Matata na libala

From Wikipedia

Mobali ya matata mpe oyo abetaka yo, azali kobuka mobeka ya bakonzi.

Ndeko mwasi, soki mobali na yo:

  • Afingaka yo, anyokolaka yo, asambuisaka yo, abetaka yo;
  • Apekisaka yo kokutana na bandeko mpe baninga;
  • Apekisaka yo koluka mosala; Aboyaka yo obimisa makanisi na yo na ntango ya likambo;
  • Asengisaka, akangamaka na yo na makasi mpo opesa ye nzoto na yo, ata yo oboyi;

...bomoto na yo amonaka yango eloko pamba.

Etápe

[kobalola] Mindondo nyoso wana ebele ekowutaka wapi?

Couverture d'un numéro du magazine 2512 traitant des femmes battues par leur conjoint.
Couverture d'un numéro du magazine 2512 traitant des femmes battues par leur conjoint.

Matata yango na kati ya libala ekomi penza mingi, ezali se kokoba. Ya liboso penza, mobali akoboya koyokela yo mwasi na ye.Ya mibale, matata yango na kati ya libala ekweyelaka kaka yo ndeko mwasi:

  • Pasi na yo kati ya libala olobaka yango na libanda te,
  • Okanisaka ‘te yo nde moto omilukela mindondo wana,
  • Tango mosusu ozalaka na elikya te mikakatano ekosila yango moko,
  • Mbala mingi olimbisaka mabe ya mobali na yo.

Kasi kofanda na pasi ndenge wana na kati ya motema, ebendaka makambo ebele:

  • Nzoto na yo ekobeba mbala na mbala,
  • na yo ekotungisama,
  • Okobokola bana nayo malamu te,
  • Bongo na bongo…ekomi nzoto ya bakisi, bakomi kobenga yo moto ya liboma.

Mobali ya mitungisi, minyoko mpe bitumba azali kobuka mibeko. Soki oyebisi bakonzi ya mboka: l’etat, moto ndenge wana akozwa etumbu oyo ekoki. Soki yo moko okoki te, biso tokoki kosalisa yo. Pasi na yo kobomba yango te.Kotikala kimya te, bimisa yango.

[kobalola] Likambo ya pasi!

Ozali kokanisa nini? Ndenge nini osala? Ofanda na libala na mindondo? Otika ndako ya libala?

[kobalola] Soki oponi kotikala na ndako ya libala:

  • Sololaka mbala na mbala na basungi, bango nde balakisi yo ndenge nini okokitisa mikakatano,
  • Po na komibatela, osengeli kosala boye:
  • oyebaka ba numéros ya téléphone ya bakonzi ya l’état mpe basungi (police, mangomba, esika bakoki koyamba mpe kobomba yo ntango ya mobulu),
  • oyebaka banani mpembeni esika ofandi bakoki kosalisa yo,
  • lakisa bana na yo eloko nini bakoki kosala soki likama ekweyi,
  • soki mobali abeti yo, to pe azokisi yo, to pe anyokoli yo, kende epai ya munganga (médecin, psychologue, gynécologue,...). akokoma mpasi na yo na mokanda (certificat médical). Bomba yango malamu, tango mosusu okoki kolakisa yango na bakonzi ya l’état. Psychologue: azali monganga oyo bokoki kosolola na ye, na tango bozali kosolola na ye, akomona pasi na yo.

[kobalola] Soko okanisi okende naino epai mosusu:

  • Ata mobali abala yo, to mpe bobalana te, mobeko ya l’état ekolingisa yo ‘te olongwa naino esika bofandi bino mibale. Okende, yo moko to mpe yo na bana, esika ya kimya. Sima na yango, okoki kokutana na juge po abatela yo na bana mpe biloko ya ndako oyo bofandaka. Ata ozali na mbongo te, l’état akopesa yo mosambeli (avocat), okoki mpe kozua lisalisi epai ya C.P.A.S./O.C.M.W. (service social)
  • Soki obetamaki mpe obimaki na miso ya monganga, batela mokanda na ye malamu mpo olakisa yango epai ya juge (certificat medical)
  • Okoki kokende epai ya police mpo bayeba likama ozui (information) to mpe ofunda mobali na yo (porter plainte). Ba policiers nde baluki bayeba eloko nini elekaki o kati ya libala nayo; mpe soki esengeli, bakomema mobali na yo na tribunal, epai ya l’état.


Bato bazali oyo bakoki koyoka yo.Mangomba ezali oyo ekokikopesa yo mabako.Bisika ya kosunga yo ezali mingi:

  • Bakoki kopesa yo mateya mpo ‘te koswana eya te,
  • Bakoki koyokanisa yo na mobali,
  • Bakoki koyamba yo epai na bango.Soki olingi lisolo na téléphone, benga (na Beljika) na numér 107 (ya l’état, ya bakonzi)

Soki olingi kosolola kaka na Beljika na lingála, benga na

  • OFA – PD: Madame KEMBITel : 0472/46.11.58 (lundi – mardi – jeudi - vendredi à partir de 20h00 / mercredi de 10h00 à 16h00)
  • « La zaïroise et ses soeurs »: Mme Yvette MAKILUTILATel : 02/241.48.12 (du lundi au vendredi de 11h00 à14h00 et de 19h00 à 20h00)
  • Fédération Espoir d’Afrique: Mr. Eugène NAHIMANA CLEMENTTel : 02/648.97.63 (du lundi au vendredi de 8h00 à 16h00)
  • Ebene Plus: Mme. Esther KANENE M’PALITel : 019/51.27.69 & 0496/02.78.11 (mardi – mercredi –

vendredi de 18h00 à 20h00)

  • La Sainteté: Mme. Ernestine MULA KABIBATel : 0472/67.35.77 (lundi et jeudi de 14h00 à 16h00)
  • Collectif des Femmes de Louvain-La-Neuve: Mme. Martine KAPITA KAMBATel : 010/47.92.84 (lundi de 10h00 à 12h00)

Lingomba oyo esaleme po na yo mama, moninga na yo mwasi akoyamba yo, po ye ayebi bapasi na yo.