ആംനസ്റ്റി ഇന്റര്‍നാഷണല്‍

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

ആംനെസ്റ്റി ചിഹ്നം
Enlarge
ആംനെസ്റ്റി ചിഹ്നം

അഖിലലോകമനുഷ്യാവകാശവിളംബരത്തിലും മറ്റു അന്താരാഷ്ട്ര രേഖകളിലും പറയുന്ന എല്ലാവിധ മനുഷ്യാവകാശങ്ങള്‍ക്കും വേണ്ടി പൊരുതുന്ന ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര സര്‍ക്കാരേതരസംഘടനയാണു് ആംനസ്റ്റി ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ (എ.ഐ.). ചുരുക്കത്തില്‍ ആംനസ്റ്റിയുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ഇവയെല്ലാമാണു്: സ്വന്തം വിശ്വാസങ്ങളുടെ പേരില്‍ തടവിലാക്കപ്പെട്ട വ്യക്തികളുടെ മോചനം (prisoners of conscience), രാഷ്ട്രീയതടവുകാര്‍ക്കു് നീതിപൂര്‍വ്വവും കാലതാമസവുമില്ലാത്ത വിചാരണ ഉറപ്പാക്കല്‍, വധശിക്ഷയും, ലോക്കപ്പു മര്‍ദ്ദനങ്ങളും അതുപോലുള്ള മറ്റു ക്രൂരമായ ശിക്ഷാനടപടികളുടെയും ഉന്മൂലനം, രാഷ്ട്രീയകൊലപാതകങ്ങള്‍ക്കും അപ്രത്യക്ഷമാകലുകള്‍ക്കും ഒരു അവസാനം, കൂടാതെ സര്‍ക്കാരുകള്‍ മൂലവും എതിരാളികള്‍ മൂലവും ആരും അനുഭവിയ്ക്കുന്ന എല്ലാവിധ മനുഷ്യാവകാശധ്വംസനങ്ങള്‍ക്കുമെതിരെയുള്ള പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയവ.

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] ചരിത്രം

1961-ല്‍ പീറ്റര്‍ ബെനന്‍സണ്‍ എന്ന ബ്രിട്ടീഷു് അഭിഭാഷകനാണു് ആംനസ്റ്റി ഇന്റര്‍നാഷനല്‍ സ്ഥാപിച്ചതു്. ഒരിയ്ക്കല്‍ പത്രംവായനയ്ക്കിടയില്‍ കണ്ണില്‍പെട്ട വാര്‍ത്ത വായിച്ചു് ബെനന്‍സണ്‍ ഞെട്ടുകയും അത്യധികം ദേഷ്യം വരികയും ചെയ്തു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ആശംസകള്‍ നേര്‍ന്ന രണ്ടു പോര്‍ച്ചുഗീസു് വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെ, ആ ഒരു കുറ്റത്തിന്റെ പേരില്‍ ഏഴുകൊലം തടവിനു വിധിച്ച വാര്‍ത്തയായിരുന്നു അതു്. ദി ഒബ്സര്‍വര്‍ ദിനപത്രത്തിന്റെ പത്രാധിപര്‍ ഡേവിഡു് ആസ്റ്റര്‍ക്കു ബെനന്‍സണ്‍ എഴുതിയ എഴുത്തു്, മെയു് 28-നു വിസ്മരിയ്ക്കപ്പെട്ട തടവുകാര്‍ എന്ന പേരില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിയ്ക്കുകയും, അതില്‍ വായനക്കാരോടു്, തടവിലാക്കപ്പെട്ട വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കു പിന്തുണ പ്രഖ്യാപിച്ചു് എല്ലാ ബന്ധപ്പെട്ട അധികാരികള്‍ക്കും എഴുത്തുകള്‍ എഴുതുവാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഈ ലേഖനത്തിനു വിസ്മയാവഹമായ പ്രതികരണമായിരുന്നു ലഭിച്ചതു്. ഒരു വര്‍ഷത്തിനകം, പന്ത്രണ്ടിലധികം രാജ്യങ്ങളില്‍ അന്യായത്തിനു ഇരകളായവരുടെ (ലോകത്തെവിടെയാണെങ്കിലും) പ്രതിരോധത്തിനു വേണ്ടി കത്തെഴുതുന്നവരുടെ സംഘങ്ങള്‍ രൂപം കൊണ്ടു. 1962 മദ്ധ്യത്തോടെ പടിഞ്ഞാറന്‍ ജര്‍മനി, ബെല്‍ജിയം, സ്വിറ്റ്സര്‍ലണ്ടു്, നെതര്‍ലണ്ടു്, നോര്‍വേ, സ്വീഡന്‍, ഐര്‍ലണ്ടു്, കാനഡ, സിലോണ്‍, ഗ്രീസു്, ആസ്ട്രേലിയ, അമേരിക്ക, ന്യൂസീലാന്റു്, ഘാന, ഇസ്രായേല്‍, മെക്സിക്കോ, അര്‍ജന്റീന, ജമൈക്ക, മലയ, കോങ്ഗോ (Brazzaville), എത്യോപ്യ, നൈജീരിയ, ബര്‍മ, ഇന്ത്യ, മുതലായ രാജ്യങ്ങളില്‍ ആംനസ്റ്റി സംഘങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തനം തുടങ്ങി. ആ വര്‍ഷം അവസാനം ഡയാന റെഡ്ഹൌസു് എന്ന ഒരു സംഘാംഗം ആംനസ്റ്റിയുടെ മെഴുകുതിരിയും കമ്പിവേലിയുമുള്ള ചിഹ്നം രൂപകല്‍പന ചെയ്തു.

