Otto von Bismarck

From Wikipedia

Otto von Bismarck (1 Aprili, 181530 Julai, 1898) alikuwa mwanasiasa mashuhuri wa Ujerumani katika karne ya 19. Akiwa waziri mkuu wa Prussia alijenga umoja wa Ujerumani katika vita tatu dhidi ya Denmark (1864), Austria (1866) na Ufaransa (1870/71). Kama Chansella wa Dola la Ujerumani aliongoza siasa ya nchi hadi 1890 alipoachishwa na Kaisari kijana Wilhelm II.

Bismarck 1836
Bismarck 1836

Contents

[edit] Maisha yake ya awali

Jina lake kamili ilikuwa Otto Eduard Leopold von Bismarck-Schönhausen. Alizaliwa katika familia ya kitemi wa cheo cha chini katika ufalme wa Prussia, mamake alikuwa wa asili ya kiraia.

Alisoma sheria na kilimo kwenye chuo kikuu baada ya kumaliza elimu ya sekondari halafu akajiunga na jeshi kwa utumishi wake wa lazima. Baada ya kifo cha baba mwaka 1845 akachukua utawala wa mashamba ya familia yake. 1847 akafunga ndoa na Marie von Thadden akazaa naye watoto watatu Marie (1847–1926), Herbert (1849–1904) na Wilhelm (1852–1901).

[edit] Mwanasiasa, mbunge na mbalozi wa Prussia

Bismarck-Monument, Hamburg
Bismarck-Monument, Hamburg

Wakati wa mapinduzi ya kwanza ya kidemokrasia katika Ujerumani 1848/49 alijiunga na siasa akawa mtetezi wa haki za mfalme na mpinzani wa wademokrasia. Akachaguliwa katika Bunge la Prussia. Mwaka 1851 mfalme wa Prussia alimteua kuwa mwakilishi wa Prussia katika halmashauri ya Shirikisho la Kijerumani huko Frankfurt - wakati ule Ujerumani ilikuwa shirikisho lisolo na nguvu ya madola 38 yaliyojitegemea. Madola makubwa katika shirikisho hili yalikuwa Austria na Prussia. Bismarck alikuwa pia na vipindi vifupi vya utumisha kama mbalozi wa Prussia katika St. Petersburg na Paris.

[edit] Waziri mkuu wa Prussia

Mwaka 1862 aliteuliwa na mfalme Friedrich Wilhelm IV kuwa waziri mkuu wa Prussia. Shabaha yake kuu ilikuwa kuongeza uwezo wa Prussia. Aliimarisha jeshi la Prussia dhidi ya upinzani wa wabunge wengi. Jeshi hili lilipewa nafasi ya kuonyesha uwezo wake katika vita dhidi ya Denmark ya 1864. Matokeo ya vita yaliongeza mashindano kati ya Prussia na Austria juu ya kipaumbele ndani ya Shirikisho la Kijerumani.

Matokeo yake yalikuwa vita ya 1866. Prussia pamoja na madola kadhaa madogo ilishinda Austria na jeshi la Shirikisho la Kijerumani. Shirikisho lilivunjika, Prussia ilimeza madola kama Hannover na Hesse yaliyokuwa yalishikamana na Austria na kuwa dola kabisa ndani ya Ujerumani. Austria ilijiondoa katika siasa ya Kijerumani na idadi kubwa ya madola ya Kijerumani ilijiunga na Prussia katika shirikisho la Ujerumani ya Kaskazini.

Bismarck alilenga sasa kukamilisha kipaumbele cha Prussia katika Ujerumani. Alitumia nafasi ya magongano na Ufaransa juu ya uchaguzi wa mfalme mpya wa Hispania. Kaisari Napoleon III wa Ufaransa alitaka mfaransa achaguliwe lakini Bismarck alimsukuma mgombea mjerumani. Katika vita ya maneno ya kidiplomasia chansella aliweza kumwaibisha mtawala wa Ufaransa. Napoleoni III alitangaza hali ya vita dhidi ya Prussia lakini madola ya Ujerumani ya Kusini kama falme za Bavaria na Wuerttemberg yalijiunga na Prussia.

Bismarck (sare nyeupe) akimtangaza mfalme wa Prussia kuwa Kaisari wa Ujerumani Wilhelms I tar. 18.01.1871 katika jumba la kifalme la Versailles / Ufaransa
Bismarck (sare nyeupe) akimtangaza mfalme wa Prussia kuwa Kaisari wa Ujerumani Wilhelms I tar. 18.01.1871 katika jumba la kifalme la Versailles / Ufaransa

Vita hii ilikuwa mara ya kwanza ya kwamba Wajerumani wote -isipokuwa Austria- walishikamana pamoja tangu muda mrefu sana. Bismarck alitumia nafasi ya ushindi wa jeshi la Wajerumani kuwakusanya viongozi wa madola yote ya Ujerumani katika jumba la Kifalme la Ufaransa huko Versailles. Mfalme wa Prussia Friedrich Wilhelm IV alitangazwa kuwa Kaisari Wilhelm I wa Ujerumani - cheo hiki hakikutumika katika Ujerumani tangu mwaka 1806. Dola la Ujerumani liliunganisha madola yote ya Ujerumani ya kale isipokuwa Austria chini ya mfalme wa Prussia aliyekuwa sasa pia na cheo cha Kaisari wa Ujerumani.

Bismarck alikuwa mkuu wa serikali kama Chansella wa Ujerumani.

[edit] Siasa zake za ndani

[edit] Siasa za nje za Bismarck

Bismarck akivaa sare ya kijeshi
Bismarck akivaa sare ya kijeshi

[edit] Bismarck na ukoloni

[edit] Kuachishwa kwa Bismarck na Kaisari Wilhelm II