Nazionalsozialismo
Wikipedia(e)tik
Nazionalsozialismoa edo nazismoa Alemanian 1933tik 1945era (eta Austrian 1938tik) boterean egon zen erregimenaren (Hirugarren Reich-a) ideologiari ematen zaion izena da. Nazismoak faxismoarekin hartu-eman zuzena dauka eta bere ezaugarri nagusietako bat arrazismoa da.
Nazi hitza alemanierazko Nationalsozialist hitzaren kontrakzioa da. Terminoa Joseph Goebbels Propagandako Ministro naziak plazaratu zuen mitin batean, Langile Alemaniarren Alderdi Nazional-Sozialistako (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei) kideak izendatzeko.
Ideologia politiko hau Alemanian agertu zen lehen aldiz 1930eko hamarkadan, herrialdea Lehen Mundu Gerra galtzearen ondorioak eta 29ko Crack-a pairatzen ari zen testuinguru batean. Era berean, Adolf Hitlerri eta bere obrari (Mein Kampf; "Nire Borroka" euskaraz) hertsiki loturik dago.
Alemaniako nazismoaren ezaugarri garrantzitsuenak ondoko hauek dira:
- Estatu indartsuaren zentralitatea eta garrantzia
- Gizabanakoen arteko desberdintasunaren aldarrikapena: Arraza arioaren gorespena
- Gidari edo "führer"-arekiko (Hitler bera) mirespena
- Inperialismoaren defentsa: Alemaniak bere lurraldeak handitzeko eskubidea zuen (Espazio Bitalaren Teoria)
- Militarismoa eta indarkerian oinarritutako praktika