Vikikaynak trwikisource https://tr.wikisource.org/wiki/Anasayfa MediaWiki 1.44.0-wmf.3 first-letter Ortam Özel Tartışma Kullanıcı Kullanıcı mesaj Vikikaynak Vikikaynak tartışma Dosya Dosya tartışma MediaWiki MediaWiki tartışma Şablon Şablon tartışma Yardım Yardım tartışma Kategori Kategori tartışma Kişi Kişi tartışma Portal Portal tartışma Sayfa Sayfa tartışma Dizin Dizin tartışma TimedText TimedText talk Modül Modül tartışma 4 26348 168837 168823 2024-11-18T21:40:04Z YBot 13050 Güncelleme 168837 wikitext text/x-wiki {{/begin}} <center> {| class="wikitable" ! # ! Kullanıcı ! Değişiklik sayısı ! Kullanıcı grupları |- | 1 | [[Kullanıcı:Satirdan kahraman|Satirdan kahraman]] | align="center" | 31.636 | hizmetli |- | 2 | [[Kullanıcı:Justinianus|Justinianus]] | align="center" | 10.871 | |- | 3 | [[Kullanıcı:Kibele|Kibele]] | align="center" | 8.880 | |- | 4 | [[Kullanıcı:Nosferatü|Nosferatü]] | align="center" | 6.939 | |- | 5 | [[Kullanıcı:Victor Trevor|Victor Trevor]] | align="center" | 4.472 | |- | 6 | [[Kullanıcı:Samizambak|Samizambak]] | align="center" | 4.220 | |- | 7 | [[Kullanıcı:YBot|YBot]] | align="center" | 3.754 | |- | 8 | [[Kullanıcı:Seksen iki yüz kırk beş|Seksen iki yüz kırk beş]] | align="center" | 2.938 | |- | 9 | [[Kullanıcı:𐰇𐱅𐰚𐰤|𐰇𐱅𐰚𐰤]] | align="center" | 2.796 | |- | 10 | [[Kullanıcı:Iskenderbalas|Iskenderbalas]] | align="center" | 2.670 | |- | 11 | [[Kullanıcı:Egemensen|Egemensen]] | align="center" | 2.553 | |- | 12 | [[Kullanıcı:Vikiolog|Vikiolog]] | align="center" | 2.278 | |- | 13 | [[Kullanıcı:Tarih|Tarih]] | align="center" | 2.218 | |- | 14 | [[Kullanıcı:Absar|Absar]] | align="center" | 1.838 | |- | 15 | [[Kullanıcı:Suelnur|Suelnur]] | align="center" | 1.737 | |- | 16 | [[Kullanıcı:Selahattin ilhan|Selahattin ilhan]] | align="center" | 1.480 | |- | 17 | [[Kullanıcı:Ahmet Turhan|Ahmet Turhan]] | align="center" | 1.361 | |- | 18 | [[Kullanıcı:Kutsalyolcusu|Kutsalyolcusu]] | align="center" | 1.278 | |- | 19 | [[Kullanıcı:Pinar|Pinar]] | align="center" | 1.034 | |- | 20 | [[Kullanıcı:Kurmanbek|Kurmanbek]] | align="center" | 994 | |- | 21 | [[Kullanıcı:Felecita|Felecita]] | align="center" | 940 | |- | 22 | [[Kullanıcı:Elvorix|Elvorix]] | align="center" | 857 | |- | 23 | [[Kullanıcı:Sabri76|Sabri76]] | align="center" | 815 | |- | 24 | [[Kullanıcı:Maderibeyza|Maderibeyza]] | align="center" | 758 | |- | 25 | [[Kullanıcı:3210|3210]] | align="center" | 721 | |- | 26 | [[Kullanıcı:Aybeg|Aybeg]] | align="center" | 589 | |- | 27 | [[Kullanıcı:ToprakM|ToprakM]] | align="center" | 566 | arayüz yöneticisi |- | 28 | [[Kullanıcı:Osmanlı98|Osmanlı98]] | align="center" | 564 | |- | 29 | [[Kullanıcı:Srhat|Srhat]] | align="center" | 553 | |- | 30 | [[Kullanıcı:Mereyü|Mereyü]] | align="center" | 528 | |- | 31 | [[Kullanıcı:Dr.Suskun|Dr.Suskun]] | align="center" | 511 | |- | 32 | [[Kullanıcı:Yeni hesap|Yeni hesap]] | align="center" | 482 | |- | 33 | [[Kullanıcı:Oğuzhan|Oğuzhan]] | align="center" | 478 | |- | 34 | [[Kullanıcı:Etrüsk~trwikisource|Etrüsk~trwikisource]] | align="center" | 437 | |- | 35 | [[Kullanıcı:Fuzûlî~trwikisource|Fuzûlî~trwikisource]] | align="center" | 427 | |- | 36 | [[Kullanıcı:Bizim Kafkasya|Bizim Kafkasya]] | align="center" | 427 | |- | 37 | [[Kullanıcı:Rateslines~trwikisource|Rateslines~trwikisource]] | align="center" | 418 | |- | 38 | [[Kullanıcı:Hasan Sami|Hasan Sami]] | align="center" | 407 | |- | 39 | [[Kullanıcı:Pinarsan83|Pinarsan83]] | align="center" | 384 | |- | 40 | [[Kullanıcı:Pathoschild|Pathoschild]] | align="center" | 383 | |- | 41 | [[Kullanıcı:CandalBot|CandalBot]] | align="center" | 339 | |- | 42 | [[Kullanıcı:Reality006|Reality006]] | align="center" | 338 | |- | 43 | [[Kullanıcı:Aksoy61|Aksoy61]] | align="center" | 327 | |- | 44 | [[Kullanıcı:Kadı|Kadı]] | align="center" | 326 | |- | 45 | [[Kullanıcı:Vito Genovese|Vito Genovese]] | align="center" | 317 | |- | 46 | [[Kullanıcı:Homonihilis|Homonihilis]] | align="center" | 306 | |- | 47 | [[Kullanıcı:Cekli829|Cekli829]] | align="center" | 301 | |- | 48 | [[Kullanıcı:Ömer faruk çakmak|Ömer faruk çakmak]] | align="center" | 296 | |- | 49 | [[Kullanıcı:Magurale|Magurale]] | align="center" | 295 | |- | 50 | [[Kullanıcı:Uncitoyen|Uncitoyen]] | align="center" | 283 | |- | 51 | [[Kullanıcı:Mustafahoca|Mustafahoca]] | align="center" | 252 | |- | 52 | [[Kullanıcı:Mustafa MVC|Mustafa MVC]] | align="center" | 248 | |- | 53 | [[Kullanıcı:Evrifaessa|Evrifaessa]] | align="center" | 246 | |- | 54 | [[Kullanıcı:Ali Karacan~trwikisource|Ali Karacan~trwikisource]] | align="center" | 240 | |- | 55 | [[Kullanıcı:Oğuz256~trwikisource|Oğuz256~trwikisource]] | align="center" | 236 | |- | 56 | [[Kullanıcı:Koraman~trwikisource|Koraman~trwikisource]] | align="center" | 224 | |- | 57 | [[Kullanıcı:Takabeg|Takabeg]] | align="center" | 221 | |- | 58 | [[Kullanıcı:Demirci74|Demirci74]] | align="center" | 218 | |- | 59 | [[Kullanıcı:YG1|YG1]] | align="center" | 218 | |- | 60 | [[Kullanıcı:Gökhan~trwikisource|Gökhan~trwikisource]] | align="center" | 215 | |- | 61 | [[Kullanıcı:Zohak|Zohak]] | align="center" | 206 | |- | 62 | [[Kullanıcı:Gülşah|Gülşah]] | align="center" | 192 | |- | 63 | [[Kullanıcı:Ugur Basak|Ugur Basak]] | align="center" | 191 | |- | 64 | [[Kullanıcı:NKOzi|NKOzi]] | align="center" | 187 | |- | 65 | [[Kullanıcı:Meryem Yazıcı|Meryem Yazıcı]] | align="center" | 185 | |- | 66 | [[Kullanıcı:Harosman|Harosman]] | align="center" | 185 | |- | 67 | [[Kullanıcı:Saltinbas|Saltinbas]] | align="center" | 183 | |- | 68 | [[Kullanıcı:Alikıroğlu6163|Alikıroğlu6163]] | align="center" | 183 | |- | 69 | [[Kullanıcı:Khodemhuck|Khodemhuck]] | align="center" | 182 | |- | 70 | [[Kullanıcı:Samsen|Samsen]] | align="center" | 176 | |- | 71 | [[Kullanıcı:Noyder~trwikisource|Noyder~trwikisource]] | align="center" | 174 | |- | 72 | [[Kullanıcı:Mezireli61|Mezireli61]] | align="center" | 172 | |- | 73 | [[Kullanıcı:Ahmetaslan~trwikisource|Ahmetaslan~trwikisource]] | align="center" | 172 | |- | 74 | [[Kullanıcı:İsmetaydin~trwikisource|İsmetaydin~trwikisource]] | align="center" | 168 | |- | 75 | [[Kullanıcı:Viki|Viki]] | align="center" | 166 | |- | 76 | [[Kullanıcı:Kuzeyli Adam|Kuzeyli Adam]] | align="center" | 163 | |- | 77 | [[Kullanıcı:Alikıroğlu|Alikıroğlu]] | align="center" | 161 | |- | 78 | [[Kullanıcı:HakanIST|HakanIST]] | align="center" | 159 | |- | 79 | [[Kullanıcı:St. Doggo|St. Doggo]] | align="center" | 149 | |- | 80 | [[Kullanıcı:Hazan|Hazan]] | align="center" | 137 | |- | 81 | [[Kullanıcı:Can Kedi|Can Kedi]] | align="center" | 137 | |- | 82 | [[Kullanıcı:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] | align="center" | 130 | |- | 83 | [[Kullanıcı:AhmetÇavuş|AhmetÇavuş]] | align="center" | 121 | |- | 84 | [[Kullanıcı:Recep64|Recep64]] | align="center" | 117 | |- | 85 | [[Kullanıcı:タチコマ robot|タチコマ robot]] | align="center" | 111 | |- | 86 | [[Kullanıcı:Vagobot|Vagobot]] | align="center" | 106 | |- | 87 | [[Kullanıcı:Kuzey 75|Kuzey 75]] | align="center" | 104 | |- | 88 | [[Kullanıcı:Oyhan Hasan Bıldırki|Oyhan Hasan Bıldırki]] | align="center" | 102 | |- | 89 | [[Kullanıcı:Neslihan Bilgili|Neslihan Bilgili]] | align="center" | 101 | |- | 90 | [[Kullanıcı:SessizZurna|SessizZurna]] | align="center" | 99 | |- | 91 | [[Kullanıcı:Vikiyazar|Vikiyazar]] | align="center" | 96 | |- | 92 | [[Kullanıcı:Kübra uzuntaş|Kübra uzuntaş]] | align="center" | 95 | |- | 93 | [[Kullanıcı:Rornaof|Rornaof]] | align="center" | 92 | |- | 94 | [[Kullanıcı:Özlem malkoç|Özlem malkoç]] | align="center" | 90 | |- | 95 | [[Kullanıcı:EmausBot|EmausBot]] | align="center" | 86 | |- | 96 | [[Kullanıcı:Burak Kara|Burak Kara]] | align="center" | 85 | |- | 97 | [[Kullanıcı:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] | align="center" | 84 | |- | 98 | [[Kullanıcı:Alpfa|Alpfa]] | align="center" | 77 | |- | 99 | [[Kullanıcı:Dilekisildar|Dilekisildar]] | align="center" | 76 | |- | 100 | [[Kullanıcı:EVula|EVula]] | align="center" | 76 | |} </center> j85v1lu3127rlo30nnwrvtfcjd1tjhq 10 44451 168826 2024-11-18T12:35:40Z Satirdan kahraman 15204 Yeni sayfa: {{Ana sayfa alıntı |resim= 20150115 SB Yemen IMG 8130.jpg|rowsize=200 |colsize=200 |başlık metni= |altyazı=<poem> Askerle vapuru donattık sardık Sade gök görünür kara arardık Tam kırk üç günde Yemen'e vardık Vapur lenger attı bulduk limanı </poem> [[Yemen Destanı |''devamını okuyun'']] |üreten=Konik Mustafa }} 168826 wikitext text/x-wiki {{Ana sayfa alıntı |resim= 20150115 SB Yemen IMG 8130.jpg|rowsize=200 |colsize=200 |başlık metni= |altyazı=<poem> Askerle vapuru donattık sardık Sade gök görünür kara arardık Tam kırk üç günde Yemen'e vardık Vapur lenger attı bulduk limanı </poem> [[Yemen Destanı |''devamını okuyun'']] |üreten=Konik Mustafa }} 800fasgnxnlrjoduklg4m9df5yg9xuz 168827 168826 2024-11-18T12:35:59Z Satirdan kahraman 15204 "[[Şablon:Ana sayfa alıntı/metin/2024/47. hafta]]" sayfayı koruma altına aldı: Yüksek trafiğe sahip sayfa ([Değiştir=Yalnızca hizmetlilere izin ver] (süresiz) [Taşı=Yalnızca hizmetlilere izin ver] (süresiz)) 168826 wikitext text/x-wiki {{Ana sayfa alıntı |resim= 20150115 SB Yemen IMG 8130.jpg|rowsize=200 |colsize=200 |başlık metni= |altyazı=<poem> Askerle vapuru donattık sardık Sade gök görünür kara arardık Tam kırk üç günde Yemen'e vardık Vapur lenger attı bulduk limanı </poem> [[Yemen Destanı |''devamını okuyun'']] |üreten=Konik Mustafa }} 800fasgnxnlrjoduklg4m9df5yg9xuz 250 44452 168828 2024-11-18T18:10:25Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168828 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>dığınız zaman «Vatanımı canımdan ziyade severim yolunda tefevvühat- biedibanede bulunmuşsunuz, arkadaşlarınız söylediler. Pek iyi Ali Kemal Bey, buna ne dersiniz? Bu suali görünce hayretlere düşdüm, gözlerime inanamadım. Maamafih kâğıdın altına şu satırları yazdım : - Efendi Hazretleri, böyle ise bu suale karşı cevabım hazin bir sükûnettir! dedim. Bu cevabı okuyunca Hüsnü Bey kâğıdı elinden yere attı. «Ben böyle adamları istintak etmem» diye ayağa kalktı. Agâh Efendi işe karıştı. «Oğlum, niçin böyle yapıyorsunuz. Bu hareketleriniz hakkınızda hayırlı olmaz» dedi. - Agâh Efendi Hazretleri, siz kalb ve vicdan sahibi bir zatsınız. Bir Reis Beyefendinin sualini, bir de cevabimi mütalea buyrunuz. Bir kabahatım varsa beni cezalandırınız.. diye mukabele ettim ve istintaknameyi o zata uzattım. Hüsnü Bey bu mübaheseyi beklemedi, çıktı, gitti. Fakat biz yalnız kalınca Agâh Bey o yazılara bir göz gezdirdikten sonra müteessirane başını salladı: Lahavlve la kuvvet ila billah demekten nefsini zapt edemedi. Bana da itab etmek şöyle dursun, âdeta müşfikane muamele eyledi. Istintak o gün böylece münkatı oldu. Müteferrika Komiserliğine avdet edince cereyan-ı vukuatı nazar-ı muhakemeden geçirdim. Hüsnü Efendinin idrakini, tarz-i muamelesini fikrimce bir türlü tefsir edemedim. Sonra düşündüm ve anladım ki bu zat hirs-ı cah ile ne söylediğini, ne de yaptığını bilmiyor, bize böyle nabe mahal bir şiddet göstererek göze girmek istiyor. Müteferrika Başkomiseri Hüseyin Efendi ile dost oldukdu. Bu işi ona anlattım. O doğru adam «Nazır Bey iyidir, müdür-ü âladır. Lakin meclis reisine hiç emniyetim yok" dedi. (15) Artık niçin mevkuf olduğumu biliyordum. Fikren olsun müs- terih idim, bana ne cinayet istinad edebilirlerdi, Memduh'un tek- lifini ciddi bir