کرکوک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

کَرکوک (در کردی: Kerkûk، در عربی: كركوك) شهری در کردستان عراق و مرکز استان تأمیم است. در 250 کیلومتری شمال بغداد قرار گرفته و بر طبق آمار سال 2003 جمعیت آن 755,700 نفر بوده است.

کرکوک شهری باستانی و ادامه شهر آشوری آرافا (Arrapha) با پنج هزار سال پیشینه است. امروزه‌ محله‌ای مرفه‌نشین با همین نام در کرکوک وجود دارد (عرفه‌).

فهرست مندرجات

[ویرایش] نفت، جغرافی

کرکوک یکی از غنی‌ترین شهرهای کردستان عراق می‌‌باشد و دارای 40% ذخیره نفت عراق است. اصلی‌ترین چاه‌های نفت کرکوک به نام باباگرگر شهرت دارند. دیگر حوزه‌های نفتی مهم آن جمبور، بای حسن جنوبی و شمالی، آفانا، خباز، جبل بور و خرماله نام دارند.

از پدیده‌های شگفت در منطقه باباگرگر آتش‌های فروزنده بر روی زمین است که در پی نشت گاز از حوزه نفتی به روی زمین پدیدآمده. این آتش‌ها که آتش جاویدان نام گرفته‌اند سده‌هاست که در آن زمین‌ها می‌سوزند.

رودخانه زاب کوچک (از شاخه‌های دجله) از 45 کیلومتری کرکوک می‌گذرد و به آبیاری زمین‌های کرکوک یاری می‌رساند.

نخستین زمین و ورزشگاه بازی گلف در خاورمیانه در کرکوک بنا شد.

[ویرایش] مسائل قومی

اختلافات زیادی بر سر بافت جمعیتی این شهر وجود دارد. منابع کردی عمدتاً اکثریت را متعلق به کردها، منابع عربی به عرب‌ها و گروهی از منابع ترکیه‌ای به ترکمن‌ها می‌‌دانند ولی آنچه پیداست بافت چند قومی این شهر است که غیر از کردها و عربها، در بخشی از مناطق این شهر آشوریان و ترکمنها نیز زندگی می‌کنند. به دلیل وجود ذخایر نفتی در این منطقه کشمکشهای فراوانی بر این شهر حاکم است و برخی از کارشناسان آن را به مثابه انبار باروت می‌‌دانند که می‌تواند تنشهای قومی را تشدید کند. هر گروه قومی مدعی مالکیت آن می‌‌باشد. در سال جاری (2005) بنا به آمار انجام شده که در سایت رسمی "کوردستانی نوی" انعکاس یافت جمعیت کردهای این شهر به تنهایی، بیش از 73% می‌‌باشد.

در این شهر جمعیتی از عربها وجود دارد که کردها به آنها "ده هزاری" می‌گویند و ماجرای آمدن ایشان به این شهر اینان چنین است که در زمان حاکمیت صدام حسین، حکومت بعث، عشایر عرب جنوب عراق را به زور و در ازای ده هزار دینار و امکاناتی از جمله قطعه‌ای کوچک زمین در داخل شهر، به شهر کرکوک کوچ داده است.

کردها آن را قدس کردستان می‌‌نامند.

[ویرایش] محله‌ها

محله‌های اصلی شهر کرکوک:[1]

  • کردنشین:

رحیم‌آباد (واقع در دروازه شمالی شهر کرکوک)، شورجه، آزادی، اسکان، بلاخ، قوریه و ماموستائیان.

  • ترکمن‌نشین:

موصله

  • عرب‌نشین:

مناطق کارگران (واقع در جاده بغداد)، منطقه یک حزیران، منطقه نصر و اوروبه

  • آشوری‌نشین:

شاطرلوش.

[ویرایش] منابع

  • "Kurdistan." Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Premium Service. 2 June 2006.
  این نوشتار مرتبط با جغرافیا ناقص است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.