ژاک دریدا
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ژاک دِریدا (به فرانسه: Jacques Derrida) (زادهٔ ۱۹۳۰ - درگذشتهٔ ۸ اکتبر ۲۰۰۴). فیلسوف الجزایریتبار فرانسه و پیشتاز تئوریهای ساختارشکنی و پساساختارگرایی.
وی که از عرصهٔ پدیدارشناسی به ساختارگرایی و ساختارشکنی نزدیک شد با دیدگاههایش درباره زبان، دانش و معنا و به ویژه ماهیت متن مورد توجه ارتباطشناسان قرار گرفت. او شاگرد نهضت ساختارگرایی و اندیشههای پسا-ساختارگرایی میشل فوکو بود و با نقدی که بر این اندیشه و بیشتر از جنبه نشانهشناسی وارد نمود مورد توجه محافل نقد ادبی و جامعه پست مدرن دانشگاهی آمریکا قرار گرفت. دریدا در آثارش فاصله بین فلسفه و ادبیات را کاهش داد و به عنوان یک منتقد ادبی قدرتمند هم شناخته شد.
مشهورترین اصطلاح دریدا مفهوم Déconstruction است که آن را در فارسی به ساختارشکنی، واسازی و شالوده شکنی ترجمه کردهاند. البته واژه ساختار در این اصطلاح نباید با اصطلاح فلسفی ساختار به معنی Structure در عبارتهای ساختارگرایی و پساساختارگرایی یکسان تصور شود. لغت Déconstruction در زبانهای دیگر معمولا ترجمه نشده و با همان املای فرانسوی به کار میرود که دریدا آنرا به مفهوم از نو بنا نهادن (ویران کردن و در عین حال ساختن) به کار بردهاست.
نزد دریدا، ساختارشکنی که وجه دیگر نقدِ متافیزیک است، به معنای ضد- ساختارگرایی نیست. دریدا با «اوراق کردن» ساختارها، در حقیقت، میخواهد «کشف حجاب» کند (به مفهوم Alétheia یونانی – هایدگری) و در این مسیر، خاستگاه و نقش «مرکز» مقتدر، مسلط و متعالی را در ساختارمندی خودِ ساختار آشکار سازد. از این رو ساختار شکنی دریدایی هرگز مفهوم منفی نابود کردن و خراب کردن را با خود حمل نمی کند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] آثار
- سرچشمهٔ هندسهٔ هوسِرل، درآمد و ترجمه (۱۳۴۱) [1]
- آوا و پدیدار (۱۳۴۶) [2]
- نوشتار و تمایز (۱۳۴۶) [3]
- دربارهٔ دستور زبانشناسی (۱۳۴۶) [4]
- بذرافشانی (۱۳۵۱) [5] (با نام بارآوری نیز ترجمه شدهاست)
- حاشیهها؛ دربارهٔ فلسفه (۱۳۵۱) [6]
- مواضع (۱۳۵۱) [7]
- آوای غم (۱۳۵۳) [8] (ترجمه به فارسی از بابک احمدی
- مهمیزها؛شیوههای نیچه (۱۳۵۷) [9]
- کارت پستال، از سقراط تا فروید و فراتر (۱۳۵۹) [10]
- فلاسفه و کلام، مصاحبه با روزنامه لوموند (۱۳۶۳) [11]
- اطراف (۱۳۶۵) [12] (با نام ساحلها نیز ترجمه شدهاست)
- دربارهٔ روح، هایدگر و پرسش (۱۳۶۶) [13]
- نفس، ابداعهای دیگری (۱۳۶۶) [14]
- یادمانهها، برای پُل دمان (۱۳۶۷) [15]
- مسئلهٔ پیدایش در پدیدارشناسی هوسِرل (۱۳۶۹) [16]
- مسیر دیگر (۱۳۷۰) [17]
- اشباح مارکس، دولت و دِین، امر سوگ و بینالملل جدید (۱۳۷۲) [18]
- سیاستهای دوستی (۱۳۷۳) [19]
- پرسشانگیزیها (۱۳۷۵) [20]
- ایمان و دانش، در پی آن: زمانه و بخشش (۱۳۷۵) [21]
- مذهب (ژاک دریدا و جیانی واتیمو) (۱۳۷۵) [22]
- در بارهٔ مهماننوازی (۱۳۷۶) [23]
- خداحافظ اِمانوئل لِویناس (۱۳۷۶) [24]
- قول، لحظههای فلسفی (۱۳۷۸) [25]
- فردا، چه خواهد...؛ گفت و گو با الیزابت رودینِسکو (۱۳۸۰) [26]
- مارکس و پسران (۱۳۸۱) [27]
- اشرار، دو رساله در بارهٔ عقل (۱۳۸۲) [28]
- «مفهوم» ۱۱ سپتامبر (دریدا و یورگن هابرماس) (۱۳۸۳) [29]
[ویرایش] پانویس
- ^ L’origine de la géométrie de Husserl, Introduction et traduction, PUF, Paris,1962
- ^ La voix et le phénomène, PUF, Paris, 1967.
