ปี่พาทย์ออกสิบสองภาษา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ปี่พาทย์ออกสิบสองภาษา เป็นรูปแบบการบรรเลงดนตรีไทยอย่างหนึ่ง บรรเลงด้วยวงปี่พาทย์ไม้แข็งโดยบรรเลงเพลงสำเนียงภาษาต่างๆติดต่อกันไปแต่ไม่ต้องครบสิบสองภาษาก็ได้ คาดว่าได้รับอิทธิพลมาจากการสวดคฤหัสถ์ในงานศพ
รูปแบบการบรรเลงของแต่ละวงแตกต่างกันไป เนื้อเพลงส่วนใหญ่ในที่นี้ถอดมาจากเทปบันทึกเสียงของวงดุริยประณีต
สารบัญ |
[แก้] ออกภาษาไทย
นิยมใช้เพลงกราวนอก ออกด้วยเพลงท้ายกราวหรือแขกเงาะ
เพลงกราวนอก(ขุนช้างขุนแผน)
- พระไวยได้ฤกษ์ให้เลิกทัพ รี้พลโจมจับอาวุธมั่น
หอกดาบแหลนหลาวเกาทัณฑ์ สารพันหน้าไม้อาบยา
กึกก้องกองหน้ากล้าศึก อึกทึกถ้วนทั้งสามสิบห้า
หมายมุ่งสับประยุทธ์ยุทธนา กวัดแกว่งศาสตราคลาไคล
เพลงท้ายกราว
- พวกเราเหวยวันนี้สนุกวา เกรียวกราวฉาวฉา เฮฮาอยู่สนั่น ยิ่งยวดกวดขันเกณฑ์กันเข้ากองทัพ แต่งตัวเสร็จสรรพ จะไปจับมอญ มัวบาปีปอน จับมอญได้มัดมา
- เพื่อนเราเหวย เพื่อนเอยเพื่อนอย่าช้า เสียงเฮๆ เสียงฮาๆ เริงร่าอยู่คะนอง เต้นรำลำพอง คะนองพนานึก อาสาสู้ศึก หาญฮึกอยู่เกรียวกราว
[แก้] ออกภาษาเงี้ยว
นิยมใช้เพลงเส่เหลเมา
[แก้] ออกภาษาจีน
นิยมใช้เพลงจีนขิมเล็ก เพลงจีนไจ้ยอ เพลงจีนโป๊ยกังเหล็ง
เพลงจีนขิมเล็ก (สามก๊ก)
- โยธาฮาเฮบ้างเสสรวล ขับครวญตามภาษาอัชฌาสัย
ร้องเป็นลำนำทำนองใน เรื่องขงเบ้งเมื่อใช้อุบายกล
ขึ้นไปนั่งบนกำแพงแกล้งตีขิม พยักยิ้มให้ข้าศึกนึกฉงน
ไพรีมิได้แจ้งแห่งยุบล ก็เลิกทัพกลับพลรีบหนีไป
[แก้] ออกภาษาเขมร
นิยมใช้เพลงเขมรเหลือง เพลงเขมรเร็ว เพลงเขมรเอวบาง
เพลงเขมรเหลือง (พระร่วง)
- บ้างก็ร้องพระประทุมสุริวงศ์ จะจับองค์พระร่วงให้จงได้
สั่งทหารให้ตามดำดินไป พบพระร่วงที่ในเขตอาราม
ไม่รู้จักทักถามพระร่วงเจ้า เธอจึงตอบตามเค้าที่เขาถาม
ว่าจงอยู่ที่นี่จะบอกความ ขอมก็เป็นศิลาตามคำสาปเอย
เพลงเขมรเร็ว
- มาจะกล่าวถึงขุนมารชาญศักดา ท้าวพิโรธโกรธาดังไฟกัลป์
ว่าเวย ว่าเวย บ้องตัน มันช่างโอหัง ทั้งซวย ทั้งซวยหลายทั่ง แล้วไอ้นาเย่
ตระเตรียมผีพราย นายเอยถ่ายเท ท้วงซย ท้วงซวยว้าเหว่ ที่ไอ้บ้องตัน
- ผีพรายได้ฟังทั้งผีป่า วิ่งวุ่นๆไปมา โดนกันดังแฉะ
