موسیقی کودک
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
--217.218.222.84 ۰۹:۴۵, ۲۳ ژوئن ۲۰۰۶ (UTC) == موسیقی و تحرک برای کودکان
نواختن موسيقي براي رشد وتوسعه سالم كودكان بسياراساسي است . از كجا بايد شروع كرد
برنامه ها وفعاليتهاي خانگي وبيروني , رشد وتوسعه مهارت موسيقي براي عشق وعلاقه به نواخته موسيقي وپرورش آن يكي از ابزارهاي اساسي براي رشد وتوسعه مهارت موسيقي در نزد كودكان پيش دبستاني است . مشاركت در برنامه هاي موسيقي مي تواند ارائه كننده مزاياي غير قابل انكاري براي كودكان در هر كجا باشد واز آنجائيكه كودكان يادگيري را با مثال ونمونه آغاز مي كنند شما بانواختن موسيقي ارائه كننده يك هديه شگفت آور به كودكان هستيد كه نه تنها اصول اساسي نواختن موسيقي را به آنها آموزش مي دهيد بلكه همچنين ابعاد (چيزهاي ) جديد ومتفاوتي را كه هيچگونه احساسي از بر انگيختن ترس ويا كمرويي وخجالت را در كودكان تحريك نمي كنند را آموزش خواهيد داد شما آموزش دهنده راحت ترين ماجرا وخاطره زندگي او خواهيد بود كه عميقا" اورا ارضاء مي كند . هدف اوليه اينگونه فعاليت ها اين است كه مطمئن شويم كودك در حال لذت بردن است آن هم لذت كافي وكامل به گونه اي كه مي خواهند دوباره نواختن موسيقي را تكرار كنند ويا حتي براي تمام باقي عمرشان به تكرار آن ادامه دهند اينگونه فعاليت ها مي توانندبه تنهايي براي يك كودك انجام شوند ويا براي يك كلاس ويا يك گروه از كودكان . به خاطر داشته باشيدكه اين يك برنامه مبتني بر اجراي موسيقي نيست وهر گونه تلاشي صرفا" براي تشويق و ترغيب روحيه مشاركت آنها است ونيز براي اجراي صحيح ومنطقي برنامه كه اگر كودكي دستورات وبرنامه ها را آنگونه كه بايد باشد پيروي واجرا كنند آنها را به گونه اي تشويق كنيد ويا برنامه را دوباره اجرا كنيد هميشه به ياد داشته باشيد كه اين برنامه ها بايد به گونه اي طراحي شوند كه قابل انعطاف باشند وشما مي توانيد كليه فعاليتها را متناسب با سن وتوانائي هاي كودكان شركت كننده برنامه ريزي كنيد . برنامه ها و فعاليتهاي خانگي وبيروني رشد وتوسعه مهارت موسيقي كودكان يك نقطه شروع است .آن را به آرامي پيش ببريد وبه ياد داشته باشيد , لذت بردن وسرگرمي اسمي براي بازي است .
آلات وابزار موسيقي را براي كودكان انتخاب وبه آنها معرفي كنيم
تعدادقابل توجهي از انواع سازها ي ضربي وغيره امروزه درفروشگاه ها يافت مي شود واين بسيار حايز اهميت است كه بدانيم آيا اين سازها مخصوص كودكان طراحي شده يا نه وتوصيه مي شود سازهايي را انتخاب كنيد كه استاندارد تست سلامتي وتناسب براي كودكان را دارا باشند اين استانداردها دولتي است واين اطمينان را به ما مي دهد كه اين توليدات بر حسب ساختار وبدنه , سم ومواد شيميايي , قطعات كوچك كه احتمال بلعيدن داشته باشند , لبه هاي تيز وخطرناك , خطر خفگي وغيره مناسب وسالم هستند .
وراي اهميت سلامتي , ساز كودك بايد از لحاظ اندازه و وزن مناسب با قابليت هاي كودك بوده وبدون نياز به مهارت بيشتر از توانائي هاي كودك امكان نواختن داشته باشد. شما مي توانيد از يك فروشنده متخصص درباره اين استانداردها وتناسب آن براي كودكتان سؤال كنيد .
