Wikipedia ttwiki https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82 MediaWiki 1.43.0-wmf.2 first-letter Медиа Махсус Бәхәс Кулланучы Кулланучы бәхәсе Википедия Википедия бәхәсе Файл Файл бәхәсе МедиаВики МедиаВики бәхәсе Калып Калып бәхәсе Ярдәм Ярдәм бәхәсе Төркем Төркем бәхәсе Портал Портал бәхәсе TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля 0 18216 4141847 3535467 2024-04-25T20:25:00Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Бер үк фамилия|Качиньский}} {{Шәхес | исем = Лех Качиньский | рәсем = Lech Kaczyński.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Lech Aleksander Kaczyński | һөнәр = сәясәтче | туу датасы = 18.06.1949 | туу җире = [[Варшава]], [[Польша]] | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = 10.04.2010 | үлем җире = [[Смоленск өлкәсе]], [[Россия]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Гейдар Алиев ордены}} | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Лех Алекса́ндр Качи́ньский''' ([[Поляк теле|польча]] ''Lech Aleksander Kaczyński''; [[1949 ел]]ның [[18 июнь|18 июне]], [[Варшава]], [[Польша]] — [[2010 ел]]ның [[10 апрель|10 апреле]], [[Смоленск өлкәсе]], [[Россия]]) — поляк юристы һәм сәясәтче, [[Варшава]] мэры (2002—2005), [[Польша]] президенты (2005-2010), «[[Хокук һәм гаделлек]]» фиркасы лидерларының берсе. [[2010 ел]]ның [[10 апрель|10 апрелендә]] [[Смоленск]] шәһәре янында булган авиаһаләкәт нәтиҗәсендә вафат булды<ref>[http://www.azatliq.org/content/kaczinsky_ocqic_kaza/2008284.html Польша президенты очкыч казасында һәлак булды]</ref>. {{Тышкы сылтамалар}} == Искәрмәләр == {{Reflist}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{Навигация|Викиҗыентык=Lech Kaczyński}} {{start box}} {{succession box| before=[[Александр Квасьневский]]| after=[[Бронислав Коморовский]]| title=[[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]]| years=[[23 декабрь]] [[2005 ел|2005]]—[[10 апрель]] [[2010 ел|2010]]}} {{DEFAULTSORT:Качиньский, Лех}} [[Төркем:Польша президентлары]] [[Төркем:Польша юристлары]] [[Төркем:2010 елда вафатлар]] [[Төркем:XXI гасыр сәясәтчеләре]] f2l732e8zqx7g3eab0e0x1dkrzge6bd 4141876 4141847 2024-04-25T20:45:23Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Бер үк фамилия|Качиньский}} {{Шәхес | исем = Лех Качиньский | рәсем = Lech Kaczyński.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Lech Aleksander Kaczyński | һөнәр = сәясәтче | туу датасы = 18.06.1949 | туу җире = [[Варшава]], [[Польша]] | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = 10.04.2010 | үлем җире = [[Смоленск өлкәсе]], [[Россия]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Гейдар Алиев ордены}} | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Лех Алекса́ндр Качи́ньский''' ([[Поляк теле|польча]] ''Lech Aleksander Kaczyński''; [[1949 ел]]ның [[18 июнь|18 июне]], [[Варшава]], [[Польша]] — [[2010 ел]]ның [[10 апрель|10 апреле]], [[Смоленск өлкәсе]], [[Россия]]) — поляк юристы һәм сәясәтче, [[Варшава]] мэры (2002—2005), [[Польша]] президенты (2005-2010), «[[Хокук һәм гаделлек]]» фиркасы лидерларының берсе. [[2010 ел]]ның [[10 апрель|10 апрелендә]] [[Смоленск]] шәһәре янында булган авиаһаләкәт нәтиҗәсендә вафат булды<ref>[http://www.azatliq.org/content/kaczinsky_ocqic_kaza/2008284.html Польша президенты очкыч казасында һәлак булды]</ref>. {{Тышкы сылтамалар}} == Искәрмәләр == {{Reflist}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{Навигация|Викиҗыентык=Lech Kaczyński}} {{start box}} {{succession box| before=[[Александр Квасьневский]]| after=[[Бронислав Коморовский]]| title=[[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]]| years=[[23 декабрь]] [[2005 ел|2005]]—[[10 апрель]] [[2010 ел|2010]]}} {{DEFAULTSORT:Качиньский, Лех}} [[Төркем:Польша президентлары]] [[Төркем:Польша юристлары]] [[Төркем:2010 елда вафатлар]] [[Төркем:XXI гасыр сәясәтчеләре]] [[Төркем:Варшава университетын тәмамлаучылар]] quls8l3qnmect62rhuvikyqrii2qd5t 0 18974 4141814 4139658 2024-04-25T19:10:08Z Әмир 15082 /* Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары */ яңарту wikitext text/x-wiki {{Көтелгән вакыйгалар}} {{alsonumber|2024}} {{Ел өчен навигация|2024}} {{Гасыр өчен навигация|21}} {{Башлана торган ел|2024}} == Вакыйгалар == * [[Россия Федерациясе]]ндә '''Гаилә елы''' игълан ителә ― Россия Федерациясе Президенты [[Владимир Путин|В. В. Путинның]] 2023 елның 22 ноябрендәге 875-нче санлы Указы нигезендә <ref>[http://publication.pravo.gov.ru/document/0001202311220013 Указ Президента Российской Федерации от 22.11.2023 № 875.] Официальное опубликование правовых актов{{ref-ru}}</ref> * [[1 март]] — [[Уфа]]да РБ башлыгы [[Радий Хәбиров]] беренче тапкыр татар җәмәгатьчелеге белән очрашты.<ref>https://www.tatar-inform.ru/news/glava-baskortostana-radii-xabirov-vstretilsya-s-tatarskoi-obshhestvennostyu-5937672</ref> * [[17 март]] — [[Россия]]дә [[Россиядә президент сайлаулары (2024)|Путинны президент итеп сайлаулар]]. * [[2 апрель]] — Украина хәрби [[пилотсыз очкыч]]лары Татарстандагы [[Алабуга (махсус икътисади зона)|Алабуга махсус икътисади зона]]дагы һәм [[Танеко]] нефть эшкәртү заводы объектларына һөҗүм итә. * [[8 апрель]] — тулы [[кояш тотылу]]. * [[5 ноябрь]] — [[АКШ]]-та [[АКШта президент сайлаулары (2024)|президент сайлаулары]]. == Вафатлар == {{seealso|2022-2024 елларда Украинада сугышта һәлак булган татар һәм башкорт хәрбиләре исемлеге}} === Гыйнвар === * [[2 гыйнвар]] ― [[Рафил Ногманов]] (74), 1993―2009 елларда ― Татарстан Республикасы буенча эчке эшләр министры урынбасары<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/tatarstan-ecke-eslar-ministrynyn-elekkege-urynbasary-rafil-nogmanov-vafat-bulgan-5881307 Татарстан эчке эшләр министрының элеккеге урынбасары Рафил Ногманов вафат булган.] [[Татар-информ]], 2.01.2024</ref>. * [[4 гыйнвар]] ― [[Равил Шаммасов]] (93), [[Башкортстан халык шагыйрьләре һәм язучылары|Башкортстанның халык шагыйре]]<ref>''Ляйсан Закирова.'' [https://www.bashinform.ru/news/culture/2024-01-04/ushel-iz-zhizni-narodnyy-poet-bashkirii-ravil-shammasov-3591251 Ушел из жизни народный поэт Башкирии Равиль Шаммасов.] ИА [[Башинформ|«Башинформ»]], 4.01.2024 </ref>. * [[17 гыйнвар]] ― [[Юрий Демидов (1938)|Юрий Демидов]] (85), ТАССРның җирле сәнәгате министры (1985―1989)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/tassrnyn-elekkege-sanagat-ministry-yurii-demidov-vafat-bulgan-5881925 ТАССРның элеккеге җирле сәнәгать министры Юрий Демидов вафат булган.] [[Татар-информ|«Татар-информ»]] МА, 18.01.2024</ref>. === Февраль === * [[13 февраль]] ― [[Рәшит Сафиуллин]] (74), рәссам<ref>[https://t.me/Sviyazhsk_news/648 Глубоко скорбим. Памяти Рашита Сафиуллина]</ref>. * [[16 февраль]] ― [[Алексей Навальный]] (47), рус оппозиция юлбашчысы, [[Владимир Путин|Путин]] дошманы. * [[20 февраль]] ― [[Ринат Мәннан]] (78), язучы<ref>[https://sptatar.com/balalar-yazuchysy-rinat-m-nnan-vafat/ Балалар язучысы Ринат Мәннан вафат.] Татарстан Язучылар берлеге, 20.02.2024</ref>. * [[24 февраль]] ― [[Васил Хәннанов]] (67), татар рәссамы, РФ атказанган, БР атказанган һәм халык рәссамы<ref>''Эдуард Кускарбеков.'' [https://www.bashinform.ru/news/culture/2024-02-24/v-ufe-na-68-m-godu-zhizni-skonchalsya-hudozhnik-vasil-hannanov-3656229 В Уфе на 68-м году жизни скончался художник Василь Ханнанов.] ИА [[Башинформ|«Башинформ»]], 24.02.2024</ref>. === Март === * [[9 март]] ― [[Мөхәммәт Харрасов]] (75), [[БДУ]] ректоры (2000―2010)<ref>''[[Ләйлә Аралбаева|Лейла Аралбаева]].'' [https://www.bashinform.ru/news/social/2024-03-09/v-ufe-skonchalsya-uchenyy-byvshiy-rektor-bashgu-muhamet-harrasov-3674575 В Уфе скончался ученый, бывший ректор БашГУ Мухамет Харрасов.] ИА [[Башинформ|«Башинформ»]], 9.03.2024</ref>. * [[21 март]] — [[Мидхәт Әбделмәнов]] (81), Башкортстанда яшәп иҗат иткән татар шагыйре. * [[30 март]] — [[Шәүкәт Гаделша]] (74), шагыйрь, Тукай премиясе лауреаты<ref>[https://sptatar.com/shagyjr-sh-k-t-gadelsha-vafat/ Шагыйрь Шәүкәт Гаделша вафат.] Татарстан Язучылар берлеге</ref>. == Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары == * [[Ләис Зөлкарнәев]] * [[Кадим Җәмитов]] * [[Миләүшә Таминдарова]] == Нобель премиясе лауреатлары == == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:2024 ел]] [[Төркем:Еллар]] 3d7xcedqgduihm28sxb749cz181tp3a 0 24024 4141860 2333804 2024-04-25T20:32:46Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Фредерик Шопен | рәсем = Chopin, by Wodzinska.JPG | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = 1835 елгы Шопен | тулы исем = Frédéric François Chopin | һөнәр = [[композитор]], пианиночы | туу датасы = 22.02.1810 | туу җире = [[Варшау герцоглыгы]] | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = 17.10.1849 | үлем җире = [[Париж]], [[Франса|Франция]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Фредери́к Франсуа́ Шопе́н''' ({{lang-fr|Frédéric François Chopin}} [ʃɔpɛ̃]; {{lang-pl|Fryderyk Franciszek Chopin}} [ˈʂɔpɛn̪], '''Фриде́рик Франци́шек Шо́пен''', {{lang-en|Frédéric François Chopin}} [`ʃopæn, ʃo`pæn; ˋʃoupæŋ, ˋʃɒpæ:]; [[1810 ел]]ның [[22 февраль|22 феврале]] — [[1849 ел]]ның [[17 октябрь|17 октябре]]) — поляк [[композитор]]ы, пианочы-виртуоз. [[Фортепиано]] өчен күп музыкаль әсәрләр авторы. Поляк музыкаль сәнгатенең иң зур вәкиле. Күп жанрларга яңача караш тәкъдим иткән: романтик нигездә прелюдияләрне торгызган, фортепиан балладаларны язган һ. б. == Медиа == : '''''[[Баллада]]''''' [[Рәсем:Frederic Chopin - Ballade Ab major Opus 47.ogg]] : '''''[[Соната]]''''' [[Рәсем:Chopin, Frederic - Cello Sonata Gmin, op. 65, 1st movement (John Michel, cello).ogg]] == Сылтамалар == {{Навигация |Викиҗыентык = Frédéric Chopin }} * [http://www.chopin.pl Композитор биографиясе] {{ref-pl}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Шопен, Фредерик}} [[Төркем:Польша композиторлары]] [[Төркем:XIX гасыр композиторлары]] hin44k120igdsaopumzbwbatsajysh1 4141861 4141860 2024-04-25T20:33:10Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Фредерик Шопен | рәсем = Chopin, by Wodzinska.JPG | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = 1835 елгы Шопен | тулы исем = Frédéric François Chopin | һөнәр = [[композитор]], пианиночы | туу датасы = 22.02.1810 | туу җире = [[Варшау герцоглыгы]] | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = 17.10.1849 | үлем җире = [[Париж]], [[Франса|Франция]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Фредери́к Франсуа́ Шопе́н''' ({{lang-fr|Frédéric François Chopin}} [ʃɔpɛ̃]; {{lang-pl|Fryderyk Franciszek Chopin}} [ˈʂɔpɛn̪], '''Фриде́рик Франци́шек Шо́пен''', {{lang-en|Frédéric François Chopin}} [`ʃopæn, ʃo`pæn; ˋʃoupæŋ, ˋʃɒpæ:]; [[1810 ел]]ның [[22 февраль|22 феврале]] — [[1849 ел]]ның [[17 октябрь|17 октябре]]) — поляк [[композитор]]ы, пианочы-виртуоз. [[Фортепиано]] өчен күп музыкаль әсәрләр авторы. Поляк музыкаль сәнгатенең иң зур вәкиле. Күп жанрларга яңача караш тәкъдим иткән: романтик нигездә прелюдияләрне торгызган, фортепиан балладаларны язган һ. б. == Медиа == : '''''[[Баллада]]''''' [[Рәсем:Frederic Chopin - Ballade Ab major Opus 47.ogg]] : '''''[[Соната]]''''' [[Рәсем:Chopin, Frederic - Cello Sonata Gmin, op. 65, 1st movement (John Michel, cello).ogg]] == Сылтамалар == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Навигация |Викиҗыентык = Frédéric Chopin }} * [http://www.chopin.pl Композитор биографиясе] {{ref-pl}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Шопен, Фредерик}} [[Төркем:Польша композиторлары]] [[Төркем:XIX гасыр композиторлары]] 071bskdm4lbpa6wmf6u9p1dv3newx41 4141862 4141861 2024-04-25T20:33:31Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Фредерик Шопен | рәсем = Chopin, by Wodzinska.JPG | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = 1835 елгы Шопен | тулы исем = Frédéric François Chopin | һөнәр = [[композитор]], пианиночы | туу датасы = 22.02.1810 | туу җире = [[Варшау герцоглыгы]] | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = 17.10.1849 | үлем җире = [[Париж]], [[Франса|Франция]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Фредери́к Франсуа́ Шопе́н''' ({{lang-fr|Frédéric François Chopin}} [ʃɔpɛ̃]; {{lang-pl|Fryderyk Franciszek Chopin}} [ˈʂɔpɛn̪], '''Фриде́рик Франци́шек Шо́пен''', {{lang-en|Frédéric François Chopin}} [`ʃopæn, ʃo`pæn; ˋʃoupæŋ, ˋʃɒpæ:]; [[1810 ел]]ның [[22 февраль|22 феврале]] — [[1849 ел]]ның [[17 октябрь|17 октябре]]) — поляк [[композитор]]ы, пианочы-виртуоз. [[Фортепиано]] өчен күп музыкаль әсәрләр авторы. Поляк музыкаль сәнгатенең иң зур вәкиле. Күп жанрларга яңача караш тәкъдим иткән: романтик нигездә прелюдияләрне торгызган, фортепиан балладаларны язган һ. б. == Медиа == : '''''[[Баллада]]''''' [[Рәсем:Frederic Chopin - Ballade Ab major Opus 47.ogg]] : '''''[[Соната]]''''' [[Рәсем:Chopin, Frederic - Cello Sonata Gmin, op. 65, 1st movement (John Michel, cello).ogg]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Навигация |Викиҗыентык = Frédéric Chopin }} * [http://www.chopin.pl Композитор биографиясе] {{ref-pl}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Шопен, Фредерик}} [[Төркем:Польша композиторлары]] [[Төркем:XIX гасыр композиторлары]] iw6jzauk5qwraevnyxzfn09gc0cch4k 0 24985 4141844 4122985 2024-04-25T20:22:11Z Niegodzisie 29332 /* Искәрмәләр */ wikitext text/x-wiki {{УК}} {{TwinCYR|Nurlat rayonı}}{{seealso|Норлат районы (ТАССР)}} '''Норлат муниципаль районы''' (''Нурлат районы'', {{lang-ru|Нурлатский район}}, 1930—1997 елларда — ''Октябрь районы'') — [[Россия|Россия Федерациясе]] [[Татарстан|Татарстан Республикасындагы]] [[административ-территориаль берәмлек]] һәм муниципаль берләшмә ([[муниципаль район]]). Административ үзәге — [[Норлат|Норлат шәһәре]]. 2020 елга район халкы саны 58 290 кеше тәшкил итә, шул ук вакытта аларның кимендә 33 меңе район үзәгендә яши<ref name="Нурлатский">{{cite web|url=https://tatcenter.ru/district/nurlatskij-rajon/|title=Нурлатский район|publisher=Tat Center|accessdate=2020-30-02}} </ref>. Район тарихы [[Идел буе Болгары|Идел буе]] һәм [[Чулман]] буе Болгар чоры белән тыгыз бәйләнгән. Норлат шәһәре элек төрле исемнәргә ия булган: Көньяк Норлат, Норлат-Октябрь, район үзе 1930 елдан 1937 елга кадәр Октябрь районы дип аталган. Районның төп табигый ресурсы — район икътисады өчен хәлиткеч әһәмияткә ия булган [[нефть]]. Ә төп икътисади тармаклар — нефть чыгару, [[эшкәртү сәнәгате]] һәм [[авыл хуҗалыгы]]. == География == Гомуми мәйданы 2308,9 м² булган социаль-икътисадый үсеш алган муниципаль район Татарстан Республикасының көньягында, Көнбатыш Кама аръягы һәм Самара Идел аръягы территориясендә, [[Олы Сөлчә]] елгасының түбән агымында урнашкан. Район буйлап [[Олы Чирмешән]] һәм [[Кондырча|Кондырча елгалары]] да ага. Ул [[Әлки районы|Әлки]], [[Алексеевск районы|Алексеевск]], [[Аксубай районы|Аксубай]], [[Чирмешән районы|Чирмешән районнары]], [[Самар өлкәсе|Самара]] ([[Кошки районы|Кошки]] һәм [[Чаллыбаш районы|Чаллыбаш районнары]]) һәм [[Сембер өлкәсе|Ульяновск өлкәсе]] ([[Яңа Малыклы районы]]) белән чиктәш. Геоморфологик яктан Норлат [[Чирмешән урманлы тигезлеге]]нә керә (урманлыклар 41,1 %). Район [[урман-дала зонасы]]ның көньяк өлешендә ята, анда [[нефть]], [[бентонит]] һәм [[керамзит]] балчык ятмалары бар. Көлсу-кәсле урман һәм көлсу туфрак күпчелекне тәшкил итә, әмма урыны белән кара туфраклар да бар, бу элегрәк районда урыны белән [[Дала зонасы|дала]] киңлекләре булганы турында сөйли<ref>{{Статья|ссылка=|автор=Сенатор С.А.|заглавие=Флористическое богатство физико-географических районов и схема флористического районирования Среднего Поволжья|год=2016|язык=|издание=ПОВОЛЖСКИЙ ЭКОЛОГИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ|тип=|месяц=|число=|том=|номер=№1|страницы=С.94-105|issn=}}</ref>. Район климаты уртача континенталь, шактый йомшак [[кыш]], гыйнвардагы уртача температура −12 °С. [[Җәй]] тотрыклы температура белән характерлана, [[яңгыр]] яки [[боз]] рәвешендәге явым-төшемнәр сезонына 80 мм ны тәшкил итә<ref>{{Cite web|url=https://goodmeteo.ru/pogoda-nurlat/god/|title=Климат Нурлата, погода на год по месяцам в городе Нурлате, Нурлатский район, Татарстан|website=goodmeteo.ru|accessdate=2020-12-21}}</ref>. == Герб һәм әләм == {{цитата|«Яшел һәм җете кызыл (кызыл) төс белән аркылы бүленгән җирлектә — өстә яшеллек, аста җете кызыл белән каймаланган яктыртучы алтын кояш (йөзе күрсәтелмәгән) һәм барысы өстендә — чабып баручы көмеш ат, очлыкта сабаклары белән чалыштырып куелган ике алтын башак»<ref name=Нурлатский/>.}} Герб [[Норлат муниципаль районы Советы]]ның 2006 елның 15 июлендәге карары белән расланган. Үзәктә — [[Йорт аты|ат]] фигурасы, аның фонында балкып торган [[кояш]]. Бер версия буенча Норлат шәһәре исеме [[Татар теле|татар]] теленнән «Нурлы ат» буларак аңлатыла. Районда шулай ук [[ат спорты]] һәм ат үрчетү социаль-икътисади үсешенең өстенлекле юнәлешләре булып тора. Кызыл кырдагы башаклар [[авыл хуҗалыгы]]ның өстенлеген аңлата. Алтын — уңыш, байлык, тотрыклылык, хөрмәт, акыл гәүдәләнеше. Кызыл төс хезмәт, көч, батырлык, матурлыкны аңлата. Көмеш чисталык, камиллек, тынычлык һәм үзара аңлашуны чагылдыра. Яшел төс — табигать, сәламәтлек, тормыш үсеше символы<ref>{{Cite web|url=https://geraldika.ru/s/17300|title=Герб Нурлатского района {{!}} Геральдика.ру|website=geraldika.ru|accessdate=2020-12-18}}</ref>. Флаг герб нигезендә эшләнгән һәм аның белән бер үк вакытта расланган, киңлеге 2:3 булган турыпочмаклы тукымадан гыйбарәт<ref>{{Cite web|url=https://geraldika.ru/s/17301|title=Флаг Нурлатского района {{!}} Геральдика.ру|website=geraldika.ru|accessdate=2020-12-18}}</ref>. == Тарих == === Этимология === Районның атамасы үзәге булган Норлаттан килеп чыга. Үз чиратында, «Норлат» авылы XVII гасырдан билгеле, XVIII гасырда [[Сембер губернасы]] [[Самар өязе|Самара өязенең]] [[Югары Норлат]] (Абдулкино-Норлат) һәм [[Түбән Норлат]] (Норлат) авыллары турында истәлекләр бар<ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://archeo73.ru/Russian/18vek/gubernia1780/samar.htm|title=Создание Симбирского наместничества. Самарский уезд. 1780 год.|author=№ 101 - Деревня Абдулкино Нурлат тож, ясашных татар, служилых татар; № 102 - Деревня Нурлат, ясашных татар, служилых татар./ Подготовил Репьёв О. М. /|website=|date=|publisher=archeo73.ru|accessdate=2020-05-23|archivedate=2020-10-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201027023800/http://archeo73.ru/Russian/18vek/gubernia1780/samar.htm}}</ref>. «Нур» антропонимы — «нурлы» сүзенә, ә «Нурулла» — "Аллаһ нуры"на кайтып кала{{sfn|Поспелов|2008|с=324}}. === Борынгы һәм урта гасырлар === Болгар чорында районга Бура, Городец һәм Имәнкискә нәселләре күченгән<ref>{{Книга|автор=Надырова Х.Г|заглавие=Градостроительная культура татарского народа и его предков|ответственный=|год=2012|издание=Монография|место=Казань|издательство=КГАСУ|страницы=59|страниц=294|isbn=978-5-7829-0362-6}}</ref>. Мондагы [[Идел буе Болгары|Болгар]] җирлекләре дә билгеле, алар арасында иң зурысы булып [[Яңа Әлмәт]] һәм [[Яңа Маҗын]] шәһәрлекләре санала. [[Казан]] сакчылары 1552 елда [[Иван IV|Явыз Иван]] тарафыннан [[Казан ханлыгы]]н яулап алганнан соң, шушы якларга китә һәм берничә татар авылына: [[Киекле]], [[Корманай]], Югары һәм Түбән Норлат, Савиново, Бикүле, [[Чулпан (Норлат районы)|Чулпанга]] нигез сала. [[Чуашлар|Чуаш]] [[Mäcüsilek|мәҗүсиләренең]] [[Биләркүл]], [[Елаур(Норлат районы)|Елаур]], [[Егоркино (Татарстан)|Егоркино]], [[Чияле Алан|Чияле алан]], [[Иске Чаллы (Норлат районы)|Иске Чаллы]] һәм башка җирлекләре дә билгеле. [[Кондырча]] елгасындагы Югары һәм Түбән Норлат татар авыллары турында беренче мәгълүматлар бик аз. XVI гасырда Зур Чирмешән елгасының аскы өлешендә Казан татарларының аерым төркемнәре урнашкан була<ref>{{YouTube|xJ0IstgxD4Y|Малые города России. Нурлат: пристанище защитников Казани. История начинается с булгарских времен. Общественное телевидение России |logo=1}}</ref>. Район археология күзлегеннән тулысынча өйрәнелмәгән, 1964—1968 еллардагы эзләнүләр биредә ике төр ядкәр: нигездә, субүлешләрдә урнашкан [[Билгесез курганнар]] һәм Чирмешән елгасы бассейнына туры килгән Болгар җирлекләре булуын күрсәтә. Норлат районының археология һәйкәлләре Яңа Әлмәт, [[Яңа Әмзә]], [[Сәләнгеш (Норлат районы)|Сәләнгеш]], [[Иске Татар Әмзәсе]], [[Күлбай Мораса]], [[Иске Әлмәт (Норлат районы)|Иске Әлмәт]], [[Михайловка (Норлат районы)|Михайловка]] авылларында урнашкан<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=https://www.zamky.com.ua/ru/respublyka-tatarstan/arheologyya-y-drevnyaya-ystoryya-nurlatskogo-rajona/,%20https://www.zamky.com.ua/ru/respublyka-tatarstan/arheologyya-y-drevnyaya-ystoryya-nurlatskogo-rajona/|title=Археология и древняя история Нурлатского района {{!}} Археологическая карта|author=admin|accessdate=2020-11-30}}</ref>. Норлат районы 1768—1774 еллардагы академик экспедицияләр кысаларында булган сәяхәтче [[Симон Петер Паллас|Петр Паллас]] (1741—1811) көндәлекләрендә тасвирлана. Аның отряды ике атнага [[Олы Чирмешән|Чирмешән елгасы]] бассейны торак пунктларында туктый<ref>{{Статья|ссылка=https://cyberleninka.ru/article/n/pricheremshanskiy-dnevnik-ekspeditsii-p-s-pallasa|автор=Абайдулова Анна Галиевна, Салмин Антон Кириллович|заглавие=Причеремшанский дневник экспедиции П. С. Палласа|год=2018|издание=Ученые записки Казанского университета. Серия Гуманитарные науки|том=160|выпуск=3|issn=2541-7738}}</ref>. === Гражданнар сугышы === Гражданнар сугышы вакытында [[«Норлат» тимер юл станциясе]] сугыш хәрәкәтләре районында була. Мәсәлән, 1918 елда 60 мең ак гвардиячедән торган [[Чехословакия корпусы]] советларга каршы көрәшне күтәрә. Ак чехлар [[Сембер]] (Ульяновск) шәһәренә килеп, 1918 елның июлендә Норлатка чыга. [[Эшче-крестьян Кызыл Гаскәре|Кызыл Армия]] частьләре август башында вокзалның агач бинасын яндыралар, әмма чигенергә мәҗбүр булалар. Ак гвардиячеләр урта Иделне яулап ала, әсирләрне «Норлат» станциясенә алып килеп, күмер склады территориясендә атып үтерәләр<ref name=":0">{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/istoricheskiy-ekskurs-pervyy-pamyatnik-nurlata|title=Исторический экскурс: Первый памятник Нурлата|author=Лилия Закирова|website=Нурлат-⁠информ|date=2020-06-08|publisher=|accessdate=2020-11-30}}</ref>. 1918 елның августында Кызыл Армия Сембердән [[Бөгелмә]]гә күчә. Октябрь башында ук Норлатны азат итәләр, атып үтерүчеләрнең мәетләрен туганнар каберенә урнаштыралар, ә 1922 елда күмелгән урында кызыл йолдызлы фанера пирамидасы куялар. Хәзерге вакытта [[Гражданнар сугышы корбаннарына куелган һәйкәл]] Норлат шәһәренең тимер юл вокзалы янында урнашкан<ref name=":0" />. === Cоветлар Союзында === 1920 елга кадәр район территориясе [[Казан губернасы]]ның [[Чистай өязе]]нә һәм [[Самар губернасы|Самара губернасының]] [[Мәләкәс өязе]]нә керә, 1920 елдан 1928 елга кадәр [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Татарстан АССРның]] [[Чистай кантуны|Чистай кантонына]] һәм Самара губернасының Мәләкәс өязенә керә, 1928 елдан 1930 елга кадәр бары тик Чистай кантонына карый башлый. 1930 елда кантоннарны бетерү буенча территориаль реформа тәмамлана, шул ук елның 10 августында территория яңа оешкан Октябрь районы буларак рәсмиләштерелә<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii|title=Территориальное деление Татарстана после революции — Реальное время|author=Лев Жаржевский|website=realnoevremya.ru|date=17 марта 2017|publisher=|accessdate=2020-11-30|archivedate=2020-10-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201022012741/https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii}}</ref>. Октябрь районына [[Бөек Ватан сугышы]] елларында Мәскәү сәнәгать предприятиеләре эвакуацияләнә. Дәүләт оборона комитеты карары буенча «Мосметрострой» заводы хәрби продукция чыгаруга үзгәртеп корыла һәм «Норлат» тимер юл станциясенең Көньяк бинасында урнаштырыла, анда кыска гына вакыт эчендә [[Катюша|«Катюша»]] реактив артиллерия снарядларын чыгару өчен җиһазлар урнаштыралар. Завод 1941—1945 еллар дәвамында эшли<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/index.php/news/gorod/iz-istorii-nurlatskih-voennyih-let-s-1941-goda-rab|title=Из истории нурлатских военных лет: с 1941 года работал военный завод|author=Татар-Информ|website=Нурлат-⁠информ|date=2015-05-06|accessdate=2020-11-30}}{{Deadlink|date=November 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. [[Иосиф Сталин]] телеграммаларда район халкының сугышчан батырлыгына керткән өлешен өч тапкыр билгеләп үтә: «„[[Татария колхозчысы]]“ колоннасын төзүгә 2 538 000 сум акча җыйган, Кызыл Армия фондына 12 566 [[пот]], эшче сәнәгатькә 4000 пот [[Ипи|икмәк]] тапшырган Октябрь районы колхозчыларына минем тугандаш сәламемне һәм рәхмәтемне тапшырыгыз». Район территориясе берничә тапкыр үзгәрә. Шулай итеп, 1958 елның 16 июлендә район составына юкка чыгарылган [[Тельман районы]]ның зур өлеше керә. 1963—1965 елларда район чикләре зур үзгәрешләр кичерә: ул елларда районнарны эреләндерүнең уңышсыз реформасы уза, бары өч елдан соң барлык субъектлар да диярлек иске чикләрдә торгызыла. Ә 1987 елның 19 августында район составына Әлки районының [[Яңа Тумбы]] авылы территориясе белән бер өлеше тапшырыла. Нефть ятмалары район үсешенә көчле импульс бирә, алар башка районнар белән чагыштырганда соңрак, 1980 нче елларда табылган. Әмма бу киләсе унъеллыкта — «катлаулы туксанынчы елларды» — районга, нефть һәм газ чыгару тармагын үстереп, ныгырга ярдәм итә<ref>{{Cite web|url=https://invest.tatarstan.ru/ru/about/municipal_potencial/nurlatskiy-rayon/|title=Потенциал муниципалитетов|website=invest.tatarstan.ru|accessdate=2020-11-30}}</ref>. 1997 елның 10 декабрендә Октябрьский районы Норлат дип үзгәртелә. === Хәзерге заман === 1991 елда [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|СССР]] таркалганнан соң, Татарстан Россия составыннан чыгарга һәм бәйсезлек алырга омтыла. 1992 елда референдум үткәрелә, аның нәтиҗәләре буенча Татарстан Дәүләт суверенитетын игълан итте. Әмма төбәк Россия составында суверен республика хокукларында калырга дигән карар кабул итә. Шул ук вакытта Татарстан мөстәкыйль социаль-икътисадый сәясәт алып бара башлый, республика составында районнар зур бәйсезлек ала<ref>{{cite web |url=https://inosmi.ru/social/20160918/237875217.html |title=Татарстан создал особые отношения с Москвой |date=2016-09-18 |publisher=Интернет-проект ИноСМИ.RU |accessdate=2020-11-05}}</ref>. 1996—2007 елларда Норлат районын [[Фатыйх Сибәгатуллин|Фатыйх Сибагатуллин]], 2008—2013 елларда [[Наил Шәрәпов]] җитәкли<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.business-gazeta.ru/article/88118|title=«Санта-Барбара» по-нурлатски|author=Александр Шагулин, Ильдар Нигматуллин|website=БИЗНЕС Online|date=20 сентября 2013|publisher=|accessdate=2020-12-05}}</ref>. 2018 елның сентябреннән хәзерге көнгә кадәр Норлат муниципаль районы һәм Норлат шәһәре башлыгы булып [[Алмаз Әхмәтшин|Алмаз Сәлим улы Әхмәтшин]] тора<ref>{{Cite web|url=https://tatcenter.ru/person/ahmetshin-almaz-salimovich/|title=Ахметшин Алмаз Салимович — Татцентр.ру|website=Татцентр|accessdate=2020-12-18|archivedate=2020-11-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201125223306/https://tatcenter.ru/person/ahmetshin-almaz-salimovich/}}</ref>. === Хакимият === {| class="wikitable" |+БК(б)Ф/СБКФ Октябрь район комитеты беренче сәркәтипләре<ref>http://guides.rusarchives.ru/browse/guidebook.html?bid=516&sid=1580783{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |1. |Фәйзулла Әхмәдуллин |1930 сентябрь — 1932 май |- |2. |Җәләл Гыйльметдинов |1932 июль — 1934 апрель |- |3. |Ш. Фәхриев |1934 апрель — 1935 февраль |- |4. |Габдерәхим Насыйров |1935 март — 1936 июнь |- |5. |[[Антон Матвеев (1903)|Антон Матвеев]] |1936 июнь — 1938 май |- |6. |Роман Давыдов |1938 июнь — 1941 гыйнвар |- |7. |Прокопи Ямков |1941 гыйнвар — 1943 июнь |- |8. |Тихон Осипов |1943 июль — 1949 |- |9. |Михаил Жарков |1949 ноябрь — 1957 |- |10. |Сергей Раздьяконов |1957 сентябрь — 1962 март |- |11. |Михаил Ориничев |1962 апрель — 1962 декабрь |- |12. |[[Габбас Гыйматдинов]] |1965 гыйнвар — 1987 февраль |- |13. |Хәлил Морадымов |1987 февраль — 1991 август |} == Халык == 2010 елгы [[Бөтенрусия халык санын алу, 2010|Бөтенроссия халык санын алу]] мәгълүматларына караганда, районда [[татарлар]] — 51,8 % (52 %)<ref name="Нурлатский район — Татцентр.ру">{{Cite web|url=https://tatcenter.ru/district/nurlatskij-rajon/|title=Нурлатский район — Татцентр.ру|website=Татцентр|accessdate=2020-12-18}}</ref>, [[чуашлар]] — 25,2 % (27 %), [[руслар]] — 21,6 % (20 %), башка [[милләт]] вәкилләре — 1,4 % (1 %) яши<ref name=Нурлатский/>. {{ Население | Нурлатский район }} === Милли состав === {| class='standard' style='text-align: center;' width=63% |- class='bright' ! Милләт !! [[1970]]<ref name="ВОТ">Мустафин М.Р, Хузеев Р. Г. Всё о [[Татарстан]]е (Экономико-географический справочник). — Казань, [[1994]]</ref> !! [[1979]]<ref name="ВОТ"/> !! [[1989]]<ref name="ВОТ"/> !! [[2002]]<ref>{{Citation |title=2002 ел сан алу базасы |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2013-10-29 |archive-date=2015-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref>!! [[2010]]<ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |access-date=2013-10-29 |archive-date=2012-11-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/6CLiVP5JY?url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- class='bright' | [[татарлар]] || 42,4 % || 44,3 % || 44,2 % || 44,5 %||51,8 % |- class='bright' | [[руслар]] || 28,5 % || 24,7 % || 25,6 % || 18,3 %||21,6 % |- class='bright' | [[чуашлар]] || ? || ? || 29,1 % || 36,0 % || 25,3 % |} == Муниципаль-территориаль бүленеш == Нурлат муниципаль районында 1 [[шәһәр]], 26 [[авыл җирлеге]] һәм аларга кергән 83 торак пункт бар<ref>[http://docs.cntd.ru/document/917016251 Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года № 32-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования „Нурлатский муниципальный район“ и муниципальных образований в его составе»]</ref>. {{Автонумерация | Оформление = standard sortable | Столбцов = 6 | Заголовок2 = Авыл җирлеге | Заголовок3 = Административ үзәк | Заголовок4 = Торак<br>пунктлар<br>саны | Заголовок5 = Халык | Заголовок6 = Мәйдан,<br>км² | Выравнивание4 = right | Выравнивание5 = right | Выравнивание6 = right | Сортировка4 = число | Сортировка5 = число | Сортировка6 = число |А-%| '''Шәһәр җирлеге''' | | | | |А|[[Норлат шәһәр җирлеге]]| [[Норлат]] | 1 | {{ Население | Городское поселение город Нурлат | тс }} | |Б-%| '''Авыл җирлекләре''' | | | | |Б| [[Әмзә авыл җирлеге]] | [[Яңа Әмзә]] | 5 | {{ Население | Амзинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Андреевка авыл җирлеге]] | [[Андреевка (Норлат районы)]] | 2 | {{ Население | Андреевское сельское поселение (Татарстан) | тс }} | |Б| [[Әхмәт авыл җирлеге]] | [[Әхмәт (Норлат районы)]] | 7 | {{ Население | Ахметовское сельское поселение (Татарстан) | тс }} | |Б| [[Биккол авыл җирлеге]] | [[Биккол (Норлат районы)]] | 1 | {{ Население | Бикуловское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Биләркүл авыл җирлеге]] | [[Биләркүл]] | 2 | {{ Население | Биляр-Озерское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Богдашкино авыл җирлеге]] | [[Богдашкино]] | 1 | {{ Население | Богдашкинское сельское поселение (Нурлатский район) | тс }} | |Б| [[Киекле авыл җирлеге]] | [[Киекле]] | 3 | {{ Население | Бурметьевское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Гәйтән авыл җирлеге]] | [[Гәйтән]] | 4 | {{ Население | Гайтанкинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Егоркино авыл җирлеге]] | [[Егоркино]] | 4 | {{ Население | Егоркинское сельское поселение (Татарстан) | тс }} | |Б| [[Елаур авыл җирлеге]] | [[Елаур]] | 6 | {{ Население | Елаурское сельское поселение (Татарстан) | тс }} | |Б| [[Заречный авыл җирлеге]] | [[Заречный (Татарстан)]] | 3 | {{ Население | Зареченское сельское поселение (Татарстан) | тс }} | |Б| [[Кычытканлы авыл җирлеге]] | [[Кычытканлы]] | 1 | {{ Население | Кичкальнинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Күлбай-Мораса авыл җирлеге]] | [[Күлбай Мораса]] | 3 | {{ Население | Кульбаево-Марасинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Мамык авыл җирлеге]] | [[Мамык (Норлат районы)]] | 2 | {{ Население | Мамыковское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Яңа Иглай авыл җирлеге]] | [[Яңа Иглай]] | 6 | {{ Население | Новоиглайкинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Яңа Тумба авыл җирлеге]] | [[Яңа Тумбы]] | 2 | {{ Население | Новотумбинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Сәләнгеш авыл җирлеге]] | [[Сәләнгеш (Норлат районы)]] | 2 | {{ Население | Селенгушское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Урта Камышлы авыл җирлеге]] | [[Урта Камышлы]] | 6 | {{ Население | Среднекамышлинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Иске Әлмәт авыл җирлеге]] | [[Иске Әлмәт (Норлат районы)]] | 3 | {{ Население | Староальметьевское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Иске Чаллы авыл җирлеге]] | [[Иске Чаллы (Норлат районы)]] | 3 | {{ Население | Старочелнинское сельское поселение (Нурлатский район) | тс }} | |Б| [[Бикүле авыл җирлеге]] | [[Би Күле]] | 3 | {{ Население | Степноозерское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Тимерлек авыл җирлеге]] | [[Чуаш Тимерлеге]] | 5 | {{ Население | Тимерлекское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Төрнәс авыл җирлеге]] | [[Төрнәс]] | 3 | {{ Население | Тюрнясевское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Фома авыл җирлеге]] | [[Фома]] | 1 | {{ Население | Фомкинское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Чулпан авыл җирлеге]] | [[Чулпан (Норлат районы)]] | 1 | {{ Население | Чулпановское сельское поселение | тс }} | |Б| [[Якушкино авыл җирлеге]] | [[Якушкино]] | 3 | {{ Население | Якушкинское сельское поселение | тс }} | }} == Икътисад == === Сәнәгать === Районның төп табигый байлыгы булып, [[Некрасов нефть ятмасы|Некрасов ятмаларындагы]] югары үзле нефть чыгару тора<ref>{{Cite web|lang=|url=https://iadevon.ru/news/oil/karbon-oyl_s_primeneniem_gorizontalnih_i_mnogozaboynih_skvazhin_na_visokovyazkuyu_neft_prirastil_debiti_v_1,5_raza-7403/|title=Карбон-Ойл с применением горизонтальных и многозабойных скважин на высоковязкую нефть прирастил дебиты в 1,5 раза|author=|website=|date=2019-06-01|publisher=ИА «Девон»}}</ref>, шуңа күрә район икътисадының мөһим өлешен нефть чыгару һәм аны эшкәртү алып тора. Районның эре нефть предприятиеләренә «Норлатнефть» ([[Татнефть|«Татнефть»]]), «Татнефтепром-Зюзеевнефть», Норлатның «Татбурнефть», «Макойл», «Кара Алтын» бораулау эшләре предприятиесе һәм башкалар керә<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://realnoevremya.ru/news/114352-tatarstanskaya-makoyl-smenila-vladelca---s-seyshelskogo-na-lihtenshteynskogo|title=Татарстанская «МАКойл» сменила владельца — с сейшельского на лихтенштейнского — Реальное время|website=realnoevremya.ru|accessdate=2020-12-18|archivedate=2021-06-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210602215031/https://realnoevremya.ru/news/114352-tatarstanskaya-makoyl-smenila-vladelca---s-seyshelskogo-na-lihtenshteynskogo}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=https://nvdaily.ru/info/103389.html|title=Чужие здесь не ходят|author=anton|accessdate=2020-12-18}}</ref>. Монда 2017 елда 2,7 млн тоннадан артык нефть чыгарылган<ref name="tatar-inform.ru">{{Cite web|lang=ru|url=https://www.tatar-inform.ru/news/society/07-02-2018/v-nurlatskiy-rayon-rt-v-proshlom-godu-investirovali-pochti-16-mlrd-rubley-5559630|title=В Нурлатский район РТ в прошлом году инвестировали почти 16 млрд рублей|website=www.tatar-inform.ru|accessdate=2020-12-18}}</ref>. Икътисадның икенче базасы — [[азык-төлек сәнәгате]]<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/nurlattsy-predstavili-prezidentu-respubliki-tatarstan-novyy-sort-khleba-razrabotannyy-k-110-letiyu-nurlata|title=Нурлатцы представили Президенту Республики Татарстан новый сорт хлеба, разработанный к 110-летию Нурлата|author=Лилия Мубаракшина|website=Нурлат-⁠информ|date=2019-04-27|accessdate=2020-12-18}}</ref>. Эре предприятиеләр арасында тәүлегенә 15 тонна сөт эшкәртүче «Норлат сөте» азык-төлек комбинаты<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/selo/glavanurlatskogoraionapostilhozaistvonurlatsete|title=Глава Нурлатского района посетил хозяйство «Нурлат сэте»|author=Лилия Мубаракшина|website=Нурлат-⁠информ|date=2018-10-30|accessdate=2020-12-18}}</ref>, «Агроинвест» компанияләр төркеме, аңа эре фермер хуҗалыклары, эшкәртү сәнәгате предприятиеләре (12 гектарны алып торган, 95,6 мең тонна сакларга сәләтле Дәүләт интервенция фондына кергән «Норлат элеваторы») керә<ref>{{Cite web|lang=|url=http://www.tatarnews.ru/articles/9287|title=Известия Татарстана. Где хранится зерно?|author=|website=www.tatarnews.ru|date=23 декабря 2016|publisher=Газета «Известия Татарстана»|accessdate=2020-11-30}}</ref>. «Норлат шикәре» заводы (Татарстанның өч [[шикәр заводы]]ннан берсе) 2020 елның гыйнварына кадәр 60 эшли, аннары рентабельсезлек турында игълан итә. Башка сәнәгать тармаклары арасында [[сөт]] һәм [[Ипи|икмәк]] эшләнмәләре ясау, т[[имер-бетон эшләнмәләр]] җитештерү, [[агач]] эшкәртү предприятиеләре бар<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/volga/main/odin-iz-treh-saharnyh-zavodov-v-tatarstane-zakrylsya-iz-za-nerentabelnosti|title=Один из трех сахарных заводов в Татарстане закрылся из-за нерентабельности - Поволжье {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|author=|website=www.interfax-russia.ru|date=18 февраля 2020|publisher=|accessdate=2020-12-09}}</ref>)<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/v-nurlate-proshla-obshchegmorodskaya-planerka|title=В Нурлате прошла общегородская планерка|author=Зилия Аксанова|website=Нурлат-⁠информ|date=2018-09-06|accessdate=2020-12-18}}</ref>. === Авыл хуҗалыгы === Районда 112 мең гектардан артык авыл хуҗалыгы җирләре бар, шуның 88,3 мең гектарына якынында [[бөртекле культуралар]], [[кукуруз]], [[чөгендер]] үстерәләр. 2019 елда бөртеклеләрнең тулай уңышы 103,5 мең тонна тәшкил итте, уңдырышлылык — 32,2 ц/га, бу республика буенча уртача күрсәткечтән бүгенге көнгә 2 ц/га артыграк<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.tatar-inform.ru/news/agriculture/02-09-2019/nurlatskiy-rayon-pervym-v-tatarstane-zavershil-uborku-zernovyh-i-zernobobovyh-kultur-5465916|title=Нурлатский район первым в Татарстане завершил уборку зерновых и зернобобовых культур|author=|website=www.tatar-inform.ru|date=2 сентября 2019|publisher=Татар-информ (Tatar-inform)|accessdate=2020-11-30}}</ref>. Районның иң эре авыл хуҗалыгы оешмалары — «Сулейманов А. И» КФХ сы, «Көньяк» агрофирмасы һәм «Норлат сөте» комбинаты<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/v-nurlate-chestvovali-peredovikov-agropromyshlennogo-kompleksa|title=В Нурлате чествовали передовиков агропромышленного комплекса|author=Маргарита Литта|website=Нурлат-⁠информ|date=2020-06-25|accessdate=2020-12-18}}</ref>. 2020 елга 67 районда крестьян-фермер хуҗалыгы теркәлгән (аларның 47 се терлекчелек белән, 14 е үсемлекчелек белән шөгыльләнә), 15 авыл хуҗалыгы предприятиесе һәм 32 фермер хуҗалыгы эшли. Районда [[терлекчелек]] һәм [[кошчылык]] тотрыклы үсеш алган, [[мөгезле эре терлек]], [[Йорт дуңгызы|дуңгыз]], [[сарык]] һәм [[атлар]] үрчетәләр, үсеп килүче юнәлешләрдән теплица хуҗалыгы, [[кошчылык]] һәм [[балыкчылык]] аерылып тора. 2016 елда мөгезле эре терлекнең баш саны 19 375 була, ә бер [[сыер]]дан уртача савым 4544 кг тәшкил иткән, ә 2018 елда бу күрсәткеч 5 тоннадан артып китә<ref name=":1">{{Cite web|lang=ru|url=https://ideputat.er.ru/news/81272|title=Расширенное заседание Совета района об итогах социально-экономического развития Нурлатского района за 2018 год и задачах на 2019 год|website=Избиратель - Депутат|date=2019-02-25|accessdate=2020-11-30|archivedate=2021-06-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210602214510/https://ideputat.er.ru/news/81272}}</ref>. 2018 ел нәтиҗәләре буенча Татарстан Республикасы Аграр-сәнәгать комплексы рейтингында Норлат районы — 15 нче, [[үсемлекчелек]] буенча — җиденче урында тора<ref name=":1" />. === Инвестицион потенциал === InKazan басмасы, Росстат мәгълүматларына таянып, 2019 елда төзегән тормыш сыйфаты буенча республика районнары рейтингы нигезендә, Норлат районы 16 нчы урында тора. Бер кешегә исәпләгәндә төп капиталга инвестицияләр күләме — 167 мең сум тирәсе. [[Уртача хезмәт хакы]] 34 мең сумнан аз гына артып китә<ref>{{Cite web|url=https://inkazan.ru/article/tilda/16-03-2020/gde-v-tatarstane-zhit-horosho-reyting-rayonov-respubliki-po-kachestvu-zhizni|title=Где в Татарстане жить хорошо: рейтинг районов республики по качеству жизни|website=inkazan.ru|accessdate=2020-12-18}}</ref>. Татарстан Республикасы Дәүләт статистикасы федераль хезмәте мәгълүматлары буенча, 2020 елның беренче яртыеллыгында Норлат районының төп капиталына инвестицияләр (кече эшмәкәрлек субъектларыннан тыш) 2,6 млрд сум тәшкил иткән<ref name=polugodie>{{cite web |url= https://invest.tatarstan.ru/upload/iblock/636/analiticheskiy-obzor-1-polugodie-2020.pdf |title= Основные показатели инвестиционной и строительной деятельности в Республике Татарстан |date= 2020 |publisher= Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан |accessdate=2020-11-07 }}</ref>, в 2019-м этот показатель был 6,6 млрд (1,9 % от общереспубликанского)<ref name=za_2019>{{cite web |url= https://invest.tatarstan.ru/upload/iblock/242/osnovnye_pokazateli_investitsionnoy_i_stroitelnoy_deyatelnosti_v_rt_za_2019_god.pdf |title= Основные показатели инвестиционной и строительной деятельности в Республике Татарстан |date= 2019 |publisher= Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан |accessdate=2020-11-07 }}</ref>, 2019 елда бу күрсәткеч 6,6 млрд (гомумреспублика күрсәткеченең 1,9 % ы), ә 2017 елда — 15,9 млрд (Татарстан буенча 10 урын) сум булган<ref name="tatar-inform.ru"/>. 2018 елда тулаем территориаль продуктны булдыруга (63 % чамасы) нефть предприятиеләре зур өлеш кертә<ref>{{Cite web|lang=|url=http://rt-online.ru/rustam-nigmatullin-poruchil-rukovodstvu-nurlatskogo-rajona-usilit-rabotu-po-vsem-napravleniyam/|title=Рустам Нигматуллин поручил руководству Нурлатского района усилить работу по всем направлениям {{!}} Республика Татарстан|author=|website=|date=25 февраля 2019|publisher=|accessdate=2020-12-09}}</ref>. Татарстан Республикасы Икътисад министрлыгы мәгълүматларына караганда, 2020 елның гыйнвар-октябрь айларында төбәк үзләре җитештергән 19,2 млрд сумлык товар төяп озаткан, ә авыл хуҗалыгының тулаем продукциясе күләме — 643,8 млн сум<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://mert.tatarstan.ru/TerritorialDevelopment/Ratings.html|title=Рейтинг муниципальных образований|website=Министерство экономики Республики Татарстан|accessdate=2020-12-18|archivedate=2021-03-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210301162131/https://mert.tatarstan.ru/TerritorialDevelopment/Ratings.html}}</ref>. Район территориясендә 333 кече предприятие һәм 1049 [[хосусый эшмәкәр]] бар<ref name="Потенциал муниципалитетов">{{Cite web|url=https://invest.tatarstan.ru/ru/about/municipal_potencial/nurlatskiy-rayon/|title=Потенциал муниципалитетов|website=invest.tatarstan.ru|accessdate=2020-12-18}}</ref>. === Транспорт === Норлат районы Татарстанның көньягында, Казаннан 220 км ераклыкта урнашкан. Район аша «[[Мәскәү]] — [[Сембер|Ульяновск]] — [[Уфа]]» магистраль [[Тимер юл транспорты|тимер юл]] линиясе уза. Районда (көнбатыштан көнчыгышка таба) станцияләр һәм тукталыш пунктлары: <big>1073 км (мәйдан), |Норлат (ст.), 1081 км (ст.), 1084 км (т.п.), Клиновка (разъезд)</big> Төп юллар: 16К-0098 «Норлат — [[Аксубай]] — [[Чистай]] ([[Казан]])», 16К-0131 «Норлат — [[Кузай (Әлмәт районы)|Кузай]]([[Әлмәт]]кә таба) һәм аның дәвамы», «Норлат — [[Кошки]] — [[Борма (Самар өлкәсе)|Борма]]» (Самара, Сембергә таба), «Норлат — [[Чаллыбаш районы|Чаллыбаш]]» һәм «[[Мамык (Норлат районы)|Мамык]] — [[Биләр (Алексеевск районы)|Биләр]]». == Экология == Норлат районындагы экологик хәл күбесенчә нефть чыгару сәнәгате предприятиеләре тарафыннан эшләнгән әйләнә-тирә мохитне саклау буенча чаралар белән билгеләнә. Калдыкларның төп төрләре булып нефть шламнары, эшкәртелгән нефть продуктлары, автотранспорт һәм нефть җиһазларын эксплуатацияләгәндә барлыкка килә торган калдыклар, юу материаллары, [[Кара металл|кара]] һәм [[төсле металл]] калдыклары тора. Төп максат — нефть үткәргечләрендә аварияләрне киметү. Районда санитар-экологик хәлне яхшырту өчен су алу корылмалары төзелде (Норлат чиста [[җир асты сулары]]н куллана), Олы Чирмешән елгасы үзәне чистартылды, балалар өчен укыту-сәламәтләндерү лагерьлары төзекләндерелде, «Норлат-Водоканал» коммуникацияләре алыштырылды. Районда [[калдыкларны икенчел эшкәртү]] белән шөгыльләнүче Норлат шәһәре чикләрендәге каты көнкүреш калдыклары полигоны эшли. Полимерлардан тыш, икенчел чималның барлык төрләре махсус пунктларда кабул ителә. {| class="wikitable" |+Норлат районының саклана торган территорияләре |- ! № ! Атама ! Статус ! Бирелү датасы ! Урыны |- | 134 | Олы Чирмешән елгасы | Төбәк дәрәҗәсендәге табигать ядкәре | 1978 ел<ref name=":1" /> | Татарстанның Чирмешән һәм Норлат районнары. Самара өлкәсендә чишмә башы, Ульяновск өлкәсенең Димитровград шәһәре янында тамагы. |- | 9 || Олы Сөлчә елгасы (Олы Чирмешәннең уң кушылдыгы) | Төбәк дәрәҗәсендәге табигать ядкәре | 1978 ел<ref name=":1" /> | Аксубай, Чирмешән һәм Норлат районнары. Башы Чирмешән районының Әмир авылыннан 0,8 км көнчыгыштарак, тамагы Норлат районының Салдакай авылыннан көнбатышкарак таба 5 км ераклыкта. |- | 135 | Кара-Күл | Төбәк дәрәҗәсендәге табигать ядкәре | 1978 ел<ref name=":1" /> | Каракүл авылының көньяк-көнчыгышында. |- | 12 | Биләр дәүләт аучылык заказнигы | Дәүләт аучылык заказнигы | 1967 ел<ref name=":1" /> | Аксубай, Алексеевск һәм Норлатский районнары. Иске Чуаш Әдәмсуы һәм Сосновка авылларыннан көньяктарак һәм көнчыгыштарак урманлыклар. |- | 60р | Олы Чирмешән | Аерам саклана торган табигать терриротияләре резервы | 2000 ел<ref name=":1" /> | Салдакай авылыннан көнчыгышта башланып, Самара өлкәсе белән чиккә кадәр Зур Чирмешән елгасы үзәнендә урнашкан. 12 мең га мәйданлы. |- | |«Чирмешән болыннары» («Чиремшән» заказнигы) |Төбәк дәрәҗәседәге дәүләт аучылык заказнигы |2009 ел |Татарстанның Экология кодексы (15.01.2009 N 5-ЗРТ) , РФ ның Су кодексы (03.06.2006 N 74-ФЗ) һәм "Аерым саклана торган табигать территорияләре турында"га ФЗ(14.03.1995 N 33-ФЗ) белән берлектә 1 447,63 га лы участок табгигать ядкәре дип игълан ителде. |} Республика буенча уртача уртача [[Урманлы тугайлар|урманлы]] территорияләр 17,4 %, ә Норлат районында 41,1 % тәшкил итә<ref>{{Книга|автор=Салахов Н.В., Архипова Н.С.|заглавие=Растительный мир республики Татарстан. Учебнометодическое пособие. /|ответственный=Н.В. Салахов, Н.С. Архипова|год=2013|издание=|место=Казань|издательство=К(П)ФУ|страницы=27|страниц=74|isbn=}}</ref>. Күбесенчә, [[имәнсар]]лар һәм [[өрәңге]]-[[юкә]]-[[имән]] урманнары очрый. Чирмешән заказнигы территориясендә 180 төр үлән үсә, бу Татарстанның барлык югары үсемлекләр [[Татарстан флорасы|флорасының]] 13 % тирәсе. Монда 104 төр [[Кошлар|кош]] һәм 10 төр вак [[Имезүчеләр|имезүче хайван]] теркәлде. Төрле участокларда [[Татарстанның Кызыл китабы]]на кертелгән үсемлекләрнең һәм хайваннарның 22 төре ачыкланды (көньяк җырчы камыш чыпчыгы, валериан үләне, энҗе чәчәк, тростник камыш чыпчыгы, Һинд камыш чыпчыгы һ.б.), аларның 45,5 проценты сирәк төрләргә карый, ә 9 ы [[Россия Кызыл китабы]]на кергән. Чик буе кишәрлекләрендә Татарстан Республикасының Кызыл китабына кертелгән тагын алты төр кош (күл һәм су ярканаты, саз һәм зур колаклы ябалаклар, йорт чырайсыз ябалагы) яшәү урыны табылган. Аучылык фаунасын [[поши]], [[Кабан дуңгызы|кабан]], [[селәүсен]], [[бүре]], [[Гади төлке|төлке]], [[Куянсыманнар|куян]], [[Гади тиен|тиен]], [[сасы көзән]], [[суер]], [[урман тавыгы]], [[боҗыр]] һәм башкалар тәшкил итә<ref>{{Статья|ссылка=http://lib.ugsha.ru:8080/bitstream/123456789/12699/1/2017-18-111-117.pdf|автор=Курушина Д.А.|заглавие=Особенности использования земель в границах памятника природы "Чирмешэн болыннары" Нурлатского муниципального района республики Татарстан|год=2017|язык=|издание=ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ЗЕМЕЛЬНО-ИМУЩЕСТВЕННЫХ ОТНОШЕНИЙ НА СОВРЕМЕННОМ ЭТАПЕ материалы Международного конкурса студенческих научно-исследовательских работ, посвященного 10-летию кафедры «Землеустройство и кадастры»|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=111—117|issn=}}</ref><ref>{{Cite web|lang=|url=http://www.ecoindustry.ru/news/view/21746.html|title=Экологи предлагают объявить памятником природы красивейшие уголки Нурлатского района РТ / Экологические новости / Экология производства — научно-практический портал|author=|website=www.ecoindustry.ru|date=01.04.2009|publisher=|accessdate=2020-12-05}}</ref>. == Социаль өлкә == [[Файл:Норлат музее.jpg|180px|thumb|right|Норлат шәһәре мәдәният сарае һәм [[Кама аръягы һәм Нурлат шәһәре тарихы төбәк музее|Шәһәр музее]]]] [[Файл:Күлбай Мораса музее.jpg|180px|thumb|right|[[Күлбай Мораса]]да [[Габдулла Кариев музее (Күлбай Мораса)|Габдулла Кариев музее]]]] Норлат районы мәгариф системасында 46 гомуми белем бирү мәктәбе һәм аларның 3 филиалы, 32 балалар гомуми белем бирү учреждениесе, коррекцион гомуми белем бирү интернат-мәктәбе, [[Норлат аграр техникумы]], балалар иҗаты үзәге һәм музыка мәктәбе эшли. Мәктәпкәчә белем бирү системасы 29 учреждениене үз эченә ала, аларның икесе — [[чуаш теле]]ндә укыту, барлык шәһәр бакчаларында өч яшьтән [[инглиз теле]]н өйрәнәләр<ref name="Потенциал муниципалитетов"/><ref name="История района">{{Cite web|lang=ru|url=https://nurlat.tatarstan.ru/istoriya-rayona.htm|title=История района|website=Нурлатский муниципальный район|accessdate=2020-12-18|archivedate=2021-01-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210126014129/https://nurlat.tatarstan.ru/istoriya-rayona.htm}}</ref>. Дәвалау һәм профилактика системасы район үзәк хастаханәсен, 5 табиб амбулаториясен, участок хастаханәсен, 51 фельдшер-акушерлык пунктын һәм [[«Нурлы» санаторий-профилакторие]]н берләштерә. Спорт өлкәсе 256 корылманы үз эченә ала. Мәдәният системасында 50 авыл мәдәният йорты һәм клуб, 48 китапханә, 2 татар халык театры эшли, 10 коллектив [[«Үзешчән халык коллективы» исеме]]нә ия (мәсәлән, «Ветеран» хоры, «Чишмә» чуаш җыры ансамбле һәм башкалар)<ref name="Нурлатский район — Татцентр.ру"/><ref name="История района"/>. Районда өч музей эшли: [[Кама аръягы һәм Нурлат шәһәре тарихы төбәк музее|Кама аръягы һәм Норлат шәһәре тарихы музее]] (Норлатта)<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/regionalnyy-muzey-nurlata-provodit-onlayn-znakomstvo-s-fondami|title=Региональный музей Нурлата проводит онлайн-знакомство с фондами|author=Маргарита Литта|website=Нурлат-⁠информ|date=2020-04-03|accessdate=2020-12-18}}</ref>, Татар һөнәри театрына нигез салучы [[Габдулла Кариев]] [[Габдулла Кариев музее (Күлбай Мораса)|музее]] — [[Татарстан Республикасының милли музее|Татарстан Республикасы дәүләт тарих музее]] филиалы (Күлбай Мораса авылында)<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://realnoevremya.ru/articles/65628-farid-miftahov-rasskazal-o-gabdulle-karieve|title=Фарид Мифтахов рассказал о Габдулле Кариеве — Реальное время|author=|website=realnoevremya.ru|date=21 мая 2017|publisher=|accessdate=2020-11-30|archivedate=2021-01-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118043516/https://realnoevremya.ru/articles/65628-farid-miftahov-rasskazal-o-gabdulle-karieve}}</ref>, 2020 елда Кычытканлы мәктәбендә ачылган [[Тәлгать Галиуллин]] [[Тәлгать Галиуллин исемендәге музей|исемендәге музей]]<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/v-nurlatskom-rayone-novyy-muzey|title=В Нурлатском районе новый музей|author=Гульназ Хасаншина|website=Нурлат-⁠информ|date=2020-02-21|accessdate=2020-11-30}}</ref>. [[«Дуслык» гәҗите|«Дуслык»]] («Дружба», «Туслах») җирле гәҗите татар, рус һәм чуаш телләрендә нәшер ителә<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/88-let-s-druzhboy|title=88 лет с «Дружбой»|author=Айгуль Сергеева|website=Нурлат-⁠информ|date=2019-07-05|accessdate=2020-12-18}}</ref>. [[«Норлат» телерадиокомпаниясе]] ике телдә эшли ([[Татмедиа|«Татмедиа»]] филиалы)<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/programmy-nurlat-tv-mozhno-uvidet-v-vk-i-instagrame|title=Программы "Нурлат ТВ" можно увидеть в "ВК" и "INSTAGRAMe"|author=admin|website=Нурлат-⁠информ|date=2020-04-21|accessdate=2020-12-18}}</ref>. == Истәлекле урыннар == Районның төп истәлекле урыннарының берсе — князь С. А. Оболенскийның Олы Чирмешән елгасындагы су тегермәне. Бина региональ әһәмияттәге мәдәни мирас объекты булып тора. Тегермән 1894—1896 елларда Чирмешән тирәсендәге иң зур җир биләүчеләрнең берсе акчасына төзелә. Бина XIX гасыр ахырында романтика юнәлешенең эклектика стилендәге сәнгать архитектурасы үрнәге булып тора<ref>{{Книга|автор=|заглавие=Экологический гид по зеленым уголкам республики Татарстан|ответственный=Главный редактор Д.В. Иванов. Авторы-составители:И.И. Зиганшин,Д.В. Иванов, И.Ф. Томаева|год=2015|издание=|место=Казань|издательство=ООО «Фолиант»|страницы=219|страниц=280|isbn=}}</ref>. [[Биләркүл]] авылындагы [[Преображение Господня гыйбадәтханәсе]] 1870 елда төзелгән. Аңа [[Казан Изге Ана иконасы чиркәве (Морат)|Казан Изге Ана иконасы]] хөрмәтенә 1904 елда өстәмә бүлмәсе төзелә. 1930 елларда ябылган гыйбадәтханәне 1990 елда РПЦ га кире кайтаралар, шул ук вакытта реставрация дә ясыйлар. Кечкенә Преображенский чиркәве композициясе [[Константин Тон]] проекты буенча XIX гасырның икенче яртысындагы архитектурада эклектиканың классик юнәлешен чагылдыра торган үрнәге итеп эшләнгән. Гыйбадәтханә төбәк әһәмиятендәге мәдәни мирас объекты булып тора<ref>{{Cite web|url=https://tatmitropolia.ru/temples/poblagochiniym/aksubakoe/hrampreobniygospny/|title=Храм Преображения Господня (д. Биляр-Озеро) {{!}} Православие в Татарстане {{!}} Портал Татарстанской митрополии|website=tatmitropolia.ru|accessdate=2020-12-09|archivedate=2020-11-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129042958/https://tatmitropolia.ru/temples/poblagochiniym/aksubakoe/hrampreobniygospny/}}</ref>. [[Кәкре Атау]] авылындагы ике яклы татар [[мәчет]]е 1889—1890 елларда төзелгән. Башта бер катлы агач бина 1990 еллар ахырына кадәр кирпечкә төрелә. Мәчетнең төп күләме биш яклы ике гыйбадәт залыннан тора. Төньякта керү юллары тоташа. Сигез кырлы ике яруслы манара керүгә таба борылган. Түбән яруста азанчаның ут фонаре өчен винтлы баскыч урнаштырылган. Фасадларны бизәүдә классицизм архитектурасы һәм татар декоратив-гамәли сәнгате элементлары кулланыла. Мәчет төбәк әһәмиятендәге мәдәни мирас объекты булып тора<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://nurlat-tat.ru/news/novosti/obshchestvennyy-sovet-rayona-segodnya-provel-zasedanie-v-onlayn-formate|title=Общественный совет района сегодня провел заседание в онлайн-формате|author=admin|website=Нурлат-⁠информ|date=2020-06-04|accessdate=2020-12-18}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.tatar-inform.ru/news/religion/17-08-2016/nurlatskie-imamy-planiruyut-povysit-effektivnost-raboty-mechetey-5488913|title=Нурлатские имамы планируют повысить эффективность работы мечетей|website=www.tatar-inform.ru|accessdate=2020-12-18}}</ref>. == Күренекле кешеләр == * [[Рөстәм Галиев]] (''1960, [[Киекле]]''), [[Туфан Миңнуллин исемендәге Түбән Кама татар дәүләт драма театры]] сәнгать җитәкчесе һәм директоры. [[Татарстанның халык артисты]] (''[[2011 ел|2011]]''), [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] (''[[2006 ел|2006]]''). * [[Алмас Заһретдинов]] (1959, [[Киекле]] −2022), [[билбаулы көрәш]] белән танылган спортчы, Россиянең спорт мастеры, Татарстанның атказанган тренеры (2003). * [[Дамир Ишкинеев]] (1967), Норлат муниципаль районы башлыгы, техник фәннәр кандидаты. * [[Габдулла Кариев]] (Миңлебай Хәйруллин) — беренче татар профессиональ театр труппасына нигез салучыларның берсе. * [[Марс Макаров]] (''[[1939]], [[Чурабатыр]]''), композитор, ТАССР атказанган сәнгат эшмәкәре ([[1987]]). * [[Альберт Сафин]] — татар язучысы. * [[Ләбибә Хөсәения]] — Казанда татар кызлары өчен мәктәп ачучы. * [[Галимҗан Хөсәенов]] — күренекле совет спортчысы, [[СССР]] [[футбол]] буенча җыелма командасы уенчысы (1960-69), СССР атказанган спорт остасы (1967). * [[Кыям Юлдашев]] (1890—1955) — җәдитче мөгаллим, шагыйрь. == Мәдәният == * [[Кама аръягы һәм Нурлат шәһәре тарихы төбәк музее]] * [[Габдулла Кариев музее (Күлбай Мораса)|Габдулла Кариев музее]] ([[Күлбай Мораса]]) == Әдәбият == * Археологическая карта Татарской АССР: Предкамье /АН СССР. Казан. фил. — М.: Наука, 1981. — 210 с. — Библиогр.: с. 201—210. — Описания археол. памятников сев. р-нов ТАССР и г. Казани. Общ. ист. — археол. и природно-геогр. очерк региона и история его изучения. * Археологическая карта Татарской АССР: Предволжье /АН СССР. Казан. фил. — Казань, 1985. — 116 с.: ил. — Библиогр.: с. 110—114. — Описания памятников правобережья Волги и бассейна р. Свияги. Общ. ист.-археол. и природно-геогр. очерк региона и история его изучения. * Археологические открытия 1965 года /АН СССР. Ин-т археологии. — М.: Наука, 1966. — 198 с.: ил. — Из содерж.: Смирнов А. П. Археологические работы в Поволжье. — С. 189—193: ил. * Археологические открытия 1966 года /АН СССР. Ин-т археологии. — М.: Наука, 1967. — 350 с.: ил. — Из содерж.: Хлебникова Т. А. Алексеевское городище в низовьях Камы. — С. 117—118; Халиков А. Х., Халикова Е. А., Казаков Е. П. Танкеевский могильник. — С. 118—119; Смирнов А. П. Работы в Болгарах. — С. 120—121. * Салахов Н. В., Архипова Н. С. Растительный мир республики Татарстан. Учебнометодическое пособие. / Н. В. Салахов, Н. С. Архипова — Казань: К(П)ФУ, 2013. — 74 с. * Экологический гид по зелёным уголкам республики Татарстан / Главный редактор Д. В. Иванов. Авторы-составители: И. И. Зиганшин,Д. В. Иванов, И. Ф. Томаева. — Казань: ООО «Фолиант», 2015. — С. 219. — 280 с. * Надырова Х. Г. Н 17 Градостроительная культура татарского народа и его предков: Монография. Казань: КГАСУ, 2012. — 294 с., илл. ISBN 978-5-7829-0362-6 Архипова Н. С., Елагина Д. С. Актуальные вопросы экологии и безопасности жизнедеятельности в Республике Татарстан: учебное пособие / Н. С. Архипова, Д. С. Елагина. — Казань: Казан. ун-т, 2016. — 103 с. == Сылтамалар == * [http://tatar.ru/files/laws/Закон%20110%20Нурлат%20(тат).doc 2008 елның 20 ноябрендәге 110-ТРЗ № Татарстан Республикасы Законы]{{Deadlink|date=November 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [https://nurlat.tatarstan.ru/ Норлат районы сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201202124108/https://nurlat.tatarstan.ru/ |date=2020-12-02 }} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан}} {{Норлат районы}} {{Норлат районы авыл җирлекләре}} [[Төркем:Норлат районы]] [[Төркем:Татарстан районнары]] {{Сайланган мәкалә}} tjohgiiuqygkzfa3qzs4e1gidkudb4t 0 30496 4141887 4114587 2024-04-25T20:51:56Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Тереза Ана | рәсем = Mother Teresa.jpg | рәсем_зурлыгы =250px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> Тереза Ана | рәсем язуы = Тереза Ана | тулы исем = Калькутталы Тереза Ана <br /> ''Агнес Гонда Бояджиу'', {{lang-sq|Agnesё Gonxhe Bojaxhiu}} | һөнәр = монахиня, шәфкать иясе | туу датасы = 26.08.1910 | туу җире = {{Туу җире|Скопье|Скопьеда}}, {{Байрак/Македония}} Македония Җөмһүрияте | гражданлык = {{байрак|Һиндстан}} [[Һиндстан]] | милләт = албанлы | үлем датасы = 05.09.1997 | үлем җире = Калькутта, Һиндстан | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Нобель медале|1979}} [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] {{{!}} {{!}}{{Президент Азатлык Медале}}{{!!}}{{Казанышлар Ордены (Бөекбритания)|hon}}{{!!}}{{Мәликә Елена Ордены}} {{!}}- {{!}} {{Австралия Ордены компаньоны}}{{!!}}{{Елмаю Ордены}} {{!}}} | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Тереза Ана''' (тулы исеме '''Калькутталы Тереза Ана''', тормышта исеме – '''Агнес Гонда Бояджиу''', {{lang-sq|Agnesё Gonxhe Bojaxhiu}}) – католик [[монахиня]], ярлыларга һәм авыруларга ярдәм белән шөгыльләнүче «[[Мәхәббәтт Миссионеркасы Сеңелләре]]» исемле хатын-кыз монахлар конгрегациясенә нигез салучы. [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] лауреаты. [[Католик дине|Католик Чиркәү]] тарафыннан [[2003 ел]]да беатификләштерелгән (әүлия дип санала), [[2016 ел]]да изге итеп канунлаштырыла. [[1997 ел]]да [[АКШ]]ның иң югары бүләге – [[Конгрессның Алтын медале белән бүләкләнүчеләр исемлеге|Конгрессның Алтын медале]] белән бүләкләнгән. == Биография == Тереза Ана [[1910 ел]]ның [[26 август]]ында Скопье шәһәрендә, [[албанлылар]] гаиләсендә туа. 18 яшендә ул [[Ирландия]] китә һәм «[[Лоретоның ирланд сеңелләре]]» монах орденына керә. [[1931 ел]]да монахиня була һәм Тереза исемен ала. Озакламый орден аны [[Калькутта]]га җибәрә. Монда ул 20 елга якын изге Мария кызлар мәктәбендә укыта. [[1946 ел]]ның [[10 сентябрь|10 сентябрендә]] Тереза орденнан Калькуттаның ярлыларына һәм авыруларына ярдәм итәргә рөхсәт ала, ә [[1948 ел]]да шунда «Мәхәббәт Миссионеркасы Сеңелләре» монах конгрегациясен төзи. Оешма милләткә яки дингә карамыйча, ярлылар һәм каты авырулар өчен , мәктәпләр, приютлар, хастаханәләр ачу өстендә эшли. [[1965 ел]]да монах конгрегацияcенең эшчәнлеге [[Һиндстан]]нан читтә дә дәвам итә, хәзерге вакытта аның дөньяның 111 илендә 400 бүлеге һәм 120 илдә 700 шәфкатьлелек йорты бар. [[1973 ел]]да Тереза Анага [[Диндәге прогресс өчен Темплтон премиясе]]н тапшыралар, ул премиянең беренче лауреаты була. [[1979 ел]]да аңа «Бәлагә юлыккан кешегә ярдәм итүдә эшчәнлеге өчен» [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] бирелә. [[1983 ел]]да [[Рим]]да, [[Рим папасы]] [[Иоанн Павел II]] белән очрашу вакытында Тереза Ананың йөрәк өянәге була. [[1989 ел]]гы икенче өянәктән соң ул кардиостимулятор ала. [[1991 ел]]да [[Мексика]]да [[пневмония]] белән көрәштән соң, ул йөрәк белән тагын да ныграк авырый. Бу вакытта ул орден җитәкчелегеннән китәргә тели, әмма монахинялар яшерен тавыш бирүдә каршы киләләр. [[1996 ел]]да Тереза Ана каты авырый башлый, [[1997 ел]]ның [[13 март]]ында үзеннән җитәкче вазифаларын төшерә. Ул 1997 елның [[5 сентябрь|5 сентябрендә]] вафат була. [[2003 ел]]ның октябрендә ул беатификләштерелгән, ягъни әүлияләр рәтенә кертелгән. [[2016 ел]]ның [[сентябрь|сентябрендә]] изге итеп канунлаштырыла<ref>[http://list25.com/25-fascinating-facts-about-mother-teresa-and-her-extraordinary-life/ People & Politics 25 Fascinating Facts About Mother Teresa And Her Extraordinary Life]</ref>. == Бүләкләр == * [[Бхарат Ратна|«Лотос хуҗабикәсе» исемле Һинд ордены]] (1963) * [[Тынычлык буенча Нобель премиясе]] (1979) * [[Президент Азатлык Медале]] (1985) һ.б. == Cылтамалар == {{Навигация |Тема = Тереза Ана |Викиҗыентык = Mother Teresa }} * [http://motherteresa.ru/ Тереза Анага багышланган сайт] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120551/http://motherteresa.ru/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://selfire.com/2008/07/1175/ Тереза Ана. Тормыш тарихы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120547/http://selfire.com/2008/07/1175/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://selfire.com/2008/09/1651/ Тереза Ана. Өземтәләр] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120549/http://selfire.com/2008/09/1651/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://selfire.com/2008/09/1677/ Тереза Ана. Аз билгеле фактлар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120547/http://selfire.com/2008/09/1677/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1979/ Нобель премиясе сайтында сәхифә] {{ref-en}} * [http://www.youtube.com/watch?v=9WQ0i3nCx60 Тереза Ана турында фильм] {{ref-en}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 1976-2000}} {{Тәрҗемә|de|Mutter Teresa}} {{rq|stub|image}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Тереза}} [[Төркем:Католик әүлияләр]] [[Төркем:Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Темплтон премиясе лауреатлары]] [[Төркем:АКШның мактаулы гражданнары]] [[Төркем:Шәхесләр:Македония]] [[Төркем:Шәхесләр:Һиндстан]] [[Төркем:Австралия Ордены кавалерлары]] [[Төркем:Конгрессның Алтын Медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Монахинялар]] [[Төркем:Әлифба буенча изгеләр]] [[Төркем:Һиндстан изгеләре]] [[Төркем:Бальцан премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Тәңкәләрдәге шәхесләр]] r7mfh6iw6ogcifeqtf6stde93zv0lbe 4141888 4141887 2024-04-25T20:52:17Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Тереза Ана | рәсем = Mother Teresa.jpg | рәсем_зурлыгы =250px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> Тереза Ана | рәсем язуы = Тереза Ана | тулы исем = Калькутталы Тереза Ана <br /> ''Агнес Гонда Бояджиу'', {{lang-sq|Agnesё Gonxhe Bojaxhiu}} | һөнәр = монахиня, шәфкать иясе | туу датасы = 26.08.1910 | туу җире = {{Туу җире|Скопье|Скопьеда}}, {{Байрак/Македония}} Македония Җөмһүрияте | гражданлык = {{байрак|Һиндстан}} [[Һиндстан]] | милләт = албанлы | үлем датасы = 05.09.1997 | үлем җире = Калькутта, Һиндстан | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Нобель медале|1979}} [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] {{{!}} {{!}}{{Президент Азатлык Медале}}{{!!}}{{Казанышлар Ордены (Бөекбритания)|hon}}{{!!}}{{Мәликә Елена Ордены}} {{!}}- {{!}} {{Австралия Ордены компаньоны}}{{!!}}{{Елмаю Ордены}} {{!}}} | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Тереза Ана''' (тулы исеме '''Калькутталы Тереза Ана''', тормышта исеме – '''Агнес Гонда Бояджиу''', {{lang-sq|Agnesё Gonxhe Bojaxhiu}}) – католик [[монахиня]], ярлыларга һәм авыруларга ярдәм белән шөгыльләнүче «[[Мәхәббәтт Миссионеркасы Сеңелләре]]» исемле хатын-кыз монахлар конгрегациясенә нигез салучы. [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] лауреаты. [[Католик дине|Католик Чиркәү]] тарафыннан [[2003 ел]]да беатификләштерелгән (әүлия дип санала), [[2016 ел]]да изге итеп канунлаштырыла. [[1997 ел]]да [[АКШ]]ның иң югары бүләге – [[Конгрессның Алтын медале белән бүләкләнүчеләр исемлеге|Конгрессның Алтын медале]] белән бүләкләнгән. == Биография == Тереза Ана [[1910 ел]]ның [[26 август]]ында Скопье шәһәрендә, [[албанлылар]] гаиләсендә туа. 18 яшендә ул [[Ирландия]] китә һәм «[[Лоретоның ирланд сеңелләре]]» монах орденына керә. [[1931 ел]]да монахиня була һәм Тереза исемен ала. Озакламый орден аны [[Калькутта]]га җибәрә. Монда ул 20 елга якын изге Мария кызлар мәктәбендә укыта. [[1946 ел]]ның [[10 сентябрь|10 сентябрендә]] Тереза орденнан Калькуттаның ярлыларына һәм авыруларына ярдәм итәргә рөхсәт ала, ә [[1948 ел]]да шунда «Мәхәббәт Миссионеркасы Сеңелләре» монах конгрегациясен төзи. Оешма милләткә яки дингә карамыйча, ярлылар һәм каты авырулар өчен , мәктәпләр, приютлар, хастаханәләр ачу өстендә эшли. [[1965 ел]]да монах конгрегацияcенең эшчәнлеге [[Һиндстан]]нан читтә дә дәвам итә, хәзерге вакытта аның дөньяның 111 илендә 400 бүлеге һәм 120 илдә 700 шәфкатьлелек йорты бар. [[1973 ел]]да Тереза Анага [[Диндәге прогресс өчен Темплтон премиясе]]н тапшыралар, ул премиянең беренче лауреаты була. [[1979 ел]]да аңа «Бәлагә юлыккан кешегә ярдәм итүдә эшчәнлеге өчен» [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] бирелә. [[1983 ел]]да [[Рим]]да, [[Рим папасы]] [[Иоанн Павел II]] белән очрашу вакытында Тереза Ананың йөрәк өянәге була. [[1989 ел]]гы икенче өянәктән соң ул кардиостимулятор ала. [[1991 ел]]да [[Мексика]]да [[пневмония]] белән көрәштән соң, ул йөрәк белән тагын да ныграк авырый. Бу вакытта ул орден җитәкчелегеннән китәргә тели, әмма монахинялар яшерен тавыш бирүдә каршы киләләр. [[1996 ел]]да Тереза Ана каты авырый башлый, [[1997 ел]]ның [[13 март]]ында үзеннән җитәкче вазифаларын төшерә. Ул 1997 елның [[5 сентябрь|5 сентябрендә]] вафат була. [[2003 ел]]ның октябрендә ул беатификләштерелгән, ягъни әүлияләр рәтенә кертелгән. [[2016 ел]]ның [[сентябрь|сентябрендә]] изге итеп канунлаштырыла<ref>[http://list25.com/25-fascinating-facts-about-mother-teresa-and-her-extraordinary-life/ People & Politics 25 Fascinating Facts About Mother Teresa And Her Extraordinary Life]</ref>. == Бүләкләр == * [[Бхарат Ратна|«Лотос хуҗабикәсе» исемле Һинд ордены]] (1963) * [[Тынычлык буенча Нобель премиясе]] (1979) * [[Президент Азатлык Медале]] (1985) һ.