Kaezouregezh

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor


Skrivet eo ar pennad-mañ e Peurunvan


Ar gaezouregezh a ra dave d'un oadvezh ma krog da gemm korf ur bugel evit dont da vezañ un den en he/e oad gouest da engehentañ. Krennarded/ezed a vez graet eus an dud en oadvezh-se c'hoazh mui-pe-vui.

En em diorren a ra ar gaezouregezh tamm-ha-tamm o kregiñ gant kemmoù neuronel en hipotalamus ha dreze e vez propduet hormonoù hag a gas sinoù etre an empenn hag an organoù genel hag a ya war gresk da heul en ur broduiñ steroidoù reizhel d'o zro hag a gas da genmmoù er c'horf. Kemmañ a ra kalz an oad ma krog ar gaezouregezh a den da den hag ivez hag ivez dindan levenez faktorioù resis evel ar boued, an endro hag all.

Daoust hag ar c'hemmoù degaset gant ar gaezouregezh a zo pskikologel ha fizkel, sklaeroc'h eo ar c'hemmoù fizikel hag aesoc'h da deskrivañ a-bnn tizout un termenadur rik.

Taolenn

[kemmañ] Kemmoù er merc'hed

[kemmañ] Diorroadur an divronn

Unan eus kemmoù fizikel kentañ eo hennezh, pa grog an divronn da greskiñ tro-dro da 10,5 vloaz. Pemp fazenn ez eus btk ma vez tizhet ar ment diwezhañ.

[kemmañ] Kaezour (blev moudennek)

Peurliesañ e tu war wel ar blev tro-dro d'an diweuz diouzhtu ma krog an divronn da greskiñ. A-wechoù e teu war el a-raok ma krog an divronn da greskiñ (30% eus ar merc'hed). War-lerc'h e vez gwelet stankoc'h-stankañ ar blev o kreskiñ tro-dro d'ar voudenn, dindan ar divgazel hag ivez war an divc'har.

[kemmañ] Organoù genel

Kemmañ a ra ivez ar gouhin abalamour d'an estrogen a vez produet muic'h-mui gant ar c'horf, o vont war devaat hag dont a ra da vezañ roz-sklaer e liv. Kreskiñ a ra ivez e-pad daou vloaz war-lerc'h ar mammog hag ar vierezioù.

[kemmañ] Amzerioù ha strujusted

Great e vez menarche eus an amzerioù kentañ hag a deu war wel tro-dro da 12-13 vloaz, direolek er penn-kentañ e teuont da vezañ miziek mui-pe-vui war-lerc'h. Viadur a c'hell c'hoarvezout pe get ern amzerioù kentañ ivez, met daou vloaz goude an amzerioù kentañ e vez vet meur a wezh bep bloaz gant an darn vrasañ eus ar maouezed.

[kemmañ] Stumm ar chorf

Abalamour ivez d'an estrogen, kemmañ a ra lodenn izelañ an askorn kaezour o vont war ledanaat evit ma c'hellfe genel aesetoc'h. War uhelaat a ra ivez ar c'hementad a danvezenn druz er c'horf dre vras, muioc'h evit gant ar baotred, o reiñ strumm d'an divronn, an divlez hag an divorzhed.

[kemmañ] Ment

Kregiñ a ra ar merc'hed da vrasaat pa grog an divrenn da gemmañ abalmour d'an estrogen produet gant o c'horfoù. Unan eus sinoù kentañ kaerouregezh ar merc'hed eo ar c'hresk prim-se, o kregiñ da genatñ en treid hag en divrec'h hag a c'hell dont da vezañ hir-tre e-keñver peurrest o c'horf hag a ya war gresk da heul.

[kemmañ] Kemmoù all

Dre efed an hormonoù e teu da gemm c'hwezh an dour-c'hwezh ha druzoc'h e teu da vezañ ar c'hroc'hen o kas da gudennoù akne gwall alies.

