వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు/I

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="te">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikibooks</sitename>
    <dbname>tewikibooks</dbname>
    <base>https://te.wikibooks.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80</base>
    <generator>MediaWiki 1.44.0-wmf.6</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">మీడియా</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ప్రత్యేక</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">చర్చ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">వాడుకరి</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">వాడుకరి చర్చ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikibooks</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikibooks చర్చ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">దస్త్రం</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">దస్త్రంపై చర్చ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">మీడియావికీ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">మీడియావికీ చర్చ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">మూస</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">మూస చర్చ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">సహాయం</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">సహాయం చర్చ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">వర్గం</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">వర్గం చర్చ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">మాడ్యూల్</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">మాడ్యూల్ చర్చ</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు/I</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3001</id>
    <revision>
      <id>35405</id>
      <parentid>35268</parentid>
      <timestamp>2024-12-08T00:53:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* I */</comment>
      <origin>35405</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110099" sha1="pm9m66w387s749hvspkgc4wyl9up02s" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=
*This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made. 
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks

19 Aug 2015.

==I==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;

* 
* '''I, pron. నేను; 
* iamb, n. పద్యంలో వచ్చే లగం అనే గణం; ఒక లఘువు, తరువాత ఒక గురువు ఉన్న గణం; (rel.) foot అంటే గణం; iamb అంటే లగం; line అంటే పాదం; 
* iambic pentameter, n. లఘువు, గురువు చొప్పున ఐదు వరుసగా వచ్చే పద్య పాదం; అయిదు లగాలు ఉన్న పద్య పాదం; (note) iambic pentameter is a metrical speech rhythm that is natural to the English language, and one that Shakespeare made use of; ex: EVery TIME we TALK, we STRING toGETHer ACCented and UNACCented SYLLables withOUT even THINKing aBOUT it;
* iambus, n. లగం; ఛందస్సులో లఘువు వెంబడి గురువు ఉన్న గణం; 
* iatrogenic, adj. చికిత్సాజనిత; 
** iatrogenic disease, ph. వైద్యుడి వల్ల కాని, వైద్య సిబ్బంది వల్ల కాని కలుగజేయబడ్డ రుగ్మత; వైద్యం చెయ్యడం వల్ల వచ్చిన వ్యాధి; 
* ibex, n. స్కీను; [[మేషం]]; కాప్రా; హిమాలయాలలో ఉండే మేకని పోలిన జంతువు; 
* ibis, n.  కంకణపు కొంగ; ఒక జాతి కొంగ; పొడవాటి ముక్కు చివర కిందికి తిరిగి ఉండడం ఐబిస్ ల ప్రత్యేకత; సైబీరియా  ప్రాంతాలలోని విపరీతమైన చలికి తట్టుకోలేక ఈ పక్షులు  చలికాలంలో దక్షిణభారత దేశానికి  వలస వస్తుంటాయి; 
** American White Ibis, ph. అమెరికన్ తెల్ల కంకణపు కొంగ; [bio.] ''Eudocimus albus'' of the Threskiornithidae family; 
** black-headed ibis, ph. నల్ల తల కొంగ;
** white ibis, ph. తెల్ల కంకణము;  తెల్ల కంకణపు కొంగ; ఎర్ర కాళ్ళ కొంగ;
* ice, n. [[మంచు]]; మంచుగడ్డ; హిమం; గడ్డమంచు; 
** ice age, ph. మంచు యుగం; హిమనీ యుగం; 
** ice apple, ph. తాటిముంజె; 
** ice cube, ph. మంచుముక్క; మంచుగడ్డ; 
** ice water, ph చల్లటి నీరు;  
* iceberg, n. సముద్రంలో తేలియాడు మంచుకొండ; 
* ichnology, n. జీవుల ఆనవాళ్లయిన బొరియలు, ఆవాసాలు, కాలి గుర్తులు, మలం లాంటివి కూడా శిలాజాలుగా మారతాయి. వీటిని ఇక్నో ఫాసిల్స్(Ichno fossils) లేదా Trace Fossils అంటారు. జాడ శిలాజాల శాస్త్రాన్ని ఇంగ్లీషులో ఇక్నోలజీ (Ichnology) అంటారు;
* ichthyology, n. మత్స్య శాస్త్రం; మీను శాస్త్రం; మీన విజ్ఞానం; చేపల శాస్త్రం; 
* icicle, n. మంచుకాడ; పొడుగ్గా కాడ రూపంలో పేరుకున్న నీరు; సాధారణంగా చూరుల వెంబడి కారే నీరు గడ్డ కట్టి ఇలా తయారవుతుంది; 
* icon, n. (1) ప్రతిమ; విగ్రహం; అర్చ; మూర్తి; చిత్రకం; (2) గురుతు; 
* iconoclast, n. (1) విగ్రహాలని ధ్వంసం చేసే వ్యక్తి; (2) సంప్రదాయపు ఆచారాలని, సంస్థలని వ్యతిరేకించే వ్యక్తి; (ety.) Iconoclast came from two Greek words &quot;eikon&quot; and &quot;klastes.&quot; In Greek, 'eikon' means 'image' and 'klastes' means 'breaker';
* icosahedron, n. [math.]  వింశతిముఖి; ఇరవై ముఖములు ఉన్న ఘన బహుముఖి; 
* idea, n. ఊహ; భావం; భావన; ఆలోచన; ఉద్దేశం; వెరవు; సాధనం; తలపు; స్ఫురితం; ఉపాయం; అవపారిక; 
** 	central idea, ph. ముఖ్యాంశం; 
* ideal, adj. ఆదర్శ; 
** ideal gas, ph.  ఆదర్శ వాయువు; a hypothetical gas whose molecules occupy negligible space and have no interactions, and which consequently obeys the gas laws exactly;
* ideal, n. ఆదర్శం; ఆదర్శ ప్రాయం; ఆశయం; 
* idealism, n. (1) ఆదర్శవాదం; భావవాదం; (2) ఒక తత్త్వం; మౌలికంగా  “స్వయానుభవ ఆధ్యాత్మిక వాదం.” ఇది జ్ఞానానికి సంబంధించినది; అనగా, వాస్తవికత అనేది ఏదో విధంగా మనస్సు (consciousness) మీదనే ఆధారపడి ఉంటుంది. అనగా, తన అనుభవంతో మేళవించినదే ప్రపంచం (సృష్టి) అని చెప్పేది. అనగా, స్థూల ప్రపంచం కల్ల, ఒక మాయ అని చెప్పేది. అనగా, బల్ల మీద పండు అక్కడ ఉందా, లేదా అనేది చూసేవాడి మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. చెట్టు కూలినప్పుడు పుట్టిన శబ్ద తరంగాలు ఒక చెవి లోని కర్ణభేరికి తగిలి అది ప్రకంపించి ఆ ప్రకంపనలు ఒక మెదడులోని శ్రవణ నాడీ కేంద్రాలని ఉత్తేజపరచినప్పుడు ఆ మెదడు చెప్పిన భాష్యమే శబ్దం. అనగా మెదడులోని చేతన (consciousness) ఏది చెబితే అదే మనకి ద్యోతకమవుతుంది కాని నిజంగా ప్రపంచం ఎలా ఉందో అన్నది &quot;అజ్ఞేయం&quot; (unknowable). జీవితం గానీ, లోకం గానీ ఆదర్శప్రాయంగా ఉండటం ఎలాగో చిత్రించి చెప్పే నిర్వచనం ఆదర్శవాదం; తన అనుభవంతో మేళవించినదే ప్రపంచమని చెప్పే సిద్ధాంతం కనుక స్వీయానుభవ ఆధ్యాత్మిక వాదమని అనవచ్చు; స్థూల ప్రపంచము కల్ల యను వాదము; see also realism;
** absolute idealism, ph. అఖండ ఆదర్శవాదం;  అఖండ భావవాదం; 
** subjective idealism, ph. స్వీయాత్మక ఆదర్శవాదం;  స్వీయాత్మక భావవాదం; 
* idealist, n. ఆదర్శవాది; 
* idealistic, adj. ఆదర్శ ప్రాయమైన; ఆదర్శవంత; 
* identical, adj. సర్వసమం; సర్వసమానం; 
* identification, n. (1) గుర్తు; ఆనవాలు; అభిజ్ఞానం; (2) తాదాత్మ్యం; సాయుజ్యం; 
* identify, v. t. (1) గుర్తుపట్టు; గుర్తించు; పోలిక పట్టు; పోల్తి పట్టు; (2) తాదాత్మ్యం చెందు; 
* identify, n. (1) సర్వసమానత్వం; తాదాత్మ్యం; ఏకత్వం; సర్వసమానత్వం; (2) తత్సమరాశి; (3) గుర్తు; (4) వైయక్తికత; 
* identity, n. గుర్తు; ఆనవాలు; అభిజ్ఞానం; 
* idiocy, n. (1) మూఢత్వం; వెర్రిబాగులతనం; (2) పిచ్చితనం; బుద్ధిమాంద్యం; 
* ideogram, n.  చిత్రలిపి; భావలిపి; భాషతో నిమిత్తం లేకుండా ఒక భావాన్ని తెలిపే బొమ్మ; 
[[File:Perros_No.svg|thumb|right|ఈ బొమ్మలో కుక్క ముట్టె పిక్టోగ్రాము, ఎర్రటి వృత్తము, అడ్డు గీత ఇడియోగ్రాము]]
* idiopathic, adj. తెలియని కారణం వల్ల; కారణరహితంగా; 
* idolatry, n. [[విగ్రహారాధన]]; 
* idiolect, n. వైయక్తిక వ్యావహారికం; వ్యక్తిపరమైన శైలీ భేదాల సంపుటి; (rel.) dialect;
* idiom, n. జాతీయం; నుడికారం; పలుకుబడి; భాషీయం; భాషాసంప్రదాయం;  
* idiot, n. ఒక రకమైన బుద్ధిమాంద్యతతో పుట్టిన వ్యక్తి; mentally defective person with a mental age of not more than 35 months; imbecile and moron were more porous categories; see also stupid;
** idiot savant, n. బుద్ధిమాంద్యతతో పుట్టినా ఒకే ఒక శాఖలో (ఉ. సంగీతంలో కాని, చిత్రకళలో కాని, గణితంలో కాని) విశేషమైన ప్రతిభ చూపించే వ్యక్తి; 
* idiosyncrasy, n. విలక్షణం; విలక్షణ స్వభావం; తిక్క; ఉలిపికట్టెతనం; చమత్కార స్వభావం; 
* idle, adj. సోమరి; అక్రియ; ఏ పనీ చెయ్యకుండా ఉన్న స్థితి; 
* idleness, n. సోమరితనం; 
* idler, n. సోమరి; 
* idol, n. ప్రతిమ; [[విగ్రహం]]; అర్చ; మూర్తి; 
* idolator, n. విగ్రహారాధకుడు; 
* if, conj. అయినచో; అయితే; ఇలా అయితే; 
* ifs and buts, ph. అయతే గియితేలు; 
* igneous, adj. అగ్నిక; అగ్నిజ; అగ్ని; 
** igneous rock, ph. అగ్నికశిల; అగ్నిశిల; 
* ignite, v. i. రాజుకొను; రగులుకొను; అంటుకొను; 
* ignite, v. t. రగుల్చు; రగిలించు; అంటించు; ముట్టించు; వెలిగించు; మండించుట; 
* ignition, n. రగుల్పాటు; రగుల్చుట; జ్వలనం; ప్రజ్వలనం; 
** ignition point, ph. జ్వలన స్థానం; జ్వలన బిందువు; 
* ignoble, adj. నీచమైన; 
* ignominy, n. అపకీర్తి; అప్రతిష్ఠ; 
* ignorance, n. అజ్ఞానం; అగ్రహణం; అవజ్ఞాతం; ఎరుకమి; తమస్సు; అవిద్య; అరయమి; తెలియమి; మరకువ; see also nescience; 
** ignorance is bliss, ph. అజ్ఞానమే ఆనందం; 
* ignore, v. i. విస్మరించు; ఉపేక్షించు; నిర్లక్ష్యం చేయు; ఆధారం లేదని ఒదిలిపెట్టు; 
[[File:Varanus_benghalensis.jpg|thumb|right|బెంగాలీ ఉడుం]]
* iguana, n. పెద్ద [[ఉడుము|ఉడుం]]; గోధిక; see also guana; 
* ileum, n. తుంటి ఎముక; కుండలిని; శేషాంత్రం; 
* ill-bred, adj. వెకిలి; మోటైన; సరి అయిన పెంపకం లేని; 
* illegal, adj. అక్రమమైన; చట్టవిరుద్ధమైన; వికర్మ; దొంగ; 
** illegal act, ph. అక్రమం; చట్టవిరుద్ధం; వికర్మం; అడ్డగోలు;
** illegal construction, ph. అక్రమ నిర్మాణం; అడ్డగోలు కట్టడం; 
** illegal encroachment, ph. అక్రమ ఆక్రమణ; అడ్డగోలు ఆక్రమణ; 
* illegible, adj. అస్పష్టమైన; చదవడానికి స్పష్టత లేని; కొక్కిరి బిక్కిరి; 
* illegitimate, adj. చట్టవిరుద్ధమైన; జారజ; 
** illegitimate child, ph. చట్టవిరుద్ధమైన వివాహం వల్ల పుట్టిన బిడ్డ; జారజుడు; 
* Illiad, n. (ఇలియాడ్) ట్రాయ్ నగరపు యుద్ధం గురించి గ్రీకు మహాకవి హోమర్ రాసిన గ్రంథం; 
* ill-fated, adj. దుర్గతికీ పాలైన; అదృష్టం వక్రించిన; దైవోపహతులైన; 
* ill-health, n.  అనారోగ్యం; నలత; 
* illicit, adj. నిషిద్ధమైన; చట్టవిరుద్ధమైన; దొంగ; దొంగచాటు; 
** illicit liquor, ph. దొంగ సారా;  
* illiteracy, n. [[నిరక్షరాస్యత]]; చదువనేర్చని; 
* illiterate, n. నిరక్షరాస్యుడు; చదవడం రాయడం తెలియని వాడు; 
* illness, n. నలత; సుస్తీ; అనారోగ్యం; అస్వస్థత; జబ్బు; రోగం; రుగ్మత; జాడ్యం; see also disease and sickness; 
** 	terminal illness, ph. అవసాన అస్వస్థత; ప్రాణం తీసే జబ్బు; 
* illogic, n. కుతర్కం; 
* illogical, adj. కుతర్కమైన; తర్కాభాసమైన; 
* ill-repute, n. అప్రతిష్ఠ; 
* ill-tempered, adj. కోపిష్టి; కోపదారి; 
* illuminate, v. t. ద్యోతించు; కాంతివంతం చేయు; 
* illuminated, adj. ద్యోతితం; జ్వలితం; కాంతివంతం చేయబడ్డ; 
* illuminating, adj. ఉద్దీపక; 
** illuminating power, ph. దీప్తి; ద్యోతక శక్తి; ఉద్దీపక శక్తి; 
* illumination, n. ఉద్దీపనం; వెలుగు; వెలుతురు; ప్రకాశం; ఉద్భాసం; ద్యోతకం; ద్యూతి; పొద్దు; 
* illusion, n. భ్రమ; భ్రాంతి; ఆరోపం; కనికట్టు; మాయ; మోళీ; ఇంద్రజాలం; illusions pertain to the mind and delusions pertain to a belief;
* illustrated, adj. (1) సచిత్ర; (2) సోదాహరణ; 
* illustrative, adj. నిదర్శనాత్మక; 
* illustration, n. (1) బొమ్మ; చిత్రం; చిత్తరువు; (2) ఉదాహరణ; దృష్టాంతం; ఆఖ్యాయికం; 
* illustrious, adj. ఘనతకెక్కిన; ప్రఖ్యాత; ప్రముఖ; ప్రసిద్ధ; 
* ill-will, n. వైమనస్యం; వైరస్యం; 
* image, n. ప్రతిరూపం; ప్రతిబింబం; ప్రతిమ; ప్రతీక; బింబం; చిత్రం; 
** 	virtual image, ph. మిధ్యాబింబం; కాల్పనిక బింబం; 
* imagery, n. (1) బొమ్మకట్టుడు; పదచిత్రం; ప్రతీకాత్మకం; (2) ఉత్ప్రేక్ష; ఉత్ప్రేక్షాలంకారం; 
** 	concrete imagery, ph. మూర్త పదచిత్రం; 
* imaginary, adj. కాల్పనిక; కల్పిత; అసత్య; ఊహ్య; భావుక; భావకల్పిత; ఊహాత్మక; 
** imaginary axis, ph. కాల్పనిక అక్షం; భావుకాక్షం; ఊహాత్మక అక్షం; కల్పన అక్షం; 
** imaginary number, ph. కాల్పనిక అంకం; భావుకాంకం; ఊహాత్మక సంఖ్య; కల్పన సంఖ్య;
** imaginary line, ph. ఊహాత్మక రేఖ; భావుక రేఖ; కల్పన రేఖ;
** imaginary part, ph. కాల్పనిక భాగం; 
* imagination, n. ఊహ; ఊహాశక్తి; భావన; కల్పన; భావుకత్వం; కల్పనాశక్తి; ఊహాశీలత; ఉత్ప్రేక్ష; 
* imagine, v. i. భావించు; ఊహించు; అనుకో; 
* imagism, n. a type of poetic philosophy popularized by poets like Ezra Pound; 
* imbecile, n. బుద్ధిహీనుడు; మూఢుడు; 
* imbibe, v. t. తాగు; పీల్చు; సేవించు; ఆస్వాదించు; 
* imbue, v. t. నానబెట్టు; నాటు; మనస్సులో ఉంచుకొను; 
* imitate, v. t. అనుకరించు; పోలునట్లు చేయు; ప్రతిరూపం నిర్మించు; 
* imitation, adj. నకిలీ; దొంగ; 
* imitation, n. అనుకరణ; అనుకారం; అనుకృతి; నకిలీ; అనుసృజన;
* immanent, adj. అంతర్భూతమైన; లోనున్న; అంతర్వ్యాప్తమైన; స్వాభావికమైన; 
* immanent, n. అంతర్యామి; అంతర్భూతుడు; 
** 	God is immanent, ph. దేవుడు సర్వాంతర్యామి; దేవుడు అన్నిటిలోను ఉన్నాడు; 
* immeasurable, adj. అప్రమేయ; అపరిగణనీయ; కొలవలేనంత; కొలతకు రాని; 
* immediate, adj. తక్షణ; వెంటనే; అవశ్య; సద్యో; 
** immediate address, ph. [comp.] తక్షణ విలాసం; సద్యో విలాసం; 
* immediately, adv. వెంటనే; తక్షణం; ఎకాయెకీ; సత్వరం; అవశ్యం: అప్పటికప్పుడు; అవ్యవధానంగా; 
* immense, adj. అపార; 
* immerse, v. i. మునుగు; 
* immerse, v. t. ముంచు; 
* immersion, n. ముంపు; నిమజ్జనం; పరిప్లుతం; 
* immigration, n. రావలస; 
* immobile, adj. స్థిరమైన; స్థావర; నిశ్చలమైన; అచల; అచర; కదలని; కదల్చలేని; ప్రచలిత; 
** immobile object, ph. స్థాణువు; 
* immodest, adj. సిగ్గులేని; 
* immolate, v. t. త్యాగం చేయు; అగ్ని ప్రవేశం చేయు; 
* immorality, n. దుర్నీతి; అవినీతి; వ్యభిచర్యం; 
* immortal, adj. అమర; అమర్త్య; చావులేని; నిత్య; 
* immortality, n. అమరత్వం; అమర్త్యం; నిత్యత్వం; చావులేకపోవడం; 
* immovable, adj. కదలని; కదల్చలేని; స్థావర; స్థిర; అచల; 
** immune response, ph. రక్షక ప్రతిస్పందన; రోగనిరోధక స్పందన; 
** immune system, ph.  రక్షక వ్యవస్థ; 
* immunity, n. రోగ నిరోధక శక్తి; అసంక్రామ్యత; రక్షణ; రక్షకశక్తి; రక్షరేకు; అభయప్రదానం; శరీరం రోగగ్రస్తం కాకుండా రక్షించుకోగలిగే శక్తి; 
** herd immunity, ph. మంద రక్షణ; మంద రక్షకశక్తి; మంద రక్షరేకు; చుట్టూ ఉన్న వాళ్ళు ఆరోగ్యంగా ఉండడం వల్ల మన శరీరం రోగగ్రస్తం కాకుండా రక్షించుకోగలిగే రోగ నిరోధక శక్తి; 
* immunization, n. అసంక్రమకరణం; అభయప్రదానం; రోగం సంక్రమించకుండా శరీరాన్ని పదిలపరచడం; 
* immutable, adj. మార్పుచెందని; మార్పులేని; స్థిరమైన; 
* impact, n. తాకిడి; ప్రభావం; అభిఘాతం; 
** impacted tooth, ph. అంతర్ఘటన దంతం; పూరిగా ఎదగకుండా ఇగుళ్లలోనే ఉండిపోయిన పన్ను; 
* impair, v. t. బలహీనపరచు; పాడుచేయు; చెడగొట్టు; విలువ తగ్గించు; 
* impart, v. t. ఇచ్చు; ఒసగు; అబ్బించు; 
* impartial, adj. సమశీల; నిష్పాక్షిక; పక్షపాత రహిత; 
** impartial person, ph. సమశీల వ్రతయుతుడు; పక్షపాత రహితుడు; నిష్పాక్షికుడు; 
* impassable, n. దుస్తరం; దాటరానిది; చొరరానిది; 
* impasse, n. (ఇంపేస్)  కఠిన పరిస్థితి; విషమ స్థితి; దిగ్బంధ స్థితి; తప్పించుకోలేని పరిస్థితి; 
* impassioned, adj. ఉద్రేకముతోఁ గూడిన, మనస్సునకు తగులునట్లు చెప్పిన,
** impassioned plea, ph. మనస్సునకు తగులునట్లు చెప్పిన విజ్ఞప్తి; 
* impatient, adj. ఓర్పులేని; సహనం లేని; ఆతురత; 
* impatience, n. ఆతురత; ఓరిమి లేకపోవడం; విసుగు; చిరాకు; 
* impatiens, n. సోకుడుముడుగు; రంగురంగుల పూలు పూసే ఒక రకం మొక్క; see touch-me-not; ok 
* impeach, v. t. అభిశంసించు; దోషారోపణ చేయు; 
* impeachment, n. అభిశంసన; దోషారోపణ; 
* impeccable, adj. మచ్చలేని; నిష్కళంకమైన; దోషం లేని; తప్పులెన్నరాని; 
* impede, v. t. అడ్డగించు; నిరోధించు; అవరోధించు; 
* impedance, n. (1) అవరోధకం; అవరోధం; అంకిలం; అర్గళం; క్లేశకం; స్తోభకం; స్తోభం; (2) ప్రత్యావర్తక విద్యుత్ ప్రవాహానికి ఆటంకం కలిగించేది;
* impediment, n. ప్రతిబంధకం; ఆటంకం; అంకిలి; విఘాతం; అర్గళం; పురోగతికి పెద్ద దెబ్బ; 
* impel, v. t. ప్రేరేపించు; ముందుకు తోయు; 
* impeller, n. ప్రేరేపకి; ముందుకు తోసేది; 
* impending, adj. కాగల; జరగబోయే; 
* impenetrable, adj. చొరరాని; దుర్గమ; గహన; 
* imperative, adj. విధివాచక; ఆజ్ఞారూపక; 
** imperative language, ph. [comp.] విధాయక భాష; Any programming language that specifies explicit manipulation of the state of the computer system e.g. SQL ; Not to be confused with a procedural language, which specifies an explicit sequence of steps; 
** imperative mood, ph. [gram.] విద్యర్ధకం; విధివాచకం; ప్రార్థనార్ధకం; ఉభయ ప్రార్థనార్ధకం; 
* imperative, n. విధివాచకం; విధాయకం;
* imperceptible, adj. ఇంద్రియగోచరం కాని; 
* imperfect, adj. అసంపూర్ణమైన; అసమాప్త; అసమగ్ర; లోపం ఉన్న; కొరత ఉన్న; లోపభూయిష్టమైన; 
* imperfection, n. లోపం; లోటు; తయారీలో వచ్చిన లోపం; 
* imperial, adj. సార్వభౌమత్వ; సామ్రాజ్యవాద; 
* imperialism, n. సామ్రాజ్యవాదం; 
* imperil, v. t. ఆపద కలిగించు; 
* imperishable, adj. నాశనం లేని; కుళ్ళని; పాడుకాని; నిల్వ చేసినా పాడు కాని; 
* impersonal, adj. అవ్యక్త; వ్యక్తి సంబంధం లేకుండా; 
* impervious, adj. అప్రవేశ్య; అభేద్యమైన; లోనికి చొరజాలని; 
* impetuousness, n. దురుసుతనం;
* impish, adj. చిలిపి; తమాశాకి అల్లరి చేసే తత్త్వం; 
* implant, v. t. రోగి శరీరాన్ని వైద్యుడు కోసి లోపల మరొక వస్తువుని పెట్టడం; 
* implant, v. t. నాటు; విత్తు నాటు; 
* implement, n. పనిముట్టు; సరంజాము; సరకు; 
* implement, v. t. ఉపయోగించు; వాడు; వాడుకలో పెట్టు; అమలు చేయు; అమలు పరచు; ఆచరించు; 
* implementation, n. కార్యాచరణ; ఆచరణ; అమలు; 
* implication, n. అన్యాపదేశం: అంతస్సూచన; ధ్వనింపు; 
* implicit, adj. అవ్యక్త; అంతర్లీన; అంతర్గత; గర్భితమైన; 
* implore, v. t. ప్రార్థించు; బ్రతిమాలు; బుజ్జగించు; విన్నపం చేసుకొను; విన్నవించుకొను; 
* implosion, n. అంతస్పోటనం; 
* imply, v. t. భావమునిచ్చు; ధ్వనించు; 
* import, n. (1) దిగుమతి; (2) అంతర్భావం; 
** import of a sentence, ph. వాక్యం యొక్క అంతర్భావం; 
* importance, n. ప్రాముఖ్యం; ప్రాధాన్యం; 
* important, adj. ముఖ్యమైన; ప్రధానమైన; మేటైన; 
** important person, ph. ముఖ్యుడు; మేటరి; ప్రెగడ; 
* imported, adj. సీమ; కిరానా; దిగుమతి చేసికొన్న; 
** imported stuff, ph. సీమ సరుకు; కిరానా సామాను; 
* impose, v. t. ఇబ్బంది కలిగించు; పిలవని పేరంటం వలె వచ్చు; శిక్షించు; 
* imposition, n. ఇబ్బంది; పిలవని పేరంటం; శిక్ష; 
* impossible, adj. అసంభవమైన; అసాధ్యమైన; దుస్సాధ్యమైన; వల్లమాలిన; 
* impossible, n. అసంభవం; అసాధ్యం; దుస్సాధ్యం; మృగ్యం;
* impostor, n. మరొకరివలె నటించేవాడు; దొంగ; మోసగాడు; దగుల్బాజీ; 
* impotence, n. నపుంసకత్వం; నిర్వీర్యత్వం; పుంసత్వలోపం; ధ్వజభంగం; పిరికితనం; క్లెబ్యం; 
* impotency, n. ధ్వజభంగం; నపుంసకత్వం; నిర్వీర్యత్వం; క్లీబ్యం; 
* impotent, adj. నిర్వీర్యం; శక్తిహీనం; బలహీనం; 
** impotent person, ph. నిర్వీర్యుడు; ఖొజ్జా; పేడి; 
* impound, v. t. దాచిపెట్టు; బంధించు; సామానులని అటకాయించి బంధించు; 
* impoverish, v. t. దారిద్య్రం కలిగించు; శక్తిహీనం చేయు; క్షీణింపజేయు; 
* impractical, adj. అఘటిత; 
* imprecate, v. t. శపించు; 
* impregnate, v. t. సిక్తం చేయు; నింపు; గర్భం కలిగించు; గర్భాదారణ చేయు; 
* impress, v. i. నచ్చుకొను; 
* impress, v. t. ముద్ర వేయు; మనస్సుకి హత్తుకునేటట్లు చేయు; మంచి అభిప్రాయం కలుగజేయు; 
* impressed, adj. ముద్ర వేయు; ముద్రాంకిత; నిహిత; నచ్చు; మంచి అభిప్రాయం కలుగు; 
** impressed force, ph. నిహిత బలం; 
* impression, n. (1) ముద్ర; ముద్రణ; గురుతు; (2) ముద్రాంకితం; వాసన; సంస్కారం; (3) అభిప్రాయం; భావముద్ర; భావం;
** positive impression, ph.  ఆదరణ భావం; 
* impressionistic, adj. అనుభూతాత్మక; 
** impressionistic painting, ph. అనుభూతాత్మక వర్ణచిత్రం; 
* imprint, n. ముద్ర; గుర్తు; అచ్చు; చిహ్నం; 
* imprinting, n. మనోముద్రణ; జంతువులలో పిల్ల మనోఫలకం మీద తల్లిదండ్రుల ముద్ర పడటం; 
* imprisonment, n. నిర్భంధం; కారాగార శిక్ష; ఖైదులో పెట్టడం; 
* improbable, adj. అసంభవమైన; అసంభావ్యమైన; సత్యదూరమైన; 
* improper, adj. అనుచిత; అపసవ్య; తగని; అక్రమ; అపక్రమ; విషమ; 
** improper fraction, ph. అపక్రమ భిన్నం; 
* improper, n. అనుచితం; తగనిది; అక్రమమైనది; 
* improve, v. t. బాగుపరచు; అభివృద్ధి చేయు; పురడించు; 
* improved, adj. మెరుగుపరచబడ్డ; పురడించిన; 
* improvement, n. అభివృద్ధి; మెరుగుదల; బాగుపడడం; 
* improvisation, n. మనోధర్మం; ఆశువుగా ప్రామాణికమైన సంగీతానికి చిలవలు, పలవలు చెక్కడం; ముందుగా తయారవకుండా అక్కడికక్కడ కల్పించి ప్రదర్శించడం; అభివృద్దీకరణ; 
* improvise, v. t. మనోధర్మం చేయు; ఆశువుగా విద్యని ప్రదర్శించు; ముందుగా తయారవకుండా అక్కడిక్కడ కల్పించి ప్రదర్శించు; 
* impudence, n. (1) నీలుగడం; అమర్యాదకరమైన ప్రవర్తన; (2) సిగ్గు లేకపోవడం; 
* impulse, n. ప్రచోదనం; సంవేగం; 
* impulsive, adj. సంవేగ; 
** impulsive force, ph. సంవేగ బలం; 
** impulsive pressure, ph. సంవేగ పీడనం; 
* impure, adj. కల్తీ; అశుద్ధ; అవిశుద్ధి; స్వచ్ఛం కాని; ములుకువ; 
* impurity, n. అశౌచం; కల్మషం; అపరిశుద్ధం; కల్తీ పదార్థం; 
* imputation, n. అపవాదు; ఆరోపణ; 
* inability, n. అశక్తత; సమర్ధత లేకపోవడం; 
* in absentia, adv. పరోక్షంగా; గైరుహాజరులో; 
* inaccurate, adj. సరికాని; ఖరారు కాని; తప్పు అయిన; 
* inadequacy, n. చాలమి; కొరత; అసమగ్రత; 
* inadequate, adj. సరిపోని; చాలని; కొరవడిన; అసమగ్ర; 
* inadvertently, adv. ఏమరుపాటున; పరాకుగా; అనుకోకుండా; అనవధానంగా; 
* inanimate, adj. అచర; స్థిర; చలనం లేని; ప్రాణం లేని; 
* inapplicable, n. అవర్తితం; వర్తించనిది; పొసగనిది; ఉపయోగించనిది; 
* inappropriate, adj. సరికాని; అసందర్భ; అసమంజస; అక్రమమైన; తగని; అయుక్త; యుక్తముకాని;
* inappropriate expenditure, ph. అక్రమ వ్యయం; యుక్తముకాని ఖర్చు; 
* inappropriate income, ph. అక్రమ ఆర్జన; 
* inattention, n. ఏమరుపాటు; అనవధానం; పరధ్యానం; 
* inauguration, n. ప్రారంభోత్సవం; అంకురార్పణం; స్నాతకం; స్నాతకోత్సవం; 
* inauspicious, adj. అమంగళ; అశుభ; 
* inborn, adj. సహజమైన; జన్మసిద్ధ; పుట్టుకతో వచ్చిన; స్వాభావిక;
* in-camera, adv. [legal] చాటుగా; రహస్యంగా; గదిలో 
* incandescence, n. తాపదీప్తి; 
* incandescent, adj. తాపదీప్త; వేడి చేత వెలుగు పుట్టించే; 
* incantation, n. అభిచారం; మంత్రం; 
* incarcerate, v. t. ఖైదులో పెట్టు; బంధించు; 
* incapability, n. అసమర్ధత; 
* incarnation, n. అవతారం; 
* incendiary, adj. ఇళ్ళని కాల్చే స్తోమత గల; 
* incense, v. i. కోపోద్దీపమగు; 
* incense, n. సుగంధ ద్రవ్యం; ధూపం; 
** incense stick, n. అగరువత్తి; 
* incentive, n. ప్రచోదనం; ప్రోత్సాహకం; ఉసి కోల్పేది; ప్రేరేపకం; ప్రేరకం; 
* inception, n. ప్రారంభం; 
* incessant, adj. ఎడతెగని; నిరాఘాటంగా; అనవతరంగా; 
* incest, n. వావిడికము; వావివరసతప్పడము; అగమ్యాగమనము; ఒకే కుటుంబ సభ్యుల మధ్య లైంగిక సంబంధం; వివాహము కూడని వరుస (వావి) గలవారితోడి వ్యభిచారము;
* inch, n. అంగుళం; 
* inch, v. i. నెమ్మదిగా జరుగు; 
* incident, adj. పతన; 
** incident angle, ph. పతన కోణం; 
** incident light, ph. పతన కాంతి; 
** incident ray, ph. పతన కిరణం; 
* incident, n. సంఘటన; 
* incidental, n. ఆగంతుకం; అప్రధానం; అనుషంగికం; 
* incidental, adj. అనుషంగిక; అప్రధాన; ప్రధాన కార్యక్రమంతోపాటు, అప్రయత్నంగా జరిగిన; (అనగా, ప్రమాదవశాత్తూ కాదు); 
* incidentally, adv. అనుషంగికంగా; (see also) accidentally; 
* incineration, n. భస్మీకరణం; 
* incinerator, n. భస్మి; భస్మం చేసే ఉపకరణం; 
* incipit, n. ప్రారంభ వాక్యం; కథన ప్రారంభం; 
* incision, n. కోత; గంటు; నాటు; 
* incisors, n. కుంతలాలు; కొరకడానికి వాడే పళ్ళు; the front teeth present in most mammals;
* incite, v. t. రేకెత్తించు; రెచ్చగొట్టు; ప్రేరేపించు; ఉసికొలుపు; ఉత్తేజపరచు; 
* inclement, adj. పాడుగా ఉన్న; జడివాన, తుపాను మొదలైన పరిస్థితుల వల్ల పాడుపడిన; 
* inclination, n. (1) అభిమతం; అభిరుచి; చిత్తవృత్తి; (2) అభిలాష; ఉబలాటం; (3) వాలు; మొగ్గు; నతి; 
* incline, n. వాలు; ఆస్థ; తటం; 
* inclined, adj. వాలు; వాలిన; మొగ్గిన; దోర; తొంగలి; నత; 
** inclined plane, ph. వాలు తలం; దోర తలం; మొగ్గుబల్ల; తొంగలి బల్ల; ఆస్థ ఫలకం; 
* incognito, n. ఇతరులకి దొరకకుండా తప్పించుకోగల జ్ఞానం; మారువేషం; 
* incoherent, adj. అసంబద్ధమైన; పొంతనలేని; అకటవికటమైన; అసంగతమైన; 
* income, n. [[ఆదాయం]]; ఆయము; రాబడి; వచ్చుబడి; వరుమానం; సంపాదన; (rel.) earnings; 
** low-income, ph.  అల్పాదాయం;
** 	net income, ph. నికరాదాయం; 
** income tax, ph. ఆదాయపు పన్ను; రాబడి పన్ను; 
* incomparable, adj. సాటిలేని; అనన్య సామాన్యమైన; అసదృశమైన; అసమానమైన; నిరుపమాన; 
* incompatible, adj. సామరస్యం లేని; అసంగతమైన; పొసగని; 
* incompetence, n. అప్రయోజకత్వం; అసమర్ధత; 
* incomplete, adj. అర్ధాంతర; అసంపూర్ణ; అరకొర; అసమగ్ర; 
* incomplete, n. అసంపూర్ణం; అర్ధాంతరం; 
* incomprehensible, n. అప్రమేయం; దుర్‌గ్రాహ్యం; అవిజ్ఞేయం; 
* inconceivable, n. అచింత్యం; ఊహించడానికి కూడా వీలు లేని; 
* incongruity, n. అసంగతత్త్వం; 
* inconsequential, adj. ఆషామాషీ; 
* inconsiderate person, ph. అసమీక్ష్యకారి; 
* inconsistency, n. వైరుధ్యం; పరస్పర వైరుధ్యం; 
* inconsistent, adj. అసంగతమైన; అసంబద్ధమైన; పరస్పర విరుద్ధమైన; 
* incontinent, n. మల మూత్ర విసర్జనలపై పట్టు తప్పటం; 
* incontrovertible, adj. తిరుగులేని; నిరాక్షేపమైన; నిర్వివాదమైన; రూఢియైన; నిస్సందేహ; చర్చకు అవకాశంలేని;
* inconvenience, n. ఇబ్బంది; 
* inconvenient, n. ప్రతికూలం; (ant.) అనుకూలం; 
* incorporate, v. t. సంస్థీకరించు; వ్యవస్థీకరించు; 
* incorporation, n. సంస్థ; వ్యవస్థాపన; 
* incorporation, v. t. సంస్థాపన; 
* incorrigible, adj. మూర్ఖ; మొండి; 
* increase, v. i. ఎసరు; ఎసరేగు; ఎసలారు; 
* increase, v. t. పెంచు; ఎక్కువ చేయు; ఎక్కించు; 
* incredible, adj. నమ్మశక్యంకాని; వింతైన; విడ్డూరమైన; అపురూపమైన; 
* incredulous, adj. నమ్మతగని; నమ్మరాని; 
* increment, n. (1) పెరుగుదల; (2) జీతంలో పెరుగుదల; 
* incriminate, v. t. నేరారోపణ చేయు; అభియోగించు; 
* incrimination, n. నేరారోపణ; అభియోగం; 
* incubation, n. పొదుగుట; ఉద్భూతం; డింభోషణం; 
** incubation period, ph. ఉద్భూత కాలం; డింభోషణ కాలం; 
** incubation period of a disease, ph. రోగం యొక్క ఉద్భూత కాలం; రోగోద్భూత కాలం; 
* incubator, n. పొదుగుపెట్టె; డింభోషణి; 
* incubus, n. ఆడదానితో రతిని కాంక్షించే మగ దయ్యం; (ant.) succubus; 
* incur, v. t. పొందు; పడు; 
* incus, n. రదనికాస్తి; మధ్య చెవిలో ఉన్న ఒక చిన్న ఎముక; 
* indebted, adj. రుణపడియుండు; రుణగ్రస్తమైయుండు; అప్పుపడి ఉండు; 
* indeed, inter. అలాగా; 
* indefinite, adj. అస్పష్టమైన; అపారమైన; అనిర్దిష్ట; 
* indefinable, adj. అనిర్వచనీయ; 
* indelible, adj. చెరగని; 
* indemnity, n. (1) నష్టపరిహారం; (2) a contractual agreement between two parties;
* indentation, n. (1) లోత్త; (2) గంటు; పేరా మొదటి వరసని మార్జిన్ నుండి దూరంగా జరిపి రాయడం; 
* indenture, n. ఒడంబడిక; ఒప్పందం; ఖరారునామా; ముచ్చిలికా; 
** indentured labor, ph. ఒప్పందపు కూలి; ముచ్చిలకా దాస్యం; 
* independent, adj. స్వతంత్ర; నిరాలంబ; 
* independence, n. స్వతంత్రం; నిరాలంబం; 
* indestructible, adj. అవ్యయ; 
* indestructible, n. అవ్యయం; 
* indeterminate, adj. అనిర్దిష్ట; 
* index, n. సూచిక; పదపట్టిక; అనుక్రమణిక; పదసూచి; చింతామణి; ఒక పుస్తకంలోని ముఖ్యమైన మాటలు ఏయే పుటలలో కనిపిస్తాయో చెప్పే సూచిక; సాధారణంగా ఈ సూచిక పుస్తకం చివర ఉంటుంది; 
** index finger, ph. తర్జని; చూపుడువేలు; 
** index register, ph. [comp.] సూచిక పల్టీపేరు; తర్జని పల్టీపేరు; 
* India, n. భారతదేశం; ఇండియా; 
** India ink, ph. త్వరగా ఆరే (నల్ల) సిరా; భారతీయులలా నల్లగా ఉంటుందని మొదట్లో ఈ సిరాకి ఈ పేరు పెట్టారు, బ్రిటీష్‌వారు. దరిమిలా ఈ రకం సిరాని అన్ని రకాల రంగులలోనూ చేస్తున్నారు. పిల్ల చచ్చినా పురిటి వాసన పోలేదన్నట్లు ఈ పేరు మాత్రం మిగిలింది. 
** India rubber, ph. సందర్షిణి; same as natural rubber; [bot.] ''Hevea brasiliensis;''
* Indian, adj. భారత్; భారతీయ; భారతదేశానికి సంబంధించిన; ఇండియా ఉపఖండానికి సంబంధించిన; 
** Indian aconite, ph. నాభి; 
** Indian airspace, ph. భారతీయ గగనతలం; 
** Indian aloe, n. ph. కలబంద; 
** Indian beech, n. ph. కానుగ; [bot.] ''Millettia pinnata, Pongamia pinnata;''
** Indian birthwort, ph. ఈశ్వర వేరు; 
** Indian butter tree, ph. ఇప్పచెట్టు; 
** Indian coral, ph. పారిజాతం; 
** Indian gum arabic, ph. తుమ్మ; 
** Indian jalap, ph. తెగడ చెట్టు; 
** Indian kino, ph. వేగిస చెట్టు; 
** Indian lilac, ph. తురక వేప చెట్టు; 
** Indian mulberry, ph. మద్ది; 
** Indian olibanum, ph. పరంగి సాంబ్రాణి; 
** Indian pennywort, ph. బ్రహ్మీ మొక్క; 
** Indian spikenard, n. జటామాంసి; [bot.] ''Nardostachys jatamansi'' of the Valerian family;
** Indian spinach, ph. [[బచ్చలి]]; 
** Indian Subcontinent, ph. ఇండియా ఉపఖంఢం; ఈ ఉపఖండంలో భారతదేశం, నేపాల్, బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక; భూటాన్, పాకిస్తాన్, మయాన్‌మార్, హిందూ మహాసముద్రంలోని చిల్లర దీవులు ఉన్నాయి; 
* Indian, n. m. భారతీయుడు; 
* Indian-ness, n. భారతాత్మ; 
* indicate, v. t. సూచించు; 
* indicator, n. సూచి; సూచిక; సంసూచిక; ముల్లు; అర్థకం; స్పోరకం; 
** indicator function, ph. స్పోరక ప్రమేయం; 
** indicator of depth, ph. దఘ్నార్థకం; లోతుసూచిక; 
** indicator of direction, ph. దిక్సూచి; 
** indicator of meaning, ph. భావార్థకం; భావసూచిక; 
** indicator of plural, ph. బహువచన స్పోరకం; 
** indicator of size, ph. పరిమాణార్థకం; 
* indictment, n. నేరారోపణం; 
* indifference, n. ఉపేక్ష; ముభావం; ఉదాసీనత; 
* indigenous, adj. దేశవాళీ; స్వదేశీ; దేశీయ; 
* indigestion, n. అజీర్ణం; అగ్నిమాంద్యం; అజీర్తి; 
* indignation, n. రోషం; ఆగ్రహం; కోపం; 
* indigo, n. నీలిమందు; ಅవిరి; 
** indigo plant, ph. నీలిమొక్క; రంజని; నీలిగోరింట; మధుపర్ణిక; అవిరి; 
* indirect, adj. పరోక్ష; అపసవ్య; 
* indirectly, adv. చూచావాచాయగా; పరభారిగా; 
* indiscreet, adj. విచక్షణారహిత; ఆలోచనలేని; అనాలోచిత; 
* indiscriminately, adv. విచక్షణా రహితంగా; 
* indispensable, adj. అనివార్య; ఆవశ్యక; అపరిహార్య; తప్పనిసరి అయిన; 
* indisposed, adj. అస్వస్థ; విముఖ; 
* indisputable, n. నిర్వివాదాంశం; 
* indistinct, adj. అస్వచ్ఛం; 
* Indium, n. ఇండియం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 99, సంక్షిప్త నామం, In); (ety.) from the indigo blue spectral line; has nothing to do with India; 
* individual, adj. వ్యష్టి; వైయక్తిక; ప్రత్యక్‍; 
* individual, n. (1) వ్యక్తి; ఆసామీ; నఫరు; (2) వైయక్తికం; 
** individual incidents, ph. వ్యష్టి సంఘటనలు; వైయక్తిక సంఘటనలు; 
** individual souls, ph. ప్రత్యగాత్మలు; 
* individualistic, adj. వ్యక్తివాద; 
* individuality, n. వ్యక్తిత్వం; వైయుక్తికత; 
* individualization, n. వ్యష్టీకరించడం; 
* individually, adv. నఫరుగతిగా; 
* Indo-Aryan, adj. హిందార్వ; ఔత్తరాహ; 
* indoctrinate, v. t. బోధించు; బోధచేయు; బలాత్కారంగా సమ్మతింపజేయు; 
* indoctrination, n. బోధ; 
* indolent, n. మొండి; 
* indolence, n. సోమరితనం; బద్ధకం; 
* induce, v. t. ప్రేరేపించు; ప్రోత్సహించు; ఉన్ముఖుని చేయు; లోభపెట్టు; 
* induced, adj. ప్రేరిత; 
* inducement, n. ప్రేరణ; ప్రోత్సాహం; 
* induction, n. అర్థాపత్తి; ఆగమనం; నిగమనం; వ్యష్టి సంఘటనల పరంపర నుండి సాధారణ సూత్రాన్ని ప్రతిపాదించే పద్ధతే ఆగమనం; (ant.) deduction 
** induction method, ph. ఆగమన పద్ధతి; 
* indulge, v. i. అనుభవించు; 
* industrial, adj. పారిశ్రామిక; 
** industrial chemistry, ph. పారిశ్రామిక రసాయనం; 
** industrial estate, ph. పారిశ్రామిక వాడ; 
** industrial revolution, ph. పారిశ్రామిక విప్లవం; 
** industrial wastes, ph. పారిశ్రామిక వ్యర్ధాలు; 
* industrialist, n. పారిశ్రామికుడు; పారిశ్రామికవేత్త; 
* industrialization, n. పారిశ్రామికీకరణం; పరిశ్రమల విస్తరణ; 
* industrious, adj. శ్రమించెడు; 
* industry, n. శ్రమ; పరిశ్రమ; 
* inedible, adj. అఖాదీ; తినడానికి పనికిరాని; 
** inedible oil, ph. అఖాదీ తైలం;
** ineffable, adj.  వర్ణనకి లొంగని; వర్ణింఫశక్యముకాని; వాచామగోచరమైన; అనిర్వచనీయమైన; చెప్పనలవికాని;  
* ineffectual, n. వ్యర్థం; 
* inelastic, adj. అస్థితిస్థాపక; స్థితిస్థాపక రహిత; స్థితిస్థాపకత లేని;
* inept, adj.  అప్రయోజక; చతురత లేని; నైపుణ్యం లేని; 
* inert, adj. జడ; స్తబ్ధ; మంద; అచేతన; తామసిక; 
** inert gas, ph. జడ వాయువు; మందవాయువు; స్తబ్దవాయువు; 
* inequality, n.  వైషమ్యం; 
* inertia, n. జడత్వం; జడత; జడిమ; స్తబ్ధత; తమస్సు; 
* inertial, adj. జడత్వ; 
** inertial frame, ph. జడత్వ చట్రం; 
** inertial frame of reference, ph. ప్రమాణ జడత్వ చట్రం; 
** inertial mass, ph. జడత్వ గురుత్వం; తామస గురుత్వం; 
* inestimable, adj. అగణ్య; 
* inequality, n. అసమానత్వం; విసమీకరణం; వైషమం; న్యూనాధిక్యత; 
* inequity, n. అసమానత; ప్రతిసమం; 
* inevitable, n. నియతం; అనివార్యం; విధాయకం; 
* inexhaustible, adj. అవ్యయ; అవ్యయమైన; 
* inexhaustible, n. అవ్యయం; 
* inexpensive, n. అగ్గువ; చవుక; 
* infallible, n. అచ్యుతం; తప్పుకి అతీతం; 
* infamy, n. అపకీర్తి; అప్రతిష్ఠ; దుర్యశం; 
* infancy, n. శైశవం; శైశవావస్థ; పసితనం; 
* infant, adj. శిశు; శైశవ; 
* infant, n. శిశువు; పసిబిడ్డ; పసికందు; నెత్తురుకందు; నెలకూన; చిరుత; బుడుత; బొట్టె; కిశోరం;కందు; పసివాడు; ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు  శైశవ దశ;
* infanticide, n. శిశుమేధం; శిశుహత్య; 
* infantry, n. కాల్బలం; పదాతిబలం; 
* infarct, n. ప్రాణరహిత కణజాలం; శరీరంలో రక్తపు సరఫరా లేక కొద్ది మేర చచ్చిపోయిన భాగం; 
* infarction, n. కణజాల మరణం; శరీరంలో రక్తపు సరఫరా లేక కొద్ది మేర చచ్చిపోవడం;  
** coronary infarction, ph. గుండెలోని కండరాలకి రక్తపు సరఫరా లేక కొద్ది మేర కణజాలం చచ్చిపోవడం; 
* infatuation, n. మోహం; చిత్తమోహం; వ్యామోహం; మూఢ ప్రేమ; అభినివేశం; తేలగింపు; 
* infect, v. t. సూక్ష్మజీవులని శరీరంలో చొరబడేట్టు చేసి రోగం కలిగించడం; 
* infection, n. తిష్ట; తిష్ట రోగం; లాతికణావేశం; అన్యకణావేశం; సోకుడు; అంటునలత; జాడ్యం; సూక్ష్మజీవులు శరీరంలో చొరబడి ఒక చోట స్థావరం ఏర్పరచుకోవడం; see also infestation; 
** 	vaginal infection, ph.  యోని తిష్ట; 
* infectious, adj. తిష్ట; సంక్రామిక;, 
** infectious disease, ph. తిష్ట రోగం; సంక్రామిక రోగం; అంటునలత; 
* inference, n. అనుమాన ప్రమాణం; అనుమితి; అనుభావనము; అర్థాపత్తి; ఉత్తరపక్షం; గ్రాహ్యం; ఒక అంశం నుండి గ్రహించే సారాంశం, ఆకళింపు,
** inference engine, ph. అనుమితి సాధకం; 
** inference rule, ph. అనుమితి నియమం; 
* inferior, adj. చవకబారు; తీసికట్టు; తక్కువైన; నీచ; నీచమైన; కింది; బీడు; అల్కా; హీన; అధో; కీత; న్యూన; అవాచీ; అవద్య; 
** inferior land, ph. కీతనేల; 
** inferior vena cava. ph. అధోబృహత్సిర; the large vein that returns blood from the legs and abdomen to the heart;
* inferiority, n. న్యూనత; లోకువ; హీనత; అప్రధాన్యత; 
** inferiority complex, ph. ఆత్మన్యూనతా శంక; ఆత్మన్యూనతా భావం; 
* infertile, adj. నిస్సారమైన; పండని; గొడ్డు; 
* infestation, n. సూక్ష్మజీవులు, పరభుక్కులు జీవి ఉపరితలం మీద స్థావరం ఏర్పరచుకోవడం; see also infection;36. 
* infidelity, n. అవిశ్వాసం; 
** 	conjugal infidelity, ph. వ్యభిచారం; 
* infinite, adj. అనంతమైన; అనంత; అపరిమిత; అంతూ దరీ లేని; 
** infinite regress, ph.  అనవస్థా దోషం; ఏదైనా ప్రతిపాదన మరొక ప్రతిపాదనపై ఆధారపడి, ఆ ప్రతిపాదన ఇంకొక దానిపై, అది మరొక దానిపై, ఇలా అనంతంగా ఆధారపడుతూ పోవడాన్ని అనవస్థా దోషం (Infinite Regress) అంటారు. అలాంటి దోషమున్న ప్రతిపాదన తర్కసమ్మతం కాదన్న మాట.
** infinite series, ph. అనంత శ్రేణి; 
* infinitesimal, adj. అత్యంత; 
** infinitesimal calculus, ph. అత్యంత కలనం; 
* infinitive, n. తుమర్థం; తుమున్నర్థకం; క్రియ యొక్క సామాన్య రూపం; క్రియ యొక్క దాత్వర్ధక రూపం; ఇంగ్లీషులో సాధారణంగా ఏ క్రియకైనా ముందు to చేర్చితే అది infinitive రూపం అవుతుంది; ఉదా: to love, to eat, to run, to believe, to follow, to laugh, to stare, to wonder.  
* infinity, n. అనంతం; దిగంతం; మహత్తు; అంతులేనిది; 
* infirmary, n. ఆసుపత్రి; 
* infirmity, n. అశక్తి; నిస్త్రాణ; నలత; సుస్తీ; 
* infix, adj. మధ్యలో వేసిన; మధ్యలో వచ్చే; 
* inflammable, adj. జ్వలనశీలమైన; మండే గుణం కల; మండే; 
* inflammation, n. వాపు; శోఫ; ఉబ్బు; ఉలుపు; 
* inflammatory, adj. (1) వేడిని పుట్టించే; తాపజనక; (2) కోపం కలిగించే; రెచ్చగొట్టే; 
* inflate, v. t. ఊదు; గాలితో నింపు; 
* inflation, n. ద్రవ్యోల్బణం; దివాలేషం; డబ్బు సరఫరా ఎక్కువవడం వల్ల వస్తువుల ధరలు, చాకిరీల ధరలు అదేపనిగా పెరుగుతూ పోవడం; దివాలేషం అంటే కరువు కాదు. కరువు రోజులలో ధరలు పెరగడానికి కారణం వస్తువులు దొరకక పోవడం; 
* inflection, n. [gram.] రూపభేదం; (note) his is an inflection of he; ఇంటి is an inflection of ఇల్లు; 
* inflow, n. ఆన; 
** barrier to inflow, ph. [[ఆనకట్ట]]; 
* influence, n. ప్రభావం; ప్రభ; ప్రాబల్యం; పలుకుబడి; మాట చెల్లుబడి; 
* influence, v. t. ప్రభావితం చేయు; 
* influenza, n. ఫ్లూ; విషపడిశం; 
* inform, v. t. తెలియజేయు; (rel.) tell; 
* informal, adj. అనియత; 
** informal education, ph. అనియత విద్య; 
* information, n. సమాచారం; వార్త; విశేషం; వక్కాణం; తెలిమానం;
** information highway, n. సరదా; సమాచార రహదారి; సమాపథం; సమాచార మహాపథం; 
** information theory, n. సమాచార సిద్ధాంతం; 
** informed sources, ph. అభిజ్ఞ వర్గాలు; 
* informer, n. వేగులవాడు; ఆచూకీదారు; 
* infra, adj. అధో; నీచ; తక్కువ; కింద; 
* infraction, n. అతిక్రమణ; 
* infrared, adj. అథోలోహిత; అత్యారుణ; పరారుణ; 
** 	far infrared, ph. దూర పరారుణ; 
* infrastructural, adj. ఉపనిర్మాణ; 
* infrastructure, n. అవస్థాపన సౌకర్యాలు; ఉపనిర్మాణం; ఉపకరణ సౌకర్యాలు; 
* infringement, n. అతిక్రమణం; ఉల్లంఘనం; 
* in good faith, ph. విశ్వాసంతో; నమ్మకంతో; 
* ingenious, adj., అబిరుచి చూపించు; తెలివయిన; ఊహాశక్తితో నిండిన; 
* ingenuous, adj., అమాయకమయిన; నిగర్వమయిన; దర్పములేని; 
* ingot, n. పాళా; లోహపు కడ్డీ; 
* ingrained, adj.  అస్థిగతమైన; గట్టిగా పట్టిన; 
* ingredients, n. pl. అంశములు; ఘటకద్రవ్యములు; ఘటకాంశాలు; అంగములు; సంబారాలు; సరంజామా;  ఒక అంశాన్ని తయారు చెయ్యడానికి కావలసిన వస్తువులు; 
* ingress, n. లోనికి పోయే దారి; 
* inhabit, v. i. నివసించు; అధివసించు; 
* inhabitant, n. నివాసి; వాస్తవ్యుడు; సాకీను; 
* inhabited, adj. జనసంకీర్ణ; 
* inhalation, n. ఉచ్ఛ్వాసం; పూరకం; 
* inhalation and exhalation, ph. ఉచ్ఛ్వాస నిశ్వాసాలు; పూరక రేచకాలు; 
* inhale, v. i. ఎగపీల్చు; 
* inherent, adj. స్వతస్సిద్ధమైన; స్వాభావికమైన; ప్రాకృతిక; స్వయంసిద్ధ; సిద్ధం; 
* inheritance, n. వారసత్వం; వంశానుగతం; పారంపర్యం; ఉత్తరాధికారం; మిరాసి; దాయభాగం; దాయం; తల్లిదండ్రులనుండి పిల్లలకి సంక్రమించే సొత్తు; 
* inhibitory, adj. నియామక; 
* inhospitable, adj. నిరాదరణ; 
* inhuman, adj. అమానుష; 
* inhumane, n. అమానుషం; 
* inhumanely, adv. అమానుషంగా; 
* inimitable, adj. సాటిలేని; 
* initial, adj. ఆరంభ; ప్రథమ; మొదటి; ముక్తాయి; 
** initial condition, ph. ప్రారంభ పరిస్థితి; 
* initials, n. pl. పొడి అక్షరాలు; ఆద్యక్షరాలు; 
* initiation, n.  ప్రారంభ ఉపదేశం; దీక్ష; ప్రారంభ కార్యక్రమం; 
* initiative, n. చొరవ; ఉపక్రమం; ప్రథమయత్నం; 
* injunction, n. నిషేధాజ్ఞ; ఉత్తర్వు; 
* injure, v. i. గాయపడు; దెబ్బ తగిలించుకొను; 
* injure, v. t. గాయపరచు; దెబ్బ తగిలించు; 
* injured, n.m. గాయపడ్డవాడు; క్షతగాత్రుడు; దెబ్బతగిలినవాడు; 
** injured person, ph. క్షతగాత్రుడు; 
* injurious, adj. క్షతకరం; హానికరం; 
* injury, n. దెబ్బ; గాయం; క్షతం; 
* injustice, n. అక్రమం; అన్యాయం; 
* ink, n. సిరా; మషి; మసి; 
* ink bottle, n. సిరాబుడ్డి; మషీమణి; 
* inkblot, n. సిరామరక; 
* inlaid, adj. ఖచిత; ఆఖచిత; 
** inlaid with precious stones, ph. రత్నఖచిత; 
* inland, adj. దేశాంతర్గత; అంతర్దేశీయ; 
* in-laws, n. pl. అత్తవారు; వియ్యాలవారు; 
* inlay, v.t. పొదుగు; తాపడం చేయు; చెక్కు; 
* inlet, n. (1) సముద్రం భూమి లోనికి చొచ్చుకు వచ్చిన చోటు; (2) యంత్రం లోనికి వాయువుని గాని ద్రవాన్ని గాని పంపే గొట్టం; 
* in lieu of, ph. బదులుగా; స్థానంలో; 
* inmate, n. బందీ; ఖైదులోగాని, పిచ్చాసుపత్రిలోగాని బందీ అయిన వ్యక్తి; 
* inn, n. (1) సత్రవ; (2) హొటేలు; 
* innate, adj. సహజమైన; అంతర్జనిత; అంతర్లీన; 
* inner, adj. అంతర్గత; అంతర్గతమైన; అంతర్భూత; అంతరంగ;
** inner planets, ph. అంతర్ గ్రహాలు; 
** inner voice, ph. అంతర్వాణి; 
* innocent, adj. దోషము లేని; నేరములేని; అపకారము చెయ్యని; తప్పులేని; నిరుపద్రవమైన; అమాయక; సాధువైన;
** innocent person, ph. నిర్దోషి; నిరపరాధి; అమాయకుడు; 
** innocuous, adj. అపకారము చేసే సమర్ధత లేని; అపాయకరంగాని; హాని చేయని; అమాయకపు; 
* innovation, n. నవకల్పన; నవసృజన; అవిశ్య; 
* innuendo, n. వ్యాజ్యోక్తి; చాటూక్తి; అన్యాపదేశం; ఉపాలంభం; ఆక్షేపణ; అసలు అనుభూతిని మనస్సులో దాచిపెట్టి పైపైన మరొక విధంగా ప్రవర్తించడం; 
* innumerable, adj. అసంఖ్యాక; అసంఖ్యేయ; హేరాళము; లెక్కలేనన్ని; లెక్కపెట్టలేనన్ని; 
** inoculate, v. t. (1) రోగకారక పదార్థాన్ని కానీ ప్రతిజనిని కాని శరీరం లోకి ప్రవేశపెట్టే ప్రక్రియ; వైద్య రంగంలో ఈ &quot;రోగకారక&quot; పదార్థం సర్వసాధారణంగా &quot;వేక్సీను&quot; అవుతుంది. ఆ పరిష్తితులలో inoculation  ని  vaccination  అంటారు; (2) ఒక సూక్ష్మజీవిని లాతి పర్యావరణంలోకి ప్రవేశపెట్టడం; 
* inorganic, adj. అనాంగిక; వికర్బన; అసేంద్రియ; 
** inorganic chemistry, ph. అనాంగిక రసాయనం; వికర్బన రసాయనం; అసేంద్రియ రసాయనం; 
* input, adj. అంతర్‌హిత; అంతర్యాన; అంతర్యాగ; ఆగత; నివిష్ట; నివేశ్య; 
** input data, ph. దాపతాంశాలు;  ప్రవేశాంశాలు; ఆగతాంశాలు; ప్రవేశిక దత్తాంశాలు; అంతర్యానాంశాలు; అంతర్యాగాంశాలు; 
** input device, ph.  నివేశ్యన సాధనం; నివేశ్యనోపకరణం; 
* input, n. దాపలం; ఆదానం; ప్రవేశాంశం; ప్రవేశికం; నివేశ్యనం; ఆగతం; ఆన; అంతర్యానం; అంతర్యాగం; లోరవానా (లోనికి రవానా); మేత; పెట్టు; అంతర్హితం; యాతం;  
* inquest, n. పంచాయతీ; అపమృత్యు విచారణ; 
* inquiry, n. భోగట్టా; 
* inquisition, n. ధర్మపరీక్ష; 
* inquisitiveness, n. జిజ్ఞాస; ఆదిత్స; 
* inradius, n. [math.] అంతర్ వ్యాసార్ధం; the radius of a circle (sphere) inscribed in a polygon (polyhedron); see also circumradius;
* insanity, n. వెర్రి; పిచ్చి; ఉన్మాదం; చిత్తవిభ్రమం; చిత్తచాంచల్యం; 
* inscription, n. రాత; అభిలేఖనం; 
** inscription on copper plate, ph. తామ్ర పత్రాల మీద రాత; 
** inscription on stone, ph. రాతి మీద రాత; శిలాభిలేఖనం; శిలాశేసనం; 
* insect, n. కీటకం; క్రిమి; పురుగు; 
** insect pest, ph. చీడ; చీడపురుగు; 
* insecticide, n. కీటక సంహారి; కీటకారి; 
* insecurity, n. భద్రతారాహిత్యం; అభద్రత; 
** insecure feeling, ph. అభద్రతా భావం; 
* inseparable, adj. అవినాభావ; 
* insemination, n. వీర్యదానం; 
** 	artificial insemination, ph. కృత్రిమ వీర్యదానం; కృత్రిమ గర్భాదానం; 
* insert, v. t. దోపు; దూర్చు; జొప్పించు; జొనుపు; ఆగమించు; 
* insert, n. జొప్పించబడ్డది; దోపినది; ప్రక్షిప్తం;  
* insertion, n. దోపడం; దూర్చడం; జొప్పించడం; జొనుపడం; ఆగమనం; 
* inside, n. లోపల; 
* insiders, n. pl. అస్మదీయులు; 
* insight, n. సూక్ష్మాక్షిక; లోచూపు; దివ్యచక్షువు; 
* insignificant, n. అల్పం; స్వల్పం; 
* insinuation, n. నిందారోపణ; వ్యంగ్యోక్తి; 
* insipid, adj. చప్ప; చప్పని; చప్పనైన; చప్పిడి; నిస్సారమైన; రుచిలేని; పేలవమైన; 
* insist, v. t. పట్టుబట్టు; బలవంతం చేయు; హఠం చేయు; 
* insistent, adj. హఠ; బలవంతపు; 
* insolence, n. తృణీకారం; నిర్లక్ష్యం; 
* insolent, adj. మర్యాద లేని; తృణీకార భావంతో; 
* insolvency, n. దీవాలా; 
* insolvent, n. దీవాలా తీసిన వ్యక్తి; 
* insomnia, n. నిద్రలేమి; నిద్ర పట్టకపోవటం; 
* inspection, n. విలోకనం; తనిఖీ; పరీక్ష; 
* inspector, n. తనిఖీదారు; 
* inspiration, n. (1) ప్రేరణ; ఉత్తేజం; స్ఫూర్తి; ఉద్దీపనం; దైవావేశం; (2) ఉచ్ఛ్వాసం; గాలి పీల్చడం; 
* install, v. t. తురుము; కూర్చు; కీల్కొల్పు; సంఘటించు; సిద్ధపరచు; 
* installment, instalment (Br.), n. విడత; వాయిదా; కంతు; దాటు; దఫా; కిస్తు; కిస్తీ;
** installment payment, ph. కిస్తీ; వాయిదా వాయి; 
* installments, n. విడతలు; వాయిదాలు; దఫాలు; కిస్తీలు; కంతులు; 
** 	by installments, ph. వాయిదాల మీద; కిస్తీ బందీ; కంతులవారీగా;
** 	first installment, ph. మొదటి వాయిదా; మొదటి దఫా; మొదటి కంతు; 
* instance, n. (1) ఉదాహరణం; (2) మారు; సారి; మచ్చు; 
* instant, n. క్షణం; 
* instantaneous, adj. క్షణిక; యుగపత్తు; సద్య; సద్యో; 
** instantaneous acceleration, ph. సద్య [[త్వరణం]]; 
** instantaneous position, ph. సద్య స్థానం; యుగపత్ స్థానం; 
** instantaneous velocity, ph. సద్య ధృతిగతి; సద్య వేగం; 
* instead, prep. బదులుగా; మారుగా; ప్రతిగా; ప్రత్యామ్నాయంగా; 
* instigate, v. t. ప్రేరేపించు; ప్రోద్బలం చేయు; పురికొలుపు; ఉసిగొలుపు; 
* instigation, n. ప్రేరేపణ; ప్రోద్బలం; దుర్బోధ చేసేవ్యక్తి; పుల్లలు పెట్టే వ్యక్తి; 
* instill, v. t. (1) బొట్లు బొట్లుగా దిగజార్చు; (2) బోధ చేయు; 
* instinct, n. ఉపజ్ఞ; సహజేచ్ఛ; సహజజ్ఞానం; సహజాతం; సహజ స్ఫురణ; వాసన; ప్రవృత్తి; అంతఃప్రవృత్తి; ఇంగిత జ్ఞానం; జంతుజ్ఞానం; 
** 	killer instinct, ph. జిఘాంస; యుయుత్స; గెలిచే వరకు పోరాడాలనే కోరిక; 
** 	person with a killer instinct, ph. జిఘాంసువు; 
* instinctive, adj. సహజాత;
* institute, n. సంస్థ; పీఠం; 
* institution, n. సంస్థ; పీఠం; 
* institutional, adj. సంస్థాగత; 
* instruction, n. (1) ఉపదేశం; బోధన; అధ్యాపన; (2) ఆదేశం; సమాదేశం; నిర్దేశం; 
** instruction set, ph. ఆదేశ గణం; 
* instructional, adj. ఉపదేశాత్మక; బోధనాత్మక; 
* instrument, n. (1) సాధకం; సాధనం; ఉపకరణం; పనిముట్టు; కొరముట్టు; పరికరం; ఎత్తళి; జంత్రం; ఆతోద్యం; (2) దస్తావేజు; 
** 	musical instrument, ph. ఆతోద్యం; ఉ. జంత్రవాద్యం; 
** 	percussion instrument, ph. అవనాధం; ఉ. డప్పు; మృదంగం; తబలా, వాయులీనం, వీణ; 
** 	wind instrument, ph. సుషిరం, ఉ. వేణువు; 
** instrument of accession, ph. విలీన పత్రం; 
* instrumental, adj. (1) కరణార్థక; (2) జంత్ర; 
** instrumental music, ph. జంత్ర వాద్యము; 
* insubordination, n. అవిధేయత; ఆజ్ఞాధిక్కారం; 
* insulator, n. బంధకి; బంధకం; అవాహకం; నిరోధకం;
* insult, n. అవమానం; పరాభవం; తిరస్కారం; న్యక్కారం; 
* insurgence, n. తిరుగుబాటు; విద్రోహం; 
* insurance, n. [[బీమా]]; 
** 	life insurance, ph. జీవిత బీమా; 
** 	permanent insurance, ph. అతైంతిక బీమా; శాశ్వత బీమా; 
** 	temporary insurance, ph. తైంతిక బీమా; అశాశ్వత బీమా; 
** insurance policy, ph. బీమా పట్టా; బీమా పట్టా పత్రం; 
** insurance premium, ph. బీమా అడితి; బీమా ప్రీమియం; 
* insurrection, n. ఉపప్లవం; తిరుగుబాటు; విప్లవం; 
* intact, adv. చెక్కుచెదరకుండా; 
* intake, n. ఆన; 
* integer, n. పూర్ణాంకం; పూర్ణసంఖ్య; అభిన్న సంఖ్య; అభిన్నాంకం; 
** integer data type, ph. పూర్ణాంక దత్తాంశ ప్రకారం; 
* integrability, adj. సమాకలనీయత; 
* integral, adj. సమాకలన; అవినాభావ; 
** integral calculus, ph. సమాకలన కలనం; 
** integral connection, ph. అవినాభావ సంబంధం; 
* integrable, adj. సమాకలనీయ; సమాకలన ప్రక్రియకి లొంగే; 
* integrand, n. సమాకల్యం; సమాకలన ప్రక్రియకి లొంగబడ్డది;
* integrated, adj. సమాకలిత; 
** integrated circuit, ph. సమాకలిత విద్యుద్వలయం
* integration, n. (1) సమాకలనం; చయనకలనం; (2) కలపడం; వీలీనత; ఏకీకరణ; సమన్వయం; 
* integrity, n. చిత్తశుద్ధి; న్యాయవర్తన; పెద్దమనిషితనం; 
* intellect, n. (1) బుద్ధి; జ్ఞానశక్తి; ధిషణ; చిత్తం; (2)బుద్ధజీవి; 
** 	sharp intellect, ph. కుశాగ్ర బుద్ధి; 
* intellectual, adj. వివేచనాత్మక; శేముష్య; బౌద్ధిక; మేథో; 
** intellectual evolution, ph.  బౌద్ధిక పరిణామం; 
** intellectual mirage, ph. జ్ఞానమరీచిక; 
** intellectual property, ph.  మేథో సంపత్తి; మేథో సంపద; శేముషీ సంపద;   
* intellectual, n. మేధావి; శేముషీవంతుడు; మనీషి; 
* intelligence, n. (1) వివేకం; తెలివి; తెలివితేటలు; ప్రజ్ఞానం; (2) గూఢసమాచారం; వర్తమానం; అపసర్పము; వేగు; 
** 	artificial intelligence, ph. విశ్వామిత్ర వివేకం; కృత్రిమ మేధ; 
** intelligence gatherer, ph. వేగరి; అపసర్పుడు 
** intelligence quotient, ph. బుద్ధిబలం; బుద్ధలబ్దం; 
* intelligentsia, n. pl. విజ్ఞులు; మేధావర్గం; వివేకవంతులు; 
* intend, v.i. ఉద్దేశించు; తలపెట్టు; 
* intended, adv. ఉద్దేశించిన; 
* intended, n. ఉద్దిష్టం; అభిలషణీయం; వాంఛనీయం; 
* intense, adj. తీవ్ర; తీక్షణ; ఉద్ధృత; 
* intensely, adv. ముమ్మరంగా; తీవ్రంగా; ఉధృతంగా; 
* intensity, n. తీవ్రత; తీక్షణత; ఉద్ధృతి; 
* intent, n. ఉద్దేశం; తలపోత; 
* intention, n. ఉద్దేశం; సంకల్పం; తలపోత; వివక్షత; మనోగతం; 
* intentionally, adv. ఉద్దేశపూర్వకంగా; సంకల్పశుద్ధితో; బుద్ధిపూర్వకంగా; చెయ్యాలని చేసిన; 
* inter, adj. అంతర్; పరస్పర; ఒండొంటి; అన్యోన్య; 
* inter, v. t. పాతు; పాతిపెట్టు; భూస్థాపితం చేయు; 
* interaction, n. సంకర్షణ; 
** 	short-range interaction, ph. లఘు సంకర్షణ; 
* intercalary month, n. అధిక మాసం; లుప్త మాసం; పురుషోత్తమ మాసం; మల మాసం; మలిమ్లుచం; సూర్యసంక్రమణం లేని చంద్ర మాసం; 
* intercede, v. t. అటకాయించు; 
* intercept, v. t. అడ్డగించు; ఆపు; నిలుపు; 
* inter-cellular, adj. కణాంతర; 
* interchangeability, n.  పరస్పర పరివర్తకత;
* interchangeable, n.  పరస్పర పరివర్తకం;
* intercontinental, adj. ఖండాంతర; 
* intercourse, n. సంభోగం; రతిక్రీడ; 
* inter-crop, n. అంతర పంట; ఒక పొలంలో ఒక జాతి మొక్కల మధ్య ఉన్న ఖాళీ స్థలంలో మరొక పంట వెయ్యడం; ఉదాహరణకి అల్లం, పసుపు, జొన్న పొలాలలో పెండలం వేసి పండించడం; 
* interdependence, n. పరస్పరావలంబనం; అన్యోన్యాశ్రయం; పరస్పరాధీనత; 
* interface, n. అంతరాననం; అంతరముఖం; అంతరవదనం; అంతరవర్తనం; వినిమయసీమ; 
** graphical interface, ph. చిత్రాంతరాననం; 
** command-line interface, ph. అక్షరాంతాననం; 
* interest, n. (1) వడ్డీ; మిత్తి; తేమానం; ఫాయిదా; (2) శ్రద్ధ; మొగ్గు; (3) అభిరుచి; ఆసక్తి; 
** 	compound interest, ph. చక్ర వడ్డీ; 
** 	simple interest, ph. బారు వడ్డీ; 
** 	vested interest interest, ph. స్వార్ధం; స్వకార్యం;
* interesting, adj. ఆసక్తికరమైన; ఆసక్తివంతమైన; 
* interface, n. అంతరాననం; అంతరముఖం; అంతరవదనం; అంతరవర్తనం; అంతర్ముఖం; పరస్పర ఫలకం; ప్రతిముఖం; కలనయంత్రా నికి బాహ్య ప్రపంచానికి మధ్య సంభాషణలు జరగడానికి మధ్యవర్తిగా పనిచేసే శాల్తీ; 
** graphical interface, ph. చిత్రాంతరాననం; చిత్రాంతరవర్తనం; 
** command line interface, ph. అక్షరాంతాననం; 
* interference, n. జోక్యం; 
* interim, adj. అందాకా; తాత్కాలిక; మధ్యంతర; 
** 	in the interim, ph. ఈ మధ్యలో; 
* interior, adj. అభ్యంతర; లో; లోపలి; 
** interior room, ph. అభ్యంతర మందిరం; లోపలి గది; 
* interjection, n. సాధువాదార్థకం; ఆశ్చర్యార్థకం; 
* interlude, n. విష్కంభం; విరామ సమయం; 
* intermediate, adj. మధ్యంతర; మాధ్యమిక; అంతస్థ; నడుమంతరపు; 
* intermediate, n. మధ్యంతరం; మాధ్యమికం; అంతస్థం; నడుమంతరం; మధ్యస్థం; 
* interment, n. పాతిపెట్టడం; శవాన్ని భూస్థాపితం చేయడం; 
* intermission, n. విరామం; విరామ సమయం; 
* intermittent, adj. విడచి విడచి వచ్చే; అడపా తడపా వచ్చే; అంతరాయిక;
** intermittent catastrophe theory, ph. అంతరాయిక వినిపాత వాదం; 
* intermittently, adv. అంతరాయికంగా; అప్పుడప్పుడు; ఒక్కోసారి; 
* internal, adj. ఆంతరంగిక; అంతరంగ; అంతర్గత; అంతర్ గర్భిత; అంతర్; అంతర; అంతర్భూత; లోపలి; 
** internal combustion, ph. అంతర్ దహన; 
** internal forces, ph. అంతర్గత శక్తులు; 
** internal planets, ph. అంతర్ గ్రహాలు; సౌరకుటుంబంలో సూర్యుడికి, గురుడికి మధ్యనున్న గ్రహాలని అంతర్‌గ్రహాలు అంటారు; 
* International, adj. అంతర్జాతీయ; 
* International Monetary Fund, n. అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి; 
* internationalist, n. అంతర్జాతీయతా వాది; 
* Internet, n. అంతర్జాలం; లీవల; (ఇక్కడ మధ్య అనడానికి &quot;నడి- లీ- కౌన్- / కౌ- &quot; అనే మూడింటిలో ఏదైనా పనికొస్తుంది); ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఉన్న కలన యంత్రాలు ఒకదానికొకటి సమాచారం పంపుకుందుకి వీలుగా ఉండే ప్రసారక సదుపాయం; మనుష్యులు మాట్లాడుకుందికి టెలిఫోను సౌకర్యం ఎలాగో అలాగే అంతర్జాలం కలనయంత్రాలు మాట్లాడుకుందికి ఉపయోగపడుతోంది; 
*
{|style=&quot;border-style: solid; border-width: 5 px&quot;
|
'''---Usage Note: Internet 
* ---The '''Internet''' is a system that facilitates communication among many interconnected computers and devices throughout the world. You can use the Internet to send e-mails or access the World Wide Web (WWW) information. The Internet is the highway and the WWW is the repository of information;''' 
|}
* 
* internode, n. కణుపుల మధ్యనున్న కాండం; 
* interpolation, n. అంతర్వేశనం; ప్రక్షేపణ; 
* interpret, v. t. వివరించు; వ్యాఖ్యానించు; అనువదించు; 
** interpreted programming language, ph. అనువదిత విధిభాష; అనుదిత విధిభాష; A programming language, such as JavaScript, that is designed to be translated into executable code on the fly as the program is executed line by line;
* interpreter, n. ద్విభాషి; దుబాసీ; ఒకరి నోటి మాటని తన నోటితో అనువాదం చేసే వ్యక్తి; see also translator; 
* interrogate, v. t. ప్రశ్నించు; అడుగు; 
* interrogation, n. ప్రశ్న; 
** interrogation mark, ph. ప్రశ్నార్థక చిహ్నం; క్వొశ్చెన్ మార్కు; 
* interrogative, adj. ప్రశ్నార్థక; ప్రశ్నవాచక; 
* interruption, n. అంతరాయం; ఆటంకం; 
* intersection, n. ఖండన; మిళితం; 
**  point of intersection, ph. ఖండన బిందువు; మిళిత బిందువు;
* interstellar, adj. తారాంతర; 
* interstitial, adj. మధ్యంతర; 
* intertwine, v. i. ముడిపడు; 
* intertwined, adj. జమిలి;
* interval, n. అంతరం; వ్యవధి; వ్యవధానం; మధ్యకాలం; ఎడతెరిపి; 
** time interval, ph.  కాల వ్యవధి; 
* intervene, v. t. కలుగజేసుకొను; 
* interview, n. అభిముఖ సమావేశం; పరిపృచ్ఛట; భేటీ; ముఖాముఖీ; అడబల్కు; అడబల్కరం; see also rendezvous; 
* intestate, n. మరణశాసనం లేని పరిస్థితి;
* intestinal, adj. ఆంత్ర; పేగుకి సంబంధించిన; 
* intestine, adj. పేగు; ఆంత్రం; 
** 	large intestine, ph. పెద్ద పేగు; 
** 	small intestine, ph. చిన్న పేగు; 
* intimacy, n. స్నేహం; లీయత; చనువు; ఆత్మీయత; 
* intimate, v. t. తెలియజేయు; 
* intimidate, v. t. బెదిరించు; బెదరగొట్టు; 
* intimidation, n. బెదిరింపు; 
* intolerable, adj. సహించరాని; భరించరాని; దుస్సహ; 
* intolerable, n. దుర్భరం; వెక్కసం; 
* intolerance, n. అసహనం; 
* intonate, v. t. స్వరభేదాలని పాటిస్తూ మాట్లాడు; నొక్కవలసిన చోట నొక్కుతూ మాట్లాడు; 
* intonation, n. వాక్యస్వరం; 
* intone, v. i. వంతపాడు; 
* intoxicant, n. మత్తుపదార్థం; నిషాపదార్థం; మద్యం; 
* intoxication, n. ముయికం; మత్తు; మత్తా; కైపు; నిషా; దిమ్ము; లాహిరి; 
** intoxicating drink, ph. మత్తు ఎక్కించే పానీయాలు; మద్యం; కల్లు; సారా మొదలయినవి; 
* intracranial, adj. కరోట్యంతర; 
** intra-syllabic symbols, ph. గుణింతాలకి వాడే గుర్తులు; 
* intricacy, n. చిక్కు; తికమక; జటిలత; 
** intricate procedure, ph. [idiom] ద్రావిడ ప్రాణాయామం; క్లిష్టమైన పద్ధతి; 
* intrigue, n. [[తంత్రం]]; కుతంత్రం; గూడుపుఠానీ; 
* intrinsic, adj. సహజమైన; స్వాభావిక; నిజ; 
** intrinsic value, ph. సహజమైన విలువ; సహజసిద్ధమైన విలువ; యదార్థమైన విలువ; నిజం విలువ; 
* introduction, n. (1) ఉపోద్ఘాతం; ఉపక్రమణం; ప్రస్తావన; ప్రవేశిక; see also preface; prologue; prelude; foreword; (2) పరిచయం; 
* introspection, n. ఆత్మపరిశోధన; ఆత్మశోధన; ఆత్మచింతన; ఆత్మావలోకనం; అంతర్లోకన;
* introvert, n. అంతర్ముఖత్వం; m. అంతర్ముఖుడు; f. అంతర్ముఖి; 
* intrude, v. t. చొరబడు; 
* intruders, n. pl. చొరబాటుదారులు; 
* intruders, n. pl. చొరబాటుదారులు; 
* intrusion, n. చొరబాటు; 
* intuition, n. ఉపజ్ఞ; ఉపజ్ఞాతం; అంతర్బుద్ధి; అంతఃప్రబోధం; అంతఃస్పురణ; అర్ధాపత్త; కారణ కార్య సమీక్ష లేకుండా సూక్ష్మగ్రాహ్యత ప్రదర్శించడం; knowledge acquired without instruction;
* intuitive, adj.  అతీంద్రియ;  సూక్ష్మగ్రాహ్య; ఉపజ్ఞామూలక; 
* inundate, v. t. ముంచు; ముంచెత్తు; 
* invade, v. t. దండెత్తు; దాడి చేయు; ముట్టడించు; 
* invalid, adj. (ఇన్ వేలిడ్) చట్టపరంగా ఆమోదయోగ్యం కాని; 
* invalid, n. (ఇన్ వెలిడ్) అనారోగ్యం వల్ల కాని, ముసలితనం వల్ల కాని తన పని తాను చేసుకోలేని వ్యక్తి; 
* invariant, adj. కూటస్థ; మార్పు చెందని; గణిత ప్రక్రియల వల్ల మార్పు చెందని; 
** invariant embedding, ph. [math.] కూటస్థ తాపడం; 
* invasion, n. దండయాత్ర; దాడి; ముట్టడి; 
** invasive plant, ph. బెడద మొక్క; 
* invective, n. దూషణ; సాధించు; తిట్టు; కించపరచేలా విమర్శ; 
* invent, v. i. కనిపెట్టు; సృజించు; see also discover; 
* invention, n. సంజనితం; అభిసర్గం; సృజనం; పరికథ; పరికల్పనం; ఉపేతం; ఒనరిక; ఆవిష్కరణ; ఆవిష్కారం; 
* inventiveness, n. సృజనాత్మకం; ఒనరిక; 
* inventor, n. స్రష్ట; ప్రణేత; నిర్మాత; సృష్టికారకుడు; కల్పనకర్త; ఉపేత; ఆవిష్కర్త; 
* inverse, adj. విలోమ; విపర్య; (ant.) అనులోమ; 
** 	inverse square law, ph. విలోమ వర్గ సూత్రం; 
** inversely proportional, ph. విలోమానుపాతం; 
* inversion, n. విపర్యాసం; 
** 	thermal inversion, ph. తాప విపర్యాసం; 
** invert sugar, ph. త్రిశంకు చక్కెర; Sucrose = Glucose-Fructose (attached together), Invert Sugar = Free Glucose + Free Fructose (apart); 
* inverted, adj. అధోముఖ; తలకిందులయిన; 
* inverted, n. వ్యత్యాస్తం; తలకిందులు; 
* invertebrate, n. అకశేరుకం; అపృష్ట వంశి; వెన్నుపూస లేని జంతువులు; 
* invest, v. t.  మదుపు పెట్టు; పెట్టుబడి పెట్టు;
* investors, n. pl.  మదుపర్లు; పెట్టుబడిదారులు; 
* investigative, v. t. విచారించు; అన్వేషించు; పరిశోధించు; 
* investigative, adj. అన్వేషణాత్మక; పరిశోధనాత్మక; 
* investigation, n. పరిశోధన; దర్యాప్తు; విచారణ; అరయిక; అన్వేషణ; 
* investigator, n. m. పరిశోధకుడు; శోధకుడు; అన్వేషకుడు; విచారకుడు; 
* investment, n. పెట్టుబడి; 
* invincible, adj. అజేయ; 
* invisible, adj. అదృశ్య; అశరీర; అసదృశ; కనపడని; అగుపడని; ప్రచ్ఛన్న;
** invisible hand, ph. అసదృశ్య హస్తం; 
** invisible ink, ph. అశరీర సిరా; 
** invisible spectrum, ph. ప్రచ్ఛన్న వర్ణమాల; 
** invisible universe, ph. అదృశ్య విశ్వం; 
** invisible voice, ph. అశరీర వాణి; ఆకాశవాణి;
* invitation, n. ఆహ్వానం; పిలుపు; ఆమంత్రణం; 
* invite, v.t. ఆహ్వానించు; పిలుచు; 
** invited guests, ph. ఆహూతులు; ఆహ్వానితులు; 
* invocation, n. ఆవాహన; ప్రార్థన; నాందీశ్లోకం; 
* invoice, n. ఉల్లాకు; కొన్న సరకుల పేర్లు, ధరలు చూపించే జాబితా; 
* invoke, v. t. ఆమంత్రించు; 
* involuntary, adj. అసంకల్పిత; అసంకల్ప; అప్రయత్న; అనైచ్ఛిక; అనియంత్రిక; ఐచ్ఛికం కాని; 
** involuntary action, ph. అనియంత్రిక చర్య; అసంకల్ప చర్య;
** involuntary muscles, ph. అనైచ్ఛిక కండరములు; అనియంత్రిక కండరములు;
** involuntary reflex, ph. అసంకల్ప ప్రతీకారం; 
* involvement, n. తాదాత్మ్యం; 
* inward, adj. అంతర్గత; 
* inundation, n. వరద; ముంపు; జలప్లుతం; 
* ion, n. అణుశకలం; అణువులో భాగం; అణువులోని ఎలక్ట్రానులని కొన్నింటిని విడగొట్టినప్పుడు మిగిలిన శకలాలు; 
* ionization, n. శకలీకరణం; అణువులు విద్యుదావేశం పొందడం; 
* ionized, adj. ప్రోద్ధుత; (Br.) ionised; 
* ionizing, adj. ప్రోద్ధుత; (Br.) ionising; 
** ionizing radiation, ph. ప్రోద్ధుత వికీర్ణం; ప్రోద్ధుత వికిరణం;
* ionosphere, n. అణుశకలావరణం; శకలావరణం; అయనోవరణం; 
* iota, n. (1) గ్రీకు భాషలో ఒక అక్షరం; (2) పల్లెత్తు; కించిత్తు; ఈషత్తు; ఇంచుక; ఇసుమంత; రవంత; లవలేశం; 
* IOU, n. రిణపణ్ణా; రుణపత్రం; 
* ipso facto, n. దానంతగా అది; అంతటితోనే; 
* irascibility, n. చిరాకు; చికాకు;
* ire, n. ఆగ్రహం; 
* Iridium, n. ఇరిడియం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 77, సంక్షిప్త నామం, Ir); [Lat.]. iris = rainbow; 
* iris, n. (1) కానీనికా పటలం; నేత్ర విభాజకం; కంటిపాప చుట్టూ ఉండే గుండ్రని పొర; ఈ పొరకి ఉండే రంగే కంటి రంగు; (2) ఇంద్ర ధనుస్సు; హరివిల్లు; (3) శీతల దేశాలలో పూసే ఒక రకం పువ్వు; 
* iron, adj. ఇనప; అయో; 
** iron filings, ph. ఇనప రజను; అయోచూర్ణం; 
** iron tip, ph. అయోముఖి; 
* Iron, n. (1) [[ఇనుము]]; అశ్మసారం; ఆయసం; ఒక రసాయన మూలం; (అణుసంఖ్య 26, సంక్షిప్త నామం; Fe); [Lat.] ferrum; (2) ఇస్థిరి; (3) ఇస్థిరి పెట్టి; 
**  cast iron, ph. పోత ఇనుము; దుక్క ఇనుముని కరిగించి, అందులో తుక్కు ఇనుముని, తదితర లోహాలని కలిపి, దానిని రకరకాల ఆకారాలు ఉన్న అచ్చులతో పోసి చల్లార్చగా వచ్చినది;   
** 	pig iron, ph. దుక్క ఇనుము; దంప ఇనుము; blast furnace నుండి వచ్చిన కచ్చా ఇనుముని పోత పోసినప్పుడు వచ్చే దుక్కలు పందిపిల్ల ఆకారంలో ఉండేవిట; అందుకని pig iron అన్న పేరు వచ్చింది.  
**  scrap iron, ph. తుక్కు ఇనుము; పాత ఇనప సరుకు; 
** 	wrought iron, ph. చేత ఇనుము; దుక్క ఇనుముని బొగ్గుల కొలిమిలో వేడి చేసి, సుత్తితో బాది, మలినములను పోగొట్టగా మిగిలిన ఇనుము; 
* iron, v. t. ఇస్థిరి చేయు; 
** Iron Age, ph. ఆశ్మయుగం; ఇనప యుగం; క్రీ.పూ.1000 నుండి క్రీ.శ. 100 వరకు; కంచుయుగం తరువాత వచ్చిన కాలం; 
** iron horse, ph. ఆశ్మాశ్వం; రైలింజను; 
** ironing box, ph. ఇస్త్రీపెట్టి; 
* ironical, adv. ఇత్సితంగా; 
* irony, n. వ్యాజస్తుతి; వక్రోక్తి; వ్యంగ్యం; ఇత్సితం; అన్నది ఒకటి, దానివల్ల స్పురించే అర్ధం మరొకటి అవడం; 
* irradiation, n. ఉద్యోతనం; (lit.) to expose to light; 
* irrational, adj. (1) అకారణమైన; హేతుబద్ధం కాని; తర్కబద్ధం కాని; (2) అనిష్ప; నిష్పత్తిలా రాయడానికి వీలు పడని; 
** irrational fear, ph. కారణం లేని భయం; అకారణమైన భయం; 
** irrational number, ph. అనిష్ప సంఖ్య; అనిష్పాంకం; కరణీయ సంఖ్య; a number that cannot be expressed as a ratio;
* irregular, adj. వ్యతిక్రమ; క్రమభంగ; క్రమవిపర్య; అవకతవక; అపవాద; ఉచ్చావచ; 
** irregular form, ph. అపవాద రూపం; వ్యతిక్రమ రూపం; క్రమభంగ రూపం; 
** irregular number, ph. అనిష్ప సంఖ్య; అనిష్పాంకం; 
** irregular prime, ph. వ్యతిక్రమ ప్రధాన సంఖ్య; 
* irregularity, n. వ్యతిక్రమం; క్రమభంగం; క్రమవిపర్యం; అవకతవకతనం; 
* irregularly, adv. అడ్డగోలుగా; వరసావావీ లేకుండా; తర్కరహితంగా; 
* irrelevant, adj. అప్రస్తుత; 
* irresponsibility, n. బాధ్యతారాహిత్యం; 
* irreversible, adj. అప్రత్యావర్తక; అనుత్క్రమణీయ; 
* irreversible, n. అప్రత్యావర్తకం; 
* irrigated, adj. సాగు; సాగు చెయ్యడానికి సమకూర్చే నీటి పారుదల;
** irrigated land, ph. నదీమాతృకం; సాగుభూమి; ఆయకట్టు; పారకం; 
** irrigated water, ph. సాగు నీరు; 
* irrigation, n. సాగు; సేద్యం; నీటి పారుదల; నీటికట్టు; 
** drip irrigation, ph. బిందు వ్యవసాయం; బిందు సాగు; 
** 	lift irrigation, ph. కపిలె సాగు; ఎత్తిపోతల సేద్యం; ఎత్తిపోతల సాగు; 
* irritability, n. చికాకు; 
* irritation, n. బాధ; వ్యధ; చికాకు; 
* ischium, n. తుంటి ఎముక; 
* isinglass, n. [[అభ్రకం]]; గిరిజం; 
* island, n. (ఐలెండ్) దీవి; [[ద్వీపం]]; [[లంక]]; 
** 	offshore island, ph. తీరస్థ దీవి; 
* islet, n. చిన్న దీవి; దీవిక; 
* ism, suff. ఇజం; ప్రపంచాన్ని ఒక మూస పోసిన దృష్టితో చూసే తత్త్వం; 
* iso, pref. సమ; 
* isobar, n. సమవాయి; సమభార రేఖ; సమపీడన రేఖ; 
* isogamy, n. [bio.] సమ సంయోగం; ఒక రకం లైంగిక పునరోత్పత్తి; (ant.) anisogamy;
* isogloss, n. [ling.] భేదకరేఖ; ఒక భాషలో గమనించదగ్గ మార్పులని విడదీసే భౌగోళిక రేఖ; గోదావరి దాటితే భాషలో మార్పు వినిపిస్తుంది కనుక గోదావరిని ఒక భేదక రేఖగా పరిగణించవచ్చ;
* isolated, adj. వియుక్త; వివిక్త; వ్యష్ఠి; విడిగా ఉంచిన; 
** isolated double bond, ph. వియుక్త జంటబంధం; 
** isolated  system, ph.  వివిక్త వ్యవస్థ; వియుక్త వ్యవస్థ; వ్యష్ఠిగా ఉంచిన వ్యవస్థ; 
* isomer, n. సమభాగి; సమాంగి; 
* isomerism, n. సమభాగత్వం; సమాంగత; సమాంగత్వం; సాదృశ్యం; అనేక భాగములతో రకరకాల విన్యాసాలు కలిగిన నిర్మాణ క్రమాలతో ఒప్పారే రసాయనాలు; రెండు మూలకాల సాంఖ్య క్రమాలు ఒక్కటే అయి, నిర్మాణ క్రమాలు తేడాగా ఉంటే ఆ రెండింటిని సమభాగులు అంటారు; 
** 	chain isomerism, ph. శృంఖల సమాభాగత్వం; శృంఖల సమాంగత; శృంఖల సమాంగత్వం; శృంఖల సాదృశత్వం; 
** 	conformational isomerism, ph. అనురూపాత్మక సమభాగత్వం; అ. సమాంగత్వం; అ. సాదృశ్యం; 
** 	group isomerism, ph. సామూహిక సమభాగత్వం; సా. సమాంగత; సా. సమాంగత్వం; సా. సాదృశ్యం; 
** 	optical isomerism, ph. దృక్ సమభాగత్వం; దృక్ సమాంగత; దృక్ సమాంగత్వం; దృక్ సాదృశ్యం; 
** 	positional isomerism, ph. స్థాన సమభాగత్వం; స్థాన సమాంగత; స్థాన సమాంగత్వం; స్థాన సాదృశ్యం; 
** 	stereo isomerism, ph. ప్రాదేశిక సమభాగత్వం; ప్రా. సమాంగత్వం; 
** 	structural isomerism, ph. నిర్మాణాత్మక సమభాగత్వం; ని. సమాంగత; ని. సమాంగత్వం; 
* isometric, adj. సమపరిమాణ; సమానమైన కొలతలుగల;
** isometric exercise, ph. సమపరిమాణ వ్యాయామం; కండరాలలో కదలిక రాకుండా తన్యత పుట్టించే వ్యాయామ పద్ధతి; 
* isomorphism, n. సమరూపత; 
* isopropyl alcohol, n. రబ్బింగ్ ఆల్కహాలు; ఉద్వర్తన ఒలంతం; జ్వరం వచ్చినప్పుడు దీనిని శరీరం మీద వేసి రుద్దితే ఉష్ణం తగ్గుతుంది కనుక ఈ పేరు వచ్చింది; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;7&lt;/sub&gt;OH; 
* isosceles, adj. సమద్విబాహు; 
* isotherm, n. సమతాపి; సమతాపరేఖ; ఒక మేపులో ఒకే తాపోగ్రత ఉన్న బిందువలని కలుపుతూ గీసే గీత; 
* isothermal, adj. సమతాప; 
* isotope, n. ఏకస్థాని; ఆవర్తన పట్టికలో ఒకే గదిలో ఉంచవలసిన రసాయన మూలకాలు; 
** radio-isotopes, వికీర్ణ ఏకస్థానులు; 
* isotropic, adj. సమదైశిక; ఏ దిశలో కొలిచినా లక్షణాలలో మార్పు లేకపోయే; 
* isotropy, n. సమదైశికత; ఏ దిశలో కొలిచినా లక్షణాలలో మార్పు లేకపోవడం; 
* issue, n. (1) సంచిక; (2) సంతతి; (3)సమస్య; (4) విషయం; అంశం; 
** life and death issue, ph. జీవన్మరణ సమస్య; 
** issue at hand, ph. ప్రస్తుతపు సమస్య; 
* issue, v. t. జారీ చేయు; 
* isthmus, n. భూసంధి; 
* it, pron. proximate. ఇది; 
* it, pron. remote. అది; 
* italics, n. pl.  వాలు అక్షరాలు; 
* itch, n. దురద; గుల; జిల; దూల; తీట; కండూతి; కసిమిరి; 
* item, n. మూర్తి; శాల్తీ; అంశం; ఉరువు; 
* iterate, v. t. ఆమ్రేడించు; పదే పదే చేయు; 
* iterative, adj. ఆమ్రేడిత; పునరుత్థాన; 
** iterative method, ph. పునరుత్థాన పద్ధతి; చేసిన లెక్కనే చిన్న చిన్న మార్పులతో పదే పదే చేయడం; 
* itinerary, n. కార్యక్రమం; 
* itis, suff. వాపు; శోఫ; ఆర్తి; 
* its, pron. proximate. దీని; 
* its, pron. remote. దాని; 
* ivory, n. దంతం; 
** ivory tower, ph. [idiom] దంతపు మేడ; ఒంటి స్తంభపు మేడ; విశ్వవిద్యాలయం; 
* ivy gourd, n. దొండ; దొండ పాదు;'''