ว่าเวย ว่าเวยชาวเรา ได้ฟังท้าวสั่ง วิ่งมา วิ่งมาพร้อมพรั่ง เดินก้าวเหยาะแหยะ
ตระเตรียมผีพราย นายเอยโขมด จั๊กกระโดดๆ โลดต่อ มาฮ่อไปแฮะ
[แก้] ออกภาษาปักษ์ใต้
นิยมใช้เพลงข่า เพลงบ้องตัน
เพลงบ้องตัน
- จำกูจะไปให้มันถึงเรือน จะไปเตือนบ้องตัน ที่มันทำเฉยแหะ (อ้อ มันต้ำเฉย)
ฝ่ายว่าบ้องตัน มันฝันแลเห็น กระโดดโลดเต้น เอามือตีแปะ
สิบสองบ้องตัน มันพลันตื่นนอน พาเมียรีบจร เข้าดงพงป่า
ถือหอกกำยำ ด้ามยาวสามวา เข้าดงพงป่า รีบหาเนื้อทราย
- เสียงนกร้องบอก นกถลอกหัวขบ บ้องตันแลพบ ร้องเรียกอี๊ยาย (เอ๊ย ร้องเรียกอี๊)
เสียงนกบอกเหตุ กูสังเกตมาหลาย คงจะปะเสือร้าย ยายเร่งระวังตัว
ถ้ามันโฮกละเข้ามา มึงอย่าช้าอียาย จงยึดบั้นท้าย เอาไว้อย่ากลัว
กูจะแทงด้วยหอก ให้มันกลอกหัว จะได้เอาตัว ไปถวายเจ้านาย
[แก้] ออกภาษาลาว
นิยมใช้เพลงลาวต่อนก เพลงลาวชมดง
เพลงลาวชมดง
- ครั้นถึงเขาสระบาปราบรื่น หยุดยืนหยักรั้งทางสิงขร
พอแลเห็นสองราพะงางอน แอบซ่อนซุ่มดูอยู่แต่ไกล (สร้อย)
อย่าเผลอว่าอ้ายนี่เป็นบัณฑิต รักผู้หญิงมาสนิทพิสมัย
กูจะยิงผัวเสียกูเอาเมียไป พกปืนยัดใส่ลูกยิงพลัน (สร้อย)
(สร้อย) เอ๋ยจ้อยแม่นา อย่าสูกำพร้าเรียมเอย เฮ็ดหยังยังบ่เคย จะมาร้องเอ่ยเป็นคำเมือง
เพลง???
- ซำแม่นว่า โอ้ละหนอ แก่ม ปาลาแก่ม ลาปาลา นับว่าเป็นบุญตา บ่หนว่าจักแกล้ง ได้ยลโฉมเพื่อนแพง น้องน้อย
- เสาะหญิงใดในใต้แหล่งหล้า งามเลิศกว่าบ่มีไผเปรียบ ไผบ่เทียบเจ้าดรุณี งามจักอี๋บ่มีไผได้ชม นับว่าบุญบ่สม ที่บ่ชมโฉมงาม
- ซำแม่นว่า โอ้ละหนอ แก่ม องตงแก่ม เจ้าองตง นวลน้องสององค์ ช่างงามแต่เน้อนวล
- เสาะหญิงใดในใต้แหล่งหล้า งามเลิศกว่าบ่มีไผเปรียบ ไผบ่เทียบเจ้าดรุณี งามจักอี๋บ่มีไผได้ชม นับว่าบุญบ่สม ที่บ่ชมโฉมงาม
[แก้] ออกภาษาแขก
นิยมใช้เพลงแขกกะเร็ง เพลงสร้อยเพลงแขกลพบุรี
เพลงสร้อยเพลงแขกลพบุรี
- เย โห ไมกรา เยอิ ยูสะมิเล เฮ เฮ ไมเล เฮ้ เฮ
- อามัด สะบาไฮยา เบ็นนะยะกาสการียัน ฮ้าฮัดๆ ฮูสีมีนะตัง มีนะตังหุตัง มารังโอรัง เบ็นดังเกิดสี หูสะยา รัดยาสาระมัดสะปาระตี เห เห่เฮ เฮเห้
[แก้] ออกภาษาพม่า
นิยมใช้เพลงพม่าปองเงาะ เพลงพม่าทุงเล
เพลง???
