Dywel fab Erbin
Oddi ar Wicipedia
Arwr Cymreig cynnar a gysylltir âde-orllewin Cymru oedd Dywel fab Erbin. Mae traddodiad yn ei wneud yn frawd i Geraint fab Erbin, arwr un o'r Tair Rhamant.
Yn y gerdd 'Ymddiddan Myrddin a Thaliesin' (Llyfr Du Caerfyrddin) mae Dywel yn un o'r rhyfelwyr o Dyfed sy'n syrthio yng nghyrch Maelgwn Gwynedd ar y dalaith honno. Ceir englyn amdano yn 'Englynion y Beddau' (hefyd yn y Llyfr Du) sy'n ei gysylltu ag ardal cantref Caeo ('Caeaw'):
- 'Bedd Dywel mab Erbin yng ngwestedin Caeaw,
- ni byddai, gwr y breinhin,
- difei, ni ochelai drin.'
Fe'i enwir yn ogystal fel un o'r marchogion yn llys Arthur yn y chwedl Culhwch ac Olwen.
Mae Dyweli yn enw ar nant yn ne Ceredigion, sy'n tarddu efallai o'r enw personol Dywel.
[golygu] Ffynnonellau
- A. O. Jarman (gol.), Llyfr Du Caerfyrddin (Caerdydd, 1982)
- eto (gol.), Ymddiddan Myrddin a Thaliesin (Caerdydd, 1951)