Barzaz Breiz
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Anv klok al levr zo Barzaz Breiz, kanaouennoù pobl Breizh, dastumet hag embannet gant un droidigezh c’hallek, gant spisadurioù, notennoù ha gant an tonioù orin gant Kervaker (Théodore de la Villemarqué).
Barzaz Breiz eo anv al levr skrivet gant Théodore Hersart de la Villemarqué, ennañ gwerzioù dastumet gantañ ha troet. Hogos an holl ganaouennoù-se a voe dastumet gant he mamm met kenderc’hel a reas al labour pa voe war e studi diellour e [[Skol an Dielloù], e Pariz, da lavaret e lakaas ar c'hanaouennoù e galleg hag e savas notennoù a-zivout pep gwerz.
Taolenn |
[kemmañ] Embannadurioù a bep seurt
Embannet e voe ar « Barzaz Breiz » evit ar wech kentañ e 1839 e Pariz gant an embannadurioù Delloye e stumm 2 levr in-8. Adembannet e voe 1840, 1845 ha da c’houde e 1846 gant an Embannadurioù Didier et Cie hag e 1867 e Pariz.
An embannadur eus 1867 a voe adembannet meur a wech gant al levraoueg akademikel Perrin. Troet eo bet ar « Barzaz Breiz » meur a wech e saozneg (Taylor, Fleay…), en alamaneg (Keller-Seckendorf), en italianeg (Pascoli), e poloneg h.a.
E 1981 e voe embannet ar « Barzaz Breiz » e stumm ul levr-godell gant un embanner nevez.
E 1989 e lakaas Mouladurioù hor Yezh, un ti-embann staliet e Lesneven, da zont er-maez embannadur hollvrezhonek kentañ ar « Barzaz Breiz ». E brezhoneg peurunvan eo an embannadur-se.
E 1996 ez embannas Coop Breizh doare gallek ar « Barzaz Breiz », da lavaret eo hep skridoù brezhonek, evel ma oa bet skrivet Pêr Drepoz (lenn « A-zivout embannadur nevez ar Barzaz Breiz, 1959).
E 1999, gant an embannadurioù Éditions du Layeur e oa bet adembannet ar « Barzaz Breiz ]] bet embannet e 1867. Kinniget eo al levr-se gant Yann-Fañch Kemener, kaner brezhonek bet dastumet kalz a ganaouennoù gantañ. Ar rakskridoù 1839, 1845, [[1867 a oa bet embannet el levr-se, ma’z eo bet lakaet ar skridoù gallek hag ar skridoù brezhoneg keñver-ha-keñver, en doare da aesaat lenn ar gwerzioù en div yezh. Da-heul al levr ez eus bet lakaet ur bladenn-arc’hant zo bet enrollet warni 12 kanaouenn gant Yann-Fañch Kemener ha Maîtrise de Bretagne, a gan o-unan pe a-gevret.
[kemmañ] Ul levr brudet-kenañ
Brudet-kenañ e oa bet ar « Barzaz Breiz » e bed al lennegezh e Pariz. Da skouer, Skrivañ a reas George Sand ur ger bennak a-zivout « Diamantoù ar Barzaz Breiz » en ur skrid bet savet ganti ha keñveriañ a reas unan eus kanaouennoù ar « Barzaz Breiz », anvet « Droukkinnig Neumenoiou », gant ar bennoberenn « Iliada » bet savet gant Homeros. Kervarker, a oa 24 bloaz d’ar mare-se, a voe uhelaet e stadud sokial hag e-se e voe tu dezhañ studiañ donoc’h ar brezhoneg ha trajediennoù kozh Breizh. Ur wech deuet da vezañ anaoudek e teuas Kervarker da vezañ ezel eus Académie des inscripions et belles-lettres e 1856.
Ur bennoberenn heverk eo ar « Barzaz Breiz », ma’z eus unan, ken evit a sell al lennegezh, ar skiantoù, ken evit a sell ar politikerezh. Awenet e vez kalz a arzourien gant al levr-se, en o zouez ar sonerien a blij dezho ar c’hevrollennoù embannet a-gevret gant ar c’hanaouennoù.
[kemmañ] Tabutoù a-zivout ar « Barzaz Breiz »
Pell goude embannadur ar « Barzaz Breiz » e kavas Fañch an Uhel abeg el labour bet kaset da benn gant Kervarker, daoust m’en doa tostaet dezhañ da-heul ur c’hendalc’h gouizieien e 1868. Soñjal a rae dezhañ e oa bet savet ar c’hanaouennoù penn-da-benn hervez stil [Ossian|James MacPherson]] rak biskoazh n’en doa lennet kanaouennoù bet savet ken mat hep gerioù gallek enno.
Skrivet en doa Francis Gourvil en e dezenn bet embannet e 1960 ne oa ket ar « Barzaz Breiz]] ur barzaz kananouennoù pobl gwririon.
Disteurel a reas Donatien Laurent an tamalladennoù-se evit darn en e dezenn bet kaset da benn gantañ e 1974. Diskouez a ra en e dezenn, bet embannet goude e 1989, e oa bet dastumet ar gwerzioù evit gwir gant Kervarker goude bezañ bet dizoloet e garnedoù dastum e 1964. Kervarker en doa, sur a-walc’h, kempennet ar gwerzioù evit kinnig kanaouennoù stummet-mat hag evit sevel doareoù-skouer eus ar c’hanaouennoù evel ma veze graet d’ar mare-se, da skouer gant ar baotred Grimm.