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>pm9m66w387s749hvspkgc4wyl9up02s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/ప-ఫ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3019</id>
    <revision>
      <id>35404</id>
      <parentid>35383</parentid>
      <timestamp>2024-12-08T00:49:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Part 2: ప - pa */</comment>
      <origin>35404</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="223022" sha1="4jtuuuj1un72gdc5lnbceze706ln20f" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. 
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

* ఈ నిఘంటువు, ఏషియన్ ఎడ్యుకేషనల్ సర్వీసెస్, న్యూఢిల్లీ వారు 2002 లో ప్రచురించిన ముద్రిత ప్రతి కంటే మెరుగైనది (విస్తరించాం, లోపాలను సవరించాం, కొత్త అంశాలను చేరుస్తూ ఉన్నాం)
* మీరూ దీన్ని విస్తరించవచ్చు. కానీ తొలగింపులేమీ చెయ్యకండి - లోపం దొర్లిందని మీకు కచ్చితంగా, నిర్ద్వంద్వంగా, నిరాక్షేపణీయంగా తెలిస్తే తప్ప.
* ఇక్కడ ఇచ్చిన పదాలు, వాటి అర్థాలూ వ్యక్తిగతంగా మీకు అంగీకారం కాదు కాబట్టి వాటిని తొలగించకండి.
* ఇంగ్లీషు భాష యొక్క అమెరికను స్పెల్లింగును వాడాం.
* ఇక్కడి తెలుగు పదాల అమరిక గురించిన వివరణ సుదీర్ఘమైనది కాబట్టి ఇక్కడ చర్చించలేం. 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
| width=&quot;895&quot; |&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;
==Part 1: పం - pratima==
&lt;poem&gt;
పంకం, paMkaM
-n.
--mire; mud;


పంకజం, paMkajaM
-n.
--lotus; 


పంకా, paMkA
-n.
--fan; air circulator; any device that circulates air;


పంకించు, paMkiMcu
-n.
--nod;


పంకిలం, paMkilaM
-n.
--mire; muddy place; 


పంక్తి, paMkti
-n.
--row; line;


పంగ, paMga
-n.
-- (1) fork; (2) branching structure of a tree;


పంగువు, paMguvu
-n.
--lame person; 


పంచ, paMca
-adj.
--five;
---పంచ తన్మాత్రలు = the five senses, namely the sense of taste, touch, smell, hearing, and sight.


