Descusión usuario:Willtron
De Biquipedia
Antiguas descusions en:
- Archibo 2005
- Chinero-Frebero 2006
- Marzo 2006
- Abril-Chunio 2006
- Chulio-Setiembre 2006
- Otubre 2006-Chinero 2007
- Frebero-Chulio 2007
Contenius |
[Editar] Dudas
¿Hay alguna regla para decir cuando se traduce CH o X del castellano al aragonés? -- Qiyo
- No hay ninguna, porque el aragonés no es un dialecto del castellano. Por tanto, las "reglas" son con respecto al latín.
Con eso quiero decir que no siempre que en castellano hay J en aragonés esCH o X. Si la J castellana viene del latín LI, entonces en aragonés es LL. Por eso en aragonés es ALLO, CELLA, MULLER... aunque en castellano sea J, porque en latín era ALIU, CILIA y MULIERE. Si sabes alguna otra lengua románica verás que pasa igual. Portugués, catalán, francés, italiano... también hacen LL.
Digamos que la "regla" general, que tendrá excepciones, es que en aragonés es CH cuando viene del latín GE/GI o IA-/IO-/IU-. Si no sabes latín, pues puedes buscar el origen de las palabras en diccionarios online, como el de la Real Academia Española. Allí verás que la jota de AJO viene de LI, pero que la jota de JOVEN, p.ej., viene de IUVENE. Por tanto, hay un 90% de posibilidades de que en aragonés sea CHOBEN, como así es. De todas formas, eso será si la palabra aragonesa y castellana vienen de la misma latina, porque no tiene porqué ser así. Muchas palabras del aragonés tienen otros orígenes (íbero, vasco, árabe, occitano, germano, catalán, francés...). La CH de CHANDRA no se corresponde a ninguna palabra castellana JANDRA, porque su origen es vasco: ETXE ANDRA. Así que lo mejor (lo imprescindible, digamos) es tener al alcance un diccionario aragonés. (Que mientras no haya oficiales tampoco son garantía de nada, pero que para empezar ayudan mucho.)
Las jotas castellanas que en aragonés son (I)X, como BOJ=BU(I)XO, FAJA=FA(I)XA o COJO=CO(I)XO, lo son porque el origen latino es distinto a los anteriores, y vienen de combinaciones como X, PS, SCI, etc. Además, algunas palabras como IXATA, donde uno habría esperado una jota en castellano, resulta que es AZADA, con z.
En fin. La única "regla" que quizá funcione en un alto porcentaje de ocasiones es la combinación castellana -NGE-/-NGI, -RGE-/-RGI- que sí es una CH: ÁNGEL = ÁNCHEL ; ARGENTINA = ARCHENTINA ; URGENTE = URCHENT ; ENERGÍA = ENERCHÍA, etc.
--Estrolicador 21:02, 1 agosto 2007 (UTC)
[Editar] Dzionario
¿Sapes si bi ha bello dizionario sopre ansotano u atro dialeuto del'aragonés n'a Ret? --Chabi
[Editar] Respuesta á Cosas
Dambos lo he beyito en testos n'aragonés (creigo, puede estar cantabro, sí, estará cantabro). E paraxe lo has dexato por lo que creigo que ye bien. No puedo traduzir dengún articlo en cualo yo sepa todas a parabras porque o mio ran d'aragonés ye nulo e no conixco a luenga. E bi ha parabras que yo me entiboco porque n'a biquipedia pone (por exemplo): tecstos e testos. Si quieres, n'a discusión d'a pachina de l'articlo que foi, pongo as parabras que creigo que son mal. E esprenzipiaré a poner una pachina n'a mia pachina d'usuario ta poner dudas porque drento de poquet no bi abrá sitio n'a mía descusión. Gracias por as correuzions. --Chabi
[Editar] Kazajstán
He beyito que n'a plantilla d'Europa (e tamién n'a d'Asia) aparixe iste país... ¡¡¡d'Asia!!!. ¿Son bien feitas as plantillas? --Chabi
- A parte d'o país á man cucha de l'Ural ye cheograficament europea. --Estrolicador 21:10, 1 agosto 2007 (UTC)
[Editar] sh --> x
¿Si n'a parabra Mixná a sh á estato traduxita ta x, por qué no se fa o mesmo en ashkezani? --Chabi
[Editar] Clasificazión d'os idiomas chermanicos
[1] ¿An se ponerba o bokmal, Riksmål, Trøndersk etz.? Si quiero traduzir istas luengas ta l'aragonés ¿estarba o mesmo nombre que n'a luenga local u basando-me n'as luengas romanicas (no creigo que bi haiga bello nombre en latín, son luengas de muito dimpués d'o naximiento d'os romanzes).
Quereba preguntar-te (¡jolio!, ¡qué pesado que soy!), cuála ye a norma ofizial d'a wikipedia, n'a que escribiz (¿u escrebiz?) EBRO e tú u a norma de Lascorz porque ya no sé cómo escrebir. --Chabi
Si puedes, coneutate, e charramos.
