Lawrence o Arabia
Oddi ar Wicipedia
Roedd Thomas Edward Lawrence (16 Awst 1888 - 19 Mai 1935) yn archaeolegydd, yn filwr ac yn awdur. Mae'n adnabyddus fel Lawrence o Arabia oherwydd ei ran yng ngwrthrhyfel yr Arabiaid yn erbyn Ymerodraeth yr Otomaniaid yn y Rhyfel Byd Cyntaf.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Ei fywyd cynnar
Hanai hynafiaid Lawrence o Loegr ac Iwerddon, ond fe'i ganed yn Nhremadoc, yng ngogledd-orllewin Cymru. Astudiodd archaeoleg yn Ngholeg Yr Iesu, Rhydychen. Ar ôl gorffen ei efrydiau isradd aeth i Arabia i weithio fel archeolegydd ac astudio Arabeg.
[golygu] Yn Arabia
O 1914 roedd yn gweithio gyda'r British Military Intelligence yng Nghairo, yr Aifft. Ym 1916 cafodd ei yrru i Arabia i wneud adroddiad am fudiad cenedlaethol yr Arabiaid. Yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf roedd e'n rhan o luoedd afreolaidd yr Arabiaid o dan yr Emir Feisal, yn brwydro yn erbyn y Twrciaid ac yn ceisio argyhoeddi'r Arabiaid i gydweithio â Phrydain. Roedd Lawrence yno pan gipiwyd trefi Aqaba (de Gwlad Iorddonen) ym 1917 a Damascus (prifddinas Syria heddiw) ym 1918.
[golygu] Blynyddoedd olaf
Ar ôl dychwelyd i Brydain gweithiodd gyda'r lluoedd arfog Prydeinig am ychydig, ac yna canolbwyntiodd ar ysgrifennu.
Cafodd Lawrence ei ladd mewn damwain ffordd yn Clouds Hill, Dorset, de Lloegr.
[golygu] Llyfryddiaeth

[golygu] Llyfrau gan Lawrence
- The Seven Pillars of Wisdom. (ISBN 0-8488-0562-3)
- Revolt in the Desert, talfyriad o Seven Pillars of Wisdom. (ISBN 1-56619-275-7)
- The Mint, hanes ei wasanaeth yn yr Awyrlu Frenhinol. (ISBN 0-393-00196-2)
- Crusader Castles, archaeoleg. (ISBN 0-19-822964-X)
- The Odyssey of Homer, cyfieithiad o'r Roeg. (ISBN 0-19-506818-1)
- The Letters of T.E. Lawrence, gol. Malcolm Brown. (ISBN 0-460-04733-7)
- The Letters of T.E. Lawrence, gol. David Garnett. (ISBN 0-88355-856-4)
[golygu] Llyfrau am Lawrence
- The Forest Giant, gan Adrien Le Corbeau, cyfieithiad o'r nofel ffrangeg, 1924.
- Lawrence of Arabia and His World, gan Richard Perceval Graves.
- T.E. Lawrence by His Friends,. Doubleday Doran (1937)
[golygu] Ffilm
- Lawrence of Arabia - gyda Peter O'Toole yn rhan Lawrence.