పంచ, paMca
-n.
--awning; front part of a house's hanging roof;


పంచకం, paMcakaM
- n.
-- a set of five; five; 


పంచకల్యాణి,  paMchakalyANi
- n.
-- a superior breed of a horse with five desirable traits: (1) white feet, (2) a white spot on the upper forehead, (3) a bushy white tail, (4) white hair on the neck (జూలు), and (5) white back;
-- పంచేంద్రియ జ్ఞానం అపారంగా కల ఉత్తమాశ్వం;


పంచకోల కషాయం,  paMcakOlఅ kashAyaM
- n.
-- the decoction made from పంచకోలాలు, the &quot;five peppers&quot;;


పంచకోలాలు,  paMcakOlAlu
- n. pl.
--  the five pungents; (lit) the five peppers; పిప్పలి, పిప్పలి మూలం; పిప్పలి తీగ; శొంఠి, చిత్రక (ఎర్ర చిత్రమూలం);


పంచదళ, paMcadaLa
-adj.
--pentafoliolate; also పంచదళ హస్తాకార;


పంచదార, paMcadAra
-n.
--sugar;


పంచనఖ, paMcanakha
-adj.
--five-toed; five-fingered;


పంచనఖి, paMcanakhi
-n.
--a five-toed animal;


పంచనామా, paMcanAmA
-n.
--arbitration in a dispute;


పంచపాత్ర, paMcapAtra
-n.
--(1) a tumbler - a short wide-mouthed metal cup, normally made of copper, silver or gold - used in Hindu religious rituals, shortened form for పంచామృత పాత్ర; each cup is meant for one of the &quot;five sacred nectars&quot;, namely ఆవుపాలు, పెరుగు, నేయి, చక్కెర, తేనె;
--(2) five vessels or cups (for the distinct purposes of offering water to a diety: అర్ఘ్యము, పాద్యము, ఆచమనీయము, స్నానీయము and పానీయము);


పంచప్రాణాలు, paMcaprANAlu
-n.
--according to Hindu belief, there are five life forces: prANa, apAna, vyAna, udAna, and samAna; the union of these five is the subtle body or సూక్ష్మదేహం; 


పంచభుజి, paMcabhuji
-n.
--pentagon; a geometrical figures with five sides; literally, pentagon means &quot; five angles&quot;;


పంచమి, paMcami
-n.
--fifth day of lunar half-month;


పంచాంగం, paMcAMgaM
-n.
--ephemeres;


పంచాయతి, paMcAyati
-n.
--village council comprised of five people; a village 'tribunal';
---శవపంచాయతి = postmortem.


పంచారించు, paMcAriMcu
-v. i.
--spread; 


పంచితం, paMcitaM
-n.
--urine; cow's urine; 


పంచు, paMcu
-v. t.
--distribute;


పంచె, paMce
-n.
--a cloth worn by men to cover the lower part of the body; the counterpart of the sari worn by women; also పంచ; దోవతి; దోతీ;


పంజరం, paMjaraM
-n.
-- (1) cage; especially a cage used to keep birds; (rel.) బోను;
-- (2) seer fish; 


పంజా, paMjA
-n.
--paw; especially of wild cats;


పంజాగోళ్లు, paMjAgOLLu
-n.
--claws; especially of wild cats;


పంట, paMTa
-n.
--crop;


పంట్లాం, paMTlaM
-n.
--pants; pantaloon; a lower garment of men;


పంటించు, paMTiMcu
-v. i.
--delay; 


పంటిగ, paMTiga
-n.
--[bot.] Briedelia montuna;


పండబారు, paMDabAru
-v. i.
--ripen;


పండా, కాయా? paMDa, kAyA?
-[idiom.]
--was it a success or a failure; good news or bad? (lit.) is it a ripe fruit or green fruit?


పండితమ్మన్యుడు, paMDitammanyuDu
-n. m.
--[idiom] charlatan; bogus scholar;


పండితపుత్రుడు, paMDitaputruDu
-n. m.
--[idiom] idiot; (lit.) son of a scholar;


పండితుడు, paMDituDu
-n. m.
--scholar; (ant.) పామరుడు;


పండు, paMDu
-v. i.
--to ripen;


పండు, paMDu
-n.
--ripe fruit; (rel.) కాయ is unripe fruit;


పండుగ, paMDuga
-n.
--festive day; festival; treat; 


పండ్లు, paMDlu
-n. pl.
--fruits;


పంతం, paMtaM
-n.
--(1) resolve; determination; 
--(2) stubbornness; obstinacy; 
--(3) bet; 


పంతులమ్మ, paM-tu-la-mma
-n. f. 
--(1) teacher; 
--(2) wife of teacher; 


పంతులు, paMtulu
-n.
--(1) school teacher; 
--(2) a term of respect used while addressing Brahmins;


పంథా,  paMthA
- n.
-- way; path; manner; style;


పంద, paMda
-n.
--(1) coward; 
--(2) sheaf of corn;


పంది, paMdi
-n.
--pig; hog; swine;
---పంది మాంసం = pork; ham; bacon.


పందికొక్కు, paM-di-ko-kku
-n.  
--(1) any of several very large rats (genera Bandicota and Nesokia) of southern Asia destructive to crops;
--(2) any of a family (Peramelidae) of small insectivorous and herbivorous marsupial mammals of Australia, Tasmania, and New Guinea 


పందిరి, paMdiri
-n.
--a temporary outdoor patio usually built out of thatch or palm leaves;


పందెం, paMdeM
-n.
--(1) bet; wager; 
--(2) contest; race;
---పందెం గెలిచాడు = he won the bet.
---పరుగు పందెం = running race; dash.


పందొమ్మిది, paMdommidi
-n.
--nineteen; 


పంథా, paMtha
-n.
--(1) style; trend; 
--(2) manner; method; system;


పంపకం, paMpakaM
-n.  
--distribution; 


పంపరనారింజ,  paMparanAriMja
-n.
-- grapefruit; a hybrid between orange and pomelo; got this name because it grows in clusters like grapes;


పంపరపనస, paMparapanasa
-n.
-- pomelo; pompelmos; pumello; Shaddock fruit; [bot.] ''Citrus maxima''; of the Rutaceae family; ''Citrus grandis; Citrus decumana''; (ety.) from Dutch pompelmoes;
-- [note] grapefruit is a hybrid of pomelo and sweet orange;


పంపిణీ, paMpiNI
-n.
--distribution;


పంపు, paMpu
-n.
--(1) pump; 
--(2) a native weight measure equal to 1/8th of a వీశ; used until the metric system was introduced; 8 పంపులు = 4 ఏబులములు = 2 పదలములు =1 వీశ;  also అర్ధశేరు నవటాకు;
-v. t.
--send; transmit;


పంపుకొట్టు, paMpukoTTu
-v. t.
--pump; 

&lt;/poem&gt;

==Part 2: ప - pa==

&lt;poem&gt;
పకపక, pakapaka
-adj.
--onomatopoeia for laughter; 


పక్క, pakka
-n.
--(1) side; 
--(2) bed; 
--(3) direction;
---ఎటు పక్క? = which side? which direction?


పక్కపక్కన, pakkapakkana
-n.
--adj. side by side; abreast;


పక్కపుండు, pakkapuMDu
-n.
--bed sore; sores caused by staying in bed too long without movement;


పక్కగొలుసు, pakkagolusu
-n.
--[chem.] side chain; 


పక్షం, pakshaM
-n.
--(1) side; part; 
--(2) party in a dispute; 
--(3) fifteen days; 
--(4) wing; a political party; 
---అధిక సంఖ్యాక పక్షం = majority party.
---మీరెవరి పక్షం? = on whose side are you?
---శుక్ల పక్షం = waxing half of a month.
---కృష్ణ పక్షం = waning half of a month.
---ఇరు పక్షాలు = both sides.


పక్షపాతం, pakshapAtaM
-n.
--(1) partiality; preference; 
--(2) bias; partisanship;


పక్షవాతం, pakshavAtaM
-n.
--paralysis;


పక్షాంతరం, pakshAMtaraM
-n.
--alternative;


పక్షి, pakshi
-n.
--bird;


పక్కా, pakkA
-adj.
--(1) mature; complete; permanent; 
--(2) fit; good; proper; 
--(3) real; not fake;


పక్కారంగు, pakkAraMgu
-n.
--fast color; a color that does not fade away; permanent color;


పక్కు, pakku
-n.
--[med.] scab; the hardened cover of a wound; hardened part of any bodily fluid that was once soft or liquidy; 


పగ, paga
-n.
--grudge; desire to take revenge; (ant.) ప్రేమ;


పగటాట, pagaTAta
-n.
--day-time show; matinee;


పగటివేషం, pagaTivEshaM
-n.
--theatrical makeup;. an act involving people wearing excessive makeup and clowning around during intermissions of street-corner plays in villages;


పగటివేషగాళ్లు, pagaTivEshagALlu
-n.
--roving street-actors with heavy theatrical makeup; these actors give performances on the streets in return for donations at the end of a show;


పగడం, pagaDaM
-n.
--coral; coral head; one of the gems;


పగడపు చెట్టు, pagaDapu ceTTu
-n.
--[bot.] ''Melanthesa rhamnoides'';


పగడపు జీవి, pagaDapu jIvi
-n.
--coral polyp;


పగడపు దిబ్బ, pagaDapu dibba
-n.
--coral atoll; atoll;


పగడపు దీవి, pagaDapu dIvi
-n.
--coral island;


పగడపు రిక్క, pagaDapu rikka
-n.
--the constellation containing Betelgeuse and Alhena; ఆర్ద్రా నక్షత్రం;


పగపత్తి, pagapatti
-n.
--[bot.] ''Cyrilla aquatick'';


పగలు, pagalu
-n.
--daytime; lighted part of a day; (ant.) రాత్రి; రేయి;


పగ్గం, paggaM
-n.
--(1) tether; 
--(2) rein; halter; the rope used to control a horse or an ox; ఎద్దుల ముగుదాళ్లకుగాని, కొమ్మల మొదళ్లకుగాని కట్టి బండితోలే మనిషి పట్టుకొనే తాడు; ఇది బండిని మలుపుకోటానికి, కావలసినప్పుడు ఆపటానికి అవసరం;
--(3) rope used by a weaver; 
--(4) churning rope; 


పగిది, pagidi
-n.
--mode; manner; 


పగులగొట్టు, pagulagoTTu
-v. t.
--break; 


పగులు, pagulu
-n.
--crack; split; a break in an otherwise smooth surface; 


పగులు, pagulu
-v. i.
--crack; break; 


పచ్చ, pacca
-n.
--(1) emerald; aquamarine; jade; one of the gems; 
--(2) green; 
--(3) raw;


పచ్చ మల్లి, pacca malli
-n.
--yellow jasmine; [bot.] ''Gelsemium sempervirens'';


పచ్చ అడవిమొల్ల, pacca aDivimolla
-n.
--[bot.] ''Jasminum chrysanthemum'';


పచ్చ కర్పూరం, pacca karpUraM
-n.
--green camphor; raw camphor; crude camphor; [bot.] ''Cinnamomum camphora'';


పచ్చ కామెర్లు, pacca kAmerlu
-n.
--jaundice; (rel.) కుంభకామెర్లు;


పచ్చ గన్నేరు, pacca gannEru
-n.
--yellow oleander; [bot.] ''Thevetia peruviana; Thevetia neriifolia'';


పచ్చ చేమంతి, pacca cEmaMti
-n.
--[bot.] ''Chrysanthemum roxburi''; mum;


పచ్చ జొన్న, pacca jonna
-n.
--[bot.] ''Sorghum vulgare'';


పచ్చడి, paccaDi
-n.
--chutney; sauce; 


పచ్చ నీరుల్లి, pacca nIrulli
-n.
--[bot.] ''Allium tuberosum''; 


పచ్చ పావురం, pacca pAvuraM, 
- n. 
-- green pigeon; [bio.] ''Treron phoenicoptera'';


పచ్చ పెదగోరంట, pacca pedagOraMTa
-n.
--[bot.] ''Lawsonia alba;''


పచ్చ ములుగోరంట, pacca mulugOraMta
-n.
--[bot.] ''Barleria prionitis''; 


పచ్చ ముల్లంగి, pacca mullaMgi
-n.
--[bot.] ''Daucus carota''; కేరట్;


పచ్చ వాడాంబరం, pacca vADAMbraM
-n.
--[bot.] ''Justicia dentata;'' ''Ecbolium ligustrinum;''
-- నక్కతోక; చీకటికూరతుప్ప; నీలాంబరం; [Sans.] నీల సహచర; 
-- ఈ తుప్పను తొక్కిన వాళ్ళకు మంచి జరుగుతుందనీ, అదృష్టవంతుడవుతాడనీ ఒక విశ్వాసం ఉండబట్టి &quot;నక్కతోక తొక్కడం&quot; అనే జాతీయం పుట్టిఉండవచ్చు; 


పచ్చ సముద్రం, pacca samudraM
-n.
--Yellow Sea; the body of water east of China and west of the Korean peninsula;


పచ్చబొటుకు, pacca boTuku
-n.
--[bot.] ''Cordia polygama'';


పచ్చబొట్టు, paccaboTTu
-n.
--tattoo;


పచారు, pacAru
-n
--stroll; walk; 


పచ్చాకు చెట్టు, paccAku ceTTu
-n.
--[bot.] ''Cinnamomum iners'';


పచ్చారె చెట్టు, paccAre ceTTu
-n.
--[bot.] ''Bauhinia spicata'';


పచ్చి, pacci
-adj.
--(1) green; unripe; 
--(2) raw; uncooked; unboiled;
--(3) not dry; undried; unburnt; tender;
--(4) not healed; sore; (ant.) పండు;
---పచ్చి ఇటిక = sun-dried brick; adobe.
---పచ్చి మామిడికాయ = unripe mango.
---పచ్చి పాలు = raw milk, unheated milk; un-Pasteurized milk;
--- పచ్చి పులుసు =  soup made from uncooked ingredients;


పచ్చిక, paccika
-n.
--grass; green grass; greenery;


పచ్చిక బయలు, paccika bayalu
-n.
--grassy meadow; green open space;


పటం, paTaM
-n.
--(1) figure; diagram; picture; drawing; exhibit; map; (2) cloth; (3) hood of a snake; 


పటకా, paTakA
-n.
--(1) belt; waist belt; 
--(2) length of cloth sufficient to go around the waist once; 
--(3) width of a roll of cloth;


పటకారు, paTakAru
-n.
-- (1) pincers; pliers; (2) tongs; crucible tongs;


పటపట, paTapaTa
-adj.
--onomatopoeia for grinding teeth;


పటలం, paTalaM
-n.
--(1) roof; cover; 
--(2) a film over the eye; 


పట్టం, paTTaM
-n.
--a gold band tied around the head as a mark of coronation; 


పట్ట, paTTa
-n.
--the bark of a tree; 


పట్టకం, paTTakaM
-n.
--prism;


పట్టణం, paTTanaM
-n.
--city;  a big town; a metropolitan area; 
--- అగడ్తలు చుట్టూ ఉండే నగరం అనే నిర్వచనం ఒకటి ఉంది; ముఖ్య నగరం పట్ట్ణణం అని మరొక నిర్వచనం ఉంది;


పట్టతీగ, paTTatIga
-n.
--[bot.] Capparis heteroclita;


పట్టపగ్గాలు, paTTapaggAlu
-n.
--restraints;


పటాకీ, paTAkI
-n.
--firecracker;


పటాటోపం, paTATopaM
- n.
-- పటము + ఆటోపము; ఆటోపం అంటే హడావిడి, సంభ్రమము , గర్వం , ఆడంబరము అని నిఘంటువు చూపిన అర్థాలు.
-- మనిషిలో పస ఏమీ లేకపోయినా పైకి డాబుసరిగా పెద్ద హోదాలో ఉన్నట్టు నటించడం పటాటోపం; 


పటాపంచలగు, paTaapaMchalagu 
-v. i.
--disperse; scatter; flay apart; 


పటారం, paTAraM
-n.
--a mansion with silk drapes;
---పైన పటారం, లోన లొటారం = glitter on the outside, nothing inside.


పటాలం, paTAlaM
-n.
--brigade; battalion; a regiment of soldiers; 


పటాసు, paTAsu
-n.
--potassium; the chemical element whose symbol is K;


పట్టా, paTTA
-n.
--(1) rail; 
--(2) diploma;
--(3) inner bark;
--(4) a deed or title document;


పటిక, paTika
-n.
--alum; a name given to a group of hydrated double salts. The most common among these, called common alum, is potassium aluminum sulfate. Because of its astringent property, i.e. it helps shrink broken skin, it is frequently used in aftershave lotions, tanning, and in many cosmetics.


పటికబెల్లం, paTikabellaM
-n.
--sugar candy; rock candy; large crystals of sugar made by evaporating concentrated sugar solution; same as పటిక పంచదార;


పటిష్ఠం,  paTishThaM
- n.
-- robust; 


పటిష్ఠపరచు, paTishThaparacu  
-v. t.  
--strengthen; 


పట్టి, paTTi
-n.
--child; infant;
-past. part. of పట్టు; 
--post position. on account of; because of; 


పట్టిక, paTTika
-n.
--table; tabulation; an arrangement of information in an orderly fashion;


పట్టీ, paTTI
-n.
--(1) a catalog or list; 
--(2) a plaster or medicated bandage as in పలాపట్టీ; 
--(3) a silver chain, worn around the anklet as jewelry;


పటుత్వం, paTutvaM
-n.
--grip; strength;


పట్టు, paTTu
-n.
--(1) silk; 
--(2) hive; 
--(3) cobweb; 
--(4) trick in a cord game; 
--(5) hold; 
---పట్టు చీర = silk sari.
---తేనెపట్టు = beehive.
---సాలెపట్టు = cobweb.
-v. t.
--(1) the act of feeding a child a liquid such as milk; 
--(2) to knead; to rub;
---పిల్లకి పాలు పట్టు = feed milk to the child.
---నా కాళ్లు పట్టు = rub my legs; knead my legs.


పట్టుకొను, paTTukonu
-v. t.
--(1) catch; 
--(2) apprehend (a lawbreaker); 
--(3) to hold an object;
---బాలుడు బంతిని పట్టుకున్నాడు = the boy caught the ball.
---పోలీసు దొంగని పట్టుకున్నాడు = the police apprehended the thief.
---బాలుడు సంచీ పట్టుకున్నాడు = the boy held the bag.


పట్టుకొమ్మ, paTTukomma
-n.
--(1) crux; 
--(2) refuge; primary support; 
-- తీగె ప్రాకడానికి ఆధారమైన చెట్టు కొమ్మను పట్టుగొమ్మ అంటారు. అదే విధంగా ఒక కార్యానికి ముఖ్యంగా సహకరించే వ్యక్తిని పట్టు గొమ్మ అనవచ్చు .
--- అదే అతని వాదానికి పట్టుకొమ్మ = that is the crux of his argument.


పట్టుకొమ్ము, paTTukommu
-n.
--claw; specifically; the claw end of a hammer;


పట్టుకో, paTTukO
-inter.
--hold!; catch!;


పట్టుతీగ, paTTutIga
-n.
--[bot.] ''Niebuhria oblongifolia;''


పట్టుదల, paTTudala
-n.
--doggedness; perseverance; single-mindedness; 


పట్టుపట్టు, paTTu paTTu
-v. t.  
--insist; press on; 


పట్టుపరిశ్రమ, paTTupariSrama
-n.
--sericulture;


పట్టుపురుగు, paTTupurugu
-n.
--silkworm;


పట్టుబట్ట, paTTubaTTa
-n.
--silk cloth;


పట్టుబట్టు, paTTubaTTu
-v. t.
--insist; press;


పట్టుమని, paTTumani
-adv.
--barely;


పట్లకర్ర, paTlakarra
-n.
--a long broomstick used to clear cobwebs;


పట్టెడ, paTTeDa
-n.
--(1) strap; tape; strip; bandage; a coarse and wide tape; braided band, usually made of cotton, and used to weave across the jambs of a cot to get a springy effect; used in lieu of box springs in Indian beds; 
--(2) a strap-shaped necklace;
--(3) [bot.]  ''Spathodea campanulata;''


పట్టెడు, paTTeDu
-adj.
--handful


పటోలం, paTOlaM
-n.
-- parval; [bot.] ''Trichosanthes cucumerina;'' ''Trichosonthis Disica;''
-- పొట్టి పొట్లకాయ; 


పఠన, paThana
-v. i.
--recitation;


పఠనం,  paThanaM
- n.
-- reading;


పఠనీయం,  paThanIyaM
- n.
-- readable;


పడక కుర్చీ, paDaka kurcI
-n.
--easy-chair; reclining chair;


పడగ, paDaga
-n.
--(1) hood; hood of a cobra; slough; 
--(2) hood of a car;


పడగొట్టు, paDagoTTu
-v. t.
--raze; tear down;


పడతి, paDati
-n.
--woman; 


పడమర, paDamara
-n.
--West; (lit.) the side on which the sun falls;


పడవ, paDava
-n.
--boat; (rel.) తెప్ప, నావ; బల్లకట్టు; పుట్టి; లాంచీ;


పడికట్టు రాయి, paDikaTTu rAyi
-n.
--weight used in scales;


పడిగె, paDige
-n.  
--banner;             % into e2t


పడిశం, paDiSaM
-n.
--cold; head cold; catarrh;


పడు, paDu
-v. i.
--(1) fall; 
--(2) suffer; endure; sustain;
--(3) suit;
---నాకు నీళ్లు పడలేదు = the water did not suit me. 
-suff. can be used to convert a noun to a verb;
--do;
-- అంకిలిబడు = అంకిలి + పడు = అడ్డుపడు = to block; 
---అలవాటుపడు = fall in the habit of.
---ఇబ్బందిపడు = fall in difficulties.
-- చొప్పడు = చొప్పు+పడు = సరిపడు, అమరిఉండు = to suit; 
---బాగుపడు = improve.
---బాధపడు = suffer.
---కనపడు = become visible;


పడుకొను, paDukOnu
-v. i.
--lie down!; recline!; go to sleep!


పడుకో, paDukO
-inter.
--(1) lie down! recline; 
--(2) go to sleep!


పడిగాపు, paDigApu
-n.
--an expectant and long wait;


పడుగు, paDugu
-n.
--(1) woof; the longitudinal stretch of fabric in weaving; see also పేక;
--(2) heap of unthreshed grain;


పడుచు, paDucu
-adj.
--young; youthful;
-n.
--(1) a youthful girl; a youthful lady; 
--(2) prostitute;


పడుచుతనం, paDucutanaM
-n.
--youth;


పడుపువృత్తి, paDupu vRtti
-n. 
--prostitution; 


పణం, paNaM
-n.
--ante; bet; the up-front money placed on the table before gambling; 


పతంగ, pataMga
-n.
--[bot.] ''Caesalpinia sappan'';


పతకం, patakaM
-n.
-- (1) medal; trophy; plaque; (2) an ornament like the locket; 
---సువర్ణ పతకం = gold medal.
---రజిత పతకం = silver medal.
---కాంస్య పతకం = bronze medal.


పతనం, patanaM
-n.
--(1) fall; fall from glory; decline; 
--(2) incident;
---నైతిక పతనం = moral decline.
---పతన కోణం = angle of incidence.


పత్త, patta
-n.
--vagina; 


పత్రం, patraM
-n.
--(1) leaf; 
--(2) sheet; two pages; 
--(3) memorandum;


పత్రతలం, patratalaM
-n.
--[bot.] phylloplane;


పత్రశ్వేదనం, patraSvEdanaM
-n.
--[bot.] transpiration; sweating through the leaves;


పత్రహరితం, patraharitaM
-n.
--[bot.] chlorophyll; the green stuff of leaves;


పతాకం, patAkaM
-n.
--flag; banner;


పతాక శీర్షిక, patAka SIrshika
-n.
--banner headline;


పతాక సన్నివేశం, patAka sannivESaM
-n.
--climax;


పత్తా, pattA
-n.
--(1) trace; sign; 
--(2) address;


పత్తాదార్, pattAdAr
-n.
--tracer;detective; one who traces;


పత్రావరణం, patrAvaraNaM
-n.
--[bot.] phyllosphere;         % to e2t


పతిత, patita
-adj.
--fallen; destitute;


పతిత, patita
-n.
--a woman who lost her honor;


పతివ్రత,  pativrata
- n.
-- a chaste woman, chaste by thought, word and deed;
-- same as పతిత్తు; see also  పత్నీవ్రతుడు


పత్తి, patti
-n.
--(1) raw cotton; 
--(2) cotton plant; [bot.] ''Gossypium spp;'' see also దూది;
-- (3) nib of a pen;
-- (4) blade; 


పత్రింపు, patriMpu
-n.
--pruning;                           % to e2t
 

పత్రి, patri
-n.
--leaves; leaves offered to god; 


పత్రిక, patrika
-n.
--(1) periodical; journal; magazine; newspaper; (lit.) leaflet; 
--(2) invitation card; 
--(3) pruner; trimmer;
---పక్ష పత్రిక = fortnightly magazine.
---మాస పత్రిక = monthly.
---వార్తా పత్రిక = newspaper.
---సచిత్ర వార పత్రిక = illustrated weekly.


పత్రికా రచయిత, patrikA racayita
-n.  
--journalist; 
-- (note)  పాత్రికేయులు  is incorrect usage;


పత్నీవ్రతుడు,  patnIvratuDu
- n.
-- a chaste man, chaste by thought, word and deed; a man devoted to only one wife;


పథం, pathaM
-n.
--path; way; road; 


పథకం, pathakaM
-n.
--plan; scheme;


పథ్యం, pathyaM
-n.
--special diet; diet prescribed after a fever or sickness;


పథికుడు, pathikuDu
-n.
--traveler; pedestrian;


పదం, padaM
-n.
--(1) word; term; 
--(2) ode; ballad;


పద, pada
-inter.
--(1) let's go! 
--(2) go!;


పదకోశం, padakOSaM
-n.
--thesaurus; పదార్థ భాండాగారం; (def.) నిఘంటువు పదాలకి అర్థాలు చెబితే, పదకోశం అర్థాలకి పదాలేమిటో చెబుతుంది;


పదక్రమానువాదం, padakramAnuvAdaM
-n.
--transliteration;


పదజాలం, padajAlam
-n.
--terminology;


పదనిధి, padanidhi
-n.
--vocabulary;


పదప్రవరులు, padapravarulu
-n.
--etymologists;


పదలం, padalaM
-n. 
--a measure of weight in pre-independence India; 2 పదలంలు = 1 వీశ;; 


పదవి, padavi
-n.
--position; rank; official position;


పదసూచి, padacUci
-n.
--index;


పదస్తలి, padastali
-n.
--pedestrian;


పదహారు, padahAru
-n.
--sixteen; 


పద్ధతి, paddhati
-n.
--method; scheme;


పద్మం, padmaM
-n.
--lotus;


పద్మపత్రం, padmapatraM
-n.
--(1) lotus leaf; 
--(2) wax paper;


పద్మరాగం, padmarAgaM
-n.
--ruby; one of the nine gems or semi-precious stones;
-- see కెంపు; మాణిక్యం;


పద్యం, padyaM
-n.
--verse; stanza; poem;


పదాంశం, padaaMSaM 
- n.
-- Syllable; a combination of elementary sounds containing only one vowel sound;
-- ఒక అచ్చుగల (పలుకదగిన) అక్షరసముదాయము, గుణితాక్షరము; 


పదార్థం, padArthaM
-n.
--(1) substance; matter; 
--(2) thing; item; article; 
--(3) meaning of a word;


పదార్థకోశం, padArthakOSaM
-n.
--glossary;


పదావళి, padAvaLi
-n.
--vocabulary;


పది, padi
-n.
--ten;


పదిలం, padilaM
-n.
--care; caution; security;;


పదివేలు, padivElu
-n.
--ten thousand; myriad; 


పదిహేడు, padihEDu
-n.
--seventeen; 


పదును, padunu
-n.
--(1) sharpness; 
--(2) testing cooked rice by pressing the grains between fingers;
--(3) moisture; dampness;


పదును పట్టు, padunu paTTu
-v. t.
--(1) to sharpen; 
--(2) to hone;


పద్దు, paddu
-n. 
--entry in an account book; entry in a log book;


పద్దెనిమిది, paddenimidi
-n.
--eighteen;


పదేపదే, padEpadE
-adv.
--again and again; repeatedly; 


పనస, panasa
-n.
--(1) verse in a chapter of the Vedas; 
--(2) Jackfruit; [bot.] ''Artocarpus scortechinii; Artocarpus integrifolia; Artocarpus heterophyllus'' of the Moraceae family; In Greek &quot;arto&quot; means bread and &quot;carpos&quot;  means fruit; The breadfruit tree was named thus because the insides of roasted breadfruits resembled baked bread; The English name &quot;Jack fruit&quot; came from &quot;cakkA&quot;, the Malayalam name for this fruit;
--- అడవి పనస =  wild Jack fruit; [bot.] ''Artocarpus hirsutus'';
--- సీమ పనస = breadfruit;
--- క్షుద్ర పనస = breadfruit;


పన్నా, pannA
-n.
--(1) the frame used in weaving; 
--(2) the width of a cloth;


పన్నాగం, pannAgaM
-n.
--plot; trick;


పని, pani
-n.
--work; job; avocation;


పనికిమాలిన, panikimAlina;
- adj.
--useless; otiose; 


పనితనం, panitanaM
-n.
--craftmanship; workmanship; 


పనిమనిషి, panimanishi
-n. f.
--worker; domestic maidservant; maid;


పనిలోపనిగా, panilOpanigA
-adv.
--in the course of one's work;


పనిముట్లు, panimuTlu
-n.
--tools;


పనివాడు, panivADu
-n. m.
--worker; servant;


పనివాళ్లు, panivALlu
-n. pl.
--workers; crew;


పనులు, panulu
-n.
--errands; chores; tasks;


పన్ని, panni
-n.
--comb;


పన్నీరు, panniru
-n.
--scented water; traditionally made by boiling flower petals in water and let it settle overnight in a cool place. The frozen oils are churned out and a butter-like concentrate, called &quot;attar&quot; is extracted. About 200,000 roses yield 10 grams of attar; Eau de Cologne; also ఉడుకులోను;


పన్ను, pannu
-n. s.
--(1) tooth; 
--(2) tax; see also పన్నులు; పళ్లు; పండ్లు;


పన్నులు, pannulu
-n.
--taxes;


పప్పాయ, pappAya
-n.
--papaya; [bot.] ''Temenuchus pgodarum''; also బొప్పాయి; బొపాసి కాయ;


పప్పు, pappu
- n.
-- dal; split pulses; cooked split pulses;


పప్పుకూర, pappukUra
- n.
-- [bot.] ''Chenopodium album Linn.'';


పప్పుధాన్యం, pappudhAnyaM
- n.
-- pulses; grains that produce &quot;dal&quot;s like toor, urid, etc.;


పప్పులో కాలు వేయు, pappulO kAlu vEyu
- ph.
-- make a mistake; 


పమిడి తంగేడు, pamiDi taMgEDu
-n.
--[bot.] ''Poinciana pulcherrima'';


పమిడిపత్తి, pamiDipatti
-n.
--[bot.] Gossypium acuminatum; 


పయనం, payanaM
-n.
--journey; 


పయాలు, payAlu
-n.
--porch; verandah;    % to e2t


పరంగా, paraMgA 
- advl. suffix. from the viewpoint of; 
---వృత్తిపరంగా = from a professional viewpoint.
---దేశపరంగా = from a country viewpoint.


పరంగి, paraMgi
-adj.
--foreign;


పరంగి చెక్క, paraMgicekka
-n.
--China root; (lit.) foreign bark;


పరంజా, paraMjA
-n.
--scaffolding;


పరంపర, paraMpara
-n.
--series; succession; lineage;


పర, para
-adj.
--pref. 
--(1) the other; alien; foreign; (ety.) from Latin, para; 
--(2) [gram.] later; new; (ant.) పూర్వ;


పరక, paraka
-n.
--(1) blade of grass; 
--(2) trifle; 
--(3) the fraction one-eighth; 
--(4) one-eighth of a hundred when 112 represents &quot;hundred&quot;;


పరకాయ ప్రవేశం, parakAya pravESaM
-n.  
--(1) a method of making the soul leave its physical body and enter another body; the legend has it that Sankara, the great Indian  thinker of the early 8th century practiced this; 
--(2) metempsychosis; 


పరకాయించి చూడు, parakAyiMci cUDu
-v. t.
--carefully examine; see with deliberate care;


పరగడుపు, paragaDupu
-n.
--empty stomach; fasting belly; esp. stomach after fasting overnight;


పరడబ్బా, paraDabbA
-ph.
--[idiom] praising the other one;


పరచు, parachu
-v. t.
--(1) spread; unroll; 
--(2) do; take action;


పరతంత్ర, parataMtra
-adj.
--dependent; restrained; subjugated;


పరతంత్రత, parataMtrata
-n.
--dependence;


పరదేశి, paradESi
-n.
--alien; foreigner; outsider; a person who is not a citizen of a land in which he or she is living;


పరధ్యానం, paradhyAnaM
-n.
--absentmindedness; mind concentrated on another thing;


పరపతి, parapati
-n.
--credit; trust; reputation;


పరపర, parapara
-adj.
--onomatopoeia for the sound of cutting or chewing;


పరభుక్కులు, parabhukkulu
-n.
--parasites; also పరాన్నజీవులు; పరాన్నభుక్కులు;


పరమగు, paramagu
-v. i.
--[gram.] come later;


పరమాత్మ, paramAtma
-n.
--the Universal life force; The Supreme Being; 


పరమావధి, paramAvadhi
-n.  
--ultimate goal; lofty aim; 


పరవశం, paravaSaM
-n.
--ecstasy; wild joy;


పరవా, paravA
-n.
--concern; care; anxiety;


పరవా లేదు, paravA lEdu
-ph.
--do not worry; it is all right;


పరశువు, paraSuvu
-n.
--tomahawk; an ax-like weapon;


పరస్పర, paraspara
-adj.
--mutual; reciprocal;


పరస్పర డబ్బా, paraspara DabbA
-ph.
--[idiom] mutual aggrandizement;


పరస్పరపరిపూరక, parasparaparipUraka
-adj.
--complimentary; mutually complementing; 


పరస్పర సేవ, paraspara sEva
-n.
--(1) symbiosis; 
--(2) a phrase to describe &quot;you scratch my back and I will scratch yours&quot; attitude;


పర్ర, parra
-n.
--barren land; infertile land; ఇసక, రాయి కలిసిన నేల; పంటకు అసలు పనికిరాని నేల;
---  ఇసక పర్ర =  sandy wasteland.
--- ఉప్పు పర్ర =  salty marsh.


పర్వం, parvaM
-n.
--(1) step; 
--(2) knot; joint; 
--(3) subdivision of a book;


పర్వతం, parvataM
-n.
--(1) mountain; 
--(2) one followed by 26 zeros in the traditional Indian method of counting;


పర్వత శ్రేణి, parvata SrENi
-n.
--mountain range;


పర్యంతం, paryaMtaM 
-suff. 
--until; as far as; the entire range; up to;
---ఆసేతు హిమాచల పర్యంతం = from the Bridge to the Himalayas; the entire country of India; here the Bridge refers to the now-submerged land bridge between India and Sri Lanka.
---నఖ శిఖ పర్యంతం = from toenail to hair; the entire body.
---పృష్ఠోష్ఠ పర్యంతం = from the anus to the lips.
---పిపీలికాది బ్రహ్మ పర్యంతం = from the ant to the Almighty.


పర్యటన,  paryaTana
- n.
--  tour; 
-- (note) పర్యాటన is not correct;


పర్యటకులు,  paryaTakulu
- n.
--  tourists; 
-- (note) పర్యాటకులు is not correct;


పర్యవసానం, paryavasAnaM
-n.
--(1) end; conclusion; termination; completion; 
--(2) upshot; consequence;


పర్యవేక్షణ, paryavEkshaNa
-n.
--supervision;


పర్ర,  parra
- n.
-- పోరంబోకు భూమి; బంజరు భూమి [రాయలసీమ మాండలికం]; పనికిరాని భూమి [కళింగ మాండలికం]; 


పర్వము, parvamu
- n.
--1. A knot, a joint in a cane or body;  2. An annual festival at a certain season of the year; పండుగ; 3. A name given to certain days in the lunar month, as the full and change of the moon, and the 8th and 14th of each half month; 4. A sub-division of a book.


పరా,  parA
- pref.
-- back; opposite; extreme; going;


పరాంకం, parAMkaM
-n.
--[math.] parameter; (rel.) స్తిరాంకం;


పరాంత, parAMta
-adj. pref. 
--posterior; (ant.) పూర్వాంత;


పరాక్రమం, parAkramaM
-n.
--fearlessness; valor; prowess;


పరాకరణం,  parAkaraNaM
- n.
-- refusal;


పరాకాష్ఠ, parAkAshTha
-n.
--climax; extreme limit; 
-- పతాకస్థాయి;


పరాకు, parAku
-n.
--absentmindedness; forgetfulness; oversight; 


పరాగం, parAgaM
-n.
--pollen; పుప్పొడి;


పరాగతం,  parAgataM
- n.
-- death;


పరాగమం,  parAgamaM
- n.
-- (1) death; (2) raid by enemies; invasion; 


పరాగ సంపర్కం, parAga saMparkaM
-n.
--pollination;
---స్వ పరాగ సంపర్కం = self-pollination.
---పర పరాగ సంప్కరం = cross-pollination.


పరాజయం, parAjayaM
-n.
--defeat;


పరాజితుడు, parAjituDu
-n.
--vanquished;


పరాన్నజీవి, parAnnajIvi
- n.
-- parasite; a life form that derives its sustenance from a host;
---అర్ధపరాన్నజీవి = hemiparasite = a plant that derives its sustenance from a host and manufactures part from photosynthesis;
---పూర్ణపరాన్నజీవి = holoparasite = a plant that derives all its sustenance from a host;
---కాండపు పరాన్నజీవి = stem parasite = 
---మూలపు పరాన్నజీవి = root parasite =  


పరాన్నభుక్కులు, parAnna-bhukkulu
-n.
--[biol.] parasites; saprophytes; same as పరాన్నజీవులు;


పరాభవం, parAbhavaM
-n.
--public humiliation; insult; disgrace;


పరామర్శ,  parAmarSa
- n.
-- (1) consolation; condolence; enquiring welfare; (2) remembrance; (3) reference; attention; care; examination; investigation; inquiry; logical deduction;
-- వివేచనము; చక్కగా విచారించుట; అవమర్శము; అవలోకనము; అవలోడనము; చర్చ; విచారణ; విమర్శనము; సమీక్ష; 
-- తెలుగులో దుఃఖ సందర్భాల్లో వాడే అర్థం ప్రాచుర్యంలో వుంది; దుఃఖ సందర్భాలలో చేసే పరామర్శలో కూడ ఆ దుఃఖ కారణం ఏ విధంగా సంభవించినది? ఆ పరిస్థితి రాకుండా ఉండడానికి ఏమి చేసారు, అది ఏ విధంగా ఫలించకుండా పోయింది, ఇంకా ఏమి చేసి ఉండవలసింది, అలాంటి పరిస్తితులలో ఇతరులు ఇంతకూ ముందు ఏమేమి చేసారు, వాటి ఫలితాలు ఏవిధంగా వున్నాయి - ఇలాంటివన్నీ చర్చకు వస్తుంటాయి.


పరామర్శ గ్రంథాలు  parAmarSa graMthAlu
- n.
-- reference books;


పరామరిక, parAmarika
-n.
--care; attention; 


పరార్థం, parArthaM
-n.
--one followed by 27 zeros in the traditional Indian method of counting;


పరార్ధ, parArdha
-adj.
--pref. later half;


పరావర్తనం, parAvartanaM
-n.
--reflection;


పరావర్తన కోణం, parAvartana kONaM
-n.
--angle of reflection;


పరాయి, parAyi
-adj.
--strange; foreign; alien; outside;


పరాసువు,  parAsuvu
- n.
-- dead; the dead person;


పర్యటన, paryaTana 
-n.
--tour;   
-- (note) పర్యాటన is not correct usage;		% to e2t


పర్యాటకులు, paryATakulu
-n.
--tourists;
-- (note) పర్యటకులు is not correct usage;	


పర్యాయం, paryAyaM
-n.
--an opportunity; a turn;
-- మారు; పాలి; సారి; తూరి; విడత;


పర్యాయ పదం, paryAya padaM
-n.
--synonym;


పర్యాయోక్తి, paryAyOkti
-n.
--repetition; a figure of speech;


పర్యాలోచనం, paryAlOcanaM
-n.
--deep thought; pondering;


పర్యావరణం, paryAvaraNaM
-n.
--environment;


పర్యావలోకనం, paryAvalOkanaM
-n.
--overview; review;                %  to e2t


పరి, pari
-adj. pref.
--around; completely; extreme; big; 
--- పరిఘోషం = big sound; thunder;
---పరిశుద్ధం = completely clean.
---పరిచరుడు = body guard; a guard who surrounds you.
-- పరిచ్చేదం = section; chapter;
---పరితపించు = to grieve.
---పరిత్యాగం = abandonment.
---పరిపూర్ణం = complete.
---పరిభ్రమించు = to move around; revolve.
---పరిమితి = limit.
---పరిశీలన = thorough examination thorough inspection.


పరిక, parika
-n.
--fiction; a fictional story;


పరిక పళ్ళు, parika paLLu 
- n.
-- [bot.] ''Ziziphus oenoplia'' of the Rhamnaceae family; 
-- రేగు పళ్ళ కుటుంబంకి చెందిన మొక్క. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తుప్పల్లో పెరుగుతుంది;


పరికరం, parikaraM
-n.
--tool; device; instrument; appliance;


పరికి, pariki
-adj.
--dishevelled; 


పరికిణి, parikiNi
-n.
--frock worn by young girls; a long, loose outer garment with pleats, worn below the waist;


పరిగణన, parigaNana
- n.
-- complete accounting; complete counting; description; 


పరికించు, parikiMcu
-v. i.
--search; examine; investigate; take a closer look; same as పరకాయించు;


పరిఖ, parikha
-n.
--moat;                     % to e2t


పరిగొను, parigonu
-v. i.
--line up; form a line; 


పరిచయం, paricayaM
-n.
--introduction;
---ఆమెని పరిచయం చేయ్యనీ = let me introduce her.


పరిచయస్థుడు, paricayastuDu
-n.
--acquaintance;
---అతను పరిచయస్తుడు మాత్రమే, స్నేహితుడు కాదు = he is only an acquaintance, not a friend.


పరిచ్ఛేదము, paricchEdamu
-n.
--chapter; section; part; 


పరిజనం,  parijanaM
- n.
-- retinue; attendants; staff;


పరిజ్ఞానం, paroj~nAnaM
- n.
-- knowledge;


పరిఢవిల్లు, paridhavillu
-v. i.
--shine; give light; 


పరిణతి, pariNati
-n.
--evolution; transformation; maturity; bending;


పరిణామం, pariNAmaM
-n.
--metamorphosis; transformation; evolution;


పరిణామ దశలు, pariNAma daSalu
-n. pl.
--evolutionary stages;


పరిత్యజించు,  parityajiMchu
- v. t.
--  abandon; give up; 


పరితాపం, paritApaM
-n.
--(1) anguish; grief; fear; (2) extreme heat; 


పరిధి, paridhi
-n.
--(1) circumference; limit; 
--(2) domain; jurisdiction;
--(3) halo of sun or moon;
-- (4) loin cloth;  


పరిపంధి, paripaMdhi
-n.
--enemy; 


పరిపక్వ, paripakva
-adj.
--mature; fully developed; 


పరిపరి, paripari
-adj.
--various; diverse; sundry; many faceted;


పరిపాటి, paripATi
-n.
--usual; common occurrence;


పరిపాలక, paripAlaka
-adj.
--administrative;


పరిపాలన,  paripAlana
- n.
-- good administration;


పరిపీడన, paripIDana
-n.
--oppression;


పరిపూరకం,  paripUrakaM
- n.
-- complement; one that completes;


పరిపూర్ణ సంఖ్య, paripUrNa saMkhya
-n.
--perfect number; according to number theory, the number 6 is a perfect number because it can be expressed as the sum of its factors, namely 1, 2 and 3. Similarly, the number 28 is also a perfect number, because 28 = 1+2+4+7+14;


పరిపూర్తి, paripUrti
- n.
--  completion; end;


పరిపోషణ, paripOshaNa
-n.
--maintenance; nourishment; 


పరిభ్రమణం,  paribhramaNaM
- n.
-- revolution; (note) &quot;Rotation&quot; refers to an object's spinning motion about its own axis. &quot;Revolution&quot; refers an object's orbital motion around another object. For example, Earth rotates on its own axis, producing a 24-hour day.


పరిభాష, paribhasha
-n.
--jargon; nomenclature; parlance; terminology; conventional terms and words of any special branch of knowledge;


పరిమళం, parimaLaM
-n.
--(1) smell; strong smell; good smell; గంధం; 
--(2) perfume;


పరిమాణం, parimANaM
-n.
--measure; magnitude; capacity; size; volume
---కాల పరిమాణం = a measure of time. 
---ఘన పరిమాణం = a measure of volume.


పరిమాణాత్మక, parimANAtmaka
-adj.
--quantitative; volumetric;


పరిమార్చు, parimArcu
-v. t.
--kill; slay; 


పరిమితం,  parimitaM
- n.
-- extremely limited; 


పరిమితి, parimiti
-n.
--(1) limit; boundary; 
--(2) amplitude;


పరిరక్షణ, parirakshaNa
-n.
--conservation; protection;


పరివర్తకి, parivartaki
-n.
--[engr.] transformer; converter;


పరివర్తనం, parivartanaM
-n.
--transformation; conversion;


పరివర్తిత, parivarthita
-adj.
--extended;


పరివారం,  parivAraM
- n.
-- retinue; family;


పరివాహం,  parivAhaM
- n.
-- one that overflows the banks; flood-plain;


పరివ్రాజకుడు,  parivrAjakuDu
- n.
-- wondering monk; 


పరివేషం,  parivEshaM
- n.
-- a corona-like formation seen sometimes around the moon or the sun; 
-- గాలిగుడి;
 

పరివేష్టించు, parivEshTiMchu
- v. i.
-- to surround;


పరిశ్రమ, pariSrama
-n.
--(1) industry; 
--(2) hard work;


పరిశిష్టం, pariSishTaM
-n.
--annexure; attachment; items at the end of a list; epilogue;


పరిశీలన, pariSIlana
-n.
--examination; inspection; observation;


పరిశీలకుడు, pariSIlakuDu
-n.
--examiner; inspector; observer;


పరిశీలనీయం, pariSIlanIyaM
-n.
--observable;


పరిశుద్ధ, pariSuddha
-adj.
--clean; pure;


పరిశుభ్ర, pariSubhra
-adj.
--very clean;


పరిశోధకుడు, pariSOdhakuDu
-n. m.
--researcher; investigator;


పరిశోధన, pariSOdhana
-n.
--research; investigation; 


పరిషత్తు, parishattu
-n.
--assembly; congregation; council; 


పరిష్కర్త, parishkarta
-n.
--a person who prepares the critical edition; scrutinizer;


పరిష్కరించు, parishkariMcu
-v. t.
--resolve; settle;


పరిష్వంగం, parishvaMgaM
-n.
--embrace;


పరిష్కారం, parishkAraM
-n.
--solution; resolution;


పరిసరం, parisaraM
-n.
--neighborhood; surrounding area; proximity;


పరిహారం, parihAraM
-n.
--compensation;


పరిహాసం, parihAsAsaM
-n.
--ridicule; derision; 


పరిహాసాస్పదం, parihAsAspadaM
-n.
--ridiculous;


పరివర్తకం, parivartakaM
-n.
--barter; exchange of one good for another without currency transaction;


పరిసమాప్తం,  parisamAptaM
- n.
-- come to a conclusion;


పరీక్ష, parIksha
-n.
--test, examination; quiz;


పరీక్షనాళిక, parIkshanALika
-n.
--testtube;


పరీక్షించు, parikshiMcu
-v. t.
--test, examine; quiz; inspect; survey;


పరుగు, parugu
-n.
--running; rush; hurry;


పరుగు పందెం, parugu paMdeM
-n.
--running race;


పరుపు, parupu
-n.
--bedding; bed-roll; mattress; (lit.) one that can be unrolled;


పరుచు, parucu
-v. t.
--spread; unroll;


పరువం, paruvaM
-n.
--(1) ripeness; maturity; 
--(2) youth; youthful age;


పరువ, paruva
-n.
--anchovy; [bio.] ''Thryssa vitirostis''; a fish of the Engraulidae family;


పరువు, paruvu
-n.
--(1) reputation; 
--(2) a stage of maturity before ripeness, esp. while referring to fruits;  (ant.) లేత;


పరుషము, parushamu
-adj.
--harsh; rough; 


పరుషములు, parushamulu
-n.
--[gram.] hard consonants; unvoiced unaspirated plosives; ‘క, చ, ట, త, ప’ లు;


పరుసు, parusu
-adj.
--manner; style; 


పర్రు, parru
- suff.
-- a suffix to a village name if the village is slightly above the flood plains of a river or stream; (note) the suffixes  పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు  as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river;


పర్యూషితం, paryUshitaM
-n.
--decomposed;


పరోక్షంగా, parOkshaMgA
-adv.
--in the absence of; behind one's back; (ant.) ప్రత్యక్షంగా;


పలంకష,  palaMkasha
- n.
-- Bdellium; 
-- also known as గుగ్గులు similar to  సాంబ్రాణి; 


పలక, palaka
-n.
--(1) tile; tablet; 
--(2) slate; 
--(3) plate; 
--(4) pane; face;
-- (5) skin; 


పలకమారు, palakamAru
-n.
--accidental entry of food into the windpipe; (lit.) exchange of the plate;


పలకచెక్క, palakacekka
-n.
--floorboard; flooring tile;


పలకపెంకు, palakapeMku
-n.
--flooring tile;


పలకరాయి, palakarAyi
-n.
--slate; when referring to the type of flooring tile;


పలకసరులు,  palakasarulu
-n.
-- a gold ornamental chain of yesteryear made out of small disk-shaped links;


పలచబార్చు,  palacabArcu
- v. t.
-- dilute; make less thick;


పలవ,  palava
- n.
-- forked branch of a tree; 


పలవరించు,  palavariMcu
- v. t.
-- to talk in one's sleep;


పలహారం, palahAraM
- n.
-- snack; tiffin; 
-- యజ్ఞాలలో ఆర్యులు జంతుబలి ఇచ్చిన తరువాత బలి పశువు మాంస ఖండాలను మంటలపై కాల్చి తినే పలలములు &quot;కబాబ్&quot; ల    వంటివే; పలలాహారం నుంచే పలహారం అనే శబ్దం ఏర్పడింది. 


