Wikipedia roa_tarawiki https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Pagene_Prengep%C3%A1le MediaWiki 1.44.0-wmf.6 first-letter Media Speciale Discussione Utente Discussioni utente Wikipedia Discussioni Wikipedia File Discussioni file MediaWiki Discussioni MediaWiki Template Discussioni template Aiuto Discussioni aiuto Categoria Discussioni categoria Portale 'Ngazzaminde d'u Portale TimedText TimedText talk Modulo Discussioni modulo Grecie 0 13084 150932 149415 2024-12-07T05:31:24Z Minorax 8955 150932 wikitext text/x-wiki {{avvisounicode}} {{Stato |nomeCorrente = Grecie |nomeCompleto = Grecie |nomeUfficiale = Ελλάδα-Ellada - Ελληνική Δημοκρατία-Ellinikí Dhimokratía |portale=Grecie |linkBandiera = Flag of Greece.svg |paginaBandiera = Bandiera greca |linkStemma =Coat of arms of Greece.svg |paginaStemma = stemme d'a Grecie |linkLocalizzazione = EU-Greece.svg |linkMappa = Gr-map.png |motto = Libbertà o morte<br />Ελευθερία ή Θάνατος<br />''Eleftherìa ì Thànatos'' |lingua = [[lènga greche|greche]] |capitale = [[Atene]] |capitaleAbitanti = 3 761 810 |capitaleAbitantiAnno = 2001 |governo = [[Repubbleche parlamendare]] |presidente = [[Prokopis Pavlopoulos]] |elenco capi di stato = [[Presidente d'a Grecie|Presidende]] |elenco capi di governo = [[Prime Ministre d'a Grecie|Prime Ministre]] |primoMinistro = [[Alexis Tsipras]] |indipendenza = [[25 marze]] [[1821]]<br />dall' [['Mbere Ottomane]] |ingressoONU = [[25 ottommre]] [[1945]] <sup>1</sup> |ingressoUE= [[1 scennare|1° scennare]] [[1981]] |superficieTotale = 131.940 |superficieOrdine = 94 |superficieAcqua = 0,86 |popolazioneTotale = 11.216.708 |popolazioneAnno = 2008 |popolazioneOrdine = 74 |popolazioneDensita = 84 |continente = [[Europe]] |orario = [[Timbe Coordinate Universale|UTC+2]]<br /><small>[[Timbe Coordinate Universale|UTC+3]] cu l'[[ora legale]]</small> |valuta = [[Euro]] |PIL= 367.153 |PILValuta= $ |PILAnno= 2006 |PILOrdine= 30 |PILprocapite= 22 392 |PILprocapiteValuta= $ |PILprocapiteAnno= 2005 |PILprocapiteOrdine= 30 |HDI= 0,926 (ierte) |HDIAnno= 2005 |HDIOrdine= 24 |energia = <!-- consumo di energia pro capite - non scrivere kW/ab. che viene scritto già dal template - (consumo annuo totale in kWh diviso gli abitanti/365gg/24h) --> |tld = [[.gr]], [[.eu]] |telefono = +30 |targa = GR |inno = [[Imnos Is Tin Eleftherian]] |festa = [[25 marze]] |note = <sup>1</sup>Jè une de le 51 State ca onne date vite a l’[[Organizzazione de ne Naziune Aunìte|ONU]] jndr'à 'u [[1945]]. }} 'A '''Grecie''' (in [[lènga greche|greche]]: Ελλάδα, o Ελλάς, '''Hellas''', in tagliàne '''Grecia'''), nome ufficiale '''Repubbleche Elleniche''' (in greche: Ελληνική Δημοκρατία, Ellinikì Dimokratía {{IPA|[e̞liniˈkʲi ðimo̞kɾaˈtia]}}), jè 'nu [[state]] de l'[[Europe meridionale]], 'u quale territorie congide in granne parte cu l'estreme lembe sud d'a [[penisole balcaneche]]. Confine a nord cu [[Albanie]], [[Repubbleche de Macedonie|F.Y.R.O.M.]] e [[Bulgarie]], apparte ca cu 'a [[Turchie]] a nord-est. Jè vagnate da 'u [[Mar Egeo]] a est e a sud, invece 'u versande sue occidendale jè vagnate da l'u [[Mar Ionio]]. Cchiù de 1/5 d'a superficie totale jè comboste da cchiù de 3.000 [[Isole greche|isole e isolotte]], 167 de le quale iavetate. 