Maximilien de Robespierre

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Sälle Artikel oder Abschnitt brucht e Yberarbeitig un sott dorum durgluegt werre. Des cha de sprochliche Stil, s Format vum Artikel, oder de Inhalt beträffe. Nächers isch in dr Regel uf dr Diskussionssite agee. Hilf bitte mit, die kritisierte Passasche z'verbessere un nimm druffabe die Markierig use.
Anonymes Portait von M. de Robespierre, um 1793, Musée Carnavalet
Anonymes Portait von M. de Robespierre, um 1793, Musée Carnavalet

Maximilien François Marie Isidore de Robespierre [maksimiˈljɛ̃ dəʀɔbɛsˈpjɛːʀ] (* 6. Mai 1758 in Arras; † 28. Juli 1794 Paris), isch ä französischä Politikär und einä vo dä iflusrichschtä Männer wärend dr französischä Revolution.

Inhaltsverzeichnis

[ändere] Am Afang

Är isch ds eltischtä Chind vorärä Awaltsfamiliä und het no drü jüngäri Gschwüschterti. Wonär füfi isch gsi isch sini Mueter gschtorbä. Drum hetr nid ganz ä liechti Chindheit gha. für si Vater isch abr klar gsi, das o sis Büebli dr Maximilian speter ä mal sötti ä Awalt wärdä. So hetr also ds berüemtä "Collège Louis le Grand" in Paris bsuecht, und nach zwöuf Jahr hetr erfolgrich sis Examä abgleit. Är isch scho immer ä sehr guetä Schüeler gsi, einisch ischr sogar als beschtä Schüeler vo Frankrich uszeichnät wordä.

[ändere] De Robespierre aus Verträter vom drittä Stand idr Nationalversammlig

Am 17. Juni, auso churz vor französischä Revolution isch ä Nationalversammlig gsi, vo aunä Verträter vo dä Burä und Bürger. Die Versammlig het drzue dienet, aui Vorteilä vo dä Adligä abzschaffä, dr Robespierre isch i derä Versammlig vorallem ufgfauä, wil är vili erschreckendi, radikali Fordärigä het güsseret; är het d Pressäfreiheit gforderet, ds augemeinä Waurächt für aui Männer, o fürd Bürä und d Bürger, d Abschaffig vor Sklaverei i dä Koloniä, und d Ufhebig vo dä Todesstrfä.

[ändere] Sin witärä Werdegang

Viär Wuchä nach derä Nationalvesammlig het die französäschi Revolution agfangä, im Jahr 1791, het dr damalig König, Ludwigg 16, probiert us Frankriich z fliä, wüu är die französäschi Revolution vo ussä het wellästoppä. Äs isch im aber nid glückt, är isch ufghautä wordä, het aber sini Chünigschronä därfä phautä. Dr Robespierre het immer meh politischä Iifluss gha, zersch ischär em Jakobinerklub biträtä, dennä ischr i Nationalkonvent gwäut wordä und schliässlich ouno in Woufahrtsusschuss. Dert hetr mit 11 angärnä zäme zimläch viu Feindä vor Revolution chönnä verurteilä, und dür diä berüemti Guillotinä la tötä.

[ändere] Verrat und Hiirichtig

Im Jahr 1794, het dä Wohlfartsusschuss aber hinger sim Rüggä sini Ärmordig planet, äs paar si nämlich Iifersüchtig gsi uf ihn und hei wellä a Macht cho, angeri hei angscht gha, är chönni si als Verräter la daschtah und ou la umbringä. So ischr am 26. Juli 1794 verurteilt wordä, und sis Läbä het langsam äs Ändi gno. Zwar hetr gli druf nomal chönnä Flüchtä, wonär aber gmerkt het, dassi im uf dr Spur si, hetr säch versuecht Selbschtmord z begah, was ihm aber nid glückt isch, är het sich ids Mu gschossä, isch aber nid gschtorbä, sondern numä si Chifer isch verletzt gsi. So hei sinä widr igschpert und doch no la Hirichtä, und das am 28. Juli 1794, im Alter vo 36 Johr.