Фінікс (Арызона)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.


Фінікс
Герб Сьцяг
Мянушка: «Даліна Сонцы»
Горад з 4 Траўня 1868
Плошча 1,230.5 km^(2) км²
Насельніцтва
 - з прыгарадамі
 - шчыльнасьць
1.461.575
3,865,077
1,188.4/km^(2)
Тэлефонны код 480, 602, 623
Геаграфічныя каардынаты 33° пн. ш. 112° з. д. (G)
Часавы пас
 - улетку
MST (UTC-7)
няма
Штат Арызона
Мэр Філ Гордан
Месцазнаходжаньне

Фінікс (па-ангельску: Phoenix) — сталіца і найбуйны горад амерыканскага штата Арызона. Заснаваны як горад 25 лютага 1881 года, першапачаткова зваўся Хуздо, што на мове Наваха азначае «Смажаніна месца», пазней пераназваны ў Фінікс.

Насельніцтва горада на 2005 прыблізна склала 1.321.045 чалавек (6-й па велічыні горад ЗША), разам з прыгарадамі — 3.865.077 чалавек (14-е месца ў ЗША). Фінікс таксама з'яўляецца найбуйнай сталіцай штата з усіх амерыканскіх сталіц, уключаючы федэральную сталіцу Вашынгтон.

Зьмест

[рэдагаваць] Геаграфія

[рэдагаваць] Геаграфічнае становішча

Панарама Фінікса
Панарама Фінікса

Фінікс размешчаны ў даліне рэкі Солт-Рівер, таксама вядомай як «Даліна Сонцы», на вышыні 340 м ад узроўню мардуючы, у цэнтральнай частцы Арызоны, у самім цэнтры пустэльні Санаран. Геаграфічныя каардынаты цэнтра горада — 33°31'42" пн.ш. 112°4'35" з.д.

Рака Солт-Рівер (Салёная рака) перасякае горад з усходу на захад. Рэчышча рэкі амаль заўсёды перасохлае, за выключэннем выпадкаў скіду вады з вадасховішчы, размешчанага вышэй па плыні, створанага для бесперабойнага забеспячэння горада прэснай вадой.

Тэрыторыя горада акружаная горамі Мак-Доўелл на поўнача-усходзе, Уайт-Танк на захадзе, Суперстэйшн на ўсходзе і С'ера-Эстрэла на паўдзённы-захадзе. У межах горада маюцца горы Фінікс і Паўднёвыя.

Паводле бюро перапісу насельніцтва ЗША, тэрыторыя горада складае 1.230,5 км^(2), з іх 1.229.9 км^(2) (99,95%) сушы і 0,6 км^(2) (0,05%) воднай паверхні.

[рэдагаваць] Клімат

Клімат Фінікса засушлівы, вельмі падобны з кліматам гарадоў вакол Персідскага заліва — Багдадом або Эр-Рыядом. Звыш 80 дзён у году, з канца чэрвеня па верасні, сярэднедзённая тэмпература перавышае +38°C. Абсалютны максімум +50°C быў зарэгістраваны 26 чэрвеня 1990, абсалютны мінімум 7 студзеня 1913 склаў -8,8°C. Наогул мінімальная тэмпература ўзімку вельмі рэдка апускаецца ніжэй нуля, апошні раз гэта адбылося 23 снежня 1991.

Лік ясных дзён у году каля 300. Сярэднегадавая колькасць ападкаў — 210 мм, самы вільготны месяц — сакавік (27 мм), самы сухі — чэрвень (4 мм). Снег у горадзе — вельмі рэдкая з'ява, адзначаўся ў горадзе ўсяго сем раз, апошні раз у снежні 1985. Максімальная вышыня снежнага покрыва дасягнула 10 см у студзені 1937.

Месяц Студзень Люты Сакавік Красавік Травень Чэрвень Ліпень Жнівень Верасень Окттябрь Лістапад Снежань Год
Сярэдні дзённы максімум, °C +19°C +21°C +24°C +29°C +34°C +39°C +41°C +39°C +37°C +31°C +24°C +19°C +30°C
Сярэдні дзённы мінімум, °C +5°C +7°C +9°C +13°C +18°C +22°C +27°C +26°C +22°C +16°C +9°C +6°C +15°C
Колькасць ападкаў, мм 21мм 20мм 27мм 6мм 4мм 2мм 25мм 24мм 19мм 20мм 19мм 23мм 210мм

Фінікс з'яўляецца самым смажанінай і адным з самых сухіх гарадоў ЗША.

