Kilîs

Ji Wîkîpediya

Kilîs, 1995 bû bajar. Berê navçeyek grêdayî Dîlokê bû. Nifûsa wê 80594 e. Di Kilîsê bi piranî kurd dijîn. Rastî, demî tê gotin ne "Kilîs" e; Kilis e. Ê rast jî ew e. Derî Kilis lê avabûyî derekî kils jê tê der e. Navî wî derî niha tê gotin "Girê Şêxmehmed". Ew dera jî pewda sipî ye. Ji wê derê ev nava derketî. Navçeyên Kilis jî sisê ne û demî Kilis bûye wîlayte di sala 1995'an da ew der jî ji gund bûn navçe. Ew sê navçeyan wana ne: Musabeyli (Bi Kurdî "Tilê Mirêd" an jî "Til", Polatelî (Bi Kurdî û bi Tirkî "Ispenaqê") û Elbeylî (Bi Kurdî, Erebî û Tirkî "Til Hebeş"). Li rojhilatî Kilis Entab (Dilûk) heye ko ew bajara cîranê tenê ye. Bajar ji Heleb û Efrîn da nêzîk e. Ji salî 1924'an şûnda ev deran ji hevdi hatî veqetandin. Li roj avayî Kilis Çîya Kurmênc heye. Li vî bajarî, mîrantîyên Kurdî ji rojê Selahdîn Eyûbî heta Canboladîyan hukim ajotine. Desthilatdarîyê Osmênli ji sedsalê 16mîn şûnda destpêdike. Li vê derê heta nezîkê sed sal berî vî demî, Kurdên Ezîdî jî gelek pirr bûn. Lê, ji avakirina Komarê Tirkîyê û Dewletî Sûrê şûnda pirrik perçe bûn. Kurdên Kilis pirrik Misilmanên Henifî ne; çûnkî di demê Usmanîyan da fitilîne ser misilmanîyê, berî vî Ezîdî hîn pirr bûne.