Республика

Википедири материал

Республика (res publica, «пĕрлĕхлĕ ĕç») — аслă ирĕке (влаçе) пĕр тапхăра (анчах пур чухне те мар) халăх суйланă витĕмĕн пайĕсем (органĕсем) ертсе пыракан патшалăх тытăмĕн ĕлки.

Хальхи тапхăрта 190 тĕнчери патшалăхран 140 ытла республика йĕркипе пурăнаççĕ.

[тӳрлет] Республика ĕлкин паллисем

  • Пĕртен пĕр е пĕрлĕхлĕ (коллегиаллă) патшалăх пуçлăхĕ — президент, парламент. Парламент саккун тăвакан тытăм (влаç). Президентăн хушнă ĕçĕ — ĕç тăвакан тытăма ерте пырасси, анчах та çак палăрту республика ĕлкин пур тĕсĕсемшĕн шантаруллă пулмасть.
  • Патшалăх пуçлăхне тата патшалахăн ытти асла витĕмĕсене пĕр тапхăра суйламалли. Çапла, президентпа парламента халах пĕр тапхăр тăсăлăвне суйлать.
  • Патшалăх пуçлăхĕн юридици яваплăхĕ.
  • Хăш пулăмсенче, конституцие пăхăнса, президент халăх ячĕпе калаçма пултарать.

[тӳрлет] Республика тĕсĕсем

  • Парламентлă республика,
  • Президентлă республика,
  • Хутăшла республика.
  • Феодаллă республика
  • Чуралăх республики
  • Вече