Методија Шаторов - Шарло
Од Википедија, слободна енциклопедија
Методија Шаторов-Шарло | |
---|---|
македонски национален деец и борец
|
|
Роден | 10 јануари 1897 Прилеп, Република Македонија |
Починал | 4 септември, 1944 Бугарија |
Методија Шаторов - Шарло (Прилеп, 10 јануари 1897 - Пазарџик, 4 септември, 1944) е македонски комунист, национален деец и борец за самостојна македонска држава.
Содржина |
[уреди] Рани години
Основно образование завршил во Прилеп, а педагошка школа во Битолаи во 1914/1915 година ја завршил Учителската школа во Скопје. При крајот на 1918 година емигрира во Бугарија. Во 1920 година станува член на Бугарската комунистичка партија, а во 1923 година зема учество во Септемвриското востание. Во 1925 година станува член на Окружниот комитет за Софија и на ВМРО (обединета). Во декември 1927 година учествува на Втората конференција на БКП во Берлин, при што е избран за член на ЦК на БКП.
Во 1929 година емигрира во СССР, каде што работи како функционер во Коминтерната. Во Бугарија илегално се враќа во 1934 година и се активира во редовите на ВМРО (Обединета). Во 1935 година повторно е суден во Софија како член на Обласниот комитет на ВМРО (Об.) заедно со Димитар Влахов, Панко Брашнаров,[се бара извор] Васил Ивановски и други. Од 1937 до 1939 година е раководител на Техничкиот пункт на ЦК на БРП(к) за учесниците на Шпанската граѓанска војна во Париз.
[уреди] Раководење со комунистичкото движење во Вардарска Македонија
Во ноември 1939 година Шарло се враќа во родниот Прилеп. Во тоа време поради честите провали во редовите на Комунистичката партија во Македонија, партиската организација во Македонија е значително ослабната, па врз основа на договор помеѓу КПЈ и Коминтерната, во пролетта 1940 година Шарло преминува во членство на КПЈ и на Првата партиска конференција за Македонија одржана на 8 септември е избран за политички секретар на ПК КПЈ за Македонија. Учесник е на Петтата земска конференција на КПЈ во октомври 1940 година во Загреб, на која е избран за член на ЦК КПЈ. На оваа конференција Шарло остава забележителен впечаток со својата дискусија против српската колонизација на Македонија.
Неполн месец по окупацијата на Македонија од страна на Бугарија во април 1941 година, Шарло го упатува своето „Писмо до Стојана“ во кое го истакнува ставот дека Македонија не е ослободена од страна на бугарските војски, туку дека една туѓа власт е заменета со друга туѓа власт и дека народот всушност не ја добил својата слобода. Набрзо потоа, согласно тогашната политика на СССР и Коминтерната, ја приклучува Комунистичката партија во Македонија кон Бугарската комунистичка партија, но се противи на нејзината организациска поделба на два обласни комитети (Скопски и Битолски), аналогно на окупаторската административна поделба, и бара од БКП партиската организација во Пиринска Македонија да ја припои кон партиската организација во Вардарска Македонија.
Припојувањето на организацијата за (Вардарска) Македонија кон БКП од страна на Шарло наидува на осуда кај раководството на КПЈ, кое реагира во врска со тоа кај Коминтерната. Коминтерната зазема став во прилог на КПЈ, по што Комунистичката партија во Македонија е вратена во составот на КПЈ, а Шарло е сменет од функцијата секретар на Покраинскиот комитет и е исклучен од КПЈ. Како причина за тоа е и истакнувањето на паролата за Советска Македонија од страна на Шарло, која беше спротивна на тогашната ориентација кон народни фронтови на комунистичките партии и која се сметаше за секташки ориентирана.
[уреди] Враќање во Бугарија и загинување
По исклучувањето од КПЈ, Шарло заминува во Скопскиот партизански одред, но набрзо добива писмо од Покраинското раководство за Македонија да го напушти одредот. Шарло упатува и писмо до ЦК КПЈ во кое бара да се вклучи во партизанското движење во Македонија, но не добива позитивен одговор. Целосно отфрлен од КПЈ, во октомври Шарло емигрира во Бугарија, каде што се става на располагање на ЦК БКП. Во јануари 1942 година станува член на ЦК БКП и секретар на Софискиот окружен комитет. До 1944 извршува разни задачи во рамките на бугарското антифашистичко движење, а загинува мистериозно во месноста Милеви Скали кај Пазарџик под неразјаснети околности како политички комесар на Третата оперативна зона на Бугарија и член на ОК за Софија на БРП(к) на 4 септември 1944 година, само неколку дена пред ослободувањето на Бугарија од страна на Црвената Армија.
Шаторов е погребан во Пазарџик, каде што и денеска се наоѓа неговиот гроб.
[уреди] Значењето на Шарло
Прво како една од водечките фигури на ВМРО (Обединета), а потоа и како водач на комунистичкото движење во Македонија, Шарло се залагал за самостојна и обединета држава на македонскиот народ. Покрај тоа, во архивите на некогашната Коминтерна се откриени документи според кои Методија Шаторов постојано се изјаснувал како Македонец. Тој се смета уште за еден од најзаслужните за тоа што Коминтерната и Бугарската комунистичка партија го признале постоењето на македонскиот народ.
Поради неговите автономистички заложби кои беа во спротивност со југословенската идеја, застапувана од македонското политичко раководство, Шарло за време на комунистичкиот режим беше оцрнуван како предавник на македонскиот народ и саботер на неговата борба за ослободување. Дури во ноември 2005 година, на посебно организиран научен собир во МАНУ, тој беше рехабилитиран како македонски борец.
[уреди] Литература
- Крсте Црвенковски, Славко Милосавлевски „Нашиот поглед за времето на Колишевски“, Скопје, 1996.