آزبست
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اولین بار تئوفراستوس که از شاگردان ارسطو بود در کتاب خود بنام درباره سنگها به ماده بدون نامی، شبیه چوب پوسیده که در اثر اختلاط با نفت میسوزد، بدون آنکه آسیبی ببیند در ۳۰۰ سال قبل از میلاد اشاره کردهاست که بعدها این ماده آزبست نام گرفت. در ساختمان آزبست، پنبه کوهی یا پنبه نسوز عناصری مانند سیلیس، منیزم و آهن وجود دارد. آزبست در طبیعت به رنگهای سفید، قهوهای و آبی به چشم میخورد.
در سال ۱۸۲۰ یک دانشمند ایتالیایی برای اولین بار لباس ضد آتش را با استفاده از الیاف آزبست تولید کرد. در اوایل قرن بیستم یک مهندس اتریشی بنام لودویک هاچک از ترکیب الیاف این ماده با سیمان، موفق به اختراع سیمان نسوز شد که با استقبال جهانی روبرو شد. هم اکنون در صنعت از آزبست برای مصارف زیر استفاده میشود:
- عامل افزایش مقاومت سیمان در لولههای سیمانی و قطعات پوششی سقفی. - عامل افزایش دهنده نقطه اشتعال در منسوجات و محصولات کاغذی. - عامل افزایش مقاوت لنتهای ترمز و کلاچ در برابر سایش.
الیاف آزبست توسط استخراج از معدن، اره کشی، عملیات تخریب ساختمانهایی که در عایق سازی آنها از آزیبست استفاده شده، و بطور کلی تخریب هر فرآورده آزبست دار به محیط زیست وارد میشوند. در شهرهای بزرگ یکی از مهمترین راههای ورود آزبست به هوا از طریق لنت ترمز و کلاچ خودرو است.
هنگام کار با آزبست باید لباسهای مخصوص پوشید بیماریهای ناشی از استنشاق آزبست عبارتند از:
- ضایعات ریوی. - سرطان ریه. - سرطان حنجره. - سرطان لوله گوارشی و اعضای دیگر.
آزبست در طبیعت وجود دارد و میتواند وارد آبها شود، مدارک علمی موجود بیانگر این واقعیت است که با وجود اینکه آزبست در شبکه آبرسانی وجود دارد، مخاطرات بهداشتی از آن مشاهده نمیشود و بررسیها موید آنست که میزان آزبست موجود در آب آشامیدنی از نظر سلامتی، زیان آور نیست.
در کشورهای در حال توسعه به طور گستردهای از لولههای آزبست سیمان استفاده میشود، بطوری که سی درصد لولههای انتقال رسانی آب شهری در هندوستان را شامل میشود و ۱۹ درصد از شبکه آبرسانی کانادا نیز از جنس آزبست سیمان است.
آزبست و محیط زیست از دید تولید کنندگان محصولات آزبست، از آنجا که صنعت آزبست سیمان، نیاز به انرژی کمتری در مقایسه با محصولاتی که از پتروشیمی و استخراج فلزات بدست میآید، دارد، دوستدار محیط زیست است.
این در حالی است که در سال ۱۹۹۶ نخست وزیر فرانسه فرمانی مبنی بر قدغن کردن استفاده از آزبست صادر کرد. این فرمان شش مادهای مقرر کرده بود که استفاده از آزبست در کلیه محصولات تا سال ۲۰۰۱ محدود و سپس بطور کامل قطع گردد تا از آلودگی زیست محیطی ناشی آزبست جلوگیری گردد.
بطور کلی اروپائیان معتقدند که آزبست سمی است و اثرات مخرب آن کاملا شناسایی شدهاست ولی کاناداییها اعتقاد دارند که به صورت کنترل شده و با احتیاط میتوان از آن استفاده کرد.از این درگیری تحت عنوان جنگ آزبست یاد شدهاست. روسیه، چین و کانادا ۶۵ درصد تولید آزبست در جهان را در اختیار دارند و کاناداییها در حال گسترش فعالیتهای خود هستند.
عمده ترین کشورهای مصرف کننده آزبست در سال ۱۹۹۴ به ترتیب عبارتند از:
۱- کشورهای مشترک المنافع ۲- چین ۳- ژاپن ۴- برزیل ۵- تایلند ۶- هندوستان ۷- کره جنوبی ۸- ایران ۹- فرانسه ۱۰- اندونزی ۱۱- مکزیک ۱۲- کلمبیا ۱۳- اسپانیا ۱۴- آمریکا
مهمترین محصولات آزبستی
محصولات آزبستی سیمانی : شامل لولههای آزبست سیمانی ، ناودانی و صفحات ایرانیت که در صنایع مختلف بکار میروند.
جامههای نسوز : لباس ، جلیفه ، نمدها و دیگر مواد نسوز. کاغذهای آزبستی : از این نوع کاغذها به عنوان پوشش لولهها و عایقهای الکتریکی استفاده میکنند.
مواد مالشی و حرارتی : صفحه کلاچ ، لنت ترمز ، انواع واشر و غیره. به عنوان ماده پرکننده : در آسفالت ، رنگ شیمیایی ، کاشی ، پلاستیک و
[ویرایش] =مرجع
- ایماندل،کرامت الله. آزبست، فوائد و جنبههای بهداشتی آن. نشر نشانه.