Sarraski-zelai
Wikipedia(e)tik
Sarraski-zelaiak (alemanieraz: Vernichtungslager) Bigarren Mundu Gerran zehar Alemania Nazik juduak Europatik desagerrarazteko sortu zuen guneak. Juduak ez ziren, halere, sarraski-zelaietara hiltzera eraman zituzten talde bakarra, ijitioek, Sobiet Batasuneko gerra presoek eta beste batzuek gehiago ere Holokausto deritzona pairatu behar izan zuten.
[aldatu] Zelaiak
Zazpi sarraski-zelai eraiki zituzten naziek, lehenengo seiak garaitutako Polonian, eta azkena gaur egungo Bielorrusian.
- Auschwitz II (Auschwitz-Birkenau) (Auschwitz I kontzentrazio-zelaia zen eta Auschwitz III lan-zelaia)
- Belzec
- Chelmno (Alemanieraz: Kulmhof an der Nehr. Polonieraz: Chelmno nad Nerem)
- Majdanek
- Sobibór
- Treblinka
- Maly Trostenets
Treblinka, Belzec eta Sobibór Azken Konponbide (Endlösung der Judenfrage) izeneko operaziopean eraiki ziren. Honen eufemismoaren bidez Europako juduak sistematikoki hil nahi izan zituzten. Erabakia 1942ko urtarrilan Wannsee Bileran hartu zen, eta Adolf Eichmannen esku geratu zen operazioaren kontrol administratiboa.
Auschwitz II eta Majdanek lan-zelai erraldoi baten zati bat ziren. Gainerakoen helburu bakarra ahalik eta judu gehien hiltzea zen. Presoak ez ziren 24 ordu baino gehiago irautekoak. Hiltzekoak ez ziren presoek esklabu gisa egin behar zuten lan (gorpuak kentzeko eta abar). Zelaiak txikiak ziren, etxola asko ez baitziren beharrezkoak. Iristen zirenei behin-behineko geldialdia zela adierazten zitzaien.
Hildakoen kopuruak (estimazioak):
- Auschwitz II: 1,100,000 inguru
- Belzec: 436,000
- Chelmno: 340,000
- Majdanek: 78,000 - 235,000
- Sobibór: 260,000
- Treblinka: gutxienez 700,000, baliteke 1,000,000 baino gehiago
- Maly Trostenets: gutxienez 200,000, baliteke 500,000 baino gehiago
Ondorioz, 3.100.000 eta 3.800.000 bitarteko kopurua daukagu. Horietatik %90 juduak ziren. Holokauston zendu ziren juduen erdia 7 zelai horietan hil ziren. Ia-ia Poloniako judu guztiak.