Oddi ar Wicipedia
Mae Pendefigaeth yr Alban yn ran o Bendefigaeth Prydain, ar gyfer y Pendefigion a grewyd yn Nheyrnas yr Alban cyn 1707 . Gyda Deddf Uno, cyfunwyd teyrnasoedd yr Alban a Lloegr i greu Teyrnas Prydain Fawr, a chrewyd Phendefigaeth newydd Prydain Fawr, ac i'r Bendefigaeth hon a daeth unrhyw Bendefigion newydd yn ran.
Wedi'r Uno, etholodd Pendefigion yr Alaban 16 pendefigion cynyrchioli i eistedd yn Nhŷ'r Arglwyddi. Rhoddodd Deddf Pendefigaethau 1963 yr hawl i pob Pendefig yr Alban eistedd yn Nhŷ'r Arglwyddi, hawl a gollwyd ynghyd â'r pendefigaethau etifeddol gyda Deddf Tŷ'r Arglwyddi 1999. Yn wahanol i bendefigaethau eraill, gall pendefigaeth Albaneg ei gario 'mlaen drwy'r linell benywaidd, a phan dim ond merched sydd i'w cael, caiff y teitl ei etifeddu gan y ferch hynaf yn hytrach na mynd i'r oediad.
Rheng Pendefigaeth yr Alban yw Dug, Ardalydd, Iarll, Isiarll, ac Arglwydd y Senedd. Mae gan Bendefigion yr Alban yr hawl i eistedd yn Senedd yr Alban. Mae'r teitl Barwn yn is i lawr y rheng nac Arglwyddi'r Senedd, ond, er eu bod yn deitlau bonheddig, ni gysidrir ghwy fel arfer yn deitlau pendefig.
Yn tabl golynol o bendefigion yr Alban, rhestrir teitlau uwch neu chyfartal yn y Pendefigaethau eraill. Os deilir y Bendefig, bendefig ym Mhendefigaeth Lloegr, Prydain Fawr neu'r Deyrnas Unedig, ac felly'n eistedd yn Nhŷ'r Arglwyddi, rhestrir y teil is hefyd. Dengys deilwyr sawl Pendefigaeth Albaneg odan y Bendefig uwch yn unig.
[golygu] Dugiau ym Mhendefigaeth yr Alban
Teitl |
Creadigaeth |
Teitlau eraill |
Dug Rothesay |
1398 |
Dug Cernyw ym Mhendefigaeth Lloegr |
Dug Hamilton |
1643 |
Dug Brandon ym Mhendefigaeth Prydain Fawr |
Dug Buccleuch a Queensberry |
1663; 1684 |
Iarll Doncaster ym Mhendefigaeth Lloegr |
Dug Lennox |
1581 |
Dug Richmond ym Mhendefigaeth Lloegr;
Dug Gordon ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Dug Argyll |
1701 |
Dug Argyll ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Dug Atholl |
1703 |
Arglwydd Percy ym Mhendefigaeth Prydain Fawr |
Dug Montrose |
1707 |
Iarll Graham ym Mhendefigaeth Prydain Fawr |
Dug Roxburghe |
1707 |
Iarll Innes ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
[golygu] Ardalyddwyr ym Mhendefigaeth yr Alban
Teitl |
Creadigaeth |
Teitlau eraill |
Ardalydd o Huntly |
1599 |
Arglwydd Meldrum o Morvern ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Ardalydd o Queensberry |
1682 |
|
Ardalydd o Tweeddale |
1694 |
Arglwydd Tweeddale o Yester ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Ardalydd o Lothian |
1701 |
Arglwydd Ker o Kersehugh ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
[golygu] Iarlls a Iarllesau ym Mhendefigaeth yr Alban
Teitl |
Creadigaeth |
Teitlau eraill |
Iarll Crawford a Balcarres |
1398; 1651 |
Arglwydd Wigan o Haig Hall ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Ormonde |
1445; 1651 |
|
Iarll Erroll |
1452 |
|
Iarlles Mar |
1404 |
|
Iarlles Sutherland |
1230 |
|
Iarll Rothes |
1457 |
|
Iarll Morton |
1458 |
|
Iarll Buchan |
1469 |
Arglwydd Erskine o Gastell Restormel ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Eglinton |
1507 |
Iarll Winton ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Cassilis |
1509 |
Ardalydd o Ailsa ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Caithness |
1455 |
|
Iarll Mar a Kellie |
1565; 1619 |
Arglwydd Erskine o Alloa Tower for Life ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Moray |
1562 |
Arglwydd Stuart o Gastell Stuart ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Home |
1605 |
Arglwydd Douglas o Douglas ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Perth |
1605 |
|
Iarll Abercorn |
1606 |
Dug Abercorn ym Mhendefigaeth Ireland;
