=www.encyclopedia.com}}&lt;/ref&gt; : د ملي سرچينو د '''ساتنې''' او د ځنګلونو او څړځايونو د تخريب د مخنيوي لپاره نه يوازي ډېر تدبيرونه نيول سوي دي، بلکي د هغو د لا پراختيا او کښت لپاره هم تدابير نيول سوي دي. له 900,000 څخه زیاتې ونې په 26 سیمو کې کرل شوي چې 70,000 جریبه (280) جوړوي&amp;nbsp;کیلومتره) د ښارونو په شاوخوا کې د&quot;شنه کمربند&quot; او د لويو لارو سره پوله لري.
# '''د دولتي تصديو خصوصي کول''' ، د توليدي فابريکو او فابريکو د ونډو په عامو او زړو ځمکوالانو پلورل، په دې توګه د فابريکو د خاوندانو نوې طبقه رامنځته شوه چې اوس د هېواد له صنعتي کېدو سره مرسته کوي.
# د خصوصي سکتور په تصديو کې د صنعتي کارګرانو لپاره د '''ګټې شریکول''' ، د فابریکو کارګرانو او کارمندانو ته د دې تاسیساتو د خالص ګټې 20 سلنه ورکول او د لوړ تولید یا لګښت کمولو پراساس بونس ترلاسه کول.
# '''هغو ښځو ته د رايې ورکولو د حق غځول''' ، چې مخکې له دې حق څخه برخمن نه وو. دا اقدام د ځینو پادریانو لخوا نیوکه شوی.
# '''د سواد زده کړې قول اردو رامنځته کول''' ، ترڅو هغه کسان چې د لیسې ډیپلوم لري او اړتیا لري چې د سرتیرو په توګه خپل هیواد ته خدمت وکړي په کلیوالو سیمو کې د بې سوادۍ سره مبارزه وکړي. په 1963 کې شاوخوا 2/3 نفوس بې سواده وو، 1/3 په عمده توګه په پلازمینه تهران کې.
# د ایران په کلیو او بانډو کې د عامه روغتیا پاملرنې '''د پراختیا لپاره د روغتیا قول اردو جوړول''' . په 3 کلونو کې، شاوخوا 4,500 کلینیکي ډلې روزل شوي. د قول اردو لخوا شاوخوا 10 ملیون قضیې درملنه شوې.
# کلیوالو ته د کرنې او مالدارۍ د عصري میتودونو او تخنیکونو د زده کړې '''لپاره د بیارغونې او پراختیا قول اردو جوړول''' . د 1964 او 1970 کلونو ترمنځ، د کرنې تولید په ټنونو کې 80٪ او په ارزښت کې 67٪ زیاتوالی موندلی.
# '''د مهانات مساوات رامینځته کول''' چېرې چې د 5 کلیو مشران به د 3 کلونو لپاره وټاکل شي ترڅو د کوچني جرمونو او شخړو په حل کې د مرستې لپاره د منځګړیتوب په توګه عمل وکړي. تر 1977 پورې په ټول هیواد کې د 19,000 څخه زياتو کليو کې 10,358 مساوي کورونه 10 ملیون خلکو ته خدمت کول.
# د ایران د اوبو د محدودو سرچینو د ساتنې او ګټې اخیستنې لپاره '''د اوبو د سرچینو د ملي کولو''' ، پلانونو او پالیسیو معرفي کول. په 1978 کې، ډیری بندونه جوړ شوي او پنځه نور د کار لاندې دي. د دغو اقداماتو په پایله کې د ځمکې د خړوبولو مساحت له دوه میلیونه جریبه (۸۰۰۰) څخه زیات شو.&amp;nbsp;km)، په 1968 کې، په 1977 کې 5.6 ملیون ته لوړ شو.
# د بیارغونې او پراختیا قول اردو په مرسته ښاري او کليوالي '''عصري کول او بیارغونه''' . د عامه حمامونو، ښوونځیو او کتابتونونو جوړول. د اوبو او بریښنا د چلولو لپاره د اوبو پمپونه او د برېښنا جنراتورونه جنراتورونه نصب شوي.[[دوتنه:Education_Corp.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Education_Corp.jpg/220px-Education_Corp.jpg|بټنوک| د سواد زده کړې قول اردو یونیفورم.]]
# درسي '''اصالحات''' چې په عصري نړۍ کې د ژوند اړتیاوو سره سمون لپاره د نصاب متنوع کولو سره د زده کړې کیفیت ښه کړي.
# '''په صنعتي کمپلکس کې د کارګرانو د ونډو استملاک''' چیرې چې دوی د 5 کلن تاریخ او پورته صنعتي واحدونو په دولتي شرکتونو بدلولو سره کار کاوه ، چیرې چې تر 99 سلنې پورې ونډې په دولتي شرکتونو کې او 49 سلنه ونډې خصوصي شرکتونو ته. مخکې به د تاسیساتو کارمندانو او بیا په عامو خلکو باندې وپلورل شي.
# د '''نرخ د ثبات''' او غیر معقول ګټې پر ضد کمپاین (1975). د فابریکو مالکینو او لوی چينايي پلورنځيو ته سخت جریمه ورکړل شوه، ځینې یې زنداني کړل او نور یې لغوه کړل. په څو ملي بهرنیو کمپنیو بندیزونه ولګول شول او په ټنه مالونه چې د قیاس کولو لپاره ساتل شوي و ضبط شول او په ټاکلې بیه مصرف کونکو ته وپلورل شول.
# د وړکتون څخه تر 14 کلنۍ پورې د ټولو ماشومانو لپاره '''وړیا او اجباري زده کړې''' او وړیا ورځنی خواړه. لومړني ښوونځي په سلګونو کليو کې جوړ شوي چې پخوا يې شتون نه درلود. په 1978 کې، 25٪ ایرانیان یوازې په عامه ښوونځیو کې شامل وو. په همدې کال کې د دواړو جنسونو ۱۸۵۰۰۰ محصلینو د ایران په پوهنتونونو کې زده کړې کولې. د پورتنیو زده کړو سربیره، له یو لک څخه ډیر زده کونکي په بهر کې خپلې زده کړې تعقیبوي، چې 50000 یې د متحده ایالاتو په کالجونو او پوهنتونونو کې شامل شوي.
# د '''اړمنو میندو''' او تر دوو کلونو پورې د ماشومانو لپاره '''وړیا خواړه''' .
# د ټولو ایرانیانو لپاره '''د ټولنیز امنیت او ملي بیمې معرفي کول''' . د ملي بیمې سیسټم د تقاعد پرمهال تر 100٪ پورې معاشونه چمتو کوي.
# '''د استوګنې د ملکيتونو  د کرایه کولو یا اخیستلو ثابت او مناسب لګښت''' (1977) د ځمکې بیې او مختلف اټکلونه کنټرول شوي.
# په بیوروکراسۍ کې د فساد سره د '''مبارزې لپاره د اقداماتو معرفي کول''' . د تفتیش امپریال کمیسیون تاسیس شو، چې د اداري ارګانونو او د شرکت د خلکو استازو څخه جوړ شوي و.

== پایلې ==
د اصلاحاتو په دې دوره کې یو کوچنی صنعتي انقلاب رامنځته شو. د بندر اسانتياوې ښه شوې، د ایران ترانسپورت اورګاډي پټلۍ پراخه شوې او لوی سړکونه چې تهران او ولایتي مرکزونه سره نښلوي پاخه شوي. ډیری کوچنۍ فابریکې د ټوکر، خوراکي توکو پروسس، سمنټو، ټایلونو، کاغذ او کورنیو توکو کې تخصص لري. د ټوکرانو، ماشین آلاتو او د موټرونو د راټولولو لپاره لویې فابریکې هم پرانستل شوې. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=A History of Modern Iran|url=https://archive.org/details/historymodernira00abra|last=Abrahamian, Ervand|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=2008|isbn=978-0-521-82139-1|page=[https://archive.org/details/historymodernira00abra/page/133 133]|author-link=Abrahamian, Ervand}}&lt;/ref&gt; د سپین انقلاب له پیل وروسته تعلیمي ادارې هم زیاتې شوې. د وړکتون شمولیت له 13,300 څخه 221,990 ته، ابتدايي ښوونځي له 1,640,000 څخه 4,080,000 ته، منځني ښوونځي له 370,000 څخه 741,000 او کالج له 24,885 څخه 145,210 ته لوړ شو. نه یوازې نوي ښوونځي پرانیستل شوي، بلکې دوی د تعلیم او دیني لارښوونو د اکادمیک کنټرول پای ته رسولو لپاره نوې تعليمي پاليسۍ هم رامینځته کړې. د سواد زده کړې قول اردو هم مرسته کړې چې د سواد کچه له 26 څخه 42 سلنې ته لوړه کړي. په سپین انقلاب کې د ښځو د حقونو په برخه کې هم ځينې اصلاحات شامل و. ښځو د رایې ورکولو حق ترلاسه کړ، د ټاکل شوي دفتر لپاره ودریدل، او د وکیلانو او وروسته قاضیانو په توګه خدمت وکړ. د ښځو لپاره د واده عمر هم پنځلسو ته لوړ شو. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Abrahamian|2008}}&lt;/ref&gt;

دا سمه وه چې ایران د سپینې انقلاب له مختلفو ټولنیزو پروګرامونو څخه پرمختګ کړی و، خو دا هم مساوي ریښتیا وه چې ایران په منځني ختیځ کې د ماشومانو د مړینې تر ټولو ناوړه کچه او د ډاکټرانو تر ټولو بد تناسب درلود. دا د لوړو زده کړو لرونکو خلکو ترټولو ټیټه سلنه هم درلوده. د بېلګې په توګه، ۶۸ سلنه لویان اوس هم بې سواده دي او ۶۰ سلنه ماشومانو لومړنۍ زده کړې نه دي بشپړې کړي. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Abrahamian|2008}}&lt;/ref&gt;


== ستونزې ==
[[دوتنه:Hoveydacabinet1974.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Hoveydacabinet1974.jpg/220px-Hoveydacabinet1974.jpg|بټنوک| لومړی وزیر امیر عباس هویدا او د هغه کابینه د اصلاحاتو د کلیزې په مناسبت، 1974.]]
د ځمکې سمون، چې د سپینې انقلاب تمرکز و، هغه څه یې وکړل چې موخه یې درلوده، د اشرافو او ځمکوالانو کمزوري کول. که څه هم د دوی په ځای، د سوداګریزو بزګرانو یوه نوې ډله راڅرګنده شوه او ډیری لومړنۍ لویې ځمکې لرونکي کورنۍ لکه پهلوي کورنۍ، د دې سوداګریزو بزګرانو په منځ کې د ځان بیا رغولو توان درلود.  وړو ځمکو خاوندان په چټکۍ سره پراخ شول، مګر په ټوله کې بزګرانو ځمکه ترلاسه نه کړه. یوازې نیمایي کلیوالي خلکو ځمکه ترلاسه کړې او ډیری یې چې ځمکې یې ترلاسه کړې د ځان بسیاینې لپاره کافي ندي.  د سپین انقلاب پایله دا وه چې کلیوال نفوس په دریو ډلو وویشل شي: هوسا بزګران، کوچني ځمکې خاوندان او کلیوال کارګران. لومړۍ ډله یوازینۍ ډله وه چې په حقیقت کې د ځمکو له اصلاحاتو څخه یې ګټه پورته کړه او د کلیو پخواني مشران، ضامنان او ځینې پخواني ځمکې خاوندان پکې شامل وو. دویمه ډله هغه کروندګر وو چې له 10 هکتارو څخه زیات ځمکه یې نه درلوده. ډیری دغو خلکو په دولتي کوپراتیفونو کې د ونډو په بدل کې د خپلو ځمکو تجارت پای ته ورساوه. وروستۍ ډلې هیڅ ځمکه نه ده ترلاسه کړې او د کروندو، کارګرانو یا شپون په توګه ژوند کوي. ډیری یې په ښاري مرکزونو کې د کار کولو لپاره مهاجر شوي. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Abrahamian|2008}}&lt;/ref&gt;


د 1978 په وروستیو کې، د ځمکو د اصلاحاتو په اړه د ایراني بزګرانو تر منځ پراخه ناخوښي وه چې باید د دوی ځواکمن شي. د شاه اصالحاتو په کرنه باندې لوی، غیر موثر صنعتونه مسلط کړل، چې د بزګرانو ترمنځ یې د غفلت احساس رامنځته کړ. ناسم مدیریت او فساد د دې لامل شوی چې د کرنې پراختیا لپاره ځانګړي شوي ډیری فنډونه ضایع شي. ښارونو ته د مهاجرت په پایله کې، د تولید په برخه کې یې تقاضا زیاته شوه. که څه هم دې اصلاحاتو ډېر بزګران د ځمکو په خاوندانو بدل کړل، خو د مالدارانو لپاره یې د کار کولو په وخت کې د مالیاتو، تخمونو، اوبو او اکمالاتو پېرلو لګښتونه پرې نه کړل او د روغتیا او پوهنې په څېر خدمات یې هم له منځه یوړل. د دوی لپاره د دودیز سیسټم لاندې د ځمکې خاوندانو لخوا. له متحده ایالاتو څخه د کرنیزو وارداتو راتګ هم د بزګرانو بازار ونډې کمې کړې.


== نيوکه ==
[[دوتنه:Mpr1963.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Mpr1963.jpg/220px-Mpr1963.jpg|ښي|بټنوک| شاه محمد رضا پهلوي د سپینې انقلاب په اصولو بحث کوي]]
په پیل کې، سپین انقلاب د دوو اصلي ډلو لخوا ډیری نیوکې ترلاسه کړې: مذهبي شخصیتونه او فیوډال مالکان. د ځمکې خاوندان د ځمکو د اصلاحاتو په اړه ناراضه وو، ځکه چې د دوی ځمکې د دولت لخوا اخیستل شوې او بیا په کوچنیو ځمکو کې په ټیټه بیه پلورل کیږي. هغه د کروندګرو یا د ځمکو د کارګرانو سره د معاملې په وخت کې د حکومت د واک د کمولو ستاینه هم ونه کړه.

پياوړي [[شيعه|شيعه ګان]] هم د هغو اصلاحاتو څخه ناراضه وو، چې د تعليم او کورنۍ قانون په برخو کې يې د دوی دوديز واکونه له منځه يوړل او همدارنګه يې په کليوالو سيمو کې د دوی پخوانی نفوذ کم کړ. د اصلاحاتو له کبله ژوره اغېزه شوې، &quot;د لوړ پادریانو لویه برخه د ځمکې لاندې کورنیو څخه راغلې&quot; او د کرایې نشتوالی مستقیم پادریانو او د دوی تاسیساتو ته لاړ. د اټکل له مخې د 10,000 کلیو کرایه چې کرایه یې د اکاډمیک تاسیس تمویل کې مرسته کړې. &lt;ref&gt;{{Harvard citation no brackets|Mackey|1996}}&lt;/ref&gt;


دا ډله، یا په ډیره مناسبه توګه، هغه څوک چې په ښکاره توګه د سپینې انقلاب مخالفت کوي پخپله شاه [[روح الله خميني|روح الله خمیني و]] . که څه هم په ایران کې پادریان د سپینې انقلاب له ډیری اړخونو لکه د ښځو د ځواکمنتیا او سیکولر محلي ټاکنو قانون او همدارنګه د ځمکې د سمون څخه ناخوښه وو، په ټولیز ډول پادریانو په فعاله توګه اعتراض نه کاوه. له بلې خوا، خمیني داسې ښکاري چې د شیعه مشرانو له دودیزو رولونو او کړنو څخه خورا ډیر اغیزمن شوی او په فعاله توګه یې د نویو اصلاحاتو او د شاه سره د مخالفت غوښتنه کوله. خمیني د ۱۹۶۳ کال د جون په میاشت کې په فیضیه ښوونځي کې په یوه وینا کې د شاګردانو د مظاهرو په وړاندې د شاه د وحشت پر ضد خبرې وکړې او د لومړي ځل لپاره دا هغه وینا وه چې شاه یې د یوه شخص په توګه برید وکړ.  دا وینا د خمیني د جلاوطنۍ لامل شوه، مګر له ایران څخه بهر پاتې کیدل د خمیني د مظاهرو مخه ونه نیوله او نه یې په ایران کې د هغه نفوذ کمزوری کړ.

خمیني د اصلاحاتو پر هغو احکامو هم برید وکړ چې له مخې به یې د ایران د غیر مسلم اقلیت غړو ته د ځایي دفترونو د ټاکلو یا ټاکل کیدو اجازه ورکول کېده.

څو میاشتې وروسته د [[عاشورا]] په ورځ، خمیني یوه غوسه ناکه وینا وکړه چې په شاه یې د یو &quot;بدبخته بدبخت&quot; په توګه برید وکړ. دوه ورځې وروسته، د جون په پنځمه، خمیني ونیول شو. دا د دریو ورځو لپاره د بلوا لامل شو او په سلګونو کسان ووژل شول. هغه پاڅونونه په تقریرونو او لیکنو کې د هغه وخت په توګه یاد شوي چې پوځ &quot;له 15,000 څخه کم نه وژل&quot;. خمیني د ۱۹۶۴ کال د اپریل په میاشت کې له نظربندۍ څخه خوشې شو خو د نومبر په میاشت کې جلاوطنۍ ته ولیږدول شو.

== وروسته بیا ==

=== سمدستي پایلې ===
[[دوتنه:مدال_طلای_انقلاب_سفید_و_سالگرد_تاجگذاری.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C.jpg/220px-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C.jpg|ښي|بټنوک| د سکې د انقلاب د کلیزې په مناسبت.]]


&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt;هغه څه چې شاه تمه نه درلوده دا وه چې سپین انقلاب به د نویو ټولنیزو کړکیچونو لامل شي چې د ډیرو ستونزو په رامینځته کولو کې به مرسته وکړي چې شاه یې د مخنیوي هڅه کوي. د شاه اصالحاتو د دوو طبقو ګډ اندازه څلور چنده کړه چې پخوا یې د هغه د سلطنت، پوهانو او ښاري کاري طبقې لپاره ترټولو لوی ننګونه وه. د شاه په وړاندې د دوی کرکه هم هغه وخت زیاته شوه چې دوی اوس له هغو سازمانونو څخه چې په تیرو وختونو کې یې استازیتوب کاوه، لکه سیاسي ګوندونه، مسلکي اتحادیې، سوداګریزې اتحادیې او خپلواکې ورځپاڼې لیرې شوې وې. د حکومت سره د بزګرانو د یوځای کولو پر ځای، د ځمکې سمون د خپلواکو بزګرانو او بې ځمکې مزدورانو ډله جوړه کړه چې د شاه سره د وفادارۍ احساس نه درلود، د سیاسي توپونو په توګه بدل شول. ډیری خلکو د مخ په زیاتیدونکي فاسد حکومت پروړاندې خپګان احساس کړ. مذهبي مشرانو ته د دوی وفاداري، چې د خلکو له برخلیک سره ډیر اندیښمن ښکاري، دوام لري یا حتی ډیر شوی. لکه څنګه چې ارویند ابراهیمیان په ګوته کوي، ''سپین انقلاب د سور انقلاب د وړاندیز لپاره ډیزاین شوی و.'' ''پرځای یې د اسلامي انقلاب لپاره لاره هواره کړه.'' 

د سپین انقلاب اقتصادي &quot;درې چنده ښکته&quot; ستراتیژي هم لکه څنګه چې هدف یې کار نه و. په تیوري کې، د تیلو پیسې چې د اشرافو لپاره راټولیږي د کار او فابریکو جوړولو لپاره کارول کیږي، په پای کې پیسې ویشل کیږي، مګر د دې پرځای شتمني په سر کې ګیر کیږي او د ډیرو لږو کسانو لخوا ساتل کیږي.  د انقلاب او د هغه د اصلاحاتو تر ټولو مهمه او اړونده پایله د روح الله خمیني مخ په زیاتیدونکي شهرت وه. د حکومت د فساد او د سپینې انقلاب له لارې د اصلاحاتو پلي کولو په اړه د مخ په زیاتیدونکي انګیرنې سره، خمیني د شاه یو ښکاره سیاسي دښمن شو. د خمیني په فکر کې سپین انقلاب انقلابي و. کله چې خمیني د مذهبي رهبرۍ د درناوي غړي په توګه په ښکاره د شاه مخالفت وکړ او د هغه د ړنګیدو غوښتنه یې وکړه، د ژوند د ټولو برخو او اقتصادي وضعیت خلکو غوښتل چې هغه ته د یوه ستر شخصیت په سترګه وګوري. 

=== اوږدمهاله پایلې ===
که څه هم سپین انقلاب د ایران په اقتصادي او ټیکنالوژیکي پرمختګ کې مرسته وکړه، د ځمکنیو اصلاحاتو د ځینو پروګرامونو ناکامي او د ډیموکراټیکو اصلاحاتو جزوي نشتوالی او همدارنګه د مذهبي مشرانو او فیوډالرانو لخوا د سپینې انقلاب سره سخته دښمني، په نهایت کې به ونډه ولري. د شاه د سقوط او د ۱۹۷۹ کال د ایران د انقلاب په لور. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Iran, the Illusion of Power|url=https://archive.org/details/iranillusionofpo0000grah|last=Graham, Robert|publisher=[[St. Martin's Press]]|year=1980|isbn=0-312-43588-6|pages=[https://archive.org/details/iranillusionofpo0000grah/page/19 19], 96}}&lt;/ref&gt;

== دا هم وګوره ==

* حسن ارسنجاني
* 1963 د ایران ریفرنډم

== سرچينې ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;0&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>g04tu706ujehs1aijt2p7oy94ibi0rt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د خطاطۍ هنر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>64602</id>
    <revision>
      <id>317849</id>
      <parentid>298465</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:48:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2786" xml:space="preserve"> {{هنر تاريخ څنګپټه}}[[دوتنه:Ijazah3.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Ijazah3.jpg/250px-Ijazah3.jpg|کيڼ|بټنوک|250x250px| د وړتيا تصديق پاڼه (certifying competence)چې په 1206 هجري کې په عربي ژبه لیکل شوې، د خطاطۍ له هنر سره تړاو لري.]]
'''د خطاطۍ هنر''' : خطاطي د لیکلو هنر دی. دا هنر د نړۍ په هر ګوټ او هره ژبه کې موندل کیږي. دا هنر د خوښۍ لپاره دی. د خطاطۍ دغه هنر په رومن، [[لاتیني ژبه|لاتیني]] او [[عربي ژبه|عربي]] ژبو کې ډېر مشهور دی.

== نستعلیق لیک ==
 په [[اوردو ژبه|اوردو]] او [[پاړسي ژبه|فارسي]] کې، نستعلیق ليکدود تر ټولو زیات کارول کیږي.
[[دوتنه:نستعليق خط بېلګه.jpg|alt=د فارسي نستعليق خط بېلګه|بټنوک|د فارسي نستعليق خط بېلګه]]

== نسخه لیک ==
په پښتو ژبه کې له نسخه ليکدود څخه کار اخيستل کيږي.

== ثلث لیک ==
[[دوتنه:ثلث خط بېلګه.jpg|alt=ثلث خط بېلګه|بټنوک|ثلث خط بېلګه]]

== مدني لیک ==

== محقق ليک ==

== کوفي ليک ==

== نور وګوره ==

* اسلامي خطاطي

== انځورتون ==
&lt;gallery&gt;
دوتنه:Chayyam guyand kasan behescht ba hur chosch ast small.png|
دوتنه:Asemic graffiti.jpg|
&lt;/gallery&gt;

== بېرونۍ تړنې ==

* [http://www.mynameinarabic.com/ زما نوم په عربي کې] - وړیا عربي خطاطي
* [http://www.calligraphyislamic.com/ خطاطی اسلامی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120608004825/http://www.calligraphyislamic.com/ |date=2012-06-08 }} آرکائیو شدہ (تاریخ ورک شوی)   - اسلامي خطاطي
* [http://arabworld.nitle.org/gallery.php?module_id=12&amp;gallery_id=4 د عربی خطاطی ګالری] آرکائیو شدہ (تاریخ ورک شوی)   - د ټیکنالوژۍ او لیبرال زده کړې ملي انسټیټیوټ
* [http://www.islamicity.com/Culture/Calligraphy/default.HTM د اسلامي خطاطۍ نمونې]
* [http://international.loc.gov/intldl/apochtml/apochome.html د کانګرس په کتابتون کې اسلامي خطاطي، واشنګټن ډي سي]
* [http://www.caus.it/concorsi-caus.shtml CAUS - الفبا او خطاطي] آرکائیو شدہ (تاریخ ورک شوی)  
 {{هنر تاريخ}}
[[وېشنيزه:خطاط]]
[[وېشنيزه:نسخ]]
[[وېشنيزه:نستعليق]]
[[وېشنيزه:اردو ژبه]]
[[وېشنيزه:اردو]]
[[وېشنيزه:فارسي]]
[[وېشنيزه:پاړسي ژبه]]</text>
      <sha1>o9knv0snvvgr0nojry6a5nclg9tx3xe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>جمهوریت غوښتنه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>64674</id>
    <revision>
      <id>317880</id>
      <parentid>286128</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:34:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14300" xml:space="preserve">{{مالومات}}
جمهوريت غوښتنه یو سیاسي لیدلوری دی چې اساس یې د جمهوري نظام په بڼه دولت دی. له تاریخي اړخه، دا ډول نظام د اقلیت استازو یا اولیګارشي (د څو تنو حکومت) څخه تر ولسواکه حاکمیت پورې دی. دې نظام ډول ډول تعریفونه او تفسیرونه درلودل چې د تاریخي شرایطو او میتودولوژیک چلند سر سم پراخ توپیر لري. 

جمهوریت غوښتنه ښایي د سیاست او حکومتوالۍ لپاره په غیر آیډیالوژیکي علمي چلند هم دلالت وکړي. لکه څنګه چې جمهوري غوښتونکي اندیال او د متحده ایالاتو دوهم ولسمشر جان آدمز، د متحده ایالاتو د متحده ایالاتو د حکومت د اساسي قانون دفاع تر سرلیک لاندې په مشهور اثر  کې وویل، &quot;د سیاست پوهه د ټولنیزې خوښۍ پوهه ده&quot; او جمهوریت د حکومت هغه بڼه ده چې په مناسب ډول سیاسي پوهه د منطقي طرح شوي حکومت د رامنځ ته کولو لپاره پلې کوي. دا تګلاره چې آیدیالوژیکي تګلارې په پرتله، د حکومتوالۍ په برخه کې د تېرو تجربو او آزمایښتونو د سختې مطالعې او پلي کولو له لارې د حکومتوالۍ په ستونزو کې له عملي میتودولوژۍ څخه کار اخلي. دا هغه تګلاره ده چې کولای شو د جمهوري غوښتونکو اندیالانو لکه نیکولو مکیاویلی (لکه څنګه چې د لیوی په اړه د هغه بحثونه تر نوم لاندې د هغه په اثر کې څرګندېږي)، جان آډمز، او جیمز مډیسون په لیدلوري کې په غوره بڼه تشرېح کړو. &lt;ref&gt;{{Cite web |title=The Works of John Adams, 10 vols. |url=https://oll.libertyfund.org/titles/adams-the-works-of-john-adams-10-vols |access-date=2019-01-10 |website=oll.libertyfund.org – Online Library of Liberty}}&lt;/ref&gt;

د &quot;جمهوریت&quot; کلمه د لاتیني اسمي عبارت څخه (''res publica'' ) څخه چې د عامه شي په معنی ده، اخیستل شوې، چې د حکومت هغه سیستم ته اشاره کوي چې په شپږمه پېړۍ مخکې له میلاد نه، له هغه وخت وروسته را څرګند شو چې د لوسیوس جونیوس برتوس او کولاتینوس پاچاهان وشړل.  &lt;ref&gt;Mortimer N. S. Sellers. ''American Republicanism: Roman Ideology in the United States Constitution''. (New York University Press, 1994. p. 71.)&lt;/ref&gt;

د روم په دولت کې د حکومت دا بڼه، له میلاد نه مخکې د لومړۍ پېړۍ په وروستیو کې ړنګه شوه، او مطلقه شاهي ډوله نظام ته یې لاره ورکړه، که څخه هم دا نوم نه و ورکړل شوی. ورپسې جمهوریتونه بیا تکرار شول، د بېلګې په توګه، د رنسانس فلورانس یا د  اوسنۍ بریتانیا لومړي حکومتونه. د جمهوریت مفهوم د شمالي امریکا په بریتانوي مستعمېرو کې یو پیاوړی ځواک شو، چې په هغه ځای کې یې د امریکا له انقلاب سره مرسته وکړه. په اروپا کې، دې د فرانسې د انقلاب او د ۱۷۹۲ – ۱۸۰۴ کلونو د لومړي فرانسوي جمهوریت له لارې، دې لیدلوري ډېر ملاتړ ترلاسه کړ. 

== د جمهوریت غوښتنې د پراختیا تاریخچه ==

=== کلاسیسک مقدمات ===

==== لرغونی یونان ====
په لرغوني یونان کې، څو فیلسوفانو او تاریخ پوهانو هغه عناصر تحلیل او تشرېح کړل چې موږ یې اوس د کلاسیک جمهوریت غوښتې په توګه پېژنو. له دودیز اړخه، د &quot;politeia&quot; یوناني مفهوم په لاتین کې د res publica په توګه ژباړل شوی. په پایله کې، تر وروستیو پورې سیاسي تیوري زیاتره وختونه د &quot;رژیم&quot; عمومي مفهوم ته جمهوریت کارو. له هغې دورې هېڅ کومه لیکل شوې جمله یا تعریف نشته چې د &quot;جمهوریت&quot; د اصطلاح د اوسني مفهوم سره سمون ولري خو د اوسني تعریف زیاتره اړینې ځانګړتیاوې د افلاطون، ارسطو او پولیبیوس په آثارو کې لیدل کېږي. پدې کې د مختلط حکومت او ټولنیزې تقوا نظریات شته. د بېلګې په توګه، په جمهوریت کې، د مطلوبو واکمنانو په اړه افلاطون د شخصي تقوا ('عادل سړی') سربېره د ټولنیزې تقوا (غوره موخې) په ارزښت ډېر ټینګار کوي. په حقیقت کې، په پنځم کتاب کې، افلاطون ټینګار کوي چې تر هغه وخته پورې چې حاکمان د فیلسوفانو (سقراط) فطرت و نه لري یا فیلسوفان واکمن نه وي، هېڅ ټولنیزه سوله او خوښي نشي راتلای.  &lt;ref&gt;Paul A. Rahe, ''Republics ancient and modern: Classical Republicanism and the American Revolution'' (1992).&lt;/ref&gt;

د لرغوني یونان یو شمېر ښاري دولتونه لکه آتن او سپارتا، &quot;کلاسیک جمهوریتونو&quot; ګڼل شوي، ځکه دوی په تقنین او سیاسي پرېکړو کې د اتباعو پراخه مشراکت درلود. ارسطو کارتاج ښار هم جمهوریت ګڼه ځکه چې د یونان د ځینو ښارونو، په ځانګړې توګه سپارتا په څېر یې سیاسي سیستم درلود خو د ځینو نیمګړتیاوو څخه یې سترګې پټولې چې دوی یې اغېزمن کړل. 

==== لرغونی روم ====
لیوی، یو رومي تاریخ لیکونکي دواړو، او همدارنګه پلوتارک، چې د ژوندلیکونو او اخلاقي مقالو له امله شهرت لري، د روم د تقنیني بهیر څرنګوالی، په ځانګړې توګه له شاهی نظام څخه جمهوریت ته د لېږد په وخت کې، همدارنګه ورسپي د یونان بېلګې، تشرېح کړي دي. د دې تاریخ یوه برخه، چې له دې پېښو څخه نږدې ۵۰۰ کاله وروسته ترتیب شوې او لږو معتبرې لیکلې سرچینې لري، کېدای شي جعلي بیالیکنې وي.  

یوناني تاریخ لیکونکی پولیبیوس، چې له میلاد نه مخکې د دوهمې پېړۍ په نیمایي کې یې لیکنې کړې دي، په (۶ کتاب کې) د مدیترانې په سمندرګي د روم په پراخ تسلط کې د روم جمهوریت د اداري بڼې په وڼډه ټینګار کړی. د روم جمهوریت د اساسي قانون په اړه، پولیبیوس په خپله لیکنه کې دا نظام د &quot;مختلط&quot; حکومت په توګه تشرېح کړی. پولیبیوس په ځانګړې توګه د روم نظام د شاهي، اشرافي او ولسواکۍ ترکیب ګڼلی دی، چې د روم جمهوریت په داسې ډول رامنځ ته شوی چې د هر نظام له قوت څخه یې ګټه اخیستې تر څو د نورو کمزورتیاوې جبران کړي. د نوموړي په اند، د روم جمهوریت مختلط نظام رومیانو ته د کورنۍ سوکالۍ کچه د هر بل تجربه شوي حکومت په پرتله ډېره لوړه کړې وه. د دې ترڅنګ، پولیبیوس ادعا وکړه چې د کورنۍ سوکالی نسبي کچې چې رومیان ترې خوند اخیست دوی ته د مدیترانې د فتحې لاره هواره کړه. کله چې سیسرو له میلاد نه مخکې په لومړۍ پېړۍ کې، سیاسي-فلسفي اثر تر کار لاندې درلود، د پولیبیوس تر خورا لوی نفوذ لاندې راغی. د دې آثارو په یوه کې چې د De re publica ترنوم لاندې دی، سیسیرو د res publica رومي مفهوم د یونان پولیټیا سره یوځای کړ. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The Histories of Polybius|last1=Polybius|last2=Shuckburgh|first2=Evelyn S.|date=2009|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1139333740|location=Cambridge|doi=10.1017/cbo9781139333740}}&lt;/ref&gt;

عصري اصطلاح &quot;جمهوریت&quot;، د رومي res publica سره مترادف نده، سره له دې چې د هغې مشتق دی. د res publica اصطلاح د څو معناوو څخه، یوه زیاتره &quot;جمهوریت&quot; ژباړل کېږي، چې لاتینې اصطلاح د شاهانو د دورې او د سترواکانو د دورې ترمنځ د روم دولت او د هغه د حکومت بڼې ته اشاره کوي. د دې کلمې د عصري معنې پر بنسټ، د روم جمهوریت بیا هم د ریښتیني جمهوریت په توګه تعریف کېدای شي، که څه هم په بشپړ ډول سمون نه لري. په دې توګه، د روښانتیا دورې فیلسوفانو د روم جمهوریت د یو بېلګه نظام په توګه انګېري ځکه چې پدې کې د واکونو د منظم بېلوالي په څېر نورې ځانګړتیاوې ګډون لري. 

روميانو د سترواکیو په لومړيو وختونو کې خپل دولت ته لا هم &quot;Res Publica&quot;  ويل ځکه چې ظاهراً، د دولت تشکیل د لومړیو سترواکانو له خوا په پراخه کچه له بدلون و نه موند. د جمهوريت د دورې څو ادارې چې د منفردو کسانو تر واک لاندې وې، د یو کس تر کنټرول لاندې مدغم شوې. دا بدلونونه دایمي شول او په تدریجي ډول یې حاکمیت سترواک ته ولېږدو. 

په De re Publica  د مطلوب دولت په اړه د سیسیرو تشرېح، د اوسني &quot;جمهوریت&quot; سره سمون نه لري؛ بلکه دا د روښانتیا دورې مطلقه حکومت ته ورته دی. د نوموړي فلسفي اثار هغه وخت اغېزمن وو چې د روښانتیا دورې فیلسوفانو لکه والټیر د خپل سیاسي اند د پراختیا په لټه کې وو.  

جمهوریت په خپل کلاسیک مفهوم کې هر باثباته غور-حکومت شوې سیاسي ټولنه ګڼل کېده. افلاطون او ارسطو دواړه د حکومت درې ډولونه وړاندې کړي دي، چې ولسواکي یا ډیموکراسي، اشرافي حکومت یا ارستوکراسي او مطلقه شاهي یا مونارکي دي. لومړی افلاطون او ارسطو، او بیا پولیبیوس او سیسیرو په دې نظر وو چې مطلوب جمهوریت د دې دریو حکومتونو مختلط دی. د رنسانس لیکوالانو هم دا مفکوره ومنله. 

د سیسرو د جمهوري حکومت په اړه شکونه څرګند کړل. پداسې حال کې چې نوموړي په ​​خپل نظري (''theoretical'') آثارو له شاهي نظام یا یا لږترلږه د مختلط سلطنت/ اولیګارشي نه دفاع کوله، نوموړي په خپل سیاسي ژوند کې په ​​عمومي د هغو کسانو، لکه جولیوس سیزاز، مارک انتوني، او اوکتویان، چې هڅه یې کوله داسې مطلوب نظامونه په حقیقت بدل کړي، په ضد و. په پایله کې، دا مخالفت د هغه د مړینې لامل شو او سیسیرو د خپل جمهوري غوښتونکي مطلوب نظام د قرباني په توګه انګېرل کېدای شي. 

تاسیتوس چې د پلوتارک هم عصر و، په دې اړه اندیښنه نه درلوده چې د حکومت بڼه &quot;جمهوریت&quot; یا &quot;دشاهي&quot; تحلیل کېدای شي. هغه تحلیل وکړ چې د جولیو - کلاډین کورنۍ څنګه واکونه را ټول کړل او دا واکونه د یو داسې دولت له خوا ورکړل شوي وو چې په ولسي کچه جمهوريت و. همدارنګه د روم جمهوریت هم &quot;اړ&quot; شوی نه و چې دا واکونه خوشي کړي: روم په خپله خوښه او معقول ډول دا کار وکړ، په ځانګړې توګه د اګستوس په قضیه کې، چې هغه زیات خدمات د دولت په غاړه واچول او هغه یې له کورنیو جګړو او ګډوډي څخه خلاص کړ. &lt;ref&gt;see for example ''[[Annals (Tacitus)|Ann]]''. IV, 32–33&lt;/ref&gt;

تاسیتوس له لومړیو کسانو و چې ویې پوښتل چې آیا دا ډول واکونه باید د دولت مشر ته ورکړل شي او که نه، ځکه چې یا اتباعو دا کار غوښت، یا آیا د نورو لاملونو (د بېلګې په توګه، ښایي یو چا معبود نیکه درلود)، له امله ورکړل شوي دي. دوهمه قضیه په اسانۍ سره د واک څخه ناوړه ګټې ته لاره هواروي. د تاسیتوس په اند، د ریښتیني جمهوریت څخه د لرې کېدو لېوالتیا یوازې هغه وخت نه بدلیدونکی وه چې تیبیریوس د اګستوس له مړینې لږ وروسته په ۱۴ کال کې واک رامنځ ته کړ (دا نېټه د ډېرو تاریخپوهانو له هغو نېټو زیاته وروسته ده چې په روم کې د سترواکۍ پیل په ګوته کوي). په دې وخت کې زیات اصول پلي شول چې ځیني واکونه یې د ډېر داسې اصول پلي شوي وو چې ځینې واکونه یې &quot;نه لمس کېدونکي&quot; تعریف کړل.  &lt;ref&gt;''[[Annals (Tacitus)|Ann]]''. I–VI&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>jkf0eao25r7qev9ep5o3n916lftn1zl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>له مذهبي ټولنې څخه شړل</title>
    <ns>0</ns>
    <id>65001</id>
    <revision>
      <id>317789</id>
      <parentid>286996</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:28:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15127" xml:space="preserve">{{مالومات}}


له مذهبي ټولنې څخه شړل د مذهبي ترټنې يو بنسټيز عمل دی، چې د مذهبي بنسټ له نورو غړو سره د يوې مذهبي ډلې د غړي د ګډون پای ته رسولو يا لږ تر لږه منظم کولو په موخه کارول کېږي. د دې بنسټيز عمل موخه په يوه مذهبي ټولنه کې د له غړيتوب څخه بې برخې کول، ځنډول يا محدودول دي يا دا چې ياده او په ځانګړي ډول هغو ټولنه کې د ځانګړو حقونو د محدودولو په موخه تر سره کېږي، چې د مذهبي ډلې له نورو غړو سره د ګډون او د ديني دودونو د تر لاسه کولو په حال کې دي. 

دا کړنه د کاتوليک کليسا، د شرقي ارتودوکس کليساګانو او د ختيځ ارتودوکس کليساګانو په څېر ټولو لرغونو کليساګانو او همدا راز نورو عيسوي مذهبونو له لورې تر سره کېږي، مګر په يو څه زيات عمومي ډول نورو مذهبي ډلو کې د بنسټيزو مذهبي شړلو د لارو چارو او يوې خواته کولو ‎ورته ډول ته د اشارې کولو په موخه هم کارول کېږي. امېش “Amish” هم د هغو غړو د شړلو له امله پېژندل کېږي، چې ليدل شوي يا د قواعدو د ماتولو له امله پېژندل شوي دي؛ يا دا چې له کليسا څخه د هغه کړنې پوښتنه کوي، چې د شړلو په توګه پېژندل کېږي. د خدای ګواهان “Jehovah’s Witnesses” له خپلې ډلې څخه د شړلو بڼې ته د «نه ملګرتيا» اصطلاح کاروي.  

له مذهبي ډلې څخه د شړلو “excommunication” ويی له ګډون څخه د يو ځانګړي شخص يا ډلې د ويستلو معنا لري. په ځينو لويو مذهبي ډلو کې له ډلې څخه شړل د غړي يا ډلې معنوي ترټل يا محکومول رانغاړي. له مذهبې ډلې څخه شړل ښايي د ډلې، د شړلو د لام يا د مذهبي ټولنې د اصولو او معيارونو له مخې تبعيد، ګوښه کول او شرک يا خجالت راونغاړي. دا مهم چاره زياتره وختونه د څرګندې توبې په ځواب له منځه ځي. 

== بهايي عقيده ==
د بهايانو په منځ کې له مذهبي ډلې څخه شړل خورا لږ تر سترګو کېږي او په عمومي ډول د ټولنې له معيارونو څخه د سرغړونې، فکري اختلاف يا نورو مذهبونو ته د اوښتون د تيري لپاره نه کارول کېږي. له ډلې څخه د شړلو پر ځای د نوموړو ځانګړتياوو لرونکي شخص ته تر ټولو سخته سزا ورکوي، چې د منظم اختلاف د ځپلو لپاره په پام کې نيول شوې ده، چې د عقيدې د پيروانو يووالی ګواښي. «د تړون ماتونکی» هغه اصطلاح ده، چې بهايان يې هغه شخص لپاره کاروي، چې د تړون ماتولو له امله له بهايي ټولنې څخه شړل شوی دی: هغه شخص چې مذهب کې بېلتون ته په فعال ډول وده ورکوي يا دا چې د دمشرۍ د پرله پسې راتګ لړۍ د مشروعيت مخالفت کوي. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|last=Smith|first=Peter|url=https://books.google.com/books?id=z7zdDFTzNr0C|title=An Introduction to the Baha'i Faith|date=2008-04-07|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-86251-6|pages=115|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Momen|first=Moojan|date=September 2007|title=Marginality and apostasy in the Baha'i community|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1016/j.religion.2007.06.008|journal=Religion|language=en|volume=37|issue=3|pages=187–209|doi=10.1016/j.religion.2007.06.008|s2cid=55630282|issn=0048-721X}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book|last=Sergeev|first=Mikhail|url=https://brill.com/view/title/32083|title=Theory of Religious Cycles: Tradition, Modernity, and the Bahá'í Faith|date=2015-09-17|publisher=Brill {{!}} Rodopi|isbn=978-90-04-30107-8|pages=94–95|doi=10.1163/9789004301078}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Hartz|first=Paula|url=https://bahai-library.com/hartz_bahai_faith|title=World Religions: Baha'i Faith|date=2009|publisher=Chelsea House Publishers|isbn=978-1-60413-104-8|edition=3rd|location=New York, NY|pages=138}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Winters |first=Jonah |year=2010 |title=Glossary of Bahá'í terms |url=https://bahai-library.com/winters_bahai_glossary |website=Baha'i Library Online}}&lt;/ref&gt;

په اوس وخت کې د عدالت نړيواله جرګه يوازينی واک لري، چې يو شخص د تړون ماتونکی اعلان کړي او کله چې يو شخص قانون ماتونکی وپېژندل شو، له ټولو بهايانو څخه يې د شړلو تمه کېږي، ان که د کورنۍ غړی يې هم وي. د عبدالبها له نظره د تړون ماتول يوه لېږدېدونکې يا ساري ناروغي ده. بهايي ليکنې له تړون ماتونکو سره اړيکې منع کوي او له بهايانو څخه په کلکه غوښتل کېږي، چې د دوی له ادبياتو څخه ډډه وکړي او په دې ډول د رښتيا د خپلواکې پلټنې “Independent Investigation of truth” بهايي اصل پر وړاندې يوه استثنا برابروي. ډېری بهايان له شته کوچنيو بهايي څانګو څخه ناخبره دي. &lt;ref&gt;{{Cite book|last=McMullen|first=Michael|url=https://www.worldcat.org/oclc/922640375|title=The Bahá'ís of America : the growth of a religious movement|date=2015|isbn=978-1-4798-0971-4|location=New York|pages=21|oclc=922640375}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite thesis|title=Baha'ism: History, transfiguration, doxa|url=https://scholarship.rice.edu/handle/1911/61990|date=2010|degree=Thesis|first=Hutan|last=Hejazi Martinez|hdl=1911/61990}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Ph.D|first=Vernon Elvin Johnson|url=https://books.google.com/books?id=BKTTDwAAQBAJ|title=Baha'is in Exile: An Account of Followers of Baha' U' llah Outside the Mainstream Baha'I Religion|date=2020-01-16|publisher=Dorrance Publishing|isbn=978-1-64530-574-3|pages=xxxi-xxxv|language=en}}&lt;/ref&gt;

== عيسويت ==
عيسويت کې له مذهبي ډلې څخه د شړلو موخه له کليسا څخه د هغو غړو شړل دي، چې د عيسوي ټولنې د باورونو خلاف کړه وړه يا لارښوونې لري. دا چاره له ناوړه ګټه اخېستنې څخه د کليسا د غړو ژغورل په نښه کوي او سرغړونکي ته اجازه ورکوي، چې خپله تېروتنه درک کړي او توبه وباسي. &lt;ref&gt;Ronald F. Youngblood, ''Nelson's Illustrated Bible Dictionary: New and Enhanced Edition'', Thomas Nelson Inc, USA, 2014, p. 378&lt;/ref&gt;

=== کاتوليک کليسا ===
په کاتوليک کليسا کې له ډلې څخه د شړلو په اړه د لاتين کليسا “Latin Church” د ډېره کيو او د ختيځ کاتولکي کليساګانو د نظم تر منځ توپيرونه شته. 

