Pico Aneto
De Biquipedia
- Iste articlo ye sobre o pico perinenco. Ta o lugar ribagorzano se beiga Aneto.
Aneto | |
![]() Bersán norte de l'Aneto |
|
Altaria | 3.404 m |
Latitú | 42°38′ N |
Lonchitú | 0°40 E |
Situazión | Uesca, Aragón |
Cordelera | Perinés |
Primera puyada | 20 de chulio 1842 por Albert de Franqueville, Platon de Tchihatcheff, Pierre Sanio, Pierre Redonnet, Jean Sors y Bernard Arrazau |
Rota de puyada más fázil |
{{{rota}}} |
L'Aneto ye o pico más alto d'Aragón y d'os Perinés. A suya altaria ye de 3.404 metros. En a suya tuca s'instaló una cruz de fierro y una imache d'a Birchen d'o Pilar, patrona d'Aragón.
[Editar] Cheografía
Ye situato en o estremo norte d'o mazizo d'a Maladeta y ye formato, como tot o mazizo, de granito normal. En as suyas bersans se i troban glaziars permanens. O más importán ye lo d'a cara norte que tién unas 100 etarias d'amplaria. Almenistratibamén pertenexe á lo termín monezipal de Benás.
Os suyos glaziars desauguan en as bals de Barrancs y Ballibierna; as dos orograficamén aberban de desauguar en o río Esera, y en a ball de Salenques que ba á la Noguera Ribagorzana. Manimenos as auguas d'a ball de Barrancs s'amagan por o forau d'aigualluts, surtiendo en a bersán norte d'os Perinés, en o puesto clamato Uelhs deth Joeu (u Güells del Jueu), en l'Artiga de Lin (Bal d'Aran), d'an baxa dica la Garona.
[Editar] Una mica d'istoria
Cuan estió cartografiato por primera begata se li dió lo nombre d'o lugar d'Aneto, en a ball de Barrabés, que ye an un equipe franzés yera fendo istos quefers. A l'atro canto d'os Perinés, á iste pico en dizen tradizionalmén en gascón Neto, u "Nethou" seguntes a ortografía afrancesata.
Encara que ye un pico mui bisible dende os puertos que comunican Luishon con Benás, a suya primera puyata no se produzió dica l'añada 1842, o 20 de chulio. Una colla de seis personas, dende Luishon, i plegoron á la tuca por una estrania endrezera. Os seis espedizionarios estioron Platon de Tchihatcheff, promotor d'o biache chunto con Albert de Franqueville y os guías Jean Sors, Pierre Sarrio, Bernat Arrazau y Pierre Redonnet.
L'1 de marzo de 1879 Monts, Courrèges y Paget rematoron a primera puyata en ibierno, y o 8 d'abril de 1904 Robach y La Falisse farian a primera puyata con esquís.