పల్లకి, pallaki
-n.
--a ceremonial decorated carriage carried on a pole by two people on each end; 


పల్లవం, pallavaM
-n.
--sprout; shoot; 


పల్లవి, pallavi
-n.
--refrain; first line of a song; the line of a song that is often repeated; a part of a Carnatic music recital; this portion is like an Aalapana with a rhythm; 


పలాయనం, palAyanaM
-n.
--flight; fleeing; escape; running away;


పలాయన మంత్రం, palAyana maMtraM
-n. [idiom]
--flight;


పలాయన వేగం, palAyana vEgaM
-n.
--escape velocity, the velocity an object has to attain in order to escape from the gravitational field where it is located;


పల్లి,  పల్లె, palli, palle
- suff.
-- a suffix to a village name; 


పల్టీ, palTI
-n.
--(1) somersault; (2) [comp.] flip-flop; a binary switching element; a device to store a binary digit;


పల్టీపేరు, palTIpEru
-n.
--[comp.] register; a string (or necklace) of flip-flops; a device to store a (binary) number;


పల్లీ,  pallI
- n.
-- groundnut; peanut; 


పలుకరించు, palukariMcu
-v. t.
--greet; say &quot;helo&quot;;


పలుకరింపు, palukariMpu
-n.
--greeting; the style of saying hello;


పలుకు, paluku
-n.
--(1) word; utterance; 
--(2) fragment, (esp.) seed fragment as in జీడి పలుకు;
- v. i. 
-- utter; respond; say something; 


పలుకుబడి, palukubaDi
-n.
--(1) influence; 
--(2) pronunciation;
--(3) a popular expression to convey a message; &quot;అవ్వా కావాలి, బువ్వా కావాలి అంటే కుదరదు. ఏదో ఒకటి చెప్పు&quot; అన్నప్పుడు  &quot;అడిగిన వాటిల్లో ఏదో ఒకటే ఇస్తా, అన్నీ కాదు&quot; అనే అర్థంలో వాడేది పలుకుబడి; ఇందులో రెండో వాక్యం చేరబనిలేదు.


పలుగు, palugu
-n.
--(1) crowbar; an iron rod used for digging; (2) a hard, white, crystalline rock; (3) a wretch; bad person;


పలువ, paluva
-n.
--wicked wretch; 


పల్లె, palle
-n.
--village; 
-- పల్లె అంటే వంద కుటుంబాలు లేదా అంతా కన్నా తక్కువ కుటుంబాలు జీవనం సాగిస్తూ వుంటాయి, ఇక్కడ ప్రభుత్వానికి సంబందించిన ప్రాధమిక పాఠశాల (ఒకటవ తరగతి నుంచి ఐదవ తరగతి ) వరకు మాత్రమే, అంగన్వాడీ స్కూల్ మాత్రమే వుంటాయి.
-- (see also) గ్రామం; పట్టణం;


పల్లెపట్టు, pallepaTTu
-n.
--countryside;


పల్లేరు, pallEru
-n.
--caltrop; a creeper that produces small thorny fruits; [bot.] Pedalium longifolia;  Tribulus terrestris Linn.;


పళ్లు, paLlu
-n. pl.
--(1) teeth; 
--(2) fruits;


పళ్లు కొరకడం, paLlu korakaDaM
-n.
--bruxism;


పళ్లెం, paLleM
-n.
--plate; కంచం; [comp.] disk;


పళ్లెరం, paLLeraM
-n.
--[comp.] disc; disk; diskette;


పవనం, pavanaM
-n.
--wind; gale;
---రుతుపవనం = trade wind.


పవిత్ర, pavitra
-adj.
--holy; pure;


పవిత్ర స్థలం, pavitra sthalaM
-n.
--holy place; shrine;


పశ్చాత్తాపం, paScAttApaM
-n.
--repentance;


పశ్చిమం, paScimaM
-n.
--west;


పశ్చిమార్థ, paScimArtha
-adj.
--pref. western half;


పశుత్వం, paSutvaM
-adj.
--animal-like behavior; rude;


పశువు, paSuvu
-n.
--animal; domestic animal; cattle; beast;


పశువుల శాల, paSuvula SAla
-n.
--barn; byre; animal shed;


పశువులు, paSuvulu
-n. pl.
--(1) animals; 
--(2) cattle;


పస, pasa
-n.
--(1) essence; juice; 
--(2) strength; ability;


పసదనం, pasadanaM
-n.
--gift; adornment; embellishment; 


పసరు, pasaru
-n.
--juice extracted from leaves and stems of plants;


పసరుతిత్తి, pasarutitti
-n.
--gall bladder;


పసి, pasi
-adj.
--young; childish; infant;
---పసితనము = childhood; infancy.
-n.
--cattle;


పసిడి, paciDi
-n.
--yellow; yellow metal; gold; 

పసిమి, pasimi 
- n.
-- yellow;


పసిరిక, pasirika
-adj.
--arboreal; gtassy; 
---పసిరిక పాము = a green snake that dwells in trees.


పసుపు, pasupu
-n.
--turmeric; turmeric powder; Indian saffron; [bot.] ''Curcuma longa; Curcuma aromatica'' of the Zingiberaceae faily; 
--[Sans.] హరిద్రా;  నిశా; నిశాహా; 


పసుపుకడిమి, pasupukaDimi
-n.
--[bot.] ''Nauclea cordifolia'';


పసుపుకొమ్ము, pasupukommu
-n.
--tuber of turmeric;


పసుపు చామంతి, pasupu cAmaMti
-n.
-- Chinese Wedelia; [bot.] ''Wedelia chinensis'' of the Asteraceae family;
-- ''Wedelia trilobata'' and ''Wedelia chinensis,'' are now named  ''Sphagneticola trilobata'' and ''Sphagneticola calendulacea,'' respectively, the former commonly known as Singapore Daisy, the latter Chinese Wedelia; the former is commonly used as ornamental groundcover and the latter as a medicinal herb used in the treatment of inflammations, including abscesses and sore throat; it is also used to treat coughs. The fresh plant, combined with sesame oil, is used to treat elephantiasis;


పసుపుపచ్చ వెన్నముద్ద, pasupupaccha vennamudda 
- n.
-- Chinese ixora;  [bot.] ''Ixora chinensis''; 


పస్తు, pastu
-n.
--fasting;


పహరా, paharA
-n.
--watch; police beat; 


%ప్ర - pra, ప్ల - pla


ప్ర, pra
-adj.
--pref. excessive; much; very;
---ప్రకంపన = reverberation; much vibration.
---ప్రకల్పన = organization; arrangement.
---ప్రకర్షము = excellence; hard work.
---ప్రక్రియ = process; desirable work.
---ప్రక్షాళనము = cleaning thoroughly.
---ప్రఖ్యాతి = lot of fame.


ప్ర, pra-, 
-pref.
ప్రమోదం = extreme happiness.
ప్రయత్నం = much effort.
ప్రలోభం = extreme miserliness.
ప్రవాదం = word that has spread far and wide.


ప్రకటన, prakaTana
-n.
--(1) announcement; revelation; 
--(2) advertisement;
---వ్యాపార ప్రకటన = advertisement.
---ప్రదర్శక ప్రకటన = display advertisement.


ప్రకరణం, prakaraNaM
-n.
--chapter;


ప్రకల్పితం, prakalpitaM
-adj.
--fabricated; made; created;    %to e2t


ప్రకాండం, prakAMDaM
-n.
--stem of a plant; the part between the roots and the branches; 


ప్రకారం, prakAraM
-adj.
--way; manner; mode; 


ప్రకాశం, prakASaM
-n.
--luminosity; brightness; glow; splendor; 


ప్రకీర్ణ, prakIrNa
-adj.
--scattered; spread; published;  % to e2t


ప్రక్రియ, prakriya
-n.
--process;


ప్రక్రియాపకి, prakriyApaki
-n.
--processor; a machine that processes;


ప్రకృతి, prakRti
-n.
--nature;
---మానవ ప్రకృతి = human nature.
---ప్రకృతి ధర్మం = law of nature.
---ప్రకృతి సౌందర్యం = beauty of nature.


ప్రకృతి సిద్ధం, prakRti siddhaM
-n.
--naturally available;


ప్రకోపం, prakOpaM
-n.
--aggravation;


ప్రకోష్ఠం, prakOshThaM
-n.
--fore-arm; the part between the elbow and the wrist; 


ప్రక్షేపణ,  prakshEpaNa
- n.
-- interpolation; 


ప్రక్షేపించు,  prakshEpiMcu
- v. t.
-- interpolate; 


ప్రఖ్యాతి, prakhyAti
-n.
--fame;


ప్రగండం, pragaMDaM
-n.
--upper arm; the part between the elbow and the arm-pit;


ప్రగతి, pragati
-n.
--progress;


ప్రగతి పథం, pragati pathaM
-n.
--progressive path;


ప్రగతిశీల, pragatisIla
-n.
--progressive;


ప్రగల్భం, pragalbhaM
-n.
--boasting; 


ప్రగాఢ, pragADha
-adj.
--strong;


ప్రచండ, pracaMDa
-adj.
--fierce; 


ప్రచ్ఛన్న, pracchanna
-adj.
--secret; covert; covered; 


ప్రచారం, pracAraM
-n.
--publicity; 


ప్రచ్ఛాదనం, pracchAdanaM
-n.
--covering; outer garment; 


ప్రచోదనం, pracOdanaM     %e2t
-n.  
--incentive; stimulus; motivation; 


ప్రజ, praja
-n.
-- one's own people; folk;


ప్రజలు, prajalu
-n. pl.
-- one's own children; people; (rel.) జనాభా;


ప్రజ్ఞ, praj~na
-n.
--ability; skill; intelligence; enlightening wisdom; knowledge a priori; (ety.) related to Greek prognosis, implying knowledge not derived from the object, as distinguished from సంజ్ఞ, empirical knowledge;


ప్రజ్ఞానం, praj~nAnaM
-n.
--(1) intellect; enlightening wisdom; super consciousness; knowledge a priori; (ety.) related to Greek prognosis, implying knowledge not derived from the object, as distinguished from సంజ్ఞ, empirical knowledge; (2) sign; mnemonic; 


ప్రజ్వలించు, prajvaliMcu
-v. i.
--burn; shine; 


ప్రజానీకం, prajAnIkaM
-n.
--populace; the masses; common people; the public;


ప్రజామోదం, prajAmOdaM
-n.
--parsley; [bot.] ''Petroselinum crispum'' of the Apiaceae family;
-- a species of flowering plant that is native to the central and eastern Mediterranean region; 


ప్రజావాక్యం, prajAvAkyaM
-n.
--people's say; people's word;


ప్రజాభిప్రాయం, prajAbhiprAyaM
-n.
--people's opinion; public opinion;


ప్రజాస్వామ్యం, prajAsvAmyaM
-n.
--democracy; government of the people, by the people, for the people; (lit.) ownership by people;


ప్రజాస్వామిక, prajAsvAmika
-adj.
--democratic;


ప్రజాహితం, prajAhitaM
-n.
--public welfare; public good; 


ప్రణతి, praNati
-n.
--bow; salutation; obeisance; 


ప్రణయం, praNayaM
-n.
-- (1) love; affection; fondness; (2) friendship' intimacy; familiarity; (3) confidence;


ప్రణవనాదం, praNavanAdaM
-n.
--aum; the &quot;aural symbol&quot; of the Supreme power behind this universe;


ప్రణామం, praNAmaM
-n.
--act of folding hands together to show respect; bow; salutation;


ప్రణాళి, praNALi
-n.
--channel; canal; water course; 


ప్రణాళిక, praNALika
-n.
--(1) irrigation project; water works; 
--(2) plan; any planned project; 


ప్రణీతం, praNItaM
-adj.
--dressed; cooked; made; created; 


ప్రత్యర్థి, pratyarthi
- n. 
-- opponent; defendant; enemy;


ప్రత్యక్షంగా, pratyakshamga
-adv.
--in the presence of; right in front of; (ant.) పరోక్షంగా;


ప్రత్యగాత్మ, pratyagAtma
- n.
-- finite monad; 
-- monad = సూక్ష్మాత్మ;
-- (1) ప్రత్యగాత్మ అంటే &quot;అసలు సిసలు నేను&quot; అని అర్థం. ప్రత్యగాత్మా = ప్రతి+అక్+ఆత్మా. ప్రతి అంటే వెనుకకు అని. అక్ అంటే వెళ్ళుట. అక్ అనేది అఞ్చ్ అనే ఒక ధాతువు నుండి వచ్చింది. అఞ్చ్ గతౌ అని ధాతుపాఠం. వెనుకకు వెళ్ళటం అంటే ఏ వెనుకకు వెళ్ళాలి? ఏదైతే దేహము కాదో, దేహానికి సాక్షియో, ఏది కర్మేంద్రియములు కాదో, కర్మేంద్రియములకు సాక్షియో, ఏది జ్ఞానేంద్రియములు కాదో, జ్ఞానేంద్రియములకు సాక్షియో, ఏది మనస్సు కాదో, మనస్సుకు సాక్షియో, ఏది బుద్ధికాదో, బుద్ధికి సాక్షియో, ఏది అహంకారము కాదో, అహంకారమునకు సాక్షిగా నిలచియున్న ఏ చైతన్యము కలదో, ఆ ఎరుక, అదియే ప్రత్యగాత్మ. ఆ ప్రత్యగాత్మయే అసలు సిసలైన నేను. అటువంటి ప్రత్యగాత్మగా, అసలు సిసలు నేనుగా విరాజిల్లుతున్నదే ఆ పరమాత్మ;
(2) భగవదనుగ్రహమో, గురూపదేశమో శాస్త్రజన్య జ్ఞానమో, సాధనయో, సంకల్పమో ఏదైతేనేమి జీవాత్మ సరియైన స్వస్వరూప జ్ఞానమును పొంది సంసారమునుండి ముక్తిని పొందుతుంది. ఇలా సంసార గంధము, శరీర సంబంధం తొలిగిపోయిన జీవాత్మ తన యాదార్థస్థితిని పొందుతుంది. పరిమితి లేని జ్ఞానస్వరూపాన్ని తిరిగి పొందుతుంది. ఇలాంటి యదార్థ స్థితిని తిరిగి పొందిన జీవాత్మను &quot;ప్రత్యగాత్మ&quot; అని అంటారు. దీనినే &quot;ముక్తాత్మ&quot; అని కూడా కొందరు వ్యవహరిస్తారు. అయితే ఈ ప్రత్యగాత్మ స్వరూప, స్వభావాలపైన అద్వైత, విశిష్టాద్వైత, ద్వైతాది మతబేధాలున్నాయి. అది అర్థంచేసుకోవడానికి కొంచెం క్లిష్టమైన విషయం.


ప్రత్యయం,  pratyayaM
- n.
--[gram.] a suffix that converts a verb into a noun;
---ఉపసర్గ = prefix. (పూర్వ ప్రత్యయం)
---ప్రత్యయం = suffix. (పర ప్రత్యయం)
--ఉదా. ఒక క్రియా పదం మీద ప్రత్యయాన్ని చేర్చి నామవాచకంగా మార్చినప్పుడు ఆ ప్రత్యయాన్ని కృత్ప్రత్యయం అనిన్నీ అలా వచ్చిన నామవాచకాన్ని కృదంతం అనిన్నీ అంటారు; అలుగు &gt; అలక; ఎన్ను &gt; ఎన్నిక; 
---తద్ధిత ప్రత్యయం = a suffix that creates another noun from a given noun.


ప్రతాపం, pratApaM
-n.
--brilliance; splendor; 


ప్రత్యామ్నాయం, pratyAmnAyaM
-n.
--alternative; substitute


ప్రత్యుత్థానం, pratyutthAnaM
-n
--reception; welcoming someone by rising and going forward to greet;


ప్రత్యుత్థాన పత్రం,  pratyutthAna patraM  %e2t
-n. 
--greeting card;                            


ప్రతి, prati
-adj. pref. 
--(1) re; 
--(2) anti-; un-; 
--(3) instead of; in lieu of; 
--(4) every; all; each;
---ప్రతిఫలం = reward.
---ప్రతివాడూ = every man.
---ప్రతివాది = opposing party in court.
-n.
--copy; number; issue; a single item of a periodical;


ప్రతికాయం, pratikAyaM
-n.
--[bio.] antibody; proteins produced by the immune system to defened against an invading species; 


ప్రతికూల, pratikUla
-adj.
--unfavorable; adverse; contrary; inconvenient;


ప్రతికృతి, pratikRti
-n.
--sculptured image; effigy;


ప్రతిక్రియ, pratikriya
-n.
--opposite action; reaction;


ప్రతిఘటన, pratighaTana
-n.
--opposition; resistance;


ప్రతిఘటించు, pratighaTiMcu
-v. t.
--oppose; resist;


ప్రతిచర్య, praticarya
-n.
--reaction; countermeasure; reprisal;


ప్రతిచ్ఛాయ, praticchAya
-n.
--image, as in a photograph; a virtual image as the one produced by a concave lens; 


ప్రతిజ్ఞ, pratij~na
-n.
--solemn vow; resolute vow;


ప్రతిద్వంది, pratidvaMdi
-n.
--antagonist; opponent; 


ప్రతిదానం, pratidAnaM
-n.
--exchange; barter; 


ప్రతిధ్వని, pratidhvani
-n.
--echo; reflected sound; resound;


ప్రతినామం, pratinAmaM
-n.
--alias; another name;


ప్రతినిధి, pratinidhi
-n.
--representative; agent; substitute; 


ప్రతిపక్షం, pratipakshaM
-n.
--opposition party;


ప్రతిపత్తి, pratipatti
-n. 
--status; position; respect; 
---ప్రత్యేక ప్రతిపత్తి = special status.
---స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి = independent status.


ప్రతిపదం, pratipadaM       %e2t
-n.
--synonym;                  


ప్రతిపాదన, pratipAdana
-n.
--(1) proposal; 
--(2) premise;


ప్రతిపాదించు, pratipAdiMcu
-v. t.
--nominate; propose;


ప్రతిఫలం, pratiphalaM
-n.
--reward; compensation;


ప్రతిబంధకం, pratibaMdhakaM
-n.
--obstacle; impediment; hindrance;


ప్రతిబింబం, pratibiMbaM
-n.
--reflection; reflected image; when you see your face in a mirror, you are seeing a reflected image;


ప్రతిభ, pratibha
-n.
--splendor; 


ప్రతిమ, pratima
-n.
--statue; idol; image;


ప్రతిరూపం,  pratirUpaM
- n.
-- a virtual image; 


ప్రతిరోజు, pratirOju
-adj.
--every day.


ప్రతిరోధి, pratirOdhi
-n.
--opponent; 


ప్రతిలోమ, pratilOma
-adj.
--inverse; inverted; contrary to natural course; 


ప్రతివర్తితలు, prativartitalu
-n.
--[med.] reflexes; motor reflexes; muscular reflex; voluntary reflex; ప్రతీకార చర్యలు;


ప్రతివాది, prativAdi
-n.
--[law] defendant; respondent; 


ప్రతిశృతి, pratiSRti
-n.
--reverberation; echo;     % to e2t


ప్రతిసృష్టి, pratisRshTi
-n.
--re-creation;


ప్రతిస్పందన, pratispaMdana
-n.
--response;


ప్రతిష్టంభం, pratishTaMbhaM
-n.
--obstacle; impediment; 


ప్రతిష్టంభన, pratishTaMbhana
-n. 
--deadlock; stalemate;


ప్రతిష్ఠ, pratishTha
-n.
-- (1) reputation; fame; prestige; status; (2) establishment; erection; founding; 


ప్రతిష్ఠించు, pratishThiMcu
-v. t. 
--establish; erect; found; 


ప్రతిహాతం, pratihAtaM
n. 
--repulsion; beaten back; avertion; impediment; 
-- ఏదన్నా వినకూడని మాట, అశుభం అనిపించే మాట విన్నప్పుడు &quot;అమంగళం ప్రతిహాతం అవుగాక!&quot; అంటే అది మాటతోనే ఆగాలి, జరగకూడదు అని చెప్పటం.
--&quot;అప్రతిహతంగా సాగింది,&quot;  అంటే &quot;ఆటంకం లేకుండా జరిగింది&quot; అని అర్థం; 


ప్రతీక, pratIka
-n.
--symbol; symbolic representation; token;


ప్రతీకారం, pratIkAraM
-n.
--revenge; retaliation;


ప్రతీక, prateeka 
- n.
-- symbol; image;


ప్రతీకాత్మకం, prateekaatmakaM  
- n.
-- symbolism; imagery;


ప్రతీక్షించు, pratIkshiMcu
-v. i.
--wait; expect; look forward to; 


ప్రతీక్షేపణం, pratIkshEpaNaM
-n.
--substitution;


ప్రతీతి, pratIti
-n.
--common knowledge; traditional belief; 


ప్రతీహారి, pratIhAri
-n.
--gate keeper; 


ప్రత్యుత్తరం, pratyuttaraM
-n.
--reply; answer; rejoinder; 


ప్రత్యుత్పత్తి, pratyutpatti
-n.
--reproduction;


ప్రత్యేకము, pratyEkamu
-adj.
--special; distinct; separate; 


ప్రథ, pratha
-n.
--fame; eminence; reputation;


ప్రథమ, prathama
-adj.
--first; initial;


ప్రథమ కోపం, prathama kOpaM
-ph.
--quick temper; anger that flares quickly and subsides as fast;


ప్రథమ చికిత్స, prathama cikitsa
-n.
--first aid; immediate help to take care of medical emergency;


ప్రథమపురుష, prathamapurusha
-n.
--[gram.] third person;
-- [gram.] సర్వజ్ఞ ప్రధమ పురుష = Omniscient Third Person; 


ప్రథమ శ్రేణి, prathama SrENi
-n.
--first rank; first class;


ప్రథమాంకం, prathamAMkaM
-n.
--Act 1;


ప్రదం, pradaM
-suff. 
--bestowing; conferring; giving;
---జయప్రదం= successful.
---శుభప్రదం = auspicious.


ప్రదక్షిణ, pradakshiNa
-n.
--circumambulation; paying homage by walking around god's idol; 


ప్రదర్శక ప్రకటన, pradarSaka prakaTana
-n.
--display advertisement;


ప్రదర్శన, pradarSana
-n.
--display; exhibition; show;


ప్రదక్షిణం, pradakshiNaM
- n.
-- circumambulation; paying homage by going around (a temple, a holy fire, or holy people) in a clockwise direction; 


ప్రదోషం, pradOshaM
-n.
-- (1) evening; twilight; (2) fault; transgression; error; (3) bug in software; corrupt condition; 


ప్రదోషకాలం, pradOshakaalaM
-n.
-- evening; twilight; the time just before sunset to just after sunset;
-- సూర్యుడు అస్తమించడానికి ముందు, వెనుక మూడేసి ఘడియలు, అంటే మొత్తం ఆరు ఘడియల కాలం; మునిమాపు వేళ; నక్తముఖము; నిశాముఖము; రజనీముఖము;  


ప్రధానం, pradhAnaM
-n.
--(1) important; 
--(2) wedding engagement;


ప్రధాన, pradhAna
-adj.
--principal; chief; main; prime; pre-eminent; 
--ప్రధాన మంత్రి = prime minister;
-- ప్రధాన సంఖ్య = prime number;


ప్రధానాంకం, pradhAnAMkaM
-n.
--prime number; (def.) according to number theory, a number is a prime number if it cannot be divided except by itself or by the number 1. The numbers 1, 2, 3, 5, 7, 11, 13, etc. are all prime numbers.


ప్రధాని, pradhAni
-n.
--prime minister;


ప్రపంచం, prapaMcaM
-n.
--world;


ప్రపంచ వ్యాప్తం, prapaMca vyAptaM
-n.
--world-wide;


ప్రపంచీకరణ, prapaMcIkaraNa
-n.
-- globalization;


ప్రప్రథమ, praprathama
- adj.
-- primordial; at the very beginning; 


ప్రపాదాస్థికలు, prapAdAsthikalu
-n.
--meta tarsals; (lit.) foot bones; పాదశలాకలు;


ప్రప్రపితామహుడు, praprapitAmahuDu
- n. m.
-- great-great paternal grandfather;


ప్రపితామహుడు, prapitAmahuDu
- n. m.
-- great paternal grandfather;


ప్రబంధం, prabandhaM
-n.
--a comprehensive poetic work with eighteen types of descriptions typically dealing with romance or adventure of kings; 
-- కల్పించిన కథ గల వర్ణనాత్మక గ్రంథము; ప్రబంధంలో సాధారణంగా ఒక ఏక సూత్రమైన కథ ఉంటుంది. ఒక నాయకుడు, నాయిక వారి ప్రణయం, వివాహం, విరహం, కలహం, పునః సమాగమం వంటి సాధారణమైన కథను కేవలం, వర్ణనలతో అందగించి, పెంచి, ఐదారు ఆశ్వాసాలుగా వ్రాయబడిన కావ్యాన్ని ప్రబంధమనవచ్చు.  ప్రబంధాలు కూడా కావ్యాలే గానీ, కావ్యాలన్నీ ప్రబంధాలు కావు; ఉదాహరణ: మనుచరిత్ర, పారిజాతాపహరణం, శృంగార నైషధం; 


ప్రబలం, prabalaM
-adj.
--mighty; powerful; strong; 


ప్రబోధాత్మకం, prabOdhAtmakaM 
- n.
-- awakening activity; inspirational teaching;


ప్రబోధించు, prabodhiMcu
-v. t.
--exhort; awaken; inspire; teach;


ప్రభంజనం, prabhaMjanaM
-n.
--hurricane; strong wind; 


ప్రభ, prabha
-n.
--radiance; glory; splendor;


ప్రభావం, prabhAvaM
-n.
--influence; impact;


ప్రభావితం, prabhAvitaM
-n.
--influenced; impacted;


ప్రభువు, prabhuvu
-n.
--lord; master; ruler;


ప్రభృతులు, prabhRtulu
-n.
--and others; et al;


ప్రమథ గణాలు, pramatha gaNAlu
- ph.
-- Lord Shiva's army of goblins;
-- ప్రమథ అంటే భూతపతి శివుడి గణాలలోని ఒక రకం భూతం.


ప్రమద, pramada
-n.
--woman; (lit.) accelerator of man's passions, the one with a lot of ‘‘మద’’; a beautiful woman; 
-- see also ప్రమథ;


ప్రమాణం, pramANaM
-n.
--(1) vow; oath; promise;
--(2) standard; exemplar; 
--(3) measure; scale; 
--(4) length; linear measure;


ప్రమాణీకరించు, pramANIkariMcu
-v.t.
--standardize;


ప్రమాదం, pramAdaM
-n.
--(1) accident; 
--(2) danger; peril;


ప్రమాదవశాత్తు, pramAdavaSAttu
-adv.
--accidentally;


ప్రమిద, pramida
-n.
--saucer for holding oil in a oil-lamp; 


ప్రముఖ, pramukha
-adj.
--(1) chief; principal; 
--(2) prominent; important;


ప్రమేయం, pramEyaM
-n.
--connection; involvement; [math.] function; relation;


ప్రమేయాత్మక, pramEyatmaka
-adj.
--functional;


ప్రమోదం, pramOdaM
-n.
--joy; delight; happiness;


ప్రయత్నం, prayatnaM
-n.
--effort; attempt; trial;


ప్రయాణం, prayANaM
- n.
-- journey; trip; travel; sojourn;


ప్రయాణికులు, prayANikulu
- n. pl.
-- travellers; 
-- (note) ప్రయాణీకులు,  is incorrect usage;


ప్రయరీ, prayarI
-n.
--prairie; level or rolling grasslands esp. of the Americas;


ప్రయాణం, prayANaM
-n.
--trip; journey; travel;


ప్రయాణికుడు, prayANikuDu
-n. m.
--traveler; (usage note) ప్రయాణీకుడు  is not correct usage


ప్రయాస, prayAsa
-n.
--strain; labor; toil;


ప్రయుక్తం, prayuktaM
-adj.
--(1) endowed with; connected with; 
--(2) used; employed;


ప్రయోక్త,  prayOkta
- n.
-- experimenter; the person who performs an experiment;


ప్రయోగం, prayOgaM		%add this as an additional meaning
- n. 
--(1) experiment; trial; attempt;
-- (2) witchcraft; black magic;
--- see also చేతబడి; కట్టుమోను; బాణామతి; గండభేరుండం;


ప్రయోగశాల, prayOgaSAla
-n.
--laboratory;


ప్రయోగశీల, prayOgaSIla
-adj.
--experimentable; practical;


ప్రయోజకత్వం, prayOjakatvaM
-adj.
--ability to accomplish things;


ప్రయోజకుడు, prayOjakuDu
-n. m.
--doer; accomplished individual;


ప్రయోజకురాలు, prayOjakurAlu
-n. f.
--doer; accomplished individual;


ప్రయోజనం, prayOjanaM
-n.
--purpose; utility; use;


ప్రలాపం, pralApaM
-n.
--incoherent and delirious speech;


ప్రలోభం, pralObhaM
-n.
--(1) nostalgia; attachment; 
--(2) allurement; enticement; 
--(3) greed; avarice;


ప్రళయం, praLayaM
-n.
--(1) great destruction; great flood; 
--(2) great mythological flood that occurs at the end of an eon; armageddon;


ప్రవర్తన, pravartana
-n.
--behavior;


ప్రవక్త, pravakta
-n.
--(1) eloquent person; 
--(2) preacher; prophet;


ప్రవచనం, pravacanaM
-n.
--statement; eloquent speech; discourse;


ప్రవర, pravara
-n.
--lineage;


ప్రవక్తకుడు, pravartakuDu
-n.
--manager; 


ప్రవర్తన, pravartana
-n.  
--behavior;


ప్రవర్తించు, pravartiMcu
-v. i.  
--behave;


ప్రవర్తిల్లు, pravartillu
-v. i.  
--happen; 


ప్రవాహం, pravAhaM
-n.
--current; flow;


ప్రవాహ మార్గం, pravAha mArgaM
-n.
--spillway;


ప్రవృత్తి, pravRtti
-n.
--(1) behavior; manner; attitude; pattern; appearance; demeanor; the costume, dress and manners of a character in a play that indicates the regional identity of the character; 
--(2) hobby;
---వృత్తి, ప్రవృత్తి = profession and hobby.


ప్రవేశం, pravESaM
-n.
--(1) entrance; entry; 
--(2) access; inlet;


ప్రవేశాంశం, pravESAMSaM   %e2t
-n.
--input; (ant.) నిర్గమాంశం;               


ప్రశ్న, praSna
-n.
--(1) question; query; 
--(2) problem;


ప్రశాంతం, praSAMtaM
-n.
--calm;


ప్రశాంత, praSAMta
-adj.
--calm;


ప్రశాంతత, praSAMtata
-n.
--calmness;


ప్రశ్నార్థకం, praSnArthakaM
-n.
--[gram.] question mark; interrogative;


ప్రశ్నోత్తరాలు, praSnOttarAlu
-n.
--questions and answers;


ప్రసంగం, prasaMgaM
-n.
--discussion; discourse; talk; lecture;


ప్రసంగవశాన, prasaMgavaSAna
-adv.
--by the by; as an aside to a discourse;


ప్రసక్తి, prasakti
-n. 
--topic; subject; 


ప్రసరణ, prasaraNa
-n.
--flow; transmission;
---రక్తప్రసరణ = flow of blood.


ప్రసవం, prasavaM
-n.
--(1) delivery; childbirth; 
--(2) bringing forth; production; 
---పాదదర్శన ప్రసవం = breech delivery.
---శిరోదర్శన ప్రసవం = normal (head-first) delivery.


ప్రస్తర, prastara
-n.
--stone; [Lat.] petra; [Hin.] పత్తర్;
---పత్తరాయిల్ = petrol.


ప్రసాదం, prasAdaM
-n.
--anything accepted back after first being offered to God; (lit.) ప్ర + సాదం =  శ్రేష్ఠమైన సాదం = భగవన్నివేదితమైన అన్నం = ప్రసాదం = gift of God;


ప్రసారం, prasAraM
-n.
--(1) transmission; 
--(2) flow; 
--(3) radiation; spreading;
---రేడియో ప్రసార కేంద్రం = radio transmission center.


ప్రస్థానం, prasthAnaM
-n.
--journey; setting out on a journey;


ప్రస్థానత్రయం, prasthAnatrayaM
-n.
--the three canonical texts of the Vedanta school of Hindu philosophy; It consists of the Upanishads, Brahma Sutras and Bhagavad Gita; (lit.) the three points of departure; 


ప్రస్థారం, prasthAraM
-n.
--bed; matrix; array;


ప్రసిద్ధి, prasiddhi
-n.
--celebrity; fame; notoriety;


ప్రసూతి, prasUti
-adj.
--obstetrical; related to the delivery of a child;


ప్రహరాంక్షలు, praharAMkshalu
-n.
--[math.] boundary conditions;


ప్రహరీగోడ, prahArIgODa
-n.
--compound wall; a wall built around a property; (ety.)  బరి + అరి = బరిహరి = బ్రహరి = ప్రహరి;


ప్రహసనం, prahasanaM
-n.
--skit; short play; a comedy;


ప్రహేళిక, prahELika
-n.
--puzzle; riddle; conundrum; enigma;


ప్లవనము, plavanamu
-n.
--fluorine; one of the elements of nature;


%పాం - pAM, పా - pA, ప్రా - prA

పాంకోళ్లు, pAMkOLLu
-n.
--wooden shoes; clogs;


పాంచక్కెర, pAMcakkera
-n.
--pentose; a sugar with a five-membered ring;


పాంజియా, pAMjiyA
-n.
--[geol.] Pangea; one of the two pieces of landmass from which the seven continents broke and drifted apart, according to the theory of plate tectonics. The other piece is called గొంద్వానా;


పాండిత్యం, pAMDityaM
-n.
--erudition; scholarship;


పాండు, pAMDu
-adj.
--off-white; a mixture of yellow and white;


పాండురోగం, pAMDurOgaM
-n.
--leukodermia; vitiligo; see also బొల్లి;


పాంథుడు, pAMthuDu
-n.
--traveller; 


పాంశువు, pAMSuvu
-n.
--dust; 
---విశ్వపాంశువు, = cosmic dust.


పాకం, pAkaM
-n.
--(1) syrup; any syrupy liquid; sugar or jaggery dissolved in water and boiled to a syrupy consistency; 
--(2) cooking and dressing of food; 
--(3) an author's style of writing; 
---జీళ్ల పాకం = caramel.
---ముదర పాకం = caramel.
---దేహపాకం = constitution of the body.
---ద్రాక్షాపాకం = smooth and easy style; a style as easy to appreciate as eating a grape.
---కదళీపాకం = intermediate in difficulty in understanding; a style as easy as peeling and eating a banana.
---నారికేళపాకం = very difficult style; a style as hard as cracking a coconut. 


పాక, pAka
-n.
--hut; thatched-roof hut; shed;


పాకశాస్త్రం, pAkaSAstraM
-n.
--culinary science;


పాకీ, pAkI
-adj. 
--pure; clean; sacred;


పాకీదొడ్డి, pAkIdoDDi
-n.
--latrine;


పాకీమనిషి, pAkImanishi
-n.
--scavenger; a person who cleans latrines; 


పాకీవాడు, pAkIvADu
-n. m.  
--scavenger; the person who cleans and purifies;


పాకు,  pAku
- v. i. 
-- (1) crawl on all all four, that is on hands and knees; creep; (2) climb, as a vine; 
-- (rel.)  డేకు 


పాదిరి చెట్టు, pAdiri ceTTu
-n. [bot.] ''Stereospermum suaveolens'';
-- కలిగొట్టు చెట్టు;[Sans.] పాటలవృక్షం is [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; The flower is described as dearest to Mother Lalitha Devi;


పారద్రోలు, pAradrOlu
-v. t. 
--drive out; chase away; eject;


పాకుడు, pAkuDu
-n.
--moss;


పాక్షికం, pAkshikaM
-n.
--alternative; 


పాగా, pAgA
-n.
--turban; 


పాచకుడు, pAcakuDu
-n.
--cook; chef;


పాచి, pAci
-n.
--scum; moss; green moss; 


పాచికలు, pAcikalu
-n. pl.
--dice; cubes with dots on their faces, used in gambling;


పాచిపళ్లు, pAcipaLLu
-n.
--teeth that have not yet been brushed after a night's sleep;


పాచిబద్ద, pAcibadda
-n.
--a plastic, metal or palm-leaf strip to scrape the tongue along with brushing the teeth;


పాచిమాను, pAcimAnu
-n.
--[bot.] ''Anogeissus acuminatus'';


పాట, pATa
-n.
--(1) song; 
--(2) auction; 
--(3) bid in an auction;


పాటకపుజనం, pATakapujanaM
-n.
--proletariat; 


పాటరి, pATari
-n.
--hardworking person;


పాటలగంధి, pATalagaMdhi
-n.
--[bot.] ''Ophixylon serpentinum;'' the poisonous plant Rauwolfia serpentina of Apocynaceae family, from the roots of which the alkaloid reserpine is extracted;


పాటలం, pATalaM
-n.
-a mixture of red and white;


పాటవం, pATavaM
-n.
--(1) strength; vigor; health;
--(2) talent; cleverness;


పాటించు, pATiMcu
-v. i.
--comply; follow; adopt; obey;


పాటి, pATi
-n.
-- (1) degree; extent; size; (2) బూడిదరంగు మన్ను గల నేల; సారవంతమైనది ఈ మన్ను ఎరువుగా గూడా ఉపయోగిస్తుంది; అన్నిరకాల పంటలకు మంచిది;


పాటికంద, pATikaMda
-n.
--a type of yam; [bot.] Jarum campanulatum;


పాటిమట్టి, pATiMaTTi
-n.
--alluvial soil; rich soil; 
-- బూడిదరంగు మన్ను గల నేల. ఊళ్ళు పాడుబడ్డచోట ఇటువంటి నేలలు ఏర్పడుతాయట; సారవంతమైనది ఈ మన్ను ఎరువుగా గూడా ఉపయోగిస్తుంది; అన్ని రకాల పంటలకు మంచిది;


పాటు, pATu
-n.
--(1) ebb tide; recession; 
--(2) rest;


పాటు పోట్లు, pATu pOTlu
-ph.
--ebb and flow; the rise and fall of ocean due to the gravitational pull of the Moon and the Sun;


పాట్లు, pATlu
-n.
--difficulties; 


పాఠం, pAThaM
-n.
--(1) lesson; 
--(2) text; meaning;
--(3) version; recension;


పాఠ్యగ్రంథం, pAThyagraMthaM
-n.  
--text book;


పాఠ్యపుస్తకం, pAThyapustakaM
-n.
--textbook;


పాఠభేదం, pAThabhEdaM  
-n. 
--variation in text from one version to another;


పాఠశాల, pAThaSAla
-n.
--school; school-house;


పాఠాంతరం, pAThAMtaraM
-n.
--a variation of text found in another source;


పాడ్యమి, pADyami
-n.
--first day of lunar half-month;


పాడి, pADi
-n.
--(1) justice; appropriateness; 
--(2) dairy farming; animal husbandry;
---పాడి ఆవు = milch cow.
---పాడి పంటలు = dairy farming and cultivation.
---పాడి పరిశ్రమ = dairy industry.


పాడు, pADu
-adj.
--waste; desolate; neglected; dilapidated; 
- v. i.
--to sing; 
- suff. 
-- a suffix to a village name; గుల్లిపాడు; కంకిపాదడు; పాడు చివర వచ్చే గ్రామనామాలు జైనమత సంబంధాన్ని సూచిస్తాయి. ఆంధ్రదేశంలో 12వ శతాబ్ది వరకు జైనం బాగా వర్ధిల్లింది;


పాడుచేయు, pADucEyu
-v. t.
--ruin; spoil; mar;


పాడుపడ్డ, pADupaDDa
-adj.
--ruined; dilapidated; spoiled;


పాడె, pADe
-n.
--bier; a contraption for carrying a dead body;


పాడేను, pADEnu
-n.
--[chem.] methane; (ety.) the పాడ్ sound reminds of పాడ్యమి which is indicative of one carbon atom and the -ane ending is required for alkanes; CH&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;


పాడోయిక్ ఆమ్లం, pADOyik AmlaM
-n.
--[chem.] methanoic acid; chemical name of vitamin D;


పాడోల్, pADOl
-n.
--[chem.] methanol; methyl alcohol; (ety.) the పాడ్ sound reminds of పాడ్యమి which is indicative of one carbon atom and the ఓల్ ending is required for alcohols; CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;OH; 


పాణి, pANi
-n.
--hand; that part of the hand from the wrist to the finger tips;


పాణిక, pANika
-n.
--spoon;                        % to e2t


పాణిగ్రహణం, pANigrahaNaM
-n.
--wedding; (lit.) taking the hand;


పాణిశలాకలు, pANiSalAkalu
-n.
--meta carpals; (lit.) hand bones; కరభాస్థికలు;


పాతం, pAtaM
-n.
--fall; descent; 
---జలపాతం = waterfall.
---హిమపాతం = snowfall.


పాత, pAta
-adj.
--old; decayed; worn out;


పాతకం, pAtakaM
-n.
--sin; big sin;


పాతర, pATara
-n.
--(1) a grain storage hole dug into the ground and subsequently covered with hay and dirt; 
--(2) any hidden object;
--(3) buried wealth; anything buried; often used to refer to a pot of gold coins found unexpectedly; also called లంకెల బిందెలు; పాతు;
---మందు పాతర = buried land mine; a buried explosive that explodes when stepped on;
---ఉప్పు పాతర = a salt crypt to bury dead bodies; 


పాత్ర, pAtra
-n.
--(1) role; 
--(2) vessel; dish;


పాత్రసామాను, pAtrasAmAnu
-n.
--utensils;


పాతాళం, pAtALaM
-n.
--nether world; a world below the terrestrial plane or beneath the terrestrial sphere;


పాతాళ గంగ, pAtALa gaMga
-n.
--water from underground; groundwater;


పాతిక, pAtika
-n.
--(1) one-in-four; one fourth; a quarter; 
--(2) twenty-five; one-fourth of hundred;


పాతిపెట్టు, pAtipeTTu
-v. t.
--bury; 


పత్రికా రచయిత, patrikA racayita  
-n.
--journalist; (usage note) పాత్రికేయుడు is not correct usage;


పాతు, pAtu
-v. t.
--to plant; to erect;
---మొక్క పాతేవా = did you plant the plant?
---రాట పాతేవా = did you erect the pole?


పాదం, pAdaM
-n.
--(1) foot; 
--(2) iamb; metrical foot of a poem; line of a poem; 
--(3) one-fourth;


పాదచారి, pAdacAri
-n.
--pedestrian; see also బాటసారి;


పాదముద్ర, pAdamudra
-n.
--foot-print;


పాదయాత్ర, pAdayAtra
-n.
--journey by foot;


పాదరసం, pAdarasaM
-n.
-- mercury; the chemical element with the symbol Hg; quicksilver; రసము;


పాదరక్ష, pAdaraksha
-n.
--shoe; (lit.) foot protector;


పాదశలాకలు, pAdaSalAkalu
-n. pl.
--meta tarsals; (lit.) foot bones; ప్రపాదాస్థికలు; 


పాద్యం, pAdyaM
-n.
-- water offered to  wash feet in a riual worship;


పాదాభివందనం, pAdAbhivaMdanaM
-n.
--obeisance; respectful homage by bending and touching feet;


పాదిరి చెట్టు, pAdiri ceTTu
-n.
--[bot.] ''Stereospermum suaveolens'';


పాదు, pAdu
-n.
--creeper; (rel.) మొక్క; చెట్టు;


పాదుక, pAduka
-n.
--(1) shoe; wooden shoe; clog; 
-- (2) pedal;
-- (3) quadrant;


పానకం, pAnakaM
-n.
--solution; (esp.) a solution of jaggery dissolved in water;
---పంచదార పానకం = a solution of sugar dissolved in water.


పానవట్టము,  pAnapaTTamu
- n. A plate-like receptacle under the Shiva idol to capture the liquids offered to Shiva;
-- (Note) శివలింగానికి కింద ఉండే పళ్ళెం పేరు పానపట్టం; అభిషేకం చేసిన ద్రవ్యాలు బయటకి వచ్చే మార్గం సోమసూత్రం; శివాలయాలు తూర్పు ముఖం గానూ, పశ్చిమ ముఖం గానూ ఉంటాయి; అవి ఏ ముఖంగా ఉన్నా సోమసూతం మాత్రం ఎల్లప్పుడూ ఉత్తరం వైపునే ఉంటుంది; 
-- see also సోమసూత్రం; 


పానభాజనం, pAnabhAjanaM      %e2t
-n.
--goblet, a glass for drinking wine, గిన్నె;  


పానా, pAnA
-n.
--wrench; spanner;


పాపం, pApaM
-inter.
--alas!;
--


పాపం, pApaM
-n.
--sin;
- inter.
-- alas!
--- అయ్యో! పాపం పసివాడు!


పాప, pApa
-n.
--(1) baby; child; (esp.) female child; 
--(2) daughter; 
--(3) pupil;


పాపడు, pApaDu
-n.
--male child; 


పాపట, pApaTa
-n.
--(1) part in the hair; the line that parts the hair; 
--(2) [bot.] ''Pavetta indica;'' 
---నువ్వు పాపట తీస్తావా? = do you part your hair?


పాపరబుడమ, pAparabuDama
-n.
--bitter apple; [bot.] ''Citrullus colocynthis;''


పాపాత్ముడు, pApAtmuDu
-n. m.
--sinner; (ant.) పుణ్యాత్ముడు;


పాపిడి,  pApiDi
- n.
-- White paveta;  [bot.] ''Pavetta indica'' L. Rubiaceae;


పాపిష్టి, pApishTi
-n.
--sinful; wicked;
---పాపిష్టి పని = sinful deed; wicked act.


పాపిరి, paapiri 
-n.
-- Indian podophyllum; [bot.] ''Podophyllum hexandrum;''  
-- An erect succulent herb with a creeping rootstalk; 
-- వన్యకర్కటి; 


పామరుడు, pAmaruDu
-n. m.
--un-learned; ordinary person; common man; (ant.) పండితుడు;


పాము, pAmu
-n.
-- snake; serpent; asp; (rel.) constrictor;
-- భారతదేశంలో విషపూరితమైన 50 జాతుల పాములున్నాయి. అయితే వీటిలో ఎక్కువభాగం జాతులవల్ల మనిషికి  ఎలాంటి ప్రమాదం లేదు.
--- కట్ల పాము = asp; krait; (bio.) ''Bungarus caeruleus''; a venomous snake; 
--- బంగారు కట్ల పురుగు = Banded Krait; [bio.] ''Bungarus fasciatus''; నల్లని లేక ముదురు గోధుమ వర్ణం శరీరం మీద బంగారు పసుపు  రంగు పట్టీలు కలిగి ఉండే ఈ పాములు మనిషితో తలపడే సందర్భాలు చాలా అరుదు.
---బొక్క బెరడు = Pit Viper; hump-nosed pit viper; [bio.] ''Hypnale hypnale;'' The hump-nosed pit viper is a venomous snake, with heat-sensitive pits that detect temperature changes and help it locate prey. Recent studies by various toxicologists and researchers indicate that the venom it produces can cause fatalities in humans. It has already been added to the list of medically important snakes by the WHO. Bites inflicted are known to cause fever, swelling, and pain; a few reports of renal failure and death also exist;
--- జెర్రి గొడ్డు లేక జెర్రి పోతు = Common Indian Rat Snake; [bio.] ''Ptyas mucosus''; విషరహితమైన పాము; 
--- కొండ చిలువ = Rock Python; [bio.) ''Python molurus'';  విషరహితమైన పాము; 
--- గిలక పాము = rattle snake.
--- తాచు పాము = నాగు పాము = cobra; (bio.) Naja naja; a venomous snake;
--- రక్త పెంజెరి = కాటుక రేకుల పొడ = Russell’s Viper; (bio.) ''Vipera russelli'' of the Viperidae family; a venomous snake; ఇది కరచినప్పుడు దీని విషం కారణంగా రక్తం విరిగి పల్చబడి పోతుంది.రక్తపోటు తగ్గిపోయి, గుండె బలహీనపడుతుంది. ఎర్ర రక్త కణాలు ధ్వంసమౌతాయి.రక్తంయొక్క గడ్డకట్టే స్వభావం తగ్గిపోయి శరీరంలో అంతర్గత స్రావాలు పెరిగిపోతాయి. ఒళ్ళంతా పోట్లు, వాంతులు మొదలౌతాయి. ఇది కరచిన చోట త్వరత్వరగా వాచుకొచ్చి, గాయం నుంచి పల్చబడిన రక్తం స్రవిస్తుంది. శరీరం చల్లబడి ఒళ్ళంతా చెమటలు పట్టుకొస్తాయి. గుండె, శ్వాసకోశ సమస్యలు, సెప్టిసీమియా (Septicaemia) మొదలైనవాటి కారణంగా ఆ వ్యక్తి 1 నుంచి 14 రోజులలోపు మరణించడం జరుగుతుంది. ముంబాయిలోని  హాఫ్^కిన్ ఇన్స్టిట్యూట్ తయారుచేసే పాలీవాలెంట్ సీరం (Polyvalent Serum) రక్త పెంజెరి విషానికి ప్రభావవంతమైన విరుగుడు. సకాలంలో చికిత్స చేస్తే ప్రాణాపాయం తప్పుతుంది. ఇది మిగిలిన చాలా పాములలాగా అండజము (Oviparous) కాదు. వాటిలా ఇది గుడ్లు పెట్టక, నేరుగా  పిల్లల్ని కనే జరాయుజము (Viviparous). దీని గర్భంలోనే గుడ్లు పగిలి పిల్లలు బయటికొస్తాయి; కొన్నిటికి కంటికి సమీపంలో అటూఇటూ రెండు రంధ్రాలు ఉంటవి కనుక పిట్ వైపర్లంటారు;
--- చిన్న పెంజెరి = Indian Saw-scaled Viper; [bio.]  ''Echis carinatus;'' 
--- రాచనాగు = King Cobra; [bio.] ''Ophiophagus hannah''; బాగా దట్టమైన, ఎప్పుడూ ఆకుపచ్చగా ఉండే  సతతహరితారణ్యాలలోనే ఉంటుంది; 
--- నలికండ్ల పాము = black dotted lizard; newt.
--- పసిరిక పాము = vine snake; Sri Lankan green vine snake; [bio.] ''Ahaetulla nasuta''; 
--- వానపాము = earthworm.
--- (note) పాము కరచిన వ్యక్తి బతకాలంటే కేవలం పెద్ద  పెద్ద వైద్యశాలలలో మాత్రమే లభించే పాముకాటు సీరం (Antivenom Serum) వాడటం మినహా మార్గం లేదు; మంత్రాలకి విషం దిగదు; 
-v. t.
-- rub; smear; scour;


పాయ, pAya
-n.
--(1) branch of a river; a distributary of a river;
--(2) a strand of braided hair; 
--(3) a clove or division in an onion or garlic bulb; 
--(4) way; path;


పాయకారీ, pAyakArI
-n.
--commuter; a person who lives in one town and goes to work in another town;
---పాయకారీ రైతు = commuting farmer.
---పాయకారీ రైలు = commuting train.


