سورنجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


Colchicum Automnale L .

از خانواده‌ Liliaceae

انگليسي‌Colchicum , Avtvmncrocus

نام‌هاي‌ رايج‌: پيازسگ‌، سورنجان‌، پياز حضرتي‌، گل‌ حضرتي‌، مورنجان‌.

گل‌ حسرت‌ گياهي‌ است‌ علفي‌ و پايا از تيره‌ سوسينها و از دسته‌ سورنجانها اين‌گياه‌ داراي‌ پياز بزرگ‌ و گوشتدار و محفوظ‌ در پوششهاي‌ نازك‌ و ريشة‌ افشان‌ است‌.برگهايش‌ باريك‌ و دراز و نوك‌ تيز بدون‌ كرك‌ و به‌ رنگ‌ سبز تيره‌ است‌. گلهايش‌گلي‌رنگ‌اند و ميوه‌اش‌ كپسول‌ سه‌ قسمتي‌ و محتوي‌ دانه‌هاي‌ ريز زياد (70 تا 80دانه‌ در هرخانه‌) مي‌باشد.

در پياز گياه‌ گل‌ حسرت‌ موسيلاژ، آميدون‌، آلكالوئيدهاي‌ سمي‌ به‌نام‌هاي‌كلشيسين‌ و دمه‌كولسين‌ و كولشي‌ سيئن‌، قند، تانن‌، به‌مقدار كم‌ رزين‌، و در دانه‌ آن‌‌ اسيد گاليك‌ به‌ مقدار كم‌، روغن‌، قند و كولشي‌ سين‌ وجود دارد.

قسمت‌ مورد استفاده‌ داروئي‌ گياه‌ گل‌ حسرت‌ دانه‌ و ساقه‌ زيرزميني‌خشك‌ شده‌ آن‌ است‌. در ماههاي‌ تير و مرداد دانه‌ها از كپسولهاي‌ رسيده‌(قهوه‌اي‌ رنگ‌) جمع‌آوري‌ مي‌شود. ساقه‌ زيرزميني‌ آن‌ را در پاييز يا بهار كنده‌ و درسايه‌ يا آفتاب‌ مي‌خشكانند.

خواص‌ و اثرات‌ دارويي‌: طبع‌ گل‌ حسرت‌ گرم‌ و خشك‌ است‌.

گل‌ حسرت‌ داراي‌ خاصيت‌ درماني‌ نيروبخش‌، بادشكن‌، مسهل‌، افزايش‌دهنده‌ نيروي‌ جنسي‌، ضد بلغم‌ و سوداء، ضد نقرس‌ است‌.

گل‌ حسرت‌ در موارد نقرس‌، روماتيسم‌، بيماريهاي‌ كبد و طحال‌، يرقان‌، ورم‌طحال‌، دفع‌ اخـلاط‌ لزج‌، سياتيك‌ (خوردن‌ با صبر زرد)، درد مفاصل‌، آرتروز،بازكردن‌ بيني‌ (استنشاق‌) به‌كار مي‌رود.

گل‌ حسرت‌ اختصاصي‌ترين‌ داروي‌ ضد نقرس‌ است‌ و افراد مصرف‌كننده‌ ازاين‌ گياه‌ در درمان‌ نقرس‌ بايد به‌ محض‌ برطرف‌ شدن‌ عوارض‌ بيماري‌ مصرف‌ دارو را قطع‌ كنند. چون‌ اثرات‌ شديدي‌ برروي‌ معده‌ و روده‌ مي‌گذارد، با قطع‌ مصرف‌،اين‌ عوارض‌ برطرف‌ مي‌گردد.

ضماد آن‌ با زعفران‌ و تخم‌ مرغ‌ در تسكين‌ درد استخوان‌ و تحليل‌ ورم‌هاي‌سفت‌ و با سركه‌ براي‌ درد مفاصل‌ و آرتروز مفيد است‌.

شياف‌ آن‌ كه‌ با روغن‌ گوسفند يا گاو تهيه‌ شود براي‌ افتادن‌ دانه‌ بواسير و تسكين‌درد آن‌ بسيار نافع‌ است‌.

از تنطور دانه‌ گل‌ حسرت‌ به‌مقدار 30 تا 40 قطره‌ در روز اول‌ و 40 تا 55 گرم‌ درروزهاي‌ بعد به‌عنوان‌ داروي‌ ضد نقرس‌ با مقداري‌ آب‌ تناول‌ شود.

توجه:‌ غدة‌ گياه‌ گل‌ حسرت‌ سه‌ نوع‌ است‌. كه‌ از نظر استعمال‌ داخلي‌ فقط‌ نوع‌سفيد كه‌ رنگ‌ پوست‌ خارجي‌ غده‌ و نيز رنگ‌ مغز غدة‌ گياه‌ سفيد است‌ و داراي‌طعمي‌ شيرين‌ است‌ توصيه‌ مي‌شود.

به‌خاطر سميت‌ شديد بايد فقط‌ تحت‌ نظر پزشك‌ مصرف‌ شود. اين‌ دارواساساً در درمان‌ نقرس‌ به‌كار مي‌رود.

[ویرایش] منابع

  • گياهان دارويي- آريا فلاحتگر ليش- چاپ انتشارات لاهيجي- 1384 - چاپ دوم-تيراژ 5000