Neopaganismo
De Biquipedia
|
|
O neopaganismo ye un conchunto de mobimientos esprituals mudernos inspiratos en formas de relichiosidá anteriors á o cristianismo.
Contenius |
[Editar] Reconstruzionismo
Os reconstruzionismos son aquellas formas de paganismo que aspiran á la recuperazión de relichions antiguas d'a Umanidá, particularmén as d'Europa, Orién Meyo y Echipto. Destacan Asatrú (reconstruzionismo chermanico) y o politeismo eleno.
[Editar] Neopaganismo eslabo
O paganismo o neopaganismo eslabo se refiere á prauticas paganas y neopaganas propias d'o pueblo ruso y atros pueblos eslabos que han aumentato a suya popularidá en Europa Oriental.
[Editar] Etica y moral
Todas as relichions neopaganas son comuns en un sentido etico muito parexito, en cualo ponen o azento sobre o rispeto d'a naturaleza. A naturaleza en cuanto á lo sagrato, porque ye chenerata por as dibinidaz. O respeto á la naturaleza ye respecto d'o tipo ecolóchico con o meyo ambién: en muitas tradizions a diosa Mai ye identificata con a naturaleza.
O Neopaganismo aparixe como una relichión plena de cosas coultas y simbolos.
A liturchia ye diferén entre as dibersas tradizions neopaganas.
Adherents.com estima que bi ha un millón de neopagans n'o mundo güé. Ye menester que grupos son encluyitos n'as estimazions, emplegando lo termín "pagán" u "neopagán".
[Editar] Teolochía
Prauticamén todas as relichions neopaganas son panteistas: reconixen l'esistenzia d'una realidá zaguera unitaria, un prenzipio dibino que plena tot o esistén, que o chenera por emanazión.
Os prenzipios creyatibos, n'a relichión wiccana, son en reyalidá dos y d'a unión y d'alternanzia eterna d'ista bipolaridá ye chenerata a bida.
[Editar] Beyer tamién
- Romuva.
- Kemetismo ortodoxo.
- Cadiszismo.
- Druidismo
- Reconstruzionismo politeista.
- Neopaganismo eleno
- Neopaganismo finlandés
- Neopaganismo chermanico
- Ásatrú
- Wicca
[Editar] Cosmolochia
A cosmolochía ye uno d'os puntos d'alcuentro entre barias relichions neopaganas.
Charrando d'a creyazión n'o ámbito pagano,emerche o feito que a diferenzia de cuanto biene n'os cultos chodigos y cristians, a creyazión no'n tien un inizio preziso ta poder parar una buelta completamén, pero en reyalídá no ye concluyita, porque a creyazión ye un auto, feito constantemén y perennemén n'o unibers. A creyazión pagana, por tanto, correspón á o prozeso de desarrollo natural, cambeo, mutazión e eboluzión de l'esistenzia; iste prozeso ye causato por Dios, pero no orichinato, porque ye un mecanismo deribato de l'emanzipazión mesma d'a Dibinidat n'o mundo, e a suya manifestazión. O motor que causa o naximiento, o crezimiento e a muerte d'as cosas o bien os eternos ziclos d'a bida, ye o esprito dibino mesmo, permanente n'o cosmos. Son as dibinidaz que son en l'uniberso, as que lo plasman, modelan e modifican, dando a bida. Os dioses son conzeutos chunto á las fuerzas creyatas que fan que a materia se agregue e forme totas as cosas que esisten n'a naturaleza, son perzeutibles n'o mundo que l'ombre abita.
A fuerza creyatiba se identifica, n'ista outica, con a naturaleza mesma, o beiculo a trabiesas de cualo se cumple o misterio dibino d'a bida, caracterizata por l'eterno mobimiento zíclico, en cuala as fuerzas misticas se reforman, renueban e reencarnan continuamén.
Anque a bisión d'a Wicca ye muito similar, funda as suyas propias rayizes n'o dualismo: o Prenzipio que emana d'o cosmos e anima la creyazión no ye una única, son dos. O Dios e a Diosa, encarnatos n'o prenzipio masculino e femenino, personifican as dos fuerzas cosmicas cuya alternanzia -en eterno intercambeo l'una con l'atra - da orichen a l'esistenzia e sonj a base de todas as cosas. En ista outica de chunión mistica as relazions sesuals entre ombre e muller son sagratas, porque respetan o prozeso infinito de manifestazión d'a Dibinidat n'o mundo.
