ریشههای زبان ارمنی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ریشههای زبان ارمنی همانگونه که احتمالاً میدانید زبانها نیز مانند انسانها خانواده دارند. پسرخاله و دختر عمو دارند. دارای بستگان دور و نزدیک هستند و غیره. این پدیده را دانشمندان در سده ۱۹ دریافتند و با همسنجی زبانهای گوناگون کم کم پیوند و جایگاه آنها نسبت به یکدیگر آشکار گشت. برای نمونه، آشکار و مشخص گشت که زبانهای هندی، فارسی، انگلیسی، روسی، ایتالیایی، ارمنی، آلبانیایی و بسیاری زبانهای دیگر همه از یک ریشه هستند و با هم همخانواده اند. یا نمونه دیگر اینکه زبانهای ترکی، مغولی و مجاری از یک خانواده اند. پیش از این یعنی زمانی که رسانهها نبودند و تماسها محدود بود مردم همزبانی که کوچیده و دور از هم ساکن میشدند با گذر زمان زبانشان دگرگون میشد و بدین وسیله زبانهای تازهای پدید میآمدند. مثلآ کردی و فارسی و بلوچی و مازندرانی و تالشی یا طالشی غیره که از یک زبان اصلی بنام زبان اریانی نخستین منشعب شده اند. زبانهایی که در اصل از یک زبان اولیه منشعب شدهاند را زبانهای همخانواده میگویند. فارسی با آن زبانهایی که در بالا گفتیم و در اصل با بیشتر زبانهای اروپایی و هندی از یک خانواده است که زبانشناسان به آن نام خانواده زبانهای هند و اروپایی (که پیش از جنگ جهانی دوم در غرب به آریایی معروف بود) داده اند. همه زبانهای هند و اروپایی از یک زبان منشعب شدهاند که پیرامون ۶۰۰۰ سال پیش در جنوب روسیه وجود داشت. زبانشناسان نام آن را زبان هند و اروپایی نخستین گذاشتهاند و توانستهاند با همسنجی زبانهای امروزی هند و اروپایی تا اندازهای آن را بازسازی کنند. مردمی که به زبان هند و اروپایی نخستین سخن میگفتند از زیستگاه نخستین خود به دلایل گوناگونی مانند آمدن عصر یخبندان و فشار جمعیت به همه جهات کوچیدند. دستهای به جنوب کوچیدند و ما ایرانیها از فرزندان آنها هستیم (گروهی هم از آن دسته به هندوستان رفتند و با مردم بومی تیره پوست آنجا درآمیختند). دستهای به غرب رفتند و بیشتر اروپاییهای امروزی از فرزندان آنها هستند. اینها گروههای بزرگ بودند ولی گروههای کوچکی هم هستند که بصورت تکی از زادگاه نخستین هند و اروپاییها کوچ کرده اند. یکی از آنها ارمنیها هستند (گروههای دیگر تکی، یونانیها و آلبانیاییها هستند).
ارمنی زبانها شاخه جدایی از هند و اروپاییها بودند که از راه آنجایی که الان بلغارستان است به آناتولی کوچیدند و در شرق آناتولی با قوم اورارتو درآمیختند. اورارتوها همنژاد با گرجی و چچنهای امروزی بودند. از این آمیزش قوم ارمنی پدید آمد که همه آنها همان زبان هند و اروپایی ارمنی را صحبت کردند و زبان اورارتویی منقرض شد.
ارمنیها در تاریخ خود تأثیر بسیار زیادی از ایرانیها گرفته اند. سالهای زیادی از تاریخ خود را به عنوان بخشی از شاهنشاهی ایران گذراندهاند و شاهان ایرانی نژاد زیادی بر آنها فرمان رانده اند. (منظور از این نوشتهها نازیدن و بالیدن به ایران و ایرانی و اینها نیست بلکه بازگفت واقعیتهای تاریخی است). باری. تاریخ باعث شده تا درصد بسیار بالایی از واژگان زبان ارمنی از زبانهای ایرانی وام گرفته شده است بگونهای که زبانشناسان نخست فکر میکردند که زبان ارمنی یکی از زبانهای ایرانی است. ولی با پژوهش بیشتر آشکار گشت که ارمنی یک شاخه مستقل از زبانهای هند و اروپایی است. یعنی ارمنی با فارسی خویشاوند است ولی خویشاوندی آن بیشتر مانند دخترخاله است تا خواهر.