จังหวัดเชียงใหม่

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
ดูความหมายอื่นของ เชียงใหม่ ได้ที่ เชียงใหม่ (แก้ความกำกวม)
จังหวัดเชียงใหม่
Chiang Mai
สถิติ
อำเภอเมือง: อำเภอเมืองเชียงใหม่
พื้นที่: 20,107.0 ตร.กม.
อันดับที่ 2
ประชากร: 1,652,035 (พ.ศ. 2549 เมษายน)
อันดับที่ 6
ความหนาแน่น: 82 คน/ตร.กม.
อันดับที่ 53
ISO 3166-2: TH-50
ผู้ว่าราชการจังหวัด: นายวิชัย ศรีขวัญ
(ตั้งแต่ พ.ศ. 2549)
แผนที่
แผนที่ประเทศไทย เน้นเชียงใหม่

จังหวัดเชียงใหม่ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของประเทศไทย เส้นรุ้งที่ 16 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 99 องศาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,027 ฟุต (310 เมตร) ส่วนกว้างจากทิศตะวันตกจรดทิศตะวันออกประมาณ 138 กิโลเมตร ส่วนยาวจากทิศเหนือจรดทิศใต้ประมาณ 320 กิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 750 กิโลเมตร โดยทางรถไฟ และรถยนต์ประมาณ 720 กิโลเมตร ตามแนวทางหลวงแผ่นดินสายเหนือ

สารบัญ

[แก้] ประวัติศาสตร์

เมืองเชียงใหม่ มีชื่อที่ปรากฏในตำนานว่า "นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่" เป็นราชธานีของอาณาจักรล้านนามาตั้งแต่ เมื่อพญามังรายได้ทรงสร้างขึ้น พ.ศ. 1839 เชียงใหม่มีอายุครบ 700 ปี ในปี พ.ศ. 2539 เชียงใหม่ในอดีตมีฐานะเป็นนครรัฐอิสระ ปกครองโดยกษัตริย์ราชวงศ์มังราย ประมาณ 261 ปี (ระหว่าง พ.ศ. 1839 - 2101) ต่อมาในปี พ.ศ. 2101 เชียงใหม่ได้เสียเมืองให้แก่่พระเจ้าบุเรงนอง และตกอยู่ใต้อำนาจของพม่านานกว่าสองร้อยปี จนถึงสมัยพระเจ้าตากสินและพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงสนับสนุนล้านนา โดยการนำของเจ้ากาวิละและพระยาจ่าบ้านทำสงครามขับไล่พม่าออกจากเมืองเชียงใหม่และเมืองเชียงแสนสำเร็จ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกโปรดเกล้าสถาปนาเจ้ากาวิละขึ้นเป็น พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ พระเจ้าเชียงใหม่ ปกครอง ๕๗ หัวเมืองฝ่ายเหนือในฐานะประเทศราชของสยาม โดยพระญาติและเชื้อสายของ พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ ซึ่งรวมเรียกว่า ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน) ได้ปกครองเชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง และหัวเมืองใหญ่น้อยสืบต่อมา จนกระทั่งในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ได้โปรดให้ปฏิรูปการปกครองหัวเมืองประเทศราชได้ยกเลิกการมีเมืองประเทศราชในภาคเหนือ จัดตั้งการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาล เรียกว่า มณฑลพายัพ และเมื่อปี พ.ศ. 2476 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ปรับปรุงการปกครองเป็นแบบจังหวัด เชียงใหม่จึงมีฐานะเป็นจังหวัดจนถึงปัจจุบัน

มุมของกำแพงเมืองเชียงใหม่ แจ่งศรีภูมิ
มุมของกำแพงเมืองเชียงใหม่ แจ่งศรีภูมิ

[แก้] สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

  • สัญญลักษณ์ประจำจังหวัด คือ รูปช้างเผือกในเรือนแก้ว หมายถึงความสำคัญ 2 ประการของจังหวัด ช้างเผือกคือช้างที่เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่นำทูลเกล้าถวายแด่สมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และได้ขึ้นระวางเป็นช้างเผือกเอกในรัชกาล ส่วนเรือนแก้วคือดินแดนที่บวรพุทธศาสนารุ่งเรืองสูงสุด
  • ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกทองกวาว (Butea monosperma Kuntze)
  • ต้นไม้ประจำจังหวัด: ทองกวาว (Butea monosperma Kuntze)
  • คำขวัญประจำจังหวัด: ดอยสุเทพเป็นศรี ประเพณีเป็นสง่า บุปผชาติล้วนงามตา นามล้ำค่านครพิงค์
  • อักษรย่อ: ชม

