װיקיפּעדיע yiwiki https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%95%D7%99%D7%A4%D7%98_%D7%96%D7%99%D7%99%D7%98 MediaWiki 1.44.0-wmf.3 first-letter מעדיע באַזונדער רעדן באַניצער באַניצער רעדן װיקיפּעדיע װיקיפּעדיע רעדן טעקע טעקע רעדן מעדיעװיקי מעדיעװיקי רעדן מוסטער מוסטער רעדן הילף הילף רעדן קאַטעגאָריע קאַטעגאָריע רעדן פארטאל פארטאל רעדן TimedText TimedText talk יחידה שיחת יחידה 0 2832 596196 590444 2024-11-15T02:33:50Z Yehoshuakalish 48681 /* געשיכטע */ צוגעלייגט לינקען 596196 wikitext text/x-wiki [[טעקע:PikiWiki_Israel_6489_belz_chassidim_world_center.jpg|קליין|250px|דער בית מדרש פון בעלזא אין ירושלים]] '''בעלזא''' איז א [[חסידות]] געגרינדעט דורך הרב [[שלום רוקח]] אין דער שטאט בעלזא אין מזרח [[גאליציע]], אמאל [[פוילן]], היינט [[אוקראינע]]. דער הויף ציילט צענדליגער בתי מדרש און חינוך אין אסאך יידישע קהילות אויף דער וועלט. == געשיכטע == === הרב שלום === {{הויפט ארטיקל|שלום רוקח}} הרב שלום, וואס ווערט גערופן ''דער ערשטער בעלזער רב'' איז געווען באקאנט אלס וועלט'ס בארימטער בעל מופת צו וועמען צענדליגער טויזנטער אידן און נישט אידן האבן געשטראמט אויף ישועות און רפואות. צו ווערן אויסגעהאלפן און אויסגעהיילט. ביי א סאך תלמידים פון דעם חוזה פון לובלין, רבי [[יעקב יצחק פון לובלין|יעקב יצחק הורוויץ]], איז ער געווען אנגענומען אלס דער ממשיך דרכו. ער האט אויפגעבויעט אין זיינער צייט די שענסטע שול אין גאליציע. ער איז נפטר געווארן [[כ"ז אלול]] [[ה'תרט"ו]], און ליגט אין שטאט בעלזא. === הרב יהושע === {{הויפט ארטיקל|יהושע רוקח}} הרב יהושע, ''דער מיטעלער בעלזער רב'', נאך אים האט איבער גענומען דאס רבנות פון דעם שטעטל בעלזא זיין יונגסטער זון הרב יהושע רוקח, באקאנט אלס דער גרויסער לוחם קעגן דער רעפארם באוועגונג און משכילים. ער האט געגרינדעט אן ארטאדאקסישע באוועגונג אין גאליציע באקאנט אלס 'מחזיקי הדת'. אויך האט ער געגרינדעט דעם ערשטן ארטאדאקסישן צייטשריפט אונטערן נאמען 'קול מחזיקי הדת'. ער איז נפטר געווארן כ"ג שבט תרנ"ד אין [[וויען]], [[עסטרייך]] נאך א געפאהרפולער אפאראציע וואס ער איז אריבער, און ליגט אין בעלזא. [[טעקע:Yissachar Dov Rokeach.jpg|קליין|הרב ישכר דוב רוקח]] === הרב ישכר דוב === {{הויפט ארטיקל|ישכר דוב רוקח (א)}} נאך הרב יהושע איז דאס רבנות פון בעלזא אריבער צו זיין צווייטן זון הרב ישכר דוב רוקח, אנגערופן ''דער פריערדיגער בעלזער רב''. באקאנט אלס חכם הרזים און א געוואלדיגער קלוגער מענטש. אויך זיין גאונות און גדלות בתורה האט באקומען א נאמען און צעשפרייט געווארן איבער גאנץ אייראפע ווי אויך ארץ ישראל און אמעריקע. ביי דער ערשטער וועלט'ס קריג האט ער אויסגעוואנדערט אויף [[אונגארן]] ווי ער האט זיך אויפגעהאלטן און [[מונקאטש]] און אין [[ראצפערט]]. זייענדיג און מונקאטש האט אויסגעבראכן די באקאנטע מחלוקה צווישן [[מונקאטש (הויף)|מונקאטש]] און בעלזא, הויפטזעכטליך צוליב דער קפידא פון דעם ארטיגן שטאט'ס רב רבי [[חיים אלעזר שפירא]] באקאנט אלס מחבר פון ספר ׳מנחת אלעזר׳. ער איז נפטר געווארן [[כ"ב מרחשוון]] [[תרפ"ז]], און ליגט אין בעלזא. [[טעקע:Aharon Rokeach.jpg|קליין|רעכטס|הרב אהרן רוקח]] === הרב אהרן === {{הויפט ארטיקל|אהרן רוקח}} נאך הרב ישכר דוב איז געקרוינט געווארן זיין עלטסטער זון רבי אהרן רוקח אלס רב פון דער שטאט בעלזא. באקאנט אלס זעלטענער פרוש און קדוש וטהור, עס איז געפאלען א שרעקליכע פחד דקדושה אויף יעדער וואס האט נאר געקוקט אויף זיין הייליגער געזיכט, אלע צדיקים פון זיין דור האבן זיך מכניע געווען פאר אים, ער איז אנגענומען אלס דער ריכטיגער 'צדיק הדור' פון זיינער צייט ביי אלע חסידישע און אפילו טייל ליטווישע קרייזן אן אויסנאם. נאך דער [[חורבן אייראפע]] האט רבי [[אהרן רוקח]] זצ"ל, וועלכער איז געווען באקאנט אלס א מלאך אלוקים מיט זיין הייליגער פירונג, צוריק אויפגעבויט די קהילה אין ארץ-ישראל און אין חוץ-לארץ. ער איז נפטר געווארן פלוצלינג מוצאי שבת עקב [[כ"א אב]] תשי"ז אין ירושלים עיר הקודש, זיין פטירה האט אויפגעשוידערט דעם גאנצן ארטדאקסישן יודענטום איבער דער גארער וועלט. ער ליגט אין [[הר המנוחות]] אין גבעת שאול, ירושלים. === הרב ישכר דוב (היינטיקער רבי) === {{הויפט ארטיקל|ישכר דוב רוקח (ב)}} ניין יאר נאך זיין פטירה האט מען אויפגענומען זיין פלומעניק הרב [[ישכר דוב רוקח (ב)|ישכר דוב רוקח]], די הכתרה איז פארגעקומען נאך דעם וואס ער האט חתונה געהאט מיט דער טאכטער פון דעם [[וויזשניץ (הויף)|וויזשניצער]] רבי'ן [[משה יהושע האגער]] אין [[אדר]] [[ה'תשכ"ו]], נאך איידער ער איז געווארן אכצן יאר אלט. אונטער זיין הנהגה האט דאס חסידות געבליעט. די הויפטקווארטיר געפינט זיך אין [[קרית בעלזא]], [[ירושלים]], וואו מ'האט געבויעט דעם [[בעלזער בית מדרש]] אין א ריזיגער געביידע, אויפן סטיל פונעם בית מדרש אין דער שטאט [[בעלז]]. לעבן דעם בית מדרש געפינט זיך דעם רבי'נס הויז, און אין דער ארומיגן געגנט וואוינען בערך טויזנט בעלזער חסידים. דער רבי לייגט אריין א ספעציעלע ארבעט אין חינוך, וואו ער מאכט חידושים אין נייע איינפירונגען, ווי צום ביישפיל דעם באניץ פון [[פסיכאלאג]]ן און סאציאלע באדינונגען אין זיינע מוסדות, און אויך אין קירוב רחוקים. ער האט אויפגעשטעלט די ארגאניזאציעס "תורה ואמונה" "צהר" אין "הידברות", וועלכע זענען באקאנט און דעם עולם התשובה אין ארץ ישראל. אויך האט דער רבי סטימולירט ר' [[מיילעך פירער]] אויפצושטעלן די עזרה למרפא ארגאניזאציע. אין ארץ ישראל האט בעלזא שטיבלעך אין [[ירושלים]], [[בני ברק]], [[אשדוד]], [[בית שמש]], [[תל אביב]], [[קרית גת]], [[נוף הגליל]] און [[חיפה]]; אין [[חוץ לארץ|חו"ל]] אין [[בארא פארק]], [[מאנסי]], [[וויליאמסבורג, ברוקלין|וויליאמסבורג]], [[סטעטן איילאנד|סטעטן איילענד]], [[לייקוואוד|לעיקוואד]], [[מאנטרעאל]],[[אנטווערפן]], [[לאנדאן]], [[מאנטשעסטער]] און, [[ציריך]]. א קליינט צאל פון די חסידים האבן זיך נישט געוואלט אונטערווארפן אונטערן נייעם רבי'ן און האלטן זיך נאך בעלזער חסידים פון רבי [[אהרן רוקח]] זצ"ל. זיי האבן אנגענומען אלס רבי [[יהושע רוקח השני|יהושע רוקח]], [[אדמו"ר]] פון [[מאכניווקא (הויף)|מאכניווקא]]. ==בעלזער ישיבות == דאס בעלזער חסידות האט זעקס [[ישיבה גדולה|ישיבה גדולות]] אין ארץ ישראל: *די אלטע ישיבה אין אגריפס גאס אין [[ירושלים]], געגרינדעט אין [[תש"י]]. היינט איז דער ראש ישיבה הרב אהרן רובינפעלד. *די בעלזער ישיבה אין [[בני ברק]], דער ראש ישיבה איז הרב חיים צבי שפירא. *די בעלזער ישיבה אין [[חיפה]] דער ראש ישיבה איז הרב [[מאיר דוב