Wikipedia wawiki https://wa.wikipedia.org/wiki/Mwaisse_p%C3%A5dje MediaWiki 1.43.0-wmf.27 first-letter Media Sipeciås Copene Uzeu Uzeu copene Wikipedia Wikipedia copene Imådje Imådje copene MediaWiki MediaWiki copene Modele Modele copene Aidance Aidance copene Categoreye Categoreye copene TimedText TimedText talk Module Discussion module Sujet 4 13692 408825 408823 2024-10-22T20:50:19Z Lucyin 16 /* Djournêye SLLW a Djiblou */ 408825 wikitext text/x-wiki == Bate di noûmots del fiesse ås lingaedjes walons 2025 == Pol [[bate di noûmots del fiesse ås lingaedjes walons]], li tinme e 2025, ci srè: «li muzike et l' industreye del muzike» Nén pus d' 10 [[noûmot do walon|noûmots]] avou ene pitite esplikêye di cmint k' il a stî trové, ey ene fråze ki l' novea mot est metou dvins. Ci côp ci, on pout eto evoyî des noûmots foû do tinme. Divant li '''15 d' avri 2025''' å [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] : langues.regionales(at)cfwb.be === {{HD}} === {{fr}} [https://livre.cfwb.be/actualites/actualite/bate-di-noumots-concours-de-neologismes Loukîz cial] == Scoles di Bive do waeyén-tins 2024 == [[Imådje:Bive sicole rifondou 2003 prof.jpg|thumb|la 21 ans d' çoula (prumirès scoles e moes d' octôbe 2003)]] Les lçons del [[sicole di rfondou walon d' Bive]], ashyinne do waeyén-tins 2024 si dinront so cwate seyances «å prof» (les 15, 22, 29 d' octôbe et l' 5 di nôvimbe). Adonpwis, n årè ene seyance «sicole pa les scolîs» li 12 di nôvimbe. Racsegnes: [[Aisse del tuzance]] di [[Bive]]: 061 511 614. * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-10-15_Sicole_di_Bive.pdf cours do 15 d' octôbe] * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-10-22_Sicole_di_Bive.pdf cours do 22 d' octôbe] == Djournêye SLLW a Djiblou == * [https://lucyin.walon.org/tchanson/tchansonswatv.php#djiblou Tchanson «Efants d' Djiblou»] * [https://lucyin.walon.org/tchanson/tchansonswatv.php#bwejhe Tchanson «Dji rmousse e coulot»] == Bate di pordjets scolincieus e walon == Ene noveaté : ene bate po prezinter on pordjet scolincieus (pedagodjike) e walon ki pout esse: * on scrinea scolincieus * on [[sillabusse (notes)|sillabusse]] * on cours (so papî u so les fis) Dierin djoû: '''18 di setimbe''' Les pondants et les djondants vaici : {{fr}} http://www.languesregionales.cfwb.be/index.php?id=19487 == Live di ratournaedje e walon des powinmes da Maurice Carême == [https://www.relis-namurwes.be/doc/careme30.pdf Aberwetåve vaici] == Stadje po ls efants a Préle == [[Gwenaëlle Cappellin]] animrè on novea stadje po ls efants a [[Åjhô-Préle]] a pårti do '''dimegne 6 d' octôbe''' (i gn årè 9 seyances). Racsegnes : 071 40 03 17 ubén ccaiseaupresles@hotmail.com {{fr}} [https://www.facebook.com/CentreCulturelDAiseauPresles/posts/pfbid0Y5hfduaec5dxC8qGa2Qdadc6fgHWWXmLXURvwiyUw1R7VNAU9awgugmD7KHSk4BJl Loukîz cial so Facebook] == Tosseusolsinne == [[Imådje:Tosseusolsinne Dimitri François wa cåze walon.jpg|thumb]] Li '''10 di nôvimbe''', a [[Transene]], a 3 eures di l' aprè-nonne, on [[tosseusolsinne]] da [[Dimitri François]] avou des novelès flåwes et des istweres come on n' è voet pus.  == Sol tévé walon-cåzante == [[Imådje:Henry Pierre 24.jpg|thumb|80px|[[Pierre Henry (waloneu)|Pierre Henry]] sol TVWC|left]] E 2024, el [[tévé waloncåzante]] a waitî d' fé ene miete did tot (teyåte, ripoirtaedje d' etrevéns e walon, tchanson, scole di walon). * '''(radjoutés e moes d' djulete)''' ** [https://lucyin.walon.org/tchanson/tchansonswatv.php#zander Sovnances do cåbaret d' Limerlé (21 d' avri)] ** [https://rifondou.walon.org/sicole/00ac.php Sicolaedje so les dvancetes] * (metou so les fis e moes d' may) [https://aberteke.walon.org/etrevenswatv.php#dewez Libe powezeye] (tecse da [[Joseph Dewez]] lî al [[fiesse ås lingaedjes walons]] pa Pierre Henry) * (e moes d' måss) [https://lucyin.walon.org/teyaute/teyautewatv.php#pexhon Pîce di teyåte a Yon] == Ofe po on posse di copleu å Siervice des Lingaedjes do Payis == Li [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] cache après s' novea copleu. I fåt rinde si candidateure pol '''5 d' awousse'''. {{fr}} [https://recrutement.cfwb.be/detail-job/assistant-administratif-o7-he-marso-2024-003 Loukîz cial l' ofe pol posse] == Posteure avou on no e walon a Sambveye == [[Imådje:Èmon lès Tètâr di Fârjole plaque.JPG|thumb|Plake sol posteure]] Li 15 di djulete, li comene di [[Sambveye]] sitrima ene nouzome [[posteure]] da [[Jacques Servotte]] (''[[JS dèl Basse-Sambe]]'') metowe a [[Farjhole]] et ki poite on no e walon «Èmon lès [[tètâr di Fârjole]]». A ciste ocåzion la, li soce a-st eplaidî on gros live so si istwere (e francès avou bråmint do walon, [https://www.sambreville.be/loisirs/tourisme/curiosites/emon-les-tetar-di-farjole.pdf aberwetåve droci]). == Stadje po ls efants == [[Gwenaëlle Cappellin]] animrè on stadje po ls efants a [[Tchålerwè]] les '''3 et 4 d' awousse'''. {{fr}} [https://www.facebook.com/events/1623882271677438/ Loukîz cial so Facebook] == Stadje po-z aprinde a scoler l' walon == [[Imådje:Åboretom Spierkel wa bénvnowe.jpg|thumb|[[Joëlle Spierkel]] vos dit «bénvnowe» e si [[åborete]]]] Stadje pedagodjike emantchî po-z assaetchî ls efants aviè l’ walon, les '''2, 3 et 4 d’ awousse 2024''', di 9 eures å matén a 4 eures di l’ après-dinner, e l' [[åborete]] [[Joëlle Spierkel]], 70, pavêye di [[Gramtene]] (''Chaussée de Gramptinne'') a [[Få-les-Tombes]]. Racsegnes: 081/ 57 04 61; creeasbl@outlook.be. == Etaitixhmint sol rowe a Poitchrece (Dåvdisse) == [[Dimitri François]] animrè èn [[etaitixhmint sol rowe]] e walon al fiesse do [[shabot]] a [[Poitchrece-e-l'-Årdene]] li '''dimegne 14 di djulete'''. Cåzaedje e walon avou les djins ki pasnut, et recitaedje di ptitès [[fåve]]s. Î sont ossu ratindous po l' ecoraedjî: [[Pierre Theunis]], [[Didier Boclinville]] et [[Guy Mars]]. == Note di politike linwistike do Consey des lingaedjes == Li [[Consey do Lingaedje