John Ceiriog Hughes

Oddi ar Wicipedia

Gweler hefyd Ceiriog (gwahaniaethu).

Bardd o Gymro oedd John Ceiriog Hughes (25 Medi, 1832 - 23 Ebrill, 1887), a aned yn Llanarmon Dyffryn Ceiriog. Dan ei enw barddol adnabyddus Ceiriog yr oedd efallai y mwyaf poblogaidd a dylanwadol o feirdd Cymru yn ail hanner y 19eg ganrif. Roedd yn gyfaill i R. J. Derfel, Creuddynfab ac Idris Fychan.

Bardd telynegol oedd Ceiriog. Canai ar yr hen alawon Cymreig. Daeth i sylw cenedlaethol pan enillodd yn Eisteddfod Fawr Llangollen yn 1858 am rieingerdd, Myfanwy Fychan o Gastell Dinas Bran. Mae rhai o'i gerddi yn aros yn boblogaidd heddiw, er enghraifft Dafydd y Garreg Wen, Nant y Mynydd, a'r dilyniant o gerddi Alun Mabon gyda'u llinellau enwog am barhad cenedl y Cymry dros y canrifoedd,

Aros mae'r mynyddau mawr,
Rhuo trostynt mae y gwynt.

Er bod ei ganeuon yn bruddglwyfus a sentimental yn ôl safonau diweddar, medrai ysgrifennu rhyddiaith ddychanol hefyd, gan ddychanu sefydliadau fel yr Eisteddfod a thuedd amlwg yr oes at barchusrwydd a lledneisrwydd, yn arbennig yn y cyfrolau Gohebiaethau Syr Meurig Crynswth.

[golygu] Llyfryddiaeth

[golygu] Llyfrau Ceiriog

  • Gohebiaethau Syr Meurig Crynswth (1856-1858; gol. Hugh Bevan, 1948)
  • Oriau'r Hwyr (1860)
  • Oriau'r Bore (1862)
  • Cant o Ganeuon (1863)
  • Y Bardd a'r Cerddor (1865)
  • Oriau eraill (1868)
  • Oriau'r Haf (1870)
  • Oriau Olaf (1888)

[golygu] Beirniadaeth ac astudiaethau

Ieithoedd eraill