Lan (fisika)

Wikipedia(e)tik

Lana fisikako magnitude bat da. Gorputz bati aplikaturiko indarra eta jasandako desplazamenduaren arteko biderkadura eskalarra. Orokorrean, W \, ikurraz ezagutzen da; ingelesez hartu delako (work hitzetik) eta \vec L \, momentu angeluarrarekin edo \mathbf L \, autoinduktantziarekin ez nahasteko.

gorputzari eragindako indarra eta bere desplazamendua
Handitu
gorputzari eragindako indarra eta bere desplazamendua

Lanaren diferentzialaren formularekin kalkulatu daiteke edozein kurbatan zehar egindako higiduraren lana.

dW=\vec F \cdot d\vec s=F ds cos\theta
W \, : lana
\vec F : gorputzean aplikaturiko indarra
\vec s \, : desplazamendu bektorea
\theta \, : \vec F eta \vec s bektoreek sortutako angelua

Garrantzitsua da aipatzea nulua ez den indar batek lan nulu bat sor dezakeela. Indarra eta desplazamendua perpendikularrak badira lana zero izango da, indarraren modulua zein den inporta gabe.

Higidura oso batetan zehar egindako lana kalkulatzeko integratu behar da formularen era diferentziala:

W=\int_S \mathrm {d}W \,
S \, : ibilbidea


Ikus daitezkeenez, kasurik errezena indarra eta desplazamendua paraleloak eta konstanteak direnean da:

W=F \cdot d \,
d \, : desplazamendua


Fisikan lana eta energiaren kontzeptuek harreman handia daukate. Izan ere Nazioarteko Unitate Sisteman biek erabiltzen dute Joulea.


Fisika Artikulu hau fisikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.