Pul

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Çağdaş Dünyamızda hamının həyatına daxil olan, hamının maddi, sosial və mədəni maraqlarını əhatə edən puldur.O, elə bir populyar , məşhur amildir ki, onun vasitəsilə insanlar , xalqlar , ölkələr arasında iqtisadi və mədəni münasibətlər həyata keçirilir və daim təkrar olunur. Biz müasir zamanda ilk öncə müəyyən forması, şəkli və ölçü-biçisi olan kağız pullarla qarşılaşırıq.Müxtəlif ölkələrdə xüsusi forma və şəkildə buraxılan , həmin ölkələrin pulları görürük.Bu pulların alıcılıq qabiliyyətinin, məzənnəsinin də çox müxtəlif olmasının şahidiyik.bəs kağız parçalarından ibarət olan , həmin funksiyaları yerinə yetirə bilən, dəyər ölçən, onların az və ya çox dəyərlərini ifadə edən məzmununu nə müəyyən edir? Dövlətlərin hökmü, möhrü və buna bənzər suallara tam aydınlıq gətirmək üçün pulun mənşəyini , yaranma tarixini bilmək, öyrənmək pul haqqında iqtisadi təfəkkürümüzü genişləndirə bilər.Tarixi mənbələr göstərir ki, pul insan cəmiyyətinin yaranması ilə bir vaxtda meydana gəlməyib.Milyon ildən artıq tarixi olan bəşər cəmiyyətində pul təxminən 6-8 min ildir ki, fəaliyyətə başlayıb.bunu da xatırlamaq lazımdır ki, pulu da, məhsulların çevrilib əmtəə olmasını da heç kim ixtira etməyib.O, əmtəə mübadiləsinin tarixi inkişaf prosesində təbii və qanunauyğun hadisə kimi, bir iqtisadi vasitə kimi meydana çıxmışdır.İbtidai icma quruluşunun son mərhələlərində, onun tədricən dağıldığı dövrdə ayrı-ayrı icmalar, tayfalar arasında məhsulun məhsula dəyişdirilməsi , yəni mübadilə edilməsi baş vermişdir.Bu o zaman mümkün olmuşdur ki, ayrı-ayrı icmalar öz tələbatından artıq qalan qida məhsullarını başqa icmalarda olan digər məhsullarla dəyişdirmək yolu ilə mübadiləyə daxil olmuşlar.Bu, icmalar, tayfalararasında təsadüfi hallarda, bəsit formalarda mübadilə münasibətləri idi.məsələn, bir icmada hasil edilən ov əti o icma üzvlərinin tələbatında artıq qaldıqda , onlar bunu qəbilələrdə artıq olan meyvə vəs. ərzaq malları ilə mübadilə edə bilmişlər.Əlbəttə, eyni əmək məhsulunu, məsələn, balığı-balığa dəyişdirmək mənasızdır.Mübadilə isə bir cür faydalı məhsulu başqa bir faydalı əmək məhsuluna müəyyən miqdar nisbətində dəyişdirilməsi deməkdir.