Gerallt Lloyd Owen

Oddi ar Wicipedia

Mae Gerallt Lloyd Owen (1944- ) yn fardd o Gymro, a aned yn Sarnau, Sir Feirionnydd (de Gwynedd heddiw). Mae'n un o brif feistri'r gynghanedd. Sefydlodd Wasg Gwynedd yn 1972. Mae'n cadeirio'r ymryson barddol Talwrn y Beirdd.

Taflen Cynnwys

[golygu] Cefndir

Cafodd ei addysg yn y Coleg Normal, Bangor. Ar ôl treulio cyfnod o bum mlynedd fel athro sefydlodd Wasg Gwynedd yn 1972. Er i'w gyfrol gyntaf ddod allan yn 1966, ni ddaeth yn ffigwr amlwg nes iddo gyhoeddi Cerddi'r Cywilydd yn 1972.

[golygu] Ei waith llenyddol

Nodweddir ei farddoniaeth gan ymdeimlad cryf am Gymreictod a phwyslais ar etifeddiaeth y Cymry a'r angen i'w hamddiffyn. Gwelir hyn yn arbennig o eglur mewn cerddi fel yr awdl Cilmeri, am dranc Llywelyn ap Gruffudd, a'r gerdd Fy Ngwlad (Cerddi'r Cywilydd) am yr arwisgiad yng Nghaernarfon sy'n agor efo'r llinellau cofiadwy,

'Wylit, wylit, Lywelyn,
Wylit waed pe gwelit hyn.
Ein calon gan estron ŵr,
Ein coron gan goncwerwr,
A gwerin o ffafrgarwyr
Llariaidd eu gwên lle'r oedd gwŷr.'

Ond mae gan ei awen agwedd bersonol hefyd, yn ei gerddi am gyfeillion a pherthnasau, a'i gariad amlwg at ei fro. Mae'n medru bod yn ffraeth yn ogystal, er enghraifft yn ei gerdd Trafferth mewn siop (yn y gyfrol Cilmeri) am gael gwrthod talu â siec yn y Gymraeg yn siop Marks and Spencers, Llandudno, sy'n adleisio cerdd adnabyddus Dafydd ap Gwilym Trafferth mewn Tafarn.

Cyhoeddodd hunangofiant difyr yn 1999 dan y teitl Fy Nghawl Fy Hun. Mae wedi golygu sawl cyfrol yn y gyfres Talwrn y Beirdd yn ogystal a bu'n gyd-olygydd ar y cylchgrawn Barddas am gyfnod.

[golygu] Llyfryddiaeth

[golygu] Cerddi

  • Ugain Oed a'i Ganiadau (1966)
  • Cerddi'r Cywilydd (Gwasg Gwynedd, 1972)
  • Cilmeri a cherddi eraill (Gwasg Gwynedd, 1991)

[golygu] Hunangofiant

  • Fy Nghawl Fy Hun (Gwasg Gwynedd, 1999)