==== لاتيني کليسا ====
په لاتيني کليسا کې له ډلې څخه د شړلو عمل يا په “latae sententiae” (په سمدستي ډول د هغه سرغړونې د تر سره کولو په وخت کې ورکول کېږي، چې قانون ياده سزا تحميلوي) او يا په “ferendae sententiae” (هغه وخت سزا ورکول کېږي، چې د قانوني لوړ پوړ له لورې ټاکل شوې وي يا د مذهبي محکمې د سزا په توګه اعلان شوې وې) بڼه اوسېدلی شي. &lt;ref&gt;{{cite web |title=Code of Canon Law, canon 1314 |url=https://www.vatican.va/archive/ENG1104/__P4V.HTM |access-date=2012-04-03 |publisher=Vatican.va}}&lt;/ref&gt;

د کاتوليک کليسا د ټرنټ شورا “Council of Trent” کې لارښوونه کوي، چې: «له ډلې څخه شړل شوي اشخاص د کليسا غړي ځکه نه دي، چې د خپلې سزا له امله د خپلو کوچنيانو له شمېر څخه يې اړيکې پرې شوي دي او تر هغې په خپلې ډلې پورې تړاو نه لري، چې توبه وباسي». د “Exsurge Domine” تر سرليک لاندې د پاپ د ۱۵۲۰ زکال د می د ۱۶ نېټې ليک کې، لسم پاپ ليو د لوتر درويشتم وړانديز ناسم اعلان کړ. د ياد وړانديز له مخې له ډلې څخه شړل کېدنې يوازې باندنۍ سزاګانې دي، چې يو شخص د کليسا له عمومي معنوي عباداتو څخه نه بې برخې کوي. شپږم پاپ پيوس په “Auctorem Fidei” نومي ليکنه کې (۱۷۹۴ د اګسټ ۲۸) هغه نظريه وغندله، چې له مخې يې له مذهبي ډلې څخه د شړلو اغېز يوازې د خپل طبيعت له امله باندنۍ بڼه لري، چې له کليسا سره يوازې له بهرني ګډون څخه يې لرې کوي؛ که چېرې همداسې وي، نو د پاپ د وينا له مخې له مذهبې ډلې څخه شړل هغه معنوي سزا نه وه، چې په جنت پورې تړلې وي او روحونو باندې اغېز کوي. له ډلې څخه شړل شوی شخص چې د کليسا له ټولنې څخه ويستل شوی دی، لا هم د تعميد غسل او نوم ايښودنې د عيسوي دود نښه لری او کليسا د قانوني واکونو تابع دی. دوی په ځانګړو فعاليتونو کې له ښکېل کېدلو څخه منع شوي دي، چې ياد فعاليتونه د ۱۳۳۱ ز قانون کې لښتليک شوي دي او د شکريې او نمانځنې ورځ د سرښندنې يا د عبادت اړوند نورو مراسمو په نمانځلو کې د وزارتونو په کچه له هر ډول ګډون، د عيسوي مذهبي دودونو له نمانځلو يا تر لاسه کولو يا د هر ډول مذهبي دفترونو، وزارتونو يا دندو له پر مخ وړلو څخه د يو شخص مخنيوی کوي. &lt;ref&gt;{{cite web |title=CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Excommunication |url=https://www.newadvent.org/cathen/05678a.htm}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Catholic&quot;&gt;{{Catholic|wstitle=Excommunication|author=A. BOUDINHON|inline=1}} &lt;small&gt;Canonists usually treat of excommunication in their commentaries on the Corpus Juris Canonici, at the title De sententia excommunicationis (lib. V, tit. xxxix). Moralists deal with it apropos of the treatise on censures (De Censuris). One of the best works is that of D'ANNIBALE Summula Theologiæ moralis (5th ed., Rome, 1908). For details consult the numerous commentaries on the Constitution Apostolicæ Sedis. Special works by ancient writers: AVILA, De censuris (Lyons, 1608); SUAREZ, De censuris (Coimbra, 1603). ALTIERI, De censuris ecclesiasticis (Rome, 1618). — Cf. KOBER, Der Kirchenbann (Tübingen, 1857).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Code of Canon Law, canon 1331 §1 |url=https://www.vatican.va/archive/ENG1104/__P4X.HTM |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080329021837/https://www.vatican.va/archive/ENG1104/__P4X.HTM |archive-date=29 March 2008 |access-date=2014-07-29 |publisher=Vatican.va}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Catechism of the Catholic Church |url=http://www.usccb.org/beliefs-and-teachings/what-we-believe/catechism/catechism-of-the-catholic-church/epub/index.cfm |work=usccb.org}}&lt;/ref&gt;

د کاتوليک د اوسنې قانون له مخې، له ډلې څخه شړل کېدونکي اشخاص د کليسايي مکلفيتونو (لکه: ډله کې ګډون) ته پابند پاتې کېږي، که څه هم د عيسوي مذهبي دودونو له تر لاسه کولو او د عبادت مراسمو (لکه: لوستل، د نذرانې راوړل او داسې نور) کې له فعالې برخه اخيستنې څخه بند کړي دي. شړل شوي اشخاص د ديني دودونو په څېر حقونه له لاسه ورکوي، مګر بيا هم د قانوني مکلفيتونو پابند دي او حقونه يې هغه وخت بېرته ورکول کېږي، چې د سزا د بخښنې له لارې بېرته له ډلې سره پخلا شي. له دوی څخه په ټينګه غوښتل کېږي، چې له کليسا سره اړيکه خوندي کړي او دلته اصلي نښه يا موخه دا ده، چې دوی توبه ويستلو ته وهڅول شي او خپل ژوند کې بېرته فعال ګډون ته راوګرځي. &lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JKgZEjvB5cEC&amp;q=%22excommunicated+remain%22|title=New Commentary on the Code of Canon Law|isbn=9780809140664|last1=Beal|first1=John P.|last2=Coriden|first2=James A.|last3=Green|first3=Thomas J.|year=2000}}&lt;/ref&gt;

دا د هغو خلکو لپاره يوازينۍ اغېزې دي، چې د “latae sententiae” له مخې له ډلې څخه شړل شوي دي. د بېلګې په ډول: يو پادري ښايي د هغو خلکو لپاره په عمومي ډول ګډون رد نه کړي، چې له ډلې څخه د خپل کاري يا اتومات شړلو تر امر لاندې دي، تر هغې چې په رسمي ډول د يادو اوامرو له لورې شړل شوي نه وي اعلان شوي، ان که چېرې پادري په دې پوهېږي چې دوی يې له مذهبي ډلې څخه شړلي دي؛ که څه هم شخص ګناه يوه څرګنده او لويه ګناه وي، نو په دې حالت کې پادري اړ دی، چې د ۹۱۵ قانون له مخې شخص له ګډون څخه وګرځوي [منع کړي]. له بله اړخه، که چېرې پادري پوهېږي چې له مذهبي ډلې څخه شړل په يو شخص باندې تحميل شوي دي، يا دا چې له ډلې څخه خپل کارې يا اتومات شړل کېدل اعلان شوي دي (او نور له ډلې څخه يوازې نا اعلان شوي خپل کاري شړل نه دي)، په دې حالت کې پادري ياد شخص ته د سپېڅلي ګډون “Holy Communion” د سوګند له ورکولو څخه منع شوی دی.  &lt;ref&gt;{{cite web |date=2012-03-27 |title=Edward McNamara, &quot;Denying Communion to Someone&quot; |url=http://www.zenit.org/article-34521?l=english |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130113095612/http://www.zenit.org/article-34521?l=english |archive-date=2013-01-13 |access-date=2013-02-02 |publisher=Zenit.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=2007-05-04 |title=1983 Code of Canon Law, canon 915 |url=http://www.intratext.com/IXT/ENG0017/_P38.HTM#5T |access-date=2013-02-02 |publisher=Intratext.com}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>levi3itqwt1bxnd7tjfao1vcfrpqmoy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د هند نيمه لويه وچه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>65150</id>
    <revision>
      <id>317795</id>
      <parentid>288653</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T01:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4082" xml:space="preserve">[[دوتنه:India_78.40398E_20.74980N.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/India_78.40398E_20.74980N.jpg/200px-India_78.40398E_20.74980N.jpg|کيڼ|بټنوک|200x200px| د هند نيمې لويې وچې{{Break}}&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt; نفوس = ~ 1.7 ملیارد{{Break}}&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt; مساحت = 4400000 مربع کیلومتره &lt;ref&gt;{{یادکرد-ویکی|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Indian_subcontinent|عنوان=Indian subcontinent|زبان=انگلیسی|بازیابی=۲۴ ژوئن ۲۰۱۳}}&lt;/ref&gt;]]
د '''هند نيمه لويه وچه''' د جنوبي [[آسيا|اسیا]] د ټاپووزمې برخه ده. په دې وچه کې د [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[بنګله دیش|بنګله دېش]] ، [[نیپال]] ، [[بوتان]] ، [[مالدیف]] ، [[سریلانکا]] او ځینې وختونه [[ميانمار|میانمار]] (برما) هېوادونه هم شامل دي.

د [[ځمکپوهنه|ځمکپوهنې]] له نظره دا يو نيمه لويه وچه ده  ځکه چې دا د اسيا له براعظم څخه په داسې ډول پرته ده چې له هغې څخه جدا شکل او بڼه اختياروي او داسې ښکاري چې بېله لويه وچه وي، نو ځکه ورته د هند نيمه لويه وچه وايي. 

کله کله د هند نيمه لويه وچه  د کلمې پر ځای د جنوبي اسیا کلمه کارول کیږي او دا دواړه کلمې یو شان مانا لري. که څه هم دویمه دوره سیاسي تور لري او د [[ویتنام]] ، [[بوتان]] ، [[بنګله دیش|بنګله دېش]] ، [[پاکستان]] او [[افغانستان]] هېوادونه پکې شامل دي. &lt;ref name=&quot;mcleodplus2&quot;&gt;John McLeod, ''[https://books.google.com/books?id=Y8Y3MH3dj6MC&amp;pg=PA1 The history of India]'', page 1, Greenwood Publishing Group, 2002, {{ISBN|0-313-31459-4}}; note: McLeod does not include Afghanistan in Indian subcontinent or South Asia;{{سخ}}Jim Norwine &amp; Alfonso González, ''The Third World: states of mind and being'', pages 209, Taylor &amp; Francis, 1988, {{ISBN|0-04-910121-8}}{{سخ}}Raj S. Bhopal, ''Ethnicity, race, and health in multicultural societies'', pages 33, Oxford University Press, 2007, {{ISBN|0-19-856817-7}}; Quote: &quot;The term South Asian refers to populations originating from the Indian subcontinent, effectively India, Pakistan, Bangladesh and Sri Lanka;{{سخ}}Lucian W. Pye &amp; Mary W. Pye, ''Asian Power and Politics'', pages 133, Harvard University Press, 1985, {{ISBN|0-674-04979-9}}{{سخ}}Mark Juergensmeyer, ''The Oxford handbook of global religions'', pages 465, Oxford University Press US, 2006, {{ISBN|0-19-513798-1}}{{سخ}}Sugata Bose &amp; Ayesha Jalal, ''Modern South Asia'', pages 3, Routledge, 2004, {{ISBN|0-415-30787-2}}&lt;/ref&gt;

== نوم ==
[[دوتنه:Himalaya-formation.gif|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2f/Himalaya-formation.gif|کيڼ|بټنوک|424x424px| د هند نيمه لويې وچې څنګه د 20 څخه تر 50 ملیون کاله دمخه حرکت وکړ]]
[[دوتنه:Indian_Subcontinent_(orthographic_projection).svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/South_Asia_%28orthographic_projection%29_with_national_boundaries.png/220px-South_Asia_%28orthographic_projection%29_with_national_boundaries.png|بټنوک| د هند برصغیر د ارتوګرافیک پروجیکشن]]
د اکسفورډ انګلیسي قاموس له مخې، برصغیر د یوې وچې یوه برخه ده چې له سیاسي، جغرافیوي او کلتوري پلوه توپیر لري. د هند برصغیر اصطلاح په ځانګړې توګه په برتانوي امپراتورۍ کې مشهوره وه.

== اړوندې پوښتنې ==

* لوی ټرانک سړک

== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لويې وچې]]
[[وېشنيزه:د آسیا جغرافیا]]
[[وېشنيزه:ځمکپوهنه]]
[[وېشنيزه:د هند نيمه لويه وچه]]
[[وېشنيزه:برصغير]]</text>
      <sha1>bqf09cjo7se01u5rfo0ynfl4ar84f3g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317796</id>
      <parentid>317795</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T01:31:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3529" xml:space="preserve">د '''هند نيمه لويه وچه''' د جنوبي [[آسيا|اسیا]] د ټاپووزمې برخه ده. په دې وچه کې د [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[بنګله دیش|بنګله دېش]] ، [[نیپال]] ، [[بوتان]] ، [[مالدیف]] ، [[سریلانکا]] او ځینې وختونه [[ميانمار|میانمار]] (برما) هېوادونه هم شامل دي.

د [[ځمکپوهنه|ځمکپوهنې]] له نظره دا يو نيمه لويه وچه ده  ځکه چې دا د اسيا له براعظم څخه په داسې ډول پرته ده چې له هغې څخه جدا شکل او بڼه اختياروي او داسې ښکاري چې بېله لويه وچه وي، نو ځکه ورته د هند نيمه لويه وچه وايي. 

کله کله د هند نيمه لويه وچه  د کلمې پر ځای د جنوبي اسیا کلمه کارول کیږي او دا دواړه کلمې یو شان مانا لري. که څه هم دویمه دوره سیاسي تور لري او د [[ویتنام]] ، [[بوتان]] ، [[بنګله دیش|بنګله دېش]] ، [[پاکستان]] او [[افغانستان]] هېوادونه پکې شامل دي. &lt;ref name=&quot;mcleodplus2&quot;&gt;John McLeod, ''[https://books.google.com/books?id=Y8Y3MH3dj6MC&amp;pg=PA1 The history of India]'', page 1, Greenwood Publishing Group, 2002, {{ISBN|0-313-31459-4}}; note: McLeod does not include Afghanistan in Indian subcontinent or South Asia;{{سخ}}Jim Norwine &amp; Alfonso González, ''The Third World: states of mind and being'', pages 209, Taylor &amp; Francis, 1988, {{ISBN|0-04-910121-8}}{{سخ}}Raj S. Bhopal, ''Ethnicity, race, and health in multicultural societies'', pages 33, Oxford University Press, 2007, {{ISBN|0-19-856817-7}}; Quote: &quot;The term South Asian refers to populations originating from the Indian subcontinent, effectively India, Pakistan, Bangladesh and Sri Lanka;{{سخ}}Lucian W. Pye &amp; Mary W. Pye, ''Asian Power and Politics'', pages 133, Harvard University Press, 1985, {{ISBN|0-674-04979-9}}{{سخ}}Mark Juergensmeyer, ''The Oxford handbook of global religions'', pages 465, Oxford University Press US, 2006, {{ISBN|0-19-513798-1}}{{سخ}}Sugata Bose &amp; Ayesha Jalal, ''Modern South Asia'', pages 3, Routledge, 2004, {{ISBN|0-415-30787-2}}&lt;/ref&gt;

== نوم ==
[[دوتنه:Himalaya-formation.gif|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2f/Himalaya-formation.gif|کيڼ|بټنوک|424x424px| د هند نيمه لويې وچې څنګه د 20 څخه تر 50 ملیون کاله دمخه حرکت وکړ]]
[[دوتنه:Indian_Subcontinent_(orthographic_projection).svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/South_Asia_%28orthographic_projection%29_with_national_boundaries.png/220px-South_Asia_%28orthographic_projection%29_with_national_boundaries.png|بټنوک| د هند برصغیر د ارتوګرافیک پروجیکشن]]
د اکسفورډ انګلیسي قاموس له مخې، برصغیر د یوې وچې یوه برخه ده چې له سیاسي، جغرافیوي او کلتوري پلوه توپیر لري. د هند برصغیر اصطلاح په ځانګړې توګه په برتانوي امپراتورۍ کې مشهوره وه.

== اړوندې پوښتنې ==

* لوی ټرانک سړک

== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لويې وچې]]
[[وېشنيزه:د آسیا جغرافیا]]
[[وېشنيزه:ځمکپوهنه]]
[[وېشنيزه:د هند نيمه لويه وچه]]
[[وېشنيزه:برصغير]]</text>
      <sha1>qz7dwx3p6bxankcsatcuqteny8tet86</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317797</id>
      <parentid>317796</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T01:31:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3548" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د '''هند نيمه لويه وچه''' د جنوبي [[آسيا|اسیا]] د ټاپووزمې برخه ده. په دې وچه کې د [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[بنګله دیش|بنګله دېش]] ، [[نیپال]] ، [[بوتان]] ، [[مالدیف]] ، [[سریلانکا]] او ځینې وختونه [[ميانمار|میانمار]] (برما) هېوادونه هم شامل دي.

د [[ځمکپوهنه|ځمکپوهنې]] له نظره دا يو نيمه لويه وچه ده  ځکه چې دا د اسيا له براعظم څخه په داسې ډول پرته ده چې له هغې څخه جدا شکل او بڼه اختياروي او داسې ښکاري چې بېله لويه وچه وي، نو ځکه ورته د هند نيمه لويه وچه وايي. 

کله کله د هند نيمه لويه وچه  د کلمې پر ځای د جنوبي اسیا کلمه کارول کیږي او دا دواړه کلمې یو شان مانا لري. که څه هم دویمه دوره سیاسي تور لري او د [[ویتنام]] ، [[بوتان]] ، [[بنګله دیش|بنګله دېش]] ، [[پاکستان]] او [[افغانستان]] هېوادونه پکې شامل دي. &lt;ref name=&quot;mcleodplus2&quot;&gt;John McLeod, ''[https://books.google.com/books?id=Y8Y3MH3dj6MC&amp;pg=PA1 The history of India]'', page 1, Greenwood Publishing Group, 2002, {{ISBN|0-313-31459-4}}; note: McLeod does not include Afghanistan in Indian subcontinent or South Asia;{{سخ}}Jim Norwine &amp; Alfonso González, ''The Third World: states of mind and being'', pages 209, Taylor &amp; Francis, 1988, {{ISBN|0-04-910121-8}}{{سخ}}Raj S. Bhopal, ''Ethnicity, race, and health in multicultural societies'', pages 33, Oxford University Press, 2007, {{ISBN|0-19-856817-7}}; Quote: &quot;The term South Asian refers to populations originating from the Indian subcontinent, effectively India, Pakistan, Bangladesh and Sri Lanka;{{سخ}}Lucian W. Pye &amp; Mary W. Pye, ''Asian Power and Politics'', pages 133, Harvard University Press, 1985, {{ISBN|0-674-04979-9}}{{سخ}}Mark Juergensmeyer, ''The Oxford handbook of global religions'', pages 465, Oxford University Press US, 2006, {{ISBN|0-19-513798-1}}{{سخ}}Sugata Bose &amp; Ayesha Jalal, ''Modern South Asia'', pages 3, Routledge, 2004, {{ISBN|0-415-30787-2}}&lt;/ref&gt;

== نوم ==
[[دوتنه:Himalaya-formation.gif|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2f/Himalaya-formation.gif|کيڼ|بټنوک|424x424px| د هند نيمه لويې وچې څنګه د 20 څخه تر 50 ملیون کاله دمخه حرکت وکړ]]
[[دوتنه:Indian_Subcontinent_(orthographic_projection).svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/South_Asia_%28orthographic_projection%29_with_national_boundaries.png/220px-South_Asia_%28orthographic_projection%29_with_national_boundaries.png|بټنوک| د هند برصغیر د ارتوګرافیک پروجیکشن]]
د اکسفورډ انګلیسي قاموس له مخې، برصغیر د یوې وچې یوه برخه ده چې له سیاسي، جغرافیوي او کلتوري پلوه توپیر لري. د هند برصغیر اصطلاح په ځانګړې توګه په برتانوي امپراتورۍ کې مشهوره وه.

== اړوندې پوښتنې ==

* لوی ټرانک سړک

== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لويې وچې]]
[[وېشنيزه:د آسیا جغرافیا]]
[[وېشنيزه:ځمکپوهنه]]
[[وېشنيزه:د هند نيمه لويه وچه]]
[[وېشنيزه:برصغير]]</text>
      <sha1>5exqrq5e551jym708l8865n0z41cd5z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>لوی مرجاني دېوال</title>
    <ns>0</ns>
    <id>65272</id>
    <revision>
      <id>317843</id>
      <parentid>302030</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:39:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26079" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''لوی مرجاني دېوال''' د نړۍ د مرجاني ډبرو تر ټولو لوی سیستم دی چې له څه باندې ۲۹۰۰ انفرادي ډبرو او ۹۰۰ ټاپوګانو څخه جوړ دی چې اوږدوالی یې څه باندې ۲۳۰۰ کیلومتره (۱۴۰۰ مایله) او مساحت یې کابو ۳۴۴۴۰۰ کیومتره مربع (۱۳۳۰۰۰ مایله مربع) دی. دغه ډبرین دېوال د استرالیا د کویینزلنډ ساحلونو په مرجاني سمندر کې واقع دی او د یوه ۱۰۰ مایله پلن او ۲۰۰ فوټه ژور کانال په مرسته له ساحل څخه جلا شوی دی. لوی مرجاني دېوال له بیرونۍ فضا څخه لیدل کېدای شي او د نړۍ تر ټولو لوی واحد جوړښت دی چې ژوندیو ارګانېزمونو جوړ کړی دی. دغه ډبرین جوړښت له میلیاردونو کوچنیو ارګانېزمونو څخه چې مرجاني پولیپونه بلل کېږي، جوړ شوی دی. په دغه ځای کې د ژوند بېلابېلوالی پراخ دی او په ۱۹۸۱ کال کې د نړیوال میراث په توګه وټاکل شو. سي.ان.ان په ۱۹۹۷ کال کې دغه ځای د نړۍ د اوو طبیعي عجایبو په ډله کې شمېر کړ. د استرالیا د نړیوال میراث ځایونو یا مکانونو هم دغه دېوال په ۲۰۰۷ کال کې په خپل نوملړ کې شامل کړ.&lt;ref name=&quot;UNEP&quot;&gt;{{cite web |author=UNEP World Conservation Monitoring Centre |year=1980 |title=Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area |url=http://www.unep-wcmc.org/protected_areas/data/wh/gbrmp.html |url-status=dead |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080511100752/http://www.unep-wcmc.org/protected_areas/data/wh/gbrmp.html |archive-date=11 May 2008 |access-date=14 March 2009 |publisher=[[Department of the Environment and Heritage]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;GBRWHV&quot;&gt;{{cite web |title=The Great Barrier Reef World Heritage Values |url=http://www.environment.gov.au/heritage/places/world/great-barrier-reef/values.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130509112200/http://www.environment.gov.au/heritage/places/world/great-barrier-reef/values.html |archive-date=9 May 2013 |access-date=3 September 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;The [[Great Barrier Reef World Heritage Area]], which is 348,000&amp;nbsp;km squared, has 2900 reefs. However, this does not include the reefs found in the [[Torres Strait]], which has an estimated area of 37,000&amp;nbsp;km squared and with a possible 750 reefs and shoals. {{harvnb|Hopley|Smithers|Parnell|2007|p=1}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Fodor's |title=Great Barrier Reef Travel Guide |url=http://www.fodors.com/miniguides/mgresults.cfm?destination=great_barrier@230&amp;cur_section=ove |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130514032401/http://www.fodors.com/world/australia-and-the-pacific/australia/queensland/great-barrier-reef/ |archive-date=14 May 2013 |access-date=8 August 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;1975review&quot;&gt;{{cite web |author=Department of the Environment and Heritage |title=Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975 |url=http://www.deh.gov.au/coasts/publications/gbr-marine-park-act.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20061018005108/http://www.deh.gov.au/coasts/publications/gbr-marine-park-act.html |archive-date=18 October 2006 |access-date=2 November 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Leong|first=Goh Cheng|url=https://books.google.com/books?id=XhJ4RAAACAAJ&amp;q=certificate+physical+and+human+geography|title=Certificate Physics And Human Geography; Indian Edition|date=1995-10-27|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-562816-6|pages=81|language=en|access-date=21 January 2022|archive-date=20 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220620214553/https://books.google.com/books?id=XhJ4RAAACAAJ&amp;q=certificate+physical+and+human+geography|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Sarah Belfield |date=8 February 2002 |title=Great Barrier Reef: no buried treasure |url=http://www.ga.gov.au/media/releases/2002/1013133456_20385.jsp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071001045912/http://www.ga.gov.au/media/releases/2002/1013133456_20385.jsp |archive-date=1 October 2007 |access-date=11 June 2007 |publisher=Geoscience Australia (Australian Government)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;billions&quot;&gt;{{cite news|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m1590/is_1_57/ai_65370824|archive-url=https://archive.today/20120708000309/http://findarticles.com/p/articles/mi_m1590/is_1_57/ai_65370824/|url-status=dead|archive-date=8 July 2012|author=Sharon Guynup|date=4 September 2000|work=[[Science World (magazine)|Science World]]|title=Australia's Great Barrier Reef|access-date=11 June 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|publisher=CNN|year=1997|title=The Seven Natural Wonders of the World|url=http://www.cnn.com/TRAVEL/DESTINATIONS/9711/natural.wonders/|access-date=6 August 2006|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20060721011803/http://www.cnn.com/TRAVEL/DESTINATIONS/9711/natural.wonders/|archive-date=21 July 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=National Heritage List: The Great Barrier Reef, Queensland |url=https://www.environment.gov.au/heritage/places/world/gbr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210422152822/http://www.environment.gov.au/heritage/places/world/gbr |archive-date=22 April 2021 |access-date=23 April 2021 |publisher=Department of Agriculture, Water and the Environment}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=National Trust Queensland |title=Queensland Icons |url=http://www.nationaltrustqld.org/qldicons.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20061210082849/http://www.nationaltrustqld.org/qldicons.htm |archive-date=10 December 2006 |access-date=27 April 2021}}&lt;/ref&gt;

د مرجاني ډبرو لویه برخه د لوی مرجاني دېوال د سمندري پارک په مرسته ساتل کېږي چې د کب نیونې او سیاحت په ګډون د انساني اغېزو له محدودولو سره مرسته کوي. پر مرجاني دېوال او ایکوسیستم نور چاپېریالي فشارونه جاري اوبه، اقلیمي بدلونونه او د مرجانونو سپينېدل او د سیند د خټو پاکول دي. د هغې څېړنې له مخې چې د ۲۰۱۲ کال په اکتوبر میاشت کې د امریکا د علومو اکاډمۍ په مقالو کې خپره شوه، دغه مرجاني دېوال له ۱۹۸۵ کال را وروسته تر نیمايي زیات مرجاني پوښ له لاسه ورکړی او دغه موندنې په ۲۰۲۰ کال کې یوې بلې څېړنې هم تایید کړې چې ویې ښوده د دغه مرجاني دېوال تر نیمايي زیات پوښ د ۱۹۹۵ او ۲۰۱۷ کلونو تر منځ له منځه تللی، د دې تر څنګ په ۲۰۲۰ کال کې د مرجانونو د سپينېدو یوې بلې پېښې هم اغېزې پرې وښندلې چې کمیت یې تر اوسه مشخص شوی نه دی.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/environment/2019/feb/20/great-barrier-reef-authority-gives-green-light-to-dump-dredging-sludge|title=Great Barrier Reef authority gives green light to dump dredging sludge|last=Smee|first=Ben|date=20 February 2019|work=The Guardian|access-date=21 February 2019|issn=0261-3077|archive-url=https://web.archive.org/web/20190221130431/https://www.theguardian.com/environment/2019/feb/20/great-barrier-reef-authority-gives-green-light-to-dump-dredging-sludge|archive-date=21 February 2019|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite news|last=Eilperin|first=Juliet|title=Great Barrier Reef has lost half its corals since 1985, new study says|url=https://www.washingtonpost.com/national/health-science/great-barrier-reef-has-lost-half-its-corals-since-1985-new-study-says/2012/10/01/c733025c-0bda-11e2-bb5e-492c0d30bff6_story.html?wprss=rss_social-nation-headlines&amp;Post+generic=?tid=sm_twitter_washi|newspaper=The Washington Post|access-date=1 October 2012|date=1 October 2012|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190209051801/https://www.washingtonpost.com/national/health-science/great-barrier-reef-has-lost-half-its-corals-since-1985-new-study-says/2012/10/01/c733025c-0bda-11e2-bb5e-492c0d30bff6_story.html?wprss=rss_social-nation-headlines&amp;Post+generic=%3Ftid%3Dsm_twitter_washi|archive-date=9 February 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |author=Amy Woodyatt |title=The Great Barrier Reef has lost half its corals within 3 decades |url=https://www.cnn.com/travel/article/great-barrier-reef-coral-loss-intl-scli-climate-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201015211707/https://www.cnn.com/travel/article/great-barrier-reef-coral-loss-intl-scli-climate-scn/index.html |archive-date=15 October 2020 |access-date=2020-10-17 |website=CNN |language=en}}&lt;/ref&gt;

لوی مرجاني دېوال له ډېره وخته راهیسې د استرالیا ځايي اوسېدونکو او ټاپو مېشتو پېژندلی او کاروي یې او د ځايي ډلو د کتلور او معنویت یوه مهمه برخه ده. دغه ځای د سیلانیانو لپاره په ځانګړي ډول په ویټسانډي ټاپوګانو او کرینز سیمو کې یوه ډېره مشهوره موخه یا د سفر ځای دی. سیاحت د دغې سیمې لپاره یو مهم اقتصادي فعالیت دی چې څه باندې ۳ میلیارده استرالیايي ډالره کلنی عاید لري. د ۲۰۱۴ کال په نومبر میاشت کې ګوګل د لوی مرجاني دېوال «د ګوګل د اوبو لاندې واټ منظر» په درې اړخیز یا تري ډي بڼه پرلیکه کړ.&lt;ref name=&quot;economics&quot;&gt;{{cite web |author=Access Economics Pty Ltd |year=2005 |title=Measuring the economic and financial value of the Great Barrier Reef Marine Park |url=http://www.gbrmpa.gov.au/__data/assets/pdf_file/0004/5584/gbrmpa_RP84_Measuring_The_Economic_And_Financial_Value_Of_The_GBRMP_2005.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130429200133/http://www.gbrmpa.gov.au/__data/assets/pdf_file/0004/5584/gbrmpa_RP84_Measuring_The_Economic_And_Financial_Value_Of_The_GBRMP_2005.pdf |archive-date=29 April 2013 |access-date=2 March 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=16 November 2014 |title=Google Launches Underwater Street View |url=http://en.tempo.co/read/news/2014/11/16/240622233/Google-Launches-Underwater-Street-View |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129030153/http://en.tempo.co/read/news/2014/11/16/240622233/Google-Launches-Underwater-Street-View |archive-date=29 November 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Great Barrier Reef coral bleaching more widespread than first thought|work=The Sydney Morning Herald|url=https://www.smh.com.au/environment/great-barrier-reef-coral-bleaching-more-widespread-than-first-thought-surveys-reveal-20160331-gnux7x.html|date=31 March 2016|access-date=2 April 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160403042953/http://www.smh.com.au/environment/great-barrier-reef-coral-bleaching-more-widespread-than-first-thought-surveys-reveal-20160331-gnux7x.html|archive-date=3 April 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Jacobsen |first=Rowan |date=11 October 2016 |title=Obituary: Great Barrier Reef (25 Million BC–2016) |url=https://www.outsideonline.com/2112086/obituary-great-barrier-reef-25-million-bc-2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161016120040/http://www.outsideonline.com/2112086/obituary-great-barrier-reef-25-million-bc-2016 |archive-date=16 October 2016 |access-date=16 October 2016}}&lt;/ref&gt;

== چاپېریالي ګواښونه ==
اقلیمي بدلونونه، ککړتیا او کب نیونه د مرجاني ډبرو د دغه سیستم روغتیا ته لوی ګواښونه دي. په نورو ګواښونو کې د کښتیو ټکرونه، نفتي ککړتیا او استوايي توپانونه شاملېږي. د سکلېټ ویجاړي د مرجانونو یوه ناروغي ده چې د «هالوفولیکولینا کورالازیا» پروتوزوا له امله رامنځته کېږي او ۳۱ مرجاني نوعې تر اغېز لاندې راولي. په ۲۰۱۲ کال کې د امریکا د علومو اکاډمۍ یوې څېړنې وښوده چې له ۱۹۸۵ کال راهیسې لوی مرجاني دېوال تر نیمايي زیات مرجانونه له لاسه ورکړي دي چې له درېیو څخه دوې برخې یې له ۱۹۸۸ کال را وروسته د پورته یادو شویو عواملو پایله ده.&lt;ref name=&quot;CRC46&quot;&gt;{{cite web |last=Harriott |first=V.J. |year=2002 |title=Marine tourism impacts and their management on the Great Barrier Reef |url=http://www.reef.crc.org.au/publications/techreport/pdf/Harriott46.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090318081806/http://www.reef.crc.org.au/publications/techreport/pdf/Harriott46.pdf |archive-date=18 March 2009 |access-date=8 March 2009 |work=CRC Reef Research Centre Technical Report No. 46 |publisher=CRC Reef Research Centre}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=AIMS Longterm Monitoring – Coral Diseases on the Great Barrier Reef – Skeletal Eroding Band |url=http://www.aims.gov.au/pages/research/reef-monitoring/coral-diseases/hcd-gbr-04.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090713171718/http://www.aims.gov.au/pages/research/reef-monitoring/coral-diseases/hcd-gbr-04.html |archive-date=13 July 2009 |access-date=22 August 2009 |publisher=aims.gov.au}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/australasia/great-barrier-reef-has-lost-half-its-coral-since-1985-8193783.html|title=Great Barrier Reef has 'lost half its coral since 1985'|newspaper=[[The Washington Post]]|date=2 October 2012|access-date=3 October 2012|author=Eilperin, Juliet|location=London|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20121003191727/http://www.independent.co.uk/news/world/australasia/great-barrier-reef-has-lost-half-its-coral-since-1985-8193783.html|archive-date=3 October 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

=== اقلیمي بدلون ===
د لوی مرجاني دېوال د سمندري پارک اداره د لوی مرجاني دېوال لپاره تر ټولو لوی ګواښ اقلیمي بدلون ګڼي، ځکه چې اقلیمي بدلون د سمندر د ګرمېدو لامل کېږي او د مرجانونو سپینېدل ورسره زیاتېږي. د سمندري ګرمۍ د څپو له امله د مرجانونو د ډله‌ييزې سپینېدنې پېښې د ۱۹۹۸، ۲۰۰۲، ۲۰۰۶، ۲۰۱۶، ۲۰۱۷ او ۲۰۲۰ کلونو د اوړي په موسمونو کې وشوې او تمه ده چې د مرجانونو سپينېدل به پر کلنۍ پېښه بدل شي. په ۲۰۲۰ کال کې یوې څېړنې وښوده چې لوی مرجاني دېوال له ۱۹۹۵ کال را وروسته د اقلیمي بدلونونو له امله د سمندرونو د ګرمېدو په دلیل تر نیمايي زیات مرجانونه له لاسه ورکړي دي. د نړیوالې ګرمۍ په دوام سره مرجانونه نه‌شي کولای چې د سمندر د تودوخې له ډېرېدو سره مقابله وکړي. د مرجانونو د سپينېدو پېښې له ناروغیو سره د مرجانونو حساسیت ډېروي چې په پایله کې یې پر ډبرینو ټولنو ناوړه ایکولوژيکي اغېزې پرېوځي.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.150.theage.com.au/view_bestofarticle.asp?straction=update&amp;inttype=1&amp;intid=1850|title=Global climate change, the Great Barrier Reef and our obligations|publisher=The National Forum|access-date=26 September 2007|date=19 November 2004|author1=Rothwell, Don|author2=Stephens, Tim|location=Melbourne|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20071012184305/http://150.theage.com.au/view_bestofarticle.asp?straction=update&amp;inttype=1&amp;intid=1850|archive-date=12 October 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Great Barrier Reef Marine Park Authority |title=Our changing climate |url=http://www.gbrmpa.gov.au/corp_site/info_services/publications/misc_pub/climate_change_vulnerability_assessment/our_changing_climate |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071029074337/http://www.gbrmpa.gov.au/corp_site/info_services/publications/misc_pub/climate_change_vulnerability_assessment/our_changing_climate |archive-date=29 October 2007 |access-date=26 September 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Great Barrier Reef Marine Park Authority |title=Coral Bleaching and Mass Bleaching Events |url=http://www.gbrmpa.gov.au/corp_site/info_services/science/climate_change/coral_bleaching.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060420004634/http://www.gbrmpa.gov.au/corp_site/info_services/science/climate_change/coral_bleaching.html |archive-date=20 April 2006 |access-date=30 May 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:12&quot;&gt;{{cite news|last=Eilperin|first=Juliet|title=Great Barrier Reef has lost half its corals since 1985, new study says|url=https://www.washingtonpost.com/national/health-science/great-barrier-reef-has-lost-half-its-corals-since-1985-new-study-says/2012/10/01/c733025c-0bda-11e2-bb5e-492c0d30bff6_story.html?wprss=rss_social-nation-headlines&amp;Post+generic=?tid=sm_twitter_washi|newspaper=The Washington Post|access-date=1 October 2012|date=1 October 2012|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190209051801/https://www.washingtonpost.com/national/health-science/great-barrier-reef-has-lost-half-its-corals-since-1985-new-study-says/2012/10/01/c733025c-0bda-11e2-bb5e-492c0d30bff6_story.html?wprss=rss_social-nation-headlines&amp;Post+generic=%3Ftid%3Dsm_twitter_washi|archive-date=9 February 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite news|date=2020-10-14|title=Great Barrier Reef has lost half of its corals since 1995|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-australia-54533971|access-date=2020-11-10|archive-date=1 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101142224/https://www.bbc.com/news/world-australia-54533971|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;tele&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.news.com.au/story/0,10117,21141105-1702,00.html?from=public_rss|title=Online version|newspaper=[[The Daily Telegraph (Sydney)|The Daily Telegraph]]|date=30 January 2007|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090226143455/http://www.news.com.au/story/0%2C10117%2C21141105-1702%2C00.html?from=public_rss|archive-date=26 February 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Littman&quot;&gt;{{cite journal|last1=Littman|first1=Raechel|last2=Willis|first2=Bette L.|last3=Bourne|first3=David G.|year=2011|title=Metagenomic analysis of the coral holobiont during a natural bleaching event on the Great Barrier Reef|journal=Environmental Microbiology Reports|volume=3|issue=6|pages=651–660|doi=10.1111/j.1758-2229.2010.00234.x|pmid=23761353}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۱۷ کال په جولای میاشت کې یونسکو سازمان یوه تسویدي پرېکړه خپره کړه چې په هغې کې يې پر لوی مرجاني دېوال د مرجانونو د سپینېدو د اغېز په اړه جدي اندېښنه څرګنده کړه. دغې تسویدي پرېکړې استرالیا ته خبرداری ورکړ چې د اوبو د کیفیت ښه کولو ته له پام وړ کار پرته به د ۲۰۵۰ کال د ریف د راپور موخو ته ونه رسېدای شي.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.theguardian.com/environment/2017/jun/03/great-barrier-reef-australia-must-act-urgently-on-water-quality-says-unesco#img-1 Great Barrier Reef: Australia must act urgently on water quality, says Unesco.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170603075819/https://www.theguardian.com/environment/2017/jun/03/great-barrier-reef-australia-must-act-urgently-on-water-quality-says-unesco|date=3 June 2017}} The Guardian. Retrieved 3 June 2017&lt;/ref&gt;

اقلیمي بدلونونه د نورو سمندري ارګانېزمونو پر ژوند هم اغېز لري – د ځینو کبانو د مطلوبې تودوخې محدوده هغوی د نویو مېشت‌ځایونو د لټون خوا ته کشوي او له دې امله په څیروونکو سمندري مرغانو کې د چیچیو یا کوچنیو مرغانو د مړینې کچه لوړېږي. اقلیمي بدلونونه د سمندري کیشپو پر نفوس او شته مېشت‌ځایونو هم اغېز کوي.&lt;ref name=&quot;GBRMPAclimatechange&quot;&gt;{{cite web |author=Great Barrier Reef Marine Park Authority |title=Climate change and the Great Barrier Reef |url=http://www.gbrmpa.gov.au/corp_site/info_services/science/climate_change |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20061208045117/http://www.gbrmpa.gov.au/corp_site/info_services/science/climate_change |archive-date=8 December 2006 |access-date=16 March 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schmidt&quot;&gt;{{cite journal|last1=Schmidt|first1=C.|last2=Heinz|first2=P.|last3=Kucera|first3=M.|first4=Sven|last4=Uthicke|year=2011|title=Temperature-induced stress leads to bleaching in larger benthic foraminifera hosting endosymbiotic diatoms|journal=Limnology and Oceanography|volume=56|issue=5|pages=1587–1602|url=http://wap.aslo.org/lo/toc/vol_56/issue_5/1587.pdf|doi=10.4319/lo.2011.56.5.1587|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304034652/http://wap.aslo.org/lo/toc/vol_56/issue_5/1587.pdf|archive-date=4 March 2016|bibcode=2011LimOc..56.1587S|s2cid=85648669|access-date=20 October 2022|archivedate=4 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304034652/http://wap.aslo.org/lo/toc/vol_56/issue_5/1587.pdf}}&lt;/ref&gt;

=== ککړتیا ===
یو بل مهم ګواښ چې لوی مرجاني دېوال ورسره مخ دی، د اوبو ککړتیا او ټیټ کیفیت دی. د استرالیا شمال ختیځ سیندونه د استوايي سېلابونو په جریان کې ریف ککړوي. د دغې ککړتیا څه باندې ۹۰ سلنه لامل د فارمونو یا کښتونو جاري اوبه دي. د لوی مرجاني دېوال د ګاونډ ۸۰ سلنه ځمکې د فارمونو لپاره کارېږي چې د ګنیو یا نیشکرو کرنه او د غوښې د غوایانو څړځایونه په کې شاملېږي. د فارمدارۍ طریقې ریف یا سمندري ارګانېزمونو ته زیان رسوي او دلیل یې تر حد ډېره څرونه، د کرنیزو رسوباتو د جاري اوبه ډېرېدنه، مغذي مواد او کیمیاوي مواد لکه سرې، واښه وژونکي او افت وژونکي دي چې د مرجانونو روغتیا او د ډبرو ژواک بېلابېلوالي ته لوی خطر دی.&lt;ref&gt;{{cite web |year=2003 |title=Coastal water quality |url=http://www.epa.qld.gov.au/register/p01258bs.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070614223713/http://www.epa.qld.gov.au/register/p01258bs.pdf |archive-date=14 June 2007 |access-date=7 June 2007 |work=The State of the Environment Report Queensland 2003 |publisher=Environment Protection Agency Queensland}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Human Impact on the Great Barrier Reef&quot;&gt;{{cite web |title=Human Impact on the Great Barrier Reef |url=http://sitemaker.umich.edu/gc2sec7labgroup3/pollution |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130429151658/http://sitemaker.umich.edu/gc2sec7labgroup3/pollution |archive-date=29 April 2013 |access-date=12 February 2014 |publisher=University of Michigan}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۱۶ کال د یوه راپور له مخې که څه هم د مقرراتو په پایله کې «د صنعتي، کاني، بندر جوړونې، سیند پاکولو او ښاري پراختیا په څېر د ځمکې د نورو استفادو» له امله ټولیزه ککړتیا کمه شوې ده، خو دغه موارد لا هم ښايي په ځايي یا محلي کچه د پام وړ وي. د مسو او نورو درنو فلزاتو د لوړو کچو لرونکي رسوبات چې په پاپو نیو ګینه کې له «اوک ټېډي» کان څخه ترلاسه کېږي، د لوی مرجاني دېوال او تورس سیمو لپاره د ککړتیا بالقوه خطر دی.&lt;ref&gt;Harris, P.T., 2001. Environmental Management of Torres Strait: a Marine Geologist’s Perspective, in: Gostin, V.A. (Ed.), Gondwana to Greenhouse: environmental geoscience – an Australian perspective. Geological Society of Australia Special Publication, Adelaide, pp. 317–328&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=May 2016 |title=Final Report - Great Barrier Reef Water Science Taskforce |url=https://www.qld.gov.au/__data/assets/pdf_file/0027/109539/gbrwst-finalreport-2016.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211121054043/https://www.qld.gov.au/__data/assets/pdf_file/0027/109539/gbrwst-finalreport-2016.pdf |archive-date=21 November 2021 |access-date= |website=qld.gov.au |publisher=Queensland Government |page=16 |quote=}}&lt;/ref&gt;

د مرجاني ډبرو د څېړنو لپاره د اې.ار.سي مرکز راپور وویل چې د ریف په شمالي برخه کې شاوخوا ۶۷ سلنه مرجانونه مړه شوي دي.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-australia-38127320|title=Great Barrier Reef suffered worst bleaching on record in 2016, report finds|last=Griffith|first=Hywel|date=28 November 2016|work=BBC News|access-date=28 November 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20161128131749/http://www.bbc.com/news/world-australia-38127320|archive-date=28 November 2016}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>9r763i4y4qd0ph7vx2djd2h7gie8is2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کوټیلیا چانکیا</title>
    <ns>0</ns>
    <id>65811</id>
    <revision>
      <id>317825</id>
      <parentid>292560</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:19:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1619" xml:space="preserve">نوموړی د چندراګپتا موریا متحد او لومړی وزیر و. د هغه اصلي نوم وشنو ګپتا و. هغه یو لوی بابا وو، نو خلکو او پاچا ورته چانکیا ویل. او ډېر کينه ګر (حاسد) و، نو د کوټیلیا په نوم پېژندل شوی. هغه یو ستر مفکر او ستر سیاستوال ګڼل کیږي. نومړی په ذات برهمن و. هغه دوه نور نومونه هم درلودل. کوټیلیا او وشنو ګپتا. هغه د چندراګپتا سره ډېره مرسته وکړه. د هغه په مشوره، چندراګپتا پنجاب فتح کړ او بیا یې د مګدا پاچا نند له واکه وغورځاوه او پخپله یې پر هغه ځای هم قبضه وکړه. چانکیا د موسیقۍ ماسټر او د لومړۍ درجې وېښيار او سازشي ذهن درلود. خو د هغه یوه لویه ځانګړنه دا وه چې د ټولو اسانتیاو سره سره یې ساده ژوند کاوه. هغه شاهي ماڼۍ ته نژدې په یوه کوټه کې اوسېده. هغه د سیاست په اړه یو کتاب لیکلی، [[ارته شاستر]] ، چې د چندرګپتا وضعیت خورا ښه بیانوي.

