Llyn Titicaca

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Titicaca
Cyfesurynnau 16°0′De 69°0′Gor
Math o Lyn Llyn Mynyddol
Tarddiadau Cynradd 27 afon
All-lifoedd Cynradd Afon Desaguadero
Cyddwysiad
Dalgylch 58,000 km²
Gwledydd Basn Baner Periw Periw
Baner Bolivia Bolivia
Hyd Mwyaf 190 km
Lled Mwyaf 80 km
Arwynebedd 8,372 km²
Dyfnder Cyfartalog 107m
Dyfnder Mwyaf 281m
Cyfaint Dŵr 893 km³
Hyd Glannau1 1,125 km
Dyrchafiad Arwyneb 3,812m
Ynysoedd 42+ ynys
Treflannau Puno, Peru
Copacabana, Bolivia
1 Nid yw hyd glannau'n fesuriad fanwl gywir.

Llyn Titicaca yw'r llyn uchaf sy'n fashnachol mordwyadwy yn a byd. Mae'r llyn 3,812 m (12,507 troedfedd) uwchben lefel y môr ac wedi ei leoli yn uchel yn yr Andes ar a y ffîn rhwng Peru a Bolivia (16°De, 69°Gor). Ei ddyfnder cyfartalog yw 107m, a'i ddyfnder mwyaf yw 281m. Mae ardal gorllewinol y llyn yn berchen i rhanbarth Puno Peru, a mae'r ardal ddwyreiniol yn rhan o adran La Paz Bolivia.

Taflen Cynnwys

[golygu] Ynysoedd

Llyn Titicaca o ochr Bolifia
Llyn Titicaca o ochr Bolifia

[golygu] Los Uros

Mae'r ynysoeed Uros yn grŵp o tua 43 ynys artiffisial wedi eu ffurfio'n hollol gan weu cawn sy'n arnofio ar y llyn. Mae'r ynysoedd yn atyniad twristaidd mawr i Peru, gyda nifer fawr o ymwelwyr yn trefnu gwibdeithiau ar gychod o lannau'r llyn i'r ynysoedd yma.

[golygu] Taquile

Mae ynys Taquile yn denu twristiaid bob blwyddyn ar gyfer gwyliau a dathliadau'r brodorion. Mae'r ynys hefyd yn enwog am gynnyrchion tecstiliau y bobl yna. Mae traddodiadau gweu pobl yr ynys wedi deillio o amseroedd y gwareidddiad Inca (cyn-ysbaeneg), a gan fod yr ynys wedi aros gan fwyaf yn arwahanol nes yr 1950au, mae nifer fawr o bobl yr ynys yn siarad Quechua, iaith brodorol Peru, yn ogystal â Sbaeneg.

[golygu] Amantaní

Mae Amantaní yn ynys 15 kilometr sgwâr cylchol gyda tua chwech pentref ar draws yr ynys a dau mynydd. Amantaní yw un o ynysoedd mwyaf Titicaca. Yn debyg i Taquile, bu'r ynys yn arwahanol o'r trefi ar lannau Titicaca nes yr ugeinfed ganrif.

[golygu] Isla Del Sol

Mae Isla Del Sol ("Ynys yr Haul") wedi ei leoli ar ochr Bolivia Titicaca, ger Copacabana. Mae yna nifer o adfeilion Incaidd nodadwy ledled yr ynys, ac felly mae economi'r ynys gan fwyaf wedi ei sefydlu ar dwristiaith yn ogystal â pysgota.


[golygu] Ffeithiau Pellach

  • Mae llynges Bolivia yn defnyddio llyn Titicaca ar gyfer ymarferion llyngesol er nad oes gan Bolivia arfordir.
  • Llyn Maracaibo yn Venezuela yw'r unig "llyn" yn Ne America sy'n fwy na Titicaca, ond nid oes consensws fod Maracaibo yn wir llyn, gan fod y dŵr yn rhannol hallt oherwydd cysylltiad i gwlf Venezuela ger y môr Caribïaidd.