Bəhmən Vətənoğlu
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
Bəhmən Kalış oğlu 1932 ci ilin dekabr ayının 31 də, hal hazırda ermənilərin işğalında olan Kəlbəcər rayonunda anadan olmuşdur. Orta məktəbi qurtardıqdan sonra öz kəndlərində kitabxanaçı işləyən Bəhmən Vətənoğlu 1960 cı ildə Azərbaycan dövlət Universitetinin tarix fakultəsinə daxil olur. Ali təhsilini başa vurduqdan sonra isə Kəlbəcərə qayıdıb müəlim kimi fəaliyyətə başlayan Bəhmən Vətənoğlu sonralar uzun müddət məktəb direktoru vəzifəsində çalışmışdır.
Təxəllüsündən göründüyü kimi şairin müraciət etdiyi mövzularda Vətən məhəbbəti ,Vətən həsrəti qabarıq şəkildə özünü biruzə verməkdədir. Bəlkə də elə ona görə şair "Vətən bizi bağışlamaz" adlı kitabında uzun ön sözəvəzinə: - "Bu balaca kitabçada yazıların çoxu isə taleyimizə tuş gələn qaçqınlıqdan sonrakı ürək çırpıntılarımdır" - bir cümlə ilə kifayətlənmişdir.
Utanmasam uşaq kimi ağlaram ,
Yamanca düşübdü yadıma dağlar .
İstəyirəm bir ah çəkəm ürəkdən ,
Qorxuram alışa oduma dağlar .....
Sənəti və Şəxsiyyəti bir bədəndə birləşdirən Bəhmən haqqında çox sözlər yazmaq olar . Yaxşı olardı ki Bəhmənin nisgillə, məhəbbətlə, üsyanla dolu olan şerləri bizi bu ağır işin öhdəsindən çəkib çıxartsın.
Yazığım gəlir
Dünya kiminə kef , kiminə dəhşət ,
Bunları qanana yazığım gəlir .
Duyub düşündükcə ömrün sonunu ,
İnsanam , insana yazığım gəlir .
Dövran təzələdi yenə dərdimi ,
Saz nədir , bilməyən tərpədir simi ,
Bir ağılsız naşı qəvvaslar kimi ,
Düşəndə ümana yazığım gəlir .
Ömür yolarında ağardı birçək ,
Ay ellər , atalar alimdi gerçək :
Cüt olsa milçək də qalib gələcək ,
Tək olan aslana yazığım gəlir .
Xilqətin sirrini duya bilmirəm ,
Hər sözü aşikar deyə bilmirəm ,
Niyə sızıldayır , niyə bilmirəm ,
Naləli kamana yazığım gəlir .
Gözümdən yaş axır üzümə dən - dən ,
Aman ay ayrılıq olmuyaydın sən .
Bir ölüm yaxşıdı sevilməməkdən
Talesiz cavana yazığım gəlir .
İgid ƏR adlanar qeyrət olanda ,
Üzdə həya olar , ismət olanda ,
Dilbilməz nadana qismət olanda ,
Əhli - hal canana yazığım gəlir .
Bir an çatılmazmı qaşı ovçunun ,
Axmazmı gözündən yaşı ovçunun ,
Dəyəndə gülləsi naşı ovçunun
Yaralı ceyrana yazığım gəlir .
Dövrün gərdişinə uya bilməyib ,
Qəlbindən qubarı yuya bilməyib ,
Eşqini kimsəyə deyə bilməyib
Gizlicə yanana yazığım gəlir .
Zalım zaman kimi etdi bəxtiyar ,
Ürəklərdə kədər , həsrət , intizar ,
Aman Allah daglar boyda dərdi var
Bəhmən tək ozana yazığım gəlir .
Ay ana
Vətən bizi bağışlamaz silsilə şerlərindən ....
Ay köksü parça - parça , ay ürəyi yaralı ,
Ay süsənli , sünbüllü , bənövşəli , lalalı ,
" Ay Qüdrətdən səngərli , ay qüdrətdən qalalı "
Səngərlərin boş qaldı , qalaların virana ,
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Gəlin qaya qan ağlar , Dəli Dağı dardadı ,
Susub ceyran bulağı , Səməd Vurğun hardadı ,
Tərtər suyu qan gəlir , yaman ahu zardadı ,
Bu fəryad elə qopdu səs yayıldı cahana ,
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Yerdən alov püskürdü , göydən gürşad ələndi ,
Qəzəbindən Murovun zirvəsi silkələndi ,
Günahsız cavan öldü .... torpaq qana bələndi ,
Niyə bir nəfər kimi biz qalxmadıq üsyana ,
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Kim deyir ki ölənlər , vədəsi çatdı , öldü ,
Qızlarımız özünü qayadan atdı , öldü ,
Neçə - neçə gəlinlər sularda batdı , öldü ,
Yenə bizim səbrimiz niyə çatmadı sona ?
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Sənə ana deməyə , haqqımız da yox bizim ,
Olsun o haqqı - sayın sinəmizə ox bizim ,
İldırımı , şimşəyi başımıza çax bizim ,
Biz dayana bilmədik keşiyində mərdana ,
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Vətən də unudulub , Vətən də atılarmı ?
Vətən də yad torpağa , yad elə qatılarmı ?
Vətən də alınarmı , Vətən də satılarmı ?
Lənət səni satana , lənət səni alana ,
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Belinə bel bağladıq , belimizi qıranın ,
Qarşısında baş əydik başımızdan vuranın ,
Başında baş olmadı başımızda duranın ,
Nifrət belə tarixə , nifrət belə zamana ,
Bizim kimi oğula bir layla de ay ana .
Torpaq
Qananlar əlində şirin nemətsən ,
Nadanlar əlində məzəli torpaq .
Xilqətin ilki də , sonu da sənsən ,
Varlığın axırı - əzəli torpaq .
Çox yarı yarından iraq eylədin ,
Yandırdın şamlara çıraq eylədin ,
Aldın qucağına torpaq eylədin ,
Neçə min ay üzlü gözəli torpaq .
Şadlıq da , möhnət də bərabər deyil ,
Vicdan da , qeyrət də bərabər deyil ,
Ömür də , dövlət də bərabər deyil ,
Bu əyrilik səndə düzəli torpaq .
Dağlar
Utanmasam uşaq kimi ağlaram ,
Yamanca düşübdü yadıma dağlar .
İstəyirəm bir ah çəkəm ürəkdən ,
Qorxuram alışa oduma dağlar .
Qoynunda olanda çəkməmişəm qəm ,
Ayrılanda gəlib gözlərimə nəm .
Bəxtimə yar olub , könlümə həmdəm ,
Dar gündə yetişib dadıma dağlar .
Şirin laylam olub bulağı , çayı ,
Unuda bilmərəm bu haqqı - sayı .
Mənim sevgim yoxdur ondan savayı ,
Bəhmənəm yazılıb adıma dağlar .