Limmat
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Limet« |
D' Limet (veraltet: Limig; ahd. Lindimagus) isch en Fluss i dr Schwiiz.
Es isch d'r Abfluss vom Zürisee. D'r Name chunnt vum Gallische Wort "lindu-", was Wasser bedütet und vu *magos, wa "Feld" bidütet, also öppe "Feldfluss". Anderi Dütige sind "Grosse Fluss" oder e Zämesetzig us Linth und Maag. Si isch d' Fortsetzig vu d'r Linth, em Hauptzuefluss vum Zürisee. Bis is Nüünzähnte Jaarhundert isch si für di damalige Verhältnis nuch schiffbar gsii. Hüt isch si bi Wettige gschtaut, will s' EW Züri deet us Wasserchraft Schtrom gwünnt.
[ändere] De Flusslauf
D' Limet flüüst zmittst i d'r Stadt Züri us em Zürisee und nimmt churz druf d' Sihl zu sich. De Ort zwüschet denä bäide Flüss het e truurigi Vergangeheit, denn deet het di offe Droogeszenä stattgfunde. De Ort heisst Platzschpitz und het international als "Needle Park" (Noodlepark) en schlächte Ruef gchaa, isch hüt aber en schöne Park, wo mer sich vom Stadtstress erhole cha, und natürli tar mer s Landesmuseum nöd vergesse. Underhalb vom Platzspitz isch e grooses Wehr, wo de Seespiegel vom Zürisee greglet werd. Innerhalb vu d'r Stadt Züri fared chlini Personeschiff wu au uf em Zürisee fare tüend. Die drüü Schiff - Felix, Regula und Turicum - sind alti Grachteschiff vo Holland. Bim Werdinseli isch s Chraftwerch Höngg vo de EWZ, wo gege Voraameldig aglueget werde cha. S Werdinseli isch e ganz biliebti Flussbadi und underhalb vom Chraftwerk isch e Naturistestrand, wo immer wider för Schlagzile sorgt, well e paar Mane sich nöd chöne benee und s ide Büsch mitenand triibet.
Im Limettal liit ä groose Güeterbaanhoof, de Rangschierbaanhof Limettal (RBL). D' Limet flüüsst in richtig Weschtä vum Kantuu Züri i Kantuu Aargau. Uf irem letschte Abschnitt passiert si Badä, wu e hööchi Brugg de Fluss überquärt. Dänn flüüst d' Limet bi Brugg i'd Aare.
Früener isch de ganzi Fluss schiffbar gsii, hüt isch da nüme mögli, well meriri Chraftwerch baut worde sind, um Strom z gwüne. Die Chraftwerch sind: Züri-Lette, Züri-Höngg, Dietike, Wettinge, Bade und Turgi. Bi Wettige het's ä unübersehbare Wasserfall - det gwünnt s' EW Züri ä Täil vu irem Strom. Diä Schtaustuefe sind au de Grund, werum ases im Fluss kai Salm me git.