Wikipedia
xhwiki
https://xh.wikipedia.org/wiki/Iphepha_Elingundoqo
MediaWiki 1.44.0-wmf.3
first-letter
iMedia
Mahluko
Ingxoxo
Ilungu
Ingxoxo nelungu
Wikipedia
Ingxoxo ngeWikipedia
Ngokweenkcukacha
Ingxoxo ngokweenkcukacha
iMediaWiki
Ingxoxo ngeMediaWiki
iThemplethi
Ingxoxo yethemplethi
Uncedo
Ingxoxo ngoncedo
Uluhlu
Ingxoxo ngoluhlu
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Ihlabathi
0
4369
37869
29295
2024-11-18T02:27:05Z
DCNFY
11066
Translating english sentences to xhosa
37869
wikitext
text/x-wiki
'''Ihlabathi''' yindawo eyiplanethi yesithathu ukusuka [[elangeni]] kwaye kukuphela kweplanethi eyaziwa njenge[[ubomi|nobomi]]kuyo. Ihlabathi eli [[ubudala beHlabathi|leenzeka kwisithuba sezigidigidi ezi4.5 billion zeminyaka eyadlulayo]].<ref name="age earth">{{citeweb|url=http://sp.lyellcollection.org/cgi/content/abstract/190/1/205|title=The age of the Earth in the twentieth century- a problem (mostly) solved|accessdate=2009-07-28|publisher=Geological Society, London, Special Publications}}</ref> lelinye leeplanethi ezine [[iplanethi eneempawu zehlabathi|ezinamatye]] ngaphakathi kwi''solar'' [[izinto ezijikeleze ilanga]]. Ezinye zazo zii[[Mercury (iplanethi)|Mercury]], [[iVenus]], kunye ne[[planethi iMars |Mars]].
Ubunzima obukhulu [[mass]] belanga benza okokuba ihlabathi lili[[ukujikeleza|jikeleze ngokwesazinge]], kanye oku kobunzima behlabathi xa busenza okokuba [[inyanga]] ilijikeleze . Nehlabathi ngokunjalo liyazijikikelezela, ngoko ke iindawo ngeendawo zijonge ngaselangeni ngamaxesha ahlukeneyo. Ihlabathi lijikeleza [[ilanga]] kanye (kube kanye ngo"[[year]]") qho kwisithuba esingangamawaka ama-365¼ lijikeleza oko (kanye ngo"[[suku]]").
Inyanga ijikeleza umhlaba qho kwiintsuku ezimalunga nama-27⅓, kwaye ibanokukhanya okuvela elangeni. Njengokuba ihlabathi lijikelelza ilanga kwangelo xesha linye, ukutshintsha kokukhanya kwenyanga kuthatha iintsuku ezimalunga nama-29½ ukuba itshintshe ebumnyameni iye ekukhanyeni okuqaqambileyo isuke apho iphindele ebumnyameni kwakhona. Kulapho ke kwavela khona lo mbono we[[inyanga|nyanga]]. Kodwa ke ngoku iinyanga ezininzi zineentsuku ezingama-30 okanye ama-31 zitsho zikulungele ukwenza unyaka.
