การเขียนคำทับศัพท์ภาษารัสเซีย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ข้อมูลในหน้านี้อาจมีการดัดแปลงหลายครั้งตามนโยบายวิกิพีเดีย สำหรับข้อมูลต้นฉบับสามารถดูได้ที่ เว็บไซต์ราชบัณฑิตยสถาน
เขียนคำทับศัพท์
ตามระบบราชบัณฑิตฯ

การเขียนคำทับศัพท์ภาษารัสเซียนี้ เป็นหลักการทั่วไปที่กำหนดตามราชบัณฑิตยสถาน สำหรับศัพท์บางคำที่มีการอ่านออกเสียงผิดไปจากปรกติ ให้ถือการทับศัพท์ตามการออกเสียงของคำนั้น

สารบัญ

[แก้] หลักทั่วไป

1. หลักเกณฑ์นี้ใช้ถ่ายเสียงภาษารัสเซียที่เขียนด้วยอักษรโรมัน
2. การเทียบเสียงสระ ให้ถือตามตารางการเทียบเสียงสระภาษารัสเซีย
3. การเทียบเสียงพยัญชนะ ให้ถือตามตารางการเทียบเสียงพยัญชนะภาษารัสเซีย
4. คำหรือพยางค์ที่มีพยัญชนะต้นหลายตัว ในภาษารัสเซียออกเสียงทุกตัว จึงให้ถอดเรียงกันไป เช่น

Pskov = ปสคอฟ
Vladimir = วลาดีมีร์

ยกเว้นที่กำหนดไว้ให้ออกเสียงเป็นอย่างอื่น ดังในตาราง เช่น

kh = ฮ
tch = ช

5. หลักเกณฑ์อื่น ๆ เช่น การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต ไม้ไต่คู้ เครื่องหมายวรรณยุกต์ ให้ถือตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษ

[แก้] ตารางเทียบเสียงสระภาษารัสเซีย

สระ เสียง ตัวอย่างคำ หมายเหตุ
A
a (เมื่ออยู่ต้นคำ) อะ Aleksandra = อะเลคซันดรา
a (ไม่มีตัวสะกด) อา Vasili = วาซีลี
a (มีตัวสะกด) อะ ( —ั ) Tatlin = ตัตลิน
a เมื่อมีตัวสะกดส่วนใหญ่จะออกเสียงสั้น แต่ถ้าอยู่ในพยางค์ที่ออกเสียงหนักจะออกเสียงยาวกว่าเล็กน้อย ในการเขียนทับศัพท์ไม่มีรูปสระในภาษาไทยที่จะแสดงเสียงเช่นนั้นได้ จึงกำหนดให้ใช้สระสั้น (อะ) ทั้งหมด ยกเว้นคำที่ในภาษาไทยเคยใช้สระยาว (อา) จนเป็นที่ยอมรับกันแล้ว ก็ให้ใช้ต่อไปตามเดิม เช่น
Leningrad = เลนินกราด
Ivan = อีวาน
aa อา Chaadayev = ชาดาเยฟ
ai ไอ Pervomaisk = เปียร์โวไมสค์
Tchaikovski = ไชคอฟสกี
ar อาร์ Armavir = อาร์มาวีร์
au อาอู Shaulyai = ชาอูไลย์
ay ไอ Nikolay = นีโคไล
สระ เสียง ตัวอย่างคำ หมายเหตุ
E
e เอ Aleksandrov = อะเลคซันดรอฟ
e ออ Gorbachev = กอร์บาชอฟ
e ในภาษารัสเซีย มี 2 เสียง คือ e ที่ออกเสียงคล้ายสระ "เอ" และ ë ที่ออกเสียงคล้ายสระ "ออ" แต่ในการใช้อักษรโรมันเขียนคำรัสเซีย บางครั้งมีผู้ใช้ e แทน ë ในกรณีนี้ e จะออกเสียงคล้าย "ออ"
ee เอเย Mendeleev = เมนเดเลเยฟ
ei เอย์ Yenisei = เยนีเซย์
er เอียร์ Perm = เปียร์ม
ey เอย์ Aleksey = อะเลคเซย์
สระ เสียง ตัวอย่างคำ หมายเหตุ
I
i (ไม่มีตัวสะกด) อี Rovenki = โรเวนกี
i (มีตัวสะกด) อิ Bisk = บิสค์
ia เอีย Cheliabinsk = เชเลียบินสค์
ie อี Kiev = คีฟ
ii อีอิ Gavriil = กัฟรีอิล
ir อีร์ Vladimir = วลาดีมีร์
สระ เสียง ตัวอย่างคำ หมายเหตุ
O
o (ไม่มีตัวสะกด) โอ Arkhipenko = อาร์ฮีเปนโค
o (มีตัวสะกด) ออ Larionov = ลารีโอนอฟ
oi ออย Polevskoi = โปเลฟสกอย
or ออร์ Gorky = กอร์กี
oy ออย Tolstoy = ตอลสตอย
สระ เสียง ตัวอย่างคำ หมายเหตุ
U
u (ไม่มีตัวสะกด) อู Batumi = บาตูมี
u (มีตัวสะกด) อุ Buzuluk = บูซูลุค
ui อุย Bobruisk = โบบรุยสค์
สระ เสียง ตัวอย่างคำ หมายเหตุ
Y
y อืย Sumy = ซูมืย
Rybinsk = รืยบินสค์
Shakhty = ชาฮ์ตืย
y อี Gorky = กอร์กี
y ส่วนใหญ่จะออกเสียงคล้าย "อืย" แต่ในการใช้อักษรโรมันเขียนคำภาษารัสเซีย บางครั้งมีผู้ใช้ y แทน i ในกรณีนี้ y จะออกเสียงเหมือน i คือเป็นเสียงคล้าย "อี"
ya (เมื่อไม่ลงเสียงหนัก) เอีย Slavyansk = สลาเวียนสค์
ya (เมื่อลงเสียงหนัก) ยา Ulyanovsk = อูลยานอฟสค์
yai ไอย์ Shaulyai = ชาอูไลย์
ye เอีย Vasilyevich = วาซีเลียวิช
Afanasyev = อะฟานาเซียฟ
yi อืย Groznyi = กรอซนืย
yo (ไม่มีตัวสะกด) อิโอ Alyokhin = อะลิโอฮิน
yo (มีตัวสะกด) อิออ Semyon = เซมิออน
yu อูย์ Bryusov = บรูย์ซอฟ

