Kannie gwn allesie veranderie lijk ie wilt
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
AFRIKAANSE SKRYWERS SUID-AFRIKA
MARTHINUS VAN BART Skrywer, joernalis, koerantredakteur
Gebore 24 November 1948 in Johannesburg. Skoolopleiding: Laerskool Newlands, Roodepoortse Hoërskool. Universitêre opleiding: BA (Geesteswetenskappe) aan die Randse Afrikaanse Universiteit; BA (Honneurs) Filosofie en Hoër Onderwysdiploma, Universiteit van Stellenbosch.
In 1976 getroud met studentemaat Edvige Young.
BROEPSLOOPBAAN:
Tree in Januarie 1976 in diens van Naspers (Die Burger) te Keeromstraat, Kaapstad.
Doen ervaring op as verslaggewer in die algemene nuusredaksie, die kunsredaksie, die BY-redaksie (naweek-byvoegsel), in die Kaapse en Wynbergse landdroshowe, in die Kaapse Hooggeregshof (6 jaar), by die buitestedelike nuusredaksie en by die Sakeredaksie. Doen ook ervaring in die Nagkantoor as vertaler, kopiekeurder, subredakteur, bladuitlegger en Nagnuusredakteur op. Ontvang opleiding as koerantfotograaf.
In 1985 word Van Bart aangestel as redakteur van die Overbergse streekbylae Hottentots-Holland-Burger. In 1987 word hy aangestel as eiendomsredakteur in beheer van die eiendomsbylae Woongids (later WoonBurger) en die nutsbylae In en Om die Huis. In 1992 word hy ook aangestel as kultuurredakteur met kultuurbylae KultuurKroniek (later Erfenis). In 1998 word hy bevorder tot spesialis-joernalis in eiendom- en kultuursake.
TOEKENNINGS:
In 1989 en in 1990 is Van Bart genomineer vir die Cape Times Centenary Award. Hy is deur die indertydse president van die Volksboukundige Vereniging van Suid-Afrika, dr. James Walton, voorgestel.
In 1996 het 'n hoofredaksielid van die Cape Times en die argitekte van die Kaapse Instituut van Argitekte hom weer vir die toekenning genomineer, en is die Cape Times Eeufees-medalje (Cape Times Centenary Award) op 9 Oktober 1996 aan hom toegeken.
In 1991 is die Stigting Simon van der Stel se Goue Medalje aan hom toegeken vir voortreflike bewaringsjoernalistiek.
In November 1995 het die Cape Tercentenary Foundation/Kaapse Drie-eeu Stigting hom genomineer vir die Molteno-toekenning vir bewaringswerk. Van Bart het die toekenning, wat ook ‘n kontantbedrag ingesluit het, van die hand gewys omdat dié tweetalige organisasie besluit het om in ooreenstemming met die sogenaamde Nuwe Suid-Afrika-ideologie eentalig Engels te word.
In 1997 is hy as lid van die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns (Kuns en Geesteswetenskappe) verkies.
In 1999 is die ere-penning van die Afrikaanse Volkskultuurvereniging en die ATKV aan hom toegeken vir voortreflike kultuurbevordering en -bewaring.
Op 10 Oktober 2000 het die Afrikaanse Taal- en Kultuurvereniging (ATKV) 'n spesiale oorkonde aan hom oorhandig vir volgehoue en jare lange voortreflike kultuur-historiese artikels, rubrieke en wetenswaardighede in die bylaes van Die Burger.
Ook in 2000 het die Oorlogsmuseum van die Boerepubliek in Bloemfontein 'n spesiale oorkonde aan hom oorhandig vir kultuurbevordering en veral vir sy skryfwerk oor die honderdjarige herdenking van die Anglo-Boereoolog.
In 2000 is Van Bart as kultuurjoernalis en -kundige deur die Wes-Kaapse Kabinet in die Leeuwenhof-restourasiekomitee aangestel.
Op 24 September 2001 het die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK) hom vereer met 'n toekenning vir besondere kultuurprestasie vir 'n onskatbare bydrae tot die Anglo-Boereoorlog-herdenking en veral vir erfenisbewaring deur KultuurKroniek".
Op 12 Oktober 2002 het die Boland Meestersbouersvereniging hom met ‘n oorkonde en ere-lidmaatskap vereer uit erkenning vir mediadekking gelewer aan die lede van die vereniging en die boubedryf in die algemeen.
In 2005 het die Stigting VOC sy spesiale VOC-medalje vir voortrelike joernalistiek aangaan die VOC-nalatenskap aan Van Bart toegeken. Hy is die tweede ontvanger van hierdie medalje. Ook is lewenslange ere-lidmaatskap aan hom toegeken.
SPESIALE PROJEKTE:
Hugenote-Gedenkskool: In 1994 het Van Bart met 'n spesiale projek van Die Burger begin om geld vir die restourasie van die Gedenkschool der Hugenoten in Dal Josafat, die eerste Afrikaansmedium skool vir Christelik-nasionale onderwys in die land, onder die lesers van Die Burger en Volksblad in te samel. Teen 2001 is nagenoeg R1,3 miljoen vir die restourasie van die skool ingesamel en kon dit in ere herstel word. Die insameling het op Van Bart se inisiatief grootskaalse boek- en wyninsamelings behels wat op veilings verkoop is. Die Gedenkschool is in 2001 gerestoureer en feestelik heringewy. Dit word benut vir die bevordering van Afrikaans. Van Bart is sedert 2000 ondervoorsitter van die Hugenote-Gedenkskool Trusteeraad.
