Eztabaida:Alfabeto ziriliko

Wikipedia(e)tik

Euskararakizun

Grammatika ez dut hunkiko, guztiz aldatu beharrekoa baita artikulua Euskarazkoa izanen bada.

Eslabotar / eslabiar: edo bata edo bertzea. Erran beharrik ere ez, eslabotar mamu hutsa baizik ez dela (harako judutar, frantsestar, edo baskotar hek bezalaxe), *eslabo izeneko tokirik nehon ere ez baita. Herri arteko slavo (demotikoz eslabo) bera erabili nahi ez bada, ez legoke eragozkarri handirik Slavia herri batetarik Slaviar atheratzeko (= Eslabia, eslabiar). Bertzalde, hizkuntzaren gaitasuna ahalik gehiena baliatzearen aldekoa bainaiz, eta sister guztiak arreba ez direnaz geroz (erran nahi baita, X hizkuntzak hitz bakhar batez adi erazten duenori Y hizkuntzak bizpahirurez egiten ahal duela), berezkune hauxe proposa nezake (hobeki erraiteko: Euskarak berak du proposatzen, gehienek ez jaremanagatik ere):

  • 1. adjektivozko -KO orotakoa: Italiako gazna, Frantziako Iraultzarrea, Persiako Golkhoa,... Nekez erran lezake Euskaldun behar-den-bezalako eta Erdarak jo gaberiko batek *Euskal Herritar ardiak edo *Bizkaitar mendiak; Euskal Herriko ardiak eta Bizkaiko mendiak jaulkiko ditu, nehondik ere. Berezi lirateke hauzo Erdaretarik sarthurikoak, jakina: (behi) bretoina, mahatsarno Frantsesa,... Horregatik, dena-delakok dena-delakoa erranagatik, Erdal kutsua eta khiratsa baizik ez darie Bizantziar, Erromatar eta abartar Imperioei. Neuronentzat, Eliza ere hangoa edo hemengoa da, ez nehondarra (Nafarroako Eliza, Ukrainako Eliza,...) eta halaber dialektoak.
  • 2. bereziki gizakumezkotzat erabiltzeko lizateke, aldiz, -(T)AR berrekailua: Barkoxtar bertsularia, Algeriar emakumeak,... Berriz ere, hain ditugu ohiko eta kommun Erdaratikako izen batzu, non haien kide -(T)AR-dunak erabilgaitz gerthatu baitira: Frantses (bakhan, baina bidezkoa, Frantziar), Espainol (Espainiar), Gaskoin (harrigarria lizateke Gaskoiniar), Portuges (Portugaldar),... Horrek ez du erran nahi, alabaina, halako garbialdi batetan Frantziar, Espainiar, edo Portugaldar formak sustatzea zentzugabekeria lizatekeela; nabardurarik-edo egin ahal liteke, behintzat, forma batzuen eta bertzeen artean.
  • 3. Hizkuntza-izenei dagotenaz,... Argixko dago kontua egungo standardaren araura ari direnentzat: -ERA suffixuak du hizkuntzatasuna adi erazten: Txinera, Italiera, Errusiera,... Gogoramendu txarra ez izanagatik ere (Euskera eta Erdera forma dialektozkoetarik abiatu-eta, -ERA hizkuntza-suffixutzat finkatzea), Azkuek-eta ez zuketen uste ondoko Euskaldunen sena Ingelera (??!!) bezalakorik asmatzeko (eta erraiteko!) bezain kaxkarturik eta xixtrindurik egonen zela. Egungo Batuaren araura, beraz: Eliza-eslabiera (zaharra) (Old Church Slavonic), Bulgariera, Mazedoniera, Mongoliera, Ukrainera,... Eskerrak nik neuronek bideoni ez narraion, leher eginen balerauket buruak Tajikistanera edo Uzbekistanera bezalakorik erran behar baldin banu! :-). Bada, izan ere, -(T)AR suffixua hizkuntza adi erazteko traditionerik: xiberotarrez (xibeutarrez) egiten dute Zuberoan (berantagoko berrikeria dugu Zuberera mustroa: zer da *Zuber(a)?); baina, jakina, Serbiera dioenak, Belarusera erran beharko, ez da? Honezazko neure azken hitza erraiteko, ni bezain snobik baldin bada-ere, guztiz geureturik ditugun hizkuntza-izenetan salbu (Biarnes, Frantses, Gaztelania, Katalan, Galego (bertzerik baita Galaikoa), Italiano,...), egokiago dituzkegu Grekozko -(I)KO eta, kasu jakin batzutan, Latina ethorki duen -ES berrekailuak: Eliza Slav(on)iko, Arabiko, Tartariko, Mazedoniko,... / Polones,... Bertze batzutan, ez nuke itsusesten Abkhaz-hizkuntza (edo Abkhaziko), Tajik-hizkuntza, Uzbek-hizkuntza bezalakoak erabiltzea (X-hizkuntza typo honetan X = ethnonymoa).


Bertzalde, graphia Kyrilikoaz eta hotsoz, othoi!, Euskal Wikian Euskal ordainak eta azalpenak eman beharko, ez da?

Ж ж Lle /Z/ frantziar J eta Rio de Platako LL bezala >> Ж ж Zhe. Zuberoako ju(a)n 'joan' eta Bizkaiko itsas hegiko mintzo batzuezko josi, jakin bezalakoa

З з Ze /z/ >> + Euskal standardezko kiderik gabea (ahots-gabe baitira bai s bai z Euskaraz). Eguzkialdeko aizina eta vokal arteko -s- / -z- ahostun batzu bezalakoa.

Й й I corta /j/ >> laburra

Х х Ja /x/ >> + Gipuzkoako eta gainerako toki anhitzetako /x/ bezalakoa: jaun, jakin.

Ц ц Tse /ts/ >> Euskarazko tz bezalakoa: atzo.

Ч ч Che /tS/ >> Euskarazko tx bezalakoa: txar.

Ш ш Sha /S/ frantziarreko ch edo ingeleseko sh bezala >> Euskarazko x bezalakoa: gaixto, xakhur.

Щ щ Shcha /Sj/ > nonbaitere Euskarazko xtx baliz bezalakotsua.

Ю ю Yu /ju/ Yugoslabia ohian bakarrik >> Ez. Nik dakidala, Eguzkialdeko hizkuntza Slaviko guztietan behintzat ageri da (Russikoz, Belarusikoz, eta Ukrainikoz).