పాయసం, pAyasaM
-n.
--rice and sugar boiled in milk; rice pudding;


పాయఖానా, pAyakhAnA
-n.
--latrine; మరుగుదొడ్డి;


పాయువు, pAyuvu
-n.
--anus; 


పారంపర్యం, pAraMparyaM
-n.
--succession; order; series;


పార, pAra
-n.
--hand-hoe; small hand-shovel; a shovel whose handle is about as long as the length of the blade; a small spade used for digging and shoveling; 


పారదర్శక, pAradarSaka
-adj.
--transparent; a transparent glass is clear;


పారభాసక, pArabhAsaka
-adj.
--translucent; (note) a translucent glass is cloudy;


పారము, pAramu
-n.
--opposite bank of a river; 


పారవశ్యం, pAravaSyaM
-n.
--ecstasy; rapture;


పారశీక, pAraSIka
-adj.
--Persian; Iranian;


పార్శ్వ, pArSva
-adj.
--lateral;


పార్శ్వ సౌష్ఠత, pArSva saushTata
-n.
--lateral symmetry;


పారాణి, pAraNi
-n.
--a red paste produced by mixing turmeric and quick lime; this paste is applied to the feet of women as a mark of her husband's well-being;


పారా, pArA
-adj.
--pref. the other one; పరా;
-n.
--watching; guarding;


పారావాడు, pArAvADu
-n.
--watcher; guard; sentry; 


పారాయణ, pArAyaNa
-n.
--regular study; devoted study; recital;
---గీతా పారాయణ = studying Bhagavad Gita.


పారా రబ్బరు, pArA rabbaru
-n.
--(lit.) the other rubber; a different kind of rubber;


పారాలంతం, pArAlaMtaM
-n.
--paraldehyde; (lit.) the other aldehyde;


పారాహుషార్, paraahushaar 
- న.
-- పారశీకంలో హోష్ (هوش) అంటే తెలివి, సృహ. హోషియార్ (هوشيار) అంటే తెలివి కలిగి ఉండడం. అప్రమత్తంగా ఉండే స్థితి. హోషియార్ అన్న పదమే తెలుగులో హుషార్ గా మారిపోయింది. తెలుగులో ఉషారు అన్న పదం కూడా హోషియార్‌కు రూపాంతరమే.

--ప్రహర అన్న సంస్కృత పదానికి దినములో ఎనమిదోవంతు భాగం లేదా ౙాము అన్న అర్థం ఉంది. నిజానికి ప్రహార అంటే దెబ్బ. రోజులో ఒక ౙాము గడిచిందని సూచించడానికి ఢక్కా నాదం చేసేవారు. ఆ దెబ్బ పేరుమీదే ప్రహర అంటే రోజులో ౙాముకు సమానార్థకంగా మారిపోయింది. ఆ ప్రహర అన్న పదమే ప్రాకృతాల్లో పహరగా మారిపోయి, తెలుగులో -హ-కారం లేదు గాబట్టి పార-గా రూపాంతరం చెందింది. (సురేశ్ కొలిచాల);


పారిక, pArika
-n. f.
--maid servant; 


పారికాపు, pArikApu
-n.
--attendant; servant;


పారిజాతం, pArijAtaM
-n.
--Indian coral tree; night jasmine; coral jasmine; [bot.] Nyctanthes arbortristis; same as పగడ మల్లె;


పారితోషికం, pAritOshikaM
-n.
--gift; award; royalty; remuneration;


పారిపోవు, pAripOvu
-v. i.
--run away; 


పారిశ్రామిక, pAriSrAmika
-n.
--industrial;
---పారిశ్రామిక రసాయనం = industrial chemistry.
---పారిశ్రామిక విప్లవం = industrial revolution.


పారిశ్రామికుడు, pAriSrAmikuDu
-n.
--industrialist;


పార్థివ, pArthiva
-adj.
--belonging to the earth;
---పార్థివ దేహం = dead body; corpse;


పారీణుడు, pArINuDu
-n. 
--expert; (note) పారంగతుడు is not correct


పార్టీ, pArTI
-n.
--party; a group of people with a common cause;
---రాజకీయ పార్టీ = political party.
---మీ పార్టీలో ఎంతమంది? = how many in your party?


పారు, pAru
-v. t.
--flow;
---నీటి పారుదల = irrigation; water flow.


పార్సెల్, pArsel
-n.
--parcel;


పాల, pAla
-adj.
--milk; lactic;
-n.
--Ivory tree; [bot.] ''Mimusops hexandra; Holarrhena pubescens'' (Roxb. ex Fleming) Wall. Apocynaceae; 


పాలకాయలు, pAlakAyalu 
- n.
-- (1) a snack food prepared by deep frying small cylindrical shaped hard batter made by mixing rice flour, salt, pepper powder and  cumin seeds; (2) ఉలిపిరి కాయలు; 

 
పాలకూర, pAlakUra
-n.
--spinach; [bot.] ''Oxystelma esculentum; Spinacia oleracea'' Linn; 


పాలగరుడ, pAlagaruDa
-n.
--arrowroot plant; Arrowroot is a starch obtained from the rhizomes of several tropical plants, traditionally ''Maranta arundinacea,'' but also ''Florida arrowroot'' from ''Zamia integrifolia,'' and tapioca from cassava, which is often labeled as arrowroot; [bot.] ''Alstonia scholaris;''
-- Arrowroot powder is twice the thickening power of wheat flour and because it contains no protein, arrowroot is gluten-free;


[[పాలగుండ]], pAlaguMDa
-n.
-- arrowroot powder; the starch made from the rhizomes of arrowroot plant; [bot.] ''Marantha ramosissima'' or [bot.] ''Maranta arundinacea;'' this arrowroot looks similar to other underground tubers such as cassava, yucca or kudzu, which are oblong;


పాలగురుగు, pAlagurugu
-n.
--[bot.] ''Holostemma rhwwdianum'';


పాలతీగ, pAlatIga
-n.
--[bot.] ''Leptadenia reticulata'';


పాలతిత్తి, pAlatitti
-n.
--nipple; nipple of a milk bottle; pacifier;


పాలనేలగుముడు, pAlanElagumuDu
-n.
--[bot.] ''Batatas pentaphylla'';


పాలపండు చెట్టు, pAlapaMDu ceTTu
-n.
--[bot.] ''Manilkara hexandra'';


పాలసుగంధి, pAlasugaMdhi
-n.
--[bot.] ''Hemidesmus indicus;''


పాలపళ్లు, pAlapaLLu
-n.
--milk teeth; [anat.] deciduous teeth; urdiea;


పాలపిట్ట, pAlapiTTa, 
- n. 
-- Indian roller; bluebird; blue Jay; [bio.] ''Coracias benghalensis'';
--- కికి, కిదివి, చాషము, చిత్రవాజము, చిత్రవాలము, పాలగుమ్మ, పూర్ణకూటము, సుపర్ణము; నీలకంఠ; 
[[File:Indian_roller_%28Coracias_benghalensis%29_Photograph_by_Shantanu_Kuveskar.jpg|Indian_roller|thumb|right]]


పాలపొడి, pAlapoDi
-n.
--(1) milk powder; dried milk; 
--(2) milk powder used in baby formula;


పాలపుంత, pAlapuMta
-n.
--Milkyway; the name of our galaxy in Telugu;


పాలబొంత, pAlaboMta
-n.
--milkfish; a fish of the Channidae family; [bio.] ''Chanos chanos'';


పాలమీగడ, pAlamIgaDa
-n.
--the skin formed on the surface of milk as it is heated;


పాలముల్లెతివ్వ, pAlamulletivva
-n.
--[bot.] ''Vallaris dichotoma'';


పాలన, pAlana
-n.
--rule; reign; same as పరిపాలన;


పాలపిట్ట, pAlapiTTa
-n. 
--blue jay; Indian roller; [bio.] ''Coracias benghalensis'';


పాలరాయి, pAlarAyi
-n.
--marble; (lit.) milk stone;


పాలవెల్లి,  pAlavelli
- n.
-- A decorative frame, suspended above the idol of Vinayaka (Ganapathi), from which several round objects are hung; this is symbolic of the planets of the solar system; 


పాలసముద్రం, pAlasamudraM
-n.
--The Ocean of Milk of Hindu mythology where God Vishnu lies in repose on a serpent bed; the Milky Way galaxy;


పాలసీ, pAIasI
-n.
--an insurance policy; బీమా;


పాల సీసా, pAla sIsA
-n.
--feeding bottle; milk bottle;


పాలి, pAli
-n.
--turn; chance; time;
---ఈ పాలికి ఇది తీసుకోండి = For this time, take this.


పాలించు, pAliMcu
-v. t.
--protect; govern;


పాలికాపు, pAlikApu
-n.
--sharecropper; a farmer willing to work on a farm for a share of the crop as his compensation; పాలేరు;


పాలిత, pAlita
-adj.
--(1) ruled; governed; administered; 
--(2) brown; brown color;


పాలిపగ, pAlipaga
-n.
--blood feud;


పాలివాడు,  pAlivADu
- n.
-- shareholder; partner; 


పాలు, pAlu
-n.
--(1) milk; 
--(2) any milky substance such as latex exuded by some plants; 
--(3) portion; proportion; share; 
---ఆవుపాలు = cow's milk.
---డబ్బాపాలు = canned milk.
---తల్లిపాలు = breast milk.
---గన్నేరుపాలు = latex of oleander plant.
-- పాలు పంచుకొను = భాగము తీసికొను;

పాల్గొను, pAlgonu
-v. t. 
--participate;


పాళ్లు, pALlu
-n.
--proportions;


పాళీ, pALI
-n.
--(1) nib; the writing tip of a pen;
--(2) a board game;
---పచ్చీస్ పాళీ = The board game, Pacchisi.
---వైకుంఠ పాళీ = a board game similar to Chutes and Ladders.


పావంచాలు, pAavaMcAlu
-n.
--steps; సోపానాలు ;


పావడా,  pAvaDA
- n.
-- frock; garment that covers the lower part of a girl's body' 
-- (ety.)  పాప కి అడ్డంగా ఉన్నది; 


పావిలకూర, pAvilakUra
-n.
--[bot.] ''Portulaca meridiana'';


పావిలాకు, pAvilAku
- n. 
-- purslane, pigweed; verdolaga, [bot.] ''Portulaca oleracea''; 
--a commonly occurring weed used as a medicinal herd and a vegetable; one of Gandhi's favorite leafy vegetables; contains more Omega-3 fatty acids than any other vegetable;
--a medicinal plant; a herb called thick-leaved sorrel; 
-- పెద్ద పావిలాకు; బొడ్డు పావిలాకు; గంగ పావిలాకు;


పావు, pAvu
-n.
--(1) one-fourth; quarter; 
--(2) pawn in any board game;
---పావు తక్కువ నాలుగు = quarter before four O'clock.
---నాలుగుంపావు = quarter past four O'clock.
---నీ పావుని నడిపేవా = did you move your piece.


పావురం, pAvuraM
-n.
--pigeon;
---పచ్చ పావురం = green pigeon; [bio.] ''Treron phoenicoptera'';
---గుడి పావురం = blue rock pigeon; [bio.] ''Columba livia'';


పాశ్చాత్య, pASchAtya
-adj.
--western; occidental;
---పాశ్చాత్య వ్యామోహం = craze for everything western.


పాషాణం, pAshANaM
-n.
--(1) arsenic; poison; 
--(2) stone;
---ఉల్లి పాషాణం = corrosive sublimate.


పాషాణభేది, pAshANabhEdi
-n.
--the rhizome of this plant is used to cure stones in urinary bladder; [bot.] ''Averva lanata''; 
-- కొండపిండి మొక్క; తెలగపిండి కూర మొక్క;    
-- related [bot.] ''Bergenia lingulata''; అశ్మభేది, శిలాభేది; 


పాషాణ ఔషధాలు, pAshANa aushadhAlu
-n.
--arsenical drugs;


ప్రాంకుర,  prAMkura
- adj.
-- primordial;


ప్రాంకురము,  prAMkuramu
- n.
-- [bot.] Plumule; the end of the plant that shoots up from a seed; 
-- గింజలో నుండు ప్రాథమికాక్షము మొక్క భూమి పైకి పెరుగు కొన; 


ప్రాంకుర స్పృహ,  prAMkura spRha
- ph.
-- the spiritual concept of primordial awarenss without primitivism; 


ప్రాంగణం, prAMgaNaM
-n.
--courtyard; campus;


ప్రాంతం, prAMtaM
-n.
--region;


ప్రాంతీయ, prAMtIya
-adj.
--regional;


ప్రాక్కల్పన, prAkkalpana      %e2t
-n.
--hypothesis;     


ప్రాకారం, prAkAraM
-n.
--rampart; compound wall; surrounding wall;


ప్రాకృతిక, prAkRtika
-adj.
--natural;


ప్రాగ్, prAg
-pref.
--original; primary;


ప్రాగ్రూపం, prAgrUpaM
-n.
--original form; primary form;


ప్రాగ్‌వానరం, prAgvAnaraM     %e2t
-n.
--primate;


ప్రాచ్య, prAcya
-n.
--Eastern; oriental;


ప్రాచీనం, prAcInaM
-n.
--(1) Eastern; oriental; 
--(2) Early hours; first hours; beginning time; starting time; old; ancient; (ant.) నవీనం;


ప్రాణం, prANaM
-n.
--the vital energy; vital sign; life; breath; pneuma;


ప్రాణం పోయు, prANaM pOyu
-v. t.
--breath in new life; revitalize; renew;


ప్రాణపదం, prANapadaM
-n.
--vital; precious; equivalent to life; 
-- ప్రాణ ప్రద ఔషధములు అనవచ్చు (ప్రాణాలు నిలిపే మందులు.)


ప్రాణవాయువు, prANavAyuvu
-n.
--oxygen; life-giving gas;


ప్రాణ్యములు, prANyamulu
-n. pl.
--(1) vowels; vital parts of an alphabet; 
--(2) proteins; vital parts of life; same as మాంసకృత్తులు;


ప్రాణాంతక, prANAMtaka
-adj.
--lethal; deadly;


ప్రాణాధార వాదం,  prANAdhAra vAdaM
- n.
-- vital force theory;


ప్రాణాయామం, prANAyAmaM
-n.
--control of vital energy through breathing exercises as prescribed in the rules of yoga;


ప్రాణి, prANi
-n.
--living creature; life;


ప్రాతస్సంధ్య, prAtassaMdhya,
-n.
--morning twilight;


ప్రాతిపదిక, prAtipadika
-n.
-- (1) hypothesis; (2) basis; base; support; (3) root for noun and verb forms; 
-- ఒక పద రూపం ఏర్పడడానికి మూలమైన శబ్దం ప్రాతిపదిక; క్రియా ప్రాతిపదిక =  verbal root; 
-- &quot;అర్థవత్ అధాతుః అప్రత్యయః ప్రాతిపదికమ్&quot; అని దీని నిర్వచనం (a noun in its uninflected state)


ప్రాథమిక, prAthamika
-adj.
--elementary; primary;
---ప్రాథమిక పాఠశాల = elementary school.
---ప్రాథమిక రేణువులు = elementary particles.


ప్రాథాన్యం, prAthAnyaM
-n.
--importance; primacy; priority; 
---(usage note) ప్రాథాన్యత, ప్రాముఖ్యత are not correct usage;


ప్రాదుర్భావం, prAdurbhAvaM
-n.
--birth; emergence; coming into existence;


ప్రాపంచిక, prApaMcika
-adj.
--worldly; mundane;


ప్రామాణిక, prAmANika
-adj.
--authoritative; standard;


ప్రామాణిక నమూనా, prAmANika నమూనా
- n.
--The Standard Model of Particle Physics;


ప్రామాదికము, praamaadikamu 
- adj.
-- faulty; carelessness;

   
ప్రాముఖ్యం, prAmukhyaM
-n.
--importance; 
---(note) ప్రాముఖ్యత is not correct usage


ప్రాయం, prAyaM
-suff.
--equivalent; like; resembling;
---త్రుణప్రాయం = equivalent to blade of grass.
---పశుప్రాయుడు = equivalent to an animal; brute.


ప్రాయశ్చిత్తం, prAyaScittaM
-n.
--atonement; penance; expiation; propitiation; recompense; (ety.) ప్రాయ = commitment of an error and చిత్తం = correction of the error;


ప్రాయికం, prAyikaM
-adj.
--general; usual; ordinary; common; frequent;


ప్రారంభం, prAraMbhaM
-n.
--beginning; starting point; onset;


ప్రారంభోత్సవం, prAraMbhOtsavaM
-n.
--inauguration;


ప్రారబ్దం, prArabdhaM
-n.
--fate; karma;


ప్రార్థన, prArthana
-n.
--prayer; service; mass; (rel.) జపం;


ప్రార్థనార్థకం, prArthanArthakaM
-n.
--imperative; imperative mood;


ప్రావీణ్యత, prAvINyata
-n.
--expertise; talent;

ప్రాస, prAsa
- n.
-- [prosody] using similar sounding words to get the effect of alliteration;
-- ఉచ్చారణలో ఒకే విధంగా వుండే పదాలను వాడడం. తెలుగు, హిందీలలోో అంత్య ప్రాసకు (तुकान्त) చాలా ప్రాముఖ్యాన్ని ఇస్తారు;  


%పిం - piM, పి - pi, పీ - pI


పింగళ, piMgaLa
-adj.
--reddish; brownish;


పింగాణి, piMgANi
-n.
--(1) porcelain; china; ceramic; enamel; 
--(2) butterfly;


పింగాణి చిప్ప, piMgANi cippa
-n.
--porcelain boat;


పింఛం, piMChaM
-n.
--plumage;


పిండం, piMDaM
-n.
--(1) embryo; 
--(2) ball of rice left for the departed ancestors at a religious ceremony; 
--(3) any ball obtained by squeezing matter; 
--(4) a tough character as in ఉద్దండ పిండం;
-- (note) మానవులలో యుగాండం (zygote) అన్న పేరు శిశుసంకల్పన (conception) సమయం నుండి ఐదో వారం వరకు వర్తిస్తుంది. ఐదవ వారం నుండి పదవ వారం వరకు దీనిని పిండం (embryo) అని పిలుస్తారు. పదకొండవ వారం నుండి ప్రసవం అయి బిడ్డ భూపతనం అయేవరకు భ్రూణం (ఇంగ్లీషులో ఫీటస్, fetus) అంటారు.  ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు శిశువు (infant) అంటారు - ఇంగ్లీషులో ఇన్^ఫెంట్ అంటే మాటలు రాని పసిబిడ్డ అని అర్థం. మాటలు మాట్లాడడం మొదలు పెట్టిన తరువాత బిడ్డ (child) అంటారు. బిడ్డ అనే మాట ఆడ, మగ కి వర్తిస్తుంది. 


పిండి, piMDi
-n.
--(1) flour; powder as in వరిపిండి; 
--(2) batter, as in దోసెల పిండి; 
--(3) starch, as in పిండి పెట్టిన కూర;


పిండికట్టు, piMDikaTTu
-n.
--poultice; a bandage made out of cooked flour to relieve pain from a boil; a type of bandage used to help break a boil; 


పిండికూర, piMDikUra
- n.
-- [bot.] ''Aerva lanata Juss;'' 
-- పిండికొండ మొక్క;  కొండపిండి మొక్క; తెలగపిండి మొక్క; పాషాణభేది; కిడ్నీలలో రాళ్లను కరిగించే గుణం పిండికూరలో ఉందంటున్నారు.


పిండిచెట్టు, piMDiceTTu
-n.
--[bot.] ''Ficus ampelos;''


పిండిపదార్థం, piMDipadArthaM
-n.
--starch; starchy substance; see also కర్బనోదకం; కర్బనోదజం;


పిండిమంచు, piMDimaMcu      %e2t
-n.
--snow;


పిండు, piMDu
-v. t.
--squeeze;


పిందె, piMde
-n.
--a tender, green fruit just formed; an early stage of evolution toward a fruit;


పిక్క, pikka
-n.
--(1) nut; a seed that contains some possibly edible meat inside; 
--(2) seed; pit; 
--(3) calf muscle;
---జీడిపిక్క = cashew nut.
---పిక్క బలం = ability to run; ability to flee.


పిక్కతీసిన, pikkatIsina
-adj.
--pitted;
---పిక్క పండు = fruit with pits; tamarind with pits.
---పిక్కతీసిన పండు = pitted fruit; pitted tamarind.


పిగిలిపిట్ట, pigilipiTTa
-n.
--(1) flycatcher; a bird; 
--(2) a bird by the name bulbul; [bio.] ''Molpastes haemorrhons'';


పిగులు, pigulu
-v. i. 
--tearing of clothing due to an extremely tight fit; 


పిచ్చాపాటీ, piccApATI
-n.
--banter; chit-chat; small talk;


పిచికారీ, picikArI
-n.
--syringe;


పిచికారీ చెట్టు, picikArI ceTTu
-n.
-- African Tulip Tree; [bot.] ''Spathodea campanulata'' of the Bignoniaceae family;
-- దీని లేత మొగ్గలలో నీరు ఉంటుంది. వాటి చివళ్ళు గిల్లి ఆ మొగ్గల్ని నొక్కితే పిచికారీ లాగా నీళ్లు చిమ్ముతాయి;
-- [Sans.] పాటలవృక్షం is [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; కలిగొట్టు లేదా పాదిరి చెట్టు అంటారు;


పిచ్చి, picci
-n.
--(1) insanity; madness; craziness; see also వెర్రి; 
--(2) naiveté, as in ఓరి పిచ్చి వెధవా; 
--(3) idiosyncrasy, as in ఎవరి పిచ్చి వారికి ఆనందం;


పిచ్చి కుసుమ, picchi kusuma 
- n.
-- [bot.] ''Archimona mexicana;'' 
-- భారతదేశంలో ఉష్ణప్రాంతాల్లో రస్తాల పక్కన, బీడు భూముల్లొ కనిపిస్తుంది. చెట్టు 3 అడుగులదాకా పెరుగుతుంది. ఆకులు బూడిదరంగులో, ఆకుల చివర ముళ్ళతో పచ్చని పూతతో కనిపిస్తాయి. ఆకులు తుంచితే బంగారు రంగు రసం స్రవిస్తుంది. వర్షాకాలం తర్వాత పుష్పించి, కాస్తుంది. కాయలు ఎండిన తరవాత చిట్లి, నల్లగా ఆవాలంత సైజులో విత్తనాలు చెట్టు చుట్టూ వెదజల్లబడి మళ్ళీ మొలకలెత్తి పెరుగుతాయి. ఇది విషపు మొక్క అని భావిస్తారు కానీ ఇందులో చాలా ఔషధ గుణాలు ఉన్నాయి. ఆయుర్వేద వైద్యులు ఈ చెట్టునుంచి రకరకాల జబ్బులకు మందులు తయారుచేస్తారు. జ్వరం, నొప్పులు తగ్గడానికి, చర్మరోగాలకు ఇతర జబ్బులకు ఈ మొక్క నుంచి మందులు తయారుచేస్తారు. గింజలనుంచి నూనె తయారుచేస్తారు. ఈ నూనె ఆహారంలోకి వాడరాదు. సబ్బుల పరిశ్రమలోనూ, ఇతర పరిశ్రమలలోను కుసుమనూనె వాడుకచేస్తారు. అవినీతిపరులయిన కొందరు వ్యాపారులు ఈ నూనెను వంటనూనెలతో కల్తీచేస్తారు.
-- వెర్రి కుసుమ; హేమపుష్టి; నులిపుచ్చ; స్వర్ణపుష్పం; వర్ణక్షీణి;


పిచ్చుక, piccuka
-n.
--sparrow; house sparrow; there are many types of sparrows, each with a distinct biological name;
--ఊర పిచ్చుక = కలవింక = house sparrow; [biol.] ''Passer domesticus indicus'';
--కష్మీరీ పిచ్చుక = Kashmir House Sparrow; [biol.] ''Passer domesticus parkini'';
-- ఊర పిచ్చుకలు సాధారణంగా 15 సెంటీమీటర్ల పొడవు ఉండి గుండ్రని శరీరం, గుండ్రని తల కలిగి ఉంటాయి. మగ ఊరపిచ్చుక వీపు భాగం చెస్ట్ నట్ రంగులో అక్కడక్కడా నల్లని చారలు కలిగి ఉంటుంది. గొంతు, ఎగువ రొమ్ము భాగం నల్లగా ఉంటుంది. పొట్ట, దిగువ భాగం ముదురు బూడిద రంగులో ఉంటుంది. తోక ఈకలు ముదురు గోధుమ రంగులో ఉంటాయి. ఆడ పిచ్చుకల వీపు భాగంలోని ఈకలు మట్టి రంగులోనూ, లేత గోధుమ రంగులోనూ ఉంటాయి. పొట్ట భాగం లేత బూడిద వన్నెలో ఉంటుంది. పిచ్చుక దృఢమైన ముక్కు ఎంత గట్టి గింజలనైనా చీల్చి పొట్టు తీయడానికి అనువుగా ఉంటుంది.


పిటపిట, piTapiTa
-adj.
--onomatopoeia for describing a tightly packed bag or a woman bursting in the prime of age;


పిట్ట, piTTA 
-adj.pref. 
--mini; small; short; an adjective to convey a smaller version;
---పిట్టకథ = story within a story; small story.
---పిట్టగోడ = parapet wall; a short, as opposed to a tall, wall.
---పిట్టకొంచెం, కూత ఘనం = the bird is small, the call is shrill.
---పిట్టతిండి = nibble; food eaten in small quantities; used while referring to a light eater.
---పిట్టపిడుగు = brat; active youngster; (lit.) mini thunderbolt.
-n.
--small bird;


పిట్టకూత, piTTakUta
-n.
--bird call;


పిడక, piDaka
-n.
--dried cake;
---పేడపిడక = dried cake of dung; these are used as cooking fuel in many parts of India.


పిడచ, piDaca
-n.
--a rice small ball of cooked rice (or any food) made by a closed first; a morsel of cooked food small enough to be eaten at one bite;


పిడత, piData
-n.
--small earthenware pot or wooden pot;
---మట్టి పిడత = small earthenware pot.
---లక్కపిడత = small lacquered wooden vessel used as a toy.


పిడి, piDi
-n.
--handle; haft; the handle of a knife or sword;


పిడికిలి, piDikili
-n.
--first; tightly closed hand;


పిడికెడు, piDikeDu
-n.
--fistful; handful; the amount of a solid substance that can be scooped in the fist of a hand;


పిడివాదం, piDivAdaM
-n.
--illogical and obstinate argument;


పిడుగు, piDugu
-n.
--thunderbolt; (rel.) ఉరుము;


పిణ్యాకం, piNyAkaM
-n.
--oil cake; cake left behind after oil is extracted from sesame seed;


పిత, pita
-n.
--father;


పితరులు, pitarulu
-n. pl.
--parents; 
---జనకపితరులు = birth parents.
---పాలకపితరులు = guardians.
---దత్తుపితరులు = adoptive parents.


పితలాటకం, pitalaaTakaM 
- n.
-- (1) trickery; cheating; deceit; fraud; (2) miserliness;
-- పిత్తల అంటే ఇత్తడి. హాటకము అంటే బంగారం. ఇత్తడిని చూపించి బంగారం అని నమ్మించే ప్రయత్నం చేయటం పితలాటకం. ప్రస్తుతం ఈ  మాటని ఇబ్బంది, సమస్య, సందేహం అనే అర్థాలలో వాడుతున్నాము.


పిసినారితనం, pisinaaritanaM 
- n. 
-- scrimping; parsimony; economy; miserliness; 

 
పిత్తం, pittaM
-n.
--[med.] bile; the secretion of the gallbladder; same as పైత్యరసం;
-- In Ayurveda, a body condition;
-- ఇది అగ్నితో తయారు చేయబడింది. పిత్త ఆధిపత్యం ఉన్న వ్యక్తులు సాధారణంగా ధృడ శరీర నిర్మాణం కలిగి ఉంటారు, వారు పోటీతత్వం కలిగి ఉంటారు. అయినప్పటికీ, వారి దూకుడు, దృఢమైన స్వభావం కొంత మందికి దూరంగా ఉంచుతుంది, ఇది సంఘర్షణకు దారితీస్తుంది; 


పిత్తఘృతోల్ pittagRtOl
-n.
--[chem.] cholesterol;


పిత్తపుబెడ్డలు, pittapubeDDalu
-n.
--[med.] gallstones;


పిత్తనాళం, pittanALaM
-n.
--[med.] bile duct;


పితామహి, pitAmahi
-n. f.
--grandmother; father's mother;


పితామహుడు, pitAmahuDu
-n. m.
--grandfather; father's father;


పిత్తాశయం, pittASayaM
-n.
--[med.] gallbladder;


పిత్రార్జితం, pitrArjitaM
-n.
--patrimony; property inherited from father's side; ancestral property;


పితూరీ, pitUrI
-n.
--(1) rebellion; 
--(2) conspiracy; plot;
-- పితూరీ శబ్దం అరబ్బీ ఫితూర్ శబ్దం నుండి వచ్చింది; ఫితూర్ అనగా అశాంతి, అలజడి, అరాచకం అని అరబ్బీ లో అర్థాలు. ఇది మానసికమైన అలజడి కావచ్చు, బాహ్య పరిస్థితులు బాగుగా లేక చెలరేగే అశాంతి కావచ్చు. కాలక్రమేణా ఇది ఉర్దూ ద్వారా తెలుగులోకి దిగుమతి అయి తిరుగుబాటు, దోపిడీ, రాజ ద్రోహం, కుట్ర, అరాచక శబ్దాలకు సమానార్థకంగా మారింది;
 

గొడవ, ఇబ్బంది

పిదప, pidapa
-adv.
--afterwards; later;


పిదపకాలం, pidapakAlaM
-n.
--bad times; modern times;
---పిదపకాలం పిల్లలు, పిదపకాలం బుద్ధులు = modern children and modern attitudes!


పిదపబుద్ధులు, pidapabuddhulu
-n.
--mean thoughts; bad attitudes; 


పినతండ్రి, pinataMDri
-n.
--uncle; father's younger brother;


పినతల్లి, pinatalli
-n.
--aunt; mother's younger sister;


పిన్న, pinna
-adj.
--young; small; little; (ant.) పెద్ద;


పిన్ని, pinni
-n.
--aunt; mother's younger sister;


పిన్ను, pinnu
-n.
--pin; safety pin; clip;


పిప్పలి, pippali
-n. s.
--(1) long pepper; dried catkins; [bot.] ''Chavica roxburghii''; ''Piper longum; Piper retrofractum;'' pl. పిప్పళ్లు;
-- పిప్పలమోడి, ఆయుర్వేద వైద్యంలో విరివిగా ఉపయోగించే ఒక రకమైన వేరు. ఆంధ్రప్రదేశ్ గిరిజన ప్రాంతాలలో ఏడాదికి పది కోట్ల రూపాయలకు పైగా అమ్ముడౌతున్న వేరు ఇది. గిరిజనులు చట్టబద్దంగా చేస్తున్న సాగు;
--(2) pippali n. [bot.] ''Ficus religiosa'';  same as ఆవి; 
-- [Sans.] pippala;  [Hindi] asvaththa;  
-- గజపిప్పలి = [bot.] ''Pothos officinalis'';
-- [ety.]  the English word pepper came from the Sanskrit root  పిప్పలీ; 
--[Sans.] పిప్పలీ; మాగధీ; వైదేహీ; 


పిపాస, pipAsa
-n.
--thirst;


పిప్పి, pippi
-n.
--stuff leftover after all the juice is extracted;


పిప్పిక, pippika
-n.
--plaque; the yellow accumulation on teeth;


పిపీలిక, pipIlika
-n.
--ant; (ety.) Lat. formica;


పిపీలికామ్లం, pipIlikAmlaM
-n.
--[chem.] formic acid; CH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;


పిపీలికారి, pipIlikAri
-n.
--aardvark; anteater; (lit.) the enemy of ants;


పిపీలికాలంతం, pipIlikAlaMtaM
-n.
--[chem.] formaldehyde; CH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O; 


పిపీలికాహారి, pipIlikAhAri
-n.
--aardvark; (lit.) ant-eater;


పిపెట్, pipeT
-n.
--[chem.] pipette; a glass tube with which a measured amount of liquid can be taken;


పిమ్మట, pimmaTa
-adv.
--afterwards; 


పియానో, piyAnO
-n.
--piano;


పియ్యి, piyyi
-n.
--feces; human excreta; 


పిరల్రు, pirralu
-n.
--buttocks; derriere; fanny; ass; same as పిరుదులు;


పిరికితనం, pirikitanaM
-n.
--cowardice;


పిరుదు, pirudu
-n.
--rump; gluteus maximus;


పిలక, pilaka
-n.
--(1) tuft of hair; 
--(2) offshoot of a plant such as a banana plant; sucker;


పిలవని పేరంటం, pilavani pEraMTaM
-ph.
--[idiom] uninvited guest at a party;


పిల్ల, pilla
-n. f.
--(1) daughter; 
--(2) girl; 
--(3) baby animal or bird when used as a suffix after the animal's name;


పిల్లకణం, pillakaNaM
-n.
--[biol.] daughter cell;


పిల్లనగ్రోవి, pillanagrOvi
-n.
--flute;


పిల్లలతల్లి,  pillalatalli
- n. 
-- Pink Mother of Thousands; Pink Butterflies; [bot.] ''Kalanchoe Pink Butterflies'' of the Crassulaceae family; 
--దీని ప్రతి ఆకు అంచు (leaf margin) మీద ప్రతి నక్కునుంచి వచ్చే వేలాది లేత గులాబి రంగు చిట్టి ఆకులు తడినేలమీద పడి కొత్తమొక్కగా రూపొందుతాయి. అందుకే ఈ మొక్కని 'పింక్ మదర్ ఆఫ్ థౌజండ్స్' అనడం. సీతాకోక చిలుకలలగా ఉండే ఈ చిట్టి పింక్ ఆకుల్నిబట్టి ఈ మొక్క ను పింక్ బటర్ ఫ్లైస్ (Pink Butterflies) అని కూడా అంటారు;


పిల్లవేరు, pillavEru
-n.
--[bio.] secondary root;


పిల్లి, pilli
-n.
--cat;
---ఆడపిల్లి = pussy cat.
---పిల్లిపిల్ల = kitten.
---మగపిల్లి = tomcat; 
---బావురుపిల్లి = tomcat;
-- [Sans.] పిల్లిని సంస్కృతంలో మార్జాలము అంటారు. 'మార్జనమ్' అంటే శుభ్రం చేసుకోవడము. కాబట్టి పిల్లి పేరులోనే ఉంది అది 'పరిశుభ్రమయినది ' అని.


పిల్లికళ్లు, pilikaLlu
-n.
--light or amber-colored eyes, rather unusual among Indians and generally considered to be a sign of ugliness;


పిల్లితేగ, pillitEga
-n.
--Climbing asparagus; [bot.] ''Asparagus recemosus''; ''Phaseolus trilobus''; 
-- a medicinal root; సన్న ముళ్ళు కలిగిన దీని ఆకు పచ్చని కాండాన్ని పుష్పాలంకరణలో వాడతారు. దుంపలలాగా ఊరే దీని
వేళ్ళను పురుషుల శక్తి పెంపొందించే చికిత్సలలో వాడతారు;   
-- పిల్లిపీచరగడ్డ; [Sans.] శతావరీ; 


పిల్లిపీచర,  pillipIcara
- n.
--Climbing asparagus; [bot.] ''Asparagus racemosus'' Willd. Liliaceae;


పిల్లిపెసర,  pillipesara
- n.
-- a type of pulses; [bot.] ''Vigna trilobata; Phaseolus trilobus''; 
-- కాకముద్గ; 


పిల్లిమొగ్గ, pillimogga
-n.
--somersault; flip-flop; forward roll; 


పిలుచు, pilucu
-v. t.
--call; invite; 


పిలుపు, pilupu
-n.
--(1) greeting; 
--(2) invitation; 
--(3) call;


పిశాచం, piSAcaM
-n.
--ghost; 
-- పిశాచం అంటే తీరని కోరిక ఉండి ఆయువు పూర్తి కానివి. వీటినే కామపిశాచి లేదా కామినీ అంటారు; కామం అంటే కోరిక. ఏదైనా కావొచ్చు. ఇవన్నీ శివుడిని (రుద్రుడిని)ఆశ్రయించి ఉంటాయి. దిక్కు లేని వాటికి దేవుడే దిక్కు కదా;


పిశితం, piSitaM
-n.
--meat; flesh;


పిశితాశి, piSitASi
-n.
--carnivore; meat eater;   % ti e2t


పిష్టం, pishTaM
-n.
--cake; hardened substance;


పిష్టపేషణం, pishTa pEshaNaM
-ph. 
--repetition; wasted effort; (lit.) grinding the flour;


పిసరు, pisaru
-n.
--smidgen;


పిస్తా, pistA
-n.
--pistachio nut;


పిసినారి, pisinAri
-n.
--miser; also పిసినిగొట్టు;


పిసుకు, pisuku
-v. t.
--squeeze; knead; 


పిస్తోలు, pistOlu
-n.
--pistol; a firearm  designed to shoot with one hand;


పిష్టం, pishTaM
-n. 
--(1) flour; powder;  
--(2) cake; hardened substance; 


పిష్ట పేషణం,
- n. 
-- (lit.) పిండిని పిసకడం; చెప్పిందే చెప్పడం; బోర్ కొట్టించడం;


ప్రియమైన, priyamaina
-adj.
--(1) costly; dear; expensive; 
--(2) dear; lovable; adorable; (note) one of the words in English whose two meanings match the two meanings of the corresponding Telugu word, namely ప్రియమైన;


ప్రియతమా, priyatamA
-inter.
--Oh, dearest!;


ప్రియా, priyA
-inter.
--Oh, dear!;


ప్రియుడు, priyuDu
-n. m.
--lover; boy friend;


ప్రియురాలు, priyurAlu
-n. f.
--lover; girlfriend;


పీక, pIka
-n.
--(1) neck; front part of the neck; 
--(2) butt of cigar or cigarette; 
--(3) nipple of a baby's feeding bottle;


పీకు, pIku
-n.
--ache; pain with a pulling sensation;
-v. t.
--uproot; pull;


పీచు, pIcu
-n.
--fiber; (Br.) fibre;


పీచు మిఠాయి, pIcu miThAyi
-n.
--cotton candy; fibrous candy;


పీట, pITa
-n.
--a short wooden platform on which to sit; a seat;


పీటముడి,  pITamuDi
- n.
-- knot that is hard to untie; Gordian knot;


పీఠం, pIThaM
-n.
--(1) seat; chair; base;
--(2) a religious center; 
--(3) elevated place; exalted place; 


పీఠభూమి, pIThabhUmi
-n.
--plateau; tableland;mesa;


పీఠాధిపతి, pITAdhipati
-n.
--(1) chairman; chairperson; 
--(2) head of a religious center such as the Shankaracharya of Sringeri Peetham;


పీఠిక, pIThika
-n.
--(1) preface; preamble; foreword; introduction; 
--(2) throne;
-- గ్రంథరచనకు 'ఆధారము' అనే అర్థంలో ఈ పీఠిక అనే పదాన్ని వాడతారు; రచవల్లో ఆ రచన ఆకృతి దాల్చడానికి ప్రధాన కారణాలూ, రచనా సందర్భం మొదలైన వివరాలున్న భాగాన్ని పీఠిక అంటారు. గ్రంథరచనకు చేసిన ప్రయత్నాలు, పడిన కష్టాలు, సాఫల్యం మొదలైనవన్నీ ఇందులో చోటు చేసుకొంటాయి; కృతికర్త, కృతిభర్త, ప్రోత్సాహకులూ వాళ్ల వివరాలుంటాయి. అవన్నీ రచయితే స్వయంగా చెప్పేవి కావచ్చు, ఇతరులెవరైనా రచయిత కోరిక మీద వ్రాసినవీ కావచ్చు;
-- గ్రంథ ప్రారంభంలో కనిపించే తొలిపలుకు, ముందుమాట, భూమిక, ఉపోద్ఘాతం, పస్పశము, ప్రస్తావన, ఉపక్రమము, అవతారిక, నాంది introduction, preface, prelude, prologue, Preamble నే పీఠిక అని కూడ అంటారు;
-- గ్రంథం చివరిలో ఉపసంహారము, మలిపలుకు, చివరిమాట, భరతవాక్యం, epilogue, colophon, వీటిని ఉత్తర పీఠిక అంటారు;


పీడ, pIDa
-n.
--annoyance; suffering;


పీడకల, pIDakala
-n.
--nightmare; bad dream;


పీడనం, pIDanaM
-n.
--pressure;


పీడించు, pIDiMcu
-v. t.
--harass; bother; persecute;


పీతం, pItaM
-n.
--yellow;


పీత, pIta
-adj.
--yellow;
-n.
--crab; green crab; [bot.] Scylla serrata; blue crab; [bot.] Portunus pelagicus.


పీతి, pIti
-adj.
--polluted by stool; coprophagic;
---పీతి కుక్క = coprophagic dog; stool-eating dog.


పీతిరి గద్ద, pItiri gadda, 
- n. the scavenger vulture; 
-- [bio.] ''Neophron percnopterus'';


పీన, pIna
-adj.
--fat; large; big;


పీనాహం, pInAhaM
-n.
--parapet wall around a well;


పీనుగు, pInugu
-n.
--corpse; dead body;


పీపా, pIpA
-n.
--barrel; a large cylindrical-shaped vessel to store liquids; (rel.) సీసా, బాన, తొట్టి;


పీల, pIla
-adj.
--lean; thin; slender; 


పీలదత్తూర,  pIladattUra
- n.
-- [bot.] Argemone mexicana;  a medicinal plant used for treating &quot;red spotting&quot; among women;  పిచ్చికుసుమ;


పీలి, pIli
-n.
--rudder; a device that shows the way to a ship;


పీలిక, pIlika
-n.
--rag; piece of cloth; thin strip of cloth;


పీల్చు, pIlcu
-v. t.
--suck; absorb; breathe; aspirate;
---పొగ పీల్చరాదు = no smoking.
---రసం పీల్చు = suck the juice.
---నీరు బాగా పీల్చుకుంటున్నాది = it is absorbing water a lot.


ప్రీతి, prIti
-n.
--love; affection; fondness;


ప్రీతిపాత్రుడు, prItipAtruDu
-n. m.
--favorite person;


%పుం - puM, పు - pu, ప్రా - prA, పు - plU 

పుంఖం, puMkhaM
-n.
--base of an arrow; the feather-end of an arrow;
---పుంఖానుపుంఖంగా = one after another, as a stream of arrows.


పుంజము,  piMjamu
- n.
-- a heap; a collection; 


పుంజనేలలు, puMjanElalu
-n.
--lands cultivable under irrigation;


పుంజీ, puMjI
-n.
--a set of four items; especially four tamarind seeds in a children's game;


పుంజు, puMju
-n.
--he fowl; cock; 
---కోడిపుంజు = rooster.


పుంజుకొను, puMjukonu
-v. i.
--gather strength; revive; improve; accumulate;


పుంత, puMta
-n.
--path; path used by cattle;


పుండాకోర్,  puMDAkOr
- n.
-- thief; rowdy; 
-- (ety.) పుండా అంటే మరాఠీలో దొంగ; -కోరు అన్న ప్రత్యయం పారశీకంలోని ఖువర్ నుండి వచ్చింది; అబద్ధాల కోరు, ఖూనీకోరు, దగాకోరు, దివాళాకోరు మొదలైన పదాల్లో కనిపించే కోరు ఇటువంటిదే; 


పుండు, puMDu
-n.
--sore; boil; abscess; ulcer;


పుంభావ, puMbhAva
-adj.
--mature; masculine;
---పుంభావ సరస్వతి = a title given to male scholars; (note) Saraswati being a female goddess of knowledge, a male scholar cannot be compared to her without the qualifying adjective in front.


పుకారు, pukAru
-n.
--rumor;


పుక్కిటి పురాణం, pukkiTi purANaM
-n.
--folklore; lore; unsubstantiated knowledge handed down by word of mouth;


పుక్కిలి, pukkili 
-n.
--interior of the mouth;


పుక్కిలించు, pukkiliMcu
-v. i.
--gargle; 


పుచ్చపండు, puccapaMDu
-n.
--watermelon;  [bot.] ''Cucumis melo'' Linn.; (rel.) కరబూజా; 


పుచ్చు, puccu
-adj.
--(1) infested with worms or parasites; 
--(2) dry rot;


పుట, puTa
-n.
--page; page in a book; one side of a sheet in a book;


పుటము, puTamu
-n.
--fold; cup or hollow formed by a fold; 
---నాసికాపుటము = the calix of the nose. 


పుట్ట, puTTa
-n.
--anthill; anthill in which a snake lives; a pack;
---అబద్ధాల పుట్ట = a pack of lies.
---చీమల పుట్ట = anthill.
---పాముల పుట్ట = anthill in which a snake lives.


పుట్టకురుపు, puTTakurupu
-n.
-- cancer; కర్కటవ్రణము;
-- see also రాచకురుపు;


పుట్టగతులు,  puTTagatulu
-n. pl.  
-- hope for the future;


పుట్టగొడుగు, puTTagoDugu
-n.
--mushroom; see also కుక్కగొడుగు;


పుట్టముంగి, puTTamuMgi
-n.
--demure person; coy person; (lit.) a mongoose on an anthill;


పుటాకార, puTAkAra
-adj.
--concave in shape;
---పుటాకార కటకం = concave lens.


పుట్నాలపప్పు, puTnAlapappu
- n.
-- dry-roasted (roasted in a sand-oven) garbanzo dal; 
-- వేయించిన శనగపప్పు; మూకుడులో ఇసక వేసి, ఆ వేడి ఇసకలో శనగలు వేయిస్తారు; 


పుట్టి, puTTi
-n.
-- (1) raft; a basket-like device to cross a river or stream; this is a basket built out of bamboo-like reeds and covered with animal skin; ఆరిగోలు; హరిగోలు;
-- (2) a volumetric measure used in pre-independent India;  1 పుట్టి = 20 తూములు = 80 కుంచములు; 


పుట్టిన తేదీ, puTTina tEdI
-ph.
--date of birth;


పుట్టిన రోజు, puTTina rOju
-ph.
--birth day.
-- భారతీయ పద్ధతిలో పుట్టినరోజు శుభాకాంక్షలు చెప్పే పధ్ధతి:

జన్మదినమిదం అయి ప్రియసఖే | శం తనోతు తే సర్వదా ముదమ్ ||
ప్రార్థయామహే భవ శతాయుషి | ఈశ్వరస్సదా త్వాం చ రక్షతు ||
పుణ్యకర్మణా కీర్తిమార్జయ| జీవితం తవ భవతు సార్థకం ||

భావం:

ఓ ప్రియమైన మిత్రమా, ఈ పుట్టినరోజు నీకు ఎప్పటికీ ఐశ్వర్యాన్ని మరియు ఆనందాన్ని తెచ్చుగాక!
నీ దీర్ఘాయువు కోసం మేమంతా ప్రార్థిస్తున్నాము; దేవుడు నిన్ను ఎల్లప్పుడు రక్షించుగాక!
పుణ్యకర్మల ద్వారా నేవు కీర్తిని పొందుము; నీ జీవితం సార్థం అగుగాక!


పుట్టు, puTTu
-adj.pref.
--by birth;


పుట్టు, puTTu
-v. i.
--birth; (ant.) గిట్టు;


పుట్టుక, puTTuka
-n.
--birth;


పుట్టుమచ్చ, puTTumacca
-n.
--mole; birthmark;


పుట్టుకతో, puTTukatO
-adj.
--from birth; congenital;


పుడక, puDaka
-n.
--pin; rod; twig; stirrer;


పుడమి, puDami
- n. 
-- earth; 


పుణ్యం, puNyaM
-n.
-- (1) goodness; result of a good meritorious act; credit accumulated (in heaven) due to good deeds; (ant.) పాపం; (2) a water basin meant for birds; పక్షులకేర్పరచిన నీళ్ళతొట్టె; 


పుత్రుడు, putruDu
-n. m.
--son; male child;


పుత్రిక, putrika
-n. f.
--daughter; female child;


పుద్గాలం, pudgAlaM
-n.
--mass; భారం; ద్రవ్యరాసి;


పుదీనా, pudInA
-n.
-- mint plant; mint leaves; mint; spearmint; mentha;  [bot.] ''Mentha arvensis''  of the Lamiaceae family;
-- పుదీనా మొక్కలలో Field Mint, Pepper Mint, Spear Mint వంటి 20 కి పైగా జాతులున్నాయి. 


పుదీనా కర్పూరం, pudInA karpUraM
-n.
--menthol; mint camphor;


పునర్, punar
-pref.
--again;


పునర్ వ్యవస్థీకరణ, punar vyavasthIkaraNa
-n.
--reorganization;


పునర్ణవ, punarNava
-n.
--hogwood; [bot.] ''Boerhaavia diffusa;''
-- Indigenous to India, this creeping weed contains boerhavic acid, potassium nitrate, and some tannins; the active ingredient is the alkaloid Punernavine; Ayurvedic medicine produced from this is supposed to help alleviate symptoms from prostate enlargement; 
-- see also అటుకమామిడి; గలిజేరు; తెల్ల గలిజేరు;


పునర్భవం, punarbhavaM
-n.
--regeneration; rebirth;


పునర్వసు, punarvasu             %updated
-n.
--(1) Beta Geminorum; Pollux; Yoga tara of the seventh lunar mansion; Brighter than Alpha Geminorum (Castor), representing a cluster of six stars;
--(2) The seventh of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) పొదరిండ్ల చుక్క; 


పునరావృత్తం, punarAvRttaM
-n.  
--repetition; all over again; 
-- (note) పునరావృతం is not correct;


పునర్జాతం, punarjAtaM
-n.
--[bio.] regeneration; in biology this refers to the asexual process of growth or birth, such as a lizard growing its tail after it was cut;


పునరుక్తి, punarukti
-n.
--(1) repetition; 
--(2) a figure of speech involving repetition;
---పునరుక్తి దోషం = futility of repetition.


పునరుద్ధరణ, punaruddharaNa
-n.
--reclamation; refurbishment;


పునర్ముద్రణ, punarmudraNa
-n.
--reprint;


పునరోత్పత్తి, punarOtpatti
-n.
--[bio.] reproduction; in biology, the word reproduction implies sexual reproduction;


పునశ్చరణ, punaScaraNa
-n.
--review; recall;


పునస్కారం, punaskAraM
-n.
-- (1) offering a &quot;NamaskAraM;&quot; నమస్కారాది అర్పణము; పునః కారము అంటే మరల చేయడం; (2) a component of worship; echo word used with పూజ;


పున్నమి, punnami
-n.
--full moon day;


పునాది, punAdi
-n.
--foundation;


పునాస పంట, punAsa paMTa
-n.
--third paddy crop; the crop that was sown when the Sun was in Pollux (పునర్వసు); (rel.) దాళువా;


పునిస్త్రీ, punistrI
-n.
-a woman whose husband is living; 


పునుగు, punugu
-n.
--civetone, musk-like substance secreted by civet cats;
--see also  జవ్వాది;


పునుగు పిల్లి, punugu pilli
-n.
--civet cat; toddy cat; [bio.] ''Paradoxurus hermaphroditus''; 
-- [note 1] పునుగు - పునుగు పిల్లి లేక మార్జారిక (Civet Cat) అనే జంతువు నుంచి సేకరించే సుగంధద్రవ్యం. దీనినే జవాది, జవాజి, జవ్వాజి, జవ్వాది, సంకు మదము అనే పలు పేర్లతో పిలుస్తారు. వేంకటేశ్వరునికి నిత్యం చేసే అలంకరణలలో సంకుమదం అలదడం కోసం తిరుమల కొండలమీద పునుగు పిల్లుల్ని ప్రత్యేకంగా పెంచుతారు. 
-- [note 2] చట్టము అన్నా పునుగు చట్టము అన్నా పునుగు పిల్లి శరీరంలో ఉండే ఒక గ్రంథి లేక సంచి. దీనిని పిండి, పునుగు అనే సుగంధ ద్రవ్యాన్ని సేకరిస్తారు.
[[File:Luwak.jpg|right|thumb|An Asian Palm Civet]]
--ఇవి రాత్రివేళల్లో తిరిగే Viverridae కుటుంబానికి చెందిన పిల్లి తరహా జంతువులు. వీటిలో మొత్తం పన్నెండు ఉపజాతులున్నాయి. సుగంధభరితంగా ఉండే వీటి మదాన్ని సేకరించి సుగంధద్రవ్యంగా ఉపయోగిస్తారు. దీనినే సంకు మదము, జవ్వాజి, పునుగు వగైరా పేర్లతో పిలుస్తారు. ప్రపంచంలోనే అతి పరిమళభరితమైన, అత్యంత ఖరీదైన కాఫీ (Civet Coffee) ఈ పునుగుపిల్లుల నుంచి తయారు చేస్తారు. కాఫీ పళ్ళని (Coffee Berries) పునుగు పిల్లుల చేత తినిపించి, అవి విసర్జించిన కాఫీ గింజల (Coffee Beans) ను సేకరించి, శుభ్రపరచి, వేయించి, పొడిచేస్తారు. పరిమళభరితమైన ఈ కాఫీ ప్రపంచంలో అతి ఖరీదైన కాఫీ. చైనా, ఫిలిప్పీన్స్, వియత్‌నామ్ వంటి ఆసియా దేశాలలోని ధనికులు ఈ కాఫీ తాగుతారు.


