Камбоджа
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
|
|||||
Нацыянальны дэвіз: Нацыя, Рэлігія, Кароль | |||||
![]() |
|||||
Афіцыйная мова | кхмерская | ||||
Сталіца | Пномпэнь | ||||
Найбуйнейшы горад | Пномпэнь | ||||
Урад | канстытуцыйная манархія Нарадом Сіхамоні Хун Сен |
||||
Плошча - Агульная - % вады |
89-е месца ў сьвеце 181 035 км2 2,5% |
||||
Насельніцтва - Агульнае (2006) - Шчыльнасьць |
63-е месца ў сьвеце 13 971 000 78/км² |
||||
СУП - Агульны (2006) - на душу насельніцтва |
89 месца ў сьвеце 36,82 млрд.$ 2 600 $ |
||||
Валюта | Рыель (KHR ) |
||||
Часавы пас - улетку |
UTS (UTC+7) +7 (UTC) |
||||
Незалежнасьць ад Францыі |
1949 | ||||
Дзяржаўны гімн | Nokoreach | ||||
Аўтамабільны знак | К | ||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .kh | ||||
Тэлефонны код | +855 |
||||
Камбоджа, Каралеўства Камбоджа (па-кхмерску: Kâmpǔchéa, Preăhréachéanachâkr Kâmpǔchéa) - краіна разьмешчаная ў паўднёва-усходняў Азіі, на паўвысьпе Індакітай на ўзьбярэжжы Тайлянцкай затокі. Мяжуе з Тайляндам, Лаосам і Віетнамам.
Зьмест |
[рэдагаваць] Гісторыя
З 1867 да 1953 году Камбоджа была калёніяй Францыі.
Падчас Другой сусьветнай вайны (ад 1941 да 1945 году) Камбоджа была акупаваная Японіяй і знаходзілася ў складзе Японскай імпэрыі.
9 лістапада 1953 году Камбоджа атрымала незалежнасьць ад Францыі і стала канстытуцыйнай манархіяй на чале з караём Нарадом Сіханук (па-ангельску: Norodon Sihanouk).
Пачас вайны ў Віетнаме камбаджыйскія ўлады прытрымліваліся палітыкі нэўтралітэту. Падчас замежнай паездкі караля ў 1970 годзе ў краіне адбыўся ваенны пераварот. Да ўлады прыйшоў пра-амэрыканскі генэрал Лон Нол (па-ангельску: Lon Nol).
З 1967 да 1975 году Комбоджа ахопленая грамадзянскай вайною.
У 1975 да ўлады ў краіне прыйшлі камуністычна арыентаваныя Чырвоныя Хмеры на чале з Пол Потам. Ацэнкі трагедыі панаваньня гэтага рэжыму для краіны розныя. Лічыцца, што падчас тэрору гэтых уладаў у краіне загінула як найменш 1 700 000 людзей[1], існуюць думкі і пра 3 000 000 ахвяраў.[2].
[рэдагаваць] Палітыка
Палітычнае жыцьцё Камбоджы рэгулюецца ў адпаведнасьці з канстытуцыяй прынятай у 1993 годзе, існуе парлямэнт, улада караля абмежаваная. Прэм’ер-міністар Камбоджы – кіраўнік ураду, а кароль зьяўляецца кіраўніком краіны. Прэм’ер-міністар прызначаецца каралём пры ўхваленьні Нацыянальнай Асамблеі, прэм’ер-міністар і яго міністры прадстаўляюць выканаўчую ўладу. Заканадаўчая ўлада прадстаўлена двухпалатным парлямэнтам: Нацыянальнай Асамблеяй Камбоджы і Сэнатам.
У кастрычніку 2004 года, Нарадом Сіхамоні быў абраны каралём спэцыяльным тронным кансыліюмам. Абраньне было зацьверджана прым’ер-міністрам Хун Сэнам, сьпікерам Нацыянальнай Асамблеі прынцам Нарадомам Ранарыдхам і двума ўдзельнікамі троннага кансыліюма.Ён каранаваўся ў Пномпэне 29 кастрычніка. Кароль увасабляе сымбаль краіны і не мае значнай улады.
[рэдагаваць] Адміністрацыйны падзел
Камбоджа падзелена на 20 правінцый, 10 выспаў і 4 муніцыпалітэта.
