Llanymddyfri

Oddi ar Wicipedia

Llanymddyfri
Sir Gaerfyrddin
Image:CymruCaerfyrddin.png
Image:Smotyn_Coch.gif
Tref Llanymddyfri o fryn y castell
Tref Llanymddyfri o fryn y castell

Tref farchnad yn ngogledd-ddwyrain Sir Gaerfyrddin yw Llanymddyfri (Saesneg Llandovery). Saif y dref ar lan Afon Tywi lle mae'r priffyrdd A40 ac A483 yn cyfarfod.

Mae Capel Coffa William Williams (Pantycelyn) yn y dref; mae ef wedi ei gladdu yn Llanfair-ar-y-bryn gerllaw. Yma hefyd mae ysgol breswyl beifat Coleg Llanymddyfri.

[golygu] Hanes

Adeiladwyd Castell Llanymddyfri gan y Normaniaid yn 1110, ond cipiwyd ef gan y Cymry cron yn syth. Newidiodd ddwylo nifer o weithiau yn y ganrif a hanner nesaf. Yn ystod gwrthryfel Owain Glyndŵr, defnyddiwyd y castell gan Harri IV, brenin Lloegr, a ddienyddiodd Llywelyn ap Gruffudd Fychan yn y dref. Ymosododd byddin Glyndŵr ar y castell yn 1403, ac mae wedi bod yn adfail ers hynny.

Roedd Rhys Prichard ("Yr Hen Ficer") yn enedigol o Lanymddyfri ac yn ficer yma. Sefydlwyd Banc yr Eidion Du gan borthmon lleol yn Llanymddyfri yn 1799.


[golygu] Gefeilldrefi



Trefi a phentrefi Sir Gaerfyrddin

Abergorlech | Abergwili | Abernant | Bancyfelin | Y Betws | Bethlehem | Brechfa | Bryn | Brynaman | Bynea | Caeo | Caerfyrddin | Capel Dewi | Castell Newydd Emlyn | Cefneithin | Cenarth | Cilycwm | Cwmann | Cydweli | Cynghordy | Cynwyl Elfed | Dre-fach Felindre | Efail-wen | Felinfoel | Garnant | Glanaman | Glan-y-fferi | Gorslas | Gwernogle | Gwynfe | Hendy-gwyn ar Daf | Llanarthne | Llanboidy | Llandeilo | Llandybie | Llandyfaelog | Llanddarog | Llanddeusant | Llanddowror | Llanedi | Llanegwad | Llanelli | Llanfair-ar-y-bryn | Llanfihangel Aberbythych | Llanfihangel Abercywyn | Llanfihangel-ar-Arth | Llanfynydd | Llangadog | Llangain | Llangathen | Llangeler | Llangennech | Llangyndeyrn | Llangynin | Llangynnwr | Llangynog | Llanllawddog | Llanllwni | Llannewydd | Llannon | Llanpumsaint | Llansadwrn | Llansawel | Llansteffan | Llanwrda | Llanybydder | Llanycrwys | Llanymddyfri | Meidrim | Myddfai | Mynydd-y-garreg | Pentrecwrt | Pentywyn | Pontyberem | Porth Tywyn | Rhydaman | Rhydcymerau | Sanclêr | Talyllychau | Trelech | Trimsaran | Tymbl

Ieithoedd eraill