[แก้] หน่วยการปกครอง

การปกครองแบ่งออกเป็น 22 อำเภอ 2 กิ่งอำเภอ 204 ตำบล 1915 หมู่บ้าน

อำเภอ กิ่งอำเภอ
  1. อำเภอเมืองเชียงใหม่
  2. อำเภอจอมทอง
  3. อำเภอแม่แจ่ม
  4. อำเภอเชียงดาว
  5. อำเภอดอยสะเก็ด
  6. อำเภอแม่แตง
  7. อำเภอแม่ริม
  8. อำเภอสะเมิง
  9. อำเภอฝาง
  10. อำเภอแม่อาย
  11. อำเภอพร้าว
  1. อำเภอสันป่าตอง
  2. อำเภอสันกำแพง
  3. อำเภอสันทราย
  4. อำเภอหางดง
  5. อำเภอฮอต
  6. อำเภอดอยเต่า
  7. อำเภออมก๋อย
  8. อำเภอสารภี
  9. อำเภอเวียงแหง
  10. อำเภอไชยปราการ
  11. อำเภอแม่วาง
  1. กิ่งอำเภอแม่ออน
  2. กิ่งอำเภอดอยหล่อ
 แผนที่

[แก้] ภูมิศาสตร์

[แก้] ภูมิประเทศ

ทิศเหนือ 
รัฐฉานของสหภาพพม่า โดยมีสันปันน้ำของดอยคำดอยปกกลา ดอยหลักแต่ง ดอยถ้ำ ป่อง ดอยถ้วยดอยผาวอก ดอยอ่างขาง อันเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาแดนลาว เป็นเส้นกั้นอาณาเขต
ทิศใต้ 
อำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีร่องน้ำแม่ตื่นและสันปันน้ำ ดอยเรี่ยม ดอยหลวงเป็นเส้นกั้นอาณาเขต
ทิศตะวันออก
จังหวัดเชียงราย จังหวัดลำพูน และจังหวัดลำปาง ส่วนที่ติดจังหวัดเชียงราย และลำปาง มีร่องน้ำลึกของแม่น้ำกกสันปันน้ำดอยซาง ดอยหลุมข้าว ดอยแม่วัวน้อย ดอยวังผา ดอยแม่โต เป็นเส้นกั้นอาณาเขต ส่วนที่ติดจังหวัดลำพูนมีดอยขุนห้วยหละ ดอยช้างสูงและร่องน้ำแม่ปิงเป็นเส้นกั้นอาณาเขต
ทิศตะวันตก 
อำเภอปาย อำเภอขุนยวมและอำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอนมีสันปันน้ำ ดอยกิ่วแดง ดอยแปรเมือง ดอยแม่ยะ ดอยอังเกตุ ดอยแม่สุรินทร์ ดอยขุนยวม ดอยหลวง และร่องแม่ริด แม่ออย และสันปันน้ำดอยขุนแม่ตื่นเป็นเส้นกั้นอาณาเขต

แม่น้ำสำคัญที่ไหลผ่านจังหวัดเชียงใหม่ ได้แก่ แม่น้ำปิง

[แก้] ภูมิอากาศ

เชียงใหม่เป็นจังหวัดที่มีสภาพอากาศค่อนข้างเย็นเกือบตลอดทั้งปี มีอุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปี 25.4 องศาเซลเซียส โดยมีค่าอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 31.8 องศาเซลเซียส อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 20.1 องศาเซลเซียส

สภาพภูมิอากาศจังหวัดเชียงใหม่อยู่ภายใต้อิทธิพลมรสุม 2 ชนิด คือลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ แบ่งภูมิอากาศออกได้เป็น 3 ฤดู ได้แก่

  • ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคม จนถึงเดือนตุลาคม
  • ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน ไปจนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์
  • ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ถึงกลางเดือนพฤษภาคม

[แก้] ชาวเชียงใหม่ที่มีชื่อเสียง

[แก้] ประชากร

[แก้] อาชีพ

ร้านขายโคมไฟ ที่ ไนท์บาซาร์
ร้านขายโคมไฟ ที่ ไนท์บาซาร์

ภาคเหนือภูมิอากาศเย็นสดชื่น ภูมิประเทศสวยงามด้วยป่าเขา และดอกไม้นานา ชนิด ทำให้คนเหนือมีลักษณะเยือกเย็น จิตใจโอบอ้อมอารี งานศิลปะหัตถกรรมหลายชนิดจึงเกิดขึ้นในภูมิภาคนี้

