როიალ ეარ ფორსი
ვიკიპედიიდან
"როიალ ეარ ფორსი" (ინგლ.: Royal Air Force) შემოკლებით რაფ (ინგლ.:RAF) ეწოდება დიდი ბრიტანეთის სამეფო სამხედრო საჰაერო ძალებს.
სექციების სია |
[რედაქტირება] რაფ-ის ისტორია
«როიალ ეარ ფორსის» ისტორია იწყება 1912 წლის 13 მაისს, როცა სამეფო ბრძანების საფუძველზე დაარსდა "სამეფო მფრინავი შენაერთები" (ინგლ.:Royal Flying Corps - RFC). ამ შენაერთებმა შეცვალეს მანამდე არსებული "სამეფო ინჟინრების" მფრინავთა შტაბი. პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ დაარსდა "სამეფო საზღვაო საჰაერო სამსახური" (ინგლ.:Royal Naval Air Service (RNAS), რომელიც სამეფო საზღვაო ძალების დაქვემდებარებაში შედიოდა და მისი შემადგენლობიდან კომპლექტდებოდა. 1918 წლის 1 აპრილს საჰაერო მიმოსვლის მინისტრის ბრძანების საფუძველზე ეს ორი ორგანიზაცია შეერთდა და ამიერიდან ეწოდებოდა "სამეფო საჰაერო ძალები" - «როიალ ეარ ფორსი». მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში «რაფ»-ს ევალებოდა ფოსტის და ტვირთის ტრანსპორტირება. სამხედრო ოპერაციებში მას მონაწილეობა არასდროს არ მიუღიათ, თუ მხედველობაში არ მივიღებთ 1928 წლის მარტში ავღანეთიდან მშვიდობიანი მოქალაქეების ევაკუაციას.
«რაფ»-ს ყველა სხვა ქვეყნის სამხედრო საერო ძალებისაგან განსვავებით საკუთარი სამხედრო რანგირების სისტემა გააჩნია. ჩვეულებრისამებრ სამხედრო ჩინები საჰაერო ძალებში სახმელეთო ჯარებიდანაა ნასესხები, «რაფ»-ში კი არა:
[რედაქტირება] "რაფ"-ის ოფიცერთა წოდებები
- პაილოტ ოფისერ (Pilot Officer) = ლეიტენანტი
- ფლაინგ ოფისერ (Flying Officer) = უფროსი ლეიტენანტი
- ფლაით ლეფტენატ (Flight Lieutenant) = კაპიტანი
- სქუადრონ ლიდერ (Squadron Leader) = მაიორი
- უინგ ქომანდერ (Wing Commander) = ვიცე-პოლკოვნიკი
- გრუფ ქეპტენ (Group Captain) = პოლკოვნიკი
- ეარ ქომოდორ (Air Commodore) = ბრიგადის გენერალი
- ეარ ვაის მარშალ (Air Vice Marshal) = გენერალ-მაიორი
- ეარ მარშალ (Air Marshal) = გენერალ-ლეიტენანტი
- ეარ ჩიფ მარშალ (Air Chief Marshal) = გენერალი
[რედაქტირება] 2000 წლიდან დღემდე
2001 წელს «რაფ»-ი მონაწილეობას იღებდა ავღენეთის ომში. უპირველეს ყოვლისა ეს დაზვერვით და რეკოგნოსცირებით ხასიათს ატარებდა. ერაყის მეორე ომში 2003 წელს «რაფ»-ის მხრიდან 100-ზე მეტი თვითმფრინავი და ვერტმფრენი იღებდა მონაწილეობას. ომის განმავლობაში «რაფ»-მა მხოლოდ ერთი სამხედრო თვითმფრინავი დაკარგა. ტორნადო GR4 სამხედრო დავალებიდან ბრუნდებოდა, როცა ამერიკული პატრიოტის ტიპის რაკეტით შეცდომით იქნა ჩამოგდებული. 2004 წლის დეკემბრიდან 2005 წლის იანვრამდე «რაფ»-ის 20-მდე სატრანსპორტო და მეტეოროლოგიური კვლევის თვითმფრინავი მაშველ ოპერაციებს ატარებდა სამხერთ აზიაში მომხდარი ცუნამის დროს. მათ გადაჰქონდათ მედიკამენტები და პირველადი დახმარების ნივთები და ევაკუაციას უკეთებდნენ ტურისტებს და დაზარალებულებს.
[რედაქტირება] სამომავლო გეგმები
XXI საუკუნეში «როიალ ეარ ფორსის» მიზანია ტექნიკური აღჭურვის მხრის არ ჩამორჩეს აშშ-ის საჰაერო ძალებს. ამ მხრივ ბრიტანელები თავიანთ დავალებას ჩინებულად ასრულებენ და არაფრით ჩამოუვარდებიან ამერიკელებს. «რაფ»-ი უყოყმანოდ სეიძლება ჩაითვალოს მსოფლიოში ერთ-ერთ საუკეთესო საჰაერო ძალად. ეს მიღწევა ბრიტანულ მოსახლეობას დიდი გადასახადების ფასად უჯდება და მისი დაფინანსება დღითიდღე პრობლემატური ხდება. XX საუკუნის 50-იანი წლებიდან «რაფ»-მა თავისი შეიარაღების გადახალისება დაიწყო და მომდევნო 10 წელიწადში გეგმით მთელი საჰაერო ფლოტი უნდა შეიცვალოს.
დამატებით «რაფ»-ი იძენს სატვირთო "ც-17 გლოუბმასტერ III" ტიპის თვითმფრინავებს და "ვაჰ-64 აპაჩი ლონგბოუ" ტიპის საბრძოლო ვერტმფრენებს. 2015 წლისათვის ტორნადო გრ4-ები უნდა შეიცვალოს "უცავ" - უპილოტო საფრენი აპარატებით.