Dafydd ap Gwilym

Oddi ar Wicipedia

Un o feirdd enwocaf Cymru a ystyrir yn feistr mawr y cywydd a'r canu serch oedd Dafydd ap Gwilym (tua 1320 - tua 1380). Fe'i gydnabyddir fel un o feirdd pwysicaf Ewrop gyfan yn ei gyfnod. Roedd yn canu yng nghyfnod Beirdd yr Uchelwyr; credir iddo gael ei eni rhywbryd rhwng 1320 - a 1330 ym mhlwyf Llanbadarn Fawr ger Aberystwyth. Meistrolodd y mesur caeth newydd a ddaeth i fri yn y cyfnod hwn sef y cywydd. Credir iddo farw tua 1380 ac iddo gael ei gladdu yn Abaty Ystrad Fflur.

Taflen Cynnwys

[golygu] Hanes

Roedd o dras uchelwrol. Ei dad oedd Gwilym Gam ap Gwilym ab Einion: ni wyddom ddim amdano, heblaw am y ffaith i'w ewythr, Llywelyn ap Gwilym ab Einion, fod yn gwnstabl yng Nghastell Newydd Emlyn.

[golygu] Ei gerddi

Prif destunau ei gerddi oedd natur a serch, a fuasai'n bynciau dieithr i farddoniaeth Gymraeg cyn hynny. Un o'i brif themâu yw'r hyn sy'n rhwystro ei garwriaeth; afon, ffenestr, person arall neu hyd yn oed frân yn crawcian uwch ei ben. Y rhwystr mwyaf oll, yn aml, yw anwadalrwydd ei gariad.

[golygu] Marwnadau i Ddafydd gan y beirdd

Mae sawl marwnad i Ddafydd ap Gwilym gan ei gyfoeswyr ar glawr. Canodd Iolo Goch farwnad i Ddafydd.

[golygu] Llyfryddiaeth

  • Gwaith Dafydd ap Gwilym (1952) golygydd Thomas Parry, casgliad o'i weithiau
  • 50 o Gywyddau Dafydd ap Gwilym (1980) golygydd Alan Llwyd
  • Dafydd ap Gwilym a Chanu Serch yr Oesau Canol (1975) gan J Rowlands

[golygu] Dolen allanol

Gwefan sy'n cynnwys casgliad o'i gerddi


Beirdd yr Uchelwyr Iolo
Casnodyn | Wiliam Cynwal | Dafydd ap Gwilym | Dafydd ap Siencyn | Dafydd Gorlech | Deio ab Ieuan Du | Einion Offeiriad | Gronw Gyriog | Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan | Gruffudd ap Dafydd ap Tudur | Gruffudd ap Tudur Goch | Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed | Gruffudd Hiraethog | Guto'r Glyn | Gwerful Fychan | Gwilym Ddu o Arfon | Gwilym Tew | Huw Ceiriog | Hywel Cilan | Hywel Ystorm | Ieuan Brydydd Hir | Iolo Goch | Iorwerth ab y Cyriog | Ithel Ddu | Lewys Glyn Cothi | Lewys Morgannwg | Llywarch Bentwrch | Llywelyn Goch ap Meurig Hen | Llywelyn Siôn | Mab Clochyddyn | Prydydd Breuan | Tomos Prys | Siôn Phylip | Siôn Tudur | Robert ab Ifan | Robin Ddu ap Siencyn | Rhisierdyn | Rhisiart ap Rhys | Rhys ap Dafydd ab Einion | Rhys Brydydd | Rhys Goch Eryri | Sefnyn | Simwnt Fychan | Siôn Cent | Tudur Aled | Tudur ap Gwyn Hagr | Yr Ustus Llwyd