'A Grecie moderne pigghie le radice jndr'à civiltà d'a [[Grecie andiche]], generalmende considerate 'a culle d'a [[civiltà occidendale]]. Jè infatte 'a patrie d'a [[democrazie]]<ref>Finley, M. I. Democracy Ancient and Modern. 2d ed., 1985. London: Hogarth.</ref>, d'a [[felosofije|felosofije occindendale]]<ref>History of Philosophy, Volume 1 by Frederick Copleston</ref>, de le [[Sciueche olimbece]], d'a letterature occidendale e d'a [[storiografije]], eppure de 'mbortande pringipie [[matemateche|matematece]] e [[sciumetrije|sciumetrece]], d'u [[tiatre]] e d'a [[medicine]] occidendale. 'A Grecie jè 'nu [[paise sviluppate]]<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/groups.htm#ae Funne Monetarie 'Ndernaziunale - Paise sviluppate]</ref>, a 'u vendicinguesime poste jndr'à scale mundiale pa [[Elenche de paise pe Indice de sviluppe umane|indice de sviluppe umane]] e cu 'nu [[Elenghe de state pe PIL (PPA) pro capitee|reddite pro capite]] de 30.535 $. Jè une de le 51 State ca jndr'à 'u 1945 ha funnate l'[[ONU]], ha trasute jndr'à l'[[Aunione Europèe|UE]] jndr'à 'u [[1981]] (all'epoche [[CEE]]), ha adottate l'[[Euro]] cu l'otre Paise jndr'à 'u [[2002]], jè membre d'a [[NATO]] da 'u [[1952]],<ref name="integrated1974">Jndr'à 'u [[14 aguste]] [[1974]] le forze militare greche se onne ritirate da 'a NATO pe proteste a l'occupazione illegale de Cipro nord da vanne d'a Turchie, occupazione verse 'a quale l'alleanze pareve indifferende. 'A Grecie ha retrasute jndr'à NATO jndr'à 'u 1980.</ref> de l'[[OCSE]] da 'u [[1961]], jè membre funnatore de l'[[Organizzazzione d'a Cooperazione Economeche d'u Mar Gnure]] e 'nu membre de l'[[Agenzie Spaziale Europèe]]<ref>http://www.esa.int/esaCP/SEMWYQRMD6E_index_0.html</ref>. Ha pure ospitate le [[Sciueche d'a XXVIII Olimbiade]] a [[Atene]] jndr'à 'u [[2004]]. 'A capitale soje jè [[Atene]], invece 'a seconda cetate cchiù 'mbortande d'u Paise jè [[Salonicco]], assaije vote chiamate ''Symprotevousa'' (co-capitale) in greche.<ref>http://www.macedonian-heritage.gr/WhiteTower.html</ref> == Etimologgije == {{'Ndruche pure|Nome de le grece}} 'U nome origgenale d'a Grecie in lènga greche jè Ελλάς = Ellás /{{IPA|e̞ˈlas}}/. Stu nome jè rese in [[lènghe tagliàne|tagliàne]] cu ‘Hellas' seguenne le andiche convenziune politoneche. Mene formalmende, ma cchiù comunemende, avène chiamate Ελλάδα = Elláda /{{IPA|e̞ˈlaða}}/. Jndr'à 'u mite andiche, 'a dea [[Elle]] o l'imbersonificazione maschile soje, l'eroe eponeme [[Elleno]] ere l'andenate de le ttre stirpe elleneche. Etimologgicamende derive da ''Sellas'', "terre lunare", "spugghiate de vegetazione" ma pure "addò se venere 'a lune" (''[[Selene]]'', appunde), facenne cadè 'a ''s'' iniziale e lassanne cumme relitte 'n'aspirazione. 