การเขียนคำทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่น

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ข้อมูลในหน้านี้อาจมีการดัดแปลงหลายครั้งตามนโยบายวิกิพีเดีย สำหรับข้อมูลต้นฉบับสามารถดูได้ที่ เว็บไซต์ราชบัณฑิตยสถาน
เขียนคำทับศัพท์
ตามระบบราชบัณฑิตฯ

หน้านี้อธิบายการเขียนคำทับศัพท์ตามโรมะจิ (ตัวอักษรภาษาอังกฤษที่ใช้แทนเสียงภาษาญี่ปุ่น) โดยโรมะจิในปัจจุบันมีอยู่ 3 ระบบในการเขียนได้แก่ นิฮงชิกิ (日本式) แบบดั้งเดิม, คุนเรชิกิ (訓令式) แบบที่ดัดแปลงจากนิโฮนชิคิ และ เฮ็ปเบิร์น (เฮะบนชิคิ, ヘボン式) แบบปรับปรุงพัฒนาตามการออกเสียงจริง ซึ่งเป็นที่นิยมใช้มากที่สุดในปัจจุบัน

สารบัญ

[แก้] ระบบต่างๆของโรมะจิ

ความหมาย ภาษาญี่ปุ่น คะนะ โรมะจิ
เฮปเบิร์น คุนเรชิกิ นิฮงชิกิ
โรมะจิ ローマ字 ローマじ rōmaji rômazi rōmazi
ภูเขาฟูจิ 富士山 ふじさん Fujisan Huzisan Huzisan
ชา お茶 おちゃ ocha otya otya
รัฐบาล 知事 ちじ chiji tizi tizi
ย่อขนาด 縮む ちぢむ chijimu tizimu tidimu
(ตอน)ต่อไป 続く つづく tsuzuku tuzuku tuduku

เสียงตามระบบเฮ็ปเบิร์นเป็นเสียงที่ใกล้เคียงกับการออกเสียงภาษาอังกฤษมากที่สุด โดยในปัจจุบันมีการใช้กันมากที่สุด สำหรับในหนังสือหรือแหล่งอ้างอิงในบางแหล่งอาจจะมีการใช้โรมะจิแบบเก่า ซึ่งเมื่อถอดเสียงต่อมาเป็นภาษาไทย จะทำให้เกิดเสียงเพี้ยนได้ ซึ่งการถอดเสียงภาษาไทย ควรจะอ้างอิงจากตัวอักษรภาษาญี่ปุ่นเอง เช่นคำว่า ภูเขาูฟูจิ ในตารางด้านบน รูปแบบของเฮ็ปเบิร์นจะใช้ตัวอย่าง ā แทน aa และō แทน oo

[แก้] วิธีการถอดเสียงภาษาไทยจากโรมะจิ

[แก้] การแยกพยางค์

แยกพยางค์ก่อน เพราะคำในภาษาญี่ปุ่นประกอบด้วย สระ และ/หรือพยางค์ต้น โดยไม่มีพยางค์ท้ายทุกคำเหมือนภาษาไทยยกเว้น ตัว ん (ออกเสียง ง,น,ม) โดยสระที่อยู่ติดแยกคำอ่าน ยกเว้น aa, ei, ou ถือเป็นพยางค์เดียว

  • chijimu แยก chi-ji-mu อ่าน ชิจิมุ
  • aoi แยก a-o-i อ่าน อะโอะอิ
  • nihongo แยก ni-hon-go อ่าน นิโฮนโงะ
  • toori, tōri แยก too-ri tō-ri อ่าน โทริ
  • Tōkyō แยก Tō-kyō อ่าน โท-เคียว
  • fujieda แยก fu-ji-e-da อ่าน ฟุจิเอะดะ
  • sensei แยก sen-sei อ่าน เซ็นเซ
  • sai แยก sa-i อ่าน ซะอิ

[แก้] ตารางเทียบเสียงสระภาษาญี่ปุ่น

โรมะจิ ตัวอักษรญี่ปุ่น การทับศัพท์ ตัวอย่าง หมายเหตุ
a อะ yama = ยะมะ  
aa, ā ああ อา okaasan, okāsan = โอะกาซัง  
e เอะ ike = อิเกะ  
ee, ē,ei ええ, えい เอ sensei = เซ็นเซ  
i อิ hashi = ฮะชิ  
ii, ī いい อี oniisan, onīsan = โอะนีซัง  
o โอะ ocha = โอะชะ  
oo, ō おう หรือ おお โอ sayoonara, sayōnara = ซะโยนะระ  
u อุ shinbun = ชิมบุง  
uu, ū うう อู juuyoo, jūyoo = จูโย  
ya เอียะ kyaku = เคียะกุ  
yaa, yā ゃあ เอีย nyaanyaa, nn = เนียเนีย  
yo เอียว ryokoo = เรียวโก  
yoo, yō ょお เอียว byooin, bin = เบียวอิง  
yu อิว kyu = คิว  
yuu, yū ゅう อีว kyuukoo, kkoo = คีวโก  

[แก้] ตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษาญี่ปุ่น

โรมะจิ ตัวอักษรญี่ปุ่น การทับศัพท์ ตัวอย่าง หมายเหตุ
b ば び ぶ べ ぼ obi = โอะบิ  
ch chiisai = ชีซะอิ ระบบโรมะจิแบบเก่า จะเขียน t แทนที่ ch
d だ で ど denwa = เด็งวะ
Yamada = ยะมะดะ
 
f Fujisan = ฟุจิซัง
fune = ฟุเนะ
 
g (พยางค์แรก) が ぎ ぐ げ ご ginkoo = กิงโก  
g (พยางค์อื่น ๆ) が ぎ ぐ げ ご arigatoo = อะริงะโต หมายเหตุ: เสียงพยัญชนะ g ในพยางค์อื่น ๆ ที่ไม่ใช่พยางค์แรก จะออกเสียงใกล้เคียงกับเสียง ง ในภาษาไทย จึงกำหนดให้ใช้
h は ひ へ ほ hashi = ฮะชิ  
j じ ぢ kaji = คะจิ  
k (พยางค์แรก) か き く け こ kao = คะโอะ  
k (พยางค์อื่น ๆ) か き く け こ niku = นิกุ  
kk   gakkoo = กักโก หมายเหตุ: เสียงพยัญชนะ k ในพยางค์อื่น ๆ ที่ไม่ใช่พยางค์แรก จะออกเสียงใกล้เคียงกับเสียง ก ในภาษาไทย จึงกำหนดให้ใช้
m ま み む め も mado = มะโดะ  
n な に ぬ ね の Nagoya = นะโงะยะ  
n ง,น,ม   ดูหมายเหตุท้ายตาราง
p (พยางค์แรก) ぱ ぴ ぷ ぺ ぽ pen = เพ็ง  
p (พยางค์อื่น) ぱ ぴ ぷ ぺ ぽ tenpura = เท็มปุระ  
p (ตัวสะกด)   Nippon = นิปปง หมายเหตุ: เสียงพยัญชนะ p ในพยางค์อื่น ๆ ที่ไม่ใช่พยางค์แรกจะออกเสียงใกล้เคียงกับเสียง ป ในภาษาไทย จึงกำหนดให้ใช้
r ら り る れ ろ ringo = ริงโงะ  
s さ す せ そ sakana = ซะกะนะ  
s (ตัวสะกด)   kissaten = คิสซะเต็ง  
sh sashimi = ซะชิมิ ในโรมะจิแบบเก่าอาจเขียน sh เป็น s
t (พยางค์แรก) た つ て と te = เทะ  
t (พยางค์อื่น ๆ) た つ て と migite = มิงิเตะ  
t (ตัวสะกด)   mittsu = มิตสึ  
tsu สึ tsukue = สึกุเอะ  
w わ, は watashi = วะตะชิ は ถ้าใช้สำหรับเชื่อมประโยค ออกเสียง วะ นอกนั้นออกเสียง ฮะ ยกเว้น こんにちは อ่าน konnichiwa
y や ゆ よ yama = ยะมะ  
z ざ じ ず ぜ ぞ づ mizu = มิซุ  

[แก้] หมายเหตุเพิ่มเติม

  • “y” เป็นเสียงกึ่งสระเมื่อตามหลังพยัญชนะจึงกำหนดให้เป็นเสียงสระเพื่อความสะดวกในการออกเสียง

[แก้] สำหรับ n ที่เป็นตัวสะกด

n เมื่อเป็นตัวสะกดจะออกเสียงได้หลายอย่าง จึงกำหนดไว้ดังนี้

  • เมื่อตามด้วยพยัญชนะ b m และ p ให้ถอดเป็น เช่น
    • shinbun = ชิมบุง
    • sanma = ซัมมะ
    • enpitsu = เอ็มปิสึ
  • เมื่อตามด้วยพยัญชนะ g h k และ w ให้ถอดเป็น เช่น
    • ringo = ริงโงะ
    • ginkoo = กิงโก
    • denwa = เด็งวะ
  • เมื่ออยู่ท้ายสุดของคำ ให้ถอดเป็น เช่น
    • hon = ฮง
    • san = ซัง
  • ในกรณีอื่น ๆ นอกจากที่กำหนดไว้ในข้อ 1, 2 และ 3 ให้ถอดเป็น เช่น
    • gunjin = กุนจิง
    • hontoo = ฮนโต
    • undoo = อุนโด
    • chichimenchoo= ชิชิเม็นโช
    • densha = เด็นชะ
    • onna = อนนะ
    • kanri = คันริ
    • dansei = ดันเซ

[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] อ้างอิง