आरती

From Wikipedia

अनुक्रमणिका

[संपादन] गणपतीची आरती

गणपतीची आरती ही महाराष्ट्रातील घराघरांत होणार्‍या पूजाअर्चनांत गायल्या जाणार्‍या आरत्यांच्या प्रारंभी म्हटाली जाणारी आरती आहे.

(*Add poets name, meaning in conemporary prose,religious and cultural back ground)


सुखकर्ता दुखहर्ता वार्ता विघ्नांची
नुरवी; पुरवी प्रेम कृपा जयाची |
सर्वांगी सुंदर उटी शेंदुराची,
कंठी झळके माळ मुक्ताफळांची॥१॥

जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती|
दर्शनमात्रे मनकामना पुरती ॥धृ॥


रत्नखचित फरा तुज गौरीकुमरा|
चंदनाची उटी कुमकुम केशरा|
हिरेजडित मुकुट शोभतो बरा |
रुणझुणती नूपुरे चरणी घागरिया|
जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ॥२॥

लंबोदर पीतांबर फणिवरबंधना |
सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना|
दास रामाचा वाट पाहे सदना|
संकटी पावावे निर्वाणी रक्षावे सुरवरवंदना|
जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती|
दर्शनमात्रे मनकामना पुरती ॥३॥

[संपादन] उदो बोला

उदो बोला उदो अंबाबाई माऊलीचा हो उदो कारे गर्जती काय महिमा वर्णू तिचा हो उदो बोला उदो ॥ धृ॥

अश्विन शुद्ध पक्षी अंबा बैसली सिंहासनी हो प्रतिपदेपासून घटस्थापना ती करूनी हो मूलमंत्रजप करूनी भोवते रक्षक ठेवोनी हो ब्रम्हा विष्णू रूद्र आईचे पूजन करती हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

द्वितीयेचे दिवशी मिळती चौसष्ट योगिनी हो सकळांमध्ये श्रेष्ठ परशुरामाची जननी हो कस्तुरी मळवट भांगी शेंदूर भरूनी हो उदो कारे गर्जती सकळ चामुंडा मिळुनी हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

तृतीयेचे दिवशी अंबे श्रृंगार मांडिला हो मळवट पातळ चोळी कंठी हार मुक्ताफळा हो कंठीचे पदके कासे पितांबर पिवळा हो अष्टभुजा मिरविती अंबे सुंदर दिसे लीला हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

चतुर्थीचे दिवशी विश्वव्यापक जननी हो उपासका पाहसी अंबे प्रसन्न अंतकरणी हो पूर्णकृपे तारिसी जग्नमाते मनमोहिनी हो भक्तांच्या माऊली सुर ते येती लोटांगणी हो उदो बोला उदो अंबाबाई ॥धृ॥

पंचमीचे दिवशी व्रत ते उपांगललिता हो अर्घ्य पाद्य पूजने तुजला भवानी स्तविती हो रात्रीचे समयी करिती जागरण हरिकथा हो आनंदे प्रेम ते आले सद्भावे क्रीडता हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

षष्ठीचे दिवशी भक्ता आनंद वर्तला हो घेऊनी दिवट्या हस्ती हर्षे गोंधळ घातला कवडी एक अर्पिता देसी हार मुक्ताफळा हो जोगवा मागता प्रसन्न झाली भक्तकुळा हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

सप्तमीचे दिवसी सप्तश्रृंग गडावरी हो तेथे तू नांदसी भोवती पुष्पे नानापरी हो जाई जुई शेवंती पूजा रेखीयली बरवी हो भक्त संकटी पडता झेलूनी घेसी वरचे वरी हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

अष्टमीचे दिवशी अष्टभुजा नारायणी हो सह्य्राद्री पर्वती पाहिली उभी जगत् जननी हो मन माझे मोहीले शरण आलो तुजलागुनी हो स्तनपान देऊनी सुखी केले अंतःकरणी हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

नवमीचे दिवशी नव दिवसांचे पारणे हो सप्तसती जप होमहवने सद्भक्ती करुनी हो षड्रस अन्ने नैवेद्यासी अर्पियली भोजनी हो आचार्य ब्राह्मणा तृप्त केले कृपेकरुनी हो उदो बोला उदो ॥धृ॥

