Charlotte Guest

Oddi ar Wicipedia

Yr Arglwyddes Charlotte Guest
Yr Arglwyddes Charlotte Guest

Cyfieithydd a dyddiadurwraig o dde Cymru oedd yr Arglwyddes Charlotte Guest (19 Mai, 1812 - 15 Ionawr, 1895). Mae hi'n enwog am ei chyfieithiad Saesneg o chwedlau'r Mabinogion a ystyrir yn glasur.

Taflen Cynnwys

[golygu] Ei hoes

Cafodd Charlotte ei geni yn Uffington, de Lloegr, yn 1812 yn ferch i'r nawfed Iarll Lindsey. Yn 1835, yn 23 oed, priododd Syr Josiah John Guest (1785 - 1852). Roedd John Guest yn un o feistri diwydiannol mwyaf de Cymru ac yn perchen gweithfeydd haearn Dowlais; roedd y briodas yn achos o "hen arian" yn priodi "arian newydd" yn hytrach na chanlyniad carwriaeth ramantus.

Swynwyd Charlotte gan olygfeydd Cymru a llên a thraddodiadau'r Cymry eu hunain. Dysgodd y Gymraeg yn ddigon da i'w darllen ac i'w thraddodi i'w plant (peth anghyffredin iawn i rywun o'i safle cymdeithasol yn yr amser hynny).

[golygu] Gwaith llenyddol

[golygu] The Mabinogion

Yn 1838 dechreuodd ar y gwaith o gyfieithu chwedlau'r Mabinogion i Saesneg. Cafodd gymorth gan John Jones (Tegid) a Thomas Price (Carnhuanawc) a defnyddiodd gopi llawysgrif o Lyfr Coch Hergest. Rhoddodd y teitl The Mabinogion i'r casgliad o un chwedl ar ddeg ac mae'r enw wedi aros ers hynny (dim ond Pedair Cainc y Mabinogi sy'n dwyn yr enw mewn gwirionedd). Yn ogystal â'r Pedair Cainc, Y Tair Rhamant a'r "chwedlau brodorol", ychwanegodd gyfieithiad o destun diweddar o Hanes Taliesin, sydd ddim yn y Llyfr Coch. Cyhoeddwyd y gwaith mewn tair cyfrol, a oedd yn cynnwys y testunau Cymraeg Canol hefyd, yn 1846 (cafwyd ail argraffiad poblogaidd darluniedig yn 1877, heb y testunau Cymraeg).

Er bod lle i gredu mai caboli cyfieithiadau llythrennol Tegid a Charnhuanawc a wnaeth yn hytrach na chyfieithu'r cyfan ei hun, ac er gwaethaf y ffaith fod gofynion parchusrwydd yn golygu fod ambell olygfa ddigon diniwed yn cael ei gadael allan (o'r Tair Rhamant yn bennaf), mae fersiwn Charlotte Guest o'r hen chwedlau Cymraeg yn cael ei ystyried yn glasur yn yr iaith Saesneg am ei arddull coeth a rhamantus.

[golygu] Dyddiaduron

Ail-briododd yn 1855 gan ddod yn Arglwyddes Charlotte Schreiber. Cyhoeddwyd detholiadau o'i dyddiaduron ar ôl ei marwolaeth. Ynddynt gwelir ei chydymdeimlad diffuant tuag at y gweithwyr diwydiannol yn y de a'i syniadau rhamantus am orffennol Cymru (fel llawer un arall yn ei hoes).

[golygu] Llyfryddiaeth

[golygu] Charlotte Guest

  • The Mabinogion (3 cyfrol, 1844; ailargraffiad mewn un gyfrol, 1877; sawl argraffiad ers hynn)
  • Fans and Leaves (1888-90)
  • Playing Cards of various Countries and Ages (1892-95)
  • Lady Charlotte Schreiber's Journal (2 gyfrol. 1911). Gol. gan ei mab.
  • Lady Charlotte Guest, Extracts from her Journal (2 gyfrol, 1950, 1952). Golygwyd gan Iarll Bessborough)

[golygu] Darllen pellach

  • D. Rhys Phillips, Lady Charlotte Guest and the Mabinogion (1921)
Ieithoedd eraill