surette kabul etmedimdi. Nikoli birahanesinde iç- timaımızda ağzımı açarak bir söz söylemedimdi, o yaftayı ne ben yazdımdı, hatta ne de tasvip, takdir ettimdi. Bana en ziyade hayret veren şu idi ki daha bu işin iptidasında böyle ortada fol yok yumurta yok iken tevkif olundukdu. Henüz cemiyeti bile teşkil etmedikti, arkadaşlarımız belli değildi. Sonra anladık ki Tahir Kenan'ı bu tertibata sevkedenler meseleyi tacil eyliyorlarmış. Daha bu dolabı tasarlar tasarlamaz hakan-ı mağfure vukua gelmiş bir hakikat gibi bildirdikleri için böyle hareket etmekte muztar kalmışlar imiş. Öyle pek küçük bir emare o devre göre hepimizi gelişi güzel bir hüküm-ü karakuşi ile mahkûm etmek için kâfi idi. Zaten biz bu tuzağa tutulmak için ahmak bir bildircin gibi ezelden hazır idik. Evvelce kısmen tevkif olunmamış mi idik. Mimli idik. Beyoğlu'nu sıksık dolaşmıyor mi idik? Bira hanelerde şüpheli şüpheli oturmuyor mu idik? Alenen Avrupa gazetelerini okuyor mu idik? Kuyumuzu elimizle kazmıştık. Fakat sonra da anladığımız bu hakikatlara o zaman safḍilliğimizden, tecrübesizliğimizden pek akıl erdiremiyorduk. Üçüncü bir istintakta Hüsnü Bey bana dedi ki Ali Kemal Bey, artık inkârı bırakınız, itiraf-1 cürüm eyliyeniz, bütün arkadaşlarınız böyle yaptılar, atıfat-i şahaneye sığındılar. - Bir cürüm işlemedim ki itiraf edeyim. Ne bir cemiyet-i fesadiye teşkil eyledik, ne dediğiniz gibi ilanlar, yaftalar yazdık, neşr eyledik, ya duvarlara yapıştırdık. Böyle yaptığımıza bir delil gösteriniz dedim. Hüsnü Bey o zaman mahut Tahir Kenan'ı celp eyledi, beni onunla yüzleştirdi. O vakte kadar benimle pek resmî görüşmüş bu zat bu muvacehede bana karşı gayet samimi bir tavır aldı: «Kemalcığım, artık inkâra mahal yok. Ben hakikatı itiraf eyledim, Padişahımızın âtifetine sığındım. Zaten yazdığımız yafta Memduh'un üstünde yakalandı 'el necat fi elsıdık'», dedi. Bu sözleri işitir işitmez fes başımdan fırladı. Hemen ayağa kalktım. Bilhassa Ağâh Efendiye tevcih-i hitap ile : - Vay, öyle mi, ben de pek iyi hakikatı söyleyeceğim. Cihanda en mukaddes ne varsa, ona yemin ederim ki cemiyet-i fesadiye, yafta, bütün bu tertibat acemicesine bir tezvirden ibarettir. Şimdi büsbütün anlaşıldı. Bu tevzirin mürettibi de işte bu adamdır. İhtimaldır, Memduh'u kandırdı. Öyle bir cemiyet teşkil ettirmek istedi, o yaftayı yazdırdı. Fakat ne o cemiyet teşekkül etti, ne o yafta basıldı, neşrolundu. Ne de biz böyle bir teklifi kabul eyledik. Tahir Kenan Bey maruf bir serseridir. Bir külah kapmak için bu sani'aları icad eden o dur. Biz, evet hürri-<noinclude> 111</noinclude> kye3jdtrvscjdq2qu7lx6bchdq1d7f1 250 44453 168829 2024-11-18T18:13:45Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168829 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>yet-i fikriye sahibi gençleriz, fakat budala değiliz. Muhalı, mümkünü olsun biliriz, böyle mecnunane bir teşebbüse kalkışmayız. Masumiyetimize bu hakikattan daha parlak burhan olurmu? tarzında uzun uzadıya müteessir, münfail söylendim. Sözlerim hatta Hüsnü Beye bile tesir eyledi. Hele zavallı Agâh Efendi müteessirane : - Oğlum, Ali Kemal Bey, Padişahımız Efendimizin adalet ve merhameti büyüktür. Bu söylediklerini güzelce yaz, hususiyle Zat-1 Cihanbaniye ne senin, ne de arkadaşlarının sadakatta ve unutma, hakikat-ı ubudiyette kusur etmediğinizi söylemeği hal elbette meydana çıkar. Biz de vicdan sahibi adamlarız, elimizden geleni yaparız. dedi. O ifademi öylece etrafiyle kâğıda geçirdim. Bu vakıa tabiî bir derece daha izam edilerek bütün Nezaret aks eyledi. Benim ne yolda idare-yi kelam eylediğimi, müdafaa-yı nefis ettiğimi işitince Abdülhalim Memduh da öyle yaptı. Nazırdan Müteferrika Komiserine varıncaya kadar herkes bize başka bir nazar-ı rıfk ve muhabbet ile bakmağa başladı. Tahir Kenan için de yine herkez izhar-ı gayz eyliyordu. Netice-yi istintakımızı, hususiyle ifadat-i maruzemizi Kâmil Bey bizzat Mabeyn Başkitabetine götüdü, takdim eyledi. Fakat henüz günler, haftalar, hatta aylar geçti, o maruzata bir cevap çıkmadı. Biz âdeta Bab-1 Zaptiyede unutulduk. Doğruyu söylemeliyiz, diğer mahsuplara, mevkuflara nisbetten huzur içinde idik. Nazırdan en küçük bir polis neferine kadar bütün memurlar bize hüsn-ü muamele ediyorlardı, zaman zaman af olunacağımız, söyleniyordu. Halimizden o derece müteşekki değil idik. Hele Memduh pür neşe idi, çünkü şarlatanlıklariyle o muhiti hayretlere düşürüyor idi, her lisanda, her fende yed-i tula sahibi görünüyordu. Hergün hariçten ziyaretine gelen telmizleri, üftadeleri kabul ediyordu. Onlara nasihatlar veriyor, iltifatlarda bulunuyordu. Meselâ İÇTİHAD sahibi Abdullah Cevdet Beyki o zaman Mekteb-i Tıbbiye'de sakince bir şakird idi, Memduh'un böyle meftun larından idi. Her hafta mektepten çıktıkca ziyaretine perestişkârane şitab eylerdi. Zaptiye Nazırı Kâmil Bey128 de Abdülhalim'i çok sevdi, takdir eyledi. Bir gün beni odasına çağırdı. Mektupcu Ragip Beyle beraber oturuyordu. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ İLERİ GELENLERİNDEN BAZILARI EMPIRE DE TUNGGIE S Exc. ESSAD PACHA Arabassultur oritsumaiam planayotentaire. Mabeyn Başkâtibi Paris Sefiri Esat Paşa Süreyya Paşa<noinclude></noinclude> 6igrneftss0tgmxzfifhvik8933hp32 250 44454 168830 2024-11-18T18:16:07Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168830 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>Tophane Müşiri Zeki Paşa - Ali Kemal Bey, gel, sana işte şahid huzurunda hakikati söyleyim de bana muğber olma dedi, şu sözleri söyledi ; «<Senin de, arkadaşlarının da ne derece masum olduğunuzu daha ilk günü anladım. İstintakınız biter bitmez evrakınızı Başkitabete takdim eyledim, affınızı istedim. O zamandan beri üç dört def'a keyfiyeti tekid eyledim. Fakat maruzatıma bir cevap çıkmıyor. Ne yapabilirim? Elimden ne gelir? Sizin gibi müstaid, muktedir gençere fenalık etmek bir denaettir. Abdülhalim Memduh, o ne ateşpare-yi zekâdır. Bir memlekette Memduh kâbında kaç genç bulabilirsiniz. Şair, kâtip, natuk, fransızca, almanca, türkçe... Hüda bilir, bu yaşta bu derece iktisab-1 kemâl eylemek bana hayret verdi.