francès, des Lingaedjes do Payis et des Politikes linwistikes]] a adjinçné ene note di politike linwistike pol termene 2024-2029. On l' pout lére [https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=d8a2543d6181402ac83c6246d94601e743c06fb0&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPLNote_pol_ling_2024-2029-vf.pdf vaici]. Li pårteye pus e rapoirt avou l' walon [https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=ce164340a6f16d3dd14220389920f9634f08fdbb&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPL-avis_init6_20240328.pdf est lijhåve et aberwetåve ciddé] == Dierinnès letes toûnreces del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] == * [https://us4.campaign-archive.com/?u=d3ceee67d9f2cf39906280ab2&id=1087b88c58 Lete do 10 di djun 2024] * [https://us4.campaign-archive.com/?u=d3ceee67d9f2cf39906280ab2&id=4c7c850252 Lete do 15 di måss 2024] * [https://us4.campaign-archive.com/?u=d3ceee67d9f2cf39906280ab2&id=d2b2012733 Lete do 20 d' decimbe 2023] * [https://us4.campaign-archive.com/?u=d3ceee67d9f2cf39906280ab2&id=7c6a446b6e Lete do 11 d' octôbe 2023] [https://objectifplumes.be/sabonner-a-la-lettre-dinfo-litterature-en-langues-regionales/#.YnTPm9PP1hE Po rçure ces letes la pa emile] == Scoles di Bive do bontins 2024 == [[Imådje:Scole Bive 07-11-23.jpg|thumb]] Les lçons del [[sicole di rfondou walon d' Bive]], ashyinne do bontins 2024. * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-05-07_Sicole_di_Bive.pdf Cours do 7 di may (scole pås scolîs)] * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-04-30_Sicole_di_Bive.pdf Cours do 30 d' avri] * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-04-23_Sicole_di_Bive.pdf Cours do 23 d' avri] * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-04-16_Sicole_di_Bive.pdf Cours do 16 d' avri] * [https://rifondou.walon.org/sicole/sicoles_di_Bive/2024-04-09_Sicole_di_Bive.pdf Cours do 9 d' avri] == Cåbaret walon a pårt == [[Imådje:Marchal Mostenne Jacot Vey Gouvi.ogg|thumb]] [[Limerlé]], dimegne 21 d’ avri, 4 eures di l’ après-nonne, såle « ''Périple en la demeure'' » (e fén mitan do viyaedje). Racsegnes: epona53@hotmail.com (047494 34 13). == Dierinnès emissions di «''Choûtoz one miète''» == C' est l' [[Schoûtez ene miete|emission e walon di Matélé (Rotchfoirt)]] * [https://www.matele.be/choutoz-one-miete-ca-tchante-et-ca-rigole Avou Didier Boclinville & Dimitri François] == Novele waibe da Lorint Hendschel == [[Lorint Hendschel]] a replaidî ene [[waibe (Daegntoele)|waibe]] avou des noveas scrijhaedjes e walon. [https://amonlorint.wordpress.com/ Vo l' cial] == Bate di noûmots del fiesse ås lingaedjes walons == Pol [[bate di noûmots del fiesse ås lingaedjes walons]], li tinme, c' est: «l' [[ecolodjeye]]» Nén pus d' 10 [[noûmot do walon|noûmots]] avou ene pitite esplikêye di cmint k' il a stî trové, ey ene fråze ki l' novea mot est metou dvins. Divant li '''15 d' avri 2024''' å [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] : langues.regionales(at)cfwb.be === {{HD}} === {{fr}} [http://www.languesregionales.cfwb.be/index.php?id=19660 Loukîz cial] == Bates di scrijhaedjes e walon == * del veye di [[Tcheslet]] : ([[sistinme Feller]] oblidjî, 6 egzimplaires); divant l’ '''31 di måss''', a Aude Antoine rue A. Paganetti, 6280 Djerpene. * del veye d' [[El Lovire]] : (prôze, 5 egzimplaires); divant l’ '''15 di may''', a [[Christian Quinet]], 20 rue de la résistance, 7100 El Louviére. == Stadje po les scoleus do walon a Djeve == Po les scoleus et les scoleuses do walon, les 2, 3 et 4 d’ awousse 2024 di 9 e. å matén a 4 e. di l’ après-nonne. Radjoû : pavêye di [[Gramtene]], 70 a 5340 [[Få-les-Tombes]] ([[Djeve]]); apoirtez 50 uros; Racsegnes : [[Djowele Spierkel]] 081 57 04 61 emile: creeasbl@outlook.be == Wekene di Påke a Rdû == [[Imådje:Påke ås lives 22 Ridû stande walon.jpg|thumb|Wekene 2022, stande do walon]] Come tos ls ans, li « viyaedje ås lives » di [[Rdû]] si metrè so s’ trinte-deus po l' [[fôre ås lives]] des troes djoûs do [[wekene]] di [[Påke]] ('''31 di måss, 1î et deus d' avri 2024'''). Ciste anêye ci, les soces di waloneus åront ene plaece dizo on tchapistrea et n' divront nén payî leu plaece. Racsegnes : [[Dimitri François]], f.assurances@gmail.com == Scoles di Bive, ashyinne do bontins 2024 == Les mårdis 9, 16, 23 et 30 d' avri; scole pa les scolîs li 7 di may. Racsegnes: 061 51 16 14 == Fiesse ås lingaedjes walons 2024 == Li [[fiesse ås lingaedjes walons]] si ténrè a [[Tcheslet]] li semdi '''4 di may''', shuvou d' ene fiesse des tchansons e walon li dimegne 5. Racsegnes : 071 64 31 23. == [[Pris del Federåcion Walonreye-Brussele]] 2024 == {{!Ast}} Dierin djoû ripoirté å '''29 di fevrî 2024''' * on pris po ene pîce di teyåte (2500 €) :Evoyîz 6 egzimplaires divant l' (dierin djoû a Charmarke Osman Omar, 44 Boulevard Léopold II, 1080 Bruxelles. * on pris po on prumî scrijhaedje (500 €) :Evoyîz vosse [[pitit roman]] a l' adresse emile: <u>langues.regionales@cfwb.be</u> {{fr}} [http://www.languesregionales.cfwb.be/index.php?id=19487 Po saveur les ca et les ma] == Noveas lives e walon et sol walon == [[Imådje:Mostenne Joselyne Contes a rlaye.JPG|thumb]] [[Contes a rlaye (sovnances)|Contes a rlaye]] da [[Joselyne Mostenne]] L' otoresse a stî rçûte so «[[Schoûtez ene miete (emission)|Schoûtez ene miete]]». [https://www.matele.be/choutoz-one-miete-du-theatre-wallon-et-la-loi-de-murphy Riwaitîz tote l' emission vaici] ---- [[Pitits mots do dimegne å matén (tecses)]] (da [[Émile Hesbois]]) <gallery> Hesbois_Emile_Mots.JPG </gallery> == Pordjet «sinteze do pårlaedje» e walon == {{fr}} [http://lucyin.walon.org/tchanson/odio/Pitit_Prince/sinteze_paurlaedje_walon.pdf Esplikêyes sol pordjet] Gn a on stadjaire k' a cmincî a bouter e moes d' fevrî 2024. [https://berdelaedje.walon.org/viewtopic.php?t=2820 Aprestaedjes] {{Berd}} == Inkete linwistike del Federåcion Walonreye-Brussele == Li Federåcion Walonreye-Brussele a fwait rexhe li rapoirt d' ès grande inkete linwistike. [https://statistiques.cfwb.be/fileadmin/sites/ccfwb/uploads/documents/Rapport_LRE_Version_finale.pdf On l' pout lére vaici] == Sudjets del copinreye di Tchårnoe-dlé-Harsin po 23-24 == {| class="wikitable" |+ Shijhes 2023-2024 |- ! Date !! Tinme |- | 19 di setimbe 23 || On ratake les [[scole]]s |- | 17 d' octôbe 23 || Åtoû des [[peme]]s, [[poere]]s et [[biyoke]]s |- | 21 di nôvimbe 23 || Uzaedjes dal [[Tossint]] |- | 19 di decimbe 23 || Les fiesses do moes d' [[decimbe]] |- | 26 di djanvî 24 || Al shijhe des [[anêyes 1950]] |- | 20 di fevrî 24 || [[Doûcès creyances]] |- | 19 di måss || [[Spots po-z anoncî l' tins]] |- | 16 d' avri || Li [[laecea]] |- | 21 di may || N a tot ki rvike / [[Legume]]s toumés e l' roviance |- | 18 di djun || [[Frutaedje]]s di prétins et d’ esté |} == Sincieus papîs so les noûmots == * On sincieus papî so les [[noûmots do walon]], sicrît pa [[Michel Francard]] (2023) est [http://lucyin.walon.org/guerni/doclinw/papii_nouumots_Francard.pdf lijhåve so l' Aberteke]. == Dierinnès videyos sol tévé waloncåzante == == {{HDVs}} == *[[Wikipedia:Wikinoveles/Egurniyaedjes 2023|Egurniyaedjes 2023]] *[[Wikipedia:Wikinoveles/Egurniyaedjes|Tos les egurniyaedjes]] f04laauazjd8zo21h4je1o69axzreu5 0 27456 408837 386497 2024-10-23T10:31:58Z Lucyin 16 /* Ratournaedjes e walon */ 408837 wikitext text/x-wiki [[Imådje:GastonS.jpg|thumb|Frankin meteut on ptit "S" (rodje fritche) ådzo des plantches po les idêyes ki [[José Schoovaerts]] lyi aveut dné]] '''Gaston Lagaffe''', k' a stî ratourné e walon come '''Gaston Libiestreye''', c' est on persounaedje di [[bindes d' imådjes]] ki fwait tofer des biestreyes. C' est èn eployî d' buro. == Kékès dnêyes == Li persounaedje a stî askepyî pa [[Franquin]], des studios d' bindes d' imådjes di Mårcinele. Les ôtes persounaedjes ki sont todi avou lu: [[Djozé Schoovaerts]] a pacô dné des idêyes a Franquin po s' "Gaston". == Ratournaedjes e walon == E 2007, "Gaston" a stî ratourné e walon pol prumî côp, pa [[Yannick Bauthière]], k' a atåvlé li no e walon. Loukîz a [[Gaston Libiestreye e walon]]. E 2021 {{?}}, èn ôte albom a stî ratourné e [[walon d' Lidje]] ([[Sot'rèyes, bièst'rèyes èt boulètes]]) ey eplaidî ås [[Noer Dessén]]. Il a stî spoujhî sol côp. Pareymint avou l' modêye namurwesse ([[Bratches, flotches èt bièstrîyes]]) et carolo (''[[Flotches, foûrlaches èyèt boulètes (live d' imådjes)|Flotches, foûrlaches èyèt boulètes]]''), [[2024]]. [[Categoreye:bindes d' imådjes]] [[Categoreye:Forveyowès djins]] rg6of9g64mq4hgvc4qncg25l4if95lb 408838 408837 2024-10-23T10:33:01Z Lucyin 16 /* Ratournaedjes e walon */ 408838 wikitext text/x-wiki [[Imådje:GastonS.jpg|thumb|Frankin meteut on ptit "S" (rodje fritche) ådzo des plantches po les idêyes ki [[José Schoovaerts]] lyi aveut dné]] '''Gaston Lagaffe''', k' a stî ratourné e walon come '''Gaston Libiestreye''', c' est on persounaedje di [[bindes d' imådjes]] ki fwait tofer des biestreyes. C' est èn eployî d' buro. == Kékès dnêyes == Li persounaedje a stî askepyî pa [[Franquin]], des studios d' bindes d' imådjes di Mårcinele. Les ôtes persounaedjes ki sont todi avou lu: [[Djozé Schoovaerts]] a pacô dné des idêyes a Franquin po s' "Gaston". == Ratournaedjes e walon == E 2007, "Gaston" a stî ratourné e walon pol prumî côp, pa [[Yannick Bauthière]], k' a atåvlé li no e walon. Loukîz a [[Gaston Libiestreye e walon]]. E 2021 {{?}}, èn ôte albom a stî ratourné e [[walon d' Lidje]] ([[Sot'rèyes, bièst'rèyes èt boulètes]]) ey eplaidî ås [[Noer Dessén]]. Il a stî spoujhî sol côp. Pareymint avou l' modêye namurwesse ([[Bratches, flotches èt bièstrîyes]]) et l' cene carolo (''[[Flotches, foûrlaches èyèt boulètes (live d' imådjes)|Flotches, foûrlaches èyèt boulètes]]''), [[2024]]. [[Categoreye:bindes d' imådjes]] [[Categoreye:Forveyowès djins]] 1ouvszgc2r7d4is04ajn8uhg8vwtczv 408839 408838 2024-10-23T10:33:29Z Lucyin 16 /* Ratournaedjes e walon */ 408839 wikitext text/x-wiki [[Imådje:GastonS.jpg|thumb|Frankin meteut on ptit "S" (rodje fritche) ådzo des plantches po les idêyes ki [[José Schoovaerts]] lyi aveut dné]] '''Gaston Lagaffe''', k' a stî ratourné e walon come '''Gaston Libiestreye''', c' est on persounaedje di [[bindes d' imådjes]] ki fwait tofer des biestreyes. C' est èn eployî d' buro. == Kékès dnêyes == Li persounaedje a stî askepyî pa [[Franquin]], des studios d' bindes d' imådjes di Mårcinele. Les ôtes persounaedjes ki sont todi avou lu: [[Djozé Schoovaerts]] a pacô dné des idêyes a Franquin po s' "Gaston". == Ratournaedjes e walon == E 2007, "Gaston" a stî ratourné e walon pol prumî côp, pa [[Yannick Bauthière]], k' a atåvlé li no e walon. Loukîz a [[Gaston Libiestreye e walon]]. E 2021 {{?}}, èn ôte albom a stî ratourné e [[walon d' Lidje]] (''[[Sot'rèyes, bièst'rèyes èt boulètes]]'') ey eplaidî ås [[Noer Dessén]]. Il a stî spoujhî sol côp. Pareymint avou l' modêye namurwesse (''[[Bratches, flotches èt bièstrîyes]]'') et l' cene carolo (''[[Flotches, foûrlaches èyèt boulètes (live d' imådjes)|Flotches, foûrlaches èyèt boulètes]]''), [[2024]]. [[Categoreye:bindes d' imådjes]] [[Categoreye:Forveyowès djins]] 2dsz102sm2fem4ptskxi9rfhq2a0xnv 0 27733 408836 390818 2024-10-23T10:28:35Z Lucyin 16 408836 wikitext text/x-wiki [[Imådje:Gaston10 e walon.jpg|thumb|Coviete]] '''Gaston l° 10''', c' est ene [[binde d' imådjes]] ki avou [[Gaston Lagaffe]] (Gaston L' [[Wikt:biestreye|Biestreye]]) ratourné e walon pa [[Yannick Bauthière]] e [[2007]]. ISBN 978-2-914855-43-3 Gn a yeu des ôtes ratournaedjes ezès walons coinreces (Lidje, Nameur, Tchålerwè) e [[2023]] (albom [[Flotches, biestreyes et boletes (live d' imådjes)|Flotches, biestreyes et boletes). == Mwaissès dnêyes == I fourit eplaidî pa [[Yoran Embanner (eplaideu)|Yoran Embanner]], e minme tins dins ene setinne di "[[ptits lingaedjes]]". Il a vudî a 5.000 