اومگاتی/ترجمه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

{{جعبه اطلاعات_نرم افزار | نام= اومگا تی| لوگو= تصویر:OmegaTlogo.png | تصویر صفحه= تصویر:OmegaT-screenshot.png | عنوان= اومگا تی تحت ویندوز XP | سازنده= ماکسیم مایخالچوک | آخرین_نسخه_منتشر شده= 1.6 RC 12a | آخرین_تاریخ_انتشار= July 23, 2006 | سیستم_عامل= Cross-platform | ژانر= ]] ترجمه با کمک رایانه[[ | مجوز نرم افزار= GPL | سایت اینترنتی= www.omegat.org | }}

"اومگا تی" یکی از ابزارهای ]]ترجمه به کمک رایانه است که با استفاده از زبان برنامه نویسی جاوا طراحی شده است. این برنامه برنامه‌ای رایگان[[ است که در ابتدا توسط کیت گاد فری در سال 2000 طراحی شد. و کار توسعه آن هم اکنون بر عهده تیمی به رهبری ماکسیم مایخالچوک است.

اومگا تی برای مترجمان حرفه‌ای طراحی شده است. برخی از ویژگی‌های این نرم افزار عبارتند از تقطیع واژگانی بر طبق خواسته کاربر با استفاده از ]]اصطلاحات معمول[[، حافظه ترجمه‌ای (translation memory)[[، تطبیق غیر دقیق (fuzzy matching)، تطبیق تولیدی (match propagation)، تطبیق بر اساس واژه‌نامه (glossary matching)، جستجوی متن در حافظه‌های ترجمه‌ای و جستجوی واژه‌های کلیدی در منابع.

این برنامه برای اجرا نیازمند برنامه جاوا 1.4 می‌باشد که برای ]]لینوکس[[،Mac OS X و ]]ویندوز مایکروسافت[[ 98 یا بالاتر موجود است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] پیشینه

اومگا تی برای اولین بار توسط کیت گادفری در سال 2000 طراحی شد. موتور اصلی این برنامه ابتدا در C++ نوشته شد، اما اولین نسخه عمومی آن که در فوریه 2001 عرضه شد در جاوا بود.

اولین نمونه جاوای این برنامه از یک فرمت اختصاصی حافظه ترجمه‌ای استفاده می‌کرد و برای اجرا نیازمند جاوا 1.3 بود. این نمونه می‌توانست StarOffice، plain text، Unicode text و HTML را پشتیبانی کند تنها تقطیع ستونی می‌کرد (اغلب تقطیع پاراگراف).

جدیدترین نسخه ثابت این برنامه اکنون نسخه 1.4.5 است که فرمت‌های متن اصلی بیشتری را پشتیبانی می‌کند و اینترفیس کاربر آن هم ساده‌تر است، اما قابلیت تقطیع آن هنوز بصورت ستونی است. نسخه جدید 1.6 RC 12a که اکنون در حال انتشار است، ویژگی‌های جدید بسیاری دارد و ایرادهای آن هم کمتر است. برخی از این ویژگی‌های جدید عبارتند از قواعد تقطیع انعطاف پذیر که تقطیع جمله‌ای را امکان پذیر می‌سازد، وارد کردن بهتر TMX (تا اندازه 1.4b level1)، پشتیبانی DocBook، و اینترفیس جدید گرافیکی کاربر.

[ویرایش] روند کار در اومگا تی

ابتدا کاربر متن مبدا، حافظه‌های ترجمه‌ای موجود و واژه‌نامه‌ها را در پوشه فرعی مخصوص پروزه ترجمه قرار می‌دهد. هنگامیکه پروژه را "باز" می‌کنید، اومگا تی متون قابل ترجمه را از میان تمامی متون جدا می‌کند. با ترجمه هر قسمت اومگا تی قسمت ترجمه شده را به حافظه ترجمه‌ای اضافه می‌کند. در نهایت اومگا تی متن نهایی را از طریق تلفیق حافظه با متن مبدا بوجود می‌آورد.

در طول ترجمه تطبیق‌های غیر دقیق و تطبیق‌های واژه‌نامه‌ای برای واحدی که برای ترجمه باز شده است، در پنجره کناری که مخصوص نمایش تطبیق/وازه‌نامه است نمایش داده می‌شود. مترجم سپس می‌تواند با استفاده از کلیدهای فوری صفحه کلید، تطابیق غیر دقیق را در متن وارد کند. تطابیق غیر دقیق را می‌توان به صورت خودکار نیز به متن اضافه کرد.

مترجم می‌تواند هر زمان که بخواهد در حالیکه یک پروژه باز است، متن دیگری را با استفاده از قسمت نمایش پوشه‌های پروژه باز کند. او همچنین می‌تواند در حالیکه مشغول به کار بر روی یک واحد است با استفاده از کلیدهای فوری یا دابل کلیک، واحد دیگری را که مناسب می‌داند باز کند.