[แก้] ตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษารัสเซีย

พยัญชนะ พยัญชนะต้น ตัวสะกดและตัวการันต์ หมายเหตุ
เสียง ตัวอย่างคำ เสียง ตัวอย่างคำ
b Balta = บัลตา Vitebsk = วีเจบสค์
ch Chekhov = เชฮอฟ Urgench = อูร์เกนช์
d Dunai = ดูไน Volgagrad = วอลกากราด
dz ดซ Dzerzhinsk = ดเซียร์จินสค์ - -
f Feodosiya = เฟโอโดซียา - -
g Gomel = โกเมล Taganrog = ตากันร็อก
gh Diaghilev = เดียกีเลฟ - -
j Jawlensky = ยัฟเลนสกี - -
k Kasimir = คาซีมีร์ Buzuluk = บูซูลุค
ยกเว้น sky, ski, skaya, skoi, ki, ky และ kin ที่อยู่ท้ายคำ ให้ถอด k เป็น ก เช่น
Jawlensky = ยัฟเลนสกี
Dzerzhinski = ดเซียร์จินสกี
Kovalevskaya = โควาเลฟสกายา
Polevskoi = โปเลฟสกอย
Rovenki = โรเวนกี
Gorky = กอร์กี
Pushkin = ปุชกิน
kh Mikhail = มีฮาอิล Shakhty = ชาฮ์ตืย
l Larionov = ลารีโอนอฟ Melitopol = เมลีโตปอล
m Murom = มูรอม Perm = เปียร์ม
n Nikopol = นีโคปอล Penza = เปนซา
p Pinsk = ปินสค์ Tuapse = ตูอัปเซ
ps ปส Pskov = ปสคอฟ - -
r Rovno = รอฟโน Armavir = อาร์มาวีร์
s - - Vladivostok = วลาดีวอสตอค
s + สระ Salavat = ซาลาวัต - -
s + พยัญชนะ Slavyansk = สลาเวียนสค์ - -
sh Shevchenko = เชฟเชนโค Pushkin = ปุชกิน
shch Shchekino = เชคีโน - -
t Tashkent = ตัชเคนต์ Ket = เคต
t + e Vitebsk = วีเจบสค์ - -
tch Tchelitchev = เชลีเชฟ - -
ts Tselinograd = เซลีโนกราด - -
v Ivan = อีวาน Godunov = โกดูนอฟ
w - - Jawlensky = ยัฟเลนสกี
x - - กซ Alex = อะเลกซ์
y Yerevan = เยเรวาน - -
z Azov = อะซอฟ Tashauz = ตาชาอุซ
zh Zhukovski = จูคอฟสกี Uzhgorod = อุจโกรอด
zh (เมื่ออยู่ท้ายคำ
หรือหน้า s)
- - Dargomyzhsky = ดาร์โกมืย์ชสกี

[แก้] ดูเพิ่มเติม

[แก้] เว็บไซต์อื่น