میکروگلیال

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

ميكروگليال ها سلول هاي غيرعصبي سيستم اعصاب مركزي (CNS) با منشاء مزودرمي می‌‌باشند كه 5 تا 20 درصد كل جمعيت سلولهاي گلياها را تشكيل می‌‌دهند. اين سلولها اولين جمعيت از سلولهاي سيستم اعصاب مركزي می‌‌باشند كه در مقابل آسيب ها, عفونت ها و واكنش هاي التهابي مغزي نظير بيماري آلزايمر, مالتيپل اسكلروزيز (ام اس) , انسفالوپاتي و بيماري های پریونی پاسخگو می‌‌باشند.

ميكروگليا اعمالي شبيه ماكروفاژهای بافت هاي ديگر دارند كه می‌‌توان به فاگوسيتوز ميكرو ارگانيسم هاي مهاجم و سلولهاي آسيب ديده, عرضه آنتي ژن و توليد سيتوكين و توليد كموكاين ها, توليد ايي كوزانوئيدها, اجزاي كمپلمان, اسيدهاي آمينه محرك مثل گلوتامات, پروتئينازها, راديكالهاي اكسيدايتو و نيتريك اكسيد و پروتئين شوك حرارتي hsp 70 اشاره نمود.

بر اساس مطالعات تكويني و پاتوفيزيولژي سه فرم قابل شناسايي براي ميكروگليا تعريف شده است.


الف ـ ميكروگليا منشعب (Ramified) يا ميكروگلياي در حال استراحت (Resting) در سيستم عصبي مركزي نرمال و بالغ و شرايط غير پاتولژيك می‌‌باشد.

ب ـ ميكروگليا فعال شده (Activated) ميكروگلياي غيرفاگوسيتيك كه در نواحي واكنش هاي ثانويه بعلت قطع عصب و التهاب CNS يافت می‌‌شوند.

ج ـ ميكروگلياي واكنش دهنده (Reactive) يا ميكروگلياي فاگوسيتيك كه در نواحي عفوني و نواحي دژنره شده نوروني يافت می‌‌شوند. در طي بيماري و آسيب CNS , ميكروگليا تغييراتي در شكل و ظاهر شان نشان می‌‌دهند. در حالت استراحت ميكروگليا بسيار منشعب با سيتوپلاسم دور هسته هاي كم می‌‌باشند. به محض صدمه پاتولژيك اين سلولها هاپرتروفي پيدا می‌‌كنند و ضمائمشان كوتاه و پرپشت می‌‌شود.

[ویرایش] تکوین و تمایز سلول‌های میکروگلیال

سیستم عصبی مرکزی از دو نوع سلول تشکیل شده است: نورون ها و گلیا‌ها. میکروگلیا‌ها یکی از انواع گلیا‌ها هستند که 20% از سلولهای غیر نورونی را تشکیل می‌‌دهند. بطور کلی دونوع میکروگلیا در مغز وجود دارد. میکروگلیاهای ثابت که در پارانشیم مغزی پراکنده‌اند و میکروگلیا‌های دور رگی که بطور دوره‌ای به‌وسیله سلولهای جدید جانشین می‌‌شوند.این سلولها دارای نقشهای متعددی مانند رشد و هدایت اکسون‌ها، حذف نورون‌های موقتی و سلول‌های ناهنجار هستند. که این عمل آنها شبیه نوع خاصی از سلولهای دستگاه ایمنی یعنی ماکروفاژها است. همین امر سبب این تصور شد که ممکن است منشا میکرو گلیا‌ها از سلولهای خون ساز با منشا مزودرمی باشد. در مورد منشا میکروگلیاها دو اختمال وجود دارد:اول اینکه این سلولها منشا نورواکتودرمی دارند و دوم اینکه از مزودرم منشا گرفته اند. ولی در سال‌های اخیر مدارک جدیدی در تایید احتمال دوم ارائه شده است.آخرین نتایج تحقیقات نشان می‌‌دهد که میکروگلیا‌ها از سلولهای مغز استخوان که از دودمان سلولهای میلوئیدی هستند منشا میگیرند. پیش سازهای میکروگلیا باید قبل از بلوغ سیستم عصبی وارد آن شوند. این عمل در پرندگان در هفته آخر جنینی و در جوندگان طی آخرین روزهای جنینی و اولین روزهای نوزادی صورت می‌‌گیرد. این پیش سازها از سه طریق وارد سیستم عصبی می‌‌شوند: از طریق جریان و با عبور از اندوتلیال رگ‌ها، از طریق بطن‌های مغزی و از طریق مننژ. این پیش سازها در سیستم عصبی تکثیر شده و سپس مهاجرت می‌کنند. مهاجرت آنها به دو صورت مماسی و شعاعی انجام می‌شود. میکروگلیا‌ها ابتدا به صورت تقریباً گرد با ضمائم کوتاه هستندکه تحت تأثیر فاکتورهایی مانند پروتئین های پلاسمایی هورمون‌های تیروئیدی و مواد مترشحه از خود میکروگلیا‌ها به حالت شاخه دار در می‌‌آیند. باید توجه داشت که میکروگلیا‌ها بطور کامل تمایز نمی‌یابند و همین خاصیت باعث می‌‌شود که در شرایط مختلف بخوبی انعطاف پذیری نشان داده و توانایی خود را تغییر می‌‌دهند.