Llangwnnadl
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Pentref bach ym mhen gorllewinol Llŷn yw Llangwnadl (neu Llangwnnadl), yng Ngwynedd, gogledd-orllewin Cymru.
Lleolir y pentref tua milltir o'r môr rhwng Aberdaron a Nefyn ar ochr ogleddol pen eithaf penrhyn Llŷn. O'r pentref mae lôn gul yn arwain i lawr i Borth Golman ar lan bae agored Porth Sgadan a'i draethau tywod braf.
[golygu] Yr eglwys
Ymddengys fod yr enw presennol yn llygriad o'r enw 'Llangwynhoedl', sef llan y sant Gwynhoedl y dywedir bod ganddo gapel neu gell feudwy yno yn y 6ed ganrif.
Mae'r eglwys bresennol yn dyddio o tua diwedd yr Oesoedd Canol ond mae'n cynnwys yn ei fur deheuol garreg fawr â cherflun o groes o fewn cylch arni, sy'n dyddio efallai o'r 6ed ganrif. Cafodd yr eglwys ei hadnewyddu yn 1850 ond mae'n cadw rhai nodweddion a chofebion hynafol. Yn ôl traddodiad claddwyd y sant ei hun yn yr eglwys, neu ar ei safle, a cheir arysgrif ynddi mewn llythrennau Gothig sy'n darllen Ihc S Gwynhoydl iacet hic ("Mae Sant Gwynhoedl yn gorffwys yn yr eglwys hon").
Ar un adeg roedd gan yr eglwys hen gloch Geltaidd ond fe'i diogelir yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd bellach.
[golygu] Enwogion
Roedd yr awdur John Griffith Williams (J.G. Williams: 1915 - 1987) yn frodor o Langwnadl. Mae'n sôn am yr ardal yn ei hunagofiant arbennig Pigau'r Sêr.