ihlabathi kukuphela kwe[[iplanethi|planethi]] kwinkqubo yethu yezinto ezijikeleza ilanga [[ubumanzi|enobumanzi]] obuninzi na[[amanzi]].<ref>{{citeweb|url=http://www.msnbc.msn.com/id/4202901/|title=Rover reveals Mars was once wet enough for life|accessdate=28 July 2009|publisher=[[Microsoft]]}}</ref> Malunga nama71[[iipesenti|%]] zomhlaba zogqunywe [[iilwandle|ngeelwandle]]. Ngenxa yesi sizathu, maxa wambi kuthiwa y''iplanethi eluhlaza okwesibhakabhaka''. {{refn|''Blue Planet'' is a poetic title for the Earth used in [[movie]]s, in [[magazine|cheap paper book]]s, in [[poetry]], and in government reports (such as the [[European Space Agency]]'s "[http://www.esa.int/esapub/bulletin/bulletin137/bul137b_drinkwater.pdf Exploring the water cycle of the 'Blue Planet']")}}
Ngenxa yamanzi ayo, ihlabathi lilikhaya lezigidi zeentlobo ze[[Isityalo|izityalo]] nezi[[izilwanyana|lwanyana]].<ref>{{citeweb|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1988Sci...241.1441M|title= How many species are there on Earth|publisher=Harvard University|accessdate=2009-07-28}}</ref><ref name=purves_et_al2001>{{cite book | author=Purves, William Kirkwood ''et al'' | title=Life, the science of biology| publisher=Macmillan | page=455 | year=2001 | isbn=0716738732 }}</ref> Izinto eziphila emHlabeni ziyitshinsthe kwaphela umphezulu nembonakalo yomhlaba. umzekelo, [[cyanobacteria]] ekuqaleni watshintsha [[umoya]] kwaye wayinika [[I-oxygen|I-oksijini]]. Indawo ephilayo kumphezulu woMhlaba ibizwa ngokuba yi "[[I-Biosphere|biosphere]]".<ref>{{citeweb|url=http://www.space.com/searchforlife/life_origins_001205.html|title= Origins of life on Earth|accessdate=2009-07-28|publisher=Space.com}}</ref>
==Igophe lokujika==
[[File:AxialTiltObliquity.png|thumb|right|300px|Ihlabathi lijika kwigophe ekuthiwa yi"[[axial tilt]]") ngokunxulumene nomzila wayo ojikeleze langa]]Ihlabathi yinxalenye yee[[iplanethi|planethi]] ezisibhozo kwakunye nenxalenye yamawakawaka ezinto ezincinane ezizulazula zijikeleza [[ilanga]] njenge[[nkqubo yokujikeleza kwezinto ezingqonge ilanga]]. Inkqubo yokujikeleza kwezinto ezingqonge ilanga ihamba nge[[Ngalo yeOrion]] ye[[Milky Way]] [[Galaxy]] ngoku, kwaye oku kuyakwenzeka isithuba seminyaka eli-10,000.<ref>{{citeweb|url=http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/ask_astro/answers/030827a.html|title=Earth's location in the Milky Way|accessdate=2009-08-06|publisher=NASA}}</ref>
Ihlabathi ngokubanzi {{liguqula|150,000,000|km|mi|sp=us|disp=or|sigfig=2}} kude le kw[[ilanga]] (lo mgama ubizwa ngokuba yi"[[Astronomical Unit]]"). Umhlaba uhamba ngendlela yawo ngesantya [[esikumyinge]] wama {{convert|30|km|mi|sp=us|abbr=on|disp=or|sigfig=2}} ngomzuzwana. <ref>{{citeweb|url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/earthfact.html|title=NASA- an Earth fact sheet|accessdate=2009-08-06|publisher=NASA}}</ref> Umhlaba ujika kuyo yonke le ndlela malunga ne-365¼ yamathuba athatyathwa lilanga ngelo xesha ke uMhlaba wona uchitha uyihamba yonke loo ndlela ujikeleza [[ilanga]].<ref name=IERS>{{cite web | author=Staff | date=2007-08-07 | url=http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/models/constants.html | title=Useful Constants | publisher=International Earth Rotation and Reference Systems Service| accessdate=2008-09-23 }}</ref> Ukuze kubekho usuku olude kunezinye qho ngonyaka, [[leap day|usuku olongezelelweyo]] lubakho qho kwiminyaka emine. kuthiwe ke lo nyaka yi"[[leap year]]".
