Hebog Tramor
Oddi ar Wicipedia
Hebog Tramor | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
||||||||||||||
Dosbarthiad gwyddonol | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
Enw deuenwol | ||||||||||||||
Falco peregrinus (Tunstall, 1771) |
Yr Hebog Tramor (Falco peregrinus) yw'r mwyaf adnabyddus o deulu'r Hebogiaid. Mae rhwng 35 a 50 cm o hyd a 83 hyd 113 cm ar draws yr adenydd; mae'r iâr yn fwy na'r ceiliog fel rheol. Adar yw ei brif fwyd, a adar cymharol fychan hyd at faint hwyaden. Mae'n nythu ar greigiau fel rheol, un ai ger y môr neu yn y mynyddoedd, ond gall hefyd nythu ar adeiladau uchel. Yn aml clywir yr alwad "kek-kek-kek-kek" pan fo rhywun yn dynesu at y nyth.
Ystyrir yr Hebog Tramor yn un o'r adar sy'n medru hedfan gyflymaf, dywedir y gall gyrraedd 300 cilomedr yr awr (200 milltir yr awr) pan fo'n disgyn o uchder i geisio dal aderyn, ond nid yw hyn wedi ei brofi.
Mae'r Hebog Tramor yn aderyn cyffredin yng Nghymru, fel rheol yn nythu yn y mynyddoedd ac yn treulio'r gaeaf o gwmpas glannau'r môr.
Ceir nifer o is-rywogaethau:
- Falco peregrinus peregrinus - gorllewin Ewrasia.
- F. p. anatum ffurf fynyddig.
- F. p. brookei - de Ewrop, y Caucasus.
- F. p. calidus - ffurf fudol, yn nythu ar y Twbndra gogleddol.
- F. p. ernesti - Seland Newydd.
- F. p. macropus - Awstralia.
- F. p. madens ynysoedd Cabo Verde
- F. p. pealei - Gogledd America.
- F. p. peregrinator - de Asia.
- F. p. tundrius - Twndra arctig Gogledd America.