اوستا
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اَوِسْتا، نام کلی مجموعهٔ کهنترین نوشتار ایرانیان و قدیمیترین نامهٔ دینی مزداپرستان است، که در روزگار باستان بیست و یک نسک (کتاب) داشته و در شکل کنونی خود شامل شش بخش گاهان، یَسنه یا یسنا (شامل گاتها و غیر آن)، یشتها، وندیداد، ویسپرد و خردهاوستا است.
بخشهای اوستا در دورانهای مختلف توسط اشخاص متعدد تالیف شده است و از آن میان فقط بخشی از سرودهای گاتها از خود زردشت است. اوستا کتاب مقدس زرتشتیان است.
مندرجات اوستا عبارتست از نیایش اهورا مزدا و امشاسپندان و ایزدان تکالیف انسان در جهان بهشت و دوزخ و داستانهای ملی.
گویند پس از آنکه اسکندر مقدونی قصر سلطنتی ایران را آتش زد اوستا را نیز بسوخت. بلاش اشکانی فرمان داد تا اوستای پراکنده را از شهرهای ایران جمع کنند. اردشیر بابکان تنسر را مامور مرتب ساختن آن کرد و پسرش شاپور اول کار پدر را تعقیب نمود ولی بعض محققان درین روایات شک کرده اند.
اوستا به دو گویش نوشته شدهاست.گویشی که گاهان یعنی سخنان خود زرتشت بدان نوشتهشده و گویشی که بخشهای دیگر اوستا را بدان نوشتهاند.گویش نخست را گویش گاهانی و گویش دوم را گویش جدید نامیدهاند.اوستای امروزی حدود یک سوم اوستای دورهٔ ساسانی است.
اوستای دورهٔ ساسانی بیستویک نسک داشته است.اوستای امروزی شامل بخشهای زیر است:
۱-یسن،گاهان بخشی از یسن است. ۲-ویسپرد ۳-وندیداد ۴-یشت ۵-خرده اوستا.
[ویرایش] معنای واژه
واژه اَوِستا که در خود کتاب نیامده به معنی دانش و شناخت است و با واژه «ودا»، نام کهنترین کتاب دینی هندوان همریشه است. بر روی هم اوستا را میتوان به معنی «آگاهینامه» یا «دانشنامه» دانست.كه آن را(مرجع نامه)نيز مينامند
عناوین مربوط به زرتشتیگری | ![]() |
|
---|---|---|
تاریخچه دین زرتشت |
||
زرتشت | ویشتاسب | مزداپرستی در دوره هخامنشی | مزداپرستی در دوره اشکانی | مزداپرستی در دوره ساسانی | تاریخ زرتشتیان پس از اسلام | پارسیان هند | زرتشتیان ایران
|
||
مفاهیم | ||
اهورامزدا | اهریمن | امشاسپندان | سوشیانت | زروان | فرجامشناسی | هوم | آتشهای مقدس | مغ | گئوشاورورن | دیوها | اردویسور ناهید | فروهر
|
||
افراد مهم | ||
زرتشت | ویشتاسب | کرتیر | تنسر | موبدان | ابراهیم پورداوود | بابک خرمدین | فرهنگ مهر | منوچهرجی جاماسپآسانا
|
||
آیینها و اماکن مقدس | ||
جشنها | گاهنبار | سدرهپوشی | آیینهای طهارت | درون | برسم | کستی | ور | گاهشماری زرتشتی | کعبه زرتشت | آتشکدهها |استودان | برج خاموشان | چکچک
|
||
نوشتههای دینی | ||
گاهان | اوستا | خردهاوستا | بندهشن | دینکرد | زادسپرم | شایست نشایست | زند | پازند | مینوی خرد | اردویرافنامه | دادستان دینی | آفرینگانها | سیروزهها | نیایشها | ماتیکان گجستک ابالیش | ادبیات پهلوی
|
[ویرایش] منابع
- اوستا، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، صفحه ۹۳۲
- کتاب زبان فارسی و سرگذشت آن،نوشتهٔ دکتر محسن ابوالقاسمی