Rhufain

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Baner Rhufain
Baner Rhufain

Prifddinas yr Eidal yw Rhufain (Roma yn Eidaleg a Lladin). Saif ar lannau Afon Tiber tua 30km o lan y Môr Canoldir. Lleolir Dinas y Fatican, sef sedd y Pab a'r Eglwys Gatholig Rufeinig mewn clofan yng nghanol y ddinas.

Yn ystod ei hanes hir bu Rhufain yn brifddinas ar y Deyrnas Rufeinig, y Weriniaeth Rufeinig, a'r Ymerodraeth Rufeinig.

Yn ôl y chwedl sefydlwyd y dref gan Romulus, gefaill Remus ar 21 Ebrill, 753 C.C., a laddodd ei frawd Remus yn ddiweddarach. Y dyddiad hwn yw sylfaen y calendr Rhufeinig a chalendr Julius (Ab urbe condita). Roedd Romulus a Remus yn blant i'r duw Mawrth a chawsant eu magu gan fleiddes (yn Eidaleg, La Lupa Capitolina).

Lleoliad Rhufain yn Ewrop
Lleoliad Rhufain yn Ewrop

Sefydlwyd Rhufain ar Fryn yr Haul (sef Bryn Palatîn), a ehangwyd i gynnwys Saith Bryn Rhufain: Bryn Palatîn, Bryn Aventîn, Bryn Capitolîn, Bryn Quirinal, Bryn Viminal, Bryn Esquilîn a Bryn Caelian. Enwyd y rhain ar ôl y lleuad, Mercher, Gwener, Mawrth, Iau a Sadwrn.

Mae amffitheatr y Colosseum a theml y Pantheon ymhlith adeiladau enwocaf y ddinas. Daw y Circus Maximus a'r Domus Aurea, plasty'r ymerawdwr Nero, hefyd o gyfnod yr Ymerodraeth.

Mae nifer o symbolau o ddinas Rhufain, gan gynnwys yr Eryr Ymerodrol, Y Fleiddes Gapitolinaidd a'r llythrennau SPQR, sydd yn sefyll am senatus populusque Romanus (senedd a phobl Rhufain), i'w gweld ledled y ddinas hyd heddiw.

[golygu] Adeiladau a cofadeiladau modern

Y Colosseum yn Rhufain
Y Colosseum yn Rhufain
  • Cofadail Vittorio Emanuele II
  • Palazzo della Cancelleria
  • Palazzo Farnese
  • Piazza Navona
  • Piazza Venezia
  • Ponte Sant'Angelo
  • Plas Quirinal
  • Grisiau Ysbaeneg
  • Ffynnon Trevi
  • Ffynnon Triton
  • Villa Borghese
  • Villa Farnesina

[golygu] Dolenau allanol