Derya Ege
Ji Wîkîpediya
Derya Ege, an jî bitenê Ege, navbera Komara Tirkîye û Yewnanîstanê de ye. Bi yewnanîya berê de η Αιγαίϊς, yewnanîyê îroj jî Αιγαío(ν)/Egeo(n), Tirkî jî Ege Denizi tê nav kirin. Bi Tengava Çanakkale li Derya Marmara vediqete.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Dîrok
Di dîrok de gelek dewletan li ser Derya Ege serwerî ajotin. Herî pêş de Yewnana Antîk, paşê Persan, Roma, Bizansan, Cenovan, Wenedikan, Împaratoriya Osmanî hatin zorandin. Îroj ê pir dest Yewnanîstanê de ye jî, Tirkîye jî li ser Ege navçe xwe nîşan kir.
[biguherîne] Nav
Li ser navê Ege pir gotin hêne. Li wan yek, Şahekî Atîna bi navî Aigeus hatiye standîn. Aigeus paş zan kir ku zaroke xwe Theseus mir, xwe di ava derya de fetisand. Li paş we şinda jî ew derya hat bi navê wî nav kirin. Yek din jî wiha ye; paş şahbanû ya kê Amazon li gundekî navî Aegae di derya de mir, hat navê gund dana derya.
Yek jî dibe ku wiha be; di yewnanîya antîk de di αἶγες (aiges) pêlan, derya bi pêlan de hat nav kirîn.
[biguherîne] Erdnîgarî
Derya Ege 214 000 km² aqara xwe heye. Derê di Ege de herî kûr 3 543 m li rojhelata Kreta(Tirkî, Girit) ye. Di Derya Ege de gelek girav hêne. Navê Arşîpel di gelek zimana de ji bo Komgirava tê bikaranin, cara pêşin ji bo giravên Ege de hat bikaranin. Li wan giravan pirekê êtûnî(volqanî) ne.Hin giravên herî mezin ewna ne; Chios(Tirkî, Sakız), Rhodos(Rodos), Kreta(Girit). Du giravên Tirkîye mezin di Ege de hêne; Bozcaada(Yewnanî, Tenedos) û Gökçeada(Imvros)