هدف اصلي واساسي اين است كه احساس راحتي وآرامش را با ساز جديد به كودك انتقال داده وآن را فراهم نمائيد به كودكان نام ساز را بگوئيد واگر آنها علاقمند هستند تاريخچه اي از ساز مورد نظر به آنها بگوئيد اينگونه اطلاعات معمولا" در كاتالوگ مربوط به ساز يافت مي شوند هدف دوم اينكه براي كودكان قسمت هاي مختلف ساز را معرفي وبه آنها نشان دهيد در حاليكه آنها را تشويق مي كنيد كه مواد مختلف وساختار آنها رااحساس كنند تعدادي قسمتها هستند كه بيشتر بايد ملاحظه شوند , سطح ساز (طبل) كه سطح نواختن مي باشد , اطراف ساز (طبل) طناب حايل مضراب(چكش مخصوص) , انتهاي مضراب ,دستگيره ها,ضربه گير وقسمت دروني لرزه ساز كه از هر چه نمي توانند آنها ببينند وفقط نوعي احساس از آن مي توانند داشته باشند از كودكان دعوت كنيد كه همراه شما تلاش كنند انواع صداهايي را كه مي شود از ساز جديد ايجاد كرد به وجود آورند .با هر نوع ساز (طبل يا ضرب ) شما مي توانيد با زدن سه مضراب (چكش ) به قسمت هاي مخنلف آن صداهاي متفاوتي را ايجاد كنيد , صداهاي عميق تر(در وسط) , صداي بلند تر در (لبه ها)و...... كودك را تشويق كنيد كه با دست هايش بنوازد مثلا" با دست باز (كف دست) وبرعكس ويا محكم بكوبد ,يانرم وبه آرامي ,سريع يا كند ويا به صورت چند انگشتي (سيلي زدن) ونگه داشتن براي صداي حالت خفه وبسته ,بعدا"مي توانيد آنها را تشويق كنيد كه با مضراب كار كنند آنها بعدا" درك مي كنند چه تفاوتهايي بين صداي نواخته شده از مركز ساز ويا از لبه هاي آن خواهد آمد هرنوع سطح لرزاني (مثل ضرب) مي تواند به اشكال مختلف به صدا در آيد ,بلند ,سريع , آرام , نرم ويا به شكل ديگر كه هر كدام صداهاي خاص خودشان را خواهند داشت تعدادزياد ومتنوعي ازانواع سازهاي ضربي به شكل واندازه هاي گوناگون (چكشي,جرينگي,زنگي و.... )در بازار يافت مي شوند از آنها استفاده كنيد ولذت ببريد .
ريتمها يا آهنگ هاي آشناي با محيط كودك را تقليد كنيد .
هميشه به ياد داشته باشيد هيچ راه غلط يا صحيحي براي نواختن يك ساز توسط كودك شما وجود ندارد .به كودك خود جهت توسعه مهارت شنيداري از طريق تشويق وي به گوش دادن به صداهاي اطراف خود وسعي در تقليد آنها ياري رسانيد.
بعضي پيشنهاد هاي خنده دار مثل : گوش دادن به قدم هاي پا (در حال راه رفتن) صداي پاي در حال طناب بازي ٬صداي پاي چهار نعل ٬ صداي در حال دويدن ٬ضربات تيك تاك ساعت ٬حتي ضربات موج آب هنگامي كه باخانواده براي يك پيك نيك (گشت) به كناردريا رفته ايد .به ياد داشته باشيد موقعيتها وتنوع ريتمها نامحدود است. موسيقي هايي راكه براي شما وكودكان آشنا وجذاب هستند را بنوازيد. بعد از اينكه كودكتان راباتعداد متنوعي از صداهايي كه آنها مي توانند با سازشان بنوازند آشنا كرديد ٬ يك راه بسيار جا لب ومهم براي شروع كار نوازندگي بادوام اين است كه : همراه با يك قطعه موسيقي كه پخش مي شود شما هم به ضربه زدنهاي آهسته ويا جرينگ جرينگ كردني وطبل زدن ادامه دهيد.هر قطعه اي كه نواخته مي شود ويا پخش مي شود. اما درنظر داشته باشبد آهنگ هاي كه مورد علاقه كودكان هستند براي جذب آنها وادامه كه بسيار اهميت دارند به آساني وراحتي ضربه اي به طبل بزنيد ويا ضرب راتكان دهيد ويا بامضراب صداي جرينگي در آوريد اين مهمترين زمان براي تجربه وكشف از سوي كودكتان مي باشد ٬از هرگونه تلاشي براي تصحيح ضربات كودكتان در اين اولين مرحله از بازي خودداري كنيد ٬به خاطر داشته باشيد هيچ غلط وصحيحي وجود ندارد وتعجب نكنيم اگر كودكتان تقاضاي اجراي آهنگي را كه از راديو پخش شده است را مي نمايد٬ اين حا لت خيلي خوب وسالمي از اين نكته است كه كودك در جهت توسعه يادگيري واجراي موسيقي تلاش مي كند. يك بازي حافظه اي ريتميك : هنگامي كه كودك يادگرفت به يك موسيقي ضبط شده گوش گند يا بازي شناخته شده حافظه اي به عنوان مرحله طبيعي بعدي آغاز مي شود وقتي كه شما مي شنويد كه كودك به طور موفقيت آميزي ريتمها وآهنگ هاي يك قطعه را تقليد مي كند موسيقي رامتوقف كنيد وكودك را به نواختن موسيقي به تنهايي (بدون موسيقي ) به هر اندازه ومدت كه مي تواند تشويق كنيد .