>> Kâmil Bey ki esbak Dahiliye Nazırı Mehmet Ali Bey biraderimizin pederidir, latif bir adamdı. Bir iki kerre benimle böyle uzun uzadıya görüştü, hatta siyasiyattan bile bahseyledi. O zaman Sırp Kıralı Milan terk-i saltanat eylemişti. Bu hadise için fikrini söyledi: «Herif sarhoş, kumarbaz. berbad bir mahtuk. Artık o mevkide dikiş tutturamadı. Her taraf feveran içinde. Bulgar, Yunan Ulah vesaire. Artık Balkan'larda rahat kalmadı. Bir asır evveli bu yerler hep Osmanlı toprağı idi, hey gidi zaman hey!» dedi. O esnada hatırıma Said Bey hocamızın 127: Harp ve mekr ve fitneden kurtulmadı Balkanlar henüz<br> Bir karara girmedi Bulgar ve Sırbistan henüz mizah-i marufu gelmişti. Okudum. Kâmil Beyin hoşuna gitti. Böyle mükâlemelerle anladım ki Nazır Bey boş değildi, umur-u âleme az çok vakıf idi. Memduh'la birlikte türkceye tercü- me etmemiz için usul-u zabıtaya dair bana almanca büyük bir eser verdi. Biz teşehhüd mikdarı almanca biliyorduk, fakat Memduh yükseklerden attığı için Kâmil Bey bu lisana vukufumuzu hari- kulâde sanıyordu. Artık gündüzleri bir nefer refakatında hamama gitmek vesilesiyle dışarı çıkar, evlerimize gider ve gelir oldukdu. Geceleri hep bir odada toplanır, güler, eğlenir, dururduk yani bazen Memduh türlü maskaralıklarda bulunurdu. Ekseriya meclis reisi Hüsnü Beyin taklidini yapardı. Nazırdan yüz bulalıdan beri o biçareyi diline dolamıştı. O devirde Bab-ı Zaptiye'de bir kapıçuhadarı Mehmet Bey var idi ki pek latif, kalben necip, fikren hür bir insandı. Nöbetci<noinclude> 113</noinclude> 73beizkkw9y7k7zxgcsph4n29n19t9e 250 44455 168831 2024-11-18T18:43:56Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168831 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>değil iken bile mahza geceler bizimle sohbetlere koyulmak için ekseriya evine gitmez, dairede kalırdı. Bizi âdeta arkadaş gibi severdi, bir çok latifelerle eğlendirirdi. Çünkü hoş sohbet, nekre, zarif bir zat idi. Hatta güzelce bir sese malik idi, bazen hafif sesle şarkılar bile söylerdi. Meselâ Kemal Bey merhuma isnad eylediği şu garib şarkıyı ne güzel inşad eylerdi : Ben ki mazluma kıydık, kader ve kıymet bilmedik<br> Béndė var mıydı kabahat? böyle ferman eyledik Nazır Kamil Bey bu Mehmed Beyi çok severdi, diğer nezaretlere gittikçe arabasına alır, beraber götürür, getirirdi. Bir gece Mehmed Bey bize dedi ki: - Bugün Nazır Beyle aramızda tuhaf, ibretengiz bir mükâleme geçti. Araba ile Maliye Nezaretinden geliyorduk Divan Yolundan mürur ederken Nazır Bey bana Sadık Paşa'nın konağını göstererek : Mehmed Bey, ne mükemmel konak, hele ne büyük bir bahçeye malikdir. dedi. Ben de : - Evet Efendimiz, harikulâde. Ya o bahçenin limonlukları, havuzları, o portakal, limon ağaçları, o balıklar. İnsana hayret verir. dedim. Kâmil Bey durdu. Gülmemek için dişlerini sıkıyordu. Bir lahze sonra : - Fakat Mehmed Bey, bu konak kadar battal, tatsız bir konak olmaz. Bahçe dediğin ise ufak bir harabedir. Limonluklar, havuzlar nerede? diye sordu: Evet, Efendimiz, bendeniz de mütehayyirim. Böyle kos koca bir konağın öyle müştemilatı olmak icap ederdi, niçin yok? cevabını verdim. Kâmil Bey: - Aman, Mehmet Bey, deminden ne söylüyordun, şimdi ne söylüyorsun? dedi. Cevaben: A Veli nimet, ben böyle yapmasam, dalkavukluk etmesem, bir an ak dediğime bir an sonra kara demesem, hasılı hakikatı söylemek istesem Bab-i Zaptiye kapıçuhadarlığında kalabilir miyim? Müteaddid nazırların peyderpey nedim-i hasları olabilir miyim, bizim nasibimiz ezelden böyle imiş. dedim. - Mehmet Bey, itiraf et ki nasibin hazin imiş. Fakat biz de öyle değil miyiz? Aceba biz de büyüklerimize tıpkı senin bana yaptığın gibi yapmıyor muyuz? Keşke bakkal, hamal olsaydık da bu mihnetlere maruz kalmasaydık. Nazırın gözleri sulanmıştı, samimi müteheyyiç idi. İşte Mehmet Bey bize zaman zaman böyle fıkralar anlatırdı. Bu müsamerelerimizde her birimiz hususi mütalcalarımızdan da dem vururduk. Meselâ Fahri daima Cevdet Paşa'nın Tarih-i Osmani'sini okuduğu için hep ondan bahs eylerdi, o eseri harikulâde bulurdu. Hele Hamid-i Evvel devrini Hamid-i Sani devrine pek benziyor diye nakl ede ede bitiremezdi. Fahri her meziyet-i ahlakiyesiyle beraber hadidelmizaç, küfürbaz bir genç idi. Bir parça kızınca Padişahtan başlayarak Zaptiye Nazırına varıncaya kadar bütün erkân-ı hükümete alenen söverdi. «O başlar kesilmedikçe bu millet rahat etmez. Asırların lekelerini ancak kan temizler, kan, kan, kan!» diye bağırırdı. Bizi seven memurlar bir kaç defa böyle lisan kullanmamasıni ona hayırhahane ihzar eylediler. Lakin Fahri bu ihtarlara kulak asmazdı, yine bildiği gibi yapardı. Hüsameddin ile biz daha mutedil idik. Ben o zaman ''TEMPS'' gazetesini âdeta hatm eder gibi baştan başa okurdum, hadisat-ı âlemi onlara hikâye ederdim. Mehmet Bey gibi bazı erkân-ı nezaret bu bahislere pek alakadar olurlardı. O devirde Fransa Inkilab-ı Kebirine dair basit olmakla beraber nafi bir tarih-i mufassal neşrolunuyordu. O eseri cüz cüz aldırır, uzun uzadıya tetebbü eyler, geceleri içtimalarımızda meclise anlatırdım. Hüsameddin Midilli'den, biraderi Baha Bey'den mektuplar alırdı, Kemal Bey merhumun menakıbını nakleylerdi. Memduh ise yapmadığı maskaralıkları bırakmıyordu. ''Reis Bey'' unvaniyle bir perdelik bir muzhike yazdı, bir gece bize. okudu, muzhike Reis Hüsnü Beye dair gûna gün temeshürat ile dolu idi.