حسین قوللر آقاسی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


حسین فرزند علی رضا قوللر آغاسی بود. علی رضا یکی از هنرمندان و استادان نقش پرداز بر روی کاشی و قلمدان به شمار می‌رفت. حسین فن و هنر نقش اندازی روی کاشی و روغن کاری بر دیوار را از نه سالگی نزد پدر آموخت. در آن زمان استاد علی رضا یک کارگاه کاشی پزی در خیابان الماسیه (باب همایون) داشت. پس از مرگ پدر چندی کارگاه او را می‌گرداند. محمد مدبر، دوست و همشاگردیش در کارگاه پدر، او را در این دوره کوتاه در نقش اندازی روی کاشی و گرداندن کارگاه یاری می‌داد. پس از چندی کارگاه و کار کاشیگری را رها کرد و به نقاشی ساختمان پرداخت.

حسین قوللر آغاسی، نخستیم کار نقاشی از داستانهای شاهنامه و واقعه کربلا را به سفارش مشهدی صفر اسکندریان، قهوه چی قهوه خانه معروف به مشد صفر در میدان سید اسماعیل، بالای آب انبار سید اسماعیل آغاز کرد. هفته‌ها، شبانه روز در این قهوه خانه می‌ماند و داستانهایی را که از زبان شاهنامه خوان و نقال قهوه خانه می‌شنید، بر روی پرده و بوم می‌آورد.

قوللر آغاسی یکی از دو تن بنیانگذاران شیوه خیالی نقاشی سنتی معروف به نقاشی قهوه خانه بود. او در نقش پردازی حماسه سازان مای و مذهبی و رمز قهرمان سازی با رنگ روغن، و بهره گیری از واقعیات و انباشته‌های ذهن و خیال چیرگی و مهارت برجسته‌ای نشان داده‌است. از پرداختن به طبیعت و طبیعت سازی پرهیز می‌کرد و میان سبک و شیوه کار خود و نقاشان طبیعت ساز فرق عمده‌ای می‌گذاشت. او خود این فرق را چنین بیان کرده‌است : ما از همان اول از طبیعت سازی پرهیز کردیم. کتابی که نخوانده بودیم! دنیا را هم که نگشته بودیم! مداحی نوحه خوانده بود، آقایی منبر رفته بود، نقالی شاهنامه نقل کرده بود. ما هم چیزهایی در خیالمان پروردیم و جرات کردیم و نقش این خیال را آشکار ساختیم. اگر ما طبیعت سازی می‌کردیم، اگر اصول را رعایت می‌کردیم که جایمان در قهوه خانه نبود. نقاس مردم که نمی‌شدیم.

مصیبت کربلا - رنگ و روغن روی بوم - ابعاد ۱۳۰ * ۲۴۱ س.م - مجموعه فرهنگی سعد آباد

نقاشیهای زیادی از او به نام او باز مانده که در موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی، یا در دست مردم هست. از آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • نبرد رستم و اشکبوس (جنگ هفت لشکر)- ۱۳۱۹
  • رستم و سهراب – ۱۳۲۱
  • گرفتار شدن خاقان چین به کمند رستم – ۱۳۲۵
  • مصیبت کربلا – ۱۳۳۰
  • کشته شدن دیو سفید به دست رستم – ۱۳۳۳

استاد حسین قوللر آغاسی زندگی سخت و ملالتباری را گذراند. سرانجام در تنگدستی و فقر، و تنها و بی یار و همدم در آذر ماه ۱۳۴۵ در گوشه بیمارستان در گذشت. او را در گورستان مسگرآباد به خاک سپردند.

بار یافتن حضرت مسلم خدمت امام حسین - رنگ و روغن رو بوم - ابعاد ۱۱۰/۵ * ۱۷۱ س.م- مجموعه موزه رضا عباسی


[ویرایش] منابع

  • کتاب نقاشی قهوه خانه / هادی سیف / انتشارات موزه رضا عباسی