Հայոց պատմություն
From Wikipedia
Հայկ Նահապետ հայոց ազգապետ։ Ըստ ժողովրդական մեկնաբանության, Հայկ անունը նշանակում է «հսկա», «հաղթանդամ»: Հայկը դյուցազն է, սերում է դիցերից: Համաձայն որոշ մեկնաբանությունների, Հայկը Հաբեթի սերունդներից էր և այդ պատճառով երբեմն անվանվում է Հաբեթոսթյան Հայկ: Հայկի մայրն էր Անահիտ դիցուհին, որը երբեմն կոչվում է «մեծն տիկին հայոց», «մեծամայր»:
Հայկը որսորդ է: Նրա զենքը՝ թուրը և նետ ու աղեղը օժտված են գերբնական հատկություններով: Հայկը նաև տոհմապետ է, որ տալիս է հասարակությանը աստվածային ծագման օրենքներ, կարգավորում է հասարակությունը: Հայկը կարգավորում է նաև ժամանակը՝ ըստ Անանիա Շիրակացու հաղորդության, հայոց տոմարի ամսանունները ծագում են Հայկի զավակների և դուստրերի անուններից:
Հայկի կյանքի ամենավառ դրվագը նրա պատերազմն է բաբելոնյան առաջնորդ Բելի դեմ: Բաբելոնյան աշտարակաշինության խառնաշփոթի ընթացքում Տիտանյան Բելը ինքն իրեն հռչակում է աշխարհակալ և պարտադրում այլոց պաշտել իրեն: Սակայն Հայկը չի ճանաչում Բելի ինքնակոչ իշխանությունը իր հարազատների և ցեղակիցների վրա: Բաբելոնում իր անդրանիկ զավակի՝ Արամանիակի (Արմեն) ծնվելուց հետո, Հայկը երեքհարյուր այլ ցեղակից ընտանիքների հետ միասին վերադառնում է Հայք: Հայրենիք ժամանելուն պես, Հայկը բնակություն է հաստատում Տաւրուբերանի Հարք գավառում: Հարք անունը մեկնաբանվում է որպես «հայրեր», «հայրենիք». հավանաբար, Հարք անվանումը կապված է Հարիանա կամ Արիանա արիաց նախահայրենիքի հետ, որը ըստ որոշ տեսությունների տեղակայվում է Հայոց լեռնաշխարհում, Արածանի գետի հովիտում և շրջակայքում: Հարքում Հայկը հիմնում է բնակավայր և անվանում այն Հայկաշեն (այս բնակավայրը երբեմն դիտվում է որպես իդեալական հայկական հասարակության ավան):