Anque a cosmolochía d'o paganismo intenta dar una esplicazión a ixo que esiste abans de l'orichen de tot: abans d'a creyazión bi eba o caos, clamato de diferens formas según as relichions, n'o caos yera presén una identidá primordial inactiba y eterna, a Dibinidá.
A creyazión tubo inizio cuán a Dibinidá pasó d'un estato d'inatibidá a atro autibo, que se manifestó como una luz n'a escuridá infinita, enerchía cosmica.
Ista enerchía no creyó, n'o sentito literal d'o termino, pero escomenzó a poner un orden á o interior d'o caos, escomenzó a determinar: o suyo esprito dar forma á la materia inanimata e sin forma, dando-le armoniya, ordenándo-la.
Isto de l'esprito dibino ye un conceuto que ye en muitos cultos paganos: o termino esprito biene d'o paganismo romano.
N'o kemetismo ixo ye clamato Maat, a lai unibersal que regula o cosmos; n'o dodecateismo ye l'anangke; en l'odinismo puede estar identificato con Yggdrasill, l'árbol machico cuyas rayizes preserban o mundo, conceuto que ye paralelamén encontrato en l'eslabiso. As rayizes son alusions a l'enerchía bital que inbade todas as cosas, manifestata n'os suyos dibersos aspeutos, a dibinidat, a multiplizidat d'o creyato. O esprito ye un elemento que presenta paralelismos con as relichions orientals anque esse enseñato d'una enerchía estreitamén ligata á la Dibinidat que imbade l'uniberso. E ixo que n'as relichions chinas ye clamato Ki u bien o Prana d'o induismo.
[Editar] Liturchia
Os sistemas rituals pagans diferenzian-se d'una tradizión á atra. Esiste todabía un filo conductor que pasa, a trabiesas d'o contauto con a naturaleza.
A mayor parte de ritos enbolben, de feito, a presenzia de elementos y simbolos naturals. Atros, á o pentáculo, símbolo de l'uniberso, n'os rituals presenziamos piedras, cristals, agua, sals, flores y simbols legaus de cada tradizión espezífica. Os elementos naturals son consideraus ctalizadors d'o contauto entre o mundo dibino y o mundo umán. Os neopagans creyen que o mellor modo d'entrar en contauto con os dioses ye bibir e meditar n'o unibers qu'ers plenan.
Os lugars naturals son, en particular n'a situazión autual que beye una escasa presenzia de templos estables, as mellors zonas en cualas puedan-se zelebrar os ritos, prauticas y misterios dibinos.
N'a Wicca, en particular, esite una liturchia bastante codificata que prebeye l'utilizazión d'una serie de ochetos liturchicos prezisos en un ritual anque ye prauticato por todas as ilesias wiccanas e n'os covens. O rutal prebeye a presenzia d'elementos como, por echempo, o Boline, l'Athame, o cáliz e o caldero. Paralelamén n'a relichión eslabista, por echemplo, bi ha rituals comuns que prebeyen a debozión d'o fuego, considerato un icono sagrato e dibino, e rituals en cualos se beye a presenzia constante de un pan sagrato, un inzensario con botibos simbolicos (como,por echemplo, corteza d'árbol u ongos), inzienso e basos conteniendo elemsntos d'abluzión como augua o sal. Dispués d'os rituals comuns se puede elechir tamién o matrimonio pagano. Cada tradizión prebeye a zelebrazión d'a chunión relichiosa enfrén d'un sazerdote. Os rituals antimás ista bez se dibersifican en base á la corrién neopagana: n'a Wicca bi ha un ritual clamato atadura d'as mans, que prebeye, como se deduze a trabiesas d'o nombre, que as mans d'os esposos son chunitas en un lazo ta formar un nudo. Ista práutica matrimonial ye en reyalidat mui antigua, e representa a atros grupos neopaganos no wiccanos. N'ambito eslabista, esiste un matrimonio que prebeye esenzialmén agora una buelta l'utilizazión d'o pan sagrato como simbolo d'as Mans de Dios: este pan ye utilizato por os esposos en l'altar, n'a presenzia d'o sazerdote. Anque n'o caso de todas as atras tradizions