Bro-Wened

Oddi ar Wicipedia

Bro-Wened yw'r enw Llydaweg am rân o Lydaw o gwmpas tref Gwened (mae'r enw'n debyg i Wynedd yn Gymraeg). Mae hefyd yn enw am hen deyrnas ac esgobaeth yn Llydaw.

[golygu] Esgobaeth

Hen deyrnas ac esgobaeth yn Llydaw oedd yn gynta. Tywysog Warog a fu brenhin cyntaf, a Bro-Ereg yw enw arall Bro-Wened. Ers y 9fed canrif, ar ôl i Nominoe cyfuno gwledydd bach Llydaw, dim ond esgobaeth oedd, a ddaeth i ben yn 1790 pan grewyd rhanbarthau newydd Ffrainc, sef départements yn dilyn y Chwyldro Ffrengig. Tref Gwened oedd prifddinas yr esgobaeth. Mae'r rhan fwyaf yr hen fro yn ran o département Morbihan (enw ffranceg oddi wrth y llydaweg Mor-Bihan, sef Mor Bychan) erbyn hyn.

[golygu] Bro

Heddiw, Bro-Wened yw'r fro lle siaradir tafodiaith arbennig o'r Llydaweg. Dywedir "gwenedeg" neu "yezh Gwened", iaith Gwened.