Vikilug‘at uzwiktionary https://uz.wiktionary.org/wiki/Bosh_sahifa MediaWiki 1.44.0-wmf.1 case-sensitive Media Maxsus Munozara Foydalanuvchi Foydalanuvchi munozarasi Vikilug‘at Vikilug‘at munozarasi Fayl Fayl munozarasi MediaWiki MediaWiki munozarasi Andoza Andoza munozarasi Yordam Yordam munozarasi Turkum Turkum munozarasi TimedText TimedText talk Modul Modul munozarasi arpa 0 3031 628730 616661 2024-11-04T19:29:45Z Bldaj 8784 628730 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Hordeum-barley.jpg|thumb|200px|Arpa]] = {{-uz-}} = <!-- ARPA Gʻalladoshlar oilasiga mansub, doni ovqatga va yem sifatida ishlatiladigan bir va koʻp yillik gʻalla oʻsimligi va uning doni, gʻallasi. Arpa ekkan arpa olar, bugʻdoy ekkan bugʻdoy olar. Maqol. Arpa qayerda bo'lsa, chumchuq oʻsha yerda. Maqol. Sopolli tepaliklar, koʻpincha, bugʻdoy, arpa va tariqdan tayyorlangan atala isteʼmol qilishgani aniqlandi. "Fan va turmush". Arpangni xom oʻrdimi? Nima yomonlik qildi? (yomonlik qilmaganlikni qayd etuvchi ibora). Alisher Navoiyga qarshi tillaringni muncha qayray berdilaring! U janob senlarning arpalaringni xom oʻrdimi ? Oybek, Navoiy. --> == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''ar-pa''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === :Gʻalladoshlar oilasiga mansub, doni ovqatga va yem sifatida ishlatiladigan bir va koʻp yillik gʻalla oʻsimligi va uning doni, gʻallasi. {{misol|{{ajrat|Arpa }}ekkan {{ajrat|arpa }}olar, bugʻdoy ekkan bugʻdoy olar. |[[w:Maqol|Maqol]]}}. {{misol|{{ajrat|Arpa }}qayerda bo'lsa, chumchuq oʻsha yerda. |[[w:Maqol|Maqol]]}}. {{misol|Sopollitepaliklar, koʻpincha, bugʻdoy, {{ajrat|arpa }}va tariqdan tayyorlangan atala isteʼmol qilishgani aniqlandi. |[[w:"Fan va turmush|"Fan va turmush]]}}". :Arpangni xom oʻrdimi? Nima yomonlik qildi? (yomonlik qilmaganlikni qayd etuvchi ibora). {{misol|Alisher Navoiyga qarshi tillaringni muncha qayray berdilaring! U janob senlarning {{ajrat|arpa}}laringni xom oʻrdimi ? |[[w:Oybek|Oybek]]|Navoiy}}. === Antonimlari === {{OʻTIL}} {{uz-ism}} ===Tillar=== {{-az-}} {{az-ism}} {{-tr-}} {{tr-ism}} *{{af}}: [[gars]] *{{nl}}: [[gerst]] *{{de}}: [[Gerste]] *{{id}}: [[jelai]] *{{ms}}: [[barli]] *{{pt}}: [[cevada]] *{{ru}}: [[ячмень]] (yachmen' {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = <b>[[arpa]]</br> </b>[[ячмень]]; // [[ячменный]]; {{tarjmisoli|~ uni }} ячменная мука; {{tarjmisoli|u sizning ~ngizni xom oʻrdimi? }} ({{izoh|букв. }}разве он сжал незрелым ваш ячмень?) что он плохого вам сделал?</br> }} rv7b33v5sj0c1y23q26ec7osd2uuzta 628731 628730 2024-11-04T19:30:27Z Bldaj 8784 628731 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = <!-- ARPA Gʻalladoshlar oilasiga mansub, doni ovqatga va yem sifatida ishlatiladigan bir va koʻp yillik gʻalla oʻsimligi va uning doni, gʻallasi. Arpa ekkan arpa olar, bugʻdoy ekkan bugʻdoy olar. Maqol. Arpa qayerda bo'lsa, chumchuq oʻsha yerda. Maqol. Sopolli tepaliklar, koʻpincha, bugʻdoy, arpa va tariqdan tayyorlangan atala isteʼmol qilishgani aniqlandi. "Fan va turmush". Arpangni xom oʻrdimi? Nima yomonlik qildi? (yomonlik qilmaganlikni qayd etuvchi ibora). Alisher Navoiyga qarshi tillaringni muncha qayray berdilaring! U janob senlarning arpalaringni xom oʻrdimi ? Oybek, Navoiy. --> == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''ar-pa''' [[Fayl:Hordeum-barley.jpg|thumb|200px|Arpa]] == Aytilishi == == Etimologiyasi == == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === :Gʻalladoshlar oilasiga mansub, doni ovqatga va yem sifatida ishlatiladigan bir va koʻp yillik gʻalla oʻsimligi va uning doni, gʻallasi. {{misol|{{ajrat|Arpa }}ekkan {{ajrat|arpa }}olar, bugʻdoy ekkan bugʻdoy olar. |[[w:Maqol|Maqol]]}}. {{misol|{{ajrat|Arpa }}qayerda bo'lsa, chumchuq oʻsha yerda. |[[w:Maqol|Maqol]]}}. {{misol|Sopollitepaliklar, koʻpincha, bugʻdoy, {{ajrat|arpa }}va tariqdan tayyorlangan atala isteʼmol qilishgani aniqlandi. |[[w:"Fan va turmush|"Fan va turmush]]}}". :Arpangni xom oʻrdimi? Nima yomonlik qildi? (yomonlik qilmaganlikni qayd etuvchi ibora). {{misol|Alisher Navoiyga qarshi tillaringni muncha qayray berdilaring! U janob senlarning {{ajrat|arpa}}laringni xom oʻrdimi ? |[[w:Oybek|Oybek]]|Navoiy}}. === Antonimlari === {{OʻTIL}} {{uz-ism}} ===Tillar=== {{-az-}} {{az-ism}} {{-tr-}} {{tr-ism}} *{{af}}: [[gars]] *{{nl}}: [[gerst]] *{{de}}: [[Gerste]] *{{id}}: [[jelai]] *{{ms}}: [[barli]] *{{pt}}: [[cevada]] *{{ru}}: [[ячмень]] (yachmen' {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = <b>[[arpa]]</br> </b>[[ячмень]]; // [[ячменный]]; {{tarjmisoli|~ uni }} ячменная мука; {{tarjmisoli|u sizning ~ngizni xom oʻrdimi? }} ({{izoh|букв. }}разве он сжал незрелым ваш ячмень?) что он плохого вам сделал?</br> }} klglgfibyt726bo61jn0o3t5l3x8pdd qadar 0 14540 628722 615364 2024-11-04T18:31:00Z Bldaj 8784 /* Etimologiyasi */ 628722 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = === Sinonimlari === === Antonimlari === == == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – miqdor, oʻlcham, daraja; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== #''koʻm.'' (''b. k. bilan'') Taqqoslash, oʻxshatish, daraja munosabatlarini, maʼnolarini bildiradi; kabi, oʻxshash, {{nowrap|—dek}}. {{misol|Kosani olib, katta qoshiq bilan shoshib-pishib ichdi. Kosada osh uch ellik {{ajrat|qadar}} ozaydi. |[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Dunyo {{ajrat|qadar}} mardlik siqqan keng quchogʻingga, Yashiringan million xalqning gʻazabli sasi.|[[w:H. Poʻlat|H. Poʻlat]]}}. {{misol|Biz oʻzimizni ichkariga olgach, darvozabon oʻzining hazmi koʻtargan {{ajrat|qadar}} bizga toʻngʻillaydir-da, darvozani berklash harakatiga tushadi.