[kemmañ] Kemmoù er baotred

[kemmañ] Organoù genel

Kemm fizikel kentañ ar gaezouriezh er boatred eo kresk an divgell peurliesañ. Kregiñ a ra an divgell adal ma vez ganet ur paotr, o kreskiñ buanoc'h-buanañ da vare ar gaezouriezh en un doare splann e-pad ur 6 vloaz bennak. Gant an divgell e vez produet sper hag hormonoù.

Mont war gresk a ra ar c'halc'h tamm-ha-tamm adal ma vez tizhet e baevar bloaz gant ur paotr betek ar gaezouregezh. Un nebeut mizioù goude ma krog an divgell da greskiñ e krog ivez ar c'halc'h da vont war hiraat a war devaat. Kenderc'hel da greskiñ ra betek ar 18 vloaz mui-pe-vui. Aliesoc'h ivez e dihodet, gawll alies hep tamm kontroll ebet, ha gouest e teuer da vezañ da strinkañ sper, a-wechoù ivez hep ma vefe klasket ober gant hini pe hinihag alies a-walac'h diouzh an noz pa vezer o kousket. Er penn-kenatañ n'eo ket gwall stank r sper produet gnt n divgell.

[kemmañ] Kaezour (blev moudennek)

Alies e teu war wel ar c'haezour nebeut goude ma krog an organoù genel da greskiñ, peurliesañ tro-dro d'ar c'halc'h da gentañ-penn. Kreskiñ a ra war-lerc'h stankoc'h-stankañ war an divc'har ha betek ar begel.

Gwelet a vez blev o kregiñ da greskiñ dindan an divgazel, tro-dro d'ar fraezh, war an diweuz, ar groñj hag an divjod.

[kemmañ] Ar vouezh

Abalamour d'an androgenoù ec'h a war vrasaat an gornailhenn ken hini ar botred hag hini ar verc'hed. Er baotred avat e kresk kalz muioc'h ha kemmañ a ra ar vouezh o vont war izelaat. Er penn-kenatñ e c'hell kemmañ ar vouezh a-daol trumm o vont war izelaat ha neuze o pignat skiltrus.

[kemmañ] Ment

Ne gresk ket ar baotred na ken buan na ken a-bred evit ar merc'hed dre vras, met padout a ra pelloc'h. Peurliesañ e krog korf ar boatred da vont war vrasaat 9 miz bennak goude ma krog an divgell da greskiñ ha kreskiñ a ra buanoc'h-buanañ ar c'horf tro-dro da daou vloaz gouide ma krogas ar gaezouregezh.

[kemmañ] Stumm ar c'horf

Da diwezh prantad ar gaezouregezh e teu eskern ar botred da vezañ pouneneroc'h ha gant div wezh muic'h a danvezenn gigennek. Kregiñ a ra ar c'higennoù da gregiñ da vat da diwezh ar prosez tamm-ha-tamm.

[kemmañ] Kemmoù all

Dre efed an hormonoù e teu da gemm c'hwezh an dour-c'hwezh ha druzoc'h e teu da vezañ ar c'hroc'hen o kas da gudennoù akne gwall alies.

[kemmañ] Kresk an divronn er baotred

Abalamour d'an estradiol e c'hell kreskiñ ivez divronn ar baotred da varevezh ar gaezouregezh, ma reer ginecomastia outañ. Peurliesañ ne greskont ket kalz ha mont a reont war vihanaat en-dro da diwezh ar gaezouriezh. Gwezhoù all all avat, alies abalamour d'un devder betek re, e c'hell dont da vezañ ur gudenn ment an divronn hag e c'hell bezañ oberataet, dres evel ma teu war wel kalz a varv war ar merc'hed.

[kemmañ] Ar prosez neuronel hag hormonel

Kregiñ a ra ar c'hemmoù neuronel hag hormonel etre 1-2 vloaz a-raok ma krog ar c'hemmoù a c'heller gwelet er c'horf.

Porched ar revelezh denel – Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar revelezh.