- ^ L’écriture et la différence, Seuil, Paris, 1967.
- ^ De la grammatologie, Minuit, Paris, 1967.
- ^ La dissémination, Seuil, Paris, 1972.
- ^ Marges – de la philosophie, Minuit, Paris, 1972.
- ^ Positions, Minuit, Paris, 1972.
- ^ Glas, Galilée, 1974.
- ^ Epérons. Les styles de Nietzsche, Flammarion, Paris, 1978.
- ^ La carte postale, de Socrate à Freud et au-delà, Aubier-Flammarion, Paris, 1980.
- ^ Les philosophes et la parole, entretiens, le Monde, 21-22 octobre 1984.
- ^ Parages, Galilée, Paris, 1986.
- ^ De l’esprit, Heidegger et la question, Galilée, Paris, 1987.
- ^ Psyché, inventions de l’autre, Galilée, Paris, 1987.
- ^ Mémoires, pour Paul de Man, Galilée, Paris, 1988.
- ^ Le problème de la genèse dans la phénoménologie de Husserl, PUF, paris, 1990.
- ^ L ‘autre cap, Minuit, Paris, 1991.
- ^ Spectres de Marx. L’Etat de dette, le travail du deuil et la nouvelle internationale Galilée, Paris, 1993.
- ^ Politiques de l’amitié, Galilée, Paris, 1994.
- ^ Apories, Galilée, Paris, 1996.
- ^ Foi et Savoir, suivi de Le siècle et le Pardon, Seuil, Paris, 1996.
- ^ La religion, J. Derrida et Gianni Vattimo, Seuil, Paris, 1996.
- ^ De l’hospitalité, Calmann-Lévy, Paris, 1997.
- ^ Adieu à Emmanuej Levinas, Galilée, Paris, 1997.
- ^ Sur Parole, instatanés philosophiques, Ed. de l’aube, Paris, 1997.
- ^ De quoi demain…, Dialogue (Jacques Derrida – Elizabeth Roudinesco), Galilée, Paris, 2001.
- ^ Marx & Sons, Galilée, Paris, 2002.
- ^ Voyous, deux essais sur la raison, Galilée, Paris, 2003.
- ^ Le "concept" du 11 septembre, J. Derrida – Jürgen Habermas, Galilée, 2004.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منبع
- شکرخواه، یونس. ژاک دریدا در یک نگاه، وبنوشت دات، ۱۷ مهر ۱۳۸۴ (آخرین بازنگری ۲۶ آذر ۱۳۸۴).
- وثیق، شیدان. دِریدا فیلسوف «بی قرار» و «ساختار شکن»
- عبدالرضا مقدم و کسرا بزرگمهری، ترجمه. «نامه به دوست ژاپنی»، ژاک دریدا، 1983 .سایت دوات، رضا قاسمی.