Wikibooks tewikibooks https://te.wikibooks.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80 MediaWiki 1.44.0-wmf.2 first-letter మీడియా ప్రత్యేక చర్చ వాడుకరి వాడుకరి చర్చ Wikibooks Wikibooks చర్చ దస్త్రం దస్త్రంపై చర్చ మీడియావికీ మీడియావికీ చర్చ మూస మూస చర్చ సహాయం సహాయం చర్చ వర్గం వర్గం చర్చ TimedText TimedText talk మాడ్యూల్ మాడ్యూల్ చర్చ 0 3000 35281 35225 2024-11-11T16:14:59Z Vemurione 1689 /* Part 1: H */ 35281 wikitext text/x-wiki marqimal =నిఘంటువు= *This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks 19 Aug 2015. ==Part 1: H== {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> * habeas corpus, n. నిందితుని న్యాయస్థానానికి తీసుకు రమ్మన్న ఆనతి; * habit, n. అలవాటు; ఆచారం; అభ్యాసం; ** bad habit, ph. దురలవాటు; దురాచారం; వ్యసనం; దురభ్యాసం; ** good habit, ph. సదాచారం; మంచి అలవాటు; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: habit, custom, tradition * ---A ''habit'' is something that someone does often, usually without even thinking about it: Smoking is a bad habit. A ''custom'' is a way of doing something that people in a particular society think it is normal, and that everyone does. The custom here is to shake hands when we meet. A ''tradition'' is a belief or a way of doing something that a particular group or society has followed for a very long time.''' |} * * habitable, adj. వాసయోగ్యమైన; * habitat, n. ఉనికిపట్టు; సహజావరణం; ఆవాసం; అవసదము; జంతువులు, మొక్కలు సహజంగా పెరిగే ఆవరణం; * habitation, n. అవసదము; నివాస స్థలం; ఇల్లు; * habitual, adj.అలవాటు పడ్డ; వాడుక అయిన; మామూలు అయిన; ** habitual offender, ph. అపరాధానికి అలవాటు పడ్డ వ్యక్తి; కేడీ; * hackneyed, adj. (1) సర్వసాధారణమైన; పాతబడిపోయిన; నవ్యత లేని; (2) అలవాటుపడ్డ; మరిగిన; * hadrons, n. [phy.] మోటురేణువులు; రేణు భౌతిక శాస్త్రంలో తారసపడే ఒక రకం మోటు రేణువులు; రెండు కాని, అంతకంటె ఎక్కువ కాని క్వార్కులని త్రాణిక బలంతో బంధించినప్పుడు మోటురేణువులు పుడతాయి (బణువులలోని అణువులు విద్యుదయస్కాంత బలంతో బంధించబడినట్లు ఉపమానం చెప్పుకోవచ్చు); * haft, n. పిడి; * hail, n.s. వడగళ్లు; (ety.) వడ = heat, కల్లు = stone; ** hail storm, ph. వడగళ్ల వాన; * hair, n. జుత్తు; కేశములు; కురులు; రోమాలు; వెంట్రుకలు; చూడ; తల; ** hair of the head, ph. తలనీలాలు; ** hair oil, ph. తలనూనె; కేశ తైలం; ** hair ornament, ph. చూడామణి; ** blonde hair, ph. జొన్న జుత్తు; ** comb the hair, ph. తల దువ్వుకొను; ** curly hair, ph. ఉంగరాల జుత్తు; నొక్కుల జుత్తు; ** dressing of the hair, ph. కేశకర్మ; ** gray hair, ph. పండు జుత్తు; నెరిసిన జుత్తు; ** part in the hair, ph. పాపిడి; కేశవీధి; ** plaited hair, ph. జడ; కేశపాశం; అల్లిన జుత్తు; ** hair dresser, కేశకర్త; తల వెంట్రుకలని కత్తిరించి అందంగా అమర్చే వ్యక్తి; ** hair pin, n. జడపిన్ను; జడచీల; * haircut, n. క్షవరం; ఆయుష్కర్మం; తల వెంట్రుకలని కత్తిరించడం; * hairs, n. జుత్తు; వెంట్రుకలు; రోమాలు; * half, adj. అర్ధ; అర; కపల; * half, n. సగం; సంగోరు; అర్ధం; అర్ధభాగం; ** better half, ph. భార్యాభర్తలలో ఒకరు; ** former half, ph. పూర్వార్ధం; ** later half, ph. ఉత్తరార్ధం; * half-baked, adj, [idiom] మిడిమిడి; ** half-baked knowledge, ph. మిడిమిడి జ్ఞానం; * half-hearted, adj. అర్ధాంగీకారంతో; * half-life, n. అర్ధాయువు; అర్ధాయుశ్శేషం; రేడియో ధార్మికత్వం ఉన్న మూలకాల విచ్ఛిత్తిని కొలవడానికి ఉపయోగించే ఒక కొలమానం; * half-mast, adj. అవనతం చేయబడ్డ; అవాగ్రం చేయబడ్డ; * half-month, n. పక్షం; ** waning part of lunar half-month, ph. కృష్ణపక్షం; ** waxing part of lunar half-month, ph. శుక్లపక్షం; * half-opened, adj. అరవిరి; * half-share, n. సంగోరు; అర్ధవాటా; * halfway, n. మధ్యేమార్గం; మధ్యస్థం; ** halfway house, ph. ఖైదు నుండి విడుదలయి బయటకి వచ్చిన వ్యక్తి సంఘ జీవితానికి అలవాటు పడే వరకు పోలీసుల పర్యవేక్షణలో నివసించే ఇల్లు; * half-year, n. అర్ధసంవత్సరం; ఆయనం; * half-yearly, adj. షాణ్మాసిక; అర్ధసంవత్సరానికొకసారి; * halitosis, n. నోటి కంపు; శ్వాస దుర్వాసన; * hall, n. మందిరం; పడసాల; చావడి; హాలు; వసారా; ** concert hall, ph. గానమందిరం; * hallmark, n. ముఖ్యలక్షణం; * hallucination, n, భ్రమ; భ్రాంతి; మానసిక భ్రాంతి; దృక్‌భ్రమ; * halo, n. కాంతివలయం; ఉపసూర్యకం; కాంతి కిరీటం; గాలిగుడి; * halophyte, n. చవిటి నేలలలో పెరిగే మొక్క; ఉప్పు నీటిలో సాగు చెయ్యడానికి అనుకూలమైన మొక్క; * halogen, n. లవజని; లవణములను పుట్టించేది; ఉదా. F, Cl, Br, I; * halt, n. మజిలీ; మకాం; బస; బండి నిలిచే స్థలం; (rel.) stop; * halt, v. i., v. t. తాళు; నిలు; నిలువరించు; కొద్దిసేపు నిలుపు; (rel.) stop; * halter, n. పొట్టి రవిక; మగవారిని నిలువరించగలిగే రవిక; * halva, n. హల్వా; కేసరీ బాత్; గోధుమ రవ్వతో చేసిన ఒక తీపి వంటకం; * halve, v. t. సగానికి తగ్గించు; * ham, n. పంది పిరుదుల దగ్గర, వెనక కాళ్ల దగ్గర నుండి వచ్చిన మాంసాన్ని ఉప్పులో ఊరవేసి తయారు చేసిన పదార్థాన్ని "హ్యామ్" (ham) అంటారు; (rel.) "బేకన్" అనేది పంది కడుపు దగ్గర నుండి వచ్చిన మాంసాన్ని ఉప్పులో ఊరవేసి, పొగ పెట్టి తయారు చేసిన పదార్థం; సహజంగా లభ్యం అయే పంది మాంసాన్ని "పోర్క్" అంటారు; * hamlet, n. గూడెం; పల్లి; పల్లెటూరు; కుగ్రామం; కుప్పం; కండ్రిగ; * hammer, n. సుత్తి; ** blacksmith's hammer, ph. కమ్మరి సుత్తి; ** claw hammer, ph. పటకా సుత్తి; * hammer, v. t. బాదు; సుత్తితో కొట్టు; * hammock, n. ఉల్లడ; రెండు రాటల మధ్య వేల్లాడగట్టిన ఊయల; * hamper, v. t. అడ్డుతగులు; ఆటంకపరచు; * hamper, n. మాసిన బట్టలబుట్ట; * hamstring, n. తొడనరము; మోకాలి కదలికని నియంత్రించే ఐదు స్నాయువులలో ఏదయినా: any of five tendons at the back of a person's knee. * hand, n. (1) చేయి; చెయ్యి; కరం; పాణి; హస్తం; కేలు; కై; మణికట్టు కింద భాగం; మణికట్టుకి మోచేయికి మధ్యనుండేది మీజెయ్యి; (2) గడియారం ముల్లు; ** back of the hand, ph. మండ; మీదుచెయ్యి; పెడచెయ్యి; ** helping hand, ph. చేదోడు; ** hour hand, ph. చిన్న ముల్లు; గడియారంలో గంటలు చూపే చిన్న ముల్లు; ** left hand, ph. ఎడమ చెయ్యి; పుర్ర చెయ్యి; వామహస్తం; ** minute hand, ph. పెద్ద ముల్లు; గడియారంలో నిమిషాలు చూపే పెద్ద ముల్లు; ** right hand, ph. కుడి చెయ్యి; దక్షిణ హస్తం; ** second hand, ph. పరుగు ముల్లు; గడియారంలో సెకండ్లను చూపే ఎర్ర ముల్లు; ** sleight of hand, ph. చేవడి; హస్తవేగం; హస్తలాఘవం; చేవాటితనం; ** top of the hand, ph. అరచెయ్యి; లోజేయి; కరతలం; * handbag, n. కరతిత్తి; చేతిసంచి; హస్తసేవకం; * handbook, n. కైపొత్తం; చేతి పుస్తకం; * handcuffs, n. బేడీలు; అరదండాలు; * handedness, n. చేతివాటం; కరత్వం; ** left handedness, ph. పుర్ర చేతివాటం; ఎడమ చేతివాటం; వామకరత్వం; ** right handedness, ph. కుడి చేతివాటం; దక్షిణకరత్వం; * handful, n. (1) చేరెడు; పిడికెడు; పట్టెడు; (2) చేతినిండా; ** handful of rice, ph. చేరెడు బియ్యం; ** handful of work, ph. చేతినిండా పని; * handicap, n. (1) అడ్డంకి; (2) అంగవైకల్యం; * handicrafts, n. హస్తకళలు; చేతితో చేసిన వస్తువులు; * handkerchief, n. రుమాలు; చేతిరుమాలు; * handle, n. పిడి; గురుజు; కొమ్ము; చేపట్టు; హస్తకం: దండం; తండూకం; మేడి; హలాంగం; * handle, v. t. చేపట్టు; కైకొను; * handlebar, n. పిడిదండం; హస్తమాను; కొమ్ముల కడ్డీ; * handloom, n. చేమగ్గం; * handmade, adj. ఖాదీ; * handout, n. (1) కరపత్రం; ప్రకటన; (2) బిచ్చం; * handover, v. t. కైవశం చేయు; అప్పగించు; * hands, n. pl. చేతులు; హస్తములు; కరములు; * handshake, n. కరచాలనం; * handsome man, n. రూపవంతుడు; రూపసి; స్పురద్రూపి; * handspun, adj. ఖద్దరు; ఖాదీ; * handspun, n. ఖద్దరు; ఖాదీ; * handshake, n. కరచాలనం; * handsome, adj. అందం; ** handsome person, ph. అందగాడు; స్పురద్రూపి; రూపసి; * handwriting, n. దస్తూరి; చేవ్రాలు; * handy, adj. అందుబాటులోనున్న; * hang, v. i. వేలాడు; v.t. వేలాడదీయు; ఉరితీయు; * hangar, n. విమానశాల; విమానాలని భద్రపరచే విశాలమైన శాల; * hanger, n. (1) ఒంకీ; దండెం; చిలక్కొయ్య; (2) మలారం; ** bangle hanger, ph. గాజుల మలారం; ** clothes hanger, ph. దండెం; బట్టల మలారం; * hanging, n. ఉరితీయుట; * hanging, adj. వేలాడే; ** hanging earring, ph. లోలకు; (ety.) లోల + ఆకు = oscillating leaf; * hangman, n. వధకుడు; * haphazard, adj. అకటావికట; చెల్లాచెదురు; అరకొర; * hapless, adj. దురదృష్టపు; * haplo, pref. ఏక; సరళ; * haploid, adj. ఏకస్థితిక; * happen, v. i. తటస్థించు; తటస్థపడు; జరుగు; సంభవించు;''' * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: happen, occur, take place, happen to * ---Use ''happen'' to talk about past or future events that are accidental or that cannot be planned: What will happen if I change my job? Use ''occur'' to talk about a specific event that has already happened. Use ''take place'' to talk about a planned event: The wedding will take place on Sunday. Use ''happen'' to to say that a person or thing is affected by an event.''' |} * * happiness, n. ఆనందం; సంతోషం; ప్రమోదం; ఎలమి; ముదము; * happy, adj. సంతోషపు; ** happy event, ph. సంతోషపు సమయం; శుభ కార్యం; ** happy person, ph. సంతోషి; * happy, n. హాయి; సంతోషం; * harbinger, n. (1) వైతాళికుడు; అగ్రగామి; (2) రాబోవుదానిని సూచించేది; పురోసూచకం; * harass, v. t. వేధించు; బాధించు; క్షోభపెట్టు; పీడించు; * harbor, harbour (Br.), n. ఓడరేవు; నౌకాశ్రయం; ** natural harbor, ph. సహజ నౌకాశ్రయం; * harbor, v. t. రక్షణ కల్పించు; దాచు; ఆశ్రయమిచ్చు; * hard, adj. గట్టి; గడ్డు; కఠినమైన; క్లిష్టమయిన; పటు; దృఢమైన; అసాధ్యమైన; దుర్ఘటమైన; దుస్తరమైన; కష్టమైన; ప్రయాసతో కూడిన; ** hard boiled, ph. కరుడుకట్టిన; ** hard copy, ph. పటు ప్రతి; ** hard facts, ph. నిర్వివాదములైన నిజాలు; కఠిన సత్యాలు; కఠోర వాస్తవాలు; ** hard luck, ph. దురదృష్టం; ** hard question, ph. గడ్డు ప్రశ్న; ** hard rain, ph. జడివాన; ** hard rock, ph. చట్రాయి; ** hard stool, ph. పెంటిక; ** hard times, ph. కష్ట కాలం; గడ్డు రోజులు; ** hard water, ph. కఠిన జలం; చవిటి నీళ్ళు; సున్నపు నీళ్లు; సబ్బు నురుగ రాని నీరు; కేల్సియం, మెగ్నీసియం లవణాలు ఎక్కువగా కరిగిన నీరు; ఈ లవణాలు మరీ ఎక్కువగా లేనంతసేపూ తాగడానికి ఇదే మంచిది; కాని యంత్రాలకి వాడే ఆవిరి తయారీలో ఈ నీరు మంచిది కాదు; * hard c, ph. [phon.] కకారం; [rel.] soft c is చకారం * hard g, ph. గకారం; [rel.] soft g is జకారం * hardness, n. గట్టితనం; * hardship, n. ఇబ్బంది; కష్టం; రాయిడి; కక్కసము; * hardened, adj. కరడు కట్టిన; గట్టిబడ్డ; తోడుకున్న; బిళ్లకట్టిన; * hardness, n. గట్టితనం; కక్కరం; కాఠిన్యత; ధృతగుణం; బిరుసుతనం; కఠినత్వం; * hardship, n. ఇబ్బంది; కష్టం; బెడద; కక్కసం; * hardware, n. (1) గట్టిసరుకు; ఇనపసామాను; ఇత్తడి సామాను; (2) కాయం; దేహం; బొంది; (3) యంత్రాంశం; యంత్రసామగ్రి; బహిర్యామి; స్థూలకాయం; కలనయంత్రాంగాలలో క్రమణికలు కానివి; కంప్యూటర్లలో చేతితో ముట్టుకోడానికి అనువైన భాగాలు; ఉ. కలన కలశం ఉన్న సిలికాన్‌ చితుకు, దత్తాంశాలు దాచుకోడానికి నిర్మించిన వ్యవస్థలు, మీటల పలకం; తెర; మూషికం, తీగలు, వగైరాలు; * hardy, adj. దృఢమైన; * hare, n. పెద్ద కుందేలు; పెద్ద చెవుల పిల్లి; {note) Generally speaking, hares are bigger than rabbits; Rabbits and hares also have different diets, with rabbits preferring grasses and vegetables with leafy tops, such as carrots, and hares enjoying harder substances like plant shoots, twigs and bark; Baby rabbits are called kits and baby hares are called leverets; * harebrained, adj. తెలివిమాలిన; మూఢ; * harem, n. అంతఃపురం; అంతర్మందిరం; ** harem attendant, ph. m. సౌవిదల్లుఁడు; f. సౌవిదల్లిక; అంతఃపురంలో సేవచేసేవారు; * harlot, n. లంజ; గణిక; వేశ్య; (rel.) hooker * harm, n. హాని; అపకారం; కీడు; చెరుపు; చెడు; * harmful, n. హానికరం; * harmonic, adj. (1) [music] సరళ; సరళావర్త; కల; శ్రావ్యమైన; మధురమైన; సామరస్య; స్వరాత్మక; శ్రావ్యమైన; మధురమైన; (2) [math] హరాత్మక; ** harmonic motion, ph. హరాత్మక గమనము; సరళావర్త గతి; సమతాళ గమనము; ** harmonic oscillator, ph. హరాత్మక డోలకం; ** simple harmonic oscillator, ph. సాదా హరాత్మక డోలకం; ** harmonic series, ph. [math] హరాత్మక శ్రేణి; సామరస్య శ్రేణి; In mathematics, harmonic series is divergent infinite series; The name is derived from harmonics (or overtones) of a vibrating string, which are 1/2, 1/3, 1/4,... of the fundamental frequency; <math>\sum_{n=1}^\infty\frac{1}{n} = 1 + \frac{1}{2} + \frac{1}{3} + \frac{1}{4} + \frac{1}{5} + \cdots.</math>; * harmonics, n. అతిస్వరాలు; స్థూలంగా చెప్పాలంటే ప్రాధమిక ధ్వని తరంగం (fundamental), దాని అతిస్వరాలు (harmonics) కలిపి అనుస్వరాలు అవుతాయి; ఇక్కడ అతిస్వరాల పౌనఃపున్యం, ప్రాథమిక స్వరాల పౌనఃపున్యం మధ్య ఉండే నిష్పత్తి పూర్ణాంకం అయి ఉండాలి; అప్పుడే ఆ స్వర సమ్మేళనాలు శ్రావ్యంగా ఉంటాయి; * harmonious, adj. కల; సామరస్య; ** harmonious voice, ph. కలకంఠం; * harmonize, v. t. క్రమ పరచు; సామరస్యం కలిగించు; * harmony, n. రమ్యత; స్వరసమ్మేళనం; సామరస్యం; ఏకతాళం; పొందిక; అన్యోన్యత; a pleasing union among simultaneous notes; [see also] melody; * harness, n. జీను; (rel.) rein; * harness, v. t. (1) జీను తొడుగు; జీను వేయు; (2) సజ్జీకరించు; ఉపయోగించు; నియంత్రణకి తెచ్చు; * harpoon, n. పంట్రకోల; రువ్వుటీటె; చేపలని పట్టడానికి ఈటెకి తాడు కట్టి నీళ్ళల్లోకి రువ్వే ఈటె; * harrow, n. గుంటక; గొఱ్ఱు; మత్యం; మత్తెం; నాగలి పెళ్లగించిన బెడ్డలని గుండగా చేసే పనిముట్టు; * harsh, adj. గడ్డు; పరుషమైన; నిర్దయతోకూడిన; కఠోరమైన; కఠోర; తీవ్రమైన; తీవ్ర; కటువైన; ** harsh days, ph. గడ్డు రోజులు; ** harsh facts, ph. కఠోర వాస్తవాలు; ** harsh words, ph. పరుష వాక్కులు; * harshness, n. బెట్టిదం; * hartal, n. [Ind. Engl.] హర్తాల్; (Hin.) హట్ట + తాళ; అంగళ్ళకి తాళాలు వెయ్యడం; సమ్మె; పని మానెయ్యడం; * harvest, n. పంట; పంటకోత; * hashish, n. గంజాయి; భంగు; హషీష్ అన్నది గంజాయి మొక్క నుండి స్రవించే పాలని ముద్దలా చేసి అమ్ముతారు; దీనిని కూడా చుట్టల మాదిరి చుట్టి కాల్చుతారు; మేరువానా అనేది గంజాయి మొక్క ఆకులని, మొగ్గలని ఎండబెట్టి తయారు చేస్తారు; (note) The word assassin is derived from "hassasin" which is related to hashish; * hashtag, ph. n. ఒక గుర్తు; కంప్యూటర్ కీ ఫలకం మీద ఉండే రెండు అడ్డ గీతలు, వాటి మీద రెండు నిలువు గీతలు ఉన్న ఒక గుర్తు; * haste, n. తొందర; తొందరపాటు; ఉరవడి; జోరు; * hasten, v. i. తొందర పడు; v. t. తొందర పెట్టు; * hastiness, n. తొందరపాటు; దుందుడుకు; * hatch, v. t. గుడ్లని పొదుగు; * hatchet, n. పరశువు; చిన్న గొడ్డలి; చేతి గొడ్డలి; * hate, v. t. ద్వేషించు; * hater, n. ద్వేషి; విరోధి; గిట్టనివాడు; * hatred, n. ద్వేషం;ఒంటమి; * haul, v. t. ఈడ్చు; లాగు; * haunt, n. చుట్టుకొని తిరిగే చోటు; సంచరించే చోటు; ఇరువు; విహార స్థలం; * have, v. ఉండు, ఉండుట, కలిగి ఉండుట, * have to, modal verb. తప్పకుండా చెయ్యవలసిన పరిస్ఠితి; to be forced to do something because someone makes you do it, or the situation makes it necessary; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: have to, have got to, must * ---Use all these phrases to talk about what is necessary to do. Use ''have to'' to say that something is necessary, and you do not have a choice about it: I have to study for the examination. Use ''must'' to say that something is necessary and you think it is a good idea: I really must study harder. Use ''have got'' instead of ''have to'' or ''must'' to emphasize how important something is: I have got to talk to him.''' |} * * haven, n. (హేవెన్‍). రేవు; ఆశ్రయం; నివాసం; * havoc, n. నాశనం; ధ్వంసం; * hawk, n. (1) డేగ; జాలె; కురుజు; సాళ్వం; వేసడం; ఒరణం; (2) కయ్యానికి కాలు దువ్వే వ్యక్తి; యుద్ధానికి సిద్ధపడే వ్యక్తి; * hay, n. ఎండుగడ్డి; గాదం; గవతం; ఎండిన కసవు; grass and other greenery, such as alphalpha, that is cut, dried, and cured for storage as bundles for animal fodder; ** hay fever, ph. గవత జ్వరం; గడ్డి జాతి మొక్కల పుప్పొడి పడక వచ్చే ఒక రకం ఎలర్జీ; * haystack, n. గడ్డిమేటు; గడ్డివాము; యావసం; * hazard, n. ప్రమాదం; అపాయం; గండం; విపత్తు; * hazardous, adj. ప్రమాదకరమైన; ప్రమాదపూర్వకమైన; ప్రమాదకారకమైన; హాని కలిగించే; * hazel nuts, n. pl. new name for filberts; ఒక రకం పిక్క; ఈ పిక్క లోపలి గింజలు తింటారు; * hazmat, n. ప్రమాదార్థం; ప్రమాదకరనమైన + పదార్థం; hazardous + material * he, pron.(1) remote. అతడు; అతగాడు; అతను; వాడు; (2) proximate. ఇతడు; ఇతగాడు; ఇతను; వీడు; (3) respectful & remote. ఆయన; (4) respectful & proximate, ఈయన; (5) sneering & proximate. ఈయన గారు; (6) sneering & remote. ఆయన గారు; * head, n. (1) తల; బుర్ర; నెత్తి; శిరస్సు; శిరం; శీర్షం: మస్తకం; మూర్ధం; (2) పెద్ద; అధిపతి; see also heads; scalp; ** pressure head, ph. [engr.] పీడన శిరం; ** suction head, ph. [engr.] పీలుపు శిరం; ** head clerk, ph. పెద్ద గుమాస్తా; * headache, n. తలనొప్పి; ** migraine headache, ph. అనంతావర్తం; ఒక రకం తలనొప్పి; * headed pin, n. గుండుసూది; * header, n. శిరోవాక్యం; * heading, n. శీర్షిక; తలకం; * headline, n. శీర్షిక; వార్తాశీర్షిక; ముఖ్య సమాచారం; ** banner headline, ph. పతాక శీర్షిక; ** running headline, ph. పుటాక్షరం; * headlights, n. pl. తలదీపాలు; * headmaster, n. ప్రధాన ఉపాధ్యాయుడు; * heads, n. బొమ్మ; నాణెం యొక్క బొమ్మ వైపు; * heads or tails? ph. బొమ్మా, బొరుసా? * headstrong, adj. తలబిరుసైన; * headwind, ph. ఎదురుగాలి; గోగంధనం; * heal, v. i. మాను; v. t. మాన్చు; * health, n. ఆరోగ్యం; ** health insurance, ph. ఆరోగ్య బీమా; ** health issue, ph. ఆరోగ్య సమస్య; ** health record, ph. ఆరోగ్య కవిలె; ** health worker, ph. ఆరోగ్య కార్యకర్త; ** public health, ph. ప్రజారోగ్యము; * healthful, adj. ఆరోగ్యదాయకం; ఆరోగ్యకరం: * healthy, adj. (1) ఆరోగ్యవంతం; (2) ఆరోగ్యకరం; ** healthy child, ph. ఆరోగ్యవంతమైన బిడ్డ; ** healthy food, ph. ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం; ** healthy imagination, ph. చురుకైన ఊహాశక్తి; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''USAGE NOTE: healthy and healthful * In the old days "healthful' meant "good for your health," whereas "healthy" meant "having or showing good health. "Nowadays these two words are used synonymously: "These vegetables are healthful. They are also healthy." Both usages are correct. |} * * heap, n. కుప్ప; పోఁగు; ప్రోఁవు; గుట్ట; వామి; తిట్ట; రాశి; చయం; నివహం; గుమి; ఉత్కరం; * heaping, v. t. పోగు చెయ్యడం; చయనం; ప్రోవించుట; * hear, v. t. విను; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''USAGE NOTE: hear and listen * Use both of these words to talk about sounds. ''Listen'' means to pay attention to what someone says: She never listens to me. ''Hear'' usually means to recognize that a sound is being made: Did you hear the alarm ring?''' |} * * hearing, n. (1) విచారణ; వినడం; (2) వినికిడి; * hearsay, n. వినికిడి; విన్నమాట; జనశ్రుతి; కింవదంతి; శ్రుతపాండిత్యం; ** hearsay evidence, ph. వినికిడి సాక్ష్యం; శ్రుతం; శ్రుత సాక్ష్యం; చూసినది కాదని అర్థం; * hearse, n. శవపేటికని లాగే బండి; పాడె; * heart, n. (1) హృదయం; గుండె; గుండెకాయ; (2) మది; డెందం; ఉల్లం; ఎద; ** broken heart, ph. పగిలిన గుండె; stress cardiomyopathy; cardiomyopathy; a temporary condition that can be brought on by stressful situations. During broken heart syndrome, one part of the heart stops pumping normally, which may cause the rest of the heart to pump more forcefully, according to the Mayo Clinic. ** getting by heart, ph. కంఠస్థం చెయ్యడం; ధారణ చెయ్యడం; ** heart attack, ph. గుండె పోటు; హృద్‌ఘాతం; ** heart disease, ph. గుండె జబ్బు; ** ischemic heart disease, ph. రక్త ప్రసరణ లోపం వల్ల వచ్చే గుండె జబ్బు; * heartbeat, n. హృదయ స్పందనం; గుండె కొట్టుకోవడం; * heartburn, n. (1) ఆమ్లపిత్తం; గుండెమంట; అజీర్తి వల్ల ఛాతీలో కలిగే మంట; (2) [idiom] అక్కసు; * heartfelt, adj. మనస్పూర్తిగా; హృదయపూర్వకంగా; హార్ధిక; * hearth, n. అంతిక; పొయ్యి; ** long hearth, ph. ఆలెపొయ్యి; గాడి పొయ్యి; * heartless, adj. నిర్దాక్షణ్యంగా; * heartily, adv. (1) మనః పూర్వకంగా; (2) ఉత్సాహంగా; * hearty, adj. హృదయపూర్వక; హార్ధిక; * heat, n. వేడి; ఉడుకు; సెగ; ఉబ్బ; ఉక్క; ఉమ్మ; వడ; ఉష్ణం; ఊష్మం; తాపం; ఆతపం; దగ; ఆవి; కాక; విదాహం; ** latent heat, ph. గుప్తోష్ణం; తాపోగ్రత మారకుండా ఒక పదార్థాన్ని ఘన రూపం నుండి ద్రవ రూపం లోకి కానీ, ద్రవ రూపం నుండి వాయు రూపం లోకి కాని మార్చడానికి కావలసిన వేడి; ** latent heat of melting, ph. ద్రవీకరణ గుప్తోష్ణము; ఉదా: నీరు ద్రవరూపం నుండి ఘన రూపంలోకి మారేటప్పుడు శక్తిని విడుదల చేస్తుంది; ** latent heat of vaporization, ph. బాష్పీభవన గుప్తోష్ణం; ఉదాహరణకు 100°C వద్ద 1 గ్రాము నీరు పూర్తిగా ఆవిరిగా మార్చడానికి 540 కేలరీలు కావాలి; ** specific heat, ph. విశిష్ట ఉష్ణం; ఒక (గ్రాము) పదార్థపు తాపోగ్రతని ఫలానా (ఒక డిగ్రీ) మేరకి పెంచడానికి కావలసిన వేడి; ** heat edema, ph. వడ పొంగు; ** heat rash, ph. చెమట పొక్కులు; చెమట కాయలు; ** heat ray, ph. తాపకిరణం; ఉష్ణకిరణం; ** heat stroke, ph. వడదెబ్బ; ** heat syncope, ph. వడ సొమ్ము; * heat, v. t. వేడిచేయు; కాచు; కాగబెట్టు; * heat-proof, adj. ఉష్ణజిత; * heave, v. t. (1) లాగు; ఎత్తు; లేవనెత్తు; విసరు; రువ్వు; తోయు; పనులని ఎక్కువ శ్రమతో చేయు; ** heave a sigh, ph. బలంగా నిట్టూర్చు; * heaven, n. స్వర్గం; దివి; సురలోకం; నాకం; పరమపదం; వినువు; * heavenly, adj. విను; ** heavenly highway, ph. విను వీధి; ** heavenly body, ph. నభోమూర్తి; సూర్య, చంద్ర, గ్రహ, నక్షత్రాదులు; * heavy, adj. బరువైన; భారీ; భార; గురు; ** heavy elements, ph. భారీ ధాతువులు; భారీ మూలకాలు; అణు సంఖ్య 92 ని మించి ఉన్న రసాయన మూలకాలు; ** heavy industries, ph. భారీ పరిశ్రమలు; ** heavy metals, ph. భారీ లోహాలు; ఎక్కువ సాంద్రత కలిగి, తక్కువ మోతాదులో కూడ విష పదార్థాలయిన రసాయన మూలకాలు; ఉదా: పాదరసం; కేడ్మియం; ఆర్సెనిక్, క్రోమియం; థేలియం; ** heavy rains, ph. భారీ వర్షాలు; కుండపోత; ** heavy water, ph. భారజలం; బరువునీరు; నీటి బణువులో ఉదజని అణువుకి బదులు "భారీ ఉదజని" అణువు ఉంటే దానిని భారజలం అంటారు; * heavy-duty, adj. దిట్టమైన; భారీ; రాటుకీ పోటుకీ ఓర్చుకోగల; * heavy-handedness, n. అన్యాయమైన నిక్కచ్చితనం; * Hebrew, n. ఇస్రయెల్ దేశపు అధికార భాష; ఇడ్డిష్ భాష;(rel.) Yiddish * heckling, n. అవహేళన; * hectare, n. హెక్టరు; 2.471 ఎకరముల భూమి; * hedge, n. కొరడు; దడి; కంచె; మొక్కలతో నిర్మించిన కంచె; * hedonism, n. (హీడనిజం) భోగలాలసత్వం; భోగలాలసత; స్వయంసుఖవాదం; ఆనందమే జీవిత పరమావధి అని నమ్మే తత్త్వం; * heel, n. మడమ; చీలమండ; * heifer, n. (హీఫర్) గృష్టి; కుర్రి; ఇంకా ఈనని ఆవు పెయ్య; * height, n. (1) ఎత్తు; ఉన్నతి; పొడుగు; పొడవు; తనర్పు; ఉద్దము; (2) ఔన్నత్యం; పరాకాష్ఠ; * heir, n. (ఎయిర్); వారసుడు; ** fellow heir, ph. జ్ఞాతి; * heirloom, n. మిరాసి; వారసత్వపు సొత్తు; పారంపర్యంగా వచ్చు సరుకు; * heist, n. దోపిడీ; * helianthus, n. సూర్యకాంతపు పువ్వు; పొద్దు తిరుగుడు పువ్వు; * helicopter, n. సర్పిలపక్షి; * heliotrope, n. గురుగు చెట్టు; తేలుమణి; * heliotropic, adj. ప్రకాశానువర్త; సూర్యానువర్త; పొద్దుతిరుగుడు; * heliotropism, n. ప్రకాశానువర్తనం; పొద్దుతిరుగుడుతనం; వెలుతురు వచ్చు దిశకు తిరిగే స్వభావం; * heliport, n. helicopter + airport; సర్పిలాశ్రయం; * Helium, n. రవిజని; (అణుసంఖ్య 2, సంక్షిప్త నామం, He); (ety.) రవి పుట్టుటకు కారణమైనది; ఒక రసాయన మూలకం; [Gr. helios = Sun]; [[File:Ressorts_de_compression_coniques.jpg|right|thumb|helical springs]] * helix, n. సర్పిలం; కుండలిని; ** helical spring, ph. కమానుకట్ట; a spring created by wrapping a wire in a coil that resembles a screw thread; * hell, n. నరకం; దారుణం; * Hellenic, adj. యూనాని; గ్రీకు నాగరికతకు సంబంధించిన; * helm, n. చుక్కాని; * helmet, n. శిరస్త్రాణం; శిరస్కం; శిరస్త్రము; నెట్టము; బొమ్మకము, బొమ్మిడీకము; బొమడిక; బొమ + అడ్డము → బొమడము → బొమడికము → బొమడిక = కనుబొమలకి కాఁపుదల; బొమడము తలకి దెబ్బ తగలకుండా వేసుకొనే (లోహపు) టోపీ; * help, n. (1) సహాయం; సహకారం; సాయం; బాసట; తోడ్పాటు; ఉపకారం; కూడుదల; (2) ఉపకారి; సహాయపడే వ్యక్తి; * help, v. t. సహాయం చేయు; సహాయపడు; సాయపడు; తోడ్పడు; ఉపకారం చేయు; * helpful, adj. సహాయభూత; * helpless, adj. హతాశులైన; అసహాయులైన; ** helpless farmers, ph. హతాశులయిన రైతులు; * helplessness, n. నిస్సహాయత; * hem, n. అంచు; * haematology, n. రక్తశాస్త్రం; అసృక్ శాస్త్రం; * hematemesis, n. రక్తవమనము; రక్తం కక్కుకొనుట; * hematoma, n. కణజాలంలో రక్తపుగడ్డ; * hemicrania, n. పార్శ్వపు తలనొప్పి; * hemiopia, n. అర్ధ దృష్టి; వస్తువులు సగం మాత్రమే కనిపించుట; * hemisphere, n. అర్ధగోళం; గోళార్ధం; ** Eastern hemisphere, ph. పూర్వార్ధగోళం; ** Northern hemisphere, ph. [[ఉత్తరార్ధగోళం]]; ** Southern hemisphere, ph. [[దక్షిణార్ధగోళం]]; ** Western hemisphere, ph. పశ్చిమార్ధగోళం; * hemispherical, adj. గబ్బి; ** hemispherical breasts, ph. గబ్బి గుబ్బలు; * hemo, pref. రక్త; రక్తసంబంధమైన; * hemodialysis, n. రక్తశుద్ధి; రక్తాన్ని శుద్ధి చేయడం; * hemoglobin, n. రక్తచందురం; రక్తములోని ఎర్రకణములకు రంగునిచ్చు పదార్థము; * hemorrhage, haemorrhage, (Br.) n. రక్తస్రావం; * hemorrhoids, haemorrhoids, (Br.) n. మూలశంక; మొలలు; అసౌకర్యం, రక్తస్రావం కలిగించే పురీషనాళం లో వాచిన సిరలను పైల్స్ అంటారు. దీనిని హీమోరాయిడ్స్ అని కూడా అంటారు; * hemp, n. గోగు; ఒక రకం గంజాయి; ** hemp fibre, ph. కిత్తనార; గోగు నార; * hen, n. f. పెట్ట; కోడిపెట్ట; కుక్కుటి; pl. కోళ్లు; * henceforth, adv. ఇకమీదట; ఇకముందు; ఇటుతర్వాత; * henotheism, n. ఏకదేవవాదము; ఒకటే దేవుడిని ఆరాధించడం. దేవుళ్ళు అనేకం ఉండొచ్చు కానీ ఆరాధన మాత్రం ఎంచుకున్న ఒక్కరికే. ఇంతేకాక, ఏకదేవవాదులైన కొందరు సందర్భం బట్టి ఒక దేవుడికి పెద్ద పీట వేస్తారు. వేరే సందర్భంలో ఉంకో దేవుడికి పెద్ద పీట; * henpecked, adj. భార్యకు భయపడే: ** henpecked husband, n. భార్యాజితుడు; భార్యాటికుడు; * henna, n. గోరింటాకు; * hepatic, adj. కాలేయానికి సంబంధించిన; కాలేయ; ** hepatic vein, ph. కాలేయ సిర; * hepatitis, n. కామెర్లు; పచ్చ కామెర్లు; పసిరికలు; కాలేయపు వాపు; కాలేయశోఫ; ఇది సాధారణ హెపటైటిస్. ఇది కాకుండా హెపటైటిస్ A, B. C. Delta అని రకరకాల పేర్లతో హెపటైటిస్ చెలామణీలో ఉంది. వీటికీ పచ్చ కామెర్లకీ పేరులో పోలిక తప్ప మరేవిధమైన సంబంధమూ లేదనే చెప్పుకోవచ్చు; * heptagon, n. సప్తభుజి; డెమ్మూఁపి; * heralder, n. యుగకర్త; వైతాళికుడు; ఆద్యుడు; * herb, n. (ఎర్‌బ్) (1) మూలిక; శాకం; ఆకు; పత్రం; ఆకుపత్రి; వంటలో సువాసన కొరకు వాడే మొక్క; (2) ఓషధి; మందులలో వాడే మూలిక; * herbicide, n. గుల్మసంహారిణి; గుల్మనాశని; కలుపు మొక్కలని చంపే రసాయనం; * herbivore, n. (ఎర్బివోర్) తృణాహారి; శాకాహారి; * Herculean task, ph. కష్టసాధ్యమైన పని; భగీరధ ప్రయత్నం; * heptameter, n. ఏడు గణాలు ఉన్న పద్య పాదం; * herd, n. మంద; ** herd of cattle, ph. ఆలమంద; మొదవు; కదుపు; * herd, v. t. మందని తోలు; మందని కాపలా కాయు; * herder, n. కాపరి; * here, adv. ఇక్కడ; ఇహ; ఇచ్చట; * hereabouts, adv. ఈ చుట్టుప్రక్కల; ఇక్కడిక్కడ; * hereafter, adv. ఇకముందు; ఇకపైన; ఇకమీదట; ఇక; * hereby, adv. ఈ రూపేణా; * hereditarily, adv. వంశానుగతంగా; ఆనువంశికంగా; * hereditary, adj. వంశపారంపర్య; వారసత్వ; ఆనువంశిక; పరంపరాగత; * heredity, n. వారసత్వం; అనువంశికత; పారంపర్యం; వంశపారంపర్యం; పారంపర్య బలం; వంశానుగతం; * heredity, n. వారసత్వం; వంశపారంపర్యం; వంశానుగతం; * heresy, n. సంప్రదాయ విరుద్ధత; వ్యతిరేకత; నాస్తికత్వం; * heretic, n. పాషండుడు; పాషండి; * heritability, n. Heritability is a statistical measure that quantifies the extent to which genetic factors contribute to the variation in a trait within a population. Inheritance, on the other hand, refers to the transmission of genetic information from parents to offspring. Inheritance describes the process, whereas heritability describes the relative influence of genetic factors on trait variation; * heritage, n. వారసత్వం; వారసత్వంగా లభించినది; అనువంశికం; * hermeneutics, n. మీమాంశ; గ్రంథాల తత్త్వవిచారణ; see also exegesis; * hermetically, adj. నివాత; గాలి చొరని; ** hermetically sealed, ph. గాలి లేకుండా సీలు చేయబడ్డ; * hermit, n. వానప్రస్థి; వనవాసి; రుషి; ఒంటరిగా జీవించు రుషి; * hermitage, n. ఋష్యాశ్రమం; ఋషివాసం; * hernia, n. గిలక రోగం; ఆంత్రవృద్ధి; అవయవ భ్రంశము; అవయవ స్థానభ్రంశము; ** inguinal hernia, ph. ఆంత్రవృద్ధి; గజ్జమీది గిలక; ** femoral hernia, ph. తొడమీది/గజ్జకింది గిలక; ** strangulated hernia, ph. అడ్డుపడ్డ/అణిగిపోయిన గిలక; A strangulated hernia is a life-threatening medical condition. Fatty tissue or a section of the small intestines pushes through a weakened area of the abdominal muscle. The surrounding muscle then clamps down around the tissue, cutting off the blood supply to the small intestine. ** umbilical hernia, ph. బొడ్డుగిలక. * hero, n. m. (1) నాయకుడు; కథానాయకుడు; (2) వీరుడు; ధీరుడు; యోధుడు; * heroic, adj. వీర; ధీర; * heroine, n. f. నాయకి; కథానాయకి; ధీర; (rel.) నాయకురాలు is used to imply a leader; * heroism, n. ధీరోదాత్తత; * heron, n. బకం; కొంగ; కొక్కెర; కొక్కిరాయి; నారాయణపక్షి; ** pond heron, ph. కోనేటి కొంగ; ** gray heron, ph. బూడిద కొంగ; బూది కొంగ; ** purple heron, ph. ఊదా కొంగ; ఎఱ్ఱనీల కొంగ; * herpes, n. విసర్పిణి; సర్పి వ్యాధి; చప్పి రోగం; ** herpes frontals, ph. లలాటిక విసర్పిణి; ఒక వైరసు వ్యాధి; ** herpes labialis, ph. ఓష్ఠిక విసర్పిణి; పెదవుల దగ్గర వచ్చే ఒక వైరసు వ్యాధి; cold sores; ** herpes zoster, ph. మేఖలిక విసర్పిణి; దద్దురులతో వచ్చే ఒక వైరసు వ్యాధి; * hesitate, v. i. తటపటాయించు; తడబడు; జంకు; అర్రాడు; అల్లాడు; సంశయించు; సందేహించు; సంకోచించు; * hesitation, n. తటపటాయింపు; జంకు; నదురు; బెరుకు; అరమరిక; * heterodox, adj. సంప్రదాయ విరుద్ధమైన; (ant.) orthodox; ** heterodox Hindu, ph. వేద పాషండుడు; నాస్తికుడు; * heterodox, n. పాషండుడు; పాషండి; non believer; heretic; freethinker; rebel; * heterogeneous, adj. విజాత; విషమజాతీయ; వివిధ; * heteronym, n. (1) ఒకే వర్ణక్రమం ఉండి, ఉచ్చారణలోనూ, అర్థం లోనూ తేడా ఉన్న ఇంగ్లీషు మాటలు; ఉదా: tear (టేర్) = చించు; tear (టియర్) = కన్నీటి బొట్టు; primer (ప్రిమర్) - మొదటి పుస్తకం, primer (ప్రైమర్) = రంగులు వేసేటప్పుడు వాడే మొదటి పూత; * heterosexual, n. పరలింగాళువు; వ్యతిరేక లింగానికి చెందిన వ్యక్తితో రతిని కాంక్షించే వ్యక్తి; * heterospory, n. భిన్న సిద్ధబీజత; * heterotrichous, adj. విషమ తంతుక; * heuristic, n. ఆనుభవికం; A rule of thumb, intuitive guess, or educated guess that reduces or limits the search for solutions in domains that are difficult and poorly understood; * hexagon, n. షడ్‌కోణి; షడ్‌భుజం; * hexadecimal, adj. షోడశాంశ; పదహారు అంశలు ఉన్న; * hexadecanoic acid, n. షోడశోయిక్‍ ఆమ్లం; పదహారు కర్బనపు అణువుల గొలుసు ఉన్న గోరోజనామ్లం; * hexanoic acid, n. షష్ఠోయిక్‍ ఆమ్లం; మేషిక్‍ ఆమ్లం; కేప్రిలిక్‍ ఆమ్లం; * hexameter, n. ఆరు గణాలు ఉన్న పద్య పాదం; * hey, inter. (ఏయ్); ఇదిగో; ఇదిగో నిన్నే; ఇటు చూడు; * hexose, n. షడోజు; షడ్భుజి ఆకారంలో నిర్మాణక్రమం ఉన్న చక్కెర జాతి రసాయనం; ** hexose sugar, ph. షడ్‌చక్కెర; ఆరు కర్బనపు అణువులు ఉన్న చక్కెర జాతి; * hiatus, n. తెరిపి; విశ్రాంతి; * hibernation, n. శీతశ్వాసం; శీతనిద్ర; * hibiscus, n. మందార పూవు; జపాపుష్పం; * hiccups, n. ఎక్కిళ్లు; వెక్కిళ్లు; హిక్కలు; * hidden, adj. దాక్కొన్న; నక్కిన; గుప్తపరచిన; గర్భిత; * hidden, adv. గుప్తంగా; రహస్యంగా; ప్రచ్ఛన్నంగా; * hide, n. చర్మం; పశువుల చర్మం; ** hide and seek, ph. దాగిలిమూతలు; దాగుడు మూతలు; గుప్త కేళి; దొంగాట; * hide, v. i. దాగు; దాక్కొను; నక్కు; * hide, v. t. దాచు; గుప్తపరచు; * hierarchy, n. తరతమశ్రేణి; తరతమ అంతస్తు; సోపానక్రమం; పదానుక్రమం; అనుక్రమం; అనువంశం; * hieroglyphic, adj. రూపసంకేత; * hieroglyphics, n. చిత్రలేఖనం; * hieroglyphs, n. చిత్రలిపి; రూపసంకేతాలు; ఈజిప్టులో కనిపించిన అతి పురాతనమైన రాతలు; * high, adj. (1) ఎత్తయిన; మిట్ట; ఉత్తుంగ; ఉన్నతమైన; (2) మేలి; మంచి; (3) అధిక; ** high command, ph. అధిష్టాన వర్గం; ** high grade, ph. మేలి రకం; ** high noon, ph. మిట్ట మధ్యాహ్నం; ** high tide, ph. పోటునీటి మట్టం; పోటు; ** high school, ph. ఉన్నత పాఠశాల; సాధారణంగా 9, 10, 11, 12 తరగతులు; ** municipal high school, ph. పురపాలక ఉన్నత పాఠశాల; * highlights, n. ముఖ్యాంశాలు; అగ్రవర్చస్సులు; * high-speed, adj. విక్రమ; శరవేగ; జోరుగా నడచే; జవాతిశయ; * higher, adj. పర; (ant.) అపర; * highest, adj. ఉచ్చిష్ట; * highlands, n. మెరక నేలలు; * highlight, n. ఉద్వర్ణం; * highway, n. రహదారి; రాజమార్గం; రస్తా; హట్టమార్గం; బండిబాట; దండుబాట; రోడ్డు; ఒక ఊరినుండి మరొక ఊరికి వెళ్లే రోడ్డు; * hill, adj. కొండ; గిరి; ** hill tribes, ph. గిరిజనులు; * hill, n. కొండ; దిబ్బ; గిరి; గుట్ట; అద్రి; నగం; అచలం; Traditionally a hill is not considered to be a mountain if the summit is under 1,000 feet; * hillbilly, n. బైతు; పల్లెటూరి బైతు; చదువు, నాగరికత లేని వ్యక్తి; * hillock, n. మిట్ట; మెట్ట; చిన్నకొండ; * hilt, n. పిడి; కత్తి పిడి; * hinder, v. t. ఆటంక పరచు; * hindrance, n. ఆటంకం; * Hindu, adj. హిందూ; హైందవ; * Hindu, n. హిందువు; సనాతన ధర్మాన్ని పాటించే వ్యక్తి; (ety.) Some say this is a corrupt form of Sindh; some say this came from the Persian where hind means "black"; * Hindustani, adj. హిందూ-ముస్లిం సమ్మిళితమైన; a hybrid of Hindu and Islamic; * hinge, n. బందు; అరరి; మడతబందు; ఉత్తరాసి; ఉతక; తలుపుని దర్వాజాకి బిగించే సాధనం; * hinged joint, n. మడతబందు కీలు; * hint, n. సూచన; ఇంగం; * hinterland, n. అంతర్వేది; * hip, n. తుంటి; ** hip bone, ph. తుంటి ఎముక; ** hip girdle, ph. తుంటి వేష్టనం; ** hip joint, ph. తుంటి కీలు; * hippie, n. హిప్పీ; 1960 దశకంలో, ముఖ్యంగా అమెరికాలో, సంఘపు కట్టుబాట్లు నిరసిస్తూ, సంస్కారం లేకుండా జుత్తు పెంచడం, చిరిగిన బట్టలు వేసుకోవడం, చట్టవిరుద్ధమైన మందులతో ప్రయోగాలు చెయ్యడం వంటి పనులు చేసే వ్యక్తి; * hippopotamus, n. నీటిగుర్రం; జలాశ్వం; * hire, n. కిరాయి; బాడుగ; * hire, v. t. కిరాయికి కుదుర్చు; బాడుగకి కుదుర్చు; అద్దెకి తీసుకొను; * hireling, n. కిరాయికి దుర్మార్గాలు చేసే వ్యక్తి; కిరాయికి ఖూనీ చేసే వ్యక్తి; బాడుగబందీ; క్షేత్రదాసుడు; * hirsutism, n. ఆడవారికి మీసాలు రావడం; * his, pos. pron. (1) neutral, remote, వాని; అతని; (2) neutral, proximate. వీని; (3) respectful, remote. వారి; (4) respectful, proximate, వీరి; familiar or disrespectful, remote. వాడి; (6) familiar or disrespectful, proximate, వీడి; * hiss, n. బుస; ఫూత్కారం; * histogram, n. స్తంభచిత్రం; సోపానచిత్రం; A stacked column graph in which one places the columns close together to emphasize differences in the data items within each stack; * histology, n. ధాతుశాస్త్రం; కణజాల శాస్త్రం; * historians, n. pl. చరిత్రకారులు; * historic, adj. ప్రసిద్ధికెక్కిన; జ్ఞాపకం ఉంచుకోదగ్గ; చారిత్రాత్మక; * historical, adj. చారిత్రాత్మక; * history, n. చరిత్ర; ప్రవర; ఇతిహాసం; చరితం; ** ancient history, ph. ఇతిహాసం; పురాతన చరిత్ర; * histrionics, n. వేషాలు; కృత్రిమ ప్రవర్తన; నాటకీయత; అభినయం; * hit, n. కొట్టు; మొత్తు; బాదు; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: hit, strike, beat * ---Use ''hit'' to talk about most kinds of hitting. ''Strike'' is more informal and means to hit very hard. ''Beat'' means to hit someone or something many times. You can ''hit'' or ''strike'' someone or something accidentally, but you ''beat'' deliberately.''' |} * * hither, n. ఇటు; ఇవతల; ఇటువైపు; * hive, n. పట్టు; తుట్టె; * hives, n. చలితం; ఎఱ్ఱటి దద్దురులు; ఒక రకం ఎలర్జీ; same as urticaria; * hoard, n. కూడబెట్టి దాచినది; నిక్షేపం; సంచితం; * hoarfrost, n. ఠారం; శీతలప్రాంతాలలోని ఆకులపై సూదిగా కప్పబడిన మంచు స్ఫటికాలు; * hoarse, adj. బొంగురుపోయిన; (ant.) shrill; * hoax, n. లాభాపేక్షతో కాకుండా, కేవలం అల్లరి చేసే ఉద్దేశంతో చేసిన మోసకారి పని; * hobby, n. వ్యావృత్తి; అభిరుచి; * hoe, n. తొళ్లిక; తౌఁగోల; * hog, n. పంది; * hog plum, n. మారేడు; * hogweed, n. పునర్ణవా అనే మూలిక; గలిజేరుపల్లి; జీవలోధసి; * hoist, v. t. లేవనెత్తు; * hold, v. t. పట్టుకొను; కుంభించు; * holder, n. మలారం; ** holder of bangles, ph. గాజుల మలారం; * holding, n. కమతం; వ్యవసాయం చేసే భూమి; * hole, n. కన్నం; బెజ్జం; బొక్క; బొరియ; కలుగు; కంత; లాగ; బిలం; రంధ్రం; వివరం; లొటారం; ఛిద్రం; సుషిరం; గర్త; * holidays, n. పర్వదినాలు; పండుగ రోజులు; అనధ్యానాలు; ప్రభుత్వముచే ప్రకటింపబడిన శలవు దినాలు; see also vacation; ** Christmas holidays, ph. క్రిస్‌మస్ శలవులు; ** summer holidays, ph. వేసంగి శలవులు; * holistic, adj. పూర్ణదృక్పథ; * hollow, adj. గుల్లగానున్న; డొల్లగా ఉన్న; పస లేని; * hollow, n. తొర్ర; డొల్ల; డొలక; బోలు; * holocaust, n. మారణహోమం; జాతి విధ్వంసం; ప్రత్యేకంగా జెర్మనీ నియంత హిట్లరు యూదుల యెడల చేసిన మారణహోమం; * holograph, n. చేవ్రాలు; స్వహస్తంతో రాసినది; ** holographic will, ph. A holographic will is a handwritten and testator-signed document and is an alternative to a will produced by a lawyer; Some states do not recognize holographic wills; * hologram, n. ప్రతిచ్ఛాయ; ప్రతికృతి; ఆకారానికి నకలు ఆకారం; a three-dimensional image created from a pattern of interference produced by a split coherent beam of radiation (such as a laser light); * holy, adj. పవిత్రమైన; ఆర్ష; * holy basil, n. తులసి; * homage, n. ప్రణామం; వందనం; * home, adj. ఇంటి; ** home remedy, ph. ఇంటి వైద్యం; గృహవైద్యం; కరక్కాయ వైద్యం: గోసాయి చిట్కా; * home, n. ఇల్లు; కొంప; నివాస స్థలం; ఉనికిపట్టు; నెలవు; గృహం; మనుకువ; ధామం; నికేతనం; నివసనం; నివాసం; నివేశనం; నిలయం; * homemaker, n. f. గృహిణి; * homeopathy, n. హోమియోపతి అను చికిత్సా విధానం; * homecoming, n. స్వస్థలాగమనం; * homely, adj. (1) అందముగా లేని; అనాకారమైన; (2) సంసారపక్షమైన; * homemaker, n. f. గృహిణి; * homemaker, n. m. గృహస్తు; * homespun, n. (1) ఖద్దరు; ఇంటనే వడికినది; (2) ముతకైనది; * homework, n. చింతనం; ఇంటి దగ్గర చెయ్యవలసిన పాఠ్యాంశాలు; * homicide, n. నరమేధం; నరవధ; నరహత్య; హత్య; ఖూనీ; ** culpable homicide, ph. సదోష నరమేధం; దోషయుక్త నరహత్య; దండార్హ నరహత్య; * Homini, n. ఒక తెగ పేరు; * Hominid, n. నరవానర గణం; మానవులు, మానవులని పోలిన వానరగణాలు; వివేక మానవులు, దాక్షిణాత్య వానరాలు, మొదలైన జాతులన్నిటిని గుత్తగుచ్చి వాడే పదం; ఒరాంగ్-ఉటాన్‍, గిబ్బన్‍, గొరిల్లా, చింపంజీ, మనిషి, మొదలైనవి; any of a family of two-footed primate mammals that include the human beings together with their extinct ancestors and related forms; * hominidae, n. హోమినిడే; ఒక కుటుంబం పేరు; మహా వానరాలు; great apes; * homininae, n. హోమినినే; ఒక ఉప కుటుంబం పేరు; * hominoidea, n. హోమినాయిడియా; ఒక అధి కుటుంబం పేరు; * homo, pref. (1) సజాతీయ; సమ; (2) మానవ; ఒక ప్రజాతి (genus) ని సూచించే మాట; ** Homo denisova, ph. డెనిసోవా మానవ; Man from Denisova cave in Siberia; ** Homo erectus, ph. నిటారు మానవ; upright man; ** Homo ergaster, ph. పని మానవ; పనిచేసే మానవ; (ety.) homo = man; ergaster = workman; (ex.) Turkana Boy; ** Homo habilis, ph. చేతివాటు మానవ; పనిముట్లు తయారు చెయ్యడం నేర్చిన మానవ; (ety.) homo = man; habilis = handy; talented with hands; కొందరు వీరిని ఆస్ట్రాలోపితికస్ వర్గంలో చేర్చుతారు; ** Homo heidelbergensis, ph. హైడెల్‌బర్గ్ మానవ; ** Homo neanderthalensis, ph. నియాండెర్తాల్ మనిషి; కొందరు వీరిని బుద్ధ మనిషి వర్గంలో చేర్చుతారు; ** Homo rudolfensis, ph. రూడాల్ఫు మనిషి; Man from Lake Rudolf; (ety.) homo = man; rudolfensis = related to Lake Rudolf; ** Homo sapiens, n. తెలివైన మనిషి; బుద్ధ మనిషి; (ety.) homo = man; sapiens = intelligent; wise; ** Homo soloensis, ph. సోలో లోయ మనిషి; Man from the Solo Valley; * homogeneity, n. సజాతీయత; సమఘాతీయ; * homogeneous, adj. సజాతీయ; సాజాత్య; సమాంగ; ** homogeneous equation, ph. సమాంగ సమీకరణం; ఒక గణిత సమీకరణంలో "కుడి వైపు" సున్న ఉన్నచో దానిని సమాంగ సమీకరణం అంటారు; * homogenized, adj. సమాంగపరచిన; సమాంగ; ** homogenized milk, ph. సమాంగపరచిన పాలు; సమాంగ పాలు; పాలల్లో వెన్న పైకి తేలిపోకుండా అతి సూక్ష్మమైన జల్లెడ గుండా, అధిక పీడనంతో పోనిచ్చి, సూక్ష్మమైన రేణువులుగా మార్చగా వచ్చిన పాలు; ఈ పద్ధతిలో "తయారు చేసిన" పాలు మంచి తెలుపుతో, చిక్కగా ఉంటాయి; * homologous, adj. సధర్మ; సంగత; సమజాత; స్థానంలో కాని, విలువలో కాని, కట్టడిలో కాని గట్టి పోలికలు ఉన్న; ** homologous chromosomes, ph. సంగత వారసవాహికలు; సంగతత్త్వం ఉన్న వారసవాహికలు; * homologue, n. సంగతకం; ఒకే జాతికి చెందినవి; ఒకే కుటుంబానికి చెందిన; * homology, n. సంగతత్త్వం; * homonyms, n. pl. వర్ణక్రమంలో తేడా ఉన్నా ఒకే విధంగా ఉచ్చరించే మాటలు; * homophile, n. స్వలింగాళువు; స్వలింగ వర్గులలో మఱొక వ్యక్తితో రతిని కాంక్షించే వ్యక్తి; (ant.) heterophine; * homosexual, n. స్వలింగాళువు; స్వలింగ వర్గులలో మఱొక వ్యక్తితో రతిని కాంక్షించే వ్యక్తి; (ant.) heterosexual; * homosexuality, adj. స్వలింగ ఆకర్షణ; స్వలింగాళువులతో సంపర్కం పొందాలనే ఆకాంక్ష; * homosporous, adj. సమసిద్ధబీజవంత; ఒకే రకపు "స్పోరులని" ఉత్పత్తి చేసే: * hone, n. శాణం; సానఱాయి; --see also touch stone * hone, v. t. పదునుపట్టు; సానపట్టు; మెరుగులు దిద్దు; * honest, adj. (ఆనెస్ట్) సచ్చీల; అవ్యాజ్య; నిజాయతీ; అకుటిల; * honesty, n. (ఆనెస్టీ) నిజాయితీ; సచ్ఛీలత; చిత్తశుద్ధి; ఆర్జవం; అక్కలత; * honey, n. తేనె; మధువు; మకరందం; భామరం; పుష్పరసం; క్షౌద్రం; (rel.) nectar; ** pure honey, ph. కురుజు తేనె; * honeybee, n. తేనెటీగ; పెర ఈగ; * honeycomb, n. తేనెపట్టు; తేనెతుట్టె; పెర; * honeymoon, n. తెన్నెల; మధుమాసం; వివాహము అయిన తరువాత భార్యాభర్తలు కల్సి ఉన్న మొదటి నెల; * honor, honour (Br.), n. గౌరవం; మర్యాద; * honor, v. t. గౌరవించు; గౌరవం చేయు; * honorable, adj. గౌరవనీయ; వందనీయ; * honorarium, n. గౌరవవేతనం; * honorary, adj. గౌరవ; * hood, n. (1) పడగ; ఫణం; స్ఫట; (2) శిఖరం; టొపారం; * hoodlum, n. గూండా; * hoodwink, v. t. బుకాయించు; దగాచేయు; మోసం చేయు; * hoof, n. డెక్క; గిటీ; గొరిజ; రింఖ; గిట్ట; ఖురం; * hook, n. (1) కొంకి; కొక్కెం; ఒంకీ; (2) క్రికెట్‌లో బంతిని వెనక్కి కొట్టు పద్ధతి; బేస్కెట్‌బాల్ ఆటలో ఒక విధంగా బంతిని విసిరే పద్ధతి; * hookworm, n. కొంకిపురుగు; [bio.] ''Ancyclostoma caninum;'' Hookworm is a parasite that infects the intestines. Hookworm larvae (eggs) enter through your skin. Once they reach the intestine, they hatch. As the name implies, hookworms have a hook-like head that attaches to the intestinal walls; * hooligan, n. రౌడీ; దుండగీఁడు; * hop, v. i. కుప్పించు; జవుకళించు; ఎగురు; దూకు; గెంతు; * hope, n. ఆశ; see also greed; ** ray of hope, ph. ఆశాకిరణం; ** vain hope, ph. అడియాస; * hopeful, adj. ఆశావహ; ఆశాజనక; * hopeless, adj. నిరాశాపూరిత; హతాశులయిన; నిరాశావహ; * hopelessness, n. నిరాశ; నిరాశావహం; నిరాశావహ పరిస్థితి; * hopper, n. శంకుతొట్టి; గరాటుతొట్టి; గరాటు; * hopscotch, n. తొక్కుడుబిళ్ల; పిల్లలు, ప్రత్యేకించి అమ్మాయిలు, ఆదుకునే ఒక ఆట; * horde, n. మంద; తొంబ; * horizon, n. క్షితిజం; దిగ్మండలం; దిగంతం; దిక్‌చక్రం; చక్రవాళం: ** celestial horizon, ph. ఖగోళీయ క్షితిజం; * horizontal, n. క్షితిజసమాంతరం; * horizontal, adj. క్షితిజ; క్షితిజ సమాంతర; సమతల; అడ్డుగా; ** horizontal acceleration, ph. క్షితిజ వేగోత్కర్షణ; క్షితిజ త్వరణం; ** horizontal line, ph. అడ్డుగీత; ** horizontal plane, ph. క్షితిజ సమతలం; * hormone, n. ఉత్తేజితం; స్రావకం; వినాళ స్రావకం; అంతర్గత స్రావం; గ్రంథులచే తయారుకాబడ్డ ఒక రకం ఉత్తేజపరచే రసాయన పదార్థం; శరీరంలో ఒక చోట తయారయి, రక్తప్రవాహంలో ప్రయాణం చేసి, వాటి కార్యస్థానాలని చేరుకుని వాటి విధిని నిర్వర్తించే రసాయన బణువులు; ఉదాహరణకి ఒక్క పిట్యూటరీ గ్రంధి ఏడు ఉత్తేజితాలని రక్త ప్రవాహంలోకి విడుదల చేస్తుంది; మూత్రకోశాల మీద టోపీలా ఉండే కణజాలం ఎడ్రీనలిన్ అనే ఉత్తేజితాన్ని తయారు చేస్తుంది; ఇలా ఎన్నో ఉత్తేజితాలు ఉన్నాయి; * horn, adj. కొమ్ముతో చేసిన; శృంగ; విషాణ; శింగాణి; * horn, n. (1) కొమ్ము; శృంగం; విషాణం; (2) బూరా; ** horned animal, ph. శృంగి; * hornbill, n. ధనేశ పక్షి; ఎబ్బెరపక్షి; ** greater hornbill, ph. మహాధనేశ పక్షి; రాజధనేశ పక్షి; కొండయెబ్బెర పక్షి; * hornet, n. కందిరీగ; * horoscope, n. (1) జాతకం; (2) జాతక పత్రిక; జన్మ పత్రిక; * horrible, adj. భీషణ; బీభత్సకరమైన; భయంకరమైన; తీవ్రమైన; దారుణమైన; ఉచ్ఛండ; * horror, n. బీభత్సం; భీకరం; భయానకం * hors d'oeuvres, n. pl. (ఆర్డొర్వుస్‍), భోజనం ముందు తినే వెచ్చవెచ్చటి చిరు భక్ష్యాలు; చల్లగా ఉన్న చిరు భక్ష్యాలని "ఆంటీపాస్తో" అంటారు; * horse, n. గుర్రం; అశ్వం; హయం; తురంగం; ఘోటకం; ఘోటం; వాజి; గుండు; వారువం; మయం; యయువు; [bio.] ''Equus caballus;'' The equus genus includes horese, donkeys, and zebras; ** horse power, ph. అశ్వ సత్వం; 550 పౌనుల బరువుని ఒక సెకండు కాలవ్యవధిలో ఒక అడుగు పైకి లేవనెత్తడానికి కావలసిన సత్వాన్ని అశ్వ సత్వంఅని నిర్వచించేరు; ఒక సామాన్యుడి శరీరంలో ఉరమరగా ఒకటింట పదోవంతు అశ్వశక్తి ఉంటుంది; ** horse rider, ph. రౌతు; ** horse sacrifice, ph. అశ్వమేధం; వాజపేయం; * horsefly, n. జోరీగ; * horse-gram, n. ఉలవలు; * horseplay, n. మోటు సరసం; * horseradish, n. మునగవేరు; బాగా ఘాటుగా ఉండే ఒక రకం దుంప; * horseshoe, n. లాడం; గుర్రపులాడం; * horticulture, n. ఉద్యానకృషి; వనసాయం; తోటల పెంపకం; * hosiery, n. లోపలి దుస్తులు; లోదుస్తులు; * hose, n. మెత్తటి గొట్టం; ** rubber hose, ph. రబ్బరు గొట్టం; ఎలా కావలిస్తే అలా ఒంగడానికి వీలయిన పొడుగాటి రబ్బరు గొట్టం; * hospital, n. ఆసుపత్రి; వైద్యశాల; ఆరోగ్యశాల; వాసిలి; ** charity hospital, ph. ధర్మాసుపత్రి; ** ladies hospital, ph. ఘోషాసుపత్రి; ** hospital ward, ph. వాసిలి పానుపాది; * hospitality, n. ఆదరణ; మర్యాద; ఆతిథ్యం; అతిథి సత్కారం; అతిథిధర్మం; అతిథేయత; * host, n. అతిధేయుడు; అతిథిని ఆదుకునే మనిషి; * hostage, n. జామీనుగా ఉంచబడిన వ్యక్తి; బందీ; * hostel, n. వసతిగృహం; ఆవసధం; సదనం; ఉంగడ; విద్యార్థులు నివసించే వసతి గృహం; * hostile, adj. ప్రతికూల; విరుద్ధ; వ్యతిరేక; వైర; * hostility, n. వైరం; విరోధం; ప్రాతికూల్యం; * hot, adj. (1) వేడి; వడ; తప్త; (2) తాజా; (3) కారం; వర్ర; పొగరు; ** red hot, ph. అరుణ తప్త; ** white hot, ph. శ్వేత తప్త; ** hot wind, ph. వడగాలి; * hotel, (హొటేల్) n. హొటేలు; పడక సదుపాయాలని అతిథులకి అందించే భవనం; హొటేలులో పడక గదులే కాకుండా, ఫలహారశాలలు, తదితర సదుపాయాలు ఎనై్ననా ఉండవచ్చు; (note) ఈ మాటని హోటల్ అని ఉచ్చరించే అలవాటు ఆంధ్రదేశంలో ఉంది కానీ, హొటేలు అన్నది అసలు ఉచ్చారణకి దగ్గర; see also restaurant; motel; * hound, n. వేటకుక్క; గాలికుక్క; సారమేయము; ఉడుప కుక్క; * hour, n. గంట; హోర; వేళ; * hourglass, n. గంటసీసా; గంటగరాటు; హోరకాచం; * hourly, n. గంట గంటకీ; గంటకొకమారు; ప్రతిగంటా; * house, n. ఇల్లు; గృహం; అగారం; లోఁగిలి; ఆలయం; కొంప; పంచ; నెలవు; ** house of cards, ph. పేకమేఁడ; ** house made of lumber, ph. మచ్చు; మిద్దె; మాడుగు; ** house sparrow, ph. ఇంటిపిచ్చుక; చిమణి; ** doll house, ph. బొమ్మరిల్లు; ** green house, ph. హరితగృహం; పచ్చటిల్లు; ** interior of a house, ph. లోఁగిలి; * household, n. కాఁపురం; సంసారం; కుటుంబం; ** entire household, ph. ఇంటిల్లిపాదీ; ** household appliance, ph. గృహోపకరణం; * householder, n. గృహపతి; గృహస్థువు; గృహస్థు; గృహమేధి; గేస్తు; ఇంటిదొర; * housekeeping, n. గృహనిర్వహణ; ఇంటికాపు; * housewife, n. ఇల్లాలు; ఇంటికి ఆడది; గృహిణి; గరిత; * hover, v.t. ముసురు; * how, inter. ఎలా; ఎట్లా; ఏవిధంగా; * how many, adv. neuter. ఎన్ని; * how many people, adv. ఎంతమంది; ఎందఱు; * how much, adv. ఎంత? * howdah, n. అంబారీ; ఏనుగు మీద సవారీ చెయ్యడానికి వీలయిన కుర్చీ; * howitzer, n. పొట్టి ఫిరంగి; * hub, n. (1) నడిబొడ్డు; నాభి; చక్రనాభి; బండికన్ను; నట్టు; చక్రంలోకి ఇరుసు వెళ్లే స్థానం; (2) కూడలి; రహదారులు కానీ, తీగలు కానీ ఒక చోట కలుసుకునే స్థలం; * hubbub, n. హంగామా; హడావిడి; గడబిడ; అలజడి; కోలాహలం; గలభా; సందడి; * hubris, n. గర్వం; అతిశయం; గర్వంతో కూడిన అతిశయం; ధీమా; పొగరు; * hue, n. వన్నె; డౌలు; జిగి; చాయ; ఒకే రంగులో ఉండే వివిధ చాయలు; colors with the same hue are distinguished with adjectives referring to their lightness and/or colorfulness, such as with "light blue", "pastel blue", "vivid blue". Exceptions include brown, which is a dark orange; * hug, n. ఆలింగనం; కౌఁగిలింత; పరిష్వంగం; * huge, adj. పెను; పెద్ద; ** huge demon, ph. పెనుభూతం; ** huge wind, ph. పెనుగాలి; * hull, n. (1) పొట్టు; (2) పడవ మట్టు; * hull, v. t. పొట్టు తీయు; దంచు; * hulled, adj. దంచిన; ** hulled paddy, ph. బియ్యం; దంపుడు బియ్యం; ** hulled sesame seed, ph. పొట్టు తీసిన నువ్వులు; ఛాయ నూపప్పు; * hum, n. (1) రొద; సన్నని శబ్దం; (2) కూనిరాగం; (3) కలకలం; కోలాహలం; సందడి; * hum, v. i. కూనిరాగం తీయు; * human, adj. మానవ; మానవీయ; నర; పురుష; మానుష; ** human rights, ph. మానవ హక్కులు; మానవాధికారాలు; ** human endeavor, ph. పురుష ప్రయత్నం; మానవ ప్రయత్నం; ** human sacrifice, ph. నరబలి; * human, n. మనిషి; m. మానవుడు; నరుడు; f. మానవి; * humane, adj. కరుణామయ; మానవత్వం గల; దయాళు; కృపాళు; సహృదయ; దయామయ; మానవోచిత; * humanism, n. మానవతా వాదం; మానవతావాదం నీతి తత్వములకు సంబంధించిన ఒక విశాలమైన భావం. ఈ వాదం ప్రజలందరి హుందాతనాన్ని ప్రకటిస్తుంది. ప్రత్యేకంగా మానవత్వాల హేతువులను మూలం చేసుకుని విశ్వమానవ విశేషాలను ముందుంచుతుంది. మానవత్వపు ఉత్తమ లక్షణం - సహనం. ఏ సమాజంలోనైనా భిన్న నమ్మకాలు, విభిన్న తాత్విక దృక్పథాలు తప్పక ఉంటాయి. వాటి మధ్య ఐక్యతను సాధించడానికి ఉపయోగపడే సాధనమే సహనం. మనిషిలోని సహనం సామాజిక శాంతికి కారణమవుతుంది. మనిషిలోని అసహనం సమాజంలోని అల్లకల్లోలాకు కారణమవుతుంది. శాంతియుత నైతిక జీవనం సంఘంలో ప్రభవించడానికి సహనం తప్పని సరి; * humanitarian, n. మానవతావాది; ఉపకారి; కరుణాళువు; * humanities, n. మానవీయ శాస్త్రాలు; మానవ అనుభవాలని, మానవ సంస్కృతులని వర్ణించే అధ్యయనాంశాలు; తత్త్వం, శిల్పం, కళలు, సాహిత్యం, సార్స్వతం, తర్కం, వగైరాలు ఈ శాఖలోకి వస్తాయి; * humanity, n. (1) మానవాళి; మానవకోటి; నరజాతి; మానవజాతి; (2) మానుషత్వం; మానవత్వం; మానవత; భూతదయ; కనికరము; పరహితేచ్ఛ; * humankind, n. మానవాళి; మానవకోటి; మానవజాతి; నరజాతి; నరమానవ గణం; * humble, adj. గర్వం లేని; వినయం కల; * humbug, n. (1) మాయ; మోసం; (2) మాయలాడి; మోసగాడు; * humerus, n. దండెుముక; * humidity, n. తేమ; చెమ్మ; చెమ్మదనం; తడి; ఆర్ద్రత; ఈకువ; ** relative humidity, ph. సాపేక్ష ఆర్ద్రత; * humiliate, n. అవమానపరచు; చిన్నబుచ్చు; * humiliation, n. అవమానం; పరాభవం; * humility, n. నిరాడంబరత్వం; అణకువ; వినయం; వినమ్రత; see also obedience; * humor, humour (Br.) n. (1) హాస్యరసం; హాస్యం; (2) రసం; ** aqueous humor, ph. నేత్ర రసం; జలాకార రసం; ** sense of humor , ph. హాస్యస్పూర్తి; ** vitreous humor, ph. స్పటికాకార రసం; మేధ పటలం; * humorous, adj. హాస్యస్ఫోరక; * hump, n. (1) మూపురం; పశువుల వీపు మీద ఎత్తుగా ఉండే అవయవం; (2) దిబ్బ; ఎత్తుగా ఉన్న ప్రదేశం; (3) చిన్న అవరోధం; * hunchback, n. గూనివాఁడు; కుబ్జుఁడు; * hundred, n. వంద; నూఱు; శతం; నలుబాతిక; ** hundred thousand, ph. లక్ష; వంద వేలు; మిలియనులో పదో వంతు; ** hundred year lifespan, ph. శతాయుష్షు; ** hundred poems, ph. శతకం: * hundredweight, n. 112 పౌండ్ల బరువు; * hunger, n. ఆఁకలి; క్షుత్తు; క్షుధ; అంగద; ** hunger strike, ph. నిరాహార దీక్ష; నిరశన వ్రతం; ** excessive hunger, ph. అర్రాకలి; * hunt, n. వేఁట; * hunt, v. t. వేఁటాడు; * hunter, n. వేటగాఁడు; వ్యాధుఁడు; కిరాతుఁడు; బోయవాఁడు; భిల్లుఁడు; మృగయుఁడు; చెంచుఁడు; * huntress, n. f. వేటగత్తె; కిరాతకి; బోయది; భిల్లి; చెంచి; * hurdle, n. అడ్డంకి; ఆటంకం; * hurl, v. t. రువ్వు; * hurly-burly, n. సందడి; * hurricane, n. ప్రభంజనం; పెద్ద గాలివాన; * hurt, v. t. నొప్పించు; * husband, n. మగఁడు; పెనిమిటి; భర్త; పతి; నాధుఁడు; ఏలిక; ** henpecked husband, ph. భార్యా విధేయుఁడు; * husbandry, n. పెంపకం; కృషి; నిర్వహణ; ** animal husbandry, ph. పశువుల పెంపకం; పశువుల నిర్వహణ; ** crop husbandry, ph. తరు కృషి; * hush money, n. లంచం; లాంఛనం; * husk, n. ఊఁక; పొట్టు; పొల్లు; చిట్టు; * hut, n. (1) గుడిసె; కుటి; కుటీరం; (2) పర్ణశాల; * hyacinth, n. హయరింఖ; ఒక రకం నీటి మొక్క; * Hyades, n. రోహిణీ సహిత నక్షత్రాలు; సప్తర్షి నక్షత్రాలు; * hybrid, adj. సంకర; కంచర; * hybrid, n. ఇబ్బంది; కంచరం; అయ్యపరెడ్డి; cross-breed; * hybrid, adj. సంకర; కంచర; చంపూ, caMpU * hybridization, n. సంకరీకరణం; సంకరణం; * Hydra, n. (1) ఆశ్రేష నక్షత్ర సమూహం; హైడ్రాలోని డెల్టా, ఎప్సిలాన్, ఈటా, రో అనే నక్షత్రాలని గుత్తగుచ్చి ఆశ్రేష అంటారు; (2) ఒక జంతువు; * hydrated, adj. ఉదన్వంతం; * hydraulic, adj. జలపీడిత; * hydraulics, n. నీటిలోని ఒత్తిడిని శక్తిగా మార్చే విధానాన్ని అధ్యయనం చేసే శాస్త్రం; * hydrocarbon, n. ఉదకర్బనం; (lit.) liquid carbon; carbon in liquid form; ** straight hydrocarbon, ph. బారు ఉదకర్బనం; ** cyclic hydrocarbon, ph. చక్రీయ ఉదకర్బనం; ** hydrocarbon radical, ph. ఉదకర్బన రాశి; ఒకటికి మించి ఉదజని అణువులని తొలగించగా రిక్త హస్తాలతో మిగిలిన ఉదకర్బనపు బణువు; * hydrocele, n. బుడ్డ; వరిబీజం; * hydrocephalus, n. జలశీర్షం; మస్తిష్కశోఫ; శీర్షబూదరం: * hydrochloric acid, n. ఉదహరి కామ్లం; శంఖ ద్రావకం; HCl; * hydrocotyle, n. సరస్వతీ ఆకు; * hydrodynamics, n. జలచలనం; జలగతి శాస్త్రం; * hydroelectricity, n. జలవిద్యుత్తు; జలోద్భవ విద్యుచ్ఛక్తి; * hydrogen, n. ఉదజని; (ety.) నీటియొక్క జననానికి కారణమైనది; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 1, సంక్షిప్త నామం, H) ** hydrogen bond, ph. ఉదజని బంధం; రెండు బణువుల మధ్య ఉండే విద్యుదయస్కాంత తత్త్వంతో కూడిన ఆకర్షక బంధం; ఒక కర్బనం అణువుతో ఉదజని అతుక్కుని ఉదకర్బనాలుగా తయారయేటప్పుడు ఈ రకం బంధం కనిపిస్తుంది; ** blue hydrogen, ph. నీలి ఉదజని; Produced using the same method as grey hydrogen, but with carbon emissions supposedly captured and stored underground. Yet to be proven at any significant scale. Both grey and blue hydrogen are more accurately called ‘fossil hydrogen’; ** gray hydrogen, ph. ధూసర ఉదజని; Produced by mixing fossil gas with steam. Releases large quantities of CO2; ** green hydrogen, ph. హరిత ఉదజని; Produced by passing electricity generated from renewable sources through water. Results in very low carbon emissions; * hydrogenated, adj. ఉదజనీకృత; ** hydrogenated oil, ph. ఉదజనీకృత తైలం; వనస్పతి; (వనస్పతి అంటే ఉదజనీకృత శాకజనిత తైలం); * hydrogenation, n. వనస్పతీకరణం; ఉదజనీకృతం; నూనెలలోకి ఉదజనిని పంపి గడ్డకట్టించడం; * hydrology, n. జలరాశిశాస్త్రం; జలతంత్రం; * hydrolysis, n. జలవిశ్లేషణ; జలవిచ్ఛేదన; * hydrophobia, n. జలోన్మాదం; నీటిని చూసినా, నీటి శబ్దం విన్నా నీటిని తాకినా భయం వెయ్యడం; (note) ఈ లక్షణాలు పిచ్చి కుక్క కరచినప్పుడు కాని అడవి జంతువులు కరచినప్పుడు కాని వచ్చే రేబీస్ వ్యాధికి గుర్తు; * hydrosphere, n. జలావరణం; * hydrophilic, adj. జలాపేక్షక; * hydroxide, n. ఉదామ్లం; ** calcium hydroxide, ph. ఖటిక ఉదామ్లం; సున్నం; slaked lime; Ca(OH)₂; * hydroxyl, adj. [chem.] ఉదామ్ల; ** hydroxyl group, ph. [chem.] ఉదామ్ల గుంపు; (-OH) * hyena, n. (హయీనా) దుమ్ములగొండి; గాడిదపులి; కొర్నవగండు; సివంగి; * hygiene, n. ఆరోగ్యశాస్త్రం; ఆరోగ్య సూత్రాలు; * hygroscopic, adj. జలశోషణ; * hymen, n. కన్నెతెర; యోనిమార్గంలో ఉండే పొర; * hymn, n. కీర్తన; స్తోత్రం; దండకం; పొగుడుతూ పాడే పాట; * hyoid bone, n. కాంతికాస్థి; * hyper, adj. pref. అతి; ఎగువ; పెద్ద; పై; అధి; * hyperbola, n. (హైపర్ బొలా) అతివలయం; * hyperbole, n. (హైపర్ బొలీ) అతిశయోక్తి; ఉన్నదానిని గొప్పగా వర్ణించుట; * hyperbolic, adj. అతివలయ ఆకారపు; * hyperbolic space, ph. అతివలయ ఆవరణం; * hyperactive, n. దురతి చలాకీతనం; అతి చలాకీతనం; * hyper-conjugation, ph. అతి సంయుగ్మం; * hyper-correction, n. దురతి సవరణ; అతిశోధితం; ఉదా: కొన్ని పదాల్లో హ-కారం లేని చోట కూడా హ-కారాన్ని చేర్చడం; * hypergamous, adj. అనులోమ; (lit.) along the direction of the hair; along the grain; marriage into an equal or higher caste or social group; * hyperhidrosis, n. అతిస్వేదం; అతిగా చెమట పట్టడం; * hyperlink, n. అధిలంకె; పరిలంకె; పరిసంధి; అతిఅంకె; కంప్యూటర్లలో ఒక పుటలోని ఉన్న పాఠ్యాంశాన్ని మరొక చోట విపులంగా వివరించడానికి గాను రెండు పాఠ్యాంశాలని బంధించే లంకె; * hypermetropia, n. చత్వారం; * hyper-parameter, n. దురతి పరామితి; In machine learning, hyperparameters are the ones that assist the learning process (that is the process of finding the parameters); * hypersphere, n. అతిగోళం; a sphere that exhibits more than three dimensions; * hypertension, n. రక్తపోటు; అతిపోటు; రక్తపు పీడనం పెరగడం; high blood pressure; * hypertext, n. కంప్యూటర్లలో ఒక పుటలోని ఉన్న పాఠ్యాంశాన్ని మరొక చోట విపులంగా వివరించడానికి గాను పాఠ్యాంశాన్ని అమర్చే విధానం; a software system that links topics on the screen to related information and graphics, which are typically accessed by a point-and-click method; * hypervisor, n. ఉపద్రష్ట; A hypervisor, also known as a virtual machine monitor or VMM, is software that creates and runs virtual machines (VMs). A hypervisor allows one host computer to support multiple guest VMs by virtually sharing its resources, such as memory and processing; * hypnospores, n. సుప్తబీజాలు; * hypnosis, n. నిద్ర తెప్పించే శాస్త్రం; నిద్ర తెప్పించి వశీకరించుకునే వైద్య పద్ధతి; * hypnotize, v. t. నిద్ర తెప్పించి వశీకరించు; * hypochondria, n. రోగభ్రాంతి; రోగభ్రమ; ఒక మానసిక రుగ్మత, దీనిలో వ్యక్తి తన ఆరోగ్యం గురించి విపరీతమైన ఆందోళన చెందుతాడు; కాగ్నిటివ్ బిహేవియరల్ థెరపీ (CBT) అనేది ఈ రుగ్మతకు అత్యంత ప్రభావవంతమైన చికిత్సా విధానం. ఈ చికిత్స ద్వారా వ్యక్తి తన ఆలోచనలను, నమ్మకాలను మార్చుకోవడం నేర్చుకుంటాడు; * hypo, pref. తక్కువ; దిగువ; కింద; చిన్న; లోనికి; లోనికి వెళ్ళే; లోనికి పీల్చుకునే; * hypocrisy, n. కాప్యకారము; ఆత్మవంచన; జిడికిరింత; డంభాచారం; బూటకం; కైతవం; కాపట్యం; కపటత్వం; ఛలం; మిథ్యాచారం; ధ్వంధ్వ వైఖరి; * hypocrite, n. కాప్యకారి; రుద్రాక్షపిల్లి; బూటకాలమారి; ఆత్మవంచకుడు; కపటశీలి; డంభాచారి; * hypodermic, adj. చర్మం లోనికి పోయే; చర్మం కింద; * hypogamous, adj. ప్రతిలోమ; (lit.) against the direction of the hair; against the grain; marrying down; see also hypergamous; * hypotenuse, n. కర్ణం; దీర్ఘ కర్ణం; సమకోణ త్రిభుజంలో లంబకోణానికీ ఎదురుగా ఉన్న భుజం; * hypothermic, adj. వేడిని పీల్చుకొనే; * hypothesis, n. s. ప్రాతిపదిక; ప్రతిపాదన; ప్రాక్కల్పన; ఉపపాద్యం; పరికల్పన; ప్రకథనం; అభిప్రాయం; pl. hypotheses; * hypothetical, adj. ఊహాత్మక; ప్రతిపాదనాత్మక; * hysteria, n. కాకిసొమ్మ; అపస్మారం; అపస్మారకం; |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు]] 3tidsf23ezzy6ji4zx7aao6xx6yo8ov 0 3015 35280 35220 2024-11-11T15:09:02Z Vemurione 1689 /* Part 2: గ - ga */ 35280 wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= * This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks * American spelling is used throughout. * There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here. 16 March 2016. {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> ==Part 1: గం - gaM== <poem> గం, gaM -root. --suggests movement; [Sans.] గచ్ = to go; ---ఖగం = one that moves in space; kite; bird. ---తరంగం = one that moves on water; wave. ---విహంగం = one that moves in air; bird. గంగ, gaMga -n. --(1) the river Ganges; --(2) river goddess Ganga; --(3) water, especially pure (in the sense of unadulterated, rather than distilled) water; ---పాతాళ గంగ = underground water, especially underground springs. గంగడోలు, gaMgaDOlu -n. --dewlap; the loose skin hanging from the neck of a cow or ox; గంగరావి, gaMgarAvi -n. --portia tree; umbrella tree; [bot.] ''Hibiscus populnea; Thespesia populnea;'' -- juice of leaves and fruits applied to scabies; psoriasis and other skin ailments; -- బ్రహ్మదారువు; గంగరేగు, gaMgarEgu -n. -- Indian plum; Chinese date; [bot.] ''Ziziphus jujuba;'' -- a small evergreen tree with dark, green leaves, and egg-shaped edible fruits with acidic pulp and a hard, central stone; -- గంగరేను; పెద్దరేగు; [Hin.] బేర్; గంగవల్లికూర, గంగవల్లికూర - n. -- Purslane, [bot.] ''Portulaca aleracea;'' a small, smooth, fleshy annual herb populrly used as a green leaf vegetable; -- గంగావాయలాకు; కులఫా; గంగవెర్రులెత్తు, gaMgaverrulettu -v. i. --going crazy; going out of control; గంగసింధూరం, gaMgasiMdhUraM -n. --red oxide of lead; గంగాలిచిప్ప గుల్ల, gaMgAlicippa gulla -n. --(1) backwater clam; [bio.] ''Meretrix casta''; --(2) bay clam; (bio.] ''Meretrix meretrix''; గంగాళం, gaMgALaM -n. --a large metallic vessel with a wide mouth; (rel.) పంచపాత్ర; గంగి, gaMgi -adj. --venerable; ---గంగి గోవు = a cow of good breed; euphemism for a gentle personality of either gender. గంగిరెద్దు, gaMgireddu -n. --venerable bull; an ordinary bull decorated with colorful blankets and bells and taught to do what the master says; a euphemism for a "yes" man. గంజాయి, gaMjAyi -n. --(1) hashish; bhang; marijuana; [bot.] ''Cannabis indica''; --(2) Indian hemp; cannabis; [bot.] ''Cannabis sativa''; గంజి, gaMji -n. --(1) congee; strained water after cooking rice; gruel; --(2) starch; గంగిజిట్ట, gaMgijiTTa -n. --tit; a type of bird; ---బూడిదరంగు గంగిజిట్ట = grey tit; [bio.] ''Parus major''; గంజిపెట్టడం, gaMjipeTTadaM -n. --starching clothes during washing; గంజిత్తు, gaMjittu -n. --mineral pitch; tar; (ety.) గని + జిత్తు; గంటం, gaMTaM -n. --stylus; iron pen; [Sans.] కంటకం; గంట, gaMTa -n. --(1) hour; approximately 24th part of a solar day; --(2) bell; gong; chime; --(3) stubble; shoots growing around the main stem of a paddy plant; గంటగలగరాకు, gaMTagalagarAku -n. --False Daisy; [bot.] ''Eclipta prostrata''; ''Eclipta alba''; -- is a herb that has traditionally been used in Ayurvedic medicine for being a liver tonic (for which it is one of the more effective herbs apparently) and having beneficial effects on diabetes, eye health, and hair growth; this grows wild along irrigation canals in India; -- [Sans.] భృంగరాజు; గంటు, gaMTu -n. --notch; [[గంటుబారంగి]], gaMTubAraMgi -n. -- Bharangi; Glory bower; Bleeding-heart; Bag flower; [bot.] ''Clerodendron serratum; Siphonanthus indica; Premna herbacea;'' -- herb used in the Ayurvedic system which is very famous for a healthy respiratory system and for giving good rhythm to voice; గంటెలు, gaMTelu -n. --spiked millet; [bot.] ''Holcus spicatus; Panicum spicatum;'' --సజ్జలు; గండం, gaMDaM -n. --(1) evil hour; --(2) serious danger; గండకీ వృక్షం, gaMDakI vRkhaM -- Cow's paw; [bot.] ''Bauhinia variegata''; -- used as an anti-bacterial, anti-arthritic, anti-inflammatory, anti-diabetic, immunomodulatory, hepato-protective, anti-oxidant, trypsin inhibitor and anti-carcinogenic activity; -- దేవకాంచనం is [bot.] ''Bauhinia purpurea''; గండంగి, gaMDaMgi -n. --a large black monkey; Madras langur; [bio.] ''Semnopithicus prianus''; గండ, gaMDa - adj. -- male; గండడు, gamDaDu -n. --a strong, brave man; ---గండరగండడు = the bravest of the brave = మగవాళ్లల్లో మగవాడు; గండపెండేరం, gaMDapenDEraM -n. --an anklet awarded to a scholar or warrior; గండభేరుండం, gaMDabhEruMDaM -n. --a fictional bird with two heads and three eyes; గండమాల వ్యాధి, gaMDamAla vyAdhi - n. --Scrofula; Scrofula is a condition in which the bacteria that causes tuberculosis causes symptoms outside the lungs. This usually takes the form of inflamed and irritated lymph nodes in the neck. Doctors also call scrofula “cervical tuberculous lymphadenitis” The cervical refers to the neck; గండమృగం, gaMDamRgaM -n. --rhinoceros; గండశిల, gaMDaSila -n. --boulder; గండసరిగ, gaMDasariga %e2t - n. -- gentleman; గండ్ర, gaMDra -adj. --big; large; గండ్రగొడ్డలి, gaMDragoDDali -n. --pick-ax; గండ్రచీమ, gaMDracIma -n. --big ant; గండు, gaMDu -adj. --male of an animal; maleness; masculine; ---గండుపిల్లి = tomcat; male cat. ---గండు తుమ్మెద = male carpenter bee. ---గండుచీమ = a big, black ant; ---గండుమీసాలు = bushy mustache; గండుమల్లి, gaMDumalli - n. -- a climbing shrub; [bot.] ''Jasminum angustifolium''; -- లింగమల్లి; సిరిమల్లి; అడవిమల్లి; గండి, gaMDi -n. --(1) breach in a river bank; gap between two hills; gorge; --(2) steep embankment; --(3) canyon wall; గండి పడు, gaMDi paDu -v. i. --be breached; (note) used when a river bank gets breached during floods; గంత, gaMta -n. --a narrow walkway on the side of a house that leads to the backyard; alleyway; గంతలు, gaMtalu -n. pl. --blinders; blinkers; eye cover; గందరగోళం, gaMdaragOLaM -n. --confusion; ado; గంధం, gaMdhaM -n. --(1) smell; odor; --(2) paste obtained by grinding wood or nut on a stone base; --(3) sandalwood paste; ---దుర్గంధం = malodor. ---సుగంధం = sweet odor; nice odor. ---మంచిగంధం = sandalwood paste. ---కరక్కాయ గంధం = paste of Chebulic myrobalan. గంధం చెట్టు, gaMdhaM ceTTu -n. --sandalwood tree; [bot.] ''Santalum album''; ---రక్త చందనం = red sandalwood; [bot.] ''Santalum rubrum''; ''Pterocarpus santalinus''; ---శ్వేత చందనం = white sandalwood; --- పీత చందనం = yellow sandalwood; ---హరి చందనం = yellow sandalwood; ---కుచందనం = Bastard sandalwood; False sandalwood; there are many trees that go by this name; గంధం పిట్ట, gaMdhaM piTTa -n. --bunting; a type of bird; --- నల్లతల గంధం పిట్ట = black-headed bunting; [bio.] ''Emberiza melanocephala''; --- ఎర్రతల గంధం పిట్ట = red-headed bunting; [bio.] ''E. bruniceps''; గంధకం, gaMdhakaM -n. --sulfur; (Br.) sulphur; one of the chemical elements with the symbol S; brimstone; గంధకామ్లం, gaMdhakAmlaM -n. --[chem.] sulfuric acid; H₂SO₄; a strong inorganic acid; గంధప్రవరాలు, gaMdhapravarAlu -n. --[bio.] ''olfactory nodes''; గంధపు చెక్క, gaMDhapu cekka -n. --a piece of sandalwood; గంధపు చెట్టు, gaMDhapu ceTTu -n. --sandalwood tree; గంధర్వులు, gaMdharvulu - n. pl. -- (1) legendary "creatures" fathered by Kashyapa and ArishTha (or Pradha?), daughter of Daksha PrajApati; -- దేవతలలో ఒక తెగవారు; హాహాహూహూ ప్రభృతులు; కశ్యపునికి, దక్ష ప్రజాపతి కూతురు అయిన అరిష్టకు (ప్రధ కు) పుట్టినవారు గంధర్వులు; -- (2) ఇంద్ర సభలో గానము చేయు ఒక తెగ దేవతలు; గంధర్వుడు మధురంగా పాటలు పాడువాడు అని నిఘంటు అర్థం. గంధర్వ జాతిలో ఆడవారు నృత్య కళల్లో ప్రావీణ్యం కలిగి వుంటారు. వీరు అమరలోక సభాసదులను తమ గాన మాధుర్యంతో, నృత్యంతో తన్మయత్వంలో విహరింపజేసెదరు. -- (3) గాంధార దేశానికి చెందిన ప్రజలు; వేదాలు, మహాభారత గ్రంధాలలో గంధర్వుల ప్రస్తావన ఉంది. పురాణాలలో తుంబురుడు అను విద్వాంసుడు (గుర్రము తల కలిగి వుండును) గంధర్వ జాతిలో శ్రేష్ఠుడిగా ప్రసిద్ధి గాంచారు. -- see also యక్షులు; గంప, gaMpa -n. --basket; గంపగుత్తగా, gaMpaguttagA -adv. -- by basketful; by contract, with no regard to details; -- మొత్తానికి మొత్తంగా; గంపపులుగు, gaMpapulugu -n. --a type of fowl; [bio.] ''Phasianus gallus''; గంభీర, gaMbhIra -adj. --solemn; grave; deep; గ్రంథము, graMthamu - n. -- a book; a volume; a collection of essays; a record of proceedings; గ్రంధి, graMthi - n. -- (1) knot; (2) A knot or joint in bamboo or cane; (3) gland; (4) swelling or hardened body tissue; -- గణుపు; కంతి; </poem> ==Part 2: గ - ga== <poem> గగనం, gaganaM -adj. --hard to get; ---గగన కుసుమం =[idiom] pie in the sky; (lit.) flower in the sky; something hard to get; unreal. -n. --sky; heavens; గగుర్పాటు, gagurpATu -n. --tingling; thrill; goosebumps; erection of body hair due to excitement or fear; పులకరింత; రోమహర్షణం; గగ్గోలు, gaggOlu -n. --uproar; clamor; గచ్చ, gacca -n. --bondue; a thorny shrub; [bot.] ''Caesalpinia bonduc''; -- the leaves are used for the treatment of hydrocyl, seeds and oil have medicinal properties; గచ్చకాయ, gaccakAya -n. --bondue nut; గచ్చు, gaccu -n. --floor; plastered floor; hard floor; గజం, gajaM -n. --(1) one yard; a length equal to 36 inches or approximately one meter; 2 మూరలు; 90 సెంటీమీటర్లు; --(2) elephant; -- (3) eight; (ety.) because 8 legendary elephants are carrying the universe on their shoulders; గజ, gaja -adj. --big; jumbo; large size; ---గజఈతగాడు = great swimmer; expert swimmer; literally, a swimmer whose “stride” covers a distance of one yard (గజం) with each stroke; perhaps "meter beater" would be an appropriate translation. ---గజదొంగ = big thief; an expert thief. గజగజ, gajagaja -adj. --onomatopoeia for shivering; trembling; గజనిమ్మ, gajanimma -n. --large lemon; [bot.] ''Citrus bergamia''; ''Citrus limettioides''; -- పెద్దనిమ్మ; గజపిప్పలి, gajapippali -n. --[bot.] ''Pothos Officinalis; Scindapsus Officinalis;'' గజమాల, gajamaala - n. -- an ode with 8 stanzas; ఎనిమిది పద్యాలున్న స్తోత్రం. గజర ఆకులు, gajara Akulu - n. -- [bot.] leaves of ''Daucus carota'' Linn.; గజిబిజి, gajibiji -n. --confusion; గజ్జి, gajji -n. --(1) eczema; allergic rash; atopic dermatitis; an infectious itch; --(2) scabies; (rel.) తామర; దురద; గజ్జెలు, gajjelu -n. --a bracelet of small bells tied to a dancer's feet; గట్టి, gaTTi -adj. --(1) hard; --(2) loud; --(3) strong; (rel.) మొండి = tough; గట్టితనం, gaTTitanaM -n. --(1) hardness; firmness; --(2) cleverness; --(3) loudness; గట్టిపడు, gaTTipaDu -v. i. --solidify; become hard; గట్టు, gaTTu -n. --bank; bund; deck of a pool; levee; embankment; (rel.) ఒడ్డు; ---కష్టాలు గట్టెక్కాయి = [idiom] troubles are over. ---చెరువు గట్టు = tank bund. గడ, gaDa -n. --stalk; a straight staff; ---చెరకుగడ = sugarcane stalk. ---వెదురుగడ = bamboo stalk; bamboo staff; గడగడ, gaDagaDa -adj. --onomatopoeia for rapid motion; గడగడలాడు, gaDagaDalADu -v. i. --tremble; shiver; shake; గడప, gaDapa -n. --threshold; the floor jamb of a door frame; గడ్డం, gaddaM -n. --(1) chin; --(2) beard; goatee; గడ్డ, gaDDa -adj. --lumpy; solid; -n. --(1) lump; thrombus; boil; వ్రణము; --(2) brook; stream; --(3) tuber; --(4) any solidified matter; --(5) clump of the earth; గడ్డకట్టు, gaDDakaTTu -v. i. --solidify; freeze; clot; గడ్డపార, gaDDapAra -n. --an indigenous tool widely used for digging and picking up chunks of loose dirt; unlike a spade which can be used while standing up, this tool requires the person to bend, practically doubling up; see also గునపం; గడ్డపెరుగు, gaDDaperugu -n. --curds; yogurt; sour cream; hard milk curds; hard yogurt; గడ్డమంచు, gaDDamaMcu -n. --ice; block of ice; గడి, gaDi -n. --(1) plaid; checkers; a type of design on a fabric; --(2) a square in a diagram like a crossword puzzle; గడియ, gaDiya -n. --(1) wooden bolt across a door; latch; --(2) duration of time equal to 24 minutes; ఘడియ; గడియారం, gaDiyAraM -n. --clock; watch; (lit.) a time meter; ---అనుగడి = clockwise; also అనుఘడి. ---ప్రతిగడి = counter-clockwise; anti-clockwise; also ప్రతిఘడి. ---గోడ గడియారం = wall clock. ---చేతి గడియారం = wrist watch. గడ్డి, gaDDi -n. --grass; hay; common grass [bot.] Cynodon dactylon; Arukam pal; ---ఎండుగడ్డి = hay. ---పచ్చిగడ్డి = green grass. గడ్డి గాదం, gaDDi gAdaM -n. --animal feed; (lit.) grass and leaves; గడ్డిగం, gaDDigaM -n. --seeder; a funnel-like device attached to a plow to drop seeds along the furrow; -- జడ్డిగం; గడ్డిచేమంతి, gaDDicEmaMti -n. -- [bot.] ''Tridax procumbens'' Linn.; -- గాయపాకు; ఇది విస్తృతంగా పెరిగే [[కలుపు మొక్క]]; ఈ మొక్క ఆకులు రసం గాయం దగ్గర రాస్తే ఒక అరగంటలో నొప్పి మాయం అవుతుంది; [[File:Coat_buttons_%28Tridax_procumbens%29_in_Hyderabad%2C_AP_W_IMG_7087.jpg|thumb|right|హైదరాబాదులో గడ్డి చేమంతి]] గడ్డిపువ్వు, gaDdipuvvu -n. --wildflower; గడ్డివాము, gaDDivAmu - n. -- haystack; గడ్డివాము కాడ కుక్క, gaDDivAmu kADa kukka - ph. -- Dog in the manger; an idiom to describe a person who has custody of something useless to him but won't allow another person to use it; గడుగ్గాయి, gaDuggAyi -n. --daredevil; mischievously smart person; (note) a term usually used while referring to children and young adults; గడువు, gaDuvu -n. --time limit; a duration of time within which a task must be done; గడుసు, gaDusu -adj. --worldly wise; precocious; గడ్డు, gaDDu -adj. --difficult; trying; hard; tough; ---గడ్డు రోజులు = difficult days; trying times. గణం, gaNaM -n. --(1) group; tribe; --(2) group of syllables in poetry; a metric unit in prosody; --(3) a branch in the army; గణగణ, gaNagaNa -adj. --onomatopoeia for the sound of a bell; గణన, gaNana -n. --(1) counting; computation; --(2) earnings; గణన పద్ధతులు, gaNana paddhatulu -n. --computational methods; గణనీయం, gaNanIyaM -n. --(1) countable --(2) select; notable; significant; గణవిభజన, gaNavibhajana -n. --[prosody] the process of analyzing a poem or verse to identify its type or class; గణాంక, gaNaMka -adj. --statistical; గణాంక శాస్త్రం, gaNaMka SAstraM -n. --statistical science; statistics (as a subject of study); గణాంకాలు, gaNaMkAlu -n. --statistics (as numbers characterizing the properties of data, such as mean standard deviation, mode, etc.; గణించు, gaNiMcu -v. t. --(1) calculate; --(2) earn; గణితం, gaNitaM -n. --mathematics; any branch of mathematics; ---అంక గణితం = arithmetic. ---కలన గణితం = calculus. ---త్రికోణ గణితం = trigonometry. ---బీజ గణితం = algebra. ---రేఖా గణితం = geometry. ---సాంఖ్య గణితం = statistics. గణుపు, gaNupu -n. --(1) joint in a finger; --(2) joint in a bamboo or sugar cane; గతం, gataM -n. --past; గత్తర, gattara - n. -- (1) garbage; trash; (2) mess; disorder; (3) cholera; (4) vomit; feces; (5) గత్యంతరం, gatyaMtaraM -n. --alternative; alternative path; గతానుగతికంగా, gatAnugatikaMgA -adv. --stereotypically; following the past pattern; following a routine blindly; గతి, gati -n. --(1) path; --(2) orbit; --(3) motion; movement; --(4) fate; the future path of action; గతితార్కిక భౌతిక వాదం, gatitArkika bhautika vAdaM -n. --dialectic materialism; an offshoot of Hegel's philosophy; గతుకులు, gatukulu -n. -- patholes; uneven road surface; -- గుంతలు; గద, gada -n. --mace; a weapon used in ancient India; గద్గదస్వరం, gadgadasvaraM -n. --trembling voice; voice trembling with grief or sorrow; గద్ద, gadda -n. --kite; ---బాపన గద్ద = the brahminy kite; [bio.] ''Haliastur indus''; ---పీతిరి గద్ద = scavenger vulture; [bio.] ''Neophron percnopterus''; ---మాల గద్ద = the pariah kite; [bio.] ''Milvus migrans''; గద్యం, gadyaM -n. --literary prose; prose; గద్య, gadya -n. --colophon; the small ‘coda’ like verse or blank verse that is traditionally written at the end of a section or chapter of classical Indian literary works; గది, gadi -n. --(1) room; chamber; cabin; --(2) compartment; --(3) a square on a chess board; గద్దించు, gaddiMcu -v. t. --chide; rebuke; గదుము, gadumu -v. t. --push; urge on; గదులగోడ, gadulagODa -n. --a wall with pigeonholes such as the one used for sorting letters at a post office; గదులపెట్టె, gadulapeTTe -n. --a box with compartments; pigeonholes a box of this type is often used in Indian kitchens to store frequently used spices; గద్దె, gadde -n. --throne; the seat of power; గని, gani -n. --mine; a dig where ores are found; same as ఖని; గనిజబ్బుగ్గ, ganijabbugga -n. --mineral spring; గన్నేరు, gannEru -n. --oleander; [bot.] ''Nerium odorum;'' --the common Oleander; sweet scented oleander; [bot.] ''Nerium odorum;'' ---పచ్చ గన్నేరు = Yellow Oleander; [bot.] ''Thevetia nerifolia;'' ''Cascabela thevetia; Thevetia peruviana;'' ---సువర్ణ గన్నేరు = Yellow Oleander; [bot.] ''Thevetia nerifolia''; ''Cascabela thevetia''; ---నందివర్ధనం = a native of tropical Africa; [bot.] ''Nerium coronarium; Tabernaemontana divaricata''; ---కొడిసె పాలచెట్టు = [bot.] ''Nerium antidysentricum;'' ---దొంత గన్నేరు = [bot.] ''Nerium odorum;'' (a variety - may be a species now). ---అడవి గన్నేరు, గన్నేరు చెట్టు, పెద్ద గన్నేరు = Sweet scented Oleander; [bot.] ''Plumeria alba''; ---దేవ గన్నేరు = a native of tropical America; [bot.] ''Plumeria acuminata''; -- వాడ గన్నేరు, గుడి గన్నేరు, తెల్ల చంపకం = Temple Tree or Pagoda Tree; White Frangipani; [bot.] ''Plumeria alba'' of the Apocynaceae family; -- గుడి గన్నేరు = [bot.] ''Thevetia peruviana''; గుడి గన్నేరు కాయలలోని పప్పు విషపూరితం. ---పప్పు మాత్రమే కాదు, ఆకులు, కాండంలో ఉండే పాలు కూడా విషపూరితమే. ఈ కాయ పప్పు లో ఉండే కార్డియాక్ గ్లైకోసైడ్స్ (Cardiac Glycosides) ప్రాణాంతకమైనట్టివి. ఈ పప్పు తిన్న వ్యక్తి వాంతులు చేసుకుని అంతిమంగా మరణిస్తాడు. సకాలంలో వైద్యసేవలు అందిస్తే విషహరణం సాధ్యం కావచ్చు. Cerberocide, Thevetin, Peruvoside మొదలైనవి గన్నేరు పప్పులో ఉండే విషపూరితమైన గ్లైకోసైడ్స్; -- కరవీరం; కరవీ వృక్షం; తెల్ల గన్నేరు, పచ్చ గన్నేరు; గప్పాలు, gappAlu -n. pl. --bragging; boasting; గబగబ, gabagaba -adj. --onomatopoeia for the act of being fast, quick, or rapid; ---గబగబ నడు = walk fast. గబ్బిలం, gabbilaM -n. --bat; a flying mammal with a furry body and membranous wings; గబ్బు, gabbu -adj. --malodorous; గబ్బుకంపు, gabbukaMpu -n. --malodor; stale odor; గభీమని, gabhImani -adv. --suddenly; hurriedly; గమకం, gamakaM -n. --[music] microtone; glide; a cluster of intermediate frequencies in the 12-tone Western scale or the 22-tone Indian scale of music; a group of frequencies that cluster around the frequency defining the primary tone; a glide through a continuum of frequencies; గమనం, gamanaM -n. --movement; motion; progress; గమనశీల, gamanaSIla -adj. --mobile; గమనార్హం, gamanArhaM -n. --noteworthy; గమనించు, gamaniMcu -v. t. --observe; note; see; గమనిక, gamanika -n. --observation; గమ్మత్తు, gammattu -n. --magic; strange event; odd thing; amusement; గమ్యం, gamyaM -n. --(1) goal; objective; --(2) destination; గమేళా, gamELA -n. --(1) a high perch on a ship's mast where a man can stand and look far; --(2) crow's nest; --(3) a utensil in the shape of a hollow spherical segment; గయ్యాళి, gayyALi -n. --shrew; an aggressive, domineering or possessive woman; గరకట్టు, garakaTTu -v. i. --clot; solidify; గరగడ, garagaDa -n. --funnel; గరగర, garagara -adj. --onomatopoeia for the feeling of rough to the touch; గరళం, garaLaM -n. --venom; poison; గర్భం, garbhaM -n. --(1) womb; --(2) pregnancy; గర్భ, garbha -adj. --embedded; ---గర్భవాక్యం = embedded sentence. గర్భకణిక, garbhakaNika -n. --[bio.] nucleus; గర్భగృహం, garbhagRhaM -n. --inner part of a house; inner sanctum; గర్భగుడి, garbhaguDi -n. --inner sanctum; sanctum sanctorum; గర్భవతి, garbhavati -n. --pregnant woman; గర్భస్రావం, garbhasrAvaM -n. --abortion; a deliberately induced miscarriage; (rel.) a miscarriage is a natural and premature termination of pregnancy; గర్వం, garvaM -n. --pride; ego; గర్హనీయం, garhanIyaM -n. -- condemnable; blameworthy; one that is fit to be blamed; గరాటు, garATu -n. --funnel; గర్భాశయం, garbhASayaM -n. --[biol.] uterus; womb; place where the embryo grows; గరిక గడ్డి, garika gaDDi -n. --creeping panic grass; [bot.] Cynodondactylon; గరిగె, garige -n. --beaker; a small pot with a spout; % entry for e-2-t beaker గరిటికమ్మ, gariTikamma -n. -- [bot.] ''Vernonia cinerea''; Less.; గరిడీ, gariDI -n. --fencing; the art of twilring a long stick or sword either as a show of dexterity or for self defense; గరిటె, gariTe -n. --(1) cooking ladle; --(2) serving spoon; గరిమ, garima -n. --mass; size; greatness; see also గురుత్వం; గరిమనాభి, garimanAbhi -n. --center of mass; గరిమ వ్యాసం, garima vyAsaM -n. --[astron.] gravitational diameter; if a celestial body is compressed below this diameter, it becomes a black hole; గరిసె, garise -n. --(1) silo; --(2) a large hamper or basket; --(3) a volumetric measure equal to the size of a silo; --(4) a volumteric measure for measuring large quantities of grain until the metric system was introduced; -- 1 గరిసె = 400 తూములు = 1600 కుంచములు; గరిష్ట, garishTa -adj. --maximum; largest; greatest; గరిష్ట సామాన్య భాజకం, garishTa sAmAnya bhAjakaM -n. --[math.] greatest common factor; G.C.F.; (ant.) L.C.M. గర్విష్టి, garvishTi -n. --prig; గరుకు, garuku -adj. --rough; coarse; rough like a sand paper; see also ముతక; గరుకు స్తంభం, garuku sthambhaM -n. --a rough pillar-like stone placed in cow sheds to help cows scratch their body parts by rubbing against them; గరుడపచ్చ, garudapacca -n. --a type of emerald; corundum with transparent light green color; గరుడపురాణం, garuDapuraaNaM - n. -- మరణానంతర జీవితం, పునర్జన్మ మరియు జీవిత అర్ధంతో సహా అనేక అంశాలతో వ్యవహరించే హిందూ గ్రంథం. విష్ణువు యొక్క వాహనం అయిన గరుడ, విష్ణువును వాస్తవిక స్వభావం (nature of Reality) గురించి వరుస ప్రశ్నలను అడుగుతాడు. గరుడుడు అడిగే ప్రశ్నలలో ఒకటి మృత్యువు యొక్క అర్థం గురించి; గరుడఫలం, garudaphalaM -n. --chaulmoogra; [bot.] ''Hydnocarpus laurifolia;'' ''Hydnocarpus wightianus;'' Plant -- Hydnocarpus wightianus or Chaulmoogra is a tree in the Achariaceae family. Hydnocarpus wightiana seed oil (Chaulmoogroil) has been widely used in traditional Indian medicine, especially in Ayurveda, and in Chinese traditional medicine for the treatment of leprosy and vitiligo; గరుడవర్ధనం, garuDavardhanam - n. -- a flowering plant; -- see also గోవర్ధనం; నందివర్ధనం; గరుపం, garupaM -n. --loam; గరుపకొడి, garupakoDi -adj. --loamy; గరుప నేలలు, garupa nElalu -n. --loamy soils; గరువం, garuvaM -n. --pride; same as గర్వం; గరువు, garuvu -adj. --gravelly; - n. -- hard and gravelly land; -- సన్నని గులకరాయి కలిసిన నేల; కొన్నిచోట్ల ఇసక గులక గలిసిన ఎర్రనేలలు గాని, నల్లనేలలు గాని; పునాసపంటలు (వేరుశెనగ, జొన్న, సజ్జ, మొ.), అరటి, పసుపు, నిమ్మ, మొ. తోటలు ఈ నేలల్లో వేస్తారు. గలం, galaM -n. --[prosody] dactyl; the combination of a long sound followed by two short sounds; గలగల, galagala -adj. --onomatopoeia for the sound of flowing water, tinkling bells, jingling bangles, etc.; గలన పత్రం, galana patraM -n. --filter paper; గలని, galani -n. --filter; filtering device; గల్లంతు, gallaMtu -n. --disturbance; tumult; గల్లా, gallA -n. --cash-box; till; cash register; గలిజేరు, galijEru -n. --hogweed; a medicinal herb spreading on the ground; decoction of leaves used for kidney and liver troubles; Ayurvedic medicine produced from this is supposed to help alleviate symptoms from prostate enlargement; [bot.] ''Trianthima monogyna;'' -- [Sans.] పునర్నవ; భృంగరాజు; గల్పిక, galpika -n. --sketch; short literary piece; -- ఇది వచన ప్రక్రియలో ఒకటి; గల్పికను కొడవగంటి కుటుంబరావు ప్రాచుర్యం లోకి తీసుకొచ్చారు. గల్పిక పరిమాణంలో కధానిక కంటే చిన్నది. ఇందులో భావన, అనుభూతి ప్రధానమైనదిగా ఉంటుంది. గల్పిక లో విమర్శలు ఉంటాయి. సంఘటనలకు ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. ఎగతాళి లేదా వ్యంగ్యం ద్వారా ఒక వ్యక్తిని లేదా వ్యవస్థను విమర్శించడం ప్రక్రియలో చూడవచ్చు. కొడవటి గంటి కుటుంబరావు రాసిన 'అంపకాలు ' గల్పికకి ఒక ఉదాహరణ. గల్లీ, gallI -n. --narrow lane; గలేబు, galEbu -n. --pillow case; covering; jacket; anything that covers another as a protection from dirt or grease; -- గౌసేన; గళగండం, gaLagaMDaM - n. -- goiter; a swelling of the neck or larynx resulting from enlargement of the thyroid gland గళకుండిక, gaLakuMDika - n. -- uvula; a conic projection from the posterior edge of the middle of the soft palate, గళ్లా, gaLlA - n. -- funnel; గవదలు, gavadalu -n. --(1) mumps; a communicable disease of childhood, usually associated with the swelling of the salivary glands, especially the parotid glands; --(2) glands of the throat; గవరు, gavaru -n. --Indian bison; wild buffalo; గవ్యము, gavyamu -n. --dairy product; (lit.) a product of the cow; గవ్వ, gavva -n. --cowry; shell; sea shell; గవాక్షం, gavAkshaM -n. --window; గవేషణ, gavEshaNa -n. --search; గసగసాలు, gasagasAlu -n. pl. -- seeds of opium poppy; [bot.] ''Papover somniferum;'' -- గసగసాలను అన్ని దేశాల్లో పండించరు. పండించకూడదనే ఒడంబడిక ఉంది. కేవలం అనుమతి ఇవ్వబడిన దేశాల్లో (టర్కీ అందులో ఒకటి) - UN ఆధ్వర్యంలో మాత్రమే పండించాలి. కొన్ని రకాల వంటకాలలోనూ, కొన్ని జగమొండి జబ్బుల నియంత్రణకై వాడటం కోసమే పరిమిత మొత్తంలో పండిస్తారు; గసాభా, gasAbhA -n. --[math.] GCF; greatest common factor; short for గరిష్ట సామాన్య భాజకం; గసి, gasi -n. --dregs of melted butter; the sediment left after butter is made into ghee by boiling it; also గోదావరి; గసిక, gasika -n. --(1) wooden wedge or spike; --(2) wooden or iron digging instrument; --(3) plug; --(4) a plug in a wound caused by the healing process; గస్తీ, gastI -n. --patrol; watch by a security officer; గస్తీవాడు, gastIvADu -n. --sentry; గళం, gaLaM -n. --(1) throat; --(2) voice; గళధమని, gaLadhamani -n. --carotid artery; the main vessel that carries blood to the brain; గవ్యము, gavyamu -n. -- (1) any cow-derived product including dung, urine, milk, or meat; (2) milk and milk products; గహనము, gahanamu - adj. -- (1) dense; thick; deep; wild; (2) impenetrable; inaccessible; - n. -- (1) a forest; wood; (2) a cave; (3) distress; grief; గహ్వరం, gahvaraM -n. --cave; గ్రంథం, graMthaM -n. --book; treatise; గ్రంథకర్త, graMthakarta -n. --author; (rel.) రచయిత = writer; creator; గ్రంథగ్రంథి, graMthagraMthi -n. --a tough to untangle passage; a difficult to understand passage in a long narrative; -- వ్యాసఘట్టం; గ్రంథచౌర్యం, graMthacauryaM -n. --plagiarism; గ్రంథప్రచురణ హక్కు, graMthapracuraNa hakku -n. --copyright; గ్రంథమాల, graMthamAla -n. --a series of books; గ్రంథాలయం, graMthAlayaM -n. --library; గ్రంథి, graMthi -n. --[anat.] gland; ---వినాళగ్రంథి = endocrine gland; (lit.) ductless gland. గ్రస్త, grasta adjvl. -suff. --seized by; consumed by; ---భయగ్రస్తుడు = one overcome by fear. ---రోగగ్రస్తుడు = one taken ill. గ్రహం, grahaM -n. --(1) planet; this is the modern scientific meaning; to qualify as a planet, an astronomical body has to satisfy three properties: (a) orbit around a star in a well-defined orbit; (b) spherical in shape; and (c) possess sufficient gravitational pull to clear any planetary debris in the neighborhood; --(2) [lit.] one that holds with its attractive pull; with this literal definition, our sun (or, any other star) is also a "grahaM"; -- గ్రాహయతీతి గ్రహ: – అంటే ప్రభావం చూపేది గ్రహము అని. జ్యోతిషం ప్రకారం సూర్య చంద్రాదులకు మనమీద ప్రభావం ఉన్నది కాబట్టి వాటినికూడా జ్యోతిషం గ్రహాలుగానే వ్యవహరిస్తుంది; --(3) ghost; poltergeist; evil spirit; గ్రహకూటమి, grahakUTami -n. --conjunction of planets; గ్రహచారం, grahacAraM -n. --fate; misguided path; misfortune; bad luck; (lit.) the path of a planet; (rel.) గోచారం = (lit.) the path of a cow, whereabouts of a lost or missing cow; వ్యభిచారం = adultery; fornication; (lit.) taking a misguided path; గ్రహణం, grahaNaM -n. --(1) acceptance; --(2) comprehension; --(3) eclipse; the apparent darkening of a heavenly body when the shadow of another falls on it; (rel.) occultation is the disappearance of one heavenly body behind another, --(4) seizing; seizure; taking away; ---పాణిగ్రహణం = wedding. ---గోగ్రహణం = cattle rustling; stealing of cattle. ---శబ్దగ్రహణం = sound recording; capturing the sound. ---ఛాయాగ్రహణం = photography; capturing the image. గ్రహణపు మొర్రి, grahaNapu morri -n. --cleft palate; (note) this meaning came into vogue because of the belief that cleft palate is caused by when an expecting mother scratches her lip during an eclipse; గ్రహణి, grahaNi -n. --dysentery; ---దండాణుజ గ్రహణి = bacillary dysentery. గ్రహమధ్యరేఖ, grahamadhyarEkha -n. --planetary equator; గ్రహశకలం, grahaSakalaM -n. --planetoid; asteroid; గ్రహింపు, grahiMpu -n. --comprehension; understanding; గ్రహించు, grahiMcu -v. t. --(1) accept; receive; --(2) comprehend; understand; %గా - gA, గ్రా - grA, గ్లా - glA గాంభీర్యం, gAMbhIryaM -n. --depth; grandeur; dignity; గాజు, gAju -adj. --glass; ---గాజుగ్లాసు = a glass tumbler. ---గాజుపలక = a glass pane. -n. --(1) glass; --(2) bangle; గాటు, gATu -n. --gash; cut; wound; గాడి, gADi -n. --groove; striation; trench; గాడిద, gADida -n. --donkey; ass; jackass; -- అడవి గాడిద = ass -- మచ్చిక అయిన గాడిద = donkey గాడిదగడప, gADidagaDapa -n. --Bracteated birth wort; a slender, prostate herb; leafy juice mixed with castor oil is applied to eczema; [bot.] Aristolochia bracteolata Lam; --వృషగంధిక; గాడిదగుడ్డు, gADidaguDDu -ph. --[idiom.] mare’s nest; pie in the sky; something impossible; falsehood; nothingness; (lit.) the egg laid by a donkey; గాడిదపులి, gADidapuli -n. -- hyena; గాడిపొయ్యి, gADipoyyi -n. --pit-oven; in-ground fireplace; an outdoor cooking hearth made in the form of a trench for cooking in a line of large pots; such fireplaces were traditionally used at weddings or other festivals; after hotel catering came into vogue, these traditional pit-ovens are fast disappearing; గాడ్పు, gADpu -n. --hot wind or breeze; summertime breeze; గాఢత, gADhata -n.traditional --concentration; intensity; గాతం, gAtaM -n. --pit; hole; గాత్రీకరణ, gAtrIkaraNa -n. --vocalization; గాథ, gAtha -n. --(1) poem; a verse or stanza; --(2) story; story written in verse; story-verse suitable for singing; అ tale; ---వీరగాథ = ballad. గాదం, gAdaM -n. --(1) a type of grass; --(2) leaf; గాదె, gAde -n. --silo; a large wicket container for storing grain; గానం, gAnaM -n. --song; గానకచేరీ, gAnakacErI -n. --musical concert; గానమందిరం, gAnamaMdiraM -n. --concert hall; గానుగ, gAnuga -n. --(1) press; oil-mill; a rotating press for extracting oil from oil seeds; --(2) mixer; a rotating device to mix sand and lime to prepare native cement; --(3) pongam tree; beech tree; [bot.] Pongamia pinnata; Pongamia glabra; గాబరా, gAbarA -n. --(1) agitation; agitation due to fever; --(2) panic; hyper; perplexity; confusion; ---ఒంట్లో గాబరాగా వుంది = I feel agitated. ---గాబరా పడకు = do not panic. గామి, gAmi -suff. --traveller; ---వ్యోమగామి = space traveller. గాయం, gAyaM -n. --wound; injury; cut; lesion; గాయపాకు, gAyapAku -n. --Coat-buttons; [Bot.] Tridax procumbens L. Asteraceae గార, gAra -n. --(1) a yellow substance, called tarter, accumulating on the teeth; --(2) mortar; plaster; --(3) a medicated paste used by fishermen to stun fish; -- (4) Desert date; Zachun-oil tree; [bot.] ''Balanites aegyptiaca'' (L.) Del. Balanitaceae; [bot.] ''Balanites roxburghii''. of the Zygophyllaceae family; ''Balanites indica;'' -- (5) (Note). ఎంతటి ఎండల్లోనూ ఈ చెట్టు ఆకులు రాల్చదు. ఇది ఎప్పుడూ పచ్చగా ఉండే సతత హరిత వృక్షం. ఈ చెట్టు ఆకులకూ, కాండం పైని బెరడుకూ, గింజల నుంచి తీసే తైలానికీ వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలున్నాయి. సంస్కృత మహాభారతంలోని శల్య పర్వంలోని 36 వ అధ్యాయంలో 58 వ శ్లోకంలో సరస్వతీ నదీ తీరంలో ఇంగుదీ వృక్షాలున్నట్లు పేర్కొనబడ్డది; దగ్గుకూ, తీవ్రమైన కడుపునొప్పి(Colic) కి గార గింజల కషాయం ఇస్తారు. కాండం పైని బెరడు, పచ్చి కాయలు, ఆకులు పిల్లల కడుపులోని క్రిములను వెడలింపజేసేందుకు వాడతారు. గార పళ్ళను పాముకాటుకు విరుగుడుగా వాడతారు. కాలిన గాయాలు, పుళ్ళు తగ్గించడానికి గార గింజల నుంచి తీసిన నూనెను పూస్తారు; -- (6) (Note). ఇంగుదీ వృక్షం అంటే 'గార చెట్టు', కణ్వ మహర్షి శకుంతలను దుష్యంతుడి వద్దకు సాగనంపే దృశ్యమది. తాను కట్టుకున్న నారచీరను ఎవరో పట్టుకుని వెనక్కి గుంజినట్లు అనిపించి శకుంతల వెనక్కి తిరిగి చూస్తుంది. తన చీర కొంగును పట్టుకుని లాగింది మరెవరో కాదు - తాను కొంతకాలంగా పుత్రసమానంగా పెంచుకుంటున్న లేడి పిల్లేనని ఆమె గ్రహిస్తుంది. అప్పుడు కణ్వ మహర్షి ఆమెతో ఇలా అంటాడు - వత్సే ! యస్య త్వయా వ్రణ విరోపణమింగుదీనామ్ తైలమ్ న్యషిచ్యత ముఖే కుశసూచి విద్ధే శ్యామాక ముష్టి పరివర్థిత కో జహాతి సోయం న పుత్ర కృతకః పదవీమ్ మృగస్తే || (బిడ్డా! పచ్చి గడ్డి మేస్తున్న ఈ లేడి పిల్లకు నోటిలో దర్భ ముల్లు గుచ్చుకున్నప్పుడు, దాని గాయం మాన్పడానికి ఇంగుదీ కాయల తైలం పూసి చికిత్స చేశావు. నోటి గాయంతో అప్పుడది గడ్డి మేయడం సాధ్యంకాదని దానికి ప్రేమమీరగా శ్యామాకాలు - సామలు లేక చామధాన్యం - గుప్పెళ్ళతో తినిపించావు. అలా నీవు పుత్ర సమానంగా పెంచుకున్న ఈ లేడి నిన్ను నీ మార్గాన ఎలా వెళ్ళనిస్తుంది ?) గారాబం, gArAbaM -n. --affectionate indulgence; గారు, gAru -suff. --a suffix after names and titles to show respect; గారె, gaare - n. -- a toroidal-shaped, palm-sized, deep-fried savory dish popular in South India; this item is typically made from "Urid dal," although variations exist; Its trademark characteristic is the hole in the center; If the hole is missing, then it is called "వడ;" గాలం, gAlaM -n. --(1) hook especially a device with a bunch of hooks to retrieve buckets when they fall in a well; --(2) fishing line; గాలించు, gAliMcu -v. t. --search; exhaustive search; search by washing; levigate; pan; గాలి, gAli -n. --(1) wind; breeze; air; (rel.) వాయువు; పవనము; --(2) demonic force; ghost; గాలి గుమ్మటం, gAli gummaTaM -n. --balloon; esp. a balloon in which people can travel; గాలికొట్టు, gAlikoTTu -v. t. --inflate; గాలికోడి, gAlikODi -n. --weather cock; wind vane; గాలిగుడి, gAliguDi -n. --ring around the moon; moon-bow; ring around the sun; the halo seen around the sun or moon which appears like a circular cloud and believed to indicate an oncoming rain; గాలిగోపురం, gAligOpuraM -n. -- the tall, ornamental tower at the entrance of a classical south Indian temple; గాలిపటం, gAlipaTaM -n. --kite; a paper toy that is tied to a string and flown in the air for amusement; గాలితిత్తి, gAlititti -n. --air sac; alveolus; గాలిబిళ్లలు, gAlibiLlalu -n. pl. --mumps;a viral disease of the human species, caused by the mumps virus. Before the development of vaccination and the introduction of a vaccine, it was a common childhood disease worldwide. It is still a significant threat to health in developing countries, and outbreaks still occur sporadically in developed countries. గాలిదోషం, gAlidOshaM -n. --evil effect of a ghost; ill wind; గాలిమర, gAlimara -n. --windmill; గాలిమేడలు, gAlimEDalu -n. pl. --castles in the air; గాలివాన, gAlivAna -n. --storm; cyclone; hurricane; typhoon; (lit.) windy rain; storms in the Atlantic are called hurricanes; Pacific storms are called typhoons; storms in the Indian ocean are called cyclones; (rel.) సుడిగాలి; ఉప్పెన; గాలివొగ్గు, gAlivoggu -v. t. --deflate; గాళుపు, gALupu -n. --hot summer wind; గాసటబీసట, gAsaTabIsaTa -n. --confusion; gibberish; గ్రాంథిక, grAMthika -adj. --(1) literary; --(2) pedantic; గ్రాడి, grAdi -n. --grid; ---ఇనపగ్రాడి = iron grid. గ్రామం, grAmaM -n. --village; (def.) according to Kautilya, a self-sufficient habitation with at least 500 households, representing different trades and occupations, and has a proximate market outlet for its products and services; -- గ్రామం అంటే వందకుటుంబాలు పైన ఉంటాయి (సుమారు 200 లేదా ఆ పైనే )కుటుంబాలు జీవనం సాగిస్తూ ఉంటాయి. ఇక్కడ మాత్రo ప్రభుత్వ ఆసుపత్రి, ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల (అరవతరగతి నుంచి పదవతరగతి వరకు ), సర్పంచ్ కూడా గ్రామం లోనే ఉంటారు.పల్లెకి సంబందించిన ఏవైనా సమస్యలున్నా గ్రామo లో ఉన్న పంచాయితీ ఆఫీస్ దగ్గర తెలుపుకోవాల్సిందే.ఓట్లు లెక్కింపులన్నీ గ్రామం లో నే జరుగుతాయి. గ్రామసింహం, grAmasiMhaM -n. --dog; (lit.) lion of the village; గ్రామీణ, grAmINa -adj. --rural; country; pastoral; ---గ్రామీణ ప్రాంతం = countryside. గ్రాసం, grAsaM -n. --food; fodder; గ్లాని, glAni -n. --fatigue; lassitude; weariness; tiredness; గ్లాసు, glAsu -n. --glass; tumbler; ---గాజు గ్లాసు = glass glass; crystal glass. ---స్టీలు గ్లాసు = steel glass; stainless steel glass. గ్లాసుడు, glAsuDu -adj. --a glass-full of; a glass of; '''%గిం - giM, గి - gi, గీ - gl''' గింజ, giMja -n. --seed; see also పిక్క; విత్తనం; గింజుకొను, giMjukonu - v. i. -- grab to own; -- తనది కానిదాని కోసం అనేక రకాలుగా అరిచి ఆగం చేస్తూ ఉంటే గింజుకుంటున్నాడు అంటాం; గిగా, gigA -pref. --giga; billion; one followed by nine zeros; ---బిలియను ద్వింకములు = gigabits. గిచ్చు, giccu -v. t. --pinch; same as గిల్లు; గిజగిజ, gijagija -adj. --onomatopoeia for wriggling and kicking of hands and legs; గిజిగాడు, gijigADu - n. -- Baya; Weaver Bird; [biol.] ''Ploceus baya'' or ''Ploceus philippinus'' of the Ploceidae (ప్లోసీడే) family; -- గ్రామసీమలలో ఎక్కువగా ఈత చెట్లకూ, తుమ్మ చెట్లకూ తలకిందులుగా వేళ్ళాడుతూ ఉన్న గిజిగాడి గూళ్ళు కనిపిస్తాయి. వర్షాకాలంలో జతకట్టే ఈ పక్షులు తమ గూళ్ళను ఎంతో ప్రయాసపడి నిర్మించుకుంటాయి. పాముల నుంచి తమ గుడ్లు, పసికూనలను రక్షించుకోవడం కోసం అవి గూళ్ళను చిటారు కొమ్మలకు వేళ్ళాడేటట్లు, గూడు ముఖద్వారం బహిరంగంగా ఉండకుండా పొడవాటి గొట్టం లో నుంచి గూటిలోకి ప్రవేశించే విధంగానూ ఏర్పాటు చేసుకుంటాయి. మరో వింత విషయం. ఈ వలసపక్షులు వానాకాలం ముగిసి తమ పిల్లలతో స్వస్థలాలకు వెళ్ళిపోయేటప్పుడు వదలివెళ్ళే ఖాళీ గూళ్ళలో ఎండిపోయిన బురద పెళ్ళలు కనిపిస్తాయి. అవి ఎందుకంటే తమకూ, తమ కూనలకూ గూళ్ళలో వెచ్చదనం కోసం అవి తమ గూళ్ళలోని ఒక ఎత్తైన వేదికమీద కొద్దిగా బురద తీసుకొచ్చిపెట్టి, ఆ బురదలో మిణుగురు పురుగుల్ని తీసుకొచ్చి గుచ్చుతాయి. రాత్రిపూట ఆ మిణుగురుల కాంతి, వెచ్చదనం అవి అనుభవించడానికి అలా అలవాటు పడ్డాయి. -- పసుపు పిట్ట; పచ్చ పిట్ట; గిట్ట, giTTa -n. --hoof; గిట్టు, giTTu -v. i. --die; expire; గిట్టుబడి, giTTubaDi - n. -- profit; గిట్టుబాటు, giTTubATu -n. --saleability; profitability; గిడస, giDasa -n. --a short person; a person of stunted growth; anything of stunted growth; గిడ్డంగి, giDDaMgi -n. --warehouse; storage facility; godown; depot; ---చమురు గిడ్డంగి = oil storage facility. గిత్త, gitta -n. --young bull; గిద్ద, gidda -n. --a volumetric measure of pre-independence India; 4 గిద్దలు = 1 సోల; 2 సోలలు = 1 తవ్వ; 2 తవ్వలు = 1 మానిక (సేరు); 2 మానికలు = 1 అడ్డ; 2 అడ్డలు = 1 కుంచం; 4 కుంచాలు = 1 తూము; 5 తూములు = 1 ఏదుము (ఐదు + తూము లేదా ఏను + తూము); 10 తూములు = 1 పందుము (పది + తూము); 2 పందుములు = 4 ఏదుములు = 20 తూములు = 1 పుట్టి; గరిసె అంటే పెద్ద ధాన్యపు గంప అనీ ధాన్యపు కొట్టు అనీ అర్థం. ఈ గంపలు, ధాన్యపు కొట్లు వివిధ ప్రాంతాలలో వివిధ పరిమాణాలలో ఉండే కారణంగా గరిసె ఒక్కో ప్రాంతంలో ఒక్కో రకంగా ఉంది; గిన్నికోడి, ginnikODi - n. --Guineafowl; [biol.] Numida meleagris; -- సీటి కోడి; సీమ కోడి; [[File:Helmeted_guineafowl_kruger00.jpg|right|thumb|Helmeted_guineafowl_kruger00.jpg]] గిన్నె, ginne -n. --goblet; cup; గిరక, giraka -n. --pulley used to pull water from a well; గిరకతాడి, girakatADi -n. --marshy date tree; హింతాళం; గిరగిర, giragira -adj. --onomatopoeia for the act of spinning something fast; గిరవు, giravu -n. --mortgage; గిరాకి, girAkI -n. --(1) commercial demand; --(2) expensive; గిరి, giri -n. --(1) hill; mountain; --(2) a line drawn on the ground; గిరిజనులు, girijanulu -n. --(lit.) hill-people; a term used to refer to some aboriginal tribes in India; Scheduled Tribes (ST); గిలక, gilaka -n. --(1) hernia; --(2) toy rattle; --(3) pulley; --(4) Sun-hemp; the plant yields excellent feiber; it is also used as a green manure; [bot.] Crotolaria juncea; గిలిగింత; గిలకసరులు, gilakasarulu -n. -- a gold ornamental chain of yester year made out of small pullet-shaped links; గిలకపాము, gilakapAmu -n. --rattle snake; గిలక్కాయ, gilakkAya -n. --toy rattle; గిలగిల, gilagila -adj. --onomatopoeia for the act of thrashing or flailing; గిలాబా, gilAbA -n. --plaster; గిలుకరించు, gilukariMcu -v. t. --beat; whip; shake; stir; గిల్లు, gillu -v. t. --pinch; గిల్లుపత్రం, gillupatraM -n. --memorandum; note; reminder; గీకు, gIku -v. t. --scrape; scratch; గీగర్ మొక్క, gIgar mokka - n. -- Geiger tree; [bot.] ''Cordia sebestena'' of the Boraginaceae family; -- మందార పూలు వంటి ఎర్రని పూలని పూసే మొక్క; గీట్లబద్ధ, gITlabadda -n. --measuring staff; graduated bar; scale; గీటు, gITu -n. -- (1) line; stroke; --(2) sweeping movement through a groove; --(3) wink; --- కలం గీటు = stroke of a pen. గీతం, gItaM -v. t. --song; lyric; గీత, gIta -v. t. --(1) line; --(2) Bhagavad Gita; --(3) fate; the fate line on the forehead by God; గీర, gIra -n. -- hubris; arrogance; arrogance associated with the acquisition of knowledge or wealth or simply ego; (ety.) short for గీర్వాణం; గీరగాడు, gIragADu -n. m. --arrogant person; (lit.) a person who knew Sanskrit; గీర్వాణం, gIrvANaM -n. --(1) Sanskrit; --(2) arrogance; గీసు, gIsu -v. t. --draw; draw on a surface with an instrument; గ్రీష్మం, grIshmaM -n. --(1) heat; --(2) summer; %గుం - guM, గు - gu, గూ - gU, గ్లూ - glU గుంజ, guMja -n. --(1) post; prop; --(2) peg; stake; gnomon; --(3) a shrub; [bot.] Abrus precatorius; గుంజు, guMju -v. t. --extract; pull; గుంజీలు, guMjIlu -n. pl. --knee-bends; this word is used when knee bends are done as a punishment; గుంట, guMTa adj. small; -- గుంట నక్క = jackal; -n. --(1) lass; girl; --(2) a small hole in the ground; --(3) a water-hole; pond; --(4) a land-area measure of 121 sq yds = 1089 square feet = 33 feet x 33 feet; --(5) 1 గుంట = 1/40 యకరం = 2.5 సెంట్లు గుంటగలగరాకు, guMTagalagarAku -n. -- False daisy; a medicinal plant; [bot.] ''Eclipta alba''; ''E. prostrata''; -- గుంట గలగరాకు రసం తీసి తలచమురులో కలిపి కాస్తారు. జుట్టు నల్లబడడానికి ఆ రసం పనికివస్తుంది. అది పిండేటప్పుడు చెయ్యి అంతా నల్లగా వస్తుంది; -- [Sans.] భృంగరాజు; గుంటడు, guMTaDu -n. m. --lad; గుంటనక్క, guMTanakka -n. --jackal; small fox; గుండం, gaMDaM -n. --(1) firepit; --(2) pit of any kind; గుండ, guMDa -n. --powder; flour; గుండ్రం, guMDraM -adj. --round; circular; గుండా, guMDA -post. p. --through; via; by means of; గుండ్రాయి, guMDrAyi -n. --smooth round stone; --(2) pestle; గుండిగ, guMDiga -n. --a large metal vessel with a wide mouth; గుండీ, guMDI -n. --button; గుండు, guMDu -adj. --clean-shaven; smooth and round; గుండు, guMDu -n. --(1) clean-shaven head; --(2) weighing stone; --(3) round smooth stone; --(4) bullet; --(5) cannon ball; --(6) stallion; stud; male horse; గుండుసున్న, guMDusunna -n. --big round zero; గుండుసూది, guMDusUdi -n. --headed pin; గుండె, guMDe -n. --(1) heart; chest; --(2) courage; boldness; గుండెకాయ, guMDekAya -n. --heart; గుండెపోటు, guMDepOTu -n. --heart attack; గుంతలు, guMTalu - n. pl. -- potholes; holes in a road surface; గుంపు, guMpu -n. --(1) group of people; --(2) mob; --(3) [chem.] group; radical; గుంభనంగా, guMbhanaMgA -adv. --secretly; గుక్క, gukka -n. --(1) the act of drawing a lungful of breath; --(2) crying hard without a chance to take a breath; గుక్కతిప్పుకొను, gukkatippukonu -v. i. --stop to take a breath; గుక్కెడు, gukkeDu -adj. --a mouthful of (any liquid); a swig; గుగ్గిలం, guggilaM -n. --(1) Gum Gugal; gooey secretion from Indian Bdellium, a small thorny plant; [bot.] ''Balsamodendron Mukal'' or ''Commiphora Mukul'' of the Burseraceae family; -- (2) a bushy shrub; [bot.] ''Aegiceras corniculatum''; -- గుగ్గులు మొక్క; గుగ్గిలం చెట్టు, guggilaM ceTTu -n. --sal tree; [bot.] ''Shorea robusta''of Dipterocarpaceae family); -- this is different from Indian Bdellium; the resin obtained from the sap of this tree is called సాంబ్రాణి; unfortunately, the name గుగ్గిలం చెట్టు is a misnomer here, because గుగ్గిలం is obtained from the resin of the tree గుగ్గుల్, or ''Commiphora mukul'' of the Burseraceae family; -- సాలవృక్షం, సర్జకం; గుగ్గుల్, guggul -n. --guggul tree; [bot.] Caommiphora mukul (Burseraceae); గుగ్గిళ్లు, guggiLlu -n. pl. --boiled horsegram used as a food for cattle and horses; గుచ్చు, guccu -v. t. --prick; pierce; ---దండ గుచ్చు = make a garland by pricking flowers with a needle and string. గుచ్ఛం, gucchaM -n. --bouquet; bunch; a formal arrangement of flowers; గుచ్చిక, gucchika -n. --[med.] ganglion; గుజిలీ, gujilI, - n. - an open marketplace where hawkers sell their trinkets; గుజ్జు, gujju -n. --pulp; pulp of a fruit; (rel.) బురగ్రుజ్జు; గుటక, guTaka -n. --gulp; single gulp; గుట్ట, guTTa -n. --(1) heap; --(2) hill; hillock; ridge; గుట్టు, guTTu -n. --secret; tight lipped; ---ఇంటిగుట్టు రచ్చకి ఎక్కించకు = do not wash dirty laundry in public; do not make family secrets public; గుటిక, guTika -n. --pill; tablet; గుడం, guDaM -n. --raw sugar; unrefined sugar; brown sugar; గుడ్లగూబ, guDlagUba -n. --owl; ---కొమ్ముల గుడ్లగూబ = the great horned owl; [biol.] Bubo bubo; గుడారం, guDAraM -n. --tent; hut; గుడి, guDi -n. --(1) temple; --(2) halo around the Sun or Moon; The ring, or a lunar halo, is caused by the refraction and reflection of light from ice crystals that are suspended in thin, wispy, cirrus or cirrostratus clouds that are at high altitudes; in Indian folk wisdom, the appearance of this ring with a large diameter indicates the possibility of rain in the near future and a small diameter indicates rain far into the future; --(3) the intra-syllabic form of the vowel ఇ; గుడిదీర్ఘం, guDidIrgaM -n. --the intra-syllabic form of the vowel ఈ; గుడి పావురం, guDi pAvuraM - n. -- blue rock pigeon; [biol.] Columba livia; గుడిసె, guDise -n. --hut; cottage; hovel; a small thatched-roof tenement with a circular floor plan; --(note) note the similarity in the shapes of "temple" and "hut"; గుడిసేటిది, guDisETidi -n. f. --prostitute; (ety.) గుడిచేటిక = temple girl; this derivation can be traced back to the deplorable custom, still in vogue, in Karnataka and western Andhra Pradesh that requires the first female child of a family consigned to the service of a temple god; as temple services went into decline, these women became destitute and routinely fall prey to men who exploit their condition; గుడ్డి, guDDi -adj. --blind; గుడ్డితనం, guDDitanaM -n. --blindness; గుడ్డు, guDDu -n. --(1) egg; ovum; --(2) eyeball; గుణం, guNaM -n. --property; quality; primary property of the "mind stuff"; (ant.) నిర్గుణం; ---సత్వగుణం = the property of being calm, contemplative and reflective; ---రజోగుణం = the property of being active, impulsive and aggressive; ---తమోగుణం = the property of being dull, indifferent and lazy; గుణకం, guNakaM -n. --multiplier; గుణకారం, guNakAraM -n. --multiplication (rel.) ఎక్కం; గుణపాఠం, guNapAThaM -n. --lesson learned from experience; గుణవంతుడు, guNavaMtuDu -n. m. --a person of good character; (note) గుణమంతుడు is not correct spelling. The rule is "అ తరువాత వ"; శ్రద్ధావంతుడు is correct; గుణవంతురాలు, guNavaMturAlu -n. f. --a woman of fine upbringing and character; గుణవతి, guNavati -n. f. --a person of good character; గుణశ్రేఢి, guNasrEDhi -n. --geometric progression; గుణ్యం, guNyaM -n. --multiplicand; గుణాత్మక విశ్లేషణ, guNAtmaka viSlEshaNa -n. --qualitative analysis; గుణింతం, guNiMtaM -n. --combinations of a consonant with all the vowels; an example of such can be found in the introductory part of this dictionary; గుత్త, gutta -n. --(1) wholesale; --(2) monopoly; గుత్తాధిపత్యం, guttAdhipatyaM -n. --monopolisitc superiority; monopolistic control; monopoly; గుత్తి, gutti -n. --(1) bunch; cluster; --(2) umbel; inflorescence; --(3) bunch of flowers, keys, fruits etc.; (rel.) దళం; గుత్తేదారు, guttEdAru -n. --contractor; గుదము, gudamu -n. --anus; also గుద్ద; గుది, gudi -n. --a stick hanging from the neck of cattle to prevent them from running; గుదిబండ, gudibaMDa -n. --(1) [lit.] boulder; --(2) [idiom] an albatross around one’s neck; గుద్దు, guddu -n. --a blow given by the fist; -v. t. --strike a blow with the fist; గుద్దులాట, guDDulATa -n. --(1) first fight; --(2) in-fighting; గునపం, guNapaM -n. --crowbar; గున్నంగి, gunnaMgi -n. --Miswak; [bot.] ''Salvadora persica''; [[File:Miswak2.jpg|right|thumb|Miswak2.jpg]] --The miswak is a teeth cleaning twig made from the Salvadora persica tree (known as arak in Arabic). A traditional and natural alternative to the modern toothbrush, it has a long, well-documented history and is reputed for its medicinal benefits It is reputed to have been used over 7000 years ago. గున్న, gunna -adj. --small; young; dwarf; ---గున్నమామిడి = dwarf mango. ---గున్న ఏనుగు = baby elephant. గునుసు, guNusu -v.i. --sulk; గుప్త, gupta -adj. --hidden; latent; గుప్తోష్ణం, guptOshNaM -n. --latent heat; the quantity of heat absorbed or released by a substance undergoing a change of state, say from water to ice; గుప్పిలి, guppili -n. --first; closed hand; గుబులు, gubulu -n. --melancholy feeling; depressed feeling; గుమాస్తా, gumAstA -n. --clerk; assistant; deputy; గుమ్మం, gummaM -n. --(1) entrance; --(2) the floor-end of a door frame; ---దొడ్డిగుమ్మం, = rear entrance. ---వీధిగుమ్మం = front entrance. గుమ్మటం, gummaTaM -n. --(1) lamp shade; --(2) dome; see also గాలి గుమ్మటం; గుమ్మడి, gummaDi -n. --pumpkin; squash gourd; a member of the gourd family; -- తియ్య గుమ్మడి = red pumpkin; [bot.] ''Cucurbita maxima'' of the Cucurbitaceae family; -- తియ్య గుమ్మడి గింజలు చూసేందుకు చిన్నవిగానే కనిపించినా, అవి విలువైన పోషకాలతో నిండి ఉన్నాయి. రోజూ కాసిని గుమ్మడి గింజలు తిన్నా మన శరీరానికి ఎంతో అవసరమైన కొవ్వు పదార్థాలు, మెగ్నీసియం, పొటాసియం, కాల్షియం, జింకు వంటి ఖనిజాలన్నీ వీటి నుంచి లభిస్తాయి. ఇవి రోజూ తింటే గుండె పని తీరు మెరుగు పడుతుంది. ప్రోస్టేట్ గ్రంథి కి రక్షణ లభిస్తుంది. ఇంకా కొన్ని తరహాల కాన్సర్ల నుంచి ఇవి మనల్ని కాపాడతాయి. పచ్చి విత్తులు ఒట్టివే తినవచ్చు. లేక ఏ ఆహార పదార్థాలలోనైనా వీటిని వేసుకోవచ్చు. లేక కాస్త నెయ్యి లేక నూనెలో వేయించి ఉప్పు కారం చేర్చి తింటే ఇవి చాలా రుచిగా ఉంటాయి. ఇరవై ఎనిమిది గ్రాముల గుమ్మడి పప్పులో ప్రోటీన్లు, ప్రయోజనకరమైన కొవ్వులతో కూడిన రమారమి 151 కాలరీల శక్తి ఉంటుంది. ఇంకా వీటిలో శరీరానికి ఎంతో అవరమైన పీచు పదార్ధం, ఫాస్ఫరస్,మాంగనీస్, ఇనుము, రాగి వంటివి కూడా ఎక్కువ. మనకు గాయాలు అయినప్పుడు రక్తస్రావం ఆగటానికి, గాయం త్వరగా మాని, చర్మం మూసుకొనేందుకు ఉపయోగపడే విటమిన్ - కె కూడా ఈ విత్తనాలలో ఎక్కువగా ఉంటుంది. అలాగే విటమిన్ - ఇ కూడా ఎక్కువే. శరీరానికి ఎంతో అవసరమైన యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు, ఫాటీ యాసిడ్స్, రైబోఫ్లేవిన్ (Vitamin B2) వంటివి కూడా వీటిలో ఉన్నాయి. యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు మన శరీరంలోని జీవకణాలను ప్రమాదకరమైన ఫ్రీ రాడికల్స్ బారినుంచి కాపాడతాయి. అందుకే గుమ్మడి గింజలకు మన ఆరోగ్య రక్షణలో అంత ప్రాముఖ్యం ఏర్పడింది. గుమ్మడి గింజలు క్రమం తప్పకుండా తింటూ ఉంటే రొమ్ము కాన్సర్, ఊపిరి తిత్తుల కాన్సర్, ప్రోస్టేట్ గ్రంథి కాన్సర్ వంటివి మనజోలికి రావు. ---సమ్మర్ స్క్వాష్ = summer squash; [bot.] ''Cucurbita pepo''; ---కషా గుమ్మడి = African gourd; [bot.] ''C. mixata''; ---బూడిద గుమ్మడి = ash gourd; wax gourd; [bot.] ''Benincasa hispida; Benincasa cerifera''; ---[Sans.] పీత కూష్మాండ; కూష్మాండ; గుమ్మడిటేకు, gummaDitEku -n. --[bot.] Gmelina arborea; గుమ్మరించు, gummariMcu -n. --plunk; pour a lot into; గుర్మర్, gurmar -n. --saponins from this plant extract have been shown to possess potent inhibition of glucose and antihyperglycemic activity; (lit.) sugar destroyer; [bot.] Gymnema sylvestr; గురక, guraka -n. --snore; గురణం, guraNaM -n. --effort; (rel.) ఉద్యమం; గురదాలు, guradAlu - n. pl. -- kidneys; గుర్రం, gurraM -n. --(1) horse; --(2) knight in chess; --(3) a measure of sixteen tamarind seeds in a children’s game; ---ఆడ గుర్రం = dam; mare. ---ఆడ గుర్రపు పిల్ల = filly. ---గుర్రపు పిల్ల = foal. ---మగ గుర్రం = stallion; stud; ---మగ గుర్రపు పిల్ల = colt. గుర్రపుడెక్క, gurrapuDekka -n. -- water hyacinth, [bot.] Ichhornia Crassipes; -- బుడగతామర; గురి, guri -n. --(1) aim; mark; --(2) belief; trust; respect; ---గురి చూసి కొట్టు = aim and shoot. ---ఆయనంటే మంచి గురి = trusts his word very much. గురివింద, guriviMda - n. -- Crab's eye; rosary pea; India shot; wild liquorice; Indian liquorice; [bot.] ''Abrus precatorius;'' ''Adinathera pavonia;'' ''Canna indica'' of the Liguminosae family; -- పరిపక్వతకు వచ్చిన గింజలు అన్నీ ఒకే బరువు కలిగి ఉంటాయి. ఈ ఈ గుణం వల్ల దీనిని మన దేశంలో బంగారపు తూకానికి వాడేవారు. 