شاتل فضایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شاتل فضایی کلمبیا چند ثانیه پس از آغاز پرتاب (سال ۱۹۸۱)
بزرگ شود
شاتل فضایی کلمبیا چند ثانیه پس از آغاز پرتاب (سال ۱۹۸۱)

شاتل فضایی امریکا که اولین بار در سال ۱۹۸۱ پرتاب شد. نخستین سفینه قابل استفاده مجدد جهان بود. سه بخش اصلی آن مدارپیما، موشکهای تقویت کننده، و مخزن بیرونی سوخت (تنها مخزن سوخت آن که بعد از هر مأموریت قابل استفاده نیست) می باشد. کاشی‌های ویژه مقاوم در برابر گرما مانع از سوختن مدارپیما به هنگام بازگشت به جو زمین می‌شوند. بازوی قابل کنترل از راه دور تعبیه شده در مخزن محموله مدارپیما، می‌تواند ماهواره‌ها را در فضا قرار دهد؛ و همچون سکویی ثابت برای کار فضانوردان عمل کند. پس از فضاپيماهاي مركوري، جميني و آپولو (كه ماه را فتح كرد)، امريكايي‌ها به سراغ سفينه هاي رفت و برگشت رفتند و بدين سان، شاتل هاي فضايي متولد شدند. شاتل‌ها تا 7 مسافر و 25 تن تجهيزات را در خود جاي مي دهند و زمان طولاني تري را در مدار زمين به سر مي برند. آن‌ها همچنين به يك بازوي روباتيك مجهز هستند كه به كمك آن مي توانند ماهواره‌ها را به دام انداخته، اقدامات لازم را در مورد تعميرات يا انتقال آن صورت دهند. تاكنون هفت شاتل به نام هاي انترپرايز، راه ياب (پثفایندر)، كلمبيا، چلنجر، ديسكاوري، آتلانتيس و انديور ساخته شده كه دو شاتل نخست، ناكامل و براي آزمايش‌ها و بررسي‌ها ساخته شده اند. از ميان پنج شاتل بعدي نيز چلنجر و كلمبيا دچار سانحه شده‌اند و فقط سه شاتل ديسكاوري، آتلانتيس و انديور مشغول فعاليت هستند. شاتل هاي فضايي بسيار هزينه بر هستند، به طوري كه پرتاب آن فقط پانصد ميليون دلار هزينه در بر دارد و اين، غیر از هزينه هاي نگهداري و تعميرات آن است. همين هزينه هاي سنگين موجب شد تا روسيه از شاتل فضايي قدرتمند خود، بوران، استفاده نكند. بوران با قدرت حمل 30 تن تجهيزات، و استفاده از امكانات ناوبري پيشرفته، يك سر و گردن بالاتر از همتاي امريكايي خود است؛ ولي به دليل هزينه هاي بسيار بالا، روسيه از آن استفاده نكرده است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] آزمایشگاه فضایی

آزمایشگاه فضایی آزمایشگاه ویژه‌ای است که درون مخزن محموله مدارپیما جای می‌گیرد تا با ایجاد فضای اضافی دانشمندان بتوانند در فضا آزمایش کنند این آزمایشگاه بنا به نوع آزمایشهای هر سفر مجهز می‌شود آزمایشگاه فضایی همچنین بخش‌های روبازی دارد که برای مطالعه فضا و زمین هستند این آزمایشگاه متراکم از طریق مجرای هوابند به مدارپیما متصل می‌شود.

تمامی مدارپیماها نامگذاری شده‌اند اولین آنها به نام انترپرایز از نام سفینه فضایی مجموعه تلویزیونی پیشتازان فضا (استارترک) اقتباس شد انترپرایز برای مقاصد آزمایشگاهی ساخته شده بود ولی هیچگاه به مدار نرفت هر چند که چندین بار در بالای یک فروند بوئینگ ۷۴۷ پرواز کرد در سال ۱۹۷۷ انترپرایز از ارتفاع ۶۷۰۰ متری (22هزار پایی) رها شد و سالم به زمین نشست. ناوگان کنونی شامل سه مدارپیمای دیسکاوری، آتلانتیس و اندیور است.

[ویرایش] فاجعه چلنجر

در ۲۸ ژانویه سال ۱۹۸۶ میلیونها بیننده تلویزیون در سراسر جهان با وحشت شاهد انفجار شاتل فضایی چلنجر در کمتر از ۲ دقیقه بعد از پرتابش بودند این شاتل کاملاً منهدم شد و همه ۷ خدمه آن خدمه آن کشته شدند یکی از آن خدمه به نام کریستیا مک آلیف معلمی بود که قصد داشت از فضا شاگردانش را تعلیم دهد بررسی درباره این فاجعه آشکار نمود که عایق میان ۲ بخش موشکهای تقویت کننده جدا شده بود و باعث نشت گاز و آتش‌گیری سفینه شده بود. پس از این حادثه برنامه فضایی شاتل به مدت سه سال متوقف شد تا ایمنی آن بهبود یابد.

[ویرایش] منابع

برداشت از دانشنامهٔ رشد

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] پیوند به بیرون

دانش فضایی