Bikarhêner:Erdal Ronahi/todo/Çîroka Pêxamber Adem li gora Qur'anê

Ji Wîkîpediya

[biguherîne] Însanê Yekemîn

Li serî da serê erdê însan tune bûn…

Lêbelê rojekê Xwedê xwest însanan çê bike ku, bila Wî nas bikin û tenê Wî ra qûltîyê bikin. Xwedê ji feriştan ra got:

“Ez dixwezim serê erdê xelîfekê ji bona xwe çê bikim!“

Ferişte ser bi vê biryara Xwedê gellekî şaş bûn û pirs kirin:

“Ey Xwedê yê me yê mezin, çima Tû dixwezî serê erdê ew kesên ku tevdanîyê dikin û xwînê dirijînin çê bikî, ji xwe em tim û tim te ra secde dikin û tenê gotina te dikin?“

Ser vê gotina wan Xwedê wana ra got:“ Hindik tişt hene ku, ez dizanim û hûn nizanin!“

Dû vî bersiva Xwedê feriştan hev û din ra gotin:“Bê şik Xwedê me, hemû tiştan dizane û tu tiştekê bê mane çê nake.“

Dûra Xwedê ban wana kir û got:

”Feriştên min! Piştî min va meriva ji erdê pêyda kir û ruhê Xwe dayê, gerek hûn hemû wî ra secdê bikin û jê ra hurmet bikin.“

Feriştan dest da wa gotina Xwedê qebûl kirin û gotin:

“Ey Rebbê me, em tenê guhdarîya te dikin û tenê fermana te tînin cî“

Lêbelê va fermana tenê xwaşîya Îblîs neçû û wî serbilindî û pozgirtî kir. Wî bawer dikir ku nav mexlûqatan da yê herî baş û mezin ew e.

Dûra Xwedê Hz. Adem, mirovê yêkemîn, çê kir û ruhê Xwe pifê kir. Feriştan dest da jê ra secde kirin. Lêbelê tenê Şeytan xwe şiva girt û jê ra secde nekir û bi dengêkê bilind got: “Adem ji erdê hatîye çê kirin ez jî ji agir. Agir, erdê pir pir çêtir e“

Bi vî awayî Îblîs li dijî Xwedê derket û bawermendîya xwe wanda kir.

Wê gavê Xwedê wî ra got:“Te çima gotina min nekir? Bibêje, çi te ra manî bû? »

Şeytan bi hêrs ji Xwedê ra aha got: «Te ez ji agir çê kirim û ew jî ji axê. Lewma ez wî çêtirim û wîna ra secde nakim.»

Xwedê ji bona serbilindîya Îblîs pir qahrîya û got :

« Wê derê were jêr û zû li vir bike û here ! Tû îro şiva yekî namerdî. Ew heqqê te nîne tu li vir cem min peyagirtîyê bikî ! »

Ser vê gotina Xwedê Şeytan nezanîya çi bike. Carekî da hemû tiştên xwe wenda kir. Ew ji Cennetê hat havitinê û Xwedê rehma xwe jî li ser wî vekişand. Wi jî bê hêvî sond xwer ku ew hêfa xwe Adem bigire û got :

« Ey Rebbê min, te ji bona Adem ez ji cennetê havitim der. Lewma ez jî dixwezim ku zarokên Adem ser rîya rast da der bixinim û wana bixapînim. »

Xwedê jî aha bersiv da wî:”Ey Şeytanê ku min rehma xwe li ser kişandîye, bizane ku min aqil daye Adem û zarokên wî. Bi aqilê xwe ewna dikanin tiştê baş û nebaş nav hev da derbixînin. Lêbelê, kî jî mîna te li dij min derbikevî û fermana min guhdarî neke, ez wî tev te davêm Cehnimê. Feqet bizane ku, tu gerek nav însanên min î baqil û baş, qet pistvanekî ji bona rîya xwe nebînî. Ez hetanî roja Qîyametê firsendê didim te. Ango çi dixwezî wî bike. »

Dûra Xwedê xwest ku zanahîya Adem ji feriştan ra jî nîşan bide. Adem ra navên hemu tiştan hinkirin da û bang feriştan kir : » Gava hûn rast dibêjin, niha min ra navên va tiştana bibêjin! »

Feriştan bi şermekê mezin gotin:“ Rebbê me, tu pir pîrozî ! Xêrcî zanayîya Te daye me, em qet tiştekê din nizanin. Tu me biborîne, ji ber ku Tu pir dîlovanî û tenê Tu hemu tiştan dizanî. »

Xwedê emir da Adem ku bila navê hemû tiştên Xwedê wî hinkirin daye bibêje:

“Adem, navê vana min ra bibêje!”