== نور وګوره ==

* [[ارته شاستر|ارته شاسترا]]
* مهاپدما نندا
* د مګدا امپراتورۍ

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}

== بهرنۍ اړیکې ==

[[وېشنيزه:ارته شاستر]]
[[وېشنيزه:لرغونی هند]]
[[وېشنيزه:مګد]]
[[وېشنيزه:هند]]</text>
      <sha1>jpu5756gb54y0utxjbacublvv9xaixz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317826</id>
      <parentid>317825</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:20:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1638" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
نوموړی د چندراګپتا موریا متحد او لومړی وزیر و. د هغه اصلي نوم وشنو ګپتا و. هغه یو لوی بابا وو، نو خلکو او پاچا ورته چانکیا ویل. او ډېر کينه ګر (حاسد) و، نو د کوټیلیا په نوم پېژندل شوی. هغه یو ستر مفکر او ستر سیاستوال ګڼل کیږي. نومړی په ذات برهمن و. هغه دوه نور نومونه هم درلودل. کوټیلیا او وشنو ګپتا. هغه د چندراګپتا سره ډېره مرسته وکړه. د هغه په مشوره، چندراګپتا پنجاب فتح کړ او بیا یې د مګدا پاچا نند له واکه وغورځاوه او پخپله یې پر هغه ځای هم قبضه وکړه. چانکیا د موسیقۍ ماسټر او د لومړۍ درجې وېښيار او سازشي ذهن درلود. خو د هغه یوه لویه ځانګړنه دا وه چې د ټولو اسانتیاو سره سره یې ساده ژوند کاوه. هغه شاهي ماڼۍ ته نژدې په یوه کوټه کې اوسېده. هغه د سیاست په اړه یو کتاب لیکلی، [[ارته شاستر]] ، چې د چندرګپتا وضعیت خورا ښه بیانوي.

== نور وګوره ==

* [[ارته شاستر|ارته شاسترا]]
* مهاپدما نندا
* د مګدا امپراتورۍ

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}

== بهرنۍ اړیکې ==

[[وېشنيزه:ارته شاستر]]
[[وېشنيزه:لرغونی هند]]
[[وېشنيزه:مګد]]
[[وېشنيزه:هند]]</text>
      <sha1>9unil3y66b9yvjndkpbxli36dcv7yb3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>بنګالي ګیدړ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>66412</id>
    <revision>
      <id>317766</id>
      <parentid>289637</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:53:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ delete</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1805" xml:space="preserve">{{ړنگول|پالتو [[User:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Segoe print;color:black&quot;&gt;Af420&lt;/b&gt;]]&lt;sup&gt;[[User talk:Af420|&lt;b style=&quot;font-family:Amiri;color:black&quot;&gt; دلته زما څخه پوښتنه وکړئ...&lt;/b&gt;]]&lt;/sup&gt; ۲۱:۵۳, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])}}


| colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center; font-size: 88%&quot; |بنګالي ګيدړ، ''Vulpes bengalensis''
|- style=&quot;text-align: center; background-color: transparent&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |د ساتنې وضعيت
|-
| colspan=&quot;2&quot; |ډېره کمه پاملرنه ورته شوې
|-
! colspan=&quot;2&quot; style=&quot;min-width:15em; text-align: center; background-color: transparent&quot; |علمي ډلبندي
|-
|واکمنۍ کورنۍ:
|ځناور
|-
|څانګه:
|&lt;span class=&quot;شاخه&quot;&gt;[[طنابداران]]&lt;/span&gt;
|-
|کټګورۍ:
|تي لرونکي
|-
|لوری:
|[[غوښه خوړونکي]]
|-
|کورنۍ:
|سګ سانان
|-
|ډول
|&lt;span class=&quot;گونه&quot;&gt;'''''V.&amp;nbsp;bengalensis'''''&lt;/span&gt;
|-
! colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center; background-color: transparent&quot; |دوه ګونی نوم
|-
| colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center&quot; |'''&lt;span class=&quot;binomial&quot;&gt;''Vulpes bengalensis''&lt;/span&gt;'''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div style=&quot;font-size: 85%;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
|- style=&quot;text-align: center; background-color: transparent&quot;
|-
| colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center&quot; |[[پرونده:Vulpes-bengalensis-map.png|frameless]]
|}

بنګالي ګيدړ چې علمي نوم يې :''Vulpes bengalensis'' دی د ګيدړانو د کورنۍ يو ډول دی.

== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}

* ويکي پېډيا ګډونوال . «Bengal fox». انګليسي ويکي پېډيا ۲۱ فبروري ۲۰۱۴.

== بهرنۍ لینک ==

[[وېشنيزه:ګيدړ]]
[[وېشنيزه:ځناور]]</text>
      <sha1>hfqkc9kw11iepg0q3mr8two2z6us9ck</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>هانومان</title>
    <ns>0</ns>
    <id>66484</id>
    <revision>
      <id>317841</id>
      <parentid>289772</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:38:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1120" xml:space="preserve">'''هنومان''' ( انګريزي:Hanuman) ([[هندي ژبه|هندي:]]हनुमान) چې د '''مهاویر په نوم هم پېژندل کیږي او بجرنګ''' '''بالي''' د هندوانو دیوتا او د لارډ [[رام]] خدای دی. &lt;ref name=&quot;Williams2008p146&quot;&gt;{{Cite book|last=George M. Williams|title=Handbook of Hindu Mythology|url=https://books.google.com/books?id=N7LOZfwCDpEC&amp;pg=PA146|year=2008|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-533261-2|pages=146–148|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190107065538/https://books.google.com/books?id=N7LOZfwCDpEC&amp;pg=PA146%20|archivedate=2019-01-07|access-date=2017-10-24}}&lt;/ref&gt; هغه د [[رامايڼ|رامایڼ]] یو له مخکښانو څخه دی. په [[مها بهارت|مها]] بهارت، څو پرانونو او د [[جاينيزم|جاینیزم]] په ځینو متنونو کې يې هم یادونه شوې ده. هانومان د [[رام]] سره د شیطان پاچا راوڼ په وړاندې په جګړه کې د ګډون له لارې مرسته وکړه.

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}</text>
      <sha1>lco5j5l8ikmlnc95fqx4t5r2llnyxi4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317842</id>
      <parentid>317841</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:38:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1139" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
'''هنومان''' ( انګريزي:Hanuman) ([[هندي ژبه|هندي:]]हनुमान) چې د '''مهاویر په نوم هم پېژندل کیږي او بجرنګ''' '''بالي''' د هندوانو دیوتا او د لارډ [[رام]] خدای دی. &lt;ref name=&quot;Williams2008p146&quot;&gt;{{Cite book|last=George M. Williams|title=Handbook of Hindu Mythology|url=https://books.google.com/books?id=N7LOZfwCDpEC&amp;pg=PA146|year=2008|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-533261-2|pages=146–148|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190107065538/https://books.google.com/books?id=N7LOZfwCDpEC&amp;pg=PA146%20|archivedate=2019-01-07|access-date=2017-10-24}}&lt;/ref&gt; هغه د [[رامايڼ|رامایڼ]] یو له مخکښانو څخه دی. په [[مها بهارت|مها]] بهارت، څو پرانونو او د [[جاينيزم|جاینیزم]] په ځینو متنونو کې يې هم یادونه شوې ده. هانومان د [[رام]] سره د شیطان پاچا راوڼ په وړاندې په جګړه کې د ګډون له لارې مرسته وکړه.

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}</text>
      <sha1>to5pfcb0oouc2et6v2wtwcs7pog2b7t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>چاریکار</title>
    <ns>0</ns>
    <id>68788</id>
    <revision>
      <id>317759</id>
      <parentid>302475</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T21:27:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+ د استوګنيزې سيمې مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13831" xml:space="preserve">{{استوګنيزه سيمه}}
امام اعظم ښار، چې په تاریخي ډول د چاریکار په نوم یادېږي او د افغانستان په شمال کې د کوه دامن درې یو لوی ښار او د پروان ولایت مرکز دی، د طالبانو له خوا یې نوم د امام ابوحنیفه په درناوي، چې یو افغان دیني عالم او فقیه دی، د امام اعظم په نوم بدل شو. دا ښار شاوخوا ۱۷۱۲۰۰ نفوس لري، چې اکثریت یې تاجک وګړي دي. &lt;ref&gt;{{Cite news|date=2022-12-17|title=Massive Reactions to Changing the Name of 'Charikar' into 'Imam Abu Hanifa'|language=en-US|work=The Khaama Press News Agency|url=https://www.khaama.com/massive-reactions-to-changing-the-name-of-charikar-into-imam-abu-hanifa/|access-date=2022-12-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cso&quot;&gt;{{cite web |title=Settled Population of Parwan province by Civil Division, Urban, Rural and Sex-2012-13 |url=http://cso.gov.af/Content/files/Parwan(1).pdf |publisher=Islamic Republic of Afghanistan, Central Statistics Organization |accessdate=2013-06-16 |تاريخ الأرشيف=2013-12-16 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20131216002435/http://cso.gov.af/Content/files/Parwan(1).pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nps&quot;&gt;{{cite web |title=Parwan Province |url=http://www.nps.edu/programs/ccs/Parwan.html |work=Program for Culture &amp; Conflict Studies |publisher=[[Naval Postgraduate School]] |quote=The population of approximately 560,000 is composed of [[Pashtun people|Pashtun]], [[Tajik people|Tajik]], [[Uzbeks|Uzbek]], [[Qizilbash]], [[Kuchi people|Kuchi]], [[Hazara people|Hazara]], and other minority groups. |accessdate=2013-06-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ISW&quot;&gt;{{cite web |title=Regional Command East: Parwan Province |url=http://www.understandingwar.org/region/regional-command-east#Parwan |publisher=Institute for the Study of War |quote=The main ethnic groups are Pashtuns and Tajiks, but there are small numbers of Uzbeks, Qizilbash and Hazaras as well. |accessdate=2013-06-16}}&lt;/ref&gt;

دا ښار له کابل څخه په ۶۹ کیلومترۍ کې د افغانستان په حلقوي سړک، چې شمالي ولایتونو ته غځېدلی دی، پروت دی. هغه مسافرین چې مزار شریف، کندز یا پلخمري ته ځي د امام ابوحنیفه له ښاره تېرېږي. سره له دې چې کابل ته نږدې پروت دی، خو له نیمایي څخه زیاته خاوره یې آباده شوې نه ده. د آبادې خاورې زیاتره برخه استوګنیز ده چې په مساوي برخو ویشل شوې (۳۷٪) په داسې حال کې چې خالي نقشې (۳۲٪) او د سړک شبکه د آبادې خاورې ۱۹٪ تشکیلوي. د امام ابوحنيفه ښار د پنجشېر درې په دروازه کې پروت دی، چې د شمالي دښتې د هندوکش د غرونو سره يو ځای کېږي. د امام ابوحنیفه ښار د لوښو او لوړ کیفیت انګورو په برخه کې شهرت لري.&lt;ref name=&quot;soac2015&quot;&gt;{{cite web |title=The State of Afghan Cities Report 2015 |url=http://unhabitat.org/books/soac2015_volume2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151031111658/http://unhabitat.org/books/soac2015_volume2/ |archive-date=31 October 2015 |ref=UN-Habitat |accessdate=20 October 2015}}&lt;/ref&gt;

د امام ابوحنيفه ښار ټول نفوس (۲۰۱۵ کال) ۹۶۰۳۹ دی او د پوليسو ۴ حوزې (ناحیې) لري چې ټول مساحت یې ۳۰۲۵ هکتاره دی. د امام ابو حنیفه په ښار کې ټولټال ۱۰۶۷۱ استوګنیز کورونه موجود دي. &lt;ref name=&quot;soac20152&quot;&gt;{{cite web |title=The State of Afghan Cities Report 2015 |url=http://unhabitat.org/books/soac2015_volume2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151031111658/http://unhabitat.org/books/soac2015_volume2/ |archive-date=31 October 2015 |ref=UN-Habitat |accessdate=20 October 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;soac20153&quot;&gt;{{cite web |title=The State of Afghan Cities Report 2015 |url=http://unhabitat.org/books/soac2015_volume2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151031111658/http://unhabitat.org/books/soac2015_volume2/ |archive-date=31 October 2015 |ref=UN-Habitat |accessdate=20 October 2015}}&lt;/ref&gt;

== تاریچه ==
په ۱۲۲۱ کال کې د امام ابوحنیفه ښار ته څېرمه د پروان جګړه وشوه، چې جلال الدین له ۳۰ زره کسیز لښکر او ۱۰۰ زره مرستندویه لښکر سره د مغلیانو د یرغلګرو لښکر یو ۳۰ زره کسیزه قطار ته ماتې ورکړه، تر څو شمالي پنجاب ته د تیښتې لپاره خپل لښکر ته کافي وخت ورکړي او د خوارزم سترواکۍ نسکورېدو سمدستي پایلې کمې کړي. &lt;ref&gt;Man, John (2005) ''Genghis Khan: Life, Death, and Resurrection'' St.Martin's Press, New York, pages 181–182, {{ISBN|978-0-312-31444-6}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|author=Tucker, Spencer C.|year=2009|title=A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Volume I ca. 3000 BCE–1499 CE|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara, California|page=[https://books.google.com/books?id=h5_tSnygvbIC&amp;pg=PA273 273]|isbn=978-1-85109-667-1}}&lt;/ref&gt;

د نولسمې پېړۍ په پیل کې، د امام ابو حنیفه ښار د زرګونو اوسیدونکو په وده یو پرمختللی سوداګریز ښار شو. د امام ابوحنیفه ښار د افغان-انګلیس د لومړۍ جګړې پر مهال د سترو جګړو ځای و. په ۱۸۴۱ کال کې یو بریتانوي ګارنیزیون په ډله ایزه توګه ووژل شو. &lt;ref&gt;by Afghans led by [[Mir Masjidi Khan]], and Major [[Eldred Pottinger]] was badly wounded {{cite web |last=Weber |first=George |date=2001-01-14 |title=Pioneer Biographies of the British Period to 1947 |url=http://www.andaman.org/BOOK/app-a/a-haughton.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071213202316/http://www.andaman.org/BOOK/app-a/a-haughton.htm# |archive-date=2007-12-13 |accessdate=2007-12-19}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Iranica&quot;&gt;{{cite encyclopedia|last=Balland|first=Daniel|encyclopedia=[[Encyclopædia Iranica]]|title=ČĀRĪKĀR|url=http://www.iranicaonline.org/articles/carikar|edition=Online|publisher=[[Columbia University]]|location=United States}}&lt;/ref&gt;

د شوروي – افغان جګړې په اوږدو کې د امام ابوحنيفه ښار نږدې سيمې د ډېرو سختو جګړو ډګر و. د امام ابو حنیفه ښار شاوخوا ځینې سیمې د افغانستان د خلکو د ازادۍ سازمان (ساما) د سنګر په توګه کارولې. د امام ابوحنیفه ښار د احمد شاه مسعود د شمالي ټلوالې او طالبانو تر منځ، چې په ۱۹۹۶ کال کې یې کابل ونیو، د جګړي لومړۍ کرښه و. طالبانو د ۱۹۹۷ کال په جنوري کې د امام ابوحنیفه ښار ونیو، خو مسعود په شا وتمبول او په جولای کې یې بېرته ونیو. د ۱۹۹۹ کال د اګست په میاشت کې، مخکې له دې چې مسعود ځوابي برید وکړي او طالبان بېرته په شا و تمبوي، طالبانو یو برید پیل کړ او د امام ابوحنیفه ښار یې په لنډ وخت کې ونیو. &lt;ref&gt;''Al-Qaida in Afghanistan'' by Anne Stenersen&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''U.S. Conflicts in the 21st Century [3 volumes]: Afghanistan War, Iraq War, and the War on Terror'' by Spencer C. Tucker&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia|encyclopedia=[[The Columbia Encyclopedia]]|title=Charikar|url=http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-Charikar.html|accessdate=2007-12-19|edition=Sixth|year=2007|publisher=Columbia University Press}}&lt;/ref&gt;

د شپږو ځانمرګو بریدګرو یوې ډلې د ۲۰۱۱ کال د اګسټ په ۱۴ نېټه د امام ابو حنیفه په ښار کې د والي پر دفتر برید وکړ. والي عبدالبصیر سالنګي ژوندی پاتې شو خو ۱۹ کسان ووژل شول چې پړه یې طالبانو پر غاړه واخیسته. &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://news.yahoo.com/19-dead-attack-afghan-governors-compound-094410521.html|title=19 dead in attack on Afghan governor's compound}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۲۰ کال د مې په ۱۹نېټه، وسله والو د امام ابوحنیفه ښار په یوه جومات کې له روژه ماتې وروسته د ماښام د لمانځه پر وخت ډزې وکړې، ۱۱ لمونځ کوونکي یې ووژل او ۱۶ نور یې ټپیان کړل. طالبانو په دغه برید کې خپل لاس لرل رد کړل. &lt;ref name=&quot;gan1&quot;&gt;{{Cite web |date=May 20, 2020 |title=Khalilzad In Kabul For Peace Talks Amid New Deadly Attacks |url=https://gandhara.rferl.org/a/khalilzad-in-kabul-for-peace-talks-amid-new-deadly-attacks/30623830.html |via=www.gandhara.rferl.org/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=May 19, 2020 |title=Afghanistan: 9 killed after gunmen storm at Parwan mosque |url=https://www.indiatvnews.com/news/world/afghanistan-taliban-gunmen-attack-parwan-mosque-killed-injured-618739 |via=www.indiatvnews.com/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=May 19, 2020 |title=Gunmen attack Afghanistan mosque killing many worshippers |url=https://www.aljazeera.com/news/2020/05/gunmen-attack-afghanistan-mosque-killing-worshippers-200519192619527.html |via=www.aljazeera.com/}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۲۰ کال د اګست په ۲۶ نېټه، په دې ښار کې سېلابونه راووتل چې لږ تر لږه ۹۲ کسان یې ووژل.&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Gibbons-Neff|first1=Thomas|last2=Abed|first2=Fahim|date=2020-08-27|title='I Lost Everyone': Floods Bruise a War-Weary Afghanistan|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/08/27/world/asia/afghanistan-floods.html|access-date=2020-08-27|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې د افغانستان د ملي مقاومت جبهې د امام ابو حنیفه ښار د طالبانو ضد ځواکونو له خوا بېرته ونیول شو. ویل کېږي د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۲۵، د امام ابوحنیفه په ښار کې د مقاومت د ځواکونو یو هیئت د طالبانو له یوه پلاوي سره خبرې اترې وکړې چې پر بنسټ یې طالبان نور د پنجشیر درې ته د تګ راتګ لارې نه بندوي.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.longwarjournal.org/archives/2021/08/anti-taliban-resistance-makes-modest-gains-outside-panjshir.php|title=Anti-Taliban resistance makes modest gains outside Panjshir|first1=Bill|last1=Roggio|first2=Andrew|last2=Tobin|publisher=Long War Journal|date=20 August 2021|accessdate=28 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.voanews.com/south-central-asia/afghan-resistance-delegation-meets-taliban-charikar|title=Afghan Resistance Delegation Meets With Taliban in Imam Abu Hanifa City|first1=Ayesha|last1=Tanzeem|first2=Tahir|last2=Khan|publisher=Voice of America|date=25 August 2021|accessdate=28 August 2021}}&lt;/ref&gt;

== اقلیم ==
امام ابوحنیفه د تودو اوړیو او سړو ژميو په درلودلو مرطوب قاره یی اقلیم لري. د امام ابوحنیفه په ښار کې د ژمي میاشتې د اوړي د میاشتو په پرتله ډېر اورښت لري. د کال تر ټولو توده میاشت جولای ده، چې د تودوخې منځنۍ درجه ۲۵ سانتیګراد (۷۷ فارانهایت) وي. جنوري تر ټولو سړه میاشت ده، چې د تودوخې منځنۍ درجه منفي ۲.۹ سانتیګراد (۲۶ فارانهایت) وي.  
{| class=&quot;wikitable&quot;
| colspan=&quot;14&quot; |'''د'''  '''امام ابو حنیفه ښار د اقلیمي ډېټا''' 
|-
|'''میاشت'''
|'''جدی'''
|'''دلو'''
|'''حوت'''
|'''حمل'''
|'''ثور'''
|'''جوزا'''
|'''سرطان'''
|'''اسد'''
|'''سنبله'''
|'''میزان'''
|'''عقرب'''
|'''قوس'''
|'''کال'''
|-
|'''منځنۍ لوړه تودوخه په سانتیګراد  (فارانهایت)'''
|۳.۶ (۳۸.۵)
|۴.۲ (۳۹.۶)
|۱۱.۰(۵۱.۸)
|۱۸.۴ (۶۵.۱)
|۲۵.۰(۷۷.۰)
|۳۰.۰ (۸۶.۰)
|۳۳.۰ (۹۱.۴)
|۳۲.۲ (۹۰.۰)
|۲۸.۰ (۸۲.۴)
|۲۱.۴ (۷۰.۵))
|۱۳.۱ (۵۵.۶)
|۷.۲ (۴۵.۰)
|۱۸.۹ (۶۶.۱)
|-
|'''ورځنی اوسط په سانتیګرا (فارانهایت)'''
|&lt;nowiki&gt;-۲.۹ (۲۶.۸)&lt;/nowiki&gt;
|&lt;nowiki&gt;-۱.۸ (۲۸.۸)&lt;/nowiki&gt;
|۴.۴ (۳۹.۹)
|۱۰.۹ (۵۱.۶)
|۱۷.۰ (۶۲.۶)
|۲۱.۹ (۷۱.۴)
|۲۵.۰(۷۷.۰)
|۲۴.۳ (۷۵.۷)
|۲۰.۰(۶۸.۰)
|۱۳.۷ (۵۶.۷)
|۶.۲ (۴۳.۲)
|۰.۷ (۳۳.۳)
|۱۱.۶ (۵۲.۹)
|-
|'''منځنۍ ټيټه تودوخه په سانتیګراد  (فارانهایت)''' 
|&lt;nowiki&gt;-۹.۳ (۱۵.۳)&lt;/nowiki&gt;
|&lt;nowiki&gt;-۷.۸ (۱۸.۰)&lt;/nowiki&gt;
|&lt;nowiki&gt;-۲.۳ (۲۷.۹)&lt;/nowiki&gt;
|۳.۴ (۳۸.۱)
|۸.۹ (۴۸.۰)
|۱۳.۷ (۵۶.۷)
|۱۷.۰ (۶۲.۶)
|۱۶.۳ (۶۱.۳)
|۱۲.۰ (۵۳.۶)
|۵.۹ (۴۲.۶)
|&lt;nowiki&gt;-۰.۷&lt;/nowiki&gt;

(۳۰.۷)
|&lt;nowiki&gt;-۵.۸ (۲۱.۶)&lt;/nowiki&gt;
|۴.۳ (۳۹.۷)
|-
|'''منځنی اورښت په میلی متر (انچ)'''
|۵۰ (۲.۰)
|۷۲ (۲.۸)
|۷۳ (۲.۹)
|۵۱ (۲.۰))
|۲۳ (۰.۹)
|۶(۰.۲)
|۲ (۰.۱)
|۱ (۰.۰)
|۳ (۰.۱)
|۹ (۰.۴)
|۲۰ (۰،۸)
|۲۹ (۱.۱)
|۳۳۹ (۱۳،۳)
|-
|'''منځنی نسبي رطوبت (٪)'''
|۵۱
|۵۸
|۵۷
|۵۱
|۴۰
|۲۹
|۲۵
|۲۵
|26
|۲۶
|۴۳
|۴۵
|۴۰
|-
| colspan=&quot;14&quot; |سرچینه:  Climate-Data.org
|}

== سرچينې ==</text>
      <sha1>jycsj6plxfj3y66ulwbg0mubwenc84b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اسلامي دولت – خراسان ولایت</title>
    <ns>0</ns>
    <id>69743</id>
    <revision>
      <id>317775</id>
      <parentid>300413</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:14:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17431" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د اسلامي دولت – خراسان ولایت (په عربي ژبه: الدولة الإسلامية – ولاية خراسان؛ ISIS-K) د اسلامي دولت اړوند وسله واله ډله ده چې په سوېلي آسيا او منځنۍ آسيا کې فعاله ده. دې ډلې ته ځینې رسنۍ د ISK یا IS-K، ISISK یا ISIS-K، ISKP یا IS-KP، داعش-خراسان نوم ورکوي. IS-K په افغانستان، پاکستان، تاجکستان، او ازبکستان کې فعاله ده، چې په دې ځایونو کې یې د بریدونو مسئولیت په غاړه اخیستی. داعش او طالبان ځانونه د یو بل دښمنان ګڼي. &lt;ref&gt;{{Cite web |date=2021-08-26 |title=طالبان وتنظيم الدولة بأفغانستان.. ما سر العداء الدفين؟ |url=https://www.aljazeera.net/news/2021/8/26/طالبان-وتنظيم-الدولة-بأفغانستان-ما-سر |url-status=live |access-date=2021-08-28 |website=Aljazeera |language=ar}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2021-08-27 |title=بايدن يتوعد المسؤولين عن تفجير مطار كابل |trans-title=Biden threatens those responsible for Kabul airport bombing |url=https://www.bbc.com/arabic/tv-and-radio-58361121 |url-status=live |access-date=2021-08-28 |website=BBC News Arabic |language=ar}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Starr|first1=Barbara|last2=Browne|first2=Ryan|title=US officials warn ISIS' Afghanistan branch poses a major threat|url=https://edition.cnn.com/2019/02/19/politics/isis-afghanistan-threat/index.html|publisher=CNN|date=19 February 2019|access-date=6 August 2021|archive-date=6 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210806091156/https://edition.cnn.com/2019/02/19/politics/isis-afghanistan-threat/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;MT-04-10-2019&quot;&gt;{{cite news|title=ISIS in Afghanistan is still able to field thousands of fighters despite hellacious fight to destroy it|url=https://www.militarytimes.com/flashpoints/2019/10/04/isis-in-afghanistan-is-still-able-to-field-thousands-of-fighters-despite-hellacious-fight-to-destroy-it/|publisher=Military Times|date=4 October 2019|access-date=4 August 2021|archive-date=4 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210804141235/https://www.militarytimes.com/flashpoints/2019/10/04/isis-in-afghanistan-is-still-able-to-field-thousands-of-fighters-despite-hellacious-fight-to-destroy-it/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Why ISIS failed to establish a foothold in Pakistan|url=https://pakistan.asia-news.com/en_GB/articles/cnmi_pf/features/2020/08/27/feature-01|publisher=Pakistan Forward|date=27 August 2020|access-date=6 August 2021|archive-date=6 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210806091158/https://pakistan.asia-news.com/en_GB/articles/cnmi_pf/features/2020/08/27/feature-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/11/06/world/asia/isis-tajikistan.html|title=ISIS Fighters Attack Outpost in Tajikistan|newspaper=The New York Times|date=6 November 2019|last1=Gibbons-Neff|first1=Thomas|last2=Rahim|first2=Najim|access-date=9 June 2020|archive-date=5 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200705175718/https://www.nytimes.com/2019/11/06/world/asia/isis-tajikistan.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.voanews.com/a/islamic-state-khorasan-claims-rocket-attack-on-uzbekistan-/6534866.html|title=Islamic State Khorasan Claims Rocket Attack on Uzbekistan|newspaper=Voice of America|date=8 April 2022|last1=Gul|first1=Ayaz|access-date=9 February 2023|archive-date=9 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230210024509/https://www.voanews.com/a/islamic-state-khorasan-claims-rocket-attack-on-uzbekistan-/6534866.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Globalrisk&quot;&gt;{{Cite web |date=August 30, 2021 |title=Khorasan as the Next Syria? |url=https://globalriskinsights.com/2021/08/khorasan-as-the-next-syria/ |website=Global Risk Insights}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=February 4, 2021|title=ISIL-K's new leader heads India operations; may've earlier affiliation with Haqqani network: U.N.|newspaper=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/international/isil-ks-new-leader-heads-india-operations-mayve-earlier-affiliation-with-haqqani-network-un/article33747033.ece|via=www.thehindu.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nyt&quot;&gt;{{cite news|author=Eric Schmitt|title=ISIS Branch Poses Biggest Immediate Terrorist Threat to Evacuation in Kabul|url=https://www.nytimes.com/2021/08/25/us/politics/isis-terrorism-afghanistan-taliban.html|work=[[New York Times]]|date=25 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=What We Know About ISIS-K, The Group Behind The Kabul Attack|url=https://www.npr.org/2021/08/26/1031349674/isis-k-taliban-who-what-you-need-to-know|publisher=[[National Public Radio]]}}&lt;/ref&gt;

دا ډله د ۲۰۱۵ کال په جنوري کې د افغانستان په ختیځ کې د ناراضي او بېلو شوو طالبانو له لوري رامنځ ته شوه، خو په غړیتوب کې یې د بېلابېلو هېوادونو، په ځانګړې توګه د پاکستان، بنګله دېش، هند او میانمار، وګړي ګډون لري. د دې ډلې لومړي مشران، عبدالرؤف علیزا او حافظ سعید خان په ترتیب سره د ۲۰۱۵ کال په فبروري، او د ۲۰۱۶ کال په جولای کې د امریکایي ځواکونو له خوا ووژل شول. ورپسې مشران یې هم وژل شوي دي. د ۲۰۲۰ کال په اپرېل کې د دې ډلې مشر عبدالله اورکزی د افغانستان د پخوانیو استخباراتو یا د ملي امنیت ریاست له خوا ونیول شو. &lt;ref name=&quot;nyt2&quot;&gt;{{cite news|author=Eric Schmitt|title=ISIS Branch Poses Biggest Immediate Terrorist Threat to Evacuation in Kabul|url=https://www.nytimes.com/2021/08/25/us/politics/isis-terrorism-afghanistan-taliban.html|work=[[New York Times]]|date=25 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hopeto&quot;&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/isil-k-leaders-hope-to-attract-intransigent-taliban-other-militants-who-reject-us-taliban-peace-deal-un-report/articleshow/84701544.cms?from=mdr|title=ISIL-K leaders hope to attract intransigent Taliban, other militants who reject US-Taliban peace deal: UN report|newspaper=The Economic Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BBC31290147&quot;&gt;{{cite news|title=Afghanistan drone strike 'kills IS commander Abdul Rauf'|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-31290147|work=[[BBC News]]|date=9 February 2015|access-date=24 February 2015|quote=A drone strike in Afghanistan has killed a militant commander who recently swore allegiance to Islamic State (IS), officials say. The police chief of Helmand said that former Taliban commander Mullah Abdul Rauf had died in the strike. The group has received allegiance from individuals in Kashmir &amp; has officially expanded its operations in Indian Controlled Kashmir.|archive-date=20 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190820184352/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-31290147|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BNO&quot;&gt;{{cite news|url=http://bnonews.com/news/index.php/news/id5030|title=Top ISIS commander killed in U.S. airstrike in Afghanistan|date=12 August 2016|work=[[BNO News]]|access-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180316213953/http://bnonews.com/news/index.php/news/id5030|archive-date=16 March 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=6 April 2020 |title=Afghanistan: Prosecute Head of ISIS-linked Group |url=https://www.hrw.org/news/2020/04/06/afghanistan-prosecute-head-isis-linked-group |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200408153240/https://www.hrw.org/news/2020/04/06/afghanistan-prosecute-head-isis-linked-group |archive-date=8 April 2020 |access-date=7 April 2020}}&lt;/ref&gt;
[[دوتنه:Islamic State – Khurasan Province.svg|کيڼ|frameless]]
ISIS-K د ملکي وګړو په وړاندې ډېر لوی بریدونه، په ځانګړې توګه په افغانستان او پاکستان کې ترسره کړي دي. د ۲۰۱۸ کال په جولای کې، د پاکستان په مستنګ کې د ISIS-K یوې بمي چاودنې ۱۴۹ تنه د مرګ کندې ته واچول. د ۲۰۲۱ کال په مې میاشت کې، په کابل کې د ISIS-K  یوې چاودنې ۹۰ تنه ووژل. د ۲۰۲۱ کال په اګسټ کې، له کابل څخه د متحده ایالاتو د وتلو په ترڅ کې، د ISIS-K ډلې بمي بريد ۱۳ امریکايي پوځي پرسونل او لږ تر لږه ۱۶۹ تنه افغانان ووژل، چې له ۲۰۱۱ کال ورسته دا په افغانستان کې په یوه برید کې د متحده ایالاتو د پوځي تلفاتو ترټولو لوړه شمېره ده. &lt;ref name=&quot;Globalrisk2&quot;&gt;{{Cite web |date=August 30, 2021 |title=Khorasan as the Next Syria? |url=https://globalriskinsights.com/2021/08/khorasan-as-the-next-syria/ |website=Global Risk Insights}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;moreattacks&quot;&gt;{{cite web |date=27 August 2021 |title=US forces keep up Kabul airlift under threat of more attacks |url=https://apnews.com/article/bombings-evacuations-kabul-bb32ec2b65b54ec24323e021c9b4a553 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827071102/https://apnews.com/article/bombings-evacuations-kabul-bb32ec2b65b54ec24323e021c9b4a553 |archive-date=27 August 2021 |access-date=27 August 2021 |work=Associated Press}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=8 August 2015 |title=At least 48 dead: Kabul's deadliest day since 2011 |url=https://www.latimes.com/world/afghanistan-pakistan/la-fg-deadliest-day-for-kabul-civilians-since-2011-20150808-story.html |website=[[Los Angeles Times]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=26 August 2021 |title=Islamic State claims responsibility for Kabul airport blasts |url=https://www.theguardian.com/world/2021/aug/26/isis-affiliate-iskp-is-prime-suspect-for-kabul-airport-suicide-bomb |website=[[TheGuardian.com]]}}&lt;/ref&gt;

== شالید ==
د ۲۰۱۴ کال د سپټمبر په شاوخوا کې، اسلامي دولت یو پلاوی پاکستان ته ولېږ ترڅو پاکستاني طالبانو د ډلو په ګډون له سیمه ییزو اورپکو سره وګوري، چې دې خبرو اترو میاشتې وخت ونیو. په همدې وخت کې، د پاکستان په ځینو برخو کې د داعش په ملاتړ شب نامې، بیرغونه او تبلیغاتي مواد، په پښتو او دري ژبو د یو لیکل شوي بروشر په ګډون، ووېشل شول چې په ټولو مسلمانانو یې غږ کړی و ترڅو له ابوبکر البغدادي سره بیعت وکړي. داسې ویل کېدل چې دا پاڼې د پولې هاخوا په افغانستان کې چاپ شوي او تکثیر شوې وې. د طالبانو پخوانی قومندان عبدالرووف خادم د ۲۰۱۴ کال په اکټوبر کې عراق ته لاړ او وروسته افغانستان ته راستون شو او هلته یې په هلمند او فراه ولایتونو کې خپل پلویان جلب او جذب کړل. په همدې میاشت کې د پاکستاني طالبانو شپږ قوماندانان؛ حافظ خان سعید، رسمي ویاند شاهدالله شاهد، او د پاکستاني طالبانو د کرم او خیبر قبایلي سیمو او د پېښور او هنګو ولسوالیو قوماندانان په ښکاره له پاکستاني طالبانو جلا شول او د ابوبکر البغدادي سره یې بیعت وکړ. &lt;ref&gt;{{cite magazine|url=https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2015-06-11/expanding-caliphate|title=Seth G. Jones - ISIS' South Asia Strategy|magazine=Foreign Affairs|date=3 August 2015|access-date=6 October 2015|archive-date=4 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151004150135/https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2015-06-11/expanding-caliphate|url-status=live|last1=Jones|first1=Seth G.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite magazine|url=https://newrepublic.com/article/119535/isis-pakistan-islamic-state-distributing-flags-and-flyers|title=The Islamic State Is Spreading Into Pakistan|access-date=3 October 2015|magazine=[[The New Republic]]|date=3 September 2014|archive-date=11 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150911003903/http://www.newrepublic.com/article/119535/isis-pakistan-islamic-state-distributing-flags-and-flyers|url-status=live|last1=Nazish|first1=Kiran}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;gainingground&quot;&gt;{{cite web |title=Islamic State gaining ground in Afghanistan: UN |url=https://news.yahoo.com/islamic-state-gaining-ground-afghanistan-un-235952988.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151002001703/http://news.yahoo.com/islamic-state-gaining-ground-afghanistan-un-235952988.html |archive-date=2 October 2015 |access-date=3 October 2015 |publisher=AFP}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Pakistani Taliban leaders pledge allegiance to Islamic State|url=https://www.washingtonpost.com/world/pakistan-taliban-leaders-pledge-allegiance-to-islamic-state/2014/10/14/34837e7e-53df-11e4-809b-8cc0a295c773_story.html|newspaper=[[Washington Post]]|date=14 October 2014|access-date=3 October 2015|archive-date=6 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151006175606/https://www.washingtonpost.com/world/pakistan-taliban-leaders-pledge-allegiance-to-islamic-state/2014/10/14/34837e7e-53df-11e4-809b-8cc0a295c773_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ISK&quot;&gt;{{cite web |date=19 March 2015 |title=Situating the emergence of the Islamic State of Khorasan |url=https://www.ctc.usma.edu/posts/situating-the-emergence-of-the-islamic-state-of-khorasan |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225081359/https://ctc.usma.edu/situating-the-emergence-of-the-islamic-state-of-khorasan/ |archive-date=25 December 2018 |access-date=3 October 2015 |publisher=[[CTC Sentinel]]}}&lt;/ref&gt;

دا شپږ کسان د ۲۰۱۵ کال د جنوري میاشتې په ۱۰ نېټه په یوه ویډیو کې راڅرګند شول او له البغدادي سره بیعت یې تازه کړ او حافظ سعید خان یې د خپلې ډلې د مشر په توګه وټاکه. له دوی سره د منځنۍ کچې قوماندانان او د افغانستان د لوګر او کنړ ولایتونو او د پاکستان د لکي مروت څخه استازي یو ځای شول. شاهدالله شاهد ادعا وکړه چې د دواړو هېوادونو نورو جهادي ډلو هم له دې بیعت ملاتړ کړی، خو په شخصی توګه و نه توانېدل چې په غونډه کې ګډون وکړی. ورپسې په دې نوې جوړه شوې ډله کې د ازبکستان د اسلامي غورځنګ غړو او د منځنۍ آسیا نورو وسله والو هم ګډون وکړ. &lt;ref name=&quot;ISK2&quot;&gt;{{cite web |date=19 March 2015 |title=Situating the emergence of the Islamic State of Khorasan |url=https://www.ctc.usma.edu/posts/situating-the-emergence-of-the-islamic-state-of-khorasan |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225081359/https://ctc.usma.edu/situating-the-emergence-of-the-islamic-state-of-khorasan/ |archive-date=25 December 2018 |access-date=3 October 2015 |publisher=[[CTC Sentinel]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=13 January 2015 |title=Pakistani Taliban splinter group again pledges allegiance to Islamic State |url=http://www.longwarjournal.org/archives/2015/01/video_pakistani_tali_2.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924193908/http://www.longwarjournal.org/archives/2015/01/video_pakistani_tali_2.php |archive-date=24 September 2015 |access-date=3 October 2015 |publisher=[[Long War Journal]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Robin Wright. [https://www.newyorker.com/news/daily-comment/us-retaliation-for-the-kabul-bombing-wont-stop-isis-or-end-terrorism U.S. retaliation for the Kabul bombing won't stop ISIS or end terrorism]. New Yorker. 27 August 2021.&lt;/ref&gt;

له ۲۰۱۷ کال راهیسې، IS-K د امریکایي سرتېرو، افغان او پاکستاني امنیتي ځواکونو سره د څه کم-زیات ۲۵۰ نښتو مسئولیت په غاړه واخیست. &lt;ref&gt;Ellen Mitchell.  [https://thehill.com/policy/defense/569799-five-things-to-know-about-isis-k Five things to know about ISIS-K]. The Hill. 28 August 2021.&lt;/ref&gt;

=== هدف ===
د مرکزي اسلامي دولت د &quot;ولایت&quot; په توګه، د دې ډلې موخه دا ده چې په خپل سر اعلان شوی خلیفه د خراسان ولایت تر بیرغ لاندې د مرکزي آسیا او جنوبي آسیا کنټرول په لاس کې واخلي. د داعش د تبلیغاتي څانګې له خوا خپره شوې نقشه، په شمال کې له قزاقستان څخه، په سوېل کې تر سریلانکا او مالدیپ پورې او په لوېدیځ کې له ختیځ ایران څخه تر لوېدیځ چین پورې سیمه د خراسان ولایت په توګه ښیي.  &lt;ref&gt;Muhammad Amir Rana. [https://www.dawn.com/news/1116799 What ISIS and the 'caliphate' mean for Pakistan]. Dawn News. 3 July 2014.&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>miw93vl4hpz7srx4q05mz5rno2p1izb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>هندي هنر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>70108</id>
    <revision>
      <id>317791</id>
      <parentid>298456</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:32:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1561" xml:space="preserve">[[دوتنه:Mughal_painting2.jpg|بټنوک| د هند د مغلو دورې بنی دانی انځور د هندی هنر یوه بېلګه ده]]
{{هنر تاريخ څنګپټه}}
'''[[هندوستان|د هند]] هنر''' یا د هند هنر د هندیانو هنري کارونو ته اشاره کوي؛ کوم چې د دریم زریزې BC او [[عصري دوره|عصري دورې]] ترمنځ رامینځته شوی. د هنر په برخه کې د پوهانو او کارپوهانو په اند، د هند هنر یو آرائشی او خورا سینګار شوی هنر ګڼل کیږي او دا ډول سینګار د وخت په تیریدو سره په تدریجي ډول د دې کړنلارې لپاره قانوني شوی او د بیان [[آزادي|آزادۍ]] پراخ اړخونه د دوی په هنر کې ليدلای شئ.

د هندي هنر پراخه ساحه د دوی کلتوري تاریخ ، مذهب او [[فلسفه|فلسفې]] سره تړلې ده، کوم چې په ټولنیز او کلتوري شرایطو کې [[حمایت هنری|د هنري تولید او ملاتړ]] لامل شوی. هندي هنر په دې دورو کې طبقه بندي کیدی شي:

* لرغونی دوره &quot;له 3900 مخزېږديز څخه تر 1200 مېلادی کال پورې
* &quot; اسلامی فتحه &quot;1192 تر 1757 مېلادي&quot;کاله پورې
* استعماري دوره &quot;1757 څخه تر 1947 مېلادی&quot;.

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
 {{هنر تاريخ}}
[[وېشنيزه:هنر تاريخ]]</text>
      <sha1>dd52lw30wvd0uuascu0jg38uf0ev1hy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317792</id>
      <parentid>317791</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:32:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1580" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Mughal_painting2.jpg|بټنوک| د هند د مغلو دورې بنی دانی انځور د هندی هنر یوه بېلګه ده]]
{{هنر تاريخ څنګپټه}}
'''[[هندوستان|د هند]] هنر''' یا د هند هنر د هندیانو هنري کارونو ته اشاره کوي؛ کوم چې د دریم زریزې BC او [[عصري دوره|عصري دورې]] ترمنځ رامینځته شوی. د هنر په برخه کې د پوهانو او کارپوهانو په اند، د هند هنر یو آرائشی او خورا سینګار شوی هنر ګڼل کیږي او دا ډول سینګار د وخت په تیریدو سره په تدریجي ډول د دې کړنلارې لپاره قانوني شوی او د بیان [[آزادي|آزادۍ]] پراخ اړخونه د دوی په هنر کې ليدلای شئ.

