Santa Filomena, Dakbayan sa Iligan

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya

Ang Brgy. Sta. Filomena nga distansiya lang og mga pito ka kilometro gikan sa sentro sa Dakbayan sa Iligan paingon sa lalawigan sa Misamis Oriental nakabaton og daghang kalamboan ilawom sa pamunoan karon ni Barangay Kapitan Editha Y. Palafox. Igsoon siya ni Iligan City Ex-Mayor Dr. Alejo A. Yañez, ug asawa ni kanhi City Budget Officer Antonio Palafox (P.S.K).

Daghang dagkong kalamboan nga naangkon ang Sta. Filomena nga ginastohan sa salapi gikan sa nasyonal ug lokal nga kagamhanan sama sa Barangay hall, day-care center ug pagsemento sa dalan. Natukod usab ang fish port, VIOS, BESAMES Corn and Rice Mill, ug ang Maria Cristina Garden nga usa ka pribadong kalubngan.

Diha sa 503.9 ka ektaryang luna, nanimuyo karon ang 5,929 ka katawhan nga ang 3,010 mga lalaki ug 2,919 mga babaye. Mikabat sa P1.8 milyones ang total nga income sa barangay nga gikan sa RPT P240,000 ug uban pa P205,000.

Sityo Pandan kanhi ang Sta. Filomena sa 1912, sakop sa munisipyo sa Iligan nga na-Chartered City sa Hunyo 16, 1950. Ang mga lumulupyo kaniadto sa Pandan mga tal Iliganon, ug paglabay sa pipila ka tuig, may mga pamilyang lalin gikan sa Sugbo, Bohol, Ilocos, Bicol, Siquijor ug Lanao. Yano lamang ang panginabuhi sa katawhan kaniadto sama sa panagat, pamimingka ug suman; lahi karon nga ang klasipikasyon sa Sta. Filomena usa na ka Industrial Zone. Aduna na kiniy upat ka pundok sa Urban Poor— ang Palmira Homeowners Assn., ug hut-ong sa pagpanginabuhi.

Pito ra ka sityo kaniadto ang Brgy. Sta. Filomena: Pandan, Acmac, Barinaut, Lambaguhon, Dawag, Matuog ug Kiwalan. Sa pagkakaron, nahimulag na ang ubang mga sityo sama sa Kiwalan ug Acmac ug uban pa nga nangahimo nang barangay. Ang Sta. Filomena karon gilangkob na sa 21 ka purok.

Sa Disyembre 1966 pinaagi sa SP City Ordinance 323, nahimo nang barangay ang Sta. Filomena. Sukad niadto, ang nangapiling mga barangay kapitan mao sila si Telesporo Peñaflor, 1972; Antonio M. Palafox, 1982; Carmelito Ates, 1982; Lonmgino Halibas, 1988; ug Editha Y. Palafox, 1989.

Sa 1973, natukod ning maong dapit ang Filipinas-Eslon nga ang produkto mao ang mga tubo sa tubig. Sa 1975 nakaangkon na usab ang Sta. Filomena og laing planta— ang Iligan Coconut Oil Mill. Niini, midagsa ang mga tawo sa Purok Valderama. Sa 1982, natukod ang Caltex Depot, ug sunod nga natukod ang planta sa apog nga mao ang Summa Alta Tierra.

Naangkon usab sa Brgy. Sta. Filomena ang dugang talagsaong mga kalamboan sama sa Regs Beach Resort diin nahimo sab kining lodging house, Snowland By The Sea, Tellies Beach, Halibas Beach, Ello’s Beach ug nasundan sa Chelina Beach Resort & Lodging House nga aduna usay restaurant.

Gawas sa mga dapit lulinghayawan, aduna usay mga public high school ug ingon man mga Catholic school nga gipangtukod alang sa edukasyon sa kabataan dinhi sa Brgy. Filomena. Kasagarang relihiyon nga gisagop sa katawhan ning dapita mao ang Roman Catholic, Born Again, Seventh Day Adventist, Iglesia Ni Kristo, Baptist, UCCP, ug Redeemer.

Giatiman usab sa pamunoan ni Brgy. Kapitan Palafox ang bahin sa maayong panglawas sa katawhan. Pipila lamang ang matawag nga mal-nourish ning dapita ug kompleto ang imyunisasyon nga gihatag sa mga health personnel. Maihap lamang ang out-of-school youth, kasagaran sa kabatan-onan nanagtungha gayod.

Lakip usab sa gihatagan og pagtagad sa mga opisyal sa barangay ang problema sa polyusyon. Ug bisan pa nga ang Sta. Filomena may mga pabrika— mga timailhan sa usa ka dapit nga mauswagon, kiniy usa gihapon ka malinawon nga barangay sa Dakbayan sa Iligan.

Mga kaubang opisyal ni Brgy. Kapitan Editha Y. Palafox nga maoy nanaglihok sa mga serbisyong katilingbanon mao sila si mga Barangay Kagawad Geraldine Tagolimot, Glecerio G. Casas, Lucero G. Pagaling, Oscar C. Grate, Danilo C. Lacsi, Billy C. Malagum, SK Chair Herza C. Andres, Brgy. Secretary Loelie Buhian ug Brgy. Treasurer Cecilia B. Santos.—

Sa ubang pinulongan