- O Bokmål e o Riksmål no son luengas; son dos trazas d'escribir en Noruega lo danonoruego. En berdat, ye la mesma, una més reformata e ufizial e l'altra més antiga e conserbadera. O trøndersk u noruego de Trøndelag ye un conchunto de bariedaz noruegas charratas á Trøndelag, con caracteristicas propias e més diferenziato d'o danés, pero no pas considerato luenga (dica ta on yo me sé). Si á un caso, lo trøndersk talment corresponda més t'o neonoruego que t'o (dano)noruego. Pero ye claro que os tres ixemplos perteneixen, pues, á lo noruego. --Estrolicador 20:28, 3 agosto 2007 (UTC)
[Editar] Tablas d'as luengas
N'a luenga zulú no he posato a tabla porque no sé de qué color meter-la. Chabi
[Editar] Cometa e Trasliterazión sanscrita
D'a primer pregunta: a milorcha ye o chuguet. Se nos referimos á la "estrela zerruta", n'a mía opinión, emos á parlar d'un cometa. Asinas ye igualment no només n'as altras luengas romanzes, tamién n'a resta d'idiomas europeus.
A 2a pregunta... Mmm, ista cuestión ye més difízil. Cuasi siempre bi ha dos opzions: (1) tradizional (2) "ufizial".
Pero en iste caso me se fa que ni en bi ha de tradizional ni an menos d'ufizial, encara que podemos fer como se bi n'ese. Ixo quier dizir que, d'aber-ne-ie una de tradizional, probablement ese feito como lo catalán (Xiva) u l'angles (Shiva). Alabez s'emplegaría una x. O problema ye que o son no ye esactament o mesmo, perque ye [ɕ], u sia que sona como una x mandarina u una s chaponesa u coreana á debant d' [i]. Ye per tanto pareixito, pero no totalment, trobando-se á meyo camín entre a nuestra xe e la ch de l'alemán ich.
Ye per ixo que como segunda opzión, cuasi més aconsellable que a primera, bi ye l' "ufizial", u sía, o símbol d'o IAST (Alfabeto Internazional ta la Trasliterazión d'o Sanscrito), que ye ś. O problema en iste caso ye se toz es ordinadors leyerán una s con azento acuto. Per ixo encara i surte una terzer opzión, a simplificazión d'a ś, una simpla s.
Conclusión: Xiva, Śiva u Siva (as tres son posibles). O mesmo ye aplicable á es altros dos: Xacti/Xakti, Śakti u Sakti; e Vixnu, Viśnu u Visnu (l'azento no ha á recayer n'a u, como fa o castellán).
Sopre a cuestión de B vs V: se femos uso d'as trasliterazions propiament ditas, con a ś (s), alabez emos á emplegar a v. Se el que femos ye l'adaptazión fonetica propia, con a x, alabez pienso que ye igualment azeptable una b, encara que cal parar cuenta en una cosa: a letra व d'o sanscrito sona entre una be interbocalica nuestra e una u como la d'esquiruelo/esquirgüelo. Rematando, que no sé qué sería millor, Xiba u Xiua. Puet estar millor alabez no tocar ixa v...
Bueno, no sé se t'he aclarato cosa u se l'he embolicato més encara. Tampoco ye que el tiengan tan claro en altras luengas. --Estrolicador 00:36, 8 agosto 2007 (UTC)
[Editar] Borrato
¡¡¡Qué has feito!!! Si as pachinas yeran n'a mia pachina d'usuario, ixo si que puedo fer-lo, (creigo). E no'n eba meter-las como portals. Yera t'organizar-me una mica. Dexa-las-me, please, que no las boi meter n'atro sitio que no siga la MIA PACHINA--- [[[Usuario:Chabi]]
-
- OK, d'alcuerdo. Ya beyeré lo que foi t'organizar-me.
[Editar] Ayuda
Bi o tuyo mensache, agora soi usuario de la Biquipedia, pero no charro prou bien a fabla, per ixo quiero contar con a tuya ayuda para editar articlos. Biendo o tuyo ran d`aragonés, creigo que o mio es solo alazetal...igual fare to lo que pueda. Si me equivoco, corrígeme. --Enkiduk 05:16, 13 agosto 2007 (UTC)
[Editar] Borrato
¿Por qué has borrato o Libro de Mormón? ¿Faltas? ¿Mui corto? -- Usuario:Chabi
- Pon-lo de nuebo, que lo acabo agora mesmo.
[Editar] X
¿Cuán se traduze a X por CS (ortodoCSia) e cuán por S (eSternos)? -- [[[Usuario:Chabi]]
[Editar] Diyas
¿Es día o diya. yo siempre he leído el segundo. Y ¿por qué siempre me borras el artículo Ilesia d'os Santos d'os Zaguers D.....? 17:02, 15 agosto 2007 (UTC) Chabi
- [2] Lo estoy traduciendo al aragonés así como otros artículos para mejorar un poco la categoría de religión, supongo que me dirás que empiece por otras ramas como el catolicismo. He empezado por esta porque es un artículo que no había en la wikipedia en aragonés, el del catolicismo ya lo habían empezado. Intentaré acabar el artículo sobre las denominaciones cristianas. Sí, es una lista, pero ayuda un montón a que no se te olvide ningún artículo y, si me ayuda alguien a traducirla, el trabajo avanzará más rápido. --Chabi 18:20, 15 agosto 2007 (UTC)
[Editar] Please change my name
Please change my name from Edmundkh to EdmundEzekielMahmudIsa, and then leave me a message in English Wikipedia. Thank you! --Edmund the King of the Woods! 08:00, 18 agosto 2007 (UTC)