[തിരുത്തുക] പ്രവര്‍ത്തനത്തിന്റെ പ്രഥമവര്‍ഷങ്ങള്‍

പ്രഥമവര്‍ഷങ്ങളില്‍, ഐക്യരാഷ്ട്രസംഘടനയുടെ മനുഷ്യാവകാശവിളംബരത്തിലെ 18ഉം 19ഉം ഖണ്ഡികകളിലാണു് (രാഷ്ട്രീയതടവുകാരെ സംബന്ധിച്ചതു്) ആംനസ്റ്റി കൂടുതലും ശ്രദ്ധയൂന്നിയിരുന്നതു്. കാലക്രമേണ രാഷ്ട്രീയതടവുകാരെ കൂടാതെ മറ്റു പല മനുഷ്യാവകാശധ്വംസനങ്ങളുടെയും ഇരകളായവരെക്കൂടി സഹായിയ്ക്കുന്നതിനായി ആംനസ്റ്റിയുടെ പ്രവര്‍ത്തനമേഖല വിപുലപ്പെടുത്തി. 2000-ത്തില്‍ മാത്രം, പേരെടുത്തു പറയാവുന്ന 3685 തടവുകാര്‍ക്കു വേണ്ടി ആംനസ്റ്റി പ്രവര്‍ത്തിയ്ക്കുകയുണ്ടായി. ഇതില്‍ മൂന്നിലൊരു ഭാഗം പേരുടേയും അവസ്ഥയില്‍ എന്തെങ്കിലുമൊരു പുരോഗതി ഉണ്ടാക്കുവാന്‍ ആംനസ്റ്റിയ്ക്കു കഴിഞ്ഞു. ഇന്നു് പത്തുലക്ഷത്തിലധികം പേര്‍ 162 രാജ്യങ്ങളിലും പ്രദേശങ്ങളിലുമായി 7,500-ലധികം ആംനസ്റ്റി സംഘങ്ങളായി പ്രവര്‍ത്തിയ്ക്കുന്നു. സ്ഥാപിച്ച അന്നു മുതല്‍ ഇന്നു വരേയ്ക്കു് നൂറുകണക്കിനു രാജ്യങ്ങളിലായി എതാണ്ടു് 44,600 തടവുകാര്‍ക്കു വേണ്ടി ആംനസ്റ്റി പൊരുതിയിട്ടുണ്ടു്.

[തിരുത്തുക] നൊബേല്‍

മനുഷ്യാവകാശങ്ങള്‍ക്കു വേണ്ടിയുള്ള അവസാനിയ്ക്കാത്ത യുദ്ധം നയിയ്ക്കുന്നതിനു ഉത്തേജകമായി 1977-ലെ സമാധാനത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള നോബല്‍ സമ്മാനം ആംനസ്റ്റിയെ തേടിയെത്തി. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ആശംസകള്‍ നേര്‍ന്നു കൊണ്ടാണു് ആംനസ്റ്റി അംഗങ്ങള്‍ ഓരോ വാര്‍ഷിക പൊതുസമ്മേളനങ്ങളും അവസാനിപ്പിയ്ക്കാറു്.