- ได้ฤกษ์ให้เบิกพลรบ ปืนลั่นควันตลบบนเวหน
เริงแรงแรงฤทธิ์เรืองรณ จะผจญพาลพวกพาลา
- ซวยยาหยั่นปะเละ หะเกร็งสะหวันอย่ายวย หยั่นอยุ่ยวย ยวยอยู่ยั้ง อยู่เย็นหยัดจิ ป๊ะมังเล เปปาหยิบย้อ ปาปิเล
- ซายเขวละแหมะ ยันเกริงแหนะปาแหนะ ยันเติงแหนะปะแหนะ ซายซากะเฮย
- ซอมปิ่นต่อยเล มาเลมาสู มาซอมปาลา มาเป่าวันยา สะเก ซอมปิ่นต่อยมา เลเลเหล่เล ซอมเปปาลา มาเป่าหวันยา สะเก
- อายมาจูเล้ เห่ อายมาจูเล เย้ว ซอละมุนตอยยา ต๊อยหย่าเล อ้ายมาจุสู สูจุแว มาจุแว จุแว้จุแว
เพลงพม่าปองเงาะ
- พลรบกล้าหาญเชี่ยวชาญสงคราม เลื่องชื่อลือนามทั่วเขตขัณฑ์ รบสู้สามารถฉกาจฉกรรจ์ ไม่คร้ามไม่ครั่นใครๆ
- เพื่อเกียรติพุกามนามเกรียงไกร อาสาบพิตรเรามอบอุทิศชีวิตจิตใจ
- ล้วนแต่กล้ารอนราญ หาญในการชิงชัย เราจะต่อเราจะตีจนกว่าไพรีพินาศไป เอาชัยไปเมืองพุกาม
เพลงพม่าทุงเล
- ทุงเล ทุงเล ทีนี้จะเห่พม่าใหม่ ตกมาอยู่เมืองไทย มาเป็นผู้ใหญ่ตีกลองยาว
ตีว่องตีไวตีได้จังหวะ ทีนี้จะกะเป็นเพลงกราว เลื่องชื่อลือฉาวตีกลองยาวสลัดได
[แก้] ออกภาษามอญ
นิยมใช้เพลงพญาลำพอง
เพลงพญาลำพอง (ขุนช้างขุนแผน)
- ครั้นว่าดาวประกายพรึกขึ้น กองทัพโห่ครื้นสนั่นป่า
(ปี้เปียวอังเอย ม้องเนียงบายๆ ซาวหละ อย่าต่อเสียหละ อย่าละเลยเอย)
ให้รีบยกพหลพลโยธา ออกจากค่ายชายป่าพนาลัย
(ทุมเสียงเนียงรัด ลัดไปลัดตะกออำหละ เล้ เหล่ เล เล้เหล่เลฮุยใหญ่ ฉันจะเอาชัยให้พรรคมอญเอย)
[แก้] ออกภาษาญวน
นิยมใช้เพลงญวนทอดแห
เพลงญวนทอดแห
- เทิม เทิม เหยิ่ว เจ๊กเปากะละจี๋ แม่เยิ้ว เจ๊กเปา เจ๊กเปา กงจี่ กะละจี๋จี้จำ หนูมาก้งไผ่ แหกดอยก่งจ่าหนูเอย
- จีกวาง ฮ่อกวาง ขวัญเมืองเอื้องยาง จงลุ้ย จงลุ้ยก่งจา หนูมาเอวบาง
- เฮ้ว เฮ้วกวาง กะย่อฮ่อกวาง จี่ เอ๋ยจี่ ทอดแหตรงนี้ว่าจะมีกุ้งนาง
[แก้] ออกภาษาฝรั่ง
นิยมใช้เพลงฝรั่งยี่เฮ็ม
[แก้] ออกภาษาชวา
นิยมใช้เพลงช้าโหย
[แก้] ออกภาษาญี่ปุ่น
นิยมใช้เพลงญี่ปุ่นรัญจวน เพลงญี่ปุ่นรำพึง
[แก้] ออกภาษาเกาหลี
นิยมใช้เพลงอารีดัง