100 గింజలు ఒక తులం బరువు తూగుతాయి. ఒక గింజ బరువును రత్తి అంటారు. -- గురివింద గింజలో ఉన్న విషం ఆపిల్ గింజల విషం కన్నా 75 రెట్లు ప్రమాదకరమైనది. 50 ఆపిల్ గింజలను నూరి ఆ పొడిని తింటే మనిషికి విషపూరితం కావచ్చు. కానీ ఒకే ఒక్క గురివింద గింజను నమిలి ఆ పొడిని మింగితే కచ్చితంగా ప్రాణాంతకం కాగలదు; -- [Sans.] రక్తిక; గుర్తింపు, gurtiMpu -n. --recognition; గురుంగూర, guruMgUra - n. -- [bot.] Celosia argentia Linn. గురు, guru -adjvl. pref. --great; major; heavy; venerable; ---గురు అక్షం = major axis. గురుగు, gurugu - n. -- [bot.] Celosia argentea of Amaranthaceae family --- తోటకూర జాతికి చెందిన మొక్క; [Sanskrit] వితున్న; [rel.] కోడిజుత్తు తోటకూర; గురుగ్రహం, gurugrahaM -n. --the planet Jupiter; గురుడు, guruDu -n. --the planet Jupiter; గురుత్వం, gurutvaM -n. --[phy.] gravity; gravitation; (lit.) massiveness; heaviness; massiveness; respectability; ---విశిష్ట గురుత్వం = specific gravity; relative density; the ratio of the mass of a substance to the mass of an equal volume of water; గురుత్వ, gurutva -adj. --[phy.] gravitational; గురుత్వ కేంద్రం, gurutva kEMdraM -n. --[phy.] center of gravity; గురుత్వ గరిమ, gurutva garima -n. --[phy.] gravitational mass; గురుత్వ తరంగాలు, gurutva taraMgAlu -n. --[phy.] gravitational waves; గురుత్వ వ్యాసార్ధం, gurutva vyAsArdhaM -n. --[astro.] gravitational radius; గురుత్వ క్షేత్రం, gurutva kshEtraM -n. --[phy.] gravitational field; గురుత్వాకర్షణ, gurutvAkarshaNa -n. --[phy.] gravitational attraction; గురుధాతువు, gurudhAtuvu -n. --[phy.] heavy element; గురువు, guruvu -n. --(1) guru; teacher; preceptor; --(2) [prosody] a long syllable; a syllable that takes a duration of two snaps to pronounce; [lit.] the big one; the heavy one; గురువిడి, guruviDi, - n. -- Long-leaved barleria; [bot.] ''Hygrophila auriculata'' (Schum.) Heine Acanthaceae; గుర్తు, gurtu -n. --marker; reminder; sign; token; గుర్రు, gurru -n. --snore; గుల, gula -n. --itch; గులకరాళ్ళు, gulakarALLu -n. --pebbles; gravel; గుల్మం, gulmaM -n. --(1) ulcer; stomach ulcer; (2) A bush, a shrub. పొద, బోదె లేని చెట్టు. గుల్ల, gulla -adj. --hollow; puffy; -n. --shell; sea-shell; ---గంగాలిచిప్ప గుల్ల = back-water clam; [biol.] Meretrix Deshayes; (2) bay clam; [bio.] ''Meretrix meretrix''; ---బుడిత గుల్ల = arc shell; [biol.] Anadara granosa. గులాం, gulAM -n. --slave; servant; గులాబ్ జామున్, gulAb^jAmun^ - n. -- (1) A sweet popular in India; -- (2) MalayA apple; [bot.] ''Syzygium malaccense'' of the Myrtaceae family; -- కొన్ని పూలు తెల్లగా ఉంటే ఇంకొన్ని ఎర్రగా గులాం (గులాల్) రంగులోనూ, కొన్ని రక్త వర్ణం లోనూ ఉంటాయి. పూల రంగును బట్టే కాయల రంగు ఉంటుంది. ఈ పండ్లనుంచి కొన్ని దేశాలలో వైన్ (Wine) తయారు చేస్తారు. మలేషియా, ఆస్ట్రేలియాలు ఈ పండ్ల మొక్క తొట్టతొలి జన్మస్థానాలు. గులాబి, gulAbi -n. --rose; [bot.] Rosa centifolia; గులిమి, gulimi -n. --ear wax; cerumen; గులేబకావళి, gulEbakaavaLi - n. -- Gul-E-Bakavali (గుల్ -ఏ-బకావలి); బకావలి అనే పువ్వు; బకావలి = తెలుగులో బ్రహ్మ కమలం; గుళిక, gulika -n. --(1) pellet; capsule; pill;(2) quantum; (3) module; గుళిక అంక గణితం, gulik aMka gaNitaM - n. -- modular arithmetic; గుళిక వాదం, gulika vAdaM -n. -- quantum theory గుళ్లీ, guLlI -n. --a small glass; a bottle used for feeding infants; గువ్వ, guvva -n. --dove; pigeon; see also పావురం; ---ఎర్రగువ్వ = red turtle dove; [biol.] Stretopelia tranquebariea; గువ్వగుత్తుక గడ్డి, గువ్వగుట్టి, guvvaguttuka gaDDi, guvvaguTTi -n. --[bot.] Trichodesma indicum; గుసగుస, gusagusa -n. --onomatopoeia for whisper; susurration; గుహ్యం, guhyaM -n. --secret; code; రహస్యం; గుహ, guha -n. --cave; గూండా, gUMDA -n. --thug; గూటం, gUTaM -n. --pestle; mallet; గూటించు, gUTiMcu -v. t. --pester; put pressure on; గూఢచారి, gUDhacAri -n. --spy; secret messenger; గూడు, gUDu -n. --(1) nest; bird's nest; --(2) web; a spider's web; --(3) cocoon; chrysalis; web; --(4) shelf; a shelf-like opening in a wall for storing things; --(5) niche; a one-sided hole in the wall used as a shelf; గూడుపిట్ట, gUDupiTTa -n. --nestling; a young bird that has not left the nest yet; గూడుపుఠాణి, gUDupuThAnI -n. --conspiracy; plot; గూడెం, gUDeM -n. --tiny village comprised of thatched-roof tenements; a village comprised of a group of గుడిసెలు; a tribal village; గూన, gUna -n. --large earthenware pot; cistern; గూబ, gUba -n. --(1) owl; --(2) ear canal; eardrum; గూబతడ, gUbataDa -n. --a tree with yellow flowers; [bot.] ''Sida rhombofolia;'' గ్లూకోజు, glUcOju -n. --glucose; a form of sugar found in fruits and honey; blood sugar; dextrose; C₆H₁₂O₆; '''%గృ - gR, గె - ge, గే - gE,   గై - gai''' గృహం, gRhaM -n. --(1) home; --(2) abode; గృహస్తు, gRhastu -n. m. --householder; గృహ్యసూత్రాలు, gRhyasUtrAlu - n. pl. -- గృహస్థు దైనందిన జీవితంలో ఏయే కర్మలు ఎలా చేయాలి, శుభాశుభ కర్మలు ఎలా చేయాలి, ఒకటేమిటి, మొఖం కడగడం ఎలా అనే విషయం దగ్గర్నుండీ సమస్త కర్మాచరణ విధానం గృహ్యసూత్రాలలో ఉంటుంది. వీటిని రచించినవారిలో ఇద్దరు ప్రముఖులు. ఒకరు ఆపస్తంబుడు, రెండవవారు అశ్వలాయనుడు. (ఆంధ్రులలో ఎక్కువమంది ఆపస్తంబ గృహ్యసూత్రాలను అనుసరిస్తారట. అందుకని ఆపస్తంబుడు ఆంధ్రుడు అయి ఉంటాడని తిరుమల రామచంద్ర గారి అభిప్రాయం.) గృహిణి, gRhiNi -n. f. --homemaker; head of the home; see also ఇల్లాలు; గెంటు, geMTu -v. t. --eject; kick out; push; - n. -- movement; గెంతు, geMtu -v. i. -- jump; leap; గెడ, geDa -n. --(1) stalk; staff; --(2) door-latch in the shape of a rod; ---వెదురు గెడ = bamboo staff. ---చెరకు గెడ = sugarcane stalk. గెడ్డం, geDDaM -n. --(1) beard; --(2) chin; గెత్తం, gettaM, -n. --(1) manure; --(2) compost; గెద్ద, gedda -n. --kite; (rel.) డేగ = hawk; గెనుసుగడ్డ, genusugaDDa -n. --sweet potato; [bot.] Dioscorea aculeata; తియ్య దుంప; ఆలువు; గెల, gela -n. --bunch; bunch of fruits; గెలుచు, gelucu -v. i. --win; గెలుపు, gelupu -n. --success; victory; గేటు, gETu -n. --gate; entranceway through a compound wall; గేదంగి, gEdaMgi -n. --screw pine; [bio.] ''Pandanus odoratissimus''; గేదె, gEde -n. f. --water buffalo; [bio.] ''Bovidae bubalis''; గేయం, gEyaM -n. --song; writing suitable for singing or recitation; గేలం, gElaM -n. --(1) fish-hook; --(2) grapnel; an iron or steel device with multiple hooks to catch things under water; గేలను, gElanu -n. --gallon; a liquid measure; 3.785 litres; గేలక్సీ, gElaksI -n. --galaxy; గేహం, gEhaM -n. --house; home; గైరిక, gairika -n. --red ochre; గైరుసాలు, gairusAlu -n. --last year; గైరుహాజరు, gairuhAjaru -n. --absent; '''%గొం - goM, గొ - go, గో - gO, గౌ - gau''' గొంకు, goMku -n. --hesitation; fear; గొంగళి,  goMgaLi -n. --a rough blanket, rug; a thick blanket; -- గొంగడి; కంబళి; గొంగళిపురుగు, goMgaLipurugu -n. --hairy caterpillar; గొంతుక, goMtuka -n. --(1) throat; --(2) voice; --(3) squatting position, కుక్కుటాసనం; గొంతెమ్మ కోరిక, goMtemma kOrika -n. --an impossible wish; a greedy wish; (ety.) In Mahabharata, Kunti dearly wished that her extra-marital son Karna join her other children, the Pandavas. But this wish was never fulfilled. So the word కుంతి + అమ్మ = గొంతెమ్మ; గొంద్వానా, goMdvAnA -n. --Gondwanaland; one of the original land masses of the world, the other being Pangea. According to the theory of Plate Tectonics, these two land masses broke into seven pieces, one of which is the Indian Plate. గొంది, goMdi -n. -- (1) alley; bylane; (2) land in the shadow of a hill; గొగ్గి, goggi -n. --[chem.] benzene; భైరవాసం; గొగ్గి చక్రం goggi cakraM -n. --benzene ring; గొజ్జంగి, gojjaMgi -n. --screw pine; [bot.] Pandanus odoratissmus; same as మొగలి; గొటగొట, goTagoTa -adj. --onomatopoeia for the sound signifying drinking; గొట్టం, goTTaM -n. --tube; pipe; duct; hose; barrel; either a rigid or a flexible tube (hose); ---పొగ గొట్టం = chimney. ---తుపాకి గొట్టం = gun barrel. ---నీటి గొట్టం = water pipe. ---రబ్బరు గొట్టం = rubber hose; rubber tube. గొట్టిచెట్టు, goTTiceTTu -n. --a thorny plant; [bot.] Zyzyphus xylopyruss; గొడవ, goDava -n. --trouble; problem; noise; గొడ్డలి, goDDali -n. --axe; hatchet; see also పరశువు; గొడారి, goDAri -n. --cobbler; a caste who traditionally worked with animal skins and hides; #mA-di-ga#; గొడుగు, goDugu -n. --umbrella; గొడుగు మొక్క, goDugu mokka -n. --a grass called umbrella plant; [bot.] Cyperus alternifolius; గొడ్డు, goDDu -adj. --barren; ---గొడ్డంబలి = boiled rice water without any rice in it. ---గొడ్డు భూములు = barren lands. ---గొడ్డేరు = dry stream bed. -n. --(1) animal; beast; creature; --(2) steer; ox; cow; గొడ్డుపాయలకూర, goDDupAyalakUra -n. -- [bot.] Portulaca quadrifida Linn.; గొడ్డురాలు, goDDurAlu -n. --barren woman; a woman who bore no children; గొడ్రాలు; గొప్ప, goppa -adj. --rich; affluent; big; great; noble; ---గొప్ప వాళ్లు = rich people; famous people. ---పెద్ద గొప్ప! = big deal! గొప్పు, goppu -n. --basin around a plant to hold water; గొబ్బరం, gobbaraM -n. --manure; గొబ్బి, gobbi - n. -- an erect herb; [bot.] Barleria cristata Linn.; పెద్ద గోరింట; గొయ్యి, goyyi -n. --(1) pit; deep pit; hole in the ground; --(2) grave; (rel.) నుయ్యి = well; ---ఎవరు తీసుకొన్న గోతిలో వాళ్లే పడతారు = one falls victim for one’s own treacherous plots; hoist with one’s own petard. గొరక, goraka -n. --(1) thick iron wire; thin iron rod; --(2) any heavy-duty long splinter; ---గొరక చీపుళ్లు = heavy-duty broom made from the spines of coconut leaves. --sheep; గొరపం, gorapamu -n. --heavy-duty brush used to groom horses; brush; గొరిల్లా, gorillA -n. --gorilla; a large monkey-like animal with strong human features; గొర్రె, gorre -n. --sheep; గొర్రెపిల్ల, gorrepilla -n. --lamb; గొల్లభామ, gollabhAma -n. --(1) grasshopper, mantid; [biol.] Upupa indica; --(2) milkmaid; గొలుకు, goluku -v. t. --(1) scribble; --(2) bug; pester; bother; గొలుకుడు, golukuDu -n. --scribble; scrawl; గొలుసు, golusu -n. --chain; గొలుసుకట్టు రాత, golusukaTTu rAta -n. --cursive writing; గొళ్లెం, goLleM -n. --chain-latch; bolt for a door; గోకర్ణం, gOkarNaM - n. -- a serving dish in the shape of a cow's ear; a serving utensil with a spout in the shape of a beak to facilitate pouring; use of this vessel and the name are gradually going out of use; గోంగూర, gOMgUra -n. --kenaff; mesta; sorella; roselle plant; Deccan Hemp; Bhimilipatam jute; [bot.] ''Hibiscus cannabinus; Hibiscus sabdariffa'' of the Malvaceae family; see also గోగు; -- a leafy vegetable popular in Andhra region; ---పుల్ల గోంగూర = ఎర్ర గోంగూర = red sorella; [bot.] ''Hibiscus sabdariffa''; ఎరుపు రంగు కాండం, ఎరుపు పువ్వులు మరియు చిన్న చిన్న తమ్మెలు కలిగిన ఆకులతో వుంటుంది. పచ్చళ్ళకు, కూరలకు దీనినే ప్రధానంగా ఎంచుకుంటారు. --- మంచిగోంగూర = Kenaf; [bot.] ''Hibiscus Cannabinus;'' పులుపు తక్కువగా వుండే గోంగూర; దీని‌లో ఎరుపు లేదా ఆకుపచ్చ కాండం, మరియు క్రీమ్ పువ్వులు ఉన్నాయి. ఆకులు పొడవాటి తమ్మెలను కలిగివుంటాయి. ---ధనాసరి గోంగూర = red sorella. ---సీమ గోంగూర = roselle plant. --- గోగునార = BhimilipataM jute; Deccan hemp; ---[Sans.] పీలుః; ఉష్ణప్రియా; నాళిత; [Hindi] అంబారీ; ---[Notes] గోంగూర రక్తవృద్ధికి పేరొందిన ఆకుకూర. గోగు పూల రసంలో పంచదార, మిరియాల పొడి కలుపుకుని తాగితే కాలేయ సంబంధిత వ్యాధులు నయమౌతాయి. గోంగూర ఉడికించి, ఆముదం కలిపి సెగగడ్డల మీద కట్టుకడితే అవి పక్వానికొచ్చి పగుల్తాయి. ---ముదిరిన గోగు మొక్కలను నీటిలో నానబెట్టి నార తీస్తారు. గోగు నార (Kenaf Hemp) ను గోనె సంచుల తయారీలో వాడతారు. పాడి పశువులకు గోంగూర మేపితే అవి పుష్కలంగా పాలు ఇస్తాయి. గోగు విత్తులను పశువుల దాణాలో కలుపుతారు. గోగు గింజలను కొందరు వీర్యవృద్ధికి నేతిలో వేయించి చూర్ణంచేసి తేనెతో కలిపి తింటారు. ఈ విత్తుల నుంచి తీసే పసుపు పచ్చని, వాసనలేని నూనె కందెన (lubricant) గానూ, దీపాలు వెలిగించడానికి కూడా వాడతారు. ఆ నూనెను సబ్బులు, పెయింట్లు, వార్నిష్ ల తయారీలో కూడా ఉపయోగిస్తారు. గోకు, gOku -v. t. --(1) scratch; --(2) scribble; - n. -- వెన్న కాచి నెయ్యి చేసినప్పుడు గిన్నె అడుగున మిగిలిన మాడు సరుకు; గోకులం, gOkulaM -n. --a herd of cows; గోకులకంట, gOkulakaMTa -n. --[bot.] ''Asteracantha longifolia''; గోగు, gOgu -n. --hemp plant; [bot.] ''Cannabis sativa''; గోగునార, gOgunAra -n. -- the fiber from sorella plant; Indian hemp; Kenaf hemp; BhImilipatnaM jute; గోచరం, gOcaraM -adj. --perceptible; gained from sense organs; ---కర్ణగోచరం = audible. ---దృగ్గోచరం = visible. గోచరించు, gOcariMcu -v. t. --appear; గోచరి, gOcari -n. --sensor; an instrument to sense our surroundings; % put this in e-2-t గోచారం, gOchAraM - n. -- (1) path of a planet; movement of a planet; (2) [astrol] current state of planets relative to their positions at the time of the birth of an individual; -- మీ జన్మ నక్షత్ర/నామ నక్షత్ర రాశి నుండీ లెక్కించ్చినపుడు నవ గ్రహాలు ప్రస్తుతం (మనం జాతకానికి గోచారం చూడాలని అనుకున్న రోజుకు) ఎక్కడెక్కడ ఉన్నాయో దానినే 'గోచారం' అని పిలుస్తారు. ఉదాహరణకి, అశ్వని జన్మ నక్షత్రంగా గల వ్యక్తి రాశి మేషం. ఈ మేష రాశి నుంచీ ఈ రోజు (అంటే, 14 ఆగస్టు 2022 న) ఏ గ్రహం ఎక్కడ ఉన్నదో లెక్క వేస్తే ఇక్కడ చూపిన విన్యాసం వస్తుంది: మేషంలో రాహువు, వృషభంలో కుజుడు, మిథునంలో ఏ గ్రహమూ లేదు, కర్కాటకంలో శుక్రుడు, రవి, సింహంలో బుధుడు, కన్యలో ఏ గ్రహమూ లేదు, తులలో కేతువు, వృశ్చికంలో ఏ గ్రహమూ లేదు, ధనుస్సులో ఏ గ్రహమూ లేదు, మకరంలో శని, కుంభంలో చంద్రుడు, మీనంలో గురువు. ఈ సమాచారమే అంటే. గోచి, gOci -n. --G. string; a truss or flap; waist cloth; a narrow strip of cloth, worn by men between the legs, just to cover the genitals; గోచిపాతరాయుడు, gOcipAtarAyuDu -n. --(1) a celibate student; --(2) an un-accomplished individual; (lit.) one who just wears a G. string; in ancient India celibate students just wore the G. string; గోచికట్టు, gOcikaTTu -n. --a style of wearing a dhoti or saree; here a portion of the cloth is taken from front to back; between the legs, pleated, and then tucked into the waistband at the back; గోటీబిళ్ల, gOTIbiLLa -n. --bat and pellet; Indian cricket; a children’s game involving the hitting of a small wooden pellet with a stick; గోడ, gODa -n. --wall; ---ప్రహరీగోడ = compound wall. గోడకుర్చీ, gODakurchee - n. -- a type of punishment meted out to children in elementary schools in which the child is made to sit in an imaginary chair by resting his back against a wall; గోడు, gODu -n. --peeve; ---ఎవడి గోడు వాడిది = every one has his (her) pet peeve. గోత్రం, gOtraM -n. --lineage; source; origin; group; (of a family); there are innumerable lineages and it is impossible to list them all; one normally tells one's lineage by listing one, two, three or five ancestral sages; -- In India people belonging to the same lineage are prohibited to marry each other; -- (1) పాణిని వ్యాకరణ ప్రయోజనాల కోసం గోత్రాన్ని "అపత్యం పౌత్రప్రభృతి గోత్రం" (IV. 1. 162)అని నిర్వచించాడు, దీని అర్థం "గోత్ర అనే పదం కుమారుని కుమారునితో ప్రారంభమయ్యే సంతానాన్ని (ఒక ఋషి యొక్క) సూచిస్తుంది." ఒక వ్యక్తి "నేను కౌశిక-గోత్రం" అని చెప్పినప్పుడు, నేను నా సంతతికి చెందిన పురాతన ఋషి కౌశిక లేదా విశ్వామిత్రుని నుండి అవిచ్ఛిన్నమైన పురుష సంతతి ద్వారా గుర్తించబడతానని అర్థం. కాని దీనికి విరుధ్ధమైన వాదం కూడా ఉంది; -- (2) ఒకప్పుడు మనందరిదీ వ్యావసాయిక సమాజం. అప్పుడు సమాజంలో అందరికీ తమతమ గోవుల మందలు ఉండేవి. గోవులు అనే మాటను ఆవులు, ఎద్దులకు కలిపి వాడతారనేది తెలిసిందే. ఒకే మందలోని గోవులు గనుక జతకడితే, ఆ జాతి క్రమంగా క్షీణించిపోయే ప్రమాదం ఉన్న కారణంగా, వేర్వేరు మందలలోని గోవులను జతకట్టించేవారు. దీనివల్ల జన్యుపరంగా కూడా ఆ జాతి వృద్ధి పొందేది. కనుక, ఏ గోవు ఏ మందలోదో తెలుసుకోవటం అవసరంగా ఉండేది. అందుకే, ఒక్కొక్క గోవుల మందకు, ఒక్కొక్క పేరుండేది. సాధారణంగా, ఆ మందకు నాయకత్వం వహించే వారి పేరుమీదుగా ఆ మందను వ్యవహరించటం పరిపాటి. అలా, ఏ గోవును చూసినా, అది ఏ మందకు చెందిందో తెలుసుకోవటం సులభంగా ఉండేది. ఆ పద్ధతిలోని ప్రయోజనాలను గుర్తించి, వాటిని క్రమంగా మనుషులకూ వర్తింపజేయటంతో, మనుషులు సైతం 'ఫలానా గుంపు'లోకి చెందినవారని గుర్తించటం ఆరంభమయింది. ఆ 'ఫలానా గుంపు' క్రమంగా 'గోత్రం' అయి ఉండవచ్చు. -- 1. వంశం, 2. గుంపు, సమూహం, 3. పేరు, 4. గొడుగు, 5. బాట; గోతము, gOtamu - n. -- a sac; a bag; a gunny-bag; a bag made of jute fiber; గోతులు, gOtulu -n. --pits; excavations; గోదం, gOdaM -n. --(1) brain; --(2) [comp.] memory or storage; గోదాం, gOdAM -n. --(1) godown; warehouse; depot; storage place; --(2) [comp.] memory or storage. గోదారి, gOdAri -n. --dregs; crunchy bits of sediment left at the bottom of the pot when butter is boiled to make ghee; same as గసి; గోధుమలు, gOdhumalu -n. pl. --wheat; [bot.] Triticum durum; Triticum vulgarum; ---తెల్ల గోధుమలు = hard wheat; [bot.] Triticum durum. ---ఎర్ర గోధుమలు = ordinary wheat; [bot.] Triticum vulgarum. గోధూళివేళ, gOdhULivELa -n. -- evening; (lit.) time of the day when you see the red dust raised by the cowherds as they return home after grazing; గోనె, gOne -n. --burlap; fabric from jute fiber; fabric from hemp fiber; గోనె సంచి, gOne saMci -n. --burlap sac; gunny sac; గోప్యం, gOpyaM -n. --secret; గోపీచందనం, gOpIcaMdanaM -n. --yellow ochre; గోపురం, gOpuraM -n. --dome; steeple; గోబిగడ్డ, gObigaDDa -n. --cabbage; గోబీ ఎడారి, gObI eDAri -n. --Gobi desert; గోముగా, gOmugA -adv. --endearingly; గోమేధికం, gOmEdhikaM -n. --agate; topaz; a pale blue, pale green, yellow or white semi-precious stone with a striped or cloudy coloring; a silicate of Aluminium and Fluorine; గోరింక, gOriMka -n. --myna bird; -- సాధారణ గోరింక = common myna bird; [bio.] ''Acridotheres tristis'' of the Sturnidae family; -- మాట్లాడే గోరింక = talking myna; Grackle; hill myna; [bio.] ''Gracula religiosa'' of the Sturnidae family; -- గోరువంక; [Sans.] శారికా; గోరింట, gOriMTa -n. -- henna; [bot.] ''Acacia intsia''; ''Lawsonia inermis''; -- గోరింటాకులో లాసోన్ (హెన్నోటానిక్ యాసిడ్) (Lawsone; hennotannic acid (2-hydroxy-1,4-naphthoquinone) అనే ఎర్రటి పదార్థం ఉంటుంది. ఇది ఆకు నలిపినప్పుడు బయటకు వస్తుంది.ఈ పదార్థానికి కొన్ని ప్రోటీన్లను అతుక్కునే గుణం ఉంటుంది, ఇదొక రసాయన చర్య. లాసోన్, చర్మం లో ఉన్న కెరాటిన్ ( జుత్తులో కూడా కేరాటిన్ ఉంటుంది) అనే ప్రోటీన్ తో రసాయనం గా కలిసి ఎర్ర గా కనిపిస్తుంది. ఈ కేరాటిన్కి అతక్కునే ప్రక్రియను ఆంగ్లంలో Michel addition రియాక్షన్ అంటారు. -- [Note] ఆషాఢంలో మహిళలు గోరింటాకు పెట్టుకోవడం ఒక ఆచారంగా మారింది. దీని వెనుక పలు కారణాలున్నాయి. ఆషాడంలో గ్రీష్మ రుతువు పూర్తి కావడంతో పాటు వర్ష రుతువు ప్రారంభం అవుతుంది. గ్రీష్మంలో మన శరీరం వేడితో కూడుకుని వుంటుంది. ఆషాడంలో బయటి వాతావరణం చల్లబడిపోతుంది. అలాంటి సమయంలో మన శరీరంలోని వేడి బయట చల్లబడిన వాతావరణానికి విరుద్ధంగా తయారవుతుది. కాబట్టి అనారోగ్యాలు తప్పవు. అందుకే గోరింటాకు పెట్టుకుంటారు. గోరింటాకుకు శరీరంలో ఉండే వేడిని తగ్గించే శక్తి ఉంది. అంతేకాకుండా గోరింటాకు రోగ నిరోధక శక్తిని పెంచుతుంది. అందుకే ఆషాడంలో గోరింటాకు తప్పకుండా పెట్టుకోవాలని పెద్దలు చెప్పడమే కాకుండా డాక్టర్లు కూడా చెప్తున్నారు. గోరీ, gOrI -n. --tomb; mausoleum; sepulchre; గోరు, gOru -n. --(1) fingernail; toenail; --(2) claw; --(3) talon; గోరుచిక్కుడు, gOrucikkuDu. -n. -- cluster beans; field vetch; guar; [bot.] ''Cyamopsis tetragonoloba; Cyamopsis psoralioides'' of the Fabaceae family; --(note) guar gum, an emulsifier, is made from the mature seeds of this plant; --[Sans.] బకుచీ; గోరక్షా ఫలినీ; గోరాణీ; క్షుద్ర శింబీ; గోరుచుట్టు, gOrucuTTu -n. --whitlow; fleon; an infection of the bed of the finger or toenail; గోరువెచ్చ, gOruvecca -n. --lukewarm; గోరోజనం, gOrOjanaM -n. --(1) ox gall; gallstone; serpent stone; --(2) same as గోరోచనం = బెజోవార్ = bezoar; a hard mass such as a stone or hair-ball in the stomach of ruminants, once believed to have medicinal properties; --(3) an yellow orpiment (auri + pigment) or a yellow-colored pigment; Arsenic trisulfide; As₂S₃; --(4) fat; --(5) arrogance; pride; uppityness; గర్విష్టివాళ్ళని "వీడికి గోరోజనం ఎక్కువరోయ్" అనడం వినే ఉంటారు. --(Note) Some say the mineral should be called గోరోచనం, because రోచన means "shining" and గోరోచనం means yellow shining substance from a cow; --(Note) Natural gallstones are obtained from cows (ox). Synthetic stones are manufactured by using the juice from the gallbladder as a raw material; --(Note) This is believed to have anti-spasmodic properties; In the Iliad, the Greek physician Machaon uses this to treat the warrior Philoctetes suffering from a snake bite; గోరోజనామ్లం, gOrOjanAmlaM -n. --fatty acid; గోల, gOla -n. --noise; commotion; disturbance; గోలాంగూలం, gOlAMgUlaM -n. --lion-tailed monkey; గోళం, gOLaM -n. --sphere; orb; a suffix to any of the planetary names; గోళాకార, gOLAkAra -adj. --spherical; గోళీయం, gOLIyaM -n. --spheroid; గోళీలు, gOLIlu -n. pl. --marbles; small glass spheres used by children in games; గోళ్లు, gOLlu -n. pl. --(1) nails; finger nails; toe nails; --(2) claws; గోవ, gOva -n. --scaffolding; గోవర్ధనం, gOvardhanam - n. -- a flowering plant; -- see also గరుడవర్ధనం; నందివర్ధనం; గోషా, goshA -adj. -- pertaining to women; ---గోషా ఆసుపత్రి = women's hospital. -n. --the custom of keeping women under viel; గోష్పాదం, goOshpAdaM -n. -- tuft of hair left on a tonsured head; (lit.) a cow's hoof; -- పిలక; గోష్ఠి, gOshTi -n. --discussion; seminar; symposium; గోసర్గ, gOsarga -n. -- morning; (lit.) time of the day when the cows go to the field for grazing; (ant.) గోధూళివేళ; గోహరి, gOhari - n. -- valor; courage; internal energy; -- ప్రతిభ; అంతర్నిహిత శక్తి; గౌరవం, gauravaM -n. --respect; honor; (lit.) treating someone with respect; గౌరీమనోహరి, gaurImanOhari -n. --Rangoon creeper; Chinese honeysuckle; [bot.] ''Quisqualis indica''; ''Combretum indicum'' of the Combretaceae family; --This creeper, like all lianas, attaches itself to trees in the wild and creeps upwards through the canopy in search of the sun. In the home garden, Quiqualis (means, what is this?) can be used as an ornamental over arbors or gazebos, on trellises; With some supportive structure, the plant will arch and form large masses of foliage. [[File:upload.wikimedia.org/wikipedia/commons|thumb|right|/2/2f/Combretum_indicum_01.JPG/330px-Combretum_indicum_01.JPG]] గౌరుకాకి, gaurukAki -n. --gull; a sea-bird; గౌళగాత్రం, gauLagAtraM - n. -- big voice; loud voice; high decibel voice; harsh voice; </poem> ==Part 3: ఘం - ghaM== <poem> ఘంటాపథం, ghaMTApathaM -n. --Royal road; నిస్సందేహమగు మార్గము; పది విల్లుల వెడల్పు గల రోడ్డు; ఘంటాపథంగా, ghaMTApathaMgA -adv. --definitely; emphatically; without a doubt; ఘంటారావం, ghaMTArAvaM - n. --sound of a bell; ఘంటిక, ghaMTika - n. -- (1) a small bell; (2) epiglottis; </poem> ==Part 4: ఘ - gha== <poem> ఘటం, ghaTaM -n. --(1) a pot made out of clay; --(2) an earthenware pot used as a musical instrument, an art made popular by SrI Kolamka Venkataraju of Tuni; --(3) (electrical) cell; container of electricity; --(4) person; individual; body; character; container of soul; ---మొండి ఘటం = obstinate character. ఘటన, ghaTana -n. --(1) happening; occurrence; --(2) dispensation; the will of God; --(3) facilitation; ఘటమాల, ghaTamAla -n. --[phy.] battery; (lit.) a string of cells; ఘటశాసి, ghaTaSAsi -n. --logician; an expert in logic; an umpire in logic; ఘట్టయంత్రం, ghaTTayaMtraM -n. --water wheel; a wheel with buckets to lift water; ఘట్టం, ghaTTaM -n. --(1) stage; phase; --(2) the edge of a pool or river; -- (3) toll booth; -- ఘట్ట కటికా న్యాయం = ఎంత ప్రయత్నం చేసినా కష్టమే మిగులుతుంది తప్ప ఖర్చు తప్పించుకోలేం అన్న హెచ్చరిక; ఘటికుడు, ghaTikuDu -n. m. --competent person; expert hardened with experience; stalwart; ఘటిల్లు, ghaTillu -v. i. --happen; occur; ఘటీగణితం, ghaTIgaNitaM -n. --modulo mathematics; modulo arithmetic; When we divide an integer A by an integer B we will have an equation that looks like the following: A/B = Q with R as remainder. Sometimes, we are only interested in what the remainder is when we divide A by B. For these cases, there is an operator called the modulo operator (abbreviated as mod). Using the same A, B, Q, and R as above, we would have: A mod B = R; ​ ఘటీయంత్రం, ghaTIyaMtraM -n. --clockwork; ఘడియ, ghaDiya -n. --time measure in Hindu calendar; approx. 24 minutes; --sixtieth part of a day; -- 1 రోజు = 60 ఘడియలు; 1 ఘడియ = 60 విఘడియలు = 24 నిమిషాలు; --షష్టి ఘడియలు = 24 గంటలు = రోజల్లా ఘనం, ghanaM -n. --(1) solid; --(2) cube; --(3) great; grand; --(4) extinguishing; ---ఘన పరిమాణం = volume. ---పిట్టకొంచెం, కూత ఘనం = bird is small, but the call is loud. ---దీపం ఘనమవనీయకు = do not let the lamp get extinguished. ఘనకార్యం, ghanakAryaM -n. --heroic deed; ఘనత, ghanata -n. --greatness; ఘనపదార్థం, ghanapadArthaM -n. --solid matter; ఘనపరిమాణం, ghanaparimANaM -n. --volume; a measure of space occupied by an object; ఘనపుటడుగు, ghanapuTaDugu -n. --cubic foot; the space occupied by an object of length, widtghe and depth of 1 foot each; ఘనమూలం, ghanamUlaM -n. --cube root; the cube root of 27, for example, is 3 because 27 is obtained my multiplying 3 x 3 x 3; ఘనాపాఠీ, ghanApAThI -n. --(1) an expert in the Vedas; వేదమును చదవడానికి 'పద పాఠము' తో మొదలై 'ఘన పాఠము' వరకు మొత్తం 11 పద్దతులు వుంటాయి. అవి ఒకదానికంటే ఒకటి కష్టతరమైనవి. అన్నింటిలో ఆఖరిదైన 'ఘనము' అనే పద్దతి వరకూ నేర్చుకున్నవారిని 'ఘనపాఠి' అంటారు. ఈ పద్ధతిలో వేదాన్ని నేర్చుకోవాలంటే కనీసం ఒక వెయ్యిసార్లు అయినా పఠించాలి; --(2) an expert; -- అపారమైన ప్రతిభాసంపత్తి కలిగినవారు అని ఎవరినయినా పొగడాలనుకున్నప్పుడు మన తెలుగు పత్రికలవారు వాడుతున్న పదాలు ఘనాపాఠి లేదా ఘనాపాటి. ఘనీభవన స్థానం, ghanIbhavana sthAnaM -n. --freezing point; the temperature at which a liquid freezes; for example, the freezing point of water is 32 degrees F or 0 degrees C; ఘనీభవించు, ghanIbhaviMcu v.i. -v. t. --freeze; solidify; ఘర్మం, gharmaM -n. --sweat; ఘరానా, gharAnA - adj. -- (1) good at doing bad things; (2) related to a house; ఉత్తర భారతంలో ఒక సంగీత కళాకారుడు ఘరానా గాయకుడు అంటే ఒక స్థిరపడిన సంగీత సంప్రదాయానికి చెందిన వాడు అన్న అర్థమే కాకుండా పేరుమోసిన గాయకుడు అన్న అర్థాల్లో వాడుతారు; ఘృతం, ghRtaM -n. --ghee; clarified butter; ఘాటీ, ghATI -n. --(1) hill pass; --(2) police station; ఘాటీ రోడ్డు, ghATI rODDu -n. --a winding road through a hill pass; ఘాటు, ghATu -n. --pungency; pungent smell; ఘాతం, ghAtaM -n. --(1) blow; injury; shock; --(2) [math.] exponent; power; ఘాతకుడు, ghAtakuDu -n. m. --destroyer; tormentor; villain; ---విశ్వాస ఘాతకుడు = one who destroyed the trust. ఘాతకురాలు, ghAtakurAlu -n. f. --destroyer; tormentor; ఘాతాంకం, ghAtAMkaM -n. --[math.] exponent; power; ఘాతీయ, ghAtIya -adj. --[math.] exponential; ఘాతీయ పద్ధతి, ghAtIya paddhati -ph. --[math.] exponential notation; for example, 1,000,000 in exponential notation can be written variously as 10e6, 10^6 or 10⁶; ఘాతుకం, ghAtukaM -n. --destructive act; cruel act; --cruelty; murder; ఘ్రాణం, ghrANaM -n. --smell; odor; ఘ్రాణేంద్రియం, ghrANEMdriyaM -n. --sense of smell; ఘుమఘుమ, ghumaghuma -adj. --redolent; flavorful; onomatopoeia for a fragrant substance as in ఘుమఘుమ లాడు; ఘృతం, ghRtaM -n. --ghee; melted butter; fat;( ఘృతార్థం, ghRtArthaM -n. --[chem.] steroid; (ety.) ఘృతం వంటి పదార్థం; ఘృతాల్, ghRtAl -n. --[chem.] sterol; alcohol of the steroid family; ఘృతికామ్లం, ghRtikAmlaM -n. --[chem.] stearic acid; Stearic Acid is a saturated long-chain fatty acid with an 18-carbon backbone. Stearic acid is found in various animal and plant fats; C<small>18</small>H<small>36</small>O<small>2</small> or CH<small>3</small>(CH<small>2</small>)<small>16</small>COOH; ఘోటక బ్రహ్మచారి, ghOTaka brahmacAri - n. -- enforced celibate; false ascetic; ఘోరం, ghOraM, -adj. --horrible; fierce; frightful; -n. --(1) atrocity; --(2) gory; ఘోష, ghOsha -n. --(1) loud cry; lamentation; loud sound; amplified sound; (2) a village where cowherds live; -- వేద ఘోష = sound of Veda recitation; -- ఘోష స్త్రీ = milkmaid; -- ఘోష యాత్ర = -- ఘోషాసుపత్రి = a hospital specializing in Ob & Gyn; -- గొల్లవారుండే పల్లె ప్రాంతాన్ని "ఘోష" అంటారు. వీరున్న చోట పశుసంపద ఉండి, అవి శబ్దం చేస్తూ ఉంటాయి కాబట్టి ఈ పేరు వచ్చిందట. ఘోషణ, ghOshaNa -n. --proclamation; ---ఘోషణ పత్రం = proclamation notice. ఘోషా, ghOsha -n. --viel; purdah; the social practice of keeping women under viel; same as గోషా; ఘోషాసుపత్రి, ghOshAsupatri -n. --ladies' hospital; </poem> |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]] nshpl5nea3ayjc9hxthbpzc0lr2se3o 0 3019 35282 35264 2024-11-12T01:32:32Z Vemurione 1689 /* Part 1: పం - pratima */ 35282 wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= * This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks * American spelling is used throughout. * There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here. 16 March 2016. * ఈ నిఘంటువు, ఏషియన్ ఎడ్యుకేషనల్ సర్వీసెస్, న్యూఢిల్లీ వారు 2002 లో ప్రచురించిన ముద్రిత ప్రతి కంటే మెరుగైనది (విస్తరించాం, లోపాలను సవరించాం, కొత్త అంశాలను చేరుస్తూ ఉన్నాం) * మీరూ దీన్ని విస్తరించవచ్చు. కానీ తొలగింపులేమీ చెయ్యకండి - లోపం దొర్లిందని మీకు కచ్చితంగా, నిర్ద్వంద్వంగా, నిరాక్షేపణీయంగా తెలిస్తే తప్ప. * ఇక్కడ ఇచ్చిన పదాలు, వాటి అర్థాలూ వ్యక్తిగతంగా మీకు అంగీకారం కాదు కాబట్టి వాటిని తొలగించకండి. * ఇంగ్లీషు భాష యొక్క అమెరికను స్పెల్లింగును వాడాం. * ఇక్కడి తెలుగు పదాల అమరిక గురించిన వివరణ సుదీర్ఘమైనది కాబట్టి ఇక్కడ చర్చించలేం. {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- | width="895" |<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> ==Part 1: పం - pratima== <poem> పంకం, paMkaM -n. --mire; mud; పంకజం, paMkajaM -n. --lotus; పంకా, paMkA -n. --fan; air circulator; any device that circulates air; పంకించు, paMkiMcu -n. --nod; పంకిలం, paMkilaM -n. --mire; muddy place; పంక్తి, paMkti -n. --row; line; పంగ, paMga -n. -- (1) fork; (2) branching structure of a tree; పంగువు, paMguvu -n. --lame person; పంచ, paMca -adj. --five; ---పంచ తన్మాత్రలు = the five senses, namely the sense of taste, touch, smell, hearing, and sight. పంచ, paMca -n. --awning; front part of a house's hanging roof; పంచకం, paMcakaM - n. -- a set of five; five; పంచకల్యాణి, paMchakalyANi - n. -- a superior breed of a horse with five desirable traits: (1) white feet, (2) a white spot on the upper forehead, (3) a bushy white tail, (4) white hair on the neck (జూలు), and (5) white back; -- పంచేంద్రియ జ్ఞానం అపారంగా కల ఉత్తమాశ్వం; పంచకోల కషాయం, paMcakOlఅ kashAyaM - n. -- the decoction made from పంచకోలాలు, the "five peppers"; పంచకోలాలు, paMcakOlAlu - n. pl. -- the five pungents; (lit) the five peppers; పిప్పలి, పిప్పలి మూలం; పిప్పలి తీగ; శొంఠి, చిత్రక (ఎర్ర చిత్రమూలం); పంచదళ, paMcadaLa -adj. --pentafoliolate; also పంచదళ హస్తాకార; పంచదార, paMcadAra -n. --sugar; పంచనఖ, paMcanakha -adj. --five-toed; five-fingered; పంచనఖి, paMcanakhi -n. --a five-toed animal; పంచనామా, paMcanAmA -n. --arbitration in a dispute; పంచపాత్ర, paMcapAtra -n. --(1) a tumbler - a short wide-mouthed metal cup, normally made of copper, silver or gold - used in Hindu religious rituals, shortened form for పంచామృత పాత్ర; each cup is meant for one of the "five sacred nectars", namely ఆవుపాలు, పెరుగు, నేయి, చక్కెర, తేనె; --(2) five vessels or cups (for the distinct purposes of offering water to a diety: అర్ఘ్యము, పాద్యము, ఆచమనీయము, స్నానీయము and పానీయము); పంచప్రాణాలు, paMcaprANAlu -n. --according to Hindu belief, there are five life forces: prANa, apAna, vyAna, udAna, and samAna; the union of these five is the subtle body or సూక్ష్మదేహం; పంచభుజి, paMcabhuji -n. --pentagon; a geometrical figures with five sides; literally, pentagon means " five angles"; పంచమి, paMcami -n. --fifth day of lunar half-month; పంచాంగం, paMcAMgaM -n. --ephemeres; పంచాయతి, paMcAyati -n. --village council comprised of five people; a village 'tribunal'; ---శవపంచాయతి = postmortem. పంచారించు, paMcAriMcu -v. i. --spread; పంచితం, paMcitaM -n. --urine; cow's urine; పంచు, paMcu -v. t. --distribute; పంచె, paMce -n. --a cloth worn by men to cover the lower part of the body; the counterpart of the sari worn by women; also పంచ; దోవతి; దోతీ; పంజరం, paMjaraM -n. -- (1) cage; especially a cage used to keep birds; (rel.) బోను; -- (2) seer fish; పంజా, paMjA -n. --paw; especially of wild cats; పంజాగోళ్లు, paMjAgOLLu -n. --claws; especially of wild cats; పంట, paMTa -n. --crop; పంట్లాం, paMTlaM -n. --pants; pantaloon; a lower garment of men; పంటించు, paMTiMcu -v. i. --delay; పంటిగ, paMTiga -n. --[bot.] Briedelia montuna; పండబారు, paMDabAru -v. i. --ripen; పండా, కాయా? paMDa, kAyA? -[idiom.] --was it a success or a failure; good news or bad? (lit.) is it a ripe fruit or green fruit? పండితమ్మన్యుడు, paMDitammanyuDu -n. m. --[idiom] charlatan; bogus scholar; పండితపుత్రుడు, paMDitaputruDu -n. m. --[idiom] idiot; (lit.) son of a scholar; పండితుడు, paMDituDu -n. m. --scholar; (ant.) పామరుడు; పండు, paMDu -v. i. --to ripen; పండు, paMDu -n. --ripe fruit; (rel.) కాయ is unripe fruit; పండుగ, paMDuga -n. --festive day; festival; treat; పండ్లు, paMDlu -n. pl. --fruits; పంతం, paMtaM -n. --(1) resolve; determination; --(2) stubbornness; obstinacy; --(3) bet; పంతులమ్మ, paM-tu-la-mma -n. f. --(1) teacher; --(2) wife of teacher; పంతులు, paMtulu -n. --(1) school teacher; --(2) a term of respect used while addressing Brahmins; పంథా, paMthA - n. -- way; path; manner; style; పంద, paMda -n. --(1) coward; --(2) sheaf of corn; పంది, paMdi -n. --pig; hog; swine; ---పంది మాంసం = pork; ham; bacon. పందికొక్కు, paM-di-ko-kku -n. --(1) any of several very large rats (genera Bandicota and Nesokia) of southern Asia destructive to crops; --(2) any of a family (Peramelidae) of small insectivorous and herbivorous marsupial mammals of Australia, Tasmania, and New Guinea పందిరి, paMdiri -n. --a temporary outdoor patio usually built out of thatch or palm leaves; పందెం, paMdeM -n. --(1) bet; wager; --(2) contest; race; ---పందెం గెలిచాడు = he won the bet. ---పరుగు పందెం = running race; dash. పందొమ్మిది, paMdommidi -n. --nineteen; పంథా, paMtha -n. --(1) style; trend; --(2) manner; method; system; పంపకం, paMpakaM -n. --distribution; పంపరనారింజ, paMparanAriMja -n. -- grapefruit; a hybrid between orange and pomelo; got this name because it grows in clusters like grapes; పంపరపనస, paMparapanasa -n. -- pomelo; pompelmos; pumello; Shaddock fruit; [bot.] ''Citrus maxima''; of the Rutaceae family; ''Citrus grandis; Citrus decumana''; (ety.) from Dutch pompelmoes; -- [note] grapefruit is a hybrid of pomelo and sweet orange; పంపిణీ, paMpiNI -n. --distribution; పంపు, paMpu -n. --(1) pump; --(2) a native weight measure equal to 1/8th of a వీశ; used until the metric system was introduced; 8 పంపులు = 4 ఏబులములు = 2 పదలములు =1 వీశ; also అర్ధశేరు నవటాకు; -v. t. --send; transmit; పంపుకొట్టు, paMpukoTTu -v. t. --pump; </poem> ==Part 2: ప - pa== <poem> పకపక, pakapaka -adj. --onomatopoeia for laughter; పక్క, pakka -n. --(1) side; --(2) bed; --(3) direction; ---ఎటు పక్క? = which side? which direction? పక్కపక్కన, pakkapakkana -n. --adj. side by side; abreast; పక్కపుండు, pakkapuMDu -n. --bed sore; sores caused by staying in bed too long without movement; పక్కగొలుసు, pakkagolusu -n. --[chem.] side chain; పక్షం, pakshaM -n. --(1) side; part; --(2) party in a dispute; --(3) fifteen days; --(4) wing; a political party; ---అధిక సంఖ్యాక పక్షం = majority party. ---మీరెవరి పక్షం? = on whose side are you? ---శుక్ల పక్షం = waxing half of a month. ---కృష్ణ పక్షం = waning half of a month. ---ఇరు పక్షాలు = both sides. పక్షపాతం, pakshapAtaM -n. --(1) partiality; preference; --(2) bias; partisanship; పక్షవాతం, pakshavAtaM -n. --paralysis; పక్షాంతరం, pakshAMtaraM -n. --alternative; పక్షి, pakshi -n. --bird; పక్కా, pakkA -adj. --(1) mature; complete; permanent; --(2) fit; good; proper; --(3) real; not fake; పక్కారంగు, pakkAraMgu -n. --fast color; a color that does not fade away; permanent color; పక్కు, pakku -n. --[med.] scab; the hardened cover of a wound; hardened part of any bodily fluid that was once soft or liquidy; పగ, paga -n. --grudge; desire to take revenge; (ant.) ప్రేమ; పగటాట, pagaTAta -n. --day-time show; matinee; పగటివేషం, pagaTivEshaM -n. --theatrical makeup;. an act involving people wearing excessive makeup and clowning around during intermissions of street-corner plays in villages; పగటివేషగాళ్లు, pagaTivEshagALlu -n. --roving street-actors with heavy theatrical makeup; these actors give performances on the streets in return for donations at the end of a show; పగడం, pagaDaM -n. --coral; coral head; one of the gems; పగడపు చెట్టు, pagaDapu ceTTu -n. --[bot.] ''Melanthesa rhamnoides''; పగడపు జీవి, pagaDapu jIvi -n. --coral polyp; పగడపు దిబ్బ, pagaDapu dibba -n. --coral atoll; atoll; పగడపు దీవి, pagaDapu dIvi -n. --coral island; పగడపు రిక్క, pagaDapu rikka -n. --the constellation containing Betelgeuse and Alhena; ఆర్ద్రా నక్షత్రం; పగపత్తి, pagapatti -n. --[bot.] ''Cyrilla aquatick''; పగలు, pagalu -n. --daytime; lighted part of a day; (ant.) రాత్రి; రేయి; పగ్గం, paggaM -n. --(1) tether; --(2) rein; halter; the rope used to control a horse or an ox; ఎద్దుల ముగుదాళ్లకుగాని, కొమ్మల మొదళ్లకుగాని కట్టి బండితోలే మనిషి పట్టుకొనే తాడు; ఇది బండిని మలుపుకోటానికి, కావలసినప్పుడు ఆపటానికి అవసరం; --(3) rope used by a weaver; --(4) churning rope; పగిది, pagidi -n. --mode; manner; పగులగొట్టు, pagulagoTTu -v. t. --break; పగులు, pagulu -n. --crack; split; a break in an otherwise smooth surface; పగులు, pagulu -v. i. --crack; break; పచ్చ, pacca -n. --(1) emerald; aquamarine; jade; one of the gems; --(2) green; --(3) raw; పచ్చ మల్లి, pacca malli -n. --yellow jasmine; [bot.] ''Gelsemium sempervirens''; పచ్చ అడవిమొల్ల, pacca aDivimolla -n. --[bot.] ''Jasminum chrysanthemum''; పచ్చ కర్పూరం, pacca karpUraM -n. --green camphor; raw camphor; crude camphor; [bot.] ''Cinnamomum camphora''; పచ్చ కామెర్లు, pacca kAmerlu -n. --jaundice; (rel.) కుంభకామెర్లు; పచ్చ గన్నేరు, pacca gannEru -n. --yellow oleander; [bot.] ''Thevetia peruviana; Thevetia neriifolia''; పచ్చ చేమంతి, pacca cEmaMti -n. --[bot.] ''Chrysanthemum roxburi''; mum; పచ్చ జొన్న, pacca jonna -n. --[bot.] ''Sorghum vulgare''; పచ్చడి, paccaDi -n. --chutney; sauce; పచ్చ నీరుల్లి, pacca nIrulli -n. --[bot.] ''Allium tuberosum''; పచ్చ పావురం, pacca pAvuraM, - n. -- green pigeon; [bio.] ''Treron phoenicoptera''; పచ్చ పెదగోరంట, pacca pedagOraMTa -n. --[bot.] ''Lawsonia alba;'' పచ్చ ములుగోరంట, pacca mulugOraMta -n. --[bot.] ''Barleria prionitis''; పచ్చ ముల్లంగి, pacca mullaMgi -n. --[bot.] ''Daucus carota''; కేరట్; పచ్చ వాడాంబరం, pacca vADAMbraM -n. --[bot.] ''Justicia dentata;'' ''Ecbolium ligustrinum;'' -- నక్కతోక; చీకటికూరతుప్ప; నీలాంబరం; [Sans.] నీల సహచర; -- ఈ తుప్పను తొక్కిన వాళ్ళకు మంచి జరుగుతుందనీ, అదృష్టవంతుడవుతాడనీ ఒక విశ్వాసం ఉండబట్టి "నక్కతోక తొక్కడం" అనే జాతీయం పుట్టిఉండవచ్చు; పచ్చ సముద్రం, pacca samudraM -n. --Yellow Sea; the body of water east of China and west of the Korean peninsula; పచ్చబొటుకు, pacca boTuku -n. --[bot.] ''Cordia polygama''; పచ్చబొట్టు, paccaboTTu -n. --tattoo; పచారు, pacAru -n --stroll; walk; పచ్చాకు చెట్టు, paccAku ceTTu -n. --[bot.] ''Cinnamomum iners''; పచ్చారె చెట్టు, paccAre ceTTu -n. --[bot.] ''Bauhinia spicata''; పచ్చి, pacci -adj. --(1) green; unripe; --(2) raw; uncooked; unboiled; --(3) not dry; undried; unburnt; tender; --(4) not healed; sore; (ant.) పండు; ---పచ్చి ఇటిక = sun-dried brick; adobe. ---పచ్చి మామిడికాయ = unripe mango. ---పచ్చి పాలు = raw milk, unheated milk; un-Pasteurized milk; --- పచ్చి పులుసు = soup made from uncooked ingredients; పచ్చిక, paccika -n. --grass; green grass; greenery; పచ్చిక బయలు, paccika bayalu -n. --grassy meadow; green open space; పటం, paTaM -n. --(1) figure; diagram; picture; drawing; exhibit; map; (2) cloth; (3) hood of a snake; పటకా, paTakA -n. --(1) belt; waist belt; --(2) length of cloth sufficient to go around the waist once; --(3) width of a roll of cloth; పటకారు, paTakAru -n. -- (1) pincers; pliers; (2) tongs; crucible tongs; పటపట, paTapaTa -adj. --onomatopoeia for grinding teeth; పటలం, paTalaM -n. --(1) roof; cover; --(2) a film over the eye; పట్టం, paTTaM -n. --a gold band tied around the head as a mark of coronation; పట్ట, paTTa -n. --the bark of a tree; పట్టకం, paTTakaM -n. --prism; పట్టణం, paTTanaM -n. --city; a big town; a metropolitan area; --- అగడ్తలు చుట్టూ ఉండే నగరం అనే నిర్వచనం ఒకటి ఉంది; ముఖ్య నగరం పట్ట్ణణం అని మరొక నిర్వచనం ఉంది; పట్టతీగ, paTTatIga -n. --[bot.] Capparis heteroclita; పట్టపగ్గాలు, paTTapaggAlu -n. --restraints; పటాకీ, paTAkI -n. --firecracker; పటాటోపం, paTATopaM - n. -- పటము + ఆటోపము; ఆటోపం అంటే హడావిడి, సంభ్రమము , గర్వం , ఆడంబరము అని నిఘంటువు చూపిన అర్థాలు. -- మనిషిలో పస ఏమీ లేకపోయినా పైకి డాబుసరిగా పెద్ద హోదాలో ఉన్నట్టు నటించడం పటాటోపం; పటాపంచలగు, paTaapaMchalagu -v. i. --disperse; scatter; flay apart; పటారం, paTAraM -n. --a mansion with silk drapes; ---పైన పటారం, లోన లొటారం = glitter on the outside, nothing inside. పటాలం, paTAlaM -n. --brigade; battalion; a regiment of soldiers; పటాసు, paTAsu -n. --potassium; the chemical element whose symbol is K; పట్టా, paTTA -n. --(1) rail; --(2) diploma; --(3) inner bark; --(4) a deed or title document; పటిక, paTika -n. --alum; a name given to a group of hydrated double salts. The most common among these, called common alum, is potassium aluminum sulfate. Because of its astringent property, i.e. it helps shrink broken skin, it is frequently used in aftershave lotions, tanning, and in many cosmetics. పటికబెల్లం, paTikabellaM -n. --sugar candy; rock candy; large crystals of sugar made by evaporating concentrated sugar solution; same as పటిక పంచదార; పటిష్ఠం, paTishThaM - n. -- robust; పటిష్ఠపరచు, paTishThaparacu -v. t. --strengthen; పట్టి, paTTi -n. --child; infant; -past. part. of పట్టు; --post position. on account of; because of; పట్టిక, paTTika -n. --table; tabulation; an arrangement of information in an orderly fashion; పట్టీ, paTTI -n. --(1) a catalog or list; --(2) a plaster or medicated bandage as in పలాపట్టీ; --(3) a silver chain, worn around the anklet as jewelry; పటుత్వం, paTutvaM -n. --grip; strength; పట్టు, paTTu -n. --(1) silk; --(2) hive; --(3) cobweb; --(4) trick in a cord game; --(5) hold; ---పట్టు చీర = silk sari. ---తేనెపట్టు = beehive. ---సాలెపట్టు = cobweb. -v. t. --(1) the act of feeding a child a liquid such as milk; --(2) to knead; to rub; ---పిల్లకి పాలు పట్టు = feed milk to the child. ---నా కాళ్లు పట్టు = rub my legs; knead my legs. పట్టుకొను, paTTukonu -v. t. --(1) catch; --(2) apprehend (a lawbreaker); --(3) to hold an object; ---బాలుడు బంతిని పట్టుకున్నాడు = the boy caught the ball. ---పోలీసు దొంగని పట్టుకున్నాడు = the police apprehended the thief. ---బాలుడు సంచీ పట్టుకున్నాడు = the boy held the bag. పట్టుకొమ్మ, paTTukomma -n. --(1) crux; --(2) refuge; primary support; -- తీగె ప్రాకడానికి ఆధారమైన చెట్టు కొమ్మను పట్టుగొమ్మ అంటారు. అదే విధంగా ఒక కార్యానికి ముఖ్యంగా సహకరించే వ్యక్తిని పట్టు గొమ్మ అనవచ్చు . --- అదే అతని వాదానికి పట్టుకొమ్మ = that is the crux of his argument. పట్టుకొమ్ము, paTTukommu -n. --claw; specifically; the claw end of a hammer; పట్టుకో, paTTukO -inter. --hold!; catch!; పట్టుతీగ, paTTutIga -n. --[bot.] ''Niebuhria oblongifolia;'' పట్టుదల, paTTudala -n. --doggedness; perseverance; single-mindedness; పట్టుపట్టు, paTTu paTTu -v. t. --insist; press on; పట్టుపరిశ్రమ, paTTupariSrama -n. --sericulture; పట్టుపురుగు, paTTupurugu -n. --silkworm; పట్టుబట్ట, paTTubaTTa -n. --silk cloth; పట్టుబట్టు, paTTubaTTu -v. t. --insist; press; పట్టుమని, paTTumani -adv. --barely; పట్లకర్ర, paTlakarra -n. --a long broomstick used to clear cobwebs; పట్టెడ, paTTeDa -n. --(1) strap; tape; strip; bandage; a coarse and wide tape; braided band, usually made of cotton, and used to weave across the jambs of a cot to get a springy effect; used in lieu of box springs in Indian beds; --(2) a strap-shaped necklace; --(3) [bot.] ''Spathodea campanulata;'' పట్టెడు, paTTeDu -adj. --handful పటోలం, paTOlaM -n. -- parval; [bot.] ''Trichosanthes cucumerina;'' ''Trichosonthis Disica;'' -- పొట్టి పొట్లకాయ; పఠన, paThana -v. i. --recitation; పఠనం, paThanaM - n. -- reading; పఠనీయం, paThanIyaM - n. -- readable; పడక కుర్చీ, paDaka kurcI -n. --easy-chair; reclining chair; పడగ, paDaga -n. --(1) hood; hood of a cobra; slough; --(2) hood of a car; పడగొట్టు, paDagoTTu -v. t. --raze; tear down; పడతి, paDati -n. --woman; పడమర, paDamara -n. --West; (lit.) the side on which the sun falls; పడవ, paDava -n. --boat; (rel.) తెప్ప, నావ; బల్లకట్టు; పుట్టి; లాంచీ; పడికట్టు రాయి, paDikaTTu rAyi -n. --weight used in scales; పడిగె, paDige -n. --banner; % into e2t పడిశం, paDiSaM -n. --cold; head cold; catarrh; పడు, paDu -v. i. --(1) fall; --(2) suffer; endure; sustain; --(3) suit; ---నాకు నీళ్లు పడలేదు = the water did not suit me. -suff. can be used to convert a noun to a verb; --do; -- అంకిలిబడు = అంకిలి + పడు = అడ్డుపడు = to block; ---అలవాటుపడు = fall in the habit of. ---ఇబ్బందిపడు = fall in difficulties. -- చొప్పడు = చొప్పు+పడు = సరిపడు, అమరిఉండు = to suit; ---బాగుపడు = improve. ---బాధపడు = suffer. ---కనపడు = become visible; పడుకొను, paDukOnu -v. i. --lie down!; recline!; go to sleep! పడుకో, paDukO -inter. --(1) lie down! recline; --(2) go to sleep! పడిగాపు, paDigApu -n. --an expectant and long wait; పడుగు, paDugu -n. --(1) woof; the longitudinal stretch of fabric in weaving; see also పేక; --(2) heap of unthreshed grain; పడుచు, paDucu -adj. --young; youthful; -n. --(1) a youthful girl; a youthful lady; --(2) prostitute; పడుచుతనం, paDucutanaM -n. --youth; పడుపువృత్తి, paDupu vRtti -n. --prostitution; పణం, paNaM -n. --ante; bet; the up-front money placed on the table before gambling; పతంగ, pataMga -n. --[bot.] ''Caesalpinia sappan''; పతకం, patakaM -n. -- (1) medal; trophy; plaque; (2) an ornament like the locket; ---సువర్ణ పతకం = gold medal. ---రజిత పతకం = silver medal. ---కాంస్య పతకం = bronze medal. పతనం, patanaM -n. --(1) fall; fall from glory; decline; --(2) incident; ---నైతిక పతనం = moral decline. ---పతన కోణం = angle of incidence. పత్త, patta -n. --vagina; పత్రం, patraM -n. --(1) leaf; --(2) sheet; two pages; --(3) memorandum; పత్రతలం, patratalaM -n. --[bot.] phylloplane; పత్రశ్వేదనం, patraSvEdanaM -n. --[bot.] transpiration; sweating through the leaves; పత్రహరితం, patraharitaM -n. --[bot.] chlorophyll; the green stuff of leaves; పతాకం, patAkaM -n. --flag; banner; పతాక శీర్షిక, patAka SIrshika -n. --banner headline; పతాక సన్నివేశం, patAka sannivESaM -n. --climax; పత్తా, pattA -n. --(1) trace; sign; --(2) address; పత్తాదార్, pattAdAr -n. --tracer;detective; one who traces; పత్రావరణం, patrAvaraNaM -n. --[bot.] phyllosphere; % to e2t పతిత, patita -adj. --fallen; destitute; పతిత, patita -n. --a woman who lost her honor; పతివ్రత, pativrata - n. -- a chaste woman, chaste by thought, word and deed; -- same as పతిత్తు; see also పత్నీవ్రతుడు పత్తి, patti -n. --(1) raw cotton; --(2) cotton plant; [bot.] ''Gossypium spp;'' see also దూది; -- (3) nib of a pen; -- (4) blade; పత్రింపు, patriMpu -n. --pruning; % to e2t పత్రి, patri -n. --leaves; leaves offered to god; పత్రిక, patrika -n. --(1) periodical; journal; magazine; newspaper; (lit.) leaflet; --(2) invitation card; --(3) pruner; trimmer; ---పక్ష పత్రిక = fortnightly magazine. ---మాస పత్రిక = monthly. ---వార్తా పత్రిక = newspaper. ---సచిత్ర వార పత్రిక = illustrated weekly. పత్రికా రచయిత, patrikA racayita -n. --journalist; -- (note) పాత్రికేయులు is incorrect usage; పత్నీవ్రతుడు, patnIvratuDu - n. -- a chaste man, chaste by thought, word and deed; a man devoted to only one wife; పథం, pathaM -n. --path; way; road; పథకం, pathakaM -n. --plan; scheme; పథ్యం, pathyaM -n. --special diet; diet prescribed after a fever or sickness; పథికుడు, pathikuDu -n. --traveler; pedestrian; పదం, padaM -n. --(1) word; term; --(2) ode; ballad; పద, pada -inter. --(1) let's