Adem bê rawestîn navê giştikan zanîya. Dûra Xwedê feristan ra got: “We dît! Min ji we ra negotî bû ku, ez hemû tiştên serê erdê û ezmîn dizanim?”

Xwedê got: “Guhdarîya Adem bikin!”

Piştî vê pirsiyarê, Xwedê Adem kir cenneta xwe. Wî rojê şuva Adem jiyana xwe cennetê da berdevam kir û li darên tujî mêwe, çiqas dixest weqas dixwar û avên sar li kanîyên û newalên paqîj vedixwar. Jîyanek bê kul û jan didomand.Tu kesek mîna wî, yê herî dilxweş, serê erdê tune bû.

Lêbelê rojekê Xwedê dît ku kêfa Adem ne şunêdaye û ew ne dilxweş e. Tenêtîya Adem ew xemgîn kirî bû. Xwedê, ji ber ku Adem dîsa dilgeş bike û tenêtîya wî biqedîne, ji bona wî jinek çê kir.

Şevekî gava Adem bin darekê da dirêj bû û razîya, Xwedê ji wî ra jinek afirand. Jin cem Adem, benda hîşyarbûna wî sekiniya bû; dema Adem hîşyar bû û jinek, însanek mîna xwe ber serê xwe dît, pir şaş bû. Wî emrê xwe da hîna mirovekê mîna xwe nedîtî bû û gava jinikê dest bi qisedanê kir, Adem hê bêtir şaş bû û pir kêf kir.

“Tu kîyî? Navê te çîye?“ pirsîya.

Jinekê jî cara yêkemîn Adem dîtî bû û got :

« Ez jinekim, lêbelê navê xwe nizanim. »

Ser vê gotina, Adem navê wî Heva lê kir. Wê rojê şuva Adem qet tenêtî nekişand û herdû jî Cennetê da pir dilxweş bûn. Dilê wan çî bixestana dixarin û vedixarin. Wan birçîtî û tî tî nedizanîyan. Kul û janek wan tune bû. Jîyanek vanî çêtir xwestina wan nebû.

Rojekî Xwedê Adem ra got:

« Adem, tu û jina xwe Cenneta min da bisekinin û çi dilê we dixwezî heyan dikanin bixun. Tenê nêzikî vî dara nebin û mêwê wî da mexun, eger gotina min nekin, hûn jî dibin îsyankar. »

Bi vî awayî Xwedê dixwest wan îmtîhan bike. Pêş xeta kirinê da jî Xwedê xwest ku Adem û Hewa bide şîyarkirin.

Xwedê got : « Adem, tim û tim xwe ji Şeytîn biparêzîne û qet qezîyên wî guhdarî meke. Ew dujminê we yê aşîkare. Ew dixwezî we ji rê der bixine û ji Cennetê bike der. Gava hûn dû Şeytîn herin, bê guman hûn dû ra poşman dibin û xwe ra tengayîyekê mezin der bixinin.”

