जळगाव जिल्हा

From Wikipedia

हा लेख जळगाव जिल्ह्याविषयी आहे. जळगाव शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या
जळगाव जिल्ह्याचे स्थान
Enlarge
जळगाव जिल्ह्याचे स्थान

जळगाव जिल्ह्यास पूर्वी पूर्व खानदेश असे संबोधले जात असे. जिल्ह्याच्या उत्तरेस मध्य प्रदेश, पूर्वेस बुलढाणा जिल्हा, दक्षिण-पूर्व दिशेस जालना जिल्हा, दक्षिणेस औरंगाबाद जिल्हा , दक्षिण-पश्चिमेस नाशिक जिल्हा तर पश्चिमेस धुळे जिल्हा आहे. जिल्ह्यात ठिबक सिंचनाद्वारे केळी व कापसाची शेती केली जाते, ही शेती भारतातील इतर शेतक-यांच्या साठी एक आदर्श उदाहरण आहे. जळगाव जिल्हा हा भारतातील सर्वाधिक केळी-उत्पादक जिल्हा आहे.


जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ ११,७०० कि.मि² आहे तर लोकसंख्या ३,६७९,९३६ आहे. जिल्ह्याच्या उत्तरेस सातपुडा तर दक्षिणेस अजंता पर्वतरांगा आहेर. जळगाव जिल्ह्यातील ज्वालामुखी (volcanic) मृदा कापूस लागवडीसाठी उपयुक्त आहे. जिल्हा चहा, सोने, कडधान्ये, कापूस व केळी या पदार्थांसाठीचे महत्वाचे व्यापारी केंद्र आहे. मराठी भाषेबरोबरच येथे मराठीची बोलीभाषा असलेली अहिराणी देखिल बोलली जाते. जिल्ह्यात सरासरी ६९० मि.मि इतका पाऊस पडतो. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या- ताप्ती, पूर्णा, गिर्णा, वाघूर

जळगाव जिल्ह्याचा नकाशा
Enlarge
जळगाव जिल्ह्याचा नकाशा

प्रसिध्द कवी बालकवी व कवयित्री बहिणाबाई चौधरी ह्या जळगाव जिल्ह्यातील आहेत तर साने गुरुजी ह्यांची ही कर्मभुमी होय. जळगाव जिल्ह्यात समाविष्टतालुके- चाळीसगाव, भडगाव, पाचोरा, जामनेर, पारोळा, एरंडोल, धरणगाव, जळगाव, भुसावळ, मुक्ताईनगर, अमळनेर, चोपडा, यावल, रावेर, बोदवड

जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे: श्री पद्मालय,एरंडोल (अडीच गणेश पीठातील अर्धे पीठ), परोळा किल्ला (झाशीची राणी लक्ष्मीबाई यांच्या वडिलांचा किल्ला), पाल (यवळ तालुका)-थंड हवेचे ठिकाण, फारकंडे मनोरा, पटनादेवी (भास्कराचार्य यांचे जन्मस्थळ व देवस्थान), उनापदेव (चोपडा) गरम पाण्याचे झरे, संत मुक्ताबाई मंदिर, संत चांगदेव मंदिर, मनुदेवी मंदिर, ओंकारेश्वर मंदिर (जळगाव शहर)

[संपादन] संदर्भ


महाराष्ट्राचे निशाण महाराष्ट्र राज्य
जिल्हे नागपूरचंद्रपूरभंडारागोंदियागडचिरोलीअमरावतीअकोलावाशीमहिंगोलीनांदेडवर्धायवतमाळबुलढाणाठाणेमुंबई उपनगरमुंबई जिल्हारायगडरत्नागिरीसिंधुदुर्गनाशिकअहमदनगरपुणेसातारासांगलीकोल्हापूरनंदुरबारधुळेजळगावऔरंगाबादजालनापरभणीबीडलातूरउस्मानाबादसोलापूर
मुख्य शहरे नागपूरअमरावतीचंद्रपूरठाणेमुंबईनवी मुंबईपुणेअहमदनगरऔरंगाबादकोल्हापूरसोलापूरजळगाव

इतर भाषांमध्ये