มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ชื่อ | มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) |
ชื่อ (อังกฤษ) | Thammasat University (TU) |
ก่อตั้ง | พ.ศ. 2477 |
ประเภทสถาบัน | รัฐ |
อธิการบดี | ศ. ดร. สุรพล นิติไกรพจน์ |
คำขวัญ | เป็นเลิศ เป็นธรรม ร่วมนำสังคม (ทางการ), ฉันรักธรรมศาสตร์ เพราะธรรมศาสตร์ สอนให้ฉันรักประชาชน (ไม่เป็นทางการ) |
เพลงประจำสถาบัน | เพลงพระราชนิพนธ์ยูงทอง |
ต้นไม้ประจำสถาบัน | ต้นหางนกยูง |
สีประจำสถาบัน | เหลือง-แดง |
ที่ตั้ง/วิทยาเขต | เขตพระนคร กรุงเทพฯ (ท่าพระจันทร์) คลองหลวง ปทุมธานี (รังสิต) บางละมุง ชลบุรี (ถาวร-อุษา พรประภา) ลำปาง นราธิวาส อุดรธานี |
เว็บไซต์ | www.tu.ac.th |
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (อังกฤษ: Thammasat University) ก่อตั้งเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2477 โดยมีจุดประสงค์เพื่อเป็นตลาดวิชา เพื่อการศึกษาด้านกฎหมายและการเมือง สำหรับประชาชนทั่วไป เมื่อเริ่มก่อตั้งใช้ชื่อว่า มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง (University of Moral and Political Sciences) เป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่เป็นอันดับ 2 ของประเทศไทย และมีประวัติศาสตร์ผูกพันกับพัฒนาการทางการเมืองของประเทศมาโดยตลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเหตุการณ์ 14 ตุลา 2516 และ 6 ตุลา 2519
เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 คณะรัฐประหารได้ยึดอำนาจการปกครองประเทศ ด้วยเหตุผลทาง การเมือง และ การปกครอง ของคณะรัฐประหาร ทำให้มหาวิทยาลัยได้รับผลกระทบโดยตรง ผู้ประศาสน์การ ปรีดี พนมยงค์ ต้องลี้ภัยการเมืองไปอยู่ต่างประเทศ ชื่อมหาวิทยาลัยถูกตัดคำว่า "การเมือง" ออก เป็น "มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์" ตำแหน่ง ผู้ประศาสน์การ ถูกยกเลิก เปลี่ยนเป็นตำแหน่ง อธิการบดี หลักสูตรการศึกษาธรรมศาสตร์บัณฑิต ถูกเปลี่ยนแปลงเป็น นิติศาสตร์, รัฐศาสตร์, เศรษฐศาสตร์ และ พาณิชยศาสตร์และการบัญชีความเป็นตลาดวิชาหมดไป ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2495
นับตั้งแต่ พ.ศ. 2477 มีนักศึกษากว่า 240,000 คน เข้าศึกษาในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รวมถึง รัฐมนตรี, นักการเมืองและเจ้าหน้าที่ระดับสูง, ผู้อำนวยการธนาคารแห่งประเทศไทย และนักการเมืองส่วนใหญ่ของประเทศ และเมื่อไม่นานนี้ นักศึกษาในโครงการวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิตสาขาการตลาด (MIM) ได้ชนะการแข่งขันแผนธุรกิจ Global Moot Corp 2005 ซึ่งเป็นการแข่งขันระดับโลก โดย McCombs School of Business ของมหาวิทยาลัยเท็กซัส ออสตินเป็นผู้จัด
มหาวิทยาลัยเป็นสมาชิกของเครือข่าย LAOTSE ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยชั้นนำในเอเชียและยุโรป ตามกรอบความร่วมมืออาเซม รวมทั้งเป็นสมาชิกของเครือข่ายการศึกษาและวิจัยในลุ่มแม่น้ำโขง (GMSARN) อีกด้วย
สารบัญ |
[แก้] ประวัติ
- ในปี พ.ศ. 2440 กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ได้ทรงก่อตั้ง "โรงเรียนกฎหมาย" ขึ้นในกระทรวงยุติธรรม ภายใต้ความเห็นชอบของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และมีการเรียนการสอนเรื่อยมา ณ บริเวณตึกโรงเรียนกฎหมาย (ห้างแบดแมนเก่า) ณ เชิงสะพานผ่านพิภพลีลา โดยที่คณาจารย์ส่วนใหญ่ ล้วนเป็นตุลาการที่สำคัญในแผ่นดินทั้งสิ้น
