Reinhold Schneider
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Reinhold Schneider (1903 - 1958) isch e ditsche Schriftsteller, e iberzeigte un konsequänte Grischt un näbebii e Liäbhaber vu dr alemannische Literatür gsii.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Dr Schneider Reinhold ase jung
D Reinhold isch am 13. Mai anne 1903 z Bada-Bade uf d Wält kumme; sini Eltere sin dr Schneider Wilhelm un d Wilhelmine geb. Messmer gsii - si hän s Hotäl Messmer gfiährt, wu beriähmt gsii isch - derte het als s ditsch Kaiserpaar Augusta un Wilhelm I. ibernachtet, wänn si in dr Kurstadt gsii sin.
Vu 1912 bis 1921 het dr Reinhold d Oberrealschuel am Ort bsuecht. Im Zug vum Erschte Wältgriäg un vum Untergang vum ditsche Kaiserrich sin s Scheiders in Schwiirigkeite grote mit ihrenem Hotäl und häns miäße zuemache. Aü d Famili isch üsenanderbroche: d Mueter isch verdloffe, dr Vatter het sich verschosse - dr Reinhold het aber si Sälbschtmordversuech iberläbt.
Dr Schneider Reinhold het schliäßlig z Dresden e kaüfmännischi Üsbildung gmacht; 1928 het er z Berlin un z Potsdam agfange mit Schaffe as freie Schriftsteller.
[ändere] Si Widerstand im Nationalsozialismus
D Afäng vum Hitlerreschiim het dr Schneider also z Berlin erläbt, het sich intensiv drmit üsenander gsetzt un het drgege agschriibe.
Anne 38 isch er uf Friiburg im Briigaü zoge. Derte isch er Mitgliid vum Friiburger Greis um dr Publizischt Karl Färber wore - des sin Nazigegner gsii. In sällem Johr isch si Las Casas vor Karl V erschiine, e gitischi Szenefolg, wu Unterdruckung, Rassewahn un falsch verstandini Religiosität drin azeigt wore isch. Im Schneider sini Wärk sin schliäßig so guet wiä verbotte gsii - wiä aü d Wärk vu viile andere Autore vu dr "Innere Emigration". Im zweite Wältgriäg sin vor allem sini Sonnet gege Greßewahn un Griäg vu Hand zu Hand gä wore. Dr Verlag, wu sini Schrifte druckt het, isch dr Alsatia-Verlag z Colmer gsii. Dr Verleger Joseph Rossé het kenne Babiir bsorge un het mit viil Phatasii un Risiko d Nazi an dr Nase rumgfiährt. Drotz ass im Schneider si Namme meh wiä eimol uf dr Lischte vu dr unerwinschte Autore gstande isch, het si Las Casas kenne bis 1943 erschiine. Si Das Vaterunser un si Der Kreuzweg sin vu Soldate üs em Heimetürlaüb mit an d Front gnumme wore.
Im Friähjohr 1944 het d Gestapo im Schneider si Wohnung z Friiburg dur gloche. Dr Schneider het sich drvu gmacht; schliäßlig isch er im e evangelische Stift verstecklet wore. Im April anne 45 isch er no wäge Hochverrat aglagt wore, d Brozäss het aber wäge dr Kapitulation nimmi kenn stattfinde.
[ändere] Noch em Griäg
In dr Johr noch em Griäg isch dr Schneider Reinhold as "Gwisse vu dr Nation" briise wore un het viil Ehrunge bikumme. Wu mer aber in dr Bundesrepublik Ditschland agfange het, e neiji Miliraisiärig azsträbe, het sich dä strängglaibig Katholik mit allene Mittel gwehrt. Üs dr "Gnade des Unglücks" diäg dr Uftrag zum Friide wagse, het er gsait, un isch fir d Wiidervereinigung mit friidlige Mittel iidrätte un gege d Ufrischtung iidrätte.
Diä Iistellung un sini viile Ufsätz fir dr Friide, wun er gschriibe het, hän uf dr einte Sitte drzue gfiährt, ass er 1956 dr Friidensbriis vum ditsche Buechhandel bikumme het, uf dr andere Sitte isch er aber isoliärt wore; vu viilene Beruefskollege, ehmoligi Freind üs dr "Innere Emigration" un d Mediä sin em üs em Wäg gange.
Am 6. April 1958 isch dr Schneider Reinhold bes gheit un an dr Folge gstorbe. D Licht isch z Bade-Bade gsii - derte lit er im Familiägrab Messmer/Schneider.
Noch em Schneider Reinhold isch dr Kültürbriis vu dr Stadt Friiburg i.B. benännt; si git aü e Friiburger Schuel mit sinem Namme. Anne 2003 het d Ditsch Boscht e Briäfmark zu sinem 100. Geburtsdag rüsgä.
[ändere] E Liäbhaber vum Alemannische
Dr Reinhold Schneider stammt vum unterschte Nordrand vum alemannische Sprochraüm üs ere Stadt mit viil Främdeverkehr un wurd vu däm här un vu sinene andere Wohnort här ke starke Alemannischsprächer gsii sii. Änewäg isch er e Liäbhaber vu däre Sproch gsii. Dr isch mit em alemannische Dichter Richard Gäng guet Frind gsii un het im Nochwort zu däm sinem Gedichtband De Sunntig Morge am Karsamschtig 1954 bekännt: "Der im höchsten Sinne dichterische Geist, der die alemannische Sprache geschaffen hat in ihrer ursprünglichen und unergründlichen Bildhaftigkeit, der Macht und Zartheit ihres Klanges, übermächtigt den Dichter, nimmt ihn in sich auf." Do sait er also ass dr Dichter nit numme d Sproch bherrscht, nai, d Sproch bherrscht dr Dichter. Diä Sproch ka nit numme d Sproch vu einem einzelne sii, schribt er witter, nai, numme d Sproch vum e Volk un vu sinere Wält. Noch wittere guete Zueschriibunge sait dr Schneider: "Es ist ein Trost, fast eine Verheißung, daß diese Sprache noch gesprochen, verwaltet, rein gehalten wird."