Iessel (revier)

Van Wikipedie

De Iessel
vergroten
De Iessel

De revier de Iessel (Nederlaands: IJssel of Gelderse IJssel, um an te duden det 't niet de Hollaandse Iessel is) is een oftakking van de Ri'jn. De revier takt bi'j Westervoort an de oostkaante van Arnem of van de Ri'jn en streumt noordoostelk en later noordelek hen 't Ketelmeer. De Iessel is umdebi'j 125 kilometer laank.

De oorspronkeleke bobenloop van de Iessel is niet 't trejek Westervoort - Doezebarg (det egraoben is), mar de Olde Iessel, teengswoordig een zi'jrevier die bi'j Doezebarg in de Iessel uutmondt. Aandere zi'jrevieren bint de Berkel en de Schipbeek. 't Ganzediep is een olde oftakking.

Van Dèventer töt nao Hattem is de Iessel de grèens tussen Gelderlaand en Oaveriessel, mar gedeelten van det trejek ligt hielemaol in Oaveriessel (bi'j Dèventer, Ols en Wi'je). Det giet ok op veur 't leste trejek. Nao Kampen en 't daor teengaover eleeng Ieselmuun vörmen de revier een kleine delta, mar buten 't Keteldiep, de heufdtak, bint de aandere naarms of-edamd.

De veurnaomste plaotsen an de Iessel bint Zutfent, Dèventer en Kampen. Zwolle ligt a'j 't sekuur bekiekt niet an de Iessel mar an 't Zwatte Water, mar de mèensen ziet Zwolle toch vake as een Iesselstad. Historische stadties an de Iessel bint ok Doezebarg en Hattem.

[bewark] Geschiedenis

't Lik derop det de Iessel ontstaon is umdebi'j 12 veur Christus, toen as de Romeinse strieder Drusus de Ri'jn op de Olde Iessel ansleut deur middel van een kenaol det ze de Fossa Drusiana neumden. Dit is de teengswoordige bobenloop van de Iessel. De Romeinen hebt dit kenaol angelegd umdet ze d'r aover prakkezeerden de greens van 't Riek van de Ri'jn naor de Elbe te verschoeven (wat ze niet veur mekaar ekregen hebt). Ze wollen de Fossa Drusiana gebruken um mit boten naor Flevo Lacus (een meer daor as now Flevolaand lig) te kunnen varen.

Mit de toetreding van dartien Nederlaandse steden töt de Hanze in de 15e eeuw, naamp de Iesssel een belangrieke plaots in op de haanzeroute. Teengswoordig ku'j kuierend of op fietse laangs de Iessel de haanzeroute volng.

[bewark] Veluwerally

Elk jaor op de leste zundag van september wördt op de Iessel de Veluwerally ehölden. Mit honderden dielnemers is dit ien van de grootste kano-prestaotsietochten in Nederlaand. Ze start vanuut Rhederlaag bi'j Giesbeek, mit ofstanden töt an Zutfent (35 km), Dèventer (50 km) of Kampen (100 km). 't Is ok meuglik um 't trejek Dèventer - Kampen te varen: ok 50 km, mar dan he'j minder stroom mit.

[bewark] Iesselcitaoten

Ze zit zo fijn daor in het westen
En ik zit zo fijn hier
waorns onder Emmen
Ze zit zo fijn daor
ten westen van de Iessel
En ik zit zo fijn daor tussen Schoonebeek en Emmen
Was ik mar bij heur
Alhoewel, je kunnen niet alles hebben

Uut Niet alles hebben, op Grip (2005) van Lohues & the Louisiana Blues Club