Llanfair Clydogau

Oddi ar Wicipedia

Pentref bychan gwledig yn ne Ceredigion yw Llanfair Clydogau. Fe'i lleolir ar lôn y B4343 tua 4 milltir i'r dwyrain o Lanbedr Pont Steffan.

Saif ar lan ddwyreiniol Afon Teifi gyda bryniau Craig Twrch (1226 troedfedd) a Bryn Brawd (1588 troedfedd) yn gefn iddi i'r dwyrain, ar y ffin â Sir Gaerfyrddin. Mae tair nant Clywedog yn cyfarfod â'i gilydd yno.

Rhed ffordd Rufeinig Sarn Helen o'r gaer Rufeinig yn Llanio i gyffiniau Llanfair Clydogau. Yno, ychydig i'r gorllewin o'r pentref, mae'n fforchio, gydag un fforch yn arwain i'r dwyrain heibio Llanymddyfri a Dolaucothi i Nidum (Castell Nedd), a'r llall yn mynd yn ei blaen i gyfeiriad Caerfyrddin.

Roedd digon o waith plwm ac arian yn yr ardal ar un adeg ond maent wedi pallu ers talwm. Filltir i lawr y lôn i'r de mae pentref bychan Cellan, magwrfa Moses Williams (ganed yno yn 1685) a'r ysgolhaig Griffith John Williams.


Trefi a phentrefi Ceredigion

Aberaeron | Aberarth | Aberffrwd | Aberporth | Aberteifi | Aberystwyth | Alltyblaca | Betws Bledrws | Betws Leucu | Beulah | Blaenplwyf | Y Borth | Bow Street | Bwlch-llan | Capel Bangor | Capel Dewi | Ceinewydd | Ciliau Aeron | Comins Coch | Dihewyd | Dôl-y-bont | Eglwys Fach | Y Faenor | Felinfach | Y Ferwig | Ffos-y-ffin | Goginan | Gwbert | Henfynyw | Llanafan | Llanarth | Llanbadarn Fawr | Llanbedr Pont Steffan | Llandre | Llandyfriog | Llandysul | Llanddewi Brefi | Llanfair Clydogau | Llanfarian | Llanfihangel y Creuddyn | Llangeitho | Llangoedmor | Llangrannog | Llangwyryfon | Llangybi | Llangynfelyn | Llangynllo | Llanilar | Llan-non | Llanrhystud | Llansantffraid | Llanwenog | Llanwnnen | Llechryd | Lledrod | Mwnt | Penbryn | Penrhyn-coch | Pen-y-Garn | Pontarfynach | Ponterwyd | Pontrhydfendigaid | Pontrhydygroes | Rhydypennau | Swyddffynnon | Tal-y-bont | Tregaron | Trefilan | Tre Taliesin | Troedyraur | Ysbyty Ystwyth | Ystrad Aeron | Ystrad Meurig