Hidrogeno

Wikipedia(e)tik

Hidrogenoa
1 Hidrogenoahelioa


H

Li
Taula periodikoa - Taula periodiko hedatua
Orokorra
Izena, Ikurra, Zenbakia Hidrogenoa, H, 1
Serie kimikoa Ez-metalak
Taldea, Periodoa, Orbitala 1, 1, s
Itxura Gardena
Hidrogenoa
Masa atomikoa 1,00794 g/mol
Konfigurazio elektronikoa 1s1
Elektroiak orbitaleko 1
Propietate fisikoak
Egoera gas
Dentsitatea (0 °C, 101,325 kPa)
0,08988 g/L
Urtze-puntua 14,01 K
(−259,14 °C, −434,45 °F)
Irakite-puntua 20,28 K
(−252,87 °C, −423,17 °F)
Urtze-entalpia (H2) 0,117 kJ·mol−1
Irakite-entalpia (H2) 0,904 kJ·mol−1
Bero espezifikoa (25 °C) (H2) 28,836 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 15 20
Propietate atomikoak
Kristal-egitura hexagonala
Oxidazio zenbakia(k) 1, −1
Elektronegatibitatea 2,20 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala 1.a: 1312,0 kJ/mol
Erradio atomikoa
(batezbestekoa)
25 pm
Erradio atomikoa
(kalkulatua)
53 pm
Erradio kobalentea 37 pm
Van der Waalsen erradioa 120 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa (300 K) 180,5 W·m−1·K−1
Soinuaren abiadura (gas, 27 °C) 1310 m/s
Isotopo egonkorrenak
Artikulu nagusia: hidrogenoaren isotopoak
iso UE Sd-P D DE (MeV) DP
1H %99,985 H egonkorra da 0 neutroirekin
2H %0,0115 H egonkorra da neutroi 1ekin
3H Sintetikoa 12,32 u β 0,019 3He
Erreferentziak

Hidrogenoa elementu kimiko bat da, 1 zenbaki atomikoa eta H ikurra dituena.

Giro-tenperaturan gas-egoeran dago eta diatomikoa, sukoia, usaingabea eta koloregabea da. Elementu arinena eta unibertsoko ugariena da. Izarrak hidrogenoz, plasma egoeran, osatuak daude, gehienbat eta Lurrean da konposatu molekular piloen partaide, adibidez ura eta konposatu organikoak, eta elementu kimiko gehienekin erreakzionatzeko gauza da. Isotopo arinenaren nukleoa protoi batez osatua dago, gainera beste bi isotopo dira, izenekin bakarrak, duterioa neutroi batekin eta tritioa bi neutroi-ekin.

Laborategian azidoen metalekin erreakzioen bidez lortzen da eta industrialki uraren elektrolisiaren bidez. Hidrogenoa, amoniakoa produzitzeko eta ordezko erregai moduan erabiltzen da.

[aldatu] Ezaugarri nabarmenak

Hidrogenoa elementu arinena da, bere isotopo ugariena protoi bat eta elektroi bat bakarrik osatua dago eta. Baldintza normaletan diatomikoa (H2) da eta bere urtze-puntua eta irakite-puntua -252,88 ºC eta -259,13 ºC dira hurrenez hurren. Goi presioan, izar erraldoien nukleotan bezala, bere izalera aldatzen dute molekulak eta hidrogenoa likido metaliko bihurtzen da. Behe-presioan hidrogenoak banako atomoak izateko joera du, konbinatzeko aukera gutxi dauzkate eta. Hala ere, gertatzen denean hidrogeno molekularrezko hodeiak, izarren sorreraz erlazionatutak, sor ditzake.

Izarren fusio nuklearraren bidez, bi hidrogeno atomoak helioko bat sortzeko, izugarrizko energia-kantitate ematen ditu planetetan bizia posible egiten.

[aldatu] Erreferentziak