رده‌بندی علمی جانداران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

برای اينکه کار بررسی جانداران، اعم از جانوران و گیاهان، ساده تر شود، آنها را رده‌بندی می‌کنند. در رده‌بندی جاندارن، که به آن تاکسنومی هم گفته می‌شود، هر جانداری در جايگاه ويژه‌ای از نظر دسته‌بندی قرار ميگيرد. به هر سطح از دسته‌بندی، یک آرایه (Taxon) گفته می‌شود.[1]

دسته بندی رده‌های جانداران، از بزرگ به کوچک به این صورت است:

  • فرمانرو (سلسله) یا Kingdom
  • شاخه یا Phylum
  • رده یا Class
  • راسته یا Order
  • تیره یا Family
  • سرده (جنس) یا Genus
  • گونه یا Species

[ویرایش] فرمانرو‌های جانداران


جاندارن بر اساس يک طبقه بندی ديگر به پروکاريوت‌ها و يوکاريوت‌ها تقسيم می‌شوند. پروکاريوت‌ها فقط شامل فرمانرو مونرا هستند ولی يوکاريوت‌ها چهار فرمانرو ديگر را در بر می‌گيرند.

[ویرایش] نام برخی از رده ها، راسته ها، تیره‌ها و خانواده‌های گیاهی و جانوری با برابر انگلیسی آنها:

