มลรัฐของสหรัฐอเมริกา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

แผนที่ สหรัฐอเมริกา พร้อมทั้งชื่อมลรัฐ (อะแลสกา และ ฮาวาย ไม่ได้จัดตามมาตราส่วน)
แผนที่ สหรัฐอเมริกา พร้อมทั้งชื่อมลรัฐ
(อะแลสกา และ ฮาวาย ไม่ได้จัดตามมาตราส่วน)

มลรัฐ (state) มักบางครั้งนิยมเรียกย่อว่า รัฐ คือชื่อเรียกเขตการปกครองในสหรัฐอเมริกา โดยในมลรัฐนั้นไม่มีอำนาจอธิปไตยเป็นของตนเอง แต่มีรัฐบาลท้องถิ่นในการบริหารมลรัฐ ในแต่ละมลรัฐจะแบ่งออกเป็นหลายเคาน์ตี และแต่ละเคาน์ตี จะแบ่งออกเป็นเมือง สหรัฐอเมริกา มี 50 มลรัฐ ผู้บริหารของแต่ละมลรัฐคือ ผู้ว่าการรัฐและคณะรัฐมนตรี ส่วนด้านนิติบัญญัติก็เป็นรัฐสภาของแต่ละมลรัฐ

[แก้] ขนาด

ขนาดของมลรัฐมีขนาดแตกต่างกันมาก โดยขนาดรัฐที่ใหญ่สุด (อะแลสกา) มีขนาดใหญ่กว่ารัฐที่เล็กสุด (โรดไอแลนด์) ถึง 400 เท่า ถ้าเทียบขนาดรัฐขนาดใหญ่ เช่น มลรัฐอะแลสกา และ มลรัฐเท็กซัส มีขนาด 1,717,854 และ 695,621 ตร.กม. ตามลำดับ ซึ่งใหญ่กว่าพื้นที่ในประเทศไทย (514,000 ตร.กม.) ในขณะที่ มลรัฐโรดไอแลนด์ มีขนาด 4,002 ตร.กม. ซึ่งขนาดใกล้เคียงกับ จังหวัดชลบุรี

[แก้] คำว่า "มลรัฐ"

เดิมเคยมีการใช้คำว่า "มลรัฐ" เรียกเขตการปกครองของบางประเทศ เช่น มลรัฐ (ลันด์ - Land) ของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ดังปรากฏในอนุสัญญาภาษีซ้อน อันเป็น "ความตกลงระหว่างราชอาณาจักรไทยกับสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมัน เพื่อการเว้นการเก็บภาษีซ้อนฯ" ที่ทำขึ้น เมื่อ ค.ศ. 1967 (พ.ศ. 2510) [1]

มลรัฐเป็น ศัพท์บัญญัติ จากคำว่า state ในภาษาอังกฤษ และได้ประกาศเผยแพร่ใน "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีและประกาศราชบัณฑิตยสถาน เรื่องกำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" พ.ศ. 2544 โดยได้กำหนดการใช้ มลรัฐ เฉพาะสหรัฐเมริกา เท่านั้น ในขณะที่คำว่า มลรัฐ นี้ยังไม่เคยบรรจุในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ฉบับใด

คำว่า มลรัฐนี้ อาจบัญญัติขึ้นเพื่อป้องกันความสับสน กับคำว่า รัฐ ซึ่งในทางรัฐศาสตร์ย่อมหมายถึงดินแดนอันมีอำนาจอธิปไตยโดยอิสระของตนเอง (นั่นคือประเทศอิสระ โดยทั่วไป) อย่างไรก็ตาม ยังมีการใช้คำว่า "รัฐ" สำหรับเขตการปกครองในหลายประเทศ เช่น ประเทศพม่า มาเลเซีย แม้กระทั่งเยอรมนี ในปัจจุบันก็ใช้เพียงคำว่า รัฐ เท่านั้น

มีผู้อธิบายว่า "มลรัฐ" นั้น น่าจะมาจากคำว่า "มัลลรัฐ" ในประวัติศาสตร์ของอินเดีย ซึ่งมีการปกครองในระบอบสหพันธรัฐ เมื่อมีปัญหาก็มาปรึกษากันในสภา ในการศึกษาประวัติศาสตร์การเมืองของสหรัฐอเมริกาใหม่ ๆ คงจะเห็นว่าสหรัฐอเมริกา ประกอบด้วยรัฐต่าง ๆ คล้ายกับ มัลลรัฐ จึงนำมาใช้เรียกเขตการปกครองของสหรัฐอเมริกา และภายหลังได้ลด ล ลงเสียตัวหนึ่ง

