RSPB Ynys-hir
Oddi ar Wicipedia
- Ar gyfer y dref yn Rhondda Cynon Taf, gweler Ynyshir.
Gwarchodfa natur ydy RSPB Ynys-hir, sydd wedi ei leoli ar lan yr Afon Dyfi yng Ngheredigion, rhwng Aberystwyth a Machynlleth. Mae'n 550 o hectarau o faint ac yn cynnwys amrywiaeth o gynefinnau sy'n ymestyn yn mewndirol ac yn cynnwys gwastatir mwd (Saesneg:Mudflat) a chorsydd halen (Saesneg:Saltmarsh), tir fferm a phylliau, coedwig dderw a phrysgwydd ar ochr bryniau. Mae'r cyfleusterau yn cynnwys canolfan ymwelwyr bach a saith cuddfan ar gyfer gwylio adar.
Mae'r enw, Ynys-hir, yn cyfeirio tuag at grib coediog a oedd yn cylchu'r corsdir erstalwm. Roedd yr ystâd yn un breifat cyn iddi gael ei phrynnu an yr RSPB yn 1970.
Mae adar sy'n atgenhedlu yno yn cynwys nifer o adar rhyddio megis y Cornchwiglen a'r Pibydd Coesgoch. Yn fwy diweddar mae Creyr Bach a Chreyr Glas wedi ymuno â'r niferoedd. Mae'r coedwig yn gartref i'r Llostruddyn, Telor y Coed a'r Gwybedwr Brith ac mae'r Barcud Coch iw weld yn hedfan uwchben yn aml.
Mae'r adar sy'n gwario'r gaeaf yno yn gynnwys hwyaid megis Hwyaid Fraith, Chwiwiaid a Corhwyaid ac adar rhyddio megis Pioden y Môr a Phibydd y Dorlan. Mae nifer bychain o Gwydd Dalcen Gwyn Yr Wlad Werdd ac yn fwy diweddar, Gŵydd Wyran i'w gweld hefyd.
Mae anifeiliaid gwyllt eraill yr ardal yn cynnwys Yslumod, Dyfrgi, Ffwlbart a'r Pathew. Ymysg y pryfaid mae Gwas y neidr, Mursennod a glöynod byw ac eraill prin megis Gwiddonyn Procas granulicollis. Ymysg y blodau gwyllt mae Clychau'r Gôg, Chwys yr Haul a Llafn y Bladur
Sefydlwyd RSPB Ynys-hir ar ystâd Hugh Maplin, a wahodd Bill Condry i fyw ar y stâd, Condry oedd warden gyntaf y warchodfa.
[golygu] Cyfeirnodau
- David Saunders (2000) Where to watch birds in Wales, 3ydd argraffiad, Christopher Helm, Llundain
- David Tipling (1996) Top Birding Spots in Britain and Ireland, HarperCollins, Llundain