Mynydd Du (Sir Gaerfyrddin)

Oddi ar Wicipedia

Llyn y Fan Fawr, yng nghesail Fan Brycheiniog ar y Mynydd Du
Llyn y Fan Fawr, yng nghesail Fan Brycheiniog ar y Mynydd Du
Am y Mynydd Du yn Sir Fynwy, gweler Mynydd Du (Mynwy).

Cadwyn o fynyddoedd yn Sir Gaerfyrddin yw'r Mynydd Du, sy'n gorwedd ym mhen gorllewinol Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog. Fan Brycheiniog (802 m) yw copa uchaf y Mynydd Du. Yr unig ffordd fawr i groesi'r ardal yw'r A4069, rhwng Brynaman a Llangadog.

Ymestyn y gadwyn o gyffiniau Rhydaman yn y de-orllewin hyd Pontsenni yn y gogledd-ddwyrain. Mynyddoedd Hen Dywodfaen Coch a chalchfaen ydynt yn bennaf. Mae'r Mynydd Du yn rhan o barc daearegol newydd Fforest Fawr, ond nid yw'n cael ei ystyried yn rhan o'r Fforest awr ei hun. [1] Yng ngogledd y Mynydd Du ceir Llyn Wysg, ger tarddle afon Wysg.

Taflen Cynnwys

[golygu] Copaon

  • Cefn Carn Fadog (505 m)
  • Fan Brycheiniog (802 m)
  • Foel Fraith (604 m)
  • Garreg Lwyd (616 m)
  • Mynydd Myddfai

[golygu] Llên gwerin

Mae'r Mynydd Du a'r cylch yn ardal gyfoethog ei chwedlau gwerin. Yr enwocaf yw honno am Arglwyddes Llyn y Fan Fach. Yma hefyd y lleolir chwedl Llyn Llech Owain a chwedl Ogof Craig y Ddinas. Ar odre gogleddol y Mynydd Du ceir pentref Myddfai, cartref Meddygon Myddfai yn yr Oesoedd Canol.

[golygu] Darllen pellach

  • Aneirin Talfan Davies, Crwydro Sir Gâr (Llyfrau'r Dryw, Llandybie, 1955; ail arg. 1970)
  • Gomer Morgan Roberts, Chwedlau Dau Fynydd (Llyfrau'r Dryw, Llandybie, 1948)

[golygu] Gweler hefyd

Eginyn erthygl sydd uchod am Gymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato
Ieithoedd eraill