- ต่อมา ในปี พ.ศ. 2475 เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองจาก ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาสู่ ระบอบประชาธิปไตย นักเรียนโรงเรียนกฎหมายต่างปรารถนาที่จะให้มีการศึกษาวิชากฎหมายในระดับปริญญาบัณฑิต เพราะ ณ ขณะนั้น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ประสาทปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษาแล้ว นักเรียนโรงเรียนกฎหมายจึงเห็นชอบให้สถาปนาโรงเรียนกฎหมายขึ้นเป็นมหาวิทยาลัย ดังเช่นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่ด้วยความไม่พร้อมหลายประการ จึงได้รวมเข้าเป็นคณะหนึ่งของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นั่นคือ "คณะนิติศาสตร์และรัฐศาสตร์" ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยการรวมเข้ากับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในครั้งนี้ เป็นเพียงแค่ในนามเท่านั้น เพื่อรอการยกฐานะขึ้นในระดับอุดมศึกษา ทั้งนี้ การจัดการเรียนการสอนยังคงอยู่ที่เชิงสะพานผ่านพิภพลีลาเช่นเดิม และการจัดการเรียนการสอนก็เป็นของโรงเรียนกฎหมายตามปกติ มิได้ขึ้นอยู่กับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยแต่ประการใด
- ในปี พ.ศ. 2477 อาศัยความตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง พ.ศ. 2476 หลังจากการยุบรวมกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในระยะเวลาเพียง 8 เดือน โรงเรียนกฎหมายก็ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นมหาวิทยาลัย โดยใช้ชื่อว่า "มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง " และได้โอนทรัพย์สิน ตลอดจนคณาจารย์ของโรงเรียนกฎหมายเดิมเข้ามาสังกัดในมหาวิทยาลัยแห่งนี้ โดยมุ่งหวังเพื่อให้การศึกษาแก่ประชาชนอย่างกว้างขวาง ในระยะเวลา 2 ปีแรกนั้น การเรียนการสอนของมหาวิทยาลัยยังคงดำเนินการอยู่ที่ตึกโรงเรียนกฎหมายเดิม หลังจากนั้น จึงได้ย้ายมาที่บริเวณท่าพระจันทร์ อันเป็นสถานที่เรียนที่สำคัญของชาวธรรมศาสตร์ และประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยแห่งนี้ ก็เกี่ยวข้องกับการต่อสู้ของเสรีชน ประชาธิปไตย และความเท่าเทียมกัน ตลอดจนการต่อสู้เพื่อประชาชนเสมอมา
[แก้] สัญลักษณ์ประจำมหาวิทยาลัย
- ตราประจำมหาวิทยาลัย คือ ตราธรรมจักร บอกความหมายว่า สถาบันแห่งนี้ยึดถือคติธรรมของพุทธศาสนา เป็นหลักกล่อมเกลาบัณฑิต สิ่งที่อยู่กลางธรรมจักร คือ พานรัฐธรรมนูญ หมายถึง การยึดมั่น เชิดชูรัฐธรรมนูญเป็นหลักการที่ มธก. ยึดถือ และประพฤติปฏิบัติ
- สีประจำมหาวิทยาลัย คือ สีเหลือง-แดง การเลือกสีเหลืองกับแดงนี้ ไม่มีหลักฐานเด่นชัด เพียงแต่ทราบว่า ผู้ประศาสน์การ นายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้เลือก ซึ่งอาจมาจากความต้องการเอา สีเหลือง ซึ่งเป็นสีของศาสนา เหมือนดังธรรมจักร กับ สีแดง ซึ่งแสดงความเข้มข้น คือ เลือด ดังปรากฎในเพลงของขุนวิจิตรมาตราว่า "เหลืองของเราคือธรรมประจำจิต แดงของเราคือโลหิตอุทิศให้"