<noinclude> 115</noinclude> s6j3u49ebbpcmavnqt99gnj3bwspr87 250 44456 168832 2024-11-18T18:51:06Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168832 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>Bütün zaptiye heyeti bu oyunu işittiler, iş Hüsnü Beyin bile kulağına gitti. Müteferrika Komiseri Hüseyin Efendi evvelce dediğim gibi iyi bir adamdı. Bir gün bana dedi ki aleyhinizde yine bir cereyan var, lisanınızı hıfzediniz. Zaman acipdir, başınıza başka bir kaza gelir. Ben de bu sözleri arkadaşlarıma söyledim. Fahri pür hiddet kesildi, yine bir çok küfürler etti. Memduh bana karşı müzeyyifane: «Hamdullah Kemal Beyefendi! Bizi bu hale sokan böyle bir idare-yi zalimeye karşı hamdederek oturmak leh-ül-hamd elimizden gelmez. Sizin elinizden gelirse Allaha hamd ediniz, oturunuz. İnşallah Şevketmeab Efendimiz bu hüsn-ü hal ve hareketinizi duyarak sizi mazhar-ı af ve safh-1 hümayunları buyrurlar. Biz daileriniz ise o zalimin de, bu saltanat-ı zalimanenin de son nefesimize kadar hasm-ı canı lânethanıvız." dedi. Memduh ile bir parça atıştık, Hüsam ile Fahri aramızı buldular bana hak vererek Memduh'u haksız çıkardılar. Yalnız bu kadar değil. Biz ekseriya polis neferiyle gündüzleri dışarı çıkıyor, evlerimize gidiyorduk. Bir iki kerre garip vak'alar oldu. Meselâ polis efendi beni bir kerre evde bıraktı, akşama kadar gelmedi. Bab-ı Zaptiye'ye gece avdet etmeğe mecbur olduk. Bu hadiseler Nezarete fena akseyliyordu. Nazır Kâmil Beyin, Müdür Agâh Beyin müsamahalarından, müsaadelerinden bolboluna istifade eyliyorduk, fakat Reis Hüsnü Beyi hiç hatıra getirmiyorduk. O devirde İstanbul'da Kurusıkı namiyle meşhur bir serseri vardı. Galiba ermeni idi. Uzun boylu, top sakallı, yakışıklı bir adamdı. Haftada bir iki gece bilmem ne sebeplerle tevfik olunur, Bab-ı Zaptiye'ye sevk olunurdu. Fakat memurlarla aşına ve esasen zararsız bir insan olduğu için tevkifhaneye gönderilmez, sabaha kadar avluda gezinir, pineklerdi. Arasıra odamıza da uğrardı. Fikren hür olduğu için kafayı da bir az fazla tütsületmiş ise ağzına geleni söyleyerek hepimizi güldürürdü. Bizi cidden severdi, meth eylerdi. «Böyle gençler hapsolunur mu? Bu ne cinayet» derdi. İstibdattan, ihtilaldan da haline göre bahsederdi. Fikren yüksek olduğu halde Kurusıki'yı böyle alçaklara düşüren işret ve işret saikasiyle de müptelâ olduğu serserilik, harabatilik, haneberduşluk idi. Rivayetlere göre bu adamçağız bir mektep muallimi imiş. Az çok bir tahsil görmüş. Sonra bir derd ile kafayı sarhoşluğa vererek bu derekelere inmişti. Bu zavallı Kurusıkı, her kusuriyle beraber bende hoş bir hatıra bıraktı, çünkü fırsat buldukça odamıza gelir «Evladlar, ne hapisten, ne nefiden, ne idamdan korkunuz. Fikir yolunda böyle çalışınız, varolunuz» der, ağlardı. Sonra polis neferleri, yabancılar gelince mukallidliklere koyularak işi latifeye boğardı. Aleyhimizde kîlükaallerin çoğaldığı bir sırada idi ki bir gün arkadaşlarıma gizlice şöyle bir teklifte bulundum : - Böyle bir idare-yi müstebideye karşı çocukcasına adavetlerden, husumetlerden bir faide çıkmaz. Biz heriflerin esirleri, mahpusları iken nasıl aleyhlerinde bulunabiliriz? Bana kalırsa fırsattan istifade ederek bu mahbeṣden kaçmalıyız, memalik-i ecnebiyeye gitmeliyiz. O zaman istediğimizi yapar, bu zalemenin başına yıldırımlar yağdırırız. İşi gürültüye vermeyiniz. Emin bir vasıta buluruz, bir gece gizlice limandaki ecnebî gemilerinden birine gider, saklanır, sonra da diyar-ı gurbeti boylarız. Bu teklif kabul olundu. Ben de sıksık hamam vesilesiyle dışarı çıkarak o işi hazırlamakla meşgul idim. Lakin hernedense Memduh bu teşebbüsten pek hoşnud görünmüyordu, çünkü acibelamal bir mahluk idi. Evvvelâ tevkif edilmemize başlıca sebep olmuştu. Saniyen tevkif olunurken mahut yaftayı hafiyen imha edeceği yere zabıta memurlarına hissettirecek bir tarzda sakla mağa kalkışarak bilakis meydana çıkarmıştı. Salisen esna-yı istintakta beraat etmemize mani olmak için ne lazımsa yapıyordu. Nihayet böyle mevkuf iken de lisanını bir türlü tutamıyor, mevkiimizi büsbütün tehlikeye düşürüyordu. Niçin böyle yapıyordu? Öyle sanıyorduk ki ismet-i fikir ve vicdanına rağmen bu genç bir kusura imalik idi. O da gösteriş, hirs-1 şöhret idi. Bu saika ile mahbes ve menfayı cana minnet biliyordu, bir vesile-yi şan ve şeref addeyliyordu. Bilakis o musibetlerden mahrumiyeti bir idbar gibi telakki ediyordu. İşte iptidadan intihaya bu endişe ile çabaladı, durdu. Günahı boyununa, fakat biz o zaman öyle hükmettik ki bu firar teşebbüsümüzü de gevezecesine ötekine, berikine söyleyen o idi. Her ne hal ise bir gece yarısı bizi uykudan uyandırdılar, Bab-ı Zaptiye'den aldılar, birer birer Mehterhaneyes getirdiler, tâ içeriye soktular. O zaman Memduh'da betbenz sapsarı oldu, eski şetaret kalmadı. Hepimiz az çok korktuk, çünkü ne olduğumuzu birden bire bilemediğimiz gibi ne olacağımızı da anlayamıyorduk, büyük bir cezaya duçar olacağımızı da zanneyliyorduk, Bab-ı Zaptiye'deki halimize hasret çekiyorduk.