Beijing

Oddi ar Wicipedia

北京市
Běijīng Shì
Talfyriad: 京 (Pinyin: Jīng)
Y Ddinas Gwaharddedig
Y Ddinas Waharddedig
Dangosir lleoliad Beijing ar y map hwn
Tarddiad yr enw 北 běi - gogledd
京 jīng - prif ddinas
felly: prif ddinas ogleddol
Maint
 - Cyfanswm
 - % o'r cenhedl
Safle: 29ain
16,808 km²
0.175%
Poblogaeth
 - Cyfanswm (2001)
 - % o'r genedl
 - Dwysedd
Safle: 26ain
13,820,000
1.08%
822/km²
GDP yn RMB¥
 - Cyfanswm (2002)
 - % o'r genedl
 - per capita
Safle: 15fed
313.0 billiwn ¥
3.06%
22600 ¥
Math o lywodraeth Bwrdeistref
Rhanbarthau safon sirol 18
Rhanbarthau safon trefi 318
Côd Post 100000 - 102600
Côd Ffôn 10
Rhagddodiad plât rhifau 京A, C, E, F, H
京B (tacsïau)
京G (maestrefi pell)
京O (heddlu ac awdurdodau)
ISO 3166-2 CN-11

Prif ddinas Gweriniaeth Pobl Tsieina a dinas ail fwyaf y wlad gyda 13,820,000 o drigolion yw Beijing (北京, "prif ddinas ogleddol").

[golygu] Enw'r ddinas

Ystyr Beijing yw "prif ddinas ogleddol" (cymharer Nanjing, "y brif ddinas ddeheuol", a Tonkin a Tokyo; i gyd yn golygu "y brif ddinas ddwyreinol"). Weithiau mae Beijing yn cael ei alw'n Peking -- mae'r enw hon yn dod drwy genhadon Ffrengig, bedwar can mlynedd yn ôl, ac mae'n dangos newidiad mewn sain yn ystod y Brenhinllin Qing.

Yn Tsieina mae'r ddinas wedi newid ei henw llawer gwaith. Rhwng 1928 a 1949, Beiping ("Heddwch gogleddol") oedd enw'r ddinas, am fod llywodraeth y Cenedlaetholwyr (Kuomintang) yn rheoli'r gwlad o Nanjing, a roedden nhw eisiau dangos nad Beijing oedd brifddinas y wlad. Pan oedd y Siapaneaid yn rheoli'r wlad bwped yng ngogledd Tsieina gyda Beijing yn brifddinas, roedd yr enw yn Beijing unwaith eto, ond yn 1945 newidwyd llywodraeth Gweriniaeth Tsieina yr enw yn ôl i Beiping. Pan enillodd y Blaid Gomiwnyddol y rhyfel cartref yn Hydref 1949, newidwyd yr enw yn ôl i Beijing i ddangos eu bod nhw'n rheoli Tsieina gyfan. Dydi llywodraeth Gweriniaeth Tsieina yn Taiwan ddim wedi newid yr enw yn swyddogol, ac yn y 1950au a 1960au arferai llawer o bobl yn Nhaiwan yn galw y ddinas yn "Beiping". Heddiw mae bron pawb yn Nhaiwan (yn cynnwys y llywodraeth) yn galw'r ddinas yn "Beijing".