Ásbyrgi

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Horft til norð-austurs úr botni Ásbyrgis
Enlarge
Horft til norð-austurs úr botni Ásbyrgis

Ásbyrgi er hamrakví í þjóðgarðinum í Jökulsárgljúfrum, Kelduneshreppi í Norður–Þingeyjarsýslu, er eitt af mestu náttúruundrum Íslands. Það er allt að 3,5 km á lengd inn í botn og um 1,1 km á breidd í mynni þess og helst svipuð breidd um þrjá km inn eftir því. Fyrstu tvo km er byrgið klofið af Eyjunni, miklu standbergi, sem er um 250 m á breidd og skiptir Ásbyrgi í tvennt. Hamraveggirnir eru um 90 – 100 m háir og eru lægstir fremst en hækka þegar innar dregur.

Efnisyfirlit

[breyta] Gróður

Innst í botni Ásbyrgis er tjörn, Botnstjörn. Mikill gróður er þar í kring og má þar nefna hrútaberjalyng sem þar vex og ber mikið af berjum á góðu sumri og gefur skógarbotninum skemmtilegan blæ á haustin. Mest ber á birki í Ásbyrgi og er birkiskógurinn í friðaður. Í skóginum er einnig að finna fleiri tegundir trjáa s.s. mörg reynitré, stórvaxinn gul- og loðvíði, og ýmsar blómategundir. Nokkrum fjölda af erlendum barrtrjám var einnig plantað þarna á árunum 19471977 og hafa sum þeirra náð allnokkurri hæð. Helstu tegundirnar eru rauðgreni, blágreni, sitkagreni, lerki og skógarfura. Skógurinn er í eigu Skógræktar ríkisins sem hefur af honum nytjar.

[breyta] Dýralíf

Í skóginum og kjarrinu eru skógarþröstur og auðnutittlingur algengir, sem og músarindillinn. Upp úr 1970 fór fýll að verpa í hamraveggjunum og er þar nú þétt byggð. Skordýralíf er líka með ágætum eins og gefur að skilja á svo skjólsælum og gróðursælum stað og ber mest á blómaflugum, galdraflugur og hunangsflugur eru algengar. Geitungar hafa einnig tekið sér bólfestu þarna.

[breyta] Tilurð

Ýmsar tilgátur hafa verið settar fram um tilurð þessarar hamrakvíar en líklegust er sú að hún hafi myndast þegar tvö hamfarahlaup urðu í Jökulsá á Fjöllum, hið fyrra fyrir um 8 -10 þúsund árum og hið síðara fyrir um 3 þúsund árum. Þjóðsagan skýrir þetta náttúrufyrirbæri á annan hátt. Sagan segir að þarna hafi Sleipnir, hestur Óðins, stigið fast niður fæti þegar hann var á ferð sinni um lönd og höf. Ásbyrgi sé því hóffar Sleipnis og eyjan í miðjunni sé far eftir hóftunguna.

[breyta] Þjónusta

Ásbyrgi er innan þjóðgarðsins í Jökulsárgljúfrum og er mikill ferðamannastraumur þangað yfir sumartímann. Lagðir hafa verið göngustígar um svæðið og sett upp lítil upplýsingaskilti við þá, um þær trjá- og blómategundir sem þarna leynast. Ýmsar lengri og styttri gönguleiðir eru um svæðið. Skipulagðar gönguferðir eru á sumrin og hægt er að fá upplýsingar um þær í þjónustumiðstöðinni við tjaldstæðin fremsti í mynni Ásbyrgis.

Í samnefndum bæ Ásbyrgi, sem áður hét Byrgið, bjó eitt sinn Einar Benediktsson skáld og sagt er að hann hafi þar ort sum af bestu ljóðum sínum þar, t.d. Sumarmorgunn í Ásbyrgi.

[breyta] Heimildir

  • Jökulsárgljúfur“. Sótt 12.mars 2006.
  • Hjálmar R. Bárðarson. ÍSLAND svipur lands og þjóðar. Hjálmar R. Bárðarson, 1982.
  • Tómas Einarsson, Helgi Magnússon, Örlygur Hálfdanarson. ÍSLANDS HANDBÓKIN. Örn og Örlygur, 1989.