Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed
Oddi ar Wicipedia
Bardd Cymraeg a ganai yn ail hanner y bedwaredd ganrif ar ddeg oedd Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed (tua'r 1330au - tua diwedd y 14eg ganrif).
Ni wyddys nemor dim am y bardd ar wahân i dystiolaeth ei gerddi, ond ceir nodyn gan Evan Evans (Ieuan Fardd) (18fed ganrif) yn cyfeirio ato fel gŵr o Farchwiail yng nghwmwd Maelor Gymraeg (ardal Wrecsam heddiw). Roedd un o'i noddwyr, Rhisiart ap Syr Rhosier Pilstwn, yn byw ym Maelor Saesneg. Ymddengys felly fod y bardd yn frodor o ogledd-ddwyrain Cymru, ac efallai o Faelor Gymraeg.
Cedwir tair awdl ac un cywydd o waith y bardd, cyfanswm o 539 llinell. Ceir dwy awdl foliant, un i Ddafydd Fychan ap Dafydd Llwyd o Drehwfa a Threfeilir (Môn), a'r llall i Hywel ap Goronwy ap Tudur Hen o Benmynydd (Môn eto). Canodd gywydd i ofyn telyn i Risiart ap Syr Rhosier Pilstwn, sy'n cynnwys ymddiddan rhyngddo a'i gydfardd Rhisierdyn. Ceir hefyd awdl grefyddol i Grist a Mair.
[golygu] Llyfryddiaeth
- Erwain Haf Rheinallt (gol.), 'Gwaith Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed', yn Gwaith Sefnyn, Rhisierdyn, Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed a Llywarch Bentwrch (Aberystwyth, 1995). 'Cyfres Beirdd yr Uchelwyr'.
Beirdd yr Uchelwyr | ||
---|---|---|
Casnodyn | Wiliam Cynwal | Dafydd ap Gwilym | Dafydd ap Siencyn | Dafydd Gorlech | Deio ab Ieuan Du | Einion Offeiriad | Gronw Gyriog | Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan | Gruffudd ap Dafydd ap Tudur | Gruffudd ap Tudur Goch | Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed | Gruffudd Hiraethog | Guto'r Glyn | Gwerful Fychan | Gwilym Ddu o Arfon | Gwilym Tew | Huw Ceiriog | Hywel Cilan | Hywel Ystorm | Ieuan Brydydd Hir | Iolo Goch | Iorwerth ab y Cyriog | Ithel Ddu | Lewys Glyn Cothi | Lewys Morgannwg | Llywarch Bentwrch | Llywelyn Goch ap Meurig Hen | Llywelyn Siôn | Mab Clochyddyn | Prydydd Breuan | Tomos Prys | Siôn Phylip | Siôn Tudur | Robert ab Ifan | Robin Ddu ap Siencyn | Rhisierdyn | Rhisiart ap Rhys | Rhys ap Dafydd ab Einion | Rhys Brydydd | Rhys Goch Eryri | Sefnyn | Simwnt Fychan | Siôn Cent | Tudur Aled | Tudur ap Gwyn Hagr | Yr Ustus Llwyd |