- ต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัย คือ ต้นหางนกยูง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงดนตรีที่หอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2506 และได้ทรงปลูกต้น "หางนกยูง" จำนวนห้าต้น ที่บริเวณหน้าหอประชุมใหญ่ เพื่อให้เป็นต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัย ตามที่นักศึกษาขอพระราชทาน ซึ่งผู้ขอคือ นายวิทยา สุขดำรง
- เพลงประจำมหาวิทยาลัย คือ เพลงพระราชนิพนธ์ "ยูงทอง" ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยุ่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานให้เป็นเพลงประจำมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยได้ทรงพระราชนิพนธ์เฉพาะทำนองก่อน และได้ทรงนำมาบรรเลงครั้งแรก เมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2506 อันเป็นวันทรงดนตรีที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ส่วนเพลงที่สมบูรณ์ทั้งทำนองและเนื้อร้อง (เนื้อร้องยกร่างโดย หม่อมราชวงศ์ เสนีย์ ปราโมช) ได้รับพระราชทานเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2507
- ตึกโดม เป็นอาคารหลังแรกของมหาวิทยาลัย โดมได้กลายเป็นสัญลักษณ์สำคัญของมหาวิทยาลัย ดังเช่นที่นักศึกษาของมหาวิทยาลัยแห่งนี้นิยมเรียกตนเองว่า “ลูกแม่โดม” ตลอดมา
[แก้] คณะ/สถาบัน/วิทยาลัย

- คณะนิติศาสตร์
- คณะรัฐศาสตร์
- คณะเศรษฐศาสตร์
- คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน
- คณะศิลปศาสตร์
- คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์
- คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา
- คณะศิลปกรรมศาสตร์
- คณะแพทยศาสตร์
- คณะทันตแพทยศาสตร์
- คณะสหเวชศาสตร์
- คณะสาธารณสุขศาสตร์
- คณะพยาบาลศาสตร์
- คณะวิศวกรรมศาสตร์
- คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง
- คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
- สถาบันเทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร
- วิทยาลัยนวัตกรรมอุดมศึกษา
- วิทยาลัยสหวิทยาการ
[แก้] หน่วยงานวิชาการอื่น ๆ
- สำนักหอสมุด
- สำนักเสริมศึกษาและบริการสังคม
- สถาบันไทยคดีศึกษา
- สถาบันประมวลข้อมูลเพื่อการศึกษาและการพัฒนา
- สถาบันทรัพยากรมนุษย์
- สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา
- สถาับันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- สถาบันสัญญา ธรรมศักดิ์ เพื่อประชาธิปไตย
[แก้] วิทยาเขต
ในปี พ.ศ. 2492 มหาวิทยาลัยได้ขยายเป็น 4 สาขาวิชา คือ นิติศาสตร์, พาณิชยศาสตร์และการบัญชี, รัฐศาสตร์, และเศรษฐศาสตร์ ปัจจุบันมีสาขาวิชาครอบคลุมด้าน สังคมศาสตร์, มนุษยศาสตร์, วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ, วิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยี, และวิทยาศาสตร์สุขภาพ รวมทั้งขยายวิทยาเขตเป็นทั้งหมด 6 วิทยาเขต ได้แก่:
[แก้] ศูนย์ท่าพระจันทร์
