Dreito

De Biquipedia

Iustitia (Lucas Cranach d. Ä., 1537. Amsterdam, Fridart Stichting)
Iustitia (Lucas Cranach d. Ä., 1537. Amsterdam, Fridart Stichting)

O dreito ye o conchunto de normas que richen a bida d'una soziedá, reglando o comportamiento d'os endibidos y collas que la conforman, y resolbendo os conflitos que se preduzen entre ellos. Ista definizión sirbe ta o dreito positibo, pero atras definizions alternatibas tamién han siu proposadas por churistas, filosofos y tioricos d'o dreito, sin que bi aiga un consenso. A Filosofía d'o Dreito estudea o conzeuto de Dreito.

Contenius

[Editar] Orichen

O naximiento d'o Dreito no ye esclatero. Os autors se trestallan en dos opinions:

  • O Dreito naxe como reparazión á una afrenta fesica u moral que una presona fa á otra.
  • O Dreito naxe ta reglar a indemnizazión debida por a no oserbanza d'una parabra dada, en cheneral, ta reglar os negozios entre as presonas.

Istoricamén, o naximiento d'a norma churidica se preduz como imposizión de qui exerze o poder. Iste conzeuto se suabeze posteriormén, dica plegar á sistemas como l'ozidental bichén, en que as lais brotan d'o pueblo á trabiés d'a eslezión que iste fa d'o poder lechislatibo.

O Dreito naxe d'as ditas fuens d'o Dreito y que son:

  • A lai.
  • O costumbre.
  • Os prenzipios chenerals d'o Dreito.
  • A churisprudenzia.

[Editar] Conteniu

O Dreito se trestalla tradizionalmén en as categorías de Dreito publico y Dreito pribau u zebil. Manimenos, ista troxadura ha siu amplamén creticada y enguán no en tien tanta de fuerza, debán d'a aparizión d'atras dembas de l'Ordenamiento Churidico en as que as esferencias entre o publico y o pribau no son tan ebidens (p. ex, o Dreito laboral, en o que a relazión pribada entre o treballador y lo interpresario se troba interbenida por una normatiba publica.

Contino se enumeran as prenzipals brancas churidicas:

  • Dreito Almenistratibo
    • Dreito Urbanistico
  • Dreito ambiental
  • Dreito zebil
    • Dreito d'as presonas
    • Dreito de cosas
      • A propiedá
      • A posesión
      • L'usufruito, uso y abitazión
      • A serbidumbre
    • Dreito de familia
      • Paternidá y filiazión
      • Dreito d'alimentos
      • Tutela
      • Curatela
      • Matrimonio
      • Deseparazión legal y esburzie
      • Adopzión
    • Dreito d'obligazions
      • Obligazions
      • Contratos
    • Dreito de suzesions
      • O testamento
      • A suzesión testada
      • A suzesión intestada
    • Dreito nobiliario
    • Propiedá industrial
    • Propiedá inteleutual
      • Dreitos d'autor
      • Dreitos d'esplotazión
  • Dreito internazional
    • Dreito internazional pribau
    • Dreito internazional publico
  • Dreito laboral
  • Dreito mercantil
    • Contratos mercantils
    • Dreito concursal
    • Dreito de soziedaz
  • Dreito penal
  • Dreito politico
    • Dreito constituzional
  • Dreito fiscal
  • Derecho prozesal
    • Dreito prozesal administrativo
    • Dreito prozesal civil
    • Dreito prozesal laboral
    • Dreito prozesal penal
  • Filosofía d'o Dreito
    • Zenzia d'o Dreito
    • Tioría d'o Dreito
    • Soziolochía d'o Dreito
  • Istoria d'o dreito
    • Dreito romano
  • Dreitos animals

[Editar] Dreito Aragonés

[Editar] Bocabulario d'o Dreito aragonés