Yr wyddor Gymraeg

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mae gan yr wyddor Gymraeg 28 lythyren:

  • A
  • B
  • C
  • Ch
  • D
  • Dd
  • E
  • F
  • Ff
  • G
  • Ng
  • H
  • I
  • L
  • Ll
  • M
  • N
  • O
  • P
  • Ph
  • R
  • Rh
  • S
  • T
  • Th
  • U
  • W
  • Y

Erbyn heddiw cydnabyddir J hefyd yn llythyren yr wyddor gan lawer o ramadegwyr. Fe'i defnyddir mewn geiriau benthyg.

Mae a, e, i, o, u, w, y yn llafariaid. Gall i ac w fod yn gytseiniaid hefyd megis yn iawn neu galwad.

[golygu] Ynganiad

Llythyren Enw'r Llythyren Seiniau cyfatebol (IPA)
a â /a, ɑː/
b /b/
c èc /k/
ch èch /x/
d /d/
dd èdd /ð/
e ê /ɛ, ɛː/
f èf /v/
ff èff /f/
g èg /g/
ng èng /ŋ/
h âets, /h/
i î /ɪ, iː, j/
l èl /l/
ll ell /ɬ/
m èm /m/
n en /n/
o ô /ɔ, oː/
p /p/
ph ffî /f/
r èr /r/
rh rhî, rhô /r̥/
s ès /s/
t /t/
th èth /θ/
u û /ɨ̞, ɨː/ (Gogledd), /ɪ, iː/ (De)
w ŵ /ʊ, uː, w/
y ŷ /ɨ̞, ɨː, ə/ (Gogledd), /ɪ, iː, ə/ (De)

Mae llawer erbyn hyn yn calw'r cytsieiniaid yn "bỳ," "cỳ," "ch," ac yn y blaen yn hytrach na defnyddio'r enwau traddodiadol.

[golygu] Llyfryddiaeth

Am ragarweiniad i hanes yr wyddor Gymraeg yn y cyfnod modern, o oes y Dadeni ymlaen, ynghyd â'r rheolau sillafu safonol a dderbynir heddiw, gweler,

  • John Morris-Jones et al., Orgraff yr Iaith Gymraeg (Adroddiad Pwyllgor Llên Bwrdd Gwybodau Celtaidd Prifysgol Cymru) (Caerdydd, 1928)