Паэтызм
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Паэтызм — першапачаткова літаратурны напрамак, які ўзьнік на тэрыторыі Чэхаславаччыны і ніколі не перасягнуў межы чэхаславацкай культурнай прасторы. Паэтызм меў амбіцыі быць ня толькі літаратурнай зьявай, а таксама спосабам сьветабачаньня. Мэтай паэтызму было поўнае вызваленьне ад палітыкі і аптымістычны погляд на сьвет. Ён быў засяроджаны выключна на сучаснасьць, дакладней на яе радасныя моманты. Галоўнымі пачуцьцямі сталася шчасьце і радасьць, у паэтызьме быў вельмі важным эмацыйны бок.
Асновай філязофіі паэтыстаў было адчужэньне і самаадчужэньне чалавека, праблема чалавечых адносінаў. Яны лічылі, што ў чалавечых адносінах і адносінах чалавека да навакольнага сьвету адбылася дэфармацыя. У гэтым адчужэньні яны вінавацілі грамадзтва, якое праз сваю сістэму арганізацыі перастала цікавіцца пачуцьцямі асобы, засяродзіўшыся выключна само на сябе. Мэтай паэтызму было дапамагчы выпраўленьню і пераадоленьню гэтага адчужэньня.
Зьмест |
[рэдагаваць] Гісторыя
Карані паэтызму ў пралетарскай паэзіі. Напрамак узьнік у асяродзьдзі авангарднай суполкі "Дэветсіл". Годам узьнікненьня лічыцца 1923 год, хаця тэрмін "паэтызм" зьявіўся толькі ў 1924 годзе. У 1924 годзе Карэл Тайге апублікаваў у часопісе "Host" ("Госьць") першы накід паэтызму, а ў 1928 годзе ў "Revui Devětsilu" быў надрукаваны Маніфэст паэтызму, які выйшаў пад назвай "Паэтызм".
У чэхаславацкай літаратуры паэтызм існаваў да Другой сусьветнай вайны.
[рэдагаваць] Паэтызм у літаратуры
Літаратары-паэтысты падкрэсьлівалі камбінаваньне паэтычных вобразаў без залежнасьці на лёгіцы. Прыярытэтам іхніх вершаў была прыгожая рыфма.
- Яраслаў Сайфэрт
- Віцезслаў Нэзвал (ягоная кніга "Пантаміма" сталася адной з падставовых твораў паэтызму)
- Карэл Тайге
- Франьцішак Галас
- Вілэм Завада
- Уладзімір Голан
- Уладзіслаў Ванчура
[рэдагаваць] Паэтызм у выяўленчым мастацтве
- Індржых Штырскі
- Тоен
[рэдагаваць] Гл. таксама
- Чэская літаратура
- Дэветсіл