Bisurte

Wikipedia(e)tik

Bisurte edo bisusturte bezala ezagutzen da 366 egun dituen urtea.

366. egun hau urteen luzera errealarekin dagoen desfasea zuzentzeko ezartzen da, izan ere eguzki-urteak 365 egun eta 6 orduko luzera dauka gutxi gora behera. Honela, 4ren multiploak diren urteetan egun bat gehiago ezarriz luzera honetara gerturatzea lortzen da.

Egutegi juliarrak bisustu kontsideratzen ditu 4ren multiplo diren urteak. Urte juliarrak 365 egun + 1/4=365,25 irauten du, urte tropikoak baina gehiago 365,2422 egunekoa.

Egutegi gregoriotarrarentzat erregela hauxe da:

Urte bat bisurtea da 4rekin zatigarria bada, 100ekin baina ez 400ekin zatigarriak diren urteak izan ezik.

Hau da, 4rekin zatigarria dena bisurtea da 100ekin zatigarria ez bada (hala nola 1500, 1700, 1800, 1900, 2100), 400 zatigarriak direnak ordea, bisurteak dira (1600, 2000 edo 2400). Honela 400 urtero 97 bisurte egongo dira egutegi gregoriarreko urtea eguzki-urtearen oso antzeko mantentzen delarik. Urte gregoriarrak 365 egun +1/4-3/400=365,2425 egun irauten du, tropikoak baina gehiago (365,2422) baina 0,0003 eguneko errorearekin bakarrik.