อาชีพของประชากรไทยส่วนใหญ่ยังคงเน้นที่อาชีพเกษตรกรรม โดยคิดเป็นร้อยละ 61.43 ของผู้ที่ทำงานทั้งหมด ทั่วประเทศ อันเป็นอาชีพดั้งเดิมของชนชาวไทย รองลงมาคือ อาชีพด้านอุตสาหกรรม และพาณิชยกรรม คิดเป็นร้อยละ 13.60 และ 10.02 ตามลำดับ นอกจากนี้ก็ประกอบอาชีพอื่น ๆ ได้แก่ อุตสาหกรรมบริการ รับราชการ รัฐวิสาหกิจ การเมือง แพทย์ ทนายความ และอีกหลายสาขาอาชีพ ตลอดจนผู้ใช้ฝีมือแรงงาน

ภาษาที่ใช้ในจังหวัดเชียงใหม่ใช้ภาษาไทยเป็นหลัก และภาษาถิ่นซึ่งเรียกว่าคำเมือง

[แก้] การศึกษา

จังหวัดเชียงใหม่รับรองระบบการศึกษาตั้งแต่ระดับอนุบาลจนถึงระดับอุดมศึกษา โรงเรียนที่มีชื่อเสียงในจังหวัดได้แก่

โรงเรียนเอกชนในเขตอำเภอเมือง

โรงเรียนรัฐบาลในเขตอำเภอเมือง

  • โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ โรงเรียนสตรี เปิดสอนระดับมัธยมต้นถึงมัธยมปลาย
  • โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย โรงเรียนสหศึกษา ในระดับมัธยมต้นถึงมัธยมปลาย
  • โรงเรียนอนุบาลเชียงใหม่ โรงเรียนสหศึกษา เปิดสอนระดับอนุบาลปละประถมศึกษา
  • โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โรงเรียนสหศึกษา เปิดสอนระดับมัธยมต้นถึงมัธยมปลาย

สถานศึกษาระดับอุดมศึกษา ได้แก่

[แก้] กีฬา

ในจังหวัดเชียงใหม่มีการเล่นกีฬาหลายประเภทและมีการจัดการแข่งขันกีฬาระดับนานาชาติหลายครั้งที่เชียงใหม่ ซึ่งได้แก่ เอเชียนเกมส์ 1998 (เฉพาะฟุตบอล ที่ สนามกีฬาสมโภชเชียงใหม่ 700 ปี), ซีเกมส์ครั้งที่ 18, ฟุตบอลเอเชียเยาวชน 1998, และกีฬาในประเทศได้แก่ การแข่งขันกีฬาแห่งชาติ 3 ครั้ง

กีฬาอาชีพในเชียงใหม่นั้น มีสโมสรฟุตบอลอาชีพ คือ สโมสรฟุตบอลเชียงใหม่ ซึ่งเป็นทีมจังหวัดที่ประสบความสำเร็จทีมหนึ่งในภาคเหนือ โดยปัจจุบันในปี 2549 เล่นฟุตบอลอาชีพ ใน โปรลีก และในเดือน ตุลาคม 2549 ได้มี แถลงการเปิดบริษัทที่จะสนับสนุนฟุตบอลอาชีพ ในชื่อ "บริษัท พัฒนาธุกิจกีฬา เชียงใหม่" [1]

[แก้] คมนาคม

การเดินทางระหว่างจังหวัดเชียงใหม่ สามารถเดินทางได้หลายวิธี รวมถึง ทางเครื่องบิน ผ่านทาง ท่าอากาศยานเชียงใหม่ หรือรถไฟ ผ่านทางสถานีรถไฟเชียงใหม่ หรือรถประจำทาง ลงที่ท่ารถประจำทางที่ สถานีขนส่งอาเขต

สำหรับการเดินทางในตัวจังหวัด จะใช้การจราจรโดย รถส่วนบุคคล หรือรถจักรยานยนต์รวมทั้งจักรยาน สำหรับระบบมวลชน จะมี รถเมล์ และ รถแดง

