Theoter

From Wikipedia

Theoter (dat) is ene ole Kultursaak un en Vergneugen togliek. Dat Speel heet Theoter un dat Huus, wo Theoter speelt ward, ok.

[Ännern] Historie

Wokeen dat anfungen hett, Theoter to speeln, dat weet wi nich. Man de olen Greken harrn dat to richtige Theoters bröcht. Ut de Tied (so wat bi 500 vör Christus) sünd ok de eersten opschreven Theoterstücken. Weern to'n Bispeel vun Eurypides un Aristophanes. In de Römertied weern dat denn to'n Bispill Plautus un Terentius.

In dat Medeloller güng dat denn ok in den Norden los. Dor geev dat in all Spelen üm den Gloven. Vun Christi Geburt un vun sien Lieden un Starven. In de plattdüütschen Rebeeten weern de Speel op plattdüütsch, to'n Bispill dat Redentiner Osterspeel ut dat Johr 1464.

Obers denn geev dat ok wat to'n Högen. Weern meist Theoterspelers, de in de Lannen rümfohrt sünd. Dor keem uns plattdüütschet Vulkstheoter vun af.

So mit Lessing un anner güng dat denn mit orig Theoter los. 1678 geev dat dat eerste Opernhuus in Hamborg. 1765 harr Conrad Ernst Ackermann dat Comödienhaus opmaakt. Dor güng Gotthold Ephraim Lessing denn hen un schreev dor ok sine Hamborger Dramaturgie.

1841 wöör dat St. Pauli Theoter opmaakt, wat dat öllste Theoter vun Hamborg is, un dat gifft dat vandaag noch.

[Ännern] Oorten

Dat gifft 'n Slag ünnerscheedliche Oorten vun Stücken.

  • Snackttheoter, wo tomeist snackt ward un blots af un an wat sungen.
    • Tragödie, wat trurig is, to'n Bispill Hans Brüggemann vun Hans Ehrke.
    • Drama, wat spannend sien schall un ok nich jümmers lustig.
    • Komödie, wat to'n Högen is, obers ok mol eernst.
    • Lustspeel, wat reinweg to'n Smuustern un Lachen is.
  • Musiktheoter, wo dat mehr üm de Musik geiht un nich so üm dat Snacken
    • Oper, mol eernst un mol lustig
    • komische Oper, de is reinweg to'n Högen. To'n Bispill de Brutschuss vun Korl Maria vun Weber.
    • Operette, dat is 'n Komödie mit Musik
    • Musical, is lieksterwelt as en Operett, bloots mit modernere Slagers.