قازان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
قازان (تاتاری: Qazan, Казан، روسی: Казань) پایتخت جمهوری خودمختار تاتارستان و یکی از بزرگترین شهرهای روسیه است. این شهر در 797 کیلومتری شهر مسکو و در بخش خاوری روسیه اروپایی قرار گرفته است. قازان 1.1 میلیون نفر جمعیت دارد که 40% آن زیر 30 سال سن دارند. نام این شهر را کازان هم نوشتهاند.
قازان از مراکز صنعتی، بازرگانی و فرهنگی در مرز اروپا و آسیا است و مهمترین شهر فرهنگی برای تاتارها است. قازان در ریزشگاه دو رود ولگا و کازانکا قرار دارد. شهر اولیه در محل قازان شهر کرمن بود که گفته میشود روی تپهای دیگمانند بنا شده بود و واژه قازان در ترکی تاتاری هم به معنای دیگ است.
قازان از سال 1801 دارای دانشگاه شده و از سال 2005 میلادی بزرگترین مسجد روسیه (و احتمالاً اروپا) به نام مسجد قُلشریف در آن ساخته شده است. در سال 2005، قازان سالگرد هزارسالگی خود را جشن گرفت.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مردم
مانند همه جای روسیه شمار زنان در قازان بیشتر از مردان است. از جمعیت قازان 55,3% زن و 44,7% مرد است. بیش از پنجاه درصد ساکنان قازان روس هستند و 40 درصد تاتار. اقوام دیگری مانند قوم چواش نیز در این شهر ساکنند. زبان غالب و میانجی در شهر روسی است و بیشتر تاتارها دوزبانه هستند. حدود یکسوم از ازدواجها در قازان ازدواجهای مختلط میان روس و تاتار است.
[ویرایش] تاریخچه
شهر قازان را بلغارهای ولگا به عنوان دژی در کنار مرز با تیرههای فنلاندیتبار همسایه یعنی ماریها و اودمورتها بنا کردند. تاریخ بنای این شهر چیزی میان آغاز سده 11 تا پایان سده 13 میلادی گمان زده میشود.
قدیمیترین بازماندههای شهر کهن قازان در کرملین قازان بدست آمده است.
در سده 13 قازان همچون پناهگاهی برای تاتارهایی شد که شهرهایشان توسط مغول ویران میشد. پس از آن قازان مرکز یک امارت در قلمرو اردوی زرین شد. پس از سرنگونی اردوی زرین، قازان در 1438 پایتخت خاناتی نیرومند به نام خانات قازان گشت. در 1487 روسها شهر را تصرف کردند ولی بزودی پس نشستند.
[ویرایش] تسخیر بدست روسها
قازان در 1552 توسط نیروهای ایوان مخوف، تزار روسیه، تصرف شد. شمار زیادی از تاتارهای مسلمان کشته شدند، بقیه نیز یا سرکوب شدند یا ناچار به پذیرش مسیحیت شدند. مسجدها و کاخها نابود شد و پس از تبعید تاتارها به 50 کیلومتری شهر، جمعیت زیادی از روسها برای سکونت به قازان سرازیر شدند.
[ویرایش] پیوند به بیرون
شهر قازان و هزارسالگی آن (به فارسی)
[ویرایش] منبع
ویکیپدیای هلندی.