[แก้] เศรษฐกิจ

ในปี พ.ศ. 2543 ประชากรเชียงใหม่มีรายได้เฉลี่ยต่อหัว 55,846 บาทต่อปี เป็นอันดับ 2 รองจากจังหวัดลำพูน ของภาคเหนือ โดยทั้งจังหวัดมีผลิตภัณฑ์มวลรวม 81,423 ล้านบาท โดยส่วนมากขึ้นอยู่กับสาขาบริการมากที่สุด ถึงร้อยละ 28.82 มูลค่า 23,464 ล้านบาท รองลงมาเป็นสาขาอุตสาหกรรม ร้อยละ 18.86 มูลค่า 15,359 ล้านบาท และสาขาเกษตรกรรม ร้อยละ 11.37 มูลค่า 9,258 ล้านบาท อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจประมาณร้อยละ 8.9

[แก้] สถานที่ท่องเที่ยว

[แก้] อุทยานแห่งชาติ

อุทยานแห่งชาติออบหลวงเชียงใหม่
อุทยานแห่งชาติออบหลวงเชียงใหม่
  • อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์
  • อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย
  • อุทยานแห่งชาติแม่ปิง
  • อุทยานแห่งชาติออบหลวง
  • อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง
  • อุทยานแห่งชาติศรีลานนา
  • อุทยานแห่งชาติดอยเวียงผา
  • อุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้
  • อุทยานแห่งชาติขุนขาน
  • อุทยานแห่งชาติเชียงดาว
  • อุทยานแห่งชาติแม่โถ
  • อุทยานแห่งชาติแม่ฝาง
  • อุทยานแห่งชาติออบขาน

[แก้] อื่นๆ

ดเปแก้เดืเดืแออแ

[แก้] อ้างอิง

  1. การแถลงข่าว เปิด บริษัท พัฒนาธุกิจกีฬา เชียงใหม่ จาก หนังสือพิมพ์เชียงใหม่นิวส์

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

ฟลิคเกอร์
ฟลิคเกอร์ มีรูปภาพเกี่ยวกับ:
วิกิแมเปีย
กูเกิล
วิกิแมเปีย มีภาพถ่ายทางอากาศของ:
Commons:Category
คอมมอนส์ มีรูปภาพและสื่อในรูปแบบอื่นๆ เกี่ยวกับ:



แก้ เมืองหลวง และ จังหวัดในประเทศไทย ธงไตรรงค์
เมืองหลวง : กรุงเทพมหานคร
ภาคเหนือ : กำแพงเพชร | เชียงราย | เชียงใหม่ | ตาก | นครสวรรค์ | น่าน | พะเยา | พิจิตร | พิษณุโลก | เพชรบูรณ์ | แพร่ | แม่ฮ่องสอน | ลำปาง | ลำพูน | สุโขทัย | อุตรดิตถ์ | อุทัยธานี
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ : กาฬสินธุ์ | ขอนแก่น | ชัยภูมิ | นครพนม | นครราชสีมา | บุรีรัมย์ | มหาสารคาม | มุกดาหาร | ยโสธร | ร้อยเอ็ด | เลย | ศรีสะเกษ | สกลนคร | สุรินทร์ | หนองคาย | หนองบัวลำภู | อุดรธานี | อุบลราชธานี | อำนาจเจริญ
ภาคกลาง : ฉะเชิงเทรา | ชัยนาท | นครนายก | นนทบุรี | ปทุมธานี | ปราจีนบุรี | พระนครศรีอยุธยา | ลพบุรี | สมุทรปราการ | สระแก้ว | สระบุรี | สิงห์บุรี | อ่างทอง
ภาคตะวันออก : จันทบุรี | ชลบุรี | ตราด | ระยอง
ภาคตะวันตก : กาญจนบุรี | นครปฐม | ประจวบคีรีขันธ์ | เพชรบุรี | ราชบุรี | สมุทรสงคราม | สมุทรสาคร | สุพรรณบุรี
ภาคใต้ : กระบี่ | ชุมพร | ตรัง | นครศรีธรรมราช | นราธิวาส | ปัตตานี | พังงา | พัทลุง | ภูเก็ต | ยะลา | ระนอง | สงขลา | สตูล | สุราษฎร์ธานี
อยู่ระหว่างการพิจารณา : สุวรรณภูมิมหานคร
จังหวัดในอดีต : จังหวัดธนบุรี | จังหวัดพระตะบอง | จังหวัดพิบูลสงคราม | จังหวัดลานช้าง