سیدیخوان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
سیدی درایو لوح فشرده- حافظه فقط خواندنی
CD-ROM که مخفف "Compact Disc Read-Only Memory" است وسیلهای برای ذخیره سازی اطلاعات نوری غیر فراراستفاده میشود که در قالب بندی فیزیکی یکسان، توسط گرداننده لوح فشرده کامپیوترقابل خواندن است مانند لوحهای فشرده صوتی. لوح فشرده یک صفحه پلاستیکی مسطح به همراه اطلاعات دیجیتالی رمزی شده بر روی آن میباشد که به صورت مارپیچ از مرکز تا لبه خارجی آن قرار گرفته اند. استاندارد کتاب زرد لوح فشرده در سال 1985 توسط سونی و فیلیپس پایه گذاری شد. به زودی مایکروسافت و کامپیوتر اپل علاقه مند وترویج دهنده لوح فشرده شدند. John Sculley مدیر عامل آن موقع شرکت اپل گفت لوح فشرده به زودی تا سال 1987 انقلابی در استفاده کامپیوترهای شخصی به وجود خواهد آورد.
ابزارهای خواندن لوح فشرده از اجزای معمول بیشتر کامپیوترهای شخصی پیشرفته میباشند. به طور کلی لوحهای فشرده صوتی جدا از لوحهای فشرده میباشند و دستگاههای خوانندهای که برای لوحهای فشرده صوتی درنظر گرفته شدهاند قادر به تشخیص اطلاعات بر روی لوحهای فشرده (حافظه فقط خواندنی) نیستند ولی معمولاً کامپیوترهای شخصی میتوانند لوحهای فشرده صوتی را اجرا کنند. تهیه لوحهای فشرده مرکب که شامل هر دو اطلاعات معمولی و اطلاعات صوتی که توانایی خوانده شدن را توسط دستگاه خواننده لوح فشرده دارند امکانپذیر است در حالی که اطلاعات یا شاید فایلهای ویدیویی بر روی یک کامپیوتر میتوانند نمایش داده شوند.
چگونگی کار آن
اطلاعات دیجیتالی تقریباً در اندازه میکروسکوپی به صورت کد در میآیند که این امکان را میدهد تا مقدار زیادی از اطلاعات در آن ذخیره شود. لوحهای فشرده اطلاعات دودویی را به صورتی ثبت میکنند که این اطلاعات به اندازه گودالهای بسیار ریز فشرده شده بر روی سطح زیرین دیسک پلاستیکی قرار میگیرند؛ که یک پرتو اشعه نیمه رسانا در دستگاه خواننده این اطلاعات را بازخوانی میکند. اکثر لوحهای فشرده توانایی نوشه شدن توسط اشعه لیزر را ندارند، ولی دیسکهای CD-R که دارای رنگ به خصوصی هستند میتوانند برای یک بار سوزانده شوند (نوشته شوند)، و دیسکهای CD-RW دارای جنس انعطاف پذیری هستند که قابلیت برای چندین بار نوشته شدن را دارند. بیشتر گردانندههای CD-ROM دیسکهای CD-R را میتوانند بخوانند ؛ گردانندههای پیشرفته علامت MultiRead (چند خوانی) را با خود دارند که این گردانندهها میتوانند دیسکهای CD-RW را بخوانند.
تولید
CD-ROMها همواره به طور انبوه تولید میشوند. CD-Rها یکی یکی ثبت شده اند. محتویات یک CD-R ممکن است در قالب بندی یک CD-ROM باشد (استاندارد کتاب زرد) ولی خود دیسک از نظر فیزیکی یک CD-R باشد (استاندارد کتاب نارنجی).
