Elektronegativität

From Wikipedia

Elektronegativität (afkött: EN, Formelteken: χ) is een Begreep ut de Chemie. De Elektronegativität gifft an, wie stark een Atom in de Laag is, de Elektronen an sik to treken, de an een cheemsch Binnen bedeeligt sünd. So hett dat Linus Carl Pauling formuleert, as he disse Indeelung 1932 inführt har.

De EN hingt ü.a. von den Atomradius un von de elektrisch Laden in'n Atomkarn af. Se kann as Maat för de Polarität von een cheemsch Binnen bruukt warrn: Je grötter de Ünnerscheed von de EN von de bunnen Elementen is, desto grötter de Polarität.

Atome, de een groot EN hefft warrt ok as elektronegativ betekend. Annersrüm sünd Atome mit een lütt EN elektropositiv. Man kann seggen, dat de Elektronegativität in dat Periodensystem tomeist in een Elementgrupp von ünnen no baven un in een Elementperiod von links no rechts tonimmt.

Man dat gifft keen eendüdig Method, de Elektronegativität to meten. Dat liggt to'n grooten Deel doran, dat se sik op dat Verhallen von een Atom in een Eenfachbinnen betehn deit un nich op iengelte Atome in en Gastostand, as dat bi de Ionisierungsernergie oder de Elektronenaffinität maakt warrt. Un an'n End hingt dat ok man dorvon af, ob dor noch annere Atome, un welke Oort von Atome sonst noch mit den Atom verbunnen sünd.

Inholtsverteken

[Ännern] Ünnerscheedlich Indeelen

Siet Pauling dat Modell von de Elektronegativität inführt har, is dat mehrmols verännert un verbetert worrn. An meisten warrt hüüt dree Skalen bruukt:

[Ännern] Pauling-Skala

Dat Pauling-Modell geiht dorvon ut, dat de Differenz von de Elektronegativitäten von twee Atomen A un B een Maat för den ionschen Andeel in jümmer Binnen is. Dorvör is dat nödig, de Dissoziaschoonsenergie von de cheemsch Binnen von de Molekülen A-B, A2 un B2 to kennen. De mutt man sik ober eerst ut Experimenten tosamenklamüstern.

De Differenz von de EN kriggt man denn ut:

D_{AB} - \sqrt{D_{AA}D_{BB}} = 96{,}48~\frac{\rm kJ}{\rm mol}(\chi_A-\chi_B)^2

De Elektronegativität is ahn Dimension. Üm ut de Differenz den Wiert von bestimmt een cheemsch Element utreken tu künnen, is för Fluor de Wiert χF = 3,98 fastleggt worrn (Referenzpunkt). Dorop warrt de annern Elementen betogen.

För de Elektronegativitäten no Pauling sünd ünnerscheedlich Angaven to finnen. Dorvör gifft dat verscheeden Grünnen:

  • För eenige Verbinnen künnt de Dissoziaschoonsenergien blots swor rutfunnen warrn
  • Fröher wörrn annere Referenzpunkte bruukt worrn: χF = 4,00 för Fluor un χH = 0,00 för Waterstoff
  • Fröher wörr an Steed von dat geometrisch Middel \sqrt{D_{AA}D_{BB}} dat arithmetrisch Middel \frac{D_{AA}+D_{BB}}{2} bruukt.
  • Un denn gifft dat ok noch ünnerscheedlich Angaven för den Proporschoonalitätsfaktor.

Översicht:

Eegenschoppen von de Atome in de Hööftgruppen  in dat Periodensystem (von links no rechts)

=> Atomradius  warrt lütter.
=> Ionisierungsenergie  warrt grötter.
=> Elektronegativität  nimmt to.

Gruppe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Periode
1 H
2,1
He
 
2 Li
1,0
Be
1,5
B
2,0
C
2,5
N
3,0
O
3,5
F
4,0
Ne
 
3 Na
0,9
Mg
1,2
Al
1,5
Si
1,8
P
2,1
S
2,5
Cl
3,0
Ar
 
4 K
0,8
Ca
1,0
Sc
1,3
Ti
1,5
V
1,6
Cr
1,6
Mn
1,5
Fe
1,8
Co
1,9
Ni
1,8
Cu
1,9
Zn
1,6
Ga
1,6
Ge
1,8
As
2,0
Se
2,4
Br
3,0
Kr
 
5 Rb
0,8
Sr
1,0
Y
1,2
Zr
1,4
Nb
1,6
Mo
1,8
Tc
1,9
Ru
2,2
Rh
2,2
Pd
2,2
Ag
1,9
Cd
1,7
In
1,7
Sn
1,8
Sb
1,9
Te
2,1
I
2,5
Xe
 
6 Cs
0,7
Ba
0,9
La
Hf
1,3
Ta
1,5
W
1,7
Re
1,9
Os
2,2
Ir
2,2
Pt
2,2
Au
2,4
Hg
1,9
Tl
1,8
Pb
1,9
Bi
1,9
Po
2,0
At
2,2
Rn
 
7 Fr
0,7
Ra
0,9
Ac
 
Rf
 
Db
 
Sg
 
Bh
 
Hs
 
Mt
 
Ds
 
Rg
 
Uub
 
Uut
 
Uuq
 
Uup
 
Uuh
 
Uus
 
Uuo
 
Lanthanoiden *
 
La
1,1
Ce
1,12
Pr
1,13
Nd
1,14
Pm
1,13
Sm
1,17
Eu
1,2
Gd
1,2
Tb
1,1
Dy
1,22
Ho
1,23
Er
1,24
Tm
1,25
Yb
1,1
Lu
1,27
Actinoiden: **
 
