Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
"Jupiter et Thétis" - vun Jean Ingres, 1811.
In de remische Mythologie isch Jupiter (lateinisch Iupiter/Iove) de Gott vun Himmel, Blitz un Raaje. Wie siner griachische Äquivalent Zeus un d'germànische Götter Wuotan/Ziu, spellt ar d'mächtigschte Rolle der indogermànische Triàde (1. Funktion). Em Jupiter sini Häuptàttribüte sin de Àdler, de Throne un 's guldige Zapter.
[ändere] Etymologie
- De Nàme Jupiter stàmmt wohrschyns üss Ju- pater (indogerm. Werzel Dyēus patēr), wortwertlich Himmelsvàter.
- De 5. Daj vun de remische Woche (bzw. Donnerschdi) heisst Iovis dies (Daj vun Jupiter). Itàl. giovedì, frz. jeudi, spàn. jueves un kàtàl. dijous leite sich àlli vun Iovis dies àb.
[ändere] Verschiedeni Kultiwwernàme
- Jupiter Caelestis (himmlisch)
- Jupiter Fulgurator (blitzend)
- Jupiter Latarius (Gott Latiums)
- Jupiter Lucetius (üss'm Liacht)
- Jupiter Pluvius (der wü Raaje üff d'Ard bringt)
- Jupiter Stator (stehend)
- Jupiter Terminus/Jupiter Terminalus (Reichsgranzeverteidiger)
- Jupiter Tonans (donnernd)
- Jupiter Victor (Sieger)
- Jupiter Optimus Maximus (de Beschte un de Hegschte)
[ändere] Verwàndschàft
- Sohn vun Saturn un Rhea
- Brüader vun Neptun un Pluton
- Brüader vun Ceres, Junon un Vesta
[ändere] Häuptüssereherlichi Liewe
Géttine (lat./gr.) |
Kind(er) (lat./gr.) |
Ceres/Demeter |
Proserpine/Persephone |
Dione |
Venus/Aphrodite |
Maia |
Merkur/Hermes |
Latone/Leto |
Phebos/Apollon, Diane/Artemis |
Eurynome |
die Chariten |
Starwligi (lat./gr.) |
Kind(er) (lat./gr.) |
Verwàndlung |
Danaë |
Perseus |
goldiger Raje |
Semele |
Bacchus/Dionysos |
|
Alkmene |
Herkules/Herakles |
Amphitryon (Em Alkmene siner Mànn) |
Leda |
Kàstor un Pollux, Helena |
Schwàn |
Europa |
Minos |
wisser Stiar |