Верашчака

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Верашча́ка — традыцыйная беларуская, польская і літоўская страва, вядомая з “саскіх” (саксонскіх) часоў, ад сярэдзіны XVIII стагоддзя. Пры двары караля Аўгуста III у Варшаве быў славуты кухмістр Верашчака, аўтар адмысловага спосабу падавання кілбасы: кілбаса, якая падавалася «на верашчаку», рэзалася ў талерцы, перакладалася кавалкамі сала і палівалася вострай падлівай. Есці яе трэба было лыжкай, адсюль і прымаўка: “за караля Саса лыжкай кілбаса”. У класічнай польскай кулінарыі верашчака, або кілбаса па-старапольску, дагэтуль гатуецца з белай кілбасы, зваранай у піве напалам з вадой, затым пакрышанай на кавалкі і вельмі хутка (каля 1 хв.) патушанай у густым заквашаным цыбулевым соўсе. Неўзабаве верашчака выйшла за межы каралеўскага двара і зазнала шэраг мадыфікацый у розных мясцінах і сацыяльных пластах Польшчы і ВКЛ. Напрыклад, у канцы XVIII стагоддзя у Нясвіжы частавалі «каўбасой, так званай верашчакай, з соусам падрыхтаванай», наведвальнікаў бернардынскага кляштару. У адным з варыянтаў В. уяўляла сабою густы суп з кілбасой, паўгускамі ды ячнай кашай. Стравы падобнай рэцэптуры, з мясцовымі адрозненнямі, вядомыя па ўсёй Беларусі пад назвай верашчака, часцей мачанка: падсмажаныя кавалачкі сала, каўбасы, свіныя рабрынкі з вострымі прыправамі падкалочваюць мукой і тушаць у печы. У Літве і на ПнЗ Беларусі верашчаку тушаць на бураковым квасе. Ядуць як мачанне для бліноў. Народная этымалогія выводзіла назву ад шыпення, якое зыходзіць ад кілбасы пад час гатавання. Адной з магчымых дадатковых падстаў пашырэння своеасаблівага “культу верашчакі” у XIX стагоддзі была асоба Марылі Верашчакі, каханай Адама Міцкевіча.


Артыкул створаны з дапамогай матар'ялаў з: Алесь Белы, праект «Наша Ежа»