go! --(2) go!; పదకోశం, padakOSaM -n. --thesaurus; పదార్థ భాండాగారం; (def.) నిఘంటువు పదాలకి అర్థాలు చెబితే, పదకోశం అర్థాలకి పదాలేమిటో చెబుతుంది; పదక్రమానువాదం, padakramAnuvAdaM -n. --transliteration; పదజాలం, padajAlam -n. --terminology; పదనిధి, padanidhi -n. --vocabulary; పదప్రవరులు, padapravarulu -n. --etymologists; పదలం, padalaM -n. --a measure of weight in pre-independence India; 2 పదలంలు = 1 వీశ;; పదవి, padavi -n. --position; rank; official position; పదసూచి, padacUci -n. --index; పదస్తలి, padastali -n. --pedestrian; పదహారు, padahAru -n. --sixteen; పద్ధతి, paddhati -n. --method; scheme; పద్మం, padmaM -n. --lotus; పద్మపత్రం, padmapatraM -n. --(1) lotus leaf; --(2) wax paper; పద్మరాగం, padmarAgaM -n. --ruby; one of the nine gems or semi-precious stones; -- see కెంపు; మాణిక్యం; పద్యం, padyaM -n. --verse; stanza; poem; పదాంశం, padaaMSaM - n. -- Syllable; a combination of elementary sounds containing only one vowel sound; -- ఒక అచ్చుగల (పలుకదగిన) అక్షరసముదాయము, గుణితాక్షరము; పదార్థం, padArthaM -n. --(1) substance; matter; --(2) thing; item; article; --(3) meaning of a word; పదార్థకోశం, padArthakOSaM -n. --glossary; పదావళి, padAvaLi -n. --vocabulary; పది, padi -n. --ten; పదిలం, padilaM -n. --care; caution; security;; పదివేలు, padivElu -n. --ten thousand; myriad; పదిహేడు, padihEDu -n. --seventeen; పదును, padunu -n. --(1) sharpness; --(2) testing cooked rice by pressing the grains between fingers; --(3) moisture; dampness; పదును పట్టు, padunu paTTu -v. t. --(1) to sharpen; --(2) to hone; పద్దు, paddu -n. --entry in an account book; entry in a log book; పద్దెనిమిది, paddenimidi -n. --eighteen; పదేపదే, padEpadE -adv. --again and again; repeatedly; పనస, panasa -n. --(1) verse in a chapter of the Vedas; --(2) Jackfruit; [bot.] ''Artocarpus scortechinii; Artocarpus integrifolia; Artocarpus heterophyllus'' of the Moraceae family; In Greek "arto" means bread and "carpos" means fruit; The breadfruit tree was named thus because the insides of roasted breadfruits resembled baked bread; The English name "Jack fruit" came from "cakkA", the Malayalam name for this fruit; --- అడవి పనస = wild Jack fruit; [bot.] ''Artocarpus hirsutus''; --- సీమ పనస = breadfruit; --- క్షుద్ర పనస = breadfruit; పన్నా, pannA -n. --(1) the frame used in weaving; --(2) the width of a cloth; పన్నాగం, pannAgaM -n. --plot; trick; పని, pani -n. --work; job; avocation; పనికిమాలిన, panikimAlina; - adj. --useless; otiose; పనితనం, panitanaM -n. --craftmanship; workmanship; పనిమనిషి, panimanishi -n. f. --worker; domestic maidservant; maid; పనిలోపనిగా, panilOpanigA -adv. --in the course of one's work; పనిముట్లు, panimuTlu -n. --tools; పనివాడు, panivADu -n. m. --worker; servant; పనివాళ్లు, panivALlu -n. pl. --workers; crew; పనులు, panulu -n. --errands; chores; tasks; పన్ని, panni -n. --comb; పన్నీరు, panniru -n. --scented water; traditionally made by boiling flower petals in water and let it settle overnight in a cool place. The frozen oils are churned out and a butter-like concentrate, called "attar" is extracted. About 200,000 roses yield 10 grams of attar; Eau de Cologne; also ఉడుకులోను; పన్ను, pannu -n. s. --(1) tooth; --(2) tax; see also పన్నులు; పళ్లు; పండ్లు; పన్నులు, pannulu -n. --taxes; పప్పాయ, pappAya -n. --papaya; [bot.] ''Temenuchus pgodarum''; also బొప్పాయి; బొపాసి కాయ; పప్పు, pappu - n. -- dal; split pulses; cooked split pulses; పప్పుకూర, pappukUra - n. -- [bot.] ''Chenopodium album Linn.''; పప్పుధాన్యం, pappudhAnyaM - n. -- pulses; grains that produce "dal"s like toor, urid, etc.; పప్పులో కాలు వేయు, pappulO kAlu vEyu - ph. -- make a mistake; పమిడి తంగేడు, pamiDi taMgEDu -n. --[bot.] ''Poinciana pulcherrima''; పమిడిపత్తి, pamiDipatti -n. --[bot.] Gossypium acuminatum; పయనం, payanaM -n. --journey; పయాలు, payAlu -n. --porch; verandah; % to e2t పరంగా, paraMgA - advl. suffix. from the viewpoint of; ---వృత్తిపరంగా = from a professional viewpoint. ---దేశపరంగా = from a country viewpoint. పరంగి, paraMgi -adj. --foreign; పరంగి చెక్క, paraMgicekka -n. --China root; (lit.) foreign bark; పరంజా, paraMjA -n. --scaffolding; పరంపర, paraMpara -n. --series; succession; lineage; పర, para -adj. --pref. --(1) the other; alien; foreign; (ety.) from Latin, para; --(2) [gram.] later; new; (ant.) పూర్వ; పరక, paraka -n. --(1) blade of grass; --(2) trifle; --(3) the fraction one-eighth; --(4) one-eighth of a hundred when 112 represents "hundred"; పరకాయ ప్రవేశం, parakAya pravESaM -n. --(1) a method of making the soul leave its physical body and enter another body; the legend has it that Sankara, the great Indian thinker of the early 8th century practiced this; --(2) metempsychosis; పరకాయించి చూడు, parakAyiMci cUDu -v. t. --carefully examine; see with deliberate care; పరగడుపు, paragaDupu -n. --empty stomach; fasting belly; esp. stomach after fasting overnight; పరడబ్బా, paraDabbA -ph. --[idiom] praising the other one; పరచు, parachu -v. t. --(1) spread; unroll; --(2) do; take action; పరతంత్ర, parataMtra -adj. --dependent; restrained; subjugated; పరతంత్రత, parataMtrata -n. --dependence; పరదేశి, paradESi -n. --alien; foreigner; outsider; a person who is not a citizen of a land in which he or she is living; పరధ్యానం, paradhyAnaM -n. --absentmindedness; mind concentrated on another thing; పరపతి, parapati -n. --credit; trust; reputation; పరపర, parapara -adj. --onomatopoeia for the sound of cutting or chewing; పరభుక్కులు, parabhukkulu -n. --parasites; also పరాన్నజీవులు; పరాన్నభుక్కులు; పరమగు, paramagu -v. i. --[gram.] come later; పరమాత్మ, paramAtma -n. --the Universal life force; The Supreme Being; పరమావధి, paramAvadhi -n. --ultimate goal; lofty aim; పరవశం, paravaSaM -n. --ecstasy; wild joy; పరవా, paravA -n. --concern; care; anxiety; పరవా లేదు, paravA lEdu -ph. --do not worry; it is all right; పరశువు, paraSuvu -n. --tomahawk; an ax-like weapon; పరస్పర, paraspara -adj. --mutual; reciprocal; పరస్పర డబ్బా, paraspara DabbA -ph. --[idiom] mutual aggrandizement; పరస్పరపరిపూరక, parasparaparipUraka -adj. --complimentary; mutually complementing; పరస్పర సేవ, paraspara sEva -n. --(1) symbiosis; --(2) a phrase to describe "you scratch my back and I will scratch yours" attitude; పర్ర, parra -n. --barren land; infertile land; ఇసక, రాయి కలిసిన నేల; పంటకు అసలు పనికిరాని నేల; --- ఇసక పర్ర = sandy wasteland. --- ఉప్పు పర్ర = salty marsh. పర్వం, parvaM -n. --(1) step; --(2) knot; joint; --(3) subdivision of a book; పర్వతం, parvataM -n. --(1) mountain; --(2) one followed by 26 zeros in the traditional Indian method of counting; పర్వత శ్రేణి, parvata SrENi -n. --mountain range; పర్యంతం, paryaMtaM -suff. --until; as far as; the entire range; up to; ---ఆసేతు హిమాచల పర్యంతం = from the Bridge to the Himalayas; the entire country of India; here the Bridge refers to the now-submerged land bridge between India and Sri Lanka. ---నఖ శిఖ పర్యంతం = from toenail to hair; the entire body. ---పృష్ఠోష్ఠ పర్యంతం = from the anus to the lips. ---పిపీలికాది బ్రహ్మ పర్యంతం = from the ant to the Almighty. పర్యటన, paryaTana - n. -- tour; -- (note) పర్యాటన is not correct; పర్యటకులు, paryaTakulu - n. -- tourists; -- (note) పర్యాటకులు is not correct; పర్యవసానం, paryavasAnaM -n. --(1) end; conclusion; termination; completion; --(2) upshot; consequence; పర్యవేక్షణ, paryavEkshaNa -n. --supervision; పర్ర, parra - n. -- పోరంబోకు భూమి; బంజరు భూమి [రాయలసీమ మాండలికం]; పనికిరాని భూమి [కళింగ మాండలికం]; పర్వము, parvamu - n. --1. A knot, a joint in a cane or body; 2. An annual festival at a certain season of the year; పండుగ; 3. A name given to certain days in the lunar month, as the full and change of the moon, and the 8th and 14th of each half month; 4. A sub-division of a book. పరా, parA - pref. -- back; opposite; extreme; going; పరాంకం, parAMkaM -n. --[math.] parameter; (rel.) స్తిరాంకం; పరాంత, parAMta -adj. pref. --posterior; (ant.) పూర్వాంత; పరాక్రమం, parAkramaM -n. --fearlessness; valor; prowess; పరాకరణం, parAkaraNaM - n. -- refusal; పరాకాష్ఠ, parAkAshTha -n. --climax; extreme limit; -- పతాకస్థాయి; పరాకు, parAku -n. --absentmindedness; forgetfulness; oversight; పరాగం, parAgaM -n. --pollen; పుప్పొడి; పరాగతం, parAgataM - n. -- death; పరాగమం, parAgamaM - n. -- (1) death; (2) raid by enemies; invasion; పరాగ సంపర్కం, parAga saMparkaM -n. --pollination; ---స్వ పరాగ సంపర్కం = self-pollination. ---పర పరాగ సంప్కరం = cross-pollination. పరాజయం, parAjayaM -n. --defeat; పరాజితుడు, parAjituDu -n. --vanquished; పరాన్నజీవి, parAnnajIvi - n. -- parasite; a life form that derives its sustenance from a host; ---అర్ధపరాన్నజీవి = hemiparasite = a plant that derives its sustenance from a host and manufactures part from photosynthesis; ---పూర్ణపరాన్నజీవి = holoparasite = a plant that derives all its sustenance from a host; ---కాండపు పరాన్నజీవి = stem parasite = ---మూలపు పరాన్నజీవి = root parasite = పరాన్నభుక్కులు, parAnna-bhukkulu -n. --[biol.] parasites; saprophytes; same as పరాన్నజీవులు; పరాభవం, parAbhavaM -n. --public humiliation; insult; disgrace; పరామర్శ, parAmarSa - n. -- (1) consolation; condolence; enquiring welfare; (2) remembrance; (3) reference; attention; care; examination; investigation; inquiry; logical deduction; -- వివేచనము; చక్కగా విచారించుట; అవమర్శము; అవలోకనము; అవలోడనము; చర్చ; విచారణ; విమర్శనము; సమీక్ష; -- తెలుగులో దుఃఖ సందర్భాల్లో వాడే అర్థం ప్రాచుర్యంలో వుంది; దుఃఖ సందర్భాలలో చేసే పరామర్శలో కూడ ఆ దుఃఖ కారణం ఏ విధంగా సంభవించినది? ఆ పరిస్థితి రాకుండా ఉండడానికి ఏమి చేసారు, అది ఏ విధంగా ఫలించకుండా పోయింది, ఇంకా ఏమి చేసి ఉండవలసింది, అలాంటి పరిస్తితులలో ఇతరులు ఇంతకూ ముందు ఏమేమి చేసారు, వాటి ఫలితాలు ఏవిధంగా వున్నాయి - ఇలాంటివన్నీ చర్చకు వస్తుంటాయి. పరామర్శ గ్రంథాలు parAmarSa graMthAlu - n. -- reference books; పరామరిక, parAmarika -n. --care; attention; పరార్థం, parArthaM -n. --one followed by 27 zeros in the traditional Indian method of counting; పరార్ధ, parArdha -adj. --pref. later half; పరావర్తనం, parAvartanaM -n. --reflection; పరావర్తన కోణం, parAvartana kONaM -n. --angle of reflection; పరాయి, parAyi -adj. --strange; foreign; alien; outside; పరాసువు, parAsuvu - n. -- dead; the dead person; పర్యటన, paryaTana -n. --tour; -- (note) పర్యాటన is not correct usage; % to e2t పర్యాటకులు, paryATakulu -n. --tourists; -- (note) పర్యటకులు is not correct usage; పర్యాయం, paryAyaM -n. --an opportunity; a turn; -- మారు; పాలి; సారి; తూరి; విడత; పర్యాయ పదం, paryAya padaM -n. --synonym; పర్యాయోక్తి, paryAyOkti -n. --repetition; a figure of speech; పర్యాలోచనం, paryAlOcanaM -n. --deep thought; pondering; పర్యావరణం, paryAvaraNaM -n. --environment; పర్యావలోకనం, paryAvalOkanaM -n. --overview; review; % to e2t పరి, pari -adj. pref. --around; completely; extreme; big; --- పరిఘోషం = big sound; thunder; ---పరిశుద్ధం = completely clean. ---పరిచరుడు = body guard; a guard who surrounds you. -- పరిచ్చేదం = section; chapter; ---పరితపించు = to grieve. ---పరిత్యాగం = abandonment. ---పరిపూర్ణం = complete. ---పరిభ్రమించు = to move around; revolve. ---పరిమితి = limit. ---పరిశీలన = thorough examination thorough inspection. పరిక, parika -n. --fiction; a fictional story; పరిక పళ్ళు, parika paLLu - n. -- [bot.] ''Ziziphus oenoplia'' of the Rhamnaceae family; -- రేగు పళ్ళ కుటుంబంకి చెందిన మొక్క. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తుప్పల్లో పెరుగుతుంది; పరికరం, parikaraM -n. --tool; device; instrument; appliance; పరికి, pariki -adj. --dishevelled; పరికిణి, parikiNi -n. --frock worn by young girls; a long, loose outer garment with pleats, worn below the waist; పరిగణన, parigaNana - n. -- complete accounting; complete counting; description; పరికించు, parikiMcu -v. i. --search; examine; investigate; take a closer look; same as పరకాయించు; పరిఖ, parikha -n. --moat; % to e2t పరిగొను, parigonu -v. i. --line up; form a line; పరిచయం, paricayaM -n. --introduction; ---ఆమెని పరిచయం చేయ్యనీ = let me introduce her. పరిచయస్థుడు, paricayastuDu -n. --acquaintance; ---అతను పరిచయస్తుడు మాత్రమే, స్నేహితుడు కాదు = he is only an acquaintance, not a friend. పరిచ్ఛేదము, paricchEdamu -n. --chapter; section; part; పరిజనం, parijanaM - n. -- retinue; attendants; staff; పరిజ్ఞానం, paroj~nAnaM - n. -- knowledge; పరిఢవిల్లు, paridhavillu -v. i. --shine; give light; పరిణతి, pariNati -n. --evolution; transformation; maturity; bending; పరిణామం, pariNAmaM -n. --metamorphosis; transformation; evolution; పరిణామ దశలు, pariNAma daSalu -n. pl. --evolutionary stages; పరిత్యజించు, parityajiMchu - v. t. -- abandon; give up; పరితాపం, paritApaM -n. --(1) anguish; grief; fear; (2) extreme heat; పరిధి, paridhi -n. --(1) circumference; limit; --(2) domain; jurisdiction; --(3) halo of sun or moon; -- (4) loin cloth; పరిపంధి, paripaMdhi -n. --enemy; పరిపక్వ, paripakva -adj. --mature; fully developed; పరిపరి, paripari -adj. --various; diverse; sundry; many faceted; పరిపాటి, paripATi -n. --usual; common occurrence; పరిపాలక, paripAlaka -adj. --administrative; పరిపాలన, paripAlana - n. -- good administration; పరిపీడన, paripIDana -n. --oppression; పరిపూరకం, paripUrakaM - n. -- complement; one that completes; పరిపూర్ణ సంఖ్య, paripUrNa saMkhya -n. --perfect number; according to number theory, the number 6 is a perfect number because it can be expressed as the sum of its factors, namely 1, 2 and 3. Similarly, the number 28 is also a perfect number, because 28 = 1+2+4+7+14; పరిపూర్తి, paripUrti - n. -- completion; end; పరిపోషణ, paripOshaNa -n. --maintenance; nourishment; పరిభ్రమణం, paribhramaNaM - n. -- revolution; (note) "Rotation" refers to an object's spinning motion about its own axis. "Revolution" refers an object's orbital motion around another object. For example, Earth rotates on its own axis, producing a 24-hour day. పరిభాష, paribhasha -n. --jargon; nomenclature; parlance; terminology; conventional terms and words of any special branch of knowledge; పరిమళం, parimaLaM -n. --(1) smell; strong smell; good smell; గంధం; --(2) perfume; పరిమాణం, parimANaM -n. --measure; magnitude; capacity; size; volume ---కాల పరిమాణం = a measure of time. ---ఘన పరిమాణం = a measure of volume. పరిమాణాత్మక, parimANAtmaka -adj. --quantitative; volumetric; పరిమార్చు, parimArcu -v. t. --kill; slay; పరిమితం, parimitaM - n. -- extremely limited; పరిమితి, parimiti -n. --(1) limit; boundary; --(2) amplitude; పరిరక్షణ, parirakshaNa -n. --conservation; protection; పరివర్తకి, parivartaki -n. --[engr.] transformer; converter; పరివర్తనం, parivartanaM -n. --transformation; conversion; పరివర్తిత, parivarthita -adj. --extended; పరివారం, parivAraM - n. -- retinue; family; పరివాహం, parivAhaM - n. -- one that overflows the banks; flood-plain; పరివ్రాజకుడు, parivrAjakuDu - n. -- wondering monk; పరివేషం, parivEshaM - n. -- a corona-like formation seen sometimes around the moon or the sun; -- గాలిగుడి; పరివేష్టించు, parivEshTiMchu - v. i. -- to surround; పరిశ్రమ, pariSrama -n. --(1) industry; --(2) hard work; పరిశిష్టం, pariSishTaM -n. --annexure; attachment; items at the end of a list; epilogue; పరిశీలన, pariSIlana -n. --examination; inspection; observation; పరిశీలకుడు, pariSIlakuDu -n. --examiner; inspector; observer; పరిశీలనీయం, pariSIlanIyaM -n. --observable; పరిశుద్ధ, pariSuddha -adj. --clean; pure; పరిశుభ్ర, pariSubhra -adj. --very clean; పరిశోధకుడు, pariSOdhakuDu -n. m. --researcher; investigator; పరిశోధన, pariSOdhana -n. --research; investigation; పరిషత్తు, parishattu -n. --assembly; congregation; council; పరిష్కర్త, parishkarta -n. --a person who prepares the critical edition; scrutinizer; పరిష్కరించు, parishkariMcu -v. t. --resolve; settle; పరిష్వంగం, parishvaMgaM -n. --embrace; పరిష్కారం, parishkAraM -n. --solution; resolution; పరిసరం, parisaraM -n. --neighborhood; surrounding area; proximity; పరిహారం, parihAraM -n. --compensation; పరిహాసం, parihAsAsaM -n. --ridicule; derision; పరిహాసాస్పదం, parihAsAspadaM -n. --ridiculous; పరివర్తకం, parivartakaM -n. --barter; exchange of one good for another without currency transaction; పరిసమాప్తం, parisamAptaM - n. -- come to a conclusion; పరీక్ష, parIksha -n. --test, examination; quiz; పరీక్షనాళిక, parIkshanALika -n. --testtube; పరీక్షించు, parikshiMcu -v. t. --test, examine; quiz; inspect; survey; పరుగు, parugu -n. --running; rush; hurry; పరుగు పందెం, parugu paMdeM -n. --running race; పరుపు, parupu -n. --bedding; bed-roll; mattress; (lit.) one that can be unrolled; పరుచు, parucu -v. t. --spread; unroll; పరువం, paruvaM -n. --(1) ripeness; maturity; --(2) youth; youthful age; పరువ, paruva -n. --anchovy; [bio.] ''Thryssa vitirostis''; a fish of the Engraulidae family; పరువు, paruvu -n. --(1) reputation; --(2) a stage of maturity before ripeness, esp. while referring to fruits; (ant.) లేత; పరుషము, parushamu -adj. --harsh; rough; పరుషములు, parushamulu -n. --[gram.] hard consonants; unvoiced unaspirated plosives; ‘క, చ, ట, త, ప’ లు; పరుసు, parusu -adj. --manner; style; పర్రు, parru - suff. -- a suffix to a village name if the village is slightly above the flood plains of a river or stream; (note) the suffixes పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river; పర్యూషితం, paryUshitaM -n. --decomposed; పరోక్షంగా, parOkshaMgA -adv. --in the absence of; behind one's back; (ant.) ప్రత్యక్షంగా; పలంకష, palaMkasha - n. -- Bdellium; -- also known as గుగ్గులు similar to సాంబ్రాణి; పలక, palaka -n. --(1) tile; tablet; --(2) slate; --(3) plate; --(4) pane; face; -- (5) skin; పలకమారు, palakamAru -n. --accidental entry of food into the windpipe; (lit.) exchange of the plate; పలకచెక్క, palakacekka -n. --floorboard; flooring tile; పలకపెంకు, palakapeMku -n. --flooring tile; పలకరాయి, palakarAyi -n. --slate; when referring to the type of flooring tile; పలకసరులు, palakasarulu -n. -- a gold ornamental chain of yesteryear made out of small disk-shaped links; పలచబార్చు, palacabArcu - v. t. -- dilute; make less thick; పలవ, palava - n. -- forked branch of a tree; పలవరించు, palavariMcu - v. t. -- to talk in one's sleep; పలహారం, palahAraM - n. -- snack; tiffin; -- యజ్ఞాలలో ఆర్యులు జంతుబలి ఇచ్చిన తరువాత బలి పశువు మాంస ఖండాలను మంటలపై కాల్చి తినే పలలములు "కబాబ్" ల వంటివే; పలలాహారం నుంచే పలహారం అనే శబ్దం ఏర్పడింది. పల్లకి, pallaki -n. --a ceremonial decorated carriage carried on a pole by two people on each end; పల్లవం, pallavaM -n. --sprout; shoot; పల్లవి, pallavi -n. --refrain; first line of a song; the line of a song that is often repeated; a part of a Carnatic music recital; this portion is like an Aalapana with a rhythm; పలాయనం, palAyanaM -n. --flight; fleeing; escape; running away; పలాయన మంత్రం, palAyana maMtraM -n. [idiom] --flight; పలాయన వేగం, palAyana vEgaM -n. --escape velocity, the velocity an object has to attain in order to escape from the gravitational field where it is located; పల్లి, పల్లె, palli, palle - suff. -- a suffix to a village name; పల్టీ, palTI -n. --(1) somersault; (2) [comp.] flip-flop; a binary switching element; a device to store a binary digit; పల్టీపేరు, palTIpEru -n. --[comp.] register; a string (or necklace) of flip-flops; a device to store a (binary) number; పల్లీ, pallI - n. -- groundnut; peanut; పలుకరించు, palukariMcu -v. t. --greet; say "helo"; పలుకరింపు, palukariMpu -n. --greeting; the style of saying hello; పలుకు, paluku -n. --(1) word; utterance; --(2) fragment, (esp.) seed fragment as in జీడి పలుకు; - v. i. -- utter; respond; say something; పలుకుబడి, palukubaDi -n. --(1) influence; --(2) pronunciation; --(3) a popular expression to convey a message; "అవ్వా కావాలి, బువ్వా కావాలి అంటే కుదరదు. ఏదో ఒకటి చెప్పు" అన్నప్పుడు "అడిగిన వాటిల్లో ఏదో ఒకటే ఇస్తా, అన్నీ కాదు" అనే అర్థంలో వాడేది పలుకుబడి; ఇందులో రెండో వాక్యం చేరబనిలేదు. పలుగు, palugu -n. --(1) crowbar; an iron rod used for digging; (2) a hard, white, crystalline rock; (3) a wretch; bad person; పలువ, paluva -n. --wicked wretch; పల్లె, palle -n. --village; -- పల్లె అంటే వంద కుటుంబాలు లేదా అంతా కన్నా తక్కువ కుటుంబాలు జీవనం సాగిస్తూ వుంటాయి, ఇక్కడ ప్రభుత్వానికి సంబందించిన ప్రాధమిక పాఠశాల (ఒకటవ తరగతి నుంచి ఐదవ తరగతి ) వరకు మాత్రమే, అంగన్వాడీ స్కూల్ మాత్రమే వుంటాయి. -- (see also) గ్రామం; పట్టణం; పల్లెపట్టు, pallepaTTu -n. --countryside; పల్లేరు, pallEru -n. --caltrop; a creeper that produces small thorny fruits; [bot.] Pedalium longifolia; Tribulus terrestris Linn.; పళ్లు, paLlu -n. pl. --(1) teeth; --(2) fruits; పళ్లు కొరకడం, paLlu korakaDaM -n. --bruxism; పళ్లెం, paLleM -n. --plate; కంచం; [comp.] disk; పళ్లెరం, paLLeraM -n. --[comp.] disc; disk; diskette; పవనం, pavanaM -n. --wind; gale; ---రుతుపవనం = trade wind. పవిత్ర, pavitra -adj. --holy; pure; పవిత్ర స్థలం, pavitra sthalaM -n. --holy place; shrine; పశ్చాత్తాపం, paScAttApaM -n. --repentance; పశ్చిమం, paScimaM -n. --west; పశ్చిమార్థ, paScimArtha -adj. --pref. western half; పశుత్వం, paSutvaM -adj. --animal-like behavior; rude; పశువు, paSuvu -n. --animal; domestic animal; cattle; beast; పశువుల శాల, paSuvula SAla -n. --barn; byre; animal shed; పశువులు, paSuvulu -n. pl. --(1) animals; --(2) cattle; పస, pasa -n. --(1) essence; juice; --(2) strength; ability; పసదనం, pasadanaM -n. --gift; adornment; embellishment; పసరు, pasaru -n. --juice extracted from leaves and stems of plants; పసరుతిత్తి, pasarutitti -n. --gall bladder; పసి, pasi -adj. --young; childish; infant; ---పసితనము = childhood; infancy. -n. --cattle; పసిడి, paciDi -n. --yellow; yellow metal; gold; పసిమి, pasimi - n. -- yellow; పసిరిక, pasirika -adj. --arboreal; gtassy; ---పసిరిక పాము = a green snake that dwells in trees. పసుపు, pasupu -n. --turmeric; turmeric powder; Indian saffron; [bot.] ''Curcuma longa; Curcuma aromatica'' of the Zingiberaceae faily; --[Sans.] హరిద్రా; నిశా; నిశాహా; పసుపుకడిమి, pasupukaDimi -n. --[bot.] ''Nauclea cordifolia''; పసుపుకొమ్ము, pasupukommu -n. --tuber of turmeric; పసుపు చామంతి, pasupu cAmaMti -n. -- Chinese Wedelia; [bot.] ''Wedelia chinensis'' of the Asteraceae family; -- ''Wedelia trilobata'' and ''Wedelia chinensis,'' are now named ''Sphagneticola trilobata'' and ''Sphagneticola calendulacea,'' respectively, the former commonly known as Singapore Daisy, the latter Chinese Wedelia; the former is commonly used as ornamental groundcover and the latter as a medicinal herb used in the treatment of inflammations, including abscesses and sore throat; it is also used to treat coughs. The fresh plant, combined with sesame oil, is used to treat elephantiasis; పసుపుపచ్చ వెన్నముద్ద, pasupupaccha vennamudda - n. -- Chinese ixora; [bot.] ''Ixora chinensis''; పస్తు, pastu -n. --fasting; పహరా, paharA -n. --watch; police beat; %ప్ర - pra, ప్ల - pla ప్ర, pra -adj. --pref. excessive; much; very; ---ప్రకంపన = reverberation; much vibration. ---ప్రకల్పన = organization; arrangement. ---ప్రకర్షము = excellence; hard work. ---ప్రక్రియ = process; desirable work. ---ప్రక్షాళనము = cleaning thoroughly. ---ప్రఖ్యాతి = lot of fame. ప్ర, pra-, -pref. ప్రమోదం = extreme happiness. ప్రయత్నం = much effort. ప్రలోభం = extreme miserliness. ప్రవాదం = word that has spread far and wide. ప్రకటన, prakaTana -n. --(1) announcement; revelation; --(2) advertisement; ---వ్యాపార ప్రకటన = advertisement. ---ప్రదర్శక ప్రకటన = display advertisement. ప్రకరణం, prakaraNaM -n. --chapter; ప్రకల్పితం, prakalpitaM -adj. --fabricated; made; created; %to e2t ప్రకాండం, prakAMDaM -n. --stem of a plant; the part between the roots and the branches; ప్రకారం, prakAraM -adj. --way; manner; mode; ప్రకాశం, prakASaM -n. --luminosity; brightness; glow; splendor; ప్రకీర్ణ, prakIrNa -adj. --scattered; spread; published; % to e2t ప్రక్రియ, prakriya -n. --process; ప్రక్రియాపకి, prakriyApaki -n. --processor; a machine that processes; ప్రకృతి, prakRti -n. --nature; ---మానవ ప్రకృతి = human nature. ---ప్రకృతి ధర్మం = law of nature. ---ప్రకృతి సౌందర్యం = beauty of nature. ప్రకృతి సిద్ధం, prakRti siddhaM -n. --naturally available; ప్రకోపం, prakOpaM -n. --aggravation; ప్రకోష్ఠం, prakOshThaM -n. --fore-arm; the part between the elbow and the wrist; ప్రక్షేపణ, prakshEpaNa - n. -- interpolation; ప్రక్షేపించు, prakshEpiMcu - v. t. -- interpolate; ప్రఖ్యాతి, prakhyAti -n. --fame; ప్రగండం, pragaMDaM -n. --upper arm; the part between the elbow and the arm-pit; ప్రగతి, pragati -n. --progress; ప్రగతి పథం, pragati pathaM -n. --progressive path; ప్రగతిశీల, pragatisIla -n. --progressive; ప్రగల్భం, pragalbhaM -n. --boasting; ప్రగాఢ, pragADha -adj. --strong; ప్రచండ, pracaMDa -adj. --fierce; ప్రచ్ఛన్న, pracchanna -adj. --secret; covert; covered; ప్రచారం, pracAraM -n. --publicity; ప్రచ్ఛాదనం, pracchAdanaM -n. --covering; outer garment; ప్రచోదనం, pracOdanaM %e2t -n. --incentive; stimulus; motivation; ప్రజ, praja -n. -- one's own people; folk; ప్రజలు, prajalu -n. pl. -- one's own children; people; (rel.) జనాభా; ప్రజ్ఞ, praj~na -n. --ability; skill; intelligence; enlightening wisdom; knowledge a priori; (ety.) related to Greek prognosis, implying knowledge not derived from the object, as distinguished from సంజ్ఞ, empirical knowledge; ప్రజ్ఞానం, praj~nAnaM -n. --(1) intellect; enlightening wisdom; super consciousness; knowledge a priori; (ety.) related to Greek prognosis, implying knowledge not derived from the object, as distinguished from సంజ్ఞ, empirical knowledge; (2) sign; mnemonic; ప్రజ్వలించు, prajvaliMcu -v. i. --burn; shine; ప్రజానీకం, prajAnIkaM -n. --populace; the masses; common people; the public; ప్రజామోదం, prajAmOdaM -n. --parsley; [bot.] ''Petroselinum crispum'' of the Apiaceae family; -- a species of flowering plant that is native to the central and eastern Mediterranean region; ప్రజావాక్యం, prajAvAkyaM -n. --people's say; people's word; ప్రజాభిప్రాయం, prajAbhiprAyaM -n. --people's opinion; public opinion; ప్రజాస్వామ్యం, prajAsvAmyaM -n. --democracy; government of the people, by the people, for the people; (lit.) ownership by people; ప్రజాస్వామిక, prajAsvAmika -adj. --democratic; ప్రజాహితం, prajAhitaM -n. --public welfare; public good; ప్రణతి, praNati -n. --bow; salutation; obeisance; ప్రణయం, praNayaM -n. -- (1) love; affection; fondness; (2) friendship' intimacy; familiarity; (3) confidence; ప్రణవనాదం, praNavanAdaM -n. --aum; the "aural symbol" of the Supreme power behind this universe; ప్రణామం, praNAmaM -n. --act of folding hands together to show respect; bow; salutation; ప్రణాళి, praNALi -n. --channel; canal; water course; ప్రణాళిక, praNALika -n. --(1) irrigation project; water works; --(2) plan; any planned project; ప్రణీతం, praNItaM -adj. --dressed; cooked; made; created; ప్రత్యర్థి, pratyarthi - n. -- opponent; defendant; enemy; ప్రత్యక్షంగా, pratyakshamga -adv. --in the presence of; right in front of; (ant.) పరోక్షంగా; ప్రత్యగాత్మ, pratyagAtma - n. -- finite monad; -- monad = సూక్ష్మాత్మ; -- (1) ప్రత్యగాత్మ అంటే "అసలు సిసలు నేను" అని అర్థం. ప్రత్యగాత్మా = ప్రతి+అక్+ఆత్మా. ప్రతి అంటే వెనుకకు అని. అక్ అంటే వెళ్ళుట. అక్ అనేది అఞ్చ్ అనే ఒక ధాతువు నుండి వచ్చింది. అఞ్చ్ గతౌ అని ధాతుపాఠం. వెనుకకు వెళ్ళటం అంటే ఏ వెనుకకు వెళ్ళాలి? ఏదైతే దేహము కాదో, దేహానికి సాక్షియో, ఏది కర్మేంద్రియములు కాదో, కర్మేంద్రియములకు సాక్షియో, ఏది జ్ఞానేంద్రియములు కాదో, జ్ఞానేంద్రియములకు సాక్షియో, ఏది మనస్సు కాదో, మనస్సుకు సాక్షియో, ఏది బుద్ధికాదో, బుద్ధికి సాక్షియో, ఏది అహంకారము కాదో, అహంకారమునకు సాక్షిగా నిలచియున్న ఏ చైతన్యము కలదో, ఆ ఎరుక, అదియే ప్రత్యగాత్మ. ఆ ప్రత్యగాత్మయే అసలు సిసలైన నేను. అటువంటి ప్రత్యగాత్మగా, అసలు సిసలు నేనుగా విరాజిల్లుతున్నదే ఆ పరమాత్మ; (2) భగవదనుగ్రహమో, గురూపదేశమో శాస్త్రజన్య జ్ఞానమో, సాధనయో, సంకల్పమో ఏదైతేనేమి జీవాత్మ సరియైన స్వస్వరూప జ్ఞానమును పొంది సంసారమునుండి ముక్తిని పొందుతుంది. ఇలా సంసార గంధము, శరీర సంబంధం తొలిగిపోయిన జీవాత్మ తన యాదార్థస్థితిని పొందుతుంది. పరిమితి లేని జ్ఞానస్వరూపాన్ని తిరిగి పొందుతుంది. ఇలాంటి యదార్థ స్థితిని తిరిగి పొందిన జీవాత్మను "ప్రత్యగాత్మ" అని అంటారు. దీనినే "ముక్తాత్మ" అని కూడా కొందరు వ్యవహరిస్తారు. అయితే ఈ ప్రత్యగాత్మ స్వరూప, స్వభావాలపైన అద్వైత, విశిష్టాద్వైత, ద్వైతాది మతబేధాలున్నాయి. అది అర్థంచేసుకోవడానికి కొంచెం క్లిష్టమైన విషయం. ప్రత్యయం, pratyayaM - n. --[gram.] a suffix that converts a verb into a noun; ---ఉపసర్గ = prefix. (పూర్వ ప్రత్యయం) ---ప్రత్యయం = suffix. (పర ప్రత్యయం) --ఉదా. ఒక క్రియా పదం మీద ప్రత్యయాన్ని చేర్చి నామవాచకంగా మార్చినప్పుడు ఆ ప్రత్యయాన్ని కృత్ప్రత్యయం అనిన్నీ అలా వచ్చిన నామవాచకాన్ని కృదంతం అనిన్నీ అంటారు; అలుగు > అలక; ఎన్ను > ఎన్నిక; ---తద్ధిత ప్రత్యయం = a suffix that creates another noun from a given noun. ప్రతాపం, pratApaM -n. --brilliance; splendor; ప్రత్యామ్నాయం, pratyAmnAyaM -n. --alternative; substitute ప్రత్యుత్థానం, pratyutthAnaM -n --reception; welcoming someone by rising and going forward to greet; ప్రత్యుత్థాన పత్రం, pratyutthAna patraM %e2t -n. --greeting card; ప్రతి, prati -adj. pref. --(1) re; --(2) anti-; un-; --(3) instead of; in lieu of; --(4) every; all; each; ---ప్రతిఫలం = reward. ---ప్రతివాడూ = every man. ---ప్రతివాది = opposing party in court. -n. --copy; number; issue; a single item of a periodical; ప్రతికాయం, pratikAyaM -n. --[bio.] antibody; proteins produced by the immune system to defened against an invading species; ప్రతికూల, pratikUla -adj. --unfavorable; adverse; contrary; inconvenient; ప్రతికృతి, pratikRti -n. --sculptured image; effigy; ప్రతిక్రియ, pratikriya -n. --opposite action; reaction; ప్రతిఘటన, pratighaTana -n. --opposition; resistance; ప్రతిఘటించు, pratighaTiMcu -v. t. --oppose; resist; ప్రతిచర్య, praticarya -n. --reaction; countermeasure; reprisal; ప్రతిచ్ఛాయ, praticchAya -n. --image, as in a photograph; a virtual image as the one produced by a concave lens; ప్రతిజ్ఞ, pratij~na -n. --solemn vow; resolute vow; ప్రతిద్వంది, pratidvaMdi -n. --antagonist; opponent; ప్రతిదానం, pratidAnaM -n. --exchange; barter; ప్రతిధ్వని, pratidhvani -n. --echo; reflected sound; resound; ప్రతినామం, pratinAmaM -n. --alias; another name; ప్రతినిధి, pratinidhi -n. --representative; agent; substitute; ప్రతిపక్షం, pratipakshaM -n. --opposition party; ప్రతిపత్తి, pratipatti -n. --status; position; respect; ---ప్రత్యేక ప్రతిపత్తి = special status. ---స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి = independent status. ప్రతిపదం, pratipadaM %e2t -n. --synonym; ప్రతిపాదన, pratipAdana -n. --(1) proposal; --(2) premise; ప్రతిపాదించు, pratipAdiMcu -v. t. --nominate; propose; ప్రతిఫలం, pratiphalaM -n. --reward; compensation; ప్రతిబంధకం, pratibaMdhakaM -n. --obstacle; impediment; hindrance; ప్రతిబింబం, pratibiMbaM -n. --reflection; reflected image; when you see your face in a mirror, you are seeing a reflected image; ప్రతిభ, pratibha -n. --splendor; ప్రతిమ, pratima -n. --statue; idol; image; ప్రతిరూపం, pratirUpaM - n. -- a virtual image; ప్రతిరోజు, pratirOju -adj. --every day. ప్రతిరోధి, pratirOdhi -n. --opponent; ప్రతిలోమ, pratilOma -adj. --inverse; inverted; contrary to natural course; ప్రతివర్తితలు, prativartitalu -n. --[med.] reflexes; motor reflexes; muscular reflex; voluntary reflex; ప్రతీకార చర్యలు; ప్రతివాది, prativAdi -n. --[law] defendant; respondent; ప్రతిశృతి, pratiSRti -n. --reverberation; echo; % to e2t ప్రతిసృష్టి, pratisRshTi -n. --re-creation; ప్రతిస్పందన, pratispaMdana -n. --response; ప్రతిష్టంభం, pratishTaMbhaM -n. --obstacle; impediment; ప్రతిష్టంభన, pratishTaMbhana -n. --deadlock; stalemate; ప్రతిష్ఠ, pratishTha -n. -- (1) reputation; fame; prestige; status; (2) establishment; erection; founding; ప్రతిష్ఠించు, pratishThiMcu -v. t. --establish; erect; found; ప్రతిహాతం, pratihAtaM n. --repulsion; beaten back; avertion; impediment; -- ఏదన్నా వినకూడని మాట, అశుభం అనిపించే మాట విన్నప్పుడు "అమంగళం ప్రతిహాతం అవుగాక!" అంటే అది మాటతోనే ఆగాలి, జరగకూడదు అని చెప్పటం. --"అప్రతిహతంగా సాగింది," అంటే "ఆటంకం లేకుండా జరిగింది" అని అర్థం; ప్రతీక, pratIka -n. --symbol; symbolic representation; token; ప్రతీకారం, pratIkAraM -n. --revenge; retaliation; ప్రతీక్షించు, pratIkshiMcu -v. i. --wait; expect; look forward to; ప్రతీక్షేపణం, pratIkshEpaNaM -n. --substitution; ప్రతీతి, pratIti -n. --common knowledge; traditional belief; ప్రతీహారి, pratIhAri -n. --gate keeper; ప్రత్యుత్తరం, pratyuttaraM -n. --reply; answer; rejoinder; ప్రత్యుత్పత్తి, pratyutpatti -n. --reproduction; ప్రత్యేకము, pratyEkamu -adj. --special; distinct; separate; ప్రథ, pratha -n. --fame; eminence; reputation; ప్రథమ, prathama -adj. --first; initial; ప్రథమ కోపం, prathama kOpaM -ph. --quick temper; anger that flares quickly and subsides as fast; ప్రథమ చికిత్స, prathama cikitsa -n. --first aid; immediate help to take care of medical emergency; ప్రథమపురుష, prathamapurusha -n. --[gram.] third person; -- [gram.] సర్వజ్ఞ ప్రధమ పురుష = Omniscient Third Person; ప్రథమ శ్రేణి, prathama SrENi -n. --first rank; first class; ప్రథమాంకం, prathamAMkaM -n. --Act 1; ప్రదం, pradaM -suff. --bestowing; conferring; giving; ---జయప్రదం= successful. ---శుభప్రదం = auspicious. ప్రదక్షిణ, pradakshiNa -n. --circumambulation; paying homage by walking around god's idol; ప్రదర్శక ప్రకటన, pradarSaka prakaTana -n. --display advertisement; ప్రదర్శన, pradarSana -n. --display; exhibition; show; ప్రదక్షిణం, pradakshiNaM - n. -- circumambulation; paying homage by going around (a temple, a holy fire, or holy people) in a clockwise direction; ప్రదోషం, pradOshaM -n. -- (1) evening; twilight; (2) fault; transgression; error; (3) bug in software; corrupt condition; ప్రదోషకాలం, pradOshakaalaM -n. -- evening; twilight; the time just before sunset to just after sunset; -- సూర్యుడు అస్తమించడానికి ముందు, వెనుక మూడేసి ఘడియలు, అంటే మొత్తం ఆరు ఘడియల కాలం; మునిమాపు వేళ; నక్తముఖము; నిశాముఖము; రజనీముఖము; ప్రధానం, pradhAnaM -n. --(1) important; --(2) wedding engagement; ప్రధాన, pradhAna -adj. --principal; chief; main; prime; pre-eminent; --ప్రధాన మంత్రి = prime minister; -- ప్రధాన సంఖ్య = prime number; ప్రధానాంకం, pradhAnAMkaM -n. --prime number; (def.) according to number theory, a number is a prime number if it cannot be divided except by itself or by the number 1. The numbers 1, 2, 3, 5, 7, 11, 13, etc. are all prime numbers. ప్రధాని, pradhAni -n. --prime minister; ప్రపంచం, prapaMcaM -n. --world; ప్రపంచ వ్యాప్తం, prapaMca vyAptaM -n. --world-wide; ప్రపంచీకరణ, prapaMcIkaraNa -n. -- globalization; ప్రప్రథమ, praprathama - adj. -- primordial; at the very beginning; ప్రపాదాస్థికలు, prapAdAsthikalu -n. --meta tarsals; (lit.) foot bones; పాదశలాకలు; ప్రప్రపితామహుడు, praprapitAmahuDu - n. m. -- great-great paternal grandfather; ప్రపితామహుడు, prapitAmahuDu - n. m. -- great paternal grandfather; ప్రబంధం, prabandhaM -n. --a comprehensive poetic work with eighteen types of descriptions typically dealing with romance or adventure of kings; -- కల్పించిన కథ గల వర్ణనాత్మక గ్రంథము; ప్రబంధంలో సాధారణంగా ఒక ఏక సూత్రమైన కథ ఉంటుంది. ఒక నాయకుడు, నాయిక వారి ప్రణయం, వివాహం, విరహం, కలహం, పునః సమాగమం వంటి సాధారణమైన కథను కేవలం, వర్ణనలతో అందగించి, పెంచి, ఐదారు ఆశ్వాసాలుగా వ్రాయబడిన కావ్యాన్ని ప్రబంధమనవచ్చు. ప్రబంధాలు కూడా కావ్యాలే గానీ, కావ్యాలన్నీ ప్రబంధాలు కావు; ఉదాహరణ: మనుచరిత్ర, పారిజాతాపహరణం, శృంగార నైషధం; ప్రబలం, prabalaM -adj. --mighty; powerful; strong; ప్రబోధాత్మకం, prabOdhAtmakaM - n. -- awakening activity; inspirational teaching; ప్రబోధించు, prabodhiMcu -v. t. --exhort; awaken; inspire; teach; ప్రభంజనం, prabhaMjanaM -n. --hurricane; strong wind; ప్రభ, prabha -n. --radiance; glory; splendor; ప్రభావం, prabhAvaM -n. --influence; impact; ప్రభావితం, prabhAvitaM -n. --influenced; impacted; ప్రభువు, prabhuvu -n. --lord; master; ruler; ప్రభృతులు, prabhRtulu -n. --and others; et al; ప్రమథ గణాలు, pramatha gaNAlu - ph. -- Lord Shiva's army of goblins; -- ప్రమథ అంటే భూతపతి శివుడి గణాలలోని ఒక రకం భూతం. ప్రమద, pramada -n. --woman; (lit.) accelerator of man's passions, the one with a lot of ‘‘మద’’; a beautiful woman; -- see also ప్రమథ; ప్రమాణం, pramANaM -n. --(1) vow; oath; promise; --(2) standard; exemplar; --(3) measure; scale; --(4) length; linear measure; ప్రమాణీకరించు, pramANIkariMcu -v.t. --standardize; ప్రమాదం, pramAdaM -n. --(1) accident; --(2) danger; peril; ప్రమాదవశాత్తు, pramAdavaSAttu -adv. --accidentally; ప్రమిద, pramida -n. --saucer for holding oil in a oil-lamp; ప్రముఖ, pramukha -adj. --(1) chief; principal; --(2) prominent; important; ప్రమేయం, pramEyaM -n. --connection; involvement; [math.] function; relation; ప్రమేయాత్మక, pramEyatmaka -adj. --functional; ప్రమోదం, pramOdaM -n. --joy; delight; happiness; ప్రయత్నం, prayatnaM -n. --effort; attempt; trial; ప్రయాణం, prayANaM - n. -- journey; trip; travel; sojourn; ప్రయాణికులు, prayANikulu - n. pl. -- travellers; -- (note) ప్రయాణీకులు, is incorrect usage; ప్రయరీ, prayarI -n. --prairie; level or rolling grasslands esp. of the Americas; ప్రయాణం, prayANaM -n. --trip; journey; travel; ప్రయాణికుడు, prayANikuDu -n. m. --traveler; (usage note) ప్రయాణీకుడు is not correct usage ప్రయాస, prayAsa -n. --strain; labor; toil; ప్రయుక్తం, prayuktaM -adj. --(1) endowed with; connected with; --(2) used; employed; ప్రయోక్త, prayOkta - n. -- experimenter; the person who performs an experiment; ప్రయోగం, prayOgaM %add this as an additional meaning - n. --(1) experiment; trial; attempt; -- (2) witchcraft; black magic; --- see also చేతబడి; కట్టుమోను; బాణామతి; గండభేరుండం; ప్రయోగశాల, prayOgaSAla -n. --laboratory; ప్రయోగశీల, prayOgaSIla -adj. --experimentable; practical; ప్రయోజకత్వం, prayOjakatvaM -adj. --ability to accomplish things; ప్రయోజకుడు, prayOjakuDu -n. m. --doer; accomplished individual; ప్రయోజకురాలు, prayOjakurAlu -n. f. --doer; accomplished individual; ప్రయోజనం, prayOjanaM -n. --purpose; utility; use; ప్రలాపం, pralApaM -n. --incoherent and delirious speech; ప్రలోభం, pralObhaM -n. --(1) nostalgia; attachment; --(2) allurement; enticement; --(3) greed; avarice; ప్రళయం, praLayaM -n. --(1) great destruction; great flood; --(2) great mythological flood that occurs at the end of an eon; armageddon; ప్రవర్తన, pravartana -n. --behavior; ప్రవక్త, pravakta -n. --(1) eloquent person; --(2) preacher; prophet; ప్రవచనం, pravacanaM -n. --statement; eloquent speech; discourse; ప్రవర, pravara -n. --lineage; ప్రవక్తకుడు, pravartakuDu -n. --manager; ప్రవర్తన, pravartana -n. --behavior; ప్రవర్తించు, pravartiMcu -v. i. --behave; ప్రవర్తిల్లు, pravartillu -v. i. --happen; ప్రవాహం, pravAhaM -n. --current; flow; ప్రవాహ మార్గం, pravAha mArgaM -n. --spillway; ప్రవృత్తి, pravRtti -n. --(1) behavior; manner; attitude; pattern; appearance; demeanor; the costume, dress and manners of a character in a play that indicates the regional identity of the character; --(2) hobby; ---వృత్తి, ప్రవృత్తి = profession and hobby. ప్రవేశం, pravESaM -n. --(1) entrance; entry; --(2) access; inlet; ప్రవేశాంశం, pravESAMSaM %e2t -n. --input; (ant.) నిర్గమాంశం; ప్రశ్న, praSna -n. --(1) question; query; --(2) problem; ప్రశాంతం, praSAMtaM -n. --calm; ప్రశాంత, praSAMta -adj. --calm; ప్రశాంతత, praSAMtata -n. --calmness; ప్రశ్నార్థకం, praSnArthakaM -n. --[gram.] question mark; interrogative; ప్రశ్నోత్తరాలు, praSnOttarAlu -n. --questions and answers; ప్రసంగం, prasaMgaM -n. --discussion; discourse; talk; lecture; ప్రసంగవశాన, prasaMgavaSAna -adv. --by the by; as an aside to a discourse; ప్రసక్తి, prasakti -n. --topic; subject; ప్రసరణ, prasaraNa -n. --flow; transmission; ---రక్తప్రసరణ = flow of blood. ప్రసవం, prasavaM -n. --(1) delivery; childbirth; --(2) bringing forth; production; ---పాదదర్శన ప్రసవం = breech delivery. ---శిరోదర్శన ప్రసవం = normal (head-first) delivery. ప్రస్తర, prastara -n. --stone; [Lat.] petra; [Hin.] పత్తర్; ---పత్తరాయిల్ = petrol. ప్రసాదం, prasAdaM -n. --anything accepted back after first being offered to God; (lit.) ప్ర + సాదం = శ్రేష్ఠమైన సాదం = భగవన్నివేదితమైన అన్నం = ప్రసాదం = gift of God; ప్రసారం, prasAraM -n. --(1) transmission; --(2) flow; --(3) radiation; spreading; ---రేడియో ప్రసార కేంద్రం = radio transmission center. ప్రస్థానం, prasthAnaM -n. --journey; setting out on a journey; ప్రస్థానత్రయం, prasthAnatrayaM -n. --the three canonical texts of the Vedanta school of Hindu philosophy; It consists of the Upanishads, Brahma Sutras and Bhagavad Gita; (lit.) the three points of departure; ప్రస్థారం, prasthAraM -n. --bed; matrix; array; ప్రసిద్ధి, prasiddhi -n. --celebrity; fame; notoriety; ప్రసూతి, prasUti -adj. --obstetrical; related to the delivery of a child; ప్రహరాంక్షలు, praharAMkshalu -n. --[math.] boundary conditions; ప్రహరీగోడ, prahArIgODa -n. --compound wall; a wall built around a property; (ety.) బరి + అరి = బరిహరి = బ్రహరి = ప్రహరి; ప్రహసనం, prahasanaM -n. --skit; short play; a comedy; ప్రహేళిక, prahELika -n. --puzzle; riddle; conundrum; enigma; ప్లవనము, plavanamu -n. --fluorine; one of the elements of nature; %పాం - pAM, పా - pA, ప్రా - prA పాంకోళ్లు, pAMkOLLu -n. --wooden shoes; clogs; పాంచక్కెర, pAMcakkera -n. --pentose; a sugar with a five-membered ring; పాంజియా, pAMjiyA -n. --[geol.] Pangea; one of the two pieces of landmass from which the seven continents broke and drifted apart, according to the theory of plate tectonics. The other piece is called గొంద్వానా; పాండిత్యం, pAMDityaM -n. --erudition; scholarship; పాండు, pAMDu -adj. --off-white; a mixture of yellow and white; పాండురోగం, pAMDurOgaM -n. --leukodermia; vitiligo; see also బొల్లి; పాంథుడు, pAMthuDu -n. --traveller; పాంశువు, pAMSuvu -n. --dust; ---విశ్వపాంశువు, = cosmic dust. పాకం, pAkaM -n. --(1) syrup; any syrupy liquid; sugar or jaggery dissolved in water and boiled to a syrupy consistency; --(2) cooking and dressing of food; --(3) an author's style of writing; ---జీళ్ల పాకం = caramel. ---ముదర పాకం = caramel. ---దేహపాకం = constitution of the body. ---ద్రాక్షాపాకం = smooth and easy style; a style as easy to appreciate as eating a grape. ---కదళీపాకం = intermediate in difficulty in understanding; a style as easy as peeling and eating a banana. ---నారికేళపాకం = very difficult style; a style as hard as cracking a coconut. పాక, pAka -n. --hut; thatched-roof hut; shed; పాకశాస్త్రం, pAkaSAstraM -n. --culinary science; పాకీ, pAkI -adj. --pure; clean; sacred; పాకీదొడ్డి, pAkIdoDDi -n. --latrine; పాకీమనిషి, pAkImanishi -n. --scavenger; a person who cleans latrines; పాకీవాడు, pAkIvADu -n. m. --scavenger; the person who cleans and purifies; పాకు, pAku - v. i. -- (1) crawl on all all four, that is on hands and knees; creep; (2) climb, as a vine; -- (rel.) డేకు పాదిరి చెట్టు, pAdiri ceTTu -n. [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; -- కలిగొట్టు చెట్టు;[Sans.] పాటలవృక్షం is [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; The flower is described as dearest to Mother Lalitha Devi; పారద్రోలు, pAradrOlu -v. t. --drive out; chase away; eject; పాకుడు, pAkuDu -n. --moss; పాక్షికం, pAkshikaM -n. --alternative; పాగా, pAgA -n. --turban; పాచకుడు, pAcakuDu -n. --cook; chef; పాచి, pAci -n. --scum; moss; green moss; పాచికలు, pAcikalu -n. pl. --dice; cubes with dots on their faces, used in gambling; పాచిపళ్లు, pAcipaLLu -n. --teeth that have not yet been brushed after a night's sleep; పాచిబద్ద, pAcibadda -n. --a plastic, metal or palm-leaf strip to scrape the tongue along with brushing the teeth; పాచిమాను, pAcimAnu -n. --[bot.] ''Anogeissus acuminatus''; పాట, pATa -n. --(1) song; --(2) auction; --(3) bid in an auction; పాటకపుజనం, pATakapujanaM -n. --proletariat; పాటరి, pATari -n. --hardworking person; పాటలగంధి, pATalagaMdhi -n. --[bot.] ''Ophixylon serpentinum;'' the poisonous plant Rauwolfia serpentina of Apocynaceae family, from the roots of which the alkaloid reserpine is extracted; పాటలం, pATalaM -n. -a mixture of red and white; పాటవం, pATavaM -n. --(1) strength; vigor; health; --(2) talent; cleverness; పాటించు, pATiMcu -v. i. --comply; follow; adopt; obey; పాటి, pATi -n. -- (1) degree; extent; size; (2) బూడిదరంగు మన్ను గల నేల; సారవంతమైనది ఈ మన్ను ఎరువుగా గూడా ఉపయోగిస్తుంది; అన్నిరకాల పంటలకు మంచిది; పాటికంద, pATikaMda -n. --a type of yam; [bot.] Jarum campanulatum; పాటిమట్టి, pATiMaTTi -n. --alluvial soil; rich soil; -- బూడిదరంగు మన్ను గల నేల. ఊళ్ళు పాడుబడ్డచోట ఇటువంటి నేలలు ఏర్పడుతాయట; సారవంతమైనది ఈ మన్ను ఎరువుగా గూడా ఉపయోగిస్తుంది; అన్ని రకాల పంటలకు మంచిది; పాటు, pATu -n. --(1) ebb tide; recession; --(2) rest; పాటు పోట్లు, pATu pOTlu -ph. --ebb and flow; the rise and fall of ocean due to the gravitational pull of the Moon and the Sun; పాట్లు, pATlu -n. --difficulties; పాఠం, pAThaM -n. --(1) lesson; --(2) text; meaning; --(3) version; recension; పాఠ్యగ్రంథం, pAThyagraMthaM -n. --text book; పాఠ్యపుస్తకం, pAThyapustakaM -n. --textbook; పాఠభేదం, pAThabhEdaM -n. --variation in text from one version to another; పాఠశాల, pAThaSAla -n. --school; school-house; పాఠాంతరం, pAThAMtaraM -n. --a variation of text found in another source; పాడ్యమి, pADyami -n. --first day of lunar half-month; పాడి, pADi -n. --(1) justice; appropriateness; --(2) dairy farming; animal husbandry; ---పాడి ఆవు = milch cow. ---పాడి పంటలు = dairy farming and cultivation. ---పాడి పరిశ్రమ = dairy industry. పాడు, pADu -adj. --waste; desolate; neglected; dilapidated; - v. i. --to sing; - suff. -- a suffix to a village name; గుల్లిపాడు; కంకిపాదడు; పాడు చివర వచ్చే గ్రామనామాలు జైనమత సంబంధాన్ని సూచిస్తాయి. ఆంధ్రదేశంలో 12వ శతాబ్ది వరకు జైనం బాగా వర్ధిల్లింది; పాడుచేయు, pADucEyu -v. t. --ruin; spoil; mar; పాడుపడ్డ, pADupaDDa -adj. --ruined; dilapidated; spoiled; పాడె, pADe -n. --bier; a contraption for carrying a dead body; పాడేను, pADEnu -n. --[chem.] methane; (ety.) the పాడ్ sound reminds of పాడ్యమి which is indicative of one carbon atom and the -ane ending is required for alkanes; CH₄; పాడోయిక్ ఆమ్లం, pADOyik AmlaM -n. --[chem.] methanoic acid; chemical name of vitamin D; పాడోల్, pADOl -n. --[chem.] methanol; methyl alcohol; (ety.) the పాడ్ sound reminds of పాడ్యమి which is indicative of one carbon atom and the ఓల్ ending is required for alcohols; CH₃OH; పాణి, pANi -n. --hand; that part of the hand from the wrist to the finger tips; పాణిక, pANika -n. --spoon; % to e2t పాణిగ్రహణం, pANigrahaNaM -n. --wedding; (lit.) taking the hand; పాణిశలాకలు, pANiSalAkalu -n. --meta carpals; (lit.) hand bones; కరభాస్థికలు; పాతం, pAtaM -n. --fall; descent; ---జలపాతం = waterfall. ---హిమపాతం = snowfall. పాత, pAta -adj. --old; decayed; worn out; పాతకం, pAtakaM -n. --sin; big sin; పాతర, pATara -n. --(1) a grain storage hole dug into the ground and subsequently covered with hay and dirt; --(2) any hidden object; --(3) buried wealth; anything buried; often used to refer to a pot of gold coins found unexpectedly; also called లంకెల బిందెలు; పాతు; ---మందు పాతర = buried land mine; a buried explosive that explodes when stepped on; ---ఉప్పు పాతర = a salt crypt to bury dead bodies; పాత్ర, pAtra -n. --(1) role; --(2) vessel; dish; పాత్రసామాను, pAtrasAmAnu -n. --utensils; పాతాళం, pAtALaM -n. --nether world; a world below the terrestrial plane or beneath the terrestrial sphere; పాతాళ గంగ, pAtALa gaMga -n. --water from underground; groundwater; పాతిక, pAtika -n. --(1) one-in-four; one fourth; a quarter; --(2) twenty-five; one-fourth of hundred; పాతిపెట్టు, pAtipeTTu -v. t. --bury; పత్రికా రచయిత, patrikA racayita -n. --journalist; (usage note) పాత్రికేయుడు is not correct usage; పాతు, pAtu -v. t. --to plant; to erect; ---మొక్క పాతేవా = did you plant the plant? ---రాట పాతేవా = did you erect the pole? పాదం, pAdaM -n. --(1) foot; --(2) iamb; metrical foot of a poem; line of a poem; --(3) one-fourth; పాదచారి, pAdacAri -n. --pedestrian; see also బాటసారి; పాదముద్ర, pAdamudra -n. --foot-print; పాదయాత్ర, pAdayAtra -n. --journey by foot; పాదరసం, pAdarasaM -n. -- mercury; the chemical element with the symbol Hg; quicksilver; రసము; పాదరక్ష, pAdaraksha -n. --shoe; (lit.) foot protector; పాదశలాకలు, pAdaSalAkalu -n. pl. --meta tarsals; (lit.) foot bones; ప్రపాదాస్థికలు; పాద్యం, pAdyaM -n. -- water offered to wash feet in a riual worship; పాదాభివందనం, pAdAbhivaMdanaM -n. --obeisance; respectful homage by bending and touching feet; పాదిరి చెట్టు, pAdiri ceTTu -n. --[bot.] ''Stereospermum suaveolens''; పాదు, pAdu -n. --creeper; (rel.) మొక్క; చెట్టు; పాదుక, pAduka -n. --(1) shoe; wooden shoe; clog; -- (2) pedal; -- (3) quadrant; పానకం, pAnakaM -n. --solution; (esp.) a solution of jaggery dissolved in water; ---పంచదార పానకం = a solution of sugar dissolved in water. పానవట్టము, pAnapaTTamu - n. A plate-like receptacle under the Shiva idol to capture the liquids offered to Shiva; -- (Note) శివలింగానికి కింద ఉండే పళ్ళెం పేరు పానపట్టం; అభిషేకం చేసిన ద్రవ్యాలు బయటకి వచ్చే మార్గం సోమసూత్రం; శివాలయాలు తూర్పు ముఖం గానూ, పశ్చిమ ముఖం గానూ ఉంటాయి; అవి ఏ ముఖంగా ఉన్నా సోమసూతం మాత్రం ఎల్లప్పుడూ ఉత్తరం వైపునే ఉంటుంది; -- see also సోమసూత్రం; పానభాజనం, pAnabhAjanaM %e2t -n. --goblet, a glass for drinking wine, గిన్నె; పానా, pAnA -n. --wrench; spanner; పాపం, pApaM -inter. --alas!; -- పాపం, pApaM -n. --sin; - inter. -- alas! --- అయ్యో! పాపం పసివాడు! పాప, pApa -n. --(1) baby; child; (esp.) female child; --(2) daughter; --(3) pupil; పాపడు, pApaDu -n. --male child; పాపట, pApaTa -n. --(1) part in the hair; the line that parts the hair; --(2) [bot.] ''Pavetta indica;'' ---నువ్వు పాపట తీస్తావా? = do you part your hair? పాపరబుడమ, pAparabuDama -n. --bitter apple; [bot.] ''Citrullus colocynthis;'' పాపాత్ముడు, pApAtmuDu -n. m. --sinner; (ant.) పుణ్యాత్ముడు; పాపిడి, pApiDi - n. -- White paveta; [bot.] ''Pavetta indica'' L. Rubiaceae; పాపిష్టి, pApishTi -n. --sinful; wicked; ---పాపిష్టి పని = sinful deed; wicked act. పాపిరి, paapiri -n. -- Indian podophyllum; [bot.] ''Podophyllum hexandrum;'' -- An erect succulent herb with a creeping rootstalk; -- వన్యకర్కటి; పామరుడు, pAmaruDu -n. m. --un-learned; ordinary person; common man; (ant.) పండితుడు; పాము, pAmu -n. -- snake; serpent; asp; (rel.) constrictor; -- భారతదేశంలో విషపూరితమైన 50 జాతుల పాములున్నాయి. అయితే వీటిలో ఎక్కువభాగం జాతులవల్ల మనిషికి ఎలాంటి ప్రమాదం లేదు. --- కట్ల పాము = asp; krait; (bio.) ''Bungarus caeruleus''; a venomous snake; --- బంగారు కట్ల పురుగు = Banded Krait; [bio.] ''Bungarus fasciatus''; నల్లని లేక ముదురు గోధుమ వర్ణం శరీరం మీద బంగారు పసుపు రంగు పట్టీలు కలిగి ఉండే ఈ పాములు మనిషితో తలపడే సందర్భాలు చాలా అరుదు. ---బొక్క బెరడు = Pit Viper; hump-nosed pit viper; [bio.] ''Hypnale hypnale;'' The hump-nosed pit viper is a venomous snake, with heat-sensitive pits that detect temperature changes and help it locate prey. Recent studies by various toxicologists and researchers indicate that the venom it produces can cause fatalities in humans. It has already been added to the list of medically important snakes by the WHO. Bites inflicted are known to cause fever, swelling, and pain; a few reports of renal failure and death also exist; --- జెర్రి గొడ్డు లేక జెర్రి పోతు = Common Indian Rat Snake; [bio.] ''Ptyas mucosus''; విషరహితమైన పాము; --- కొండ చిలువ = Rock Python; [bio.) ''Python molurus''; విషరహితమైన పాము; --- గిలక పాము = rattle snake. --- తాచు పాము = నాగు పాము = cobra; (bio.) Naja naja; a venomous snake; --- రక్త పెంజెరి = కాటుక రేకుల పొడ = Russell’s Viper; (bio.) ''Vipera russelli'' of the Viperidae family; a venomous snake; ఇది కరచినప్పుడు దీని విషం కారణంగా రక్తం విరిగి పల్చబడి పోతుంది.