<noinclude> 117</noinclude> dq9jsagnynyuv6qeygem8rje2dj6ij7 250 44457 168833 2024-11-18T18:57:28Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168833 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>(16) Mehterhane'deki mahsuplar derhal etrafımızı sardılar. Onlardan biri, ismi hatırıma gelmeyen sarraf - ki dolandırıcılıkla uzun bir müddet için mahkûm, fakat şen, şarlatan bir adam idi - bize «Sizin geleceğinizi biz çoktan biliyorduk» dedi. Memduh şaşkınlık eseriyle ne olacağımıza dair bu adamcağızdan istimdada kalkıştı. Biz bu hareketine güldük. Fakat çok geçmeden, yine o gece bizi hapishanenin içinden çıkardılar, Meriyülhatır dairesinde müstatilesşekil, küçük bir odaya sokdular. Bu ufak oda dördümüzü birden zor alıyordu. Fakat fazla olarak bizimle beraber bir mahpus daha vardı. O da sabık Şile naibi biçare bir hoca idi. Elli kuruş rüşvet aldığı için on sene kalebendliğe mahkûm olmuştu. Lakin o zavallı herif âdeta çılgın idi. Bize derhal uzun uzadıya derdini yandı. Muhakemesinden, reisden, ilamdan ve saireden yanık yanık bahsetti. Hakikaten öyle bir devirde böyle bir kazaya uğramak bir talihsizlik eseri idi. O koca Ziya Paşa : Milyonlar çalan mesned-i izzette serefraz<br> Bir kaç kuruşu mürtekibin cayı kürektir beytiyle bu hali pek doğru bir tarzda tasvir etmemiş midir? - Allah için söyleyiniz, hana niçin böyle yaptılar? diye başımızı yiyen Naib Efendiye Fahri: - Elli kuruşa bedel elli bin, yüz bin, beşyüz bin kuruş çalamadığın için, herif! Ben olaydım, seni müebbed küreğe, idama mahkûm ederdim. Elli kuruş ta çalınır mi? dedi. Hepimiz bu sözlere o felaket içinde bile güldük. Nihayet yataklarımızı getirdiler. Bir köşeye serdik. Zaten yorgun idik, uykuya daldık. Kapımızın önünde tüfekle iki nefer bekliyordu. Altımızdaki bir nevi bodrumda zincirler içinde bir cani yatıyorddu. Bu herif Şehzadebaşında medresede bir hocayı öldürmüş, idama mahkûm edilmişti. Lakin devr-i sabıkada böyle mahkumlar asılmıyor, zindanlarda kalıyorlar, hatta bazen gitgide mazhar-1 af bile oluyorlardı. Ö ümid ile olsa gerektir ki bu katil de ekseriye zincirlerini şakırdatarak şarkılar söylüyordu, cihanı umursamıyordu. Biz o gece o yorgunlukla öyle ağır bir uykuyla iken Şile Naibi bağırarak yatağından fırladı: Peygamber aşkına söyleyiniz, Reis Efendi Hazretleri, bu ilamın neresinde sahtekârlık var? diye avazı çıktığı kadar feryada koyuldu. Dehşet içinde uyandık, ne olduğumuzu bilemedik. Fakat kendimizi toplayarak herifin çılgınlık saikasilye böyle bağırdığını anlayınca telaşımız geçti, yine uyuduk. O gece bu hadise bir kaç kerre tekerrür eyledi, Bereket versin ki sabah oldu. Hapishane Müdürü geldi, güya hatırlarımızı sordu. Tabii halimizden şikayet eyledik, hele Naib Efendinin aramızdan alınmasını musirrane talep ettik. Öyle yaptılar, o küçük oda büsbütün biz kaldı. Toplandı, temizlendi. Bir iki karyola da getirttik, birer tarsia koyduk, yine rahatımızı bulduk. Bu sefer ziyaretimize gelenlerin haddi, hesabı yokdu. Gündüzleri çıkıyor, avluda geriyorduk, diğer mahsuplarla görüşüyorduk. Bu cemaat içinde tuhaf tuhaf adamlar görüyorduk. Meselâ Kudüs-ü Şerif'den gelme yetmişlik, galiba Vartanyan isminde bir ermeni rahibi vardı ki siyaseten mahkûm idi. Pek latif bir adam idi, bizi çok sevdi, hiq peşimizden ayrılmazdı. Fikirlerimizi çok takdir ederdi. Bakikaten de temiz bir kalbe malik idi. «Evladlarım, gece gündüz sizin kurtulmanız için dua ediyorum. Yoksa kendimi düşündüğüm yok, benim yerim öbür dünyadadır. Fakat siz bu yerden çıkmalı, yaşamalı, bu mülke hizmet etmelisiniz.» derdi. Anadolu'yu, Kürdistan'ı pek suzişnak bir tarzda tasvir eylerdi : - Emin olunuz bu memleket adalete susamıştır. Ermeniler adalet istiyorlarsa cinayet mi? Onlar da insan değil mi? Yaşamak hakkına malik değiller mi? diye tazallum eylerdi. Hep milletini, insaniyeti düşünürdü, fikren o derece yüksek idi. Bir kerecik olsun, bu adamın şahsı için bir endişeye düştüğünü, bir emel beslediğini görmedik. Bize muhabbeti gittikce artmıştı. Ekseriya odamıza gelir, yazdıklarımızı okur, okuduklarımızı dinlerdi. Hele fikir-i taassubdan ne derece azade olduğumuzu, ermeni, türk, kürt vesaire bütün akvam-ı osmaniyeyi müsavi tuttuğumuzu görünce sevinçten çıldırdı. «Allah sizi berhudar etsin» diye âdetâ ağlardı. O zaman gerek bir çok Mekteb-i Mülkiye Efendileri, gerek matbuatın en güzide gençleri hapishaneye ziyaretimize geldikçe bu papas efendiyle de görüşürlerdi, tipki bizim gibi ahrarane görüşürlerdi. Bu müsabahalar o zavallı ihtiyara hayat verirdi. Vatan! Vatan! dedikce gözlerinden nur feveran eden bu yet-<noinclude> 119</noinclude> 7dio8eqajxybc9tseafy5s3lii1ld1m 250 44458 168834 2024-11-18T19:04:13Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168834 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>mişlik rahibin hali hayatı, hepimize büyük bir ders-i ibret oldu. Yine Mehterhane'de Şam ağniyasından Şamaya Efendi isminde bir musevi tanıdık ki pek güzide, halen ve ahlaken mümtaz bir ihtiyar idi. Fuad Paşa'dan, Mithat Paşa'dan Ziya Paşa'ya kadar bir çok Suriye Valilerini 129 yakından tanımıştı, iş başında görmüştü, kudret ve meziyetlerine göre takdir eyliyordu. Fuad Paşa'yı zekâ ve zerafet ve siyasetce harikulâde buluyordu. Ziya Paşa'yı o kadar beğenmiyordu. Zavallı Şamaya Efendi Hükümetten mühimce bir matlubunu alabilmek için İstanbul'a gelmişdi. Yıldız'a, Maliye Nezaretine baş vurur dururken Beşiktaş'da kira ile tuttuğu bir hane dolayısiyle Muhafız Hasan Paşa'nın hışmına uğramışdı, üç ay hapse mahkûm olmuştu. O zamana kadar devletten de, rical-1 devletten de hüsnü muamele görmeğe alışmış, memleketinde valilere düşmüş, kalkmış olduğu için bu muamele o adamcağıza ağır geliyordu. Bu zat bizimle çok dost oldu. Bu dostluk bilhassa benimle senelerce devam eyledi. O ermeni rahibi ile bu musevî zengini istisna edilirse hapishanede tanıdığımız diğer eşhas ehemniyetten âri idi. Hele dolandı. rıcılıkla mahkum edilmiş bir bey vardi ki pek tuhaf idi, çünkü o muzikede bile dünyayı hiçe sayıyordu, ömrünü hanedelikle geçiriyordu. Ekseriya odamıza gelerek bize şarkılar okuyurdu. Meselâ Said Paşa Merhumun : Uyanmaz uykudan ol mest-i nazım<br> Bana sensiz cihanda can ne lazım şarkısını güftece : Muhabbet edelim uyku ne lazım tarzı sakil ve sakimine sokarak bağıra bağıra söylüyordu. Üç dört ay Bab-1 Zaptiye'de mevkuf kaldıkdı, beş altı ay da Mehterhane'de