רעכניצער|בערל רעכניצער]]. *די בעלזער ישיבה אין [[אשדוד]] דער ראש ישיבה איז הרב מאיר ראזענגארטען. *די בעלזער ישיבה "ישמח לב" אין אשדוד דער ראש ישיבה איז הרב שלמה לווינגער. *די בעלזער ישיבה אין בית שמש דער ראש ישיבה איז הרב שלמה בינעטה. אין יאר תשס"ו האט מען אויפגעשטעלט א ישיבה פאר עלטערע בחורים וואס האבן שוין געלערנט דריי יאר אין ישיבה גדולה. די ישיבה איז געווען אין ירושלים אין דעם בנין פון [[קאלעוו (הויף)|קאלעוו]] אין [[שיכון חב"ד (ירושלים)|שיכון חב"ד]], ווי אויך אין [[הר חוצבים]], און געפינט זיך היינט אין [[גבעת שאול]], ירושלים, אינעווייניג פון דער באקאנטער דיסקין געביידע אין אלול פון יאר תשע"ג האט מען אויפגעשטעלט די ישיבה קדושת אהרן וואס געפינט זוך אינעם גרויסן בעלזער בית המדרש אין ירושלים. בעלז האט ישיבה קטנות אין ירושלים, [[בית חלקיה]], [[טעלז סטאן]], [[קוממיות]], בני ברק, [[אשדוד]], בית שמש, [[לאנדאן]], [[מאנטשעסטער]], [[אנטווערפן]], [[מאנטרעאל]], [[בארא פארק]] און [[מאנסי]]. ==אנזיכטיקע חסידים== פריערדיקע: * הרב [[דוד מנחם מאניש באב"ד]] - [[טארנאפאל]]ער רב, מחבר פון [[שו"ת]] "חבצלת השרון". * הרב [[יהושע מנחם עהרנבערג|יהושע מענדל עהרנבערג]] - אב"ד אין [[תל אביב]], באוואוסטער [[פוסק]]. * רבי [[יוסף גרינוואלד]] - רב פון [[פאפא]] און מנהיג פון [[פאפא (הויף)|פאפער]] חסידות אין [[ברוקלין]]. * הרב [[יעקב יצחק ניימאן]] - רב אין פאפא; נאכן חורבן אייראפע רב פון דער בעלזער קהילה אין [[מאנטרעאל]] * רבי [[חיים מאיר יחיאל שפירא (נאראל)|חיים מאיר יחיאל שפירא]] - [[נאראל]]ער רב; נאכן חורבן אייראפע נאראלער רבי אין [[בני ברק]] היינטיקע: * הרב פנחס פרידמאן - ראש הכוללים דחסידי בעלזא אין ארץ ישראל * הרב יעקב גרינוואלד - חבר ה[[בית דין פון קהל מחזיקי הדת]] בארץ ישראל * הרב מאיר דוב רעכניצער מחותן פון די בעלזער רבי, אין ראש ישבה פון בעלזער ישבה אין [[חיפה]] * הרב [[שמאי קהת הכהן גראס]], בארימטער פוסק, מחבר ספר "שבט הקהתי" * הרב אברהם דירנפעלד - חבר ה[[בית דין פון קהל מחזיקי הדת]], רב פון בעלזא קהילה אין תל אביב אין בית שמש, ראש רשת כוללי עיון דחסידי בעלזא * [[אלימלך פירער]], מעדיצינישער עסקן אין ישראל * [[ישראל אייכלער]] דעפוטאט אין כנסת == וועבלינק== {{קאמאנסקאט|Belz Hasidism}} * [http://www.keshet-tv.com/VideoPage.aspx?MediaID=2964 א ווידעא קליפ פון דער בעלזער שול] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060421152823/http://www.keshet-tv.com/VideoPage.aspx?MediaID=2964 |date=2006-04-21 }} {{חסידישע הויפן|בעלזא{{!}}*}} qhg9arp95muvrft0vlk6snbvvzo3pw5 596197 596196 2024-11-15T02:45:21Z Yehoshuakalish 48681 /* בעלזער ישיבות */ אקטועלירט 596197 wikitext text/x-wiki [[טעקע:PikiWiki_Israel_6489_belz_chassidim_world_center.jpg|קליין|250px|דער בית מדרש פון בעלזא אין ירושלים]] '''בעלזא''' איז א [[חסידות]] געגרינדעט דורך הרב [[שלום רוקח]] אין דער שטאט בעלזא אין מזרח [[גאליציע]], אמאל [[פוילן]], היינט [[אוקראינע]]. דער הויף ציילט צענדליגער בתי מדרש און חינוך אין אסאך יידישע קהילות אויף דער וועלט. == געשיכטע == === הרב שלום === {{הויפט ארטיקל|שלום רוקח}} הרב שלום, וואס ווערט גערופן ''דער ערשטער בעלזער רב'' איז געווען באקאנט אלס וועלט'ס בארימטער בעל מופת צו וועמען צענדליגער טויזנטער אידן און נישט אידן האבן געשטראמט אויף ישועות און רפואות. צו ווערן אויסגעהאלפן און אויסגעהיילט. ביי א סאך תלמידים פון דעם חוזה פון לובלין, רבי [[יעקב יצחק פון לובלין|יעקב יצחק הורוויץ]], איז ער געווען אנגענומען אלס דער ממשיך דרכו. ער האט אויפגעבויעט אין זיינער צייט די שענסטע שול אין גאליציע. ער איז נפטר געווארן [[כ"ז אלול]] [[ה'תרט"ו]], און ליגט אין שטאט בעלזא. === הרב יהושע === {{הויפט ארטיקל|יהושע רוקח}} הרב יהושע, ''דער מיטעלער בעלזער רב'', נאך אים האט איבער גענומען דאס רבנות פון דעם שטעטל בעלזא זיין יונגסטער זון הרב יהושע רוקח, באקאנט אלס דער גרויסער לוחם קעגן דער רעפארם באוועגונג און משכילים. ער האט געגרינדעט אן ארטאדאקסישע באוועגונג אין גאליציע באקאנט אלס 'מחזיקי הדת'. אויך האט ער געגרינדעט דעם ערשטן ארטאדאקסישן צייטשריפט אונטערן נאמען 'קול מחזיקי הדת'. ער איז נפטר געווארן כ"ג שבט תרנ"ד אין [[וויען]], [[עסטרייך]] נאך א געפאהרפולער אפאראציע וואס ער איז אריבער, און ליגט אין בעלזא. [[טעקע:Yissachar Dov Rokeach.jpg|קליין|הרב ישכר דוב רוקח]] === הרב ישכר דוב === {{הויפט ארטיקל|ישכר דוב רוקח (א)}} נאך הרב יהושע איז דאס רבנות פון בעלזא אריבער צו זיין צווייטן זון הרב ישכר דוב רוקח, אנגערופן ''דער פריערדיגער בעלזער רב''. באקאנט אלס חכם הרזים און א געוואלדיגער קלוגער מענטש. אויך זיין גאונות און גדלות בתורה האט באקומען א נאמען און צעשפרייט געווארן איבער גאנץ אייראפע ווי אויך ארץ ישראל און אמעריקע. ביי דער ערשטער וועלט'ס קריג האט ער אויסגעוואנדערט אויף [[אונגארן]] ווי ער האט זיך אויפגעהאלטן און [[מונקאטש]] און אין [[ראצפערט]]. זייענדיג און מונקאטש האט אויסגעבראכן די באקאנטע מחלוקה צווישן [[מונקאטש (הויף)|מונקאטש]] און בעלזא, הויפטזעכטליך צוליב דער קפידא פון דעם ארטיגן שטאט'ס רב רבי [[חיים אלעזר שפירא]] באקאנט אלס מחבר פון ספר ׳מנחת אלעזר׳. ער איז נפטר געווארן [[כ"ב מרחשוון]] [[תרפ"ז]], און ליגט אין בעלזא. [[טעקע:Aharon Rokeach.jpg|קליין|רעכטס|הרב אהרן רוקח]] === הרב אהרן === {{הויפט ארטיקל|אהרן רוקח}} נאך הרב ישכר דוב איז געקרוינט געווארן זיין עלטסטער זון רבי אהרן רוקח אלס רב פון דער שטאט בעלזא. באקאנט אלס זעלטענער פרוש און קדוש וטהור, עס איז געפאלען א שרעקליכע פחד דקדושה אויף יעדער וואס האט נאר געקוקט אויף זיין הייליגער געזיכט, אלע צדיקים פון זיין דור האבן זיך מכניע געווען פאר אים, ער איז אנגענומען אלס דער ריכטיגער 'צדיק הדור' פון זיינער צייט ביי אלע חסידישע און אפילו טייל ליטווישע קרייזן אן אויסנאם. נאך דער [[חורבן אייראפע]] האט רבי [[אהרן רוקח]] זצ"ל, וועלכער איז געווען באקאנט אלס א מלאך אלוקים מיט זיין הייליגער פירונג, צוריק אויפגעבויט די קהילה אין ארץ-ישראל און אין חוץ-לארץ. ער איז נפטר געווארן פלוצלינג מוצאי שבת עקב [[כ"א אב]] תשי"ז אין ירושלים עיר הקודש, זיין פטירה האט אויפגעשוידערט דעם גאנצן ארטדאקסישן יודענטום איבער דער גארער וועלט. ער ליגט אין [[הר המנוחות]] אין גבעת שאול, ירושלים. === הרב ישכר דוב (היינטיקער רבי) === {{הויפט ארטיקל|ישכר דוב רוקח (ב)}} ניין יאר נאך זיין פטירה האט מען אויפגענומען זיין פלומעניק הרב [[ישכר דוב רוקח (ב)|ישכר דוב רוקח]], די הכתרה