రక్తపోటు తగ్గిపోయి, గుండె బలహీనపడుతుంది. ఎర్ర రక్త కణాలు ధ్వంసమౌతాయి.రక్తంయొక్క గడ్డకట్టే స్వభావం తగ్గిపోయి శరీరంలో అంతర్గత స్రావాలు పెరిగిపోతాయి. ఒళ్ళంతా పోట్లు, వాంతులు మొదలౌతాయి. ఇది కరచిన చోట త్వరత్వరగా వాచుకొచ్చి, గాయం నుంచి పల్చబడిన రక్తం స్రవిస్తుంది. శరీరం చల్లబడి ఒళ్ళంతా చెమటలు పట్టుకొస్తాయి. గుండె, శ్వాసకోశ సమస్యలు, సెప్టిసీమియా (Septicaemia) మొదలైనవాటి కారణంగా ఆ వ్యక్తి 1 నుంచి 14 రోజులలోపు మరణించడం జరుగుతుంది. ముంబాయిలోని హాఫ్^కిన్ ఇన్స్టిట్యూట్ తయారుచేసే పాలీవాలెంట్ సీరం (Polyvalent Serum) రక్త పెంజెరి విషానికి ప్రభావవంతమైన విరుగుడు. సకాలంలో చికిత్స చేస్తే ప్రాణాపాయం తప్పుతుంది. ఇది మిగిలిన చాలా పాములలాగా అండజము (Oviparous) కాదు. వాటిలా ఇది గుడ్లు పెట్టక, నేరుగా పిల్లల్ని కనే జరాయుజము (Viviparous). దీని గర్భంలోనే గుడ్లు పగిలి పిల్లలు బయటికొస్తాయి; కొన్నిటికి కంటికి సమీపంలో అటూఇటూ రెండు రంధ్రాలు ఉంటవి కనుక పిట్ వైపర్లంటారు; --- చిన్న పెంజెరి = Indian Saw-scaled Viper; [bio.] ''Echis carinatus;'' --- రాచనాగు = King Cobra; [bio.] ''Ophiophagus hannah''; బాగా దట్టమైన, ఎప్పుడూ ఆకుపచ్చగా ఉండే సతతహరితారణ్యాలలోనే ఉంటుంది; --- నలికండ్ల పాము = black dotted lizard; newt. --- పసిరిక పాము = vine snake; Sri Lankan green vine snake; [bio.] ''Ahaetulla nasuta''; --- వానపాము = earthworm. --- (note) పాము కరచిన వ్యక్తి బతకాలంటే కేవలం పెద్ద పెద్ద వైద్యశాలలలో మాత్రమే లభించే పాముకాటు సీరం (Antivenom Serum) వాడటం మినహా మార్గం లేదు; మంత్రాలకి విషం దిగదు; -v. t. -- rub; smear; scour; పాయ, pAya -n. --(1) branch of a river; a distributary of a river; --(2) a strand of braided hair; --(3) a clove or division in an onion or garlic bulb; --(4) way; path; పాయకారీ, pAyakArI -n. --commuter; a person who lives in one town and goes to work in another town; ---పాయకారీ రైతు = commuting farmer. ---పాయకారీ రైలు = commuting train. పాయసం, pAyasaM -n. --rice and sugar boiled in milk; rice pudding; పాయఖానా, pAyakhAnA -n. --latrine; మరుగుదొడ్డి; పాయువు, pAyuvu -n. --anus; పారంపర్యం, pAraMparyaM -n. --succession; order; series; పార, pAra -n. --hand-hoe; small hand-shovel; a shovel whose handle is about as long as the length of the blade; a small spade used for digging and shoveling; పారదర్శక, pAradarSaka -adj. --transparent; a transparent glass is clear; పారభాసక, pArabhAsaka -adj. --translucent; (note) a translucent glass is cloudy; పారము, pAramu -n. --opposite bank of a river; పారవశ్యం, pAravaSyaM -n. --ecstasy; rapture; పారశీక, pAraSIka -adj. --Persian; Iranian; పార్శ్వ, pArSva -adj. --lateral; పార్శ్వ సౌష్ఠత, pArSva saushTata -n. --lateral symmetry; పారాణి, pAraNi -n. --a red paste produced by mixing turmeric and quick lime; this paste is applied to the feet of women as a mark of her husband's well-being; పారా, pArA -adj. --pref. the other one; పరా; -n. --watching; guarding; పారావాడు, pArAvADu -n. --watcher; guard; sentry; పారాయణ, pArAyaNa -n. --regular study; devoted study; recital; ---గీతా పారాయణ = studying Bhagavad Gita. పారా రబ్బరు, pArA rabbaru -n. --(lit.) the other rubber; a different kind of rubber; పారాలంతం, pArAlaMtaM -n. --paraldehyde; (lit.) the other aldehyde; పారాహుషార్, paraahushaar - న. -- పారశీకంలో హోష్ (هوش) అంటే తెలివి, సృహ. హోషియార్ (هوشيار) అంటే తెలివి కలిగి ఉండడం. అప్రమత్తంగా ఉండే స్థితి. హోషియార్ అన్న పదమే తెలుగులో హుషార్ గా మారిపోయింది. తెలుగులో ఉషారు అన్న పదం కూడా హోషియార్‌కు రూపాంతరమే. --ప్రహర అన్న సంస్కృత పదానికి దినములో ఎనమిదోవంతు భాగం లేదా ౙాము అన్న అర్థం ఉంది. నిజానికి ప్రహార అంటే దెబ్బ. రోజులో ఒక ౙాము గడిచిందని సూచించడానికి ఢక్కా నాదం చేసేవారు. ఆ దెబ్బ పేరుమీదే ప్రహర అంటే రోజులో ౙాముకు సమానార్థకంగా మారిపోయింది. ఆ ప్రహర అన్న పదమే ప్రాకృతాల్లో పహరగా మారిపోయి, తెలుగులో -హ-కారం లేదు గాబట్టి పార-గా రూపాంతరం చెందింది. (సురేశ్ కొలిచాల); పారిక, pArika -n. f. --maid servant; పారికాపు, pArikApu -n. --attendant; servant; పారిజాతం, pArijAtaM -n. --Indian coral tree; night jasmine; coral jasmine; [bot.] Nyctanthes arbortristis; same as పగడ మల్లె; పారితోషికం, pAritOshikaM -n. --gift; award; royalty; remuneration; పారిపోవు, pAripOvu -v. i. --run away; పారిశ్రామిక, pAriSrAmika -n. --industrial; ---పారిశ్రామిక రసాయనం = industrial chemistry. ---పారిశ్రామిక విప్లవం = industrial revolution. పారిశ్రామికుడు, pAriSrAmikuDu -n. --industrialist; పార్థివ, pArthiva -adj. --belonging to the earth; ---పార్థివ దేహం = dead body; corpse; పారీణుడు, pArINuDu -n. --expert; (note) పారంగతుడు is not correct పార్టీ, pArTI -n. --party; a group of people with a common cause; ---రాజకీయ పార్టీ = political party. ---మీ పార్టీలో ఎంతమంది? = how many in your party? పారు, pAru -v. t. --flow; ---నీటి పారుదల = irrigation; water flow. పార్సెల్, pArsel -n. --parcel; పాల, pAla -adj. --milk; lactic; -n. --Ivory tree; [bot.] ''Mimusops hexandra; Holarrhena pubescens'' (Roxb. ex Fleming) Wall. Apocynaceae; పాలకాయలు, pAlakAyalu - n. -- (1) a snack food prepared by deep frying small cylindrical shaped hard batter made by mixing rice flour, salt, pepper powder and cumin seeds; (2) ఉలిపిరి కాయలు; పాలకూర, pAlakUra -n. --spinach; [bot.] ''Oxystelma esculentum; Spinacia oleracea'' Linn; పాలగరుడ, pAlagaruDa -n. --arrowroot plant; Arrowroot is a starch obtained from the rhizomes of several tropical plants, traditionally ''Maranta arundinacea,'' but also ''Florida arrowroot'' from ''Zamia integrifolia,'' and tapioca from cassava, which is often labeled as arrowroot; [bot.] ''Alstonia scholaris;'' -- Arrowroot powder is twice the thickening power of wheat flour and because it contains no protein, arrowroot is gluten-free; [[పాలగుండ]], pAlaguMDa -n. -- arrowroot powder; the starch made from the rhizomes of arrowroot plant; [bot.] ''Marantha ramosissima'' or [bot.] ''Maranta arundinacea;'' this arrowroot looks similar to other underground tubers such as cassava, yucca or kudzu, which are oblong; పాలగురుగు, pAlagurugu -n. --[bot.] ''Holostemma rhwwdianum''; పాలతీగ, pAlatIga -n. --[bot.] ''Leptadenia reticulata''; పాలతిత్తి, pAlatitti -n. --nipple; nipple of a milk bottle; pacifier; పాలనేలగుముడు, pAlanElagumuDu -n. --[bot.] ''Batatas pentaphylla''; పాలపండు చెట్టు, pAlapaMDu ceTTu -n. --[bot.] ''Manilkara hexandra''; పాలసుగంధి, pAlasugaMdhi -n. --[bot.] ''Hemidesmus indicus;'' పాలపళ్లు, pAlapaLLu -n. --milk teeth; [anat.] deciduous teeth; urdiea; పాలపిట్ట, pAlapiTTa, - n. -- Indian roller; bluebird; blue Jay; [bio.] ''Coracias benghalensis''; --- కికి, కిదివి, చాషము, చిత్రవాజము, చిత్రవాలము, పాలగుమ్మ, పూర్ణకూటము, సుపర్ణము; నీలకంఠ; [[File:Indian_roller_%28Coracias_benghalensis%29_Photograph_by_Shantanu_Kuveskar.jpg|Indian_roller|thumb|right]] పాలపొడి, pAlapoDi -n. --(1) milk powder; dried milk; --(2) milk powder used in baby formula; పాలపుంత, pAlapuMta -n. --Milkyway; the name of our galaxy in Telugu; పాలబొంత, pAlaboMta -n. --milkfish; a fish of the Channidae family; [bio.] ''Chanos chanos''; పాలమీగడ, pAlamIgaDa -n. --the skin formed on the surface of milk as it is heated; పాలముల్లెతివ్వ, pAlamulletivva -n. --[bot.] ''Vallaris dichotoma''; పాలన, pAlana -n. --rule; reign; same as పరిపాలన; పాలపిట్ట, pAlapiTTa -n. --blue jay; Indian roller; [bio.] ''Coracias benghalensis''; పాలరాయి, pAlarAyi -n. --marble; (lit.) milk stone; పాలవెల్లి, pAlavelli - n. -- A decorative frame, suspended above the idol of Vinayaka (Ganapathi), from which several round objects are hung; this is symbolic of the planets of the solar system; పాలసముద్రం, pAlasamudraM -n. --The Ocean of Milk of Hindu mythology where God Vishnu lies in repose on a serpent bed; the Milky Way galaxy; పాలసీ, pAIasI -n. --an insurance policy; బీమా; పాల సీసా, pAla sIsA -n. --feeding bottle; milk bottle; పాలి, pAli -n. --turn; chance; time; ---ఈ పాలికి ఇది తీసుకోండి = For this time, take this. పాలించు, pAliMcu -v. t. --protect; govern; పాలికాపు, pAlikApu -n. --sharecropper; a farmer willing to work on a farm for a share of the crop as his compensation; పాలేరు; పాలిత, pAlita -adj. --(1) ruled; governed; administered; --(2) brown; brown color; పాలిపగ, pAlipaga -n. --blood feud; పాలివాడు, pAlivADu - n. -- shareholder; partner; పాలు, pAlu -n. --(1) milk; --(2) any milky substance such as latex exuded by some plants; --(3) portion; proportion; share; ---ఆవుపాలు = cow's milk. ---డబ్బాపాలు = canned milk. ---తల్లిపాలు = breast milk. ---గన్నేరుపాలు = latex of oleander plant. -- పాలు పంచుకొను = భాగము తీసికొను; పాల్గొను, pAlgonu -v. t. --participate; పాళ్లు, pALlu -n. --proportions; పాళీ, pALI -n. --(1) nib; the writing tip of a pen; --(2) a board game; ---పచ్చీస్ పాళీ = The board game, Pacchisi. ---వైకుంఠ పాళీ = a board game similar to Chutes and Ladders. పావంచాలు, pAavaMcAlu -n. --steps; సోపానాలు ; పావడా, pAvaDA - n. -- frock; garment that covers the lower part of a girl's body' -- (ety.) పాప కి అడ్డంగా ఉన్నది; పావిలకూర, pAvilakUra -n. --[bot.] ''Portulaca meridiana''; పావిలాకు, pAvilAku - n. -- purslane, pigweed; verdolaga, [bot.] ''Portulaca oleracea''; --a commonly occurring weed used as a medicinal herd and a vegetable; one of Gandhi's favorite leafy vegetables; contains more Omega-3 fatty acids than any other vegetable; --a medicinal plant; a herb called thick-leaved sorrel; -- పెద్ద పావిలాకు; బొడ్డు పావిలాకు; గంగ పావిలాకు; పావు, pAvu -n. --(1) one-fourth; quarter; --(2) pawn in any board game; ---పావు తక్కువ నాలుగు = quarter before four O'clock. ---నాలుగుంపావు = quarter past four O'clock. ---నీ పావుని నడిపేవా = did you move your piece. పావురం, pAvuraM -n. --pigeon; ---పచ్చ పావురం = green pigeon; [bio.] ''Treron phoenicoptera''; ---గుడి పావురం = blue rock pigeon; [bio.] ''Columba livia''; పాశ్చాత్య, pASchAtya -adj. --western; occidental; ---పాశ్చాత్య వ్యామోహం = craze for everything western. పాషాణం, pAshANaM -n. --(1) arsenic; poison; --(2) stone; ---ఉల్లి పాషాణం = corrosive sublimate. పాషాణభేది, pAshANabhEdi -n. --the rhizome of this plant is used to cure stones in urinary bladder; [bot.] ''Averva lanata''; -- కొండపిండి మొక్క; తెలగపిండి కూర మొక్క; -- related [bot.] ''Bergenia lingulata''; అశ్మభేది, శిలాభేది; పాషాణ ఔషధాలు, pAshANa aushadhAlu -n. --arsenical drugs; ప్రాంకుర, prAMkura - adj. -- primordial; ప్రాంకురము, prAMkuramu - n. -- [bot.] Plumule; the end of the plant that shoots up from a seed; -- గింజలో నుండు ప్రాథమికాక్షము మొక్క భూమి పైకి పెరుగు కొన; ప్రాంకుర స్పృహ, prAMkura spRha - ph. -- the spiritual concept of primordial awarenss without primitivism; ప్రాంగణం, prAMgaNaM -n. --courtyard; campus; ప్రాంతం, prAMtaM -n. --region; ప్రాంతీయ, prAMtIya -adj. --regional; ప్రాక్కల్పన, prAkkalpana %e2t -n. --hypothesis; ప్రాకారం, prAkAraM -n. --rampart; compound wall; surrounding wall; ప్రాకృతిక, prAkRtika -adj. --natural; ప్రాగ్, prAg -pref. --original; primary; ప్రాగ్రూపం, prAgrUpaM -n. --original form; primary form; ప్రాగ్‌వానరం, prAgvAnaraM %e2t -n. --primate; ప్రాచ్య, prAcya -n. --Eastern; oriental; ప్రాచీనం, prAcInaM -n. --(1) Eastern; oriental; --(2) Early hours; first hours; beginning time; starting time; old; ancient; (ant.) నవీనం; ప్రాణం, prANaM -n. --the vital energy; vital sign; life; breath; pneuma; ప్రాణం పోయు, prANaM pOyu -v. t. --breath in new life; revitalize; renew; ప్రాణపదం, prANapadaM -n. --vital; precious; equivalent to life; -- ప్రాణ ప్రద ఔషధములు అనవచ్చు (ప్రాణాలు నిలిపే మందులు.) ప్రాణవాయువు, prANavAyuvu -n. --oxygen; life-giving gas; ప్రాణ్యములు, prANyamulu -n. pl. --(1) vowels; vital parts of an alphabet; --(2) proteins; vital parts of life; same as మాంసకృత్తులు; ప్రాణాంతక, prANAMtaka -adj. --lethal; deadly; ప్రాణాధార వాదం, prANAdhAra vAdaM - n. -- vital force theory; ప్రాణాయామం, prANAyAmaM -n. --control of vital energy through breathing exercises as prescribed in the rules of yoga; ప్రాణి, prANi -n. --living creature; life; ప్రాతస్సంధ్య, prAtassaMdhya, -n. --morning twilight; ప్రాతిపదిక, prAtipadika -n. -- (1) hypothesis; (2) basis; base; support; (3) root for noun and verb forms; -- ఒక పద రూపం ఏర్పడడానికి మూలమైన శబ్దం ప్రాతిపదిక; క్రియా ప్రాతిపదిక = verbal root; -- "అర్థవత్ అధాతుః అప్రత్యయః ప్రాతిపదికమ్" అని దీని నిర్వచనం (a noun in its uninflected state) ప్రాథమిక, prAthamika -adj. --elementary; primary; ---ప్రాథమిక పాఠశాల = elementary school. ---ప్రాథమిక రేణువులు = elementary particles. ప్రాథాన్యం, prAthAnyaM -n. --importance; primacy; priority; ---(usage note) ప్రాథాన్యత, ప్రాముఖ్యత are not correct usage; ప్రాదుర్భావం, prAdurbhAvaM -n. --birth; emergence; coming into existence; ప్రాపంచిక, prApaMcika -adj. --worldly; mundane; ప్రామాణిక, prAmANika -adj. --authoritative; standard; ప్రామాణిక నమూనా, prAmANika నమూనా - n. --The Standard Model of Particle Physics; ప్రామాదికము, praamaadikamu - adj. -- faulty; carelessness; ప్రాముఖ్యం, prAmukhyaM -n. --importance; ---(note) ప్రాముఖ్యత is not correct usage ప్రాయం, prAyaM -suff. --equivalent; like; resembling; ---త్రుణప్రాయం = equivalent to blade of grass. ---పశుప్రాయుడు = equivalent to an animal; brute. ప్రాయశ్చిత్తం, prAyaScittaM -n. --atonement; penance; expiation; propitiation; recompense; (ety.) ప్రాయ = commitment of an error and చిత్తం = correction of the error; ప్రాయికం, prAyikaM -adj. --general; usual; ordinary; common; frequent; ప్రారంభం, prAraMbhaM -n. --beginning; starting point; onset; ప్రారంభోత్సవం, prAraMbhOtsavaM -n. --inauguration; ప్రారబ్దం, prArabdhaM -n. --fate; karma; ప్రార్థన, prArthana -n. --prayer; service; mass; (rel.) జపం; ప్రార్థనార్థకం, prArthanArthakaM -n. --imperative; imperative mood; ప్రావీణ్యత, prAvINyata -n. --expertise; talent; ప్రాస, prAsa - n. -- [prosody] using similar sounding words to get the effect of alliteration; -- ఉచ్చారణలో ఒకే విధంగా వుండే పదాలను వాడడం. తెలుగు, హిందీలలోో అంత్య ప్రాసకు (तुकान्त) చాలా ప్రాముఖ్యాన్ని ఇస్తారు; %పిం - piM, పి - pi, పీ - pI పింగళ, piMgaLa -adj. --reddish; brownish; పింగాణి, piMgANi -n. --(1) porcelain; china; ceramic; enamel; --(2) butterfly; పింగాణి చిప్ప, piMgANi cippa -n. --porcelain boat; పింఛం, piMChaM -n. --plumage; పిండం, piMDaM -n. --(1) embryo; --(2) ball of rice left for the departed ancestors at a religious ceremony; --(3) any ball obtained by squeezing matter; --(4) a tough character as in ఉద్దండ పిండం; -- (note) మానవులలో యుగాండం (zygote) అన్న పేరు శిశుసంకల్పన (conception) సమయం నుండి ఐదో వారం వరకు వర్తిస్తుంది. ఐదవ వారం నుండి పదవ వారం వరకు దీనిని పిండం (embryo) అని పిలుస్తారు. పదకొండవ వారం నుండి ప్రసవం అయి బిడ్డ భూపతనం అయేవరకు భ్రూణం (ఇంగ్లీషులో ఫీటస్, fetus) అంటారు. ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు శిశువు (infant) అంటారు - ఇంగ్లీషులో ఇన్^ఫెంట్ అంటే మాటలు రాని పసిబిడ్డ అని అర్థం. మాటలు మాట్లాడడం మొదలు పెట్టిన తరువాత బిడ్డ (child) అంటారు. బిడ్డ అనే మాట ఆడ, మగ కి వర్తిస్తుంది. పిండి, piMDi -n. --(1) flour; powder as in వరిపిండి; --(2) batter, as in దోసెల పిండి; --(3) starch, as in పిండి పెట్టిన కూర; పిండికట్టు, piMDikaTTu -n. --poultice; a bandage made out of cooked flour to relieve pain from a boil; a type of bandage used to help break a boil; పిండికూర, piMDikUra - n. -- [bot.] ''Aerva lanata Juss;'' -- పిండికొండ మొక్క; కొండపిండి మొక్క; తెలగపిండి మొక్క; పాషాణభేది; కిడ్నీలలో రాళ్లను కరిగించే గుణం పిండికూరలో ఉందంటున్నారు. పిండిచెట్టు, piMDiceTTu -n. --[bot.] ''Ficus ampelos;'' పిండిపదార్థం, piMDipadArthaM -n. --starch; starchy substance; see also కర్బనోదకం; కర్బనోదజం; పిండిమంచు, piMDimaMcu %e2t -n. --snow; పిండు, piMDu -v. t. --squeeze; పిందె, piMde -n. --a tender, green fruit just formed; an early stage of evolution toward a fruit; పిక్క, pikka -n. --(1) nut; a seed that contains some possibly edible meat inside; --(2) seed; pit; --(3) calf muscle; ---జీడిపిక్క = cashew nut. ---పిక్క బలం = ability to run; ability to flee. పిక్కతీసిన, pikkatIsina -adj. --pitted; ---పిక్క పండు = fruit with pits; tamarind with pits. ---పిక్కతీసిన పండు = pitted fruit; pitted tamarind. పిగిలిపిట్ట, pigilipiTTa -n. --(1) flycatcher; a bird; --(2) a bird by the name bulbul; [bio.] ''Molpastes haemorrhons''; పిగులు, pigulu -v. i. --tearing of clothing due to an extremely tight fit; పిచ్చాపాటీ, piccApATI -n. --banter; chit-chat; small talk; పిచికారీ, picikArI -n. --syringe; పిచికారీ చెట్టు, picikArI ceTTu -n. -- African Tulip Tree; [bot.] ''Spathodea campanulata'' of the Bignoniaceae family; -- దీని లేత మొగ్గలలో నీరు ఉంటుంది. వాటి చివళ్ళు గిల్లి ఆ మొగ్గల్ని నొక్కితే పిచికారీ లాగా నీళ్లు చిమ్ముతాయి; -- [Sans.] పాటలవృక్షం is [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; కలిగొట్టు లేదా పాదిరి చెట్టు అంటారు; పిచ్చి, picci -n. --(1) insanity; madness; craziness; see also వెర్రి; --(2) naiveté, as in ఓరి పిచ్చి వెధవా; --(3) idiosyncrasy, as in ఎవరి పిచ్చి వారికి ఆనందం; పిచ్చి కుసుమ, picchi kusuma - n. -- [bot.] ''Archimona mexicana;'' -- భారతదేశంలో ఉష్ణప్రాంతాల్లో రస్తాల పక్కన, బీడు భూముల్లొ కనిపిస్తుంది. చెట్టు 3 అడుగులదాకా పెరుగుతుంది. ఆకులు బూడిదరంగులో, ఆకుల చివర ముళ్ళతో పచ్చని పూతతో కనిపిస్తాయి. ఆకులు తుంచితే బంగారు రంగు రసం స్రవిస్తుంది. వర్షాకాలం తర్వాత పుష్పించి, కాస్తుంది. కాయలు ఎండిన తరవాత చిట్లి, నల్లగా ఆవాలంత సైజులో విత్తనాలు చెట్టు చుట్టూ వెదజల్లబడి మళ్ళీ మొలకలెత్తి పెరుగుతాయి. ఇది విషపు మొక్క అని భావిస్తారు కానీ ఇందులో చాలా ఔషధ గుణాలు ఉన్నాయి. ఆయుర్వేద వైద్యులు ఈ చెట్టునుంచి రకరకాల జబ్బులకు మందులు తయారుచేస్తారు. జ్వరం, నొప్పులు తగ్గడానికి, చర్మరోగాలకు ఇతర జబ్బులకు ఈ మొక్క నుంచి మందులు తయారుచేస్తారు. గింజలనుంచి నూనె తయారుచేస్తారు. ఈ నూనె ఆహారంలోకి వాడరాదు. సబ్బుల పరిశ్రమలోనూ, ఇతర పరిశ్రమలలోను కుసుమనూనె వాడుకచేస్తారు. అవినీతిపరులయిన కొందరు వ్యాపారులు ఈ నూనెను వంటనూనెలతో కల్తీచేస్తారు. -- వెర్రి కుసుమ; హేమపుష్టి; నులిపుచ్చ; స్వర్ణపుష్పం; వర్ణక్షీణి; పిచ్చుక, piccuka -n. --sparrow; house sparrow; there are many types of sparrows, each with a distinct biological name; --ఊర పిచ్చుక = కలవింక = house sparrow; [biol.] ''Passer domesticus indicus''; --కష్మీరీ పిచ్చుక = Kashmir House Sparrow; [biol.] ''Passer domesticus parkini''; -- ఊర పిచ్చుకలు సాధారణంగా 15 సెంటీమీటర్ల పొడవు ఉండి గుండ్రని శరీరం, గుండ్రని తల కలిగి ఉంటాయి. మగ ఊరపిచ్చుక వీపు భాగం చెస్ట్ నట్ రంగులో అక్కడక్కడా నల్లని చారలు కలిగి ఉంటుంది. గొంతు, ఎగువ రొమ్ము భాగం నల్లగా ఉంటుంది. పొట్ట, దిగువ భాగం ముదురు బూడిద రంగులో ఉంటుంది. తోక ఈకలు ముదురు గోధుమ రంగులో ఉంటాయి. ఆడ పిచ్చుకల వీపు భాగంలోని ఈకలు మట్టి రంగులోనూ, లేత గోధుమ రంగులోనూ ఉంటాయి. పొట్ట భాగం లేత బూడిద వన్నెలో ఉంటుంది. పిచ్చుక దృఢమైన ముక్కు ఎంత గట్టి గింజలనైనా చీల్చి పొట్టు తీయడానికి అనువుగా ఉంటుంది. పిటపిట, piTapiTa -adj. --onomatopoeia for describing a tightly packed bag or a woman bursting in the prime of age; పిట్ట, piTTA -adj.pref. --mini; small; short; an adjective to convey a smaller version; ---పిట్టకథ = story within a story; small story. ---పిట్టగోడ = parapet wall; a short, as opposed to a tall, wall. ---పిట్టకొంచెం, కూత ఘనం = the bird is small, the call is shrill. ---పిట్టతిండి = nibble; food eaten in small quantities; used while referring to a light eater. ---పిట్టపిడుగు = brat; active youngster; (lit.) mini thunderbolt. -n. --small bird; పిట్టకూత, piTTakUta -n. --bird call; పిడక, piDaka -n. --dried cake; ---పేడపిడక = dried cake of dung; these are used as cooking fuel in many parts of India. పిడచ, piDaca -n. --a rice small ball of cooked rice (or any food) made by a closed first; a morsel of cooked food small enough to be eaten at one bite; పిడత, piData -n. --small earthenware pot or wooden pot; ---మట్టి పిడత = small earthenware pot. ---లక్కపిడత = small lacquered wooden vessel used as a toy. పిడి, piDi -n. --handle; haft; the handle of a knife or sword; పిడికిలి, piDikili -n. --first; tightly closed hand; పిడికెడు, piDikeDu -n. --fistful; handful; the amount of a solid substance that can be scooped in the fist of a hand; పిడివాదం, piDivAdaM -n. --illogical and obstinate argument; పిడుగు, piDugu -n. --thunderbolt; (rel.) ఉరుము; పిణ్యాకం, piNyAkaM -n. --oil cake; cake left behind after oil is extracted from sesame seed; పిత, pita -n. --father; పితరులు, pitarulu -n. pl. --parents; ---జనకపితరులు = birth parents. ---పాలకపితరులు = guardians. ---దత్తుపితరులు = adoptive parents. పితలాటకం, pitalaaTakaM - n. -- (1) trickery; cheating; deceit; fraud; (2) miserliness; -- పిత్తల అంటే ఇత్తడి. హాటకము అంటే బంగారం. ఇత్తడిని చూపించి బంగారం అని నమ్మించే ప్రయత్నం చేయటం పితలాటకం. ప్రస్తుతం ఈ మాటని ఇబ్బంది, సమస్య, సందేహం అనే అర్థాలలో వాడుతున్నాము. పిసినారితనం, pisinaaritanaM - n. -- scrimping; parsimony; economy; miserliness; పిత్తం, pittaM -n. --[med.] bile; the secretion of the gallbladder; same as పైత్యరసం; -- In Ayurveda, a body condition; -- ఇది అగ్నితో తయారు చేయబడింది. పిత్త ఆధిపత్యం ఉన్న వ్యక్తులు సాధారణంగా ధృడ శరీర నిర్మాణం కలిగి ఉంటారు, వారు పోటీతత్వం కలిగి ఉంటారు. అయినప్పటికీ, వారి దూకుడు, దృఢమైన స్వభావం కొంత మందికి దూరంగా ఉంచుతుంది, ఇది సంఘర్షణకు దారితీస్తుంది; పిత్తఘృతోల్ pittagRtOl -n. --[chem.] cholesterol; పిత్తపుబెడ్డలు, pittapubeDDalu -n. --[med.] gallstones; పిత్తనాళం, pittanALaM -n. --[med.] bile duct; పితామహి, pitAmahi -n. f. --grandmother; father's mother; పితామహుడు, pitAmahuDu -n. m. --grandfather; father's father; పిత్తాశయం, pittASayaM -n. --[med.] gallbladder; పిత్రార్జితం, pitrArjitaM -n. --patrimony; property inherited from father's side; ancestral property; పితూరీ, pitUrI -n. --(1) rebellion; --(2) conspiracy; plot; -- పితూరీ శబ్దం అరబ్బీ ఫితూర్ శబ్దం నుండి వచ్చింది; ఫితూర్ అనగా అశాంతి, అలజడి, అరాచకం అని అరబ్బీ లో అర్థాలు. ఇది మానసికమైన అలజడి కావచ్చు, బాహ్య పరిస్థితులు బాగుగా లేక చెలరేగే అశాంతి కావచ్చు. కాలక్రమేణా ఇది ఉర్దూ ద్వారా తెలుగులోకి దిగుమతి అయి తిరుగుబాటు, దోపిడీ, రాజ ద్రోహం, కుట్ర, అరాచక శబ్దాలకు సమానార్థకంగా మారింది; గొడవ, ఇబ్బంది పిదప, pidapa -adv. --afterwards; later; పిదపకాలం, pidapakAlaM -n. --bad times; modern times; ---పిదపకాలం పిల్లలు, పిదపకాలం బుద్ధులు = modern children and modern attitudes! పిదపబుద్ధులు, pidapabuddhulu -n. --mean thoughts; bad attitudes; పినతండ్రి, pinataMDri -n. --uncle; father's younger brother; పినతల్లి, pinatalli -n. --aunt; mother's younger sister; పిన్న, pinna -adj. --young; small; little; (ant.) పెద్ద; పిన్ని, pinni -n. --aunt; mother's younger sister; పిన్ను, pinnu -n. --pin; safety pin; clip; పిప్పలి, pippali -n. s. --(1) long pepper; dried catkins; [bot.] ''Chavica roxburghii''; ''Piper longum; Piper retrofractum;'' pl. పిప్పళ్లు; -- పిప్పలమోడి, ఆయుర్వేద వైద్యంలో విరివిగా ఉపయోగించే ఒక రకమైన వేరు. ఆంధ్రప్రదేశ్ గిరిజన ప్రాంతాలలో ఏడాదికి పది కోట్ల రూపాయలకు పైగా అమ్ముడౌతున్న వేరు ఇది. గిరిజనులు చట్టబద్దంగా చేస్తున్న సాగు; --(2) pippali n. [bot.] ''Ficus religiosa''; same as ఆవి; -- [Sans.] pippala; [Hindi] asvaththa; -- గజపిప్పలి = [bot.] ''Pothos officinalis''; -- [ety.] the English word pepper came from the Sanskrit root పిప్పలీ; --[Sans.] పిప్పలీ; మాగధీ; వైదేహీ; పిపాస, pipAsa -n. --thirst; పిప్పి, pippi -n. --stuff leftover after all the juice is extracted; పిప్పిక, pippika -n. --plaque; the yellow accumulation on teeth; పిపీలిక, pipIlika -n. --ant; (ety.) Lat. formica; పిపీలికామ్లం, pipIlikAmlaM -n. --[chem.] formic acid; CH₂O₂; పిపీలికారి, pipIlikAri -n. --aardvark; anteater; (lit.) the enemy of ants; పిపీలికాలంతం, pipIlikAlaMtaM -n. --[chem.] formaldehyde; CH₂O; పిపీలికాహారి, pipIlikAhAri -n. --aardvark; (lit.) ant-eater; పిపెట్, pipeT -n. --[chem.] pipette; a glass tube with which a measured amount of liquid can be taken; పిమ్మట, pimmaTa -adv. --afterwards; పియానో, piyAnO -n. --piano; పియ్యి, piyyi -n. --feces; human excreta; పిరల్రు, pirralu -n. --buttocks; derriere; fanny; ass; same as పిరుదులు; పిరికితనం, pirikitanaM -n. --cowardice; పిరుదు, pirudu -n. --rump; gluteus maximus; పిలక, pilaka -n. --(1) tuft of hair; --(2) offshoot of a plant such as a banana plant; sucker; పిలవని పేరంటం, pilavani pEraMTaM -ph. --[idiom] uninvited guest at a party; పిల్ల, pilla -n. f. --(1) daughter; --(2) girl; --(3) baby animal or bird when used as a suffix after the animal's name; పిల్లకణం, pillakaNaM -n. --[biol.] daughter cell; పిల్లనగ్రోవి, pillanagrOvi -n. --flute; పిల్లలతల్లి, pillalatalli - n. -- Pink Mother of Thousands; Pink Butterflies; [bot.] ''Kalanchoe Pink Butterflies'' of the Crassulaceae family; --దీని ప్రతి ఆకు అంచు (leaf margin) మీద ప్రతి నక్కునుంచి వచ్చే వేలాది లేత గులాబి రంగు చిట్టి ఆకులు తడినేలమీద పడి కొత్తమొక్కగా రూపొందుతాయి. అందుకే ఈ మొక్కని 'పింక్ మదర్ ఆఫ్ థౌజండ్స్' అనడం. సీతాకోక చిలుకలలగా ఉండే ఈ చిట్టి పింక్ ఆకుల్నిబట్టి ఈ మొక్క ను పింక్ బటర్ ఫ్లైస్ (Pink Butterflies) అని కూడా అంటారు; పిల్లవేరు, pillavEru -n. --[bio.] secondary root; పిల్లి, pilli -n. --cat; ---ఆడపిల్లి = pussy cat. ---పిల్లిపిల్ల = kitten. ---మగపిల్లి = tomcat; ---బావురుపిల్లి = tomcat; -- [Sans.] పిల్లిని సంస్కృతంలో మార్జాలము అంటారు. 'మార్జనమ్' అంటే శుభ్రం చేసుకోవడము. కాబట్టి పిల్లి పేరులోనే ఉంది అది 'పరిశుభ్రమయినది ' అని. పిల్లికళ్లు, pilikaLlu -n. --light or amber-colored eyes, rather unusual among Indians and generally considered to be a sign of ugliness; పిల్లితేగ, pillitEga -n. --Climbing asparagus; [bot.] ''Asparagus recemosus''; ''Phaseolus trilobus''; -- a medicinal root; సన్న ముళ్ళు కలిగిన దీని ఆకు పచ్చని కాండాన్ని పుష్పాలంకరణలో వాడతారు. దుంపలలాగా ఊరే దీని వేళ్ళను పురుషుల శక్తి పెంపొందించే చికిత్సలలో వాడతారు; -- పిల్లిపీచరగడ్డ; [Sans.] శతావరీ; పిల్లిపీచర, pillipIcara - n. --Climbing asparagus; [bot.] ''Asparagus racemosus'' Willd. Liliaceae; పిల్లిపెసర, pillipesara - n. -- a type of pulses; [bot.] ''Vigna trilobata; Phaseolus trilobus''; -- కాకముద్గ; పిల్లిమొగ్గ, pillimogga -n. --somersault; flip-flop; forward roll; పిలుచు, pilucu -v. t. --call; invite; పిలుపు, pilupu -n. --(1) greeting; --(2) invitation; --(3) call; పిశాచం, piSAcaM -n. --ghost; -- పిశాచం అంటే తీరని కోరిక ఉండి ఆయువు పూర్తి కానివి. వీటినే కామపిశాచి లేదా కామినీ అంటారు; కామం అంటే కోరిక. ఏదైనా కావొచ్చు. ఇవన్నీ శివుడిని (రుద్రుడిని)ఆశ్రయించి ఉంటాయి. దిక్కు లేని వాటికి దేవుడే దిక్కు కదా; పిశితం, piSitaM -n. --meat; flesh; పిశితాశి, piSitASi -n. --carnivore; meat eater; % ti e2t పిష్టం, pishTaM -n. --cake; hardened substance; పిష్టపేషణం, pishTa pEshaNaM -ph. --repetition; wasted effort; (lit.) grinding the flour; పిసరు, pisaru -n. --smidgen; పిస్తా, pistA -n. --pistachio nut; పిసినారి, pisinAri -n. --miser; also పిసినిగొట్టు; పిసుకు, pisuku -v. t. --squeeze; knead; పిస్తోలు, pistOlu -n. --pistol; a firearm designed to shoot with one hand; పిష్టం, pishTaM -n. --(1) flour; powder; --(2) cake; hardened substance; పిష్ట పేషణం, - n. -- (lit.) పిండిని పిసకడం; చెప్పిందే చెప్పడం; బోర్ కొట్టించడం; ప్రియమైన, priyamaina -adj. --(1) costly; dear; expensive; --(2) dear; lovable; adorable; (note) one of the words in English whose two meanings match the two meanings of the corresponding Telugu word, namely ప్రియమైన; ప్రియతమా, priyatamA -inter. --Oh, dearest!; ప్రియా, priyA -inter. --Oh, dear!; ప్రియుడు, priyuDu -n. m. --lover; boy friend; ప్రియురాలు, priyurAlu -n. f. --lover; girlfriend; పీక, pIka -n. --(1) neck; front part of the neck; --(2) butt of cigar or cigarette; --(3) nipple of a baby's feeding bottle; పీకు, pIku -n. --ache; pain with a pulling sensation; -v. t. --uproot; pull; పీచు, pIcu -n. --fiber; (Br.) fibre; పీచు మిఠాయి, pIcu miThAyi -n. --cotton candy; fibrous candy; పీట, pITa -n. --a short wooden platform on which to sit; a seat; పీటముడి, pITamuDi - n. -- knot that is hard to untie; Gordian knot; పీఠం, pIThaM -n. --(1) seat; chair; base; --(2) a religious center; --(3) elevated place; exalted place; పీఠభూమి, pIThabhUmi -n. --plateau; tableland;mesa; పీఠాధిపతి, pITAdhipati -n. --(1) chairman; chairperson; --(2) head of a religious center such as the Shankaracharya of Sringeri Peetham; పీఠిక, pIThika -n. --(1) preface; preamble; foreword; introduction; --(2) throne; -- గ్రంథరచనకు 'ఆధారము' అనే అర్థంలో ఈ పీఠిక అనే పదాన్ని వాడతారు; రచవల్లో ఆ రచన ఆకృతి దాల్చడానికి ప్రధాన కారణాలూ, రచనా సందర్భం మొదలైన వివరాలున్న భాగాన్ని పీఠిక అంటారు. గ్రంథరచనకు చేసిన ప్రయత్నాలు, పడిన కష్టాలు, సాఫల్యం మొదలైనవన్నీ ఇందులో చోటు చేసుకొంటాయి; కృతికర్త, కృతిభర్త, ప్రోత్సాహకులూ వాళ్ల వివరాలుంటాయి. అవన్నీ రచయితే స్వయంగా చెప్పేవి కావచ్చు, ఇతరులెవరైనా రచయిత కోరిక మీద వ్రాసినవీ కావచ్చు; -- గ్రంథ ప్రారంభంలో కనిపించే తొలిపలుకు, ముందుమాట, భూమిక, ఉపోద్ఘాతం, పస్పశము, ప్రస్తావన, ఉపక్రమము, అవతారిక, నాంది introduction, preface, prelude, prologue, Preamble నే పీఠిక అని కూడ అంటారు; -- గ్రంథం చివరిలో ఉపసంహారము, మలిపలుకు, చివరిమాట, భరతవాక్యం, epilogue, colophon, వీటిని ఉత్తర పీఠిక అంటారు; పీడ, pIDa -n. --annoyance; suffering; పీడకల, pIDakala -n. --nightmare; bad dream; పీడనం, pIDanaM -n. --pressure; పీడించు, pIDiMcu -v. t. --harass; bother; persecute; పీతం, pItaM -n. --yellow; పీత, pIta -adj. --yellow; -n. --crab; green crab; [bot.] Scylla serrata; blue crab; [bot.] Portunus pelagicus. పీతి, pIti -adj. --polluted by stool; coprophagic; ---పీతి కుక్క = coprophagic dog; stool-eating dog. పీతిరి గద్ద, pItiri gadda, - n. the scavenger vulture; -- [bio.] ''Neophron percnopterus''; పీన, pIna -adj. --fat; large; big; పీనాహం, pInAhaM -n. --parapet wall around a well; పీనుగు, pInugu -n. --corpse; dead body; పీపా, pIpA -n. --barrel; a large cylindrical-shaped vessel to store liquids; (rel.) సీసా, బాన, తొట్టి; పీల, pIla -adj. --lean; thin; slender; పీలదత్తూర, pIladattUra - n. -- [bot.] Argemone mexicana; a medicinal plant used for treating "red spotting" among women; పిచ్చికుసుమ; పీలి, pIli -n. --rudder; a device that shows the way to a ship; పీలిక, pIlika -n. --rag; piece of cloth; thin strip of cloth; పీల్చు, pIlcu -v. t. --suck; absorb; breathe; aspirate; ---పొగ పీల్చరాదు = no smoking. ---రసం పీల్చు = suck the juice. ---నీరు బాగా పీల్చుకుంటున్నాది = it is absorbing water a lot. ప్రీతి, prIti -n. --love; affection; fondness; ప్రీతిపాత్రుడు, prItipAtruDu -n. m. --favorite person; %పుం - puM, పు - pu, ప్రా - prA, పు - plU పుంఖం, puMkhaM -n. --base of an arrow; the feather-end of an arrow; ---పుంఖానుపుంఖంగా = one after another, as a stream of arrows. పుంజము, piMjamu - n. -- a heap; a collection; పుంజనేలలు, puMjanElalu -n. --lands cultivable under irrigation; పుంజీ, puMjI -n. --a set of four items; especially four tamarind seeds in a children's game; పుంజు, puMju -n. --he fowl; cock; ---కోడిపుంజు = rooster. పుంజుకొను, puMjukonu -v. i. --gather strength; revive; improve; accumulate; పుంత, puMta -n. --path; path used by cattle; పుండాకోర్, puMDAkOr - n. -- thief; rowdy; -- (ety.) పుండా అంటే మరాఠీలో దొంగ; -కోరు అన్న ప్రత్యయం పారశీకంలోని ఖువర్ నుండి వచ్చింది; అబద్ధాల కోరు, ఖూనీకోరు, దగాకోరు, దివాళాకోరు మొదలైన పదాల్లో కనిపించే కోరు ఇటువంటిదే; పుండు, puMDu -n. --sore; boil; abscess; ulcer; పుంభావ, puMbhAva -adj. --mature; masculine; ---పుంభావ సరస్వతి = a title given to male scholars; (note) Saraswati being a female goddess of knowledge, a male scholar cannot be compared to her without the qualifying adjective in front. పుకారు, pukAru -n. --rumor; పుక్కిటి పురాణం, pukkiTi purANaM -n. --folklore; lore; unsubstantiated knowledge handed down by word of mouth; పుక్కిలి, pukkili -n. --interior of the mouth; పుక్కిలించు, pukkiliMcu -v. i. --gargle; పుచ్చపండు, puccapaMDu -n. --watermelon; [bot.] ''Cucumis melo'' Linn.; (rel.) కరబూజా; పుచ్చు, puccu -adj. --(1) infested with worms or parasites; --(2) dry rot; పుట, puTa -n. --page; page in a book; one side of a sheet in a book; పుటము, puTamu -n. --fold; cup or hollow formed by a fold; ---నాసికాపుటము = the calix of the nose. పుట్ట, puTTa -n. --anthill; anthill in which a snake lives; a pack; ---అబద్ధాల పుట్ట = a pack of lies. ---చీమల పుట్ట = anthill. ---పాముల పుట్ట = anthill in which a snake lives. పుట్టకురుపు, puTTakurupu -n. -- cancer; కర్కటవ్రణము; -- see also రాచకురుపు; పుట్టగతులు, puTTagatulu -n. pl. -- hope for the future; పుట్టగొడుగు, puTTagoDugu -n. --mushroom; see also కుక్కగొడుగు; పుట్టముంగి, puTTamuMgi -n. --demure person; coy person; (lit.) a mongoose on an anthill; పుటాకార, puTAkAra -adj. --concave in shape; ---పుటాకార కటకం = concave lens. పుట్నాలపప్పు, puTnAlapappu - n. -- dry-roasted (roasted in a sand-oven) garbanzo dal; -- వేయించిన శనగపప్పు; మూకుడులో ఇసక వేసి, ఆ వేడి ఇసకలో శనగలు వేయిస్తారు; పుట్టి, puTTi -n. -- (1) raft; a basket-like device to cross a river or stream; this is a basket built out of bamboo-like reeds and covered with animal skin; ఆరిగోలు; హరిగోలు; -- (2) a volumetric measure used in pre-independent India; 1 పుట్టి = 20 తూములు = 80 కుంచములు; పుట్టిన తేదీ, puTTina tEdI -ph. --date of birth; పుట్టిన రోజు, puTTina rOju -ph. --birth day. -- భారతీయ పద్ధతిలో పుట్టినరోజు శుభాకాంక్షలు చెప్పే పధ్ధతి: జన్మదినమిదం అయి ప్రియసఖే | శం తనోతు తే సర్వదా ముదమ్ || ప్రార్థయామహే భవ శతాయుషి | ఈశ్వరస్సదా త్వాం చ రక్షతు || పుణ్యకర్మణా కీర్తిమార్జయ| జీవితం తవ భవతు సార్థకం || భావం: ఓ ప్రియమైన మిత్రమా, ఈ పుట్టినరోజు నీకు ఎప్పటికీ ఐశ్వర్యాన్ని మరియు ఆనందాన్ని తెచ్చుగాక! నీ దీర్ఘాయువు కోసం మేమంతా ప్రార్థిస్తున్నాము; దేవుడు నిన్ను ఎల్లప్పుడు రక్షించుగాక! పుణ్యకర్మల ద్వారా నేవు కీర్తిని పొందుము; నీ జీవితం సార్థం అగుగాక! పుట్టు, puTTu -adj.pref. --by birth; పుట్టు, puTTu -v. i. --birth; (ant.) గిట్టు; పుట్టుక, puTTuka -n. --birth; పుట్టుమచ్చ, puTTumacca -n. --mole; birthmark; పుట్టుకతో, puTTukatO -adj. --from birth; congenital; పుడక, puDaka -n. --pin; rod; twig; stirrer; పుడమి, puDami - n. -- earth; పుణ్యం, puNyaM -n. -- (1) goodness; result of a good meritorious act; credit accumulated (in heaven) due to good deeds; (ant.) పాపం; (2) a water basin meant for birds; పక్షులకేర్పరచిన నీళ్ళతొట్టె; పుత్రుడు, putruDu -n. m. --son; male child; పుత్రిక, putrika -n. f. --daughter; female child; పుద్గాలం, pudgAlaM -n. --mass; భారం; ద్రవ్యరాసి; పుదీనా, pudInA -n. -- mint plant; mint leaves; mint; spearmint; mentha; [bot.] ''Mentha arvensis'' of the Lamiaceae family; -- పుదీనా మొక్కలలో Field Mint, Pepper Mint, Spear Mint వంటి 20 కి పైగా జాతులున్నాయి. పుదీనా కర్పూరం, pudInA karpUraM -n. --menthol; mint camphor; పునర్, punar -pref. --again; పునర్ వ్యవస్థీకరణ, punar vyavasthIkaraNa -n. --reorganization; పునర్ణవ, punarNava -n. --hogwood; [bot.] ''Boerhaavia diffusa;'' -- Indigenous to India, this creeping weed contains boerhavic acid, potassium nitrate, and some tannins; the active ingredient is the alkaloid Punernavine; Ayurvedic medicine produced from this is supposed to help alleviate symptoms from prostate enlargement; -- see also అటుకమామిడి; గలిజేరు; తెల్ల గలిజేరు; పునర్భవం, punarbhavaM -n. --regeneration; rebirth; పునర్వసు, punarvasu %updated -n. --(1) Beta Geminorum; Pollux; Yoga tara of the seventh lunar mansion; Brighter than Alpha Geminorum (Castor), representing a cluster of six stars; --(2) The seventh of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) పొదరిండ్ల చుక్క; పునరావృత్తం, punarAvRttaM -n. --repetition; all over again; -- (note) పునరావృతం is not correct; పునర్జాతం, punarjAtaM -n. --[bio.] regeneration; in biology this refers to the asexual process of growth or birth, such as a lizard growing its tail after it was cut; పునరుక్తి, punarukti -n. --(1) repetition; --(2) a figure of speech involving repetition; ---పునరుక్తి దోషం = futility of repetition. పునరుద్ధరణ, punaruddharaNa -n. --reclamation; refurbishment; పునర్ముద్రణ, punarmudraNa -n. --reprint; పునరోత్పత్తి, punarOtpatti -n. --[bio.] reproduction; in biology, the word reproduction implies sexual reproduction; పునశ్చరణ, punaScaraNa -n. --review; recall; పునస్కారం, punaskAraM -n. -- (1) offering a "NamaskAraM;" నమస్కారాది అర్పణము; పునః కారము అంటే మరల చేయడం; (2) a component of worship; echo word used with పూజ; పున్నమి, punnami -n. --full moon day; పునాది, punAdi -n. --foundation; పునాస పంట, punAsa paMTa -n. --third paddy crop; the crop that was sown when the Sun was in Pollux (పునర్వసు); (rel.) దాళువా; పునిస్త్రీ, punistrI -n. -a woman whose husband is living; పునుగు, punugu -n. --civetone, musk-like substance secreted by civet cats; --see also జవ్వాది; పునుగు పిల్లి, punugu pilli -n. --civet cat; toddy cat; [bio.] ''Paradoxurus hermaphroditus''; -- [note 1] పునుగు - పునుగు పిల్లి లేక మార్జారిక (Civet Cat) అనే జంతువు నుంచి సేకరించే సుగంధద్రవ్యం. దీనినే జవాది, జవాజి, జవ్వాజి, జవ్వాది, సంకు మదము అనే పలు పేర్లతో పిలుస్తారు. వేంకటేశ్వరునికి నిత్యం చేసే అలంకరణలలో సంకుమదం అలదడం కోసం తిరుమల కొండలమీద పునుగు పిల్లుల్ని ప్రత్యేకంగా పెంచుతారు. -- [note 2] చట్టము అన్నా పునుగు చట్టము అన్నా పునుగు పిల్లి శరీరంలో ఉండే ఒక గ్రంథి లేక సంచి. దీనిని పిండి, పునుగు అనే సుగంధ ద్రవ్యాన్ని సేకరిస్తారు. [[File:Luwak.jpg|right|thumb|An Asian Palm Civet]] --ఇవి రాత్రివేళల్లో తిరిగే Viverridae కుటుంబానికి చెందిన పిల్లి తరహా జంతువులు. వీటిలో మొత్తం పన్నెండు ఉపజాతులున్నాయి. సుగంధభరితంగా ఉండే వీటి మదాన్ని సేకరించి సుగంధద్రవ్యంగా ఉపయోగిస్తారు. దీనినే సంకు మదము, జవ్వాజి, పునుగు వగైరా పేర్లతో పిలుస్తారు. ప్రపంచంలోనే అతి పరిమళభరితమైన, అత్యంత ఖరీదైన కాఫీ (Civet Coffee) ఈ పునుగుపిల్లుల నుంచి తయారు చేస్తారు. కాఫీ పళ్ళని (Coffee Berries) పునుగు పిల్లుల చేత తినిపించి, అవి విసర్జించిన కాఫీ గింజల (Coffee Beans) ను సేకరించి, శుభ్రపరచి, వేయించి, పొడిచేస్తారు. పరిమళభరితమైన ఈ కాఫీ ప్రపంచంలో అతి ఖరీదైన కాఫీ. చైనా, ఫిలిప్పీన్స్, వియత్‌నామ్ వంటి ఆసియా దేశాలలోని ధనికులు ఈ కాఫీ తాగుతారు. పుప్పిపన్ను, puppipannu -n. --dental caries; rotten tooth; పుప్పొడి, puppoDi -n. --pollen; పుప్పొడి తిత్తి, puppoDi titti -n. --pollen sac; పుప్పొడి రేణువు, puppoDi rENuvu -n. --pollen grain; పుబ్బ, pubba -n. --Denebola; the eleventh of the 27 star-clusters (lunar mansions) of the Hindu calendar; same as పూర్వఫల్గుణి; పురం, puraM - n. -- town; city; పురమానా, puramAnA -n. --written order; written hand-out; పురమాయించు, puramAyiMcu -v. t. --command; order; assign; పురమాయింపు, puramAyiMpu -n. --command; order; assignment; పురస్కరించు, puraskariMcu -v. t. --keep in front; worship; give praise; honor; పురస్కరించుకొని, puraskariMcukoni -adv. --in view of; in the light of; in the context of; పురస్కారం, puraskAraM -n. --felicitation; expressing regard; honoring a person; (lit.) to place in front; to give importance; పురః అంటే ఎదుట; పురస్కారం అంటే ఎదుట ఉంచుట అని వాచ్యార్థం; (ant.) తిరస్కారం = తిరః కారం అంటే వెనకకు తిప్పి కొట్టడం; పురాకృతం, purAkRtaM -n. --a deed done in an earlier life; పురాణం, purANaM -n. --(lit.) one that is old; --(1) epic story; large tale; --(2) lore; knowledge handed down; --(3) ancient books containing the legends and stories of Hindu gods; there are eighteen books in this category; --- బ్రహ్మ పురాణం; పద్మ; విష్ణు; శివ; భాగవత; నారదీయ; మార్కండేయ; భవిష్యత్తోత్తర; ఆగ్నేయ; బ్రహ్మవైవర్త; లింగ; వరాహ; స్కాంద; వామన; మత్స్య; కూర్మ; గరుడ; బ్రహ్మాండ పురాణములు; పురాతన, purAtana -adj. --old; ancient; The one at the beginning; పురాతనజీవ యుగం, purAtanajIva yugaM -n. --Paleozoic era; a period of time in the early history of the planet Earth; పురి, puri -n. --(1) twist; torsion; plait; --(2) plume; fanned feathers of a bird; especially the train of a peacock; --(3) silo to store grain; --(4) town; పురిశ, puriSa -n. --torque; short for పురిశక్తి; పురిసెడు, puriseDu - n. -- the amount of liquid that can be scooped in the cup of a hand; పురీషం, purIshaM -n. --feces; stool; పురుగు, purugu -n. --(1) worm; --(2) snake; --(3) any insect or reptile; పురుడు, puruDu -n. --delivery; child-birth; పురుష, purusha -adj. --male; - suff. -- verbal suffix as in ప్రధమ పురుష, ఉత్తమ పురుష; పురుషుడు, purushuDu -n. m. --male; male human; పురుషార్థాలు, purushArthAlu -n. --the four designated responsibilities of a man; the four-fold desires of a human, namely, ధర్మం, అర్ధం, కామం, మోక్షం; పుర్రె, purre -n. --skull; పురోగమనం, purOgamanaM -n. --progreess; (ant.) తిరోగమనం; పురోణి, purONi -n. --a note; a letter; deed; పురోభివృద్ధి, purObhivRddhi -n. --future growth; progress; advancement; see also అభివృద్ధి; పురోహితం, purOhitaM -n. --priestly duty; (lit.) one that causes good in the future; పురోహితుడు, purOhituDu -n. m. --priest officiating at religious ceremonies; (lit.) a person officiating at a religious ceremony (to cause good in the future); పులకరింత, pulakariMta -n. --goose bump; horripilation; పులస చేప, pulasa cEpa - n. --Hilsa; [bio.] ''Tenualosa ilisha'' of the Clupeidae family; పుల్ల, pulla -adj. -- sour; పుల్ల, pulla -n. --thin stick; twig; --నిప్పు పుల్ల = match stick. --పుల్ల పెట్టు = [idiom] sow seeds of discord. పుల్ల బచ్చలి, pulla bacchali -n. -- Bladder dok; [bot.] ''Rumex vesicarius'' of the Polygonaceae family; -- పప్పు లో వేసుకుంటే ఈ ఆకుకూర చాలా రుచిగా ఉంటుంది. కొందరు పాలకూర, తోటకూర వంటి పులుపులేని ఇతర ఆకుకూరలతో దీనిని పులుపుకోసం కలిపి కలగూరగా వండుకుంటారు; -- చుక్క కూర; పుల్లలు, pullalu -n. pl. --firewood; పులి, puli -n. -- wild cat; panther; --- కొండ పులి = cougar; mountain lion; puma; a wildcat of North America. No matter what you call it, it's still the same cat, the largest of the "small cats." --- చిరుత పులి = leopard; [bio.] ''Panthera pardus;'' --- చీతా = cheetah; [bio.] ''Acinonyx jubatus;'' the spotted wildcat of Africa; the fastest land animal; --- జాగ్వారు = jaguar; a wildcat native to South America. [bio.] ''Panthera onca''; --- నల్లపులి = panther; --- పెద్దపులి = tiger; [bio.] ''Panthera tigris;'' --- బెబ్బులి = tiger; Bengal tiger; [bio.] ''Panthera tigris tigris;'' ---మంచు పులి = snow leopard. [bio.] ''Uncia uncia;'' ---మంచు కిరుబా; హిమ కిరుబా = snow leopard. [bio.] ''Uncia uncia;'' -- ఒక తెఱఁగు చిఱుతకు తెలుఁగులో పొన్నాడ అని పేరు. ఈ విషయము మన నిఘంటువులలో వ్రాసినారు. కాని వర్ణన ఇవ్వలేదు; పులిచంద్రాయులు, pulicaMdrAyilu, - n. -- [bio.] a bird seen in Andhra Pradesh; పులిచింత, puliciMta - n. -- Indian sorrel; creeping woodsorrel; [bot.] ''Oxalis corniculata'' Linn. of the Oxalidaceae family; -- a medicinal herb; -- [Sans.] ఆమ్లపత్రికా; ఆమ్లికా; చుక్రికా; పులిపిల్ల, pulipilla -n. --tiger kitten; tiger cub; పులిపెంజర, pulipeMjara - n. -- A certain venomous snake; -- రక్త పెంజెరి = కాటుక రేకుల పొడ = Russell’s Viper; [bio.] ''Vipera russelli'' of the Viperidae family; పులియబెట్టుట, puliyabeTTuTa -n. --fermentation; acidulation; పులిహోర, pulihOra -n. --tamarind rice; (ety.) పులి + ఓగిరము = పులిహోరిగము = పుకిహోర = పులిసిన ఓగిరం; పులియబెట్టిన అన్నం; పులుపు, pulupu -adj. --sour; tart; పులుసు, pulusu -n. --(1) soup; soup made with a tamarind base; --(2) acid; పులుము, pulumu -v. t. --smear; rub; mop; slather; పుల్లుడి నేల, pulluDi nEla %e2t -n. --grassland; పుల్లురివి, pullurivi -n. --[bot.] ''Viscum monicum''; పుల్లెలు, pullelu - n. -- dinner plates made by sewing leaves together with tiny bamboo splinters; -- పుల్లలతో కుట్టిన విస్తరాకులు; పుల్లాకులు; అడ్డాకులు; పుల్లేరు, pullEru -n. --[bot.] ''Croton claviferum''; పువ్వు, puvvu -n. --flower; పుష్కరిణి, pushkariNi -n. --lotus pond; a water tank on a temple premises; పుష్కలం, pushkalaM -n. --plenty; పుష్పం, pushpaM -n. --flower; పుష్యమి, puShyami %updated -n. --(1) Delta Cancri; Asellus Australis; M44 in Cancer; Yoga tara of the eighth lunar mansion; located in the constellation Cancer; --(2) The Beehive cluster; The eigth of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) పొట్లపు రిక్క; తొండరూపు రిక్క; పుష్యరాగం, pushyarAgaM -n. --topaz; a silicate of Aluminum and Fluorine; Al₂SiO₄(F,OH)₂; పుష్టి, pushTi -adj. --well nourished; strong; పుష్పిక, pushpika - n. -- colophon; -- తాళపత్ర, ఇతర చేతివ్రాత గ్రంధాలలో చివరిలో కనిపించే గ్రంథరచయిత వివరాలు, గ్రంథరచనకు కారకులైనవారి వివరాలు, గ్రంథ రచనా కాలం, మొదలయిన వివరాలు కలిగిన పుష్పిక (colophon)లు ఆ గ్రంథానికి ఉత్తర పీఠికలు అవుతాయి; పుస్తకం, pustakaM -n. --book; -- (ety.) పుస్తె + కమ్మ = తాడుతో కట్టిన తాటి ఆకులు; పుసి, pusi -n. --rheum of the eyes; the granular grime that accumulates in the eye; పుసుక్కున, pusukkuna -adv. --suddenly; unexpectedly; abruptly; పుస్తెలు, pustelu -n. --(1) a rope; a string; a thread; (2) a sacred thread, with two gold disks, tied around a bride's neck by the groom at a wedding ceremony; -- మంగళసూత్రం; తాళి; తాళిబొట్టు; పసుపుకొమ్ము కలిగిన తాడు పసుపుతాడు. -- పుస్తె + కమ్మ = పుస్తకం = తాడుతో కట్టిన తాటాకుల కట్ట; కమ్మ అంటే తాటాకు; ప్లూటోనియం, plUTOniyaM -n. --[phy.] Plutonium, a radioactive element; ప్లుతం, plutaM -n. --[prosody] a very long vowel taking three times the time taken by a short vowel to pronounce; although its occurrence is felt to be rare, indeed this occurs often at the end of words when emphasizing quantity or stressing inclusion as చాలా, కూడా, మీరూ, etc. పూగీఫలం, pUgIphalaM -n. --betel nut; పూచిక, pUcika -n. --a species of tall grass; [bot.] Aristida setacea; పూచీ, pUcI -n. --responsibility; పూజ, pUja -n. --a ritual worship with water, flowers, leaves, etc.; పూజ్యం, pUjyaM -n. --(1) reverential; --(2) nothing; none; zero; పూజారి, pUjAri -n. --priest officiating at a temple; పూట, pUta -n. --a portion of a day; a time of a day; ---పొద్దుటిపూట = during morning. ---మూడు పూటలు = three times a day, specifically morning, noon and evening. ---రాత్రిపూట = during night. పూటుగా, pUTugA - adv. -- fully; completely; excessively; -- (example) పూటుగా తాగి = drink excessively; పూడి, pUDi - suff. -- a suffix to a village name if the village is adjacent to the flood plains of a river or stream; (note) the suffixes పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river; పూడిక, pUDika -n. --silt; fill; accumulation; పూడు, pUDu -v. i. --silt-up; fill-up; close-up; accumulate; పూడ్చు, pUDcu -v. t. --fill in; cover; పూత, pUta -n. --(1) blooming; flowering --(2) thrush; rash; tiny eruptions on the skin or tongue indicative of some disease; --(3) coating; smearing; పూతిగంధం, pUtigaMdhaM %e2t -n. --malodor; bad smell; foul smell; పూనకం, pUnakaM -n. --possession by a spirit or goddess; పూనిక, pUnika -n. --perseverance; determination; willingness to do something with determination; % to e2t పూరకం, pUrakaM -n. --(1) filling in; --(2) inhalation; filling in the lungs; పూరణం, pUraNaM -n. --that which fills in; stuffing; పూర్ణ, pUrNa -adj. --whole; full; complete; పూర్ణచంద్రుడు, pUrNacaMdruDu -n. --full moon; పూర్తము, pUrtamu -adj. --filled; full; complete; covered; -n. -- An act of beneficence, as digging a well or tank, planting a grove, building a temple, feeding the poor, పూర్వం, pUrvaM -n. --earlier time; old times; formerly; పూర్వ, pUrva -adj. --earlier; old; former; (ant.) పర; ---పూర్వవిద్యార్థి = old student; alumna. పూర్వపక్షం, pUrvapakshaM -n. --the former half; the first side of an argument or dispute; The first part of an argument, the prima facie argument or view of a question అని ఆప్టే నిఘంటువు.) -- see also ఉత్తరపక్షం; పూర్వపక్షం చేయు, pUrvapakshaM cEyu -v. t. --[logic] the act of refuting the first side of an argument with a counter argument; -- మీమాంస శాస్త్రంలో ఒక విషయాన్ని నిర్ధారించడానికి, ముందుగా ఒక విషయాన్ని తీసుకుంటారు. ఆ తరువాత ఆ వాక్యానికి ఇదే అర్థమంటూ ఒక సమస్యని లేవనెత్తుతారు. ఆ తరువాత, ఆ అర్థానికి వ్యతిరేకంగా వాదిస్తారు. దీనిని పూర్వపక్షం అంటారు. తరువాత పూర్వపక్షంలో చెప్పిన దానిని ఖండిస్తూ మాట్లాడతారు. దీనిని ఉత్తరపక్షమంటారు. ---అతని వాదాన్ని పూర్వపక్షం చేసేను = I refuted his argument. పూర్వ ఫల్గుణి, pUrva phalguNi %updated -n. --(1) Delta Leonis; Zosma; Yoga tara of the 11th lunar mansion; located in the constellation Leo; --(2) The 11th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) పుబ్బ; పూర్వమీమాంశ, pUrvamImAMSa - n. -- పూర్వ మీమాంస, ఉత్తర మీమాంస తత్వాలు, సనాతన హిందూ భావనలలో, ఆచరణల్లో పరిణామాన్ని (evolution) ని సూచిస్తాయి. పూర్వ మీమాంస, భగవంతుడికి వ్యక్తిత్వం (రాగద్వేషాలున్న పర్సనాలిటీ) ఉందని, మనం ఆయన్ని సంతోష పెట్టవలసిన అవసరం వుందని చెప్తుంది. అందుకు మనం చేయ వలసిన పనులు (కర్మ కాండలు), వాటిని చేసేటప్పుడు పాటించాల్సిన నియమాలు తెలుపుతుంది. వీటిని పాటించడం ద్వారానే ఆయనను చేరుకోగలమన్న భావన వ్యాప్తి చెందింది. అంటే నియమాలతో చేసే కర్మ కాండలే ముక్తికి మార్గమని చెప్పబడింది. పూర్వరంగం, pUrvaraMgaM -n. --prologue; an overture; పూర్ణాంకం, pUrNAMkaM -n. --whole number; 0, 1, ,2 ,3, ... పూర్వాంగం, pUrvAMgaM -n. --[music] bottom tetrachord; if an octave is divided into 12 keys (corresponding to a musical keyboard), the four keys designated by "ri" and "ga" constitute the bottom tetrachord in Indian music; పూర్వాంత, pUrvAMta -adj.pref. -- anterior; (ant.) పరాంత = posterior; పూర్వాపేక్షితాలు, poorvaapEkshitaalu, - n. pl. -- pre-requisites; పూర్వాభాద్ర, pUrvAbhAdra %updated -n. --(1) Alpha Pegasi; Markab; Yoga tara of the 25th lunar mansion; located in the constellation Pegasus; --(2) The 25th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) ఎనిమిది కాళ్ల చుక్క; పూర్వార్ధ, pUrvArdha -adj. --pref. earlier half; eastern half; (ant.) పరార్ధ; పశ్చిమార్ధ; ---పూర్వార్ధ గోళం = Eastern hemisphere. పూర్వాషాడ, pUrvAShADa %updated -n. --(1) Delta Sagittarii; the stars Delta and Epsilon of Sagittarius; Kaus Media; Yoga tara of the 20th lunar mansion; located in the constellation Sagittarius; --(2) The 20th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) నీటి రిక్క; పూరించు, pUriMcu -v. t. --(1) complete; --(2) fill out; పూరి, poori -n. -- dry grass; hay; పూరిల్లు, poorillu - n. -- a thatched-roof house with mud walls; పూర్తిచేయు, pUrticEyu -v. t. --finish; conclude; పూర్వులు, pUrvulu, -n. pl. --forebears; ancestors; --(note) పూర్వీకులు is not correct usage; పూలకుండీ, pUlakuMDI -n. --flower-pot; పూలగుచ్ఛం, pUlaguccaM -n. --bouquet; [bot.] inflorescence; పూలతుమ్మి, pUlatummi -n. --[bot.] Leucas linifolia; పూలతోట, pUlatOTa -n. --flower garden; పూలదండ, pUladaMDa -n. --garland; lei; పూలపాల, pUlapAla -n. --[bot.] Pentatropis microphylla; పూలబాలిక, pUlabAlika -n. --flower-girl; పూలమడి, pUlamaDi -n. --flower-bed; పూస, pUsa -n. --(1) bead; --(2) vertebrae; ---ముడ్డి పూస = coccyx, the bottom-most part of the spine formed by the fusion of four vertebrae. ---నల్ల పూస = a small black bead. ---నల్ల పూసల దండ = necklace of black beads traditionally worn by Hindu married women whose husbands are still alive. ---వెన్న పూస = a bead of butter. ---వెన్ను పూసలు = spinal vertebra. %పృ - pR, పె - pe, పే - pE, పై - pai పృక్వకం, pRkvakaM -n. --[anat.] pancreas; క్లోమం; పృచ్ఛకం, pRcchakaM -n. --query; question; పృచ్ఛకుడు, pRcchakuDu -n. --questioner; this word is often used to refer to a person who asks questions in a literary gymnastic, called అష్టావధానం, that is very peculiar to Telugu language only. పృధివి, pRdhivi -n. --the Earth; పెంకి, peMki -adj. --rambunctious; mischievous; పెంకు, peMku -n. --(1) tile; --(2) roof-tile; --(3) a broken fragment of a pot; ---గాజుపెంకు = broken piece of glass. ---చిల్లపెంకు = broken piece of pottery. ---బంగాళాపెంకు = Bengal roof-tile. ---బిళ్లపెంకు = flat roof-tile. ---నాటుపెంకు = native