Txinako Herri Errepublika
Wikipedia(e)tik
|
|||||
Lema nazionala: - | |||||
Ereserkia: Yìyǒngjūn Jìnxíngqú (Boluntarioen Martxa) | |||||
![]() |
|||||
Hiriburua | Pekin (Beijing) 36°55′ N 116°23′ E |
||||
Hiri handiena | Shanghai | ||||
Hizkuntza ofiziala(k) | Txinera1 | ||||
Gobernua
Presidentea
Lehen Ministroa |
Estatu Sozialista Hu Jintao Wen Jiabao |
||||
Independentzia Herri Errepublikaren sorrera |
1949 urriaren 1 | ||||
Azalera - Guztira - ur % |
9.596.9602 km² (4.) 2,82%2 |
||||
Biztanleria - Estimaketa 2005 - Errolda - - Dentsitatea |
1.306.313.8122 (13.) - 136,122 biztanle/km² (-) |
||||
Dirua | Renminbi (元) (CNY ) |
||||
Ordu eremua - Udan (DST) |
UTC (UTC +8) - (UTC -) |
||||
Interneteko domeinua | .cn | ||||
Telefono aurrizkia | +862 |
||||
Gentilizioa | txinatar | ||||
1Mandarin txinera batua (pǔtōnghuà) da hizkuntza ofizial bakarra Txina osoan, nahiz eta beste hainbat hizkuntza mintzatu: uigurrera, mongoliera, tibetera eta, batez ere, mandarinaren familia bereko txinerak, hala nola, kantonera (66 milioi hiztunetik gora). Hong Kongen kantonera eta ingelesa dira ofizialak eta Macaun kantonera eta portugalera. 2Hong Kong eta Macau ez daude barne |
Txina Asia ekialdean kokatuta dagoen estatua da, munduko populatuena (1.300.000.000 biztanle).
Eduki-taula |
[aldatu] Geografia
Mugakide hauek ditu: Errusia eta Mongolia iparraldean; Ipar Korea, Itsaso Horia eta Txinako Itsasoa ekialdean; Vietnam, Laos, Myanmar edo Birmania, India, Bhutan, Sikkim eta Nepal hegoaldean; eta Pakistan, Afganistan, Tadjikistan, Kirgizistan eta Kazakhstan mendebaldean.
Azalera, berriz, 9.600.000 km²-koa du. Tibet konkistatu zuenetik munduko hirugarren herrialderik handiena da, Errusiaren eta Kanadaren atzetik. Historian zehar inperiorik itxienetakoa izan da, nahiz eta Asiako herrialdeetan eragin handia izan. Gobernu komunista du, eta haren ekonomia asko hazi da azken urteotan.
[aldatu] Hizkuntzak
Txinako hizkuntza nagusia txinera (汉语/漢語, Pinyin: Hànyǔ, 华语/華語, Huáyǔ edo 中文, Zhōngwén) da. Txinako Herri-Errepublikan eta Txinako Errepublikan (Taiwanen) ofiziala da, eta 1.300 milioi hiztun baino gehiago ditu. Sinotibetar familiakoa da. Lurrean gehien hitz egiten den hizkuntza da.
Txinera estandarra putonghua da, «herriaren mintzaira». Mandarin dialekto multzoaren Pekineko ahoskeran du oinarria. Dialektoen arteko aldea hain da nabarmena, batzuek hizkuntzak bereizitzat hartzen dituzte. Hizkuntza erromanikoen arteko aldearekin konparatu ohi da.
Txineraz gain, nazio gutxituen hizkuntza batzuek nolabaiteko babesa edo ofizialtasuna jasotzen dute. Aipagarrienak tibetera, zhuangera eta hmong hizkuntzak dira sinotibetar familian. Indoeuropar familian, errusiera eta tadjikera daude, eta koreera hizkuntza isolatua kenduta Txinako beste hizkuntzak familia altaikoan, familia austroasiatikoan, tai-kadai familian eta familia austronesiarrean kokatzen dira.
Kolonizazio europarraren ondorioz, Macaun portugalera ere ofiziala da, eta Hong Kongen ingelesa.
[aldatu] Turismoa
Txinara joateko pasaportea eta bisa beharrezkoak dira. Txinako dirua, yuana (renminbi) ezin da Europan erosi, baina hoteletan eta Txinako Bankuan aldatzen dute. Yuana ezin da Txinatik atera, eta atzerako trukea egiteko lehen trukearen ziurtagiria eskatzen dute, Txinako Bankuaren zigiluarekin.
[aldatu] Kanpo loturak
CIA - World Factbook geografia, biztanleria, politika eta ekonomia datuak