พรรคกิจสังคม
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พรรคกิจสังคม (Social Action Party) ก่อตั้งขึ้นในวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2517 โดย หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช โดยให้ชื่อว่า " กิจสังคม " โดยแปลตรงตัวจากภาษาอังกฤษ โดยนำชื่อพรรคมาจากพรรคการเมืองนี้ในประเทศอังกฤษ
หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ผู้ก่อตั้งพรรคและหัวหน้าพรรคคนแรกให้เหตุผลว่า
" อยู่ที่ความรู้สึกว่าบ้านเมืองของเราเริ่มจะเป็นประชาธิปไตยซึ่งเป็นสิ่งที่ทุก ๆ คนปรารถนา ที่นี้ผมเองและพวกพ้อง ลูกศิษย์ ลูกหาที่เขาทำการงานไปแล้วหลายคนมาคิดกันว่า ประชาธิปไตยนี่ความจริงก็เป็นสิ่งที่เราต้องการกันทุกคนในเมืองไทย แต่เมื่อมีประชาธิปไตยแล้ว มันก็ไม่ควรจะคิดว่า เราจะได้อะไรจากประชาธิปไตย เราควรจะคิดว่าเราจะให้อะไรแก่ ประชาธิปไตย ซึ่งเราทุกคนปราถนานั้นได้เมื่อคิดเช่นนั้นแล้ว เราก็อยากให้เท่าที่เรามีจะให้ได้คือ ก็เรียกว่าประสบการณ์ของเรา ความสามารถของเรา ความเสียสละ และความจริงใจของเราที่จะ ทำประโยชน์ต่อบ้านเมือง เมื่อคิดเช่นนั้นแล้ว เรายังเห็นว่า บ้านเมืองนี้ยังต้องการคนที่พร้อมจะเสียสละ ทำการงานอีกมาก โดยที่ไม่หวังอะไรตอบแทน ก็เลยตั้งพรรค (กิจสังคม) นี้ขึ้น เพื่อที่จะมีส่วนเข้าส่งเสริมแล้วก็รักษาระบอบประชาธิปไตย แล้วก็ทำการงานให้บ้านเมืองตามระบอบ ประชาธิปไตยจะอำนวยให้ "
พรรคกิจสังคมลงเลือกตั้งครั้งแรกในปี พ.ศ. 2518 ได้ ส.ส.มาเพียงไม่กี่คน แต่สร้างประวัติศาสตร์ให้แก่วงการการเมืองไทยทันที ด้วยการสามารถผลิกกับมาเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลได้ โดยอภิปรายตอบโต้นโยบายของรัฐบาลในสภา ที่นำโดยพรรคประชาธิปัตย์ ของหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ในที่สุดสภามีมติไม่ให้นโยบายของรัฐบาลผ่าน พรรคประชาธิปัตย์ และหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ได้แสดงความรับผิดชอบด้วยการไม่ขอรับตำแหน่ง พรรคกิจสังคม โดยหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช จึงเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลขึ้นมาเอง โดยร่วมกับพรรคเล็กพรรคน้อยต่าง ๆ รวมถึง 22 พรรค จัดตั้งรัฐบาลขึ้นมา นับเป็นรัฐบาลที่มาจากพรรคผสมมากที่สุดในประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบัน โดยมีจุดเด่นเป็นนโยบายสาธารณะต่าง ๆ เช่น นโยบายเงินผันสู่ชนบท นโยบายให้รถเมล์วิ่งฟรี เป็นต้น
แต่รัฐบาลเสียงผสมหลายพรรคก็ไม่สามารถไปรอดตลอดฝั่งได้ เพราะประสบปัญหาหลายอย่าง ประจวบกับสถานการณ์การเมืองในประเทศในขณะนั้นที่ยังรุ่มร้อน ในที่สุด ก็ต้องยุบสภา มีการเลือกตั้งใหม่ และก็เป็นพรรคประชาธิปัตย์ กลับมาเป็นรัฐบาลอีก แต่ก็อยู่ได้ไม่นาน เนื่องด้วยความร้อนแรงของสถานการณ์การเมืองขณะนั้นยังไม่หาย จนในที่สุดก็เกิดเป็นเหตุการณ์ 6 ตุลา
หลังจากนั้น หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ก็ยังคงเล่นการเมืองและเป็นหัวหน้าพรรคกิจสังคมต่อไป ได้นำพรรคลงเลือกตั้งอีกหลายครั้ง โดยสภาพแล้วพรรคกิจสังคมเป็นพรรคการเมืองขนาดกลางค่อนไปทางเล็ก มีจำนวน ส.ส. ไม่มาก จึงมีบทบาทในการเป็นพรรคร่วมรัฐบาลหรือฝ่ายค้าน ภายหลังการยุติบทบาททางการเมืองของหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ไป พรรคกิจสังคมก็ได้มี นายมนตรี พงษ์พานิช เป็นหัวหน้าพรรค จากนั้นจึงเป็น นายสุวิทย์ คุณกิตติ และนายสมศักดิ์ เทพสุทิน
พรรคกิจสังคมจดทะเบียนอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2525 ในปัจจุบัน พรรคกิจสังคมยังคงอยู่ แต่มิได้มีบทบาททางการเมืองเหมือนแต่ก่อน เพราะสมาชิกคนสำคัญของพรรคได้ลาออกหรือไปเข้าร่วมกับพรรคอื่น โดยหัวหน้าพรรคคนปัจจุบันชื่อ นายสยมภู เกียรติสยมภู ทางพรรคได้ลงเลือกตั้งในปี พ.ศ. 2548 แต่ก็มิได้มีสมาชิกคนไหนได้รับการเลือกตั้งเลย
พรรคกิจสังคม ได้ฉายาจากสื่อมวลชนว่า " พรรคแสบ " (SAP) ซึ่งย่อมาจากชื่อภาษาอังกฤษของพรรค และประกอบกับลีลาการเล่นการเมืองของหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ด้วย ที่แสบสันต์เป็นที่รู้จักกันดี ปัจจุบันมีที่ทำการตั้งอยู่ ณ เลขที่ 126 ซอย องครักษ์ ถนนสามเสน 28 เขตดุสิต กทม. 10300 โทร. 0-2430100 - 4 โทรสาร 0-22433224