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}} #''(j. k. bilan)'' Chegara munosabatini, maʼnosini bildiradi; dovur, -gacha. {{misol|Uydan vokzalga {{ajrat|qadar}}. Yetti yashardan yetmish yashar-ga {{ajrat|qadar}}.}} m {{misol|Darvoza ostini to hamsoyalar eshigiga {{ajrat|qadar}} supurib kirib oʻltirib, ona-lari bilan choy ichmoqqa mashgʻul boʻlar erdi. |[[w:Hamza|Hamza]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Shu yilning oxiriga {{ajrat|qadar}} korxonada beshta dastgoh tayyorlanada.||Gazetadan}} '''Bir qadar''' - maʼlum darajada, bir oz, birmuncha, sal. {{misol|Bu ishlar bir {{ajrat|qadar}} bitgan-dan keyin, Sidiqjon onasini olib kelgani Bahrobodga bordi.|[[w:A. Qahhor|A. Qahhor]]|Qoʻshchinor chiroqlari}}. {{misol|Ikki ogʻa-ini bir {{ajrat|qadar}} saro-simaga tushib, oʻrinlaridan turishdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. Mumkin qadar Im-koni boricha, iloji boricha. {{misol|Qambar ma-hallaning nomini aytib, u yerdagi tor kucha, boshi berk koʻchalarni, eshiklarni mumkin {{ajrat|qadar}} sinchiklab tushuntirdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Boʻlib oʻtgan voqeaga mumkin {{ajrat|qadar}} beozor baho berib, qizni unutib, tinchishni istar.. edi.|[[w:"Sharq yulduzi"|"Sharq yulduzi"]]}}. U qadar 1) unga teng keladigan, unchalik. {{misol|Ma-salani u {{ajrat|qadar}} yecholmasam kerak;|[[w:2) aytish-ga arzigudek|2) aytish-ga arzigudek]]|deyarli}}. {{misol|Uning nimasi meni oʻziga tortar ekan? U {{ajrat|qadar}} goʻzalligi ham, boshqa odamlardan ortiqligi ham yoʻq-ku! |[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== == qadar II == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|a.]]'' jol — taqsir, yozmish === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== ''esk. kt.'' Taqsir, qismat, yozmish. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== {{OʻTIL|ҚАДАР}} === Tarjimalari === *{{az}}: [[qədər]] *{{ko}}: [[에]] (e) *{{tr}}: [[kadar]] *{{ja}}: [[へ]] (e) *{{zh}}: [[至]] (zhì) {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qadar I'''<br /> {{izoh|послелог<br /> '''}}1 '''{{izoh|употребляющийся с основным п. передаёт сравнение по качеству}}; {{tarjmisoli|bir qadar }} до некоторой степени; {{tarjmisoli|shu qadar }} в такой степени, настолько, сколько, так много; {{tarjmisoli|mumkin qadar }} по мере возможности; по мере сил; {{tarjmisoli|Gulnor oʻzida zarra qadar kuch sezmas }} (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Гюльнар чувствовала себя совершенно обессилевшей; {{tarjmisoli|oʻn minut qadar }} до десяти минут, около десяти минут, минут с десять;<br /> '''2 '''{{izoh|управляющий дательным п}}. [[до]], [[вплоть]] [[до]]; [[по]], [[примерно]]; {{tarjmisoli|uyga qadar }} до дому; {{tarjmisoli|Oktyabr revolyutsiyasyga qadar }} (вплоть) до Октябрьской революции; {{tarjmisoli|qishga qadar }} вплоть до зимы; {{tarjmisoli|birinchi bobdan beshinchi bobga qadar }} с первой главы по пятую; {{tarjmisoli|soat uchga qadar }} до трёх часов.<br /> <br /> '''qadar II'''<br /> {{izoh|книжн. уст}}. [[рок]], [[судьба]], [[доля]], [[участь]].<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] h5sgy6d6wf82luqv16du404oadq57ft 628724 628722 2024-11-04T18:35:50Z Bldaj 8784 /* Maʼnosi */ 628724 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = === Sinonimlari === === Antonimlari === == == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – miqdor, oʻlcham, daraja; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== #''koʻm.'' (''b. k. bilan'') Taqqoslash, oʻxshatish, daraja munosabatlarini, maʼnolarini bildiradi; kabi, oʻxshash, {{nowrap|—dek}}. {{misol|Kosani olib, katta qoshiq bilan shoshib-pishib ichdi. Kosada osh uch ellik {{ajrat|qadar}} ozaydi. |[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Dunyo {{ajrat|qadar}} mardlik siqqan keng quchogʻingga, Yashiringan million xalqning gʻazabli sasi.|[[w:H. Poʻlat|H. Poʻlat]]}}. {{misol|Biz oʻzimizni ichkariga olgach, darvozabon oʻzining hazmi koʻtargan {{ajrat|qadar}} bizga toʻngʻillaydir-da, darvozani berklash harakatiga tushadi.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}} #''(j. k. bilan)'' Chegara munosabatini, maʼnosini bildiradi; dovur, -gacha. {{misol|Uydan vokzalga {{ajrat|qadar}}. Yetti yashardan yetmish yashar-ga {{ajrat|qadar}}.}} m {{misol|Darvoza ostini to hamsoyalar eshigiga {{ajrat|qadar}} supurib kirib oʻltirib, ona-lari bilan choy ichmoqqa mashgʻul boʻlar erdi. |[[w:Hamza|Hamza]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Shu yilning oxiriga {{ajrat|qadar}} korxonada beshta dastgoh tayyorlanada.||Gazetadan}} '''Bir qadar''' - maʼlum darajada, bir oz, birmuncha, sal. {{misol|Bu ishlar bir {{ajrat|qadar}} bitgan-dan keyin, Sidiqjon onasini olib kelgani Bahrobodga bordi.|[[w:A. Qahhor|A. Qahhor]]|Qoʻshchinor chiroqlari}}. {{misol|Ikki ogʻa-ini bir {{ajrat|qadar}} saro-simaga tushib, oʻrinlaridan turishdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. Mumkin qadar Im-koni boricha, iloji boricha. {{misol|Qambar ma-hallaning nomini aytib, u yerdagi tor kucha, boshi berk koʻchalarni, eshiklarni mumkin {{ajrat|qadar}} sinchiklab tushuntirdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Boʻlib oʻtgan voqeaga mumkin {{ajrat|qadar}} beozor baho berib, qizni unutib, tinchishni istar.. edi.|[[w:"Sharq yulduzi"|"Sharq yulduzi"]]}}. U qadar 1) unga teng keladigan, unchalik. {{misol|Ma-salani u {{ajrat|qadar}} yecholmasam kerak;|[[w:2) aytish-ga arzigudek|2) aytish-ga arzigudek]]|deyarli}}. {{misol|Uning nimasi meni oʻziga tortar ekan? U {{ajrat|qadar}} goʻzalligi ham, boshqa odamlardan ortiqligi ham yoʻq-ku! |[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== == qadar II == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|a.]]'' jol — taqsir, yozmish === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== {{esk.}} {{kt.}} Taqsir, qismat, yozmish. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== {{OʻTIL|ҚАДАР}} === Tarjimalari === *{{az}}: [[qədər]] *{{ko}}: [[에]] (e) *{{tr}}: [[kadar]] *{{ja}}: [[へ]] (e) *{{zh}}: [[至]] (zhì) {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qadar I'''<br /> {{izoh|послелог<br /> '''}}1 '''{{izoh|употребляющийся с основным п. передаёт сравнение по качеству}}; {{tarjmisoli|bir qadar }} до некоторой степени; {{tarjmisoli|shu qadar }} в такой степени, настолько, сколько, так много; {{tarjmisoli|mumkin qadar }} по мере возможности; по мере сил; {{tarjmisoli|Gulnor oʻzida zarra qadar kuch sezmas }} (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Гюльнар чувствовала себя совершенно обессилевшей; {{tarjmisoli|oʻn minut qadar }} до десяти минут, около десяти минут, минут с десять;<br /> '''2 '''{{izoh|управляющий дательным п}}. [[до]], [[вплоть]] [[до]]; [[по]], [[примерно]]; {{tarjmisoli|uyga qadar }} до дому; {{tarjmisoli|Oktyabr revolyutsiyasyga qadar }} (вплоть) до Октябрьской революции; {{tarjmisoli|qishga qadar }} вплоть до зимы; {{tarjmisoli|birinchi bobdan beshinchi bobga qadar }} с первой главы по пятую; {{tarjmisoli|soat uchga qadar }} до трёх часов.<br /> <br /> '''qadar II'''<br /> {{izoh|книжн. уст}}. [[рок]], [[судьба]], [[доля]], [[участь]].<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] mtenddlvgox2pndhp0ug4wzttptcqpr 628725 628724 2024-11-04T18:36:09Z Bldaj 8784 /* II */ 628725 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = === Sinonimlari === === Antonimlari === == == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – miqdor, oʻlcham, daraja; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== #''koʻm.'' (''b. k. bilan'') Taqqoslash, oʻxshatish, daraja munosabatlarini, maʼnolarini bildiradi; kabi, oʻxshash, {{nowrap|—dek}}. {{misol|Kosani olib, katta qoshiq bilan shoshib-pishib ichdi. Kosada osh uch ellik {{ajrat|qadar}} ozaydi. |[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Dunyo {{ajrat|qadar}} mardlik siqqan keng quchogʻingga, Yashiringan million xalqning gʻazabli sasi.|[[w:H. Poʻlat|H. Poʻlat]]}}. {{misol|Biz oʻzimizni ichkariga olgach, darvozabon oʻzining hazmi koʻtargan {{ajrat|qadar}} bizga toʻngʻillaydir-da, darvozani berklash harakatiga tushadi.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}} #''(j. k. bilan)'' Chegara munosabatini, maʼnosini bildiradi; dovur, -gacha. {{misol|Uydan vokzalga {{ajrat|qadar}}. Yetti yashardan yetmish yashar-ga {{ajrat|qadar}}.}} m {{misol|Darvoza ostini to hamsoyalar eshigiga {{ajrat|qadar}} supurib kirib oʻltirib, ona-lari bilan choy ichmoqqa mashgʻul boʻlar erdi. |[[w:Hamza|Hamza]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Shu yilning oxiriga {{ajrat|qadar}} korxonada beshta dastgoh tayyorlanada.||Gazetadan}} '''Bir qadar''' - maʼlum darajada, bir oz, birmuncha, sal. {{misol|Bu ishlar bir {{ajrat|qadar}} bitgan-dan keyin, Sidiqjon onasini olib kelgani Bahrobodga bordi.|[[w:A. Qahhor|A. Qahhor]]|Qoʻshchinor chiroqlari}}. {{misol|Ikki ogʻa-ini bir {{ajrat|qadar}} saro-simaga tushib, oʻrinlaridan turishdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. Mumkin qadar Im-koni boricha, iloji boricha. {{misol|Qambar ma-hallaning nomini aytib, u yerdagi tor kucha, boshi berk koʻchalarni, eshiklarni mumkin {{ajrat|qadar}} sinchiklab tushuntirdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Boʻlib oʻtgan voqeaga mumkin {{ajrat|qadar}} beozor baho berib, qizni unutib, tinchishni istar.. edi.|[[w:"Sharq yulduzi"|"Sharq yulduzi"]]}}. U qadar 1) unga teng keladigan, unchalik. {{misol|Ma-salani u {{ajrat|qadar}} yecholmasam kerak;|[[w:2) aytish-ga arzigudek|2) aytish-ga arzigudek]]|deyarli}}. {{misol|Uning nimasi meni oʻziga tortar ekan? U {{ajrat|qadar}} goʻzalligi ham, boshqa odamlardan ortiqligi ham yoʻq-ku! |[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== = II = === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|a.]]'' jol — taqsir, yozmish === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== {{esk.}} {{kt.}} Taqsir, qismat, yozmish. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== {{OʻTIL|ҚАДАР}} === Tarjimalari === *{{az}}: [[qədər]] *{{ko}}: [[에]] (e) *{{tr}}: [[kadar]] *{{ja}}: [[へ]] (e) *{{zh}}: [[至]] (zhì) {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qadar I'''<br /> {{izoh|послелог<br /> '''}}1 '''{{izoh|употребляющийся с основным п. передаёт сравнение по качеству}}; {{tarjmisoli|bir qadar }} до некоторой степени; {{tarjmisoli|shu qadar }} в такой степени, настолько, сколько, так много; {{tarjmisoli|mumkin qadar }} по мере возможности; по мере сил; {{tarjmisoli|Gulnor oʻzida zarra qadar kuch sezmas }} (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Гюльнар чувствовала себя совершенно обессилевшей; {{tarjmisoli|oʻn minut qadar }} до десяти минут, около десяти минут, минут с десять;<br /> '''2 '''{{izoh|управляющий дательным п}}. [[до]], [[вплоть]] [[до]]; [[по]], [[примерно]]; {{tarjmisoli|uyga qadar }} до дому; {{tarjmisoli|Oktyabr revolyutsiyasyga qadar }} (вплоть) до Октябрьской революции; {{tarjmisoli|qishga qadar }} вплоть до зимы; {{tarjmisoli|birinchi bobdan beshinchi bobga qadar }} с первой главы по пятую; {{tarjmisoli|soat uchga qadar }} до трёх часов.<br /> <br /> '''qadar II'''<br /> {{izoh|книжн. уст}}. [[рок]], [[судьба]], [[доля]], [[участь]].