ก่อนจะย้ายมาที่บริเวณท่าพระจันทร์ในเริ่มแรกแห่งการสถาปนา ได้จัดการเรียนการสอนที่ตึกโรงเรียนกฎหมายเดิม (เพราะบุคคลากรตลอดจนทรัพย์สินของโรงเรียนกฎหมายไม่ได้เปลี่ยนแปลง หลังจากรอการสถาปนาเป็นมหาวิทยาลัย จึงโอนมาเป็นของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ทั้งหมด) เป็นเวลา 2 ปี แล้วจึงซื้อที่ดินจากกรมทหารซึ่งเป็นคลังแสงเดิม แล้วจึงย้ายมาอยู่บริเวณท่าพระจันทร์ ซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณเกาะรัตนโกสินทร์ กรุงเทพมหานคร ติดกับแม่น้ำเจ้าพระยาและสนามหลวง มีเนื้อที่ 49 ไร่ เป็นศูนย์แรกของมหาวิทยาลัยตั้งแต่เริ่มก่อตั้ง เดิมบริเวณนี้เป็นที่ตั้งของวังหน้า (พระราชวังบวรสถานมงคล). ศูนย์ท่าพระจันทร์แห่งนี้ เมื่อปี พ.ศ. 2519 เป็นสถานที่ที่นักศึกษาและประชาชนได้มาชุมชนประท้วงกัน กรณี จอมพลประภาส จารุเสถียร และ จอมพลถนอม กิตติขจร เดินทางกลับมาประเทศไทย (หลังลี้ภัยออกนอกประเทศไปเมื่อสิ้นสุดเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516) และนำไปสู่เหตุการณ์ล้อมปราบนักศึกษาและประชาชน เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 ยังผลให้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 300 คน. ปัจจุบัน ศูนย์นี้เป็นสถานที่จัดการเรียนการสอน สำหรับกลุ่มวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. โดยทางมหาวิทยาลัย มีแผนที่จะย้ายการเรียนการสอนระดับปริญญาตรีทั้งหมด ไปที่ศูนย์รังสิต ภายในปี พ.ศ. 2549
[แก้] ศูนย์รังสิต
เป็นศูนย์ที่ใหญ่ที่สุด มีเนื้อที่ 2,744 ไร่ ตั้งอยู่ใน อ. คลองหลวง จ. ปทุมธานี ห่างจากกรุงเทพฯ ไปทางเหนือประมาณ 42 ก.ม. อยู่ในพื้นที่ที่เรียกว่า "กลุ่มวิสาหกิจเทคโนโลยีกรุงเทพตอนบน" โดยมีเพื่อนบ้านติดกันได้แก่ สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย และ อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย นอกจากนี้ยังมีสวนอุตสาหกรรมจำนวนมากในพื้นที่ใกล้เคียง. ศูนย์รังสิตก่อตั้ง เมื่อปี พ.ศ. 2518 โดยวิสัยทัศน์ของ อ. ป๋วย อึ๊งภากรณ์ อธิการบดีในขณะนั้น ที่เห็นว่าในการพัฒนาประเทศนั้น จะขาดบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไม่ได้ จึงได้เปิดคณะวิทยาศาสตร์ขึ้นเป็นคณะแรกที่ศูนย์รังสิต. ปัจจุบัน ศูนย์นี้เป็นสถานที่จัดการเรียนการสอน สำหรับกลุ่มวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และวิทยาศาสตร์สุขภาพ. สถาบันเทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร ก็ตั้งอยู่ในศูนย์นี้
[แก้] ศูนย์อื่น ๆ
- ศูนย์ถาวร-อุษา พรประภา : ตั้งอยู่ที่ อ. บางละมุง จ. ชลบุรี มีพื้นที่ 565 ไร่. เป็นที่ตั้งของ วิทยาลัยนวัตกรรมอุดมศึกษา
- ศูนย์ลำปาง : ตั้งอยู่ที่จังหวัดลำปาง มีพื้นที่ 365 ไร่ เป็นที่ตั้งของ วิทยาลัยสหวิทยาการ
- ศูนย์นราธิวาส : ตั้งอยู่ที่จังหวัดนราธิวาส
- ศูนย์อุดรธานี : ตั้งอยู่ที่จังหวัดอุดรธานี
[แก้] บุคคลเด่นในประชาคมธรรมศาสตร์
- ปรีดี พนมยงค์ สมาชิกขบวนการเสรีไทย นายกรัฐมนตรีคนที่ 7 ของไทย ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และรัฐบุรุษอาวุโส
- ป๋วย อึ๊งภากรณ์ สมาชิกขบวนการเสรีไทย ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย และผู้ได้รับรางวัลแมกไซไซ
- สัญญา ธรรมศักดิ์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 12 ของไทย และองคมนตรี
- ธานินทร์ กรัยวิเชียร เป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 14 ของไทย และองคมนตรี
- ดูบทความหลักที่ รายชื่อบุคคลเด่นในประชาคมธรรมศาสตร์
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลำปาง
- โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
- สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- สำนักบัณฑิตอาสาสมัคร
|
|