Літва

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Шаблён:Test-WP/be/Краіна

Літва́, Літо́ўская Рэспу́бліка (па-руску: Литва, Литовская Республика), краіна ў паўночнай Еўропе. Самая вялікая з трох балтыйскіх краін. Мяжуе з Латвіяй на поўначы, Беларуссю на паўднёвым усходзе, Польшчай на поўдні і расійскім анклавам -Калінінградскай вобласцю на паўднёвым захадзе. Член Еўрапейскага Саюзу з 1 мая 2004.

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

Галоўны артыкул: Гісторыя Літвы

[рэдагаваць] Адміністрацыйны падзел

Асновы цяперашняга адміністрацыйнага падзелу датуюцца 1994 годам, апошнія змены якога адносяцца да 2000 года. Гэтыя змены былі звязаныя з уступам краіны ў Еўрапейскі Саюз. Літва мае трохузроўневую сістэму адміністрацыйнага падначалення: яна падзеленая на 10 акруг (па-літоўску: адз.лік — apskritis, мн.лік — apskritys), якія ў сваю чаргу падзяляюцца на 60 самаўпраўленняў (па-літоўску: адз.лік — savivaldybė, мн.лік — savivaldybės), якія складаюцца з 500 старасцействаў (па-літоўску: адз.лік — seniūnija, мн.лік — seniūnijos).

[рэдагаваць] Геаграфія

Плошча Літвы - 65 200 кв. км.

Літва мяжуе з (у дужках - працягласць мяжы):

  • Беларуссю (660 км.)
  • Латвіяй (588 км.)
  • Польшай (103 км.)
  • Расіяй (Калінінградская вобл.) (255 км.)

Літва размешчана ў паўночнай Еўропе і з'яўляецца самай вялікай і населенай прыбалтыйскай краінай. Мае каля 99 кіламетраў пяшчанага берагу, з іх 38 кіламетраў берагу, які вядзе ў адкрытае Балтыйскае мора. Галоўнай ракой краіны з'яўляецца Нёман (475 км. па тэррыторыі Літвы), які разам са сваімі прытокамі ўтварае ўнутраную гандлёвую сетку.

Ландшафт раўнінны, нізінны. Вышыня над узроўнем мора не перавышае 300 метраў. Найвышэйшая кропка: Высокая гара (293,84 метры).

Сталіца Літоўскай рэспублікі - Вільнюс.

Самыя буйныя гарады Літвы (па звестках на 2005 г.):

  1. Вільнюс - 540 318 жых.
  2. Каўнас - 361 274 жых.
  3. Клайпеда - 187 442 жых.

[рэдагаваць] Этнічнае дзяленне

83.5% of насельніцтва Літвы належаць да этнічных літоўцаў, якія размаўляюць па-літоўску (літоўская мова - адна з двух існуючых балтыйскіх моў), на дзяржаўнай мове краіны. Найбольш значныя нацыянальныя меншасці: палякі (6.7%), рускія (6.3%), беларусы (1.2%).

[рэдагаваць] Рэлігіі

Традыцыйнай рэлігіяй Літвы з'яўляецца каталіцтва. Рыма-каталіцкі касцёл з'яўляецца асноўнай рэлігіяй для літоўцаў яшчэ з часоў хрышчэння Літвы ў XIV ст.. Не менш за 79% літоўцаў з'яўляюцца каталікамі. Пратэстанцкая супольнасць складае 1.9% ад агульнага насельніцтва. Пратэстанты кампактна жывуць у паўночнай і заходняй частках Літвы. Таксама ў краіне жывуць наступныя рэлігійныя меншасці: праваслаўныя, 4.9 % насельніцтва (у асноўным рускія), іудзеі, мусульмане, караімы (старажытнае адгалінаванне ад іудаізму, прадстаўленае ў Літве суполкай з Тракая), якія разам складаюць каля 1.6 % насельнікаў краіны