б. == Cылтамалар == {{Навигация |Тема = Тереза Ана |Викиҗыентык = Mother Teresa }} * [http://motherteresa.ru/ Тереза Анага багышланган сайт] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120551/http://motherteresa.ru/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://selfire.com/2008/07/1175/ Тереза Ана. Тормыш тарихы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120547/http://selfire.com/2008/07/1175/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://selfire.com/2008/09/1651/ Тереза Ана. Өземтәләр] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120549/http://selfire.com/2008/09/1651/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://selfire.com/2008/09/1677/ Тереза Ана. Аз билгеле фактлар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323120547/http://selfire.com/2008/09/1677/ |date=2020-03-23 }} {{ref-ru}} * [http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1979/ Нобель премиясе сайтында сәхифә] {{ref-en}} * [http://www.youtube.com/watch?v=9WQ0i3nCx60 Тереза Ана турында фильм] {{ref-en}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 1976-2000}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Тәрҗемә|de|Mutter Teresa}} {{rq|stub|image}} {{DEFAULTSORT:Тереза}} [[Төркем:Католик әүлияләр]] [[Төркем:Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Темплтон премиясе лауреатлары]] [[Төркем:АКШның мактаулы гражданнары]] [[Төркем:Шәхесләр:Македония]] [[Төркем:Шәхесләр:Һиндстан]] [[Төркем:Австралия Ордены кавалерлары]] [[Төркем:Конгрессның Алтын Медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Монахинялар]] [[Төркем:Әлифба буенча изгеләр]] [[Төркем:Һиндстан изгеләре]] [[Төркем:Бальцан премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Тәңкәләрдәге шәхесләр]] dldspaf9z87ctitvow078tq0vyfzkj7 0 38705 4141774 4110871 2024-04-25T17:40:12Z Әмир 15082 /* Р */ өстәмә wikitext text/x-wiki <small>{{мәгънәләр|Вәлиев (төшенчә)}}</small> '''Вәлиев''' — фамилия. [[Татар Википедиясе]]ндә бу термин кулланып төзелгән түбәндәге мәкаләләр урнаштырылган: {{АӘБ}} {{TOC right}} == Әлифба буенча == === А === * '''[[Айдар Вәлиев]]''' ** [[Айдар Вәлиев (1986)|Айдар Вәлиев]] (1986), баянчы. ** [[Айдар Вәлиев (1992)|Айдар Вәлиев]] (1992), актер. * [[Айрат Вәлиев]] (1978) — [[Казан дәүләт аграр университеты|КДАУ]] ректоры (2018 елдан). * [[Асаф Вәлиев]] — эстрада җырчысы. === Ә === * [[Әгъзам Вәлиев]] (1919-1986) — [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * '''[[Әкрам Вәлиев (төшенчә)|Әкрам Вәлиев]]''' :[[Әкрам Вәлиев]] (1924-1975) — [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. :[[Әкрам Вәли]] (1908-1963) — язучы. * [[Әлфир Вәлиев]] (1947) — күмәк хуҗалык рәисе (''[[Апас районы]]''). * [[Әхмәтзаһит Вәлиев]] (1930-2013) — игенче, [[Социалистик Хезмәт Каһарманы]] (1966). === Б === === В === === Г === * [[Габделәхәт Вәлиев]] (1910-1944) — [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Габделфәрт Вәлиев]] (1930-) — химик-технолог, фән докторы. * [[Габделхәмит Вәлиев]] (1943-) — күмәк хуҗалык рәисе (''[[Апас районы]]''). * '''[[Гадел Вәлиев]]''' ** [[Гадел Вәлиев (1933)|Гадел Вәлиев]] (1933-), физик, фән докторы (''[[Мәскәү]]''). ** [[Гадел Вәлиев (1947)|Гадел Вәлиев]] (1947), филология фәннәре кандидаты, доцент, халыкара төрек академиясенең мөхбир әгъзасы. * [[Гайфулла Вәлиев]] (1930-1982) — язучы, журналист. * [[Госман Вәлиев]] (1937-) — совхоз директоры (''[[Балык Бистәсе районы]]''). === Д === * [[Дамир Вәлиев]] (1940-2002) — фәлсәфәче, фән докторы. * [[Диас Вәлиев]] (1938-2010) — язучы, [[Тукай премиясе]] (1976). === З === === И === * [[Ибраһим Вәлиев]] (1902-?) — корыч коючы, ССРБ Дәүләт бүләге иясе (1943). * [[Илгизәр Вәлиев]] (1944) — нейрохирург, фән докторы. * [[Илһам Вәлиев]] (1977) — опера җырчысы. * [[Инсур Вәлиев]] (1949) — күмәк хуҗалык рәисе, ТР Дүләт бүләге иясе (''1995, [[Арча районы]]''). * [[Искәндәр Вәлиев]] (1911-2001) — инженер-төзүче, ТАССР төзелеш-архитектура идарәсе башлыгы (1944-1959), РСФСР атказанган архитекторы. * [[Ислам Вәлиев]] (''Malsi Music'', 1990), электрон музыкант, композитор, битмейкер, DJ, саунд-дизайнер. === К === * '''[[Камил Вәлиев (мәгънәләр)|Камил Вәлиев]]''' :[[Kamil Wäliev|Камил Вәлиев]] (1931), физика-математика фәннәре докторы. :[[Камил Мөхәммәтшакир улы Вәлиев|Камил Вәлиев]] (1942), драма актеры (''[[Әлмәт]]''). :[[Камил Абдрахман улы Вәлиев|Камил Вәлиев]] (1930-2016), җырчы (''тенор'') (''[[Уфа]]''). * [[Корбан Вәлиев]] (1906-1980) — нефтьче, [[Социалистик Хезмәт Каһарманы]] (1959). === Л === * [[Лек Вәлиев]] (1935-1992) — театр режиссеры, БАССР, РСФСР атказанган сәнгать эшлеклесе, С. Юлаев премиясе лауреаты (''[[Уфа]]''). === М === * [[Мансур Вәлиев]] (1948) — язучы, әдәби тәнкыйтьче. * [[Мәсәлим Вәлиев]] (1888-1956) — композитор, дирижер, БАССР атказанган сәнгать эшлеклесе (''[[Уфа]]''). * [[Морзаһит Вәлиев]] (1922-1993) — фирка эшлеклесе, [[КПССның Татарстан өлкә комитеты|КПССның Татарстан ӨК]] сәркатибе (1966-1984). * [[Мөдәррис Вәлиев]] (''[[Салих Маннапов]]'', 1953—2020) — әдәби тәнкыйтьче, нәшрият директоры. === Н === * '''[[Наил Вәлиев]]''' :[[Наил Вәлиев (1949)|Наил Вәлиев]] (1949), әдәбият галиме. :[[Наил Мостафа улы Вәлиев|Наил Вәлиев]], физик тәрбия профессоры (''[[Мәскәү]]''). * [[Нәгыйм Вәлиев]] (1930-2001) — җәнлек совхозы директоры (''[[Питрәч районы]]''). * [[Нәкыйф Вәлиев]] (1942), 1983-1991 елларда КПССның Сарман райкомы беренче секретаре, 1991-1995 елларда Сарман районы администрациясе башлыгы . Россиянең атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре (1995). * [[Нияз Вәлиев]] (''Нияз Вәлиди'', 1955), шагыйрь. === Р === * '''[[Равил Вәлиев]]''' :[[Равил Вәлиев (1942)|Равил Вәлиев]] (1942) — язучы. :[[Равил Вәлиев (1966)|Равил Вәлиев]] (1966) — спортчы (''[[футбол]]''). * [[Радик Вәлиев]] (193-1979) — геолог, фән докторы. * [[Разил Вәлиев]] (1947―2023) — язучы, ТР ДС депутаты. * '''[[Рамил Вәлиев]]''' : [[Рамил Вәлиев (1955)|Рамил Вәлиев]] (1955) — галим. : [[Рамил Вәлиев (1973)|Рамил Вәлиев]] (1973) — спортчы (''[[футбол]]''). * [[Рафаэль Вәлиев]] () — галим. * [[Рәмзи Вәлиев]] (1937-) — тарихчы, фән докторы. * [[Рәфгат Вәлиев]] (1911-1993) — генерал-майор (1962). * [[Рәфкать Вәлиев]] (1931) — приборлар төзү заводы баш конструкторы (''1984-1986, [[Уфа]]''). * [[Револь Вәлиев]] (1938-) — юрист, фән докторы. * [[Римзил Вәлиев]] (1949) — журналист. * '''Ринат Вәлиев''' :[[Ринат Вәлиев (1971)|Ринат Вәлиев]] (1971) — баянчы. :[[Ринат Вәлиев (1995)|Ринат Вәлиев]] (1995) — спортчы (''[[хоккей]]''). * '''[[Рөстәм Вәлиев]]''' :[[Рөстәм Вәлиев (1936)|Рөстәм Вәлиев]] (1936-) — язучы (''[[Чиләбе]]''). :[[Рөстәм Вәлиев (1961)|Рөстәм Вәлиев]] (1961-2014) — гармунчы, [[ТР халык артисты]]. * [[Руслан Вәлиев]] (1949), физика-математика фәннәре докторы (1984), профессор (1987). РФ (2003) һәм БР (1997) атказанган фән эшлеклесе. === С === * [[Салих Вәлиев]] (1912-1970) — [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Сәмигулла Вәлиев]] (1894-1955) — [[Янил]] {{comment|МТС|машина-трактор станциясе}} директоры. * [[Солтан Вәлиев]] (1941-2012) — астроном, фән докторы (''[[Сембер]]''). === Т === * [[Тәүкалүн Вәлиев|Вәлиев Тәүкалүн Хаммат улы]] (19 ноябрь, 1896 ел, Уфа губернасы, Дүшәнбикә — 10 октябрь, 1959 ел, Казан) — педагог. 1934-1957 елларда Башкорт АССР‑ының Кыйгы һәм Салават районнарында гомуми белем бирү мәктәпләре директоры. === У === === Ү === * [[Үзбәк Вәлиев]] () — физик, фән докторы. === Ф === * [[Фалес Вәлиев]] (1938—2004) — совхоз директоры (''[[Зәй районы]]''). * [[Фәйзи Вәлиев]] (1892—1941) — язучы. * [[Фоат Вәлиев (1955)|Фоат Вәлиев]] (1955) — [[Татарстанның атказанган төзүчесе|ТР]] (2002), РФ атказанган төзүчесе, VI чакырылыш [[ТР ДШ]] депутаты. * '''[[Фуат Вәлиев]]''' :[[Фуат Вәлиев (1918)|Фуат Вәлиев]] (1918—2010) — тарихчы, фән докторы. :[[Фуат Вәлиев (1921)|Фуат Вәлиев]] (1921—1984) — сәнгать белгече, фән докторы. === Х === * [[Хәбиб Вәлиев]] (1896-1938) — [[«Азат Себер» газетасы]] мөхәррире. === Ш === * [[Шәймәрдән Вәлиев]] (1924-) — агроном-икътисадчы (''[[Санкт-Петербург]]''). * [[Шәрәф Вәлиев]] (1907-1978) — галим-селекцияче, РСФСР атказанган агрономы (1961). * [[Шәүкәт Вәлиев]] (1921-2012) — «[[Татарстан коммунисты]]» журналының баш мөхәррире (1969-1987). === Ю === * [[Юныс Вәлиев]] (1925-2009) — ТАССР министрлар шурасы рәисе урынбасары (1972-1983). === Я === * [[Ярулла Вәлиев]] (1921-1985) — язучы. ---- * '''[[Вәлиева]]''' : [[Сона Вәлиева]] — азәрбайҗан шагыйрәсе. : [[Зилә Вәлиева]] — журналист, депутат, министр, [[Казан кирмәне|музей-тыюлык]] директоры. : [[Халидә Вәлиева]] (1920—2009), анатом, фән докторы. == Икеләйтелгән фамилия == * [[Сөләйман Вәлиев-Сульва]] (1899-1956) — актер, режиссер. == Моны да карагыз == === Топоним === * [[Вәлиев (Лениногорск районы)|Вәлиев]] — [[Лениногорск районы]]ндагы [[авыл]] (поселок). == Чыганаклар == # Татар энциклопедиясенең шәхесләр исемлеге. [[Казан]]: [[ТР ФА]] Татар энциклопедиясе институты, 1997. {{күп мәгънәле}} [[Төркем:Фамилияләр]] [[Төркем:Топонимнар]] 9bni2fk1jvrw7i51ph7v222xhz1uws8 0 43239 4141858 4123671 2024-04-25T20:31:27Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Ирена Сендлерова | кияүгә тиклем исем = Ирена Кржижановски | рәсем = Irena Sendlerowa 2005.02.jpg | тулы исем = Ирена Сендлерова | һөнәр = Социаль эшче, [[Икенче бөтендөнья сугышы]] каhарманы | туу датасы = 15.02.1910 | туу җире = Отвоцк, Поляк патшалыгы, Рус Империясе | гражданлык = | милләт = поляк хатыны | үлем датасы = 13.05.2008 | үлем җире = [[Варшава]], [[Польша]] | атасы = Станислав Кржижановски | анасы = Янина Кржижановски | ир = Мечислав Сендлеров, Стефан Згрембски | хатын = | балалар = Янка, Адам | бүләк һәм премияләр = Елмаю ордены, Ак Каракош ордены | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Ирена Станислава Сендлер''' ({{lang-pl|Irena Stanisława Sendlerowa}}, кияүгә кадәр Кржижановска ({{lang-pl|Krzyżanowska}}); [[1910 ел]]ның [[15 февраль|15 феврале]], Отвоцк — [[2008 ел]]ның [[12 май|12 мае]], [[Варшава]]) — [[поляклар|поляк]] каhарманы. [[Икенче бөтендөнья сугышы]] вакытында 2500 яһүд баласын коткаруы белән танылган. == Тормыш юлы == === Бала чагы === Ирена [[1910 ел]]ның [[15 февраль|15 февралендә]] [[поляклар|поляк]] табибы гаиләсендә туа. Ата-анасы аны балачактан ук «милләттән hәм расадан бәйсез, кешеләр яхшыларга hәм яманнарга бүленә» хакыйкатенә өйрәткәннәр. Атасы, Станислав Кржижановски, «Әгәр суда баткан кешене күрсәң — йөзә белмәсәң дә ярдәм ит!» дип әйткән. Бу сүзләрне Ирена бөтен тормышына истә калдырган. Атасы бар кешеләрне - яһүдләрне, полякларны h.б. дәвалаган. Иренага 7 яшь булганда, Станислав башка табиб дәваларга риза булмаган пациенттан тиф алып, [[1917 ел]]ның февралендә үлә. Алар анасы (Янина Кржижановски) белән [[Варшава]]га китәләр. Станиславка игелекле булып, яһүд җәмгыяте җитәкчеләре анасына Иренананың укуын тулысынча түләргә тәкъдим итәләр. Бу хәл Иренага нык итеп тәэсир итә. === Студент еллары === Ирена университетта укыган чакта анда яһүдләр өчен махсус эскәмияләр булган. Алар бүлмәләрнең иң азагында урнашкан (гетто лавкове - эскәмия геттосы (гетто эскәмиясе)). Моңа каршылык белдереп, Ирена hәм аның фикердәшләре, яhүд булмыйча, ул урынарга утырганнар. Иренаның дус кызы яһүд иде. Беркөнне аны сукканнар. Шуңа күрә Ирена студент билетында алдагы урыннарда утырырга рөхсәт иткән мөһерне сызган. Моның өчен Иренаны өч елга университеттан куып чыгаралар. [[1931 ел]]да Ирена [[Варшава]] университетының классик филология кафедрасы хезмәткәре Мечислав Сендлеровка кияүгә чыга. Әмма соңрак никах таркалачак, hәм Ирена Стефан Згрембскигә кияүгә чыгачак. Стефаннан ул ике баласын: кызларын Янканы hәм улларын Адамны тудырачак. === Алман оккупациясе чоры === [[File:Irena Sendlerowa 1942.jpg|thumb|Ирена Сендлер 1942 елда]] [[Польша]]ны алман гаскәрләре басып алганда Ирена (аңа 30 яшь булган) Варшавада яши (моңа кадәр ул Отвоцк hәм Тарчин шәhәрләренең социаль яклау бүлекләрендә эшләгән). [[1939 ел]]да (оккупациянең беренче елында) Ирена ярдәмчеләре белән яһүдләргә ярдәм итүен башлый. Яһүд гаиләләре өчен алар 3000 ялган документ ясыйлар. Шуннан алар «Зегота» дигән легаль булмаган оешмага кушылалар. [[Яhүд]]ләргә ярдәм итү бик хәвефле булган, әмма энтузиастларны бу хәл туктатмаган. [[1942 ел]]да «Зегота» Иренага уйлап тапкан ''Иоланта'' исеме белән аларның балалар бүлеген җитәкләргә тәкъдим итә. Социаль яклау хезмәткәре буларак Ирена [[Варшава геттосы]]на керә алган (шуның өчен аның махсус таныклыгы булган). [[Гетто]]га кереп, яhүдләргә лояльлеген белдерү максатыннан [[Давыд йолдызы]] белән повязка кия. Ирена hәм аның ярдәмчеләре геттодан балаларны алып чыккан. Бәләкәй балаларны чемоданнарда, коробкаларда, инструментлар өчен тартмаларда, олырак балаларны исә брезент астында качырып, аларны тиз ярдәм машинасында алып киткәннәр. Машинада эт утырган. Аның өрүе балалар елавын тавышлырак иде, шуңа күрә балаларны ишетмәгәннәр. Беренче версия буенча, этне геттога кереп hәм геттодан чыгып өрергә өйрәткәннәр. Икенче версия буенча, эт шофер кабинасында утырган, hәм керү-чыгу вакытларында шофер аның койрыгына баскан. Балаларны төп тапшыру пункты булып шәhәр хөкем бинасы кулланылган. Балаларны рөхсәт биргән гаиләләргә, [[монастырь]]ларга hәм [[балалар йортлары]]на җибәргәннәр. Балаларны коткарып, Ирена исемнәрен, кая җибәргәннәрен язган hәм банкага куйган. Ул банканы Ирена [[алмагач]] артында качырган. Барлыгы Ирена 2500ләп баланы коткара. Әмма [[1943 ел]]да аноним донос буенча ул кулга алына. [[Төрмә]]дә ул газаплагана, аның куллары һәм аяклары сындырыла. Иренаны атып үтерү әмере бирелсә дә, сакчыларга [[акча]] бирү нәтиҗәсендә, Ирена иреккә кача ала. Рәсми рәвештә ул үтерелгән дип санала. Шуннан ул яңа исем астында үз эшен дәвам иткән. === Сугыштан соң === Ирена үз банкасын казып таба hәм балаларның әти-әниләрен эзли башлый. Әмма ата-аналарның күпчелеге инде вафат була. Польшада [[Коммунизм|коммунистик]] режим көчәйгәч, Иренаны янә кулга алалар. Авыр шартларда Иренаның вакытыннан алда баласы туа һәм үлә. Сәяси ризасызлыгы өчен Ирена озак вакыт [[Израиль]]гә бара алмый. Ирена Израильгә [[Польша]]да коммунистик режим төшкәч кенә бара. === Соңгы еллары === [[File:Irena Sendlerowa 2005-02-13(duplicate).jpg|thumb|Ирена Сендлер 2005 елда]] [[File:Sendlerowa.jpg|thumb|]] Соңгы елларын Ирена [[Варшава]] үзәгендәге фатирда уздыра. == Иренаның танылуы == Лиз Камберс, Меган Стюарт, Сабрина Кунс һәм Джанис Андервуд исемле 4 [[Канзас]] кызы тырышлыгы белән Иренаның батырлыгын мәгълүм була. Бу кызлар мәктәптәге «Тарих көне» проекты өчен тема эзләгәндә, җитәкләре Норман Конрад биргән «Башка Шиндлер» («US news and world report», [[1994]]) дип аталган Ирена Сендлер турында мәкаләне укыйлар, Ирена Сендлер турында кызыксына башлыйлар. Аның [[кабер]]ен эзләүгә керешәләр һәм аның әле исәнлеген беләләр. Кызлар Ирена белән 4 тапкыр очрашканнар. Соңгы очрашу Ирена үлеменә кадәр 9 көн калганда, 3 май көнне була. == Бүләкләр == * Дөнья халыклары праведнигы ([[1965]], Яд ва-Шем [[холокост]] музее)<ref>[http://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/righteous-women/sendler.asp Ирена Сендлер] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180115185414/http://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/righteous-women/sendler.asp |date=2018-01-15 }} - [https://www.yadvashem.org/ Яд ва-Шем] {{ref-en}}</ref> * [[Ак каракош ордены]] (2007) * [[2007 ел]]да Польша президенты hәм Израиль премьер-министры Иренаны [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]]нә тәкъдим иткәннәр, әмма премия аңа бирелмәде. * [[Бөтендөнья Елмаю ордены]] ([[2007]]) * [[Одри Хепберн премиясе]] (үлеменнән соң) ([[2009]]) * [[Тарчин]] hәм [[Отвоцк]] шәhәрләренең ихтирамлы ватандашы. [[2007 ел]]да [[Польша]] президенты һәм [[Израиль]] премьер-министры Ирена Сендлер кандидатурасын [[Нобель премиясе]]нә тәкъдим итәләр, ләкин ул премия аңа түгел ә [[АКШ]] вице-президенты [[Альберт Гор]]га бирелә. Альберт Гор премияне әйләнә-тирәдәге мохитне саклау һәм [[климат]]ны өйрәнү буенча эш башкарган өчен ала. Соңыннан аның эше күп тапкыр тәнкыйть кичерә. Мәсәлән, ул әйләнә-тирәдәге мохитне саклау темалы лекцияне дистәләгән шәһәрдә укый. Масса-күләм мәгълүмат чараларына үтеп кергән мәгълүмат буенча лекциянең 1 сәгате 100 000 долларга кадәр торган<ref>[http://www.thesmokinggun.com/documents/crime/al-gore-100000-man Al Gore, $100,000 Man | The Smoking Gun]</ref>, [[2009 ел]]да аның эшләре фальсификацияләүдә гаепләнә<ref>[http://www.guardian.co.uk/environment/2009/nov/20/climate-sceptics-hackers-leaked-emails Climate sceptics claim leaked emails are evidence of collusion among scientists | Environment | The Guardian<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=http://blogs.telegraph.co.uk/news/jamesdelingpole/100017393/climategate-the-final-nail-in-the-coffin-of-anthropogenic-global-warming/ |access-date=2011-08-29 |archive-date=2016-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160122151302/http://blogs.telegraph.co.uk/news/jamesdelingpole/100017393/climategate-the-final-nail-in-the-coffin-of-anthropogenic-global-warming/ |dead-url=yes }}</ref>, [[ураган]]нар өлкәсендәге эксперт [[Уильям Грей]] Альберт Гор теориясен көлке дип бәяли<ref>[http://www.smh.com.au/articles/2007/10/13/1191696238792.html Gore gets a cold shoulder — Environment — smh.com.au]</ref>. == Сәнгать == [[2009 ел]]ның апрелендә [[АКШ]] телеэкраннарына 2008 елның көзендә [[Латвия]]дә төшерелгән «Ирена Сендлерның батыр йөрәге» дигән [[фильм]] дөнья күрә. Ирена ролен Анна Пакуин башкара. Бу фильм [[Анна Мисковская]]ның «Холокост балалары анасы» китабы буенча төшерелә. [[Ирландия]] композиторы Лонерган hәм аның төркеме Ирена Сандлер өчен Irena<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=OUUvNsAF-Qg Sixteen Dead Men - Irena]</ref> җырын язганнар. == Өземтәләр == {{Цитата|автор=Архиепископ Юзеф Жицинскалы|Ирена Сендлер — рухи абруй, ә аның тормышы hәм карашлары — «тавышсыз» тын каhарманлык.}} {{Цитата|автор=Михаэль Шудрих, Польшаның баш раввины|Ул бөтен дөньяда яшәүче кешеләргә үрнәк иде.}} {{Цитата|автор=Шевах Вэйс, Польшада Израиль илчесе|Йөрәге дин йортларының дин йорты иде. Ул, әлбәттә, Ходайдан сорар: «Аллаһым, теге коточкыч вакытларда син кайда идең?» Һәм Ул җавап бирер: «Мин синең йөрәгеңдә идем.»}} == Шулай ук карагыз == {{Викиөзек}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == *http://selfire.com/2011/01/2956/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170806221157/http://selfire.com/2011/01/2956/ |date=2017-08-06 }} *http://www.novpol.ru/index.php?id=990 *http://world.lib.ru/j/jarower_e_p/irinasandler.shtml *http://www.lechaim.ru/ARHIV/194/k2.htm == Сылтамалар == {{Commonscat|Irena Sendlerowa}} * [http://selfire.com/2011/01/2979/ "Ирена Сендлерның батыр йөрәге"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323134350/http://selfire.com/2011/01/2979/ |date=2020-03-23 }} {{Навигация |Викиөзек = Ирена_Сендлер }} {{Сайланган мәкалә}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Сендлер, Ирена}} [[Төркем:Польшадагы холокост шәхесләре]] [[Төркем:Шәхесләр:Польша]] 38ffzgb5p0i57y5ywibn2g1p50bc31v 0 47593 4141739 4115023 2024-04-25T13:40:58Z Il Nur 6874 /* Демографик хәл */ wikitext text/x-wiki {{АТБВМ |Татар исеме = Күгәрчен районы |Герб = Coat of Arms of Kugarchi rayon (Bashkortostan).png |Гербның астагы язуы= |Байрак = Flag of Kugarchi rayon (Bashkortostan).png |Харита = Location of Kugarchinskiy rayon (Bashkortostan).svg |Хаританың астагы язуы= |Чын исем = Күгәрчен <br /> Кугарчинский район |Регион = [[Башкортстан]] |Нигезләү= [[1930 ел]] |Башкала= [[Морак (Күгәрчен районы)|Морак]] |Регион төре=Төбәк |Киңлек= |Озынлык= |Башлык исеме= Глава |Башлык= Мусин Фәрит |Башлык исеме2= |Башлык2= |ТМП= <!--тулаем милли продукт--> |ТМП исәбе елы = |Телләр = |Халык саны = 32 356<ref>{{Citation |title=Численность населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2010 года |url=http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/Main.htm |access-date=2011-12-01 |archive-date=2011-08-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/616KjoKcC?url=http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/Main.htm |dead-url=yes }}</ref> кеше |Халык саны исәбе елы= 2010 |Халык тыгызлыгы= |Мәйдан= 3 371км² |Сәгать поясы= +6 |Сайт= http://www.kugarchi-rb.ru |Искәрмә= }} '''Күгәрчен районы''' Башкортстанның көньягында урнашкан һәм [[Мәләвез районы|Мәләвез]], [[Куергазы районы|Куергазы]], [[Зиянчура районы|Зиянчура]], Җылаер, [[Бөрҗән районы|Бөрҗән]] районнары белән һәм [[Ырынбур өлкәсе]]нең [[Төлген районы]] белән чиктәш. Районның 113 торак ноктасы 20 авыл советына берләшкән. Район үзәге [[Морак (Күгәрчен районы)|Морак]] – элекке исеме Кызыл Мәчет. == Тарихи белешмә == Бу як [[башкортлар]]ы күбесенчә бөрҗән кабиләсеннән чыкканнар. Беришеләр башка кабиләләрдән – мәсәлән [[Дүңгәвер]] авылы шул исемле кабиләдән. 18 гасырда [[татарлар]] күченәләр, Акман авылы 1870 елда нигезләнә. Башкортларның җир сатып ятуларына күрә алар бу якларда [[ХХ гасыр]] башында азчылыкта калалар. [[1928 ел]]да районга керәчәк Кыпчак һәм Бөрҗән-Кыпчак волостьларында 24 865 рус, 15 233 [[башкорт]], 4 277 [[татар]], 6099 [[мукшы]], 2 699 [[чуаш]], 2 229 [[украин]] яшәве мәгълүм. [[Идел буендагы ачлык (1921-1922)|Идел буе халкын 1921-1922]] елны кырган ачлык кәсафәте бу якларда бер ел алдан башланган. 1921 елны терлекләр калмаган диярлек. [[Туембәт]] авылында октябрь ахырларына мәктәп яшендәге 74 баланың 47се вафат һәлак булган. Күгәрчен районы [[1930 ел]]ның [[20 август]]ында Үзәк башкарма комитетының карары белән барлыкка килгән. Башта ул ''Морак районы'' дип атала. [[1934 ел]]ны исемен Күгәрчен районына алмаштыра. Ул чактагы башкарма комитет рәисе Сатаев район үзәген Күгәрчен авылына күчерегә ниятли.<ref>http://static.3.190.63.178.clients.your-server.de/rayon/191-rajjon-v-period-revoljucionnykh.html{{Deadlink|date=November 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 13,5 мең күгәрченле [[Бөек Ватан сугышы|Бөек Ватан явында]] катнашкан. Аларның яртысыннан күбесе сугыш яланнарында ятып калган. Районнан киткән сугышчылардан сигезе Советлар Союзы Герое һәм берсе [[Дан ордены]]ның тулы кавалеры булдылар. == Демографик хәл == Иң зур торак урыны – Морак авылы (2010 елда биредә 8 962 кеше яшәгән), [[Йомагуҗа (Күгәрчен районы)|Йомагуҗа]] бистәсе (4 552 кеше). Район халыкның югары табигый үрчеме белән ([[2009 ел]]да +16,4‰, 2010 елда 15,4‰) аерылып тора. Шул ук вакытта үлүчеләр саны туучылар санына тигезләшә ([[2009 ел]]да —16‰, 2010 —14,8‰) диярлек. {| class="wikitable" style="font-size:90%" width="40%" |- align="center" style="background-color:#57B" | style="color:white;"| '''Милләт''' | style="color:white;"| '''[[Җанисәп 1970]]''' | style="color:white;"| '''[[Җанисәп 1989]]''' | style="color:white;"| '''[[Җанисәп 2002]]''' |- align="center" |'''[[башкортлар]]''' || 17 664 (41,7%) || 15 079 (47,8%) || 19 280 (56,4%) |- align="center" |'''[[руслар]]''' ||-||-|| 9 560 (28%) |- align="center" |'''[[татарлар]] ''' ||6 122 (14,4%) ||5 118 (16,2%) ||3 519 (10,3%) |} Шулай ук [[мордвалар|мукшылар]] (460 кеше 2002 елда), [[чуашлар]] (637 кеше) яши. [[1989 ел]]да [[татарлар]] район халкының 16%ын тәшкил итсәләр, [[2002 ел]]да 10-га калдылар. Күгәрчен районында татарлар яшәгән өч авыл бар дип санала: [[Увар]] (Багдашкино), [[Акман (Күгәрчен районы)|Акман]] һәм тоташ районга исем биргән [[Күгәрчен (Күгәрчен районы)|Күгәрчен]].<ref>[http://kiziltan.ru/tat/news/tormish/313.html Люция Камаева. Үгисетелгән Акман]{{Deadlink|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Башкортлаштыру шаукымында Күгәрчен, [[Калдар]], [[Ишбирде]], [[Акман (Күгәрчен районы)|Акман]], [[Дәүләтша утары]], [[Дәүләткол (Күгәрчен районы)|Дәүләткол]], [[Баш-Бөркет]], [[Кызылташ (Күгәрчен районы)|Кызылташ]], [[Калдар]] авылларын 1979 елда башкорт авыллары итеп яздыралар.<ref>{{Citation |title=Список татарских сельских населенных пунктов Башкирской ССР, национальность жителей которых претерпела изменения по данным за 1926-79 гг. |url=http://kitap.net.ru/isxakov1-29.php |access-date=2011-12-01 |archive-date=2012-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120608211400/http://kitap.net.ru/isxakov1-29.php |dead-url=yes }}</ref> Шулай да, зур татар авылы Күгәрченне, соңгы җанисәпләр буенча анда күпчелектә татарлар яшәве белән килешергә мәҗбүр булдылар. == Демография == {{ХСВМ||Таблица}} == Икътисад == [[2010 ел]]ның башына районда эш яшендә 19 069 кешенең 16 175е эш белән тәэмин ителгән. === Авыл хуҗалыгы === Районда авыл хуҗалыгы аякта нык басып тора. Бу өлкәдә Дәүләт унитар предприятиесе «Тәвәкән» «Җиргән МТС» АҖ, 3 СПК, 7 ҖЧҖ, 86 игенче-фермер хуҗалыгы эш итәләр. == Танылган кешеләр == * [[Сәгыйть Рәмиев]] — татар әдәбияты классигы, мәшһүр шагыйрь. * [[Шәһит Ходайбирдин]] — БашЦИК Рәисе (1921-1922). * [[Зәйнәп Биишева]] — башкорт язучысы. * [[Мәҗит Рәфыйков]] — татар язучысы. * [[Марсель Гафуров]] — язучы, тәрҗемәче. * [[Мансур Рәфыйков]] (1964) — Россия каһарманы. * [[Мортаза Рәхимов]] — Башкортстан Республикасы президенты (1993-2010). * [[Әмир Мәҗитов (1968)|Әмир Мәҗитов]] — рәссам. * [[Александр Филиппов]] — язучы, тәрҗемәче. * [[Шакир Янбаев]] — язучы. * [[Заһир Вәлитов]] — драма артисты, [[Салават Юлаев премиясе]] лауреаты ([[1981]]). * [[Ямил Сафиуллин]] (1935—2020), [[КФУ]] әдәбият галиме, [[ТР атказанган укытучысы]]. * [[Әхәт Салихов (1966)|Әхәт Гобәй улы Салихов]] (1966), [[Тарих, тел һәм әдәбият институты (Уфа)|Тарих, тел һәм әдәбият институты]] (''[[Уфа]]'') бүлек мөдире, [[Мифтахетдин Акмулла премиясе]] лауреаты (2013). == Мәгариф == Районда 15 урта мәктәп – укучылар саны 2576;<br /> 18 төп мәктәп – 876 укучы;<br /> 33 башлангыч мәктәп – 602 укучы;<br /> 1 гимназия – 702 бала;<br /> 19 мәктәпкәчә тәрбияләү оешмасы – 1140 бала (саннар [[2010 ел]] башына). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ktrb.ru/print/tub18-6849.html Халкыбыз уңган безнең] {{Башкортстан}} {{Күгәрчен районы}} [[Төркем:Башкортстан районнары]] 02ejgy9grdb1vv22oalczuylk6g4pxv 0 56234 4141870 3784966 2024-04-25T20:40:24Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Лука Беганский | рәсем = Лука Беганский.jpg | рәсем_зурлыгы =150px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр =хәрби | туу датасы = 1755 | туу җире = [[Польша]], Тернополь, Młynowicach | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = 1839 | үлем җире = [[Варшава]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Лука Беганский''' ( ''[[Поляк теле|пол.]]'' ''Łukasz Biegański'') - [[татар]] нәселеннән чыккан [[Варшава герцоглыг]]ы һәм [[Польша Патшалыгы]] армияләре җитәкчесе. [[1774 ел]]да хәрби хезмәткә алына. [[1807 ел]]да ук инде генерал атын ала. 1809 елда автриялеләргә каршы армия җитәкли. 1831 елда генерал-майор званиясендә пенсиягә чыга.Варшага күченә һәм шунда үлә. == Библиография == * P. Kosk: Generalicja polska. T. 1. Pruszków : wyd. Oficyna wydawnicza "Ajaks", 1998. * Bronisław Pawłowski: Biegański Łukasz (1755–1839). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 28–29. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0 * Ryszard Morawski, Henryk Wielecki: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. Warszawa: Wydawnictwo Belona, 1996. ISBN 83-11-08511-0. * Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 – 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961. == Чыганаклар == * Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. s. 45. * Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. s. 22. * Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s] * Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62. * Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 221. * Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa, 2018, s. 147 * Cmentarz Stare Powązki: ŁUKASZ BIEGAŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-03-10]. {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Беганский, Лука}} [[Төркем:Татар хәрбиләре]] [[Төркем:Шәхесләр:Липка татарлары]] [[Төркем:Польша хәрбиләре]] 2rlnscie6dfivdpmnc4oiedlml1yjrp 0 56286 4141865 3789972 2024-04-25T20:38:05Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Ежи Идегәй | рәсем = Ежи Идегәй.jpg | рәсем_зурлыгы =150px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = язучы | туу датасы = 12.08.1912 | туу җире = Клюково Острувский повят, Мазовецкое воеводствосы, [[Польша]] | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = 24.08.1983 | үлем җире = Варшава | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр1|Идегәй (мәгънәләр)}} '''Ежи Идегәй''' ({{lang-pl|Jerzy Edigey}}, чын исеме '''Ежи Корыцкий'''; [[12 август]] [[1912]], [[Клюково (Острувский повят)|Клюково]], [[Польша]] — [[24 август]] [[1983]], [[Варшава]]) — польша язучысы, детектив романнар авторы, сценарист. [[Литва]]да [[16 гасыр]]дан ук яшәүче [[татар]] нәселеннән. Нәсел кушаматлары Корыцкийларның нәсел башы — Идегәйдән килә. Һөнәре буенча адвокат, [[Варшава институты]]нда [[хокукчы]] өйрәнә. [[1983 ел]]да [[автоһәлакәт]]тә бертуганы белән һәлак була. Варшава мөселман зиратында күмелгән. == Чыганаклар == * [http://hrabia.blox.pl/2011/01/UNIKATOWI-POLACY-Jerzy-Edigey.html Jerzy Edigey] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305023818/http://hrabia.blox.pl/2011/01/UNIKATOWI-POLACY-Jerzy-Edigey.html |date=2016-03-05 }}{{ref-pl}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Идегәй, Ежи}} [[Төркем:Детектив язучылар]] [[Төркем:Польша язучылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Липка татарлары]] [[Төркем:Юл-транспорт казасында һәлак булганнар]] sb9sn6etncvrpvgibp90kpx89x195hp 0 59101 4141954 3790693 2024-04-26T05:53:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ТП-Россия |халәт = Авыл |татар исеме = Корнеевка |чын исем = |чын исем = |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Башкортстан |төбәк җәдвәлдә = Башкортстан |район төре = |район = Мәләвез районы{{!}}Башкортстанның Мәләвез районы |район җәдвәлдә = Мәләвез районы |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан = |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1018 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 453883 |сәгать кушагы = +6 |почта индекслары = |телефон коды = |санлы идентификатор = 80241880001 |Commons та төркем = |сайт = }} '''Корнеевка''' — [[Башкортстан]]ның [[Мәләвез районы]]нда урнашкан авыл. Почта индексы — 453883, {{коммент|ГАТОБК коды|Гомумроссия административ-территориаль объектлары бүленеше классификаторы коды, ОКАТО}} — 80241880001. == Демография == Халык саны динамикасы: {| class="wikitable" style="text-align: center; width:200px;" class=bright; |--- class='bright' ! [[2002]]<ref name='белешмә'>Башкортостан Республикасының муниципаль районнары турындагы бердәм электрон белешмәсе — [http://www.asmo-rb.ru/engine/data/attach/1/spravochnik.xls Excel форматындагы кушымта] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304094552/http://www.asmo-rb.ru/engine/data/attach/1/spravochnik.xls |date=2016-03-04 }}.</ref> !! [[2009]]<ref name='белешмә'/> !! [[2010]]<ref name='башстат'>{{Citation |title=Башкортстан Җөмһүрияте торак нокталары буенча халык саны |url=http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf |access-date=2013-05-02 |archive-date=2014-08-20 |archive-url=https://www.webcitation.org/6Rxi3K6iw?url=http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81 |dead-url=yes }}</ref> |--- class='bright' | 901 || 1015 || 1018 |} [[Бөтенроссия халык санын алу, 2010|2010 ел җанисәбен алу]] буенча биредә 1018 кешенең яшәве мәгълүм.<ref name="башстат"/> == Күренекле шәхесләр == * Корнеевка мәктәбе [[2000 ел]]дан [[Булат Рәфыйков]] исемен йөртә.<ref>{{Citation |title=Министрлар Кабинеты карары |url=http://zakon-region3.ru/1/41598/ |access-date=2014-10-22 |archive-date=2014-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140606235634/http://zakon-region3.ru/1/41598/ |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.asmo-rb.ru Башкортостан Республикасының муниципаль берәмлекләр советы]. {{Мәләвез районы}} [[Төркем:Башкортстан авыллары]] {{Bashkir-geo-stub}} mbiwusuy1l4jvnivi0zes2ylxi6q7n5 0 77738 4141867 4120397 2024-04-25T20:38:35Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Леон Крычиньский | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Leon Kryczyński | һөнәр = язучы, галим, җәмәгать эшлеклесе | туу датасы = 25.9.1887 | туу җире = [[Польша]] Патшалыгы, [[Россия Империясе]] | гражданлык = [[Польша]] | милләт = [[татарлар|татар]] | үлем датасы = сентябрь, 1939 ел | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Леон Крычиньский''' (pol. Leon Kryczyński, tat. lat. [http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Леон_Крычиньский ''Leon Krıçinskiy'']{{Deadlink|date=December 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}) — [[Польша]] [[Польша-Литва татарлары|татар]] язучысы, галиме, җәмәгать эшлеклесе, антифашист хәрәкәтенең катнашучысы. [[1939]] елның сентябрь аенда фашистлар тарафыннан җәзалап үтерелгән. ==Тәрҗемәи хәл== Леон Крычиньский [[1887]] елда [[Вилнүс|Вильно]] шәһәрендә туган. Санкт-Петербург Университетының Хокук факультетын тәмамлаган. [[1917]]-[[1918]] елларда - [[Санкт-Петербург]] Мөселман клубының җитәкчесе. [[Вильнюс]]та [[Татар]] Халкы музее нигез салучы. [[1932]] елда [[Польша]] Татар матбугаты нигезләнүчеләренең берсе булган. [[1939]] елның сентябрь аенда (кайбер чыганак буенча [[1940 ел]]ның апрелендә) фашистлар тарафыннан үтерелгән. ==Хәтирә== Польша Татар Мәдәниятенең Үзәгенә [[1991]] елда Леон Крычиньский исеме бирелгән. ==Кайбер әсәрләре== * ''Bibliografja do historji Tatarów w Polsce za lata 1922-1932'', Wilno 1932. * ''Pod słońcem Marokka'', Wilno 1934. * ''Sous le soleil du Maroc. Impressions de voyage'', Varsovie 1934. * (współautor: Stanisław Kryczyński) ''Tatarzy w Słonimiu'', Wrocław 1988. * ''Historia meczetu w Wilnie (próba monografii)'', red. Musa Czachorowski, Wrocław 2012. ==Моны да карагыз== *[[Польша-Литва татарлары]] ==Тышкы сылтамалар== * Tomasz Tomala, Kryczyński Leon [w:] Słownik Historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 267-268. * Bibliografia prac, "Przegląd Islamski" (1937), z. 1/3. * Polski Słownik Biograficzny * Jan Tyszkiewicz, Dorobek historyczny Leona i Stanisława Kryczyńskich [w:] Środowiska historyczne II Rzeczypospolitej, cz. 2, pod red. Jerzego Maternickiego, Warszawa 1988. * Jan Tyszkiewicz, Olgierd, Leon i Stanisław Kryczyńscy, działacze kulturalni i badacze przeszłości Tatarów, "Rocznik Tatarów Polskich" 1 (1993), s. 5-14. * Leon Najman Mirza Kryczyński. Lider ruchu społecznego i kulturalnego Tatarów Polskich, red. Selim Chazbijewicz, Gdańsk-Gdynia 1998. {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Крычиньский, Леон}} [[Төркем:Польша язучылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Липка татарлары]] 4qxluw99s45pxo3t71nsrkd0qt2mq0c 0 77749 4141868 4117725 2024-04-25T20:38:47Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Һенрик Сенкевич | рәсем = Пробуждение журнал Сенкевич Генрик N5 1915.jpg | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz | һөнәр = язучы, галим | туу датасы = 5.5.1846 | туу җире = | гражданлык = [[Россия Империясе]] | милләт = [[татарлар|татар]] | үлем датасы = 15.11.1916 | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = Әдәбиятта Нобель бүләге (1905 ел) | сайт = [http://www.lib.ru/INOSTRHIST/SENKEWICH/ Төп әсәрләре] | башка мәгълүмат = }} '''Һенрик Сенкевич''' яки Генрих Сенкевич ({{lang-pl|Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz}}, tat. lat. [http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Һенрик_Сенкевич ''Henrik Senkeviç'']{{Deadlink|date=December 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}) ([[1846]]-[[1916]]) — [[Польша]] [[Польша-Литва татарлары|татар]] язучысы, галиме, [[Нобель бүләге]] иясе ([[1905]]). Һенрик Сенкевич — [[Санкт-Петербург]] Император Фәннәр Академиясенең әгъза-кореспонденты (1896 елдан) һәм аның хөрмәтле академигы (1914 елдан) булган. ==Тәрҗемәи хәл== Һенрик Сенкевич татар нәселеннән, фәкыйрьләнгән шляхтадан булган. Әтисенең бабалары [[Витовт]] хәкимлегендә [[Cələletdin|Җәләл-әд-Дин]] җитәкчелегендә Польшага килгән татарларыннан чыккан. Һенрик Сенкевич [[1870]] елда [[Варшава]] Университеты тәмамлаган. [[1869]] елдан Польша матбугатында эшли башлаган. [[1873]] елдан "Польша гәҗите"ндә («Gazeta Polska»), [[1874]] елдан «Niwa» җурналында, [[1882]] елдан «Сүз» («Słowo») гәҗитендә эшләгән. [[Беренче бөтендөнья сугышы]] башлаганнан соң Швейцариягә күчә, анда Веве шәһәрендә [[1916]] елда вафат булган. ==Иҗат== [[Файл:Henryk Sienkiewicz.PNG|300px|thumb|Һенрик Сенкевичның сурәте, 1899 ел]] ===Төп әсәрләре=== Речь Посполитая турында тарихи трилогиясе * «Огнём и мечом» / поль. Ogniem i mieczem (1883 — 1884) * «Потоп» / поль. Potop (1884 — 1886) * «Пан Володыёвский» / польск. Pan Wołodyjowski (1887 — 1888) * «Без догмата» / поль. Bez dogmatu (1889 — 1890) * «Семья Поланецких» / поль. Rodzina Połanieckich (1893 — 1894) * «Камо грядеши» / лат. Quo vadis (1894 — 1896) * «Крестоносцы» / поль. Krzyżacy (1897 — 1900) * «Омуты» / поль. Wiry (1909 — 1910) * «Легионы» / поль. Legiony (1913 — 1914) ===Хикәяләр=== # «Кирәкмәскә» / {{lang-pl|[[:pl:Na marne|Na marne]]}} # «Юморески из портфеля Воршиллы» / {{lang-pl|[[:pl:Humoreski z teki Worszyłły|Humoreski z teki Worszyłły]]}} # «Старый слуга» / {{lang-pl|[[:pl:Stary sługa|Stary sługa]]}} # «Письма из путешествия» / {{lang-pl|[[:pl:Listy z podróży|Listy z podróży]]}} # «Ганя» / {{lang-pl|[[:pl:Hania (nowela)|Hania]]}} # «Селим Мирза» / {{lang-pl|[[:pl:Selim Mirza|Selim Mirza]]}} # «Эскизы углем» / {{lang-pl|[[:pl:Szkice węglem (nowela)|Szkice węglem]]}} # «Янко-музыкант» / {{lang-pl|[[:pl:Janko Muzykant|Janko Muzykant]]}} # «Из дневника познанското учителя» / {{lang-pl|[[:pl:Z pamiętnika poznańsķiego nauczyciela|Z pamiętnika poznańsķiego nauczyciela]]}} # «За хлебом» / {{lang-pl|[[:pl:Za chlebem|Za chlebem]]}} # «Фонарщик на маяке» / {{lang-pl|[[:pl:Latarnik (nowela)|Latarnik]]}} # «Бартек-победитель» / {{lang-pl|[[:pl:Bartek Zwycięzca|Bartek Zwycięzca]]}} # «Ангел» / {{lang-pl|[[:pl:Jamioł|Jamioł]]}} # «Сахем» / {{lang-pl|[[:pl:Sachem|Sachem]]}} # «Воспоминание о Марипозе» / {{lang-pl|[[:pl:Wspomnienie z Maripozy|Wspomnienie z Maripozy]]}} # «В пустыне и пуще» / {{lang-pl|[[:pl:W pustyni i w puszczy|W pustyni i w puszczy]]}} ==Хәтирә== [[Файл:IVLOCzest-Pomnik.JPG|250px|thumb|Һенрик Сенкевичка һәйкәл, [[Ченстохова|Ченстохов]], Польша]] Һенрик Сенкевичның иҗаты Польша мәдәниятенең тарихында зур роль уйнады һәм бөтендөнья тарафыннан хөрмәтләнде. Сенкевич 1990-1994 елларда кулланышта булган 500000 [[злотый]] купюрасында сурәтләнгән.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:500000_z%C5%82_1990_av.jpg</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Polish_z%C5%82oty#/media/File:500000_z%C5%82_1993_av.jpg</ref> «Quo vadis» әсәре кырык артык теленә тәрҗемә ителгән иде. "Догматсыз" әсәре Л. Н. Толстой, Н. С. Лесков, А. П. Чехов, Максим Горький һәм бүтән рус язучылары тарафыннан югары рәвешле бәяләнгән. Һенрик Сенкевичның әсәрләре буенча күп филмнәр төшерелгән, иң танылганы: «Quo vadis» (1951, АКШ), «Огнём и мечом» (1999, Польша), «Quo vadis» (2001, Польша). Һенрик Сенкевич истәлегенә [[Ил-62]] очкычына (RA-8670 санлы) исем бирелгән. Польшада һәм бүтән дәүләттә Һенрик Сенкевич истәлегенә күп музейлар, һәйкәлләр, урамнар ачылган. ==Моны да карагыз== *[[Польша-Литва татарлары]] == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} ==Тышкы сылтамалар== * [http://noblit.ru/content/category/4/29/33/ Генрик Сенкевич: биография, фотографии, произведения] * [http://genealogia.okiem.pl/sienkiewicz_henryk.htm Genealogia Henryka Sienkiewicza] od Mieszka I do dzisiaj, wypis 1307 przodków. * [http://www.jurzak.pl/gd/szablony/osoba.php?lang=pl&id=060910 Genealogia Henryka Sienkiewicza] herbu [http://www.jurzak.pl/gd/szablony/herb.php?lang=&id=3335 Oszyk] * [https://web.archive.org/web/20070929143416/http://czaplinski.pl/rodzina/drzewo/cieciszowski.pdf Drzewo genealogiczne rodziny Cieciszowskich – pochodzenie Sienkiewicza] z ukazaniem jego pokrewieństwa z Joachim Lelewel, pisarką Jadwiga Łuszczewska i profesorem historii literatury Ignacy Chrzanowski. {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Сенкевич, Һенрик}} [[Төркем:Польша язучылары]] [[Төркем:Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Әлифба буенча Нобель премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Липка татарлары]] [[Төркем:Варшава университетын тәмамлаучылар]] 3uev48oxjcel4fqwul4227aohq26xpf 0 132386 4141848 3094655 2024-04-25T20:25:51Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{ Дәүләт эшлеклесе | исем = Войцех Ярузельский | чын исем = {{lang-pl|Wojciech Witold Jaruzelski}} | рәсем = Wojciech Jaruzelski.jpg | титул = [[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]] | тәртип = 5-нче | байрак = Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.svg | чорбаш = [[19 июль]] [[1989 ел]] | чоразак = [[21 декабрь]] [[1990 ел]] | аңа кадәр = [[Болеслав Берут]] | дәвамчысы = [[Лех Валенса]] | вице-президент = | титул2 = [[Польша президентлары исемлеге|Дәүләт советы рәисе]] | тәртип2 = 7-нче | байрак2 = Flag of Poland.svg | чорбаш2 = [[6 ноябрь]] [[1985 ел]] | чоразак2 = [[19 июль]] [[1989 ел]] | аңа кадәр2 = [[Генрик Яблоньский]] | дәвамчысы2 = хезмәт бетерелгән | титул3 = [[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ]] ҮК беренче секретаре | тәртип3 = 6-нчы | байрак3 = POL PZPR logo.svg | чорбаш3 = [[18 октябрь]] [[1981 ел]] | чоразак3 = [[29 июль]] [[1989 ел]] | аңа кадәр3 = [[Станислав Каня]] | дәвамчысы3 = [[Мечислав Раковский]] | титул4 = [[Польша премьер-министры|ПХР Министрлары Советы рәисе]] | тәртип4 = 8-нче | байрак4 = Coat_of_arms_of_Poland_(1955-1980).svg | чорбаш4 = [[11 февраль]] [[1981 ел]] | чоразак4 = [[6 ноябрь]] [[1985 ел]] | аңа кадәр4 = [[Юзеф Пиньковский]] | дәвамчысы4 = [[Збигнев Месснер]] | титул5 = | туу датасы = 6.07.1923 | туу урыны = [[Kurów]] | үлем датасы = 25.05.2014 | үлем урыны = [[Варшау]], {{POL}} }} {{wikify}} {{башка мәгънәләр|тип=фамилия|Ярузельский}} '''Войцех Ярузельский''' ({{lang-ru|'''Во́йцех Ви́тольд Ярузе́льский'''}}, {{lang-pl|Wojciech Witold Jaruzelski}}) — [[1981 ел]]дан — [[Польша премьер-министры|ПХР Министрлары Советы рәисе]] һәм [[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ]] ҮК беренче секретаре, [[1989 ел]]дан — [[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]]. == Тарих == === Антикоммунист === [[Иоанн Павел II]] коммунизм идеяләренә дә, хәзерге капитализмның начар якларына – халыкның сәяси һәм социаль рәнҗетелүенә – дә каршы көрәшкән кеше буларак билгеле. Туган иле Польшага ул беренче тапкыр 1979 елда ук килә. Советларга буйсынган дәһри режим хакимиятендә яшәгән поляклар өчен ватандаш кешенең папалыкка сайлануы көрәшүгә һәм «[[Солидарность]]» хәрәкәтен барлыкка китерүгә рухи этәргеч була. «Аннан башка коммунизм бетмәс иде, бетсә дә, бу хәл күпкә соңрак һәм күпкә канлырак булыр иде», - [[Лех Валенса]]ның сүзләрен [[Financial Times]] Британия газетасы шулай җиткерә. Понтификат чорында Иоанн Павел II үз Ватанына 8 тапкыр кайта. [[1983 ел]]да коммунистлар папаның килүеннән оппозиция файдаланыр, дип куркалар. Ләкин понтифик 1983 елда да, [[1987 ел]]гы сәфәрендә дә гаепләүләргә сылтау булдырмый. Оппозиция лидеры Лех Валенса белән ул шәхси очрашу гына үткәрә. Совет чорларында Польша җитәкчелеге папаның илгә килүенә ССРБның мөмкин булган реакциясен исәпкә алып кына рөхсәт бирә торган була. Ул вакыттагы Польша җитәкчесе Войцех Ярузельский исә папаны илгә кертеп, беренче чиратта поляк һәм ватанпәрвәр, соңыннан гына коммунист булуын күрсәтергә тели. Соңрак папа 1980-еллар ахырында Польшада хакимият алышынуының кан коюсыз гына башкарылуында зур роль уйный. Генерал Ярузельский белән әңгәмә нәтиҗәсендә, идарә тыныч юл белән Лех Валенсага тапшырыла, соңгысына исә папа демократик реформалар үткәрергә фатиха бирә. Войцех Ярузельскийның мәхкәмәдә катнаша алмавы белдерелде.<ref>[http://www.azatliq.org/content/news/24283565.html Войцех Ярузельскийның мәхкәмәдә катнаша алмавы белдерелде]</ref> == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Сылтамалар == {{Commons|Wojciech Jaruzelski}} * {{ВТ-ЛП|Ярузельский, Войцех}} * [http://rutube.ru/tracks/1315666.html Совершенно секретно: Победы и поражения генерала Ярузельского] * [http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/2974 Как Ярузельский не стал Пиночетом] * [http://www.rian.ru/spravka/20050420/39710711.html Биография бывшего президента Польши, генерала Войцеха Ярузельского] * [http://www.president.pl/en/about-poland/polish-presidents/wojciech-jaruzelski/ Биография Войцеха Ярузельского на сайте президента Польши] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100511212805/http://www.president.pl/en/about-poland/polish-presidents/wojciech-jaruzelski |date=2010-05-11 }} * [http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140525_jaruzelski_obituary.shtml Войцех Ярузельский: последний могиканин советского блока] {{start box}} {{succession box|before=[[Юзеф Пиньковский]]^{[[:pl:Józef Pińkowski|польск.]]}|after=[[Збигнев Месснер]]|years=[[1981]] — [[1985]]|title=[[Польша премьер-министры]]}} {{succession box|before=[[Станислав Каня]]|after=[[Мечислав Раковский]]|years=[[1981]] — [[1989]]|title=[[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ ҮК беренче секретаре]]}} {{succession box|before=[[Генрик Яблоньский]]|after=[[Лех Валенса]]|years=[[19 июль]] [[1989]] —- [[21 декабрь]] [[1990]]|title=[[Польша президенты|ПХР Дәүләт советы рәисе (1989 елның 19 июленә хәтле),<br />Польша президенты]]}} {{end box}} {{Навигация|Викиҗыентык = Wojciech Jaruzelski}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{DEFAULTSORT:Ярузельский, Войцех Витольд}} [[Төркем:Польша генераллары]] [[Төркем:Польша президентлары]] [[Төркем:2014 елда вафатлар]] [[Төркем:XX гасыр сәясәтчеләре]] cdeq10efjzd6vecpth7nndkvu5uj0gc 4141849 4141848 2024-04-25T20:26:08Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{ Дәүләт эшлеклесе | исем = Войцех Ярузельский | чын исем = {{lang-pl|Wojciech Witold Jaruzelski}} | рәсем = Wojciech Jaruzelski.jpg | титул = [[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]] | тәртип = 5-нче | байрак = Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.svg | чорбаш = [[19 июль]] [[1989 ел]] | чоразак = [[21 декабрь]] [[1990 ел]] | аңа кадәр = [[Болеслав Берут]] | дәвамчысы = [[Лех Валенса]] | вице-президент = | титул2 = [[Польша президентлары исемлеге|Дәүләт советы рәисе]] | тәртип2 = 7-нче | байрак2 = Flag of Poland.svg | чорбаш2 = [[6 ноябрь]] [[1985 ел]] | чоразак2 = [[19 июль]] [[1989 ел]] | аңа кадәр2 = [[Генрик Яблоньский]] | дәвамчысы2 = хезмәт бетерелгән | титул3 = [[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ]] ҮК беренче секретаре | тәртип3 = 6-нчы | байрак3 = POL PZPR logo.svg | чорбаш3 = [[18 октябрь]] [[1981 ел]] | чоразак3 = [[29 июль]] [[1989 ел]] | аңа кадәр3 = [[Станислав Каня]] | дәвамчысы3 = [[Мечислав Раковский]] | титул4 = [[Польша премьер-министры|ПХР Министрлары Советы рәисе]] | тәртип4 = 8-нче | байрак4 = Coat_of_arms_of_Poland_(1955-1980).svg | чорбаш4 = [[11 февраль]] [[1981 ел]] | чоразак4 = [[6 ноябрь]] [[1985 ел]] | аңа кадәр4 = [[Юзеф Пиньковский]] | дәвамчысы4 = [[Збигнев Месснер]] | титул5 = | туу датасы = 6.07.1923 | туу урыны = [[Kurów]] | үлем датасы = 25.05.2014 | үлем урыны = [[Варшау]], {{POL}} }} {{wikify}} {{башка мәгънәләр|тип=фамилия|Ярузельский}} '''Войцех Ярузельский''' ({{lang-pl|Wojciech Witold Jaruzelski}}) — [[1981 ел]]дан — [[Польша премьер-министры|ПХР Министрлары Советы рәисе]] һәм [[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ]] ҮК беренче секретаре, [[1989 ел]]дан — [[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]]. == Тарих == === Антикоммунист === [[Иоанн Павел II]] коммунизм идеяләренә дә, хәзерге капитализмның начар якларына – халыкның сәяси һәм социаль рәнҗетелүенә – дә каршы көрәшкән кеше буларак билгеле. Туган иле Польшага ул беренче тапкыр 1979 елда ук килә. Советларга буйсынган дәһри режим хакимиятендә яшәгән поляклар өчен ватандаш кешенең папалыкка сайлануы көрәшүгә һәм «[[Солидарность]]» хәрәкәтен барлыкка китерүгә рухи этәргеч була. «Аннан башка коммунизм бетмәс иде, бетсә дә, бу хәл күпкә соңрак һәм күпкә канлырак булыр иде», - [[Лех Валенса]]ның сүзләрен [[Financial Times]] Британия газетасы шулай җиткерә. Понтификат чорында Иоанн Павел II үз Ватанына 8 тапкыр кайта. [[1983 ел]]да коммунистлар папаның килүеннән оппозиция файдаланыр, дип куркалар. Ләкин понтифик 1983 елда да, [[1987 ел]]гы сәфәрендә дә гаепләүләргә сылтау булдырмый. Оппозиция лидеры Лех Валенса белән ул шәхси очрашу гына үткәрә. Совет чорларында Польша җитәкчелеге папаның илгә килүенә ССРБның мөмкин булган реакциясен исәпкә алып кына рөхсәт бирә торган була. Ул вакыттагы Польша җитәкчесе Войцех Ярузельский исә папаны илгә кертеп, беренче чиратта поляк һәм ватанпәрвәр, соңыннан гына коммунист булуын күрсәтергә тели. Соңрак папа 1980-еллар ахырында Польшада хакимият алышынуының кан коюсыз гына башкарылуында зур роль уйный. Генерал Ярузельский белән әңгәмә нәтиҗәсендә, идарә тыныч юл белән Лех Валенсага тапшырыла, соңгысына исә папа демократик реформалар үткәрергә фатиха бирә. Войцех Ярузельскийның мәхкәмәдә катнаша алмавы белдерелде.<ref>[http://www.azatliq.org/content/news/24283565.html Войцех Ярузельскийның мәхкәмәдә катнаша алмавы белдерелде]</ref> == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Сылтамалар == {{Commons|Wojciech Jaruzelski}} * {{ВТ-ЛП|Ярузельский, Войцех}} * [http://rutube.ru/tracks/1315666.html Совершенно секретно: Победы и поражения генерала Ярузельского] * [http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/2974 Как Ярузельский не стал Пиночетом] * [http://www.rian.ru/spravka/20050420/39710711.html Биография бывшего президента Польши, генерала Войцеха Ярузельского] * [http://www.president.pl/en/about-poland/polish-presidents/wojciech-jaruzelski/ Биография Войцеха Ярузельского на сайте президента Польши] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100511212805/http://www.president.pl/en/about-poland/polish-presidents/wojciech-jaruzelski |date=2010-05-11 }} * [http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140525_jaruzelski_obituary.shtml Войцех Ярузельский: последний могиканин советского блока] {{start box}} {{succession box|before=[[Юзеф Пиньковский]]^{[[:pl:Józef Pińkowski|польск.]]}|after=[[Збигнев Месснер]]|years=[[1981]] — [[1985]]|title=[[Польша премьер-министры]]}} {{succession box|before=[[Станислав Каня]]|after=[[Мечислав Раковский]]|years=[[1981]] — [[1989]]|title=[[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ ҮК беренче секретаре]]}} {{succession box|before=[[Генрик Яблоньский]]|after=[[Лех Валенса]]|years=[[19 июль]] [[1989]] —- [[21 декабрь]] [[1990]]|title=[[Польша президенты|ПХР Дәүләт советы рәисе (1989 елның 19 июленә хәтле),<br />Польша президенты]]}} {{end box}} {{Навигация|Викиҗыентык = Wojciech Jaruzelski}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{DEFAULTSORT:Ярузельский, Войцех Витольд}} [[Төркем:Польша генераллары]] [[Төркем:Польша президентлары]] [[Төркем:2014 елда вафатлар]] [[Төркем:XX гасыр сәясәтчеләре]] o9tjxd96tbywykfc016cxwjq44qsfer 4141850 4141849 2024-04-25T20:28:33Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{ Дәүләт эшлеклесе | исем = Войцех Ярузельский | чын исем = {{lang-pl|Wojciech Witold Jaruzelski}} | рәсем = Wojciech Jaruzelski.jpg | титул = [[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]] | тәртип = 5-нче | байрак = Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.svg | чорбаш = [[19 июль]] [[1989 ел]] | чоразак = [[21 декабрь]] [[1990 ел]] | аңа кадәр = [[Болеслав Берут]] | дәвамчысы = [[Лех Валенса]] | вице-президент = | титул2 = [[Польша президентлары исемлеге|Дәүләт советы рәисе]] | тәртип2 = 7-нче | байрак2 = Flag of Poland.svg | чорбаш2 = [[6 ноябрь]] [[1985 ел]] | чоразак2 = [[19 июль]] [[1989 ел]] | аңа кадәр2 = [[Генрик Яблоньский]] | дәвамчысы2 = хезмәт бетерелгән | титул3 = [[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ]] ҮК беренче секретаре | тәртип3 = 6-нчы | байрак3 = POL PZPR logo.svg | чорбаш3 = [[18 октябрь]] [[1981 ел]] | чоразак3 = [[29 июль]] [[1989 ел]] | аңа кадәр3 = [[Станислав Каня]] | дәвамчысы3 = [[Мечислав Раковский]] | титул4 = [[Польша премьер-министры|ПХР Министрлары Советы рәисе]] | тәртип4 = 8-нче | байрак4 = Coat_of_arms_of_Poland_(1955-1980).svg | чорбаш4 = [[11 февраль]] [[1981 ел]] | чоразак4 = [[6 ноябрь]] [[1985 ел]] | аңа кадәр4 = [[Юзеф Пиньковский]] | дәвамчысы4 = [[Збигнев Месснер]] | титул5 = | туу датасы = 6.07.1923 | туу урыны = [[Kurów]] | үлем датасы = 25.05.2014 | үлем урыны = [[Варшау]], {{POL}} }} {{wikify}} {{башка мәгънәләр|тип=фамилия|Ярузельский}} '''Войцех Ярузельский''' ({{lang-pl|Wojciech Witold Jaruzelski}}) — [[1981 ел]]дан — [[Польша премьер-министры|ПХР Министрлары Советы рәисе]] һәм [[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ]] ҮК беренче секретаре, [[1989 ел]]дан — [[Польша президентлары исемлеге|Польша президенты]]. == Тарих == === Антикоммунист === [[Иоанн Павел II]] коммунизм идеяләренә дә, хәзерге капитализмның начар якларына – халыкның сәяси һәм социаль рәнҗетелүенә – дә каршы көрәшкән кеше буларак билгеле. Туган иле Польшага ул беренче тапкыр 1979 елда ук килә. Советларга буйсынган дәһри режим хакимиятендә яшәгән поляклар өчен ватандаш кешенең папалыкка сайлануы көрәшүгә һәм «[[Солидарность]]» хәрәкәтен барлыкка китерүгә рухи этәргеч була. «Аннан башка коммунизм бетмәс иде, бетсә дә, бу хәл күпкә соңрак һәм күпкә канлырак булыр иде», - [[Лех Валенса]]ның сүзләрен [[Financial Times]] Британия газетасы шулай җиткерә. Понтификат чорында Иоанн Павел II үз Ватанына 8 тапкыр кайта. [[1983 ел]]да коммунистлар папаның килүеннән оппозиция файдаланыр, дип куркалар. Ләкин понтифик 1983 елда да, [[1987 ел]]гы сәфәрендә дә гаепләүләргә сылтау булдырмый. Оппозиция лидеры Лех Валенса белән ул шәхси очрашу гына үткәрә. Совет чорларында Польша җитәкчелеге папаның илгә килүенә ССРБның мөмкин булган реакциясен исәпкә алып кына рөхсәт бирә торган була. Ул вакыттагы Польша җитәкчесе Войцех Ярузельский исә папаны илгә кертеп, беренче чиратта поляк һәм ватанпәрвәр, соңыннан гына коммунист булуын күрсәтергә тели. Соңрак папа 1980-еллар ахырында Польшада хакимият алышынуының кан коюсыз гына башкарылуында зур роль уйный. Генерал Ярузельский белән әңгәмә нәтиҗәсендә, идарә тыныч юл белән Лех Валенсага тапшырыла, соңгысына исә папа демократик реформалар үткәрергә фатиха бирә. Войцех Ярузельскийның мәхкәмәдә катнаша алмавы белдерелде.<ref>[http://www.azatliq.org/content/news/24283565.html Войцех Ярузельскийның мәхкәмәдә катнаша алмавы белдерелде]</ref> == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Сылтамалар == {{Commons|Wojciech Jaruzelski}} * {{ВТ-ЛП|Ярузельский, Войцех}} * [http://rutube.ru/tracks/1315666.html Совершенно секретно: Победы и поражения генерала Ярузельского] * [http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/2974 Как Ярузельский не стал Пиночетом] * [http://www.rian.ru/spravka/20050420/39710711.html Биография бывшего президента Польши, генерала Войцеха Ярузельского] * [http://www.president.pl/en/about-poland/polish-presidents/wojciech-jaruzelski/ Биография Войцеха Ярузельского на сайте президента Польши] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100511212805/http://www.president.pl/en/about-poland/polish-presidents/wojciech-jaruzelski |date=2010-05-11 }} * [http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140525_jaruzelski_obituary.shtml Войцех Ярузельский: последний могиканин советского блока] {{start box}} {{succession box|before=[[Юзеф Пиньковский]]^{[[:pl:Józef Pińkowski|польск.]]}|after=[[Збигнев Месснер]]|years=[[1981]] — [[1985]]|title=[[Польша премьер-министры]]}} {{succession box|before=[[Станислав Каня]]|after=[[Мечислав Раковский]]|years=[[1981]] — [[1989]]|title=[[Польша берләштерүче эшчеләр фиркасе|ПБЭФ ҮК беренче секретаре]]}} {{succession box|before=[[Генрик Яблоньский]]|after=[[Лех Валенса]]|years=[[19 июль]] [[1989]] —- [[21 декабрь]] [[1990]]|title=[[Польша президенты|ПХР Дәүләт советы рәисе (1989 елның 19 июленә хәтле),<br />Польша президенты]]}} {{end box}} {{Навигация|Викиҗыентык = Wojciech Jaruzelski}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Ярузельский, Войцех Витольд}} [[Төркем:Польша генераллары]] [[Төркем:Польша президентлары]] [[Төркем:2014 елда вафатлар]] [[Төркем:XX гасыр сәясәтчеләре]] 0h85ictqqu95d6a1xthxh0rns33u41q 0 156706 4141810 4106409 2024-04-25T19:07:37Z Әмир 15082 өстәмә wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Кадим Җәмитов | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Кадим Җәлил улы Җәмитов | һөнәр = сынчы | туу датасы = 01.01.1946 | туу җире = [[Олы Арташ (Саба районы)|Олы Арташ]], {{туу җире|Саба районы|Саба районында}}, [[ТАССР]], [[СССР|ССРБ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Габдулла Тукай исемендәге премия}}<br/>[[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] (''[[1996]]''). | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Кадим Җәмитов''' (Кадим Җәлил улы Җәмитов) — сынчы. [[Россия]] рәссамнар берлеге әгъзасы. [[Татарстан Республикасының Атказанган сәнгать эшлеклесе|Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] (''[[1996]]''). [[Россия]] рәссамнар берлегенең [[Мәскәү]] бүлеге лауреаты. [[Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] лауреаты (2024). == Тәрҗемәи хәле == [[1946 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ында [[Татарстан АССР]]ның [[Саба районы]] [[Олы Арташ (Саба районы)|Олы Арташ]] авылында туган. [[1973 ел]]дан [[Мәскәү]]дә яши. [[Россия]] Рәссамнар берлеге әгъзасы. [[Россия]] Рәссамнар берлегенең [[Мәскәү]] бүлеге лауреаты. [[Мәскәү]]нең [[Третьяков галереясе]]ндә К. Җәмитовның мифология темасына ясалган сыннарының күргәзмәсе куелган. Сыннары дөньяның 12 илендә, дәүләт һәм шәхси күргәзмәләрдә күрсәтелә. === Төп хезмәтләре === ==== Сыннар ==== {{col-begin}} {{col-2}} * «Бичура» * «Көй» (''[[1981]]'') * «Шагыйрь» (''[[Габдулла Тукай]]'') (''[[1985]]'') * «Су анасы» (''[[1990]]'') * «Әтәч» (''[[1990]]'') {{col-2}} * «Замандаш» — татар мәдәнияте эшчәннәренең сурәтләре шәлкеме (''[[1992]]'') * «Кояш астында» * «Су кызы» * «Аксакал» * «Савыгу» {{col-end}} ==== Һәйкәлләре ==== [[Файл:М.Җәлил һәйкәле 8.jpg|200px|thumb|right|[[Ырынбур]]да [[Муса Җәлил һәйкәле (Ырынбур)|Муса Җәлилгә һәйкәл]]]] * [[Владимир Ленин|В.И. Ленин]]га һәйкәлләр (''[[Мәскәү]]дә Хәрби-космос үзәгендә, [[Әчинск]] шәһәрендә'') * [[Хөррият (стела)]] ([[Казан]] (''[[1996]]'') * [[Ырымбур]]да [[Муса Җәлил һәйкәле (Ырынбур)|Муса Җәлил]]нең һәйкәле (''[[1996]]'') * Нургали Миннехановка һәйкәл * [[Кол Гали]] (''[[Казан]]'') (''[[1990]]'') * [[Ильяс Кудашев-Ашказарский]] (''[[Камал театры]]'') (''[[2009]]'') === Туган ягы Сабада === [[Габдулла Тукай]]ның тууына 120 ел тулуга [[Саба районы]]ның иң алдынгы 10 мәктәбенә шагыйрьнең гипс сыннарын бүләк итә. «Тургай» балалар приютында да (Ишкурма авылы) Тукайның сыны бар. [[Байлар Сабасы]]ның туган якны өйрәнү музеенда [[Габдулла Тукай]]ның һәм аның замандашларының сыннары күргәзмәсе эшли<ref>{{Citation |title=Саба туган якны өйрәнү музее |url=http://vrm.museum.ru/M2671 |access-date=2014-08-01 |archive-date=2005-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050821030754/http://vrm.museum.ru/M2671 |dead-url=yes }}</ref>. === [[Хөррият (стела)|«Хөррият»]] стеласы === [[1996 ел]]да [[Казан]]да элекке Федоровский калкулыгында (''хәзерге'' [[Мирсәет Солтангалиев мәйданы]]нда) урнаштырылган. Гомуми биеклеге — ''47'' м, сынның үз биеклеге — ''7'' м, канатларының колачы — ''5'' м. Авырлыгы — ''6'' тонна. Бәясе — 1,5 млрд сум<ref>[http://gazetadaily.ru/novostnaya_lenta/statuya_svobody_v_stolice_tatarstana_ili_ptica_schastya_zavtrashnego_dnya1/ Статуя Свободы в столице Татарстана]</ref>.<br/> Хатын—кош образы — мифлардан алынган җыелма образ. Күп халыклардагы кебек, [[татар]] халкында да [[һомай]]—кошка ышану бар. Очканда ул бәхет китерә, ләкин аны күңелләре чиста кешеләр генә күрә ала. == Кызыклы фикер == {{цитата|автор=Розалия Нургалиева, ''Казанның баш рәссамы''|Кадим Җәмитов , һичшиксез, гений...акылдан язуга якын дәрәҗәдә<ref>«''Казанское время''», 1996 ел, август</ref>}} == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * 2024 ― [[Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] ― ''татар мәдәниятенең күренекле тарихи эшлеклеләренә багышланган скульптура портретлары һәм фигуралар сериясен булдырган өчен''<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/631235?ysclid=lvflrivmzk914830256 Стали известны лауреаты Тукаевской премии – 2024.] Бизнес-Онлайн, 25.04.2024</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == # Татарский энциклопедический словарь. Институт Татарской энциклопедии АН РТ, [[Казан]], 1998 ел, 703 бит. # Библиографическое описание: Кадим Замитов: Музей национальной культуры Татарстана. ─ Казань. ─ 64 с. # Р. Шаһиева. Альбом «Кадим Замитов». [[Казан]], 1992 ел. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} * [http://www.tatar-inform.ru/news/2006/04/27/24777/] * [http://playtt.ru/node/1]{{Deadlink|date=November 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.urmii.ru/index.php/kollektsii-muzeya/84-zhivopis-grafika-skulptura-s-1920-po-nastoyashchee-vremya/210-zabelin-zyryanov] == Моны да карагыз == {{Татарстан Республикасының Атказанган сәнгать эшлеклесе}} {{Тукай премиясе лауреатлары 2020-еллар}} [[Төркем:Татар рәссамнары]] [[Төркем:Габдулла Тукай]] [[Төркем:Муса Җәлил]] [[Төркем:Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклеләре]] ar8zczql9ydz9sdjg2xicy9i87la0s1 0 157121 4141778 3893269 2024-04-25T17:45:30Z Әмир 15082 /* Сәнгать җитәкчеләре */ викиләштерү wikitext text/x-wiki {{Музыкаль коллектив |Исем = Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле |Имза = |Ключ = |Логотип = |Логотип_зурлыгы = |Рәсем = Җыр-бию ансамбле.jpg |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = 300px |Фон = |Жанр = [[фольклор]] |Жанрлар = | Барлыкка килгән = [[1937]] | Таркалган = |Еллар = |Илләр = {{байраклаштыру|Россия}}<br/>({{байраклаштыру|Татарстан}}) |Шәһәр = [[Казан]] |Тел = [[татар теле]] |Бүтән исем = |Бүтән исемнәр = |Лейбл = |Лейбллары = |Бүләкләре = {{Халыклар дуслыгы ордены}}{{Тукай бүләге}} |Бүтән проектлар = |Состав = |Элекке катнашучылар = [[Фәйзи Гаскәров]],<br/> [[Җәүдәт Айдаров]],<br/> [[Лима Кустабаева]] |Сайт = http://www.tatans.com/ <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле''' (Татарстан Республикасының Халыклар дуслыгы орденлы дәүләт җыр һәм бию ансамбле) – татар һөнәри җыр һәм бию ансамбле, Тукай бүләге иясе. Халыкара, бөтенсоюз, бөтенроссия ярышлары һәм фестивальләре лауреаты. == Тарихы == [[Файл:Җыр-бию ансамбле 1.jpg|300px|thumb|right|Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]] [[1937 ел]]ны [[Татарстан АССР]]ның хөкүмәт карары нигезендә [[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]]ндә хор студиясе – И.В. Грекулов җитәкчелегендәге Дәүләт хор капелласы барлыкка килә. Ярты ел үткәч, ул [[Татарстан АССР]]ның җыр һәм бию ансамбле итеп үзгәртелә. Бию төркеме җитәкчесе итеп [[Санкт-Петербург]]да балет мәктәбен төгәлләгән, [[Казан]] шәһәре опера театрының балет биючесе Юрий Адольф улы Муко билгеләнә<ref>[http://www.tatans.com/about_us/news/ ансамбль сайты ]</ref>. Сәнгать җитәкчесе һәм хормейстеры З.С. Әхмәтова ансамбльне 22 ел җитәкли. [[1991 ел]]дан башлап Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле мөстәкыйль эшли башлый. Ансамбль оешкач, [[татар]] халкының күпгасырлык рухи мирасы, легендалары, аның йолалары, гореф-гадәтләре, җыр-биюләре, [[фольклор]] бәйрәмнәре, милли киемнәре сәхнәгә менде. Шулар нигезендә 50 дән артык югары сәнгати кимәлдәге җырлы-биюле композицияләр төзелде һәм тамашачыга күрсәтелде. [[1938 ел]]ның 30 апрелендә — 1 май бәйрәменә багышланган беренче концерты. ==== Бөек Ватан сугышы елларында ==== Ансамбль, филармония артистлары белән, 17 концерт бригадасы төзеп, тылда һәм фронтларда 1700 шефлык концерты бирә. [[1945 ел]]да ансамбльне [[Фәйзи Гаскәров]] җитәкли, ул талантлы биючеләр буынын тәрбияли. [[РСФСР]] һәм [[Башкортстан АССР]]ның атказанган сәнгать эшлеклесе [[Фәйзи Гаскәров]] куйган биюләр – көнкүрештән алынган, бай эчтәлекле, халык юморы белән өретелгән, көлкеле күренешләргә бай, югары бию техникасы булуы белән тамашачыны үзенә тарта. Аннан соң ансамбльдә Гай Таһиров, Ә. Кәлимуллин биюләр куйдылар<ref name="ТР башкаласы сайты">[http://kazan.ws/cgibin/culture/print.pl?action=view_cul&id_cul=130&id_razdel=2&id_sub=21&id_sub_sub=&wh=sub ТР башкаласы сайты]</ref>. Ансамбль артистларының башкару осталыгын күтәрүгә республиканың композиторлары Александр Ключарев, [[Мансур Мозаффаров]], [[Җәүдәт Фәйзи]], [[Заһид Хәбибуллин]], М. Юдин даими ярдәм итәләр<ref>[http://kazan.ws/cgi-bin/culture/print.pl?action=view_cul&id_cul=130&id_razdel=2&id_sub=21&id_sub_sub=&wh=sub ТР башкаласы сайты]</ref>. * [[1967 ел]]да Октябрь инкыйлабының 50 еллыгына багышланган һөнәри иҗат төркемнәренең бөтенсоюз ярышында ([[Мәскәү]]) ансамбль II урын ала. * [[1977 ел]]да Халыкара Карфаген фесивалендә ([[Тунис]]) 37 катнашучы илнең һөнәри ансамбльләре арасында иң яхшысы дип табыла. * [[1978 ел]]да җитәкчелеккә [[Лима Кустабаева]] килә. Ул унлап концерт һәм театральләштерелгән тамаша программасы булдыра. * [[2000 ел]]да ансамбль XLIII Халыкара фестивальдә ([[Франса|Франция]]) уңышлы чыгыш ясый. * [[2004 ел]]да “[[Россия]] сәнгате һәм кинематографы” фестивалендә (Ницца, [[Франса|Франция]]) катнаша. * [[2014 ел]]да Халыкара милли мәдәниятлар фестивалендә (Маргис, Прованс, [[Франса|Франция]]) чыгыш ясый<ref>http://www.tatans.com/about_us/news/</ref>. ==== Чит илләрдәге чыгышлары ==== [[Кытай]] ([[1960]]), [[Италия]] ([[1978]]), [[Төркия]] ([[1983]]), [[Япония]] ([[198]]7), [[Франса|Франция]] ([[1996]], [[2000]], [[2004]], [[2014]]), [[Бөекбритания]] ([[1997]]), [[Гыйрак]] ([[1997]]), [[Алмания]], [[Монголия]], [[Тунис]], [[Кипр]], [[Мальта]], [[Нигерия]], [[Бенин]], [[Сенегал]], [[Чехословакия]], [[Югославия Социалистик Федератив Җөмһүрияте|Югославия]], [[Маҗарстан]], [[Финляндия]] һ.б.<ref name="ТР башкаласы сайты"/> ==== Сәнгать җитәкчеләре ==== * [[1938]] — [[1959]] — Зөләйха Әхмәтова * [[1939]], [[1960]] — [[1970]] – Александр Ключарёв * [[1959]] — [[1965]] – [[Җәүдәт Айдаров]] * [[1967]] — [[1968]] – Әзһәр Абдуллин * [[1974]] — [[1978]] – Геннадий Скалозубов * [[1978]] — [[1999]] – [[Лима Кустабаева]] * [[2000]] — [[2005]] – [[Ринат Вәлиев (1971)|Ренат Вәлиев]] * [[2005 ел]]дан – [[Айрат Хәмитов]]<ref>[http://www.millattashlar.ru/index.php/%D0%90%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D1%8C_%D0%BF%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B8_%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD Милләттәшләр.ру сайты]</ref> Бүген ансамбль артистлары 3 төркемдә эшли: бию төркеме, хор төркеме, оркестр. * Сәнгать җитәкчесе – [[Айрат Хәмитов]], [[Татарстанның халык артисты]]. * Баш дирижёр – [[Рәшит Мостафин]], [[Татарстан АССР халык артисты]]. * Баш хормейстер – [[Нияз Гәрәев]] * Баш балетмейстер – [[Раилә Гарипова]], [[Татарстан АССР халык артисты|Татарстан АССР халык]], РФ атказанган артисты. * Хормейстер – [[Венера Гәрәева]], [[Татарстан АССР халык артисты]]<ref>[http://www.tatans.com/about_us/news/ ансамбль сайты]</ref> ==== Репертуар ==== * «Кич утыру» [[Александр Ключарев]], [[Фәйзи Гаскәров]] * «Туй» [[Заһид Хәбибуллин]], А. Нарыков * «[[Сарман]]» Д. Абдуллин, [[Гай Таһиров]] * «Каз өмәсе» Халык көе, [[Раилә Гарипова]] * «Сәйдәш» [[Салих Сәйдәшев]] көе, [[Лима Кустабаева]] * «[[Шәрык клубы]]» Халык көе, [[Лима Кустабаева]] * «[[Сабантуй]]» Б. Лялаев, [[Раилә Гарипова|Р. Гарипова]], Й. Мәҗитов, [[Лима Кустабаева]] * «[[Корбан бәйрәме|Корбан-бәйрәм]]» [[Мәсгудә Шәмсетдинова]], [[Раилә Гарипова|Р. Гарипова]], [[Лима Кустабаева]] * «[[Рамазан]]» [[Мәсгудә Шәмсетдинова]], [[Раилә Гарипова]], Т. Латыйфуллин, [[Лима Кустабаева]] * [[Әнисә (җыр)|«Әнисә»]], [[татар халык җыры]] ([[Мансур Мозаффаров]] хор өчен эшкәрткән) һ. б. == Бүләкләре == * Бөтенроссия конкурсы лауреаты ([[1939]], [[1945]], [[1978]], [[1986]]) * Бөтенсоюз конкурсы лауреаты ([[1967]]) * Халыкара Карфаген фольклор коллективларының фестивале лауреаты ([[Тунис]], [[1977]]) * [[Татарстан]]ның [[Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] ([[1960]]) – [[татар]] хор мәдәниятен һәм [[СССР|ССРБ]] халыкларының музыка иҗатын даими таныткан өчен (сәнгать җитәкчесе – [[Җәүдәт Айдаров]]). * [[Халыклар дуслыгы ордены]] ([[1988]]). == Бина == [[Островский урамы (Казан)|Островский урамы]], 2нче санлы йорт адресы буенча урнашкан 3 катлы бина (Арианов – Тельпугов йорты) <ref>''Рузилә Мөхәммәтова.'' [https://intertat.tatar/news/daulat-ansamble-binasynyn-tubasennan-su-aga-yaki-iske-aeroport-binasy-turynda-yakty-xyyal-5855555 Җыр һәм бию ансамбле: түбәдән су ага, диварлар ярык яки Иске аэропорт бинасы турында хыял.] [[Интертат]], 17.10.2022</ref>, республика дәрәҗәсендәге әһәмияткә ия мәдәни мирас объекты. Гомуми мәйданы ― 1279,8 кв.м. XIX гасырның беренче яртысында салынган. Бина дәүләт ансамбленә репетицияләр үткәрү һәм административ-хуҗалык эшләре өчен дип бирелгән. Бинага соңгы тапкыр 1996-1999 елларда ремонт ясалган. 2023 елның мартында яңа ремонт башланган. <ref>''Р. Мөхәммштова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/nurmoxammat-xosaenov-boek-tatariya-konturlary-kitabyna-vagda-itkan-akca-tulanmade-5868995 Җыр һәм бию дәүләт ансамбле бинасында көтелгән ремонт башланган]. [[Татар-информ]], 30.03.2023</ref> == Чыганаклар == # Татарский энциклопедический словарь. