Conwy (sir)
Oddi ar Wicipedia
![]() |
|
![]() |
- Am y dref o'r un enw, gweler Conwy (tref). Gweler hefyd Conwy (gwahaniaethu).
Bwrdeistref sirol yng ngogledd Cymru yw Conwy. Mae'n cynnwys rhan o'r hen sir Gwynedd (Sir Gaernarfon cyn hynny) i'r gorllewin o afon Conwy a rhan o'r hen sir Clwyd (yr hen Sir Ddinbych cyn hynny) i'r dwyrain o'r afon honno. Lleolir pencadlys y sir ym Modlondeb, Conwy.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Daearyddiaeth a ffeithiau eraill
Mae'r prif drefi yn y sir yn cynnwys Llandudno, Cyffordd Llandudno, Llanrwst, Betws-y-Coed, Conwy, Bae Colwyn, Abergele, Penmaenmawr a Llanfairfechan ac mae ganddi boblogaeth o tua 110,000 o bobl.
Gorwedd afon Conwy (yr enwir y sir ar ei hôl) yn gyfangwbl o fewn yr ardal gan redeg trwy ei chanol lies: mae'n llifo o'i tharddle yn Llyn Conwy ger Ysbyty Ifan i lawr trwy Ddyffryn Conwy i'r môr ger Conwy.
Mae'n sir amrywiol iawn o ran ei thirwedd. Gellid ei rhannu yn sawl ardal ddaearyddol: ardal y Creuddyn ac arfordir Rhos yn y gogledd, bryniau isel a chymoedd Rhos ei hun yn y dwyrain, Dyffryn Conwy a Nant Conwy yn y canol, ac arfordir Arllechwedd a mynyddoedd y Carneddau yn Eryri yn y gorllewin.
Gorwedd traen o ardal y sir ym Mharc Cenedlaethol Eryri, ac mae'r cyngor yn apwyntio 18 aelod i Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri.
Yn ôl Cyfrifiad 2001, mae 39.7% o'r boblogaeth yn medru "un neu ragor o sgiliau" yn y Gymraeg, sy'n ei gwneud y 5ed allan o 22 awdurdod unedol Cymru o ran nifer y siaradwyr Cymraeg [1].
Ond mae nifer y siaradwyr Cymraeg yn amrywio'n fawr o ardal i ardal, gyda llai o lawer ar yr arfordir, canlyniad i'r Seisnigeiddio dybryd yno wrth i nifer o bobl wedi ymddeol symud i mewn, o Loegr yn bennaf.
Engreifftiau o nifer y siaradwyr Cymraeg yn ôl lle [2]:
- Mostyn 19.7%
- Bae Colwyn 22.6%
- Conwy 33%
- Trefriw 50%
- Eglwysbach 63%
- Dyffryn Conwy (rhan uchaf) 66.8%
- Llangernyw 69.3%
- Cerrigydrudion 76%
[golygu] Trefi a phentrefi
- Abergele
- Bae Colwyn
- Bae Cinmel
- Bae Penrhyn
- Betws-y-Coed
- Capel Curig
- Capel Garmon
- Cerrigydrudion
- Conwy
- Cyffordd Llandudno
- Deganwy
- Dolgarrog
- Dolwyddelan
- Dwygyfylchi
- Eglwysbach
- Glan Conwy
- Gwytherin
- Gyffin
- Hen Golwyn
- Llanbedr-y-Cennin
- Llandrillo-yn-Rhos
- Llandudno
- Llanddoged
- Llanddulas
- Llanfairfechan
- Llanfair Talhaiarn
- Llangernyw
- Llanrwst
- Llysfaen
- Melin-y-coed
- Mochdre
- Pandy Tudur
- Penmachno
- Penmaenmawr
- Pentrefoelas
- Rowen
- Tal-y-bont
- Tal y Cafn
- Trefriw
- Ty'n-y-Groes
- Towyn (Conwy)
- Ysbyty Ifan
[golygu] Cymunedau
Ceir 34 cymuned yn y sir:
[golygu] Cestyll
Plasdy hynafol yw Castell Gwydir, yn Nyffryn Conwy.
[golygu] Dolenni allanol
Trefi a phentrefi Conwy |
Abergele | Bae Cinmel | Bae Colwyn | Bae Penrhyn | Betws-y-Coed | Betws yn Rhos | Bylchau | Capel Curig | Capel Garmon | Cefn-brith | Cerrigydrudion | Conwy | Craig-y-don | Cwm Penmachno | Cyffordd Llandudno | Deganwy | Dolgarrog | Dolwyddelan | Dwygyfylchi | Eglwysbach | Gellioedd | Glasfryn | Gwytherin | Gyffin | Henryd | Llanbedr-y-cennin | Llandrillo-yn-Rhos | Llandudno | Llanddoged | Llanddulas | Llanefydd | Llanfairfechan | Llanfair Talhaearn | Llanfihangel Glyn Myfyr | Llangernyw | Llangwm | Llanrwst | Llanrhos | Llanrhychwyn | Llan Sain Siôr | Llansanffraid Glan Conwy | Llansannan | Llysfaen | Maenan | Y Maerdy | Melin-y-coed | Mochdre | Pandy Tudur | Penmachno | Penmaenmawr | Pensarn | Pentrefoelas | Pentre-llyn-cymmer | Pentre Tafarn-y-fedw | Rowen | Rhydlydan | Rhyd y Foel | Trefriw | Tyn-y-groes | Tywyn | Ysbyty Ifan |
Siroedd a Dinasoedd Cymru | ![]() |
Dinasoedd, Bwrdreisdrefi a Siroedd gweinyddol ers 1996 |