รีเซพเตอร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

รีเซพเตอร์(อังกฤษ:receptor) ใน ชีวเคมี เป็นโปรตีนที่อยู่บน เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane)หรือใน ไซโตพลาสซึม (cytoplasm) หรือ นิวเคลียส (cell nucleus) ที่จะเชื่อมต่อกับโมเลกุลเฉพาะซึ่งเรียกว่า ลิแกนด์ (ligand) เช่น สารสื่อประสาท, ฮอร์โมน หรือสารประกอบอื่นๆ และทำให้เกิดการเริ่มต้นตอบสนองของเซลล์ต่อลิแกนด์ นั้นๆ

สารบัญ

[แก้] Overview

ทรานเมมเบรน รีเซพเตอร์:E=เอ็กตราเซลลูลาร์ สเปซ; I=อินทราเซลลูลาร์ สเปซ;  P=พลาสมา เมมเบรน
ทรานเมมเบรน รีเซพเตอร์:E=เอ็กตราเซลลูลาร์ สเปซ; I=อินทราเซลลูลาร์ สเปซ; P=พลาสมา เมมเบรน

รีเซพเตอร์มีหลายรูปแบบขึ้นอยู่กับ ลิแกนด์ และหน้าที่ของมัน เช่น

  • บางรีเซพเตอร์โปรตีนเป็นเพอริเฟอรัล เมมเบรน โปรตีน (peripheral membrane protein)*ฮอร์โมน รีเซพเตอร์ และ นิวโรทรานสมิตเตอร์ รีเซพเตอร์ หลายตัวเป็น ทรานเมมเบรน รีเซพเตอร์ (transmembrane receptor) ชึ่งประกอบด้วยไลปิด 2 ชั้น (lipid bilayer)ของเซลล์ เมมเบรนรีเซพเตอร์พวกนี้แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
    • เมตาโบโทรปิก รีเซพเตอร์ (Metabotropic receptor) เป็นรีเซพเตอร์คู่กับ จี โปรตีน(G protein)และมีผลต่อเซลล์ทางอ้อมผ่านเอ็นไซม์ที่ควบคุม ไอออน แชนแนล (ion channel)
    • ไอโอโนโทรปิก รีเซพเตอร์ (Ionotropic receptor) ประกอบด้วยรูกลางที่ทำหน้าที่ประตู ลิแกนด์-เกตเตด ไอออน แชนแนล
  • รีเซพเตอร์ประเภท อินทราเซลลูลาร์ โปรตีน (intracellular proteins) เช่น สเตอรอยด์ฮอร์โมน รีเซพเตอร์ รีเซพเตอร์บ่อยครั้งสามารถเข้า นิวเคลียส และมีผลต่อ การแสดงออกทางพันธุกรรม (gene expression)
  • รูปร่างและบทบาทของรีเซพเตอร์มีผลต่อฤทธิ์ของยา ณ จุดเชื่อมต่อบนรีเซพเตอร์

[แก้] ทรานเมมเบรน รีเซพเตอร์ (Transmembrane receptors)

[แก้] เมตาโบโทรปิก รีเซพเตอร์ (Metabotropic receptor)

[แก้] จี โปรตีน-คูเปรด รีเซพเตอร์ (G protein-coupled receptors)

รีเซพเตอร์ รู้จักกันในชื่อ 7 ทรานเมมเบรน รีเซพเตอร์ หรือ 7TM รีเซพเตอร์.