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998 {{Портал|Татарстан}} {{Портал|Мәдәният}} {{Портал|Сәнгать}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == * [http://www.tatans.com/about_us/news/ ансамбль сайты] * [http://www.tgf-rt.ru/istoriya/ филармония сайты] {{Тукай премиясе лауреатлары 1950-1960}} [[Төркем:Татарстанның сәнгать оешмалары]] [[Төркем:Татарстан сәнгать коллективлары]] [[Төркем:Татарстан ансамбльләре]] [[Төркем:Тукай премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Халыклар дуслыгы ордены кавалерлары]] [[Төркем:Татарстанның дәүләт ансамбльләре]] [[Төркем:Бию төркемнәре]] [[Төркем:Россиянең халык биюләре ансамбльләре]] [[Төркем:Казан оешмалары]] 5ezcyita90r1q3m7xilocsraf2lna70 0 158550 4141777 3731382 2024-04-25T17:44:34Z Әмир 15082 /* Танылган шәхесләр */ өстәмә wikitext text/x-wiki {{АТБВМ |Төс1 = {{Төс/Русия}} |Татар исеме = Сергач районы |Чын исем = {{lang-ru|Сергачский район}} |Герб = |Байрак = |Герб киңлеге = |Байрак киңлеге = |Герб тасвирламасы = |Байрак тасвирламасы = |Ил = [[Русия]] |lat_deg =|lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |region = |type = |уровень = |CoordScale = |Гимн = |Статус = [[Район]] |Регион төре =[[Өлкә]] |Регион = [[Түбән Новгород өлкәсе]] |Башкала = [[Сергач]] |ЭреШәһәрләр = |Нигезләү = |Юкка чыгу = |Башлык = |Башлык исеме = Район башлыгы |Башлык2 = |Башлык исеме2 = |ТЭП = |ТЭП елы = |ТЭП буенча урын = |Кеше башына ТЭП = |Кеше башына ТЭП буенча урын = |Тел = |Телләр = |Халык саны = {{formatnum:{{ ХСР | Сергач районы }}}} кеше |Халык саны исәбе елы = 2010 |Халыктан % = |Халык саны буенча урын = |Халык тыгызлыгы = |Халык тыгызлыгы буенча урын = |Милли состав = |Дини состав = |Мәйдан = 1242 |Мәйданнан % = |Мәйдан буенча урын = |Максималь биеклеге = |Урта биеклеге = |Минималь биеклеге = |Киңлек = |Озынлык = |Харита = Sergachsky District on map of Nizhny Novgorod Region.svg |Харита зурлыгы = 350px |Административ берәмлек харитасы = |Харита зурлыгы ае = |Сәгать поясы = {{MSK+0}} |Аббревиатура = |ISO = |Телефон коды = |Почта индекслары = |Интернет домены = |Автомобиль номерлар коды = 52, 152 |Сайт = |Commons-та төркем = |Искәрмә = }} '''Сергач районы''' ({{lang-ru|Сергачский район}}) — [[Түбән Новгород өлкәсе]] составына керүче муниципаль район. Административ үзәк — [[Сергач]] шәһәре. ==география== === Чиктәшлек === {| class="wikitable" ! Як ! Район яки төбәк |- |Төньяк | [[Спасское районы]], [[Кнәгин районы]] |- |Көнчыгыш | [[Пилнә районы]] |- |Көньяк | [[Кызыл Октәбер районы]], [[Гагино районы]] |- |Көнбатыш | [[Бутурлино районы]] |} ==Тарих== Район 1929 елда [[Түбән Новгород крае|Түбән Новгород (Горький) краеның]] [[Арзамас округы]] составында барлыкка килгән. 1936 елдан — [[Горький өлкәсе]] составында. 1954—1957 елларда [[Арзамас өлкәсе]] составында булган. == Халык == {| class='standard' style='text-align: center;' width=63% |- class='bright' ! [[1939]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_2.php</ref> !! [[1959]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php</ref> !! [[1970]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg1.php</ref> !! [[1979]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg1.php</ref> !! [[1989]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg1.php</ref> !! [[2002]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg1.php</ref> !! [[2010]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg1.php</ref> |- class='bright' |74832<ref>шул исәптә «махсус контингент» — 1684 кеше</ref> |50703 |55857 |48565 |42588 |35779 |31296 |} Милли состав (2010): урыслар (83,7%), татарлар (10,1%), мордва (4,4%).<ref>{{Citation |title=2010 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2014-10-01 |archive-date=2015-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref><ref>Милләтне әйтмәгән кешеләрне исәпләмичә</ref> == Административ бүленеш == Сергач районы составына 1 шәһәр һәм 10 авыл җирлеге керә. == Танылган шәхесләр == * [[Ринат Вәлиев (1971)| Ринат Сөләйман улы Вәлиев]] (1971, [[Грибан]]), баянчы, композитор, Татарстанның атказанган артисты (2013). * [[Рамил Курамшин]] (1947―2022) (''[[Кучкай Пожары]] авылы''), виртуоз баянчы, [[Татарстанның халык артисты]] (''[[2001 ел|2001]]''). * [[Әхмәт Саттар]] (1939―2018) (''[[Кучкай Пожары]] авылы''), шагыйрь. * [[Зиннәт Фәтхуллин]] (''[[1903 ел|1903]], Метеравыл — [[1988 ел|1988]], [[Ташкәнт]]''), язучы, драматург, Үзбәк ССР халык язучысы (1983). == Моны да карагыз == * [[Колхоз правдасы]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == * [sergach.omsu-nnov.ru Рәсми сайт] {{Түбән Новгород өлкәсе}} [[Төркем:Сергач районы|*]] {{Nizh-obl-geo-stub}} o29iesedn6us33ph6wlhfmci9pao2q2 0 161541 4141769 3245410 2024-04-25T17:30:16Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ТП-Россия |татар исеме = Климовск |чын исем = {{lang-ru|Климовск}} |ил = Россия |герб = |байрак = |герб киңлеге = |байрак киңлеге = 150 |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = type:city(638300)_region:RU |CoordScale = |ЯндексХарита = http://maps.yandex.ru/map_search.xml?map=5&lay=28&id=3271 |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк төре = |төбәк = Мәскәү өлкәсе |төбәк җәдвәлдә = |район төре = Шәһәр |район = Подольск |район җәдвәлдә = |җәмгыять төре = |җәмгыять = |җәмгыять таблицада = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |эчке бүленеш = |башлык төре = |башлык = |нигезләү датасы = |беренче телгә алу = |элеккеге исемнәр = |халәт = [[Шәһәр]] |халәт бирле = 1940 ел{{!}}1940 елдан |мәйдан = |биеклек төре = |ТП мәркәзе биеклеге = |климат = |рәсми тел = |халык саны = {{ Халык саны | Климовск | тс }} |исәп елы = {{ Халык саны | Климовск | г }} |халык тыгызлыгы = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |сәгать поясы = |DST = |телефон коды = |почта индексы = |почта индекслары = |автомобил коды = |Commons-та төркем = |сайт = |сайт теле = |сайт теле 2 = |сайт теле 3 = |сайт теле 4 = |сайт теле 5 = | add1n = | add1 = | add2n = | add2 = | add3n = | add3 = }}'''Климовск''' ({{lang-ru|Климовск}}) — [[Россия Федерациясе]]нең [[Мәскәү өлкәсе]]ндә урнашкан элекке шәһәр. 2015 елдан — Подольск шәһәренең бер өлеше. Халык саны — {{ Халык саны | Климовск | ф }} кеше ({{ Халык саны | Климовск | г }}){{ Халык саны | Климовск | с }}. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьпоясы/MSK+0|Объект=Климовск}} <!-- == Климат == <div style=width:80%> {{Шәһәр климаты |Шәһәр= |Чыганак= | Гый_ур = | Гый_ур_явым = | Фев_ур = | Фев_ур_явым = | Мар_ур = | Мар_ур_явым = | Апр_ур = | Апр_ур_явым = | Май_ур = | Май_ур_явым = | Июн_ур = | Июн_ур_явым = | Июл_ур = | Июл_ур_явым = | Авг_ур = | Авг_ур_явым = | Сен_ур = | Сен_ур_явым = | Окт_ур = | Окт_ур_явым = | Ноя_ур = | Ноя_ур_явым = | Дек_ур = | Дек_ур_явым = | Ел_ур = | Ел_ур_явым = | Гый_ур_мин = | Гый_ур_макс = | Фев_ур_мин = | Фев_ур_макс = | Мар_ур_мин = | Мар_ур_макс = | Апр_ур_мин = | Апр_ур_макс = | Май_ур_мин = | Май_ур_макс = | Июн_ур_мин = | Июн_ур_макс = | Июл_ур_мин = | Июл_ур_макс = | Авг_ур_мин = | Авг_ур_макс = | Сен_ур_мин = | Сен_ур_макс = | Окт_ур_мин = | Окт_ур_макс = | Ноя_ур_мин = | Ноя_ур_макс = | Дек_ур_мин = | Дек_ур_макс = | Ел_ур_мин = | Ел_ур_макс = | Гый_а_макс = | Гый_а_мин = | Фев_а_макс = | Фев_а_мин = | Мар_а_макс = | Мар_а_мин = | Апр_а_макс = | Апр_а_мин = | Май_а_макс = | Май_а_мин = | Июн_а_макс = | Июн_а_мин = | Июл_а_макс = | Июл_а_мин = | Авг_а_макс = | Авг_а_мин = | Сен_а_макс = | Сен_а_мин = | Окт_а_макс = | Окт_а_мин = | Ноя_а_макс = | Ноя_а_мин = | Дек_а_макс = | Дек_а_мин = | Ел_а_макс = | Ел_а_мин = |}} </div>--> == Тарих == Шәһәр тибындагы бистә статусын 1928 елдан, шәһәр статусын 1940 елдан башлап йөртә. ==Халык== {{ Халык саны |Бизәнү=standard | Климовск | гс }}Милләтләр (2010): урыслар (95,7%), украиннар (1,2%), татарлар (1,1%).<ref>{{Citation |title=2010 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2014-12-06 |archive-date=2015-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref><ref>Милләтне әйтмәгән кешеләрне исәпләмичә</ref> == Тышкы сылтамалар == * [{{wikidata|p856|{{{сайт|}}}|plain=true}} Рәсми веб-сәхифәсе] * [http://www.mojgorod.ru/moskovsk_obl/klimovsk/index.html Климовск «Минем шәһәр» энциклопедиясендә] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080424025316/http://www.mojgorod.ru/moskovsk_obl/klimovsk/index.html |date=2008-04-24 }} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Элекке шәһәрләр]] [[Төркем:Фән шәһәрләре]] h7fov7j8xi7wckyt1x7igaqomatnuc4 0 167359 4141812 4106606 2024-04-25T19:08:19Z Әмир 15082 өстәмә wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Миләүшә Таминдарова | рәсем = М.Таминдарова.jpg | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = <!—Миләүшә Таминдарова--> | рәсем язуы = Миләүшә Таминдарова | тулы исем = Миләүшә Әмир кызы Таминдарова | һөнәр = җырчы, дирижёр, педагог | туу датасы = 13.05.1960 | туу җире = {{туу җире|Казан|Казанда}} | гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байраклаштыру|Россия}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Габдулла Тукай исемендәге премия}}<br/>[[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] ([[2007]]) | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Миләүшә Таминдарова''' (Миләүшә Әмир кызы Таминдарова) — [[җыр]]чы, [[Татарстанның дәүләт камера хоры|хор]] җитәкчесе, [[Казан дәүләт консерваториясе]] доценты, [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] ([[2007]]). [[Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] лауреаты (2024). == Тәрҗемәи хәле == [[1960 ел]]ның 13 маенда [[Казан]]да туган. [[Казан дәүләт консерваториясе]]н ([[1986]]), шул ук уку йортында ассистентура ([[1990]]) тәмамлаган. == Хезмәт юлы == * [[1990 ел]]дан [[Казан дәүләт консерваториясе]]ндә хор дирижёрлыгы кафедрасында укыта. * [[1994 ел]]дан [[Казан музыка укуханәсе]]ндә хор дирижёрлыгы бүлеге мөдире. * [[2007 ел]]дан [[Татарстанның дәүләт камера хоры]] җитәкчесе. == Иҗаты == [[Казан дәүләт консерваториясе]]нең С. Казачков җитәкчелегендәге студентлар хорының хормейстеры булып 6 ел эшли. [[1997 ел]]дан [[опера]] студиясе хоры оештыра һәм аңа җитәкчелек итә. Әлеге хор башкаруында Россия Милли оркестры (''җитәкчесе'' Михаил Плетнев) белән Г. Геттиның «Жанна һәм чаңнар» (''Жанна и колокола'') кантатасы, Россия саклану министрлыгы симфоник оркестры (''дирижёр'' Виктор Афанасьев) белән [[Пётр Чайковский|П. Чайковскийның]] «1812 ел» (''1812 год'') тантаналы увертюрасы яңгырый. [[2000 ел]]да хор [[Софья Гобәйдуллина]]ның халыкара музыка фестивалендә катнаша һәм «Аллилуйя» әсәрен башкара. [[2007 ел]]да әлеге опера студиясе нигезендә [[Татарстанның дәүләт камера хоры]]н оештыра һәм җитәкчелек итә. ==== Җырчы ==== М. Таминдарова җырчы буларак та билгеле. Репертуарында В.- А. Моцартның «Реквием»ы һәм С-dur мессасы, И. Гайднның «Месса-Терезия»се һәм В-dur мессасы бар. [[Татар академия дәүләт опера һәм балет театры|Татар дәүләт опера һәм балет театры]] белән [[АКШ]], [[Алмания]], [[Швеция]], [[Чехия]]дә гастрольләрдә була. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * «Күренекле дирижёр сәләте өчен» махсус приз ([[Праһа]], [[Чехия]]).<ref>[http://nailtimler.com/people_page/people_18t/tamindarova_milyausha_amirovna.html «Чикләрсез татарлар» сайтында]</ref> * Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе ([[2007]]). * 2024 ― [[Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] ― ''Татарстанның татар хор мәдәниятен үстергән, алга җибәргән һәм саклаган өчен, атап әйткәндә, «Татар хор музыкасы антологиясе» эше өчен''<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/631235?ysclid=lvflrivmzk914830256 Стали известны лауреаты Тукаевской премии – 2024.] Бизнес-Онлайн, 25.04.2024</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} * [http://tatarchoir.ru/rukovoditel ТР камера хоры рәсми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150222153103/http://tatarchoir.ru/rukovoditel |date=2015-02-22 }} == Моны да карагыз == {{Татарстан Республикасының Атказанган сәнгать эшлеклесе}} {{Тукай премиясе лауреатлары 2020-еллар}} {{DEFAULTSORT:Таминдарова, Миләшә}} [[Төркем:Казан консерваториясен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Вуз укытучылары]] [[Төркем:Дирижёрлар]] [[Төркем:Опера җырчылары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклеләре]] cf55ezhifopk2ynaz5q9n3alw2ioex5 0 167580 4141779 3109410 2024-04-25T17:49:06Z 178.204.170.119 wikitext text/x-wiki {{Газета | исем = Колхоз правдасы | оригиналь исем = | рәсем = | имза = | төр = | формат = | нигезләнде = [[1962]] | публикацияләр туктату =[[31 март]] [[1963]] | бәя = | гамәлгә куючы = | нәшер итүче = | мөхәрир = | баш мөхәрир = | штат = | сәяси = | тел = [[татар теле|татар]] | тираж = | төп офис = [[Сергач]] | ISSN = | веб-сайт = }}'''Колхоз правдасы''' — иҗтимагый-сәяси газета. КПССның [[Горький өлкәсе|Горький өлкә]] комитеты һәм өлкә башкарма комитетынең [[Сергач районы]] террториаль-җитештерү колхоз-совхоз идарәсе органы. 1962 елның 22 апреленнән 1963 елның 31 мартына кадәр [[Сергач]] шәһәрендә (Түбән Новгород өлкәсе) [[татар теле]]ндә нәшер ителә, барысы 182 саны чыга. Төп рубрикалары: «Еллар һәм кешеләр», «Советлар Союзы буйлап», «Бер [[атна]]да дөнья», «Социалистик илләрдә», «Әхлак темасына», «Безнең заман кешесе», «Кеше хезмәте белән күркәм», «[[КПСС|Партия]] тормышы», «Әдәби сәхифә». Төп игътибар өлкәнең татар авыллары тормышына бирелә. Җитештерү алдынгыларының уңышлары һәм тәҗрибәләре, мәдәният, мәгариф, сәламәтлек саклау оешмалары эшчәнлеге җентекләп яктыртыла. Танылган әдипләрнең һәм җирле әдәбиятчыларның әсәрләреннән өзекләр басыла. Шагыйрь [[Абдулла Сәлахетдинов|А.Сәләхетдинов]] газета белән актив хезмәттәшлек итә. == Чыганаклар == * http://e-rentier.ru.tatarile.org/date/node/7362{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Төркем:Татарча гәҗитләр]] [[Төркем:Түбән Новгород өлкәсе татар газеталары]] r7cbdl1qxa1swdteg8nv036c6t10o18 0 172555 4141855 2976464 2024-04-25T20:29:32Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем =Юзеф Пилсудский | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = | туу датасы = 5.12.1867 | туу җире = Зулов, Свенцяны өязе, {{ТҖ|Вилнә губернасы|Литвада}}, [[Рәсәй империясе]] | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = 12.5.1935 | үлем җире = [[Варшава]], [[Польша Җөмһүрияте (1918—1939)|Польша Җөмһүрияте]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }}'''Юзеф Клеменс Пилсудский''' ({{lang-pl|Józef Klemens Piłsudski}} {{IPA|['juzɛf piw'sutski]}}, {{ДР|5|12|1867}}, Зулов, Свенцяны өязе, [[Вилнә губернасы]], [[Рәсәй империясе]] (хәзерге Литва) — {{ДС|12|5|1935}}, [[Варшава]], [[Польша Җөмһүрияте (1918—1939)|Польша Җөмһүрияте]]) — [[Польша]] дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе, маршал. == Тәрҗемәи хәле == Шляхтич гаиләсендә туган. [[Вилнә]]дә гимназияне тәмамлап, 1885 тә [[Харковь]] университетына укырга керә. 1887 дә [[Александр III]]га һөҗүм итүне әзерләү өчен кулга алына һәм 5 елга [[Киренск]]игә сөрелә. 1892 дә Вилнәгә кайта, 1893 тә Польша Социалистик Фиркасенә керә. Беренче рус инкыйлабы вакытында Галициядә рус хакимиятенә каршы ярымхәрби оешманы булдырырга кирәк дигән фикергә килгән. [[Беренче бөтендөнья сугышы]]нда [[Алмания]] һәм [[Австрия-Маҗарстан]] җиңгән очракта Польшанең бәйсез булырына исәп тотып, Пилсудский [[Австрия]]-[[Маҗарстан]] ягында сугышкан поляк легионын оештыра һәм аның командиры була. Әмма тора-бара Пилсудский һәм алман оккупантлары арасында каршылыклар туа башлый, һәм 1917 дә легион куып таратыла, ә Пилсудский [[Магдебург]] кальгасенә ябыла. [[1918]] нең 8 ноябрендә ул азат ителә, ә инде 11 ноябрьдә Варшавада ул вакытлы дәүләт башлыгы һәм кораллы көчләре {{comment|сәргаскәре|командующие}} итеп игълан ителә. 1920 тә маршал дәрәҗәсе бирелгән. [[Польша-Литва татарлары]] Улан гаскәрен оештыруда катнаша һәм хезмәттәшлек итә. Совет-Польша сугышы вакытында, [[1920]] елда, [[Михаил Тухачевский|Тухачевский]] җитәкчелегендәге [[Кызыл Гаскәр]] Варшавага һөҗүм иткән. Польша маршалы Юзеф Пилсудский Татар Улан гаскәрләренә Тухачевский гаскәре артыннан һөҗүм итәргә боерык биргән. 14 августта, сугышның хәлиткеч мизгелләрендә, Татар Уланнары Тухачевский гаскәрләренә һөҗүм иткәннәр һәм Кызыл Армия качып китәргә мәҗбүр була. Маршал Пилсудский рәсми рәвештә татарларга хөрмәт тапшырган. 1922—1923 тә барлык вазыйфалардан китә. [[1925]] елда хәрби түнтәрелеш әзерләп яңадан хакимияткә килә. 1926—1928 һәм 1930 да Польша министрлар шурасы рәисе, 1926—1935 тә хәрби министр. [[Советлар Берлеге]] (1932) һәм [[Өченче рейх|Гитлер Алманиясе]] (1934) белән үзара һөҗүм итмәү турында пактларны имзалаган, ләкин аларны ышанычсыз дип санаган. [[1935]] нең 12 маенда [[Варшава]]да вафат булган. [[Краков]]та күмелгән. == Кызыклы факт == Польшаның булачак президенты Юзеф Пилсудский [[Гаяз Исхакый]] белән бергә сөргендә ята. Соңрак татар язучысы Варшавага килгәч, президент аңа ярдәм итә.<ref>http://giylem.tatar/?p=420</ref> == Тышкы сылтамалар == * http://www.hronos.ru {{Тышкы сылтамалар}} == Искәрмәләр == <references /> {{Польша дәүләт башлыклары}} {{Тышкы сылтамалар}} rx3kwm8m2p0fihb5e2eiete80gghey8 0 178660 4141866 3628062 2024-04-25T20:38:11Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Януш Корчак | чын исем = {{lang-pl|Janusz Korczak}} | рәсем = Я.Корчак.jpg | рәсем_зурлыгы =200px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Эрш Һенрик Гольдшмидт<br/>{{lang-pl|Henryk Goldszmit}} | һөнәр = язучы, педагог, табиб | туу датасы = | туу җире = {{туу җире|Варшава|Варшавада}} | гражданлык = {{байраклаштыру|Россия империясе}}→<br/>{{байраклаштыру|Польша}} | милләт = [[яһүд]] | үлем датасы = 06.08.1942 | үлем җире = {{үлем җире|Треблинка|Треблинкада}} | әти = Юзеф Гольдшмидт ''([[1844]]-[[1896]])'' | әни = Цецилия Генбицка ''([[1854]]-[[1920]])'' | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Януш Корчак''' (''әдәби тәхәллүсе, чын исеме'' Эрш Һенрик Гольдшмидт), {{lang-pl|Janusz Korczak, Henryk Goldszmit}} (''[[1878]], [[Варшава]]—[[1942]], [[Треблинка]]'') — [[Польша]] язучысы, педагог, табиб. Бала тәрбияләү турында язылган 20дән артык китап авторы. Варшава геттосы балалары белән бергә фашистлар концлагеренда һәлак була. == Тәрҗемәи хәле == [[1878 ел]]ның [[22 июль|22 июлендә]] [[Россия империясе]] [[Варшава]] шәһәрендә [[яһүд]] чыгышлы адвокат гаиләсендә туган. Әтисе Юзеф Гольдшмидт ''([[1844]]-[[1896]])'', әнисе Цецилия Генбицка ''([[1854]]-[[1920]])''.<br/> [[Варшава]]да рус гимназиясендә укый. Варшава университетының {{comment|медицина|медицина}} факультетын тәмамлаган (''[[1905]]''). Хәрби табиб буларак, [[Рус-япон сугышы]]нда катнаша.<br/> Әтисе авыру сәбәпле, студент вакытыннан ук эшләргә мәҗбүр була. 1 курста укыганда яза башлый. Беренче әсәре — «''Кунак бүлмәсе баласы''» (''[[1905]]''). Аның иҗатына рус язучысы, белеме буенча табиб булган [[Антон Чехов|А.П. Чеховның]] тәэсире зур була.<br/> Кулына диплом алгач, Варшава хастаханәләрендә балалар табибы булып эшли, ярлы яһүд гаиләләреннән чыккан һәм ятим балалар асрала торган колонияләрдә тәрбияче булып хезмәт итә. Бай клиентларыннан кергән акчага, ярлыларны бушлай дәвалый.<br/> [[1912 ел]]да Варшава «Ятимнәр йорты» директоры итеп билгеләнә.<br/> [[Беренче бөтендөнья сугышы]] вакытында ''([[1914]]-[[1918]])'' [[Россия империясе]] гаскәрендә кыр һоспиталендә хәрби табиб, [[Киев]]та украин балалары өчен приютта балалар табибы булып хезмәт итә. «''Балаларны ничек яратырга''» дигән китабын яза.<br/> Сугыштан кайткач, мөгаллимлек итә, радиода эшли, тыңлаучылар аңа, яратып, «''Карт табиб''» кушаматы тагалар. == Ятимнәр йорты == Балалар тәрбияләү буеча күп кенә яңалыклар кертә: сайлап куела торган балалар сеймы, балалар суды оештыра. Я. Корчак үзен дә берничә мәртәбә балалар суды тикшерүенә куя. Әлеге йортта балалар үзләре өчен үзләре чыгара торган газета нәшер ителә. Яңа бәйрәмнәр («Беренче кар бәйрәме», «Иң озын көн бәйрәме» һ.б.) уйлап табыла. Бүләк бирүләр еш була. [[Шәһәр]] балалары өчен табигатькә, авылга чыгу шулай ук әһәмиятле чара була. == Икенче бөтендөнья сугышы == [[Алмания|Алман]] [[Фашизм|фашистлары]] [[Варшава]]ны басып алгач, Я. Корчак балалар янында кала. [[1940 ел]]да кулга алынып, төрмәдә утырып чыга. Аны төрмәдән элекке тәрбия кылган балалары сатып ала. Ул яңадан Варшава геттосы эчендә калган Ятимнәр йортына кайта. Шәһәр хакимияте аңа геттодан чыгарга рөхсәт итә, ләкин Корчак балаларны калдырырга ризалашмый. Ятимнәр йортын концлагерьга озатканда, Я. Корчак балалар белән вагонга утыра. [[Треблинка үлем лагере|Треблинка]]да газ камерасында да алар белән һәлак була. == Әсәрләре == {{Hider|title = ''Әсәрләре''|title-style = text-align: left; color: black; background-color: lavender; font-weight: bold; |content-style = color: black; background-color: ghostwhite; text-align: left; |hidden=1 |content ===== Матур әдәбият ==== * Którędy? (Кай якка?). — Драма, 1898. * Dzieci ulicy (Урам балалары).: Powieść. — Warszawa: A. Pajewski, 1901. — 267 s. * Koszałki-Opałki (Юләрлекләр).: Satyry społeczne. — Warszawa: Księgarnia Powszechna, 1905. — 246 s. * Dziecko salonu (Кунак бүлмәсе баласы). — 1904—1905; Warszawa: Księgarnia Powszechna, 1906. — 347 s.; Warszawa: J. Mortkowicz: Tow. Wydawnicze, 1927. — 233 s. — өлешчә автобиографик әсәр. * Mośki, Jośki i Srule (Моски, Йоски һәм Сруле). — Warszawa: J. Mortkowicz: G. Centnerszwer i Ska, 1910. — 117 s.; Warszawa: J.Mortkowicz: Tow. Wydawnicze, 1922. — 114 s.; Warszawa: J. Mortkowicz, 1933. — 105 s. * Józki, Jaśki i Franki (Юзьки, Яськи һәм Франки). — Warszawa: J. Mortkowicz: G. Centnerszwer i Ska, 1911. — 142 s.; Warszawa: J. Mortkowicz: Tow. Wydawnicze, 1922. — 148 s.; Warszawa: J. Mortkowicz: Tow. Wydawnicze, 1930. — 148 s. * ''Sława'' (Слава). — Warsaw, 1913. * ''Bobo''. — Warsaw, 1914. *''Spowiedź motyla'' (Күбәләкнең эч сере). * ''Feralny tydzień'' (Дәһшәтле атна). * ''Sam na sam z Bogiem: modlitwy tych, którzy się nie modlą'' (Аллаһы Тәгалә белән бергә-бер: дога кылмаучылар догасы). — Towarzystwo Wydawnicze, 1922. * ''Król Maciuś Pierwszy'' (Король Матиуш Беренче). — Warsaw 1923. * ''Król Maciuś na wyspie bezludnej'' (Король Матиуш кеше яшәми торган утрауда). — Warsaw 1923. * ''Bankructwo małego Dżeka'' (Бәләкәй Җекның банкротлыкка чыгуы). — Warsaw 1924. * ''Kiedy znów będę mały'' (Мин яңадан бәләкәй булгач). — Warsaw 1925. * ''Senat szaleńców, humoreska ponura'' (Юләрләр сенаты). 1931 — Варшава Ateneum театры өчен сценарий. * ''Kajtuś czarodziej'' (Кайтусь-тылсымчы). — Warsaw 1935. * Библия балалары : Моисей. 1939. ==== Педагогик хезмәтләре ==== * ''Momenty wychowawcze'' (Тәрбия мизгелләре). — Warsaw, 1919 (өч бүлек), 1924 (дүртенче бүлек өстәлгән). * ''Jak kochać dziecko'' (Баланы ничек яратырга). — Warsaw 1919. * ''O gazetce szkolnej'' (Мәктәп газетасы турында). — Polska Składnica Pomocy Szkolnych, 1921. * ''Prawo dziecka do szacunku'' (Баланың хөрмәткә хокукы). — Warsaw 1929. * Тормыш кагыйдәләре. Балалар һәм өлкәннәр өчен педагогика. 1930. * ''Pedagogika żartobliwa'' (Шаян педагогика). — Warsaw 1939. ==== Башка китаплары ==== * ''Uparty chłopiec. Życie Ludwika Pasteura'' (Киребеткән малай. Л. Пастер тормышы). — Warsaw 1938. * ''Pamiętnik'' (Көндәлек). — Warsaw 1958 (''вафатыннан соң нәшер ителгән''). [[1992 ел]]дан [[Польша]]да Корчакның әсәрләренең җыелмасы нәшер ителә.<br /> Dzieła /Kom. red.: H.Kirchner, S.Wołoszyn, A.Lewin (przewodniczący). — Warszawa: Latona, 1992—1998; <br /> Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, od 2003. * T. 1: Dzieci ulicy; Dziecko salonu /Wstęp: A.Lewin; Red. nauk. H.Kirchner. — 528, [1] s. — 1992. * T. 2, [cz.1]: Koszałki-opałki; Humoreski i felietony /Red. nauk. H.Kirchner. — 405, [1] s. — 1998. <br /> T. 2, [cz.2]: Koszałki-opałki; Humoreski i felietony /Red. nauk. H.Kirchner. — 636, [1] s. — 1998. * T. 3, [cz.1]: Na mównicy: Publicystyka społeczna (1898—1912) /Red. nauk. J.Bartnich. — 531, [1] s. — 1994. <br /> T. 3, [cz.2]: Na mównicy: Publicystyka społeczna (1898—1912) /Red. nauk. J.Bartnich. — 362, [1] s. — 1994. * T. 4: Szkoła życia; Obrazki szpitalne; Artykuły pedagogiczne i medyczne (1900—1912) /Red. nauk. S.Wołoszyn. — 596, [1] s. — 1998. * T. 5: Mośki, Jośki i Srule; Jóźki, Jaśki i Franki /Red. nauk. A.Lewin. — 381, [1] s. — 1997. * T. 6: Sława; Opowiadania (1898—1914) /Red. nauk. H.Kirchner. — 455 s. — 1996. * T. 7: Jak kochać dziecko; Momenty wychowawcze; Prawo dziecka do szacunku /Red. nauk. S.Wołoszyn. — 565, [2] s. — 1993. * T. 8: Król Maciuś Pierwszy; Król Maciuś na wyspie bezludnej /Red. nauk. H.Kirchner. — 455, [4] s. — 1992. * T. 9: Bankructwo małego Dżeka; Kiedy znów będę mały /Red. nauk. H.Kirchner. — 387 s. — 1994. * T. 10: Senat szaleńców; Proza poetycka; Utwory radiowe / red. nauk. H. Kirchner. — 419 [2] s. * T. 11: Prawidła życia. Publicystyka dla dzieci. — Warszawa 2003. <br /> Prawidła życia: publicystyka dla dzieci. 2, Janusz Korczak, red. nauk. Aleksander Lewin, Instytut Badań Literackich PAN, 2007. <br /> Prawidła życia: publicystyka dla dzieci. 3, Janusz Korczak, red. nauk. Aleksander Lewin, Instytut Badań Literackich PAN, 2007. * T. 12: Kajtuś czarodziej; Uparty chłopiec; Opowiadania (1918—1939) /Red. nauk. H.Kirchner. — 502, [1] s. — 1998. * T. 14: Pisma rozproszone. Listy (1913—1939). 1, Janusz Korczak, [red. Hanna Kirchner], Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 2008. <br /> Pisma rozproszone. Listy (1913—1939). 2, Janusz Korczak, [red. Hanna Kirchner], Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 2008. ''Планда:'' * Tom 13: Teoria a praktyka. Artykuły pedagogiczne (1919—1939) * Tom 15: Pisma czasu wojny. Pamiętnik (1939—1942) * Tom 16: Suplement [nowe odnalezione teksty, dokumenty osobowe]. Indeksy }} == Хәтер == [[Файл:Warszawa pomnik Janusz Korczak 02.jpg|200px|thumb|right|Януш Корчак һәйкәле. [[Варшава]]]] * [[Варшава]]да, [[Иерусалим]]да һәйкәлләр куелган. * Треблинкада Корчак һәлак булган җирдә «''Януш Корчак һәм балалар''» дип язылган зур таш тора. == Әдәбият == * Валеева Р.А. Гуманистическая педагогика Януша Корчака: Учебное пособие. Казань: КГПИ, 1994. * Кочнов В.Ф. Януш Корчак: Книга для учителя. М.: «Просвещение», 1991. ISBN 5-09-003083-9. * Ә. Хуҗиәхмәтов. Мәгърифәт йолдызлыгы. Казан: «Мәгариф», 2002. ISBN 5-7761-1128-5 == Сылтамалар == * [http://jerusalem-korczak-home.com/ «Иерусалимда Януш Корчак йорты» җәмгыяте сайты] == Моны да карагыз == * [http://www.sinergia-lib.ru/index.php?section_id=2481 Януш Корчак. Фотогалерея] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160430081721/http://www.sinergia-lib.ru/index.php?section_id=2481 |date=2016-04-30 }} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Корчак, Януш}} [[Төркем:Табиблар]] [[Төркем:Варшава университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Россия империясе язучылары]] [[Төркем:Польша язучылары]] [[Төркем:Балалар язучылары]] [[Төркем:Җәзаланган язучылар]] eif91cwh7bqb0skfvqci09gdtt7c7xc 0 178689 4141875 2976499 2024-04-25T20:43:21Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Микалоюс Чюрлёнис | чын исем = {{lang-lt|Mikalojus Čiurlionis}} | рәсем = Mikalojus Konstantinas Čiurlionis photo portrait.jpg | рәсем_зурлыгы =200px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Микалоюс Константинас Чюрлёнис<br/><small>{{lang-lt|Mikalojus Konstantinas Čiurlionis}}</small> | һөнәр = композитор, рәссам | туу датасы = 22.09.1875 | туу җире = Варена (''хәзерге'' {{туу җире|Литва|Литвада}}) | гражданлык = {{байраклаштыру|Русия империясе}} | милләт = [[литва]]лы | үлем датасы = 10.04.1911 | үлем җире = Пустельник ({{үлем җире|Варшава|Варшавада}} яны) | әти = Константинас Чюрленис, ''органчы'' | әни = Аделе Мария Магдалена Радманайте–Чюрленене | ир = | хатын = София Кимантайте-Чюрлёнене (''[[1886]]—[[1958]]''), ''язучы'' | балалар = ''кызы'' Дануте | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Микалоюс Чюрлёнис''', Микалоюс Константинас Чюрлёнис, {{lang-lt|Mikalojus Konstantinas Čiurlionis}}, {{lang-pl|Mikołaj Konstanty Czurlanis}} (''[[1875]], Варена — [[1911]], Пустельник'') — [[Литва]] рәссамы һәм композиторы. Литва милли классик музыкасына нигез салучы. Беренче литва симфоник поэмалары һәм камера-инструмент өчен әсәрләре авторы. Поляк телендә әдәби әсәрләр язган<ref>[http://ciurlionis.eu/ru/literatura/ Чюрлёнис. Әдәбият]{{ref-ru}}</ref> . == Тәрҗемәи хәле == [[1875 ел]]ның [[10 сентябрь|10]] ([[22 сентябрь|22]]) сентябрендә [[Вильно губернасы]] Ораны (''Варена'') шәһәрендә туган, балачагы Друскининкайда узган. Музыкага сәләте бик кечкенәдән сизелә. Аның беренче музыка укытучысы да әтисе (''авыл чиркәвенең органчысы'') була. 7 яшендә музыка грамотасына өйрәнә, 13 яшендә, кенәз Микола Огинскийның оркестр мәктәбендә флейта дәресләре алганда (''[[1889]]-[[1993]]''), беренче музыка әсәрләрен иҗат итә. [[Варшава]] музыка институтында (''фортепиано классы'') укыганда (''[[1894]]-[[1899]]'') җитди әсәрләре (''хор һәм оркестр өчен кантата, рояль өчен фугалар, пьесалар'') барлыкка килә. «''Ноктюрн фа-диез минор''» әсәре «''Меломан''» музыка {{comment|әлманахында|альманах}} басыла (''[[1901]]''). [[Лейпциг]] консерваториясендә музыкага өйрәнә (''[[1901]]-[[1902]]''). Бу чорда иң яхшы дөньяны табу турында хыяллана. Идеалистик [[философия]], [[теософия]] белән кызыксына. [[Людвиг ван Бетховен|Бетховен]], [[Иоһанн Себастьян Бах|Бах]], [[Рихард Вагнер|Вагнер]], [[Пётр Чайковский|П.И. Чайковский]] аның яраткан композиторларына, ә [[Фёдор Достоевский|Достоевский]], [[Виктор Гюго|Гюго]], [[Эрнст Һофман|Һофман]] яраткан язучыларына әйләнә. Литва халык музыкасы белән кызыксына, беренче язган «''Урманда''» симфониясендә үк туган халкының меланхолик-кайгылы милли көйләре урын ала. Туган ягының гүзәл табигате белән соклану хисе үзенең күңел тойгыларын, кичерешләрен чагылдырган сынлы сәнгать әсәрләре иҗат итүгә этәрә. Ул төсләргә гаҗәеп бай дөнья матурлыгын музыкада гына түгел, ә сынлы сәнгать мөмкинлекләре (''төс, линияләр, пластик форма'') аша да тотып алырга һәм әсәрләрендә бирергә омтыла. Музыкант һәм композитор рәссамга әверелә. Сынлы сәнгать гграмотасына ныграк өйрәнү максатында, 26 яшендә Я. Каузикның рәсем мәктәбенә сынлы сәнгать классына укырга керә. Друскининкайга каникулга кйткан вакытта натурадан этюдлар күп ясый, антик статуялардан гипс күчермәләр ала. Чюрлёнисның фантастик күзаллауларын киндергә майлы буяу белән ясаган иң беренче эшендә — «''Урман музыкасы''» картинасында күрергә мөмкин була. Алга таба күбрәк кәгазьдә темпера һәм пастель техникасында эшли. [[Символизм|Символист]]-рәссам буларак, Чюрлёнис табигатьтә йөрәгең аркылы, күңел белән генә күреп-тоеп була торган яшерен матурлыкны эзли. «''Корольләр әкияте''» {{comment|шәкелендә|циклында}} [[литва]] [[фольклор]]ы образлары һәм мотивларын куллануы ачык күренә. Чюрлёнис музыкаль исемнәр кушылган (''«Фуга», «Сонаталар»'') лирик пейзажлары белән данлыклы була: аларда музыка һәм сынлы сәнгать бербөтен булып берләшкән. «Зодиак тамгалары», «Дөньяның яратылуы» {{comment|шәкелендәге|циклындагы}} композицияләре зур тәэсир итү көченә ия. «''Җайдак''» әсәрендә [[Литва]]ның борынгы гербын файдаланып, киләчәккә омтылган Ватан образын бирә. Чюрлёнисның иҗатына [[Максим Горький|М. Горький]], [[Игорь Стравинский|И. Стравинский]], [[Александр Скрябин|А. Скрябин]], «Мир искусства» берлеге рәссамнары, [[Александр Бенуа|А. Бенуа]], [[Мстислав Добужинский|М. Добужинский]], [[Анна Остроумова-Лебедева|А. Остроумова-Лебедева]] югары бәя бирәләр. == Хәтер == [[File:M. K. Ciurlionis National Art Museum (2018).jpg|200px|thumb|M. Чюрлёнисның сынлы сәнгать музее. [[Каунас]]]] * [[Вилнүс]], [[Каунас]]та, [[Минск]]ида, Друскининкайда урамнарга, Гукер утравында ([[Франц-Иосиф җире]]) тауга (''[[1913]]'') исеме бирелгән. * [[Каунас]]та М. Чюрленис исемендәге сәнгать музее, Друскининкайда мемориаль музей ачылган. == Сынлы сәнгать әсәрләре == <gallery> Файл:Praeitis.jpg|Үткәннәр File:Весть.jpg|Хәбәр File:Сельское кладбище.tif|Авыл зираты File:Летит чёрная беда.jpg|Кара кайгы оча File:Тоска.tif |Сагыш File:Мой путь-3.tif |Минем юлым </gallery> == Сылтамалар == * [http://ciurlionis.eu/ru/chyurlenis/ Биографиясе]{{ref-ru}} * [http://www.mkcnamai.lt/ Вилнүста Чюрлёнис йорты]{{ref-en}} * [http://www.delphis.ru/journal/article/otkrovenie-krasoty-ili-taina-chyurlenisa Матурлыкны ачу яки Чюрлёнисның сере]{{ref-ru}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Чюрлёнис, Микалоюс}} [[Төркем:Литва рәссамнары]] [[Төркем:Варшава вузларын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Литва композиторлары]] [[Төркем:Литва язучылары]] 8lg990x15vghbbv4vot4dpsks624cbo 0 191995 4141811 3529671 2024-04-25T19:07:59Z Әмир 15082 өстәмә wikitext text/x-wiki {{Шәхес | хатын =[[Фәридә Харрасова]] | балалар = уллары Сөләйман, Йосыф, Даут, кызы Мәрьям | бүләк һәм премияләр = {{Габдулла Тукай исемендәге премия}} }} {{фш|Харрасов}} '''Ләис Зөлкарнәев (Харрасов)''' (Ләис Мәүлит улы Харрасов, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — [[шагыйрь]]. [[Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] лауреаты (2024; «Узганны кабатлау» китабы өчен)<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/631235?ysclid=lvflrivmzk914830256 Стали известны лауреаты Тукаевской премии – 2024.] Бизнес-Онлайн, 25.04.2024</ref>. [[«Ялкын» журналы|«Ялкын»]] (1983-1993), [[«Идел» журналы|«Идел»]] (1993 елдан) журналлары мөхәррире. Әсәрләр: «Балачак күге» (1982), «Кар өстендә алмалар» (1988) җыентыклары. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тукай премиясе лауреатлары 2020-еллар}} njtye368cmfqxqxt2dtnxt4h2isymzc 0 199226 4141772 4078012 2024-04-25T17:37:40Z Әмир 15082 Әмир юнәлтү калдырмыйча [[Ринат Вәлиев]] сәхифәсен [[Ринат Вәлиев (1995)]] итеп күчерде: Шундый ук исемле башка битләрдән аеру өчен wikitext text/x-wiki {{Башка мәгънәләр|төр=фамилия|Вәлиев}} {{Шәхес}}'''Ринат Вәлиев''' (Ринат Исхак улы Вәлиев, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Россия һоккейчесе (сакчы), яшьләр арасында дөнья чемпионатының көмеш призчысы (2015). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} cl0sb5sm9nw600dyo8fy2nwv9akpk2b 4141775 4141772 2024-04-25T17:41:26Z Әмир 15082 өстәмә wikitext text/x-wiki {{Башка мәгънәләр|төр=фамилия|Вәлиев}} ''Баянчы [[Ринат Вәлиев (1971)|Ринат Вәлиев]] белән бутамагыз.'' {{Шәхес}}'''Ринат Вәлиев''' (Ринат Исхак улы Вәлиев, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Россия һоккейчесе (сакчы), яшьләр арасында дөнья чемпионатының көмеш призчысы (2015). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} p5zy5wtrdvn8fd4ucetptwksuuuoz0l 0 202999 4141845 2617005 2024-04-25T20:22:24Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}}'''Стефан Розмарын''' ({{lang-pl|Stefan Rozmaryn}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — юрист, дәүләт хокукы өлкәсендә белгеч, Польша ФА академигы (1952). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} d61amd2esaynlc7nzjmyi0mc1nxk717 4141846 4141845 2024-04-25T20:23:42Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}}'''Стефан Розмарын''' ({{lang-pl|Stefan Rozmaryn}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — юрист, дәүләт хокукы өлкәсендә белгеч, Польша ФА академигы (1952). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{DEFAULTSORT:Розмарын, Стефан}} [[Төркем:Польша юристлары]] k4j4gkz9b5vwl4ammox324fqswp0n89 4141852 4141846 2024-04-25T20:28:46Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}}'''Стефан Розмарын''' ({{lang-pl|Stefan Rozmaryn}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — юрист, дәүләт хокукы өлкәсендә белгеч, Польша ФА академигы (1952). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Розмарын, Стефан}} [[Төркем:Польша юристлары]] j6clznrg63ixqzmvmom3cfxfg63b2f6 0 207179 4141863 3195926 2024-04-25T20:34:17Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{ Музыкант | Исем = Эдита Пьеха | Имза = | Фото = Pieha Edita Stanislavovna.jpg | Рәсем асты язуы = | Фон = solo_singer | Тугандагы исеме = Эдит-Мари Пье́ха ({{lang-fr|Édith-Marie Piecha}}) | Тулы исеме = Эди́та Станисла́вовна Пье́ха | Туган көне = 31.07.1937 | Туу урыны = {{Туу урыны|Франция|Франциядә}}, Нуайе́ль-су-Ланс | Үлү көне = | Үлү урыны = | Еллар = 1955 – {{comment|х. в.|хәзерге вакыткача}} | Дәүләт = {{FRA}}<br>{{POL}}<br>{{USSR}} → {{RUS}} | Милләт = [[ләхләр|поляк]] | Һөнәрләр = җырчы | Моң = | Кораллар = | Жанрлар = [[эстрада]] | Псевдонимнар = | Коллективлар = «Дружба» ВИА | Хезмәттәшлек = | Лейбллар = «Мелодия» | Бүләкләр = [[Файл:People Artist of the USSR1.jpg|30px|ССРБ халык артисты]] [[Файл:Narodny_artist_RSFSR.png|30px|РСФСР халык артисты]] [[Файл:Заслуженный артист РСФСР(1).png|30px|РСФСР атказанган артисты]] {{2 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены}} {{3 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены}} {{4 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены}} {{Хезмәт Кызыл Байрагы ордены}} {{Халыклар дуслыгы ордены}} [[Файл:Orden of Friendship.png|40px|Дуслык ордены (РФ)]] [[Файл:Ord_friendship_rib.PNG|40px|Халыклар дуслыгы ордены (Әфганстан)]] [[Файл:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Хезмәтләр өчен Алтын Хач (Польша)]] | Сайт = [http://edyta.ru/ edyta.ru] }} '''Эдита Пьеха''', Эдита Станислав кызы Пьеха ({{lang-ru|Эди́та Станисла́вовна Пье́ха}}, {{lang-pl|Edyta Piecha}}, {{lang-fr|Édith-Marie Pierha}}, ''[[1937 ел]]ның [[31 июль|31 июле]], [[Франса|Франция]], О-де-Франс төбәге, Па-де-Кале департаменты, Ланс округы, Арн кантоны, Нуайе́ль-су-Ланс'') — [[СССР|совет]] һәм [[РФ]] эстрада җырчысы, ССРБ халык артисты (''[[1988 ел|1988]]''). [[1968 ел]]дан ССРБ ватандашы. == Тәрҗемәи хәле == [[1937 ел]]ның [[31 июль|31 июлендә]] [[Франса|Франция]]нең О-де-Франс төбәге Па-де-Кале департаменты Ланс округы Арн кантоны Нуайе́ль-су-Ланс коммунасында [[ләхләр|поляк]] гаиләсендә туган. [[1946 ел]]да әнисе һәм үги әтисе белән [[Польша]]га кайта. [[Валбжих]] шәһәрендә педагогия лицеен тәмамлый. [[СССР|ССРБ]]да укырга юллама белән, [[1955 ел]]да А. А. Жданов исемендәге Ленинград дәүләт университетына укырга керә (''[[1964 ел]]да читтән торып тәмамлый''). Ленинград дәүләт консерваториясе студентлары ансамбле җитәкчесе Александр Броневицкий Эдитаны ансамбльгә чакыра. [[1956 ел]]ны каршылаган төндә, консерваториядә поляк композиторы Владислав Шпилманның «Autobus czerwony» ({{lang-tt|Кызыл автобус}}) җырын «бис»ка дүрт мәртәбә башкарып, [[Ленинград|шәһәр]] күләмендә танылу ала, ансамбльның солисткасына әйләнә. [[1956 ел]]дан ансамбль «Дружба» исемен ала, [[1957 ел]]дан Ленконцертның һөнәри төркеме булып исәпләнә. «Дружба» ансамбле белән [[Польша]], [[Чехословакия]], [[Алмания]], [[Финляндия]], [[Маҗарстан]], [[Австрия]], [[Куба]], [[Гондурас]], [[Боливия]], [[Перу]], [[Франса|Франция]], [[Монголия]], [[АКШ]], [[Әфганстан]]да чыгышлар ясый. 20 ел әлеге ансамбльдә җырлаганнан соң, [[1976 ел]]да ире А. Броневицкий белән аерылыша, ансамбльдән китә һәм үзенә аерым төркем төзи (''сәнгать җитәкчесе'' Григорий Клеймиц). [[2015 ел]]да [[телевидение]]дән җырчының тормышына һәм иҗатына нигезләнеп төшерелгән «Рожденная звездой» ({{lang-tt|Йолдыз булып туган}}) нәфис фильмы күрсәтелә. == Дискография == === Сайланган альбомнар === {{div col}} * 1964 — Эдита Пьеха * 1965 — Эдита Пьеха * 1967 — Поет Эдита Пьеха * 1970 — Эдита Пьеха поет песни Александра Броневицкого * 1974 — Поет Эдита Пьеха * 1974 — Эдита Пьеха * 1980 — Эдита Пьеха * 1981 — Ни дня без песни * 1983 — Улыбнитесь, люди * 1986 — Почувствуй, догадайся, позови * 1987 — Моим друзьям * 1988 — Возвращайся к началу * 1994 — Я вас люблю * 1995 — Пьеха , Знакомая и Незнакомая * 2000 — Приди, любовь, приди * 2000 — Никогда любить не поздно * 2006 — Золотая Коллекция "Ретро * 2011 — Будем петь {{div col end}} == Гаиләсе == Беренче ире (''1956 — 1976 елларда'') — ''композитор'' Александр Броневицкий (1931 — 1988). [[Кыз]]лары ''артистка'' Илона Броневицкая (1961). Оныгы ''җырчы'' [[Стас Пьеха]] (Герулис, 1980).<br/> Икенче ире (''1976 — 1983 елларда'') — ''йөгерешче'' Геннадий Шестаков (1944 — 1994).<br/> Өченче ире (''1994 — 2006 елларда'') — ''РФ президенты администрациясе аналитик үзәге хезмәткәре'' Владимир Поляков (1938 — 2009). == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * 1969 — РСФСР атказанган артисты * 1976 — РСФСР халык артисты * 1980 — [[Халыклар Дуслыгы ордены]] * 1987 — [[Хезмәт Кызыл Байрагы ордены]] * 1988 — ССРБ халык артисты * 1997 — IV дәрәҗә [[Ватан алдындагы хезмәтләр өчен ордены]] * 2007 — III дәрәҗә [[Ватан алдындагы хезмәтләр өчен ордены]] * Хезмәтләр өчен Алтын Хач ([[Польша]]) * 2013 — [[Дуслык ордены (РФ)|Дуслык]] ордены ([[РФ]]) * 2017 — II дәрәҗә [[Ватан алдындагы хезмәтләр өчен ордены]] == Әдәбият == # Июль аенда кабынган йолдызлар. Эдита Пьеха. [[Сөембикә (журнал)|«Сөембикә»]], 2017 ел, июль, 63нче бит. == Сылтамалар == * http://edyta.ru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180630212250/http://www.edyta.ru/ |date=2018-06-30 }} Рәсми сайты * [https://www.imdb.com/name/nm0701452/ Edita Pekha.] [[IMDb]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Пьеха}} [[Төркем:ССРБ җырчылары]] [[Төркем:Россия җырчылары]] [[Төркем:Польша җырчылары]] [[Төркем:XX гасыр җырчылары]] [[Төркем:2 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены кавалерлары]] [[Төркем:3 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены кавалерлары]] [[Төркем:4 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены кавалерлары]] [[Төркем:Дуслык ордены (Россия) кавалерлары]] [[Төркем:Хезмәтләр өчен Алтын Хач (Польша) белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:Халык артистлары]] [[Төркем:ССРБ халык артистлары]] [[Төркем:РСФСР халык артистлары]] [[Төркем:«Овация» премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Санкт-Петербург дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Мөһаҗирләр]] i7d9ls9wyzwfrfb3spw685q1vw7e331 0 211738 4141776 3736174 2024-04-25T17:43:04Z Әмир 15082 /* Авыл белән бәйле шәхесләр */ өстәмә wikitext text/x-wiki {{ТП/ВМ}} '''Грибан''' (Грибаново) — [[Түбән Новгород өлкәсе]]нең [[Сергач районы]]нда урнашкан торак пункт. == Тарих == [[Октябрь инкыйлабы]]на кадәр [[Түбән Новгород губернасы]]ның [[Сергач өязе]]нә караган. == Халык == {{Халык саны.wd||Таблица}} Милләтләр (2010): [[татарлар]] — 98,8%, [[руслар]] — 1,2%.<ref>{{Citation |title=2010 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2018-11-15 |archive-date=2015-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref><ref>Милләтне әйтмәгән кешеләрне исәпләмичә</ref> == Авыл белән бәйле шәхесләр == {{Wikidata list|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel WHERE { ?item (wdt:P19|wdt:P551|wdt:P20|wdt:P937) wd:Q13648800. } |columns=label |sort=label |autolist=fallback |row_template=subst:Wikidata list/Тамгалы исемлек |skip_table=1 |col_count=3 }} * ''[[:d:Q116046426|Seyidcəfər Yaqubov]]'' {{Wikidata list end}} * [[Ринат Вәлиев (1971) |Ринат Сөләйман улы Вәлиев]] (1971), баянчы, композитор, Татарстанның атказанган артисты (2013). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}}{{Түбән Новгород өлкәсе татар авыллары}} [[Төркем:Түбән Новгород өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Сергач районы торак пунктлары]] 7x66gelnqyhrysc3un5r1on0x7evwbd 0 214906 4141854 2497659 2024-04-25T20:29:21Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Бронислав Мариа Коморовски''', {{Lang-pl|Bronisław Maria Komorowski}}<ref>https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/13660</ref> ({{ТД}}, {{wikidata|P19}} — {{ҮД}}, {{wikidata|P20}}) — {{#invoke:wd|properties|linked|qualifiers|P106|}}, {{#invoke:wd|properties|qualifiers|qualifiers|normal+|P39|P580|P582|format=[%p] (%q1[ – %q2])</span>[%s][%r]}}. {{Тышкы сылтамалар}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{Тышкы сылтамалар}} m3my0t2431s0ixajut5s80myr9rvz6w 4141857 4141854 2024-04-25T20:30:34Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Бронислав Мариа Коморовски''', {{Lang-pl|Bronisław Maria Komorowski}}<ref>https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/13660</ref> ({{ТД}}, {{wikidata|P19}} — {{ҮД}}, {{wikidata|P20}}) — {{#invoke:wd|properties|linked|qualifiers|P106|}}, {{#invoke:wd|properties|qualifiers|qualifiers|normal+|P39|P580|P582|format=[%p] (%q1[ – %q2])</span>[%s][%r]}}. {{Тышкы сылтамалар}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Коморовски, Бронислав}} [[Төркем:Польша президентлары]] 84h3nurapy8zwrpdozqlc0zbh9itn3p 0 232716 4141872 4078855 2024-04-25T20:40:44Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Җәннәт Җәбгу-Скибневска | рәсем = Җ.В.-Г.Җәбгу-Скибневска.jpg | рәсем_зурлыгы =200 | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Җәннәт Вассан-Гәрәй кызы Җәбәгыева | һөнәр = | туу датасы = 1915 | туу җире = [[РИ]], {{Туу җире|Санкт-Петербург| Санкт-Петербургта}} | гражданлык = {{байраклаштыру|Россия империясе}} {{байраклаштыру|Польша}} | милләт = ингуш-татар | үлем датасы = 17.05.1992 | үлем җире = [[РФ]], [[Чечня]], {{үлем җире|Грозный|Грозныйда}} | әти = [[Вассан-Гәрәй Җәбәгыев]] | әни = Галия Байрашевская | ир = Ежи Скибневски | хатын = | балалар = улы, ике кызы | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр|төр=фамилия|Җәбәгыев}} {{External media |рәсем1=[https://ibrakost.livejournal.com/9536.html Җәбәгыевлар гаиләсе фотолары].}} '''Җәннәт Җәбгу-Скибневска''', Җәннәт Вассан-Гәрәй кызы Җәбгу-Скибневска ({{lang-pl|Jennet Dżabagijewа–Skibniewska}}, ''[[1915 ел]], [[РИ]], [[Санкт-Петербург]] – [[1992 ел]]ның [[17 май|17 мае]], [[РФ]], [[Чечня]], [[Грозный]]'') — [[Икенче бөтендөнья сугышы]] ветераны, [[Польша]] Каршылык хәрәкәтенең Кораллы көрәш берлеге хәрби оешмасының (''[[1939 ел|1939]]—[[1942 ел|1942]]'') һәм [[Көнбатыш Аурупа]]дагы [[Польша]] Кораллы Көчләре (''[[1942 ел|1942]]—[[1947 ел|1947]]'') офицеры. [[Кавказ|Төньяк Кавказның]] күренекле дәүләт, сәяси һәм җәмәгать эшлеклесе Вассан-Гәрәй Җәбәгыевның уртанчы кызы. == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:В.-Г.И.Җәбәгыев_1.jpg|200px|thumb|right|әтисе [[Вассан-Гәрәй Җәбәгыев]]. ''[[1910 ел|1910]]'']] [[1915 ел]]ның [[җәй|җәендә]] [[Санкт-Петербург]]та ингуш мәгърифәтчесе һәм җәмәгать эшлеклесе, публицист Вассан-Гәрәй Җәбгу (Җәбәгыев) һәм [[Польша-Литва татарлары|Польша татары]] Галия (''[[Польша]]да Һелена, якыннары өчен Лоли'') Байрашевская гаиләсендә туган <ref>''Долгиева М. Б.'' [https://ok.ru/group/53597582721099/topic/69869553475659 Жизненный путь Васан-Гирея Джабагиева.] Республика Ингушетия. Одноклассники{{ref-ru}}</ref>. Вассан-Гәрәй булачак хатыны белән [[Санкт-Петербург]]та, [[Имам Шамил]] (1797—1871) оныгы Заһид Шамилнең (''аның хатыны бай [[Казан татарлары|Казан татары]] гаиләсеннән булган'') йортында танышкан. Галия Байрашевская университетның филология факультетын [[француз теле]] бүлеге буенча тәмамлаган һәм озак вакытлар шушы белгечлек буенча эшләгән<ref>''М. Зәнгиев''. [http://nvf.vvvay.net/viewtopic.php?id=283 Җәбәгыевлар форумы. Тамара Җәбәгыева.]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} «Сердало» гәҗите, 20.06.1992{{ref-ru}}</ref>. Җәннәт Җәбгу-Скибневска — әтисе ягыннан да, әнисе ягыннан да борынгы, дан казанган нәселләр вәкиле<ref>Борынгы Төрки каганатында «'''җәбгу'''» дәрәҗәсен бөек ханның урынбасарлары гына йөртә алган</ref><ref>'''Байрашевский'''ларның соңгы дәвердә иң билгелеләре: Муса (''Мацей'') Байрашевский — рус армиясе полковнигы, Польша армиясендәге Татар полкы офицеры; Али Байрашевский — Польша президентын йөртүче мотокатер командасы әгъзасы була; Мостафа (''Стефан'') Байрашевский — Польша мөселманнар берлеге югары коллегиясе рәисе.</ref> == Әтисе == [[Польша]] мөстәкыйльлек алуга (''[[1918 ел]]ның [[6 октябрь|6 октябре]]''), гаилә [[Варшава]]га килеп яши башлый. [[Җәй]]не апасы Хәлимәт (Лайма), сеңлесе Тамара (1919—?) белән бабалары Рамазан Крыницкийның Сандык дигән утарында (''Сандыковщина авылы хәзерге [[БелаРоссия]]нең [[Лида]] шәһәре янында'') үткәрәләр. Әтисе [[Вассан-Гәрәй Җәбәгыев]] (''[[1882 ел|1882]]—[[1961 ел|1961]]'') [[1904 ел]]дан «Kurier Warszawski» (Варшава курьеры) гәҗитенең [[Төркия]]дәге үз хәбәрчесе. Инкыйлабтан соң, {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Таулылар республикасы|Таулылар республикасы|ru|Горская республика}} хөкүмәте әгъзасы. [[1920 ел]]дан [[мөһаҗир]]лектә. [[Париж]]да һәм хатынының ватаны [[Польша]]да яши. [[1927 ел]]дан «Ориент» (Шәрык) пресс-бюллетене чыгара. Варшава [[мәчет]]ен төзү комитетының беренче рәисе була. [[1930 ел|1930]]—[[1937 ел]]ларда кварталга бер чыгучы [[Przegląd Islamski (гәҗит)|«Przegląd Islamski»]] (Пшегленд исламски, Ислам күзәтүе) журналы нәшер итә. [[1937 ел]]дан Польша телеграф агентлыгының [[Төркия]]дәге хәбәрчесе. Вассан-Гәрәй белән Галия Төркиядә вафат булган. Олы кызлары Хәлимәт (Даурбекова) [[АКШ]]та яшәгән, кече кызлары Тамара [[Төркия]]не сайлый. Җәннәт [[Польша]]да кала. Ул Варшава һәм Парижда белем ала. Җәннәт 3 яшеннән сугышчан батырлык, гаскәри вакыйгалар белән мавыга. Унбиш яшеннән яшьләрнең хәрби җәйге лагерьларына йөри башлый, инструкторлар курсын тәмамлый, яшьләр хәрби берәмлегенең командиры итеп куела. 16 яшендә әнисе Галия (Һелена) турында «Абрекларда әсирлектә» хикәясен яза. Хикәя әтисе сөйләгән вакыйгага нигезләнә: чечен егете үзе гашыйк булган опера җырчысы — поляк кызын урлап китә, соңыннан кыз аның тугъры хатыны була. == Икенче бөтендөнья сугышы == [[Файл:Җ.В.-Г.Җәбгу-Скибневска_1.jpg|200px|thumb|right|Җәннәт Җәбгу-Скибневска]] [[Икенче бөтендөнья сугышы]] алдыннан сәүдә флоты офицеры Ежи Скибневскига кияүгә чыга. [[Гданьск]] шәһәрендә яшьләр белән эшләү буенча инструктор вазифасына билгеләнә. [[1938 ел]]да поручик дәрәҗәсе ала һәм полковник Дэмбкның адъютанты итеп билгеләнә. [[Икенче бөтендөнья сугышы|Сугыш]] башлангач, илнең диңгез буен саклауда катнаша. [[Польша]] Каршылык хәрәкәтендә булган өчен [[гестапо]] кулына эләгә. Конвой кул астыннан качып, Польша чиген уза, [[Карпат таулары|Карпат]] аркылы [[Италия]]гә барып җитә. [[Көнбатыш Аурупа|Көнбатыштагы]] Польша Кораллы Көчләре сафларында (Таулы укчылар бригадасы составында) [[Көнбатыш фронт (Бөек Ватан сугышы)|Көнбатыш фронтларда]] [[фашист]]ларга каршы сугыша. [[Кызыл Хач җәмгыяте]] эшендә катнаша: төрле илләрдән алып кителгән ятим [[бала]]лар турында кайгырта, алар өчен балалар журналы чыгара. [[Польша]], [[Алмания]], [[Франция]] территориясендә фашистларга каршы диверсион операцияләрдә катнаша. == Сугыштан соң == [[1947 ел]]ның [[март]]ында «Баторий» корабында (''сугыш вакытында союздаш гаскәрләргә хәрби йөк ташыган кораб'') Ватанына кайта. Улы: «Синең урыныңа мин басам, мин гаскәри булам!» - ди. [[армия|Хәрби хезмәткә]] китеп, полковник дәрәҗәсенә җитә. Җәннәт Җәбгу-Скибневска җәмәгать эшләрендә, сугыш ветераннары хәрәкәтендә, {{тәрҗемә ителмәгән 3|Гданьк Ислам җәмгыяте|Гданьк ислам җәмгыятендә|pl|Muzułmańska Gmina Wyznaniowa w Gdańsku}}, Польшаның шәрыкны өйрәнү берлеге эшендә катнаша. Аның артыннан һәрвакыт [[НКВД]] күзәтә. Җәннәт Җәбгу-Скибневсканы «фашистлар армиясе офицеры» дип исәплиләр. Чекистлар аны бик озак эзәрлекли, аңа Польшаның зур шәһәрләрендә яшәү тыела. == Вафаты == Әтисенең туган җире [[Чечен-Ингуш АССР|Чечен-Ингуш республикасына]] бара. Икенче кат [[1992 ел]]да, әтисенең тууына 110 ел тулу уңае белән игълан ителгән тантанада (''әтисе исемен йөртүче премияне тәкъдир итү кичәсендә<ref>''Ибраһим Костоев''. [https://ibrakost.livejournal.com/9536.html Вспоминая Виссан-Гирея Джабагиева.] ibrakost.livejournal.com, 30.12.2011{{ref-ru}}</ref>'') катнашу өчен [[Чечня]]га баргач, шунда туганнарының өендә вафат була. [[Ингушетия]]нең Насыр-Корт авылы [[зират]]ында, бабасы кабере янында җирләнгән. Вафатына кадәр, 1нче төркем инвалиды Җәннәт Җәбгу-Скибневска поляк офицеры пенсиясен ала. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * Польша бүләкләре * [[1965 ел|1965]] — «Фашизмга каршы сугышта күрсәткән батырлыгы өчен» хачы (''[[Бөекбритания]]'') == Әдәбият == # ''Фаяз Фәиз''. Җирдәге Җәннәт. [[Сөембикә (журнал)|«Сөембикә»]], 2004 ел, № 10, 11нче бит. # ''Муса Гешаев''. Знаменитые ингуши. [[Грозный]], 2003. == Сылтамалар == * [https://www.webcitation.org/678vAF4Z1?url=http://djabagiev.org/2010/01/ingushskii-myslitil/ Ингуш фикер иясе Вассан-Гәрәй Җәбәгыев.] djabagiev.org, 31.01.2010 {{ref-ru}} * [https://malhaaza.livejournal.com/73291.html Ингуш Җәннәт Җәбгу-Скибневска - игелекле әтинең лаеклы кызы.] malhaaza.livejournal.com , 27.07.2012 {{ref-ru}} * [http://nvf.vvvay.net/viewtopic.php?id=283 Җәбәгыевлар.]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} «Бәйсез Вайнах форумы», 24.10.2011 {{ref-ru}} == Моны да карагыз == * [[Вассан-Гәрәй Җәбәгыев]] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Җәбгу-Скибневска, Җәннәт}} [[Төркем:Икенче бөтендөнья сугышында катнашучылар]] [[Төркем:Польша Кораллы көчләре офицерлары]] ogrd6kp8cmrgk5qcc4bt03e0d2hxc43 0 235098 4141815 4121191 2024-04-25T19:15:59Z Әмир 15082 /* 2020-еллар */ өстәмә wikitext text/x-wiki {{Хәзерге вакыйгалар}} {{Double image|left|Badge prize Tukay (old).png|120|Badge prize Tukay (new).png|120|Билгесе: 2004 елгача һәм 2004 елдан}} {{TOC right}} '''Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары''' — [[Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] белән бүләкләнгән шәхесләр. Исемлектә хронологик тәртиптә бөтен [[Габдулла Тукай]] исемендәге дәүләт премиясе ияләре тәкъдим ителгән (237). {| class="wikitable sortable static-row-numbers" ! Декада !! Бүләкләнүчеләр !! Σ |- | 1950-еллар || 22 || 22 |- | 1960-еллар || 15 || 37 |- | 1970-еллар || 26 || 63 |- | 1980-еллар || 34 || 97 |- | 1990-еллар || 31 || 128 |- | 2000-еллар || 48 || 176 |- | 2010-еллар || 56 || 232 |- | 2020-еллар || 8 || 240 |} == [[1950-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="11"| [[1958 ел|1958]] | [[Файл: Yarullin.gif|90px|Фәрит Яруллин]] | [[Фәрит Яруллин]] | [[«Шүрәле» балеты]] өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=783&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: Нәҗип Җиһанов.jpg|90px|Нәҗип Җиһанов]] | [[Нәҗип Җиһанов]] | [[Җәлил (опера)|«Җәлил» операсы]] өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=784&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: Faizi.jpg|90px|Әхмәт Фәйзи]] | [[Әхмәт Фәйзи]] | «Тукай» романы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=813&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: N 17a R.jpg|90px|Ширияздан Сарымсаков]] | [[Ширияздан Сарымсаков]] | [[Камал театры|Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия драма театры]]нда [[Кәрим Тинчурин]]ның «[[Җилкәнсезләр]]» пьесасын куйган өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=812&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Әнәс Тумашев. Автопортрет.jpg|90px|Әнәс Тумашев]] | [[Әнәс Тумашев]] | [[Камал театры|Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Кәрим Тинчурин]]ның «[[Җилкәнсезләр]]» спектаклен бизәгәне өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=811&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: Halil_Abjalilov.jpg|90px|Хәлил Әбҗәлилов]] | [[Хәлил Әбҗәлилов]] | [[Камал театры|Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Кәрим Тинчурин]]ның «[[Җилкәнсезләр]]» спектаклендә Мисбах ролен уңышлы башкарганы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=810&Itemid=81 Габдулла Тукай сайты]</ref> |- | [[Файл: Kolbarisov Fatih.jpg|90px|Фатыйх Колбарисов]] | [[Фатыйх Колбарисов]] | [[Камал театры|Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында]] [[Кәрим Тинчурин]]ның «[[Җилкәнсезләр]]» спектаклендә Батырхан роле өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=809&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Асия Хәйруллина.jpg|90px|Асия Хәйруллина]] | [[Асия Хәйруллина]] | [[Камал театры|Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында]] [[Кәрим Тинчурин]]ның «[[Җилкәнсезләр]]» спектаклендә Рокыя ролен уйнаганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=808&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Лотфулла Фәттахов.jpg|90px|Лотфулла Фәттахов]] | [[Лотфулла Фәттахов]] | «Татар халык әкиятләре» китабына (русча) ясаган иллюстрацияләре өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=807&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Haris Yakupov.jpg|112x112пкс|Харис Якупов]] | [[Харис Якупов]] | «Татар халык әкиятләре» китабына ясаган иллюстрацияләре өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=806&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: Dautov.jpg|90px|Нияз Даутов Сильва музыкаль фильмында, 1944 ел]] | [[Нияз Даутов]] | [[М. Җәлил исемеңдәге Татар дәүләт опера һәм балет театры]]нда «[[Алтынчәч]]» һәм «[[Евгений Онегин (опера)|Евгений Онегин]]» операларын сәхнәгә куйган өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=805&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="5"| [[1959 ел|1959]] | | [[Габдрахман Әпсәләмов]] | «Сүнмәс утлар» романы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=822&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Николай Провоторов]] | [[Казан]]да В.И.Качалов исемендәге [[Казан дәүләт академия рус Зур драма театры]]нда куелган «Третья патетическая» спектаклендә [[Ленин]] образын иҗат иткән өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=818&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Р.М-Х.Яхин (1948).jpg|90px|Рөстәм Яхин]] | [[Рөстәм Яхин]] | «Дулкыннар, дулкыннар», «Күңелем өзгәләнгән минутларда» һ. б. җырлары, романслары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=900&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Muzafarov M.A.jpg|90px|композитор Мансур Мозаффаров]] | [[Мансур Мозаффаров]] | Г.Тукай һәм М.Вахитов истәлекләренә багышланган симфоник поэмалары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=819&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Фәхри Насретдинов]] | актив концерт эшчәнлеге һәм совет композиторлары әсәрләрен пропагандалаганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=901&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="6"| [[1960 ел|1960]] | [[Файл:Сибгат Хәким.jpg|90px|Сибгат Хәким]] | [[Сибгат Хәким]] | «По зову Ленина» (русча), «Җил исми, яфрак селкенми» исемле шигырь җыентыклары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=921&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Алексей Бурлай]] | «Беренче нефть» картинасы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=919&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Xai vaxit.jpg|90px|Хәй Вахит]] | [[Хәй Вахит]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган «[[Беренче мәхәббәт (драма)|Беренче мәхәббәт]]» драмасы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=918&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Bikchantaev rafkat.jpg|90px|]] | [[Рәфкать Бикчәнтәев]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда «[[Беренче мәхәббәт (драма)|Беренче мәхәббәт]]» драмасын сәхнәгә куйганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=916&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:С.Өметбаев 1.JPG|90px|Сабир Өметбаев]] | [[Сабир Өметбаев]] | Татарстанның [[Минзәлә татар дәүләт драма театры]]нда «Язылмаган законнар» һәм «Тамырлар» спектакльләрен сәхнәгә куйганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=914&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Җыр-бию ансамбле.jpg|90px|]] | [[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]] | татар хор культурасын һәм СССР халыкларының музыкаль иҗатын актив пропагандалаганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=902&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |} == [[1960-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="2"| [[1966 ел|1966]] | [[Файл:Tufan 03.jpg|90px|link=Хәсән Туфан]] | [[Хәсән Туфан]] | «Сайланма әсәрләр» китабы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1033&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: Fayzi.jpg|90px|]] | [[Җәүдәт Фәйзи]] | яңа җырлар циклы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1034&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="7"| [[1967 ел|1967]] | [[Файл: Бакый Урманче.jpg|90px|Бакый Урманче]] | [[Бакый Урманче]] | татар мәдәнияте эшлеклеләре: [[Г. Тукай]], [[М. Җәлил]], [[Ф. Әмирхан]], [[Г. Кариев]], [[Г. Ибраһимов]] һ. б. ның скульптур портретлары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1035&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Ташхуҗа Хуҗаев]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Чыңгыз Айтматов]]ның «Гүзәлем Әсәл» спектаклен сәхнәгә куйганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1636&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Гельмс.jpg|90px|link=Эрнст Гельмс]] | [[Эрнст Гельмс]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Чыңгыз Айтматов]]ның «Гүзәлем Әсәл» спектаклен бизәгәне өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1637&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Шәхсәнәм Әсфәндиярова.jpg|90px|link=Шәхсәнәм Әсфәндиярова]] | [[Шәхсәнәм Әсфәндиярова]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Чыңгыз Айтматов]]ның «Гүзәлем Әсәл» спектаклендә Хәдичә ролен башкарганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1640&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Shaukat Biktemirov.jpg|103x103пкс|Шәүкәт Биктимеров]] | [[Шәүкәт Биктимеров]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Чыңгыз Айтматов]]ның «Гүзәлем Әсәл» спектаклендә уйнаган Байтимер роле өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1639&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Наилә Гәрәева.jpg|90px|Наилә Гәрәева]] | [[Наилә Гәрәева]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Чыңгыз Айтматов]]ның «Гүзәлем Әсәл» спектаклендә уйнаган Әсәл роле өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1638&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл: Rinat Tajetdinov.jpg|90px|Ринат Таҗетдинов]] | [[Ринат Таҗетдинов]] | [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Чыңгыз Айтматов]]ның «Гүзәлем Әсәл» спектаклендә уйнаган Ильяс роле өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1641&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1968 ел|1968]] | [[Файл:N.Isanbet.png|90px|link=Нәкый Исәнбәт]] | [[Нәкый Исәнбәт]] | «Татар халык мәкальләре» дигән өч томлы хезмәте өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1121&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Habibullin Z.jpg|90px|Заһид Хәбибуллин]] | [[Заһид Хәбибуллин]] | «Казах кызы сөйгәнем», «Солдат җыры», «Бормалы су» һ. б. җырлар циклы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1644&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1969 ел|1969]] | | [[Ибраһим Гази]] | «Онытылмас еллар» исемле трилогия өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1122&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Ayrat arslanov.jpg|90px|Айрат Арсланов]] | [[Айрат Арсланов (артист)|Айрат Арсланов]] | «Туган ягым — Татарстан» һәм башка әдәби концерт программалары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1645&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1970 ел|1970]] | [[Файл:Klyucharev.jpg|90px|Александр Ключарев]] | [[Александр Ключарев]] | «Канатлы яшьлек» исемле җырлар җыентыгы һәм татар халык музыкаль иҗатын җыюы һәм пропагандалавы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1647&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Ilham Shakirov.gif|90px|Илһам Шакиров]] | [[Илһам Шакиров]] | [[1968]]—[[1969]] еллардагы «Татар халык җырлары» концерт программасы, татар халык җырларын һәм композиторларының әсәрләрен пропагандалавы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1646&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |} == [[1970-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="2"| [[1971 ел|1971]] | [[Файл:Марсель Сәлимҗанов.jpg|90px|Марсель Сәлимҗанов]] | [[Марсель Сәлимҗанов]] | [[Камал театры|Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда [[Кәрим Тинчурин]]ның «Американ», «Сүнгән йолдызлар», [[Галимҗан Ибраһимов]] әсәре буенча «Тирән тамырлар» спектакльләрен уңышлы куйганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1648&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Николай Кузнецов (1923)|Николай Кузнецов]] | индустриаль пейзаж рәсемнәре өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1649&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1972 ел|1972]] | [[Файл: Saukat Galiev.jpg|90px|Шәүкәт Галиев]] | [[Шәүкәт Галиев]] | «Гаҗәп хәлләр, мәзәк хәлләр», «Котбетдин мәргән», «Шәвәли», «Тәмле йорт», «Кызык» һ.б. китаплары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=885&Itemid=81 Габдулла Тукай сайтында]</ref> |- | [[File:Fatih Husni.jpg|90px|Фатих Хөсни]] | [[Фатих Хөсни]] | «Гыйльмениса һәм аның күршеләре» дигән китабы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1123&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="6"| [[1973 ел|1973]] | [[Файл: Achunov.gif|90px|Гариф Ахунов]] | [[Гариф Ахунов]] | «Чикләвек төше» повесте, «Хәзинә» романы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1124&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Әнвәр Бакиров выпускник консерватории.jpg|90px|Әнвәр Бакиров]] | [[Әнвәр Бакиров (1920)|Әнвәр Бакиров]] | [[Су анасы (балет)|«Су анасы»]] балеты өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1650&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Хәсби Фазлуллин]] | [[Әнвәр Бакиров (1920)|Әнвәр Бакиров]]ның [[Су анасы (балет)|«Су анасы»]] балетын куюда музыкаль җитәкчелеге өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3040&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Игорь Смирнов]] | [[М.Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда куелган [[Су анасы (балет)|«Су анасы»]] балеты һәм либреттосы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1651&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Ревдар Садыйков]] | [[М.Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда куелган [[Су анасы (балет)|«Су анасы»]] балетында Алмай роле өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3105&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Борис Кноблок]] | [[М.Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда куелган [[Су анасы (балет)|«Су анасы»]] балеты декорация рәсемнәре өчен | {{sfn|Нуруллина|1977|с=148}}<ref>{{cite web|url=https://tatarica.org/ru/razdely/kultura/iskusstvo/izobrazitelnoe-iskusstvo-i-dpi/personalii/knoblok-boris-georgievich|title=Кноблок Борис Георгиевич|publisher=[[Татарская энциклопедия]]|date=|accessdate=24 марта 2021}}</ref><ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3105&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1974 ел|1974]] | | [[Мирсәй Әмир]] | «Агыйдел» пьесасы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1125&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Нил Юзиев]] | «Шигырь гармониясе», «Хәзерге татар поэтикасы» хезмәтләре өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1126&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="3"| [[1976 ел|1976]] | [[Файл: Диас Вәлиев.jpg|90px|Диас Вәлиев]] | [[Диас Вәлиев]] | «Дарю тебе жизнь» («Гомер бүләк итәм сиңа») пьесасы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1127&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | [[Файл:Shabaev.jpg|90px|Марс Шабаев]] | [[Марс Шабаев]] | «Җикән камыш», «Онытма», «Сине эзлим» дигән китаплары өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1128&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | | [[Равил Тумашев]] | [[Татар дәүләт күчмә театры]]нда [[Илдар Юзеев]] пьесасы буенча «Сандугачлар килгән безгә», [[Туфан Миңнуллин]] пьесасы буенча «Үзебез сайлаган язмыш», [[Аяз Гыйләҗев]] пьесасы буенча «Көнбагышлар» спектакльләрен куйганы өчен | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3213&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="3"| [[1977 ел|1977]] |[[Файл:Гамил Афзал.jpg|90px|]] |[[Гамил Әфзал]] | «Айлы кичләр» шигырьләр җыентыгы, «Борылам да карыйм» дигән шигырьләр циклы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1129&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Виктор Беспалов]] |Телевидение өчен «Кырлай», «Татар гармуннары», «Н.