Zeelanda Berria
Wikipedia(e)tik
|
|||||
Lema nazionala: Ez du ( lehen "Onward" ) | |||||
Ereserkia: God Defend New Zealand ( Jainkoak babes beza Zeelanda Berria ) |
|||||
![]() |
|||||
Hiriburua | Wellington 41°17′H 174°47′E |
||||
Hiri handiena | Auckland | ||||
Hizkuntza ofiziala(k) | Ingelesa (de facto), Maoriera, Zeelanda Berriko Keinu Hizkuntza (de jure) | ||||
Gobernua
Erregina
Gobernadore orokorra Lehen Ministroa |
Monarkia konstituzionala Elixabete II Anand Satyanand Helen Clark |
||||
Independentzia Erresuma Batutik |
1907ko irailaren 26a1 |
||||
Azalera - Guztira - ur % |
268.680 km² km² (75) 2,1 |
||||
Biztanleria - Estimaketa 2006 - Errolda 2006 - Dentsitatea |
4.147.972 (124) 4.116.900 15 bizt/km² biztanle/km² (193) |
||||
Dirua | Zeelanda Berriko dolarra (NZD ) |
||||
Ordu eremua - Udan (DST) |
NZST (UTC +12) NZDT (UTC +13) |
||||
Interneteko domeinua | .nz | ||||
Telefono aurrizkia | +64 |
||||
Gentilizioa | zelanda berritar | ||||
1Hainbat data dago Independentzia eguntzat jo daitekeena |
Zeelanda Berria (ingelesez New Zealand, maorieraz Aotearoa) Ozeanian dagoen estatu bat da. Bi uharte nagusiz osatuta dago, iparraldekoa eta hegoaldekoa, eta beste uharte txiki batzuk ere badaude.
Wellington du hiriburu, Auckland hiri handiena bada ere.
Eduki-taula |
[aldatu] Biztanleen inguruko datuak
- Talde etniko nagusiak: %73.8 europar; %9.6 maori, %3.6 polinesiar, %4.5 mestizo, %8.5 beste.
- Biztanleen banaketa: %68.6 hiritar, %31.4 landatar.
- Urteko hazkunde-tasa: 8.6/1.000 (1994).
- Ugaltze-tasa: 2/1.000 (1994).
- Heriotza-tasa: 7.7/1.000 (1994). Haurrena: 9/1.000 (1990-1995).
- Bizi-itxaropena: 73.4 urte gizonezkoengan eta 79.1 urte emakumezkoengan (1994).
- Biztanleen banaketa adin-tarteka:
- <15 urte: %23.2.
- 15-29 urte: %22.8.
- 30-44 urte: %22.9.
- 45-59 urte: %15.6.
- 60-74 urte: %10.8.
- >74 urte: %4.7.
[aldatu] Datu politikoak
- Gobernu-mota: Monarkia konstituzionala. Ganbara legegile bakarra (99 kideekin).
- Estatuburua: Britainia Handiko monarka, gobernadore nagusiak ordezkatua.
- Gobernuburua: Lehen ministroa.
[aldatu] Banaketa administratiboa
- Ipar Uhartea.
- Hego Uhartea.
- Stewart Uhartea.
- Menpeko lurraldeak: Cook uharteak, Niue eta Tokelau.
[aldatu] Hiri nagusiak
- Auckland: 425.400 biztanle.
- Christchurch: 359.900 biztanle.
- Wellington: 182.600 biztanle.
- Hamilton: 133.700 biztanle.
- Dunedin: 114.700 biztanle.
[aldatu] Ekonomia datuak
- Inportatutako produktu nagusiak:
- Makineria: %24.6.
- Mineralak, produktu kimikoak eta plastikoak: %22.2.
- Garraio-ekipamendua: %13.5.
- Esportatutako produktu nagusiak:
- Janari eta abereak: %46.5.
- Oinarrizko manufakturak: %25.4.
- Baliabide nagusiak:
- Harrikatza: 2.3 miloi tona.
- Artilea: 335.000 tona.
- Garia: 135.000 tona.
- Ardi-azienda: 60.5 miloi buru.
- Behi-azienda: 7.5 miloi buru.
[aldatu] Historia
- 1643an Abel Tasman esploratzaile herbeheretarra iritsi zen uharteetara, lehen europarra holakorik egiten izanik.
[aldatu] Inguru naturala
[aldatu] Parkeak
Tongariro Parke Nazionala garrantzitsuena da eta Ipar Uhartean dago.
Beste batzuk: Westland, Mount Aspiring eta Aoraki/Mount Cook (Hego Uhartea) eta Rakiura (Stewart Uhartea).
[aldatu] Mendiak
Aoraki/Mount Cook (3.754 m) mendirik altuena da. Hegoaldeko Alpeetan dago, Hego Uhartean.
[aldatu] Lakuak
Taupo lakua (616 km2) herrialdeko handiena da eta Ipar Uhartean dago. Bestela, Te Anau lakua (344 km2) Hego Uharteko zabalena da.
[aldatu] Kirolak
- All Blacks errugbi taldea.
[aldatu] Biografiak
- Peter Jackson (1961-), zinema zuzendaria.