Martröð á Jólanótt
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Tim Burton (Edward Scissorhands, Batman, Sleapy Hollow, Big Fish) fékk hugmyndina af Martröð á Jólanótt og orti ljóð, innblásið af uppáhaldsbarnabókahöfundinum sínum; Dr. Seuss.
[breyta] Ljóðið
Ljóðið fjallaði um Jóa Beinagrind (en:Jack Skellington), lifandi beinagrind og aðalhrekkjavökugaurinn í Hrekkjavökubæ (en:Halloweentown) og hvernig honum leiddist alltaf sama rútínan ár hvert. Hann fór því í sorgarhugleiðingum sínum í göngutúr sem endaði með því að hann villtist inn í Jólabæ og kynntist jólunum. Jólinn heilla hann gjörsamlega! Jói vildi breyta til og fór því og rændi jólasveininum og gerði sjálfann sig að jólasveini. En ekkert fer eins og ætlað er og áform hans verða að algjörri martröð. Martröð á jólanótt!
[breyta] Gerð myndarinnar
Burton fór svo að krota myndir og var fljótlega kominn með þá mynd af Jóa sem við þekkjum. Burton fannst mjög spennandi að gera myndina úr nokkurskonar brúðum með svokallaðri stop-motion aðferð, en þar eru brúðurnar færðar agnarögn milli myndatöku þannig að útkoman verður hreyfimynd: 24 sinnum og þá ertu kominn með eina sekúndu af venjulegri hreyfimynd! En Burton fannst hann ekki alveg hæfur til að beint leikstýra myndinni, svo að eftir að hafa fengið Disney til að framleiða myndina, lét hann vini sínum, Henry Selick leikstjórnartitilinn í té.
En svona stop-motion myndir eru sýst einfaldar í smíðum og því þarf allt að vera planað óhemju vel fyrirfram. Það þýðir því ekkert að vera með aðeins ljóð í höndunum og byrja bara. Þá fékk Burton til liðs við sig Caroline Thompson sem tók ljóðið með sér og lokaði sig af upp í sveit í nokkra daga, kom svo til baka og þá var handritið nær fullunnið og í nálægt sömu mynd og við sjáum núna þegar við stingum spólunni í maskínuna. Án hennar væri engin Silla, enginn Dr. Finkelstein og enginn Oogie Boogie. Við handritinu tók hæfileikaríkur hópur "story board"teiknara, myndlistamanna, leikmyndahönnuða, vírgrindagerðarmanna, brúðugerðarmanna, hreyfifræðinga, myndatökumanna og tæknibrellumanna. Svona vinnukraftar eru eins og gefur að skilja fremur vanfundnir, þar eð þessi iðnaður er síst stór og aldrei hafði verið gerð jafn löng og flókin mynd af þessu tagi og áður. En Skellington products (en svo nefndist framleiðslufyrirtæki myndarinnar) tókst að lokka þá allra færustu á þessu sviði til liðs við sig. En það væri fásinna að tala um þetta meistarastykki án þess að nefna tónlistina. Myndin er sett upp sem söngleikur, en ólíkt við aðra söngleiki þar sem tónlistaratriðinum er skeytt inn í myndina aðeins til að skreyta hana en ekki til að bæta við söguþráðinn, þá væri NBS illskyljanleg ef að lögin væru með öllu klippt út úr henni. Enn á ný fékk Tim til liðs við sig þann allra besta í faginu og var það því snillingurinn Danny Elfman sem samdi alla tónlist og lagatexta í verkinu. Upphaflega átti Danny ekki að gera textana líka en var svo ákafur að hann bara slysaðist óvart til að gera það. Á endanum kom það svo til að Danny söng fyrir Jóa (en talaði ekki fyrir hann annarsstaðar í myndinni).
Myndin var svo talsett (eða í raun var hún talsett áður en hún var tekin upp eins og raunin er með stop-motion myndir. Textinn er tekinn upp og svo notaði Dan Mason, hljóðupptökumaður NBC, heimasmíðað tölvuforrit til að reikna út hvaða höfuð átti að nota fyrir hvaða atkvæði) og töluðu Chris Sarandon (hinn talandi Jói), Catherine O'Hara (Silla og Hrellir), William Hickey (Dr. Finklestein), Glenn Shadix (bæjarstjórinn) og fleiri fyrir karaktera myndarinnar.
[breyta] Áhugavert
Vert er að benda á að bara senan þar sem Jack opnar hurðina að Jólabæ og sér spegilmyndina af sjálfum sér í hurðarhúninum í hálfa sekúndu tók tvær vikur í kvikmyndun. Það þurfti meira að segja að byggja nýja sérhannaða leikmynd bara farir þetta eina skot.