د هندي هنر پراخه ساحه د دوی کلتوري تاریخ ، مذهب او [[فلسفه|فلسفې]] سره تړلې ده، کوم چې په ټولنیز او کلتوري شرایطو کې [[حمایت هنری|د هنري تولید او ملاتړ]] لامل شوی. هندي هنر په دې دورو کې طبقه بندي کیدی شي:

* لرغونی دوره &quot;له 3900 مخزېږديز څخه تر 1200 مېلادی کال پورې
* &quot; اسلامی فتحه &quot;1192 تر 1757 مېلادي&quot;کاله پورې
* استعماري دوره &quot;1757 څخه تر 1947 مېلادی&quot;.

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
 {{هنر تاريخ}}
[[وېشنيزه:هنر تاريخ]]</text>
      <sha1>b2x8kt6hx1w5dhntnug3pbnxqmr65gz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317793</id>
      <parentid>317792</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:32:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1545" xml:space="preserve">{{مالومات}}
[[دوتنه:Mughal_painting2.jpg|بټنوک| د هند د مغلو دورې بنی دانی انځور د هندی هنر یوه بېلګه ده]]
'''[[هندوستان|د هند]] هنر''' یا د هند هنر د هندیانو هنري کارونو ته اشاره کوي؛ کوم چې د دریم زریزې BC او [[عصري دوره|عصري دورې]] ترمنځ رامینځته شوی. د هنر په برخه کې د پوهانو او کارپوهانو په اند، د هند هنر یو آرائشی او خورا سینګار شوی هنر ګڼل کیږي او دا ډول سینګار د وخت په تیریدو سره په تدریجي ډول د دې کړنلارې لپاره قانوني شوی او د بیان [[آزادي|آزادۍ]] پراخ اړخونه د دوی په هنر کې ليدلای شئ.

د هندي هنر پراخه ساحه د دوی کلتوري تاریخ ، مذهب او [[فلسفه|فلسفې]] سره تړلې ده، کوم چې په ټولنیز او کلتوري شرایطو کې [[حمایت هنری|د هنري تولید او ملاتړ]] لامل شوی. هندي هنر په دې دورو کې طبقه بندي کیدی شي:

* لرغونی دوره &quot;له 3900 مخزېږديز څخه تر 1200 مېلادی کال پورې
* &quot; اسلامی فتحه &quot;1192 تر 1757 مېلادي&quot;کاله پورې
* استعماري دوره &quot;1757 څخه تر 1947 مېلادی&quot;.

== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
 {{هنر تاريخ}}
[[وېشنيزه:هنر تاريخ]]</text>
      <sha1>cf3unhxhmowtlowyakeq3xdiytdlbqp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کولالي</title>
    <ns>0</ns>
    <id>70133</id>
    <revision>
      <id>317785</id>
      <parentid>303600</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:27:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11484" xml:space="preserve">'''کولال''' له [[گل|خټو]] څخه لوښي جوړوي او په دې ډول جوړ شوي لوښي ته خټين لوښی وايي. د خټکیو ترټولو مشهورو لوښو کې، موږ کولی شو د خټکیو کڅوړو او کڅوړو یادونه وکړو. [[ښيښه|د شیشې د شهرت دمخه،]] د خاورې لوښي د انسان ترټولو عام کانتینر و. د لوښو په صنعت کې تر ټولو ښه خاوره خټه ده، چې [[وسپنه|د اوسپنې]] د لوړ مقدار شتون له امله سور رنګ لري. لوښي یو له لومړنیو انساني صنعتونو څخه دی. که څه هم د هغې اصل په روښانه توګه نه دی څرګند شوی، مګر د لرغونو موندنو څخه دوی [[سومریان|د سمر]] لرغونی ځمکه پیژني، او البته، د جیروفت تمدن وروستي کشف د دې تیوري په اړه شکونه راپورته کړي. د سنډل په نامه تمدن چې د وروستیو کیندنو له مخې شپږ زره کاله وړاندې پیژندل شوی او په جیروفټ کې کشف شوی ټبلیټ د مطالعې لپاره امریکا او [[فرانسه|فرانسې]] ته استول شوی و چې د شیکاګو او [[پاریس]] د پوهانو له خوا وپیژندل شو او پایلې یې وښودله چې دا سیمه د سوسا تمدن د لیکلو له لیکې څخه ۳۰۰ کاله پخوانۍ ده.

'''د خټو''' لوښي شاید یو له پخوانیو انسانانو څخه وي.

له هغه وخته چې لومړیو انسانانو د اوبو او خواړو د ذخیره کولو په اړه فکر کاوه او د خټو د چپکولو او جوړښت ملکیتونه یې درک کړل، دوی په مختلفو شکلونو کې د خټو کانټینرونه جوړ کړل.

د وخت په تېرېدو او د ژوند د پرمختګ سره، لوښي هم وده وکړه. تخلیقي خلکو په خپلو لاسونو د خټو په لوښو کې ډیزاینونه جوړ کړل او په مختلفو رنګونو یې سینګار کړل. اوس هم د [[ايران|ایران]] په ځینو برخو کې لکه د مند ګون آباد، [[سفالگری در لالجین|لعلجین]] ، &lt;ref&gt;{{Cite web |title=اقتصاد لالجین {{!}} مجله شهر سفال |url=https://shahresofal.com/atop/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%AC%DB%8C%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210625095047/https://shahresofal.com/atop/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%AC%DB%8C%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9 |archive-date=۲۵ ژوئن ۲۰۲۱ |access-date=2018-07-07 |website=www.shahresofal.com}}&lt;/ref&gt; میبود یزد ، کاشان ، [[اصفهان ښار|د اصفهان]] شهرریز ، د اذربایجان زینوز ، د اذربایجان د کوز کنان ، [[سيستان او بلوچستان ولايت|د سیستان او بلوچستان]] کالپورګان ، [[مازندران ولایت|د مازندران]] [[گيلان ولایت|جویبر]] او د سیاهکول د پوتر تولید {{سرچینه}} .

په هرو يادو شويو ځايونو کې د کولالۍ او سراميک توکي او توليدات د خامو موادو په ډول، رنګ او ډيزاين کې په لږ توپير سره چمتو کېږي او له همدې امله د هرې سيمې محصولات د نورو ځايونو له محصولاتو سره په اسانۍ سره بېلېدای شي.
[[دوتنه:Lalejin_Handcraft.JPG|بټنوک|300x300px| د دوو زمریانو د خټو مجسمه (د [[محمود صفری‌روشن|محمود سفرروشین]] - لالجین لخوا)]]

[[دوتنه:Haj_gholam.jpg|بټنوک|300x300px| په لعلجن حمدان کې د کولالۍ له څرخ  سره لوښي جوړول]]
[[دوتنه:Potter_and_his_work,_Jaura,_India.jpg|بټنوک|300x300px| هندي کولال د خامو لوښو سره]]
[[دوتنه:Conner-prairie-pottery-rack.jpg|بټنوک|300x300px| په کانرپريري، د ژوند تاريخ موزيم کې د کلالۍ په وسيله جوړ شوي خټين لوښي]]
== د کولالۍ شاليد ==
[[دوتنه:Venus_of_Dolni_Vestonice.png|بټنوک|300x300px| د وینس مجسمه؛ لومړني پېژندل شوي کولالي خټين توکی دی چې د 29,000 څخه تر 25,000 مخزېږديز پورې اړه لري. ]]
[[دوتنه:001117_15-44-2002-To-grupper-rosa-Qajar-Fliser2.jpg|بټنوک|300x300px| د سیرامیک ټیلونو دوه پټې، رنګ شوي ( د ګل او مرغۍ ډیزاین) په سپینه ګلیز باندې د رنګ شوي [[کاشي|ګلیز]] سره، د 19 پیړۍ په لومړۍ نیمایي پورې تړاو لري، د قاجار دورې.]]
د لوښو جوړول د هغه وخت پورې اړه لري کله چې خلک په میدانونو کې اوسېدل او لومړی کلی جوړ شو او دا یو استوګن و. دا کانتینرونه معمولا د خواړو ذخیره کولو لپاره جوړ شوي. د خټو لوښي نه ویجاړونکي دي؛ خو له بلې خوا، د دغو کانتینرونو ترلاسه کول دا ممکنه کړې چې د لومړنیو انسانانو د ژوند مهمې برخې تشریح کړي. د لوښو د جوړولو او بدلولو مرحلې په لاندې ډول دي:

* د لاس په واسطه (پرته د پوټټر څرخ) چې په بیلابیلو لارو جوړیږي ، پشمول د ویکینګ.
* د پوټټر څرخ سره
* د مجسمو یا مخلوط حجمونو په شکل د خټو د لوښو جوړول، یعنی د خټو د لوښو د ساتلو سربیره، د حیواناتو د مجسمو یا مخلوط حجمونو په بڼه یې جوړول، چې دا د کائناتو په اړه د دوی د چلند نښه ده. [[خط|د خطاطۍ]] د پیل د وخت او منشاء په اړه مطالعه په لوښو کې د نقاشیو له معاینې پرته ممکنه نه ده. په ځانګړي توګه د 5مې او 6مې زریزې مخزېږديزې څخه خواړه پدې کې د نه منلو وړ رول لري.

په هنر کې د انسان لومړنی ریالیزم د غارونو د انځورونو له پیل څخه د خټکو په لوښو کې د نباتاتو، حیواناتو او انسانانو انځورولو څخه د خطاطۍ پیل پورې یوه اوږده پروسه ده. تر څو چې لوښي په لاس جوړ شوي وي. حقیقي لید د موټیفونو تسلط لري؛ دا چې [[بین النهرین|د میسوپوتامیا]] څخه پیل کولو سره سره، د انځورګر خطاطي د مصر څخه د هیروګلیفونو سره خپل اوج ته ورسیده. په لوښي کې د نمونو د تکامل پروسه، چې په نهایت کې [[خط اندیشه‌نگار|د مفکر د کرښې]] یا [[خيالي انځوريز ليکدود|د مفکر د]] کرښې د اختراع لامل کیږي. دا د څو زره کلونو رجحان دی چې د میلون مخزېږديز څخه دمخه شاوخوا دی ، دا د لاسي لوښو وخت دی. د مخزېږديزې دویمې پیړۍ له پیل څخه، د پوټکي په لیکو کې د کتنو ښودلو سربیره. دوی د اشارو سره یوځای شوي دي. دا د دوهم زریزې مخزېږديز راهیسې [[خيالي انځوريز ليکدود|رامینځته]] شوی. یوه کرښه چې کریپټیک وي ډیر لنډ او ګړندی لیکل کیږي.

== په سوسا کې کولالي ==
په شپږ زره کاله قبل مسیح کې، [[کوره پخت|د بټو]] د ظاهري لومړۍ نښه د کولالۍ په صنعت کې لیدل کیدی شي، او په درې زره پنځه سوه کاله وړاندې، د لوښو یو ساده څرخ چې د لاس په واسطه حرکت کوي جوړ شو. د لوښو د څرخ راڅرګندېدو په دې صنعت کې لوی بدلون راوست.

د تیرې نیمې پیړۍ له پیل راهیسې [[لرغونپوهنه|، لرغونپوهانو]] [[ايران|د ایران]] له ختیځ څخه تر [[عراق]] پورې او له [[قفقاز]] څخه [[د سیند درې تمدن|د سیند دره]] پورې په یوه سیمه کې لوی شمیر لوښي او نور شیان کشف کړي دي. په دې پراخه سیمه کې موندل شوي [[د تاریخ څخه پخوا دوران|مخکې تاریخي]] لوښي تقریبا په یوشان ډول په سټایل او سټایل کې توپیر لري او په تخنیک کې د پام وړ پرمختللی دی. د هغې لومړنۍ نمونې د سوسا څخه په لام کې ترلاسه شوي، کوم چې د ایراني تختو په پښو کې د ایرانیانو لومړی میشت ځای و. د سوسا لوښي نه یوازې پخپله سوسا پورې اړه لري، بلکه هغه لوښي چې د موسیان غره څخه راځي، د سوسا څخه 160 کیلومتره لیرې، [[عراق|د عراق]] له [[سومریان|سومر]] او [[تل حلف]] څخه، [[هندوستان|د هند]] او [[بلوچستان]] له شمال لویدیز څخه، یا د ایران د ټیپ ګیان ، ټیپ حصار ، ترنګ ټیپ ، او د نن ورځې د [[سویلي قزاقستان ولایت|روسیې]] د تېپاس، [[آنائو|اناس]] یا تریکو، تیپاس په برخه کې د ایراني سطحې څخه راځي. د سوسا د لوښي په ټولګي کې ویل کیږي. هغه لوښي چې د لومړي سوسا په نوم پیژندل کیږي د 3500 څخه تر 2500 مخزېږديز پورې دوره پورې اړه لري. دلته بايد يادونه وشي، چې [[کانسوی چین|د چين په کانسو ايالت]] کې هم [[د ډبرو نوې دوره|د نويو پاړسي]] تمدن لرونکي خلک موندل شوي او د دوی لوښي د توليد د ميتودونو او تخنيکونو له مخې د سوسا لوښي په شان ځانګړتياوې لري.

== اړوندې پوښتنې ==

* مقصود پاشای
* شنه ولو
* چینایي سیرامیکونه
* د سیرامیک هنر
* ماجولیکا
* اینګوب
* په ایران کې لوښي
* [[سفالگری در لالجین|په لعلجین کې لوښي]]
* لوښي
* [[کاشي|ګلیز]]

== بهرنۍ لینک ==

== حوالې ==
{{لړسرچينې}}

* [http://www.aftab.ir/lifestyle/view.php?id=12700 افتاب وېبپاڼه]
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=سفالگری&amp;SSOReturnPage=Check&amp;Rand=0 د ودې انسائیکلوپیډیا]
* [http://shahresofal.com/aNy8/سفال-چیست د سفل ښار مجله] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211025172642/https://shahresofal.com/aNy8/%C3%98%C2%B3%C3%99%C2%81%C3%98%C2%A7%C3%99%C2%84-%C3%9A%C2%86%C3%9B%C2%8C%C3%98%C2%B3%C3%98%C2%AA |date=2021-10-25 }}


{{هنر تاريخ}}


[[وېشنيزه:هنر تاريخ]]</text>
      <sha1>dqeaxvdgm9eo0o5cdyt2vhoui4xi2ub</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317786</id>
      <parentid>317785</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:27:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11503" xml:space="preserve">{{مالومات}}
'''کولال''' له [[گل|خټو]] څخه لوښي جوړوي او په دې ډول جوړ شوي لوښي ته خټين لوښی وايي. د خټکیو ترټولو مشهورو لوښو کې، موږ کولی شو د خټکیو کڅوړو او کڅوړو یادونه وکړو. [[ښيښه|د شیشې د شهرت دمخه،]] د خاورې لوښي د انسان ترټولو عام کانتینر و. د لوښو په صنعت کې تر ټولو ښه خاوره خټه ده، چې [[وسپنه|د اوسپنې]] د لوړ مقدار شتون له امله سور رنګ لري. لوښي یو له لومړنیو انساني صنعتونو څخه دی. که څه هم د هغې اصل په روښانه توګه نه دی څرګند شوی، مګر د لرغونو موندنو څخه دوی [[سومریان|د سمر]] لرغونی ځمکه پیژني، او البته، د جیروفت تمدن وروستي کشف د دې تیوري په اړه شکونه راپورته کړي. د سنډل په نامه تمدن چې د وروستیو کیندنو له مخې شپږ زره کاله وړاندې پیژندل شوی او په جیروفټ کې کشف شوی ټبلیټ د مطالعې لپاره امریکا او [[فرانسه|فرانسې]] ته استول شوی و چې د شیکاګو او [[پاریس]] د پوهانو له خوا وپیژندل شو او پایلې یې وښودله چې دا سیمه د سوسا تمدن د لیکلو له لیکې څخه ۳۰۰ کاله پخوانۍ ده.

'''د خټو''' لوښي شاید یو له پخوانیو انسانانو څخه وي.

له هغه وخته چې لومړیو انسانانو د اوبو او خواړو د ذخیره کولو په اړه فکر کاوه او د خټو د چپکولو او جوړښت ملکیتونه یې درک کړل، دوی په مختلفو شکلونو کې د خټو کانټینرونه جوړ کړل.

د وخت په تېرېدو او د ژوند د پرمختګ سره، لوښي هم وده وکړه. تخلیقي خلکو په خپلو لاسونو د خټو په لوښو کې ډیزاینونه جوړ کړل او په مختلفو رنګونو یې سینګار کړل. اوس هم د [[ايران|ایران]] په ځینو برخو کې لکه د مند ګون آباد، [[سفالگری در لالجین|لعلجین]] ، &lt;ref&gt;{{Cite web |title=اقتصاد لالجین {{!}} مجله شهر سفال |url=https://shahresofal.com/atop/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%AC%DB%8C%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210625095047/https://shahresofal.com/atop/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%AC%DB%8C%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9 |archive-date=۲۵ ژوئن ۲۰۲۱ |access-date=2018-07-07 |website=www.shahresofal.com}}&lt;/ref&gt; میبود یزد ، کاشان ، [[اصفهان ښار|د اصفهان]] شهرریز ، د اذربایجان زینوز ، د اذربایجان د کوز کنان ، [[سيستان او بلوچستان ولايت|د سیستان او بلوچستان]] کالپورګان ، [[مازندران ولایت|د مازندران]] [[گيلان ولایت|جویبر]] او د سیاهکول د پوتر تولید {{سرچینه}} .

په هرو يادو شويو ځايونو کې د کولالۍ او سراميک توکي او توليدات د خامو موادو په ډول، رنګ او ډيزاين کې په لږ توپير سره چمتو کېږي او له همدې امله د هرې سيمې محصولات د نورو ځايونو له محصولاتو سره په اسانۍ سره بېلېدای شي.
[[دوتنه:Lalejin_Handcraft.JPG|بټنوک|300x300px| د دوو زمریانو د خټو مجسمه (د [[محمود صفری‌روشن|محمود سفرروشین]] - لالجین لخوا)]]

[[دوتنه:Haj_gholam.jpg|بټنوک|300x300px| په لعلجن حمدان کې د کولالۍ له څرخ  سره لوښي جوړول]]
[[دوتنه:Potter_and_his_work,_Jaura,_India.jpg|بټنوک|300x300px| هندي کولال د خامو لوښو سره]]
[[دوتنه:Conner-prairie-pottery-rack.jpg|بټنوک|300x300px| په کانرپريري، د ژوند تاريخ موزيم کې د کلالۍ په وسيله جوړ شوي خټين لوښي]]
== د کولالۍ شاليد ==
[[دوتنه:Venus_of_Dolni_Vestonice.png|بټنوک|300x300px| د وینس مجسمه؛ لومړني پېژندل شوي کولالي خټين توکی دی چې د 29,000 څخه تر 25,000 مخزېږديز پورې اړه لري. ]]
[[دوتنه:001117_15-44-2002-To-grupper-rosa-Qajar-Fliser2.jpg|بټنوک|300x300px| د سیرامیک ټیلونو دوه پټې، رنګ شوي ( د ګل او مرغۍ ډیزاین) په سپینه ګلیز باندې د رنګ شوي [[کاشي|ګلیز]] سره، د 19 پیړۍ په لومړۍ نیمایي پورې تړاو لري، د قاجار دورې.]]
د لوښو جوړول د هغه وخت پورې اړه لري کله چې خلک په میدانونو کې اوسېدل او لومړی کلی جوړ شو او دا یو استوګن و. دا کانتینرونه معمولا د خواړو ذخیره کولو لپاره جوړ شوي. د خټو لوښي نه ویجاړونکي دي؛ خو له بلې خوا، د دغو کانتینرونو ترلاسه کول دا ممکنه کړې چې د لومړنیو انسانانو د ژوند مهمې برخې تشریح کړي. د لوښو د جوړولو او بدلولو مرحلې په لاندې ډول دي:

* د لاس په واسطه (پرته د پوټټر څرخ) چې په بیلابیلو لارو جوړیږي ، پشمول د ویکینګ.
* د پوټټر څرخ سره
* د مجسمو یا مخلوط حجمونو په شکل د خټو د لوښو جوړول، یعنی د خټو د لوښو د ساتلو سربیره، د حیواناتو د مجسمو یا مخلوط حجمونو په بڼه یې جوړول، چې دا د کائناتو په اړه د دوی د چلند نښه ده. [[خط|د خطاطۍ]] د پیل د وخت او منشاء په اړه مطالعه په لوښو کې د نقاشیو له معاینې پرته ممکنه نه ده. په ځانګړي توګه د 5مې او 6مې زریزې مخزېږديزې څخه خواړه پدې کې د نه منلو وړ رول لري.

په هنر کې د انسان لومړنی ریالیزم د غارونو د انځورونو له پیل څخه د خټکو په لوښو کې د نباتاتو، حیواناتو او انسانانو انځورولو څخه د خطاطۍ پیل پورې یوه اوږده پروسه ده. تر څو چې لوښي په لاس جوړ شوي وي. حقیقي لید د موټیفونو تسلط لري؛ دا چې [[بین النهرین|د میسوپوتامیا]] څخه پیل کولو سره سره، د انځورګر خطاطي د مصر څخه د هیروګلیفونو سره خپل اوج ته ورسیده. په لوښي کې د نمونو د تکامل پروسه، چې په نهایت کې [[خط اندیشه‌نگار|د مفکر د کرښې]] یا [[خيالي انځوريز ليکدود|د مفکر د]] کرښې د اختراع لامل کیږي. دا د څو زره کلونو رجحان دی چې د میلون مخزېږديز څخه دمخه شاوخوا دی ، دا د لاسي لوښو وخت دی. د مخزېږديزې دویمې پیړۍ له پیل څخه، د پوټکي په لیکو کې د کتنو ښودلو سربیره. دوی د اشارو سره یوځای شوي دي. دا د دوهم زریزې مخزېږديز راهیسې [[خيالي انځوريز ليکدود|رامینځته]] شوی. یوه کرښه چې کریپټیک وي ډیر لنډ او ګړندی لیکل کیږي.

== په سوسا کې کولالي ==
په شپږ زره کاله قبل مسیح کې، [[کوره پخت|د بټو]] د ظاهري لومړۍ نښه د کولالۍ په صنعت کې لیدل کیدی شي، او په درې زره پنځه سوه کاله وړاندې، د لوښو یو ساده څرخ چې د لاس په واسطه حرکت کوي جوړ شو. د لوښو د څرخ راڅرګندېدو په دې صنعت کې لوی بدلون راوست.

د تیرې نیمې پیړۍ له پیل راهیسې [[لرغونپوهنه|، لرغونپوهانو]] [[ايران|د ایران]] له ختیځ څخه تر [[عراق]] پورې او له [[قفقاز]] څخه [[د سیند درې تمدن|د سیند دره]] پورې په یوه سیمه کې لوی شمیر لوښي او نور شیان کشف کړي دي. په دې پراخه سیمه کې موندل شوي [[د تاریخ څخه پخوا دوران|مخکې تاریخي]] لوښي تقریبا په یوشان ډول په سټایل او سټایل کې توپیر لري او په تخنیک کې د پام وړ پرمختللی دی. د هغې لومړنۍ نمونې د سوسا څخه په لام کې ترلاسه شوي، کوم چې د ایراني تختو په پښو کې د ایرانیانو لومړی میشت ځای و. د سوسا لوښي نه یوازې پخپله سوسا پورې اړه لري، بلکه هغه لوښي چې د موسیان غره څخه راځي، د سوسا څخه 160 کیلومتره لیرې، [[عراق|د عراق]] له [[سومریان|سومر]] او [[تل حلف]] څخه، [[هندوستان|د هند]] او [[بلوچستان]] له شمال لویدیز څخه، یا د ایران د ټیپ ګیان ، ټیپ حصار ، ترنګ ټیپ ، او د نن ورځې د [[سویلي قزاقستان ولایت|روسیې]] د تېپاس، [[آنائو|اناس]] یا تریکو، تیپاس په برخه کې د ایراني سطحې څخه راځي. د سوسا د لوښي په ټولګي کې ویل کیږي. هغه لوښي چې د لومړي سوسا په نوم پیژندل کیږي د 3500 څخه تر 2500 مخزېږديز پورې دوره پورې اړه لري. دلته بايد يادونه وشي، چې [[کانسوی چین|د چين په کانسو ايالت]] کې هم [[د ډبرو نوې دوره|د نويو پاړسي]] تمدن لرونکي خلک موندل شوي او د دوی لوښي د توليد د ميتودونو او تخنيکونو له مخې د سوسا لوښي په شان ځانګړتياوې لري.

== اړوندې پوښتنې ==

* مقصود پاشای
* شنه ولو
* چینایي سیرامیکونه
* د سیرامیک هنر
* ماجولیکا
* اینګوب
* په ایران کې لوښي
* [[سفالگری در لالجین|په لعلجین کې لوښي]]
* لوښي
* [[کاشي|ګلیز]]

== بهرنۍ لینک ==

== حوالې ==
{{لړسرچينې}}

* [http://www.aftab.ir/lifestyle/view.php?id=12700 افتاب وېبپاڼه]
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=سفالگری&amp;SSOReturnPage=Check&amp;Rand=0 د ودې انسائیکلوپیډیا]
* [http://shahresofal.com/aNy8/سفال-چیست د سفل ښار مجله] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211025172642/https://shahresofal.com/aNy8/%C3%98%C2%B3%C3%99%C2%81%C3%98%C2%A7%C3%99%C2%84-%C3%9A%C2%86%C3%9B%C2%8C%C3%98%C2%B3%C3%98%C2%AA |date=2021-10-25 }}


{{هنر تاريخ}}


[[وېشنيزه:هنر تاريخ]]</text>
      <sha1>abljshw1kyf214nx8nyuv1yzazo8fri</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>سام هریس</title>
    <ns>0</ns>
    <id>70262</id>
    <revision>
      <id>317846</id>
      <parentid>301785</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:41:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د چارواکۍ مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21952" xml:space="preserve">{{چارواکۍ}}
ساموئل بنجامین هریس (زوکړه: د ۱۹۶۷ زکال د اپرېل ۹مه) امریکايي فیلسوف، عصب پېژندونکي، لیکوال او د پادکست چلونکی دی. د هغه لیکنې د عقلانیت، دین، اخلاقو، آزادې ارادې، عصبي علومو، سیاست، ترهګرۍ او مصنوعي ځیرکتیا په ګډون ګڼ شمېر موضوعاتو ته اړوندېږي. هریس په دین په ځانګړې توګه په اسلام باندې د نیوکو له امله شهرت وموند او د ریچارډ ډاوکینز، کریسټوفر هیچنز او ډانیل ډنټ سره په خوا کې د نوي الحاد (نیو آتئیزم) یو له «څلورو آس زغلونکو» څخه ګڼل کېږي. &lt;ref name=&quot;bowles_2019&quot;&gt;{{cite news|last1=Bowles|first1=Nellie|date=December 14, 2018|title=Patreon Bars Anti-Feminist for Racist Speech, Inciting Revolt|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2018/12/24/technology/patreon-hate-speech-bans.html|access-date=30 August 2019|quote=Mr. Harris, who gathered his fan base as a pugnacious atheist and fierce critic of Islam}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;phil-now&quot;&gt;{{cite web |last1=Madigan |first1=Tim |date=2010 |title=Meet the New Atheism / Same as the Old Atheism? |url=https://philosophynow.org/issues/78/Meet_the_New_Atheism_Same_as_the_Old_Atheism |access-date=August 15, 2018 |website=Philosophy Now}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|publisher=[[Oxford University Press]] (OUP)|editor1-last=Bullivant|editor1-first=Stephen|editor2-last=Ruse|editor2-first=Michael|title=The Oxford Handbook of Atheism|date=2013|isbn=978-0199644650|page=246|url=https://books.google.com/books?id=jbIVAgAAQBAJ&amp;pg=PA246|access-date=22 May 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BJJ&quot;&gt;{{cite web |author=Wood, Graeme |date=April 24, 2013 |title=The Atheist Who Strangled Me |url=https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2013/05/the-atheist-who-strangled-me/309292/ |access-date=August 11, 2014 |work=[[The Atlantic]]}}&lt;/ref&gt;

د ''ایمان د پای'' (The End of Faith؛ ۲۰۰۴ زکال) په نامه د هغه لومړني کتاب د غیر داستاني اثارو په برخه کې د امریکا د قلم د بنسټ البرانډ جایزه ترلاسه کړه؛ دغه کتاب د ۳۳ اونیو لپاره د نیویارک ټایمز له خوا د ډیرو پلورل کېدونکو کتابونو په کتار کې شامل و. هریس له هغه مهال څخه تر نن پورې شپږ نور کتابونه لیکلي چې؛ ''عیسوي ملت ته لیک'' (Letter to a Christian Nation؛ ۲۰۰۶ زکال)، ''اخلاقي لرلید: څه ډول علم کولای شي انساني ارزښتونه تعریف کړي'' (The Moral Landscape: How Science Can Determine Human Values؛ ۲۰۱۰ زکال)، د اوږدې مقالې په بڼه د ''دروغ ویلو'' په نامه اثر (Lying؛ ۲۰۱۱ زکال)، د ''آزادې ارادې'' په نامه کوچنی کتاب (Free Will؛ ۲۰۱۲ زکال)، ''له غفلت څخه بیداري: له دین پرته معنوي لارښود'' (Waking Up: A Guide to Spirituality Without Religion؛ ۲۰۱۴ زکال) او له بریتانوي لیکوال مجید نواز سره په ګډه د ''اسلام او راتلونکې مدارا: یو بحث'' (Islam and the Future of Tolerance: A Dialogue؛ ۲۰۱۵) تر عنوان لاندې کتابونه په کې شاملېږي. د هریس آثار له ۲۰ څخه په زیاتو ژبو ژباړل شوي. یو شمېر منتقدین یې استدلال کوي چې د هریس لیکنې د اسلام څخه د ترهې (اسلاموفیبیا) پر بنسټ دي. خو هریس او د هغه ملاتړي دغه توصیف رد کوي او زیاتوي چې دغه ډول ټاپه لګونې د انتقاد د له منځه وړو لپاره د هڅو بېلګه ده. &lt;ref&gt;[http://www.theguardian.com/commentisfree/2013/apr/03/sam-harris-muslim-animus &quot;Sam Harris, the New Atheists, and anti-Muslim animus&quot;], ''The Guardian'', April 3, 2013.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=zQqxlzHJrU0 Religion, Politics, Free Speech | Sam Harris | ACADEMIA | Rubin Report] from the [[YouTube]] channel ''The Rubin Report'', September 11, 2015.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Indi1&quot;&gt;[http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/atheists-richard-dawkins-christopher-hitchens-and-sam-harris-face-islamophobia-backlash-8570580.html &quot;Atheists Richard Dawkins, Christopher Hitchens and Sam Harris face Islamophobia backlash&quot;], ''The Independent'', April 13, 2013.&lt;/ref&gt;

هریس د ویلیام لین کرېګ، جرډن پیټرسون، ریک وارن، رابرټ رایټ، اندرو سالیوان، رضا اصلان، ډیوېډ ولپ، ډیپاک چوپرا، بن شاپیرو او ژان هوسټون په ګډون له ګڼ شمېر مخکښو شخصیتونو سره د خدای یا دین په اړوندو موضوعاتو کې مناظرې کړې دي. نوموړی د ۲۰۱۳ زکال له سپټمبر میاشتې راهیسې د مېکېنګ سینس (احساس رامنځته کوونکي، Making Sense) په نامه پادکست مخته وړي چې په اصل کې د بیدارۍ (Waking Up) تر عنوان لاندې دی او ګڼ شمېر اورېدونکي لري. د ۲۰۱۸ زکال په سپټمبر میاشت کې هریس، ''د سام هریس سره د بیدارۍ'' (Waking Up with Sam Harris) تر عنوان لاندې د مراقبې یا میډیټېشن یو پروګرام وړاندې کړ. نوموړی همدارنګه د «فکري تیاره ویب» د مفهوم پر بنسټ جوړې ډلې یو له مرکزي غړو څخه دی، په داسې حال کې چې هریس خپله څرګنده کړې چې دی ځان د دغې ډلې برخه نه بولي. &lt;ref&gt;{{cite news|last=Weiss|first=Bari|date=2018-05-08|title=Meet the Renegades of the Intellectual Dark Web|url=https://www.vox.com/the-big-idea/2018/5/10/17338290/intellectual-dark-web-rogan-peterson-harris-times-weiss|work=The New York Times|location=New York City|access-date=2022-07-30}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite news|last1=Nguyen|first1=Tina|last2=Goldenberg|first2=Sally|date=March 15, 2021|title=How Yang charmed the right on his road to political stardom|language=en|work=[[Politico]]|url=https://www.politico.com/states/new-york/albany/story/2021/03/15/how-yang-charmed-the-right-on-his-road-to-political-stardom-1368366}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;republic&quot;&gt;{{Cite web |title=#225 – Republic of Lies |url=https://www.youtube.com/watch?v=lmcdu6B_YUU&amp;t=833s |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211030/lmcdu6B_YUU |archive-date=2021-10-30 |website=YouTube}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;

== لومړنی ژوند او زده کړې ==
ساموئل بنجامین هریس د ۱۹۶۷ زکال د اپرېل په ۹مه د کالیفورنیا ایالت په لاس آنجلس کې وزیږېد. نوموړی د مړ شوي لوبغاړي برکلي هریس زوی و چې تر ډېره پورې د ویسټرن کمپنۍ په فلمونو کې څرګندېده؛ مور یې سوزان هریس (کورنی نوم یې سپیواک و) د تلویزیوني خپرونو لیکواله او جوړونکې وه چې په جوړو کړو سریالانو کې یې د سوپ او ګولډن ګرلز په نومونو سریالونه شاملېږي. پلار یې په شمالي کارولینا کې وزېږېد او کواکر مخینه یې لرله؛ مور یې یهوده وه، خو ډېره مذهبي نه وه. نوموړی د خپل پلار او مور له جلا کېدو وروسته د دوه کلنۍ را وروسته د خپلې انۍ له خوا را لوی کړای شو. هریس څرګنده کړې چې په سیکولر بڼه لوی شوی او والدینو یې په ډېر په ندرت سره د دین اړوند بحث کاوه، ورته مهال یې څرګنده کړې چې هغه د یو ملحد په توګه نه دی را لوی شوی. &lt;ref&gt;''[[Current Biography]]'', January 2012, Vol. 73, Issue 1, p. 37&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Playboy Interview&quot;&gt;{{cite magazine|title=Playboy Interview: Sam Harris|magazine=[[Playboy]]|date=Winter 2019|volume=66|issue=1|page=44|url=https://archive.org/details/Playboy_USA_Winter_2019/page/n45/mode/2up}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;guardian-spiritual&quot;&gt;{{cite news|last1=Anthony|first1=Andrew|author-link1=Andrew Anthony|title=Sam Harris, the new atheist with a spiritual side|url=https://www.theguardian.com/books/2019/feb/16/sam-harris-interview-new-atheism-four-horsemen-faith-science-religion-rationalism|access-date=22 June 2020|agency=The Guardian|date=16 February 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;SusanHarris&quot;&gt;{{cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/1985-10-20/entertainment/8503130034_1_selma-diamond-funniest-people-golden-girls/2|title='Girls' Series is solid gold for Harris|work=[[Chicago Tribune]] TV Week|date=October 20, 1985|access-date=September 18, 2013|author=Anderson, Jon}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tablet1&quot;&gt;Samuels, David. May 29, 2012. [http://tabletmag.com/jewish-life-and-religion/100757/qa-sam-harris Q&amp;A: Sam Harris]. [[Tablet (magazine)|''Tablet'']]. Retrieved: October 6, 2014.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=2014-09-15 |title=I'm Not the Sexist Pig You're Looking For |url=https://www.samharris.org/blog/item/im-not-the-sexist-pig-youre-looking-for |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160418202514/https://www.samharris.org/blog/item/im-not-the-sexist-pig-youre-looking-for |archive-date=April 18, 2016 |access-date=April 23, 2016 |website=www.samharris.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.pbs.org/wnet/religionandethics/2007/01/05/january-5-2007-sam-harris-extended-interview/3736/ Sam Harris – Extended Interview]; [[PBS]]: ''[[Religion &amp; Ethics Newsweekly]]''; January 5, 2007&lt;/ref&gt;

په داسې حال کې چې د هغه د زده کړو اصلي څانګه د انګریزي ادبیات وو، خو هغه مهال چې په سټنفورډ پوهنتون کې و او MDMA (روان ګردانه) درمل یې تجربه کړل له فلسفي پوښتنو سره یې لیوالتیا ومونده. دغې تجربې هغه په دې فکر کړ چې کېدای شي د مخدره موادو له کارونې پرته هم معنویت تجربه کړي. هغه د زده کړو په دویم کال کې د روان ګردانه درملو له یوې ربعې کارونې وروسته سټنفورډ پوهنتون خوشی کړ او هند او نیپال ته ولاړ؛ هلته یې د ډیلګو کینټسه په ګډون له بودايي او هندي ښوونکو څخه د مراقبې په برخه کې زدکړې وکړې. نوموړی د ۱۹۹۰مې لسیزې پر مهال د څو اونیو لپاره د دالایي لاما د ساتونکو په ډله کې داوطلبه ساتونکی و.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=AWEbGsXTWR0&amp;t=7m36s &quot;Sam Harris.&quot;] (2008). ''The Science Studio''. Science Network. October 3, 2008. [http://thesciencenetwork.org/media/videos/295/Transcript.pdf Transcript.]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Harris |first=Sam |date=June 28, 2011 |title=MDMA Caution with Sam Harris |url=https://www.youtube.com/watch?v=JgUd0Xv5skk |website=[[YouTube]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Citation|last=Cogent Canine|title=First Time Sam Harris Took E|date=December 6, 2017|url=https://www.youtube.com/watch?v=WFyg4blzlDM|archive-url=https://web.archive.org/web/20200602232651/https://www.youtube.com/watch?v=WFyg4blzlDM&amp;gl=US&amp;hl=en|archive-date=2020-06-02|access-date=December 8, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;newsweek.com&quot;&gt;{{Cite news|last=Miller|first=Lisa|year=2010|url=http://europe.newsweek.com/rationalist-sam-harris-believes-god-73859?rm=eu|title=Sam Harris Believes in God|work=Newsweek}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Segal&quot;&gt;Segal, David (October 26, 2006). [https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/10/25/AR2006102501998_pf.html &quot;Atheist Evangelist&quot;]. ''The Washington Post''.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Science on the Brink of Death&quot;&gt;{{cite web |author=Harris, Sam |date=November 11, 2012 |title=Science on the Brink of Death |url=http://www.samharris.org/blog/item/science-on-the-brink-of-death |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170909005157/http://www.samharris.org/blog/item/science-on-the-brink-of-death |archive-date=September 9, 2017 |access-date=November 14, 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last= |last2= |last3= |date=2014-09-24 |title=Column: No God? No problem, says god-free thinker Sam Harris |url=https://www.latimes.com/opinion/op-ed/la-oe-morrison-sam-harris-spirituality-without-religion-20140924-column.html |access-date=2023-05-04 |website=Los Angeles Times |language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Segal|first=David|date=2006-10-26|title=Atheist Evangelist|language=en-US|newspaper=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/archive/lifestyle/2006/10/26/atheist-evangelist-span-classbankheadin-his-bully-pulpit-sam-harris-devoutly-believes-that-religion-is-the-root-of-all-evilspan/a82d61ff-28c0-4f22-af83-4e714f10c4c8/|access-date=2023-05-04|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;

په ۱۹۹۷ زکال کې وروسته له هغه چې یوولس کاله یې په بهر کې تېر کړل بېرته سټنفورډ ته راستون شو او په ۲۰۰۰ زکال کې یې د فلسفې په برخه کې د لیسانس سند ترلاسه کړ. هریس د سپټمبر د ۱۱مې نېټې له بریدونو وروسته د ایمان د پای (The End of Faith) په نامه خپل کتاب په لیکلو پیل وکړ. &lt;ref name=&quot;Segal2006&quot;&gt;{{Cite news|last=Segal|first=David|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/10/25/AR2006102501998_pf.html|title=Atheist Evangelist|newspaper=[[The Washington Post]]|date=October 26, 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite magazine|title=The Iconoclast: Sam Harris wants believers to stop believing|first=Lewis I.|last=Rice|date=2005|magazine=[[Stanford Magazine]]|publisher=Stanford Alumni Association|url=http://www.stanfordalumni.org/news/magazine/2005/julaug/show/books.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20091016012306/http://www.stanfordalumni.org/news/magazine/2005/julaug/show/books.html|archive-date=October 16, 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Sam Harris |url=http://www.informationphilosopher.com/solutions/scientists/harris/ |access-date=April 30, 2016 |website=The Information Philosopher}}&lt;/ref&gt;

نوموړي په ۲۰۰۹ زکال کې د لاس انجلس له کالیفورنیا پوهنتون څخه د اعصاب پوهنې په برخه کې د باور، نا باورۍ او نه قاطعیت د عصبي بنسټ اړوند څېړنو لپاره د مغزو د اف ام آر آی (functional magnetic resonance imaging) انځور اخیستنې له امله د دوکتورا سند ترلاسه کړ. هغه د خپلې دوکتورا تیزس د، اخلاقي لرلید: څه ډول علم کولای شي انساني ارزښتونه وټاکي، تر عنوان لاندې د مارک اس کوهن په لارښوونه ولیکه.&lt;ref name=&quot;Segal20062&quot;&gt;{{Cite news|last=Segal|first=David|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/10/25/AR2006102501998_pf.html|title=Atheist Evangelist|newspaper=[[The Washington Post]]|date=October 26, 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Greenberg&quot;&gt;{{Cite news|last=Greenberg|first=Brad A.|title=Making Belief|publisher=UCLA Magazine|date=April 1, 2008|access-date=October 28, 2009|url=http://www.magazine.ucla.edu/depts/quicktakes/making-belief/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;HealyLATimes&quot;&gt;{{Cite news|last=Healy|first=Melissa|title=Religion: The heart believes what it will, but the brain behaves the same either way|work=Los Angeles Times|date=September 30, 2009|url=http://latimesblogs.latimes.com/booster_shots/2009/09/religion-the-heart-believes-what-it-will-but-the-brain-behaves-the-same-either-way.html|access-date=October 17, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20140124025949/http://latimesblogs.latimes.com/booster_shots/2009/09/religion-the-heart-believes-what-it-will-but-the-brain-behaves-the-same-either-way.html|archive-date=January 24, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;thesis&quot;&gt;{{cite thesis|url=https://www.proquest.com/docview/366925574/|title=The Moral Landscape: How Science Could Determine Human Values|website=[[ProQuest]]|publisher=UCLA|type=PhD|date=2009|access-date=June 5, 2014|last=Harris|first=Sam|isbn=978-1124011905}}&lt;/ref&gt;

== مسلکي ژوند ==

=== لیکنې ===
د هریس لیکنې په فلسفې، عصب پوهنې او دیني نقد را څرخي. نوموړي په دین (په ځانګړې توګه په اسلام) باندې د نقد کولو له امله شهرت وموند او په دې سره هغه د ریچارډ ډاوکینز، کریسټوفر هیچنز او ډانیل ډنټ په خوا کې د آتئېزم یا الحاد یو له څلورو آس زغلونکو څخه شمېرل کېږي. نوموړي د نیویارک ټایمز، لاس انجلس ټایمز، اکونومېست، لندن ټایمز، بوسټون ګلوب او اتلانتیک په څېر ورځپاڼو ته لیکنې کړې دي. د هریس پنځه کتابونه د نیویارک ټایمز له خوا د ډېرو پلورل شوو کتابونو په کتار کې شامل شوي او آثار یې له ۲۰ څخه په زیاتو ژبو ژباړل شوي دي. د ایمان د پای (۲۰۰۴ زکال) په نامه د هغه اثر د ۳۳ اونیو لپاره د نیویارک ټایمز د غوره پلورل کېدونکو کتابونو په نوملړ کې شامل و. &lt;ref name=&quot;bowles_20192&quot;&gt;{{cite news|last1=Bowles|first1=Nellie|date=December 14, 2018|title=Patreon Bars Anti-Feminist for Racist Speech, Inciting Revolt|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2018/12/24/technology/patreon-hate-speech-bans.html|access-date=30 August 2019|quote=Mr. Harris, who gathered his fan base as a pugnacious atheist and fierce critic of Islam}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;phil-now2&quot;&gt;{{cite web |last1=Madigan |first1=Tim |date=2010 |title=Meet the New Atheism / Same as the Old Atheism? |url=https://philosophynow.org/issues/78/Meet_the_New_Atheism_Same_as_the_Old_Atheism |access-date=August 15, 2018 |website=Philosophy Now}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite magazine|last1=Van Biema|first1=David|title=What Your Brain Looks Like on Faith|magazine=Time|url=http://content.time.com/time/health/article/0,8599,1694723,00.html|access-date=August 16, 2018|date=2007-12-14}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;edge-bio&quot;&gt;{{cite web |title=Sam Harris |url=https://www.edge.org/memberbio/sam_harris |access-date=August 26, 2018 |website=Edge.org}}&lt;/ref&gt;

=== د دین اړوند بحثونه ===
هریس د ۲۰۰۶ زکال په سپټمبر میاشت کې له رابرټ رایټ سره د دیني باورونو د عقلانیت اړوند بحث وکړ. په ۲۰۰۷ زکال کې نوموړی له محافظه کاره تفسیر کوونکي اندرو سالیوان سره د بیلیف نېټ ویب پاڼې له خوا په جوړ شوي اوږده انټرنټي بحث کې ګډون وکړ. په ۲۰۰۷ زکال کې یې بیا د انجیلي کشیس ریک وارن سره د نیوزویک مجلې په یوه مناظره کې برخه واخیسته. په همدغه کال کې یې له ډېویډ ولپ سره هم د دین اړوند مناظره ترسره کړه.&lt;ref&gt;September 22, 2006 [https://www.youtube.com/watch?v=0dwD6XQ9Tsw] (a 90-minute debate).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;harris-sullivan&quot;&gt;Harris, Sam; Sullivan, Andrew (January 16, 2007). [http://www.beliefnet.com/story/209/story_20904.html &quot;Is Religion 'Built Upon Lies'?&quot;] [[Beliefnet]].&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;harris-warren&quot;&gt;Harris, Sam; Warren, Rick (April 8, 2007). [http://www.newsweek.com/newsweek-poll-90-believe-god-97611 &quot;Newsweek Poll: 90% Believe in God&quot;]. ''[[Newsweek]]''.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;harris-wolpe-debate&quot;&gt;{{cite news|last1=Padilla|first1=Steve|title=Rabbi, atheist debate with passion, humor|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2007-dec-29-me-beliefs29-story.html|access-date=20 June 2020|agency=Los Angeles Times|date=29 December 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nightline-debate&quot;&gt;{{cite news|last1=Harris|first1=Dan|last2=Brown|first2=Ely|title='Nightline' 'Face-Off': Does God Have a Future?|url=https://abcnews.go.com/Nightline/FaceOff/nightline-face-off-god-future/story?id=10170505|access-date=20 June 2020|agency=ABC News|date=22 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;craig-new-theist&quot;&gt;{{cite news|author=Schneider, Nathan|title=The New Theist|url=http://chronicle.com/article/The-New-Theist/140019/|date=July 1, 2013|work=[[The Chronicle of Higher Education]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;observer-harris-peterson&quot;&gt;{{Cite web |last=Ruffolo |first=Michael |date=June 26, 2018 |title=Sam Harris and Jordan Peterson waste a lot of time, then talk about God for 20 minutes |url=https://www.nationalobserver.com/2018/06/26/analysis/sam-harris-and-jordan-peterson-waste-lot-time-then-talk-about-god-20-minutes |access-date=April 23, 2019 |work=[[National Observer (Canada)|National Observer]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;spectator-harris-peterson&quot;&gt;{{Cite web |last=Murray |first=Douglas |date=September 16, 2018 |title=Arena talks in Dublin and London with Jordan Peterson, Sam Harris and Douglas Murray |url=https://spectator.us/jordan-peterson-sam-harris-douglas-murray/ |access-date=April 23, 2019 |work=[[The Spectator]] USA |تاريخ الأرشيف=April 23, 2019 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20190423002900/https://spectator.us/jordan-peterson-sam-harris-douglas-murray/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;jennek-thesis&quot;&gt;{{cite web |last1=Jennek |first1=Rafal |date=2017 |title=Sam Harris on Religion in Peace and Conflict |url=https://uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1110381/FULLTEXT01.pdf |access-date=20 June 2020 |publisher=Department of Theology, Uppsala Universitet}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>cxa62ahygl991berdojs8ag7hfhzctw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>مالايا-پرتګالي نښتې</title>
    <ns>0</ns>
    <id>70711</id>
    <revision>
      <id>317884</id>
      <parentid>299830</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:38:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12562" xml:space="preserve">{{مالومات}}
مالايا-پرتګالي نښتې د پرتګالي سترواکۍ د ځواکونو او ګڼو مالايي ايالتونو او واکمنو کورنیو تر منځ نښتو ته اشاره کوي، کومې جګړې چې د 1509 څخه تر 1641ز کال پورې د ملايا په ټاپووزمه او ملاکا په ابنا کې وخت په وخت شوې وې.

