Caerfyrddin

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Caerfyrddin
Sir Gaerfyrddin
Image:CymruCaerfyrddin.png
Image:Smotyn_Coch.gif
Coleg y Drindod
Coleg y Drindod

Caerfyrddin yw tref sirol Sir Gaerfyrddin, ar lan Afon Tywi. Mae ganddi boblogaeth o tua 20,000.

Taflen Cynnwys

[golygu] Hanes

Adeiladwyd Caerfyrddin ar safle caer Rufeinig Maridunum. Yn ddiweddarach cysylltiwyd y dref â'r dewin chwedlonol Myrddin. Un o'i broffwydoliaethau oedd y byddai'r dref yn sefyll tra bod y goeden dderwen hynafol oedd yn nghanol y dref yn sefyll, ond y byddai'r dref yn boddi pe byddai'n syrthio. Mae'r hen dderwen bellach yn Amgueddfa Sir Gaerfyrddin yn Abergwili.

Adeiladwyd castell yno yn y 12fed ganrif ac mae peth o'r olion yno o hyd. Ymwelodd Gerallt Gymro â Chaerfyrddin yn ystod ei daith trwy Gymru yn 1188. Yn y 13eg ganrif ysgrifennwyd Llyfr Du Caerfyrddin, un o'r llawysgrifau Cymraeg hynaf, ym Mhriordy Ieuan Efengylwr a Theulyddog, sefydliad crefyddol Awstinaidd. Yn 1234 cafodd y tywysog ifanc Rhys Gryg o Ddeheubarth glwyf angerddol mewn brwydr ger y dref a bu farw ymhen ychydig yn Llandeilo.

Mae Coleg y Drindod Caerfyrddin yn y dref hefyd.

[golygu] Enwogion

[golygu] Yr Eisteddfod Genedlaethol

Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol yng Nghaerfyrddin ym 1911 a 1974. Am wybodaeth bellach gweler:

[golygu] Gefeilldref

Mae Caerfyrddin wedi ei hefeillio â thref Lesneven yn Llydaw.

[golygu] Cysylltiadau allanol


Trefi a phentrefi Sir Gaerfyrddin

Bancyfelin | Y Betws | Bethlehem | Brynaman | Bynea | Caerfyrddin | Castell Newydd Emlyn | Cydweli | Glanaman | Hendy-gwyn ar Dâf | Llandeilo | Llandybie | Llanelli | Llanfihangel-ar-Arth | Llanfynydd | Llanybydder | Llanymddyfri | Pontyberem | Porth Tywyn | Rhydaman | Rhydcymerau | Sanclêr | Talyllychau Tymbl