مهم نيست چقدر صحيح ودرست اجرا گردد٬حتماآنها را به اين نكته كه خيلي خوب اجرا نمودند ٬تشويق كنيد. كسب اعتماد به نفس در اين مرحله بسيار مهم تر از اجراي درست وعالي است . با تمرين به همراه موسيقي مورد علاقه تان فقط كمي زمان براي يك قطعه از موسيقي با فقط يك بار شنيدن نياز است . كلام وبيان ريتميك : حالا كه كودكتان باانواع صداهايي كه سازتان مي تواند بزند آشنا شد ٬ آشكارا تشويق كنيد كه ريتم هاي ساده ايجاد كند .توضيح دهيد كه هر زباني تمرينهاي منحصر به فرد خودش رادارد ودرون هر جمله اي موسيقي يافت مي شود. نشان بدهيد چطور مي توانند كف بزنند ٬ جرينگ جرينگ كنند٬ تق تق كنند يا تمبك بزنند .آنها را دعوت به انجام آن كنيد .به آنها بفهمانيد (( اگر بتوانند بگويند ٬ مي توانند بنوازند)). در همه جا : گوش كنيد به ساعت ٬ تيك تاك ٬تيك تاك . ماشينها راصداكنيد ٬ همه ماشينها راصداكنيد. همه ٬ كلاه سرمون مي زارند ٬ كلاه سرمون مي زارند ٬ گربه وحقه بازي ..... گفتگوي ريتميك :
هنگامي كه كودكتان يادگرفته بيان ريتميك داشته باشد ٬ آشكارا اورا يك قدم جلوتر ببريد٬ به سمت گفتگوي ريتميك با انواع صداهاي مختلف شروع كنيد با سؤال وپاسخ وعقب وجلو شروع كنيد .
هدايت كنيد آنها را به سوي فكر كردن درباره پاسخ ريتميك (( گفتگو)) كه به سمت يك سيكل يا گردش مناسب مي رود. خودتان به صورت تكنوازي مكالمات زير را با صداي بلند بگوئيد واز كودكان بخواهيد كف بزنند (سيكل ) ويا دست تكان دهند ٬ يا جرينگ جرينگ كنند همراه باصداي ريتميك شما . به سه ضرب : حال شما چطوره يك ضرب سريع : وشما يك ضرب آرام : عالي تكرار كنيد
هنگامي كه آنها تمرين را يادگرفته شما مي توانيد بازي را به صورت جا لبتري در آورده وبا اضافه كردن يا تغيير تمام جملات آنرا ادامه دهيد .اگر شما ايده اي نداشتيد مي توانيد از بچه ها كمك بگيريد واز آنها بخواهيد متنهايي را از خودشان را اجرا كنند.
شش ضرب سريع : هواي عالي داريم ما يك ضرب آرام با دوضرب سريع :بله درسته تكرار كنيم . رهبر اركستر را دنبال كنيد :
دوست داشتن بازي و (پيروي از رهبر اركستر) مي تواند به عنوان يك بازي كامل هنگامي كه ريتم ها بصورت تركيبي در مي آيند (بصورت گروهي ) تبديل شود . در اين مرحله گروه احتمالا در حال صحبت كردن كلام ( ) به گفتگو است در حالي كه در حال نواختن آلت موسيقي شان هستند ٬ اين فعاليت كمي از مرحله قبل پيشرفته تر است ٬ اين مرحله بيشتر روي مشاركت گروهي ريتميك اهميت مي دهد تا نوازندگي انفرادي. يك ريتم معمولي ساده را با دستهايتان بنوازيد وآنها راتشويق كنيد تامثل شما اين كاررا انجام دهند وهمين طور بااستفاده از ضربشان (تكان دادن ٬يا مضراب نواختن) وادامه دهند .اگر شما احساسي از خلاقيت در خود نمي كنيد مي توانيد از ريتم هاي تمرينات قبلي استفاده كنيد ٬ اما آنرا انفرادي نكنيد .اگر شما در مقام تشويق مي توانيد از ريتمهاي بخش هايي از آهنگ هاي مورد علاقه خود يا كودكان كه از تلويزيون پخش شده است استفاده كنيد يك مرحله كمي پيشرفته تر از تمرينات قبلي است كه دست هاي خودرا در هنگام ريتم ايجاد كردن مخفي كنيد واز كودكان بخواهيد فقط باشنيدن صدا تمرين كنند .اين روش بسيار عالي براي تشويق كودكان به افزايش مهارت شنيداري مي باشد .يك راه ديگر اين است كه يكي از والدين را به عنوان رهبر اركستر انتخاب كنيد ٬اين كار باعث افزايش توانائيهاي والدين به آموزش دادن وتمرين دروس شده ونوعي اعتماد به نفس را در آنان وكودكتان ايجاد مي كند وآنها چيزهايي نيز از رهبر اركستر جديد مي آموزند واز وي تقليد مي كنند.