[рэдагаваць] Дэмаграфія

Цэнтр горада
Цэнтр горада
Насельніцтва па гадах
1890 3,152
1900 5,544
1910 11,314
1920 29,053
1930 48,118
1940 65,414
1950 106,818
1960 439,170
1970 581,562
1980 789,704
1990 983,403
2000 1,321,045

Па перапісы 2000 года насельніцтва горада склала 1.321.045 чалавек, 465.834 хатнія гаспадаркі і 307.450 сем'яў. Шчыльнасьць насельніцтва 1.074 чал/км^(2). Шчыльнасьць гарадской забудовы — 403 хаты на км^(2).

35,7 % хатніх гаспадарак маюць дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў. 46,9 % складаюць людзі, якія жывуць у шлюбе, 12,9 % — сем'і без бацькі-карміцеля, 34 % хатніх гаспадарак не мае сем'і. Сярэдні памер хатняя гаспадаркі — 2,79, а сярэдні памер сям'і — 3,39 чалавек.

Насельніцтва горада па ўзросце: 28,9 % твары да 18 гадоў, 10,9 % ад 18 да 24 гадоў, 33,2 % ад 25 да 44 гадоў, 18,8 % ад 45 да 64 гадоў і 8,1 % — людзі старэй 65 гадоў. Сярэдні ўзрост гараджан складае 31 год. На кожныя 100 жанчын прыходзіцца 103,5 мужчын.

Сярэднегадавы прыбытак хатнія гаспадаркі складае 42.207$, сем'і — 46,467$. Мужчыны маюць сярэдні заробак 32.820$, жанчыны — 27.466$. 15,8 % насельніцтва і 11,5 % сем'яў жывуць за рысай беднаты. З агульнага насельніцтва 21 % дзяцей і 10,3 % пенсіянераў таксама жывуць у беднаце.

[рэдагаваць] Расавы і рэлігійны склад

На 2000 год, 71,07 % жыхароў Фінікса прыналежаць да белай расы, 5,1 % афра-амерыканцы, 2,02 % карэнныя народы Амерыкі, 2,0 % — азіяты, 0,13 % — жыхары абтокаў Ціхага акіяна, 16,4 % прадстаўнікі іншых росаў і 3,28 % прадстаўнікі двух або больш росаў. 34,06 % маюць лацінскае або іспанскае паходжанне.

Па перапісе 2000 года 45 % насельніцтва з'яўляюцца каталікамі, 37 % пратэстанты, 13 % мармоны, і 5 % габрэі.

[рэдагаваць] Гарады пабрацімы

Фінікс мае 10 гарадоў-пабрацімаў, вызначаных гарадской камісіяй параднённых гарадоў:

[рэдагаваць] Факты

  • Фінікс з'яўляецца самым смажанінай і адным з самых сухіх гарадоў ЗША.

[рэдагаваць] Спасылкі

афіцыйная бачына


Сталіцы штатаў ЗША

Ага́ё | А́йдага | Аклаго́ма | Алаба́ма | Аля́ска | Арызо́на | Арка́нзас | Арэго́н | А́ява | Ваёмінг | Вашынгто́н | Вэрмо́нт | Вірджынія | Вісконсін | Гаваі | Дэ́лавэр | Джорджыя | Заходняя Вірджынія | Ілінойс | Індыяна | Каларада | Каліфорнія | Ка́нзас | Кентакі | Канэктыкут | Луізіяна | Манта́на | Масачусэтс | Мінэсота | Місысы́пі | Мізу́ры | Мі́чыган | Мэн | Мэрылэнд | Нэбра́ска | Нэва́да | Нью-Гэмпшыр | Нью-Джэрзі | Нью-Ёрк | Нью-Мэксыка | Паўднёвая Дакота | Паўднёвая Караліна | Паўночная Дакота | Паўночная Караліна | Пэнсыльванія | Род-Айлэнд | Тэнэсі́ | Тэха́с | Фло́рыда | Ю́та