Gales

Wikipedia(e)tik

Gales
Cymru
Wales
(Galesko bandera) (Galesko armarria)
Cymru am byth (Lema)
Galeseraz: "Gales betiko")
Galesen kokagunea

Galesen kokagunea
Hizkuntza ofizialak Ingelesa eta galesera
Hiriburua eta
hiririk handiena
Cardiff
Lehen Ministroa Rhodri Morgan
Hedadura 20.779 km2
Biztanleria 2.903.085
Patroi nazionala St. David

Gales (ingelesez: Wales, galeseraz: Cymru) Erresuma Batua osatzen duten nazioetako bat da. Ingalaterra ekialdean mugakide du, Irlandako itsasoa iparraldean eta mendebaldean eta Bristolgo kanala hegoaldean. Hiriburua, Cardiff da. 20.779 km²-ko azalera dauka, eta 2.903.085 biztanle (140 bizt./km², 2001).

Eduki-taula

[aldatu] Banaketa administratiboa

Cardiff/Caerdydd (305.000 biztanle, 2001) da hiriburua eta hiri nagusia. Beste hiri garrantzitsu batzuk: Swansea/Abertawe (225.000 bizt.), Newport/Casnewydd (139.000 bizt.), Bangor (20.000 bizt.) eta St David's (1.600 bizt.).

22 lurraldetan banatuta dago herrialdea:

  • Merthyr Tudful.
  • Caerffili.
  • Blaenau Gwent.
  • Tor-faen.
  • Monmouthshire/Sir Fynwy.
  • Newport/Casnewydd.
  • Cardiff/Caerdydd.
  • Vale of Glamorgan/Bro Morgannwg.
  • Bridgend/Pen-y-bont ar Ogwr.
  • Rhondda Cynon Taf.
  • Castell-nedd Port Talbot.
  • Swansea/Abertawe.
  • Carmarthenshire/Sir Gaerfyrddin.
  • Ceredigion.
  • Powys.
  • Wrexham.
  • Flintshire/Sir y Fflint.
  • Denbighshire/Sir Ddinbych.
  • Conwy.
  • Gwynedd.
  • Anglesey/Ynys Mon.
  • Pembrokeshire/Sir Benfro.

[aldatu] Hizkuntzak

Hizkuntza ofizialak ingelesa eta galesera dira, lehenengoa nagusi izanda.

[aldatu] Geografia

Snowdon mendi (1.085 m) altuena da. Mendikate nagusia Mendi Kanbrikoak dira, herrialdeko erdialdean.

[aldatu] Historia

  • 410ean Erromatar Inperioa erori zen.
  • 1282an Ingalaterrako Edward I Erregeak konkistatu zuen.
  • 1925ean Plaid Cymru alderdi nazionalista sortu zuten.
  • 1955etik Cardiff da hiriburua.
  • 1962an sortu zuten Cymdeithas yr Iaith/Welsh Language Society erakundea, hizkuntzaren alde orduz geroztik lan egiten duen presio-taldea.
  • 1982an S4C telebista (Sianel Pedwar Cymru/Channel Four Wales) sortu zuten, orduz geroztik galesezko programazioa eskaintzen duena. %7 inguruko audientzia dauka gaur egun.
  • 1988an sortu zuten Bwrdd yr Iaith Gymraeg/Welsh Language Board hizkuntza-erakundea.
  • 1999an Cynulliad Cenedlaethol Cymru / National Assembly for Wales abian ipini zuten, autogobernu mugatua duen erakundea.

[aldatu] Biografiak

[aldatu] Diaspora

[aldatu] Kanpo loturak