Սոկրատես

From Wikipedia

Սոկրատես
Սոկրատես

Սոկրատես (հունարեն՝ Σωκράτης, 470–399 մ.թ.ա.)– հին Հունաստանի հայտնի փիլիսոփա։ Սոկրատես անունը հունարենում նշանակում է «անխորտակելի զորություն» (սոս՝ անխորտակ, կրատոս՝ ուժ, զորություն): Երբեմն հայերենում օգտագործվում է նաև Սոկրատ անունը (այն, անշուշտ, ռուսերենի ազդեցությամբ է ձևափոխվել)։

Համարվում է, որ Սոկրատեսն է Արևմտյան փիլիսոփայության հիմնադիրը։ Սոկրատեսի մասին տեղեկության ամենակարևոր աղբյուրը Պլատոնն է։

[խմբագրել] Կյանքը

[խմբագրել] Դատը և մահապատիժը

«Սոկրատեսի մահը», նկարիչ՝ Ջեքս–Լուիս Դավիդ (1787)։
«Սոկրատեսի մահը», նկարիչ՝ Ջեքս–Լուիս Դավիդ (1787)։

Դա կատարվել է Հունաստանի համար շատ բարդ ժամանակաշրջանում։ Սպարտայի ու իր դաշնակիցների հետ պատերազմում Աթենացիները պարտություն էին կրել։ Աթենացիներից ոմանք կարծում էին, որ այդպիսի ծանր պայմաններում դեմոկրատական կառավարումը ամենաճիշտ եղանակը չէր։ Ըստ երևույթին, Սոկրատեսը քննադատոում էր դեմոկրատիան։ Ըստ որոշ գիտնականների, հենց այս հարցի շուրջ քաղաքական ինտրիգներն էին պատճառը, որ որոշում էր կայացվել Սոկրատեսին մահապատժի ենթարկել։

[խմբագրել] Փիլիսոփայությունը

Առաքինություն

Սոկրատեսը գտնում էր, որ մարդկանց համար ամենաճիշտ ապրելակերպը շարունակական ինքնակատարելագործմամբ զբաղվելն է։ Սոկրատեսը միշտ մարդկանց կոչ էր անում ավելի շատ կենտրոնանալ ընկերության և ընդհանուր, իսկական համայնքի զգացողության զարգացման վրա, քան անձնական հարստություն կուտակելու։ Նա իր պահվածքով հենց դրա վառ օրինակ էր ծառայում։ Երբ Աթենքը որոշեց Սոկրատեսին մահապատժի ենթարկել, շատերը կարծում էին, որ նա ուղղակի կթողնի ու կհեռանա Աթենքից։ Բայց Սոկրատեսն ընդունեց իր մահապատժի որոշումը, քանի որ գտնում էր, որ չի կարող հեռանալ իր համանյքից, համայնքի որոշմանը դեմ լինել չի կարող։ Ըստ որոշման նա պետք է հատուկ պատրաստված թույն խմեր, որը և Սոկրատեսը հոժարակամ խմեց ու մահացավ։

Սոկրատեսը հայտնի էր նաև որպես քաջ զինվոր։