Meirionnydd Nant Conwy (etholaeth seneddol)

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Meirionnydd Nant Conwy
Sir etholaeth
Delwedd:Meirionnydd Nant Conwy.png
Meirionnydd Nant Conwy yn siroedd Cymru
Creu: 1983
Math: Cyffredin Prydeinig
AS: Elfyn Llwyd
Plaid: Plaid Cymru
Etholaeth SE: Cymru


Mae hon yn etholaeth fawr yn ddaearyddol ond mae nifer yr etholwyr gyda'r lleiaf yng Nghymru a Lloegr. Mae Plaid Cymru wedi llwyddo i ddadlau yn erbyn newid y ffiniau ar y sail bod yr etholaeth yn achos arbennig am resymau cymdeithasol ac ieithyddol. Ystyrir yr etholaeth fel cartref ysbrydol cenedlaetholdeb Cymreig ac Anghydffurfiaeth. Roedd prif lys Owain Glyndwr yn Harlech, ac roedd cwymp y castell yn arwydd bod ei wrthryfel wedi methu. Mae’r Bala wedi bod yn gartref i golegau diwinyddol, tri wythnosolyn Cymraeg, canolfan breswyl Mudiad Efengylaidd Cymru a gwersyll Urdd Gobaith Cymru. Ychydig filltiroedd o’r dref mae cronfa ddwr Tryweryn oedd yn drobwynt yn hanes y mudiad cenedlaethol yng Nghymru.

Boddwyd y dyffryn gan Gorfforaeth Lerpwl ar ddechrau'r 1960au er gwaethaf gwrthwynebiad cryf iawn yng Nghymru. Dyna, meddir, a drodd Plaid Cymru o fod yn fudiad ymylol i fod yn rym gwleidyddol a chreu Cymdeithas yr Iaith Gymraeg. Trefi pwysig eraill yw Dolgellau a'r Bermo. Does fawr o ddiwydiant yn ne'r sir, ar wahân i amaethyddiaeth a thwristiaeth, a'r ychydig weithwyr sy'n gofalu am ddadgomisiynu Atomfa Trawsfynydd. Ar wahân i'r golygfeydd dramatig, does fawr arall i drigolion ardaloedd megis Blaenau Ffestiniog.

Mae hon yn sedd ddiogel i Blaid Cymru yn San Steffan ac fe ddylai fod yn Etholiadau’r Cynulliad eleni hefyd. Enillwyd y sedd gan Dafydd Elis Thomas ar ran y blaid ym 1974 ac yna gan Elfyn Llwyd ym 1992. Ym 1999 fe ddaeth Dafydd Elis Thomas yn AC, ac ers hynny mae wedi bod yn Llywydd y Cynulliad. Mae rhan helaeth o’r etholaeth o fewn awdurdod lleol Gwynedd, a bleidleisiodd o blaid datganoli. Mae Cyngor Gwynedd yn cael ei reoli gan Blaid Cymru. Ond mae rhan ogleddol yr etholaeth, sef Nant Conwy, yn perthyn i awdurdod lleol Conwy a bleidleisiodd Na yn y refferendwm.

[golygu] Gweler Hefyd

  • Meirionnydd Nant Conwy (etholaeth Cynulliad)
Ieithoedd eraill