Telepono
Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.
Ang hattinig mas kilala sa tawag na telepono, ay isang aparatong pangtelekomunikasyon na nagtatawid, hatid o tulay at tumatanggap ng tunog o ingay (na kadalasan ay boses at pananalita) galing sa dalawang magkalayong lugar o pinagmulan. Karamihan sa mga teleponong ito ay napapatakbo gamit ang mga elektronikong senyales o signals.
Noon, ipinapalagay na ang salitang telepono ay pantukoy lamang sa mga landline phone. Sa kasalukuyan, may mga teleponong hindi na nangangailangan ng kordon. Mayroon ding pinapatakbo ng bateryang selyular.
May apat na pangunahing kaparaanan kung paanong ang senyales ng telepono ay naitatawid. Ito ay ang mga sumusunod:
- sa pamamagitan ng tradisyunal na landline na gumagamit ng pisikal at nauukol na koneksyon (nangangailangan ng kordon),
- radiotelephony o koneksyong hindi na nangangailangan ng kordon - itinatawid nito ang mensahe, tunog o ingay sa pamamagitan ng analog o digital radio signals.
- satellite telephones - na naguugnay ng ingay gamit ng satelites na pangtelekomunikasyon; at ang
- Voice Over Internet Protocol (VOIP) telephone - isang pamamaraan pang trasmit ng boses sa pamamagitan ng protokol pang internet.
Ang pagkakaimbento ng telepono ay naiuugnay sa ibat ibang imbentor. Ang aktuwal na kasaysayan nito ay nababahiran ng samut saring pagtatalo. Kabilang sa mga sinasabing nakaimbento nito ay si Antonio Meucci, Philip Reis, at Alexander Graham Bell.
Sa nakalipas na dantaon, sa halos lahat ng panig ng mundo maliban sa Italya, kinikilala si Bell bilang imbentor ng telepono. Gayumpaman, sa bisa ng isang resolusyon (House Resolution 629) na inihain ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Estados Unidos, kinilala si Meucci bilang unang nakaimbento ng telepono. Nagmatigas naman ang Parliamento ng Canada na naghain ng panukalang batas na kikilala kay Alexander Graham Bell bilang kaisaisang imbentor nito.