egzimplaires, inte di zels, 4000 pol martchî del [[Walonreye]]. Pår el Walonreye, il a stî cossemé pås [[Noer Dessén (eplaideu)|Noer Dessén]]. Gn a la '''cwarante''' fåves, nén pikêyes des viers, ratournêyes e walon (et rashiowes e scrijhaedje [[rifondou]]). Al copete do martchî, gn a cwate pådjes a môde di [[djournå]], k' el tite, c' est "Li ptit monde do biestreyofone". Ça raconte çou k' ariva a l' instrumint k' el Gaston a adjinçné, on pô come les [[40 Molons]]. Li live esta cnoxhou long et lådje el Walonreye, pask' il a stî prezinté å [[djournå televizé]] do [[9 di setimbe]] 2007, et dmorer sacwants djoûs sol waibe di [[Vivacité (tévé et radio)|Vivacité]]. == Stampaedje des persounaedjes == Pa sacwants uzaedjes linwistikes, on pout adviner li provnance djeyografike des copleus da Libiestreye. * Lu-minme (Gaston Lagaffe dins l' mwaisse copeye), subtil come on molon dins del farene, est, come di djusse on Namurwès : i dit "[[:Wikt:vaici|vaici]]", "[[:Wikt:vaila|vaila]]". * Li boss di mon Dupuis, Nakelmaker, come di djusse, c' est on Carolo. * Li Tchîf, Purnale, est … * Lifel, el copleu da Gaston, c' est on Lidjwès. == Li walon då Gaston 10 == Li ratourneu, c' est on raprindisse ki s' a-st enondé dins ci albom la sins waire d' aspalaedje di des "vîs scrijheus". Pol rashiaedje e rfondou, il a yeu sacwants côps di spale da [[Pablo Sarachaga]] (mins ki n' a nén rlî tote l' ouve). Li rzultat n' est nén må, veyanmint çou k' on-z a dit enawaire. === [[sintake|Adjinçnaedjes di fråze]] === ==== beas adjinçnaedjes ==== * aidant viebe "awè" avou les viebes di mouvmint ::''Dji dvreu ddja awè arivé dispu on cwårt d' eure'' (p. 36) ==== adjinçnaedjes flotchreces ==== * "[[:Wikt:pupont|pupont]]" est eployî estô di "pus" ::''Dji n' pou '''pus''' drovi ciste …RRAAA (p. 19). ::''Ça fwait on ptit tind ki nos n' avans '''pus''' djåzé di ci instrumint d' muzike la…'' (p. 24). ::''Dji n' a '''pus''' k' ene solucion'' (p. 36) === Motlî === ==== Beas mots walons ==== ::''Dji n' a pus k' ene solucion, li pus [[disbåtchante]]'' (p. 36) ::''Dji n' bodje nén si les moxhons n' sont nén la, [[:Wikt:ambedeus|ambedeus]] (p. 36) ::'''D' [[:Wikt:efet|efet]] (fr ''effectivement''), li nive est aspirêye, ey intere pa les trôs do tchåfaedje (p. 19). ==== Riwalonijhaedjes interessants ==== ::[[:Wikt:enierver|enierver]] ''I cminçnut a m' enierver, Purnale et les ôtes.'' ==== Calcaedjes do francès ==== ::''elle est monstruweuse'' (on pôreut replaecî pa ene fråze avou on no : "c' est on vraiy monse"). ::''elle est enôrme'' (elle est [[:Wikt:nouzome|nouzome]]). ==== Sitindaedje di sinse ==== ::"[[:Wikt:crepe|crepe]]" po ene pitite måjhon po sognî les oujheas. ==== Rifondaedje a ratuzer ==== ::djaeye est scrît "''gaeye''". La, li "Gaston" a permetou di raparfondi l' cayet, et vey k' i gn aveut di l' astoca po scrire "[[:Wikt:gaeye|gaeye]]".<ref>[http://berdelaedje.walon.org/viewtopic.php?t=443 Loukîz cial ene bate di dvize ladsu].</ref> ::moussî / muchî (ôte dobe rifondowe) est scrît "''mouchî''". == Difoûtrinnes hårdêyes == * [https://web.archive.org/web/20071104194923/http://www.ardennesmagazine.be/rubrique/artistes/0709_gaston-BD/artiste.htm Prezintaedje di l' albom l°10 e walon, dins Ardenne Magazine] * [https://web.archive.org/web/20090910033527/http://www.ardenneweb.eu/videos/gaston_walon_1 Videyo d' on lijheu "ordinaire" ki lét ene pådje do live] == Sourdants & pî-notes == [[Categoreye:Lives e walon]] [[Categoreye:Redjårbaedjes e walon]] [[Categoreye:Bindes d' imådjes e walon]] cewh27tvxjksb7hmcyrfhsq7vl2wzlx 0 35747 408833 384875 2024-10-23T10:12:39Z Lucyin 16 408833 wikitext text/x-wiki [[Imådje:Djan et Djene Denis.jpg|thumb|coviete]] '''Djan et Djene''' (''Djan èt Djène'', ''Dj'han èt Jane''), c' est on [[live d' imådjes]] sicrît aprume pa [[Chantal Denis]]. et k' a vudî e [[2011]] Adonpwis, il a stî [[redjårbé]] e deus ôtes [[accints do walon]] : [[walon do Levant]] pa [[Marcel Slangen]] et [[walon do Coûtchant]] pa [[Jean-Luc Fauconnier]]. Li live est enimådjî pa [[Stibane]]. C' est l' deujhinme limero del coleccion [[Les bablutes]]. Gn a on ratournaedje e francès padrî, sol deujhinme mitan do live. =={{HD}}== * [http://walon.1fr1.net/t189-chantal-denis On boket do live] (mwaisse modêye) {{wenz}} * [[Wikt:Djan|Djan]], [[Wikt:Djene|Djene]] : pådje des deus ptits nos sol [[Wiccionaire]] [[Categoreye:Lives d' imådjes e walon]] [[Categoreye:Consey des Lingaedjes do Payis]] tmx42ou6i7rynq1ftgz951n2y2j1qkc 0 37513 408828 406571 2024-10-23T10:09:37Z Lucyin 16 408828 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|Li Dérène Chîje}}''}} {{Dizo-tite|Li dierinne shijhe}} [[Imådje:Anatole Marchal dierinne shijhe-rc.jpg|thumb|coviete]] '''Li dierinne shijhe''' (''li Dérène Chîje''), c' est on live di [[racontroûle]]s k' on dit al [[shijhe]], sicrîts pa [[Anatole Marchal]], ey eplaidî e [[1941]]. == Contnou == * Floriconte do [[vert-pexheu|mårtén-pexheu]] : p. 150-153. == {{HD}} == * [http://walon.cultureforum.net/t217-anatole-marchal Mwaisse modêye do conte di Marluzene] {{wenz}} * [http://rifondou.walon.org/Marchal_Anatole.php#meluzene Modêye e rfondou] {{Abt}} * [[Wikt:Sipeciås:Pages_liées/Sourdant:Li_Dérène_Chîje|Fråzes do live dins l' Wiccionaire]] [[Categoreye:Lives e walon]] rbrlxd7y8ov5q3lj1t7sad592gaioqk 408829 408828 2024-10-23T10:10:45Z Lucyin 16 Lucyin a displaecî l’ pådje [[Li dierinne shijhe (contes)]] viè [[Li dérène Chîje]] 408828 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|Li Dérène Chîje}}''}} {{Dizo-tite|Li dierinne shijhe}} [[Imådje:Anatole Marchal dierinne shijhe-rc.jpg|thumb|coviete]] '''Li dierinne shijhe''' (''li Dérène Chîje''), c' est on live di [[racontroûle]]s k' on dit al [[shijhe]], sicrîts pa [[Anatole Marchal]], ey eplaidî e [[1941]]. == Contnou == * Floriconte do [[vert-pexheu|mårtén-pexheu]] : p. 150-153. == {{HD}} == * [http://walon.cultureforum.net/t217-anatole-marchal Mwaisse modêye do conte di Marluzene] {{wenz}} * [http://rifondou.walon.org/Marchal_Anatole.php#meluzene Modêye e rfondou] {{Abt}} * [[Wikt:Sipeciås:Pages_liées/Sourdant:Li_Dérène_Chîje|Fråzes do live dins l' Wiccionaire]] [[Categoreye:Lives e walon]] rbrlxd7y8ov5q3lj1t7sad592gaioqk 408831 408829 2024-10-23T10:11:10Z Lucyin 16 408831 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|li dérène Chîje}}''}} {{Dizo-tite|Li dierinne shijhe}} [[Imådje:Anatole Marchal dierinne shijhe-rc.jpg|thumb|coviete]] '''Li dierinne shijhe''' (''li Dérène Chîje''), c' est on live di [[racontroûle]]s k' on dit al [[shijhe]], sicrîts pa [[Anatole Marchal]], ey eplaidî e [[1941]]. == Contnou == * Floriconte do [[vert-pexheu|mårtén-pexheu]] : p. 150-153. == {{HD}} == * [http://walon.cultureforum.net/t217-anatole-marchal Mwaisse modêye do conte di Marluzene] {{wenz}} * [http://rifondou.walon.org/Marchal_Anatole.php#meluzene Modêye e rfondou] {{Abt}} * [[Wikt:Sipeciås:Pages_liées/Sourdant:Li_Dérène_Chîje|Fråzes do live dins l' Wiccionaire]] [[Categoreye:Lives e walon]] atd8e6apvuhy84vp00y8ifkqpby7l1r 408832 408831 2024-10-23T10:11:27Z Lucyin 16 408832 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|li dérène Chîje}}''}} {{Dizo-tite|Li dierinne shijhe (contes)}} [[Imådje:Anatole Marchal dierinne shijhe-rc.jpg|thumb|coviete]] '''Li dierinne shijhe''' (''li Dérène Chîje''), c' est on live di [[racontroûle]]s k' on dit al [[shijhe]], sicrîts pa [[Anatole Marchal]], ey eplaidî e [[1941]]. == Contnou == * Floriconte do [[vert-pexheu|mårtén-pexheu]] : p. 150-153. == {{HD}} == * [http://walon.cultureforum.net/t217-anatole-marchal Mwaisse modêye do conte di Marluzene] {{wenz}} * [http://rifondou.walon.org/Marchal_Anatole.php#meluzene Modêye e rfondou] {{Abt}} * [[Wikt:Sipeciås:Pages_liées/Sourdant:Li_Dérène_Chîje|Fråzes do live dins l' Wiccionaire]] [[Categoreye:Lives e walon]] f7i7eb1vwosh7odnl2ik1ok5zs6mfkn 0 37964 408827 390895 2024-10-23T10:04:36Z Lucyin 16 408827 wikitext text/x-wiki [[Imådje:Quervain miråkes hameas.jpg|thumb|coviete]] '''Miråkes dins les hameas''' (''Miraukes dins les amias''), c' est on [[live (po lére)|live]] sicrît pa [[André Quevrain]] avou troes coûtès [[pitit roman|noveles]] et 60 [[powezeye]]s. Les tecses sont redjårbés e francès vizon vizu (mins l' francès est a droete, li walon a hintche). Il a vudî e [[2013]]. == Les noveles == * Li [[bierdjî]] d' [[Inzefîs]] * Leyon, li [[tchén]] do [[boledjî]] ([https://web.archive.org/web/20140720142707/http://walon.cultureforum.net/t237-andre-quevrain#783 k' on boket est vaici]) * Mimile == Sintimint d' lijheu == :''Dj' a lî tos les [[live (po lére)|lives]] d' André Quevrain, mins etur nozôtes, i m’ vos l’ fåt dire, " Miråkes dins les hameas", c' est l’ pus bea ! :''Ewou çk' i va cweri ses idêyes, don, li Dré ? Ossu bon scrijheu d’ [[fåve]]s qui d’ [[powezeye]]s, tos ses tecses, on les lét d' on lan ! :''Pont d'aroutinance, lès bokèts sont plaîjants au d'la. Èt, cérèje su l’ wastia, i sont tortos twârtchîs dins on bia-z-èt bon walon d’ Nameur èt d'avaur-là. Oyi, mès djins, one fièsse di mots, di [[ratourneure|tournûres èt d’ ratoûrnûres]] qui font spiter nosse lingadje èt, sins manque, rimpli nos tièsses èt nos keûrs di stwèles. :''I n’ faut nin balziner po-z-acheter ç’ lîve-là, pace qui tot lès caurs vont dins l’ tchirlike dèl soce « Les Perce-Neige », one soce di nosse payis qu'èst véla po d'ner on côp di spale aus djins disfwârcîs. :''One grande tchapurnéye, André, èt à vos copleûs èto !''<ref>[[Joëlle Spierkel]], {{Ran}} 67, [[erî-såjhon]] 2013</ref> == {{HD}} == * [https://walon.1fr1.net/t237-andre-quevrain#783 On tecse do live] {{wenz}} == Sourdants == [[Categoreye:Lives e walon]] 4qes5kjpfzrzpr62iu3v9mjiqfjfqme 0 38341 408826 390885 2024-10-23T10:00:10Z Lucyin 16 408826 wikitext text/x-wiki [[Imådje:Matterne Henri Louwis Pitchou.jpg|thumb|coviete]] '''Louwis d' emon l' Pitchou''' (''Louwis d'èmon l' Pitchou''), c' est on [[roman e walon]], sicrît pa [[Henri Matterne]], k' a rexhou e [[2012]]. Il est sortitré "Istwere d' on djonne rezistant". Li roman est [[eplaidî]] pa les [[Relîs namurwès]]. Il a stî saetchî a 300 egzimplaires. == Persounaedjes == Louwis d' emon l' Pitchou, c' est l' no do mwaisse persounaedje. C' est on djonne di 18 ans ki va esse "emacralé dins l' mouvmint (del Rezistance siconte les Almands el [[deujhinme guere daegnrece]]) po les beas ouys del feye då [[tchampete]]" (p. 7). Cisse-ciale si lome Djuliye. Les ôtes acteurs candjnut tofer. == Plaeçmint dins li spåce et dins l' tins == === Tins === Gn a pont d' date pol kiminçmint do roman. Mins docô après li cmince, Louwis va esse evoyî al [[Werbestele]], ci sereut don e [[1942]]. Dins les dierins tchaptrês, on-z anonce li disbarcumint d' Normandeye ([[6 di djun]] [[1944]]), et on date li liberåcion d' Nameur, li [[3 d' setimbe]] [[1944]]. Li spoûle si finixh djusse après. === Espåce === Li mwaisse persounaedje est d' [[Loyi]]. I va a [[Andwè]] po rescontrer l' prumî côp onk di l' [[Årmeye blantche]]. Pu po des missions a [[Foirzêye]] ([[Havsin]]), a [[Dåve]], a [[Sint-Dnis]], al fén a [[Djedene]], po rdjonde li [[maki del Cinse Djacot]]. == Corwaitaedje == === Bastixhaedje do live === Li live tchereye purade come ene cronike des faitindjes d' on rezistant ki come on roman a suspinse. Pa deus côps, gn a des tecses di discrijhaedje d' etrevéns del rezistance, riprins d' ôtes documints : * l' atake del cinse di [[Maibele]], on radjîstoe des rezistants. * discrijhaedje des makis del [[Cinse Djacot]] ([[Croes-Schaye]]) === walon === Come todi, li walon da Hinri Matterne est å pere des pôces. == {{HD}} == On boket do roman : * [https://walon.1fr1.net/t227-henri-matterne#767 Mwaisse modêye] {{Wenz}} * [http://rifondou.walon.org/guere40-45.php#cinse_djacot Modêye e rfondou] {{Abt}} [[Categoreye:Romans e walon]] [[Categoreye:Guere di 1940-1945]] dedh5kyg1v7l2p3lb339oyp40edurj4 0 52145 408834 408711 2024-10-23T10:21:41Z Lucyin 16 /* Lives e walon */ 408834 wikitext text/x-wiki {{Info calindrî grigoryin}} {{Naiviaedje anêye}} == Ça s' a passé ciste anêye la == === Etrevéns a vey avou l' walon === * [[Scoles di Bive]], ashyinne do bontins, les mårdis 9, 16, 23 et 30 d' avri; scole pa les scolîs li 7 di may. * 11 di djulete : li [[Mouvmint Rifômrece]] et [[Les Egadjîs]] dijhnut k' i volnut mete e valeur d' ene manire «volontarisse» les lingaedjes do payis.