איז פארגעקומען נאך דעם וואס ער האט חתונה געהאט מיט דער טאכטער פון דעם [[וויזשניץ (הויף)|וויזשניצער]] רבי'ן [[משה יהושע האגער]] אין [[אדר]] [[ה'תשכ"ו]], נאך איידער ער איז געווארן אכצן יאר אלט. אונטער זיין הנהגה האט דאס חסידות געבליעט. די הויפטקווארטיר געפינט זיך אין [[קרית בעלזא]], [[ירושלים]], וואו מ'האט געבויעט דעם [[בעלזער בית מדרש]] אין א ריזיגער געביידע, אויפן סטיל פונעם בית מדרש אין דער שטאט [[בעלז]]. לעבן דעם בית מדרש געפינט זיך דעם רבי'נס הויז, און אין דער ארומיגן געגנט וואוינען בערך טויזנט בעלזער חסידים. דער רבי לייגט אריין א ספעציעלע ארבעט אין חינוך, וואו ער מאכט חידושים אין נייע איינפירונגען, ווי צום ביישפיל דעם באניץ פון [[פסיכאלאג]]ן און סאציאלע באדינונגען אין זיינע מוסדות, און אויך אין קירוב רחוקים. ער האט אויפגעשטעלט די ארגאניזאציעס "תורה ואמונה" "צהר" אין "הידברות", וועלכע זענען באקאנט און דעם עולם התשובה אין ארץ ישראל. אויך האט דער רבי סטימולירט ר' [[מיילעך פירער]] אויפצושטעלן די עזרה למרפא ארגאניזאציע. אין ארץ ישראל האט בעלזא שטיבלעך אין [[ירושלים]], [[בני ברק]], [[אשדוד]], [[בית שמש]], [[תל אביב]], [[קרית גת]], [[נוף הגליל]] און [[חיפה]]; אין [[חוץ לארץ|חו"ל]] אין [[בארא פארק]], [[מאנסי]], [[וויליאמסבורג, ברוקלין|וויליאמסבורג]], [[סטעטן איילאנד|סטעטן איילענד]], [[לייקוואוד|לעיקוואד]], [[מאנטרעאל]],[[אנטווערפן]], [[לאנדאן]], [[מאנטשעסטער]] און, [[ציריך]]. א קליינט צאל פון די חסידים האבן זיך נישט געוואלט אונטערווארפן אונטערן נייעם רבי'ן און האלטן זיך נאך בעלזער חסידים פון רבי [[אהרן רוקח]] זצ"ל. זיי האבן אנגענומען אלס רבי [[יהושע רוקח השני|יהושע רוקח]], [[אדמו"ר]] פון [[מאכניווקא (הויף)|מאכניווקא]]. ==בעלזער ישיבות == דאס בעלזער חסידות האט אכט [[ישיבה גדולה|ישיבות גדולות]] אין ארץ ישראל: *די אלטע ישיבה אין אגריפס גאס אין [[ירושלים]], געגרינדעט אין [[תש"י]]. היינט איז דער ראש ישיבה הרב אהרן רובינפעלד. *די בעלזא ישיבה אין [[בני ברק]], דער ראש ישיבה איז הרב חיים צבי שפירא. *די בעלזא ישיבה אין [[חיפה]] דער ראש ישיבה איז הרב [[מאיר דוב רעכניצער|בערל רעכניצער]]. *די בעלזא ישיבה אין [[אשדוד]] דער ראש ישיבה איז הרב מאיר ראזענגארטען. *די בעלזא ישיבה "ישמח לב" אין אשדוד דער ראש ישיבה איז הרב שלמה לווינגער. *די בעלזא ישיבה אין בית שמש. *די בעלזא ישיבה אין קרית הרצוג. *די בעלזא ישיבה אין ביתר. אין יאר תשס"ו האט מען אויפגעשטעלט א ישיבה פאר עלטערע בחורים וואס האבן שוין געלערנט דריי יאר אין ישיבה גדולה. די ישיבה איז געווען אין ירושלים אין דעם בנין פון [[קאלעוו (הויף)|קאלעוו]] אין [[שיכון חב"ד (ירושלים)|שיכון חב"ד]], ווי אויך אין [[הר חוצבים]] און אין [[גבעת שאול]], ירושלים, אינעווייניג פון דער באקאנטער דיסקין געביידע, היינט געפינט זיך די ישיבה ווידער אין רמות אין אלול פון יאר תשע"ג האט מען אויפגעשטעלט די ישיבה קדושת אהרן וואס געפינט זוך אינעם גרויסן בעלזער בית המדרש אין ירושלים. בעלז האט ישיבה קטנות אין [[ירושלים]] 2, [[בית חלקיה]], [[טעלז סטאן]], [[קוממיות]], [[בני ברק]], [[אשדוד]] 2, [[בית שמש]], [[חיפה]], [[לאנדאן]], [[מאנטשעסטער]], [[אנטווערפן]], [[מאנטרעאל]], [[בארא פארק]] 3 און [[מאנסי]]. ==אנזיכטיקע חסידים== פריערדיקע: * הרב [[דוד מנחם מאניש באב"ד]] - [[טארנאפאל]]ער רב, מחבר פון [[שו"ת]] "חבצלת השרון". * הרב [[יהושע מנחם עהרנבערג|יהושע מענדל עהרנבערג]] - אב"ד אין [[תל אביב]], באוואוסטער [[פוסק]]. * רבי [[יוסף גרינוואלד]] - רב פון [[פאפא]] און מנהיג פון [[פאפא (הויף)|פאפער]] חסידות אין [[ברוקלין]]. * הרב [[יעקב יצחק ניימאן]] - רב אין פאפא; נאכן חורבן אייראפע רב פון דער בעלזער קהילה אין [[מאנטרעאל]] * רבי [[חיים מאיר יחיאל שפירא (נאראל)|חיים מאיר יחיאל שפירא]] - [[נאראל]]ער רב; נאכן חורבן אייראפע נאראלער רבי אין [[בני ברק]] היינטיקע: * הרב פנחס פרידמאן - ראש הכוללים דחסידי בעלזא אין ארץ ישראל * הרב יעקב גרינוואלד - חבר ה[[בית דין פון קהל מחזיקי הדת]] בארץ ישראל * הרב מאיר דוב רעכניצער מחותן פון די בעלזער רבי, אין ראש ישבה פון בעלזער ישבה אין [[חיפה]] * הרב [[שמאי קהת הכהן גראס]], בארימטער פוסק, מחבר ספר "שבט הקהתי" * הרב אברהם דירנפעלד - חבר ה[[בית דין פון קהל מחזיקי הדת]], רב פון בעלזא קהילה אין תל אביב אין בית שמש, ראש רשת כוללי עיון דחסידי בעלזא * [[אלימלך פירער]], מעדיצינישער עסקן אין ישראל * [[ישראל אייכלער]] דעפוטאט אין כנסת == וועבלינק== {{קאמאנסקאט|Belz Hasidism}} * [http://www.keshet-tv.com/VideoPage.aspx?MediaID=2964 א ווידעא קליפ פון דער בעלזער שול] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060421152823/http://www.keshet-tv.com/VideoPage.aspx?MediaID=2964 |date=2006-04-21 }} {{חסידישע הויפן|בעלזא{{!}}*}} 7v76lzsj2ahgjh04tv0ady56sksfscw 0 2833 596198 579403 2024-11-15T02:51:34Z Yehoshuakalish 48681 /* מחלוקת */ פארראכטן טיפן־פעלער 596198 wikitext text/x-wiki {{אדמו"ר |נאמען= רבי ישכר דוב רוקח |טיטל= בעלזער רב |בילד= {{וויקידאטן|בילד}} |באשרייבונג= |עיקר חיבור= |געבורט דאטע=ח' שבט תש"ח |געבורט ארט= ארץ ישראל |פטירה דאטע= |פטירה ארט= |פטירה סיבה= |קבורה ארט= |חסידות=בעלזא |הויף ארט=[[קרית בעלזא]], [[ירושלים]]. |נומער אין דינאסטיע=5. |פאריגער=רבי [[אהרן רוקח]]. |נאכפאלגער= |פירערשאפט= |זיינע רביס= |ספרים= |פאטער=מרדכי רוקח פון בילגורייא. |מוטער=מרים רוקח לבית גליק. |ווייב1=[[שרה רוקח|שרה האגער]] |קינדער1=[[אהרן מרדכי רוקח]] |ווייב2= |קינדער2= |ווייב3= |קינדער3= }} [[טעקע:מכירת חמץ.JPG|ממוזער|רבי ישכר דוב רוקח פארקויפט דאס [[חמץ]] צו א גוי, ערב פסח תשע"א]] הרב רבי '''ישכר דוב רוקח''' (געב. [[ח' שבט]] [[ה'תש"ח]]) איז דער היינטיגער און פינפטער רבי פון די [[בעלזא|בעלזער]] חסידים. ==ביאגראפיע== רבי ישכר דוב איז געבוירן צו זיין פאטער הרב [[מרדכי רוקח]] דער [[בילגוריי]]ער רב, וועלכער איז געווען א זון פון רבי [[ישכר דוב רוקח (א)|ישכר דוב רוקח]], דער דריטער בעלזער רב, און איז געווען א ברודער מיט ר' [[אהרן רוקח]], דער פערטער בעלזער רב, און צו זיין מוטער מרים,<ref name="younger">Landesman, Yeruchem. "The Younger Brother". ''Mishpacha'' Magazine, 15 November 2006, p. 27.</ref> א טאכטער פון ר' הערשל גליק פון [[סאטמאר (שטאט)|סאטמאר]], [[רומעניע]].<ref>Cohen, Yitzchok. "Glimpses of Greatness: My Brother-in-Law, the Bilgorayer Rav". ''Hamodia'' Features, 12 November 2009, p. C4.