Llywelyn ap Seisyll
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Roedd Llywelyn ap Seisyll (bu farw 1023) yn frenin Gwynedd a Deheubarth.
Ni wyddir fawr am Seisyll, tad Llywelyn. Mae'n bosibl nad oedd o waed brenhinol, er fod mam Llywelyn, Angharad, yn ferch i Maredudd ab Owain, fu'n frenin rhan helaeth o dde a gogledd Cymru am gyfnod.
Daeth Llywelyn yn frenin Gwynedd yn 1018 pan gafodd fuddugoliaeth dros Aeddan ap Blegywryd mewn brwydr lle lladdwyd Aeddan a'i bedwar mab. Yn ddiweddarch cipiodd deyrnas Deheubarth hefyd, gan ennill buddugoliaeth dros Rhain, Gwyddel oedd yn honni bod a hawl i'r deyrnas, yn Abergwili yn 1022. Yn ôl Brut y Tywysogion yr oedd teyrnasiad Llywelyn yn gyfnod llewyrchus, ond bu farw yn annisgwyl yn 1023.
Yr oedd ei fab, Gruffydd ap Llywelyn, yn rhy ieuanc i geisio cipio'r orsedd pan fu farw ei dad, ond yn ddiweddarach daeth yn frenin bron y cyfan o Gymru.
[golygu] Cyfeiriadau
- John Edward Lloyd (1911) A history of Wales: from the earliest times to the Edwardian conquest (Longmans, Green & Co.)