<ref>{{fr}} «''La promotion de la langue française et des langues endogènes (dans leur diversité territoriale) est un enjeu qui retient évidemment l’attention du Gouvernement. Par les valeurs qu’elles véhiculent, les mises en relation qu’elles favorisent, le patrimoine qu’elles incarnent et le sens qu’elles permettent de partager, les langues sont à la fois un vecteur et un socle, en Belgique comme à l’international, dont le Gouvernement entend faire une promotion volontariste.''» ([https://drive.google.com/file/d/1LkCCoJvv56FHk0mg4SUmCsLW0Tkfy35R/view Sourdant])</ref> ==== Fiesse ås lingaedjes walons ==== Ele s' a tnou a [[Boufiou]] et a [[Tcheslet]] li semdi 4 di may. Elle a stî shuvowe d' ene fiesse des tchansons e walon li dimegne 5. ==== Lives e walon ==== [[Imådje:Louis Dames.JPG|thumb]] I gn ava co des [[stande]]s ås lives e walon les troes djoûs do wekene di [[Påke]] (30 di måss, prumî et 2 d' avri) a [[Rdû]]. Lives rexhous e 2024 : * [[Dji n' sai shofler (powezeye)|Dji n' sai shofler]] ([[Joseph Dewez]]) * [[Dames (arimés)|Dames]] ([[Bernard Louis]]) * [[Tchansons d' ene miete pus lon (tchanChâlèrwè ça Conte"snî)|Tchansons d' ene miete pus lon]] ([[Xavier Bernier]]) * [[Les teres då Bon Diè]] ([[André Henin]] - novele edicion) * ''[[Lèyîz nos-åmes bin tchôdes (powezeyes)|Lèyîz nos-åmes bin tchôdes]]'' ([[Nicolas Defrecheux]] - pitit live po les djournêyes [[Araedje di lére (djournêyes)|Araedje di lére]])<ref>[https://objectifplumes.be/doc/leyiz-nos-ames-bin-tchodes-laissez-nos-ames/ Aberwerter ''Lèyîz nos-åmes bin tchôdes''.]</ref> * ''[[Des rôzes et des spenes (tecses)|Dès rôses èt dès spènes]]'' ([[Jean Wisimus]] - novele edicion pal Buro d' Racsegnes ås Tourisses di [[Djalhé]]) * [[Les cis di m' corti (live)|Les cis di m' corti]] ([[Joselyne Mostenne]]) * ''[[Flotches, foûrlaches èyèt boulètes (live d' imådjes)|Flotches, foûrlaches èyèt boulètes]]'' (binde d' imådjes di «Gaston L' Biestreye» ratourné pa [[Jean-Luc Fauconnier]]). ==== Lives et studias sol walon ==== * [https://patrimoineculturel.cfwb.be/fileadmin/sites/colpat/uploads/GRAPHISME/Publications/Patrimoine_immateriel-mobilier/Vivant_1_vf.pdf#Vivant%201_vf.indd%3A.25165%3A97 ''Où est passée la petite souris verte qui courait dans l’herbe ? Réflexion sur l’univers (désen)chanté des enfants''], on studia di [[Françoise Lempereur]] so les [[rime-rame d' efant]] e francès ey e walon * [https://web.archive.org/web/20240416190224/https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=ce164340a6f16d3dd14220389920f9634f08fdbb&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPL-avis_init6_20240328.pdf Mwaisse plan d' accion po les lingaedjes do payis] do [[Consey do Lingaedje francès, des Lingaedjes do Payis et des Politikes linwistikes]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] * [https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=d8a2543d6181402ac83c6246d94601e743c06fb0&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPLNote_pol_ling_2024-2029-vf.pdf Note di politike linwistike pol termene 2024-2029] * [[Charles Botos]], [https://matheo.uliege.be/handle/2268.2/20611 ''Édition critique d'''Èl roûze dè sinte Èrnèle'' de Georges Willame''] * [[Philippe Antoine]], [[Motî do Virwin]] (novele edicion)<ref>https://espacemasson.be/achat-livres</ref> * [[Motî Léonard]] (novele edicion) ==== Teyåte e walon ==== [[Imådje:Robert Michel Nova Beldjica riclame.JPG|thumb|150px]] * [[Nova Belgica (operå)|Nova Belgica]] (operå da [[Michel Robert]]) ==== Tchanson e walon ==== * On s' voet voltî ([[José Bedeur]] et [[Philippe Anciaux]])<ref>https://www.youtube.com/watch?v=-5xYcAiN1RE</ref> ==== Emissions e walon ==== === Etrevéns a vey avou l' Walonreye === * 9 di djun : vôtaedje po l' [[Pårlumint uropeyin]] * 13 d' octôbe : [[vôtaedjes comunås eyet provinciås del Beldjike di 2024]] === Etrevéns a vey avou l' Beldjike === [[Imådje:Belgium Chamber of Deputies 09062024.svg|thumb|left|Pårtis e l' Tchambe après les vôtaedjes do moes d' djun]] Ås [[Vôtaedjes federås del Beldjike di 2024|vôtaedjes federås del Beldjike]] (ki s' fijhît li 9 di djun), c' est l' foite droete ki wangna e l' Flande eyet l' droete e l' Walonreye. === Ôtes etrevéns === Shûte del [[guere d' Oucrinne]] et do [[guere di Gaza (2023-2024)|macsådaedje des Gazawîs]]. Metingue des cinsîs totavå l' Urope, disconte el [[Mercosur|Miercosour]] et les papiyådreyes del [[Kimene Politike Cinsrece]] uropeyinne. Li 9 di djun ås vôtaedjes po l' [[Union Uropeyinne|Urope]], les pårtis d' [[foite droete]] ont rmonté dins mo des payis. Li [[Mali]], li [[Bourkina Fasso]] eyet l' [[Nidjer]], troes payis dizo redjime militaire, si dilaxhnut del [[CDEAO]] et mete so pî ene novele confederåcion. [[Reschandixhaedje del Daegne]]: li moes d' djun a co stî l' pus tchôd dispu k' on rleve les timperateures e monde etir. == Ont vnou å monde ciste anêye la == == Ont morou ciste anêye la == === Rilomés Walons et waloneus === * [[28 di djanvî]]: [[Guillaume Warnier]] * [[24 di måss]] : [[Jeannine Lemaître]] * [[21 di djulete]] : [[Jean Volant]] === Ôtès djins === * [[7 di djanvî]]: [[Franz Beckenbauer]] * [[11 di djun]]: [[Françoise Hardy]] * [[31 di djulete]]: [[Ismaël Haniyeh]] (assaziné) == Sourdants == [[Categoreye:Date]] hbuhwcn69q6h7h5kevro6d7sktxn9sj 408835 408834 2024-10-23T10:22:25Z Lucyin 16 /* Lives e walon */ 408835 wikitext text/x-wiki {{Info calindrî grigoryin}} {{Naiviaedje anêye}} == Ça s' a passé ciste anêye la == === Etrevéns a vey avou l' walon === * [[Scoles di Bive]], ashyinne do bontins, les mårdis 9, 16, 23 et 30 d' avri; scole pa les scolîs li 7 di may. * 11 di djulete : li [[Mouvmint Rifômrece]] et [[Les Egadjîs]] dijhnut k' i volnut mete e valeur d' ene manire «volontarisse» les lingaedjes do payis.