</ref> דער בילגורייער רב איז נפטר געווארן פלוצלונג ווען זיין זון ישכר דוב איז געווען איין יאר אלט, און ער איז געהאדעוועט געווארן און אויפגעוואקסן אין הויז פון זיין פעטער, דעם בעלזער רב. אום [[ט"ו אדר]] [[ה'תשכ"ה|תשכ"ה]] האט רבי ישכר דוב געהייראט מרת [[שרה רוקח|שרה]], די טאכטער פון רבי [[משה יהושע האגער]], וואס איז שפעטער געווארן [[וויזשניץ|וויזשניצער רבי]]. די חתונה איז באשריבן און פארגעשטעלט געווארן דורך די [[מאסן מעדיע]] אלס די גרעסטע זייט נאך דעם שרעקליכן [[חורבן אייראפע]]. לויט די אפשאצונג פון די איזראעלישע פאליציי , האבן אומגעפער צוואנציג טויזנט מענטשן אנטייל גענומען אין דער חופה. אין דעם ערשטן אנדערהאלב יאר נאך זיין חתונה האט די פארפאלק געוואוינט אין [[קרית וויזשניץ]] און שפעטער האט זיך אומגעקערט אין ירושלים. [[י"ב תמוז]] [[ה'תשכ"ו]] ווען ער איז געווען אכצן יאר אלט, האט מען איהם באקרוינט רבי. [[בילד:Moetzes Agudas Yisroel meeting 5773.jpg|ממוזער|300px|ישיבת מועצת גדולי התורה פון אגודת ישראל, [[ה'תשע"ג]]. הרב רוקח שישי משמאל]] אין תשל"ו איז געבוירן זייער איינציגע קינד, הרב אהרן מרדכי. [[ט"ז אב]] [[ה'תשנ"ג]] האט ער געהייראט זיין ווייב מרת שרה לאה, טאכטער פון רבי [[שמעון לעמבערגער]], מאקאווער רב פון [[קרית אתא]]. ר' אהרן מרדכי האט דרייצן קינדער. דער עלטסטער איז הרב [[שלום רוקח (ג)|שלום רוקח]], וועלכע האט חתונה געהאט י"ב סיון תשע"ג מיט די טאכטער פון הרב יחיאל מאיר פאנעט, מרבני בעלזא. == הנהגה == ווען רבי [[אהרן רוקח]], דער פערטער בעלזער רב, איז נפטר געווארן אין [[ה'תשי"ז|תשי"ז]] האט ער נישט איבערגעלאזט קיין זון. די מערסטע בעלזער חסידים האבן געווארט אויף דעם יונגן ישכר דוב ביז ער וועט קענען איבערנעמען די הנהגה. רבי ישכר דוב איז אויפגענומען געווארן אלס בעלזער רב אין יאר [[ה'תשכ"ו]]. באקאנט מיט זיין מוראדיגער כח הנהגה, מיט צוזאמהאלטן אזא גרויסע [[חסידות]], און מיט נייע איינפירונגען ל[[חיזוק הדת]]. און האט איינגעפירט פארשידענע קליינע ענדערוגען אינעם נוסח התפלה, נייע געדאנקען אין חינוך הבנים והבנות. == מחלוקת == בשנת תשמ"א, אין דער צייט וואס בעלזער חסידות אין שפיץ פון דעם יונגן בעלזער רב האט זיך שוין געהאט צושפרייט און אויסגעברייטערט, האט אויסגעבראכן א גרויסע קריג וואס אין שפיץ פון דער מערכה זענען געשטאנען די [[סאטמאר (הויף)|סאטמארער]] פארטיי מיט דער [[עדה החרדית]] פון [[ירושלים]] עיה"ק. דער בעלזער רב האט נישט געהאלטן ביים מיטגייען מיט זיי, וואס דאס האט צוגעברענגט צו אסאך רייבערייען מיט די צוויי אויבנדערמאנטע קהילות, וואס אין יאר תשמ"א האט דאס אויסגעבראכן אין א שווערער מערכה, וואס אין דעם האבן די ערשטע געוואלט אונטער ברענגען די בעלזער קהילה. == זיין אויפטון == רבי ישכר דוב איז טעטיג אין עטלעכע פראנטן. * ער האט אויפגעמאכט א ישיבה פאר בעלי תשובה (איידער דאס איז געווען אן אנגענומענע זאך צו טון). * ער האט געעפנט אן אייגענעם [[בית דין]] און זיך אפגעטיילט פון דער [[עדה החרדית]]. * ער האט געעפנט אן אייגענע [[צייטונג]] "[[המחנה החרדי]]", די צייטונג איז א ווידער אויפוואכונג פון [[פוילן]] וואס רבי [[יהושע רוקח|יהושע בעלזער]] האט אויך געהאט אזא צייטונג מיט אט דעם נאמען. * בשעת דער טיילונג פון [[אגודת ישראל]] און [[דגל התורה]], האט ער זיך צאם געשטעלט מיט דגל התורה, די [[ליטוואַק|ליטווישע]] פארטיי, קעגן דער חסידישער אגודת ישראל פארטיי (כאטש זיין שווער איז געווען נשיא [[מועצת גדולי התורה]] פון אגודת ישראל). אין יאר תש"ס איז בעלז צוריק אריין אין אגודת ישראל. == רעפערענצן == {{רעפליסטע}} == וועבלינק == [http://video.google.com/videoplay?docid=5054404959140927221&q=rebbe דער רב ביי חנוכה ליכט] {{סעריע|פֿריערער=הרב [[אהרן רוקח]] |נעקסטער=''היינטיקער''|יאר=תשכ"ז - |ליסטע=[[בעלז]]ער רב}} {{גרונטסארטיר:רוקח, ישכר דוב}} [[קאַטעגאָריע:בעלזער רבי'ס|ישכר דוב]] [[קאַטעגאָריע:אדמורי"ם אין ארץ ישראל]] [[קאַטעגאָריע:מועצת גדולי התורה]] [[קאַטעגאָריע:לעבעדיגע מענטשן]] 72swz69j6ye0tshz5wl77j52gbqxx3w 0 40125 596195 472461 2024-11-14T22:22:38Z 188.163.113.197 596195 wikitext text/x-wiki {{יישוב |נאמען= |סארט יישוב= שטאָט |אמטשפראך נאמען= ''Моршин'' |הערב= {{#אייגנשאפט:p94}} |פאן= {{#אייגנשאפט:p41}} |בילד= {{#אייגנשאפט:p18}} |באשרייבונג= ראטהויז |קאארדינאטן= {{coord|49|09|N|23|52|E|region:UA_type:city|display=inline,title}} |מדינה= {{פאן אוקראינע}} |אפטייל טיפ= [[אבלאסט]] |אפטייל נאמען= [[לעמבערגער גובערניע|לעמבערג]] |גרינדונג דאטע= |געביט= |ראיאן= |דיסטריקט= |גובערנאטאר= |בירגערמייסטער= רוסלאן ליניזקי |טיפ אונטעראפטייל= |דיסטריקטן אין ראיאן= |שטעט אין ראיאן= |ראיאן הויפטשטאט= |מוטערשטאט= |אפיציעלע שפראך= |שטח= 20 |הייך= 340 |באפעלקערונג= 6,108 |באפעלקערונג יאר= 2024 |באפעלקערונג הערה= |מטרופולין= |הערת מטרופולין= |צפיפות= 320 |צייט זאנע= +2 |אתר אינטרנט= [http://morshyn.org.ua/ morshyn.org.ua] |מאפע= |פרטימדיקע מאפע= |סטאטיסטיק= }} '''מארשין''' ({{שפראך-uk|Моршин}}; {{שפראך-pl|Morszyn}}) איז א [[שטאט]] אין דער [[לעמבערגער גובערניע]], מערב [[אוקראינע]]. די שטאט איז אן אייגענער דיסטריקט אין דער גובערניע. די באפעלקערונג איז אומגעפער 6,108 (אין 2024)<ref>https://tru.city/morshin/</ref>. פריער איז דער געגנט געווען אין מזרח [[גאליציע]]. מארשין איז א קורארט, צופוסנס די [[קארפאטן בערג]], נישט ווייט פון [[סטרי]], און ווערט גערעכנט צווישן די בעסטע קורערטער אין אייראפע. {{-}} ==רעפערענצן== {{רעפליסטע}} == וועבלינקען == {{קאמאנסקאט|{{#אייגנשאפט:p373}}}} {{לעמבערגער גובערניע}} [[קאַטעגאָריע:אידישע יישובים אין אייראפע]] [[קאַטעגאָריע:שטעט אין אוקראינע]] [[קאַטעגאָריע:גאליציע]] {{אייראפע-געא-שטומף}} 8d1rkbto6rjd03amh18miwpd160ta99 0 52368 596192 589159 2024-11-14T20:51:45Z 69.164.131.234 /* אידישקייט */ 596192 wikitext text/x-wiki '''לינדען''' ({{שפראך-en|Linden}}) איז א שטאָט אין יוניאן קאונטי, דרום־מזרח [[ניו זשערסי|ניו דזשערזי]]. עס איז טייל פון [[ניו יארק מעטראפאליטען שטח]] און געפינט זיך הארט נעבן עליזאבעט, ניו דזשערזי און נעבן [[סטעטן איילאנד|סטעטן איילענד]], ניו יארק סיטי, און ס'איז בלויז בערך פערציג מינוט קאר רייזע פון [[ברוקלין]]. ביי דער 2020 [[צענזוס]] ציילונג האבן דארטן געוואוינט א געשאצטע 43,738 איינוואוינער. == אידישקייט == עס איז פאר לאנגע יארן געווען דארט עטליכע קליינע אידישע קהילות. אין תשע"ח האבן זיך פיל חסידישע אידן אנגעהויבן אהינציען, אין שפיץ פון דער [[קאסאן (הויף)|קאסאנ]]ער קהילה מיט