పుప్పిపన్ను, puppipannu
-n.
--dental caries; rotten tooth;


పుప్పొడి, puppoDi
-n.
--pollen;


పుప్పొడి తిత్తి, puppoDi titti
-n.
--pollen sac;


పుప్పొడి రేణువు, puppoDi rENuvu
-n.
--pollen grain;


పుబ్బ, pubba
-n.
--Denebola; the eleventh of the 27 star-clusters (lunar mansions) of the Hindu calendar; same as పూర్వఫల్గుణి;


పురం, puraM 
- n.
-- town; city;


పురమానా, puramAnA
-n.
--written order; written hand-out;


పురమాయించు, puramAyiMcu
-v. t.
--command; order; assign;


పురమాయింపు, puramAyiMpu
-n.
--command; order; assignment;


పురస్కరించు, puraskariMcu
-v. t.
--keep in front; worship; give praise; honor;


పురస్కరించుకొని, puraskariMcukoni
-adv.
--in view of; in the light of; in the context of; 


పురస్కారం, puraskAraM
-n.
--felicitation; expressing regard; honoring a person; (lit.) to place in front; to give importance; పురః అంటే ఎదుట; పురస్కారం అంటే ఎదుట ఉంచుట అని వాచ్యార్థం; (ant.) తిరస్కారం = తిరః కారం అంటే వెనకకు తిప్పి కొట్టడం;


పురాకృతం, purAkRtaM
-n.
--a deed done in an earlier life;


పురాణం, purANaM
-n.
--(lit.) one that is old; 
--(1) epic story; large tale; 
--(2) lore; knowledge handed down; 
--(3) ancient books containing the legends and stories of Hindu gods; there are eighteen books in this category; 
--- బ్రహ్మ పురాణం; పద్మ; విష్ణు; శివ; భాగవత; నారదీయ; మార్కండేయ; భవిష్యత్తోత్తర; ఆగ్నేయ;  బ్రహ్మవైవర్త; లింగ; వరాహ; స్కాంద;  వామన; మత్స్య;  కూర్మ;  గరుడ; బ్రహ్మాండ పురాణములు;


పురాతన, purAtana
-adj.
--old; ancient; The one at the beginning; 


పురాతనజీవ యుగం, purAtanajIva yugaM
-n.
--Paleozoic era; a period of time in the early history of the planet Earth;


పురి, puri
-n.
--(1) twist; torsion; plait; 
--(2) plume; fanned feathers of a bird; especially the train of a peacock; 
--(3) silo to store grain; 
--(4) town;


పురిశ, puriSa
-n.
--torque; short for పురిశక్తి; 


పురిసెడు, puriseDu
- n.
-- the amount of liquid that can be scooped in the cup of a hand;


పురీషం, purIshaM
-n.
--feces; stool;


పురుగు, purugu
-n.
--(1) worm; 
--(2) snake; 
--(3) any insect or reptile;


పురుడు, puruDu
-n.
--delivery; child-birth;


పురుష, purusha
-adj.
--male;
- suff.
-- verbal suffix as in  ప్రధమ పురుష, ఉత్తమ పురుష;


పురుషుడు, purushuDu
-n. m.
--male; male human;


పురుషార్థాలు, purushArthAlu
-n.
--the four designated responsibilities of a man; the four-fold desires of a human, namely, ధర్మం, అర్ధం, కామం, మోక్షం; 


పుర్రె, purre
-n.
--skull;


పురోగమనం, purOgamanaM
-n.
--progreess; (ant.) తిరోగమనం;


పురోణి, purONi
-n.
--a note; a letter; deed; 


పురోభివృద్ధి, purObhivRddhi
-n.
--future growth; progress; advancement; see also అభివృద్ధి;


పురోహితం, purOhitaM
-n.
--priestly duty; (lit.) one that causes good in the future;


పురోహితుడు, purOhituDu
-n. m.
--priest officiating at religious ceremonies; (lit.) a person officiating at a religious ceremony (to cause good in the future);


పులకరింత, pulakariMta
-n.
--goose bump; horripilation; 


పులస చేప,  pulasa cEpa
- n.
--Hilsa; [bio.] ''Tenualosa ilisha'' of the Clupeidae family; 


పుల్ల, pulla
-adj.
-- sour; 


పుల్ల, pulla
-n.
--thin stick; twig; 
--నిప్పు పుల్ల = match stick.
--పుల్ల పెట్టు = [idiom] sow seeds of discord.


పుల్ల బచ్చలి, pulla bacchali
-n.
-- Bladder dok; [bot.] ''Rumex vesicarius'' of the Polygonaceae family;
-- పప్పు లో వేసుకుంటే ఈ ఆకుకూర చాలా రుచిగా ఉంటుంది. కొందరు పాలకూర, తోటకూర వంటి పులుపులేని ఇతర ఆకుకూరలతో దీనిని  పులుపుకోసం కలిపి కలగూరగా వండుకుంటారు;
-- చుక్క కూర;


పుల్లలు, pullalu
-n. pl. 
--firewood;


పులి, puli
-n.
-- wild cat; panther;
--- కొండ పులి = cougar; mountain lion; puma; a wildcat of North America. No matter what you call it, it's still the same cat, the largest of the &quot;small cats.&quot; 
--- చిరుత పులి = leopard; [bio.] ''Panthera pardus;'' 
--- చీతా = cheetah; [bio.] ''Acinonyx jubatus;'' the spotted wildcat of Africa; the fastest land animal;
--- జాగ్వారు = jaguar; a wildcat native to South America. [bio.] ''Panthera onca'';
--- నల్లపులి = panther;
--- పెద్దపులి = tiger; [bio.] ''Panthera tigris;''
--- బెబ్బులి = tiger; Bengal tiger; [bio.] ''Panthera tigris tigris;''
---మంచు పులి = snow leopard. [bio.] ''Uncia uncia;''
---మంచు కిరుబా; హిమ కిరుబా = snow leopard. [bio.] ''Uncia uncia;''
-- ఒక తెఱఁగు చిఱుతకు తెలుఁగులో పొన్నాడ అని పేరు. ఈ విషయము మన నిఘంటువులలో వ్రాసినారు. కాని వర్ణన ఇవ్వలేదు;


పులిచంద్రాయులు, pulicaMdrAyilu, 
- n. 
-- [bio.] a bird seen in Andhra Pradesh;


పులిచింత,  puliciMta
- n.
-- Indian sorrel; creeping woodsorrel; [bot.] ''Oxalis corniculata'' Linn. of the Oxalidaceae family;
-- a medicinal herb; 
-- [Sans.] ఆమ్లపత్రికా; ఆమ్లికా; చుక్రికా; 


పులిపిల్ల, pulipilla
-n.
--tiger kitten; tiger cub; 


పులిపెంజర,  pulipeMjara
- n.
-- A certain venomous snake; 
-- రక్త పెంజెరి = కాటుక రేకుల పొడ = Russell’s Viper; [bio.] ''Vipera russelli'' of the Viperidae family;


పులియబెట్టుట, puliyabeTTuTa
-n.
--fermentation; acidulation;


పులిహోర, pulihOra
-n.
--tamarind rice; (ety.) పులి + ఓగిరము = పులిహోరిగము = పుకిహోర = పులిసిన ఓగిరం; పులియబెట్టిన అన్నం; 


పులుపు, pulupu
-adj.
--sour; tart;


పులుసు, pulusu
-n.
--(1) soup; soup made with a tamarind base; 
--(2) acid; 


పులుము, pulumu
-v. t.
--smear; rub; mop; slather; 


పుల్లుడి నేల, pulluDi nEla      %e2t
-n. 
--grassland;                                   


పుల్లురివి, pullurivi
-n.
--[bot.] ''Viscum monicum'';


పుల్లెలు, pullelu
- n.
-- dinner plates made by sewing leaves together with tiny bamboo splinters;
-- పుల్లలతో కుట్టిన విస్తరాకులు; పుల్లాకులు; అడ్డాకులు; 


పుల్లేరు, pullEru
-n.
--[bot.] ''Croton claviferum'';


పువ్వు, puvvu
-n.
--flower;


పుష్కరం, pushkaraM
-n.
-- (1) 12 years; (2) In India a feast held once every twelve years at certain holy rivers such as the గోదావరి పుష్కరము, కృష్ణపు ష్కరము, etc.; (3) body of water;


పుష్కరిణి, pushkariNi
-n.
--lotus pond; a water tank on a temple premises; 


పుష్కలం, pushkalaM
-n.
--plenty;


పుష్పం, pushpaM
-n.
--flower;


పుష్యమి, puShyami             %updated
-n.
--(1) Delta Cancri; Asellus Australis; M44 in Cancer; Yoga tara of the eighth lunar mansion;  located in the constellation Cancer;
--(2) The Beehive cluster; The eigth of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) పొట్లపు రిక్క; తొండరూపు రిక్క; 


పుష్యరాగం, pushyarAgaM
-n.
--topaz; a silicate of Aluminum and Fluorine; Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;SiO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;(F,OH)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;


పుష్టి, pushTi
-adj.
--well nourished; strong;


పుష్పిక, pushpika 
- n.
-- colophon;
-- తాళపత్ర, ఇతర చేతివ్రాత గ్రంధాలలో చివరిలో కనిపించే గ్రంథరచయిత వివరాలు, గ్రంథరచనకు కారకులైనవారి వివరాలు, గ్రంథ రచనా కాలం, మొదలయిన వివరాలు కలిగిన పుష్పిక (colophon)లు ఆ గ్రంథానికి ఉత్తర పీఠికలు అవుతాయి;
 

పుస్తకం, pustakaM
-n.
--book; 
-- (ety.) పుస్తె + కమ్మ = తాడుతో కట్టిన తాటి ఆకులు; 


పుసి, pusi
-n.
--rheum of the eyes; the granular grime that accumulates in the eye;


పుసుక్కున, pusukkuna
-adv.
--suddenly; unexpectedly; abruptly;


పుస్తెలు, pustelu 
-n.
--(1) a rope; a string; a thread; (2) a sacred thread, with two gold disks, tied around a bride's neck by the groom at a wedding ceremony; 
-- మంగళసూత్రం; తాళి; తాళిబొట్టు; పసుపుకొమ్ము కలిగిన తాడు పసుపుతాడు. 
-- పుస్తె + కమ్మ = పుస్తకం = తాడుతో కట్టిన తాటాకుల కట్ట; కమ్మ అంటే తాటాకు;


ప్లూటోనియం, plUTOniyaM
-n.
--[phy.] Plutonium, a radioactive element;


ప్లుతం, plutaM
-n.
--[prosody] a very long vowel taking three times the time taken by a short vowel to pronounce; although its occurrence is felt to be rare, indeed this occurs often at the end of words when emphasizing quantity or stressing inclusion as చాలా, కూడా, మీరూ, etc.


పూగీఫలం, pUgIphalaM
-n.
--betel nut;


పూచిక, pUcika
-n.
--a species of tall grass; [bot.] Aristida setacea;


పూచీ, pUcI
-n.
--responsibility; 


పూజ, pUja
-n.
--a ritual worship with water, flowers, leaves, etc.;


పూజ్యం, pUjyaM
-n.
--(1) reverential; 
--(2) nothing; none; zero; 


పూజారి, pUjAri
-n.
--priest officiating at a temple;


పూట, pUta
-n.
--a portion of a day; a time of a day;
---పొద్దుటిపూట = during morning.
---మూడు పూటలు = three times a day, specifically morning, noon and evening.
---రాత్రిపూట = during night.


పూటుగా,  pUTugA
- adv.
-- fully; completely; excessively; 
-- (example)  పూటుగా తాగి = drink excessively; 


పూడి, pUDi
- suff.
-- a suffix to a village name if the village is adjacent to the flood plains of a river or stream; (note) the suffixes  పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు  as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river;


పూడిక, pUDika
-n.  
--silt; fill; accumulation; 


పూడు, pUDu
-v. i.  
--silt-up; fill-up;  close-up; accumulate; 


పూడ్చు, pUDcu
-v. t.
--fill in; cover;


పూత, pUta
-n.
--(1) blooming; flowering 
--(2) thrush; rash; tiny eruptions on the skin or tongue indicative of some disease; 
--(3) coating; smearing;


పూతిగంధం, pUtigaMdhaM    %e2t
-n.
--malodor; bad smell; foul smell;   


పూనకం, pUnakaM
-n.
--possession by a spirit or goddess;


పూనిక, pUnika
-n. 
--perseverance; determination; willingness to do something with determination;       % to e2t


పూరకం, pUrakaM
-n.
--(1) filling in; 
--(2) inhalation; filling in the lungs; 


పూరణం, pUraNaM
-n.
--that which fills in; stuffing; 


పూర్ణ, pUrNa
-adj.
--whole; full; complete;


పూర్ణచంద్రుడు, pUrNacaMdruDu
-n.
--full moon;


పూర్తము,  pUrtamu
-adj.
--filled; full; complete; covered;
-n.
-- An act of beneficence, as digging a well or tank, planting a grove, building a temple, feeding the poor,


పూర్వం, pUrvaM
-n.
--earlier time; old times; formerly;


పూర్వ, pUrva
-adj.
--earlier; old; former; (ant.) పర;
---పూర్వవిద్యార్థి = old student; alumna.


పూర్వపక్షం, pUrvapakshaM
-n.
--the former half; the first side of an argument or dispute; The first part of an argument, the prima facie argument or view of a question అని ఆప్టే నిఘంటువు.)
-- see also ఉత్తరపక్షం; 


పూర్వపక్షం చేయు, pUrvapakshaM cEyu
-v. t.
--[logic] the act of refuting the first side of an argument with a counter argument;
-- మీమాంస శాస్త్రంలో ఒక విషయాన్ని నిర్ధారించడానికి, ముందుగా ఒక విషయాన్ని తీసుకుంటారు. ఆ తరువాత ఆ వాక్యానికి ఇదే అర్థమంటూ ఒక సమస్యని లేవనెత్తుతారు. ఆ తరువాత, ఆ అర్థానికి వ్యతిరేకంగా వాదిస్తారు. దీనిని పూర్వపక్షం అంటారు. తరువాత పూర్వపక్షంలో చెప్పిన దానిని ఖండిస్తూ మాట్లాడతారు. దీనిని ఉత్తరపక్షమంటారు.
---అతని వాదాన్ని పూర్వపక్షం చేసేను = I refuted his argument.


పూర్వ ఫల్గుణి, pUrva phalguNi                %updated
-n.
--(1) Delta Leonis; Zosma; Yoga tara of the 11th  lunar mansion; located in the constellation Leo;
--(2) The 11th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) పుబ్బ; 


పూర్వమీమాంశ,  pUrvamImAMSa
- n.
-- పూర్వ మీమాంస, ఉత్తర మీమాంస తత్వాలు, సనాతన హిందూ భావనలలో, ఆచరణల్లో పరిణామాన్ని (evolution) ని సూచిస్తాయి. పూర్వ మీమాంస, భగవంతుడికి వ్యక్తిత్వం (రాగద్వేషాలున్న పర్సనాలిటీ) ఉందని, మనం ఆయన్ని సంతోష పెట్టవలసిన అవసరం వుందని చెప్తుంది. అందుకు మనం చేయ వలసిన పనులు (కర్మ కాండలు), వాటిని చేసేటప్పుడు పాటించాల్సిన నియమాలు తెలుపుతుంది. వీటిని పాటించడం ద్వారానే ఆయనను చేరుకోగలమన్న భావన వ్యాప్తి చెందింది. అంటే నియమాలతో చేసే కర్మ కాండలే ముక్తికి మార్గమని చెప్పబడింది.


పూర్వరంగం, pUrvaraMgaM
-n.
--prologue; an overture;


పూర్ణాంకం, pUrNAMkaM
-n.
--whole number; 0, 1, ,2 ,3, ...


పూర్వాంగం, pUrvAMgaM
-n.
--[music] bottom tetrachord; if an octave is divided into 12 keys (corresponding to a musical keyboard), the four keys designated by &quot;ri&quot; and &quot;ga&quot; constitute the bottom tetrachord in Indian music;


పూర్వాంత, pUrvAMta
-adj.pref.
-- anterior; (ant.) పరాంత = posterior;


పూర్వాపేక్షితాలు, poorvaapEkshitaalu,
- n. pl.
-- pre-requisites;

 
పూర్వాభాద్ర, pUrvAbhAdra              %updated
-n.
--(1) Alpha Pegasi; Markab; Yoga tara of the 25th  lunar mansion; located in the constellation Pegasus; 
--(2) The 25th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) ఎనిమిది కాళ్ల చుక్క;


పూర్వార్ధ, pUrvArdha
-adj.
--pref. earlier half; eastern half; (ant.) పరార్ధ; పశ్చిమార్ధ;
---పూర్వార్ధ గోళం = Eastern hemisphere.


పూర్వాషాడ, pUrvAShADa           %updated
-n.
--(1) Delta  Sagittarii; the stars Delta and Epsilon of Sagittarius; Kaus Media; Yoga tara of the 20th  lunar mansion; located in the constellation Sagittarius; 
--(2) The 20th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3)  నీటి రిక్క; 


పూరించు, pUriMcu
-v. t.
--(1) complete; 
--(2) fill out;


పూరి, poori 
-n.
-- dry grass; hay;


పూరిల్లు, poorillu 
- n. 
-- a thatched-roof house with mud walls;


పూర్తిచేయు, pUrticEyu
-v. t.
--finish; conclude;


పూర్వులు, pUrvulu, 
-n. pl.
--forebears; ancestors; 
--(note) పూర్వీకులు is not correct usage;


పూలకుండీ, pUlakuMDI
-n.
--flower-pot;


పూలగుచ్ఛం, pUlaguccaM
-n.
--bouquet; [bot.] inflorescence;


పూలతుమ్మి, pUlatummi
-n.
--[bot.] Leucas linifolia;


పూలతోట, pUlatOTa
-n.
--flower garden;


పూలదండ, pUladaMDa
-n.
--garland; lei;


పూలపాల, pUlapAla
-n.
--[bot.] Pentatropis microphylla;


పూలబాలిక, pUlabAlika
-n.
--flower-girl;


పూలమడి, pUlamaDi
-n.
--flower-bed;


పూస, pUsa
-n.
--(1) bead; 
--(2) vertebrae;
---ముడ్డి పూస = coccyx, the bottom-most part of the spine formed by the fusion of four vertebrae.
---నల్ల పూస = a small black bead.
---నల్ల పూసల దండ = necklace of black beads traditionally worn by Hindu married women whose husbands are still alive.
---వెన్న పూస = a bead of butter.
---వెన్ను పూసలు = spinal vertebra.

%పృ - pR, పె - pe, పే - pE, పై - pai


పృక్వకం, pRkvakaM
-n.
--[anat.] pancreas; క్లోమం;


పృచ్ఛకం, pRcchakaM
-n.
--query; question;


పృచ్ఛకుడు, pRcchakuDu
-n.
--questioner; this word is often used to refer to a person who asks questions in a literary gymnastic, called అష్టావధానం, that is very peculiar to Telugu language only.


పృధివి, pRdhivi
-n.
--the Earth; 


పెంకి, peMki
-adj.
--rambunctious; mischievous; 


పెంకు, peMku
-n.
--(1) tile; 
--(2) roof-tile; 
--(3) a broken fragment of a pot;
---గాజుపెంకు = broken piece of glass.
---చిల్లపెంకు = broken piece of pottery.
---బంగాళాపెంకు = Bengal roof-tile.
---బిళ్లపెంకు = flat roof-tile.
---నాటుపెంకు = native roof-tile.


పెంచు, peMcu
-v. t.
--raise; rear; grow; enhance; (ant.) త్రుంచు;


పెంజెర, peMjera
-n.
--a species of snake; 


పెంట, peMTa
-n.
--garbage; compost;


పెంటపోగు, peMTapOgu
-n.
--compost pile;


పెంటమ్మ,peMTamma
- n.
-- name of a village goddess; 
-- (ety.) పెంటి + అమ్మ =  young + mother;


పెంటి, peMTi
-adj.
--(1) female of a species; (2) young; (ant.) పోతు;
---పెంటి ఏనుగు = she elephant.


పెంటిక, peMTika
-n.
--(1) hard stool in the shape of small marbles; 
--(2) goat's stool;


పెంటివెదురు, peMTiveduru
-n.
--[bot.] Bumbusa arundinacea;


పెండలం, peMDalaM
-n.
--  Greater yam; Lesser yam; a type of yam, a root vegetable with over 600 sub-varieties with only about ten that are edible; the above-ground part of this plant is a creeper; [bot.] ''Dioscorea alata''; In Greek, &quot;alata&quot; means &quot;winged&quot; or &quot;ribbed&quot;; 
--  పెద్ద పెండలం = Greater yam; [bot.] ''Dioscorea alata'';  this creeper twists in a right-handed helical pattern; 
--  చిన్న పెండలం = Lesser yam; [bot.] ''Dioscorea esculentum''; In Latin esculentum means suitable for food; this creeper twists in a left-handed helical pattern;
--  విష పెండలం = poisionous yam; [bot.] ''Dioscorea daemona''; (note) Kautilya referred to this in his ArthaSastra;
--  అడవి పెండలం = wild yam; [bot.] ''Dioscorea persimilis'';
--[Sans.] అలూకం; పిండాల్‍ (పిండ + ఆలు) &gt; పెండలం; 


పెండ్లి, peMDli
-n.
--wedding; the marriage celebration; wedding is the ritual and marriage is the institution of a man and woman agreeing to live together as man and wife; wedding takes place on one day, marriage lasts much longer.


పెండ్లి పిలుపు, peMDli pilupu
-n.
--wedding invitation; పెళ్లి పిలుపు;


పెండె, peMDe
-n.
--cross-beam; transverse rafter from tthe (main) beam of a house; see also వాసం;


పెండెకట్టు, peMDekaTTu
-n.
--(1) lath; a narrow thin strip of palm leaf stem used for tying scaffoldings and other building parts;
--(2) a knot binding two poles or rafters (usually of bamboo) using long strips of bark obtained from bamboo or a palm tree; 


పెండెము, peMDemu
-n.
--wooden gate; 


పెంపకం, peMpakaM
-n.
--upbringing; raising; cultivation; culture; enhancement;
---కోళ్ల పెంపకం = poultry; raising chicken.
---పశువుల పెంపకం = animal husbandry; raising animals.
---పిల్లల పెంపకం = raising children.


పెంపుడు, peMpuDu
-adj.
--pet; domesticated; adopted; 
---పెంపుడు కుక్క = pet dog.
---పెంపుడు కొడుకు = adoped son.


పెక్కు, pekku
-adj.
--many; several; 


పెచ్చు, peccu
-n.
--crust;


పెట్ట, peTTa
-n.
--she fowl; hen; (ant.) పుంజు;
---కోడి పెట్ట = hen.
---నెమలి పెట్ట = peahen.


పెట్టు, peTTu
-v. t.
--(1) give; 
--(2) place; position; insert; put;
-n.
--output; as in output from a computer;


పెట్టుపోతలు, peTTupOtalu
-ph.
--(1) feeding with food and drink; 
--(2) protection and patronizing; 


పెట్టుబడి, peTTubaDi
-n.
--investment;


పెట్టుబడిదారీ, peTTubaDidArI
-adj.
--capitalistic;


పెట్టుబడిదారు, peTTubaDidAru
-n.
--investor; capitalist;


పెట్లుప్పు, peTTluppu
-n.
--saltpeter; nitre; sodium nitrate; potassium nitrate; (lit.) explosive salt; same as సురేకారం;


పెట్టె, peTTe
-n.
--(1) box; pack; container; carton; crate; 
--(2) compartment in a train; bogie;
---అగ్గిపెట్టె = match box.
---సిగరెట్టు పెట్టె = pack of cigarettes.
---రైలు పెట్టె = compartment in a train.


పెట్టెబండి, peTTebaMDi
-n.
--covered wagon;


పెట్టే బేడా, peTTE bEDA
-n.
--baggage; luggage;


పెట్రోలియం, peTrOliyaM
-n.
--petroleum; crude; crude oil; (ety.) petro=rock, ole=oil; రాతినూనె; శిలతైలం;


పెట్రోలు, peTrOlu
-n.
--petrol; gasoline; refined crude oil; (sl.) gas;


పెడ, peDa
-adj.
--rear; backward; posterior; 
--(2) sideways; 
--(3) strange; wrong;
-n.
--(1) bunch or cluster of fruits; (esp.) bananas; 
--(2) side; note that పెడ is really a side of a గెల; see also ఎడ, పెడ;


పెడగాలు, peDagAlu
-adj.
--a leg which is folded sideways;


పెడచెవి, peDacevi
-adj.
--back part of the ear;


పెడచెవినిపెట్టు, peDacevinipeTTu
-v. i.
--decline to listen; ignore; show indifference; 


పెడదారి, peDadAri
-n.
--wrong path; misguided path;


పెడముఖం, peDamukhaM
-n.
--askance; looking sideways; not showing interest; not agreeing;


పెడసరం, peDasaraM
-n.
--stubbornness; arrogance;


పెణక, peNaka
-n.
--the bottom edge of a sloping roof; 


పెత్తందారు, pettaMdAru
-n.
--manager;


పెత్తనం, pettanaM
-n.
--authority; power to act; power to manage; (ety.) పెద్ద + తనం;


పెత్తనాలు, pettanAlu
-n. pl.
--wanderings; paying visits;


పెత్తల్లి, pettalli
-n. f.
--elder sister of one's mother; (lit.) elder mother;


పెదవి, peDavi
-n.
--lip; edge; border;


పెద్ద, pedda
-adj.
--big; large; elder; older; adult; (rel.) చిన్న; బుల్లి; బుచ్చి; చిట్టి;
-n.
--adult; senior; leader; judge;
---ఊరి పెద్ద = village elder.
---పెద్ద వెంకట్రావు = Venkatrao, Sr.
---పెద్దమనిషి = gentleman; lady; an elderly person; respectable person.
---పెద్దపీట = a seat of honor.


పెద్ద అత్తిపత్తి, peda attipatti
-n.
-- Black Mimosa; Giant Sensitive Plant; Bashful Plant [Bot.] ''Mimosa pigra'' of the Fabaceae family;
-- ఇది తడి నేలలలో పెరిగే బెడద మొక్క (Invasive Plant). పదునైన ముళ్ళు కలిగి త్వరత్వరగా వ్యాపించి, పొదలా పెరిగే ఈ చెట్టు ఆకులు అత్తపత్తి (Touch - me- not or Mimosa pudica) ఆకులలాగే స్పర్శ తగలగానే సిగ్గుతో ముడుచుకుపోతాయి. అయితే అత్తపత్తి కంటే ఈ మొక్క పెద్ద పొదలాగా అనుకూల పరిస్థితులలో వృక్షంలాగా కూడా పెరుగుతుంది. ప్రపంచంలో వ్యవసాయదారుల పాలిట శాపంగా మారిన చకచకా పెరిగే 100 బెడద మొక్కలలో ఇది ఒకటిగా పేరొందింది. నల్ల తుమ్మ బెరడు లాగే ఈ మొక్క బెరడులోనూ టానిన్లు (Tannins) ఉన్న కారణంగా తోళ్ళు ఊనడం కోసం వినియోగించడం, వేరు కంతులలో నత్రజని స్థిరీకరించే కారణంగా భూసారాన్ని పెంచేందుకు తోడ్పడటం మినహా ఈ మొక్కలకు ప్రత్యేకించి ప్రయోజనాలు ఏవీ లేవు. ఈ మొక్క తొట్టతొలి జన్మస్థలం మధ్య అమెరికాలోని మెక్సికో ప్రాంతం. తూర్పు ఆసియా దేశాల్లో ఈ మొక్కని వియత్నమీస్ థార్న్ (Vietnamese Thorn) అంటారు. అత్తపత్తి లాగే లేత పింక్ రంగు పూలు, ముడుచుకుపోయే స్వభావం కలిగిన ఆకులు కలిగి ఉండటాన్నిబట్టి జనం దీనిని 'పెద్ద అత్తపత్తి' అంటున్నారు.


పెద్దఏలకి, peddఅElaki
-n.
--Big cardamom; Bengal cardamom; [bot.] ''Amomum aromaticum; Amomum subulatum'';


పెద్దకొమ్ము, peddakommu
-n.
--long ray gizzard shad; a fish; [bio.] ''Nematalesa come'';


పెద్ద జీలకర్ర, pedda jIlakarra
-n. 
--fennel seed; [bot.] ''Foeniculum vulgare'';


పెద్ద జువ్వి, pedda juvvi
-n. 
--[bot.] ''Ficus tsiela''; [Sans.] kaninka; 


పెద్దతనం,  peddatanaM
- n.
-- (1) aged; elderly; 
-- (2) maturity; responsibility; being in command; 


పెద్ద తురాయి, pedda turAyi
-n. 
--gold mohar; peacock flower tree; [bot.] ''Poinciana regia'';


పెద్దదిక్కు, peddadikku
-n.
--guardian; godfather; godmother; supporter; 


పెద్దనిద్ర, peddanidra
-n.
--death; (lit.) the big sleep;


పెద్దనెల్లికూర, peddanellikUra
-n.
-- [bot.] ''Premna latifolia'' Roxb.;


పెద్దపరువ, peddaparuva
-n.
--anchovy; a fish; [bio.] ''Thryssa purava;''


పెద్దపాయలకూర, peddapAyalakUra
-n.
-- [bot.] ''Portulaca oleracea'' Linn.;


పెద్దపావిలాకు, peddapAvilAku
-n.
--see పావిలి;


పెద్దపులి, peddapuli
-n.
--tiger; Bengal tiger; 


పెద్దపేగు, peddapEgu
-n.
--colon; large intestine;


పెద్దబడి, peddabaDi
-n.
--upper case in an alphabet;


పెద్దమనిషి, peddamanishi
-n.
--(1) gentleman; (2) adult;


పెద్దరికం, peddarikaM
-n.
--guardianship; leadership; statesmanship; acting responsibly as an elder;


పెద్దలు, peddalu
-n. pl.
--elders; wise men;


పెనం, penaM
-n.
--griddle; gridiron; flat frying pan used for making pancakes;


పెన, pena
-n.
--(1) twist; intertwine; embrace; 
--(2) helix;
---జంటపెన = double helix.


పెనిమిటి, penimiTi
-n.
--husband;


పెన్నిధి, pennidhi
-n.
--big cache; big fortune; large treasure; 


పెన్సిలు, pensilu
-n.
--pencil; lead pencil;


పెను, penu
-adj.
--big; huge; large; giant;


పెనుగాలి, penugAli
-n.
--gale; giant wind; tornado;


పెనుగులాట, penugulATa
-n.
--big struggle; (ety.) పెను + గలాట;


పెనుబాము, penubAmu   %e2t
-n.
--python; (lit.) huge snake; constrictor; కొండచిలువ;


పెనునిద్దర, penuniddara
-n.
--death; (lit.) the big sleep;


పెనులోయ, penulOya
-n.
--canyon;


పెన్నేరు గడ్డ, pennEru gaDDa
-n.
--root of Winter cherry; [bot.] ''Withania somnifera'';


పెన్నేరు చెట్టు, pennEru ceTTu
-n.
--Winter cherry; [bot.] ''Physalis flexuosa; Withania somnifera''; అశ్వగంధ;
-- ఉసిరి గింజల పొడిని, అశ్వగంధ వేళ్ళ పొడిని సమ పాళ్ళల్లో కలిపి, తేనెతో తింటే వీర్య పుష్ఠి కలుగుతుందని ఆయుర్వేదం చెబుతోంది; 


పెయ్య, peyya
-n.
--she calf; (ant.) దూడ;


పెరడు, peraDu
-n.
--backyard; 


పెరిజీ, perijI
-n.
--perigee; the point closest to the focus of an ellipse; సమీపబిందువు;


పెర్మిట్, permiT
-n.
--permit; license; authorization;


పెరుగు, perugu
-n.
--curds; (rel.) yogurt; sour cream; 
-- పెరుగుని లాక్టోబాసిలస్ అనే లాక్టిక్ యాసిడ్ బ్యాక్టీరియాతో పాలను పులియబెట్టడం ద్వారా తయారు చేస్తారు; [Sans.] దధి; 
-v. i.
--(1) grow; develop; 
--(2) elongate; euphemism for a broken thread, because saying &quot;the sacred thread of a woman is broken&quot; is the same thing as saying that the woman is widowed;
---మంగళసూత్రాలు పెరిగిపోయాయి = the scared necklace-string is broken.


పెరుగుతోటకూర, perugutOTakUra
-n.
--a leafy vegetable; [bot.] ''Amaranthus gangeticus''; 


పెళ్లగించు, pellagiMcu
-v. t.
--uproot; pull out; 


పెళపెళ, peLapeLa
-adj.
--onomatopoeia for breaking sound;


పెళ్ల, peLla
-n.
--a clod of dry earth, plaster, concrete, etc.;


పెళుసు, peLusu
-adj.
--brittle;


పెళుసుతనం, peLusutanaM
-n.
--brittleness;


పెసరపప్పు, pesarapappu
-n.
--green gram dal; split mung beans;


పెసలు, pesalu
-n.
--green gram; mung beans; [bot.] ''Phaseolus radiatus'' of Leguminosae (pea) family; ''Phaseolus mungo'' (old); or ''Vigna radiata'' (new);


ప్రెగడ, pregaDa
-n.
--minister; counselor; one close to the inner circles of power;


పేంటు, pEMTu
-n.
--pair of pants; trousers;


పేక, pEka
-n.
--(1) playing cards; a deck of cards; 
--(2) warp; the longitudinal strands on a loom in weaving; (ant.) పడుగు;


పేకదస్తా, pEkadastA
-n.
--deck of playing cards;


పేకముక్క, pEkamukka
-n. s.
--playing card;


పేకాట, pEkATa
-n.
--game of cards;


పేకేజి, pEkEji
-n.
--package; parcel;


పేగు, pEgu
-n.
--intestine; gut; entrails;
---పెద్దపేగు = large intestine.
---చిన్నపేగు = small intestine.


పేచీ, pEcI
-n.
--dispute; 


పేచీకోరు, pEcIkOru
-n.
--pugnacious person; trouble monger; 


పేజీ, pEjI
-n.
--page; one side of a sheet in a book; 


పేట, pETa
-n.
--(1) part of a city; sector; 
--(2) strand of a necklace; 
--(3) strand of hair used for braiding;


పేటిక, pETika
-n.
--small box; suitcase; attache; briefcase; chest; 


పేటు, pETu
-n.
--flake; 


పేడ, pEDa
-n.
--dung; (esp.) cow or buffalo stool;


పేడపురుగు, pEDapurugu
-n.
--dung beetle; scarab beetle;


పేడపెంట, pEDapeMTa
-n.
--manure; cow manure;


పేడి, pEDi
-adj.
--without a moustache;


పేడు, pEDu
-n.
--piece of firewood; splinter; wood chip; 


పేత, pEta
-n.
--prickly heat; extremely fine-textured and harmless skin rash caused by excessive heat and humidity;


పేద, pEda
-adj.
--poor;


పేదరాలు, pEdarAlu
-n.
--poor woman;


పేదరికం, pEdarikaM
-n.
--poverty; [ety.]  పేద + రికం;


పేదవాడు, pEdavADu
-n. m.
--poor man;


పేనా, pEnA
-n.
--pen; fountain pen, as opposed to a quill pen that comes with an ink bottle;


పేను, pEnu
-n. s.
--louse; head louse;


పేను, pEnu
-v. t.
--entwine; twist; the act of twisting threads together to get a heavier thread;


పేము, pEmu
-n.
--cane; rattan cane; a bushy vine with thick woody growth; this grew all over India and its wood was used to make prized furniture; now rarely seen and is probably near extinction, due to overexploitation and habitat destruction; [bot.] ''Calamus rotang;''


పేముకుర్చీ, pEmukurcI
-n.
--cane chair; బెత్తుకుర్చీ;


పేయం, pEyaM
-suff.
--acceptable; enjoyable;
---కర్ణపేయం = pleasant to hear.


పేరడవి, pEraDavi
-n.
--big forest; 


పేరా, pErA
-adj. pref.
--para; the other;


పేరా, pErA
-n.
--paragraph;


పేరాలంతం, pErAlaMtaM
-n.
--[chem.] paraldehyde; (lit.) the other aldehyde;


పేరాస, pErAsa
-n.
--greed; avarice;


పేరాస పద్ధతి, pErAsa paddhati
-n.
--[comp.] greedy method;


పేరాచూట్, pErAchUT
-n.
--parachute;


పేరిమి, pErimi
-n.
--(1) renown; eminence; greatness; 
--(2) affection; friendship;


పేరు, pEru
-n.
--(1) name; a string of alphabetical characters; 
--(2) reputation; status in a society; 
--(3) a string of beads or coins; an item with a number of similar things strung together as in కాసుల పేరు; మాల; దండ;
---ఇంటి పేరు = family name; surname; last name.
---పెట్టిన పేరు = given name.
---పుట్టింటి పేరు = maiden name.


పేరుకొను, pErukonu
-v. i.
--(1) accumulate; 
--(2) freeze; solidify; harden; 
--(3) clot; gel;


పేర్చు, pErcu
-v. t.
--(1) arrange; 
--(2) pile up; stack;


పేరోలగం, pErOlagaM
-n.
--meeting; gathering;


పేలవం, pElavaM
-n.
--trifle; thin; light; not deeply thought;


పేలాపన, pElApana
-n.
--(1) talking excessively without respect; 
--(2) delirium; 


పేలాలు, pElAlu
-n.
--popped rice; popcorn; any popped grain; (rel.) మురమురాలు = puffed rice;


పేలిక, pElika
-n.
--rag; small piece of cloth;


పేలు, pElu
-n. pl.
--lice; head lice;


పేలు, pElu
-v. i.
--explode;
---అది పేలుతుంది జాగ్రత్త = it will explode, be careful.


పేలుడు, pEluDu
-n.
--explosion;


పేల్చు, pElcu
-v. t.
--detonate; fire; explode;
---టపాకాయలు పేల్చు = detonate the firecrackers.


పేషీ, pEshee 
- n.
-- office; place of work;
-- కార్యాలయం; కచేరీ; ఒకరి ముందు హాజరు కావడం; కోర్టులో, అధికారిముందు, పోలీసు స్టేషన్లో; 
-- రాజుగారి పేషీలో ప్రజల సమస్యల అర్జీలను స్వీకరిస్తారు;

ప్రేమ, prEma
-n.
--love; passion; (ant.) పగ;


ప్రేరణ, prEraNa
-n.
--inspiration; motivation;
-- ప్రేరణ అనేది బాహ్యంగా ఏర్పడిన పరిస్థితుల ప్రభావం. ఉదా: మందర ప్రేరణ వల్ల కైక బుద్ధి చెడింది.


ప్రేరణ కారణం, prERaNa kAraNaM
-ph.
--motivating reason;


ప్రేరణార్థకం, prEraNArthakaM
- n.
-- a transitive verb form to describe an action prompting another person to it; see also ఆత్మార్థకం;
-- మరొకరిచేత చేయించేది; ఉదా: చదివించు;


ప్రేక్షకుడు, prEkshakuDu
-n.
--observer; onlooker; spectator;


ప్రేక్షణ, prEkshaNa
-n.
--observation;


పై, pai
-adj.
--(1) upper; higher; 
--(2) outer; external; 
--(3) subsequent; next; 
--(4) alien; 
--(5) additional; above and beyond;


పైకం, paikaM
-n.
--money; (lit.) gold coins;


పైఖర్చులు, paikharculu
-n.
--other expenses; overhead;


పైగా, paigA
-adv.
--besides; moreover;


పైజమాలు, paijamAlu
-n. pl.
--pajamas; in modern usage pajamas refers to both the top and bottom half of a nightdress; (ety.) Persian, పై = foot or leg; జమా = garment;


పైట, paiTa
-n.
--a woman's mantle; loose hanging end of a sari formed by throwing the end of the cloth over the breasts and shoulder;


పైటపిన్ను, paiTapinnu
-n.
--brooch;


పైడి, paiDi
-n.
--gold; 


పైడిగంట, paiDigaMTa
-n.
--an owl-like bird; this bird's cry or hoot is considered a good omen;


పైత్యపుబెడ్డలు, paiTyapubeDDalu
-n.
--gall stones; stones formed in the gallbladder;


పైత్యరసం, paityarasaM
-n.
--[med.] bile; the secretion of the gallbladder;


పైన, paina
- adj. 
-- (1) outside; (2) upstairs;


పైత్యం, paityaM 
- n.
-- (1) a medical condition of discomfort produced by excessive production of bile; one of the three balancing conditions for health, according to Ayurveda; (2) madness; delirium; imbecility;


పైత్యోద్రేకం, paityOdrEkaM
-n.
--biliousness; A term used in the 18th and 19th centuries pertaining to bad digestion, stomach pains, constipation, and excessive flatulence (passing gas);


పైన, paina
-p.p.
--above; on; over; (ant.) కింద;


పైను, painu
-n.
--pine; fir; [bot.] ''Pinus longifolia''; ''Pinus roxburghii'', this pine grows in the Himalayas; this is the source of turpentine and the charcoal used in fireworks;


పైపెచ్చు, paipeccu
-adv.
--on the top of; besides; in addition to;


పైపెచ్చు, paipeccu
-n.
--upper crust;


పైపై, paipai
-adj.
--superficial; cursory;


పైరవీ, pairavee 
- n.
-- the practice of resorting to pressurizing people in important positions to get decisions made in one’s favor without any regard for the procedures or ethics; 
-- పలుకుబడిని ఉపయోగించి వెంటపడి పని సాధించుకొనుట.


పైరు, pairu
-n.
--crop;


పైలుమాను, pailumAnu
-n.
--strong man; wrestler; వస్తాదు;

%పొ- po, ప్రొ- pro, పో- pO, ప్రో- prO, పౌ- pou,


పొంకణం, poMkaNaM
-n.
--(1) purse; 
--(2) pouch;


పొంగలి, poMgali
-n.
--rice cooked in milk; rice cooked in milk and green gram;
--- చక్కెర పొంగలి = rice cooked in milk and green gram with added sugar;


పొంగు, poMgu
-v. i.
--(1) rise in level; surge; (ant.) కుంగు; 
--(2) rise with effervescence; boil; 
--(3) chicken pox;


పొంగు, poM-gu
-n.  
--measles; an contagious disease;


పొంత, poMta
-adj.
--near; 


పొంత, poMta
-n.
--neighborhood; 


పొంతనం, poMtanaM
-n.
--conjunction; the conjunction of planets;         % to e2t


పొందు, poMdu
-v. i.
--get; obtain;


పొక్కు, pokku
-n.
--blister; eruption; (note) పక్కు  is scab;


పొగ, poga
-n.
--smoke;


పొగచుట్ట, pogacuTTa
-n.
--cigar; (lit.) a smoking roll;


పొగడ, pogaDa
-n.
--coral tree; Bulletwood Tree; [bot.] ''Mimusops elengi'' of the Sapotaceae family; 
--  ‘ఎలెంజి’ అనేది దీని మలయాళీ పేరు యొక్క లాటిన్ రూపం; మలయాళంలో ‘ఇలాంజి’ లేక ‘ఎలాంజి’ అంటారు;
-- పొగడ చెట్టు పెద్ద సతతహరిత (ఎప్పుడూ ఆకుపచ్చగా ఉండే) వృక్షం.  ఇది  అరుదుగా 120 అడుగుల ఎత్తువరకూ కూడా పెరుగుతుంది. మొదలు చుట్టుకొలత 9 అడుగులుండే వృక్షాలు కూడా అక్కడక్కడా కనుపిస్తాయి. దీని కాండం ముదురు చాక్లెట్ రంగులో నెర్రెలు విచ్చి ఉంటుంది. చెట్టంతా ఎప్పుడూ ఆకులు ఒత్తుగా ఉంటాయి. అందుకే నీడనిచ్చే వృక్షాలలో పొగడది ఓ ప్రత్యేకమైన  స్థానం. 


పొగడ్త, pogaDta
-n.
--praise; (ant.) తెగడ్త;


పొగడ్తలు, తెగడ్తలు, pogaDtalu tegaDtalu
-ph.
--[idiom] praise and criticism; bouquets and brickbats;


పొగతాగు, pogatAgu
-v. i.
--smoke; as in smoking a cigarette;


పొగపట్టు, pogapaTTu
-v. t.
--smoking; as in smoking a fish or meat; as in smoke escaping into the living quarters;


పొగమంచు, pogamaMcu
-n.
--fog; (lit.) smoky snow;


పొగమాను, pogamAnu
-n.
--smoke stalk; chimney;


పొగమొక్క, pogamokka
-n.
--tobacco plant;


పొగరు, pogaru
-n.
--arrogance; pride; presumption; insolence;


పొగాకు, pogAku
-n.
--tobacco leaf; tobacco plant;


పొగుడు, poguDu
-v. t.
--praise;


పొట్ట, poTTa
-n.
--belly; abdomen;


పొట్లం, poTlaM
-n.
--(1) packet; 
--(2) parcel; package;


పొట్ల, poTla
-n.
-- గుజ్జు పొట్ల, పొడుగు పొట్ల, లింగ పొట్ల = snake gourd; [bot.]  ''Trichosanthes anguina'' of the Cucurbitaceae family; 
-- అడవి పొట్ల, చేదు పొట్ల = [bot.] ''T. cucumerina''; 
-- పిచ్చుక పొట్ల = pointed gourd; [bot.] ''T. dioica''; dioica అంటే ఆడ పూలు, మగ పూలు వేర్వేరు మొక్కలకి పూసేవి అని అర్థం;
-- [Sans.] చిచిణ్డా; పటోలికా;


పొట్టి, poTTi
-adj.
--short; not tall;


పొట్టు, poTTu
-n.
--chaff; skin from cereal grains;


పొట్టుతీసిన, poTTutIsina
-adj.
--decorticated; without the outer skin (of cereal grains); 


పొట్టేలు, poTTElu
-n.
--ram; Aries; male sheep;


పొడ, poDa
-n.
--(1) proximity; 
--(2) glance;
---ఎండ పొడ = within the glancing reach of sun; in the proximity of sunshine.
---వాడి పొడ వీడికి కిట్టదు = he does not like the other's proximity.


పొడచూపు,  poDachUpu
- v. i.
-- to appear; to arise; to become visible; 


పొడపత్రి, poDapatri
-n.
-- Gymnema; [bot.] ''Gymnema sylvestre Racemosa;'' 
-- This is supposed to be an effective diabetic medicine; Is available in Ayurvedic and Homeopathic stores in India;
--[Sans.] మేషశృంగి; మధునాశని; [Hindi] గుర్మార్; 


పొడి, poDi
-adj.
--dry; (ant.) తడి;


పొడి, poDi
-n.
--(1) powder; 
--(2) a value-less card in a card game; 
--(3) a generic name for a precious or a semi-precious stone, particularly when used in jewelry; pl. పొళ్లు;


పొడుం, poDuM
-n.
--powder;


పొడుగు, poDugu
-n.
--height; tall;
---ఒడ్డు, పొడుగు = personality; (lit.) size and height.


పొడుచు, poDucu
-v. t.
--pierce; stab; 


పొడుపుకథ, poDupukatha
-n.
--riddle; conundrum; a conundrum is a riddle whose answer is a pun;


పొణుకు, poNuku
-n.
--a light timber wood like fir;


పొత్తం, pottaM
-n.
--book; 


పొత్రం, potraM
-n.
--pestle; roller used in a mortar for grinding;


పొత్తి, potti
-n.
--(1) soft part; 
--(2) soft cloth;


పొత్తిక, pottika
- n.
-- (1) piece of cloth;
-- బొమ్మ పొత్తికలు = pieces of cloth for a doll's clothing;
-- (2) పొత్తు + ఇక = పొత్తిక = congeniality; 


పొత్తికడుపు, pottikaDupu
-n.
--abdomen; belly below the navel; the part of the stomach below the navel; క్రీగడుపు; వస్తి;


పొత్తిదుంప, pottiduMpa
-n.
--[bot.] ''Gloriosa superba;'' [Sans.] లాంగలీ;


పొత్తిపంచ, pottipaMca
-n.
--traditional Indian garment of men, made out of a soft cloth, used usually during dining or prayer;


పొత్తిళ్లు, pottiLlu
-n.
--baby linen;


పొత్తు, pottu
-n.
--amity; friendship; partnership;


పొద, poda
-n.
--bush; shrub;


పొదరిల్లు, podarillu    %e2t
-n.
--bower; 


పొదీనా,  podInA
- n.
-- mint; [bot.] ''Mentha spicata'' Linn.;


పొదుగు, podugu
-n.
--udder;
-v. t.
--(1) hatch; incubate; 
--(2) to inlay a precious stone in a metal base; 
--(3) to surround or embrace;


పొదుగుపెట్టె, podugupeTTe
-n.
--incubator;


పొదుపరి, podupari
-n.
--thrifty person; (rel.) పిసినారి = miser;


పొదుపు, podupu
-adj.
--thrift; economy;


పొద్దు, poddu
-n.
--day; time; the sun;
---పొద్దు పొడిచింది = the Sun has come up.
---పొద్దు క్రుంగింది = the Sun has gone down.
-- ఎండపొద్దు = మధ్యాహ్నం = noon;
-- అలపొద్దు = నూర్యాస్తమయానికి ముందు వేళ;
-- ఏలపొద్దుగా = చీకటి పడకుండానే;
-- ఎసళ్లుపొద్దు = సాయంసమయము; వంటకు ఎసురు పెట్టువేళ అనుట;
-- అంగుడుపొద్దు = అస్తమయ సమయం
-- ఎడ పొద్దు = సంధ్యాసమయం
-- నిద్రపొద్దు = అర్ధరాత్రి
-- ఓరంతపొద్దు = రోజంతా all day long.


