Lagomorfi
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
?Lagomorfi |
||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Liepru ta' denbu iswed, Lepus californicus
|
||||||||||||||
Klassifikazjoni Xjentifika | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||
Leporidae |
Il-Lagomorfi (Grieg "lagos" liepru: + "morphē" forma), li jiffurmaw l-ordni Lagomorpha, huma l-Fniek, il-Liepri u l-Piki. Dawn il-mammiferi plaċentati jinqasmu f'2 familji, il-Leporidae (fniek u liepri) u Ochotonidae (piki).
L-ispeċi Lagomorfi jixbħu r-rodituri (l-ispeċi tal-ordni Rodentia) u sa s-seklu 20 dawn kienu klassifikati bħala superfamilja fl-istess ordni. Minn dak iż-żmien 'l hawn il-klassifikazjoni tagħhom inbidlet u ġew miġbura fl-ordni Lagomorpha għalihom biss. Għal ċertu żmien kien komuni li jitqiesu bħala relatati biss mill-bogħod mar-rodituri u li x-xebħ kien superfiċjali. Madankollu, minn studji ġenetiċi ħareġ li għalkemm huma distinti mir-rodituri, huma relatati fil-qrib sew, wara kollox.
[editja] Karatteristiċi
- Il-Lagomorfi, għandhom 4 snien ta' quddiem jew inċisivi par wara l-ieħor (u mhux 2 biss bħar-rodituri) fix-xedaq ta' fuq.
- Il-Lagomorfi, jieklu biss ħxejjex (mhux bħar-rodituri, li jieklu kemm laħam u ħaxix)
- Il-Lagomorfi fir-raġel l-iscrotum (il-borża tal-ġilda li jkun hemm fiha t-testikoli) qegħdha quddiem jew fuq il-pene u mhux taħt.
- Fil-pene tal-lagomorfi m'hemmx għadma (il-baculum) (waqt li r-rodituri għandhom)
- Fil-Lagomorfi l-ikel jgħaddi darbtejn mis-sistema tad-diġestjoni tagħhom, billi jerġgħu jieklu l-cecotropes li jarmi ġisimhom għall-ewwel darba, dan jagħmluh biex jieħdu dak kollu li hu possibli bħala nutrimenti mid-dieta veġetarjana tagħhom.
[editja] Klassifikazjoni
- Ordni Lagomorpha
- Incertae sedis
- Ġeneru Gobiolagus (estint)
- Ġeneru Hsiuannania (estint)
- Ġeneru Lushilagus (estint)
- Ġeneru Mimolagus (estint)
- Ġeneru Mimotona (estint)
- Ġeneru Shamolagus (estint)
- Familja Ochotonidae
- Ġeneru Alloptox (estint)
- Ġeneru Amphilagus (estint)
- Ġeneru Bellatona (estint)
- Ġeneru Cuyamalagus (estint)
- Ġeneru Desmatolagus (estint)
- Ġeneru Hesperolagomys (estint)
- Ġeneru Lagopsis (estint)
- Ġeneru Ochotonoides (estint)
- Ġeneru Ochotonoma (estint)
- Ġeneru Oklahomalagus (estint)
- Ġeneru Oreolagus (estint)
- Ġeneru Piezodus (estint)
- Ġeneru Russellagus (estint)
- Ġeneru Sinolagomys (estint)
- Ġeneru Ochotona
- Sottoġeneru Pika: piki tat-Tramuntana
- Pika Alpina jew Pika tal-Altai, Ochotona alpina
- Pika tal-fidda, Ochotona argentata
- Pika tal-kullar, Ochotona collaris
- Pika ta' Hoffmann, Ochotona hoffmanni
- Pika tat-Tramuntana jew Pika tas-Siberja, Ochotona hyperborea
- Pika ta' Pallas, Ochotona pallasi
- Pika Amerikana, Ochotona princeps
- Pika ta' Turuchan, Ochotona turuchanensis
- Sottoġeneru Ochotona: piki tal-isteppe
- Pika ta' Gansu jew Pika Griża, Ochotona cansus
- Pika tax-xofftejn suwed, Ochotona curzoniae
- Pika ta' Daurian, Ochotona dauurica
- Pika ta' Tsing-ling, Ochotona huangensis
- Pika ta' Nubra, Ochotona nubrica
- Pika tal-isteppe, Ochotona pusilla
- Pika tal-Afganistan, Ochotona rufescens
- Pika ta' Moupin, Ochotona thibetana
- Pika ta' Thomas, Ochotona thomasi
- Sottoġeneru Conothoa: piki tal-muntanji
- Pika ħamra taċ-Ċina, Ochotona erythrotis
- Pika ta' Forrest, Ochotona forresti
- Pika ta' Gaoligong, Ochotona gaoligongensis
- Pika ta' Glover, Ochotona gloveri
- Pika tal-Ħimalaja, Ochotona himalayana
- Pika ta' Ili, Ochotona iliensis
- Pika ta' Kozlov, Ochotona koslowi
- Pika ta' Ladak, Ochotona ladacensis
- Pika tal-widnejn kbar, Ochotona macrotis
- Pika ta' Muli, Ochotona muliensis
- Pika sewda, Ochotona nigritia
- Pika ta' Royle, Ochotona roylei
- Pika ħamra tat-Turkestan, Ochotona rutila
- Sottoġeneru Pika: piki tat-Tramuntana
- Familja Prolagidae (estinta)
- Ġeneru Prolagus
- Pika ta' Sardinja, Prolagus sardus (estint)
- Ġeneru Prolagus