Marie Luttig-Gedenklesing: Die jaarlikse Marie Luttig-Gedenklesing (deur sy eggenote, Edvige) voorgestel, word elke jaar in Augustus in die Hugenote-Gedenkskool gehou. Van Bart het 'n jaarlikse geldelike toekenning van die Marie Luttig Trust van Thabazimbi bekom en ‘n aansienlike bedrag word elke jaar aan 'n waardige projek vir die bevordering van Afrikaans geskenk. Die eerste skenking is in 2004 aan die Woordeboek van Afrikaanse Geneeskundige Terme (WAG) gedoen. Die eerste Gedenklesing is deur prof. J.C. (Kay) de Villiers gelewer. In 2005 is die geld aan die Woordeboek van die Afrikaanse Taal geskenk en die Gedenklesing is deur prof. Jaap Steyn gelewer. In 2006 is die bedrag aan die Helpmekaar-fonds geskenk en is die Gedenklesing deur prof. Elize Botha gelewer.
Anglo-Boereoorlog-Gedenkboek, Vir Vryheid en vir Reg: In 2001 het wyle mev. Huberte Rupert van Stellenbosch, eggenote van die nyweraar dr. Anton Rupert, Van Bart versoek om ‘n Anglo-Boereoorloog-gedenkboek saam te stel uit die keur van KultuurKroniek se talle ABO-berigte en –artikels wat in die herdenkingstyd verskyn het. Sy het die boek teen R100 000 gefinansier. Tafelberg het die gedenkboek, waarvan Van Bart die samesteller en redakteur was en dr. Leopold Scholtz die hulp-redakteur, uitgegee. Dit het op 18 Julie 2003 verskyn en die 3 000 eksemplare is teen einde 2006 uitverkoop.
St. Stephen’s Restourasietrust: In 2001 het Van Bart met 'n nuwe Burger-bewaringsprojek begin deur geld vir die restourasie van die NG kerk St. Stephen’s op Riebeeckplein in Kaapstad in te samel. Die gebou was die eerste openbare skouburg in die land (African Theatre) voordat dit in 1847 in 'n kerk vir vrygelate slawe verander is. Dit is 'n verklaarde nasionale gedenkwaardigheid. Van Bart is mede-stigter en ondervoorsitter van die St. Stephen’s Restourasietrust en het reeds op eie inisiatief verskeie geldinsamelingskonserte, middaguurpraatjies en ‘n spesiale ABO-foto-tentoonstelling in die kerk aangebied.
Anglo-Boereoorlog-Monument (Rebelle-monument): In 2001 is Van Bart deur die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge en SanlamTrust genooi om betrokke te raak by die oprigting van 'n Anglo-Boereoorlog-monument in die Paarl. Die geld daarvoor is deur Paul de Villiers, laaste Tesourier-Generaal van die ZAR in sy testament nagelaat. Van Bart is gevra om 'n voorlegging vir so ‘n monument te doen. Hy het die plaas Labori, eiendom van die KWV, as geskikte ligging daarvoor voorgestel en die hele motivering, sowel as die wesensaard van die monument, wat hy aan die Kaapse Rebelle gewy het, geskryf en voorgestel. Hierdie voorlegging is bo ander, sommige deur akademici opgestel, verkies. Hy het daarin die waagmoed aan die dag gelê om 'n Fingo, John Ntengo Jabavu, die redakteur van die eerste swart koerant in die land, Imvo Zabantsundu, ook by die monument te betrek. Hy was anti-kolonialisities en is in die Anglo-Boereoorlog as Kaapse Rebel deur die Britse militêre vervolg. By die inwyding van die monument in Augustus 2005 op Laborie is 'n afvaardiging van die nasate van Jabavu deur Naspers na die verrigtinge uit die Oos-Kaap laat kom en ook op die buurplaas Picardi gehuisves. Hulle was die eregaste van die geleentheid, wat groot opspraak landwyd verwek het. Ook het oud-pres. Nelson Mandela sy waardering vir die monument en die hulde wat daardeur ook aan Jabavu gebring is, uitgespreek. Die monument word as een van die tasbaarste nasiebou-projekte van 2005 beskou. Dit is die eerste ABO-monument in die land waarin ‘n swartman saam met die Boere vereer word.
Herdenking van die Slag van Blaauwberg: In 2006 het Van Bart betrokke geraak by die tweehonderdjarige herdenking van die Slag van Blaauwberg van 1806 en het hy op eie inisiatief ‘n spesiale bylae in Die Burger oor die slag die lig laat sien. Die bylae, wat as een van die bestes wat die koerant nog uitgebring het, beskou word, het elektronies ‘n permanente ereplek op die Slag van Blaauwberg-webtuiste gekry. Die Stigting VOC het hom ook hiervoor met die VOC-medalje en ere-lidmaatskap vereer.