bulunduk. Artık bizi istintak ve isticvap etmek şöyle dursun, soran bile yokdu, âdetâ unutuldukdu. Mesmuatimiza nazaran Hapishane-yi Umumiyeye nakl olunuşumuz güya firarımıza meydan vermemek için idi. Lakin bu sefer daha serbest idik. İki günde bir ruhsat alıyor, dışarı çıkıyor, Beyoğlu'na varıncaya kadar her tarafı geziyorduk. Kaçmak tasavvuru muttasıl zihnimizde idi. Hatta hariçten bizi ziyarete gelen bazı arkadaşlarımızla bu tasavvura dair görüşüyor, en ziyade Bükreş'e gitmeği tasarlıyorduk. Vaktiyle benimle beraber Paris'e seyahat eden Uşakîzade Süleyman Bey de, galiba üzerinde bazı evrak-ı muzire bulunduğu için Avrupa'dan Derisaadet'e gelir gelmez tevkif olunmuştu. O da Mehterhane'de, fakat ayrı bir odada mevkuf idi. O devrin hayat-ı şebabında başka bir samimiyet vardı. Bildiklerimizden küçük, büyük bir genç kalmadı ki ziyaretimize şitab etmiş olmasın. Bir aralık odamız, o girive-yi zuçret bir mahfel-i edep şeklini almıştı. Hele Reşit, Sami, Suad, Sermed, Fehim gibi samimi arkadaşlarımız o mahfelin daimi müdavimlerinden idiler. Mektepten imtihanlarını bitirdikten sonra hemen her gün bize uğrarlardı. Bu içtimalarda edebiyattan, hatta siyasıyattan bile biperva bahsederdik, belki İstanbul'un en serbest, en metin bir yeri o hücre-yi mahbes idi. Zaten biz doluya tutulmuş olduğumuz için yağmurdan korkmuyorduk. Arkadaşlarımız da cesaret gösteriyorlardı. Bu meclis böyle az, çok bir şetaret içinde devam ediyordu, zincirlerimiz o derece ağır gelmiyordu. Temmuz iptidalarında idi. Bir gün bizi hep birden Mabeyn-i Hümayuna götürdüler. Başkâtip Süreyya Paşa¹s merhumun huzuruna çıkardılar. Paşanın yanında Zaptiye Nazırı Kâmil Bey, İkinci Mabeynci Ragip Bey, 131 bir diğer zat daha vardı. Süreyya Paşa halûk, halim bir zat idi. Bize hayırhahane bir eda ile takriben şu sözleri söyledi: - «Efendiler, Şevketmeap Efendimiz kemâl-1 merhametlerinden sizi af buyurdular. Kabahatlarınız büyük ise de gençliğinize, zekâlarınıza acıdılar. Artık mütenebbih olunuz, bu meslek-i mezmumdan vaz geçiniz. Ali Kemal Bey, geçen sefer de Ragip Beyefendi size o kadar nasihat verdi, niçin söz dinlemiyorsunuz? Emin olunuz, bizim gayretimiz, Kâmil Beyefendinin şefaatları olmayaydı, kurtulamıyacakdınız.>> Kâmil Bey Süreyya Paşanın sözünü kesti : - «Aman Paşa Hazretleri, ne sizin gayretiniz, ne de bizim şefaatımız, mahza Padişahımızın şefkat ve atıfetleri bu efendileri kurtardı. Artık ömr-ü iclal-ı şahaneye dua etsinler.>> dedi. Başkâtip Paşa bana bilhassa hitap ettiği için arkadaşlarım- dan evvel mukabeleten dedim ki : - «Paşa Hazretleri, gerek elttaf-1 hümayunun, gerek inayet-i devletinizin minnetdarıyız. Fakat emin olunuz ki biz masumuz, hiç bir cürüm işlemedik, nahak yere dokuz aydır, hapishane köşelerinde sürüklendik.»<noinclude> 121</noinclude> br478z8op4k6cuw0clw6vchpm6pouhv 250 44459 168835 2024-11-18T19:11:23Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168835 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>Bu mukabeleden Paşa memnun olmadı, olmadığını etvariyle gösterdi. Kâmil Beyle Ragip Bey de sözlerimi hoş görmediler, beni susdurdular. Ragip Bey: - «Bari Ali Kemal Bey sen söyleme. Vaktiyle bu başına gelecekleri sana uzun uzadıya anlatmadım mıydı? Bu def'a mazhar- af oldun, Şevketmeab Efendimize dua et, otur. Fazla söz istemez.>> dedi. Tam bu sıralarda idi. Pek hatırımda kalmamış, Süreyya Paşa mi, ya Ragıp Bey mi, yoksa Kâmil Bey mi idi, Padişahın bize şefkatından bahsederken esfak-ı şamile-el-afak tabirini kullanmıştı. Hemen Abdülhalim Memduh bu fırsatı yakaladı. Esasen müthiş bir oyuncu. bir muzhikeperdaz olduğu için derhal feci, mütessir bir tavır aldı, Süreyya Paşaya hitaben gayet müheyyiç bir eda, yine öyle bir müedda ile şu ağır sözleri söyledi: - «Paşa Hazretleri, şimdiye kadar sustum, fakat artık sabredemiyeceğim. Merhamet buyurdunuz, Gerek siz, gerek Beyefendiler Hazerati deminden beri afdan, atıfatten, eşfak-ı şamile-elafakdan bahis buyurdunuz. Af ve atufet nedir? Ne cinayet işledik ki muhtaç-1 af oluyoruz. Hele ne atıfet gördük ve göreceğiz. Her halde o şamil-el-afak diye tavsif buyurduğunuz eşfakın Sultan Ahmed meydanına şümulu yok imiş, çünkü biz, biçare gençler aylardan beri zindanlarda zillet ve sefaletle nahak yere perişan olduğumuz, canilerle bir tutulduğumuz halde hiç imdadımıza şitab eden olmadı. İstikbalimiz mahv edildi, ümitlerimiz ayak altına alındı. Kuru bir candan maada hayattan bir naimimiz kalmadı. Hâlâ afdan, atıfetten bahseliyorsunuz. Arkadaşlarımı bilmem, fakat ben kendi hesabıma rica ederim. Şevketmeab Efendimize arzediniz. Mahbėse, menfaya, hatta ziyade bir cezaya raziyım. Ölümü böyle zilletle yaşamağa tercih ederim, hiç bir inayete talip değilim.>> Memduh harikulâde bir cezbeze sahibi olduğu için Başkâtip Paşayı da, öbür zatları da birden bire mebhut bırakarak bu nutuk-u acibi süratla irad eylemişti. Biz de arkadaşımızın bu tecellüd-ü garibine karşı şaşırdık, kaldık. Bir yandan hırsımıza tevafuk eylediği için o tecellüdden hoşlandık, fakat bir yandan da affımız bu saika ile teehhür eder diye korktuk. Korktuğumuz filvaki başımıza geldi. Bizi yine Saraydan aldılar, Mehterhaneye götürdüler. Yolda Memduh'a söylemediğimizi bırakmadık, ama o hiddetler ne para eder, olan oldu. Süreyya Paşa da, Kâmil ve Ragip Beyler de, sözlerinden, tavırlarından, hallerinden anlaşılıyordu, evvelce dediğimiz gibi münsif, hayırhah adamlardı. Hatta bize âdetâ müteveccih idiler, muavenetimize müheyya idiler. Fakat evvelemirde Padişahın bendeleri değil midiler? Mevkilerini düşünmüyorlar mıydı? Elbette bu yolda pek ileri gidemezlerdi. Zaten o zaman gördüklerimize nazaran o devrin ekseriyetle ricali, hususiyle Sarayın başlıca erkânı