Dadeni Dysg

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Poznan
Poznan
Leonardo da Vinci,Lady with an Ermine, Czartoryski Museum, Kraków
Leonardo da Vinci,Lady with an Ermine, Czartoryski Museum, Kraków

Roedd y Dadeni Dysg neu'r Dadeni yn gyfnod chwyldroadol yn hanes gwyddoniaeth a chelf, sydd yn dynodi diwedd yr Oesoedd Canol a dechrau'r cyfnod modern. Yn ystod y cyfnod yma, a ddechreuodd yn y 13eg ganrif yn yr Eidal a'r 16eg ganrif yng ngogledd Ewrop, ailddeffröwyd diddordeb yn nysgeidiaeth clasurol ac yn niwylliant yn gyffredinol.

[golygu] Llinell amser o’r Dadeni

  • 1353: Giovanni Boccaccio yn ysgrifennu Decameron.
  • 1434: Cromen y Duomo yn Fflorens yn cael ei gwblhau gan Filippo Brunelleschi.
  • 1435: Cyhoeddir y traethawd dylanwadol De pictura ('Am beintiadau') gan Leon Battista Alberti, sydd yn cynnwys yr astudiaeth gwyddonol cyntaf o berspectif.
  • 1453: Cwymp Caergystennin – trobwynt yn hanes rhyfela oherwydd y defnydd eang o bowdwr gwn.
  • Tua 1455: Y Beibl argraffiedig cyntaf yn cael ei gynhyrchu gan Johann Gutenberg.
  • 1469: Lorenzo de' Medici, a elwir yn Il Magnifico yn dod i rym yn Fflorens. Llenwa ei lys â deallusion mwyaf y cyfnod, gan gynnwys yr arlunwyr Sandro Botticelli a Michelangelo, y bardd Angelo Poliziano a'r athronwyr Marsilio Ficino a Giovanni Pico della Mirandola.
  • 1477: Y llyfr argraffiedig cyntaf yn Lloegr (Dicets and Sayings of the Philosophers) yn cael ei gynhyrchu gan William Caxton. Sandro Botticelli yn peintio Primavera.
  • tua 1485: Sandro Botticelli yn peintio Genedigaeth Gwener.
  • tua 1502: Leonardo da Vinci yn peintio Mona Lisa.
  • 1534: Harri VIII yn torri gyda Rhufain.