ЮНЕСКОдо кыргыз маданияты зор кызыгуу жаратты

Wikipedia дан

2005 ылдын 24-майындан 1-июнга чейин ЮНЕСКОнун Париждеги штаб-квартирасында “Маданий көп түрдүүлүк жана Борбор Азия диалогу” деген форум өткөн. Ага онго жакын мамлекеттердин делегациясы жана кыркка жакын өлкөлөрдүн ырасмий өкүлдөрү катышты. Алардын катарында 25 кыргызстандык да бар. Форумда кыргыз кол өнөрчүлөрүнүн, уздарынын улуттук маданиятты чагылдырган кийимдери, жасаган буюмдары жогору бааланды.


Форумдун алкагында «Борбор Азия: маданият жана цивилизациялар айкалышында» деген тегерек үстөл өткөрүлүп, маданий мурастарды сактоо жана өнүктүрүү багытындагы маселелер каралды. ЮНЕСКОнун Баш директору Коитиро Мацуура форумдун ачылышында кыргыз чепкенин кийип чыгып, мунусу менен Кыргызстанга болгон урматын көргөзгөн. Ал 24-марттагы окуядан кийин Кыргызстандын тагдырына бушайман болгондугун, акыркы бир ай аралыгындагы окуяларды дыкат анализдеп чыкканын билдирген.

ЮНЕСКОнун маданий дөөлөттөр бөлүмүнүн жетекчиси Селенг Мезан кыргыз элинин көөнөрбөс өнөрлөрү - манасчылык, айтыш, дастанчылык, комуз чертүүнү сактоо жана колдоо максатында 100 миң АКШ долларын грант катарында бөлөөрүн билдирген.

Бул тууралуу Маданиятты өнүктүрүү комиссиясынын төрагасы Султан Раев буларга токтолду.

- Баш директор Коитиро Мацуура Кыргызстанга болгон жакшы көрүү сезимин жашырган жок. Ал убактысынын тардыгына карабай мени кабыл алып, узакка сүйлөшүп отурдук. Ал эми маданий дөөлөттөр боюнча бөлүмдүн жетекчиси Селенг Мезан мырза менен жолугушканымда ал улуттук өнөрдү өнүктүрүү багытында 100 миң АКШ доллар каражатын беришээрин билдирди. Ошондой эле эстеликтер бөлүмүнүн башчысы Френсис Чайл менен жолугушуп Кызылсуудагы Навикат шаарчасы боюнча сүйлөшүп, келишимге келиштик. Ошондой эле ЮНЕСКО Кыргызстанга 2010-жылга чейин 2,5 млн. АКШ долларын бөлмөк болду. Ал акча Кызылсууга жакын жерде табылган байыркы Навикат шаарчасында археологиялык казууларды уюштуруу жана музей түзүү үчүн жумшалат. Навикат шаарчасы Кыргызстандын аймагында быйыркы элдердин буддизм менен байланышы бар экендигинен кабар берет.

ЮНЕСКОнун Баш директору Коитиро Мацуура Ош шаарындагы Сулайман тоо тарыхый эстелик комплексин ЮНЕСКОнун дүйнөлүк мурас тизмесине киргизүү аракетин колдогон. Ошондой эле Ысыккөл табигый ландшафт катары ЮНЕСКОнун дүйнөлүк мурас тизмесине кирүүгө толук татыктуу деп баалаган. Буга байланыштуу бардык документтерди тез аранын ичинде жасап берүүнү кыргыз өкмөтүнөн суранган.


Аманбек Жапаров, Бишкек