[തിരുത്തുക] ലക്ഷ്യങ്ങള്‍

ഐക്യരാഷ്ട്രസംഘടനയുടെ മനുഷ്യാവകാശവിളംബരത്തില്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുള്ള എല്ലാ അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാവകാശങ്ങളും പുനസ്ഥാപിയ്ക്കുകയാണു് ആംനസ്റ്റിയുടെ ലക്ഷ്യം. ഈ ലക്ഷ്യത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ആംനസ്റ്റിയുടെ പ്രവര്‍ത്തനപരിപാടികളെ ഇങ്ങിനെ ചുരുക്കിപറയാം.

1. എല്ലാ വിശ്വാസതടവുകാര്‍ക്കും സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിക്കൊടുക്കുക. (ഇംഗ്ലീഷില്‍ “POC” Prisoners of Conscience എന്ന അര്‍ത്ഥമാണു്. സ്വന്തം വിശ്വാസങ്ങളുടെ സമാധാനപരമായ ആചരണത്തിന്റെ പേരില്‍ തടവിലാക്കപ്പെട്ടവര്‍. സാധാരണ രാഷ്ട്രീയതടവുകാര്‍ എന്നു പറയുന്നതില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണിതു്).

2. തടവുകാര്‍ക്കു ധൃതിയിലും ന്യായാനുസൃതവുമായ നീതി ഉറപ്പുവരുത്തുക.

3. തടവുകാര്‍ക്കു നേരേയുള്ള എല്ലാതരം മര്‍ദ്ദനമുറകളും ഉന്മൂലനം ചെയ്യുക, വധശിക്ഷയടക്കം.

4. ഭരണകൂടങ്ങളുടെ തീവ്രവാദപ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും, കൊലപാതകങ്ങളും, അപ്രത്യക്ഷമാകലുകളും അവസാനിപ്പിയ്ക്കുക.

5. രാഷ്ട്രീയാഭയം തേടുന്നവരെ തുണയ്ക്കുക.

6. മനുഷ്യാവകാശധ്വംസനങ്ങള്‍ക്കെതിരെ പൊരുതുന്ന ഐക്യരാഷ്ട്രസംഘടന പോലെയുള്ള മറ്റു സംഘടനകളുമായി സഹകരിയ്ക്കുക.

7. മനുഷ്യാവകാശധ്വംസനങ്ങളെക്കുറിച്ചു ലോകമാകമാനം അവബോധം വളര്‍ത്തുക.


[തിരുത്തുക] പ്രവര്‍ത്തനരീതി

ഈ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ നേടുന്നതിനായിട്ടുള്ള ആംനസ്റ്റിയുടെ പ്രവര്‍ത്തനരീതികള്‍ എങ്ങിനെയൊക്കെയെന്നു് ഒന്നു നോക്കാം. മനുഷ്യാവകാശം ചവിട്ടിമെതിയ്ക്കപ്പെടുന്ന ഒരു സംഭവത്തെക്കുറിച്ചു് വാര്‍ത്ത ചെവിയിലെത്തുന്ന ഉടനെ തന്നെ അവിടേയ്ക്കു അന്വേഷണസംഘത്തെ അയയ്ക്കുകയായി. നിഷ്പക്ഷമായും കൂലങ്കുഷമായും ഉള്ള അന്വേഷണത്തിനൊടുവില്‍ സംഭവം ശരിയാണെന്നു കണ്ടെത്തിയാല്‍, ആദ്യം അന്വേഷണഫലങ്ങള്‍ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തുകയും, പിന്നാലെ തന്നെ ആ അനീതിയ്ക്കെതിരെ സംഘാംഗങ്ങളെ കര്‍മ്മനിരതരാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ബന്ധപ്പെട്ട സര്‍ക്കാര്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ക്കു കത്തുകള്‍ എഴുതിയും, പ്രതിഷേധിച്ചും, പ്രകടനങ്ങള്‍ നടത്തിയും, ധനശേഖരണയജ്ഞങ്ങള്‍ നടത്തിയും, പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ബോധവല്‍ക്കരണ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തിയും എല്ലാം സംഘാംഗങ്ങള്‍ തങ്ങളുടെ യുദ്ധം തുടങ്ങുന്നു.