relatibamén unificatas (druidica), (kemetismo), (dodecateica), o rito matrimonial se desenbuelbe por o menistro de culto, que imparte a bendizión a las dos presonas que quieren uni-se n'o rito sagrato. Tendenzialmén no bi ha prechuizios sexuals, bi ha matrimonios eterosexuals e omosexuals. En bellas tradizions o collas o legato espiritual se'n renueba cada año e se puede elechir si seguir con a mesma parella (renobar o matrimonio) u diborziar-se. Atros rituals comuns, que tienden a abrazar-se con o paso d'o tiempo, debiniendo en una liturchia codificata como a misa cristina, esisten una serie de rituals no codificatos u simples esprisions de fe que cada pagano desarrolla tras os muros domesticos. A debozión presonal prebeye l'utilizazión d'un altar sopre cualo se ponen iconos d'a dibinidat e se la ofreze inzienso, augua, fruta. Zerca de l'altar, que puede estar de cualsiquier forma e dimensión, o zelebrán reza, medita e rezita orazions en simbolo de debozión á os dioses.
[Editar] Ética y moral
Todas as relichions neopagaganas en tien en común un sentido ético simil, cualo pone o azento sobre o rispeto á la naturaleza.
A naturaleza en lo refrén á lo sagrato, porque ye chenerata por a dibinidá, ye respetada güé n'a suya forma y esprisión. Rispeto por a naturaleza ye un rispeto ecolóchico ya que en muitas tradizions a Diosa Mai ye identificata con a propia naturaleza.
L'ambiente ba á respetar-se in quanto dono degli dèi, e en un zierto sentido retrasante d'as fuerzas dibinas; en atras l'ambién natural ye ixo que ofreze á l'ombre tot lo que nezesita ta bibir: l'oxícheno, l'augua, o sol, a plubia, á o conzeuto elemental d'a bida biolochica.
O neopaganismo en cada una d'as suyas formas reconixe o rol zentral d'a natualeza n'o prozeso que ha portato l'ombre á enbolber-se, a conixer o mundo, a desarrollar as suyas peculiaridaz, a descubrir cuala ye a belleza d'a esistenzia. Antimás d'o rispeto á l'ecolochismo, rispeto por la natulareza sinnifica rispeto d'os seres naturals de cada ombre e de cada criatura: cada uno ye respetato e balorizato por ixo que ye, por o suyo yo; cada uno ye dibino n'a suya particularidat. Isto ye baxo a linia d'a naturaleza múltiple e multicolor d'a bida.
O neopaganismo ofreze, por tanto, una sinnificatiba etica sozial, que permite a l'ombre bibir respetando totalmén á o próximo, iste respeuto se traduze en respeuto a cualsiquier diferenzia. O enseñamién pagano se fundamenta, por tanto, en prezeutos que pueden estar fazilmén traduzitos como reglas de bida cotidiana en particular n'o campo ecolochico e n'o campo sozial; simples reglas eticas d'aprosimazión a la cotidianidat que permite a reyalizazión de una armoniya que subraya o legato de l'ombre con o mundo, con o próximo e con a tierra.
[Editar] Carauterísticas doutrinals
Como por l'ética, anque la doctrina d'as barias formas de neopaganismo son mui similars. Esenzialmén todas as relichions neopaganas se fundamentan en una serie de prenzipios.
O más relebán ye a (1) ziclizidá: a diferenzia d'as relichions abramicas y d'as relichions iraníyes, o tiempo ye conzebito como una linea reuta en cuyo tiempo ye conzebito como una línea reuta n'a que se fa la boluntat de Dios que conduzirá a l'ombre dica o chuizio final - n'o neopaganismo o tiempo ye conzebito como un prozeso zircular. Ista conzeuzión zíclica ye perzeutible por as más brebes esprisions de tiempo d'as grandes eras. A mesma bida de güei¨, por os creyentes neopaganos, ye zircular: atrabiesa tres fases, o naximiento, o crezimiento e a biellez. A muerte ye beyita como un pasache d'un zirculo ta l'atro, cosa con la que termina l'edat senil y pone fin á la bida biolóchica, dadno lugar a un nuebo perioto de bida, analogo á o prezedén.
