Caergybi

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Caergybi
Ynys Môn
Image:CymruMon.png
Image:Smotyn_Coch.gif
Eglwys Cybi Sant
Eglwys Cybi Sant

Caergybi yw tref fwyaf Sir Fôn (efo poblogaeth tua 12,000), ar Ynys Gybi. Mae'r dref yn borthladd mawr: mae sawl fferi yn teithio rhwng Caergybi a Dulyn a Dún Laoghaire yn Iwerddon. Mae Llwybr Arfordirol Ynys Môn yn cychwyn ac yn gorffen yn y dref.

Taflen Cynnwys

[golygu] Hanes

Roedd caer Rufeinig Caer Gybi ar y safle yma o ddiwedd y 3edd ganrif. Bellach mae eglwys y plwyf a'i mynwent ar safle'r gaer, ond mae'r murian yn dal i sefyll hyd at uchder o bedair medr. Credir bod y gaer yma at defnydd y llynges Rufeinig. Ym muchedd Sant Cybi mae cyfeiriad at frenin Gwynedd, Maelgwn Gwynedd, yn rhoi'r tir yma iddo i adeiladu mynachlog.

[golygu] Goleudai

Ar ben Mynydd Tŵr adeiladodd y Rhufeiniaid y goleudy cyntaf yn yr ardal. Heddiw, nid oes ond y seiliau i'w gweld. Mae goleudai newydd yn gweithio ar Ynys Lawd (wrth y mynydd), trwyn y morglawdd (yn y porthladd), Ynys Halen (yn y porthladd) ac Ynysoedd y Moelrhoniaid yn bellach allan yn y môr, i'r gogledd.

[golygu] Eisteddfod Genedlaethol

Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol yng Nghaergybi ym 1927.

[golygu] Cludiant

Caergybi yw terminws / man cychwyn Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru, sy'n ei chysylltu â Crewe.

Mae cwmnïau fferi yn rhedeg gwasanaethau rheolaidd rhwng Caergybi a Dulyn a Dún Laoghaire yn Iwerddon.

Mae nifer o fysus yn rhedeg yn ardal Caergybi ac yn ei chysylltu â llefydd eraill ar yr ynys. Y pwysicaf yw'r gwasanaethau i Fangor a Llangefni. Mae'r A55 yn dechrau yn y dref. Fel yr E22 Ewropeaidd mae'n cysylltu Caergybi ag Ekaterinburg yn Rwsia.

[golygu] Cysylltiadau allanol


   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.



Trefi a phentrefi Môn

Aberffraw | Amlwch | Benllech | Biwmares | Brynsiencyn | Caergybi | Gwalchmai | Y Fali | Llanallgo | Llanbabo | Llanfachreth | Llanfairpwllgwyngyll | Llan-faes | Llangefni | Llangoed | Llangristiolus | Llaniestyn | Llannerch-y-medd | Llansadwrn | Malltraeth | Moelfre | Niwbwrch | Pentraeth | Porthaethwy