[kemmañ] Taolenn ar Barzaz Breizh – Embannadur Mouladurioù Hor Yezh - 1988
[kemmañ] Gwerzioù
- Ar Rannoù
- Diougan Gwenc’hlan
- An Aotrou Nann hag ar Gorrigan
- Ar Bugel Lec’hiet
- Ar C’horred
- Liñvadenn Gêr-Iz
- Gwin ar C’hallaoued ha Koroll ar C’hleze
- Bale Arzhur
- Bosenn Eliant
- Marzhin
- I. Marzhin en e gavell
- II. Marzhin Divinour
- III. Marzhin Barzh
- IV. Distro Marzhin
- Lez-Breizh
- I. Ar C’himiad
- II. An Distro
- III. Marc’heg ar Roue
- IV. Morian ar Roue
- V. Ar Roue
- VI. Al Lean
- Droukkinnig Neumenoiou
- Alan al Louarn
- Bran
- Ar Falc’hon
- Loeiza hag Abalard
- An Distro esu a Vro-Saoz
- Gwreg ar C’hroazour
- An Eostig
- Ar Plac’h Dimezet gant Satan
- Ar Breur Mager
- Kloareg Roc’han
- An Tri Manac’h Ruz
- Janedig-Flamm
- Stourm an Tregont
- An Erminig
- Baron Jaouioz
- Filhorez an Aotrou Gwesklen
- Gwaz an Aotrou Gwelsklen
- An Alarc’h
- Ar Seizenn Eured
- Azenorig C’hlas
- Paotred Plouieou
- Seziz Gwengamp
- Ened Rosporden
- Jenovefa Rustefan
- Itron Varia ar Folgoad
- Ar Re Unanet
- Fontanella
- Pennhêrezh Keroulaz
- Floc’h Loeiz Trizek
- Markiz Gwerann
- Maronad an Aotrou Neved
- Emzivadez Lannuon
- Marv Pontkalleg
- Emgann Sant Kast
- Yannig Skolvan
- I. Ar Gwalldaol
- II.Truez an Ene
- Pardon Sant Fiakr
- Kanaouenn al Levier
- Al Labourerien
- Ar Beleg Forbannet
- Ar Re C’hlas
- Ar Chouanted
- Ur Gentel Vat
- Bleunioù Mae
- An Amzer Dremenet
[kemmañ] Sonioù
- Ar Goulenn
- Ar Gouriz
- Son an Daol
- Kentel ar Beorien
- Son Fest an Arvell
- Son Fest miz Even
- Son al Leur Nevez
- Kentel Fest ar Vugale
- An Hollaika
- Troiad an Eginane
- Ar C’hakouz
- Milinerez Pontaro
- An Droug-Hirnez
- Ar C’hloareg Paour
- Melezerioù Arc’hant
- Kroaz an Hent
- An Droukrañs
- Ar Gwennilied
[kemmañ] Kanennoù
- Buhez Sant Ronan
- Sant Eflamm hag ar Roue Arzhur
- Tour an Arvor
- Kimiad an Ene
- Kanaouenn an Anaon
- An Ifern
- Ar Baradoz
[kemmañ] Stagadenn
- Klemmvan Itron Nizon
[kemmañ] Buhezskrid
Donatien Laurent
- Aux sources du Barzaz Breiz ArMen 1989
Francis Gourvil :
- " Théodore-Claude-Henri Hersart de la Villemarqué (1815 - 1895) et le Barzaz-Breiz Embannadurioù Oberthur - Roazhon. 1960.
- La question du Barzaz-Breiz ne serait-elle pas encore liquidée ?' 'Dastumad randaeloù" a-zivout ar Barzaz-Breiz. Tennet eus "La Dépêche de Brest", Mizioù Meurzh-Ebrel-Mezheven 1930
- Sur un passage de la neuvième série du Barzaz-Breiz. Embannadurioù Granvillaise – Roazhon. 1954. Tennet eus Ogam hengoun keltiek
- La littérature arthurienne dans le Barzaz-Breiz. Tennet eus Cahiers de l'Iroise. Brest. 1956.
- La langue du Barzaz-Breiz et ses irrégularités. Solecismes, syntaxe, tournures insolites. Imprimeries Réunies - Roazhon. 1966
- Nouvelles contributions à l'histoire du Barzaz-Breiz. 1982.
- L'authenticité du Barzaz-Breiz et ses defenseurs. A la rescousse d'un mauvais livre
[kemmañ] Sonerezh Breizh
Sonerien ha kanerien Breizh a-leizh zo bet levezonet gant ar Barzaz Breiz. En o souez, Alan Stivell en deus sonet ha kanet meur a ganaouenn tennet eus al levr brudet-se : « Marv Pontkalleg », « An Alarc’h », « Silvestrig », « Jenovefa », « Bale Arzhur » ha « Diougan Gwenc’hlan », ar strollad Tri Yann en deus enrollet meur a werz ivez Marv Pontkalleg, An Alarc’h, An Distro eus ar Vro-Saoz… Menegomp ivez Gilles Servat, Andrea ar Gouilh, EV, [[Bernard Benoît] h.a.
Levrioù all : Barzaz-Breiz - Les chanteurs et les puissances morales dans les montagnes, kelaouenn ar C.G.H..P, 14,a viz Mezheven 2005
[kemmañ] Liammoù Internet
http://perso.orange.fr/per.kentel/index_barzaz_breiz.htm
Patrom:Multi bandeau
Rumm:Sonerezh Breizh Barzaz Breiz