Cynghrair Cymru

Oddi ar Wicipedia

Logo presennol yr Uwchgynghrair (2006-2007)
Logo presennol yr Uwchgynghrair (2006-2007)

Uwchgynghrair Cymru ydi cynghrair Bêl-droed cenedlaethol Cymru. Tan 2002, enw'r gynghrair oedd y Cynghrair Cenedlaethol, ond newidiodd ei enw diolch i gytundeb hysbysebu. Ar hyn o bryd, enw swyddogol y gynghrair ydi Uwchgynghrair Beldroed Cymru y Principality.

Fe ffurfwyd y gynghrair yn 1992 gan Alun Evans, ysgrifenydd cyffredinol Gymdeithas Pêl-droed Cymru, gyda'r gred fod tim rhyngwladol Cymru o dan fygythiad. Ar y pryd roedd Cymru bron yn gwbwl unigryw ym Mhêl-droed y byd gan nad oedd ganddi gynghrair cenedlaethol ei hun. Yn draddodiadol, mae timau Cymru wastad wedi chwarae eu Peldroed dros y ffin yn nghyngreiriau Lloegr. Oherwydd problemmau trafnidiaeth, mae wastad wedi bod yn haws i glybiau deithio i'r Dwyrain, yn hytrach na De/Gogledd.

Roedd cychwyn y Gynghrair yn gychwyn ar gecru ffyrnig rhwng y Gymdeithas Pêl-droed, a'r timau hynny oedd ddim yn chwarae ym mhrif adrannau Lloegr, ond yn chwarae eu Peldroed dros y ffin. Yr wyth clwb yma oedd Dinas Bangor, Y Bari, Caernarfon, Bae Colwyn, Merthyr Tudful, Casnewydd, Y Drenewydd a'r Rhyl. Er hyn, roedd bob un o'r clybiau hynny heblaw am Bae Colwyn a Merthyr Tudful wedi dychwelyd i Gymru ac yn chwarae yn y Cynghrair Cenedlaethol erbyn 1995. Mae'r 'tri mawr' sef Wrecsam, Caerdydd ac Abertawe, yn ogystal a Bae Colwyn, Casnewydd a Merthyr Tudful dal i chwarae ym amryw adrannau Lloegr.

Mae Pyramid Peldroed Cymru yn gymleth, ond yn fras mae'r timau sydd yn gorffen ar frig y Cynghrair Undebol (Gogledd Cymru), a Chynghrair Cymru (De) yn cael y cyfle am ddyrchafiad (o dan rhai amodau, yn bennaf fod eu maes i fynnu i'r safon). Os mae'r tim ar y brig yn gwrthod y cyfle, yna mae'r timau a orffennodd yn ail yn cael cynnig.

Yn ddiweddar, mae canlyniadau clybiau Cymru yn Ewrop wedi gwella'n aruthrol. Erbyn heddiw mae pob clwb Cymreig yn mynd fewn i'r gystydleuaeth gyda bwriad realistig o enill eu gyrraedd yr ail gymal o leiaf. Yn y ddwy flynedd diwethaf mae'r canlyniadau wedi bod yn dda, gyda'r Rhyl, Caerfyrddin a Llanelli yn mwynhau buddugoliaethau amrywiol.

Y Pencampwyr presennol yw Clwb Y Seintiau Newydd o bentref Llansantffraid ym Mechain a Chroesoswallt.

[golygu] Clybiau 2007-2008

[golygu] Cysylltiad Allanol