Lezina

De Biquipedia

Lezina

Lugar de Lezina
Ilesia de Lezina, consagrada ta San Chuan Bautista.
Comunidat autonoma Aragón
Probinzia  Uesca
Redolada  Sobrarbe
Codigo postal 22348
Monezipio Barcabo
Altaria 761 m.
Distanzia

66 km ent'á Uesca
4 Km ent'á Barcabo
27 Km enta l'Aínsa

Poblazión 26 ab. (2005)

Bariedaz dialeutals de l'Aragonés Ista fuella ye escrita en baixo sobrarbés.

Lezina (Lecina en castellán) ye uno lugar d'o monezipio de Barcabo, en as tierras que estión clamadas como á Biello Sobrarbe. A suya poblazión autual ye de 26 abitants.

Existe ra creyenzia que ro toponimo Lezina ye una deformazión de l'Elzina, fendo referenzia enta ra existenzia d'una carrasca milenaria á man dera localidat.

Atras fuents consideran que ista referenzia podería estar ent'a pertenixenzia d'o lugar ta l'altiplana d'o Biello Sobrarbe, ande se-i chestón as rebelions contra d'o poder musulmán á l'alta edat meya que rematoron con l'establimiento d'os condaus de Sobrarbe e Ribagorza baxo cubillo d'os francos. Relaizionando-lo asinas te ra sembolochía d'o Sobrarbe, e sugieren que iste podería estar o lugar ande s'apareixeba (supuestament) ra cruz sobre d'una carrasca que ye recordau encara oi á l'escudo d'a comarca.

Cosa que si que ye conoxida d'o lugar ye que aquí s'alzó ro monasterio d'orichen bisigotico consagrau ta San Cucufate, d'o cualo no se-ne-bi troban trazas en l'autualidat, encara que ra suya ilesia prerromanica estió soztituyida en o sieglo XVIII por l'autual ilesia de San Chuan Bautista.

Explicazión d'os orichens de l'autual ilesia de Lezina.
Explicazión d'os orichens de l'autual ilesia de Lezina.

De l'establimiento e ra desaparizión d'iste monastirio no en bi ha guaires datos, e ras trazas autuals restrinxen-se ta un crismón en a paret d'a portalada de l'autual ilesia.

Á iste lugar se-i troban belas casas singulars: A primera que sabenta es besitantes ye Casa Sampietro, oi restaurada, con a puerta prenzipal d'o patio fendo forma d'arcada oxival rematada con l'escudo familiar en talla de peñas á ra clabe de l'arcada. As ventanetas superiors son también triballos de piadra prou buenos que estión restablitos en zagueras añadas.

A portalada d'arcada oxival d'una de ras casas d'a localidat; Casa Sampietro.
A portalada d'arcada oxival d'una de ras casas d'a localidat; Casa Sampietro.

Ista casa estió alzata en ro sieglo XVI como muchas d'ixas d'a localidat.

También s'alzan en Lezina casals singulars como Casa Carruesco, d'o sieglo XV, que encara presenta ra torruziella esfensiba con un matacán, como muchos de Sobrarbe, que serbiba te desfensar o lugar e ros intereses d'os erebos durantes ixes sieglos obscuros, de bandolers e lacaillos, que estión á l'Alto Aragón ros de ra baxa edat meya e ra renaxenzia.

En ra redolada d'o lugar se troba, a más, ra ermita romanica de San Martín, fendo baxada ta uno d'os dibersos barranco que trascruzan os montes d'o monezipio, con uno cristo cruzificau tallau á ra clabe dera puerta. Siguiendo iste mesmo camíno, plega-s'ie ent'as Esplugas de Lezina, declaradas patrimonio dera humanidat, con pinturas preneoliticas e dera edat de Bronze.


Cheograficament, iste nuclio ye l'ubicau más ent'o sur de toda ra comarca de Sobrarbe, e ros suyos cañons e trangos (d'entre ellos, os cañons d'o río Bero). A espeutacularidat de bellos d'istes feba que en rancar d'a decada d'os sisenta estase ro lugar de naxenzia d'o barranquismo en a redolada.

[Editar] Fiastas

  • 18 e 19 d'agosto, Fiasta Mayor, fendo honor ta San Sebastián e San Fabián.

[Editar] Enrastres externos


Lugars d'o monezipio de Barcabo
Almazore | Barcabo | Betorz | Eripol | l'Ospitaléd | Lezina | Santa María dera Noguera | Suelbes