[[Inyanga]] ijikeleza umHlaba kumgama [[ongumyinge]] we {{convert|250,000|mi|km|sp=us|disp=or|disp=flip|sigfig=2}}. It is locked to Earth, so that it always has the same half facing the Earth; the other half is called the "[[Dark Side of the Moon]]". Kuthatha malunga neentsuku ezingama-27⅓ ukuba iNyanga ijikeleze umhlaba wonke kodwa, ngenxa yokuba uMhlaba ujikeleza iLanga ngaxeshanye, kuthatha malunga neentsuku ezingama-29½ ukuba iNyanga isuke ebumnyameni iye ebumnyameni iye ebumnyameni kwakhona. Kulapho igama elithi "[[inyanga]]" lavela khona, nangona iinyanga ezininzi ngoku zineentsuku ezingama-30 okanye ezingama-31
==Imithombo==
{{Reflist}}
2muyvmiwyftyetsl9fd7j1pu9cbn80u
Irediyo yeSizwe yaseBurundi kunye nomabonwakude
0
8467
37870
2024-11-18T03:11:17Z
DCNFY
11066
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1254849519|Burundi National Radio and Television]]"
37870
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television channel|name=Radio Télévision Nationale du Burundi|logo=|logo_size=|launch_date={{start date|1975|10|5|df=yes}}|closed_date=|picture_format=[[1080i]] [[High-definition television|HDTV]]<br />(downscaled to [[4:3]] [[480i]] [[pan and scan]] for [[SDTV]]s)|owner=Government of [[Burundi]]|country=Burundi|area=National|headquarters=Bujumbura|replaced=|replaced_by=|sister_channels=|timeshift_service=|website={{url|www.rtnb.bi/fr}}|terr serv=|sat_serv_1=|sat_chan_1=|cable_serv_1=|cable_chan_1=}}'''ILa Radio Télévision Nationale du Burundi (RTNB)''' (iRadio yeSizwe yaseBurundi kunye nomabonakude) ngumsasazi wesizwe welizwe elikuMbindi Afrika [[Burundi|waseBurundi]]. IRadio yeSizwe yaseBurundi kunye nomabonakude ngoku usasaza ngesiKirundi, isiFrentshi, isiSwahili nesiNgesi.
== Imbali ==
[[Ngokweenkcukacha:Inzu_ikukira_radiyo_nkuru_y'igihugu.jpg|thumb| Ikomkhulu leRTNB eBujumbura.]]
Unomathotholo waqala ukusebenza eBurundi ngowe-1961 ngeRadio Burundi, xa elo lizwe laliselithanga [[Ubukhosi bekoloniyali baseBelgium|laseBelgium]]. Umabonwakude waqala ukuvela, nangona kunjalo, ngo-1984, kudala emva kokuzimela.
I-RTNB iqhuba izikhululo zikanomathotholo ezibini kunye nejelo likamabonakude, elibonelela ngeenkqubo zemfundo nolwazi, kunye nochungechunge lweTV, iinkqubo zentetho, iikhathuni kunye nezinye iinkqubo zokuzonwabisa.
NgoJuni 2013, IBurundi yaqala ukusebenza ngokufuduka kukamabonwakude ukusuka kwi-analogue ukuya kwitekhnoloji yedijithali, eyagqitywa ekupheleni kwe-2014.
== Iimbekiselo ==
<references />
{{Reflist}}
== Bona kwakho ==
* [[BeTV (eBurundi)]]
* [[Imidiya yaseBurundi]]
* [[2015 Izidubedube zaseBurundi|Ngo-2015 udushe lwaseBurundi]]
* [[Unxibelelwano eBurundi]]
* [[Uluhlu lweenkampani zaseBurundi]]
* [[Uqoqosho lwaseBurundi]]
== Amakhonkco angaphandle ==
* {{Website Official|http://www.rtnb.bi}}
{{Television in Burundi}}
[[Uluhlu:Amajelo karhulumente]]
[[Uluhlu:Irediyo eBurundi]]
[[Uluhlu:Izitishi zikamabonwakude nezikhululo zasekwa ngo-1984]]
[[Uluhlu:Izikhululo zikanomathotholo zasekwa ngo-1961]]
[[Uluhlu:Iinkampani zokusasaza zaseBurundi]]
[[Uluhlu:Umabonwakude eBurundi]]
[[Uluhlu:Abasasazi abafumana inkxaso-mali kuluntu]]
7mk3skszdkbd81vzeitn187s0l8qa4h