تند وآرام :
اين مرحله كمي پيشرفته تر از مرحله قبل است ,يكي از جملات ريتميك آهنگها را انتخاب كنيد وبا استفاده از آن دست بزنيد , ضرب بزنيد وبا دست تكان دهيد .مرحله ي بعد اين است كه نشان دهيد چگونه آن ريتم را مي توان با آهنگي سريعتر انجام داد.هر دو مورد تند وآرام را تمرين كنيد ,كودكان را ياري نمائيد كه مثال اجرا شده توسط شمارا با ضرب سريعتر اجرا نمايند , موارد جهت اجرا مي تواند بي پايان باشد.حا ل نتهاي آهنگين را به كندتر تغيير دهيد واز كودكان بخواهيد الگوهاي شمارا با ضرب كندتر وآرامتري اجرا كنند .اين بازي را به اين صورت ادامه دهيد واز كودكان بخواهيد الگوها وآهنگ هاي دلخواه خودشان را كه در كودكستان , تلويزيون يا از راديو شنيده اند را اجرا كنند.
بالا وپائين :
براي اينكه به كودكتان تفاوت بين بالا پائين ضرب آهنگ رابياموزيد اين دو حا لت را برروي ضرب در مقابل او آزمايش كنيد .
مرحله بعد اين است كه نشان دهيد چگونه مي شود يك آهنگ يا ضرب آرام را بوسيله ضربه زدن به مركز طبل يا يك صداي بلندتر وقتي كه ضربه را به لبه ضرب وطبل وارد مي كنيد , ميتوان شنيد وايجاد كرد. اگر شما برنامه موسيقي را در دست اجرا داريد به گروه نشان دهيد كه يك طبل با رويه پهن تر يك تن صداي عميقتري را ايجاد مي كند نسبت به طبل يا ضربي كه سطح كوچكتري دارد ايجاد مي كند .ضربها يا طبل هاي گوناگون , اشكال واندازه ها وصداهاي مختلفي در بازار موجود مي باشد يك تن با صداي بسته اي هنگامي كه ضربه را به بالاي سطح لبه طبل وارد مي كنيد ايجاد خواهد شد وصداي ضعيفتري هنگامي كه ضربه را به محلي نزديك به دسته ضرب مي زنيد ايجاد خواهد كرد.
بعد از لحظات كوتاهي از اين اجرا از گروه بخواهيد كه آماده بايستند ودستهايشان را به علامت صداي بلند رو به آسمان كنند ويا اينكه به علامت صداي پائين دست خودرا پائين بگيرند (كراوات يا كفش ويا چيزهاي ديگر را نشان دهند) .به محض اينكه آنها ياد گرفتند كه صداي بالا وپائين راشناسايي كنند , مي توانيد نتها ومتنهايي را براي تمرين به آنها بدهيد ويا از آنها بخواهيد كه متنهاي دلخواه خودشان را بيان كنند. بعد از اين نمايش از كودكان بخواهيد كه بايستند ودستانشان را از روي شانه باز كنند تا نشان دهنده نت بلند باشد ويا دستانشان را روي سينه جمع كنند تا نشا ن دهنده با ريتم كوتاه باشد. بعد از اينكه كودكان با اين نوع تمرين آشنا شدند وآنرا ياد گرفتند شما مي توانيد از كودكان بخواهيد تا نتهاي ريتميك بلند وتشويقي را از خود ارائه كنند ويا شما به آنها بگوئيد .
آرام وپر صدا: يك راه بسيار خوب براي اينكه صداهاي آرام وپر صدا را به كودكان ياد دهيد اين است كه اين بازي را با آنها انجام دهيد.
