Wotan
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
De Wuotan oder Odin isch de germanische Hoptgott gsii. Noch im isch de Mittwoch (engl. Wednesday) binennt.
Name : germ. *Wôðanaz "Herr vo de Inspiration"; an. Óðinn; ae. Wóden; as. UUoden; ahd. Wuotan; altalem. Woatan; lbrd.. Gwodan. De Name ghört zu de indoeurpäische Wurzle *H2weH2- "inspiriere"; vgl. gall.-lat. vates "Seher", air. fáith "Dichter" und heth. ḫuwaši "Orakelvogel".
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Westgermane
[ändere] Südgermane
De Wodan isch de germanischi Gott, wo am maiste i früemittelalterlich Quele gnennt werd und isch de Hoptgott gsii, wo vo allne germanische Stämm verehrt worden isch, wie de langobardischi Glehrti Paulus Diaconus schribt. Er isch mitem römische Gott Mercurius glichgsetzt worde. Us de Lebesgschicht vom Hailige Columban erfaremer, as er bi de Alemane Bieropfer öbercho het. De Gott werd au uf de Runespange vo Nordedorf erwähnt: ᚹᛟᛞᚨᚾ Wôdan, zäme mitem Donnergott Wîgi-Þonar. Offesichtlich isch de Gott ufem Brakteat vo Daxlande (Karlsrue; 6.Jh.) dargstellt. Nochde Becheerig zum Christetum hets no Mane gee, wo Wuotan, Wôtan oder uf altalemannisch Woatan ghaisse hend. En alemannischi Glosse lutet zudem: "Wôtan, tyrannus, herus malus" (Wotan: Tyrann, schlechte Herr). Da isch e typischi "Interpretatio christiana", wo de ehemooligi Hoptgott as schlechte Tyrann darstellt. Viles dütet druf hii, as die vile Michalesberge z Bade-Würteberg früener "Wodansberge" gsii sind. So werd de Michaelsberg östlich vo Cleebrunn im Volksmund Gudinsberg gnennt.
D Langobarde hend e Saag gkennt, wo vom Paulus Diaconus öberliferet worden isch. I dere Saag hend d Wandale de Wodan oder Gwodan um Siig aagruefe, d Winniler aber hend dem sini Frau Frea abete. Die het ire Maa öberlistet und de het drum de Winniler de Siig und de Name Langobarde ggee. Im zwaite Merseburger Zauberspruch isch de Uuodan en gschickte Zauberer, wo e verletzts Ross hailt. I dem Spruch werdet ono anderi Götter gnennt, so d Friia, d Volla, de Phol, d Sunna und d Sinthgunt. Au d Sachse hend de Gott verehrt, und hend bide Becheerig em Uuoden müese abschwöre.
E Fälschig und drum kai Zügnis för d Verehrig vo dem Gott sind die baide Runeinschrifte vo Kärlich und vo Arguel.
Im Volksglaube lebt de Wodan witer as s Wüetihöö, s Wuetas oder Muetiseel. En dr Gegend om Ehgna (Ehingen/Donau) hoisst ma'n da Muetes ond sait von de Rauhnächt (25.12. bis 6.1.), dass do 's Muetes Heer omgoht.
[ändere] England
Au bide Angelsachse isch de Wóden de mächtigsti Gott gsii und me het em för Siig und Maneschraft gopferet und im Nüüchrütersege (Nine Herbs Charm) isch er e mächtige Zauberer, wo mit "Glanzstäb" e gförlichi Schlange besigt. Au er isch mitem Mercurius glichgsetzt worde und noch em isch de Mittwuch binennt (ae. wódnesdæg). I de Stammbömm isch er de Stammvatter vode Königshüser vo Kent, Wessex, Essex, East Anglia, Mercia, Bernicia und Deira.
[ändere] Nordgermane
I de Edda isch de Odin (aisl. Óðinn) de Herscher öber d Ase. Er het echt vill Näme ghaa. E paar vo dene sind au bide Westgermane bekannt gsii isch, wie Gautr und Jörmunr.
[ändere] Literatur
- Jan de Vries: Altgermanische Religionsgeschichte. Berlin 1956.
- Åke V. Ström: Germanische Religion. Stuttgart 1975.
- M. Axboe; U. Clavadetscher; K. Düwel; K. Hauck; L. v. Padberg: Die Goldbrakteaten der Völkerwanderungszeit. Ikonographischer Katalog. München 1985-1989.
- Wolfgang Meid: Aspekte der germanischen und keltischen Religion im Zeugnis der Sprache. Innsbruck 1991.
- Rudolf Simek: Lexikon der germanischen Mythologie. Stuttgart 2. Aufl. 1995. ISBN 3-520-36802-1.