Ambrosia
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Ambrosia eo anv ar boued pe evaj an doueed e mojennoù Hellaz kozh.
[kemmañ] Gerdarzh
Ar ger a zo αμβροσία /ambrosía e gregach, ha dont a ra eus ἀμϐρόσιος, a dalv « divarvel, doueel», eus a- ("nann") ha mbrotos ("mervel").
[kemmañ] Boued an doueed
Gantañ e vez maget doueed an Olymp. Rak ar re-se ne vevont ket diwar boued na gwin evel an dud, met diwar nektar, e-lec'h gwin, ha diwar ambrosia, e-lec'h boued kalet, goude ma ne vez ket kalet atav.
E skridoù Homeros e vez degaset gant koulmet adalek penn pellañ ar C'hornôg, ha gantañ e vez maget kezeg an doueed ivez.
Nac'h nektar pe ambrosia ouzh un doue n'eus ket gwashoc'h kastiz: evit ober kemend-all e rank bezañ torret ul le graet war doureier ar stêr Stiks da vihanañ.
E Teogonia Hesiodes e kaver al linennoù-mañ, a c'hallfe bezañ un arroud ouzhpennet:
« An Neb, a-douez ar Re Zivarvel, mistri leinoù an Olimp erc'hek , a skuilh an dour-se evit terriñ ele , a chomo war e c'hourvez hep analat ur bloavezh-pad . Biken ken ne dostay ouzh e ziweuz nag ambrosia na nektar d'en em vagañ. Chom a ray hep analat war lein e gein ha divouezh war ur gwelead tapisoù: paket kriz e vo gant ar c'hrop. »
[kemmañ] Oleviñ doueel
An doueed a olev ivez o muiañ karet, evid diwallit o c'horf pe evid reiñ dezho divarvelezh. Evelse, en Iliada, ar korf Sarpedon a zo olevet gant ambrosia gant Apollo (XVI, 680), an hini Patrokles gant Thetis (XIX, 38) hag an hini Hektor gant Afrodit (XVIII, 186-187). Dans ces trois cas, il s'agit de préserver le cadavre de la corruption. L'ambroisie est alors décrite comme « une huile divine, fleurant la rose ». Peut-être faut-il y voir une allusion aux rituels de l'embaumement. En effet, proclame Thétis au sujet de Patrocle, grâce à cette onction (XIX, 32-33) :
« Quand bien même il demeurerait là, gisant, tout une année,
Sa chair demeurera intacte, et embellira même. »
Héra elle-même s'en sert pour un usage cosmétique, quand elle veut séduire Zeus au chant XIV : « avec de l'ambroisie, elle efface d'abord de son corps désirable toutes les souillures » (v. 170-171).
Enfin, le second usage consiste à rendre immortel un mortel. Ainsi, selon la légende post-homérique, Achille est frotté tous les jours par sa mère avec de l'ambroisie, et plongé dans les flammes, qui doivent dévorer sa part mortelle. Dans l'hymne homérique à Déméter (v. 236–237), la déesse fait de même avec Démophon, fils de Céléos.