పొది, podi
-n.
--tool box;
---అమ్ముల పొది = quiver for storing arrows.
---మంగలి పొది = barber's tool box.
---వైద్యుడి పొది = doctor's handbag.


పొన్నగంటికూర, ponnagaMTikUra
-n.
-- 1. Sessile Joyweed; [bot.] ''Alternanthera sessilis;'' an edible green that grows wild in the Indian countryside; 
-- 2. A certain pot-herb called ''Achyranthes triandra;'' 3. A medicinal plant called ''Illecebrum sessile;'' ముత్స్యాక్షి.
-- ఆకు కూరల్లో పొన్నగంటి కూర కూడా ఒకటి. దీన్నే చెన్నగంటి కూర అని కూడా అంటారు. ఈ ఆకు కూర భారతదేశంలోనే ఎక్కువగా లభిస్తుంది. ఇందులో శరీరానికి కావాల్సిన పోషకాలు అన్నీ లభిస్తాయి.


పొన్నచెట్టు, ponnaceTTu
-n.
--Alexandrian laurel; Beauty Leaf;  Indian Laurel; Laurel Wood; Ball Tree; Beach Calophyllum; a tree with scented yellow flowers; [bot.] ''Calophyllum inophyllum'';
-- ఈ ఆకర్షణీయమైన పూలు పూజకు, కాయలనుండి వచ్చే నూనె ఔషదాలకు, ఈ పూలచెట్టు కలప వ్యవసాయ పనిముట్లకు వాడతారు;
-- ఈ లాటిన్ పేరుకు మూలం ‘కాలోస్’ (అందమైన), ‘ఫిల్లం’ (ఆకు) అనే గ్రీకు పదాలు. పొన్న చెట్టు అందమైన ఆకులనుబట్టి దానికి ‘కాలో ఫిల్లం’ అనే పేరు వచ్చింది. గ్రీకు భాషలో ‘ఐనోస్’ (inos) అంటే ‘బలమైన’ అని అర్థం. దీని బలమైన, పెద్ద ఆకుల్నిబట్టి దీనికి ‘ఐనో ఫిల్లం’అనే పేరు వచ్చింది;


పొన్నారి, ponnAri
-adj.
--golden; beautiful; 
---చిన్నారి, పొన్నారి = young and beautiful.


పొన్ను, ponnu
-n.
--(1) metal collar; metal tip;
-- (2) gold;


పొన్నుకర్ర, ponnukarra
-n.
--metal tipped cane;


పొయ్యి, poyyi
-n.
--hearth; a wood-burning fireplace for cooking food; traditionally built with three stones; 
-- see also కుంపటి; దాలి; అధిశ్రయిణి; అంతిక;


పొర, pora
-n.
--(1) membrane; 
--(2) layer; stratum;


పొరక, poraka
- n.
-- (1) broom; broomstick; 
-- (2) a blade of grass; 
-- (3) the rib of a leaf;


పొరటు, poraTu
-n.
--(1) omelet; scrambled eggs; గుడ్డట్టు; 
--(2) any fried substance;


పొరపడు, porapaDu
-v. i.
--be mistaken; be wrong; err;


పొరపాటు, porapAtu
-n.
--mistake; error; oversight;


పొర్లించు, porliMcu
-v. t.
--to bring a bull and a cow together for impregnation;


పొరుగు, porugu
-n.
--neighborhood; people and houses on your right, left, and across the street;
-- see also ఇరుగు; 


పొర్లు, porlu
-v. i.
--(1) overflow; 
--(2) cross; impregnate (an animal);


పొర్లుమదుం, porlumaduM
-n.
--spillway; wier;


పొలం, polaM
-n.
--field; an agricultural field; a field with or without crop plants in it;


పాలకూర, pAlakUra
- n.
-- [bot.] ''Beta vulgaris'' Linn.; see also దుంప బచ్చలి; 


పొలకువ, polakuva
- n.
-- trace; track; clue; 


పొలదిండి, poladiMDi
-n.
--demon; meat-eating monster;   % to e2t


పొలప, polapa
-n.
--(1) Indian river shad; a fish; [biol.] Hilsa ilisha; 
--(2) white bait; Stolephorus bataviensis; 
--(3) Commerson's anchovy; Stolephorus Commersonii; 
--(4) Indian anchovy; Stolephorus haterolobus; 
--(5) Indian anchovy; Stolephorus indicus; 
--(6) anchovy; Stolephorus macrops; Stolephorus tri;


పొలి అన్నం, poli annaM
-n.
--cooked rice wetted with the blood of a sacrificial animal;


పొలికేక, polikEka
-n.
--a loud yell; the yelling and shouting accompanying the scattering of పొలిఅన్నం;


పొలిమేర, polimEra
-n.
--boundary; frontier; the region over which పొలిఅన్నం is scattered; 


పొలుసులు, polusulu
-n.
--scales; scales of fish;


పొల్లు, pollu
-n.
--(1) a consonant sound without being combined with a vowel sound; 
--(2) skin of grain; pithless grain; 
--(3) useless thing;


పొల్లుపోకుండా, pollu pOkuMDA
-ph.
--verbal equivalent of dotting the i's and crossing the t's;


పొలిమేర, polimEra
- n.
-- boundary; the boundary of a village or town;

 
ప్రొపనోలు, propanOlu
-n.
--propanol; isopropyl alcohol; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;O;


పో, pO
-v. i.
--go; proceed;


పోక, pOka
-n.
--(1) going; departure; (2) Betel-nut Palm; [bot.] ''Areca catechu;''


పోకచెక్క, pOkacekka
-n.
--areca nut; betel nut;  
-- వక్క; పీటీచెక్క; (rel.) ఉప్పుచెక్క; బంగారు వక్క; 


పోకచెట్టు, pOkaceTTu
-n.
--betel-nut palm; [bot.] ''Areca catechu'';
-- Areca palm, which is different is also known as Golden cane palm, Yellow palm, Butterfly palm with the scientific names [bot.] ''Dypsis lutescens, Chrysalidocarpus lutescens'';


పోకడ, pOkaDa
-n.
--(1) going; departure;(2) attitude;


పోకిరీ, pOkirI
-adj.
--rowdyish; mischievous;


పోగు, pOgu
-n.
--(1) pile; heap; 
--(2) fiber; as in నూలుపోగు; yarn; 
--(3) earring, as in చెవిపోగు;


పోగుచేయు, pOgucEyu
-v. i.
--amass; stockpile;


పోచ, pOca
-suff.
--strand;
---గడ్డిపోచ = blade of grass.
---జంధ్యంపోచ = sacred thread.
---దారుపోచలు = wood fibers.


పోటీ, pOTI
-n.
--competition; tournament;


పోటు, pOTu
-n.
--(1) pressure; pain; ache; 
--(2) tide; high tide;
---రక్తపు పోటు = blood pressure.
---తలపోటు = headache.
---పాటుపోటులు = ebb and tide.


పోడు వ్యవసాయం, pODu vyavasaayaM 
- n.
-- shift cultivation; 
-- ప్రతిఏటా కొత్త చోట అడవి నరికి వ్యవసాయం చేయటం; ఆనాటి 1882 మద్రాసు ఫారెస్ట్ యాక్ట్ గిరిజనులు పోడు వ్యవసాయం చేసుకోకుండా నిషేధించింది. దానికి వ్యతిరేకంగానే అల్లూరి సీతారామరాజు ఉద్యమించాడు;


పోత, pOta
-n.
--(1) take; 
--(2) input; 
--(3) casting of metal; 
--(4) pouring;


పోత ఇనుము, pOta inumu
-n.
--cast iron;


పోతు, pOtu
-n.
--male animal; male bird;
---దున్నపోతు = he buffalo.
---పోతుటీగ = male fly.
---పోతుపిల్లి = tom cat.


పోతు పేరంటం, pOtu pEraMTaM
-ph.
--(coll.) a male in an otherwise female company;


పోపు, pOpu
-n.
--temper; a characteristically special step of spicy seasoning in Indian cooking; this step, usually the last, involves boiling a spoonful of oil with mustard seed, dried red chilies, curry leaves, etc. dumping the hot stuff in already cooked vegetables, or soups; 
-- పోపు ఎందుకు వేస్తారు? నూనె ఎమోలియంట్, అంటే ఒక్క చుక్క వేగముగా పరుచుకోగలదు! మంచి సాల్వెంట్, అంటే ఆర్గానిక్ పదార్ధాలని సులువుగా తనలో విలీనము చేసుకోని ఆ పదార్ధము మూలలలోకీ తీసుకెళ్ళగలదు! అంటే పోపులోని కరివేపాకు లేదా ఇంగువ తమతమ సువాసనలను మంచి గుణాలనూ కూరలోని అన్ని చోటలకు మోసుకెళ్ళ అశక్తులు, ఇక్కడ నూనె ఆపని చేయించిపెడుతుంది! 
-- తిరుగబోత; పోణీ; తాలింపు; తడకా;  


పోపు పెట్టడం, pOpu peTTaDaM
-v. t.
--tempering; the act of adding temper to a cooked dish; the process involves boiling about two tablespoons of oil in a saucepan, adding mustard seeds, halved red chilies, and possibly cumin and fenugreek seeds, and curry leaves; when mustard seeds begin to splutter, the whole boiling mixture is added to previously cooked vegetables or soups which produces a characteristic sound and pungent odor that lingers on for a while;


పోబడి, pObaDi
-v. i.
--expense;


పోరంబోకు భూములు, pOraMbOku bhUmulu
-n.
--uncultivable waste lands;
-- ఏ ప్రయోజనం లేకుండా , నిరుపయోగంగా ఊరి బయట పడియున్న ఖాళీ స్థలాలకు ద్రవిడ భాషల్లో &quot;పోరంబొక్కు&quot; అన్న పదం ఉన్నది;


పోరా, పో!,
-inter.
--beat it!; scram!; go away!; get lost!;


పోరామి, pOrAmi
-n.
--friendship; 


పోరు, pOru
-n.
--(1) fight; struggle; dispute; quarrel; 
--(2) nagging; teasing; troubling; pestering;


పోలిక, pOlika
-adj.
--resemblance; similarity; likeness; taking after in physical resemblance;


పోలేరమ్మ,pOlEramma
- n.
-- the name of a village goddess; the goddess that guards the boundary;
-- (ety.) పొలిమేర + అమ్మ = పొలిమేరమ్మ = పోలేరమ్మ;  village boundary + mother;


పోలీసు, pOlIsu
-n.
--police;


పోలు, pOlu
-v. i.
--resemble;


పోల్చు, pOlcu
-v. t.
--compare; liken;


పోవు, pOvu
-v. i.
--go; proceed;


పోషక, pOshaka
-adj.
--nutritious;


పోషకాలు, pOshakAlu
-n.
--nutrients; nourishments; 


పోషకుడు, pOshakuDu
- n.
- patron; supporter; 


పోషించు, pOshiMcu
-v. t.
--(1) nourish; (2) patronize; 


పోహ, pOha
-n.
--concept; (ant.) అపోహ;


పోహన, pOhaNa
-n.
--fact; occurrence;


ప్రోచు,  prOchu
- v. t.
-- protect;
---బ్రోచేవారెవరురా  is incorrect usage; it should be ప్రోచేవారెవరురా. &quot;ప్రోచేవారెవరురా నిను వినా రఘువరా 
నను బ్రోచేవారెవరురా&quot; అన్నప్పుడు నను లేక నన్ తఱువాత వచ్చే ప్రోచేవారు నను బ్రోచేవారు అవుతుంది. మొట్టమొదటనే బ్రోచేవారు అని ఆరంభించుట తప్పు.


ప్రోత్సాహం, prOtsAhaM
-n.
--encouragement;


ప్రోద్బలం, prOdbalaM
-n.
--active support;
---మీ ప్రోద్బలం వల్లే ఎన్నికలలో నిలబడ్డాను = I ran for the office only because of your active support.


ప్రోది, prOdi
- n.
-- patronage; cherishing; support;


పౌడరు, pauDaru
-n.
--powder; talcum powder; face powder;


పౌనఃపున్యం, pauna@mpunyaM
-n.
--frequency; repetition; 


పౌర్ణమి, paurNami
-n.
--full-moon day, fifteenth day of lunar half-month;


పౌరాణిక, paurANika
-adj.
--mythological; legendary;


పౌరుష, paurusha
-adj.
--pref. one created by man; artificial;
---వేదములు అపౌరుషేయములు = the Vedas are not created by man; Vedas are supra-mental.
---పౌరుష రసాయనం = synthetic chemistry.
---పౌరుష ఉత్తేజకాలు = amphitamines; synthetic stimulants.


పౌరుష, paurusha
-adj.
--synthetic; artificial; 


పౌరుషం, paurushaM
-n.
--(1) courage; manliness; 
--(2) artificially created by man; 


పౌరోహిత్యం, paurOhityaM
-n.
--priesthood; office of the family priest;
&lt;/poem&gt;

==Part 3: ఫ = pha==
&lt;poem&gt;

ఫంగస్, phaMgas
-n.
--[bot.] fungus; శిలీంధ్రం;


ఫక్తు, phaktu
-adv.
--merely; only; 


ఫకీరు, phakIru
-n.
--(1) muslim religious mendicant; 
--(2) destitute person; poor person;


ఫక్కీ, phakkI
-n.
--manner; style; fashion;


ఫణిజాకం, phaNijAkaM
-n.
--marjorum;  తెల్ల మరువం; 


ఫణితి, phaNiti
-n.
--manner; style; fashion;


ఫర్మానా, pharmAnA
-n.
--written order; royal mandate;


ఫలం, phalaM
-n.
--(1) fruit; 
--(2) reward; result; 
--(3) benefit;


ఫలకం, phalakaM
-n.
--plate; plaque; slab;


ఫలదీకరణం, phaladIkaraNaM
-n.
--fertilization; (Br.) fertilisation;


ఫలసంపెంగ, phalasaMpeMga
-n.
--[bot.] Artabotrys odoratissima;


ఫలసాయం, phalasAyaM
- n.
-- yield; yield of a crop; produce; crop; 


ఫలహారం, phalahAraM
-n.
--snack; refreshment; light meal; lunch; (lit.) a food comprised of fruits;


ఫలహారశాల, phalahAraSAla
-n.
--restaurant; snack house; canteen;


ఫలానా, phalAnA
-adj.
--such and such; so and so;


ఫలితం, phalitaM
-n.
--result; fruit of a labor;


ఫలోజు, phalOju
-n.
--fructose; a type of sugar commonly found in fruits;


ఫలోత్పాదన, phalOtpAdana
-n.
--efficiency;


ఫసలీ,  phasalI
-adj.
-- In India it is the period from July 1 to June 30; official revenue year;


ఫాంటు, phaMTu
-n.
--font, the artistic style in which the script of a language is set for printing or typing. The Sans Serif is a popular font in English printing. The Elite font is quite popular with typewriters. The type of Telugu lettering popularized by Bapu can be called, for example, the Bapu font.


ఫాయిదా, phAyidA
-n.
--profit; gain; 


ఫారం, phAraM
-n.
--a form; a pre-formatted document that needs to be filled in by an applicant; 


ఫాలం, phAlaM
-n.
--forehead; 


ఫికరు, phikaru
-n.
--trace; clue;


ఫిడేలు, phiDElu
-n.
--fiddle; violin; any stringed instrument of the violin class; 


ఫిదా, phidaa 
- n.
-- yield; submission; I am at your service; I give up;
-- ఫిదా అంటే లొంగిపోవు, అభిమాని ఐపోవు; ఫిదా అనగా దాసోహం/ దాసి/ దాసుడు; ఒకరిమీద అత్యంత మోజు పడటం. తనివితీర ఇష్టపడటం (Diehard fan);
-- అతని పాటకి అంతా ఫిదా అయారు;


ఫిరంగి, phiraMgi
-adj.
--foreign; alien;


ఫిరంగి, phiraMgi
-n.
--cannon;


ఫిరాయింపు, phirAyiMpu
-n.
--exchange; turning away; 


ఫిర్యాది, phiryAdi
-n.
--plaintiff; complainant;


ఫిర్యాదు, phiryAdu
-n.
--complaint; (ety.) ఫిర్ యాద్; means &quot;to remind again&quot; as complainants often do;


ఫేనం, phEnaM
-n.
--(1) foam; froth; 
--(2) scum;


ఫేనీకరణం, phEnIkaraNaM
-n.
--[chem.] fermentation; 


ఫైలు, phailu
-n.
--file; a folder containing a number of records or papers;


ఫోకస్, phOkas
-n.
--focus; నాభి బిందువు;


ఫోటాను, phOTAnu
-n.
--photon; a &quot;particle&quot; of light;

&lt;/poem&gt;

| width=&quot;65&quot; | &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|-&lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>4jtuuuj1un72gdc5lnbceze706ln20f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/చ-ఛ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3025</id>
    <revision>
      <id>35403</id>
      <parentid>35393</parentid>
      <timestamp>2024-12-07T21:20:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Part 1: చ - ca */</comment>
      <origin>35403</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="85621" sha1="a62s4l8kldki2y7lbijj4g4v8an223b" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: చం - caM==
&lt;poem&gt;
చంక, caMka
-n.
--armpit; axilla;


చంచల, caMcala
-adj.
--unsteady; fickle; unstable; 


చంచువు,  caMcuvu
- n.
 - beak;
 
 
చంటి, caMTi
-adj.
--babyish; little; small; (ety.) genitive of చన్ను = breast;


చంటిపిల్ల, caMTipilla
-n. f.
--child; infant; infant at the breast; also చంటిది;


చంటి పిల్లడు, caMTi pillaDu
-n. m.
--child; infant;  infant at the breast; also చంటి వాడు;


చండప్రచండులు, caMDapracaMDulu
-n. pl.
--highly talented people; see also హేమాహేమీలు;


చండశాసనం, caMDaSAsanaM
-n.
--strict discipline;


చండశాసనుడు, caMDaSAsanuDu
-n.
--strict disciplinarian;


చండ్ర, caMDra
-n.
-- black cutch; [bot.] ''Acacia catechu'';
-- an extract of its heartwood, Khair, is used as an ingredient to give red color and typical flavor to paan - a packet of betel leaf (Piper betle) with areca nut and slaked lime paste;
-- నల్ల చండ్ర; కాచుతుమ్మ; 


చండాలం, caMDAlaM
-n.
--(1) unpleasant; horrible; nasty; 
--(2) nonsense;


చందం, caMdaM
-n.
--style; demeanor; poise; manner;


చందనం, caMdanaM
-n.
-- (1) sandalwood; 
-- (2)  శ్వేత చందనం = white sandalwood; [bot.] ''Santalum album''; 
-- (3) ఎర్ర చందనం =  red sandalwood; [bot.] ''Pterocarpus santalinus''; 
-- (4) కుచందనం =  bastard sandalwood; 
-- (5) sandalwood paste;
--[Sans.] గంధసారం; మహార్హం; భద్రప్రియం; మలయజం; 


చందన ధృతి, caMdana dhRuti
- n. essential oil of sandalwood; oil of Santal; Oleum Santali;


చందమామ, caMdaMAma
-n.
--(1) moon; Earth’s moon; see also నెలరాజు; 
--(2) Chela; a fish of the Cyprinidae family; [bio.] ''Oxygaster untrahi'';
--(3) yellow of an egg'


చందమామ కూర, caMdaMAma  kUra
-n.
--a leafy vegetable; [bot.] ''Marsilea minuta'' Linn.;


చంద్ర, caMdra
-adj.
--lunar; pertaining to the moon;


చంద్రకళలు, caMdrakaLalu
-n.
--phases of the moon;


చంద్రకాంత, caMdrakAMta
- n.
-- Four O'clock flower; Marvel of Peru;  [bot.] ''Mirabilis jalapa'' Linn.;
-- an ornamental shrub, native of Mexico,  with a variety of flowers;


చంద్రగ్రహణం, caMdragrahaNaM
-n.
--lunar eclipse;


చంద్రవంక, caMdravaMka
-n.
--crescent moon; new moon; see also నెలవంక;


చందా, caMdA
-n.
--(1) subscription; 
--(2) contribution; donation;


చందాదారులు, caMdAdArulu
-n.
--subscribers;


చందువా, caMduvA
-n.
--awning; canopy;


చంద్రుడు, caMdruDu
-n. m.
--(1) moon; 
--(2) the natural satellite of any planet;
---అర్ధచంద్రుడు = half moon.
---చంద్ర వంక = crescent moon.
---పూర్ణచంద్రుడు = full moon.
---రాకాచంద్రుడు = full moon.
---వర్ధమాన చంద్రుడు = waxing moon.
---క్షీణచంద్రుడు = waning moon.
-- చంద్రుడికో నూలు పోగు = A small gift to a great person; గొప్ప వారికి చిరు కానుక సమర్పించుకుంటున్నప్పుడు చెప్పే మాట; తెలుగువారి సంప్రదాయంనుంచి ఈ జాతీయం వాడుకలోకి వచ్చింది. 1960 ప్రాంతాల వరకు విదియ చంద్రుణ్ణి సాయంసంధ్యలో పశ్చిమాకాశంలో దర్శించి, వంటిమీద చీర లేదా పంచనుంచి ఒక నూలుపోగు తీసి &quot;చంద్రునికి నూలుపోగు&quot; అని నోటితో చెప్పుకొని గాలిలోకి విడిచిపేట్టడం సంప్రదాయం. ఇది కులాలకు అతీతమైన ఆచారం. అయితే క్రమంగా ఈ ఆచారాన్ని మనందరం మరచిపోయాము.


చంపకం, caMpakaM
-n.
--a fragrant yellow flowering tree; [bot.] ''Michelia champaca''; సంపెంగ;


చంపకమాల, caMpakamAla
-n.
--a meter in Telugu prosody; (lit.) a garland of champaka flowers;


చంపు, caMpu
-v. t.
--kill; slay; (rel.) ఖూనీచేయు;


చంపూ, caMpU
-adj.
--hybrid; mixture;  a mixture of prose and poetry;


చంపూకావ్యం, caMpUkAvyaM
-n.
--a literary work containing both prose and verse;

&lt;/poem&gt;

==Part 1: చ - ca==
&lt;poem&gt;
చకచక, cakacaka
-adj.
--onomatopoeia for fast action such as walking, talking and actively doing things;


చక్కగా, cakkagA
-adv.
--nicely; neatly;


చక్కపెట్టు, cakkapeTTu
-v. t.
--arrange; set right;


చక్రం, cakraM
-n.
--(1) wheel; 
--(2) caster; the wheels attached to furniture legs; 
--(3) discuss of Vishnu; 
--(4) cycle; 
--(5) astrological chart; 
--(6) one of the six glands of the body, according to Ayurveda, whose secretions influence psychic activity;
---జాతక చక్రం = astrological chart.
---నువ్వు చక్రం తీసికో = you drive.


చక్రవడ్డీ, cakravaDDi
-n.
--compound interest; a method of calculating interest by interest already earned to the principal;


చక్రవర్తి, cakravarti
-n.
--emperor; 


చక్రవృద్ధి, cakravRddhi
-n.
--compound growth; exponential growth;


చక్రవాకం, cakravAkaM
-n.
--brahminy duck; goose; [bio.] ''Anas Casarca'';


చక్రవాతం, cakravAtaM      %e2t
-n.
--cyclone; whirlwind;


చక్రవాళం,   cakravALaM     %e2t
-n.
--horizon;   


చకితం, cakitaM. 
-n. 
--fear;


చకితుడు, cakituDu  
-n. m. 
--one who is dumb-struck;


చక్కిలి, cakkili
-n.
--armpit;


చక్కిలిగింత, cakkiligiMta
-n.
--tickle; (lit.) tickle in the armpit; same as కితకిత;


చక్కీ, cakkI                    %e2t
-adj.
--refined;  
---చక్కీ చక్కెర = refined sugar.   


చక్రీయ, cakrIya
-adj.
--[chem.] cyclic; cyclo;


చక్రీయ పదార్థాలు, cakrIya padArthAlu
-n. pl.
--[chem.] cyclic substances;


చక్రీయ షడ్జేను, cakrIya shadjEnu
-n.
--[chem.]. cyclohexane;


చక్రీయ త్రయేను, cakrIya trayEnu
-n.
--[chem.] cyclopropane;


చక్రీయ సౌష్ఠత, cakrIya saushThata
-n.
--[chem.] cyclic symmetry;


చకోరపక్షి, chakOrapakshi
- n.
-- a poetic imagination of a bird that survives by consuming moonlight;
-- వెన్నెలపులుగు;


చక్కెర(లు) cakkeralu
-n.
--(1) [chem.] sugar(s); 
--(2) rounds; circuits;


చక్షువు, cakshuvu
-n.
--eye;


చక్షుశ్రవం, cakshuSravaM
-n.
--snake; (lit.) one that hears with its eyes; (ety.) it is well known that snakes cannot hear; people perhaps thought that they use eyes to hear; this word is a misnomer;


చక్షుష, cakshusha
-adj.
--optical; visual;


చక్షుష పరికరాలు, cakshusha parikarAlu
-n.
--optical instruments;


చక్షుష భ్రమ, cakshusha bhrama
-n.
--optical illusion;


చక్షుష అక్షం, cakshusha akshaM
-n.
--optical axis; same as చక్షుషాక్షం;


చచ్చిపోయిన, caccipOyina
-adj.
--dead; deceased; defunct;


చచ్చు, caccu
-adj.
--poor quality; one with no vitality;
-v. i.
--die; expire;


చట్టం, caTTaM
-n.
--regulation; rule; statute; law;


చట్టపరమైన, caTTaparamaina 
-adj. 
--legal; 


చట్టబద్ధ, caTTabaddha
-adj.
--regulatory; legal; statutory; lawful;


చట్రం, caTTraM
-n.
--frame;


చటాకు, caTAku  
-n. 
--one-sixteenth of a ser; an old volumetric measure that is no longer in use;


చటాలున, caTAluna
-adv.
--suddenly;


చట్నీ, caTnI
-n.
--chutney; relish; 


చడి, caDi
-n.
--sound; noise;


చణుకు,  chaNuku
- n. 
-- whip; 
-- కొరడా; చేరుకోల; 


చత్వారం, catvAraM
-n.
--hypermetropia; far-sightedness; difficulty in seeing things that are closer; this defect is associated with aging;


చతికిలపడు, catikilapaDu
-v. i.
--to sink into a sitting posture, usually due to disappointment or fatigue;(


చతుర్, catur
-pref.
--tetra-; quadra-;


చతుర్‌ప్లవనవిదిలీను, caturplavanavidilInu
-n.
--[chem.] tetrafluoroethylene;  C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;F&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;


చతుర్‌హరితపాడేను, caturharitapADEnu
-n.
--[chem.] carbontetrachloride; CCl&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;


చతురంగం, caturaMgaM
-n.
--chess; 


చతురస్రం, caturasraM
-n.
--square;
---దీర్ఘ చతురస్రం = rectangle; elongated square.


చతురస్ర తరంగం, caturasra tarangaM
-n.
--[phy.] square wave;


చతుర్థళ, caturthaLa
-adj.
--[bot.] quadrifoliolate;


చతుర్థ, caturtha
-adj.
--fourth;


చతుర్ధం, caturdhaM  
-n.
--the fourth; a quarter;


చతురిమ, caturima
-n.
--talent; skill; dexterity;


చతుర్భుజం, caturbhujaM
-n.
--quadrilateral; a plane geometrical figure with four straight sides;


చతుర్ధేను, caturdhEnu
-n.
--[chem.] butane; a hydrocarbon with four carbon atoms with all single bonds; C&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;10&lt;/sub&gt;;


చతుర్ధీను, caturdhInu
-n.
--[chem.] butene; a hydrocarbon with four carbon atoms and a double bond; C&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;;


చతుర్ధైను, caturdhainu
-n.
--[chem.] butyne; a hydrocarbon with four carbon atoms and a triple bond; C&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;;


చతుశ్శాల, catussAla
-n.
--quad; quadrangle; open area surrounded by buildings on all four sides;


చతుస్, catus^ 
-pref.  
--four; 


చతుష్టయం, catushTayaM
-n.
--quartet; team of four persons;
---దుష్టచతుష్టయం = the evil four, namely Duryodhana, Dussasana, Karna and Sakuni of Mahabharata.
---ముక్తిచతుష్టయం = the four types of salvation, namely సామీప్యం, సాలోక్యం, సారూప్యం, సాయుజ్యం.


చతుష్పాది, catushpAdi
-n.
--an animal with four feet;


చదవడం, cadavaDaM
-v. i.
--reading; చదవటం;


చదరం, cadaraM
-adj.
--flat; level; square;
---నలుచదరం = flat on four sides; flat on all sides; square.


చదరపు, cadarapu
-adj.
--square;
---చదరపు గజం = square yard;


చదరాసికూర,  cadarAsikUra
- n.
-- [bot.] ''Glinus oppositifilius'';


చదును, cadunu
-adj.
--flat; level; even;


చదును చేయు, cadunu cEyu
-v. t.
--flatten; level;


చదువరి, caduvari
-n.
--reader;


చదువు, caduvu
-n.
--education; literacy;
-v. t.
--read;


చదివించు, cadiviMcu
-v. t.
--(1) make one read; 
--(2) educate; 
--(3) announce a gift;


చనిపోవు, canipOvu
-v. i.
--die; expire; pass away;


చన్నీళ్లు, cannILlu
-n.
--cold water;


చనువు, canuvu
-n.
--informality stemming from familiarity;


చనుమొన, canumona
-n.
--nipple; tip of a breast;


చన్ను, canuu
-n.
--breast; female's breast;


చపటా, capaTA
-n.
--(1) rim; rim around a well; platform around a well; పీనాహము; వాయికట్టు; 
---(2) any tiled or cemented pavement;


చపల, capala
-adj.
--fickle; wavering; inconsistent;


చపలత్వం, capalatvaM
-n.
--lack of control; (esp.) lack of restraint while eating;


చప్పట్లు, cappaTlu
-n.
--clapping; applause;


చప్పగా, cappagA
-adj.
--tasteless; spiritless;


చప్పరించు, cappAriMcu
-v. t.
--suck; smack one's lips;


చప్పాతికళ్లి, cappAtikaLli
-n.
--[bot.] ''Opuntia dillenii'';


చప్పుడు, cappuDu
-n.
--sound; noise;


చప్పున, cappuDu
-adv.
--quickly;


చమత్కారం, camatkAraM
-n.
--wit; humor; 


చమరం, camaraM
-n. m.
--musk deer; చమరీమృగం;


చమరి, camari
-n. f.
--yak; Himalayan yak; Yak of Tartary; Tartarian ox; 
-- [bio.] ''Bos grunniens'' of the Bovidae family; grunting ox;  ''Bos mutus'' of the Bovidae family; mute ox; 
-- Yak అనే ఇంగ్లీషు పేరుకి మూలం టిబెట్ భాషలోని &quot;gyag&quot; అనే శబ్దం; టిబెట్ భాషలో &quot;gyag&quot; (యాగ్) అంటే మగ మృగం, &quot;nag&quot; (నాగ్) అంటే ఆడ మృగం; చమరీమృగాలకి అమెరికా బైసన్ (Bison bison) తో దగ్గర సంబంధాలు ఉన్నాయి;  
-- చమరీమృగం; సవరపు మెకము; జడలబర్రె; 


చమరీవాలం, camarIvAlaM
-n.
--[lit.] the bushy tail of a yak; a fan made from this bushy tail is used in temples to ceremoniously fan the idols;


చమురు, camuru
-n.
--oil; liquid fat;
---కందెన చమురు = lubricating oil.


చమురు గ్రంథులు, camuru graMthulu
-n. pl.
--[bio.] sebaceous glands; glands that supply oils to promote the growth of hair on skin;


చయం, cayaM
-n.
--[math.] difference; analysis;


చయ్యన, cayyana
-adv.
--quickly; 


చయాపచయం, cayApacayaM
-n.
--[bio.] metabolism; the biological process of analysis and synthesis as food is converted into energy in the cells;


చర, cara
-adj.
--variable; movable;


చరకుడు, carakuDu
-n. m.
--Charaka, the great Indian physician who is believed to have lived some time between 6th century B.C. to 2nd century A.D.;


చరచర, caracara
-adv.
--quickly; 


చరణం, caraNaM
-n.
--(1) foot; 
--(2) foot of a verse; 
--(3) a line in a song; a stanza in a song;


చరమ, carama
-adj.
--last; latter;
---చరమ పురుషార్ధం = nirvana.


చరమాంకం, caramAMkaM
-n.
--(1) last digit; least significant digit; 
--(2) last act; see also చరాంకం;


చర మూలధనం, cara mUladhanaM
-n.
--[econ.] liquid capital; 


చర రాసి, cararAsi
-n.
--variable;


చర్చ, carca
-n.
--(1) discussion; inquiry; 
--(2) application of a layer, as in చందన చర్చ;


చర్చనీయ, carcanIya
-adj.
--debatable;


చర్మం, carmaM
-n.
--(1) skin; 
--(2) hide; pelt; the precursor to leather;


చర్మరంజకం, carmaraMjakaM
-n.
--any substance (food or cosmetic) that gives luster to the skin;


చర్య, carya
-n.
--action; deed; (ant.) ప్రతిచర్య;
---ప్రతీ చర్యకి సమానం, వ్యతిరిక్తం అయిన ప్రతిచర్య వుంటుంది = for every action there is an equal and opposite reaction.


చర్వణం, carvaNaM
-n.
--chewing; mastication;
---చర్విత చర్వణం = doing something again; repetition; (lit.) chewing something that has been chewed.


చరాంకం, carAMkaM
-n.
--variable;


చరాంశం, carAMSaM
-n.
--variable; (ant.)  స్థిరాంశం; 


చరాస్తి, carAsti
-n.
--movable property; liquid assets;


చరిత్ర, caritra
-n.
--(1) history; 
--(2) narrative;
---జీవితచరిత్ర = biography; life history of a person.
---స్వీయచరిత్ర = autobiography; ones own life history.


చరితార్థ, caritArtha
-n.
--meaningful; purposeful; historically significant;


చరిత్రాత్మక, caritrAtmaka
-adj.
--historic;


చర్చి, carci
-n.
--church; a place of worship for Christians;


చలత్వం, calatvaM
-n.
--variation; variability; mobility;


చలనం, calaNaM
-n.
--motion; mobility; motility; movement;


చలనచార, calanacAra
-n.
--[anat.] motor strip; a region of the brain whence movements are controlled;


చలనచిత్రం, calanacitraM
-n.
--motion picture; cinema; movie; film; picture;


చలనరాసి, calanarAsi
-n.
--[math.] variable;


చలన శక్తి, calanaSakti
-n.
--[phy.] kinetic energy; energy by virtue of motion; (1/2)mv&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;; 


చలనశీలత, calanaSIlata
-n.
--mobility;


చలనశీలి, calanaSIli
-n.
--mobile; mobile phone; cell phone; 


చల్ల, calla
-n.
--(1) buttermilk; 
--(2) coolness;


చల్లడం, callaDaM  
-n. s. 
--shorts; knickers; half-pants;
 

చల్లదనం, calladanaM
-n.
--coolness; cold;


చలాకీ, calAkI
-adj.
--lively; vivacious;


చలానా, calAna
-n.
--invoice; receipt;


చల్లారు, callAru
-v. i.
--(1) to become cool; 
--(2) to calm down; to become calm;


చల్లార్చు, callArcu
-v. t.
--(1) to cool; 
--(2) to pacify;


చలించు, caliMcu
-v. i.
--(1) stir; move; 
--(2) to be shaken; to receive a shock;


చలి, cali
-adj.
--cold;
---చలి కాలం = winter; (lit.) cold season.
-n.
--cold; coldness when referring to weather;
---బయట చలిగా ఉంది = it is cold outside.


చలిచీమలు, chalichImalu
- n. pl. 
-- winged ants; Isoptera ఆర్డర్ కి చెందిన ఉన్నత తరగతి రెక్కల చీమలనే సాధారణ పరిభాషలో మనం చలిచీమలని వ్యవహరిస్తాం; 
-- ఇవి చెద పురుగుల (termites) కంటే బాగా పెద్దవి;


చలిజ్వరం, calijvaraM
-n.
--malaria; ague;any fever with chills;


చలితం, calitaM
-n.
--erythema; a type of skin allergy;


చలిమంట, calimaMTa
-n.
--bonfire; 


చల్లు, callu
-v. t.
--sprinkle; scatter;


చవక, cavaka
-n.
--inexpensive; cheap;


చవకబారు, cavakabAru
-n.
--cheap; of inferior quality;


చవట, cavaTa
-n.
--incompetent fellow; a stupid fellow;


చవటతనం, cavaTatanaM
-n.
--incompetence;


చవుకు చెట్టు, cavuku ceTTu
-n.
--beefwood tree; [bot.] ''Casuarina equisetifolia''; సరుగుడు;


చవి, cavi
-n.
--taste; 


చవిటి, caviTi
-adj.
--saline; salty;


చ్యవనప్రాశ, chyavanaprASa,
- n.
-- An Ayurvedic tonic named after Chyavana maharshi, son of Bhrigu maharshi; this electuary (లేహ్యం) is made from ఉసిరి, దశమూలాలు, కర్కాట శృంగి, అగరు, కరక్కాయ, తిప్పతీగ, కచ్చూరాలు, వస, యష్టీమధుకం, అశ్వగంధా, శతావరీ, నెయ్యి, అభ్రక భస్మం, మొదలైనవి; 


చాంద్రమాసం, cAMdramAsaM
-n.
--[astron.] lunation; synodic month; the interval of time between new moon day to new moon day; this is approximately 29.53 days;


chaamdee, చాందీ
- n.
-- East Indian Rosebay; pinwheel flower; crape jasmine; [bot.]  ''Tabernaemontana divaricata''
-- an evergreen, much-branched shrub cultivated as a garden plant;


చాందినీ, cAMdinI
-n.
--awning; canopy;


చాకచక్యం, cAkacakyaM
-n.
--skill; talent; ability; intelligence;


చాకలి, cAkali
-n.
--washerman; washerwoman;


చాకలిసోడా, cAkalisODA
-n.
--washing soda; common name for sodium carbonate; Na&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;CO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;


చాకిరీ, cAkirI
-n.
--domestic work; service;


చాకిరేవు, cAkirEvu
-n.
--washerman's pier;


చాకు, cAku
-n.
--penknife; small knife;


చాటించు, cATiMcu
-v. i.
--proclaim; announce; 


చాటింపు, cATiMpu
-n.
--public proclaimation;


చాటు, cATu
-n.
--covering; screen;


చాటు పద్యం, cATupadyaM
-n.
--(1) fugitive verse; గ్రంథస్థము కాకున్నను లోకమున ప్రజాదరణ పొందిన పద్యము; (2) witty and jocular verse; 


చాటువు, cATuvu
-adj.
--witty; pleasant, jocular talk;


చాటూక్తి, cATUkti
-n.
--innuendo;


చాడీ, cADI
-n.
--complaint; 
-- కొండెము; 


చాతక పక్షి, cAtaka pakshi  
-n. 
- house swift; Pied Crested Cuckoo; Jacobin Cuckoo; Clamator Jacobinus; [bio.] ''Apus affinis;''
-- there is a poetic belief that this bird quenches its thirst only from falling raindrops;
-- వానకోయిల; 


చాతుర్యం, cAturyaM
-n.
--skill; cleverness; talent; versatility;


చాతురి, cAturi
-n.
--skillful person; talented person; expert; 


చాదస్తం, cAdastaM
-n.
--shilly-shally; eccentricity; whimsicality; ceremonialism; unworldliness; silliness; orthodoxy; traditional mindedness; obsessive compulsiveness; see also ఛాందసం;


చాపం, cApaM
-n.
--(1) bow; 
--(2) arch; 
--(3) [math.] arc; a portion of a circles circumference;
--- మహావృత్తపు చాపం =  [Astron.] Great Circle arc; 


చాప, cApa
-n.
--mat; floor mat; 


చాపు, cApu
-adj.
--[music] non-uniform;
-v. i.
--extend; stretch;
-n.
--(1) length; full-length cloth suitable for wearing as a lower garment by men;
--(2) long-vowel; 


చామంతి, cAmaMti
-n.
--chrysanthemum; mum; [bot.] ''Chrysanthemum'' of the Asteraceae family; 


చామనచాయ, cAmanacAya
-n.
--swarthy complexion; swarthiness; a complexion that looks like a tanned white rather than black; brown complexion;


చామరం, cAmaraM
-n.
--whisk; fly-flap; chowry; luxurious fan; fan made from the hair of yak;
-- [ety.] చమరీ మృగం తోక లోని రోమములతో చెయ్యబడ్డ విసనకర్ర; 
-- తెల్లని చామరాన్ని వింజామరం (విరి + చామరం) అంటారు; 


చార, cAra  
-n. 
--stripe; 


చారల గుర్రం, cArala gurraM  
-n. 
--zebra; (lit.) striped horse; 


చార్వాకం, cArvAkaM
-n.
--the name of a religion established by Charvaka; belief in materialism;


చారిక, cArika  
-n. 
--(1) small stripe; long stripe-like stain; 
--(2) stringy substance;


చారిణి, cAriNi
-n. f.
--female messenger;


చారిత్రక, cAritraka
-adj.
--historical; chronological; diochronic;


చారిత్రక క్రమం, cAritraka kramaM
-n.
--chronology; తిధివారీ;


చారు, cAru
-adj.
--beautiful;
-n.
--a clear spicy soup made from tamarind or lemon juice; see also రసం;


చారుడు, cAruDu
-n. m.
--messenger; (rel.) గూఢచారి;


చారులు, cArulu
-n. pl.
--spies;


చాలమి, cAlami
-n.
--insufficiency; inadequacy; 


చాలని, cAlani                                  % e2t
-n.
--strainer; colander;


చాలా, cAlA
-adj.
--a lot; plenty; many;


చాలినంత, cAlinaMta
-adj.
--adequate; 


చాలీచాలని, cAlIcAlani
-adj.
--scarcely sufficient; meager; 


చాలు, 
-adj. 
--(1) sufficient; enough;
--(2) running; current; on-going;
---ఒక రూపాయి చాలు = one rupee is enough. 
---చాల్చాలు! = enough is enough!. stop it!
---చాలు ఖాతా = running account.
-n.
--(1) enough;
--(2) stripe; line; row; 
--(3) furrow created by ploughing; 
--(4) furrow; 
--(5) resemblance; 
--- తల్లి చాలు = resemblance to mother. 


చావగొట్టు, cAvagoTTu
-v. t.
--beat; beat thoroughly;


చావడి, cAvaDi
-n.
--living room; audience room; drawing room; station;


చావు, cAvu
-n.
--death; 


చావుదెబ్బ, cAvudebba
-n.
--mortal blow;


చించు, ciMcu
-v. t.
--tear; rip; చింపు;


చింత, ciMta
-n.
--(1) tamarind; Indian date; [bot.] Tamarindus indica of the Leguminosae family; 
--(2) thought; reflection; worry; anxiety;
---చింత చచ్చినా పులుపు చావలేదు = [idiom] the potency is gone, but the desire persists.


చింతచిగురు, ciMtaciguru
-n.
--tender shoots of a tamarind tree; [bot.] ''Tamarindus indica'';


చింతచెట్టు, ciMtaceTTu
-n.
--tamarind tree;[bot.] ''Tamarindus indica'';


చింతపండు, ciMtapaMDu
-n.
--tamarind; tamarind fruit; the sweet-sour fruit of a tamarind tree, popular in Indian cooking;[bot.] ''Tamarindus indica;''
-- see also మలబార్ చింతపండు;


చింతపిక్క, ciMtapikka
-n.
--tamarind seed;


చింతామణి, ciMtAmaNi
-n.
--guide; key; index;
---వైద్య చింతామణి = guide to medicine.


చిందరవందరగా, ciMdaravaMdaragA
-adv.
--pellmell; topsy turvey; helter skelter; 


చిందులుతొక్కు, ciMdulutokku
-v. i.
--dance with emotion or rage; 


చిందూరం,  ciMdUraM
- n.
-- a large medicinal shrub with medicinal properties; [bot.]  Vitex negundo;


చిందించు, ciMdiMcu
-v. t.
--splash;


చిందు, ciMdu
-v. i.
--splash;


చింపడం, ciMpadaM
-n.
--tearing; also చింపటం;


చింపంజీ, ciMpAMjI
-n.
--chimpanzee; an ape-like primate;


చింపిరిజుత్తు, ciMpirijuttu
-n.
--disheveled hair;


చింపు, ciMpu
-v. t.
--tear; rip;


చిక్కం, cikkaM
-n.
--a bag woven out of a string or rope and often used as a hanging shelf; 


చిక్కట్ట, cikkaTTa
-n.
--a special comb designed to untangle hair;


చిక్కతనం, cikkatanaM
-n.
--(of liquids) denseness; compactness; thickness; 


చిక్కబరచు, chikkabarachu
- v. t.
-- congeal; inspissate; increase the density of; 


చికాకు, cikAku
-n.
--irritability; irascibility; vexation;


చిక్కావి చెట్టు,
-n.
--[bot.] Momosa concina; 


చికిత్స, cikitsa
-n.
--medical treatment; therapy;


చికిలించు,
-v.i.
--lere; leery look; 


చికీర్ష, cikIrsha  
-n. 
--ambition; desire to do a great deed; % put this in e-2-t


చిక్కు, cikku
-n.
--(1) snag; difficulty; 
--(2) tangle; knot; grip; link; 
--(3) sapota fruit;
---ఇది చిక్కు సమస్య = this is a difficult problem.
---ఈ జుత్తు చిక్కులు పడిపోయింది = this hair is all tangled up.
-v. i.
--emaciate; lose weight;contract; remain;get caught; 
---వాడు చిక్కిపోయాడు = he is emaciated; he lost weight.
---చేప వలలో చిక్కుకుంది = the fish got caught in the net.


చిక్కుడు, cikkuDu
-n.
--bean; Indian butter bean; Hyacinth bean; Bonavist bean; [bot.] ''Dolichos lablab''var ''typicus'' of the Leguminosae family; Dolichos means &quot;long&quot;; 
--other varieties include ఎర్ర చిక్కుడు; తెల్ల చిక్కుడు; గోరు చిక్కుడు; ఆనప చిక్కుడు; ఏనుగు చిక్కుడు; కోడి చిక్కుడు; తొండ చిక్కుడు;
--అనుములు =  field beans; [bot.] ''Dolichos lablab lignosas''; 


చిక్కుడు పేను, cikkuDu pEnu
-n.
--the garden pest; [biol.] Aphis medicagenis;


చికోరీ, cikOrI
-n.
--chicory; endive; [bot.] ''Cichorium intybus'' of the Asteraceae (Daisy) family;
-- roots of the chicory plant are ground and made into a powder to blend and mix with coffee; It is often used as a caffeine-free beverage on its own or as a mixture with ground roasted coffee because it enhances the taste, aroma and makes coffee mellow;
--[[File:Illustration_Cichorium_intybus0_clean.jpg|thumb|right|చికోరీ]]


చిగురు, ciguru
-n.
--(1) tender leaf; shoot; 
--(2) gum; the tissue that holds the teeth;


చిచ్చర, ciccara  
-n. 
--fire; fierce fire; fire and brimstone;


చిచ్చర పిడుగు, ciccara piDugu  
-n. 
--fierce lightning bolt spewing fire and brimstone;


చిచ్చు, ciccu
-n.
--flame; fire;


చిచ్చు బుడ్డి, ciccu buDDi
-n.
--a firework called &quot;flowering pot&quot;;


చిటచిట, ciTaciTa
-adj.
--onomatopoeia for 
--(1) being itchy, and 
--(2) the crackling sound of water sprinkled on boiling oil;


చిట్ట, ciTTa
-n.
--small bush;
-pref.
--ultimate; utter;


చిట్ట చివర, ciTTa civara
-n.
--the very end;


చిట్టచీకటి, ciTTa cIkaTi
-n.
--pitch darkness;


చిట్టడవి, ciTTaDavi
-n.
--thicket; scrub jungle; forest dominated by thick bush;


చిట్టా, ciTTA
-n.
--daybook; daily account of money transactions; ledger; logbook;


చిటిక, ciTika
-n.
--snap; the act of snapping of the thumb and middle finger producing a sound; 
---చిటికల మీద = in a snappy way; quickly; on the double.


చిటికెడు, ciTikeDu
-n.
--a dash;
---చిటికెడు ఉప్పు = a dash of salt.


చిటికేశ్వర,  ciTikESvara
- n.
-- [bot.] ''Delonix elata'' Gamb.;


చిట్టి, ciTTi
-adj.
-- very small; (note) the scale from large to tiny is పెద్ద, చిన్న, బుచ్చి, చిట్టి, బుల్లి;
- n.  
-- a small butter-boat;  a small cup to serve butter;


చిట్టు, ciTTu
-n.
--coarse bran; coarse rice bran; 


చిట్లు, ciTlu
-v. i.
--split; 


చిట్టెం, ciTTeM
-n.
--slag; scum of molten metal; 


చిట్టెలుక, ciTTeluka
-n.
--mouse; [bio.] ''Mus musculus''; చుంచు; (lit.) చిరు + ఎలుక = చిట్టెలుక;


చిడుం, ciDuM
-n.
--eczema; boils;


చిడత,  ciData
- n.
-- (1) castanet; a swiveling wooden wedge used to keep a door closed; (2) a cotter pin; 


చితగ్గొట్టు, citaggoTTu
-v. t.
--beat thoroughly;


చిత్తం, cittaM
-inter.
--OK!; will do!; Yes, sir!
-- మీ ఆజ్ఞ మనసుకు తెచ్చుకొన్నాను అని అర్థం; చెప్పినట్టే చేస్తాను అని మనవి చేసుకోవడం;
-n.
--(1) mind; consciousness;
--(2) memory bank of the mind; long term memory; 
--(3) the faculty of mind that raises doubt; see also బుద్ధి;


చిత్తగించు, cittagiMcu
-v. t.
--consider; pay attention; listen;


చిత్తగింపు, cittagiMpu
-n.
--consideration;


చిత్తడి, cittaDi
-n.
--very wet;
---చిత్తడి నేల = marsh; marsh land; wet land.
---చిత్తడి వాయువులు = marsh gas; methane.


చిత్తమొచ్చినట్లు, cittamoccinaTlu  
-ph. 
--as it pleases one!; as one wishes;


చిత్తరువు, cittaruvu
-n.
--picture; painting; drawing; 


చిత్తశుద్ధి, cittaSuddhi
-n.
--devotion; integrity;


చిత్రం, citraM
-n.
--(1) picture; diagram; painting; 
--(2) wonder; curiosity;
---చలన చిత్రం = motion picture; cinema.
---విత్థ చిత్రం = portrait.
---భావ చిత్రం = spontaneous outline.
-suff.
--graph;
---ఛాయాచిత్రం = photograph; photo.
---వర్ణమాలాచిత్రం = spectrograph.