זייער רבי, הרב מאיר יהוסף ראטענבערג. דער ערשטער תושב האט אהינגעמופט עשרה בטבת תשע״ח. די קהילה וואקסט שנעל און האט זיך גלייך פארשפרייט צו דער דערנעבנדער שטאט ראהוועי. שטייענדיג סיון תשפ"ה וואוינען דארטן כמעט זעקס הונדערט חסידישע משפחות. לינדען פארמאגט היינט מערערע חסידישע שולן ווי קאסאן, סאטמאר, באבוב, ראחמיסטריווקא, אלעסק, אברכים, ויזניץ, 2 סטריא (אין ראהוועי און ראזעל), קאלאמייא, פאפא, און זידיטשויבץ אויך פארמאגן זיי זייער אייגענע [[חברה הצלה]] און [[חברים]] ארגאניזאציעס, און עטליכע אידישע געשעפטן. == דרויסנדיגע וועבלינקען == * [https://linden-nj.gov/ אפיציעלע וועבזייטל] * [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=98&t=34204 "חסידישע ישוב אין לינדען, ניו זשערסי - והגלילות"] אויף [[אייוועלט]] * [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=98&t=48699 "נייעס פונעם חרדי'שער ישוב אין לינדען והגלילות (יוניאן קאונטי נ. זש.)"] אויף [[אייוועלט]] {{חרדי'שע געגנטן}} [[קאַטעגאָריע:ניו זשערסי]] [[קאַטעגאָריע:פרומע אידישע געגנטן]] [[קאַטעגאָריע:שטעט אין די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע]] buz3pyx3gmwsmubo3x3hb1430ostngt 596193 596192 2024-11-14T20:54:05Z 69.164.131.234 596193 wikitext text/x-wiki '''לינדען''' ({{שפראך-en|Linden}}) איז א שטאָט אין יוניאן קאונטי, דרום־מזרח [[ניו זשערסי|ניו דזשערזי]]. עס איז טייל פון [[ניו יארק מעטראפאליטען שטח]] און געפינט זיך הארט נעבן עליזאבעט, ניו דזשערזי און נעבן [[סטעטן איילאנד|סטעטן איילענד]], ניו יארק סיטי, און ס'איז בלויז בערך פערציג מינוט קאר רייזע פון [[ברוקלין]]. ביי דער 2020 [[צענזוס]] ציילונג האבן דארטן געוואוינט א געשאצטע 43,738 איינוואוינער. == אידישקייט == עס איז פאר לאנגע יארן געווען דארט עטליכע קליינע אידישע קהילות. אין תשע"ח האבן זיך פיל חסידישע אידן אנגעהויבן אהינציען, אין שפיץ פון דער [[קאסאן (הויף)|קאסאנ]]ער קהילה מיט זייער רבי, הרב מאיר יהוסף ראטענבערג. דער ערשטער תושב האט אהינגעמופט עשרה בטבת תשע״ח. די קהילה וואקסט שנעל און האט זיך גלייך פארשפרייט צו דער דערנעבנדער שטאט ראהוועי. שטייענדיג סיון תשפ"ה וואוינען דארטן כמעט זעקס הונדערט חסידישע משפחות. לינדען פארמאגט היינט מערערע חסידישע שולן ווי קאסאן, סאטמאר, באבוב, ראחמיסטריווקא, אלעסק, אברכים, ויזניץ, 2 סטריא (אין ראהוועי און ראזעל), קאלאמייא, פאפא, און זידיטשויב. אויך פארמאגן זיי זייער אייגענע [[חברה הצלה]] און [[חברים]] ארגאניזאציעס, און עטליכע אידישע געשעפטן. == דרויסנדיגע וועבלינקען == * [https://linden-nj.gov/ אפיציעלע וועבזייטל] * [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=98&t=34204 "חסידישע ישוב אין לינדען, ניו זשערסי - והגלילות"] אויף [[אייוועלט]] * [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=98&t=48699 "נייעס פונעם חרדי'שער ישוב אין לינדען והגלילות (יוניאן קאונטי נ. זש.)"] אויף [[אייוועלט]] {{חרדי'שע געגנטן}} [[קאַטעגאָריע:ניו זשערסי]] [[קאַטעגאָריע:פרומע אידישע געגנטן]] [[קאַטעגאָריע:שטעט אין די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע]] 4ac1u8o5bzdn0csxsylnhscdrt3af56 596194 596193 2024-11-14T21:03:58Z 47.16.71.92 596194 wikitext text/x-wiki '''לינדען''' ({{שפראך-en|Linden}}) איז א שטאָט אין יוניאן קאונטי, דרום־מזרח [[ניו זשערסי|ניו דזשערזי]]. עס איז טייל פון [[ניו יארק מעטראפאליטען שטח]] און געפינט זיך הארט נעבן עליזאבעט, ניו דזשערזי און נעבן [[סטעטן איילאנד|סטעטן איילענד]], ניו יארק סיטי, און ס'איז בלויז בערך פערציג מינוט קאר רייזע פון [[ברוקלין]]. ביי דער 2020 [[צענזוס]] ציילונג האבן דארטן געוואוינט א געשאצטע 43,738 איינוואוינער. == אידישקייט == עס איז פאר לאנגע יארן געווען דארט עטליכע קליינע אידישע קהילות. אין תשע"ח האבן זיך פיל חסידישע אידן אנגעהויבן אהינציען, אין שפיץ פון דער [[קאסאן (הויף)|קאסאנ]]ער קהילה מיט זייער רבי, הרב מאיר יהוסף ראטענבערג. דער ערשטער תושב האט אהינגעמופט עשרה בטבת תשע״ח. די קהילה וואקסט שנעל און האט זיך גלייך פארשפרייט צו דער דערנעבנדער שטאט ראהוועי. שטייענדיג חשוון תשפ"ה וואוינען דארטן כמעט זעקס הונדערט חסידישע משפחות. לינדען פארמאגט היינט מערערע חסידישע שולן ווי קאסאן, סאטמאר, באבוב, ראחמיסטריווקא, אלעסק, אברכים, ויזניץ, 2 סטריא (אין ראהוועי און ראזעל), קאלאמייא, פאפא, און זידיטשויב. אויך פארמאגן זיי זייער אייגענע [[חברה הצלה]] און [[חברים]] ארגאניזאציעס, און עטליכע אידישע געשעפטן. == דרויסנדיגע וועבלינקען == * [https://linden-nj.gov/ אפיציעלע וועבזייטל] * [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=98&t=34204 "חסידישע ישוב אין לינדען, ניו זשערסי - והגלילות"] אויף [[אייוועלט]] * [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=98&t=48699 "נייעס פונעם חרדי'שער ישוב אין לינדען והגלילות (יוניאן קאונטי נ. זש.)"] אויף [[אייוועלט]] {{חרדי'שע געגנטן}} [[קאַטעגאָריע:ניו זשערסי]] [[קאַטעגאָריע:פרומע אידישע געגנטן]] [[קאַטעגאָריע:שטעט אין די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע]] 7ykb9oi2g3orlx6qsnoygk1hyqtkzl9 2 53965 596188 588703 2024-11-14T12:24:16Z J ansari 25382 J ansari האט באוועגט בלאט [[באַניצער:I.am.a.qwerty]] צו [[באַניצער:דברי.הימים]]: אויטאמאטיש באוועגט בלאט ביים ענדערן באניצער־נאמען פון "[[Special:CentralAuth/I.am.a.qwerty|I.am.a.qwerty]]" צו "[[Special:CentralAuth/דברי.הימים|דברי.הימים]]" 588703 wikitext text/x-wiki See EN Wiki site j0d1oc35bmel8qyen3hyoav36olja4g 3 53966 596186 588704 2024-11-14T12:24:16Z J ansari 25382 J ansari האט באוועגט בלאט [[באַניצער רעדן:I.am.a.qwerty]] צו [[באַניצער רעדן:דברי.הימים]]: אויטאמאטיש באוועגט בלאט ביים ענדערן באניצער־נאמען פון "[[Special:CentralAuth/I.am.a.qwerty|I.am.a.qwerty]]" צו "[[Special:CentralAuth/דברי.הימים|דברי.הימים]]" 588704 wikitext text/x-wiki ==1== Begin here hjqfm4yhesvnommpguzbgat8ofh8sc8 2 53967 596187 588760 2024-11-14T12:24:16Z J ansari 25382 J ansari האט באוועגט בלאט [[באַניצער:I.am.a.qwerty/a]] צו [[באַניצער:דברי.הימים/a]]: אויטאמאטיש באוועגט בלאט ביים ענדערן באניצער־נאמען פון "[[Special:CentralAuth/I.am.a.qwerty|I.am.a.qwerty]]" צו "[[Special:CentralAuth/דברי.הימים|דברי.