Antropoloji

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

An antropoloji a so ur siañs, unan deus ar siañsoù humen, hag a studi an Den war gement doare : social, kulturel, pe c'hoazh fisik (anatomi, fisioloji, patoloji, evolucïon, ha kement sort). Ar c'helenn-se a labour kals o studiañ ar c'hevredigezhoù nann-oksidantal, pe c'hoazh ar minoriteoù etnik oksidantal, etc. (vez komsed deus "etnoloji" pa studiër ur boblad ressis, med deus "antropoloji" pa glasker kompren ar spess human en é bezh)

Bez zo meur à skol war sujed an antropoloji :

  • ar skol sociolojik galleg (Émile Durkheim, Marcel Mauss, Claude Lévi-Strauss)
  • an antropoloji social britanik (J.G. Frazer, Bronislaw Malinowski, A.R. Radcliffe-Brown, E.E. Evans-Pritchard)
  • an antropoloji kulturel etasunian (L.H. Morgan, Franz Boas, Marvin Harris, Clifford Geertz)...

Ar model galleg a sell dreist-oll deus ar c'hostez simbolik ha deus ar c'hostez social deus an Den ; ewid ar model-se, an etnoloji so ur brank deus ar sossioloji, setu lod a gav deze ne vez ked studiëd a-walc'h, g' ar model galleg -se, an c'hostezioù materiel ha fisik. Ar model anglo-saoson neuse, a vez muioc'h multidissiplinar, oh rannañ an antropoloji etre pewar brank :

  • an antropoloji fisik (an antropobioloji), hag a studi penaos evolu karakteristikoù fisik an Den, jenetik ar pobladoù, ha diasennoù biolojik komportamant an Dened, pe heni é gerent siñjoù bras (primatoloji) ;
  • an antropoloji social, da studiañ (da heul traou all) ar g-kerentiezh, ar politik, an organisassion sossial... ; hag an antropoloji kulturel, da studiañ ar modoù-bewiñ, ar relijïon, ha toud kostezioù simbolik ar c'hevredigezhoù humen (an diw dachenn-mañ a so ur memes brank : an etnoloji) ;
  • an antropoloji pre-istorik, da studiañ ar c'hevredigezhoù humen deus gwezhall, dre an artefaktow chomed war ou lerc'h ;
  • an etnolinguistik, ewid studiañ penaos vari ar yezhoù dre ar c'hevredigezhoù humen.


Taolenn

[kemmañ] Un nebeud temoù studiëd gant an antropolojisted

[kemmañ] An Den hag an Natur

  • Homo sapiens
  • Teoriennoù an evolucïon
  • Primatoloji kompared
  • Ekoloji human
  • Paleoantropoloji
  • An dinosaored

[kemmañ] Antropoloji social

[kemmañ] Ar modeloù hag ar c'hodoù social

  • Ar c'h-kultur
  • An etni pe ar rass
  • An aparchant etnik
  • An eskemmoù kulturel
  • Ar rouedadoù social
  • Ar hierarchi
  • An daremprejoù etre maoused ha gwased
  • Ar mod-bewiñ
  • Ar gwir
  • Ar socialisadur hag an deskadurezh

[kemmañ] Ar gerentiezh hag an aliañsoù

  • Ar g-kerentiezh
  • An tipoù aliañsow : an dimezi.
  • An interaksionoù e-barzh ar familh
  • Ar ligne human

[kemmañ] Organisacion ar politik

  • An Antropoloji politik
  • Ar bresel

[kemmañ] Kostezioù simbolik

  • An antropoloji psichik
  • An antropoloji relijiel
  • Antropoloji an Arz
  • Ar c'hoarïoù
  • Ar g-koms hag an diskour
  • Ar ritoù
  • Ar simbolik manuel
  • Teknikoù ar c'horf

[kemmañ] Antropoloji ekonomik

  • Ekonomi ar c'hevredigezhoù tradissionel
  • An Antropoloji deus an antreprisoù

[kemmañ] Istor an antropoloji social

  • Ar skol evolucionist :
    • Lewis Henry Morgan (1818-1881)
    • Edward Tylor (1832-1917)
    • James George Frazer (1854-1941)
  • ar materialism :
    • Karl Marx
    • Leslie White
    • Marvin Harris
  • an difusionism :
    • Franz Boas (1858 - 1942)
    • William H. R. Rivers (1864 - 1922)
  • ar skol sociolojik frañses :
    • Émile Durkheim (1858-1917)
    • Marcel Mauss (1873-1950)
    • Max Weber (1864-1920)
  • ar skol britanik :
    • Alfred Reginald Radcliffe-Brown (1881-1955)
    • Edward Evan Evans-Pritchard (1902 - 1973)
    • Margaret Mead (1901-1978)
    • Meyer Fortes (1904 - 1983)
  • ar fonksionalism :
    • Bronislaw Malinowski (1884-1942)
    • Arnold Van Gennep (1873-1957)
  • ar strukturalism :
    • Claude Lévi-Strauss (1908-...)
  • an etnoloji postmodernist :
    • Clifford Geertz (1926-...)

[kemmañ] Gweled iwe

[kemmañ] Liammoù diabarzh

  • Istor an antropoloji
  • Listenn antropolojisted bruded

[kemmañ] Liammoù diavaes