roof-tile. పెంచు, peMcu -v. t. --raise; rear; grow; enhance; (ant.) త్రుంచు; పెంజెర, peMjera -n. --a species of snake; పెంట, peMTa -n. --garbage; compost; పెంటపోగు, peMTapOgu -n. --compost pile; పెంటమ్మ,peMTamma - n. -- name of a village goddess; -- (ety.) పెంటి + అమ్మ = young + mother; పెంటి, peMTi -adj. --(1) female of a species; (2) young; (ant.) పోతు; ---పెంటి ఏనుగు = she elephant. పెంటిక, peMTika -n. --(1) hard stool in the shape of small marbles; --(2) goat's stool; పెంటివెదురు, peMTiveduru -n. --[bot.] Bumbusa arundinacea; పెండలం, peMDalaM -n. -- Greater yam; Lesser yam; a type of yam, a root vegetable with over 600 sub-varieties with only about ten that are edible; the above-ground part of this plant is a creeper; [bot.] ''Dioscorea alata''; In Greek, "alata" means "winged" or "ribbed"; -- పెద్ద పెండలం = Greater yam; [bot.] ''Dioscorea alata''; this creeper twists in a right-handed helical pattern; -- చిన్న పెండలం = Lesser yam; [bot.] ''Dioscorea esculentum''; In Latin esculentum means suitable for food; this creeper twists in a left-handed helical pattern; -- విష పెండలం = poisionous yam; [bot.] ''Dioscorea daemona''; (note) Kautilya referred to this in his ArthaSastra; -- అడవి పెండలం = wild yam; [bot.] ''Dioscorea persimilis''; --[Sans.] అలూకం; పిండాల్‍ (పిండ + ఆలు) > పెండలం; పెండ్లి, peMDli -n. --wedding; the marriage celebration; wedding is the ritual and marriage is the institution of a man and woman agreeing to live together as man and wife; wedding takes place on one day, marriage lasts much longer. పెండ్లి పిలుపు, peMDli pilupu -n. --wedding invitation; పెళ్లి పిలుపు; పెండె, peMDe -n. --cross-beam; transverse rafter from tthe (main) beam of a house; see also వాసం; పెండెకట్టు, peMDekaTTu -n. --(1) lath; a narrow thin strip of palm leaf stem used for tying scaffoldings and other building parts; --(2) a knot binding two poles or rafters (usually of bamboo) using long strips of bark obtained from bamboo or a palm tree; పెండెము, peMDemu -n. --wooden gate; పెంపకం, peMpakaM -n. --upbringing; raising; cultivation; culture; enhancement; ---కోళ్ల పెంపకం = poultry; raising chicken. ---పశువుల పెంపకం = animal husbandry; raising animals. ---పిల్లల పెంపకం = raising children. పెంపుడు, peMpuDu -adj. --pet; domesticated; adopted; ---పెంపుడు కుక్క = pet dog. ---పెంపుడు కొడుకు = adoped son. పెక్కు, pekku -adj. --many; several; పెచ్చు, peccu -n. --crust; పెట్ట, peTTa -n. --she fowl; hen; (ant.) పుంజు; ---కోడి పెట్ట = hen. ---నెమలి పెట్ట = peahen. పెట్టు, peTTu -v. t. --(1) give; --(2) place; position; insert; put; -n. --output; as in output from a computer; పెట్టుపోతలు, peTTupOtalu -ph. --(1) feeding with food and drink; --(2) protection and patronizing; పెట్టుబడి, peTTubaDi -n. --investment; పెట్టుబడిదారీ, peTTubaDidArI -adj. --capitalistic; పెట్టుబడిదారు, peTTubaDidAru -n. --investor; capitalist; పెట్లుప్పు, peTTluppu -n. --saltpeter; nitre; sodium nitrate; potassium nitrate; (lit.) explosive salt; same as సురేకారం; పెట్టె, peTTe -n. --(1) box; pack; container; carton; crate; --(2) compartment in a train; bogie; ---అగ్గిపెట్టె = match box. ---సిగరెట్టు పెట్టె = pack of cigarettes. ---రైలు పెట్టె = compartment in a train. పెట్టెబండి, peTTebaMDi -n. --covered wagon; పెట్టే బేడా, peTTE bEDA -n. --baggage; luggage; పెట్రోలియం, peTrOliyaM -n. --petroleum; crude; crude oil; (ety.) petro=rock, ole=oil; రాతినూనె; శిలతైలం; పెట్రోలు, peTrOlu -n. --petrol; gasoline; refined crude oil; (sl.) gas; పెడ, peDa -adj. --rear; backward; posterior; --(2) sideways; --(3) strange; wrong; -n. --(1) bunch or cluster of fruits; (esp.) bananas; --(2) side; note that పెడ is really a side of a గెల; see also ఎడ, పెడ; పెడగాలు, peDagAlu -adj. --a leg which is folded sideways; పెడచెవి, peDacevi -adj. --back part of the ear; పెడచెవినిపెట్టు, peDacevinipeTTu -v. i. --decline to listen; ignore; show indifference; పెడదారి, peDadAri -n. --wrong path; misguided path; పెడముఖం, peDamukhaM -n. --askance; looking sideways; not showing interest; not agreeing; పెడసరం, peDasaraM -n. --stubbornness; arrogance; పెణక, peNaka -n. --the bottom edge of a sloping roof; పెత్తందారు, pettaMdAru -n. --manager; పెత్తనం, pettanaM -n. --authority; power to act; power to manage; (ety.) పెద్ద + తనం; పెత్తనాలు, pettanAlu -n. pl. --wanderings; paying visits; పెత్తల్లి, pettalli -n. f. --elder sister of one's mother; (lit.) elder mother; పెదవి, peDavi -n. --lip; edge; border; పెద్ద, pedda -adj. --big; large; elder; older; adult; (rel.) చిన్న; బుల్లి; బుచ్చి; చిట్టి; -n. --adult; senior; leader; judge; ---ఊరి పెద్ద = village elder. ---పెద్ద వెంకట్రావు = Venkatrao, Sr. ---పెద్దమనిషి = gentleman; lady; an elderly person; respectable person. ---పెద్దపీట = a seat of honor. పెద్ద అత్తిపత్తి, peda attipatti -n. -- Black Mimosa; Giant Sensitive Plant; Bashful Plant [Bot.] ''Mimosa pigra'' of the Fabaceae family; -- ఇది తడి నేలలలో పెరిగే బెడద మొక్క (Invasive Plant). పదునైన ముళ్ళు కలిగి త్వరత్వరగా వ్యాపించి, పొదలా పెరిగే ఈ చెట్టు ఆకులు అత్తపత్తి (Touch - me- not or Mimosa pudica) ఆకులలాగే స్పర్శ తగలగానే సిగ్గుతో ముడుచుకుపోతాయి. అయితే అత్తపత్తి కంటే ఈ మొక్క పెద్ద పొదలాగా అనుకూల పరిస్థితులలో వృక్షంలాగా కూడా పెరుగుతుంది. ప్రపంచంలో వ్యవసాయదారుల పాలిట శాపంగా మారిన చకచకా పెరిగే 100 బెడద మొక్కలలో ఇది ఒకటిగా పేరొందింది. నల్ల తుమ్మ బెరడు లాగే ఈ మొక్క బెరడులోనూ టానిన్లు (Tannins) ఉన్న కారణంగా తోళ్ళు ఊనడం కోసం వినియోగించడం, వేరు కంతులలో నత్రజని స్థిరీకరించే కారణంగా భూసారాన్ని పెంచేందుకు తోడ్పడటం మినహా ఈ మొక్కలకు ప్రత్యేకించి ప్రయోజనాలు ఏవీ లేవు. ఈ మొక్క తొట్టతొలి జన్మస్థలం మధ్య అమెరికాలోని మెక్సికో ప్రాంతం. తూర్పు ఆసియా దేశాల్లో ఈ మొక్కని వియత్నమీస్ థార్న్ (Vietnamese Thorn) అంటారు. అత్తపత్తి లాగే లేత పింక్ రంగు పూలు, ముడుచుకుపోయే స్వభావం కలిగిన ఆకులు కలిగి ఉండటాన్నిబట్టి జనం దీనిని 'పెద్ద అత్తపత్తి' అంటున్నారు. పెద్దఏలకి, peddఅElaki -n. --Big cardamom; Bengal cardamom; [bot.] ''Amomum aromaticum; Amomum subulatum''; పెద్దకొమ్ము, peddakommu -n. --long ray gizzard shad; a fish; [bio.] ''Nematalesa come''; పెద్ద జీలకర్ర, pedda jIlakarra -n. --fennel seed; [bot.] ''Foeniculum vulgare''; పెద్ద జువ్వి, pedda juvvi -n. --[bot.] ''Ficus tsiela''; [Sans.] kaninka; పెద్దతనం, peddatanaM - n. -- (1) aged; elderly; -- (2) maturity; responsibility; being in command; పెద్ద తురాయి, pedda turAyi -n. --gold mohar; peacock flower tree; [bot.] ''Poinciana regia''; పెద్దదిక్కు, peddadikku -n. --guardian; godfather; godmother; supporter; పెద్దనిద్ర, peddanidra -n. --death; (lit.) the big sleep; పెద్దనెల్లికూర, peddanellikUra -n. -- [bot.] ''Premna latifolia'' Roxb.; పెద్దపరువ, peddaparuva -n. --anchovy; a fish; [bio.] ''Thryssa purava;'' పెద్దపాయలకూర, peddapAyalakUra -n. -- [bot.] ''Portulaca oleracea'' Linn.; పెద్దపావిలాకు, peddapAvilAku -n. --see పావిలి; పెద్దపులి, peddapuli -n. --tiger; Bengal tiger; పెద్దపేగు, peddapEgu -n. --colon; large intestine; పెద్దబడి, peddabaDi -n. --upper case in an alphabet; పెద్దమనిషి, peddamanishi -n. --(1) gentleman; (2) adult; పెద్దరికం, peddarikaM -n. --guardianship; leadership; statesmanship; acting responsibly as an elder; పెద్దలు, peddalu -n. pl. --elders; wise men; పెనం, penaM -n. --griddle; gridiron; flat frying pan used for making pancakes; పెన, pena -n. --(1) twist; intertwine; embrace; --(2) helix; ---జంటపెన = double helix. పెనిమిటి, penimiTi -n. --husband; పెన్నిధి, pennidhi -n. --big cache; big fortune; large treasure; పెన్సిలు, pensilu -n. --pencil; lead pencil; పెను, penu -adj. --big; huge; large; giant; పెనుగాలి, penugAli -n. --gale; giant wind; tornado; పెనుగులాట, penugulATa -n. --big struggle; (ety.) పెను + గలాట; పెనుబాము, penubAmu %e2t -n. --python; (lit.) huge snake; constrictor; కొండచిలువ; పెనునిద్దర, penuniddara -n. --death; (lit.) the big sleep; పెనులోయ, penulOya -n. --canyon; పెన్నేరు గడ్డ, pennEru gaDDa -n. --root of Winter cherry; [bot.] ''Withania somnifera''; పెన్నేరు చెట్టు, pennEru ceTTu -n. --Winter cherry; [bot.] ''Physalis flexuosa; Withania somnifera''; అశ్వగంధ; -- ఉసిరి గింజల పొడిని, అశ్వగంధ వేళ్ళ పొడిని సమ పాళ్ళల్లో కలిపి, తేనెతో తింటే వీర్య పుష్ఠి కలుగుతుందని ఆయుర్వేదం చెబుతోంది; పెయ్య, peyya -n. --she calf; (ant.) దూడ; పెరడు, peraDu -n. --backyard; పెరిజీ, perijI -n. --perigee; the point closest to the focus of an ellipse; సమీపబిందువు; పెర్మిట్, permiT -n. --permit; license; authorization; పెరుగు, perugu -n. --curds; (rel.) yogurt; sour cream; -- పెరుగుని లాక్టోబాసిలస్ అనే లాక్టిక్ యాసిడ్ బ్యాక్టీరియాతో పాలను పులియబెట్టడం ద్వారా తయారు చేస్తారు; [Sans.] దధి; -v. i. --(1) grow; develop; --(2) elongate; euphemism for a broken thread, because saying "the sacred thread of a woman is broken" is the same thing as saying that the woman is widowed; ---మంగళసూత్రాలు పెరిగిపోయాయి = the scared necklace-string is broken. పెరుగుతోటకూర, perugutOTakUra -n. --a leafy vegetable; [bot.] ''Amaranthus gangeticus''; పెళ్లగించు, pellagiMcu -v. t. --uproot; pull out; పెళపెళ, peLapeLa -adj. --onomatopoeia for breaking sound; పెళ్ల, peLla -n. --a clod of dry earth, plaster, concrete, etc.; పెళుసు, peLusu -adj. --brittle; పెళుసుతనం, peLusutanaM -n. --brittleness; పెసరపప్పు, pesarapappu -n. --green gram dal; split mung beans; పెసలు, pesalu -n. --green gram; mung beans; [bot.] ''Phaseolus radiatus'' of Leguminosae (pea) family; ''Phaseolus mungo'' (old); or ''Vigna radiata'' (new); ప్రెగడ, pregaDa -n. --minister; counselor; one close to the inner circles of power; పేంటు, pEMTu -n. --pair of pants; trousers; పేక, pEka -n. --(1) playing cards; a deck of cards; --(2) warp; the longitudinal strands on a loom in weaving; (ant.) పడుగు; పేకదస్తా, pEkadastA -n. --deck of playing cards; పేకముక్క, pEkamukka -n. s. --playing card; పేకాట, pEkATa -n. --game of cards; పేకేజి, pEkEji -n. --package; parcel; పేగు, pEgu -n. --intestine; gut; entrails; ---పెద్దపేగు = large intestine. ---చిన్నపేగు = small intestine. పేచీ, pEcI -n. --dispute; పేచీకోరు, pEcIkOru -n. --pugnacious person; trouble monger; పేజీ, pEjI -n. --page; one side of a sheet in a book; పేట, pETa -n. --(1) part of a city; sector; --(2) strand of a necklace; --(3) strand of hair used for braiding; పేటిక, pETika -n. --small box; suitcase; attache; briefcase; chest; పేటు, pETu -n. --flake; పేడ, pEDa -n. --dung; (esp.) cow or buffalo stool; పేడపురుగు, pEDapurugu -n. --dung beetle; scarab beetle; పేడపెంట, pEDapeMTa -n. --manure; cow manure; పేడి, pEDi -adj. --without a moustache; పేడు, pEDu -n. --piece of firewood; splinter; wood chip; పేత, pEta -n. --prickly heat; extremely fine-textured and harmless skin rash caused by excessive heat and humidity; పేద, pEda -adj. --poor; పేదరాలు, pEdarAlu -n. --poor woman; పేదరికం, pEdarikaM -n. --poverty; [ety.] పేద + రికం; పేదవాడు, pEdavADu -n. m. --poor man; పేనా, pEnA -n. --pen; fountain pen, as opposed to a quill pen that comes with an ink bottle; పేను, pEnu -n. s. --louse; head louse; పేను, pEnu -v. t. --entwine; twist; the act of twisting threads together to get a heavier thread; పేము, pEmu -n. --cane; rattan cane; a bushy vine with thick woody growth; this grew all over India and its wood was used to make prized furniture; now rarely seen and is probably near extinction, due to overexploitation and habitat destruction; [bot.] ''Calamus rotang;'' పేముకుర్చీ, pEmukurcI -n. --cane chair; బెత్తుకుర్చీ; పేయం, pEyaM -suff. --acceptable; enjoyable; ---కర్ణపేయం = pleasant to hear. పేరడవి, pEraDavi -n. --big forest; పేరా, pErA -adj. pref. --para; the other; పేరా, pErA -n. --paragraph; పేరాలంతం, pErAlaMtaM -n. --[chem.] paraldehyde; (lit.) the other aldehyde; పేరాస, pErAsa -n. --greed; avarice; పేరాస పద్ధతి, pErAsa paddhati -n. --[comp.] greedy method; పేరాచూట్, pErAchUT -n. --parachute; పేరిమి, pErimi -n. --(1) renown; eminence; greatness; --(2) affection; friendship; పేరు, pEru -n. --(1) name; a string of alphabetical characters; --(2) reputation; status in a society; --(3) a string of beads or coins; an item with a number of similar things strung together as in కాసుల పేరు; మాల; దండ; ---ఇంటి పేరు = family name; surname; last name. ---పెట్టిన పేరు = given name. ---పుట్టింటి పేరు = maiden name. పేరుకొను, pErukonu -v. i. --(1) accumulate; --(2) freeze; solidify; harden; --(3) clot; gel; పేర్చు, pErcu -v. t. --(1) arrange; --(2) pile up; stack; పేరోలగం, pErOlagaM -n. --meeting; gathering; పేలవం, pElavaM -n. --trifle; thin; light; not deeply thought; పేలాపన, pElApana -n. --(1) talking excessively without respect; --(2) delirium; పేలాలు, pElAlu -n. --popped rice; popcorn; any popped grain; (rel.) మురమురాలు = puffed rice; పేలిక, pElika -n. --rag; small piece of cloth; పేలు, pElu -n. pl. --lice; head lice; పేలు, pElu -v. i. --explode; ---అది పేలుతుంది జాగ్రత్త = it will explode, be careful. పేలుడు, pEluDu -n. --explosion; పేల్చు, pElcu -v. t. --detonate; fire; explode; ---టపాకాయలు పేల్చు = detonate the firecrackers. పేషీ, pEshee - n. -- office; place of work; -- కార్యాలయం; కచేరీ; ఒకరి ముందు హాజరు కావడం; కోర్టులో, అధికారిముందు, పోలీసు స్టేషన్లో; -- రాజుగారి పేషీలో ప్రజల సమస్యల అర్జీలను స్వీకరిస్తారు; ప్రేమ, prEma -n. --love; passion; (ant.) పగ; ప్రేరణ, prEraNa -n. --inspiration; motivation; -- ప్రేరణ అనేది బాహ్యంగా ఏర్పడిన పరిస్థితుల ప్రభావం. ఉదా: మందర ప్రేరణ వల్ల కైక బుద్ధి చెడింది. ప్రేరణ కారణం, prERaNa kAraNaM -ph. --motivating reason; ప్రేరణార్థకం, prEraNArthakaM - n. -- a transitive verb form to describe an action prompting another person to it; see also ఆత్మార్థకం; -- మరొకరిచేత చేయించేది; ఉదా: చదివించు; ప్రేక్షకుడు, prEkshakuDu -n. --observer; onlooker; spectator; ప్రేక్షణ, prEkshaNa -n. --observation; పై, pai -adj. --(1) upper; higher; --(2) outer; external; --(3) subsequent; next; --(4) alien; --(5) additional; above and beyond; పైకం, paikaM -n. --money; (lit.) gold coins; పైఖర్చులు, paikharculu -n. --other expenses; overhead; పైగా, paigA -adv. --besides; moreover; పైజమాలు, paijamAlu -n. pl. --pajamas; in modern usage pajamas refers to both the top and bottom half of a nightdress; (ety.) Persian, పై = foot or leg; జమా = garment; పైట, paiTa -n. --a woman's mantle; loose hanging end of a sari formed by throwing the end of the cloth over the breasts and shoulder; పైటపిన్ను, paiTapinnu -n. --brooch; పైడి, paiDi -n. --gold; పైడిగంట, paiDigaMTa -n. --an owl-like bird; this bird's cry or hoot is considered a good omen; పైత్యపుబెడ్డలు, paiTyapubeDDalu -n. --gall stones; stones formed in the gallbladder; పైత్యరసం, paityarasaM -n. --[med.] bile; the secretion of the gallbladder; పైన, paina - adj. -- (1) outside; (2) upstairs; పైత్యం, paityaM - n. -- (1) a medical condition of discomfort produced by excessive production of bile; one of the three balancing conditions for health, according to Ayurveda; (2) madness; delirium; imbecility; పైత్యోద్రేకం, paityOdrEkaM -n. --biliousness; A term used in the 18th and 19th centuries pertaining to bad digestion, stomach pains, constipation, and excessive flatulence (passing gas); పైన, paina -p.p. --above; on; over; (ant.) కింద; పైను, painu -n. --pine; fir; [bot.] ''Pinus longifolia''; ''Pinus roxburghii'', this pine grows in the Himalayas; this is the source of turpentine and the charcoal used in fireworks; పైపెచ్చు, paipeccu -adv. --on the top of; besides; in addition to; పైపెచ్చు, paipeccu -n. --upper crust; పైపై, paipai -adj. --superficial; cursory; పైరు, pairu -n. --crop; పైలుమాను, pailumAnu -n. --strong man; wrestler; వస్తాదు; %పొ- po, ప్రొ- pro, పో- pO, ప్రో- prO, పౌ- pou, పొంకణం, poMkaNaM -n. --(1) purse; --(2) pouch; పొంగలి, poMgali -n. --rice cooked in milk; rice cooked in milk and green gram; --- చక్కెర పొంగలి = rice cooked in milk and green gram with added sugar; పొంగు, poMgu -v. i. --(1) rise in level; surge; (ant.) కుంగు; --(2) rise with effervescence; boil; --(3) chicken pox; పొంగు, poM-gu -n. --measles; an contagious disease; పొంత, poMta -adj. --near; పొంత, poMta -n. --neighborhood; పొంతనం, poMtanaM -n. --conjunction; the conjunction of planets; % to e2t పొందు, poMdu -v. i. --get; obtain; పొక్కు, pokku -n. --blister; eruption; (note) పక్కు is scab; పొగ, poga -n. --smoke; పొగచుట్ట, pogacuTTa -n. --cigar; (lit.) a smoking roll; పొగడ, pogaDa -n. --coral tree; Bulletwood Tree; [bot.] ''Mimusops elengi'' of the Sapotaceae family; -- ‘ఎలెంజి’ అనేది దీని మలయాళీ పేరు యొక్క లాటిన్ రూపం; మలయాళంలో ‘ఇలాంజి’ లేక ‘ఎలాంజి’ అంటారు; -- పొగడ చెట్టు పెద్ద సతతహరిత (ఎప్పుడూ ఆకుపచ్చగా ఉండే) వృక్షం. ఇది అరుదుగా 120 అడుగుల ఎత్తువరకూ కూడా పెరుగుతుంది. మొదలు చుట్టుకొలత 9 అడుగులుండే వృక్షాలు కూడా అక్కడక్కడా కనుపిస్తాయి. దీని కాండం ముదురు చాక్లెట్ రంగులో నెర్రెలు విచ్చి ఉంటుంది. చెట్టంతా ఎప్పుడూ ఆకులు ఒత్తుగా ఉంటాయి. అందుకే నీడనిచ్చే వృక్షాలలో పొగడది ఓ ప్రత్యేకమైన స్థానం. పొగడ్త, pogaDta -n. --praise; (ant.) తెగడ్త; పొగడ్తలు, తెగడ్తలు, pogaDtalu tegaDtalu -ph. --[idiom] praise and criticism; bouquets and brickbats; పొగతాగు, pogatAgu -v. i. --smoke; as in smoking a cigarette; పొగపట్టు, pogapaTTu -v. t. --smoking; as in smoking a fish or meat; as in smoke escaping into the living quarters; పొగమంచు, pogamaMcu -n. --fog; (lit.) smoky snow; పొగమాను, pogamAnu -n. --smoke stalk; chimney; పొగమొక్క, pogamokka -n. --tobacco plant; పొగరు, pogaru -n. --arrogance; pride; presumption; insolence; పొగాకు, pogAku -n. --tobacco leaf; tobacco plant; పొగుడు, poguDu -v. t. --praise; పొట్ట, poTTa -n. --belly; abdomen; పొట్లం, poTlaM -n. --(1) packet; --(2) parcel; package; పొట్ల, poTla -n. -- గుజ్జు పొట్ల, పొడుగు పొట్ల, లింగ పొట్ల = snake gourd; [bot.] ''Trichosanthes anguina'' of the Cucurbitaceae family; -- అడవి పొట్ల, చేదు పొట్ల = [bot.] ''T. cucumerina''; -- పిచ్చుక పొట్ల = pointed gourd; [bot.] ''T. dioica''; dioica అంటే ఆడ పూలు, మగ పూలు వేర్వేరు మొక్కలకి పూసేవి అని అర్థం; -- [Sans.] చిచిణ్డా; పటోలికా; పొట్టి, poTTi -adj. --short; not tall; పొట్టు, poTTu -n. --chaff; skin from cereal grains; పొట్టుతీసిన, poTTutIsina -adj. --decorticated; without the outer skin (of cereal grains); పొట్టేలు, poTTElu -n. --ram; Aries; male sheep; పొడ, poDa -n. --(1) proximity; --(2) glance; ---ఎండ పొడ = within the glancing reach of sun; in the proximity of sunshine. ---వాడి పొడ వీడికి కిట్టదు = he does not like the other's proximity. పొడచూపు, poDachUpu - v. i. -- to appear; to arise; to become visible; పొడపత్రి, poDapatri -n. -- Gymnema; [bot.] ''Gymnema sylvestre Racemosa;'' -- This is supposed to be an effective diabetic medicine; Is available in Ayurvedic and Homeopathic stores in India; --[Sans.] మేషశృంగి; మధునాశని; [Hindi] గుర్మార్; పొడి, poDi -adj. --dry; (ant.) తడి; పొడి, poDi -n. --(1) powder; --(2) a value-less card in a card game; --(3) a generic name for a precious or a semi-precious stone, particularly when used in jewelry; pl. పొళ్లు; పొడుం, poDuM -n. --powder; పొడుగు, poDugu -n. --height; tall; ---ఒడ్డు, పొడుగు = personality; (lit.) size and height. పొడుచు, poDucu -v. t. --pierce; stab; పొడుపుకథ, poDupukatha -n. --riddle; conundrum; a conundrum is a riddle whose answer is a pun; పొణుకు, poNuku -n. --a light timber wood like fir; పొత్తం, pottaM -n. --book; పొత్రం, potraM -n. --pestle; roller used in a mortar for grinding; పొత్తి, potti -n. --(1) soft part; --(2) soft cloth; పొత్తిక, pottika - n. -- (1) piece of cloth; -- బొమ్మ పొత్తికలు = pieces of cloth for a doll's clothing; -- (2) పొత్తు + ఇక = పొత్తిక = congeniality; పొత్తికడుపు, pottikaDupu -n. --abdomen; belly below the navel; the part of the stomach below the navel; క్రీగడుపు; వస్తి; పొత్తిదుంప, pottiduMpa -n. --[bot.] ''Gloriosa superba;'' [Sans.] లాంగలీ; పొత్తిపంచ, pottipaMca -n. --traditional Indian garment of men, made out of a soft cloth, used usually during dining or prayer; పొత్తిళ్లు, pottiLlu -n. --baby linen; పొత్తు, pottu -n. --amity; friendship; partnership; పొద, poda -n. --bush; shrub; పొదరిల్లు, podarillu %e2t -n. --bower; పొదీనా, podInA - n. -- mint; [bot.] ''Mentha spicata'' Linn.; పొదుగు, podugu -n. --udder; -v. t. --(1) hatch; incubate; --(2) to inlay a precious stone in a metal base; --(3) to surround or embrace; పొదుగుపెట్టె, podugupeTTe -n. --incubator; పొదుపరి, podupari -n. --thrifty person; (rel.) పిసినారి = miser; పొదుపు, podupu -adj. --thrift; economy; పొద్దు, poddu -n. --day; time; the sun; ---పొద్దు పొడిచింది = the Sun has come up. ---పొద్దు క్రుంగింది = the Sun has gone down. -- ఎండపొద్దు = మధ్యాహ్నం = noon; -- అలపొద్దు = నూర్యాస్తమయానికి ముందు వేళ; -- ఏలపొద్దుగా = చీకటి పడకుండానే; -- ఎసళ్లుపొద్దు = సాయంసమయము; వంటకు ఎసురు పెట్టువేళ అనుట; -- అంగుడుపొద్దు = అస్తమయ సమయం -- ఎడ పొద్దు = సంధ్యాసమయం -- నిద్రపొద్దు = అర్ధరాత్రి -- ఓరంతపొద్దు = రోజంతా all day long. పొది, podi -n. --tool box; ---అమ్ముల పొది = quiver for storing arrows. ---మంగలి పొది = barber's tool box. ---వైద్యుడి పొది = doctor's handbag. పొన్నగంటికూర, ponnagaMTikUra -n. -- 1. Sessile Joyweed; [bot.] ''Alternanthera sessilis;'' an edible green that grows wild in the Indian countryside; -- 2. A certain pot-herb called ''Achyranthes triandra;'' 3. A medicinal plant called ''Illecebrum sessile;'' ముత్స్యాక్షి. -- ఆకు కూరల్లో పొన్నగంటి కూర కూడా ఒకటి. దీన్నే చెన్నగంటి కూర అని కూడా అంటారు. ఈ ఆకు కూర భారతదేశంలోనే ఎక్కువగా లభిస్తుంది. ఇందులో శరీరానికి కావాల్సిన పోషకాలు అన్నీ లభిస్తాయి. పొన్నచెట్టు, ponnaceTTu -n. --Alexandrian laurel; Beauty Leaf; Indian Laurel; Laurel Wood; Ball Tree; Beach Calophyllum; a tree with scented yellow flowers; [bot.] ''Calophyllum inophyllum''; -- ఈ ఆకర్షణీయమైన పూలు పూజకు, కాయలనుండి వచ్చే నూనె ఔషదాలకు, ఈ పూలచెట్టు కలప వ్యవసాయ పనిముట్లకు వాడతారు; -- ఈ లాటిన్ పేరుకు మూలం ‘కాలోస్’ (అందమైన), ‘ఫిల్లం’ (ఆకు) అనే గ్రీకు పదాలు. పొన్న చెట్టు అందమైన ఆకులనుబట్టి దానికి ‘కాలో ఫిల్లం’ అనే పేరు వచ్చింది. గ్రీకు భాషలో ‘ఐనోస్’ (inos) అంటే ‘బలమైన’ అని అర్థం. దీని బలమైన, పెద్ద ఆకుల్నిబట్టి దీనికి ‘ఐనో ఫిల్లం’అనే పేరు వచ్చింది; పొన్నారి, ponnAri -adj. --golden; beautiful; ---చిన్నారి, పొన్నారి = young and beautiful. పొన్ను, ponnu -n. --(1) metal collar; metal tip; -- (2) gold; పొన్నుకర్ర, ponnukarra -n. --metal tipped cane; పొయ్యి, poyyi -n. --hearth; a wood-burning fireplace for cooking food; traditionally built with three stones; -- see also కుంపటి; దాలి; అధిశ్రయిణి; అంతిక; పొర, pora -n. --(1) membrane; --(2) layer; stratum; పొరక, poraka - n. -- (1) broom; broomstick; -- (2) a blade of grass; -- (3) the rib of a leaf; పొరటు, poraTu -n. --(1) omelet; scrambled eggs; గుడ్డట్టు; --(2) any fried substance; పొరపడు, porapaDu -v. i. --be mistaken; be wrong; err; పొరపాటు, porapAtu -n. --mistake; error; oversight; పొర్లించు, porliMcu -v. t. --to bring a bull and a cow together for impregnation; పొరుగు, porugu -n. --neighborhood; people and houses on your right, left, and across the street; -- see also ఇరుగు; పొర్లు, porlu -v. i. --(1) overflow; --(2) cross; impregnate (an animal); పొర్లుమదుం, porlumaduM -n. --spillway; wier; పొలం, polaM -n. --field; an agricultural field; a field with or without crop plants in it; పాలకూర, pAlakUra - n. -- [bot.] ''Beta vulgaris'' Linn.; see also దుంప బచ్చలి; పొలకువ, polakuva - n. -- trace; track; clue; పొలదిండి, poladiMDi -n. --demon; meat-eating monster; % to e2t పొలప, polapa -n. --(1) Indian river shad; a fish; [biol.] Hilsa ilisha; --(2) white bait; Stolephorus bataviensis; --(3) Commerson's anchovy; Stolephorus Commersonii; --(4) Indian anchovy; Stolephorus haterolobus; --(5) Indian anchovy; Stolephorus indicus; --(6) anchovy; Stolephorus macrops; Stolephorus tri; పొలి అన్నం, poli annaM -n. --cooked rice wetted with the blood of a sacrificial animal; పొలికేక, polikEka -n. --a loud yell; the yelling and shouting accompanying the scattering of పొలిఅన్నం; పొలిమేర, polimEra -n. --boundary; frontier; the region over which పొలిఅన్నం is scattered; పొలుసులు, polusulu -n. --scales; scales of fish; పొల్లు, pollu -n. --(1) a consonant sound without being combined with a vowel sound; --(2) skin of grain; pithless grain; --(3) useless thing; పొల్లుపోకుండా, pollu pOkuMDA -ph. --verbal equivalent of dotting the i's and crossing the t's; పొలిమేర, polimEra - n. -- boundary; the boundary of a village or town; ప్రొపనోలు, propanOlu -n. --propanol; isopropyl alcohol; C₃H₈O; పో, pO -v. i. --go; proceed; పోక, pOka -n. --(1) going; departure; (2) Betel-nut Palm; [bot.] ''Areca catechu;'' పోకచెక్క, pOkacekka -n. --areca nut; betel nut; -- వక్క; పీటీచెక్క; (rel.) ఉప్పుచెక్క; బంగారు వక్క; పోకచెట్టు, pOkaceTTu -n. --betel-nut palm; [bot.] ''Areca catechu''; -- Areca palm, which is different is also known as Golden cane palm, Yellow palm, Butterfly palm with the scientific names [bot.] ''Dypsis lutescens, Chrysalidocarpus lutescens''; పోకడ, pOkaDa -n. --(1) going; departure;(2) attitude; పోకిరీ, pOkirI -adj. --rowdyish; mischievous; పోగు, pOgu -n. --(1) pile; heap; --(2) fiber; as in నూలుపోగు; yarn; --(3) earring, as in చెవిపోగు; పోగుచేయు, pOgucEyu -v. i. --amass; stockpile; పోచ, pOca -suff. --strand; ---గడ్డిపోచ = blade of grass. ---జంధ్యంపోచ = sacred thread. ---దారుపోచలు = wood fibers. పోటీ, pOTI -n. --competition; tournament; పోటు, pOTu -n. --(1) pressure; pain; ache; --(2) tide; high tide; ---రక్తపు పోటు = blood pressure. ---తలపోటు = headache. ---పాటుపోటులు = ebb and tide. పోడు వ్యవసాయం, pODu vyavasaayaM - n. -- shift cultivation; -- ప్రతిఏటా కొత్త చోట అడవి నరికి వ్యవసాయం చేయటం; ఆనాటి 1882 మద్రాసు ఫారెస్ట్ యాక్ట్ గిరిజనులు పోడు వ్యవసాయం చేసుకోకుండా నిషేధించింది. దానికి వ్యతిరేకంగానే అల్లూరి సీతారామరాజు ఉద్యమించాడు; పోత, pOta -n. --(1) take; --(2) input; --(3) casting of metal; --(4) pouring; పోత ఇనుము, pOta inumu -n. --cast iron; పోతు, pOtu -n. --male animal; male bird; ---దున్నపోతు = he buffalo. ---పోతుటీగ = male fly. ---పోతుపిల్లి = tom cat. పోతు పేరంటం, pOtu pEraMTaM -ph. --(coll.) a male in an otherwise female company; పోపు, pOpu -n. --temper; a characteristically special step of spicy seasoning in Indian cooking; this step, usually the last, involves boiling a spoonful of oil with mustard seed, dried red chilies, curry leaves, etc. dumping the hot stuff in already cooked vegetables, or soups; -- పోపు ఎందుకు వేస్తారు? నూనె ఎమోలియంట్, అంటే ఒక్క చుక్క వేగముగా పరుచుకోగలదు! మంచి సాల్వెంట్, అంటే ఆర్గానిక్ పదార్ధాలని సులువుగా తనలో విలీనము చేసుకోని ఆ పదార్ధము మూలలలోకీ తీసుకెళ్ళగలదు! అంటే పోపులోని కరివేపాకు లేదా ఇంగువ తమతమ సువాసనలను మంచి గుణాలనూ కూరలోని అన్ని చోటలకు మోసుకెళ్ళ అశక్తులు, ఇక్కడ నూనె ఆపని చేయించిపెడుతుంది! -- తిరుగబోత; పోణీ; తాలింపు; తడకా; పోపు పెట్టడం, pOpu peTTaDaM -v. t. --tempering; the act of adding temper to a cooked dish; the process involves boiling about two tablespoons of oil in a saucepan, adding mustard seeds, halved red chilies, and possibly cumin and fenugreek seeds, and curry leaves; when mustard seeds begin to splutter, the whole boiling mixture is added to previously cooked vegetables or soups which produces a characteristic sound and pungent odor that lingers on for a while; పోబడి, pObaDi -v. i. --expense; పోరంబోకు భూములు, pOraMbOku bhUmulu -n. --uncultivable waste lands; -- ఏ ప్రయోజనం లేకుండా , నిరుపయోగంగా ఊరి బయట పడియున్న ఖాళీ స్థలాలకు ద్రవిడ భాషల్లో "పోరంబొక్కు" అన్న పదం ఉన్నది; పోరా, పో!, -inter. --beat it!; scram!; go away!; get lost!; పోరామి, pOrAmi -n. --friendship; పోరు, pOru -n. --(1) fight; struggle; dispute; quarrel; --(2) nagging; teasing; troubling; pestering; పోలిక, pOlika -adj. --resemblance; similarity; likeness; taking after in physical resemblance; పోలేరమ్మ,pOlEramma - n. -- the name of a village goddess; the goddess that guards the boundary; -- (ety.) పొలిమేర + అమ్మ = పొలిమేరమ్మ = పోలేరమ్మ; village boundary + mother; పోలీసు, pOlIsu -n. --police; పోలు, pOlu -v. i. --resemble; పోల్చు, pOlcu -v. t. --compare; liken; పోవు, pOvu -v. i. --go; proceed; పోషక, pOshaka -adj. --nutritious; పోషకాలు, pOshakAlu -n. --nutrients; nourishments; పోషకుడు, pOshakuDu - n. - patron; supporter; పోషించు, pOshiMcu -v. t. --(1) nourish; (2) patronize; పోహ, pOha -n. --concept; (ant.) అపోహ; పోహన, pOhaNa -n. --fact; occurrence; ప్రోచు, prOchu - v. t. -- protect; ---బ్రోచేవారెవరురా is incorrect usage; it should be ప్రోచేవారెవరురా. "ప్రోచేవారెవరురా నిను వినా రఘువరా నను బ్రోచేవారెవరురా" అన్నప్పుడు నను లేక నన్ తఱువాత వచ్చే ప్రోచేవారు నను బ్రోచేవారు అవుతుంది. మొట్టమొదటనే బ్రోచేవారు అని ఆరంభించుట తప్పు. ప్రోత్సాహం, prOtsAhaM -n. --encouragement; ప్రోద్బలం, prOdbalaM -n. --active support; ---మీ ప్రోద్బలం వల్లే ఎన్నికలలో నిలబడ్డాను = I ran for the office only because of your active support. ప్రోది, prOdi - n. -- patronage; cherishing; support; పౌడరు, pauDaru -n. --powder; talcum powder; face powder; పౌనఃపున్యం, pauna@mpunyaM -n. --frequency; repetition; పౌర్ణమి, paurNami -n. --full-moon day, fifteenth day of lunar half-month; పౌరాణిక, paurANika -adj. --mythological; legendary; పౌరుష, paurusha -adj. --pref. one created by man; artificial; ---వేదములు అపౌరుషేయములు = the Vedas are not created by man; Vedas are supra-mental. ---పౌరుష రసాయనం = synthetic chemistry. ---పౌరుష ఉత్తేజకాలు = amphitamines; synthetic stimulants. పౌరుష, paurusha -adj. --synthetic; artificial; పౌరుషం, paurushaM -n. --(1) courage; manliness; --(2) artificially created by man; పౌరోహిత్యం, paurOhityaM -n. --priesthood; office of the family priest; </poem> ==Part 3: ఫ = pha== <poem> ఫంగస్, phaMgas -n. --[bot.] fungus; శిలీంధ్రం; ఫక్తు, phaktu -adv. --merely; only; ఫకీరు, phakIru -n. --(1) muslim religious mendicant; --(2) destitute person; poor person; ఫక్కీ, phakkI -n. --manner; style; fashion; ఫణిజాకం, phaNijAkaM -n. --marjorum; తెల్ల మరువం; ఫణితి, phaNiti -n. --manner; style; fashion; ఫర్మానా, pharmAnA -n. --written order; royal mandate; ఫలం, phalaM -n. --(1) fruit; --(2) reward; result; --(3) benefit; ఫలకం, phalakaM -n. --plate; plaque; slab; ఫలదీకరణం, phaladIkaraNaM -n. --fertilization; (Br.) fertilisation; ఫలసంపెంగ, phalasaMpeMga -n. --[bot.] Artabotrys odoratissima; ఫలసాయం, phalasAyaM - n. -- yield; yield of a crop; produce; crop; ఫలహారం, phalahAraM -n. --snack; refreshment; light meal; lunch; (lit.) a food comprised of fruits; ఫలహారశాల, phalahAraSAla -n. --restaurant; snack house; canteen; ఫలానా, phalAnA -adj. --such and such; so and so; ఫలితం, phalitaM -n. --result; fruit of a labor; ఫలోజు, phalOju -n. --fructose; a type of sugar commonly found in fruits; ఫలోత్పాదన, phalOtpAdana -n. --efficiency; ఫసలీ, phasalI -adj. -- In India it is the period from July 1 to June 30; official revenue year; ఫాంటు, phaMTu -n. --font, the artistic style in which the script of a language is set for printing or typing. The Sans Serif is a popular font in English printing. The Elite font is quite popular with typewriters. The type of Telugu lettering popularized by Bapu can be called, for example, the Bapu font. ఫాయిదా, phAyidA -n. --profit; gain; ఫారం, phAraM -n. --a form; a pre-formatted document that needs to be filled in by an applicant; ఫాలం, phAlaM -n. --forehead; ఫికరు, phikaru -n. --trace; clue; ఫిడేలు, phiDElu -n. --fiddle; violin; any stringed instrument of the violin class; ఫిదా, phidaa - n. -- yield; submission; I am at your service; I give up; -- ఫిదా అంటే లొంగిపోవు, అభిమాని ఐపోవు; ఫిదా అనగా దాసోహం/ దాసి/ దాసుడు; ఒకరిమీద అత్యంత మోజు పడటం. తనివితీర ఇష్టపడటం (Diehard fan); -- అతని పాటకి అంతా ఫిదా అయారు; ఫిరంగి, phiraMgi -adj. --foreign; alien; ఫిరంగి, phiraMgi -n. --cannon; ఫిరాయింపు, phirAyiMpu -n. --exchange; turning away; ఫిర్యాది, phiryAdi -n. --plaintiff; complainant; ఫిర్యాదు, phiryAdu -n. --complaint; (ety.) ఫిర్ యాద్; means "to remind again" as complainants often do; ఫేనం, phEnaM -n. --(1) foam; froth; --(2) scum; ఫేనీకరణం, phEnIkaraNaM -n. --[chem.] fermentation; ఫైలు, phailu -n. --file; a folder containing a number of records or papers; ఫోకస్, phOkas -n. --focus; నాభి బిందువు; ఫోటాను, phOTAnu -n. --photon; a "particle" of light; </poem> | width="65" | <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |-<!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]] m1cln7n6tqye6ddnwzytojwwnf5pwb6 0 3022 35283 35275 2024-11-12T01:34:39Z Vemurione 1689 /* Part 1: యం - yaM, య - ya */ 35283 wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= * This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks * American spelling is used throughout. * There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here. 16 March 2016. {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> ==Part 1: యం - yaM, య - ya == <poem> యంత, yaMta -n. --driver; controller; charioteer; యంతకుడు, yaMtakuDu -n. --mechanic; యంతరపి, yaMtarapi -n. --entropy; a measure of disorder; యంత్రం, yaMtraM -n. --machine; device; instrument; యంత్రసజ్జిత, yaMtrasajjita -adj. --mechanized; యంత్రసామగ్రి, yaMtrasAmagri -n. --mechanical equipment; యంత్రసూరి, yaMtrasUri -n. --mechanic; యంత్రలాభం, yaMtralAbhaM -n. --mechanical advantage; యంత్రాంగం, yaMtraMgaM -n. --machinery; mechanism; infrastructure; '''య, ya''' యకరం, yakaraM - n. -- acre; a measure of land area; -- 1 యకరం = 100 సెంట్లు = 40 గుంటలు = 1210 అంకణాలు; -- 1 యకరం = 4840 చదరపు గజాలు -- 1 యకరం = 0.404686 హెక్టర్లు = 4046.86 చదరపు మీటర్లు; -- 1 యకరం = 0.0015625 చదరపు మైళ్లు; యకాయెకీ, yakAyekI -adj. --immediately; quickly; without any further delay; యక్షులు, yakshulu - n. pl. -- legendary "creatures" fathered by Kashyapa and Surasa; -- ఇంద్ర సభలో వీరు నాట్యం చేస్తారు; -- కశ్యపునికి సురస యందు జన్మించినవారు యక్షులు. వీరు పుట్టగానే ఆకలితో 'యక్షామ ' అన్నారని, అందువల్ల వారికి యక్షులని పేరు వచ్చిందనిన్నీ, 'రక్షామ' అన్న వాళ్ళు రాక్షసులు. వీళ్ళకి నాయకుడు కుబేరుడు, పట్టణం అలకాపురి; -- see also గంధర్వులు; కిన్నెరలు; కింపురుషులు; యజమాన్యం, yajamAnyaM -n. --ownership; stewardship; management; supervision; యజమాని, yajamAni -n. --master; steward; supervisor; owner; proprietor; యజ్ఞం, యాగం, yaj~naM, yAgaM -n. -religious sacrificial worship; యజ్ఞ్నోపవీతం, yaj~nOpavItaM -n. -- sacred thread worn by Brahmans, Kshatriyas and Vaisyas; యణ్ణులు, yaNNulu -n. --[gram.] the letters య, వ and ర; యత్నం, yatnaM -n. --trial; effort; యతి, yati -n. --(1) caesura; in Telugu prosody, a place in the line of a verse where the syllable matches the first syllable of that line. At times this gives an opportunity to pause while reciting poetry; పద్యాన్ని చదివేటప్పుడు ఎన్నవ అక్షరం తరువాత విరామం తీసుకోవాలి అనే దానిని యతి స్థానం అంటారు. ఇది సంస్కృతంలో లేనప్పటికీ, తెలుగు హిందీ భాషలలో వుంది. --(2) ascetic; one who has curbed his emotions; యథా, yathA -adv.pref. --as; according to; --how? in what way? యథాక్రమంగా, yathAkramaMgA -adv. --according to the procedure; యథాతథంగా, yathAtathaMgA -adv. --(1) as is; as it is; --(2) verbatim; word for word; యథాపూర్వంగా, yathApUrvaMgA -adv. --as before; as usual; యథార్థం, yathArthaM -n. --fact; truth; -- నిజముగా జరిగినది (a happened fact); యథార్ధత, yathArdhata -n. -- truth; reality; యథాలాపంగా, yathAlApaMgA -adv. --casually; యథావిధిగా, yathAvidhigA -adv. --according to rule; duly; యథాశక్తిగా, yathASaktigA -adv. --according to one's means; యథాస్థానం, yathAstAnaM -n. --original place; యథాస్థితి, yathAsthiti -n. --original form or state; యథోచిత, yathOcita -adj. --appropriate; suitable; proper; యథేచ్ఛగా, yathEcCagA -adv. --as one pleases; at one's own will; యద్భావం తద్భవతి, yadbhaavaM tadbhavati - ph. -- a Sanskrit phrase indicating the power of positive thinking; -- 'యద్భావం తద్భవతి' అంటే మన ఆలోచనలు, చేతలు, ఉద్దేశాలు, అంచనాలు ఎలావుంటే అలాగే మనకు జరుగుతుంది, ఇది పాజిటివ్ దృక్ఫదానికి సంబంధించిన ఒక బోధ. మనము ఒకరి గురించి ఎప్పుడు అయితే తప్పుగా ఆలోచిస్తామో అప్పటి నుంచి తప్పుగా కలిపిస్తారు. యమ, yama -n. --The god of Ultimate Justice in Hindusim; god of death; -pref. --extreme; great; amazing; ---యమయాతన = extreme trouble. ---యమచాకిరీ = drudgery; lot of hard work. ---యమాగా ఉంది = it is amazingly wonderful. యవక్షారం, yavakshAraM -n. [chem.] --(1) Potassium nitrate, KNO₃; --(2) Chile saltpeter; Sodium nitrate; NaNO₃; యవ్వారం, yavvAraM -n. --coll. business; యవలు, yavalu -n. pl. --barley; యవ్వారం, yavvaaraM - n. -- dispute; quarrel; disagreement; -- రభస; దెబ్బలాట; పోట్లాట; గొడవ; జగడం; కయ్యం; లొల్లి; కొట్లాట; తగాదా; తగువు; గలాట; రచ్చ; యశదము, yaSadamu -n. --[chem.] zinc; one of the chemical elements with the symbol Zn and atomic number 30; -- It is an "essential trace element" because very small amounts of zinc are necessary for human health. Since the human body does not store excess zinc, it must be consumed regularly as part of the diet. Common dietary sources of zinc include red meat, poultry, and fish; Pumpkin seed, cashews, chickpeas are vegetable sources; యశదహరితం, yaSadaharitaM -n. --[chem.] zinc chloride; యష్టిమధుకం, yashTimadhukaM -n. --licorice (లికరిష్); sweetwood; [bot.] ''Glycyrrhizae radix''; ''Glycyrrhiza glabra''; ''Abrus pvccatorius''; (Br.) liquorice; --also known as అతిమధురం; -- this is used as an ingredient in a variety of Ayurvedic medicines such as to treat dysentery or elephantiasis; యాజి, yAji -n. --conductor; performer; person in charge; ---సోమయాజి = one who conducted a religious rite called the Soma Yajna. యాంత్రిక, yAMtrika -adj. --mechanical; యాంత్రికంగా, yAMtrikaMgA -adv. --mechanically; యాజమాన్యం, yAjaMAnyaM -n. --management; యాతన, yAtana -n. --trouble; trial; tribulation; inconvenience; యాత్ర, yAtra -n. --pilgrimage; tour; యాతావాతా, yAtAvAtA -adv. --by and large; in any event; in general; all said and done; యాత్రికుడు, yAtrikuDu -n. m. --pilgrim; tourist; యాదాంసి, yAdAMsi -n. --aquatic creature; యాదాస్తు, yAdAstu -n. --memorandum; యాది, yAdi -n. --memory; recollection; యాదృచ్ఛికం, yAdRcChikaM -n. --coincidence; accidental; unexpected; spontaneous; random; stochastic; యాదృచ్ఛిక ప్రక్రియ, yAdRcChika prakriya -n. --stochastic process; random process; యాదృచ్ఛిక ప్రవేశం, yAdRcChika pravESaM -n. --[comp.] random access; యానం, yAnaM -n. --(1) boat; ferry; --(2) trip by boat; cruise. ---మహాయానం = the big ferry boat. ---హీనయానం = the little ferry boat. యావం, yAvaM -n. --lac; shellac; sealing wax; యానకం, yAnakaM -n. --medium; a medium through which something travels; యాలచేప, yAlacEpa -n. --pointed sawfish; [bio.] ''Pristis cuspidatus'' Latham; యావత్తు, yAvattu -n. --the whole; యాస, yAsa - న. -- the regional difference in the pronunciation of the same word; -- ఒకే పదం ఊనికలో తేడా యాస; ఉదా: ఏమి, ఏమిటి, ఏంటి? యుక్తి, yukti -n. --tact; యుక్తియుక్తంగా, yuktiyuktaMgA -adv. --discriminatingly; appropriately; యుగం, yugaM -n. --era; age; eon; a long period of time; (esp.) in the life of the universe; ---కలియుగం = Kali Yuga; the age of Kali. ---యుగ సంధి = an era of transition. యుగంధర ప్రతిభ, yugaMdhara pratibha - ph. -- unparalleled intellect; యుగకర్త, yugakarta -n. --heralder; creater of an era; యుగళం, yugaLaM -n. --pair; couple; యుగళ గీతం, yugaLa gItaM -n. --duet; song sung by two; యుగ్మం, yugmaM -n. --pair; యుగాండం, yugAMDaM - n. --zygote; -- (Note) మానవులలో ఈ యుగాండం (zygote) అన్న పేరు శిశుసంకల్పన (conception) సమయం నుండి ఐదో వారం వరకు వర్తిస్తుంది; ఐదవ వారం నుండి పదవ వారం వరకు దీనిని పిండం (embryo) అని పిలుస్తారు. పదకొండవ వారం నుండి ప్రసవం అయి బిడ్డ భూపతనం అయేవరకు భ్రూణం (ఇంగ్లీషులో ఫీటస్, fetus) అంటారు. ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు శిశువు (infant) అంటారు - ఇంగ్లీషులో ఇన్^ఫెంట్ అంటే మాటలు రాని పసిబిడ్డ అని అర్థం. మాటలు మాట్లాడడం మొదలు పెట్టిన తరువాత బిడ్డ (child) అంటారు. బిడ్డ అనే మాట ఆడ, మగ కి వర్తిస్తుంది. యుతి, yuti - n. -- conjunction; -- (1) an uninflected linguistic form that joins together sentences, clauses, phrases, or words -- (2) the apparent meeting or passing of two or more celestial bodies in the same degree of the zodiac; యుద్ధం, yuddhaM -n. --war; battle; combat; skirmish; యుద్ధనౌక, yuddhanauka -n. --warship; యుద్ధోన్మాది, yuddhOnmAdi -n. --warmonger; యునానీ, unAnI - n. -- Unani medicine is a system of alternative medicine that originated in ancient Greece but is now practiced primarily in India. Involving the use of herbal remedies, dietary practices, and alternative therapies, Unani medicine addresses the prevention and treatment of disease. The Supreme Court of India and the Indian Medical Association regard unqualified practitioners of Unani, Ayurveda, and Siddha medicine as quackery; యువకుడు, yuvakuDu -n. m. --youth; young man in the prime of age; యువతి, yuvati -n. f. --youth; a young woman in the prime of age; యూకలిప్టస్, yUkalipTas -n. --Eucalyptus; [bot.] ''Eucalyptus globulus; Eucalyptus teriticornis;'' -- నీలగిరితైలము చెట్టు; యూథము, yUthamu - n. -- a group of animals of the same species; యోక్త, yOkta -n. --synthesizer; one who joins together; యోగం, yOgaM -n. --(1) union; joining; --(2) a process of meditation to unite mind with body ; --(3) luck; good fortune; --(4) the fourth out of the five components of a Hindu calendar; this is calculated by adding the “star number” in which the Sun resides to the star number in which the Moon resides. Then “yOgaM” is the amount by which this sum exceeds 27; యోగనిద్ర, yOganidra - n. -- deep transcendental sleep attained by yoga practice; యోగర్ట్, yOgarT -n. -- Yogurt; (rel.) curds; -- యోగర్ట్ ని తయారు చెయ్యడానికి వాడే "తోడు"లో లాక్టోబాసిలస్ అనే లాక్టిక్ యాసిడ్ బేక్టీరియాతో పాటు లాక్టోబాసిలస్ బల్గారిస్, స్ట్రెప్టోకాకస్ థెర్మోఫిలస్ అనే మరి రెండు బేక్టీరియాలని కలుపుతారు. ఈ రెండింటి వల్ల యోగర్ట్‌లో సరైన మోతాదులో సరైన బ్యాక్టిరియా ఉంటుందన్న మాట. ఈ బేక్టీరియాలని ప్రయోగశాలలో శాస్త్రవేత్తలు తయారు చేస్తారు. యోగక్షేమం, yOgakshEmaM -n. --welfare; safety; security; (lit.) acquiring what one doesn't have and maintaining what one has; యోగ్యత, yOgyata -n. --worthiness; fitness; యోగి, yOgi - n. -- yogi; : 1. a person who practices yoga, 2. capitalized: an adherent of Yoga philosophy, 3. a markedly reflective or mystical person; -- "యోగి" అనే పదం "యోగ" అనే పదం నుండి వచ్చింది. "యోగ" అనగా "ఒకత్వం" లేదా "యూనియన్," అంటే ఆత్మను పరమాత్మతో కలపడం. యోగులు శారీరక క్షమత (ఆసనాలు), శ్వాస నియంత్రణ (ప్రాణాయామం), మరియు మానసిక నియంత్రణ (ధ్యానం) వంటి యోగ పద్ధతులు పాటిస్తూ పరమాత్మతో మానసిక స్థాయి చేరే లక్ష్యంతో ప్రయత్నిస్తారు; మనసు తన వశం చేసుకొని ఆత్మ దర్శనం చేసుకొన్న వాళ్ళు యోగులు; యోచన, yOcana -n. --consideration; deliberation; reflection; యోజనం, yOjanaM -n. --(1) plan; compilation; --(2) a measure of distance widely used in India until recent times; believed to be approximately 7.5 miles; Astronomers used the word to represent 4.9 miles; ---పంచవర్షయోజనం = five-year plan. (note) ప్రణాళిక which is commonly used in this context is a misnomer. ప్రణాళిక literally means a tube carrying water. Perhaps this came into use during the early post-independence era to refer to the hydroelectric and irrigation projects; యోని, yOni -n. --external genetalia of the female; vulva; </poem> ==Part 2: రం - raM, ర - ra== <poem> రంకుతనం, raMkutanaM -n. --debauchery; adultery; రంకుమొగుడు, raMkumoguDu -n. --paramour; lover; రంకులాడి, raMkulADi -n. --slut; adulteress; రంకె, raMke -n. --bellow; bellow of an ox; roar; రంగం, raMgaM -n. --(1) [theater] stage; setting; --(2) [theater] scene; --(3) area; sector; field; sphere; --(4) the city Rangoon in Burma; ---క్రీడారంగం = playing field. ---ప్రభుత్వరంగం = public sector. ---యుద్ధరంగం = battlefield. రంగరంగ వైభవం, raMgaraMga vaibhavaM - ph. -- magnificient luxory; రంగరించు, raMgariMcu -v. t. --mix; stir; shake; esp. mixing a powder into a liquid base; రంగు, raMgu -n. --(1) color; a specific frequency of a light wave; --(2) hue; tint; dye; pigment; --(3) inherent nature; --(4) suit at playing cards; రంగుల రాట్నం, raMgula rATnaM -n. --merry-go-round; carousel; a children's entertainment device found in amusement parks; రంజకం, raMjakaM -n. --incendiary substance; inflammable substance; రంజక, raMjaka -adjvl. suff. --popular; ---జనరంజక = popular. రంజనం, raMjanaM -n. --pigment; రంజని, raMjani -n. --Indigo plant; %to e2t రంతు, raMtu -n. --sound; clamor; noise; రంధ్రం, raMdhraM -n. --hole; aperture; perforation; రంధ్రాన్వేషణ, raMdhrAnvEshaNa -n. --fault-finding; censoriousness; రంధి, raMdhi -n. --fight; quarrel; obsession; రంపం, raMpaM -n. --saw; రంపపుపన్ను, raMpapupannu -n. --sawtooth; రంపు, raMpu -n. --friction; squabble; wrangle; '''ర - ra''' రకం, rakaM -adj. --kind; variety; style; sort; రక్తం, raktaM -n. --blood; రక్తం కారడం, raktaM kAraDaM -v. i. --bleeding; రక్తచందనం, raktacaMdanaM -n. --red sandalwood; [bot.] ''Pterocarpus santalinus''; --a small tree indigenous to Southern India and the Philippines; blood colored sandalwood. This kind of wood has a special and rust red colour and it is used to carve a number of products including panels, framework and traditional dolls. -- ఉసిరి గింజల పొడి, రక్తచందనం పొడి సమపాళ్ళల్లో కలిపి, తేనెతో తింటే వాంతులు, తలతిప్పు తగ్గిపోతాయి అని ఆయుర్వేదం చెబుతోంది; రక్తచందురం, raktacaMduraM -n. --hemoglobin; the red stuff of blood; same as రక్తగంధం; రక్తపాతం, raktapAtam -n. --bloodshed; రక్తపీడనం, రక్తపోటు, raktapIDanaM, raktapOTu -n. --(1) blood pressure; --(2) hypertension; a word indicative of high blood pressure; రక్తనిధి, raktanidhi -n. --blood bank; రక్తసంబంధం, raktasaMbaMdhaM -n. --blood relationship; typically a close relationship such as that between parents and children, siblings, cousins and so on; consanguinity is the genetic relationship stretched over many generations; see also సగోత్రీయత; రక్తహీనత, raktahInata %e2t -n. --anemia; రక్ష, raksha -n. --protection; preservation; రక్షరేకు, raksharEku -n. --(1) talisman; --(2) protective cover; --(3) immunity; రక్తి, rakti -n. --charming; aesthetic pleasure; (ant.) విరక్తి; రక్తిమ, raktima -n. --redness; bloodshot; రక్కు, rakku -v. t. --scratch with finger nails; రగడ, ragaDa -n. --(1) quarrel; altercation; row; dispute; --(2) a type of Telugu poem with its own rules of prosody; రగిలించు, ragiliMcu -v. t. --kindle; ignite; రచన, racana -n. --writing; composition; arrangement; రచ్చ, racca - n. -- open place; public place; రచ్చకి ఎక్కు, raccaki ekku - ph. -- to go to court to settle a dispute; to bring a dispute for public arbitration; రచ్చబండ, raccabaMDa - n. -- piazza; a public meeting place, often an elevated platform built around the trunk of a tree; రచించు, raciMcu -v. t. --compose; write; make; రజను, rajanu -n. --dust; pollen; (alt.) రజము; ఇనప రజను = iron dust or iron filings. రజతం, rajataM -n. --silver; రజస్వల, rajasvala - n. -- (1) a woman in menstruation; (2) a girl who came of age; రజస్సు, rajassu -n. --dust; రజాయి, rajAyi -n. --thick blanket; comforter; రజ్జువు, rajjuvu -n. --rope; cord; రట్టుచేయు, raTTucEyu -v. i. --make public; divulge; రణం, raNaM -n. --battle; రణపాల, raNapAla - n. -- air plant; cathedral bells; life plant; miracle leaf; Goethe plant; [bot.] ''Bryophyllum pinnatum;'' ''Kalanchoe pinnata;'' -- In traditional Indian medicine, the juice of the leaves is used to cure kidney stones, although there is no scientific evidence for this use, and, indeed, such usage could prove dangerous and even fatal in some cases. [[File:thumb|right|Starr_070308-5338_Kalanchoe_pinnata.jpg|రణపాల]] -- Ursodiol (ursodeoxycholic acid) is indicated for radiolucent non-calcified gallbladder stones smaller than 20 mm in diameter when conditions preclude cholecystectomy; -- ఈ మొక్క ఆకులు మందంగా వుండి అధిక నీటి శాతాన్ని కలిగివుంటాయి. అలంకరణ మొక్కగా చాలా మంది వీటిని పెంచుకొంటారు. ఈ మొక్క ఆకులు ఆయుర్వేదంలో కీలక పాత్రను పోషిస్తాయి. చాలా రుగ్మతలకు వీటి ఆకుల రసాన్ని ఔషధంగా వాడతారు. వంకీలు తిరిగిన ఈ ఆకు అంచులకు చిన్న చిన్న వేర్లు మొలుస్తుంటాయి. ఆ వేరు కలిగిన భాగాన్ని కత్తిరించి మరోచోట పాతితే కొత్త మొక్క పుట్టుకువస్తుంది. ఈ మొక్కను ఉత్తరాంధ్రలో "చంద్రపొడి" మొక్క అంటారు. రణస్థలం, raNastalaM -n. --battlefield; రత్నం, ratNaM -n. --gem; ---నాగరత్నం = a gem believed to be in the hood of a cobra; an ornament worn by women in their braided hair. రతి, rati -n. --coition; coitus;copulation; sexual intercourse; రథం, rathaM -n. --(1) chariot; --(2) Bishop of Chess; రద్దుచేయు, -v.i. --repeal; rescind; strike out; రప్పించు, rappiMcu, -v. t. --summon; call; recall; make someone come with or without their will; రబ్బరు, rabbaru -n. --(1) rubber; --(2) eraser; --(3) condom; రబ్బరు చెట్టు, rabbaru ceTTu -n. --(1) India rubber tree (mulberry family); --(2) Ceara rubber tree (spurge family); Hevea rubber tree; --(3) a decorative house-plant; [bot.] ''Ficus elastica''; రబీ, rabI - n. -- Rabi is a Urdu/Frasi word for summer; this word is often used to refer to summer crops; రభస, rabhasa -n. --commotion; turmoil; రమ, rama -n. --woman; (lit.) one who delights in men by her coquettish gestures; రమారమి, ramArami -adv. --approximately; రమించు, ramiMcu -v. i. --(1) rejoice; --(2) play; --(3) have sex; have intercourse; (ant.) విరమించు; రయం, rayaM -n. --speed; velocity; quickness; రవం, ravaM -n. --sound; రవంత, ravaMta -adj.. --a small quantity; little bit; రవ, rava -n. --(1) particle; small quantity; --(2) a fine thing; --(3) a diamond; రవ్వ, ravva -n. --(1) diamond; --(2) finely ground grain; నూక; మొరుం; --(3) finely ground wheat grain = cream of wheat; semolina = గోధుమ రవ్వ = సూజీ; రవాణా, ravANA -n. --(1) transport; conveyance; --(2) via, when used in a postal address; రవి, ravi -n. --Sun; రవిక; ravika -n. --jacket; bodice; blouse; a tight fitting upper garment of women; ---ఆమె ఎరుపు రంగు రవిక వేసుకుంది = She wore a red colored jacket. ---స్తూపం చుట్టూ ఒక రవికని అమర్చి దాంట్లో నీరు ప్రవహించే ఏర్పాటు చేయవలెను = an arrangement shall be made to fit a jacket around the cylinder. రవిజని, ravijani -n. -- the element Helium; (lit.) the producer of the Sun. రవిమార్గం, ravimArgaM -n. --ecliptic; the apparent path of the Sun in the skies; క్రాంతిచక్రం; రవిరశ్మి, ravirasmi -n. --sunlight; రవిసంధానం, ravisaMdhAnaM -n. --photosynthesis; కిరణ జన్య సంయోగ క్రియ; రశ్మి, rasmi -n. --ray; brilliance; light; a beam of light; రసం, rasaM -n. --(1) juice; fluid; --(2) a soup-like preparation made out of tamarind or lemon juice; a popular dish in South Indian cooking; --(3) mercury; పాదరసం; ---(4) taste; flavor; in the Indian system, there are six tastes or షడ్రసములు, namely, ఉప్పు, పులుపు, కారం, తీపి, చేదు, వగరు; ---(5) sentiment; aesthetic taste; one of the nine sentiments (or moods) used to describe Indian literature and arts, namely శృంగారం, హాస్యం, కరుణ, రౌద్రం, వీరత్వం, భయం, భీభత్సం, అద్భుతం, శాంతం; రసకందాయం, n. rasakaMdAyaM - n. -- exciting or suspenseful part of a program or narration; --- (ety.) కందాయం = trimester; division; when a narration, a movie or a music program enters a suspenseful or climax part we say that it entered "రసకందాయం." రసకర్పూరం, rasakarpUraM -n. --corrosive sublimate; chloride of mercury; white sublimate of mercury; HgCl₂; (rel.) calomel; రసమిశ్రమం, rasamiSramaM -n. --amalgam; an alloy of mercury; రసవంత, rasavaMta -adj. --tasteful; artistic; రసవాది, rasavAdi -n. -- the person who believes in the transformation of mercury into gold; (note) this belief was held by the legendary poet Vemana; Gold occupies a square adjacent to mercury in the Periodic Table fo Elements and can be obtained if one proton and three neutrons are removed the nucleus of a mercury atom; an alchemist is one who believes in the transformation of any base element to any superior element; రససింధూరం, rasasiMdhUraM -n. --cinnabar; vermillion; mercuric sulphide, H₂S; రసహరితం, rasaharitaM -n. --[chem.] mercuric chloride; రసాంజనం, rasAMjanaM -n. --a vitriol of copper; copper sulfate; CuSO₄(H₂O)_x, where x can range from 0 to 5; రసాత్మక, rasAtmaka -adj. --artistic; tasteful; రసాభాసం, rasAbhAsaM -n. --fiasco; రసాభాసు, rasAbhAsu -n. --spoiled sentiment; upsetting a good situation; fiasco; రసభంగం; రసాయనం, rasAyanaM -n. --(1) an elixir; --(2) a chemical substance; --(3) a medicine; -- (4) aq mixture of sliced bananas sprinkled with sugar and honey distribted at Hindu temples as God's gift to devotees; రసాయనశాస్త్రం, rasAyanaSAstraM -n. --chemistry; రసాయన ప్రక్రియ, rasAyana prakriya -n. --chemical process; రసాయన సమీకరణం, rasAyana samIkaraNaM -n. --chemical equation; రస్తా, rastA -n. --road; highroad; రసి, rasi -n. --blood plasma; (rel.) చీము; రసికత, rasikata - n. -- an appreciation of whatever constitutes beauty or excellence, good taste, or critical judgment; రసికుడు, rasikuDu -n. --connoisseur; రసీదు, rasIdu -n. --receipt; (rel.) వసూళ్లు; రస్మేరీ, rasmErI %e2t -n. --rosemary; [bot.] ''Rosmarinus officinalis''; ''Salvia rosmarinus'' of the Lamiaceae (mint) family; -- evergreen shrub with strongly aromatic, needle-like leaves; used in Western cooking to add accent to foods; రహదారి, rahadAri -n. --highway; రహస్యం, rahasyaM -n. --secret; mystery; -- చిదంబర రహస్యం = a non-secret; ఏదైనా రహస్యం చెప్పకూడని చోట ఏమీ లేదు అని చెప్పడానికి ఇలా చిదంబర రహస్యం అంటారు; రహస్య నామం, rahasya nAmaM -n. --code name; రహితం, rahitaM -adj. --devoid of; deprived of; '''రా - rA''' రాండి, rAMDi -imperative. polite --come; come in!; రా, rA -imperative. familiar --come; come in; రాక, rAka -n. --(1) arrival; (ant.) పోక; --(2) the full-moon day; రాక్షసి, rAkshasi -n. --demon; (exp.) Believed to be a dead person's soul assuming the form of a human. A person becomes a రాక్షసి if one refuses to transmit one's knowledge to a disciple; రాక్షసిబొగ్గు, rAkshasiboggu -n. --coal; (lit.) demonic charcoal; నేలబొగ్గు; %e2t రాక్షసులు, raakshasulu - n. pl. -- (1) According to Hindu scriptures, Rakshasas are the beings accidentally created by Brahma at nighttime at the end of Satya Yuga. When they were created, they began feeding on Brahma. He cried “Rakshama!” (save me!), thus the name ‘Rakshasa.’ Vishnu came to help banish them from Earth. -- (2) Devas and Asuras are cousins. Danavas and Daityas are just two clans of Asuras; Danavas being the sons of Danu and Daityas being the sons of Diti. So Danavas and Daityas are Asuras. Asuras are celestial beings just like Suras or what we call Devas. According to many Hindu scholars, Deva and Asura symbolize order and chaos, not good and evil. -- (3) There are two branches among రాక్షసులు; the children of Diti are దైత్యులు; the children of Danuvu are దానవులు; -- (4) రక్షణ వ్యవస్థకు బాధ కలిగించే వాడు రాక్షసుడు; (5) తాను చదివిన చదువు నలుగురికీ చెప్పక, అహంకరించిన అతడు బ్రహ్మ రాక్షసుడు ఔతాడు అనే భావన గూడా ఉంది; రాకాచంద్రుడు, rAkAcaMdruDu -n. --full-moon; రాగం, rAgaM -n. --(1) musical scale; a series of five or more notes on which a musical melody is based; (note) a musical scale may contain all the seven "swaras" or only a subset of swaras; a raga is a melody type; According to orthodox theory the six basic ragas are bhairava, kauSika, hindOLa, dIpaka, SrirAga and mEgha; -- a group of notes; Typically, the group may contain 5, 6 or 7 notes; only those combinations that are pleasing to the ear constitute a రాగం; for example, the note 'sa' must appear in all ragas; the notes 'ma', and 'pa' both cannot be omitted at the same time; --(2) a part of a Carnatic music recital; this portion is an elaborate Alaapana or a study in the structure of the chosen raagam; --(3) color; red color; --(4) desire; --(5) affection; --(6) మేళకర్త రాగం = a raga in which all the seven svaras appear; there are 72 such ragas; జన్య రాగం = derived raagaM; రాగి, rAgi -n. --copper; the element copper with the symbol Cu; రాగులు, rAgulu -n. pl. --ragi; finger-millet; red colored grain largely cultivated in southern India; [bot.] ''Eleusine coracana gaertu''; -- చోళ్లు; రాగోల, rAgOla -n. --forked stick; a stick used to pick leaves, grass and hay on the farm; రాచ, rAca -adj. --(1) royal; --(2) king-size; large jumbo; రాచఉసిరి, rAcausiri -n. --star gooseberry; --(1) [bot.] ''Cicca disticha; Otaheile gooseberry''; --(2) [bot.] ''Phyllanthus acidus'' Skeels of the Euphorbiaceae family; -- (3) [bot.] ''Averrhoa acida'' of the Oxalidaceae family; రాచకార్యం, rAcakAryaM -n. --state business; on duty; రాచకురుపు, rAcakurupu -n. --carbuncle; a painful, localized pus-bearing inflammation of the tissue beneath the skin; this is more severe than a simple boil; -- see also పుట్టకురుపు; సెగ్గెడ్డ; రాచజిల్లేడు, rAcajillEDu -n. --[bot.] ''Calotropis gigantea''; రాచనేరేడు, rAcanErEDu -n. --[bot.] ''Eugenia Jambolana''; రాచపుండు, rAcapuMDu -n. --carbuncle; రాచ్చిప్ప, rAccippa -n. --stone vessel; stone crucible; రాజబెట్టు, rAjabeTTu -v. t --kindle; to assist a thing to catch fire; రాజసూయం, rAjasUyaM -n. --a long succession of ceremonies during the inauguration of a king; see also వాజపేయం; రాజ్యం, rAjyaM -n. --kingdom; sovereign power; రాజపూజ్యం, rAjapUjyaM -n. --honor; a term used in astrology to refer to good days; రాజాధిరాజు, rAjAdhirAju -n. --king of kings; రాజావర్తం, rAjAvartaM %e2t -n. --lapis lazuli; cat's eye; a precious stone; రాజ్యాంగం, rAjyAMgaM -n. --[polit.] constitution; రాజిల్లు, rAjillu -v. i. --shine brightly; రాజీ, rAjI -n. --reconciliation; compromise; రాజీనామా, rAjInAmA -n. --resignation; రాజీపడు, rAjIpaDu -v. i. --come to terms; రాజు, rAju -n. --king; ruler; monarch; --(2) a person belonging to the Kshatriya caste; రాజుకొను, rAjukonu -v. i. --ignite; process of catching fire; రాట, rATa -n. --pole; post; prop; రాట్నం, rATnaM -n. --a manual spinner to spin yarn; carousel; రాటుపోట్లు, rATupOTlu -n. --friction and strife; rough and tumble; wear and tear; hurly-burly; రాణించు, rANiMcu -v. i. --shine; succeed; thrive; do well; రాణి, rANi -n. --(1) queen; --(2) wife of a king; --(3) the queen in playing cards; రాత, rAta -n. --(1) writing; --(2) fate; destiny; --(3) output; ---తలరాత = (lit.) writing on the forehead; fate. రాతకోతలు, rAtakOtalu -n. --[idiom] legal documentation; రాతిఉప్పు, rAtiuppu -n. --rock salt; రాతిచమురు, rAticamuru -n. --petroleum; రాతినార, rAtinAra -n. --asbestos; రాతి పువ్వు, raati puvvu - n. -- [bot.] ''Parmelia perlata'' of the Parmeliaceae family. It is a perennial lichen found on dead wood or rocks in the temperate Himalayas. It is frequently used as a spice for flavoring food items, such as Biriyani; -- దీన్ని విడిగా తింటే చేదుగా ఉంటుంది. ఏ వాసనా ఉండదు. కానీ నూనెలో వేగించగానే దాని సుగంధం బయటకు వస్తుంది. ఇతర సుగంధ ద్రవ్యాలతో పాటు చిటికెడంత రాతిపువ్వు పొడిని కలిపి తాలింపు పెడితే పరిమళభరితంగా రుచిగా కూడా ఉంటుంది. రాతిమైనం, rAtimainaM -n. --paraffin wax; రాతియుగం, rAtiyugaM -n. --Stone Age; the period from about B.C. 4000 to B.C. 2000; During the later part of the Stone Age, copper tools began to appear, as the bronze age started around B.C. 2200. రాతియెలక, rAtiyelaka -n. --filefish; [bio.] ''Balistes spp''. రాత్రి, rAtri -n. --night; strictly, from 7 P.M. to midnight; రాద్ధాంతం, rAddhAMtaM --n. --brouhaha; hubbub; uproar; రాని, rAni -neg. verbl. adj. --of వచ్చు, (lit.) not coming; ---చెప్పరాని పని చేసేడు = he did an un-utterable deed. ---చదువురాని వాడు = illiterate man. రానూ పోనూ, rAnU pOnU -adv. --coming and going; to and fro; round trip; రానురాను, rAnurAnu -adv. --gradually; రాపాడు, rApADu -v. t. --cause friction by rubbing against; రాపిడి, rApiDi -n. --friction; రాపులుగు, rApulugu -n. --(1) heron; black ibis; curlew; a royal bird; (ety.) రాచ + పులుగు; రాపొడి, rApoDi -n. --filings; (ety.) రాపిడి వల్ల వచ్చే పొడి; రాబందు, rAbaMdu -n. --vulture; a scavenging bird; [bio.] ''Neophron ginginianus''; రాబట్టు, rAbaTTu -v. t. --elicit; రాబడి, rAbaDi -n. --income; yield; (ant.) పోబడి; ---రాబడి, పలుకుబడి = income and influence. రాబీ, rabI -n. --rabi; north-east monsoon agricultural season starting in September-October; రాబోవు, rAbOvu -adj. --forthcoming; approaching; రామకందమూలం, rAmakaMdamUlaM - n. -- [bot.] Maerua oblongifolia; ఆవాలు జాతికిచెందిన మొక్కలు ఈ కుటుంబమునకు చెందుతాయి; -- ఈ దుంగ మొత్తం కొబ్బరి మొవ్వలా మెత్తగా వుంటుంది. రుచిగా, తియ్యగా కూడా వుంటుంది. రామ్ కంద దుంగను పలుచని పొరలుగా, ముక్కలు కోసి అమ్ముతారు. ఇలా ఒక్కొక్క దుంగ నుండి కొన్ని వేల ముక్కలు కోస్తారు. ఈ పొరల పొరల ముక్కలకు కొంతమంది ఉప్పు కారం రాసుకొని తింటారు. దీన్ని కంద అని పిలుస్తారు గాని నిజానికి ఇది చెట్టు కాండమే. మన దేశపు అడవుల్లో ఇవి విరివిగా దొరుకుతాయి. తెలుగు ప్రాంతాల్లో వీటిని భూచక్ర గడ్డ, రామ కందమూలం అంటారు. -- see also భూచక్రగడ్డ; భూచక్కెరగడ్డ; రామచిలక, rAmacilaka -n. --a type of parrot; రామదాడీగా, rAmadADIgA -adv. --freely without question; ---ప్రజలు రామదాడీగా తిరుగుతున్నారు = people are milling around freely. రామాఫలం, rAmAphalaM -n. --red custard apple; sweet sop; bull's heart; [bot.] ''Annona reticulata'' of the Annonaceae family; -- సీతాఫలం (Annona Squamosa), లక్ష్మణ ఫలం (Annona muricata), హనుమాన్ ఫలం ( ) మొదలైనవన్నీ కూడా అనోనేసీ కుటుంబానికి చెందిన వృక్షాలే; all are natives of South America; -- [Sanskrit] కృష్ణబీజ (నల్లని గింజలు కలది); మృదుఫలమ్ (మృదువుగా ఉండేది); [[File:Red custard Apple.jpg|thumb|right|రామాఫలం]] రామాయణం; rAmAyaNaM -n. --Ramayanam, one of the two the great epics of India; (lit.) the wanderings of Rama; రాయబారం, rAyabAraM -n. --message; diplomatic message; రాయబారి, rAyabAri -n. --ambassador; diplomatic messenger; రాయలసీమ, n. rAyalasIma -n. --a part of the Telugu speaking part of Andhra Pradesh, India; (lit.) the land once ruled by Rayalu; this part is popularly known as ceded districts because these were ceded to the British by the then ruler Nizam; రాయసం, rAyasaM -n. --clerkship; secretaryship; రాయసకాడు, rAyasakADu -n. --writer; scribe; clerk; రాయి, rAyi -n. --rock; stone; ---కాకిరాయి = magnetite. %e2t ---గులకరాయి = river gravel. ---బొమ్మరాయి = river gravel. ---నాపరాయి = slate. రాయిడి, rAyiDi - n. -- difficulty; hardship; ---"....దూరాన నా రాజు కేరాయిడౌనో....” - నండూరి సుబ్బారావు: ఎంకి పాటలు రాయితీ, rAyitI -n. --concession; favor; discount; concession on tax due; రాయితీ బడ్డీ, rAyitI baDDI -n. --concession stand; typically a shop with captive customers at such places as railway stations and sports stadiums; రాయు, rAyu -v. t. --(1) apply; smear; rub; --(2) write; "smear with ink"; రాలుగాయ, rAlugAya -n. --(1) un-ripe fruit that fell from a tree (i.e., not picked); --(2) a mischievous fellow; రాలుబడి, rAlubaDi -n. --yield; esp. yield of a crop; % e2t రాళ, rALa -n. --resin; రాళ్లు, rALlu -n. pl. --stones; rocks; pebbles; రావి, rAvi - n. -- peepal tree; Bodhi tree; poplar leafed fig tree; [bot.] ''Ficus religiosa''; -- [Sanskrit] పిప్పల; అశ్వత్థం; [Hindi] పీపల్ రాశి, rASi -n. --(1) [chem.] radical; --(2) [astron.] constellation; asterism; a group of stars; the circular path of the sun among the stars is divided into 12 parts and each part is called a రాశి, rASi. the same circular path of the moon among the stars is divided into 27 parts and each part is called an asterism (నక్షత్రం); Within each asterism, one can find many stars and nebulae; --(3) a heap or pile; రాసి; --(4) ద్రేక్కాణం = (1/3) రాసి; --(5) నాడి = (1/150) రాసి = 12'; రాశిచక్రం, rASicakraM -n. --[astron.] Zodiac, the constellations that lie in the apparent path of the Sun in the sky; -- భూమధ్యరేఖను ఆకాశం మీదకి పొడిగించండి. గ్రహాలన్నీ ఈ రేఖకి కొంచం అటూ ఇటూలో తిరుగుతూ కనిపిస్తాయి. ఆ కొంచం ఒక 8 డిగ్రీలు పైకీ ఒక 8 కిందకీ ఉంటుంది. ఈ పదహారు డిగ్రీలు కలిపి ఈ రేఖని ఒక పటకా (బెల్టు) లాగా ఊహించుకోవాలి. అది సూర్య చంద్రాదులతో సహా, ఆకాశంలో గ్రహాలన్నీ తిరిగే మార్గం (బాట లాంటిది). అదే రాశి చక్రం; రాహుకాలం, rAhukaalam - n. -- an inauspicious period, according to the Hindu calendar, that depends on your current location on Earth and on the day of the week; -- To calculate this time interval, one divides the length of the day (from Sun rise to Sun set) into eight equal parts and one of these eight parts is deemed an inauspicious period for that day of the week; on Monday, it is the second part of the day, Saturday the 3rd part, Friday the 4th, Wednesday the 5th, Thursday the 6th, Tuesday the 7th, and on Sunday the 8th part of the day - always counting from sunrise; As the length of the day changes from place to place, "Rahukaalam" is location dependent. రాహుకేతువులు, rAhukEtuvulu -n. pl. --according to Hindu mythology, these are demonic celestial beings, one with a head only and the other with a torso only; the myth also believes that these demons gobble up the Sun and the Moon during an eclipse; --[astron.] ascending and descending nodes of the moon; సూర్యుడు-భూమి ఉన్న అక్షాన్ని చంద్రుడి కక్ష్య ఖండించుకొనే రెండు బిందువులు; చంద్రుడు రాహుకేతువుల స్థానంలోకి వచ్చినప్పుడు చంద్ర గ్రహణం కాని, సూర్య గ్రహణం కాని వస్తుంది; రింఖ, riMkha -n. --hoof; రి, ri -n. --the second note of Indian classical music; రికం, rikaM -suff. --used with verbs to create nouns; conveys a meaning of "state of being in such and such a situation; English equivalent is "ness" ---బీదరికం = poorness; poverty; the state of being poor. రిక్క, rikka -n. --constellation; asterism; group of stars; రికాబు, rikAbu -n. --stirrup; % to e2t రికామీగా, rikAmIgA - adv. -- with no work or responsibility; -- పనీ, పాటూ లేకుండా; రిక్త, rikta -adj. --empty; రిక్తహస్తం, riktahastaM -n. --empty hand; [chem.] empty bond; రిరంసువు, riraMsuvu %e2t -n. --nymphomaniac, a person with an excessive desire for sexual pleasures; -- విపరీతమైన కామేచ్ఛ గల వ్యక్తి; రిరక్షువు, rirakshuvu -n. --a person with an excessive desire for saving others; రివట, rivaTa -n. --(1) a straight twig; --(2) a lanky individual; రివాజు, rivAju -n. --custom; convention; usage; practice; quotidian; something that occurs regularly; రివ్వుమని, rivvumani -adv. -- swiftly; with a swooping motion; with a whooshing sound; --- పిట్ట రివ్వుమని ఎగిరి పోయింది = the bird flew away with a whooshing sound (fast). రిషిపక్షి, rishipakshi - n. -- bat; రీలు, rIlu -n. --reel; చుట్ట; రుక్కుపట్టు, rukkupaTTu -v. t. --cram; esp. cramming before an examination; రుగ్మత, rugmata -n. --illness; disease; రుచి, ruci -n. --taste; చవి; రసం; రుచిచూడు, rucicUDu -v. t. --taste; find out the taste; రుచి బొడిపెలు, ruci boDipelu -n. --taste buds; రుజువు, rujuvu -n. --proof; evidence; రుణం, ruNaM -n. --debt; రుణ, ruNa -pref. --negative; ---రుణ విద్యుదావేశం = negative electrical charge. ---రుణ సంఖ్య = negative number. రుణగ్రస్తత, ruNagrastata -n. --indebtedness; రుతుకాలం, rutukAlaM -n. --estrus; rut; heat; period of sexual readiness in mammals; రుతుపవనాలు, rutupavanAlu -n. --monsoon winds; seasonal winds; the monsoon; రుతుబద్ధం, rutubaddhaM -n. --laziness during menstruation; రుతువు, rutuvu -n. --(1) season; --(2) period; menstruation; రుతుశూల, rutuSUla -n. --menstrual pain; రుద్రజడ, rudrajaDa - n. -- the plant, Sweet Basil; [bot.] ''Ocimum basilicum;'' -- the seeds of this are called సబ్జా గింజలు; -- వనతులసి; సబ్జామొక్క; [Sans.] జటావల్లి; రుద్రభూమి, rudrabhUmi -n. --cremation grounds; cemetery; రుద్రాక్ష, rudrAksha -n. --bastard cedar; [bot.] ''Guazuma tomentosa; Elaeocarpus ganitrus''; -- గ్రీకు భాషలో elaia అంటే ఆలివ్ (Olive), కార్పోస్ (karpos) అంటే కాయ; ఆలివ్ కాయల్లా అనిపించే ఈ జాతి వృక్షాల కాయల్నిబట్టి వీటికి ఎలీయోకార్పస్ అనే పేరు వచ్చింది. --the seeds of this are used in rosaries; (lit.) eye of Lord Shiva; రుద్రాక్ష కంబ, rudrAksha kaMba -n. --[bot.] ''Nauclea cadamba''; రుద్రాక్ష పిల్లి, rudrAksha pilli -n. --hypocrite; (lit.) a cat with a rosary; % to e2t రుద్దు, ruddu -v. t. --rub; scour; clean; polish; రుద్రుడు, rudruDu -n. --the Lord who gives happiness to His devotees by dissolving their sins; often used as a synonym for Shiva; రుబ్బు, rubbu -v. t. --grind in a mortar; wet grind; రుబ్బురోలు, rubburOlu -n. -a stone mortar used for grinding in Indian kitchens; రుమాలు, rumAlu -n. --(1) hand-kerchief; --(2) scarf; --(3) any upper cloth such a turban; రువ్వ, ruvva -n. --slender stick; slender branch of a tree with leaves removed; ---చింత రువ్వతో వీపు చీరేస్తాను = I'll split your back open with a branch of a tamarind tree. రువ్వు, ruvvu -v. t. --throw with a force; sling; రుసుము, rusumu -n. --fee; రుశ, rusha -n --anger; --ఆగ్రహం,కోపం రూఢిగా, rUDhigA -adv. --definitely; certainly; positively; రూఢ్యర్థం, rUDhyarthaM -n. --usually understood meaning; common meaning; -- అసలు అర్థానికి భిన్నంగా వాడుకలో స్థిరపడిపోయిన అర్థాలను 'రూఢి' అర్థం అంటారు. ఈ విషయంలో మొట్టమొదటిగా గుర్తుకు వచ్చే పదం - పుట్టినరోజుకు వాడవలసిన 'వర్ధంతి' అనే పదాన్ని తెలుగులో పూర్తిగా వ్యతిరేక అర్థంలో వాడడం! శోభనం అంటే auspicious, propitious, shining, handsome అనే అర్థాలు కలిగిన ఈ సంస్కృత పదం 'గర్భాదానం' అనే అర్థాన్ని సూటిగా సూచించదు. వాడుకలో మాత్రమే ఆ అర్థంలో చలామణిలో వుంది. ఇలా వాడుకలో మాత్రమే చలామణిలో వున్న అర్థాలను 'రూఢి' అర్థం అంటారు; రూపం, rUpaM -n. --shape; appearance; రూపకం, rUpakaM -n. --(1) metaphor; --(2) drama; play; --(3) name of a musical తాళం; రూపకల్పన, rUpakalpana -n. --(1) design; giving shape; formulation; --(2) edit; రూపవంతుడు, rUpavaMtuDu -n. m. --a handsome person; రూపసి, rUpasi --handsome man; beautiful woman; రూప్యం, rUpyaM -n. --a minted coin; రూపాంతరం, rUpAMtaraM -n. --allotrope; రూపాయి, rUpAyi -n. --rupee; the unit of Indian currency రూపు, rUpu -n. --shape; looks; ---రూపు, రేఖ = grooming; demeanor; condition. రూపుమాపు, rupumApu -v. t. --destroy; obliterate; (lit.) erase the shape; రూళ్లు, rULlu -n. pl. --rules; parallel horizontal lines drawn on a page to facilitate writing along well-spaced straight lines; రూళ్లకర్ర, rULlakarra -n. --ruler; a cylindrical piece of wood or plastic once used to produce evcenly spaced lines on a white paper; రూక్ష, rUksha - n. -- (1) fever; (2) loveless; '''%రె - re, రే - rE, రై - rai''' రెంటికి చెడ్డ రేవడి, reMTiki ceDDa rEvaDi - ph. -- one who lost on both ends; one who couldn't decide between two alternatives and lost both opportunities; రెండవ, reMDava -adj. --the second; రెక్క, rekka -n. --(1) wing; --(2) arm; --(3) railway signal; semaphore; --(4) door panel; window panel; రెచ్చగొట్టు, reccagoTTu -v. t. --provoke; incite; రెట్ట, reTTa -n. --bird droppings; రెట్టించు, reTTiMcu -v. t. --(1) double; repeat; --(2) oppose by asking a counter question; రెడ్డి, reDDi - n. -- a suffix used with a given name to indicate "caste"; -- రెడ్డి అనే పదం రడ్డి, రట్టడి, రట్టగొడ్డు, రట్టకుడు, రాష్ట్రకూటుడు అనే పదాలనుంచి క్రమంగా తయారైనట్లు మన ప్రాచీన శాసనాల ద్వారా తెలుస్తోంది. అంతేకాదు, రాఠోడ్, రాఠోర్ మొ. గుజరాత్, రాజస్థాన్లో ఇంటిపేర్లు. ఇవి రాష్ట్రకూటుల సామ్రాజ్యంలో అధికారిక బిరుదు. రెడ్డివారి నానబాలు, reDDivAri nAnabAlu -n. --[bot.] ''Euphorbia thymifolia; Euphorbia hirta'' Linn. of the Euphorbiaceae family; రెపరెప, reparepa -adv. --onomatopoeia for flutter; flicker; [idiom] a thin hope of survival; రెపరెపలాడుతున్న, reparepalADutunna adj. -- fluttering; flagging; రెప్ప, reppa -n. --eyelid; రెప్పపాటు, reppapATu -n. --wink; duration of a wink; second; రెబ్బ, rebba -n. --twig; sprig; small branch of a main branch of a tree; రెమ్మ, remma -n. --twig; sprig; small branch of a main branch of a tree; రెల్లు, rellu -n. --a type of grass; [bot.] ''Saccharum spontaneum''; [Sans.] అశ్వవాలం; రేకు, rEku -n. --(1) a sheet of metal; foil; --(2) petal of a flower; రేఖ, rEkha -n. --line; streak; రేఖాంశం, rEkhAMsaM -n. --longitude; meridian; ---ప్రధాన రేఖాంశం = prime meridian. రేఖాకృతి, rEkhAkRti -n. --sketch; a line diagram; రేఖాగణితం, rEkhagaNitaM -n. --geometry; plane geometry; రేఖాపటం, rEkhApaTam -n. --line diagram; sketch; రేగడ, rEgaDa -n. --clay; రేగు, rEgu -n. --buckthorn; [bot.] ''Zizyphus jujuba; Zizyphus mauritiana''; [Sans.] బదరీ వృక్షం; రేగుత్తి, rEgutti -n. --Tree capper; [bot.] ''Capparis grandis''; -- found in Eastern and Western Ghats, flowering: All year. -- Fresh leaves are cooked and eaten as vegetable soup to treat skin eruptions. Fresh leaves are crushed and the pulp is applied to insect bites; రేచకం, rEcakaM -n. --(1) expiring breath as a part of yogic exercise; --(2) exhaust; exhaust smoke; రేచక, rEcaka -adj. --exhaust; one that leaves a system; రేచకధూమం, rEcakadhUmaM -n. --exhaust smoke; [[రేచీకటి]], rEcIkaTi -n. --night blindness; nyctalopia; caused sometimes by vitamin deficiency and inherited at other times; --[Gr.] Nyct (నిక్ట్) = రాత్రి; Alaos (ఎలావోస్) = అంధత్వం; [Sans.] నక్తాంధము; నక్తం = రాత్రి = nyct. రేచుకుక్క, rEcukukka -n. --a species of wild dog, capable of attacking even Big Cats; రేటు, rETu -n. --rate; --సగటు రేటు = average rate రేడియం; rEDiyaM -n. --the chemical element radium whose symbol is Ra; రేడియో, rEDiyO -adj. --(1) related to radio activity; --(2) related to wireless; -n. --radio receiver; wireless receiver; రేడియో ప్రసారం, rEDiyO prasAraM -n. --radio transmission; రేడియో ప్రసార కేంద్రం, rEDiyO prasAra kEMdraM -n. --radio transmission center; radio station; రేడియో ప్రసారిణి, rEDiyO prasAriNi -n. --radio transmitter; రేడియో ధార్మికత, rEDiyO dhArmikata -n. --radioactivity; having the properties of the element radium; రేణము, rENamu -n. --dung; dung of young cattle; రేణు త్వరణి, rENu tvaraNi -n. --particle accelerator రేణువు, rENuvu -n. --grain, particle; రేతస్సు, rEtassu -n. --seed; sperm; semen; see also శుక్రం; రేపు, rEpu -n. --tomorrow; -v. t. --disturb; especially, disturbing a healing wound; రేల చెట్టు, rEla ceTTu -n. --golden shower tree; Pudding pipe tree; Purging cassia; Indian laburnum tree; Amaltas; Bandar Laathi; [bot.] ''Cassia fistula'' of the Fabaceae family and Caesalpiniaceae sub-family; --leaves of this tree can be used as a laxative; దీని ఆకులు, పూలు, కాయల గుజ్జు విరేచనకారిగా పనిచేస్తాయి. అందుకే దీనిని Purging Cassia అనీ అంటారు. -- దీని కలప దృఢంగా, మన్నికగా ఉండే కారణంగా గృహనిర్మాణంలో గుంజలుగానూ, బీరువాలకీ ఈ కలపను వినియోగిస్తారు. ఈ వృక్షం కాండం బెరడులో ఉండే టానిన్లు (Tannins) కారణంగా దీనిని తోళ్ళు ఊనడానికి (Tanning of raw hides and skins) వినియోగిస్తారు. కాండం పై బెరడులో ఎన్నో ఔషధ విలువలున్నాయి. అది బలవర్ధకమైనది. చర్మరోగాలను నివారిస్తుంది. అతిసారము, గ్రహణిని పోగొడుతుంది. కాండం కషాయం కామెర్లు, కుష్ఠు, సిఫిలిస్, గుండెజబ్బులకు దివ్యౌషధంగా పనిచేస్తుంది. కడుపునొప్పి నివారణకు దీని కాండం పై బెరడును పచ్చిదే తింటారు. పశువులకు కూడా ఈ కాండం కషాయం విరేచనకారిగా వాడతారు. సుఖ విరేచనం కోసం రేల ఆకు, పళ్ల గుజ్జుతో పచ్చడి చేసుకుతింటారు. దీని గింజలు, ఆకులను దంచి దానితో షర్బత్ తయారు చేస్తారు. ఆ షర్బత్ జ్వరహారిణిగా, విరేచనకారిగా పేరొందింది. మలబద్ధకం పోగొడుతుంది. --{Sans.] అరేవతం; ఆరగ్వధం; రేరాజు, rErAju -n. --moon; (lit.) king of the night; రేరాణి, rErANi -n. --(lit.) queen of the night; రేవడి, rEvaDi -n. --washerman; రేవతి, rEvati %updated -n. --(1) Eta Piscium; Yoga tara of the 27th lunar mansion; located in the constellation Pisces; --(2) The 27th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; రేవల చిన్ని, rEvala cinni -n. --rhubarb; Himalayan rhubarb; [bot.] ''Rheum emodi;'' % to e2t రేవు, rEvu -n. --pier; quay; harbor; wharf; port; jetty; రేవుపట్టణం, rEvupaTTaNaM -n. --port city; port; (note) In India, almost all cities ending with the word పట్టణం are located on the sea side; రైకామ్లం, raikAmlaM -n. --RNA; ribonucleic acid; రైతాంగం, raitAMgaM -n. --peasantry; cultivators; రైత్వారీ భూములు, raitvaaree bhoomulu - n. -- private lands; not government or temple lands; -- also జిరాయితీ భూములు; రైతు, raitu -n. --farmer; ryot; రైబోజు చక్కెర, raibOju cakkera -n. --ribose sugar; రైలింజను, railiMjanu -n. --locomotive; రైలు, railu -n. --railway train; ---రైలుకట్ట = railroad; railway bed. ---రైలుపట్టాలు = railway tracks. ---రైలుబండి = a railway train of carriages. ---రైలుమార్గం = railway line. ---రైలుస్టేషను = railway station. రొంప, roMpa -n. --cold; sinus condition; రొంపి, roMpi -n. --mire; mud; morass; quagmire;. రొక్కం, rokkaM -n. --cash; ready money; రొద, roda -n. --noise; రొచ్చు, roccu -n. --foul smelling mud contaminated with cattle urine; రొట్టె, roTTe -n. --bread; రొప్పు, roppu -v. i. --pant; gasp; breathe hard; రొమ్ము, rommu -n. --chest; రొయ్య, royya -n. --(1) prawn; --(2) shrimp; ---పాపు రొయ్య = tiger prawn; [bio.] ''Penaeus monodon'' Fabr. ---గాజు రొయ్య = jumbo prawn; [bio.] ''Penaeus monodon'' Fabr. ---తెల్ల రొయ్య = Indian prawn; [bio.] ''Penaeus indicus''. ---యల్లి రొయ్య = white prawn; [bio.] ''Penaeus indicus''. ---బుంగ రొయ్య = brown prawn; [bio.] ''Metapenaeus affinis''; M. monoceros. ---చింకి రొయ్య = brown prawn; [bio.] ''Metapenaeus dobsoni''. ---పసుపు రొయ్య = yellow prawn; [bio.] ''Metapenaeus brevicornis''. ---ఎర్ర రొయ్య = red prawn; [bio.] ''Solenocera indica'' Natraj. ---రొయ్య పొట్టు = shrimp; [bio.] ''Acetes indicus; Acetes erythraeus'' Nobili. ---మంచినీటి రొయ్య = fresh water prawn; [bio.] ''Macrobrachium spp''. ---చింగుడు రొయ్య = leander; [bio.] ''Leander tenuipes'' Henderson; ''L. styliferus''. ---మీసాల రొయ్య = spiny lobster; [bio.] ''Panulirus spp''. ---పెద్ద రొయ్య = spiny lobster; [bio.] ''Panulirus spp''. ---రాతి రొయ్య = spiny lobster; [bio.] ''Panulirus spp''. రొయ్యి, royyi -n. --ash cover on live charcoal; రొష్టు, roshTu -n. --worry; annoyance; రోకలి, rOkali -n. --a pestle; rice pounder; రోకలిబండ, rOkalibaMDa -n. --(1) a pestle; --(2) a centepede, with a brick red color, found in Andhra Pradesh; రోగం, rOgaM -n. --disease; illness; ailment; malady; రోగనిదాన శాస్త్రం, rOganidAna SAstraM -n. --pathology; the science of establishing the cause of a disease; రోగి, rOgi -n. --patient; రోచన, rOcana - adj. -- shining; bright; రోజ్ ఏపిల్, rOj^ Epil^ - n. -- Rose apple; [bot.] ''Syzygium jambos'' of the Myrtaceae family; This tree has white flowers and white fruits; -- మలయా యాపిల్ నీ రోజ్ ఏపిల్ నీ కూడా గులాబ్ జామూన్ పళ్లు అనే పిలుస్తారు. సాధారణ నేరేడు వృక్షం శాస్త్రీయ నామం Syzygium cumini కాగా ఇదే కుటుంబానికి చెందిన లవంగ వృక్షం శాస్త్రీయనామం Syzygium aromaticum. రోజు, rOju -n. --a day; period of time from midnight to midnight; రోజువారీ, rOjuvArI -adj. --on a daily basis; day-by-day; -n. --(1) dairy; journal; --(2) a book of daily accounts; రోత, rOta -n. --disgust; రోదసి, rOdasi -n. --the sky; the heavens; the space; రోదన, rOdana -n. --wail; lamentation; crying; రోమం, rOmaM -n. s. --body hair; రోలు, rOlu -n. --mortar; a stone or wooden device with a little depression in the middle, used for chaffing; ఉలూఖం; రోషం, rOshaM -n. --indignation; anger; wrath; రోహిణి, rOhiNi -n. --(1) Alpha Tauri; Aldebaran; brightest star in the constellation Taurus; Yoga tara of the fourth lunar mansion; --(2) the fourth of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) the period of indic history around 3247 BCE when the vernal equinox occured in this asterism; --(4) the healer; --(5) Indian redwood tree; [bot.] ''Soymida febrifuga''; రోహితం, rOhitaM %e2t -n. --(1) blood; --(2) blood red color; రౌతు, rautu -n. --rider; horseman; </poem> ==Part 3: లం - laM, ల - la== <poem> లంక, laMka -n. --(1) island; any island; --(2) Sri Lanka; లంకణం, laMkaNaM -n. --fasting; (lit.) a day skipped; (exp.) this word is used when the fasting is done in conjunction with a fever or some disease; (rel.) ఉపవాసం is a voluntary fast in conjunction with a religious observance; లంకించు, laMkiMcu -v. t. --link together; hook up; hook on to; లంకించుకొను, laMkiMcukonu -v. i. --seize; catch on to; లంకె, laMke -n. --connection; tie; link; లంకె ఊస, laMke Usa -n. --connecting rod; లంకె బిందెలు, laMke biMdelu -n. pl. --[idiom] buried treasure; (lit.) a pair of linked pots; లంగరు, laMgaru -n. --anchor; లంగరమ్మ, laMgaramma - n. f. -- anchor woman in a Television or media program; లంగరయ్య, laMgarayya - n. m. -- anchor man in a Television or media program; లంగా, laMgA -n. --petticoat; loose-fitting under garment for women; a skirt-like garment for girls; లంగోటీ, laMgOTI -n. --tight-fitting under garment for men; loincloth tied in a truss; లంచం, laMcaM -n. --bribe; లంచగొండి, laMcagoMDi -n. --habitual bribe-taker; లంచగొండితనం, laMcagoMditanaM -n. --bribery; graft; the quality (in a person or a society) of taking bribes habitually; లంజ, laMja -n. --slut; prostitute; harlot; whore; లంజకొడుకు, laMjakoDuku -n. --bastard; (lit.) son-of-a-whore; లంజముండాకు, laMjamuMDAku -n. -- [bot.] ''Pisonia grandis'' Linn.; లంపటం, laMpaTaM -n. --attachment to worldly pleasures; greediness; addiction; లంబం, laMbaM -n. --perpendicular line; plumbline; లంబకోణం, laMbakONaM -n. --perpendicular angle; right angle; లంబజీవితం, laMbajIvitaM -n. --longevity; long life; లంబనం, laMbanaM -n. --pendant; % to e2t లంబిత, laMbita -adj. --suspended; లక్క, lakka -n. --lacquer; lac; shellac; (1) a sticky resinous secretion of the tiny lac insect ''Laccifer lacca;'' (or ''Tachardia lacca'' or ''Kerrialacca'') deposited on the twigs and young branches of several varieties of trees in India, Burma, Thailand, and other Southeast Asian countries; when still attached to the twigs it is stick-lac; when strained and dried it is shell-lac; Lac is the only commercially useful resin of animal origin; (2) చైనీస్ లాకర్ చెట్టు (''Toxicodendron vernicifluum-rhus verniciflua'') అనే చెట్టు నుండి స్రవించిన జిగురు ని ఎండబెట్టి తయారు చేసే పదార్ధం; లక్క పిడతలు, lakka piDatalu -n. --lacquered wooden pots and pans used as toys; లక్క పురుగు, lakka purugu - n. -- [bio.] ''Kerria lacca''; లక్క బొమ్మలు, lakka bommalu -n. --lacquered wooden toys; లక్క సామాను, lakka sAmAnu -n. --lacquered goods; లక్ష, laksha -n. --hundred thousand; one followed by five a zeros; లక్షణం, lakshaNaM -n. --property; symptom; indication; ---రోగ లక్షణం = disease symptom. లక్షణంగా, lakshaNaMgA -adv. --properly; fittingly; లక్ష్మణఫలం, lakshmaNaphalaM - n. -- [bot.] ''Annona muricata''; -- see also రామాఫలం (Annona Reticularis); సీతాఫలం (Annona Squamosa); హనుమాఫలం (star fruit?); లక్ష్యం, lakshyaM -n. --aim; objective; target; goal; లక్షాధికారి, lakshAdhikAri -n. --a person whose net worth is more than hundred thousand rupees; లక్షిత, lakshita -adj. --designated; aimed; లకుమికిపిట్ట, lakumiki piTTa -n. --white-breasted kingfisher; [bio.] ''Halcyon smyrensis''; బుచ్చిగాడు; లకోటా, lakOTA -n. --envelope; లగం, lagaM -n. --[prosody] iambus; a sequence of a short and long syllables in that order; లగ్నం, lagnaM -n. --(1) [atsrol.] ascendent; the rising zodiacal sign; the most important part of your sidereal chart. As a result, it’s helpfully marked for you on your chart by a slash going through the corner of the sign’s box. Your ascendent is always the first house, and the other houses follow it in a clockwise direction. For example, if your ascendant is in Aquarius (indicated by a slash going through the Aquarius box), this is your first house. The rest of the houses will follow clockwise from this first house. (2) the time at which a zodiacal sign rises in the East; The ascendant is the exact degree in the zodiac which was on the eastern horizon, or rising on the horizon, at the birth of an individual; the ascendant changes every couple of hours. So it is important that the time of birth be registered correctly; A rising sign speaks to a person's nature, how they look, what their personality is like, and what their overall appearance is; -- పుట్టిన సమయంలో పుట్టిన స్థలం నుండి తూర్పు వైపున ఉదయిస్తున్న రాశిని లగ్నం గ సూచిస్తారు. ఈ లగ్నం ఒక్కక రాశిలో 2 గంటలు ఉంటుంది. అంటే ప్రతి రాశిలో 2 గంటలు వంతున రోజుకి 24 గంటలు 12 రాశుల్లో లగ్నం మారుతూ ఉంటుంది. అక్కడినుండి ఆకాశంలో పడమటివైపుకి వరసగా వెనక్కి లెక్క పెట్టుకుంటూ పోతే, లగ్నం పైన పన్నెండో ఇల్లు (లేక భావము), ఆపైన పదకొండు, ఆపైన పదవది నడినెత్తి మీదకి వచ్చేస్తాము. నడినెత్తిమీద ఉన్న భావాన్ని దశమము (లేక పదో ఇల్లు) అంటారు. అక్కడినుంచి పడమటికి దిగుతుంటే తొమ్మిది, ఎనిమిది ఇళ్ళు వస్తాయి. సరిగ్గా పడమటన అస్తమిస్తున్న బిందువు కలిగిన ఇల్లు ఏడవ ఇల్లు (లేక సప్తమ భావం). ఇంకా కిందకి దిగిపోతే ఆరో ఇల్లు, ఐదో ఇల్లు, నాలుగో ఇల్లు వస్తాయి. నాలుగో ఇల్లు అట్టడుగు స్థానం. దాని తరవాత మూడు, రెండు వచ్చి మళ్ళా తూర్పున లగ్నం (లేక ఒకటో ఇల్లు) లోకి వచ్చేస్తాయి; --(3) auspicious time selected to perform a function, especially a wedding; లగ్గం; ---(4) one that is connected; --(5) fixed; concentrated; -- జన్మరాసి = పుట్టిన సమయంలో చంద్రుడు ఉండే రాసి; లగ్నంచేయు, lagnaMcEyu -v. i. --concentrate one's mind; లగ్న సంధి, lagna saMdhi -n. --time taken by the Sun to cross a zodiacal sign; లఘిమ, laghima -n. --(1) volatility; buoyancy; absence of weight; --(2) the ability of a yogi to float, defying gravity; levitation; లఘు, laghu -pref. --small; acute; weak; ---లఘుకోణం = acute angle. ---లఘుసంకర్షణ = weak interaction. లఘువు, laghuvu -n. --[prosody] a short syllable; a syllable that takes a duration of one snap of fingers to pronounce it; లజ్జ, lajja -n. --modesty; shyness; లడాయి, laDAyi -n. --fight; quarrel; లత, lata -n. --climbing plant; లభ్యత, labhyata -n. --availability; లద్ది, laddi -n. --dung of elephants, camels, horses, donkeys, etc.; లద్దిపురుగు, laddipurugu -n. --dung beetle; లబ్దం, labdaM -n. --(1) gain; --(2) [math.] quotient; లయ, laya -n. --(1) destruction; annihilation; --(2) cadence; beat in music; rhythic sound; లలన, lalana -n. --woman; (lit.) attracts man even in domestic quarrels; లలాటం, lalATaM -n. --forehead; లలిత కళలు, lalitha kaLalu - n. pl. -- fine arts; the five fine arts are: (1) painting, (2) sculpture; (3) architecture, (4) music and (5) literature; the "performing arts like theater and dance are also often included; లవం, lavaM -n. --numerator; top half of a fraction; (ant.) హారం; లవంగం, lavaMgaM -n. --clove; [bot.] buds of ''Eugenia caryophyllus''; ''Syzygium aromaticum'' of Myrtaceae family --[[Sans.] వరాళ; లవంగ; దేవకుసుమ; పారిజాత; ఇంద్రపుష్ప; కరంబువు; లవండరు, lavaMDaru -n. --lavender; [bot.] ''Lavender Sp.'' of Labiatae family; లవజని, lavajani -n. --halogen; (exp.) one that produces salts; Florine, Chlorine, Bromine and Iodine are called the halogens; లవణం, lavaNaM -n. --salt; table salt; any salt; ---ఖనిజ లవణం = mineral salt. లవణవల్లి, lavaNavalli - n. -- [bot.] ''Asystasia hortensis'' Linn. లవలేశం, lavalESaM -n. --the least bit; in the least; ---లవలేశమైనా సందేహించకుండా = not hesitating the least. లహరి, lahari -n. --wave; లహిరి, lahiri -n. --intoxication; inebriation; the elevated feeling resulting from the consumption of alcohol; (Farsi) lah = grape wine; లాంగూలం, lAMgUlaM -n. --tail; లాంఛనం, lAMchanaM -n. --mark; sign; token; emblem; symbol; formality; లాంఛనంగా, lAMchanaMgA -adv. --formally; ceremoniously; లాంఛనాలు, lAMchanAlu -n. --formalities; లాంతరు, lAMtaru -n. --lantern; portable lamp; లా, lA -adv. --suff. like; as; -n. --law; rule; legality; లాక్షణికుడు, lAkshaNikuDu -n. m. --grammarian; literary stylist; లాగు, lAgu -n. --shorts; boxers; lower garment made of a pliable cloth as opposed to a stiff cloth; -v. i. --ache; pulling sensation; -v. t. --pull; drag; లాఘవం, lAghavaM -n. --quickness; lightness; dexterity; ---హస్తలాఘవం = finger dexterity; quickness of hand; sleight of hand. లాఠీ, lAThI -n. --baton; a short stick used by police to charge at people while controlling crowds; --- see also లోడీ లాభం, lAbhaM -n. --profit; gain; advantage; ---యంత్రలాభం = mechanical advantage. ---లాభం లేదురా = there is no gain. లాభదాయకం, lAbhadAyakaM -n. --profitable; లాడి, lADi -n. --pus from a boil; foul-smelling pus coming from an infected ear; లాతం, lAtaM % to e2t మీట -n. --switch; లాయరు, lAyaru -n. --lawyer; attorney; pleader; లాలాజలం, lAlAjalaM -n. --saliva; spittle; లాలి, lAli -n. --cradle; లాలిపాట, lAlipATa -n. --lullaby; లావణ్యం, lAvaNyaM -n. --beauty; loveliness; -- ముత్యములా మెరిసే చర్మ సౌందర్యం; సైంధవ లవణం అనేది ఉప్పగా ఉండే తెల్లని కొండరాయి. పెద్ద ఉప్పురాయిని పగలగొట్టినప్పుడు అది పగిలి, దాని స్నిగ్ధత్వం చేత సూర్యకాంతికి తళతళా మెరుస్తుంది. ఆ మెరుపుని ‘లావణ్యం’ అంటారు. లావాదేవీలు, lAvAdEvIlu -n. pl. --transactions; giving and tacking; [Hindi.] లానా దేనా; లాహిరి, lAhiri - n. -- Intoxication; stupor; --మత్తు; లింగం, liMgaM -n. --(1) gender; sex; --(2) male sex organ; penis; --(3) idol of Lord Shiva; ---పుంలింగం = masculine gender in Sanskrit; see also మహత్ వాచకం. ---స్త్రీలింగం = feminine gender in Sanskrit; see also మహతీ వాచకం. ---నపుంసక లింగం = neuter gender in Sanskrit; see also అమహత్ వాచకం. ---లింగభేదం = sexual discrimination. లింగకణం, liMgakaNaM -n. --sex cell; లింగదొండ, liMgadoMDa -n. --[bot.] ''Bryonia liciniosa''; Diplocyclos palmatus (L.) Jeffrey Cucurbitaceae; -- పిన్న చెట్టు; లింగపొట్ల, liMgapoTla -n. --[bot.] ''Trichosanthes anguina''; -- పిచ్చుక పొట్ల; లింగమల్లి, liMgamalli -n. -- a climbing shrub; [bot.] ''Jasminum angustifolinum''; లింగమిరియం, liMgamiriyaM -n. --[bot.] ''Crozophora plicata''; లిఖించు, likhiMcu -v. t. --write; లిఖితపూర్వకంగా, likhita-pUrvakaMgA -ph. --written; in writing; లిచ్చీ, liccI -n. --lychee; [bot.] ''Nephelium litchi'' sinensis; లిప్త, lipta -n. --moment; లిప్యంతరీకరణం, lipyaMtarIkaraNa -n. --transcription; లిపి, lipi -n. --script; లీటరు, lITaru -n. --liter; 1,000 cubic centimeters; a measure of volume of liquids in the metric system of units; లీనం, lInaM -n. --absorption; లీల, lIla -n. --play; sport; playful mischief; shenanigans; లీలగా, lIlagA -adv. --(1) easily; --(2) playfully; --(3) vaguely; లుంగ, luMga -n. --(1) a bale of clothes or fabric; --(2) a fabric with plaid print on it; లుంగ చుట్టుకొను, luMga cuTTukonu -v. i. --curl oneself up; coil up; లుంగపండు, luMgapaMDu -n. --citron; [bot.] ''Citrus medica''; లుంగీ, luMgI -n. --(1) a rectangular piece of cloth with plaid print on it; --(2) any rectangular piece of cloth about five meters long that is wrapped around the waist as men's lower garment in S. India; (Farsi) లుంగ = crease; fold in a cloth; లుచ్ఛా, lucChA -n. --mean fellow; -- నీచుడు; దుష్టుడు; కుత్సితుడు; కూళ; పోకిరి; పలుగాకి; తుంటరి; సిగ్గిడి; తుచ్ఛుడు; లుప్తము, luptamu -adj. -- obsolete; omitted; cut-off; rejected; లూటీ, lUTI -n. --loot; లెంక, leMka -n. --servant; లెంప, leMpa -n. --cheek; లెంపకాయ, leMpakAya -n. --slap on the cheek; లెక్క, lekka -n. --(1) account; reckoning; --(2) esteem; regard; లెక్కచేయు, lekkacEyu -n. --heed; pay attention to; లెక్కపెట్టు, lekkapeTTu -v. t. --count; లే, lE -v. imp. --get up; లేకి, lEki -adj. --cheap; unbecoming; ---లేకి బుద్ధులు = cheap attitude. లేఖ, lEkha -n. --letter; లేఖనం, lEkhanaM -n. --writing; drawing; ---వర్ణలేఖనం = chromatography; color writing. లేఖన పరికరం, lEkhana parikaraM -n. --writing instrument; లేఖరి, lEkhari -n. --scribe; amanuensis; one who takes dictation; లేఖిని, lEkhini -n. --pen; లేగ, lEga -adj. --suckling; ---లేగ దూడ = suckling calf. లేడి, lEDi -n. --deer; antelope; sambar deer; [bio.] ''Rusa unicolor''; chital deer; [bio.] ''Axis axis;'' --- ఆడలేడి = doe; hind; roe. --- కణుజు = sambar deer; [bio.] ''Rusa unicolor''. --- చుక్కల లేడి = chital deer; [bio.] ''Axis axis.'' --- చౌసింగా = four-hroned deer; [bio.] ''Tetracerus quadricornis;'' --- దుప్పి = spotted deer; chital deer; [bio.] ''Axis axis.'' --- మగలేడి = buck; hart; stag. --- లేడిపిల్ల = fawn. --- లేడిగుంపు = herd of deer. లేత, lEta -adj. --(1) tender; young; --(2) light; not dark; (ant.) ముదర; ---లేత పాకం = thin syrup. ---లేత వయస్సు = tender age. ---లేత రంగు = light color; pastel color; pastel. లేతతనం, lEtatanaM -n. --tenderness; youngish; లేదా, lEdA -advbl. particle. --or; otherwise; or; if not; if that is not the case; లేనివాళ్లు, lEnivALLu -n. --the have nots; the poor; లేపనం, lEpanaM -n. --(1) paste (for external use); ointment; salve; అంజనం; --(2) smearing; plastering; anointing; లేపు, lEpu -v. t. --awake; cause to rise; లేమి, lEmi -n. --poverty; లేవగొట్టు, lEvagoTTu -v. t. --drive out; evacuate; లేవనెత్తు, lEvanettu -v. t. --lift; hoist; elevate; లేబరువు, lEbaruvu -adj. --early stages of ripening; లేవు, lEvu -minor sentence. --they are not; they are not available; they do not exist; లేసరు, lEsaru -n. --laser; acronym for light amplification by stimulated emission of radiation; a device that produces coherent light; లేశం, lESaM -n. --minute; small; లేహ్యం, -n. -- electuary; a paste (for eating) in Ayurvedic medicine; లైంగిక, laiMgika -adj. --(1) sex; sexual; --(2) gender; లైంగిక ఉత్తేజితం, laiMgika uttEjitaM -n. --sex hormone; '''లొ - lo, లో - lO, లౌ - lau''' లొంగు, loMgu -v. t. --yield; submit; give up; లొగ్గడి, loggaDi -n. --confusion; disorder; లొట్ట, loTTa -n. -- (1) a smack with the tongue; (2) dent; లొటారం, loTAraM -n. --(1) hole; emptiness; --(2) mud house; see also పటారం; ---పైన పటారం, లోన లొటారం = showy on the outside, nothing inside. లొటిపిట, loTipiTa -n. --camel; (ety.) లొట్ట = dent; పిట = fat; the "fatty dent" is a reference to the hump; లొత్త, lotta -n. --dent; impression; లొద్దుగ, lodduga - n. -- (1) ఎర్ర లొద్దుగ = [bot.] ''Symplocos racemosa''; లోధ్ర; -- (2) తెల్ల లొద్దుగ = [bot.] ''Symplocos crataegoides''; ''Symplocos cochinchinensis''; శ్వేత లోధ్ర; గాలవం; లొసుగు, losugu -n. --fault; defect; లో, lO -prep. --in; into; -adj. --inner; లోకం, lOkaM -n. --world; (lit.) the plane of existence; (exp.) according to the ancient Hindu cosmology, this universe is comprised of fourteen worlds, seven of them are upper worlds and seven are nether worlds; the seven upper worlds are భూలోకం, భువర్లోకం, స్వర్గలోకం, మహర్లోకం, జనలోకం, తపోలోకం, సత్యలోకం; the seven nether worlds are అతలం, వితలం, సుతలం, తలాతలం, మహాతలం, పాతాళం; లోకజ్ఞత, lOkaj~nata -n. --worldly wisdom; లోకజ్ఞానం, lOkaj~nAnaM -n. --common sense; worldly knowledge; లోకప్రవాదం, lOkapravAdaM -n. --rumor; talk of the town; లోకప్రసిద్ధం, lOkaprasiddhaM -n. --world-famous; లోకప్పు, lOkappu -n. --ceiling; లోకమర్యాద, lOkamaryAda -n. --convention; established custom; లోకాభిరామాయణం, lOkAbhirAmAyanaM -n. --chit-chat; leisurely conversation; లోకానుభవం, lOkAnubhavaM -n. --worldly experience; లోకులు, Okulu -n. pl. --people; the community; the public; లోకువ, lOkuva -n. --subordinate treatment; making light of one's status or importance; లోకోక్తి, lokOkti -n. --proverbial saying; లోకోత్తరం, lokOttaraM %e2t -adj. --excellent; outstanding; transcendental; లోగటి, lOgaTi -adj. --former; previous; లోగడ, lOgaDa -adv. --in the past; formerly; లోగా, lOgA -adv. --within; లోగిలి, lOgili -n. --big house; manor; estate; లోటు, lOTu -n. --deficiency; defect; drawback; లోడీ, lODI -n. --baton; కర్రసాము చేసేవాడు తిప్పే కర్ర; లోతట్టు, lOtaTTu - n. -- (1) interior; far from the main road; -- (2) low-lying; low-lying as in a flood plain; లోతు, lOtu -n. --depth; profundity; లోధ్ర, lOdhra -n. --a tree; the bark of this tree is used in dying; the juice is also used in the treatment of red discharge in females; [bot.] ''Symplocos racemosa''; చిల్ల; లొద్ది చెట్టు; లోని, lOni -adj. --inner; internal; interior; లోపం, lOpaM -n. --deficiency; defect; wanting; dearth; లోపల, lOpala -prep. --inside; within; amongst; లోపాయకారీ, lOpAyakArI -adj. --clandestine; underhanded; లోపించు, lOpiMcu -v. i. --deficient; లోబడు, lObaDu -v. i. --yield; submit; లోభం, lObhaM -n. --stinginess; miserliness; లోభి, lObhi -n. --miser; penny-pincher; లోయ, lOya -n. --valley; glen; dell; ravine; లోరవాణా, lOravANA %e2t -n. --input; [comp.] data that goes in; లోలకం, lOlakaM -n. --pendulum; లోలక్కు, lOlakku -n. --hanging earring; లోలుగ, lOluga -n. --[bot.] ''Pterospermum heyneanum'' of the Sterculiaceae family; -- చివుకము; హరివల్లభము; తడ; లోలుడు, lOluDu -suff. --a man who is devoted to or enamored by someone or something; ---స్త్రీలోలుడు = womaniser. లోలోపల, lOlOpala -adv. --inwardly; లోహం, lOhaM -n. --metal; iron; లోహితం, lOhitaM -n. --red color; లౌక్యం, laukyaM -n. --tact, especially while talking; worldly wisdom; లౌకిక, laukika -adj. --worldly; secular; లౌకిక జ్ఞానం, laukika j~nAnaM -n. --worldly wisdom; లౌజు, lauju -n. --caramelized coconut gratings; లస్కోరా; </poem> |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]] bmga1x4790w5rcllkvxq9u1if4e05si 0 3025 35284 35067 2024-11-12T04:56:19Z Vemurione 1689 /* Part 1: చ - ca */ 35284 wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= * This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks * American spelling is used throughout. * There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here. 16 March 2016. {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> ==Part 1: చం - caM== <poem> చంక, caMka -n. --armpit; axilla; చంచల, caMcala -adj. --unsteady; fickle; unstable; చంచువు, caMcuvu - n. - beak; చంటి, caMTi -adj. --babyish; little; small; (ety.) genitive of చన్ను = breast; చంటిపిల్ల, caMTipilla -n. f. --child; infant; infant at the breast; also చంటిది; చంటి పిల్లడు, caMTi pillaDu -n. m. --child; infant; infant at the breast; also చంటి వాడు; చండప్రచండులు, caMDapracaMDulu -n. pl. --highly talented people; see also హేమాహేమీలు; చండశాసనం, caMDaSAsanaM -n. --strict discipline; చండశాసనుడు, caMDaSAsanuDu -n. --strict disciplinarian; చండ్ర, caMDra -n. -- black cutch; [bot.] ''Acacia catechu''; -- an extract of its heartwood, Khair, is used as an ingredient to give red color and typical flavor to paan - a packet of betel leaf (Piper betle) with areca nut and slaked lime paste; -- నల్ల చండ్ర; కాచుతుమ్మ; చండాలం, caMDAlaM -n. --(1) unpleasant; horrible; nasty; --(2) nonsense; చందం, caMdaM -n. --style; demeanor; poise; manner; చందనం, caMdanaM -n. -- (1) sandalwood; -- (2) శ్వేత చందనం = white sandalwood; [bot.] ''Santalum album''; -- (3) ఎర్ర చందనం = red sandalwood; [bot.] ''Pterocarpus santalinus''; -- (4) కుచందనం = bastard sandalwood; -- (5) sandalwood paste; --[Sans.] గంధసారం; మహార్హం; భద్రప్రియం; మలయజం; చందన ధృతి, caMdana dhRuti - n. essential oil of sandalwood; oil of Santal; Oleum Santali; చందమామ, caMdaMAma -n. --(1) moon; Earth’s moon; see also నెలరాజు; --(2) Chela; a fish of the Cyprinidae family; [bio.] ''Oxygaster untrahi''; --(3) yellow of an egg' చందమామ కూర, caMdaMAma kUra -n. --a leafy vegetable; [bot.] ''Marsilea minuta'' Linn.; చంద్ర, caMdra -adj. --lunar; pertaining to the moon; చంద్రకళలు, caMdrakaLalu -n. --phases of the moon; చంద్రకాంత, caMdrakAMta - n. -- Four O'clock flower; Marvel of Peru; [bot.] ''Mirabilis jalapa'' Linn.; -- an ornamental shrub, native of Mexico, with a variety of flowers; చంద్రగ్రహణం, caMdragrahaNaM -n. --lunar eclipse; చంద్రవంక, caMdravaMka -n. --crescent moon; new moon; see also నెలవంక; చందా, caMdA -n. --(1) subscription; --(2) contribution; donation; చందాదారులు, caMdAdArulu -n. --subscribers; చందువా, caMduvA -n. --awning; canopy; చంద్రుడు, caMdruDu -n. m. --(1) moon; --(2) the natural satellite of any planet; ---అర్ధచంద్రుడు = half moon. ---చంద్ర వంక = crescent moon. ---పూర్ణచంద్రుడు = full moon. ---రాకాచంద్రుడు = full moon. ---వర్ధమాన చంద్రుడు = waxing moon. ---క్షీణచంద్రుడు = waning moon. -- చంద్రుడికో నూలు పోగు = A small gift to a great person; గొప్ప వారికి చిరు కానుక సమర్పించుకుంటున్నప్పుడు చెప్పే మాట; తెలుగువారి సంప్రదాయంనుంచి ఈ జాతీయం వాడుకలోకి వచ్చింది. 1960 ప్రాంతాల వరకు విదియ చంద్రుణ్ణి సాయంసంధ్యలో పశ్చిమాకాశంలో దర్శించి, వంటిమీద చీర లేదా పంచనుంచి ఒక నూలుపోగు తీసి "చంద్రునికి నూలుపోగు" అని నోటితో చెప్పుకొని గాలిలోకి విడిచిపేట్టడం సంప్రదాయం. ఇది కులాలకు అతీతమైన ఆచారం. అయితే క్రమంగా ఈ ఆచారాన్ని మనందరం మరచిపోయాము. చంపకం, caMpakaM -n. --a fragrant yellow flowering tree; [bot.] ''Michelia champaca''; సంపెంగ; చంపకమాల, caMpakamAla -n. --a meter in Telugu prosody; (lit.) a garland of champaka flowers; చంపు, caMpu -v. t. --kill; slay; (rel.) ఖూనీచేయు; చంపూ, caMpU -adj. --hybrid; mixture; a mixture of prose and poetry; చంపూకావ్యం, caMpUkAvyaM -n. --a literary work containing both prose and verse; </poem> ==Part 1: చ - ca== <poem> చకచక, cakacaka -adj. --onomatopoeia for fast action such as walking, talking and actively doing things; చక్కగా, cakkagA -adv. --nicely; neatly; చక్కపెట్టు, cakkapeTTu -v. t. --arrange; set right; చక్రం, cakraM -n. --(1) wheel; --(2) caster; the wheels attached to furniture legs; --(3) discuss of Vishnu; --(4) cycle; --(5) astrological chart; --(6) one of the six glands of the body, according to Ayurveda, whose secretions influence psychic activity; ---జాతక చక్రం = astrological chart. ---నువ్వు చక్రం తీసికో = you drive. చక్రవడ్డీ, cakravaDDi -n. --compound interest; a method of calculating interest by interest already earned to the principal; చక్రవర్తి, cakravarti -n. --emperor; చక్రవృద్ధి, cakravRddhi -n. --compound growth; exponential growth; చక్రవాకం, cakravAkaM -n. --brahminy duck; goose; [bio.] ''Anas Casarca''; చక్రవాతం, cakravAtaM %e2t -n. --cyclone; whirlwind; చక్రవాళం, cakravALaM %e2t -n. --horizon; చకితం, cakitaM. -n. --fear; చకితుడు, cakituDu -n. m. --one who is dumb-struck; చక్కిలి, cakkili -n. --armpit; చక్కిలిగింత, cakkiligiMta -n. --tickle; (lit.) tickle in the armpit; same as కితకిత; చక్కీ, cakkI %e2t -adj. --refined; ---చక్కీ చక్కెర = refined sugar. చక్రీయ, cakrIya -adj. --[chem.] cyclic; cyclo; చక్రీయ పదార్థాలు, cakrIya padArthAlu -n. pl. --[chem.] cyclic substances; చక్రీయ షడ్జేను, cakrIya shadjEnu -n. --[chem.]