== مخینه ==
به 1498ز کال کې، د لټونګرۍ (اکتشافي) له هڅو لسيزې وروسته، پرتګالي سمندري سفر کونکی «Vasco da Gama» هندوستان ته ورسېد، او په کالي کټ کې کوز شو. نوموړی په 1499ز کال کې بېرته لزبن ته ستون شو، په کوم سره چې په ختيځ کې د اروپايي شتون يو نوی پړاو پيل شو.

پاچا «مانويل» هيله درلوده چې د هند سمندر په سوداګريزه شبکه کې ښکېل شي، هيله يې درلوده چې د کيپ لارې په مټ به اروپا ته د خوراکي مسالو په واردولو سره ډېره ګټه تر لاسه کړي، په دې ډول چې د سور سمندر، مصر او منځني ختيځ له لارې د ارزښتمنو توکو سوداګري کونکي د منځنۍ کچې ګڼ خلک به څنډې ته پرېږدي، کوم څه چې د ونيزي سوداګرو له خوا رانيول کېدل او په اروپا کې پلورل کېدل.

په هندوستان کې د بېړۍ چلونکو په مټ راټولو شويو دويم لاس معلوماتو په مټ، د پرتګال پاچا مانويل ته لږ تر لږه 1505ز کال راهيسې، د مالاکا شتمن سوداګريز مرکز شتون معلوم شوی و. د مالاکا ساحلي ښار، د تنګې، ستراتيژکې مالاکا ابنا له خوا اداره کېدو، د کوم په مټ چې د چين او هندوستان تر منځ ټوله سمندري سوداګري متمرکزه وه. نوموړي د «Diogo Lopes de Sequeira» په مشرۍ يو سوداګريز ماموريت واستاوه، کوم ته چې د ښار سره د اړيکې پيدا کولو او سوداګريزو اړيکو جوړولو هدف ورکړل شوی و.

== د مالاکا جګړه، 1509 ==
«Diogo Lopes de Sequeira» په برياليوب سره دې ښار ته ورسېد، او د سيمه يیز سلطان محمود له خوا يې تود هرکلی وشو، چا چې پرتګالي قوماندان ته اجازه ورکړه چې يو «فيټوريا» يا سوداګريز مرکز جوړ کړي. د دوی له ګټو څخه په وېره کې، د ښار اغېزناکې مسلمانې سوداګريزې ټولنې له سلطان سره دسيسه جوړه کړه، او ويې کولای شول هغه د پرتګالیانو پر ضد اقدام ته قانع کړي &lt;ref&gt;João Paulo de Oliveira e Costa, Vítor Luís Gaspar Rodrigues (2012) Campanhas de Afonso de Albuquerque: Conquista de Malaca, 1511 pp. 25–26.&lt;/ref&gt;

په غير متوقع ډول د مالاکا جنګي بېړيو له خوا د مالاکا د په ساحل کې پر ولاړو پرتګالي بېړيو بريد وشو، او «Sequeira»  هندوستان ته ستون شو، تر شا يې په هغه سیمه کې ځينې بنديان پرېښودل چې نيول شوې وه، دوی ونيول شول او شکنجه شول.&lt;ref&gt;João de Barros, 1553, ''Décadas da Ásia'' decade 2, book 4, ch. 4&lt;/ref&gt;

=== د پرتګالايانو له خوا د مالاکا نيول 1511 ===
په مالاکا کې د «Sequeira» تر شا پرېښودل شويو پرتګاليانو مشري عامل «Rui de Araújo» کوله، څوک چې د يو غېر مطمئن هندو سوداګر «نينا چاتو» په مرسته له زندان څخه د هندوستان والي «Afonso de Albuquerque» ته په ليکونو استولو کې بريالی شو.

له دې وروسته «Afonso de Albuquerque» د شپاړسو بېړيو، اوه سوه پرتګالي سرتېرو، او درې سوه مرستندويه «مالبارايانو» د يو سفر مشري وکړه، کوم چې د جولای له لومړۍ څخه د سپتمبر تر لومړۍ، تر دوه مياشتو پورې له روانو پوځي عملياتو وروسته، د ښار د يوې برخې په ملاتړ وکولای شول دا ښار د نامحبوب سلطان محمود له لاسونو وباسي. وروسته «Albuquerque» هلته يوه کلا جوړه کړه، په ښار کې يې ګڼې ادارې جوړې کړې، او اوسېدونکو ته يې مذهبي ازادي ورکړه. مالاکا په سيمه او له هغې ورهاخوا سیمو کې د راتلونکي لپاره د پرتګالي هڅو لپاره يو مهم ګام وګرځېد، که اکتشافي، ديپلوماتيکې او که سوداګريزې هڅې وې.

د مالاکا نيول د مانيول پاچا له خوا تر لېرې ختيځ پورې کاسټليانو ته د ماتې ورکولو د ادارو پايله وه، او «Albuquerques» د هرمز، ګوا او عدن تر څنګ د پرتګالي هندوستان لپاه د پياوړو بنسټونو جوړولو طرحه جوړه کړه، په دې موخه چې سوداګري په واک کې واخيستلای شي او د هند په سمندر کې د مسلمانانو بېړۍ چلول له ناکامۍ سره مخ کړي. د پرتګالیانو له خوا د مالاکا نيول يوه پرېکنده پېښه وه، کوم چې د سويل ختيځې اسيا سيمې ته نوې بڼه ورکړه.&lt;ref&gt;João Paulo de Oliveira e Costa, Vítor Luís Gaspar Rodrigues (2012) ''Campanhas de Afonso de Albuquerque: Conquista de Malaca'', 1511 p. 13.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Anthony Reid: ''Verandah of Violence: The Background to the Aceh Problem'', 2006, Singapore University Press, p. 39.&lt;/ref&gt;

=== د پاګو جګړه، 1520 ===
سلطمان محمود و ايستل شو؛ خو د پرتګاليانو له خوا د مالاکا له نيولو خوندي شو. نوموړي په پاګو کې يو پياوړې مرکز جوړ کړ، له کوم مرکز څخه چې هغه مالاکا له ستونزو سره مخ کړه، هيله يې دلوده چې په وروسته وخت کې به ښار بېرته ونيسي.&lt;ref&gt;Saturnino Monteiro: ''Batalhas e Combates da Marinha Portuguesa 1139-1975'' volume I, 2013 edition, pp.364-368.&lt;/ref&gt;

له ګوا څخه د نويو ځواکونو په رسېدو سره، د مالاکا قوماندان «Garcia de Sá» وتوانيد چې د مالاکا په شا او خوا کې د محمود ټول ځواکونه مجبور کړي. له دې وروسته «António Corria» په پاګو کې د سلطان محمود په مرکز د يو سل او پنځوس پرتګاليانو او درې سوه مالاياي مرستدونيانو په مرسته د دوه کاراکان، 1 کاراوال،  2-4 ګاليټس او ګڼو سيمه ييزو مالايي لانچارانو بېړيو د جنګي بېړيو د کوچنۍ ډلګۍ سره بريالی بريد وکړ، او هغه يې اړ کړ چې «پهنګ» ته شاتګ وکړي، له هغه ځايه «بنټان» ته ولاړ، کومه چې کوچنی ټاپو پاچايي او هغه نيولی و.&lt;ref name=&quot;monteiro378-383&quot;&gt;Monteiro, 2013, volume I, pp. 378-383.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''Malay Annals'', Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, 1821, pp.357-358.&lt;/ref&gt;

=== د بنټان جګړه، 1521 ===
په 1521ز کال کې، د مالاکا قوماندان «Jorge de Albuquerque» د اتلسو بېړيو او شپږ سوه سرتېرو په مرسته په بنټان بريد وکړ. د سيمې له جغرافيې څخه د کم پوهاوي له امله، په ځانګړي ډول د دې سيمې د ژورو اوبو له کبله، د شلو کسانو او يوې سپکې کښتۍ په لاسه ورکولو سره په شا شول. له دې وروسته، د مالاکا په بېړيو د سلطان محمود بريدونه زيات شول.&lt;ref name=&quot;danvers349&quot;&gt;Danvers, Frederick Charles, ''The Portuguese In India'' Vol.1, p. 349&lt;/ref&gt;

=== د پهنګ لومړۍ جګړه، 1522 ===
په همدې کال کې د سلطان محمود او د بینټان د «ميلاکا» د ګوښه شوي سلطان محمود شاه تر منځ د واده د ایتلاف څخه وروسته. له دې پرمختګ څخه ناخبره «Albuquerque» د تمويل لپاره درې بېړۍ د پهنګ بندرګاه ته واستولې، چېرته چې د هغه دوه د بېړۍ قوماندانان او دېرش سړي ووژل شول. درېيمه وتښتېده، خو په جاوا کې د ټولو کسانو سره ووژل شول. «Simon Abreu» او د هغه عمله په يو جلا موقعيت کې ووژل شول.&lt;ref&gt;Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society, p. 142[https://books.google.com/books?id=BdpDAQAAMAAJ&amp;dq=Simon+Abreu+Pahang&amp;pg=PA142]&lt;/ref&gt;

=== د پهنګ دويمه جګړه، 1522 ===
په 1522ز کال کې، د «Antonio de Pina» او د هغه د مرستيال «Bernaldo Drago» په مشرۍ یوه پرتګالي بېړۍ، چې په پهنګ بندرګاه کې يې لنګر اچولی و، له دې څخه ناخبره چې په دې ځای کې سلطان د بنټان د سلطان محمود زوم و، د کمین لاندې راغلل او ووژل شول. ژوندي پاتې ونيول شول، بيټان ته واستول شول او په زور اسلام منلو ته اړ شول، او چا چې دا وړانديز رد کړ په ټوپک الوزولو سره اعدام شول.&lt;ref&gt;[[Buyong Adil]], Sejarah Pahang ('History of Pahang'), [[Dewan Bahasa dan Pustaka]], p. 53&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Linehan, William (1973), History of Pahang, Malaysian Branch Of The Royal Asiatic Society, Kuala Lumpur, p. 20&lt;/ref&gt;

=== د موار سيند جګړه، 1523 ===
د 1523ز کال په لومړيو کې، د مالاکا سلطان او د پهنګ سلطنت سلطان په موار سيند کې يو مرکز جوړ کړ، له کومه ځايه يې چې په مالاکا کې د پرتګالیانو د سمندري اکمال په لارو بريدونه وکړل.&lt;ref&gt;R. S. Whiteway, Rise of Portuguese Power in India, p. 329.&lt;/ref&gt;

د مالاکا قوماندان «Jorge de Albuquerque» په اپريل مياشت کې د سيند په داخل کې د مالايانو سره د مخ کېدو او د هغوی د تيت پرک کولو لپاره د بېړيو يوه ټولګه واستوله، خو سخت توپان د پرتګاليانو بېړۍ سره وپاشلې، درې تر کمين لاندې راغلې، پنځه شپېته سرتېري موار ته په داخلېدو سره ووژل شول. له دې وروسته مالايان ووتل.&lt;ref name=&quot;danvers358&quot;&gt;Danvers, Frederick Charles, p. 358.&lt;/ref&gt;

=== د مالاکا محاصره 1524 ===
سلطان محمود د مۍ په مياشت کې د اتيا سمندري بېړيو او 16000 سرتېرو سره مالاکا محاصره کړ، چې مشر يې يو پرتګالي باغي کوله. په پرتګالۍ قشله کې دوه سوه سرتيري وو، د مالايا اصلي اوسېدونکو مرستندويه ځواکونو يې مرسته کوله، او له يوې مياشتې وروسته، د پرتګالي مرستې له رسېدو لږ وخت مخکې بريد کونکو د بټان په لور بېرته شاتګ وکړ.&lt;ref name=&quot;monteiro352&quot;&gt;Saturnino Monteiro: Batalhas e Combates da Marinha Portuguesa 1139-1975, volume II, Livraria Sá da Costa Editora, 1991, p. 35.&lt;/ref&gt;

=== د لینګا جګړه، 1525 ===
په 1525ز کال کې، د «Álvaro de Brito» او «António Raposo» تر مشرۍ لاندې دوه پرتګالي بېړۍ او اتيا سرتيري، چې د يو اتحادي واکمن، سلطان لنګا مرستې ته استول شوي وو، دوی د سلطان محمود او «اندراګيري» د سلطان د بېړيو شريکه لويه ټولګه، د ليګا مجمع الجزاير سره نږدې په شا و تمبوله، چې 160 بېړۍ او 2000 سړي پکې وو.&lt;ref name=&quot;monteiro35&quot;&gt;Saturnino Monteiro: Batalhas e Combates da Marinha Portuguesa 1139-1975, volume II, Livraria Sá da Costa Editora, 1991, p. 35.&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>1j7whwgj8fzl0gmhaytkot71pni775y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د اقلیمي بدلونونو اړوند د متحده ایالاتو پالیسي</title>
    <ns>0</ns>
    <id>70945</id>
    <revision>
      <id>317802</id>
      <parentid>303102</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:06:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21989" xml:space="preserve">د اقلیمي بدلونونو اړوند د متحده ایالاتو پالیسي په نړیوالو اقلیمي بدلونونو او همدارنګه د نړیوالو اقلیمي بدلونونو په کمښت پام وړ اغېز لري. دغه اغېز له دې امله دی چې متحده ایالات په نړۍ کې له چین وروسته د ګلخانه یي ګازونو دویم لوی تولید کوونکی هېواد دی او همدارنګه د هغو هېوادونو په کتار کې ځای لري چې د سړي سر کچې له مخې په لوړه کچه ګلخانه یي ګازونه تولید کوي. په ټولیزه توګه متحده ایالاتو تر اوسه ۴۰۰ میلیارده مټریک ټنه ګلخانه یي ګازونه په هوا کې خپاره کړي چې د نړۍ له هر هېواد څخه یې کچه زیاته ده. &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cumulative CO2 emissions globally by country 2018 |url=https://www.statista.com/statistics/1007454/cumulative-co2-emissions-worldwide-by-country/ |access-date=2021-02-19 |website=Statista |language=en}}&lt;/ref&gt;

د اقلیمي بدلونونو اړوندې پالیسۍ په سیمه ییزه، ایالتي او فدرال کچه پراختیا موندلې. نړیوالو اقلیمي بدلونونو ته د لومړي ځل لپاره د ۱۹۵۰مې لسیزې په لومړیو کې د متحده ایالاتو په سیاستونو کې پام وشو. د چاپېریال ساتنې اداره (EPA) اقلیمي بدلون «په اقلیم کې د هغه بدلون په توګه چې د اوږد مهال لپاره دوام لري» تعریف کوي. د اقلیمي بدلونونو په پام وړ بدلونونو کې د هوا ګرمښت، ورښت، د بادونو لګېدل او همدارنګه نور هغه موارد شاملېږي چې اغېزې یې د لسیزو یا هم له هغو څخه د زیات مهال لپاره دوام مومي. د متحده ایالاتو هغه پالیسي چې د اقلیمي بدلونونو د کمښت په برخه کې تر ټولو زیاته ونډه لري ۲۰۲۲ زکال ته اړوند د پړسوب (انفلاسیون) د کمښت قانون دی. &lt;ref&gt;{{Cite web |date=2017-10-21 |title=Federal Action on Climate |url=https://www.c2es.org/content/federal-action-on-climate/ |access-date=2020-02-26 |website=Center for Climate and Energy Solutions}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2017-01-17 |title=Climate Change: Basic Information |url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climatechange/climate-change-basic-information_.html |publisher=U.S. Environmental Protection Agency (EPA) |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;

اقلیمي بدلونونو ته اړوندو سیاستونو په دغه هېواد کې سیاسي ګوندونه او نور سازمانونه یو تر بله ویشلي. د متحده ایالاتو دیموکرات ګوند د اقلیمي بدلونونو د کم کوونکو سیاستونو له پراختیا ملاتړ کوي، په داسې حال کې چې جمهوری غوښتونکی ګوند بیا په سوداګرۍ باندې د هغو له اغېز اندېښنه لري او د اقلیمي بدلونونو د کمښت په موجودو سیاستونو کې د کرار بدلون، انفعال او یا هم ښکاره غبرګون څخه ملاتړ کوي. په متحده ایالاتو کې د اقلیمي بدلونونو د کمښت په موخه سیاستونو ته تر ټولو ډېره لابي هغه شرکتونه کوي چې په ښکاره ډول د کاربن له خپرېدو سره مخالفت څرګندوي. &lt;ref&gt;{{Cite web |date=2016-10-04 |title=The Politics of Climate |url=https://www.pewresearch.org/science/2016/10/04/the-politics-of-climate/ |access-date=2022-05-20 |website=Pew Research Center Science &amp; Society |language=en-US |تاريخ الأرشيف=2022-05-20 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20220520185333/https://www.pewresearch.org/science/2016/10/04/the-politics-of-climate/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Cory|first1=Jared|last2=Lerner|first2=Michael|last3=Osgood|first3=Iain|date=2020|title=Supply Chain Linkages and the Extended Carbon Coalition|journal=American Journal of Political Science|volume=65|pages=69–87|language=en|doi=10.1111/ajps.12525|hdl=2027.42/166293|s2cid=219437282|issn=1540-5907|hdl-access=free}}&lt;/ref&gt;

== فدرال پالیسي ==

=== نړیوال حقوق ===
په داسې حال کې چې متحده ایالاتو کیوټو پروتوکول لاسلیک کړی، خو دغه پروتوکول یې نه تصویب کړی او نه هم له هغو وتلی دی. په ۱۹۹۷ زکال کې د متحده ایالاتو سنا جرګې د اریو په اکثریت د برېډ – هیګل د پریکړه لیک پر بنسټ رایه ورکړه او څرګنده یې کړه چې د متحده ایالاتو سنا دا احساس نه کوي چې متحده ایالات باید د کیوټو پروتوکول لاسلیک کړي. په ۲۰۰۱ زکال کې د متحده ایالاتو د ملي امنیت سلاکارې کانډولیزا رایس څرګنده کړه چې دغه پروتوکول «دولت او یا هم کانګرس ته د منلو وړ نه دی». &lt;ref&gt;{{cite news|last=Kluger|first=Jeffrey &lt;!-- https://www.webcitation.org/5nALEpizl?url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C104596%2C00.html --&gt;|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,104596,00.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20010413115727/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,104596,00.html|url-status=dead|archive-date=April 13, 2001|title=A Climate of Despair|newspaper=[[Time (magazine)|Time]]|date=April 1, 2001|access-date=2010-01-30}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=United Nations Treaty Collection |url=https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&amp;mtdsg_no=XXVII-7-a&amp;chapter=27&amp;clang=_en |access-date=2020-04-22}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۳ زکال په اکتوبر میاشت کې پنټاګون ''د اقلیم د ناڅاپي بدلون د سناریو او د متحده ایالاتو په ملي امنیت باندې د هغو د اغېز'' تر عنوان لاندې راپور خپور کړ چې پیټر شوارتز او ډاګ رانډال ترتیب کړی و. د راپور لیکونکو د دغه مطلب په توضېح د دغه راپور په پایله کې لیکلي و، «دغه راپور څرګندوي چې د ناڅاپي اقلیمي بدلونونو ګواښ باید د هغو د بالقوه ناوړه پایلو له امله، له دې سره چې ناڅرګند او کوچنی دی، د یو علمي بحث د موضوع پر ځای د متحده ایالاتو په ملي امنیت کې د یوې اندېښنې په توګه په پام کې ونیول شي».&lt;ref&gt;{{cite web |author=Peter Schwartz and Doug Randall |date=October 2003 |title=An Abrupt Climate Change Scenario and Its Implications for United States National Security |url=http://www.environmentaldefense.org/documents/3566_AbruptClimateChange.pdf |access-date=2007-09-08 |publisher=Environmental Defense}}&lt;/ref&gt;

=== کانګرس ===
د مک کېن – لیبرمن د اقلیمي څارنې قانون لومړی ځل د ۲۰۰۳ زکال په اکتوبر میاشت او بیاځلي د ۲۰۰۵ زکال په جون میاشت کې د متحده ایالاتو له سنا جرګې رایه ترلاسه نه کړه. د ۲۰۰۵ زکال په رای اچونه کې جمهوري غوښتونکو د ۴۹ مخالفو او ۶ موافقو رایو په ورکړه له دغې لایحې سره مخالفت وکړ په داسې حال کې چې دیموکراتانو یې پر ملاتړ ۳۷ او په مخالفت یې ۱۰ رایې ورکړې. &lt;ref&gt;{{Cite web |date=2005 |title=McCain-Lieberman Greenhouse Gas Legislation to Reduce Global Warming |url=http://www.nwf.org/globalwarming/senatevoteJune05.cfm |archive-url=https://web.archive.org/web/20051028124251/http://www.nwf.org/globalwarming/senatevoteJune05.cfm |archive-date=2005-10-28 |access-date=2022-03-11 |website=[[National Wildlife Federation]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Summary of The Lieberman-McCain Climate Stewardship Act of 2003 |url=http://www.c2es.org/policy_center/analyses/s_139_summary.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120205131932/http://www.c2es.org/policy_center/analyses/s_139_summary.cfm |archive-date=February 5, 2012 |access-date=November 11, 2016 |publisher=Center for Climate and Energy Solutions |df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۰۷ زکال په جنوري میاشت کې د متحده ایالاتو د عوامو جرګې دیموکراتې مشرې نانسي پلوسي څرګنده کړه چې د نړیوال ګرمښت له امله به د متحده ایالاتو کانګرس یوه فرعي کمېټه جوړه کړي. سناتور جو لیبرمن وویل: «زه د یو څه ترسره کولو ته لیواله یم. دا ستونزمنه ده دې پایلې ته ورسېږو چې د نړیوال ګرمښت سیاستونو بدلون نه دی کړی، د اقدام لپاره نوې اجماع د رامنځته کېدو په حال کې ده او دا یوه دوه ګوندي اجماع ده). له ورمانټ څخه خپلواک سناتور برنی سندرز او د کلیفورنیا دیموکراتې سناتورې باربرا باکسر د ۲۰۰۷ زکال د جنوري په ۱۵مه د نړیوال ګرمښت له امله د چټلتیا د کمښت قانون معرفي کړ. دغه ګام هم جمهوري غوښتونکو او هم دیموکراتانو ته د دې مالي امکانات برابرول څو په جیولوژیکي اډانه کې د کاربن ډای اکساید د اغېزو اړوند څېړنې وکړي او اړوند یې ګامونه واخلي، د نویو موټرو لپاره د ګلخانه یي ګازونو د خپرولو معیارونه وټاکي او د ۲۰۱۶ زکال له پیل راوروسته په هغو کې د تیلو پر ځای د تجدید منونکې انرژۍ ګټنه دود کړي، د ۲۰۰۸ زکال له پیل څخه له انرژۍ موثره ګټنه او په هغو اغېزمن معیارونه رامنځته کړي همدارنګه په برېښنايي وسایلو کې د لږ کاربني برېښنايي نسل لپاره معیارونه وړاندې کړي او بالاخره د علومو ملي اکاډمي په هغو باندې دوره یي څارنه ترسره کړي څو ومومي چې د ګلخانه یي ګازونو د خپرېدو څخه د مخنیوي په برخه کې دغه ګامونه کافي دي او که نه. له دې سره هم د دغه قانون مصوبه په یاده کمېټه کې رد شوه. د اقلیم د خوندیتوب د قانون او د پایدارې انرژۍ د قانون دوه نورې مصوبې چې د ۲۰۱۳ زکال د فبروري په ۱۴مه دغې کمېټې ته وړاندې شوې، تصویب نه شوې. &lt;ref&gt;{{Cite web |date=2007-01-18 |title=Pelosi Turns Up Heat On Global Warming |url=https://www.cbsnews.com/news/pelosi-turns-up-heat-on-global-warming/ |access-date=2022-03-12 |website=[[Associated Press]], via [[CBS News]] |language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;[http://www.washtimes.com/national/20070131-121250-1632r_page2.htm Senators sound alarm on climate]&quot;, ''The Washington Times'', January 31, 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=May 29, 2007 |title=Climate Change Bills of the 110th Congress |url=http://www.environmentaldefense.org/page.cfm?tagID=1075 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080212000544/http://www.environmentaldefense.org/page.cfm?tagID=1075 |archive-date=February 12, 2008 |access-date=August 30, 2011 |publisher=Environmental Defense}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sanders, Boxer Propose Climate Change Bills |url=http://www.sanders.senate.gov/newsroom/press-releases/sanders-boxer-propose-climate-change-bills |access-date=2015-10-10 |website=Sen. Bernie Sanders |تاريخ الأرشيف=2020-01-18 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20200118051226/https://www.sanders.senate.gov/newsroom/press-releases/sanders-boxer-propose-climate-change-bills |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

د استازو جرګې د پاکې انرژۍ او خوندیتوب قانون (ACES) د ۲۰۰۹ زکال د جون په ۲۶مه د ۲۱۹ موافقو او ۲۱۲ مخالفو رایو په ورکړې تائید کړ، خو سنا تصویب نه کړ. &lt;ref name=&quot;nyt&quot;&gt;{{cite news|last=Broder|first=John|title=House Passes Bill to Address Threat of Climate Change|newspaper=The New York Times|date=June 26, 2009|url=https://www.nytimes.com/2009/06/27/us/politics/27climate.html?_r=1&amp;hp}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Greg G. Hitt; Stephan Power, &quot;[https://www.wsj.com/articles/SB124610499176664899 House Passes Climate Bill]&quot;, June 27, 2009; ''The Wall Street Journal''&lt;/ref&gt;

د ۲۰۱۱ زکال په مارچ میاشت کې جمهوري غوښتونکو د متحده ایالاتو کانګرس ته هغه لایحه وړاندې کړه چې د چاپیریال ساتنې اداره یې د چټل کوونکو ګازونو په توګه په ګلخانه یي ګازونو باندې د مقرراتو له لګولو منع کوله. په دې سره له ۲۰۱۲ زکال وروسته دغې ادارې د پاکې هوا د قانون له مخې د ټاکلو مقرراتو په پلي کېدو څارنه کوله.&lt;ref&gt;Timothy Gardner, &quot;[https://www.reuters.com/article/us-epa-emissions-bill-idUSTRE7226UJ20110304 Republicans launch bill to axe EPA carbon rules]&quot;, [[Reuters]] March 3, 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2012/06/27/science/earth/epa-emissions-rules-backed-by-court.html Court Backs E.P.A. Over Emissions Limits Intended to Reduce Global Warming] June 26, 2012&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2012 |title=Regulation of Greenhouse Gases under the Clean Air Act |url=https://www.c2es.org/wp-content/uploads/2010/03/sequence-events-leading-regulation-greenhouse-gases-through-epa.pdf |website=Center for Climate and Energy Solutions}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۱۹ زکال کې د کانګرس ۱۳۰ داسې منتخبو استازو شتون درلود چې د اقلیمي بدلونونو اړوند یې شکونه څرګندول. &lt;ref&gt;{{Cite news|date=2021-05-05|title=Opinion {{!}} 'Climate Change Is Not a Subjective Thing.' How Does the U.S. Approach to the Environment Look From Abroad?|language=en-US|at=At 5:26 in the video|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/05/05/opinion/climate-change-recycling-america.html|access-date=2021-05-05|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

== د اقلیمي بدلونونو اړوند د سیاسي ګوندونو او نورو سیاسي بنسټونو دریځونه ==
د ۲۰۱۶ زکال د ولسمشریزو ټاکنو په سیالیو کې د متحده ایالاتو دواړو لویو ګوندونو د نړیوال ګرمښت او د اقلیمي بدلونونو د پالیسۍ اړوند بېلابېل دریځونه لرل. دیموکرات ګوند د داسې سیاستونو د پراختیا په هڅه کې دی څو د اقلیمي بدلونونو منفي اغېزې راکمې کړي. جمهوری غوښتونکی ګوند چې ډیری اصلي غړي یې د نړیوال ګرمښت له شتون څخه انکار کوي، لا هم د انرژۍ په برخه کې د صنایعو د پراختیا او همدارنګه د چاپیریال ساتنې د ادارې د هڅو محدودیت ته دوام ورکوي. د شنه ګوند او ازادي غوښتونکي ګوند په ګډوڼ نور ګوندونه د اقلیمي بدلونونو اړوند بېلابېل لیدلوري لري او تر ډېره پورې په خپلو اوږد مهاله دریځونو اتکا کوي څو خپل غړي تر اغېز لاندې وساتي. &lt;ref name=&quot;Planet Experts&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.planetexperts.com/republicans-democrats-differ-climate-environment-policies/|title=How Do Republicans and Democrats Differ on Climate &amp; Environment Policies? - Planet Experts|date=August 5, 2016|work=Planet Experts|access-date=2017-03-22|language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{cite news|title=Meet the Republicans in Congress who don't believe climate change is real|first=Tom|last=McCarthy|date=November 17, 2014|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/environment/2014/nov/17/climate-change-denial-scepticism-republicans-congress|access-date=September 18, 2017|quote=It's much easier to list Republicans in Congress who think climate change is real than it is to list Republicans who don't, because there are so few members of the former group. Earlier this year, Politifact went looking for congressional Republicans who had not expressed scepticism about climate change and came up with a list of eight (out of 278).}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Smith |first=Lindsey J. |date=September 2, 2016 |title=Even the basics of climate change are still being debated in the 2016 election: Republican and Democratic platforms lay out very different plans for the environment |url=https://www.theverge.com/2016/9/2/12772198/democrat-republican-party-platforms-environment-climate-change |access-date=2019-09-07 |website=[[The Verge]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Dudley |first=Susan E. |date=Aug 2, 2016 |title=Republican Platform: Free The EPA |url=https://www.forbes.com/sites/susandudley/2016/08/02/republican-platform-free-the-epa/#2ded694c3d7b |access-date=2019-09-06 |website=Forbes}}&lt;/ref&gt;

=== دیموکرات ګوند ===
دیموکرات ګوند ۲۰۱۶ زکال ته په اړوند خپل پلان کې اقلیمي بدلونونه «د فوري ګواښ او زموږ د مهال د څرګندونکې ننګونې» په توګه بللي دي. دیموکراتان «د اقلیمي بدلونونو د اغېزو کمښت، د متحده ایالاتو د طبیعي منابعو ساتنې او همدارنګه د اوسني او راتلونکي نسل لپاره د هوا، اوبو او ځمکې د کیفیت تضمین» ته ژمن دي. &lt;ref name=&quot;Planet Experts2&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.planetexperts.com/republicans-democrats-differ-climate-environment-policies/|title=How Do Republicans and Democrats Differ on Climate &amp; Environment Policies? - Planet Experts|date=August 5, 2016|work=Planet Experts|access-date=2017-03-22|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

اقلیمي بدلونونو ته په پام، دیموکرات ګوند په دې باور دی چې باید «کاربن ډای اکسایډ، میتان او نورو ګلخانه یي ګازونو ته بیې وټاکل شي څو د هغو منفي اغېزې منعکسې کړي او همدارنګه د پاکې انرژۍ لور ته لېږد چټک او اقلیمي موخو ته د رسېدو په لار کې مرستندویه تمام شي». &lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web |title=Democrats.org |url=https://www.democrats.org/party-platform |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171220164838/https://www.democrats.org/party-platform |archive-date=2017-12-20 |access-date=2017-04-24 |website=Democrats.org}}&lt;/ref&gt;

دیموکراتان د چاپیریالي عدالت پر اهمیت ټینګار لري. دغه ګوند چاپیریالي تبعیض ته پام لري ځکه چې اقلیمي بدلونونه لږ عاید لرونکې او په اقلیت کې ټولنې، قبیلوي وګړي او همدارنګه د الاسکا بومي کلي په نامتناسبه بڼه تر اغېز لاندې راوړي. دغه ګوند باوري دی چې «پاکه هوا او پاکې اوبه د ټولو امریکايي وګړو له اساسي حقونو څخه دي».&lt;ref name=&quot;auto2&quot;&gt;{{Cite web |title=Democrats.org |url=https://www.democrats.org/party-platform |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171220164838/https://www.democrats.org/party-platform |archive-date=2017-12-20 |access-date=2017-04-24 |website=Democrats.org}}&lt;/ref&gt;

=== جمهوري غوښتونکی ګوند ===
جمهوري غوښتونکی ګوند د اقلیمي بدلونونو اړوند بېلابېل لیدلوري لري. ۲۰۱۶ زکال ته په اړوند د دغه ګوند په تازه کاري پلان کې اقلیمي بدلونونه رد شوي او همدارنګه د ځمکې د ګرمښت د توضېح په برخه کې د ساینس پوهانو هڅې رد کوي. &lt;ref&gt;{{Cite magazine|title=Conservative Environmentalist Benji Backer on Crossing Partisan Lines to Solve The Climate Crisis|url=https://time.com/5955373/benji-backer-conservative-climate-change/|access-date=2021-04-29|magazine=Time}}&lt;/ref&gt;

په ۲۰۱۴ زکال کې د متحده ایالاتو ولسمشر بارک اوباما د چاپیریال ساتنې ادارې ته د یو لړ مقرراتو د لګولو وړاندیز وکړ چې د پاکې انرژۍ د پلان په توګه پېژندل کېږي، د دغه پلان له مخې د ډبرو د سکرو پرمټ د برېښنا د تولید کچه کمېږي. جمهوري غوښتونکی ګوند دغه هڅې «د ډبرو پر سکرو جګړه» بولي او له هغو سره شدید مخالفت لري. پر ځای یې د کیسټون ایکس ال نل لیکې له جوړېدو ملاتړ کوي، په کاربن باندې مالیات ناقانونه کوي او هڅه کوي ټول استخراجي قواعد له منځه یوسي. &lt;ref name=&quot;Planet Experts3&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.planetexperts.com/republicans-democrats-differ-climate-environment-policies/|title=How Do Republicans and Democrats Differ on Climate &amp; Environment Policies? - Planet Experts|date=August 5, 2016|work=Planet Experts|access-date=2017-03-22|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>1jjjxk4z309hzcp4wlyi8o9uqh9gpau</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د هېوادونو له مخې د اټومي انرژۍ اړوندې پالیسۍ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>71423</id>
    <revision>
      <id>317824</id>
      <parentid>304229</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T03:19:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30144" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د اټومي انرژۍ په برخه کې ملي پالیسي هغې پالیسۍ ته ویل کېږي چې د اټومي سون توکو د استخراج، له کاني ډبرو څخه د اټومي سون توکو استخراج او د هغو بهیر، د اټومي انرژۍ پر مټ د برېښنا تولید، د مصرف شوو اټومي سون توکو بډایه کول او ذخیره او همدارنګه د اټومي سون توکو د بیاځلي پروسس په څېر د اټومي انرژۍ د اړوندو لارو چارو بېلابېل اړخونه په ځان کې رانغاړي. د اټومي انرژۍ په پالیسیو کې تر ډېره د انرژۍ د مصرف مقررات او همدرانګه د اټومي سون توکو دوران ته اړوند معیارونه شاملېږي.

د اټومي انرژۍ د تولید سټېشنونه په ۳۱ هېوادونو کې فعال دي. چین د ۳۲ نوو ریکټورونو په جوړولو بوخت دی؛ همدارنګه په سویلي کوریا، هند او روسیې کې په پام وړ شمېر نوي ریکټورونه د جوړېدو په حال کې دي. ورته مهال ډېر احتمال شتون لري چې په دغو هېوادونو کې به په راتلونکو لسو یا پنځلسو کلونو کې ۱۰۰ پخواني او کوچني ریکټورونه وتړل شي. له همدې امله په آسیا کې د پرمختګ پر لور اټومي پروژې په تدریجي بڼه د پخوانیو اټومي بټویو او ریکټورونو د تړلو او له منځه وړو له کچې سره تعادل مومي. په ۲۰۱۲ زکال کې په نړیواله کچه د اټومي برېښنا تولید له ۱۹۹۹ زکال راهیسې د بل هر مهال په پرتله ډېر لږ و.&lt;ref name=&quot;Nuclear Power in China2&quot;&gt;{{Cite web |title=Nuclear Power in China |url=http://www.world-nuclear.org/info/inf63.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120213105328/http://www.world-nuclear.org/info/inf63.html |archive-date=13 February 2012 |access-date=27 February 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ditt&quot;&gt;Michael Dittmar. [https://www.smh.com.au/business/taking-stock-of-nuclear-renaissance-that-never-was-20100817-128ky.html Taking stock of nuclear renaissance that never was] ''Sydney Morning Herald'', 18 August 2010.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Mark Diesendorf |author-link=Mark Diesendorf |year=2013 |title=Book review: Contesting the future of nuclear power |url=http://www.ies.unsw.edu.au/sites/all/files/MD%20BookReview_EnergyPolicy2013.pdf |work=Energy Policy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wna13&quot;&gt;{{cite web |author=WNA |date=20 June 2013 |title=Nuclear power down in 2012 |url=http://www.world-nuclear-news.org/NN_Nuclear_power_down_in_2012_2006131.html |work=World Nuclear News}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;intro&quot;&gt;{{Cite web |title=Nuclear Power Today |url=https://www.world-nuclear.org/information-library/current-and-future-generation/nuclear-power-in-the-world-today.aspx |website=[[World Nuclear Association]]}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۱۱ زکال په مارچ میاشت کې د جاپان د فوکوشیما له اټومي فاجعې وروسته، جرمني د تل لپاره خپل اته اټومي ریکټورونه بند کړل او ژمنه یې وکړه چې پاتې نور به تر ۲۰۲۲ زکال پورې وتړي. ایټالویانو هم په پرېکنده اکثریت سره رایه ورکړه چې خپل هېواد به غیر اټومي وساتي. سربېره پر دې سویس او هسپانیا د نویو ریکټورونو ودانیزو چارو ته پای ټکی کېښود. بل پلو د جاپان لومړی وزیر په اټومي انرژۍ باندې د جاپان په اتکا کې د پام وړ کمښت غوښتونکی شو. د ټایوان ولسمشر هم ورته چاره ترسره کړه. مکسیکو د طبیعي ګازو د سوزونکو سټېشنونو په ګټه د ۱۰ ریکټورونو د جوړولو چارې ودرولې. بلجیم هم څرګنده کړه چې تر ۲۰۲۵ زکال پورې به په تدریجي بڼه خپلې اټومي بټۍ وتړي. &lt;ref&gt;{{cite web |date=13 June 2011 |title=Italy Nuclear Referendum Results |url=http://referendum.interno.it/referendum/refe110612/RFT0003.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120325171121/http://referendum.interno.it/referendum/refe110612/RFT0003.htm |archive-date=25 March 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nweek11&quot;&gt;{{cite web |author=Henry Sokolski |author-link=Henry Sokolski |date=28 November 2011 |title=Nuclear Power Goes Rogue |url=http://www.thedailybeast.com/newsweek/2011/11/27/post-fukushima-nuclear-power-changes-latitudes.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121218012428/http://www.thedailybeast.com/newsweek/2011/11/27/post-fukushima-nuclear-power-changes-latitudes.html |archive-date=18 December 2012 |access-date=25 February 2014 |work=Newsweek}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-10-28/nuclear-promotion-dropped-in-japan-energy-policy-after-fukushima.html|title=Nuclear Promotion Dropped in Japan Energy Policy After Fukushima|author=Tsuyoshi Inajima and Yuji Okada|date=28 October 2011|work=Bloomberg}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-11-02/mexico-scraps-plans-to-build-as-many-as-10-nuclear-plants-focus-on-gas.html|title=Mexico Scraps Plans to Build 10 Nuclear Power Plants in Favor of Using Gas|author=Carlos Manuel Rodriguez|date=4 November 2011|work=Bloomberg Businessweek}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;euronews_belgium_2035&quot;&gt;{{cite news|title=Belgium postpones nuclear energy phase-out by 10 years over Ukraine|url=https://www.euronews.com/2022/03/19/nuclear-energy-belgium-postpones-phase-out-by-10-years-due-to-ukraine-war|access-date=27 September 2023|work=euronews|date=19 March 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn-20180404&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/NP-Belgium-maintains-nuclear-phase-out-policy-0404184.html|title=Belgium maintains nuclear phase-out policy|publisher=World Nuclear News|date=4 April 2018|access-date=5 April 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Annika Breidthardt&quot;&gt;{{cite news|url=http://uk.reuters.com/article/us-germany-nuclear-idUKTRE74Q2P120110530|title=German government wants nuclear exit by 2022 at latest|author=Annika Breidthardt|date=30 May 2011|work=Reuters}}&lt;/ref&gt;

تر ۲۰۱۲ زکال پورې د اسټرالیا، اتریش، ډنمارک، استونیا، یونان، ایرلنډ، ایټالیا، لیتوانیا، لیختن اشټاین، لوکزامبورګ، مالتا، پرتګال، اسرائیل، صربیا، مالیزیا او ناروې په څېر یو شمېر هېوادونو هېڅ اټومي ریکټورونه نه لرل او لا هم د اټومي انرژۍ پر وړاندې مخالف پاتې شول. &lt;ref name=&quot;gl2011&quot;&gt;{{cite web |author=Duroyan Fertl |date=5 June 2011 |title=Germany: Nuclear power to be phased out by 2022 |url=http://www.greenleft.org.au/node/47834 |work=Green Left}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.economist.com/node/18441163|title=Nuclear power: When the steam clears|date=24 March 2011|newspaper=The Economist}}&lt;/ref&gt;

== افریقا ==

=== مصر ===
د ۲۰۱۵ زکال په نومبر میاشت او د ۲۰۱۷ زکال په مارچ میاشت کې مصر د روس اټوم په نامه له روسي اټومي شرکت سره مقدماتي هوکړې لاسلیک کړې څو په ۲۰۲۴ زکال کې د دغه هېواد د لومړني اټومي ریکټور (VVER-1200) د جوړولو چارې په الضبعه کې پیل کړي. د هغو د وروستي تائید اړوند خبرې اترې دوام لري. &lt;ref name=&quot;nei-20170320&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.neimagazine.com/news/newsegypt-and-russia-agree-on-two-contracts-for-el-dabaa-npp-5765715|title=Egypt and Russia agree on two contracts for El Dabaa NPP|publisher=Nuclear Engineering International|date=20 March 2017|access-date=22 March 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20190526185723/https://www.neimagazine.com/news/newsegypt-and-russia-agree-on-two-contracts-for-el-dabaa-npp-5765715/|archive-date=26 May 2019|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;dailynewsegypt-20170314&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.dailynewsegypt.com/2017/03/14/618490/|title=Russia launches operations of nuclear unit similar to Dabaa units|first=Mohamed|last=Farag|newspaper=Daily News|location=Egypt|date=14 March 2017|access-date=26 March 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ګانا ===
ګانا څېړنیز اټومي ریکټورونه لري، خو هېڅ اټومي بټۍ نه لري. دغه هېواد تمه لرله چې تر ۲۰۱۸ زکال پورې یوه اټومي بټۍ جوړه کړي.

