Kesjtièl Genhoes
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Valkebergs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Kesjtièl Genhoes ies 't sjtamkesjtièl van de hière van Valkeberg. De oarsjpróng van 't sjtedsje Valkeberg liek waarsjienlik in Oud-Valkeberg. De ièrsjte gesjreve vermelding van Valkeberg ies ein oarkónde van 15 februari 1041 mèt de naam Falchenberch d'r op. Dao ies waarsjienlik diet good mèt bedoeld. Kesjtièl en boerderie zint gesitueerd aan de Geul, achter de parochiekèrk van Oud-Valkeberg.
De naam Gen hoes beteikent versjterk hoes. Waarsjienlik ies 't óntsjtange oet eine woontore oet de 11e of 12e ièw. Ouch de baogbrök, euver de grach, nao d'n ingank ies oet dezen tied (Romaans). 't Oudste gedeilte van 't kesjtièl ies gotisch en de veurgeboewe sjtamme oet de barokperiode.
In 1381 zint Johan van Hulsberg en Johan van Aldenvalckenborgh eigenaere van 'ne haof Oud-Valkenburg. In de 15e ièw erf Johan van Ghoor, hièr van Eys 't good. Ziene zoon, Herman, geuf 't beziet door aan Johan van Sjtriethage. Hae boewt 't hudige kesjtièl. In de Tachtigjaorige oorlog brent 't hoes aaf. In de dao opvolgende twiè ièwe vinge renovaties en verboewinge plaats. De neveliegkende carrévörmige kesjtielhaof sjtamp oet de 18e ièw. Bekans alle geboewe zint opgetrokke mèt plaatselike mergelsjtein, op de veurgeboewe nao. In de 19e en 20e ièw woont de adellike familie Pelser-Berenberg op Genhoes. In 1955 weurt de sjtiechting Natuurmonumente eigenaer.
brón: o.a. Kastelen in Limburg (2005), ISBN 90-5345-269-9