نثر
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
لغت نَثر پراکندگی و پراکندن معنی میدهد. در اصطلاح ادبیات، نَثر (پارسی سره: چانه[نیاز به ذکر منبع]) به سخنی اطلاق میشود که به رعایت وزن و قافیه پایبند نیست. در مقابل نظم، حالت نثر به سبک گفتاری روزمرّه نزدیکتر میباشد. کاربرد نثر بیشتر در توضیح واقعیات و بحث در مورد اندیشهها و نظرات است. در رسانهها، فیلمها، فلسفه، نمایشنامه، تاریخ، زندگینامه، نامهنگاری، مقالهنویسی نشریات و دانشنامهها بیشتر از نثر بهره میگیرند.
[ویرایش] گونهها
نثر را بر پایه کاربرد به گونههای زیر تقسیم میکنند:
- روایی
این نثر، داستانی حقیقی یا اختراعی را به طریقی بیان میدارد که جذاب باشد. نمونههای آن رمانهای بوف کور و کلیدر هستند.
- استدلالی
این نثر، بخردانه و ذهنی است و کاربرد آن ترغیب خواننده به باورداشت چیزی است مانند سیر حکمت در اروپا اثر محمدعلی فروغی یا اسلامشناسی اثر علی شریعتی.
- نمایشی
اینگونه نثر بیشتر بصورت نمایشنامه نوشته میشود مانند جاننثار اثر بیژن مفید و حسنکچل نوشته علی حاتمی.
- آموزشی
کاربرد اینگونه نثر انتقال اطلاعات است، برای نمونه کتابهای درسی، دانشنامهها و کتابهایی همچون تاریخ بیهقی.
- کنکاشی
کتابهای تخیلی فکری یا در موضوعات تفریحی، مقالههای جُنگهای ادبی و کتابهای درباره تفکر مذهبی در این گونه قرار میگیرند مانند فیه مافیه اثر مولانا.
رویهمرفته سبک نوشتاری نثر تا اندازه ای مهم است ولی در بیشتر نوشته ها مفاد مهمتر از سبک است.
[ویرایش] منابع
- ابومحبوب، احمد، کالبدشناسی نثر، تهران: نشر زیتون ۱۳۷۴.
- همایی، استاد جلالالدّین. فنون بلاغت و صناعات ادبی، جلد اوّل (صنایع لفظی بدیع و اقسام شعر فارسی)، چاپ سوّم، انتشارات توس، تهران، ۱۳۶۴