=== کینیا ===
کینیا هوډ لري چې تر ۲۰۳۰ زکال پورې د ۱۰۰۰ میګاواټو په ظرفیت د برېښنا د تولید په موخه یوه اټومي بټۍ جوړه کړي. &lt;ref&gt;{{Cite web |last=Herbling |first=David |date=2020-08-04 |title=Kenya on Course for $5 Billion Nuclear Plant to Power Industry |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-08-04/kenya-on-course-for-5-billion-nuclear-plant-to-power-industry |access-date=2021-06-30 |website=www.bloomberg.com}}&lt;/ref&gt;

=== سویلي افریقا ===
سویلي افریقا د افریقايي هېوادونو له ډلې څخه یوازنی هېواد دی چې سوداګریزې اټومي بټۍ لري او اوس مهال هم د هغو اړوند پراختیايي پالیسۍ لري. 

== آسیا ==

=== د خلیج هېوادونه ===
د خلیج د همکاریو د شورا شپږ غړو هېوادونو (کویټ، سعودي عربستان، بحرین، متحده عربي امارات، قطر او عمان) اعلان کړی چې دغه شورا د اټومي انرژۍ څخه د سوله ییزې ګټنې اړوند د څېړنو په حال کې ده. د ۲۰۰۷ زکال په فبروري میاشت کې دغې شورا د اټومي انرژۍ له نړیوال آژانس سره په سیمه کې د اټومي انرژۍ او همدارنګه له سمندري اوبو څخه د مالګې د لرې کولو د یو پروګرام اړوند د شونتیا څرګندونکې یوې څېړنې په برخه کې د همکاریو هوکړه لاسلیک کړه. &lt;ref name=&quot;nip1022&quot;&gt;{{cite web |date=April 2009 |title=Emerging Nuclear Energy Countries |url=http://world-nuclear.org/info/inf102.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191029134444/https://world-nuclear.org/information-library/country-profiles/others/emerging-nuclear-energy-countries.aspx |archive-date=29 October 2019 |access-date=22 April 2009 |work=[[World Nuclear Association]]}}&lt;/ref&gt;

متحده عربي اماراتو د ۲۰۰۸ زکال په جولای میاشت کې د اټومي انرژۍ اړوند خپله ملي پالیسي اعلان کړه چې د ۲۰۰۹ زکال په اکتوبر میاشت کې د اټومي انرژۍ په قانون بدله شوه. د دغه قانون او د یادې پالیسۍ د سند له مخې د اماراتو د اټومي انرژۍ شرکت تاسیس شو. دغه شرکت له فرانسې، متحده ایالاتو او بریتانیا سره په سوله ییزو چارو کې له اټومي انرژۍ څخه د ګټنې په موخه د همکاریو یاددښتونه لاسلیک کړل. د ۲۰۰۹ زکال په ډسمبر میاشت کې متحده عربي اماراتو پرېکړه وکړه چې د څلورو اې پي آر ۱۴۰۰ (APR1400) ریکټورونو لرونکې د اټومي انرژۍ تولید کوونکې بټۍ جوړه کړي. د دغې بټۍ لپاره لومړنی ریکټور د کوریا ایلکټریک پاور په نامه شرکت له خوا جوړ شو چې په ۲۰۱۷ زکال کې یې په فعالیت پیل وکړ. دغه اټومي بټۍ له رویس څخه ۵۳ کیلومتره (۳۳ مایله) لرې د براکه په اټومي تاسیساتو کې موقعیت لري. &lt;ref name=&quot;wnn140708&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/NP-UAE_launches_nuclear_policy_to_meet_energy_demand-1407086.html|title=UAE launches nuclear policy to meet energy demand|date=14 July 2008|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn051009&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/NP-UAE_adopts_nuclear_energy_law-0510095.html|title=UAE adopts nuclear law|date=5 October 2009|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn110308&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/IT-UAE_cabinet_endorses_French_nuclear_deal_110308.html|title=UAE cabinet endorses French nuclear deal|date=11 March 2008|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn210408&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/IT-UAE_and_US_sign_MoU_on_nuclear_cooperation-2104084.html|title=UAE and US sign MoU on nuclear cooperation|date=21 April 2008|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn160508&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/IT-UAE_and_UK_sign_MoU_on_nuclear_cooperation-1605083.html|title=UAE and UK sign MoU on nuclear cooperation|date=16 May 2008|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn291209&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/NN_UAE_picks_Korea_as_nuclear_partner_2812091.html|title=UAE picks Korea as nuclear partner|date=29 December 2009|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;wnn230410&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.world-nuclear-news.org/NN_UAE_has_its_first_nuclear_site_2304102.html|title=UAE has its first nuclear site|date=23 April 2010|work=World Nuclear News|access-date=1 May 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Bahrain&quot;&gt;{{cite news|publisher=Bahrain News Agency|url=http://english.bna.bh/?ID=68429|title=Bahrains need for nuclear energy is not a luxury|date=29 March 2008|access-date=18 May 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://en.itar-tass.com/world/725734|title=Russia, Kuwait discuss prospects for nuclear energy peaceful use|newspaper=ITAR-TASS|date=28 March 2014|access-date=31 March 2014}}&lt;/ref&gt;

=== ایران ===
د ۱۹۷۰مې لسیزې په نیمايي کې ایران په بوشهر کې د دوه اټومي بټیو ودانیزې چارې پیل کړې، خو دغه پروژه په ۱۹۷۹ زکال کې ودرول شوه. په ۱۹۹۴ زکال کې روسیې په بوشهر کې د یوې اټومي بټۍ له جوړولو سره هوکړه وکړه او تمه دا وه چې دغه اټومي بټۍ تر ۲۰۰۷ زکال پورې بشپړه شي. ورته مهال په بوشهر کې د دویم ریکټور د جوړولو هم وویل شول. همدارنګه دغه هېواد اعلان کړی چې د خوزستان ایالت په دارخوین کې به یوه بله اټومي بټۍ هم جوړه کړي، چېرې چې په ۱۹۷۰مه لسیزه کې هلته د دوه اټومي بټیو د جوړولو پلان شتون درلود. اوس مهال ایران راپور ورکړی چې په بوشهر کې یوه اټومي بټۍ فعاله ده. &lt;ref name=&quot;nip102&quot;&gt;{{cite web |date=April 2009 |title=Emerging Nuclear Energy Countries |url=http://world-nuclear.org/info/inf102.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191029134444/https://world-nuclear.org/information-library/country-profiles/others/emerging-nuclear-energy-countries.aspx |archive-date=29 October 2019 |access-date=22 April 2009 |work=[[World Nuclear Association]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.cnn.com/2011/WORLD/meast/09/04/iran.nuclear/index.html?hpt=hp_t2|work=CNN|title=Iran's nuclear plant connects to electric grid, the country says|date=4 September 2011}}&lt;/ref&gt;

ایران هوډ لري چې تر ۲۰۲۵ زکال پورې لږ تر لږه ۲۰ زره میګاواټه برېښنا د ۱۹ ریکټورونو په جوړولو سره تولید کړي چې له دغه شمېر څخه ۶ ریکټورونو یې تر ۲۰۲۰ زکال پورې په فعالیت پیل کړی. &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Basic Facts About Iran's Peaceful Nuclear Activities |url=http://iranembassy.no/en/6.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141112005447/http://www.iranembassy.no/en/6.htm |archive-date=12 November 2014 |access-date=5 May 2012 |website=The Embassy of the Islamic republic of Iran in Oslo}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Projects Archive - Power Technology &amp;#124; Energy News and Market Analysis |url=https://www.power-technology.com/projects/ |website=www.power-technology.com}}&lt;/ref&gt;

=== اسرائیل ===
اسرائیل د اټومي انرژۍ د تولید بټۍ نه لري. ورته مهال د ۲۰۰۷ زکال په جنوري میاشت کې د اسرائیلو د زیربنايي چارو وزیر، بنیامین بن الیزر وویل چې هېواد یې باید د اټومي انرژۍ تولید د خپلو غیرنظامي موخو په کتار کې شامل کړي. په جاپان کې د فوکوشیما له اټومي پېښې وروسته لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو څرګنده کړه چې اسرائیل به د اټومي انرژۍ د تولید په برخه کې ګام وانخلي. &lt;ref name=&quot;israel&quot;&gt;{{cite web |date=23 January 2007 |title=Israel Should Develop Nuclear Energy |url=http://www.energy-daily.com/reports/Israel_Should_Develop_Nuclear_Energy_999.html |access-date=14 July 2007 |publisher=Agence France-Presse}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;piersmorgan.blogs.cnn.com&quot;&gt;[http://piersmorgan.blogs.cnn.com/2011/03/17/israel-prime-minister-netanyahu-japan-situation-has-caused-me-to-reconsider-nuclear-power/ Israel Prime Minister Netanyahu: Japan situation has &quot;caused me to reconsider&quot; nuclear power] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190930221401/http://piersmorgan.blogs.cnn.com/2011/03/17/israel-prime-minister-netanyahu-japan-situation-has-caused-me-to-reconsider-nuclear-power/ |date=2019-09-30 }} Piers Morgan on CNN, published 2011-03-17, accessed 17 March 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;news.xinhuanet.com&quot;&gt;[https://web.archive.org/web/20110318184804/http://news.xinhuanet.com/english2010/world/2011-03/18/c_13784578.htm Israeli PM cancels plan to build nuclear plant] xinhuanet.com, published 2011-03-18, accessed 17 March 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4043982,00.html Netanyahu: We'll reconsider nuclear power plans] [[Ynetnews]], published 2011-03-18, accessed 17 March 2011&lt;/ref&gt;

=== سعودي عربستان ===
سعودي عربستان هوډ لري چې ۱۶ اټومي ریکټورونه جوړ کړي، خو تر اوسه پورې یو هم نه لري. سعودي عربستان د وسټېنګهاوس برېښنايي شرکت ته دنده سپارلې څو ورته اې پي ۱۰۰۰ (AP1000) ریکټورونه جوړ کړي.

== اروپا ==

=== فرانسه ===
د ۱۹۷۰مې لسیزې په لومړیو کې د نفتو له کړکېچ وروسته د فرانسې دولت په ۱۹۷۴ زکال کې پرېکړه وکړه څو د برېښنا د تولید په برخه کې پر ځان بسیا شي، همدا و چې په لومړي ګام کې یې اټومي انرژۍ ته مخه وکړه. اوس مهال فرانسه د خپلې اړتیا وړ برېښنا ۷۸.۱٪ برخه د اټومي انرژۍ څخه ترلاسه کوي. له دې امله چې فرانسه د خپلې اړتیا وړ برېښنا څخه زیات تولید لري، د اټومي انرژۍ پر مټ تولید شوې اضافي برېښنا نورو هېوادونو ته صادروي. &lt;ref name=&quot;uic28&quot;&gt;{{cite web |date=16 June 2010 |title=Nuclear Power in France |url=http://world-nuclear.org/info/inf40.html |access-date=20 June 2010 |work=[[World Nuclear Association]] |تاريخ الأرشيف=19 June 2010 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20100619064847/http://world-nuclear.org/info/inf40.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;France&quot;&gt;{{cite web |date=April 2007 |title=French Nuclear Power |url=http://www.world-nuclear.org/info/inf40.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719055222/http://www.world-nuclear.org/info/inf40.html |archive-date=19 July 2011 |access-date=8 August 2010 |website=[[World Nuclear Association]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=8 June 2007 |title=France: Energy Profile |url=http://www.speroforum.com/site/article.asp?idarticle=9839&amp;t=France%3A+Energy+profile |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071004212408/http://www.speroforum.com/site/article.asp?idarticle=9839&amp;t=France%3A+Energy+profile |archive-date=4 October 2007 |work=SperoNews}}&lt;/ref&gt;

=== جرمني ===
وړاندې له دې چې د ۲۰۱۱ زکال په مارچ میاشت کې جرمني خپلې اته اټومي بټۍ وتړي، د دغه هېواد د اړتیاو وړ برېښنا ۲۳٪ برخه د اټومي انرژۍ پر مټ تامین کېدله. د جرمني له خوا د اټومي انرژۍ تولیدي چارې د ۱۹۵۰مې او ۱۹۶۰مې لسیزې پر مهال د څېړنیزو ریکټورونو په جوړولو پیل شوې. خو په وروستیو لسیزو کې له دغې ټکنالوژۍ څخه د ګټنې د درولو بحثونه په سیاسي اجنډاوو واوښتل. دغې موضوع ته بیا ځلي په ۲۰۰۷ زکال کې د روسیې او بلاروس ترمنځ د اټومي کړکېچ او همدارنګه په ۲۰۱۱ زکال کې د فوکوشیما د اټومي فاجعې وروسته د ټولو پام واوښت. &lt;ref&gt;{{cite press release|url=http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/EN/press/pr/2011/04/PE11__144__433,templateId=renderPrint.psml|title=17% of Germany's electricity consumption was met by renewable energy in 2010|publisher=[[Federal Statistical Office of Germany]]|access-date=6 June 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Germany: Nuclear power plants to close by 2022&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-13592208|title=Germany: Nuclear power plants to close by 2022|date=30 May 2011|publisher=BBC|access-date=30 May 2011}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۱۱ زکال د مۍ میاشتې په ۳۰مه نېټه جرمني رسما اعلان وکړ چې هوډ لري د ۱۱ کلونو په ترڅ کې په بشپړه توګه اټومي انرژۍ ته شا کړي. دې ته په اړونده طرح کې په فوري بڼه د هغو شپږو اټومي بټیو تړل شامل و چې یوځلي د ۲۰۱۱ زکال په مارچ میاشت کې د ازموینو په موخه تړل شوې وې؛ سربېره پر دې دوه هغې بټۍ هم وتړل شوې چې له کلونو راهیسې د تخنیکي ستونزو له مخې فعالې نه وې. ورته مهال یې څرګنده کړه چې پاتې نهه نورې بټۍ به تر ۲۰۲۲ زکال پورې وتړي. &lt;ref name=&quot;Germany: Nuclear power plants to close by 20222&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-13592208|title=Germany: Nuclear power plants to close by 2022|date=30 May 2011|publisher=BBC|access-date=30 May 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://uk.reuters.com/article/us-germany-nuclear-idUKTRE74Q2P120110530|title=German government wants nuclear exit by 2022 at latest|first=Annika|last=Breidthardt|date=30 May 2011|work=Reuters}}&lt;/ref&gt;

== شمالي امریکا ==

=== کاناډا ===
کاناډا د اټومي انرژۍ ۱۸ ریکټورونه لري چې د دغه هېواد د اړتیا وړ برېښنا ۱۵٪ برخه تامین کوي. یوازې له یوه ریکټور پرته چې په نیوبرانزویک کې دی نور ټول په اونتاریو کې دي. برېښنا ته د اړتیا زیاتوالی او همدارنګه چاپېریالي مسایل لامل ګرځېدلي څو د انتاریو سیمه ئیز حکومت اعلان وکړي چې موجود اټومي ظرفیت به د زړو ریکټورونو پر ځای د نوو په نصب کولو سره وساتي. کاناډا هېڅکله اټومي انرژۍ ته له اړوندې کومې جدي پېښې سره نه ده مخ شوې او د دغه هېواد اټومي ریکټورونه ځانګړی خوندي ډیزاین لري. ورته مهال دغه هېواد پلان لري نوي ریکټورونه هم جوړ کړي. &lt;ref name=&quot;ontario&quot;&gt;{{cite press release|url=http://www.energy.gov.on.ca/index.cfm?fuseaction=english.news&amp;body=yes&amp;news_id=134|title=McGuinty Government Delivers A Balanced Plan For Ontario's Electricity Future|date=13 June 2006|publisher=Ontario Ministry of Energy|access-date=13 July 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070724171838/http://www.energy.gov.on.ca/index.cfm?fuseaction=english.news&amp;body=yes&amp;news_id=134|archive-date=24 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2011-04-01 |title=Failsafe? Inside the Candu safety net |url=https://www.thestar.com/news/insight/2011/04/01/failsafe_inside_the_candu_safety_net.html |access-date=2021-07-02 |website=thestar.com |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Feds throw support behind development of mini nuclear reactors; action plan released|url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/canada-news-pmn/feds-throw-support-behind-development-of-mini-nuclear-reactors|access-date=2021-07-02|newspaper=National Post|date=18 December 2020|language=en-CA|last1=Perkel|first1=Colin}}&lt;/ref&gt;

=== متحده ایالات ===
د ۲۰۰۷ زکال پر مهال په متحده ایالاتو کې په سوداګریزه بڼه د اټومي برېښنا تولید کوونکو ۱۰۴ اټومي بټیو (د فشار لاندې اوبو ۶۹ ریکټورونه او ۳۵ د جوش اوبو ریکټورونه) د فعالیت اجازه لرله چې د دغه هېواد د اړتیا وړ برېښنا ۶۹٪ برخه یې تولید کوله. په مطلقه توګه متحده ایالات په نړۍ کې په سوداګریزه بڼه د اټومي انرژۍ تر ټولو مخکښ تولید کوونکی هېواد دی. &lt;ref name=&quot;dailysentinel&quot;&gt;{{cite web |author=Chasity Brown |date=14 July 2005 |title=Commission, City support NuStart |url=http://www.thedailysentinel.com/story.lasso?ewcd=583b0a060f9c3f71 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070809043614/http://www.thedailysentinel.com/story.lasso?ewcd=583b0a060f9c3f71 |archive-date=9 August 2007 |access-date=13 July 2007 |work=The Daily Sentinel}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eo&quot;&gt;Eileen O'Grady. [http://uk.reuters.com/article/idUSTRE64N5S420100524 Entergy says nuclear remains costly] ''Reuters'', 25 May 2010.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Terry Ganey. [http://www.columbiatribune.com/news/2009/apr/23/amerenue-pulls-plug-callaway-2/ AmerenUE pulls plug on project] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120713074254/http://www.columbiatribune.com/news/2009/apr/23/amerenue-pulls-plug-callaway-2/|date=13 July 2012}} ''Columbia Daily Tribune'', 23 April 2009.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;matt2010&quot;&gt;Matthew L. Wald (7 December 2010). [http://green.blogs.nytimes.com/2010/12/07/nuclear-renaissance-is-short-on-largess/ Nuclear ‘Renaissance’ Is Short on Largess] ''[[The New York Times]]''.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;dis2010&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.economist.com/node/17627569|title=Team France in disarray: Unhappy attempts to revive a national industry|date=2 December 2010|newspaper=The Economist}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;mlw&quot;&gt;{{cite news|author=Matthew L. Wald.|url=http://green.blogs.nytimes.com/2010/09/23/aid-sought-for-nuclear-plants/|title=Aid Sought for Nuclear Plants|work=Green|publisher=The New York Times|date=23 September 2010}}&lt;/ref&gt;

== اقیانوسیه ==

=== اسټرالیا ===
اسټرالیا د اټومي انرژۍ بټۍ نه لري. په داسې حال کې چې د ټولې نړۍ د یورانیمو ۴۰٪ زېرمې لري او له کاناډا وروسته د یوارنیمو دویم لوی تولید کوونکی هېواد دی. &lt;ref name=&quot;wec2&quot;&gt;{{Cite journal|title=Survey of energy resources|publisher=World Energy Council|year=2004|url=http://www.worldenergy.org/documents/ser2004.pdf|access-date=13 July 2007|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070925194158/http://www.worldenergy.org/documents/ser2004.pdf|archive-date=25 September 2007|archivedate=25 September 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925194158/http://www.worldenergy.org/documents/ser2004.pdf}}&lt;/ref&gt;

=== نیوزلنډ ===
نیوزلنډ د اټومي انرژۍ بټۍ نه لري. دغه هېواد په ۱۹۸۷ زکال کې د نیوزلنډ د اټومي ازاد زون، بې وسلې کولو او د وسلو د کنټرول قانون تصویب کړ چې د نیوزلنډ په قلمرو کې د اټومي وسلو ځای پر ځای کول او همدارنګه د نیوزلنډ اوبو ته په اټومي وسلو باندې د سمبالو بېړیو او اوبتلونو تګ منع کوي. ورته مهال د پارلمان له خوا تصویب شوی دغه قانون د اټومي انرژۍ د بټیو جوړول نه منع کوي. &lt;ref&gt;The 2008 Shape NZ survey found that nuclear power is favoured by 19% of respondents as the best energy source for the country in the next 10&amp;nbsp;years, but the majority want wind and solar power. Seventy seven percent prefer wind as the best energy source, 69%&amp;nbsp;solar, 47%&amp;nbsp;geothermal, 40%&amp;nbsp;wave power, 35% small and large scale hydro, 19%&amp;nbsp;nuclear, 10%&amp;nbsp;gas and 8%&amp;nbsp;coal. See [http://tvnz.co.nz/view/page/413551/1690587 Nuclear power backed by 19%].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nzherald.co.nz/news/article.cfm?c_id=3&amp;objectid=10344116|title=Let's look at N-power|first=Fran|last=O'Sullivan|date=September 6, 2005|newspaper=[[The New Zealand Herald]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006091224/http://www.nzherald.co.nz/news/article.cfm?c_id=3&amp;objectid=10344116|archive-date=6 October 2014}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>eopo9kl4l8v9xqapdq938ntw9dswil0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>په عراق کې د متحده ایالاتو په مشرۍ د بهرنیو ځواکونو حضور (۲۰۱۴ – ۲۰۲۱ زکال)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>73235</id>
    <revision>
      <id>317799</id>
      <parentid>308845</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T01:40:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د مالومات مالوماتبکس وﺭګډ سو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21277" xml:space="preserve">{{مالومات}}
د ۲۰۱۴ زکال د جون په ۱۵مه نېټه د متحده ایالاتو ولسمشر بارک اوباما د عراق په شمالي برخې باندې د اسلامي دولت یا داعش د برید (جون ۲۰۱۴ زکال) په غبرګون کې د ټینګ هوډ د عملیاتو (Operation Inherent Resolve) د برخې په توګه د امریکايي سرتېرو د لېږلو امر وکړ. دغه امریکايي سرتېري د عراق د دولت په غوښتنه د عراقي ځواکونو د وړتیاوو او د داعش ډلې د ګواښونو د ارزونې په موخه عراق ته ولاړل. &lt;ref name=&quot;def31-10-14&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.defense.gov/news/newsarticle.aspx?id=123542|title=DoD Authorizes War on Terror Award for Inherent Resolve Ops|date=31 October 2014|publisher=Department of Defense|access-date=22 November 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Lewis|first1=Paul|last2=Ackerman|first2=Spencer|last3=Dehghan|first3=Saeed Kamali|title=Iraq crisis: Barack Obama sends in US troops as Isis insurgency worsens|url=https://www.theguardian.com/world/2014/jun/17/barack-obama-sends-troops-back-to-iraq-as-crisis-worsens|access-date=1 December 2023|work=[[The Guardian]]|date=17 June 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140620003737/https://www.theguardian.com/world/2014/jun/17/barack-obama-sends-troops-back-to-iraq-as-crisis-worsens|archive-date=20 June 2014|language=en}}&lt;/ref&gt;

د ۲۰۱۴ زکال د اګست میاشتې په لومړیو کې داعش د عراق په شمال باندې بریدونه پیل کړل. د اګست په پنځمه نېټه متحده ایالاتو د کردي پیشمرګو ځواکونو لپاره د وسلو په چمتو کولو لاس پورې کړ. د اګست په اتمه نېټه متحده ایالاتو په عراق کې د داعش په پټن ځایونو هوايي بریدونه پیل کړل. ورته مهال شاوخوا نهو نورو هېوادونو هم له ځمکنیو کردي او عراقي ځواکونو سره په همغږۍ د داعش ډلې پر ضد هوايي بریدونه پیل کړل. د ۲۰۱۷ زکال د لویدیځ عراق له عملیاتو وروسته د ۲۰۱۷ زکال تر ډسمبر میاشتې پورې داعش نور په دغه هېواد کې کوم قلمرو نه درلود.&lt;ref name=&quot;The New York Times&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/08/04/world/middleeast/iraq.html|title=Sunni Extremists in Iraq Seize 3 Towns From Kurds and Threaten Major Dam|work=The New York Times|last1=Arango|first1=Tim|date=3 August 2014|access-date=20 August 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;abc7Aug14&quot;&gt;{{cite web|url=https://abcnews.go.com/International/us-begins-humanitarian-airdrops-iraq/story?id=24884633|title=Obama Authorizes Air Strikes in Iraq – ABC News|work=ABC News|date=7 August 2014|access-date=18 August 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;firstclash&quot;&gt;{{cite news|title=First ground clash between ISIS and US forces in Iraq|url=http://english.shafaaq.com/index.php/politics/12492-first-ground-clash-between-isis-and-us-forces-in-iraq|archive-url=https://web.archive.org/web/20141217212840/http://english.shafaaq.com/index.php/politics/12492-first-ground-clash-between-isis-and-us-forces-in-iraq|url-status=dead|archive-date=17 December 2014|publisher=Shafaq News|date=16 December 2014|access-date=17 December 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;canadianclash&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/01/20/world/americas/canada-troops-clash-with-isis-in-iraq.html?smprod=nytcore-ipad&amp;smid=nytcore-ipad-share&amp;_r=0|agency=The New York Times|title=Canada: Troops Clash With ISIS in Iraq|first=Ian|last=Austen|work=The New York Times|date=19 January 2015|access-date=16 February 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;victory parade&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-parade/iraq-holds-victory-parade-after-defeating-islamic-state-idUSKBN1E407Z|title=Iraq holds victory parade after defeating Islamic State|first=Ahmed|last=Aboulenein|publisher=Reuters|date=10 December 2017|access-date=11 December 2017}}&lt;/ref&gt;

د مستقیمې پوځي مداخلې سربېره، د امریکا په مشرۍ ائتلافي ځواکونو د روزنو، اطلاعاتو او پرسونل له مخې د عراق له امنیتي ځواکونو څخه پام وړ ملاتړ وکړ. له عراقي ځواکونو څخه د ائتلافي ځواکونو د ملاتړیزو چارو لګښت له مستقیمو پوځي عملیاتو پرته د ۲۰۱۹ زکال تر مارچ میاشتې پورې په رسمي توګه ۳.۵ میلیارده ډالر اعلان شو. په دغه موده کې ۱۸۹۰۰۰ زره عراقي سرتېري او پولیس افسران د ائتلافي ځواکونو له خوا وروزل شول. &lt;ref&gt;[https://twitter.com/CJTFOIR/status/1108360466278109185 CJTF-OIR Official Twitter.] 20 March 2019. Accessed 25 March 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://twitter.com/CJTFOIR/status/1106534055036760065 CJTF-OIR Official Twitter.] 15 March 2019. Accessed 25 March 2019.&lt;/ref&gt;

د امریکا د مخالفت سربېره د ۲۰۲۰ زکال په جنوري میاشت کې د عراق پارلمان د امریکا د هوايي ځواکونو په برید کې د حشد شعبي پوځي واحدونو د قومندان او د ایران د قدس ځواکونو د مشهور مشر قاسم سلیماني له وژنې وروسته د امریکايي ځواکونو د وتلو غوښتنه وکړه. ورته مهال بریتانیا او جرمني هم څرګنده کړه چې په عراق کې د خپلو سرتېرو شمېر راکموي؛ د یو شمېر پوځیانو له ویستلو سربېره بریتانیا ژمنه وکړه چې د عراق د دولت د غوښتنې په صورت کې به په بشپړه توګه خپل ځواکونه له عراق څخه وباسي. سربېره پر دې جرمني په بغداد او تاجي کمپ کې د خپلو ځواکونو شمېر راکم کړ. کاناډا هم له عراق څخه کویټ ته د خپلو ځواکونو په ویستلو د ائتلافي ځواکونو د وتو په بهیر کې شامله شوه. په دغه هېواد کې مېشتو فرانسوي او اسټرالیايي ځواکونو بیا د پوځونو په وتلو اعتراض وکړ. د ملګرو ملتونو سازمان بیا د ۲۰۲۰ زکال په اګست میاشت کې اټکل وکړ چې په سوریه او عراق کې د داعش د پاتې جنګیالیو شمېر له ۱۰ زرو تنو څخه زیات دی. &lt;ref name=&quot;waporeportswithdraw&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/iran-live-updates/2020/01/07/896c70a2-30d5-11ea-9313-6cba89b1b9fb_story.html|title=More than a dozen missiles hit two bases in Iraq, Pentagon says|newspaper=The Washington Post}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;usnewswithdrawal&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.usnews.com/news/world-report/articles/2020-01-07/defense-secretary-mark-esper-refutes-iraqi-prime-minister-we-are-not-leaving-iraq|title=Esper Refutes Iraqi Prime Minister: 'We Are Not Leaving Iraq'|first=Paul D.|last=Shinkman|work=U.S. News &amp; World Report|date=7 January 2020|accessdate=18 June 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hurriyetwithdrawalreport&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/germany-to-cut-troop-numbers-in-iraq-uk-reduces-staff-at-baghdad-tehran-embassies-150671|title=Germany to cut troop numbers in Iraq; UK reduces staff at Baghdad, Tehran embassies - World News|website=Hürriyet Daily News|date=7 January 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ukgermanycanada&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2020/jan/07/germany-cuts-troop-numbers-in-iraq-after-suleimani-killing|title=Germany cuts troop numbers in Iraq after Suleimani killing|date=7 January 2020|website=The Guardian}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;britishpledge&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-britain-military-idUSKBN1Z61ZE|title=UK will leave Iraq if Baghdad asks us to go: defense minister|newspaper=Reuters|date=7 January 2020|via=www.reuters.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;francestay&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.voanews.com/middle-east/governement-source-france-not-planning-cut-troop-numbers-iraq-now|title={{sic|Gover|nement|nolink=y}} Source: France not Planning to Cut Troop Numbers in Iraq for Now &amp;#124; Voice of America - English|website=www.voanews.com|date=7 January 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;australiastay&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.smh.com.au/politics/federal/don-t-throw-us-out-australia-pleads-to-stay-in-iraq-but-plans-for-the-worst-20200106-p53pcy.html|title='Don't throw us out': Australia pleads to stay in Iraq but plans for the worst|first=Bevan|last=Shields|date=6 January 2020|website=The Sydney Morning Herald}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/08/25/over-10000-islamic-state-fighters-active-in-iraq-syria-as-attacks-significantly-increase-un/|work=Military Times|title=Over 10,000 Islamic State fighters active in Iraq, Syria as attacks 'significantly' increase: UN|date=25 August 2020|access-date=4 February 2021}}&lt;/ref&gt;

ائتلافي ځواکونو په عراق کې خپل جنګي ماموریت په رسمي ډول د ۲۰۲۱ زکال په ډسمبر میاشت کې پای ته ورساوه، خو یو شمېر امریکايي ځواکونه د داعش پر وړاندې په روانه مبارزه کې د عراق امنیتي ځواکونو ته د مشورې، روزنې او مرستې په موخه پاتې شول چې سربېره پر دې یې د عراقي ځواکونو هوايي ملاتړ کاوه او نورې پوځي مرستې یې هم ورسره کولې. 

== مخینه ==

=== د متحده ایالاتو پخوانۍ مداخله ===
په ۲۰۰۳ زکال کې متحده ایالاتو په عراق باندې د یو بحث پاروونکي برید مشري وکړه؛ دغه برید یې د هغو ناقصو اطلاعاتو پر مټ وکړ چې ګویا د عراق بعثي حکومت د ټولیزې وژنې وسلې او همدارنګه له القاعدې ډلې سره اړیکې لري. په ۲۰۰۷ زکال کې په عراق کې د امریکايي سرتېرو شمېر ۱۷۰ زرو تنو ته ورسېد. په ۲۰۱۱ زکال متحده ایالاتو خپل ګڼ شمېر سرتېري له عراق څخه وویستل، خو وروسته یې په خپل سفارت او قونسلیو کې ۲۰ زره کسان وساتل چې په دغو کې د سفارت په لسګونو وسله وال ساتونکي او همدارنګه شاوخوا ۴۵۰۰ قراردادي شخصي پوځيان شامل وو. له وتلو وروسته یې د څارونکو الوتکو عملیات پیل کړل څو د هغو اسلام پالو جنګیالیو اړوند اطلاعات راغونډ کړي چې عراقي دولت یې په نښه کاوه. &lt;ref name=&quot;beginning1&quot;&gt;{{cite web|url=https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2003/03/20030322.html|work=[[whitehouse.gov]]|title=President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom|via=[[NARA|National Archives]]|access-date=29 October 2011 &lt;!--DASHBot--&gt;}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.wsj.com/articles/u-s-secretly-flying-unmanned-drones-over-iraq-1402605640|title=U.S. Secretly Flying Drones Over Iraq|date=12 June 2014|work=WSJ|access-date=20 November 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cnn27-6-14&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/06/27/world/meast/iraq-crisis/|title=U.S. has armed drones over Baghdad, official says|publisher=CNN|date=27 June 2014|access-date=20 November 2014}}&lt;/ref&gt;

=== پخواني دښمنان ===
په عراق باندې له برید وروسته، د داعش مخکنیو ځای ناستو (جماعت التوحید والجهاد، مجلس شورای المجاهدین او په عراق کې د القاعدې ډله) د متحده ایالاتو په مشرۍ د عراق د اشغال پر وړاندې غبرګون وښود. جماعت التوحید او د مجاهدینو شورا د مقاومت د قومندان ابو محمد له څرګندونو وروسته چې دغه اشغال یې عراقي وګړو ته د سپکاوي او همدارنګه د هغوی د تړلو په توګه توصیف کړ، په ترهګریزو بریدونو لاس پورې کړ. جماعت التوحید او د مجاهدیونو شورا په خپلو بریدونو کې په سلګونو عراقي مسلمانان، څو امریکايي سرتېري او همدارنګه په ۲۰۱۰ زکال کې له عیسویانو څخه ډکه یوه کلیسا په نښه کړه. اټکل دا دی چې دوی د ۲۰۰۴ زکال پر مهال خپل بریدونه پیل کړل چې په نورو فعالیتونو کې یې د دریو امریکايي ملکي وګړو، یو بریتانوي، د سویلي کوریا د یو وګړي او یو جاپاني ملکي وګړي څخه د سرونو غوڅول شاملېږي. &lt;ref name=&quot;FRONTLINE,2006&quot;&gt;{{cite web|publisher=PBS|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/insurgency/etc/script.html|format=transcript|type=TV program|title=Frontline (U.S. TV series)|date=21 February 2006|access-date=22 February 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc19-5-4&quot;&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/3727597.stm|title=Al-Qaeda group claims Salim death|work=BBC News|date=19 May 2004|access-date=31 December 2014}}&lt;/ref&gt;

=== په شمالي عراق کې د داعش پرمختګ ===
د ۲۰۱۱ زکال په ډسمبر میاشت کې له عراق څخه د امریکايي ځواکونو له وتلو وروسته، د عراق د دولت پر ضد تر ډېره د سني اسلام پالو له خوا له تاوتریخوالي څخه ډکو چارو دوام وموند؛ چې دغه چارې د عراقي یاغیتوبونو په نوم هم بلل کېږي. 

د ۲۰۱۴ زکال د جون له ۵مې نېټې څخه تر ۱۱مې نېټې پورې سني اسلام پالو مجاهدینو (داعش) چې وړاندې د سوریې په کورنۍ جګړه کې بریالي شوي و؛ د عراق سامرا، موصل او تکریت ښارونه یې ونیول؛ همدارنګه یې ګواښ وکړ چې د موصل بند او کرکوک به هم ونیسي، هغه سیمې چې کنټرول یې د عراق له دولت څخه د عراق کردي پیشمرګو ځواکونو په لاس کې اخیستی و. &lt;ref name=&quot;longwarjournal&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2014/06/isis_take_control_of.php|title=ISIS takes control of Mosul, Iraq's second largest city|work=The Long War Journal|date=10 June 2014|access-date=22 November 2014|first=Bill|last=Roggio}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2014/jun/12/kurdish-peshmerga-kirkuk-iraq-maliki|work=The Guardian|date=12 June 2014|title=Kurdish peshmerga seize a chaotic victory in Kirkuk|access-date=29 September 2014}}&lt;/ref&gt;

=== په انټرنټ کې د سرغوڅولو د ویډیوګانو تبلیغاتي کمپاین ۲۰۱۴ – ۲۰۱۵ زکال ===
د ۲۰۱۴ زکال د اګست په ۱۲مه نېټه داعش د لویدیځوالو او جاپاني بندي شوو ملکي وګړو د سرغوڅولو عملیات پیل کړل (اعلان یې د اګست په ۱۲مه وکړ، خو له جیمز فولي څخه یې د اګست په ۱۹مه، له سټیون سوتلوف څخه یې د سپټمبر په ۲مه، له ډېوېډ هاینس څخه یې د سپټمبر په ۱۳مه، د سپټمبر په ۲۴مه یې له هروه ګوردل، د اکتوبر په ۳مه یې له آلن هنینګ، د نومبر په ۱۶مه یې له پیټر کاسیګ، د ۲۰۱۵ زکال په جنوري میاشت کې یې له هارونا یوکاوا او د ۲۰۱۵ زکال د جنوري په ۳۰مه نېټه یې له کنجی ګوتو سرونه غوڅ کړل) او د هغوی ویډیوګانې یې د انټرنټ له لارې خپرې کړې. &lt;ref&gt;{{cite web|title=Beheadings as Terror Marketing|url=https://www.theatlantic.com/international/archive/2014/10/beheadings-as-terror-marketing/381049/|website=The Atlantic|date=2 October 2014|access-date=4 March 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BigNews22-8-14&quot;&gt;{{cite news|title=Jihadists sent chilling email to Foley family before execution|url=http://www.bignewsnetwork.com/index.php/sid/225005187|date=22 August 2014|access-date=20 October 2014|work=Big News Network}}&lt;/ref&gt;

== د داعش پر وړاندې د متحده ایالاتو په مشرۍ ائتلاف ==
د ۲۰۱۴ زکال د سپټمبر په پنځمه، د سپټمبر په پنځلسمه او د ډسمبر په دریمه نېټه بېلابېلو هېوادونو غونډې وکړې څو د داعش پر وړاندې د همغږي اقدام اړوند خبرې وکړي. په دریو واړو ناستو کې متحده ایالاتو، بریتانیا، فرانسې، جرمني، ایټالیا، کاناډا، ترکیې او ډنمارک ګډون درلود. 

