เล่าจื๊อ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เล่าจื๊อ (老子, Lao Zi หรือ Lao Tzu) นักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงชาวจีนที่สุดท่านหนึ่งของชนชาติจีน ที่เชื่อกันว่าอาศัยอยู่ในช่วง 400 ปี ก่อนคริสตศักราช ในช่วงของสงครามปรัชญา และสงครามการเมือง เล่าจื๊อได้เขียนตำราอันเป็นแบบแผนในทางเต๋า นั่นคือ "เต๋าเต็กเก็ง" (Tao Te Ching) (道德經) ซึ่งเป็นผลงานทางลัทธิเต๋าที่ยังคงตกทอดมาถึงยุคปัจจุบันนี้
สารบัญ |
[แก้] ชีวประวัติ
ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เรารู้จักเล่าจื๊อน้อยมาก แต่มีพงศาวดารจีนหลายชิ้นที่กล่าวถึงเล่าจื๊อ ในฐานะที่เป็นผู้แต่งคัมภีร์ เต๋าเต็กเก็ง ซึ่งเนื้อหาในคัมภีร์นี้ มีความสำคัญกับวัฒนธรรมจีนในรุ่นต่อๆมาอย่างมาก ถือได้ว่าเทียบเท่าได้กับ ขงจื๊อ ตามพงศาวดารระบุไว้ว่า เล่าจื๊อ เกิดในแคว้น Ku (苦縣 Kǔ Xiàn) ซึ่งในปัจจุบันคือบริเวณ Lùyì County (鹿邑) ของมณฑล Henan , บางตำนานกล่าวไว้ว่าเล่าจื๊อเมื่อเกิดมามีผมสีขาว และอยู่ในครรภ์มารดานานถึง 8 หรือ 80 ปี ,ชื่อของเล่าจื๊อแปลโดยนัยได้ 2 แบบว่า "อาจารย์ผู้อาวุโส" หรือ "เด็กผู้อาวุโส"
จากพงศาวดารของซือหม่าเซียน (Sima Qian) กล่าวว่า เล่าจื๊อมีอายุมากกว่าขงจื๊อ แต่อยู่ในยุคสมัยเดียวกัน และเคยได้พบปะเสวนากัน เล่าจื๊อได้ทำงานในราชวงศ์ Zhou ขงจื๊อและเล่าจื๊อได้มาพบเจอโดยบังเอิญกันในแคว้น Zhou (ปัจจุบันคือแถบเมืองลั่วหยาง) โดยขงจื๊อได้มาค้นหาตำราในห้องสมุด จากเรื่องเล่านี้ ทั้งสองได้แลกเปลี่ยนทรรศนะคติความเห็นในหลายๆด้าน เป็นเวลาหลายเดือน หลังจากการเสวนาในครั้งนี้ ขงจื๊อกล่าวว่า "การได้เสวนากับท่านเล่าจื๊อ ถือว่าเป็นการศึกษาที่ล้ำลึก และดีเยี่ยมกว่าหนังสือในห้องสมุดเสีย อีก"
[แก้] ผลงาน
ผลงานที่สำคัญที่สุดของเล่าจื๊อคือ "คัมภีร์เต๋าเต็กเก็ง" ซึ่งมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมของประเทศจีนอย่างมาก โดยภายในคัมภีร์นั้น มีเนื้อหาในด้านปรัชญาบุคคล ความกลมกลืนต่อการใช้ชีวิตกับธรรมชาติ จนไปถึงปรัชญาการเมือง
จากการตีความ คำว่า "เต๋า" ในคัมภีร์ มักจะหมายถึง มรรค หรือ หนทาง (The way) หรือ ธรรม ซึ่งมีความหมายกว้างๆและมักตีความหมายในแนวเป็นไปตามธรรมชาติ การกระทำที่สอดคล้องกับวิถีแห่งเต๋าใดๆ จะสามารถบรรลุมรรคผลได้โดยง่าย เล่าจื๊อเชื่อว่า ควรหลีกเลี่ยงความรุนแรงต่างๆเท่าที่จะเป็นไปได้
ถึงแม้ว่าเล่าจื๊อจะไม่ได้ปลูกฝังวัฒนธรรมหยั่งลึกได้เทียบเท่ากับ ขงจื๊อ ในอารยธรรมจีน แต่ท่านก็ยังเป็นที่เคารพนับถือโดยทั่วไป ทั้งแนวความคิดและการปฏิบัติตามหนทางแห่งเต๋า
[แก้] อิทธิพลต่อปัญญาชนรุ่นหลัง
ผู้ติดตามเล่าจื้อที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ จวงจื๊อ (Zhuang Zi) ได้เขียนตำราที่มีอิทธิพลต่อวงการวรรณกรรมของจีนมาก โดยให้ข้อคิดเกี่ยวกับ individualism, freedom และ carefreeness
[แก้] ลิ้งก์ภายนอก
- A reconstructed portrait of Laozi, based on historical sources, in a contemporary style.
- Lao Tzu Page that provides teachings on Lao Tzu, his life and philosophical concepts.
- A collection of resources on Lao Zi by Patrick Jennings: Critical Thinkers: Lao Tse & Daoism.
- Stanford Encyclopedia of Philosophy entry
คัมภีร์ เต๋า เต็ก เก็ง:
- Dao De Jing — Chinese text arrayed with English translations by Arthur Waley and D.C. Lau
- Tao te Ching — an English translation by James Legge
- Tao Te ching — an English translation by Tolbert McCarroll, photography by Jane English.
[แก้] อัตถชีวประวัติ
- Wing-tsit Chan, "The Natural Way of Lao Tzu". Chapter 6, A Source Book in Chinese Philosophy. Princeton: Princeton University Press, 1963. ISBN 0-691-01964-9
- Henricks, Robert (translator). Lao-Tzu, Te-Tao Ching: A New Translation Based on the Recently Discovered Ma-wang-tui Texts. New York: Ballantine Books, 1989. ISBN 0-345-37099-6
- Waley, Arthur (translator). The Way and Its Power: A Study of the Tao Te Ching and Its Place in Chinese Thought. New York: Grove Press, 1958. ISBN 0-394-17207-8
- Welch, Holmes. Taoism: the Parting of the Way. Boston: Beacon Press, 1965. ISBN 0-8070-5973-0