  • آب‌بازان
  • آبشش‌داران (Branchiura)
  • اسفنجها ( Porifera )
  • آخوندک‌ها ( Mantodea )
  • بازوپایان (Brachiopod)
  • بافته‌بالان ( Plecoptera )
  • بالتوری‌ها ( Neuroptera )
  • بزرگ‌بالان ( Megaloptera )
  • بسفایجیان (polypodiaceae)
  • بندپایان ( Arthropoda )
  • بی‌بالان ( Zoraptera )
  • بی‌دندانان ( Edentata )
  • بی‌مهرگان ( Invertebrata )
  • بیدیان ( Salicaceae )
  • بینی‌سران ( Rhynchocephalia )
  • پاحبابداران ( Thysanoptera )
  • پادمان ( Collembola )
  • پاروپایان ( Copepoda )
  • پرتاران ( Polychaeta )
  • پرزیوگان (polyzoa یا bryozoa)
  • پرستوسانان (apodiformes)
  • پرسیاوشان ( Pterideae )
  • پرندگان سوسمارنما ( Archaeornithes )
  • پریاختگان جانوری ( Metazoa )
  • پنجه‌گرگیان ( Lycopodiaceae )
  • پنیرکیان ( Malvaceae )
  • پهن‌ماهیان ( Pleuronectidae )
  • پوست‌بالان ( Dermaptera )
  • پوشیده‌کامان ( Phylactolaemata )
  • پولک‌بالان ( Lepidoptera )
  • پیچ اناریان ( Bignoniaceae )
  • پیچیده‌بالان ( strepsiptera )
  • پیش‌کامان ( Enopla )
  • تارپایان ( Embioptera )
  • تارمکان ( Acanthobdellidae )
  • تاژکداران ( Flagellate )
  • تک‌یاختگان ( Protozoa )
  • تَمیسیان ( Dioscoreaceae )
  • جوربالان ( Isoptera )
  • جوربالان ( Homoptera )
  • جورپایان ( Isopoda )
  • چتریان (Apiaceae)
  • چوبک مانندها ( phasmatodea )
  • حاشیه‌بالان ( Thysanoptera )
  • حشرات ( Insecta )
  • خرچنگ‌سانان ( Crustocea )
  • خزندگان ( Reptilia )
  • خزه‌سانان ( Bryozoa )
  • دم‌چنگالان ( Diplura )
  • دم‌ریشکداران ( Thysanura )
  • دوبالان ( Diptera )
  • دوزیستان ( Amphibia )
  • دوزیستان دمدار ( Caudata )
  • دوکفه‌ای‌ها ( Bivalvia )
  • ده‌پایان ( Decapoda )
  • راست‌بالان ( Orthoptera )
  • راست‌حفرگان (rhabdocoelida)
  • روزنداران ( Foraminifera )
  • ریسه‌داران ( Thallophyta )
  • ریش‌بزیان (ephedracea)
  • ریشه‌داران ( Rhizopoda )
  • راست‌شناوران (Orthonectida)
  • زالوها ( Hirudinea )
  • زالوسانان (bdolloidea)
  • سپرآبششان (aspidobranchiata)
  • سپرشکمان (aspidogastraea)
  • ستاره‌وشان (asteroidea)
  • سدابیان (rutaceae)
  • سرپایان ( Cephalopoda )
  • سرخرطومی‌ها ( Curculionidae )
  • سَرویان ( Cupressaceae )
  • سنجاقکها ( odonata )
  • سوزن‌بالان ( Raphidioptera )
  • سوسری‌ها ( Blathodea )
  • سوسماران ( Sauria )
  • سوسمارهای خاردم ( Uromastycidae )
  • بی‌شاخکان ( Protura )
  • شانه‌کامان (ctenostomata)
  • شاهپسندیان ( Verbenaceae )
  • شاهترگان ( Fumariaceae )
  • شاهدانگان ( Cannabinaceae )
  • شکم‌پایان ( Gastropoda )
  • شمشادیان ( Celastraceae )
  • ‎صخره‌خزها‏‎ ( ‎ )
  • صدفیان ( Ostracoda )
  • طنابداران ( Chordata )
  • عنکبوتیان ( Arachnoidae )
  • قاب‌بالان ( Coleoptera )
  • کاوتنان (Coelenterata)
  • کبوترسانان (Columbiformes)
  • کپورماهیان (Cyprinidae)
  • کم‌تاران ( Oligochaeta )
  • کم‌حفرگان (Alloecoela)
  • کنجدیان (Pedaliaceae)
  • کنه‌ها ( Acariformes )
  • کیسه‌تنان ( Coelenterata )
  • کیسه‌داران ( Marsupials )
  • گربه‌سانان ( Felidae )
  • لوله‌بالان ( Siphonaptera )
  • مژکداران ( Ciliophora )
  • مژه‌پایان ( Cirripedia )
  • مژه‌داران ( Ciliata )
  • ملخهای شاخک کوتاه ( Acrididae )
  • منقارسران ( mecoptera )
  • موش‌سانان (Muridae)
  • موی بالان ( Trichoptera )
  • ناجورپایان ( Amphipoda )
  • ناجوردندان ( Heterodont )
  • نازک بالان ( Hymenoptera )
  • ناژویان ( Coniferae )
  • ناقوسیان ( Kamptozoa )
  • ناوپایان (Scaphopoda)
  • نرم‌تنان ( Mollusca )
  • نهاندانگان ( Angiospermae )
  • نهانزادان ( Cryptogamia )
  • هم‌بالان ( Homoptera )
  • یکروزه‌ها ( Ephemeroptera )
  • پادمان collembola
  • بی‌شاخکان protura
  • دم‌چنگالیان diplura
  • استطاله‌داران thysanura
  • یکروزه‌مانندها pterygota
  • طیاره‌مانندها (سنجاقکها و آسیابکها)
  • بهاره‌مانندها plecoptera
  • موریانه‌ها isoptera
  • موریانه مانندها zoraptera
  • چوبک‌مانندها phasmoptera
  • گوش‌خیزک‌مانندها Dermaptera
  • شپش‌های چوب Psocoptera
  • پشم‌خواران Malloplaga
  • شپش‌ها Anoploura
  • بال‌ریشکداران Thysanoptera
  • سخت‌بال‌پوشان Coleoptera
  • بال‌موداران
  • بال‌درازان
  • بال‌پولکداران
  • دوبالان
  • بال‌غشاییان
  • سخت‌سران (stegocephalia)
  • ناجورپایان (amphipoda)
  • پشیزبالان (lepidoptera)
  • شاهترگان (fumariaceae)

[ویرایش] منابع

  • آریانپور، فرهنگ فشرده یکجلدی فارسی به انگلیسی، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر 1373 خ. که در آن از سه منبع زیر استفاده شده:
  • فرهنگ گیا از دکتر حسین گل گلاب.
  • فرهنگ گیاهی از ح. ع. بهرامی.
  • واژه‌نامه گیاهی از دکتر اسمعیل زاهدی.

http://www.emc.maricopa.edu/faculty/farabee/BIOBK/BioBookDivers_class.html

 ن·ب·و 
زیرشاخه‌های کلی زیست‌شناسی
کالبدشناسی | اخترزیست‌شناسی | بیوشیمی | بیوانفورماتیک | گیاه‌شناسی | زیست‌شناسی سلولی | بوم‌شناسی | زیست‌شناسی پیشبردی | زیست‌شناسی تکوینی | ژنتیک | ژنومیک | زیست‌شناسی دریایی | زیست‌شناسی انسان | میکروبیولوژی | زیست‌شناسی ملکولی | منشاء حیات | دیرین‌شناسی | انگل‌شناسی | آسیب‌شناسی | فیزیولوژی | تاکسونومی | جانورشناسی
زبان‌های دیگر