नागपूर शहर

From Wikipedia

{{{नाव}}}
जिल्हा नागपूर
राज्य महाराष्ट्र
लोकसंख्या ४०,५१,४४४ (२००१)
दूरध्वनी कोड ०७१२
पोस्टल कोड ४४०-xxx
आर.टी.ओ कोड MH-३१
निर्वाचित प्रमुख
()
प्रशासकीय प्रमुख
()



अनुक्रमणिका

[संपादन] इतिहास

छिंदवाडा जिल्ह्यातील देवगडचा गोंड राजा बख्त बुलंद शहा याने १७०२ साली नाग नदीच्या तीरावर नागपूर शहराची स्थापना केली. देवगड राज्यात त्या काळी नागपूर, सिवनी, बालाघाट, बैतूल आणि होशंगाबाद यांच समावेश होत असे. बख्त बुलंद शहानंतर त्याचा मुलगा राजा चांद सुलतान देवगडच्या गादीवर आला. त्याने १७०६ साली त्याची राजधानी नागपुरास हलवली. त्याने जवळजवळ ३३ वर्षे राज्य करून नागपूर शहर भरभराटीस आणले.राजा चांद सुलतान याच्या मॄत्यूनंतर नागपूरवर भोसल्यांचे राज्य आले.१७४२ मधे रघुजीराजे भोसले नागपूरच्या गादीवर आरूढ झाले. १८१७ मधे सीताबर्डीच्या लढाईमध्ये मराठ्यांचा पराभव करून ब्रिटिशांनी नागपूरचा ताबा घेतला.

१८६१ मध्ये नागपूर सेंट्रल प्रॉव्हिन्सेसची राजधानी नेमण्यात आली.

१८६७ मध्ये नागपूरहून मुंबई शहरापर्यंत ग्रेट इंडियन पेनिन्सुला रेलमार्ग विकसित केला गेला आणि पहिली आगगाडी १८६७ मध्येच नागपूरहून निघाली. नागपूर शहराने स्वातंत्र्य आंदोलनालाही हातभार लावला. २८ डिसें. १८९१ ला कॉंग्रेसचे ७ वे अधिवेशन भरले होते. १९२० मधे श्री. जमनालाल बजाज यांच्या अध्यक्षतेखाली भरणार असलेल्या कॉंग्रेसच्या ३५व्या अधिवेशनासाठी धंतोली पार्काजवळ कॉंग्रेस नगर ही नवी वसाहत उभारली गेली. हया अधिवेशनासाठी ६०००० कार्यकर्ते गोळा झाले होते.

स्वातंत्र्योत्तर काळात १९५० मध्ये नागपूर ही मध्य प्रदेशची राजधानी घोषित झाली.

१९५६ मध्ये डौ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी आपल्या लाखो अनुयायांबरोबर बौद्ध धर्माची दीक्षा घेतली.

१९६० मध्ये नागपूर जिल्हा महाराष्ट्रात समाविष्ट करण्यात आला. आजही नागपूर महाराष्ट्राची हिवाळी राजधानी आहे.

[संपादन] इतर माहिती

  • येथील प्रमुख वृत्तपत्रे
    • दै.हितवाद
    • दै.नव भारत
    • दै.तरुण भारत
    • दै.लोकमत.
    • दै.देशोन्नती
  • नागपूर शहर हे भारताच्या भौगोलिक दॄष्टीने केन्द्रबिन्दूवर स्थित आहे.

[संपादन] नागपुरातील आणि जवळपासची पर्यटन स्थळे

सीताबर्डीचा किल्ला, अंबाझरी, महाराजबाग प्राणीसंग्रहालय, सेमिनरी हिल्स.

  • तोतलाडोह
  • रामटेक
  • नवेगाव बांध
  • धापेवाडा
  • खेकडानाला
  • अंबाखोरी
  • अदासा
  • पेंच प्रकल्प आणि उद्यान
  • खिंडसी

[संपादन] बाह्य दुवे