הימים]]" 588760 wikitext text/x-wiki [[File:WomenRabbis.png|thumb|נאָוטאַבאַל פרויען אין דער געשיכטע פון פרויען רבנות: לילי מאָנטאַגוע, מרתא נעומאַרק, ריי פרנק, ,פולה אקרמן, רעגינה יאנאס, העלען לעווינטאַל, שרה הורוויץ, סאַלי פּריסאַנד, תהילה ליכטנשטיין]] '''פרויען רבנים''' זענען יחיד אידישע פרויען וואס האבן געלערנט אידישע געזעץ און באקומען רבנות. פרויען רבנים זענען באַוווסט אין פּראָגרעסיוו אידישע דינאָמאַניישאַנז, אָבער די טעמע פון פרויען רבנים אין [[ארטאדאקסישע יידנטום]] איז מער קאָמפּליצירט. כאטש ארטאדאקסישע פרויען זענען פארארדנט געווארן אלס רבנות,<ref>[https://www.yeshivatmaharat.org/alumnae "Yeshivat Maharat alumnae."] ''Yeshivat Maharat''. Accessed 30-04-2023.</ref><ref>Kagedan, L. (2015). [http://www.cjnews.com/living-jewish/jewish-learning/why-orthodox-judaism-needs-female-rabbis "Why Orthodox Judaism needs female rabbis."] ''The Canadian Jewish News''. 25-11-2015.</ref> פילע גרויסע ארטאדאקסישע אידישע קהילות און מוסדות אָננעמען נישט דעם ענדערונג.<ref>[http://www.jweekly.com/2017/02/03/orthodox-union-bars-women-from-serving-as-clergy-in-its-synagogues/ Orthodox Union bars women from serving as clergy in its synagogues] ''Jweekly.com''. 03-02-2017.</ref><ref>[http://www.jpost.com/Diaspora/Breach-in-US-Orthodox-Judaism-grows-as-haredi-body-rejects-Open-Orthodoxy-institutions-431929 "Breach in US Orthodox Judaism grows as haredi body rejects 'Open Orthodoxy' institutions."] ''The Jerusalem Post''.</ref><ref>Nathan-Kazis, J. (2015). [http://forward.com/news/323887/agudath-rabbis-declare-war-on-open-orthodoxy/ "Avi Weiss Defends 'Open Orthodoxy' as Agudah Rabbis Declare War."] ''The Forward''. 03-11-2015</ref> אין אַן אַלטערנאַטיוון צוגאַנג, באַן אַנדערע ארטאדאקסישע אידישע אינסטיטוציעס '''ווייבער אַלס תלמידי חכמים''' פאַר פארשידענע אידישע רעליגיעזע פירערשאַפט-ראָלעס. די ראָלעס טיפּיקלי אַרייַנציען טריינינג פרויען ווי רעליגיעז אויטאריטעטן אין ייִדיש געזעץ אָבער אָן פאָרמאַל רבנישע אָרדאַניישאַן, אַנשטאָט, אנדערע טיטלען זענען געניצט.<ref>Raucher, M. (2021). [https://theconversation.com/orthodox-jewish-womens-leadership-is-growing-and-its-not-all-about-rabbis-169498 "Orthodox Jewish women's leadership is growing – and it's not all about rabbis."] ''The Conversation''. 15-12-2021.</ref><ref>[http://www.thejc.com/news/uk-news/94813/synagogue-appoints-first-female-halachic-adviser Synagogue appoints first female halachic adviser."] ''The Jewish Chronicle''.</ref> אָבער, טראָץ דעם ענדערונג אין טיטל, די פרויען זענען אָפט באמערקט ווי עקוויוואַלענט צו אָרדיינד רבנים.<ref>Auman, K. (2016). "Feminism, Egalitarianism, Judaism: Where Are We Headed?." ''Tradition: A Journal of Orthodox Jewish Thought'', ''49''(1), 43-48.</ref> פרי השתדלות צו אָרדענען פרויען זענען געווען 1893.<ref>[http://www.jstor.org/stable/40326619 Nadell, P. (2005). "Opening the Blue of Heaven to Us": Reading Anew the Pioneers of Women's Ordination. ''Nashim: A Journal of Jewish Women's Studies & Gender Issues'', ''9''(9), pp. 88-100.]</ref><ref>Dämmig, L., & Klapheck, E. (2006). Debora's Disciples: A Women's Movement as an Expression of Renewing Jewish Life in Europe. Sandra Lustig et Ian Leveson (éds.), ''Turning the Kaleidoscope. Perspectives on European Jewry'', New York, Berghahn Books, 147-163.</ref> א קליין קאָהאָרט פון פרויען זענען רעקאָרדעד ווי קאַנדאַדייץ פֿאַר אָרדאַניישאַן, אָבער, יווענטשאַוואַלי כּמעט אַלע זענען געלייקנט אָרדאַניישאַן. אין די 1930ער יארן איז רעגינה יאנאס פון דייטשלאנד געווארן די ערשטע אידישע פרוי אין דער מאדערנער צייט, וואס האט באקומען רבנות.<ref>[https://jwa.org/encyclopedia/article/jonas-regina "Regina Jonas." ''Jewish Women's Archive''. Accessed May 3, 2012.]</ref> שפעטערדיקע צענדליגער יארן האבן געפירט קאמפיין אין רעפארם יידישקייט פאר די אנערקענונג פון פרויען רבנים.<ref>[https://jwa.org/thisweek/apr/29/1957/jane-evans "Reform Judaism leader Jane Evans argues for ordination of women rabbis". ''Jewish Women's Archive''. Accessed 3 June 2022.]</ref><ref>"Open Rabbis' Posts to Able Women Asks Temple Sisterhoods Director." ''The Courier Journal''. 25 Nov 1958.</ref> די קאַמפּיינז אויך צונויפפאַלן מיט דער השפּעה פון רגע-כוואַליע פעמיניזאַם אויף מערב געזעלשאַפט. און די דאָזיקע השתדלות האָבן זיך דערגרייכט אין דער אָרדענונג פֿון סאַלי פּריסאַנד אין 1972 אין העברעיִש פֿאַראיין קאָלעדזש, וואָס איז נאָכגעפֿאַלן מיט אָרדינאַציעס אין אַנדערע ייִדישע דינאָמינאַציעס.<ref name=disegni>Di Segni, R. “La Donna Rabbino”: The Chief Rabbi of Rome Considers the Question of Women in the Rabbinate. Translated by Daniel A. Klein. Originally published in ''Scritti Sull'ebraismo in Memoria di Emanuele Menachem Artom'', edited by Sergio J. Sierra and Elena Lea Artom (Jerusalem, 1996) (pp. 175-187).</ref> == היסטאריע == === 1870-1899 === [[File:Ray Frank (colorized) (cropped).png|150px|thumb|ריי פרענק (1893)]] [[טעקע:Ray_Frank_SF_Chronicle.jpg|קליין|150px|ריי פרענק (1893)]] די מעגליכקייט אז פרויען רבנים זאלן באקומען די מיינסטרים אקצעפט האט זיך אנגעהויבן אין סוף 19טן יארהונדערט.<ref>[http://www.jstor.org/stable/40326619 Nadell, P. (2005). "Opening the Blue of Heaven to Us": Reading Anew the Pioneers of Women's Ordination. ''Nashim: A Journal of Jewish Women's Studies & Gender Issues'', ''9''(9), pp. 88-100.]</ref> א באריכט פון 1871 איבער דער פרי קאריערע פון סוזאנה רובינשטיין האט אנגעוויזן אויף איר וויסנשאפט אלס א אנווייזונג אויף דער מעגליכקייט פון פרויען רבנים.<ref>''The American Israelite'', 19 May 1871. Page 9.</ref> אַן אַרטיקל פֿון 1875, וואָס האָט באַשריבן דעם ערשטן קלאַס אין העברעיִש פֿאַראיין קאָלעדזש, האָט אָנגעוויזן, אַז דער פערצנטער תּלמיד, וואָס איז אָנגענומען געוואָרן אין דעם קורס, איז געווען מיס דזשוליאַ עטלינגער (1863-1890), די ערשטע פֿרויישע תּלמיד פֿון דער קאָלעגע. אין דער באריכט האט מען שפעקולירט אז עטלינגער קען דינען אלס רב נאכן פארענדיקן.<ref>''The American Israelite'', 29 October 1875. Page 6.