Zwergplanéit

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

Déi gréisste bekannten Objeete aus der Kuiperceinture
Déi gréisste bekannten Objeete aus der Kuiperceinture

D'Zwergplanéite sinn eng vun der Internationaler Astronomescher Unioun (IAU) de 24. August 2006 zu Prag definéiert Klass vun Himmelskierper.

Als Zwergplanéit zielen am Sonnesystem déi Himmelskierper, déi sech op enger Ëmlafbunn ëm d'Sonn befannen an ausräichend Mass hunn, datt déi eege Schwéierkraaft si zu enger bal kugelfërmeger Gestalt zesummenzitt (hydrostatesch Gläichgewiicht), déi awer am Ënnerscheed zu Planéiten hir Ëmlafbunn net vun aneren Objeten fräigeraumt hunn.

D'Definitioun ass awer net onëmstridden, well dat lescht Kriterium net eendeiteg ass. Sou huet d'Äerd, klassifizàiert als Planéit, ëmmer nach ongeféier zéngdausend Objeten an hirer Bunn. Bei enger exakten Uwendung fällt och de Jupiter (Trojaner) an d’Zwergplanéitekategorie. Et ass bemierkenswert, datt sech d'Definitioun ausschléisslech op d’Sonnesystem bezitt a net generell op Planetesystemer. Och dat ass e Kritikpunkt.

Déi ursprénglech Bezeechnung „Plutone“ fir eng nei Ënnerklass vun Zwergplanéiten, déi op der anerer Säit vum Neptun ëm d’Sonn lafen, ass virun allem an der Gemeng vun de Geoforscher, déi de Begrëff schonns anerwäiteg gebrauchten (kuckt Pluton (Geologie)), op Widersproch gestouss a gouf verworf. Awer och Plutoiden als laténgiséiert Form konnt sech net duerchsetzen. D’Ënnerklass gouf trotzdeem gemaach an ass elo ouni Numm.

[Änneren] Definitioun

D'Zwergplanéite-Kategorie ass eng vun am ganzen dräi Kategorien, déi d’IAU fir d’Sonnesystem festgeluet huet.

D'Objete verdeelen sech heino op:

  • Planéiten: Objete, déi sech op enger Bunn ëm e Stär befannen, iwwer eng ausreechend Mass hunn, fir duerch hir Eegengravitatioun eng rëndlech Form (hydrostatesch Gläichgewiicht) ze maachen, déi d'Géigend vun hire Bunnen berengeschtt hunn a seéwer kee Stär sinn.
  • Zwergplanéiten: Objete, déi sech op enger Bunn ëm e Stär befannen, iwwer eng ausreechend Mass hunn, fir duerch hir Eegengravitatioun eng rëndlech Form (hydrostatesch Gläichgewiicht) ze maachen, déi d'Géigend vun hire Bunnen net berengeschtt hunn a keng Mounde sinn.
  • Klengkierper: Objete, déi sech op enger Bunn ëm e Stär befannen, iwwer keng ausreechend Mass hunn, fir duerch hir Eegengravitatioun eng rëndlech Form (hydrostatesch Gläichgewiicht) ze maachen, déi d'Géigend vun hire Bunnen net berengeschtt hunn a keng Satelliten sinn. Heizou gehéieren déi onregelméisseg geformten Asteroiden (Klengplanéiten) a Koméiten.

[Änneren] Um Spaweck