ویکی‌پدیا:به دیگران اعتماد داشته باشید

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

اعتماد داشتن به نیت دیگران یکی از بنیادی‌ترین اصول ویکی‌پدیا است. اجازه‌ی ویرایش همگانی نشان‌دهنده‌ی آن است که ما بر این باوریم که مردم می‌خواهند به ویکی‌پدیا کمک کنند، نه اینکه به آن آسیب برسانند. اگر این باور وجود نداشت، پروژه‌ای چون ویکی‌پدیا هیچگاه موفق نمی‌شد.

پس هنگامی که به دلایل موجه به این نتیجه می‌رسید که یک مطلب دارای خطایی سهوی است، بدون واگردانی یا زدن برچسب خرابکاری آن را درست کنید. هرگاه با کسی به توافق نرسیدید به یاد داشته باشید که او به احتمال زیاد قصد کمک به ویکی‌پدیا را دارد. از صفحه‌های بحث برای توضیح منظور خود استفاده کنید و به دیگران هم اجازه‌ی این کار را بدهید. با این کار از سوءتفاهم‌ها و بزرگ شدن اختلاف‌ها جلوگیری می‌شود. به ویژه در برخورد با تازه‌واردهایی که با فرهنگ و قواعد ویکی‌پدیا آشنایی ندارند صبور باشید.

شاید رفتار یک تازه‌وارد در نظر خودش درست باشد. اختلافات و مشکلات معمولاً نشان‌دهنده‌ی ناآگاهی یا بدفهمی فرهنگ ویکی‌پدیایی است. بسیاری از تازه‌واردها بر این باورند که یک سیاست خاص باید به نوعی عوض شود تا با تجربه‌های آنها در جاهای دیگر وفق پیدا کند. همچنین بسیاری از تازه‌واردها تجربه و تخصص خود را به ویکی‌پدیا می‌آورند و می‌خواهند تا به آنها احترام گذاشته شود. کارهایی که در چنین وضعیت‌هایی انجام می‌شوند لزوماً از روی بداندیشی یا لجبازی نیستند.

تصحیح اشتباه یک کاربر (حتی اگر فکر می‌کنید که تعمدی بوده) بهتر از متهم ساختن وی به دروغگویی است. اصلاح جمله‌ای که تازه به مقاله‌ای اضافه شده و شما بر این باورید که اشتباه است، بسیار بهتر از حذف آن می‌باشد.

اعتماد داشتن به دیگران مربوط به نیت و قصد آنها است نه در مورد رفتار و اعمال آن‌ها. آدم‌های خوش‌نیت هم اشتباه می‌کنند و شما باید اشتباه آن‌ها را اصلاح کنید. نباید طوری رفتار کنید که انگار اشتباه آن‌ها عمدی بوده است. تصحیح کنید ولی سرزنش نکنید. شاید در ویکی‌پدیا افرادی باشند که با آن‌ها اختلاف دارید. حتی اگر آنها اشتباه هم می‌کنند به این معنا نیست که می‌خواهند به ویکی‌پدیا آسیب برسانند. شاید افرادی باشند که کار کردن همراه آن‌ها برای شما سخت به نظر برسد. این نیز به معنای آن نیست که قصد آنها آسیب‌رسانی به ویکی‌پدیا است. حتی اگر کسی شما را اذیت می‌کند، باز هم لازم نیست رفتارهای او را نشانه‌ی بدنهادی یا قصد بد داشتن بدانیم. حتی اگر زمانی قصد بد یک کاربر مشخص شود، می‌توان از اقدامات متقابل (مانند واگردانی یا بستن حساب کاربری) بر علیه رفتارهای او و نه بر علیه نیت او استفاده کرد.

هنگامی که جنگ‌های ویرایشی بالا می‌گیرند، فراموش کردن اعتمادی که به دیگران داشتیم بسیار آسان می‌شود.

اگر اعتماد خود به نیت یک کاربر را از دست بدهید ممکن است اتفاقات زیادی بیفتد:

  • حمله‌های شخصی: هنگامی به کسی حمله‌ی شخصی می‌کنید، جو بی‌اعتمادی شکل گرفته و جنگ ویرایشی زشت‌تر می‌شود.
  • از بین رفتن سیاست دیدگاه بی‌طرفانه (دبط). این سیاست بر بیان عادلانه و به دور از تعصب تأکید می‌ورزد. هرگونه واگردانی (بدون تغییر) یک مطلب جانبدارانه فارغ از اینکه به چه شکلی ظالمانه بوده است نوعی دفاع «دبط» است. ابتدا به این فکر کنید که چرا یک کاربر فکر می‌کند مطلب شما جانبدارانه بوده، سپس بکوشید تا نکات مورد نظر آنها را به شرط عدم تناقض با «دبط» در مقاله لحاظ کنید. وقتی هر دو طرف چنین کنند سرانجام به تمام یا بخشی از شرایط «دبط» خواهند رسید.

بدون شک بین اعتماد به نیت دیگران و نادیده گرفتن اعمال بد تفاوت وجود دارد. اگر می‌خواهید دیگران به شما حسن ظن داشته باشند، بکوشید تا آن را نشان دهید. بار آن را به عهده دیگران نگذارید. با فریاد زدن و وانمود کردن به اینکه نیت شما خیر بوده است و دیگران هم باید این طور فکر کنند، شما را از توضیح دادن در مورد کارهایتان معاف نمی‌کند. عادت کردن به این کار دیگران را متقاعد می‌کند که شما نیت بدی دارید.

این سیاست به این معنا نیست که ویرایشگران با وجود دلایل روشن بدرفتاری همچنان به نیت شخص بدرفتار اعتماد داشته باشند. رفتارهایی که با عدم اعتماد به حسن نیت ناسازگاری دارند شامل خرابکاری، حمله‌های شخصی، خیمه‌شب‌بازی و اصرار بر جنگ ویرایشی می‌باشند. همچنین اعتماد داشتن به نیت دیگران به معنای آن نیست که هیچ رفتاری نباید از سوی ویرایشگران نقد شود بلکه به این معنا است که این انتقاد یا نکوهش نباید تا زمانی که نیت بد ثابت نشده است ابراز شود. متهم ساختن بی‌دلیل دیگران به نداشتن اعتماد و عدم حسن ظن در یک درگیری ویرایشی نیز یکی دیگر از مصادیق بی‌اعتمادی و نبود حسن ظن به شمار می‌رود.