Ton

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Defnyddir tonnau i symud egni neu neges o un lle i'r llall. Gellir rhannu ton mewn i ddau gategori ardraws neu arhydol.

Taflen Cynnwys

[golygu] Tonnau Arhydol

Mewn tonnau arhydol mae'r gronynnau yn symud yn ôl ac ymlaen ar hyd cyfeiriad teithio'r ton. Esiamplau o'r rhain yw tonnau sain a thonnau seismig cynradd (tonnau P).

[golygu] Tonnau Ardraws

Mewn ton ardraws, bydd y gronynnau yn symud yn ôl ac ymlaen mewn cyfeiriad sy'n normal i gyfeiriad y ton. Esiamplau o'r rhain yw tonnau dŵr a thonnau seismig eilradd (tonnau S). Mae'r tonnau electromagnetig yn tonnau ardraws hefyd, ond nid mater sy'n trosgwyddo'r dirgryniadau ar gyfer y rhain ond meusydd trydanol a magnetig.

[golygu] Mesur Tonnau

Tonfedd ac Osgled Ton
Tonfedd ac Osgled Ton

Mae llawer o unedau i fesur mewn ton:

  • Tonfedd (λ) = Mesurir mewn metrau fel uned SI. Hyd un ton gyfan yw tonfedd, ac fe'i mesurir o frig i frig neu o gafn i gafn.
  • Amledd (f) = Mesurir mewn Hertz (Hz), dyma yw faint o dirgryniadau mae'r don yn ei wneud pob eiliad
  • Cyflymder (v) = Mesurir mewn metrau yr eiliad, dyma faint o gyflym mae'r don yn symud.
  • Osgled (y) = Y pellter mae gronyn yn cael ei symud o'i fan cychwyn.

[golygu] Hafaliadau

Mae perthynas syml yn bodoli rhwng amledd, tonfedd a chyflymder ton:

ν = λf

[golygu] Gweler hefyd



   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.