Җиһанов музыкасы» дигән музыкаль фильмнар төшергән өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3214&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Ирина Хәкимова]] |[[Шүрәле (балет)|«Шүрәле» балетында]] — Сөембикә, [[Су анасы (балет)|«Су анасы»]] балетында — Сәрви, [[Аккош күле (балет)|«Аккош күле»]] балетында Одетта-Одиллия партияләрен башкарганы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3215&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1978 ел|1978]] |[[Файл:Faizullin.jpg|90px|Равил Фәйзуллин]] |[[Равил Фәйзуллин]] | «Шигырьләр һәм поэмалар» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1130&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Сергей Лывин]] |[[Владимир Ленин]]га һәм [[Габдулла Тукай]]га багышланган картиналар сериясе өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3216&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="4"| [[1979 ел|1979]] |[[Файл:Tufan minnullin.jpg|90px|Туфан Миңнуллин]] |[[Туфан Миңнуллин]] | «Ай булмаса, йолдыз бар» драмасы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1131&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Гали Хөсәенов.jpg|90px|link=Гали Хөсәенов]] |[[Гали Хөсәенов]] |Татарстанның [[Әлмәт драма театры]]нда драматург [[Туфан Миңнуллин]]ның «Ай булмаса, йолдыз бар» спектаклен куйганы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3364&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Damira Kuzayeva.jpg|90px|link=Дамирә Кузаева]] |[[Дамирә Кузаева]] |Татарстанның [[Әлмәт татар дәүләт театры]]нда драматург [[Туфан Миңнуллин]]ның «Ай булмаса, йолдыз бар» пьесасы буенча куелган спектакльдә Мәдинә ролен уйнаган өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3365&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл: Renat Ibrahimov.jpg|90px|Ренат Ибраһимов]] |[[Ренат Ибраһимов]] |[[1976]]—[[1978]] еллардагы концерт программалары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3366&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1980 ел|1980]] |[[Файл: Ildar yuzeev.jpg|90px|Илдар Юзеев]] |[[Илдар Юзеев]] |«Таш диварлар авазы», «Өзелмәс кыллар» поэмалары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1132&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Васил Маликов]] |«Чекист Голубятников», «Соңгысы», «[[М.Җәлил]]» дигән скульптуралары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4595&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |} == [[1980-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="8"| [[1981 ел|1981]] |[[Файл:Rasix.jpg|90px|Атилла Расих]] |[[Атилла Расих]] |«Язгы авазлар», «Ике буйдак», «Сынау» һәм «[[Ямашев]]» романнары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1133&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Кузин.jpg|90px|link=Евгений Кузин]] |[[Евгений Кузин]] |В.И.Качалов исемендәге [[Казан дәүләт академия рус Зур драма театры]] артисты, Михаил Шатровның «Большевики», Александр Штейнның «Астория” кунакханәсе» һ.б. спектакльләрдә башкарган төп рольләре өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4597&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Юрий Федотов.jpg|90px|link=Юрий Федотов]] |[[Юрий Федотов]] |В.И.Качалов исемендәге [[Казан дәүләт академия рус Зур драма театры]] артисты, Михаил Шатровның «Большевики», Александр Штейнның «Астория” кунакханәсе» һ.б. спектакльләрдә башкарган төп рольләре өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4598&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Герман Бакулин]] | Казанда Татарстан Рәссамнар берлегенең Күргәзмә залын проектлаган һәм төзегән өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4599&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Ә.Зәкиев.JPG|90px|link=Әүфәр Зәкиев]] |[[Әүфәр Зәкиев]] | Казанда Татарстан Рәссамнар берлегенең Күргәзмә залын төзегән өчен |<ref name="Тукай сайтында лауреатлар исемлеге">[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3441&Itemid=80 Тукай сайтында лауреатлар исемлеге]</ref> |- | |[[Игорь Парамонов]] | Казанда Татарстан Рәссамнар берлегенең Күргәзмә залын төзегән өчен |<ref name="Тукай сайтында лауреатлар исемлеге"/> |- | |[[Әнәс Фәйзуллин]] | Казанда Татарстан Рәссамнар берлегенең Күргәзмә залын төзегән өчен |<ref name="Тукай сайтында лауреатлар исемлеге"/> |- | |[[Сания Хисаметдинова]] | Казанда Татарстан Рәссамнар берлегенең Күргәзмә залын төзегән өчен |<ref name="Тукай сайтында лауреатлар исемлеге"/> |- |rowspan="1"| [[1982 ел|1982]] | |[[Ибраһим Нуруллин]] |«Тукай» («Атаклы кешеләр тормышы» сериясеннән) һәм «Габдулла Тукай» дигән китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1134&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1983 ел|1983]] |[[Файл:Gilyazov.jpg|90px|Аяз Гыйләҗев]] |[[Аяз Гыйләҗев]] |«[[Җомга көн кич белән]]», «[[Әтәч менгән киртәгә]]» повестьлары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1135&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Enikeev R.A..jpg|90px|Ренат Еникеев]] |[[Ренат Еникиев]] | «[[Муса Җәлил истәлегенә]]» дигән вокаль-симфоник поэмасы һәм соңгы еллардагы әсәрләре өчен |<ref name="Тукай сайтында лауреатлар исемлеге"/> |- |rowspan="6"| [[1984 ел|1984]] |[[Файл:Eniki.jpg|90px|]] |[[Әмирхан Еники]] |повестьлары һәм хикәяләре өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1136&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Mulyukov B.G.jpg|90px|Бату Мулюков]] |[[Бату Мулюков]] | [[Мәҗит Гафури]]ның «[[Кара йөзләр]]» повесте буенча иҗат ителгән «[[Каһәрләнгән мәхәббәт]]» операсы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4601&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[File:Garay Rahim (2019-07-05).jpg|90px|link=Гәрәй Рәхим]] |[[Гәрәй Рәхим]] |[[Мәҗит Гафури]]ның «[[Кара йөзләр]]» повесте буенча иҗат ителгән «[[Каһәрләнгән мәхәббәт]]» операсының либреттосы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1137&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Зилә Сөнгатуллина.jpg|90px|Зилә Сөнгатуллина]] |[[Зилә Сөнгатуллина]] |[[Мәҗит Гафури]]ның «[[Кара йөзләр]]» повесте буенча иҗат ителгән «[[Каһәрләнгән мәхәббәт]]» операсында Галимә партиясен башкарган өчен |<ref name="Тукай сайтында исемлек">[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3441&Itemid=80 Тукай сайтында исемлек]</ref> |- |[[Файл:Heyder bigichev.jpg|90px|Хәйдәр Бигичев]] |[[Хәйдәр Бигичев]] |[[Мәҗит Гафури]]ның «[[Кара йөзләр]]» повесте буенча иҗат ителгән «[[Каһәрләнгән мәхәббәт]]» операсында Закир партиясен башкарган өчен |<ref name="Тукай сайтында">[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3441&Itemid=80 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Вл.Васильев.jpg |90px|Владимир Васильев]] |[[Владимир Васильев (дирижер)|Владимир Васильев]] |[[Мәҗит Гафури]]ның «[[Кара йөзләр]]» повесте буенча иҗат ителгән «[[Каһәрләнгән мәхәббәт]]» операсын куйганда дирижерлык иткәне өчен |<ref name="Тукай сайтында"/> |- |rowspan="2"| [[1985 ел|1985]] |[[Файл:Nuri arslanov.jpg|90px|Нури Арсланов]] |[[Нури Арсланов]] |«Иделем – илем» исемле шигырьләр һәм поэмалар китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1138&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[File:Мәхмүт Нигмәтҗанов.png|90px|link=Мәхмүт Нигъмәтҗанов]] |[[Мәхмүт Нигъмәтҗанов]] |«Татар халык җырлары» һәм «Идел буе татарларының халык җырлары» һ. б. хезмәтләре өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3342&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1986 ел|1986]] | |[[Хисам Камалов]] | «Һәркемнең гомере бер генә», «Безне өйдә көтәләр» исемле китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1212&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Виктор Куделькин]] | Татарстанның хезмәт алдынгыларына, мәдәният эшлеклеләренә багышланган күп сандагы картиналары өчен |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- |rowspan="2"| [[1987 ел|1987]] |[[Файл:М.Х.Зарипов.gif|90px|link=Марсель Зарипов]] |[[Марсель Зарипов]] | «Поступь моей республики» һәм «Выгодный оборот» дигән русча очерклары, матур әдәбият теле белән язылган публицистик китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1213&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Тавил Хаҗиәхмәтов]] |1981—1985 елларда басылган китапларны нәфис-график бизәгән өчен | |- |rowspan="2"| [[1988 ел|1988]] |[[Файл:Mahmut Hasanov.jpg|90px|Мәхмүт Хәсәнов]] |[[Мәхмүт Хәсәнов]] | «Язгы аҗаган» романы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1214&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Ahmetov F.A..jpg|90px|Фасил Әхмәтов]] |[[Фасил Әхмәтов]] |соңгы еллардагы әсәрләре, симфониясе һәм «Мин гармун булыр идем» дигән җырлар җыентыгы өчен | |- |rowspan="6"| [[1989 ел|1989]] |[[Файл:Nadirov.jpg|90px|Илбарис Надиров]] |[[Илбарис Надиров]] |«Татар халык иҗаты» дип исемләнгән унике томлык фәнни хезмәт өчен, авторлар коллективы җитәкчесе |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- |[[Файл:Флора Әхмәтова.jpg|90px|Флора Әхмәтова]] |[[Флора Әхмәтова-Урманче|Флора Әхмәтова]] |«Татар халык иҗаты» дип исемләнгән унике томлык фәнни хезмәт өчен, коллектив әгъзасы |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- | |[[Ленар Җамалетдинов]] |«Татар халык иҗаты» дип исемләнгән унике томлык фәнни хезмәт өчен, коллектив әгъзасы |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- | |[[Хуҗи Мәхмүтов]] |«Татар халык иҗаты» дип исемләнгән унике томлык фәнни хезмәт өчен, коллектив әгъзасы |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1215&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Х.Х.Ярми.jpg|90px|link=Хәмит Ярми]] |[[Хәмит Ярми]] |«Татар халык иҗаты» дип исемләнгән унике томлык фәнни хезмәт өчен, коллектив әгъзасы (үлгәннән соң) |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1217&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Хөснулла Вәлиуллин]] | «[[Самат (опера)|Самат]]» операсы, соңгы еллардагы җырлары тупланган «Ел артыннан ел» дигән җыентыгы өчен |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- |rowspan="3"| [[1990 ел|1990]] |[[Файл:Мәһдиев.jpg|90px|Мөхәммәт Мәһдиев]] |[[Мөхәммәт Мәһдиев]] |«[[Кеше китә — җыры кала]]» ([[1979]]), «Торналар төшкән җирдә» ([[1983]]), «Бәхилләшү» ([[1989]]) повестьлары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1216&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Ibrahim Salahov.jpg|90px|Ибраһим Сәлахов]] |[[Ибраһим Сәлахов]] |«Колыма хикәяләре» романы өчен |<ref name="ReferenceA">[ Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл: Sara Sadíqova Mäskäw konservatoriäsendä uqığan çaqta 1924.jpg|90px|Сара Садыйкова]] |[[Сара Садыйкова]] | җырлары өчен (үлгәннән соң) | |- |} == [[1990-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="3"| [[1991 ел|1991]] |[[Файл:Karimullin.jpg|90px|Әбрар Кәримуллин]] |[[Әбрар Кәримуллин]] | «У истоков татарской книги» («От начало возникновения до 60-х годов XIX века»), «Татарская книга пореформенной России», «Татарская книга XX века» дигән фәнни хезмәтләре өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1218&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Гульшат Зайнашева.jpg|90px|Гөлшат Зәйнашева]] |[[Гөлшат Зәйнашева]] |«Илле җыр» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1221&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Алмаз Монасыйпов.jpg|90px|Алмаз Монасыйпов]] |[[Алмаз Монасыйпов]] | «[[Муса Җәлил (симфония-поэма)|Муса Җәлил]]» дигән симфония-поэма, «[[Тукай аһәңнәре]]» исемле вокаль-симфоник поэма, [[Салих Сәйдәшев]]кә багышланган симфония-поэма өчен | |- |rowspan="4"| [[1992 ел|1992]] |[[Файл:Alfiya Avzalova.jpg|90px|Әлфия Авзалова]] |[[Әлфия Авзалова]] |1989—1991 елларындагы концерт программасы өчен |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- |[[Файл:M. Agljam 1991.jpg|90px|link=Мөдәррис Әгъләмов]] |[[Мөдәррис Әгъләмов]] |«Киләчәккә кайту», «Мин әйттем» дигән китаплары өчен |<ref name="gabdullatukay.ru">[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3441&Itemid=80 Тукай сайтында исемлек]</ref> |- | |[[Семен Липкин]] |татар халык эпосы «[[Идегәй (дастан)|Идегәй]]»нең һәм татар поэзиясе классиклары әсәрләренең тәрҗемәсе өчен |<ref name="Тукай сайтында исемлек"/> |- |[[Файл:Ravil Sharafeev (2023-02-10).JPG|90px|Равил Шәрәфиев]] |[[Равил Шәрәфиев]] |[[Камал театры|Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда иҗат иткән күп кенә образлар (Хуҗа Насретдин, Кочкорбаев, Робинзон, доктор Ламбарди, Ислам) өчен |<ref name="gabdullatukay.ru"/> |- |rowspan="2"| [[1993 ел|1993]] |[[Файл:Мөхәммәдиев.jpg|90px|Ринат Мөхәммәдиев]] |[[Ринат Мөхәммәдиев]] |«Сират күпере» романы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1222&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Әхсән Фәтхетдинов]] |«Ияләр» дигән художество әсәрләре циклы өчен | |- |rowspan="3"| [[1994 ел|1994]] |[[Файл:Илдар Зарипов.jpg|90px|Илдар Зарипов]] |[[Илдар Зарипов (1939)|Илдар Зарипов]] |«Буяуларда — халык моңнары» дигән сериядәге картиналары өчен |<ref>{{Citation |title=Минем йортым сәхифәсендә |url=http://rinfom.ru/zhivopis/zaripov |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-05-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160502082610/http://rinfom.ru/zhivopis/zaripov |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:Mansurov.jpg|90px|Фуат Мансуров]] |[[Фуат Мансуров]] |[[Татарстан Республикасы Дәүләт симфоник оркестры]]ның [[1991]]—[[1993]] еллардагы концерт программасы өчен | |- |[[Файл:Нурихан Фәттах.jpg|90px|Нурихан Фәттах]] |[[Нурихан Фәттах]] |«[[Сызгыра торган уклар]]» роман-трилогиясе өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1223&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="1"| [[1995 ел|1995]] |[[Файл:Yarullin.jpg|90px|Фәнис Яруллин]] |[[Фәнис Яруллин]] |«Җан авазы» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1224&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1996 ел|1996]] |[[Файл:G.Bashir.jpg|90px|link=Гомәр Бәширов]] |[[Гомәр Бәширов]] |«И язмыш, язмыш» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1225&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Фәридә Кудашева.jpg|90px|Фәридә Кудашева]] |[[Фәридә Кудашева]] |Татар халык җырларын һәм [[Г. Тукай]] шигырьләренә иҗат ителгән җырларны башкарганы өчен | |- |rowspan="3"| [[1997 ел|1997]] |[[Файл:А.Абзгилдин.jpg|90px|link=Абрек Абзгилдин]] |[[Абрек Абзгилдин]] |«[[Г. Тукай]]», «[[Дәрдмәнд]]», «[[Урманче]]» триптихы әсәрләре сериясе өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1406&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Казань (журнал).jpg|90px|link=Венера Ганиева]] |[[Венера Ганиева]] |[[Джузеппе Верди]]ның «[[Риголетто]]» операсында Джильда, [[Джоаккино Россини]]ның «[[Сивилья чәчтарашы]]» операсында Розина, [[Нәҗип Җиһанов]]ның «[[Алтынчәч]]» операсында Алтынчәч партияләрен башкарганы өчен | |- |[[File:Renat Haris 2020-03-02 (1).jpg|90px|link=Ренат Харис]] |[[Ренат Харис]] |«Хисемнең җисеме» дигән шигырьләр һәм поэмалар җыентыгы өчен |<ref name="ReferenceA"/> |- |rowspan="5"| [[1998 ел|1998]] |[[Файл:Minullin.jpg|90px|Роберт Миңнуллин]] |[[Роберт Миңнуллин]] |«Күчтәнәч» дигән балалар китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1227&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Фәрит Бикчәнтәев.jpg|90px|Фәрит Бикчәнтәев]] |[[Фәрит Бикчәнтәев]] |[[Туфан Миңнуллин]] пьесасы буенча [[Камал театры|Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда «Хушыгыз!» спектаклен сәхнәләштергән өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3435&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:N.Ikhsanova.jpg|90px|link=Нәҗибә Ихсанова]] |[[Нәҗибә Ихсанова]] |[[Туфан Миңнуллин]] пьесасы буенча [[Камал театры|Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган «Хушыгыз!» спектаклендә Миләүшә ролен уйнаган өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4612&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Наил Дунаев.jpg|90px|Наил Дунаев]] |[[Наил Дунаев]] |[[Туфан Миңнуллин]] пьесасы буенча [[Камал театры|Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган «Хушыгыз!» спектаклендә Нурислам роле өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3425&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Әзһәр Шакиров.jpg|90px|Әзһәр Шакиров]] |[[Әзһәр Шакиров]] |[[Туфан Миңнуллин]] пьесасы буенча [[Камал театры|Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган «Хушыгыз!» спектаклендә Галимулла ролен уйнаган өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4613&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="2"| [[1999 ел|1999]] |[[Файл:А.Луппов.jpg|90px|Анатолий Луппов]] |[[Анатолий Луппов]] | «Тапшырылмаган хатлар» монооперасы, кыллы оркестр өчен язылган «Кара урман» исемле җиденче симфониясе өчен | |- |[[Файл:Әхсән Баян.jpg|90px|Әхсән Баян]] |[[Әхсән Баян]] |«Урланган ай» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1228&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="6"| [[2000 ел|2000]] |[[Файл:А.Славутский.jpg|90px|Александр Славутский]] |[[Александр Славутский]] |[[В. Качалов исемендәге Казан Зур драма театры|В.И. Качалов исемендәге Казан дәүләт рус Зур драма академия театры]]нда «Түбәдәге скрипкачы» спектаклен куйган өчен | |- |[[Файл:А.Патраков.jpg|90px|Александр Патраков]] |[[Александр Патраков]] |[[В. Качалов исемендәге Казан Зур драма театры|В.И. Качалов исемендәге Казан дәүләт рус Зур драма академия театры]]нда «Түбәдәге скрипкачы» спектаклен бизәгән өчен | |- |[[Файл:М.Галицкий.jpg|90px|Михаил Галицкий]] |[[Михаил Галицкий]] |[[В. Качалов исемендәге Казан Зур драма театры|В.И. Качалов исемендәге Казан дәүләт рус Зур драма академия театры]]нда «Түбәдәге скрипкачы» спектаклендә төп рольне башкарганы өчен | |- |[[Файл:Илдус Әхмәтҗанов.jpg|90px|Илдус Әхмәтҗанов]] |[[Илдус Әхмәтҗанов]] |[[Г. Тукай]] әсәрләреннән төзелгән «Сөй гомерне, сөй халыкны» һәм «Өзелгән өмет» концерт программасы өчен | |- |[[Файл:Zolfet.jpg|90px|Зөлфәт]] |[[Зөлфәт]] |«Ике урман арасы» һәм «Йөрәгемне былбыл чакты» шигырь китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1229&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Ш.М.Шәйдуллин.jpg|90px|Шамил Шәйдуллин]] |[[Шамил Шәйдуллин (рәссам)|Шамил Шәйдуллин]] |«Яңа Сабан туе» картиналар циклы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4614&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |} == [[2000-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="2"| [[2001 ел|2001]] |[[Файл:Ahmatjan.jpg|90px|Роберт Әхмәтҗанов]] |[[Роберт Әхмәтҗанов]] |«Тургай тәрәзәсе», «Кичке кошлар» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1230&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:A.Shutikov.jpg|90px|Анатолий Шутиков]] |[[Анатолий Шутиков]] |[[Татарстан Республикасы халык уен кораллары дәүләт оркестры]]ның [[1995]] – [[1999]] ел концерт программалары өчен | |- |rowspan="6"| [[2002 ел|2002]] |[[Файл:Ш.Монасыйпов.jpg|90px|Шамил Монасыйпов]] |[[Шамил Монасыйпов]] |[[Татарстан Республикасы Дәүләт кыллы квартеты]]ның «Квартетная музыка Татарстана», «Татарские старинные мелодии», «Мировая квартетная классика» концерт программалары өчен | |- |[[Файл:К.Монасыйпов.jpg|90px|Камил Монасыйпов]] |[[Камил Монасыйпов]] |[[Татарстан Республикасы Дәүләт кыллы квартеты]]ның «Квартетная музыка Татарстана», «Татарские старинные мелодии», «Мировая квартетная классика» концерт программалары өчен | |- |[[Файл:М.Зарипов.jpg|90px|Марат Зарипов]] |[[Марат Зарипов (1956)|Марат Зарипов]] |[[Татарстан Республикасы Дәүләт кыллы квартеты]]ның «Квартетная музыка Татарстана», «Татарские старинные мелодии», «Мировая квартетная классика» концерт программалары өчен | |- |[[Файл:А.Әсәдуллин.jpg|90px|Альберт Әсәдуллин]] |[[Альберт Әсәдуллин (виолончелист)|Альберт Әсәдуллин]] |[[Татарстан Республикасы Дәүләт кыллы квартеты]]ның «Квартетная музыка Татарстана», «Татарские старинные мелодии», «Мировая квартетная классика» концерт программалары өчен | |- | |[[Якуб Зәнкиев]] |«Иртеш таңнары» романы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1164&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Iskender Refikov.jpg|90px|Искәндәр Рәфыйков]] |[[Искәндәр Рәфыйков]] |Картиналарда татар хатын-кыз образлары сериясен тудырган өчен | |- |rowspan="2"| [[2003 ел|2003]] |[[Файл:Р.Абязов.jpg|90px|Рөстәм Абязов]] |[[Рөстәм Абязов]] |[[Салих Сәйдәшев]]кә, [[Нәҗип Җиһанов]]ка, [[Рөстәм Яхин]]га, [[Габдулла Тукай]]га багышланган концертлары һәм «Җырчы - Рөстәм Абязов», «Юбилей циклы», «La Primavera премьера-лары», «Күңел моңы» концерт программалары өчен | <ref>[http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=3920&id=41572 ТР Президенты Указы № УП-293, 25.04.2003]</ref> |- | |[[Мөсәгыйть Хәбибуллин]] |«[[Кубрат хан]]» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1231&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="1"| [[2004 ел|2004]] |[[Файл:Миргазыян Юныс (карт).jpg|90px|Миргазиян Юныс]] |[[Миргазиян Юныс]] |«Альбатрос язмышы» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1232&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="3"| [[2005 ел|2005]] |[[Файл:З.Гыймаев.jpg|90px|Зөфәр Гыймаев]] |[[Зөфәр Гыймаев]] |Татарстанның әдәбият һәм сәнгать эшлеклеләре портретлары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3895&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Rustem Mingalim.jpg|90px|Рөстәм Мингалим]] |[[Рөстәм Мингалим]] | «Дәрт күлмәге» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1233&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Ш.К.Шәрифуллин.jpg|90px|Шамил Шәрифуллин]] |[[Шамил Шәрифуллин]] | «[[Мөнәҗәт]]ләр», «Авыл көйләре» хор концертлары өчен |<ref>[http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=3920&id=42561 ТР Президенты Указы № УП-129, 26.04.2005]</ref> |- |rowspan="7"| [[2006 ел|2006]] |[[Файл:Батулла.jpg|90px|Рабит Батулла]] |[[Рабит Батулла]] | «Сөембикә» әсәре, «Кылдан нечкә, кылычтан үткен», «Яралы бүре» китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1250&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Marsel Galiev.jpg|90px|Марсель Галиев]] |[[Марсель Галиев]] | «Гомер бизмәне», «Кайту», «Догалы еллар» китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1252&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Mustafin.jpg|90px|Рафаэль Мостафин]] |[[Рафаэль Мостафин]] | «Өзелгән җыр эзеннән» («По следам оборванной песни») китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1253&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Равил Бохараев.jpg|90px|Равил Бохараев]] |[[Равил Бохараев]] |«Очсыз-кырыйсыз поезд» («Бесконечный поезд»), «Казан карлары» («Казанские снега») китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1251&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Батыркаева Луиза Миннигалеевна.jpg|90px|link=Луиза Батыр-Болгари]] |[[Луиза Батыр-Болгари]] | патриотик һәм гражданлык лирикасы белән сугарылган югары художестволы җырлар циклы, тарихи тематикадагы җырлар циклы өчен («Кайту», «Су буеннан әнкәй кайтып килә», «Мин сине шундый сагындым», «Ак яулыклы әнием»...) |<ref name="1997-2011.tatarstan.ru">[http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=3920&id=43226 ТР Президенты Указы № ПУ-159, 26.04.2006]</ref> |- | |[[Николай Индюхов]] |Татарстан Республикасының лирик пейзажлар сериясе өчен («Каенкай» («Березка»), «Кибән» («Стожок»), «Ындыр табагында» («На току»), «Соңгы кар» («Последний снег»), «Җылы көн» («Теплый день»), «Тузганаклар» («Одуванчики»), «Зәңгәр март» («Синий март»), «Шаян март» («Веселый март»), «Болытлы көн» («Облачный день»), «Кыр чәчәкләре» («Полевые цветы»), «Сукмак» («Тропинка»), «Апрель», «Буранда» («Снегопад») |<ref name="1997-2011.tatarstan.ru"/> |- | |[[Фиринат Халиков]] |«Мәңгелек Казан» тарихи картиналар сериясе өчен ([[1995]] – [[2003 ел]]лар) |<ref name="1997-2011.tatarstan.ru"/> |- |rowspan="5"| [[2007 ел|2007]] |[[Файл:Разил Вәлиев.jpg|90px|Разил Вәлиев]] |[[Разил Вәлиев]] | «Иске сәгать дөрес йөри» дигән проза әсәрләре җыентыгы һәм «Ядкарь» җырлар китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1254&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Р.Ф.Калимуллин.JPG|90px|Рәшит Кәлимуллин]] |[[Рәшит Кәлимуллин]] |«Тукай моңнары», «Казанны сагыну» концерт-поэмасы һәм соңгы еллардагы симфоник иҗаты өчен |<ref name="ReferenceB">[http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=3920&id=43651 ТР Президенты Указы № ПУ-210, 24.04.2007]</ref> |- | |[[Рада Нигъмәтуллина]] | «Тукайга мәхәббәт белән» дигән скульптор эшләр сериясе өчен, авторлар төркеме составында |<ref name="ReferenceB"/> |- | |[[Изабелла Рогожина]] |«Тукайга мәхәббәт белән» дигән скульптор эшләр сериясе өчен, авторлар төркеме составында | <ref name="ReferenceB"/> |- | |[[Марина Нигъмәтуллина]] |«Тукайга мәхәббәт белән» дигән скульптор эшләр сериясе өчен, авторлар төркеме составында |<ref name="ReferenceB"/> |- |rowspan="9"| [[2008 ел|2008]] |[[Файл:Gataw1.jpg|90px|Рәдиф Гаташ]] |[[Рәдиф Гаташ]] |«Газәлләр», «Мәңгелек сусау» китаплары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1255&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Salawat Fathetdinov.png|90px|Салават Фәтхетдинов]] |[[Салават Фәтхетдинов]] |соңгы еллардагы концерт программалары һәм «Мин яратам сине, Татарстан» җырын башкаруы өчен | <ref name="ReferenceC">[http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=3920&id=44298 ТР Президенты Указы № ПУ-167, 25.04.2008]</ref> |- | |[[Роберт Андреев]] | «Мин яратам сине, Татарстан» җыры өчен (автор) | <ref name="ReferenceC"/> |- | |[[Роберт Рәкыйпов]] |«Мин яратам сине, Татарстан» җыры өчен (автор) |<ref name="ReferenceC"/><ref>үлгәннән соң</ref> |- |[[Файл:В.Аршинов.jpg|90px|Виктор Аршинов]] |[[Виктор Аршинов]] | «Тукайны укыганда» һәм [[М.Җәлил]]нең «[[Моабит дәфтәрләре]]»ндәге шигырьләр буенча эшләнгән «Соңгы җыр» графика серияләре өчен | <ref name="ReferenceC"/> |- |[[Файл:Ahiyarova3.jpg|90px|link=Резеда Әхиярова]] |[[Резеда Әхиярова]] |[[М.Җәлил исемендәге татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда куелган «[[Шагыйрь мәхәббәте]]» операсын язган өчен (иҗат төркеме составында) | <ref name="ReferenceC"/> |- |[[File:Ahmed Agadi.jpg|90px|link=Әхмәт Әхәди]] |[[Әхмәт Әхәди]] |[[М.Җәлил исемендәге татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда куелган «[[Шагыйрь мәхәббәте]]» операсында баш партияне башкаруы өчен (иҗат төркеме составында) | <ref name="ReferenceC"/> |- | |[[Виктор Соболев]] |[[М.Җәлил исемендәге татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда «[[Шагыйрь мәхәббәте]]» операсын куйганда дирижерлык иткәне өчен (иҗат төркеме составында) |<ref name="ReferenceC"/> |- | |[[Михаил Панджавидзе]] |[[М.Җәлил исемендәге татар дәүләт академия опера һәм балет театры]]нда «[[Шагыйрь мәхәббәте]]» операсын куйган өчен (иҗат төркеме составында) |<ref name="ReferenceC"/> |- |rowspan="8"| [[2009 ел|2009]] |[[File:Zinnur Mansurov (2021-08-25).JPG|90px|link=Зиннур Мансуров]] |[[Зиннур Мансуров]] |«Җәрәхәтле йөрәк җылырак» шигырьләр һәм поэмалар җыентыгы һәм «Күңелдә фидаи яшәсә» китабы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1256&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Камил Муллашев]] |«Сөембикә-ханбикә», «Евразия яки Кыпчак кызы», «Сабантуй», «Ватан турында уйланулар», «Итил башлангычында» циклы һәм «Ханбикә Сөембикә» скульптурасы проекты эскизы өчен | <ref name="ReferenceD">[http://1997-2011.tatarstan.ru/?DNSID=69051a127f1b0f9d5d16f64f8e6c7486&node_id=3920&id=45463]</ref> |- |[[Файл:Зөлфәт Хәким.jpg|90px|link=Зөлфәт Хәким]] |[[Зөлфәт Хәким]] |[[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган«Телсез күке» спектакле өчен, иҗат төркеме составында |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1257&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[File:С.Г.Скоморохов.jpg|90px|link=Сергей Скоморохов]] |[[Сергей Скоморохов]] |[[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган«Телсез күке» спектакле өчен, иҗат төркеме составында | <ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=3316&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- | |[[Рим Хәсәнов]] |[[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган«Телсез күке» спектакле өчен, иҗат төркеме составында |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4473&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Рамил_Төхфәтуллин.jpg‎|90px|Рамил Төхфәтуллин]] |[[Рамил Төхфәтуллин]] |[[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]нда куелган«Телсез күке» спектакле өчен, иҗат төркеме составында |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4474&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:С.Романова.jpg|90px|Светлана Романова (Славутская)]] |[[Светлана Романова (Славутская)]] | [[В.И.Качалов исемендәге Казан Зур дәүләт академия драма театры]]нда куелган «Чия бакчасы» (''Вишневый сад'') спектаклендә Раневская роле өчен, иҗат төркеме составында |<ref name="ReferenceD"/> |- |[[Файл:Г.Прытков.jpg|90px|Геннадий Прытков]] |[[Геннадий Прытков]] |[[В.И.Качалов исемендәге Казан Зур дәүләт академия драма театры]]нда куелган «Чия бакчасы» (''Вишневый сад'') спектаклендә Гаев роле өчен, иҗат төркеме составында | <ref name="ReferenceD"/> |- |rowspan="5"| [[2010 ел|2010]] |[[Файл:Rqail.jpg|90px|Ркаил Зәйдулла]] |[[Ркаил Зәйдулла]] |«Мәгарә: Шигырьләр, поэмалар» шигъри җыентыгы һәм «Ташка ордым башны: Хикәяләр, эсселар» проза әсәрләре җыентыгы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4710&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Фоат Садриев.jpg|90px|Фоат Садриев]] |[[Фоат Садриев]] |«Бәхетсезләр бәхете» трилогиясе өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4711&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:В.Федотов.jpg|90px|Владимир Федотов]] |[[Владимир Федотов]] | төрле еллар ([[1995]]-[[2009]] еллар) концерт программалары, шул исәптән «Дустыма», «Чарующие звуки баяна» («Баянның сихерле аһәңе»), төзегән һәм югары сәнгатьчел башкарган өчен | <ref name="ReferenceE">[http://1997-2011.tatarstan.ru/?DNSID=69051a127f1b0f9d5d16f64f8e6c7486&node_id=3920&id=47746 2010 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләкләрен бирү турында]</ref> |- |[[Файл:А.Миңнуллина.JPG|90px|Асия Миңнуллина]] |[[Асия Миңнуллина]] | «В.Качаловка һәйкәл» һәм «Хәйриячегә һәйкәл» скульптураларын иҗат иткән өчен | <ref name="ReferenceE"/> |- | |[[Илдар Ханов (1940)|Илдар Ханов]] | Татарстан Республикасы шәһәрләрендә һәм районнарында скульптура һәм монументаль-декоратив композицияләр сериясе, шул исәптән, «Ату» («Расстрел») рельефы (Казан шәһәре), «Ватан ана» һәйкәле, «Тормыш агачы» («Древо жизни» скульптурасы (Чаллы шәһәре), «Шигърият агачы» («Древо поэзии») скульптурасы (Тукай-Кырлай авылы, Арча районы) | <ref name="ReferenceE"/> |- |} == [[2010-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="5"| [[2011 ел|2011]] |[[Файл:А.Шаһиморатова.jpg|90px|Альбина Шаһиморатова]] |[[Альбина Шаһиморатова]] |[[Көнбатыш Европа]] һәм рус композиторларының вокал партияләрен, татар композиторлары җырларын һәм романсларын, [[татар халык җырлары]]н югары дәрәҗәдә башкаруы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2199&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[File:Lena Shagyirzhan (2011-08-30) 02.jpg|90px|link=Лена Шагыйрьҗан]] |[[Лена Шагыйрьҗан]] |«Боҗра вә Хөҗрә: Шигырьләр, поэмалар» (2002) һәм «Сагынмалык: Истәлекләр, багышланмалар» (2005) җыентыклары өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2197&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Р.Килдебәков.jpg|90px|Рөстәм Килдебәков]] |[[Рөстәм Килдебәков]] |Татарстан Республикасының җәмәгать биналары интерьеры һәм экстерьеры өчен бергәләп иҗат иткән монументаль һәм декоратив-гамәли сәнгать әсәрләре һәм полотнолар сериясе: «Идел», «Татарстан» кунакханә комплексларында, Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында һәм башкаларда «мозаика» һәм «сграфитто» монументаль әсәрләре; «Сәйяр труппасы» гобеленнары, «Су анасы», «Сак-Сок», «Шүрәле» халык әкиятләре мотивлары буенча» триптихы; татар халкы мәдәниятенә һәм тарихына багышланган «Кукмара итекләре», «Шагыйрәләр», «Хаҗилар», «Кайту», «Биюче дәрвиш» һәм башка картиналар сериясе өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2200&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:М.С.Килдебәкова.jpg|90px|Мария Килдебәкова]] |[[Мария Килдебәкова]] |Татарстан Республикасының җәмәгать биналары интерьеры һәм экстерьеры өчен бергәләп иҗат иткән монументаль һәм декоратив-гамәли сәнгать әсәрләре һәм полотнолар сериясе: «Идел», «Татарстан» кунакханә комплексларында, Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында һәм башкаларда «мозаика» һәм «сграфитто» монументаль әсәрләре; «Сәйяр труппасы» гобеленнары, «Су анасы», «Сак-Сок», «Шүрәле» халык әкиятләре мотивлары буенча» триптихы; татар халкы мәдәниятенә һәм тарихына багышланган «Кукмара итекләре», «Шагыйрәләр», «Хаҗилар», «Кайту», «Биюче дәрвиш» һәм башка картиналар сериясе өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2200&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:Muhammad Mirza.jpg|90px|Мөхәммәт Мирза]] |[[Мөхәммәт Мирза]] |«Киек каз юлында» ([[2003]]), «Тере су» ([[2007]]) китаплары һәм «Адәм баласы» шигырьләр циклы («Адәм баласы» китабында, [[2009]]) өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2198&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |rowspan="8"| [[2012 ел|2012]] |[[Файл:З.Ш.Галиуллин.jpg|80px|Зөфәр Галиуллин]] |[[Зөфәр Галиуллин]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- | |[[Андрей Головин]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- | |[[Альбина Даишева]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:Р.М.Зәбиров.jpg|90px|link=Рөстәм Зәбиров (1961)]] |[[Рөстәм Зәбиров (1961)|Рөстәм Зәбиров]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- | |[[Зөфәр Садыйков]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:Iskander Sayfullin.JPG|90px|Искәндәр Сәйфуллин]] |[[Искәндәр Сәйфуллин (1955)| Искәндәр Сәйфуллин]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:Aivar Sattarov (2021-05-20).JPG|90px|Айвар Саттаров]] |[[Айвар Саттаров]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:С.П.Шәкүров.jpg|90px|Сергей Шәкүров]] |[[Сергей Шәкүров (1957)|Сергей Шәкүров]] |[[Казан Кремле]]ндә төзелгән [[Кол Шәриф мәчете]]н төзегән архитекторлар иҗат төркеме |<ref>{{Citation |title=2012 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230431/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_56143.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |rowspan="5"| [[2013 ел|2013]] |[[Файл:И.Айдаров.jpg|90px|Ильяс Айдаров]] |[[Ильяс Айдаров]] |[[2005]]–[[2012]] елларда [[Габдулла Тукай]]га багышланган сынлы сәнгать әсәрләре циклын иҗат иткәне һәм Г.Тукайның [[Уральски]]дагы, [[Казан]]дагы музейларында тематик күргәзмәләр оештырганы өчен |<ref name="ReferenceF">{{Citation |title=2013 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләкләрен бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_60723.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160313085452/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_60723.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:.jpg|90px|Нәбирә Гыйматдинова]] |[[Нәбирә Гыйматдинова]] |«Парлы ялгыз», «Мәхәббәттә гөнаһ бар» китаплары, «Хатыннар сагышы» повесте өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4709&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:.jpg|90px|Алсу Гайнуллина]] |[[Алсу Гайнуллина]] |сәхнә образлары иҗат итүе өчен: Г.Хугаевның «Кара чикмән» әсәрендә Буретта, [[Мансур Гыйләҗев]], [[Ризван Хәмит]]нең «Курчак туе»нда Наташа, [[Зәки Зәйнуллин]]ның «Арбалы хатыннары»нда Сөяксез Гайшә. |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4712&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[Файл:С.Д.Кузьминых.jpg|90px|Софья Кузьминых]] |[[Софья Кузьминых]] |[[Габдулла Тукай|Г. Тукай]] истәлегенә багышланган, күн мозаикасы техникасында башкарылган әсәрләр циклы өчен | <ref name="ReferenceF"/> |- |[[Файл:Ш.Тимербулатов.jpg|90px|Шамил Тимербулатов]] |[[Шамил Тимербулатов]] | «[[Җиңүнең хатын-кыз йөзе]]» Бишенче симфониясе өчен | <ref name="ReferenceF"/> |- |rowspan="2"| [[2014 ел|2014]] |[[Файл:VImamov.jpg|90px|Вахит Имамов]] |[[Вахит Имамов]] | «Утлы дала» исемле ике томлы тарихи романы өчен |<ref>[http://gabdullatukay.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=4708&Itemid=81 Тукай сайтында]</ref> |- |[[File:Vladimir Popov (2014-08-30).jpg|90px|link=Владимир Попов]] |[[Владимир Попов]] |каллиграфик серияләр композициясе өчен | <ref>{{Citation |title=2014 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләген бирү турында |url=http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_65643.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221120/http://1997-2011.tatarstan.ru/files/laws/laws_65643.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |rowspan="6"| [[2015 ел|2015]] |[[Файл:К.Булатова.jpg|90px|Клара Булатова]] |[[Клара Булатова]] | «Келәү», «Сәяхәтнамәләр», «Кояшка йөз белән» китаплары өчен. |<ref>{{Citation |title=Татарстанда Туган тел көне |url=http://intertat.ru/tt/society-tt/item/43848-tatarstanda-tugan-tel-k%D3%A9ne.html |access-date=2021-08-11 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305064221/http://intertat.ru/tt/society-tt/item/43848-tatarstanda-tugan-tel-k%D3%A9ne.html |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:И.К.Колмогорцева.jpg|90px|Ирина Колмогорцева]] |[[Ирина Колмогорцева]] |«Казан һәм Габдулла Тукай» сериясеннән рәсемнәре өчен. |<ref name="azatliq.org">[http://www.azatliq.org/media/video/26978166.html Татарстан президенты вазифаларын башкаручы Рөстәм Миңнеханов Тукай бүләкләрен тапшырды]</ref> |- |[[Файл:Р.С.Мөхәммәтҗанов.jpg|90px|Рәүфәл Мөхәммәтҗанов]] |[[Рәүфәл Мөхәммәтҗанов]] |«[[Алтын Урда (балет)|Алтын Урда]]» балеты өчен (идея авторы, сәнгать җитәкчесе). [[Татар Дәүләт Опера һәм Балет театры|Опера һәм балет театры]] иҗат төркеме составында. |<ref name="azatliq.org"/> |- |[[Файл:К.Андреева.jpg|90px|Кристина Андреева]] |[[Кристина Андреева]] |«[[Алтын Урда (балет)|Алтын Урда]]» балеты өчен (төп партияне башкаручы). [[Татар Дәүләт Опера һәм Балет театры|Опера һәм балет театры]] иҗат төркеме составында. |<ref name="azatliq.org"/> |- |[[Файл:Г.А.Ковтун.jpg|90px|Георгий Ковтун]] |[[Георгий Ковтун]] |«[[Алтын Урда (балет)|Алтын Урда]]» балеты өчен (куючы режиссёр). [[Татар Дәүләт Опера һәм Балет театры|Опера һәм балет театры]] иҗат төркеме составында. |<ref name="azatliq.org"/> |- |[[Файл:М.Тимаев.jpg|90px|Михаил Тимаев]] |[[Михаил Тимаев]] ||«[[Алтын Урда (балет)|Алтын Урда]]» балеты өчен (төп партияне башкаручы). [[Татар Дәүләт Опера һәм Балет театры|Опера һәм балет театры]] иҗат төркеме составында. |<ref>[http://www.azatliq.org/media/video/26978103.html Казанда Тукай бүләкләрен тапшырдылар]</ref> |- |rowspan="10"| [[2016 ел|2016]] |[[Файл:Н.Нәккаш.jpg|90px|Нәҗип Нәккаш]] |[[Нәҗип Исмәгыйлев|Нәҗип Нәккаш]] |Шамаилләр {{коммент|шәлкеме|циклы}}, [[Казан]]ның «Ярдәм» һәм [[Түбән Кама районы]]ның [[Шәңгәлче]] мәчетләрен бизәгән өчен. |<ref name="ReferenceG">[http://www.azatliq.org/a/27697737.html Тукай бүләге Нәҗип Нәккаш, Газинур Морат һәм "Болгар цивилизациясе"н әзерләүче төркемгә бирелә]</ref> |- |[[Файл:Г.Морат.jpg|90px|Газинур Морат]] |[[Газинур Морат]] |«Кош хокукы: шигырьләр һәм поэмалар» китабы өчен. |<ref name="ReferenceG"/> |- |[[Файл:И.Н.Артамонов.jpg|90px|Илья Артамонов]] |[[Илья Артамонов]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати экспозицияне әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru">{{Citation |title=ТР президенты указы № ПУ-375 22.04.2016 |url=http://tatarstan.ru/file/laws/laws/laws_74894.pdf |access-date=2020-05-04 |archive-date=2021-04-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425074956/https://tatarstan.ru/file/laws/laws/laws_74894.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:.jpg|90px|Александр Леухин]] |[[Александр Леухин]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |[[Файл:Ф.Р.Вәлиуллин.jpg|90px|Фәрит Вәлиуллин]] |[[Фәрит Вәлиуллин]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |[[Файл:.jpg|90px|Рәшит Шиһабетдинов]] |[[Рәшит Шиһабетдинов]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |[[Файл:И.В.Щетинин 1.jpg|90px|Игорь Щетинин]] |[[Игорь Щетинин]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |[[Файл:А.Г.Ситдыйков 1.jpg|90px|Айрат Ситдыйков]] |[[Айрат Ситдыйков]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |[[Файл:Р.Р.Хәйретдинов.jpg|90px|Рамил Хәйретдинов]] |[[Рамил Хәйретдинов]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |[[Файл:Д.Г.Бугров.jpg|90px|Дмитрий Бугров]] |[[Дмитрий Бугров]] |«Болгар цивилизациясе. Мең елга сузылган юл» дип аталган сәнгати-пространство экспозициясен әзерләгән өчен. |<ref name="tatarstan.ru"/> |- |rowspan="3"| [[2017 ел|2017]] |[[Файл:.jpg|90px|Мәдинә Маликова]] |[[Мәдинә Маликова]] | «Арыш тәме» китабы (''Казан: «Ихлас», 2014'') өчен . |<ref name="tatar-inform.tatar">{{Citation |title=Рөстәм Миңнеханов Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләкләрен тапшырды. Татар-информ, 26.04.2017 |url=http://tatar-inform.tatar/news/2017/04/26/139470/ |access-date=2020-05-04 |archive-date=2017-04-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170428124341/http://tatar-inform.tatar/news/2017/04/26/139470/ |dead-url=yes }}</ref> |- |[[File:Haris Salihov, 2017.jpg|90px|link=Харис Салихҗан]] |[[Харис Салихҗан]] |«А. Пушкин, Г. Тукай иҗатында дөньяви һәм дини мотивлар һәм бүгенге көндә әхлакый тәрбия бирү проблемалары» (''Казан: «Идел-Пресс», 2008''); «Дин һәм фән (дөньядагы дини һәм дөньяви мәдәният нигезләре)» (''Казан: «Идел-Пресс», 2012'') китаплары өчен. |<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2017/04/26/550387/ Татар-информ, 26.04.2017]</ref> |- |[[Файл:Р.Г.Шаһиева.jpg|90px|Розалина Шаһиева]] |[[Розалина Шаһиева]] |«Мәңгелек гөлчәчәкләре» китабы (''татар һәм рус телендәге мәкаләләр җыелмасы'') өчен (''Казан: «Заман», 2015'') өчен. |<ref name="tatar-inform.tatar"/> |- |rowspan="4"| [[2018 ел|2018]] |[[Файл:KKarimov.jpg|90px|Камил Кәримов]] |[[Камил Кәримов]] |«Карурманда кара песи», «Игезәкләр йолдызлыгы» китаплары өчен |<ref>{{Citation |title=Рөстәм Миңнеханов Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләкләрен тапшырды. Татар-информ, 26.04.2018 |url=http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/26/162833/ |access-date=2020-05-04 |archive-date=2018-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180530094659/http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/26/162833/ |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:М.И.Кузнецов.jpg|90px|Михаил Кузнецов]] |[[Михаил Кузнецов]] |«Ак киндерләр. Идел буе халыклары» ({{lang-ru|Белые холсты. Народы Поволжья}}) эшләре сериясе өчен |<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2018/04/26/609056/ Рустам Минниханов наградил лауреатов Госпремии им. Тукая. Татар-информ, 26.04.2018]</ref> |- |[[Файл:Л.Н.Шәфигуллин.jpg|90px|Лотфулла Шәфигуллин]] |[[Лотфулла Шәфигуллин]] (''«Таттелеком» {{comment|АҖ|акционерлык җәмгыяте}}'') |«''Татарстанда яшәүче халыкларның милли байлыкларын һәм тарихи мирасын, мәдәниятен үстерүгә һәм саклап калуга керткән өлешләре өчен''». |<ref>{{Citation |title=Татар-информ, 26.04.2018 |url=http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/26/162833/ |access-date=2020-05-04 |archive-date=2018-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180530094659/http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/26/162833/ |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:Р.Закуанов.jpg|90px|Рөстәм Зәкуанов]] |[[Рөстәм Зәкуанов]] (''«Таттелеком» {{comment|АҖ|акционерлык җәмгыяте}}'') |«''Татарстанда яшәүче халыкларның милли байлыкларын һәм тарихи мирасын, мәдәниятен үстерүгә һәм саклап калуга керткән өлешләре өчен''». |<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2018/04/26/609056/ Татар-информ, 26.04.2018]</ref> |- |rowspan="6"| [[2019 ел|2019]] |[[Файл:Nadir Almeyev.jpg|90px|Надир Әлмиев]] |[[Надир Әлмиев]] |«''«Колокола Хиросимы» циклы, Дәрдмәнд, Г.Тукай, С.Хәким, Р.Фәйзуллин, Р.Кутуй, Р.Бохараев һ.б. татар шагыйрьләре җыентыгына иллюстрацияләр, «Татарстан, Алтай» пейзажлар сериясе өчен''» |<ref>{{Citation |title=Тукай премиясе лауреатлары. &#91;&#91;Интертат&#93;&#93;, 26.04.2019 |url=https://intertat.tatar//society/tugan-tel-k-ne-tukay-premiyase-laureatlary-il-am-shakirov-isemend-ge-kontsertlar-zaly-shigyr-b-yr-me/ |access-date=2020-05-04 |archive-date=2019-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190426175220/https://intertat.tatar/society/tugan-tel-k-ne-tukay-premiyase-laureatlary-il-am-shakirov-isemend-ge-kontsertlar-zaly-shigyr-b-yr-me/ |dead-url=yes }}</ref> |- |[[Файл:A.Fayzrahmanov.jpg|90px|Айдар Фәйзрахманов]] |[[Айдар Фәйзрахманов]] |«''татар фольклор мирасына керткән өлеше өчен, «Олы юл» әдәби-музыкаль кичәләр циклы өчен, «Онытырга мөмкин түгел» һәм «Яшәү барыбер кызык», «Олы юл», «Борчылма» җыентыклары өчен''» |<ref name="Интертат, 26.04.2019">{{Citation |title=Интертат, 26.04.2019 |url=https://intertat.tatar//society/tugan-tel-k-ne-tukay-premiyase-laureatlary-il-am-shakirov-isemend-ge-kontsertlar-zaly-shigyr-b-yr-me/ |access-date=2020-05-04 |archive-date=2019-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190426175220/https://intertat.tatar/society/tugan-tel-k-ne-tukay-premiyase-laureatlary-il-am-shakirov-isemend-ge-kontsertlar-zaly-shigyr-b-yr-me/ |dead-url=yes }}</ref> |- | |[[Люция Хәмитова]] |[[Камал театры]] артистлары төркеме: «''татар сәнгате үсешенә керткән өлеше һәм татар театры үсешендә зур роль уйнаган «Гөлҗамал», «Җирән чичән белән Карачәч сылу», «Кара чикмән», «Три сестры», «Дон Жуан» спектакльләрендә сәхнә образларын тудырган өчен''» |<ref name="Интертат, 26.04.2019"/> |- | |[[Радик Зөфәр улы Бариев|Радик Бариев]] |[[Камал театры]] артистлары төркеме: «''татар сәнгате үсешенә керткән өлеше һәм татар театры үсешендә зур роль уйнаган «Гөлҗамал», «Җирән чичән белән Карачәч сылу», «Кара чикмән», «Три сестры», «Дон Жуан» спектакльләрендә сәхнә образларын тудырган өчен''» |<ref name="Интертат, 26.04.2019"/> |- | |[[Искәндәр Хәйруллин]] |[[Камал театры]] артистлары төркеме: «''татар сәнгате үсешенә керткән өлеше һәм татар театры үсешендә зур роль уйнаган «Гөлҗамал», «Җирән чичән белән Карачәч сылу», «Кара чикмән», «Три сестры», «Дон Жуан» спектакльләрендә сәхнә образларын тудырган өчен''» |<ref name="Интертат, 26.04.2019"/> |- |[[Файл:Т.Н._Галиуллин.jpg|90px|Тәлгать Галиуллин]] |[[Тәлгать Галиуллин]] |«''«Мөхәммәт Мәһдиев Йолдызлыгы» роман-эссесы; «Китек көзге» китабы, «Мы – потомки страны Тартария» әдәби-тәнкыйди басмасы өчен''» |<ref name="Интертат, 26.04.2019"/> |- |rowspan="7"| [[2020 ел|2020]] |[[Файл:Liron hamidullin.jpg|90px|Лирон Хәмидуллин]] |[[Лирон Хәмидуллин]] |«''«Дәрдмәнд», «Буранлы төндә», «Офыктагы аҗаган» китаплары өчен''» |<ref name="business-gazeta.ru">''Айрат Нигматуллин, Гульназ Бадретдин, Эльвира Самигуллина''. [https://www.business-gazeta.ru/article/466383 Тукаевская премия – 2020: среди лауреатов – авторы «Сююмбике» и писатель Осокин. БИЗНЕС Online, 25.04.2020{{ref-ru}}]</ref> |- |[[Файл:Denis Osokin.JPG|90px|Денис Осокин]] |[[Денис Осокин]] |«''«Огородные пугала с ноября по март» әсәрләр җыентыгы өчен''» |<ref name="business-gazeta.ru"/> |- |[[Файл:Idris Gaziyev.jpg|90px|Идрис Газиев]] |[[Идрис Газиев]] |«''татар композиторлары әсәрләрен һәм халык җырларын башкаруы өчен''» |<ref name="ReferenceH">[https://www.azatliq.org/a/30576432.html Медиа: Быелгы Тукай бүләкләре ияләренең исемнәре мәгълүм булды.] [[Азатлык радиосы]], 25.04.20202</ref> |- | |[[Юрий Александров]] |«''[[Резеда Ахиярова]]ның [[Сөембикә (опера, 2018)|«Сөембикә»]] операсын сәхнәләштерү өчен''» |<ref name="ReferenceH"/> |- |[[Файл:Г.Гатина.jpg|90px|Гөлнара Гатина]] |[[Гөлнара Гатина]] |«''[[Резеда Ахиярова]]ның [[Сөембикә (опера, 2018)|«Сөембикә»]] операсын сәхнәләштерү өчен''» |<ref name="ReferenceH"/> |- | |[[Виктор Герасименко (1949)|Виктор Герасименко]] |«''[[Резеда Ахиярова]]ның [[Сөембикә (опера, 2018)|«Сөембикә»]] операсын сәхнәләштерү өчен''» |<ref name="ReferenceH"/> |- | |[[Ренат Салаватов]] |«''[[Резеда Ахиярова]]ның [[Сөембикә (опера, 2018)|«Сөембикә»]] операсын сәхнәләштерү өчен''» |<ref name="ReferenceH"/> |- |} == [[2020-еллар]] == {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers static-row-header-num wide" !Ел !width=90px|Портрет !width=30%|Бүләкләнүче !width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе !width=20px|# |- |rowspan="3"| [[2021 ел|2021]] |[[Файл:Fakil Safin (2017-04-12).jpg|90px|Факил Сафин]] |[[Факил Сафин]] |"Саташып аткан таң" роман-трилогиясе һәм "Гөлҗиһан" повесте өчен |<ref name=":0">[https://www.azatliq.org/a/31216565.html Тукай бүләге комиссиясе быелгы лауретлар исемен атаган]</ref> |- |[[Файл:Д.Н.Нуруллина.jpg|90px|Дания Нуруллина]] |[[Дания Нуруллина]] |татар театры сәнгатенә керткән өлеше өчен |<ref name=":0" /> |- |[[Файл:Г.Л.Эйдинов.jpg|90px|Григорий Эйдинов]] |[[Григорий Эйдинов (1946)|Григорий Эйдинов]] |графика сәнгатенә керткән өлеше өчен |<ref name=":0" /> |- |rowspan="2"| [[2022 ел|2022]] |[[Файл:Ләбиб Лерон.jpg|90px|[[Ләбиб Лерон]]]] |[[Ләбиб Лерон]] |балалар өчен «Җил көймәсе», «Әкиятче малай» китаплары өчен |<ref name=":1">[https://www.tatar-inform.ru/news/rustam-minnixanov-tvorcestvo-tukaya-obedinyaet-lyudei-raznogo-pokoleniya-i-professii-5864051 Рустам Минниханов: Творчество Тукая — путеводная звезда для татарского народа.] [[Татар-информ]], 26.04.2022{{ref-ru}}</ref> |- |[[Файл:Anatoliy Egorov (2022-04-26).JPG|90px|[[Анатолий Егоров (1948)|Анатолий Егоров]]]] |[[Анатолий Егоров (1948)|Анатолий Егоров]] |«Казан өстендә ай» гобеленнар циклы өчен |<ref name=":1" /> |- |rowspan="3"| [[2023 ел|2023]] |[[Файл:Ф.Г.Ханов.jpg|90px|Фирдәвис Ханов]] |[[Фирдәвис Ханов]] |Шәһәр төзелеше һәм архитектура өлкәсендә ватан һәм татар милли мәдәниятен үстерүгә керткән өлеше өчен (Түбән Кама шәһәренең милли архитектурасы - Җәмигъ мәчете һәм шәһәр парклары) |<ref name=":2023">''Рузилә Мөхәммәтова.'' [https://intertat.tatar/news/tukai-premiyasenen-kemga-tieslegen-tozucelar-bela-a-yazucylar-berni-belmi-5858875 Тукай премиясен тапшырдылар, ул җитми калганнарга халык шагыйре исемен өләш... бирделәр!] [[Интертат]], 26.04.2023</ref> |- |[[Файл:Ш.Гаделша.jpg|90px|Шәүкәт Гаделша]] |[[Шәүкәт Гаделша]]<br/> (Шәүкәт Сибгатуллин) |«Аучы җыры»; «Чоңгыл»; «Иман капка ачканда»; «Себерем-үз җирем» шигырь җыентыклары өчен |<ref name=":2023" /> |- |[[Файл:Nailya Kumysnikova (2023-03-29).JPG|90px|Наилә Кумысникова]] |[[Наилә Кумысникова]] |Рәсем сәнгате өлкәсендә милли темага багышланган һәм күн мозаикасы техникасында башкарылган декоратив паннолар сериясе өчен |<ref name=":2023" /> |- |rowspan="3"| [[2024 ел|2024]] |[[Файл:.jpg|90px|Ләис Зөлкарнәев]] |[[Ләис Зөлкарнәев]] |«Узганны кабатлау» китабы өчен |<ref name=":2024">[https://www.business-gazeta.ru/news/631235?ysclid=lvflrivmzk914830256 Стали известны лауреаты Тукаевской премии – 2024.] Бизнес-Онлайн, 25.04.2024</ref> |- |[[Файл:.jpg|90px|Кадим Җәмитов]] |[[Кадим Җәмитов]]<br/> |татар мәдәниятенең күренекле тарихи эшлеклеләренә багышланган скульптура портретлары һәм фигуралар сериясен булдырган өчен |<ref name=":2024" /> |- |[[Файл:М.Таминдарова.jpg|90px|Миләүшә Таминдарова]] |[[Миләүшә Таминдарова]] |Татарстанның татар хор мәдәниятен үстергән, алга җибәргән һәм саклаган өчен, атап әйткәндә, «Татар хор музыкасы антологиясе» эше өчен |<ref name=":2024" /> |} == Искәрмәләр == {{Reflist|2}} == Чыганаклар == * [http://kitaphane.tatar.ru/tuk_12.htm Тукай премиясе лауреатлары (1958—1981)]{{Deadlink|date=July 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == Сылтамалар == {{Тукай премиясе лауреатлары 1950-1960}} {{Тукай премиясе лауреатлары 1970-1980}} {{Тукай премиясе лауреатлары 1990-2000}} {{Тукай премиясе лауреатлары 2010-еллар}} {{Тукай премиясе лауреатлары 2020-еллар}} == Моны да карагыз == {{Татарстан премияләре лауреатлары}} {{Сайланган исемлек}} [[Төркем:Габдулла Тукай исемендәге Татарстан дәүләт премиясе]] 3y9c2x4pgbkhz5e9y7naasracedpwk0 14 235941 4141971 2440577 2024-04-26T07:47:39Z 31.200.20.104 wikitext text/x-wiki [[Төркем:Илләр буенча истәлекле урыннар]] [[Төркем:Азәрбайҗанда туризм]] [[Төркем:Азәрбайҗан мәдәнияте]] 23jpfpxdyc7h4ei57akrh7ya8k092c1 4141973 4141971 2024-04-26T07:56:35Z 31.200.20.104 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Visitor attractions in Azerbaijan}} [[Төркем:Илләр буенча истәлекле урыннар]] [[Төркем:Азәрбайҗанда туризм]] [[Төркем:Азәрбайҗан мәдәнияте]] edmrb97xtyw9tigxatub1iidbbykr5o 4 258879 4141843 4141723 2024-04-25T20:20:39Z MediaWiki message delivery 13641 /* Проголосуйте прямо сейчас для избрания членов первого U4C */ яңа бүлек wikitext text/x-wiki {{Index box}} {| cellspacing="3" width="100%" |- |style="padding-right: 1em; margin-bottom: 0.5em; border: #99B3FF solid 1px"| {{Википедия:Форум/Башлык}} |{{Userbox |id = [[Рәсем:Replacement filing cabinet.svg|40px|none|Архив]] |border-c = #aaaaaa |info-c = #f9f9f9 |info = '''[[Википедия:Яңалыклар форумы/Архив|Архив]]''' }} {{Кнопка|Яңа тема башлар өчен, монда басыгыз</br>Press here to start a new topic</br>Нажмите сюда, чтобы начать новую тему|url=https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Википедия:Яңалыклар_форумы&action=edit&section=new|class=mw-ui-constructive}} |} [[Төркем:Википедия:Форум]] {{TOC right}} == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023: We are back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:UCDM 2023 promo.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|Ministry of Foreign Affairs of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the third edition of writing challenge "'''[[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from 1st until 31st March 2023. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive [[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023/Prizes|prizes]].<br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[m:CentralNotice/Request/UCDM 2023|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! </div> [[m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]]) 07:58, 1 March 2023 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 --> == Вики-Конференция 2023 == Телеграмм каналындагы ачык чатта @[[Кулланучы:Рөстәм Нурыев|Рөстәм Нурыев]], 2023 елның 4 мартында узган ВМРУ җыелышында Вики-конференция 2023, Вики-премияләр һәм Ирекле белемнәр тантанасы, шулай ук 5-нче башкорт википедистлары форумын Уфада яки Мәскәүдә үткәрергә планлаштырабыз, дип рәсми төстә хәл иттүләрен белдерде. БР башлыгы грантлары конкурсына гариза бирәчәкләр. Грант алсалар Уфада уздырачаклар. Уфага конференциягә килергә теләүчеләр шәхсән үзенә - кайсы шәһәрдән, нинди транспорттан, күпме суммага килүегезне язуын сорый, килү һәм китү датасын күрсәтүегез көтелә, чыгыш темасын билгеләү кирәк. Спикерлар өчен чыгымнарны каплау өстенлекле булачак. Катнашу өчен гаризалар бирү срогы 30 марттан да соңга калмыйча башкарылырга тиеш. Үткәрү вакыты 30 сентябрь - 1 октябрь. 29 октябрьдә төшке аштан соң яки 30 сентябрьдә конференция башланганчы (10:00), 1 октябрь кичендә яки 2 октябрьдә төшке ашка кадәр урнашу булачак. Программа турында әлегә сөйләшмәделәр. 30 сентябрьгә конференция һәм тантаналар уздырырга, 1 октябрьгә Уфа буенча дүрт сәгатлек автобуста күзәтү вики - экскурсиясен оештырырга тәкъдим итә.-- [[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 7 мар 2023, 18:06 (UTC) == ''The Signpost'': 9 March 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's weekly journal about Wikipedia and Wikimedia''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-09/News and notes|What's going on with the Wikimedia Endowment?]] * Technology report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-09/Technology report|Second flight of the Soviet space bears: Testing ChatGPT's accuracy]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-09/In the media|What should Wikipedia do? Publish Russian propoganda? Be less woke? Cover the Holocaust in Poland differently?]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-09/Featured content|In which over two-thirds of the featured articles section needs to be copied over to WikiProject Military History's newsletter]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-09/Recent research|"Wikipedia's Intentional Distortion of the Holocaust" in Poland and "self-focus bias" in coverage of global events]] * From the archives: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-09/From the archives|Five, ten, and fifteen years ago]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 9 мар 2023, 05:43 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div></div> <!-- Сообщение отправил Участник:Bri@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24651918 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikimania 2023 Welcoming Program Submissions</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="wikimania-program-submissions"/>[[File:Wikimania Singapore Logo.svg|right|frameless]]Do you want to host an in-person or virtual session at Wikimania 2023? Maybe a hands-on workshop, a lively discussion, a fun performance, a catchy poster, or a memorable lightning talk? [[wmania:Special:MyLanguage/2023:Program/Submissions|'''Submissions are open until March 28''']]. The event will have dedicated hybrid blocks, so virtual submissions and pre-recorded content are also welcome. If you have any questions, please join us at an upcoming conversation on March 12 or 19, or reach out by email at wikimania@wikimedia.org or on Telegram. More information on-wiki.<section end="wikimania-program-submissions"/> </div> <!-- Сообщение отправил Участник:CKoerner (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24390465 --> == ''The Signpost'': 20 March 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/News and notes|Wikimania submissions deadline looms, Russian government after our lucky charms, AI woes nix CNET from RS slate]] * Eyewitness: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Eyewitness|Three more stories from Ukrainian Wikimedians]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/In the media|Paid editing, plagiarism payouts, proponents of a ploy, and people peeved at perceived preferences]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Featured content|Way too many featured articles]] * Interview: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Interview|228/2/1: the inside scoop on Aoidh's RfA]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Traffic report|Who died? Who won? Who lost?]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 20 мар 2023, 11:19 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24726786 --> == ''The Signpost'': 20 March 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/News and notes|Wikimania submissions deadline looms, Russian government after our lucky charms, AI woes nix CNET from RS slate]] * Eyewitness: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Eyewitness|Three more stories from Ukrainian Wikimedians]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/In the media|Paid editing, plagiarism payouts, proponents of a ploy, and people peeved at perceived preferences]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Featured content|Way too many featured articles]] * Interview: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Interview|228/2/1: the inside scoop on Aoidh's RfA]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-03-20/Traffic report|Who died? Who won? Who lost?]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 20 мар 2023, 13:20 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24726786 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Совет попечителей ратифицировал Руководство по правоприменению УКП</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Announcement - Board ratification|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки в Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Announcement - Board ratification|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Announcement - Board ratification}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Здравствуйте, важные новости относительно Руководства по правоприменению УКП: Голосование по Руководству по правоприменению в январе 2023 года показало, что Руководство по правоприменению одобрено большинством. Поступило 369 замечаний, по которым скоро будет предоставлена детальная сводка. Всего проголосовало чуть более трех тысяч (3097) участников, из которых 76% одобрили Руководство по правоприменению. Вы можете ознакомиться со '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Revised_enforcement_guidelines/Voting_statistics|статистикой по голосованию в Meta-wiki]]'''. Возросший уровень поддержки показывает Совету попечителей, что текущая версия обозначила решение вопросов, поднятых во время последнего пересмотра в 2022 году. Совет попечителей ратифицировал Руководство по правоприменению. [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Approval_of_Universal_Code_of_Conduct_Enforcement_Guidelines Резолюция размещена в вики Фонда], и вы также можете более детально ознакомиться с [https://diff.wikimedia.org/2023/03/21/the-enforcement-guidelines-received-strong-support-from-the-community-what-happens-next/ процессом пересмотра Руководства по правоприменению в 2023 году в Diff.] Будут объявлены дальнейшие действия по работе с важными рекомендациями, обозначенными в Руководстве по правоприменению. Подробности по планам работ скоро поступят. Благодарим вас за вашу заинтересованность и участие. От имени проектной команды УКП,<section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 24 мар 2023, 11:41 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:AAkhmedova (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/ru&oldid=23887065 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Отчет по отзывам участников голосования по ратификации Руководства по правоприменению УКП</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки в Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Добрый день, Проектная команда по Универсальному кодексу поведения завершила анализ отзывов, полученных во время ратификационного голосования по [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|пересмотренному Руководству по правоприменению Универсального кодекса поведения]]. У всех участников голосования была возможность предоставить комментарии относительно содержания пересмотренного Руководства по обеспечению правоприменения. Всего 369 участников оставили комментарии на 18 языках по сравнению с 657 комментариями на 27 языках в 2022 году. Команда «Доверие и безопасность» завершила анализ комментариев, разделив отзывы по категориям и обозначив основные темы и области, требующие внимания. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter comments report|Переведенные версии отчета доступны здесь на Мета-вики]]'''. Пожалуйста, помогите перевести на ваш язык. Мы выражаем благодарность всем, кто принял участие в голосовании и обсуждениях. Более подробную информацию по Универсальному кодексу поведения и Руководству по правоприменению можно найти на Мета-вики. От имени проектной команды Универсального кодекса поведения,<section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 3 апр 2023, 08:37 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:AAkhmedova (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/ru&oldid=23887065 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Напоминание: Встреча по обсуждению обновлений Условий использования Викимедиа</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, Напоминаем, что Юридический отдел [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department|Фонда Викимедиа]] проводит [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours|встречи]] с членами сообществ для обсуждения [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Proposed_update|обновлений Условий использования Викимедиа]]. Вторая встреча пройдет сегодня,''' 4 апреля, с 17:00 UTC до 18:30 UTC'''. Подробнее [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours|на странице Мета]]. Приглашаем вас принять участие в обсуждении. Пожалуйста, обратите внимание, что рабочий язык встреч – английский. Во встречах на ваши вопросы будут отвечать члены Юридического отдела Фонда Викимедиа. От имени Юридического отдела Фонда Викимедиа,<section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 4 апр 2023, 08:29 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:AAkhmedova (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/ru&oldid=23887065 --> == ''The Signpost'': 3 April 2023 == <div lang="en" dir="ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;"> * From the editor: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/From the editor|Some long-overdue retractions]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/News and notes|Sounding out, a universal code of conduct, and dealing with AI]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/In the media|Twiddling Wikipedia during an online contest, and other news]] * Arbitration report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/Arbitration report|"World War II and the history of Jews in Poland" case is ongoing]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/Featured content|Hail, poetry! Thou heav'n-born maid]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/Recent research|Language bias: Wikipedia captures at least the "silhouette of the elephant", unlike ChatGPT]] * From the archives: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/From the archives|April Fools' through the ages]] * Disinformation report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-03/Disinformation report|Sus socks support suits, seems systemic]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 7 апр 2023, 05:25 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Bri@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24766128 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Начало обсуждений по вопросу ратификации Устава движения</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Movement Charter/Ratification/Ratification methodology review launch|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' Здравствуйте, [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Комитет по разработке Устава движения]] с 10 по 28 апреля 2023 года проводит ранний сбор предложений и вопросов со всего движения Викимедиа по [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification|предложенной методологии ратификации Устава движения]]. Согласно графику, ратификация [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Устава движения]] должна состояться в начале 2024 года. '''Комитет приглашает членов сообщества ответить на [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification|шесть вопросов]]. Желающие могут поделиться отзывами на странице [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter|обсуждения в Мета]] или на [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-charter-ratification-methodology-community-review-from-10-28-april-2023/2930 форуме Стратегии движения]. '''Часы обсуждений''' Комитет приглашает всех, кто хочет поделиться отзывами о предлагаемой методологии, присоединиться к встречам членов Комитета с сообществами: * [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Community_Consultation#Community_conversation_#1:_18_April,_2023_at_10.00_UTC|Первая встреча с сообществами]]: '''18 апреля, 10:00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1681812036 по Вашему местному времени]) * [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Community_Consultation#Community_conversation_#2:_24_April_2023_at_17.00_UTC|Вторая встреча с сообществами]]: '''24 апреля в 17:00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1682355603 по Вашему местному времени]) Язык часов обсуждений английский. [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Community Consultation|Пожалуйста, прокомментируйте]], если Вам нужна языковая поддержка. Языковой перевод будет предоставлен, если не менее 3 человек выразят желание участвовать с русскоязычного сообщества. От имени Комитета по разработке Устава движения,<section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 11 апр 2023, 18:06 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:AAkhmedova (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/ru&oldid=23887065 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Комитет по выборам набирает новых членов</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Всем привет, Комитет по выборам [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Фонда Викимедиа]] ищет 2-4 дополнительных членов до 24 апреля, которые могут помочь в процессе выбора членов в Совет попечителей Фонда Викимедиа. В настоящее время планируются выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа на 2024 год. Новые члены приглашаются присоединиться к Комитету по выборам. Комитет по выборам контролирует процесс отбора мест в Совет попечителей сообщества. Присоединяйтесь к комитету и поделитесь своими ценными навыками и идеями в процессе отбора членов в Попечительский совет. В [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees|Совете Фонда Викимедиа]] есть восемь мест, выбранных сообществом и аффилированными организациями (Affiliates). В 2024 году Комитет по выборам будет проводить процесс отбора на места, выбранные сообществами и аффилированными организациями, срок полномочий которых истекает. Этот процесс будет поддерживаться Фондом Викимедиа. Члены Комитета по выборам назначаются на трехлетний срок и должны подписать [[phab:L37| соглашение о конфиденциальности]]. Члены комитета могут рассчитывать на 2-5 часов в неделю до начала процесса отбора и 5-8 часов в неделю во время процесса отбора. Как член Комитета по выборам, в ваши обязанности будет входить: * Участие в онлайн-встречах в период до следующих выборов (середина 2024 года) * Участие в вводном онлайн обучении в мае-июне 2023 года * Работа с Комитетом по выполнению его [[foundation:Special:MyLanguage/Elections_Committee_Charter|других обязанностей]]. Новые члены должны иметь следующие качества: * Свободное владение английским языком * Взаимодействие по электронной почте * Знания о движении и управлении движением Если Вы хотите выступить добровольцем на эту роль, пожалуйста, '''предложите свою кандидатуру до 24 апреля 2023 года 23:59 [[:en:Anywhere on Earth|AoE (Anywhere on Earth)]] на [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Nominations/2023|Мета-вики]]'''. Полное объявление можно [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/Wikimedia_Foundation_Elections_Committee_-_2023_Call_for_New_Members|'''прочитать здесь''']]. Заранее благодарим за вашу заинтересованность! Если Вы не заинтересованы, но знаете кого-то, кто может быть заинтересован, поделитесь с ними этим объявлением. Пожалуйста, дайте мне знать, если у Вас есть вопросы. От имени Комитета по выборам,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 14 апр 2023, 22:54 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:AAkhmedova (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/ru&oldid=23887065 --> == ''The Signpost'': 26 April 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/News and notes|Staff departures at Wikimedia Foundation, Jimbo hands in the bits, and graphs' zeppelin burns]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/In the media|Contested truth claims in Wikipedia]] * Obituary: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Obituary|Remembering David "DGG" Goodman]] * Arbitration report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Arbitration report|Holocaust in Poland, Jimbo in the hot seat, and a desysopping]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Opinion|What Jimbo's question revealed about scamming]] * Op-Ed: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Op-Ed|Wikipedia as an anchor of truth]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Special report|''Signpost'' statistics between years 2005 and 2022]] * News from the WMF: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/News from the WMF|Collective planning with the Wikimedia Foundation]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Featured content|In which we described the featured articles in rhyme again]] * From the archives: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/From the archives|April Fools' through the ages, part two]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Humour|The law of hats]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-04-26/Traffic report|Long live machine, the future supreme]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 26 апр 2023, 13:19 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24906106 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Seeking volunteers for the next step in the Universal Code of Conduct process</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello, As follow-up to [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/IOMVS7W75ZYMABQGOQ2QH2JAURC3CHGH/ the message about the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines] by Wikimedia Foundation Board of Trustees Vice Chair, Shani Evenstein Sigalov, I am reaching out about the next steps. I want to bring your attention to the next stage of the Universal Code of Conduct process, which is forming a building committee for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). I invite community members with experience and deep interest in community health and governance to nominate themselves to be part of the U4C building committee, which needs people who are: * Community members in good standing * Knowledgeable about movement community processes, such as, but not limited to, policy drafting, participatory decision making, and application of existing rules and policies on Wikimedia projects * Aware and appreciative of the diversity of the movement, such as, but not limited to, languages spoken, identity, geography, and project type * Committed to participate for the entire U4C Building Committee period from mid-May - December 2023 * Comfortable with engaging in difficult, but productive conversations * Confidently able to communicate in English The Building Committee shall consist of volunteer community members, affiliate board or staff, and Wikimedia Foundation staff. The Universal Code of Conduct has been a process strengthened by the skills and knowledge of the community and I look forward to what the U4C Building Committee creates. If you are interested in joining the Building Committee, please either [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee/Nominations|sign up on the Meta-Wiki page]], or contact ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org by May 12, 2023. