Boarische Grammatik (Pronomen)
Aus Wikipedia
Der Artikl do gheart zua Artiklsammlung iba'd Grammatik vo da Boarischn Sproch. A Ibasicht iba olle Artikl zum Thema findt ma in Boarische Grammatik.
Thema vo dem Artikl han de Pronomen.
Inhaltsverzeichnis |
[dro werkln] Personalpronomen
[dro werkln] Singular
Fòll | Person | Standarddaidsch | Boarische Vollforma | Boarische Suffix-/Kurzforma |
---|---|---|---|---|
Nominativ | 1. Person | ich | i | -ĕ/-ă |
Genetiv | 1. Person | meiner | meină | |
Dativ | 1. Person | mir | miă | -mă |
Akkusativ | 1. Person | mich | mi | -mĕ |
Nominativ | 2. Person | du | du | -d |
Genetiv | 2. Person | deiner | deină | |
Dativ | 2. Person | dir | diă | -dă |
Akkusativ | 2. Person | dich | di | -dĕ |
Nominativ | 3. Person | er, sie, es | eă/deă, si/de/NB: dej, s/es/dees | -ă, -s/-să, -s/-să |
Genetiv | 3. Person | seiner, ihrer, seiner | seină, iără, seină | |
Dativ | 3. Person | ihm, ihr, ihm | eăm, iără/iă, eăm | |
Akkusativ | 3. Person | ihn, sie, es | eăm/eăn, si/de/NB: dej, s/es/dees | -(ă)n/-nă(n), -(ă)s, -(ă)s |
Reflexiv | 3. Person | sich | si | -sĕ |
[dro werkln] Plural
Fòll | Person | Standarddaidsch | Boarische Vollforma | Boarische Suffix-/Kurzforma |
---|---|---|---|---|
Nominativ | 1. Person | wir | miă | -mă |
Genetiv | 1. Person | unser | unsă | |
Dativ | 1. Person | uns | uns/Sid-MB+SB: ins | |
Akkusativ | 1. Person | uns | uns/Sid-MB+SB: ins | |
Nominativ | 2. Person | ihr | ees/iă/NB: enk(s)/(de)ets/diăts | -s |
Genetiv | 2. Person | euer | enkă/aiă/aichă | |
Dativ | 2. Person | euch | enk/aich | |
Akkusativ | 2. Person | euch | enk/aich | |
Nominativ | 3. Person | sie | si/de/NB: dej | -s, -să |
Genetiv | 3. Person | ihrer | eănă | |
Dativ | 3. Person | ihnen | eănă/eă/dene/NB àà: deăne | |
Akkusativ | 3. Person | sie | si/de/NB: dej | -s, -ăs |
Reflexiv | 3. Person | sich | si | -sĕ |
[dro werkln] Heflichkeitsform
Fòll | Person | Standarddaidsch | Boarische Vollforma | Boarische Suffix-/Kurzforma |
---|---|---|---|---|
Nominativ | Heflichkeitsform | Sie | Si/Se | -S, -Să |
Genetiv | Heflichkeitsform | Ihrer | Eănă | |
Dativ | Heflichkeitsform | Ihnen | Eănă | |
Akkusativ | Heflichkeitsform | Sie | Eănă | -s, -ăs |
Reflexiv | Heflichkeitsform | Sich | Eănă |
[dro werkln] Beispüle mit de Personalpronomen
-
- Sie haben sich ganz schön vertan!
- Dee hâmd si gscheid vàdâ!
-
- Da haben sie sich aber ganz schön vertan!
- Do hâm sà si åwa gscheid vàdâ!
Wia mà segd, wiad im zwoadn Såtz des "sie" ois "sà" ausdruggd. In dea Såtzstellung kamma des àà need ândàsd schreim.
-
- Hast du es schon erledigt?
- Hosd às schâ gmochd?
-
- Hast du sie schon angerufen?
- Hosdàs schâ âgruafa?
Wia mà segd, wiad dees Woad fia "sie" und dees fia "es" bei dera Såtzstellung duach oa und dessêiwe Woad ausdruggd: Nämli duach "às", wobei des "à" bei da femininen Foam nua ois Bindevokal ân dees "hosd" städ.
D Heflichkeitsform:
-
- "Haben Sie sich angeschnallt?", fragt der Polizist.
- "Hâm S Eana âghengt?", frogd da Bolizisd.
-
- "Wir bringen Sie nach Hause; es ist schon spät!"
- "Mia foma Eana hoam; s is schâ schbod!"
-
- "Sie kenne ich!"
- "Eana keen i!"
[dro werkln] Vawendung vom Genetiv
Dean gits nu bå de Singular-Personalpronomen hinter Präpositionen, beispülsmässe: "wecha meiner, ohne deiner, hinter seiner" (gmoant is dòu òllawàl d Person sölwa, nix wos ihra ghèjert). Haintzadooch nimmt ma ower èjer en Dativ. De Plural-Personalpronomen kumma fir in Wendunga wej: "Mir wòrn unser sieme", des hoißt: "Mir wòrn siem Lait."
[dro werkln] Possessivpronomen
Standarddaitsch | Boarisch |
---|---|
mein | mei |
dein | dei |
sein, ihr, sein | sei, iără/iă, sei |
unser | unsă/Sid-MB+SB: insă/Nord-NB: unnă |
euer | enkă/aiă/aichă |
ihr | eănă/iă |
[dro werkln] Åbkirzunga
- MB = middlboarisch
-
- WMB = westmiddlboarisch
- OMB = ostmiddlboarisch
- SB = südboarisch
- NB = noadboarisch