خوی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

خوی نام شهری در استان آذربایجان غربی ایران و مرکز شهرستان خوی است. نام این شهر به نقلی هم تغییر یافته خویره که از پاتخت اورارتوها بوده بدست آمده است وبرخی به خاطر انکه در دشت صاف بین کوهها قرار گرفته نام ان را خوی نامیده اند[1]. مردم ان شهر مسلمان ودارای مذهب شیعه می باشند وبه زبان ترکی تکلم می کننداین شهر در گذشته به دارالمومنین و دارالصفا معروف بوده است. آثار باستانی زیادی در منطقه خوی قرار دارد از جمله دروازه سنگی، مسجد مطلب ‌خان، برج شمس تبریز، پل خاتون، بازار و کارونسراهای اطراف آن، ساختمان شهرداری پیشین و غیره. این شهر بعد از مرکز استان اولین شهر بزرگ استان است . شهرستان خوی دارای جمعیت شهری حدود 170 هزار نفر می باشد. نرخ با سوادی این شهرستان هفتاد درصد می باشد.


شهر خوی به‌دلیل واقع شدن در مسیر جاده ابریشم و جاده ترانزیتی شرق و غرب، مورد بازدید بسیاری از جهانگردان و ایرانشناسان واقع شده است. در منابع تاریخی و سفرنامه‌هااز جمله سفرنامه ناصرخسرو مطالب قابل توجهی درباره خوی به‌دست می‌آید.

موقعیت آن در میان کوههای بلند واقع شده‌است به همین دلیل آب‌و‌هوای آن در تابستان گرم و در زمستان بسیار سرد است.

شهرستان خوی با وجود قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم تنها راه مرزی نزدیک به کشور ترکیه است. جالب است بدانید که تنها شهریست که مسافت آن با شهر وان در کشور ترکیه از طریق بازارچه رازی چیزی حدود 1 ساعت است. در سال 2006 هیتی از طرف کشور ترکیه برای بررسی وضعیت بین راهی دو کشور جلسه ای با حضور معاون وزیر و سایر افراد متولی صادرات و واردات استان آذربابجان غربی و افراد منتخب از این شهرستان برگزار نمودند. چون فاصله سایر بازارچه‌ها با وان زیاد است بنابراین کشور ترکیه اعتراض کتبی خود را راجع به این مسئله به مقامات ایران اعلام کرد که چرا رانندگان ما با وجود راه نزدیک مسافتی در حدود 4:30 ساعت را برای رسیدن به جاده ترانزیتی بین المللی طی کرده و ضررهای زیادی را متحمل شوند.

شهرستان خوی دارای اماکن متبرکه زیادی است که می‌توان به امامزاده سید بهلول واقع در محله امامزاده، بقعه مبارک شیخ نوائی و بقعه متبرک میر فتاح اشاره کرد.

آب و هوای این شهرستان در فصل بهار بسیار دلچسب بوده و در ضمن تخمه آفتابگردان از محصولات اصلی این شهرستان است که شهرت زیادی در بین انواع تخمه آفتابگردان دارد و همچنین عسل مرغوب این شهرستان از دیگر محصولات غذایی می‌‌باشد.کوه چله خانه در مجاورت این شهرستان قرار دارد. از خاندانهای معروف این شهرستان خاندان دنبلی را میتوان نام برد سالیان متوالی در آذربایجان حکومت داشته اند. از شخصیتهای معروف این شهرستان می توان به امام جمعه خویی ، مرحوم آیت الله خویی ،زریاب خویی و وحید هاشمیان اشاره کرد.

زبان‌های دیگر