Слуцак

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Слуцак
Герб
Плошча  ? км²
Насельніцтва 63 тыс.

Слу́цак (Слуцк) — горад у Менскай вобласьці Беларусі, цэнтар Слуцкага раёну.

[рэдагаваць] Гісторыя

Слуцак упершыню ўпамінаецца ў «Аповесьці мінулых гадоў» пад 1116 годам як адзін з гарадоў Тураўскай зямлі. З 1320-х-1330-х гадоў Слуцак знаходзіцца ў складзе ВКЛ. З 1395 з’яўляецца ўласнасьцю Алелькавічаў, у 1612-95 і 1744-1832Радзівілаў, з 1832 – князя Вітггэнштэйна, з красавіка 1847 дзяржаўная ўласнасьць.

У 15 стагодзьдзі Слуцак быў буйным феадальным горадам, меў Верхні, Ніжні і Новы замкі. У 1433 годзе з’яўляўся цэнтрам выступленьня беларускіх феадалаў супраць вялікага князя Жыгімонта Кейстутавіча. У 1441 годзе Слуцак атрымаў магдэбургскае права. У пачатку 16 стагодзьдзя ў выніку разбурэньня Слуцака крымскімі татарамі і засяленьня новапасяленцамі князі фактычна скасавалі самакіраваньне. З 1586 у складзе Наваградскага павета, меў замкавы суд, апалчэньне. У 1630-40 князь Багуслаў Радзівіл ператварыў Слуцак у горад-фартэцыю. Пры княскім двары вёўся Слуцкі летапіс, была бібліятэка, на падставе кніг і летапісу якой напісаў сваю «Хроніку» Мацей Стрыйкоўскі. 27 жніўня 1652 года Слуцку зноў нададзена магдэбургскае права а таксама герб «Пагоньчык». З 1617 года ў горадзе працавала кальвінісцкая школа, з 1624 – Слуцкая гімназія, з 1707 – Слуцкі езуіцкі калегіюм, з 1672 – Слуцкая друкарня. У 1730-40-ыя гады ў горадзе ўзьніклі суконная, палатняная мануфактуры, Слуцкая мануфактура шаўковых паясоў. У 1751 годзе распачаў працу Слуцкі тэатар Радзівіла.

У 1767 у Слуцаку была ўтвораная прарасейская Слуцкая канфэдэрацыя. З 1793 года Слуцак у складзе Расейскай імпэрыі, цэнтар Слуцкага павета Менскай губэрні. У лютым 1918 года ў ходзе Першай сусьветнай вайны горад заняты нямецкімі войскамі. У тым жа 1918 годзе дзейнічаў Беларускі нацыянальны камітэт, адчыненая Слуцкая беларуская гімназія, у 1919 – культурна-асьветніцкая арганізацыя «Папараць-кветка». Зь 1 студзеня 1919 года Слуцак у складзе БССР, з 27 лютага – у ЛітБелССР. Зь 10 жніўня 1919 да 15 ліпеня 1920 года горад заняты польскімі войскамі. У лістападзе-сьнежні 1920 года ў Слуцку адбылося ўзброенае антыбальшавісцкае Слуцкае паўстаньне, жорстка падаўленае Чырвонай Арміяй. У гады СССР Слуцак быў цэнтрам Слуцкай акругі, пазьней – Слуцкага раёна. Падчас нямецка-фашысцкай акупацыі ў горадзе дзейнічалі 3 лягеры сьмерці, агулам было зьнішчана звыш 25 тысяч чалавек. Слуцак вызвалены 30 чэрвеня 1944 года.

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі