Nordenham
From Wikipedia
Nordenham is ene sülvstännige Stadt in'n Landkreis Wersermarsch (Neddersassen), hett Stadtrechten siet 1908. Mit ehre 28000 Inwahners höört de Stadt tosamen mit de ingemeenten Naberdörpen Blexen un Abbehusen to de Landschup Butjadingen.
[Ännern] Geschichte
De Anfänge von Nordenham liggt in dat Wurtendorp Atens, dat al 1312 upnöömt woor. Hier leev um de Midde van dat 19. Jahrhunnert de Stadtgrünner Wilhelm Müller as Koopmann. He broch den Noordüütschen Lloyd darto, den Nordenhamer Butengroden an de Wersermünn to köpen un dar ene Pier för dat Verladen von Fettveeh na England to boen. So entstund as Vörlöper von den hüdigen Haven de lütte "Ossenpier". Kort darna woor de Straat un de Isenbahn bit an de Pier ran boot.
Na de Jahrhunnertwenn siedel sik denn en Grootbedrief na'n annern up ene Längde van 10 km langs den Stroom an. An'n Anfang van'n Eersten Weltkrieg tell Nordenham ungefähr 8000 Inwahners. Nordenham weer denn ene Stadt in't Land Ollnborg. 1933 keem de Gemeende Blexen darto, un de Inwahnertahl steeg van 15.500 bit to'n Tweten Weltkrieg up 20.000. De grote Tostroom keem na den Krieg mit de Verdrevenen ut'n Oosten. Nordenham hett siet lange Tied so hoge SPD-Stimmenandelen as wenige annere düütsche Steder.
[Ännern] Weertschup
Industrie un Haven bestimmt den Charakter van de Stadt, de sik ungefähr 10 km an de Wersermünn langs treckt. Nordenham is de bedüdenste Haven von dat fröhere Land Ollnborg un höört vandagen na den Umslag to reken to de gröttsten Seehavens van de Bundsrepublik Düütschland. De Jahresumslag liggt twüschen 6 un 7 Milljonen Tunnen. Umslaan weert Koorn, Köhlen un Kooks, Ööl un Benzin, Phosphate, Arz, Mineralien un Stückgoot. As eerste Industriebedrief siedel sik 1899 dat Seekabelwark an. Darna kemen de Frerichs-Werft, de "Midgard" DSAG, de Metallwarke "Unterweser" un ene Superphosphatfabrik.
Enen ne'en Upswung geev dat, as 1935 up dat Gelänne van de fröhere Frerichs-Werft de bremsche "Weser-Flugzeugbaugesellschaft" as Reparaturbedrief för de Firmen Dornier Junkers, Arado un Heinkel inricht woor. De Upswung verwannel sik aver in enen Unnergang, wiel dat Wark en Rüstungsbedrief weer un 1945 slaten weern muss. En Deel van de dusend Fackarbeiders kreeg eerst wedder enen Job, as 1949 de Konzern Felten & Guilleaume enen Bedrief in de Hallen von "Weserflug "inrichten de. Eerst 1956 kunn de "Weser"-Flugzeugbau GmbH wedder siene Dore apen maken för de Montaasch van amerikaansche Heevschruvers. Vandagen arbeit dar 1800 Lüüd. Dat Wark is nu unner den Naam Airbus Deutschland bekannt un stellt de Rumpschalen för den Airbus her.