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read more on Meta-Wiki]]'''. Best regards,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 26 апр 2023, 19:01 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Xeno (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24941045 --> == ''The Signpost'': 8 May 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's weekly journal about Wikipedia and Wikimedia''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/News and notes|New legal "deVLOPments" in the EU]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/In the media|Vivek's smelly socks, online safety, and politics]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/Recent research|Gender, race and notability in deletion discussions]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/Featured content|I wrote a poem for each article, I found rhymes for all the lists; <br />My first featured picture of this year now finally exists!]] * Arbitration report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/Arbitration report|"World War II and the history of Jews in Poland" approaches conclusion]] * News from the WMF: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/News from the WMF|Planning together with the Wikimedia Foundation]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-08/Special report|There Shall Be Seasons Refreshing – Stories from WikiConference India 2023]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 8 май 2023, 04:26 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div></div> <!-- Сообщение отправил Участник:Bri@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24990251 --> == ''The Signpost'': 22 May 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/News and notes|Golden parachutes: Record severance payments at Wikimedia Foundation]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/In the media|History, propaganda and censorship]] * Arbitration report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/Arbitration report|Final decision in "World War II and the history of Jews in Poland"]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/Recent research|Create or curate, cooperate or compete? Game theory for Wikipedia editors]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/Featured content|A very musical week for featured articles]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/Traffic report|Coronation, chatbot, celebs]] * WikiProject report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-05-22/WikiProject report|Wikipedians Convene for Queering Wikipedia 2023: The First International LGBT+ Wikipedia Conference]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 22 май 2023, 08:42 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=24998606 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Процедура отбора членов Учредительного комитета U4C</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> Следующей стадией процесса внедрения Универсального кодекса поведения является создание Учредительного комитета для разработки устава для Координационного комитета УКП (U4C). Члены Учредительного комитета были отобраны. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Ознакомьтесь с составом и узнайте о предстоящей работе в Мета-вики]].<section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Project|UCoC Project Team]], 27 май 2023, 04:20 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25018085 --> == ''The Signpost'': 5 June 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-05/News and notes|WMRU director forks new 'pedia, birds flap in top '22 piccy, WMF weighs in on Indian gov's map axe plea]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-05/In the media|Section 230 stands tall, WP vs. UK bill, Miss Information dissed again]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-05/Featured content|Poetry under pressure]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-05/Traffic report|Celebs, controversies and a chatbot in the public eye]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 5 июн 2023, 01:24 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25064021 --> == ''The Signpost'': 19 June 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-19/News and notes|WMF Terms of Use now in force, new Creative Commons licensing]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-19/In the media|English WP editor glocked after BLP row on Italian 'pedia]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-19/Featured content|Content, featured]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-06-19/Recent research|Hoaxers prefer currently-popular topics]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 19 июн 2023, 10:11 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25152768 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Объявляем новых членов Избирательной комиссии</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|Вы можете найти это сообщение, переведенное на другие языки, на Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Приветствую вас, Мы рады объявить [[listarchive:list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/4TALOUFPAP2VDBR27GKRVOP7IGQYU3DB/|о новых членах и советниках Избирательной комиссии]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Избирательный комитет]] помогает в разработке и внедрении процесса отбора попечителей, отобранных Сообществом и аффилированными лицами, в Совет попечителей Фонда Викимедиа. После открытого процесса выдвижения наиболее сильные кандидаты пообщались с Правлением, и четырем кандидатам было предложено войти в состав Избирательной комиссии. Еще четырем кандидатам было предложено принять участие в качестве консультантов. Спасибо всем членам сообщества, которые представили свои имена на рассмотрение. Мы с нетерпением ожидаем совместной работы с Избирательной комиссией в ближайшем будущем. От имени Совета попечителей Фонда Викимедиа,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 28 июн 2023, 18:00 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25018085 --> == ''The Signpost'': 3 July 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-03/News and notes|Online Safety Bill: Wikimedia Foundation and Wikimedia UK launch open letter]] * Disinformation report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-03/Disinformation report|Imploded submersible outfit foiled trying to sing own praises on Wikipedia]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-03/In the media|Journo proposes mass Wiki dox, sponsored articles on Fandom, Section 230 discussed]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-03/Featured content|Incensed]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-03/Traffic report|Are you afraid of spiders? Arnold? The Idol? ChatGPT?]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-03/Humour|United Nations dispatches peacekeeping force to Wikipedia policy discussions]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 3 июл 2023, 08:17 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25180371 --> == ''The Signpost'': 17 July 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/News and notes|Big bux hidden beneath wine-dark sea as we wait for the Tides to go out?]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/In the media|Tentacles of Emirates plot attempt to ensnare Wikipedia]] * Obituary: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Obituary|David Thomsen (Dthomsen8) and Ingo Koll (Kipala)]] * News from the WMF: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/News from the WMF|ABC for Fundraising: Advancing Banner Collaboration for fundraising campaigns]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/In focus|Are the children of celebrities over-represented in French cinema?]] * Tips and tricks: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Tips and tricks|What automation can do for you (and your WikiProject)]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Recent research|Wikipedia-grounded chatbot "outperforms all baselines" on factual accuracy]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Humour|New fringe theories to be introduced]] * Cobwebs: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Cobwebs|If you're reading this, you're probably on a desktop]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Featured content|Scrollin', scrollin', scrollin', keep those readers scrollin', got to keep on scrollin', Rawhide!]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-07-17/Traffic report|The Idol becomes the Master]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 17 июл 2023, 09:03 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25275917 --> == ''The Signpost'': 1 August 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/News and notes|City officials attempt to doxx Wikipedians, Ruwiki founder banned, WMF launches Mastodon server]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/In the media|Truth, AI, bull from politicians, and climate change]] * Disinformation report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Disinformation report|Hot climate, hot hit, hot money, hot news hot off the presses!]] * Obituary: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Obituary|Donald Cram, Peter McCawley, and Eagleash]] * Tips and tricks: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Tips and tricks|Citation tools for dummies!]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Humour|Does Wikipedia present neutral perspectives?]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/In focus|''Journals cited by Wikipedia'']] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Opinion|Are global bans the last step?]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Featured content|Featured Content, 1 to 15 July]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-01/Traffic report|Come on Oppie, let's go party]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 1 авг 2023, 03:40 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25312130 --> == ''The Signpost'': 15 August 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/News and notes|Dude, Where's My Donations? Wikimedia Foundation announces another million in grants for non-Wikimedia-related projects]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/In the media|An accusation of bias from Brazil, a lawsuit from Portugal, plagiarism from Florida]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/In focus|2023 Good Article Nomination drive is underway: get your barnstars here!]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Special report|Thirteen years later, why are most administrators still from 2005?]] * Tips and tricks: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Tips and tricks|How to find images for your articles, check their copyright, upload them, and restore them]] * Cobwebs: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Cobwebs|Getting serious about writing]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Opinion|Copyright trolls, or the last beautiful free souls on this planet?]] * Serendipity: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Serendipity|Why I stopped taking photographs almost altogether]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Featured content|Barbenheimer confirmed]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Humour|Arbitration Committee to accept case against Right Honorable Frimbley Cantingham, 15th Viscount Bellington-upon-Porkshire]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-15/Traffic report|Come on in, and pull yourself up a chair]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 15 авг 2023, 14:19 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25463725 --> == Global bot flag request for Lingua Libre Bot == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> : <small>Apologies for sending this message solely in English. {{int:please-translate}}.</small> {{int:hello}}, This is a notice pursuant the [[:m:Special:MyLanguage/Bot policy|global bot policy]], to inform you that [[:m:User:Lingua Libre Bot|Lingua Libre Bot]] is requesting approval to operate as a global bot. The discussion can be found at [[:m:Special:MyLanguage/Steward_requests/Bot_status#Lingua_Libre_Bot|Steward requests/Bot status]] in Meta-Wiki. All Wikimedia Community members can participate in the discussion if they so wish. {{int:thank-you}} <small>''You are receiving this message because this page is listed in the [[:m:Bot policy/New global bot discussion|list of pages to notify]] about new global bot discussions. If you no longer wish to be notified, you may remove this page from that list at any time.''</small> <bdi lang="en" dir="ltr">--[[m:User:MarcoAurelio|MA]] ([[m:User talk:MarcoAurelio|бәхәс]]) 21 авг 2023, 11:04 (UTC)</bdi> </div> <!-- Сообщение отправил Участник:MarcoAurelio@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Bot_policy/New_global_bot_discussion&oldid=25384075 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Рассмотрение Устава Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Здравствуйте, Мы рады обнародовать следующий этап в работе по [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct|Универсальному кодексу поведения]]. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Черновой вариант Устава Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения]] в настоящий момент готов для вашего рассмотрения. [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Руководство по правоприменению]] требует, чтобы структурная единица в форме Учредительного комитета составила черновой вариант устава, описывающего процедуры и подробности работы глобального комитета, названного [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4._UCoC_Coordinating_Committee_(U4C)|Координационный комитет по Универсальному кодексу поведения (U4C)]]. В течение последних двух месяцев Учредительный комитет U4C работал вместе единой группой, чтобы обсудить и подготовить черновик устава U4C. Учредительный комитет U4C в настоящий момент ожидает отзывы по черновику устава вплоть до 22 сентября 2023 года. После этой даты Учредительный комитет U4C по мере необходимости внесет изменения в устав, а открытое голосование в рамках сообщества будет проведено через некоторое время после. Примите участие в обсуждении во время [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee#Conversation hours|часов обсуждений]] или в [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Мета-вики]]. С уважением,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]], on behalf of the U4C Building Committee, 28 авг 2023, 15:35 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25392152 --> == ''The Signpost'': 31 August 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * From the editor: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/From the editor|Beta version of signpost.news now online]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/News and notes|You like RecentChanges?]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/In the media|Taking it sleazy]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/Recent research|The five barriers that impede "stitching" collaboration between Commons and Wikipedia]] * Draftspace: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/Draftspace|Bad Jokes and Other Draftspace Novelties]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/Humour|The Dehumourification Plan]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-08-31/Traffic report|Raise your drinking glass, here's to yesterday]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 31 авг 2023, 00:45 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25528894 --> == ''The Signpost'': 16 September 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/News and notes|Wikimedia power sharing – just an advisory role for the volunteer community?]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/In the media|"Just flirting", going Dutch and Shapps for the defence?]] * Obituary: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/Obituary|Nosebagbear]] * Serendipity: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/Serendipity|Yea, though I walk through the valley of the shadow of death, I will fear no paywall, for thou, Wikipedia Library, art with me]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/Featured content|Catching up]] * Concept: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/Concept|Strange portal opened by CERN researchers brings Wikipedia articles from "other worlds"]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-09-16/Traffic report|Some of it's magic, some of it's tragic]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 16 сен 2023, 04:38 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25586584 --> == ''The Signpost'': 3 October 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/News and notes|Wikimedia Endowment financial statement published]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/In the media|History is written by whoever can harness the most editors]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/Recent research|Readers prefer ChatGPT over Wikipedia; concerns about limiting "anyone can edit" principle "may be overstated"]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/Featured content|By your logic,]] * Concept: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/Concept|Wikipedia policies from other worlds: WP:NOANTLERS]] * Poetry: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/Poetry|"The Sight"]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-03/Traffic report|There shall be no slaves in the land of lands, it's a Bollywood jam]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 3 окт 2023, 20:32 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25667606 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">== Возможности для назначения открываются в АффКом, в комитет Омбудсмена и Комитета по Рассмотрению Дел ==</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> <div style="margin:.2em 0 .5em;margin-{{#switch:{{PAGELANGUAGE}}|ar|arc|ary|arz|azb|bcc|bgn|ckb|bqi|dv|fa|fa-af|glk|ha-arab|he|kk-arab|kk-cn|ks|ku-arab|ms-arab|mzn|pnb|prd|ps|sd|ug|ur|ydd|yi=right|left}}:3ex;"> [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|''Вы можете найти перевод этого сообщения на другие языки на Мета-вики''.]] ''<span class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</span>''</div> Всем привет! [[m:Special:MyLanguage/Affiliations Committee|Комитет по присоединению]] (АффКом), [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Комиссия омбудсменов]] и [[m:Special:MyLanguage/Trust_and_Safety/Case_Review_Committee|Комитет по рассмотрению дел]] ищут новых членов. Эти добровольческие группы оказывают важную структурную и надзорную поддержку сообществу и движению. Людям предлагается выдвигать свои кандидатуры самостоятельно или поощрять других, которые, по их мнению, могли бы внести свой вклад в эти группы, подавать заявки на членство. Более подробную информацию о ролях групп, необходимых навыках и возможности подать заявку можно найти на [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments|странице Мета-Вики]]. От имени команды Поддержки Комитетов,<br /><section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ~ [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 9 окт 2023, 16:41 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Keegan (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25570445 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Просмотрите и прокомментируйте пакет правил отбора Попечительского совета Фонда Викимедиа на 2024 год.</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Уважаемые участники, Пожалуйста, просмотрите и прокомментируйте пакет правил отбора Попечительского совета Фонда Викимедиа до 29 октября 2023 года. Пакет правил отбора основан на более старых версиях, разработанных Избирательной комиссией, и будет использоваться при выборе Попечительского совета в 2024 году. Предоставление ваших комментариев сейчас поможет им обеспечить более плавный и лучший процесс выбора Правления. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|Подробнее на странице в Мета-вики]]. С уважением, Кэти Чан <br> председатель Избирательной комиссии<br /><section end="announcement-content" /> </div> 17 окт 2023, 01:13 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25570445 --> == ''The Signpost'': 23 October 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/News and notes|Where have all the administrators gone?]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/In the media|Thirst traps, the fastest loading sites on the web, and the original collaborative writing]] * Gallery: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/Gallery|Before and After: Why you don't need to know how to restore images to make massive improvements]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/Featured content|Yo, ho! Blow the man down!]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/Traffic report|The calm and the storm]] * News from Diff: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/News from Diff|Sawtpedia: Giving a Voice to Wikipedia Using QR Codes]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-10-23/Humour|New citation template introduced for divine revelations, drug use, and really thinking about it]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 23 окт 2023, 07:03 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25777554 --> == ''The Signpost'': 6 November 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * Arbitration report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/Arbitration report|Admin bewilderingly unmasks self as sockpuppet of other admin who was extremely banned in 2015]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/In the media|UK gov bigwig accused of ripping off WP articles for book, Wikipedians accused of being dicks by a rich man]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/News and notes|Board candidacy process posted, editors protest WMF privacy measure, sweet meetups]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/Opinion|An open letter to Elon Musk]] * WikiCup report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/WikiCup report|The WikiCup 2023]] * News from Wiki Ed: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/News from Wiki Ed|Equity lists on Wikipedia]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/Recent research|How English Wikipedia drove out fringe editors over two decades]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/Featured content|Like putting a golf course in a historic site.]] * Wikidata: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/Wikidata|Evaluating qualitative systemic bias in large article sets on Wikipedia]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-06/Traffic report|Cricket jumpscare]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 6 ноя 2023, 03:46 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25812995 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Скоро: Предпросмотр ссылок</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="ReferencePreviewsDefault"/> [[File:Example_of_a_Reference_Preview.png|right|300px]] В ближайшее время в Вашей вики появится новая функция: Предпросмотр ссылок - всплывающие окна для ссылок. Такие всплывающие окна существуют на вики-сайтах как локальные гаджеты уже много лет. Теперь есть централизованное решение, доступное на всех вики, и совместимое с функцией [[mw:Special:MyLanguage/Page Previews|Предпросмотр страницы]]. Предпросмотр ссылок будет доступен всем, включая читателей. Если Вы не хотите видеть эту функцию, [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews#Opt-out feature|Вы можете ее отключить]]. Если Вы [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|используете гаджеты]] "Всплывающие подсказки для ссылок" или "Навигация всплывающих окон", Вы не увидите "Предпросмотр ссылок" до тех пор, пока Вы не отключите гаджет. Предпросмотр ссылок являлся бета-функцией на многих вики начиная с 2019-го года и функцией по-умолчанию на некоторых вики начиная с 2021-го года. Внедрение функции запланировано на 22-e ноября. * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference Previews|Помощь]] * [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|Страница проекта с более подробной информацией (на английском)]]. * Отзывы приветствуются [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|на этой странице обсуждений]]. -- Для команды [[m:WMDE Technical Wishes|Викимедия Германия "Технические пожелания"]], <section end="ReferencePreviewsDefault"/> </div> [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]], 15 ноя 2023, 13:11 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25866958 --> == ''The Signpost'': 20 November 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-20/In the media|Propaganda and photos, lunatics and a lunar backup]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-20/News and notes|Update on Wikimedia's financial health]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-20/Traffic report|If it bleeds, it leads]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-20/Recent research|Canceling disputes as the real function of ArbCom]] * Wikimania: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-11-20/Wikimania|Wikimania 2024 scholarships]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 20 ноя 2023, 09:46 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25866860 --> == ''The Signpost'': 4 December 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/News and notes|Beeblebrox ejected from Arbitration Committee following posts on Wikipediocracy]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/In the media|Turmoil on Hebrew Wikipedia, grave dancing, Olga's impact and inspiring Bhutanese nuns]] * Disinformation report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/Disinformation report|"Wikipedia and the assault on history"]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/In focus|Tens of thousands of freely available sources flagged]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/Comix|Bold comics for a new age]] * Essay: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/Essay|I am going to die]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/Featured content|Real gangsters move in silence]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/Traffic report|And it's hard to watch some cricket, in the cold November Rain]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-04/Humour|Mandy Rice-Davis Applies]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 4 дек 2023, 10:11 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25919722 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">(New) Feature on [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]]: Adding geopoints via QID</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="Body"/>Since September 2022, it is possible to create geopoints using a QID. Many wiki contributors have asked for this feature, but it is not being used much. Therefore, we would like to remind you about it. More information can be found on the [[M:WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|project page]]. If you have any comments, please let us know on the [[M:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|talk page]]. – Best regards, the team of Technical Wishes at Wikimedia Deutschland <section end="Body"/> </div> [[M:User:Thereza Mengs (WMDE)|Thereza Mengs (WMDE)]] 13 дек 2023, 12:31 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25955829 --> == ''The Signpost'': 24 December 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Special report|Did the Chinese Communist Party send astroturfers to sabotage a hacktivist's Wikipedia article?]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/News and notes|The Italian Public Domain wars continue, Wikimedia RU set to dissolve, and a recap of WLM 2023]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/In the media|Consider the humble fork]] * Discussion report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Discussion report|Arabic Wikipedia blackout; Wikimedians discuss SpongeBob, copyrights, and AI]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/In focus|Liquidation of Wikimedia RU]] * Technology report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Technology report|Dark mode is coming]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Recent research|"LLMs Know More, Hallucinate Less" with Wikidata]] * Gallery: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Gallery|A feast of holidays and carols]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Comix|Lollus lmaois 200C tincture]] * Crossword: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Crossword|when the crossword is sus]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Traffic report|What's the big deal? I'm an animal!]] * From the editor: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/From the editor|A piccy iz worth OVAR 9000!!!11oneone! wordz ^_^]] * Apocrypha: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Apocrypha|Local editor discovered 1,380 lost subheadings in ancient Signpost scrolls. And what he found was shocking.]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/Humour|Guess the joke contest]] * BJAODN: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2023-12-24/BJAODN|Bad jokes and other deleted nonsense]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 24 дек 2023, 10:01 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=25972416 --> == Reusing references: Can we look over your shoulder? == ''Apologies for writing in English.'' The Technical Wishes team at Wikimedia Deutschland is planning to [[m:WMDE Technical Wishes/Reusing references|make reusing references easier]]. For our research, we are looking for wiki contributors willing to show us how they are interacting with references. * The format will be a 1-hour video call, where you would share your screen. [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ More information here]. * Interviews can be conducted in English, German or Dutch. * [[mw:WMDE_Engineering/Participate_in_UX_Activities#Compensation|Compensation is available]]. * Sessions will be held in January and February. * [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ Sign up here if you are interested.] * Please note that we probably won’t be able to have sessions with everyone who is interested. Our UX researcher will try to create a good balance of wiki contributors, e.g. in terms of wiki experience, tech experience, editing preferences, gender, disability and more. If you’re a fit, she will reach out to you to schedule an appointment. We’re looking forward to seeing you, [[m:User:Thereza Mengs (WMDE)| Thereza Mengs (WMDE)]] <!-- Сообщение отправил Участник:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25956752 --> == ''The Signpost'': 10 January 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * From the editor: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/From the editor|NINETEEN MORE YEARS! NINETEEN MORE YEARS!]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/Special report|Public Domain Day 2024]] * Technology report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/Technology report|Wikipedia: A Multigenerational Pursuit]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/News and notes|In other news ... see ya in court!]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/In focus|The long road of a featured article candidate]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/In the media|What is plagiarism? Oklahoma Disneyland? Reaching a human being at Wikipedia?]] * WikiProject report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/WikiProject report|WikiProjects Israel and Palestine]] * Obituary: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/Obituary|Anthony Bradbury]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/Traffic report|The most viewed articles of 2023]] * Crossword: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/Crossword|everybody gangsta till the style sheets start cascading]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-10/Comix|Conflict resolution]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 12 гый 2024, 12:51 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26044843 --> == Do you use Wikidata in Wikimedia sibling projects? Tell us about your experiences == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Note: Apologies for cross-posting and sending in English.'' Hello, the '''[[m:WD4WMP|Wikidata for Wikimedia Projects]]''' team at Wikimedia Deutschland would like to hear about your experiences using Wikidata in the sibling projects. If you are interested in sharing your opinion and insights, please consider signing up for an interview with us in this '''[https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata-for-Wikimedia-Interviews Registration form]'''.<br> ''Currently, we are only able to conduct interviews in English.'' The front page of the form has more details about what the conversation will be like, including how we would '''compensate''' you for your time. For more information, visit our ''[[m:WD4WMP/AddIssue|project issue page]]'' where you can also share your experiences in written form, without an interview.<br>We look forward to speaking with you, [[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[m:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]]) 08:53, 5 January 2024 (UTC) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WD4WMP/ScreenerInvite2&oldid=26055343 --> == Feminism and Folklore 2024 == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024]]''' writing competition from February 1, 2024, to March 31, 2024 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2024|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[Кулланучы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Кулланучы бәхәсе:MediaWiki message delivery|бәхәс]]) 18 гый 2024, 07:26 (UTC) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore 2024]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2024 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2024|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' -- [[Кулланучы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Кулланучы бәхәсе:MediaWiki message delivery|бәхәс]]) 18 гый 2024, 07:26 (UTC) </div></div> <!-- Сообщение отправил Участник:Tiven2240@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Голосование по Уставу для Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens|Вы можете найти перевод данного сообщения на дополнительные языки в Мета-вики.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Здравствуйте, Я пишу вам сегодня, чтобы объявить о начале периода голосования по Уставу для [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения]] (U4C). Члены сообщества могут в настоящий момент [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|проголосовать и предоставить отзывы относительно устава посредством SecurePoll]] до 2 февраля 2024 г. Те из вас, кто уже высказывал свое мнение во время разработки [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Руководства по правоприменению УКП]], уже знакомы с данным процессом. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Текущая версия Устава для Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения]] доступна в Мета-вики вместе с переводами на другие языки. Ознакомьтесь с уставом, проголосуйте и поделитесь данной информацией с другими в вашем сообществе. Я могу с уверенностью сказать, что Учредительный комитет U4C с нетерпением ждет вашего участия. От имени Проектной команды УКП,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 19 гый 2024, 18:08 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25853527 --> == ''The Signpost'': 31 January 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/News and notes|Wikipedian Osama Khalid celebrated his 30th birthday in jail]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/Opinion|Until it happens to you]] * Disinformation report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/Disinformation report|How paid editors squeeze you dry]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/In the media|Katherine Maher new NPR CEO, go check Wikipedia, race in the race]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/In focus|The long road of a featured article candidate, part 2]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/Recent research|Croatian takeover was enabled by "lack of bureaucratic openness and rules constraining [admins]"]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/Comix|We've all got to start somewhere]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-01-31/Traffic report|DJ, gonna burn this goddamn house right down]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 31 гый 2024, 15:16 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:Bri@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26086360 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Остались последние дни, чтобы проголосовать по Уставу для Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder|Вы можете найти перевод данного сообщения на дополнительные языки в Мета-вики.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Здравствуйте, Я пишу вам сегодня для напоминания о том, что период голосования по Уставу для [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения]] (U4C) завершается '''2 февраля'''. Члены сообщества могут в настоящий момент [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|проголосовать и предоставить отзывы относительно устава посредством SecurePoll]] до 2 февраля. Те из вас, кто уже высказывал свое мнение во время разработки [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Руководства по правоприменению УКП]], уже знакомы с данным процессом. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Текущая версия Устава для Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения]] доступна в Мета-вики вместе с переводами на другие языки. Ознакомьтесь с уставом, проголосуйте и поделитесь данной информацией с другими в вашем сообществе. Я могу с уверенностью сказать, что Учредительный комитет U4C с нетерпением ждет вашего участия. С уважением,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 31 гый 2024, 17:00 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25853527 --> == Request for global bot flag for CommonsDelinker == Hello! This is a notification to let you know that a new request for the [[m:Special:MyLanguage/Bot policy#Global bots|global bot]] flag for [[Special:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]] has been started. Please note that the request will remain open for 14 days starting today. You can leave a comment or opinion on [[m:Steward requests/Bot status#Global bot status requests|the relevant page]]! Best regards --[[m:User:Superpes15|Superpes15]] ([[m:User talk:Superpes15|talk]]) <!-- Сообщение отправил Участник:Superpes15@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Bot_policy/New_global_bot_discussion&oldid=25384075 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Объявление результатов голосования по ратификации Устава Координационного комитета по УКП</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results|Перевод данного сообщения на другие языки можно найти в Мета-вики.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Уважаемые участники, Благодарю всех за интерес к развитию Универсального кодекса поведения. Сегодня я хочу сообщить вам результаты [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|ратификационного голосования]] по [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Уставу Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения]]. В ратификационном голосовании участвовало 1746 человек, в числе которых 1249 участников одобрили Устав, а 420 участников - нет. В процессе ратификационного голосования участники могли оставлять отзывы относительно Устава. Отчет по статистике голосования и обзор обратной связи от участников будут опубликованы в Мета-вики в течение следующих недель. В ближайшее время, пожалуйста, следите за новостями о дальнейших шагах. От имени Проектной команды УКП,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 12 фев 2024, 18:24 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26160150 --> == ''The Signpost'': 13 February 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/News and notes|Wikimedia Russia director declared "foreign agent" by Russian gov; EU prepares to pile on the papers]] * Disinformation report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/Disinformation report|How low can the scammers go?]] * Gallery: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/Gallery|Before and After: Why you don't need to touch grass to dramatically improve images of flora and fauna]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/In the media|Speaking in tongues, toeing the line, and dressing the part]] * Serendipity: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/Serendipity|Is this guy the same as the one who was a Nazi?]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/Traffic report|Griselda, Nikki, Carl, Jannik and two types of football]] * Crossword: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/Crossword|Our crossword to bear]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-02-13/Comix|Strongly]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 13 фев 2024, 04:38 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26223997 --> == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024: We are back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:UCDM 2024 general.jpg|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the forth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from 1st until 31st March 2024. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive prizes.<br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/UCDM 2024|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[:m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]]) </div> <!-- Сообщение отправил Участник:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26166467 --> == ''The Signpost'': 2 March 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-02/News and notes|Wikimedia enters US Supreme court hearings as "the dolphin inadvertently caught in the net"]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-02/Recent research|Images on Wikipedia "amplify gender bias"]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-02/In the media|The Scottish Parliament gets involved, a wikirace on live TV, and the Foundation's CTO goes on record]] * Obituary: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-02/Obituary|Vami_IV]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-02/Traffic report|Supervalentinefilmbowlday]] * WikiCup report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-02/WikiCup report|High-scoring WikiCup first round comes to a close]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 2 мар 2024, 11:03 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26310391 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Отчет о ратификации Устава U4C и объявление о начале выдвижения кандидатов для U4C</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates| Перевод данного сообщения на другие языки доступен в Мета-вики.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Дорогие участники, Сегодня я хочу сообщить вам две важные новости. Во-первых, [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Vote results|отчет по отзывам после ратификации Устава Координационного комитета по Универсальному кодексу поведения (U4C)]] уже доступен. Во-вторых, начинается выдвижение кандидатов для комитета U4C со сроком до 1 апреля 2024 года. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Координационный комитет по Универсальному кодексу поведения]] (U4C) является глобальной группой, деятельность которой посвящена справедливому и последовательному применению УКП. Члены сообщества приглашаются для подачи заявок на вступление в комитет U4C. Для более подробной информации о комитете U4C и его области ответственности, пожалуйста, [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|ознакомьтесь с Уставом U4C]]. Согласно уставу в комитете U4C имеется 16 мест: восемь мест от сообщества в целом и восемь мест от регионов, чтобы U4C отображал разнообразие движения. Ознакомьтесь более подробно и подайте вашу заявку в [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|Мета-вики]]. От имени Проектной команды УКП,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 5 мар 2024, 16:25 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26276337 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Процесс отбора кандидатов в Совет попечителей Фонда Викимедиа в 2024 году</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> : ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement| Перевод данного сообщения на другие языки доступен в Мета-вики.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Дорогие участники, В этом году у четырех членов, избранных от сообщества и партнеров, заканчивается срок пребывания в Совете попечителей [1]. Совет приглашает все движение принять участие в процессе отбора и голосования с целью заполнения этих мест в этом году. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Комитет по выборам]] будет осуществлять надзор за этим процессом при участии сотрудников Фонда [2]. Комитет по вопросам управления создал Рабочую группу по формированию совета, состоящую из попечителей, которые не могут быть кандидатами в проводимом сообществом и партнерами процессе отбора в 2024 году, в следующем составе: Dariusz Jemielniak, Nataliia Tymkiv, Esra'a Al Shafei, Kathy Collins и Shani Evenstein Sigalov [3]. Данной группе поручено осуществлять надзор со стороны Совета за процессом отбора попечителей 2024 года и информировать его ходе выполнения. Более подробная информация о функциях Комитета по выборам, Совета и штатных сотрудников находится здесь [4]. Ниже перечислены ключевые планируемые даты: * Май 2024 года. Выдвижение кандидатов и формулировка вопросов. * Июнь 2024 года. Партнерские организации проводят голосование для составления шорт-листа из 12 кандидатов (составление шорт-листа не проводится при количестве заявок менее чем 15) [5]. * Июнь-август 2024 года. Период проведения кампании. * Конец августа - начало сентября 2024 года. Двухнедельный период голосования сообщества. * Октябрь-ноябрь 2024 года. Проверка биографических данных кандидатов. * Заседание Совета в декабре 2024 года. Новые попечители приступают к работе. Узнайте более подробно о процессе отбора 2024 года, включая детальное расписание, процесс выдвижения кандидатов, правила кампании и критерии правомочности избирателей, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|на этой странице в Мета-вики]] и составьте свой план. '''Волонтеры на выборах''' Дополнительный способ участия в процессе отбора 2024 года ‒ деятельность волонтера на выборах. Волонтеры на выборах являются связующим звеном между Комитетом по выборам и своими сообществами. Они обеспечивают представительство своего сообщества и мотивируют его для участия в голосовании. Узнайте более подробно о данной программе и способах участия в ней на данной [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Election Volunteers|странице в Мета-вики]]. С наилучшими пожеланиями, [[m:Special:MyLanguage/User:Pundit|Dariusz Jemielniak]] (Председатель Комитета по вопросам управления, Рабочая группа по формированию совета) [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Results#Elected [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Minutes:2023-08-15#Governance_Committee [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] Несмотря на то что идеальное соотношение кандидатов - 12 кандидатов на четыре вакантных места, процесс формирования шорт-листа будет запущен при наличии более 15 кандидатов, в виду того что 1-3 исключенных кандидатов могут почувствовать себя "отверженными", а также в виду значительных затрачиваемых партнерами усилий для исключения лишь 1-3 кандидатов из списка.<section end="announcement-content" /> </div> [[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]]12 мар 2024, 19:57 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:MPossoupe (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26349432 --> == ''The Signpost'': 29 March 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * Technology report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Technology report|Millions of readers still seeing broken pages as "temporary" disabling of graph extension nears its second year]] * Interview: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Interview|Interview on Wikimedia Foundation fundraising and finance strategy]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Special report|19-page PDF accuses Wikipedia of bias against Israel, suggests editors be forced to reveal their real names, and demands a new feature allowing people to view the history of Wikipedia articles]] * Op-Ed: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Op-Ed|Wikipedia in the age of personality-driven knowledge]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Recent research|"Newcomer Homepage" feature mostly fails to boost new editors]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/News and notes|Universal Code of Conduct Coordinating Committee Charter ratified]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/In the media|"For me it’s the autism": AARoard editors on the fork more traveled]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Traffic report|He rules over everything, on the land called planet Dune]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Humour|Letters from the editors]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Comix|Layout issue]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 29 мар 2024, 22:42 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26349119 --> == ''The Signpost'': 25 April 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/In the media|Censorship and wikiwashing looming over RuWiki, edit wars over San Francisco politics and another wikirace on live TV]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/News and notes|A sigh of relief for open access as Italy makes a slight U-turn on their cultural heritage reproduction law]] * WikiConference report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/WikiConference report|WikiConference North America 2023 in Toronto recap]] * WikiProject report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/WikiProject report|WikiProject Newspapers (Not WP:NOTNEWS)]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/Recent research|New survey of over 100,000 Wikipedia users]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/Traffic report|O.J., cricket and a three body problem]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 25 апр 2024, 11:51 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Сообщение отправил Участник:JPxG@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26669718 --> == <span lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Проголосуйте прямо сейчас для избрания членов первого U4C</span> == <div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens|Перевод данного сообщения на другие языки доступен в Мета-вики.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Уважаемые участники! Я пишу вам, чтобы сообщить о начале голосования по выборам в Координационный комитет по Универсальному кодексу поведения (U4C), которое будет проходить до 9 мая 2024 года. Ознакомьтесь с информацией на [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|странице голосования в Мета-вики]], чтобы узнать больше по теме голосования и правомочности избирателей. Координационный комитет по Универсальному кодексу поведения (U4C) является глобальной группой, деятельность которой направлена на обеспечение справедливого и последовательного применения УКП. Участники сообщества были приглашены для подачи заявок на членство в U4C. Для более подробной информации об области ответственности U4C, пожалуйста, [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|ознакомьтесь с Уставом U4C]]. Пожалуйста, поделитесь данным сообщением с членами вашего сообщества, чтобы они также могли принять участие. От имени проектной команды УКП,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 25 апр 2024, 20:20 (UTC) <!-- Сообщение отправил Участник:RamzyM (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> od5wwsmls6y1c66nberkcmkdy5whsgw 0 260326 4141856 4117458 2024-04-25T20:29:46Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Дәүләт эшлеклесе |исем = Анджей Дуда |чын исем = {{lang-pl| Andrzej Sebastian Duda }} |рәсем = Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.jpg |титул2 = Польша президенты |тәртип2 = |байрак2_2 = |чорбаш2 = [[2015 ел]]ның [[6 август]]ы |чоразак2 = |аңа кадәр2 = [[Бронислав Коморовски]] |дәвамчысы2 = |титул = |тәртип = |байрак = |чорбаш = |чоразак = |аңа кадәр = |дәвамчысы = |вице-президент = |фирка = Хокук һәм гаделлек |белем = Ягеллон университеты | дин= | туу датасы = 16.05.1972 | туу урыны = [[Польша]], {{туу урыны|Краков|Краковта}} | үлем датасы = | үлем урыны = | хатын = Агата Корнхаузер-Дуда | әти = | әни = | балалар = '''кызы''' Кинга |сайт = [http://www.prezydent.pl prezydent.pl] | автограф = }} '''Анджей Дуда''', А́нджей Себа́стьян Ду́да ({{lang-pl| Andrzej Sebastian Duda }}; ''[[1972 ел]]ның [[16 май|16 мае]], [[Польша|Польша Халык Республикасы]], [[Краков]]'') — поляк сәясәтчесе, [[2015 ел]]ның [[6 август]]ыннан [[Польша]] президенты ([[2020 ел]]да яңа бишьеллык срокка сайланган). == Тәрҗемәи хәле == [[1972 ел]]ның [[16 май|16 маенда]] [[Краков]]та туган. 1984—1990 елларда Краковтагы харцер оешмасы әгъзасы була (пионерлар оешмасы аналогы). [[1996 ел]]да {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Ягеллон университеты|Ягеллон университетының|pl|Uniwersytet Jagielloński}} хокук һәм идарә факультетын тәмамлаган. [[1997 ел]]да үзе тәмамлаган университетта суд эшчәнлеге кафедрасында эшли һәм фән белән шөгыльләнә башлый. [[2005 ел]]ның гыйнварында хокук фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсе ала. [[2005 ел]]да шәхси юридик фирмасын нигезли<ref>[https://tass.ru/encyclopedia/person/duda-andzhey Биографиясе.] ТАСС{{ref-ru}}</ref>. 1998—2002 елларда — «Азатлык берлеге» фиркасе активисты була, 2005 елгы парламент сайлауларыннан соң «Хокук һәм гаделлек» уң фиркасе белән хезмәттәшлек итә башлый. 2006—2007 елларда — Юстиция министрлыгында дәүләт сәркатибе урынбасары. 2008—2010 елларда — президент Лех Качинский канцеляриясендә статс-сәркатип. 2011—2014 елларда — «Хокук һәм гаделлек» фиркасеннән парламентның түбән палатасы булган Сейм депутаты. 2014—2015 елларда — «Хокук һәм гаделлек» фиркасеннән [[Европа берлеге]]нең түбән {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Европа парламенты|палатасына|en|European Parliament}} сайлана. [[2015 ел]]ның 10 маенда узган президент сайлауларында (беренче турда 34,76 %, икенче турда 53 % тавыш җыеп) гамәлдәге президент [[Бронислав Коморовски]]ны җиңеп, Польша президенты итеп сайлана<ref>[https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1993504 Глава избиркома Польши: президентом страны избран Анджей Дуда.] ТАСС, 25.05.2015{{ref-ru}}</ref>/ [[2020 ел]]да яңа бишьеллык срокка сайланган<ref>[https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/8955885 Анджея Дуду переизбрали президентом Польши на второй срок.] ТАСС, 13.07.2020{{ref-ru}}</ref>. Моңа кадәр ике срок рәттән Польша президенты булып Александр Квасьневский гына эшләгән. == Гаиләсе == Әтисе Ян Тадеуш Дуда (1949 елның 29 апрелендә туган) — техник фәннәр профессоры. Әнисе Янина Милевская-Дуда (1949) — химия профессоры. Хатыны алман теле укытучысы Агата Корнхаузер-Дуда (1972 елның 2 апрелендә туган). Кызлары Кинга (1995). Хокук өлкәсендә берничә фәнни публикация авторы. [[Инглиз теле]]н белә. Тау чаңгысы спорты һәм әдәбият белән мавыга. Президент булгач та, социаль челтәрләрдән актив файдаланучы булып кала, [[Twitter]] дагы язмасын шәхсән үзе алып бара. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://andrzejduda.pl/ Рәсми сайт] * [http://ria.ru/spravka/20150524/1065988254.html Анджей Дуда биографиясе]. РИА Новости{{ref-ru}} * [http://ru.rospol.org/index.php?id=95 Анджей Дуда: вызов или шанс для России] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200716134322/http://ru.rospol.org/index.php?id=95 |date=2020-07-16 }}. rospol.org{{ref-ru}} * [http://carnegie.ru/2015/05/24/ru-60182/i8z5 Чего ждать от нового президента Польши]. carnegie.ru{{ref-ru}} * [http://www.ng.ru/vision/2018-08-09/6_7285_aggression.html Россия для Анджея Дуды остается агрессором. Как в Польше оценили трехлетнее правление президента]. НГ, 9 августа 2018{{ref-ru}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Польша дәүләт башлыклары}} {{АБ лидерлары}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Дуда, Анджей}} [[Төркем:XXI гасыр сәясәтчеләре]] [[Төркем:Ягеллон университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Хокук фәннәре докторлары]] [[Төркем:Польша юристлары]] [[Төркем:Польша президентлары]] [[Төркем:Гамәлдәге дәүләт башлыклары]] c0qn9goq6o426hf82l2rb4imw834jri 0 277270 4141889 4109381 2024-04-25T20:52:31Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Язучы}} '''А́гния Льво́вна Барто́'''(тумыштан "Волова"<ref>[http://www.bartofamily.org/page51.html Сайт семьи Барто] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101215200129/http://www.bartofamily.org/page51.html |date=2010-12-15 }} утверждает, что первоначальные имя и отчество Агнии были ''Гетель Ле́йбовна'', однако источник информации там не указан, а другие источники это не подтверждают.</ref>; 17 февраль 1901 ел, [[Каунас]] <ref name="birth">[https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-89G3-5VPC?i=88 Факсимиле записи на иврите о рождении Агнии Воловой 4 февраля 1901 года (28 числа месяца Шват 5661 по еврейскому календарю)] ([https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-89G3-5VGG?i=85 Факсимиле записи о рождении на русском языке]): Согласно архивным данным, Агния Волова родилась 4 февраля (по старому стилю) 1901 года в [[Ковно]], родители Авраам-Лев Нахманович Волов и Мария Эльяш-Гиршевна Блох — см. запись о рождении в канцелярии ковенского городского [[раввин]]а на JewishGen.org — база данных Lithuania (Births, требуется регистрация). Согласно дочери поэтессы, Т. А. Щегляевой, Агния Барто родилась в 1907 году; согласно большинству энциклопедий — в 1906 году; согласно прижизненной ''Литературной энциклопедии'' в 11 тт. под редакцией [[Фриче, Владимир Максимович|В. М. Фриче]] и [[Луначарский, Анатолий Васильевич|А. В. Луначарского]] (1929) — [http://feb-web.ru/feb/litenc/encyclop/le1/le1-7214.htm в 1904 году].</ref> - [[1 апрель]], [[1981 ел|1981]], [[Мәскәү]] ) - [[Рус теле|рус]] [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|совет]] балалар [[Шагыйрь|шагыйре]], [[язучы]], сценарист, радио алып баручысы . Икенче дәрәҗә Сталин премиясе (1950) һәм Ленин премиясе (1972) лауреаты. == Биографиясе == Ул 1901 елның 4 февралендә (иске стиль) Ковнода белемле [[Яһүдләр|яһүд]] гаиләсендә туган<ref name="ReferenceA">[http://agniyabarto.ru/00_barto-100-doch-bulvar.htm Интервью с Татьяной Щегляевой]</ref> . Аның әтисе Лев Николаевич (Абрам-Лев Нахманович) Волов (1875-1924 <ref>[http://toldot.ru/urava/cemetery/graves_28033.html Надгробный памятник Льва Николаевича Волова на Востряковском еврейском кладбище]: Здесь же похоронена бабушка поэтессы по отцовской линии — Генриета Михайловна Волова (1852—1926).</ref> ), Шәвледән <ref>В Шавлях жил дед поэтессы Нахман Меерович Волов (1847—1909).</ref>, ветеринар табиб булган<ref>{{Citation |title=«Попутчик» нашего детства |url=http://www.migdal.ru/times/75/6690/ |access-date=2020-08-29 |archive-date=2014-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140606231208/http://www.migdal.ru/times/75/6690/ |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.russisch-fuer-kinder.de/de_start/ueber_alles/lesetexte.php?lesen=barto Агния Барто о себе]</ref>. Әнисе, Мария Ильинична (Эльяшевна-Гиршовна) Волова (кыз фамилиясе Блох; 1881-1959, тумышы белән Ковнодан<ref>[http://toldot.ru/urava/cemetery/graves_28035.html Надгробный памятник Марии Ильиничны Воловой на Востряковском еврейском кладбище (Москва)]</ref>), өй хуҗалыгы белән шөгыльләнә. Әти-әнисе 1900 елның 16 февралендә Ковнода өйләнешәләр <ref>См. JewishGen.org (требуется регистрация), база данных Lithuania (''Lithuania Marriages and Divorces''). Отец в записи о браке записан как ''Абрам-Лев'' Нахманович Волов, в записи о рождении дочери ''Авраам-Лев'' Нахманович Волов.</ref> . Әнисенең абыйсы - танылган табиб-оториноларинголог һәм фтизиатр Григорий Ильич Блох (1871-1938), 1924-1936 елларда [[Ялта]] туберкулез климатологиясе институтының тамак клиникасы директоры (хәзерге [[:ru:Сеченов, Иван Михайлович|И. М. Сеченов]] исемендәге Физик дәвалау алымнары һәм медицина климатологиясе фәнни-тикшеренү институты); балалар өчен тәрбияви шигырьләр яза. Ул гимназиядә һәм шул ук вакытта балет мәктәбендә укый. Аннары ул хореографик училищега укырга керә һәм аны тәмамлагач, 1924 елда балет труппасына кушыла һәм анда бер ел чамасы эшли. Волованың беренче ире шагыйрь Павел Барто була. Аның белән бергә ул өч шигырь яза - «Девочка-рёвушка», «Девочка чумазая» һәм «Считалочка». 1927 елда уллары Эдгар (Гарик) туа, һәм 6 елдан соң пар аерылыша. [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында Барто гаиләсе [[Екатеринбург|Свердловскка]] эвакуацияләнә. Анда Агниягә токарь һөнәрен үзләштерергә туры килә. Сугыш вакытында алган премияне ул танк төзелешенә бирә<ref>[http://jewishnews.com.ua/ru/publication/perevodchitsa_s_detskogo Переводчица с детского / Еврейские новости.]</ref>. 1944 елда гаилә Мәскәүгә кайта. Улы Гарик 18 яшендә, 1945 елның 5 майында вафат була - Лаврушинский тыкрыгында велосипедта йөрү вакытында йөк машинасы бәрә<ref>{{Cite web|url=http://www.travel2moscow.com/what/articles_about_Moscow/Attractions/text4134.html|title=Среди других грустных историй, связанных с историей дома, — горе Агнии Барто|accessdate=2014-01-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150627062711/http://www.travel2moscow.com/what/articles_about_Moscow/Attractions/text4134.html|archivedate=2015-06-27}}</ref>. Бартоның икенче ире җылылык энергиясе инженеры, СССР Фәннәр академиясенең әгъза-корреспонденты Андрей Владимирович Шегляев ; кызы - техник фәннәр кандидаты Татьяна Андреевна Шегляева. Агния Барто 1981 елның 1 апрелендә вафат була. Аны Мәскәүдә Новодевичье зиратында җирләйләр (участок номеры 3). == Иҗаты == 1924-нче елда хореография училищесын тәмамлаучыларның күрсәтмә концертында халык мәгарифы комиссары Луначарский да катнаша. Ул Агния шигырьләрен үтәүгә игътибар итә һәм берничә көннән соң аны халык комиссариатына кабул итәргә чакыра, анда аңа шагыйрә булырга киңәш итә<ref>[http://www.kostyor.ru/biography/?n=111 Барто Агния Львовна]</ref>. Беренче басылган шигырь «Китайчонок Ван Ли» һәм «Мишка-воришка» (1925), «Стихи детям» ([[:ru:1949 год в литературе|1949]]), «За цветами в зимний лес» ([[:ru:1970 год в литературе|1970]]) җыентыклары. 