Blaenau Ffestiniog

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Blaenau Ffestiniog
Gwynedd
Image:CymruGwynedd.png
Image:Smotyn_Coch.gif

Mae Blaenau Ffestiniog yn dref yng Ngwynedd sydd gerllaw Parc Cenedlaethol Eryri. Mae ganddi boblogaeth o 4,830 (Cyfrifiad 2001).

Roedd y dref yn ganolfan bwysig iawn yn y diwydiant llechi.

Mae'r tir o gwmpas y dref yn rhan o'r parc cenedlaethol, ond dyw'r dref ei hunan ddim - fe'i heithrwyd oherwydd yr olion diwydiannol sy'n amlwg o amgylch y dref. Dywedir ei bod yn bwrw llawer o law yno. Lleolir y Moelwynion yn agos i'r dref, uwchben pentref Tanygrisiau.

Yn draddodiadol, roedd yn rhan o Sir Feirionydd.

Taflen Cynnwys

[golygu] Hanes

Tyfodd Blaenau yn gyflym o gwmpas y chwareli llechi yn ystod y 19eg ganrif. Agorwyd rheilffordd fach (Rheilffordd Ffestiniog heddiw) i gludo llechi o Blaenau i Borthmadog, oedd yn borthladd bach prysur yn y 19eg ganrif.

[golygu] Diwylliant

Mae sawl band Cymraeg wedi dod o Flaenau Ffestiniog, Anweledig, Llwybr Llaethog a dau boi o Blaena er enghraifft.

[golygu] Enwogion

[golygu] Eisteddfod Genedlaethol

Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol ym Mlaenau Ffestiniog ym 1898. Am wybodaeth bellach gweler:

  • Eisteddfod Genedlaethol Cymru Blaenau Ffestiniog 1898

[golygu] Trafnidiaeth

Saif Blaenau ar un pen Rheilffordd Dyffryn Conwy, sy'n ei chysylltu â Chyffordd Llandudno a Llandudno trwy dirlun prydfrerth Dyffryn Conwy. Ceir lein arall, ar gyfer twristiaid yn bennaf heddiw ond yn y gorffennol yn dwyn llechi i'r cei ym Mhorthmadog, sef Reilffordd Ffestiniog. Mae'r A470 yn mynd trwy'r dref, ac mae gwasanaethau bws cyson i Fangor, sef rhif 1.

[golygu] Llyfryddiaeth

  • amryw awduron, Chwareli a Chwarelwyr (Caernarfon, 1974)
  • Gwyn Thomas, Yn Blentyn yn y Blaenau (1981). Darlith hunangofiannol.

[golygu] Cysylltiadau allanol


   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.



Trefi a phentrefi Gwynedd

Aberangell | Aberdaron | Aberdesach | Aberdyfi | Abererch | Abergwyngregyn | Abergynolwyn | Aberllefenni | Abermaw | Abersoch | Afon Wen | Y Bala | Bangor | Beddgelert | Bethel | Bethesda | Betws Garmon | Blaenau Ffestiniog | Bontnewydd | Bryncir | Caernarfon | Carmel | Cefnddwysarn | Clynnog Fawr | Corris | Cricieth | Croesor | Chwilog | Deiniolen | Dinas Mawddwy | Dolgellau | Dyffryn Ardudwy | Fairbourne | Y Felinheli | Y Fron | Frongoch | Ffestiniog | Golan | Groeslon | Harlech | Llanaelhaearn | Llanbedr | Llanberis | Llandrillo | Llandwrog | Llandygái | Llanddeiniolen | Llandderfel | Llanegryn | Llanfachreth | Llanfaglan | Llanfihangel-y-pennant | Llangïan | Llangwnadl | Llaniestyn | Llanllyfni | Llanuwchllyn | Llanymawddwy | Llanystumdwy | Llithfaen | Maentwrog | Mallwyd | Morfa Nefyn | Mynydd Llandygái | Nantlle | Nasareth | Nebo | Nefyn | Pennal | Penrhyndeudraeth | Pen-y-groes | Pontllyfni | Porthmadog | Portmeirion | Pwllheli | Rachub | Rhiw | Rhosgadfan | Rhostryfan | Rhyd-Ddu | Talybont | Talysarn | Tanygrisiau | Trawsfynydd | Trefor | Tregarth | Tudweiliog | Tywyn | Waunfawr |