هر زمان که متن مبدا دیگری، حافظه‌های ترجمه‌ای یا واژه‌نامه‌ای جدید به پروژه اضافه می‌شود و یا تغییری بصورت دستی در آن فایل‌ها صورت می‌گیرد، مترجم باید دوباره پروژه را در اومگا تی باز کند تا اومگا تی بتواند واحد‌های اضافه شده جدید را تشخیص دهد. همچنین در صورتی که در حال ترجمه، تغییری در قواعد تقطیع صورت گیرد، پروژه باید دوباره در اومگا تی باز شود.

[ویرایش] تعامل میان مترجمان

مترجمانی که از ابزارهای مختلف ترجمه به کمک رایانه استفاده می‌کنند تنها در 2 صورت می‌توانند حافظه‌های خود در اختیار یکدیگر بگذارند: 1)یکی یا هر دو برنامه می‌توانند فرمت مخصوص برنامه دیگر را وارد/صادر کنند. 2) هر دو برنامه می‌توانند یک فرمت میانه را وارد/صادر کنند. اومگا تی قادر به انجام روش دوم است. این برنامه قادر است فرمت میانه استاندارد در این صنعت که TMX (]]تبادل حافظه ترجمه‌ای[[) است را وارد/صادر کند.

فایل‌های واژه‌نامه اومگا تی، فایل‌های plain text با قالب جدولی هستندکه در آنها متن مبدا در ردیف اول و متن مقصد در ردیف دوم قرار می‌گیرد. اومگا تی ردیف‌های اضافی را نادیده می‌گیرد و از آنها می‌توان برای هر کاری (مثلا توضیحات کاربر) استفاده کرد. اومگا تی فرمت واژه‌نامه استاندارد TBX که توسط LISA[۱] تولید شده است را پشتیبانی نمی‌کند.

[ویرایش] فرمی‌های متن مبدا قابل پشتیبانی

اومگا تی می‌تواند فرمت‌های زیر را ترجمه کند: فایل‌های متنی (هر فرمت متنی که در جاوا خوانده می‌شود) که توسط برنامه‌هایی مثلUnicode، HTML/XHTML رمز گذاری شده‌اند، فایل‌های جاوا، StarOffice، OpenOffice.org و OpenDocument، فایل‌های DocBook، فایل‌های Portable Object و فایل‌هایی با ساختار "Key=Value". اومگا تی همچنین قابلیت اجرای فایل‌هایی را دارد که با استفاده از متون تگ گذاری شده به همانگونه‌ای که دیگر ابزارهای حافظه ترجمه‌ای انجام می‌دهند، فرمت شده‌اند.

اومگا تی نمی‌تواند مستقیما فرمت‌های Word،Excel و PowerPointاز برنامه‌های ]]مایکروسافت آفیس[[ را پشتیبانی کند. با این حال فایل‌های مایکروسافت آفیس را به خوبی می‌توان با استفاده از OpenOffice.org 2.0[۲] که اومگا تی آنها را پشتیبانی می‌کند را فراهم می‌کند- تبدبل می‌کند.

فایل‌هایی با فرمت‌هایی مثل LaTeX،TeX ، POD و غیره را براحتی می‌توان با استفاده از po4a utility[۳] - به Portable Object تبدیل کرد.

اومگا تی همچنین رسما فرمت‌های WordML، ExcelML و Latex یا فرمت‌های بومی‌سازی مثل فایل‌های تمیز نشده ترادوس (Trados uncleaned files) یا فایل‌های XLIFF را پشتیبانی نمی‌کند. اما این فرمتها را می‌توان در اومگا تی با تغییر قواعد تقطیع و یا تغییرات جزئی در کدگذاری‌ها ترجمه کرد.

[ویرایش] فرمت‌های واژه‌نامه و حافظه قابل پشتیبانی

اومگا تی می‌تواند TMX نسخه 1.4b level 1 را صادر/وارد کند (به عبارت دیگر اومگا تی قادر به حفظ اطلاعات متنی است، اما فرمت‌های علامت گذاری شده را نمی‌تواند حفظ کند). برای واژه‌نامه‌ها اومگا تی از فایل‌های plain text با قالب جدولی استفاده می‌کند.

حافظه ترجمه‌ای داخلی اومگا تی برای کاربران قابل مشاهده نیست، اما هر بار که پروژه ترجمه بصورت خودکار ذخیره می‌شود (این کار پس از هر 5 قسمت انجام می‌شود)، تمامی واحدهای ترجمه‌ای جدید یا بروز شده وارد شده و به دو حافظه TMX خارجی افزوده می‌شوند.

