Irlanda
Wikipedia(e)tik
|
|||||
Lema nazionala: Ez du | |||||
Ereserkia: Amhrán na bhFiann (Gudariaren Abestia) | |||||
![]() |
|||||
Hiriburua | Dublin 53°26′ N 6°15′ W |
||||
Hiri handiena | Dublin | ||||
Hizkuntza ofiziala(k) | Irlandera, Ingelesa | ||||
Gobernua
Presidentea
Taoiseach |
Demokrazia parlamentarioa Mary McAleese Bertie Ahern |
||||
Independentzia - Aldarrikatua - Onartua |
Erresuma Batutik 1919ko urtarrilaren 21 1921eko abenduaren 6 |
||||
Azalera - Guztira - ur % |
70.273 km² (117.) 2,00% |
||||
Biztanleria - Estimaketa [[2005]] - Errolda 2002 - Dentsitatea |
4.130.000 (122.) 3.917.203 57 biztanle/km² (143.) |
||||
Dirua | Euroa31 (€) (EUR ) |
||||
Ordu eremua - Udan (DST) |
UTC (UTC +0) Bai (UTC +1) |
||||
Interneteko domeinua | .ei | ||||
Telefono aurrizkia | +353 |
||||
Gentilizioa | irlandar | ||||
11999 baino lehen irlandar libera |
Irlanda (Eire/Ireland) Europa ipar-mendebaldeko uharte-estatua da, Europar Batasuneko kidea. Hiriburua Dublin (irlanderaz Baile Átha Cliath) du. Uhartearen iparraldeko seiena Ipar Irlanda edo Ulster deritzo eta Erresuma Batuaren zatia da.
Eduki-taula |
[aldatu] Banaketa administratiboa
Uhartea lau probintziatan banatuta dago, iparraldekoa (Ulster) administratiboki Britainia Handikoa izanda:
- Leinster (Dublin): 2.292.939 biztanle.
- Munster (Cork): 1.172.170.
- Connacht (Galway): 503.083.
- Ulster (Belfast): 1.993.918.
[aldatu] Historia
- 1917ko urriaren 25ean Eamon De Varela presidente aukeratu zuten.
- 1919ko urtarrilaren 21ean aldarrikatu zuten independentzia Erresuma Batutik.
[aldatu] Kultura
[aldatu] Hizkuntzak
Herrialde ofizialki elebiduna bada ere, ingelesa da hizkuntza nagusia ia arlo guztietan.
Irlanderari dagokionez, 250.000 hiztun aktibo bizi dira gaur egun guztira. Hizkuntza nagusia da oso leku gutxitan, eta eremu gutxitu horrek Gaeltacht izena hartzen du. Bertan 85.000 pertsona kontzentratzen direla, batez ere Donegal, Mayo, Galway, Kerry eta Cork mendebaleko konderrietan.
[aldatu] Literatura
[aldatu] Ingelesez
- Oscar Wilde (1854-1900).
- George Bernard Shaw (1856-1950).
- William Butler Yeats (1865-1939).
- James Joyce (1882-1941).
- Frank McCourt (1930-).
[aldatu] Ingelesez eta gaelikoz
[aldatu] Gaelikoz
[aldatu] Musika
- The Chieftains taldea.
- Clannad taldea.
- The Corrs taldea.
- Elvis Costello (1954-), abeslaria.
- The Cranberries taldea.
- Enya (1961-), abeslaria.
- Sinead O'Connor (1966-), abeslaria.
- U2 taldea.
- Van Morrison (1945-), abeslaria.
[aldatu] Inguru naturala
- Carrauntuohill edo Carrán Tuathail mendirik altuena du (1.041 m), Kerryko konderrian dagoena.
[aldatu] Kanpo loturak
![]() |
Europar Batasuneko kideak | ![]() |
---|---|---|
Alemania • Austria • Belgika • Danimarka • Erresuma Batua • Eslovakia • Eslovenia • Espainia • Estonia • Finlandia • Frantzia • Grezia • Herbehereak • Hungaria • Irlanda • Italia • Letonia • Lituania • Luxenburgo • Malta • Polonia • Portugal • Txekiar Errepublika • Suedia • Zipre 2007ko urtarrilaren 1ean gehituko direnak: Bulgaria • Errumania |