Пенсільванія
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
![]() |
Гэты артыкул патрабуе ўдакладненьня артаграфіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, адрэдагаваўшы яго. (дапамога) |
|
|||||
Мянушка штата: Штат-Краевугольны Камень | |||||
![]() Іншыя штаты ЗША |
|||||
Сталіца | Харысбург | ||||
Найбуйнейшы горад | Філадэльфія | ||||
Губэрнатар | Эд Рэндэл | ||||
Плошча - Агулам - Сушы - Вады - % вады |
33-я па ЗША 119 283 км² 116 074 км² 3 208 км² 2,7% |
||||
Насельніцтва - Усяго (2000) - Шчыльнасьць |
6-е па ЗША 12 281 054 105,80/км² |
||||
Стаў штатам Дата заснаваньня |
2-м 12 снежня 1787 |
||||
Часавы пас | Усходні час: UTC-5/-4 |
Пенсільванія (па-ангельску: Commonwelath of Pennsylvania) — адзін з штатаў ЗША.
Першымі еўрапейскімі пасяленцамі на тэрыторыі сучаснай Пенсільваніі былі шведы і галандцы. У 1681 ангельскі кароль Карл II перадаў маладому ангельскаму квакеру Уільяму Пэну вялікую тэрыторыю да захаду ад ракі Дэлавэр. У 1682 Пэн заснаваў калонію-сховішча для пратэстантаў "Грамадствы сяброў" (афіцыйны назоў квакераў) і іншых гнаных за веру. У гонар бацькі Пэна, адмірала каралеўскага флота, калонія была названая Пенсільваніяй. Пенсільванія — па латыні Penn Silvania - Лясістая зямля Пэна.
Тады жа Ўільям Пэн, які вызнаваў ідэю братэрскага кахання паміж аднаверыцамі, заснаваў горад, якому прыдумаў назоў Філадэльфія, што на старажытнагрэцкім азначае Горад братэрскага кахання.
Паўстагоддзя эксперымент працякаў паспяхова, аднак затым у выніку сутычак з індзейцамі загінула шмат асаднікаў ірландскага і нямецкага паходжання. Квакеры (у адрозненне ад пурытан у Новай Англіі) адмовіліся супрацьпаставіць індзейцам сілу, бо не маглі паступіцца сваімі маральнымі прынцыпамі - непрыманнем войнаў і гвалту, рэлігійнай памяркоўнасцю - і змушаныя былі сыйсці з палітычнай сцэны калоніі.
У 1751 г. у Пенсільваніі быў адчынены першы на тэрыторыі брытанскіх калоній шпіталь, а таксама заснаваны першы ўніверсітэт - Універсітэт Пенсільваніі. У 1790 году Пенсільванія першай сярод паўночнаамерыканскіх штатаў прыняла закон аб вызваленні рабоў.
Пенсільванія актыўна ўдзельнічала ў вайне за незалежнасць. У 1776 году была прынятая Канстытуцыя Садружнасці Пенсільванія (афіцыйны назоў штата). Тады жа ў Філадэльфіі Другім кантынентальным кангрэсам абвешчаная Дэкларацыя незалежнасці і Пенсільванія, нараўне з дванаццаццю іншымі былымі паўночнаамерыканскімі калоніямі Вялікабрытаніі, утварыла Злучаныя Штаты Амерыкі.
Адміністрацыйныя адзінкі ЗША | ![]() |
||
---|---|---|---|
Штаты |
Агаё | Айдага | Аклагома | Алабама | Аляска | Арызона | Арканзас | Арэгон | Аява | Ваёмінг | Вашынгтон | Вэрмонт | Вірджынія | Вісконсін | Гаваі | Дэлавэр | Джорджыя | Заходняя Вірджынія | Ілінойс | Індыяна | Каларада | Каліфорнія | Канзас | Кентакі | Канэктыкут | Люізіяна | Мантана | Масачусэтс | Мінэсота | Місысыпі | Мізуры | Мічыган | Мэн | Мэрылэнд | Нэбраска | Нэвада | Нью-Гэмпшыр | Нью-Джэрзі | Нью-Ёрк | Нью-Мэксыка | Паўднёвая Караліна | Паўднёвая Дакота | Паўночная Караліна | Паўночная Дакота | Пэнсыльванія | Род-Айлэнд | Тэнэсі | Тэхас | Флорыда | Юта |
||
Фэдэральная акруга | Акруга Калюмбія | ||
Астраўныя тэрыторыі | Амэрыканскае Самоа | Абток Бэйкер | Гуам | Абток Хоўлэнд | Абток Джэрвіс | Атол Джонстан | Рыф Кінгмэн | Атол Мідўэй | Абток Наваса | Паўночныя Марыянскія абтокі | Атол Пальміра | Пуэрта-Рыка | Віргінскія абтокі | Абток Ўэйк |