വ്യക്തികളുടെ പ്രശ്നങ്ങളില്‍ (ഉദാ: സൌദിഅറേബ്യയില്‍ നിരോധിതസാഹിത്യം വിതരണം ചെയ്തതിന്റെ പേരില്‍ തടവിലാക്കപ്പെട്ട വ്യക്തി) ഇടപെടുന്നതു പോലെ തന്നെ ചില പൊതുനയങ്ങള്‍ക്കെതിരെയും ആംനസ്റ്റി പൊരുതുന്നു (ഉദാ: പ്രായപൂര്‍ത്തിയെത്താത്ത കുറ്റവാളികള്‍ക്കും വധശിക്ഷ വിധിയ്ക്കുന്ന ചില അമേരിയ്ക്കന്‍ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ നിയമം). പ്രാദേശികതലത്തിലാണു് ആംനസ്റ്റിയുടെ പ്രധാന പ്രവര്‍ത്തനമെങ്കിലും, നാല്പതിലേറെക്കൊല്ലത്തെ ചരിത്രവും സമാധാനത്തിനുള്ള ഒരു നോബല്‍ സമ്മാനവും ഉന്നതതലങ്ങളില്‍ ആംനസ്റ്റിയ്ക്കു് വളരെയധികം ശക്തി നേടിക്കൊടുത്തിരിയ്ക്കുന്നു.

കൂടുതല്‍ ആംനസ്റ്റി അംഗങ്ങളും കത്തെഴുത്താണു് അവരുടെ പ്രധാന ആയുധമായി തിരഞ്ഞെടുത്തിരിയ്ക്കുന്നതു്. ആംനസ്റ്റിയുടെ കേന്ദ്രസംഘടന മനുഷ്യാവകാശധ്വംസനങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തുകയും, അതിന്റെ സത്യാവസ്തകള്‍ പരിശോധിച്ചു ഉറപ്പുവരുത്തുകയും ചെയ്തതിനു ശേഷം കീഴ്ഘടകങ്ങളിലേയ്ക്കും (ഏഴായിരത്തിലധികം ഉണ്ടെന്നാണു കണക്കു്) ഓരോ സ്വതന്ത്ര അംഗങ്ങള്‍ക്കും (അമേരിയ്ക്കയില്‍ മാത്രം 300,000-ലധികം, ലോകം മുഴുവന്‍ മൊത്തം പത്തുലക്ഷത്തിലധികം) അറിയിപ്പുകള്‍ കൊടുക്കുന്നു. ഉടന്‍ തന്നെ സംഘങ്ങളും അംഗങ്ങളും സംഭവവുമായി നേരിട്ടു ബന്ധമുള്ള സര്‍ക്കാരുദ്യോഗസ്ഥന്റെ പേര്‍ക്കു് പ്രതിഷേധവും ആശങ്കകളും അറിയിച്ചുകൊണ്ടു് എഴുത്തുകള്‍ എഴുതുന്നു. സാധാരണ ആംനസ്റ്റിയുടെ പേര്‍ തുടക്കത്തിലേ വലിച്ചിഴയ്ക്കാറില്ല.


[തിരുത്തുക] വരുമാനം

ആംനസ്റ്റി ഇന്റര്‍നാഷണലിന്റെ വരുമാനത്തില്‍ ഏറിയപങ്കും ലോകമാസകലമുള്ള മെമ്പര്‍മാരില്‍ നിന്നു പിരിയ്ക്കുന്ന വരിസംഖ്യയും പിന്നെ സംഭാവനകളുമാണു്. ശമ്പളം പറ്റുന്ന എതാനും ഡയറക്ടര്‍മാരൊഴിച്ചാല്‍, പിന്നെയുള്ള എല്ലാ മെമ്പര്‍മാരും, സംഘാടകരും, ഏകോപകരും, പണിക്കാരും എല്ലാം തന്നെ സൌജന്യസേവകരാണു്.

ആംനസ്റ്റി ഒരു ചേരിചേരാസംഘടനയായതുകൊണ്ടു് സര്‍ക്കാരുകളില്‍ നിന്നോ, സര്‍ക്കാര്‍ സംഘടനകളില്‍ നിന്നോ പണം സംഭാവനയായി സ്വീകരിയ്ക്കാറില്ല. സ്വന്തം അംഗങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള വരിസംഖ്യയും പിന്നെ ചേരിചേരാ സംഘടനകളില്‍ നിന്നുമുള്ള സംഭാവനകളുമാണു് ആംനസ്റ്റിയുടെ പ്രധാനവരുമാനം. ആംനസ്റ്റിയുടെ 2000 സാമ്പത്തികവര്‍ഷത്തിലെ പദ്ധതിവിഹിതങ്ങള്‍ താഴെ പറയും പ്രകാരമായിരുന്നു.

