Gwenhwyseg

Oddi ar Wicipedia

Baner Cymru
Cymraeg
Mae'r erthygl hon yn rhan o'r gyfres ar
y Gymraeg
Iaith
Gramadeg | Morffoleg | Orgraff | Seinyddiaeth | Yr wyddor | Cymraeg llafar | Cymraeg ysgrifenedig | Benthyg geiriau
Hanes
Hanes | Trawsnewidiad y Frythoneg i'r Gymraeg | Cymraeg Cynnar | Hen Gymraeg | Cymraeg Canol | Cymraeg Modern Cynnar | Cymraeg Modern Diweddar | Hanes siaradwyr, tiriogaeth a statws y Gymraeg | Addysg Gymraeg
Diwylliant a chyfryngau
Diwylliant | Cerddoriaeth | Eisteddfod | Ffilm | Llenyddiaeth | Theatr
Cyfryngau | Papurau newydd | Radio | Rhyngrwyd | Teledu
Tafodieithoedd
Tafodieithoedd | Cymraeg y gogledd | Cymraeg y de | Y Bowyseg | Y Ddyfedeg | Y Wenhwyseg | Y Wyndodeg | Cymraeg y Wladfa | Wenglish
Mudiadau a sefydliadau
Bwrdd yr Iaith Gymraeg | Cymdeithas yr Iaith | Y Cymmrodorion | Cymuned | Merched y Wawr | Yr Urdd
y blwch hwn: gweld  sgwrs  golygu

Tafodiaith Gymraeg Gwent a Morgannwg yw y Wenhwyseg. Daw'r enw o'r term ar hen drigolion yr ardal, y Gwennwys.

Un o nodweddion y Wenhwyseg yw'r newidiad yn y llafariad a hir i'r ddeusain äë e.e. "y 'Ted' a'r Meb' a'r Ysbryd 'Glên'" yn lle "y Tad a'r Mab a'r Ysbryd Glân". Newidir y ddeusain 'ae' yn yr un ffordd, e.e. 'Cymraeg' - 'Cymrég', 'traed' - 'tréd', 'cae' - 'cé'. Deusain yw hon sydd yn amrywio rhyw ychydig dros diriogaeth y Wenhwyseg ac nid yr un sain yw hi ac a geir mewn geiriau megis 'pen', 'pren', 'pert' etc. Ni ddigwydd y nodwedd hon mewn geiriau unsill ag [a] fyr fel 'mam' a 'naw' fel sydd yn digwydd yn rhai o dafodieithoedd Maldwyn. Mae'r Wenhwyseg wedi cael effaith ar y Saesneg sy'n cael ei siarad yn yr ardal hefyd, gyda siaradwyr Saesneg yn defnyddio geiriau a chystrawen Cymraeg (gweler Wenglish), e.e. What is on her? (Beth sydd arni?); You can count on 'er wen there's taro.[1]

[golygu] Cyfeiriadau

  1. BBC – De Ddwyrain – Geirfa'r Wenhwyseg

[golygu] Cysylltiadau allanol

   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.