വെള്ളി

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

47 പല്ലാഡിയംവെള്ളികാഡ്മിയം
Cu

Ag

Au
പൊതു വിവരങ്ങള്‍
പേര്, പ്രതീകം, ആണവസംഖ്യ വെള്ളി, Ag, 47
ആണവ ഭാരം {{{ആണവ ഭാരം}}} ഗ്രാം/മോള്‍

മൃദുവും, വെളുത്ത നിറത്തിലുള്ളതും, തിളക്കമേറിയതുമായ ഒരു ലോഹമാണ് വെള്ളി. ആവര്‍ത്തനപ്പട്ടികയില്‍ ട്രാന്‍സിഷന്‍ മൂലകങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിലാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം. എല്ലാ ലോഹങ്ങളിലും വച്ച് ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ താപ വൈദ്യുത ചാലകത പ്രകടിപ്പിക്കുന്നത് വെള്ളിയാണ്. പ്രകൃതിയില്‍ ഇത് ധാതു രൂപത്തിലും അല്ലാതെ സ്വതന്ത്രമായും ഇത് കാണപ്പെടുന്നു. നാണയങ്ങള്‍, ആഭരണങ്ങള്‍, കരണ്ടികള്‍, പാത്രങ്ങള്‍, കണ്ണാടികള്‍ എന്നിവയുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിനും ഛായഗ്രഹണമേഖലയിലും വെള്ളി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] ഗുണങ്ങള്‍

വെള്ളി
Enlarge
വെള്ളി

വെള്ളി വളരെ ലോലമായ ഒരു ലോഹമായതിനാല്‍ അതിനെ അടിച്ചു പരത്താനും വലിച്ചു നീട്ടാനും എളുപ്പമാണ്. ലോഹങ്ങളില്‍ വച്ച് ഏറ്റവും നല്ല താപ വൈദ്യുത ചാലകമാണ് ഇത്. ചെമ്പിനേക്കാളും നല്ല ചാലകമാണെങ്കിലും ചെമ്പിനെ അപേക്ഷിച്ച് വിലക്കൂടുതലായതിനാലാണ് വൈദ്യുതകമ്പികളായി ചെമ്പ് തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. പ്രകാശപ്രതിഫലനം ഏറ്റവും കൂടിയ ലോഹവും ഇതാണ്. എങ്കിലും വെള്ളി, അള്‍ട്രാവയലറ്റ് രശ്മികളെ വളരെ കുറവായേ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നുള്ളൂ. വെള്ളിയുടെ സംയുക്തങ്ങളായ സില്‍‌വര്‍ ഹാലൈഡുകള്‍, പ്രകാശസംവേദനക്ഷമത ഉള്ളവയാണ്. ശുദ്ധവായുവിലും, വെള്ളത്തിലും വെള്ളി നിലനില്‍ക്കുമെങ്കിലും, ഓസോണ്‍, ഹൈഡ്രജന്‍ സള്‍ഫൈഡ്, ഗന്ധകം അടങ്ങിയ വായു എന്നിവയുടെ സാന്നിധ്യത്തില്‍ നാശത്തിന് വിധേയമാകുന്നു. വെള്ളിയുടെ ഏറ്റവും സാധാരണ ഓക്സീകരണനില +1 ആണ് (സില്‍‌വര്‍ നൈട്രേറ്റ്-AgNO3). മറ്റു ചില സംയുക്തങ്ങളില്‍ +2-ഉം (സില്‍‌വര്‍ ഫ്ലൂറൈഡ്-AgF2), +3-ഉം (സില്‍‌വര്‍ പെര്‍സള്‍ഫേറ്റ്-Ag2(SO5)3) പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്നു.

