Польская мова
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
![]() |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, напісаўшы яго. |
Польская (Język polski) | |
---|---|
Ужываецца ў: | Польшчы, Беларусі, Нямеччыне, Украіне і іншых краінах |
Рэгіён: | |
Колькасьць карыстальнікаў: | 50 мільёнаў |
Клясыфікацыя: | Індаэўрапейская Славянская |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў: | Польшчы, Эўразьвязе |
Рэгулюецца: | Рада польскай мовы |
Код мовы | |
ISO 639-1 | pl |
ISO 639-2(B) | pol |
ISO 639-2(T) | pol |
SIL | POL |
По́льская мо́ва (па-польску: język polski) — адна з заходнеславянскіх моваў індаэўрапейскай моўнай сям'і.
На польскай мове гаворыць блізу 50 мільёнаў чалавек, яна зьяўляецца дзяржаўнай мовай Польшчы, а таксама прызнанай мовай нацыянальнай меншасьці ў Летуве. Носьбіты жывуць таксама ў Нямеччыне, Ўкраіне i Беларусі
Зьмест |
[рэдагаваць] Асаблівасьці
[рэдагаваць] Артаграфія
- Польскі альфабэт: a, ą, b, c, ć, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó,
p, q, r, s, ś, t, u, v, w, x, y, z, ź, ż.
- Апрача таго, пэўныя гукі перадаюцца на пісьме дзьвюма літарамі: rz — вымаўляецца як 'ж',
ch — як 'х', dz — як 'дз', dź — як 'дзь', dż — 'дж', sz — як 'ш', cz — як 'ч'.
- Некаторыя гукі перадаюцца некалькімі сымбалямі: 'u' i 'ó', 'h' i 'ch', 'ż' i 'rz'.
- Літары v, x, q выкарыстоўваюцца пераважна ў запазычаных словах.
[рэдагаваць] Фанэтыка
- Гукі ą [οη] і ę [eη] — насавыя.
- Націск у польскіх словах прыпадае на другі ад канца склад.
- Замена ўласьцівых іншым славянскім мовам мяккіх або цьвёрдых зычных t, d, r на ć, dź, rz («ж»): ciasto, dzień, rzeka.
- Чаргаваньне е перад пярэднеязычнымі цьвёрдымі зычнымі, у залежнасьці ад паходжаньня, з а ці о: wierzyć «верыць» — wiara «вера», nieść «несьці» — niosę «нясу»;
- Чаргаваньне спалучэньня -er- пасьля мяккіх перад пярэднеязычнымі цьвёрдымі зычных з -аr-: twierdzić «цьвердзіць» — twardy «цьвёрды»;
- Чаргаваньне перад канцавымі звонкімі зычнымі ó («у») з о, ą з ę: bób «боб» — bobu «бобу», błąd «памылка» — błędu «памылкі».
[рэдагаваць] Гісторыя
Літаратурная мова фарміруецца на базе вялікапольскіх, малапольскіх і мазавецкіх гаворак. Паводле пэрыядызацыі літаратурная мова падзяляецца на наступныя этапы:
- Старажытанапольская мова — да 1500 году;
- Сярэняпольская мова — з XVI стагодзьдзя па другую палову XVIII стагодзьдзя.
- Новапольская мова — з другой паловы XVIII стагодзьдзя.
Пісьмовасьць на базе лацінкі. Старажытнейшы пісьмовы помнік – Свэнтакшыскія пропаведзі (сярэдзіна XIV стагодзьдзя).
[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі
Польская мова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Славянскія мовы | |||
Усходнеславянскія | беларуская | старабеларуская† | расейская | русінская | украінская | ||
Заходнеславянскія | чэская | кашубская | верхнялужыцкая | палабская† | польская | славацкая | ніжнялужыцкая | ||
Паўднёваславянскія | баўгарская | царкоўнаславянская | македонская | стараславянская† | сэрбская | басьнійская | харвацкая | чарнагорская | славенская | ||
Іншыя | праславянская† | русенорск† | славянасэрбская† | словіё | ||
†мёртвая мова |
![]() |
Афіцыйныя мовы Эўразьвязу | ![]() |
---|---|---|
ангельская | баўгарская | вугорская | грэцкая | дацкая | ірляндзкая | гішпанская | італьянская | латыская | літоўская | мальтыйская | нямецкая | нідэрляндзкая | польская | партугальская | румынская | славацкая | славенская | фінская | француская | чэская | швэдзкая | эстонская |