<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] l64h8r5xjji7kwj9uy1h65wt5s15bgf 628726 628725 2024-11-04T18:36:35Z Bldaj 8784 628726 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = === Sinonimlari === === Antonimlari === == == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – miqdor, oʻlcham, daraja; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== #''koʻm.'' (''b. k. bilan'') Taqqoslash, oʻxshatish, daraja munosabatlarini, maʼnolarini bildiradi; kabi, oʻxshash, {{nowrap|—dek}}. {{misol|Kosani olib, katta qoshiq bilan shoshib-pishib ichdi. Kosada osh uch ellik {{ajrat|qadar}} ozaydi. |[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Dunyo {{ajrat|qadar}} mardlik siqqan keng quchogʻingga, Yashiringan million xalqning gʻazabli sasi.|[[w:H. Poʻlat|H. Poʻlat]]}}. {{misol|Biz oʻzimizni ichkariga olgach, darvozabon oʻzining hazmi koʻtargan {{ajrat|qadar}} bizga toʻngʻillaydir-da, darvozani berklash harakatiga tushadi.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}} #''(j. k. bilan)'' Chegara munosabatini, maʼnosini bildiradi; dovur, -gacha. {{misol|Uydan vokzalga {{ajrat|qadar}}. Yetti yashardan yetmish yashar-ga {{ajrat|qadar}}.}} m {{misol|Darvoza ostini to hamsoyalar eshigiga {{ajrat|qadar}} supurib kirib oʻltirib, ona-lari bilan choy ichmoqqa mashgʻul boʻlar erdi. |[[w:Hamza|Hamza]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Shu yilning oxiriga {{ajrat|qadar}} korxonada beshta dastgoh tayyorlanada.||Gazetadan}} '''Bir qadar''' - maʼlum darajada, bir oz, birmuncha, sal. {{misol|Bu ishlar bir {{ajrat|qadar}} bitgan-dan keyin, Sidiqjon onasini olib kelgani Bahrobodga bordi.|[[w:A. Qahhor|A. Qahhor]]|Qoʻshchinor chiroqlari}}. {{misol|Ikki ogʻa-ini bir {{ajrat|qadar}} saro-simaga tushib, oʻrinlaridan turishdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. Mumkin qadar Im-koni boricha, iloji boricha. {{misol|Qambar ma-hallaning nomini aytib, u yerdagi tor kucha, boshi berk koʻchalarni, eshiklarni mumkin {{ajrat|qadar}} sinchiklab tushuntirdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Boʻlib oʻtgan voqeaga mumkin {{ajrat|qadar}} beozor baho berib, qizni unutib, tinchishni istar.. edi.|[[w:"Sharq yulduzi"|"Sharq yulduzi"]]}}. U qadar 1) unga teng keladigan, unchalik. {{misol|Ma-salani u {{ajrat|qadar}} yecholmasam kerak;|[[w:2) aytish-ga arzigudek|2) aytish-ga arzigudek]]|deyarli}}. {{misol|Uning nimasi meni oʻziga tortar ekan? U {{ajrat|qadar}} goʻzalligi ham, boshqa odamlardan ortiqligi ham yoʻq-ku! |[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== = II = === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – taqsir, yozmish; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== {{esk.}} {{kt.}} Taqsir, qismat, yozmish. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== {{OʻTIL|ҚАДАР}} === Tarjimalari === *{{az}}: [[qədər]] *{{ko}}: [[에]] (e) *{{tr}}: [[kadar]] *{{ja}}: [[へ]] (e) *{{zh}}: [[至]] (zhì) {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qadar I'''<br /> {{izoh|послелог<br /> '''}}1 '''{{izoh|употребляющийся с основным п. передаёт сравнение по качеству}}; {{tarjmisoli|bir qadar }} до некоторой степени; {{tarjmisoli|shu qadar }} в такой степени, настолько, сколько, так много; {{tarjmisoli|mumkin qadar }} по мере возможности; по мере сил; {{tarjmisoli|Gulnor oʻzida zarra qadar kuch sezmas }} (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Гюльнар чувствовала себя совершенно обессилевшей; {{tarjmisoli|oʻn minut qadar }} до десяти минут, около десяти минут, минут с десять;<br /> '''2 '''{{izoh|управляющий дательным п}}. [[до]], [[вплоть]] [[до]]; [[по]], [[примерно]]; {{tarjmisoli|uyga qadar }} до дому; {{tarjmisoli|Oktyabr revolyutsiyasyga qadar }} (вплоть) до Октябрьской революции; {{tarjmisoli|qishga qadar }} вплоть до зимы; {{tarjmisoli|birinchi bobdan beshinchi bobga qadar }} с первой главы по пятую; {{tarjmisoli|soat uchga qadar }} до трёх часов.<br /> <br /> '''qadar II'''<br /> {{izoh|книжн. уст}}. [[рок]], [[судьба]], [[доля]], [[участь]].<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] 91q93qkz09himjjfivgguvgkucqkuky 628727 628726 2024-11-04T18:46:33Z Bldaj 8784 /* Maʼnosi */ 628727 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = === Sinonimlari === === Antonimlari === == == === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – miqdor, oʻlcham, daraja; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== 1. {{koʻm.}} (''b. k. bilan'') Taqqoslash, oʻxshatish, daraja munosabatlarini, maʼnolarini bildiradi; kabi, oʻxshash, —dek. {{misol|Kosani olib, katta qoshiq bilan shoshib-pishib ichdi. Kosada osh uch ellik {{ajrat|qadar}} ozaydi. |[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar.}} {{misol|Dunyo {{ajrat|qadar}} mardlik siqqan keng quchogʻingga, Yashiringan million xalqning gʻazabli sasi.|[[w:H. Poʻlat|H. Poʻlat.]]}} {{misol|Biz oʻzimizni ichkariga olgach, darvozabon oʻzining hazmi koʻtargan {{ajrat|qadar}} bizga toʻngʻillaydir-da, darvozani berklash harakatiga tushadi.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar.}} 2. (j. k. bilan) Chegara munosabatini, maʼnosini bildiradi; dovur, -gacha. {{misol|Uydan vokzalga {{ajrat|qadar}}. Yetti yashardan yetmish yashar-ga {{ajrat|qadar}}.}} {{misol|Darvoza ostini to hamsoyalar eshigiga {{ajrat|qadar}} supurib kirib oʻltirib, onalari bilan choy ichmoqqa mashgʻul boʻlar erdi. |[[w:Hamza|Hamza]]|Tanlangan asarlar.}} {{misol|Shu yilning oxiriga {{ajrat|qadar}} korxonada beshta dastgoh tayyorlanada.||Gazetadan}} :'''Bir qadar''' - maʼlum darajada, bir oz, birmuncha, sal. {{misol|Bu ishlar bir {{ajrat|qadar}} bitgandan keyin, Sidiqjon onasini olib kelgani Bahrobodga bordi.|[[w:A. Qahhor|A. Qahhor]]|Qoʻshchinor chiroqlari.}} {{misol|Ikki ogʻa-ini bir {{ajrat|qadar}} sarosimaga tushib, oʻrinlaridan turishdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar.}} :'''Mumkin qadar''' Imkoni boricha, iloji boricha. {{misol|Qambar mahallaning nomini aytib, u yerdagi tor kucha, boshi berk koʻchalarni, eshiklarni mumkin {{ajrat|qadar}} sinchiklab tushuntirdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar.}} {{misol|Boʻlib oʻtgan voqeaga mumkin {{ajrat|qadar}} beozor baho berib, qizni unutib, tinchishni istar.. edi.|[[w:"Sharq yulduzi"|"Sharq yulduzi".]]}} :'''U qadar''' 1) unga teng keladigan, unchalik. {{misol|Masalani u {{ajrat|qadar}} yecholmasam kerak;}} 2) aytishga arzigudek deyarli. {{misol|Uning nimasi meni oʻziga tortar ekan? U {{ajrat|qadar}} goʻzalligi ham, boshqa odamlardan ortiqligi ham yoʻq-ku! |[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi.}} ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== = II = === Morfologik va sintaktik xususiyatlari === '''qa-dar''' === Aytilishi === === Etimologiyasi === ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – taqsir, yozmish; === Maʼnoviy xususiyatlari === ==== Maʼnosi ==== {{esk.}} {{kt.}} Taqsir, qismat, yozmish. ==== Sinonimlari ==== ==== Antonimlari ==== {{OʻTIL|ҚАДАР}} === Tarjimalari === *{{az}}: [[qədər]] *{{ko}}: [[에]] (e) *{{tr}}: [[kadar]] *{{ja}}: [[へ]] (e) *{{zh}}: [[至]] (zhì) {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qadar I'''<br /> {{izoh|послелог<br /> '''}}1 '''{{izoh|употребляющийся с основным п. передаёт сравнение по качеству}}; {{tarjmisoli|bir qadar }} до некоторой степени; {{tarjmisoli|shu qadar }} в такой степени, настолько, сколько, так много; {{tarjmisoli|mumkin qadar }} по мере возможности; по мере сил; {{tarjmisoli|Gulnor oʻzida zarra qadar kuch sezmas }} (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Гюльнар чувствовала себя совершенно обессилевшей; {{tarjmisoli|oʻn minut qadar }} до десяти минут, около десяти минут, минут с десять;<br /> '''2 '''{{izoh|управляющий дательным п}}. [[до]], [[вплоть]] [[до]]; [[по]], [[примерно]]; {{tarjmisoli|uyga qadar }} до дому; {{tarjmisoli|Oktyabr revolyutsiyasyga qadar }} (вплоть) до Октябрьской революции; {{tarjmisoli|qishga qadar }} вплоть до зимы; {{tarjmisoli|birinchi bobdan beshinchi bobga qadar }} с первой главы по пятую; {{tarjmisoli|soat uchga qadar }} до трёх часов.<br /> <br /> '''qadar II'''<br /> {{izoh|книжн. уст}}. [[рок]], [[судьба]], [[доля]], [[участь]].<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] e4wss6k2mz7yit8hhopmyib0rjxacg7 moʻtabar 0 30170 628719 626581 2024-11-04T17:34:11Z Bldaj 8784 /* Etimologiyasi */ 628719 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''moʻʼ-ta-bar''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – hurmatli, eʼtiborli; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === '''1''' {{kt.|uz}} Eʼtibor topgan, ishonch qozongan, eʼtiborli; muqaddas. {{misol|{{ajrat|Moʻtabar}} odam. Moʻtabar manbalardan olingan xabar. Chin soʻz — mutabar, yaxshi soʻz — muxtasar.|Maqol|}}. {{misol|Qudrat qoʻlida bolgʻasi bilan, "kim ekan", deb qaradi-da, {{ajrat|moʻʼtabar}} chollarni koʻrib, yuzi birdan yorishdi.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Fargʻona tong otguncha}}. ''Vatan! Vatan! Naqadar moʻtabar va tabar-ruk soʻz.'' Shuhrat, Shinelli yillar. '''2''' Moʻʼtabar (xotin-qizlar ismi). === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|МЎЪТАБАР}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''[[moʻʼtabar]]'''<br /> '''1 '''[[достойный]] [[доверия]]; [[достоверный]];<br /> '''2 '''[[авторитетный]]; [[уважаемый]]; {{tarjmisoli|~ odam }} авторитетный, уважаемый человек;<br /> '''3 '''[[почитаемый]], [[почтенный]], [[высокочтимый]];<br /> '''4 '''[[Мутабар]] ({{izoh|имя собств. женское}}).<br /> }} ohtibz0wb3jwi37czx5cfnn4z9dohd2 628720 628719 2024-11-04T17:36:55Z Bldaj 8784 /* Maʼnosi */ 628720 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''moʻʼ-ta-bar''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – hurmatli, eʼtiborli; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === 1. {{kt.|uz}} Eʼtibor topgan, ishonch qozongan, eʼtiborli; muqaddas. {{misol|{{ajrat|Moʻtabar}} odam. Moʻtabar manbalardan olingan xabar.}} {{misol|Chin soʻz — mutabar, yaxshi soʻz — muxtasar. |[[w:maqol|maqol.]]|}} {{misol|Qudrat qoʻlida bolgʻasi bilan, "kim ekan", deb qaradi-da, {{ajrat|moʻtabar}} chollarni koʻrib, yuzi birdan yorishdi.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Fargʻona tong otguncha.}} {{misol|Vatan! Vatan! Naqadar moʻtabar va tabarruk soʻz. |[[w:Shuhrat|Shuhrat]]|Shinelli yillar.}} 2. Moʻtabar (xotin-qizlar ismi). === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|МЎЪТАБАР}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''[[moʻʼtabar]]'''<br /> '''1 '''[[достойный]] [[доверия]]; [[достоверный]];<br /> '''2 '''[[авторитетный]]; [[уважаемый]]; {{tarjmisoli|~ odam }} авторитетный, уважаемый человек;<br /> '''3 '''[[почитаемый]], [[почтенный]], [[высокочтимый]];<br /> '''4 '''[[Мутабар]] ({{izoh|имя собств. женское}}).<br /> }} cf9l1n0tmelw6ueuy91uks8hps8g2zu ilm 0 37532 628717 604435 2024-11-04T16:34:05Z Bekipediya 10225 /* Etimologiyasi */ 628717 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''ilm''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == {{arab.}} {{tili|ar|عِلْم}} — bilim; fan; nazariya [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === '''1''' Oʻqish-oʻrganish va tadqiqot, tahdil etish bilan erishiladigan bilim; koʻnikma, maʼlumot. {{misol|{{ajrat|Ilm}} darajasi.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} olish huquqi.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} dargohi.}} {{misol|Shariat {{ajrat|ilm}}i.}} {{misol|Dunyoviy {{ajrat|ilm}}lar.}} {{misol|Jamolboy aka, dini islomni qoʻldan bermasdan.. zamon {{ajrat|ilm}}larini oʻqilsa, zarar qilmaydi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Domlamiz bizga bunday {{ajrat|ilm}}larni oʻqitmaganlar.