Ac
1,1
Th
1,3
Pa
1,5
U
1,38
Np
1,36
Pu
1,28
Am
1,13
Cm
1,28
Bk
1,3
Cf
1,3
Es
1,3
Fm
1,3
Md
1,3
No
1,3
Lr
1,3

   

[Ännern] Allred-Rochow-Skala

De Elektronegativität no A. L. Allred un E. G. Rochow waart faaken ok as cAR oder χAR betekend.

De Skala wörr indeelt no de Annahm, dat de Elektronegativität proporschoonal is to de elektrostatsch Trekkraft (Coulombkraft) F, wokeen de Karnladung Z op de Elektronen in de cheemsch Binnen utövt:

F \propto \frac{e^2 \cdot Z_{\rm eff}}{r^2}

wobi r de Atomradius, e de Elementarladung und Zeff die effektive Atomtall is.

Dorno sünd de Elektronegativitäten:



Gruppe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Periode
1 H
2,20
He
2 Li
0,97
Be
1,47
B
2,01
C
2,50
N
3,07
O
3,50
F
4,10
Ne
3 Na
1,01
Mg
1,23
Al
1,47
Si
1,74
P
2,06
S
2,44
Cl
2,83
Ar
4 K
0,91
Ca
1,04
Sc
1,20
Ti
1,32
V
1,45
Cr
1,56
Mn
1,60
Fe
1,64
Co
1,70
Ni
1,75
Cu
1,75
Zn
1,66
Ga
1,82
Ge
2,02
As
2,20
Se
2,48
Br
2,74
Kr
5 Rb
0,89
Sr
0,99
Y
1,11
Zr
1,22
Nb
1,23
Mo
1,30
Tc
1,36
Ru
1,42
Rh
1,45
Pd
1,30
Ag
1,42
Cd
1,46
In
1,49
Sn
1,72
Sb
1,82
Te
2,01
I
2,21
Xe
6 Cs
0,86
Ba
0,97
La
Hf
1,23
Ta
1,33
W
1,40
Re
1,46
Os
1,52
Ir
1,55
Pt
1,42
Au
1,42
Hg
1,44
Tl
1,44
Pb
1,55
Bi
1,67
Po
1,76
At
1,96
Rn
7 Fr
0,86
Ra
0,97
Ac
 
Rf
 
Db
 
Sg
 
Bh
 
Hs
 
Mt
 
Ds
 
Rg
 
Uub
 
Uut
 
Uuq
 
Uup
 
Uuh
 
Uus
 
Uuo
 

   

[Ännern] Mulliken-Skala

De Mulliken-Skala is 1934 von Robert S. Mulliken vörslan worrn. Dorin warrt de EN as Middelwiert ut de Ionisationsenergie EI un de Elektronenaffinität Eea utrekend:

\chi_{\rm M} = \frac{E_{\rm ea}+E_I}{2}

De Energie warrt hier in Elektronenvolt angeven.

De Elektronegativitäten sünd dorno:



Gruppe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Periode
1 H
2,10
He
 
2 Li
1,28
Be
1,99
B
1,83
C
2,67
N
3,08
O
3,21
F
4,42
Ne
3 Na
1,21
Mg
1,63
Al
1,37
Si
2,03
P
2,39
S
2,65
Cl
3,54
Ar
4 K
1,03
Ca
1,30
Sc
 
Ti
 
V
 
Cr
 
Mn
 
Fe
 
Co
 
Ni
 
Cu
 
Zn
 
Ga
1,34
Ge
1,95
As
2,26
Se
2,51
Br
3,24
Kr
5 Rb
0,99
Sr
1,21
Y
 
Zr
 
Nb
 
Mo
 
Tc
 
Ru
 
Rh
 
Pd
 
Ag
 
Cd
 
In
 
Sn
1,83
Sb
 
Te
2,34
I
2,88
Xe
6 Cs
 
Ba
 
La
 
Hf
 
Ta
 
W
 
Re
 
Os
 
Ir
 
Pt
 
Au
 
Hg
 
Tl
 
Pb
 
Bi
 
Po
 
At
 
Rn
7 Fr
 
Ra
 
Ac
 
Rf
 
Db
 
Sg
 
Bh
 
Hs
 
Mt
 
Ds
 
Rg
 
Uub
 
Uut
 
Uuq
 
Uup
 
Uuh
 
Uus
 
Uuo
 

   

[Ännern] Annere Indeelen

  • No R. T. Sanderson warrt de Elektronegativität, jüst as bi Allred & Rochow, op de effektiv Karnladung betogen.
  • Bi de Skala von L. C. Allen warrt de EN ut den Energietostand von de Valenzelektronen utrekend. Dorbör is een spektroskoopsch Bestimmen möglich.

[Ännern] Born

Grundlagen der allgemeinen und anorganischen Chemie von H.R. Christen (hoochdüütsch)

[Ännern] Weblenken