Şeytîn va axaftina guhdarî kir û fikirî ku çawa Adem û Hewayê ra dafikekî darbixine. Rojekê wî cesaret dit ku nêzikî wan bibe û wan ra got:

”Ey Adem, ez dara ferasetê û dewlemendîyê te ra nîşan bidim?” Adem bersiv da û got:”Tu dixwezî çi bibêjî? Hela min ra nîşan bide!” Lêbelê Şeytîn wîna ra ew dara ku Xwedê jê ra qedexe kirîbû, nîşan da. Adem ji wî bawer nekir û hema ew xwe dûr xist. Lêbelê Îblîs her firsendê da dîsa dixwest ku nîzîkî wan bibe. Carekê Şeytan guhê wan da bi dengekî newî got:” Hûn dizanin Xwedê çima we ra va dara qedexe kirîye? Gava hûn mêwê wî bixun, hûn tim û tim Cennêtê da dimînin. Hadê werin, guhdarîya min bikin û mêwan bixun!” Wê gavê Adem pir hêrs ket û qêrîya ser Şeytîn:” Zû cem me dûr keve, tu derewan dikî û tenê dixwezî me bixapînî. Bizane ku gotina Xwedê kirin, karê me yî yêkemîn e.” Ser vî bersiva, Şeytan pir qahrîya û got:” Hûn çima min bawer nakin, ez tenê rindîya we dixwezim, gotina min bikin!” Ji bona bê dawîya hatin û çûyîna Şeytîn, Adem û Hava roj bi roj ketin şikê û hev û din ra gotin: ”Dibe ku ew rast be?” Şika wan, ew gav bi gav nêzikî wî darê dikir û dawîyê da mêwê wî xarin.

Dû xarênê ra hîşyara tazîbûna xwe bûn û şerman ra bi pûrikên darê kirin ku xwe por bikin. Şuna xwe da mat bûn û man, nezanîyan çi xalîyê serê xwe bikin. Dest da nebaş bûna kirina xwe hesîyan. Bi Xarina mêwê ku ji wan ra hati bû qedexe kirinê, li dijê fermana Xwedê derketi bûn. Herdûyan jî pir şerm kirin û pir tirsîyan, ji ber ku wana dizanîya ku Xwedê hemû tiştan dibîne û dibîhîse.

Xwedê Adem ra got:” Ey Adem, tu çima ber min direvî!”

Aden bi tirs bersiva Xwedê da û got:” Na, na Xwedêyê min, ez ber te narevim. Ez tenê ji bona karê xwe yî fena şerm dikim.”

Wê gavê Xwedê got:” Ma Min xarina mêwê wê darê we ra qedexe nekirî bû? Min hûn ber vî Şeytanê xirab şîyar nekir û negot ew aşîkar dujminê we ye? We qey qezîya min nekir û dijî fermana min derketin?” Adem û Hava xwe hê bêtir ber Xwedê şerm kirin û ji bona gunê xwe pir poşman bûn:” Ey Xwedê yê me,tu me biborîne. Me ra xwerxwaz bibe, me tenê zerar da xwe. Gava tu gunê me ef nekî, kesikek nikanî me ra alîkarîyê bike.”

Bi vî avayî şev û roj gîrîyan û ketin bextê Xwedê. Wan daimî ji Xwedê ef kirin ji bona xwe xwestin.

Xwedê ku dûayên însanan dibîhîse û qebûl dike wan ra got:” Ji bona nîşanek dilovanîya min, min Cennet da we û hemû tişt hanî ber lingê we. Lêbelê we dîsa jî gotina min nekir û li dara qedexe xwar. Lewma ez we naha dişînim serê erdê. Wê derê pir derd û kulê we çe dibin. Hûn gerek serê erdê bi kar û kedê xwe rizqê xwe derbixinin. Adem pir ber Xwedê gerîya û got:“Xwedêyê me, me biborîne.” Xwedê got:”Hûn mîna dujminan herin serê erdê û demekî wê derê bisekinin.” Adem pir xemgîn bû û gîrîya. Herdû jî gellekî ditirsîyan. Ji hember derketina emrê Xwedê poşmantîyek mezin kişandin. Dû wê poşmantîya wan Xwedê wan hat rehmê û ew ef kirin.

Ji ber ku Xwedê mîrovekî ku bi dilekî paqîj poşman dibe û bi hemda xwe dîsa xelatîyê nake her dem ef dike.


Ji zimanê Elmanî: Remezan Derbaz

Serrastkirin: Hesen Polat


[i] Quranische Geschichten

2.überarbeitet Auflage, 1996

Herausgeber: Institut für islamische Erziehung

Stuttgart / Elmanya

ISBN: 3-931934-00-4