دروازه‌های تاریخی دمشق

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در طی تاریخ شهر دمشق همواره مورد یورش نیروهای بیگانه قرار گرفته است. برای دفاع این شهر گرداگرد آن، دو حصار کشیده شده بود. در این دوران ابعاد شهر بطور مستطیل بوده که از شرق به غرب آن یعنی از باب‌الجابیه تا باب‌الشرقی ۱۵۰۰ متر و از شمال تا جنوب آن یعنی از باب‌الفرادیس تا باب‌الصغیر حدود ۷۵۰۰ متر مساحت داشت. برای ورود و خروج مردم دروازه‌هایی در این حصارها تعبیه شده بود. بخش‌هایی از این دیوارها بخشی در دوره رومیها و بخشی به دورانهای اسلامی تعلق دارد.

[ویرایش] دروازه‌های اصلی دمشق

۱. دروازه توما: این دروازه در سمت شمال شرقی شهر واقع شده واز بناهای دوران رومیها است.

۲. دروازه شرقی: یکی دیگر از دروازه‌های اصلی بازمانده از دوران رومیها است که در سمت شرقی شهر قرار داشته و دارای سه دهانه بوده که دهانه بزرگ در میان و دو دهانه کوچک نیز در دو طرف آن واقع شده است .(باب شرقی) در نزدیکی باب توما بوده و دارای یک مأذنه و دیواره‌ای بزرگ است که تا میدان مجاور نیز کشیده شده است.

3. باب الفرادیس: در سمت شمال دمشق بوده و به باب العماره نیز معروف است .(باب الفرادیس) در کنار حرم حضرت رقیه (شمال غربی) و در ورودی بازار العماره قرار دارد. دیوارهای سنگی این دروازه به سختی قابل رویت است زیرا در داخل بازار و دکانها محو شده است.

.۴ باب الصغیر: این دروازه بیشتر به علت مقبره (باب الصغیر) مشهور و چون از سایر ابواب دمشق کوچک تر بوده به (باب الصغیر) معروف گشته و همین نام نیز بر مقبره کنار آن که محل دفن بسیاری از صحابه و فرزندان ائمه و سادات و... می‌‌باشد اطلاق شده است.

.۵ باب السلام: در شمال دمشق و حدود پانصد متر پائین تر از(باب توما) یعنی انتهای دیواره شمال غربی آن که در جوار نهری کوچک می‌‌باشد قرار دارد.

.۶ باب الفرج: کمی پائین تر از باب الفرادیس (در شمال شهر) و در داخل بازار(النماخلیه) قرار دارد.

.۷ باب کیسان: این دروازه در جنوب شرقی شهر و در غرب باب شرقی بوده که عمدتاً مسدود می‌‌شده است.

.۸ باب الجناز: در غرب دمشق قرار داشت و به باب النصر و باب دارالسعاده نیز معروف بوده است.

.۹ باب الحدید: این دروازه ویژه دژ دمشق بود که از آهن خالص ساخته شده و از اینرو نام (باب الحدید) یعنی دروازه آهن بر خود گرفته است.

.۱۰ باب الجابیه: این دروازه همانند باب شرقی سه دهانه داشت که دو تای آن بسته می‌‌شد. باب الجایبه که از سه طریق به باب شرقی متصل بود، در غرب شهر قرار داشته و به خیابان مستقیم (بازار مدحت پاشا) پیوسته است .