از كودكان بخواهيد كه بايستند وخوب گوش كنند ودستهايشان را بلند كنند وروي سر خود به علامت صداي پر صدا وبلند قرار دهند ويا دستهايشان را پائين بگيرند وبه علامت صداي كوتاه وآرام . هنگامي كه اختلاف بين دو صداي كوتاه وبلند را شناختيد شما مي توانيد بازي را باخواستن از كودكان به بيان چند ريتم بلند وكوتاه ادامه دهيد.
حالا اين مرحله را يك قدم به پيش ببريد واز كودكان بخواهيد تا صداهاي بلند وكوتاه را با استفاده از جملاتي تركيب كرده وجمله پر سر وصدا ويا ساكت بسازند مي توانيد يك گفتگوي ساده را براي اينكار پيشنهاد كنيد براي مثال : چه هواي خوبي داريم به عنوان صداي بلند بله هواي خوبيه ... به عنوان صداي كوتاه افزايش مهارت : درك مزاياي توسعه در نواختن موسيقي موسيقي قدرت اين رادارد كه ما را تشويق كند وآرام وكند ويا اينكه به ما انرژي بدهد اين مساله اثبات شده است كه موسيقي تنش بسيار مهم وغير قابل باوري را براي افزايش سلامتي ذهني وجسمي كودكان بازي مي كند . تحقيقات به عمل آمده توسط متخصصين كودكان پيش دبستاني كه چندين ماه را به تمرينات موسيقي ونوازندگي مي گذرانده اند تفاوت هاي بسيار زيادي از لحاظ رفتاري با كودكاني كه اين دوره را نگذرانده اند داشته اند كودكاني كه در گروههاي موسيقي شركت كرده اند توانائيهاي زيادي را در ساير مسائل مثل شناخت وكپي نقاشيها ورنگ ها ورسم شكل ها ي تشكيل تري را مي كشند اين مهارت ها نشان دهنده سطح هوش بالاتر است البته يافته هايي نيز از نظر تاثير آن بر روي ساير مسائل مثل رياضي وعلوم نيز وجود دارد موسيقي ارائه كننده يك فرصت سالم طبيعي وغير قابل ارزش گذاري براي تجربه شخص است وقتي كه كودك را در اين مورد تشويق مي كنيد ذهن وي را فعال نموده وافزايش دهنده واكنش مهارت هاي شناختي ,اجتماعي ,فيزيكي ,روحي وفرهنگي خواهيد بود.
اگر چه توانائيهائي در يادگيري در كل زندگي بشر ادامه دارد كار موسيقي با كودكان بين سنين سه تا ده سالگي به نظر افزايش دهنده قدرت فكري وجسمي كودكان وتاثير بر روي مغز آنان دارد واگر كودكان در اين سنين اين فرصت را ار دست دهند آنها بهترين دوره افزايش مهارت وتوسعه فكري خود را از دست داده اند.
نواختن موسيقي مي تواند مزاياي زير را براي كودكان به همراه داشته باشد : 1) تاثيراتي در يادگيري رياضي وعلوم وهنر در دوره درسي دارد. 2) موجب تشويق وتوسعه در رشد عضلات بزرگ وكوچك آنها مي شود. 3) افزايش دهنده قدرت مشاركت شخصي واجتماعي مي باشد. 4) مهارتهاي تمركزي در شنيدن ويادگيري را بهمراه مي آورد. 5) افزايش دهنده توانائيهاي اجتماعي وتوسعه مهارتهاي فردي است. 6) تقويت كننده خودآگاهي واعتماد به نفس است. 7) تقويت كننده بين روابط والدين وفرزندان هنگاميكه با يكديگر موسيقي اجرا مي كنند بعنوان يك زبان بين المللي موسيقي ايجاد كننده يك احساس اجتماعي بودن وجهاني بودن وگردآورنده مردم بايكديگر از هر زبان , فرهنگ وسن وجنس وتفاوت هاي سياسي كه باشند. با دادن يك ابزار موسيقي به كودكتان ,شما ارائه كننده يك صدا وزبان بسيار قدرتمند براي برقراري ارتباط باكودك مي باشيد كه هيچ كلامي نمي تواند جايگزين آن باشد بطور بسيار جالبي نواختن موسيقي مي تواند احساس علاقه ورضايت شخصي را به كودك انتقال دهد كه لذت بسياري نيز دارد همزمان شما درسي را به كودك ياد مي دهيد كه در كل طول عمر وي با وي خواهد بود وقابل ارزش گذاري نيز نيست (( خانواده اي كه با هم مي نوازند وبازي مي كنند با همديگر نيز مي مانند)).
ترجمه از: زهره کرمانی کارشناس دفتر کودکان بهزیستی استان مرکزی musical activities for preschool children & their parents www.lprhythmix.com/activities/ pdf/PreschoolActivities.pdf ==