|[[w:Mirkarim Osim|M. Osim]]|Ibn Sino qissasi}}. {{misol|Kashfiyotsiz {{ajrat|ilm}} boʻlmaganidek, {{ajrat|ilm}} ham kashfiyotsiz nafas ololmaydi.|[[w:"Saodat"|"Saodat"]]}}. {{misol|Olim {{ajrat|ilm}}i bilan hurmat topur, hofiz xush ovozi bilan odamlarning dilini xush qilur..|[[w:Ibrohim Rahim|I. Rahim]]|Chin muhabbat}}. '''2''' Ish-faoliyatning ilm bilan bogʻliq sohasi; tabiat va jamiyat haqidagi bilimlar tizimi; fan. {{misol|Ish va hunar.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} va maʼrifat.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} va sanʼat.}} {{misol|Yangi maktablar ochib, Qurʼoni karim va boshqa darslar bilan birga jugʻrofiya, tarix, hisob kabi {{ajrat|ilm}}larni ham taʼlim beraylik.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. '''3''' Ish-faoliyatning maʼlum bir sohasiga oid bilim, taʼlimot, malaka. {{misol|Islim barlos — sodda, dilovar, ov va qush {{ajrat|ilm}}ining piri.|[[w:Oybek|Oybek]]|Navoiy}}. {{misol|Bogʻdorchilik {{ajrat|ilm}}ini bilar ekan.|[[w:Saida Zunnunova|S. Zunnunova]]|Yangi direktor}}. {{misol|Harb. {{ajrat|ilm}}ida hamma yoʻl bekilganda, jangchi uchun oʻlimdan boshqa chora qolmagandagina oʻzini oʻzi halok qiladi, deyiladi.|[[w:Said Ahmad|S. Ahmad]]|Hukm}}. :'''Ilmi gʻayb''' ({{s. t.|uz}} '''ilmi gʻoyib''') - Yashirin, sirli narsalarni bilish ilmi. {{misol|..yoʻqsa {{ajrat|ilm}}i gʻaybni kim bilibdur.|[[w:Abdulla Qodiriy|A. Qodiriy]]|Mehrobdan chayon}}. {{misol|Xon eshon ..dami oʻtkir, har qanday baloni ham daf qila oladigan, ilmi gʻoyibdan xabardor deb ovozasi ketgan.|[[w:Xudoyberdi Toʻxtaboyev|X. Toʻxtaboyev]]|Yillar va yoʻllar}}. === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ИЛМ}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = <b>[[ilm]]</b></br> <b>1 </b>[[наука]]; {{tarjmisoli|~ ahli }} люди науки; {{tarjmisoli|~ga berilmoq }} отдаваться науке; {{tarjmisoli|~ bilan shugʻullanmoq }} заниматься наукой; {{tarjmisoli|~ - igna bilan quduq qazish }} {{izoh|погов. см}}. [[igna]];</br> <b>2 </b> [[знание]]; {{tarjmisoli|~ darajasi }} степень (уровень) знаний; {{tarjmisoli|~ olmoq }} учиться, приобретать знания; {{tarjmisoli|~ olish huquqi }} право на образование; {{tarjmisoli|~-maʼrifat }} знания, познания; образование, просвещение; {{tarjmisoli|~-maʼrifat olmoq }} приобретать знания, просвещаться.</br> }} m6zfj74ubdyza27b95i56csbr0cexq7 628718 628717 2024-11-04T16:37:25Z Bekipediya 10225 /* Maʼnosi */ 628718 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''ilm''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == {{arab.}} {{tili|ar|عِلْم}} — bilim; fan; nazariya [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === #Oʻqish-oʻrganish va tadqiqot, tahdil etish bilan erishiladigan bilim; koʻnikma, maʼlumot. {{misol|{{ajrat|Ilm}} darajasi.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} olish huquqi.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} dargohi.}} {{misol|Shariat {{ajrat|ilm}}i.}} {{misol|Dunyoviy {{ajrat|ilm}}lar.}} {{misol|Jamolboy aka, dini islomni qoʻldan bermasdan.. zamon {{ajrat|ilm}}larini oʻqilsa, zarar qilmaydi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Domlamiz bizga bunday {{ajrat|ilm}}larni oʻqitmaganlar.|[[w:Mirkarim Osim|Mirkarim Osim]]|Ibn Sino qissasi}}. {{misol|Kashfiyotsiz {{ajrat|ilm}} boʻlmaganidek, {{ajrat|ilm}} ham kashfiyotsiz nafas ololmaydi.|[[w:"Saodat"|„Saodat“]]}}. {{misol|Olim {{ajrat|ilm}}i bilan hurmat topur, hofiz xush ovozi bilan odamlarning dilini xush qilur..|[[w:Ibrohim Rahim|Ibrohim Rahim]]|Chin muhabbat}}. #Ish-faoliyatning ilm bilan bogʻliq sohasi; tabiat va jamiyat haqidagi bilimlar tizimi; fan. {{misol|Ish va hunar.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} va maʼrifat.}} {{misol|{{ajrat|Ilm}} va sanʼat.}} {{misol|Yangi maktablar ochib, Qurʼoni karim va boshqa darslar bilan birga jugʻrofiya, tarix, hisob kabi {{ajrat|ilm}}larni ham taʼlim beraylik.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. #Ish-faoliyatning maʼlum bir sohasiga oid bilim, taʼlimot, malaka. {{misol|Islim barlos — sodda, dilovar, ov va qush {{ajrat|ilm}}ining piri.|[[w:Oybek|Oybek]]|Navoiy}}. {{misol|Bogʻdorchilik {{ajrat|ilm}}ini bilar ekan.|[[w:Saida Zunnunova|Saida Zunnunova]]|Yangi direktor}}. {{misol|Harb. {{ajrat|ilm}}ida hamma yoʻl bekilganda, jangchi uchun oʻlimdan boshqa chora qolmagandagina oʻzini oʻzi halok qiladi, deyiladi.|[[w:Said Ahmad|Said Ahmad]]|Hukm}}. :'''Ilmi gʻayb''' ({{s. t.|uz}} '''ilmi gʻoyib''') — Yashirin, sirli narsalarni bilish ilmi. {{misol|...yoʻqsa {{ajrat|ilm}}i gʻaybni kim bilibdur.|[[w:Abdulla Qodiriy|Abdulla Qodiriy]]|[[w:Mehrobdan chayon|Mehrobdan chayon]]}}. {{misol|Xon eshon ...dami oʻtkir, har qanday baloni ham daf qila oladigan, ilmi gʻoyibdan xabardor deb ovozasi ketgan.|[[w:Xudoyberdi Toʻxtaboyev|Xudoyberdi Toʻxtaboyev]]|Yillar va yoʻllar}}. === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ИЛМ}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = <b>[[ilm]]</b></br> <b>1 </b>[[наука]]; {{tarjmisoli|~ ahli }} люди науки; {{tarjmisoli|~ga berilmoq }} отдаваться науке; {{tarjmisoli|~ bilan shugʻullanmoq }} заниматься наукой; {{tarjmisoli|~ - igna bilan quduq qazish }} {{izoh|погов. см}}. [[igna]];</br> <b>2 </b> [[знание]]; {{tarjmisoli|~ darajasi }} степень (уровень) знаний; {{tarjmisoli|~ olmoq }} учиться, приобретать знания; {{tarjmisoli|~ olish huquqi }} право на образование; {{tarjmisoli|~-maʼrifat }} знания, познания; образование, просвещение; {{tarjmisoli|~-maʼrifat olmoq }} приобретать знания, просвещаться.