Пятро Глебка

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.



Пятро Глебка
Пятро Глебка

Гле́бка, Пятро (Пётр Фё́даравіч) (6 ліпеня 190518 сьнежня 1969) — беларускі паэт, драматург, перакладчык, вучоны, грамадскі дзеяч, акадэмік АН БССР (1957).

Зьмест

[рэдагаваць] Біяграфія

Нарадзіўся 6 ліпеня 1905 году ў вёсцы Вялікая Ўса Ўздзенскага раёна Менскай вобласьці ў сялянскай сям'і.

Пасля заканчэньня Ўздзенскай сямігодкі (1923) працаваў сакратаром сельсавета. У 1924 годзе паступіў у Менскі педагагічны тэхнікум, з якога ў 1927 годзе перавёўся на лiтаратурна-лінгвістычнае аддзяленьне пэдагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Адначасова быў сакратаром рэдакцыі часопіса «Узвышша» (19281930). Пасьля заканчэньня ўніверсітэта (1930) працаваў у рэдакцыях газэты «Калгаснік Беларусі», часопіса «Полымя рэвалюцыі», кансультантам у кабінеце маладога аўтара пры СП БССР. У час Вялікай Айчыннай вайны — у рэдакцыях франтавых газэт «За Савецкую Беларусь», «За свабодную Беларусь». Пад псэўданімам Язэп Касіла друкаваў сатырычныя творы ў газэце-плякаце «Раздавім фашысцкую гадзіну» і ў «Партызанскай дубінцы».

У 19431945 гады — рэдактар выдавецтва ЦК КП(б)Б «Савецкая Беларусь», галоўны рэдактар Дзяржаўнага выдавецтва БССР у Маскве. У 1944 годзе прызначаны таксама кіраўніком трупы па складаньню «Руска-беларускага слоўніка» (1953), у 19521956 гады загадваў сэктарам лексыкаграфіі ў Інстытуце мовы, літаратуры і мастацтва Акадэміі навук БССР. У 19561957 гады — дырэктар Інстытута мовазнаўства, у 19571969 гады — дырэктар Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР. Адначасова ў 19661969 гады — акадэмік-сакратар аддзяленьня грамадскіх навук АН БССР. Выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР (19551967). Як чалец дэлегацыі Беларускай ССР неаднаразова ўдзельнічаў у рабоце сэсіяў Генэральнай Асамблеі ААН (1955, 1956, 1957, 1964). Акадэмік АН БССР. Чалец СП СССР з 1934 году.

Выступаў з нарысамі, літаратурна-крытычнымі і публіцыстычнымі артыкуламі. Выйшлі кніжка нарысаў «Ураджай» (з П. Броўкам, 1933), зборнік артыкулаў «Паэзія барацьбы і перамогі» (1973), «Пытаньні гісторыі, філялёгіі і мастацтва» (1975). Аўтар многіх навуковых прац у галіне беларускай лексыкаграфіі, мастацтвазнаўства і фальклярыстыкі. Ініцыятар і заснавальнік выданьня ў АН БССР шматтомнага Збору беларускага фальклёру (1970).

Узнагароджаны ордэнам Леніна, двума ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сьцяга, ордэнамі Чырвонай Зоркі, «Знак Пашаны» і мэдалямі.

Імем Глебкі названая вуліца ў Менску.

[рэдагаваць] Бібліяграфія

[рэдагаваць] Зборнікі вершаў

«Шыпшына» (1927)

«Урачыстыя дні» (1930)

«Хада падзей» (вершы, паэмы, 1932)

«Чатыры вятры» (1935)

«Мужнасьць» (вершы, паэмы, 1938)

«Пад небам бацькаўшчыны» (вершы, паэмы, 1947)

«Нашай славы зара» (вершы, паэмы, 1947)

«Размова аб шчасьці» (1948)

«Вершы» (1975)

«На спатканьні дарог» (1990)

[рэдагаваць] Паэмы

«Арка над акіянам» (1932)

«Арлянка» (1932)

«Над Бярозай-ракой» (1940)

«У тыя дні» (1957)

[рэдагаваць] Зборнікі вершаў для дзяцей

«Пад сьцягам перамог» (1952)

«Прывітаньне Радзіме» (1961)

«Вобразы роднай краіны» (1964)

«Наш сьцяг» (1972)

«Наш лес» (1973)

«Шчасьлівы май» (1985)

[рэдагаваць] Іншыя творы

«Ураджай» (кніжка нарысаў з П. Броўкам, 1933)

«Сьвятло з Усходу» (вершаваная драма, 1957, пастаўленая ў 1957)

«Андрэй Касьценя» (лібрэта, пастаўленае ў 1970; пазьнейшая назва — «Лясное водгульле», 1971)

«Паэзія барацьбы і перамогі» (зборнік артыкулаў, 1973)

«Пытаньні гісторыі, філялёгіі і мастацтва» (зборнік артыкулаў, 1975)

[рэдагаваць] Пераклады

Перакладаў на беларускую мову творы А. Пушкіна («Барыс Гадуноў», вершы), М. Лермантава, М. Някрасава, А. Чэхава, Дж. Байрана, А. Міцкевіча, С. Стандэ, М. Горкага, У. Маякоўскага, А. Пракоф'ева, А. Суркова, М. Галоднага, Б. Лаўрынёва, Т. Шаўчэнкі, М. Рыльскага, М. Бажана, П. Варанько, I. Харыка, А. Платнера і інш.

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі