Thermodynamik

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

D'Thermodynamik (v. griich.: therme - "Wäermt"; dynamis - "Kraaft") ass en Deelgebitt vun der Physik, dat d'physikalesch Eegeschafte vu makroskopesche Systemer vu Materialien an Energie an deenen hir Zoustänn, Zoustandsännerungen a géigesäiteg Beaflossung ënnersicht.

An der Thermodynamik gin Ännerungen vun Zoustänn mat Zoustandsgréisste beschriwwen. Dobäi ginn extensiv (oofhängeg vun der Unzuel Deelecher, z.B. Enthalpie H, Volume V, Entropie S oder Bannenzegt Energie U) an intensiv (onoofhängeg vun der Unzuel Deelecher, z.B. spezifesche Volume a molare Volume v, Drock p oder Temperatur T) Zoustandsgréissten definéiert.

Fir Stoffer ze beschreiwe ginn an der Thermodynamik Stoffmodeller définéiert. Dës kënnen op reale Miessunge baséieren (z.B. Damptabell fir Waasser) oder op vereinfachten Unnahmen (z.B. ideale Gas, ideal Flëssegkeet, ideal Léisung)


[Änneren] Grondbezéiung

D'Grondbezéiung vun der Thermodynamik (Gibbs-Fundamentalbezéeiung) beschreift d'Zesummenhäng am Gläichgewiicht tëschent verschiddenen Zoustandsgréissten. Si ass fundamental e kompletten Differenzial vun der bannenzegter Energie.

\mathrm{d}U = \left( \frac{\partial U}{\partial S} \right)_{V,n} \mathrm{d}S + \left( \frac{\partial U}{\partial V} \right)_{S,n} \mathrm{d}V + \sum_{\rm i=1}^{\rm k} \left( \frac{\partial U}{\partial n_{\rm i}} \right)_{V,S,n_{\rm j \not= i}} \mathrm{d}n_{\rm i}

Mat den Definitioune fir Temperatur, Drock an d'chemescht Potenzial:

\mathrm{d}U = T\, \mathrm{d}S - p\, \mathrm{d}V + \sum_{\rm i=1}^{\rm k}\mu_{\rm i}\, \mathrm{d}n_{\rm i}\!

[Änneren] Definitiounen
  • D'Temperatur ass défineiert als d'Ännerung vun der bannenzeger Energie, no der Entropie bei festem Volume a Materialquantitéit.
  • Den Drock als d'Ännerung vun der bannenzeger Energie nom Volume bei fester Entropie a Materialquantitéit.
  • D'chemescht Potenzial als d'Ännerung vun der bannenzeger Energie no der Materialquantitéit bei fester Entropie a Volume.

Mat der Définitoun vun der Enthalpie H:

H = U + p \cdot V

kann d'Gibbs Fundamentalbezéiung och ëmgeschriwwe ginn:

\mathrm{d}H = T\, \mathrm{d}S + V\, \mathrm{d}p + \sum_{\rm i=1}^{\rm k}\mu_{\rm i}\, \mathrm{d}n_{\rm i} \!

An dëser Gleichung stëcht d'Définitioun vum Volume:

  • Den Volume ass d'Ännerung vun der Enthalpie nom Drock bei fester Entropie a Materialquantitéit.

[Änneren] Haaptsätz

An der Thermodynamik gëtt et véier Haaptsätz:

[Änneren] Nullten Haaptsaz

Wann e System A mat engem System B am Gläichgewiicht ass, an de System B mat engem drëtte System C am Gläichgewiicht ass, dann sinn och de System A an C am Gläichgewiicht. Dësen Haaptsaatz gëllt souwuel fir d'thermescht (Temperatur) Gläichgewiicht, fir d'meechanescht (Drock) Gläichgewiicht wei fir d'chemescht (chemescht Potenzial) Gläichgewiicht.