<ref>{{fr}} «''La promotion de la langue française et des langues endogènes (dans leur diversité territoriale) est un enjeu qui retient évidemment l’attention du Gouvernement. Par les valeurs qu’elles véhiculent, les mises en relation qu’elles favorisent, le patrimoine qu’elles incarnent et le sens qu’elles permettent de partager, les langues sont à la fois un vecteur et un socle, en Belgique comme à l’international, dont le Gouvernement entend faire une promotion volontariste.''» ([https://drive.google.com/file/d/1LkCCoJvv56FHk0mg4SUmCsLW0Tkfy35R/view Sourdant])</ref> ==== Fiesse ås lingaedjes walons ==== Ele s' a tnou a [[Boufiou]] et a [[Tcheslet]] li semdi 4 di may. Elle a stî shuvowe d' ene fiesse des tchansons e walon li dimegne 5. ==== Lives e walon ==== [[Imådje:Louis Dames.JPG|thumb]] I gn ava co des [[stande]]s ås lives e walon les troes djoûs do wekene di [[Påke]] (30 di måss, prumî et 2 d' avri) a [[Rdû]]. Lives rexhous e 2024 : * [[Dji n' sai shofler (powezeye)|Dji n' sai shofler]] ([[Joseph Dewez]]) * [[Dames (arimés)|Dames]] ([[Bernard Louis]]) * [[Tchansons d' ene miete pus lon (tchanChâlèrwè ça Conte"snî)|Tchansons d' ene miete pus lon]] ([[Xavier Bernier]]) * [[Les teres då Bon Diè]] ([[André Henin]] - novele edicion) * ''[[Lèyîz nos-åmes bin tchôdes (powezeyes)|Lèyîz nos-åmes bin tchôdes]]'' ([[Nicolas Defrecheux]] - pitit live po les djournêyes [[Araedje di lére (djournêyes)|Araedje di lére]])<ref>[https://objectifplumes.be/doc/leyiz-nos-ames-bin-tchodes-laissez-nos-ames/ Aberwerter ''Lèyîz nos-åmes bin tchôdes''.]</ref> * ''[[Des rôzes et des spenes (tecses)|Dès rôses èt dès spènes]]'' ([[Jean Wisimus]] - novele edicion pal Buro d' Racsegnes ås Tourisses di [[Djalhé]]) * [[Les cis di m' corti (live)|Les cis di m' corti]] (live di fotos avou bouyotes di [[Joselyne Mostenne]]) * ''[[Flotches, foûrlaches èyèt boulètes (live d' imådjes)|Flotches, foûrlaches èyèt boulètes]]'' (binde d' imådjes di «Gaston L' Biestreye» ratourné pa [[Jean-Luc Fauconnier]]). ==== Lives et studias sol walon ==== * [https://patrimoineculturel.cfwb.be/fileadmin/sites/colpat/uploads/GRAPHISME/Publications/Patrimoine_immateriel-mobilier/Vivant_1_vf.pdf#Vivant%201_vf.indd%3A.25165%3A97 ''Où est passée la petite souris verte qui courait dans l’herbe ? Réflexion sur l’univers (désen)chanté des enfants''], on studia di [[Françoise Lempereur]] so les [[rime-rame d' efant]] e francès ey e walon * [https://web.archive.org/web/20240416190224/https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=ce164340a6f16d3dd14220389920f9634f08fdbb&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPL-avis_init6_20240328.pdf Mwaisse plan d' accion po les lingaedjes do payis] do [[Consey do Lingaedje francès, des Lingaedjes do Payis et des Politikes linwistikes]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] * [https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=d8a2543d6181402ac83c6246d94601e743c06fb0&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPLNote_pol_ling_2024-2029-vf.pdf Note di politike linwistike pol termene 2024-2029] * [[Charles Botos]], [https://matheo.uliege.be/handle/2268.2/20611 ''Édition critique d'''Èl roûze dè sinte Èrnèle'' de Georges Willame''] * [[Philippe Antoine]], [[Motî do Virwin]] (novele edicion)<ref>https://espacemasson.be/achat-livres</ref> * [[Motî Léonard]] (novele edicion) ==== Teyåte e walon ==== [[Imådje:Robert Michel Nova Beldjica riclame.JPG|thumb|150px]] * [[Nova Belgica (operå)|Nova Belgica]] (operå da [[Michel Robert]]) ==== Tchanson e walon ==== * On s' voet voltî ([[José Bedeur]] et [[Philippe Anciaux]])<ref>https://www.youtube.com/watch?v=-5xYcAiN1RE</ref> ==== Emissions e walon ==== === Etrevéns a vey avou l' Walonreye === * 9 di djun : vôtaedje po l' [[Pårlumint uropeyin]] * 13 d' octôbe : [[vôtaedjes comunås eyet provinciås del Beldjike di 2024]] === Etrevéns a vey avou l' Beldjike === [[Imådje:Belgium Chamber of Deputies 09062024.svg|thumb|left|Pårtis e l' Tchambe après les vôtaedjes do moes d' djun]] Ås [[Vôtaedjes federås del Beldjike di 2024|vôtaedjes federås del Beldjike]] (ki s' fijhît li 9 di djun), c' est l' foite droete ki wangna e l' Flande eyet l' droete e l' Walonreye. === Ôtes etrevéns === Shûte del [[guere d' Oucrinne]] et do [[guere di Gaza (2023-2024)|macsådaedje des Gazawîs]]. Metingue des cinsîs totavå l' Urope, disconte el [[Mercosur|Miercosour]] et les papiyådreyes del [[Kimene Politike Cinsrece]] uropeyinne. Li 9 di djun ås vôtaedjes po l' [[Union Uropeyinne|Urope]], les pårtis d' [[foite droete]] ont rmonté dins mo des payis. Li [[Mali]], li [[Bourkina Fasso]] eyet l' [[Nidjer]], troes payis dizo redjime militaire, si dilaxhnut del [[CDEAO]] et mete so pî ene novele confederåcion. [[Reschandixhaedje del Daegne]]: li moes d' djun a co stî l' pus tchôd dispu k' on rleve les timperateures e monde etir. == Ont vnou å monde ciste anêye la == == Ont morou ciste anêye la == === Rilomés Walons et waloneus === * [[28 di djanvî]]: [[Guillaume Warnier]] * [[24 di måss]] : [[Jeannine Lemaître]] * [[21 di djulete]] : [[Jean Volant]] === Ôtès djins === * [[7 di djanvî]]: [[Franz Beckenbauer]] * [[11 di djun]]: [[Françoise Hardy]] * [[31 di djulete]]: [[Ismaël Haniyeh]] (assaziné) == Sourdants == [[Categoreye:Date]] 1vgg6gbwmn5y6mruyv797chduxbtk7w 408840 408835 2024-10-23T11:40:24Z Lionel June 8941 /* Lives e walon */ 408840 wikitext text/x-wiki {{Info calindrî grigoryin}} {{Naiviaedje anêye}} == Ça s' a passé ciste anêye la == === Etrevéns a vey avou l' walon === * [[Scoles di Bive]], ashyinne do bontins, les mårdis 9, 16, 23 et 30 d' avri; scole pa les scolîs li 7 di may. * 11 di djulete : li [[Mouvmint Rifômrece]] et [[Les Egadjîs]] dijhnut k' i volnut mete e valeur d' ene manire «volontarisse» les lingaedjes do payis.