Seineg

Oddi ar Wicipedia

Ieithyddiaeth
Ieithyddiaeth ddamcaniaethol
Seineg
Ffonoleg
Morffoleg
Cystrawen
Semanteg
Semanteg eiriadurol
Arddullegol
Pragmateg
Ieithyddiaeth hanesyddol
Ieithyddiaeth gymdeithasegol
Caffael iaith
Ieithyddiaeth gymhwysol
Ieithyddiaeth wybyddol

Seineg yw'r astudiaeth o seiniau iaith lafar. Astudir priodweddau'r seiniau eu hunain, y modd y caent eu cynhyrchu, eu clywed a'u deall. Mae'n wahanol, felly i ffonoleg, astudiaeth o systemau seinegol haniaethol. Mae seineg yn ymdrin â'r seiniau eu hunain yn hytrach na'u cyd-destyn mewn iaith. Ni thrafodir semanteg ar y lefel hon o ddadansoddi ieithyddol.

Mae tair prif gangen i seineg:

  • seineg ynganol, sy'n ymwneud â lleoliad a symudiad y gwefusau, y tafod, tannau'r llais ac yn y blaen;
  • seineg acwstig, sy'n ymwneud â phriodweddau tonnau sain a sut caent eu derbyn gan y glust fewnol; a
  • seineg clybydol, sy'n ymwneud â synhwyro lleisiau, yn bennaf sut mae'r ymenydd yn gallu cynrychioli mewnbwn lleisiol.

Astudiwyd seineg cyn gynhared â 2,500 mlynedd yn ôl yn yr India, gydag eglurhad y gramadegydd Panini o leoliad a natur ynganiad cytseiniaid yn ei draethawd gramadegol ar Sanscrit.

Mae'r erthygl hon yn cynnwys term neu dermau sydd efallai wedi eu bathu'n newydd sbon: seineg ynganol, seineg acwstig, seineg clybydol o'r Saesneg "articulatory phonetics, acoustic phonetics, auditory phonetics". Gallwch helpu trwy safoni'r termau.

   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.