Abergele
Oddi ar Wicipedia
Abergele Conwy |
|
Mae Abergele yn dref a chymuned yng Nghonwy (yn yr hen Sir Ddinbych cyn hynny), ar yr A55 rhwng Bae Colwyn a'r Rhyl. Saif ar lannau Afon Gele. Mae'n dref farchnad a chanolfan siopa lleol. Mae gorsaf ar Reilffordd Arfordir Gogledd Cymru.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Hanes
Er yn dref gymharol fodern mae gan Abergele hanes digon hir. Tyfodd o gwmpas yr hen eglwys. Bu damwain difrifol ar y rheilffordd yn 1868 pan darwyd yr Irish Mail gan dri wagen petrol oedd wedi rhedeg yn rhydd i lawr y trac; collodd 33 o bobl eu bywydau (mae eu beddau i'w gweld yn yr eglwys).
[golygu] Yr eglwys
Codwyd Eglwys Fihangel Sant yn y 15fed ganrif ar safle eglwys hŷn; cafodd ei hadnewyddu yn 1879. Mae'r bedyddfaen yn dwyn y dyddiad 1663. Yn rhan o'r llawr ger yr allor, mae hen garreg â chroes arni sy'n dyddio o'r 13eg ganrif; credir ei bod yn garreg fedd abad.
[golygu] Enwogion
- Ganed Robert Ambrose Jones (Emrys ap Iwan) yn Abergele (24 Mawrth 1851). Enwir yr ysgol uwchradd Saesneg leol er ei anrhydedd yn Ysgol Emrys ap Iwan.
[golygu] Atyniadau eraill
- Castell Gawr - Bryn coediog 1m i'r de, safle camp Rufeinig.
- Castell Gwrych - Castell Gothig o'r 19eg ganrif.
- Moelfre Isaf - bryn deniadol, 2m i'r de, gyda golygfeydd braf.
- Pensarn - Pentref glan môr a chanolfan twristiaeth, milltir i'r gogledd o'r dref.
[golygu] Eisteddfod
Cynhaliwyd yr Eisteddfod Genedlaethol yn Abergele ym 1995.
[golygu] Dolenni allanol
- (Saesneg) Tudalen dref arwefan BBC Cymru
- Camera traffig
Trefi a phentrefi Conwy |
Abergele | Bae Cinmel | Bae Colwyn | Bae Penrhyn | Betws-y-Coed | Betws yn Rhos | Bylchau | Capel Curig | Capel Garmon | Cefn-brith | Cerrigydrudion | Conwy | Craig-y-don | Cwm Penmachno | Cyffordd Llandudno | Deganwy | Dolgarrog | Dolwyddelan | Dwygyfylchi | Eglwysbach | Gellioedd | Glasfryn | Gwytherin | Gyffin | Henryd | Llanbedr-y-cennin | Llandrillo-yn-Rhos | Llandudno | Llanddoged | Llanddulas | Llanefydd | Llanfairfechan | Llanfair Talhaearn | Llanfihangel Glyn Myfyr | Llangernyw | Llangwm | Llanrwst | Llanrhos | Llanrhychwyn | Llan Sain Siôr | Llansanffraid Glan Conwy | Llansannan | Llysfaen | Maenan | Y Maerdy | Melin-y-coed | Mochdre | Pandy Tudur | Penmachno | Penmaenmawr | Pensarn | Pentrefoelas | Pentre-llyn-cymmer | Pentre Tafarn-y-fedw | Rowen | Rhydlydan | Rhyd y Foel | Trefriw | Tyn-y-groes | Tywyn | Ysbyty Ifan |