Ardalydd o Abercorn ym Mhendefigaeth Prydain Fawr |
Iarll Strathmore a Kinghorne |
1606 |
Iarll Strathmore a Kinghorne ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Haddington |
1619 |
|
Iarll Galloway |
1623 |
Arglwydd Stewart o Garlies ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Lauderdale |
1624 |
|
Iarll Lindsay |
1633 |
|
Iarll Loudoun |
1633 |
|
Iarll Kinnoull |
1633 |
Arglwydd Hay o Pedwardine ym Mhendefigaeth Prydain Fawr |
Iarll Dumfries a Bute |
1633; 1703 |
Ardalydd o Bute ym Mendefigaeth Prydain Fawr |
Iarll Elgin a Kincardine |
1633; 1647 |
Arglwydd Elgin o Elgin ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Southesk |
1633 |
Dug Fife ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Wemyss a March |
1633; 1697 |
Arglwydd Wemyss o Wemyss ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Dalhousie |
1633 |
Arglwydd Ramsay ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Airlie |
1639 |
|
Iarll Leven a Melville |
1641; 1690 |
|
Iarlles Dysart |
1643 |
|
Iarll Selkirk |
1646 |
|
Iarll Northesk |
1647 |
|
Iarll Dundee |
1660 |
|
Iarll Newburgh |
1660 |
|
Iarll Forfar |
1661 |
|
Iarll Annandale a Hartfell |
1662 |
|
Iarll Dundonald |
1669 |
|
Iarll Kintore |
1677 |
Isiarll Stonehaven o Ury ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Aberdeen |
1682 |
Ardalydd o Aberdeen a Temair ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Dunmore |
1686 |
Arglwydd Dunmore ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Orkney |
1696 |
|
Iarll Seafield |
1701 |
|
Iarll Stair |
1703 |
Arglwydd Oxenfoord o Cousland ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Rosebery |
1703 |
Iarll Midlothian ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Glasgow |
1703 |
Arglwydd Fairlie ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Hopetoun |
1703 |
Ardalydd o Linlithgow ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Iarll Lerwick |
1733;2007 |
Ddim yn aelod o Bendefigaeth y Deyrnas Unedig. Deilir y teitl Albaneg ar y funud gan y Gwir Fonheddig George Sneddon |
[golygu] Isiarllau ym Mhendefigaeth yr Alban
Teitl |
Creadigaeth |
Teitlau eraill |
Isiarll (of) Falkland |
1620 |
|
Isiarll (of) Stormont |
1621 |
Iarll Mansfield ym Mhendefigaeth Prydain Fawr |
Isiarll Arbuthnott |
1641 |
|
Isiarll Oxfuird |
1651 |
|
[golygu] Arglwyddi'r Senedd ac Arglwyddesau ym Mhendefigaeth yr Alban
Teitl |
Creadigaeth |
Teitlau eraill |
Arglwydd Forbes |
1442 |
|
Arglwydd Gray |
1445 |
|
Lady Saltoun |
1445 |
|
Arglwydd Sinclair |
1449 |
|
Arglwydd Borthwick |
1452 |
|
Arglwydd Cathcart |
1452 |
Iarll Cathcart ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Lovat |
1464 |
Arglwydd Lovat ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Sempill |
1488 |
|
Lady Herries |
1490 |
|
Arglwydd Elphinstone |
1510 |
Arglwydd Elphinstone ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Torphichen |
1564 |
|
Lady Kinloss |
1602 |
|
Arglwydd Colville o Culross |
1604 |
Isiarll Colville o Culross ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Balfour o Burleigh |
1607 |
|
Arglwydd Dingwall |
1609 |
Arglwydd Lucas o Crudwell ym Mhendefigaeth Lloegr |
Arglwydd Napier o Merchistoun |
1627 |
Arglwydd Ettrick ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Fairfax o Cameron |
1627 |
|
Arglwydd Reay |
1628 |
|
Arglwydd Forrester |
1633 |
Iarll Verulam ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Elibank |
1643 |
|
Arglwydd Belhaven a Stenton |
1647 |
|
Arglwydd Rollo |
1651 |
Arglwydd Dunning ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Ruthven o Freeland |
1651 |
Iarll Carlisle ym Mhendefigaeth Lloegr |
Arglwydd Nairne |
1681 |
Isiarll Merswy ym Mhendefigaeth y Deyrnas Unedig |
Arglwydd Polwarth |
1690 |
|