Gülüstan müqaviləsi

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Gülüstan müqaviləsi

1813-cü ilin 12 oktyabrında Rusiyaİran arasında imzalanmış bu müqaviləyə əsasən Azərbaycan bu günə kimi birləşə bilməyən iki hissəyə parçalandı

Rusiya Osmanlı İmperiyası ilə 1812-ci ilin yayında imzaladığı Buxarest müqaviləsində Osmanlı İmperiyası Rusların Qafqazı işğalını tanıdı, bu torpaqlara iddiasından əl çəkdi.

1812-ci ildə Napaleonun Rusiya hücumunu dəyərləndirməyə çalışan İran vəliəhdi Abbas Mirzə Rusiyanın işğal etdiyi Azərbaycan xanlıqlarına hücum etsədə general P.Kotlyarevski bu hücumları məharətlə dəf etdi və bölgədə hərbi-siyasi üstünlük qazandı. Bu hallar İngiltərəni bərk narahat etdi və onların təkidi ilə İran Rusiya ilə müqavilə imzalamaq qərarına gəldi.

1813-cü ilin 12 noyabrında Gülüstan (Qarabağ) kəndində birinci Rusiya-İran müharibəsinin qurtarmasını bildirən müqavilə imzalandı. Bu müqavilə tarixə imzalandığı yerin adına uyğun olaraq Gülüstan müqaviləsi kimi daxil oldu.

Müqaviləni İran tərəfdən şahın vəkili Mirzə Əbdülhəsən xan, Rusiya tərəfdən isə Ratişev imzaladı.

Bu sülh müqavilənin şərtlərinə əsasən Şimali Azərbaycan xanlıqlarından İrəvan və Naxçıvanı çıxmaq şərtilə yerdə qalan bütün xanlıqlar (Talış, Şirvan, Quba, Bakı, Gəncə, Qarabağ, Şəki) Rusiyaya verildi.

Həmçinin bax - Türkmənçay müqaviləsi