Y Bedwaredd Ganrif ar Bymtheg yng Nghymru

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Dyma ganrif y Siartwyr a Dic Penderyn, Brad y Llyfrau Gleision a Helynt Beca.

Roedd newidiadau mewn amaethyddiaeth yn ystod ail hanner y ddeunawfed ganrif. Erbyn y bedwaredd ganrif ar bymtheg roedd y tirfeddianwyr yn codi rhenti mwy ar ei tenantiaid, ac yr oedd gwasgfa ar y ffermwyr oedd yn berchen eu tir i werth i'r tirfeddianwyr. Roedd cau'r tir comin yn amddifadu'r ffermwyr o dir pori hanfodol. Mewn gair yr oedd tlodi dybryd yng nghefn gwlad, a hynny pan oedd yna gynnydd yn y boblogaeth.

Ar y llaw arall o ganlyniad i'r Chwyldro Diwydiannol roedd gwaith ar gael yn Bersham a Brymbo yn y Gogledd-Ddwyrain ac yn Ne Cymru. Roedd angen cynhyrchu haearn i adeiladu'r peiriannau newydd oedd yn cael eu hadeiladu. Roedd gan Gymru ddigon a haearn a glo hefyd i'r ffwrneisi i weithio'r haearn hwnnw. felly roedd poblogaeth Cymry ar gerdded o'r ardaloedd gwledig i'r trefi diwydiannol a oedd yn tyfu yn gyflym.

Fel bod y bobl yn gallu tramwyo ac i gludo'r glo a'r haearn roedd angen adeiladu ffyrdd, camlesi a rheilffyrdd.

   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.



Cyfnodau Hanes Cymru Y Ddraig Goch
Cyfnod y Rhufeiniaid | Oes y Seintiau | Yr Oesoedd Canol Cynnar | Oes y Tywysogion | Yr Oesoedd Canol Diweddar | Cyfnod y Tuduriaid | Yr Ail Ganrif ar Bymtheg | Y Ddeunawfed Ganrif | Y Bedwaredd Ganrif ar Bymtheg | Yr Ugeinfed Ganrif