حضرموت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

حَضرَموت یکی از استان‌های کشور یمن است. در مفهوم تاریخی‌اش حَضرَموت نام یک منطقه و حکومت واقع در جنوب شبه‌جزیرهٔ عربستان در امتداد خلیج عدن در دریای عرب، از یمن تا ناحیه ظُفار عمان قرار دارد. حضرموت از سوی غرب به ربع الخالی می‌پیوندد. به اهالی حضرموت، حَضرَمی گفته می‌شود.

[ویرایش] حضرموت تاریخی

بقولی ریشه نام حَضرَموت از حضر (حضور داشتن) و موت (مرگ) است یعنی جایی که مرگ در آ«حضور دارد. قول دیگری حضرموت را به «حضرموت بن یقطن بن عامر ابن شالخ» نسبت می‌دهد. نخستین پادشاهی که بر حضرموت حکمران بوده است: «صدقی ایل» نامیده می‌‌شده است. ایشان حکمران حضرموت و دولت معین باهم بوده است. این پادشاه در سال ۱۰۲۰ پیش از میلاد بر این منطقه حاکم بوده است. سلطنت حضرموت با دولت معین هم‌عصر و در مملکتی که جنوب سبا و یمن میان ۱۵ و ۱۴ درجه عرض شمالی و ۴۷ و ۵۳ درجه طول شرقی (از گرینویچ) واقع بود. پایتخت این مملکت شهر شَبوَه مرکز اصلی محصول بخور بود. آغاز دولت حضرموت را بتحقیق نمی‌توان تعیین کرد ولی ظاهراً در هرحال پیش از تشکیل دولت سبأ ویکی از سه دولت عمده جنوبی بود و با دولت قتبان و دولت معین خاک و ثروت و تمدن و دادوستد آن قطعه را صاحب بودند. انقراض این دولت در حدود ۳۰۰ میلادی است که همه ممالک یمن جزو یک مملکت بزرگ سبائی و حمیری «باکسر حاء وسکون میم و فتح یاء» گردید. حضرموت هم مانند سبأ و قتبان فرمانروایان کهنه و مکرب و سلاطین داشته است. نام‌های ۱۸ پادشاه و یک مکرب بدست آمده ولی شگفت اینجاست که حکومت مکربها در اواخر دولت واقع است. معینیها و حضرموتیها با همدیگر روابط نژادی و اقتصادی و سیاسی بسیار نزدیک داشته اند، و حتی گاهی در تحت سلطنت یک خانواده بوده‌اند ولی وجود این هر یک تمدن مستقل جداگانه داشته است. شبام یکی از شهرهای تاریخی استان حضرموت می‌‌ باشد. كشور يمن از جمله كشورهايی است كه آثار تاريخی گوناگونی درباطن خود از دوران بسيار دور نگهداشته است. از اهم ترين آثارهای اين كشور عريق خرابه‌های سد مأرب است كه درسال 1986 ميلادی توسط شيخ زايد بن سلطان آلنهيان رئيس در گذشته امارات متحده عربی بازسازی شد و مورد بهره برداری كشاورزان يمنی قرار گرفت. همچنين به كمک مالی امارات متحده عربی نيز برای حفاظت از كنوز يمن السعيد و از اهم آثار اين كشور در حال حاظر كه در دست تنقيب است: عرش بلقيس ملكه سبا، شهر صرواح، جوف، أبين، شبوه، وادی حضرموت، صعده، تعز، أب، ومناطق ديكری در عدن نيز وآثار برجسته آن در دست بررسی می‌‌باشد.

[ویرایش] منبع

  • کتاب «قتبان و سبأ» چاپ لندن سال ۱۹۵۵ میلادی.
  • کتاب: «تاریخ العرب فی عصر الجاهلیة» دکتر: عبدالعزیز سالم.
  • ترجمه: محمد محمدیان کوخِردی .
زبان‌های دیگر