böyle insafperver idiler, mezalimi tervic eden takımdan değildiler. Öyle iken, gariptir, Mabeynden yine pek zalimane kararlar bilhassa sonraları, çıkmağa başladı. Eşhasın fıtratına, ahlakına bile muhitin tesirati bu derece ziyadedir. Mehterhaneye avdetimizden bir iki gün sonra idi. Birer münasip memuriyette istihdam olunmak üzere ayrı ayrı vilayetlere gönderileceğimiz resmen tebliğ clundu. Hüsamettin Şam'a, Memduh Konya'ya, Süleyman Bağdat'a, Tahir Kenan Yemen'e izam olunuyorlardı. Fahri ile ben Haleb'e gidiyorduk. Niçin öyle yaptılar, bir türlü anıyamadık. Evvelâ öbürlerini gönderdiler, Memduh ile beni bıraktılar. Bir rivayet çıkdı ki güya bizi affedeceklerdi. Fakat bu şayıa tahakkuk etmedi. Bir hafta sonra bizi de bir rus vapuruna bindirerek yola çıkardılar. Memduh Mersin'e, ben İskenderun'a çıkacakdık. Valde ile iki ufak hemşirem benimle beraber behemehal gelmek istediler ve geldiler. (17) Menemenlizade Tahir Bey o esnada Adana maarif müdüriyetine tayin olunmuştu. Ayni vapur ile mahal-ı memuriyetine gidiyordu. Yolda bizimle uzun uzadıya görüştü. Hatıram beni yanıltmıyorsa galiba o devr-i istibdattan samimi şikayet eyledi, ''GAYRET'' gazetesini neşredebilmek için ne tehlikelere uğradığını anlattı. Tahir Bey ahlak-ı hamide sahibi bir genç idi. Edebiyatta büyükce bir behreye malik idi. Güzel yazı yazardı, hatta, evvelce arzeyledik, şiir de söylerdi. Fakat elfazda şiddetli müsamaha taraftarı idi. Bir gece vapurun güvertesinde mehtaba karşı oturduk. O, Memduh ve ben edebiyattan, siyasiyattan bahsettik. Hâlâ hatırlarım, kemal-ı safvettimden Tahir Beye o zaman dedim ki: - «Mirim, beni mütessir eden nedir? Bilir misiniz? Siz bir tabiatı-ı şairaneye maliksiniz, bazen pek mükemmel şiirler söy-<noinclude> 123</noinclude> 77buy5nmbvimtjdbgoiv4qwh09fyx16 250 44460 168836 2024-11-18T19:17:05Z Kibele 281 /* Sorunlu */ 168836 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Kibele" /></noinclude>lüyorsunuz, güzel, yüksek düşünebiliyorsunuz. Fakat emin olunuz, ''Takdir-i İlhana'' rağmen arzederim, şiirleriniz ekseriyetle yaşamaz, unutulur, gider, çünkü elfaza hiç dikkat etmiyorsunuz. Bir telmiz sıfatiyle sizden soruyorum, bu içtihadınız doğru mudur? Naci merhumun : Elfaz mana için ayna-yı şandır<br> Elfaza bakılmaz mı diyorlar, hezeyandır demesi bir mübalağa mıdır? Bilfarz ''İlhan'' 'ınızı okudum, lafzen şöyle güzel parçalar : Bu şeb benimle ey melek<br> Zamangüzar olur musunuz?<br> Dil hazan-resideye<br> Dem-i bahar olur musun derhal hafızama girdi. Fakat öyle olmayanlar, velev manen bir meziyeti haiz olsalar da, hiç hatırımda kalmadı. Sade bu tecrübe kıymet-i elfazi isbat için kâfi gelmez mi?>> Tahir Bey halûk olduğu kadar münsif bir edip idi. Bana şu suretle mukabelede bulundu: - «Azizim, bilseniz, bizde aruz kaydı, öyle müthiş bir belâ ki insan elfazca şaibeden âri şiir söyleyebilmek için hakikaten vasi bir cevdet-i kariheye mâlik olmak gerektir. Bu mevhibeyi ise tabiat hemen hiç bir büyük şairimize bile ihsan etmemiş. Meselâ koca Nedim: Niçin sıksık bakarsın, mirat-ı mücellaya?<br> Acep sen dahi kendi hüsnüne hayran mısın kâfir? gibi kusurlardan tevakki edebiliyor mu? Hamid gibi bir deha-yi edep ise ''Eşber'' 'de, ''Tezer'''de böyle bir çok hatalar ihtiyar eylemiyor mu?» Biz bu mübaheselerle, müşairelerle menfaya gitmekte olduğumuzu bile unutuyorduk. Hele bende biintiha bir neş'e vardı. O muzayyike-yi mahpusiyetten herçebadabad kurtulmuş olmak neşatıma bais oluyordu. Gençlik hakikaten bir giranniha imiş! Vapurun o şenliğini, etrafımda annemi, kardeşlerimi görünce hem mazinin acılarını, hem istikbalin korkularımı unuttum. Artık halimden de, hayatımdan da hoşnut idim. O kadar ki bir sabah yolcuların arasında sofrada göğsüne sarı bir gül takmış, sarı saçlı bir kız gördüm. Cenevre'de iken başımdan geçen küçük bir hadise-yi garamı, garam-i safı hatırladım. Halbuki çoktan beri yanımda böyle nurlar görünmüyordu, şairliğim sönmüştü. Bu sefer birden bire parladı. O gece : Andım seni, ey yar, yine ah ile andım. unvaniyle uzunca bir manzume söyledim. Bir gün bu kerre ''Bir Çiçek'' diye sade bir şiir tabıma oldu. Bu şiirin şu parçaları hâlâ hatırımdadır: Ey nur-u didem, ey melek,<br> Gördüm bugün bir hoş çiçek<br> Durdum, dedim verse gerek,<br> Bu hoş çiçek senden nişan<br> Tutum elimde kokladım<br> Çeşm-i nizarı yokladım<br> Bakdım döker hasret yaşı<br> Kopdu gönülden bir figan<br> Müştakiyim, bir busenin,<br> Ömrün senin, ruhum senin,<br> Aylar değil yıl geçse de<br> Olmaz yine askın nihan. Akşam üstü bu şiirleri Tahir Beye gösterdim; halûk güldü : «Ali Kemal Bey gördünüz mü? Siz de müsamahat-1 lafziyeden kurtulamıyorsunuz, latif şiirlerinizi imaleden neye sıyanet eyliyorsunuz?» dedi. İki polis neferi refakatimizda bulunuyordu, güya vapurda bizi muhafazaya memur idiler. Fakat semtimize uğramıyorlardı. İzmir'e vardığımız zaman bizimle beraber karaya çıktılar. Şehri gezerken bir aralık refakatımızda bulundular. Sonra gözden nihan oldular. Biz yalnız kaldık, derhal ''HİZMET'' gazetesine gittik, sade Nevzad'ı bulduk. Nevzad bana o zaman fevkelâde görünmedi, çünkü böyle cüzi bir müddet içinde bir insanı bihakkın tanımak muhal idi. Fakat sonra ef'al-ı harikulâdesiyle görüldü ki bu genç büyük bir meziyet sahibi idi. Filhakika edebiyatta, ulumda meharet-i mümtaze göstermedi, çünkü uzun bir tahsil ve tetebbüe vakit bulamamıştı. Lakin aşağıda göreceğiz, cevval bir zekâya, faal bir hamiyete, bir hub-u vatana malik idi. Bu saika ile devr-i istibdadın hışmına uğradı, darbelerini yedi, hapis ve nef'iden korkmadığını öyle nazik bir zamanda bize gösterdiği fart-ı muhabbetle isbat eyliyordu.<noinclude> 125</noinclude> k2hmyc66z2yhfgju5rtgo3glttp5qyn