दशमीचे दिवशी अंबा निघे सिमोल्लंघनी हो सिंहारूढ करी दारुण शस्त्रे अंबे त्वा घेऊनी हो शुंभ निशुंभादिक राक्षसा किती मारिसी रणी हो विप्रा रामदासा आश्रय दिधला तो चरणी हो उदो बोला उदो ॥धृ॥ [1]

[संपादन] दुर्गे दुर्गटभारी तुजविण संसारी

[2] दुर्गे दुर्गटभारी तुजविण संसारी अनाथनाथे अंबे करुणा विस्तारी वारी वारी जन्म मरणांतें वारी हारी पडलो आता संकट निवारी॥१॥

जय देवी जय देवी जय महिषासुरमथिनी सुरवर ईश्वरदे तारक संजीवनी, जय देवी जय देवी ॥धृ॥

त्रिभुवनी भुवनी पाहता तुज ऐसे नाही चारी श्रमले परंतु न बोलवे काही साही विवाद करता पडले प्रवाही ते तू भक्तांलागी पावसि लवलाही॥२॥

जय देवी जय देवी जय महिषासुरमथिनी सुरवर ईश्वरदे तारक संजीवनी, जय देवी जय देवी ॥धृ॥

प्रसन्नवदने प्रसन्न होशी निजदासा क्लेशापासुन सोडी तोडी भवपाशा अंबे तुजवाचून कोण पुरवील आशा नरहरि तल्लिन झाला पदपंकजलेशा॥३॥

जय देवी जय देवी जय महिषासुरमथिनी सुरवर ईश्वरदे तारक संजीवनी, जय देवी जय देवी ॥धृ॥

[संपादन] लवथवती विक्राळा ब्रह्मांडी माळा

लवथवती विक्राळा ब्रह्मांडी माळा, वीषे कंठ काळा त्रिनेत्री ज्वाळा लावण्य सुंदर मस्तकी बाळा, तेथुनिया जळ निर्मळ वाहे झुळझुळा॥१॥

जय देव जय देव जय श्रीशंकरा, आरती ओवाळू तुज कर्पुरगौरा जय देव जय देव ॥धृ॥

कर्पुरगौरा भोळा नयनी विशाळा, अर्धांगी पार्वती सुमनांच्या माळा विभुतीचे उधळण शितकंठ नीळा, ऐसा शंकर शोभे उमा वेल्हाळा ॥२॥

जय देव जय देव जय श्रीशंकरा, आरती ओवाळू तुज कर्पुरगौरा जय देव जय देव ॥धृ॥

देवी दैत्यी सागरमंथन पै केले, त्यामाजी अवचित हळहळ जे उठले ते त्वा असुरपणे प्राशन केले, नीलकंठ नाम प्रसिद्ध झाले ॥३॥

जय देव जय देव जय श्रीशंकरा, आरती ओवाळू तुज कर्पुरगौरा जय देव जय देव ॥धृ॥

व्याघ्रांबर फणिवरधर सुंदर मदनारी, पंचानन मनमोहन मुनिजनसुखकारी शतकोटीचे बीज वाचे उच्चारी, रघुकुलटिळक रामदासा अंतरी॥४॥

जय देव जय देव जय श्रीशंकरा, आरती ओवाळू तुज कर्पुरगौरा जय देव जय देव ॥धृ॥

- संत रामदास [3]

[संपादन] देवी मंगल चंडिके।

रक्ष रक्ष जन्मदाता,देवी मंगल चंडिके। हारिके विपदां,हर्ष मंगल कारिके॥

हर्ष मंगल दक्षेच,हर्ष मंगल दायिके । शुभे मंगल दक्षेच,शुभे मंगल चंडिके ॥

मंगल मंगल दक्षेच,सर्व मंगल मांगल्ये। सदा मंगलदे देवी,सर्वेषां मंगलाल्ये॥

पुज्ये मंगळवारेच मंगलाभिष्ठ्य देवते । पुज्ये मंगळ भुपस्य, मनुवंशस्य संतती ॥

मंगलाधिष्ठितां देवी, मंगलनांच मंगले । संसार मंगलधारे, मोक्ष मंगल दायीनी ॥

सारेच मंगलधारे पारेच सर्व कर्मणा । प्रति मंगळवारेच पुज्य मंगल सुखप्रदे ॥

[संपादन] संदर्भ

[4]