  • "มัสคารินิก อะซิทิลคอลีน รีเซพเตอร์ "หรือ Acetylcholine receptors (Muscarinic acetylcholine receptor-Acetylcholine และ [Muscarine]])
  • อะดีโนซีน รีเซพเตอร์ (Adenosine receptor-Adenosine)
  • อะดรีโนเซพเตอร์ (Adrenoceptor-Adrenergic receptor adrenaline, and other structurally related hormones and drugs)
  • กาบา รีเซพเตอร์ , Type-B (GABA receptor-γ-Aminobutyric acid or GABA)
  • แองกิโอเทนซิน รีเซพเตอร์ (Angiotensin receptor-แองกิโอเทนซิน)
  • แคนนาบินอยด์ รีเซพเตอร์ (Cannabinoid receptor-แคนนาบินอยด์)
  • คอลีซีสโตคินนิน รีเซพเตอร์ (Cholecystokinin receptor-คอลีซีสโตคินนิน)
  • โดพามีน รีเซพเตอร์ (Dopamine receptor-โดพามีน)
  • กลูคากอน รีเซพเตอร์ (Glucagon receptor-กลูคากอน)
  • เมตาโบโทรปิก กลูตาเมต รีเซพเตอร์ (Metabotropic glutamate receptor-กลูตาเมต)
  • ฮีสตามีน รีเซพเตอร์ (Histamine receptor-ฮีสตามีน)
  • โอลแฟคตอรี่ รีเซพเตอร์ (Olfactory receptor- โอลแฟคชั่น)
  • โอปออยด์ รีเซพเตอร์ (Opioid receptor-โอปออยด์)
  • โรดอปซิน (Rhodopsin-photoreceptor)
  • ซิคริติน รีเซพเตอร์ (Secretin receptor-ซิคริติน)
  • เซอโรโทนิน รีเซพเตอร์ (Serotonin receptor-เซอโรโทนิน 5-Hydroxytryptamine or 5-HT)
  • โซมาโตสแตติน รีเซพเตอร์ (Somatostatin receptor-โซมาโตสแตติน)
  • ฯลฯ...

[แก้] ไทโรซีน ไคเนส รีเซพเตอร์ (Tyrosine kinase receptors)

  • อีริโทรพอยอีติน รีเซพเตอร์ (Erythropoietin receptor-Erythropoietin)
  • อินสุลิน รีเซพเตอร์ (Insulin receptor-Insulin)
  • รีเซพเตอร์ สำหรับ โกรว์ท แฟคเตอร์ (growth factor) & ไซโตคีน (cytokine)
  • ฯลฯ...

[แก้] กัวนิลิล ไซเคลส รีเซพเตอร์ (Guanylyl cyclase receptors)

  • GC-A & GC-B: รีเซพเตอร์ สำหรับ เอเทรียล-เนตริยูรีติก เปปไทด์ (Atrial-natriuretic peptide-ANP) และ เนตริยูรีติก เปปไทด์ อื่น
  • GC-C: กัวนิลิน รีเซพเตอร์ (Guanylin receptors)

[แก้] ไอโอโนโทรปิก รีเซพเตอร์ (Ionotropic receptors)

  • นิโคตินิก อะซิทิลคอลีน รีเซพเตอร์ อะซิทิลคอลีน รีเซพเตอร์ (Acetylcholine, Nicotine)
  • ไกลซีน รีเซพเตอร์ (GlyR) (Glycine receptor-ไกลซีน, สตริชนิน(Strychnine))
  • กาบา รีเซพเตอร์: GABA-A, GABA-C (GABA)
  • กลูตาเมต รีเซพเตอร์: NMDA receptor, AMPA receptor, and ไกเนส รีเซพเตอร์ (กลูตาเมต)
  • 5-HT3 รีเซพเตอร์ (เซอโรโทนิน)

[แก้] อินทราเซลลูลาร์ (Intracellular receptors)

[แก้] ทรานสคริปชั่น แฟคเตอร์ (Transcription factors)

  • สเตอรอยด์ ฮอร์โมน รีเซพเตอร์:
    • เซ็ก ฮอร์โมน รีเซพเตอร์ (เซ็ก ฮอร์โมน)
      • เอสโตเจน รีเซพเตอร์
      • แอนโดรเจน รีเซพเตอร์
    • ไวตามิน ดี รีเซพเตอร์ (vitamin D)
    • กลูโคคอร์ติคอยด์ รีเซพเตอร์ (glucocorticoids)
    • มิเนอราโลคอร์ติคอยด์ รีเซพเตอร์ (mineralocorticoids)
  • ไทรอยด์ ฮอร์โมน รีเซพเตอร์
  • เรตินอยด์ รีเซพเตอร์ (vitamin A and related compounds);
  • เปอรอกซิโซม โปรลิเฟอราเตอร์-แอคติเวเตด รีเซพเตอร์ (PPARs)

[แก้] อื่นๆ

  • sigma1 (neurosteroids))
  • IP3 receptor (inositol triphosphate, IP3)

[แก้] ลิงค๋เกี่ยวข้อง

  • Signal transduction


  รีเซพเตอร์ เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีววิทยา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ รีเซพเตอร์ ในภาษาอื่น สามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ๆ ด้านซ้ายมือ