Gwyddelwern
Oddi ar Wicipedia
Pentref a phlwyf yn Sir Ddinbych yw Gwyddelwern; arferai fod yn Edeyrnion ac yn Sir Feirionnydd. Saif y pentref ar y briffordd A494 rhwng Corwen a Bryn Saith Marchog, rhyw ddwy filltir i'r gogledd o Gorwen. Cysegrwyd yr eglwys i Sant Beuno, a fu'n byw yma am gyfnod, ac mae'r fynwent gron yn awgrymu ei bod yn sefydliad hynafol.
Roedd Arglwyddiaeth Gwyddelwern yn rhan o Powys Fadog, ac yn 1400 cofnodir bod yr arglwyddiaeth yn cael ei dal gan Tudur ap Gruffudd Fychan, brawd iau Owain Glyndŵr. Roedd dwy chwarel ger y pentref.
Gwyddelwern oedd yr orsaf reilffordd gyntaf yn Nyffryn Edeyrnion pan agorwyd hi yn 1864 gan reilffordd Dinbych, Rhuthun a Chorwen. Caeodd y rheilffordd i deithwyr yn 1953 ac i nwyddau yn 1957.
Trefi a phentrefi Sir Ddinbych |
Aberchwiler | Betws Gwerful Goch | Bodelwyddan | Bodfari | Bontuchel | Bryn Saith Marchog | Bryneglwys | Cefn Meiriadog | Corwen | Cyffylliog | Cynwyd | Derwen | Dinbych | Diserth | Y Ddwyryd | Efenechtyd | Eryrys | Gallt Melyd | Glyndyfrdwy | Gwyddelwern | Henllan | Llanarmon-yn-Iâl | Llanbedr Dyffryn Clwyd | Llandegla-yn-Iâl | Llandrillo | Llandyrnog | Llanelidan | Llanelwy | Llanfair Dyffryn Clwyd | Llanferres | Llangollen | Llangwyfan | Llangynhafal | Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch | Llanynys | Melin y Wig | Nantglyn | Pandy'r Capel | Prestatyn | Prion | Rhewl | Rhuallt | Rhuddlan | Rhuthun | Y Rhyl | Sodom | Tafarn-y-Gelyn | Trefnant | Tremeirchion |