1964-1973 елларда ул «Маяк» радиосында [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында югалган балаларның гаиләләрен эзләү турында «Найти человека» программасын алып бара .Бу тапшыру нәтиҗәсендә меңгә якын совет гаиләсе әгъзалары арасындагы элемтәләр торгызыла<ref>{{Книга|Олма-пресс}}</ref>. Программа нигезендә «[[:ru:Найти человека|Найти человека]]» ( 1968 ) проза китабы языла. Соңрак программаның форматы «[[:ru:Жди меня (телепередача)|Жди меня]]» телевизион программа өчен нигез булып алына. «Записки детского поэта» китабы ( 1976 ). «Подкидыш» (Рина Зеленая белән бергә, 1939), «Слон и верёвочка» (1945), «Алёша Птицын вырабатывает характер» (1953), «10000 мальчиков» (1961)  кинофильмнары сценарийлары авторы. Ералаш киножурналы белән хезмәттәшлек итә, киножурналның беренче чыгарылышында чыккан «Позорное пятно» юмористик хикәясен яза. == Гаиләсе == * Әнисе ягынан әбисе - Двейра Ароновна Блох (кызлыкта Дембо, 1839-1922) - танылган физиолог һәм гигиенист, медицина докторы, хокук белгече Лев Исаакович Дембо һәм гигиенист Григорий Исаакович Дембоның атасы, Исаак Аронович Дембоның бер туган сеңелле (1848-1906). * Ике туган абыйсы - журналист Владимир Осипович Дембо (1887-1937, атылган), «Бессарабский вопрос» (1924) һәм «Кровавая летопись Бессарабии» (1924) китаплары авторы, "Красная Бессарабия" журналының редакция секретаре. * Өч туган абыйы һәм сеңлесе - спорт кардиологиясенә нигез салучыларның берсе Александр Григорьевич Дембо (1908-1995); психолог Тамара Вулфовна Дембо. == Премиялары һәм бүләкләре == [[Файл:Могила_писательницы_Агнии_Барто.JPG|уңда|мини|267x267пкс| Мәскәүдә Новодевичье зиратындагы Барто кабере.]] * Икенче дәрәҗә Сталин премиясе (1950) - балалар өчен «Стихи детям» шигырьләр җыентыгы өчен (1949) * Ленин премиясе (1972) - «За цветами в зимний лес» (1970) шигырьләр китабы өчен (''балалар өчен әсәрләре өчен премия)'' * [[Ленин ордены]] (02.16.1976) * [[Октябрь Инкыйлабы ордены]] * ике [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены]] (02.16.1956; 02.22.1966) * [[Хөрмәт Билгесе ордены]] (31.01.1939) * "Суга баткан кешеләрне коткару өчен" медале * I дәрәҗә «Шахтер даны» медале ( [[Караганда]] шахтерларыннан) * Елмаю ордены * Лев Толстой исемендәге Халыкара алтын медаль "Балалар һәм яшьләр өчен әсәрләр иҗат итүдә хезмәтләре өчен" (үлгәннән соң). == Адреслар == Мәскәү, Лаврушинский тыкрыгы, й.17 - «Дом писателей» (1937, 1948-1950, архитектор И. Н. Николаев) == Әсәрләренең экранизациясы == Агния Барто сценарийларына нигезләнгән '''фильмнар''' <ref>[http://www.imdb.com/name/nm0058969/?ref_=tt_ov_wr Agniya Barto — IMDb]</ref> * «Подкидыш» — фильм 1939 года киностудии «Мосфильм» * «Слон и верёвочка» — фильм 1945 года киностудии «Союздетфильм» * «Алёша Птицын вырабатывает характер» — фильм 1953 года киностудии «Ленфильм» * «Десять тысяч мальчиков» или «10000 мальчиков» — фильм 1961 года Киностудия имени М. Горького * «От семи до двенадцати» — фильм 1965 года киностудии «Мосфильм» * «Ищу человека» — фильм 1973 года Киностудия имени М. Горького Агния Барто шигырьләренә нигезләнгән '''мультфильмнар''' :<ref>[http://www.animator.ru/db/?p=search&SearchMask=1&text=%C1%E0%F0%F2%EE&year0=&year1= Поиск «Барто» на сайте animator.ru в разделе «Фильмы»]</ref> * «Две иллюстрации» — кукольный двухсюжетный мультфильм 1962 года (первый сюжет «Девочка-рёвушка» по стихотворению писателя). * «Снегирь» — рисованный мультфильм 1983 года по одноимённому произведению писательницы («Союзмультфильм»). * «Волшебная лопата» — рисованный мультфильм 1984 года по стихам писателя, снятый ТО «Экран». * «Мы с Тамарой» — российский 2D-компьютерный мультфильм, современная интерпретация стихотворения писателя. Фильм участвовал в конкурсной программе фестиваля Суздаль-2004. == Хәтер == * Агния Барто исеме Марс һәм Юпитер орбиталары арасында урнашкан кечкенә планетага [[(2279) Барто]], шулай ук [[Чулпан (планета)|Венера]] кратерларының берсенә бирелә. ==== Документалистика ==== * [[2013 ел|2013]] — Документальный фильм «Всё равно его не брошу. Агния Барто» (реж. В. Спиридонов), телеканал «Культура».<ref>{{Cite web|url=https://tvkultura.ru/video/show/brand_id/27988/episode_id/494480/video_id/494480/|title=Всё равно его не брошу. Агния Барто.|publisher=tvkultura.ru|accessdate=2018-12-28|archivedate=2018-12-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181228130947/https://tvkultura.ru/video/show/brand_id/27988/episode_id/494480/video_id/494480/}}</ref> ===== Телевидение ===== * [[1986 ел|1986]] — Выпуск детской телепередачи «Будильник», посвящённый стихам Агнии Барто. Стихи инсценировали Наталья Назарова, Юрий Богатырёв и Авангард Леонтьев. '''Квест''' * 2020 — [https://nplus1.ru/material/2020/07/14/data-mail-ru-2 Квест «ОРАТБ»] по мотиву стихотворения Барто. == Искәрмәләр == {{Reflist|3}} == Әдәбият == * ''Дмитриева В.'' Агния Барто. — М.; Л., 1953. * Жизнь и творчество Агнии Барто. — М., 1989. * Казак В. Лексикон русской литературы XX века = Lexikon der russischen Literatur ab 1917 / [пер. с нем.]. — М. : РИК «Культура», 1996. — XVIII, 491, [1] с. — 5000 экз. — <nowiki>ISBN 5-8334-0019-8</nowiki>. * ''Соловьёв Б., Мотяшов И.'' Агния Барто: очерк творчества. — М., 1979. * {{Мәкалә|автор=[[Доманский, Юрий Викторович|Доманский Ю. В.]]|ссылка=http://detskie-chtenia.ru/index.php/journal/article/view/34|язык=|издание=Детские чтения|тип=|год=2012|том=2|номер=2|страницы=176—196|issn=2304-5817}} == Сылтамалар ==   * {{Cite web|url=http://www.bulvar.com.ua/arch/2006/7/43f1fd3858294/|title=Дочь Агнии Барто Татьяна Щегляева: «В Испании, в бомбёжку, мама побежала покупать кастаньеты. Алексей Толстой поинтересовался: не купила ли она ещё и веер, чтобы обмахиваться во время налёта?»|publisher=журнал «Бульвар Гордона», № 7 (43)|accessdate=2010-09-25|archivedate=2011-10-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111023211341/http://www.bulvar.com.ua/arch/2006/7/43f1fd3858294/}} * {{Cite web|title=Барто Агния Львовна|url=http://bibliogid.ru/pisateli/o-pisatelyakh/539-barto-agniya-lvovna|publisher=Библиогид|accessdate=2016-09-08}} * [http://univertv.ru/video/filologiya/literaturovedenie/detskaya_literatura/agniya_barto/?mark=science1 Документальный фильм «Агния Барто»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200919053244/http://univertv.ru/video/filologiya/literaturovedenie/detskaya_literatura/agniya_barto/?mark=science1 |date=2020-09-19 }} // ГТРК «Культура». * [https://stihipoeta.ru/poety-zolotogo-veka/agniya-barto/ Стихи Агнии Барто]: полная коллекция — [https://stihipoeta.ru/ Stihipoeta.ru] * [https://bigenc.ru/literature/text/1863402] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201001050734/https://bigenc.ru/literature/text/1863402 |date=2020-10-01 }} БРЭ {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:ССРБ Язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Рус шагыйрьләре]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:Елмаю Ордены кавалерлары]] [[Төркем:«Бөек Ватан сугышында фидакарь хезмәт өчен» медале белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:«Хөрмәт Билгесе» ордены кавалерлары]] [[Төркем:Октябрь Инкыйлабы ордены кавалерлары]] [[Төркем:Ленин ордены кавалерлары]] [[Төркем:Сталин премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Ленин премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Русия сценаристлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Әлифба буенча шагыйрьләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:1981 елда вафатлар]] [[Төркем:1 апрель көнне вафатлар]] [[Төркем:1901 елда туганнар]] [[Төркем:17 февраль көнне туганнар]] psz9bqbfn4iii04gpxqvz3vggmseg42 4141890 4141889 2024-04-25T20:53:16Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Язучы}} '''А́гния Льво́вна Барто́'''(тумыштан "Волова"<ref>[http://www.bartofamily.org/page51.html Сайт семьи Барто] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101215200129/http://www.bartofamily.org/page51.html |date=2010-12-15 }} утверждает, что первоначальные имя и отчество Агнии были ''Гетель Ле́йбовна'', однако источник информации там не указан, а другие источники это не подтверждают.</ref>; 17 февраль 1901 ел, [[Каунас]] <ref name="birth">[https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-89G3-5VPC?i=88 Факсимиле записи на иврите о рождении Агнии Воловой 4 февраля 1901 года (28 числа месяца Шват 5661 по еврейскому календарю)] ([https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-89G3-5VGG?i=85 Факсимиле записи о рождении на русском языке]): Согласно архивным данным, Агния Волова родилась 4 февраля (по старому стилю) 1901 года в [[Ковно]], родители Авраам-Лев Нахманович Волов и Мария Эльяш-Гиршевна Блох — см. запись о рождении в канцелярии ковенского городского [[раввин]]а на JewishGen.org — база данных Lithuania (Births, требуется регистрация). Согласно дочери поэтессы, Т. А. Щегляевой, Агния Барто родилась в 1907 году; согласно большинству энциклопедий — в 1906 году; согласно прижизненной ''Литературной энциклопедии'' в 11 тт. под редакцией [[Фриче, Владимир Максимович|В. М. Фриче]] и [[Луначарский, Анатолий Васильевич|А. В. Луначарского]] (1929) — [http://feb-web.ru/feb/litenc/encyclop/le1/le1-7214.htm в 1904 году].</ref> - [[1 апрель]], [[1981 ел|1981]], [[Мәскәү]] ) - [[Рус теле|рус]] [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|совет]] балалар [[Шагыйрь|шагыйре]], [[язучы]], сценарист, радио алып баручысы . Икенче дәрәҗә Сталин премиясе (1950) һәм Ленин премиясе (1972) лауреаты. == Биографиясе == Ул 1901 елның 4 февралендә (иске стиль) Ковнода белемле [[Яһүдләр|яһүд]] гаиләсендә туган<ref name="ReferenceA">[http://agniyabarto.ru/00_barto-100-doch-bulvar.htm Интервью с Татьяной Щегляевой]</ref> . Аның әтисе Лев Николаевич (Абрам-Лев Нахманович) Волов (1875-1924 <ref>[http://toldot.ru/urava/cemetery/graves_28033.html Надгробный памятник Льва Николаевича Волова на Востряковском еврейском кладбище]: Здесь же похоронена бабушка поэтессы по отцовской линии — Генриета Михайловна Волова (1852—1926).</ref> ), Шәвледән <ref>В Шавлях жил дед поэтессы Нахман Меерович Волов (1847—1909).</ref>, ветеринар табиб булган<ref>{{Citation |title=«Попутчик» нашего детства |url=http://www.migdal.ru/times/75/6690/ |access-date=2020-08-29 |archive-date=2014-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140606231208/http://www.migdal.ru/times/75/6690/ |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.russisch-fuer-kinder.de/de_start/ueber_alles/lesetexte.php?lesen=barto Агния Барто о себе]</ref>. Әнисе, Мария Ильинична (Эльяшевна-Гиршовна) Волова (кыз фамилиясе Блох; 1881-1959, тумышы белән Ковнодан<ref>[http://toldot.ru/urava/cemetery/graves_28035.html Надгробный памятник Марии Ильиничны Воловой на Востряковском еврейском кладбище (Москва)]</ref>), өй хуҗалыгы белән шөгыльләнә. Әти-әнисе 1900 елның 16 февралендә Ковнода өйләнешәләр <ref>См. JewishGen.org (требуется регистрация), база данных Lithuania (''Lithuania Marriages and Divorces''). Отец в записи о браке записан как ''Абрам-Лев'' Нахманович Волов, в записи о рождении дочери ''Авраам-Лев'' Нахманович Волов.</ref> . Әнисенең абыйсы - танылган табиб-оториноларинголог һәм фтизиатр Григорий Ильич Блох (1871-1938), 1924-1936 елларда [[Ялта]] туберкулез климатологиясе институтының тамак клиникасы директоры (хәзерге [[:ru:Сеченов, Иван Михайлович|И. М. Сеченов]] исемендәге Физик дәвалау алымнары һәм медицина климатологиясе фәнни-тикшеренү институты); балалар өчен тәрбияви шигырьләр яза. Ул гимназиядә һәм шул ук вакытта балет мәктәбендә укый. Аннары ул хореографик училищега укырга керә һәм аны тәмамлагач, 1924 елда балет труппасына кушыла һәм анда бер ел чамасы эшли. Волованың беренче ире шагыйрь Павел Барто була. Аның белән бергә ул өч шигырь яза - «Девочка-рёвушка», «Девочка чумазая» һәм «Считалочка». 1927 елда уллары Эдгар (Гарик) туа, һәм 6 елдан соң пар аерылыша. [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында Барто гаиләсе [[Екатеринбург|Свердловскка]] эвакуацияләнә. Анда Агниягә токарь һөнәрен үзләштерергә туры килә. Сугыш вакытында алган премияне ул танк төзелешенә бирә<ref>[http://jewishnews.com.ua/ru/publication/perevodchitsa_s_detskogo Переводчица с детского / Еврейские новости.]</ref>. 1944 елда гаилә Мәскәүгә кайта. Улы Гарик 18 яшендә, 1945 елның 5 майында вафат була - Лаврушинский тыкрыгында велосипедта йөрү вакытында йөк машинасы бәрә<ref>{{Cite web|url=http://www.travel2moscow.com/what/articles_about_Moscow/Attractions/text4134.html|title=Среди других грустных историй, связанных с историей дома, — горе Агнии Барто|accessdate=2014-01-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150627062711/http://www.travel2moscow.com/what/articles_about_Moscow/Attractions/text4134.html|archivedate=2015-06-27}}</ref>. Бартоның икенче ире җылылык энергиясе инженеры, СССР Фәннәр академиясенең әгъза-корреспонденты Андрей Владимирович Шегляев ; кызы - техник фәннәр кандидаты Татьяна Андреевна Шегляева. Агния Барто 1981 елның 1 апрелендә вафат була. Аны Мәскәүдә Новодевичье зиратында җирләйләр (участок номеры 3). == Иҗаты == 1924-нче елда хореография училищесын тәмамлаучыларның күрсәтмә концертында халык мәгарифы комиссары Луначарский да катнаша. Ул Агния шигырьләрен үтәүгә игътибар итә һәм берничә көннән соң аны халык комиссариатына кабул итәргә чакыра, анда аңа шагыйрә булырга киңәш итә<ref>[http://www.kostyor.ru/biography/?n=111 Барто Агния Львовна]</ref>. Беренче басылган шигырь «Китайчонок Ван Ли» һәм «Мишка-воришка» (1925), «Стихи детям» ([[:ru:1949 год в литературе|1949]]), «За цветами в зимний лес» ([[:ru:1970 год в литературе|1970]]) җыентыклары. 1964-1973 елларда ул «Маяк» радиосында [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында югалган балаларның гаиләләрен эзләү турында «Найти человека» программасын алып бара .Бу тапшыру нәтиҗәсендә меңгә якын совет гаиләсе әгъзалары арасындагы элемтәләр торгызыла<ref>{{Книга|Олма-пресс}}</ref>. Программа нигезендә «[[:ru:Найти человека|Найти человека]]» ( 1968 ) проза китабы языла. Соңрак программаның форматы «[[:ru:Жди меня (телепередача)|Жди меня]]» телевизион программа өчен нигез булып алына. «Записки детского поэта» китабы ( 1976 ). «Подкидыш» (Рина Зеленая белән бергә, 1939), «Слон и верёвочка» (1945), «Алёша Птицын вырабатывает характер» (1953), «10000 мальчиков» (1961)  кинофильмнары сценарийлары авторы. Ералаш киножурналы белән хезмәттәшлек итә, киножурналның беренче чыгарылышында чыккан «Позорное пятно» юмористик хикәясен яза. == Гаиләсе == * Әнисе ягынан әбисе - Двейра Ароновна Блох (кызлыкта Дембо, 1839-1922) - танылган физиолог һәм гигиенист, медицина докторы, хокук белгече Лев Исаакович Дембо һәм гигиенист Григорий Исаакович Дембоның атасы, Исаак Аронович Дембоның бер туган сеңелле (1848-1906). * Ике туган абыйсы - журналист Владимир Осипович Дембо (1887-1937, атылган), «Бессарабский вопрос» (1924) һәм «Кровавая летопись Бессарабии» (1924) китаплары авторы, "Красная Бессарабия" журналының редакция секретаре. * Өч туган абыйы һәм сеңлесе - спорт кардиологиясенә нигез салучыларның берсе Александр Григорьевич Дембо (1908-1995); психолог Тамара Вулфовна Дембо. == Премиялары һәм бүләкләре == [[Файл:Могила_писательницы_Агнии_Барто.JPG|уңда|мини|267x267пкс| Мәскәүдә Новодевичье зиратындагы Барто кабере.]] * Икенче дәрәҗә Сталин премиясе (1950) - балалар өчен «Стихи детям» шигырьләр җыентыгы өчен (1949) * Ленин премиясе (1972) - «За цветами в зимний лес» (1970) шигырьләр китабы өчен (''балалар өчен әсәрләре өчен премия)'' * [[Ленин ордены]] (02.16.1976) * [[Октябрь Инкыйлабы ордены]] * ике [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены]] (02.16.1956; 02.22.1966) * [[Хөрмәт Билгесе ордены]] (31.01.1939) * "Суга баткан кешеләрне коткару өчен" медале * I дәрәҗә «Шахтер даны» медале ( [[Караганда]] шахтерларыннан) * Елмаю ордены * Лев Толстой исемендәге Халыкара алтын медаль "Балалар һәм яшьләр өчен әсәрләр иҗат итүдә хезмәтләре өчен" (үлгәннән соң). == Адреслар == Мәскәү, Лаврушинский тыкрыгы, й.17 - «Дом писателей» (1937, 1948-1950, архитектор И. Н. Николаев) == Әсәрләренең экранизациясы == Агния Барто сценарийларына нигезләнгән '''фильмнар''' <ref>[http://www.imdb.com/name/nm0058969/?ref_=tt_ov_wr Agniya Barto — IMDb]</ref> * «Подкидыш» — фильм 1939 года киностудии «Мосфильм» * «Слон и верёвочка» — фильм 1945 года киностудии «Союздетфильм» * «Алёша Птицын вырабатывает характер» — фильм 1953 года киностудии «Ленфильм» * «Десять тысяч мальчиков» или «10000 мальчиков» — фильм 1961 года Киностудия имени М. Горького * «От семи до двенадцати» — фильм 1965 года киностудии «Мосфильм» * «Ищу человека» — фильм 1973 года Киностудия имени М. Горького Агния Барто шигырьләренә нигезләнгән '''мультфильмнар''' :<ref>[http://www.animator.ru/db/?p=search&SearchMask=1&text=%C1%E0%F0%F2%EE&year0=&year1= Поиск «Барто» на сайте animator.ru в разделе «Фильмы»]</ref> * «Две иллюстрации» — кукольный двухсюжетный мультфильм 1962 года (первый сюжет «Девочка-рёвушка» по стихотворению писателя). * «Снегирь» — рисованный мультфильм 1983 года по одноимённому произведению писательницы («Союзмультфильм»). * «Волшебная лопата» — рисованный мультфильм 1984 года по стихам писателя, снятый ТО «Экран». * «Мы с Тамарой» — российский 2D-компьютерный мультфильм, современная интерпретация стихотворения писателя. Фильм участвовал в конкурсной программе фестиваля Суздаль-2004. == Хәтер == * Агния Барто исеме Марс һәм Юпитер орбиталары арасында урнашкан кечкенә планетага [[(2279) Барто]], шулай ук [[Чулпан (планета)|Венера]] кратерларының берсенә бирелә. ==== Документалистика ==== * [[2013 ел|2013]] — Документальный фильм «Всё равно его не брошу. Агния Барто» (реж. В. Спиридонов), телеканал «Культура».<ref>{{Cite web|url=https://tvkultura.ru/video/show/brand_id/27988/episode_id/494480/video_id/494480/|title=Всё равно его не брошу. Агния Барто.|publisher=tvkultura.ru|accessdate=2018-12-28|archivedate=2018-12-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181228130947/https://tvkultura.ru/video/show/brand_id/27988/episode_id/494480/video_id/494480/}}</ref> ===== Телевидение ===== * [[1986 ел|1986]] — Выпуск детской телепередачи «Будильник», посвящённый стихам Агнии Барто. Стихи инсценировали Наталья Назарова, Юрий Богатырёв и Авангард Леонтьев. '''Квест''' * 2020 — [https://nplus1.ru/material/2020/07/14/data-mail-ru-2 Квест «ОРАТБ»] по мотиву стихотворения Барто. == Искәрмәләр == {{Reflist|3}} == Әдәбият == * ''Дмитриева В.'' Агния Барто. — М.; Л., 1953. * Жизнь и творчество Агнии Барто. — М., 1989. * Казак В. Лексикон русской литературы XX века = Lexikon der russischen Literatur ab 1917 / [пер. с нем.]. — М. : РИК «Культура», 1996. — XVIII, 491, [1] с. — 5000 экз. — <nowiki>ISBN 5-8334-0019-8</nowiki>. * ''Соловьёв Б., Мотяшов И.'' Агния Барто: очерк творчества. — М., 1979. * {{Мәкалә|автор=[[Доманский, Юрий Викторович|Доманский Ю. В.]]|ссылка=http://detskie-chtenia.ru/index.php/journal/article/view/34|язык=|издание=Детские чтения|тип=|год=2012|том=2|номер=2|страницы=176—196|issn=2304-5817}} == Сылтамалар ==   * {{Cite web|url=http://www.bulvar.com.ua/arch/2006/7/43f1fd3858294/|title=Дочь Агнии Барто Татьяна Щегляева: «В Испании, в бомбёжку, мама побежала покупать кастаньеты. Алексей Толстой поинтересовался: не купила ли она ещё и веер, чтобы обмахиваться во время налёта?»|publisher=журнал «Бульвар Гордона», № 7 (43)|accessdate=2010-09-25|archivedate=2011-10-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111023211341/http://www.bulvar.com.ua/arch/2006/7/43f1fd3858294/}} * {{Cite web|title=Барто Агния Львовна|url=http://bibliogid.ru/pisateli/o-pisatelyakh/539-barto-agniya-lvovna|publisher=Библиогид|accessdate=2016-09-08}} * [http://univertv.ru/video/filologiya/literaturovedenie/detskaya_literatura/agniya_barto/?mark=science1 Документальный фильм «Агния Барто»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200919053244/http://univertv.ru/video/filologiya/literaturovedenie/detskaya_literatura/agniya_barto/?mark=science1 |date=2020-09-19 }} // ГТРК «Культура». * [https://stihipoeta.ru/poety-zolotogo-veka/agniya-barto/ Стихи Агнии Барто]: полная коллекция — [https://stihipoeta.ru/ Stihipoeta.ru] * [https://bigenc.ru/literature/text/1863402] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201001050734/https://bigenc.ru/literature/text/1863402 |date=2020-10-01 }} БРЭ {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Барто, Агния}} [[Төркем:ССРБ Язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Рус шагыйрьләре]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:Елмаю Ордены кавалерлары]] [[Төркем:«Бөек Ватан сугышында фидакарь хезмәт өчен» медале белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:«Хөрмәт Билгесе» ордены кавалерлары]] [[Төркем:Октябрь Инкыйлабы ордены кавалерлары]] [[Төркем:Ленин ордены кавалерлары]] [[Төркем:Сталин премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Ленин премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Русия сценаристлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Әлифба буенча шагыйрьләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:1981 елда вафатлар]] [[Төркем:1 апрель көнне вафатлар]] [[Төркем:1901 елда туганнар]] [[Төркем:17 февраль көнне туганнар]] p7s3jkg7yj7q0iosl1g0h2ai6x3vif7 0 287763 4141746 3541943 2024-04-25T16:17:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Ук}} '''Клавдия Ивановна Шульженко''' ([[1906 ел|1906]], [[Россия империясе]], [[Харкау|Харьков]] шәһәре — [[1984 ел|1984]] ел, [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]], [[Мәскәү]]) — рус совет мәйданчык җырчысы, актриса. ССРБ-ның халык артисты (1971). [[Бөек Ватан сугышы]]нда катнаша. == Биографиясе һәм иҗаты == 1906 елның 11(24) мартында [[Харкау|Харьков]] шәһәре Александровский хәстәханәсендә<ref>Это подтверждает запись в метрической книге больничной церкви Феодора Стратилата. См.: [https://www.slk.kh.ua/multimedia/istoriya/xronograf-sk/de-ta-koli-naspravdi-narodilas-klavdiya-shulzhenko.html Де та коли насправді народилася Клавдія Шульженко // Официальный сайт харьковской газеты «Слобідський край» (опубликовано 27.12.2019 16:00).]</ref> туган. Аның әтисе Иван Иванович Шульженко Тимер юллары баш идаралыгында бухгалтер булып эшләгән<ref>В год 100-летия со дня рождения Шульженко во многих СМИ без каких-либо ссылок на источники была опубликована версия, согласно которой она якобы родилась в селе Гущевка [[Чигиринский уезд|Чигиринского уезда]] [[Киевская губерния|Киевской губернии]] (ныне с. [[Витово (Черкасская область)|Витово]] [[Чигиринский район|Чигиринского района]] [[Черкасская область|Черкасской области]] [[Украина|Украины]]), откуда в 1910 году её родители перебрались в Сибирь, и только с 1923 года жили в Харькове. Публикация этой версии в 2007 году в справочнике «Міста і села України. Черкащина 2007» (см.: [https://who-is-who.ua/main/bookmaket/mischerkasy2007/3/65.html Пироженко О. П., Коцуренко С. А. Село Рацеве. Рацівській сільській раді підпорядковане село Вітове // Портал Української конфедерації журналістів «who-is-who-ua»]) придала этой информации «авторитетности». Однако и документы, и многочисленные книги и публикации, в том числе воспоминания само К. И. Шульженко, свидетельствуют о её рождении в Харькове. Документально обоснованное опровержение альтернативной версии см.: [https://www.slk.kh.ua/multimedia/istoriya/xronograf-sk/de-ta-koli-naspravdi-narodilas-klavdiya-shulzhenko.html Де та коли насправді народилася Клавдія Шульженко // Официальный сайт харьковской газеты «Слобідський край» (опубликовано 27.12.2019 16:00).]</ref>. 1923 елдан Москалёвкала — Владимирская урамы, 45нче йорт, 6нчы фатирда яши. 1910 еллар азагында халык җырларын башкара башлый. Харьков консерваториясе профессоры Н. М. Чемезовта<ref>Зарубин В. И. Шульженко Клавдия Ивановна // Музыкальная энциклопедия. — Т. 6. — М, 1982.</ref> нота грамотасы һәм җыр буенча шәхси дәресләр ала. [[1923 ел]]да Н. Н. Синельников җитәкчелегендәге Харьков драма театры артисты була. Шул ук елда «Җәза» спектаклендә «Күктә йолдыз» романсын башкарып беренче тапкыр җырчы буларак чыгыш ясый. Театрда бирелгән бөтен дивертисментларда катнаша һәм бер үк вакытта кала җәйге эстрада мәйданнарында эшчеләр клубы составында чыгыш ясый. Бу чорда ул башкарган «Шахта № 3» һәм «Кирпеч заводы турында җыр» хәзерге заман көнкүреш җырларының башлангыч үрнәкләре санала. [[1925 ел]]ның җәендә Харьковтагы Краснозаводск драма театрында эшли башлый. 1927 елда композитор Юлий Мейтус махсус аның өчен тиз арада популяр булып киткән берничә яңа әсәр («Кызыл мәк», «Кызыл армия», «Гренада») яза. [[1928 ел]]да [[Санкт-Петербург|Ленинград]] Мария театры сәхнәсендә Матбугат көненә багышланган концертта җырчының дебюты була. [[1929 ел|1929]]—[[1942 ел]]да — Ленгорэстрада артисты, Я. Б Скоморовский җитәкчелегендәге джаз-оркестр солисты булып эшли<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://gazeta.aif.ru/online/aif/1063/23_01|title=Клавдия Шульженко. Одиночество в розовом цвете — «Аргументы и факты», № 10 (1063) от 07.03.2001|publisher=Официальный веб-сайт газеты «Аргументы и факты»|accessdate=2011-03-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100112164224/http://gazeta.aif.ru/online/aif/1063/23_01|archivedate=2010-01-12|deadlink=yes}}</ref>.. [[1931 ел]]ның октябрендә Ленинград мюзик-холлында үткән «Шартлы үтерелгән» спектакле премьерасы була, җырчы ''Машенька Фунтикова'' ролен башкара. Спектакльгә музыканы [[Дмитрий Шостакович]] яза, ә дирижёрлык пульты артында Исаак Дунаевский тора. Шулай ук «Аттракцион гамәлдә» программаларында катнаша. [[1934 ел]]да режиссёр М. А. Авербухның «Синең дустың кем?» кинофильмда ''Вера'' ролендә төшә. [[1936 ел]]да аның җырлары граммофонга беренче тапкыр яздырыла. 1939 елның көзендә 1нче Бөтен Союз эстрада артистлары конкурсы үтә. Бик каты һәм абруйлы жюри, конкурсантлар арасында шактый сәләтле артистлар булса да, берәүгә дә беренче премияне бирми. Җырчы башкарган өч җыр— «Челита», «Кызчык, сау бул» һәм «Записка» җырлары жюрига да, тамашачыга да онытылмас көчле тәэсир итә. Мария Миронова белән өченче премияне бүлешеп, Клавдия конкурс лауреаты була. Аның танылуы арта бара. Шульженко грампластинкалар яздыра, һәм алар прилавкаларда озак ятмый. Аның репертуарына «Алҗыган кояш» популяр тангосы, «Дуслык» («Кайчан гади һәм ягымлы караш белән...»), «Андрюша», «Ваня абый» фокстротлар керә; ул «Куллар», «Записка» сюжетлы җырларын актёрларча «уйный». [[Файл:Выступление_Клавдии_Шульженко_перед_бойцами._Ленинградский_фронт,_1941_год.jpg|уңда|мини|300x300пкс|{{Center|Клавдия Шульженконың салдатлар алдында чыгышы. Ленинград фронты, [[1941 ел]]}}]] [[1940 ел]]ның гыйнварында Ленинградта Клавдия Шульженко һәм аның ире Владимир Коралли җитәкчелегендә джаз-оркестр төзелә, ул бик популяр булып китә һәм [[1945 ел]]ның җәенә кадәр гамәлдә кала. «Күңел турында әйтеп торасы да түгел», «Күгәрченкәем» алды башкарыла. [[Бөек Ватан сугышы]] башлануы турында игъланны җырчы [[Ереван]] каласындагы гастролләрендә ишетә. Ул үз ирке белән гамәлдәге [[Эшче-крестьян Кызыл Гаскәре|Кызыл Армия]] сафына баса. Ленинград фронтында булды, алар белән. Ире Коралли белән Шульженконың оркестры Ленинград фронты яугирләре алдыннан йөзләрчә тапкыр чыгыш ясый, Ленинград Фронт джаз-ансамбле булдырыла. Аның җырлары фронтның алгы сызыгында һәм госпитальләрдә яңгырый. 1941 елның азагында җырчының репертуарында поляк композиторы Ежи Петерсбурскийның «Зәңгәр яулыкчык» җыры барлыкка килә. 1942 елда Михаил Максимов язган яңа сүзләр белән (шул ук елда «Фронтта концерт» фильмына керә) соңыннан легендар җырга әйләнә. Журналистлар, Шульженконың нәтиҗәле иҗади кредосы, сәнгатьле темасы һәм аның моңлы героинясы сугыш елларында формалашты, чөнки аның репертуарында башкача «очраклы» җырлар булмады диярлек, дип яза. Асылда исә, җырлар, һаман төрле булса да, артист аларны «үзенеке» итә белде. Ленинград чолганышы чорында ул салдатларга 500дән артык концерт күрсәтте. «Зәңгәр яулыкчык», «Кил, тартып алыйк» һәм башка фронт җырларын башкаруы аркасында Шульженко Бөтен Союз танылуына ирешә. [[1942 ел|1942 елның 12 июлендә]] Кызыл Армиянең Ленинград Йорты сәхнәсендә җырчының һәм Фронт джаз-ансамбленең 500нче концерты үтте. Артист ансамбль белән сугыш елларында бөтен гаскәрләрдә гастроль чыгышлары ясады. [[1943 ел]]дан — Мәскәүдә, Бөтенрусия гастроль-кәмит берекмәсе, аннары Москонцерт артисты. 1945 елның җәендә җырчы ялгыз чыгыш ясый башлый. Чит илләрдә гастрольләрдә була. Сугыштан соң кәмит эшмәкәрлеген дәвам итә. [[1947 ел]]да аның репертуарында соңыннан киң аныклык алган «Полкташ дуслар» җыры барлыкка килә. [[1954 ел]]да җырчының тәге озак башкаручы пластинкасы чыга. Шул ук елның мартында ул режиссёр В. П. Строеваны «Шат йолдызлар» кинофильмында төшә. [[1956 ел]]ның июлендә җырчыга 1940 елда ук, очраклы гына аның пластинкасын сатып алганнан соң, гашыйк булып йөргән кинооператор Георгий Кузьмич Епифанов белән таныша. Ә берничә ай үткәч, аның Ленинградтагы концертына эләккәннән соң, тулысынча «мәхәббәт утында янганын» аңлый. Күп еллар дәвамында үзенең командировкаларыннан «Г. Е.» дип язып, хатлар, открыткалар һәм телеграммалар җибәрә. Соңыннан ачыклануынча, шушындый мул ям алучы җырчы «Г. Е.»ның хатларын аерым саклаган була. Чынбарлык тормышта аны очратканнан соң, җырчы да аңа карата сөю хисләрен яшерми. Епифанов Клавдия Ивановнадан 12 елга яшь булса да, һәр чак үзен олыррак, аны яшь кыз кебек якларга һәм сакларга кирәк дигән хис белән яшәвен әйтә. Хәзер инде ул Шульженко гастроль сәфәреннән җибәргән хат һәм телеграммаларын кадерләп җыеп бара: «Бүген синең өчен генә йырланым, минем, сөекле Жоржым! Син минем бер мәгънәсе һәм кызыгы калмаган тормышыма килеп кердең.Син минем тормышыма гомер бирдең. 1956 елның 21 июлендә, без очрашкан көн, — минем өчен бөек көн, минем сөю хакына икенче тапкыр туган көнем. Миңа никадәр калган — барсы да синеке». Бу 1964 -1976 еллардан соң бозылган гражданлык никахы Клавдия Ивановнаның Союзлар Йорты Колонналы залында үткән юбилей концертындагы чыгышынан тетрәнгән Епифановның инициативасы белән яңара. [[1965 ел]]ның октябрь аенда үткән Мәскәү дәүләт мәйданчык театрында үткән совет эстрада җырлары фестивалендә катнаша. Ә [[1967 ел]]да ул бу фестивальнең жюри әгъзасы була. [[1980 ел]]да үзенең соңгы озак уйный торган «Рәсем» пластинкасын яздыра. [[1981 ел]]да «Яшь гвардия» нәшриятендә аның «Әгәр миннән сорасагыз...» (Глеб Скороходовның әдәби язмасы) мемуарлары чыга. [[1983 ел]]ның декабрендә җырчы «Сезне Клавдия Шульженко чакыра» (режиссёры — С. Журавлев) телевизион фильмын төшерүдә катнаша, 18 декабрьдә Үзәк телевидениенең беренче каналында аның премьерасы була. Җырчы тормышта үзенә бер төрле характеры белән аерылып торган. Акчаны кысып тота белмәгән: парфюмерия һәм билгеле модельерлар теккән кыйммәтле киемнәргә өстенлек биргән. Шул ук вакытта аның мәңгегә үз автомобиле булмый. Клавдия Ивановна 1984 елның 17 июнендә үзенең мәскәү фатирында, кайчандыр [[Дмитрий Шостакович]] Исаак Дунаевскийга преферанс уйнаган рояль утырган бүлмәдә вафат була. Озак авырый, үлер алдыннан ике атна һушсыз булып ята кома. Шәхси әйберләре арасында —ул чакта әле билгелелек яуламаган модельер Вячеслав Зайцев теккән концерт күлдмәге. Язулар теркәгән китабында — Зур театр поликлиникасы телефоннары һәм нык кардәшлек җепләре белән бәйле булган Аркадий Райкинның йорт телефоны. Мәскәүдә Новодевичье зиратында (10 нчы бүлем) җирләнгән. Шаһитлар хәтерләвенчә, аны җирләгән көнне яңгыр яуган, әммә табутны кабергә төшергән чакта, кояш чыга. Владимир Коралли 11 ел үткәч вафат була, һәм катыны белән янәшә җирләнә. * Ире (1930 — 1956) — Владимир Филиппович Коралли (чын фамилиясе — Кемпер; 1905-1995), мәйданчык җырчысы һәм җанлы сөйләү жанры артисты. [[РСФСР атказанган мәдәният хезмәткәре|РСФСР-ның атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1979).<ref>[http://odesskiy.com/k/koralli-vladimir-filippovich.html Владимир Филиппович Коралли]</ref> ** Улы— Игорь Владимирович Кемпер (1932), «Мосгаз»ның баш инженеры булып эшли. * Фактик никахта (1956 — 1964 һәм 1976 елдан) — Георгий Кузьмич Епифанов (1918-1997), кинооператор<ref>[http://fakty.ua/129829-syn-klavdii-shulzhenko-igor-kemper-navecshaya-mamu-alla-pugacheva-darila-ej-francuzskie-duhi Сын Клавдии Шульженко Игорь Кемпер: «Навещая маму, Алла Пугачева дарила ей французские духи» — Газета «ФАКТЫ и комментарии»]</ref><ref>[http://www.gudok.ru/upload/uf/890/06.pdf Поэма о любви Клавдии Шульженко]</ref>. == Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре == * I Бөтен Союз мәйданчык артистлары конкурсы лауреаты (1939) * РСФСР-ның атказанган артисты ([[1945 ел|1945]]) * РСФСР-ның халык артисты ([[1962 ел|1962]]) * ССРБ-ның халык артисты ([[1971 ел|1971]]) * [[Ленин ордены]] ([[1976 ел|1976]]) * [[Кызыл Йолдыз ордены]] ([[1945 ел|1945]]) * [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены|Хезмәт Кызыл Байрак ордены]] * «Мактаулы эшчәнлеге өчен. Владимир Ильич Ленинның тууына 100 ел тулу сәбәпле» медале ([[1970 ел|1970]]) * «Ленинградны обороналаган өчен» медале (1942) * «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Германияне җиңү өчен» медале (1945) * «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Җиңүнең егерме еллыгы» медале (1965) * «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында мактаулы эшчәнлеге өчен» медале (1945) * [[Хезмәт ветераны медале|«Хезмәт ветераны» медале]] * «СССР Кораллы Көчләренә 50 ел» медале (1968) * «СССР Кораллы Көчтәренә 60 ел» медале (1978) * «Мәскәүнең 800 еллыгы истәлегенә» медале (1947) * «Ленинградның 250 еллыгы истәлегенә» медале (1956) == Репертуары == {{Div col}} * Андрюша ([[Жак, Илья Семёнович|И. Жак]] — [[Гридов, Григорий Борисович|Г. Гридов]]) * А снег повалится… ([[Пономаренко, Григорий Фёдорович|Г. Пономаренко]] — [[Евтушенко, Евгений Александрович|Е. Евтушенко]]) * А я вижу ([[Островский, Аркадий Ильич|А. Островский]] — [[Ошанин, Лев Иванович|Л. Ошанин]]) * А я всё помню ([[Подэльский, Геннадий Вячеславович|Г. Подэльский]] — Г. Тихая) * Бабушкино танго ([[Колмановский, Эдуард Савельевич|Э. Колмановский]] — В. Раздольский) * Бабье лето (Т. Маркова — [[Кохановский, Игорь Васильевич|И. Кохановский]]) * Былое увлеченье (слова и музыка [[Строк, Оскар Давыдович|О. Д. Строка]]) * Баллада о дружбе (Т. Маркова — Л. Ошанин) * Беспокойное сердце (Л. Беженцев — И. Финк) * Будь спортсменом ([[Лепин, Анатолий Яковлевич|А. Лепин]] — [[Фадеева, Ольга Яковлевна|О. Фадеева]]) * Болельщик Миша (А. Островский — [[Цейтлин, Юрий Владимирович|Ю. Цейтлин]]) * Баллада о китайском мальчике ([[Левина, Зара Александровна|З. А. Левина]] — [[Рублёв, Георгий Львович|Г. Рублёв]]) * Встречи ([[Жак, Илья Семёнович|И. Жак]] — [[Гридов, Григорий Борисович|Г. Гридов]] или А. Волков) * Воспоминания о Москве (Н. Иллютович — [[Драгунский, Виктор Юзефович|В. Драгунский]]) * Вальс о вальсе ([[Колмановский, Эдуард Савельевич|Э. Колмановский]] — [[Евтушенко, Евгений Александрович|Е. Евтушенко]]) * В вагоне поезда ([[Жак, Илья Семёнович|И. С. Жак]] — М. Карелина) * В день серебряной свадьбы (Н. Иллютович — О. Фадеева) * Вдвоём (В. Сорокин — [[Лифшиц, Владимир Александрович|В. Лившиц]]) * Веришь — не веришь(А. Островский — Л. Ошанин) * Верность ([[Новиков, Анатолий Григорьевич|А. Г. Новиков]] — [[Харитонов, Владимир Гаврилович|В. Харитонов]]) * Весенняя песня (Н. Иллютович — [[Герман, Павел Давидович|П. Герман]] или О. Фадеева) * В небе звёзды горячи (Т. Маркова — О. Богданов) * Возьми гитару ([[Лепин, Анатолий Яковлевич|А. Лепин]] — [[Пляцковский, Михаил Спартакович|М. Пляцковский]]) * В праздничный вечер (А. Островский — Л. Ошанин) * Всё проходит ([[Рязанов, Александр Всеволодович|А. Рязанов]] — Н. Коваль) * Всё стало вокруг («Лирическая песня» из кинофильма «Сердца четырех») ([[Милютин, Юрий Сергеевич|Ю. Милютин]] — [[Долматовский, Евгений Аронович|Е. Долматовский]]) * Встреча с поэтом ([[Хачатурян, Арам Ильич|А. Хачатурян]] — П. Герман) * Вступительная песня (Б. Мандрус — [[Брянский, Борис Александрович|Б. Брянский]]) * Воспоминание (Б. Мандрус — И. Берман и [[Уткин, Иосиф Павлович|И. Уткин]]) * Возвращение (Иду по знакомой дорожке) ([[Владимирцов, Александр Александрович|А. Владимирцов]] — Г. Гридов) * Вечер на рейде ([[Соловьёв-Седой, Василий Павлович|В. Соловьёв-Седой]] — [[Фатьянов, Алексей Иванович|А. Фатьянов]]) * Веер (муз. Л. Грега) * Все будет так, как было прежде (И. Жак — Г. Гридов) * [[Где же вы теперь, друзья-однополчане?]] ([[Соловьёв-Седой, Василий Павлович|В. Соловьёв-Седой]] — [[Фатьянов, Алексей Иванович|А. Фатьянов]]) * Где ж ты, мой сад?(В. Соловьев-Седой — А. Фатьянов) * Говорите мне о любви (О. Минц — В. Масс) * Голубка (С. Ирадье — [[Болотин, Самуил Борисович|С. Болотин]], [[Сикорская, Татьяна Сергеевна|Т. Сикорская]]) * Голубоглазый мальчик (Э. Колмановский — [[Драгунский, Виктор Юзефович|В. Драгунский]]) * Гренада ([[Мейтус, Юлий Сергеевич|Ю. Мейтус]] — [[Светлов, Михаил Аркадьевич|М. Светлов]]) * Да, да, да ([[Кац, Сигизмунд Абрамович|С. Кац]] — [[Брянский, Борис Александрович|Б. Брянский]]) * [[Давай закурим]] ([[Табачников, Модест Ефимович|М. Табачников]] — [[Френкель, Илья Львович|И. Френкель]]) * Давай помолчим ([[Жарковский, Евгений Эммануилович|Е. Жарковский]] — [[Лазарев, Владимир Яковлевич|В. Лазарев]]) * Два сольди (Д. Панки — [[Шергова, Галина Михайловна|Г. Шергова]]) * Девичье сердце (А. Лепин — О. Фадеева) * Девичьи попевочки ([[Фельцман, Оскар Борисович|О. Фельцман]] — [[Матусовский, Михаил Львович|М. Матусовский]]) * Девичья колхозная (М. Табачников — [[Зискинд, Яков Маркович|Я. Зискинд]]) * Девичья песня ([[Новиков, Анатолий Григорьевич|А. Г. Новиков]] — [[Харитонов, Владимир Гаврилович|В. Харитонов]]) * Девушка милая (В. Сорокин — Г. Русецкая) * День рождения (Н. Иллютович — [[Кобзев, Игорь Иванович|И. Кобзев]]) * Домовой (Л. Мерабов — [[Танич, Михаил Исаевич|М. Танич]]) * [[Дорогой длинною]] ([[Фомин, Борис Иванович (композитор)|Б. Фомин]] — [[Подревский, Константин Николаевич|К. Подревский]]) * Дорогой человек (Е. Жарковский — В. Петров) * Дружба (В. Сидоров — [[Шмульян, Андрей Петрович|А. Шмульян]]) * Дядя Ваня (М. Табачников — А. Галла) * До свидания, тихий Дон (русская народная песня) * Девушка, прощай! (С. Тартаковский — [[Исаковский, Михаил Васильевич|М. Исаковский]]) * Два Максима (С. Кац — [[Дыховичный, Владимир Абрамович|В. Дыховичный]]) * До завтра (обр. Б. Мандруса — И. Берман) * Душа моя Маруся (Как за Камой, за рекой) (В. Соловьёв-Седой — [[Гусев, Виктор Михайлович (поэт)|В. Гусев]]) с Владимиром Коралли) * Домино (Ж. Феррори — [[Давидович, Людмила Наумовна|Л. Давидович]], [[Драгунский, Виктор Юзефович|В. Драгунский]]) * Две кукушечки (белорусская народная песня) * Если вам ночью не спится (А. Островский — [[Михалков, Сергей Владимирович|С. Михалков]]) * Если вы были влюблены ([[Левина, Зара Александровна|З. Левина]] — С. Болотин, Т. Сикорская) * Ежовые рукавицы (О. Фельцман — О. Фадеева) * Если Волга разольется ([[Дунаевский, Исаак Осипович|И. Дунаевский]] — [[Лебедев-Кумач, Василий Иванович|В. Лебедев-Кумач]]) * Живи (Л. Форре — [[Шергова, Галина Михайловна|Г. Шергова]]) * Женщина в борьбе за мир (муз. Н. Иллютович) * Забытый вальс (М. Табачников — Я. Зискинд) * Задушевная беседа (З. Левина — [[Давидович, Людмила Наумовна|Л. Давидович]], В. Драгунский) * Записка ([[Бродский, Николас|Н. Бродский]] — [[Герман, Павел Давыдович|П. Герман]]) * Зачем грустите, ивы? ([[Мажуков, Алексей Сергеевич|А. Мажуков]] — В. Харитонов) * Звени, гитара (А. Рязанов — Н. Коваль) * Знаю, ты не придёшь (музыка и слова [[Левашов, Валентин Сергеевич|В. Левашова]]) * Звёзды на небе ([[Борисов, Валентин Тихонович|В. Борисов]] — Е. Дитерихс) * И шуме, и гуде (украинская народная песня) * Испанская серенада (Малау) * Когда говорят кастаньеты (Б. Мандрус — С. Болотин и Т.Сикорская) * К другу (А. Островский — Н. Дунаев) * Камея ([[Феркельман, Моисей Яковлевич|М. Феркельман]] — О. Фадеева) * Когда-нибудь ([[Лядова, Людмила Алексеевна|Л. Лядова]] — [[Милявский, Олег Анатольевич|О. Милявский]]) * Красная Армия (Ю. Мейтус — Е. Брейтигам) * Красный мак (Ю. Мейтус — Е. Брейтигам) * Крутится, вертится (Т. Маркова — [[Кашежева, Инна Иналовна|И. Кашежева]]) * Кто ты? (обр. Б. Мандруса — [[Брянский, Борис Александрович|Б. Брянский]]) * Курносый (Б. Фомин — И. Финк) * Курьер за счастьем (Б. Фомин — Д. Долев, [[Данцигер, Юрий Борисович|Ю. Данцигер]]) * Караваньеро (А. Берганский — Т. Сикорская) * Кастаньеты (Досталь — Я. Зискинд) * Колонна Октябрей (Ю. Мейтус — С. Тартаковский) * Лесная сказка (О. Фельцман — О. Фадеева) * Лирические припевки (Я. Рассин — С. Прокофьев, А. Прокофьев, А. Гевелинг) * Лодочка (Т. Маркова — Л. Давидович) * Лолита (А. Островский — [[Френкель, Илья Львович|И. Френкель]]) * Лунной тропой (А. Островский — [[Регистан, Гарольд Габриэльевич|Г. Регистан]]) * Любимая песенка ([[Цфасман, Александр Наумович|А. Цфасман]] — [[Лабковский, Наум Давыдович|Н. Д. Лабковский]]) * Любовь и спорт (А. Владимирцов — [[Д’Актиль, Анатолий Адольфович|А. Д’Актиль]]) с Владимиром Коралли * Левый марш (немецкая, на стихи [[Маяковский, Владимир Владимирович|В. Маяковского]]) * Лучинушка (старинная русская песня) * Малыш (З. Левина — О. Фадеева) * Мама (М. Табачников — [[Гридов, Григорий Борисович|Г. Гридов]]) * Минуты (А. Островский — Я. Зискинд) * Мой старый парк ([[Островский, Аркадий Ильич|А. Островский]] — [[Бахнов, Владлен Ефимович|В. Бахнов]], [[Костюковский, Яков Аронович|Я. Костюковский]]) * Молчание (И. Дунаевский — М. Матусовский) * Морщинки (И. Лазовский — Я. Зискинд) * Московская ночь (М. Табачников — Я. Зискинд) * Моя тень (Опустилась ночь над Ленинградом) (Б. Тимофеев — А. Жерве, [[Крахт, Владимир Константинович|В. Крахт]]) * Мама, что произошло… (Б. Мандрус — С. Болотин) * Мальчик и скрипка (Б. Мандрус — Олицкий) * Московский клен (М. Табачников — Л. Давидович) * Марчелино (М. Двилянский — Мерлин) * Мудрый судья (обр. Сибирского — С. Болотин) * Морячка ([[Бакалов, Леонид Ованесович|Л. Бакалов]] — М. Исаковский) * Моя Родина (А. Хачатурян — Г. Гридов) * Мы все студенты (А. Островский — Л. Давидович, В. Драгунский) * Мы из Одессы моряки (Ю. Милютин — В. Гусев) * Мы оба молоды ([[Поль Марсель|П. Марсель]], обр. М. Корика — М. Карелина) * Мы с тобою не дружили ([[Мокроусов, Борис Андреевич|Б. Мокроусов]] — [[Исаковский, Михаил Васильевич|М. Исаковский]]) * На далёком берегу (Б. Тимофеев — В. Крахт) * На санках (Жорж и Кэтти) ([[Мейтус, Юлий Сергеевич|Ю. Мейтус]] — Е. Брейтигам) * Настанет день (Б. Фомин — П. Герман) * Начало и конец (А. Островский — О. Фадеева) * Наши милые мужчины (Л. Мирабов — [[Гаджикасимов, Онегин Юсиф оглы|О. Гаджикасимов]]) * Не жалею (Б. Фомин — П. Герман) * Не забудь (В. Сидоров — А. Уманский) * Не надо ([[Владимиров, Юрий Яковлевич|Ю. Владимиров]] — Б. Брянский) * Не скрывай (Ю. Милютин — [[Лебедев-Кумач, Василий Иванович|В. И. Лебедев-Кумач]]) * Не тревожь ты себя (В. Соловьев-Седой — М. Исаковский) * Не шути (обр. Б. Мандрус — Я. Зискинд) * Незабудка ([[Лепин, Анатолий Яковлевич|А. Лепин]] — [[Лаубе, Феликс Янович|Ф. Лаубе]]) * Немножко о себе ([[Жарковский, Евгений Эммануилович|Е. Жарковский]] — Д. Седых) * Неужели (Б. Мандрус — С. Болотин) * Ни да, ни нет (Б. Мандрус — Т. Сикорская и С. Болотин) * Нам двоим (Посмотри на меня повнимательней) (Т. Маркова — [[Алексей Ольгин|А. Ольгин]]) * Никогда (Д. Бицко — П. Герман) * Негритянская колыбельная (М. Портов — М. Фрадкин) * Нет, нет (испанская народная песня) * Нюра (И. Жак — И. Финк) * Одна (Т. Маркова — [[Петрова, Зоя Алексеевна|З. Петрова]]) * Ожидание (слова и музыка М. Фрадкина) * Окрыляющее слово (И. Дунаевский — [[Рублёв, Георгий Львович|Г. Рублёв]]) * О любви не говори ([[Владимирцов, Александр Александрович|А. Владимирцов]] — [[Лабковский, Наум Давыдович|Н. Лабковский]]) * Остановись (Л. Лядова — Г. Ходосов) * Отвори (испанская народная песня) (обр. Б. Мандрус — С. Болотин) * От края и до края ([[Дзержинский, Иван Иванович|И. Дзержинский]] — [[Дзержинский, Леонид Иванович|Л. Дзержинский]]) * Отрада (старинная русская песня) (М. Шишкин — [[Рыскин, Сергей Фёдорович|С. Рыскин]]) * О чём шептал мне старый сад ([[Туликов, Серафим Сергеевич|С. Туликов]] — М. Пляцковский) * Обещайте мне (З. Левина — Я. Зискинд) * Первая встреча (К. Альмаран — [[Цейтлин, Юрий Владимирович|Ю. Цейтлин]]) * Партизаны (А. Гарис — [[Дыховичный, Владимир Абрамович|В. Дыховичный]]) * Песенка для родителей ([[Цфасман, Александр Наумович|А. Н. Цфасман]] — Л. Визен) * Песенка о мужьях ([[Воловац, Михаил Петрович|М. Воловац]] — И. Финк) * Песня креолки ([[Феркельман, Моисей Яковлевич|М. Феркельман]] — [[Лабковский, Наум Давыдович|Н. Лабковский]]) * Песня московских студентов ([[Новиков, Анатолий Григорьевич|А. Новиков]] — [[Ошанин, Лев Иванович|Л. Ошанин]]) * Песня о гордой девушке (А. Островский — Л. Ошанин) * Песня о звёздах («Звёзды» из кинофильма «Веселые звёзды») ([[Дунаевский, Исаак Осипович|И. Дунаевский]] — М. Матусовский) * Песня о Киеве ([[Соболев, Анатолий Николаевич (музыкант)|А. Соболев]] — К. Филиппова-Диодорова) * Песня о кирпичном заводе (Кирпичики) ([[Кручинин, Валентин Яковлевич|В. Кручинин]] — П. Герман) * Песня о любви (На тот большак, на перекрёсток...) (Как на свете без любви прожить?) (из кинофильма «Простая история») ([[Фрадкин, Марк Григорьевич|М. Фрадкин]] — [[Доризо, Николай Константинович|Н. Доризо]]) * Песня о маленькой девочке (Верочка) (А. Лустиг — Б. Брянский) * Песня о старом друге ([[Фиготин, Борис Семёнович|Б. Фиготин]] — И. Суслов, Ю. Бидерман) * Песня о юге ([[Яков Пригожий|Я. Ф. Пригожий]] — Ю. Адамович) * Песня о юге ([[Петерсбурский, Ежи|Е. Петерсбургский]] — А. Галла) * Песенка об отдыхе (Б. Мандрус — О. Фадеева) * Песня Рейчел ([[Мурадели, Вано Ильич|В. Мурадели]] — [[Коваленков, Александр Александрович|А. Коваленков]]) * Песня Тани из к/ф «На отдыхе» ([[Дзержинский, Иван Иванович|И. Дзержинский]] — ?) * Песня французской девушки (Н. Иллютович — Л. Давидович) * Петь для России ([[Ашкенази, Давид Владимирович|Д. Ашкенази]] — [[Леонидов, Павел Леонидович|П. Леонидов]]) * Письмо (Я. Рассин — М. Карелина) * Письмо матери ([[Липатов, Василий Николаевич|В. Липатов]] — [[Есенин, Сергей Александрович|С. Есенин]]) * Пиши, мой друг (М. Табачников, обр. И. Жака — Г. Эль-Регистан) * Плясовая ([[Носов, Георгий Никифорович|Г. Носов]] — [[Чуркин, Александр Дмитриевич|А. Чуркин]]) * Поверь (О. Фельцман — Л. Некрасова) * Подъезд (А. Лепин — Ф. Лаубе) * Портрет (обр. [[Минх, Николай Григорьевич|Н. Минха]] — М. Орцеви) * [[Последний бой (песня)|Последний бой]] из киноэпопеи «[[Освобождение (киноэпопея)|Освобождение]]» (слова и музыка [[Ножкин, Михаил Иванович|М. Ножкина]]) * Приходи на свидание (А. Островский — Н. Лабковский) * Приходи поскорей (Б. Фомин или А.Гаррис — И. Финк) * Простая девчонка (обр. Б. Мандрус — Т. Сикорская) * Простые мечты (Г. Изаксон или Г. Лаупарте — В. Драгунский) * Простые слова (Б. Фомин — И. Финк) * Прощальный луч (А. Цфасман — Н. Лабковский) * Попутчица (Н. Иллютович — [[Кобзев, Игорь Иванович|И. Кобзев]]) * Парень с нашей улицы ([[Островский, Аркадий Ильич|А. Островский]] — О. Фадеева) * Парень заводской (М. Двилянский — Мерлин)) * Песенка о Павлуше и Аглае (Б. Мандрус — А. Вентцель) * Песня о пилотах (О. Фельцман — [[Хелемский, Яков Александрович|Я. Хелемский]]) * Первый бал (Н. Иллютович — Л. Давидович) * Папиросница и матрос (Ю. Мейтус — Е. Брейтигам) * Памятный день (Б. Тимофеев — В. Крахт) * Петлицы голубые (И. Финк — Г. Гридов) * Песня о Ленинграде (А. Лепин — [[Шубин, Павел Николаевич (поэт)|П. Шубин]]) * Прощай, мечта (обр. Б. Мандруса — С. Болотин) * Подружка (В. Ставрацкий — В. Крахт) * Платье (Ю. Милютин — В. Крахт) * Поет гармонь за Вологдой (В. Соловьев-Седой — А. Фатьянов) * Письмо матери (И. Дунаевский — [[Рублёв, Георгий Львович|Г. Рублёв]]) * Прощальная комсомольская ([[Братья Покрасс]] — М. Исаковский) * Размышление (С. Каминский — В. Бут) * Распрягайте, хлопцы, коней (украинская народная песня) * Рассеянная ([[Хейфец-Поляковский, Леонид Самойлович|Л. Поляковский]] — [[Фогельсон, Соломон Борисович|С. Фогельсон]]) * Расскажите-ка, ребята (В. Соловьев-Седой — А. Фатьянов) * Родные просторы ([[Хинкис, Эммануил Григорьевич|Э. Хинкис]] — О. Фадеева) * Роман с квасом (А. Владимирцов — А. Ставроцкий) с Владимиром Коралли * Россия (В. Соловьев-Седой — В. Дыховичный) * Руки ([[Жак, Илья Семёнович|И. Жак]] — [[Лебедев-Кумач, Василий Иванович|В. Лебедев-Кумач]]) * Русая головка (А. Цфасман — В. Драгунский или Л. Давидович) * Разноцветная песенка (Н. Иллютович — П. Герман) * Розита ([[Блантер, Матвей Исаакович|М. Блантер]] — П. Герман) * Рохеле (С. Жак) * Свадьба ([[Овчинников, Евгений Иванович|Е. Овчинников]] — О. Добржанская) * Сердечная песня ([[Лядова, Людмила Алексеевна|Л. Лядова]] — Г. Ходосов) * Сибирский вечер (М. Фрадкин — [[Грибачёв, Николай Матвеевич|Н. Грибачёв]]) * Силуэт ([[Мейтус, Юлий Сергеевич|Ю. Мейтус]] — Е. Брейтигам) * Синеглазка ([[Хозак, Рафаил Матвеевич|Р. Хозак]] — [[Агранович, Евгений Данилович|Е. Агранович]]) * [[Синий платочек (песня)|Синий платочек]] ([[Петерсбурский, Ежи|Е. Петерсбургский]] — [[Гольденберг, Яков Маркович|Я. М. Галицкий]], М. А. Максимов) * Сколько вам лет (Р. Брановская — О. Фадеева) * Сколько мне лет? (К. Д. Акимов — [[Филиппова-Диодорова, Карина Степановна|К. Филиппова-Диодорова]]) * Сочи (М. Табачников — А.Галла, М. Шварцберг) * Срочный поцелуй (А. Островский — Ю. Цейтлин) * Старая сказка (Г. Крейтнер — П. Бернацкий) * Старинное танго (А. Мажуков — М. Пляцковский) * Старые письма ([[Розенфельд, Евгений Александрович|Е. Розенфельд]] — В. Крахт) * Старый вальс ([[Фиготин, Борис Семёнович|Б. Фиготин]] — Ю. Соснин) * Старый друг ([[Бакалов, Леонид Ованесович|Л. Бакалов]] — [[Шехтер, Марк Ананьевич|М. Шехтер]]) * Студенческая застольная (А. Островский — О. Фадеева) * Студенческая прощальная ([[Хейфец-Поляковский, Леонид Самойлович|Л. Поляковский]] — [[Милявский, Олег Анатольевич|О. Милявский]]) * Счастливого пути ([[Левина, Зара Александровна|З. Левина]] — [[Рублёв, Георгий Львович|Г. Рублёв]]) * Сыновья (Б. Фомин — И. Финк) * Сядем рядом у окна (?) * Снежинка (старинный романс) * Старинная песня о черте и его дочерях (Г. Крейтнер — П. Бернацкий) * Снился мне сад (старинный романс) * Садовое кольцо (Б. Фомин — Н. Коваль) * Солдатская вдова (М. Фрадкин — М. Матусовский) * Слезы и берёзы (М. Феркельман — Эльпорт) * Семь часов (М. Табачников — Я. Зискинд) * Сам не знаешь (М. Фрадкин — М. Матусовский) * Старинный вальс (Я разлюбила Вас) ([[Левина, Зара Александровна|З. Левина]] — Л. Глазкова) * Снегопад (Б. Мандрус — [[Шергова, Галина Михайловна|Г. Шергова]]) * Саша (Б. Фомин — П. Герман) * Сын (Колыбельная) (В. Соловьев-Седой — А. Фатьянов) * Связка нот (С. Кац — П. Герман) * Так повелось (М. Фрадкин — [[Леонидов, Павел Леонидович|П. Леонидов]]) * Тарантелла (обр. Б. Мандрус — [[Шергова, Галина Михайловна|Г. Шергова]]) * Телефонный разговор (Л. Лядова — О. Милявский) * Тёмно-вишнёвая шаль (слова и музыка неизвестного автора, обр. Я. Рассина) * Товарищ гитара (Э. Колмановский — Е. Евтушенко) * Точно (М. Табачников — [[Болотин, Самуил Борисович|С. Болотин]]) * Три вальса ([[Цфасман, Александр Наумович|А. Цфасман]] — [[Давидович, Людмила Наумовна|Л. Давидович]], [[Драгунский, Виктор Юзефович|В. Драгунский]]) * Ты придёшь (Д. Ашкенази — М. Ножкин) * Твои глаза ([[Тер-Татевосян, Джон Григорьевич|Д. Тер-Татевосян]] — Б. Брянский) * Тем, кто влюблён (Т. Маркова — Б. Брянский) * Тачанка ([[Листов, Константин Яковлевич|К. Листов]] — [[Рудерман, Михаил Исаакович|М. Рудерман]]) * Только ты (Л. Фишман — [[Масс, Владимир Захарович|В. Масс]] и [[Червинский, Михаил Абрамович|М. Червинский]]) * Уличный певец (обр. Б. Мандрус — Ю. Цейтлин) * Улыбнись (А. Островский — Б. Брянский) * У микрофона (И. Жак — Барбарова) * У полустанка (Е. Жарковский — [[Поперечный, Анатолий Григорьевич|А. Поперечный]]) * Упрямый медведь (Б. Фомин — Б. Тимофеев) * Уличная певица (обр. Б. Мандруса — Т. Сикорская и С. Болотин) * Фраскита (арагонская хота, обр. Б. Мандрус — С. Болотин, Т. Сикорская) * Физ — культ — ура! ([[Кручинин, Валентин Яковлевич|В. Кручинин]] — О. Осенин) * Часы (музыка и слова А. Волкова) * Челита (обр. М. Феркельман — Н. Лабковский) * Черноморская песня ([[Богословский, Никита Владимирович|Н. Богословский]] — [[Михалков, Сергей Владимирович|С. Михалков]]) * Чилийская песня (Чилийская — р. т. С. Болотин) * Что такое любовь ([[Долуханян, Александр Павлович|А. Долуханян]] — [[Лисянский, Марк Самойлович|М. Лисянский]]) * Шахта № 3 ([[Кручинин, Валентин Яковлевич|В. Кручинин]] — П. Герман) * Шёл солдат из далёкого края (В. Соловьев-Седой — А. Фатьянов) * Шелковый шнурок (старинный романс) * [[Школьный вальс (песня)|Школьный вальс]] (И. Дунаевский — М. Матусовский) * Это слишком мало (И. Петрова — Я. Рассин) * Ягода (В. Соловьев-Седой — В. Винников) * Я спешу, извините меня ([[Френкель, Ян Абрамович|Я. Френкель]] — [[Ваншенкин, Константин Яковлевич|К. Ваншенкин]]) * Я тебя найду (М. Фрадкин — Л. Ошанин) {{Div col end}} == Фильмографиясе == * 1933 — Кто твой друг — ''Вера'' * 1936 — На отдых — ''звучание — исполнение песни «Не вала его я, не искала...»'' (әһәмият К. Гурко — ''летчица Маруся'') * 1941 — Дочь моряка — ''исполнение за кадром песни «Мы из Одессе моряки»'' * 1942 — Кәмит фронту — ''исполнение песни «Синий платочек»'' * 1954 — Веселые звезды — ''исполнение песен «Молчание» и «Звезды милый Родины»'' * 1962 — Голубой огонек (телепередача) — ''исполнение песни «Посмотри на меня повнимательней»'' * 1975 — Военные сороковые (фильм-кәмит) * 1983 — Я возвращаю ваш рәсем (документальный, автор сценария и режиссер В. Виноградов) * 1983 — Вас приглашает Клавдия Шульженко (документальный, автор сценария Г. Скороходов, режиссер С. Журавлев) ; Архив кадрлар * 2006 — Три вальса (документальный) * 2006 — Клавдия Шульженко (из цикла передач телеканала [[НТВ-Viasat|ДТВ]] «Как уходили кумиры») (документальный) == Хәтер == * Туган илендә [[Харкау|Харьковта]] җырчы бюсты куела. * Мәскәүдә җырчы 1948-1962 елларда яшәгән Спиридоновка (иске Алексей Толстой) урамындагы 22-се йортка (2-се сын) мемориаль тактаташ куела. * Харьковта: җырчы яшәгән Владимир урамындагы йортка,җырчы чыгыш җитте мәдәният йортына (иске Харьков электромеханик zone), хәзер К. И. Шульженко исемен йөрткән 12-се Харьков балалар музыка мәктәбе бинасына мемориаль тактаташ куела. * Харьковта К. И. Шульженко багышланган йортларга мураллар бизәлгән. * [[1996 ел]]ның 26 маенда [[Харкау|Харьковта]] Байкал тыкрыгы, 1 адресы буенча, К. Шульженко исемендәге билгеле харковьлылар кала музее ачылды. Музей экспозициясендә аның шәхси әйберләре, кәмит костюмнары, документлары һәм башка комарткылар китерелгән. * «Ел җыры» ахыр концертында «Клавдия Шульженко исемендәге бүләк» тапшырыла. * Харьковта һәм [[Харкау өлкәсе|Харьков өлкәсендәге Люблинда]] Клавдия Шульженко урамнар бар. * Харьковта К. И. Шульженко исемендәге Мәйданчык алды халыкара фестивальләре даими үткәрелә. * Мәскәүдә Мәйданчык йондоззар майданында Клавдия Ивановна Шульженко йолдызы куелды. * Астероид 4787 «Шульженко» җырчы исемен йөртә. * К. Шульженконың 100 еллыгына Сарытау Ретро джаз-оркестры җырчы чыгыш җитте ансамбль һәм оркестрларның чын партитуралары буенча программа әзерләнде. [[2006 ел]]да бу җырлар Мәскәүдә Союзлар Йортының Колонналы залында яңадан иптәш яңгырады. * 2014 елның 9 маенда Леся Украинка исемендәге Киев рус драма театрында (төп рольдә Ольга Когут)<ref>[http://rusdram.com.ua/rus/plays/klavdiya_shulyzhenko Клавдия Шульженко. Старинный вальс]</ref> җырчы тормошо һәм иҗаты турында «Клавдия Шульженко. Борынгы вальс» спектакле премьерасы үтте. * 2016 елның 24 мартында, Шульженконың тууына 110 ел тулган көндә, Google интернет-порталы җырчыга Doodle ананы. * 2018 елда К. Шульженко хөрмәтенә Анатолий Журавлев «Клава» дип аталган кәмит-кәмит куйды, «ир» җырларын үзе башкарды, ә хатын-кыз йырларын — [https://www.vokrug.tv/person/show/polina_prihodko/ Полина Приходько-Журавлева]. * [[2019 ел]]ның август башында Харьков шәһәрендә, К. Шевченко исемендәге бакчада К. Шульженко һәм И. Дунаевский фигуралардан торган сын композициясе (авторы Катиб Мәмәдов)<ref>[https://newsroom.kh.ua/news/v-sadu-shevchenko-poyavilas-skulptura-izvestnogo-kinoaktera В саду Шевченко появилась скульптура известного киноактера]</ref> куела. == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Әдәбият == === Китаплар === === Мәкаләләр === == Сылтамалар == * [http://www.artcross.com.ua/museum_shuljenko Городской музей К. И. Шульженко] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111029110159/http://www.artcross.com.ua/museum_shuljenko |date=2011-10-29 }} * [http://popsa.info/bio/091/091d.html Дискография К. И. Шульженко на сайте Popsa.info] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720102104/http://popsa.info/bio/091/091d.html |date=2008-07-20 }} [[Төркем:24 март көнне туганнар]] [[Төркем:1906 елда туганнар]] [[Төркем:Харьковта туганнар]] [[Төркем:17 июнь көнне вафатлар]] [[Төркем:1984 елда вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:Әлифба буенча җырчылар]] [[Төркем:ССРБ җырчылары]] [[Төркем:Россия җырчылары]] [[Төркем:Украина җырчылары]] [[Төркем:XX гасыр җырчылары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Әлифба буенча актрисалар]] [[Төркем:ССРБ актрисалары]] [[Төркем:Россия актрисалары]] [[Төркем:Украина актрисалары]] [[Төркем:XX гасыр актрисалары]] [[Төркем:Ленин ордены кавалерлары]] [[Төркем:Кызыл Йолдыз ордены кавалерлары]] [[Төркем:«1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Алманияне җиңгән өчен» медале белән бүләкләнүчеләре]] [[Төркем:«Бөек Ватан сугышында фидакарь хезмәт өчен» медале белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:ССРБ халык артистлары]] [[Төркем:РСФСР халык артистлары]] [[Төркем:РСФСР атказанган артистлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:Сопранолар]] r9ihcj4tg50ebis4ngperzgqa5g78sy 0 293586 4141871 2562380 2024-04-25T20:40:33Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Роман Юзеф Абрахам''' (полякча Roman Józef Abraham, 28 февраль, 1891; Львов — 26 август, 1976; Варшава) — Польша хәрби эшлеклесе, бригада генералы (1938). [[Владислав Абрахам]]ның улы. Хокук докторы. == Биографиясе == Львовта туган. 1910 елда Хыров шәһәрендә иезуит гимназиясен тәмамлый. Львов университетында фәлсәфә һәм юридик факультетларда укый. 1915 елда Хокук һәм сәяси фәннәр докторы исеме ала. Беренче бөтендөнья сугышы вакытында Австрия армиясе кавалериясендә хезмәт итә, 1916 елда подпоручик, 1917 елда поручик исемен ала. 1918 елның ноябрендә Львов өчен Польша-Украина сугышларында катнаша. Тимер юл вокзалы өчен көрәш алып барган үз отрядын үзәктә һәм Персенкада булдырган. Абраһам җитәкчелегендәге Отряд Польша бүлекчәләре арасында беренче булып 1918 елның 22 ноябрендә Львов мәйданына керә һәм Ратуша өстенә Польша флагын элеп чыгара.1919 елның гыйнварыннан Абрахам аерым батальон, полк һәм Галициядә сугышчан хәрәкәтләрне алып баручы Владислав Сикорский дивизиясе составында оператив төркем белән җитәкчелек итә. 1920 елда поляк-совет сугышында Көньяк-Көнчыгыш фронтта сугышкан аерым отряд белән җитәкчелек итә, аерым алганда, «Польша Фермопиллары»дип аталган Львов янындагы Задворье сугышында катнаша. 1920-1921 елларда Генераль штаб каршындагы аерым йөкләмәләр өчен офицер вазыйфаларын башкара. 1921 елда майор исемен ала һәм югары Силезиягә командировкага җибәрелә, анда калган полякларга ярдәм оештыра.1922-1927 елларда Варшавада югары хәрби мәктәптә, аерым алганда, гомуми тактика кафедрасын җитәкли. 1928 елда Барановичтагы 26нчы полк белән командование кабул итә. 1938 елда бригада генералы исемен ала. 1939 елда немец-поляк сугышы вакытында «Познань» армиясе составында кавалерия бригадасын җитәкли. 1939 елның 15 сентябреннән «Абрахам» оператив төркемен җитәкли, аның составына Бөек Польша һәм Подольск кавалерия бригадалары керә. 1939 елның 23 сентябрендә Варшава астында сугышкан кавалерия бригадасын җитәкли. Авыр яраланган Абрахам госпитальгә эләгә, анда 1939 елның 15 октябрендә аны гестапо кулга ала. 1945 елның 30 апрелендә америка гаскәрләре тарафыннан азат ителә. 1945 елның октябрендә Польшага кайта. 1950 елда пенсиягә чыга. Варшавада үлгән. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 567, {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Абрахам, Роман}} [[Төркем:Львов университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Польша хәрбиләре]] l5gj0yuu5m6t15rryx32uswhx9q62vp 0 421477 4141869 3784977 2024-04-25T20:40:18Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Александр Еляшевич''' (1902 елның 22 мартында Вильнюс — 18 август 1978, Гданьск) — [[татар]] милләтле [[Польша армиясе]] кавалериясе майоры. == Яшьлек == Ул борынгы татар дворяннары нәселеннән булган, аның вәкилләре Литвага Россия империясе армиясе капитаны бөек князь Витольд Иоанн улы идарәсе чорында ук күченеп килгәннәр. 1912-1919 елларда Псковта, аннары Киевта кадет корпусын тәмамлый. 1923 елда офицер кавалерия училищесын тәмамлый. 1925 елга кадәр серб чик сакчылыгында хезмәт итә, аннан соң Польшага кайта. == Хәрби хезмәте == 1925 елда Польша армиясенә алына, анда Грудзендзеда Офицер кавалерия мәктәбенә укырга керә. 1928 елда Вильнюс гарнизонында урнашкан 4 нче Олан полкында профессиональ хәрби хезмәт башлый. 1938 елның октябрендә Олан Вильнюс гарнизонында 13 Олан Вильнюс гарнизонына күчерелә, анда Польша Республикасы тарихында соңгы татар кавалерясе булган татар уланнарының 1 эскадроны командованиесен җитәкли. 1939 елда сентябрь кампаниясендә катнаша. Сентябрьнең беренче көннәрендә 13 нче Олан полкы Петрков астында көрәшә, аннары Висла аша Мацеевиц районына китә. 9 яки 10 сентябрь Мацееевиц астында татар эскадроны дошманга соңгы тапкыр һөҗүм итә. Мацеевиц һөҗүме Польша армиясендә татар отрядларының сугыш тарихын символик рәвештә тәмамлаудан гыйбарәт. Бераз соңрак 13 нче Олан полкы Суховоля һәм Люблинская авылы астында җиңелә. Еляшевич үз кешеләре белән Венгрия чигенә борылырга тырышса да, немец әсирлегенә эләгә һәм сугышны офлагта үткәрә. == Сугыштан соң == Сугыштан соң туган ягына кайта һәм Гданьскига күчеп китә, анда Универсаль саклык оешмасы чиновнигы булып эшли. Җирле татар җәмгыятенең активисты була. 1978 елда вафат була. Аның кабере [[Мөселман-татар зираты (Варшава)|Варшавадагы мөселман татар зиратында]] урнашкан. Александрның улы, һәм шул ук вакытта нәселнең соңгы ир-ат вәкиле, танылган Польша табиб-микробиологы, профессор доктор [[Януш Еляшевич]], Варшавада дәүләт гигиена департаменты директоры булып тора. == Чыганаклар == * "Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku", s. 79-80 * Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928 * Rocznik Oficerów Kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem "Przeglądu Kawaleryjskiego", Warszawa 1930 * Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932 * Zygmunt Kosztyła, Szwadron Ułanów Tatarskich, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (118), Warszawa 1986 {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Еляшевич, Александр}} [[Төркем:Шәхесләр:Липка татарлары]] [[Төркем:Татар хәрбиләре]] [[Төркем:Польша хәрбиләре]] {{Tatar 4.0-2021}} nhymgeninxf7kai8rycqasdr6ab0mcf 0 424299 4141880 4109912 2024-04-25T20:48:21Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Ук}} '''Мария Виттек''' ({{Lang-pl|Maria Wittek}}; шартлы исем: ''Мира'', ''Пани Мария''; [[16 август]] [[1899 ел]], Трембки авылы, Поляк батшалыгы — [[19 апрель]] [[1997 ел]], [[Варшава]], [[Польша]]) ― бригада генералы хәрби званиесе алган беренче поляк хатын-кызы. Исем аңа пенсиягә чыккач 1991 елда бирелә. 18 яшеннән алып Польша армиясендә һәм төрле хәрби оешмаларда хезмәт иткән. Беркайчан да кияүдә булмаган. == Иртә тормошо == Мария Виттек [[Польша]]ның [[Россия]] өлешендә туган. Атасы, Станислав Виттек, балта остасы була, Польша Социалистик партияда тора һәм 1915 елда Россия властьлары тарафыннан кулга алынудан качу өчен гаиләсе белән бергә [[Украина]]га күчә. Мария мәктәптә ук [[Киев]]та скаут отрядына керә. Соңыннан ул Киев университетында математика факультетының тәүге хатын-кыз — студенты була. Шул ук вакытта, аның яшерен поляк ''Organizacja Wojskowa'' (Польша хәрби оешмасы) оешмасына керә ― унтер-офицерларның әзерлек курсында белем ала. 1919 елда армиягә китә, Украинада большевиклар белән сугыша. Аннары, 1920 елда, ирекле хатын-кыз отрядлары солдаты буларак, Львов өчен сугышларда көрәшә һәм беренче тапкыр югары Virtuti Militari поляк медале белән бүләкләнә<ref name="czst.wp.mil.pl">''made by Łukasz Mydlarski & Marcin Kuhiwczak; design by Patryk Rydzyk || CZST www.czst.wp.mil.pl 2009.'' ..:: Ministerstwo Obrony Narodowej — serwis internetowy :: Aktualności ::... archiwalny.mon.gov.pl. Дата обращения: 20 мая 2016.</ref> == Ике сугыш арасында == 1928 елдан алып 1934 елга кадәр Виттек ''Przysposobienie Wojskowe Kobiet,'' хатын-кызларны хәрби хезмәткә профессиональ әзерлек оешмасы командиры була. 1935 елда [[Варшава]]нан янындагы Беляны шәһәрендә физик тәрбия һәм хәрби әзерлек институтының хатын-кыз бүлеге җитәкчесе итеп тәгаенлиләр<ref name="czst.wp.mil.pl"/> == Икенче бөтендөнья сугыш вакытында == [[Польша]]га һөҗүм итү вакытында Мария Виттек хатын-кыз батальоны командиры була. [[1939 ел]]ның октябрендә ул Кораллы сугыш берлегенең яшерен төркеменә керә, ул соңрак Крайова армиясе итеп үзгәртелә. Генерал Ровецкий штабы янында, соңыннан ― Тадеуш Коморовский янында хатын-кызлар хезмәте бүлеген җитәкли. Варшава ихтилалында катнаша һәм подполковник дәрәҗәсенә кадәр күтәрелә. Капитуляциядән соң немец әсирлегеннән качып китә һәм җыелган халыкка кушылып Варшава җимереклекләрен ташлап китә. 1945 елның гыйнварына бетерелгәнгә кадәр Крайова армиясында үзенең вазифасында хезмәт итүен дәвам итә<ref name=":0">{{Cite web|url=http://archiwalny.mon.gov.pl/pl/artykul/2900|title=..:: Ministerstwo Obrony Narodowej — serwis internetowy :: Aktualności ::..|author=made by Łukasz Mydlarski & Marcin Kuhiwczak; design by Patryk Rydzyk {{!}}{{!}} CZST www.czst.wp.mil.pl 2009|publisher=archiwalny.mon.gov.pl|accessdate=2016-05-20}}</ref>. == Сугыштан соң == Польшаның коммунистик хөкүмәте Физик тәрбия һәм хәрби әзерлек институты ачканнан соң, ул яңадан хатын-кыз бүлеге начальнигы булып аның киләчәк вазифасына кире кайта. Әмма 1949 елда Виттек властьлар тарафыннан кулга алына һәм берничә ай төрмәдә үткәрә. Азат ителгәннән соң газета киоскысында эшли. [[1991 ел]]ның [[2 май|2 маенда]] коммунистларның властьтан баш тартуыннан соң Польша президенты Лех Валенса аны бригада генералы итеп үрләтә. Шулай итеп, Мария Виттек генерал исеменә лаек булган беренче поляк хатын-кызы була<ref name=":0"/>. 2007 елның 19 апрелендә аның вафатына ун ел дигәндә Варшавада Польша Гаскәрләре музеенда аның хөрмәтенә табигый зурлыкта бронза һәйкәл куела. == Наградалары == * Virtuti Militar көмеш тәресе (ике тапкыр) * Кылычлар белән Азатлык тәресе * Батырлар Тәресе * Варшаваның баш күтәрүчеләр тәресе == Шулай ук карагыз == * Эльжбета Заварка ― вторая и последняя полька, удостоился звания генерала бригады. == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Сылтамалар == * [http://www.polishresistance-ak.org/12%20Article.htm Биография] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160721175548/http://www.polishresistance-ak.org/12%20Article.htm |date=2016-07-21 }}{{ref-en}} * [https://web.archive.org/web/20070928003042/http://foto.mw.mil.pl/foto.php?vhost=srw&id_lg=373 Фотография памятника] {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Виттек, М}} [[Төркем:16 август көнне туганнар]] [[Төркем:1899 елда туганнар]] [[Төркем:19 апрель көнне вафатлар]] [[Төркем:1997 елда вафатлар]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Варшавада вафатлар]] [[Төркем:Польшада туганнар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] 0c7a2s0ztt46kcygwtd8w74qopmd8xx 0 424838 4141768 3785171 2024-04-25T17:23:53Z 178.204.170.119 [[Төркем:Китаплар]] {{ялгыз мәкалә}} wikitext text/x-wiki {{rq|stub|image}} {{ялгыз мәкалә}} Китап 2014 елда Татарстан Республикасы башкаласы Казан шәһәрендә Татарстан китап нәшрияты тарафыннан нәшер ителә. Әлеге китапта татар халык җырлары белән бергә сүзләрен яки көен халык иҗат иткән кайбер композитор һәм шагыйрьләрнең дә җырлары туплап бирелгән. Китапның төзүчесе – [[Рәмзия Шакирова]]. Тираж – 5000 данә. [[Төркем:Китаплар]] no0ajxhbb8gq0g1nb5bmh9mxehyl445 10 426034 4141813 4065982 2024-04-25T19:08:32Z Әмир 15082 яңарту wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблица |имя = Тукай премиясе лауреатлары 2020-еллар |navbar = |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |стиль = |стиль_основного_заголовка = background:{{Төс|Татарстан}} |заголовок = [[2021]] — [[2030 ел]]ларда [[Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] лауреатлары |изображение = |стиль_заголовков = background:{{Төс|Татарстан}} |стиль_списков = |стиль_нечетных = |стиль_четных = background:#f0f0f0 |стиль_вверху = |вверху = |заголовок1 = [[2021 ел]] |список1 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> {{nobr|[[Факиль Әмәк|Факил Сафин]] •}} {{nobr|[[Дания Нуруллина]] •}} {{nobr|[[Григорий Эйдинов (1946)|Григорий Эйдинов]] •}} </div> |заголовок2 = [[2022 ел]] |список2 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> {{nobr|[[Ләбиб Лерон]] •}} {{nobr|[[Анатолий Егоров (1948)|Анатолий Егоров]] •}} </div> |заголовок3 = [[2023 ел]] |список3 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> {{nobr|[[Фирдәвис Ханов]] •}} {{nobr|[[Шәүкәт Гаделша]] •}} {{nobr|[[Наилә Кумысникова]] •}} </div> |заголовок4 = [[2024 ел]] |список4 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> {{nobr|[[Ләис Зөлкарнәев|Ләис Зөлкәрнәй]] •}} {{nobr|[[Миләүшә Таминдарова]] •}} {{nobr|[[Кадим Җәмитов]] •}} </div> |заголовок5 = [[2025 ел]] |список5 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> </div> |заголовок6 = [[2026 ел]] |список6 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> </div> |заголовок7 = [[2027 ел]] |список7 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> </div> |заголовок8 = [[2028 ел]] |список8 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> </div> |заголовок9 = [[2029 ел]] |список9 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> </div> |заголовок10 = [[2030 ел]] |список10 =<div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> </div> |стиль_внизу = background:{{Төс|Татарстан}} |внизу = [[Калып: Тукай премиясе лауреатлары 1950-1960|1950 – 1960]] {{!