از این دو، یکی به شکل استاندارد نیست و قابل استفاده برای کاربران اومگا تی نمی‌باشد، زیرا دارای فرمت نحو علامت‌گذاری برای اسناد تک‌گذاری شده است که مخصوص به برنامه اومگا تی می‌باشد. دومی در قالب استاندارد است و فرمت علامت گذاری شده ندارد، زیرا برای تبادل با کاربران انواع دیگر ابزارهای حافظه ترجمه‌ای تهیه شده است.

[ویرایش] سند سازی

هنگامیکه برنامه اومگا تی را باز می‌کنید، همراه آن یک راهنما نیز باز می‌شود. راهنمای کامل کاربر این برنامه که توسط مارک پرایر تهیه شده در بسته نصب اومگا تی تعبیه شده است. هر دوی راهنماها به چندین زبان ترجمه شده‌اند. مارک پرایر همچنین راهنمای ASAD را نوشته است که در بر گیرنده اطلاعات اضافی (بعلاوه اطلاعات قدیمی در مورد نسخه‌های قبلی اومگا تی) برای کاربران حرفه‌ایست. راهنمایی‌های آرشیو شده گروه‌کاربران اومگا تی نیز برای همه کاربران قابل استفاده و جستجوست.

[ویرایش] توسعه و بومی‌سازی

کار توسعه کدها هم اکنون بر عهده تیمی به رهبری ماکسیم مایخالچوک است. دیگر کسانی که هم اکنون به توسعه کدها کمک می‌کنند عبارتند از ساشا چوا، کیم برونینگ، هنری پیچ‌فرز و بنیامین سیبند. کار این افراد پاسخ‌گویی به گزارشات موارد خطای نرم افزار و نیاز برای نرم‌افزار بروز شده است.

اینترفیس کاربر اومگا تی و مجموعه اسناد این نرم افزار نیز به چندین زبان ترجمه شده است. نمونه‌های بومی سازی شده نسخه 1.4.5 از این نرم افزار عبارتند از:

  • بلاروسی
  • اسپرانتو
  • فرانسوی
  • آلمانی
  • ایتالیایی
  • ژاپنی
  • روسی

اسپانیایی

از کاربران اومگا تی دعوت شده است تا هر ابزاری را که خودشان شخصا در پاسخ به آن دسته از نیازهای مترجمان که هنوز مورد توجه گروه اومگا تی قرار نگرفته است، طراحی کرده‌اند را اهدا کنند. [۴].

[ویرایش] نرم افزار مرتبط

ابزارهای چندی توسط اشخاص ثالث طراحی و اهدا شده‌اند که از آنها می‌توان در کنار نسخه‌های پیشین اومگا تی استفاده کرد.

ابزارهای تهیه شده توسط اشخاص ثالث در وب سایت اومگا تی [۵] یا فضای وب میلینگ لیست کاربر [۶] عبارتند از:

OpenOffice.org segmenter macros نوشته *بنیامین سیبند ابزار هم تراز کننده (aligner utility) نوشته *دیدیر بریل ابزار هم تراز کننده (aligner utility) نوشته *دیدیر بریل تبدیل کننده Wordfast TMX نوشته *دیمیتری انتخاب کننده زبان نوشته *دیمیتری ابزار ادغام کننده TMX نوشته *هنری پیجفر ابزار تمیز کننده متن TMX (TMX cleaner tool ) نوشته *هنری چک کننده خرجی املاء (external spell-checker) نوشته *مارک پرایر ابزار انقطاع جمله نوشته *مارک دو ساختار چک کننده املاء نوشته *ساموئل موری ابزار پیچیده برای ایجاد فایل‌های تمیز نشده ترادوس نوشته *ساموئل ماکرو برای برداشتن تگ‌های داخلی از فایل‌های TMX نوشته *سونجا توماسکوویچ

برنامه fork قسمتی از نسخه 1.4.5 نرم افزار اومگا تی به نام "اومگات" است که بخشی از مجموعه "اومگا تی+‌" در سری ابزارهای ترجمه [۷]. این برنامه اکنون تعدادی از زیر دسته‌های عملکردهای اومگا تی 1.4.5 را پشتیبانی می‌کند؛ در حالیکه شماره نسخه آن در هنگام نوشتن 1.4.6 است. به نظر می‌رسد قرار است عملکردهایی به اومگا تی افزوده شود که تا کنون جزء برنامه‌های توسعه آن نبوده است. مجموعه ابزارهای ترجمه اغلب بسته‌ای از برنامه‌های کمکی است که در بالا ذکر شد.

ابزار جداسازی متن محصول Okapi Framework گزینه‌ای دارد که با استفاده از آن می‌توان درخت پوشه پروژه اومگا تی را ایجاد کرد [۸].

برنامه هم تراز کننده (aligner) bitext2tmx، تهیه شده توسط مایکل فورکادا سوزانا سانتوس، را نیز می‌توان در کنار برنامه اومگا تی استفاده کرد [۹]