'U termine ausate jndr'à le lènghe europèe ([[lènga tagliàne|tagliàne]]: Grecia, [[lènga albanese|albanese]]: Greqi, [[lènga inglese|inglese]]: Greece, [[lènga frangese|frangese]]: Grèce, [[lènga spagnole|spagnole]]: Grecia, [[lènga portoghese|portoghese]]: Grécia, [[lènga tedesche|tedesche]]: Griechenland, [[lènga russe|russe]]: Греция, [[lènga serbocroate|serbo-croate]]: Grčka, [[lènga ceche|ceche]]: Řecko) jè de origgene condroverse: iesse pa prima vote jndr'à 'nu frammende de "[[Il catalogo delle donne, Esiodo|Il catalogo delle donne]]", comunemende attribbuite a [[Esiodo]], jndr'à 'u quale se parle de 'n'eroe chiamate Γραικός ''Graikos'' (attraverse 'u [[lènga latine|latine]] ''Graecus''), figghie de [[Zeus]] e [[Pandora]]; jndr'à 'u signifecate etniche sue 'u termine, seconde [[Aristotele]], ere 'n'andiche nome d'a tribbù [[acheie|Achèe]] de le [[Beozia|Beozie]] a nord de l'[[Attica]], ditte ''graekoi''. Jndr'à 'u periode d'u 'mbere romane 'u termine avenìe adottate pe indicà tutte le popolazziune d'a stesse area culturale e lenguesteche, a cause de l'immigrazione massicce de le pacifece Beozi a [[Rome]], scribe e erudite ca insegnarene 'u greche, ca devendò [[lènga franghe]] pe sechele a le uagnune romane. Jndr'à le lènghe medioriendale, invece, ([[lènga turche|turche]] Yunanistan, [[lènga arabe|arabe]] يونان, [[lènga ebbraiche|ebbraiche]] יוון, [[lènga persiane|persiane]] andiche Yaunâ) se ause 'a radice Ιωνία ca stè pe [[Ionia]]. == Storie == {{'Ndruche pure|Storie d'a Grecie}} [[File:Tholos Athena Pronaia.JPG|thumb|left|'U ''Tholos'' de [[Delfi]].]] [[File:NAMA Machine d'Anticythère 1.jpg|thumb|left|'A [[Maghene de Anticitera|meccanisme de Anticitera]], osce a die stipate a 'u [[musèe archeologgeche nazionale de Atene]], jè une de le massime espressiune d'a tecnologgie d'a Grecie andiche.]] 'A Grecie ha state 'a prime area in Europe addo onne nate de le civiltà avanzate, in particolare 'a [[Civiltà minoiche]] sus a l'[[isole de Creta]] e 'a [[Civiltà micenèe]] jndr'à 'u [[Peloponneso]], ggià in fioriture belle belle jndr'à 'u [[1500 n.C.]]. Cchiù nnande accumenzarene a assè fore diverse [[Cetate-state]] lunghe 'a penisole Greche e lunghe le coste d'u [[Mar Gnure]], in [[Magna Grecie|Sud Itaglie]] e in [[Asia Minore|Anatolie]], raggiungenne 'n'elevate grade de prosperità e ricchezze ca resultò jndr'à 'nu vere e probbie boom culturale cu espressiune jndr'à le cambe cchiù diverse, 'mbrà le quale l'architetture, 'u [[Dramme|tiatre]], 'a [[scienze]] e 'a [[felosofije]], ca purtarene pure a 'a nascite d'a [[democrazie]] jndr'à l'Atene de l'età classeche. == Sciugrafije == == Culture == == Note == <references/> == Bibbliografije == * Richard Clogg, ''Storia della Grecia moderna'', Bompiani, Melane 1996 == Otre pruggette == {{Interprogetto|commons|commons_preposizione=sus 'a|q|q_preposizione=sus 'a|n=Portale:Grecie|n_preposizione=sus 'a|wikt}} {{Controllo di autorità}} == Collegamiende fore a Uicchipèdie == * {{Dmoz|World/Italiano/Regionale/Europa/Grecia/|Grecie}} * [https://web.archive.org/web/20090917210033/http://www.grecia.go.it/ Grecia Go! Portale turisteche culturale sus 'a Grecie] * {{it}} [https://web.archive.org/web/20070303135131/http://www.viaggiaresicuri.mae.aci.it/?grecia Schede d'a Grecie da 'u site Viaggiare Sicuri] - Site curate da 'u Ministere de l'Estere e da l'ACI * {{lingue|el|en}} [https://web.archive.org/web/20110227225934/http://www.statistics.gr/ Uffice greche de statisteche] * {{lingue|it|en|fr|de|es}} [http://www.gnto.gr/?langID=3/ Site ufficiale d'u ministere d'u turisme greche] * [http://www.mondogreco.net MondoGreco.net] {{Europe}} [[Category:Grecie| ]] sj956y7l9j09bf2lgb9jm6f9lxrem6z