</br> }} f8i8xa1euni878we7rvcwthauvdxpmz qazo 0 38708 628721 583123 2024-11-04T18:26:06Z Bldaj 8784 628721 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''qa-zo''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – qazo1 - huquqshunoslik, sud ishlari; qozixona; ijro, hukm; taqdir, qismat; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === Oʻlim; vafot; oʻlish, vafot etish; oʻlim soati, ajal. {{misol|Qazosi yetdi. Jon bor yerda {{ajrat|qazo}} bor.|[[w:Matal|Matal]]}}. n {{misol|Kunim bitib, {{ajrat|qazo}}-yim yaqinlashib qoldi shekilli..|[[w:Oybek|Oybek]]|Ulugʻ yoʻl}}. {{misol|Zagʻchakoʻz.. Qamishkapadagi har bir vo-qeadan bexabar qolmas, toʻy yoki {{ajrat|qazo}}ga darrov yetib kelar edi.|[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. {{misol|Xudoyga topshirdim, Kumush, {{ajrat|qazo}}m yetib, koʻrolmay oʻlsam, mendanrozi boʻl/A.|[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. :Qazo qilmoq 1) oʻlmoq, vafot etmoq. {{misol|Ora-dan ikki yil oʻtgach, onasi {{ajrat|qazo}} qildi.}} J. Abdullaxonov, Xonadon; 2) {{din.|uz}} vaqtida ijro qilmay oʻtkazib yubormoq, vaqtida bajarmay, ijro qilmay qoldirmoq. {{misol|Elmurod birinchi kuni besh vaqt namozni tugal oʻqidi. Ikkinchi kuni uchtasini oʻqib, ikkitasini {{ajrat|qazo}} qildi.|[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. {{misol|Kimki tan-jonim sogʻ, umrim uzok,, kayfim chogʻ boʻlsin desa, namoz, roʻzani {{ajrat|qazo}} qilsa qilsin, ammo chax-chaxni {{ajrat|qazo}} qilmasin.|[[w:K. Yashin|K. Yashin]]|Hamza}}. Qazovu qadar ''[a.'' jAaL ''j'' I ,l &lt;_1L. — taqdir taqozosi bilan, tasodifan] Takdir, qis-mat. {{misol|Jonivorlarning bir joyda muqim turganini kamdan-kam odam koʻrgan: doimo tipirchilab yurishadi. {{ajrat|Qazo}}vu qadar ularning gavdasiniyam shunga munosib yaratgan.|[[w:Sh. Boʻtayev|Sh. Boʻtayev]]|Qoʻrgʻonlangan oy}}. === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ҚАЗО}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qazo'''<br /> [[смертный]] [[час]], [[кончина]], [[смерть]]; {{tarjmisoli|qazosi yetdi }} пришёл его смертный час; {{tarjmisoli|qazo qilmoq }} 1) скончаться, умереть; 2) {{izoh|рел}}. опаздывать, упускать время для совершения молитв; {{tarjmisoli|jon bor yerda qazo bor }} {{izoh|посл}}. где жизнь, там и смерть.<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] kwcjr4fmumc85j7jox4bczwp80efoh8 628723 628721 2024-11-04T18:35:01Z Bldaj 8784 /* Maʼnosi */ 628723 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''qa-zo''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – qazo1 - huquqshunoslik, sud ishlari; qozixona; ijro, hukm; taqdir, qismat; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === Oʻlim; vafot; oʻlish, vafot etish; oʻlim soati, ajal. {{misol|Qazosi yetdi. Jon bor yerda {{ajrat|qazo}} bor.|[[w:Matal|Matal.]]}}{{misol|Kunim bitib, {{ajrat|qazo}}yim yaqinlashib qoldi shekilli..|[[w:Oybek|Oybek]]|Ulugʻ yoʻl.}} {{misol|Zagʻchakoʻz.. Qamishkapadagi har bir voqeadan bexabar qolmas, toʻy yoki {{ajrat|qazo}}ga darrov yetib kelar edi.|[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi.}} {{misol|Xudoyga topshirdim, Kumush, {{ajrat|qazo}}m yetib, koʻrolmay oʻlsam, mendanrozi boʻl. |[[w:A.Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar.}} :'''Qazo qilmoq''' 1) oʻlmoq, vafot etmoq. {{misol|Oradan ikki yil oʻtgach, onasi {{ajrat|qazo}} qildi. |[[w:J. Abdullaxonov|J. Abdullaxonov]]|Xonadon.}}; 2) {{din.|uz}} vaqtida ijro qilmay oʻtkazib yubormoq, vaqtida bajarmay, ijro qilmay qoldirmoq. {{misol|Elmurod birinchi kuni besh vaqt namozni tugal oʻqidi. Ikkinchi kuni uchtasini oʻqib, ikkitasini {{ajrat|qazo}} qildi.|[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi.}} :'''Qazovu qadar''' ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – taqdir taqozosi bilan, tasodifan; Takdir, qismat. {{misol|Jonivorlarning bir joyda muqim turganini kamdan-kam odam koʻrgan: doimo tipirchilab yurishadi. {{ajrat|Qazo}}vu qadar ularning gavdasiniyam shunga munosib yaratgan.|[[w:Sh. Boʻtayev|Sh. Boʻtayev]]|Qoʻrgʻonlangan oy.}} === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ҚАЗО}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''qazo'''<br /> [[смертный]] [[час]], [[кончина]], [[смерть]]; {{tarjmisoli|qazosi yetdi }} пришёл его смертный час; {{tarjmisoli|qazo qilmoq }} 1) скончаться, умереть; 2) {{izoh|рел}}. опаздывать, упускать время для совершения молитв; {{tarjmisoli|jon bor yerda qazo bor }} {{izoh|посл}}. где жизнь, там и смерть.<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] g36ur76cpxmr28frs79jc1kekeykunx muohada 0 44276 628715 626423 2024-11-04T15:52:08Z Bldaj 8784 /* Etimologiyasi */ 628715 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''mu-o-ha-da''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – bitim, kelishuv, shartnoma; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === {{esk.|uz}} Bitim, kelishuv. {{misol|Sulh {{ajrat|muohada}}si.}} v {{misol|Bir mahallar shaharda hokim boʻlib turgan Fishmanning akasi bilan tu-zilgan {{ajrat|muohada}}ga koʻra, bu toylar (paxta toylari) Germaniyaga ketishi kerak edi.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Fargʻona tong otguncha}}. === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|МУОҲАДА}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''muohada'''<br /> {{izoh|уст}}. [[договор]], [[соглашение]] ({{izoh|между государствами}}); {{tarjmisoli|sulh ~si }} мирный договор<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] 2kuncd6blvgctc8o2q8tbbkeh2syk1k 628716 628715 2024-11-04T15:52:57Z Bldaj 8784 /* Maʼnosi */ 628716 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''mu-o-ha-da''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – bitim, kelishuv, shartnoma; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === {{esk.|uz}} Bitim, kelishuv. {{misol|Sulh {{ajrat|muohada}}si.