Allemannen

From Wikipedy

De Alemannen (ek Alamannen, Allemannen) foarmden in ferbûn fan Germaanske folken, dy't by de Sueben hearden. Harren machtigste stam wienen de Semnonen. De namme naam wiist op in sameling fan folkeren "alle minsken". Yn 360 hienen sy noch 14 ferskate hartoggen. Sy wennen oarspronklik tusken de Ryn en de Donau, yn it hjoeddeiske Zwaben, dêr't sy fan ôf 212 regelmjittich plondertochten ûndernommen op Romeinsk gebiet.

[bewurkje seksje] Ynfallen yn it Romeinske Ryk

Wenplakken en ekspânsje fan de Alemannen
Wenplakken en ekspânsje fan de Alemannen

In part fan de Sueben waard troch Langobarden, Bourgonden e.o. nei it westen ta krongen en yn 213 tidens it regear fan keizer Karakalla, foar de earste kear sjoen yn Galje, sy krigen doe de namme Allemannen. Dizzen oefenen drok út op de Romeinske limes, mar waarden troch Karakalla syn leger ta stân brocht. Nei in oare mislukte trochbraak yn 233-234 lokte it harren yn 259-260 werom it Romeinse Ryk yn te kommen. Diskear wie de polityke gaos yn it Romeinske Ryk sadannich dat dit fiergeande penetraties fan de Allemannen útlokte. Diskear fûn der ynfallen plak nei Galje en fanôf 268 ek nei Itaalje. Ferskate keizers besike hjir stjin ien te gean mei wikselend sukses. Yn dizze periode gong in part fan de limes foargoed ferlearn en de Alamannen koenen harren festigjen yn it gebiet efter de limes tusken de Ryn, Main en Neckar, de saneamde Agri Decumates. Ein 3e ieu waard dizze tastân konsolidiere: Romeinske tsjinnoffensieven blean út en de linie fan de Boppe-Ryn waard as de nije grins fan it ryk mei forten fersterkt.

[bewurkje seksje] Bûnmaat en fijân fan de Romeinen

Yn 328 kaam de Romeinen in fouderati-ferdrach mei de Allemannen oerien. Dit hâlde yn dat de Allemannen tsjinst naam yn it Romeinske leger en de beskerming fan de Ryn-grins op harren nommen. Tidens in opstân fan it Romeinske leger yn 350 waard it ferdrach troch de Allemannen terside skowd. De takomstige keizer Julianus Apostata trok te striden tsjin de Alemannen en makke in ein oan harren ynfiltraasje yn de Elzas. By Straatsburg waarden de Allemannen yn (357) ferpletterend ferslein. De lieder fan de Allemannen waard dêrby ta finzen nommen en twongen in foar de Romeinen foardielige frede te slutten. Dizze frede wie lykernoch gjin lang libben beskoren, want in oantal jieren letter, yn 364 foel de Allemannen opnei Galje yn. Ûnder keizer Valentinianus I waard earst foargoed in ein makke oan dizze ynfallen. Yn it Swarte Wâld waarden de Allemannen yn 370 ferslein en de Limes opnij fersterkt.

[bewurkje seksje] Opkomst en fal fan it Allemaanske ryk

Yn 406-407 koenen de Allemannen, doe't de Ryn-Donau-limes fanwegen ferskate swierigheden yn it Romeinske Ryk net langer beskermd koe wurden troch it grinsleger, likernoch ûnbehindere East-Galje besette. De Romeinen besochten fergees troch it sletten fan nije bûnmaatskippen it ferlies oan grûngebiet te beheine. Tidens de 5e ieu bleau de Allemannen wenjen yn Súd-Dutslân, Switserlân en de Elzas.

Op it ein fan de 5e ieu hienen de Allemannen harren ferienigd ûnder lieding ien kening. Dizze besike grip te krije op de omkriten fan Keulen, wêr't doe de Ripuaryske Franken wennen en foel yn 496 harren oan. De Ripuaryske kening Sigebert koe it allinich net oan en rop de help yn fan Klovis, de kening fan de Salyske Franken, om't de ynfallers te kearen. It kaam ta in fjlidslach by Zülpen. De ferienigde legers fan de Franken brochten der de Allemannen nei in wikselend kriigsferrin in ferneatigende nederlaach ta. De Allemannen sloechen op de flecht en de Franken trokken plonderend it ryk fan de Allemannen yn. Yn 506 foel Klovis oan it haad fan in Frankyske leger it gebiet fan de Allemannen yn en fersloech harren opnei. De Ostragoatyske buorren ûnder lieding fan kening Theodorik de Grutte sketten de Allemannen diskear te help. Likernoch besette de Franken it noardlik part fan it Allemaanske ryk. Harren ryk bleau lykwols net lang mear bestean. Yn 536 waard it hielendal beset troch de Franken en ûnder Frankyske gesach pleatst. Der wie in ein kaam oan de selsstannigens fan de Allemannen. Ûnder Frankyske gesach bleau der wol in satellietsteatsje Allemaanje bestean.