[തിരുത്തുക] ഉപയോഗങ്ങള്‍

വെള്ളി ആഭരണം
Enlarge
വെള്ളി ആഭരണം

വിലയേറിയ ഒരു ലോഹമാണ് വെള്ളി. വെള്ളിയുടെ സംയുക്തങ്ങളായ സില്‍‌വര്‍ നൈട്രേറ്റും സില്‍‌വര്‍ ഹാലൈഡുകളും ഛായഗ്രഹണ മേഖലയില്‍ ഫിലിമുകളിലും പത്രങ്ങളിലും പൂശുന്നതിനായി വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇതാണ് വെള്ളിയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഉപയോഗം. മറ്റുപയോഗങ്ങള്‍ താഴെപ്പറയുന്നവയാണ്

  • കൂടിയ ചാലകത ആവശ്യമായ വൈദ്യുതോപകരണങ്ങളില്‍ വെള്ളി തനിയേയും മറ്റു ലോഹങ്ങളുടെ പുറത്ത് പൂശിയും ഉപയോഗിക്കുന്നു. വെള്ളി അടങ്ങിയ പെയിന്റ് ഉപയോഗിച്ചുള്ള പ്രിന്റഡ് സര്‍ക്യൂട്ട് ബോര്‍ഡുകള്‍, വെള്ളി കൊണ്ടുള്ള വൈദ്യുതബന്ധങ്ങളുള്ള (electrical contact) കമ്പ്യൂട്ടര്‍ കീ ബോര്‍ഡുകള്‍ എന്നിവയൊക്കെ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്. ഉന്നത വോള്‍ട്ടത താങ്ങേണ്ടുന്ന ഇടങ്ങളില്‍, വെള്ളിയുടെ സംയുക്തമായ സില്‍‌വര്‍ കാഡ്മിയം ഓക്സൈഡ് വൈദ്യുതബന്ധങ്ങള്‍ക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു, ഇത് ഇത്തരം ഇടങ്ങളില്‍ ഉണ്ടാകനിടയുള്ള തീപ്പൊരി കുറക്കാന്നതിന് സഹായിക്കുന്നു.
  • കൂടിയ ദൃശ്യപ്രകാശപ്രതിഫലനം ആവശ്യമായ ദര്‍പ്പണങ്ങളുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിന് വെള്ളി ഉപയോഗിക്കുന്നു. സാധാരണ കണ്ണാടികള്‍ക്ക് അലൂമിനിയമാണ് ഉപയോഗിക്കാറുള്ളത്.
  • ഉന്നത നിലവാരമുള്ള സംഗീതോപകരണങ്ങളുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിന് - ശ്രുതിമാധുര്യം കൂടിയ ശബ്ദം പുറപ്പെടുവിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇത് സഹായിക്കുന്നു.
  • ബി.സി.ഇ. 700 മുതല്‍ തന്നെ നാണയങ്ങളുടെ നിര്‍മാണത്തിന്, ഇലക്ട്രം എന്ന രൂപത്തില്‍ ലിഡിയക്കാര്‍ വെള്ളി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട്‌ വെള്ളി വേര്‍തിര്‍ച്ച് ശുദ്ധരൂപത്തില്‍ തന്നെ നാണയനിര്‍മാണത്തിന് ഉപയോഗിച്ചു. ലോകത്തിലെ 14 ഭാഷകളിലെങ്കിലും വെള്ളിക്കും പണത്തിനും ഒരേ വാക്ക് തന്നെയാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്.
  • വെള്ളിയുടെ ഭംഗി, ആഭരണനിര്‍മാണത്തിലും, വിലപിടിച്ച പാത്രങ്ങളുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിലും അതിനെ പ്രധാനിയാക്കി. 92.5% വെള്ളിയും ബാക്കി ചെമ്പും ചേര്‍ത്ത സങ്കരമായ സ്റ്റെര്‍ലിങ് സില്‍‌വര്‍ ആണ് ഇത്തരം ഉപയോഗങ്ങള്‍ക്ക് കാലങ്ങളായി ഉപയോഗിച്ചു പോരുന്നത്. ഒരു ട്രോയ് പൌണ്ട് സ്റ്റെര്‍ലിങ് സില്‍‌വറിന്റെ മൂല്യമായിരുന്നു ബ്രിട്ടീഷ് നാണയമായ പൌണ്ടിന്റെ വിലയായി കണക്കാക്കിയത്.
  • മത്സരങ്ങളില്‍ രണ്ടാംസ്ഥാനത്തെ സൂചിപ്പിച്ചു നല്‍കുന്ന പുരസ്കാരമായി വെള്ളിയുടെ മെഡല്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • ദന്തചികിത്സാമേഖലയില്‍ പല്ലിന്റെ ദ്വാരങ്ങള്‍ അടക്കുന്നതിനും മറ്റുമുള്ള സംയുക്തങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നതിന് ഉപയോഗിക്കുന്നു. വെള്ളിയുടെ ഭംഗി, ലോലത മുതലായ ഭൌതികഗുണങ്ങളും ഇത് വിഷമയമല്ലെന്നതും കൊണ്ടാണ് ഈ മേഖലയില്‍ വെള്ളി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള കാരണങ്ങള്‍. എന്നാല്‍ ഇത് ദ്രവ കൂട്ടുലോഹമാക്കാന്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന മെര്‍ക്കുറി ( രസം) വിഷമാണ്.
  • മെഥനോളില്‍ നിന്ന് ഫോര്‍മാല്‍ഡിഹൈഡിന്റെ നിര്‍മാണം പോലുള്ള ഓക്സീകരണ രാസപ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഉല്‍‌പ്രേരകമായി വെള്ളി ഉപയോഗിക്കുന്നു. വളരെ വ്യാവസായികപ്രാധാന്യമുള്ള പോളി എസ്റ്റര്‍ നിര്‍മ്മാണത്തില്‍ എഥിലീനെ എഥിലീന്‍ ഓക്സൈഡ് ആക്കി മാറ്റുന്ന പ്രവര്‍ത്തനത്തില്‍ വെള്ളി മാത്രമാണ് ഇപ്പോള്‍ ലഭ്യമായ ഏക ഉല്‍‌പ്രേരകം.
  • വളരെ കനം കുറഞ്ഞ വെള്ളിയുടെ പാളി ഉപയോഗിച്ച് വായുവില്‍നിന്നും ഓക്സിജനെ മാത്രം അരിച്ചെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഗവേഷണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടന്നുവരുന്നു.
  • സോള്‍ഡര്‍ അഥവാ വിളക്കു ലോഹം , വിളക്കുന്നതിനുള്ള സങ്കരങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിന്.
  • കാര്യക്ഷമതയേറിയ സില്‍‌വര്‍-സിങ്ക്, സില്‍‌വര്‍-കാഡ്മിയം ബാറ്ററികളുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിന്.
  • സില്‍‌വര്‍ ഫല്‍മിനേറ്റ് ശക്തിയേറിയ ഒരു സ്ഫോടകവസ്തുവാണ്.
  • സില്‍‌വര്‍ ക്ലോറൈഡിന്റെ സുതാര്യമാക്കാനും അതുവഴി ചില്ല് ഒട്ടിക്കാനുള്ള പശയായി ഇതിനെ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • പി.എച്. മൂല്യം പരിശോധിക്കുന്നതിനുള്ള ഉപകരണങ്ങളില്‍ ഇലക്ട്രോഡ് ആയി സില്‍‌വര്‍ ക്ലോറൈഡ് ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • കൃത്രിമ മഴ പെയ്യിക്കാനായി സില്‍‌വര്‍ അയോഡൈഡ് ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • സില്‍‌വര്‍ ഓക്സൈഡ് ഘടികാരബാറ്ററികളിലെ ധന ഇലക്ട്രോഡ് ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • പണ്ടുമുതലേസില്‍‌വര്‍ നൈട്രേറ്റും പിന്നീട് സില്‍‌വര്‍ സള്‍ഫഡൈസിനും വൈദ്യശാസ്ത്രരംഗത്ത് ഗുരുതരമായ മുറിവുകളില്‍ ബാക്റ്റീരിയക്കെതിരെ പ്രയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇവ രണ്ടും ഇന്നും ഉപയോഗത്തിലുണ്ട്.

[തിരുത്തുക] ചരിത്രം

വെള്ളിയുടെ ആല്‍കെമി പ്രതീകം
Enlarge
വെള്ളിയുടെ ആല്‍കെമി പ്രതീകം

ലാറ്റിന്‍ ഭാഷയില്‍ വെള്ളിയുടെ പേരായ അര്‍ജെന്റം എന്ന പദത്തില്‍ നിന്നാണ് ഇതിന്റെ പ്രതീകമായ് Ag ഉണ്ടായത്.സില്‍‌വര്‍ എന്ന ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തുര്‍ക്കിക് ഭാഷകളില്‍ നിന്നുമാണ് ഉടലെടുത്തത്. അതിപുരാതനമായ ചരിത്രമാണ് ഈ ലോഹത്തിനുള്ളത്. ഉല്‍പ്പത്തിപ്പുസ്തകത്തില്‍ തന്നെ ഇതിനെക്കുറിച്ച് പരാമര്‍ശമുണ്ട്. കൂടാതെ ഏഷ്യാമൈനറില്‍ നിന്നും ഏജിയന്‍ കടലിലെ ദ്വീപുകളില്‍ നിന്നും ലഭിച്ചിട്ടുള്ള ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങളില്‍ നിന്നും, വെള്ളി ബി.സി.ഇ. 4000 ആണ്ടില്‍ത്തന്നെ കറുത്തീയത്തില്‍ നിന്നും വേര്‍തിരിച്ച് ഉപയോഗിച്ചതായി കരുതുന്നു. ആയിരക്കണക്കിനു വര്‍ഷങ്ങളായി ആഭരണങ്ങള്‍, പാത്രങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിനും കച്ചവടത്തിനും, നാണയമായും ഉപയോഗിച്ചു പോന്നിരുന്നു. സ്വര്‍ണം കഴിഞ്ഞാല്‍ ഏറ്റവും വിലപിടിച്ച ലോഹമായാണ് വെള്ളി അറിയപ്പെടുന്നത്. എന്നാല്‍ പുരാതന ഈജിപ്തിലും, മധ്യകാല യുറോപ്പിലും ഇതിന് സ്വര്‍ണത്തേക്കാള്‍ വിലയുണ്ടായിരുന്നു. യേശുകൃസ്തുവിനെ 30 വെള്ളിക്കാശിനാണ് യൂദാസ് ഒറ്റിക്കൊടുത്തത്.

വെള്ളിയെ വിവിധ പുരാണങ്ങളില്‍ ചന്ദ്രനോടും കടലിനോടും ബന്ധപ്പെടുത്തി പറയുന്നു. ചന്ദ്രന്‍ എന്നര്‍ത്ഥമുള്ള ലൂണ എന്ന പേരാണ് ആല്‍കെമിസ്റ്റുകള്‍ വെള്ളിക്കു നല്‍കിയിരുന്നത്. വെള്ളിയുടെ ഒരു ആല്‍കെമി പ്രതീകം ചന്ദ്രക്കലയാണ്. ഇന്ത്യയിലെ പല ഭാഷകളിലും മലയാളത്തിലും ചന്ദ്രനും വെള്ളിയുമായി ബന്ധമുണ്ട്. മലയാളത്തിലെ വെള്ളിത്തിങ്കള്‍ എന്ന പ്രയോഗം തന്നെ ഇതിനുദാഹരണം. ഹിന്ദിയില്‍ ചാന്ദി എന്നാണ് വെള്ളി എന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കുന്നത്.

രസത്തിന് (mercury) വെള്ളിയുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്നായിരുന്നു ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ കരുതിയിരുന്നത്. രസത്തിന്റെ, ദ്രാവകവെള്ളി എന്നര്‍ത്ഥം വരുന്ന ഹൈഡ്രാര്‍ജിറം എന്ന ലാറ്റിന്‍പേരും ക്വിക്ക് സില്‍‌വര്‍ എന്ന ഇംഗ്ലീഷ് പേരും ഈ ചരിത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

[തിരുത്തുക] ലഭ്യത

വെള്ളീയുടെ അയിര്
Enlarge
വെള്ളീയുടെ അയിര്

ഗന്ധകം, ആര്‍സെനിക്, ആന്റിമണി, ക്ലോറിന് ‍എന്നീ മൂലകങ്ങളുമായി കലര്‍ന്ന് അര്‍ജെന്റൈന്‍(Ag2S) , ഹോണ്‍ സില്‍‌വര്‍ (AgCl) എന്നിങ്ങനെയുള്ള അയിരുകളിലായാണ് വെള്ളി പ്രകൃതിയില്‍ കാണപ്പെടുന്നത്.

മെക്സിക്കോ ആണ് ലോകത്ത് ഏറ്റവും അധികം വെള്ളി ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന രാജ്യം.