Plantilla:Escatologia pagana
A bida dispués d'a muerte ye un conceuto de renazimién, en reyalidá un paso d'una bida á l'atra. N'o neopaganismo ye bista como una futuro natural, nezesario á o berificar-se d'a rechenerazión d'a bida, á o renuebo d'a esistenzia.
Ye a partir d'ista conceuzión zíclica que, a fin de cuentas ye común en todas as relichions indo-europeyas, que as corriens neopaganas han asimilato o conzeuto de reencarnazión, mientras que no estase presente ya d'a forma antigua d'a relichión. A reencarnazión ye común en prauticamén todas as relichions neopaganas (anque porque ye un trato distintibo d'o sistema interno de tradizions indo-europeyas; sin dembargo, en relichions como o druidismo o conzeuto yera ya indibidual n'a forma arcaica, n'as atras relichions neopaganas no yera presén, o por lo menos yera una creyenzia difundita unicamén entre os ordens sazerdotals, iniziatos n'os más altos misterios. Efeutibamén o mito kemetico d'a muerte e resurreuzión d'o dios Osiris opera en un contesto que poderba estar considerato afín a ixe d'a reencarnazión propiamén dita.
A (3) toleranzia ye o terzer elemento clabe d'as enseñanzas neopaganas: ye espresata firmamén a multiplizidat de bidas que pudieran conduzir á la comprensión d'o dibino e por tanto cada relichión ye considerata balita e chustificata.
Cada cual puede seguir a carrera espiritual que siente más zercana á las suyas esixenzias, siga de rayizes indo-europeyas u abramicas. A intoleranzia ye beyita como una dechenerazión d'a moral, una incapazidat de perzibir l'esistenzia como ixo que ye, caqrauterizata por uns multiples puntos de bista, toz balidos e respetables, dato que denguno conixe a berdat absoluta.
En ista outica, o neoganismo s'opone á la intoleranzia d'as relichions abramicas cualas consideran-se detentorias d'a bedat unica o á o menos, n'a suya parte estremista. N'o uniberso neopagano bi ha muitas conzeuzions e cada una tiene una bariedat d'a propia berdat: cada uno uno puede creer n'a propia berdat. O importán ye no fer mal a bella presona e no imponer as propias ideyas á os atros. N'a doutrina pagana no esite a contraposizión bien-mal, puesto que son conzeutos d'a mén umana.
O bien e o mal en reyalidat no esisten pas, porque ye o mesmo ombre qui tiende a etiquetar a cosas creyatas como positibas e negatibas. D'isto no naxe un códize de comportamiento a priori, basato sopre una moral que estableze lo que ye bueno e lo que ye malo , abans bien, una etica coleutiba e cooperatiba, garantiya d'a buena soziedat, basata fundamentalmén sopre os prenzipios morales de l'azeutazión d'as diferenzias e rispeto á la naturaleza. De l'etica considerata natural ye chenerato atro fallo d'o moralismo tanto como inculcato d'as tradizions d'as relichions abramicas mais. O sexo, l'omosexualitá, o pregreso zientifico, no son beyitos como impietá u biolazions d'a naturaleza, la zienza ye beyita como un meyo a trabiesas de cualo se puede conixer as lais que gubiernan o cosmos.
[Editar] Machia e esoterismo
O neopaganismo aparixe como una relichión plena de significans ocultos y misteriosos. O simbolismo ye un componén esenzial. Dezaga una fachada que puede parixer simpla y fazil d'interpretar, se i amaga un sinnificato mistico y profundo,
O neopaganismo aparixe como una relichión plena de sinnificatos ocultos e misteriosos, o simbolismo ye un componén esenzial: baxo una fachata que puede parixer simple e fazilmén interpretable, se enzierra un sinnificato mistico e profundo, una berdadera aprosimazión de l'ombre á la berdat.
