Mars (reikistjarna)

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Mars
Plánetan Mars

Smelltu á myndina til þess að stækka hana
Einkenni sporbrautar
Meðal radíus brautar 227.936.640 km
Sveigja sporöskju 0,09341233
Lengd árs (umferðartími) 686,98 dagar
(1,88081578 Júlíönsk ár)
Sýndarumferðartími 779,95 dagar
Meðalhraði á sporbraut 24,1309 km/s
Brautarhalli 1,85061°
Fjöldi tungla 2
Eðliseinkenni
Radíus um miðbaug 3.396,2 km
Yfirborðsflatarmál 144 milljón km²
Massi 6,4191 × 1023 kg
Meðalþéttleiki 3,94 g/cm³
Þyngdarafl við miðbaug 3,71 m/s², eða 0,38g
Lengd dags 24,6229 hours
Pólhalli 25,19°
Brennipunktur 0,15
Brottvikshraði 5,02 km/s
Hiti á yfirborði
minnst meðal mest
133K 210K 293K
Eiginleikar gufuhvolfs
Loftþrýstingur 0,7-0,9 kPa, (7-9 hPa)
Koldíoxíð 95,32%
Nitur 2,7%
Argon 1,6%
Súrefni 0,13%
Kolmónoxíð 0,07%
Vatnsgufa 0,03%
Nituroxíð 0,01%
Neon 2,5 ppm
Krypton 300 ppb
Xenon 80 ppb
Ósón 30 ppb
Metan 10,5 ppb
Sjá aðgreiningarsíðuna fyrir yfirlit yfir aðrar merkingar „Mars“

Mars er fjórða reikistjarnan frá sólu í sólkerfinu, og er nefnd eftir rómverska stríðsguðinum mars, sökum hins rauða litar sem prýðir yfirborðið, en hann er til kominn vegna járnríks bergs og ryks sem hefur ryðgað. Yfirborð Mars einkennist af stórum gljúfrum og stórum eldfjöllum.

Nafnið Mars er komið af rómverska stríðsguðinum Mars út af því að þeim rauða lit sem virðist vera á reikistjörnunni séð frá jörðu. Út af þessum rauða lit er hún einnig oft kölluð „rauða plánetan“. Í kínveskri, japanskri, kóreskri og víetnamskri menningu er hún kölluð Eldstjarnan, byggt á frumefnunum fimm.

Tvö tungl, Fóbos og Deimos eru á sporbraut um hana, en þau eru bæði smágerð og hafa einkennilega lögun, Fóbos er minni en Deimos og er sporbaugur hans þar að auki styttri – þau eru líklega loftsteinar sem voru fangaðir í þyngdarafli Mars.

[breyta] Vatn á Mars

Einhverjar kenningar eru um að vatn sé að finna á Mars en það er allavega ekki í fljótandi formi - vegna lágs loftþrýstings er suðumark vatns 0° á selsíus svo að það myndi gufa upp um leið og það kæmi upp á yfirborðið. Fram hafa komið kenningar um að hugsanlega sé frosið vatn að finna undir yfirborðinu eða í gígum við pólana þar sem aldrei skín sól.

[breyta] Eldvirkni

Eldfjöll á Mars eru stærri en eldfjöll sem finnast á Jörðinni vegna þess að ekkert landrek er á Mars og þess vegna verða ekki fleiri eldfjöll til, heldur stækka þau sem eru þar nú þegar. Olympus Mons er stærsta eldfjallið sem menn vita um, en það þekur landsvæði á stærð við Ísland og er um 27 km á hæð. Mesti hæðarmunur á Jörðu á Mt. Everest og dýpstu úthafsgjám er til samanburðar tæpir 20 kílómetrar.

Wikimedia Commons merkið
Margmiðlunarefni tengt Mars er að finna á Wikimedia Commons.
Wiktionary merkið
Orðabókaskilgreiningu fyrir Mars (reikistjarna) er að finna í Wikiorðabókinni.


Sólkerfið
Sólin | Merkúríus | Venus | Jörðin (Tunglið) | Mars | Smástirnabeltið
Júpíter | Satúrnus | Úranus | Neptúnus | Plútó | Kuiper-beltið | Oort-skýið
Sjá einnig stjarnfræðileg fyrirbæri, og fyrirbæri í sólkerfinu, eftir radíus og massa