</ref><ref>Green, D. B. (2013). [https://www.haaretz.com/jewish/2013-10-04/ty-article/1875-reform-rabbi-school-is-in-session/0000017f-db4e-df9c-a17f-ff5ecbb20000 This Day in History - 1975: Reform Rabbinical School Is in Session] ''Haaretz''. 4 October 2013.</ref><ref>Pinnolis, J. S. (2010). ‘Cantor Soprano’Julie Rosewald: The Musical Career of a Jewish American ‘New Woman,’. ''American Jewish Archives Journal'', ''62''(2), 1.</ref> איינע פון די ערשטע פארשטייער אז פרויען זאלן ווערן אויסגעלערנט אלס רבנות איז געווען די זשורנאליסט מרים מ' כהן וואס האט אין 1889 פארשריבן אן ארטיקל אין דער אידישער עקספאנענט, א אידישע צייטונג אין פילאדעלפיע. אין וואָס פיקשאַנאַל אותיות אַרטיקיאַלייט אַרגומענטן פֿאַר די אָרדאַניישאַן פון פרויען. אזוי אויך, אינעם אידישן פרויען קאנגרעס פון 1893 האט מען געמאכט דעם רוף פון עטליכע רעדנער, אז פרויען זאלן ווערן פארארדנט אלס רבנות.<ref>Maher, M. (2007). A Break with Tradition: Ordaining Women Rabbis. ''Irish Theological Quarterly'', ''72''(1), 32-60.</ref> אין די פאראייניגטע שטאטן איז געווען א פרי ביישפיל פון א אידישע פרוי, וואס האט, אן א פארמאלע ארדינאציע, גענומען געוויסע פונקציעס, וואס זענען טיפּיש פארבונדן מיט די קהילה-רבנים. בעשאַס די 1890 ס, אַ יונג פרוי לעבעדיק אויף די אמעריקאנער גרענעץ מיטן נאָמען רחל ("ריי") פראַנק גענומען אַ רעליגיעז פירערשאַפט ראָלע, דעליווערינג דרשות, געבן ציבור רעפֿעראַטן און לייענען פסוק. אין דער אַמעריקאַנער ייִדישער פּרעסע איז זי באַצייכנט געוואָרן אַלס אַ פֿרויען רביצין, אָבער זי האָט זיך באַוויזן אויסצומיידן צו פאָדערן אַזאַ טיטל.<ref>Rosenbaum, Fred, "San Francisco-Oakland: The Native Son", in Brinner, William M. & Rischin, Moses. ''Like All the Nations?: The Life and Legacy of Judah L. Magnes'', State University of New York Press, 1987. </ref> פרענק האט ווייטער אנגעשריבן ביז איר חתונה מיט שמעון ליטמאן אין 1899.<ref>[http://www.jstor.org/stable/40326619 Nadell, P. (2005). "Opening the Blue of Heaven to Us": Reading Anew the Pioneers of Women's Ordination. ''Nashim: A Journal of Jewish Women's Studies & Gender Issues'', ''9''(9), pp. 88-100.]</ref> אן אנדער פרי באריכט פון א אידישע פרוי, וואס האט אויסגעזען גרייט צו ווערן א רביצין, איז געווען לענאַ אַראָנסאָן פון הייס ספּרינגס, אַרקאַנסאַס. אין 1892 און 1893, האָט מען געמאלדן אַז ער האָט זיך אָנגעהויבן צו ווערן אַ רב.<ref>''The Times'' (Shreveport, Louisiana), 22 Dec 1892, Thursday. Page 4.</ref><ref>''Weekly Town Talk'' (Alexandria, Louisiana), 1 Jul 1893, Sat. Page 2.</ref><ref>''The Galveston Daily News'' (Galveston, Texas), 11 May 1893, Thursday. Page 6.</ref> לויט איין חשבון, האט אראסאהן אנגעהויבן צו געבן עפנטליכע רעפעראטן פאר די אידישע געמיינדע אין שרוועפארט, [[לואיזיאנא]], כדי צו פארדינען גענוג געלט צו פארזעצן אירע רבנות.<ref>"A lady rabbi". ''The Shreveport Times'' (Shreveport, Louisiana), 7 July 1893.</ref> אין 1897 איז חנה שלמה פון שיקאגא אויסגעצייכנט געווארן אלס אמעריקע'ס ערשטע פרוי רביצין נאכדעם וואס איר דרשה אין סיני שול.<ref>"The First Woman Rabbi." ''The Burlington Free Press'' (Burlington, VT). 16 Mar 1897.</ref><ref>"The First Woman Rabbi." ''Brandon Mail'' (Manitoba, Canada). 18 Mar 1897.</ref> שפעטער האט שלמה געמאלדן, אז די איינלאדענונג צו רעדן איז פארבעטן געווארן דורך הרב אמיל הירש און אז הירש'ס פירונג צו דערלויבן אידישע פרויען צו רעדן פון די ביכל איז שפעטער אנגענומען געווארן דורך אנדערע סינאַגאָגז.<ref>Solomon, H. G. (1946). ''Fabric of My Life: The Autobiography of Hannah G. Solomon''. New York: Bloch Publishing Company, pp. 111-112.</ref> === 1900-1935 === [[File:Henrietta Szold (1922).jpg|thumb|150px|הענריעטה סאלד האט מען געלאזט לערנען אין רבנות בתנאי אז זי וועט נישט באקומען סמיכה.]] [[File:Martha Neumark (1920).png|thumb|150px|מרתא נוימארק (1920)]] [[File:Regina Jonas.png|thumb|150px|רעגינה יאנאס]] אין די אָנהייב פון די יאָרהונדערט איז געווען בייַ מינדסטער איין בייַשפּיל פון אַ יונגע אידישע פרוי איז פּלאַננעד צו דורכגיין רבנות, אַפֿילו אויב קיין סמיכה וואָלט זיין צוגעשטעלט. אין 1904, האָט דער נאַציאָנאַלער ראט פון אידישע פרויען אין ניו יארק סיטי געמאָלדן אז הענריעטאַ סאלד וועט אונטערנעמען רבנות, אָבער ער וועט נישט באַקומען קיין גראַדזשאַוויישאַן דיפּלאָם ביי פאַרענדיקן דעם קורס <ref>"Woman to become rabbi". ''The Indianapolis News'' (Indianapolis, Indiana). 1 Dec 1904.</ref><ref>"To be a woman rabbi". ''The Emporia Gazette'' (Emporia, Kansas). 7 Dec 1904.</ref> אין 1908, פרוי אננא אבעלסאָן פון אַקראָן, [[אָהיאָ]], ריפּאָרטאַדלי גענומען די ראָלע פון רב אין איר מאַן 'ס אַוועק. איר אויפטרעטונג פארן ביהמ"ד האט באקומען דעקונג סיי אין דער אידישער, סיי אין דער אלגעמיינער פרעסע.<ref>"Jewish Woman Preacher", ''Trenton Evening Times'', 1 Aug 1908. p10.</ref><ref>"A Woman Preacher: Rabbi's Wife Substitutes Her Husband". ''The American Israelite''. 28 May 1908. Page P4.</ref><ref>"Jewish Pulpit Occupied by a Woman". ''Des Moines Tribune''. 27 Jul 1908. Page 7.</ref><ref>"Women in the Churches". ''The Woman's Journal''. Boston. 18 July 1908. Vol. 39. No. 29. Page 1.</ref> די השתדלותן צו באשטימען פרויען רבנות, האבן זיך פארבליבן מיט עטלעכע פרויען האבן זיך פארשריבן אין רבנישער מוסדות. אין דער צײט, איז די ערשטע אמעריקאנער ײדישע פרויען װאס האט זיך געפונען אין א רבנישער מוסד, װעלכער איז געװען צוגענומען אין רבנישער מוסד, איז געװען מרתא נוימארק. נעומארק איז געבוירן געווארן אין [[בערלין]] אין 1904 און איז אנגעקומען קיין די פאראייניגטע שטאטן אין 1907. אין די אנהייב 1920ער יארן איז נעומארק אנגענומען געווארן אין העברעאיש יוניאן קאלעדזש (HUC) פון [[רעפארם יידישקייט]]. נעומארק האט אויך געזאגט אז געפירט סערוויסעס אין א עולם אין פראנקפארט, [[מישיגן]].<ref>"First Jewish girl to study for rabbinate." ''Buffalo Jewish Review'' (Buffalo, NY). 10 Sep 1920.</ref> איר אַרייַנטרעטן אין די HUC רבנישע פּראָגראַם געפירט צו אַ 1922 רעזאַלושאַן פון די סענטראַל קאָנפערענסע פון אמעריקאנער רבנים (CCAR) אַז ערלויבט פרויען צו זיין אָרדיינד, אָבער, אין 1923, די רעגירונג באָרד פון העברעיש יוניאַן קאָלעדזש וואָוטאַד צו פאַרבאָט פרויען צו באַקומען אָרדאַניישאַן. נעומארק האט זיך צוריקגעצויגן פון דער רבנישע פראגראם נאכן פארענדיקן זיבן פון די ניין יאר וואס איז פארלאנגט פארן פארענדיקן דעם פראגראם.