ظرفیت
یک CD-ROM اساندارد تقریباً میتواند 650 تا 700 مگابایت از اطلاعات را نگه داری کند. CD-ROM وسیلهای رایج برای توزیع پایگاههای اطلاعاتی حجیم، نرم افزار و مخصوصا کاربردهای چند رسانهای میباشد. وزن یک لوح فسرده زیر یک توصیف است. برای به کار بردن گنجایش ذخیره سازی CD-ROM برای متن، یک کتاب داستان متوسط که شامل 60000 کلمه میباشد کافی است. فرض کنید که که متوسط طول هر لغت 10 حرف است – در حقیقت کمتر از 10 حرف- و اینکه هر حرف یک بایت را اشغال میکند. بنابراین یک کتاب داستان میتواند 600000 بایت را اشغال کند. در این صورت یک لوح فشرده میتواند بیشتر از 1000 کتاب داستان را شامل شود. اگر هر کتاب داستان نیم اینچ از قفسه کتاب را اشغال کند، آن وقت یک لوح فشرده میتوانند فضایی تقریباً معادل 15 یارد از قفسه کتاب را در خود جای دهد. اطلاعات متنی میتوانند با استفاده از روش فشرده سازی کامپیوتری بیشتر از 10 برابر فشرده تر شوند (اغلب به عنوان عمل زیپ کردن شناخته میشود)، از اینرو یک CD-ROM دست کم میتواند 100 یارد از فضای قفسه کتاب را در خود جای دهد. برای نمونه یک DVD حاوی بیش از 4 گیگابایت از اطلاعات میباشد.
Data max size, MiB Data max size, bytes CD-DA max size, MiB CD-DA max size, bytesSectors Time Type 184.6 MiB 193 536 000 212.0 MiB 222 264 000 94 500 21 minutes 553.7 MiB 580 608 000 635.9 MiB 666 792 000 283 500 63 minutes 650.3 MiB 681 984 000 746.9 MiB 783 216 000 333 000 74 minutes "650MB" 703.1 MiB 737 280 000 807.4 MiB 846 720 000 360 000 80 minutes "700MB" 791.0 MiB 829 440 000 908.4 MiB 952 560 000 405 000 90 minutes 870.1 MiB 912 384 000 999.3 MiB 1 047 816 000 445 500 99 minutes
خواندن از CD-ROM و نوشتن بر روی آن
CD-ROMها با استفاده از گردانندههای CD-ROM دستگاه جانبی کامپیوترهای رایج کنونی خوانده میشوند، و در مورد سوزاندن آن باید گفت که آنها توسط دستگاههای ضبط لوح فشرده که معمولاً منسوب به سوزاننده لوح فشرده هستند سوزانده میشوند. گردانندههای CD-ROM امکان وصل شدن به یک واسط IDE (ATA)، یک واسط SCSI یا یک واسط اختصاصی را دارند، از قبیل Panasonic CD interface. بیشتر گردانندههای CD-ROM اغلب توانایی پخش لوحهای فشرده صوتی را دارند.
گردانندههای CD-ROM توسط عامل سرعت مربوط به لوحهای فشرده موسیقی ارزیابی شده اند. (1x یا یک سرعته که میزان انتقال دادهها را از 150 کیلوبایت بر ثانیه در اکثر قالب دادههای رایج ارایه میدهد). برای مثال، میزان انتقال دادههای یک CD-ROM 8 سرعته 1.2 مگابایت بر ثانیه خواهد بود. بالای 12 سرعته مشکلاتی مثل لرزش و حرارت وجود دارد. سرعت زاویهای ثابت گرداننده ها(CAV) سرعت را تا 20 بالا میبرد ولی به علت نوع CAV افزایش عملکرد واقعی بالای 12x کمتر از 20/12 میباشد. تا فبریه سال 1998 گمان میرفت که 20x حداکثر سرعت باشد، وقتی که سامسونگ الکترونیک SCR-3230، یک گرداننده 32 سرعته CD-ROM را معرفی کرد که از سیستم کاسه ساچمه برای متعادل کردن دیسک در حال چرخش در گرداننده برای کاهش لرزش و سر و صدا بهره میبرد. از سال 2004، سریعترین سرعت انتقال دادههای رایج د ردسترس پیرامون 52 سرعته یا 7.8 مگابایت بر ثانیه میباشد، با این وجود این تنها هنگام خواندن اطلاعات از بخش بیرونی یک دیسک سودمند است. افزایشهای آینده سرعت حقیقتا مبتنی بر چرخش سریعتر دیسک به ویژه مشروط به استحکام پلاستیک پلیکربنات استفاده شده در تولید لوح فشرده میباشد. به هر حال پیشرفت سرعت هنوز هم قابل کسب با استفاده از شتابهای مضاعف اشعه لیزر توسط Kenwood TrueX 72 سرعته که از هفت پرتوی لیزر و چرخش دیسک به صورت تقریباً 10x بهره میگیرد میباشد.
