Dafydd ap Gwilym
Oddi ar Wicipedia
Un o feirdd enwocaf Cymru a ystyrir yn feistr mawr y cywydd a'r canu serch oedd Dafydd ap Gwilym (tua 1320 - tua 1380). Fe'i gydnabyddir fel un o feirdd pwysicaf Ewrop gyfan yn ei gyfnod. Roedd yn canu yng nghyfnod Beirdd yr Uchelwyr; credir iddo gael ei eni rhywbryd rhwng 1320 - a 1330 ym mhlwyf Llanbadarn Fawr ger Aberystwyth. Meistrolodd y mesur caeth newydd a ddaeth i fri yn y cyfnod hwn sef y cywydd. Credir iddo farw tua 1380 ac iddo gael ei gladdu yn Abaty Ystrad Fflur.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Hanes
Roedd o dras uchelwrol. Ei dad oedd Gwilym Gam ap Gwilym ab Einion: ni wyddom ddim amdano, heblaw am y ffaith i'w ewythr, Llywelyn ap Gwilym ab Einion, fod yn gwnstabl yng Nghastell Newydd Emlyn.
[golygu] Ei gerddi
Prif destunau ei gerddi oedd natur a serch, a fuasai'n bynciau dieithr i farddoniaeth Gymraeg cyn hynny. Un o'i brif themâu yw'r hyn sy'n rhwystro ei garwriaeth; afon, ffenestr, person arall neu hyd yn oed frân yn crawcian uwch ei ben. Y rhwystr mwyaf oll, yn aml, yw anwadalrwydd ei gariad.
[golygu] Marwnadau i Ddafydd gan y beirdd
Mae sawl marwnad i Ddafydd ap Gwilym gan ei gyfoeswyr ar glawr. Canodd Iolo Goch farwnad i Ddafydd.
[golygu] Llyfryddiaeth
- Gwaith Dafydd ap Gwilym (1952) golygydd Thomas Parry, casgliad o'i weithiau
- 50 o Gywyddau Dafydd ap Gwilym (1980) golygydd Alan Llwyd
- Dafydd ap Gwilym a Chanu Serch yr Oesau Canol (1975) gan J Rowlands
[golygu] Dolen allanol
Gwefan sy'n cynnwys casgliad o'i gerddi