<ref>[http://jwa.org/thisweek/jun/30/1922/ccar "This Week in History - Reform rabbis debate women's ordination (1922-06-30)." ''Jewish Women's Archive''.]</ref> גלײַכצײַטיק מיט נוימאַרקס אַרײַנגאַנג אין דער רבנות־פּראָגראַם, האָבן אויך אַנדערע אַמעריקאַנער ייִדישע פֿרויען אָנגעהויבן שטודיעס פֿאַר רבנות, און זיי האָבן שפּעטער אָפּגעזאָגט די פאָרמאַלע סמיכה אָדער פאַרלאָזט דעם פּראָגראַם. די אַרייַננעמען העלען הדסה לעווינטאַל, אַוויס קלאַמיץ, דאָראַ אַסקאָוויטה און אירמאַ לינדהיים. אין דעם פאַל פון העלען לעווינטאַל, פאָרמאַל אָרדאַניישאַן איז אפגעזאגט צו איר נאָך פאַרענדיקן איר שטודיום אין 1935.<ref>[https://newspaperarchive.com/athens-sunday-messenger-jun-04-1972-p-22/ "America's 1st Woman Rabbi is Ordained in Cincinnati." ''Athens Sunday Messenger''. 4 June 1972. page 22. Accessed 3 February 2022.]</ref> אין מיטן 1920ער יארן האט אביס קלאמיץ (ווייב פון קארל שולמאן) זיך איינגעשריבן אין א רבנישע פראגראם און שפעטער האט ער צייטליך געדינט אלס רב אין אן אומאפיציעלע פעאיגקייט פאר קליינע קהילות אין ווירדזשיניע.<ref>Shevitz, Amy Hill. (2007). ''Jewish Communities on the Ohio River: A History''. University Press of Kentucky, page 157.</ref> דאָראַ אַסקאָוויטה, געבוירן אין קאָוונע און אַ גראַדזשאַוואַט פון באַרנאַרד קאַלידזש און קאָלאָמביע אוניווערסיטעט, איז געווען אַ לעקטאָר אין הונטער קאַלידזש פון 1912-1957.<ref>[https://jwa.org/encyclopedia/article/askowith-dora "Dora Askowith." ''Jewish Women's Archive''. Accessed 2020-04-28.]</ref> אין די 1920ער יארן האט אסקווויט זיך איינגעשריבן אין א פראגראם פון רבנות.<ref>Nadell, P. S. (2003). American Jewish Women's History: A Reader. pp. 177-181.</ref><ref>[https://www.hadassahmagazine.org/2022/02/23/the-would-be-rabbis/ Weiss, A. (2022). "The Would-Be Rabbis." ''Hadassah Magazine''. March 2022.]</ref> אירמא לינדהיים, די נאציאנאלע פרעזידענט פון הדסה פרויען ציוניסטישע ארגאניזאציע פון אמעריקע איז געמאלדן געווארן אז זי איז איינגעשריבן אלס קאנדידאט פאר רבנישע ארדינאציע.<ref>"National President of Hadassah to visit St Louis." ''The Modern View'' (St Louis, Missouri). 1 Apr 1926.</ref><ref>"Mrs. Lindheim, new Hadassah leader, thrills big crowd." ''The Wisconsin Jewish Journal'' (Milwaukee, Wisconsin). 4 March 1927.</ref> אַרום דער צײַט האָט אין דײַטשלאַנד, די Hochschule für die Wissenschaft des Judentums, דער רבנות־סעמינאַר פֿון דײַטשן ייִדנטום, אָנגעהויבן צונעמען פֿרויען צו שטודירן העכערע לערנען אָן דעם פאָרשלאָג פֿון אָרדענונג. די ערשטע פרוי וואָס האָט גראַדויִרט פונעם סעמינאַר איז געווען עלען ליטמאַן (1909-1975), וואָס האָט שפּעטער געלערנט ביבלישע שטודיעס אין לעאָ באַעק קאָלעדזש אין [[לאנדאן]].<ref>Seidel, E. (2019). "Women Students at the Berlin Hochschule für die Wissenschaft des Judentums" in Bomhoff, H., Eger, D. L., Ehrensperger, K., & Homolka, W. (eds), ''Gender and Religious Leadership: Women Rabbis, Pastors, and Ministers''. Page 59.</ref><ref>Freidenreich, H. P. (2004). Women Pioneers of Jewish Learning: Ruth Liebrecht and Her Companions at the" Hochschule fur Wissenschaft des Judentums" in Berlin 1930-1934. ''Shofar: An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies'', 22(2), 169-171.</ref> דערווייַל, אין ענגלאַנד, עס איז געווען איין נאָוטאַבאַל בייַשפּיל פון אַ ייִדיש פרוי באקומען אַ פאָרמאַל אַפּוינטמאַנט פֿאַר אַ שטעלע אין אַ שול. אין 1928, לילי מאָנטאַגאָ, אַ פירער אין ליבעראַל ייִדישקייט אין ענגלאַנד, איז געווארן אַ ליידיק מיניסטער פון די מערב סענטראַל ליבעראַל ייִדיש קאָנגרעגאַטיאָן.<ref>[https://jwa.org/encyclopedia/article/montagu-lily Umansky, Ellen M.. "Lily Montagu." Shalvi/Hyman Encyclopedia of Jewish Women. 31 December 1999. Jewish Women's Archive.]</ref> אין 1935, רעגינאַ דזשאָנאַס פון בערלין, דייַטשלאַנד, איז געווארן די ערשטער פאָרמאַל אָרדיינד ווייַבלעך רבי אין מאָדערן צייט. דזשאָנאַס איז שפּעטער דערמאָרדעט געווארן דורך די נאַציס בעשאַס די חורבן און איר עקזיסטענץ איז געווען מערסטנס אומבאַקאַנט אין די יאָרצענדלינג נאָך די צווייטע וועלט מלחמה.<ref>[https://jwa.org/encyclopedia/article/jonas-regina "Regina Jonas." ''Jewish Women's Archive''. Accessed May 3, 2012.]</ref> == רעפערענצן == tj6xgj32sgrlj7fqk71ypmkqll3v2at 2 54490 596191 2024-11-14T12:24:16Z J ansari 25382 J ansari האט באוועגט בלאט [[באַניצער:I.am.a.qwerty]] צו [[באַניצער:דברי.הימים]]: אויטאמאטיש באוועגט בלאט ביים ענדערן באניצער־נאמען פון "[[Special:CentralAuth/I.am.a.qwerty|I.am.a.qwerty]]" צו "[[Special:CentralAuth/דברי.הימים|דברי.הימים]]" 596191 wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[באַניצער:דברי.הימים]] p3e1882x45h0ucmv3149i0kosx40zdl 3 54491 596189 2024-11-14T12:24:16Z J ansari 25382 J ansari האט באוועגט בלאט [[באַניצער רעדן:I.am.a.qwerty]] צו [[באַניצער רעדן:דברי.הימים]]: אויטאמאטיש באוועגט בלאט ביים ענדערן באניצער־נאמען פון "[[Special:CentralAuth/I.am.a.qwerty|I.am.a.qwerty]]" צו "[[Special:CentralAuth/דברי.הימים|דברי.הימים]]" 596189 wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[באַניצער רעדן:דברי.הימים]] 5e9x1hvpkck04zysnbdw7z2eic68pjh 2 54492 596190 2024-11-14T12:24:16Z J ansari 25382 J ansari האט באוועגט בלאט [[באַניצער:I.am.a.qwerty/a]] צו [[באַניצער:דברי.הימים/a]]: אויטאמאטיש באוועגט בלאט ביים ענדערן באניצער־נאמען פון "[[Special:CentralAuth/I.am.a.qwerty|I.am.a.qwerty]]" צו "[[Special:CentralAuth/דברי.הימים|דברי.הימים]]" 596190 wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[באַניצער:דברי.הימים/a]] ih0jgcfzhxk5dorhtc3qznzdo8if36b 2 54493 596199 2024-11-15T09:51:36Z Omar Khaled Mohammad 50582 געשאַפֿן בלאַט מיט 'יידיש' 596199 wikitext text/x-wiki יידיש hvboijuzk6eee88y8afrjmqc7lugnso 596200 596199 2024-11-15T11:37:54Z Omar Khaled Mohammad 50582 596200 wikitext text/x-wiki ייִדיש 8rv8fm6t3d10fqsb1t2gy41tddoxwa5