Mühəndislik

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Mühəndislik (mühəndis ərəbcə həndəsəni bilən şəxs deməkdir) bir peşə sahəsi olub, elmi-nəzəri əsaslanmış və emprik təsdiq edilmiş biliklərin və üsulların sistematik olaraq mənimsənilməsi və tətbiq olunmasını əhatə edir. Çağdaş cəmiyyətdə mühəndislik orta, ali texniki məktəblərin və həmçinin peşə məktəblərinin hazırladıqları ixtisasçılar qrupu tərəfindən yerinə yetirilir. Mühəndislərin əsas məşğul olduğu sahələr maşınqayırma, informatika, dağ-mədən və metal emalı, tikinti və iqtisadiyyatdan ibarətdir. Mühəndislər təbiətdə mövcud olan material və güclərdən istifadə etməklə, onları hər hansı bir məqsəd üçün texniki cəhətdən tətbiq etməyə çalışır. Mühəndislər analitiki düşüncəyə, praktikiyönümlü kifayət qədər nəzəri və tətbiqi biliyə malik olmalı və bu biliklərin verilmiş məsələlərin həllində qısa zamanda tətbiq edəbilmə qabiliyyəti ilə fərqlənməlidirlər.

VIII əsrdən başlayaraq güclənən ərəb xəlifəti ölkədə elmin, o cümlədən mühəndisliyin inkişafı üçün əlverişli şərait yaratmışdır. Bu dövrdə yaşamış müsəlman mühəndislərinin işləri heç də sonralar Avropada mövcud olan mühəndislərinkindən geri qalmamışıdr. Buraya Banu Musa qardaşları, Əl Cəzari, Tğıyəddin, Əl Qaracı, İbn Sina, Biruni kimi gğrkəmli şəxslərin işlərini göstərmək olar.

Qərbdə mühəndis kimi Ingenieur kəlməsi (it.-fr. mənşəli olub ingenium (döyüş maşını) və ingeniarius (yaradıcı usta, sonra tikinti ustası) mənasını verir) işlədilir. İlk sivil ingenieur termini XVI sərdə Hollandiyada körpü tikənlərə aid edilərək işlənmişdir. Leonardo da Vinçi o dövrdə italyan formasi olan „ingenier“ adını daşımışdır. Mühəndislərin hazırlanması üçün ilk dəfə olaraq XVIII əsrdə Fransada politexnik məktəbləri yaradılır. Bunun ardınca bir çox başqa ölkələrdə də texniki məktəblər açılaraq mühəndislik elminin genişlənməsi üçün dəyərli töhfələr vermişlər. XX əsrdən başlayaraq bu texniki məktəblərin çoxu inkişaf etdirilərək universitetlərə çevrilmişlər.

Başqa dillərdə