Ümumi Türk Tarixi

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Ümumi Türk Tarixi
Tarixi və Müasir Türk Dövlətləri
İmperiyalar



Dövlətlər






Günümüz




Bu kutu: gör   değiştir

[redaktə / تحریر] Ön Türklər

Orhun Yazıtlarında qullanılan dil, Türk dilinin və Türk xalqlarının çox əvvələ dayandığını göstermektedir. Hunlar əvvəli Türk toplulukları haqqında,

  • Karasuk mədəniyyəti
  • Afayesnova mədəniyyəti
  • Andrenova mədəniyyəti
  • Anav mədəniyyəti

olaraq adlandırılan dört ana bölgədən bəhs edilmekdədir. Ön-Türklər haqqında Şölgentaş, Kurgan, Pazırık kalıntıları bulunmaktadır.

Ön-Türkler Orta Asya'daki iqlim dəyişikler yüzünden yerleşik hayattan, köçmən həyətə geçmek zorunda kalmışlardır. Özlərinə yazlıq və qışlıq bölgeler tayin etmişlerdir. Ön-Türklər ilə ələqalı yapılan araştırmalarda yerleşik mədəniyyətə aid objelere rastlanılmaktadır. Ön-Türkler'de geyik ön plana çıkmaktadır. Türk kavimleri atla göçebe hayata geçtikten sonra tanışmıştır. Ön-Türklərə aid mağara resimlerinde "geyik boynuzu takmış at figürlerine" rastanılmaktadır. Bu durum, Türklerin ata geçiş dönemi yaşadıklarını göstermektedir.

Türklərin Ana Yurdu: Türkistan (Orta Asiya və Sibirya)
Türklərin Ana Yurdu: Türkistan (Orta Asiya və Sibirya)

Orta Asya'da görülen iqlim değişiklikleri, Türk kavimlerinin ilk göç hareketlerine sebep olmuştur. Hint yarımadasına, Ortadoğu'ya, Karadeniz'in kuzeyine, Çin'e, Sibirya'nın kuzeyine doğru göçler yaşanmış ve Türk kavimleri oradaki halkların içine karışmışlardır. Göçü tercih etmeyen Türk kavimleri ise Orta Asya'nın değişen koşullarına adapte olmaya çalışmışlardır.

M.Ö. 400 yıllarında Saka ya da İskit olarak adlandırılan Qərbi Türkistan və Qara dəniz çevresinde kurulan və Orta Asya'nın daxillərinə doğru uzanan devlete ait buluntularda Türk mədəniyyətini yansıtan objelere rastlanılmaktadır. Bu durum, Sakaları oluşturan xalqın bir kısmının və ya Saka devletinin Türk olduğu yönünde düşüncelere sebep olmaktadır. Tarix bilimcilerin bir kısmı ve Türkolog'lar Sakaların Türk olduğunu ileri sürmektedir. Hun devletinin ise Sakaların çöküntüye geçmesiyle doğu kanadını idare edenlerin ve doğu kanadı xalqlarının kurduğu bir dövlət olduğu görüşünü benimsemektedirler.

Başqa dillərdə