Kasenn
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Ar pennad-mañ n'eo ket peurechu c'hoazh ; ma fell deoc'h labourat warnañ deuit da welout ha lakait hoc'h ali e pajenn ar gaozeadenn.
P'emañ ur c'has gant an dour war gorre un tolzennad dour pe en donder ez eus ur gasenn (-dour); Er mor ez eus kasennoù(-mor) bras ha bihan. Implijet e vez koulz hag e ledennadoù dour hag en dourredennoù ivez. Dre ar c'hasennoù e vez tennet gremm diwar implij ar milinoù (war ar stêrioù hag an aberioù) pe ar stankelloù dourdredan. Klask a reer sevel milinoù-dour e foñs ar mor evit tapout energiezh ar c'hasennoù don. Sell ouzh Energiezh kasennoù-mor.
Implijet e vez dre astenn ivez evit ar pez a gas an dud d'ober evel ar re all (oberoù, soñjoù, gizioù) ha dre geñveriañ evit ur steudad tud o vont war an hevelep tu e kreiz tud all.
Taolenn |
[kemmañ] Kasennoù-mor bras
Ouzhpenn meur a gasenn-vor lec'hel, darn anezho dindan levezon ar mare (tre ha lañv), ez eus kasennoù o redek er meurvorioù war gehedoù divent. Ur pouez bras od eus e buhez an dud hag en armerzh p'o deus ul levezon war an hin ha war ar beskerezh.
Kasenn ar Gulf Stream a zegas un hin tommoc'h e Gwalarn Europa hag ar c'hasennoù yen ha tomm a ya da gejañ e Perou hag e Japan a zo lec'h ma kav ar bigi-pesketa pesked dre gementadoù bras.
Dre diforc'hioù etre temperadurioù an dour mor ha diforc'hioù sallidigezh ennañ e vez kaset ar c'hasennoù bras da redek. Erfin, gremm an Heol ha lusk an Douar a zo an orinoù pennañ.
Pa kostez vez gant ahel an Douar e-keñver an Heol e kouezh nebeutoc'h a gremm war ar pennoù-ahel Norzh ha Su eget war gouriz ar c'heheder (etre an trovanoù) ken e resev an takad etretrovanel kement gremm ha peb all eus ar blanedenn.
Evit kaout ur c'hempouez etre kementadoù gwrez e ya an aergelc'h hag ar meurvorioù da fiñvaat ha diouzh-se e teu daou seurt a gasennoù :
- kasennoù gorre broudet gant an diforc'hioù gwrez hag ivez an avelioù, an holl dindan levezon nerzh Coriolis
- kasennoù don broudet an diforc'hioù temperadurioù a vez kavet eus ul ledred d'un all ken ez eus diforc'hioù sallidigezh a gas an dour yenoc'h ha nebeutoc'h sall da grouiñ ur gasenn don.
[kemmañ] Kasennoù e morioù ar bed
[kemmañ] Meurvor Arktika
- Kasenn Greunland ar Reter
- Kasenn Norvegia
[kemmañ] Meurvor Atlantel
- Gulf Stream (= Kasenn ar Pleg-mor)
- Kasenn ar Casquets
- Kasenn ar Fromveur (gwalarn Breizh)
- Kasenn al Labrador (Kornôg Kanada)
- Kasenn Atlantel Norzh
- Kasenn an Antilhez
- Kasenn ar C'haraib
- Kasenn Brazil
- Kasenn an Inizi Maloù
- Kasenn ar C'hab Horn
- Kasenn an Inizi Canarias
- Kasenn Ginea
- Kasen Angola
- Kasenn Venguela (Merwent Afrika)
- Kasenn Norzh Brazil
- Kasenn Norzh ar C'heheder
- Kasenn Portugal
- Kasenn Atlantel Su
- Kasenn Su ar C'heheder
- Spitzbergen Current
- West Greenland Current
- West Wind Drift
[kemmañ] Meurvor Hasbask
- Kasenn Alaska
- Kasenn Humbolt (Kasenn Perou)
- Kouro-Chivo
- Oya-Chivo
- Kasenn Aleutia
- Kasenn Kalifornia
- Kasenn Kamchatka
- Kasenn Mindanao
- Kasenn Norzh ar C'heheder
- Enepkasenn ar C'heheder
- Cromwell current (a deep current)
- Kasenn Aostralia ar Reter
- Kasenn Norzh ar Meurvor Habask
- Kasenn Su ar C'heheder
[kemmañ] Meurvor Indez
- Kasenn ar Pikernioù
- Kasenn Madagascar ar Reter
- Enepkasenn ar C'heheder
- Kasenn Indonezia
- Kasenn Leeuwin
- Kasenn Madagascar
- Kasenn Mozambik
- Kasenn Somalia
- Enepkasenn Australian ar Su
- Kasenn Su ar c'heheder
- Kasenn monson Indez
- Kasenn Aostralia ar C'hornôg
- Kasenn an avel gornôg
[kemmañ] Meurvor ar Su
- Kasenn trobolel Antarktika
- Kasenn-dro Weddell
[kemmañ] Sell ivez
- Kas hidrotermel
- Kas termohalenel
- Energiezh diwar gasennoù-mor