Diftongazión debán de Yod

De Biquipedia

Yod ye un sonito palatal que influye en a eboluzión d'as palabras latinas enta as lenguas romanzes. L'orichen d'este sonito ye bariato.

Os romanzes nabarro-aragonés y asturlionés diftongan as bocals curtas latinas O y E porque yeran más ubiertas, y tamién diftongan debán de Yod. O mozarabe zentral y de bellas rechions como a bal de l'Ebro tamién diftongaba debán de YOD.

O castellán y bel dialeuto suritaliano no diftongan debán de Yod encara que diftongen as bocals curtas latinas O y E en toz os atros casos.

O franzés meyebal diftongaba a bocal O debán de Yod, y saliban triftongos que en franzés autual son reduzitos a ui. (Nueit > nuit).

Trobamos estas mesmas formas en catalán meyebal: huit, nuit, hui. Y esiste a ipotesis seguntes a cual o catalán meyebal diftongaba debán de yod, sin d'embargo no ye documentato.

Contenius

[Editar] I deribata de DY, TY

  • HODIE > HOYE > güei

[Editar] I deribata de K en o grupo latino -KT-

  • OCTU > güeito
  • NOCTE > nueit > nuei

[Editar] LL deribata de os grupos -C'L-, -G'L-, -T'L-, -LY- latinos

  • OCULU > OLLO > güello
  • FOLIA > FOLLA > fuella
  • LOLIUM > LOLLO > luello
  • ROTULUM > ROLLO > ruello

[Editar] N debán de I

  • TENIO > tiengo
  • VENIO > biengo