Ye ista una tendenzia de tipo esoterico, que distingue as relichions paganas d'o cristianismo e d'o mundo abramico en cheneral. Istas zagueras relichions, de feito, son exotericas, teniendo tendenzia á no enfatizar os sinnificatos profundos e filosoficos d'a teolochía.
O neopaganiso ye mayoritariamén esoterico porque propón a os suyos fiyels un alcuentro direuto con a dimensión oculta d'a naturaleza, enfatizando lo sinnificato estatico e subrayando l'emanazión d'o poder dibino que destaca la traszendenzia. D'ista ideya d'interazión direuta entre l'ombre e lo dibino, o neopaganismo basa toz os suyos rituals n'a dibinidat d'a naturaleza, ricos en debozions botibas e elemntos prauticos, sin ublidar os elementos meditatibos.
Bellas corriens neopaganas, pero en particlar a Wicca, adoutan a machia como elemento d'a propia doutrina. A prauticas machicas no son todabía mayoritariyas, pero se utilizan como elemento ritual ta canaliza a enerchia cosmica ta faborixer o contauto co as forzas dibinas. A prautica machica puede utilizar-se ta guarixer-se, como no chamanismo. N'a Wicca a machia ye sucheta á la Lai d'o tres, por cuala os prauticans deben abstener-sse de fer mal con a machia porque rezebirán o mal multiplicato por tres. N'a bruchería tradizional ixe sentito etico no ye presén.
En atras relichions en cualas ye incluyito o conzeuto de machia, como o druidismo, ye considerata unicamén como una coseta d'os ordens sazerdotals d'os druidas; paralelamén, a mayor parte d'as relichions neopaganas, en particular o chentilismo, kemetismo, [dodecateismo]], romanismo e odinismo no consideran a machia como parte d'a suya propia doutrina e , por tanto, no ye prauticata por os fiyels.
[Editar] Fiestas
Os diyas consideratos sagratos por as relichions paganas son muitos; todabía bi ha festibidaz que toz os pagans zelebran n'o mundo, indiferentemén d'a tradizión á la que pertenzen: son o xabbat e l'esbat. Istos zaguers, sopre tot, que berdaderamén son propios d'as fiestas d'os rituals, abiendo una buelta á o mes por os wiccanos. Zelebratos á o final de cada mes lunar, bi ha treze tipos distintos. Como son basatos n'o mes lunar, nunca cayen n'o mesmo diya. O sistema d'o sabbat basa-se n'o mecanismo de rotazión d'o Sol arreol d'a Tierra, son fiestas que zelebran á sacralidat d'os solstizios e d'os equinozios, consideratos ebentos astronomicos con una mistica propia particular. N'a Wicca, as fiestas sabaticas adquieren un sinnificato teolochico importán: zelebran, de feito, a chunión entre o Dios e a Diosa, mito que recalca la chunión dibina d'os dos prenzipios e brota d'as fuerzas d'a naturaleza. Os sabbats son güeito:(1) Samhain ye una fiesta d'orichen zelta, que cheneralmén puede estar considerata un diya dedicato á os muertos. Ye una fiesta que enseña l'alegriya e la gloria porque t'os paganos a muerte no representa o final d'a bida, ye una forma de pasar d'una bida t'atra. Isto ye una conzeuzión mui azeutada por os neopganas: a reencarnazión. Ye como a fieste de Toz os Santos d'o Cristianismo. [3]. A combinazión d'as dos fiestas no estió por muito tiempo definitiba e dió orichen á Halloween. T'os wiccanos ye a fiestas en cual se zelebra a muerte d'o Dios;(2) Yule ye a fiesta an se zelebra o solstizio d'ibierno, que caye sopre o 21 d'abiento en l'emisferio boreal e n'o 21 de chunio en l'emisferio austral, N'a Wicca representa o re-naximiento d'o Dios por interzesión d'a Diosa, pero ye particularmén sentita en l'odinismo, por as suyas rayizes chermanicas. A tematica d'o Sol que escomienza a suya aszensión mientras d'o solstizio, e dimpués a fiesta de Yule, ye común á las relichions neopaganas romanas, que zelebra a manifestazión d'o Sol Imbicto. Yule ye a Nabidat cristiana: iste zaguer biene posato t'a faborixer a represión sopre o paganismo. O diya 25 d'abiento en cualo os romans zelebraban o Sol Invictus, mientras que muitas carauteristicas han estato coxitas d'a Yule nordica como, por exemplo, l'arbol de Nabidat, orichinalmén simbolo d'a Diosa Mai.