Brenhinoedd Macedon

Oddi ar Wicipedia

Yr oedd Macedon (a adnabyddir hefyd fel Macedonia) yn deyrnas hynafol â'i chanolfan yn rhanbarth bresennol Macedonia yng ngogledd Gwlad Groeg, cartref y Macedoniaid hynafol; ar adegau o'i hanes roedd y deyrnas yn cynnwys rhannau o wledydd presennol Gwlad Groeg, Gweriniaeth Macedonia, Albania, Bwlgaria a Thrace. Daeth i ddominyddu'r Roeg hynafol yn y 4edd ganrif CC, pan lwyddodd Philip II i orfodi'r dinas-wladwriaethau Groeg, fel Athen a Thebes, i ffurfio Cynghrair Corinth. Aeth mab Philip, Alecsander Fawr, ymlaen i oresgyn Ymerodraeth Persia. Er i deyrnas Macedon golli reolaeth ar daleithiau Ymerodraeth Persia, parhaodd i ddominyddu Gwlad Groeg ei hun nes iddi gael ei gwncweru gan Weriniaeth Rhufain yn Rhyfeloedd Macedonia (215 - 148 CC) a dod yn rhan o'r Ymerodraeth Rufeinig ar ôl hynny.

Taflen Cynnwys

[golygu] Brenhinllin Argead

  • Karanus Καρανός 808-778 CC
  • Koinos Κοινός
  • Tyrimmas Τυρίμας
  • Perdiccas I Περδίκκας Α' 700-678 CC
  • Argaeus I Αργαίος Α' 678-640 CC
  • Philip I Φίλιππος Α' 640-602 CC
  • Aeropus I Αεροπός Α' 602-576 CC
  • Alcetas I Αλκήτας Α' 576-547 CC
  • Amyntas I Αμύντας Α' 547-498 CC
  • Alexander I Αλέξανδρος Α' 498-454 CC
  • Perdiccas II Περδίκκας Β' 454-413 CC
  • Archelaus Αρχέλαος Α' 413-399 CC
  • Craterus Κρατερός 399 CC
  • Orestes Ορέστης a Aeropus II Αεροπός Β' 399-396 CC
  • Archelaus II Αρχέλαος Β' 396-393 CC
  • Amyntus II Αμύντας B' 393 CC
  • Pausanias Παυσανίας 393 CC
  • Amyntas III Αμύντας Γ' 393 CC
  • Argaeus II Αργαίος Β' 393-392 CC
  • Amyntas III Αμύντας Γ' (ail dro) 392-370 CC
  • Alexander II Αλέξανδρος Β' 370-368 CC
  • Ptolemy I Πτολεμαίος Α' 368-365 CC
  • Perdiccas III Περδίκκας Γ' 365-359 CC
  • Amyntas IV Αμύντας Δ' 359-356 CC
  • Philip II Φίλιππος Β' 359-336 CC
  • Alexander III (Alecsander Fawr) Αλέξανδρος ο Μέγας 336-323 CC
    • Antipater Αντίπατρος, Llywodraethwr Macedon 334-319 BC
  • Philip III Arrhidaeus Φίλιππος Γ' 323-317 CC
  • Alexander IV Αλέξανδρος Δ' 323-310 CC
    • Perdiccas Περδίκκας, Llywodraethwr Macedon 323-321 CC
    • Antipater Αντίπατρος, Llywodraethwr Macedon 321-319 CC
    • Polyperchon Πολυπέρχων, Llywodraethwr Macedon 319-317 CC
    • Cassander Κάσσανδρος, Llywodraethwr Macedon 317-306 BC

[golygu] Brenhinllin Antipatrid

  • Cassander Κάσσανδρος 306-297 CC
  • Philip IV Φίλιππος Δ' 297-296 CC
  • Alexander V Αλέξανδρος Ε' 296-294 CC
  • Antipater II Αντίπατρος Β' 296-294 CC

[golygu] Brenhinllin Antigonid

  • Demetrius I Poliorcetes Δημήτριος ο Πολιορκητής 294-288 CC
  • Lysimachus Λυσίμαχος (gyda Pyrrhus o Epirus) 288-281 CC
  • Pyrrhus o Epirus Πύρρος της Ηπείρου (gyda Lysimachus) 288-285 CC
  • Ptolemy II Ceraunus Πτολεμαίος Κεραυνός 281-279 CC
  • Meleager Μελέαγρος 279 CC
  • Antipater II Etesias Αντίπατρος Β' 279 CC
  • Sosthenes Σωσθένης 279-277 CC
  • Antigonus II Gonatas Αντίγονος Β' Γονατάς 277-274 CC
  • Pyrrhus o Epirus Πύρρος της Ηπείρου (adfer) 274-272 CC
  • Antigonus II Gonatas Αντίγονος Β' Γονατάς (adfer) 272-239 CC
  • Demetrius II Aetolicus Δημήτριος Β' Αιτωλικός 239-229 CC
  • Antigonus III Doson Αντίγονος Γ' 229-221 CC
  • Philip V Φίλιππος Ε' 221-179 CC
  • Perseus Περσέας 179-168 CC

Ar ôl i Perseus golli Brwydr Pydna yn 168 CC, rhanwyd Macedon yn bedair gweriniaeth dan ddominyddiaeth Rhufain. Yn 150 CC, hawliodd dyn o'r enw Andriscus ei fod yn fab i Perseus, a hawliodd y goron fel Philip VI. Arweiniodd hyn at Bedwerydd Ryfel Macedonia a arweiniodd at droi Macedon yn dalaith Rhufeinig yn 146 BC.

[golygu] Dolenni allanol