گردانندههای CD-ROM اغلب با سه رتبه بندی متفاوت فروخته میشوند، یکی برای عملیات یکبار نوشتن، یکی برای عملیات دوباره نوشتن، و یکی برای عملیات فقط خواندن. سرعتهایی که به طور رمز که به ترتیب کار ثبت شدهاند، که به طور نمونه یک گرداننده لوح فشرده 12x/10x/32x میتواند باشد، به CPU و واسطه امکان نوشتن روی دیسکهای CD-R با سرعت 12x (1.8 مگابایت بر ثانیه)، نوشتن بر روی دیسکهای CD-RW با سرعت 10x (1.5 مگابایت بر ثانیه) و خواندن دیسکهای لوح فشرده با سرعت 32x (4.8 مگابایت بر ثانیه) را میدهد.
توان سرعت 1x برای لوحهای فشرده (150 کیلوبایت بر ثانیه) با توان سرعت 1x برای دی وی دیها (1.32 مگابایت بر ثانیه یکی نیست.
مسئله حق نشر یک حرکت فریبنده برای مانع شدن از کپی موسیقی توسط صنعت ضبط برای غیر قابل پخش کردن آن بر روی گردانندههای CD-ROM کامپیوتر وجود دارد. این کار به واسطه داخل کردن اشتباهاتی به طور عمد بر روی دیسک انجام شده که دستگاههای پخش کننده صوتی توانایی اصلاح این اشتباهات را به طور خودکار دارند. حامیان حقوق مصرف کنندگان از اکتبر سال 2001 برای مستلزم نمودن برچسبهای اخطار بر روی لوحهای فشرده که مطابق با استاندارد قانونی لوحها ی فشرده صوتی دیجیتال میباشد (معمولاً کتاب قرمز گفته میشود) برای آگاه کردن مشتریان از دیسکهایی که تنها استفاده مجاز از محتویات آن را دارند، اجبار کرد.
تولید کنندگان نویسندههای لوح فشرده (CD-R یا CD-RW) توسط صنعت موسیقی برای اطمینان از اینکه هر هر گردانندهای که آنها تولید میکنند دارای یک شناسه منحصر به فرد میباشد دلگرم شدهاند، که آن چیزی که توسط گرداننده بر روی هر دیسک ثبت خواهد شد عبارت است از: RID یا کد شناسایی دستگاه ضبط کننده. RID همتای SID میباشد – کد شناسایی منبع شامل هشت رمز کاراکتری میباشد که با IFPI شروع میشود که معمولاً به دیسکهایی که توسط دستگاههای ضبط لوح فشرده تهیه میشوند الصاق میشود.
قالبهای اطلاعات چندین قالب استفاده شده برای اطلاعات CD-ROM وجود دارد، کتابهای رنگین کمان که شامل کتاب سبز، کتاب سفید و کتاب زرد CD-ROM است. ISO 9660 سیستم بایگانی استاندارد یک CD-ROM را مشخص میکند که این امر معلول جایگزین شدن با ISO 13490 میباشد. قالب UDF بر روی دیسکهای قابل نوشتن کاربر CD-R و CD-RW که نامزد تکمیل کردن یا دوباره نوشتن شدهاند استفاده میشود. ویژگی لوح فشرده قابل بوت شدن، آن را رقیب یک دیسک سخت یا یک دیسک فلاپی ساخته است که به آن El Torito گفته میشود. (ظاهراً بعد از رستوران زنجیرهای میآید)؟
CD-ROMهای حاوی اطلاعات ممکن است محتوی پیوندهایی به سوی صفحههای وب به همراه اطلاعات اضافی باشند. گاهی اوقات برای به روز نگه داشتن این CD-ROMها آنها به طور غیر مستقیم به صفحات وبی که توسط تولید کننده CD-ROM که محتوی پیوندهایی برای صفحات وب خارجی هستند متصل میشوند.