[Änneren] Éischten Haaptsaz

Energie ass eng Erhalungsgréisst. D'bannenzeg Energie vun engem System verännert sech nëmme wann Hëtzt Q oder Aarbecht W iwwer d'Grenzen vum System transferéiert ginn:

\mathrm{d}U = \mathrm{d}Q + \mathrm{d}W\!

Fir e stationäre Fléissprozess gëtt dës Gläichung meeschtens op d'Enthalpie bezunn:

\mathrm{d}\dot{H} = \mathrm{d}\dot{Q} + \mathrm{d}P + \mathrm{d}\dot{E}_{\rm a}\!

[Änneren] Zweeten Haaptsaz

D'Entropie vun engem System verännert sech duerch Entropie-Produktioun am System an duerch Hëtztiwwergang. Duerch net-Réversibilitéite gëtt am System Entropie produzéiert. Dësen Terme ass ëmmer mei grouss oder gläich null (fir de Grenzfall vun engem réversible System gëtt keng Entropie produzéiert). Duerch Hëtztiwwergang kann de System Entropie derbäi kréien oder e kann der ewechgeholl kréien, oofhängeg op Wäermt an de System eran- oder erausfléisst.

\mathrm{d}S = \mathrm{d}S^{\rm irr} + \sum\frac{\mathrm{d}{Q}_{\rm i}}{T_{\rm m,i}} \!

[Änneren] Drëtten Haaptsaz

Entropie ass eng absolut Gréisst. Den Nullpunkt vun der Entropie (s = 0) ass fir de perfekte Kristall définéiert, daat heescht bei der minimal méiglecher Temperatur: T=0~{\rm K}

[Änneren] Zoustandsgläichungen

Zoustandsgläichunge si Gläichungen, déi den Zusemmenhang tëschent thermodynameschen Zoustänn uginn. Dës Gläichunge stellen ni e realt Verhaalen vu Stoffer duer, mee baséieren ëmmer op vereinfachten Unnahmen. Déi einfachst a bescht bekannten Zoustandsgläichung as d'idealt Gasgesetz:

p \cdot V=n \cdot R \cdot T

R ass eng universell Konstant an ass de Produit vun der Boltzmann Konstant kB an der Avogadro Zuel NA:

R=8,314 472(15) \frac{\rm J}{\rm mol \cdot K}

D'idealt Gasgesetz baséiert op der Unnahm, dass d'Moleküle keen Eegevolumen hunn, an dass tëschent hinne keng Wiesselwierkunge bestinn. Dofier gëllt d'idealt Gasgesetz strikt fir verschwannend Dichten (ρ = 0) an kann dofir fir kleng Dichte gutt ugewendt ginn.

Eng Verbesserung vum ideale Gasgesetz ass d'Virialgläichung. Si ass eng Taylor Entwécklung vum ideale Gasgesetz am Beräich n = 0 (resp. ρ = 0):

\frac{p v}{R T}=1 + \frac{B(T)}{v} + \frac{C(T)}{v^2} + \ldots

woubäi B(T) als zweete Virialkoeffizient an C(T) als drëtte Virialkoeffizient bezeechent ginn.

Weider Zoustandsgläichunge sinn an de leschte Joerzéngten aus verschiddene Methoden entstanen. Eng Method déi an de leschte Jore verstärkt agesaat gëtt ass d'Stéierungstheorie. Déi bekannsten Zoustandsgläichung déi doraus entstanen ass, ass d'Van der Waals Gläichung:

\left( p + \frac{a}{v_m}\right)\left(v - b \right) = RT

woubäi a als Kohäsiounsdrock an b als Kovolume bezeechent gin.

[Änneren] Molekular Thermodynamik

[Änneren] Wichteg Persounen

  • Nicolas Léonard Sadi Carnot
  • Rudolf Clausius
  • Josiah Willard Gibbs
  • Hermann von Helmholtz
  • James Prescott Joule
  • William Thomson, 1. Baron Kelvin

[Änneren] Um Spaweck