చిత్ర, citra                    %updated
-n.
--(1) Alpha Virginis; Spica; Yoga tara of the 14th  lunar mansion;  this is the brightest star in Virgo; this is 2300 times more luminous than the Sun and is about 275 light years away from us;
--(2) The 14th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 


చిత్రకళ, citrakaLa
-n.
--the art of painting;


చిత్రకారుడు, citrakAruDu
-n. m.
--painter; artist;


చిత్రగంధం, citragandham
-n.
--Arsenicum trisulfuratum; a substance worn by actors on their faces as a part of makeup;


చిత్రచాప, citracApa
-n.
--placemat; a small mat or decorative cloth placed under the dinner plate; % in e-2-t


చిత్రదండం, citradaMDaM
-n.
--[bot.] ''Betula bhojpatra''; ''Typhonium orixense'';


చిత్రపత్రిక, citrapatrika
-n.
--[bot.] ''Acacia arabica'';     %to e2t


చిత్రఫలకం, citraphalakaM
-n.
--easle; a painter's board; an artist's board;


చిత్రమూలం, citraMulaM
-n.
--Ceylon lead wort; [bot.] ''Plumbago zeylanica''; This medicinal bush grows wild along tank bunds; agricultural fields and marshy lands; this is widely used as an expectorant, to improve digestion, to treat the enlargement of the spleen and to treat leucodermia; [Sans.] చిత్రక; దహన; వహ్ని; అగ్నిక; దీప్త; భాను; పాచక;
--ఎర్ర చిత్రమూలం = [bot.] ''Plumbago rosea''; one of the &quot;పంచ కోలాలు&quot;;


చిత్రలేఖనం, citralEkhanaM
-n.
--the fine art of drawing a picture;


చిత్రవధ, citravadha
-n.
--torture unto death; murder associated with dismemberment;


చిత్ర ప్రదర్శనశాల, citra pradarSana SAla
-n.
--(1) museum; 
--(2) movie theatre; 


చిత్రహింస, citrahimsa
-n.
--torture;


చిత్రాన్నం, citrAnnaM
-n.
--lemon rice; tamarind rice; any other colorful rice preparation;


చితి, citi
-n.
--funeral pyre;


చిత్రిక, citrika
-n.
--planer; a carpenter's plane;
-- వండ్రంగులు కలప వస్తువులు తయారు చేసే క్రమంలో భాగంగా ఎత్తుపల్లాలు వుండే కలపను చదును చేయడాన్ని 'చిత్రికపట్టడం' అంటారు. 


చితుకు, cituku
-v. i.
--rupture; break; burst;


చితుకులు, citukulu
-n. pl.
--twigs; dry twigs; broken pieces of small branches;


చిత్తు, cittu
-n.
--(1) rough; draft; not the final version; 
--(2) scrap; not important; 
--(3) defeat;
---చిత్తుకాగితం = scrap paper.
---నేను చిత్తు అయిపోయేను = I am defeated.


చిత్తుప్రతి, cittuprati
-n.
--rough draft;


చిదంబర రహస్యం, cidaMbara rahaSyaM
-n.
--unfathomable secret;  useless secrecy;
-- చిదంబరం అంటే ఆకాశ లింగం అని అర్థం. తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని కడలూరు జిల్లాలో ఉండే చిదంబరం దేవాలయంలో మహా శివుడు నటరాజ స్వామి రూపంలో దర్శనమిస్తాడు. పంచభూతాలలో ఆకాశానికి ప్రతీకగా చిదంబరాన్ని పరిగణిస్తారు. శ్రీకాళహస్తిని వాయువుకు ప్రతీకగా, కంచిలోని ఏకాంబరేశ్వరుడిని భూమికి ప్రతీకగా చెబుతారు. ఈ మూడు దేవాలయాలూ ఒకే రేఖాంశం మీద ఉంటాయి. శాస్త్రీయ పరంగా 79 డిగ్రీల 41 నిమిషాల రేఖాంశం ఉన్నట్లు నిర్ధారణ అయ్యింది. చిదంబరం ఆలయంలోని నటరాజ స్వామి విగ్రహం కాలి బోటన వేలు, భూమి అయస్కాంత క్షేత్రానికి మధ్య బిందువు అని శాస్త్రవేత్తలు పరిశోధనల అనంతరం స్పష్టం చేశారు. ఈ దేవాలయానికి 9 ప్రవేశ ద్వారాలు ఉన్నాయి. ఇవి మానవునికి ఉండే నవ రంధ్రాలకు ప్రతీకగా భావిస్తారు. ఈ గుడిలో ‘పొన్నాంబళం’ ఎడమవైపున ఉంటుంది. ఇది గుండె ఉండే స్థానం. ఇక్కడికి వెళ్లేందుకు ‘‘పంచాక్షర పడి’’ఎక్కాలి. ఇది న+మ+శి+వా+య పంచాక్షరిని సూచిస్తుంది. ఈ ఆలయంలో ‘‘కనక సభ’’లో 4 స్తంభాలు, 4 వేదాలకు ప్రతీకలు. పొన్నాంబళంలో ఉండే 28 స్తంబాలు 28 శైవ ఆగమాలకు ప్రతీకలు. ఇక్కడి 9 కలశాలు 9 రకాల శక్తికి ప్రతీకలు. ఆ పక్కనే ఉన్న మంటపంలోని 18 స్తంబాలు 18 పురాణాలకు ప్రతీకలు. నటరాజు భంగిమను శాస్త్రవేత్తలు కాస్మిక్ డ్యాన్స్ అని అభివర్ణించారు. ఈ విశేషాలే &quot;చిదంబర రహస్యం.&quot;


చిదుపు, cidupu
-v. t.
--break; break with hand or fingers;


చిదుము, cidumu
-v. t.
--clip with fingernails; snip; cut;


చిన్నం, cinnaM
-n.
--one-thirtieth of a tola in weight; a measure used to weigh gold; 


చిన్న, cinna
-adj.
--small; younger; junior; (ant.) పెద్ద;


చిన్నబడి, cinnabaDi
-n.
--lower case of an alphabet; particularly the alphabets of languages from the Western countries;


చిన్నతనం, cinnatanaM
-n.
--(1) immature age; childhood; inexperience; 
--(2) dishonor; disgrace; shame; embarrassment; 


చిన్నది, cinnadi
-n.
--young girl; lass; maiden;


చిన్నపేగు, cinnapEgu
-n.
--small intestine;


చిన్న బలుసు, cinna balusu
- n.
-- a thorny shrub; [bot.]  ''Canthium  parviflorum'';


చిన్నమునుగు కోడి, cinnamunugu kODi  
-n. 
--the little grebe; [biol.] ''Podiceps ruficollis'';


చిన్మయ, cinmaya
-adj.
--spiritual; mental; intellectual; 


చినుకు, cinuku
-n.
--a drop of rain water;


చిప్ప, cippa
-n.
--(1) bowl; bowl suggestive of poverty; alms bowl; 
--(2) shell;
---ఆల్చిప్ప = oyster; sea shell.
---కొబ్బరిచిప్ప = coconut shell.
---చిప్ప చేతికి వచ్చింది = got a bowl into the hand; begging.
---తాబేటిచిప్ప = shell of a turtle.
---ముత్యపుచిప్ప = mother of pearl; pearl oyster.


చిమ్మట, cimmaTa
-n.
--moth; book-worm; an insect of the moth family;


చిమ్మనగ్రోవి, cimmanagrOvi
-n.
--spray gun; squirt gun; syringe;


చిముడు, cimuDu
-v. i.
--get over-cooked, esp. rice;


చిమ్ము, cimmu
-v. t.
--spray; squirt;


చిమ్ముకారి, cimmukAri
-n.
--sprayer; a gadget to spray disinfectants, insecticides, etc.;


చియా గింజలు,  chiyA giMjalu
- n. pl.
-- [bot.] ''Salvia hispanica'' of the Lamiaceae Family; 
--ఈ తులసి జాతి (Mint Family)మొక్క జన్మస్థలం మధ్య అమెరికా లోని దక్షిణ మెక్సికో, గ్వాటెమాలా దేశాలు. ఒకప్పుడు అక్కడి అజ్టెక్(Aztec )  జాతులకు మొక్కజొన్న, బీన్స్ తరువాత ఈ చియా గింజలే  ప్రధాన ఆహారం. కొన్ని దక్షిణ అమెరికా దేశాలలో నేటికీ వీటిని పండిస్తారు. ఆహార పానీయాల తయారీలో వీటిని వినియోగిస్తారు. ఆరోగ్యానికి ఎంతో ప్రయోజనకరమైన ఒమేగా-3  ఫాటీ యాసిడ్స్ ( Omega -3 Fatty acids ) పుష్కలంగా ఉండే కారణంగా ఇప్పుడు అందరూ  వీటి సాగు, వినియోగం మీద     దృష్టి పెడుతున్నారు. ఈ గింజల్ని ఏదైనా ద్రవపదార్థంలో నానబెడితే ప్రతి గింజ  చిత్రంగా తన బరువుకి పన్నెండు  రెట్ల బరువుగల ద్రవాన్ని పీల్చుకుంటుంది. ఆ గింజలపైన తెల్లటి గుజ్జు వంటి మ్యూకస్ పొర ఏర్పడుతుంది; 
-- కొందరు వీటిని సబ్జా గింజలుగా పొరబడుతుంటారు. నానబెట్టినప్పుడు  గింజల మీద గుజ్జువంటి మ్యూకస్ ఏర్పడడం సబ్జా, చియా గింజలలో సామాన్య  లక్షణం.ఈ రెండు మొక్కలూ తులసి జాతికి చెందినవే. అయితే ఈ రెండూ వేర్వేరు. చియా గింజలు ఎండువి  కూడా ఆహారంగా ఉపయోగపడతాయి. సబ్జా గింజలు నానబెట్టి మాత్రమే వినియోగించాలి. సబ్జా తులసి మొక్క శాస్త్రీయ నామం Ocimum basilicum;
-- see also  మహాబీర = [bot.] ''Hyptis suaveolens'';  


చిర, cira
-pref.
--long duration in time; 


చిరకాలం, cirakAlaM
-n.
--forever; for a long time;


చిరస్మరణీయ, cirasmaraNIya
-adj.
--memorable; unforgettable; 


చిరాకు, cirAku
-n.
--snappiness; peevishness; crossness; anger coming out of impatience or frustration;


చిరినెల్లికాయ, చిన్న ఉసిరిక, cirinellikAya, cinna usirika
- n. 
-- [bot.] ''Phyllanthus emblica''; (Euphorbiaceae Family) 
--- ఇది ఉసిరిక జాతికి చెందిన మొక్క;
--- [rel.] నేల ఉసిరిక; ఉచ్చి ఉసిరిక; ఎత్త ఉసిరిక; 


చిరు, ciru
-adj.
--small;


చిరుతపులి, cirutapuli
-n.
--leopard; a spotted wild cat found in India; [bio.] ''Panthera pardus''; 
--(rel.) Cheetah [''Acinonyx jubatus''] is a similar cat found in Africa; Jaguar (''Panthera onca'') is a spotted cat found in South America;


చిరుతిండి, cirutiMDi
-n.
--snack (lit.) small food;


చిరుధాన్యములు, cirudhAnyamulu
-n.
--millets; some less popular grains of the grass family;


చిరునవ్వు, cirunavvu
-n.
--smile; beam;
---వాడు చిరునవ్వు చిందిస్తున్నాడు = he is smiling; he is beaming.


చిరునామా, cirunAmA
-n.
--address;


చిర్రు, cirru
-n.
--anger; ire; irritation;


చిలక, cilaka
-n.
--parrot; 


చిలకముక్కు పూలు,  chilakamukku pUlu
- n.
-- Garden balsam; [bot.] ''Impatiens balsamina'' of the Balsaminaceae family;
--చిలక ముక్కు గన్నేరు పూలు; చిలక ముక్కు గోరింట పూలు; దీని ఆకులు,  పూలను రుబ్బి అరచేతులు,  చేతుల, కాళ్ళ వేళ్ళకు పెట్టుకుంటే అవి ఎర్రగా పండుతాయి. దీని కాయలు చిలుక ముక్కు ఆకారంలో ఉండటంవల్ల దీనికి చిలకముక్కు మొక్క  అనే పేరు వచ్చింది; హిందీలో గోరింటను మెహందీ (Mehandi) అన్నట్లు దీనిని గుల్ మెహందీ (Gul Mehandi) అంటారు. ఈ మొక్క కాయలు పక్వానికి రాగానే టప్ మనే చిన్న  శబ్దంతో పగిలి లోపలి  విత్తనాలను వెదజల్లుతాయి. ఇలా పగిలి విత్తనాలను వెదజల్లే కాయలను ఆంగ్లంలో డెహిసెంట్ ఫ్రూట్స్ (Dehiscent Fruits) అంటారు. 
--ఈ మొక్క పూలకు యాంటిసెప్టిక్ (Antiseptic) గుణం ఉంది. అవి  రోగకారకమైన బాక్టీరియా, శిలీంధ్రాలవంటి వాటిని నశింపజేస్తాయి. ఇండోనేషియా లోని బాలి ద్వీపంలో ఈ మొక్క ఆకులను ఆకుకూరగా వాడుకుంటారు. ఈ మొక్క ఆకుల రసం మూత్రకారిగా (Diuretic), విరేచనకారి (Cathartic)గా, వాంతి కలిగించే వమనకారి (Emetic) గానూ పనిచేస్తుంది. సెగగడ్డలు, పగలని మొండి వ్రణాలపై ఈ ఆకుల రసంతో మలాం పట్టీ వేస్తే, అవి త్వరగా పక్వానికొచ్చి పగుల్తాయి.


చిలకరించు, cilakariMcu
-v. i.
--sprinkle; spray;


చిలక్కొయ్య, cilakkoyya
-n.
--peg to hang clothes; so-called because of its shape resembling a parrot's beak;


చిలగడదుంప, cilagaDaduMpa
-n.
--sweet potato; [Bot.] ''Typhonium orixeuse; Ipomea batatas'' of the Convolvulaceae family; 
-- తియ్యదుంప; గెనుసు గడ్డ; 
-- [Sans.] మధ్వాలుక; పిండాలుక; రక్తాలుక; 
-- [ety.] batata &gt; potato


చిలగడదుంప కూర, cilagaDaduMpa kUra
-n.
--leafy part of sweet potato; [bot.] ''Ipomoea batatas'' of the Convolvulaceae family; 


చిల్లంగి, cillaMgi
-n.
--(1) sorcery; necromancy; black magic; casting an evil spell; an occultish evil act implemented with the help of herbs imparted with magical powers;
-- (2) a mangrove shrub;  [bot.] ''Dalbergia horrida'';


చిల్లగింజ, జిల్ల గింజ, ఇండుప గింజ, cillagiMja, jillagiMja, iMDupa giMja
- n.
-- clearing nut;  paste from nuts used to clear turbid water; [bot.] ''Strychnos potatorum'' of the Loganiaceae family;


చిల్లపెంకు, cillapeMku
-n.
--a piece of broken pottery; 


చిల్లర, cillara
-adj.
--miscellaneous;
---చిల్లర కొట్టు = small store carrying odds and ends.
---చిల్లర దేవుళ్లు = miscellaneous demi-gods.
---చిల్లర పనులు = errands; small tasks.
-n.
--change; loose money;


చిల్లరమల్లర, cillaramallara
-adj.
--miscellaneous; 


చిలికించు, cilikiMcu
-v. t.
--sprinkle; spray; shake;


చిలిపి, cilipi  
-adj. 
--impish; 


చిల్లి, cilli
-adj.
--with a pore; with a hole;
---చిల్లి గవ్వ = a cowry with a hole; a thing with trifling value.


చిలుం, ciluM
-n.
--verdigris; metal tarnish; an oxide formed on copper cooking vessels;


చిలుక, ciluka
-n.
--parrot;


చిలువ, ciluva
-n.
--python; rock snake; snake; 


చిల్లు, cillu
-n.
--pore; small hole;


చివర, civara
-n.
--end; edge; brim;
---చిట్ట చివర = the very end.


చివుకు, civuku
-v. i.
--slough;


చివ్వున, civvuna
-adv.
--briskly; suddenly; all at once;


చిహ్నం, cihnaM
-n.
--mark; sign; token; 


చీంబోతు, cImbOtu
-n.
--billy goat; he goat;


చీకటి, cIkaTi
-n.
--darkness; night; (ant.) వెలుగు;


చీకటిమాను, cIkaTimAnu
-n.
--[bot.] ''Xanthochymus pictorius;''


చీకు, cIku
-adj.
-- (1) blind; (2) unfertile; juiceless; dry;
-n.
--worry;
-v. t.
--suck; as in sucking a finger or sucking a breast;


చీకూ, చింతా, cIkU, ciMtA
-ph.
--cares and worries;


చీట్లపేక, cITlapEka
-n.
--pack of playing cards; deck of playing crads;


చీటికీ మాటికీ, cITikI mATikI
-adv.
--for every silly reason; every now and then;


చీటి, cITi
-n.
--(1) chit; a small note; 
--(2) prescription; 
--(3) ticket;


చీడ, cIDa
-n.
--blight;


చీడ పురుగు, cIDa purugu
-n.
--insect pest;


చీడీ, cIDI
-n.
--oriel; pial; raised platform serving as a seat in front of a house;


చీద పక్షి, chIda pakshi
- n.
-- the babbler; సైదా పిట్ట; 
--గోవచీద or వెర్రిచీద; the Large Grey Babbler; [bio.] ''Argya malcolmi'';
--చిట్టిచీద or చిన్నచీద; the Common Babbler; [bio.] ''Argya caudata''; 
-- పెద్ద చీద; the Jungle Babbler; [bio.] ''Crateropus canosu'';


చీదు, cIdu
-v. i.
--(1) blow ones nose; 
--(2) backfire;
---అది సిసింద్రీ చీదినట్టు చీదేసింది = it backfired like a leaky firecracker.


చీదరించు, cIdariMcu
-v.t.
--loath; rebuke;


చీనారేకు, cInArEku
-n.
--tin sheet; (lit.) Chinese metal sheet;


చీని, cIni
-n.
--Batavian orange; a type of sweet orange; [bot.] Limonia trifoliata;


చీపురు, cIpuru
-n.
-- a bush whose twigs are used in making brooms; [bot.] ''Aristida setacea'';


చీపురుకట్ట, cIpurukaTTa
-n.
--broomstick;


చీమ, cIma
-n.
--ant; emmet; [Lat.] formica;
---కండచీమ, గండుచీమ = large black ant.
---కొండచీమ = forest ant.
---చలిచీమ = black ant.


చీమలపుట్ట, cImalapuTTa
-n.
--ant nest; anthill; formicary;


చీమల సహనివేశం, cImala sahanivESaM
-n.
--ant colony;


చీమిడి, cImiDi
-n.
--mucus of the nose; snot;


చీము, cImu
-n.
--pus;
-- చీము చనిపోయిన బ్యాక్టీరియాను కూడా కలిగి ఉంటుంది; చీము యొక్క లేతపసుపు, పసుపు, పసుపు-గోధుమ, ఆకుపచ్చ రంగులో చనిపోయిన న్యూట్రోఫిల్స్ చేరడం ఫలితంగా ఉంటుంది; చీము పట్ట కూడదు అనుకుంటే గాయలను శుభ్రంగా పెట్టుకోవాలి; పప్పు తింటే చీము పట్టదు; తిష్ఠ (infection) ఉంటే చీము పడుతుంది;  


చీర, cIra
-n.
--sari; a rectangular cloth, about 6 meters long and 1.5 meters wide, often highly decorative, worn as a standard dress by many Indian women; 


చీరమీను, Cheerameenu 
- n. 
-- [bio.] ''Sarida grassisis; Sarida amboskamis; Soridatambil;'' a highly prized tiny little fish found near Yanam in the Godavari Delta; the name comes from the fact that fishermen use saris, instead of nets, to catch the tiny fish;


చీరిపారకం, cIripArakaM
-n.
--post-mortem; examination of a dead body to establish if a crime had been committed;


చీరు, cIru
-v. t.
--gash; tear; rend; cut into slices;


చీలమండ, cIlamaMDa
-n.
--ankle;


చీలి, cIli
-n.
--cat; 


చీలిక, cIlika
-n.
--split; crack; separation; 


చీలు, cIlu
-v. i.
--split;


చీల్చు, cIlcu
-v. t.
--split;


చీవాట్లు, cIvATlu
-n. pl.
--scoldings; rebuke;

'''%చుం - cuM, చు - cu, చూ - cU'''

చుంచు, cuMcu
-n.
--mouse; [bio.] ''Mus musculus''; 
--(rel.) ఎలక = rat; పందికొక్కు = bandicoot;


చుండు, cuMDu
-n.
--dandruff; also చుండ్రు;


చుంబించు, cuMbiMcu
-v. t.
--kiss; osculate; touch;


చుక్క, cukka
-n.
--(1) star; 
--(2) dot; 
--(3) dot on the forehead worn by Hindus; 
--(4) drop; 
--(5) full stop; period; the dot at the end of a sentence;


చుక్కకూర, cukkakUra
-n.
--bladder dock; a leafy vegetable [bot.] ''Rumex vesicarius'' of the Polygonaceae family; 
--- also known as  పుల్ల బచ్చలి; ఈ మొక్కలో ఐరన్, కాల్షియం, ఫాస్ఫరస్, విటమిన్- సి ఉన్నాయి. ఈ ఆకుకూర పైత్యరోగ నివారిణిగా పేరొందింది. జీర్ణశక్తిని పెంపొందిస్తుంది;
-- పప్పు లో వేసుకుంటే ఈ ఆకుకూర చాలా రుచిగా ఉంటుంది. కొందరు పాలకూర, తోటకూర వంటి పులుపులేని ఇతర ఆకుకూరలతో దీనిని  పులుపుకోసం కలిపి కలగూరగా వండుకుంటారు;


చుక్కల పయిడిగంట, cukkala payiDigaMTa  
-n. 
--spotted owl; a bird seen in Andhra Pradesh; it resembles an owl in appearance and its hoot is considered auspicious; [bio.] ''Athene brama;''


చుక్కల భూములు, chukkala bhoomulu 
- n. pl.
-- dotted lands;
-- &quot;సర్వే మరియు సరిహద్దులు చట్టం&quot; ప్రకారం ప్రతీ ముప్పై సంవత్సరాల కు ఒక సారి వ్యవసాయ భూములు తిరిగి సర్వే చేయాలి. బ్రిటిష్ వారి కాలంలో జమీందారీ వ్యవస్థ ఉండగా 1903–08 మధ్య కాలం లో ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణా రాష్ట్రాలు లో మొదటి సర్వే జరిగింది. ఈ సర్వే లో ఎవరు ఎంత విస్తీర్ణం ఏ నెంబర్ లో సాగు చేస్తున్నారు అనేది మాత్రమే పన్ను వసూలు సులభంగా చేయడం కోసం నిర్ణయించారు. తరువాత 1949–56 మధ్య ప్రభుత్వం జమీందారీ వ్యవస్థ రద్దు చేసి ఎస్టేట్ లు హస్తగతం చేసుకుని వ్యక్తిగత సర్వే జరిపి పాత జమీందారీ రైతులు అందరినీ పట్టా దారుగా గుర్తించి రైత్వారీ పట్టాలు ఇచ్చి శాశ్వత  రికార్డ్ తయారు చేసారు.

తరువాత 1986 లో  తిరిగి సర్వే చేయాలి. తెలంగాణా, రాయలసీమ కొన్ని ప్రాంతాల్లో రెండవ విడత సర్వే జరిపినపుడు (కోస్తా లో ప్రస్తుతం జరుగుతోంది) &quot;రీసెటిల్మెంట్ రిజిస్టర్&quot; తయారు చేసిన సమయం లో (సర్వే సమయంలో రైతు హాజరయి హక్కు పత్రాలు చూపించని సందర్భాలలో) ఆపుస్తకం లో అన్ని వివరాలు రాసి చివరన ఉన్న &quot;పట్టాదారు&quot; కాలమ్ వద్ద రైతు పేరు ఖాళీగా వదలి …………………… అని చుక్కలు పెట్టి వదలి వేసారు. వీటినే &quot;డాటెడ్ లేండ్స్ అని పిలుస్తారు. ఇలాంటివి తక్కువగానే ఉన్నా రిజిస్ట్రేషన్ నిషేదించబడినది;


చుక్కాని, cukkAni
-n.
--rudder; helm;


చుక్కెదురు, cukkeduru
-adv.
--dead against;


చుట్టం, cuTTaM
-n.
--relative; relation;
---దూరపు చుట్టం = distant relative.


చుట్ట, cuTTa
-n.
--(1) roll; coil; 
--(2) cigar; a roll of tobacco;
---పరుపు చుట్ట = bed-roll.
---పొగాకు చుట్ట = cigar roll.
---తీగ చుట్ట = coil of wire.


చుట్టడం, cuTTaDaM
-v. t.
--rolling;


చుట్టపుచూపు, cuTTapucUpu
-ph.
--a friendly visit; an occasional visit;


చుట్టపెట్టు, cuTTapeTTu
-v. t.
--(1) to roll; to fold;  to envelope; to swaddle;
--(2) to go around; 
--(3) to surround;


చుట్టరికం, cuTTarikaM
-n.
--relationship;


చుట్టాలు, cuTTalu
-n.
--relatives;


చుట్టు, cuTTu
-n.
-- (1)time; turn; circuit; coil; (2) toe-ring;
---నాలుగు చుట్లు = four times; four turns.
-v. t.
--roll; wrap; furl; wind;


చుట్టుకొలత, cuTTukolata
-n.
--circumference; perimeter;


చుట్టుముట్టు, cuTTumuTTu
-v. t.
--surround; engulf;


చుబుకం, cubukaM
-n.
--chin;


చురక, curaka
-n.
--spark; the burn caused by a spark or hot stick or rod;


చురక పెట్టడం, curaka peTTaDaM
-v. t.
--branding; burning with a hot rod;


చురచుర, curacura
-adj.
--onomatopoeia for angry looks;


చులకన, culakana
-n.
--lightness; make light of; denigration; 


చులకన చేయు, culakanacEyu
-v. t.
--belittle; disparage; denigrate; 


చూచాయగా, cUcAyagA
-adv.
--vaguely, indistinctly; 


చూచు, cUcu
-v. t.
--see; look;


చూచుకం, cUcukaM
-n.
--nipple; teat;


చూడాకర్మ, cUDAkarma  
-n. 
--the first ceremonial haircut to a boy at an odd-numbered year, typically at the age of 3 or 5;  


చూడు, cUDu
-v. t.
--(1) see; behold; observe; perceive; 
--(2) take care of;
-- మన పంచేంద్రియములైన కన్ను, ముక్కు, చెవి, నోరు, చర్మములతోనే కాకుండా, మనస్సు, బుద్ధి, అహంకారము వంటి ద్వారా విషయ జ్ఞానాన్ని పొందడం కూడ చూడడమే అవుతుంది.
--- వాసన చూడు = smell; take a whiff;
--- రుచి చూడు = taste; taste a sample;
--- విని చూడు = listen and observe what happens;
--- మంచి చెడ్డలు చూడు = take care of the situation; 
--- సరి చూడు =  check; verify;


చూపు, cUpu
-n.
--sight; vision; glance;
---ముందుచూపు = foresight.
---వెనకచూపు = hindsight.
---చూపుల తూపులు = glances likened to arrows, metaphorically.


చూపుడు వేలు, cUpuDu vElu
-n.
--index finger; forefinger;


చూర్ణం, cUrNaM
-n.
--powder; dust;


చీరిక, cIrika  
-n. 
--split; crack; separation;


చూరు, cUru
-n.
--eaves; roof overhang;


చూలు, cUlu
-n.
--pregnancy;


చూలాలు, cUIAlu
-n.
--pregnant woman;


%చెం - ceM, చె - ce, చే - cE, చై - cai


చెంగలి, ceMgali
-adj.
-- near; neighboring;
- n.
-- neighborhood; proximity;


చెంగనాలు, ceMganAlu
-n.
--capers; gambols; playful jumps of young calves and other four-footed grass-eating animals;


చెంగల్వ కోష్టు, ceMgalva kOshTu
- n.
-- Costus; Putchuk; a species of thistle native to India; [bot.] ''Saussurea  lappa'';
-- Essential oils extracted from the root have been used in traditional medicine and in perfumes since ancient times;
-- [Sans.] కుష్ఠం; 


చెంగావి, ceMgAvi
-n.
--saffron red color;


చెంగు, ceMgu
-n.
--free-flowing and fluttering end of a sari;


చెంగున, ceMguna
-adv.
--suddenly;


చెంచలికూర, ceMcalikUra
- n.
-- a frequent weed near cultivated fields; the plant is a laxative in large doses; the seeds are used for urinary disorders;  [bot.]  ''Digera muricata;''


చెంచా, ceMcA
-n.
--spoon;


చెండు, ceMDu
-n.
--a short run of flowers strung together, and made into a ball-shaped bundle;


చెంత, ceMta
-adj.
--near; proximate;


చెంప, ceMpa
-n.
--(1) side; 
--(2) cheek;
---చెంపదెబ్బ = slap.
---చెంపకి చేరడేసి కళ్ళు = big eyes on both cheeks.


చెంపలు, ceMpalu  
-n. 
--(1) cheeks; 
--(2) sideburns; 


చెంబు, ceMbu
-n.
--small, round, metal water pot;
---మర చెంబు = small, round, metal water pot with a screw cap and a handle.


చెక్క, cekka
-n.
--(1) slat; plank; 
--(2) betel nut;


చెక్కసున్నం, cekkasunnaM
-n.
--rough plaster; native cement;


చెక్కిలి, cekkili
-n.
--cheek;


చెకుముకి రాయి, cekumuki rAyi
-n.
--flint; flintstone;


చెక్కు, cekku
-n.
--(1) check; (Br.) cheque; 
--(2) finely chopped substance; 
--(3) composure; 
--(4) cheek;
--(5) bark of a tree;
--(6) scab on a wound;
---చెక్కు చెదరలేదు = (idiom) didn't lose composure.
-v. t.
--(1) chop; 
--(2) inscribe; inlay; 
--(3) sculpt;
---పనసకాయ చెక్కుతావా? = will you chop the jack fruit into fine pieces?


చెట్టు, ceTTu
-n.
--tree; woody plant;


చెట్టుచేమలు, ceTTucEmalu  
-n. pl. 
--trees and bur-grass; vegetation; 


చెట్టుసంపంగి, ceTTusaMpaMgi
-n.
--Champakam; [bot.] ''Michelia Champaca''; 
-- (rel.) ఆకుసంపంగి = మనోరంజని = [bot.] ''Cananga odorata'' of the Annonaceae family; 


చెడ్డ, ceDDa
-adj.
--(1) bad; spoiled; 
--(2) tremendous; terribly; great;
---చెడ్డ చిరాకు = great irritation.
---బతికి చెడ్డవాడు = a person who has been rich and has become poor.


చెడ్డీ, ceDDi
- n.
-- short breeches; shorts; knickers;


చెడు, ceDu
-v. i.
--to get spoiled, damaged or ruined;


చెడ్డి, ceDDi
-n.
--short trousers; shorts; knickers;


చెడుపు, ceDupu
-n.
--an occultist activity; a secret activity intended to cause harm; voodoo; (rel.) చిల్లంగి;


చెత్త, cetta
-n.
--garbage; trash; waste; refuge;


చెత్త కుండీ, cetta kuMDI
-n.
--garbage bin;


చెద, ceda
-n.
--termite hill; white ant nest;


చెదపురుగు, cedapurugu
-n.
--termite; white ant; Isoptera ఆర్డర్ కి చెందిన ఒక రకం చీమలు; 
-- see also చలిచీమలు; ఉసిళ్ళు; 


చెదరగొట్టు, cedaragoTTu
-v. t.
--scatter; disperse; dispel;


చెదారం, cedAraM
-n.
--trash; rubbish; garbage;


చెదురు, ceduru
-adj.
--scattered; sporadic;


చెదురుబొమ్మ, cedurubomma
-n.
--[stat.] scatter diagram;


చెదురుమదురుగా, cedurumadurugA
-adv.
--scattered; here and there;
---చెదురుమదురుగా జల్లులు పడుతున్నాయి = experiencing scattered rain showers.


చెనకు, cenaku  
-v. t. 
--touch; bite; provoke with words; 


చెన్నంగి, chennaMgi
- n.
-- Lendia; a timber tree; [bot.] ''Lagerstroemia parviflora''; 


చెప్మా, cepmA
-inter.
--I wonder!;


చెప్పులు, ceppulu
-n. pl.
--shoes; slippers; sandals;
---చెప్పులోని రాయి [idiom] an annoyance; (lit.) a pebble in the shoe.


చెప్పుచేతలు, ceppucEtalu
-n. pl.
--guardianship; supervision; someone's beck and call; command and control;


చెమట, cemaTa
-n.
--sweat; perspiration;


చెమట కంపు, cemaTa kaMpu
-n.
--sweat odor; stink of sweat;


చెమర్చు, cemarcu
-v. i.
--(1) sweat; perspire; 
--(2) become moist primarily due to leakage or condensation;


చెమ్మ, cemma
-n.
--dampness; moisture;


చెమ్మగిల్లు, cemmagillu
-v. i.
--become damp; to absorb moisture;


చెయ్యి, ceyyi
-n.
--hand; the portion of the arm from the wrist to the fingertips; (rel.) అరచెయ్యి; మండ; ముంజేయి;
---ఓ చెయ్యి వేద్దూ = lend a hand.
-v. t.
--do;


చెర, cera
-n.
--jail; prison;


చెరగని, ceragani
-adj.
--indelible;


చెరసాల, cerasAla
-n.
--jail house;


చెరమ, cerama
-n.
--hole;
---ముక్కుచెరమలు = nostrils.


చెరవ, cerava
-n.
--kettle;


చెర్ర, cerra
-n.
--ball bearing; a device used to make wheels turn smoothly over an axle;


చెర్ల, cerla
-suff.
--surrounding a water tank; around a body of water;
-- many family names end with &quot;cerla&quot; are:  తాడిచెర్ల = waterbody surrounded by palms; గాడిచెర్ల = waterbody surrounded by a trench; రొంపిచెర్ల = waterbody surrounded by swamps;  also మేడిచెర్ల; తుమ్మలచెర్ల; బేతంచెర్ల; చాకిచెర్ల; తామరచెర్ల; 
 

చెర్లకోల, cerlakOla
-n.
--whip with several lashes at the end; 


చెరి, ceri
-adj.
--each;


చెరుకు, ceruku
-n.
--sugarcane; [bot.] ''Saccharum officinarium'';


చెరుకీగ, cerukIga
-n.
--sugarcane fly; a kind of sugarcane pest; [bio.] ''Pirilla perpurilla'';


చెరుకెరక్రళ్లు, cerukerrakaLLu
-n.
--sugarcane red rot; a kind of fungus that attacks sugarcane; [Biol.] ''Glomerella tucamanensis'';


చెరుగు, cerugu
-v. t.
--winnow;


చెరుచు, cerucu
-v. t.
--rape; ravish;


చెరుపు, cerupu
-v.t.
--erase; expunge; rub off;


చెరువు, ceruvu
-n.
--tank; an artificial lake created by digging; (rel.) దొరవు; కొలను; సరస్సు; కాసారం; 
---  (note) the words  కుంట, గుంట, కొలను, కుళం, మడుగు, కంభం -  all refer to stationary bodies of water bodies of varying sizes;


చెరువుకోడి, ceruvu kODi  
-n. 
--a cormorant; a water bird seen in Andhra Pradesh;


చెలమ, celama
-n.
--(1) a small hole dug in a dry river bed for collecting water; 
--(2) water spring;


చెలరేగు, celarEgu
-v. i.
--burst out; break out; 


చెలామణి, celAmaNI
-n.
--currency; current; in use; in circulation; acceptable;


చెలాయించు, celAyimcu
-v. t.
--wield; exercise;


చెలి, celi
-n.
--playmate; woman; girlfriend; also చెలికత్తె;


చెలిమి, celimi
-n.
--friendship; 


చెలియలికట్ట, celiyalikaTTa
-n.
--seashore; (lit.) the bank where the waves stop;


చెల్లి, celli
-n.
--younger sister; also చెల్లాయి;


చెల్లించు, celliMcu
-v. t.
--pay; remit;


చెవి, cevi
-n.
--(1) ear; 
--(2) handle of a cup; 
--(3) key;
---చెవిలో జోరీగ = [idiom] an annoyance.


చెవిటికాకి, ceviTikAki, 
- n. 
-- జెముడు కాకి, a colorful bird seen in Andhra Pradesh; this has a long tail and hops around on the ground hunting for worms, oblivious of people around it; the legend is that this bird knows how to recognize the life-restoring “sanjeevani”  from other twigs. The legend further says that if you kill its brood, the mother bird can revive them back to life by bringing the potent twig.  Now if you take the whole nest, separate the twigs and drop them in a river, the “sanjeevani” twig can be readily recognized because the legend says it will swim upstream!


చేంతాడు, cEMtADu
-n.
--rope used to draw a bucket of water from a well; (ety.) చేదు + తాడు;


చే, cE
-n.
--contracted form for &quot;hand&quot;;


చేకొను, cEkonu
-v. t.
--accept; receive; take;


చేట, cETa
-n.
--winnowing tray;


చేటి, చేటిక, cETi, cETika
-n.
-- (1) woman; servant woman; attender; (2) server; one who provides a service;


చేటు, cETu  
-adj. 
--harmful; bad;
-n.
--(1)  harm; danger; 
--(2) misfortune; evil;
--(3) ruin; disaster;


చేత, cEta 
-locative. 
--in hand
---ఇదీ నీ చేత అవునా? = can you handle this?


చేతబడి, cEtabaDi
- n. 
-- Black Magic; the dark art of invoking evil spirits to target and harm an individual;
-- క్షుద్రదేవతారాధన వలన ఏర్పడిన శక్తితో విరోధులపై మంత్ర ప్రయోగము చేయుట; మనిషికుండే భయాన్ని ఆసరా చేసుకునే  చేతబడి అనే అశాస్త్రీయ విశ్వాసం ప్రబలింది. ఇది అవాస్తవమే అయినాసరే ప్రజలలో ప్రబలిన విశ్వాసమే ఆలంబనగా తాము చేతబడి చేస్తామని కొందరూ, ఇతరులు చేసిన చేతబడిని తిరగగొడతామనీ ఇంకొందరూ  సొమ్ము చేసుకుంటున్నారు. మెదడుకు వచ్చిన పక్షవాతం కారణంగా కోమాలోకి జారుకుని అంతిమ ఘడియలలో ఉన్నవారిని  సైతం ఎవరో  చేతబడి చేసిన కారణంగానే వారలా అయ్యారని నమ్మజెపుతూ, ఆ చేతబడిని తాము తిప్పికొట్టగలమని బీరాలు పలుకుతుంటారు. ఒక ఎండు కొబ్బరికాయను ‘మంత్రించి’ ఇచ్చి, దానిని రోగి మంచం కింద ఇరవైనాలుగు గంటలపాటు ఉంచి ఆ తరువాత పగులగొట్టి చూస్తే  లోపల ఎర్రగా ఉంటే, ఆ వ్యక్తికి ఎవరో చేతబడి చేసినట్లేనని నమ్మబలికిన  'మంత్రగాడి’ గుట్టును రట్టు చేశారు. ఆ టెంకాయ కుండే ‘కళ్ళు’ ఒక పిన్నీసుతో పొడిచి అతడు ఆ కాయ లోపలికి  తెల్లని ఫెనాల్ఫ్థలీన్ (Phenolphthalein - C20 H14 O4) పొడిని జొనిపాడనీ, కొబ్బరి నీటిలో ఉండే క్షారగుణం కారణంగా ఆ పొడి తగిలిన  కాయ లోపలి భాగమంతా అప్పటికే ఎర్రగా మారిపోయిందనీ, అతడిచ్చిన కొబ్బరికాయను అక్కడే పగులగొట్టి మరీ రుజువుచేశారు;
---see also కట్టుమోను; బాణామతి; గండభేరుండం; ప్రయోగం;


చేతనం, cEtanaM
-n.
--consciousness;


చేతావాతా కాని,  cEtAvAtA kAni
- ph.
-- incompetent; 


చేతులు దులుపుకొను,  cEtulu dulupukonu
- ph.
-- getting rid of; relinquish the responsibility;


చేతస్సు, cEtassu
-n.
--consciousness; mind; intellect;


చేతి, cEti
-adj.
--of hand; 


చేతికర్ర, cEtikarra
-n.
--walking stick; cane;


చేతిపనులు, cEtipanulu
-n.
--handicrafts; 


చేద, cEda
-n.
--(1) bucket made from a palm leaf; 
--(2) rope tied toa bucket;


చేదర్థకం, cEdarthakaM
-n.
--[gram.] subjunctive or conditional form of a verb;


చేదు, cEdu
-adj.
--bitter;
-n.
--bitterness;
-v. t.
--lift; gather; collect; draw water from a well; 


చేదుపుచ్చ, cEdupucca
-n.
--bitter wild melon;


చేదుబీర, cEdubIra
- n.
-- bitter ridged gourd;  a medicinal creeper found mostly in jungles; [bot.] ''Luffa acutangula'' (L.) Roxb. Cucurbitaceae; ''Luffa amara;'' 
--[Sans.] తిక్త కోశాతకీ; కటు కోశాతకీ; 


చేదోడు, cEdODu
-n.
--manual assistance; giving a helpful hand; see also వాదోడు;


చేను, cEnu
-n.
--agricultural field; cultivated field; a field with crop plants in it; (rel.) పొలం;


చేనేత, cEnEta
-n.
--handloom; handloom fabric;


చేనేత వస్త్రం, cEnEta vastraM
-n.
--handloom fabric;


చేనేత పరిశ్రమ, cEnEta pariSrama
-n.
--handloom industry;


చేప, cEpa
-n.
--fish; a generic name for all fishes; see other entries for specific types such as నెత్తళ్లు; బెత్తలు; రొయ్యలు; సిందువాలు; మలుగు; జల్లకాయ; గండెచేప; మట్టాలు; దువ్వెన చేప; కుంటం పాము; వాలుగ; బురదమట్టి; కల్లింట; బాడిస; ఎండ్రగిత్త; బొమ్మిడాయి; కొరమ్రీను; గండుమీను;
--- ఇసకదొందు = white caboose;
--- ఈసపిట్ట = porcupine fish;
--- కనగర్తలు = mackerel;
--- కొరమీను = murrell; 
--- కవళ్లు = sardine;
--- కృష్ణ బొచ్చె = catla;
--- గడ్డిచేప = grass carp; 
--- గులివింద = Indian goatfish;
--- జెల్లలు =  catfish;
--- దువ్వెన చేప = climbing perch.
--- తెల్ల సందువా = white pomfret;
--- నల్ల సందువా = black pomfret;
--- నెత్తలు = anchovy; 
--- నెల్లజెల్ల = Giant sea catfish;
--- పంగస = Basa fish;
--- పండుగప్ప = Giant perch; 
--- పలబొంత చేప = white mullet fish;
--- పాలఁబొంత = milkfish;
--- పాలగప్ప = sea bass; 
--- పులస = Hilsa;
--- బంగారుతీగ = Crucian carp 
--- బొంత చేప = mullet fish;
--- బొచ్చె = Rohu;
--- బొమ్మిడాయి = Indian mottled eel;
--- బెట్టి పరిగె = Selar scad; 
--- ములుగు చేప = eel fish;
--- మెగా చేప = Salmon; 
--- యాల చేప = pointed saw fish; [bio.] ''Pristis cuspidatus'' Latham.
--- రాతి గురివింద = Chinabar goatfish;
--- రొయ్యలు =  prawn; shrimp; 
--- వంజరం = Spanish mackerel; Seer fish; 
--- వానమట్ట = Bombay duck;  
--- సూదిచేప = fullbeak;
--- సొర చేప = shark;


చేపట్టు, cEpaTTu
-v. t.
--(1) takeup; 
--(2) wed; marry; 


చేపల వేట, cEpala vETa
-n.
--fishing; angling;


చేపాటి కర్ర, cEpATi karra
-n.
--walking stick;


చేపు, cEpu
- n. 
-- lactation; flow of milk at the udder or breast;
- v. i.
-- lactate; give milk;


చేబదులు, cEbadulu
-n.
--petty loan; loan without a promissory note;


చేమంతి, cEmaMti
-n.
--chrysanthemum; mum; [bot.] ''Chrysanthemum Indicum'';


చేమకూర, cEmakUra
-n.
--a leafy vegetable; [bot.] ''Arum esculentum'';


చేమ దుంప, cEma duMpa
-n.
--taro root; arum; old coco yam; elephant ear plant; [bot.] ''Colocasia antiquorum'' (Kale used by ancients); ''Colocasia esculentum'' (edible Kale); of the Arum-lily family;
--[Sans.]  ఆలూకమ్; 


చేమగ్గం, cEmaggaM
-n.
--hand-operated loom;


చేయు, cEyu
-v. t.
--do; perform; make; manufacture; 


చేర, cEra
-n.
--hollow of the hand; 


చేరిక, cErika  
-n. 
--(1) closeness; familiarity; emotional attachment; 
--(2) arrival; 


చేర్పించు, cErpiMcu  
-v. t. 
--(1) to cause to be joined or admitted; 
--(2) to cause to be brought together or assembled;


చేరు, cEru
-v. i.
--reach; arrive; approach; join;


చేరువ, cEruva  
-n. 
--physical proximity;  nearness;


చేర్చు, cErcu  
-v. t. 
--(1) join; unite; combine; assemble; bring together; 
--(2) enroll; admit; 
--(3) cause to reach; take to a destination; 
--(4) lean against


చేరెడు, cEreDu
-adj.
--handful; the amount of solid substance that can be scooped in the cup of a hand;
-- (rel) పురిసెడు;


చేవ, cEva
-n.
--(1) strength; inner strength; 
--(2) the core of a tree;


చేవడి, cEvaDi
-n.
--swiftness of hand; sleight of hand;


చేవ్రాలు cEvrAlu
-n.
--(1) handwriting; 
--(2) signature;


చేష్ట, cEshTa
-n.
--act; deed; behavior; at times used to connote undesirable acts;


చేసుకొను, cEsukonu  
-v. t. 
--(1) to do something for oneself,  
--(2) to marry; 
--(3) to employ; hire;


చైతన్య, caitanya
-adj.
--active; dynamic; conscious;


చైతన్యత, caitanyata
-n.
--activity; dynamism; consciousness;


చైతన్యావరణం, caitanyAvaraNaM
-n.
--troposphere;


చైత్రం, caitraM
-n.
--first month of the Hindu lunar calendar; on the full moon day of this month, the moon will be in the asterism of the star Chitra (Spica);


'''%చొం - coM, చొ - co, చో - cO, చౌ - cau, ఛం - chaM, ఛ - cha, ఛా - chA'''


చొంగ, coMga
-n.
--drool; dribbling; the saliva coming involuntarily out of a (infant’s) mouth;


చొక్కా, cokkA
-n.
--shirt;


చొరబడు, corabaDu
-v. i.
--intrude;


చొరబాటు, corabATu
-n.
--intrusion; 


చొరబాటుదారు, corabATudAru
-n.
--intruder; 


చొప్పదంటు, coppadaMTu 
-n.
-- the dry central stalk of a millet plant;
-- ఎండిపోయిన జొన్న కాండం లోపల తెల్లగా, మెత్తగా ఉండే భాగాన్ని చొప్పదంటు అంటారు. దీన్ని పశువులకు ఆహారంగా వేయడం జరుగుతుంది. అయితే ఈ దంటులో రుచిగానీ, పోషక విలువలుగానీ ఏమీ ఉండవు. అది కేవలం పశువులు నమిలి నెమరువేసుకోవడానికి మాత్రమే ఉపయోగపడుతుంది. 
-- చొప్పదంటు ప్రశ్న = meaningless question; stupid question;


చొల్లు, collu
-n.
--drool; saliva falling from the mouth;


చొల్లు కబుర్లు, collu kaburlu
-n.
--useless conversation; pointless chatter; childish talk;


చోటు, cOTu
-n.
--space;


చోదకశక్తి, cOdakaSakti
-n.
--steering capability; steerability;


చోదకి, cOdaki
-n. f.
--driver;


చోదకుడు, cOdakuDu
-n.
--driver;


చోద్యం, cOdyaM
-n.
--amusement; wonder;


చోపుదారు, cOpudAru
-n.
--usher; the person who shows the way;


చోరులు, cOrulu
-n.
--thieves;


చోళీ, cOLI
-n.
--jacket; blouse; bodice;


చోళ్లు, coLlu
-n.
--ragi; a type of millet, resembling fine mustard, [bot.] ''Eleusine coracana'';  రాగులు;


చోవి, chOvi 
- n.
-- the dough-skin wrapping used around a sweet or savory stuffing before the whole thing is deep-fried; what is inside is called  పూర్ణం or సోగి; 


చోష్యం, chOshyaM
- n.
-- food (or medicine) that can be sucked, such as a sauce or syrup;


చౌక్, cuk
-n.
-- a junction of four streets; a city square; booth; 
--- చాందినీ చౌక్; సామారంగం చౌక్; ఆసీల చౌక్; 


చౌక, cauka
-n.
--cheap; inexpensive;


చౌకట్టు, chaukaTTu
-n. 
--frame; 


చౌకళించు, chaukaLiMchu
- v. t.
-- skip, leap, vault, an animal (a horse) jumping a fence by lifting all four legs;  


చౌకబారు, caukabAru
-adj.
--cheap; shoddy;


చౌకీ, caukI
-n.
--toll gate;


చౌకీదార్, caukIdaar
- n.
-- night watchman; 


చౌటినేలలు, cauTinElalu
-n.
--salted lands; lands that were rendered useless due to the seepage of saline waters;


చౌరస్తా, caurastA
-n.
--crossroads; junction of (four) streets; 


&lt;/poem&gt;

==Part 3: ఛ - cha ==
&lt;poem&gt;
ఛందస్సు, chaMdassu
-n.
--(1) prosody; the system for writing verse and poetry; (2) the mantras in the Vedas; (3) a rule; principle; (4) opinion; 


ఛాందసం,  chAMdasaM
- n.
-- (1) related to prosody; 
-- (2) related to Vedic hymns; 
-- (3) stupidity of a mere bookworm; ritualistic pedantry; with more focus on style than substance;
--old fashioned way; ignorant of worldly ways; (lit.) related to the Vedas or prosody;
-- కేవలం ఛందస్సును మాత్రం పాటిస్తూ, సాహిత్య విలువలను పట్టించు కొనకపోవడం వ్యవహారంలో ఛాందసం అనిపించుకొన్నది. లోక జ్ఞానం లేకపోవడం అని కూడా ఛాందసానికి అర్థం రూఢమైంది;
-- శ్రోత్రియుడైన వేదపండితుడిని &quot;ఛాందసుడు&quot; అంటారు; వైదిక ఆచారాలను ఉన్నది ఉన్నట్లుగా నియమబద్ధంగా పాటించడాన్ని ఛాందసము అనేవారు;


ఛలోక్తి, chalOkti
-n.
--joke; pun; innuendo; epigram;


ఛాతీ, chAtI
-n.
--chest;


ఛాయ, chAya
-n.
--shadow;


ఛాయాచిత్రం, chAyAcitraM
-n.
--photograph;


ఛార్జి, chArji
-n.
--electrical charge;


ఛిన్నాభిన్నం చేయు, chinnAbhinnaM cEyu  
-ph. 
--shatter; make into pieces; 


ఛేదము, Cheedamu
- n.
-- one that is cut; 
-- కొయ్యబడినది; కత్తిరించబడినది;
--  శిరచ్ఛేదము = cutting the head off; 

&lt;/poem&gt;

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>a62s4l8kldki2y7lbijj4g4v8an223b</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>