د سپټمبر د پنځمې نېټې د ائتلاف په ناسته کې لسو هېوادونو پرېکړه وکړه چې په عراق او سوریه کې به د داعش ضد ځواکونو څخه ملاتړ وکړي.&lt;ref name=&quot;TIME5Sep&quot;&gt;[http://time.com/3273185/isis-us-nato/ 'U.S. Forms Anti-ISIS Coalition at NATO Summit']. ''Time'', 5 September 2014. Retrieved 14 June 2015.&lt;/ref&gt;

د سپټمبر د پنځلسمې نېټې د ائتلاف په ناسته کې ۲۶ هېوادونو پرېکړه وکړه چې له عراقي دولت څخه به په پوځي ډګر کې ملاتړ وکړي.&lt;ref name=&quot;FrDiplomatie&quot;&gt;[http://www.diplomatie.gouv.fr/en/country-files/iraq-304/events-2526/article/international-conference-on-peace &quot;International Conference on Peace and Security in Iraq (Paris, September 15, 2014)&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140918011834/http://www.diplomatie.gouv.fr/en/country-files/iraq-304/events-2526/article/international-conference-on-peace|date=18 September 2014}}. ''France Diplomatie'' (undated). Retrieved 14 June 2015.&lt;/ref&gt;

د ډسمبر د دریمې نېټې ائتلاف (۵۹ هېوادونو) بیا د څو اړخیزو ستراتیژیو اړوند خبرې وکړې چې په دغو کې د داعش د مالي او بودیجوي منابعو قطع کول او همدارنګه د داعش د واقعي ماهیت افشا کول شامل وو. &lt;ref name=&quot;USstate,3Dec&quot;&gt;[https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2014/12/234627.htm 'Joint Statement Issued by Partners at the Counter-ISIL Coalition Ministerial Meeting']. ''[[United States Department of State]]'', 3 December 2014. Retrieved 16 June 2015.&lt;/ref&gt;

=== د عراق له دولت څخه ملاتړ ===
وروسته له هغه چې متحده ایالاتو د ۲۰۱۴ زکال په جون میاشت کې عراق ته د خپلو ګټو د خوندیتوب او عراقي ځواکونو ته د مشورې ورکولو په موخه د ځواکونو د لېږلو هوډ وکړ، ولسمشر باراک اوباما د سپټمبر په وروستیو کې پرېکړه وکړه چې ۱۶۰۰ سرتېري به د عراق د پوځ او کردي ځواکونو د مشاورینو په توګه عراق ته ولېږي. له دغه شمېر سرتېرو څخه ۸۰۰ سرتېرو د خپلو نورو همکارانو د ساتنې مسئولیت پر غاړه درلود او همدارنګه ۱۰۰ تنو یې بیا د عراقي او کردي ځواکونو د روزنې مسئولیت واخیست؛ همدارنګه یې ورته لارښوونه کوله چې څه ډول له داعش سره جګړه وکړي. ولسمشر اوباما د نومبر تر اتمې یا نهمې نېټې پورې په عراق کې د خپلو سرتېرو شمېر دوه چنده کړ چې په دې سره په عراق کې د امریکايي سرتېرو شمېر ۳۱۰۰ تنو ته ورسېد. د سرتېرو شمېر د ۲۰۱۵ زکال تر فبروري میاشتې پورې ۴۵۰۰ تنو ته زیات شو. د ۲۰۱۵ زکال په جون میاشت کې یې ۴۵۰ نور اضافي سرتېري هم عراق ته ولېږل چې په دې سره په دغه هېواد کې د شته سرتېرو شمېر لږ تر لږه ۴۸۵۰ تنو ته ورسېد. &lt;ref name=&quot;TheHill27-9-14&quot;&gt;{{cite news|url=http://thehill.com/policy/defense/219071-lines-blur-for-us-troops-in-iraq|agency=The Hill|title=Lines blur for US troops in fight against ISIS|date=27 September 2014|access-date=2 October 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;stripes.com&quot;&gt;[http://www.stripes.com/news/us/obama-doubling-us-troop-levels-in-iraq-1.312905 Obama doubling US troop levels in Iraq]. Stars and Stripes, 7 November 2014. Retrieved 18 December 2014.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''[[NRC Handelsblad]]'', 11 November 2014.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;militants attack near Baiji&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-idUSKBN0OT0BA20150613|title=Militants attack government forces near Iraq's Baiji refinery|work=Reuters|date=13 June 2015|access-date=8 August 2015}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>t78qq5e4e8wwmc8y3mijtd2txyc1ant</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کينډۍ:Infobox person</title>
    <ns>10</ns>
    <id>73820</id>
    <redirect title="کينډۍ:مالوماتبکس وګړي" />
    <revision>
      <id>317748</id>
      <parentid>310680</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T14:54:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>اصلاح تغییرمسیر دوتایی به [[کينډۍ:مالوماتبکس وګړي]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54" xml:space="preserve">#REDIRECT [[کينډۍ:مالوماتبکس وګړي]]</text>
      <sha1>6jfwunnvsamopcrr8jh2ix99jfylptr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Module:مالومات/ډاټا</title>
    <ns>828</ns>
    <id>75557</id>
    <revision>
      <id>317809</id>
      <parentid>317472</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:38:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="27980" xml:space="preserve">-- Credits:
-- Original from Af420@pswiki
-- Version: 20240402

-- أدوات مشتركة لبناء قوالب infobox
local localdata = require(&quot;Module:مالومات/اړوند بکس&quot;)
local item = localdata.item

local generic = {}
generic.description = {&quot;أدوات مشتركة عامة لبناء البطائق&quot;}

local xmath = require(&quot;Module:Math&quot;)

function FormatNumVal(value)
    value = tonumber(value)
    if value == 0 then
        return value
    end

    if (math.abs(value) &gt; 1E15) then
        return xmath.round({precision = 3, value = value / 1E15}) .. &quot; کواډریلیون&quot;
    elseif (math.abs(value) &gt; 1E12) then
        return xmath.round({precision = 3, value = value / 1E12}) .. &quot;ټریلین&quot;
    elseif (math.abs(value) &gt; 1E9) then
        return xmath.round({precision = 3, value = value / 1E9}) .. &quot; بيليون&quot;
    elseif (math.abs(value) &gt; 1E6) then
        return xmath.round({precision = 3, value = value / 1E6}) .. &quot;ميليون&quot;
    end

    return xmath.round({precision = 3, value = value})
end

local getValue = localdata.getValue

generic.FormatNumVal = FormatNumVal

generic.description[&quot;title&quot;] = &quot;وضع لبنة «العنوان» وتحوي اسما مشارا إليه أو اسم المقالة.&quot;;
function generic.title(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    return {
        type = &quot;title&quot;,
        value = params.value or {&quot;اسم&quot;,&quot;نوم&quot;,&quot;الاسم&quot;,&quot;title&quot;,&quot;name&quot;},
        wikidata = function(item)
            return (localdata.getValue(params.titleparam)) or
                (type(item) == &quot;table&quot; and type(item.id) == &quot;string&quot; and
                    mw.wikibase.label(item.id) and
                    mw.language.getContentLanguage():ucfirst(mw.wikibase.label(item.id))) or
                mw.title.getCurrentTitle().text
        end,
        subtitle = function()
            return params and localdata.getValue(params.subtitleparam)
        end,
        wikidatasubtitle = params.subtitlequery,
        icon = params.icon,
        style = params.style,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;عنوان أو اسم المقالة&quot;, 
			option = &quot;suggested&quot;, 
			type = &quot;&quot;, 
        }
    }
end

generic.description[&quot;mainimage&quot;] = &quot; وضع لبنة «صورة» وتعرض صورة من المدخلات أو ويكي بيانات&quot;;
function generic.mainimage(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P18&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;عکس&quot;, &quot;انځور&quot;, &quot;Image&quot;, &quot;image&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat or params.cat or &quot;هغه پاڼې چي انځور نلري&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or {&quot;د عکس کچه&quot;, &quot;د انځور کچه&quot;},
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright&quot;,
        defaultupright = params.upright,
        defaultsize = params.size,
        captionparameter = params.captionparameter or
            {
                &quot;د انځور اړوند&quot;,
                &quot;تعليق_الصورة&quot;,
                &quot;تعليق الصورة&quot;,
                &quot;عنوان_الصورة&quot;,
                &quot;عنوان الصورة&quot;,
                &quot;التعليق&quot;,
                &quot;caption&quot;,
                &quot;image_caption&quot;,
                &quot;Caption&quot;
            },
        altparameter = params.altparameter or &quot;بديل الصورة&quot; or &quot;image_alt&quot;,
        defaultalt = params.alt,
        defaultimagealt = params.defaultimagealt,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot; صورة تناسب الموضوع (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»).&quot;,
			example = &quot;abc.jpg&quot;,
			option = &quot;suggested&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;, 
        }
    }
end

generic.description[&quot;logo&quot;] = &quot;وضع لبنة «الشعار المرسوم» وتعرض صورة الشعار.&quot;;
function generic.logo(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P154&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;نښان&quot;, &quot;الشعار&quot;, &quot;logo&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق الشعار&quot;, &quot;د نښان اړوند&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;0.6&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright logo&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or {&quot;حجم الشعار&quot;, &quot;د نښان کچه&quot;},
        numval = 1,
        defaultcaption = 'نښان',
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة للشعار (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_logo.jpg&quot;,
			option = &quot;suggested&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;, 
        }
    }
end

generic.description[&quot;coat_of_arms&quot;] = &quot;إضافة صورة شعار النبالة&quot;;
function generic.coat_of_arms(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;, 
        wikidata = params.wikidata or {property = {&quot;P94&quot;}},
        imageparameters = params.imageparameters 
             or {&quot;شعار_النبالة&quot;,  &quot;coat_of_arms&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter or
            {&quot;تعليق نبالة&quot;,  &quot;coat_of_arms_caption&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;0.8&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or {&quot;upright coa&quot;},
        sizeparameter = params.sizeparameter or {&quot;coa_size&quot;},
        numval = 1, 
        defaultcaption = 'شعار النبالة',
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة لشعار النبالة (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_coat.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end
generic.blason = generic.coat_of_arms

generic.description[&quot;seal&quot;] = &quot;إضافة صورة الختم&quot;;
function generic.seal(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;, 
        wikidata = params.wikidata or {property = {&quot;P158&quot;}},
        imageparameters = params.imageparameters 
             or { &quot;ختم&quot;, &quot;seal&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter or
            { &quot;تعليق ختم&quot;,  &quot;seal_caption&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;0.8&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or { &quot;upright seal&quot;},
        sizeparameter = params.sizeparameter or { &quot;seal_size&quot;},
        numval = 1, 
        defaultcaption = 'الختم',
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة للختم (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_seal.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end
generic.sceau = generic.seal

generic.description[&quot;flag&quot;] = &quot;إضافة صورة العلم&quot;;
function generic.flag(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P41&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;العلم&quot;, &quot;علم&quot;, &quot;flag&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق العلم&quot;,'flag_caption'},
        defaultupright = params.upright or &quot;0.6&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright drapeau&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or {&quot;حجم العلم&quot;, &quot;flag_size&quot;},
        numval = 1,
        defaultcaption = 'العلم',
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة للعلم (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_flag.jpg&quot;,
			option = &quot;suggested&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;sign&quot;] = &quot;إضافة صورة لافتة&quot;;
function generic.sign(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P14&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;لافتة&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق اللافتة&quot;,&quot;sign_caption&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;0.4&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright signalisation&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;حجم اللافتة&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة اللافتة (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;icon&quot;] = &quot;إضافة صورة أيقونة&quot;;
function generic.icon(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P2910&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;أيقونة&quot;, &quot;icon&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق أيقونة&quot;,&quot;icon_caption&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;0.4&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright icon&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;icon_size&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة الأيقونة (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_icon.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;scheme&quot;] = &quot;إضافة صورة مخطط&quot;;
function generic.scheme(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P5555&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;مخطط&quot;, &quot;scheme&quot;},
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق المخطط&quot;,&quot;scheme_caption&quot;},
        defaultupright = params.upright,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright scheme&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;حجم المخطط&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة المخطط (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_scheme.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;planview&quot;] = &quot;إضافة صورة مسقط&quot;;
function generic.planview(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P3311&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;مسقط&quot;, &quot;planview&quot;},
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق المسقط&quot;,&quot;planview_caption&quot;},
        defaultupright = params.upright,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright planview&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;حجم المسقط&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة المسقط (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_planview.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;bathymetricmap&quot;] = &quot;إضافة صورة خريطة قياس الأعماق&quot;;
function generic.bathymetricmap(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P207&quot;},
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;خريطة قياس الأعماق&quot;},
        defaultimage = params.defaultimage,
        maintenancecat = params.maintenancecat,
        captionparameter = params.captionparameter 
        				or {&quot;تعليق خريطة قياس الأعماق&quot;,'bathymetricmap_caption'},
        defaultupright = params.upright or &quot;1&quot;,
        uprightparameter = params.uprightparameter or &quot;upright bathymetricmap&quot;,
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;حجم خريطة قياس الأعماق&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة خريطة قياس الأعماق (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «File:» او «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

-- روابط خارجية
generic.description[&quot;website&quot;] = &quot;إضافة موقع ويب&quot;;
function generic.website(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    
    return {
        type = &quot;mixed&quot;,
        label = params.label or &quot;وېب‌پاڼه&quot;,
        plurallabel = params.plurallabel or &quot;وېبپاڼه&quot;,
        value = params.value or {&quot;ويب&quot;, &quot;وېب‌پاڼه&quot;, &quot;وېبپاڼه&quot;, &quot;url&quot;, &quot;website&quot;},
        valueStyle = {[&quot;text-align&quot;] = &quot;left&quot;, [&quot;direction&quot;] = &quot;ltr&quot;, [&quot;font-size&quot;] = &quot;0.9em&quot;},
        wikidata = {
            wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
            property = params.property or &quot;P856&quot;,
            qualifier = &quot;P407&quot;,
            whitelist1 = &quot;Q58680&quot;, -- for pashto website
            qualifier2 = &quot;P518&quot;, blacklist2 = &quot;Q19778981&quot;, -- for  Tor onion service
            formatting = &quot;table&quot;,
            conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
            rowformat = &quot;$0$R0 $1&quot;,
            rowsubformat1 = '&lt;small&gt;&lt;span class=&quot;languageicon&quot; style=&quot;font-size:0.75em; font-weight:bold; color:#555;&quot;&gt;($1)&lt;/span&gt;&lt;/small&gt;',
            colformat0 = &quot;weblink&quot;,
            colformat1 = &quot;label&quot;
        },
        wikidata2 = {
            wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
            property = params.property or &quot;P856&quot;,
            listrank = &quot;bestrank&quot;,
            qualifier = &quot;P407&quot;, -- for other languages website
            qualifier2 = &quot;P518&quot;, blacklist2 = &quot;Q19778981&quot;, -- for  Tor onion service
            formatting = &quot;table&quot;,
            conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
            rowformat = &quot;$0$R0 $1&quot;,
            rowsubformat1 = '&lt;small&gt;&lt;span class=&quot;languageicon&quot; style=&quot;font-size:0.75em; font-weight:bold; color:#555;&quot;&gt;($1)&lt;/span&gt;&lt;/small&gt;',
            colformat0 = &quot;weblink&quot;,
            colformat1 = &quot;label&quot;
        },
        metadata = {
			description = params.description or &quot;یوازې رسمي ویب .&quot;,
			option = &quot;suggested&quot;, 
			type = &quot;url&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;blog&quot;] = &quot;إضافة موقع المدونة&quot;;
function generic.blog(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    
	return generic.website({
		label = params.label or &quot;[[مدونة|المدونة الرسمية]]&quot;, 
		value = params.value or {'مدونة','blog'}, 
		property = params.property or 'P1581',
		description = params.description or 'فقط المدونة الرسمية  (المواقع غير الرسمية تذكر في فقرة «وصلات خارجية»).'
	 })
end

-- أصوات
generic.description[&quot;selectSound&quot;] = &quot;إضافة صوت&quot;;
function generic.selectSound(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    params.type = &quot;images&quot;

    params.style = params.style or {[&quot;padding-top&quot;] = &quot;25px&quot;}
    params.defaultcaption = &quot;الصوت&quot;
    params.caption = params.captionparameter or &quot;تعليق الصوت&quot;
    params.value = params.valueparameter or {&quot;صوت&quot;, &quot;sound&quot;}
    params.defaultsize = &quot;280&quot;
    params.numval = params.numval or 1

    params.wikidata = {
        wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
        property = params.property or &quot;P51&quot;,
        qualifier = &quot;P407&quot;,
        whitelist1 = &quot;Q58680&quot;, -- for pashto
        formatting = &quot;table&quot;,
        conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        rowformat = &quot;$0&quot;
    }
    params.wikidata2 = {
        wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
        property = params.property or &quot;P51&quot;,
        listrank = &quot;bestrank&quot;,
        qualifier = &quot;P407&quot;, -- for other languages
        formatting = &quot;table&quot;,
        conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        rowformat = &quot;$0&quot;
    }
    params.metadata = {
        description = params.description or &quot;دوتنه صوتي (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
		example = &quot;abc.ogg&quot;,
        option = &quot;&quot;, 
        type = &quot;wiki-file-name&quot;,
    }

    return params
end

generic.description[&quot;pronunciation&quot;] = &quot;إضافة دوتنه صوتي للتهجئة&quot;;
function generic.pronunciation(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    params.property = params.property or &quot;P443&quot;

    params.defaultcaption = &quot;التهجئة&quot;
    params.captionparameter = params.captionparameter or &quot;تعليق التهجئة&quot;
    params.value = params.valueparameter or {&quot;تهجئة&quot;, &quot;pronunciation&quot;}
    params.numval = 1

    return generic.selectSound(params)
end

generic.description[&quot;dimensions&quot;] = &quot;إضافة الأبعاد&quot;;
function generic.dimensions()
    local function getDimensions(params)
        local Dimensionsfunction = require(&quot;Module:Dimensions&quot;).main

        local noerr, data, nb
        noerr, data = pcall(Dimensionsfunction, params)
        if noerr then
            return data
        else
            addMaintenanceCat(&quot;مقالات بها أخطاء مصدرها وحدة بطاقة&quot;)
            mw.log(&quot;WD Query Error : &quot; .. mw.dumpObject(data))
            return '&lt;span class=&quot;error&quot;&gt;' .. (data) .. &quot;&lt;/span&gt;&quot;
        end
    end

    return {
        type = &quot;mixed&quot;,
        label = &quot;الأبعاد&quot;,
        value = {&quot;أبعاد&quot;,&quot;الأبعاد&quot;,&quot;dimensions&quot;,&quot;dim&quot;},
        wikidata = function(item)
            return getDimensions({
                item = item.id,
                diameter = localdata.getValue({&quot;diameter&quot;,&quot;قطر&quot;}),
                height = localdata.getValue({&quot;height&quot;,&quot;ارتفاع&quot;}),
                draft = localdata.getValue({&quot;draft&quot;,&quot;عمق تحت خط الماء&quot;}),
                clearance = localdata.getValue({&quot;clearance&quot;,&quot;مسافة تحتية&quot;}),
                width = localdata.getValue({&quot;width&quot;,&quot;beam&quot;,&quot;عرض&quot;}),
                length = localdata.getValue({&quot;length&quot;,&quot;horizontal depth&quot;,&quot;طول&quot;,&quot;عمق أفقي&quot;}),
                span = localdata.getValue({&quot;span&quot;,&quot;بين الركائز&quot;}),
                thickness = localdata.getValue({&quot;thickness&quot;,&quot;سمك&quot;}) 
            })
        end,
        metadata = {
			description = &quot;قيم الأبعاد (طول- عرض - عمق - قطر - ارتفاع - سمك ...) بوحدات القياس&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;awards&quot;] = &quot;إضافة الجوائز&quot;;
function generic.awards(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    
    return {
        type = params.type or &quot;row&quot;,
        label = params.label or &quot;جایزې&quot;,
        value = params.value or {&quot;جوائز&quot;, &quot;جایزې&quot;, &quot;awards&quot;},
        wikidata = {
            wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
            property = params.property or &quot;P166&quot;,
            tablesort = &quot;1&quot;,
            sorting = &quot;-1&quot;,
            separator = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
            qualifier = &quot;P585&quot;,
            qualifier2 = &quot;P1686&quot;,
            qualifier3 = &quot;P1027&quot;,
            qualifier4 = &quot;P166/P2425&quot;,
            qualifier5 = &quot;P1346&quot;,
            formatting = &quot;table&quot;,
            rowformat = &quot;* $4&amp;nbsp;$0$R0 $1$2$3$5&quot;,
            rowsubformat1 = &quot;&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;&quot;,
            rowsubformat2 = &quot;&lt;small&gt;&lt;br /&gt;, لپاره د ''«$2»''&lt;/small&gt;&quot;,
            rowsubformat3 = &quot;&lt;small&gt;&lt;br /&gt;&amp;nbsp;وړاندې کېدنه  $3&lt;/small&gt;&quot;,
            rowsubformat4 = &quot;[[file:$4|30px|link=]]&quot;,
            rowsubformat5 = &quot;&lt;small&gt;&lt;br /&gt;ورکول لپاره د $5&lt;/small&gt;&quot;
        },
        metadata = {
			description = params.description or &quot;الجوائز الملحوظة فقط والتي لا تمنح ألقاب.&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;string&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;motto&quot;] = &quot;إضافة الشعار النصي&quot;;
function generic.motto(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    
    return {
        type = params.type or &quot;row&quot;,
        label = params.label or &quot;الشعار النصي&quot;,
        value = params.value or {&quot;شعار_نصي&quot;, &quot;motto&quot;, &quot;motto_text&quot;},
        defaultvalue = params.defaultvalue,
        wikidata = {
            wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
            property = params.property or &quot;P1451&quot;,
            conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
            formatting = &quot;$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}&quot;
        },
        metadata = {
			description = params.description or &quot;شعار نصي (بالإنجليزية:motto) (وليس صورة)&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;string&quot;,
        }
    }
end

-- أدوات تحديد الموقع الجغرافي

generic.description[&quot;country&quot;] = &quot;هیواد ور اضافه کړئ&quot;;
function generic.country(params)
 if(type(params) ~='table') then params={} end
 return {
  type = params.type or &quot;row&quot;,
  label = params.label or &quot;هېواد&quot;,
  value = params.value or {&quot;هېواد&quot;, &quot;هیواد&quot;, &quot;country&quot;},
  wikidata = {
   wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
   property = params.property or &quot;P17&quot;, listrank=&quot;bestrank&quot;,
   formatting = &quot;table&quot;,
   conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
   rowformat = &quot;{{flag|$0}}$R0&quot;,
   colformat0 = &quot;label&quot;
  },
  metadata = {
   description = &quot;دولة ذات سيادة لهذا الموضوع&quot;,
   option = &quot;&quot;, 
   type = &quot;string&quot;, 
  }
 }
end

generic.description[&quot;geoloc&quot;] = &quot;إضافة خريطة الموقع التفاعلية&quot;;
function generic.geoloc(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    if (localdata.getValue(&quot;خريطة الموقع&quot;) == &quot;-&quot;) then
        return nil
    end

    local params2 
    params.id = params.id or (localdata.item and localdata.item.id)
    local geotype = &quot;Point&quot;
    if params.id then
      if(#(mw.wikibase.getBestStatements(params.id, &quot;P3896&quot;)) &gt; 0) then 
        local commons2 = mw.wikibase.getBestStatements(params.id, &quot;P3896&quot;)
        commons2 = commons2[1][&quot;mainsnak&quot;][&quot;datavalue&quot;][&quot;value&quot;]
        params2 = {geotype2 = 'page', commons2= commons2, id2 = params.id, stroke2 = &quot;#FF0000&quot;}
      elseif(#(mw.wikibase.getBestStatements(params.id, &quot;P402&quot;)) &gt; 0) then
        geotype = &quot;geoshape&quot;
        params2 = {geotype2 = 'geoline', id2 = params.id, stroke2 = &quot;#FF0000&quot;}
      end
    end

    return {
        type = &quot;map&quot;,
        latitude = {&quot;دائرة عرض&quot;, &quot;دائرة العرض&quot;, &quot;latitude&quot;},
        longitude = {&quot;خط طول&quot;, &quot;خط الطول&quot;, &quot;longitude&quot;},
        pointtype = params.pointtype,
        maptype = params.type,
        globe = localdata.globe or localdata.getValue(&quot;كوكب&quot;) or params.globe,
        marker = params.marker,
        markercolor = params.markercolor,
        shapecolor = params.shapecolor,
        markersize = params.markersize,
        markersymbol = params.markersymbol,
        default_zoom = localdata.getValue({&quot;zoom&quot;,&quot;تكبير&quot;}) or params.default_zoom,
        ids = params.ids ,
        id = params.id,
        geotype = params.geotype or geotype,
        params = params2,
        --debug = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;coordinates&quot;] = &quot;إضافة الإحداثيات&quot;;
function generic.coordinates(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;mixed&quot;,
        label = &quot;کورډي‌نېشن&quot;,
        value = {&quot;کورډي‌نېشن&quot;, &quot;coordinates&quot;},
        wikidata = {
            wikimod = &quot;Wikidata.Ca&quot;,
            listrank = &quot;bestrank&quot;,
            property = params.property or &quot;P625&quot;,
            formatting = &quot;{{coord|$lat|$lon|globe:$globe|format=dms}}&quot;
        },
        metadata = {
			description = params.description or &quot;جغرافي کورډي‌نېشن&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;string&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;locationmap&quot;] =  &quot;إضافة خريطة الموقع&quot;;
function generic.locationmap(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;صورة خريطة&quot;},
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;حجم صورة خريطة&quot;,
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق صورة خريطة&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;1&quot;,
        property = params.property or &quot;P242&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة خريطة جغرافية (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_map.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;detailedmap&quot;] =  &quot;إضافة خريطة مفصلة&quot;;
function generic.detailedmap(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end

    return {
        type = &quot;images&quot;,
        imageparameters = params.imageparameters or {&quot;صورة خريطة مفصلة&quot;},
        sizeparameter = params.sizeparameter or &quot;حجم صورة خريطة مفصلة&quot;,
        captionparameter = params.captionparameter or {&quot;تعليق صورة خريطة مفصلة&quot;},
        defaultupright = params.upright or &quot;1&quot;,
        defaultsize = params.defaultsize,
        property = params.property or &quot;P1621&quot;,
        numval = 1,
        metadata = {
			description = params.description or &quot;صورة خريطة جغرافية مفصلة (ضع اسم الدوتنه فقط دون السابقة «دوتنه:» أو «File:»)&quot;,
			example = &quot;abc_map.jpg&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;wiki-file-name&quot;,
        }
    }
end

generic.description[&quot;replaces&quot;] =  &quot;حل محل&quot;;
function generic.replaces(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    
    return {
        type = &quot;row&quot;,
        label = &quot;عوض&quot;,
        value = {&quot;عوض&quot;,&quot;replaces&quot;},
        wikidata= params.wikidata or {property = &quot;P1398 OR P1365&quot;}, 
        metadata = {
			description = params.description or &quot;حل محل&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;&quot;, 
        }
    }
end

generic.description[&quot;replacedby&quot;] =  &quot;حل مكانه&quot;;
function generic.replacedby(params)
    if(type(params) ~='table') then params={} end
    
    return {
        type = &quot;row&quot;,
        label = &quot;حل مكانه&quot;,
        value = {&quot;حل مكانه&quot;,&quot;replaced_by&quot;},
        wikidata = params.wikidata or {property = &quot;P167 OR P1366&quot;}, 
        metadata = {
			description = params.description or &quot;عوضه&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;&quot;, 
        }
    }
end

generic.description[&quot;memberof&quot;] =  &quot;المنظمات والهيئات التي انتسب إليها.&quot;

function generic.memberof(params)
	if(type(params) ~='table') then params={} end
	
	return 	{
		type = 'row', 
		label = params.label or 'عضو في', 
		value = params.value or {'عضو','عضو في','عضوية','member of','membre de'}, 
		wikidata = {
			wikimod = 'Wikidata.Ca', formatting='table',
			property = params.property or 'P463', 
			qualifier1='P2868' ,rowsubformat1=' &lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;',
			rowformat = '$0$R0$1', showDate = 'true', 
			conjunction = '&lt;br /&gt;'},
		metadata = {
			description = params.description or &quot;المنظمات والهيئات التي انتسب إليها.&quot;,
			option = &quot;&quot;, 
			type = &quot;&quot;,
		}
	}
end

return generic</text>
      <sha1>6a0ppkpl071gn5a7zprpifwhirwyul7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Module:مالومات/کينډۍ/مالومات</title>
    <ns>828</ns>
    <id>75765</id>
    <revision>
      <id>317798</id>
      <parentid>317678</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T01:39:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="35064" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تخنیکي معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>4vldw8etvv1ypsmulnuloao4meaar52</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317800</id>
      <parentid>317798</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T01:48:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="35444" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د پېښې نېټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P585&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تخنیکي معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>850e5t6az691igpyh51tmh2zwlp992n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317801</id>
      <parentid>317800</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="35447" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د پېښې نېټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P585&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور اړين مالومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>nfjnhbml2gmnbwkxmqo2opf19fr80xb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317803</id>
      <parentid>317801</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:20:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="36850" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د پېښې نېټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P585&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور اړين مالومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پيل موده&quot;,
                value = {&quot;د پيل موده&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P580&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پيل موده&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پاي&quot;,
                value = {&quot;پاي&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P582&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پاي&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ګډونوال&quot;,
                value = {&quot;ګډونوال&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P710&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ګډونوال&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لامل&quot;,
                value = {&quot;لامل&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P828&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;لامل&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>4z2m6192e8sf4xycvo1wbmykih06zll</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317807</id>
      <parentid>317803</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T02:31:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="37112" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پایله&quot;,
                value = {&quot;پایله&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پایله&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د پېښې نېټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P585&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور اړين مالومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پيل موده&quot;,
                value = {&quot;د پيل موده&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P580&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پيل موده&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پاي&quot;,
                value = {&quot;پاي&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P582&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پاي&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ګډونوال&quot;,
                value = {&quot;ګډونوال&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P710&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ګډونوال&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لامل&quot;,
                value = {&quot;لامل&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P828&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;لامل&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>s1jdiwf0bapeannk3fracqcyshp1ou7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317866</id>
      <parentid>317807</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:15:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="38233" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پایله&quot;,
                value = {&quot;پایله&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پایله&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د پېښې نېټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P585&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
 {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ځانګړې وېشنيزه&quot;,
                value = {&quot;ځانګړې وېشنيزه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P279&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ځانګړې وېشنيزه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
 {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټول تولید&quot;,
                value = {&quot;ټول تولید&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1092&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټول تولید&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
 {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پرمخ وړونکی&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور اړين مالومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پيل موده&quot;,
                value = {&quot;د پيل موده&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P580&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پيل موده&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پاي&quot;,
                value = {&quot;پاي&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P582&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پاي&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ګډونوال&quot;,
                value = {&quot;ګډونوال&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P710&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ګډونوال&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لامل&quot;,
                value = {&quot;لامل&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P828&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;لامل&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>7vt1nqfyg6udzckb6z5e9audnmoh74y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317867</id>
      <parentid>317866</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T04:20:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="38224" xml:space="preserve">-- Credits: Af420@pswiki
-- Version: 20240328

local general = require( 'Module:مالومات/ډاټا' )
local building = require( 'Module:مالومات/ډاټا/مالومات' )

local localdata = require  'Module:مالومات/اړوند بکس' 

local wd = require &quot;Module:Wikidata.Ca&quot;

local formats = {
	--{map icon, title icon, لون العنوان, لون العنوان الفرعي, لون النص)
	-- د نخشې نښانونه مي د https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Icons څخه را اخیستي دي  
	Q1144661 = {'circle-stroked', nil, '#B0C4DE', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ألعاب الملاهي
	Q18761864 = {'bank', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى بنكي
	Q655686 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى تجاري
	Q856584 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مكتبة
	Q622425 = {'music', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ملهي ليلي
	Q274393 = {'bakery', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخبزة
	Q3649129 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كوخ مؤقت أو موسمي
	Q876852 = {'playground', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مركز عطلة واستجمام
	Q751876 = {'building', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قصر

	Q23413 = {'circle-stroked', 'chateau', '#00507f', '#ccc', '#ffffff', 'defaut'}, -- قلعة

	Q105731 = {'dam', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- هويس
	Q3914 = {'library', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مدرسة

	Q2977 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كاتدرائية
	Q16970 = {'religious-christian', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيسة

	Q1777951 = {'ferry', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مستودع سفن
	Q1021645 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مبنى مكاتب
	Q3947 = {'building', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منزل
	Q37654 = {'shop', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سوق

	Q32815 = {'religious-muslim', 'mosque', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- منارة/مسجد
	Q34442= {'car', 'car', '#99CC99', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- سړک شاید؟؟

	Q4989906 = {'chateau', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معلم
	Q33506 = {'museum', 'museum', '#d9b38c', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, --متحف

	Q170980 = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مسلة
	Q3689421 = {'commercial', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- ترويج سياحي
	Q1137809 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قصر العدالة
	Q509028 = {'circle-stroked', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مزرعة مواشي
	Q41253 = {'cinema', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قاعة سينما

	Q839954 = {'circle-stroked', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع أثري
	Q96102071 = {'zoo', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- موقع مراقبة الحيوانات
	Q194195 = {'amusement-park', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', 'defaut'}, -- يو رکم پارک
	Q4895393 = {'landmark', 'map', '#CCCCAA', '#CCCCAA', '#000000', '000000'}, -- مهم ځای
	Q36728566 = {'police', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- station de rangers
	Q205495 = {'fuel', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- محطة وقود

	Q34627 = {'religious-jewish', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- كنيس
	Q267596 = {'museum', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- معبد إغريقي
	Q849706 = {'airport', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مطار

	Q27108230 = {'campsite', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مخيم

	Q748998 = {'fire-station', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- قلعة مراقبة الحرائق
	Q870 = {'rail', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- أرض

	Q83405 = {'warehouse', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}, -- مصنع

	Q3024331 = {'religious-christian', 'chateau', '#E00000', '#E00000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie templière
	Q174981 = {'religious-christian', 'chateau', '#000000', '#000000', '#FFFFFF', 'defaut'}, -- commanderie hospitalière
	default = {'monument', nil, '#E1E1E1', '#E1E1E1', '#000000', 'defaut'}
}

local function wdformat() 
	local wtypes = wd.claim{  property = 'P31', formatting = 'raw', separator='/·/'	}
    if wtypes then	wtypes = mw.text.split(wtypes, '/·/')	end

	local default = formats.default
	--wtypes = wd.addVals(wtypes or {}, {property = 'P279'}, 1) 
	for i, item in pairs(wtypes or {}) do
		if formats[item] then
			return formats[item]
		end
	end
	return default
end
local function setcharte()
	local charte = localdata.getValue('charte')
	if charte then
		for i, j in pairs(formats) do
			if j[2] == charte then
				return j
			end
		end
	end
	return wdformat()
end


local displayformat = setcharte()

return 
	{
	-- الألوان المستعملة لعنوان البطاقة
    maincolor = displayformat[3],
	secondcolor = displayformat[4],
	thirdcolor = displayformat[5] ,
  
    wikimod = 'Wikidata.Ca',
    parts = { 
      -- محتويات البطاقة
    general.title({icon=displayformat[2]}),
    {type = 'subtitle', 
        value = function ( localdata )
            local val = localdata.getValue('اصلي نوم') 
							or localdata.getValue('اصل نوم') 
							or localdata.getValue('native_name')
            if val and localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')  then
                return mw.ustring.format('%s &lt;span class=&quot;nickname&quot; lang=&quot;%s&quot;&gt;%s&lt;/span&gt;'
                    , val 
                    , localdata.getValue('نوم_په_اصلي_ژبه') or ''
                    , localdata.getValue('نوم په سيمه‌ييزه ژبه')
                )
            end
            return val
        end,
        wikidata= {
        	property = 'P1559 OR P1476 OR P1448 OR P1705', 
        	list = 'notlang', listmax = 3,
        	conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;,
        	listrank='bestrank' ,
        	formatting = '$text {{Language icon|NoCat=y|$language}}'
        },
        metadata = {
            description = &quot;&quot;,
            option = &quot;&quot;, 
            type = &quot;&quot;, 
        }
    },
    general.logo(),
    building.mainimage(),
    general.locationmap(),

    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړوند&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پخوانی نوم&quot;,
                value = {&quot;پخواني نومونه&quot;, &quot;former_names&quot;, &quot;former_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
                     description = &quot;&quot;,
                     option = &quot;&quot;, -- required / suggested / deprecated = true or false
                     type = &quot;&quot;, -- number/boolean/date/url/wiki-file-name
               }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بديل نومونه&quot;,
                value = {&quot;بدیل نوم&quot;, &quot;alternate_names&quot;, &quot;alternate_name&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د نوم معنا&quot;,
                value = {&quot;د نوم معناوې&quot;, &quot;etymology&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
           
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;,
                value = {&quot;د ټرانسپورت شبکه&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P16&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
               {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;په نامه د&quot;,
                value = {&quot;په نامه د&quot;, &quot;namesake&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P138&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
                value = {&quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P610&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ترټولو لوړه څوکه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;لقب&quot;,
                value = {&quot;لقب&quot;,&quot;لقبون&quot;, &quot;designations&quot;, &quot;nickname&quot;},
                wikidata = {
					property = &quot;P1449&quot;, qualifier1='P17', formatting='table', 
					rowformat='* $0$R0 $1', rowsubformat1='($1)', showDate='true'
				},
                metadata = {
					description = &quot;سرليکونه او لقبونه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;عامه معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;حالت&quot;,
                value = {&quot;حالت&quot;, &quot;status&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P5816&quot;},
                metadata = {
                    description = &quot;د ساختماني حالت د ښودلو لپاره، معمولا د دې لاندې ارزښتونو څخه یو اخلي: بشپړ سوی، ویجاړ سوی، ویجاړ سوی، ساختماني عملیات پاتې دي، تر ساختمان لاندې، نه جوړ سوي، وړاندیز سوي، د جوړولو لپاره تصویب سوي.&quot;,
                    option = &quot;&quot;, 
                    type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عمومي معلومات&quot;,
                value = {&quot;ډول&quot;, &quot;ډول&quot;, &quot;د ودانۍ ډول&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P31&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د استوګنې ودانۍ - نښه - مرکزي دفتر ... او داسې نور&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پایله&quot;,
                value = {&quot;پایله&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پایله&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ژانر&quot;,
                value = {&quot;ژانر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P136&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ژانر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
                value = {&quot;د تاکسون حدود&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P9714&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د تاکسون حدود&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډايرکټر&quot;,
                value = {&quot;ډايرکټر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P57&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډايرکټر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;آداکاران&quot;,
                value = {&quot;آداکاران&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P161&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;آداکاران&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د پېښې نېټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P585&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پېښې نېټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

           {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
                value = {&quot;د خپرولو نیټه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P577&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خپرولو نیټه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
                value = {&quot;ټاټوبی هیواد&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P495&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټاټوبی هیواد&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ډیزاینر&quot;,
                value = {&quot;ډیزاینر&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P287&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ډیزاینر&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
 {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ځانګړې وېشنيزه&quot;,
                value = {&quot;ځانګړې وېشنيزه&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P279&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ځانګړې وېشنيزه&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
 {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ټول تولید&quot;,
                value = {&quot;ټول تولید&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1092&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ټول تولید&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
 {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت پیل&quot;,
                value = {&quot;د خدمت پیل&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P729&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د خدمت پیل&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;طبقه بندي&quot;,
                value = {&quot;وېشنيزه&quot;, &quot;ساتنه&quot;, &quot;classification&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ځای&quot;,
                value = {&quot;ځای&quot;, &quot;location&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P276&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.adminlocation(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ښار&quot;,
                value = {&quot;ښار&quot;, &quot;ادرس&quot;, &quot;location_town&quot;, &quot;location_city&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ښار چې ودانۍ پکې موقعیت لري&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;grid_name&quot;},
                defaultlabel = &quot;Grid&amp;nbsp;position&quot;,
                value = {&quot;grid_position&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پېرودونکی&quot;,
                value = {&quot;پېرودونکی&quot;, &quot;client&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P88&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;هغه ګوند یا وګړی چې د ودانۍ د جوړولو غوښتنه یې کوله&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.religion(),
            building.owner(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اداري مشرتابه&quot;,
                value = {&quot;اداري مشرتابه&quot;, &quot;governing_body&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.operator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اړوندتوب&quot;,
                value = {&quot;اړوندتوب&quot;, &quot;اړوندتوب&quot;, &quot;affiliation&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P708&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.usage(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اوسېدونکي&quot;,
                value = {&quot;اوسېدونکي&quot;,&quot;اوسېدونکی&quot;,&quot;اوسېدونکې&quot;, &quot;current_tenants&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P466&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;, showDate='true',listrank='bestrank'},
                metadata = {
					description = &quot;هرڅوک چې په ودانۍ کې ژوند کوي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.replaces(),
            building.replacedby(),
            building.danger(),
            building.recordheld()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;اړين معلومات&quot;,
        rows = {
            building.cornerstonelaying(),
            building.construction(),
            building.opening(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځای‌بدلونې نېټه&quot;,
                value = {&quot;د ځای بدلونې نېټه&quot;, &quot;relocated_date&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.renovation(),
            building.closure(),
            building.demolition(),
            building.causeOfDestruction(),
            building.reconstruction(),
            building.significantEvent(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;جګړه&quot;,
                value = {&quot;جګړه&quot;, &quot;conflict&quot;,&quot;war&quot;},
                wikidata = {
                	property='P607',qualifier='P585' ,qualifier2='P1012', 
                	formatting='table' , rowformat='* $0$R0$2 $1',
                	rowsubformat1='&lt;small&gt;($1)&lt;/small&gt;' , rowsubformat2=' — $2'},
                metadata = {
					description = &quot;مشهوره جګړې&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;تاريخي اثار&quot;,
        rows = {
        	building.heritage(),
        	building.WHS_unesco()
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د ودانۍ لوړوالی&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;ريکارډونه&quot;,
                value = function(localdata)
                    if (type(localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) ~= &quot;string&quot; and type(localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) ~= &quot;string&quot;) then
                        return
                    end
                    local r
                    r = &quot;Tallest in &quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_region&quot;) or &quot;the world&quot;)
                    if (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;) and localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format( &quot;%s from %s to %s&quot;,
                            r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;), localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)
                        )
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s since %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_start&quot;))
                    elseif (localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;)) then
                        r = mw.ustring.format(&quot;%s until %s&quot;, r, localdata.getValue(&quot;highest_end&quot;))
                    end
                    return r .. &quot;{{ref label|&quot; .. (localdata.getValue(&quot;highest_reflabel&quot;) or &quot;talleststatus&quot;) .. &quot;|I|}}&quot;
                end,
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: لوړ&quot;,
                value = {&quot;پخوا تر ټولو لوړ&quot;,&quot;highest_prev&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;:: دويم لوړ&quot;,
                value = {&quot;دويم لوړ&quot;,&quot;highest_next&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;تر سمندر لوړوالی&quot;,
                value = {&quot;تر سمندر لوړوالی&quot;, &quot;altitude&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2044&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړه نقطة&quot;,
                value = {&quot;لوړه نقطة&quot;, &quot;tip&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;بام&quot;,
                value = {&quot;بام&quot;, &quot;roof&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترین پوړ&quot;,
                value = {&quot;لوړترین پوړ&quot;, &quot;top_floor&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;,
                value = {&quot;لوړترینه کتونکې نقطه&quot;, &quot;observatory&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;کچه او لوړوالۍ&quot;,
        rows = {
            building.dimensions(),
            building.shape(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;وزن&quot;,
                value = {&quot;وزن&quot;, &quot;weight&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2067&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډینګ وزن&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;کچه&quot;,
                value = {&quot;کچه&quot;,&quot;size&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;د بلډنګ کچه&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;نور اړخونه&quot;,
                value = {&quot;نور اړخونه&quot;, &quot;other_dimensions&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
  
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور اړين مالومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;برخې&quot;,
                value = {&quot;برخې&quot;, &quot;parts&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P527&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.part_of(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني سیسټم&quot;,
                value = {&quot;ساختماني سیسټم&quot;, &quot;structural_system&quot;, &quot;ساختماني سیسټم&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.material(),
            building.floors(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د لفټونو شمیر&quot;, &quot;elevator_count&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P1301&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د لفټونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
{
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پيل موده&quot;,
                value = {&quot;د پيل موده&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P580&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;د پيل موده&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پاي&quot;,
                value = {&quot;پاي&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P582&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;پاي&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ګډونوال&quot;,
                value = {&quot;ګډونوال&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P710&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;ګډونوال&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لامل&quot;,
                value = {&quot;لامل&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P828&quot;, showDate='true', conjunction=&quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;لامل&quot;,
					option = &quot;suggested&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },

            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځمکې ساحه&quot;,
                value = {&quot;د ځمکې ساحه&quot;, &quot;grounds_area&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;ډیزاین او جوړونه&quot;,
        rows = {
            building.archistyle(),
            building.creator(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;,
                value = {&quot;پرمخ‌وړونکی&quot;, &quot;developer&quot;, &quot;پرمخ‌وړونکی&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P178&quot;, conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انجینري خدمات&quot;,
                value = {&quot;انجینري خدمات&quot;, &quot;services_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;د کیفیت کنټرولر&quot;,&quot;quantity_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني شرکت&quot;,
                value = {&quot;ساختماني شرکت&quot;, &quot;architecture_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = {&quot;د جوړوونکي نوم&quot;},
                defaultlabel = &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,
                value = {&quot;اصلي جوړوونکی&quot;, &quot;اصلي جوړوونکی&quot;,&quot;main_contractor&quot;, &quot;main_contractors&quot;},
                wikidata = {
                    property = &quot;P193&quot;, 
                    conjunction = &quot;&lt;br /&gt;&quot;
                },
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            general.awards(),
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;مشهور په&quot;,
                value = {&quot;مشهور په&quot;, &quot;known_for&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;لګښت&quot;,
                value = {&quot;لګښت&quot;, &quot;د ودانۍ لګښت&quot;, &quot;cost&quot;},
                wikidata = {property = &quot;P2130&quot;, formatting = &quot;unitlinked&quot;, case=general.FormatNumVal},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    general.planview(),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;د نوي کولو ټیم&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_architect&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو شرکت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو شرکت&quot;,&quot;ren_firm&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو معمار&quot;,
                value = {&quot;ren_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ساختماني انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_str_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خدمت انجینر&quot;,
                value = {&quot;ren_serv_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;ملکي انجنیر&quot;,
                value = {&quot;ren_civ_engineer&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;نور ډیزاینران&quot;,
                value = {&quot;ren_oth_designers&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د مقدار کنټرولر&quot;,
                value = {&quot;ren_qty_surveyor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;اصلي قراردادي&quot;,
                value = {&quot;ren_contractor&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;انعامونه&quot;,
                value = {&quot;ren_awards&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د نوي کولو لګښت&quot;,
                value = {&quot;د نوي کولو لګښت&quot;, &quot;ren_cost&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            }
        }
    },
    {
        type = &quot;table&quot;,
        title = &quot;نور معلومات&quot;,
        rows = {
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;,
                value = {&quot;لړۍ&quot;, &quot;د هوټلونو لړۍ&quot;, &quot;hotel_chain&quot;, &quot;chain&quot;},
                -- wikidata = {property='P'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;عدد النجوم&quot;,
                value = {&quot;د ستورو شمېر&quot;, &quot;د هوټل درجه کول&quot;},
                wikidata = {property='P10290'},
                metadata = {
					description = &quot;د ستورو شمیر یا درجه بندي&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ډول&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ډول&quot;, &quot;seating_type&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;,
                value = {&quot;د کښېنستو ظرفیت&quot;, &quot;seating_capacity&quot;, &quot;capacity&quot;},
                wikidata = {property='P1083'},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د پلورنځیو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د پلورنځیو شمیر&quot;, &quot;number_of_stores&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;,
                value = {&quot;د کوربه‌وو شمیر&quot;, &quot;number_of_anchors&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_rooms&quot;, &quot;room_count&quot;, &quot;rooms&quot;},
                wikidata = {property='P8733'},
                metadata = {
					description = &quot;په یوه ودانۍ کې د خونو شمیر&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د واحدونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د واحدونو شمېر&quot;, &quot;number_of_units&quot;, &quot;unit_count&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;,
                label = &quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د ځانګړو خونو شمېر&quot;, &quot;number_of_suites&quot;, &quot;suite_count&quot;, &quot;suites&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د خوړنځايونو شمېر&quot;, &quot;number_of_restaurants&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;د مې‌خانو شمېر&quot;,
                value = {&quot;د مې‌خانو شمېر&quot;, &quot;number_of_bars&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;پارکینګ&quot;,
                value = {&quot;پارکینګونه&quot;, &quot;پارکینګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.facilities(),
            building.visitors(),
            building.website(),
            {
                type = &quot;row&quot;, 
                label = &quot;بریښنایی پارکينګ&quot;,
                value = {&quot;بریښنایی پارکينګ&quot;},
                metadata = {
					description = &quot;&quot;,
					option = &quot;&quot;, 
					type = &quot;&quot;, 
                }
            },
            building.phone_number(),
            building.postal_code(),
            building.coordinates()
        }
    },
  
    general.geoloc({marker=displayformat[1], geotype='Point'}),
    {
        type = &quot;table&quot;,
        rows = {
                --, content ={'nrhp','embedded','module'}
        }
    },
 }
}</text>
      <sha1>cb36uobkgpssd5oz5rt3fiflcp7qzqu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>دالمانولسمشر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75779</id>
    <redirect title="د المان ولسمشر" />
    <revision>
      <id>317746</id>
      <parentid>317532</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T14:53:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>اصلاح تغییرمسیر دوتایی به [[د المان ولسمشر]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">#REDIRECT [[د المان ولسمشر]]</text>
      <sha1>42x3j62pef90p2rhynrg3e00pqllza2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>لارښود:گڼ ژبنيز تړون</title>
    <ns>12</ns>
    <id>75789</id>
    <redirect title="لارښود:گڼ ژبيزې تړنې" />
    <revision>
      <id>317749</id>
      <parentid>317600</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T14:54:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>اصلاح تغییرمسیر دوتایی به [[لارښود:گڼ ژبيزې تړنې]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51" xml:space="preserve">#REDIRECT [[لارښود:گڼ ژبيزې تړنې]]</text>
      <sha1>b54710pnichd6awf0mrvlyrbeaqepkk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د امپراطوریو هدیره</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75790</id>
    <revision>
      <id>317926</id>
      <parentid>317726</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:36:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5482" xml:space="preserve">د امپراطوريو هديره په فاړسي ([https://fa.m.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 گورستان امپراتوری ها]) په انګلسي ( [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Graveyard_of_empires Graveyard of Empires] ) دا هغه اصطلاح ده چې دنيا وال يې د [[افغانستان]] لپاره کاروي معلومه نه ده چې لومړي ځل چا او کوم وخت ک دا اصطلاح کارولې ده، خو د تاریخ په اوږدو ځای ځای تر سترګو کيږي ددې اصطلاح یا مستعار نوم مخيزه څو پيړۍ وړاندې ځي، دا اصطلاح پر [[افغانستان]] د بهرنيو ځواکونو يرغل او بيا شرمناکې ماتې خوړلو څخه سرچينه اخلي لکه د [[ايران|ايراني]] شاهانو يرغل، د [[چنګيز خان]] يرغل، د لويې برتانيا ۳ ځله يرغل، د شوروي اتحاد يرغل، او ورستی ځل په مډرن زمانه کې د امريکا يرغل په افغانستان باندې خو دې ټولو دلته په افغانستان کې ماتې خوړلې او پاشل شوي دي.
{{for|د فورټ سټوډيو د اېون بلو لخوا|د امپراطوريو هديره (البوم)}}
[[File:Remnants of an army2.jpg|thumb|right|''[[انځورکښنه|انځور: يو برتانوي سرتېري له کابل څخه په زخمي حالت کې تښتي]]''.&lt;ref name=&quot;NP&quot;&gt;{{cite news |last=Dawson|first=Tyler|title=Is Afghanistan really a 'graveyard of empires'? | website=National Post | date=2021-08-19| url=https://nationalpost.com/news/is-afghanistan-really-a-graveyard-of-empires | access-date=2021-08-24}}&lt;/ref&gt;]]

دا اصطلاح له هغې وروسته چې انګليسي يا د لوې [[برېتانيا|برتانيا]]  پوځونو ۳ ځلې په افغانستان کې ماتې وخوړه او په اخري ځل ماته کې يې ۱۶۵۰۰ سرتيري ووژل شول يوازې يو تن په تېښته [[هند]] ته بريالی شو چې په هغه دور کې هند دبرتانيا مستعمره و د تاریخ په کتابونو کې يې ځای جوړ کړ، کله د امپراطوريو هديره، کله نه ماتې خوړونکې خاوره، او کله هم د امپراطوريو پای، په نامه لقب ور کړل شو.