}} {{misol|Bir mahallar shaharda hokim boʻlib turgan Fishmanning akasi bilan tuzilgan {{ajrat|muohada}}ga koʻra, bu toylar (paxta toylari) Germaniyaga ketishi kerak edi.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Fargʻona tong otguncha.}} === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|МУОҲАДА}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''muohada'''<br /> {{izoh|уст}}. [[договор]], [[соглашение]] ({{izoh|между государствами}}); {{tarjmisoli|sulh ~si }} мирный договор<br /> }} [[Turkum:Oʻzbekchada arabchadan oʻzlashgan soʻzlar]] fekdw4tr1buij9fyofgi6id8h75qj7l taqsir 0 50711 628728 624397 2024-11-04T18:48:06Z Bldaj 8784 /* Etimologiyasi */ 628728 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''taq-sir''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – qisqartirish, kamaytirish; kamchilik; sustkashlik, beparvolik. == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === {{esk.|uz}} Amaldorlarga, boy va mullalarga hurmat bilan murojaat shakli. {{misol|[Mulladoʻst:] {{ajrat|Taqsir}}im, bizning toji davlatimiz janobingizda.|[[w:Hamza|Hamza]]|Maysaraning ishi}}. {{misol|- Gapingiz nuqul haqiqat, {{ajrat|taqsir}}, — dedi Olchinbek|K. Yashin|Hamza}}. === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ТАҚСИР}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''taqsir'''<br /> {{izoh|уст}}. [[господин]]; '''Taqsir, sizga arzim bor '''(„Эртаклар“) Господин, у меня есть к вам просьба.<br /> }} a315gn05v0c3q08wu09s1hsoqltttyx 628729 628728 2024-11-04T18:49:05Z Bldaj 8784 /* Maʼnosi */ 628729 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''taq-sir''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – qisqartirish, kamaytirish; kamchilik; sustkashlik, beparvolik. == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === {{esk.|uz}} Amaldorlarga, boy va mullalarga hurmat bilan murojaat shakli. {{misol|[Mulladoʻst:] {{ajrat|Taqsir}}im, bizning toji davlatimiz janobingizda.|[[w:Hamza|Hamza]]|Maysaraning ishi.}} {{misol|-Gapingiz nuqul haqiqat, {{ajrat|taqsir}}, — dedi Olchinbek|K. Yashin|Hamza.}} === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ТАҚСИР}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''taqsir'''<br /> {{izoh|уст}}. [[господин]]; '''Taqsir, sizga arzim bor '''(„Эртаклар“) Господин, у меня есть к вам просьба.<br /> }} dcykqtgijxx2n4zff9hejcgn4qiq4gj osteologiya 0 126994 628714 579499 2024-11-04T13:26:42Z 213.230.116.160 /* Maʼnoviy xususiyatlari */ 628714 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''os-te-o-lo-gi-ya''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == osteo.. + ''[[w:Yunon tili|yun.]]'' logos — fan, taʼlimot == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === Normal anatomiya va antropo-logiyaning umuman odam skeleti, qisman undagi ayrim suyaklarning tuzilishi, oʻlcham va shakllaridagi oʻzgarishlar hamda ularning rivojlanishini oʻrganuvchi boʻlimi. === Sinonimlari == === Antonimlari === {{OʻTIL|ОСТЕОЛОГИЯ}} == Tarjimalari == [[Turkum:Oʻzbekchada yunonchadan oʻzlashgan soʻzlar]] p932dgz306poggu9bf8lw1768b2n6k6 fikr-mulohaza 0 128786 628734 620642 2024-11-05T11:27:42Z 2A05:45C2:70A9:3900:34A2:9E5C:E2B4:C111 Tik tok ilovasi yaxshilanib kam joy olsin 628734 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = Tik tok ilovasi yuklansin va yaxshilansin == Aytilishi == == Etimologiyasi == == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === Muayyan shaxs, voqea-hodisa haqidagi, odatda, shaxsiy qaror, xulosa. {{misol|Bu muloyim, qoshi qora, uncha soʻzamol boʻlmasa ham, {{ajrat|fikr-mulohaza}}si kuchli bu olim.. jamoat ishlariga faol qatnashardi.|Mirmuhsin|Umid}} {{misol|Tomoshabinlarning juda koʻplab {{ajrat|fikr-mulohaza}}lari uning shubhasiz muvafaqqiyatidan dalolat berardi.|Gazetadan|}} === Sinonimlari === === Antonimlari === {{OʻTIL|ФИКР-МУЛОҲАЗА}} == Tarjimalari == eb6v1wchfos1afiwmaoqsbv8nlp6en6 Modul:Yesno 828 151356 628732 613212 2024-11-04T22:09:03Z Zulf 10944 Update from [[d:Special:GoToLinkedPage/enwiki/Q15098140|master]] using [[mw:Synchronizer| #Synchronizer]] 628732 Scribunto text/plain -- Function allowing for consistent treatment of boolean-like wikitext input. -- It works similarly to the template {{yesno}}. return function (val, default) -- If your wiki uses non-ascii characters for any of "yes", "no", etc., you -- should replace "val:lower()" with "mw.ustring.lower(val)" in the -- following line. val = type(val) == 'string' and val:lower() or val if val == nil then return nil elseif val == true or val == 'yes' or val == 'y' or val == 'true' or val == 't' or val == 'on' or tonumber(val) == 1 then return true elseif val == false or val == 'no' or val == 'n' or val == 'false' or val == 'f' or val == 'off' or tonumber(val) == 0 then return false else return default end end swdskn7svew8i9wuydn9uj5l3r2ghcs karohiyat 0 160374 628733 2024-11-05T02:07:36Z Bldaj 8784 „= {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''ka-ro-hi-yat''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – dilgʻashlik, nafratlanish, nafrat; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === Yoqtirmaslik, yoqtirilmaydigan, yomon koʻriladigan narsalar. === Sinonimlari === === Antonimlari === == Tarjimalari ==“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi 628733 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''ka-ro-hi-yat''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''[[w:Arab tili|arab.]]'' – dilgʻashlik, nafratlanish, nafrat; == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === Yoqtirmaslik, yoqtirilmaydigan, yomon koʻriladigan narsalar. === Sinonimlari === === Antonimlari === == Tarjimalari == shkij5ps9cqbf1uyv7980t035if9h02