Nell Gwyn

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Nell Gwyn (portread olew ar ganfas gan Peter Lely, tua 1675)
Nell Gwyn (portread olew ar ganfas gan Peter Lely, tua 1675)

Roedd Nell Gwyn, sef Eleanor Gwyn (1650-1687), yn actores o Loegr, a aned yn Henffordd, yn ôl pob tebyg.

Does dim gwybodaeth am ei theulu ond roedd ei rhieni'n ddigon tlawd. Mae ei henw yn awgrymu ei bod o dras Gymreig.

Yn ôl traddodiad roedd hi'n gwerthu orennau yn Drury Lane, ardal theatrau Llundain, cyn dechrau ar ei gyrfa ar y llwyfan. Roedd hi'n enwog fel comedienne.

Cymerodd y brenin Siarl II o Loegr Nell yn ordderch a chafodd ddau blentyn anghyfreithlon ganddi, yn cynnwys yr Arglwydd Buckhurst. Dywedir mai "Peidiwch â gadael i Nellie bach lygu" oedd geiriau olaf y brenin pan fu farw yn 1685.

Cyfranodd Nell Gwyn at sefydlu Ysbyty Brenhinol Chelsea.