[[File:T-54-55s outside Kandahar Airfield in Afghanistan.jpg|T-54-55s_outside_Kandahar_Airfield_in_Afghanistan]]

بیا کله چې [[شوروي اتحاد|شوروی]] پوځونو يا [[سرې لښکرې په افغانستان کې|سرو لښکرو]] په ډېر غرور سره په افغانستان یرغل وکړ خو د ایمان د لښکرو په مقابل کې يې داسې ځپونکې ماتې وخوړه چې د [[شوروي اتحاد]] ستنې يې ولړزولې او ماتې يې کړې په همدې ماتې سره د شوروی امپرطوري نسکوره او درې وړې شوه او له مېنځه لاړه.

ورپسې په ۲۰۰۱ میلادي کال کې [[امريکا لويه وچه|امریکا]] [[ناټو]] او غړو هېوادونو يې په افغانستان یرغل وکړ په دې وخت دافغانستان واکمن رهبر [[ملا محمد عمر|لوی ملا صاحب محمدعمر مجاهد رحمة الله علیه]] يوه مشهوره جمله چې '''امريکا زموږ سره د ماتې وعده وکړه او الله جل جلاله زموږ سره د بريا وعده وکړه وبه ګورو چې څوک ريښتني دي'''  بلاخره له دوه لسيزو جنګ وروسته په ۲۰۲۱ کال د مارچ په ۱۵مه [[امريکا لويه وچه|امريکا]] ماته او افغانستان بريا تر لاسه کړه او د الله تعالی وعده ريښتنې شوه په ټولنيزو رسنيو کې هم دې خبرې زیاته انګازه ومونده.

کله چې [[ناټو]] امريکا او ملګری یی په افغانستان کې مات شول نو د امپراطوريو هديره اصطلاح د [[نړۍ]] ګوټ کوټ ته ورسېده ځکه چې کال ۲۰۲۱ دی هره خبره او خبر د [[نوري فایبر|نور]] په [[سرعت]] سره په ټوله [[نړۍ|نړی]] خپریږي نو د ا اصطلاح هم په دې بڼه د [[انټرنېټ]]، خواله رسنیو او [[ټولنيزې رسنۍ|ټولنيزو رسنيو]] له خوا د نړۍ د هر شخص تر غوږو ورسېده او دا يې بدرګه کړه، دې اصطلاح له هغې وروسته ډیر شهرت وموند کله چې د نړی مشهورو [[ورځپاڼه|ورځپاڼو]] لکه [[ګارډين]] او مشهورو [[تلويزون|تلويزيونو]] لکه [[بی بی سی]] او [[امریکا غږ راډیو|امریکا غږ]] او نورو لخوا په خبرونو کې وويل شوه، همدارنګه مشهورو څېرو او اشخاصو لخوا لکه د امریکا [[ولسمشر|جمهوررئیس]] [[جو بایډن|جوبايډن]] د ناټو سرمنشي او د اروپایی ټولنې مشر هم دا اصطلاح د افغانستان لپاره په ځلونو تکرار کړه چې [[ويډیو|ويډيو ګانې]] یې [[يوټيوب]] او نورو انټرنېټي پاڼو کې شتون لري.</text>
      <sha1>sb7a2fagmjjwn6x6zz3dun8g28rcn4f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:بازی ۳</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75800</id>
    <revision>
      <id>317753</id>
      <parentid>317730</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T18:31:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>TenWhile6</username>
        <id>25812</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>TenWhile6 د [[د کارن خبرې اترې:بازی 3]] مخ [[د کارن خبرې اترې:بازی ۳]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/بازی 3|بازی 3]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/بازی ۳|بازی ۳]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="479" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=بازی 3}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۷:۴۱, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>od1i9v6dvn8x12dnl5lz8gzw4n580ey</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Im.moka</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75803</id>
    <revision>
      <id>317741</id>
      <timestamp>2024-04-25T12:16:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="476" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Im.moka}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۲:۱۶, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>nyedi6h6s1risl67qx2mosydnp0tu4m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>تاج بېګ ماڼۍ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75804</id>
    <revision>
      <id>317742</id>
      <timestamp>2024-04-25T12:40:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Subhan Ahmad KDR</username>
        <id>31468</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the opening section from the page &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1185668964|Tajbeg Palace]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2114" xml:space="preserve">'''Tajbeg Palace''' ( پښتو، تاج بېګ ماڼۍ/ دری، محل تاج بیگ ) [[افغانستان|د افغانستان]] په پلازمینه [[کابل]] کي د دارالامان په سیمه کي یوه مشهوره ماڼۍ ده. &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt; یاده ماڼۍ شاوخوا {{Convert|16|km|mi}} د ښار له مرکز څخه سویل لویدیز لوري ته موقعيت لري. &lt;ref name=&quot;Ghani 2012&quot;&gt;{{وېب سرچينه|date=8 September 2012}}&lt;/ref&gt; تاج بېګ ماڼۍ د غرونو په منځ کي د یو کنډک په سر کي پرته ده چیرې چي یو وخت افغان شاهي کورنۍ ښکار او تفریح ترسره کول.

د تاجبیګ ماڼۍ په اصل کي په ۱۹۲۰ لسیزه کي [[د بارکزیو لړۍ|د افغان شاهي کورنۍ]] د استوګنې لپاره جوړه سول او د دارالامان یوه له خورا په زړه پورې ځایونو څخه ګڼل کېده. دا هغه سیمه وه چي [[امير امان الله خان|د امان الله خان]] په دوره کې د اروپا د معمارانو د یوې ډلې لخوا د افغانستان د عصري کولو د هڅو په جریان کي جوړه سول.  تاج بېګ ماڼۍ تر کمونسټي اوښتون وروسته د خلقي واکمن [[حفيظ الله امين|حفیظ الله امین]] د استوګني په توګه کارېدل.  دغه ماڼۍ په ۱۹۹۰ لسیزه کي د کورنیو جګړو پر مهال ویجاړه سول وه خو په ۲۰۲۱ کال کي ( د [[اشرف غني]] د واکمنۍ پرمهال ) په بشپړه توګه بیرته ورغول سوه &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>dattwjrmcq073m92iesba9hsyj04pgc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317743</id>
      <parentid>317742</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T12:41:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Subhan Ahmad KDR</username>
        <id>31468</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2116" xml:space="preserve">'''Tajbeg Palace''' ( پښتو، تاج بېګ ماڼۍ/ دری، محل تاج بیگ ) [[افغانستان|د افغانستان]] په پلازمینه [[کابل]] کي د دارالامان په سیمه کي یوه مشهوره ماڼۍ ده. &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt; یاده ماڼۍ شاوخوا {{Convert|16|km|mi}} د ښار له مرکز څخه سویل لویدیز لوري ته موقعيت لري. &lt;ref name=&quot;Ghani 2012&quot;&gt;{{وېب سرچينه|date=8 September 2012}}&lt;/ref&gt; تاج بېګ ماڼۍ د غرونو په منځ کي د یو کنډک په سر کي پرته ده چیرې چي یو وخت افغان شاهي کورنۍ ښکار او تفریح ترسره کول.

د تاجبیګ ماڼۍ په اصل کي په ۱۹۲۰ لسیزه کي [[د بارکزیو لړۍ|د افغان شاهي کورنۍ]] د استوګنې لپاره جوړه سول او د دارالامان یوه له خورا په زړه پورې ځایونو څخه ګڼل کېده. دا هغه سیمه وه چي [[امير امان الله خان|د امان الله خان]] په دوره کې د اروپا د معمارانو د یوې ډلې لخوا د افغانستان د عصري کولو د هڅو په جریان کي جوړه سول.  تاج بېګ ماڼۍ تر کمونسټي اوښتون وروسته د خلقي واکمن [[حفيظ الله امين|حفیظ الله امین]] د استوګني په توګه کارول کېده.  دغه ماڼۍ په ۱۹۹۰ لسیزه کي د کورنیو جګړو پر مهال ویجاړه سول خو په ۲۰۲۱ کال کي ( د [[اشرف غني]] د واکمنۍ پرمهال ) په بشپړه توګه بیرته ورغول سوه &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>7e5xolpa9sycxhua4k6h5rvy8xij67g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317751</id>
      <parentid>317743</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T17:25:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Subhan Ahmad KDR</username>
        <id>31468</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the section &quot;History&quot; from the page &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1185668964|Tajbeg Palace]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7250" xml:space="preserve">'''Tajbeg Palace''' ( پښتو، تاج بېګ ماڼۍ/ دری، محل تاج بیگ ) [[افغانستان|د افغانستان]] په پلازمینه [[کابل]] کي د دارالامان په سیمه کي یوه مشهوره ماڼۍ ده. &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt; یاده ماڼۍ شاوخوا {{Convert|16|km|mi}} د ښار له مرکز څخه سویل لویدیز لوري ته موقعيت لري. &lt;ref name=&quot;Ghani 2012&quot;&gt;{{وېب سرچينه|date=8 September 2012}}&lt;/ref&gt; تاج بېګ ماڼۍ د غرونو په منځ کي د یو کنډک په سر کي پرته ده چیرې چي یو وخت افغان شاهي کورنۍ ښکار او تفریح ترسره کول.

د تاجبیګ ماڼۍ په اصل کي په ۱۹۲۰ لسیزه کي [[د بارکزیو لړۍ|د افغان شاهي کورنۍ]] د استوګنې لپاره جوړه سول او د دارالامان یوه له خورا په زړه پورې ځایونو څخه ګڼل کېده. دا هغه سیمه وه چي [[امير امان الله خان|د امان الله خان]] په دوره کې د اروپا د معمارانو د یوې ډلې لخوا د افغانستان د عصري کولو د هڅو په جریان کي جوړه سول.  تاج بېګ ماڼۍ تر کمونسټي اوښتون وروسته د خلقي واکمن [[حفيظ الله امين|حفیظ الله امین]] د استوګني په توګه کارول کېده.  دغه ماڼۍ په ۱۹۹۰ لسیزه کي د کورنیو جګړو پر مهال ویجاړه سول خو په ۲۰۲۱ کال کي ( د [[اشرف غني]] د واکمنۍ پرمهال ) په بشپړه توګه بیرته ورغول سوه &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt;

== تاریخ ==

[[File:Evstafiev-40th_army_HQ-Amin-palace-Kabul.jpg|بټنوک|په 1987 کي تاج بیګ ماڼۍ.]]
[[File:Queens_Palace,_Kabul.jpg|بټنوک|په 2007 کي د ماڼۍ حالت.]]

''د'' (تاج بیګ غونډۍ) څخه لیري پرته سیمه چي د تیموریانو د ملکې لپاره جوړه وه ډیر پخوا موندل سوې وه. په یاده سیمه کي د تیموریانو او مغولانو لخوا د چت درلودونکي باغ ډیزاین جوړ او نن ورځ یې ځینې کنډکونه هم پاتي دي. تیموریانو او د هغوی ځای ناستو مغولانو د ابدالي دراني او وروسته د یوسفزیو له پښتنو قبیلو سره د خپلوۍ اړیکې ټینګي او پراخي کړې.  د [[احمد شاه درانی|احمد خان ابدالي]] نږور (د [[تېمور شاه دراني|تیمورشاه دراني]] میرمن) د عالمګیر دوهمه لور کېدل. 

د ځینو تاریخ پوهانو په وینا د تاج بېګ ماڼۍ په ۱۷۹۵ (۱۲۱۰ هـ ق) کې د [[شاه زمان خان|زمان شاه دراني]] له خوا بیا ورغول سوه، چي وروسته په پوځي جګړو کې ویجاړه سول او د لرغونو زمانو کنډوالي یې اوس هم پاتي دي. په افغانستان کي [[ايساف|د ايساف]] بهرنيو سرتېرو په دې اړه د پخوانۍ کلا د کنډوالو ځیني اسناد مستند کړي دي. &lt;ref&gt;http://afghanistanmylasttour.com/tag/tajbeg-palace/ 14th century Mongol ruins, the historical Taj Beg Palace&lt;/ref&gt;

نوې ماڼۍ په ۱۹۲۰ لسیزه کي [[د بارکزیو لړۍ|د افغان شاهي کورنۍ]] د اوسېدو لپاره جوړه سوه. د سویډن یادګاري لیکواله اورورا نیلسن ( ''د رورا عاصم خان'' په نوم هم پیژندل کیږي) چي په 1926-27 کي یې په افغانستان کي له خپل افغان خاوند سره ژوند کاوه، په خپلو یادونو کي بیانوي چي څنګه هغه [[ثريا طرزي|د ملکې ثریا]] لخوا ماڼۍ ته وربلل سوې وه ترڅو ملکې او [[سرور سلطانه بېگم|د پاچا مور]]  ته د لویدیځ ژوند او طرز بیان کړي.

د ۱۹۷۹ کال د دسمبر په ۲۷ نېټه [[شوروي اتحاد]] په افغانستان کي خپله فوځي مداخله پیل کړه. په همدغه ماښام شوروي پوځ [[په تاج بېک ماڼۍ برید|د طوفان-333 عملیات]] پیل کړل او ددغه فوځ د الفا ګروپ او زینت ګروپ څخه د 54 KGB سپیټسناز سپیشل فورس عسکرو په ګډون شاوخوا 700 سرتیرو پر تاج بېګ ماڼۍ برید وکړ چي په پایله کي یې [[د خلق ډموکراتيک ګوند|د PDPA]] عمومي منشي [[حفيظ الله امين|حفیظ الله امین]] ((چي د دسمبر راهیسي هلته استوګن وو)) وواژه. 20. &lt;ref&gt;''Humanitarian Invasion: Global Development in Cold War Afghanistan'' by Timothy Nunan&lt;/ref&gt;

[[د افغانستان جگړه (۱۹۷۹-۱۹۸۹)|د شوروي – افغان جګړې]] په جریان کې ماڼۍ د شوروي د 40 مې اردو د مرکزي دفتر په توګه کار کاوه. تاج بېګ ماڼۍ [[له افغانستان نه د شوروي ځواکونو وتل|له افغانستان څخه د شوروي له وتلو]] وروسته هغه مهال سخته زیانمنه سوه، کله چي په ۱۹۹۲ کال کي د PDPA د مشر [[محمد نجيب الله|محمد نجیب الله]] د حکومت له نسکورېدو وروسته [[افغان مجاهدین|د افغان مجاهدینو]] بېلابېلو ډلو د کابل د کنټرول لپاره جګړه ترسره کړه.

د اسلامي جمهوريت په راتګ سره افغان حکومت د جرمني له حکومت سره په ګډه د دې ماڼۍ د بیارغاوني پلانونه طرحه کړل چي د رسمي استفادې لپاره یې د شتمنو افغانانو شخصي بسپنې ته اړتیا ولیدل سوه. یاد پلان تر نامعلومې مودې پوري په ټپه ولاړ وو ځکه چې افغان حکومت د سولي او ثبات د رامنځته کولو په لټه کي وو.  ورته پلان د نږدې [[دارالامان ماڼۍ]] لپاره هم تصویب سوی وو چي د ۲۰۱۹ کال د اګست په میاشت کي د افغانستان د خپلواکۍ په ورځ په بشپړه توګه ترمیم او د خلکو پر مخ پرانیستل سوه.

په 2021 کي تاج بېګ ماڼۍ په بشپړه توګه بیا ورغول سوه. &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{وېب سرچينه|date=August 1, 2020}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>cp4dlt3nctadyv17fjss3rz1l77quj6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317784</id>
      <parentid>317751</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T22:25:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6972" xml:space="preserve">'''Tajbeg Palace''' ( پښتو، تاج بېګ ماڼۍ/ دری، محل تاج بیگ ) [[افغانستان|د افغانستان]] په پلازمینه [[کابل]] کي د دارالامان په سیمه کي یوه مشهوره ماڼۍ ده. &lt;ref name=&quot;VoA&quot;&gt;{{Cite news|Title=قصر تاج‌بیگ پس از بازسازی (Tajbeg Palace after reconstruction)|URL=https://www.darivoa.com/a/taj-beg-palace-/5694275.html|Publisher=[[Voice of America]]|Date=}}&lt;/ref&gt; یاده ماڼۍ شاوخوا {{Convert|16|km|mi}} د ښار له مرکز څخه سویل لویدیز لوري ته موقعيت لري. &lt;ref name=&quot;Ghani 2012&quot;&gt;{{وېب سرچينه|date=8 September 2012}}&lt;/ref&gt; تاج بېګ ماڼۍ د غرونو په منځ کي د یو کنډک په سر کي پرته ده چیرې چي یو وخت افغان شاهي کورنۍ ښکار او تفریح ترسره کول.

د تاجبیګ ماڼۍ په اصل کي په ۱۹۲۰ لسیزه کي [[د بارکزیو لړۍ|د افغان شاهي کورنۍ]] د استوګنې لپاره جوړه سول او د دارالامان یوه له خورا په زړه پورې ځایونو څخه ګڼل کېده. دا هغه سیمه وه چي [[امير امان الله خان|د امان الله خان]] په دوره کې د اروپا د معمارانو د یوې ډلې لخوا د افغانستان د عصري کولو د هڅو په جریان کي جوړه سول.  تاج بېګ ماڼۍ تر کمونسټي اوښتون وروسته د خلقي واکمن [[حفيظ الله امين|حفیظ الله امین]] د استوګني په توګه کارول کېده.  دغه ماڼۍ په ۱۹۹۰ لسیزه کي د کورنیو جګړو پر مهال ویجاړه سول خو په ۲۰۲۱ کال کي ( د [[اشرف غني]] د واکمنۍ پرمهال ) په بشپړه توګه بیرته ورغول سوه &lt;ref name=&quot;VoA&quot;/&gt;

== تاریخ ==

[[File:Evstafiev-40th_army_HQ-Amin-palace-Kabul.jpg|بټنوک|په 1987 کي تاج بیګ ماڼۍ.]]
[[File:Queens_Palace,_Kabul.jpg|بټنوک|په 2007 کي د ماڼۍ حالت.]]

''د'' (تاج بیګ غونډۍ) څخه لیري پرته سیمه چي د تیموریانو د ملکې لپاره جوړه وه ډیر پخوا موندل سوې وه. په یاده سیمه کي د تیموریانو او مغولانو لخوا د چت درلودونکي باغ ډیزاین جوړ او نن ورځ یې ځینې کنډکونه هم پاتي دي. تیموریانو او د هغوی ځای ناستو مغولانو د ابدالي دراني او وروسته د یوسفزیو له پښتنو قبیلو سره د خپلوۍ اړیکې ټینګي او پراخي کړې.  د [[احمد شاه درانی|احمد خان ابدالي]] نږور (د [[تېمور شاه دراني|تیمورشاه دراني]] میرمن) د عالمګیر دوهمه لور کېدل. 

د ځینو تاریخ پوهانو په وینا د تاج بېګ ماڼۍ په ۱۷۹۵ (۱۲۱۰ هـ ق) کې د [[شاه زمان خان|زمان شاه دراني]] له خوا بیا ورغول سوه، چي وروسته په پوځي جګړو کې ویجاړه سول او د لرغونو زمانو کنډوالي یې اوس هم پاتي دي. په افغانستان کي [[ايساف|د ايساف]] بهرنيو سرتېرو په دې اړه د پخوانۍ کلا د کنډوالو ځیني اسناد مستند کړي دي. &lt;ref&gt;http://afghanistanmylasttour.com/tag/tajbeg-palace/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150109235836/http://afghanistanmylasttour.com/tag/tajbeg-palace/ |date=2015-01-09 }} 14th century Mongol ruins, the historical Taj Beg Palace&lt;/ref&gt;

نوې ماڼۍ په ۱۹۲۰ لسیزه کي [[د بارکزیو لړۍ|د افغان شاهي کورنۍ]] د اوسېدو لپاره جوړه سوه. د سویډن یادګاري لیکواله اورورا نیلسن ( ''د رورا عاصم خان'' په نوم هم پیژندل کیږي) چي په 1926-27 کي یې په افغانستان کي له خپل افغان خاوند سره ژوند کاوه، په خپلو یادونو کي بیانوي چي څنګه هغه [[ثريا طرزي|د ملکې ثریا]] لخوا ماڼۍ ته وربلل سوې وه ترڅو ملکې او [[سرور سلطانه بېگم|د پاچا مور]]  ته د لویدیځ ژوند او طرز بیان کړي.

د ۱۹۷۹ کال د دسمبر په ۲۷ نېټه [[شوروي اتحاد]] په افغانستان کي خپله فوځي مداخله پیل کړه. په همدغه ماښام شوروي پوځ [[په تاج بېک ماڼۍ برید|د طوفان-333 عملیات]] پیل کړل او ددغه فوځ د الفا ګروپ او زینت ګروپ څخه د 54 KGB سپیټسناز سپیشل فورس عسکرو په ګډون شاوخوا 700 سرتیرو پر تاج بېګ ماڼۍ برید وکړ چي په پایله کي یې [[د خلق ډموکراتيک ګوند|د PDPA]] عمومي منشي [[حفيظ الله امين|حفیظ الله امین]] ((چي د دسمبر راهیسي هلته استوګن وو)) وواژه. 20. &lt;ref&gt;''Humanitarian Invasion: Global Development in Cold War Afghanistan'' by Timothy Nunan&lt;/ref&gt;

[[د افغانستان جگړه (۱۹۷۹-۱۹۸۹)|د شوروي – افغان جګړې]] په جریان کې ماڼۍ د شوروي د 40 مې اردو د مرکزي دفتر په توګه کار کاوه. تاج بېګ ماڼۍ [[له افغانستان نه د شوروي ځواکونو وتل|له افغانستان څخه د شوروي له وتلو]] وروسته هغه مهال سخته زیانمنه سوه، کله چي په ۱۹۹۲ کال کي د PDPA د مشر [[محمد نجيب الله|محمد نجیب الله]] د حکومت له نسکورېدو وروسته [[افغان مجاهدین|د افغان مجاهدینو]] بېلابېلو ډلو د کابل د کنټرول لپاره جګړه ترسره کړه.

د اسلامي جمهوريت په راتګ سره افغان حکومت د جرمني له حکومت سره په ګډه د دې ماڼۍ د بیارغاوني پلانونه طرحه کړل چي د رسمي استفادې لپاره یې د شتمنو افغانانو شخصي بسپنې ته اړتیا ولیدل سوه. یاد پلان تر نامعلومې مودې پوري په ټپه ولاړ وو ځکه چې افغان حکومت د سولي او ثبات د رامنځته کولو په لټه کي وو.  ورته پلان د نږدې [[دارالامان ماڼۍ]] لپاره هم تصویب سوی وو چي د ۲۰۱۹ کال د اګست په میاشت کي د افغانستان د خپلواکۍ په ورځ په بشپړه توګه ترمیم او د خلکو پر مخ پرانیستل سوه.

په 2021 کي تاج بېګ ماڼۍ په بشپړه توګه بیا ورغول سوه. &lt;ref name=&quot;VoA&quot;/&gt; &lt;ref&gt;{{وېب سرچينه|date=August 1, 2020}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>8zklqh0ja3ycaev9c8dd45lfalgosep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Portal:Islam/اسلام څه دی</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75805</id>
    <revision>
      <id>317744</id>
      <timestamp>2024-04-25T12:54:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>223.123.118.189</ip>
      </contributor>
      <comment>که چا په د کي یو وپژندو  صرف یو جمله ورته ولیکي  څوک دي او زمنږ صفخه فالو کړی</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21" xml:space="preserve">عبدالله شاه</text>
      <sha1>kiuce4dwzh4f8ri6v1i17ebt8jltm37</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317745</id>
      <parentid>317744</parentid>
      <timestamp>2024-04-25T12:55:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Codename Noreste</username>
        <id>30947</id>
      </contributor>
      <comment>Requesting deletion</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">{{delete|Test page}}عبدالله شاه</text>
      <sha1>t50q5spkwq4f5eubzzecw3mr3xlzane</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Personalsky14</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75806</id>
    <revision>
      <id>317750</id>
      <timestamp>2024-04-25T17:06:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="482" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Personalsky14}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۷:۰۶, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>648j4xxf40zpllpimrxxmjlgk891yze</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>دارالامان</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75807</id>
    <revision>
      <id>317752</id>
      <timestamp>2024-04-25T17:39:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Subhan Ahmad KDR</username>
        <id>31468</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the opening section from the page &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1187634512|Darulaman]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4324" xml:space="preserve">{{استوګنيزه سيمه|name=Darulaman|native_name=دارالامان|native_name_lang=prs|settlement_type=[[Neighborhoods of Kabul|Neighborhood of Kabul]]|image_skyline=|image_alt=|image_caption=|nickname=|motto=|image_map=Kabul City Map.svg|map_alt=|map_caption=|pushpin_map=|pushpin_label_position=|elevation_max_footnotes=|pushpin_map_caption=|coor_pinpoint=|coordinates_footnotes=|subdivision_type=Country|subdivision_name={{AFG}}|subdivision_type1=[[Provinces of Afghanistan|Province]]|subdivision_name1=[[کابل ولایت]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|established_title=|established_date=|founder=|seat_type=|seat=|government_footnotes=|leader_party=|leader_title=|leader_name=|unit_pref=Metric
&lt;!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --&gt;
&lt;!-- for references: use &lt;ref&gt; tags --&gt;|area_footnotes=|area_urban_footnotes=&lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;|area_rural_footnotes=&lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;|area_metro_footnotes=&lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;|area_magnitude=&lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;|area_note=|area_water_percent=|area_rank=|area_blank1_title=|area_blank2_title=&lt;!-- square kilometers --&gt;|area_total_km2=|area_land_km2=|area_water_km2=|area_urban_km2=|area_rural_km2=|area_metro_km2=|area_blank1_km2=|area_blank2_km2=|length_km=|width_km=|dimensions_footnotes=|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_as_of=|population_footnotes=|population_total=|population_density_km2=auto|population_note=|population_demonym=|timezone1=|utc_offset1=|timezone1_DST=|utc_offset1_DST=|postal_code_type=|postal_code=|area_code_type=|area_code=|iso_code=|website=&lt;!-- {{URL|example.com}} --&gt;|footnotes=}}'''دارالامان''' [[افغانستان|د افغانستان]] د [[کابل]] په سویل لویدیځه څنډه کي یوه سیمه ده چي د 6 ناحيې یوه برخه جوړوي. یاد ښارګوټی یو پلان شوی ښار و چي په 1920 کي د پاچا [[امير امان الله خان|امان الله خان]] په واکمنۍ کي رامنځ ته سو.  امان الله خان هڅه وکړه چي دارالامان په یوه نوي عصري [[پلازمېنه|پلازمینه]] بدل کړي، &lt;ref&gt;''Conflict in Afghanistan: A Historical Encyclopedia'' by Frank Clements&lt;/ref&gt; او د سړکونو، پلونو او نورو زیربناوو د جوړولو لپاره یې الماني شرکتونه او انجینران هم وګمارل. &lt;ref&gt;{{وېب سرچينه|date=23 October 2011}}&lt;/ref&gt; دغه سیمه له کابل سره نږدې په ۱۶ کیلومتره فاصله کي د دارالامان سړک له لاري نښلي او یو اوږد مستقیم بلیوارډ چي د یو شنونکي لخوا &quot;شاید د پلازمینې کابل ترټولو غوره کوڅې&quot; په توګه وي لري. &lt;ref&gt;{{وېب سرچينه|date=August 2012}}&lt;/ref&gt; د کابل – دارالامان ترانسپورټ یوه تنګه رېل پټلۍ هم د همدې بلوارډ له لارې جوړه سوې وه. &lt;ref&gt;{{وېب سرچينه|date=26 December 2010}}&lt;/ref&gt;

په دې سیمه کي [[دارالامان ماڼۍ|د دارالامان ماڼۍ]] ، [[د افغانستان ملي لرغونتون|د افغانستان ملي موزیم]] او [[تاج بېګ ماڼۍ|د تاجبیګ ماڼۍ]] په ګډون ګڼ شمېر ودانۍ او ماڼۍ جوړې سوي دي. خو په 1929 کي امان الله خان [[حبيب الله کلکاني|د حبیب الله کلکاني]] د واکمنۍ له تر لاسه کولو او انګلیسي توطیې پر اساس ګوښه سو، او یاد پلان سوی ښار هیڅکله نه بشپړ او نه هم پلازمینه سول. د دارالامان  موجوده ودانۍ د رسمي کاروني لپاره اوس هم دوام استعمالیږي. په جمهوري دولت کي له ۲۰۱۵ کال راهیسي [[د افغانستان ملي شورا|د افغانستان د پارلمان]] ودانۍ په دارالامان کې وه. &lt;ref&gt;{{وېب سرچينه|date=25 December 2015}}&lt;/ref&gt; همدارنګه [[Omid-e Sabz|د امید سبز]] په نوم یو ښارګوټی له دارالامان څخه لویدیځ ته په درې کیلومتره کي په ۲۰۱۰ کال کې جوړ او پرانیستل سو.</text>
      <sha1>galfbzctebegfx4fykt4iprf65gcbr4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:بازی 3</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75808</id>
    <redirect title="د کارن خبرې اترې:بازی ۳" />
    <revision>
      <id>317754</id>
      <timestamp>2024-04-25T18:31:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>TenWhile6</username>
        <id>25812</id>
      </contributor>
      <comment>TenWhile6 د [[د کارن خبرې اترې:بازی 3]] مخ [[د کارن خبرې اترې:بازی ۳]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/بازی 3|بازی 3]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/بازی ۳|بازی ۳]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55" xml:space="preserve">#REDIRECT [[د کارن خبرې اترې:بازی ۳]]</text>
      <sha1>0hg4inlt03emt7by869z9359aqvduxl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:MaxVoima22</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75809</id>
    <revision>
      <id>317755</id>
      <timestamp>2024-04-25T19:14:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="479" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=MaxVoima22}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۹:۱۴, ۲۵ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>ard40cpxemqzetaizei2d4gbtmd819z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کينډۍ:قرغزستان</title>
    <ns>10</ns>
    <id>75810</id>
    <revision>
      <id>317772</id>
      <timestamp>2024-04-25T22:10:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <comment>د &quot;[[Image:Flag of Kyrgyzstan.svg|20px|]]&amp;nbsp;[[قرغزستان]]&quot; تورو مخ جوړ شو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64" xml:space="preserve">[[Image:Flag of Kyrgyzstan.svg|20px|]]&amp;nbsp;[[قرغزستان]]</text>
      <sha1>brxj8n1y6adyzoc8p2r0d1re9sxre8a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کينډۍ:تاجيکستان</title>
    <ns>10</ns>
    <id>75811</id>
    <revision>
      <id>317773</id>
      <timestamp>2024-04-25T22:11:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <comment>د &quot;[[Image:Flag of Tajikistan.svg|20px|]]&amp;nbsp;[[تاجيکستان]]&quot; تورو مخ جوړ شو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="66" xml:space="preserve">[[Image:Flag of Tajikistan.svg|20px|]]&amp;nbsp;[[تاجيکستان]]</text>
      <sha1>n73r01mkcoiwpz6gumb9rvhm707uyhm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Laluddin Aryubi</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75812</id>
    <revision>
      <id>317805</id>
      <timestamp>2024-04-26T02:22:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="484" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Laluddin Aryubi}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۲:۲۲, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>nrs1zx8ve7vwg6gg7c520mfh0ewi2fz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>کينډۍ:ISO 639 name en</title>
    <ns>10</ns>
    <id>75813</id>
    <revision>
      <id>317806</id>
      <timestamp>2024-04-26T02:23:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <comment>د &quot;انګرېزي&quot; تورو مخ جوړ شو</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14" xml:space="preserve">انګرېزي</text>
      <sha1>4b1j0fwht8s7mw5ic5bdvlonyb41wgu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>فاطمه رہبر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75814</id>
    <redirect title="فاطمه رهبر" />
    <revision>
      <id>317863</id>
      <timestamp>2024-04-26T04:01:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Af420</username>
        <id>12804</id>
      </contributor>
      <comment>Af420 د [[فاطمه رہبر]] مخ [[فاطمه رهبر]] ته ولېږداوه</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" xml:space="preserve">#REDIRECT [[فاطمه رهبر]]</text>
      <sha1>jlt5u6edu40snrsmibbjbsrgxuzenj4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ډاکټر روشنک وردګ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75815</id>
    <revision>
      <id>317898</id>
      <timestamp>2024-04-26T07:16:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>له سر لیکنه</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1837" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>nb44llv3aov5y4jbfs9rwdf7lrb99ak</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317899</id>
      <parentid>317898</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T07:56:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2988" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = روشنک وردک
|office             = نمایندهٔ دوره پانزدهم [[مجلس نمایندگان افغانستان]]
| constituency       = [[ولایت میدان وردک]]
|termstart= ۱۳۸۴
|termend= ۱۳۸۹
| image =
| caption =
| birth_date = ۱۳۴۰
| birth_place = [[ولایت میدان وردک]]
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمدار
| religion = 
}}
'''روشنک وردک''' (زاده: ۱۳۴۰، [[ولایت میدان وردک]]) سیاست‌مدار افغانستانی و نماینده مردم وردک در دوره پانزدهم [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان]] [[افغانستان]] است.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>90r3t5u3oklmph7q47fd4v5a3t4jr80</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317901</id>
      <parentid>317899</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T08:03:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>شخصي معلومات</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3025" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = ډاکټر روشنک وردګ
|office             = [[مجلس نمایندگان اف]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
|termstart= ۱۳۸۴
|termend= ۱۳۸۹
| image =
| caption =
| birth_date = ۱۳۴۰
| birth_place = [[وردګ ولایت]]
|nationality        = افغانستان 2021
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =اسلام 
|اوسنی دنده=د ښځو روغتيا يي متخصصه}}
'''روشنک وردک''' (زاده: ۱۳۴۰، [[ولایت میدان وردک]]) سیاست‌مدار افغانستانی و نماینده مردم وردک در دوره پانزدهم [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان]] [[افغانستان]] است.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>10y73j38ckcp0j7tui24365ncu9r2h5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317902</id>
      <parentid>317901</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T08:14:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>سمون</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2962" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[ افغانستان د پارلمان غړې]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = ۱۳۴۰
| birth_place = [[وردګ ولایت]]
|nationality        = افغانستان 2021
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =اسلام 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ}}
'''روشنک وردک''' (زاده: ۱۳۴۰، [[ولایت میدان وردک]]) سیاست‌مدار افغانستانی و نماینده مردم وردک در دوره پانزدهم [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان]] [[افغانستان]] است.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>74o3e0pg1aoo5bqzzmt2dsckbu8hjkj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317903</id>
      <parentid>317902</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T08:17:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>سمون</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2691" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[ افغانستان د پارلمان غړې]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = ۱۳۴۰
| birth_place = [[وردګ ولایت]]
|nationality        = افغانستان 2021
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =اسلام 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>ncifrxvqd8yo0ixn60srij3tvkut1gj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317905</id>
      <parentid>317903</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T08:56:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>نور معلومات</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3379" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[{{!}}افغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =اسلام 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=وردګ سيداباد ولسوالۍ|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=پښتو|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>orsisjfpd2v3fupmen4e1t9wv8hn2z4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317906</id>
      <parentid>317905</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T09:00:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>نور سمول</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3405" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =اسلام 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=وردګ سيداباد ولسوالۍ|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=پښتو|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>dbt14hoafva3z1uupmfpu2wx9j8kg78</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317907</id>
      <parentid>317906</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T09:03:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3409" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =اسلام 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=وردګ [[سيداباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=پښتو|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>9qxm87ua8egx2kheyr5gvm01d28jmyi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317908</id>
      <parentid>317907</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T09:06:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3417" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=وردګ [[سيداباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>62h3e4w06rv2fved02m94f64efeybg8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317914</id>
      <parentid>317908</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T10:55:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3426" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردگ|وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=وردګ [[سيداباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>35c2gz6711znd9yjno05js8itg6zri0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317919</id>
      <parentid>317914</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:02:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3441" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردگ|وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=[[وردګ ولايت]] [[سیدآباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>hzpc0el5rr00zlgo3kyatwty2uwqyro</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317921</id>
      <parentid>317919</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:07:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3442" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردگ|وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=[[وردګ ولايت]] [[سید آباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>gba8kcrmtd9zawdtmevc0xfrnaga6bx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317922</id>
      <parentid>317921</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:12:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3442" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي (Dr roshanak wardak) د افغانستان مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د سیدآباد ولسوالۍ د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره کابل ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په کابل پوهنتون کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردگ|وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=[[وردګ ولايت]] [[سيد آباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د روسانو او داخلي جګړو او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د پاکستان هېواد ته مهاجره شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني ټاټوبي وردګ کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د زيږون پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د سیدآباد په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي درملتون پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>qiq6v3tlsnl51e91h4jagxwmbmjcem7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317923</id>
      <parentid>317922</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:23:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3705" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي ([https://en.m.wikipedia.org/wiki/Roshanak_Wardak Dr roshanak wardak]) د [[افغانستان]] مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د [[سيد آباد ولسوالۍ|سیدآباد ولسوالۍ]] د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره [[کابل]] ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په [[کابل پوهنتون]] کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردگ|وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=[[وردګ ولايت]] [[سيد آباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د [[روسان|روسانو]] او [[داخلي جګړې|داخلي جګړو]] او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د [[پاکستان]] هېواد ته [[مهاجرت|مهاجره]] شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني [[ټاټوبی|ټاټوبي]] [[وردګ ولايت|وردګ]] کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د [[زېږون مړينه|زيږون]] پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د [[سيد آباد ولسوالۍ|سیدآباد]] په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي [[درملتون]] پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>0czn68ooytlcs65oi785nuyapvgplhr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>317925</id>
      <parentid>317923</parentid>
      <timestamp>2024-04-26T11:27:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3676" xml:space="preserve">'''ډاکټر روشنک وردګ''' په انګلسي ([https://en.m.wikipedia.org/wiki/Roshanak_Wardak Dr roshanak wardak]) د [[افغانستان]] مشهوره ډاکټره او سیاست مداره ده اغلې وردګ د افغانستان د وردګو ولایت د [[سيد آباد ولسوالۍ|سیدآباد ولسوالۍ]] د شيخ اباد په سيمه کې  په (۱۳۴۰) - (1960) کال کې زيږدلی ده، نوموړې په ۵ کلنۍ د خپلې کورنۍ سره [[کابل]] ته د زدکړو په موخه کډه کړې ده خپلې زدکړې یې په [[کابل پوهنتون]] کې پای رسولې دي .
{{Infobox officeholder
| name = Dr roshanak wardak
|office             = [[دافغانستان د ولسي جرګې غړې]]
| constituency       = [[وردگ|وردګ ولایت]]
| image =
| caption =
| birth_date = 1960
| birth_place = 
|nationality        = افغانستان
| occupation = سیاستمداره او طبي ډاکټره
| religion =[[اسلام]] 
|نوم=ډاکټر روشنک وردګ|اصلي نوم=روشنک|بشپړ نوم=ډاکټر روشنک وردګ|د زيږيدنې نيټه=(۱۳۴۰)|د زېږېدنې ځای=[[وردګ ولايت]] [[سيد آباد ولسوالۍ]]|تابعیت=افغانستان|الجنسية=ښځینه|القومية=پښتون|کار=ډاکټری|کاروونکې ژبه=[[پښتو]]|کاروونکي ژبي=پښتو ، دری ، انګلسي ، اردو|ولسمشر١=اشرف غني احمدزي|امیرالمؤمنین١=شيخ الحدیث مولوی هیبت اللّٰه اخندزاده|ژوند ملګری=نلري|پلار=عبدالقيوم خان|جايزې=په ۲۰۲۱ کال د بی بی سی د نړۍ له ۱۰۰ غوره او تاثير لرونکو ښځو څخه}}
.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|عنوان= روشنک وردک|ناشر= وب سایت رسمی پارلمان افغانستان|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹|archive-url= https://web.archive.org/web/20190131040138/http://www.wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=703|url-status= dead}}&lt;/ref&gt;

ډاکټر روشنک وردګ د [[روسان|روسانو]] او [[داخلي جګړې|داخلي جګړو]] او اړودوړ پر مهال چې په دې جګړو کې يې خپل پلار هم له لاسه ورکړ  په (۱۳۶۹)-(1990) کال کې د [[پاکستان]] هېواد ته [[مهاجرت|مهاجره]] شوه او هلته يې د کویت الخیر په کمپ کې د خپلو مهاجرو زخمي او نارغو هېوادوالو په درملنه بوخته شوه، وروسته بیا چې کله دا خبر واورېد چې په خپل پلرني [[ټاټوبی|ټاټوبي]] [[وردګ ولايت|وردګ]] کې يې ۴۰ ښځو په په يوه ورځ د [[زېږون مړينه|زيږون]] پر مهال ژوند له لاسه ورکړی نو بېرته افغانستان ته په(۱۳۷۵)-(1996) کال کې ستنه شوه، او د [[سيد آباد ولسوالۍ|سیدآباد]] په ولسوالۍ کې يې خپل شخصي [[درملتون]] پرانيست تر څو د نسایی ولادي یا زيږون او نورو برخو کې د ښځو لپاره خدمات وړاندې کړي، په دې وخت اغلې وردګ يوازنی ښځينه ډاکټره وه چې په وردګو ولايت کې يې فعاليت کاوه نوموړې سربېره پردې په سپين کلنیک يا ملک محمد خان روغتون کې هم په روغتيايي برخه کې کار کاوه.</text>
      <sha1>q6x1qqbjperzh5jfe1bodwlbjigkhro</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Mgbtrust0</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75816</id>
    <revision>
      <id>317900</id>
      <timestamp>2024-04-26T07:57:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="478" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Mgbtrust0}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۷:۵۷, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>n5beli8fsp73ornayjctv5zbtiyvub0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Eupakistani</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75817</id>
    <revision>
      <id>317904</id>
      <timestamp>2024-04-26T08:22:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="480" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Eupakistani}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۸:۲۲, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>0l02bfc60d05ljmnnftfktert7h2249</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Baheerullah786</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75818</id>
    <revision>
      <id>317909</id>
      <timestamp>2024-04-26T09:23:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="483" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Baheerullah786}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۹:۲۳, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>54sac6bsafegs0hfa62tsm1rbt2547j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:IamEshagh</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75819</id>
    <revision>
      <id>317910</id>
      <timestamp>2024-04-26T09:40:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="478" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=IamEshagh}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۹:۴۰, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>8jojz8m1yo96m0igel2d2bufrmf0e0i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Iiirxs</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75821</id>
    <revision>
      <id>317912</id>
      <timestamp>2024-04-26T10:00:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="475" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Iiirxs}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۰:۰۰, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>9o3sitrm18bs0ju9magwe7mtopzbzlh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ميدان وردگ ولايت</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75822</id>
    <redirect title="وردګ ولايت" />
    <revision>
      <id>317916</id>
      <timestamp>2024-04-26T10:58:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>عبدالله میرزایی د [[ميدان وردگ ولايت]] مخ [[وردګ ولايت]] ته ولېږداوه: Misspelled title: اصلی او لنډ نوم </comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" xml:space="preserve">#REDIRECT [[وردګ ولايت]]</text>
      <sha1>fhydvucgl75oqnoy011dhsax3o02bv0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>خبرې اترې:ميدان وردگ ولايت</title>
    <ns>1</ns>
    <id>75823</id>
    <redirect title="خبرې اترې:وردګ ولايت" />
    <revision>
      <id>317918</id>
      <timestamp>2024-04-26T10:58:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>عبدالله میرزایی</username>
        <id>25806</id>
      </contributor>
      <comment>عبدالله میرزایی د [[خبرې اترې:ميدان وردگ ولايت]] مخ [[خبرې اترې:وردګ ولايت]] ته ولېږداوه: Misspelled title: اصلی او لنډ نوم </comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51" xml:space="preserve">#REDIRECT [[خبرې اترې:وردګ ولايت]]</text>
      <sha1>rl293tl4bft2a5cwthw1cr036ooxnpt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Նազելի19</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75824</id>
    <revision>
      <id>317924</id>
      <timestamp>2024-04-26T11:24:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="483" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Նազելի19}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۱:۲۴, ۲۶ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>ag85quoa3cd9pdr5l843jzgovi2pkic</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>