Gwales
Oddi ar Wicipedia
Ynys fechan anghyfanedd i'r gorllewin o Ynys Skomer oddi ar arfordir de-orllewin Sir Benfro yw Gwales (hefyd Ynys Gwales: Saesneg Grassholm o'r Hen Norseg grass a holm 'ynys isel'). Gwales yw'r tir mwyaf gorllewinol yng Nghymru.
Mae'n adnabyddus i ornitholegwyr am ei goloni anferth o fulfrain gwynion; 32,409 o barau yn 2004, sef tua 8% o boblogaeth y byd. Ers 1947 mae'n eiddo i'r RSPB, y gwarchodfa cyntaf i'r gymdeithas honno brynu.
Yn llenyddiaeth Gymraeg mae Gwales yn fwy adnabyddus fel yr ynys arallfydol y mae'r saith arwr a ddihangasant o Iwerddon yn treulio 80 mlynedd arni yng nghwmni pen Bendigeidfran, yn ôl chwedl Branwen ferch Llŷr, cainc gyntaf Pedair Cainc y Mabinogi:
- 'Ac yng Ngwales ym Mhenfro y byddwch bedwarugaint mlynedd. Ac yny agoroch y drws parth ag Aber Henfelen, y tu at Gernyw, y gellwch fod yno a'r pen yn ddilwgr gennwch.'[1]
Mae llongau pleser yn hwylio i Wales o Martin's Haven yn yr haf.
[golygu] Cyfeiriadau
- ↑ Ifor Williams (gol.), Pedeir Keinc y Mabinogi (Caerdydd, 1930; arg. newydd, 1989). Tud. 45. Diweddarwyd yr orgraff.