<ref>{{fr}} «''La promotion de la langue française et des langues endogènes (dans leur diversité territoriale) est un enjeu qui retient évidemment l’attention du Gouvernement. Par les valeurs qu’elles véhiculent, les mises en relation qu’elles favorisent, le patrimoine qu’elles incarnent et le sens qu’elles permettent de partager, les langues sont à la fois un vecteur et un socle, en Belgique comme à l’international, dont le Gouvernement entend faire une promotion volontariste.''» ([https://drive.google.com/file/d/1LkCCoJvv56FHk0mg4SUmCsLW0Tkfy35R/view Sourdant])</ref> ==== Fiesse ås lingaedjes walons ==== Ele s' a tnou a [[Boufiou]] et a [[Tcheslet]] li semdi 4 di may. Elle a stî shuvowe d' ene fiesse des tchansons e walon li dimegne 5. ==== Lives e walon ==== [[Imådje:Louis Dames.JPG|thumb]] I gn ava co des [[stande]]s ås lives e walon les troes djoûs do wekene di [[Påke]] (30 di måss, prumî et 2 d' avri) a [[Rdû]]. Lives rexhous e 2024 : * [[Dji n' sai shofler (powezeye)|Dji n' sai shofler]] ([[Joseph Dewez]]) * [[Dames (arimés)|Dames]] ([[Bernard Louis]]) * [[Tchansons d' ene miete pus lon (tchansnî)|Tchansons d' ene miete pus lon]] ([[Xavier Bernier]]) * [[Les teres då Bon Diè]] ([[André Henin]] - novele edicion) * ''[[Lèyîz nos-åmes bin tchôdes (powezeyes)|Lèyîz nos-åmes bin tchôdes]]'' ([[Nicolas Defrecheux]] - pitit live po les djournêyes [[Araedje di lére (djournêyes)|Araedje di lére]])<ref>[https://objectifplumes.be/doc/leyiz-nos-ames-bin-tchodes-laissez-nos-ames/ Aberwerter ''Lèyîz nos-åmes bin tchôdes''.]</ref> * ''[[Des rôzes et des spenes (tecses)|Dès rôses èt dès spènes]]'' ([[Jean Wisimus]] - novele edicion pal Buro d' Racsegnes ås Tourisses di [[Djalhé]]) * [[Les cis di m' corti (live)|Les cis di m' corti]] (live di fotos avou bouyotes di [[Joselyne Mostenne]]) * ''[[Flotches, foûrlaches èyèt boulètes (live d' imådjes)|Flotches, foûrlaches èyèt boulètes]]'' (binde d' imådjes di «Gaston L' Biestreye» ratourné pa [[Jean-Luc Fauconnier]]). ==== Lives et studias sol walon ==== * [https://patrimoineculturel.cfwb.be/fileadmin/sites/colpat/uploads/GRAPHISME/Publications/Patrimoine_immateriel-mobilier/Vivant_1_vf.pdf#Vivant%201_vf.indd%3A.25165%3A97 ''Où est passée la petite souris verte qui courait dans l’herbe ? Réflexion sur l’univers (désen)chanté des enfants''], on studia di [[Françoise Lempereur]] so les [[rime-rame d' efant]] e francès ey e walon * [https://web.archive.org/web/20240416190224/https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=ce164340a6f16d3dd14220389920f9634f08fdbb&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPL-avis_init6_20240328.pdf Mwaisse plan d' accion po les lingaedjes do payis] do [[Consey do Lingaedje francès, des Lingaedjes do Payis et des Politikes linwistikes]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] * [https://www.culture.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&g=0&hash=d8a2543d6181402ac83c6246d94601e743c06fb0&file=fileadmin/sites/culture/upload/culture_super_editor/culture_editor/documents/Gouvernance_culturelle/Conseil_LF/CLPLNote_pol_ling_2024-2029-vf.pdf Note di politike linwistike pol termene 2024-2029] * [[Charles Botos]], [https://matheo.uliege.be/handle/2268.2/20611 ''Édition critique d'''Èl roûze dè sinte Èrnèle'' de Georges Willame''] * [[Philippe Antoine]], [[Motî do Virwin]] (novele edicion)<ref>https://espacemasson.be/achat-livres</ref> * [[Motî Léonard]] (novele edicion) ==== Teyåte e walon ==== [[Imådje:Robert Michel Nova Beldjica riclame.JPG|thumb|150px]] * [[Nova Belgica (operå)|Nova Belgica]] (operå da [[Michel Robert]]) ==== Tchanson e walon ==== * On s' voet voltî ([[José Bedeur]] et [[Philippe Anciaux]])<ref>https://www.youtube.com/watch?v=-5xYcAiN1RE</ref> ==== Emissions e walon ==== === Etrevéns a vey avou l' Walonreye === * 9 di djun : vôtaedje po l' [[Pårlumint uropeyin]] * 13 d' octôbe : [[vôtaedjes comunås eyet provinciås del Beldjike di 2024]] === Etrevéns a vey avou l' Beldjike === [[Imådje:Belgium Chamber of Deputies 09062024.svg|thumb|left|Pårtis e l' Tchambe après les vôtaedjes do moes d' djun]] Ås [[Vôtaedjes federås del Beldjike di 2024|vôtaedjes federås del Beldjike]] (ki s' fijhît li 9 di djun), c' est l' foite droete ki wangna e l' Flande eyet l' droete e l' Walonreye. === Ôtes etrevéns === Shûte del [[guere d' Oucrinne]] et do [[guere di Gaza (2023-2024)|macsådaedje des Gazawîs]]. Metingue des cinsîs totavå l' Urope, disconte el [[Mercosur|Miercosour]] et les papiyådreyes del [[Kimene Politike Cinsrece]] uropeyinne. Li 9 di djun ås vôtaedjes po l' [[Union Uropeyinne|Urope]], les pårtis d' [[foite droete]] ont rmonté dins mo des payis. Li [[Mali]], li [[Bourkina Fasso]] eyet l' [[Nidjer]], troes payis dizo redjime militaire, si dilaxhnut del [[CDEAO]] et mete so pî ene novele confederåcion. [[Reschandixhaedje del Daegne]]: li moes d' djun a co stî l' pus tchôd dispu k' on rleve les timperateures e monde etir. == Ont vnou å monde ciste anêye la == == Ont morou ciste anêye la == === Rilomés Walons et waloneus === * [[28 di djanvî]]: [[Guillaume Warnier]] * [[24 di måss]] : [[Jeannine Lemaître]] * [[21 di djulete]] : [[Jean Volant]] === Ôtès djins === * [[7 di djanvî]]: [[Franz Beckenbauer]] * [[11 di djun]]: [[Françoise Hardy]] * [[31 di djulete]]: [[Ismaël Haniyeh]] (assaziné) == Sourdants == [[Categoreye:Date]] 75vp7cxv6ctyi59r9gntia1v6azvhn5 0 53321 408830 2024-10-23T10:10:45Z Lucyin 16 Lucyin a displaecî l’ pådje [[Li dierinne shijhe (contes)]] viè [[Li dérène Chîje]] 408830 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Li dérène Chîje]] i1limoe0fvuwexduuw7g350q5xmo3ik