[4] Bellas collas, en particular os druidas, piensan que Yule ye a fiesta an se zelebra o Re Quercia e o Re Agrifoglio, siempre relazionatos con l'año nuebo e o naximiento d'o Sol;(3)A fiesta d'o Imbolc n'a Wicca ye dedicata lá la purificazión, que zelebra la fertilidat dibina. Ye zelebrata o 1 de frebero e o 2 de frebero. Tamién ye clamata Brigid, nombre d'a dibinidat druida. O Cristianismo asimiló ista diosa como Santa Brichida d'Irlanda.celebra[5] Ye una fiesta dedicata á la luz, por ixo os ritos zelebratos n'ista chornata son basatos esenzialmén en enzender muitas belas botibas. (4) Ostara ye una fiesta zelebrata o 21 de marzo]], dedicata á la diosa Eostre, patrona d'a fertilidat, d'a renobazión d'a bida e asoziata á la lepra. A fiesta estió asimilata por a Pascua cristiana, anque n'os paises anglosaxons, o nombre d'Easter, recalca o istoria d'a fiesta, cuala tamién ye clamata Esostre u Eostar, como a dibinidat á cuala ye dedicata. N'a Wicca, simboliza á o Dios n'o suyo masimo esplendor e á la Diosa portadora d'a nueba bida.(5)[[Beltane] ye probablemén a fiesta más sentita d'so güeito sabbats. N'a Wicca representa a chunión cosmica entre o Dios e a Diosa. Ye considerata una chornata mistica en cuala o dibino ye en plena autibidat n'o mundo natural, e tiende á esprisar-se á trabiesas d'a chunión d'os seres fisicos; ye por ixo por cualo ista fiesta ye dedicata á la mistica sexual d'a chunión entre o macho e a embra. Ye zelebrata o 1 de mayo chunto á la tradizión d'enzender fuegos n'o campo, debán de cualos ban-se á zelebrar ritos de purificazión. Ye una fiesta esclusibamén irlandesa, orichinaria d'os pueblos gaelicos.(6-7)Lunasa, asoziata á Lammas, ye una fiesta dedicata á o Dios e á o suyo sacrifizio simbolico. Uno d'os aspeutos sagratos d'ista fiesta ye o grano, que en muitas tradiziones representa á o Dios. Mientras d'a fiesta ye preparato lo pan, chunto á o grano. (8)Mabon ye una fiesta en cuala, n'a Wicca, zelebra-se a zercaniya d'a muerte d'o Dios (isto suzede en Samhain). A fiesta caye o 21 de setiembre en l'emisferio boreal e o 21 de chunio en l'emisferio austral. Cada tradizión neopagana tién as suyas propias fiestas espezificas, correspondientes á conzeutos doutrinals e teolochicos, sopre tot, que se chune en alcuentros [mitolochia|mitolochicos]]. N'o kemetismo, por echemplo, as fiestas son as mesmas que en l'Antiguo Echipto. Dimpués d'istas festibidaz escomienza a Pasión d'Osiris, en cuala se zelebra a muerte d'Osiris en mans de Seth, o suyo chirmán, que ye o caos. Osiris ye resuzitato por a suya muller e chirmana Isis, diosa d'a naturaleza e d'a fertilidat, que da a bida. A chunión mistica d'istos zaguers dioses orichinará a luz, Orus, naxito ta luita contra o caos e as tinieblas. Atra fiesta kemetica importán ye Isis luminosa, dedicata enteramén á la diosa. A fiesta ye una zelebrazión d'a luz e por isto o tema zentral son as belas, que iluminan lugars sagratos e abitazions. As atras relichions neopaganas basan-se n'as antiguas festibidaz d'o mundo clasico.