Айтар

Wikipediaри материал

АйтарIX ĕмĕр пуçламăшĕнче пăлхар-чăвашсен патши. Айтар пăлхар-чăвашсене Атăл çине илсе килнĕ Кăтра паттăр тăхăмĕнченех пулас.

[тӳрлет] Пурнăçĕ, ĕçĕсем

В.Ф.Каховский хăйĕн "Происхождение чувашей" кĕнекинче Айтар 50 çул патшара ларнине тата унăн ашшĕ Тукки пулнине пĕлтерет. Çак шухăша С.М.Шпилевский хăйĕн "Древние города и другие болгаро-татарские памятники в Казанской губернии" кĕнекинче çирĕплетет. Вăл Тукки 630 çулта вилнине палăртать. Çав çулах Айтар патшана ларнă. Пăлхар-чăвашсем Айтар патша вăхăтĕнчех ислам сĕмне хăй май илме тытăннă пулмалла. Кури Вантер хăйĕн "Чăваш халăх историйĕ" кĕнекинче Айтар патша çинчен питĕ кăсăк хайлав çырса кăтартать. Айтаран хĕрĕ Туйпике чирлĕ пулнă. Мăсăльман тĕнне вĕрентекен араб ăна мунчара Чулман хуранĕн милкĕпе çапăнма сĕннĕ. Çапла тунă хыççăн патша хĕрĕ сывалнă. Çак тĕлĕнтермелли ĕç хыççăн вара пăлхарсем ислам тĕнне тухма пуçланă. Араб тĕнне Айтар вăхăтĕнче тухма тытăнни пирки Испани тĕпчевçи Апу-Хамит Анталуçи те çырать. Вăл 865 çулта вилнĕ пулас.