John Blackwell (Alun)
Oddi ar Wicipedia
Bardd o Gymro oedd John Blackwell (tua diwedd 1797 - 19 Mai, 1841). Ei enw barddol oedd Alun.
Cafodd ei eni ym Mhonterwyl, ger Yr Wyddgrug, Sir y Fflint. Crydd oedd o wrth ei alwedigaeth ond cafodd ysgoloriaeth i fynd i Goleg yr Iesu, Rhydychen trwy garedigrwydd bnoheddwyr a chlerigwyr a edmygai flaenffrwyth ei awen. Graddiodd yn 1828 a chafodd ei ordeinio i guradiaeth Treffynnon lle y bu am bedair blynedd. Symudodd wedyn i lawr i Fanordeifi yng ngogledd Sir Benfro fel rheithior y plwyf a bu byw yno am weddill ei oes. Bu farw yn 1841 yn 42 oed.
Canodd Alun ar y mesurau caeth, ond gwelir ei ddawn ar ei gorau yn ei cerddi rhydd telynegol. Enillodd gryn bri yn yr eisteddfodau ond ni chyhoeddwyd ei waith tan ar ôl iddo farw, yn y gyfrol Ceinion Alun (1851), a olygwyd gan Gutyn Padarn. Ymhlith ei gerddi mwyaf adnabyddus y mae 'Abaty Tyndyrn', 'Cân Doli' a 'Gwraig y Pysgotwr'. Y gerdd a wnaeth ei enw fodd bynnag oedd ei farwnad i'r Esgob Heber, a wobrwyd yn Eisteddfod Dinbych yn 1828.
Ysgrifennodd nifer o lythyrau yn ogystal, yn Gymraeg a Saesneg, a nodweddir gan arddull cain a diwylliedig. Cyfrannodd nifer o erthyglau i'r cylchgronau Cymreig hefyd, a threuliodd gyfnod fel olygydd Y Cylchgrawn (Llanymddyfri).
[golygu] Llyfryddiaeth
- John Blackwell: Ceinion Alun, gol. Gutyn Padarn (Isaac Clarke, Rhuthun, 1851). Cyfrol sy'n cynnwys cofiant diddorol hanner can tudalen
Cyhoeddwyd detholiad o'i gerddi wedi'u golygu gan Owen M. Edwards yng Nghyfres y Fil (1909).