1991
From Wikipedia
1990 <--> 1992 / 20ma yar-cento
Indexo |
[redaktar] Eventi
[redaktar] Kosmo
- 29 di novembro – Galileo-probilo trovas 951 Gaspra asteroido.
[redaktar] Mondo
- 15 di marto – L' okupo-korpi di Soviet-Uniono, Usa, Britania e Francia oficale remisas de omna yuri en Germania.
- 3 di decembro – Egiptiana Boutros Boutros-Ghali elektesas chefo di Unioninta Nacioni.
[redaktar] Europa
- 11 di januaro – Sovieta korpi invadas Vilnius pro preventor la separesko di Lituania de SU.
- 13 di januaro – Sovieta trupi okupas televiziono-domo en Vilnius, Lituania.
- 9 di februaro – Lituaniani votas por sendependeso.
- 15 di februaro – Chekoslovakia, Hungaria e Polonia kontraktas en Visegrad pri kunlaboro en transiro a marketo-komercala socio.
- 9 di marto – On demonstras kontre Slobodan Milosevic en Belgrad. Du homi mortis, kande militala tanki represis la demonstro.
- 14 di marto – En Britania liberigesas sis homuli di IRA pos 16-yara enkarcero, kande on perseptis, ke la pruvili esis falsa.
- 12 di junio – Boris Yelcin elektesas per direkta elekto prezidanto di federala Rusia.
- 25 di junio – Kroatia e Slovenia deklaras su sendependanta de Yugoslavia.
- 1 di julio – La Warszawa-Uniono dissolvesas oficale.
- 7 di julio – Pakto en Brion finas la dekdia milito inter Slovenia e Yugoslavia e plutardigas la sendependesko di Slovenia e Kroatia tri monati.
- 18 di agosto – On anuncas ke prezidanto di SU Mihail Gorbachov maladeskis. Il esas arestita en Krimea ed ok povo-kaptisti nomisas vice-prezidanto Gennadi Yanayev kom chefo di la lando.
- 20 di agosto – Estonia deklaras su sendependanta nove. – 100.000 homi demonstras pro Mihail Gorbachov en Moskva.
- 21 di agosto – Latvia deklaras su sendependanta nove. – La povo-kapto finas en Moskva, kande l' armeo suportas Mihail Gorbachov.
- 24 di agosto - Rusia ed Ukrainia deklaras su sendependanta. Boris Yelcin agnoskas sendependeso di Estonia e Latvia.
- 27 di agosto – EU agnoskas sendependeso di Baltika landi.
- 29 di agosto – La Komunista Partiso di Soviet-Uniono dissolvesas.
- 6 di septembro – Soviet-Uniono agnoskas la sendependeso di Baltika landi. – Leningrad nomesas nove St Peterburg.
- 8 di novembro – Kroatia ruptas relati kun Yugoslavia.
- 27 di novembro – La Sekureso-Konsilaro di UN decidas sendar paco-sekuristi a Yugoslavia.
- 1 di decembro – Ukrainiani votas pri sendependeso de SU.
- 21 di decembro – Dekeun ex-sovieta republiki formacas stat-uniono di la Komuneso di la Sendependanta Stati.
- 25 di decembro – Mihail Gorbachov rezignas de prezidanteso di Soviet-Uniono.
- 26 di decembro – Supra Konsilaro di Soviet-Uniono renkontras e decidas dissolvor Soviet-Uniono.
- 31 di decembro – Soviet-Uniono finas existar.
[redaktar] Nord-Amerika
- 3 di marto – Videografanto(?) salvas en rubando, kande policisti en Los Angeles, Usa, sevicias negra Rodney King.
[redaktar] Centr-Amerika
- 1 di decembro – Panama-kanalo divenas parto di Panama-stato.
[redaktar] Azia
- 4 di januaro – Sekureso-Konsilaro di Unioninta Nacioni kondamnas Israel por violentoza agi kontra la Palestinaani.
- 15 di januaro – La lasta dio por Irak retretar ek Kuwait. Irak ne retretis.
- 16 di januaro – Milito kontre Irak komencas.
- 23 di februaro – Landala milito komencas en Irak-milito, kande Usani transiras la limito de Saudia Arabia a Kuwait.
- 26 di februaro – Saddam Hussein anuncas, ke Irakana korpi retretos ek Kuwait.
- 27 di februaro – Milito di Persiana Gulfo finas per armistico.
- 3 di aprilo – La Sekureso-Konsilaro di UN imperas, ke Irak desmuntos omna destruktego-armi e fuzei.
- 30 di aprilo – Uragano mortas en Bangladesh 150.000 homi.
- 21 di mayo – Suocidonta teroriganto Thenmuli Rajaratnam, alias Dhanu, mortigas Rajiv Gandhi, la prezidanto di India, dum lua elekto-kampaniala voyo.
- 31 di agosto - Kirgizistan divenis nedependenta de Soviet-Uniono.
- 23 di septembro – Armenia deklaras su sendependanta de SU.
- 14 di novembro – La princo di Kambodja Norodom Sihanouk retrovenas a Phnom Penh pos 13-yara exilo.
[redaktar] Afrika
- 27 di januaro – Prezidanto Siad Barre fugas de Mogadishu, Somalia.
- 17 di junio – Sud-Afrika finas rejistar homi segun raso en nasko-momento.
- 6 di julio – Nelson Mandela divenas prezidanto di ANC.
- 12 di decembro – En Nigeria on oficale transferas la chefurbo de Lagos ad Abuja.
[redaktar] Naski
[redaktar] Morti
- 15 di januaro – Olav 5ma, rejo di Norvegia.
- 30 di januaro – John Bardeen, fizikisto, Nobel-premiario ye 1972.
- 24 di marto – Albert Järvinen, Finlandana rock-gitaro-pleisto.
- 3 di aprilo – Graham Greene, Britana autoro.
- 21 di mayo – Rajiv Gandhi, ex-chefministro di India, mortigita.
- 6 di junio – Stan Getz, Usana jazo-saxofonisto.
- 24 di julio – Isaac Bashevis Singer, autoro, Nobel-premiario ye 1978.
- 26 di septembro – Miles Davis, Usana jazo-muzikisto e kompozisto.
- 24 di oktobro – Gene Roddenberry, kreanto di Star Trek.
- 24 di novembro – Freddie Mercury, kantisto en Queen-bando.
- 9 di decembro – Berenice Abbott, Usana fotografisto.