}} [[Калып: Тукай премиясе лауреатлары 1970-1980|1970 – 1980]] {{!}} [[Калып: Тукай премиясе лауреатлары 1990-2000|1990 – 2000]] {{!}} [[Калып: Тукай премиясе лауреатлары 2010-еллар|2010-еллар]] }}<includeonly>{{#if:{{{nocat|}}}{{NAMESPACE}}|}}</includeonly><noinclude> [[Төркем:Калыплар:Иҗади премияләр]] [[Төркем:Калыплар:Тукай премиясе]] </noinclude> hhycn261yefe1frgbg3a9r8y17orvoo 0 426844 4141881 2998280 2024-04-25T20:49:09Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Домбровская Мария ''' ({{Lang-pl|Maria Dąbrowska}}; [[6 октябрь]] [[1889 ел]] — [[19 май]] [[1965 ел]]) — [[Польша|поляк]] [[Әдәбият|язучысы]], романнар һәм новеллалар авторы, драматург, әдәби тәнкыйтьче, публицист һәм тәрҗемәче. Польша Халык Республикасының Дәүләт премиясе лауреаты (1955). == Биографиясе == [[Файл:Maria_Dabrowska_grob.JPG|сулда|мини|Повонзки зыяратындагы кабер ташы]] Бай булмаган шляхет гаиләсендә туган. 1907-1914 елларда Лозаннада һәм Брюссель университетында укыган. 1910 елда әдәби эш белән шөгыльләнә башлаган. Публицист һәм поляк социалистик хәрәкәтенең эшмәкәре, Юзеф Пилсудскийның якын кешесе Мариан Домбровскийга кияүгә чыккан. 1925 елда Домбровский үлгәч, Мария Домбровская Станислав Стемповский белән яши. Ир туганы-Домбровский Тадеуш. Бераз вакыт авыл хуҗалыгы министрлыгында эшләгән. Публицистика белән шөгелләнгән. 1957 елда Варшава университетының мактаулы докторы исеменә лаек булган. Калишның мактаулы гражданины. Варшаваның Повонзки зыяратында җирләнгән. == Иҗаты == Мария Домбровскаяның беренче хикәяләр җыентыгы «Дети родины» («Dzieci ojczyzny», 1921), «Ветка черешни» («Gałąź czereśni», 1922) тәрбия һәм илсөяр характерда язылган. Алар эзеннән балалар үзенең тормышын сүрәтләгән шигъри новеллалар китабы «Улыбка детства» («Uśmiech dzieciństwa», 1923) чыккан. Язучының шулай ук балаларга багышланган җыентыклары —"Дружба" («Przyjaźń», 1927), «Мартин Козера» («Marcin Kozera», 1927), «Чистые сердца» («Czyste serca», 1938). Домбровскаяның иң яхшы хикәяләре «Люди оттуда» («Ludzie stamtąd», 1925) һәм «Признаки жизни» («Znaki życia», 1938) исемле җыентыкларга кергән. Язучының иң зур әсәре — «Ночи и дни» («Noce i dnie»; 1932-1934) тетралогиясе. Ул «Богумил һәм Барбара», «В вечной тревоге», «Любовь», «Ветер в лицо» романнарын үз эченә берләштерә. Домбровская — «Гений-сирота» («Geniusz sierocy», 1939, басылган 1957), «Станислав и Богумил» («Stanisław i Bogumił», 1945, басылган 1947) дигән тарихи пьесаларның авторы. Домбровская тәрҗемәсендә инглиз, Дания һәм рус ([[Антон Чехов]]) язучыларының китаплары басылып чыккан. Әдәби тәнкыйт һәм публицистик мәкаләләрендә Домбровская Болеслав Прус, Станислав Пшибышевский, [[Лев Толстой|Лев Николаевич Толстой]] [[Николай Гоголь|Николай Васильевич Гоголь]], Джозеф Конрадтарның шәхесе һәм тормышы турында язган. [[1966 ел|1966 елда]] режиссер Кшиштоф Занусси Мария Домбровская турында документаль фильм төшергән. == Басмалар == * Люди оттуда / Пер. М. Е. Абкиной. М.; Л.: Госиздат, 1928. 190 с. * Рассказы. Москва, 1957 * Ночи и дни: Роман: В 2 т. / Пер. Е. Усиевич; Вступ. ст. Я. Станюкович. Т. 1—2. Москва, 1964 * Избранное / Сост. и предисл. Я. Станюкович. Москва: Прогресс, 1974. 526 с. (Библиотека польской лит.) * Утренняя звезда: Рассказы / Сост. и предисл. С. Соколова. Москва: Художественная литератруа, 1983. 396 с. == Сылтамалар == * [http://feb-web.ru/feb/kle/Kle-abc/ke2/ke2-7383.htm?cmd=2&istext=1 К.] [http://feb-web.ru/feb/kle/Kle-abc/ke2/ke2-7383.htm?cmd=2&istext=1 П. Агапкин. Домбровская (Dąbrowska), Мария (КЛЭ)] * [http://culture.niv.ru/doc/literature/world-encyclopedia/355.htm Мария Домбровская] {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Домбровская, Мария}} [[Төркем:Әлифба буенча язучылар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Варшавада вафатлар]] [[Төркем:Польшада вафатлар]] [[Төркем:1965 елда вафатлар]] [[Төркем:19 май көнне вафатлар]] [[Төркем:Русия империясендә туганнар]] [[Төркем:1889 елда туганнар]] [[Төркем:6 октябрь көнне туганнар]] ir0ildwvk6y6nzvylma2nqdujtqp7ci 4141886 4141881 2024-04-25T20:49:32Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Домбровская Мария ''' ({{Lang-pl|Maria Dąbrowska}}; [[6 октябрь]] [[1889 ел]] — [[19 май]] [[1965 ел]]) — [[Польша|поляк]] [[Әдәбият|язучысы]], романнар һәм новеллалар авторы, драматург, әдәби тәнкыйтьче, публицист һәм тәрҗемәче. Польша Халык Республикасының Дәүләт премиясе лауреаты (1955). == Биографиясе == [[Файл:Maria_Dabrowska_grob.JPG|сулда|мини|Повонзки зыяратындагы кабер ташы]] Бай булмаган шляхет гаиләсендә туган. 1907-1914 елларда Лозаннада һәм Брюссель университетында укыган. 1910 елда әдәби эш белән шөгыльләнә башлаган. Публицист һәм поляк социалистик хәрәкәтенең эшмәкәре, Юзеф Пилсудскийның якын кешесе Мариан Домбровскийга кияүгә чыккан. 1925 елда Домбровский үлгәч, Мария Домбровская Станислав Стемповский белән яши. Ир туганы-Домбровский Тадеуш. Бераз вакыт авыл хуҗалыгы министрлыгында эшләгән. Публицистика белән шөгелләнгән. 1957 елда Варшава университетының мактаулы докторы исеменә лаек булган. Калишның мактаулы гражданины. Варшаваның Повонзки зыяратында җирләнгән. == Иҗаты == Мария Домбровскаяның беренче хикәяләр җыентыгы «Дети родины» («Dzieci ojczyzny», 1921), «Ветка черешни» («Gałąź czereśni», 1922) тәрбия һәм илсөяр характерда язылган. Алар эзеннән балалар үзенең тормышын сүрәтләгән шигъри новеллалар китабы «Улыбка детства» («Uśmiech dzieciństwa», 1923) чыккан. Язучының шулай ук балаларга багышланган җыентыклары —"Дружба" («Przyjaźń», 1927), «Мартин Козера» («Marcin Kozera», 1927), «Чистые сердца» («Czyste serca», 1938). Домбровскаяның иң яхшы хикәяләре «Люди оттуда» («Ludzie stamtąd», 1925) һәм «Признаки жизни» («Znaki życia», 1938) исемле җыентыкларга кергән. Язучының иң зур әсәре — «Ночи и дни» («Noce i dnie»; 1932-1934) тетралогиясе. Ул «Богумил һәм Барбара», «В вечной тревоге», «Любовь», «Ветер в лицо» романнарын үз эченә берләштерә. Домбровская — «Гений-сирота» («Geniusz sierocy», 1939, басылган 1957), «Станислав и Богумил» («Stanisław i Bogumił», 1945, басылган 1947) дигән тарихи пьесаларның авторы. Домбровская тәрҗемәсендә инглиз, Дания һәм рус ([[Антон Чехов]]) язучыларының китаплары басылып чыккан. Әдәби тәнкыйт һәм публицистик мәкаләләрендә Домбровская Болеслав Прус, Станислав Пшибышевский, [[Лев Толстой|Лев Николаевич Толстой]] [[Николай Гоголь|Николай Васильевич Гоголь]], Джозеф Конрадтарның шәхесе һәм тормышы турында язган. [[1966 ел|1966 елда]] режиссер Кшиштоф Занусси Мария Домбровская турында документаль фильм төшергән. == Басмалар == * Люди оттуда / Пер. М. Е. Абкиной. М.; Л.: Госиздат, 1928. 190 с. * Рассказы. Москва, 1957 * Ночи и дни: Роман: В 2 т. / Пер. Е. Усиевич; Вступ. ст. Я. Станюкович. Т. 1—2. Москва, 1964 * Избранное / Сост. и предисл. Я. Станюкович. Москва: Прогресс, 1974. 526 с. (Библиотека польской лит.) * Утренняя звезда: Рассказы / Сост. и предисл. С. Соколова. Москва: Художественная литератруа, 1983. 396 с. == Сылтамалар == * [http://feb-web.ru/feb/kle/Kle-abc/ke2/ke2-7383.htm?cmd=2&istext=1 К.] [http://feb-web.ru/feb/kle/Kle-abc/ke2/ke2-7383.htm?cmd=2&istext=1 П. Агапкин. Домбровская (Dąbrowska), Мария (КЛЭ)] * [http://culture.niv.ru/doc/literature/world-encyclopedia/355.htm Мария Домбровская] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Домбровская, Мария}} [[Төркем:Әлифба буенча язучылар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Варшавада вафатлар]] [[Төркем:Польшада вафатлар]] [[Төркем:1965 елда вафатлар]] [[Төркем:19 май көнне вафатлар]] [[Төркем:Русия империясендә туганнар]] [[Төркем:1889 елда туганнар]] [[Төркем:6 октябрь көнне туганнар]] 6s2gmld11mrn6lqbnf23zrlujii3p8x 0 427443 4141864 3000814 2024-04-25T20:34:31Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Эва Фарна''' (1993 елның 12 августында туган) - поляк-чех поп-рок җырчысы. Ул поляк телендә Биш һәм чех телендә дүрт студия альбомы чыгарган һәм алар өчен Польшада да, Чехиядә дә платина һәм алтын сертификатлар алган. Фарна - Чехиядә коммерцияле уңышлы җырчы. Ул 2013-нче елда Чехия һәм Словакия СуперСтарында, 2014-нче елда X факторында (Польша) судья була, хәзерге вакытта Идол (Польша) судьясы. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Фарна, Эва}} [[Төркем:Польша җырчылары]] [[Төркем:Чехия җырчылары]] afldnc2ou5aiurgblgzhq8khdkk6uay 0 428707 4141736 3014716 2024-04-25T13:27:25Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кидричево}} '''Кидричево ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2exu1yr0gj30loendu8xsu5a9o3pb6c 0 428708 4141748 3013903 2024-04-25T16:19:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Клада}} '''Клада ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} a1967y15y70zngx69gkojsft8setivo 0 428709 4141751 3013902 2024-04-25T16:20:18Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кладе}} '''Кладе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cm1bki1f0kt0fkj7cxo8u90pcfgtrid 0 428710 4141752 3013901 2024-04-25T16:20:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кладе}} '''Кладе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cm1bki1f0kt0fkj7cxo8u90pcfgtrid 0 428711 4141754 3013900 2024-04-25T16:31:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Клаке}} '''Клаке ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} jgzk6l0hhlkvf5u8k3l2g5qspi09eng 0 428712 4141758 3013899 2024-04-25T16:33:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кланець}} '''Кланець ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} t6vpkndo3hopypi5yea340ep4jir25r 0 428713 4141762 3013898 2024-04-25T17:02:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кленик}} '''Кленик ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} syiui2mhcl7pvggmnp5ru3vqo97uiis 0 428714 4141763 3013897 2024-04-25T17:02:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кленик}} '''Кленик ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} syiui2mhcl7pvggmnp5ru3vqo97uiis 0 428715 4141764 3013896 2024-04-25T17:03:27Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кленовик}} '''Кленовик ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} b06lj4z262m5y77jlv2j2o7u2p4txen 0 428716 4141782 3013895 2024-04-25T17:58:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Клопце}} '''Клопце ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} tklderv044r10t03a4xk8oxk9ei76vy 0 428717 4141783 3013894 2024-04-25T17:58:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Клопце}} '''Клопце ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} tklderv044r10t03a4xk8oxk9ei76vy 0 428718 4141791 3013893 2024-04-25T18:29:22Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кнежа}} '''Кнежа ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2314ok8xhx539hd71mhkl6eot4mv4hn 0 428719 4141801 3014715 2024-04-25T18:47:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кобарид}} '''Кобарид ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 22a6wj535knyrko9r9jxy9fkyqu7mre 0 428720 4141807 3013891 2024-04-25T18:59:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кобле}} '''Кобле ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} f1ymtly3eq2o0yrx8jh6sarjaob23zm 0 428721 4141817 3013890 2024-04-25T19:16:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ковача Вас}} '''Ковача Вас ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} amdxw4v8q48obfb2z5koqqrp0i9cv09 0 428722 4141818 3013889 2024-04-25T19:17:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ковачевци}} '''Ковачевци ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 94wl8zxt2ajm2lz0w9k249q4jrbbhwo 0 428723 4141821 3013888 2024-04-25T19:25:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ковк}} '''Ковк ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4i1g89r274x1dhmf60n4479f1x7izh2 0 428724 4141822 3013887 2024-04-25T19:25:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ковк}} '''Ковк ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4i1g89r274x1dhmf60n4479f1x7izh2 0 428725 4141826 3013886 2024-04-25T19:30:22Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ког}} '''Ког ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 411lko7xr0mpbv482zefs04ktdyq5g6 0 428726 4141838 3014696 2024-04-25T20:07:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Козе}} '''Козе ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mma11z52vw6otnpag34a91eitkh2d6d 0 428727 4141841 3013884 2024-04-25T20:12:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Козина}} '''Козина ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} r6y5f0znyn8a9ojz6bpcdfgw6ezvzpd 0 428728 4141840 3013883 2024-04-25T20:11:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Козий Врх}} '''Козий Врх ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2kye9fao2fwo17s2j097fs140uxhl8i 0 428729 4141884 3013882 2024-04-25T20:49:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Козяк}} '''Козяк ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} jp0rxte99s21ruioc12616k7xra5j8q 0 428730 4141885 3013881 2024-04-25T20:49:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Козяне}} '''Козяне ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ajjvdyyv6i5ey8dgtppzjj50qpykity 0 428731 4141898 3013880 2024-04-25T21:36:34Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Колачно}} '''Колачно ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} gu3llbcy9lde8rkr3a9eei81jdvesab 0 428732 4141900 3013879 2024-04-25T22:26:25Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Количево}} '''Количево ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0980gbr2373h2ta2rqptzd95m31hpoc 0 428733 4141901 3013878 2024-04-25T22:27:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Колк}} '''Колк ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2z565ff761ay9k8yuykcar9114t5x2k 0 428734 4141903 3013877 2024-04-25T22:44:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коловрат}} '''Коловрат ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} fpnl36but7k67kc98tpcgcbc7r6y36z 0 428735 4141908 3014826 2024-04-26T00:22:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Комарниця}} '''Комарниця ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} p67p7svh0ykv1vdnuzzj7tixt5lkjkg 0 428736 4141910 3014701 2024-04-26T00:34:31Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Комен}} '''Комен ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} d9p4wrtyekwz89o05n067n2opw7uv6h 0 428737 4141912 3014741 2024-04-26T00:35:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коменда}} '''Коменда ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} sqb0p4a30rv01wkoivl8lq95exiqhl0 0 428738 4141915 3013873 2024-04-26T01:04:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Комполе}} '''Комполе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6tf0rivjulfv2dbfhzfsjxb1zfn4j74 0 428739 4141916 3013872 2024-04-26T01:04:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Комполе}} '''Комполе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6tf0rivjulfv2dbfhzfsjxb1zfn4j74 0 428740 4141917 3013871 2024-04-26T01:05:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Комполе}} '''Комполе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6tf0rivjulfv2dbfhzfsjxb1zfn4j74 0 428741 4141920 3013870 2024-04-26T03:07:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Консько}} '''Консько ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} dim781hicnpazruxa14w7ynvt3s5ohu 0 428742 4141924 3013869 2024-04-26T03:47:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Конь}} '''Конь ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} m6un84bgohzl31diufq7264ohnhtoqm 0 428743 4141926 3013868 2024-04-26T03:50:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коньсько}} '''Коньсько ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pyd8m7qyz08ugqrkdlnwxsft79lpe6a 0 428744 4141928 3502116 2024-04-26T03:51:28Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коньшиця}} {{Берләштерү|06.04.2022|Коньшиця}} '''Коньшиця ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pr55pdkq8c67yim0l3myywpizcla6f1 0 428745 4141930 3014643 2024-04-26T04:09:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Копер}} '''Копер ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ea8e47oqxl3ua1tibcxc44lx04l0ppg 0 428746 4141932 3013865 2024-04-26T04:19:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коприва}} '''Коприва ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5bs4kl6wqep14o865g6i36d82eg0b4k 0 428747 4141933 3013864 2024-04-26T04:19:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коприва}} '''Коприва ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5bs4kl6wqep14o865g6i36d82eg0b4k 0 428748 4141937 3013863 2024-04-26T04:19:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Копривник}} '''Копривник ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} k78s1xpzyy2vwmvy4yhzin1kk5wrl25 0 428749 4141938 3013862 2024-04-26T04:19:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Копривниця}} '''Копривниця ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 64c9s3h4i9g41u08ayli70i7c7tor2b 0 428751 4141934 3013861 2024-04-26T04:19:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Копривна}} '''Копривна ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} rqgqls8h9e5dsslxmpqt7op25qpcgu0 0 428752 4141942 3013860 2024-04-26T05:16:37Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Корено}} '''Корено ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} dbc1q025or38vq0lsnn6un2u1qhw0tp 0 428753 4141943 3013859 2024-04-26T05:16:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кореняк}} '''Кореняк ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 7rm6cp66w177csac771wvtipm849w2w 0 428754 4141946 3013858 2024-04-26T05:26:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Корита}} '''Корита ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0yiju3kxdtt55p63lpnz1jpm2bm7ge6 0 428755 4141947 3013857 2024-04-26T05:26:34Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Корита}} '''Корита ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0yiju3kxdtt55p63lpnz1jpm2bm7ge6 0 428756 4141949 3013856 2024-04-26T05:27:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коритниця}} '''Коритниця ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} am0gkdi5hsqrfqn3fi6ribpk19sbll7 0 428757 4141950 3013855 2024-04-26T05:28:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коритниця}} '''Коритниця ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} am0gkdi5hsqrfqn3fi6ribpk19sbll7 0 428758 4141951 3013854 2024-04-26T05:28:16Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коритно}} '''Коритно ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} gin6lexpnii1rvio9647l828l3kyld8 0 428759 4141952 3013853 2024-04-26T05:28:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коритно}} '''Коритно ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} gin6lexpnii1rvio9647l828l3kyld8 0 428760 4141953 3013852 2024-04-26T05:28:25Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коритно}} '''Коритно ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} gin6lexpnii1rvio9647l828l3kyld8 0 428761 4141969 3013851 2024-04-26T06:35:25Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Корте}} '''Корте ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 608sltg0mt6ia5hyblr8z90wn6u8ulo 0 428762 4141974 3013850 2024-04-26T08:44:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Косезе}} '''Косезе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} l8gn8nnt24141lbidwy4zcvx28753kk 0 428763 4141975 3013849 2024-04-26T08:44:18Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Косезе}} '''Косезе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} l8gn8nnt24141lbidwy4zcvx28753kk 0 428764 4141982 3013848 2024-04-26T09:10:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Костаневиця}} '''Костаневиця ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pxgk93r303bxv2ra1xee4xs9y51gd00 0 428765 4141981 3014747 2024-04-26T09:10:44Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Костаневиця-на-Крки}} '''Костаневиця-на-Крки ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mej9d7tpjxlnp7igynfvp1guz9nlfhu 0 428766 4141984 3013846 2024-04-26T09:11:04Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Костань}} '''Костань ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6rbym809el43mrsababcyfulh0f9hrp 0 428767 4141985 3013845 2024-04-26T09:12:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Костел}} '''Костел ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ina11vq07f4rsxzdowgzgsbvi7tyct5 0 428768 4141986 3014672 2024-04-26T09:12:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Костел}} '''Костел ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 407280et6s1jjnpoc4dbckcpmubwrip 0 428769 4141995 3013843 2024-04-26T09:48:27Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кот}} '''Кот ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} j67fosghn9kr16g9fooq10fc2samwt5 0 428770 4141996 3013842 2024-04-26T09:48:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кот}} '''Кот ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} j67fosghn9kr16g9fooq10fc2samwt5 0 428771 4141997 3013841 2024-04-26T09:54:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Котел}} '''Котел ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} sag7y3zsd0r4xv1hwkdlm25o5fdufk1 0 428772 4141998 3013840 2024-04-26T09:56:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коти}} '''Коти ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} deo0wpphxs6x9sjg7o96tck819ai1ad 0 428774 4142005 3013839 2024-04-26T10:30:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коче}} '''Коче ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cl9w7lxtm34ehfmsjl5uve68mdk5c12 0 428775 4142009 3014648 2024-04-26T10:31:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кочевье}} '''Кочевье ''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mmubjcw13dg786951ioqv1ll28n3num 0 428776 4142012 3013837 2024-04-26T10:36:34Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кочна}} '''Кочна ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ljn7qdkyfsdxbf42lu2pwle4ml5y0o4 0 428777 4142015 3013836 2024-04-26T10:37:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кочно}} '''Кочно ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6ugz4nc79bh64z2o5xf9ovppa5xoq72 0 428778 4142026 3013835 2024-04-26T10:51:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кошниця}} '''Кошниця ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0m2ldjhn8iwuakpefongvqeui3pz2k7 0 428779 4142030 3013834 2024-04-26T11:16:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Крайна}} '''Крайна ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} o07xg46p22qbfs9nx25i97pf104ralm 0 428780 4142035 3013833 2024-04-26T11:21:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кралевци}} '''Кралевци ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ek33sxvpyw5ff2lj7ikxpjobifu0byf 0 428781 4142040 3013832 2024-04-26T11:26:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кранська Гора}} '''Кранська Гора ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 49o951vy3ajpfhmrcfqdkucresarppn 0 428782 4142042 3013831 2024-04-26T11:27:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Крапе}} '''Крапе ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} c6fzd50jy0xtg4h7nk22w9ag7hqezc6 0 428783 4142044 3013830 2024-04-26T11:33:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Красна}} '''Красна ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} b2wmrppxu9xshvr4xiujvp4xr663rv0 0 428784 4142045 3013829 2024-04-26T11:44:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Красно}} '''Красно ''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6mrj8yii2xipkhjqm6mrfhm3qeevxwi 0 431537 4141735 3011090 2024-04-25T13:27:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кидричево''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 1k79b7oadlngvlhpc0uv9ay8g68hc3v 0 431538 4141744 3011089 2024-04-25T15:50:45Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Китний Врх''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} opjfsuuc7w99k9txx8xfmvk9t9j8mt6 0 431539 4141745 3011088 2024-04-25T15:55:18Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кицар''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} lo8cfidu1sz9eh38ngfijn9iwr31h0k 0 431540 4141740 3011087 2024-04-25T14:01:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Киловче''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 1csvnl81of3bit5ttwcr5jkqqf0fjbg 0 431541 4141743 3011086 2024-04-25T15:35:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кисовець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} e49t0y7rjjgh18mzj5rw8xza0l7avkt 0 431542 4141747 3011085 2024-04-25T16:18:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клавже''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 3kpskknnbflxfg2ws463o0zrekkkxua 0 431543 4141749 3011084 2024-04-25T16:20:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кладе-над-Бланцо''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} hempxdsjsrzlbloex365gnrnk3nfgke 0 431544 4141750 3011083 2024-04-25T16:20:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кладе-при-Крмелю''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} e1hezvmksv8wlzo68a2fzfsnitplkvg 0 431545 4141753 3011082 2024-04-25T16:21:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кладнарт''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mx72gzxzhi62ypfhvoqmcg5pxgwl01m 0 431546 4141755 3011081 2024-04-25T16:32:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кланец-при-Козини''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} dfjuryowedp7wh90e1xw739umpz7jfa 0 431547 4141756 3011080 2024-04-25T16:33:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кланець-при-Габровки''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} rkybifm6znawxinrs2pppkwfrvmuskg 0 431548 4141757 3011079 2024-04-25T16:33:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кланець-при-Комну''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} oyy9sh2205umumd2rh1h2by33w9k93e 0 431549 4141759 3011078 2024-04-25T16:33:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кланц''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} qeqn82f0jbd3x776w5ppa25nl67jm18 0 431550 4141760 3011077 2024-04-25T16:33:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кланце''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} hx1s2ovv09pbiaeol0tcuhj6e1qh3ve 0 431551 4141761 3011076 2024-04-25T16:59:46Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клеменчево''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 3tth4larfxhd8ggf84kjmalgi1xv1jb 0 431552 4141765 3011075 2024-04-25T17:04:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кленово''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} nb2vlfz219ka6ix3kgj7foy7ythfb7q 0 431553 4141766 3011074 2024-04-25T17:17:45Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клече-при-Долу''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2gmux0nl3xpxpnu98y27nm28q62tzam 0 431554 4141767 3011073 2024-04-25T17:17:51Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клечет''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} k9jot5szqcpys4l2ng0okikzeuso90q 0 431555 4141773 3011072 2024-04-25T17:39:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клиня Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} tw2sb6re5z904fe88fpl76d4yc1qkic 0 431556 4141780 3011071 2024-04-25T17:55:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клокочовник''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} owlmltf7n3sd29uebhaoscb2301hwqq 0 431557 4141781 3011070 2024-04-25T17:58:31Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клопце''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pk7p8mk7jrx7ulrxj2yyha96rn7i7ze 0 431558 4141786 3011069 2024-04-25T18:03:09Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Клоштер''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} d5yxswvj5tcxezwmqkwk34shz2pry67 0 431559 4141788 3011068 2024-04-25T18:12:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ключаровци-при-Лютомеру''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 1ki9i0wo5vbbp9cbp5ru0rjok7zvsrn 0 431560 4141789 3011067 2024-04-25T18:13:18Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ключевиця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 9335l7ymz36lifju6mpb82ocn8p9r8h 0 431561 4141790 3011066 2024-04-25T18:28:34Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнапе''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} jl22oohs157cwh5dhlziqxawl3amiqe 0 431562 4141792 3011065 2024-04-25T18:29:27Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнежак''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} oqh630qbsfrm6r58063d8dmaikckl6a 0 431563 4141793 3011064 2024-04-25T18:30:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнежина''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0ex2blzrawvgraaqifr1cpg4zzyazmv 0 431564 4141794 3011063 2024-04-25T18:31:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнежя Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} d6c7rvzwweusdt8tqop95eprz8mbimn 0 431565 4141795 3011062 2024-04-25T18:31:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнежя Липа''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} g9li7vyn92e0em38dcnp41h7lj9qxt7 0 431566 4141796 3011061 2024-04-25T18:31:22Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнежя Нива''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} j637trmxer2k0ied45m0wzic0gxi00p 0 431567 4141797 3011060 2024-04-25T18:31:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнездол''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} c6tm5it6ge2ncs6a6vmozxwn12kybp2 0 431568 4141798 3011059 2024-04-25T18:31:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кней''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} b3jkjny7r8jv3g1p33j0kvy35x2oeva 0 431569 4141799 3011058 2024-04-25T18:31:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кнешке Равне''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ttbn6y9yybawczijfv2vgc3tnefdxln 0 431570 4141800 3011057 2024-04-25T18:47:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кобарид''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mptm8bpt7135r2olbk8i466pkyqwaz3 0 431571 4141802 3011056 2024-04-25T18:48:31Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кобдиль''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} jl53zr5npwrgf2l3hxvqgnmb0nfpsvo 0 431572 4141803 3011055 2024-04-25T18:48:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кобеглава''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mswkifrdgvohf3vp7zkptk9mesr18un 0 431573 4141804 3569670 2024-04-25T18:51:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кобиле''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0iqzjdcvcly4q0luokasbz6k9ycriv9 0 431574 4141805 3011053 2024-04-25T18:55:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кобилщак''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 78ibuukt65an2udrdsd8shiempbki1g 0 431575 4141806 3011052 2024-04-25T18:59:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коблари''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 56c872zk3p41qnw68anco1hyxa7c2pa 0 431576 4141808 3011051 2024-04-25T18:59:57Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коблек''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} i8ythnuljayop2sxsibwqs0vzti9is4 0 431577 4141809 3011050 2024-04-25T19:00:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коболи''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} j44j95yjw23luewvygnu7y1htm0n4ta 0 431578 4141816 3011049 2024-04-25T19:16:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ковача Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4lx671zv7j8x82u6nf8retc18q8gzr1 0 431579 4141819 3011048 2024-04-25T19:18:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ковачий Град''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} evzu7vzd5j4clqjmtcjz9a180ykunjf 0 431580 4141820 3011047 2024-04-25T19:19:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ковашкий Врх''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mo1hu0trj7kguzlwquzeptagkmx3kkb 0 431581 4141823 3011046 2024-04-25T19:26:57Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ковор''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 11bfbuvfgwiwp1k9l6yh54ku0veabd2 0 431582 4141824 3011045 2024-04-25T19:28:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ковский Врх''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 1s1xnzenjs5vjh2rsb69m2iioigdg2r 0 431583 4141825 3011044 2024-04-25T19:28:51Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ковчице''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mhibg1ltemyn9p4kmdwq9cn21fsc9d2 0 431584 4141827 3011043 2024-04-25T19:33:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Когло''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 6kcwni395eeevabntslaynfnd8buppo 0 431585 4141828 3011042 2024-04-25T19:46:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кодрети''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4odo6n9o796l5yhzh12mpfu67wacocv 0 431586 4141829 3011041 2024-04-25T19:51:37Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кожбана''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5gnx818lic888do1rxa5rc3ep2ck74c 0 431587 4141830 3011040 2024-04-25T19:56:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кожлевець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} sasotfos6egrf3aqqnm292z3x8dy137 0 431588 4141831 3011039 2024-04-25T19:56:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кожлек''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} fdgoopkk7zbv599t6esvkq4noc3oofu 0 431589 4141832 3011038 2024-04-25T19:56:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кожмани''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4tawwqyycy9hjl742titeduhh7lt869 0 431590 4141833 3011037 2024-04-25T20:03:44Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козана''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} kzwh4vebuizvo0ogmikz119ltyx6hx2 0 431591 4141834 3011036 2024-04-25T20:04:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козарище''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} lkwpsh186puzyo33rvni1rjfldo5676 0 431592 4141835 3011035 2024-04-25T20:05:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козарно''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pt9m21urie7kcgb7ckday1ma6qpd6yi 0 431593 4141836 3011034 2024-04-25T20:05:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козарще''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2a0y8xnggc7ipzwaf7s2g88qbo8jx6l 0 431594 4141837 3011033 2024-04-25T20:06:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козе''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} kxh0gjz3mesiiaz7esqzeobx9j3i4gc 0 431595 4141839 3011032 2024-04-25T20:10:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козий Врх-над-Дравоградом''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} fqnd5mkvakqbyy4bdnbndzzuw758il1 0 431596 4141842 3011031 2024-04-25T20:19:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козловичи''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} kc52wxlzn2bt58l2xxlpasgsl1xiks7 0 431597 4141851 3011030 2024-04-25T20:28:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козмерице''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 89aig5rwpyfl4ql0lv8hxnldgxhkcla 0 431598 4141853 3011029 2024-04-25T20:29:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козминци''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} r0tkd8t88itddknr8wurwy68pf9pv87 0 431599 4141882 3011028 2024-04-25T20:49:09Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козяк-над-Песницо''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2aiuatfkbyfqo5sahcfbdp7047weavu 0 431600 4141883 3011027 2024-04-25T20:49:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Козяк-при-Цершаку''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4qy0jc0521snb9u4ps9po8mozujl4t8 0 431601 4141891 3011026 2024-04-25T20:58:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Койско''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ordecdn13r20jwm4dpc7gwxhurm2bn4 0 431602 4141892 3011025 2024-04-25T21:02:16Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кокаре''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} kdhtocfrktmlpf4litqgsye7meak19k 0 431603 4141893 3011024 2024-04-25T21:07:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коколайнщак''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 1fl6nj54m2uvojuqeyg67km6tljysij 0 431604 4141894 3011023 2024-04-25T21:10:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кокоричи''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} q1rbiqsrb7mfa04oitzvh2coh70m6xq 0 431605 4141895 3011022 2024-04-25T21:12:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кокошне''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} qr0cbujqbseyo65w4pk3cjm6vgwwopm 0 431606 4141896 3011021 2024-04-25T21:12:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кокра''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} lwoxega575jkqiatxay3vyidjney5j3 0 431607 4141897 3011020 2024-04-25T21:13:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кокриця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ohje2dgxj7cxleydin8m4kcpc6btf1n 0 431608 4141899 3011019 2024-04-25T22:13:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коленча Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ns0ezygx32xezgo1w7ys7lqkshmen5o 0 431609 4141902 3011018 2024-04-25T22:43:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коловець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} th6hlquwl7qpwtkai5c6dg5fju022l0 0 431610 4141904 3011017 2024-04-25T22:47:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коломбан''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} g4xkmzjx9ul6iv48cwdaihx7xy3fwcb 0 431611 4141905 3011016 2024-04-25T23:46:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Колудре''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} k6blfonvw7njixn5yjs1emlvhco8k0g 0 431612 4141906 3011015 2024-04-26T00:19:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Комания''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 45gzcli2lvgsq5m8jmorw6tfzixfapk 0 431613 4141907 3011014 2024-04-26T00:22:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Комарна Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 9unok38ahavm63pyjgq6jksjsojvn73 0 431614 4141909 3011013 2024-04-26T00:34:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Комен''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 9qjwxr5v69qlkw0k62ckv32r5jdka78 0 431615 4141911 3011012 2024-04-26T00:34:46Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коменда''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cfxls02429tl8ghyhaz2dr61irdk3yx 0 431616 4141913 3011011 2024-04-26T00:35:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Комендська Добрава''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} a2gi7daxg5z69y2pe8fgt50utasamd1 0 431617 4141914 3011010 2024-04-26T01:04:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Комполе''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} qtks8htgao62omzxqtsiuf216elscp4 0 431618 4141918 3011009 2024-04-26T02:15:19Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Конець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} eigbut1zm538vinsx5r8k3691q9wwza 0 431619 4141919 3011008 2024-04-26T02:20:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Конишка Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} lze352tie9yp0n3kl1rlzzbdcczxnoy 0 431620 4141921 3011007 2024-04-26T03:34:44Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Конушко''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pd543xoksxbb0ky0hfsba94avn66d5j 0 431621 4141923 3011006 2024-04-26T03:37:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Конца Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} eyaogof4t03vn7zq9cnmf8zyduklyps 0 431622 4141925 3011005 2024-04-26T03:50:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коньський Врх''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 8vof8cul7yz9aie1nwta5cr5927k57i 0 431623 4141927 3502118 2024-04-26T03:51:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{Берләштерү|06.04.2022|Коньшиця (Лития)}} '''Коньшиця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 463ji8fh8oxs0mc4hz9dl7hbkhiu2av 0 431624 4141929 3011003 2024-04-26T04:05:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Копачниця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} kt2kquwr6pxmn9jqto3tjqbalilw7jc 0 431625 4141931 3011002 2024-04-26T04:12:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Копивник''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} rjfr0fklgerk9qy5kwhznsjhrjm0hcd 0 431626 4141935 3011001 2024-04-26T04:19:28Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Копривник''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} bkcw8dy3qbdqqfqk4xsq8x93oktkfui 0 431627 4141936 3011000 2024-04-26T04:19:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Копривник-у-Бохиню''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} n0s9fvunl14aab6ij8xh4w1gjvpeuag 0 431628 4141939 3010999 2024-04-26T04:40:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корачице''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} od484ghggo2x6rbxc5v1ps1bhyepr2d 0 431629 4141940 3010998 2024-04-26T05:16:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коренитка''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2tekde8xvo49xjrkt0o3m8hae464dbr 0 431630 4141941 3010997 2024-04-26T05:16:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корено-над-Хорюлом''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} rgtomui2x92sam34sr211c5y2z1h45c 0 431631 4141944 3010996 2024-04-26T05:17:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коретно''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} rwsuzzbi0ypnw8os32mx6nr1pzdvdxf 0 431632 4141945 3010995 2024-04-26T05:25:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корита-на-Красу''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} fbs5ejugi67jeowa1abad67980it8f7 0 431633 4141948 3010994 2024-04-26T05:27:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коритнице''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 376n01l1p0neacqcxoe31saan3ftj96 0 431634 4141959 3010993 2024-04-26T06:12:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коровци''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} p9gradj0uhs9zkie3f9ve0r5rztycbt 0 431635 4141960 3010992 2024-04-26T06:17:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коромачи-Бошкини''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pcilvqmt1eo43f8foylzr86cph9c3jj 0 431636 4141961 3010991 2024-04-26T06:24:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корошка Бела''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} diay9s1ykwsh0qbojh9ur19fu9dgbuf 0 431637 4141962 3010990 2024-04-26T06:24:19Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корошка Вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cgbdwf1yf0c5hnps5w3jzdbaxzofica 0 431638 4141963 3010989 2024-04-26T06:24:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корошка Вас-на-Похорю''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 9mroi1v1cqgt20121kq4ufi6t4k60ih 0 431639 4141964 3010988 2024-04-26T06:24:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корошкий Селовець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} bqu28bgsji60sm3d9ruxrxkhfrpsy8e 0 431640 4141965 3010987 2024-04-26T06:24:30Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Короще''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} gzleu6l1wmnbcs593di17gy2r021zsp 0 431641 4141966 3010986 2024-04-26T06:24:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корпе''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 11s0wolkj3i2g2zjdn126c5tuzmg9ne 0 431642 4141967 3010985 2024-04-26T06:25:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корпле''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5ct2q0o5hzxxoeswmwtoc9kkd2rnxu1 0 431643 4141968 3010984 2024-04-26T06:25:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Корпуле''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} oi6a5o95j5iwavw9mx3pp8gz3l5wth3 0 431644 4141970 3010983 2024-04-26T06:44:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кортине''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} kipjq1z6ns34xfbg1wwyd8vge05tsb0 0 431645 4141976 3010982 2024-04-26T08:46:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Косеч''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} bygyf3jjw87hxnhuukbcrxpa1q30uvj 0 431646 4141977 3010981 2024-04-26T08:59:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Косовеле''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5y4c4umny6zr9f9iuy22pv09jvj1cez 0 431647 4141978 3010980 2024-04-26T09:10:30Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Костаневець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mo5adm3u4drq9f94c89ywxs84ydurql 0 431648 4141979 3010979 2024-04-26T09:10:34Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Костаневиця-на-Красу''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5wannhc1jubxvcxktc67aex5dt0nqo7 0 431649 4141980 3010978 2024-04-26T09:10:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Костаневиця-на-Крки''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} f05ofhp4c1fe9ztgoktwhbd8976itx8 0 431650 4141983 3010977 2024-04-26T09:10:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Костанек''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 87yc3hmcqd5g7lxdquiqc8c2ykob09k 0 431651 4141987 3010976 2024-04-26T09:27:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Костревниця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 23ehithsz9mqhqtjnmpzx8pws4u6bpb 0 431652 4141988 3010975 2024-04-26T09:27:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Костривниця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} eh8m5w6gec0qkkqsup0bojxivgrwj9g 0 431653 4141989 3010974 2024-04-26T09:47:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кот-на-Похорю''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} o99bxevrrw44re11x2xfwdiiayp9qhl 0 431654 4141990 3010973 2024-04-26T09:48:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кот-об-Колпи''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} f0ef1alv5znmnut5fprh5idys7kk8iu 0 431655 4141991 3010972 2024-04-26T09:48:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кот-при-Великий Слевици''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4n04gys83agojg9lmr320y97hpgpnn9 0 431656 4141992 3010971 2024-04-26T09:48:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кот-при-Превалях''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} i6jyzwkxcuxwau6yngg60fphq4sedv9 0 431657 4141993 3010970 2024-04-26T09:48:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кот-при-Ракитници''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pjl1eruiymaf31cquvma9g27u7n5gzt 0 431658 4141994 3010969 2024-04-26T09:48:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кот-при-Рибници''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pomjmcbrhnwv442radqutf4u02ev9dy 0 431659 4141999 3010968 2024-04-26T09:58:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Котле''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4pfahmpkeqobcps3p7eercyddngq9nm 0 431660 4142000 3010967 2024-04-26T10:07:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Котредеж''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ra98mxtv2t4cjtxkgcef71upvafg0jz 0 431661 4142001 3010966 2024-04-26T10:27:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коцян''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} h3g85mx4g7kxq0tn1vk28n2898uy1ll 0 431662 4142002 3010965 2024-04-26T10:29:31Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочари''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 3slkcl77kzdb46bys28xyz4pdsj24td 0 431663 4142003 3010964 2024-04-26T10:29:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочария''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} b4ocq9fyehfpzui1m5o8y2iajk0hhtr 0 431664 4142004 3010963 2024-04-26T10:30:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коче''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} pxe5r077v5iinzc5vgx6423wozmazmu 0 431665 4142008 3010962 2024-04-26T10:31:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочевье''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} aez6vnpam1bc1ltkklim1xfl06k6xfl 0 431666 4142006 3010961 2024-04-26T10:31:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочевська Река''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} qvq3djlqwhjfg7h5xq35y9m24ynw2j3 0 431667 4142007 3010960 2024-04-26T10:31:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочевське Поляне''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} mp4s4zyugav6lg2cfw6ca1qk6e6pgnz 0 431668 4142010 3010959 2024-04-26T10:33:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочице''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} k6i3ot097vi88t6tcm5j4x82gnacyvf 0 431669 4142011 3010958 2024-04-26T10:34:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочкий Врх''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} iz2exeuggeapqz98clg088y0b9ow8n8 0 431670 4142013 3010957 2024-04-26T10:36:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочно-об-Ложници''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} a4km7am7xz26nv50j7a20ln4iqjlm1r 0 431671 4142014 3010956 2024-04-26T10:37:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кочно-при-Полскави''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} g67y94flkdaolepm5ousq82r7j1q3hf 0 431672 4142016 3010955 2024-04-26T10:41:28Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кошаки''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} c9wcdwintwtj48fwrsf0zu7xb11i78b 0 431673 4142017 3010954 2024-04-26T10:43:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кошаровци''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} jvq77dq3hsu0qyalvr2y026wqhfl242 0 431674 4142021 3010953 2024-04-26T10:47:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кошише''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} lz7ck05vtq0qgownrw863ieiap7fell 0 431675 4142023 3010952 2024-04-26T10:48:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кошке Поляне''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} ph1c1cmj29mrzxnrm0z6zb6hf1fuidf 0 431676 4142025 3010951 2024-04-26T10:51:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кошниця-при-Целю''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 0iq7042ysn4bljhhgpzytpnosvortwu 0 431677 4142027 3010950 2024-04-26T10:53:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Коштабона''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} bg6fh6zmu8cxysgp98fka1n3bhumv8j 0 431678 4142028 3010949 2024-04-26T10:55:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кощаке''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} teev9v5w0tcw4m5mdux28p3d3ah6lk3 0 431679 4142029 3010948 2024-04-26T11:11:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Краберк''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 2ffqanhovg1ts3go331ov51vo7y847y 0 431680 4142031 3010947 2024-04-26T11:17:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крайна Брда''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cfevht9iv8bh3o0120zkvw8b36t1km3 0 431681 4142032 3010946 2024-04-26T11:17:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крайна вас''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 15exhfuor825rhw0220izeulk4b4kjb 0 431682 4142033 3010945 2024-04-26T11:17:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крайно Брдо''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} hopz5ze97m3gptsutw62p27zbx1iqqa 0 431683 4142034 3010944 2024-04-26T11:18:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крайнчиця''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} cbz7eujcvj7byyejib6lz0fag61yb8e 0 431684 4142036 3010943 2024-04-26T11:21:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крали''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} p43ah7h30zap0pp1zu65fvxl1b3jj4u 0 431685 4142037 3010942 2024-04-26T11:23:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крамаровци''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 4t3pdj8f22tybv143my6j6klkjrq7tc 0 431686 4142038 3010941 2024-04-26T11:24:45Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Крампле''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} me6tt78b3621mi3tot5jhfn8yatyjlo 0 431687 4142039 3010940 2024-04-26T11:26:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Кранська Гора''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 5mpnk6umj3cqbh268neqa2pe269wq65 0 431688 4142041 3010939 2024-04-26T11:27:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Краньче''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} dfdifluj3tkxzbh2r1skq5lda5kwqkw 0 431689 4142043 3010938 2024-04-26T11:31:19Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Красинець''' — [[Словения]]нең {{АТБВ}} җәмгыятендә<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref> урнашкан авыл.<ref>[http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 Koper municipal site {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308010816/http://www.koper.si/podrocje.aspx?id=65 |date=2009-03-08 }}</ref> == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} 87y1zya6wtgso4xk8gpwihvy92qqoo0 0 434105 4141922 3014815 2024-04-26T03:37:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Конц''' — [[Словения]]дә урнашкан община (җәмгыять)<ref>[http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm Список общин Словении] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103094907/http://www.stat.si/letopis/2011/31_11/31-01-11.htm |date=2013-11-03 }}{{ref-sl}}</ref>. == Географиясе == Мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Словения // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. * Словения // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. * Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2. [[Төркем:Словения торак пунктлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{Slovenia-geo-stub}} qa8ih17ialh8beuwns99r0up4q9sud7 0 482745 4141859 4120957 2024-04-25T20:32:09Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Муса Чахоровский |Оригинал телендә = |Фото = Муса_Чахоровский 1.jpg |Киңлек = 200px |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = {{lang-pl|Leszek Musa (Islam) Çaxarxan Czachorowski}} |Псевдонимнар = |Туу датасы = 1953 |Туу урыны = [[Польша]], {{Туу урыны|Вроцлав|Вроцлавта}} |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Милләт = [[Липка татарлары|Польша татары]] |Ватандашлык = {{байраклаштыру|Польша}} |Эшчәнлек төре = шагыйрь, журналист, редактор |Иҗат итү еллары = 1974 — {{х.в.}} |Юнәлеш = |Жанр = поэзия |Иҗат итү теле = [[поляк теле]] |Дебют = «Nie-łagodna» (1987) |Премияләр = |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} '''Муса Чахоровский''', Лешек Муса Чаһархан Даниэл улы Чах'''о'''ровский<ref name=":0">[https://proza.ru/avtor/musaxan Муса Чахоровский.] proza.ru</ref><ref>[https://tatar-congress.org/ru/sl/novyy-put-polskih-tatar/ Новый путь польских татар]. [[БТК]] сайты, 02.06.2014</ref> (''Чах'''а'''ровский''<ref>[[«Идел» журналы|«Идел»]], 2021 ел, октябрь, 30-31нче бит</ref>) ({{lang-pl|Leszek Musa Çaxarxan Czachorowski}}, ''[[1953 ел]], [[Польша]], [[Вроцлав]]'') ― шагыйрь, журналист, тәрҗемәче, нашир. «Przegląd Tatarski» (Татар күзәтүе) иҗтимагый-мәдәни журналының баш мөхәррире. Шигъри җыентыклар авторы. == Тәрҗемәи хәле == 1953 елда Польшаның Вроцлав шәһәрендә [[липка татарлары|поляк татарларыннан]] чыккан хәрбиләр гаиләсендә туган. Бабасы Александр Чахоровский 1919 елда большевикларга каршы сугышта катнашкан. Әтисе Даниэл хәрби хезмәткә 36 ел гомерен багышлаган. Муса Чахоровский ― әтисе юлыннан киткән элекке хәрби хезмәткәр, хәтта бер полкта хезмәт иткәннәр. Хезмәтенең соңгы елларында хәрби корреспондент булып эшли <ref name=":1">''Таңсылу Габидуллина''. Аларны дин саклаган. [[Гаилә һәм мәктәп (журнал)|Гаилә һәм мәктәп]], 2022 ел, июнь, 20-23нче бит</ref>. Польшада Мөселман дини берлегенең Югары ислам советы әгъзасы, әлеге советның [[Түбән Силезия]]дәге вәкиле. * 2004-2006 елларда «Ас-Салам» мөселман социаль-мәдәни журналының баш мөхәррире. * 2006 елдан ул Литва татарларының «Lietuvos totoriai» журналының поляк басмасы редакторы. * 2008-2012 елларда ул «Życie Tatarskie» ({{lang-tt|Татар тормышы}}) журналының баш мөхәррир урынбасары булып эшли. * 2009 елдан «Przegląd Tatarski» ({{lang-tt|Татар күзәтүе}}) квартал саен чыгучы социаль-мәдәни журналының баш мөхәррире. * 2010-2012 елларда ул «Muzułmanie Rzeczypospolitej» ({{lang-tt|Җөмһүрият мөселманнары}}) журналының баш мөхәррире була. * 2014 елдан еллык «Rocznik Tatarów Polskich» ({{lang-tt|Польша татарларының еллык басмасы}}) журналының баш мөхәррире. М. Чахоровский ― Польша Республикасы Мөселманнар дини берлеге чыгара торган [[Przegląd Tatarski (журнал)|«Przegląd Tatarski»]] (Татар күзәтүе, [http://www.mzr.pl/pl http://www.mzr.pl] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160114233129/http://www.mzr.pl/pl/ |date=2016-01-14 }}) иҗтимагый-мәдәни журналының баш мөхәррире<ref>[http://bibliotekatatarska.pl/przeglad-tatarski/ Przegląd Tatarski.] bibliotekatatarska.pl{{ref-pl}}</ref>. 32 битле басма 3 айга бер 500 данәдә дөнья күрә һәм [http://www.mzr.pl/pl www.mzr.pl] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160114233129/http://www.mzr.pl/pl/ |date=2016-01-14 }} сайтында материаллар электрон вариантта да тәкъдим ителә. Басмага [[акча]] дәүләттән алына. Басма [[Липка татарлары|Польшада гомер итүче татарларның]] яшәеше, мөселманнар тормышы, татар дини җәмәгатьчелегенең эшлекле очрашулары, төрки-татарлар тарихы сәхифәләре, татар мәгърифәтчелеге, Коръән тәфсирләре һ. б. белән таныштыра<ref>''Миләүшә Низаметдинова''. [https://tatar-inform.tatar/news/tatar_world/09-03-2011/polshadagy-tatarlar-tormyshy-bel-n-przeglad-tatarski-basmasy-tanyshtyra-5116332 Польшадагы татарлар тормышы белән «PRZEGLAD TATARSKI» басмасы таныштыра]. [[Татар-информ]], 9.03.2021</ref>. == Иҗаты == [[Файл:Муса_Чахоровский.jpg|200px|thumb|right| Муса Чаһархан Чахоровский]] 1974 елдан иҗат белән шөгыльләнә. Leszek Musa Czachorowski култамгасы белән чыккан беренче китабы ― «Nie-łagodna» (1987) ― солдат шигырьләре тупланмасы. Аның әсәрләрендә сыйфат үзгәрешләре үзенең [[Липка татарлары|татардан килеп чыгышын]] аңлаганнан соң һәм [[Ислам]] динен кабул иткән ([[ислам]]да алган исеме ― Ислам) мизгелдән башлана. «W życiu na nebe» (Ясалма тормыш) китабын бастырганнан соң (2006), Чахоровский үзе турында җитлеккән шагыйрь буларак белдерә, ул үзе төзегән эстетиканы аңлый башлый. Автор үзенең шигырьләрен фарсы һәм төрек әдәбиятлары поэзиясенә охшаган итеп ясый яки рифмаланган мини-трактатлар булдыра. Аның әсәрләрендә татарлык һәм ислам мотивларын, көнчыгыш гореф-гадәтләрен һәм шаманлыкны сурәтләү эзләрен, [[суфичылык|суфи]] поэтик образын табарга мөмкин<ref>''Grzegorz Czerwiński''. [https://docs.yandex.ru/docs/view?tm=1633884247&tld=ru&lang=ru&name=06.pdf&text=Musa%20Czachorowski%2C&url=https%3A%2F%2Fkpfu.ru%2Fportal%2Fdocs%2FF1553551755%2F06.pdf&lr=43&mime=pdf&l10n=ru&sign=aed7c4d6d3516cee80a7f87b3ba4d4d4&keyno=0&nosw=1 THE ORIENTAL TRADITION IN THE CONTEMPORARY POETRY OF THE POLISH TATARS (Польша татарларының хәзерге шигъриятендә көнчыгыш традициясе)]</ref>. М. Чахоровскийның шигырьләре 16 авторлык шигырь җыентыгында басылып чыккан. Әсәрләре Польшаның әдәби һәм мәдәни басмаларында, шулай ук Польша татарлары нәшер иткән басмаларда, [[Литва]] татарларының «Lietuvos totoriai» (Литва татарлары) басмасында, [[Алмания]]нең татар-башкорт җәмәгатьчелеге нәшер иткән «AlTaBas» («АлТаБаш») журналында даими басыла. Польшада, рус теленнән тәрҗемә итеп, татар шагыйрьләре [[Габдулла Тукай]] һәм [[Муса Җәлил]] шигырьләрен бастыра<ref name=":0" />. М. Чахоровский ― Польша [[мөфти]]е Томаш хәзрәт Мицкевич тәкъдиме белән [[рус теле]]ннән [[поляк теле]]нә [[Коръән]]не тәрҗемә итүче. Изге китапны тәрҗемә итүгә 3 ел таләп ителгән. Беренче басма ― 2018 елда, икенчесе ― 2020 елда, өченче басма ― 2021 елда чыгарылган <ref name=":1" />. Шигырьләре [[хорват теле|хорват]], [[рус теле|рус]], [[төрек теле|төрек]], [[маҗар теле|маҗар]] телләренә тәрҗемә ителгән. [[Татар теле|Татар әдәби телендә]] беренче мәртәбә ([[Ленар Шәех]] тәрҗемәсендә) [[«Идел» журналы]]нда басылган (2021 ел, октябрь). Балалар өчен өч татар халык әкиятләре җыентыгын чыгарган (тәрҗемәне улы Даниэл белән бергә ясаган)<ref name=":1" />. == Китаплары == {{Hider|title = ''Китаплары''|title-style = text-align: left; color: black; background-color: lavender; font-weight: bold; |content-style = color: black; background-color: ghostwhite; text-align: left; |hidden=1 |content = ;Автор * Nie-łagodna (1987), * Ile trwam (1988), * Chłodny listopad (1990), * Dotknij mnie (1998), * W życiu na niby (2006), * Samotność (2008), * Na zawsze/Навсегда (2008), Поляк һәм рус телләре * Rubajaty stepowe (2009) * Jeszcze tylko ten step… (2013) ― Әдәби эшчәнлегенең 30 еллыгынa * Czasopiśmiennictwo tatarskie i muzułmańskie w Polsce w latach 1945-2015 (2015) * Tylko niebo (2016) ― [[Сәлим Хазбиевич]] белән бергә. * Trzy źródła (2017) ― Сәлим Хазбиевич һәм [[Адас Якубаускас]] белән бергә. * Pamięć (2018) * Obca (2020) * Tatarskie serca (2021) ― [[Ленар Шәех]] һәм [[Әхәт Мушинский]] белән бергә. * Tatarskie serca (икенче басма, 2022) ― [[Ленар Шәех]] һәм [[Әхәт Мушинский]] белән бергә. * Niebo zalewa mi oczy/Күзләремә күк тула (2022) - поляк һәм татар телләрендә, Ленар Шаех тәрҗемә. * Tylko życie/Только жизнь (2023) - Поляк һәм рус телләре, автор тәрҗемәсе. * Мин башка дөньядан (Казан, 2023) - Татар тәрҗемәсе Ленар Шаех. ;Редактор * Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku (2016) * Tatarzy w służbie Polsce 1918-2018 (2018) * Tatarskie ślady w polskim krajobrazie. Legendy i miejsca (2020) * Tatarskim okiem (2020) * Płk Józef Korycki. Biografia tatarskiego artylerzysty (2021) * Aksak, Korsak i Bałłaban. Polskie nazwiska tatarskiego i tureckiego pochodzenia (2021) * Tatarzy na Podlasiu (2022) ; Тәрҗемәче * Коran (2018) * Czterdzieści hadisów w opowiadaniach (2018) * Muhtsar ilmihal (2019) }} == Гаиләсе == Хатыны Данута, милләте буенча поляк. Өлкән уллары Даниэл [[Вроцлав]]та архивариус булып эшли, кече уллары Марек мәгариф буенча богемист һөнәрен сайлаган, [[Чехия]]дә эшли <ref name=":1" />. == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> == Әдәбият == * ''Муса Чахаровский''. Дала ― атам, мәңгелегем... [[«Идел» журналы|«Идел»]], 2021 ел, октябрь, 30-31нче бит. * ''Таңсылу Габидуллина''. Аларны дин саклаган. [[Гаилә һәм мәктәп (журнал)|Гаилә һәм мәктәп]], [https://magarif-uku.ru/tt/gaila/iyun-2/ 2022 ел, июнь] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220705012838/https://magarif-uku.ru/tt/gaila/iyun-2/ |date=2022-07-05 }}, 20-23нче бит. == Сылтамалар == * [https://proza.ru/avtor/musaxan Муса Чахоровский.] proza.ru{{ref-ru}} * [http://bibliotekatatarska.pl/musa-caxarxan-czachorowski/ Musa Çaxarxan Czachorowski.] bibliotekatatarska.pl{{ref-pl}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Чахоровский, Муса}} [[Төркем:Әлифба буенча шагыйрьләр]] [[Төркем:Польша язучылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Липка татарлары]] [[Төркем:Польша тәрҗемәчеләре]] [[Төркем:Польша журналистлары]] rhb4fule47ad7ykww03um04qdvvi7js 0 584540 4141874 4077362 2024-04-25T20:42:55Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{CEESPRING2022}} {{FemmeFolklore2022}} {{Башка мәгънәләр|төр=фамилия|Крахельская}}{{Шәхес}} '''Кристина Крахельская''' ({{Lang-pl|Krystyna Krahelska}}, [[1914 ел]]ның [[24 март]]ы, [[Мазурки]], Слуцк өязе, [[Минск губернасы]], [[Россия империясе]] — [[1944 ел]]ның [[2 август]]ы, [[Варшава]], [[Польша]]) — поляк этнограф-фольклорчысы, шагыйрә, Каршылыкта катнашучы. == Гаилә == Инженер Ян Крагельский һәм биолог Янина Бура гаиләсендә, Минск губернасы Баранович өязенең Мазурки утарында туа. Гаилә сул-социалистик карашларга таянган: аның апасы Галина, язучы, эсэрка — [[Бөек Октябрь инкыйлабы|Октябрь инкыйлабында]] катнашучы, ике туган апасы [[Ванда Крахельская-Филипович|Ванда]], рәссам, Польша социалисткасы — Варшава генерал-губернаторы Георгий Скалонга һөҗүмдә катнашучы. Соңыннан икесе дә Польша Каршылыгында катнаша: Ванда — яһүдләргә ярдәм комитетын оештыручыларның берсе, Галина — Варшава күтәрелешендә катнашучы, Равенсбрюк концлагерында һәлак була. == Яшьлек == 1921 елда Слуцк күтәрелеше җиңелгәч, әти-әнисе белән Польша территориясенә күчә. 1928—1932 елларда харцерлар (Польша скаутлары) оешмасында була, анда зухлар (кече яшьтәге скаутлар) отрядының командиры була; 1931 елда Прагада славян скаутлары җыелышында катнаша. 1932 елда [[Брест]]та Ромальд Траугут исемендәге гимназияне тәмамлый һәм шул вакытта Варшава университетының гуманитар факультетына укырга керә, анда тарих, география һәм этнография, аерым алганда, Цезария Бодуэн де Куртенэда укый. Белорус фольклорын өйрәнә, варшав һәм вилен радиосында фольклор җырларын башкара. 1939 елда «Мазурки авылы, Новогруд воеводалыгының Баранович повяты турында этнографик монография» дип аталган магистрлык дипломын яклый. == Каршылыкта катнашу == Басып алу вакытында, нигездә, [[Варшава]] һәм [[Пулавы]]да яшәгән, Варшава университетының агрономия факультетында лаборант булып эшләгән, шулай ук әнисе белән бергә әтисенең Влодавадагы госпиталендә эшләгән. Яшерен [[Крайова армиясе]] әгъзасы («Данута» тәхәллүсе). 1943 елның гыйнварында Жолибож Варшава районының харцер даирәләрендә оештырылган «Baszta» АК («Манара») полкы сугышчылары өчен «Hej, chłopcy, bagnet na broń» («Әй, кешеләр, штыкларны кушыгыз!») дигән җыр яза. Җыр ул вакытта полкка нигез салучы поручик Людвик Бергерның фатирында яшерен концерт вакытында башкарыла һәм «Bądź Gotów» («Әзер бул») яшерен журналда басыла, аннары берничә тапкыр повстан басмаларында бастырыла; ул зур популярлыкка казана һәм 1944 елдагы [[Варшава күтәрелеше (1944)|Варшава күтәрелешенең]] музыкаль символларының берсе була. == Күтәрелештә катнашу һәм үлем == [[Файл:Syrenka_warszawska0205.jpg|сулда|мини|255x255пкс|К. Крахельская йөзе белән Варшава сиренасы һәйкәле]] Варшава күтәрелешендә Крахельская 7 нче полкның «Олень» 1 нче дивизионы эскадронының 1108 нче взводында санитарка була. Күтәрелеш башланган сәгатьтә (1944 елның 1 августында 17:00 сәгатьтә) аның взводы Матбугат Йорты һөҗүмен кабул итә; һөҗүм уңышсыз булып чыга, взвод Мокотовка кырына чигенә. Кристина сугыш кырына ике яралыны алып чыга, шуннан соң үзе күкрәгенә өч пуля белән яралана һәм Мокотово кырында ату астында кала. Аны караңгы төшкәч кенә чыгаралар; аңа операция ясала, тик 2 нче августта иртәнге сәгать дүрттә вафат була. Үлгәннән соң Сугышчылар Хачы белән бүләкләнә. Варшавадагы Служевское зиратына җирләнгән. == Кызыклы факт == Кристина Крахельская 1938 елда Варшавада ачылган, Польша скульпторы Людовика Нитсхова барлыкка китергән Варшава сиренасы һәйкәле өчен модель була. