Çîganî
Ji Wîkîpediya
Çîganî, yan Romanî ziman û taybetiyên Çîganan re tê gotin.
Zimanê Çîganî yan Romanî ji zimanmalbata Îndogermanî ji şaxa Sanskrît e. Nêzîkî Hindî û Ûrdû ye. Lê ji ber ku Çîgan piştî ku ji welatê xwe Hindistanê koçber bûne êdî ne xwedî welatek in, zimanê wan di bin zimanên ku welatên ew lê dijîn de gelek heliyaye, qels ketiye.
Çîgan pirranî bi zimanên xwe yî zikmakî naaxivin. Li seranserî cihanê belavbûne û bi zimanên cihên ku lê dijîn pirranî diaxivin. Li Tirkiyê herêma Trakya, Stenbol, Enqere, Edene, Bursa, Kayseri hwd gelek cihan gorî texmînan zêdetirî 3.500.000 Çîgan dijîn. Dîsa çiqas ji wan bi zimanên xwe yî zikmakî diaxivin nediyar e. Li Tirkiyê wekî tê zanîn, ji xeynî Tirk û zimanê Tirkî zanîngeh nikarin û naxwazin li ser gelên din lêkolînan bikin. Li Kurdistanê pirranî koçber dijîn û li zozanan û gundan digerin bazirganiyê dikin.
[biguherîne] Hin komên zimanê Romanî
- Balkan Romanî
- Baltiq Romanî
- Karpatan Romanî
- Kalo Fînî Romanî
- Sînte Romanî
- Caló (Romanî ya Spanya)
- Vlax Romanî
- Welş Romanî
Kêm be jî li ser çand, huner û standartkirina zimanê Romanî xebat hene û alfabeyeka Latinî hatiye amadekirin. Heger li Tirkiyê nasnameya Çîganan were pejirandin û naskirin wê ji bo paşeroja zimên başî be. Lewra pirraniya Çîganan li Tirkiyê dijîn.