- Familja Leporidae : Fniek u Liepri
- Ġeneru Agispelagus (estint)
- Ġeneru Alilepus (estint)
- Ġeneru Aluralagus (estint)
- Ġeneru Archaeolagus (estint)
- Ġeneru Austrolagomys (estint)
- Ġeneru Aztlanolagus (estint)
- Ġeneru Chadrolagus (estint)
- Ġeneru Gripholagomys (estint)
- Ġeneru Hypolagus (estint)
- Ġeneru Lagotherium (estint)
- Ġeneru Lepoides (estint)
- Ġeneru Litolagus (estint)
- Ġeneru Megalagus (estint)
- Ġeneru Mytonolagus (estint)
- Ġeneru Nekrolagus (estint)
- Ġeneru Notolagus (estint)
- Ġeneru Ordolagus (estint)
- Ġeneru Palaeolagus (estint)
- Ġeneru Panolax (estint)
- Ġeneru Paranotolagus (estint)
- Ġeneru Pewelagus (estint)
- Ġeneru Pliolagus (estint)
- Ġeneru Pliopentalagus (estint)
- Ġeneru Pratilepus (estint)
- Ġeneru Procaprolagus (estint)
- Ġeneru Pronotolagus (estint)
- Ġeneru Tachylagus (estint)
- Ġeneru Trischizolagus (estint)
- Ġeneru Veterilepus (estint)
- Ġeneru Pentalagus
- Ġeneru Bunolagus
- Ġeneru Nesolagus
- Ġeneru Romerolagus
- Ġeneru Brachylagus
- Ġeneru Sylvilagus
- Sottoġeneru Tapeti
- Fenek tal-ilma, Sylvilagus aquaticus
- Fenek ta' denbu qotni tal-foresta jew Tapeti, Sylvilagus brasiliensis
- Fenek ta' denbu qotni ta' Dice, Sylvilagus dicei
- Fenek ta' denbu qotni ta' Omiltemi, Sylvilagus insonus
- Fenek tal-paludi, Sylvilagus palustris
- Fenek tal-artijiet baxxi tal-Venezwela, Sylvilagus varynaensis
- Sottoġeneru Sylvilagus
- Fenek ta' denbu qotni tad-deżert, Sylvilagus audubonii
- Fenek ta' denbu qotni tal-muntanji ta' Manzano, Sylvilagus cognatus
- Fenek ta' denbu qotni tal-Messiku, Sylvilagus cunicularis
- Fenek ta' denbu qotni tal-Lvant, Sylvilagus floridanus
- Fenek tat-Tres Marias, Sylvilagus graysoni
- Fenek ta' denbu qotni tal-muntanji, Sylvilagus nuttallii
- Fenek ta' denbu qotni tal-Appalach jew Fenek ta' denbu qottni skur, Sylvilagus obscurus
- Fenek robust, Sylvilagus robustus
- Sottoġeneru Microlagus
- Fenek xkupilja, Sylvilagus bachmani
- Fenek xkupilja ta' San Jose, Sylvilagus mansuetus
- Sottoġeneru Tapeti
- Ġeneru Oryctolagus
- Ġeneru Poelagus
- Fenek ta' Bunyoro, Poelagus marjorita
- Ġeneru Caprolagus
- Fenek ta' Assam jew Liepru ispidu, Caprolagus hispidus
- Ġeneru Pronolagus
- Ġeneru Lepus
- Sottoġeneru Macrotolagus
- Liepru Antilopu, Lepus alleni
- Sottoġeneru Poecilolagus
- Liepru taż-żarbuna tas-silġġ, Lepus americanus
- Sottoġeneru Lepus
- Liepru tal-Artiku, Lepus arcticus
- Liepru tal-Alaska, Lepus othus
- Liepru tal-muntanji, Lepus timidus
- Sottoġeneru Proeulagus
- Liepru ta' denbu iswed, Lepus californicus
- Liepru tal-ġnub bojod, Lepus callotis
- Liepru ta' Kap, Lepus capensis
- Liepru ta' Tehuantepec, Lepus flavigularis
- Liepru iswed, Lepus insularis
- Liepru tax-xagħri, Lepus saxatilis
- Liepru tad-deżert, Lepus tibetanus
- Liepru ta' Tolai, Lepus tolai
- Sottoġeneru Eulagos
- Liepru xkupa, Lepus castrovieoi
- Liepru ta' Yunnan, Lepus comus
- Liepru Korejan, Lepus coreanus
- Liepru Korsikan, Lepus corsicanus
- Liepru Ewropew, Lepus europaeus
- Liepru ta' Granada, Lepus granatensis
- Liepru Manċurjan, Lepus mandschuricus
- Liepru sufi, Lepus oiostolus
- Liepru tal-għoljiet Etjopjani, Lepus starcki
- Liepru ta' denbu abjad, Lepus townsendii
- Sottoġeneru Sabanalagus
- Liepru Etjopjan, Lepus fagani
- Liepru tas-savana afrikana, Lepus microtis
- Sottoġeneru Indolagus
- Liepru ta' Hainan, Lepus hainanus
- Liepru Indjan, Lepus nigricollis
- Liepru Burmiż, Lepus peguensis
- Sottoġeneru Sinolagus
- Liepru Ċiniż, Lepus sinensis
- Sottoġeneru Tarimolagus
- Liepru ta' Yarkand, Lepus yarkandensis
- Sottoġeneru incertae sedis
- Liepru Ġappuniż, Lepus brachyurus
- Liepru Abissinjan, Lepus habessinicus
- Sottoġeneru Macrotolagus
- Incertae sedis
[editja] Referenzi
- Hoffmann, Robert S., Andrew T. Smith (November 16, 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds) Mammal Species of the World, 3rd edition, Johns Hopkins University Press, 185-211. ISBN 0-801-88221-4.