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [https://web.archive.org/web/20080428161857/http://wilk.wpk.p.lodz.pl/~whatfor/biog_krahelska.htm Krystyna Krahelska] * [http://a-pesni.org/ww2-polsk/hejhlopcy.htm Hej, chłopcy, bagnet na broń!] (җыр һәм автор турында поляк һәм рус телләрендә төп мәгълүматлар, җырның рус тәрҗемәсе, аудиоязма). {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Крахельская, Кристина}} [[Төркем:Варшава университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Варшавада вафатлар]] [[Төркем:1944 елда вафатлар]] [[Төркем:2 август көнне вафатлар]] [[Төркем:1914 елда туганнар]] [[Төркем:24 март көнне туганнар]] 69xz0kzhpwvmsqflbicr7a7o8zrea1b 0 585574 4141878 4109834 2024-04-25T20:47:16Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Алексей Алексеевич Венедиктов''' ([[1955 ел|1955 елның]] [[18 декабрь|18 декабре]], [[Мәскәү]]) — Россия тарихчысы, педагог, журналист, мөхәррир һәм җәмәгать эшлеклесе. «[[Эхо Москвы]]» радиостанциясенең баш мөхәррире (1998—2022). «Дилетант» тарихи журналы хуҗасы (2015 елның октябреннән). 2022 елның мартыннан «Живой гвоздь»[[YouTube]] каналында программалар чыгара. == Тормыш юлы == Алексей Венедиктов 1955 елның 18 декабрендә [[Мәскәү|Мәскәүдә]] туган. Әтисе — Алексей Николаевич Венедиктов (1932—1955), [[су асты көймәсе]] офицеры. Әнисе — Элеонора Абрамовна Дыховичная. Әбисе — Нина Абрамовна Дыховичная (1914—2006), танылган совет инженер-конструкторы, Мәскәү архитектура институты укытучысы. «Украина» кунакханәсенең инженерлык конструкциясе проекты авторы, Россиянең атказанган төзүчесе. Мәктәпне тәмамлаганнан соң [[Мәскәү дәүләт педагогия институты|Мәскәү дәүләт педагогия институтының]] тарих факультетының кичке бүлегенә укырга керә, шул ук вакытта хат ташучы булып эшли. Институтны тәмамлаганнан соң 1978 елдан 20 ел дәвамында мәктәп укытучысы булып эшли, шуларның 19 Мәскәү шәһәренең 875 нче урта гомуми белем бирү мәктәбендә тарих укыта<ref name="sotr">[http://www.echo.msk.ru/programs/sotr/12796/ Текст передачи Эха Москвы]</ref>. Шулай ук 1970 еллар ахырында 177 нче урта мәктәптә укыта<ref>[https://online812.ru/2018/01/11/012/ Актер Федор Дунаевский вспомнил, как Венедиктов заставлял писать его в школе «коммунистическую галиматью»]{{Deadlink|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. «[[Эхо Москвы]]» радиостанциясендә 1990 елның августыннан эшли. Газета күзәтүчесе һәм хәбәрчесе (аерым алганда, Президент [[Борис Ельцин|Борис Ельцинның]] һәм [[Русия Югары Шурасы|Югары Советның]] [[Русия Югары Советы куып таратылуы|каршылыгы]] вакытында Ак йортта булган) вазыйфасыннан башлап, аннан сәяси күзәтүче булып эшли, мәгълүмати хезмәтне җитәкли һәм 1998 елның февралендә радиостанциянең баш мөхәррире итеп сайлана. 2002 елдан — «Эхо-ТВ» телекомпаниясе президенты<ref>{{Cite web|url=http://www.izbrannoe.info/39858.html|title=Избранное: Сначала программы, потом — люди<!-- Заголовок добавлен ботом -->|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081023094720/http://www.izbrannoe.info/39858.html|archivedate=2008-10-23|deadlink=yes}}</ref>. 2006 елның сентябрендә үзен «Домашний» телеканалының «В круге света» программасын алып баручы буларак сынап караган<ref>{{cite web|url=http://vremya.ru/2006/180/13/162337.html|title=Наше ТВ подобно отечественному автопрому|publisher=Время новостей|date=2006-10-03}}</ref>. «Эхо Москвы» ЯАҖ акцияләренең 18%ы иясе булган<ref>{{cite web|datepublished=9 сентября 2004|url=http://lenta.ru/most/2004/09/09/echo/|title=В совете директоров «Эха Москвы» стало меньше журналистов|publisher=[[Lenta.ru]]|access-date=2008-11-14|archive-date=2011-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515061511/http://lenta.ru/most/2004/09/09/echo/|deadlink=yes}}</ref><ref>{{cite web|datepublished=25 июня 2004|url=http://www.newizv.ru/news/2004-06-28/7594/|title=Обогнавший «Время» со скоростью эха|publisher=Новые Известия|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131012152656/http://www.newizv.ru/politics/2004-06-25/7594-obognavshij-vremja-so-skorostju-eha.html|archivedate=2013-10-12|deadlink=yes}}</ref>. 2015 елның октябреннән «Дилетант» тарихи журнал хуҗасы<ref>''Александр Белановский''. [http://yodnews.ru/2015/12/18/venediktov «Я могу делать всё, что хочу»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151222004633/http://yodnews.ru/2015/12/18/venediktov |date=2015-12-22 }} «Йод», 18.12.2015</ref>. 2010 елда Венедиктов өч җитди операция һәм клиник үлем кичергән<ref name="bbc">{{Cite web|lang=ru|url=https://www.bbc.com/russian/features-51844470|title="Между струйками": жизнь и правила Алексея Венедиктова|website=BBC News Русская служба|date=2020-04-29|access-date=2022-03-11}}</ref>. 2018 елның 30 июлендә үзенең [[Telegram]] каналында «Эхо Москвы» директорлар советыннан чыгуы турында белдерә. Венедиктов урынын аның урынбасары Екатерина Гоблина яулаган<ref>[https://ria.ru/society/20180730/1525608505.html Венедиктов заявил, что покинул совет директоров «Эха Москвы»]</ref>. 2022 елның 5 мартында Венедиктов директорлар советы карары белән станциянең баш мөхәррире вазыйфасыннан азат ителә. Радиостанция үзенең эшчәнлеген туктаткан<ref>{{Cite web|url=https://www.mk.ru/politics/2022/03/05/sovet-direktorov-ekha-moskvy-razorval-kontrakt-s-alekseem-venediktovym.html|title=Совет директоров "Эха Москвы" разорвал контракт с Алексеем Венедиктовым|website=mk.ru|date=2022-03-05}}</ref>. «Эхо Москвы» ябылганнан соң радиостанция редакциясе (шул исәптән Венедиктов) «Живой гвоздь» [[YouTube]]-каналында тапшыруларын чыгара башлый<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://meduza.io/news/2022/03/11/redaktsiya-eha-moskvy-stala-vypuskat-peredachi-na-yutyub-kanale-zhivoy-gvozd|title=Редакция «Эха Москвы» стала выпускать передачи на ютьюб-канале «Живой гвоздь»|website=Meduza|access-date=2022-04-23}}</ref>. 2022 елның 22 апрелендә [[Русия Федерациясе юстиция министрлыгы|Россия юстиция министрлыгы]] ММЧ — «чит ил агентлары» исемлегенә Венедиктовны кертә<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/russian/news-61164396|title=Венедиктова, Невзорова и Пархоменко внесли в реестр СМИ-«иноагентов»|website=[[BBC]]}}</ref>. === Җәмәгать эшчәнлеге === 2016 елга кадәр [[Русия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы|Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы]] каршындагы Иҗтимагый совет әгъзасы булган. [[Русия Федерациясе саклану министрлыгы|Россия Федерациясе саклану министрлыгы]] каршындагы Иҗтимагый совет әгъзасы (2019 елга кадәр)<ref>[http://function.mil.ru/function/public_board.htm Общественный совет, Министерство обороны Российской Федерации]</ref>. 2016 елдан — Мәскәү Иҗтимагый палатасы әгъзасы, Иҗтимагый палата рәисе урынбасары. Шулай ук Мәскәү Иҗтимагый палатасының гражданлык җәмгыятен үстерү һәм иҗтимагый контроль буенча комиссиясе рәисе<ref>[https://opmoscow.ru/commissions/view/2 Общественная палата города Москвы]{{Deadlink|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. 2016 елдан — сайлауларны күзәтү буенча Мәскәү иҗтимагый штабы рәисе<ref>[https://ria.ru/society/20160411/1408477069.html Венедиктов: состав Общественной палаты Москвы сформирован полностью, РИА Новости, 11.04.2016.]</ref>. 2019 елдан башлап Венедиктов Россиядә электрон тавыш бирүнең инициаторы һәм тарафдары булып тора<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://meduza.io/feature/2019/07/01/okey-golosuyte-bumazhno|title=«Окей, голосуйте бумажно» Алексей Венедиктов ответил на критику интернет-выборов в Мосгордуму. Мы попросили экспертов проверить его заявления|website=Meduza|access-date=2022-03-10}}</ref>. 2021 елда VIII чакырылыш [[Россия Дәүләт думасы|Дәүләт Думасына]] сайлауларда электрон тавыш бирү куллану зур тәнкыйть уята, электрон тикшеренүчеләр кайбер хокук бозу һәм мөмкин булган фальсификацияләрне билгели<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://novayagazeta.ru/articles/2021/09/28/prikliucheniia-elektronnogo|title=Приключения электронного Правда ли, что онлайн-голосование сыграло на руку власти не только в Москве? Анализ Дмитрия Орешкина и Александра Кондиайна|website=Новая газета|date=1632830700000|access-date=2021-09-29}}</ref>. Венедиктов гаепләүне кире кага һәм Мәскәүдә электрон тавыш бирү нәтиҗәләрен гамәлдән чыгаруга каршы чыга<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.kommersant.ru/doc/5006052|title=Венедиктов выступил против отмены результатов электронного голосования в Москве|website=www.kommersant.ru|date=2021-09-25|access-date=2022-03-10}}</ref>. == Шәхси тормыш == Хатыны — Елена Ситникова (1969), 1992 елда [[Мәскәү дәүләт университеты|МДУ]] Исәпләү математикасы һәм кибернетика факультетын тәмамлаган, «Эхо Москвы» радиостанциясендә 1993 елдан бирле эшли. 1998 елның апрелендә өйләнешәләр. «Во саду ли в огороде» тапшыруын 20 елдан артык алып бара<ref>[http://echo.msk.ru/contributors/32/ Эхо Москвы:: Персоны / Елена Ситникова]</ref>. Улы — Алексей (2000). Венедиктов [[Россия Федерациясе Президенты|Россия Президенты]] матбугат секретаре Дмитрий Песков<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://meduza.io/feature/2022/03/03/mne-glavnoe-chtoby-moi-zhurnalisty-i-prezident-znali-chto-ya-nikuda-ne-sobirayus-dezertirovat|title=«Мне главное, чтобы мои журналисты и президент знали, что я никуда не собираюсь дезертировать» Интервью (все еще) главного редактора «Эха Москвы» Алексея Венедиктова|website=Meduza|access-date=2022-03-11}}</ref> һәм RT башлыгы Маргарита Симоньянның<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=https://www.youtube.com/watch?v=41gRmGIYxWA|title=Алексей Венедиктов: «Жить в учебнике истории – это катастрофа» // «Скажи Гордеевой»|access-date=2022-03-11}}</ref> якын дусты. == Бүләкләр == * II дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены медале (1999 елның 3 декабре) — ''мәдәният өлкәсендәге казанышлары өчен һәм Россиядә радиотапшыруларның 75 еллыгы уңаеннан<ref>{{Citation |title=Указ Президента Российской Федерации от 3 декабря 1999 года № 1594 «О награждении государственными наградами Российской Федерации работников радио и телевидения» |url=http://graph.document.kremlin.ru/page.aspx?1;1065226 |access-date=2022-05-03 |archive-date=2013-11-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131105062546/http://graph.document.kremlin.ru/page.aspx?1;1065226 |dead-url=unfit }}</ref>''; * Почётлы легион ордены кавалеры ([[Франция]])<ref>[http://www.newsru.com/russia/28sep2006/orden.html Посол Франции вручил главному редактору «Эха Москвы» орден Почётного легиона]</ref>; * Польша Республикасының Хезмәтләр өчен Алтын Хач (2014)<ref>[http://moskwa.msz.gov.pl/ru/p/moskwa_ru_a_ru/news/0____________________________________________________________________________________________ В Посольстве РП состоялась торжественная церемония вручения ордеров и государственных наград] // Посольство Республики Польша в Москве, 31 июля 2014</ref>; * Россия Наркотиклар әйләнешен контрольдә тоту федераль хезмәтенең мактау грамотасы (2010 елның 30 декабре) — ''наркоконтроль органнарына үзләренә йөкләнгән бурычларны хәл итүдә күрсәткән ярдәме өчен<ref>[http://www.narkotiki.ru/5_6873.htm Федеральная служба по наркоконтролю информирует]</ref>;'' * «Россиянең Алтын каләме» премиясе лауреаты (1996); * Артем Боровик исемендәге премия лауреаты; * В. Высоцкий исемендәге «Своя колея» премиясе лауреаты (2004)<ref>{{Cite web|url=http://www.svoyakoleya.ru/cms/2004|title=Лауреаты премии 2004 года|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100118030641/http://svoyakoleya.ru/cms/2004|archivedate=2010-01-18|deadlink=yes}}</ref>; * Россия Федерациясе Иминлек Советы медале (1998)<ref name="Био1">{{Cite web|url=http://www.radioacademy.ru/?an=rar_academic_page&uid=3|title=Российская Академия Радио — Венедиктов|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121018200639/http://www.radioacademy.ru/?an=rar_academic_page&uid=3|archivedate=2012-10-18|deadlink=yes}}</ref>. == Искәрмәләр == <references responsive="" /> == Әдәбият == * ''Алексей Венедиктов'' Эхо Москвы. Непридуманная история. — Серия: Агедония. Проект Данишевского. — {{М.}}: [[:ru:АСТ_(издательство)|АСТ]], 2015. — [[:ru:Special:BookSources/9785170902156|ISBN 978-5-17-090215-6]] — 416 c. == Сылтамалар == * {{ВТ-ЛП|Венедиктов, Алексей}} * [https://www.youtube.com/watch?v=41gRmGIYxWA Алексей Венедиктов: «Жить в учебнике истории — это катастрофа» // «Скажи] Гордеевой, 2022» * [http://echo.msk.ru/contributors/venediktov/ Алексей Венедиктов] [[Эхо Москвы]] сайтында {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Венедиктов, Алексей}} [[Төркем:РФ җәмәгать эшлеклеләре]] [[Төркем:ССРБ тарихчылары]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]] [[Төркем:1955 елда туганнар]] [[Төркем:18 декабрь көнне туганнар]] [[Төркем:Хезмәтләр өчен Алтын Хач (Польша) белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:Почетлы легион ордены кавалерлары]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Русия журналистлары]] [[Төркем:ССРБ журналистлары]] [[Төркем:Әлифба буенча журналистлар]] [[Төркем:Русия педагоглары]] [[Төркем:ССРБ педагоглары]] [[Төркем:Мәскәү дәүләт педагогия институтын тәмамлаучылар]] 4hfh8wm2mysm2ejesgka0b77d1agc8x 0 662431 4141877 3785883 2024-04-25T20:46:35Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Казимир Боратынский''' (поляк телендә: Kazimierz Boratyński) Вроцлав университеты профессоры, поляк [[химик|химигы]] булган. Ул [[туфрак фәне]] даирәсендә махсуслашкан булган.<br/> Өйрәнү эшендә ул минераль ашламалар, [[туфрак химиясе]] һәм [[туфрак физикасы]], туфракта [[гумус]] процесслары һәм [[туфрак географиясе]] белән эш иткән.<br/> Химиянең югары белемен Познань Университетында тәмамлаган һәм фәлсәфә магистры дәрәҗәсенә ия булган.<br/> Сугыш вакытында фәнни хезмәткәр булып эшләгән.<br/> 1964 елдан бирле Боратынский Польша Фәннәр Академиясенең әгъза-корреспонденты, ә 1973 елдан бирле гамәлдәге әгъзасы булган.<br/> ==Басмалары== * ''O kwasach metafosforowych'' (1932) * ''Metafosforany i pirofosforany jako źródło fosforu dla roślin'' (1933) * ''O odmianach pięciotlenku fosforu'' (1933) * ''Badania nad próchnicą'' (1962-1965) * ''Wpływ nawożenia na związki próchnicze gleby lekkiej'' (1968) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == == Сылтамалар == == Моны да карагыз == {{Портал|Шәхесләр|Химия|Авыл хуҗалыгы}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Боратынский, К}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Әлифба буенча галимнәр]] [[Төркем:Химия]] [[Төркем:Авыл хуҗалыгы]] [[Төркем:Агрономия]] [[Төркем:Туфрак]] 9fq5yat9gucvq66fni1kch2mtijqv9x 0 813175 4141879 4109505 2024-04-25T20:47:47Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = [[Файл:Athletics pictogram.svg|20px]] Галина Канапацкая | рәсем = Konopacka Halina cropped.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = {{lang-pl|Halina Konopacka}} | һөнәр = [[Файл:Athletics pictogram.svg|20px]] спортчы ([[җиңел атлетика]]) | туу датасы = 26.02.1900 | туу җире = [[РИ]], {{Туу җире|Польша|Польшада}}, [[Петроков губернасы]], Рава өязе, Рава-Мазовецка | гражданлык = {{POL}} | милләт = [[Польша-Литва татарлары| татар]] | үлем датасы = 28.01.1989 | үлем җире = [[АКШ]], {{үлем җире|Флорида (штат)| Флоридада}}, [[Волуси (округ, Флорида)|Волуша]], [[Дейтона-Бич]] | әти = | әни = | ир = | хатын = Игнатий Матушевский | балалар = | бүләк һәм премияләр = Польша Халык Республикасының Казанышлар ордены көмеш медале | башка мәгълүмат = }} {{Фш|Канапацкий}} '''Галина Канапацкая''', Галина (''Һалина'') Канапацкая (Матушевская, Щербиньская) ({{lang-pl|Halina Konopacka (Matuszewska, Szczerbińska)}}; ''[[1900 ел]]ның [[26 февраль|26 феврале]], [[РИ]], Польша патшалыгы, [[Петроков губернасы]], Рава-Мазовецка ― [[1989 ел]]ның [[28 гыйнвар]]ы, [[АКШ]], [[Флорида (штат)|Флорида]], [[Волуси (округ, Флорида)|Волуша округы]], [[Дейтона-Бич]]'') <ref>{{Cite web|url=http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/halina-konopacka-wlasciwie-leonarda-kazimiera-szczerbinska-z-konopackich-konopacka-wiesz|title=Halina (właściwie Leonarda Kazimiera) Szczerbińska z Konopackich|publisher=www.ipsb.nina.gov.pl|lang=pl|accessdate=2019-05-22}}{{Deadlink|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ― спортчы (''[[җиңел атлетика]]''), диск ыргыту буенча [[Җәйге Олимпия уеннары 1928|IX Олимпиада уеннары]] (1928, [[Амстердам]]) чемпионы, Польша спорт тарихында беренче Олимпия чемпионы. == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:Gablota Haliny Konopackiej w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie.JPG|thumb|265px| Варшаваның спорт һәм туризм музеенда Галина Канапацкаяга багышланган стенд]] 1900 елның 26 февралендә [[Россия империясе|РИ]] {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Польша патшалыгы|Польша патшалыгы|d| Q221457}} [[Петроков губернасы]] (''хәзерге'' [[Польша]]ның [[Лодзь]] воеводалыгы) {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Рава-Мазовецка|Рава-Мазовецка|d| Q149059}} шәһәрендә [[Польша-Литва татарлары|татар]] гаиләсендә туган.<ref>{{Cite web |url=https://dzieje.pl/aktualnosci/25-lat-temu-zmarla-halina-konopacka-mistrzyni-olimpijska |title=25 lat temu zmarła Halina Konopacka - mistrzyni olimpijska (pol.). |access-date=2023-02-15 |archive-date=2017-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170615112607/http://dzieje.pl/aktualnosci/25-lat-temu-zmarla-halina-konopacka-mistrzyni-olimpijska |deadlink=no }}</ref> 8 яшендә гаиләсе белән [[Варшава]]га күченә. {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Варшава университеты| Варшава университетының|d| Q144488}} филология факультетында укый. [[Җиңел атлетика]], [[теннис]], [[йөзү]], [[баскетбол]] буенча ярышларда Студентлар спорт берлеге командалары өчен чыгыш ясап, үзен күпкырлы спортчы итеп күрсәтә, җайдак йөрү һәм автомобиль йөртү күнекмәләренә ия була, тау чаңгысы спорты битләүләрендә дә таныла: {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Татра таулары|Татра|d|Q194263}} тауларында спортчының [[кызыл төс]]тәге киемгә тугрылыгы аркасында аның ''Czerbieta'' кушаматы барлыкка килә ({{lang-pl|kobieta w czerwieni}} — «кызылдан киенгән ханым»нан кыскартылган). <ref>{{cite web|url=http://www.sportowefakty.pl/la/2008/05/07/halina-konopacka-artystka-slowa-barw-i-ciala/|title=Halina Konopacka - artystka słowa, barw i ciała|publisher=sportowefakty.pl|accessdate=2011-04-14|lang=pl|archiveurl=https://www.webcitation.org/69Ug1rDFg?url=http://www.sportowefakty.pl/la/12710/halina-konopacka-artystka-slowa-barw-i-ciala|archivedate=2012-07-28}}</ref> 1924 елда поляк җиңел атлетларының француз тренеры Морис Баке ярдәме белән Канапацкая [[җиңел атлетика]]да диск ыргытуда махсуслаша. Әлеге сезонда ул бу дисциплинада 23,45 м нәтиҗәсе белән Польша чемпионы титулын яулый. 1926 елның җәендә [[Варшава]]да ике яңа дөнья рекорды куя ― 34,15 һәм 34,90; 1927 елда Олимпия алды елында 39,18 нәтиҗәсе күрсәтеп, югары дөнья казанышын яңарта. 1928 елның 31 июлендә [[Амстердам]]да [[Җәйге Олимпия уеннары 1928 |IX Олимпиада уеннарында]] алтын медаль яулый: квалификациядә аның дискы 39,17 м, финалда 39,62 м ераклыкка оча, бу җиңү яңа дөнья һәм Олимпия рекорды бирә. <ref>{{cite web|url=http://www.sportowefakty.pl/la/2008/07/29/80-lat-temu-konopacka-zdobyla-pierwszy-zloty-medal-olimpijsk/|title=80 lat temu Konopacka zdobyła pierwszy złoty medal olimpijski|publisher=sportowefakty.pl|accessdate=2011-04-14|lang=pl|archiveurl=https://www.webcitation.org/69Ug3OgOP?url=http://www.sportowefakty.pl/la/25862/80-lat-temu-konopacka-zdobyla-pierwszy-zloty-medal-olimpijsk|archivedate=2012-07-28}}</ref> Галина Канапацкаяның алтын медале Олимпия уеннарында поляк спортчыларының чыгышлары тарихында беренче югары бүләк була. Аның дөнья рекорды 4 елга якын саклана. 1932 елның 15 маенда гына ватандашы Ядвига Вайс ул күрсәткечне узып китә. <ref>{{cite web|url=http://athletix.org/?p=920l|title=World Record Progression discus throw women|author=|date=|work=|publisher=athletix.org|accessdate=2011-04-14|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/69Ug4SF2t?url=http://www.athletix.org/statistics/wrdtwomen.html|archivedate=2012-07-28}}</ref> 1927 һәм 1928 елларда Польшада «Елның иң яхшы спортчысы» дип таныла. <ref>{{cite web|url=http://www.mistrzowiesportu.pl/Mistrzowie-Sportu/Plebiscyt-ROK-PO-ROKU-1927,artykul,38592,1,843.html|title=Plebiscyt rok po roku — 1927|publisher=mistrzowiesportu.pl|accessdate=2011-04-14|lang=pl|archiveurl=https://www.webcitation.org/69Ug4ybtK?url=http://plebiscyt.przegladsportowy.pl/Mistrzowie-Sportu/Plebiscyt-ROK-PO-ROKU-1927,artykul,38592,1,843.html|archivedate=2012-07-28}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mistrzowiesportu.pl/Mistrzowie-Sportu/Plebiscyt-ROK-PO-ROKU-1928,artykul,38593,1,843.html|title=Plebiscyt rok po roku — 1928|publisher=mistrzowiesportu.pl|accessdate=2011-04-14|lang=pl|archiveurl=https://www.webcitation.org/69Ug65f73?url=http://plebiscyt.przegladsportowy.pl/Mistrzowie-Sportu/Plebiscyt-ROK-PO-ROKU-1928,artykul,38593,1,843.html|archivedate=2012-07-28}}</ref> 1926 һәм 1930 елларда диск ыргытуда {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Бөтендөнья хатын-кызлар уеннары|Бөтендөнья хатын-кызлар уеннары|d| Q513856}} чемпионы була (37,71 һәм 36,80 нәтиҗә белән), 1926 елда шулай ук 3,628 кг авырлыктагы ядрәне ике кул белән атуда бронза яулый (19,25). 26 тапкыр Польша чемпионы була, иң күп алтын медальләрне {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Ядрә ату| ядрә ату|d| Q180935}} (1924―1928) һәм {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Диск ыргыту| диск ыргытуда|d|Q182570}} (1924―1928, 1930, 1931) яулый. [[1930-еллар]]да, Ян Малцужиньский һәм Чеслав Спыхала белән микста чыгыш ясап, [[теннис]]та югары нәтиҗәләр күрсәтә. 1937 елда илнең иң яхшы ун теннисчысы исемлегенә керә. Бу чорда Халыкара хатын-кызлар спорты федерациясе советы әгъзасы була, Польшаның Олимпия хәрәкәтендә мөһим роль уйный, 1936 елгы [[Кышкы Олимпия уеннары 1936|Кышкы]] һәм [[Җәйге Олимпия уеннары 1936|Җәйге]] Олимпия уеннарында мактаулы кунак сыйфатында катнаша. Таланты спорт ареналарында гына түгел, [[сәнгать]]тә дә чагылыш тапкан. Аның [[шигырь]]ләре поляк әдәби басмалары битләрендә басыла, 1929 елда «Бервакыт» ({{lang-pl|Któregoś dnia}}) җыентыгын чыгара; аны чыгаруда танылган шагыйрь һәм Przegląd Sportow газетасының баш мөхәррире Казимеж Вежиньский ярдәм итә, ул шулай ук Амстердамда Олимпиадада {{Тәрҗемә ителмәгән 5| 1928 елгы Җәйге Олимпия уеннарында сәнгать конкурслары|сәнгать конкурсларында|d|Q1192089}} әдәбият буенча конкурста «Олимпия дәфнәсе» ({{lang-pl|Laur Olimpijski}}) лирик әсәре өчен алтын медаль яулаган булган. 1928 елның 20 декабреннән Польша сәясәтчесе, публицист, дипломат, Польша Республикасы финанс министры (1929–1931), Польша армиясе офицеры полковник {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Игнатий Матушевский|Игнатий Матушевскийда|d| Q4285088}} (1891―1946) кияүдә була. 1939 елның сентябрендә, [[Икенче бөтендөнья сугышы]] башланганнан соң, ире инициативасы белән Польшаның алтын запасын эвакуацияләүдә катнаша һәм үзе [[Франция]]гә баручы йөк машиналарының берсендә руль артында була. <ref name="110 lat">{{cite web|url=http://www.sportowefakty.pl/la/2010/02/25/110-lat-temu-urodzila-sie-halina-konopacka/|title=110 lat temu urodziła się Halina Konopacka|publisher=sportowefakty.pl|accessdate=2011-04-14|lang=pl|archiveurl=https://www.webcitation.org/69Ug70Zvf?url=http://www.sportowefakty.pl/la/127728/110-lat-temu-urodzila-sie-halina-konopacka|archivedate=2012-07-28}}</ref> 1940 елдан [[АКШ]]та [[мөһаҗир]]лектә, [[Икенче бөтендөнья сугышы|сугыштан]] соң [[Польша]]га өч тапкыр гына кайта. АКШта яшәгәндә рәсем сәнгате белән шөгыльләнә, үзенә ''Helen Georgie'' иҗади псевдонимын ала. 1978 елда, Олимпия уеннарында җиңүеннән соң 50 ел үткәч, Польша Халык Республикасының Казанышлар орденының көмеш медале белән бүләкләнә. 1989 елның 28 гыйнварында [[Флорида (штат)|Флориданың]] [[Дейтона-Бич]] шәһәрендә вафат була. Көле салынган урна [[Варшава]]га күчерелә һәм 1990 елның 18 октябрендә Брудновск зиратында гаилә каберлегендә җирләнә. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * {{SportsReference|ko/halina-konopacka-1|NAME=Халина Конопацкая}} * [https://web.archive.org/web/20110523230131/http://www.olimpijski.pl/pl/subpages/displayfid/294_1680.html Биография на сайте Польского олимпийского комитета]{{ref-pl}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Канапацкая, Галина}} [[Төркем:Хезмәтләр өчен Алтын Хач (Польша) белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:Җиңел атлетика осталары]] [[Төркем:Польша диск ыргытучылары]] [[Төркем:Польша теннисчылары]] [[Төркем:Җәйге Олимпия уеннарында катнашучылар]] [[Төркем:Җәйге Олимпия уеннары чемпионнары]] [[Төркем:Польша шагыйрьләре]] [[Төркем:Варшава университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Липка татарлары]] sc1sr82kfhyvcp6i2gpk6nn5wosqgjj 0 813418 4141873 4118660 2024-04-25T20:42:10Z Niegodzisie 29332 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Муса Канапацкий | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Муса Хәсән улы Канапацкий<br/> {{lang-pl|Maciej Kanapacki}} | һөнәр = | туу датасы = 29.01.1926 | туу җире = [[Польша Җөмһүрияте (1918—1939)|Польша Җөмһүрияте]], Вильно воеводалыгы, {{туу җире|Вильнюс| Вильнюста}} | гражданлык = {{POL}} | милләт = [[Польша-Литва татарлары| татар]] | үлем датасы = 3.12.2020 | үлем җире = [[Польша]], Поморье воеводалыгы, {{үлем җире|Сопот| Сопотта}} | әти = [[Хәсән Канапацкий]] | әни = Елена (Ильясевич) | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | башка мәгълүмат = }} {{Фш|Канапацкий}} '''Муса Канапацкий''', Муса (''Мацей'') Хәсән улы Канапацкий ({{lang-pl|Maciej Kanapacki}}; ''[[1926 ел]]ның [[29 гыйнвар]]ы, [[Польша Җөмһүрияте (1918—1939)|Польша Җөмһүрияте]], Вильно воеводалыгы, [[Вильнюс]] ― [[2020 ел]]ның [[3 декабрь|3 декабре]], [[Польша]], Поморье воеводалыгы, Сопот'') ― Польшада беларус һәм [[Польша-Литва татарлары|татар]] җәмәгать эшлеклесе, тарихчы, тикшеренүче, публицист, Варшава университетын тәмамлаган журналист, әдәбият белгече. [[Хәсән Канапацкий]]ның улы. == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:Maciej i Hassan Konopaccy w Wilnie.png|200px|thumb|right|Муса (Мацей) һәм Хәсән Канапацкийлар [[Вильнюс]]та. 1940 елга хәтле.]] 1926 елның 29 гыйнварында [[Польша Җөмһүрияте (1918—1939) |Польша Җөмһүрияте]] составындагы Вильно воеводалыгы административ үзәге [[Вильнюс]] шәһәрендә туган. Әтисе [[Хәсән Канапацкий]] (1878―1953), беларус хәрбие һәм милли-азатлык хәрәкәте эшлеклесе. <ref>''Helena Głogowska''. Pułkownik Hassan Konopacki — dowódca oddziałów białoruskich w Wojsku Polskim (1919—1920) // ''Rocznik Centrum Studiów Białoruskich''. No. 7 . Warszawa, 2021. — S. 117—141.</ref>. Әнисе Елена Ильясевич (1888―1987; Вильнюста туган, бай татар гаиләсе Әхмәтовичлар белән туганлыкта тора, ятим калып, [[Каунас]] тирәсендәге Теодорово утарында әбисе гаиләсендә тәрбияләнгән). Апасы Тамара (1913 елда [[Калуга]]да туган, сәүдәдә эшләгән, [[Икенче бөтендөнья сугышы|сугыш]] вакытында партизаннар белән элемтәдә булган, Краков университетында [[инглиз теле]] өйрәнгән, 2011 елда [[Швейцария]]дә яшәгән). Балачакта Мусага шәһәрнең күпмилләтле иҗтимагый тормышы (күршеләре булган [[яһүдләр]], [[караимнар]] һәм [[Католицизм|католиклар]] белән) зур йогынты ясый. <ref name="RB">{{cite book |last1=Berger |first1=Rafał |title=Hassan Konopacki-Tatar, muzułmanin, bydgoszczanin |url=https://docplayer.pl/6272922-Hassan-konopacki-tatar-muzulmanin-bydgoszczanin.html |date=2011 |location=Warsaw |publisher=STOWARZYSZENIE JEDNOŚCI MUZUŁMAŃSKIEJ INSTYTUT MUZUŁMAŃSKI |pages= |isbn=9788392166269}}</ref> 1933―1939 елларда [[Вильнюс]]та Шимон Конарский исемендәге мәктәптә, 1939―1941 елларда [[Адам Мицкевич]] исемендәге гимназиядә, 1941―1943 елларда немецлар оккупациясе вакытында {{Тәрҗемә ителмәгән 5| Вильно беларус гимназиясе| Вильно беларус гимназиясендә| d| Q3917343}} укый. 1944 елда Мусада [[дизентерия]] барлыкка килә, һәм ул авыр хәлдә хастаханәгә эләгә. <ref name="tyg">{{cite web |url=https://tygodnikbydgoski.pl/historia/hassan-konopacki-bydgoski-tatar |title=Hassan Konopacki –"bydgoski" Tatar |last=Berger |first=Rafał |date=11 May 2020 |website=tygodnikbydgoski.pl |publisher=Wydawca "Dom Wolnego Słowa" |access-date=22 August 2022 |quote=}}</ref> 1946 елда әти-әнисе белән [[Польша]]га, [[Быдгощ]] шәһәренә күченә, анда Вольнощи мәйданындагы 1нче номерлы Быдгощ урта мәктәбенә укырга керә, аны 1948 елда тәмамлый. 1948 елда [[Торунь]] шәһәрендәге университетның юридик факультетына укырга керә, ләкин 1950 елда беренче курсны тәмамлагач, авыру сәбәпле, университетны калдырырга мәҗбүр була. Студент чагында ук Муса [[рус теле]] курсларында һәм педагогик курсларда укый. Алты айдан соң педагогик урта мәктәптә рус теле укытучысы булып эшли башлый. <ref name="RB"/> 1950―1951 елларда [[Краков]] шәһәрендәге {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Ягеллон университеты| Ягеллон университетында|d| Q189441}} рус телен өйрәнә. Киләсе елда авыру әтисенә якынрак булыр өчен Варшава университетына күчә. Варшава университетының рус бүлеген 1955 елда тәмамлый. [[Журналистика]] белән шөгыльләнә: башта Польша матбугат агентлыгы PAP яңалыклар редакциясендә, <ref>''Лена Глагоўская''. [https://czasopis.pl/zasluzhy-na-vechnuju-pamjac-belarusa/ Заслужыў на вечную памяць.] Czasopis, 26.01.2021]</ref> 1956―1964 елларда [[Белосток]]та җирле [[беларуслар|беларус]] азчылыгына адресланган атналык «Ніва» беларус телле газетасында эшли. <ref>{{cite web |url=https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/193363 |title=Nie żyje Maciej Konopacki - działacz białoruski i tatarski= |last=Zabrocki |first=Marek |date=6 December 2020 |website=radio.bialystok.pl |publisher=Polskie Radio Białystok |access-date=23 August 2022|quote=}}</ref> Параллель рәвештә ул Белосток поляк радиосы (Polskie Radio Białystok) белән хезмәттәшлек итә, 1958 елның 15 июнендә эфирга [[беларус теле]]ндә беренче тапшыру ― «Magazyn Belaruski» чыгарган. 1964 елда {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Сопот (Польша) |Сопотка|d|Q92689}} күчеп килә һәм мәктәптә [[рус теле]] укытучысы булып эшли. 1966―1972 елларда ― В. И. Ленин исемендәге [[Гданьск]] суднолар верфе директорының матбугат сәркатибе.<ref name="RI">{{cite book |last1=Radziszewska |first1=Iwona |title=Maciej Musa Konopacki (ur. 1926) – nasz Tatar. LITTERARIA COPERNICANA |date=2016 |location=Toruń|publisher=Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu |pages=189–197 |isbn=}}</ref> 1970 елдан Белостокта воеводалык мәдәният йортында эшли. 1977 елда яңадан Сопотка күченә, анда 2 ел Балтика артистлык агентлыгында тантаналар оештыра. 1979 елда III яшьтәгеләр университеты оештыра, 1995 елда [[пенсия]]гә китә. 2020 елның 3 декабрендә Сопотта картлар йортында 95 яшендә вафат була. <ref>''Marek Zabrocki''. [https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/193363 Nie żyje Maciej Konopacki - działacz białoruski i tatarski.] Radio Białystok, 6.12.2020</ref><ref>{{cite web |url=https://ztrp.pl/zmarl-maciej-musa-konopacki/ |title=Zmarł Maciej Musa Konopacki, nestor polskich Tatarów |last=Rada Centralna Związku Tartarów RP |date=4 December 2020 |website=ztrp.pl |publisher=Związek Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej. |access-date=22 August 2022 |quote=}}</ref> == Беларус мәдәниятен торгызу буенча эшчәнлек == 1956 елда «Адам Мицкевич, Владислав Сырокомля һәм Мария Конопницкаяның шигъриятен тәрҗемә итүче буларак Янка Купала» ({{lang-be|Янка Купала як перакладнік паэзіі Адама Міцкевіча, Уладыслава Сыракомлі й Марыі Канапніцкай}}) темасына магистрлык эшен яклый (беларус темасы буенча Варшава русистикасы тарихында беренче эш). Шул ук вакытта Беларус иҗтимагый-мәдәни җәмгыятенең Варшава бүлеген оештыручыларның берсе була. 1956 елның 15 июлендә [[Белосток]]ның «Ніва» беларус газетасында эшли һәм мәкаләләрен бастыра башлый (кайвакыт ''Саевич'' псевдонимы астында). Беларус шагыйрьләре һәм язучылары иҗатын өйрәнү белән шөгыльләнә. 1958―1959 елларда ― Белосток поляк радиосында беларус программаларының мөхәррире. 1993 елда «Бацькаўшчына» дөнья беларуслары берләшмәсенең беренче съезды делегаты була. <ref>[https://www.racyja.com/sumezhzha/pamyor-matsej-kanapatski-belaruski-i-t/ Памёр Мацей Канапацкі – беларускі і татарскі грамадскі дзеяч.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230616175511/https://www.racyja.com/sumezhzha/pamyor-matsej-kanapatski-belaruski-i-t/ |date=2023-06-16 }} Радыё Рацыя</ref>. == Татар мәдәниятен торгызу буенча эшчәнлек == Муса (Мацей) Канапацкий [[Польша-Литва татарлары|татарлар]] тарихын тикшерүче һәм популярлаштыручы була. Ул [[Липка татарлары]] мәдәниятен өйрәнә. Аерым алганда, ул Польшада [[ислам]] һәм [[католик чиркәве]] арасында диалог инициаторларының берсе була. <ref>{{cite book |last1=Berger |first1=Rafał |title=Maciej Konopacki wśród prekursorów dialogu islamu z Kościołem katolickim w Polsce. Rocznik Tatarów Polskich Seria 2 |url=https://bibliotekatatarska.pl/wp-content/uploads/2020/12/rocznik_vii.pdf |date=2020 |location=Gdańsk |publisher=Muzułmański Związek Religijny w RP. Najwyższe Kolegium Muzułmańskie |pages=301–315 |isbn=}}</ref> [[Белосток]]та Воеводалык мәдәният йорты штатында эшли, департамент белән җитәкчелек итә. Сокулка шәһәре мәдәният йорты каршында Җир музеена ({{lang-pl|Muzeum Ziemi}}) нигез салучыларның берсе була, анда татар экспозициясен булдыра. Белостоктан Сокулкага алып баручы «Татар сукмагы» ({{lang-pl|Szlak Tatarski}}) туристик маршрутын ачуны хуплый. «Беластоцкі шлях татарскі» (Варшава, 1977) һәм «Пад беластоцкімі мінарэтамі» белешмәлекләрен бастыра. <ref>''Аляксей Дзікавіцкі''. [https://www.svaboda.org/a/24843937.html Беларускія нашчадкі.] Радыё Свабода, 11 ліпеня 2002</ref> == Төп хезмәтләре == * Pod białostockimi minaretami, Wojewódzki ośrodek informacji turystycznej w Białymstoku Białystok, 1972.{{ref-pl}} * Białostocki Szlak Tatarski, Warszawa, 1977.{{ref-pl}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * ''Глагоўская Лена''. Увесь свет Мацея Канапацкага, Праграмная рада тыднёвіка беларусаў у Польшчы Ніва, Беласток, 2011, 280 с., ISBN 978-83-62857-04-3. * ''Rutkowska M.'' Maciej Musa Konopacki, [w:] Wybitni Gdańszczanie rodem z Wileńszczyzny. Portret zbiorowy, red. A. Krajnowska, A. Konkolewska, B. Zagłoba, Gdańsk 2008, s. 81–86. * ''Skowron-Nalborczyk A.'' Maciej Musa Konopacki „Człowiekiem Dialogu”!, „Nad Odrą” 2008, nr 12 (129), s. 73–74. * ''Berger R.'' Maciej (Musa) Konopacki. Udręczenie tatarskością, Bydgoszcz 2013. * ''Rafał Berger'': Hassan Konopacki – Tatar, muzułmanin, bydgoszczanin. Warszawa: Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej, Instytut Muzułmański, 2011, s. 111. ISBN 978-83-921662-6-9. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Канапацкий, Муса}} [[Төркем:Варшава университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Липка татарлары]] [[Төркем:Беларусия педагоглары]] [[Төркем:Польша журналистлары]] 8ywi0wn4ixk5kpavtsr4a5goetcln7j 0 817722 4141732 4141686 2024-04-25T12:22:31Z AqQoyriq 15718 /* Төп турнир җәдвәле */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |5 |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |4 |- |(41) | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |8 |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] 1m45a8w0sacojfbquh65nmn2b36j4ep 4141734 4141732 2024-04-25T13:27:02Z AqQoyriq 15718 /* Төп турнир җәдвәле */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |5 |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |4 |- |(41) | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] rq8zo4esbjpljelpyz7m8b4xgi6ch05 4141737 4141734 2024-04-25T13:27:47Z AqQoyriq 15718 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |5 |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |4 |- |(41) | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] nozx3u00dl9b4d9zd146de8t36mz404 4141738 4141737 2024-04-25T13:29:45Z AqQoyriq 15718 /* Беренче әйләнеш */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |5 |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |4 |- |(41) | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] 3yb5ks9vsqxp03dt3xzau0k31kwa0mw 4141955 4141738 2024-04-26T05:56:58Z AqQoyriq 15718 /* Төп турнир җәдвәле */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] frumcp9mk4vd3hooklan75jgnk7pxim 4141956 4141955 2024-04-26T05:58:04Z AqQoyriq 15718 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] 9tj9ab2m9gwc3xty5jltad9qi44d1et 4141957 4141956 2024-04-26T06:01:18Z AqQoyriq 15718 /* Беренче әйләнеш */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |00 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] 5mkyr03dofujrtoa2mdbw8ct3w1vvbg 4141958 4141957 2024-04-26T06:03:24Z AqQoyriq 15718 /* Төп турнир җәдвәле */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |5 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |3 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" |6 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" |2 |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] lfleri1vj7myx3sp2g0gtivk0j1kbcj 4142018 4141958 2024-04-26T10:43:27Z AqQoyriq 15718 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |5 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |3 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" |6 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" |2 |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. === Финал === Финал: 18 фреймда җиңүгә кадәр "Крусибл" театры, Шеффилд – 5-6 май 2024 ел Рефери: Paul Collier [[]] [[]] 5 май Беренче сессия (8 фрейм): Икенче сессия (9 фрейм): 6 май Өченче сессия (8 фрейм): Дүртенче сессия (матч тәмамланганчы): Иң яхшы брейк 100 дән артык баллы брейклар 50 дән артык баллы брейклар == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] dvz1wqtcnq9l78y60g9wocz7xf6ifn7 4142019 4142018 2024-04-26T10:44:18Z AqQoyriq 15718 /* Финал */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |5 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |3 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" |6 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" |2 |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. === Финал === Финал: 18 фреймда җиңүгә кадәр "Крусибл" театры, Шеффилд – 5-6 май 2024 ел Рефери: Paul Collier 5 май Беренче сессия (8 фрейм): Икенче сессия (9 фрейм): 6 май Өченче сессия (8 фрейм): Дүртенче сессия (матч тәмамланганчы): Иң яхшы брейк 100 дән артык баллы брейклар 50 дән артык баллы брейклар == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] ifn39up30x97cg01dsvmhtitlsupfza 4142020 4142019 2024-04-26T10:46:22Z AqQoyriq 15718 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |5 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |3 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" |6 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" |2 |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. === Чирекфинал === === Ярымфинал === === Финал === Финал: 18 фреймда җиңүгә кадәр "Крусибл" театры, Шеффилд – 5-6 май 2024 ел Рефери: Paul Collier 5 май Беренче сессия (8 фрейм): Икенче сессия (9 фрейм): 6 май Өченче сессия (8 фрейм): Дүртенче сессия (матч тәмамланганчы): Иң яхшы брейк 100 дән артык баллы брейклар 50 дән артык баллы брейклар == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] 5u6cvurnfwmrqbe7yobbjxh9ad3bsek 4142022 4142020 2024-04-26T10:48:02Z AqQoyriq 15718 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |5 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |3 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" |6 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" |2 |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. === Чирекфинал === === Ярымфинал === === Финал === Финал: 18 фреймда җиңүгә кадәр<br> "Крусибл" театры, Шеффилд – 5-6 май 2024 ел<br> Рефери: Paul Collier<br> 5 май<br> Беренче сессия (8 фрейм):<br> Икенче сессия (9 фрейм):<br> 6 май<br> Өченче сессия (8 фрейм):<br> Дүртенче сессия (матч тәмамланганчы):<br> Иң яхшы брейк<br> 100 дән артык баллы брейклар<br> 50 дән артык баллы брейклар<br> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] b2mkw7ua30g0j9vay2h1cqpquxpe5qi 4142024 4142022 2024-04-26T10:49:21Z AqQoyriq 15718 /* Финал */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' '''—''' бу спорт төренең 97 еллык тарихында шундый югары дәрәҗәдә үткәрелә торган туксанынчы ярыш. Икенче бөтендөнья сугышы елларында җиде еллык тәнәфес булды. '''Юбилей турниры'''н үткәрү вакыты, урыны, кагыйдәләре һәм башлангыч шартлары узган еллардагыга охшаш һәм бөтенләй диярлек үзгәрешсез калды. Барысын да тагын бер кат кабатламас өчен, алар кыскача мәгълүмат һәм җәдвәлләр рәвешендә китерелә.<br /> {| class="wikitable" | colspan="2" |'''Снукер буенча 2024 елгы дөнья беренчелеге''' |- |'''Турнирны үткәрү мөддәте''' |20 апрель — 6 май, 2024 |- |'''Төп турнир аренасы''' |«Крусибл» театры |- |'''Үткәрү урыны''' |Шеффилд (Англия) |- |'''Үткәрүче''' |WPBSA |- |'''Төп иганәчесе''' |Cazoo |- |'''Гомум бүләкләү фонды''' |£ 2 395 000 |- |'''Былтыргы чемпион''' |Люка Бресел (Бельгия) |} == Бүләкләү күләме == '''Җиңүчегә''': £500 000 '''Финалда уйнаучыга''': £200 000 '''Ярымфиналда уйнаучыларга''': £100 000 '''Чирекфиналда уйнаучыларга''': £50 000 '''Икенче әйләнештә уйнаучыларга''': £30 000 '''Беренче әйләнештә уйнаучыларга''': £20 000 '''Иң яхшы 48 уенчыга''': £15 000 '''Иң яхшы 80 уенчыга''': £10 000 '''Иң яхшы 112 уенчыга''': £5 000 '''Иң зур брейк ясаучыга''': £15 000 '''Максималь брейк ясаучыга (төп турнирда)''': £40 000 '''Максималь брейк ясаучыга (квалификациядә)''': £10 000 == Квалификация ярышлары == Квалификация турниры гадәттәгечә төп турнирдан ике атна алданрак, 8 апрель көнне башланды һәм шул ук Шеффилд шәһәренең '''Инглиз спорт институты'''нда һәм элеккегечә дүрт әйләнештә үтте. Аның беренче әйләнешендә дөньякүләм рейтингы 113 нче һәм аннан да түбәнрәк булган һөнәри снукерчылар катнашты. Сезон дәвамында уңышлы чыгыш ясаган уналты һәвәскәр уенчы (шулар арасында биш хатын-кыз) да чакырылган иде. Аннары бу турда уңышка ирешкәннәр рейтингта 81-112 нче урыннарны биләгән һөнәриләр белән уйнады. Җиңүчеләрнең осталыгын өченче раундта 49-80 нче рейтинглылар, соңгы дүртенче әйләнештә 33-48 нче югарылыктагылар сынады. Шулай итеп, квалификациядә иң яхшы нәтиҗәгә ирешкән уналты снукерчы шул ук сандагы һәм рейтингта беренче уналты урынны тоткан осталарның (аларның исем-фамилиясе астагы җәдвәлнең икенче баганасында калын хәрефләр белән язылган, илләр исеме астындагы җәяләр эчендә — уенчыларның рейтингтагы урыннары) беренче көндәше булып китте. Төп турнир җирәбәсендә беренче «чәчелгән» урынны гадәттәгечә гамәлдәге дөнья чемпионына, бельгияле '''Люка Бресел'''га бирделәр, ә сезон  дәвамында рейтинг лидеры булган инглиз '''Ронни О’Салливан''' төп турнир җәдвәленең капма-каршы ягындагы уналтынчы урынга кереп утырды. Калган ундүрт остага һәм аларның квалификация ярышларын уңышлы үткән көндәшләренә «сукыр җирәбә» насыйп булды. Игътибарга лаек ки, бу юлы квалификация имтиханын рейтингта бары тик беренче 48 урынны биләгәннәр генә тапшыра алды, түбәнрәкләр һәм һәвәскәрләр төп турнирда үзләренә урын ала алмады. Һәм тагын сенсация дип саналырлык бер вакыйга: 2010 елда дөнья чемпионы булган австралияле '''Нил Робертсон''' да "Крусибл" театрында чыгыш ясау мөмкинлегеннән мәхрүм булды: ул квалификациянең дүртенче әйләнешендә Велс ватандашы '''Җейми Җонс'''ка 9:10 исәбе белән оттырды. == Төп турнир җәдвәле == {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''Беренче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Икенче әйләнеш''' | colspan="2" |'''Чирекфинал''' | colspan="2" |'''Ярымфинал''' |- |'''''Катнашучыларның''''' '''''ватандашлыгы''''' '''''һәм''''' '''''рейтингтагы урыннары''''' | colspan="2" |''Уен 10 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(ике сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 13 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(өч сессия)'' | colspan="2" |''Уен 17 фреймда'' ''җиңүгә кадәр'' ''(дүрт сессия)'' |- |{{BEL}} | rowspan="2" |'''Люка Бресел''' | rowspan="2" |9 | colspan="2" | | colspan="2" rowspan="7" | |- |(гамәлдәге чемпион) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Дэвид Гилберт | rowspan="2" |'''10''' | |- |(31) | rowspan="2" |{{ENG}} Дэвид Гилберт | rowspan="2" |5 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Роберт Милкинс | rowspan="2" |3 | |- |{{ENG}} | rowspan="2" | '''Роберт Милкинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(16) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Паң Цзүнсү | rowspan="2" |9 |- |(27) | rowspan="2" |{{ENG}}…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- |{{NIR}} | rowspan="2" | '''Алистер Картер''' | rowspan="2" |7 |- |(9) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" |Стивен Магуайр | rowspan="2" |'''10''' |- |(28) | rowspan="2" |{{SCO}} Стивен Магуайр | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Шон Мёрфи | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Шон Мёрфи''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Лү Һаотән | rowspan="2" |5 |- |(26) | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Марк Селби''' | rowspan="2" |6 |- |(5) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җо О'Коннор | rowspan="2" |'''10''' |- |(30) | rowspan="2" |{{ENG}} Җо О'Коннор | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Кайрен Уилсон | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Кайрен Уилсон''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(12) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Доминик Дейл | rowspan="2" |1 |- |(40) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{SCO}} | rowspan="2" | '''Җон Һиггинс''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(13) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җейми Җонс | rowspan="2" |6 |- |(41) | rowspan="2" |{{SCO}} Җон Һиггинс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{NIR}} Марк Аллен | rowspan="2" | |- | {{NIR}} | rowspan="2" | '''Марк Аллен''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(4) | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Робби Уильямс | rowspan="2" |6 |- |(45) |- | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Җадд Трамп''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(3) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{IRN}} | rowspan="2" |Хөсәен Вафаи | rowspan="2" |5 |- |(19) | rowspan="2" |{{ENG}} Җадд Трамп | rowspan="2" |6 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Том Форд | rowspan="2" |2 |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Том Форд''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(14) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Рики Уолден | rowspan="2" |6 |- |(32) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |'''Чжаң Әнда''' | rowspan="2" |4 |- |(11) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="18" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җек Җонс | rowspan="2" |'''10''' |- |(44) | rowspan="2" |{{WAL}} Җек Җонс | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{CHN}} Сы Цзяһуэй | rowspan="2" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" | '''Марк Уильямс''' | rowspan="2" |9 |- |(6) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{CHN}} | rowspan="2" |Сы Цзяһуэй | rowspan="2" |'''10''' |- |(23) | rowspan="2" |……………….. | rowspan="2" |00 |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |…… ……………….. | rowspan="2" |00 |- | {{CHN}} | rowspan="2" | '''Диң Цзүнһуэй''' | rowspan="2" |9 |- |(7) | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Җек Лисовски | rowspan="2" |'''10''' |- |(17) | rowspan="2" |{{ENG}} Җек Лисовски | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Стюарт Биңһәм | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Гәри Уилсон''' | rowspan="2" |5 |- |(10) | colspan="2" rowspan="6" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |Стюарт Биңһәм | rowspan="2" |'''10''' |- |(29) | rowspan="2" |{{ENG}} | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" | '''Барри Һокинс''' | rowspan="2" |8 |- |(15) | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="9" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Райан Дей | rowspan="2" |'''10''' |- |(18) | rowspan="2" |{{WAL}} Райан Дей | rowspan="2" | |- | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | rowspan="2" |{{ENG}} Ронни О’Салливан | rowspan="2" | |- | {{ENG}} | rowspan="2" |'''Ронни О’Салливан''' | rowspan="2" |'''10''' |- |(2) | colspan="2" rowspan="3" | | colspan="2" rowspan="3" | |- | {{WAL}} | rowspan="2" |Җексон Пейҗ | rowspan="2" |1 |- |(43) |} == Төп турнир көндәлеге == === Беренче әйләнеш === Турнирны гадәттәгечә гамәлдәге чемпион башлап җибәрде, күпьеллык традиция буенча, беренче көнне бары тик аның уены гына тәмамланырга тиеш. Бельгияле '''Люка Бресел'''га җирәбә тәҗрибәле һәм гаять көчле көндәш насыйп итте: инглиз '''Дэвид Гилберт''', хәзер рейтингта 31 нче урында гына булса да, 2019 елда дөнья беренчелегенең ярымфиналында уйнаган оста. Уен кыйтга снукерчысының куәтле басымы астында башланды. Баштарак бельгияле чемпион гел отып барды, ләкин аның Британия утрауларында туып үскән көндәше, исәп 6:9 га җиткәч, үзендә беррәттән алты фреймда өстен булырга ихтыяр көче тапты һәм исәпне тигезләде (9:9). Соңгы 19 нчы хәлиткеч фреймда Дэвид 70:0 исәбе белән үз теләгенә иреште. Җиңелгән чемпион исә уеннан соңгы интервьюда быелгы катлаулы ярышлар сезонында нык арыган булуын һәм өстәвенә чирләп тә торуын әйтте. [https://www.youtube.com/watch?v=2TGZlE1CKKE] Шундый халәттә дә батырларча көрәшкән останы тамашачылар алкышлап озаттылар. Былтыргы чемпионның үз титулын саклап кала алмавы да гадәти күренеш инде, аны снукерчылар "Крусибл каргышы" дип атыйлар. Бу "нәләт" бары тик ике мәртәбә генә элеккеге чемпионнарны кызганды: инглизләр Ронни О'Салливан 2012-2013 елларда һәм Марк Селби 2016-2017 елларда беррәттән ике тапкыр җиңүче була алдылар. "Крусибл" театры "өрәкләр"енең дөньякүләм рейтинг лидерларына мөнәсәбәте, гомумән алганда, ул кадәр үк рәхимсез булмады: беренче әйләнеш гадәттә "чәчелгән" осталарның өстенлеге белән уза иде. Ләкин бу юлы күпчелек очрашуларда көрәш бик кискен төстә барды. Бары тик '''Кайрен Уилсон''' белән җиде кат дөнья чемпионы '''Ронни О'Салливан''' гына түбәнрәк рейтинглы көндәшләрен бик җиңел үттеләр, икесе дә — 10:1 исәбе белән җиңде. Моның ике төп сәбәбен атап була. Беренчедән, квалификация аша үткән яшь снукерчылар хәзер инде күпкә остарак уйный торганнар. Мәсәлән, кытайлы '''Сы Цзяһуэй''', инглиз '''Җо О’Коннор''' һәм Велс ватандашлары '''Җек Җонс''' белән '''Җексон Пейҗ'''. Икенчедән, астан күтәрелгән тәҗрибәлерәкләр арасында 2015 елның дөнья чемпионы '''Стюарт Биңһәм''', инглизләр '''Дэвид Гилберт''', '''Рики Уолден''' һәм '''Җек Лисовски''', шотландияле '''Стивен Магуайр''', Велс ватандашы '''Райан Дей''' кебекләр — ягъни снукер дөньясында утны да, суны да кичкән һөнәрмәннәр бар иде. Беренче әйләнештә иң түбән сыйфатлы уен '''Роберт Милкинс''' белән '''Паң Цзүнсү''' очрашуында булгандыр. Ике көндәш тә техник яктан шактый җитешсез уен күрсәтте, шул сәбәпле позиция гел катлаулыланып торды. Ике тарафтан да күпсанлы мәҗбүри булмаган ялгышлар ясалды. Кытайлының еш кына тәҗрибәсезлектән каушап калуы белән инглизнең сабырсыз һөҗүмчәнлеге “ярыш”ында кайсысы кимчелексезрәк булыр? Әлбәттә, үзен беренче булып кулга ала алган уенчы җиңеп чыга мондый очракларда. Нәкъ шулай булды да: хәлиткеч унтугызынчы фреймда соңгы хатаны кытайлы ясады, һәм Роберт Милкинс камил һәм төгәл йөрешләр ярдәмендә 10:9 исәбе белән икенче әйләнешкә үтте. Төп турнирның "икенче урындагы" өлкән остасы (беренчесендә — 53 яшьлек Велс ватандашы Доминик Дейл), өч мәртәбә дөнья чемпионы (2000, 2003, 2018 елларда), 49 яшьлек '''Марк Уильямс'''ның Күк асты иленнән килгән 21 яшьлек йолдыз '''Сы Цзяһуэй''' белән уены тигез, күпкә югарырак дәрәҗәдә һәм мавыктыргычрак булды. Һәм бу очракта да әлеге-баягы “соңгы ялгыш” очрашуга нокта куйды: кытайлы 10:9 исәбе белән алга атлады. Ә менә дүрт тапкыр дөнья чемпионы булган (2014, 2016, 2017, 2021 елларда) 41 яшьлек инглиз '''Марк Селби'''ның еш кына сүлпән, ә кайчак хәтта ихтыярсыз уены гаҗәпләндерде. “Лестер хәйләкәре” дип аталган снукер гроссмейстерының якташы, шул ук Лестер шәһәрендә туып үскән 28 яшьлек '''Җо О'Коннор''' үзен иҗади яктан камилрәк һәм күркәмрәк уенчы итеп күрсәтте һәм 10:6 исәбе белән җиңү яулады. Икенче әйләнештә ул Сы Цзяһуэй белән очраша: димәк, ике яшь снукерчының берсе ким дигәндә чирекфиналга кадәр барып җитәчәк. === Икенче әйләнеш === Төп турнирда уйный башлаган җиде дөнья чемпионының бишесе икенче әйләнешкә үтте, икесе төшеп калды. === Чирекфинал === === Ярымфинал === === Финал === 18 фреймда җиңүгә кадәр<br> "Крусибл" театры, Шеффилд – 5-6 май 2024 ел<br> Рефери: Paul Collier<br> 5 май<br> Беренче сессия (8 фрейм):<br> Икенче сессия (9 фрейм):<br> 6 май<br> Өченче сессия (8 фрейм):<br> Дүртенче сессия (матч тәмамланганчы):<br> Иң яхшы брейк<br> 100 дән артык баллы брейклар<br> 50 дән артык баллы брейклар<br> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Снукер]] 5jx6tcscvip69643dcbtmktvtl8sjjo 0 817821 4141742 4140785 2024-04-25T15:25:33Z EmausBot 3807 Бот: икеле күчешне дөресләү → [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] 787zywpcscl0wei7ynij8rzjson0t45 0 817879 4141784 4141711 2024-04-25T18:01:31Z Әмир 15082 Әмир [[Мөнир Соколов]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Мнир Соколов]]: Исемендә хата wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Мөнир Соколов''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — җырчы ([[баритон]]), Татарстанның [[Татарстан Республикасының Халык артисты|халык]], РФның атказанган артисты. Днепропетровск, Иваново театрлары, Казан филармониясе солисты.<ref>https://mnir52.narod.ru/resume.html</ref> [[Казан консерваториясе|Казан консерваториясенең]] вокал әзерләү кафедрасы доценты. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} n5i32lepvehclggcr507qrv7s3es83s 4141787 4141784 2024-04-25T18:04:11Z Әмир 15082 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Мнир Сафа улы Соколов'''<ref>[https://vk.com/id23824786?ysclid=lvfjlhzzpx90314619 Mnir Sokolov]</ref><ref>[https://kamalteatr.ru/tat/about-the-theatre/personalities/orchestra/sokolov-daniyar-mnir-uly/ Соколов Данияр Мнир улы]</ref> ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — җырчы ([[баритон]]), Татарстанның [[Татарстан Республикасының Халык артисты|халык]], РФның атказанган артисты. Днепропетровск, Иваново театрлары, Казан филармониясе солисты.<ref>https://mnir52.narod.ru/resume.html</ref> [[Казан консерваториясе|Казан консерваториясенең]] вокал әзерләү кафедрасы доценты. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} jqw6v85shl8xsb55t6grmxs9ho19631 0 817890 4141728 2024-04-25T11:59:56Z 98.98.156.10 Яңа бит: «{{Станса}}'''Раевка''' ({{Lang-ru|Раевка}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[ (%q)] дә н...» wikitext text/x-wiki {{Станса}}'''Раевка''' ({{Lang-ru|Раевка}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[ (%q)] дә нигезләнә.[%r]}} Нигезләнгән көненнән [[Самар-Зылатаус тимер юлы|Самар-Зылатаус]], 1936 дан [[Куйбышев тимер юлы|Куйбышев]], 1949 тән [[Уфа тимер юлы|Уфа]], 1959 тән янә Куйбышев тимер юлы эчендә. [[Төркем:Башкортстан тимер юл станцияләре]] __ИНДЕКС__ a7zzrkydkfsl2j3d7hq03ny61aezly5 0 817891 4141729 2024-04-25T12:01:31Z 98.98.156.10 Яңа бит: «{{Станса}}'''Дәүләкән''' ({{Lang-ru|Давлеканово}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[...» wikitext text/x-wiki {{Станса}}'''Дәүләкән''' ({{Lang-ru|Давлеканово}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[ (%q)] дә нигезләнә.[%r]}} Нигезләнгән көненнән [[Самар-Зылатаус тимер юлы|Самар-Зылатаус]], 1936 дан [[Куйбышев тимер юлы|Куйбышев]], 1949 тән [[Уфа тимер юлы|Уфа]], 1959 тән янә Куйбышев тимер юлы эчендә. [[Төркем:Башкортстан тимер юл станцияләре]] __ИНДЕКС__ nls5aeej0femuyopde57y5dsstn2ole 0 817892 4141730 2024-04-25T12:03:13Z 98.98.156.10 Яңа бит: «{{Станса}}'''Шиңгәккүл''' ({{Lang-ru|Шингак-Куль}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p...» wikitext text/x-wiki {{Станса}}'''Шиңгәккүл''' ({{Lang-ru|Шингак-Куль}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[ (%q)] дә нигезләнә.[%r]}} Нигезләнгән көненнән [[Самар-Зылатаус тимер юлы|Самар-Зылатаус]], 1936 дан [[Куйбышев тимер юлы|Куйбышев]], 1949 тән [[Уфа тимер юлы|Уфа]], 1959 тән янә Куйбышев тимер юлы эчендә. [[Төркем:Башкортстан тимер юл станцияләре]] __ИНДЕКС__ c1ji5ltd96u2x76od6nzdvb4rp6mncy 0 817893 4141731 2024-04-25T12:12:42Z 98.98.156.10 Яңа бит: «{{Станса}}'''Дим''' ({{Lang-ru|Дёма}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[ (%q)] да нигезл...» wikitext text/x-wiki {{Станса}}'''Дим''' ({{Lang-ru|Дёма}}) — [[Куйбышев тимер юлы]]ның [[Куйбышев тимер юлының Башкортстан төбәге|Башкортстан төбәге]]нә караган {{#invoke:wd|label|Q55488}}. {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P81|format=%p[ (%q)] сызыгының бер өлеше.[%r]}} {{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1619|format=%p[ (%q)] да нигезләнә.[%r]}} Нигезләнгән көненнән [[Самар-Зылатаус тимер юлы|Самар-Зылатаус]], 1936 дан [[Куйбышев тимер юлы|Куйбышев]], 1949 тән [[Уфа тимер юлы|Уфа]], 1959 тән янә Куйбышев тимер юлы эчендә. [[Төркем:Башкортстан тимер юл станцияләре]] __ИНДЕКС__ 2lfj65dj6ikxbgx1dk8rh783915osca 0 817894 4141733 2024-04-25T13:17:14Z Il Nur 6874 Яңа бит: «[[Файл:Location_of_Zilairskiy_rayon_(Bashkortostan).svg|200px|thumb|right|Зилаер районы]] '''[[Зилаер районы]]''' ({{lang-ru|Зилаирский район}}, {{lang-ba|Йылайыр районы}}) — [[Башкортстан Республикасы]]ның көньягында урнашкан муниципаль административ берәмлек. Районда барлыгы 57 авыл бар, шуларның 2 татар...» wikitext text/x-wiki [[Файл:Location_of_Zilairskiy_rayon_(Bashkortostan).svg|200px|thumb|right|Зилаер районы]] '''[[Зилаер районы]]''' ({{lang-ru|Зилаирский район}}, {{lang-ba|Йылайыр районы}}) — [[Башкортстан Республикасы]]ның көньягында урнашкан муниципаль административ берәмлек. Районда барлыгы 57 авыл бар, шуларның 2 татар авылы. Татарлар [[татар теле]]нең [[урта диалект]]ына караган [[Минзәлә сөйләше|минзәлә сөйләшендә]] сөйләшә.<ref>Булатова М. Р. Татарские говоры Башкортостана: ареальный аспект / М. Р. Булатова. — Казань: ИЯЛИ, 2021. — 136 с. ISBN 978-5-93091-325-5</ref> Татар авыллары — [[Чуенчы-Чупан]] һәм [[Мәчетбар]],<ref>[https://tatarica.org/ru/razdely/rossijskaya-federaciya/respublika-bashkortostan/duvanskij-rajon Онлайн — энциклопедия Tatarica]</ref>. Аларга нигез салучылар Уфа губернасы Бәләбәй өязенә караган [[Чуенчы]], [[Нигъмәтулла (авыл)|Мәләш]], [[Карамалы (Чишмә районы)|Карамалы]] һ.б. авылларында яшәгән крестьяннар (күбесенчә [[мишәрләр]]) булганнар. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Башкортстан татар авыллары|Зилаер районы]] [[Төркем:Җылаер районы татар авыллары|*]] ifjbit4bi6pcmsm2qbj9sqqb371bvtj 4141741 4141733 2024-04-25T15:11:53Z Il Nur 6874 wikitext text/x-wiki [[Файл:Location_of_Zilairskiy_rayon_(Bashkortostan).svg|200px|thumb|right|Зилаер районы]] '''[[Зилаер районы]]''' ({{lang-ru|Зилаирский район}}, {{lang-ba|Йылайыр районы}}) — [[Башкортстан Республикасы]]ның көньягында урнашкан муниципаль административ берәмлек. Районда барлыгы 57 авыл бар, шуларның 2 татар авылы. Татарлар [[татар теле]]нең [[урта диалект]]ына караган [[Минзәлә сөйләше|минзәлә сөйләшендә]] сөйләшә.<ref>Булатова М. Р. Татарские говоры Башкортостана: ареальный аспект / М. Р. Булатова. — Казань: ИЯЛИ, 2021. — 136 с. ISBN 978-5-93091-325-5</ref> Татар авыллары — [[Чуенчы-Чупан]] һәм [[Мәчетбар]]<ref>[https://tatarica.org/ru/razdely/rossijskaya-federaciya/respublika-bashkortostan/duvanskij-rajon Онлайн — энциклопедия Tatarica]</ref>. Аларга нигез салучылар Уфа губернасы Бәләбәй өязенә караган [[Чуенчы]], [[Нигъмәтулла (авыл)|Мәләш]], [[Бик-Карамалы|Карамалы]] һ.б. авылларында яшәгән крестьяннар (күбесенчә [[мишәрләр]]) булганнар. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Башкортстан татар авыллары|Зилаер районы]] [[Төркем:Җылаер районы татар авыллары|*]] m53cexemguyp16zwh88xhimf5vqrutu 6 817895 4141770 2024-04-25T17:36:03Z Әмир 15082 {{Ирексез лицензияле сурәт |тасвир = Ринат Вәлиев (1971) |чыганак = https://kratkoebio.ru/rinat-valiev/ |ясау вакыты = билгесез |автор = билгесез }} {{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ |мәкалә = Ринат Вәлиев (1971) |максат = сурәтләү өчен |алмаштыру мөмкинлеге = бар |өстәмә мәгълүмат = юк }} [[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]] wikitext text/x-wiki == Тасвирлама == {{Ирексез лицензияле сурәт |тасвир = Ринат Вәлиев (1971) |чыганак = https://kratkoebio.ru/rinat-valiev/ |ясау вакыты = билгесез |автор = билгесез }} {{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ |мәкалә = Ринат Вәлиев (1971) |максат = сурәтләү өчен |алмаштыру мөмкинлеге = бар |өстәмә мәгълүмат = юк }} [[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]] 816uxy1rsdnta2r2tkxsi55bjdnfcx7 0 817896 4141771 2024-04-25T17:36:46Z Әмир 15082 яңа бит ясау wikitext text/x-wiki {{ Музыкант | Исем = Ринат Вәлиев | Имза = | Фото =Р.С.Вәлиев.jpg | Рәсем асты язуы = | Фон = | Тугандагы исеме = | Тулы исеме = Ринат Сөләйман улы Вәлиев | Туу көне = 9.03.1971 | Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[Горький өлкәсе]], {{Туу урыны| Сергач районы| Сергач районында}}, [[Грибан| Грибаново]] | Үлү көне = | Үлү урыны = | Еллар = 1993 ― {{х.в.}} | Дәүләт = {{байрак|СССР}} [[СССР]]<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]] | Милләт = [[татар]] | Һөнәрләр = баянчы, композитор, аранжировщик | Моң = | Кораллар = баян, курай | Жанрлар = җыр | Псевдонимнар = | Коллективлар = | Хезмәттәшлек = [[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]] | Лейбллар = | Бүләкләр = [[Файл:Заслуженный работник РТ.jpg|20px|ТР атказанган артисты - 2013]] | Сайт = }} {{Фш|Вәлиев}} ''Хоккейчы [[Ринат Вәлиев (1995)|Ринат Вәлиев]] белән бутамагыз.'' '''Ринат Вәлиев''', Ринат Сөләйман улы Вәлиев (''[[1971 ел]]ның [[9 март]]ы, [[СССР]], [[РСФСР]], [[Горький өлкәсе]], [[Сергач районы]], [[Грибан|Грибаново]]'') ― музыкант, баянчы, композитор, 2000―2005 елларда [[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле|Татарстан Республикасының Халыклар дуслыгы орденлы дәүләт җыр һәм бию ансамбле]]нең сәнгать җитәкчесе, [[Татарстанның атказанган артисты]] (2013). == Тәрҗемәи хәле == 1971 елның 9 мартында [[Горький өлкәсе|Горький]] (хәзерге [[Түбән Новгород өлкәсе |Түбән Новгород]]) өлкәсе [[Сергач районы]] [[Грибан |Грибаново]] авылында колхозчылар гаиләсендә 15нче төпчек бала булып туган. Фронтовик әтисе төпчек улына 5 ай булганда вафат булган. Сигез туган исән-имин үскәннәр. Өч абыйсы, ике апасы бар. Бер апасы — [[Мәскәү]]дә, икенчесе [[Түбән Новгород]]та яши. Кечкенә вакыттан абыйларыннан калган гармунда, баянда уйный. Беренче баянын абыйсы Мөнир армиядән кайтышлый алган булган, әнисенең [[Сарыкылыч]] (1946―1995 елларда Арзамас-16) шәһәрендә гомер иткән энесе Чыңгыз аккордеон бүләк иткән. Мәктәптән соң [[Түбән Новгород өлкәсе]] [[Бор (Түбән Новгород өлкәсе) |Бор]] шәһәрендә мәдәният-агарту училищесын тәмамлаган (баян укытучысы Абросимов). 1989 елда бер үк вакытта [[Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать институты]]на һәм [[Казан дәүләт консерваториясе]]нең музыка сәнгате факультетына укырга керә, аларны 1993 елда уңышлы тәмамлый. 1993 елдан ― Казан консерваториясе каршындагы халык уен кораллары оркестры җитәкчесе. Беренче хезмәт урыны ― [[«Казан» милли-мәдәни үзәге]]ндә (2021 елдан [[Татарстан Җөмһүриятенең Милли китапханәсе|ТР Милли китапханәсе]]) ансамбль (хәзерге Рәсим Ильясов җитәкчелегендәге «Казан нуры» халык уен кораллары оркестры) оештырып, 3 ел шуны җитәкли. [[Минтимер Шәймиев|М. Ш. Шәймиев]] [[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле|ТР Дәүләт җыр һәм бию ансамбленең]] сәнгать җитәкчесе булырга тәкъдим итә, 2000―2005 елларда әлеге ансамбльне җитәкли, берничә ел ансамбль директоры булып та эшли. Ансамбль белән татарлар яшәгән Россия төбәкләренә һәм чит илләргә, ш.и., [[Япония]], [[Словения]], [[Венгрия]], [[Болгария]], [[Төркия]], [[Үзбәкстан]], [[Төрекмәнстан]]га бара. [[Сабан туе]], дәүләт чаралары, [[Бөтендөнья татар конгрессы]] оештырган концертларда катнаша. Ринат Вәлиев ― күп кенә музыкаль әсәрләр авторы, шул исәптән баян өчен эшкәртмәләр һәм гармун белән курай катнашында оркестр өчен пьесалар авторы. Ринат Вәлиев эшләгән музыкаль эшкәртмәләр бүгенге көндә музыкаль уку йортларында уку-укыту программаларына кертелгән. Яшь музыкантлар аның музыкаль эшкәртмәләрен башкарып, конкурсларда катнаша. [[Интернет]] киңлекләрендә (күпчелек [[YouTube]]та) музыкант белән күп роликлар (композицияләр) тәкъдим ителә: «Бию көйләре» (2012), «Сине эзләдем» (2012), «Күн авылы көе» (2013), «Кичер мине, әнкәй, гафу ит» (курай, 2014), «Татар бию көе» (Азат Тимеркәев белән, 2014), «Халык көйләренә тезмә» (2016), «Ал, Зәйнәбем» (2016), «Рәйхан» (2016), «Татар халык көйләре» (2019), «Татар халык көйләренә тезмә» (2020, 2024 <ref>[https://dzen.ru/video/watch/62c7d01b6060bd7a75a93e39?rid=1046772979.61.1714062721984.54374&t=4 Ринат Валиев. Татарские народные наигрыши]</ref>), «Курай, тальян моңнары» (2020), «Әткәй, әнкәйне сагынып» (попурри, 2021) һ. б.<ref>[https://web.ligaudio.ru/mp3/ринат%20вәлиев Ринат Вәлиев. 27 композиция]</ref> «Татарстан Республикасының Рәшит Ваһапов исемендәге татар мәдәнияте иҗтимагый фонды» артист-музыканты буларак, төрле мәйданчыкларда баянчы һәм курайчы буларак актив чыгыш ясый, танылган татар җырчыларына аккомпаниаторлык итә. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * 1993 ― Фәйзулла Туишев исемендәге республика конкурсы – Гран–при * 1995 ― [[Италия]]дә Халыкара оркестрлар конкурсы ― студентлар оркестры белән бергә лауреат һәм 1 урын * 1996 ― [[Франция]]дә Халыкара халык уен коралларында уйнау конкурсы ― лауреат * 2013 ― «Татар милләтенә күрсәткән олуг хезмәте өчен» медале ([[БТК]]) * 2013 ― [[Татарстан Республикасының атказанган артисты]]<ref>''Зилә Әхмәдуллина''. [https://matbugat.ru/news/?id=7774 Ринат Вәлиевка Татарстанның атказанган артисты исеме бирелде.] [[«Туган як» (Нижгар өлкәсе)|«Туган як»]] ― Матбугат.ру, 24.04.2013</ref> == Шәхси тормышы == Хатыны Гөлнара. Балалары Рәсүл, Нурислам, Мөхәммәд, Габделгазиз, Исмәгыйль, Җәмилә, Ибраһим, Йосыф, Мәрьям (2018)<ref>''Эльвира Мозаффарова''. [https://im-tatar.ru/2022/05/1493/ Ринат Вәлиев: Үземнең кешегә кирәклегемне тоям.] [[Ирек мәйданы (газета) |«Ирек мәйданы»]]</ref>. Традицион булмаган медицина белән шөгыльләнә (гадәти булмаган сәләтләр Хәдичә әбисеннән тапшырылган, дип саный)<ref>''Эльвира Мозаффарова''. [https://shahrikazan.ru/news/sәlamәtlek/bayanchy-rinat-vliev-keshelrne-traditsion-bulmagan-meditsina-beln-dvalyy-bashlagan Баянчы Ринат Вәлиев кешеләрне традицион булмаган медицина белән дәвалый башлаган.] [[Шәһри Казан]], 21.11.2020</ref>. 2013 елда [[Хаҗ]]га барырга насыйп булган. [[Татарстан — Яңа Гасыр|ТНВ телеканалының]] «Әй, язмыш, язмыш» тапшыруына (02.03.2019) биргән интервьюсында [[никах]]лы икенче хатыны да барлыгын таный<ref>[https://kratkoebio.ru/rinat-valiev/ Биография баяниста Рината Валиева.] Биографии известных людей{{ref-ru}}</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Ринат Вәлиев / ''[[Рифат Фәттахов]]''. Нижгар татарларының биографик энциклопедиясе. == Сылтамалар == * [https://rutube.ru/video/a1937b6620d325895fc2f867fc795863/ Ринат Сулейманович Валиев. Творческая Среда #20] rutube.ru, 9.10.2022 * ''Эльвира Мозаффарова''. [https://im-tatar.ru/2022/05/1493/ Ринат Вәлиев: Үземнең кешегә кирәклегемне тоям.] [[Ирек мәйданы (газета) |«Ирек мәйданы»]] {{DEFAULTSORT:Вәлиев, Ринат (1971)}} [[Төркем:Татарстанның атказанган артистлары]] [[Төркем:Татар композиторлары]] [[Төркем:Татарстан композиторлары]] [[Төркем:Баянчылар]] [[Төркем:Казан дәүләт мәдәният институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Казан консерваториясен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Шәхесләр:Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]] 6ooghqbqu7a2zp5hwpeb77pvq4yoh5x 0 817897 4141785 2024-04-25T18:01:31Z Әмир 15082 Әмир [[Мөнир Соколов]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Мнир Соколов]]: Исемендә хата wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Мнир Соколов]] 5n4am59dy8cnezix64t6tfb1zkyuwq0 14 817898 4141972 2024-04-26T07:47:58Z 31.200.20.104 Яңа бит: «{{Commonscat|Tourism in Azerbaijan}} [[Төркем:Илләр буенча туризм]] [[Төркем:Азәрбайҗан мәдәнияте|Туризм]] [[Төркем:Азәрбайҗан икътисады|Туризм]]» wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tourism in Azerbaijan}} [[Төркем:Илләр буенча туризм]] [[Төркем:Азәрбайҗан мәдәнияте|Туризм]] [[Төркем:Азәрбайҗан икътисады|Туризм]] of2xjhaqa1wnd0c3gax9tj83al4309d