Çемен Элкер

Wikipediaри материал

Çемен Элкер (чăн ячĕ Элкер Семён Васильевич), — чăваш сăвăçи, çыравçи. 1892 çулхи çу уйăхĕн 1-мĕшĕнче Чăваш Енĕн Йĕпреç районĕнчи Мăн Упакасси ялĕнче çуралнă. 1966 çулхи авăн уйăхĕн 6-мĕшĕнче Шупашкарта вилнĕ.

1934 çултанпа СССР ÇП членĕ. Чăваш халăх сăвăçи (1940). Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав тата Ленин орденĕсемпе хисепленĕ. Унăн ятне 1964 çулта Чăваш Енĕн Ĕç Мухтавĕпе Паттăрлăхăн Хисеп кĕнекине çырнă.

[тӳрлет] Пурнăçĕ

Ялти пуçламăш шкул хыççăн малалла вĕренме май килмен. 1915 çул пуçламăшĕнче ăна патша çарне хĕсмете илнĕ. Пĕрремĕш тĕнче вăрçинче йывăр аманса тыткăна лекнĕ. 1916 çулта Раççее таврăннă, чылай хушă сипленнĕ. Хусанта учительсем хатĕрлекен курсра вĕреннĕ. Тăван ялĕнче пуçламăш шкулĕнче ĕçленĕ.

1922-1935 çулсенче Çемен Элкер «Канаш», «Пирĕн ял» хаçатсен тата «Сунтал» журнал редакцисенче вăй хунă. Чăваш кĕнеке издательствинче илемлĕ литература редакцин аслă редакторĕ пулнă. Пултаруллă çыравçă халăх ĕçне хастар хутшăннă. Ăна РСФСР Аслă Канашăн депутатне суйланă.

[тӳрлет] Ĕçĕсем

Пĕрремĕш сăвви 1921 çулта пичетленсе тухнă. Ун хыççăн çак кĕнекесем (пурĕ 40 патнелле) тухнă:

  • «Самана», (1928);
  • «Юмахсем» (1928);
  • «Хĕн-хур айĕнче» (1931, 1937, 1948);
  • «Шурăмпуç килсен» (1940);
  • «Çутă кунсем» (1945);
  • «Вун саккăрмĕш çул» (1948, 1953);
  • «Вутпа çулăм витĕр» (1949, 1982);
  • «Çырнисен пуххи» (пилĕк том, 1960-1964);
  • «Шĕнкĕл кайăк» (1974);
  • «Хурапа шурă», (1994).

«Шурăмпуç килсен» (роман, 1958), «Улăпсем» (сăвăллă юмах, 1959), «Хĕн-хур айĕнче» (поэма, 1960) кĕнекисене вырăсла куçарса пичетленĕ.

Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи вăхăтĕнче вăл Ленинград патĕнчи çупăçура пуçне хунă Смирнов Иван паттăр çинчен «Вăл вилĕмсĕр» поэмăна çырнă.