[แก้] รายชื่อมลรัฐ

สหรัฐอเมริกาปัจจุบันประกอบด้วย 50 มลรัฐ เรียงลำดับตาม ชื่อย่อไปรษณีย์ ชื่อย่อดั้งเดิม ปีที่ก่อตั้ง ชื่อมลรัฐ และเมืองหลวง ดังรายชื่อต่อไปนี้

ชื่อย่อไปรษณีย์
(ชื่อย่อปัจจุบัน)
ชื่อย่อดั้งเดิม ปีก่อตั้ง มลรัฐ เมืองหลวง
AL Ala. 1819 แอละแบมา มอนต์กอเมอรี
AK Alaska 1959 อะแลสกา จูโน
AZ Ariz. 1912 แอริโซนา ฟินิกซ์
AR Ark. 1836 อาร์คันซอ ลิตเทิลร็อก
CA Calif. 1850 แคลิฟอร์เนีย แซคราเมนโต
CO Colo. 1876 โคโลราโด เดนเวอร์
CT Conn. 1789 คอนเนตทิคัต ฮาร์ตฟอร์ด
DE Del. 1789 เดลาแวร์ โดเวอร์
FL Fla. 1845 ฟลอริดา แทลลาแฮสซี
GA Ga. 1789 จอร์เจีย แอตแลนตา
HI Hawaii 1959 ฮาวาย โฮโนลูลู
ID Idaho 1890 ไอดาโฮ บอยซี
IL Ill. 1818 อิลลินอยส์ สปริงฟิลด์
IN Ind. 1816 อินดีแอนา อินเดียแนโพลิส
IA Iowa 1846 ไอโอวา ดิมอยน์
KS Kan. 1861 แคนซัส โทพีกา
KY Ky. 1792 เคนทักกี แฟรงก์เฟิร์ต
LA La. 1812 ลุยเซียนา แบตันรูช
ME Maine 1820 เมน ออกัสตา
MD Md. 1789 แมริแลนด์ แอนแนโพลิส
MA Mass. 1789 แมสซาชูเซตส์ บอสตัน
MI Mich. 1837 มิชิแกน แลนซิง
MN Minn. 1858 มินนิโซตา เซนต์พอล
MS Miss. 1817 มิสซิสซิปปี แจ็กสัน
MO Mo. 1821 มิสซูรี เจฟเฟอร์สันซิตี
MT Mont. 1889 มอนแทนา เฮเลนา
NE Neb. 1867 เนแบรสกา ลิงคอล์น
NV Nev. 1864 เนวาดา คาร์สันซิตี
NH N.H. 1789 นิวแฮมป์เชียร์ คองคอร์ด
NJ N.J. 1789 นิวเจอร์ซีย์ เทรนตัน
NM N.M. 1912 นิวเม็กซิโก แซนตาเฟ
NY N.Y. 1789 นิวยอร์ก ออลบานี
NC N.C. 1789 นอร์ทแคโรไลนา ราลี
ND N.D. 1889 นอร์ทดาโคตา บิสมาร์ก
OH Ohio 1803 โอไฮโอ โคลัมบัส
OK Okla. 1907 โอคลาโฮมา โอคลาโฮมาซิตี
OR Ore. 1859 ออริกอน เซเลม
PA Pa. 1789 เพนซิลเวเนีย แฮร์ริสเบิร์ก
RI R.I. 1790 โรดไอแลนด์ พรอวิเดนซ์
SC S.C. 1789 เซาท์แคโรไลนา โคลัมเบีย
SD S.D. 1889 เซาท์ดาโคตา ปิแอร์
TN Tenn. 1796 เทนเนสซี แนชวิลล์
TX Texas 1845 เทกซัส ออสติน
UT Utah 1896 ยูทาห์ ซอลต์เลกซิตี
VT Vt. 1791 เวอร์มอนต์ มอนต์เพเลียร์
VA Va. 1789 เวอร์จิเนีย ริชมอนด์
WA Wash. 1889 วอชิงตัน โอลิมเปีย
WV W.Va. 1863 เวสต์เวอร์จิเนีย ชาลส์ตัน
WI Wis. 1848 วิสคอนซิน แมดิสัน
WY Wyo. 1890 ไวโอมิง ไชแอนน์


เขตต่าง ๆ ในประเทศ
ประเทศ จังหวัด อำเภอ กิ่งอำเภอ ตำบล หมู่บ้าน เขต แขวง
เขตบริหาร ราชการส่วนภูมิภาค ราชการส่วนท้องถิ่น องค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล เทศบาลนคร เทศบาลเมือง เทศบาลตำบล องค์การบริหารส่วนตำบล มณฑลเทศาภิบาล สังฆมณฑล
เขตในต่างประเทศ มลรัฐ มณฑล มณฑลในจีน เคาน์ตี ลันด์ เขตชุมชน
แก้