Bergotés

De Biquipedia

Bariedaz de l'aragonés
Bergotés
Nombre local:
Charradors: ?
Localizazión cheografica: bal de Broto
Lugar(s) prenzipal(s): Torla, Broto, Oto, Guasa, Sarbisé, Ayerbe de Broto, Asín, Yosa, Linars, Bíu y Fraxén
Rasgos dialeutals:
Bitalidá:
Escritors prenzipals:

O bergotés ye o dialeuto de l'Aragonés que se i charra en a bal de Broto: Torla, Broto, Oto, Guasa, Sarbisé, Ayerbe de Broto, Asín, Yosa, Linárs, Bíu y Fraxén

Conserba, como l'aragonés de Ballibió, as diftongazions -ia- y -ua- d'as "e" y "o" curtas latinas. Isto ye un arcaismo que en l'aragonés preliterario que se produziba dende a Chazetania ta la Ribagorza.

Bi ha repuis de a eboluzión de a -LL- enta sonitos cacuminals tipo -ts, -t-, -ch-, -s-, pero que no ye -ch- como en tensino, ye -t-. Esto lo trobamos muito asobén en a toponimia: Cotata, Bate

Os articlos son o, os, a, as como en aragonés cheneral, pero con a diferenzia que os conbibe con es, y que en posizión interbocalica tenemos ro, ros, ra, ras, (eboluzión de a -LL- latina enta -r- coinzidindo con o gascón: ILLA > ra en bergotés, era en gascón).

[Editar] Exemplos

  • COSTA > cuasta, (cuesta en aragonés cheneral).
  • BONU > buano (bueno)
  • TEMPU > tiampo (tiempo),
  • QUAESITU > quiasto (quiesto)
  • PONTE > puande (puén).
  • zingleto
  • betieto: betiello
  • mandiata
  • bertubieto
  • baixa ta ro patio


Dialeutos de l'aragonés
Aisino | Altorribagorzano | Ansotano | Aragüesino | Ayerbense | Belsetán | Benasqués | Bergotés | Baxorribagorzano | Campés | Chaqués | Cheso | Chistabín | Chodigoaragonés † | Estadillano | Fobano | Fonzense | Grausino | Nabalés | Nabarro |Panticuto | Ribagorzano | Semontanés | Tensino