1. അംഗത്വചിലവുകള്‍: ₤2,486,700 (13%)

2. പ്രചരണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍: ₤1,811,200 (10%)

3. പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളും വിവര്‍ത്തനങ്ങളും: ₤2,487,200 (13%)

4. ഗവേഷണങ്ങളും നടപടികളും: ₤5,065,100 (26%)

5. വികേന്ദ്രീകൃത കാര്യാലയങ്ങള്‍: ₤1,246,300 (7%)

6. ഗവേഷണങ്ങള്‍ക്കും നടപടികള്‍ക്കുമുള്ള മറ്റു ചിലവുകള്‍: ₤2,615,900 (14%)

7. സംഘടനാപ്രവര്‍ത്തനചിലവുകള്‍: ₤3,247,200 (17%)

8. ആശ്വാസധനസഹായങ്ങള്‍: ₤125,000 (10%)

മൊത്തം: ₤19,510,200


[തിരുത്തുക] ഭരണഘടന

വളരെ അയഞ്ഞ രീതിയില്‍ സംഘടിച്ചിരിയ്ക്കുന്ന ചെറുസ്വതന്ത്രസംഘങ്ങളെ നിയന്ത്രിയ്ക്കുന്നതു് കേന്ദ്രസംഘടനയാണു്. ഇതൊരു സങ്കീര്‍ണസംഘാടനമാണു്. ദേശീയതലത്തില്‍ ഡയറക്ടര്‍ ബോര്‍ഡിലേയ്ക്കു് സംഘാംഗങ്ങള്‍ ബഹുമാന്യരായ പതിനെട്ടു അംഗങ്ങളെ മൂന്നു കൊല്ലം കാലാവധിയോടെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. വയസ്സു പരിഗണനയില്ലാതെ എല്ലാ അംഗങ്ങള്‍ക്കും, ഒരോ സംഘത്തിനും ഓരോ വോട്ടുണ്ടു്. ഡയറക്ടര്‍ ബോര്‍ഡു് പിന്നീടു് ഒരു എക്സിക്ക്യൂട്ടീവു് ഡയറക്ടറേയും ഒരു ജോലിക്കാരനേയും നിയമിയ്ക്കുന്നു.

അന്താരാഷ്ട്രതലത്തില്‍ ആംനസ്റ്റിയെ നിയന്ത്രിയ്ക്കുന്നതു് എട്ടു അംഗങ്ങളുള്ള ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ എക്സിക്ക്യൂട്ടീവു് കൌണ്‍സില്‍ (IEC) ആണു്. ഇവരെ രണ്ടു കൊല്ലാം കാലാവധിയോടെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതു്, എല്ലാ രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നുമുള്ള പ്രതിനിധികള്‍ ഒത്തുചേരുന്ന അന്താരാഷ്ട്ര സമ്മേളനത്തില്‍ വച്ചാണു് (International Council Meeting). അവര്‍ ഒരു സെക്രട്ടറി ജനറലിനെയും ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര സെക്രട്ടേറിയറ്റിനേയും നിയമിയ്ക്കുന്നു.

രാഷ്ട്രങ്ങള്‍ തന്നെ തെറ്റുകാരാവുന്ന സാഹചര്യത്തില്‍ നിഷ്പക്ഷത നിലനിര്‍ത്തുന്നതിനായി അംഗങ്ങള്‍ സ്വന്തം രാജ്യത്തു് നിശബ്ദരായിരിയ്ക്കാന്‍ ആംനസ്റ്റി അനുശാസിയ്ക്കുന്നു. അംഗങ്ങള്‍ക്കെതിരെ സ്വന്തം സര്‍ക്കാരില്‍ നിന്നു തന്നെയുണ്ടായേക്കാവുന്ന നടപടികളില്‍ നിന്നു അവരെ രക്ഷിക്കാനാണു് ഇങ്ങനെയൊരു നയം. ഈ നിയമം (സ്വന്തം രാജ്യനിയമം - own country rule) അന്താരാഷ്ട്ര സിക്രട്ടേറിയറ്റിനു വേണ്ടി ഗവേഷണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തുന്നവരേയും പ്രചരണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തുന്നവരേയും കൂടി നിയന്ത്രിയ്ക്കുന്നു. കാരണം പ്രവര്‍ത്തകരുടെ സ്വരാജ്യസ്നേഹമോ രാഷ്ട്രീയചായ്‌വുകളോ അവരുടെ തീരുമാനങ്ങളിലും പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളിലും വെള്ളം ചേര്‍ക്കാതിരിയ്ക്കുന്നതിനു വേണ്ടിയാണിതു്.

[തിരുത്തുക] കൂടൂതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ക്ക്

കൂടുതല്‍ അറിയുവാന്‍ http://www.amnesty.org