Муніцыпалітэты (Krong):
- Пномпэнь
- Сыханоўквіль
- Паілін
- Кеп
Правінцыі (Khett):
- Банцей Міанчэй
- Батамбанг
- Кампонг Чам
- Кампонг Чхнанг
- Кампонг Спіў
- Кампонг Тхом
- Кампот
- Кандал
- Кох Конг
- Краці
- Мандулкіры
- Одар Меанчыў
- Пурсат
- Прых Віхір
- Прэй Венг
- Ратанакіры
- Сыем Рыап
- Стунг Трэнг
- Свай Рыенг
- Такеа
Выспы (Koh):
- Кох Конг
- Кох Полавай
- Кох Ронг
- Кох Ронг Салмон
- Кох Сес
- Кох Танг
- Кох Тхас
- Кох Тхонсай
- Кох Траолах
- Кох Трыас
Пномпэнь – самы вялікі населены пункт краіны, яго насельніцтва складае 1 млн. чалавек з 13 млн. агульнага насельніцтва Камбоджы. Мандулкіры, правінцыя на мяжы з Віетнама, самая вялікая па плошчы, але мае самую малую колькасьць насельніцтва.
[рэдагаваць] Геаграфія
Камбоджа займае плошчу 181.035 квадратных кілямэтраў, мае межы з Тайляндам працягласьцю 800 кілямэтраў на поўначы і захадзе, з Лаосам працягласьцю 541 кілямэтр на паўночным усходзе і з Віетнамам на ўсходзе і паўночным усходзе. Марскі бераг Камбоджы (Тайляднзкая затока) складае 443 кілямэтры.
Найбольш значнай геаграфічнай асаблівасцю Камбоджы з'яўляецца так званая азерная раўніна, сфармаваная ў выніку затапленняў Вялікага Возера, якое ў Камбоджы завецца Тонл Cап. Гэтае возера займае плошчу каля 2.590 квадратных кілямэтраў падчас сухога сезону і плошчу каля 24.605 квардатных кілямэтраў падчас сезону дажджоў. Гэтая раўніна шчыльна заселеная і шырока выкарыстоўваецца для вырошчваньня рысу. Такім чынам яна з'яўляецца сэрцам краіны. Большая частка краіны (каля 75%) ляжыць на ўзвышшах большых за 100 мэтраў над узроўнем мора, у астатнім тэрыторыя занятая Кардамомскімі (па-ангельску: Cardamom) горамі (найвышэйшы пункт якіх знаходзіцца на вышыні 1.813 мэтраў) і іхнім працягам - т. зв. Слановымі горамі (вышыня ад 500 да 1.000 мэтраў), а таксама Дангрэксім (па-ангельску: Dângrêk) паднцяццем (сярэдняя вышыня 500 мэтраў), якое знаходзіцца на мяжы з Тайлянздкім рэгіёнам Ісан (па-ангельску: Isan). Самы высокі пункт Камбоджы - Фном Аорал (па-ангельску: Phnom Aoral) - знаходзіцца каля гораду Пурсат (сталіцы аднайменнай правінцыі) у цэнтры краіны.
[рэдагаваць] Эканоміка
[рэдагаваць] Дэмаграфія
[рэдагаваць] Рэлігія
[рэдагаваць] Культура
[рэдагаваць] Спорт
[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі
- ↑ David Chandler, Voices From S21: Terror and History in Pol Pot's Secret Prison. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1999
- ↑ Крэйг Этчэсан.Дакумэнтацыйны цэнтр Камбоджы, Пномпэнь, Камбоджа http://www.mekong.net/cambodia/toll.htm
Краіны Азіі |
---|
Азэрбайджан | Аман | Армэнія | Аўганістан | Бангладэш | Бахрэйн | Брунэй | Бутан | Віетнам | Грузія | Емэн | Злучаныя Арабскія Эміраты | Ізраіль | Інданэзія | Індыя | Ірак | Іран | Казахстан | Камбоджа | Катар | Кіпр | Кітай | Кувэйт | Кыргызстан | Лаос | Ліван | Малайзія | Мальдыўскія выспы | Манголія | М'янма | Нэпал | Пакістан | Паўднёвая Карэя | Паўночная Карэя | Расея | Рэспубліка Кітай (Тайвань) | Саудаўская Арабія | Сынгапур | Сырыя | Таджыкістан | Тайлянд | Туркмэністан | Турцыя | Тымор-Лешці | Узбэкістан | Філіпіны | Шры Лянка | Эгіпет | Японія | Ярданія |
Спэцыяльныя тэрыторыі: Абхазія | Ганконг | Курдыстан | Макао | Нагорны Карабах | Палестына |