Canthrig Bwt

Oddi ar Wicipedia

Gwrach neu gawres ofnadwy oedd yn byw yn Nant Peris, Eryri, ac yn bwyta plant oedd Canthrig Bwt.

Roedd Canthrig yn byw dan garreg anferth a elwir y Gromlech, sydd dal i'w gweld heddiw ar bwys y lôn ym mhen uchaf Nant Peris ar y ffordd i fyny o dref Llanberis i Ben-y-pass. Yn ôl y chwedl werin leol, roedd hi'n adnabyddus i'r trigolion fel hen wraig unig, sarrug, yr oedd ar y plant ei hofn hi. Un diwrnod aeth rhai o blant y gymdogaeth ar goll. Chilwyd amdanyn nhw ond roedden nhw wedi diflannu. Yn nes ymlaen dyma ddyn lleol yn mynd i hela â'i gi. Cafodd y ci hyd i esgyrn plentyn a dechrau eu cnoi. Gwelwyd y wrach yn gilio i'w chartref dan y Gromlech. Aeth y dyn ar ei hôl hi yn llechwraidd ac ar ôl cyrraedd y garreg gwaeddodd allan fod ganddo blant i Ganthrig. Pan ddaeth hi allan, torrodd ei phen â'i fwyall a dyna ddiwedd Canthrig Bwt.

Ceir chwedlau cyffelyb am wrachod yn bwyta plant yn llên gwerin sawl gwlad, e.e. y wrach yn y chwedl adnabyddus am Hansel a Gretel gan y Brodyr Grimm a'r chwedlau am y trols yn Llychlyn.

[golygu] Cyfeiriadau