Steingrímsfjörður

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Horft út Steingrímsförð yfir Hólmavík
Horft út Steingrímsförð yfir Hólmavík

Steingrímsfjörður gengur inn úr Húnaflóa til norðvesturs og er lengsti fjörður á Ströndum. Við fjörðinn standa tvö kauptún, Hólmavík og Drangsnes. Talsverður búskapur er stundaður í Steingrímsfirði og þar er undirlendi nokkuð mikið og skjólgott í flestum áttum. Kollafjörður er næsti fjörður sunnan við Steingrímsförð og Bjarnarfjörður næsti fjörður norðan við.

Steingrímsfjörður dregur nafn sitt af landnámsmanninum Steingrími trölla sem nam þar land og bjó í Tröllatungu. Hann er heygður uppi á Staðarfjalli í Steingrímshaugi, samkvæmt þjóðsögunni.

Efnisyfirlit

[breyta] Landlýsing

Kort af Steingrímsfirði með helstu örnefnum.
Kort af Steingrímsfirði með helstu örnefnum.

[breyta] Selströnd og Selárdalur

Steingrímsfjörður skiptist milli tveggja sveitarfélaga, Strandabyggðar og Kaldrananeshrepps. Mörkin milli þeirra eru dregin við Selá sem rennur úr Selárdal í botni fjarðarins en norðurströnd fjarðarins þar austan við heitir Selströnd þar sem þorpið Drangsnes stendur í Hveravík. Ágætan fisk er að hafa úr Selá. Í Selárdal er búskapur á einum bæ; Geirmundarstöðum.

[breyta] Staðardalur

Staðardalur gengur einnig úr botni Steingrímsfjarðar en um hann liggur Djúpvegur yfir Steingrímsfjarðarheiði (í 439 m hæð) niður í Ísafjarðardjúp. Í Staðardal rennur Staðará, ágæt veiðiá, niður í Steingrímsfjörð. Í Staðardal er eingöngu búskapur á Stað, sem er fornt stórbýli og kirkjustaður. Staðarkirkja var byggð árið 1855. Nokkur sumarhús eru í Staðardal.

[breyta] Hólmavík

Nokkuð út með firðinum sunnanverðum er skálarlaga vík þar sem þorpið Hólmavík stendur í landi jarðarinnar Kálfaness.

[breyta] Víðidalur

Rétt sunnan við Hólmavík er Víðidalsá sem er enn ein veiðiáin í Steingrímsfirði. Í henni er laxveiði. Víðidalsá rennur úr Víðidal og sameinast Húsadalsá um það bil kílómetra frá sjó. Nokkru framar rann Þverá áður úr Þiðriksvallavatni í Húsadalsá, en nú er vatnið miðlunarlón fyrir Þverárvirkjun. Þiðriksvallavatn er nokkuð stórt og er í Þiðriksvalladal.

[breyta] Tungusveit

Suðurströnd Steingrímsfjarðar hefur verið kölluð Tungusveit og austasti hluti hennar Gálmaströnd. Tungusveit dregur nafn af stórbýlinu Tröllatungu sem samkvæmt sögunni var landnámsjörð Steingríms trölla. Frá Tröllatungu er ágætur sumarvegur yfir Tröllatunguheiði, í 420 metra hæð yfir sjávarmáli, yfir í Geiradal í Reykhólasveit.

[breyta] Grímsey

Í mynni Steingrímsfjarðar er eyjan Grímsey sem er vinsæll útivistarstaður. Þar er stór lundabyggð.

[breyta] Jarðir í Steingrímsfirði *

  • Þorpar, sauðfjárbúskapur
  • Grund,
  • Smáhamrar, sauðfjárbúskapur
  • Heydalsá, sauðfjárbúskapur
  • Kirkjuból, ferðaþjónusta bænda og ráðgjafarfyrirtæki
  • Klúka, sauðfjárbúskapur
  • Gestsstaðir, sauðfjárbúskapur
  • Tindur, eyðibýli, engar byggingar
  • Miðdalsgröf, sauðfjárbúskapur
  • Heiðarbær, sauðfjárbúskapur
  • Húsavík, sauðfjárbúskapur
  • Tröllatunga, sauðfjárbúskapur
  • Tungugröf, eyðibýli, engar byggingar
  • Arnkötludalur, eyðibýli
  • Vonarholt, eyðibýli
  • Hrófá, sauðfjárbúskapur
  • Hnitbjörg, í byggð, enginn búskapur
  • Víðidalsá, frístundadvalarstaður
  • Vatnshorn, eyðibýli, engar byggingar
  • Þiðriksvellir, eyðibýli, engar byggingar
  • Skeljavík, eyðibýli
  • Kálfanes, eyðibýli
  • Ytri Ós, sauðfjárbúskapur
  • Innri Ós, sauðfjárbúskapur
  • Hrófberg, í byggð, enginn búskapur
  • Víðivellir, eyðibýli, sumarhús
  • Hólar, eyðibýli, sumarhús
  • Aratunga, eyðibýli, sumarhús
  • Kleppustaðir, eyðibýli, sumarhús
  • Kirkjuból í Staðardal, eyðibýli, sumarhús
  • Staður, sauðfjárbúskapur
  • Stakkanes, sauðfjárbúskapur
  • Grænanes, eyðibýli, sumarhús
  • Geirmundarstaðir, sauðfjárbúskapur
  • Gilsstaðir, eyðibýli, sumarhús
  • Bólstaður, eyðibýli
  • Bassastaðir, sauðfjárbúskapur
  • Sandnes, frístundadvalarstaður
  • Hella, sumardvalarstaður
  • Kleifar, sumardvalarstaður
  • Hveravík, frístundadvalarstaður

* Í jarðalistann vantar jarðir frá Hveravík að Bjarnarnesi.

Á öðrum tungumálum