. cyclohexane; చక్రీయ త్రయేను, cakrIya trayEnu -n. --[chem.] cyclopropane; చక్రీయ సౌష్ఠత, cakrIya saushThata -n. --[chem.] cyclic symmetry; చకోరపక్షి, chakOrapakshi - n. -- a poetic imagination of a bird that survives by consuming moonlight; -- వెన్నెలపులుగు; చక్కెర(లు) cakkeralu -n. --(1) [chem.] sugar(s); --(2) rounds; circuits; చక్షువు, cakshuvu -n. --eye; చక్షుశ్రవం, cakshuSravaM -n. --snake; (lit.) one that hears with its eyes; (ety.) it is well known that snakes cannot hear; people perhaps thought that they use eyes to hear; this word is a misnomer; చక్షుష, cakshusha -adj. --optical; visual; చక్షుష పరికరాలు, cakshusha parikarAlu -n. --optical instruments; చక్షుష భ్రమ, cakshusha bhrama -n. --optical illusion; చక్షుష అక్షం, cakshusha akshaM -n. --optical axis; same as చక్షుషాక్షం; చచ్చిపోయిన, caccipOyina -adj. --dead; deceased; defunct; చచ్చు, caccu -adj. --poor quality; one with no vitality; -v. i. --die; expire; చట్టం, caTTaM -n. --regulation; rule; statute; law; చట్టపరమైన, caTTaparamaina -adj. --legal; చట్టబద్ధ, caTTabaddha -adj. --regulatory; legal; statutory; lawful; చట్రం, caTTraM -n. --frame; చటాకు, caTAku -n. --one-sixteenth of a ser; an old volumetric measure that is no longer in use; చటాలున, caTAluna -adv. --suddenly; చట్నీ, caTnI -n. --chutney; relish; చడి, caDi -n. --sound; noise; చణుకు, chaNuku - n. -- whip; -- కొరడా; చేరుకోల; చత్వారం, catvAraM -n. --hypermetropia; far-sightedness; difficulty in seeing things that are closer; this defect is associated with aging; చతికిలపడు, catikilapaDu -v. i. --to sink into a sitting posture, usually due to disappointment or fatigue;( చతుర్, catur -pref. --tetra-; quadra-; చతుర్‌ప్లవనవిదిలీను, caturplavanavidilInu -n. --[chem.] tetrafluoroethylene; C₂F₄ చతుర్‌హరితపాడేను, caturharitapADEnu -n. --[chem.] carbontetrachloride; CCl₄; చతురంగం, caturaMgaM -n. --chess; చతురస్రం, caturasraM -n. --square; ---దీర్ఘ చతురస్రం = rectangle; elongated square. చతురస్ర తరంగం, caturasra tarangaM -n. --[phy.] square wave; చతుర్థళ, caturthaLa -adj. --[bot.] quadrifoliolate; చతుర్థ, caturtha -adj. --fourth; చతుర్ధం, caturdhaM -n. --the fourth; a quarter; చతురిమ, caturima -n. --talent; skill; dexterity; చతుర్భుజం, caturbhujaM -n. --quadrilateral; a plane geometrical figure with four straight sides; చతుర్ధేను, caturdhEnu -n. --[chem.] butane; a hydrocarbon with four carbon atoms with all single bonds; C₄H₁₀; చతుర్ధీను, caturdhInu -n. --[chem.] butene; a hydrocarbon with four carbon atoms and a double bond; C₄H₈; చతుర్ధైను, caturdhainu -n. --[chem.] butyne; a hydrocarbon with four carbon atoms and a triple bond; C₄H₆; చతుశ్శాల, catussAla -n. --quad; quadrangle; open area surrounded by buildings on all four sides; చతుస్, catus^ -pref. --four; చతుష్టయం, catushTayaM -n. --quartet; team of four persons; ---దుష్టచతుష్టయం = the evil four, namely Duryodhana, Dussasana, Karna and Sakuni of Mahabharata. ---ముక్తిచతుష్టయం = the four types of salvation, namely సామీప్యం, సాలోక్యం, సారూప్యం, సాయుజ్యం. చతుష్పాది, catushpAdi -n. --an animal with four feet; చదవడం, cadavaDaM -v. i. --reading; చదవటం; చదరం, cadaraM -adj. --flat; level; square; ---నలుచదరం = flat on four sides; flat on all sides; square. చదరపు, cadarapu -adj. --square; ---చదరపు గజం = square yard; చదరాసికూర, cadarAsikUra - n. -- [bot.] ''Glinus oppositifilius''; చదును, cadunu -adj. --flat; level; even; చదును చేయు, cadunu cEyu -v. t. --flatten; level; చదువరి, caduvari -n. --reader; చదువు, caduvu -n. --education; literacy; -v. t. --read; చదివించు, cadiviMcu -v. t. --(1) make one read; --(2) educate; --(3) announce a gift; చనిపోవు, canipOvu -v. i. --die; expire; pass away; చన్నీళ్లు, cannILlu -n. --cold water; చనువు, canuvu -n. --informality stemming from familiarity; చనుమొన, canumona -n. --nipple; tip of a breast; చన్ను, canuu -n. --breast; female's breast; చపటా, capaTA -n. --(1) rim; rim around a well; platform around a well; పీనాహము; వాయికట్టు; ---(2) any tiled or cemented pavement; చపల, capala -adj. --fickle; wavering; inconsistent; చపలత్వం, capalatvaM -n. --lack of control; (esp.) lack of restraint while eating; చప్పట్లు, cappaTlu -n. --clapping; applause; చప్పగా, cappagA -adj. --tasteless; spiritless; చప్పరించు, cappAriMcu -v. t. --suck; smack one's lips; చప్పాతికళ్లి, cappAtikaLli -n. --[bot.] ''Opuntia dillenii''; చప్పుడు, cappuDu -n. --sound; noise; చప్పున, cappuDu -adv. --quickly; చమత్కారం, camatkAraM -n. --wit; humor; చమరం, camaraM -n. m. --musk deer; చమరీమృగం; చమరి, camari -n. f. --yak; Himalayan yak; Yak of Tartary; Tartarian ox; -- [bio.] ''Bos grunniens'' of the Bovidae family; grunting ox; ''Bos mutus'' of the Bovidae family; mute ox; -- Yak అనే ఇంగ్లీషు పేరుకి మూలం టిబెట్ భాషలోని "gyag" అనే శబ్దం; టిబెట్ భాషలో "gyag" (యాగ్) అంటే మగ మృగం, "nag" (నాగ్) అంటే ఆడ మృగం; చమరీమృగాలకి అమెరికా బైసన్ (Bison bison) తో దగ్గర సంబంధాలు ఉన్నాయి; -- చమరీమృగం; సవరపు మెకము; జడలబర్రె; చమరీవాలం, camarIvAlaM -n. --[lit.] the bushy tail of a yak; a fan made from this bushy tail is used in temples to ceremoniously fan the idols; చమురు, camuru -n. --oil; liquid fat; ---కందెన చమురు = lubricating oil. చమురు గ్రంథులు, camuru graMthulu -n. pl. --[bio.] sebaceous glands; glands that supply oils to promote the growth of hair on skin; చయం, cayaM -n. --[math.] difference; analysis; చయ్యన, cayyana -adv. --quickly; చయాపచయం, cayApacayaM -n. --[bio.] metabolism; the biological process of analysis and synthesis as food is converted into energy in the cells; చర, cara -adj. --variable; movable; చరకుడు, carakuDu -n. m. --Charaka, the great Indian physician who is believed to have lived some time between 6th century B.C. to 2nd century A.D.; చరచర, caracara -adv. --quickly; చరణం, caraNaM -n. --(1) foot; --(2) foot of a verse; --(3) a line in a song; a stanza in a song; చరమ, carama -adj. --last; latter; ---చరమ పురుషార్ధం = nirvana. చరమాంకం, caramAMkaM -n. --(1) last digit; least significant digit; --(2) last act; see also చరాంకం; చర మూలధనం, cara mUladhanaM -n. --[econ.] liquid capital; చర రాసి, cararAsi -n. --variable; చర్చ, carca -n. --(1) discussion; inquiry; --(2) application of a layer, as in చందన చర్చ; చర్చనీయ, carcanIya -adj. --debatable; చర్మం, carmaM -n. --(1) skin; --(2) hide; pelt; the precursor to leather; చర్మరంజకం, carmaraMjakaM -n. --any substance (food or cosmetic) that gives luster to the skin; చర్య, carya -n. --action; deed; (ant.) ప్రతిచర్య; ---ప్రతీ చర్యకి సమానం, వ్యతిరిక్తం అయిన ప్రతిచర్య వుంటుంది = for every action there is an equal and opposite reaction. చర్వణం, carvaNaM -n. --chewing; mastication; ---చర్విత చర్వణం = doing something again; repetition; (lit.) chewing something that has been chewed. చరాంకం, carAMkaM -n. --variable; చరాంశం, carAMSaM -n. --variable; (ant.) స్థిరాంశం; చరాస్తి, carAsti -n. --movable property; liquid assets; చరిత్ర, caritra -n. --(1) history; --(2) narrative; ---జీవితచరిత్ర = biography; life history of a person. ---స్వీయచరిత్ర = autobiography; one’s own life history. చరితార్థ, caritArtha -n. --meaningful; purposeful; historically significant; చరిత్రాత్మక, caritrAtmaka -adj. --historic; చర్చి, carci -n. --church; a place of worship for Christians; చలత్వం, calatvaM -n. --variation; variability; mobility; చలనం, calaNaM -n. --motion; mobility; motility; movement; చలనచార, calanacAra -n. --[anat.] motor strip; a region of the brain whence movements are controlled; చలనచిత్రం, calanacitraM -n. --motion picture; cinema; movie; film; picture; చలనరాసి, calanarAsi -n. --[math.] variable; చలన శక్తి, calanaSakti -n. --[phy.] kinetic energy; energy by virtue of motion; (1/2)mv²; చలనశీలత, calanaSIlata -n. --mobility; చలనశీలి, calanaSIli -n. --mobile; mobile phone; cell phone; చల్ల, calla -n. --(1) buttermilk; --(2) coolness; చల్లడం, callaDaM -n. s. --shorts; knickers; half-pants; చల్లదనం, calladanaM -n. --coolness; cold; చలాకీ, calAkI -adj. --lively; vivacious; చలానా, calAna -n. --invoice; receipt; చల్లారు, callAru -v. i. --(1) to become cool; --(2) to calm down; to become calm; చల్లార్చు, callArcu -v. t. --(1) to cool; --(2) to pacify; చలించు, caliMcu -v. i. --(1) stir; move; --(2) to be shaken; to receive a shock; చలి, cali -adj. --cold; ---చలి కాలం = winter; (lit.) cold season. -n. --cold; coldness when referring to weather; ---బయట చలిగా ఉంది = it is cold outside. చలిచీమలు, chalichImalu - n. pl. -- winged ants; Isoptera ఆర్డర్ కి చెందిన ఉన్నత తరగతి రెక్కల చీమలనే సాధారణ పరిభాషలో మనం చలిచీమలని వ్యవహరిస్తాం; -- ఇవి చెద పురుగుల (termites) కంటే బాగా పెద్దవి; చలిజ్వరం, calijvaraM -n. --malaria; ague;any fever with chills; చలితం, calitaM -n. --erythema; a type of skin allergy; చలిమంట, calimaMTa -n. --bonfire; చల్లు, callu -v. t. --sprinkle; scatter; చవక, cavaka -n. --inexpensive; cheap; చవకబారు, cavakabAru -n. --cheap; of inferior quality; చవట, cavaTa -n. --incompetent fellow; a stupid fellow; చవటతనం, cavaTatanaM -n. --incompetence; చవుకు చెట్టు, cavuku ceTTu -n. --beefwood tree; [bot.] ''Casuarina equisetifolia''; సరుగుడు; చవి, cavi -n. --taste; చవిటి, caviTi -adj. --saline; salty; చ్యవనప్రాశ, chyavanaprASa, - n. -- An Ayurvedic tonic named after Chyavana maharshi, son of Bhrigu maharshi; this electuary (లేహ్యం) is made from ఉసిరి, దశమూలాలు, కర్కాట శృంగి, అగరు, కరక్కాయ, తిప్పతీగ, కచ్చూరాలు, వస, యష్టీమధుకం, అశ్వగంధా, శతావరీ, నెయ్యి, అభ్రక భస్మం, మొదలైనవి; చాంద్రమాసం, cAMdramAsaM -n. --[astron.] lunation; synodic month; the interval of time between new moon day to new moon day; this is approximately 29.53 days; chaamdee, చాందీ - n. -- East Indian Rosebay; pinwheel flower; crape jasmine; [bot.] ''Tabernaemontana divaricata'' -- an evergreen, much-branched shrub cultivated as a garden plant; చాందినీ, cAMdinI -n. --awning; canopy; చాకచక్యం, cAkacakyaM -n. --skill; talent; ability; intelligence; చాకలి, cAkali -n. --washerman; washerwoman; చాకలిసోడా, cAkalisODA -n. --washing soda; common name for sodium carbonate; Na₂CO₃; చాకిరీ, cAkirI -n. --domestic work; service; చాకిరేవు, cAkirEvu -n. --washerman's pier; చాకు, cAku -n. --penknife; small knife; చాటించు, cATiMcu -v. i. --proclaim; announce; చాటింపు, cATiMpu -n. --public proclaimation; చాటు, cATu -n. --covering; screen; చాటు పద్యం, cATupadyaM -n. --(1) fugitive verse; గ్రంథస్థము కాకున్నను లోకమున ప్రజాదరణ పొందిన పద్యము; (2) witty and jocular verse; చాటువు, cATuvu -adj. --witty; pleasant, jocular talk; చాటూక్తి, cATUkti -n. --innuendo; చాడీ, cADI -n. --complaint; -- కొండెము; చాతక పక్షి, cAtaka pakshi -n. - house swift; Pied Crested Cuckoo; Jacobin Cuckoo; Clamator Jacobinus; [bio.] ''Apus affinis;'' -- there is a poetic belief that this bird quenches its thirst only from falling raindrops; -- వానకోయిల; చాతుర్యం, cAturyaM -n. --skill; cleverness; talent; versatility; చాతురి, cAturi -n. --skillful person; talented person; expert; చాదస్తం, cAdastaM -n. --shilly-shally; eccentricity; whimsicality; ceremonialism; unworldliness; silliness; orthodoxy; traditional mindedness; obsessive compulsiveness; see also ఛాందసం; చాపం, cApaM -n. --(1) bow; --(2) arch; --(3) [math.] arc; a portion of a circle’s circumference; --- మహావృత్తపు చాపం = [Astron.] Great Circle arc; చాప, cApa -n. --mat; floor mat; చాపు, cApu -adj. --[music] non-uniform; -v. i. --extend; stretch; -n. --(1) length; full-length cloth suitable for wearing as a lower garment by men; --(2) long-vowel; చామంతి, cAmaMti -n. --chrysanthemum; mum; [bot.] ''Chrysanthemum'' of the Asteraceae family; చామనచాయ, cAmanacAya -n. --swarthy complexion; swarthiness; a complexion that looks like a tanned white rather than black; brown complexion; చామరం, cAmaraM -n. --whisk; fly-flap; chowry; luxurious fan; fan made from the hair of yak; -- [ety.] చమరీ మృగం తోక లోని రోమములతో చెయ్యబడ్డ విసనకర్ర; -- తెల్లని చామరాన్ని వింజామరం (విరి + చామరం) అంటారు; చార, cAra -n. --stripe; చారల గుర్రం, cArala gurraM -n. --zebra; (lit.) striped horse; చార్వాకం, cArvAkaM -n. --the name of a religion established by Charvaka; belief in materialism; చారిక, cArika -n. --(1) small stripe; long stripe-like stain; --(2) stringy substance; చారిణి, cAriNi -n. f. --female messenger; చారిత్రక, cAritraka -adj. --historical; chronological; diochronic; చారిత్రక క్రమం, cAritraka kramaM -n. --chronology; తిధివారీ; చారు, cAru -adj. --beautiful; -n. --a clear spicy soup made from tamarind or lemon juice; see also రసం; చారుడు, cAruDu -n. m. --messenger; (rel.) గూఢచారి; చారులు, cArulu -n. pl. --spies; చాలమి, cAlami -n. --insufficiency; inadequacy; చాలని, cAlani % e2t -n. --strainer; colander; చాలా, cAlA -adj. --a lot; plenty; many; చాలినంత, cAlinaMta -adj. --adequate; చాలీచాలని, cAlIcAlani -adj. --scarcely sufficient; meager; చాలు, -adj. --(1) sufficient; enough; --(2) running; current; on-going; ---ఒక రూపాయి చాలు = one rupee is enough. ---చాల్చాలు! = enough is enough!. stop it! ---చాలు ఖాతా = running account. -n. --(1) enough; --(2) stripe; line; row; --(3) furrow created by ploughing; --(4) furrow; --(5) resemblance; --- తల్లి చాలు = resemblance to mother. చావగొట్టు, cAvagoTTu -v. t. --beat; beat thoroughly; చావడి, cAvaDi -n. --living room; audience room; drawing room; station; చావు, cAvu -n. --death; చావుదెబ్బ, cAvudebba -n. --mortal blow; చించు, ciMcu -v. t. --tear; rip; చింపు; చింత, ciMta -n. --(1) tamarind; Indian date; [bot.] Tamarindus indica of the Leguminosae family; --(2) thought; reflection; worry; anxiety; ---చింత చచ్చినా పులుపు చావలేదు = [idiom] the potency is gone, but the desire persists. చింతచిగురు, ciMtaciguru -n. --tender shoots of a tamarind tree; [bot.] ''Tamarindus indica''; చింతచెట్టు, ciMtaceTTu -n. --tamarind tree;[bot.] ''Tamarindus indica''; చింతపండు, ciMtapaMDu -n. --tamarind; tamarind fruit; the sweet-sour fruit of a tamarind tree, popular in Indian cooking;[bot.] ''Tamarindus indica;'' -- see also మలబార్ చింతపండు; చింతపిక్క, ciMtapikka -n. --tamarind seed; చింతామణి, ciMtAmaNi -n. --guide; key; index; ---వైద్య చింతామణి = guide to medicine. చిందరవందరగా, ciMdaravaMdaragA -adv. --pellmell; topsy turvey; helter skelter; చిందులుతొక్కు, ciMdulutokku -v. i. --dance with emotion or rage; చిందూరం, ciMdUraM - n. -- a large medicinal shrub with medicinal properties; [bot.] Vitex negundo; చిందించు, ciMdiMcu -v. t. --splash; చిందు, ciMdu -v. i. --splash; చింపడం, ciMpadaM -n. --tearing; also చింపటం; చింపంజీ, ciMpAMjI -n. --chimpanzee; an ape-like primate; చింపిరిజుత్తు, ciMpirijuttu -n. --disheveled hair; చింపు, ciMpu -v. t. --tear; rip; చిక్కం, cikkaM -n. --a bag woven out of a string or rope and often used as a hanging shelf; చిక్కట్ట, cikkaTTa -n. --a special comb designed to untangle hair; చిక్కతనం, cikkatanaM -n. --(of liquids) denseness; compactness; thickness; చిక్కబరచు, chikkabarachu - v. t. -- congeal; inspissate; increase the density of; చికాకు, cikAku -n. --irritability; irascibility; vexation; చిక్కావి చెట్టు, -n. --[bot.] Momosa concina; చికిత్స, cikitsa -n. --medical treatment; therapy; చికిలించు, -v.i. --lere; leery look; చికీర్ష, cikIrsha -n. --ambition; desire to do a great deed; % put this in e-2-t చిక్కు, cikku -n. --(1) snag; difficulty; --(2) tangle; knot; grip; link; --(3) sapota fruit; ---ఇది చిక్కు సమస్య = this is a difficult problem. ---ఈ జుత్తు చిక్కులు పడిపోయింది = this hair is all tangled up. -v. i. --emaciate; lose weight;contract; remain;get caught; ---వాడు చిక్కిపోయాడు = he is emaciated; he lost weight. ---చేప వలలో చిక్కుకుంది = the fish got caught in the net. చిక్కుడు, cikkuDu -n. --bean; Indian butter bean; Hyacinth bean; Bonavist bean; [bot.] ''Dolichos lablab''var ''typicus'' of the Leguminosae family; Dolichos means "long"; --other varieties include ఎర్ర చిక్కుడు; తెల్ల చిక్కుడు; గోరు చిక్కుడు; ఆనప చిక్కుడు; ఏనుగు చిక్కుడు; కోడి చిక్కుడు; తొండ చిక్కుడు; --అనుములు = field beans; [bot.] ''Dolichos lablab lignosas''; చిక్కుడు పేను, cikkuDu pEnu -n. --the garden pest; [biol.] Aphis medicagenis; చికోరీ, cikOrI -n. --chicory; endive; [bot.] ''Cichorium intybus'' of the Asteraceae (Daisy) family; -- roots of the chicory plant are ground and made into a powder to blend and mix with coffee; It is often used as a caffeine-free beverage on its own or as a mixture with ground roasted coffee because it enhances the taste, aroma and makes coffee mellow; --[[File:Illustration_Cichorium_intybus0_clean.jpg|thumb|right|చికోరీ]] చిగురు, ciguru -n. --(1) tender leaf; shoot; --(2) gum; the tissue that holds the teeth; చిచ్చర, ciccara -n. --fire; fierce fire; fire and brimstone; చిచ్చర పిడుగు, ciccara piDugu -n. --fierce lightning bolt spewing fire and brimstone; చిచ్చు, ciccu -n. --flame; fire; చిచ్చు బుడ్డి, ciccu buDDi -n. --a firework called "flowering pot"; చిటచిట, ciTaciTa -adj. --onomatopoeia for --(1) being itchy, and --(2) the crackling sound of water sprinkled on boiling oil; చిట్ట, ciTTa -n. --small bush; -pref. --ultimate; utter; చిట్ట చివర, ciTTa civara -n. --the very end; చిట్టచీకటి, ciTTa cIkaTi -n. --pitch darkness; చిట్టడవి, ciTTaDavi -n. --thicket; scrub jungle; forest dominated by thick bush; చిట్టా, ciTTA -n. --daybook; daily account of money transactions; ledger; logbook; చిటిక, ciTika -n. --snap; the act of snapping of the thumb and middle finger producing a sound; ---చిటికల మీద = in a snappy way; quickly; on the double. చిటికెడు, ciTikeDu -n. --a dash; ---చిటికెడు ఉప్పు = a dash of salt. చిటికేశ్వర, ciTikESvara - n. -- [bot.] ''Delonix elata'' Gamb.; చిట్టి, ciTTi -adj. -- very small; (note) the scale from large to tiny is పెద్ద, చిన్న, బుచ్చి, చిట్టి, బుల్లి; - n. -- a small butter-boat; a small cup to serve butter; చిట్టు, ciTTu -n. --coarse bran; coarse rice bran; చిట్లు, ciTlu -v. i. --split; చిట్టెం, ciTTeM -n. --slag; scum of molten metal; చిట్టెలుక, ciTTeluka -n. --mouse; [bio.] ''Mus musculus''; చుంచు; (lit.) చిరు + ఎలుక = చిట్టెలుక; చిడుం, ciDuM -n. --eczema; boils; చిడత, ciData - n. -- (1) castanet; a swiveling wooden wedge used to keep a door closed; (2) a cotter pin; చితగ్గొట్టు, citaggoTTu -v. t. --beat thoroughly; చిత్తం, cittaM -inter. --OK!; will do!; yes, sir! -n. --(1) mind; --(2) memory bank of the mind; long term memory; --(3) the faculty of mind that raises doubt; see also బుద్ధి; చిత్తగించు, cittagiMcu -v. t. --consider; pay attention; listen; చిత్తగింపు, cittagiMpu -n. --consideration; చిత్తడి, cittaDi -n. --very wet; ---చిత్తడి నేల = marsh; marsh land; wet land. ---చిత్తడి వాయువులు = marsh gas; methane. చిత్తమొచ్చినట్లు, cittamoccinaTlu -ph. --as it pleases one!; as one wishes; చిత్తరువు, cittaruvu -n. --picture; painting; drawing; చిత్తశుద్ధి, cittaSuddhi -n. --devotion; integrity; చిత్రం, citraM -n. --(1) picture; diagram; painting; --(2) wonder; curiosity; ---చలన చిత్రం = motion picture; cinema. ---విత్థ చిత్రం = portrait. ---భావ చిత్రం = spontaneous outline. -suff. --graph; ---ఛాయాచిత్రం = photograph; photo. ---వర్ణమాలాచిత్రం = spectrograph. చిత్ర, citra %updated -n. --(1) Alpha Virginis; Spica; Yoga tara of the 14th lunar mansion; this is the brightest star in Virgo; this is 2300 times more luminous than the Sun and is about 275 light years away from us; --(2) The 14th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; చిత్రకళ, citrakaLa -n. --the art of painting; చిత్రకారుడు, citrakAruDu -n. m. --painter; artist; చిత్రగంధం, citragandham -n. --Arsenicum trisulfuratum; a substance worn by actors on their faces as a part of makeup; చిత్రచాప, citracApa -n. --placemat; a small mat or decorative cloth placed under the dinner plate; % in e-2-t చిత్రదండం, citradaMDaM -n. --[bot.] ''Betula bhojpatra''; ''Typhonium orixense''; చిత్రపత్రిక, citrapatrika -n. --[bot.] ''Acacia arabica''; %to e2t చిత్రఫలకం, citraphalakaM -n. --easle; a painter's board; an artist's board; చిత్రమూలం, citraMulaM -n. --Ceylon lead wort; [bot.] ''Plumbago zeylanica''; This medicinal bush grows wild along tank bunds; agricultural fields and marshy lands; this is widely used as an expectorant, to improve digestion, to treat the enlargement of the spleen and to treat leucodermia; [Sans.] చిత్రక; దహన; వహ్ని; అగ్నిక; దీప్త; భాను; పాచక; --ఎర్ర చిత్రమూలం = [bot.] ''Plumbago rosea''; one of the "పంచ కోలాలు"; చిత్రలేఖనం, citralEkhanaM -n. --the fine art of drawing a picture; చిత్రవధ, citravadha -n. --torture unto death; murder associated with dismemberment; చిత్ర ప్రదర్శనశాల, citra pradarSana SAla -n. --(1) museum; --(2) movie theatre; చిత్రహింస, citrahimsa -n. --torture; చిత్రాన్నం, citrAnnaM -n. --lemon rice; tamarind rice; any other colorful rice preparation; చితి, citi -n. --funeral pyre; చిత్రిక, citrika -n. --planer; a carpenter's plane; -- వండ్రంగులు కలప వస్తువులు తయారు చేసే క్రమంలో భాగంగా ఎత్తుపల్లాలు వుండే కలపను చదును చేయడాన్ని 'చిత్రికపట్టడం' అంటారు. చితుకు, cituku -v. i. --rupture; break; burst; చితుకులు, citukulu -n. pl. --twigs; dry twigs; broken pieces of small branches; చిత్తు, cittu -n. --(1) rough; draft; not the final version; --(2) scrap; not important; --(3) defeat; ---చిత్తుకాగితం = scrap paper. ---నేను చిత్తు అయిపోయేను = I am defeated. చిత్తుప్రతి, cittuprati -n. --rough draft; చిదంబర రహస్యం, cidaMbara rahaSyaM -n. --unfathomable secret; useless secrecy; చిదుపు, cidupu -v. t. --break; break with hand or fingers; చిదుము, cidumu -v. t. --clip with fingernails; snip; cut; చిన్నం, cinnaM -n. --one-thirtieth of a tola in weight; a measure used to weigh gold; చిన్న, cinna -adj. --small; younger; junior; (ant.) పెద్ద; చిన్నబడి, cinnabaDi -n. --lower case of an alphabet; particularly the alphabets of languages from the Western countries; చిన్నతనం, cinnatanaM -n. --(1) immature age; childhood; inexperience; --(2) dishonor; disgrace; shame; embarrassment; చిన్నది, cinnadi -n. --young girl; lass; maiden; చిన్నపేగు, cinnapEgu -n. --small intestine; చిన్న బలుసు, cinna balusu - n. -- a thorny shrub; [bot.] ''Canthium parviflorum''; చిన్నమునుగు కోడి, cinnamunugu kODi -n. --the little grebe; [biol.] ''Podiceps ruficollis''; చిన్మయ, cinmaya -adj. --spiritual; mental; intellectual; చినుకు, cinuku -n. --a drop of rain water; చిప్ప, cippa -n. --(1) bowl; bowl suggestive of poverty; alms bowl; --(2) shell; ---ఆల్చిప్ప = oyster; sea shell. ---కొబ్బరిచిప్ప = coconut shell. ---చిప్ప చేతికి వచ్చింది = got a bowl into the hand; begging. ---తాబేటిచిప్ప = shell of a turtle. ---ముత్యపుచిప్ప = mother of pearl; pearl oyster. చిమ్మట, cimmaTa -n. --moth; book-worm; an insect of the moth family; చిమ్మనగ్రోవి, cimmanagrOvi -n. --spray gun; squirt gun; syringe; చిముడు, cimuDu -v. i. --get over-cooked, esp. rice; చిమ్ము, cimmu -v. t. --spray; squirt; చిమ్ముకారి, cimmukAri -n. --sprayer; a gadget to spray disinfectants, insecticides, etc.; చియా గింజలు, chiyA giMjalu - n. pl. -- [bot.] ''Salvia hispanica'' of the Lamiaceae Family; --ఈ తులసి జాతి (Mint Family)మొక్క జన్మస్థలం మధ్య అమెరికా లోని దక్షిణ మెక్సికో, గ్వాటెమాలా దేశాలు. ఒకప్పుడు అక్కడి అజ్టెక్(Aztec ) జాతులకు మొక్కజొన్న, బీన్స్ తరువాత ఈ చియా గింజలే ప్రధాన ఆహారం. కొన్ని దక్షిణ అమెరికా దేశాలలో నేటికీ వీటిని పండిస్తారు. ఆహార పానీయాల తయారీలో వీటిని వినియోగిస్తారు. ఆరోగ్యానికి ఎంతో ప్రయోజనకరమైన ఒమేగా-3 ఫాటీ యాసిడ్స్ ( Omega -3 Fatty acids ) పుష్కలంగా ఉండే కారణంగా ఇప్పుడు అందరూ వీటి సాగు, వినియోగం మీద దృష్టి పెడుతున్నారు. ఈ గింజల్ని ఏదైనా ద్రవపదార్థంలో నానబెడితే ప్రతి గింజ చిత్రంగా తన బరువుకి పన్నెండు రెట్ల బరువుగల ద్రవాన్ని పీల్చుకుంటుంది. ఆ గింజలపైన తెల్లటి గుజ్జు వంటి మ్యూకస్ పొర ఏర్పడుతుంది; -- కొందరు వీటిని సబ్జా గింజలుగా పొరబడుతుంటారు. నానబెట్టినప్పుడు గింజల మీద గుజ్జువంటి మ్యూకస్ ఏర్పడడం సబ్జా, చియా గింజలలో సామాన్య లక్షణం.ఈ రెండు మొక్కలూ తులసి జాతికి చెందినవే. అయితే ఈ రెండూ వేర్వేరు. చియా గింజలు ఎండువి కూడా ఆహారంగా ఉపయోగపడతాయి. సబ్జా గింజలు నానబెట్టి మాత్రమే వినియోగించాలి. సబ్జా తులసి మొక్క శాస్త్రీయ నామం Ocimum basilicum; -- see also మహాబీర = [bot.] ''Hyptis suaveolens''; చిర, cira -pref. --long duration in time; చిరకాలం, cirakAlaM -n. --forever; for a long time; చిరస్మరణీయ, cirasmaraNIya -adj. --memorable; unforgettable; చిరాకు, cirAku -n. --snappiness; peevishness; crossness; anger coming out of impatience or frustration; చిరినెల్లికాయ, చిన్న ఉసిరిక, cirinellikAya, cinna usirika - n. -- [bot.] ''Phyllanthus emblica''; (Euphorbiaceae Family) --- ఇది ఉసిరిక జాతికి చెందిన మొక్క; --- [rel.] నేల ఉసిరిక; ఉచ్చి ఉసిరిక; ఎత్త ఉసిరిక; చిరు, ciru -adj. --small; చిరుతపులి, cirutapuli -n. --leopard; a spotted wild cat found in India; [bio.] ''Panthera pardus''; --(rel.) Cheetah [''Acinonyx jubatus''] is a similar cat found in Africa; Jaguar (''Panthera onca'') is a spotted cat found in South America; చిరుతిండి, cirutiMDi -n. --snack (lit.) small food; చిరుధాన్యములు, cirudhAnyamulu -n. --millets; some less popular grains of the grass family; చిరునవ్వు, cirunavvu -n. --smile; beam; ---వాడు చిరునవ్వు చిందిస్తున్నాడు = he is smiling; he is beaming. చిరునామా, cirunAmA -n. --address; చిర్రు, cirru -n. --anger; ire; irritation; చిలక, cilaka -n. --parrot; చిలకముక్కు పూలు, chilakamukku pUlu - n. -- Garden balsam; [bot.] ''Impatiens balsamina'' of the Balsaminaceae family; --చిలక ముక్కు గన్నేరు పూలు; చిలక ముక్కు గోరింట పూలు; దీని ఆకులు, పూలను రుబ్బి అరచేతులు, చేతుల, కాళ్ళ వేళ్ళకు పెట్టుకుంటే అవి ఎర్రగా పండుతాయి. దీని కాయలు చిలుక ముక్కు ఆకారంలో ఉండటంవల్ల దీనికి చిలకముక్కు మొక్క అనే పేరు వచ్చింది; హిందీలో గోరింటను మెహందీ (Mehandi) అన్నట్లు దీనిని గుల్ మెహందీ (Gul Mehandi) అంటారు. ఈ మొక్క కాయలు పక్వానికి రాగానే టప్ మనే చిన్న శబ్దంతో పగిలి లోపలి విత్తనాలను వెదజల్లుతాయి. ఇలా పగిలి విత్తనాలను వెదజల్లే కాయలను ఆంగ్లంలో డెహిసెంట్ ఫ్రూట్స్ (Dehiscent Fruits) అంటారు. --ఈ మొక్క పూలకు యాంటిసెప్టిక్ (Antiseptic) గుణం ఉంది. అవి రోగకారకమైన బాక్టీరియా, శిలీంధ్రాలవంటి వాటిని నశింపజేస్తాయి. ఇండోనేషియా లోని బాలి ద్వీపంలో ఈ మొక్క ఆకులను ఆకుకూరగా వాడుకుంటారు. ఈ మొక్క ఆకుల రసం మూత్రకారిగా (Diuretic), విరేచనకారి (Cathartic)గా, వాంతి కలిగించే వమనకారి (Emetic) గానూ పనిచేస్తుంది. సెగగడ్డలు, పగలని మొండి వ్రణాలపై ఈ ఆకుల రసంతో మలాం పట్టీ వేస్తే, అవి త్వరగా పక్వానికొచ్చి పగుల్తాయి. చిలకరించు, cilakariMcu -v. i. --sprinkle; spray; చిలక్కొయ్య, cilakkoyya -n. --peg to hang clothes; so-called because of its shape resembling a parrot's beak; చిలగడదుంప, cilagaDaduMpa -n. --sweet potato; [Bot.] ''Typhonium orixeuse; Ipomea batatas'' of the Convolvulaceae family; -- తియ్యదుంప; గెనుసు గడ్డ; -- [Sans.] మధ్వాలుక; పిండాలుక; రక్తాలుక; -- [ety.] batata > potato చిలగడదుంప కూర, cilagaDaduMpa kUra -n. --leafy part of sweet potato; [bot.] ''Ipomoea batatas'' of the Convolvulaceae family; చిల్లంగి, cillaMgi -n. --(1) sorcery; necromancy; black magic; casting an evil spell; an occultish evil act implemented with the help of herbs imparted with magical powers; -- (2) a mangrove shrub; [bot.] ''Dalbergia horrida''; చిల్లగింజ, జిల్ల గింజ, ఇండుప గింజ, cillagiMja, jillagiMja, iMDupa giMja - n. -- clearing nut; paste from nuts used to clear turbid water; [bot.] ''Strychnos potatorum'' of the Loganiaceae family; చిల్లపెంకు, cillapeMku -n. --a piece of broken pottery; చిల్లర, cillara -adj. --miscellaneous; ---చిల్లర కొట్టు = small store carrying odds and ends. ---చిల్లర దేవుళ్లు = miscellaneous demi-gods. ---చిల్లర పనులు = errands; small tasks. -n. --change; loose money; చిల్లరమల్లర, cillaramallara -adj. --miscellaneous; చిలికించు, cilikiMcu -v. t. --sprinkle; spray; shake; చిలిపి, cilipi -adj. --impish; చిల్లి, cilli -adj. --with a pore; with a hole; ---చిల్లి గవ్వ = a cowry with a hole; a thing with trifling value. చిలుం, ciluM -n. --verdigris; metal tarnish; an oxide formed on copper cooking vessels; చిలుక, ciluka -n. --parrot; చిలువ, ciluva -n. --python; rock snake; snake; చిల్లు, cillu -n. --pore; small hole; చివర, civara -n. --end; edge; brim; ---చిట్ట చివర = the very end. చివుకు, civuku -v. i. --slough; చివ్వున, civvuna -adv. --briskly; suddenly; all at once; చిహ్నం, cihnaM -n. --mark; sign; token; చీంబోతు, cImbOtu -n. --billy goat; he goat; చీకటి, cIkaTi -n. --darkness; night; (ant.) వెలుగు; చీకటిమాను, cIkaTimAnu -n. --[bot.] ''Xanthochymus pictorius;'' చీకు, cIku -adj. -- (1) blind; (2) unfertile; juiceless; dry; -n. --worry; -v. t. --suck; as in sucking a finger or sucking a breast; చీకూ, చింతా, cIkU, ciMtA -ph. --cares and worries; చీట్లపేక, cITlapEka -n. --pack of playing cards; deck of playing crads; చీటికీ మాటికీ, cITikI mATikI -adv. --for every silly reason; every now and then; చీటి, cITi -n. --(1) chit; a small note; --(2) prescription; --(3) ticket; చీడ, cIDa -n. --blight; చీడ పురుగు, cIDa purugu -n. --insect pest; చీడీ, cIDI -n. --oriel; pial; raised platform serving as a seat in front of a house; చీద పక్షి, chIda pakshi - n. -- the babbler; సైదా పిట్ట; --గోవచీద or వెర్రిచీద; the Large Grey Babbler; [bio.] ''Argya malcolmi''; --చిట్టిచీద or చిన్నచీద; the Common Babbler; [bio.] ''Argya caudata''; -- పెద్ద చీద; the Jungle Babbler; [bio.] ''Crateropus canosu''; చీదు, cIdu -v. i. --(1) blow one’s nose; --(2) backfire; ---అది సిసింద్రీ చీదినట్టు చీదేసింది = it backfired like a leaky firecracker. చీదరించు, cIdariMcu -v.t. --loath; rebuke; చీనారేకు, cInArEku -n. --tin sheet; (lit.) Chinese metal sheet; చీని, cIni -n. --Batavian orange; a type of sweet orange; [bot.] Limonia trifoliata; చీపురు, cIpuru -n. -- a bush whose twigs are used in making brooms; [bot.] ''Aristida setacea''; చీపురుకట్ట, cIpurukaTTa -n. --broomstick; చీమ, cIma -n. --ant; emmet; [Lat.] formica; ---కండచీమ, గండుచీమ = large black ant. ---కొండచీమ = forest ant. ---చలిచీమ = black ant. చీమలపుట్ట, cImalapuTTa -n. --ant nest; anthill; formicary; చీమల సహనివేశం, cImala sahanivESaM -n. --ant colony; చీమిడి, cImiDi -n. --mucus of the nose; snot; చీము, cImu -n. --pus; -- చీము చనిపోయిన బ్యాక్టీరియాను కూడా కలిగి ఉంటుంది; చీము యొక్క లేతపసుపు, పసుపు, పసుపు-గోధుమ, ఆకుపచ్చ రంగులో చనిపోయిన న్యూట్రోఫిల్స్ చేరడం ఫలితంగా ఉంటుంది; చీము పట్ట కూడదు అనుకుంటే గాయలను శుభ్రంగా పెట్టుకోవాలి; పప్పు తింటే చీము పట్టదు; తిష్ఠ (infection) ఉంటే చీము పడుతుంది; చీర, cIra -n. --sari; a rectangular cloth, about 6 meters long and 1.5 meters wide, often highly decorative, worn as a standard dress by many Indian women; చీరమీను, Cheerameenu - n. -- [bio.] ''Sarida grassisis; Sarida amboskamis; Soridatambil;'' a highly prized tiny little fish found near Yanam in the Godavari Delta; the name comes from the fact that fishermen use saris, instead of nets, to catch the tiny fish; చీరిపారకం, cIripArakaM -n. --post-mortem; examination of a dead body to establish if a crime had been committed; చీరు, cIru -v. t. --gash; tear; rend; cut into slices; చీలమండ, cIlamaMDa -n. --ankle; చీలి, cIli -n. --cat; చీలిక, cIlika -n. --split; crack; separation; చీలు, cIlu -v. i. --split; చీల్చు, cIlcu -v. t. --split; చీవాట్లు, cIvATlu -n. pl. --scoldings; rebuke; '''%చుం - cuM, చు - cu, చూ - cU''' చుంచు, cuMcu -n. --mouse; [bio.] ''Mus musculus''; --(rel.) ఎలక = rat; పందికొక్కు = bandicoot; చుండు, cuMDu -n. --dandruff; also చుండ్రు; చుంబించు, cuMbiMcu -v. t. --kiss; osculate; touch; చుక్క, cukka -n. --(1) star; --(2) dot; --(3) dot on the forehead worn by Hindus; --(4) drop; --(5) full stop; period; the dot at the end of a sentence; చుక్కకూర, cukkakUra -n. --bladder dock; a leafy vegetable [bot.] ''Rumex vesicarius'' of the Polygonaceae family; --- also known as పుల్ల బచ్చలి; ఈ మొక్కలో ఐరన్, కాల్షియం, ఫాస్ఫరస్, విటమిన్- సి ఉన్నాయి. ఈ ఆకుకూర పైత్యరోగ నివారిణిగా పేరొందింది. జీర్ణశక్తిని పెంపొందిస్తుంది; -- పప్పు లో వేసుకుంటే ఈ ఆకుకూర చాలా రుచిగా ఉంటుంది. కొందరు పాలకూర, తోటకూర వంటి పులుపులేని ఇతర ఆకుకూరలతో దీనిని పులుపుకోసం కలిపి కలగూరగా వండుకుంటారు; చుక్కల పయిడిగంట, cukkala payiDigaMTa -n. --spotted owl; a bird seen in Andhra Pradesh; it resembles an owl in appearance and its hoot is considered auspicious; [bio.] ''Athene brama;'' చుక్కల భూములు, chukkala bhoomulu - n. pl. -- dotted lands; -- "సర్వే మరియు సరిహద్దులు చట్టం" ప్రకారం ప్రతీ ముప్పై సంవత్సరాల కు ఒక సారి వ్యవసాయ భూములు తిరిగి సర్వే చేయాలి. బ్రిటిష్ వారి కాలంలో జమీందారీ వ్యవస్థ ఉండగా 1903–08 మధ్య కాలం లో ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణా రాష్ట్రాలు లో మొదటి సర్వే జరిగింది. ఈ సర్వే లో ఎవరు ఎంత విస్తీర్ణం ఏ నెంబర్ లో సాగు చేస్తున్నారు అనేది మాత్రమే పన్ను వసూలు సులభంగా చేయడం కోసం నిర్ణయించారు. తరువాత 1949–56 మధ్య ప్రభుత్వం జమీందారీ వ్యవస్థ రద్దు చేసి ఎస్టేట్ లు హస్తగతం చేసుకుని వ్యక్తిగత సర్వే జరిపి పాత జమీందారీ రైతులు అందరినీ పట్టా దారుగా గుర్తించి రైత్వారీ పట్టాలు ఇచ్చి శాశ్వత రికార్డ్ తయారు చేసారు. తరువాత 1986 లో తిరిగి సర్వే చేయాలి. తెలంగాణా, రాయలసీమ కొన్ని ప్రాంతాల్లో రెండవ విడత సర్వే జరిపినపుడు (కోస్తా లో ప్రస్తుతం జరుగుతోంది) "రీసెటిల్మెంట్ రిజిస్టర్" తయారు చేసిన సమయం లో (సర్వే సమయంలో రైతు హాజరయి హక్కు పత్రాలు చూపించని సందర్భాలలో) ఆపుస్తకం లో అన్ని వివరాలు రాసి చివరన ఉన్న "పట్టాదారు" కాలమ్ వద్ద రైతు పేరు ఖాళీగా వదలి …………………… అని చుక్కలు పెట్టి వదలి వేసారు. వీటినే "డాటెడ్ లేండ్స్ అని పిలుస్తారు. ఇలాంటివి తక్కువగానే ఉన్నా రిజిస్ట్రేషన్ నిషేదించబడినది; చుక్కాని, cukkAni -n. --rudder; helm; చుక్కెదురు, cukkeduru -adv. --dead against; చుట్టం, cuTTaM -n. --relative; relation; ---దూరపు చుట్టం = distant relative. చుట్ట, cuTTa -n. --(1) roll; coil; --(2) cigar; a roll of tobacco; ---పరుపు చుట్ట = bed-roll. ---పొగాకు చుట్ట = cigar roll. ---తీగ చుట్ట = coil of wire. చుట్టడం, cuTTaDaM -v. t. --rolling; చుట్టపుచూపు, cuTTapucUpu -ph. --a friendly visit; an occasional visit; చుట్టపెట్టు, cuTTapeTTu -v. t. --(1) to roll; to fold; to envelope; to swaddle; --(2) to go around; --(3) to surround; చుట్టరికం, cuTTarikaM -n. --relationship; చుట్టాలు, cuTTalu -n. --relatives; చుట్టు, cuTTu -n. -- (1)time; turn; circuit; coil; (2) toe-ring; ---నాలుగు చుట్లు = four times; four turns. -v. t. --roll; wrap; furl; wind; చుట్టుకొలత, cuTTukolata -n. --circumference; perimeter; చుట్టుముట్టు, cuTTumuTTu -v. t. --surround; engulf; చుబుకం, cubukaM -n. --chin; చురక, curaka -n. --spark; the burn caused by a spark or hot stick or rod; చురక పెట్టడం, curaka peTTaDaM -v. t. --branding; burning with a hot rod; చురచుర, curacura -adj. --onomatopoeia for angry looks; చులకన, culakana -n. --lightness; make light of; denigration; చులకన చేయు, culakanacEyu -v. t. --belittle; disparage; denigrate; చూచాయగా, cUcAyagA -adv. --vaguely, indistinctly; చూచు, cUcu -v. t. --see; look; చూచుకం, cUcukaM -n. --nipple; teat; చూడాకర్మ, cUDAkarma -n. --the first ceremonial haircut to a boy at an odd-numbered year, typically at the age of 3 or 5; చూడు, cUDu -v. t. --(1) see; behold; observe; perceive; --(2) take care of; -- మన పంచేంద్రియములైన కన్ను, ముక్కు, చెవి, నోరు, చర్మములతోనే కాకుండా, మనస్సు, బుద్ధి, అహంకారము వంటి ద్వారా విషయ జ్ఞానాన్ని పొందడం కూడ చూడడమే అవుతుంది. --- వాసన చూడు = smell; take a whiff; --- రుచి చూడు = taste; taste a sample; --- విని చూడు = listen and observe what happens; --- మంచి చెడ్డలు చూడు = take care of the situation; --- సరి చూడు = check; verify; చూపు, cUpu -n. --sight; vision; glance; ---ముందుచూపు = foresight. ---వెనకచూపు = hindsight. ---చూపుల తూపులు = glances likened to arrows, metaphorically. చూపుడు వేలు, cUpuDu vElu -n. --index finger; forefinger; చూర్ణం, cUrNaM -n. --powder; dust; చీరిక, cIrika -n. --split; crack; separation; చూరు, cUru -n. --eaves; roof overhang; చూలు, cUlu -n. --pregnancy; చూలాలు, cUIAlu -n. --pregnant woman; %చెం - ceM, చె - ce, చే - cE, చై - cai చెంగలి, ceMgali -adj. -- near; neighboring; - n. -- neighborhood; proximity; చెంగనాలు, ceMganAlu -n. --capers; gambols; playful jumps of young calves and other four-footed grass-eating animals; చెంగల్వ కోష్టు, ceMgalva kOshTu - n. -- Costus; Putchuk; a species of thistle native to India; [bot.] ''Saussurea lappa''; -- Essential oils extracted from the root have been used in traditional medicine and in perfumes since ancient times; -- [Sans.] కుష్ఠం; చెంగావి, ceMgAvi -n. --saffron red color; చెంగు, ceMgu -n. --free-flowing and fluttering end of a sari; చెంగున, ceMguna -adv. --suddenly; చెంచలికూర, ceMcalikUra - n. -- a frequent weed near cultivated fields; the plant is a laxative in large doses; the seeds are used for urinary disorders; [bot.] ''Digera muricata;'' చెంచా, ceMcA -n. --spoon; చెండు, ceMDu -n. --a short run of flowers strung together, and made into a ball-shaped bundle; చెంత, ceMta -adj. --near; proximate; చెంప, ceMpa -n. --(1) side; --(2) cheek; ---చెంపదెబ్బ = slap. ---చెంపకి చేరడేసి కళ్ళు = big eyes on both cheeks. చెంపలు, ceMpalu -n. --(1) cheeks; --(2) sideburns; చెంబు, ceMbu -n. --small, round, metal water pot; ---మర చెంబు = small, round, metal water pot with a screw cap and a handle. చెక్క, cekka -n. --(1) slat; plank; --(2) betel nut; చెక్కసున్నం, cekkasunnaM -n. --rough plaster; native cement; చెక్కిలి, cekkili -n. --cheek; చెకుముకి రాయి, cekumuki rAyi -n. --flint; flintstone; చెక్కు, cekku -n. --(1) check; (Br.) cheque; --(2) finely chopped substance; --(3) composure; --(4) cheek; --(5) bark of a tree; --(6) scab on a wound; ---చెక్కు చెదరలేదు = (idiom) didn't lose composure. -v. t. --(1) chop; --(2) inscribe; inlay; --(3) sculpt; ---పనసకాయ చెక్కుతావా? = will you chop the jack fruit into fine pieces? చెట్టు, ceTTu -n. --tree; woody plant; చెట్టుచేమలు, ceTTucEmalu -n. pl. --trees and bur-grass; vegetation; చెట్టుసంపంగి, ceTTusaMpaMgi -n. --Champakam; [bot.] ''Michelia Champaca''; -- (rel.) ఆకుసంపంగి = మనోరంజని = [bot.] ''Cananga odorata'' of the Annonaceae family; చెడ్డ, ceDDa -adj. --(1) bad; spoiled; --(2) tremendous; terribly; great; ---చెడ్డ చిరాకు = great irritation. ---బతికి చెడ్డవాడు = a person who has been rich and has become poor. చెడ్డీ, ceDDi - n. -- short breeches; shorts; knickers; చెడు, ceDu -v. i. --to get spoiled, damaged or ruined; చెడ్డి, ceDDi -n. --short trousers; shorts; knickers; చెడుపు, ceDupu -n. --an occultist activity; a secret activity intended to cause harm; voodoo; (rel.) చిల్లంగి; చెత్త, cetta -n. --garbage; trash; waste; refuge; చెత్త కుండీ, cetta kuMDI -n. --garbage bin; చెద, ceda -n. --termite hill; white ant nest; చెదపురుగు, cedapurugu -n. --termite; white ant; Isoptera ఆర్డర్ కి చెందిన ఒక రకం చీమలు; -- see also చలిచీమలు; ఉసిళ్ళు; చెదరగొట్టు, cedaragoTTu -v. t. --scatter; disperse; dispel; చెదారం, cedAraM -n. --trash; rubbish; garbage; చెదురు, ceduru -adj. --scattered; sporadic; చెదురుబొమ్మ, cedurubomma -n. --[stat.] scatter diagram; చెదురుమదురుగా, cedurumadurugA -adv. --scattered; here and there; ---చెదురుమదురుగా జల్లులు పడుతున్నాయి = experiencing scattered rain showers. చెనకు, cenaku -v. t. --touch; bite; provoke with words; చెన్నంగి, chennaMgi - n. -- Lendia; a timber tree; [bot.] ''Lagerstroemia parviflora''; చెప్మా, cepmA -inter. --I wonder!; చెప్పులు, ceppulu -n. pl. --shoes; slippers; sandals; ---చెప్పులోని రాయి [idiom] an annoyance; (lit.) a pebble in the shoe. చెప్పుచేతలు, ceppucEtalu -n. pl. --guardianship; supervision; someone's beck and call; command and control; చెమట, cemaTa -n. --sweat; perspiration; చెమట కంపు, cemaTa kaMpu -n. --sweat odor; stink of sweat; చెమర్చు, cemarcu -v. i. --(1) sweat; perspire; --(2) become moist primarily due to leakage or condensation; చెమ్మ, cemma -n. --dampness; moisture; చెమ్మగిల్లు, cemmagillu -v. i. --become damp; to absorb moisture; చెయ్యి, ceyyi -n. --hand; the portion of the arm from the wrist to the fingertips; (rel.) అరచెయ్యి; మండ; ముంజేయి; ---ఓ చెయ్యి వేద్దూ = lend a hand. -v. t. --do; చెర, cera -n. --jail; prison; చెరగని, ceragani -adj. --indelible; చెరసాల, cerasAla -n. --jail house; చెరమ, cerama -n. --hole; ---ముక్కుచెరమలు = nostrils. చెరవ, cerava -n. --kettle; చెర్ర, cerra -n. --ball bearing; a device used to make wheels turn smoothly over an axle; చెర్ల, cerla -suff. --surrounding a water tank; around a body of water; -- many family names end with "cerla" are: తాడిచెర్ల = waterbody surrounded by palms; గాడిచెర్ల = waterbody surrounded by a trench; రొంపిచెర్ల = waterbody surrounded by swamps; also మేడిచెర్ల; తుమ్మలచెర్ల; బేతంచెర్ల; చాకిచెర్ల; తామరచెర్ల; చెర్లకోల, cerlakOla -n. --whip with several lashes at the end; చెరి, ceri -adj. --each; చెరుకు, ceruku -n. --sugarcane; [bot.] ''Saccharum officinarium''; చెరుకీగ, cerukIga -n. --sugarcane fly; a kind of sugarcane pest; [bio.] ''Pirilla perpurilla''; చెరుకెరక్రళ్లు, cerukerrakaLLu -n. --sugarcane red rot; a kind of fungus that attacks sugarcane; [Biol.] ''Glomerella tucamanensis''; చెరుగు, cerugu -v. t. --winnow; చెరుచు, cerucu -v. t. --rape; ravish; చెరుపు, cerupu -v.t. --erase; expunge; rub off; చెరువు, ceruvu -n. --tank; an artificial lake created by digging; (rel.) దొరవు; కొలను; సరస్సు; కాసారం; --- (note) the words కుంట, గుంట, కొలను, కుళం, మడుగు, కంభం - all refer to stationary bodies of water bodies of varying sizes; చెరువుకోడి, ceruvu kODi -n. --a cormorant; a water bird seen in Andhra Pradesh; చెలమ, celama -n. --(1) a small hole dug in a dry river bed for collecting water; --(2) water spring; చెలరేగు, celarEgu -v. i. --burst out; break out; చెలామణి, celAmaNI -n. --currency; current; in use; in circulation; acceptable; చెలాయించు, celAyimcu -v. t. --wield; exercise; చెలి, celi -n. --playmate; woman; girlfriend; also చెలికత్తె; చెలిమి, celimi -n. --friendship; చెలియలికట్ట, celiyalikaTTa -n. --seashore; (lit.) the bank where the waves stop; చెల్లి, celli -n. --younger sister; also చెల్లాయి; చెల్లించు, celliMcu -v. t. --pay; remit; చెవి, cevi -n. --(1) ear; --(2) handle of a cup; --(3) key; ---చెవిలో జోరీగ = [idiom] an annoyance. చెవిటికాకి, ceviTikAki, - n. -- జెముడు కాకి, a colorful bird seen in Andhra Pradesh; this has a long tail and hops around on the ground hunting for worms, oblivious of people around it; the legend is that this bird knows how to recognize the life-restoring “sanjeevani” from other twigs. The legend further says that if you kill its brood, the mother bird can revive them back to life by bringing the potent twig. Now if you take the whole nest, separate the twigs and drop them in a river, the “sanjeevani” twig can be readily recognized because the legend says it will swim upstream! చేంతాడు, cEMtADu -n. --rope used to draw a bucket of water from a well; (ety.) చేదు + తాడు; చే, cE -n. --contracted form for "hand"; చేకొను, cEkonu -v. t. --accept; receive; take; చేట, cETa -n. --winnowing tray; చేటి, చేటిక, cETi, cETika -n. -- (1) woman; servant woman; attender; (2) server; one who provides a service; చేటు, cETu -adj. --harmful; bad; -n. --(1) harm; danger; --(2) misfortune; evil; --(3) ruin; disaster; చేత, cEta -locative. --in hand ---ఇదీ నీ చేత అవునా? = can you handle this? చేతబడి, cEtabaDi - n. -- Black Magic; the dark art of invoking evil spirits to target and harm an individual; -- క్షుద్రదేవతారాధన వలన ఏర్పడిన శక్తితో విరోధులపై మంత్ర ప్రయోగము చేయుట; మనిషికుండే భయాన్ని ఆసరా చేసుకునే చేతబడి అనే అశాస్త్రీయ విశ్వాసం ప్రబలింది. ఇది అవాస్తవమే అయినాసరే ప్రజలలో ప్రబలిన విశ్వాసమే ఆలంబనగా తాము చేతబడి చేస్తామని కొందరూ, ఇతరులు చేసిన చేతబడిని తిరగగొడతామనీ ఇంకొందరూ సొమ్ము చేసుకుంటున్నారు. మెదడుకు వచ్చిన పక్షవాతం కారణంగా కోమాలోకి జారుకుని అంతిమ ఘడియలలో ఉన్నవారిని సైతం ఎవరో చేతబడి చేసిన కారణంగానే వారలా అయ్యారని నమ్మజెపుతూ, ఆ చేతబడిని తాము తిప్పికొట్టగలమని బీరాలు పలుకుతుంటారు. ఒక ఎండు కొబ్బరికాయను ‘మంత్రించి’ ఇచ్చి, దానిని రోగి మంచం కింద ఇరవైనాలుగు గంటలపాటు ఉంచి ఆ తరువాత పగులగొట్టి చూస్తే లోపల ఎర్రగా ఉంటే, ఆ వ్యక్తికి ఎవరో చేతబడి చేసినట్లేనని నమ్మబలికిన 'మంత్రగాడి’ గుట్టును రట్టు చేశారు. ఆ టెంకాయ కుండే ‘కళ్ళు’ ఒక పిన్నీసుతో పొడిచి అతడు ఆ కాయ లోపలికి తెల్లని ఫెనాల్ఫ్థలీన్ (Phenolphthalein - C20 H14 O4) పొడిని జొనిపాడనీ, కొబ్బరి నీటిలో ఉండే క్షారగుణం కారణంగా ఆ పొడి తగిలిన కాయ లోపలి భాగమంతా అప్పటికే ఎర్రగా మారిపోయిందనీ, అతడిచ్చిన కొబ్బరికాయను అక్కడే పగులగొట్టి మరీ రుజువుచేశారు; ---see also కట్టుమోను; బాణామతి; గండభేరుండం; ప్రయోగం; చేతనం, cEtanaM -n. --consciousness; చేతావాతా కాని, cEtAvAtA kAni - ph. -- incompetent; చేతులు దులుపుకొను, cEtulu dulupukonu - ph. -- getting rid of; relinquish the responsibility; చేతస్సు, cEtassu -n. --consciousness; mind; intellect; చేతి, cEti -adj. --of hand; చేతికర్ర, cEtikarra -n. --walking stick; cane; చేతిపనులు, cEtipanulu -n. --handicrafts; చేద, cEda -n. --(1) bucket made from a palm leaf; --(2) rope tied toa bucket; చేదర్థకం, cEdarthakaM -n. --[gram.] subjunctive or conditional form of a verb; చేదు, cEdu -adj. --bitter; -n. --bitterness; -v. t. --lift; gather; collect; draw water from a well; చేదుపుచ్చ, cEdupucca -n. --bitter wild melon; చేదుబీర, cEdubIra - n. -- bitter ridged gourd; a medicinal creeper found mostly in jungles; [bot.] ''Luffa acutangula'' (L.) Roxb. Cucurbitaceae; ''Luffa amara;'' --[Sans.] తిక్త కోశాతకీ; కటు కోశాతకీ; చేదోడు, cEdODu -n. --manual assistance; giving a helpful hand; see also వాదోడు; చేను, cEnu -n. --agricultural field; cultivated field; a field with crop plants in it; (rel.) పొలం; చేనేత, cEnEta -n. --handloom; handloom fabric; చేనేత వస్త్రం, cEnEta vastraM -n. --handloom fabric; చేనేత పరిశ్రమ, cEnEta pariSrama -n. --handloom industry; చేప, cEpa -n. --fish; a generic name for all fishes; see other entries for specific types such as నెత్తళ్లు; బెత్తలు; రొయ్యలు; సిందువాలు; మలుగు; జల్లకాయ; గండెచేప; మట్టాలు; దువ్వెన చేప; కుంటం పాము; వాలుగ; బురదమట్టి; కల్లింట; బాడిస; ఎండ్రగిత్త; బొమ్మిడాయి; కొరమ్రీను; గండుమీను; --- ఇసకదొందు = white caboose; --- ఈసపిట్ట = porcupine fish; --- కనగర్తలు = mackerel; --- కొరమీను = murrell; --- కవళ్లు = sardine; --- కృష్ణ బొచ్చె = catla; --- గడ్డిచేప = grass carp; --- గులివింద = Indian goatfish; --- జెల్లలు = catfish; --- దువ్వెన చేప = climbing perch. --- తెల్ల సందువా = white pomfret; --- నల్ల సందువా = black pomfret; --- నెత్తలు = anchovy; --- నెల్లజెల్ల = Giant sea catfish; --- పంగస = Basa fish; --- పండుగప్ప = Giant perch; --- పలబొంత చేప = white mullet fish; --- పాలఁబొంత = milkfish; --- పాలగప్ప = sea bass; --- పులస = Hilsa; --- బంగారుతీగ = Crucian carp --- బొంత చేప = mullet fish; --- బొచ్చె = Rohu; --- బొమ్మిడాయి = Indian mottled eel; --- బెట్టి పరిగె = Selar scad; --- ములుగు చేప = eel fish; --- మెగా చేప = Salmon; --- యాల చేప = pointed saw fish; [bio.] ''Pristis cuspidatus'' Latham. --- రాతి గురివింద = Chinabar goatfish; --- రొయ్యలు = prawn; shrimp; --- వంజరం = Spanish mackerel; Seer fish; --- వానమట్ట = Bombay duck; --- సూదిచేప = fullbeak; --- సొర చేప = shark; చేపట్టు, cEpaTTu -v. t. --(1) takeup; --(2) wed; marry; చేపల వేట, cEpala vETa -n. --fishing; angling; చేపాటి కర్ర, cEpATi karra -n. --walking stick; చేపు, cEpu - n. -- lactation; flow of milk at the udder or breast; - v. i. -- lactate; give milk; చేబదులు, cEbadulu -n. --petty loan; loan without a promissory note; చేమంతి, cEmaMti -n. --chrysanthemum; mum; [bot.] ''Chrysanthemum Indicum''; చేమకూర, cEmakUra -n. --a leafy vegetable; [bot.] ''Arum esculentum''; చేమ దుంప, cEma duMpa -n. --taro root; arum; old coco yam; elephant ear plant; [bot.] ''Colocasia antiquorum'' (Kale used by ancients); ''Colocasia esculentum'' (edible Kale); of the Arum-lily family; --[Sans.] ఆలూకమ్; చేమగ్గం, cEmaggaM -n. --hand-operated loom; చేయు, cEyu -v. t. --do; perform; make; manufacture; చేర, cEra -n. --hollow of the hand; చేరిక, cErika -n. --(1) closeness; familiarity; emotional attachment; --(2) arrival; చేర్పించు, cErpiMcu -v. t. --(1) to cause to be joined or admitted; --(2) to cause to be brought together or assembled; చేరు, cEru -v. i. --reach; arrive; approach; join; చేరువ, cEruva -n. --physical proximity; nearness; చేర్చు, cErcu -v. t. --(1) join; unite; combine; assemble; bring together; --(2) enroll; admit; --(3) cause to reach; take to a destination; --(4) lean against చేరెడు, cEreDu -adj. --handful; the amount of solid substance that can be scooped in the cup of a hand; -- (rel) పురిసెడు; చేవ, cEva -n. --(1) strength; inner strength; --(2) the core of a tree; చేవడి, cEvaDi -n. --swiftness of hand; sleight of hand; చేవ్రాలు cEvrAlu -n. --(1) handwriting; --(2) signature; చేష్ట, cEshTa -n. --act; deed; behavior; at times used to connote undesirable acts; చేసుకొను, cEsukonu -v. t. --(1) to do something for oneself, --(2) to marry; --(3) to employ; hire; చైతన్య, caitanya -adj. --active; dynamic; conscious; చైతన్యత, caitanyata -n. --activity; dynamism; consciousness; చైతన్యావరణం, caitanyAvaraNaM -n. --troposphere; చైత్రం, caitraM -n. --first month of the Hindu lunar calendar; on the full moon day of this month, the moon will be in the asterism of the star Chitra (Spica); '''%చొం - coM, చొ - co, చో - cO, చౌ - cau, ఛం - chaM, ఛ - cha, ఛా - chA''' చొంగ, coMga -n. --drool; dribbling; the saliva coming involuntarily out of a (infant’s) mouth; చొక్కా, cokkA -n. --shirt; చొరబడు, corabaDu -v. i. --intrude; చొరబాటు, corabATu -n. --intrusion; చొరబాటుదారు, corabATudAru -n. --intruder; చొప్పదంటు, coppadaMTu -n. -- the dry central stalk of a millet plant; -- ఎండిపోయిన జొన్న కాండం లోపల తెల్లగా, మెత్తగా ఉండే భాగాన్ని చొప్పదంటు అంటారు. దీన్ని పశువులకు ఆహారంగా వేయడం జరుగుతుంది. అయితే ఈ దంటులో రుచిగానీ, పోషక విలువలుగానీ ఏమీ ఉండవు. అది కేవలం పశువులు నమిలి నెమరువేసుకోవడానికి మాత్రమే ఉపయోగపడుతుంది. -- చొప్పదంటు ప్రశ్న = meaningless question; stupid question; చొల్లు, collu -n. --drool; saliva falling from the mouth; చొల్లు కబుర్లు, collu kaburlu -n. --useless conversation; pointless chatter; childish talk; చోటు, cOTu -n. --space; చోదకశక్తి, cOdakaSakti -n. --steering capability; steerability; చోదకి, cOdaki -n. f. --driver; చోదకుడు, cOdakuDu -n. --driver; చోద్యం, cOdyaM -n. --amusement; wonder; చోపుదారు, cOpudAru -n. --usher; the person who shows the way; చోరులు, cOrulu -n. --thieves; చోళీ, cOLI -n. --jacket; blouse; bodice; చోళ్లు, coLlu -n. --ragi; a type of millet, resembling fine mustard, [bot.] ''Eleusine coracana''; రాగులు; చోవి, chOvi - n. -- the dough-skin wrapping used around a sweet or savory stuffing before the whole thing is deep-fried; what is inside is called పూర్ణం or సోగి; చోష్యం, chOshyaM - n. -- food (or medicine) that can be sucked, such as a sauce or syrup; చౌక్, cuk -n. -- a junction of four streets; a city square; booth; --- చాందినీ చౌక్; సామారంగం చౌక్; ఆసీల చౌక్; చౌక, cauka -n. --cheap; inexpensive; చౌకట్టు, chaukaTTu -n. --frame; చౌకళించు, chaukaLiMchu - v. t. -- skip, leap, vault, an animal (a horse) jumping a fence by lifting all four legs; చౌకబారు, caukabAru -adj. --cheap; shoddy; చౌకీ, caukI -n. --toll gate; చౌకీదార్, caukIdaar - n. -- night watchman; చౌటినేలలు, cauTinElalu -n. --salted lands; lands that were rendered useless due to the seepage of saline waters; చౌరస్తా, caurastA -n. --crossroads; junction of (four) streets; </poem> ==Part 3: ఛ - cha == <poem> ఛందస్సు, chaMdassu -n. --(1) prosody; the system for writing verse and poetry; (2) the mantras in the Vedas; (3) a rule; principle; (4) opinion; ఛాందసం, chAMdasaM - n. -- (1) related to prosody; -- (2) related to Vedic hymns; -- (3) stupidity of a mere bookworm; ritualistic pedantry; with more focus on style than substance; --old fashioned way; ignorant of worldly ways; (lit.) related to the Vedas or prosody; -- కేవలం ఛందస్సును మాత్రం పాటిస్తూ, సాహిత్య విలువలను పట్టించు కొనకపోవడం వ్యవహారంలో ఛాందసం అనిపించుకొన్నది. లోక జ్ఞానం లేకపోవడం అని కూడా ఛాందసానికి అర్థం రూఢమైంది; -- శ్రోత్రియుడైన వేదపండితుడిని "ఛాందసుడు" అంటారు; వైదిక ఆచారాలను ఉన్నది ఉన్నట్లుగా నియమబద్ధంగా పాటించడాన్ని ఛాందసము అనేవారు; ఛలోక్తి, chalOkti -n. --joke; pun; innuendo; epigram; ఛాతీ, chAtI -n. --chest; ఛాయ, chAya -n. --shadow; ఛాయాచిత్రం, chAyAcitraM -n. --photograph; ఛార్జి, chArji -n. --electrical charge; ఛిన్నాభిన్నం చేయు, chinnAbhinnaM cEyu -ph. --shatter; make into pieces; ఛేదము, Cheedamu - n. -- one that is cut; -- కొయ్యబడినది; కత్తిరించబడినది; -- శిరచ్ఛేదము = cutting the head off; </poem> |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]] jbk2t7lagqd05pomfbtybwyj2npwhyy